DECYZJA Nr RKR - 26/2010 - Urz?d Ochrony Konkurencji i ...

PREZES
URZĘDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
DELEGATURA W KRAKOWIE
RKR-61-13/10/BR/MS- Kraków, dn. 29 grudnia 2010 r.
DECYZJA Nr RKR - 26/2010
Stosownie do art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz.331 z późń. zm.) oraz § 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie określenia właściwości miejscowej i
rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. nr 107 poz. 887)
- działając w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów –
po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów przeciwko przedsiębiorcom Natanowi Zielińskiemu i śanecie Zielińskiej
wykonującym wspólnie działalność gospodarczą pod nazwą: Firma Handlowo Usługowa
Zielińscy s.c. z siedzibą w Krzeszowicach:
I. na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w/w ustawy o ochronie (…) uznaje się za praktyki
naruszające zbiorowe interesy konsumentów, wskazane w art. 24 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 2
i 3 tej ustawy, działania przedsiębiorców Natana Zielińskiego i śanety Zielińskiej
wykonujących wspólnie działalność gospodarczą pod nazwą: Firma Handlowo Usługowa
Zielińscy s.c. - polegające na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej,
prawdziwej i pełnej informacji poprzez zamieszczenie na stronach internetowych:
- www.i-telewizja.pl; www.i-televvizja.pl: informacji: „Telewizja przez Internet za
darmo. Chcesz oglądać za darmo telewizję przez Internet? Nie kupuj plazmy:) Telewizja
za darmo, bez abonamentu! Chcesz oglądać ponad 600 innych kanałów? - pobierz
bezpłatny program!”
- http://espy.pl informacji: „Telewizja przez Internet za darmo. Nie wiesz jak oglądać
telewizję przez Internet za darmo? To proste – pobierz z tej strony darmowy TV Player
bez logowania i instalacji. Chcesz oglądać więcej kanałów? Pobierz bezpłatny
program.”
podczas gdy tylko 15 do 20 kanałów moŜna było odbierać bezpłatnie, a za pozostałe, w
zaleŜności od formy płatności, naleŜało zapłacić, bądź 0,61 zł brutto, w ramach promocji, w
przypadku płatności kartą lub przelewem za pośrednictwem strony www.paypal.com, bądź
61,00 zł brutto za pośrednictwem dwóch sms-ów po 30,50 zł kaŜdy, co stanowi naruszenie
art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206)
i stwierdza się zaniechanie ich stosowania z dniem 30 czerwca 2010r.

II. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy o ochronie (…) nakłada się na śanetę Zielińską
karę pienięŜną w wysokości 13.698 zł (słownie: trzynaście tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt
osiem złotych) płatną solidarnie z Natanem Zielińskim do budŜetu Państwa.
III. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy o ochronie (…) nakłada się na Natana
Zielińskiego karę pienięŜną w 13.698 zł (słownie: trzynaście tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt
osiem złotych) płatną solidarnie z śanetą Zielińską do budŜetu Państwa.
IV. Na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 w/w ustawy o ochronie (…) oraz art. 263 § 1i art. 264 § 1
k.p.a. w związku z art. 83 ustawy o ochronie(…) obciąŜa się solidarnie przedsiębiorców
śanetę Zielińską i Natana Zielińskiego kosztami opisanego na wstępie postępowania
w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz zobowiązuje się tych
przedsiębiorców do zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kosztów
postępowania w kwocie 79,00 zł (słownie: siedemdziesiąt dziewięć złotych) w terminie 14
dni od uprawomocnienia się decyzji.
2
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura Urzędu
w Krakowie - zwany dalej „organem antymonopolowym” lub „Prezesem UOKIK” -
przeprowadził postępowanie wyjaśniające (sygn. akt RKR-403-2/10/BR) mające na celu
ustalenie zasad udostępniania konsumentom bezpłatnej usługi telewizji przez Internet na
stronie www.i-telewizja.pl.
W związku z dokonanymi w toku postępowania wyjaśniającego ustaleniami
i uzasadnionym podejrzeniem, Ŝe działania przedsiębiorców Natana Zielińskiego i śanety
Zielińskiej wykonujących wspólnie działalność gospodarczą pod nazwą: Firma Handlowo
Usługowa Zielińscy s.c. z siedzibą w Krzeszowicach – zwanych dalej „FHU Zielińscy s.c.”
mogą być niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa w zakresie wskazanym w sentencji
tej decyzji, wszczęto w dniu 10.08.2010r. postanowieniem nr RKR-144/2010 (k.126-129)
przedmiotowe postępowanie w sprawie stosowania przez Zielińskich praktyk naruszających
zbiorowe interesy konsumentów.
W jego toku w dniu 31.08.2010r. śaneta Zielińska ustosunkowała się do
postawionych zarzutów w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania w sprawie stosowania
praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów (k.141-145). Wskazała, iŜ FHU
Zielińscy s.c. dzierŜawiła numery SMS Premium od innego przedsiębiorcy pod firmą MNI
Premium i pośredniczyła w płatnościach, nie była natomiast autorem, administratorem, ani
właścicielem stron internetowych. Klienci, którzy chcieli sprzedawać swoje usługi musieli
zarejestrować się na stronie www.pay-sms.pl oraz zaakceptować ogólne warunki współpracy.
Wyjaśniła ponadto, Ŝe właścicielem i osobą sprzedającą kod dostępu między innymi na
stronach www.i-telewizja.pl, www.i-televvizja.pl i www.espy.pl był Natan Zieliński, który w
dniu 1.07.2010r. wystąpił ze spółki FHU Zielińscy s.c.

3
W toku postępowania organ antymonopolowy ustalił następujący stan
faktyczny:
Przedsiębiorcy Natan Zieliński i śaneta Zielińska wykonują działalność gospodarczą
na podstawie wpisów do ewidencji działalności gospodarczej (k.150-151, k.175-175). Działali
oni wspólnie pod nazwą: Firma Handlowo Usługowa Zielińscy s.c. z siedzibą
w Krzeszowicach, na podstawie umowy spółki cywilnej zawartej w dniu 1.11.006r. Udział
wspólników Natana Zielińskiego i śanety Zielińskiej w zyskach FHU Zielińscy s.c. wynosił
po 50% (k.149-151, k.154-160, k.167-176, k.186).
FHU Zielińscy s.c. stworzyła program partnerski „Telewizja przez Internet” (k.177-
178, k.185, k.186). Spółka była pośrednikiem pomiędzy internautami zainteresowanymi
dostępem do kanałów telewizyjnych – tj. konsumentami w rozumieniu przepisów k.c., a
osobami je udostępniającymi - Partnerami.
Na potrzeby tej działalności Natan Zieliński – tj. wspólnik FHU Zielińscy s.c –
nabył w dniu 18.12.2009r. domenę www.i-telewizja.pl, a w dniu 6.02.2010r. kolejną domenę
www.i-televvizja.pl (k.42, k.185, k.186). Okoliczność ta została potwierdzona przez podmiot
udostępniający domeny - NetArt S.A. S.K.A. z siedzibą w Krakowie, który oświadczył, Ŝe
abonentem domen www.i-telewizja.pl i www.i-televvizja.pl jest Natan Zieliński zamieszkały
w Rudawie (k.42).
Na stronach internetowych www.i-telewizja.pl; www.i-televvizja.pl; http://espy.pl
zamieszczona została informacja o bezpłatnej telewizji internetowej pozwalającej na
oglądanie za darmo ponad 600 kanałów (k.2-11, k.17-26; k.31-34), których autorem była
FHU Zielińscy s.c. Na analizowanych stronach internetowych były umieszczone następujące
informacje reklamowe:
- www.i-telewizja.pl; www.i-televvizja.pl o treści: „Telewizja przez Internet za darmo.
Chcesz oglądać za darmo telewizję przez Internet? Nie kupuj plazmy:) Telewizja za
darmo, bez abonamentu! Chcesz oglądać ponad 600 innych kanałów? - pobierz
bezpłatny program!”
- http://espy.pl o treści: „Telewizja przez Internet za darmo. Nie wiesz jak oglądać
telewizję przez Internet za darmo? To proste – pobierz z tej strony darmowy TV Player
bez logowania i instalacji. Chcesz oglądać więcej kanałów? Pobierz bezpłatny
program.”
Na stronach tych znajdowały się linki do bezpłatnego oprogramowania partnerów
lub innych programów. Umieszczona była na nich informacja o treści: „Chcesz oglądać
więcej kanale…w pobierz bezpłatny program” przycisk pobierz. Na stronach znajdowały się
ponadto informacje o treści:
- Nie musisz podłączyć anteny do komputera
- Nie musisz teŜ kupować drogiej karty telewizyjnej
- Wystarczy pobrać program do odbioru Telewizji przez Internet
- Jednorazowo pobrany program, działa cały czas bez Ŝadnych limitów czasowych
- Program umoŜliwia odbiór kanałów telewizyjnych i radiowych za pomocą Internetu
- Nie ma Ŝadnego abonamentu, gdyŜ program wykorzystuje strumienie udostępnione w
Internecie bezpłatnie przez poszczególnych nadawców”
- Nie pobierasz 302 kanałów? Nowa aktualizacja jest juŜ dostępna!

