Seminarska rabota Izrabotil: Igor Katalizatorski

Seminarska rabota
Izrabotil:
Igor Katalizatorski

Sodr`ina
4 A. Osnovi na zagaduvaweto od vozilata i za{tita
5 B. Katalizatori za motornite vozila
11 V. Namaluvawe na emisiite od benzinskite motori
12 G. Namaluvawe na emisiite od dizel motorite
18 D. Dopolnitelni informacii za katalizatorite i filtrite
21 \. Ekspertiza na Xonson Meti za pro~iustuvawe na izduvnite gasovi
Centralata na Xonson Meti
Xonson Meti e britanska
kompanija koja {to voedno e
i lider na svetskiot pazar
za kontrola na emisijata na
izduvnite gasovi od vozilata
so pomo{ na katalizatori.
3

4
A. Osnovi na zagaduvaweto od vozilata i za{tita
1. Zo{to da se namali zagaduvaweto od vozilata?
Fleksibinosta i pogodnosta e pri~inata {to patniot transport go
pravi da bide najpopularen na~in za transport na lu|e i roba. No,
kako i da e, zgolemeniot protok na vozila sozdava problemi od aspekt
na sozdavawe na soobra}aen mete` i zagaduvawe na `ivotnata sredina.
Site motori so vnatre{no sogoruvawe, bez razlika dali rabotat na
benzin ili na dizel gorivo, emituvaat zagaduva~i vo atmosferata,
a tie pak vlijaat vrz zdravjeto i okolinata. Kolku {to e pogolema
upotrebata na vozilata, tolku se pogolemi potencijalnite vlijanija
vrz zdravjeto i okolinata.
2. Koi zagaduva~i gi emituvaat vozilata?
Четирите главни загадувачи кои нé загрижуваат се јаглерод моноксидот (CO),
јаглероводородите (HC), азотните оксиди (NOx) и цврстите честички (particulate matter –
РМ). Емисијата на сите овие четири загадувачи од возилата е регулиранa со правилници
од владите во секоја земја во светот со кои се дефинирани нивните гранични вредности.
Jaglerod monoksid Azotni oksidi Cvrsti ~esti~ki Jaglevodorodi
Jaglerod dvooksidot (CO2) e isto taka del od {tetnite izduvni gasovi od
vozilata {to se sozdava preku sogoruvawe na gorivoto vo motorot i e vo
tesna vrska so potro{uva~kata na gorivo na voziloto. I pokraj toa {to
emisijata na CO2 se povrzuva so dolgotrajnite klimatski promeni, toa
ne predizvikuva problemi vo zagaduvaweto na lokalniot vozduh, a vrz nego
nema zna~itelno vlijanie postapkata za pro~istuvawe na izduvnite gasovi.
3. Kako vlijae zagaduvaweto vrz zdravjeto i `ivotnata sredina?
CO е отровен гас, додека HC содржат познати канцерогени и фотохемиски активни супстанци
кои што придонесуваат за формирање на озонот и смогот во близината на земјината површина.
Емисијата на NOx се поврзува со појава на смогот, киселите дождови и здравствени ризици
како што се респираторните проблеми. Озонот во близината на земјината површина е особено
опасен за постарите луѓе, децата и лицата што имаат срцеви и белодробни заболувања. Бројот
на лицата што се примаат во болниците како и смртните случаи поврзани со респираторните
органи честопати се зголемува кога нивото на озонот е висок.
CO, HC и NOx се гасни загадувачи, честичките или гарежот пак е термин што се однесува на
цврстите материи што ги емитува моторот. Гарежот е многу повеќе од само црн чад. Тој содржи
голем број на многу фини честички невидливи за голо око. Честичките воглавно содржат
јаглерод и абсорбирани јаглероводороди. Овие мали честички може да се вдишат, со што ги
отежнуваат веќе постоечките белодробни и срцеви проблеми или пак ги предизвикуваат истите.
Дизел моторите обично произведуваат повеќе честички од бензинските мотори. Се смета
дека секоја година голем број луѓе умираат како резултат од вдишување на овие честички. Се
проценува дека само во Лондон тоа е причина за илјада случаи на прерана смрт.
