Giao su Paul Krugman

BQ NGOM GIAO CONG HOA fi HOI C H NGH~A ~ VIET NAM
( TRU~NG DAI HOC ~ G C THUONG ~ I 1 Hd NGi, ngiy # thdng 5 nGm 2009
............... .................................. ... I
hGt&%$d-hinh trong trao dBi to? dim cia GiPo su Paul Krugman
.+a' && A
' t~i Viet Nam (2 1-22/5/2009)
C
Kinh gui: Thc tuhg Chinh phG
liri miri clia Ph6 Thli tuhg, Bij trubng Ngoai giao Php Gia Khiem, Giao
clia tnrimg Dai hoc Princeton, Hoa Ky 85 t6i Viet Nam tham du Toa
d h "Kinh ti thk gi6i hdu khhg horing tdi chinh: ~huykn nghj chikn lugc phdt triin
cho Vict Nam" do Bij Ngoai giao t6 chuc tqi Ha Niji ngiy 22/5/2009. Ph6 Thli tuhg
Thuhg tqxc ~ ~ u Sinh ~ 6Hhg n chli tri bu6i toa dh. Tham gia toa dam c6 Bij trubng
Chh nhiem VVan phbng Chinh phli ~ ~ u Xuh ~ $ ~h~c, n Chb nhiem Uy ban Gih sAt tii
PI
chinh qu6c gia L8 Duc Thuy, dqi dien fiiji ddBg Ly lu$n Tmg umg, VVan phbng
Trung uang Dhg, Viln phbng QU~C hQi, 1W dao mat s6 Bij/nghh, dai diefi cac cco
5
i
quan nghi8n criu vi truhg dai hoc. 3
Tnrirc d6, gib su Paul Krugrnan & tharn du Toa d h "7?m kikm co h6i va gidi
phhp trong kh6 kh& va khting ho4ng" do ~6 chirc gib duc PACE t6 chiic tqi ThW
ph6 ~8 Chi Minh ngay 2115 viri su tham du clia dai dien mijt ss8 ca quan chinh phk
gibi n&8n ch, cac cco quan ngoai giao va t6 chirc qu6c t6 @i Vi@ Nam vl cQng d6ng
doanh nghiep.
Bij Ngoai giao xin bb cb Thh tuhg Chinh phb vk mijt s6 niji dung trao d6i
chinh tai cac bu6i toa d h ccli giao su Paul Krugman nhu sau:
1. NGi dung trao ddi
V$ tinh hin h vri triin vpng kinh ti the" gi8i
- Dinh gia tinh trqng kho khh vi suy gih kinh t& toh ciu hien nay, gib su
Paul Krugman cho ring diiy thuc chit li cuijc khcng hoing tii chinh, kh6ng phii li cuijc khhg hohg vi m6 hinh vi chiin luqc phiit triin kinh t&. Nguy8n nhh dh din
nhkgyh-VB sah6- &ong quAnJ#Ai-ckinh, dficbi+t4A- -
ki&m soat ciic khoin tiin d&u cco dh t6i tinh trang bong b6ng tii chinh va bk dong sin
tai My va mat s6 nude, khi db vir d5 tao n8n khdng hoing tai chinh va suy giim kinh
t& toin ciu. V$ bin chit, cuijc khhg hohg hien nay gi6ng nhu khdng hohg tai chinh
. khhg hohgh~txgdn-~
C

1929-1933 vl khhg hoiing tii chinh-tiin t& Chh A 1997 vl di8n ra trong b6i chh
cac nu6c dku c6 t5.m 19 chb quan, cho rhg kinh ti th6 gi6i dii thoat kh6i nguy ca
khfing ho6ng va sE tiip tyc thg tnrhg mw.
- V& dign biin cba cu6c khbg hoiing, gib su Paul Krugman cho ring giai doqn
c5ng thing nhit cfia cuac khfing hohg dii qua vl kinh ti thk gi6i dang tiin gh din
day khkhg hoing. ~ 666 c giam slit cfia kinh ti the giai dii chgm lai, trong d6 kinh ti
My vzn ti$ tyc suy gih nhung khBng nhanh nhu tnrtrc diy, the hien qua con s6
ngubi mit viec l h giam xu6ng cbn 400.000 - 500.000 ngubilthing, (so v6i khoang
700.000 ngualthing trong thbi gian tnrac). Tuy nhien, chua c6 nhieu diu hi&u kha
quan cho kinh ti thi giui, chi ti& tizu dhg ir My vl nhieu nai trcn thi gibi v& y$ do
nhu chu tiit kiem cfia cac hQ gia dinh tang len sau khi bong b6ng tai chinh va bit d6ng
san d6 v5. Trung Qu6c th6ng bb n&n kinh ti dl phuc h6i tuy nhien mQt s6 dir lieu cfia
kinh ti Trung Qu6c chua chhg t6 di8u nay.
- Giao su Paul Krugman dhh gil kinh ti thk gi6i c6 the bit dhu phuc h6i vb
cu6i n h nay hoac trong n h 2010 va sE ch tui 3-4 n h tt6i mui c6 the phuc h6i hoh
toh. Tuy nhi&n, nku hoat dong c6a khu yrc tai chinh-ngh hhg kh6ng duqc chi thien
SO anh huhg tiri su phuc h6i cba cac n&n khh tk vh kh6ng loai air kjch bin kinh ti thk
giui l h vao tinh trqng tri tre kCo dai vi gih phit nhu dFi x6y ra v6i Nhgt Bin (Japantype
scenario) trong thgp Ij 90.
#
V$ c6c gicii phcip d$i ph6 vdi kh ring hoing va 6n @nh kinh ti th d
- Gib su Paul Krugman dinh gia viec cb nuuc sir dpng cb g6i kich chu d6 d6i
ph6 viri khhg hohg la bi&n phh$ dimg dh, tuy nhizn cho &ing gia trj ckc g6i kich
c& chua db 1611. chbg h~ ir My, su chEnh l&ch giim GDP thuc va GDP du bb trong
- quf I la 6,s lh nhung gib trj cba g6i kich chu chi vb khoing 2,5% GDP, kh6ng db bu
dip cho su chEnh lenh. Cb chinh phb ch tang cuhg clc g6i kich chu du diiu nay c6
the d8.n ttri nu qu6c gia.
~k dim bb su phat trib bin vhg cba kinh t$ th& gitri vB trm nguy cu khhg
hoing tai chinh, cac nuuc ch tang cuhg hoat dong gih sat d6i viri khu vgc tai
chinh-ngh hhg va hinh thhh cac mqng lu6i d h bho tai chinh (safety nets). Clc
nubc ch hpp diiu hhh chinh sach tai chinh-ti&n te vl dua ra clc quy dfi gih
sat tai chinh ir phqm vi toh c& de trhh tao ra nhimg kc htr dk cho cac d~ chi tai
chinh lqi dpng.
4 i
- Gib su Paul Krugman cho rhg ngoai h& th6ng tai chinh-ti&n te chn phhi duqc
thg cubng kikm soat, mB hinh kinh tk toh chu hien nay v& ca ban v& phti hq. He
th6ng thucmg mai toh chu hien nay va c6c chinh sach mir cim n&n kinh ti, muy$
e h +I phat -tfi6n+ia -&u-vyc-k~-t~-nh&i
sE tiBp tyc nhung c6 kh6 ning sE chju thc dbg ccba nhhg y6u t6 nhu biin dQng gil
dh vA mBi truinlg.
