Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>PERISKOPI</strong><br />
Revistë mujore | Nr. 01 | Nëntor 2009<br />
Kampet e turpit<br />
1
2<br />
Sot e dhjetë vite<br />
rresht, mbi 700 romë,<br />
të ikur nga pjesë të<br />
ndryshme të Kosovës,<br />
mbetën të lënë në<br />
kampet në veri të<br />
Mitrovicës.<br />
Kampet e turpit<br />
Ndonëse u shpenzuan miliarda euro për<br />
nevoja humanitare, një nga problemet<br />
më rrëqethëse të Kosovës asnjëherë nuk<br />
u kualifikua si prioritet tek auroritetet<br />
ndërkombëtarë, organizatat e numërta<br />
humanitare, e lere me institucionet e<br />
Kosovës. Sot e dhjetë vite rresht, mbi 700<br />
romë, të ikur nga pjesë të ndryshme të<br />
Kosovës, mbetën të lënë në kampet në veri<br />
të Mitrovicës.<br />
Nuk mund të ketë një ilustrim më<br />
të drejtë të konceptit të mjerimit sesa<br />
imazhet e jetës së romëve në kampet e<br />
kontaminuara me plumb. Kampi në Cesmin<br />
Lug, ku jetojnë rreth 50 familje rome, ka<br />
një konsturkcion vargu ku barakat mbahen<br />
njëra në tjetrën. Të krijohet përshtypja se<br />
rrëzimi i një barake do t’shkaktonte një<br />
domino efekt fatal duke shembur për tokët<br />
tërë kampin.<br />
Familja Cakolli me nëntë anëtarët e saj<br />
që nga viti 2000 jeton në këtë kamp, ku<br />
OBSH-ja thotë se shkalla e kontaminimit<br />
me plumb është e patolerueshme.
“Mu djali 27 vjeçar m’ka vdekë prej<br />
plumbi, para pesë vjetëve ”, thotë Elez<br />
Cakolli. “Tonë jemi të sëmutë prej plumbit.<br />
S’ka ndihmesë, s’ka barna, s’ka kushte”.<br />
Gjatë kësaj periudhe janë ndërmarrë iniciativa,<br />
e realizuar projekte të shumta për<br />
riintegrimin e Romëve në shoqëri. Mirëpo<br />
kjo shumësi projektesh të pakoordinuara<br />
në vend të ofrimit të një zgjidhje për<br />
banorët e rrezikuar është shndërruar në një<br />
gjah fondesh për organizatat e shumta që<br />
operojnë në Kosovë. Në garë për të marrë<br />
primatin ndaj problemit të kampeve, në<br />
mënyrë paradoksale është vënë në rend të<br />
dytë thelbi i problemit. Dhe sot e kësaj dite<br />
derisa 700 romë vazhdojnë të rrezikohen<br />
nga helmimi me plumb, UNMIK-u, organizatat<br />
e ndryshme dhe, së fundmi, Qeveria e<br />
Kosovës vazhdojnë të gjuajnë përgjegjësinë<br />
te njëra tjera.<br />
Tani, Qeveria pretendon që zhvendosjen<br />
dhe integrimin e Romëve do ta trajtojë<br />
si prioritet të lartë duke marrë mbi vete<br />
përgjegjësinë e koordinimit të punëve<br />
rreth zhbërjes se kampeve. Premtimi më<br />
i ri u dha në fillim të këtij viti, kur Qeveria<br />
e Kosovës përfundimisht morri përsipër<br />
nga UNMIK-u përgjegjësitë e koordinimit<br />
të punëve rreth zhbërjes së kampeve dhe<br />
integrimit të romëve. Për të treguar se e<br />
ka “seriozisht”, kësaj radhe qeveria krijon<br />
një Komitet të veçantë për këtë çështje.<br />
Dhe përderisa zyrtarë qeveritar shprehen<br />
të prerë se ata janë zot shtëpie në këtë<br />
projekt, kjo nuk korrespondon me pjesëmarrjen<br />
në financimin e tij. Sot e kësaj dite<br />
as një cent nga buxheti i konsoliduar nuk<br />
është ndarë për zhvendosjen e romëve nga<br />
kampet në veri. Diç më dorëshlirë është<br />
