08.06.2013 Views

aktualności wampirkowe - Regionalne Centrum Krwiodawstwa i ...

aktualności wampirkowe - Regionalne Centrum Krwiodawstwa i ...

aktualności wampirkowe - Regionalne Centrum Krwiodawstwa i ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Szanowni Państwo,<br />

Witamy serdecznie na łamach naszej nowej<br />

gazetki „Aktualności Wampirkowe”informatora<br />

dla krwiodawców. To nasz<br />

pierwszy numer, dlatego czekamy na Wasze<br />

opinie i recenzje.<br />

Mamy nadzieję, że przypadnie Wam do<br />

gustu. Jeśli chcielibyście podzielić się z<br />

nami swoimi spostrzeżeniami i uwagami, to<br />

prosimy je przesyłać na adres:<br />

marketing@rckik-katowice.pl<br />

Tytuł naszej Gazetki zawdzięczamy Pani<br />

Beacie z Będzina, która wygrała konkurs na<br />

najlepszą nazwę Gazetki dotyczącej<br />

krwiodawstwa. Gratulujemy Beacie!<br />

Na razie udostępniamy Wam wersję<br />

elektroniczną, którą możecie się podzielić z<br />

najbliższymi, przekazać zainteresowanym<br />

osobom- to bardzo proste, wystarczy jedno<br />

kliknięcie.<br />

Kolejna edycja ukaże się w drugim<br />

półroczu 2013 roku.<br />

W tym numerze znajdziecie także m.in.<br />

informacje na temat dawstwa szpiku,<br />

podsumowania wydarzeń 2012 roku czy<br />

imprezy o nazwie Nightskating.<br />

Zapraszamy do lektury!<br />

Wydawca:<br />

<strong>Regionalne</strong> <strong>Centrum</strong> <strong>Krwiodawstwa</strong> i<br />