-vb phlt+uyhi&u qua. TOA.WCBH+O~ - -- -

.- -
C
ve" kinh ti Trung Q U~C
- Gib su Paul Krugman dhh gii trong 15-25 n&n nria Trung Qu6c sP tru thanh
nin kinh td l h nh6t thd gitri tinh the0 t)i gii h6i doii thj trubng. Tuy nhiZn, n6u tinh
theo gia tri thj trubng thi c h nhiiu thbi gian hun d6 kinh td Trung QUBC c6 thk vuqt
qua kinh td My. Nhimg lgi the cua Trung Qu6c la din s6 dbng, gih nhiet huy6t va co
nhiiu tai nguy&n thiZn nhizn. Su gia t5ng quan he kinh td vtri Trung QU~C SO dem lai
nhimg kit qua tich cuc. '
- Gib su Paul Krugman cho rhg kha nhg d6ng Nhin din tt@ (RMB) tr6 thhh
d6ng tiin chb ch6t thay thd cho d6ng USD sE kh6ng xiy ra trong vai chuc n&n tCil biti
nhieu 19 do. Thu nhht, din nay ddag RMB chua phai la ding ti&n c6 khi nag chuyin
d6i vl chua d6ng vai tro quan trpng trong he th6ng tiin te qu6c td. Thu hai, ch thbi
gian dai nira quy mb kinh td Trung QU~C mtri ngang bhg vtri kinh td My tinh theo gia
tri thi trubng. Thir ba, ngay ca trong trubng hq Trung Qu6c trit thlnh nin kinh td thd
gitri thi viec d6ng Nhh din te tra thinh d6ng tiin chG ch6t ciing c6 d6 trz nhht dinh.
~hu~hn nghj chinh scich ddi vai Vi6t Nam
- Gib su Paul Krugman dhh gii trong thbi gian qua, kinh t& Viet Nam d5 phit
tri6n rk t6t nhb v b mb h i
thg tnrhg dua v b xuht khdu vl khuydn khich cac
nghh su dyng nhiiu lao dQng, chinh sich mu cua n&n kinh td, thdc ddy c6 hoi
vi phi @p trung hoi. Viet Nam c6 mot s6 vh d& theng thuhg vi chinh sich nhu thh .
hut tai chinh, lam phit nhung n&n kinh td ;a bin v& vimg manh. Nhhg kh6 khan d6i
vtri kinh t6 Viet Nam hien nay khbng bit ngdn tir m6 hinh phit trikn kinh t& ma 11 kdt "a
qua cua nhnhg tie dQng tir b6n ngoii. Viet Nam ch ti$ uc theo du6i @ do htxi n&n ,j
kinh t6, huhg ttri cic thj trubng b6n ngoai (do quy mb thi tnrbng trong nu6c cbn i
nhb), dbng thi7i timg butrc tham gia cic mwg lutri sin xuht khu vqc va toh ciu..
Gib su Paul Krugman nhh m& Viet Nam la nutrc di sau do 66 c h nhi&u
thbi gian d6 phit trikn, khbng n6n nhg v6i thdc 6p n&n kinh td phit tri6n qui nhanh,
viec hien dai hob ca c6u hhg xuht khhu ciing phii di8n ra timg butrc. Vi du ti& bi&u
la H h Qu6c b& diu mu cua tir diu nhnhg nth 60 vh phai c h vii chuc n&n m6i c6
th& dat muc thu nhap tuung duung vtri 60% cua My hien nay. Trong su6t thap 60
vi 70, H h Qu6c chu y&u xuht khhu nhnhg sin ph&n sir dyng nhiku lao dong nhu hhg
may mac, giiy d@, g6 dh.. . vl dh chuykn sang cic s h phh hien dai hun. Trong
qui trhh phat trikn, Hh Qu6c ciing dZi rnic sai l h v& chinh sich khi thlic dky cbng
nghiep n&g qua s h vb thap ij 70, dh ttri nhhg khoh diu tir xx&, dk lai hau qui
nghiZm trong d6i vtri nkn kinh td.
- Giio su Paul Krugman khuydn ngh/ 3 1-h vuc Viet Nam c b chd trong trong
thbi gian tai. Thu nhht la phit tri6n giio duc, dac biet la dam bb giio duc cap cho
ngrr~-d^an.-~h~~ili~~af ~~ca~a~~f*&~,trong~~phfi~d&i
X6cvai tro
quan trong. Thu ba la trinh khung hoang tii chinh, than trong trong giim di&u tidt
hoac chuy6n d6i sd him cac ngin hang va dgc biet la h6t sirc llru y viec t(r do hoii tai
khoh v6n vi sE c6 kha ngng dh din khkhg hoang tai chinh.

Thuc hien chi dao cua Thu tuhg Chinh phu, trong thbi gian qua cic cu quan
chinh phG va vien nghien ciru dii ph6i h q t6 chuc nhi&u hoat dong d6i thoai, tu v h
chinh sLh qu6c ti, bu6c dhu dat kkt qu8 tich cuc. Viec cic nha kinh tk hhg dda nhu
Michael Porter, Paul Krugman tui tham gia c b hoat dhg tu vhn chinh shh tai Viet
Nam d g6p ph$ quhg ba hinh Viet Nam la dia diBm tiep nh4n va lan toi tri thuc
cua khu vuc.
Trong thiri gian tiri, ngoai cac hoat dong tu vih chinh sich qu6c ti, Bo Ngoai
. giao kikn nghi cac cca quan va vien nghien cciru cua ta tZng cuhg hq tic viri cac cu +(r
nghien cciru cua ch nuirc c6 thk m@ vk kinh ti d$ th~c dhy ccb hoat dong nghien ciru
chuyen siiu vv8 kinh ti ViC Nam. Tren thuc ti, s6 lupng cic cu s6 va cL hoc gi8 c6 uy
tin tren thi gi6i nghien ciru chuyen sgu vv8 Viet Nam chua nhiku (bin thh Gib su
Paul Krugman thua nh$n la chua nghien ciru nhiv8u vk Viet Nam).
Tren cu s(t nay, Bo Ngoai giao xin kikn nghj:
- Bo Ngoai giao tikp tpc ph6i hq v6i cac Be, nghh va co quan lien quan lua
chon miri chc chuyen gia kinh ti qu6c ti c6 uy tin vho Viet Nam de t6 chuc trao dbi,
chia st kinh nghiem va tu vh chinh siich the0 chi dao ccri Thd tuhg Chinh phd tai
c6ng vh s6 4585NPCP-QHQT cua VVan phbng Chinh phd.
- -Khuykn khich cic vien nghien ch, cic trutnrbng dpi hoc tang cuhg cic hoat
dong lien kst, hq tic, trao d6i tri thuc viri ch cu sir nghien ciru c6acAc nu6c c6 th6
m@ vk kinh tk vA cb nhh kinh ti uy tin nhh th~c dhy cac hoat dQng nghien cSru
chuyen siiu vk kinh tk Viet Narn.