4
W tej ostatniej informacji zmianie ulegała ilość dostępnych kanałów. Organ
antymonopolowy ustalił, Ŝe za pośrednictwem w/w stron moŜna było faktycznie obejrzeć za
darmo jedynie 15 do 20 przykładowych kanałów. Chcąc jednakŜe uaktywnić pozostałe kanały
naleŜało kliknąć w „pobierz bezpłatny program”. Wówczas ukazywała się kolejna strona, a na
niej informacja „aktualizuj”. Przechodząc przez kolejne etapy logowania poczynając od stron
www.i-telewizja.pl; www.i-televvizja.pl, naciskając przycisk pobierz przechodziło się na
stronę na http://espy.pl gdzie znajdowała się informacja o treści:
„Symboliczna opłata za aktualizację przeznaczona jest na utrzymanie serwerów oraz kawę
dla informatyków:) 50 groszy (0.61 zł z VAT) dokonując płatności kartą kredytową lub
przelewem (i tu znaczek karty kredytowej VISA). Aktualizację z Polski moŜesz równieŜ nabyć
wysyłając dwa smsy. Wpisz kod otrzymany w SMS: Pobieram plik
Pobierana aktualizacja nie ma Ŝadnych limitów czasowych! Oglądasz wszystko tak długo jak
chcesz :)
Aby pobrać aktualizację z Polski wyślij SMS o treści: WDP.TELEWIZJA pod numer 92552”
W momencie otwarcia tej strony nie była widoczna Ŝadna inna informacja i strona
sprawiała wraŜenie, Ŝe otworzyła się cała. Dopiero korzystając z suwaka zamieszczonego z
prawej strony ekranu, schodząc znacznie poniŜej widoku obrazu na ekranie (około 5 cm)
moŜna było przeczytać informację o treści:
„Cena netto smsa 25 zł/30,50 z VAT. Aby otrzymać kod dostępu do pliku naleŜy wysłać 2
smsy. Całkowita cena 50 zł netto/61 zł z VAT. Uwaga: obydwa smsy naleŜy wysłać z tego
samego numeru telefonu. Dokonując płatności smsem, kod dostępu otrzymasz automatycznie
po kilku sekundach. Płacąc kartą korzystasz z promocji obniŜonej opłaty za program, która
wynosi 0,50 zł netto/061 zł z VAT. W płatnościach kartą kredytową na podany adres e-mail
zostanie przesłany plik w chwili potwierdzenia i zaksięgowania transakcji – około 2 dni
roboczych. Reklamacje kierować na adres : sms92552@onet.pl 2010 © wszelkie prawa
zastrzeŜone.”
Klikając w obraz karty VISA wchodziło się na stronę www.paypal.com. Kilkanaście
prób płatności dokonanych w ramach postępowania wyjaśniającego zakończyło się
ukazaniem informacji o treści:
„odbiorca nie moŜe w tej chwili odebrać pieniędzy”( k.2-11, k.17-26; k.31-34) .
Na stronie dotyczącej płatności brak jest jakichkolwiek informacji na temat
procedury płatności kartą lub przelewem. Jak ustalił organ antymonopolowy konsument,
który chciał dokonać płatność kartą lub przelewem musiał najpierw załoŜyć swoje konto
na pay-pal, a następnie mógł dopiero dokonać przelewu. Właścicielem konta, na które miały
być dokonywane wpłaty za pośrednictwem pay-pal jest Natan Zieliński. Z przedłoŜonego
przez FHU Zielińscy s.c. wydruku wpłat za pośrednictwem paypal z okresu 14-15.07.2010r.
wynika, Ŝe w tym okresie analizowane strony juŜ nie działały, bo jak wskazali przedsiębiorcy
w czerwcu 2010r. na stronach www.i-telewizja.pl; www.i-televvizja.pl pojawiła się
informacja o treści :
„strona chwilowo niedostępna. Trwają prace konserwacyjne na serwerze”. (k.100-103).

5
Inną moŜliwością uaktywnienie pozostałych kanałów było wysłanie płatnego sms-a
pod numer 92552 konsument otrzymywał sms-a zwrotnego o treści:
„pamiętaj, Ŝe dopiero drugi sms uprawnia do aktywacji kodu i pobrania plików. Dziękujemy
za skorzystanie z naszych usług , wydałeś 30,50 zł brutto. MNI Premium.pl”.
Podstawą do świadczenia powyŜszej usługi była „Umowa współpracy” zawarta w
dniu 31.01.2010r. pomiedzy FHU Zielińscy a MNI Premium S.A. z siedzibą w Warszawie,
której przedmiotem było świadczenie usług audiotekstowych, tj. obsługę sms-ów Premium
(k.76-90). Usługi świadczone za pośrednictwem przedmiotowych stron FHU Zielińscy s.c.
nie były usługami bezpłatnymi, poniewaŜ serwis SMS wykonywany z wykorzystaniem
numeru Premium SMC 92552 był przeznaczony do sprzedaŜy kodów dostępu do usług
dostępu do telewizji internetowej świadczonych przez FHU Zielińscy s.c. MNI Premium S.A.
udostępniała Spółce numer serwisów, która miała obowiązek zamieścić na stronach
internetowy komunikat (informacje) o treści
„wyślij SMS o treści ……. Na numer….(netto: zł/SMS, brutto.....zł/SMS z VAT”
W umowie ustalona została wysokość wynagrodzenia dla Partnera – tj. w
rozwaŜanym stanie faktycznych FHU Zielińscy s.c. - i zasady jego wypłaty. Wynagrodzenie
było płatne w terminie 14 dni od dnia otrzymania przez MNI wypłaty przychodu z serwisów
Spółki i wystawionej przez nią faktury. Płatności na rzecz FHU Zielińscy s.c. dokonywane
były przelewem na jej rachunek. Wynagrodzenie FHU Zielińscy s.c. za korzystanie z sms
Premium wynosiło 3,50 zł netto albo 4,10 zł netto, natomiast cena sms-a Premium dla
konsumenta wynosiła 25 zł netto. Umowa zawierała takŜe w załączniku nr oświadczenie o
treści: „partner (w tym przypadku FHU Zielińscy s.c. – przp własny UOKIK) gwarantuje, iŜ
nie narusza przepisów prawa, ani praw osób trzecich.
Regulamin usługi kody dostępu do strony www, których organizatorem był MNI
Premium S.A., a których uŜytkownikiem była FHU Zielińscy s.c. zawierał ponadto zapisy o
treści:
- „Zabrania się korzystania z serwisów w sposób naruszający prawo, ogólnie przyjęte
normy moralne, w sposób godzący w dobre obyczaje, obraźliwy, czy naruszający czyjąś
godność pkt 3” oraz
- „UŜytkownik gwarantuje, Ŝe treści w ramach serwisu nie będą naruszały przepisów
prawa polskiego, nie będą godziły w dobre obyczaje (pkt 4)”.
PowyŜsza usługa audiotelekstowa była świadczona przez MNI Premium S.A. na
rzecz FHU Zielińskich s.c. do dnia 31.05.2010r., a łączna opłata jaką musiał uiścić konsument
za uzyskanie dostępu do większej liczby kanałów telewizyjnych za pośrednictwem sms-ów
Premium wynosiła 61 zł brutto. Dopiero dokonanie płatności za pośrednictwem SMS lub
karta płatniczą umoŜliwiało pobranie programu do odbioru kanałów telewizyjne i w
konsekwencji korzystanie z nich (oglądanie) w ilości większej niŜ 15-20. Przedmiotowe
strony zapewniały moŜliwość oglądania około 1000 kanałów telewizyjnych komercyjnych i
prywatnych nadawanych przez internautów (roŜna ilość w róŜnym czasie oferowania usługi
od 340 do około 1000).