treguar Komuna e Mitrovicës e cila gjatë<br />
kësaj vere ndau 10 hektar tokë në Mahallën<br />
e Romëve për ndërtim shtëpish. Në anën<br />
tjetër Khaldoun Sinno në emër të Komis-<br />
“Shpresojmë që ky projekt<br />
në një afat prej katër-pesë muajsh<br />
të jetë i realizueshëm dhe dy<br />
kampet në veri të mbyllen”, tha<br />
Shaip Muja në konferencën e<br />
Klubit për Politikë të Jashtme më<br />
26 Maj të këtij viti. Mirëpo, sot e<br />
kësaj dite, 6 muaj pas, kampet<br />
vazhdojnë të shërbejnë si strehë<br />
për qindra romë.<br />
ionit Evropian thotë se fondet eventuale<br />
për këtë projekt do ti menaxhonte vetë<br />
Komisioni.<br />
Shaip Muja, këshilltarë i kryeministrit<br />
Thaçi i emëruar si koordinatorë i projektit<br />
të zhbërjes së kampeve Rome, në maj të<br />
këtij viti premtoi se kampet do të mbyllen<br />
brenda tri-katër muajve dhe që qeveria<br />
lokale së bashku me qeverinë qendrore<br />
do të kujdesen që Romët të kenë strehim,<br />
shërbimin shëndetësor, shërbimin higjenik<br />
dhe edukimin.<br />
“Shpresojmë që ky projekt në një afat<br />
prej katër-pesë muajsh të jetë i realizueshëm<br />
dhe dy kampet në veri të mbyllen”,<br />
tha Shaip Muja në konferencën e Klubit<br />
për Politikë të Jashtme më 26 Maj të këtij<br />
viti. Mirëpo, sot e kësaj dite, 6 muaj pas,<br />
kampet vazhdojnë të shërbejnë si strehë<br />
për qindra romë. .<br />
Të krijuara me vendim të autoriteteve<br />
të Kombeve të Bashkuara si vendstrehim<br />
i disajavorë për romët e ikur, Cesmin Lug<br />
e Osterode mbeten turpi i përbashkët i<br />
shoqërisë kosovare dhe një sistemi të tërë<br />
ndërkombëtarë që operon në Kosovë.<br />
Kryeredaktor<br />
Ylli Hoxha<br />
Redaktore:<br />
Besa Luci<br />
Hulumtues:<br />
Driton Syla<br />
Fotografitë<br />
Ilir Bajraktari<br />
Dizajni<br />
trembelat.com<br />
Kontakti<br />
info@eklubi.eu<br />
+ 381 38 221 881<br />
3
4<br />
Historia e turpit<br />
Më 1999, pjesëtarët e komuniteteve pakicë<br />
me banim në Roma Mahallë qenë përndjekur<br />
nga shqiptarët për në veri. Ata u<br />
vendosën kryesisht në katër lokalitete:<br />
Zhitkovc, Kabllare, Leposaviç, dhe Cesmin<br />
Lug. Tri nga këto vendbanime shfrytëzoheshin<br />
si vend për deponinë e mbeturinave<br />
të shkritores së plumbit të Trepçës. Trupat<br />
Franceze të KFOR-it dhe administrata e<br />
UNMIK-ut, së bashku me UNHCR-in intervenuan<br />
atëkohë në krijimin e vend strehimeve<br />
të përkohshme që sot përmbyllin një<br />
dekadë të ekzistencës .<br />
Në një raport të UNMIK-ut të porositur<br />
nga Bernard Kushner në Nëntor të vitit<br />
2000, jepen të dhëna që konfirmojnë<br />
shkallën e lartë të kontaminimit me plumb<br />
në tërë rajonin e Mitrovicës, ndërsa në<br />
mostrat e gjakut të banorëve lokal shënohet<br />
prani e patolerueshme e plumbit.<br />
Pas shqyrtimit të analizave të gjakut<br />
të bëra mbi ushtarëve francez në vitin<br />
1999/2000 në Mitrovicë, administratori i<br />
atëhershëm i UNMIK-ut me një vendim të
prerë kishte ndërprerë punën në shkritoren<br />
e plumbit me arsyetimin se çdo punë<br />
e mëtutjeshme në këtë shkritore është e<br />
rrezikshme për jetën e banorëve të zonës.<br />