Bo Ngoai giao kinh bb clo Thu tuhg Chinh phu cho 9 kiin chi da0.l.y
KT. Bo TR~~NG
Noi nhgn:
THO TRU~NG
- Nhutrgn;
- Ph6 TTg, BT Phqm Gia Khiiim (dk bio c60);
- VPCP, cac Bij: CT, KHDT, TC, NHNN,
- Hiji dbng 19 lu@ Tmng uung;
- Vin phhbng Tmng ucmg Dhg; . ,
- . . -
HQC vign Chinh tri H a chinh qu6c gia HCM;
- Ujl ban Gih sit Tii chinh qu6c gia;
- Vin phong ~ u8c hiji;
- Cic Vitn: Khoa h ~c va X2 hiji Viet Nam, Kinh ti . . ,. /
. c+h ~ ~ - & i ~ j n h k < ~ ~ - t- -------k--/
- ~ a m ~ ~ - 8 -..~ . - -
-
hoc Kinh ti Viet Nam;
Cic Tnrbng DHQG Ha Niji, DH KTQD Ha Noi,
.. -
. . , ,
-
DH Ngoai thuung;
Luu: HC, THKT, CSDN, KTDP, HVNG.

C
B&N BLW
Tpa dam "Kinh ti th6 gibi heu khing hoHng tai chinh:
~ h u ~ ngh/ i n chiin lvqc phiit triin eho Vi@t Nam"
- Thli. tnrhg Bij Ngogi giao Doan XuPn Hung: H6m nay chhg ta co vinh du l h don Giio su
Paul Krugman, nha kinh td n8i ti&ng duuc gi& Nobel 2008. H6m qua Giio su d5 c6 cuijc lim
viec cA ngay trong Tp. HCM, c6 gh 1000 ngubi tham du. H6m nay, Bij Ngoai giao t6 chuc bu6i
t9a dAm do Ph6 Thu tuhg thuimg trgc ~ gu~gn Sinh Himg chu tri. Xin duuc gibi thi$u Ph6 Th6
tuhg Thuimg trgc ~guyzn Sinh Himg, Bij tnrtmg - Ch6 nhiem Vh phbng Chinh ph6 ~ gu~&n
X h Phuc cimg nhiku dbng chi @ dien LHnh dao cac Bb, nganh, vipl n&en ciru kinh ti cim
Viet Nam. Xin hoan nghgnh chio d6n Giio su Paul Krugman. -
- Ph6 Thii tuhg thuhg tqrc guy& Sinh ~iiiig: T6i dt hh h a dugc thay mat Thu tubng
Chinh phu Viet Nam don Giao su ngay h6m nay. Ha Nbi la di&m dimg chiin trong chuy&n c6ng
du c6c nuirc CMu A cim giao su. Hi Noi lh thhh ph6 an. himg va ciing la thanh ph6 vi hba binh
cim th6 gidi, rht tidc kh6ng co nhi&u thbi gian d& gibi thieu vbi Gib su vk nhkg net doc dho cim
th6 b6 Ha Noi.
ToAn c6u h6a gh kdt cic nuuc vbi nhau, tbt cii mgi nai d&u noi v& ch chuyen khhg hoing.
Khhg hohng kinh ti-t& chinh tob cku ld mbt lh nfra la chu b& ng&y h6m nay. R6t vui mimg
trao d8i vbi Gib su hling du thd gi6i, duqc coi la ngui s h nhbt chh bb v& khhg hoing th&
gibi, vi la ngubi khbi xuhg ck tu duy m6i v& khbg hoing va khic phuc khhg hoing. Viet
Nam khang nib ngohi dm &nh huhg cim bidn dbng kinh td thd gibi. Chhg t6i rbt dbng f vbi
Giao su rhg trong b6i canh kh6 khh ch @o dmg chinh sach nhanh d img ph6 vbi khimg
hohng, vi chhg ta ch tbc thi nhiku nh6m chinh sich Wc nhau. D& litm duqc di&u do, Viet
Nam ch hiku thd gibi, hi& cb nuuc, va ciing hhh dbng chung mijt huhg, dua ra cb chinh
sich thuc tien cim nb kinh td bong nu6c vi quan trong hcm ch nh$n thirc r6 d gibi phat trib
th& MO sau khimg hoing di! dm bit nhkg ca hiji mbi. Chinh ph6 Viet Nam mu6n lhg nghe jr
ki&n ch nhhg nhi kinh t& co uy tin tren thd gibi. Chhg t6i coi diiy Ih ngubn th6ng tin tu vh rht
b6 ich. Thanh ng8 viln h6a d8.n gian ch Viet Narn c6 ch ''Llri n6i la g6i vAng". Chhg t6i hy
vong d c6 mijt bu8i trao d6i s6i n8i vbi Gib su va cac vi dai biku tharn du To? dim h6m nay,-tir
- - --- - - -. -
dC, tim ra nhkg sbg kikn quan trgng. Trin twng c h an Giho su, xin chuc sire kh6e Gib su va
Quf vi, vi chuc bu8i toa dim c6a chhg ta thBnh c6ng t6t dep.
1

C
- Giao su Paul Krugman: xin c h an dt cB vb c h an b& phat bi6u clia Ph6 Thli tuhg. T8i At
vinh hqnh c6 mat tgi diy, gia ma t6i duuc b diy liu hm. Ha NQi 1 thM ph6 dieu, ti&c rhg
t6i chi duuc b diy co 2 tikng. Diiy la thbi khic bit thuhg, mat cuQc khimg hoing toin ch gay
git, t6i duqc giri mat s8 ciu Mi, tai se trii lbi nhkng ciu h6i niy, sau 66 chcng ta s& c6 mat cuac
thao lu*.
1. M6 hinh c6a qui trinh phuc hhi kinh t$ sE lh chi? gi? L, V hay m8 hinh nho khic?
T6i cho rhg m8 hinh nay n&n b gitta ch5 L va logo cca Nike (di xubng nhanh ch6ng vi
di 1Sn tit tir). Chling ta dang b diu? it ca nhhg d5 lieu ta c6 thk hien tbc dij gih sut nhanh -
ch6ng cb cac n2n kinh tk 1611 tren thk gibi dl chh Iqi. Moi thu dang xhu di, nhung tbc dij xhu
di dang ch@ I$. V& c6 nhi&u ngubi mit viec 1 h t$ My nhung t6c do kh8ng nhanh nhu tmbc
&y ntta (khoing 400.000 -500.000 ngubilthhg). Dieu niy th6 hien kinh t& My v& dang suy
giim nhung kh6ng nhanh nhu tnrCrc diy.
Kh8ng c6 mat ca sb nb tir cic sb lieu thk hien rhg chhg ta s& phuc hbi nhanh ch6ng.
Diu tu vao khu vgc nhA & v& cha, chi tieu tieu dhg b My vi nhi&u nai tren thk gibi v& yku
biri vi nhu ciu tikt kiem cb cAc ha gia dinh thg len sau khi bong bong t& tnrhg chimg khoin
vi nhb &t bi vi?, it ddu hi@ cho r$lg kinh tk si2 phuc hai. Cac hoat deng c6a chinh phu & giup
an djnh tinh hinh nhung vh chua du d cho kinh t6 phuc hbi. Thbi gian cho phuc h6i s& kko d&,
kinh tk sC tbg chb, khii nibg du thira vh c6n. Pk~c hbi c6 th6 bit &u vho cu6i n h nay hoac
sang n h sau, phuc hhbi hoh to& c6 th8 pbai $n 34 n h nth, Ch chuyen kh6ng vui, nhung
kh6ng phAi 1 tai h ~ Giai a do* cHng thhg d t & qua r6i.