6
W dniu 1.06.2010r. nastąpiło przeniesienie praw i obowiązków wynikających z
umowy zawartej przez FHU Zielińscy s.c. na Natana Zielińskiego działającego pod firmą
PRONATAN (k.165-166). W Spółce nastąpiły takŜe zmiany personalne, albowiem w dniu
30.06.2010r. do Spółki przystąpił Ruben Zieliński, a dzień później, tj. 1.07.2010r. ze spółki
wystąpił Natan Zieliński.
Działania Spółki spowodowały, Ŝe cześć konsumentów poczuła się oszukana
sposobem świadczenia usług, czego dowodem są wpisy na forum internetowym na stronie:
http://oszukani92500.blog.onet.pl/.
Przychód śanety Zielińskiej z wykonywanej przez nią działalności gospodarczej w
ramach FHU Zielińscy s.c. uzyskany w 2009r. wynosił – zgodnie z„Informacją o wysokości
dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2009 –
PIT/B” stanowiąca załącznik do PIT-36L – 2.075.412 zł. Natomiast przychód Natana
Zielińskiego z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej w ramach FHU Zielińscy
s.c. uzyskany w 2009r. wynosił – zgodnie z„Informacją o wysokości dochodu (straty) z
pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2009 – PIT/B” stanowiąca
załącznik do PIT-36L – 2.075.412 zł.
Mając powyŜsze ustalenia na uwadze organ antymonopolowy zwaŜył,
co następuje:
Treść art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie (...) ogranicza zastosowanie jej przepisów
wyłącznie do ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów, podejmowanej w interesie
publicznym. Oznacza to, Ŝe warunkiem koniecznym do uruchomienia procedur
i zastosowania instrumentów określonych w tej ustawie jest zaistnienie takiego stanu
faktycznego, w którym działania przedsiębiorców - naruszając jej przepisy – stanowią
potencjalne zagroŜenie interesu publicznego nie zaś interesu jednostki lub grupy. Takie
stanowisko konsekwentnie prezentuje Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – dalej
zwany „SOKIK”, który w wyroku z dnia 27.06.2001r. (sygn. akt XVII Ama 92/00) stwierdził,
Ŝe „interes publiczny w postępowaniu administracyjnym nie jest pojęciem jednolitym i stałym.
W kaŜdej sprawie winien on być ustalony i konkretyzowany co do swych wymagań. Organ
administracji – Prezes Urzędu winien być w toku postępowania i przy wydawaniu decyzji
rzecznikiem tego interesu, albowiem wynika to z jego zadań w strukturze administracji
publicznej – art. 7 k.p.a. Publiczny znaczy dotyczący ogółu, dotykający ogółu a nie jednostki,
czy teŜ określonej grupy. A zatem podstawą do zastosowania przez Prezesa Urzędu przepisów
ustawy antymonopolowej winno być uprzednie stwierdzenie, Ŝe został naruszony interes
publicznoprawny, a nie interes prawny jednostki czy teŜ grupy”. NaleŜy dodać takŜe, iŜ Sąd
NajwyŜszy w uzasadnieniu wyroku z dnia 26.02.2004r. (sygn. akt III SK 2/04) stwierdził, Ŝe
naruszenie indywidualnego interesu (w powołanym wyroku – konsumenta), nie wyklucza
dopuszczalności równoczesnego uznania, Ŝe dochodzi do naruszenia publicznego zbiorowego
interesu. Uwzględniając charakter praktyk opisanych w niniejszej decyzji naleŜy stwierdzić,
Ŝe w rozwaŜanej sprawie w/w przesłanka sformułowana w art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentów została spełniona. Rozpatrywana sprawa ma charakter publiczno
– prawny, albowiem wiąŜe się z ochroną interesu nieograniczonego kręgu adresatów, w tym
przypadku internautów, którzy byli lub są klientami FHU Zielińscy s.c., jak i potencjalnie
mogą podjąć decyzję o skorzystaniu z usług dostępu do telewizji internetowej świadczonych
przez Spółkę, którym - na gruncie art. 4 ust. 12 ustawy o ochronie (…) w związku z art. 22 1

7
k.c. - przysługuje status konsumenta, tj. osoby fizycznej dokonującej czynności prawnej
niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą i zawodową.
TakŜe status śanety Zielińskiej i Natana Zielińskiego jako przedsiębiorców jest
okolicznością bezsporną. Wykonują oni działalność gospodarczą na podstawie oddzielnych
wpisów do ewidencji działalności gospodarczej jako wspólnicy spółki cywilnej, co oznacza,
Ŝe są oni przedsiębiorcami w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w związku z art.
4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z
2007r., Nr 155, poz. 1905 z późn. zm.).
Interes publicznoprawny przejawia się takŜe w postaci zbiorowego interesu
konsumentów, co oznacza, iŜ naruszenie zbiorowego interesu konsumentów jest jednocześnie
naruszeniem interesu publicznoprawnego. Zatem uzasadnione było w niniejszej sprawie
podjęcie przez organ antymonopolowy działań przewidzianych w w/w ustawie
o ochronie (...). W tym stanie rzeczy przyjąć naleŜy, iŜ do oceny stanu faktycznego niniejszej
sprawy zastosowanie mają przepisy w/w ustawy, a dotyczące jej postępowanie prowadzone
było w interesie publicznym.
Stosownie do treści art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie (…) – „przez praktykę
naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie
przedsiębiorcy”. Aby moŜliwe było zatem stwierdzenie stosowania praktyk naruszających
zbiorowe interesy konsumentów, niezbędne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:
1. działania przedsiębiorcy winny mieć bezprawny charakter, tzn. być sprzeczne
z prawem, tj. przepisami obowiązujących aktów prawnych a takŜe sprzeczne z zasadami
współŜycia społecznego i dobrymi obyczajami, a jednocześnie
2. działania te muszą naruszać zbiorowe interesy konsumentów.
Odnosząc się do pierwszej z przesłanek art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie (…),
tj. bezprawności działań przedsiębiorcy, stwierdzić naleŜy, iŜ bezprawność rozumie się jako
sprzeczność zachowania danego podmiotu z przepisami prawa oraz zasadami współŜycia
społecznego i dobrymi obyczajami. Chodzi tu mianowicie o sprzeczność z szeroko
rozumianym porządkiem prawnym, jako całością. Jako „bezprawne” naleŜy kwalifikować
zachowania sprzeczne z nakazem zawartym w ustawie, rozporządzeniu wydanym na
podstawie i dla wykonania ustawy, umową międzynarodową mającą bezpośrednie
zastosowanie w stosunkach wewnętrznych. Sprzeczne z prawem są czyny: zabronione i
zagroŜone sankcją karną, czyny zabronione pod sankcjami dyscyplinarnymi, czyny zakazane
przepisami administracyjnymi lub przepisami prawa gospodarczego publicznego, czyny
zabronione przepisami o charakterze cywilnym, sprzeczne z nakazami zawartymi w prawie
cywilnym lub prawie administracyjnym. „Bezprawność jest taką cechą działania, która
polega na jego sprzeczności z normami prawa lub zasadami współŜycia społecznego, bez
względu na winę, a nawet świadomość sprawcy. Dla ustalenia przeto bezprawności działania
wystarczy ustalenie, Ŝe określone zachowanie koliduje z przepisami prawa.” (vide: „Ustawa o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz”, pod redakcją J. Szwaji, Wydawnictwo CH
BECK, 2000, s.117 – 118). Bezprawność jest czynnikiem o charakterze obiektywnym, tzn.
niezaleŜnym od wystąpienia szkody, czy zaistnienia zamiaru po stronie podmiotu
dopuszczającego się działań bezprawnych. Dla stwierdzenia, Ŝe dane działania są naruszają
zakaz z art. 24 w/w ustawy o ochronie (…) wystarczające jest wykazanie, Ŝe potencjalnie