Krwiolecznictwa w Katowicach<br />

Ul. Raciborska 15<br />

40-074 Katowice<br />

Tel. 32 20 87 411<br />

e-mail:marketing@rckik-katowice.pl<br />

2<br />

Redaktor Naczelny:<br />

Aleksandra Dyląg<br />

Redaguje:<br />

Aleksandra Dyląg<br />

Alina Ratajczak<br />

Izabela Miłek<br />

Zdjęcia:<br />

Przemysław Jendroska, Szlak Zabytków<br />

Techniki, archiwum RCKiK w Katowicach<br />

Opracowanie graficzne:<br />

Anna Wróblewska-Bielec


Historia leczenia krwią sięga tak<br />

daleko, jak tylko można odnaleźć<br />

zainteresowanie medycyny swoją historią.<br />

Krew od najdawniejszych czasów w<br />

szczególny sposób absorbowała ludzką<br />

uwagę i była otaczana tajemnym<br />

szacunkiem.<br />

Od zarania dziejów składano<br />

bóstwom krwawe ofiary, pito świeżą krew a<br />

nawet kąpano się w niej wierząc, że „ moc<br />

cechująca magiczną ciecz musi<br />

zagwarantować powodzenie”. Śledząc<br />

zapiski sztuki asyryjskiej, babilońskiej<br />

można stwierdzić, że faraonowie, wodzowie<br />

i królowie stosowali lecznicze kąpiele z<br />

krwią.<br />

Natomiast przekonanie Rzymian i<br />

Greków, że krew silnych osobników<br />

wzmacnia osoby słabe i chore było<br />

przyczyną zalecania im przez lekarzy picia<br />

krwi zwierzęcej oraz poległych na arenie<br />

gladiatorów.<br />

Tradycja, przypisująca krwi<br />

tajemniczą moc przywracania czy<br />

dodawania siły utrzymywała się jeszcze<br />

długo i nawet w XVIII wieku, kiedy nauka<br />

miała już duże osiągnięcia, ludzie wierzyli<br />

w leczniczą wartość wypijanej krwi.<br />

Pozostawiono nam informacje, że nierzadko<br />

kat po egzekucji sprzedawał krew skazańca.<br />

Kroniki Watykańskie, opisujące leczenie<br />

krwią papieża Innocentego VIII<br />

(w 1492r) zawierają dość niewiarygodne<br />

dane. Z różnych wersji o tym zdarzeniu<br />

prawdopodobna wydaje się ta, która podaje,<br />

że papież pił świeżą krew młodych<br />

chłopców. Wprawdzie inne kroniki podają,<br />

że papieża próbowano odmłodzić<br />

wstrzykując mu krew młodych kleryków –<br />

ale ponieważ nikt wówczas nie miał pojęcia<br />

o grupach krwi i zgodności serologicznej –<br />

w ten sposób można było jedynie<br />

przyspieszyć jego śmierć.<br />

A więc wierzono w magiczną moc krwi, ale<br />

o jej roli przez długie wieki tak naprawdę<br />

nic nie wiedziano.<br />

Rys historyczny leczenia krwią<br />

Trzeba też podkreślić, że przez wiele<br />

stuleci krwioupustami próbowano leczyć<br />

różne choroby. Upuszczanie krwi należało<br />

do popularnych w krajach islamu praktyk<br />

leczniczych.<br />

Praktyka krwioupustów , wykonywanych<br />

często przez cyrulików stosowana była<br />

przez długie wieki.<br />

Wielkim zwolennikiem krwioupustów był<br />

Francois Broussais, który w latach 1772 –<br />

1830 zalecał w leczeniu wielu chorób,<br />

między innymi duru brzusznego,<br />

przykłada<br />

nie<br />

pijawek.<br />

Ta metoda<br />

leczenia<br />

cieszyła<br />

się na<br />

początku<br />

XIX<br />

wieku<br />

taką<br />

popularno<br />

ścią, że w<br />

tym celu w ciągu jednego roku<br />

sprowadzono do Francji 40 milionów<br />

pijawek.<br />

Tak więc długo uważano, że upuszczanie<br />

tzw. „złej krwi” ma właściwości lecznicze,<br />

ale powstała też myśl, że skoro ludzie<br />

umierają z powodu utraty krwi być może<br />

można ich uratować stosując przetoczenie.<br />

W 1616 r. Harvey odkrył mechanizm<br />

krążenia krwi w organizmie i to<br />

zapoczątkowało okres leczenia<br />

przetaczaniami krwi.<br />

Pierwszego udokumentowanego<br />

przetoczenia krwi dokonał w 1667r<br />

nadworny lekarz Ludwika XIV, Jean<br />

Baptiste Denis. Przetoczył on 16-letniemu<br />

chłopcu świeżą tętniczą krew jagnięcia i<br />

pomimo powikłania po tej transfuzji, jakim<br />

było oddanie czarnego moczu (czego Denis<br />

nie potrafił wówczas ocenić jako<br />

hemoglobinurię) ten pacjent nie tylko nie<br />

umarł, ale jakimś cudem wyzdrowiał. To<br />

3<br />

zachęciło Denisa i innych lekarzy do<br />

dalszych prób takiego leczenia i do roku<br />

1700 opisano 16 przetoczeń krwi zwierzęcej<br />

we Francji, Anglii i we Włoszech. (<br />

Zachowała się strona tytułowa pierwszego<br />

podręcznika pt. „Przetaczanie krwi” z<br />

1668r).<br />

Po tych pierwszych próbach leczenia<br />

krwią zwierzęcą, bardzo ciężkie także<br />

śmiertelne powikłania, spowodowały<br />

całkowite zarzucenie tej metody leczenia<br />

przez prawie dwa następne stulecia.<br />

Sam Denis już<br />

przy<br />

dokonywaniu<br />

drugiej transfuzji<br />

miał poważne<br />

kłopoty. Warto<br />

zwrócić uwagę na<br />

wskazania to tego<br />

leczenia: ”żeby<br />

złagodzić<br />

porywczą naturę<br />

pewnego<br />

młodzieńca”<br />

przetoczono mu krew cielaka. Niestety ten<br />

pacjent zmarł po przetoczeniu i chociaż<br />

Denisa po długim i głośnym procesie<br />

ostatecznie uniewinniono, zgromadzenie<br />

lekarzy paryskich zakazało podejmowania<br />

podobnych prób leczenia.<br />

Także w innych krajach wydano specjalne<br />

dekrety, zakazujące przetoczeń krwi<br />

zwierzęcej.<br />

Dopiero w 1818 roku kolejną próbę<br />

leczenia krwią podjął angielski fizjolog i<br />

położnik - Paul Blundell. Po licznych<br />

doświadczeniach na zwierzętach i<br />

skonstruowaniu specjalnych urządzeń do<br />

przetaczania krwi, Blundell przetoczył<br />

ludzką krew 10 kobietom z krwotokami<br />

poporodowymi i 5 z tych kobiet dzięki<br />

transfuzjom uratowano.<br />

Zasługą Blundella było także opisanie i<br />

zalecenie przerwania transfuzji w<br />

przypadku wystąpienia u pacjenta takich


objawów, jak : niepokój, drżenie rąk,<br />

nudności, bóle brzucha. Jest to<br />

niewątpliwie pierwowzór, stosowanej<br />

przez wiele lat przy podłączaniu<br />

składników krwi, próby biologicznej.<br />

Przełomowym momentem w<br />

rozwoju transfuzjologii było odkrycie<br />

przez Karla Landsteinera antygenów<br />

krwinek czerwonych w I dekadzie XX w.,<br />

co umożliwiło wyodrębnienie czterech<br />

podstawowych grup krwi : grupy A, B, AB<br />

i O. Człowiek, którego krwinki czerwone<br />

zawierają antygen A, posiada zarazem<br />

przeciwciała do antygenu B, człowiek,<br />

którego krwinki zawierają antygen B<br />

posiada jednocześnie przeciwciała dla<br />

antygenu A. Natomiast tzw. „uniwersalny<br />

dawca” (termin ten wprowadził w 1911r<br />

Ottenberg) to człowiek z grupą krwi „O”,<br />

nie posiadający na krwinkach czerwonych<br />

żadnych antygenów, mający natomiast<br />

przeciwciała zarówno dla antygenu A jak i<br />

B.<br />

Przetoczenie niewłaściwej,<br />

niezgodnej grupowo krwi może<br />

spowodować tragiczne skutki, łącznie z<br />

uszkodzeniem nerek i śmiercią.<br />

Powstaje więc pytanie, dlaczego podczas<br />

przetaczania krwi sprzed odkrycia<br />

antygenów krwinek czerwonych i<br />

wprowadzeniu do rutynowych badań<br />

oznaczania grup krwi dawcy i biorcy oraz<br />

wykonywania próby zgodności przed<br />

każdą transfuzją, nie zawsze obserwowano<br />

te powikłania?<br />

Otóż było to dziełem przypadku. Albo<br />

przetoczono tę samą grupę krwi, albo<br />

dawcą była osoba z grupą „O”, czyli tzw.<br />

„dawca uniwersalny”.<br />

Tak więc powodzenie<br />

wcześniejszych transfuzji wiąże się z<br />

faktem, że statystycznie rzecz biorąc, około<br />

2/3 przypadkowo wykonywanych<br />

przetoczeń nie powoduje konfliktu<br />

serologicznego.<br />

Z drugiej strony, dopóki nie odkryto<br />

istnienia jeszcze innych układów grup krwi,<br />

nie wykluczało tego konfliktu nawet<br />

badanie grup krwi dawców i biorców.<br />

Do tego momentu nadal jeszcze<br />

występowały konflikty serologiczne w<br />

czasie lub po transfuzji. Dopiero odkrycie w<br />

1940 roku czynnika Rh pozwoliło na<br />

bezpieczne włączenie transfuzji krwi do<br />

lecznictwa.<br />

Tak naprawdę trzeba stwierdzić, że<br />

transfuzja krwi nie jest banalną operacją,<br />

którą można przeprowadzić bez<br />

najmniejszego ryzyka.<br />

Kryje się za nią zawsze ryzyko, wynikające<br />

z racji samej złożoności krwi.<br />

Obecnie znamy około dwudziestu<br />

systemów grup krwi. Sam system Rh składa<br />

się z ponad 300 różnych podgrup.<br />

Natomiast system HLA zawiera ponad 150<br />

milionów kombinacji, co sprawia, że krew<br />

każdego osobnika jest wyjątkowa i jedyna.<br />

Nie można znaleźć dwóch identycznych, z<br />

wyjątkiem bliźniąt.<br />

Musimy zatem stwierdzić, że<br />

transfuzja krwi jest w zasadzie<br />

„transplantacją organu”, który w<br />

najlepszym przypadku może być tylko<br />

częściowo zgodny z organizmem biorcy.<br />

Drugim zwrotnym momentem w<br />

rozwoju krwiolecznictwa było pokonanie<br />

trudności związanych z krzepnięciem krwi.<br />

Wspomniane wcześniejsze przetoczenia<br />

odbywały się metodą bezpośrednią, z żyły<br />

do żyły.<br />

4<br />

W 1914 roku Luis Agote z Argentyny oraz<br />

Albert Hustin z Belgii zastosowali po raz<br />

pierwszy cytrynian sodu, jako środka<br />

zapobiegającego krzepnięciu.<br />

Miało to ogromne znaczenie. Od tej chwili<br />

można było pobierać krew do butelek,<br />

butelki można było przenosić na przykład<br />

do sali operacyjnej, krew można było<br />

przechowywać kilka dni i robić z niej<br />

zapasy.<br />

To była prawdziwa rewolucja w możliwości<br />

leczenia chorych i ratowania życia rannym<br />

żołnierzom.<br />

W następnych latach doskonalono roztwory<br />

konserwujące krew i dzisiaj koncentraty<br />

krwinek czerwonych możemy<br />

przechowywać przez 42 dni, a<br />

konserwowane glicerolem nawet kilka lat.<br />

Jednorazowe zestawy pojemników z<br />

tworzyw sztucznych zastąpiły u nas szklane<br />

butelki w roku 1992. W ten sposób można<br />

było m.in. uniknąć problemów związanych<br />

ze sterylizacją szkła.<br />

Możliwa stała się realizacja<br />

podstawowej zasady współczesnego<br />

krwiodawstwa – bezpieczne uzyskiwanie z<br />

jednego pobrania krwi trzech jej<br />

składników: krwinek czerwonych, płytek<br />

krwi oraz osocza. Dzięki temu pacjent może<br />

otrzymać ten składnik krwi, którego<br />

rzeczywiście potrzebuje.<br />

Dzięki tzw. separatorom<br />

komórkowym, urządzeniom rozdzielającym<br />

krew, można pobierać od dawców<br />

wyłącznie osocze lub krwinki, można też<br />

przeprowadzać u chorych zabiegi<br />

plazmaferezy leczniczej, leukaferezy lub<br />

trombaferezy.<br />

Od ponad 30 lat trwają badania nad<br />

wyprodukowaniem tzw. „sztucznej krwi”,<br />

ale jak dotąd nie udało się uzyskać żadnych<br />

preparatów, które mogłyby zastąpić<br />

erytrocyty jako nośnika tlenu, czy płytek<br />

krwi w procesie krzepnięcia.<br />

Zdrowy człowiek, krwiodawca nadal<br />

pozostaje jedynym źródłem tego niczym<br />

niezastąpionego leku, jakim jest krew.


Najważniejsze wydarzenia RCKiK w Katowicach.<br />

Podsumowanie 2012 roku<br />

Rok 2012 już za nami. Czas na podsumowanie. Każdy z nas zadaje sobie pytanie: jaki był ten miniony rok? Co się w<br />

nim wydarzyło interesującego- jakie miało skutki?<br />

RCKiK w Katowicach jak co roku zorganizowało wiele Akcji <strong>Krwiodawstwa</strong>, które już na stałe zawitały w naszym kalendarium.<br />