2. Thhch thlic cfia quSi trinh phyc h8i
Mat phh kh6 kh?m t8i CE m6 th b tren. D6i v6i chc chu thgnh khAc nhau c6a ciu
(demand), t8i muhn b6 sung 2 v h d&:
(i) Mac du he th6ng ngh hing & duqc ciru kh6i kha nbg sup d6, nhung nguy co v&
cbn. Dac biet Chiu Au vh My phu thuijc nhiiu v b tAi chinh vh tG tnrhg chimg khoh (dt
nhiiu c b kenh phi ngh hang). Chc kenh nay bi dinh tre nhung chua c6 gi d thay thk chiing.
(ii) Gibi hp ch dc hbh dijng tAi chinh & chpn bien @i nhiku nuirc, ri&ng My thi chua.
V&I dili nq qu6c gia (nhu b Anh). Cac nuirc DBng A c6 nhimg chinh sach rht Wc nhau, kh6ng
d porn vio l b met. Nh$t Bh thiku d& khoht. Trung QU~C d5 c6ng bb g6i kich ch lbn va bho
cao rhg nin kinh t& dl phuc hbi. Tuy nhitn c6 vb d vk nhimg tuy&n bb 66. C6 nhag d5 lieu
cb Trung Qu6c kh6ng khbp v6i &u hi& phuc h8i. Tieu dhg v& ltang di m6ng. Chinh quy&n
dia phuong bb cao viri Trung uong dii sir dpng g6i kich ciu, nhung thuc ti la ti&n d;? dhg d
diu cu, kh6ng phai diu tu. Trung Qubc dl vay d$ diu tu cho ca sb ha thng phat tri&n nhanh
c ~ a g n ~ niim ~ ~ nay,&mg i u thys ra tikn ~ a&iettiron~ nh-sau koec n h sau nh.-
Ch h6i @it ra la thuc ra Trung Qubc dl chi bao nhieu d6 phuc h8i kinh tk.

3. C6 phii Trung QUSC dang g#p kh6 kh5n Ih?
d tren t6i & tra lbi ciu hhi nay rbi. T6i kh6ng nghi Trung QU~C gap kh6 khan 1611, Trung
Qu6c dang phat triin ch&n I$. Nhung t6i kh6ng nb- rhg Trung Qu6c d5 giai quy6t duac vb d& ma ho d5 tuyen b6 di&u do qua sh. 4. C6 chn tir b6 mi3 hinh t5ng truhg dua vio ru6t khh?
Khang, Viet Nam d5 phat tri&n rht t6t dua vb m6 hinh trtn. ~b d& la dua vb thwg du
thucmg rnai lh d$ kich cbu. Diy la vb d& ck Trung Qubc, kh6ng phAi cda Viet Nam. Su phat
tri$n huhg ngoai v& rht rn& me. C&I the0 duai lq do hoa thi tnrhg trong khu vgc. Kh6ng c6
gi chimg th md hinh nay khbng dhg. CL 1-3.h vc kinh t6 that (real economy side) v& con gia
tri. Diy chi 18 cuoc khhg hohg v& t& chinh. Tdi kh6ng thiy c6 vh d& ca bAn nao v6i chiin
luac phat triin cd.
V& xdt &u sAn phh sir dgng nhi&u lao dong tqi Viet Nam, cac bqn ntn c6 su chi ti&n
nhung phG dhg llic. Dhg la hoat dong x&t khku c h Viet Nam hien nay phat tri&n dt rnqnh.
Viet Nam mu6n chuy&n sang xdt khiu cac sAn hien d$ hon, nhung c$ thbi gian. d Tp.
HCM, t6i dhg vi dp ch Hh Qu6c. Hh Qu6c At n&&o trong thap lcj 60, va hien nay dB trb
thhh mot nuuc titn tiin, dly la thhh c6ng rit 1611. Cac mat h+g d t khku cua Him Qu6c cu6i
60 vh &u 70 d&u la nhkg sh sir dpg nhi&u lao dong: may m@c, giiy d$, r&g giA, g6
dan li nhkg sh p h khang ~ cao c8p l h nhung d(; 18 giai dom ddu tiCn vA khdng c6 gi sai trAi.
5. ~rien vQng phslt triin ciia vdng Chiu A - Thsli Bmh.Dumg
D6ng A se trb thAn.h trung t5.m ch th& gi6i. ~ &kinh n t& Trung Qu6c phit tri&n rit nhanh
trong khu vc. 15-25 nZm nth Trung Qu6c SO: trb thanh n&n kinh t6 1611 nhit. v;? gia & a
tnrirng, thi ch nhi&u th&i gian hon, Trung Qu6c m6i vugt My. Trung ~ u6c c6 dh s6 dang,
nhi&u nhg lugng, con ngubi dy nhiet huy&t. Su gia tang litn kit kinh t& v6i Trung Qu6c trong
bit kjr bh vc gi d&u dem I@ k6t qd tich cuc.
Ph6 Thii tmhg ~~uygn Sinh Hhng: c h an jr ki&n put bi&u ch Gib Su v& &kg clu hbi mi
chhg t6i dil at ra. Biy gib chhg ta chuyin sang phh trao d6i.
Chh tich uy ban Gilm sit Tii chinh QU~C gia L$ Dlie Thlj: neu hai c&u hbi
1. Gido su ndi md h hh hvbng vcio xudt khhu kh6ng sai, nhmg dang cd dh xudt vh vifc ca ciu
lpi n& kinh ti thigidi theo hudng diiu chinh m6 hinh phcil trihn kh cci cdc nudc phdt trihn vci
dangphdt triin, huhg vrio nhu cdu nfii &a, tikt kifm nhihu ha, chi tigu it h a (nhu d Mj.
-- _ ~ ~ ~ ~ ~ & n ~ d c p h d 1@ ~ the'sadnhsriahp ' n + ~ u ~ v$ khoa lt pc~bng ngh( trong quan
h{ thuong mpi qudc ti hon khGng? Cdc nudc dong phdt trihn cd t@n d ~ng dugf lpi thi so
C

sa'nh cda minh nhih hon khGng? ~ t?u khGng lam drrpc diiu db' thi hi& quli pha't trih kinh tt?
thi!gi&sP nhutht? nrio?
2. M@t trong nhrlng nguyzn nhtn kh ring hodng tlteo Gia'o su la do hi thing tai chinlt, tit& gidi
d@t ra phdi gia'm sit ch@t chP hon nca, trong dd cd nkhg Qnh chi tai cltinh Idn tlzu@c dien
la qua' Idn dt! cd tht! sup dd (too big to fall). Co' chi! @dm sa't qudc ti! st? nhrr tht? ndo, d@c bitt
ca'c qudc gia noi ca'c td ch2c tii chiizh dupc thanh lgp vi dgt tru sd sPphdi thay d'i hog dQng
gia'm sril cria minh nhu t~zi! n b ? Vi du nhu M$ ddi v& Citigroup hay Anh v8i HSBC chdng
hgn ...