8
istniało zagroŜenie naruszenia interesów konsumentów wskutek określonych zachowań
danego przedsiębiorcy, a nie jest natomiast konieczne wystąpienie negatywnego skutku w
postaci rzeczywistego naruszenia tych interesów. Analizując powyŜszą przesłankę naleŜy
mieć na uwadze, iŜ zarzut bezprawnego działania przedsiębiorcy w przedmiotowej sprawie
dotyczy zarówno:
1) naruszania obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej
informacji tj. naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie (…) oraz
2) stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych- tj. naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 3 tej
ustawy.
Do stwierdzenia praktyki o której mowa w art. 24 ust. 2 w/w ustawy o ochronie (…)
konieczne jest wykazanie, iŜ działania Spółki są sprzeczne z powszechnie obowiązującymi
przepisami prawa lub dobrymi obyczajami. Obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej,
prawdziwej i pełnej informacji, określony w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie (…), jest
jednym z instrumentów zapewnienia konsumentom odpowiedniego poziomu wiedzy,
polegających na spełnieniu szeregu obowiązków informacyjnych, które mają swoje źródło w
art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stanowisko to potwierdził Trybunał
Konstytucyjny w wyroku z dnia 21.04.2004r. (sygn. akt: K 33/03) wskazując, iŜ to władze
publiczne chronią konsumentów (…) przed działaniami zagraŜającymi ich zdrowiu,
prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Z przepisu
tego wynika takŜe uprawnienie władz publicznych do ingerencji w stosunki cywilnoprawne i
w prawo własności (vide: wyrok TK z 10.10.2000r., sygn. akt: P 8/99). Dlatego w gospodarce
rynkowej „konsument ma prawo do kompletnej i jednoznacznej informacji w sprawach
mających istotne znaczenie dla zabezpieczenia jego interesu prawnego w warunkach
globalizacji (masowości) obrotu prawnego i wielości ofert na rynku, które nie zawsze
posługują się prawdziwymi i pełnymi informacjami, a niekiedy wprowadzają w błąd lub w
sposób ukryty godzą w indywidualny i zbiorowy interes konsumentów” (vide: wyrok Sądu
NajwyŜszego z 20.06.2006r., sygn. akt: III SK 7/2006). Podobne stanowisko zajął równieŜ
Sąd NajwyŜszy w wyroku z dnia 11.07.2002r. stwierdzając, Ŝe „zasób zrozumiałej, jasnej i
dostępnej informacji dla konsumenta spełnia niezbędne wymagania warunkujące moŜliwość
dokonywania przez niego zakłóconego i racjonalnego wyboru” (sygn. akt: I CKN 1319/00).
PowyŜszy obowiązek udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej
informacji wynika równieŜ z powszechnie akceptowanych i przyjętych w obrocie handlowych
dobrych obyczajów. Pojęcie to jest wprowadzone do systemu prawnego w postaci klauzuli
generalnej, odsyłającej do systemu ocen i norm pozaprawnych – dobrych obyczajów i
słusznych interesów konsumentów. Jak wskazuje doktryna i orzecznictwo, klauzule generalne
to przepisy prawne, „w których nie są dokładnie sprecyzowane wszystkie elementy składające
się na hipotezę czy dyspozycję normy prawnej, a ocena konkretnego stanu faktycznego zostaje
przerzucona na organ stosujący prawo” (vide: A. Wolter „Prawo cywilne. Zarys części
ogólnej” Warszawa 1986, str. 83) oraz, Ŝe „istotą i funkcją klauzul generalnych w prawie
cywilnym jest moŜliwość uwzględnienia w ocenie róŜnego rodzaju okoliczności faktycznych,
które nie mogą – w oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego – być według jakiegoś
schematu mającego walor bezwzględny oceniane raz na zawsze i w sposób jednakowy” (vide:
wyrok SN z dnia 29.03.1979 r., III CRN 59/79). Pojęcie dobrych obyczajów nie jest w prawie
zdefiniowane, ale podobnie jak zasady współŜycia społecznego, jest przedmiotem wielu
orzeczeń sądowych oraz opracowań doktryny. Wskazuje się w nich, Ŝe dobre obyczaje to
uczciwe zasady postępowania i ustalone zwyczaje w ujęciu etyczno-moralnym, a na ich treść
składają się elementy etyczne i socjologiczne kształtowane przez oceny moralne i społeczne

9
stanowiące uzupełnienie porządku prawnego (vide: m.in. R. Stefanicki „Dobre obyczaje w
prawie polskim” PPH 2002/5, M. Knypl, K. Trzciński „Znaczenie zwyczajów i dobrych
obyczajów w prawie cywilnym i handlowym” PPH 1997/8). W sposób jednoznaczny problem
ten zdefiniował M. Allerhand (vide: „Kodeks handlowy, Komentarz” Bielsko-Biała 1998, s.
356), stwierdzając, Ŝe „naruszenie zasad dobrych obyczajów oznacza zatem podejmowanie
takich działań przez przedsiębiorcę, które w obrocie handlowym uznawane są za nieetyczne”.
Reasumując, sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystujące niewiedzę,
brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania
zmierzające do dezinformacji i wywołania błędnego przekonania konsumenta lub nie
zapewniające rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Chodzi więc o działania potocznie
określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych w obrocie
gospodarczym standardów postępowania.
W przedmiotowej sprawie koniecznym stało się rozwaŜenie przez Prezesa UOKIK,
czy informowanie przez FHU Zielińscy s.c. konsumentów na wymienionych stronach
internetowych o moŜliwości darmowego pobrania programu do oglądania telewizji przez
Internet, podczas gdy pobranie takiego programu kosztuje w zaleŜności od formy płatności
0,61 zł albo 61,00 zł brutto, mogło naruszać dobre obyczaje i słuszne interesy konsumentów.
Przestrzeganie dobrych obyczajów w stosunkach z konsumentami jest szczególnie widoczne
w prawie zobowiązaniowym, gdzie powinno ono wyraŜać się „we właściwym informowaniu o
wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniu uprzywilejowanej pozycji
profesjonalisty przy zawieraniu umowy i jej realizacji, rzetelnym traktowaniu równorzędnego
partnera umowy. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami naleŜy uznać te działania
przedsiębiorcy, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego
przekonania u konsumenta, a takŜe wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności.” (vide: K.
Kohutek, M. Sieradzka „Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz.”,
Wolters Kluwer 2008, s. 588).
Z takim działaniem, naruszającym zarówno dobre obyczaje, słuszne interesy
konsumentów, jak i zasady współŜycia społecznego, mamy do czynienia w niniejszej sprawie,
w której konsument otrzymywał FHU Zielińscy s.c. informacje wprowadzające go błąd,
w świetle których przedsiębiorcy oferowali mu na swoich stronach internetowych:
www.i-telewizja.pl, www.i-televvizja.pl oraz http://espy.pl moŜliwość pobrania darmowego
programu umoŜliwiającego oglądania nieodpłatnie 600 kanałów telewizyjnych w Internecie.
W rzeczywistości tylko 15 do 20 kanałów moŜna było odbierać bezpłatnie, a za dostęp
do pozostałych - w zaleŜności od formy płatności - naleŜało zapłacić, bądź 0,61 zł brutto,
w ramach promocji, w przypadku płatności kartą albo przelewem za pośrednictwem strony
www.paypal.com, albo 61,00 zł brutto za pośrednictwem dwóch sms-ów po 30,50 zł kaŜdy.
Z ustaleń dokonanych przez Prezesa UOKIK wynika, Ŝe wobec trudności z dokonaniem
zapłaty kartą lub przelewem kwoty 0,61 zł, jedyną formą płatności była zapłata za pomocą
sms-ów Premium po 30,50 zł kaŜdy, których wysłanie umoŜliwiało aktywację kodu
i pobranie programu do oglądania kanałów telewizyjnych. Oznacza to, Ŝe informacje
zamieszczone na przedmiotowych stronach internetowych nie tylko nie informowały
o faktycznych kosztach zakupu usługi, ale wręcz przeciwnie wprowadzały, a przynajmniej
mogły wprowadzać, konsumentów w błąd poprzez zapisy sugerujące darmowy dostęp
do kanałów telewizyjnych. Podkreślić naleŜy, Ŝe informacja o płatnym charakterze usługi
pojawiała się dopiero po otwarciu kolejnych okien i linków, czego dowodem jest treść sms-a
zwrotnego: „pamiętaj, Ŝe dopiero drugi sms uprawnia do aktywacji kodu i pobrania plików.
Dziękujemy za skorzystanie z naszych usług , wydałeś 30,50 zł brutto. MNI Premium.pl”.

