sistematski pregled kopnene faune kičmenjaka po ... - Biolozi.net

BIOLOŠKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU 

KATEDRA ZA EKOLOGIJU I GEOGRAFIJU ŽIVOTINJA 

Aleksandar Ćetković, Jasmina Krpo-Ćetković & Milan Plećaš 

SISTEMATSKI PREGLED 

KOPNENE FAUNE KIČMENJAKA 

PO ZOOGEOGRAFSKIM OBLASTIMA 

Verzija 3.01 

dopunska skripta uz 

ZOOGEOGRAFIJA - KRATKI KURS (Bobrinski, 1956) 

Beograd 

mart, 2006.

P R E D G O V O R 

(uz verziju 3.0)

2 

* * * 

Skrećemo pažnju na nekoliko "tehničkih" momenata, od značaja za korišćenje ovih skripti 

tokom vežbi iz uporedne zoogeografije: 

- Sistematski pregled je koncipiran prema zoogeografskim oblastima definisanim po 

Bobrinskom, sa prikazom svih predstavnika i odgovarajućih viših sistematskih kategorija koje su 

pomenute u udžbeniku, kao i nizom drugih, po našem mišljenju značajnih grupa i predstavnika. Radi 

celovitosti pregleda, u ovaj spisak smo uvrstili i (skoro) sve ostale taksone do nivoa porodice, koji 

spadaju u kopnenu i slatkovodnu faunu tetrapodnih kičmenjaka, a takođe i ograničeni izbor 

predstavnika slatkovodnih riba. 

- Obimnost i celovitost ovakvog sistematskog pregleda može svojim donekle otežati 

korišćenje. Ovaj problem smo pokušali da rešimo upotrebom dve veličine fontova (slova): osnovni font 

za sistematske grupe i predstavnike koji su od većeg značaja za savladavanje ovog kursa uporedne 

zoogeografije, i sitniji font za sve ostale ("dopunske") kategorije i predstavnike. Prema tome, pri 

savladavanju gradiva za testiranje i kolokviranje/ispit, sitno štampane delove teksta možete potpuno 

zanemariti. 

- U pregled su, osim naučnih - latinskih naziva, selektivno uneti i "domaći" (narodni, trivijalni) 

nazivi za različite kategorije (uglavnom vrste). Ova nazivi su izostavljeni kod niza opšte poznatih 

životinja, kod onih kojima se naučno i domaće ime fonetski podudaraju, kao i kod nekih vrsta za koje 

ne postoji šire prihvaćeno domaće ime. Naravno, za mnoge dobro poznate životinjske vrste u opticaju 

je veći broj trivijalnih naziva (čak i u našem zoološki siromašnom jeziku), tako da navedena varijanta 

nije obavezujuća. U testovima se traže samo latinski nazivi predstavnika i grupa, ali će domaći nazivi 

(pre svega za grupe) biti potrebni na izlaznom kolokvijumu. 

- Krupnim slovima uz desnu marginu stranice označene su grupe od relativno većeg značaja za 

zoogeografsku karakterizaciju neke oblasti: endemične (E), subendemične (sE) ili grupe zajedničke (Z) 

za samo dve zoogeografske oblasti (tj. odsutne iz svih ostalih oblasti). Uz ove osnovne kategorije 

"zoogeografskih edifikatora", pojedine šire rasprostranjene grupe su, na osnovu različitih kriterijuma 

(dodatno objašnjenje će biti dato na vežbama), označene kao karakteristični (K) element faune za neku 

od oblasti; u ostalim delovima svog areala ove grupe mogu imati različiti status. One grupe koje u 

određenoj oblasti imaju status subendemičnih, u susednoj (ili susednim) su označene kao periferno 

rasprostranjene (P). Ovaj "komplementarni" status predstavlja negativnu faunističku karakteristiku 

odgovarajuće oblasti, slično grupama koje u potpunosti odsustvuju iz oblasti, čime se naglašava 

činjenica da ograničeno prisutne grupe imaju neuporedivo manji značaj u zoogeografskoj karakterizacji 

neke faune. U savladavanju ove materije, težište treba staviti na zoogeografski najznačajnije kategorije 

(E, sE i Z), i to po hijerarhijskom redu značajnosti (potklasa>red>podred>porodica> ..., itd.). 

- Ovim skriptama je obuhvaćena recentna fauna, kao samo i pojedinačne značajnije grupe i 

vrste koje su izumrle (simbol "") u relativno nedavnoj prošlosti, uglavnom usled prisustva i delovanja 

čoveka; ukoliko se ne radi o endemičnim grupama, oznaka "" se odnosi samo na konkretnu oblast (tj. 

ne na grupu u celini). 

____________________________ 

(februar, 2006)

N O V O Z E L A N D S K A O B L A S T I P O L I N E Z I J A 3 

NOVOZELANDSKA OBLAST 

Amphibia 

ordo: Anura 

fam: Leiopelmatidae ......................................................... ........................................................... Z 

Leiopelma hochstetteri (Hochstetter-ova žaba) 

Reptilia 

ordo: Sphenodontida ................................................................. ........................................................... E 

fam: Sphenodontidae 

Sphenodon punctatus 

S. guntheri 

ordo: Squamata 

subordo: Lacertilia 

fam: Gekkonidae 

Aves 

superordo: Palaeognathae 

ordo: Dinornithiformes (= Apterygiformes, syn.) .................... ............................................................E 

fam: Apterygidae 

Apteryx australis (smeđi obični kivi) 

A. haasti (veliki pegavi kivi), A. oweni (mali pegavi kivi) 

fam: Dinornithidae 

Dinornis maximus (moa) 

superordo: Neognathae 

ordo: Pelecaniformes 

fam: Phalacrocoracidae 

ordo: Anseriformes 

fam: Anatidae 

Anas auclandica (novozelandska kratkokrila patka) 

Mergus australis (oklendski ronac neletač)

4 

ordo: Falconiformes 

ordo: Galliformes 

fam: Phasianidae 

ordo: Gruiformes 

fam: Rallidae 

Notornis mantelli (takahe - plava barska kokica) 

Galliralus australis (veka - šareni barski petlić) 

ordo: Charadriiformes 

ordo: Columbiformes 

fam: Columbidae 

ordo: Psittaciformes 

fam: Psittacidae 

Strigops habroptilus (kakapo - sova papagaj) 

Nestor notabilis (kea) 

N. meridionalis (kaka) 

N O V O Z E L A N D S K A O B L A S T I P O L I N E Z I J A 

ordo: Passeriformes 

subordo: Tyranni 

fam: Acanthisittidae (novozelandski carići) ..................... ............................................................E 

subordo: Passeres (=Oscines, syn.) 

fam: Muscicapidae 

fam: Meliphagidae............................................................. ............................................................Z 

fam: Callaeidae (sedlonoše) .............................................. ............................................................E 

Mammalia 

ordo: Chiroptera 

subordo: Microchiroptera 

fam: Mystacinidae ............................................................. ........................................................... E 

Mystacina (2 spp.) 

fam: Vespertilionidae 

ordo: Rodentia 

fam: Muridae 

Rattus exulans (polinezijski pacov)

N O V O Z E L A N D S K A O B L A S T I P O L I N E Z I J A 5 

POLINEZIJSKA OBLAST 

Amphibia 

ordo: Anura 

fam: Bufonidae (Havaji) 

fam: Ranidae (o. Fidži) 

Reptilia 



fam: Iguanidae................................................................... ........................................................... K 

Brachylophus spp. (o. Fidži) 


fam: Scincidae 

subordo: Serpentes (=Ophidia, syn.) 

fam: Boidae 

subfam: Boinae ........................................................... ........................................................... K 

Enygrus spp. (o. Fidži, Samoa) 

Aves 



fam: Anatidae 


fam: Rhynochetidae .......................................................... ............................................................E 

Rhynochetus jubatus (kagu) 

ordo: Columbiformes ................................................................ ........................................................... K 


Didunculus strigirostris 



subfam: Trichoglossinae (lori papagaji) 

Trichoglossus spp. 

ordo: Apodiformes

6 

fam: Apodidae 

Collocalia fuciphaga (pećinska čiopa - salangana) 

ordo: Coraciiformes 

fam: Alcedinidae (vodomari) 

N O V O Z E L A N D S K A O B L A S T I P O L I N E Z I J A 


fam: Muscicapidae (muharice) 

fam: Zosteropidae (belooki zvišci) 


fam: Drepanididae (havajski medni puzići, hav. nektarnice) ........................................................ E 

Vestinaria coccinea (jivi) 

Himatione sanguinea (apapana) 

Viridonia virens (amakihi) 

Mammalia 


subordo: Megachiroptera 

fam: Pteropodidae (leteće lisice) 


fam: Emballonuridae 



fam: Muridae 

Rattus exulans (polinezijski pacov)

A U S T R A L I J S K A O B L A S T 7 

AUSTRALIJSKA OBLAST 

Osteichthyes 

subclassis: Sarcopterygii (=Choanichthyes, syn.) 

ordo: Dipnoi (=Dipteriformes, syn.) 

fam: Ceratodontidae .......................................................... .......................................................... E 

Neoceratodus forsteri 

Amphibia 

ordo: Anura 

fam: Hylidae 

fam: Ranidae 

fam: Leptodactylidae 

Reptilia 

ordo: Testudines (=Chelonia, syn.) 

subordo: Pleurodira 

fam: Chelidae .................................................................... ............................................................Z 

subordo: Cryptodira 

fam: Carettochelidae.......................................................... ............................................................E 

Carettochelys insculpta (mo, Nova Gvineja) 

fam: Trionychidae 



fam: Agamidae 

Chlamydosaurus kingii (agama sa ogrlicom) 

Moloch horridus 


fam: Pygopodidae (beznogi gušteri) ................................. ............................................................E 


Tiliqua rugosa (kusorepi scinkus) 

fam: Varanidae

8 


fam: Boidae 

subfam: Boinae (samo Papuanska podoblast) 

Enygrus spp. 

subfam: Pythoninae 

Morelia sp. 

fam: Colubridae (samo Papuanska podoblast) 

fam: Elapidae 

Acanthophis antarcticus (smrtnica) 

Pseudechis australis 

Oxyuranus sp. (taipana) 

ordo: Crocodilia 

fam: Crocodylidae 

Crocodylus porosus (estuarski krokodil) 

C. johnsoni (australijski krokodil), C. novaeguineae (novogvinejski krokodil) 

Aves 

A U S T R A L I J S K A O B L A S T 


ordo: Casuariiformes ............................................................... ............................................................E 

fam: Casuaridae 

Casuarius casuarius 

C. unappendiculatus, C. bennetti 

fam: Dromaiidae (=Dromiceiidae, syn.) 

Dromaius (= Dromiceius, syn.) novaehollandie (emu, australijski noj) 



fam: Falconidae 

fam: Accipitridae 


fam: Megapodidae ............................................................ ............................................................Z 

Megapodius (spp.) 



fam: Gruidae 

fam: Turnicidae 

fam: Otididae 



subfam: Gourinae ......................................................... ............................................................E 

Goura victoria 



Nymphicus hollandicus (nimfa) 

Melopsittacus undulatus (tigrica) 

Platycercus elegans (crvena rozela) 

subfam: Cacatuinae....................................................... .......................................................... sE 

Cacatua galerita 

Cacatua leadbeateri (ružičasti kakadu) 

Calyptorhynchus funereus (crni kakadu) 

subfam: Micropsittinae .............................................................................. E

A U S T R A L I J S K A O B L A S T 9 

ordo: Strigiformes 

Micropsitta (2 spp.) 

subfam: Trichoglossinae (lori papagaji) 

ordo: Caprimulgiformes 


fam: Alcedinidae (vodomari) 

fam: Meropidae (pčelarice) 

fam: Bucerotidae (kljunorošci, ptice nosorozi) 



fam: Pittidae 


fam: Menuridae ................................................................ ............................................................E 

Menura novaehollandiae (lirorepa) 

M. alberti (Albertova lirorepa) 

fam: Atrichornithidae (pogrmuše) .................................................................... E 

fam: Campephagidae 


fam: Climacteridae (australijski puzići) ........................................................... E 

fam: Dicaeidae ............................................................................................... Z 

fam: Pardalotidae .............................................................................................. E 


fam: Grallidae (svrakaste ševe, blatarke) ......................................................... E 

fam: Artamidae (šumske laste, lastasti svračci) ............................................... Z 

fam: Cracticidae (kuravonzi, ptice-kasapi) ..................................................... E 

fam: Ptilonorhynchidae (baštovanke, budoarke) ........... ............................................................E 

Ptilonorhynchus violaceus (satenska baštovanka) 

Amblyornis subalaris 

Sericulus aureus (zlatna) 

fam: Paradisaeidae (rajske ptice) ..................................... ............................................................E 

Paradisea apoda (velika rajska ptica) 

Mammalia 

subclassis: Prototheria ..................................................................................................E 

ordo: Monotremata 

fam: Tachyglossidae 

Tachyglossus (=Echidna, syn.) aculeatus (kratkonosa ehidna) 

Zaglossus (=Proechidna, syn.) bruijni (dugonosa ehidna) 

fam: Ornithorhynchidae 

Ornithorhynchus anatinus (kljunar) 

subclassis: Theria 

infraclassis: Metatheria 

ordo: Marsupialia 

subordo: Marsupicarnivora 

fam: Dasyuridae ............................................................... ............................................................E 

Dasyurus (3 spp.) (torbarska mačka) 

Sarcophilus harrisii (tasmanijski đavo) 

Antechinomys sp. (torbarski skočimiš)

10 

A U S T R A L I J S K A O B L A S T 

fam: Thylacinidae.............................................................. ............................................................E 

Thylacinus cynocephalus (torbarski vuk) 

fam: Myrmecobiidae ....................................................... ............................................................E 

Myrmecobius fasciatus (torbarski mravojed) 

fam: Notoryctidae.............................................................. ............................................................E 

Notoryctes typhlops (torbarska krtica) 

subordo: Peramelina .............................................................. ............................................................E 

fam: Peramelidae (bandikuti - torbarski jazavci) 

Perameles spp. 

fam: Thylacomyidae (bilbi) 

subordo: Diprotodonta ......................................................... ......................................................... sE 

fam: Phalangeridae (kus-kusi) 

Phalanger (spp.) 

fam: Burramyidae (pigmejski oposumi) 

Acrobates pygmaeus (leteći torbarski miš) 

fam: Pseudocheiridae (prstenorepi oposumi) 

fam: Petauridae (torb. leteće veverice) 

Petaurus spp. 

fam: Macropodidae 

Dendrolagus spp. (kenguri penjači) 

Macropus spp. 

Wallabia bicolor 

fam: Potoridae (pacov kenguri) 

fam: Phascolarctidae 

Phascolarctos cinereus (koala) 

fam: Vombatidae 

Vombatus ursinus (vombat) 

fam: Tarsipedidae (medni oposum) 

infraclassis: Eutheria 



fam: Pteropodidae 



fam: Rhinolophidae 

fam: Hipposideridae 

fam: Molossidae 



fam: Muridae 

subfam: Murinae 

subfam: Hydromyinae .................................................. .......................................................... sE 

ordo: Carnivora 

fam: Canidae 

Canis dingo 

ordo: Artiodactyla .................................................................... ............................................................ P 

fam: Cervidae 

Cervus timorensis (rusa jelen)

N E O T R O P S K A O B L A S T 11 

NEOTROPSKA OBLAST 

Osteichthyes 

subclassis: Actinopterygii 

ordo: Lepisosteiformes............................................................... ............................................................Z 

fam: Lepisosteidae 

Lepisosteus osseus, L. platostomus 



fam: Lepidosirenidae......................................................... ............................................................Z 

Lepidosiren paradoxa 

Amphibia 

ordo: Caudata (=Urodela, syn.) ................................................. ........................................................... Z 

subordo: Salamandroidea 

fam: Plethodontidae 

ordo: Gymnophiona 

ordo: Anura 

fam: Pipidae ...................................................................... ............................................................Z 

Pipa pipa (=P. americana, syn.) (surinamska pipa) 

fam: Dendrobatidae (otrovne žabe) ................................... ............................................................E 

fam: Rhinodermatidae (Darvinova žaba) ........................................................ E 

fam: Pelobatidae 

fam: Leptodactylidae 

fam: Bufonidae 

fam: Hylidae 

fam: Ranidae 

Reptilia 



fam: Pelomedusidae........................................................... ........................................................... K 

subfam: Podocnemidinae ............................................. ............................................................Z 

fam: Chelidae ................................................................... ............................................................Z

12 

Chelus fimbriata (matamata) 


fam: Testudinidae 

Testudo elephantopus (galapagoska kornjača) 

fam: Emydidae 

fam: Dermatemydidae ...................................................................................... E 

fam: Chelydridae 

fam: Kinosternidae 


subordo: Amphisbaena 

fam: Amphisbaenidae 

N E O T R O P S K A O B L A S T 


fam: Iguanidae .................................................................. ........................................................... K 

Iguana iguana 

Basiliscus basiliscus 

Amblyrhynchus cristatus (morska iguana) 

Anolis spp. 