Tr4 1M: ~6 he thang thi chinh, chhg ta dl cho phep cac d a chi tiii chinh tru n&n quh Ih, di6u
nay 1Bm cho viec ra ~hinh sach se kh6 khh. Vi du khbng nen d& Citigroup phat tritri&n qui lh,
vira 18 ngh hhg thucmg mai &a lh cbng ty bb hiim). Nhung viec c h cac dinh ch6 trong
khhg hokg la bit buoc. Nh6 lgi tnrhg hqp Lehman Brothers, diiy la dinh ch& nho hcm va don
gih hcm Citigroup nhung lqi c6 m6i rhg buoc qua chat cht trong he th6ng, do do khbng th6 dtri&
t$p doh nay sup d6. Chhg ta khbng thi ngh khbng cho mot s6 d$h ch& tii chinh phat trih
thgnh nhhg t6 chuc quan trong chien luge, di di khi that bgi sE tqo ra hieu img diiy chuy$n ghghe
gh. Su svp d6 cGa Lehman Brothers khbng pW 18 kit qd cu th& cb qua trinh phat tri&n cGa
cac d@ ch& tii chhh, ma la su thay d6i chinh sach cb chi& phb v6i cac d a chi. Viec hm chi
cb d* cd phht trien khbng phhi la gihi phap cho v& d, nhGg chhg ta cb c6 quy cQnh bao
quit hcm. Gib diiy, bib cQ d a chi t& chi& nao man duac gig ciru trong khbg hohg d8u ch phai duac quh 19 trong thbi diim binh thuhg. ~i&u MY c6 nghia 18 mb rong quy dinh va yeu
ciu dam b ~o an toim d6i vCri cic ngk &g thang thuirng. Y&u ciu v8 v6n ch phg duqc x5c
@& r6 hcm. Kh6ng @& chb MO duac ph$ c6 tjr 1$ dbn biy tAi chinh (leverage ratio) qui cao
C (vi du chi tr mirc 10:1, chir khdng duac tiri mirc 30:l). Chc quy djnh ch phhi dua ra the0 nguyen
kc. Chhg ta khbng c6 mot he th6ng lat 1@ r6 rhg. Trong trubng hqp nay, cac dw chi c6 th&
lqi dung c6c k& hb. Nhhg ngubi ra quy @& phhi n&en ciru ki thuc tien va c6 dd quy&n luc.
VB chc quy cQnh nay ch phg dugc ap dwg b php vi tohn ciu d6 cac @h chi tAi chinh khbng
th$ lqi dyng kE h(r tqi chc hoat dong b nubc ngoii. ~ i&u nay &t kh6 thuc hien, nhung n6u chhg
ta kh6ng l h nhu v@y, chhg ta sl phhi ducmg diu v6i mot cuac khhg hohg khtic.
BQ truhg - Chii nhifm VHn phbng Chinh phii ~ ~ u XuPn ~ &Phuc: n
1. Xin dinh gii hifu quH cic g6i kich chu ciia cic nu& trin th6 gi6i mi giio su nghien ciru,
n8u c6 thk xin Binh gii g6i kich chu ciia Vift Nam. Khi kich chu nin t$p tmng vho nhhg
1Inh vyc nio? Vi the0 giho suS th6 gi6i sE phpc hhi trong 3-4 nHm, v$y thbi gian kich chu
nsn li bao liu?
2. Vift Nam dang phit tri& manh, GDP dat 7-8% trong nhi&u nHm ghn dSy, nHm 2008
- --- mHc du &ho MHn nhmg dn dat 6,2%. Vitt Nam d@t mmu_c ti& co. bin tr& thinh nubc chg
nghifp vio nHm 2020, tuy nhien nhiiu nhi kinh t$ cinh bio v6 bPy thu nhlp trung binh:
C

chi b mirc t6i da 3000-5000USDlnHm, v$y d6i v&i met nu6c c6 trinh d@ phat triin thhp nhu
Viet Nam can chuin bi nhhg diiu kien c8n thi&t gi di$ tranh bay thu nh$p trung binh?
Tri liri: T6i kh6ng c6 du thh quyin va du th6ng tin d6 dhh gia v& Viet Nam. T6i co nghi6n
ciru v& Trung QU~C, ho n6i nhi&u nhung ho kh6ng I& nhi&u nhu ho n6i. My c6 k& hoach kich
chu. nhung chua du 16n. Khohg cach v& sh lugng quf I cua My so viri du bb la 6.5%, g6i kich
thich 11: 2,5% GDP. Vi vay g6i nay m6i chi bd dp duuc mot phhn cho su chCnh lech trsn. G6i
nay hang du di tao ra viec l h cho moi nguiri. Cac nuirc khac cibg tuq nhu viiy, tr&
Trung QU~C.
T6i khling cGc cach di trhh biy thu nhap trung binh. I36 &t muc thu nhgp trung binh
ch t6i nB luc l h nhung cac nubc My la tinh lqi dang k g bi ket & muc thu nhap nay. Cac nuirc
D6ng A dii thanh c6ng hun. V& dk la giio duc. Giao duc ph6 ccp rht quan trong d6i vui cac
nuirc dang phat triin, nhung My la tinh khQg thanh cdng. BBi hoc rirt ra 1P kh6ng n6n th13c Cp d6
phat tri6n qua nhanh. Quay lai vi du HAn Qu6c. Hh Qu6c d2 c6 mot buirc di sai nghlCm trong
trong nhbg n h 70 la thix diy c6ng nghiep nmg qua sh, & t6i nhhg khoh dhu tir xhu
nghl&m trong. Cac bqn n6n huhg v& tmg lai, nhung kh6ng duuc d6t chay giai doqn. Kh6ng
n6n nghi la Viet Nam c6 th& tru thM Thuy Di6n trong 20 nh. Thir tnrhg B@ KH-DT Cao ~ ikt Sinh: Duqc bit& Gido su rdt n8i ti6ng v$ ccinh bdo, v#y tu
gi& EL 10 nam tdi, khring holing se'xciy ra vdo n h ndo?
TrH Ix: Tbi &ng bikt. 10 n h tnrirc, khbg hohg D6ng A 118 lbi canh bio, va la sg @p duqt
cho khimg hohg hien nay. Chimg ta d timg yen th nhung cubi cimg lpi gap kh6 khan v& iuoc
khhg hokg hien nay. C6 su lo ngqi la khhg hohg sE lgi xiy ra sau 10 n h nib, va cbn t8i te
C hun hien nay.
Thu tnrbng Be Tihi chhh ran XuPn HA: Trong bhi cdnh hi@ nay, todn cdu hdo c6ph6i Id
xu the" duy nhdt bdi vdS njn kinh te" cdc n ubc? Ngdi cd nh#n xit gi, khuye"n cdo gi vti! vdn d$ @
do hda tiri scin vdn, @c biet Id hi vdS MV v$ vkn di! ndy?
TrH I&: Toh cku h6a khbng tg dong xiy ra mi phu thuac vb cu chi thuung mgi do. Trong
th6 kj. qua, toh cku h6a phiit trih rit nhanh, sau ctt, cti xu6ng rai lgi cti l&n. N h 1913, toh cku
hoh ch@n lgi, ctkn n h 1950 lqi duqc h8i phuc. Do dC, khbng ph& toh cku hh6a luc nb ckg
tang, nhung qui trinh niy diEn ra mqh hun hien nay. ~ i$u niy khbng c6 gi bi hiin kh6ng phii
do nhhg y&u t6 vb hinh hay quy l@t ~IJ nhien. Nguyen nhh thuc ctiy tob cku hoii la chi phi
vb chuykn thip, trong d6 quan mng nhit c6 thk la kit qui cixi cich thirc vb chuy6n bhg
container. Cich thuc v&I chuyin nay t5ng tnrbng nhanh tir n h 70, va giup gih chi phi v&I t&
duhg bib gi5a cac nuuc khiic nhau. Toh cku hh6a cho phCp kha nhg tharn gia vao cbc chu6i
sin xdt. Xu huhg nay sE tikp @c tikp di8n. Lieu nhhg vh d& v& nhg luqng va m6i trulmg co -
Th-$m t6c do toh-Th&5iia Hoat dong vets phy thugc iih ddu tkg sE 1Bm
s

gih qua trinh toin ciu hh6a Diu n&n tnrirc, gia diu thg dZ giy tAc dijng xiu t6i toin ciu h6a.