Oto najważniejsze wydarzenia, które towarzyszyły nam w 2012 roku:<br />

Wielka Orkiestra Świątecznej<br />

Pomocy<br />

RCKiK w Katowicach co roku wspiera<br />

akcję Jurka Owsiaka. W 2012 roku WOŚP<br />

odbyła się 8 stycznia. Zbiórki krwi<br />

odbywały się w licznych miastach m.in. w<br />

Żywcu, Pszczynie, Częstochowie, Będzinie,<br />

Gliwicach, Świętochłowicach, Bielsku-<br />

Białej, Chorzowie, Katowicach. Podczas<br />

XX Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej<br />

Pomocy 425 dawców oddało krew, co daje<br />

ponad 190 litrów zebranej krwi!<br />

"Egzamin z życia”<br />

Akcja na cieszyńskim Rynku organizowana<br />

po raz 12 wraz ze Szkołą Organizacji i<br />

Zarządzania w Cieszynie, która w 2012<br />

roku obchodziła swoje XX-lecie. Podczas<br />

tej Akcji młodzież z powiatu cieszyńskiego<br />

oddawała krew w 4 mobilnych<br />

krwiobusach. Na tej Akcji 284 uczniów<br />

zgłosiło się do oddania krwi, z czego 207<br />

zakwalifikowało się do oddania krwi.<br />

„Motoserce: Motocykliści<br />

dzieciom” (20 kwiecień 2012)<br />

„Krew darem życia- IV Ogólnopolska<br />

Akcja <strong>Krwiodawstwa</strong>”. Akcje w naszym<br />

regionie odbyły się m.in. w Dąbrowie<br />

Górniczej, Pszczynie, Bytomiu oraz na<br />

Zamku w Chudowie. Podczas Akcji<br />

„Motoserce” łącznie 574 osoby zgłosiły się<br />

do oddania krwi, z czego 444<br />

zakwalifikowało się do jej oddania.<br />

X Wielki Piknik w Pszczynie (3<br />

czerwiec 2012 r.)<br />

Park Zamkowy w Pszczynie. Podczas tej<br />

Akcji dawcy jak co roku licznie oddają<br />

krew.<br />

Światowy Dzień Krwiodawcy<br />

„Every Blood Donor is a Hero”<br />

(WHO- Światowa Organizacja<br />

Zdrowia)<br />

5<br />

Święto Krwiodawców na całym świecie od<br />

2004 roku. Akcje odbywały się w tym dniu<br />

w naszym regionie m.in. w Chorzowie,<br />

Tarnowskich Górach, Dąbrowie Górniczej,<br />

Katowicach i Skoczowie. Akcja ma na celu<br />

promowanie honorowego krwiodawstwa<br />

oraz być formą podziękowania dla dawców<br />

za ich bezinteresowny dar życia.<br />

Memoriał im. Agaty Mróz-<br />

Olszewskiej<br />

Zbiórka krwi pod katowickim Spodkiem.<br />

Akcji towarzyszą liczne wydarzenia<br />

sportowe z udziałem znanych osobistości.<br />

XV Wampiriada 2012<br />

Jak co roku rozpoczęliśmy Wampiradę pod<br />

Uniwersytetem Śląskim, następnie w<br />

korowodzie Wampirów i Wampirzyc odbył<br />

się przemarsz pod Hotel Katowice, gdzie<br />

zachęcaliśmy mieszkańców regionu do<br />

oddawania krwi. W ramach Wampiriady<br />

odbyła się również V Bytomska<br />

Wampiriada oraz Akcja w Tarnowicach na<br />

Zamku. Podczas Wampiriady 2012 do<br />

oddania krwi zgłosiło się łącznie 270 osób,<br />

z czego 154 osoby oddały krew. Łącznie


pobrano ponad 69 litrów krwi!<br />

Mikołajki na Politechnice<br />

Jak co roku młodzież licznie oddawała krew<br />

przy Hali Sportowej na ul. Kaszubskiej w<br />

Gliwicach- 187 studentów zgłosiło się do<br />

oddania krwi, z czego 144 zakwalifikowały<br />

się do jej oddania.<br />

Nasze <strong>Centrum</strong> na stałe wspiera<br />

różnorodne Organizacje, Fundacje oraz<br />

inicjatywy tj. : „Transplantacja Jestem na<br />

Tak”, „Caritas- Podaruj Kroplę Miłości”,<br />

„Fundacja im. Agaty Mróz Olszewskiej” ,<br />

„Pełna Miska dla Schroniska” oraz inne.<br />

W 2012 roku organizowaliśmy zbiórki krwi<br />

m. in. podczas takich wydarzeń jak:<br />

„Festiwal Kobiecego Piękna”, „Dzień dla<br />

Zdrowia i Urody (C.H. Belg), „Auto- Moto<br />

Show”, „Pielgrzymka Krwiodawców na<br />

Jasną Górę oraz Pielgrzymka Kobiet/<br />

Mężczyzn do Piekar Śląskich”, „Tydzień<br />

Zdrowia w Wiśle”, „Targi Książki w<br />

Katowicach”, „Marsz życia w Gliwicach”,<br />

„Jarmark na Nikiszu”, „Festiwal im. Ryśka<br />

Riedla” oraz wiele innych.<br />

Ideę krwiodawstwa staramy się również<br />

wspierać poprzez sport dlatego też odbyły<br />

się akcje m.in. z NMC Powen Zabrze oraz z<br />

klubami piłki nożnej z naszego regionu.<br />

Chcielibyśmy podziękować wszystkim<br />

Organizatorom Akcji za okazałą pomoc<br />

oraz inicjatywę, a przede wszystkim<br />

wyrazić wdzięczność naszym<br />

Krwiodawcom za ich ofiarność!<br />

Jeszcze raz wszystkim bardzo serdecznie<br />

dziękujemy!!!<br />

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się<br />

co można otrzymać z krwi?<br />

Krew jest życiodajnym płynem, którego nie<br />

da się niczym zastąpić.<br />

Oto grafika, która przedstawia co można<br />

otrzymać z krwi:<br />

6<br />

Ciekawostki


Jak dbać o zdrowie?<br />

Od dawna wiadomo, iż kilka czynników ma wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie.<br />

Nasz organizm jest podatny na różnego rodzaju infekcje, w różnych porach roku.<br />

Niejednokrotnie możemy wpłynąć na ich przebieg, a przede wszystkim możemy zapobiegać<br />

ich występowaniu. Chcielibyśmy udzielić naszym czytelnikom kilku prostych rad<br />

dotyczących przede wszystkim: zdrowego żywienia, zwiększonej aktywności fizycznej,<br />

walki ze stresem, odpowiedniego nawodnienia organizmu oraz zdrowego snu.<br />

Nasz styl życia ma wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Można tutaj wspomnieć o<br />

czynnikach ryzyka tj. palenie tytoniu, mała aktywność fizyczna, nieprawidłowa dieta czy<br />

stres mający bezpośredni wpływ na nasze zdrowie. Aby czuć się lepiej i zdrowiej, uniknąć<br />

przeziębień oraz uniknąć przewlekłych chorób oraz stanów zapalnych, wystarczy<br />

zmodyfikować kilka czynników, które mają bezpośredni wpływ na życie każdego z nas.<br />

