këtu

Si bartet ky
virus?
Si mundemi
të mbrohemi
nga ky
infektim?
16
Me rëndësi
Aids ose Sida
Sida është një sëmundje e rëndë infektive e cila shkaktohet nga virusi
i ashtuquajtur HIV.
Ky virus e dobëson sistemin mbrojtës të organizmit, rezistenca e të
cilit bie në atë shkallë sa që të mos mund ti përballojë as sëmundjeve
më të rëndomta, si p.sh. gripi, kështu që këto sëmundje bëhen aq
serioze saqë përfundojnë me vdekje.
Nuk ekzistonë vaksinë kundër kësaj sëmundje, mundësitë e shërimit
kanë veprim të kufizuar dhe janë të vështira.
Parandalimi është e vetmja mbrojtje nga Sida.
◆ Bartja bëhet me anë të marrëdhënjeve të pa mbrojtura seksuale
(vaginale, anale ose orale-me anë të gojës) me personin i cili
është bartës i virusit HIV (i infektuar)
◆ Nëpërmjet shiringave dhe gjilpërave të kontaminuara me ketë
virus, nga personi i infektuar
◆ Gjatë shtatzënisë dhe dhënjes gji foshnjës prej nënës së infektuar
në foshnje
◆ Përmes transfuzionit të gjakut të personave të infektuar
Ti përmbahemi regullave të seksit të sigurt:
◆ të përdoret prezervativi gjatë marrëdhënjeve seksuale vaginale,
anale, orale
◆ gjatë menstruacioneve nuk duhet pasur marrëdhënie seksuale
◆ nuk duhet përbi spermen gjatë seksit oral (me gojë) dhe s`duhet
mbajtë spermen në gojë
Personat të cilët marrin drogat me gjilpëra, kursesi nuk duhet të përdorin gjilpëra
josterile.
Nuk mjafton poqëse personi me të cilin keni pasë marrëdhënie të
pambrojtura seksuale të jetë i pastër, i kujdesshëm dhe i
sjellshëm - kjo nuk mbron nga Sida. Gjithësesi pra duhet përdorë
prezervativin (kondomin), apo femrat Femidom.
Si mund ta
vërtetojmë a
jemi të
infektuar
me virusin e
Sida-së?
Kondomi
(prezervativi)
Në bazë të testit. Testi bëhet në mënyrë vullnetare, pas marrëdhënjes
së fundit të pambrojtur. Çdo njeri i infektuar mund të ndihet i
shëndoshë me vite të tëra. Qendrat e ndryshme ofrojnë teste
anonime. Testi mundë të bëhet nga mjeku - mjekja në këshillimore
për Siden, në spitale, në qendrat për planifikimin familjar.
Çmimi për këtë test është prej 30-90 Sfr.
Testi anonim paguhet nga ju, të tjerat merren përsipër nga sigurimi
mjeksorë.
Muammer Kotbafl / AIDS Savaflım Derne¤i / Istanbul
Prezervativi dhe Femidom mbrojnë jo vetëm nga Sida dhe nga
sëmundjet të cilat përcillen me anë të kontakteve seksuale por
edhe nga shtatëzënia e padëshiruar. Duhet respektuar rregullat e
përdorimi të tijë.
Prezervativi vehet para se të futët penisi në vaginë.
Paqetimi i prezervativit hapet me kujdes duke pasë parasysh që mos të dëmtohet me
thonjë apo mjete të mprehta.
Kurrë të vendoset në penis (organin e mashkullit )duhet të mbetet një hapsirë e lirë
në maje të prezervativit e cila shërben si rezervuar i spermës.
Pas derdhjes kondomi duhet me kujdes të largohet në mënyrë që sperma të mos
derdhet në vaginë.
Prezervativi ruhet në vende të ftohta e të thata për arsye se nga dielli e humb efektin.
Përdoret vetëm një herë, dhe pasë përdorimit hidhet në shportën e mbeturinave e jo
në WC -ose në natyrë.
Prezervativi i quajtur goma higjienike apo kondomi mund të blihet në drogeri,
barnatore, kiosk, nëpër distributore automatike të vendosura nëpër stacione
shërbimi, apo WC publike.
17