Cyclura cornuta (kubanska iguana) 



fam: Teiidae 


fam: Boidae 

subfam: Boinae ............................................................. ........................................................... K 

Boa constrictor (zmijski car) 

Eunectes murinus (anakonda) 

fam: Colubridae 

fam: Elapidae 

Micrurus spp. (koralne zmije) 

fam: Crotalidae 

Crotalus spp. (zvečarke) 

Lachesis muta 

Bothrops spp. 



Crocodylus intermedius, C. moreletii 

fam: Aligatoridae............................................................... ............................................................Z 

Caiman sclerops 

Melanosuchus niger (crni kajman) 

Aves 


ordo: Tinamiformes ................................................................... ............................................................E 

fam: Tinamidae 

Tinamus major 

Nothoprocta ornata 

Eudromia elegans


ordo: Rheiformes ....................................................................... ............................................................E 

fam: Rheidae 

Rhea americana (nandu) 

Pterocnemia pennata (Darvinov nandu) 


ordo: Podicipediformes 



fam: Anhingidae 

ordo: Ciconiiformes 

fam: Threskiornithidae 

ordo: Phoenicopteriformes 


fam: Anatidae 

fam: Anhimidae (pastirke, palamedeje) ............................ ............................................................E 

Chauna chavaria (crnovrata pastirka) 

Anhima (=Palamedea, syn.) cornuta (rogata pastirka) 


fam: Cathartidae 

Sarcoramphus papa (kraljevski lešinar) 

Vultur gryphus (andski kondor) 


Harpia harpya 


Caracara spp. 

Falco spp. 


fam: Cracidae (kurasoi, guane, čakalake).......................... ............................................................E 

Crax rubra (veliki kuraso) 

Nothocrax urumutum (noćni hoko) 



fam: Heliornithidae (sunčani gnjurci) 

fam: Aramidae................................................................... ............................................................E 

Aramus sp. (guarana) 

fam: Psophiidae (trubači) ...................................................................................E 

fam: Eurypygidae (sunčani bukavci) .................................................................E 

fam: Cariamidae (karijame) ............................................................................. E 

ordo: Charadriifirmes 

fam: Thinocoridae (tinokore, šljuke semenjarke) ..............................................E 


Ara macao (crveni makao) 

Ara ararauna (plavi makao) 

Amazona brasiliensis (zeleni papagaj) 

ordo: Cuculiformes 

fam: Cuculidae 

fam: Opisthocomidae......................................................... ............................................................E 

Opisthocomus hoatzin 

ordo: Strigiformes

14 


fam: Steatornithidae (uljana ptica) ..................................................................... E 

fam: Nyctibiidae (šumske pomrakuše) .............................................................. E 


ordo: Apodiformes 

fam: Trochilidae (kolibri).................................................. ........................................................... Z 

ordo: Trogoniformes 

fam: Trogonidae 

Pharomachrus mocinno (kvecal) 


fam: Momotidae ............................................................... ............................................................E 

Momotus momota (motmot) 

fam: Todidae...................................................................... ............................................................E 

Todus subulatus (todi) 

ordo: Piciformes 

fam: Galbulidae (jakamari) .............................................................................. E 

fam: Bucconidae (pufovi) ................................................................................ E 

fam: Ramphastidae (tukani) .............................................. ............................................................E 

Ramphastos toco 

Pteroglossus sp. (arakari) 


subordo: Tyranni ................................................................... ........................................................... K 

fam: Dendrocolaptidae (puzavice) ................................................................... E 

fam: Furnariidae (pekarke) .............................................................................. E 

fam: Formicariidae (mravarke) ........................................................................ E 

fam: Conopophagidae (mušičarke) .................................................................. E 

fam: Rhinocryptidae (tapakuloi) ...................................................................... E 

fam: Tyrannidae (muholovke) ..................................... ........................................................... Z 

fam: Pipridae (manakini) .................................................. ............................................................E 

fam: Cotingidae (kotinge) ............................................................................... E 

fam: Phytotomidae (rezači) .............................................................................. E 


fam: Hirundinidae (laste) 

fam: Alaudidae (ševe) 

fam: Motacillidae (pliske) 

fam: Bombycillidae 

fam: Dulidae (palmarke) ................................................................................. E 

fam: Cinclidae 

fam: Troglodytidae 

fam: Mimidae (ptice rugalice) ......................................................................... Z 

fam: Muscicapidae (muharice, drozdovi, itd.) 

fam: Emberizidae (strnadice) 

subfam: Geospizinae (Darvinove zebe) ....................... ........................................................... Z 

fam: Parulidae (američke grmuše) ................................................................... Z 

fam: Vireonidae (vireoni, zelenići) .................................................................. Z 

fam: Icteridae (trupijali) ................................................................................... Z 

fam: Fringillidae (zebe) 

fam: Corvidae (vrane, svrake, kreje)


Mammalia 

infraclassis: Metatheria 


subordo: Marsupicarnivora 

fam: Didelphidae ............................................................... .......................................................... sE 

Didelphis (3 spp.) 

Chironectes minimus (japok, vodeni oposum) 

fam: Microbiotheriidae...................................................... ............................................................E 

Dromiciops australis (monito del monte, kolokolo) 

subordo: Paucituberculata...................................................... ............................................................E 

fam: Caenolestidae 

Caenolestes spp. 

Lestoros sp. 

Rhyncholestes sp. 

infraclassis: Eutheria 

ordo: Insectivora 

fam: Solenodontidae.......................................................... ............................................................E 

Solenodon cubanus 

S. paradoxus 

fam: Soricidae.................................................................... ............................................................ P 

Cryptotis spp. 




fam: Mormoopidae ........................................................................................... E 

fam: Noctilionidae ........................................................................................... E 

fam: Desmodontidae (vampiri).......................................... ............................................................E 

Desmodus rotundus 

fam: Phyllostomatidae (lažni vampiri) ............................ ............................................................E 

Vampyrum spectrum 

fam: Molossidau 

fam: Natalidae .................................................................................................E 

fam: Thyropteridae .......................................................................................... E 

fam: Furipteridae ............................................................................................. E 


ordo: Primates 

subordo: Anthropoidea 

superfam: Ceboidea (=Platyrrhini, syn.) ............................. ............................................................E 

fam: Callithricidae 

Callithrix jacchus (marmozet) 

Saguinus oedipus (pinča tamarin) 

S.imperator (carski tamarin) 

Leontopithecus rosalia (zlatnogrivi marmozet) 

Callimico goeldii (Geldijev marmozet) 

fam: Cebidae 

Aotes trivirgatus (durukuli) 

Callicebus torquatus (titi ogrličar) 

Cacajao rubicundus (crveni uakari) 

Pithecia monachus (saki kaluđer) 

Saimiri sciureus (obični saimiri) 

Cebus capucinus (belogrli kapucin) 

Alouatta (=Mycetes, syn.) seniculus (crveni drekavac)

16 

A. caraya (crni drekavac) 

Lagothrix lagotricha (runasti majmun) 

Ateles paniscus (crni pauk majmun) 

A. geoffroyi (crnoruki pauk majmun) 


ordo: Edentata ....................................................................... .......................................................... sE 

fam: Dasypodidae ............................................................. .......................................................... sE 

Dasypus novemcinctus 

D. septemcinctus 

Priodontes maximus (džinovski oklopnik) 

Chlamyphorus truncatus (vilinski oklopnik) 

Euphractus sexcinctus 

fam: Myrmecophagidae..................................................... ............................................................E 

Myrmecophaga tridactyla 

Tamandua tetradactyla 

Tamandua mexicana 

Cyclopes didactylus 

fam: Bradypodidae ........................................................... ............................................................E 

Bradypus tridactylus 

B. torquatus, B. variegatus 

fam: Megalonychidae ....................................................... ............................................................E 

Choloepus didactylus 

C. hoffmanni 

ordo: Lagomorpha 

fam: Leporidae 

Sylvilagus brasiliensis (tapiti) 


fam: Sciuridae 

Sciurus spp. 

fam: Geomyidae ("džepni" goferi) .................................... ............................................................Z 

Orthogeomys spp. 

fam: Heteromyidae (kengur pacovi i "džepni" miševi) ............... ..................................................Z 

Heteromys (11 spp.) 

fam: Muridae 

subfam: Hesperomyinae (američki miševi) ................................................ Z 

fam: Erethizontidae ........................................................... ............................................................Z 

Coendou spp. (južnoameričko bodljikavo prase) 

fam: Caviidae .................................................................... ............................................................E 

Cavia porcellus (zamorče) 

Dolichotis patagonum (mara) 

fam: Hydrochoeridae......................................................... ............................................................E 

Hydrochoerus hydrochoerus (kapibara) 

fam: Myocastoridae........................................................... ............................................................E 

Myocastor coipus (nutrija) 

fam: Capromyidae (hutije) ................................................................................ E 

fam: Dinomyidae (pakarane) ............................................................................ E 

fam: Agoutidae.................................................................. ............................................................E 

Agouti paca (paka) 

fam: Dasyproctidae............................................................ ............................................................E 

Dasyprocta cristata (aguti) 

fam: Abrocomidae (činčila-pacovi) .................................................................. E 

fam: Echimyidae (bodljikavi pacovi) .............................................................. E 

fam: Chinchillidae ............................................................. ............................................................E 

Chinchilla brevicaudata 

C. lanigera 

Lagostomus maximus (viskača) 

Lagidium sp. (planinska viskača)


fam: Octodontidae (degui, osmozubi) ............................... ............................................................E 

fam: Ctenomyidae (tuko-tuko) .......................................... ............................................................E 

ordo: Cetacea 

fam: Platanistidae 

Inia amasonica (butu delfin) 

Pontoporia blainvillei (La Plata delfin) 


fam: Canidae 

Speothos venaticus (kolumbijski divlji pas) 

Chrysocyon brachyurus (grivasti vuk, Magelanov pas) 

Dusicyon spp. (južnoameričke lisice) 

fam: Ursidae 

Tremarctos ornatus (andski medved) 

fam: Procyonidae............................................................... ............................................................Z 

Potos flavus (kinkadžu) 

Nasua nasua (koati) 

Procyon sp. (rakun) 

Nasuella sp. (brdski koati) 

Bassariscus sumichrasti (prstenorepa mačka, kakomikstl) 

Bassaricyon sp. (kuatakvili, olingos) 

Euprocyon sp. (rakojedi rakun) 

fam: Mustelidae 

Tayra barbara senilis (kuna tajra) 

Grison sp. (lasica-jazavac) 

Lutra spp. 

Pteroneura brasiliensis (saro, džinovska vidra) 

fam: Felidae 

Panthera onca (jaguar) 

Puma concolor (puma, kuguar) 

F. pajeros (pampaska travasta mačka) 

F. (=Herpailurus, syn.) jagouaroundi (jaguarond) 

Leopardus pardalis (ocelot), L. wiedii (margej) 

ordo: Sirenia 

fam: Trichechidae 

Trichechus inunguis (amazonski lamantin) 

ordo: Perissodactyla 

fam: Tapiridae ................................................................... ............................................................Z 

Tapirus terrestris (brazilski tapir) 

T. pinchaque (planinski tapir), T. bairdi 

ordo: Artiodactyla 

fam: Tayassuidae............................................................... .......................................................... sE 

Tayassu tajacu (ogrličasti pekari) 

T. pecari (belousti pekari) 

Catagonus wagneri (čako pekari) 

fam: Camelidae.................................................................. ............................................................Z 

Lama glama ("domaća" lama - domestifikovana) 

L. pacos (alpaka - takođe postoji samo domestifikovana) 

L. guanicoe (gvanako) 

Vicugna vicugna (vikunja)

18 

fam: Cervidae 

Ozotoceros bezoarticus (pampaski jelen) 

Odocoileus virginianus (belorepi jelen) 

Pudu pudu (južni pudu) 

P. mephistophiles (severni pudu) 

Hippocamelus bisulcus (čileanski huemul) 

Mazama americana 

N E O T R O P S K A O B L A S T

M A D A G A S K A R 19 

MADAGASKARSKA OBLAST 

Amphibia 

ordo: Gymnophiona (Sejšelska ostrva) 

ordo: Anura 

fam: Rhacophoridae 

Reptilia 




subfam: Podocnemidinae ............................................. ............................................................Z 



Testudo gigantea (slonovska kornjača - Sejšelska o.) 

T. radiata 

Pyxis spp. 



fam: Chamaeleonidae ........................................................ ........................................................... K 

Chamaeleo spp. 

Brookesia spp. 

fam: Iguanidae (2 gen., 7 spp.)........................................ ........................................................... K 

Hoplurus sp. 

Chalarodon sp. 



fam: Gerrhosauridae 


fam: Typhlopidae 

fam: Boidae 


Acrantophis 

Sanzinia 

Bolyeria 

fam: Colubridae

20 



Crocodylus niloticus 

Aves 

M A D A G A S K A R 


ordo: Aepyornitiformes ....................................................... ........................................................... E 

fam: Aepyornitidae 

Aepyornis maximus (kolos ptica) 





fam: Ardeidae 

fam: Scopidae .................................................................. ............................................................Z 

Scopus umbretta (batoglava čaplja) 

fam: Ciconiidae 






fam: Numididae................................................................. ............................................................Z 


fam: Mesoenatidae (monije, meziti) ................................................................ E 

Mesoenas variegata 

fam: Rallidae 


fam: Raphidae ............................................................. ............................................................E 

Raphus cucullatus (dodo sa Mauricijusa) 

R. borbonicus (o. Reunion) 

Pezophaps solitaria (o. Rodrigez) 

fam: Pteroclidae (sadže) 

Pterocles spp. 






fam: Brachypteraciidae ................................................................................... E 

fam: Leptosomatidae ....................................................................................... E 



fam: Philepittidae (lažne sunčice) ................................................................... E

M A D A G A S K A R 21 


fam: Hirundinidae 

fam: Alaudidae 

fam: Motacillidae 

fam: Pycnonotidae 

fam: Campephagidae 

fam: Vangidae (madagaskarski svračci) ........................... .......................................................... E 


fam: Zosteropidae (belooke) 

fam: Estrildidae 

fam: Ploceidae 

fam: Sturnidae 

fam: Dicruridae 

fam: Corvidae 

Mammalia 


fam: Tenrecidae................................................................. ............................................................Z 

subfam: Tenrecinae 

Tenrec ecaudatus 

Setifer setosus 

subfam: Oryzorictinae 

Oryzoryctes spp. 

Microgale spp. 

fam: Soricidae 

Suncus (2 spp.) 


subordo: Macrochiroptera 


fam: Myzopodidae............................................................. ............................................................E 

Myzopoda aurita 


subordo: Prosimii 

fam: Lemuridae ................................................................. ............................................................E 

Lemur catta 

L. varius 

L. macaco (crni lemur) 

Lepilemur mustelinus 

Hapalemur griseus 

fam: Cheirogaleidae (patuljasti i mišoliki lemuri) ....................................................................... E 

Microcebus murinus 

fam: Indriidae .................................................................... ............................................................E 

Indri indri 

Propithecus verreauxi (sifaka) 

fam: Daubentoniidae ......................................................... ............................................................E 

Daubentonia (=Chyromys, syn.) madagascariensis (aj-aj) 


fam: Muridae 

subfam: Nesomyinae .................................................................................. Z

22 

M A D A G A S K A R 


fam: Viverridae.................................................................. ........................................................... K 

subfam: Cryptoproctinae ........................................................................... E 

Cryptoprocta ferox (fosa) 

subfam: Hemigalinae 

Fossa fossa (fanaloka) 

fam: Herpestidae................................................................ ........................................................... K 

subfam: Galidiinae (madagaskarski mungosi) ......................................... E 

Galidia elegans (prstenorepi) 


fam: Suidae 

Potamochoerus porcus 

fam: Hippopotamidae 

Hippopotamus sp.