Viec hgn chi khi thAi C02 ciing hh huhg t6i hoat dijng v$n tiii nhung kMng 161-1.
Viec do h6a t% khok vbn phai hit suc thk, vi kMng c6 nhi&u kinh nghiem v&
vib d& nay. Tu do hod ti% khok v6n sd dh din nhi&u cuijc khung hohg. Khkg hohg ntim
1997, va cuijc khing hokg hien nay ckg viy. Viec khBng chuyin d6i hoin toin d6ng ti&n dZ
dh tui su t&~g gii. Nhung dbng v6n khbng duuc kiim soit dh t6i khhg hohg khi xu& hien
tinh t . g dong v6n dang b at chay vdo bj dao nguuc. ~ 6he u thang ngh hing khBng duac an
toh, cac bgn sd phai lo lhg v& nguy ca dbng van qu6c t6 sd l b he th6ng ngh hing bit An.
Iceland hay Ireland la met vi du. Cac nuirc c6 thu nhap du6i 10.000 USD GDP c& th$n trQng.
Giaio su c6 giHi thic-h nguy6n nhPn khhg hoHng la do thPm hgt ciia My va du thira cia
Trung QUSC? Vgy giho su hbm nay cbn gii? 35 kikn d6 khbng? KhH nHng d8ng USD chuy6n
d6i thanh RMB?
TrH 1%: th6 gi6i phuc tap hcm viec My t hh hut vi Trung Qu6c thwg du. Trung Qu6c vi Trung
DBng th&ng du, trong Chh Au ckg c6 su mit cGn bhg 1611. Cic qu6c gia thwg du g6m c6:
Trung QU~C, DBng A, cac nuirc cbng nghiep m6i (NIC). Cac nuirc dang m k nu: My, c5c nuirc
m6i n6i a Chiu Au, Anh. Do bi, nguyCn hiin nay khbng phai la song phucmg ma la da phuang.
6 Tp. ~6 Chi Minh, VA tr Chiu A tBi cthg dupc d$t ciu h6i la khi nio dbng RMB s thay
d USD? Diku nay sd khBng th6 xAy ra trong dbi'tBi. Diu tiCn RMl3 khhg chuykn d6i dupc.
Trung Qu6c.thanh toh bhg RMl3, nhung khbng c6 nuuc thu ba nao diing RMB, do d6ng ti&n
nay khBng chuy6n d6i dugc. PhAi 20 n h nk hoac liu han, kinh t& Trung Qu6c m6i ngang bhg
My the0 ti gia h6i doai tQ tnrtmg (chh khBng phai trCn ti gia h6i do% ngang gia suc mua PPP).
C Hien gi6 kinh t& Trung Qu6c n.6 hcm kinh t& Nh$t Bk (hung 16n hcm trCn PPP). Hien giu
RMB thb chi con khBng qquan t~ng bhg d6ng YCn. Su chuyin d6i ti&n te c6 dij tr& cho di 18
d6i v6i dbng tiin m&. Vi du ddng USD & rit mqnh vtio n h 1880, nhung phai dn n h 1935,
d6ng USD m6i thay th& duuc dbng Bhg.
TBi ho% nghi v& Trung Qu6c. Trung Qu6c n6i rit nhi&u v& chuyin d6i tien ti$. Trung
Qu6c dB mua rit nhi&u USD vi dang tim chch thoat khdi tinh trqng MY. SDR la r6 tiin te &qc
@o thhh tir Yen, Euro, Bkg, n&u mu6n gi5 SDR thi My cu mua. Trong 20 n&n t6i, dbng Euro
c6 thi cqnh tranh v6i USD, vi tinh thanh khoh cao, nhung USD v h cb lqi th&. Hien giu d6ng
USD m& mot cach bit thuirng bbi n6i lo ng+ v& th tnrbng. HBm qua tr Tp. HCM c6 ciu Mi:
Bng Geithner phit biiu moi thir dang rit tit, nhung chinh 16c d6 USD l$ sut gii, th sao nhu
vay? D6 la do moi ngubi ngh? th& gi6i dii an toh hcm. Nhhg tin t6t 1h-h thutmg c6 h+ cho
d6ng USD.
Ugt Nam cd th h mpnh vh ndng nghitp, vka qua Utt Nam cd chinh sdch tam nbng, nhung gid
-
. -
-- T --
s h phih n6@ igiii& tsn thh 5% i$i&ii?so ;& cdc scin phdm cbng nghitp (nghich lj),
nguy&n nhdn nio? Ldm thhnho 8$ khicphuc?
6
'

TrH lbi: Gia ch n@ c6c vh rit cao, va se tiip tpc tbg. T6i cho la nhu vay. Khi kinh t& phuc
h6i, gia ca hkg hoa se phuc hbi, nhung t6i nghi gia dAu se bi tnruc. V& dAi hqn, dit tr6ng trot
tr&n th& gi6i c6 hg, kinh t& lai thg tnrhg. Cac nu6c trb nen giau co hm va s& tieu dhg nhiku
thit hm. Di&u nay d8ng nnghia v6i viec ch nhi&u ngii c6c hm, vi d& sh xuht 1 kg @t ch t6i
7kg ngfi chc. Do dC, xu huhg dai hgn cua gid n@ c6c sP thg.
Dai biiu QUSC hiji ~ rih Du Ljch: T6i cd nghe ndi gia'o sw ndi vdn di hien nay kit8ngphlii La
khring holing, mi la Lam gi it@ khring holing. ~ 6vdi i Vltt Nam, xPt th12 tq wu ti& nen la ba
vitc gl ?
TrI lbi: 3 di&u cac bgn c6 th& l h d& phat tri&n
- Gido duc: Giao duc &i hoc chit luqng cao c6 th& giup thuc diy phat triin. Nhung dieu
quan tr~ng hm ca la gib duc ph6 cap, giQ duc c6 nin thg t6t. D6i v6i cac nuuc dang phat
tri&n, gifio duc rit ch thi&t.
- Phat trien Ca sir ha tkng v6i su tham gia clia chinh phu. Khu vyc tu nhh kh6ng du kha
nhg trong 1-mh yrc nay.
- Tr& khhg hohg tAi chinh: Khi nhin vao cuijc khhg hohg nib 1997, chhg ta nghT
rhg cac nu6c di% phuc h6i. Nhung thyc ra chi c6 GDP phuc h8i, cbn con ngubi thi kh6ng.
Nhung Indonesia khang bao gib phuc h8i duqc mtic thg tnrbng nhu tnr6c khhg holing. Hh
QU~C thi ~6.317 phuc h8i khA vimg chic, nhmg GDP ckg kh6ng dat dupc nhu rnuc tnrdc khhg
hohg.
Khcing hoiing mang t& th& dgi, ch3 thai dqi mang ham j gi ? dng nghigl vi! khri ndng Lqm
phdt sau khi thqc thi gdi kich ciu?
