Prawid?owy monta?

PYTY 

WARSTWOWE 

Prawidowy monta 

Autor i Copyright: 

Biuro Inynierskie Budowy Maszyn i 

Konstrukcji Metalowych 

Ing. Reinhard WIESINGER KG 

Ogólnie zaprzysiony i sdownie zarejstrowany 

rzeczoznawca 

A – 3125 Statzendorf Anzenhof 50 

T: 0 27 86 / 63 167 F: 0 27 86 / 68 713 

M: 0664 / 101 55 32 mail: office@tbwiesinger.at 

- 1 - 

Stan 05-a/2007

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

8. 

1.1 

1.2 

4.1 

4.2 

4.3 

4.4 

4.5 

4.6 

4.7 

4.8 

4.9 

4.10 

4.11 

4.12 

4.13 

5.1 

5.2 

5.3 

5.4 

5.5 

6.1 

6.2 

6.3 

6.4 

6.5 

6.6 

6.7 

6.8 

6.9 

6.10 

6.11 

6.12 

7.1 

7.2 

7.3 

7.4 

7.5 

7.6 

7.7 

7.8 

7.9 

7.10 

7.11 

8.1 

8.2 

8.3 

8.4 

8.5 

8.6 

8.7 

8.8 

S P I S T R E C I 

Co to jest pyta warstwowa............................................................................. 

PUR – pyty z piank....................................................................................... 

Pyta przeciwpoarowe…… .......................................................................... 

Tolerancje wymiarów (ogólnie) pyty warstwowych................................... 

Kolory zgodnie zRAL......................................................................................... 

Wedug jakich kryteriów zamawiane s pytya u dostawcy......................... 

Co zamierza wykona klient kocowy w budynku i poza nim……................... 

Pochylenie dachu.............................................................................................. 

Szerokoci styków pyt…….......................................................................... 

Wybór pyty ………........................................................................................ 

Wybór gruboci pyty…................................................................................ 

Dugo pyty………....................................................................................... 

Kolor …............................................................................................................ 

Warstwy................................................................................................. 

Ukadanie poziome i pionowe pyt ciennych .................................... 

Obcienie przez nieg i wiatr.......................................................................... 

Patwie drewniane lub metalowe......................................................................... 

Kierunek wiatru................................................................................................. 

Lista czci......................................................................................................... 

Sprawd przed rozpoczciem pracy............................................................... 

Ustali kt powierzchni roboczej....................................................................... 

Sprawdzi wzrokowo wiatrownice i patwie…….................................... 

Sprawdzi wilgotno cian i powierzchni dachu……..................................... 

Odstp patwi i ich wysokoci pooenia........................................................... 

Na jakim podou powinny zosta przymocowane pyta ................................ 

Monta .............................................................................................................. 

Warunki BHP …………………........................................................................ 

Plan ukadania..................................................................................................... 

Kierunek wiatru................................................................................................... 

Materiay mocujce …….................................................................................... 

Mocowanie na konstrukcji podoa …............................................................... 

Uoenie wzdu................................................................................................ 

Niewaciwe otwory............................................................................................ 

Punkty mocowania.............................................................................................. 

Przeomy w dachu............................................................................................... 

Zjawisko bimetalowe.......................................................................................... 

Trzaski ………................................................................................................... 

Prace asfaltowe przy zamknitej hali …………................................................. 

Obróbka …….................................................................................................... 

Skadowanie paczek z pytami…........................................................................ 

Ukadanie pyta dachowych ............................................................................. 

Folia ochronna..................................................................................................... 

Ukadanie pyt ciennych i frontowych ……...................................................... 

Prace zwizane z przycinaniem.......................................................................... 

Wiercenie otworów............................................................................................. 

Przynitowanie blach ochronnych….................................................................. 

Zastosowanie trwale elastycznych mas uszczelniajcych.................................. 

Zastosowanie tam uszczelniajcych .................................................................. 

Monta wypeniaczy profili i blach zbatych na dachu...................................... 

Zastosowanie pianki PUR pojemnika ............................................................. 

Konstr. dachowe z wykonane ze stalowych element. warstw. PU................ 

Styk poprzeczny................................................................................................... 

Podczenie cienne.............................................................................................. 

Czci rynny ....................................................................................................... 

Szczyt hali ........................................................................................................... 

Pokrycie szczytu .................................................................................................. 

Styk poprzeczny pyt ciennych.......................................................................... 

Poczenie z cokoem........................................................................................... 

Mocowanie bramy............................................................................................... 

- 2 - 

Strona 4 

Strona 5 

Strona 7 

Strona 7 

Strona 11 

Strona 11 

Strona 11 

Strona 12 

Strona 12 

Strona 12 

Strona 12 

Strona 13 

Strona 14 

Strona 15 

Strona 15 

Strona 16 

Strona 16 

Strona 17 

Strona 18 

Strona 20 

Strona 20 

Strona 21 

Strona 21 

Strona 21 

Strona 22 

Strona 23 

Strona 23 

Strona 23 

Strona 23 

Strona 23 

Strona 27 

Strona 27 

Strona 28 

Strona 28 

Strona 28 

Strona 29 

Strona 29 

Strona 29 

Strona 30 

Strona 30 

Strona 31 

Strona 32 

Strona 32 

Strona 32 

Strona 33 

Strona 33 

Strona 33 

Strona 33 

Strona 33 

Strona 34 

Strona 36 

Strona 36 

Strona 37 

Strona 38 

Strona 42 

Strona 43 

Strona 46 

Strona 46 

Strona 47

9. 

8.9 

8.10 

8.11 

8.12 

8.13 

9.1 

9.2 

9.3 

9.4 

Mocowanie drzwi................................................................................................ 

Naroniki zewntrzne........................................................................................... 

Cicie termiczne …............................................................................................. 

Kratka zatrzymujca nieg................................................................................... 

Wyazy dachowe / wietliki ............................................................................... 

Pyty ognioodporne .......................................................................................... 

Pyty dachowe...................................................................................................... 

Cicie termiczne ................................................................................................. 

Pyty cienne i frontowe...................................................................................... 

Konstrukcja nona................................................................................................ 

Miejsca ochrony przeciwpoarowej…................................................................ 

- 3 - 

Strona 48 

Strona 50 

Strona 51 

Strona 51 

Strona 52 

Strona 52 

Strona 53 

Strona 53 

Strona 53 

Strona 54 

Strona 54 

róda: 

Planen und Bauen mit Trapezprofilen und Sandwichelementen (Möller, Pöter, Schwarze) - Planowanie i budowa 

za pomoc profili trapezowych i elementów warstwowych (Möller, Pöter, Schwarze) 

Bauphysik (IFBS) - Fizyka budowlana (IFBS) 

Leicht Bauen (Technische Universität Darmstadt) - atwe budowanie (Uniwerytet Techniczny w Darmstadt) 

Zdjcia (Ing. Reinhard Wiesinger, Ogólnie zaprzysiony i rejestrowany sdownie rzeczoznawca ds. pyt 

warstwowych) 

Galileo (www.sandwichbau.de) 

Dowiadczenie i wiedza na podstawie stosownych dowiadcze

1. Co to s pyty warstwowe 

Chodzi tu o izolowane cieplnie elementy budowlane przeznaczone do pokrywania 

dachów i cian budynków. Skadaj si one z zewntrznej i wewntrznej powoki 

wykonanej z blachy. Metalami z których wykonywane s blachy przeznaczone do pyt 

warstwowych s przede wszystkim powleczone lub ocynkowane blachy stalowe, a na 

yczenie, pyty mog zosta wyprodukowane z powierzchni ze stali szlachetnej. 

Pierwsze rozwizanie stosowane jest najczciej z powodu kosztów i przyczyn 

statycznych. W prasach lub obecnie coraz bardziej stosowanych cigych liniach 

produkcyjnych produkowane s te elementy budowlane. Zakres stosowania dotyczy 

budownictwa przemysowego z jednej strony jak te budow chodni z drugiej strony. 

W sektorze budowania hal rozróniamy pomidzy pytami z piank PU oraz pytami z 

wen mineraln, które stosowane s szczególne w obszarach zwizanych z ochron 

przeciwpoarow. 

Budowa warstwowa to ....... 

Wielostronna Kreatywna Dugoywotna 

nowoczesna Elastyczna ekonomiczna & ekologiczna 

szybko & pewnie Technicznie dojrzaa Do uniwersalnego stosowania 

Budowa warstwowa stosowana jest wszdzie tam, gdzie du rol gra czas budowy, 

jak te wpyw pogody. 

Zastosowanie: lotniska, centra logistyczne, hale targowe, spalarnie mieci, 

elektrownie, chodnie, hale magazynowe i produkcyjne, hale sportowe, mronie, 

budynki administracyjne, warsztaty i wiele innych....... 

PYTA WARSTWOWA 

BUDOWA CHODNI BUDOWLE PRZEMYSOWE 

Specjalna konsystencja 

piankowa 

Rdze z pianki 

utwardzonej PUR 

Pokrycia dachowe 

Pokrycia cian 

o Niewidoczne mocowanie 

o Widoczne mocowanie 

- 4 - 

Rdze z weny 

mineralnej ochrona 

przeciwpoarowa 

Pokrycia dachowe 

Pokrycia cian 

o Niewidoczne mocowanie 

o Widoczne mocowanie

Wymagania wobec pyt: 

Rónice cinienia pary: 

- 5 - 

Z zewntrz: 

deszcz, nieg, wiatr, sztorm, 

 

Temperatury (mróz/odwil) 

promieniowanie soneczne UV i. IR 

haas 

pokarm dla ptaków 

Mech. uszkodzenia 

Zanieczyszczenia powietrza 

wewntrz: 

zagroenie poarowe 

haas 

opary 

ciepo (zimno w przypadku chodni) 

Naley zwróci uwag na to, e ogrzewanych wntrzach poprzez wysz temperatur 

powstaje równie wysze cinienie pary. Cinienie zewntrzne jest mniejsze, dziki 

czemu powietrze z pomieszczenia przedostaje si na zewntrz. Podgrzane powietrz 

moe zwiza wicej wilgoci ni powietrze zimne. Poprzez stopie wilgotnoci 

dochodzi w obrbie punktu rosy do powstawania kondensatu co w rezultacie prowadzi 

do uszkodze budowli. Poczenia z innymi czciami budynków musz by 

odpowiednio wykonane jako paroszczelne. Mona to uzyska poprzez uycie 

szczelnie sklejonych folii lub przez uycie specjalnych tam klejcych (np.: tama 

Bituthene). W przypadku elementów wystajcych naley wykona „cicie termiczne“ 

które zostanie jeszcze bliej omówione. 

1.1 Pyty z piank PUR 

Mieszanka pianki skada si przede wszystkim z nastpujcych komponentów: 

środki ochrony 

przeciwpożarowej 

Aktywatory 

katalizatory 

Tworzenie poliuaretanu 

Utwardzenie i schłodzenie 

Środki pędnę 

Alkohole 

polihydroksydowe 

Komora 

mieszająca 

Poliizocyjanat 

Chemiczna reakcja egzotermiczna 

Parowanie środków pędnych przez 

proces fizyczny 

Element z pianki utwardzonej PUR

Dobre wasnoci pod wzgldem izolacji cieplnej: 

50mm pianki Poliuretanowej ma te same waciwoci izolacji cieplnej jak mur z cegy 

o gruboci 1720 mm! 

Produkcja: 

ok. 80 mm Polistyrol 

ok. 50 mm Poliuretan 

ok. 100 mm Korek 

ok. 90 mm Włókna mineralne 

ok. 130 mm Płyta z włókna 

W systemie cigej produkcji, pyty warstwowe s produkowane w sposób niemale 

„nieskoczony“. Zarówno górna jak te dolna szpule zostaj nacignite na odwijark 

urzdzenia i wcignite do maszyny. W pierwszym kroku obie blachy otrzymuj profil 

w toczcych urzdzeniach formujcych. Chodzi tu o dwa oddzielne komplety 

narzdzi, dziki którym na zewntrz jak te wewntrz moliwe jest uzyskanie innego 

profilu. Poprzez punkt foliowania przechodzi ona do urzdzenia spieniajcego. Blacha 

jest przytrzymywana u góry, a piana poliuretanowa zostaje w ciekej formie na niej 

umieszczona. W tunelu schnicia, piana powiksza swoj objto i wie si z 

obiema blachami dziki czemu tworzy si stabilny element budowlany z wieloma 

waciwociami takimi jak: 

stabilno formy (dobre waciwoci none) 

odporno na warunki pogodowe 

adny wygld dziki atrakcyjnym ksztatom profili i rónorodnym kolorom 

wspaniaa izolacja cieplna (zmienna poprzez grubo pyt) 

Pyty warstwowe nie mog nigdy peni statycznej roli nonej w konstrukcji hali 

(np.: w miejsce pocze po przektnej)! 