E T I O P S K A O B L A S T 23 

ETIOPSKA OBLAST 

Osteichthyes 


ordo: Polypteriformes ................................................................ ............................................................E 

fam: Polypteridae 

Polypterus bichir 

P. senegalus 

Calamoichthys calabaricus 



fam: Lepidosirenidae......................................................... ............................................................Z 

Protopterus annectens 

Amphibia 


P. aethiopicus, P. amphibius, P. dolloi 

ordo: Anura 

fam: Pipidae....................................................................... ................................................. .............. Z 

Xenopus laevis 


fam: Ranidae 

Conraua goliath 


fam: Microhylidae 

fam: Phrynomeridae ........................................................................................ E 

Reptilia 




subfam: Pelomedusinae ................................................ ............................................................E 



fam: Trionychidae

24 




E T I O P S K A O B L A S T 


fam: Agamidae 

Agama agama 

fam: Chamaeleonidae ........................................................ ........................................................... K 

Chamaeleo spp. 

Brookesia spp. 



fam: Cordylidae ................................................................................................... ..................................................................................... E 

fam: Gerrhosauridae 

fam: Lacertidae 

Lacerta echinata 

Eremias spp. 

fam: Varanidae 

Varanus niloticus 


fam: Boidae 

subfam: Pythoninae....................................................... ........................................................... K 

Python spp. 


fam: Leptotyphlopidae 


Dasypeltis spp. (zmije jajožderi) 

fam: Elapidae 

Naja spp. (kobre) 

Dendroaspis spp. (mambe) 

Elaps sp. 

fam: Viperidae 

Bitis spp. 



Crocodylus niloticus 

Osteolaemus tetraspis (patuljasti krokodil) 

Aves 


ordo: Struthioniformes ............................................................ ......................................................... sE 

fam: Struthionidae 

Struthio camelus 



fam: Podicipedidae 


fam: Pelecanidae 




fam: Ardeidae


Ardeola ibis (govedarka) 

Ardea goliath 

fam: Scopidae.................................................................... ............................................................Z 

Scopus umbretta (batoglava čaplja) 

fam: Balaenicipitidae......................................................... ............................................................E 

Balaeniceps rex (čaplja cipelarka) 


Leptoptilos crumeniferus (marabu) 

Ibis ibis (afr. šumska roda) 


Threskiornis aetiopica (sveti ibis) 

Platalea alba (afrička kašikara) 


fam: Phoenicopteridae 


fam: Anatidae 


fam: Sagittaridae................................................................ ............................................................E 

Sagittarius serpentarius (ptica sekretar) 


Stephanoaetus coronatus (afrički krunasti orao) 

Terathopius ecaudatus (kratkorepi crni orao) 

Gyps ruppellii 

fam: Pandionidae 


Falco spp. 



Coturnix sp. (prepelice) 

Francolinus spp. (frankolini) 

Afropavo kongensis (paun) 

fam: Numididae................................................................. ............................................................Z 

Numida meleagris (morka) 



fam: Gruidae 

Balearica pavonia (krunasti ždral) 

fam: Heliornithidae 

fam: Rallidae 

Fulica spp. 

fam: Otididae 

Lissotis spp. 



fam: Pteroclidae (sadže) 




Psittacus erithacus (žako) 

Agapornis spp. (ljubavne ptice)

26 


ordo: Coliiformes (mišolike ptice).............................................. ............................................................E 

fam: Coliidae 

Colius macrourus (ćubasti koli) 


fam: Musophagidae (turakoi) ............................................ ............................................................E 

Musophaga violacea (ljubičasti turako) 

Tauraco persa 



fam: Strigidae 

fam: Tytonidae 





fam: Alcedinidae 

fam: Meropidae 

fam: Coracidae 

fam: Upupidae 

fam: Bucerotidae (kljunorozi, ptice nosorozi) 

Bucorvus spp. 

Tockus spp. 


fam: Indicatoridae 

Indicator indicator (medovođa) 

fam: Picidae 


subordo: Eurylaimi ................................................................ ............................................................Z 

fam: Eurylaimidae 


fam: Pittidae 





fam: Pycnonotidae (bulbuli) 

fam: Laniidae (svračci) 

fam: Campephagidae (kukavičji svračci) 

fam: Prionopidae (šumski svračci) ................................................................. E 


fam: Paridae 

fam: Remizidae 

fam: Certhiidae 

fam: Zosteropidae 

fam: Nectarinidae (sunčice, nektarnice) 

fam: Emberizidae (strnadice, itd.) 

fam: Fringillidae (zebe, itd.) 

fam: Estrildidae (voskokljune zebe) 

fam: Ploceidae (tkači, biskupi, udovice) .......................... ........................................................... K 

fam: Sturnidae (čvorci) 

fam: Oriolidae (vuge) 

fam: Dicruridae (drongovi) 

fam: Corvidae (vrane, svrake, kreje)


Mammalia 


fam: Tenrecidae................................................................. ............................................................Z 

subfam: Potamogalinae 

Potamogale velox 

Micropotamogale ruwenzori 

fam: Chrysochloridae ........................................................ ............................................................E 

Chrysochloris spp. 

Chrysospalax spp. 

fam: Erinaceidae 

Paraechinus spp. 


Crocidura spp. 

Suncus spp. 


subordo: Macrochiroptera 




fam: Lorisidae ................................................................... ............................................................Z 

Perodicticus potto (poto) 

Arctocebus calabarensis (anguantibo) 

fam: Galagonidae ............................................................. ............................................................E 

Galago senegalensis (+ 5 spp.) 


superfam: Cercopithecoidea (=Catarrhini, syn.) 

fam: Cercopithecidae ........................................................ ........................................................... K 

subfam: Cercopithecinae 

Cercopithecus aethiops (zeleni zamorac, obični gvenon) 

C. diana (dijana zamorac), C. mona (mona zamorac) 

Cercocebus spp. (mangabej) 

Papio cynocephalus (obični pavijan) 

P. papio (gvinejski pavijan), P. hamadryas (grivasti pavijan, sveti babun) 

Mandrillus sphinx (mandril) 

Theropithecus gelada (dželada babun) 

subfam: Colobinae 

Colobus abyssinicus (gvereza) 

Procolobus spp. (crveni kolobusi) 

superfam: Hominoidea 

fam: Hominidae................................................................. ............................................................Z 

subfam: Homininae 

Gorilla gorilla 

Pan troglodytes (šimpanza) 

P. paniscus (patuljasti šimpanza) 

ordo: Pholidota ....................................................................... ............................................................Z 

fam: Manidae 

Manis tricuspis 

M. temmincki, M. gigantea, M. tetradactyla 

ordo: Macroscelidea ................................................................. ......................................................... sE 

fam: Macroscelididae

28 

Elephantulus spp. 



Lepus spp. 




Xerus spp. (afričke tekunice) 

fam: Anomaluridae (afričke leteće veverice) ................... .......................................................... E 

Anomalurus spp. 

fam: Pedetidae (1 sp.).......................................................... .......................................................... E 

Pedetes capensis (kapski dugonog, zec-skočac) 

fam: Muridae 

subfam: Cricetomyinae ............................................................................. E 

subfam: Otomyinae .................................................................................. E 

subfam: Lophiomyinae ............................................................................. E 

subfam: Dendromurinae ........................................................................... E 

subfam: Rhizomyinae ................................................................................ Z 

subfam: Nesomyinae ................................................................................. Z 

subfam: Gerbilinae 

fam: Gliridae...................................................................... ............................................................Z 

fam: Ctenodactylidae ........................................................................................ P 

fam: Hystricidae 

Hystrix spp. 

Atherurus spp. 

fam: Thryonomyidae (2 spp.) (trščani pacovi) ..................... .......................................................... E 

Thryonomys spp. 

fam: Petromyidae (1 sp.) ...................................................... .......................................................... E 

Petromus typicus (afrički pacov kamenjar) 

fam: Bathyergidae (peščarski slepi kučići) ....................... .......................................................... E 

Bathyergus spp. 

Georychus capensis 


fam: Canidae 

Lycaon pictus (afrički divlji pas) 

Canis mesomelas (crnoleđi šakal) 

Otocyon megalotis (dugouha lisica) 


Mellivora capensis (jazavac medojed) 

Aonyx capensis (vidra bez kandži) 

fam: Viverridae 

Viverra civetta 

Genetta genetta 

fam: Herpestidae 

Suricatta suricatta (merkat) 

Herpestes ichneumon 

Mungos mungo 

fam: Hyaenidae 

Hyaena striata 

H. brunnea (smeđa hijena) 

Crocutta crocutta 

Proteles cristatus


fam: Felidae 

Panthera leo (lav) 

Panthera pardus (leopard) 

Acinonyx jubatus (gepard) 

Caracal caracal (pustinjski ris) 

Leptailurus serval (serval) 

Profelis aurata (afrička zlatna mačka) 

ordo: Sirenia 

fam: Trichechidae 

Trichechus senegalensis (zapadnoafrički lamantin) 

ordo: Proboscidea....................................................................... ............................................................Z 

fam: Elephantidae 

Loxodonta africana 

ordo: Hyracoidea ...................................................................... ......................................................... sE 

fam: Procaviidae 

Procavia capensis (+ 4 spp.) 

Dendrohyrax (3spp.)(daman krošnjar) 

Heterohyrax (3 spp.) 

ordo: Tubulidentata .................................................................. ............................................................E 

fam: Orycteropodidae 

Orycteropus afer 


fam: Equidae...................................................................... ............................................................Z 

Equus burchelli (obična zebra) 

E. zebra (brdska), E. grevyi (Grevijeva) 

E. quagga (kvaga) 

fam: Rhinocerotidae .......................................................... ............................................................Z 

Diceros bicornis (crni nosorog) 

Ceratotherium simum (beli nosorog) 


fam: Suidae 

Potamochoerus porcus (rečna svinja) 

Hylochoerus meinertzhageni (šumska svinja) 

Phacochoerus aethiopicus (bradavičava svinja) 

fam: Hippopotamidae ........................................................ ............................................................E 

Hippopotamus amphibius (nilski konj) 

Choeropsis liberiensis (patuljasti nilski konj) 

fam: Tragulidae (jelenčići, ševroteni) ............................... .......................................................... Z 

Hyemoschus aquaticus 

fam: Giraffidae .................................................................. ............................................................E 

Giraffa camelopardalis 

Okapia johnstoni

30 

fam: Bovidae 

subfam: Bovinae 

Synceros caffer (bivo) 

subfam: Tragelaphinae ............................................................................. E 

Tragelaphus strepsiceros (kudu) 

T. angasi (nijala) 

Taurotragus derbianus (derbi, kana) 

T. oryx (eland) 

subfam: Cephalopinae ............................................................................... E 

Cephalophus spp. (šumski dujkeri) 

subafam: Reduncinae ............................................................................... E 

Kobus kob 

K. leche (lečve) 

Redunca spp. 

subfam: Alcelaphinae ............................................................................... E 

Alcelaphus buselaphus (hartbist) 

Connochaetes taurinus (gnu) 

C. gnou (belorepi gnu) 

Aepyceros melampus (impala) 

subfam: Hippotraginae ............................................................................. E 

Hippotragus niger (sabljasta antilopa) 

Oryx gazella (oriks) 

Addax nasomaculatus 

subfam: Neotraginae ................................................................................. E 

Neotragus spp. (patuljaste antilope) 

Oreotragus sp. (planinski skakač) 

Madoqua spp. (dik-dik) 

subfam: Antilopinae 

Gazella spp. (gazele) 

Antidorcas sp. (springbok, savanski skakač) 

E T I O P S K A O B L A S T

I N D O M A L A J S K A O B L A S T 

INDOMALAJSKA OBLAST 

Amphibia 

ordo: Caudata (=Urodela, syn.) 

fam: Cryptobranchidae (džinovski daždevnjaci) .............................................. P 

Andrias (=Megalobatrachus, syn.) sp. 


ordo: Anura 

fam: Discoglossidae .......................................................... ........................................................... Z 



fam: Hylidae 

fam: Ranidae 


Rhacophorus reinwardtii (leteća žaba) 

fam: Microhylidae 

Reptilia 



fam: Platysternidae ............................................................ ........................................................... E 

Platysternon megacephalum (velikoglava kornjača) 


fam: Emydidae 






fam: Agamidae 

Draco volans (leteći zmaj) 

Hydrosaurus amboiensis (malajski vodeni gušter) 

Calotes versicolor (indijska agama) 

fam: Chamaeleonidae ........................................................ ............................................................ P 

Chamaeleo zeylanicus 


Gekko gecko (tokaj) 


fam: Lacertidae 

fam: Anguidae 

31

32 


Ophisaurus spp. 

fam: Varanidae .................................................................. ........................................................... K 

Varanus komodoensis 

V. salvator (malajski varan), V. bengalensis (indijski varan) 

fam: Lanthanotidae (bezuhi varan) ................................... ............................................................E 

Lanthanotus borneensis 



fam: Aniliidae 

fam: Boidae 

subfam: Pythoninae 

Python reticulatus 

P. molurus, P. timorensis 

fam: Uropeltidae (štitorepe zmije)..................................... ............................................................E 

fam: Xenopeltidae (sunčeva zmija) ................................... ............................................................E 

fam: Acrochordidae (bradavičaste vodene zmije) 


Natrix spp. 

Elaphe spp. 

Chrysopelea spp. (leteća zmija) 

Boiga dendrophila (mangrovska zmija) 

fam: Elapidae 

Naja naja (naočarka) 

Ophiophagus hannah (kraljevska kobra) 

Bungarus spp. (krajt-zmije) 

fam: Viperidae 

Echis carinatus (pustinjska testerasta vipera) 

Vipera russelli (indijska vipera) 


Agkistrodon spp. 

Trimeresurus spp. 



Crocodylus porosus (estuarski krokodil) 

C. palustris (močvarni krokodil), C. mindorensis (filipinski krokodil) 

Tomistoma schlegeli (lažni gavijal) 

fam: Gavialidae ................................................................. ............................................................E 

Gavialis gangeticus 

Aves 









fam: Ardeidae 


Leptoptilus dubius (indijski marabu) 

L. javanicus 



fam: Phoenicopteridae



fam: Anatidae 



Pithecophaga jefferyi (Filipini) 





Gallus gallus (bankivska kokoš) 

Pavo cristatus (paun) 

Phasianus colchicus (obični fazan) 

Chrysolophus pictus (zlatni fazan) 

fam: Megapodidae ............................................................ ............................................................Z 



fam: Gruidae 

fam: Rallidae 

fam: Heliornithidae 

fam: Otididae 



fam: Pteroclidae 




Cacatua alba (Filipini) 

Trichoglosus spp. 

Psittacula spp. 

Loriculus spp. 











fam: Meropidae 

fam: Coraciidae 

fam: Upupidae 

fam: Bucerotidae (kljunorozi, ptice nosorozi) 

Buceros spp. 