TrH l&i: Dby 18 cuijc khbg hohg ch thiri dqi chhg ta. Dby la khhg hokg th6ng thuimg
(conventional), b& ngoii nhin thi khac. Chhg ta cho rhg su khic biet n& ir ch6 trong thbi kjr
khhg holing tAi chinh n h 193 1 nhi&u ngubi xip hhg d6 nit ti&n vh hien gib ko c6 hien tuwg
d6. Thuc ti, hien tuqng MY vh dign ra. C5c ngh h g ng& (shadow banks) tqo n&n he th6ng
rk phuc tqp. Bay gitr cGng xu& hien tinh trgng tir b6 @ tnrbng ti&n te, cac quy ve. Ddy kh6ng
phAi la cdu chuyen m&, ma chi li phien blin m6i ch cbu chuyen cfi. T6i doc di d ~c lG t&c ph&n
cua Keynes vi&t vb nhhg n h 30 vh clia Minsky vi&t vio nhhg nilm 70. Nhkg gi cac tac giii
dC, m6 tA rit dg &&I ra. Chhg ta rui vb cuoc khhg hohg rdy bbi vi chimg ta dii qu&n nhbg
bAi h~c 1 jch sir.
Cd ngu&i nhgn @nh ring cu6c khring holing nriy tht! hi& m8 hinh ty do phi diiu chinh dii
thkt bgi, m8 hinh bdn vihg hon si? La m6 hinh thj trwang xi h6i nhd nlvdc phric Lqi, mai gia'o
sw da'nh gia'?
-.-- .- --- - - -- -
7

TrH livi: Chhg ta bi6t r$ng thj truhg t.& chinh hien dang nguy hi&m, nhg thj truhg tkc vh
At mqnh. Su so sbh gi5a thj trubng x5 hai vA thj truhg ty do (laissez-faire) kh6 dem lqi cau tri
lbi tirc thi. Ca Tiy Au va MY d&u la nhbg nbn kinh t6 thi trubng, va hai m6 hinh hien du dang
gap ric r6i. Su can thiep c6a chinh phu tai Chiu Au mqnh hun nhi&u, khling hohg 6 Chau Au
t8i t$ hm. Chiu Au co nhi&u cac sh ph& tai chinh tuung duung My. Khung hohg nha d6t
di&n ra t8i t$ nhu nhau b Florlda (My) va Thy Ban Nha. Nu xdu tir th6 chip di&n ra tqi My vi
D6ng Au. Suy tho& u Chiu Au vi My tuung h g nhau. Do do, chhg ta bang th6 n6i la thi
trubng x5 hai c6 th6 t6t han. Nhung chi phi v& con ngubi trong thi tnrbng x5 hai lim hun My. So
shh v& th6t nghiep, GDP nhu nhau hung th6t nghi$p My thg nhanh hun, do khbng c6 su giui
C
hqn v& sa th& nhh c6ng Er My. 6 My, m6t viec n&-a 18 m6t bb hiim vi mit sinh k6, khac v&
Duc. T6i nghi la day 16 thbi di6m tat d6 xiy dung mgng luiri an sinh x5 hai tat hun tqi My.
Giao su ndi la &y la kh Jng hodng tai chinh, nhung t6i cho ring nd cd sy khdc biet vi nd xliy
ra L? My' - kiin trric su cJa kinh ti toan c8u. V$ tdi cdu trric nin kinh ti toan c8u trong G20,
GS ddnh gid nhu thi nao? sFphbi h e toan chu (G20, G7, th@m chi 62) sP cd tdc @ng nhu
thi nao vi gih su cd tin trrhg vao n$ lvc niy khbng?
TrA livi: Kinh t6 se duuc t& c6u trhc t6i muc do nao? Su thay d&i nay chi la v& mGt tir ngi3 ma
th6i. Giu Gy My se kh6ng & thuy6t gihg cho tht cB th6 giCri. Nhung di&u cu bh la khi khling
hohg k6t thuc, su phh ph6i quy&n luc kinh t& s& kh6ng thay ddi nhi&u (mac d~ su ki@u h a v&
@
suc myh kinh t6 c6 th& thay d&i).
Cic m6c tdn th& gidi d&u dang trong giai doqn suy thohi. Khang nu6c nio cbn khQ nhg
iip dpg chinh sach ti& te th6ng thuhg. 6 Chiu Au 1% sdt dZ u mltc 0%. Kh6ng th& the0 du6i
chinh sach ti&n te mat cach doc lap. Chinh shch tAi kh6a b mot nu6c st gilip nuirc khic huhg
lpi, di&u nay c6 nghia la chi duqc huhg mat phh lpi ich nhung 1q.i phAi cGu ganh nag v& np
toh phh. Do 66 chfing ta phii hqp tac vCri nhau. Mat nuuc l h chua d& ma ch c6 thoi thm v& su ph6i hq. Nhung G20 kh6ng l h duqc &&u MY. G20 dZ kt thda th* thg van cho IMF,
db la thbh c6ng 161.1, d t la d6i v6i cac nuuc nh6, nhung chua c6 cu ch6 d& ph6i hqp chinh sich
gi5a cac nuirc. Chfing ta cihg c6 su khhc biet v& 9 thirc he. Dltc thi phh d6i Keynes, nhung My
thi ilng ha.
Gilm d6c Vien nghi4n cliu kinh d chinh slch ~guyzn Dkc Thlnh: Cdch ddy 30 ndm gido
su cd viit bai vi! hi@ ring thu hgp ni!n kinh ti! (dng tdc gili vdi Lance Taylor). Kit Nam hiin
cd thiim hut thumg mai lh, biiy gi3 6ng cbn gi2 quan diim dd ko?
Tr5 Is: Rib mimg la c6 ngubi vh nh6 ttri b% vi6t cb t6i. Chhg ta kh6ng c6 hi$u img mqh v&
cac bhg ch d6i t2i.i sh. ~ 8d6, i c6 tiic dong thu hep trong nuirc, nhung quy m6 ch tic dang
nay biy gib lim hun nhiiu. Vi bay gi& np b$lg ti&n nuirc ngoai &hhg hohg 1997 va khhg
hohg tqi D6ng Au hien nay), dbng van luu chuy&n d& dhg han. Hien gib c6 th6 vay tiin 6 khhp
- - ----- -- -- -- - - - -- --

ncri d& mua nhl (vi du c6 th& dung Franc Thyy ST hay d6ng Yen Nhet d& mua), nhung khi khhg
hohg xay ra se dh t6i kh6 khb.
Trong 4 tlzring dhu niim nay xu& k hb fiat Nam sang My van tiing 8%, cring th&i gian dd
xukt kltb Trung QU& sang My gilim 10% CU cku hang xu& klzh cria Vipt Narn va Trung
Qu6c khdng klzdc nhau. Girio su gilii tlz kh tlzt! nao vi diiu nay?
TrH lbi: Tnrac khhng hohg, nhi&u sh ph& sir dung nhi&u lao dong duac nh$p khhu tir Trung
.
QU~C vio Viet Narn. Viec sh ph& sir dung nhiku lao dong, luc lu-g lao dong C&I ca, muc
lumg thip dg c6 tb dung d6i viri Viet Narn. T6i nghi xu huhg nay sB tikp tpc trong thai gian
tiri.