[angai se gu{i vo smog.
Izgled na [angai koga
vozduhot e ~ist.
5

6
4. [to se prezema za da se namali zagaduvaweto?
Со текот на времето производителите на возила и мотори имаат постигнато значаен
напредок во намалувањето на емисиите од нивните мотори, но ограничувањата дадени
во законите се такви што бараат и дополнителна постапка за прочистување на издувните
гасови. Постапката се состои од прочистување на издувните гасови која се врши во еден
или повеќе катализатори кои што ги претвараат гасните загадувачи во безопасни гасови,
или од филтрирање со филтер кој што ги задржува честичките од гарежот (DPF филтер) или
пак се врши и прочистување со катализатор и филтрирање.
Постојат законски вредности со кои се ограничува нивото на штетните состојки во
горивото. Најзначајна состојка од нив е сулфурот. Сулфурот делува како отров за многуте
катализатори. Неговата содржина во горивото е намалена од неколку илјади делчиња на
еден милион (ppm) во 70-тите и 80-тите години од минатиот век, на помалку од 15 или 10
ppm во поголемиот дел од светот денеска.
5. Koi tipovi na vozila se opremeni so sistem za pro~istuvawe na
izduvnite gasovi?
Dolgi godini samo patni~kite vozila bea opremeni so katalizatori,
no deneska katalizatori i filteri imaat i te{kite tovarni vozila,
avtobusite i grade`nite ma{ini. Katalizatorite kaj vozilata {to
se prodavaat vo Amerika i Japonija se koristat u{te od 1974 godina,
a deneska na pove}eto od novite avtomobili vo svetot im se potrebni
katalizatori so cel da gi zadovolat strogite zakonski propisi.
Законите според кои се бараше и новите тешки товарни возила да бидат опремени
со систем за прочистување на издувните гасови се појавија многу покасно.
Поголемиот број на овој тип возила работат на дизел гориво и затоа може да им
е потребен оксидациски катализатор и филтер кој што ги задржува честичките од
гарежот и/или катализатор за намалување на NOx зависно од тоа кои гранични
вредности на загадување треба да ги задоволат.
1970 Denes
Deneska i te{kite tovarni kamioni, avtobusite kako i
grade`nata mehanizacija imaat katalizatori i filteri.
6. Dali sistemot za pro~istuvawe na izduvnite gasovi mo`e da se
postavi i vo starite vozila?
Tehnologijata za pro~istuvawe na izduvnite gasovi uspe{no se vgraduva
vo postarite te{ki tovarni dizel vozila (heavy duty diesel - HDD)
u{te od sredinata na 90-tite godini na minatiot vek. So ova se
ovozmo`i da se namali nivoto na zagaduvawe osobeno vo gradovite.
Mnogu od niv kako preduslov za koristewe vo zonite so niska emisija na
izduvni gasovi moraa da vgradat filter za zadr`uvawe na ~esti~kite
od gare`ot (DPF filter) dokolku nivnoto nivo na izduvni gasovi ne gi
zadovoluva postoe~kite zakonski standardi. Ovaa aktivnost e poznata
kako retrofit (doopremenuvawe so sovremena oprema).
Filtrite isto taka mo`e da bidat retrofitrirani i na
patni~kite vozila, no sepak prostornoto ograni~uvawe i konstrukcijata
ne ovozmo`uvaat DPF filtrite da se koristat tolku efikasno kako
onie kaj pogolemite vozila.
Filtrite isto taka mo`e
da bidat retrofitrirani i
na patni~kite vozila.
7

8
B. Katalizatori za motornite vozila
1. [to e katalizator za motorni vozila?
Катализаторот за моторни возила (автокатализатор) е активна компонента на каталитичкиот
конвертоp. Тој се состои од субстрат (носечко тело) обложено со катализатор од племенит
метал. Субстратот на автокатализаторот е или метал или пак почесто е керамички блок,
со илјадници мали канали кои поминуваат низ него. Каналите се обложени со помошен
материјал, познат како вошкоат (washcoat), со којшто се зголемува нивната површина,
а со тоа се зголемува активноста на каталитичките материјали. Помошниот матријал се
обложува со многу тенка облога од фино дисперзирани, многу мали делчиња од племенит
метал, како што е платината, или пак некогаш се прави комбинираат со него.