10
NiezaleŜnie od faktu naruszenia przez FHU Zielińscy s.c. powołanego wyŜej
obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, zamieszczenie
stronach internetowych: www.i-telewizja.pl, www.i-televvizja.pl oraz http://espy.pl
informacji opisanych w sentencji decyzji moŜe wprowadzać konsumentów błąd co do formy
prawnej prowadzonego przedsiębiorstwa oraz co do istotnych cech świadczenia oferowanego
przez FHU Zielińscy s.c. Takie działanie przedsiębiorców wobec konsumentów narusza
równieŜ art. 24 ust. 2 pkt 3 w/w ustawy o ochronie (…), albowiem stanowi nieuczciwą
praktykę rynkową w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r.
o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206) – zwanej
dalej „ustawą o przeciwdziałaniu (…)”. Zgodnie z tymi przepisami praktyka rynkowa
stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeŜeli jest sprzeczna z
dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub moŜe zniekształcić zachowanie
rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie
jej zawierania lub po jej zawarciu. Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się
w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd. Wprowadzenie błąd moŜe
nastąpić zarówno poprzez działanie (art. 5 ustawy), jeŜeli działanie to w jakikolwiek sposób
powoduje lub moŜe powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej
umowy, której inaczej by nie podjął, jak i zaniechanie (art. 6 ustawy), jeŜeli pomija istotne
informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy
i tym samym powoduje lub moŜe powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta
decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Stosownie do art. 5 ust 2 i 3 ustawy o
przeciwdziałaniu wprowadzającym w błąd działaniem moŜe być m.in. rozpowszechnianie
nieprawdziwych informacji, rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący
wprowadzać w błąd, które mogą dotyczyć cech produktu, przez który naleŜy rozumieć kaŜdy
towar lub usługę.
Przechodząc do oceny, czy działanie zachowanie FHU Zielińscy s.c. – polegające na
wprowadzeniu konsumentów w błąd co do ceny świadczonej usługi – stanowiło nieuczciwą
praktykę rynkową, naleŜy rozwaŜyć pojęcie „przeciętnego konsumenta” w odniesieniu do
którego powinna być dokonana ocena zachowania tych przedsiębiorców. Będące
przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia zachowanie przedsiębiorców powinno być zatem
oceniane z perspektywy przeciętnego konsumenta. Dla udzielenia odpowiedzi na powyŜej
postawione pytanie konieczna jest analiza definicji przeciętnego konsumenta zawarta art. 2
pkt 8 ustawy o przeciwdziałaniu (…), zgodnie z którą za przeciętnego konsumenta uwaŜa się
konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uwaŜny i ostroŜny; oceny
dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i
przynaleŜności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów. Przyjęty w ustawie
model przeciętnego konsumenta w pełni odzwierciedla stanowisko przyjęte w orzeczeniach
ETS, zgodnie z którym jest to osoba dostatecznie dobrze poinformowana, uwaŜna i ostroŜna.
Taki konsument posiada określony zasób informacji o otaczającej rzeczywistości i potrafi go
wykorzystać dokonując analizy przekazów rynkowych. Jest to konsument sceptyczny wobec
kierowanych do niego praktyk rynkowych, który umiejętnie korzysta ze stworzonych
moŜliwości wyboru. Sąd NajwyŜszy w wyroku z dnia 3.12.2003r. (sygn. akt: I CK 358/02)
wskazał, iŜ sama wysokość ceny nabywanego samochodu wyklucza potraktowanie nabywcy
jako nieostroŜnego konsumenta bezkrytycznie odnoszącego się do haseł reklamowych i nie
posiadającego podstawowych informacji, gdyŜ polski odbiorca reklamy w tym segmencie
rynku samochodowego posiadł juŜ umiejętność odczytywania informacji reklamowych.
Analogicznie Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, iŜ do kręgu adresatów reklamy „tanich
linii” lotniczych naleŜy zaliczyć osoby wykształcone, posiadające zasób wiedzy
i doświadczenia Ŝyciowego w zakresie funkcjonowania takiego rodzaju przedsiębiorców,

11
w tym zakupu biletów on-line, co odróŜnia ich od osób naleŜących do kręgu przeciętnych
konsumentów (vide: wyrok z dnia 6.12.2007r., sygn. akt VI ACa 842/07). Odnosząc
powyŜsze rozwaŜania do sytuacji zaistniałej w niniejszej sprawie podnieść naleŜy, iŜ rodzaj i
przeznaczenie usługi oferowanej przez FHU Zielińscy s.c. wskazuje, Ŝe nie jest ona
kierowana do jakiejś określonej, dającej się wyodrębnić grupy konsumentów - potencjalnie
kaŜdy człowiek ma potrzebę lub ochotę niezaleŜnie od wieku, wiedzy, stylu Ŝycia oraz statusu
majątkowego itp. pozyskać program umoŜliwiający oglądanie telewizji w Internecie.
Konstrukcję modelu przeciętnego konsumenta naleŜy zatem stworzyć bez odwoływania się
do przynaleŜności do szczególnej grupy konsumentów. Będzie to zatem konsument
dostatecznie dobrze poinformowany, uwaŜny i ostroŜny przy uwzględnieniu czynników
społecznych, kulturowych i językowych – charakterystycznych dla polskiego konsumenta.
W przedmiotowej sprawie FHU Zielińscy s.c. podjęli działania, które mogły
wprowadzać konsumentów w błąd co do ceny świadczonej przez siebie usługi. Zgodnie
z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu (…) praktykę rynkową uznaje się za działanie
wprowadzające w błąd, jeŜeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub moŜe
powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której
inaczej by nie podjął. Działanie wprowadzające w błąd – w świetle art. 5 ust. 2 pkt 2 tej
ustawy - moŜe polegać m.in. na rozpowszechnianiu prawdziwych informacji w sposób
mogący wprowadzać w błąd.
Stosowanie nieuczciwej praktyki rynkowej wprowadzającej w błąd przez działanie
musi w konsekwencji doprowadzić do podjęcia przez przeciętnego konsumenta decyzji
dotyczącej umowy. Osiągnięcie takiego skutku, tj. podjęcia przez konsumenta decyzji
dotyczącej zawarcia umowy jest związane z posiadaniem przez tę praktykę istotnej siły,
mogącej wywołać ten skutek. Prawne znaczenie z punktu widzenia kwalifikacji praktyki
rynkowej jako nieuczciwej ma zatem spowodowanie lub sama tylko potencjalna moŜliwość
podjęcia decyzji gospodarczej, której inaczej konsument by nie podjął. Praktyką
wprowadzającą w błąd jest zatem kaŜda praktyka, która w jakikolwiek sposób, w tym równieŜ
przez swoją formę, wywołuje skutek w postaci co najmniej moŜliwości wprowadzenia w błąd
przeciętnego konsumenta, do którego jest skierowana lub dociera, i która ze względu na swoją
zwodniczą naturę moŜe zniekształcić jego zachowanie rynkowe.
W przedmiotowej sprawie, analizowana praktyka mogła przyczynić się do
wywołania mylnego wyobraŜenia po stronie przeciętnego konsumenta. FHU Zielińscy s.c.
umieścili bowiem na stronach internetowych: www.i-telewizja.pl, www.i-televvizja.pl oraz
http://espy.pl następujące informacje:
- „Telewizja przez Internet za darmo. Chcesz oglądać za darmo telewizję przez Internet?
Nie kupuj plazmy:) Telewizja za darmo, bez abonamentu! Chcesz oglądać ponad 600
innych kanałów? - pobierz bezpłatny program!” oraz
- „Telewizja przez Internet za darmo. Nie wiesz jak oglądać telewizję przez Internet za
darmo? To proste – pobierz z tej strony darmowy TV Player bez logowania i instalacji.
Chcesz oglądać więcej kanałów? Pobierz bezpłatny program.”
Sugerowały one moŜliwość pobrania darmowego programu umoŜliwiającego oglądania
nieodpłatnie 600 kanałów telewizyjnych w Internecie. W rzeczywistości tylko 15 do 20
kanałów moŜna było odbierać bezpłatnie, a dostęp do pozostałych programów był moŜliwy
po pobraniu darmowego programu. Aktywując opcję „pobierz bezpłatny program”
otrzymywał informacja o treści: „Symboliczna opłata za aktualizację przeznaczona jest na
utrzymanie serwerów oraz kawę dla informatyków:) 50 groszy (0.61 zł z VAT) dokonując
płatności kartą kredytową lub przelewem. Aktualizację z Polski moŜesz równieŜ nabyć