Ph6 Thti tuhg ~guy&n Sinh Hung: n&u hai ciu h6i
1. M ~i Gido su ddnh gia' tdc dgng cria khring holing toan chu dbi vdi clir nudc dang phdt
tritn, rtpe bitt La cdc nudc dang B trinh dfl th$ va mdi hgi nh@p qubc tk Tdc dgng vdi nhiing
nudc m= kinh tt! ndng nghitp, khu vuc ndng than chiam @ trpng Ldn. L&i khuy2n vdi Ktt
Narn trong Llnh vuc nay?
2. Gido su ba' di! c#p rkt nhiiu vd gido dgc diio tgo bexphdt triin. Vai tri, cria kinh ti thi
truhg dtphdt triin x i hai (gido dgc, y t?), va vai tri, cria nha nudc nhu thinao? Phrii chiing
ta d n quan trim t& vai trd cria nhd nudc, nhungcfing t@n dgng tbi da vai tri, cria thi truhg?
,
Trii liri: Tk-dong cfia khhg hohg t6i cac nuac dang phiit tri&n chu y&u thBng qua dbng chay
thuung mpi, trh DBng Au co thj tnrirng v6n bj thc d6ng nhiiu. KhBng may la thuung m+i th6 gibi ?
dZi suy gih &t nhanh, thc dong ti& cuc wgt ngoAi du kikn (t6i te hun n h &u ti&n cfia cuac
C Dqi suy thohi). Cic nu6c chuyen sAn xdt hhg cbng nghiep cku tic dong P&~U dt: Nhat,
Dirc, Him Qu6c. Trung Qu6c vii Viet Narn ciing cku MI hubng, nhung khbng n@ng n& bhg c8c
nu6c tren. Sin phh n6ng nghiep bj Bnh hubng nhung khang nhiku. Cac nubc thu nhsp thp viri
tJi tvng n6ng nghiep 16n v9 kCm phat trien c6 th& ciing bj MI hubng n@ng n&. Khhg hohg giy
6nh hubng t6i xdt kh&, nhung chc bqn c6 th6 c6 ghg duy tri thj tnrbng noi dja.
- Giao duc khBng ph& 18 l"mh yrc thi tnrirng tp do c6 th& xir 19 tit. Kh6ng ai dua vao thi
tnrhg d6 cung c6p giao duc. Vi giQ duc 18 hiing h6a cbng, diy la nhiem v-y ch nhi nlrirc. Chi
c6 tr gib duc bac cao thi c6 th& dm phh MO vb thj tnrhg, nhung v h c6 tnrhg hq nha nu6c
cung gib duc bijc cao mot cach hi& qu& d My, viec dua v b tu nh6.n dk cung c6p djch vp
giao duc dem lai kit quA kh6ng tit, tham nhkg m&m & xiiy ra khi tu nhh h6a giao duc. C6
nhbg ngubi thh thikt v6i cic chid ti gia dugc chon dk thuc hien cac djch vp nay.
- Y ti: bb hithy t& nCn do thi tnrhg hay nh2nu6c cung tip. Chhg ttfwkinh nghi&m
tren cb 2 1-%h vuc nay. T6i cho rhg bho hikm c2n bin n&n la hoat dQng cha chinh phh, bb hi&m
-%I hang themgia @, ma d G ~ v atro i nuhggian. N h muc tiCu cha cic bban7%~-K&

C
y t& ph6 cep thi nCn d& chinh phu cung chp bao hiim. TrCn tbc t&, bb hi&m tu nhh chi cqnh
tranh nhau d& kh6ng ph& tra cho nhkg ngubi c6 riii ro cao hm. My hien dang c8 ghg d& c6
bao hiim ph6 c@p. C6c cbng ty bb hi&m chi la nhkg chuhg ngqi ch trb. C6 1 vi du ghn diy Ih
Dii Loan 85 chuy&n tir tu nhh sang chinh phli d& cung cdp bbo hi&m, vi clang v&n hhh rht tat.
Chinh phu dimg ra d& .cung chp ddjch vp y ti s& gap kho khh do moi nguai thich tq lua
chon djch vp. Co bhg chimg thk hien tinh hieu qu8 han cua he th6ng cung cdp ddjch vp y ti cua
tu nhh so v6i cua chinh phu. ~ i&u nay phu thuijc vao thg 16p l2n.h &o. Vi du tai My bao hi&
y ti ph8 c@p cung chp cho ngubi gih tir 65 tu8i trb lCn, bao hi&m tu nhh cung chp cho tht ca moi
ngum. He thang bb hi&m cho c p chiin binh do chinh phu di&u hW. 20 n h tnrac diy, he
thang bb hi&m cho cm chiin binh hoat d6ng rht kem, nhung sau khi ~ 6 thing n ~ Clinton cai
cich, he th6ng nay Ken duac dihh gi6 la t6t nhdt nuac My. Do do, chinh phli cung tip djch vp y
t& cb th& t6t hoac xdu, n&u duac thyc hien tat thi st v& hinh tat. T6i kh6ng th& tu v6.n la cac bqn
n&n di theo huhg nio. Trong s8 cac nuac ti&n tikn thi Ph6p la nukc co he thang bio hi&m t6t
nhit, vifc h8 trq tii chinh cho he th6ng bb hi&m do chinh phi d h nhiem, cbn thj tnrbng cung
chp dich vp y t& nhung du6i su gih sat cua nha nukc.
~ bnhih t nudc tling chi a9 thuc hi& gdi kich cdu, nin nhiiu nudc dhng b@i chi, va ng dang
tring. Theo gido su, diju nay cd dht dnh trgn nq qu6c gia khang?
Td lbi: Chhg ta d&u c6 v& 8& v& nq qu6c gia. Piy khkhg ph& 1i vh d& nhi&n ma la lua
chon bit b$c. Iceland & c6 khhg hohg na nglGt5m trong. Ireland d% buijc ph& dhg chinh
sach vay nq.- Anh bi gidi hqn vi phip vi can thiep. Nh$t chg phAi d6i mat vdi nhiku v h d6. C k
nu6c cb thh rai vAo nq 90-100% GDP bong tumg lai g~ vl ho se phAi giii thich xem ho s& ~IA
nq nhu th6 do.
PTTg Nguy8n Sinh Hhg: t6i mu6n dinh 5 ph kt cubi d gido suphdt biiu vi! V@t Nam va cd
&i I&? khuygn cho Eft Nam
Trh 1M: T6i bang mu6n dua ra l&i khuyen vi moi ngubi tqi &y chic chh hi&u v$ Viet Nam
hm t6i. Cac bqn dl c6 chi& luuc pkt tri&n thanh cbng. Khhg hohg hien nay kh6ng ph& 1Bi
cb cac bqn, ma ch cac nnutrc xung quanh. T6i nghi rhg Viet Nam c6 mat s6 vh d6 th6ng
thubng vi chinh sach nhu thh hut tAi chinh (&y la diiu phAi quan th k& ca sau khbg hohng),
lip phat cao. ~ &kinh n t& ca bh vkg me, m6 hinh phsat triin dua vao x&t khiu d% pMt huy
tAc dqg. Diy b6ng phai la kit qdi ch nhftng lbi khuyt5n cria ngu&i My. 10 n&n tnruc diy, khi
t6i mu6n tdi trung t&n cria khhg hokg tAi chinh, t6i phAi bay nhkg chuy&n bay dii. Gib clAy
t6i chi chn di tiu di$n li c6 th& tdi New York! T6i chuc cac bqn may mh.
Ph6 TTg Nguy;n Sinh Hung: xin c h on GS