Organizata Botërore e Shëndetësisë i<br />
konsideron zonat ku janë vendosur kampet<br />
e romëve si zona me kontaminimin më të<br />
lartë nga plumbi në tërë rajonin e Mitrovicës.<br />
Që nga viti 2004 OBSH-ja publikisht<br />
thërret për zhvendosjen e personave që<br />
ende jetojnë në kampe ndërsa posaçërisht<br />
vinte theksin në mbylljen e kampeve në<br />
Kabllare, Zhitkovc dhe Cesmin Lug si dhe<br />
deklarimin e kësaj zone si të rrezikshme<br />
për jetë.<br />
UNMIK-ut iu deshën pesë vite kohë dhe<br />
një duzinë presionesh të jashtme para se të<br />
vendosë mbylljen e kampeve në Zhitkovc<br />
dhe Kabllare për ti zhvendosur banorët<br />
e tyre në bazën e zbrazët ushtarake të<br />
trupave franceze të KFOR-it, në Osterode.<br />
Megjithatë, banorët e kampeve nuk kanë<br />
mundur të i shmangen helmimit nga<br />
plumbi, që sipas një raporti të OBSH-së<br />
rezultonte të jetë deri në 10 herë më i lartë<br />
se shkalla e lejuar.<br />
Në anën tjetër, banorët e Cesmin Lug<br />
hezituan të zhvendosen në këtë vendbanim<br />
të përkohshëm duke e konsideruar<br />
këtë kërkesë si absurde, pasiqë kampi në<br />
Osterode ishte vetëm 150 metra larg barakave<br />
të tyre dhe kishte shkallë të përafërt<br />
të kontaminimit.<br />
Zyrtarja e OBSH-së sqaron për Periskop<br />
se mungesa e kushteve higjienike, banimi<br />
në baraka, veshmbathja joadekuate, qasja<br />
në mbeturina metalesh si dhe ushqimi jo<br />
adekuat janë faktorë të rëndësishëm, që<br />
rrisin lëndueshmërinë e banorëve të Cesmin<br />
Lug dhe Osterode ndaj kontaminimit.<br />
Ndonëse kemi edhe zona tjera në Mitrovicë<br />
ku kontaminimi është i lartë, kushtet e<br />
jetës janë ato që bëjnë ndryshimin andaj<br />
Në një raport të UNMIK-ut<br />
të porositur nga Bernard<br />
Kushner në Nëntor të vitit<br />
2000, jepen të dhëna që konfirmojnë<br />
shkallën e lartë të<br />
kontaminimit me plumb në tërë<br />
rajonin e Mitrovicës, ndërsa në<br />
mostrat e gjakut të banorëve<br />
lokal shënohet prani e<br />
patolerueshme e plumbit.<br />
prania e plumbit në mostrat e gjakut të<br />
romëve nga këto kampe rezulton të jetë<br />
më e lartë.<br />
Sipas Human Rights Watch mungesa e<br />
autopsisë të personave të vdekur nuk na<br />
lejon të nxjerrim përfundim se arsyeja e<br />
vdekjes së banorëve të kampeve në veri<br />
është helmimi me plumb por gjithsesi<br />
tërheq vërejtjen për një mundësi të tillë.<br />
Autopsia e një fëmiu romë që kishte vdekur<br />
ne Kabllare flet për dëmtim organesh nga<br />
helmimi andaj kjo organizatë rekomandon<br />
evakuimin e menjëhershëm të banorëve të<br />
kampeve në veri.<br />
5
6<br />
Mbyllja e kampeve<br />
të turpit<br />
Në vitet 2004 UNMIK-u krijoi një panel<br />
për të kërkuar ndihmë për zgjidhjen e<br />
çështjes se kampeve, me ç’rast Qeveria<br />
Norvegjeze morri përsipër një pjesë të<br />
investimit . Përmes Norvegian Church Aid<br />
(NCA) fillimisht financoi mirëmbajtjen e<br />
kampeve dhe e morri përsipër sigurimin<br />
e një vakti ushqimi sa më cilësorë për<br />
banorët.<br />
Një taks force e krijuar nga UNMIK-u<br />
në vitin 2005 planifikon zhvendosjen e<br />
banorëve të kampeve në Roma Mahallë.<br />