Należą do nich:<br />

Zdrowa dieta<br />

Otyłość i nadwaga stanowią duże<br />

zagrożenie dla naszego organizmu i<br />

samopoczucia. Zbędne kilogramy zalegają<br />

w naszym organizmie w tkance tłuszczowej<br />

przyczyniając się do rozwoju nadciśnienia<br />

tętniczego oraz cukrzycy. Ponadto otyłość<br />

powoduje często apatię, nastroje<br />

depresyjne, obniża odporność na infekcje.<br />

Odpowiednia niskokaloryczna dieta to<br />

recepta na walkę z otyłością. Cukry proste,<br />

słodycze, wysokokaloryczne produkty to<br />

najczęstsze przyczyny powstania otyłości w<br />

naszym organizmie. Nieprzestrzeganie<br />

prostych zasad, czyli spożywania 5 małych<br />

posiłków o wartości nieprzekraczającej<br />

łącznie 1 500 kcal dziennie prowadzi do<br />

otyłości. Najcenniejszą radą staje się<br />

spożywanie większej ilości owoców i<br />

warzyw, które są bogate w witaminy oraz<br />

mają niską wartość kaloryczną. Ponadto nie<br />

powinno w naszej diecie zabraknąć kwasów<br />

omega-3, w które bogate są ryby morskie.<br />

Miód czy produkty pszczele to cenne<br />

uzupełnienie mikroelementów w naszej<br />

diecie, podobnie jak stosowanie dużych<br />

ilości naturalnych świeżych lub suszonych<br />

ziół i przypraw.<br />

Aktywność fizyczna<br />

Każda forma wysiłku fizycznego jest dla<br />

nas wskazana, niezależnie od wieku, każdy<br />

z nas potrzebuje odrobiny ruchu, ponieważ<br />

aktywność fizyczna usprawnia działanie<br />

układu krążenia i działa korzystnie na<br />

wygląd czy nastrój. Nawet 20-30 minut<br />

dowolnej formy wysiłku fizycznego<br />

dziennie tj. nordic walking, rower, pływanie<br />

czy marsz na świeżym powietrzu<br />

zwiększają naszą odporność na infekcje czy<br />

dodają urody, ale również dotleniają<br />

narządy, poprawiają pamięć i zdolność<br />

uczenia się.<br />

Walka ze stresem<br />

Jeśli jesteśmy narażeni na silny stres to<br />

obniża się odporność organizmu oraz<br />

zmniejsza skutecznie naszą wydajność w<br />

szkole czy pracy. Znerwicowani i<br />

zestresowani jesteśmy podatni na choroby i<br />

zaburzenia funkcjonowania w codziennym<br />

życiu. Apatia, bezsenność, zmienność<br />

nastroju, permanentne zmęczenie to tylko<br />

niektóre objawy życia w podwyższonym<br />

poziomie stresu. Metody relaksacyjne tj.<br />

joga, czytanie w ogrodzie, sprawienie sobie<br />

małych przyjemności tj. np. zakupy,<br />

spotkania z przyjaciółmi, redukują napięcie,<br />

które skumulowało się w naszym<br />

organizmie w ciągu dnia. Jeśli nie potrafimy<br />

redukować poziomu<br />

stresu wskazana jest w<br />

niektórych przypadkach<br />

konsultacja<br />

psychologiczna.<br />

Odpowiednie<br />

nawodnienie<br />

organizmu<br />

Nadmierne picie kawy<br />

7<br />

czy herbaty negatywnie wpływa na nasz<br />

organizm. Stajemy się wtedy drażliwi,<br />

zmęczeni, osłabieni, podatni na infekcje.<br />

Zdrowy człowiek powinien przeciętnie<br />

wypijać ok. 1,5 litra płynów dziennie.<br />

Najlepsze są świeżo wyciskane soki z<br />

owoców i warzyw tj. pomarańczy, marchwi,<br />

cytryny, grejpfruta, jak również picie wody<br />

mineralnej korzystnie wpływa na nasz<br />

organizm.<br />

Zdrowy sen<br />

Zdrowy sen to najlepszy sposób regeneracji<br />

organizmu- naszych mięśni, mózgu,<br />

narządów wewnętrznych. Ilość potrzebnego<br />

snu jest sprawą indywidualną. Przeciętnie<br />

osobom dorosłym wystarcza 8 godzin snu<br />

na dobę. Najbardziej regenerująco działa<br />

spokojny, nieprzerwany, odpowiednio długi<br />

sen. Najlepiej śpimy w wywietrzonej<br />

sypialni przy zgaszonym świetle- wtedy<br />

bowiem wydziela się melatonina- hormon,<br />

który wpływa na spowolnienie procesów<br />

starzenia i jest dobrym przeciwutleniaczem,<br />

wzmacnia odporność i reguluje procesy<br />

dojrzewania komórek. Zdrowy,<br />

odpowiednio długi sen to nie tylko<br />

odpowiedni odpoczynek, ale również<br />

lekarstwo na zachowanie młodości i<br />

dobrego wyglądu.<br />

Tekst opracowano na podstawie:<br />

„Moda na zdrowie” nr 03 (106)<br />

marzec 2012


Podsumowując rok 2012, nie<br />

zapominajmy o krwiodawstwie w<br />

liczbach- jak zmienił się miniony rok na tle<br />

poprzedniego? Będziemy posługiwać się<br />

tutaj terminem „donacja”, symbolizującym<br />

jedno oddanie krwi.<br />

Pamiętajmy, iż aby w pełni zabezpieczyć<br />

szpitalne Banki Krwi powinniśmy pobierać<br />

od dawców ponad 10 000 donacji<br />

miesięcznie.<br />

W 2012 roku pobraliśmy 116 110 donacji<br />

(52 051 litrów), natomiast w 2011 r. -<br />

114 352 donacji, czyli 51 189 litrów krwi,<br />

co stanowi wzrost o blisko 2 %.<br />

Na przykład w miesiącu sierpniu 2012 r.<br />

rok<br />

donacje<br />

litry<br />

2007<br />

92 828<br />

41 550<br />

Bardzo istotnym jest profil<br />

demograficzny naszych dawców<br />

krwi. Coraz więcej krwiodawców<br />

to osoby młode- 36,1 % to<br />

osoby pomiędzy 18 a 24 rokiem<br />

życia.<br />

Kolejną grupę stanowią osoby<br />

pomiędzy 25- 44 rokiem życia, bo aż<br />

51,4 %.<br />

Natomiast najmniejszy procent stanowią<br />

osoby pomiędzy 45-64 rokiem życia- jest<br />

ich 12,4 %.<br />

W ostatnich latach obserwujemy swoistą<br />

„modę na oddawanie krwi”, zwłaszcza<br />

wśród osób młodych.<br />

Wkraczając w rok 2013 mamy nadzieję, iż<br />

Rok 2011/ 2012 w liczbach:<br />

Statystyka RCKiK w Katowicach<br />

pobrano aż 10 323 donacji w porównaniu z<br />

9 536 w roku poprzedzającym.<br />

W listopadzie 2012 również<br />

obserwowaliśmy wzrost liczby oddań o<br />

prawie tysiąc, w porównaniu z listopadem<br />

roku poprzedzającego.<br />

Jednak nadal rekordowym pozostaje dla<br />

nas miesiąc marzec, kiedy to obserwujemy<br />

największą ilość oddań krwi: w marcu 2012<br />

roku było to 11 382 oddań krwi.<br />

<strong>Regionalne</strong> <strong>Centrum</strong> <strong>Krwiodawstwa</strong> i<br />

Krwiolecznictwa w Katowicach zaopatruje<br />

w krew i jej składniki 135 szpitali i klinik<br />

województwa śląskiego.<br />

Każdego dnia dostarczamy do szpitalnych<br />

2008<br />

95 954<br />

43 300<br />

RCKiK w Katowicach<br />

2009<br />

105 351<br />

47 200<br />

liczba donacji<br />

8<br />

2010<br />

110 299<br />

49 320<br />

b<br />

ędzie<br />

on również kolejnym rokiem wzrostu liczby<br />

donacji. Naszym pragnieniem jest, aby<br />

liczba dawców oraz oddań krwi<br />

systematycznie wzrastała w ciągu<br />

najbliższych lat.<br />

Międzynarodowym wskaźnikiem<br />

mówiącym o poziomie krwiodawstwa i<br />

Banków Krwi ok. 150 - 200 litrów tego<br />

cennego leku.<br />

Od dłuższego czasu obserwujemy stały<br />

znaczny wzrost zapotrzebowania na<br />

krew, co jest związane z szybkim<br />

rozwojem współczesnej medycyny.<br />

Odpowiednia stała rezerwa krwi to<br />

bezpieczeństwo nas wszystkich, gdyż<br />

nigdy nie wiadomo, w którym<br />

momencie będziemy musieli sami lub<br />

nasi bliscy z niej skorzystać.<br />

Oddając krew ratujesz życie i sprawiasz,<br />

że dzięki Twojej decyzji Ktoś będzie<br />

mógł obchodzić kolejne urodziny,<br />

przeżyć kolejne wakacje...<br />

2011<br />

114 352<br />

51 189<br />

2012<br />

116 110<br />

52 051<br />

krwiolecznictwa w danym kraju jest :<br />

liczba oddań krwi oraz liczba dawców<br />

przypadających na 1 000<br />

mieszkańców.<br />

W Polsce wskaźnik oddań krwi w<br />

2012 r. wynosi 33,20 a w krajach<br />

Europy Zachodniej ponad 60. Czynniki<br />

wpływające na wzrost zapotrzebowania<br />

na krew i jej składniki:<br />

• Starzenie się społeczeństwa<br />

• Wzrost zapadalności na<br />

nowotwory<br />

• Wzrost skuteczności systemu<br />

ratownictwa medycznego<br />

• Wzrost dostępności do<br />

świadczeń medycznych


Dużą wagę przykładamy do zapewnienia<br />

bezpieczeństwa i komfortu krwiodawców<br />

podczas zabiegów pobierania krwi i jej<br />

składników. Naszym pragnieniem jest, aby<br />

krwiodawstwo i krwiolecznictwo w naszym<br />

regionie stało na światowym poziomie,<br />

spełniając wszystkie normy i standardy.<br />

Pamiętajmy, iż ciągle zbyt mało mamy<br />

dawców, którzy stale i regularnie oddają<br />

krew.<br />

Miejmy nadzieję, iż spora grupa dawców<br />

pierwszorazowych zasili grono dawców<br />

wielokrotnych, czyli takich którzy stale<br />

będą oddawać krew na rzecz<br />

potrzebujących.<br />

Pragniemy, aby tzw.”bakcyl”- jak nazwał to<br />

jeden z naszych dawców (Piotr 24 lata)- do<br />

czynienia czegoś dobrego „zaraził” nasze<br />

społeczeństwo, aby oddawanie krwi<br />

„weszło ludziom w krew”.<br />

Nasza 19-letnia dawczyni- Klaudia<br />

podzieliła się z nami swoją historią na temat<br />

oddawania krwi; oto Jej historia, która<br />

podsumowuje nasze rozważania:<br />

„(…) często słyszę o ludziach, którzy ratują<br />

życie, pomagają innym w tragicznych<br />

sytuacjach poświęcają siebie w niełatwej<br />

pracy przy wypadkach. Słuchając ich<br />

historii czuję, że ja także mogę coś od siebie<br />

dać, być również takim „cichym<br />

bohaterem”. Nie lubię o tym mówić głośno,<br />

ale zachęcam moich znajomych, aby<br />

chociaż raz poszli i zobaczyli, co poczują<br />

po oddaniu krwi. A uczucie jest naprawdę<br />

fajne ;) Mimo tego, że trzeba poświęcić<br />

trochę czasu i energii. Idąc do punktu<br />

krwiodawstwa zawsze myślę, czy kiedyś to<br />

nie ja będę potrzebowała tej krwi. Nigdy też<br />

nie wiem, kto dostanie moją krew. I to jest<br />

w tym najpiękniejsze, że oddajesz cząstkę<br />

siebie innemu człowiekowi, bez względu na<br />

to, czy go lubisz czy nie ;) "<br />

21. FINAŁ WOŚP JUŻ<br />

ZA NAMI!<br />

W dniu 13 stycznia 2013 r. podczas 21.<br />

Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej<br />

Pomocy do oddania zarejestrowało się 456<br />

osób, z czego 367 osób oddało krew!<br />

Łącznie, podczas tegorocznego<br />

Finału WOŚP <strong>Regionalne</strong> <strong>Centrum</strong><br />

<strong>Krwiodawstwa</strong> i Krwiolecznictwa w<br />

Katowicach zebrało ponad 165 litrów krwi!<br />

Wszystkim dawcom krwi<br />

dziękujemy za bezinteresowny<br />

dar życia na rzecz chorych!<br />

Akcje RCKiK w Katowicach<br />

odbywały się w następujących<br />

lokalizacjach:<br />

1. Katowice, Spodek<br />

2. Pszczyna, Rynek<br />

3. Częstochowa, Plac Biegańskiego<br />

4. Będzin, Szkoła Podstawowa Nr 10, ul.<br />

Sportowa 2<br />

5. Gliwice, Plac Krakowski<br />

6. Świętochłowice, OSiR "Skałka"<br />

7. Bielsko-Biała, Galeria "SFERA" ul.<br />

Mostowa 2<br />

8. Żywiec, Rynek: Dom Harcerza<br />

Za rok na pewno również będziemy z<br />

Wami! Sie Ma!<br />

9<br />

TWOJA HISTORIA<br />

N adal czekamy na Wasze Historie<br />

opowiadające o wpływie<br />

krwiodawstwa na Wasze życie.<br />

Jeśli oddajesz krew lub żyjesz dzięki<br />

transfuzji krwi- prosimy podziel się z nami<br />

swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi istoty<br />

krwiodawstwa. Prosimy o przesyłanie<br />

historii odpowiadającej np. na pytaniedlaczego<br />

oddajesz krew, co czujesz po<br />

oddaniu krwi, czy sprawia Ci to satysfakcję<br />

itp.<br />

Jeśli krew uratowała Ci życie- również<br />

napisz o tym.<br />

Nasz adres: marketing@rckik-katowice. pl<br />

(nie zapomnij o podaniu pełnego imienia i<br />

nazwiska, wieku oraz telefonu<br />

kontaktowego).<br />

Czekamy na Wasze osobiste historie.<br />

Najciekawsze zostaną opublikowane na<br />

naszej stronie internetowej!<br />

Już teraz możecie przeczytać Historię m.in.<br />

Karola, Klaudii, Piotra, Beaty- zapraszamy<br />

do lektury (zakładka na stronie<br />

internetowej: „Historie Dawców” w<br />

„Informacje dla Dawców”)<br />

Zapraszamy do udziału!