12
wysyłając dwa smsy. Aby pobrać aktualizację z Polski wyślij SMS o treści: WDP.TELEWIZJA
pod numer 92552”. Dopiero na samym dole, najmniejszą czcionką na tejŜe stronie wskazał, iŜ
cena promocyjna dotyczy tylko płatności kartą. Opisana zatem cena sugerowało
konsumentom taką cenę za wysłanie smsa. Wnioski takie są tym bardziej uprawnione, gdyŜ
poszczególne komunikaty na stronie są rozmieszczone w takich sekwencjach i przy
zastosowaniu znacznych odstępów, co moŜe powodować, Ŝe konsument, czytając pierwszy
akapit, nawet nie podejrzewał, Ŝe wysłanie sms-a moŜe być droŜsze i Ŝe cena promocyjna
dotyczy jedynie płatności kartami kredytowymi. Sposób eksponowania informacji oraz ich
wyróŜnienie typograficzne mogło sugerować konsumentom, iŜ cena 50 groszy (0.61 zł z
VAT) dotyczy właśnie wysłania sms-a pod wyeksponowany numer, podczas gdy faktycznie
cena za wysłanie sms-a wynosiła 25 zł netto (30,50 zł brutto), a do otrzymania kodu dostępu
niezbędne było wysłanie dwóch sms-ów. Okolicznością wskazującym na stosowanie przez
FHU Zielińscy s.c. praktyki wprowadzającej konsumentów w błąd jest sposób wyświetlenia
informacji na stronie tak, Ŝe w pierwszej części wyświetla się jedynie informacja o moŜliwość
pobrania darmowego programu do odbioru kanałów telewizyjnych za 50 groszy (0.61 zł z
VAT) oraz wskazane zostały sposoby płatności, w tym przez wysłanie sms-a, a dalej dane
potrzebne do jego wysłania. Na tak dostępnym widoku ekranu brak było innych informacji.
Dopiero po znacznym odstępie i przesunięciu strony w dół ukazywały się dalsze informacje: o
rzeczywistych kosztach wysyłki sms-a, o tym, Ŝe do otrzymania kodu niezbędne jest wysłanie
dwóch sms-ów oraz o tym, Ŝe wskazana u góry strony cena jest ceną promocyjną i dotyczy
tylko płatności kartą kredytową.
PowyŜszy sposób przedstawiania informacji na stronach mógł wpływać na podjęcie
przez konsumenta decyzji o pobraniu darmowego programu do odbioru kanałów
telewizyjnych poprzez wysłanie dwóch sms-ów - w jego przekonaniu za łacznie 1,22 zł brutto
- której to decyzji nie podjąłby, gdyby znał rzeczywisty całkowity koszt pobrania tego
programu wynoszący 61 zł brutto. Taki sposób przedstawiania informacji o moŜliwości
odbioru 600 kanałów telewizyjnych oraz moŜliwości i cenie pobrania programu do ich
odbioru mogło się przyczynić - w ocenie Prezesa UOKiK- do mylnego przekonania
konsumentów o takim właśnie koszcie wysyłki sms-ów. Rozmieszczenie informacji na
stronie przesądza o braku transparentności oferty FHU Zielińscy s.c. Stanowisko to
potwierdza takŜe uzasadnienie wyroku SOKIK z dnia 19.05.2005r. (sygn. akt: XVII Ama
11/2004)., w którym Sąd uznał, Ŝe „na profesjonaliście ciąŜy szczególny obowiązek w
zakresie uwidaczniania informacji o cenie towarów” (sygn. akt: XVII Ama 11/2004).
Obowiązkowi przedsiębiorcy w zakresie podawania informacji dotyczących ceny towaru
zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa odpowiada bowiem prawo konsumentów do
poznania ceny.
Skutkiem wprowadzenia w błąd mogło być w przedmiotowej sprawie podjęcie przez
przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. JeŜeli
bowiem praktyka rynkowa wywołała lub mogła wywołać u przeciętnego konsumenta mylne,
czyli niezgodne z rzeczywistością wyobraŜenie o produkcie, które spowodowało (lub tylko
mogło spowodować) skutek w postaci podjęcia decyzji o zawarciu umowy i wysłaniu smsów,
to mamy do czynienia z praktyką rynkową wprowadzającą w błąd. Stosownie do treści
art. 5 ust.4 ustawy o przeciwdziałaniu (…) przy ocenie, czy praktyka rynkowa wprowadziła
w błąd przez działanie, naleŜy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności
wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji. Opisany szczegółowo
powyŜej sposób przedstawiania przez FHU Zielińscy s.c. informacji o moŜliwości korzystania
z oferowanej usługi w sposób jednoznaczny wskazuje na jego mylący konsumentów
charakter, wprowadzający ich w błąd co do ceny oferowanej usługi. Przyjąć zatem naleŜy,

13
iŜ wyŜej opisane działania spowodowały, iŜ przeciętny konsument, na ich skutek podjął (lub
mógł podjąć) decyzję dotyczącą umowy, której inaczej by nie podjął. Nie budzi bowiem
wątpliwości, iŜ sposób przekazywania informacji o cenie usługi przyczyniło się do wywołania
mylnego wyobraŜenia po stronie przeciętnego konsumenta, które nie było zgodne ze stanem
rzeczywistym, co potencjalnie lub realnie mogło wpłynąć na podjecie przez przeciętnego
konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której by nie podjął, jeśli nie doszłoby
do wprowadzenia w błąd. Mając powyŜsze na uwadze w ocenie Prezesa UOKIK informacja
dotycząca opłat została przekazana w sposób nierzetelny niejasny i niejednoznaczny,
co stanowi naruszenie art. 5 ust. 1 powołanej ustawy o przeciwdziałaniu (…).
Zgodnie z przepisem art. 13 ustawy o przeciwdziałaniu (…), cięŜar dowodu, Ŝe dana
praktyka rynkowa nie stanowi nieuczciwej praktyki wprowadzającej w błąd spoczywa
na przedsiębiorcy, któremu zarzuca się stosowanie nieuczciwej praktyki rynkowej. Oznacza
to, iŜ to na przedsiębiorcy spoczywa cięŜar dowodu, Ŝe zarzucana mu praktyka nie
wprowadza w błąd. Zarówno śaneta Zielińska, jak i Natan Zieliński, w odpowiedzi na
przedstawione im zarzuty nie udowodnili ani nawet nie wykazali, iŜ podejmowane przez nich
działania nie stanowią nieuczciwej praktyki wprowadzającej w błąd.
Dla oceny przedmiotowej sprawy nie ma znaczenia, podniesiona przez
przedsiębiorców okoliczność, Ŝe abonentem domen, autorem tekstów na stronach,
właścicielem konta paypal był Natan Zieliński. Działanie – będące przedmiotem zarzucanej
praktyki - miało miejsce w okresie kiedy przedsiębiorca Natan Zieliński był wspólnikiem
FHU Zielińscy s.c. Stroną umowy zawartej z MNI Premium S.A., której przedmiotem było
korzystanie z usługi SMS Premium była FHU Zielińscy s.c. i na jej rachunek bankowy
(konto) wpływały naleŜności z tego tytułu, z których następnie Spółka rozliczała się z MNI
Premium S.A. Podkreślenia wymaga, Ŝe zysk z tytułu SMS Premium obaj przedsiębiorcy, tj.
śaneta Zielińska i Natan Zieliński dzielili miedzy siebie w proporcji po 50%. Nadto naleŜy
zwrócić uwagę na regulację kodeksu cywilnego - mającą charakter iuris cogentis, tj. nie
podlegającą zmianie w drodze umowy stron - dotyczącą solidarnej odpowiedzialności
wspólników (art. 864 k.c.), niepodzielności majątku wspólnego w czasie trwania spółki (art.
863 k.c.). Nie ma zatem znaczenia w analizowanej sprawie okoliczność, który ze wspólników
dokonuje czynności prawnej, albowiem kaŜdy z nich jest uprawniony do prowadzenia spraw
spółki i kaŜdy odpowiada solidarnie za zobowiązania spółki.
Odnosząc się do drugiej przesłanki, tj. naruszenia zbiorowych interesów
konsumentów, stwierdzić naleŜy, iŜ ustawa o ochronie (...) nie definiuje pojęcia zbiorowego
interesu konsumentów, stwierdzając jedynie w treści art. 24 ust. 3, Ŝe nie jest nim suma
indywidualnych interesów konsumentów. W świetle - powołanego na początku uzasadnienia
prawnego niniejszej decyzji - art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie (...) naleŜy przyjąć, Ŝe ze
zbiorowymi interesami konsumentów mamy do czynienia wówczas, gdy działania
przedsiębiorcy są powszechne i mogą dotknąć kaŜdego potencjalnego klienta przedsiębiorcy
– czyli konsumenta. Stanowisko to potwierdzone zostało równieŜ w orzecznictwie Sądu
NajwyŜszego, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 12.09.2003r. (sygn.: I CKN 504/01)
stwierdził, iŜ nie jest zasadne uznawanie, Ŝe postępowanie z tytułu naruszenia ustawy
antymonopolowej moŜna wszczynać tylko wtedy, gdy zagroŜone są interesy wielu
odbiorców, a nie jest to moŜliwe w sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest tylko jeden konsument.
Wydawane orzeczenie ma bowiem wymiar znacznie szerszy, pełni takŜe funkcję
prewencyjną, słuŜy bowiem ochronie takŜe nieograniczonej liczby potencjalnych
konsumentów. Oceniane w niniejszej decyzji działania Spółki odnoszą się do wszystkich jego