- 6 - 

ok. 280 mm Drewno miękkie 

ok. 760 mm Kamień betonowy 

ok. 

1720 mm 

Cegły

System cigej produkcji przedstawiona schematycznie: 

Układanie w stos 

Miejsce 

schładzania 

Wolna piła 

Droga reakcji 

Palety 

Portal spieniania 

1.2 Pyty przeciwpoarowe 

Pyty te s ju od duszego czasu dostpne na rynku i posiadaj odpowiednie 

zezwolenia budowlane. Pyty te byy przez duszy czas produkowane w trybie 

rcznego wkadania do pras. Obecnie ten proces produkcyjny jest realizowany w 

sposób cigy na odpowiednio zoptymalizowanych urzdzeniach. 

Do wymienionych w punkcie 1.1 wasnoci dochodzi równie odporno na dziaanie 

ognia w rónych klasach zalenych od gruboci pyt. Dokadniejsze informacje 

znajduj si w ostatnim rozdziale. 

2. Tolerancje pomiarowe (ogólne) pyt warstwowych: 

2.1 Tolerancje pomiarowe w przypadku falistoci: 

Cigle powtarzaj si dyskusje na temat falistoci pyt warstwowych. Norma DIN 

18202 zostaa przyjta jako norma ÖNORM i obowizuje w wyej podanej treci od 

01.06.2006. W normie tej znajduj si wartoci tolerancji dla budownictwa 

wysokociowego. Jak pokazuj to ponisze tabele, dopuszczalne wartoci tolerancji s 

wzgldnie due. 

Dla Pyt warstwowych obowizuje kolumna 6 tabeli 3 „Gotowie powierzchnie cian i 

spody sufitów np. ciany otynkowane, pokrycia cian i sufity podwieszane“. Pyty 

warstwowe podlegaj pod pojcie pokrycia cian. Starajcie si jednak przy 

- 7 - 

Urządzenie 

układające w stos 

Profilowanie krawędzi 

Stacja podgrzewania 

Stacja pakowania 

Profilowanie powierzchni 

z dołu i z góry 

Kołowrót odwijający

zamawianiu zrezygnowa z zupenie gadkich pyt. W tym przypadku odbicie wiata 

(smuga wiata) w poczeniu z gadkoci powierzchni blachy powoduje, e falisto 

jest szczególnie intensywnie widoczna. Mimo e w zakresie tolerancji wychodzi e 

inwestor lub architekt wyobraali sobie co innego pod pojciem gadkiej 

powierzchni. Dlatego zalecamy ju na wstpie stosownie ostrzec. 

Kolumna 

Wiersz 

Tabela 3 wartości graniczne odchyleń powierzchni 

Odniesienie 

Niegotowe górne części sufitów, dolne 

części betonu i dolne części podłogi 

Niegotowe górne części sufitów, dolne 

części betonu i dolne części podłogi o 

podwyższonych wymaganiach np. do 

przyjęcia jastrychu pływającego, podłóg 

przemysłowych, posadzki kamiennej lub 

płytowej, jastrychu zespolonego 

Gotowe powierzchnie do podrzędnych 

celów np. pomieszczeń magazynowych, 

piwnic 

Gotowe powierzchnie podłogowe np. 

jastrychowe jako jastrych użytkowy 

przeznaczony do przyjęcia wykładziny 

podłogowej. 

Wykładziny podłogowe, terakota, szpachlowane 

i klejone wykładziny 

Jak wiersz 3, jednakże z podwyższonymi 

wymaganiami 

Niegotowe powierzchnie ścian i dolne 

części surowych sufitów 

Gotowe powierzchnie ścian i dolne 

części sufitów np. otynkowane ściany, 

okładziny ścienne, sufity podwieszane 

Jak wierz 6, jednakże z podwyższonymi 

wymaganiami 

- 8 - 

Wymiary z pomiaru jako wartości graniczne w odstępach punktów 

pomiarowych w m do 

a) wartości pośrednie można odczytać na rys. 4 i 5 i zaokrąglić na całe mm 

b) wartości graniczne odchyleń powierzchni w kolumnie 6 obowiązują również dla odstępów punktów pomiarowych 

ponad 15 m

Wartości graniczne odchyleń powierzchni => 

Wiersz 1 

Wiersz 2 

Wiersz 3 

Wiersz 4 

Odstęp punktów pomiarowych => 

- 9 -

2.2 Tolerancje pomiarowe w przekroju: 

Podobnie jak w przypadku innych elementów budowlanych, równie dla pyt 

warstwowych istnieje spektrum tolerancji w formie tabeli przedstawionej na nastpnej 

stronie: 

Kryterium Znak Miara tolerancji [mm] Obraz Źródło 

grubość 

Z reguły wymagane 

w zezwoleniu 

Nominalna grubość blachy 

Zgodnie z tabelą 2 

Normalne wym. gran. 

Górne wym. gran: pełne 

Dolne wym. gran. pół 

Wysokość profilu 

Zezwolenie 

Wysokość budowli 

Zezwolenie 

Szerokość górnego pasa 

Zezwolenie 

Szerokość dolnego pasa 

Zezwolenie 

Żłobek pasa 

Zezwolenie 

Zezwolenie 

Żłobek dróżki 

Względem długości 

Względem długości 

Względem przestawienia 

Długość elementu 

Szerokość całkowita 

elementu 

Promienie 

Szer. Powłoki kryjącej *) 

Założenie krawędzi wzdłuż 

Falistość krawędzi 

Równość powłoki kryjącej 

Równo Zagłębienia 

Miara przesunięcia *) 

Prostopadłość 

Wypukłość poprzeczna 

*) tolerancja szerokości obu powłok może wynosić maks. 2 mm 

*) tolerancje zależne są od produktu i muszą zostać odczytane w poszczególnych zezwoleniach. Dalsze dopuszczalne 

tolerancje są zależne od produktu i znajdują się w danym zezwoleniu 

- 10 - 

±2 na 500mm długości pomiaru 

Wartości pośrednie mogą być 

interpolowane 

Długość fali 

Wysokość fali 

Element ściany 

Element dachu 

Powłoka kryjąca równa: 

Powłoka kryjąca h ≤ 10: 

Powłoka kryjąca h > 10:

Rys. 1.13.: Przykłady przekrojów poprzecznych 

warstw kryjących /2/ 

Rys. 1.14.: Przekrój elementu warstwowego /2/ 

Rys. 1.15.: Długość elementu /2/ 

Liniowanie 

Rowkowanie/ 

żłobkowanie 

Mikroliniowanie 

Równo 

Profilowanie trapezowe 

Falistość 

] Zagłębione 

Skrcanie pyt: 

Poprzez poczenie rubowe pyt o mniejszej gruboci zmniejsza si stopie skrcenia 

pyt. W przypadku grubszych pyt z uwagi na ich wasn stateczno nie jest to 

moliwe. Pyty w czasie si mocniej „ukadaj“ co powoduje konieczno dokrcenia 

rub po ok. dwóch latach! 

- 11 - 

Rys. 1.16.: Zawijanie krawędzi wzdłuż, falistość 

krawędzi /2/ 

Rys. 1.17.: Prostopadłość /2/ 

Rys. 1.18.: Wypukłość poprzeczna /2/ 

Rys. 1.19.: Równość warstwy kryjącej /2/

3. Kolory zgodnie z RAL 

Czy dostarczona cz ma odpowiedni odcie koloru zgodny z RAL czy te nie. W 

praktyce dochodzie czsto na tym punkcie do sporów. 

Wydane przez RAL „Niemiecki Instytut ds Jakoci i Oznacze“ oryginalne karty 

rejestracyjne zawieraj nalece do danego numeru kolory i powinny by podstaw 

przy porównywaniu. Poniewa kolory wg RAL s stosowane nie tylko przez jednego 

uytkownika tylko przeznaczone s do wielu rónych celów, RAL nie moe przej 

kontroli nad produktami wyprodukowanymi zgodnie z wzorami kolorów RAL. Z tgo 

te powodu, RAL nie podaje adnych tolerancji kolorów, poniewa podlegaj one w 

zalenoci od specyfiki danej brany rónym wymaganiom. 

Szczególnie w przypadku dodatkowych póniejszych dostaw moe z powodu uycia 

nowej szpuli blachy doj do rónic kolorów. Rónice, obojtnie jakie nie s podstaw 

do reklamacji. RAL nie podaje adnych tolerancji! W przypadku pierwszego 

zamówienia naley zamówi jedn lub wicej pyt rezerwowych. 

4. Wedug jakich kryteriów zamawiane s pyty u dostawcy: 

Kady materia budowlany i element budowlany maj swój obszar zastosowania. Co 

powinno by sprawdzone w pierwszym rzdzie: 

4.1 Co zamierza klient kocowy zrobi z budynkiem? 

Czy wewntrz hali bd panoway wysokie lub niskie temperatury spowodowane 

procesami produkcyjnymi, czy klient skaduje wilgotne, parujce rodki? 

W przypadku wysokich, jak te niskich temperatur naley zwróci uwag na punkt 

rosy i z tego powodu naley zastosowa dopasowan grubo pyt. W adnym 

wypadku nie mog by one za cienkie, poniewa moe doj do problemów z 

kondensatem. Podobnie jest naturalnie take w przypadku budowy chodni lub mroni. 

Hale oboone pytami warstwowymi s w przypadku waciwego montau bardzo 

szczelne. W przypadku, gdy naley si liczy z du wilgotnoci ( > 50%) naley w 

oparciu o obowizek udzielania ostrzee i wskazówek (AbGb und ON B 2110) 

powiadomi o tym inwestora. W razie potrzeby naley zamontowa ukad 

wentylacyjny. Baseny kryte powinny zosta wyposaone w ukad osuszania powietrza. 

- 12 -

4.2 Nachylenie dachu: 

Obowizuje zalecenie aby nastpujce nachylenie dachu nie zostao przekroczone: 

o Dachy bez zcza poprzecznego i bez zaama dachu: 

Co najmniej 3° 5,2% 

o Dach ze zczem poprzecznym i zaamaniami dachu: 

Co najmniej 5° 8,6% 

W praktyce mówi si czsto o nachyleniu dachu w %, jednake chodzi tu o kty w 

stopniach. Naley jednak przy tym uwaa, bo nie jest to, to samo. 

4.3 Szeroko ukadania pyt dachowych (zgodnie z warunkami pozwolenia budowlanego) 

Podpory: 60 mm (równo lub wicej ni 60mm) 

Podpory kocowe: 40 mm (równo lub wicej ni 40mm) 

4.4 Wybór pyt: 

Na rynku dostpne s w obszarze frontów panele cienne i frontowe. Rónica polega 

oprócz rónic cenowych na tym, e pyty cienne maj widoczne poczenie rubowe 

we wpucie, a pyty frontowe maj je zasonite. ruby w przypadku pyt ciennych s 

póniej widoczne na gotowym froncie. Czsto widoczne s powstae przez nacisk rub 

zagbienia na powierzchni frontu. W tym celu naley uywa wycznie rub z 

gwintem oporowym. W przypadku pyt z rdzeniem tumicym z weny mineralnej 

zaleca si w uycie w obszarze styku klamry rozdzielajce nacisk. 

Zaleca si poinformowanie inwestora przed zawarciem umowy o tej okolicznoci i w 

razie potrzeby zaoferowa pyty frontowe z niewidocznymi punktami mocowania. 