OŚRODEK DAWCÓW SZPIKU<br />

Nie musisz być strażakiem, policjantem, lekarzem. Wystarczy, że ofiarujesz swój szpik. WPolsce, co roku, około 12 tysięcy osób zapada<br />

na białaczki i inne choroby układu krwiotwórczego. Dla wielu z nich jedyną szansą na wyleczenie jest przeszczep szpiku od zdrowego<br />

dawcy.<br />

Decyzją Ministra Zdrowia z dnia 14<br />

marca 2011 r. <strong>Regionalne</strong> <strong>Centrum</strong><br />

<strong>Krwiodawstwa</strong> i Krwiolecznictwa w<br />

Katowicach uzyskało pozwolenie na<br />

wykonywanie czynności polegających na<br />

pozyskiwaniu allogenicznych dawców<br />

szpiku- tj. na prowadzenie Ośrodka<br />

Dawców Szpiku ( ODS ), który mieści się<br />

w siedzibie <strong>Centrum</strong> <strong>Krwiodawstwa</strong> przy<br />

ul. Raciborskiej 15.<br />

W roku 2006 w Polsce rozpoczął działanie<br />

Centralny Rejestr Niespokrewnionych<br />

Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej –<br />

działający przy <strong>Centrum</strong> Organizacyjno –<br />

Koordynacyjnym ds. Transplantacji –<br />

POLTRANSPLANT.<br />

Rejestr honorowych dawców szpiku<br />

zawiera dane osobowe wraz z wynikami<br />

badań genetycznych potencjalnych dawców<br />

szpiku. Zasoby polskich rejestrów<br />

przesyłane są do bazy komputerowej<br />

Światowego Banku Szpiku ( Bone Marrow<br />

Donor Worldwide – BMDW ) w<br />

Leiden w Holandii. Dane osoby<br />

wpisanej do Rejestru<br />

Niespokrewnionych Dawców<br />

Szpiku i Krwi Pępowinowej są<br />

zakodowane numerami<br />

identyfikacyjnymi i pilnie<br />

strzeżone. Do Ośrodków<br />

Transplantacyjnych tylko w<br />

takiej formie są przekazywane<br />

informacje. Rejestr czuwa nad<br />

bezpieczeństwem danych dawców i jest za<br />

nie odpowiedzialny. Światowy Bank Szpiku<br />

skupia 64 rejestry z 44 krajów świata i<br />

gromadzi informacje o ponad 14,5 mln.<br />

potencjalnych dawców komórek<br />

krwiotwórczych.<br />

UWAGA<br />

Potencjalny dawca szpiku może zgłosić się<br />

tylko do jednego rejestru. Procedura<br />

10<br />

poszukiwania niespokrewnionego dawcy<br />

dla pacjenta obejmuje przeszukiwanie bazy<br />

światowej, zawierającej wszystkie rejestry.<br />

Jeśli ta sama osoba będzie w 2 lub 3<br />

rejestrach spowoduje to błędy w wynikach<br />

przeszukiwania.<br />

JAK PRZEBIEGA REKRUTACJA<br />

Procedura zgłoszeniowa<br />

- zawiera wypełnienie deklaracji<br />

zgłoszeniowej, rozmowę kwalifikacyjną z<br />

lekarzem mającą na celu ustalenie, czy nie<br />

ma przeciwwskazań do zostania dawcą i<br />

pobranie krwi ( 5 ml ) do badań, celem<br />

oznaczenia antygenów HLA kl. I i kl. II.<br />

Osoba, która chciałaby się wpisać do<br />

Rejestru powinna podjąć świadomą,<br />

dobrowolną i odpowiedzialną decyzję, tak<br />

aby jej nie zmieniać w przypadku<br />

znalezienia biorcy.<br />

Rejestracji można dokonać w siedzibie<br />

RCKiK w Katowicach, Oddziałach<br />

Terenowych lub podczas akcji<br />

wyjazdowych poboru krwi.<br />

Godziny przyjęć oraz wykaz akcji<br />

wyjazdowych znajdują się na stronie<br />

internetowej RCKiK w Katowicach –<br />

www. rckik-katowice. pl , w folderze<br />

Kalendarium – plan ekip<br />

Warunki jakie powinien spełniać kandydat<br />

na dawcę szpiku kostnego –


wiek – 18- 50 lat ( ze względu na możliwy<br />

długi czas oczekiwania na biorcę do rejestru<br />

przyjmowani są dawcy do 48 roku życia );<br />

dobry stan zdrowia<br />

Oddawanie komórek krwiotwórczych<br />

wykluczają :<br />

choroby serca, niewyrównane nadciśnienie<br />

z powikłaniami narządowymi,<br />

hemofilia i inne choroby krwi,<br />

epilepsja i inne choroby neurologiczne,<br />

anemia, cukrzyca, choroby nowotworowe,<br />

choroby nerek i układu moczowego,<br />

kiła, gruźlica, choroby<br />

autoimmunologiczne,<br />

choroba Creutzfelda- Jakoba u dawcy lub w<br />

rodzinie,<br />

aktywna astma, łuszczyca,<br />

przebyte wirusowe zapalenie wątroby ( typu<br />

B i C ) ,<br />

nosicielstwo wirusów HBV, HCV, CMV,<br />

HIV,<br />

na okres 6 miesięcy dyskwalifikują zabiegi<br />

operacyjne , badania endoskopowe, tatuaże,<br />

przekłucia uszu lub innych części ciała,<br />

okres ciąży, przebyta ciąża i okres<br />

karmienia piersią ( na ok. 1,5 roku ).<br />

Rodzaje transplantacji szpiku;<br />

Autotransplantacja ( przeszczep<br />

autologiczny )<br />

- polega na pobraniu własnego szpiku lub<br />

komórek krwiotwórczych. Pacjent jest<br />

dawcą i biorcą,<br />

Transplantacja<br />

izogeniczna<br />

- polega na przeniesieniu<br />

szpiku między osobnikami<br />

identycznymi genetycznie,<br />

bliźniakami jednojajowymi,<br />

Transplantacja<br />

allogeniczna<br />

- polegająca na<br />

przeszczepieniu szpiku<br />

między osobą<br />

spokrewnioną lub<br />

niespokrewnioną z biorcą,o największym<br />

stopniu zgodności tkankowej.<br />

Pobieranie materiału transplantacyjnego;<br />

• W znieczuleniu ogólnym, z talerza<br />

biodrowego ( w trakcie pobrania przetacza<br />

się 1-2 jednostki wcześniej pobranej krwi<br />

własnej w ramach autotransfuzji).<br />

• Komórki do przeszczepiania mogą być<br />

pobrane z krwi obwodowej przy użyciu<br />

separatora komórkowego, po wcześniejszej<br />

stymulacji czynnikiem wzrostu.<br />

Największe rejestry :<br />

USA – 7 mln. zarejestrowanych potencjalnych dawców szpiku,<br />

Niemcy – 4,7 mln. zarejestrowanych,<br />

Wielka Brytania – ponad 800 tys. zarejestrowanych,<br />

Włochy- ponad 350 tys.<br />

zarejestrowanych<br />

Polska – 350 tys.<br />

zarejestrowanych (<br />

czwarte miejsce w<br />

Europie )<br />

W 2012 roku 43,5 %<br />

dawców szpiku<br />

pochodziło z polskiego<br />

rejestru<br />

Uprawnienia i przywileje dawcy<br />

przeszczepu;<br />

Dawcy Szpiku przysługuje tytuł Dawca<br />

Przeszczepu,.<br />

Dawcy Przeszczepu, który oddał szpik<br />

więcej niż jeden raz przysługuje tytuł<br />

11<br />

Zasłużony Dawca Przeszczepu,<br />

Odznakę i legitymację<br />

potwierdzającą posiadanie<br />

tytułu Dawcy Przeszczepu<br />

wydaje ośrodek pobierający, a<br />

Zasłużonego Dawcy<br />

Przeszczepu- Minister Zdrowia<br />

na wniosek <strong>Centrum</strong> do Spraw<br />

Transplantacji „ Poltransplant’’.<br />

Dawcy Przeszczepu i<br />

Zasłużonemu Dawcy<br />

Przeszczepu przysługują<br />

uprawnienia do korzystania<br />

poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki<br />

zdrowotnej.<br />

Zasłużony Dawca Przeszczepu, w razie<br />

potrzeby, ma prawo do bezpłatnych lekówpreparatów<br />

żelaza, kwasu foliowego i<br />

określonych witamin.<br />

Kontakt:<br />

tel.: 32 20 87 459; 32 20 87 357<br />

e-mail: ods@rckik-katowice.pl<br />

www.rckik-katowice.pl<br />

WAŻNE !<br />

Trzeba pamiętać o konieczności jak<br />

najszybszego powiadomienia Ośrodka<br />

Dawców Szpiku o zmianie adresu,<br />

nazwiska, istotnej zmianie stanu zdrowia.<br />

Potencjalny dawca szpiku ma prawo<br />

zmienić własne wcześniejsze decyzje<br />

dotyczące oddania macierzystych komórek<br />

krwiotwórczych lub szpiku, o czym<br />

powinien powiadomić Rejestr. Należy<br />

jednak pamiętać, ze taka zmiana decyzji<br />

już po przygotowaniu chorego do<br />

przeszczepu stanowi poważne zagrożenie<br />

dla jego życia.<br />

Oddanie komórek do<br />

przeszczepienia odbywa się<br />

wyłącznie honorowo. Dawca jest<br />

objęty specjalną opieką podczas<br />

badań wstępnych jak i po<br />

oddaniu szpiku kostnego.