14
aktualnych i przyszłych (potencjalnych) klientów, a zatem dotyczą zbiorowych interesów
konsumentów.
Uwzględniając powyŜszy wywód, organ antymonopolowy uznał, Ŝe zostały
spełnione wszystkie przesłanki konieczne do zakwalifikowania działań FHU Zielińscy s.c.
jako praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, określonej w art. 24 ust. 1 i 2 pkt
2 i 3 ustawy o ochronie (...). Stosownie do treści przepisu art. 27 ust. 1 i 2 tej ustawy
w przypadku gdy przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyki, o której mowa w art. 24,
Prezes UOKIK wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy
konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania. Mając na uwadze dokonane
ustalenia, zgodnie z którymi FHU Zielińscy s.c. naruszyła zbiorowe interesy konsumentów
oraz okoliczność, iŜ: w dniu 30.06.2010r. Natan Zieliński wystąpił z FHU Zielińscy s.c.
przenosząc na siebie jako przedsiębiorcę działającego pod firmą Pronatan z siedzibą
w Krakowie prawa i obowiązki wynikające z umowy z MNI Premium S.A., strony
internetowe: www.i-telewizja .pl i www.i-televvizja.pl są aktualnie administrowane przez
Pronatan, a w czerwcu 2010r. na tych stronach internetowych nie były juŜ rozpowszechniane
kwestionowane treści, orzeczono jak w pkt I sentencji.
Za datę zaniechania zarzucanych praktyk przyjęto 30 czerwca 2010r., tj. datę
wystąpienia Natana Zielińskiego ze FHU Zielińscy s.c.
Zgodnie z art.106 ust.1 pkt.4 ustawy o ochronie (…), organ antymonopolowy moŜe
nałoŜyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji karę pienięŜną w wysokości nie większej niŜ
10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałoŜenia kary,
jeŜeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie dopuścił się stosowania praktyki naruszającej
zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24. Z treści powyŜszego przepisu wynika,
iŜ w/w kara ma charakter fakultatywny, a zatem do Prezesa UOKIK naleŜy - w ramach
uznania administracyjnego - decyzja w sprawie zasadności nałoŜenie kary pienięŜnej w danej
sprawie. Wprawdzie ustawa o ochronie (…) nie zawiera katalogu przesłanek, od których
uzaleŜniona jest decyzja o nałoŜeniu kary, jednakŜe w jej art. 111 zostało wskazane,
Ŝe ustalając wysokość kary Prezes UOKIK winien wziąć pod uwagę w szczególności okres,
stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a takŜe uprzednie naruszenie
przepisów ustawy. Ustalając wysokość kary pienięŜnej w decyzjach stwierdzających
naruszenie zakazów określonych w ustawie o ochronie (…), naleŜy zatem uwzględnić wagę
tego naruszenia, rozmiar skutków stosowanej praktyki ograniczającej konkurencję, bądź
praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, jak równieŜ zaistniałe okoliczności
obciąŜające i łagodzące.
W niniejszej sprawie zastało udowodnione, Ŝe śaneta Zielińska i Natan Zieliński
działając pod firmą FHU Zielińscy s.c. dopuścili się naruszenia określonego w art. 24 ust. 1 i
art. 24 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy o ochronie (…) zakazu stosowania praktyki naruszającej
zbiorowe interesy konsumentów, w sposób określony w pkt I sentencji decyzji. Przy czym
charakter i uciąŜliwość tego naruszenia uzasadniają nałoŜenie na śanetę Zielińską i Natana
Zielińskiego kary pienięŜnej. Podkreślenia wymaga, Ŝe naruszenia przez przedsiębiorców
przepisów ustawy moŜe nastąpić zarówno umyślnie (tj., gdy przedsiębiorca miał taki zamiar),
jak teŜ i nieumyślnie (tj., gdy przedsiębiorca nie miał na celu podejmowania działań
sprzecznych z przepisami tej ustawy). Natomiast kara pienięŜna - zgodnie z cytowanym
wyŜej przepisem art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie (…) - moŜe zostać nałoŜona takŜe w

15
przypadku, gdy przedsiębiorca „choćby nieumyślnie” dopuścił się określonego jej przepisami
zakazanego działania. Oznacza to, Ŝe kara pienięŜna moŜe być nałoŜona takŜe w przypadku,
gdy po stronie przedsiębiorcy nie będzie występował element winy, rozumiany jako
świadomość bezprawności jego zachowania. Nakładając karę pienięŜną, Prezes UOKIK wziął
pod uwagę konieczność ustalenia, czy określone w tym przepisie naruszenie dokonane było
co najmniej nieumyślnie. Z tego względu, organ antymonopolowy wziął pod uwagę
całokształt okoliczności sprawy, które wskazywać mogą na nieumyślny charakter naruszenia
przez przedsiębiorców zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów. Opisane w niniejszej decyzji działania - podejmowane przez śanetę Zielińską i
Natana Zielińskiego w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej - powinny
były im się kojarzyć z nieuchronnością naruszenia zbiorowego interesu konsumentów. NaleŜy
jednak przyznać, Ŝe w zgromadzonym materiale dowodowym nie ma jednoznacznych
dowodów wyraźnej intencji przedsiębiorców naruszenia tych interesów. Zebrane w trakcie
niniejszego postępowania informacje mogą zatem wskazywać na wspomniane wyŜej
nieumyślne działanie. Pomimo tego – jak juŜ wcześniej sygnalizowano - samo stwierdzenie
nieumyślności zakwestionowanej praktyki daje podstawę do nałoŜenia na śanetę Zielińską
i Natana Zielińskiego kary pienięŜnej, o której mowa w art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy
o ochronie (…).
Kara nakładana przez Prezesa UOKIK na przedsiębiorcę, który dopuścił się
stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów słuŜy podkreśleniu
naganności ocenianego zachowania. Przedsiębiorca, jako profesjonalista powinna wiedzieć,
Ŝe zamieszczając informacje na ogólnie dostępnych stronach internetowych nie moŜe godzić
w interesy konsumentów. W analizowanym przypadku – w ocenie Prezesa UOKIK -
informacje odnośnie bezpłatnej usługi dostępu do powyŜej 20 kanałów telewizyjnych,
w przypadku kiedy usługa ta była płatne w zaleŜności od formy zapłaty 0,61 zł albo 61 zł
godziły w interes ekonomiczny konsumentów, którzy byli obciąŜani w opisanych wyŜej
przypadkach kosztami usługi. Orzeczona kara powinna stanowić dolegliwość dla uczestników
niniejszego postępowania, tak aby jej nałoŜenie skutkowało w przyszłości zapobieŜeniem
zaistnienia podobnych sytuacji. W opinii Prezesa UOKIK naleŜy podkreślić aspekt
edukacyjny i wychowawczy zastosowanego środka oraz wyrazić nadzieję, Ŝe odniesie on
spodziewany skutek na przyszłość. Poza wymiarem indywidualnym kary naleŜy zwrócić
uwagę na jej wymiar ogólny, funkcję odstraszającą i wychowawczą w stosunku do innych
uczestników rynku.
Mając na uwadze, Ŝe obaj przedsiębiorcy, tj. śaneta Zielińska i Natan Zieliński
uzyskali identyczny przychodów za rok 2009 w związku z prowadzeniem działalności pod
firmą FHU Zielińscy s.c., a jak wyŜej wskazano zgodnie z obowiązującymi przepisami
odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej jest solidarna obliczając karę dla obu
przedsiębiorców przyjęto identyczne czynniki dla ustalenia jej wysokości. Podstawą
obliczenia wysokości niniejszej kary był przychód osiągnięty przez kaŜdego
z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałoŜenia kary, tj. w 2009r.
Przychód osiągnięty przez kaŜdego z przedsiębiorców w roku 2009 wyniósł 2.075.411 zł,
w związku z czym maksymalna kara, jaka mogłaby w niniejszym przypadku zostać
wymierzona na kaŜdego z przedsiębiorców to 207.541 zł.
Ustalenie wysokości kary w analizowanej sprawie ma charakter wieloetapowy,
co spowodowane jest zaistnieniem licznych okoliczności mających wpływ na tę wysokość.
Przy ustaleniu niniejszej kary naleŜy rozwaŜyć wagę omawianego naruszenia, która winna
być ustalana przez pryzmat jego szkodliwości. Nie budzi wątpliwości, iŜ praktyki rynkowe