NCA morri për sipër ndërtimin e gjashtë<br />
blloqeve banesore ndërsa Danish Refugee<br />
Council ndërtoi 57 shtëpi në këtë pjesë të<br />
Mitrovicës. Nga romët që duhej zhvendosur<br />
prej kampeve të veriut deri sot<br />
rreth 108 familje janë vendosur në këto<br />
ndërtesa ndërsa 150 familje tjera vazhdojnë<br />
të presin në ankth.<br />
Integrimi në pjesën jugore të qytetit<br />
nuk ishte i lehtë. Varësia nga ndihmat<br />
e shtetit serb, shkollimi i fëmijëve në<br />
gjuhën serbe, pengesat për të gjetur një
punë cilësohen të jenë problemet madhore<br />
të këtij komuniteti. Qazim Gushani<br />
përfaqësues i lagjes, thotë se shumica<br />
dërmuese e banorëve në Roma Mahallë<br />
janë të papunë ndërsa tregu i tyre i punës<br />
kryesisht ishte në pjesën veriore, ku angazhoheshin<br />
si punëtorë krahu.<br />
Një pjesë e fondeve norvegjeze u<br />
alokuan në projektin “Hoteli Industrial’<br />
që parashihte krijimin e hapësirave ku<br />
banorët e lagjeve mund të ushtornin zanatetet<br />
e tyre. Kontejner të përdorur ishin<br />
vendosur në një pjesë të lagjes, në tentativë<br />
për të nxitur afarizmin e banorëve.<br />
Nga ajo që pamë, kjo ide nuk duket se<br />
do t’zbuste ndjeshëm gjendjen e rëndë<br />
ekonomike të këtij komuniteti.<br />
Që nga viti 2008, NCA transformoi programin<br />
e saj në Kosovo Agency for Advocay<br />
and Development, KAAD, si agjencion<br />
brenda Ministrisë për Kthim dhe Komunitete,<br />
e cila morri përsipër mirëmbajtjen<br />
dhe trajtimin e kampeve në Osterode dhe<br />
Cesmin Lug.<br />
“Ndërkohë, një ndër arsyjet e tërheqjes<br />
së NAC pas ndërtimit e bllokut të fundit<br />
banesorë ishte edhe pakënaqësia me<br />
përkushtimin të Qeverisë së Kosovës për<br />
të ndërhyrë politikisht dhe finaciarisht në<br />
përmirësimin e kësaj gjendje.<br />
“Ne ishim në Mahallën e Romëve, aty<br />
nuk ishte edhe gjendja shumë e mirë”, tha<br />
Agon Maliqi, zyrtar i ambasadës norvegjeze.<br />
“Banesat nuk janë t’u u mirëmbajte<br />
dhe nuk mendoj se duhet fajësu vetëm<br />
komuniteti romë për këto punë... Banesat<br />
janë ndërtu sipas standardeve por<br />
askush nuk kujdeset për to” thotë Maliqi<br />
Ai habitej me faktin si një kompani e<br />
pastrimit të qytetit përzgjedhë banorët e<br />
mahallës së romëve për ta treguar rigorozitetin<br />
në inkasim duke shndërruar lagjen<br />
në një deponi të madhe mbeturinash.<br />
DEPORTIMET<br />
Si për ironi Republika Federale e<br />
Gjermanisë po këmbëngulë që me<br />
Qeverinë e Kosovës të nënshkruaj<br />
marrëveshjen e riatdhesimit. Një<br />
marrëveshje ende e panënshkruar,<br />
por e dakorduar mes dy palëve,<br />
nënkupton deportimin e së paku 12<br />
mijë romëve që aktualisht jetojnë<br />
në Gjermani, por nuk përmbushin<br />
kriteret për qëndrim. Një zyrtar i<br />
lartë i MPB-së në Kosovë konfirmon<br />
se Qeveria e Kosovës është nën presionin<br />
gjerman për nënshkrimin e<br />
kësaj marrëveshje ndërsa mohon që<br />
ndokush ndonjëherë të ketë shprehur<br />
brengën për mungesë të kapaciteteve<br />
për ti akomoduar në Kosovë<br />
këta të ikur. Një sistem administrimi<br />
që për tetë vite nuk zgjidhë problemin<br />