Projekt: Portrety Dawców / Reportaże z Akcji <strong>Krwiodawstwa</strong><br />

W iosną<br />

2012 roku rozpoczęliśmy<br />

Projekt o nazwie Portrety Dawców<br />

/ Reportaże z Akcji <strong>Krwiodawstwa</strong>, który<br />

zapoczątkował cykl fotografii<br />

przedstawiających Dawców Krwi oraz<br />

Szpiku z Naszego <strong>Centrum</strong> <strong>Krwiodawstwa</strong>.<br />

Projekt ten oprócz przedstawienia Sylwetek<br />

Naszych Dawców był również prezentacją<br />

Reportażu z poszczególnych Akcji<br />

<strong>Krwiodawstwa</strong> <strong>Regionalne</strong>go <strong>Centrum</strong><br />

<strong>Krwiodawstwa</strong> i Krwiolecznictwa w<br />

Katowicach. Głównym zamysłem Projektu<br />

stało się m.in. przedstawienie<br />

poszczególnych „Grup Zawodowych”,<br />

wśród których przeprowadzamy nasze<br />

Akcje <strong>Krwiodawstwa</strong>. Jednak<br />

przedstawienie poszczególnych „Grup<br />

Zawodowych” ukazało tylko cząstkę naszej<br />

pracy, gdzie mamy codzienny kontakt z<br />

Dawcami w różnych okolicznościach.<br />

Chcieliśmy, aby Projekt ten w całości stał<br />

się Podziękowaniem dla Naszych Dawców<br />

za ich bezinteresowną ofiarność w niesieniu<br />

pomocy drugiej osobie. Projekt został<br />

zrealizowany m.in. w KWK Mysłowice-<br />

Wesoła, w Szkole Policji w Katowicach,<br />

przy Bazylice w Katowicach Panewnikach,<br />

podczas Pikniku Pszczyńskiego,<br />

Pielgrzymki Krwiodawców na Jasną Górę<br />

oraz Pielgrzymki Mężczyzn do Piekar<br />

Śląskich, w firmie Capgemini w<br />

Katowicach oraz w Jednostce Wojskowej w<br />

Bytomiu. Przemysław Jendroska- autor<br />

zdjęć towarzyszył nam ponadto podczas<br />

cyklicznych wydarzeń RCKiK w<br />

Katowicach tj. Mikołajki czy Wampiriada<br />

2012.<br />

Zdjęcia są dostępne w naszej Fotogalerii na<br />

stronie internetowej oraz na Facebook’uzapraszamy<br />

do ich obejrzenia.<br />

Dzięki przychylności niektórych instytucji<br />

udało nam się również zaprezentować<br />

zdjęcia szerszej publiczności- wystawy<br />

miały miejsce w <strong>Centrum</strong> Kultury Katowice<br />

im. Krystyny Bochenek, w Bytomskim<br />

Centrym Kultury „Becek”, Silesia City<br />

Center, na Lotnisku w Katowicach<br />

Pyrzowicach, podczas Targów Książki w<br />

Katowicach oraz Memoriału im. Agaty<br />

Mróz-Olszewskiej w katowickim Spodku.<br />

Głównym Partnerem Przedsięwzięcia jest<br />

firma Arcelor Mittal.<br />

Wszystkim, dzięki którym<br />

możliwa była realizacja Naszego<br />

Projektu serdecznie dziękujemy!<br />

Wystawa zdjęć w Bytomskim<br />

<strong>Centrum</strong> Kultury "Becek"<br />

12<br />

Przede<br />

wszystkim<br />

Nasze<br />

Podziękowania<br />

kierujemy do<br />

Naszych<br />

Dawców Krwi<br />

oraz Dawców<br />

Szpiku, gdyż to<br />

oni właśnie<br />

stali się<br />

głównymi<br />

Bohaterami<br />

Górnik z kopalni KWK "Mysłowice-Wesoła"<br />

Akcja krwiodawstwa pod Bazyliką w Katowicach-Panewnikach<br />

tegoż Projektu. To dzięki Tym Dawcom<br />

możliwe jest codzienne wykonywanie<br />

skomplikowanych operacji wielu chorym, a<br />

idea honorowego dawstwa krwi sprawdza<br />

się w życiu.<br />

Akcja krwiodawstwa w Szkole Policji w Katowicach<br />

Jeszcze raz wszystkim serdecznie<br />

dziękujemy!


Wszystko zaczęło się od<br />

„Bladenight”: początek lat 90-tych,<br />

San Francisco- grupa przyjaciół<br />

postanowiła spotykać się regularnie o<br />

zachodzie słońca i wspólnie jeździć na<br />

łyżworolkach. Grupa ta z czasem zaczęła<br />

się powiększać i tak odbył się pierwszy<br />

Bladenight. Impreza z czasem przeniosła się<br />

do Europy i na stałe zawitała w takich<br />

miastach jak: Paryż, Genewa, Frankfurt nad<br />

Menem, Amsterdam czy Wiedeń.<br />

Nightskating po raz pierwszy w Polsce<br />

odbył się 12 maja 2010 roku we Wrocławiu.<br />

Idea Nightskating’u szybko rozprzestrzeniła<br />

się do innych miast i tak Nighskating<br />

zawitał do Katowic, gdzie pierwsza impreza<br />

tego typu odbyła się w 2011 roku.<br />

Nightskating to możliwość<br />

spojrzenia na integracje różnych grup<br />

wiekowych poprzez sport- zachęcenie do<br />

<strong>Regionalne</strong> <strong>Centrum</strong> <strong>Krwiodawstwa</strong> i<br />

Krwiolecznictwa w Katowicach<br />

zaopatruje w krew i jej składniki 135<br />

szpitali i klinik naszego regionu. Rocznie<br />

pobieramy ponad 50 tysięcy litrów krwi, a<br />

zapotrzebowanie ze strony szpitali ciągle<br />

wzrasta. Dziennie do szpitalnych Banków<br />

Krwi wydajemy 150 -200 litrów tego<br />

cennego leku. Krew jest nadal lekiem<br />

niezastąpionym i jest stosowana wyłącznie<br />

u tych chorych u których nie ma<br />

możliwości<br />

leczenia.<br />

stosowania alternatywnego<br />

Z krwi pełnej pobranej od jednego dawcy<br />

( 450 ml ) można wyprodukować :<br />

Koncentrat krwinek czerwonych<br />

( KKCz )<br />

jest niezbędny dla ratowania życia ofiar<br />

wypadków samochodowych, przetaczany<br />

jest pacjentom po przeszczepach szpiku<br />

kostnego, narządów, po operacjach serca<br />

oraz w trakcie trwania operacji. Stosuje się<br />

NIGHTSKATING<br />

jazdy na rolkach każdego, kto ma ochotę<br />

uczestniczyć w dobrej zabawie. Przejazd<br />

rolkami w godzinach wieczornych<br />

głównymi ulicami miasta- na tym właśnie<br />

polega Nightskating. Jednak to nie zawody<br />

sportowe, ale tempo przejazdu dostosowane<br />

do wszystkich, którzy pewnie czują się na<br />

rolkach. Jak zapewniają organizatorzy<br />

celem programu jest podjęcie działań na<br />

rzecz zwiększenia dostępu do rekreacji w<br />

miejscu zamieszkania poprzez promocję<br />

jazdy na rolkach jako dziedziny sportu dla<br />

każdego. Organizatorzy przywiązują duża<br />

wagę do bezpieczeństwa uczestników<br />

Nighskating'u, dlatego zawsze apelują, aby<br />

jazdę na rolkach odbywać w kasku.<br />

Kolumna rolkarzy jest zabezpieczana przez<br />

policję oraz specjalny zespół na rolkach.<br />

Udział w imprezie jest bezpłatny!<br />

Składniki krwi<br />

go w leczeniu ciężkiej niedokrwistości, a<br />

także gdy istnieje konieczność szybkiego<br />

przygotowania chorych do operacji,<br />

leczenia cytostatykami, radioterapii.<br />

Koncentrat krwinek płytkowych<br />

( KKP )<br />

jest przetaczany pacjentom po<br />

przeszczepach szpiku kostnego, narządów,<br />

po operacjach serca. Stosuje się u pacjentów<br />

z małopłytkowością, tj. w sytuacji<br />

niedoboru płytek krwi<br />

współodpowiedzialnych za prawidłowy<br />

przebieg procesów krzepnięcia. Krwinki<br />

płytkowe mogą być uzyskane metodą<br />

aferezy (od jednego dawcy) lub jako<br />

preparat zlewany (od kilku dawców)<br />

Osocze świeżo mrożone ( FFP )<br />

podlega frakcjonowaniu w wyniku którego<br />

uzyskuje się preparaty krwiopochodne :<br />

albuminy (stosowane w stanach niedoboru<br />

białek), koncentraty czynników krzepnięcia<br />

13<br />

W nadchodzącym sezonie zapraszamy do<br />

udziału w najbliższych imprezach<br />

Nightskating. W sezonie 2013 roku<br />

(trwającym od maja do września)<br />

planowanych jest 10 imprez w odstępie<br />

czasu co dwa tygodnie, imprezy będą<br />

odbywać się głównie w czwartki i soboty.<br />

Wszystkich zainteresowanych udziałem w<br />

imprezie Nightskating zapraszamy na<br />

stronę: www.nightskating.pl , gdzie<br />

znajdują się aktualne informacje dotyczące<br />

zbliżających się imprez w Twoim regionie.<br />

Zapraszamy do udziału w tym<br />

niesamowitym przedsięwzięciu!<br />

Źródło:<br />

„Nightskating” www.nightskating.pl<br />

(stosowane w profilaktyce krwawień u<br />

chorych ze wrodzonymi skazami<br />

krwotocznymi jak hemofilia A, B) ,<br />

immunoglobuliny (stosowane w leczeniu<br />

chorób o podłożu immunologicznym, w<br />

stanach niedoboru odporności, w<br />

profilaktyce konfliktu Rh ). Osocze świeżo<br />

mrożone może być przetaczane pacjentom<br />

po oparzeniach.<br />

Krew jest i zawsze była symbolem życia.<br />

Oddanie krwi jest największym dowodem<br />

ludzkiej solidarności i miłości. W wielu<br />

przypadkach jedynym ratunkiem<br />

zagrożonego życia jest transfuzja krwi.


