f. biertumpfel

WYTWÓRNIE GUZIKÓW W DZIEWIĘTNASTOWIECZNEJ WARSZAWIE I ICH PRODUKCJA
mieścił się przy Bielańskiej 605, a wcześniej jeszcze — przy Senatorskiej
474 (1817 r.) 40 . Podstawę działalności pieczętarskiej Miinchheimera młodszego
stanowił wyrób „stempli do tuszu dla fabrykantów, rzemieślników,
tudzież handlujących towarami". Spełzły na niczym podjęte w lipcu
1824 r. starania o uzyskanie, wzorem stryja, pieczętarstwa przysięgłego
— prawo wyrabiania pieczęci urzędowych otrzymał zamiast niego niejaki
Massalski, protegowany generała Kuruty, będący niegdyś u Miinchheimera
młodszego terminatorem 41 .
„Garnitury różnych guzików" prezentował Zygmunt Miinchheimer na
wystawie płodów przemysłu krajowego we wrześniu 1823 r. 42 Zapotrzebowanie
na tę gałąź produkcji wzrosło zwłaszcza podczas Powstania
Listopadowego, kiedy w rezultacie ogólnej mobilizacji powstała pilna
potrzeba umundurowania nowo sformowanych pułków i oddziałów.
Szczególnym wzięciem cieszyły się wówczas guziki z orłem, które nosić
zaczęli nawet prości żołnierze. W czasie Powstania, albo zaraz po jego
upadku, doszło też do kolejnej zmiany siedziby wytwórni, która przeniesiona
została do oficyny pałacu Kossowskich na posesję nr 608, po drugiej
stronie Bielańskiej. Nowy adres znajdujemy już na dokumencie spisanym
25 VI 1832 r., potwierdzającym spłatę przez Zygmunta Miinchheimera
długu fabrykantowi ubiorów damskich Hermanowi Sternowi^ 3 . Z dostępnych
akt notarialnych wiadomo również, że od 21II 1833 r. zarządzał
„fabryką" z dopuszczonym do spółki Szmelem Gedalem Eichelem, mieszkającym
przy ul. Orlej 801 44 , i że 3 V 1836 r. zaangażował do pracy
w niej na stanowisku kancelisty z płacą roczną w wysokości 3 000 zip.,
niejakiego Juliana Scherke, zamieszkałego obok — przy Bielańskiej 597 45 .
Ówczesną produkcję zakładu charakteryzuje anons prasowy z 1836 r.
oferujący prócz „guzików wszelakiego gatunku i rodzaju", także „wyroby...
brązowe, roboty pieczętarskie, sita nowego wynalazku do gorzelni,
znaczniki dla owiec nowego sposobu i do wypalania bydła rogatego,
vesirstaby czyli narzędzia do wymierzania ilości płynu w naczyniach" 46 .
Wszystko to było do nabycia w sklepie firmowym czynnym od listopada
40 „Orzeł Biały" 1820, R. 5, nr 10, s. 160.
41 S. K. Kuczyński, jw., s. 27.
42 „Kurier Warszawski" 1823, nr 215 z 9 IX [s. 2] i nr 234 z 2 X [s. 1]; także A. M.
Drexlerowa, jw., s. 210.
43
APW Akta notariuszy warszawskich, kancelaria W Skorochoda-Majewskiego, vol. 183,
nr aktu 16929.
44 Tamże, vol. 187, nr aktu 17279.
45 Tamże, kancelaria J. W. Bandtkego, vol. 72, nr aktu 7113.
46 „Kurier Warszawski" 1836, nr 181 z 11 VII, s. 904.
101