Pamitajcie o obowizku ostrzegania i udzielania wskazówek! 

4.5 Wybór gruboci pyt: 

W celu unikn póniejszych problemów, bardzo wany jest waciwy wybór gruboci 

pyt. Grubo rdzenia izolujcego ma znaczcy wpyw na warto wspóczynnika U 

(izolacji cieplnej) oraz na nono elementów pod ktem obcienia wiatrem frontu 

(ON B 4014-1) i obcie niegiem, w kombinacji z naciskami wiatru na dachu (ON B 

1991-1-3). Moliwe obcienia mona odczyta w wykresach nonoci podanych 

przez producenta. Zwróci naley uwag na minimaln szeroko styku w obszarze 

wiatrownicy przy cianie i patwiach. Zaleca si zapobiegawczo obliczenie pooenia 

- 13 -

punktu rosy przez fizyka budowlanego. Wane tu s temperatury zewntrzne, 

powierzchnia i warto (Lambda). Warto mona otrzyma od producenta pyt. 

Strumień ciepła przebiega w materiale zawsze od wyższej do 

niższej temperatury 

Współczynnik przenikania ciepła uwzględnia oprócz 

przewodności ciepła materiału budowlanego również 

opory przechodzenia ciepła na powierzchniach granicznych 

materiałów budowlanych 

φ Strumień ciepła Δt, Δθ Różnica temperatur 

λ Przewodność cieplna s Grubość materiału 

κ Współczynnik przenikania ciepła A Powierzchnia materiału 

przykład: 

Szkło pochłaniające 

promieniowanie cieplne, 

4.6 Dugo: 

Nowoczesne cige linie produkcyjne umoliwiaj produkcj bardzo dugich pyt 

(do 18,00m i wicej). Przycinanie nastpuje zgodnie z list czci poprzez uycie piy 

podajcej ((piy latajcej) przy kocu drogi reakcji. Wiele zakadów produkcyjnych 

oblicza dodatki na przeduenie dolne. Ze wzgldu na to, e pia latajce po dokonaniu 

cicia ustawia si z powrotem, w trakcie produkcji jednake porusza si dalej. W 

przypadku, gdy dugo poszczególnych odcinków jest zbyt krótka, pia nie ma czasu 

na ruch powrotny. W tym przypadku, pyty musz by cite rcznie. Monta bardzo 

dugich pyt nie jest zalecany z dwóch powodów: 

Zagroenie uszkodzenia w trakcie transportu i montau z uwagi na 

problematyczny handling. 

Zmiana dugoci przez z powodu dylatacji. Poprzez poczenie rubowe z 

wiatrownic lub patwiami dachowymi, pyty zostaj zablokowane w tym 

pooeniu. W przypadku zmiany temperatury, zmienia si równie dugo pyty i 

czym jest ona dusza, tym wiksza jest rónica dugoci (tzw. Delta – T [-T]). 

Do tego dochodzi pomidzy warstw zewntrzn i wewntrzn do zjawiska 

bimetalicznego z uwago na rón zmian dugoci przy rónych rónicach 

temperatur (duy wpyw na to ma kolor zewntrzny pyt). W nastpstwie moe 

dochodzi do powstawania nieprzyjemnych odgosów we wntrzu hali, jak te 

powstaj problemy ze szczelnoci i dobudowanymi elementami budowlanymi 

(krawdzie,..) ze wzgldu na powstanie duych ruchów. 

W celu uniknicia reklamacji w przyszoci najlepiej jest w obszarze dachu wykona 

zcza poprzeczne zgodnie z zaleceniami dotyczcymi montau oraz w przypadku 

oraz w przypadku montau poziomego pyt ciennych i frontowych naley zamocowa 

zcza w odpowiednich odstpach. 

- 14 - 

Strumień cieplny przy 

przewodzeniu ciepła 

Strumień cieplny przy 

przejściu ciepła

4.7 Kolor: 

Zjawisko bimetaliczne: 

Ciemne kolory mao odbijaj promieniowanie i nagrzewaj si duo bardziej ni 

jasne lub biae pyty. Rónice temperatur pomidzy kolorem niebiesko-zielonym a 

kolorem biaym wynosz latem ok. 30°C. Pianka PUR tworzy warstw buforow 

pomidzy blach wewntrzn i zewntrzn. Ma to midzy innymi za zadanie 

przejcia na siebie i wyrównania rónych zmian dugoci obu blach zwizanych z 

panowaniem rónych temperatur wewntrz hali i na zewntrz. W przypadku 

panujcej we wntrzu hali temperatury 30°C i antracytowo szarych cian 

zewntrznych i dachu, rónica temperatur wynosi mimo wszystko 46°C. Blacha 

zewntrzna poprzez staje si dusza przez rozszerzanie cieplne ni blacha 

wewntrzna, przez co dochodzi do deformacji pyty. 

Kolory zostay podzielona na trzy grupy w zalenoci od wartoci jasnoci i maks. 

temperatury powierzchni. 

- 15 -

Grupa kolorów I Grupa kolorów II Grupa kolorów III 

RAL zabarwienie HW °C RAL Zabarwienie HW °C RAL Zabarwienie HW °C 

9010 Biay 90 52 1001 Be 68 57 2002 Pomaraczowo 

-malinowy 

37 67 

9001 Kremowo 

biay 

84 53 1002 Piaskowy 67 57 6010 Trawiasty 37 67 

1013 Perowy 85 54 7038 Szary agat 67 57 8025 Jasnobrzowy 34 68 

1015 Jasna ko 

soniowa 

82 54 7032 Szary krzemie 67 57 8004 Miedziany 33 69 

9002 Szarobiay 83 54 9006 Biae 66 57 5007 Niebieski 33 69 

aluminium 

brylant 

1018 óty 80 54 1007 óty 57 59 6001 Szmaragdowy 32 70 

cynkowy 

chromowy 

1016 óty 78 55 1024 óta ochra 57 59 9000 Ognistoczerwo 31 70 

siarkowy 

ny 

7035 jasnoszary 75 55 2003 Pomaraczowy 

pastelowy 

55 60 6002 Zielony listek 29 71 

6021 Bladozielony 55 60 3002 Karminowy 28 71 

1020 Oliwkowy 53 61 6003 Oliwkowy 28 71 

7001 Srebrnoszary 52 61 3009 Rdzawy 28 71 

2000 ótopomarac 

zowy 

51 61 5009 Lazurowy 28 71 

6018 ótozielony 50 62 7015 Szary upek 28 71 

7002 Oliwkowy 44 64 8007 Powy 27 72 

6011 Zielona rezeda 43 64 7013 Brzowo-szary 27 72 

5012 Jasnoniebieski 43 64 5010 Niebieska 

goryczka 

22 75 

2004 Pomaraczowy 43 64 8011 Orzechowy 22 75 

8003 Pomaraczowo 

-brzowy 

40 65 6005 Zielony mech 21 76 

2001 Czerwonopomaraczowy 

40 65 7016 Antracytowy 21 76 

3004 Purpurowy 20 76 

5002 Ultramaryna 20 76 

8014 Sepia 19 77 

8016 Mahoniowy 18 78 

6008 Brzowozielony 

16 79 

5013 Niebieskozielony 

15 80 

- 16 -

Naprawa zadrapa powierzchni: 

Niewielkie uszkodzenia powstae w trakcie transportu lub montau na powierzchni 

powoki mog zosta naprawione za pomoc maego pdzelka (do farbek 

wodnych). Zwróci te naley uwag na to, eby kupi tak farb, która moe by 

w postaci jednej warstwy zosta naniesiona na ocynkowane podoe i posiada to 

samo zabarwienie RAL jak pyta. Trudne s naprawy na powierzchniach 

metalicznych jak np.: biae aluminium RAL 9006. Zawarte w ywicy mikroczstki 

metalu odbijaj wiato pod rónymi ktami, przez co powstaje ten efekt. Naprawy 

s tu naturalnie bardzo trudne do zrealizowania. 

4.8 Powoki: 

Pyty klient otrzymuje z pewn liczb rónych powok. Jako firma montujca 

musicie ustali odpowiedni rodzaj powoki: 

Rodzaj powoki grubo zastosowanie waciwoci Cena 

Poliester 25 m Wewn. / zewn. Dobre odporne na UV Standard 

Cienki poliester 15 m Wewn. Mniej odporne na UV Standard 

Folia PCV 150 m Strona wewn. Nie odporne na UV Dopata 

PVDF 25 m Zewntrz Nie blaknie szybko Dopata 

TTHD 60 m Zewntrz 

Plastisol 100,150,200 m 

- 17 - 

Surowe warunki 

uytkowania 

Dopata 

wewntrz Nie odporne na UV Dopata 

Uwaga: 

Powleczone foli elementy pyty warstwowej musz by przechowywane 

wewntrz hali odkryte i chronione przed promieniami UV! 

4.9 Poziome i pionowe ukadanie pyt ciennych: 

Pyty cienne i frontowe mog by mocowane zarówno pionowo jak te poziomo. 

W obu przypadkach naley zwróci uwag na zawarte w tabeli odstpu podpór 

oraz norm ÖNORM B 4014 – 1 (obcienie wiatrem). Jako warto szacunkow 

mona w zalenoci od wysokoci pooenia i ksztatu otoczenia przyj warto 

orientacyjn wynoszc ok. 650 N (0,65 kN) / m².

4.10 Obcienie niegiem i przez wiatr: 

Analogicznie z norm ÖNORM B 1991-1-3 (do 01.01.2006 ÖNORM B 4013) 

naley ustali obcienie niegiem zwizane z lokalizacj budynku oraz znale w 

tabeli producenta odpowiedni pyt. Do ustalonego obcienia niegiem naley 

doda wag pyty! Wikszo tabel rozrónia pomidzy systemami o jednym, 

dwóch lub wielu przsach nonych. Przy czym pojedyncze przsa none s 

znacznie mniej korzystne ni system wielu przse nonych. Odstp patwi i 

wiatrownicy przy cianach mona równie znale w listach producenta. Jest to 

sprawa Jest to zadaniem wykonawcy zakadowego. 

Jedno przso none: dwa przsa none: 

obcienie powierzchni „q“ obcienie powierzchni „q“ 

Stützabstand „l“ Stützabstand „l1“ 

Stützabstand „l2“ 

A odstp podpory „1” B A B C 

Przykad tabeli nonoci: 

Waga (kg/m 2) 

l max : szer. podpory amin: min. Szeroko podoa wiersz 1: max. Szer podpory bez ograniczenia przegicia wiersz 2: 

max. Szer. Podpory z ograniczeniem przegicia do l/150. wymiary w cm. 

4.11 Patwie drewniane lub metalowe: 

Jedno przęsło 

Dwa przęsła 

Trzy przęsła 

canti- 

Wspornik 

lever 

Praktyka wykazuje, e ruby w drewnie w pierwszym okresie czasu rozluniaj 

si. Z tego powodu musz one po dwóch latach zosta dokrcone na caej 

powierzchni dachu. W przypadku podpór drewnianych zaleca si wykonanie 

wczeniej otworów poniewa wókna drewna zostaj zniszczone i ruba nie 

- 18 -

ozlunia si tak atwo. Inaczej wyglda to w przypadku patwi metalowych, w 

których ruba jest stabilnie przykrcona. Mimo to zaleca si ich sprawdzenie z 

uwagi na wygicie pyty. 

4.12 Kierunek wiatru: 

Pokrycie musi by zawsze skierowane naprzeciw gównego kierunku wiatru. Z 

tego powodu naley uzyska informacj od inwestora, jaki w danej lokalizacji jest 

gówny kierunek wiatrów. 

Zalecamy wstpnie potwierdzi to pisemnie przez zleceniodawc. Jest to bardzo 

wane przy sporzdzaniu planów montau oraz ewentualnym wykonaniu otworów 

w dachu! 

Na nastpnej stronie znajduje si rysunkowe przedstawienie sposobu jak naley 

postpowa w rozmowie z klientem i w nastpstwie przy zamawianiu pyt u 

producenta. 

Sposób przycinania (widziany od strony okapu) 

Przycinanie z lewej strony Przycinanie z prawej strony 

Górny rysunek jest przykadowy. Prosimy zapyta dostawc o jego system 

oznaczania wolnego przecicia. 