e 700 banorëve të rrezikuar nga<br />
kontaminimi me plumb vështirë se<br />
mund të konsiderohet i kualifikuar<br />
për të menaxhuar fatet e 12 mijë<br />
hallexhinjve. Vendimi për të vazhduar<br />
me këto deportime do të ishte<br />
poaq i turpshëm.<br />
7
8<br />
Sfidat e<br />
sotme<br />
Ndërkohe, Komiteti i Qeverisë së<br />
Kosovës që ka nisë punën në pranverë<br />
të këtij viti pretendon se tash e tutje<br />
do ti merr pejtë në duart e veta duke<br />
menaxhuar me rigorozitet të gjithë<br />
procesin e investimeve në projektin e<br />
zhvendosjes së romëve. Kryetari i këtij<br />
komitetit njëherit bashkëpunëtor i<br />
ngushtë i kryeministrit Thaçi premton<br />
se do të vendosë rregull në atë se si dhe<br />
ku do të alokohen mjetet për zhbërjen<br />
e kampeve. Derisa në maj të këtij viti,<br />
i njëjti jepte afat prej 4-5 muajsh për<br />
Imazhi<br />
i turpit<br />
Çështja e kampeve rome nuk ka<br />
kaluar pa zhurmë as në mediat e<br />
mëdha botërore. Janë jo të pakta<br />
raportet e medieve botërore ku Kosova<br />
paraqitjet në kontekst të shkeljes së<br />
drejtave të njeriut. Përkundër adoptimit<br />
të një pakoje kushtetuese bukur të<br />
avancuar për të drejtat e komunitetit<br />
romë Kosova përmes kampeve në veri<br />
ka fituar një nam të kec.<br />
mbylljen e kampeve tani ai thotë se<br />
afati real do të ishte vjeshta e vitit 2010.<br />
I pyetur nëse e shihte të arsyeshme<br />
ndarjen e ndonjë fondi nga buxheti i<br />
konsoliduar për mbylljen më të shpejtë<br />
të këtij problemi, Shaip Muja, thekson<br />
se Qeveria e Kosovës ka edhe shumë<br />
probleme tjera më prioritare.<br />
Në anën tjetër USAID këtë vit ndau<br />
rreth 5 milionë Euro për ndërtimin<br />
e edhe 50 shtëpive në Mahallën e<br />
Romëve. Përmes Mercy Corps planifikohet<br />
ndërtimi i një kompleksi banimi në<br />
tokën që është ndarë nga ana e Asamblesë<br />
Komunale të Mitrovicës. Sipas<br />
zyrtarëve të Mercy Corps, prioritet do ti<br />
jipet familjeve të vendosura në Cesmin<br />
Lug, ndërsa familjet e mbetura do të zhvendoset<br />
përkohësisht në Osterode që<br />
ofron kushte diç më të mira banimi. Që<br />
ky projekt të përmbyllet nevojitet edhe<br />
një fond për ndërtimin e 80 shtëpive<br />
Kryetari i bordit të KPJ-së Veton<br />
Surroi thekson se “pakoja e<br />
komuniteteve ka nxitur përkrahje<br />
ndërkombëtare në procesin e pavarësimit<br />
të vendit por kjo përkrahje<br />
ndërkombëtare është njëherit edhe<br />
një lloj obligimi sepse përkrahja e cila<br />
i jepet Kosovës nga ana e bashkësisë<br />
ndërkombëtare është e kushtëzuar”<br />
Raporti më i ri i Human Rights<br />
Watch, i publikuar në qershor 2009, ka<br />
vendosur shoqrinë kosovare në bankën<br />
e të akuzuarve për shkelje të drejtave<br />
të komunitetit romë. Në këtë raport<br />
Kosova spikatet për keqtrajtim dhe<br />
neglizhencën që institucionet vendore<br />
tregojnë ndaj këtij minoriteti. Ndonëse<br />
një pjesë e kritikave botërore i<br />
tjera për të cilat tanimë ekzistonë tokë<br />
e dedikuar.<br />
Zyrtari i komisionit evropian Khaldoun<br />
Sinno tha se ky institucion është<br />
duke shqyrtuar mundësinë e ndarjes së<br />