Szlak Zabytków<br />

samochodowym<br />

Techniki jest<br />

szlakiem<br />

turystycznym, który obejmuje swoim<br />

zasięgiem obiekty przemysłowe regionu<br />

śląskiego- najciekawsze pod względem<br />

walorów turystycznych, architektonicznych,<br />

historycznych składa się z 36 obiektów.<br />

Obiekty znajdujące się na Szlaku związane<br />

są z tradycją górniczą, hutniczą, energetyką,<br />

kolejnictwem, łącznością, produkcją wody<br />

oraz przemysłem spożywczym.<br />

Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek w Radzionkowie<br />

Od 2010 r. organizowana jest<br />

INDUSTRIADA, która jest jednodniowym<br />

festiwalem podczas którego prezentowane<br />

jest industrialne dziedzictwo regionu.<br />

Podczas III edycji INDUSTRIADY 2012<br />

zorganizowano 228 różnego rodzaju<br />

wydarzeń, które odbyły się w 22<br />

miejscowościach województwa śląskiego,<br />

w których uczestniczyło ponad 62 tysiące<br />

osób. Zabytki techniki to miejsca, w<br />

których ciekawie spędza się czas wolny.<br />

Różnorodna, innowacyjna, zaskakująca- to<br />

Industriada, czyli Święto Zabytków<br />

Techniki.<br />

Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego „ Guido” w<br />

Zabrzu<br />

Szlak Zabytków Techniki<br />

30 czerwca 2012 r. w 22 miastach<br />

naszego regionu odbyła się III edycja<br />

Industriady. W wybranych obiektach Szlaku<br />

Zabytków Techniki odbyły się specjalne<br />

Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach<br />

eventy. Co ciekawe odbyły się tam m.in.<br />

warsztaty plastyczne, podczas których<br />

uczestnicy budowali „Zoboty” z<br />

różnorodnych materiałów. „Zoboty” gościły<br />

w miastach na terenie województwa<br />

śląskiego oraz w wybranych centrach<br />

handlowych zachęcając mieszkańców<br />

do udziału w INDUSTRIADZIE. „Zoboty”<br />

odwiedziły: Gliwice, Częstochowę, Rybnik,<br />

Zabrze, Chorzów, a także CH M1<br />

w Czeladzi i Silesię City Center<br />

w Katowicach. Oprócz licznych wydarzeń<br />

w wybranych obiektach Szlaku Zabytków<br />

Techniki podczas Industriady w pięciu<br />

miastach rozbłysnęły „Witryny Światła”.<br />

Motywem przewodnim INDUSTRIADY<br />

2012 było światło, które towarzyszyło<br />

wydarzeniom realizowanym w ramach<br />

Święta Szlaku Zabytków Techniki. Światło<br />

uzupełniło także opowieść o bohaterach<br />

INDUSTRIADY: grupa „Zobotów”<br />

powiększyła się o „Świcołka”, postać<br />

opisaną w śląskiej mitologii. Każda<br />

z witryn miała inny charakter, łączył je<br />

jednak wspólny mianownik – światło.<br />

Ponadto na Mariackiej odbył się Industrial<br />

Street Night, gdzie odbiorcami miały stać<br />

się młode grupy osób.<br />

Poniżej znajdują się propozycje wycieczek:<br />

1. Zabrzańskie Perełki<br />

Industrialne:<br />

14<br />

Huta szkła "Zawiercie"<br />

• Zabytkowa Kopalnia Węgla<br />

Kamiennego „Guido”. Łączna długość<br />

podziemnych wyrobisk w kopalni wynosi<br />

prawie 3000 metrów. W podziemiach,<br />

na poziomie 320 m, dostępne są atrakcje<br />

kulturalne (bar, kino, galeria, teatr,<br />

koncerty).<br />

• Muzeum Górnictwa Węglowego<br />

• Miejski Ogród Botaniczny (coś dla<br />

miłośników przyrody)<br />

• Szyb „Maciej” wraz z 70-letnią<br />

elektryczną maszyną wyciągową.<br />

Wieża Wyciągowa Szybu „ Prezydent” w Chorzowie<br />

2. Wyprawy Muzealno-<br />

Artystyczne:<br />

• Muzeum Śląskie<br />

• Muzeum Historii Katowic<br />

• Galeria Szyb Wilson<br />

• Centralne Muzeum Pożarnictwa<br />

3. Podróż do Przeszłości:<br />

• Zamek Biskupi<br />

• Huta Szkła „Zawiercie”<br />

• Zamek w Ogrodzieńcu<br />

4. Szlakiem Osiedli Robotniczych<br />

• Osiedle Giszowiec


Osiedle Nikiszowiec w Katowicach<br />

• Osiedle Nikiszowiec<br />

5. W sercu Aglomeracji:<br />

• Wieża Wyciągowa Szybu „Prezydent”<br />

• Muzeum Górnośląskie w Bytomiu<br />

• Muzeum Chleba, Szkoły i<br />

Ciekawostek w Radzionkowie<br />

Wymienione trasy wycieczek z pełnym<br />

opisem dostępne są na stronie Szlaku<br />

Zabytków Techniki Województwa<br />

Śląskiego: www.zabytkitechniki.pl<br />

Zapraszamy!<br />

Źródło: Szlak Zabytków Techniki. Śląska<br />

Organizacja Turystyczna. Województwo<br />

Śląskie.<br />

1. Kiedy obchodzimy<br />

Światowy Dzień Krwiodawcy<br />

(prosimy o podanie daty)?<br />

Wasze odpowiedzi prosimy przesyłać na<br />

adres:<br />

marketing@rckik-katowice.pl<br />

Pierwsza prawidłowa odpowiedź na 3<br />

powyższe pytania z quizu zostanie<br />

nagrodzona kalendarzem oraz koszulką.<br />

Prosimy o podanie imienia, nazwiska oraz<br />

numeru telefonu.<br />

Zapraszamy do udziału!<br />

MOC ŻELAZA<br />

• MARCHEW<br />

• JABŁKO<br />

• BURAK<br />

Przepisy na świeżo wyciskane soki<br />

EGZOTYCZNY POWIEW<br />

• BANAN<br />

• POMARAŃCZA<br />

• MARCHEW<br />

Autor przepisów:<br />

www.sokarnia.pl<br />

PLAC JANA MATEJKI 2/1<br />

41-500 CHORZÓW<br />

QUIZ<br />

2. Ile litrów krwi<br />

zebraliśmy podczas<br />

XX Finału WOŚP w<br />

2012 r.?<br />

15<br />

Włąściwości ― marchew<br />

• Chroni przed chorobami układu<br />

krążenia<br />

• Zawiera celulozę, która pomaga<br />

pozbyć się cholesterolu<br />

• Dzięki beta karotenowi dobrze wpływa<br />

na wzrok<br />

• Działa pomocniczo przy chorobie<br />

wieńcowej<br />

• Stosowana przy zaburzeniach<br />

przemiany materii<br />

• Idealna w przypadkach niedożywienia<br />

i niedokrwistości<br />

• Dobra przy wrzodach żołądka<br />

• Pomaga zredukować trądzik<br />

3. Ile razy w roku może<br />

oddać krew kobieta?