B. bicornis, B. rhinoceros 

33

34 


fam: Indicatoridae 

fam: Picidae 



subordo: Eurylaimi ................................................................ ........................................................... Z 

fam: Eurylaimidae 


fam: Pittidae 





fam: Pycnonotidae (bulbuli) 


fam: Campephagidae (kukavičji svračci) 

fam: Irenidae (plavoptice, lisne ptice) ............................. ........................................................... E 

Irena spp. 

fam: Cinclidae (vodenkosovi) 

fam: Prunelidae (popići) .................................................................................. Z 


fam: Paridae 


fam: Sittidae 


fam: Rhabdornithidae (filipinski puzići) ........................................................ E 

fam: Zosteropidae 

fam: Dicaeidae 

fam: Nectarinidae (sunčice, nektarnice) 

fam: Meliphagidae 



fam: Estrildidae (voskokljune zebe) 

fam: Ploceidae (tkači, biskupi, udovice) 

fam: Sturnidae (čvorci) 

fam: Oriolidae (vuge) 

fam: Dicruridae (drongovi) 

fam: Artamidae (šumske laste) ....................................................................... Z 

fam: Corvidae (vrane, svrake, kreje) 

Mammalia 


subordo: Diprotodonta (samo u Volesovoj zoni) .................. .......................................................... P 

fam: Phalangeridae 

Phalanger celebensis 

P. ursinus 

ordo: Scandentia (tupaje, rovke penjačice) .............................. ........................................................... E 

fam: Tupaiidae 

subfam: Tupaiinae 

Tupaia spp. 

Urogale sp. 

Dendrogale sp. 

subfam: Ptilocercinae 

Ptilocercus lowii (perastorepa tupaja)



fam: Erinaceidae 

subfam: Erinaceinae 

Paraechinus microps (indijski jež) 

subfam: Echinosoricinae .............................................. ........................................................... E 

Echinosorex gymnurus (veliki mesečev pacov) 

fam: Talpidae..................................................................... ........................................................... Z 

Talpa leucura 

Uropsilus soricipes (rovcolika krtica) 


Crocidura spp. 

Suncus spp. 

Anourosorex sp. (krtolika rovčica) 

Chimarrogale spp. (orijentalne vodene rovčice) 

Nectogale sp. (slonovska vodena rovčica) 




fam: Craseonycteridae ..................................................................................... E 


fam: Megadermatidae 

fam: Rhinolophidae 

fam: Hipposideridae 



ordo: Dermoptera....................................................................... .............................................................. E 

fam: Cynocephalidae 

Cynocephalus variegatus (malajski kolugo) 

C. volans (filipinski kolugo) 



fam: Lorisidae.................................................................... ............................................................Z 

Loris tardigradus (vitki lori) 

Nycticebus coucang (lenji lori) 

fam: Tarsiidae.................................................................... ............................................................E 

Tarsius spectrum (celebeska avet) 

T. bancanus (zapadna avet), T. syrichta (filipinska avet) 



fam: Cercopithecidae......................................................... ........................................................... K 


Macaca mulatta (rezus) 

M. silenus (lav makak) 

M. (=Cynopithecus, syn.) nigra (celebeski ćubasti makak) 

M. maura (celebeski maorski makak) 


Nasalis larvatus (nosonja) 

N. concolor (svinjorepi nosonja) 

Presbytis entellus (indijski sveti langur) (+ oko 20 spp.) 

Pygathrix roxellana (zlatni tuponosi langur) 

P. nemaeus (duk langur) 

superfam: Hominoidea 

fam: Hylobatidae (9 spp.) ..................................................... ............................................................E 

Hylobates lar (obični, beloruki gibon) 

H. (=Symphalangus, syn.) syndactylus (sijamang) 

fam: Hominidae................................................................. ............................................................Z 

35

36 

subfam: Ponginae 

Pongo pygmaeus (orangutan) 


ordo: Pholidota ....................................................................... ............................................................Z 

fam: Manidae 

Manis crassicaudata (indijski pangolin) 

M. pentadactyla (kineski pangolin), M. javanica (malajski pangolin) 



Lepus nigricollis (indijski zec) 

Nesolagus netscheri (sumatranski zec) 


fam: Sciuridae (25 rodova) 

Ratufa spp. (džinovske veverice) 

Petaurista spp. (džinovska leteća veverica) 

Petaurillus spp. (patuljasta leteća veverica) 

Tamiops spp. (prugaste veverice) 

fam: Muridae 

subfam: Microtinae..................................................................................... P 

subfam: Murinae 

Rattus (oko 50 spp.) 

subfam: Rhizomyinae (bambus-pacovi) ................................................... Z 

subfam: Platacanthomyinae (indijski i kineski puh) ................................. E 

subfam: Hydromyinae (Filipini) ................................................................ P 

subfam: Gerbillinae 

fam: Hystricidae 

Hystrix brachyura 

Atherurus macrourus 

Thecurus spp. 

Trichys sp. 

ordo: Cetacea 

fam: Platanistidae (slatkovodni delfini) 

Platanista gangetica (susu delfin iz reka Gang i Bramaputra) 

P. minor (susu delfin iz reke Ind) 


fam: Canidae 

Canis lupus ssp. (vuk, indijska podvrsta) 

Canis aureus (obični šakal) 

Cuon alpinus (dola, azijski crveni pas) 

Vulpes bengalensis (indijska lisica) 

fam: Ursidae 

Melursus ursinus (Indija, Šri Lanka) 

Helarctos malayanus (sunčev medved) 


Mellivora spp. (jazavac medojed) 

Arctonyx sp. (peščarski jazavac) 

Melogale spp. (tvor-jazavci) 

Martes spp. (kune) 

Lutra perspicillatta (glatka indijska vidra) 

fam: Viverridae 

Viverra zibetha (cibetka) 

Prionodon pardicolor (linsang) 

Arctictis binturong (binturong) 

Paradoxurus hermaphroditus (musang, palmska cibetka) 

Macrogalidia sp. (celebeska cibetka)


fam: Herpestidae 

Herpestes auropunctatus (mali indijski mungos) 

H. edwardsi (indijski sivi mungos) 

fam: Hyaenidae 

Hyaena striata 

fam: Felidae 

Panthera tigris 

P. pardus 

P. leo (= samo severo-zapadna Indija) 

Neofelis nebulosa (oblačasti leopard) 

Acinonyx jubatus (gepard) 

Profelis temmincki (azijska zlatna mačka) 

Felis planiceps (pljosnoglava mačka) 

ordo: Proboscidea ...................................................................... ............................................................Z 

fam: Elephantidae 

Elephas maximus 


fam: Tapiridae ................................................................... ............................................................Z 

Tapirus indicus (malajski tapir) 

fam: Rhinocerotidae .......................................................... ............................................................Z 

Rhinoceros unicornis (indijski nosorog) 

R. sondaicus (javanski nosorog) 

Dicerorhinus sumatrensis (sumatranski nosorog) 


fam: Suidae 

Sus scrofa ssp. div. (evroazijska divlja svinja) 

S. salvanius (patuljasta asamska svinja) 

S. verrucosus (javanska svinja) 

S. barbatus (bradata svinja: Malaja, Sumatra, Borneo) 

S. celebensis 

Babyrousa babyrussa (babirusa) 

fam: Tragulidae (jelenčići, ševroteni) .............................. ........................................................... Z 

Tragulus javanicus (mali malajski ševroten) 

T. meminna (indijski pegavi ševroten), T. napu (veliki malajski ševroten) 

fam: Cervidae 

subfam: Muntiacinae 

Muntiacus muntjac (+ 4 spp.) 

Elaphodus cephalophus (Kina, Burma) 

subfam: Cervinae 

Axis axis (čital: Indija, Šri Lanka) 

A. kuhlii 

Cervus timorensis (rusa jelen: Indonezija) 

C. unicolor (sambar), C. nippon (sika jelen) 

fam: Bovidae 

subfam: Boselaphinae (Indija) ................................................................... E 

Boselaphus tragocamelus (nilgaj antilopa) 

Tetracerus quadricornis (četvororoga antilopa) 

subfam: Bovinae ........................................................................................ K 

Bubalus bubalis (=arnee, syn.) (indijski bivo) 

B. depressicornis (anoa: Celebes) 

B. quarlesi (planinski anoa: Celebes), B. mindorensis (tamarau: Filipini) 

Bos gaurus (gaur) (+ "B. frontalis" = gajal, domestifikovana rasa gaura) 

B. javanicus (banteng) 

B. sauveli (kuprej: Kambodža) 

Pseudoryx nghetinhensis (saola: Vijetnam) 

37

38 


subfam: Antilopinae 

Antilope cervicapra (crna antilopa) 

Gazella dorcas (dorkas gazela) 

subfam: Caprinae .......................................................... ............................................................Z 

Nemorhaedus sumatrensis (serov) 

Hemitragus hylocrius (nilgiri tar: Indija)

H O L A R K T I Č K A O B L A S T 

HOLARKTIČ KA OBLAST 

Područ je i granice: Holarktik obuhvata najveći deo kopna severne hemisfere - 

Severnu Ameriku, veliki deo Evroazije (bez jugoistočnog dela) i severnu Afriku. Na jugu se graniči sa 

tri velike tropske oblasti (Neotropskom, Etiopskom i Indomalajskom), dok je krajnji sever, pod večitim 

snegom i ledom, pretežno naseljen faunom vezanom za životno područje okeana, te nije obuhvaćen 

ovim uporednim pregledom kopnene faune kičmenjaka (isto se odnosi i na karakterističnu faunu ptica 

vezanih za stenovite obale severnih mora, na pr. fam. Alcidae). Osim kontinentalnih masa, Holarktik 

obuhvata i različita ostrva i arhipelage, uključujući i dosta južno postavljena Zelenortska ostrva (pre 

svega na osnovu faune migratornih ptica). 

Granice Holarktika prema južnim zoogeografskim oblastima uglavnom nisu jasno izražene, 

već se javljaju u vidu faunistički prelaznih zona različite širine, pretežno u području suptropskog 

klimata. Sva ova područja su, u okviru našeg kursa, razmatrana u sklopu Holarktičke oblasti, uz 

napomenu da ona, strogo gledano, ne spadaju ni u jednu oblast, već predstavljaju upravo - prelazne 

kategorije, tj. posebne zoogeografske entitete. 

U Severnoj Americi, prelazna zona (prema Neotropskoj oblasti) obuhvata severni deo 

Meksika, a po nekim autorima, i jug Floride; šire shvaćeno, veći deo Centralne Amerike se može 

tretirati kao veoma široka prelazna zona, zahvaljujući činjenici da meridijanski pravac pružanja visokih 

planinskih lanaca Kordiljera omogućava značajnom broju severnih vrsta pružanje daleko na jug (uz 

postepeno podizanje na sve veće nadmorske visine). Pustinjsko-polupustinjsko područje severne Afrike 

i Arabije (osim krajnjeg juga poluostrva) predstavljaju izuzetno široku prelaznu zonu između 

Mediterana (tj. Holarktika) i Etiopske oblasti; u fitogeografskim, i nekim od zoogeografskih podela, 

ovo područje je svrstano u Paleotropsku, odnosno, Etiopsku oblast. Istočni deo ove zone (područje 

Irana, Avganistana i Pakistana) ima faunistički prelazni karakter između čak tri zoogeografske oblasti. 

Zapadni deo Indomalajske oblasti ("Indijski potkontinent") ima nešto jasniju granicu prema severu, što 

je uslovljeno oštrim visinskim gradijentom ekoloških uslova koji formiraju Himalaji. Strogo gledano, 

razgraničenje se i ovde mora definisati kao prelazna zona, ali je ona relativno uzana, i obuhvata 

odgovarajući visinski pojas na južnim padinama Himalaja, iznad zone tropskih planinskih šuma. Dalje 

prema istoku, prelazna zona između dve faune je opet široka, obuhvatajući veliki deo jugoistočne Kine, 

od istočnih padina Himalaja do Istočno-kineskog mora (uključujući ostrva Rjukju i Tajvan), na sever 

do reke Hoangho. 

Na području Holarktika je zastupljeno nekoliko osnovnih i prelaznih biomskih formacija 

(tundra, tajga, listopadna šuma, mešovite šume, različite suptropske formacije, šumo-stepa, 

stepa/prerija, kontinentalne i suptropske polupustinje i pustinje, i dr.), koje se javljaju u vidu relativno 

pravilnih klimatogenih zona, donekle modifikovanih orografskim faktorima (rasporedom, pravcem 

pružanja i visinom značajnih planinskih masiva). Neki od navedenih bioma zauzimaju izuzetno velika 

prostranstva, koja mogu biti manje-više kontinualna (kao u slučaju tundre i tajge) ili jasno razdvojena 

(na pr. listopadne šume Evrope, istočne Azije i Severne Amerike). Kontinentalne pustinjskopolupustinjske 

formacije umerenog pojasa (Srednja i Centralna Azija) su skoro u kontinuitetu sa 

odgovarajućim suptropskim formacijama Saharo-arabijskog područja, ali pripadnost različitim 

klimatskim pojasevima uslovljava značajne međusobne razlike. 

Za rasprostranjenje životinja je od značaja činjenica da se raspored bioma u odnosu na 

geografsku širinu sa velikom pravilnošću ponavlja u vidu visinskih pojaseva na planinama. Broj ovih 

pojaseva raste sa visinom masiva i opadanjem geografske širine. Usled toga, složenost makro-reljefa u 

nekim od južnih delova Holarktika u velikoj meri remeti pravilnosti u rasprostranjenju živog sveta i 

otežava utvrđivanje zoogeografskih veza i razgraničavanje pojedinih faunističkih područja. 

39

40 


Faunistič ke karakteristike: Imajući u vidu prostranstvo koje obuhvata - 

skoro jednako svim ostalim oblastima zajedno - Holarktik se odlikuje relativnim sirimaštvom faune 

(malom "gustinom faune"), pre svega u pogledu broja vrsta i rodova kopnenih kičmenjaka. Ovo 

siromaštvo je uslovljeno, sa jedne strane, recentnim ekološkim, a sa druge - istorijskim razlozima. 

Naime, neki od široko rasprostranjenih bioma predstavljaju područja ekstremno nepovoljnih životnih 

uslova za većinu životinjskih grupa (pustinje, polupustinje, tundre, alpijske zone visokih planina, 

polarni predeli, itd.), dok se tajga, kao nejveći kompleks svetskih šuma, odlikuje relativnom 

jednorodnošću predela (odnosno, ujednačenošću ekoloških prilika) na širokim prostranstvima severne 

hemisfere. Istorijska dimenzija ovog fenomena je relativna mladost glavnih bioma severne hemisfere, 

budući da su veliki delovi umerenih i subpolarnih područja naseljeni današnjim biomskim formacijama 

tek posle perioda glacijacija (tj. pre svega oko 10.000-12.000 godina). 

Uprkos naglašenim "negativnim" karakteristikama (iz recentne faune Holarktika odsustvuje 

veći broj široko rasprostranjenih tropskih grupa), ova oblast se primarno odlikuje prisustvom relativno 

velikog broja endemičnih i na drugi način karakterističnih grupa kičmenjaka, različitog obima i 

sistematskog ranga. Neke od ovih grupa su šire rasprostranjene u Holarktiku, druge su ograničene na 

relativno uska područja, dok se nekoliko grupa javlja samo u pojedinim prelaznim zonama. Uz tipično 

holarktičke, kao i niz skoro kosmopolitski raširenih grupa, u fauni ove oblasti učestvuje i izvestan broj 

predstavnika tropskih taksona, uglavnom u južnim - graničnim i prelaznim područjima. 

Činjenica da su pojedini delovi južnog oboda Holarktika u kontaktu sa različitim tropskim 

oblastima, zatim, znatna međusobna udaljenost ovih južnih područja, kao i složena istorija prostornih 

odnosa pojedinih delova današnjeg kopna (i pripadajuće faune), uslovili su značajne razlike u fauni 

pojedinih delova oblasti. Razlike su naročito izražene između istočnog i zapadnog dela severne 

hemisfere, tj. faune Evroazije i Severne Amerike; u mnogim zoogeografskim podelama (uključujući i 

"izvornu", Skleter-volesovu šemu), ova područja imaju status posebnih oblasti, označenih kao 

Palearktik (istočni deo Holarktika), odnosno, Nearktik (zapadni deo Holarktika). 