- 19 -

Proszę podać spadek dachu w stopniach. 

Przy stykach poprzecznych, przenikaniach lub elementach świetlnych minimalny spadek wynosi 6° (10 %). 

4.13 Listy czci: 

Typ po lewej stronie 

Cięcia 

Kierunek układania od 

lewej strony do prawej 

Lewa 

strona 

Kierunek układania 

Kierunek pogodowy 

Utworzy listy czci korespondujcych z planami montaowymi i zaopatrzone s 

w numery pozycji. W ten sposób mona atwiej dokona przyporzdkowania co 

optymalizuje procesy technologiczne. 

Naley pamita z dopaty w przypadku doci przedue dolnych w zakadach 

producenta. Naley rozway, czy nie korzystniej byoby poczy ze sob wicej 

krótszych dugoci w celu zaoszczdzenia. W tym przypadku trzeba dokona 

cicia na placu budowy. 

Uwaga: W przypadku otwartych ci naley poda stron praw i lew. 

Dokadniejsze dane znajduj si w katalogu producenta. 

- 20 - 

Profil kalenicy 

Osłona kalenicy 

Prawa 

strona 

Kierunek układania 

Typ po prawej stronie 

Kierunek układania od 

prawej strony do lewej

W ten sposób moe wyglda formularz zamówienia na pyty: 

Lista części Zlecenie 

Panel PU 

Płyta ognioodporna 

Warstwy kryjące 

Cięcie rozdzielające 

Przecięcie 

Wewnątrz 

Zewnątrz 

WP (Ściana) 

WP-F (Ściana) 

- 21 - 

FP (Front) 

FP-F(Front) 

Grubość rdzenia (izolacja) 

Farba RAL Profil Inne 

Po lewej stronie 

Po lewej stronie 

Po prawej stronie 

Po prawej stronie 

RP (Dach) 

RP-F (Dach) 

* … Rozcięcie w przypadku DP jest opcjonalne, w przypadku DP-F obowiązkowe! 

m 2 razem 

części Długość 

[cm] 

m 2 Uwagi (np. osie/front/pozycja)

5. Sprawdzi przed rozpoczciem prac: 

Jako przedsibiorstwo montujce musicie Pastwo obowizek (ON B 2110), 

odbioru obiektu (obowizek sprawdzenia i ostrzeenia). W przypadku 

stwierdzenia, e przymocowanie pyt moe w nastpstwie oprowadzi do 

powstania problemów, podlegacie Pastwo obowizkowi umieszczenia ostrzee 

i wskazówek! 

Ostrzeenie musi by wykonane w formie pisemnej i przekazane oprócz telefaksu 

lub e-mailem koniecznie listem poleconym w celu póniejszej oceny dowodowej. 

ÖNORM B 2110: 

Auszug aus der ÖNORM B 2110: 

5.9 Obowiązek sprawdzania i ostrzegania 

5.9.1 Zleceniobiorca ma obowiązek sprawdzenia 

(1) wręczonej przez zleceniodawcę dokumentacji 

(2) udzielonych przez zleceniodawcę instrukcji 

(3) dostarczonych przez zleceniodawcę materiałów i 

(4) wykonanych wcześniej prac innych zleceniobiorców 

W jak najszybszym czasie oraz przedstawienia zgodnie ze swoją wiedzą fachową zleceniodawcy wszystkich 

wątpliwości, usterek związanych z wykonaniem zlecenia w formie pisemnej. 

5.9.2 Przed rozpoczęciem prac, zleceniobiorca musi przekonać się przy zachowaniu odpowiedniej staranności o 

prawidłowym stanie już wykonanych usług. Widoczne usterki, które jego zdaniem niekorzystnie mogą wpłynąć na 

wykonywanie jego praz należy przed rozpoczęciem pracy pisemnie zgłosić zleceniodawcy. 

5.9.3 Usterki, których stwierdzenie wymaga technicznie trudnych i kosztownych badań lub zwrócenie się do 

odpowiedniego rzeczoznawcy, uznawane są jako nie spostrzegalne w duchu punktu 5.9.1. W przypadku, gdy zleceniobiorca 

musi przyjąć, że zleceniodawca nie zna faktów prowadzących do przeprowadzenia takich badań, musi o tym 

niezwłocznie powiadomić pisemnie zleceniodawcę. 

5.9.4 W trakcie możliwym do wykonania czasie, zleceniobiorca musi zgodnie z możliwościami podać wskazówki lub 

propozycje związane z usunięciem usterek lub ulepszeniami. Zleceniodawca musi w odpowiednim czasie przedstawić 

swoją decyzję. 

5.9.5 W przypadku, gdy zleceniobiorca zaniedba powiadomienia zleceniodawcy lub też zleceniodawca nie przedstawi 

swojej decyzji, odpowiedzialność za skutki tego zaniedbania ponosi strona, która do tego doprowadziła. W przypadku, 

gdy zleceniodawca nie bierze w rachubę uzasadnionych wątpliwości i wystąpią szkody, które są wynikiem przedstawionych 

usterek, zleceniobiorca zostaje zwolniony odpowiedzialności i gwarancji za powstałe szkody.” 

5.1 Wyprostowanie powierzchni roboczej: 

Zanim rozpoczty zostanie monta pyt, naley wyprostowa powierzchni dachu i 

za pomoc kolorowego sznura zaznaczy rysy kontrolne. Sprawdzi konstrukcj 

non wykonan przez poprzednie przedsibiorstwo pod wzgldem zachowania 

któw prostych i zachowania pionu. W przypadku nieprawidowoci moe doj w 

trakcie ukadania pyt do powanych problemów zwizanych z przesuniciem pyt. 

Z uwagi na to e macie Pastwo obowizek ostrzegania i podawania wskazówek, 

dlatego przed kontynuacj pracy naley dokadnie i jak najszybciej wyjani 

sytuacj z inwestorem lub zleceniodawc. 

- 22 -

5.2 Sprawdzenie wzrokowo wiatrownic i patwi 

Nie zachodzi potrzeba wykonania dokadnej kontroli. Nie jest to równie 

przewidziane w normie (ÖNORM B 2221). Wasze dowiadczenie mówi Wam, czy 

tego typu czci s prawidowo zwymiarowane i przede wszystkim dobrze 

przymocowane! 

Sprawdcie równe pooenie i prostoliniowo wanych dla Was Pocze! 

Przede wszystkim naley przekona si czy zastosowane patwie posiadaj 

odpowiedni szeroko na powierzchni styku. Wiadomoci na ten temat mona 

znale w katalogu lub u producenta pyt. 

- 23 - 

Takie patwie nie nadaj si do 

mocowania paneli warstwowych. 

przekrcone 

zagite 

soje drzewa 

5.3 Sprawdzi stopie uginania cian i powierzchni dachowych 

Pyty warstwowe s stabilne same w sobie. W odrónieniu od blach trapezowych, 

pyty warstwowe nie mog w duszym okresie czasu przenosi si skrtnych. 

Konstrukcja nona musi zosta dobrze przygotowana i wtedy nic nie stoi na 

przeszkodzie w prawidowym montau. W przypadku, gdy pyty zostay 

przymocowane za pomoc rub do sabo zmontowanej konstrukcji nonej, wtedy 

bd ten jest widoczny w smudze wietlnej (odbicia i tworzenie cieni poprzez 

przekrcanie pyt) i inwestor ma podstaw do reklamacji. 

5.4 Odstp patwi i ich pooenie pod wzgldem wysokoci 

Przed rozpoczciem prac montaowych sprawdzi odstp patwi i porówna jest 

ponownie z tabelami obcie producenta. 

Ponadto naley sprawdzi, czy zapewniona jest przestrze do swobodnego ugicia 

si pyt dachowych. W przypadku wikszych odstpów pomidzy patwiami

musz one by zamontowane wyej o wielko ugicia pyt i wielko odstpu 

bezpieczestwa a nie na górnej krawdzi wiby dachowej na styku z jej 

powierzchni. Elementy budowlane, jak te nasze omawiane pyty mog posiada 

ugicie o wielkoci L / 150, przy czym L oznacza odstp patwi. W przypadku 

wikszych odstpów patwi jak np.: przy odstpie 3.500mm ugicie wynosi w ten 

sposób ponad 23mm!!! 

- 24 - 

Po lewej stronie widoczna jest 

fatalna usterka, gdzie patwie 

powinny by szczelnie 

zamocowane z góry wizara 

dachowego. Leca na wizarze 

dachowym pyta jest zablokowana 

w jej ugiciu. Brak jest szczelnoci 

na styku wzdu, dochodzi do 

zalewania przez deszcz i tworzenia 

si kondensatu, poniewa symetria 

styku si nie zgadza. Uszczelnienie 

nie Uszczelnienie nie dochodzi. 

Krople kondensatu s widoczne! 

5.5 Na jakim podou mona przymocowa pyty? 

Prawidowy wybór rodka mocujcego jest bardzo wany. Naley przy tym 

zwróci uwag na parametry rub i koków. Dane mona otrzyma w rónych 

tabelach dotyczcych techniki mocowania lub poinformowa si u dostawcy. W 

przypadku patwi stalowych potrzebne s samowkrcane ruby dachowe, w 

drewnie wystarcz ruby bez kocówki wierccej. Zastosowanie rub z kocówk 

wiercc w drewnie jest dozwolone. Ogólna regua mówi, e w przypadku drewna 

wymagana jest gboko wkrcenia ruby wynoszca 60mm. Kocówki wierccej 

nie naley dolicza. W przypadku stali naley uwzgldni wiercon grubo 

materiau z uwagi na dugo kocówki wierccej. W przypadku pyt ciennych 

naley uy rub z gwintem oporowym. Dla danej ruby istniej minimalne 

gruboci blachy, które mona otrzyma od producenta. Naley to uwzgldni.

6. Monta 

6.1 Przepisy bezpieczestwa pracowników: 

Naley zawsze mie na miejscu pracy przepisy dotyczce bezpieczestwa pracy. 

W AUVA (Ogólna Instytucja ds. Zapobiegania Wypadkom) mona otrzyma 

broszurk Merkblatt 222 i bezpatne informacje). www.auva.at 

Siatka ochronna przy montau pyt dachowych (od 5,00m wysokoci spadku) 

Rusztowanie ochronne z sieci przechwytujc w obszarze rynien i przej. 

Stateczne rusztowania lub platformy robocze przeznaczone do montau pyt 

ciennych. 

6.2 Plan ukadania: 

Przed rozpoczciem prac, naley przejrze plan ukadania wraz z list czci w 

celu ustalenia wszelkich niezbdnych detali oraz pozycji pyt. Nastpnie naley 

rozdzieli paczki z pytami na placu budowy. Uwzgldni naley przy tym 

kierunek ukadania pyt. Na tym samym froncie nie naley zmienia kierunku 

ukadania. W smudze wiata fugi nie s takie same. 

6.3 Kierunek wiatru: 

Pyty naley stale ukada naprzeciwko gównego kierunku wiatru. Poczenie 

zakadkowe w obszarze styku wzdu tworzy zabezpieczenie przed wnikaniem 

ulewnego deszczu. 

6.4 Materiay mocujce: 

6.4.1 Pyty dachowe: 

Pyty naley mocowa wycznie poprzez karb górny a nigdy w paszczynie 

odprowadzajcej wod. Stosowa naley zawsze tylko oryginalne kaloty 

oferowane przez producenta pyt lub w handlu specjalistycznym. Rozkadaj one 

siy dociskowe ruby na wikszej powierzchni ni podkadka uszczelniajca. 

Poprzez dopasowan form, boczne wysunicie blachy w rejonie górnego karbu 

przy normalnym momencie docisku nie jest moliwe. Ponadto uszczelnienie przed 

wod wyprodukowane przez firm Neoprene znajdujce si w kalocie jest duo 

lepsze ni tylko sama podkadka uszczelniajca o rednicy 16mm. 

- 25 -

Kalotka 

Połączenie fuga-styk ok. 2 mm ± 2 mm 

- 26 - 

Tak jak przedstawia to zdjcie nie 

naley dokonywa mocowania. 