GRUPA KRWI „O‘’ - Myśliwy<br />

Według badań antropologicznych grupa<br />

„O‘’ była jedynym rodzajem krwi<br />

występującym u przodków. Posiadacze tej<br />

grupy wykazują silną wolę, dużą łatwość w<br />

nawiązywaniu kontaktów i<br />

nieprawdopodobną siłę przebicia.Mają<br />

zatem duże predyspozycje do osiągnięcia<br />

sukcesu zawodowego. Myśliwi uchodzą za<br />

wysportowanych, konsekwentnie dążących<br />

do celu, pewnych siebie.<br />

Grupa 0 to dobra grupa dla bankiera, są<br />

chodzącymi komputerami, potrafią<br />

przewidywać przyszłość z wyprzedzeniem,<br />

co pozwala na podejmowanie właściwych<br />

decyzji finansowych. Posiadacze grupy „O’’<br />

mają największe szanse na dożycie<br />

sędziwego wieku.<br />

Jest to grupa ludzi ze<br />

skłonnością do alergii, astmy,<br />

artretyzmu, zapalenia stawów ,<br />

chorób wirusowych i zaburzeń<br />

krzepnięcia krwi. Wrzody,<br />

zgaga, problemy z<br />

wypróżnianiem, nowotwór jelita<br />

grubego – to typowe choroby<br />

dla tej grupy krwi.<br />

Typ aktywny. Warto by nauczyli<br />

się jeździć nartach.<br />

GRUPA KRWI „ A‘’ – Rolnik<br />

Co zasiejesz, to zjesz.<br />

Masz niezwykle wrażliwy układ<br />

pokarmowy, który produkuje niewiele<br />

kwasu żołądkowego. Trawienie białka<br />

zwierzęcego jest dla twojego organizmu<br />

Grupy krwi na wesoło<br />

bardzo obciążające. Jedząc mięso i nabiał,<br />

nie tylko jesteś ospały, ale też stopniowo<br />

przybierasz na wadze.<br />

Wysokie ryzyko zachorowania na choroby<br />

serca i cukrzycę.<br />

Często zapadają na raka żołądka i jelit.<br />

Mocną stroną jest odporność na wirusy.<br />

Ludzie z grupą krwi A są sumienni i<br />

obowiązkowi.<br />

To także urodzeni perfekcjoniści. Często<br />

otwarcie wypowiadają swoje zdanie i nie<br />

wstydzą się tego.<br />

Można na nich polegać.<br />

Powinnaś pomyśleć o pracy w zespole –<br />

chęć współpracy z innymi mają w genach.<br />

Wraz z grupą krwi otrzymałaś takie cechy<br />

jak samokontrola i opanowanie.<br />

GRUPA KRWI „ B‘’ – Twardy<br />

Koczownik<br />

Zrównoważone i czujne osoby mają silny,<br />

odporny na infekcje układ odpornościowy.<br />

Ryzyko, że zapadną na choroby serca czy<br />

cukrzycę jest u nich niewielkie. Jeśli<br />

należysz do tej grupy, twój układ<br />

16<br />

pokarmowy doskonale trawi mleko i jego<br />

przetwory.<br />

Osobom z grupą krwi B, jako jedynym<br />

zaleca się zrównoważoną i bardzo<br />

urozmaiconą dietę.<br />

Należysz do grupy ludzi obniżających<br />

poziom stresu poprzez działalność twórczą.najlepiej<br />

dwie godziny z pędzlem w ręku,<br />

muzykowanie i robótki ręczne. Unikaj<br />

jednak ekstremalnych sportów, najlepszy<br />

dla ciebie jest jogging, jazda na rowerze,<br />

tenis a także joga.<br />

Ludzie z tą grupą krwi należą do niezwykle<br />

wytrzymałych.<br />

Osoby w których żyłach płynie krew grupy<br />

B to typowi czuli kochankowie.<br />

Są to ludzie bardzo spokojni, jednak ich<br />

uczucia mogą także eksplodować.<br />

Kobiety posiadające tę grupę krwi są nad<br />

wyraz impulsywne.<br />

GRUPA KRWI „ AB ’’<br />

Typ ludzi niezwykle silnych fizycznie.<br />

Przemiana materii funkcjonuje<br />

wyśmienicie.<br />

Ludzie z grupą krwi AB są dobrymi<br />

organizatorami.<br />

Stwierdzono, że gdy w jednej firmie<br />

zatrudniono większość pracowników z tą<br />

grupą, znacznie wzrosła<br />

efektywność pracy.<br />

Nie należy jednak popadać w<br />

panikę – gdy w zespole jest zbyt<br />

wiele osób z tą grupą krwi, system<br />

organizacyjny zostaje całkowicie<br />

sparaliżowany.<br />

Ludzie z grupą krwi AB są<br />

zagadkowi, posiadają charyzmę są<br />

tajemniczy, rzadko mają problemy<br />

ze zdrowiem.<br />

Niestety owładnięci uczuciami mają<br />

problemy z podejmowaniem decyzji.<br />

W jednej piersi żyją jakby dwie dusze.<br />

Natomiast w przyjaźni, miłości i<br />

małżeństwie są bezinteresowni, szczęśliwi i<br />

zadowoleni tylko wtedy, gdy ich partner<br />

czuje się dobrze.


Siedziba <strong>Regionalne</strong>go <strong>Centrum</strong><br />

<strong>Krwiodawstwa</strong> i Krwiolecznictwa<br />

w Katowicach<br />

Wejście od ul. Kozielskiej<br />

czynne od poniedziałku do piątku w godz<br />

7:00 - 15:00<br />

w czwartki przedłużone godziny przyjęć<br />

dawców do godz. 18:00<br />

w każdą sobotę zapraszamy w godz. 8:00 -<br />

13:00<br />

OT Bielsko-Biała<br />

ul. Wyspiańskiego 21 (nowa siedziba-na<br />

terenie Szpitala Miejskiego)<br />

możliwość wejścia od ul. Grunwaldzkiej,<br />

naprzeciwko Tesco<br />

tel. (33) 812 21 90 , (33) 822 18 39<br />

rejestracja dawców 7.00 - 14.00<br />

w każdą pierwszą środę miesiąca rejestracja<br />

dawców do godz. 16.00<br />

OT Bytom<br />

przy Szpitalu Miejskim Nr 1<br />

ul. Żeromskiego 7<br />

tel. (32) 281 95 08<br />

rejestracja dawców 7.00 - 10.00<br />

Lista stacjonarnych Oddziałów Terenowych,<br />

gdzie możecie oddać krew:<br />

OT Cieszyn<br />

przy Szpitalu Śląskim ul. Bielska 4<br />

tel. (33) 851 43 63<br />

rejestracja dawców 7.00 - 10.00<br />

OT Częstochowa<br />

przy szpitalu specjalistycznym im.<br />

Najświętszej Maryi Panny (PARKITKA)<br />

ul. Bialska 104/118<br />

tel. (34) 360 57 92 , (34) 360 58 90<br />

rejestracja dawców 7.00 - 14.00<br />

OT Dąbrowa Górnicza<br />

przy Szpitalu Miejskim ul. Szpitalna 13<br />

tel. (32) 261 44 64<br />

rejestracja dawców 7.00 - 10.30<br />

OT Gliwice<br />

przy Instytucie Onkologii<br />

ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15<br />

tel. (32) 278 98 38<br />

rejestracja dawców 7.00 - 12.30<br />

(z wyjątkiem I oraz III poniedziałku<br />

miesiąca: OT Gliwice czynny będzie w<br />

godz. 7.00 - 10.30).<br />

OT Pszczyna<br />

ul. Biskupa<br />

Bednorza 10-12<br />

tel. (32) 212 80 44<br />

rejestracja dawców<br />

7.00 - 12.00<br />

OT Sosnowiec przy Szpitalu Nr 1<br />

ul. Zegadłowicza 3<br />

tel. (32) 297 99 57, (32) 290 50 35<br />

Informujemy jednocześnie, iż poszukując możliwości oddania krwi w Ambulansie RCKiK w Katowicach możecie skorzystać z<br />

naszego „Kalendarium- plan ekip” na stronie internetowej: www.krwiodawstwo-katowice.pl gdzie znajdziecie informacje dotyczące miejsca<br />

oraz czasu postoju Ambulansu w terenie.<br />

Jednocześnie informujemy, iż od 2 stycznia 2013 roku wznowiliśmy Akcje na katowickim Rynku oraz przy Dworcu PKP w<br />

Katowicach. W każdy poniedziałek odbywają się Akcje Ambulansu przy Dworcu PKP w Katowicach w godz. 10.00-17.00. W każdą środę<br />

oczekujemy na Krwiodawców na katowickim Rynku w godz. 10.00-17.00.<br />

Ponadto Akcje Ambulansu w Sosnowcu od Nowego Roku 2013 odbywają się w nowej lokalizacji na deptaku przy Alei Zwycięstwa.<br />

Od stycznia 2013 r. wstrzymaliśmy Akcje w Siemianowicach Śląskich- Michałkowicach przy Placu 11-go Listopada oraz w<br />

Pyskowicach przy Ratuszu.<br />

17<br />

rejestracja dawców 7.00 - 12.30<br />

OT Tarnowskie Góry<br />

przy Szpitalu Wielospecjalistycznym<br />

ul. Pyskowicka 47 do 51<br />

tel. (32) 382 39 40<br />

rejestracja dawców 7.00 - 12.00<br />

OT Zabrze<br />

przy Szpitalu Klinicznym<br />

ul. 3-go Maja 13/15<br />

tel. (32) 273 63 31, (32) 37 04 552<br />

rejestracja dawców 7.00 - 12.30<br />

Punkty Poboru Krwi:<br />

w Knurowie<br />

na terenie Przychodni Specjalistycznej Nr 4<br />

ul. Dworcowa 1 w każdy poniedziałek i<br />

piątek - rejestracja dawców w godz. 7:30 -<br />

11:00<br />

w Zawierciu<br />

ul. Piłsudskiego 81 c (I piętro) w każdą<br />

środę oraz piątek - rejestracja dawców<br />

w godz. 8:00 - 12:00<br />

w Żywcu<br />

przy ul. Piłsudskiego<br />

50 (II piętro budynku<br />

Przychodni, koło<br />

Policji) w każdą<br />

środę oraz piątekrejestracja<br />

dawców<br />

w godz. 7.30 - 12.00<br />

W każdą pierwszą środę miesiąca Punkt<br />

Poboru czynny w godz. 7.30 - 16.00.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!