U odnosu na stepen i karakter sličnosti i razlika između ova dva područja, moguće je povući 

paralelu sa druge dve zoogeografske celine - Etiopskom i Indomalajskom oblašću, koje takođe, u 

nekim od klasifikacija, figuriraju kao delovi jedinstvene oblasti - Paleotropske. U oba slučaja je 

uočljivo da, uz jasne razlike (tj. prisustvo niza grupa višeg sistematskog ranga koje su specifične za 

samo jedno od dva područja), postoje i relativno velike sličnosti u sastavu fauna - pre svega, značajan 

broj grupa koje su zajedničke, a istovremeno endemične, za samo dve oblasti. Uz to, za dva 

(odgovarajuća) područja postoji i niz zajedničhih vrsta, odnosno, parovi blisko srodnih vrsta; ovakvih 

predstavnika je nešto više u slučaju dve "subjedinice" Holarktika, pri čemu je posebno upadljivo 

njihovo procentualno učešće u sastavu faune severnih biomskih formacija. 

S obzirom na ujednačenost, odnosno, teškoće u faunističkom razgraničavanju severnih 

područja Palearktika i Nearktika, u ovom zoogeografskom pregledu je prihvaćen koncept jedinstvene 

Holarktičke oblasti, podeljene na veći broj podoblasti (videti kasnije); izrazi "palearktički" (u daljem 

tekstu je korišćen i kao skraćenica = PA) i "nearktički" (= NA) su zadržani kao konvencionalna 

terminologija u razmatranjima faune odgovarajuće "polovine" ove velike oblasti, bez formalnog statusa 

u hijerarhiji zoogeografske klasifikacije. 

Za faunu Holarktika su endemični četiri reda slatkovodnih i diadromnih košljoriba 

(Acipenseriformes, Amiiformes, Salmoniformes i Esociformes) i jedan red ptica (Gaviiformes); 

endemičnih redova amfiba, gmizavaca i sisara nema. 

Postoji nekoliko endemičnih porodica slatkovodnih košljoriba, od kojih su najpoznatije 

holarktički rasprostranjene Percidae i nearktičke Centrarchidae. Od oko devet porodica recentnih 

Caudata, koliko se izdvaja u okviru konzervativnijih klasifikacionih sistema za repate vodozemce, sve 

osim jedne endemične su za Holarktik (holarktički rasprostranjene Cryptobranchidae, 

Salamandridae i Proteidae, istočno-palearktička grupa Hynobiidae i čak četiri nearktičke porodice: 

Sirenidae, Ambystomatidae, Amphiumidae i Dicamptodontidae); preostala, a po vrstama daleko 

najbrojnija porodica Caudata – Plethodontidae, zastupljena je, pored Holarktika, sa značajnim brojem 

predstavnika u Neotropskoj oblasti. Među bezrepim vodozemcima je zastupljena mala i arhaična 

porodica Leiopelmatide, zajednička za Severnu Ameriku i Novi Zeland, a jedna porodica je 

zajednička za Holarktik i Indomalajsku oblast (Discoglossidae – prisutna je samo u palearktičkom 

delu). 

Gmizavci su, s obzirom na njihov izraženo termofilni karakter, relativno slabo zastupljeni, sa 

vrlo malo endemičnih grupa (na pr. Helodermatidae u Nearktiku), a porodica Alligatoride je


zajednička za Holarktik i Neotropsku oblast. Samo jedna porodica ptica je endemična za Holarktičku 

oblast (Tetraonidae), nekoliko porodica (isključivo u nearktičkom delu) je zajedničko sa faunom 

Neotropske oblasti, a jedna sa faunom Indomalajske oblasti (Prunelidae - samo u PA). 

U Holarktiku se javlja veći broj endemičnih porodica, kao i niz značajnih potporodica; u oba 

dela oblasti prisutne su grupe Ochotonidae, Castoridae, Zapodidae i Microtinae (= subendemična); 

samo u Nearktiku javljaju se Aplodontidae i Antilocapridae, a samo u Palearktiku Dipodidae, 

Ailuridae, Ctenodactylidae (= subendemična), Moschidae (= subendemična), Cricetinae, 

Spalacinae, i dr. Osim endemičnih, u fauni Holarktika je karakteristično prisustvo grupa koje su 

zajedničke sa jednom od tropskih oblasti - Neotropskom (Geomyidae, Heteromyidae, 

Hesperomyinae, Erethizontidae, Procyonidae, Camelidae), Etiopskom (Gliridae, Equidae) i 

Indomalajskom (Talpidae i Caprinae). 

Uz ovaj niz grupa koje daju osnovni karakter fauni Holarktika, u izvesnoj meri je interesantno 

i, uglavnom vrlo ograničeno, prisustvo nekih tipično tropskih grupa, a pre svega onih koje imaju status 

subendemičnih ili karakterističnih za pojedine južne oblasti. Takve su, na primer, Edentata, 

Didelphidae i Tayassuidae u Nearktiku i Macroscelidea, Hyracoidea, Cercopithecidae i 

Struthioniformes u Palearktiku, kao i predstavnici nekih šire rasprostranjenih tropskih grupa (razne 

zveri, letipsi, itd.). Naime, nominalnim uključivanjem niza pretežno tropskih grupa u sastav faune 

Holarktika može se stvoriti privid znatno veće raznovrsnosti i faunističkog bogatstva ove oblasti, iako 

je, u kvantitativnom smislu, njihovo učešće relativno beznačajno (i po broju vrsta i po teritorijalnom 

obuhvatu). Ovaj fenomen je vezan za nekoliko karakterističnih slučajeva areala vrsta iz raznih tropskih 

ili pretežno termofilnih grupa životinja: 

- tropske vrste velikih areala (kao predstavnici tipično tropskih grupa) koje naseljavaju, u 

manjoj ili većoj meri, i umerena područja, dopirući samo do prelaznih zona/podoblasti (pekari-svinja, 

jaguar, noj), ili naseljavajući znatno šira prostranstva umerenih podoblasti (tigar, leopard); 

- vrste predstavnici tipično tropskih grupa čiji su areali uglavnom ili u potpunosti izvan 

tropskih oblasti; one mogu biti ograničene na prelazne zone (severnoafrička surlasta rovčica, 

severnoamerički i kineski aligator), šire rasprostranjene u umerenim podoblastima (uključujući i 

prelazna područja - oposum Didelphis virginiana, rakun Procyon lotor), ili čak striktno vezane za 

umerene podoblasti (Erethizon); 

- vrste predstavnici grupa koje su, kao celina, endemične ili subendemične za prelazne 

zone/podoblasti (Helodermatidae, Ctenodactylidae, Ailuridae). 

Sa druge strane, postoje grupe pretežno umerenog rasprostranjenja koje imaju pojedine 

predstavnike u tropskim oblastima, kao na pr. Caprinae (grupa tropskog porekla, koja je imala 

naglašenu adaptivnu radijaciju u umerenim područjima) i Gliridae (grupa severnog porekla). 

41

42 

Pregled glavnih grupa kič menjaka 

Osteichthyes 


LEGENDA: 

PA, NA - predstavnici ili grupe koje se, u okviru Holarktika, nalaze 

samo u Palearktiku ili samo u Nearktiku; oznaka statusa endemičnosti 

grupe (E, sE, Z) odnosi se na celinu oblasti. 


ordo: Acipenseriformes ............................................................. ........................................................... E 

fam: Acipenseridae 

Acipenser spp. 

fam: Polyodontidae 

ordo: Lepisosteiformes (NA) .................................................... ........................................................... Z 

fam: Lepisosteidae 

Lepisosteus osseus 

ordo: Amiiformes (NA) .............................................................. ........................................................... E 

fam: Amiidae 

Amia calva 

ordo: Salmoniformes ................................................................. ........................................................... E 

fam: Salmonidae (pastrmke i lososi) 

Salmo spp. 

Oncorhynchus spp. 

fam: Thymallidae (lipljeni) 

Thymallus spp. 

ordo: Esociformes ...................................................................... ........................................................... E 

fam: Esocidae (štuke) 

Esox spp. 

fam: Umbridae (crnke) 

Umbra spp. 

ordo: Perciformes 

fam: Percidae .................................................................... ........................................................... E 

Perca spp. (grgeči) 

Stizostedion spp. (smuđevi) 

fam: Centrarchidae (NA) ................................................. ........................................................... E 

Lepomis gibbosus (sunčanica)


Amphibia 

ordo: Caudata (=Urodela, syn.) ................................................. ........................................................... Z 

subordo: Sirenoidea 

fam: Sirenidae (NA) ......................................................... ........................................................... E 

Siren lacertina 

subordo: Cryptobranchoidea 

fam: Cryptobranchidae (džinovski daždevnjaci, 3 spp.) ............................................................... sE 

Cryptobranchus alleganiensis (helbender) (NA) 

Andrias (=Megalobatrachus, syn.) spp. (PA) 

A. japonicus (Japan), A. davidianus (Kina) 

fam: Hynobiidae ("četvoroprsti" daždevnjaci) (PA) ............... ..................................................... E 

Hynobius keyserlingi (Sibir) 

Onychodactylus japonicus (Japan) 

subordo: Salamandroidea 

fam: Salamandridae........................................................... ........................................................... E 

Salamandra spp. (PA) 

Triturus spp. (PA) 

Taricha torosa (NA) 

fam: Ambystomatidae (NA) ............................................. ........................................................... E 

Ambystoma tigrinum (meksički aksolotl) 

fam: Dicamptodontidae (NA) ........................................................................... E 

fam: Proteidae ................................................................... ........................................................... E 

Proteus anguinus (PA) 

Necturus maculosus (NA) 

fam: Amphiumidae (NA) ................................................................................. E 

Amphiuma means (dvoprsti štur) 

fam: Plethodontidae .......................................................................................... Z 

Hydromantes italicus (pećinski) (PA) 

Typhlotriton spelaeus (NA) 

Plethodon spp. (NA) 

ordo: Anura 

fam: Leiopelmatidae (NA) ............................................... ........................................................... Z 

Ascaphus sp. 

fam: Discoglossidae (PA) ................................................. ........................................................... Z 

Bombina spp. 


Pelobates spp. 

Scaphiopus spp. 


fam: Hylidae 

fam: Ranidae 

fam: Microhylidae (NA) 

Reptilia 



fam: Chelydridae (NA) 

Macrochelys temmincki (aligator-kornjača) 

fam: Kinosternidae (NA) 

fam: Emydidae (slatkovodne kornjače) 

Emys spp. 

Pseudemys spp. (NA) 


43

44 

Testudo spp. (PA) 

Gopherus spp. (NA) 


Trionyx ferox (NA) 

T. spinifera (NA) 

Amida sinensis (PA) 




Blanus spp. 



fam: Iguanidae (NA) 

Phrynosoma spp. ("rogata žaba") 

Anolis carolinensis 

fam: Agamidae (PA) 

Agama (=Laudakia) stellio (hardun: Sredozemlje) 

Phrynocephalus spp. (žaboglave agame) 

Uromastix spp. (trnorepe agame) 

fam: Chamaeleonidae (PA) .............................................. ............................................................ P 

Chamaeleo chamaeleon (mediteranski kameleon) 


Tarentola spp. 

Hemidactylus spp. 

fam: Xantusidae (NA) 


Scincus spp. 

Chalcides spp. 

fam: Teiidae (NA) 

fam: Lacertidae (PA) 

Lacerta spp. 

Podarcis spp. 

Eremias spp. 

fam: Anguidae 

Anguis fragilis (slepić) 

Ophisaurus spp. (blavori) 

fam: Anniellidae (NA) .................................................................................... E 

fam: Helodermatidae (NA) ............................................. ............................................................E 

Heloderma suspectum (gila, USA, Meksiko) 

H. horridum (bradavičar, severni Meksiko) 

fam: Varanidae (PA) ........................................................ ............................................................ P 

Varanus griseus (pustinjski varan) 



fam: Leptotyphlopidae (NA) 

fam: Boidae 


Eryx spp. (peščarske boe) (PA) 

Charina spp. (NA) 


Natrix spp. 

Coluber spp. 

Elaphe spp. 

Malpolon spp. 

fam: Elapidae 

Micrurus fulvius (severnoamerička koralska zmija) 

Naja spp. (kobre): N. oxiana


fam: Viperidae (PA) 

Vipera spp. 

Cerastes cornutus (rogata vipera) 

Echis carinatus (efa) 


Agkistrodon spp. 

Crotalus spp. (zvečarke)(NA) 


fam: Alligatoridae ............................................................. ........................................................... Z 

Alligator mississipiensis (severnoamerički aligator) 

A. sinensis (kineski aligator) 

Aves 


ordo: Struthioniformes (PA) ....................................................................................... P 

fam: Struthionidae 

Struthio camelus 


ordo: Gaviiformes....................................................................... ............................................................E 

fam: Gaviidae (severni gnjurci) 

Gavia arctica (obični s. gnjurac) 

G. immer (veliki), G. adamsii (belokljuni), G. stellata (mali) 







fam: Ardeidae 

Ardea spp. 

Egretta spp. 

Ardeola ibis 

fam: Ciconiidae (PA) 

Ciconia spp. 


Plegadis falcinellus 

Platalea leucorodia (kašikara) (PA) 

Ajaia ajaja (ružičasta kašikara) (NA) 


fam: Phoenicopteridae 


fam: Anatidae 

Anas spp. 

Anser albifrons (lisasta guska) 

Branta ruficollis (crvenovrata guska) 

Aix galericulata (mandarinska patka) 

Cygnus spp. (labudovi) 

Bucephala spp. 

Somateria spp. 

Mergus spp. (ronac) 

45

46 


fam: Cathartidae (NA) 

Gymnogyps californianus (kalifornijski kondor) 

Cathartes aura (ćurasti lešinar) 


Buteo spp. (mišari) 

Buteo lagopus (gaćasti mišar) 

Gyps fulvus (beloglavi sup) 

Neophron percnopterus (bela kanja) 



Falco spp. 



fam: Tetraonidae ............................................................... ............................................................E 

Tetrao urogallus (veliki tetreb) (PA) 

Tetrao (s.g. Lyrurus) tetrix (tetreb ružavac) (PA) 

Bonasa spp. (leštarke) 

Bonasa (s.g. Tetrastes) bonasia (evroazijska leštarka) 

Tetraogallus spp. (planinske snežne koke) (PA) 

Lagopus lagopus (polarna jarebica) 

L. mutus (alpska koka) 

Tympanuchus cupido (prerijski tetreb) (NA) 

Canachites canadensis (smrčev tetreb) (NA) 


Meleagris gallopavo (divlja ćurka) (NA) 

Colinus virginianus (NA) 

Coturnix coturnix (prepelica) (PA) 

Perdix perdix (jarebica) (PA) 

Alectoris spp. (jarebice kamenjarke) (PA) 

Francolinus spp. (frankolini) (PA) 

Pucrasia spp. (fazanolike koke) (PA) 

Phasianus colchicus ssp. div. (PA) 

Crossoptilum manchuricum (mandžurski fazan) 

Chrysolophus spp. (zlatni fazani) (PA) 


fam: Turnicidae (PA) 

Turnix sylvatica (prepeličice) 

fam: Gruidae 

Grus spp. (ždralovi) 

fam: Rallidae 

Rallus spp. (barski petlić) 

Fulica spp. (liske) 

Gallinula spp. (barske kokice) 

Porphyrio spp. (plave barske kokice) 

fam: Otididae (PA) 

Otis tarda (velika droplja) 

Tetrax tetrax (mala droplja) 

Chlamydotis undulata 


fam: Scolopacidae (šljuke) 

Scolopax spp. 

Gallinago spp. 

Calidris spp. 

Numenius spp. 

Limosa spp. 

Tringa spp. 

fam: Glareolidae 

Cursorius cursor (plava trkalica)



fam: Pteroclidae (sadže) (PA) 

Pterocles alchata 

Syrrhaptes paradoxus, S. tibetanus 


Columba spp. 

Streptopelia spp. (grlice i gugutke)(PA) 

ordo: Psittaciformes (NA) 



Cuculus spp. 

Geococcyx californianus (putarica - "bip-bip")(NA) 



Nyctea scandiaca (arktička sova) 

Strix aluco (šumska sova)(PA) 

Strix nebulosa (velika siva sova) 




fam: Apodidae 

fam: Trochilidae (kolibri) (NA) ........................................ ........................................................... Z 



fam: Meropidae (PA) 

fam: Coracidae (PA) 

fam: Upupidae (PA) 


fam: Picidae 

Dryocopus martius (crna žuna) 

Picoides tridactylus (troprsti detlić) 

Picus spp. (žune) 

Dendrocopos spp. (detlići) 



fam: Tyrannidae (muholovke) (NA) ............................................................... Z 





fam: Pycnonotidae (bulbuli) (PA) 


fam: Campephagidae (kukavičji svračci) (PA) 

fam: Bombycillidae 

fam: Cinclidae 

fam: Troglodytidae 

fam: Mimidae (ptice rugalice) (NA) ............................................................... Z 

fam: Prunelidae (popići) (PA) ......................................................................... Z 


fam: Paridae 

fam: Aegithalidae 


fam: Sittidae 


fam: Zosteropidae (PA) 

47

48 


Plectrophenax nivalis (polarna strnadica) 

fam: Parulidae (NA) ........................................................................................ Z 

fam: Vireonidae (NA) ..................................................................................... Z 

fam: Icteridae (NA) ......................................................................................... Z 


Fringilla spp. 

Pinicola enucleator (polarni krivokljun) 

Loxia spp. (krstokljuni) 

fam: Ploceidae (tkači, vrapci, itd.) (PA) 

Passer spp. (vrapci) 

Montifringilla nivalis (snežna zeba) 

fam: Sturnidae (čvorci) (PA) 

fam: Oriolidae (vuge) (PA) 

fam: Dicruridae (drongovi) (PA) 

fam: Corvidae (vrane, svrake, kreje) 

Corvus spp. (vrane, gavrani, čavke) 

Nucifraga caryocatactes (lešnjikara) 

Pica pica (obična svraka) 

Cyanopica cyana (plava svraka) 

Garrulus glandarius (obična kreja) 

Podoces panderi (pustinjska kreja) 

Perisoreus spp. (severne šumske kreje) 

Mammalia 



fam: Didelphidae .............................................................. ........................................................... P 

Didelphis virginiana 


fam: Erinaceidae (PA) 

Erinaceus concolor (istočno-evropski jež) 

E. europaeus (zapadno-evropski jež) 

E. amurensis (mandžurski jež) 

Hemiechinus auritus (dugouhi jež) 

Paraechinus aethiopicus (pustinjski jež: Sahara, Arabija) 

fam: Talpidae..................................................................... ............................................................Z 

Talpa (13 spp.) (PA) 

Condylura cristata (zvezdonosa krtica) (NA) 

Desmana moschata (sibirska vodenkrtica)(PA) 

Galemys pyrenaicus (pirinejska vodenkrtica)(PA) 


Sorex (52 spp.) (crvenozube rovčice) 

Neomys spp. (vodene rovčice) (PA) 

N. fodiens, N. anomalus 

Suncus etruscus (patuljasta rovčica) (PA) 

Crocidura spp. (belozube rovčice) 

C. russula (PA), C. leucodon (PA) 

Blarina 3 spp. (NA) 


subordo: Macrochiroptera (PA) ............................................. ............................................................ P 

fam: Pteropodidae 

Rousettus aegyptiacus 


fam: Rhinopomatidae (PA)



fam: Nycteridae (PA) 

fam: Rhinolophidae (PA) 



fam: Mormoopidae (NA) 

fam: Phyllostomatidae (NA) 

ordo: Primates (PA) .................................................................. ............................................................ P 



fam: Cercopithecidae 


Macaca sylvanus (bezrepi magot: zapadni Mediteran) 

M. fuscata (Japan) 

M. mulatta (Avganistan, Kina, Indija, Vijetnam) 

M. thibetana (Tibet, Kina) 


Pygathrix bieti (dugorepi majmun - Tibet, Junan) 

ordo: Edentata (NA) .................................................................. ............................................................ P 

fam: Dasypodidae 

Dasypus novemcinctus (devetopojasni oklopnik) 

ordo: Macroscelidea (PA) .......................................................... ............................................................ P 

fam: Macroscelididae 

Elephantulus rozeti (severnoafrička surlasta rovčica) 


fam: Ochotonidae ............................................................. ............................................................E 

Ochotona (PA: 12 spp., NA: 2 spp.) 

O. alpina (altajska pika), O. pusilla (stepska pika) (PA), O. collaris (NA) 


Lepus timidus (snežni zec) 

L. europaeus (PA), L. capensis (PA), L. californicus (NA), L. americanus (NA) 

Oryctolagus cuniculus (kunić) (PA) 

Sylvilagus spp. (američki kunići) (NA) 


fam: Aplodontidae (NA).................................................... ............................................................E 

Aplodontia rufa (planinski dabar) 

fam: Castoridae.................................................................. ............................................................E 

Castor fiber (PA) 

C. canadensis (NA) 


Sciurus (obične veverice) (HA:12 spp.) 

S. vulgaris (evroazijska crvena), S. carolinensis (siva veverica: NA) 

Pteromys (2 spp.) (leteće veverice)(PA) 

P. volans (Evroazija), P. momonga (Japan) 

Glaucomys volans (američka let. veverica (NA) 

Spermophilus (=Citellus, syn.) (tekunice) (36 spp.) 

S. citellus (evropska tekunica), S. suslicus (pegavi suslik) 

Tamias (čipmunk - prugaste veverice; 24 spp. - NA: 23, PA :1) 

T. sibiricus (PA) 

Marmota (PA: 9 spp., NA: 6 spp.) 

M. bobak (stepski mrmot), M. marmota (alpski mrmot) (PA) 

Cynomys ludovicianus (+4 spp.) (prerijsko kuče) (NA) 

fam: Geomyidae (džepni goferi) (NA) ............................ .......................................................... Z 

Geomys (5 spp.) 

Thomomys (9 spp.) 

49

50 


fam: Heteromyidae (kengur pacovi i džepni miševi) (NA) ........................................................ Z 

Heteromys (7 spp.) 

Dipodomys (22 spp.) 

fam: Zapodidae (mišoliki skočimiši) ................................ .......................................................... E 

Sicista (PA: 9 spp.) 

Eozapus sp. (PA) 

Zapus (NA: 3 spp.) 

Napaeozapus sp. (NA) 

fam: Dipodidae (pustinjski skočimiši, PA) ....................... .......................................................... E 

Dipus sagitta 

Allactaga (11 spp.) 

Jaculus 5 spp. 

fam: Muridae 

subfam: Hesperomyinae (miševi i pacovi novog sveta)(NA) .................................... .............. Z 

Peromyscus spp. 

subfam: Cricetinae (hrčci)(PA) .................................... ........................................................... E 

Cricetus cricetus (obični hrčak) 

Mesocricetus 4 spp. 

subfam: Myospalacinae (cokori) (PA) ....................................................... E 

Myospalax 6 spp. 

subfam: Microtinae (=Arvicolinae, syn.) ..................... ......................................................... sE 

Lemmus (4 spp.) 

L. sibiricus (severni leming), L. lemmus (norveški leming - PA) 

Dicrostonyx torquatus (arktički leming kopitar) 

Microtus (61 spp.)(sive voluharice) 

Clethrionomys (7 spp.)(riđe voluharice) 

Dinaromys bogdanovi (balkanska snežna voluharica, endemit SFRJ) 

Arvicola (3 spp.) (vodene voluharice) 

Ondatra zibethicus (bizamski pacov)(NA) 

subfam: Gerbillinae (PA) 

Gerbillus 34 spp. 

subfam: Murinae (miševi i pacovi starog sveta)(PA) 

Apodemus (13 spp.) 

Mus (41 spp., PA: 6spp.) 

Rattus spp. 

subfam: Spalacinae (slepi kučići)(PA) ........................ ........................................................... E 

Spalax (8 spp.) 

fam: Gliridae (=Myoxidae, syn.) (PA) ............................. ........................................................... Z 

Glis glis (veliki puh) 

Muscardinius avellanarius (puh orašar) 

Dryomys nitedula (šumski puh) 

Selevinia betpakdalensis (pustinjski puh) 

fam: Ctenodactylidae (gundiji) (PA + rog Afrike)...................................................................... sE 

Ctenodactylus (2 spp.) 

(+ još 3 gen., 3 spp.) 

fam: Erethizontidae (NA).................................................. ........................................................... Z 

Erethizon dorsatum (severnoamerički dikobraz) 

fam: Hystricidae (PA) ....................................................... ........................................................... P 

Hystrix cristata (afrički dikobraz) 

H. hodgsoni (Himalaji), H. indica (od Izraela do Šri Lanke) 

ordo: Cetacea 

fam: Platanistidae (slatkovodni delfini) 

Lipotes vexillifer (beli delfin: Jang-ce)



fam: Canidae 

Canis lupus 

C. aureus (obični šakal) (PA) 

C. latrans (kojot) (NA) 

Alopex lagopus (polarna lisica) 

Vulpes vulpes (obična lisica) 

V. corsac (stepska lisica) (PA), V. velox (pustinjska lisica) (NA) 

Fenecus zerda (fenek) (PA) 

Urocyon cinereoargentus (siva lisica) (NA) 

Nyctereutes procyonides (kunopas: Sibir, Kina, Japan) 

Cuon alpinus (dola - azijski crveni pas) 

fam: Ursidae 

Ursus arctos ssp. div. (mrki medvedi) 

U. americanus (baribal, crni medved) (NA) 

U. tibetanus (mesečev medved) (PA) 

Ailuropoda melanoleuca (veliki panda) (PA) 

fam: Ailuridae (PA)........................................................... ........................................................... E 

Ailurus fulgens (mali panda) 

fam: Procyonidae (NA) ..................................................... ........................................................... Z 

Procyon lotor (obični rakun) 

Bassariscus astutus (severnoamerička prstenorepa mačka) 


Mustela nivalis (lasica) 

M. erminea (hermelin) 

M. putorius (evropski tvor) (PA) 

M. vison (američka vidrica) (NA) 

Vormela peregusna (šareni tvor)(PA) 

Martes spp. 

M. martes (kuna zlatica), M. foina (kuna belica), M. zibellina (samur) (PA) 

Gulo gulo (žderavac) 

Meles meles (evroazijski jazavac) (PA) 

Taxidea taxus (američki jazavac) (NA) 

Mephitis mephitis (prugasti skunk) (NA) 

Lutra spp. (vidre) 

L. lutra (evroazijska vidra) (PA), L. canadensis (NA) 

fam: Viverridae (PA)......................................................... ........................................................... P 

Genetta genetta ("mediteranska" cibetka) 

fam: Herpestidae (PA)....................................................... ........................................................... P 

Herpestes ichneumon (obični egipatski mungos) 

fam: Hyaenidae (PA)......................................................... ........................................................... P 

Hyaena striata (prugasta hijena) 

fam: Felidae 

Panthera spp. 

P. leo (PA), P. tigris (PA), P. pardus (PA), P. onca (NA) 

Uncia uncia (snežni leopard) (PA) 

Acinonyx jubatus (gepard) (PA) 

Puma concolor (puma) (NA) 

Felis spp. (PA) 

F. silvestris (evroazijska divlja mačka), F. manul (azijska stepska mačka) 

Lynx spp. 

L. lynx (evroazijski ris), L. canadensis (američki severni ris) 

L. pardina (iberijski ris), L. rufa (riđi ris) 

Caracal caracal (pustinjski ris) (PA) 

ordo: Pinnipedia 

51

52 

fam: Phocidae (slatkovodni predstavnici: PA) 

Phoca sibirica (bajkalska foka) 

Phoca caspica (kaspijska foka) 


ordo: Hyracoidea (PA) ............................................................... ........................................................... P 

fam: Procaviidae 

Procavia habessinica (=syriaca, syn.) 

ordo: Perissodactyla (PA) 

fam: Equidae...................................................................... ........................................................... Z 

Equus przewalskii (azijski divlji konj) 

E. ferus (tarpan, "evropski divlji konj"- hipotetički) 

E. africanus (afrički magarac: Sudan, Etiopija, Somalija) 

E. hemionus (azijski magarac: Sirija, Iran, Indija, Tibet) 

(E. hemionus ssp. div. = kulan, kiang, onager, itd.) 


fam: Suidae (PA) 

Sus scrofa ssp. div. (evroazijska divlja svinja) 

fam: Tayassuidae (NA) ..................................................... ........................................................... P 

Tayassu tajacu (ogrličasti pekari) 

fam: Camelidae (PA)......................................................... ........................................................... Z 

Camelus ferus (=bactrianus, syn.) (dvogrba kamila) 

C. dromedarius (jednogrba kamila) 

fam: Moschidae (PA) ....................................................... ......................................................... sE 

Moschus moschiferus (Sibir, Himalaji, istočna Azija) 

fam: Cervidae 

subfam: Hydropotinae (PA) 

Hydropotes inermis (Kina, Koreja) 

subfam: Muntiacinae (PA) 

Muntiacus muntjac (PA: 3 spp. - Tibet, Kina) 

subfam: Cervinae 

Cervus elaphus (maral - crveni jelen: zap. Palearktik, Turkestan, Tibet, Kašmir) 

C. canadensis (vapiti: severna Amerika, Mandžurija, Mongolija, Kina, Tjen Šan) 

C. nippon (sika jelen) (PA) 

C. albirostris (Thorold-ov jelen - Tibet) 

Dama dama (lopatar) (PA) 

Elaphurus davidiensis (Per Davidov jelen, Kina) 

subfam: Odocoilinae 

Odocoileus virginianus (belorepi jelen) (NA) 

Capreolus capreolus (srna) (PA) 

Alces alces (los) 

Rangifer tarandus ssp. div. (irvas, karibu) 

fam: Antilocapridae (NA).................................................. ........................................................... E 

Antilocapra americana (viloroga antilopa) 

fam: Bovidae 

subfam: Bovinae 

Bos mutus (=grunniens, syn.) (jak) (PA) 

B. primigenius (=taurus, syn.) (evropsko divlje goveče) 

Bison bison (američki bizon) (NA) 

B. bonasus (evropski bizon, žubr) (PA) 

subfam: Antilopinae (PA) 

Gazella dama (saharska gazela) 

G. gazella (planinska gazela: Arabija, Palestina), G. subgutturosa (persijska gazela: Palestina, Iran, Kina) 

Procapra picticaudata (tibetanska gazela, ada) 

P. gutturosa (mongolska gazela, džejrena) 

Pantholops hodgsoni (čiru, orongo, tibetska antilopa) 

Saiga tatarica (od Kavkaza do Kine)


subfam: Caprinae .......................................................... ........................................................... Z 

Nemorhaedus goral (Sibir, Tajland, Indija) 

N. crispus (japanski serov) 

Rupicapra rupicapra (divokoza šamoa) (PA) 

Oreamnos americanus (američka divokoza) (NA) 

Budorcas taxicolor (takin: Kina, Butan, Burma) 

Ovibos moschatus (mošusno goveče) 

Hemitragus jemlahicus (tar: Himalaji) 

Capra spp. (PA) 

C. ibex (alpski kozorog), C. aegagrus (bezoarska koza), C. falconeri (markhor) 

C. pyrenaica (španski kozorog), C. cylindricornis (istočnokavkaski tur), C. caucasica (zapadnokavkaski tur) 

Ammotragus lervia (berberska ovca - audad) (PA) 

Pseudois nayaur (baral, kukujaman, plava ovca) (PA) 

Ovis spp. 

Ovis ammon (argali: Mediteran, Pamir, Tibet, Mongolija) (PA) (O. ammon ssp. musimon = muflon) 

O. canadensis (severnoamerička divlja ovca) (NA) 

O. orientalis (urijal: Mala Azija do Kazahstana, Kašmira, i Irana), O. nivicola (sibirska snežna ovca) 

O. dalli (Dalova ovca) (NA) 

Podela na podoblasti 

-------------------------------------------- 

Definisanje nižih teritorijalnih jedinica zoogeografskog raščlanjavanja Holarktika (podoblasti, 

provincija, krajina, itd.), kao i kod drugih oblasti, praćeno je brojnim nedoumicama, od kojih su neke 

vezane za samu prirodu procesa klasifikovanja složenih prirodnih fenomena. Jedno od osnovnih pitanja 

koje se pri tom nameće vezano je za suštinu pojma regionalne faune: u kojoj meri je ona, kao skup 

vrsta nekog užeg područja, hijerahijski strukturiran sistem, te da li je, i u kojoj meri, uopšte podložna 

postupku klasifikovanja. U principu, proces klasifikovanja se bazira na (bar) dve kategorije preduslova: 

na postojanju (ili nepostojanju) relativno jasnog diskontinuiteta u određenim prirodnim fenomenima (u 

ovom slučaju, rasprostranjenju životinjskih vrsta, viših taksona i regionalnih faunističkih grupacija), i 

na definisanju kriterijuma na osnovu kojih se diskontinuitet, odnosno, eventualne diskretne 

subjedinice, registruju i analiziraju. 

Slični problemi su se javljali i na nivou razmatranja svetske faune, odnosno, pri brojnim 

pokušajima definisanja osnovne zoogeografske podele - na oblasti (carstva, kraljevstva, itd.), sa kojima 

smo se ukratko upoznali na početku ovog dela kursa. Međutim, posao zoogeografa koji razmatra 

geografsku celinu fenomena faune (na pr. kopnenih kičmenjaka) značajno je olakšan postojanjem 

upadljivih razlika između fauna velikih, prostorno razdvojenih i ekološki različitih kopnenih masa, 

koje ulaze u sastav glavnih zoogeografskih oblasti. Stoga u različitim sistemima zoogeografske podele 

sveta ima puno podudarnosti, nezavisno od naučne zasnovanosti primenjenih kriterijumima i 

koncepcijskih rešenja. Razlike se, uglavnom, svode na položaj i status graničnih (kontaktnih, 

prelaznih) područja, na pripadnost i status nekih prostorno malih, a specifičnih teritorija (Novi Zeland, 

Madagaskar, itd.), te na povezivanje osnovnih zoogeografskih oblasti u više kategorije. U geografskoj 

strukturi faune sveta odlučujući značaj imaju faktori i procesi sa vremenskom (istorijsko-evolucioni) i 

prostornom dimenzijom (uključujući i ekološke), koji se ispoljavaju na skalama velike razmere. U 

formiranju faunističkih grupacija užih područja, dominantnu ulogu imaju recentni ekološki fenomeni 

prostorno-vremenski užeg opsega i intenziteta, koji neposredno utiču na veličinu, strukturu i 

dinamizam areala pojedinačnih vrsta. 

Strogo posmatrano, zoogeografska razgraničenja bi trebalo primarno bazirati na analizi 

(utvrđenih) areala prisutnih vrsta, za šta uglavnom ne postoji dovoljno činjenične građe. U praksi se 

obično primenjuje više kriterijuma (horološki, geografski, ekološki, istorijsko-evolucioni, itd.), u 

različitim kombinacijama, sa promenljivim uspehom. Primenljivost nekih od sistema regionalne podele 

je ograničena preterano usko-lokalnim razmatranjem fenomena, uz često nejasno definisane ili 

neadekvatne kriterijume, kao i nedovoljno poznavanje faune u širim razmerama. U okviru ovog kursa 

53

54 


se nećemo baviti detaljnim razmatranjem zasnovanosti različitih podela Holarktika. Treba naglasiti da 

se, doslednom primenom "uže-zoogeografskih" kriterijuma (pre svega horoloških), kao osnovni 

integrativni sub-nivo u okviru oblasti pojavljuju areal-tipovi, tj. elementi faune različitog ranga. Sa 

druge strane, većina pokušaja da se, na osnovu raspoloživih činjenica izvrši podela na podoblasti, svodi 

se na manje ili više dosledno sprovođenje regionalno-ekološkog kriterijuma, tj. do "ekobiogeografskog" 

pristupa u definisanju zoogeografskih podoblasti, gde osnov za raščlanjavanje 

teritorijalnih jedinica predstavljaju biomi. 

S obzirom da se biomi pretežno javljaju u vidu klima-zonalno rasprostranjenih makroekoloških 

kompleksa koji se terminološki prepoznaju po svojoj dominantnoj vegetacijskoj komponenti 

(biom tundre, tajge, stepe, itd.), u biogeografskom pristupu se podrazumeva da su faunističke grupacije 

u dovoljnoj meri integrisane u njih, kao životinjska komponenta ovih široko shvaćenih životnih 

zajednica visokog ranga. Pri razmatranju horoloških odnosa, metodološki se moraju uvažiti razlike u 

pravilnostima rasprostranjenja (stalnost, vezanost, itd.) između biljnih i životinjskih vrsta u okviru 

bioma. Stoga se kriterijumi za pripadnost i grupisanje, odnosno, razgraničenje faune različitih biomskih 

formacija, definišu nešto fleksibilnije, uz uvažavanje relativno veće ekološke plastičnosti životinjskih 

vrsta, što je povezano sa njihovom sposobnošću kretanja i izraženim dinamizmom areala. To praktično 

znači da, za pripadnost nekog životinjskog taksona odgovarajućem biomu nije neophodno apsolutno 

poklapanje njihovih (aktuelnih) areala. Mnoge životinje relativno uspešno naseljavaju područja 

nekoliko biomskih formacija, naročito u geomorfološki složenim regionima – zonama prožimanja 

većeg broja različitih bioma. Ipak, kod mnogih vrsta je izražena bar elementarna biogeografska 

preferencija, tako da se, na osnovu poznavanja različitih bioloških odlika vrste (pre svega ekoloških - 

idioekoloških, ekofizioloških, sinekoloških, itd.), uglavnom može rekonstruisati njena ishodna biomska 

pripadnost ("biomsko poreklo vrste"). Biomska pripadnost vrsta je ovde sintetički shvaćena kao 

dinamični fenomen definisan ključnim geografskim, ekološkim i istorijskim odrednicama njihovog 

aktuelnog rasprostranjenja. 

Kod ovakvog pristupa je neizbežno da se niz vrsta pojavljuje u statusu karakterističnih 

predstavnika za dva do tri bioma ili podoblasti, dok se posebno komplikovani biogeografski odnosi 

javljaju u prelaznim zonama i južnim planinskim područjima. Takođe, prihvatanjem biomske 

pripadnosti kao primarnog kriterijuma u zoo/bio-geografskom raščlanjavanju Holarktika, potrebno je 

definisati i referentni okvir – odgovarajući sistem za klasifikovanje ili grupisanje samih bioma, 

njihovih (eventualnih) subjedinica i prelaznih formacija (zonoekotona). Osnovno pitanje koje se tu 

nameće je koje formacije će biti definisane kao osnovne (tj. istog ranga), odnosno, da li sve biome 

treba smatrati za ekvivalentne zoogeografskim podoblastima, ili ih treba po različitim osnovama 

grupisati (blisko poreklo i/ili evolutivna istorija, ekološke sličnosti, zajednički taksoni, itd.). 

Razmatranje sistema klasifikacije bioma će biti obuhvaćeno posebnom tematskom jedinicom, 

tako da ovaj načelni prikaz kompleksne problematike zoogeografskog raščlanjavanja faune ispod nivoa 

oblasti (u ovom slučaju Holarktika) zaključujemo definisanjem jednog radnog koncepta podele, na 

osnovu modifikovanog biogeografskog pristupa. Ovakav pristup uslovljen je pre svega didaktičkim 

razlozima (što znači da je donekle i arbitraran), u skladu sa potrebom bližeg upoznavanja sa faunom 

Palearktika, područja kome pripada i naša zemlja, a prilagođeno formatu kursa. Naime, u okviru 

Holarktika je izdvojeno pet podoblasti, dve prelazne zone i jedno kompleksno područje, na osnovu 

različitog stepena grupisanja biomskih formacija i pripadajuće faune. Najpreciznije su raščlanjene 

podoblasti zastupljene (bar delimično) na području zapadnog Palearktika (Evropa i šira oblast 

Mediterana), kao relevantne za razmatranje naše faune; znatno manje pažnje je posvećeno prelaznim 

zonama Palearktika i udaljenim područjima Azije, dok je niz značajnih biomskih formacija Severne 

Amerike (uključujući i Meksičku prelaznu zonu), obuhvaćeno samo jednom kompleksnom 

subjedinicom. Treba imati u vidu da je, kod američkih autora, ovo područje podeljeno na veći broj 

podoblasti, ravnopravnih po rangu podoblastima u Palearktiku. Severno područje Holarktika - 

označeno kao Arkto-borealna podoblast, objedinjuje obe polovine oblasti, a obuhvata i manja 

eksteritorijalna područja na visokim planinama južne Evrope (u vidu arkto-alpijskih i boreo-montanih 

disjunkcija). 

Prema ovoj podeli, u okviru Holarktika izdvajamo sledeće subjedinice, definisane na osnovu 

dominantnih bioma (pripadajuće biomske formacije su obeležene abecedno, malim slovima; istim 

simbolima je, u daljem faunističkom pregledu, označena biomska pripadnost predstavnika): 

1. Sonorsko područje (teritorija: Severna Amerika južno od zone tajge): (a) Kompleks bioma 

(listopadne i mešovite šume, stepe, polupustinje, pustinje, čaparal, itd.); (b) Suptropski i


tropski biomi Meksičke prelazne zone. 

2. Arkto-borealna podoblast: (c) Biom tundre (uključujući područja kopnenog snega i leda, ekotone 

sa tajgom, odgovarajuće visokoplaninske formacije, itd.); (d) Biom tajge. 

3. Mediteransko-evropska podoblast: (e) Biom evropskih listopadnih šuma; (f) Biom mediteranske 

zimzelene tvrdolisne vegetacije; (g) Kompleks orobioma cirkummediteranskih planina 

(uključujući oromediteranske i druge reliktne formacije). 

4. Saharo-arabijska prelazna zona: (h) Biom tropsko-suptropskih pustinja i polupustinja 

(uključujući i ekotonske formacije sa mediteranskim i tropskim biomima). 

5. Evroazijska centralna podoblast: (i) Biom stepa umerene zone (uključujući šumo-stepu); 

(j) Biom pustinja i polupustinja umerene zone. 

6. Azijska planinska podoblast: (k) Kompleks bioma planina i visoravni (od suptropskih do 

subarktičkih). 

7. Dalekoistočna podoblast (teritorija: krajnji jugoistok Rusije, severna Kina, Koreja, veći deo 

Japana): (l) Biom istočno-azijskih (umerenih) listopadnih i mešovitih šuma, kao i kompleks 

orobioma. 

8. Kineska prelazna zona: (m) Kompleks suptropskih formacija i tropskih planinskih formacija. 

Pregled karakterističnih predstavnika po podoblastima 

NAPOMENE: predstavnici koji ne nose nikakve oznake biomske pripadnosti (uglavnom u okviru 

prelaznih zona) predstavljaju široko rasprostranjene tropske vrste; u okviru Arkto-borealne podoblasti, 

predstavnici koji ne nose oznake "NA" ili "PA", imaju holarktičko rasprostranjenje. 

1. Sonorsko područje 

- Marsupialia: Didelphis virginiana (obični oposum)-[a]; 

- Edentata: Dasypus novemcinctus (devetopojasni oklopnik)-[b]; 

- Rodentia: Aplodontia rufa (planinski dabar)-[a]; Castor canadensis-[a, d]; Glaucomys spp. (američke 

leteće veverice)-[a, d]; Cynomys ludovicianus (prerijsko kuče)-[a]; Tamias spp.-[d, a]; Geomys 

spp. (goferi)-[a]; Dipodomys spp. (kengur-pacovi)-[a, b]; Ondatra zibethicus (bizamski 

pacov)-[d, a]; 

- Carnivora: Canis latrans (kojot)-[a]; Procyon lotor (obični rakun)-[a, b]; Mephitis mephitis (prugasti 

skunk) -[a]; Lynx rufa (kratkodlaki ris)-[a]; Panthera onca (jaguar)-[b]; 

- Artiodactyla: Tayassu tajacu (ogrličasti pekari)-[b]; Odocoileus virginianus (belorepi jelen)-[a]; 

Antilocapra americana (viloroga antilopa)-[a]; Bison bison (američki bizon)-[a]; 

- Galliformes: Tympanuchus cupido (prerijski tetreb)-[a]; Meleagris gallopavo (divlja ćurka)-[a]; 

- Squamata: Anolis carolinensis-[a]; Heloderma suspectum (gila)-[a, b]; H. horridum (bradavičar) -[a, 

b]; Micrurus fulvius (koralska zmija)-[b]; Crotalus spp. (zvečarke)-[a, b]; 

- Crocodilia: Alligator mississipiensis-[a]; 

- Caudata: Cryptobranchus alleganiensis (helbender)-[a]; Ambystoma tigrinum (meksički aksolotl)-[a]. 

2. Arkto-borealna podoblast 

- Lagomorpha: Lepus timidus (snežni zec)-[c, d]; 

- Rodentia: Castor fiber-[d, e, PA]; Castor canadensis-[a, d, NA]; Sciurus vulgaris -[d, e, PA]; Pteromys 

volans (evroazijska leteća veverica)-[d, PA]; Glaucomys spp. (američke leteće veverice)-[a, d, 

NA]; Tamias spp.-[d, a]; Lemmus sibiricus (severni leming)-[c]; Dicrostonyx torquatus 

(arktički leming kopitar)-[c]; Ondatra zibethicus (bizamski pacov)-[d, a, NA]; Erethizon 

dorsatum (severnoamerički dikobraz)-[d, NA]; 

- Carnivora: Gulo gulo (žderonja)-[d]; Martes martes (kuna zlatica)-[d, e, PA]; Martes zibellina (samur)- 

[d, PA]; Mustela erminea (hermelin)-[c, d, e, ...]; Lynx lynx (PA) et canadensis (NA) (severni 

risovi)-[d]; Alopex lagopus (polarna lisica)-[c]; 

- Artiodactyla: Alces alces (los)-[d]; Rangifer tarandus ssp.div. (irvas, karibu)-[c, d]; Moschus 

moschiferus-[l, m, d, PA]; Ovibos moschatus (mošusno goveče)-[c, NA]; Oreamnos 

americanus (američka divokoza)-[d, NA]; Ovis dalli (Dalova ovca)-[c, d, NA]; Ovis 

canadensis (severnoamerička divlja ovca)-[d, NA]; Ovis nivicola (sibirska snežna ovca)-[k, c, 

PA]; 

55

56 


- Anseriformes: Anser albifrons-[c]; Branta ruficollis-[c]; 

- Falconiformes: Buteo lagopus (gaćasti mišar)-[c]; 

- Galliformes: Lagopus lagopus (polarna jarebica)-[c]; Lagopus mutus (alpska koka)-[c]; Tetrao urogallus 

(veliki tetreb)-[d, PA]; Tetrao tetrix (t. ružavac)-[d, PA]; Canachites canadensis (smrčev 

tetreb)-[d, NA]; 

- Strigiformes: Nyctea scandiaca (arktička sova)-[c]; Strix nebulosa (velika siva sova)-[d]; 

- Piciformes: Dryocopus martius (crna žuna)-[d, PA]; Picoides tridactylus (troprsti detlić)-[d, PA]; 

- Passeriformes: Plectrophenax nivalis (polarna strnadica)-[c]; Loxia leucoptera (belokrili krstokljun)-[d]; 

Nucifraga spp. (lešnjikare)-[d]; Perisoreus spp. (severne šumske kreje)-[d]; 

- Caudata: Hynobius keyserlingi-[d]. 

3. Mediteransko-evropska podoblast 

- Insectivora: Suncus etruscus (patuljasta rovčica)-[f]; 

- Primates: Macaca sylvanus (bezrepi magot)-[f]; 

- Macroscelidea: Elephantulus rozeti (severnoafrička surlasta rovčica)-[f]; 

- Lagomorpha: Oryctolagus cuniculus (kunić)-[f]; 

- Rodentia: Sciurus vulgaris -[d, e]; Dinaromys bogdanovi -[g]; Glis glis (veliki puh)-[e]; Muscardinius 

avellanarius (puh orašar)-[e]; Dryomys nitedula (šumski puh)-[e]; 

- Carnivora: Mustela putorius (tvor)-[e]; Martes martes (kuna zlatica)-[d, e, PA]; Felis silvestris-[e]; Lynx 

pardina-[g]; 

- Artiodactyla: Dama dama (jelen lopatar)-[f]; Bison bonasus (evropski bizon)-[e]; Bos primigenius 

(evropsko divlje goveče = izumrlo)-[e]; Rupicapra rupicapra (divokoza šamoa) -[g]; 

Ammotragus lervia (berberska ovca, audad)-[g]; Capra aegagrus (bezoarska koza)-[g, k]; 

Capra ibex (kozorog)-[g, k]; Capra pyrenaica (španski ibeks)-[g]; Capra cylindricornis 

(istočno-kavkaski tur)-[g]; Capra caucasica (zapadno-kavkaski tur)-[g]; Ovis ammon ssp. div. 