Poprzez si dociskow ruby 

zosta zdeformowany profil. Brak 

jest stabilnoci i nastpstwem jest 

zaciek. 

Przekrój systemowy po lewej 

stronie pokazuje prawidowe 

mocowanie pyty dachowej przy 

uyciu kalotki. 

W celu przeprowadzenia testu 

szczelnoci pocze rubowych i 

nitowych w dachu i w cianach, 

firma EJOT® oferuje urzdzenie do 

testowania próni.

Wzdu podunego styku pyt naley zamocowa samoklejc tam 

uszczelniajc z neoprenu (lub podobn). 

Ilo rub: 

Dach: 

Norma ÖNORM B 4014-1 zawiera m.i. informacje na temat obcienia si ssc 

wiatru w skrajnych obszarach powierzchni dachu. 

Wymiar wysokoci budynku „h“ zostaje przedstawiony w rzucie poziomym. W 

ten sposób zdefiniowana zostaje gboko wyej obcionej strefy. Wzdu 

przej miejscowych obowizuje ten sam wymiar. Wewntrz tych obszarów 

naley zwróci szczególn uwag na prawidowe zamocowanie pyt. Wewntrz 

pozostaego, nie obcionego pola, przyrubowany zostaje co drugi karb górny na 

przemian z równolegle przebiegajc patwi. W obszarze kalenicy naley z kolei 

przykrci kady karb górny. 

ciana: 

Nawietrzna Nawietrzna Zawietrzna 

Poprzez zastosowanie klamer rozdzielajcych obcienie z mocniejszej blachy 

stalowej, w normalnym przypadku uywa si jednej ruby na punkt zaczepienia z 

uwagi na dobry rozkad siy docisku. Bez takich pytek z uwagi na ma 

powierzchni podkadek uszczelniajcych, jedna ruba na punkt zaczepienia nie 

wystarczy i naley uy dwóch rub. Na krawdzi, z uwagi na zmniejszenie 

obcienia o poow wystarczy uycie jednej ruby. Obcienie wysuwania mona 

- 27 -

obliczy co umoliwia zdefiniowanie iloci rub. Naley przy tym uwzgldni 

wzgldnie cienk blach i jej wytrzymao na zerwanie. Z tego powodu, dwie 

ruby znacznie poprawiaj sytuacj mocowania. 

6.4.2 Pyty cienne: 

Nie posiadaj one adnych ukrytych mocowa i s one przymocowywane za 

pomoc przechodzcych przez pyt wystarczajco dugie ruby. Gówki rub s 

póniej widoczne na gotowym froncie. Stosowa naley wycznie ruby z 

gwintem oporowym i odpowiednio duymi podkadkami z uszczelnieniem z 

Neoprenu. Stosowa wycznie ruby z podkadk uszczelniajc i uszczelnieniem 

EPDM. 

6.4.3 Pyty frontowe: 

Gwint oporowy 

- 28 - 

Tak jak przedstawia to zdjcie po 

lewej stronie, tak wykonany powinien 

by styk pyt ciennych. Naley przy 

tym zwróci uwag na dokadne 

dopasowanie pyt i uy naley rub z 

gwintem oporowym. 

Mocowane s na specjalnie uformowanym wpucie. Nastpna pyta przykrywa 

miejsce gdzie znajduje si ruba. Ilo rub powinna by obliczona do danego 

projektu przez producenta rub. W trakcie montau naley zwróci szczególn 

uwag na to, eby pyty prawidowo leay obok siebie, w przeciwnym razie 

dojdzie do powstania niechcianych szpar, które mog popsu efekt wizualny 

caoci. 

Na górnym zdjciu widoczny jest 

prawidowy styk pyt frontowych. Jest 

to bardzo wane, eby pyty leay 

maksymalnie obok siebie. Tylko w ten 

sposób gwarantuje si, e sia docisku 

uszczelnienia powoduje e styk jest 

wiatroszczelny i zapobiega powstaniu 

kondensatu.

6.4.4 Jaki materia w przypadku rub: 

rodki mocujce oferowane s ze stali z ocynkowan powierzchni oraz ze stali 

szlachetnej. ruby ocynkowane mona równie zamówi z kapturkami 

przykrywajcymi w rónych odcieniach kolorów - RAL. Przy zamawianiu 

materiaów mocujcych naley zwróci uwag na wymagania przetargu! 

Waciwe przedsibiorstwa handlowe oferuj na ten temat doskonae doradztwo. 

Zwróci naley te uwag na waciwy moment dokrcania tak eby w trakcie 

prac montaowych by ona cigle zachowywany. Moment obrotowy mona 

ustawi w popularnych wkrtarkach elektrycznych. 

W przypadku, gdy naley zaoy, e w obiekcie mog znajdowa si opary z 

zawartoci chloru (basen kryty,...), opary ugu lub inne opary chemiczne, naley 

zastosowa ruby ze stali szlachetnej. Dostpne s w jakoci 1.4301 (A 2) i 1.4571 

(A 4). Naley to uwzgldni w swojej kalkulacji. ruby ze stali szlachetnej maj 

dwa razy wysz cen ni ruby ocynkowane. Warto jest zasign porady 

fachowej u odpowiedniego fachowca, jaki typ rub w danym przypadku naley 

uy. ruby o jakoci A 4 s trudno dostpne i wymagaj dugiego czasu dostawy. 

Zasadniczo naley preferowa ruby ze stali szlachetnej. 

6.5 Mocowanie do przygotowanej konstrukcji: 

Rodzaj i dugo rub mocujcych pyty zaley od danych wymaga. Minimalny 

przekrój wynosi 6,3mm. 

W przypadku pyt dachowych naley w kadym razie uy pasujcych kalotek 

zawierajcych uszczelnienie z neoprenu i rub o odpowiedniej dugoci z 

podkadk uszczelniajc oraz uszczelnieniem EPDM. 

Unika naley mocowania rubowego w dolnym karbie pyty. Karb ten jest 

jednoczenie powierzchni odprowadzajc wod. Przy ewentualnie 

niedokrconych rubach lub braku stabilnoci konstrukcji mog by one przyczyn 

nieszczelnoci. W przypadku gdy eb ruby znajduje si w karbie górnym, wtedy 

miejsce to nie otrzymuje takich iloci wody jak karb dolny. 

6.6 Zcza wzdu: 

Do tego celu dostpne s ruby samowiercce ze zredukowan kocówk wiercc 

oraz podkadk uszczelniajc z EPDM. Odstp pomidzy rubami powinien 

wynosi od 300 do 400mm. 

- 29 -

6.7 Nieprawidowe otwory (ruby naprawcze): 

Zdarza si, e poprzez bd montaowy dochodzi do powstania nieprawidowych 

otworów. Mona jest zasklepi za pomoc tzw. rub naprawczych Chodzi tu o 

ruby o wikszej rednicy rdzenia oraz du podkadk uszczelniajc z uszczelk 

EPDM (np.: Ejot JB 3 – 7,2 x 19 – E 22). 

6.8 Asekuranci: 

Przepisy nakadaj obowizek stosowania odpowiednich moliwoci zawieszenia 

dla personelu konserwujcego powierzchnie dachu. Czsto zostaj tzw. asekuranci 

przymocowani do konstrukcji nonej i przeprowadzeni przez powierzchni dachu. 

Do asekurantów przymocowana zostaje lina stalowa, do której nastpnie moe 

przypi pracownik swój osprzt ochronny. W przypadku, gdy tego typu 

asekuranci maj by sporzdzone na powierzchni dachu naley pamita o 

powstaniu mostka termicznego o czym naley te ostrzec inwestora! Asekuranta 

nie wolno mocowa na pycie warstwowej. Wystpujce tu siy s za due. 

6.9 Zaamania dachu (np. Dektite ®): 

Najlepiej jest uy przygotowane wczeniej surowe konierze uszczelniajce. W 

takich przypadkach naley zwróci uwag e przechodzce tdy rury metalowe 

powoduj ewentualnie powstanie mostka termicznego. W razie potrzeby naley o 

tym poinformowa inwestora! 

Wychwycenie obciążenia przez 

dwa elastyczne karby 

Duża powierzchnia 

styku 

Wpuszczona 

rama aluminiowa 

- 30 - 

Łatwy do zidentyfikowania 

rozmiar rury 

Elastyczna mufa stożkowa 

Niski profil 

Ulepszona wodoszczelność 

Brak skręcania stożka

Montaż: 

1. Dektite® dopasować do rury 2. Dektite® dopasować do 

blachy profilowej i zaznaczyć 

4. Dektite® w należytej formie 

dopasować do blachy profilowej 

5. Dektite® przymocować za pomocą śrub 

samowiercących EJOT COLORDRIL® lub 

za pomocą nitów Bulbtite 

6.9 Zjawisko bimetalu: 

Na zewntrzne oraz wewntrzne blachy pyt warstwowych dziaaj zrónicowane 

temperatury i podlegaj one rónemu rozszerzaniu (dylatacji). W przypadku 

nieodpowiedniego przymocowania pyt moe to mie fatalne skutki. Zjawisko 

bimetaliczne znaczenie si nasila, gdy farba zewntrzna jest ciemnego koloru. 

Zwróci naley na podzia na grupy kolorów (1 do 3). Ugicie pyt pomidzy 

punktami mocowania s normalne. W przypadku pyt dziaa tolerancja ugicia 

wynoszca l/150, tzn. przy odstpie osi wynoszcej 6m ugicie o 4 cm jest 

normalne. 

6.10 Trzaski: 

Poprzez róne temperatury dochodzi do trzasków (odgosów przemieszczania si) 

wewntrz budynku. Takie dwiki w maym zakresie s normalne i nie daj 

powodu do reklamacji. Dokadnej klasyfikacji obszaru tolerancji w tym zakresie 

nie ma. 

6.11 Prace zwizane za kadzeniem asfaltu w zamknitej hali: 

Asfalt bitumiczny jak te asfalt lany jest ulega obróbce przy temperaturze ok. 160° 

Celsjusza. Naley przy tym zwróci uwag szczególnie latem na otwarcie 

wszystkich okien i bram a do schodzenia si asfaltu. W przeciwnym razie 

wysoka temperatura zatrzyma si pod pytami dachowymi. Poniewa wewntrzna 

blacha (dolny pas) znajduj aca si pomidzy mocowaniem do patwi jest 

zablokowana w swoim rozszerzaniu moe doj do powstawania zmarszczek w 

- 31 - 

3. Nanieść masę uszczelniającą

dolnej czci pyt! Na wielu placach budowy mona stwierdzi powstanie takich 

nastpstw. Co prawda nono pyt nie jest ograniczona, jednake wada optyczna 

jest bez wtpienia widoczna. 

7. Obróbka 

7.1 Skadowanie paczek z pytami: 

Paczki z pytami naley zawsze ukada nachylajc je wzdu, aby woda z opadów 

moga spywa i wypywa. Dugotrwae przechowywanie paczek z pytami na 

wolnym powietrzu wymaga uycia plandek z wókna (nie wolno uywa plandek z 

tworzywa sztucznego !). Umoliwiaj one szybkie przewietrzanie paczek. Naley 

unika wody stojcej pomidzy elementami. Równie na blachach powleczonych 

zewntrznie moe przez to doj w duszym okresie czasu do powstania 

uszkodze (plamy, korozja)! W celu uniknicia odcisków nie naley skadowa 

paczek jedna na drugiej. Otwarte paczki musz by zabezpieczone przed 

porwaniem przez silny wiatr (np. za pomoc pasów, itp.). Czasowe skadowanie na 

konstrukcji dachu ze wzgldów statycznych moe mie miejsce jedynie nad 

cznikami a nigdy porodku patwi! Swoje zamierzenia naley skonsultowa z 

budowniczym konstrukcji wzgldnie z kierownictwem budowy. 