një fondi për këtë projekt porse ende<br />
nuk ka një vendim zyrtarë. “Një gjë<br />
mund të ju sigurojë, se çdo projekt që<br />
do të financohej nga Bashkimi Evropian<br />
do të udhëhiqej dhe zbatohej nga<br />
askush tjetër pos nga BE- ja” thotë<br />
Sinno.<br />
Ndonëse ekspertë të shoqërisë civile<br />
theksojnë se paratë nuk janë pengesa<br />
kryesore për zgjidhjen e problemit të<br />
kampeve dhe problemin ia adresojnë<br />
vullnetit politik, HRW i rekomandon<br />
Qeverisë së Kosovës dhe Komisionit<br />
Evropian të tregohen më dorëshlirë ku<br />
vije puna tek financimet për zgjidhjen e<br />
këtij problemi.<br />
adresohen prezencës ndërkombëtare<br />
në Kosovë efektet anësore dëmtojnë<br />
përpjekjet e Kosovës për të projektuar<br />
një imazh të shoqërie multietnike dhe<br />
të përgjegjshme ndaj komuniteteve<br />
pakicë. Raporti “shokues” që nxjerr në<br />
shesh “kushtet dëshpëruese në të cilat<br />
jeton një nga pakicat më të shkeluara<br />
të Evropës” ka rihapur diskutimin e<br />
mungesës së vullnetit politik në Kosovë<br />
për adresimin e këtij problemi.<br />
Kosova në pretendimet e saj për<br />
tu bërë anëtare e re e bashkësisë<br />
ndërkombëtare do të jetë e kontestuar<br />
moralisht përderisa problemi i romëve<br />
në veri mbetet i pazgjidhur. Madje ky<br />
problem rrezikon të shndërrohet në një<br />
thembër akili për Kosovën.
“Harta e shkallës<br />
së kontaminimit me<br />
plumb të tokës në<br />
rajonin e Mitrovicës.<br />
bazuar në të dhënat e<br />
Organizatës Botërore<br />
të Shëndetësisë.”<br />
Cesmin Lug<br />
9
10<br />
PESE PERSONALITETET<br />
E ZGJEDHJEVE 2009<br />
Objektivi i periskopit megjithatë nuk arriti ti shmanget zgjedhjeve lokale ne Kosove. Ndër mijëra<br />
garues ekipi i Periskopit ka identifikuar pesë personalitetet më me ndikim të kësaj gare. Vlerësimi<br />
është bazuar në rezultatet e arritura nga kandidatët, cilësinë e ofertës, performancës së tyre, aftësisë<br />
për të avancuar kualitetin e garës, shkallën e befasisë dhe reperkusionet e aktivizimit të tyre. Kriter i<br />
rëndësishëm ka qenë edhe shkalla e vështirësisë me të cilat është përballur kandidati. Nga kandidatët<br />
e shumtë për kryetarë komunash Periskopi me shumë telashe ka arritur ta filtrojë emrat e pesë kandidatët<br />
që shënjuan këto zgjedhje.<br />
Vendi i pestë - Bajrush Xhemajlit<br />
I rehabilituar rishtazi nga një aksident<br />
trafiku Bajrush Xhemajli arriti të<br />
impresionojë me formën e mirë fizike<br />
dhe kondicionin. Ndonëse në pritje të<br />
aktakuzës për vrasje në aksident,<br />
kandidati i PDK-së për kryetar të<br />
Ferizajt për asnjë çast nuk u zmbraps<br />
nga lufta për ta ruajtur postin e<br />
kryetarit të Komunës. Brenda 30 ditësh ai garoi burrërish,<br />
u përball me kundërkandidatët në çdo debat, përshkoi<br />
komunën cep më cep. Kjo i solli mbi 50 % të votave të<br />
ferizajasve dhe siguroi fitoren e vetme për Partinë<br />
Demokratike të Kosovës në një qendër rajonale .<br />
“I dënuar me 22 vjet burg për motive politike dhe 14 vjet<br />
të mbajtura” është fjalia e parë, rrjedhimisht më e çmuara<br />
e CV-së së kandidatit te PDK-së për kryetar të Ferizajt. Se<br />