Површината на необложениот субстрат изнесува неколку квадратни метри, но откако ќе
се обложи со помошниот материјал таа се зголемува на површина што покриваат три или
повеќе фудбалски игралишта. Со ова драматичното се зголемува површината каде што ќе
може катализаторот од скапоцен метал да дојде во контакт со издувниот гас - и ова е една
од причините зошто автокатализаторите започнуваат брзо со работа откако ќе се стартува
моторот на возилото.
Автокатализаторот е обвиткан и поставен во нерѓосувачки челичен издувен лонец и го
сочинува каталитичкиот конвертор.
Каталитичкиот конвертор се инсталира во издувниот систем на возилото, обично колку
што е можно поблиску до моторот.
Otkako }e se oblo`i, kontaktnata
povr{ina na teloto se zgolemuva kolku tri
ili pove}e fudbalski igrali{ta.
2. [to pravi avtokatalizatorot?
Avtokatalizatorite go namaluvaat zagaduvaweto od voziloto za nad 90%.
Duri i najdobrite motori prisutni na pazarot deneska ne go sogoruvaat
celosno gorivoto {to go koristat, pa zatoa generiraat izduvni gasovi {to
sodr`at HC i CO kako posledica od necelosnoto sogoruvawe na gorivnata
smesa od gorivoto i vozduhot. Drugi propratni reakcii od sogoruvaweto se
oksidite na azotot (N2) od vozduh koj{to se vsisuva vo motorot i koi
{to formiraat azoten monoksid (NO) i azoten dvooksid (NO2), koi se
ozna~eni kako NOx.
Avtokatalizatorot {to e postaven vo izduvniot sistem na motorot }e gi
namali ovie zagaduva~ki izduvni komponenti na izduvnte gasovi ili preku
oksidacija ili so nivno reducirawe vo bezopasen jaglerod dvooksid (CO2),
voda (H2O) i azot.
[HC] + [NOx] + CO
Trokrakiot katalizator
mo`e da gi namali sodr`inite na CO,
HC, i CO2 za nad 99 % dokolku precizno se
kontrolira smesata od gorivoto i vozduhot.
N2 + CO2 + H2O
9

10
3. Kako raboti avtokatalizatorot?
Metalite od grupata na platinata - voglavno platinata, paladiumot
i rodiumot - aktivno gi potpomagaat hemiskite reakcii za kontrola na
izduvnite gasovi. Kako {to e slu~aj i so site drugi katalizatori, tie
ne se tro{at vo reakciite {to gi potpomagat.
Funkcioniraweto na avtokatalizatorot zavisi od hemiskiot sostav na
izduvniot gas od motorot, a osobeno od odnosot na vozduhot i gorivoto
vo gorivnata smesa. Koga ima pove}e vozduh od gorivo pri procesot na
sogoruvawe, se veli deka izduvniot gas e siroma{en. Sprotivno pak,
koga ima pove}e gorivo, izduvniot gas e bogat. Vo uslovi na rabota so
siroma{en izduven gas, avtokatalizatorot funkcionira kako oksidira~ki
katalizator, oksidiraj}i gi CO i HC vo CO2 i voda. Vo uslovi na
rabota so bogat gas, katalizatorot pred s# }e gi reducira NOx vo azot.
Sostavot na gorivnata smesa od gorivo i vozduh vo motorot vo
golema mera vlijae vrz performansata na avtokatalizatorot.
95
90
85
80
75
70
65
60
Uspe{nost na konverzijata %100
CO
Vkupni HC
NOx
55
50 0.990 0.992 0.994 0.996 0.998 1.000 1.002 1.004 1.006 1.008
Siroma{en
Tro-naso~na
konverzija
Bogat
Soodnos vozduh/gorivo ( )
Siroma{en Bogat
Vozduh
Gorivo
4. Kolku se efikasni avtokatalizatorite?
Avtokatalizatorite se aktiviraat mnogu brzo, obi~no za period od 15 do
20 sekundi od startuvawe na motort, {to gi pravi da bidat efikasni
duri i na kusi rastojanija. Toplinata na izduvnite gasovi sozdadeni
pri sogoruvawe na gorivoto vo motorot brzo go zagreva katalizatorot do
potrebnata rabotna temperatura. Dokolku katalizatorot e poblisku do
motorot, dotolku toj pobrzo se zagreva i po~nuva so rabota.
Kako raboti trokrakiot katalizator?
V. Namaluvawe na emisiite od benziskite motori
Кај бензинските мотори може многу прецизно да се регулира соодносот на
воздухот и горивото во горивната смеса, речиси до идеалните 14,7 делови
воздух на еден дел гориво, пришто горивото во моторот целосно согорува.
Во близината на овој т.н. стехеометриски сооднос на воздухот и горивото,
познат како lambda = 1, автокатализаторот може истовремено да работи како
катализатор за оксидација и редукција. Каталитичкиот конвертор во издувниот
систем на современите возила, кога е загреан на работна температура, најчесто
ги намалува сите три загадувачки компоненти во издувните гасови за повеќе од
99%. Овој вид на автокатализатор поради тоа се нарекува трокрак катализатор
(three- way catalyst).
КОНВЕРЗИЈА НА ИЗДУВНИОТ ГАС КАЈ ТРОКРАКИОТ КАТАЛИЗАТОР
Редукција Оксидација
2CO + 2NO 2CO 2 + N 2 2CO + O 2 2CO 2
HC + NO CO 2 + H 2 O + N 2 HC + O 2 CO 2 + H 2 O
Avtokatalizatorite se
aktiviraat mnogu brzo, obi~no
za period od 15 do 20 sekundi
od startuvawe na motorot.
11

12
G. Namaluvawe na emisiite od dizel motor
1. Kako mo`at da se namalat emisiite od dizel motorite?
Dizel motorite obi~no rabotat so siroma{na gorivna smesa (so pove}e
vozduh odkolku gorivo vo smesata) i zatoa dizel avtokatalizatorot
obi~no raboti kako oksidira~ki katalizator (po {to e i poznat kako
dizel katalizator za oksidirawe (disel oxidation catalist - DOC). Toj gi
namaluva emisiite na CO i HC za pove}e od 90%.
Ovoj katalizator ima ograni~en efekt vrz emisiite na NOx pa zatoa mora
da se koristat drugi tehnologii za da se namali emisijata na cvrstite
~esti~ki (PM) i azotnite oksidi (NOx) od dizel motorite.
2. [to e filter za dizel ~esti~ki?
Структурата на филтерот за дизел честички (DPF) е слична на автокатализаторот, но се разликува
по тоа што барем дел од издувниот гас се пропушта низ физички филтер. Највообичаени и
добро познати се филтрите со проток низ ѕид (wall-flow filters), карактеристични по употреба
на субстрат од керамички елементи изградени во вид на саќе за мед (honeycomb) на коределит
или силиконски карбид. Половина од каналите се затворени на влезниот дел од субстратот
според моделот на полињата на шаховска табла, а останатите алтернативни канали се затворени
на излезниот дел на субстратот. Издувниот гас не може дирекно да помине низ нив, па затоа е
приморан да оди низ ѕидовите помеѓу каналите, а честичките се таложат на ѕидовите.
Katalizator
Filter
Други материјали за филтер содржат синтеровани метални плочи, метална волна и пенасти
метални структури.
Филтерот за дизел честички DPF може да биде декатализиран со цел да биде оспособен да ги
задржува честичките (PM) без оглед на тоа дали има или нема каталитичка облога. По потреба,
може да се нанесе слој на катализатор на субстратот за да направи катализиран DPF. Ова е исто
така познато како катализиран филтер за гареж (catalysed soot filter - CSF).
g/ kWh
CRT® sistemot patentiran
od strana na Xonson Meti e
svetski naj{iroko koristena
tehnologija na dopolnitelno
postavuvawe na filterot za
dizel ~esti~ki (DPF).