- 32 -

W przypadku przenoszenia za pomoc dwigu, pod pasami podnoszcymi naley 

uy ktowników ochronnych. W przypadku pyt o dugoci ponad 8,00m naley 

uy poprzecznika trawersy nonej. Podnosi naley tylko jedn paczk. W 

przypadku rozadowywania za pomoc podnonika widowego, operator wózka 

musi dziaa szczególnie ostronie. Odstp pomidzy widami naley ustawi 

moliwie jak najdalej. W przypadku bardzo dugich pyt naley w razie 

koniecznoci uy dwóch podnoników. 

7.2 Ukadanie pyt dachowych: 

Na rynku dostpny jest osprzt niezbdny do uytkowania dwigu z pomp 

próniow oraz mechaniczne rodki dociskowe. W adnym wypadku, pyty nie 

mog by podnoszone za pomoc pasów bez zabezpieczenia krawdzi, poniewa 

zdeformowane i uszkodzone zostaj wpusty. Naley przy tym zwróci uwag na 

wybór punktu cikoci pyty w celu bezpiecznego podnoszenia. Ponadto naley 

zwróci uwag na optymalny odstp punktów podnoszenia, poniewa pyty mog 

si zama. Ssawki próniowe posiadaj talerze gumowe, dziki czemu 

lakierowana powierzchnia blachy nie zostaje uszkodzona. W przypadku urzdze 

mechanicznych naley podj odpowiednie rodki zabezpieczajce. Przy kadej 

pycie naley zwróci uwag na dokadne pooenie w obszarze styku. Po 

zakoczonym uoeniu dachu nie jest moliwe poprawienie ich pooenia! W 

przypadku W przypadku niedopasowanego styku pyt moe doj do dyfuzji 

oparów i skraplania kondensatu. 

- 33 -

W trakcie prac zwizanych z niebezpieczestwem strcenia czci z wysokoci 

obowizuje nakaz noszenia kasków ochronnych! W obszarze zagroenia nie mog 

przebywa adne osoby! Nie wchodzi pod podwieszone ciary! 

7.3 Folia ochronna: 

Wikszo procentów pyt pokrywa je w trakcie produkcji metod cig dla 

zabezpieczenia foli samoprzylepn. Przed montaem lub bezporednio po nim 

naley j zdj. W przypadku gdy s one poddane duszemu nasonecznieniu nie 

mog one zosta usunite! 

7.4 Ukadanie pyt ciennych i frontowych: 

W przypadku, gdy monta rczny nie jest moliwy, naley równie i tu uy 

odpowiednich rodków dociskowych podnoszenia przez dwig przy zachowaniu 

odpowiednich rodków bezpieczestwa. Zwróci przy tym naley na ochron 

powierzchni blachy. Uszkodzenia bardzo trudno si naprawia. 

7.5 Prace zwizane z przycinaniem: 

Generalnie naley unika uycia szlifierek ktowych! Tworz one gorce iskry, 

które wypalaj powierzchni blachy i ciko jest je usun. W nastpstwie 

powstaj liczne punkty rdzy na powierzchni pyt. Z uwagi na du prdko cicia 

szlifierki ktowe rozdzielaj na duej powierzchni zeszlifowany materia. 

Naley uywa rcznych pi tarczowych z tarczami pokrytymi stopami twardymi 

lub specjalnych pi acuchowych. Wióry powstae w trakcie cicia naley 

natychmiast usun poniewa przy najbliszym zawilgoceniu rdzewiej one, 

przyklejajc si do powierzchni przez co powstaje podobny obraz jak zostao to 

ju opisane. 

- 34 -

7.6 Wiercenie otworów: 

- 35 - 

Plamy rdzy spowodowane przez 

wióry z wiercenia lub 

szlifowania s póniej trudne do 

usunicia. 

Wióry powstae w trakcie wiercenia otworów lub wkrcania rub samowierccych 

naley natychmiast usun, poniewa mog one utworzy plamy rdzy na 

powleczonej powierzchni. 

7.7 Nitowanie pokrywajcych blach 

W trakcie wykonywania powierzchni frontowych nie mona unikn nitowania. 

Naley uywa w tym celu zawsze nitów szczelnych zamiast tradycyjnych nitów 

jednostronnie zamykanych. Praktyka wykazuje, e prdzej czy póniej po zdjciu 

koka karbowego nitu jednostronnie zamykanego moe doj do przecieku wody. 

Naley te zwróci uwag na taki sam wybór materiau z uwagi na moliwo 

powstania korozji na skutek rónicy potencjaów elektrycznych. Nie wolno 

stosowa nitów aluminiowych w przypadku blachy stalowej i odwrotnie! Na 

dachu nie naley nitowa blach pokrywajcych. Lepsze jest uycie szczelnych 

rub. 

7.8 Zastosowanie trwale elastycznych mas uszczelniajcych: 

Czsto w budownictwie wykpiwane. Poczenie powleczonych blach 

pokrywajcych bez uycia trwale elastycznych mas uszczelniajcych jest trudne 

do wykonania. 

Tym niemniej naley zwróci uwag na dokadne wykonanie drobnych elementów 

blacharskich i nie naduywanie trwale elastycznych mas uszczelniajcych. 

Poczenia naley wykona w ten sposób, eby trwale elastyczna masa

uszczelniajca nie bya poddawana dziaaniu promieni UV promieniowania 

sonecznego. Fugi uszczelniajce naley traktowa jako fugi konserwowane! 

7.9 Zastosowanie tam uszczelniajcych 

Równie z uycia tam uszczelniajcych nie mona zrezygnowa. Na stronie 36 

znajduje si tabela z rónymi typami tam dostpnych w handlu. Na rysunkach 

szczegóów konstrukcyjnych znajduj si kody, wskazujce na waciwy typ 

tamy w tabeli. 

7.10 Monta wypeniaczy profili i blach zbatych na dachu: 

W przypadku kalenicy hali, pókalenicy dachu, przejciach, podstaw wietlików 

naley uy tzw. wypeniaczy profili w celu dokonania uszczelnienia pomidzy 

waciw pyt i odpowiedni blach poczeniow. Czci te mona otrzyma 

jako wyposaenie dodatkowe u producenta pyt. Mimo uycia takich wypeniaczy 

naley koniec blachy osonowej zakoczy poniej blachy pokrywajcej. Rysunek 

na nastpnej stronie pokazuje takie zamknicie. 

zagięcie blachy 

wszystkie naroża ≈ 10 mm 

7.11 Zastosowanie pianki PUR z pojemnika: 

Przed zamocowaniem blach pokrywajcych naley fugi wypeni piank PUR z 

pojemnika. Naley pamita, e pianka PUR nie jest paroszczelna! W przypadku, 

gdy wykonana ma zosta paroszczelna hala, naley fugi zewntrzne i wewntrzne 

zaklei tam butylow. Nastpnie mona umieci blachy pokrywajce. Uwaa 

równie aby nadmiar pianki nie wyciek na gotow powierzchni pyt, poniewa 

trudne jest póniejsze cakowite usunicie powstaych plam. 

- 36 -

Typy tam uszczelniajcych przy zastosowaniu w konstrukcjach lekkich stalowych 

DIN Typ 1 Typ 1A Typ 2 Typ 3 Typ 4 Typ 5 Typ 6 Typ 7 

Właściwości 

W zamkniętych 

komorach pianka 

PP lub PE (taśma 

rozprzęgająca i inne) 

Pianka polietylenowa 

w 

zamkniętych 

komorach 

Miękka 

pianka PUR 

w otwartych 

komorach z folią 

polipropylenową 

Taśmy butylowe Plasto-elastyczna 

masa bitumiczna 

/kauczuk 

Pianka PUR Pianka PUR w otwartych 

komorach 

Pianka PUR 

Materiał 

Grupa obciążenia 

Tak Tak Brak wymagań Brak wymagań Tak Brak wymagań Brak wymagań 

Tak 

Impregnat 

Acrylatpolimer 

Jednostronnie 

samoklejąca zgodnie 

z DIN EN ISO 

3386-1 twardość 

spęczniania przy 

10% etc. 

Dopasowująca się 

do formy części 

Samoklejąca Jednostronnie 

samoklejąca 

Dwustronnie 

samoklejąca lub 

z jednej strony 

pokryta aluminium 

Jednostronnie 

samoklejąca 

Jednostronnie 

samoklejąca, 

opóźniona dekompresja 

Jednostronnie 

samoklejąca 

Wyposażenie 

Hamulec pary Hamulec pary 

Klasa materiału budowlanego 

Liczba oporu dyfuzyjnego 

pary 

Przewodność cieplna 

- 37 - 

Odporność na 

temperaturę 

Przepuszczalność 

fug 

Szczelność na ulewny deszcz 

Musi być spełniona 

Musi być spełniona, odporna 

na działanie promieni UV lub 


Musi być 

spełniona 

Musi być 

spełniona 

Musi być spełniona, odporna 

na działanie promieni UV lub 


Musi być spełniona Musi być spełniona Musi być spełniona 

Odporność na warunki 

pogodowe 

Musi istnieć Musi istnieć 

Tolerancja wzajemna z 

materiałami budowlanymi 

Forma profilu 

dopasowana min 

30 mm 

Wymiary w mm 

Min. Szer. Taśmy 

Min. Szer. Fugi

8. Konstrukcje dachowe ze elementami warstw stali i PU 

8.1 Styk poprzeczny: 

Górna pyta powinna by przycita na dugoci 200mm, lepiej 300mm. Naley czysto 

usun piank. Do czoa styku poprzecznego przymocowa tam (tama 

krawdziowa wylewki jastrychu) o szerokoci rdzenia pyty. Pod pyt znajdujc si 

od strony pyty kalenicy pooy tam dystansow (gumow) o gruboci 3 mm. 

Dziki temu powstaje szpara, która zapobiega zasysaniu wody przez zjawisko 

kapilary. Równie woda deszczowa, która dotara do szpary moe ponownie wyciec, a 

miejsce to moe si wysuszy. We wntrzu styku naley w dwóch rzdach przyklei 

tam uciskow o szerokoci co najmniej 15 mm. Na osi tam uciskowych dokrci 

obie stykajce si zewntrzne powoki elementów warstwowych, przy czym nie naley 

dociska szpary. 

Naley przy tym uwaa, eby poprzez umieszczone tamy uciskowe nie stykay si 

ze sob blachy. Poprzez zjawisko kapilary moe zosta wessana woda przez szpar i 

trudno jej tam bdzie wyschn do moe prowadzi do 

korozji. 

Minimalne zachodzenie na siebie w 

zależności od pochylenia dachu 

≥ 200 mm 

2 x Typ 2 (Min. Szerokość 

15 mm) 

≥ 85 mm Minimalna 

szerokość założenia 

Styk poprzeczny moe by wykonany wycznie powyej patwi! 

- 38 - 

Umocowa tamy piankowe 

o gruboci rdzenia. 

3 mm Taśma dystansowa 

b ≥ 40 mm, guma 

WANE: Uy 2 rub!

8.2 Podczenie cienne: 

Izolacja 

Zachodzenie na 

siebie 

- 39 - 

W sposób prosz nie: 

Na zdjciu widoczne s wyciekajce lady 

rdzy ze styku poprzecznego poniewa 

woona zostaa tylko jedna tama 

uszczelniajca, a blachy stykaj si ze sob 

bezporednio. W ten sposób moe si 

dobrze rozwija zjawisko kapilary. Ponadto 

nie zostaa tu umieszczone poczenie 

rubowe. 

Styk zachodzący na siebie część formowana 

Typ 4 uszczelnienia 

Pianka PU lub włókno mineralne, zagęszczone 

Typ 1 

14 / 3-9 

Typ 2 

30/2 

Uy kalotek!! 

Typ 1 

14 / 3-9 

Nakleić na krawędź styku

Wane równie w tym miejscu: Uywa naley tam uszczelniajcych i unika 

bezporedniego styku blach, gdzie w szparach moe zosta wcignita woda przez 

zjawisko kapilary. 

8.3 Szczegóy dotyczce rynny: 

Wolne cicie 

Wariant 1: rynna wiszca okrga 

1 blacha odprowadzająca 

wodę 

2 blacha wlotu rynny 

3 taśma uszczelniająca 

PCV 5x20 zamknięta 

4 taśma uszczelniająca PUR 

10x25 nasiąknięta żywicą 

sztuczną 

5 wypełnienie 

6 hak rynnowy 

7 połączenie śrubowe z 

okapem w każdym pasie 

(porównanie rys, 8 i 9) 

Uwaga mostek cieplny!! 