(argali, muflon)-[g]; 

- Galliformes: Alectoris spp. (jarebice kamenjarke)-[f, g]; 

- Strigiformes: Strix aluco (šumska sova)-[e]; 

- Passeriformes: Cyanopica cyana (plava svraka)-[f, l]; 

- Squamata: Tarentola mauritanica-[f]; Hemidactylus turcicus-[f]; Chamaeleo chamaeleon-[f]; Coronella 

austriaca -[e]; Malpolon monspessulanus-[f]; 

- Caudata: Triturus cristatus-[e]; 

- Anura: Hyla arborea-[e]. 

4. Saharo-arabijska prelazna zona 

- Insectivora: Paraechinus aethiopicus (pustinjski jež)-[h]; Hemiechinus auritus (dugouhi jež)-[h, j]; 

- Rodentia: Allactaga tetradactyla-[h]; Jaculus jaculus-[h]; Hystrix cristata (afrički dikobraz); Hystrix 

indica (indijski dikobraz); -fam: Ctenodactylidae-[h]; 

- Carnivora: Genetta genetta ("mediteranska" cibetka); Herpestes ichneumon (obični egipatski mungos); 

Hyaena striata (prugasta hijena); Panthera leo (lav); Panthera pardus (leopard); Acinonyx 

jubatus (gepard); Caracal caracal (pustinjski ris)-[h, j]; Canis aureus (šakal); Fenecus zerda 

(fenek)-[h]; 

- Hyracoidea: Procavia habessinica (sirijski daman)-[h]; 

- Perissodactyla: Equus africanus (afrički magarac)-[h]; 

- Artiodactyla: Camelus dromedarius (jednogrba kamila)-[h]; Gazella dama (saharska gazela)-[h]; 

Gazella dorcas (dorkas gazela)-[h]; 

- Struthioniformes: Struthio camelus (noj); 

- Columbiformes: Pterocles alchata (iglorepa sadža)-[h, j]; 

- Squamata: Laudakia stellio (hardun)-[h, j]; Uromastix spp. (trnorepe agame)-[h]; Eremias spp. 

(pustinjske lacerte)-[h, j]; Varanus griseus (pustinjski varan)-[h, j]; Eryx spp. (peščarske boe)- 

[h]; Naja spp.(kobre); Cerastes cornutus (rogata vipera)-[h, j]; Echis carinatus (efa)-[h, j]. 

5. Evroazijska centralna podoblast 

- Insectivora: Hemiechinus auritus (dugouhi jež)-[h, j]; 

- Rodentia: Marmota bobak (stepski mrmot)-[i]; Spermophilus citellus (evropska tekunica)-[i]; 

Spermophilus suslicus (pegavi suslik)-[i]; Cricetus cricetus (hrčak)-[i]; Spalax spp.-[i]; 

Selevinia betpakdalensis (pustinjski puh)-[j]; -fam: Dipodidae-[j, i, h]: Dipus sp.-[i, j];


Allactaga spp.-[j, h]; Jaculus spp.-[j, h]; 

- Carnivora: Vormela peregusna (šareni tvor)-[i]; Felis manul (azijska stepska mačka)-[i]; Caracal 

caracal (pustinjski ris)-[h, j]; Vulpes corsac (stepska lisica)-[i, j]; 

- Perissodactyla: Equus przewalskii (azijski divlji konj)-[i]; Equus hemionus (azijski magarac)-[i, j]; 

- Artiodactyla: Camelus ferus (dvogrba kamila)-[i]; Gazella subgutturosa (persijska gazela)-[j]; Procapra 

gutturosa (mongolska gazela, džejrena)-[i]; Saiga tatarica (sajga)-[i]; 

- Gruiformes: Otis tarda (velika droplja)-[i]; Tetrax tetrax (mala droplja)-[i]; 

- Columbiformes: Pterocles alchata (iglorepa sadža)-[h, j]; Syrrhaptes paradoxus (kirgiska sadža)-[i]; 

- Passeriformes: Podoces panderi (pustinjska kreja)-[j]; Corvus frugilegus (gačac)-[i]; 

- Squamata: Laudakia stellio (hardun)-[h, j]; Eremias spp. (pustinjske lacerte)-[h, j]; Varanus griseus 

(pustinjski varan)-[h, j]; Coluber caspius -[i]; Naja oxiana-[j]; Cerastes cornutus (rogata 

vipera)-[h, j]; Echis carinatus (efa)-[h, j]. 

6. Azijska planinska podoblast 

- Primates: Macaca thibetana (tibetanski magot)-[k]; 

- Rodentia: Marmota caudata (dugorepi mrmot)-[k]; Hystrix hodgsoni-[k, m]; 

- Carnivora: Ursus tibetanus (mesečev medved)-[k, l]; Uncia uncia (snežni leopard)-[k]; 

- Artiodactyla: Bos mutus (jak)-[k]; Procapra picticaudata (tibetanska gazela, ada)-[k]; Pantholops 

hodgsoni (čiru, tibetska antilopa)-[k]; Hemitragus jemlahicus (himalajski tar)-[k]; Pseudois 

nayaur (baral, kukujaman, plava ovca)-[k]; Capra aegagrus (bezoarska koza)-[g, k]; Capra 

ibex (kozorog)-[g, k]; Capra falconeri (markhor)-[k]; Ovis orientalis (urijal)-[k]; Ovis ammon 

(argali)-[k]; Ovis nivicola (sibirska snežna ovca)-[k, c]; 

- Galliformes: Tetraogallus spp. (planinske snežne koke)-[k]; Pucrasia spp. (fazanolike koke)-[k]; 

- Columbiformes: Syrrhaptes tibetanus-[k]. 

7. Dalekoistočna podoblast 

- Primates: Macaca fuscata (japanski)-[l]; 

- Rodentia: Tamias sibiricus-[d]; 

- Carnivora: Nyctereutes procyonides (kunopas)-[l]; Cuon alpinus (dola, azijski crveni pas)-[l, m]; Ursus 

tibetanus (mesečev medved)-[k, l]; Panthera tigris ssp.altaica (amurski tigar)-[l]; Panthera 

pardus-[m]; 

- Artiodactyla: Moschus moschiferus-[l, m, d]; Cervus nippon (sika jelen)-[l, m]; Nemorhaedus crispus 

(japanski serov)-[l]; Nemorhaedus goral-[l, m]; 

- Anseriformes: Aix galericulata (mandarinska patka)-[l]; 

- Galliformes: Crossoptilum manchuricum (mandžurski fazan)-[l]; 

- Gruiformes: Otis tarda (velika droplja)-[i]; 

- Passeriformes: Cyanopica cyana (plava svraka)-[f, l] 

- Caudata: Onychodactylus japonicus-[l]; Andrias japonicus-[l]. 

8. Kineska prelazna zona 

- Rodentia: Hystrix hodgsoni-[k, m]; 

- Carnivora: Ailuropoda melanoleuca (veliki panda)-[m]; Ailurus fulgens (mali panda)-[m]; Cuon alpinus 

(dola, azijski crveni pas)-[l, m]; Panthera tigris ssp.amoyensis (kineski tigar)-[m]; Panthera 

pardus (leopard); 

- Artiodactyla: Moschus moschiferus-[l, m, d]; Muntiacus muntjac; Cervus nippon (sika jelen)-[l, m]; 

Nemorhaedus goral-[l, m]; Budorcas taxicolor-[m]; 

- Crocodilia: Alligator sinensis-[m]. 

------------------------------------------------ 

DODATAK 1 : 

ISPRAVKE ZNAČAJNIJIH GREŠAKA U KNJIZI 

"KRATKI KURS ZOOGEOGRAFIJE" 

Opšte napomene: 

57

58 

G R E Š K E I K O R E K C I J E 

- Obrađen je samo drugi deo knjige - uporedna zoogeografija. 

- S obzirom na razlike u nivou sistematskih kategorija za pojedine taksone, koje se mogu uočiti 

između verzije sistematike u knjizi i skriptama, treba primenjivati samo sistematiku iz skripti. 

- Sve primere i napomene (uglavnom pogrešne) o beskičmenjacima treba zanemariti, s obzirom 

da se ovaj kurs zasniva isključivo na fauni kopnenih (i donekle slatkovodnih) kičmenjaka. 

Greške: 

str. 67 - Tekst ispod slike, pod brojem 8, nije adekvatan: ne radi se o ptici iz grupe trkačica, već o 

barskom petliću (Gallirallus australis, Rallidae, Gruiformes), vrsti koja je izgubila sposobnost letenja; 

inače, grupa (= porodica) Moesenatidae je endemična za Madagaskar. 

str. 68 - Treći pasus odozdo (" ... rod h a r p a ...", itd.) je pogrešan, treba ga zanemariti (eliminisati). 

- Drugi pasus odozdo: slično prethodnoj strani, termin "trkačice" je potpuno neadekvatan za 

navedene predstavnike - neletače. 

str. 70 - Drugi red odozgo: nije tačno "... Maskarenskog moreuza ...", jer se isti nalazi kod 

Madagaskara, već treba "... Makasarskog moreuza ...". 

str. 73 - Tekst ispod slika: br.4 - nije "Dendrogalus", već "Dendrolagus" (permutacija); br.6 - pod 

imenom "torbarska veverica" se obično podrazumeva takozvana "torbarska leteća veverica" (rod 

Petaurus, fam. Petauridae), a ne ovde navedeni rod Acrobates (videti i tekst iznad slika), koji spada u 

posebnu porodicu Burramyidae (provizorni naziv bi bio "leteći torbarski miš"); br.11 - ne postoji 

nikakva "papuanska svinja" u ovoj oblasti (već samo introdukovane svinje iz indomalajskoholarktičkog 

roda Sus), tako da ovu sliku treba zanemariti. 

str. 75 - Treći pasus odozdo, izraz "..., a od gekona - kratkorepi gekon (Uromastix), ..." je višestruko 

pogrešan: rod Uromastix spada u Agamidae, a naseljava pustinje Palearktika; opis ovog guštera u 

daljem tekstu ("nalik na smrčevu šišarku") odgovara jednom od karakterističnih Scincidae Australije, 

tzv. kusorepi scinkus (Tiliqua rugosa) (NAPOMENA: u Australiji živi i jedan specifičan gekon 

kratkog zadebljalog repa - rod Diplodactylus). 

str. 76 - U skladu sa napomenom za str.73, nepostojeću "papuansku svinju" (drugi pasus odozgo) 

treba eliminisati iz teksta. 

str. 78 - Prvi pasus odozgo: predstavnici porodice Iguanidae u Polinezijskoj oblasti ne žive na Novoj 

Kaledoniji, već na Fidži ostrvima. 

str. 79 - Prvi pasus: umesto "istočnoindijska" treba da stoji "zapadnoindijska" ostrva, što je jedan od 

sinonima za Karibe (karipska ostrva). 

str. 80 - Drugi pasus odozgo: poznato je 7 vrsta cenolestida. 

- Treći pasus odozgo: insektivore su zastupljene sa 15 vrsta u okviru dva roda (i dve porodice). 

- Četvrti pasus odozgo: osim vampira, postoji još 6 endemičnih porodica. 

str. 81 - Drugi pasus odozdo: postoji desetak vrsta zečeva, ali je samo jedna rasprostranjena južno od 

Paname. 

str. 84 - Četvrti pasus odozdo: ovde žive dve vrste slatkovodnih delfina. 

- Drugi pasus odozdo: ovde postoje samo tri vrste tapira.

G R E Š K E I K O R E K C I J E 

str. 85 - Drugi pasus odozdo: hoacin spada u endemičnu porodicu Opisthocomidae, u okviru 

(neendemičnog) reda Cuculiformes. 

str. 91 - Pogrešno prevedena rečenica na početku drugog pasusa odozgo; treba je prestrukturirati u: 

"... viskaša, živi u većim kolonijama na čitavom prostoru od Buenos Airesa do Patagonije" (a ne 

Cynomys !!); ona "ovde ekološki zamenjuje naše mrmote i severnoamerički rod Cynomys". 

str. 96 - Četvrti pasus odozgo: u Africi ima letipasa (Pteropodidae), čak su široko rasprostranjeni. 

- Drugi pasus odozdo: rečna svinja nije endemična vrsta, već je identična afričkoj; izumrli 

hipopotam spada u rod Hippopotamus a ne Choeropsis. 

str. 97 - Treći pasus odozgo: na Madagaskaru nema predstavnika porodice Agamidae. 

str. 98 - Prvi red: umesto Pteromys (leteća veverica), treba Petromys (afrički pacov kamenjar); kod 

imena Effodientia (= stari, neadekvatni naziv za predstavnike endemične porodice Bathyergidae) nalazi 

se oznaka za fusnotu (na dnu strane) koja je potpuno pogrešna - govori o krezubicama (ljuskavcima), u 

koje uključuje predstavnika posebnog endemičnog reda Tubulidentata. 

str. 99 - Drugi pasus odozgo: rod afričkih tekunica Xerus ne spada u endemičnu porodicu afričkih 

letećih veverica (Anomaluridae), već u obične veverice. 

- Treći pasus odozgo: Pedetes (fam. Pedetidae) nije blizak histricidama (= podred 

Caviomorpha) već nekim "vevericolikim" glodarima (Sciuromorpha). 

str. 103- Treći pasus odozdo: u Africi postoje tri roda polumajmuna. 

str. 104- Peti pasus odozgo: u Africi postoji i porodica fazana. 

str. 107- Treći pasus odozgo: sistematski rang aveta (Tarsiidae = porodica) i tupaja (Scadentia = red) 

je izmenjen; indomalajske leteće veverice ne spadaju u rod Pteromys, već u tri druga roda; ptica 

nosoroga (Bucerotidae) ima i u Australijskoj oblasti (Papuanska podoblast); "enoti" (=rakuni), prema 

najnovijem sistematskom sagledavanju, ne obuhvataju pande, tako da ova porodica nije uopšte prisutna 

u istočnoj hemisferi; inače, veliki panda je vraćen u porodicu medveda, dok je mali panda izdvojen u 

posebnu, monotipsku porodicu (pande žive uglavnom u prelaznoj zoni, pa su u ovim skriptama 

obrađeni samo u okviru Holarktika; u odgovarajućem delu knjige - strane 123-124, veliki panda se 

pominje kao "specifični medved"). 

str. 109- Drugi pasus odozgo: u Indomalajskoj oblasti postoji samo jedna vrsta tapira, a dva roda 

nosoroga. 

str. 115- Treći red odozdo: za razliku od tetreba i morskih gnjuraca (koji predstavljaju endemične 

porodice), Uria je rod u okviru porodica Alcidae, vezane za severna mora (prema tome, na spada u 

kopnenu faunu). 

- Poslednji pasus: postoji veći broj endemičnih porodica sisara. 

str. 116- Drugi pasus odozdo: postoje 3 vrste "enota" (=rakuni, Procyonidae) u Severnoj Americi. 

- Prvi pasus odozdo: osim pravih svinja, postoje i pekari-svinje, na jugu Severne Amerike. 

str. 117- Treći pasus odozdo: postoji endemična porodica gmizavaca - Helodermatidae. 

- Drugi pasus odozdo: u Palearktiku ima bar četiri endemične porodice sisara (računajući ovde 

i dve subendemične porodice), kao i neke endemične potporodice koje se ponekad vode kao porodice; 

"veverice slične dabru" (= Aplodontidae) obuhvataju samo jednu vrstu; umesto Ceomyidae treba 

Geomyidae. 

59

sistematski pregled kopnene faune kičmenjaka po ... - Biolozi.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?