Filter
Rabotewe na CRT® sistemot
Euro 1 motor za kamion, ESC ciklus
1.8
1.6
1.4
1.2
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0
Katalizator
Vlez za gorivo
HCx1O CO NOx/1O PMx1O
Izlez za gorivo
Motor nadvor
+ CRT® sistem
Motor nadvor
Filtrite za dizel ~esti~ki ja namaluvaat masata na izduvnite
gasovi za nad 90%, a brojot na ~esti~kite i za nad 99%.
13

14
3. [to pravi filterot za dizel ~esti~ki (DPF)?
Filtrite mo`e da ja namalat emsijata na izduvnite gasovi za nad 90%,
a brojot na ~esti~kite duri i za nad 99%. Za nekoi potrebi delumnite
filteri mo`e da bidat popogodni, koi ja namaluvaat emisijata na cvrsti
~esti~ki (PM) pove}e od DOC filterot, no pomalku od filterot za celosno
filtrirawe.
Filterot za dizel ~esti~ki (DPF) gi zadr`uva ~esti~kite ili gare`ot od
izduvnite gasovi na dizel motorot i gi zapira da izlezat od izduvniot
sistem na motorot. Potrebno e periodi~no da se zgolemi temperaturata
vo filterot za celosno da sogori zadr`aniot gare`, so {to }e se onevozmo`i
da dojde do blokirawe na izduvniot sistem na motorot. Ovoj proces
se narekuva regeneracija, so {to se obezbeduva efikasno i neprekinato
rabotewe na voziloto, a se spre~uva o{tetuvaweto na samiot filter.
4. Kako raboti filterot za dizel ~esti~ki (DPF)?
Stapka na sogoruvawe na gare`ot
(Intenzitet na CO2)
Материјалот што се задржува во филтерот се воглавно јаглеродни честички (С) со некои
абсорбирани јагленохидрати. Постојат две основни техники за отстранување на честичките:
Активна регенерација
1. согорување со кислород (O2) на приближно 600ºС
[C] + O2-> CO2
Пасивна регенерација
2. согорување со азотен двооксид (NO2)
на приближно 250-300ºС
[C] + 2NO2 -> CO2 + 2NO
Dizel motorite
sozdavaat pove}e cvrsti
~esti~ki otkolku
benzinskite motori.
Temperatura na
dizel izduvnite gasovi
NO2 O2
Temperatura o 0 100 200 300 400 500 600 700 800
C
15

16
DPF - системите што можат самите да се регенерираат само со користење на протокот
на издувните гасови, без дополнителни влезови, се познати како пасивни системи. CRT®
(континуирано регенерирачка задршка) и CCRT® (катализирана континуирано регенерирачка
задршка) системите користат оксидирачки катализатор пред понекогаш катализираниот филтер
со цел да генерира NO 2 потребен за негово чистеање. Оваа технологија му овозможува на
филтерот за дизел честички (DPF) да работи при поширока палета на услови отколку било кој
друг пасивен систем.
Пасивните системи се поприфатливи, особено за дополнителните апликации, бидејќи тие не
бараат никаква поврзаност со моторот, никаков друг извор на енергија освен самите издувни
гасови и немаат комплицирани контролни системи.
За секоја апликација каде што не може да се гарантира дека состојбата на издувните гасови
ќе биде задоволителна со примена на системот за пасивна регенерација ќе биде потребна
примена на активна регенерација. Повеќето техники за активна регенерација на филтерот
работат на тој начин што ја зголемуваат температурата на филтерот на околу 600ºС. При оваа
температура гарежот насобран во филтерот ќе согори брзо со кислород. Содржината на НС
во струјата на издувните гасови може периодично да се збогатува или преку дополнително
вбризгување на гориво во моторот или во струјата на издувните гасови на моторот. НС согорува
во катализаторот, зголемувајќи ја температурата на филтерот за дизел честички (DPF) при што ги
согорува насобраните црсти честички (РМ).
5. No, {to se slu~uva so ispu{taweto na NOx od dizel motorite?
Kako i strategiite za upravuvawe so motorite, taka i kataliztorite
mo`at da bidat vklu~eni vo sistemot za pro~istuvawe na gorivoto
osobeno so cel da go namalat NOx. Postojat dve glavni strategii
za otstranuvawe na NOx od izduvnite gasovi na dizel motorite.
Sistemot za selektivno kataliti~ko reducirawe (SCR) raboti
preku hemisko namaluvawe na NO i NO2 na N2 koristej}i reduktant
kako {to e ureinskiot rastvor {to se dodava vo izduvniot gas. NOx
katalizatorite za absorbirawe (NACs) go otstranuvaat NOx od
protokot na siroma{niot gas preku hemiska adsorpcija vo katalizatorot
i posledovatelno negovo otstranuvawe vo uslovi na rabota so
steheometriska ili bogata smesa.
Adsorpcijata e adhezija (lepewe) na tenok sloj na
molekuli na povr{inata na tvrda materija ili te~nost.
6. Postojat dve glavni klasi na SCR sistemot
Tie se opredeluvaat spored izvorot na reduktantot {to se koristi:
Амонијачен SCR каде што уреата е највообичаениот извор на амонијак
Хидрокарбонатен SCR каде што дизел горивото е изворот на НС
Амонијачниот SCR систем комбинира амонијак (NH 3 ) со NO x за да формира азот и вода.
Постојат три главни начини на реакција:
4NH 3 + 4NO + O 2 -> 4N 2 + 6H 2 O
2NH 3 + NO + NO 2 -> 2N 2 + 3H 2 O
8NH 3 + 6NO 2 -> 7N2 + 12H 2 O
Може да се користи било кој извор на амонијак, но највообичаен извор е воден раствор на уреа
комерцијално познат во Европа како Adblue® и течност за издувни гасови од дизел мотори (Diesel
Exhaust Fluid (DEF)) во Северна Америка. Овој се раствора во струјата на издувни гасови за да
формира амонијак и јаглерод диоксид (CO 2 ).
Urea
NOx
Хидрокарбонатните-SCR системи ги користат јаглените хидрати како редуктори. Овие
може да бидат веќе присутни во издувниот гас или се додаваат. Во овие системи нема
потреба од внесување на дополнителен редуктор, на пр. уреа. Процесот на реакција зависи
од хидрокарбонатот што се користи, но следнава формула ја опишува целосната реакција во
системот:
[HC] + [NO x ] -> N 2 + CO 2 + H 2 O
Urea SCR sistem
N2 + CO2 + H2O
17

18
7. Adsorbira~ki katalizator na NOx (NACs)
Adsorbira~kiot katalizator na NOx mo`e da go otstrani NOx od
protokot na siroma{niot gas so hemiska adsorpcija vo katalizatorot.
Procesot na adsorpcija osloboduva CO2 koj potoa odnovo se readsorbira vo
procesot. Adsorbira~kiot katalizator na Nx ima ograni~en kapacitet za
adsorpcija na NOx no toj mo`e da se regenerira so prefrlawe na protok od
izduven gas dobien pri sogoruvawe na bogata smesa vo motorot. Pod ovie
uslovi se slu~uvaat dve reakcii. Prvo katalizatorot go ispu{ta NOx i
so toa se regenerira. Potoa NOx se reducira do azot.
D. Dopolnitelni informacii za katalizatorite i filtrite
1. Kolku dolgo traat katalizatorite i filtrite?
Освен доколку не дојде до механичко оштетување, катализаторите и филтрите можат да траат
додека трае и самото возило. Тие остануваат целосно ефикасни во текот на целиот век на
возилото доколку тоа правилно се сервисира. Правилниците за емисијата на издувните гасови
од возилата содржат и барање за трајноста со тоа што емисијата на издувните гасови мора да
остане во рамките на ограничувањата зададена со поминатата километража. Овие ограничувања
варираат од земја во земја, но може да се движат од 80.000 км до повеќе од двојно.
Barawata za te{kite tovarni vozila mo`e da bidat u{te pogolemi,
taka {to nekoi od najte{kite kamioni mora da ja odr`uvaat
emisijata na izduvnite gasovi i do 500.000 km.
do 500.000 km
2. Dali se isti site avtokatalizatori i filtri za dizel
~esti~ki (DPF)?