Wariant 2: Rynna wiszca okrga z wolnym uciciem – hak rynny poniej pyty 

Blacha zbata 

/ przykrycie 

a) PE- taśma z miękkiej pianki 

b) Pianka PU 

c) Włókno mineralne, skompresowane 

- 40 - 

Fuga wzdłużna przy taśmie uszczelniającej 

uszczelnić za pomocą materiału 

uszczelniającego 

Cicie termiczne 

Typ 1 

14 / 3-9 

Fuga wzdłużna przy taśmie uszczelniającej 

uszczelnić za pomocą materiału 

uszczelniającego

Wariant 3: Rynna wiszca okrga – hak rynny w karbie górnym 

Zamocowanie karbu górnego 

rybami samowierccymi 

Wolne cicie 

Utworzy kapinos 

Wariant 1: 


b) Pianka PU 

c) Włókno mineralne, skompresowane 

Blacha zbata - ktownik 

W tym przypadku chodzi o powszechny wariant mocowania rynny dachowej w 

obszarze okapu budynku. Tego rodzaju wykonanie jest ekonomiczne i w przypadku 

hali magazynowej o niszej temperaturze nie stwarza problemów. Wad tego 

rozwizania jest mostek cieplny, jak te brak otwartego cicia. W rednim i duszym 

okresie czasu cierpi na tym poczenie pianki i blachy na przejciu zewntrznej 

powoki blachy do pianki. 

Warian 2: 

Wolne cicie i kapinos istniej. Równie cicie termiczne zostao wykonane. Wariant 

ten jest znacznie lepszy ni wariant 1. lecz si rzeczy nieco kosztowniejszy. Wad 

tego rozwizania jest wysoko skapywania wody, która jest dua i przez to niezbdna 

jest blacha odprowadzajca wod. Ta dodatkowa blacha funkcjonuje jako element 

zatrzymujcy nieg i w przypadku zsuwajcego si niegu zosta porwana przez 

niego. Odnonie zatrzymywania niegu prosimy o przeczyta osobny rozdzia. 

- 41 - 

Fugę wzdłuż uszczelnić w obszarze 

taśmy uszczelniającej za pomocą środka 


Cicie termiczne 

Typ 1 

14 / 3-9 

Fugę wzdłuż uszczelnić w obszarze 


uszczelniającego

Wariant 3: 

Naley wykona otwarte cicie. Jego gboko naley wykona w zalenoci od 

rozmiarów rynny. Haki rynny zostaj bezporednio zamontowane w górny karb pyty 

oraz przymocowany za pomoc dwóch samowierccych rub poprzez zewntrzn 

warstw dachu. Stabilno jest lepsza, gdy styk pyty zostaje wybrany jako punkt 

mocowania haka rynny, poniewa w tym miejscu zachodzce na siebie obie blachy 

gwarantuj znacznie wiksz stabilno. Uycie kalotek jest zalecane. Niezbdn 

szpar naley wykona za pomoc narzdzia z paskiej stali oraz motka. Wsun 

naley wczeniej uformowane haki rynny i przykrci je do zewntrznej powoki 

dachu. Z pozytywnym wynikiem zostaa przeprowadzona próba obcienia tego 

mocowania haków rynny. Pianka zostaje przykryta za pomoc ktownika z blachy 

zbatej. 

Informacje ogólne dotyczce obszaru okapu i rynien: 

W trakcie montau rynien wiszcych naley zawsze zwraca uwag na to, eby 

przednia krawd zawsze leaa niej ni tylna (patrz norma ÖNORM B 2122). W 

celu przerwania mostka termicznego naley oddzieli doln blach za pomoc cicia 

termicznego! Cicie rozdzielajce o szerokoci 20 – 30mm naley wykona za 

pomoc rcznej piy tarczowej w obszarze zewntrznej jednej trzeciej wystajcej pyty 

ciany. Naley przy tym zwróci uwag na to, e statyczna nono pyty zostaje przez 

to ograniczona. Na przykad wolno wystajca pyta dachowa na 300 mm nie stwarza 

wtedy problemów i jest to moliwe do zrealizowania. Natomiast ponad 500 mm staje 

si problematyczne. Równie grubo pyty jest tu wana. W tym przypadku równie 

w pobliu krawdzi dachu powinna znajdowa si patew. Zaleca si wykonanie 

otwartego cicia okapu. 

- 42 -

Utworzy kapinos 

Blacha 

odprowadzajc 

wod 

Wolne cicie 

Wariant wiszca rynna skrzynkowa: 

Fugę wzdłuż uszczelnić w obszarze taśmy 

uszczelniającej za pomocą środka uszczelniającego 

Taśma dystansowa pomiędzy pałąkiem rynny 

2 x 3,0 mm (≥ uchwyt rynny) b≥60mm; np typ 7 

Typ 1 

14 / 3-9 

Uywa kalotek!! 

Uwaga mostek cieplny!! 

Równie w tym przypadku naley zwróci uwaga na to, eby przednia krawd rynny 

leaa niej ni krawd wewntrzna w celu zapewnienia odpywu spitrzajcej si 

ewentualnie wodzie na zewntrz. W rzadkich wypadkach w tym wariancie rynny 

widoczny jest przewidziany spadek. Rynny s najczciej produkowane z 

równolegymi krawdziami i tak te s montowane. Niedoskonaoci konstrukcji 

budowli na wysokoci prowadz do tego, e czsto powstaj zagbienia w rynnie, 

gdzie pozostaje woda z opadów. Takie „kaue“ uatwiaj zabrudzenie rynny, skracaj 

jej ywotno i zwikszaj czstotliwo konserwacji budynku przez jego waciciela. 

Tak jak zostao to przedstawione wyej, rynna wisi przy pycie wzgldem patwi. Z 

uwagi na stabilno nie jest moliwe wykonanie cicia termicznego w tym przypadku. 

W przypadku gdyby przednia krawd rynny znajduje si wyej ni tylna, naley 

przedni krawd rynny zaopatrzy w rozcicie awaryjne do spuszczania nadmiaru 

wody. 

- 43 - 

Typ 5, d=3,0 mm; b=60 mm lub pianka 

PU lub włókna mineralne sprężone 

Styk poprzeczny profilu Typ 1 14/3-9 

zawieszającego nakleić na krawędź styku. 

Typ 1, 14/3-9 fugę wzdłuż elementu warstwowego 

w obszarze taśmy uszczelniającej za 

pomocą środka uszczelniającego

8.4 Kalenica: dach dwuspadowy: 

1 kaptur kalenicy 

2 śruby 

3 blacha zębata 

4 wypełniacz profilu 

5 Taśma uszczelniająca PCV 

5x20 zamknięta 

6 Pianka miejscowa PUR 

zagięcie 

blachy 

Jak pokazuje to rysunek wyek, kalenica wykonana jest prawidowo. Krawd blachy 

zewntrznej naley zawsze zawija do góry, uywa wypeniaczy profili i blachy 

zbate. Bez blachy zbatej istnieje niebezpieczestwo, e wichura lub ptaki usun 

wypeniacz profili. Ponadto blacha ta chroni wypeniacz profili przed promieniami 

UV. Krawd styku blachy kalenicy zachodzi na co najmniej 50mm, w obszarze 

zachodzenia zostaje uszczelniona i dodatkowo zanitowana lub przyrubowana. 

- 44 -

Kalenica hali: pókalenica 

8.5 Przejcie: 

2 x Typ 1 

14/3-9 or 

18/6-18 

1 profil deski szczytowej 

2 mocowanie przesunięte 

3 Pianka miejscowa PUR 

4 kątownik krawędziowy 

5 zamocowanie krawędzi 

≥ 1000 mm 

Zakończenie pulpitu z blachą stalową uszczelnić 

środkiem uszczelniającym 

Dolny pas podgiąć do góry 

- 45 - 

Wypełniacz profili 

Typ 2 

15/4 

Blacha ząbkowana 

fugę wzdłuż elementu warstwowego w obszarze 


uszczelniającego

Wariant: 

Pianka PU 

Typ 2 

30/2 

Typ 1 

14/3-9 

- 46 - 

Zachodzenie poprzeczne 

Typ 1 

14/3-9 nakleić na krawędź styku 



uszczelniającego

Wariant: 

Pianka PU lub włókna 

mineralne sprasowane 

Wystawanie dachu 

Typ 2 

30/2 

- 47 - 

Typ 1 

14/3-9 

Zachodzenie poprzeczne 

Typ 1 

14/3-9 nakleić na krawędź styku 




Wykona cicie 

thermiczne

8.6 Styk poprzeczny pyty ciennej: 

Przechodzcy ktownik wspierajcy jest wany aby ciar górnych pyt opiera si na 

konstrukcji pod nimi a nie na niej pooonych pytach. 

8.7 Poczenie z cokoem: 

Poczenie nie ocieplane - Poczenie ocieplane brak 

istnieje mostek cieplny! mostka cieplnego! 

- 48 - 

Fugi wydłuż elementu warstwowego uszczelnić 

za pomocą środka uszczelniającego lub taśmy 

uszczelniającej Typ 1 

Typ 1 

14/3-9 or 18/6-18 

or 

Typ 1a 

15/3-5 or 

20/5-9 




Typ 1 

14/3-9 lub 18/6-18 

lub 

Typ 1a 

15/3-5 lub 

20/5-9 

Ustawi ktownik 

podpierajcy! 




Rozcięcie umieścić 

za wstęgą pokrywy 


b) Pianka PU 

c) Włókno mineralne, 

skompresowane 

Uwzględnić zabezpieczenie 

przeciwwilgociowe! 

Fugi wydłuż elementu warstwowego 

uszczelnić za pomocą 

środka uszczelniającego lub taśmy 


Typ 1 

14/3-9 or 18/6-18 

or 

Typ 1a 

15/3-5 or 

20/5-9

Jak przedstawia to rysunek po lewej stronie poprzedniej strony, pyta w celu lepszego 

wyschnicia nie powinna zachodzi na blach kroplow. Rysunek po prawej stronie 

przedstawia tyln nasad blachy kroplowej za powok zewntrzn. Jest to moliwa 

przy kadym poczeniu pyt, jednake blacha kroplowa musi by przycita a pianka 

PU musi zosta rozcita. Moliwy jest te monta blachy kroplowej na zewntrz z 

górn krawdzi przeznaczon na fug z kitu. Przykryoby to jednoczenie czsto 

nierównomiern fug pomidzy pyt i blach kroplow i nastpny ktownik nie byby 

potrzebny. 

8.8 Mocowanie bramy 

Przekrój poziomy 

Termiczna taśma rozdzielająca obliczanie 

według wartości U np. Typ 7 

Typ 1 

14/3-9 

Fugi podłużne elementów warstwowych 

uszczelnić za pomocą środka uszczelniającego 

lub taśmy uszczelniającej 

Unika naley zawsze powstawania mostków cieplnych! 

- 49 - 

Typ 1 

Od strony budynku

Mocowanie bramy obszar nadproa 

8.9 Mocowanie drzwi: 

Przekrój poziomy 

Stalowy element warstwowy 


uszczelnić za pomocą 

środka uszczelniającego lub taśmy 


Typ 1 

14/3-9 

- 50 - 

Brama segmentowa 

Profil C 

Typ 2 

20/2 

Typ 2 

15/2 

Typ 1 

14/3-9 


uszczelnić za pomocą środka uszczelniającego 

lub taśmy uszczelniającej Typ 1

Mocowanie drzwi obszar nadproa: 

- 51 - 




Typ 1 

14 / 3-9

8.10 Naroniki zewntrzne: 

Typ 1 

10 / 2-6 

Typ 1 

10 / 2-6 

Jedynie przy wykonaniu b), c), d) 

Element warstwowy umocowany 

poziomo 

Naley zwróci uwag na wykonanie wiatroszczelnego i moliwie wolnego od dyfuzji 

pary poczenia! Sama pianka PUR jest paroprzepuszczalna. Poprzez przymocowanie 

tam uszczelniajcych mona osign waciwy stan. Czsto jednak rezygnuje si z 

zamocowania takich tam co prowadzi w okresie póniejszym do usterek. 