16
wprowadzające w błąd uznać naleŜy za szczególnie nieuczciwe, a co za tym idzie szkodliwe.
UwaŜa się bowiem, Ŝe to właśnie one najczęściej oddziaływają na sferę decyzyjną
konsumenta, prowadząc do zniekształcenia jego decyzji rynkowych. Wykluczają tym samym
moŜliwość podjęcia świadomej decyzji rynkowej przez konsumenta. Wprowadzenie w błąd
konsumentów co do ceny usługi miało zatem szczególną moc sterowania wyborem
konsumenta. ZwaŜyć przy tym naleŜy, iŜ cena stanowi essentialia negotii umowy o usługę
opisaną w niniejszej decyzji. W przedmiotowej sprawie stosowanie praktyki nastąpiło na
etapie zawierania kontraktu, albowiem inkryminowane zachowanie przedsiębiorcy miało
wpływ na zawarcie przez konsumenta umowy oraz jej treść. Praktyka była stosowana w
okresie od grudnia 2009. do 30 czerwca 2010r. Mając powyŜsze na uwadze, w oparciu o
wartość przychodu przypadającą na kaŜdego przedsiębiorcę, ustalono kwotę bazową dla
powyŜszego naruszenia w wysokości 0,6%, co stanowi kwotę kary w wysokości 12.452 zł. Po
ustaleniu kwoty bazowej przystąpiono do analizy, czy w niniejszej sprawie zaszły
okoliczności łagodzące i obciąŜające, które mogłyby mieć wpływ na wymiar kary. Do
okoliczności łagodzących, które wystąpiły w niniejszej sprawie zaliczono: fakt zaniechania
przez przedsiębiorców stosowania rozwaŜanych praktyk bezpośrednio po wszczęciu
postępowania wyjaśniającego. W związku z powyŜszym z tytułu występowania okoliczności
łagodzących kara została obniŜona o 30%. JednakŜe w niniejszej sprawie wystąpiły równieŜ
okoliczności obciąŜające w postaci: ogólnokrajowego zasięgu działania praktyki oraz
uzyskania przez przedsiębiorców znacznych korzyści w związku ze stosowaniem
stwierdzonej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Mając na uwadze
powyŜsze okoliczności obciąŜające kara została podwyŜszona o 40%. Całokształt tych
okoliczności łagodzących i obciąŜających skutkuje łącznym podwyŜszeniem kwoty bazowej o
10%. Obliczona w ten sposób kara pienięŜna z tytułu naruszenia art. 24 ust. 1 i 2 pkt. 2 i 3
ustawy o ochronie (…) w zakresie opisanym w pkt. I sentencji decyzji została określona w
wysokości 13.698 zł (słownie: trzynaście tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt osiem) dla
kaŜdego z przedsiębiorców, co stanowi 0,66% ich przychodu oraz 6,6% maksymalnego
wymiaru kary.
Nakładając niniejszą decyzją kary pienięŜne za naruszenie przepisów ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów organ antymonopolowy wziął pod uwagę, Ŝe mają one
charakter prewencyjny (mają zapobiegać podobnym naruszeniom w przyszłości i zniechęcać
do naruszania prawa) oraz represyjny (nakładane są za naruszenie ustawowych zakazów), zaś
zagroŜenie nimi, czyli potencjalna moŜliwość nałoŜenia kary przez Prezesa UOKIK, nadaje
im charakter dyscyplinujący (vide: wyrok SN z dnia 7.04.2004r., sygn. akt: III SK 31/04).
Biorąc od uwagę powyŜsze łączna kara pienięŜna nałoŜona na przedsiębiorców jest
adekwatna do okresu, stopnia oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentów. Decydując o nałoŜeniu kary pienięŜnej i jej wysokości wzięto
pod uwagę wszystkie wyŜej opisane okoliczności. Orzeczona kara powinna równieŜ stanowić
dolegliwość dla uczestnika niniejszego postępowania, tak, aby jej nałoŜenie skutkowało w
przyszłości zapobieŜeniem zaistnienia podobnych sytuacji. Z drugiej strony naleŜy teŜ
podkreślić wymiar edukacyjny i wychowawczy zastosowanej sankcji oraz wyrazić nadzieję,
Ŝe odniesie ona spodziewany skutek na przyszłość. Poza wymiarem indywidualnym kary,
naleŜy zwrócić uwagę na jej wymiar ogólny, funkcję odstraszającą i wychowawczą w
stosunku do innych uczestników rynku. Z tych teŜ względów orzeczono jak w pkt II i III
sentencji decyzji.
Zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy o ochronie (…) kary pienięŜne naleŜy uiścić
solidarnie w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji na konto Urzędu

17
Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawie: NBP O/O Warszawa 51 1010 1010 0078
7822 3100 0000.
Zgodnie z art. 80 ustawy o ochronie (…), Prezes UOKIK rozstrzyga o kosztach w
drodze postanowienia, które moŜe być zamieszczone w decyzji kończącej postępowanie,
natomiast w myśl art. 77 tej ustawy, jeŜeli w wyniku postępowania Prezes UOKIK stwierdził
naruszenie przepisów ustawy, przedsiębiorca, który dopuścił się tego naruszenia jest
zobowiązany ponieść koszty postępowania. Przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte z
urzędu, a w jego wyniku organ antymonopolowy w pkt I sentencji decyzji stwierdził
naruszenie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Kosztami postępowania
są wydatki związane z korespondencją prowadzoną przez Prezesa UOKIK ze stroną i w
związku z tym postanowiono obciąŜyć Przedsiębiorcę kosztami postępowania w wysokości
79,00 zł (słownie: siedemdziesiąt dziewięć złotych). Koszty niniejszego postępowania
przedsiębiorca obowiązany jest wpłacić na konto Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów w Warszawie: NBP O/O Warszawa 51 1010 1010 0078 7822 3100 0000.
Stosownie do treści art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie (…) w związku z art. 479 28 § 2
k.p.c. – od niniejszej decyzji przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie –
Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie dwutygodniowym od dnia jej
doręczenia, za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Delegatura w Krakowie (31-011 Kraków, Pl. Szczepański 5).
W przypadku jednak kwestionowania wyłącznie postanowienia o kosztach zawartego
w punkcie V niniejszej decyzji, stosownie do art. 81 ust. 5 ustawy o ochronie (…) oraz art.
479 32 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 264 § 2 k.p.a. w związku z art. 83 ustawy o ochronie (…),
przysługuje zaŜalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów, w terminie tygodniowym od dnia doręczenia niniejszej decyzji, za
pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w Krakowie
(31-011 Kraków, Pl. Szczepański 5).
Otrzymują:
1 x śaneta Zielińska, ul. Wyki 10B, 32-065 Krzeszowice
1 x Natan Zieliński, ul. Dunajewskiego 72/7, 32-064 Rudawa
1 x RKR a/a
z upowaŜnienia Prezesa
Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów
Dyrektor Delegatury
Leszek Piekarz