Ne, avtokatalizatorite se dizajniraat posebno za sekoj motor i
za sekoe vozilo. Specijalistite za katalizatori i in`enerite za
motorni vozila rabotat zaedno za da mo`at da obezbedat efikasno
i trajno re{enie.
Uredite za kataliti~ko namaluvawe na zagaduvaweto se del od
pristapite na sistemskoto in`enerstvo vo kontrola na emisijata
na izduvni gasovi. Sovremenite motori go namaluvaat zagaduvaweto
od emisijata na izduvnite gasovi preku podobar dizajn na komorata
za sogoruvawe vo motort kako i preku pogolema kontrola nad
procesot na sogoruvawe preku precizno sozdavawe smesa od gorivo i
vozduh. Katalizatorite i filtrite se izrabotuvaat zaedno so ovie
motori za postignuvawe za najdobri rezultati vo celost.
3. Kako alternativnite goriva }e vlijaat vrz
raboteweto na sistemite za pro~istuvawe na
katalizatorite?
Pro~istuvaweto na izduvnite gasovi mo`e da
se dizajnira za da raboti so site voobi~aeno
poznati alternativni goriva kako {to se na
primer CNG, LPG, biodizelot i etanolot. Kako
{to e slu~aj i so mnogu drugi komponenti na
motorot, vidot i specifikacijata na gorivoto
mo`e da vlijae vrz rabotata i trajnosta na
katalizatorot.
Benzinska
pumpa
Benzin
Dizel
CNG
LPG
Biodizel
Etanol
19

20
Eden od glavnite problemi koi vljaat vrz raboteweto na katalizatorite se
ne~istotiite vo gorivoto. Fosforot e ne~istotija {to kaj nekoi biodizeli
mo`e da ja spre~i rabotata na katalizatorot, no dokolku se odr`uva vo
odredena granica ne bi trebalo da ima nekoi sprotivni efekti. Voglavno,
sovetot na proizvoditelot na voziloto bi trebalo da se zeme vo predvid vo
pogled na koristeweto na alternativni ili nestandardni goriva.
4. Kako se izrabotuvaat katalizatorite za kontrola na ispu{taweto na
izduvni gasovi?
Новите видови на катализатори и материјалите за
катализаторите прво се изработуваат во лабораторија.
Оние кои што ќе се покажат како најдобри потоа
се тестираат на мотори и на автомобили на повеќе
различни начини. Реалните услови на возење може
да се симулираат со движење на автомобилот на
подвижни валци во лабораторија при услови и циклуси
на возење кои одговараат на реалните експлоатациски
услови на возилото. Услови за забрзано испитување на
трајноста на катализаторот можат да се реализираат на
пробен испитен стол за мотор при што се симулираат
најтешките услови на возење (експлоатација).
Џонсон Мети има произведено повеќе од 500.000.000 автомобилски катализатори во нејзините
фабрики во Северна и Јужна Америка, Европа, Африка и Азија.
\. Ekspertiza na Xonson Meti za pro~istuvawena izduvnite gasovi
Kolku e vklu~en Xonson Meti vo avtokatalizatorskata tehnologija?
Џонсон Мети е
глобален лидер
Џонсон Мети ја развива технологијата за производство
на автокатализатори преку својата глобална мрежа
на технолошки и производни центри ситуирани на
сите континенти во светот, во близина на местата
каде се произведуваат и развиваат возила и мотори.
Технологијата на Џонсон Мети има добиено многу
награди за перформанс и квалитет.
Џонсон Мети е британска компанија која што воедно
е и лидер на светскиот пазар за контрола на емисијата
на издувните гасови од возилата со помош на
катализатори.
Британците го покажаа патот
Џонсон Мети е првата компанија која ја
демонстрираше технологијата за производство на
катализатори која беше во можност да ги задоволи
барањата на првата легислатива за емисија на издувни
гасови претставена во САД 1974 год. Оттогаш па сé до
денеска Џонсон Мети е снабдувач на една третина од
вкупниот број на катализатори кои се вградуваат во
новите возила.
21

22
www.matthey.com
©Johnson Matthey 2009