- 52 - 

Zakładka poprzeczna 

a) 2 typ 1 lub 

b) Taśma z miękkiej pianki Pe 

c) Pianka PU 

d) Włókna mineralne, sprasowane 

Typ 1 

14 / 2-6 

nakleić na krawędź styku

8.11 Cicie termiczne: 

Jak ju wspomniano, przerwanie wewntrznej blachy suy przerwaniu mostka 

cieplnego co zapobiega powstawaniu kondensatu. 

Uszczelnienie 

8.12 Kratka zatrzymujca nieg: 

Cięcie rozdzielające 

kątownik 

Uszczelnienie 

Uszczelnienie 

- 53 - 

Jak ju wspomniano, naley pamita 

o zmniejszonej nonoci wystajcej 

pyty z powodu cicia rozdzielajcego. 

Na zdjciu widoczny jest przykad jak 

takie cicie rozdzielajce moe by 

wykonane. 

Oferowane s przeróne systemy. Z wielu uznanych barier zatrzymujcych nieg, 

przedstawione na zdjciu poniej rozwizanie sprawdzio si najlepiej:

Wykonywane s paki ze stali ocynkowanej ogniowo. Mocowanie tego paka 

nastpuje wzgldnie daleko z tyu, dziki czemu powstaje dua powierzchnia nacisku 

przekadajca powstae siy na pyt. Paki montowane s co 2.00m, a monta 

nastpuje bezporednio do patwi za pomoc dwóch rub. W wyposaeniu blacharskim 

dostpne rury ocynkowane ogniowo, naley jedynie przeoy przez otwory konsoli i 

mog w ten sposób przesuwa si bez zakóce. W celu poczenia rur uywane s 

mufy nakadane. Mona te uy dostpnych w handlu kolców przeciw lodowych. 

Uwaga: Pyty warstwowe nie przepuszczaj deszczu, nie s jednak wodoszczelne. W 

przypadku, gdy lód zablokuje przejcie do rynny poprzez kolce przeciwlodowe, 

zachodzi moliwo, e szczególnie w przypadku paskich dachów, spitrzona woda 

przedostanie si przez styk pyt do wntrza budynku i spowoduje straty! Macie 

obowizek poinformowanie o tym! Monta kratki zatrzymujcej nieg poniej 

poczenia poprzecznego pyt jest niedopuszczalne. 

8.13 Wyazy / wietliki: 

Wyazy z wypustami s moliwe do wykonania. Naley jednak przy tym pamita, 

eby izolacja cieplna miaa tak sam warto w celu uniknicia powstania mostka 

cieplnego. Obramowanie musi by bardzo dokadnie wykonane. Wystajca cz ramy 

powinna znajdowa si co najmniej 150 mm ponad powierzchni dachu 

odprowadzajc wod, a w przypadku obszarów z obfitymi opadami niegu co 

najmniej 300 ponad powierzchni dachu odprowadzajc wod. Naley te 

sprawdzi, czy pyty dachowe nie naley podeprze ram wypustu z drewna lub stali. 

W przypadku tradycyjnych wieców nakadanych naley górn blach przesuwn 

poprowadzi pod kaptur kalenicy. Uwaa na waciw wysoko nakadanego 

wieca. 

Na rynku s dostpne laminowane za pomoc GFK nakadane wiece, które mog by 

doklejone na pyty. Dokadne informacje montaowe dostpne s u producenta tych 

produktów (np. Firma. Eberspächer). 

9. Pyty ognioodporne: 

W tym przypadku s to pyty warstwowe z rdzeniem z weny mineralnej, który jest 

niepalny. Pyty te zostay sprawdzone pod ktem ognioodpornoci. Naley zada 

- 54 -

atestu od producenta, aby mie pewno, czy zakupione pyty rzeczywicie s 

odpowiednie do danego celu. 

Produkcja przebiega w systemie cigym. Wena mineralne zostaje przyklejona za 

pomoc kleju PU do blach. Pyty ognioodporne s znacznie wraliwsze ni pyty z 

piank PU. Wena mineralna jest higroskopijna i nasika wilgoci. W praktyce 

prowadzi to do powstania duych problemów w przypadku niewaciwego uycia lub 

nieprawidowej obróbki. Przez wypenienie wen mineraln, pyty nie s tak stabilne 

w formie jak pyty PU. Naley o tym pamita w trakcie obchodzenia si z tymi 

elementami budowlanymi. 

9.1 Pyty dachowe: 

Na poczeniach krawdziowych, pyty najczciej nie s szczelnie zamknite. Para 

przenika do rodka poprzez fug styku wzdu, kondensuje i powoduje przemoczenie 

higroskopijnej weny mineralnej, przez co wartoci izolacyjne i statyczne pyty w tym 

obszarze znacznie si zmniejszaj. Z tego powodu, wewntrzne styki wzdu musz 

koniecznie posiada dodatkow izolacj paroszczeln w postaci uszczelki lub 

materiau uszczelniajcego. Mona tego dokona poprzez uszczelnienie wewntrznych 

fug styku wzdu za pomoc stale elastycznego materiau uszczelniajcego lub tamy 

butylowej. Wykonanie styku poprzecznego na dachu przy wykorzystaniu caej 

dugoci pyty w tym miejscu naley unika w miar monoci. W czci okapu musi 

zosta wykonane wolne cicie w celu uzyskania okapnika. Wolno leca strona 

czoowa pyty poddawana jest wpywom pogodowym i musi koniecznie zosta zakryta 

blach krawdziow. 

9.2 Cicie termiczne: 

W przypadku pyt ognioodpornych naley zwróci szczególn uwag na silne 

zmniejszenie nonoci przez termiczne cicie rozdzielajce! Ponadto miejsce 

przecicia musi by paroszczelnie zaklejone! 

9.3 Pyty cienne i frontowe: 

9.3.1 Cz cokou: 

Naley wykona przynajmniej wycicie w ksztacie klina aby zapobiec zasysaniu 

wody przez wen mineraln. 

- 55 -

9.3.2 Poczenie poprzeczne na froncie: 

Równie tu naley zwróci uwag na wolne wycicie. Jednoczenie powstaje mostek 

cieplny, który musi zosta zaizolowany. Ciar pyt pooonych wyej nie moe 

spoczywa na pytach pooonych niej. Moe to doprowadzi do przecienia i 

powstania zmarszczek na froncie. Szczególnie widoczne to jest na ciemnych frontach. 

Naley zamocowa cigy ktownik podporowy. 

9.4 Konstrukcja nona: 

Konstrukcja nona ciany przeciwpoarowej musi zosta wykonana w tej samej 

kategorii ograniczajcej rozprzestrzeniania si ognia lub ognioodporna jak sama pyta. 

Obcienie ogniowe jest dodatkowym obcieniem. W odpowiednich odstpach 

naley wykona rozwory ciany szkieletowej. Naley pamita, e ciana 

przeciwpoarowa w razie poaru musi samodzielnie sta. Wikszo producentów 

uwzgldnia jedynie obcienia powierzchniowe (wiatr, nieg), ale nie obcienie 

ogniowe! Pyty ognioodporne przytwierdzone do niechronionej konstrukcji stalowej 

hali, nie jest cian ognioodporn! 

Przed rozpoczciem takiego projektu, dobrze jest sporzdzi kilka szkiców, 

przedyskutowa cay system z punktem przeciwpoarowym danego landu i 

doprowadzi do otrzymania tam atestu. 

- 56 -

Austriackie punkty przeciwpoarowe 

Institut für technische Sicherheit Schutzhaus 

(Instytut bezpieczestwa technicznego Schutzhaus) 

Siebenbrunnengasse 21a/ 3 

A-1050 Wien 

T +43 (0) 1 / 544 2502 

F +43 (0) 1 / 544 2502-43 

http://www.schutzhaus.at 

Brandverhütungsstelle im Landesfeuerwehrverband Burgenland 

(Punkt Zapobiegania Poarom w Krajowym Zwizku Stray Poarnych Burgenland) 

Leithabergstraße 41 

A-7000 Eisenstadt 

T +43 (0)2682 / 62105 -18 

F +43 (0)2682 / 62105 -36 

bv@lfv-bgld.at 

http://www.lfv-bgld.at 

Landesstelle für Brandverhütung des Bundeslandes Niederösterreich 

(Krajowy Punkt Zapobieganie Poarom Kraju Dolnej Austrii) 

Landesamtsgebäude 

Minoritenplatz 1 

A-3430 Tulln 

T +43 (0) 2272 / 61910 

F +43 (0) 2272 / 61910-16680 

office@brandverhuetung-noe.at 

http://www.brandverhuetung-noe.at 

Brandverhütungsstelle für Oberösterreich reg. Gen.m.b.H. 

(Punkt Zapobiegania Poarom dla Górnej Austrii regionalna Spódzielnia z ograniczon 

odpowiedzialnoci) 

Petzoldstraße 45 – 47 

A-4017 Linz 

T +43 (0)732 / 7617250 

F +43 (0)732 / 761729 

office@bvs-linz.at 

http://www.bvs-linz.at 

Salzburger Landesstelle für Brandverhütung 

(Krajowy Punkt Zapobiegania Poarom w Salzburgu) 

Karolingerstraße 23 

A-5020 Salzburg 

T +43 (0)662 / 827591 

F +43 (0)662 / 822 323 

bvsalzburg@aon.at 

Landesstelle für Brandverhütung in Steiermark 

(Krajowy Punkt Zapobiegania Poarom w Steiermark) 

Roseggerkai 3/ III 

A-8010 Graz 

T +43 (0) 316 / 827471 

F +43 (0) 316 / 827471 -21 

brandverhuetung@bv-stmk.at 

http://www.bv-stmk.at 

- 57 -

Kärntner Landeskommission für Brandverhütung 

(Komisja Krajowa ds. Zapobiegania Poarom w Kärnten) 

Domgasse 21 

A-9020 Klagenfurt 

T +43 (0)463 / 5818-460 

F +43 (0)463 / 5818-200 

gerald.wedenig@klv.at 

http://www.brandverhuetung-ktn.at 

Tiroler Landesstelle für Brandverhütung 

(Krajowy Punkt Zapobiegania Poarom dla Tyrolu) 

Sterzingerstraße 2/ Stöcklgebäude 

A-6020 Innsbruck 

T +43 (0) 512 / 581373 

F +43 (0) 512 / 581373-20 

bv-tirol@utanet.at 

Brandverhütungsstelle Vorarlberg 

(Krajowy Punkt Zapobiegania Poarom Vorarlberg) 

Römerstraße 12 

A-6900 Bregenz 

T +43 (0) 5574 / 42136-0 

F +43 (0) 5574 / 42136-25 

vorarlberg@brandverhuetung.at 

http://www.brandverhuetung.at 

Naley pamita, e pyty z rdzeniem z weny mineralnej s znacznie cisze ni pyty 

z piank PU, przez co w trakcie montau powoduje e s bardziej nieporczne. 

SOWO KONCOWE: 

Przedstawione w tym opracowaniu szczegóy i podczenia s przykadowe. Oczywicie 

istniej warianty, które s równie dobre. S to stae podstawy, które naley zna po 

zapoznaniu si z tym dokumentem i których naley przestrzega w trakcie planowania i 

wykonywania prac! Dokadniejsze informacje na temat wykonywania pocze mona 

przeczyta w broszurze „Reguy fachowe dotyczce prac blacharskich na budowach“ 

(„Fachregeln Bauspenglerarbeiten”), któr mona otrzyma w Cechu federalnym blacharzy i 

kotlarzy (Bundessinnung der Spengler und Kupferschmiede) (1040 Wien; 

Schaumburgergasse 20/4; Tel.: 01 / 505 69 50 – 123 lub strona internetowa: 

www.spenglerinnung.at ; e-mail: spengler@bigr2.at). 

ycz przyjemnej pracy w trakcie montowania metalowych pyt warstwowych! 

Ing. Reinhard Wiesinger 

- 58 -

- 59 -

- 60 -

Prawid?owy monta?

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?