a do ti pasurojë këto kredenciale kryetari Xhemajli brenda<br />
këtij mandati mbetet të shihet.<br />
Vendi i katërt - Mimoza Kusari Lila<br />
“E re, karizmatike dhe elokuente”<br />
kandidatja e AKR-së Mimoza Kusari<br />
Lila përpak sa nuk u bë kryetare e<br />
Gjakovës. Pal Lekaj që cilësohej favorit<br />
i kësaj gare iu deshtë që bukur mirë të<br />
djersitet në ballafaqim me Mimozën.<br />
Disa thonë se ishte Lekaj e jo Kusari<br />
Lila ai që arriti ta deshifroj si duhet<br />
mesazhin parazgjedhor të ambasadorit Dell, i cili dy ditë<br />
para zgjedhjeve tha se humbësit po ngritin dyshime për<br />
manipulim te procesit. Mimoza u bë arsye që edhe njëherë,<br />
20 vite pas rënies së Murit të Berlinit, ti shohim në rrugë<br />
mijëra qytetarë duke kërkuar demokraci. Anash kësaj ajo<br />
paraqiti një program çfarë nuk arritëm ta gjejmë tek<br />
kandidatët tjerë - jo vetëm në Gjakovë por në tërë Kosovën<br />
– dhe imponoi një kualitet të ri në garën zgjedhore. Për<br />
këtë Periskopi e renditë Mimoza Kusar Lila në 5 personalitetet<br />
që i dhanë kësaj fushate.
Vendi i tretë - Rufki Suma<br />
Hyri në garë i pavërejtur, pa përkrahje<br />
të ndonjë subjekti politik, por siç thotë<br />
vetë “me kërkesë të qytetarëve të<br />
Hanit të Elezit”. Komandant i Brigadës<br />
164 Gafur Loku dhe i batalionit së<br />
Xhenios të TMK-së, drejtor për<br />
shëndetësi në komunën e tij, kandidati<br />
i pavarur Rufki Suma la me gojë hapur<br />
oponentët kur u rëndit i pari në garën për kryetar të Hanit<br />
të Elezit. I ikur nga radhët e PDK-së, për një kohë të<br />
shkurtë arriti ta mobilizojë tërë spektrin opozitar ne Hanin<br />
e Elezit. Rufki Suma do të jetë inspirim për veprimet e<br />
“donkishotëve” tjerë në skenën politike. Periskopi e renditë<br />
të tretin njeri për nga ndikimi në këto zgjedhje.<br />
Vendi i dytë – Blerim Kuçi<br />
LDK do të jetë pishman që lejoi ikjen<br />
nga radhët e saj të shefit ekzekutiv,<br />
Blerim Kuçi. Rezultatet e Kuçit në AAK<br />
dolën të janë impresive. Kuçi u rendit i<br />
pari në garën për kryetar të Suharekës<br />
me 8959 vota ndërsa udhëhoqi partinë e<br />
tij në pesëfishimin e votave në këtë<br />
komunë (nga 1237 sa kishte në vitin<br />
2007 në 6538 vota në vitin 2009). Rritja e AAK-së në nivel<br />
kombëtar mund ti adresohet si sukses edhe Blerim Kuçit.<br />
Mirëpo Periskopi e vlerëson këtë kandidat për një të arritur<br />
tjetër. Ai bëri precedanin e parë në këto zgjedhje duke e<br />
eliminuar nga gara me votë të qytetarëve kryetarin në fuqi.<br />
Blerim Kuçi me rezultat zgjedhor arriti të marshoi mbi<br />
kështjellën deri tani të papushtuar të LDK-së.<br />
Vendi i parë – Astrit Salihu<br />
Ndoshta ju duket e pakuptimtë por kandidati më i rëndësishëm<br />
i kësaj fushate rezultoi të jetë ai i i PDK-së për<br />
kryetar të Prishtinës. Me një fushatë agresive dhe plot<br />
negativitet ndaj kryetarit aktual të Prishtinës, në formë<br />
krejtësisht të pavetëdijshme ndikoi në ndryshimet më të<br />
mëdha të skenës politike në Kosovë. Ndër tri “të arriturat”<br />
kryesore të Astiri Salihut Periskopi renditë deklarimin<br />
plebishitar të qytetarëve të Prishtinës në krah të Isa Mustafës<br />
dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës. Me kontribut<br />
të Astrit Salihut, i cili arriti më mirë se kushdo tjetër ti<br />
mobilizojë kundërshtarët e partisë së tij, Isa Musatafa doli<br />
i befasuar nga përkrahja që gjeti në Prishtinë ndërsa LDK<br />
u rriti për së paku 12 mijë vota. Ai duke u antagonizuar<br />
me Isë Mustafën ndikojë pavetëdijshëm në promovimin<br />
e kundërshtarit të tij si favorit për pozitën e kryetarit të<br />
LDK-së, një sfidë që dukej e patejkalueshme për një parti<br />
të dërmuar nga përçarjet e brendshme. Dhe së fundmi por<br />
jo për nga rëndësia Astrit Salihu ndezi shkëndijat e para të<br />
një krize qeveritare. Këtë krizë na e paralajmëroi Isa Mustafa<br />
me deklaratën e famshme “Ky koalicion se ka gjatë”.<br />
Eho-t e kësaj deklarate dëgjohen sot e kësaj dite.<br />
11
12<br />
Klubi për Politikë të Jashtme është<br />
organizatë joqeveritare e cila<br />
mbledh rreth vetes intelektual,<br />
politikan dhe aktivistë te shquar te<br />
shoqërisë civile, qe tregojnë afinitet<br />
ne politike te jashtme. Klubi ka<br />
për qëllim që përmes një debati<br />
intelektual të kontribuojë permes<br />
rekomandimeve në gjenerimin e<br />
politikave të jashtme të Kosovës,<br />
në funksion të paqes ne Kosove,<br />
rajon dhe botë. Klubi gjeneron<br />
debate, i analizon zhvillimet dhe<br />
jep rekomandime për politiken e<br />
jashtme të Kosovës; përqendrohet<br />
në analizimin e trendeve globale te<br />
cilat kane ndikim në përditshmërinë<br />
politiko-ekonomike në Kosovë<br />
si dhe në hulumtimin e mundësive<br />
që i ofrohen Kosovës në një botë në<br />
integrim. Klubi do të përpiqet që të<br />
sjell në vëmendje debatet aktuale<br />
botërore në opinionin Kosovar dhe<br />
të tërheqë vëmendjen për hapat e<br />
domosdoshëm të politikës kosovare<br />
karshi këtyre zhvillimeve.<br />
Klubi përmes aktiviteteve të tij dhe<br />
një debati intensiv do të gjeneroje<br />
rekomandime dhe programe lidhur<br />
me proceset integruese rajonale,<br />
evropiane dhe globale, në veçanti<br />
në procesin e integrimit në BE dhe<br />
NATO, të cilat i vihen në dispozicion<br />
institucioneve te Kosovës.<br />
Fokus i veçantë i organizatës do<br />
të jetë zhvillimi i një debati mbi<br />
veprimet imediate që Institucionet<br />
e Kosovës duhet t’i ndërmarrin në<br />
rrafshin diplomatik në funksion<br />
të njohjes së Kosovës nga shtet<br />
anëtare të OKB-së, si dhe pranimit<br />
të Kosovës në organizatat ndërkombëtare,<br />
siç është OKB-ja, KE-ja,<br />
OSBE-ja, Banka Botërore, IMF,<br />
Organizata e Konferencës Islamike,<br />
Komiteti Olimpik etj. Klubi do të<br />
ketë për synim që të nxis një debat<br />
të tillë përderisa nuk arrihet njohja<br />
e Kosovës nga shumica e vendeve<br />
botërore dhe pranimi i saj si anëtare<br />
e organizatave të lartpërmendura.<br />
Bordi Klubit: Veton Surroi (Kryetar),<br />
Zejnulla Gruda, Venera Hajrullahu,<br />
Leonora Kryeziu, Valon Murati,<br />
Xhabir Hamiti and Ylli Hoxha (Drejtor<br />
Ekzekutiv).<br />
Këshilli Programor i Klubit: Vlora<br />
Çitaku, Bujar Bukoshi, Ardian Gjini,<br />
Sadik Idriz, Ibrahim Gashi, Robert<br />
Muharremi, