Jak zdobywac Retezat -- alpejskie gory w Rumunii? - Ciekawe Miejsca
Jak zdobywac Retezat -- alpejskie gory w Rumunii? - Ciekawe Miejsca
Jak zdobywac Retezat -- alpejskie gory w Rumunii? - Ciekawe Miejsca
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
www.ciekawe-miejsca.net Europa: Rumunia<br />
<strong>Jak</strong> zdobywać <strong>Retezat</strong><br />
– <strong>alpejskie</strong> góry w <strong>Rumunii</strong>?<br />
<strong>Retezat</strong>, jedno z najwyższych pasm Karpat, bywa porównywany<br />
do Alp ze względu na skaliste krajobrazy i potężne urwiska. Nie<br />
zabraknie tu jednak łagodniejszych widoków: malowniczych połonin<br />
i polodowcowych jeziorek, w których na wysokości ponad<br />
2000 metrów pasą się krowy.<br />
<strong>Retezat</strong> w pełnej krasie<br />
Jeśli ktoś nie był wcześniej w górach<br />
<strong>Rumunii</strong>, <strong>Retezat</strong> będzie świetnym<br />
miejscem do zapoznania się z południowymi<br />
Karpatami. Przede wszystkim<br />
góry te są bardzo ciekawe widokowo,<br />
stosunkowo łatwo dostępne i dobrze<br />
(jak na Rumunię) zagospodarowane.<br />
Ich krajobraz łatwo sobie można wyobrazić:<br />
są to jakby trochę wyższe Tatry<br />
Zachodnie, skaliste jak Rohacze (czyli<br />
bez przesady) z charakterystycznymi<br />
szczytami w postaci wielkich stromych<br />
kop granitowych głazów. Porównanie<br />
z Rohaczami, które mają podobną budowę<br />
geologiczną, da nam dobre wyobrażenie<br />
o Retezacie.<br />
Wyższe szczyty „Gór Pociętych” (jak<br />
można przetłumaczyć z rumuńskiego<br />
nazwę <strong>Retezat</strong>) pokrywają albo trawiaste<br />
połoniny albo rumosz skalny. Pod<br />
szczytami, w głębokich kotlinach, gnieżdżą<br />
się niewielkie jeziorka. Podobnie<br />
jak w Tatrach, stawy są położone zwykle<br />
na końcach dolin, pod samymi grzbietami<br />
– i również tu są efektem działań<br />
lodowca.<br />
Pod względem wysokości <strong>Retezat</strong><br />
jest trzeci wśród pasm górskich <strong>Rumunii</strong><br />
(po Fogaraszach i Parangu) z najwyższą<br />
Peleagą (2509 m). Następne szczyty są<br />
niewiele niższe i równie ciekawe – Papusa<br />
(2508 m), <strong>Retezat</strong> (2482 m) i Varful<br />
Mare (2463 m; varful to w języku rumuńskim<br />
szczyt). Dwa najwyższe wierz-<br />
3 nr 6 (15), Czerwiec 2008
www.ciekawe-miejsca.net Europa: Rumunia<br />
chołki znajdują się w głównym grzbiecie<br />
pasma, od którego odchodzą niższe ramiona<br />
na kształt litery H.<br />
Na szlaku<br />
Przyroda w Retezacie jest na tyle bogata,<br />
że jego teren został w 1935 roku<br />
uznany za park narodowy. Od 1979<br />
roku <strong>Retezat</strong> znajduje się na liście rezerwatów<br />
biosfery UNESCO. Chroni się<br />
tu przede wszystkim kosówkę, która porasta<br />
niemal 30% parku, oraz <strong>alpejskie</strong><br />
łąki (15% powierzchni). Świat zwierząt<br />
reprezentują m.in. niedźwiedzie i świstaki,<br />
które jednak trudno zobaczyć ze<br />
względu na sporą liczbę turystów w tych<br />
górach. Ściśle chronioną częścią jest<br />
tylko rezerwat Gemenele.<br />
„Góry Pocięte” – oto przykład<br />
Wielu turystów, którzy chodzili po<br />
górach <strong>Rumunii</strong>, narzeka na pogodę<br />
w południowych Karpatach. Potrafi<br />
bez przerwy padać nawet 2–3 tygodnie.<br />
Podstawową kwestią przy wyjeździe<br />
w <strong>Retezat</strong> (lub okoliczne pasma)<br />
jest wybór odpowiedniego terminu podróży.<br />
Zdecydowanie polecamy sierpień<br />
(zwłaszcza 2. połowę) lub wrzesień.<br />
W czerwcu i lipcu są największe opady<br />
i potrafi jeszcze zalegać śnieg. Powyżej<br />
granicy lasu ok. 190 dni rocznie pada,<br />
a przez ponad 260 utrzymuje się mgła.<br />
Najwyższy szczyt <strong>Retezat</strong>u Peleaga i jezioro<br />
o tej samej nazwie<br />
Ponieważ dojazd w <strong>Retezat</strong> jest bardzo<br />
łatwy, w sezonie wakacyjnym spotkać<br />
tu można wiele osób. Przede<br />
wszystkim Rumunów, Polaków, Czechów<br />
i Niemców. Pola namiotowe oraz<br />
miejsca w schroniskach mogą być dosyć<br />
zajęte. Ze względu na ceny i niski<br />
standard schronisk (największe z nich,<br />
Pietrele, spaliło się w lutym 2007 roku)<br />
proponujemy wyjazd z namiotem. Można<br />
bezpłatnie rozbić się na jednym z pól<br />
namiotowych, a najlepsze pod względem<br />
możliwości komponowania tras są:<br />
pole przy dawnym schronisku Pietrele<br />
4 nr 6 (15), Czerwiec 2008
www.ciekawe-miejsca.net Europa: Rumunia<br />
(1480 m), nad jeziorem Bucura (2070<br />
m), nad jeziorem Zanoaga (1897 m), na<br />
polanie Pelegii (ok. 1600 m). Dużo do<br />
życzenia pozostawia czystość pól namiotowych.<br />
Największe jezioro – Bucura<br />
Bezpiecznie można pozostawiać namiot<br />
na polu i w wyższe szczyty chodzić<br />
„na lekko”. Pamiętajmy o dużych różnicach<br />
wysokości i słabo przedeptanych<br />
szlakach (na których nie ma wcale dużo<br />
ludzi).<br />
Takich polodowcowych stawków jest mnóstwo w<br />
Retezacie<br />
Na pewno przydadzą się, oprócz<br />
standardowego wyposażenia górskiego,<br />
kije teleskopowe, wszelkie rzeczy<br />
zabezpieczające przed słońcem, deszczem<br />
oraz duże ilości wody. Z tą ostatnią<br />
jest nie lada problem. Jeśli nie chcemy<br />
mieć zepsutej wycieczki, lepiej nie<br />
pić i nie nabierać wody z niżej płynących<br />
potoków, ponieważ... wyżej pasą<br />
się krowy. W słoneczne dni uwielbiają<br />
one chłodzić się w jeziorkach, z których<br />
wypływają potoczki. Warto wtedy<br />
zainwestować w uzdatniacz wody lub<br />
ją przegotowywać. Wyżej niestety wody<br />
jest bardzo mało.<br />
Polecane wycieczki<br />
Na <strong>Retezat</strong> warto przeznaczyć kilka<br />
dni, aby posmakować tutejszych krajobrazów,<br />
poodkrywać coraz to nowe dolinki<br />
pełne jeziorek i skaliste kulminacje<br />
szczytów. Przez całe pasmo poprowadzone<br />
są szlaki w 4 rodzajach: kropka,<br />
krzyżyk, pasek i trójkąt i w 3 kolorach:<br />
czerwony, niebieski i żółty. Daje to razem<br />
aż 12 możliwych kombinacji oznaczeń<br />
szlaków (w Polsce jest tylko 5!).<br />
Krowy na wysokogórskich łąkach<br />
Koniecznie trzeba wejść na skalną<br />
kopułę Peleagi (2509 m). Najłatwiej założyć<br />
bazę przy jeziorze Bucura (2070<br />
5 nr 6 (15), Czerwiec 2008
www.ciekawe-miejsca.net Europa: Rumunia<br />
m) i stamtąd wyruszyć przez przełęcz<br />
Bucurei (2206 m) lub bezpośrednio na<br />
najwyższy szczyt. Na wejście na Peleagę<br />
potrzebne będzie prawie 1:30 h.<br />
Bardzo ciekawe są urwiska i skałki od<br />
strony północnej oraz widoki na dolinę<br />
jezior (m.in. jezioro Bucura).<br />
Szczyt <strong>Retezat</strong><br />
Z Peleagi można kontynuować wycieczkę<br />
przez drugi najwyższy szczyt<br />
<strong>Retezat</strong>u – Papusę (2508 m) – wielką<br />
granitową kopę, z której roztaczają się<br />
równie wspaniałe widoki.<br />
Najtrudniejszy szlak, czyli Portile Inchise<br />
Z Papusy dalej przechodzimy wąskimi<br />
ścieżkami (liczne warianty, niewielkie<br />
trudności techniczne) na grzbiet<br />
Custury (2457 m) – rozległego połoninnego<br />
szczytu o zupełnie innym charakterze<br />
niż najwyższe wierzchołki <strong>Retezat</strong>u.<br />
Z Custury długie dość łagodne<br />
zejście poprowadzi na przełęcz Plaiul<br />
Mic (1879 m), skąd możemy wrócić nad<br />
jezioro Bucura. Pokonanie opisanej trasy<br />
zajmuje cały dzień.<br />
Na pewno warto „zahaczyć” o najbardziej<br />
malowniczy szczyt pasma – Varful<br />
<strong>Retezat</strong> (Szczyt <strong>Retezat</strong>, 2482 m). Wydaje<br />
się on większy w rzeczywistości niż<br />
na mapach. Można go zdobyć, idąc od<br />
strony jeziora Bucura (2070 m), przez<br />
szczyt Bucura I (2433 m; stromy skalisty<br />
czubek). Druga interesująca trasa<br />
prowadzi od dawnego schroniska Pietrele<br />
(1480 m) przez grzbiet Lolaia (2270<br />
m). Ostatnie podejście to bardzo stroma<br />
uciążliwa do wejścia rynna pod szczytem<br />
<strong>Retezat</strong>.<br />
Staw Tapului z grani Inchise<br />
Szukającym silniejszych wrażeń polecam<br />
pójście na przełęcz Judele (2370<br />
m) – przejście pomiędzy bardzo stromymi<br />
szczytami à la Tatry Wysokie. Drugi<br />
ciekawy odcinek stanowi grań Portile<br />
Inchise między szczytami Papusa i Varful<br />
Mare (2463 m). Jest to kilku metro-<br />
6 nr 6 (15), Czerwiec 2008
www.ciekawe-miejsca.net Europa: Rumunia<br />
wej szerokości skalny grzbiet z bardzo<br />
stromymi zboczami. Mało kto tędy chodzi,<br />
zapewne ze względu na bardzo dużą<br />
ekspozycję i brak zabezpieczeń. Na<br />
sam Varful Mare szlak nie wprowadza,<br />
a jest to góra przygniatająca swym ogromem,<br />
zwłaszcza od strony dolin.<br />
Potężna kopa Papusy, pokryta granitowymi głazami<br />
Bardzo ciekawe przyrodniczo są dolinki<br />
na północ od głównego grzbietu.<br />
Rzadko odwiedzaną kotlinką z licznymi<br />
maleńkimi jeziorkami pośrodku wysokogórskiej<br />
podmokłej łąki jest La Scortar<br />
(na północ od Peleagi).<br />
Ukryty w kosodrzewinie staw dintre Brazi<br />
Warto również zobaczyć jezioro Gales<br />
(1990 m) i zagubiony pośród kosodrzewiny<br />
staw dintre Brazi (1740 m)<br />
w kolejnej dolinie na wschód. Wreszcie<br />
– polecamy również malownicze wodospady<br />
Lolaia oraz Ciomfu w niższych<br />
partiach dolin.<br />
Wyprawa w <strong>Retezat</strong> może być fantastyczną<br />
przygodą, zwłaszcza jeśli trafimy<br />
na pogodę. Zdjęcia do tego artykułu<br />
były robione podczas sierpniowych upałów<br />
w 2007 roku. Przez dwa tygodnie<br />
prawie nie padało, natomiast w dzień<br />
temperatura dochodziła do 30 stopni (!).<br />
Jeśli tylko pogoda nie spłata nam figla,<br />
możemy być pewni, że Karpaty o alpejskim<br />
charakterze nas nie rozczarują.<br />
Tekst: <strong>Jak</strong>ub Jagiełło, zdjęcia: Łukasz Krzeszczakowski<br />
Wodospad Lolaia<br />
7 nr 6 (15), Czerwiec 2008
www.ciekawe-miejsca.net Europa: Rumunia<br />
Informacje praktyczne:<br />
W <strong>Retezat</strong> najlepiej dojechać samochodem lub bezpośrednim pociągiem z Krakowa przez Słowację i Węgry, np.<br />
do Devy, która leży 30 km od <strong>Retezat</strong>u. W same góry nieco trudniej dotrzeć komunikacją publiczną – najbliżej<br />
można dojechać do Campu lui Neag (840 m) lub do Nucsoary (630 m).<br />
Mapę <strong>Retezat</strong>u w skali 1:50 000 węgierskiego wydawnictwa Dimap można kupić w Polsce w cenie ok. 25 zł<br />
w dobrych sklepach turystycznych.<br />
Trudność szlaków w Retezacie: większość 2 (łatwe) lub 3 (średnio-trudne, wymagające użycia rąk, możliwa<br />
ekspozycja), np.: Varful <strong>Retezat</strong>, południowe podejście na Papusę. Portile Inchise (trudność 3–4).<br />
Ceny w schroniskach wyższe niż w Polsce.<br />
8 nr 6 (15), Czerwiec 2008
Change language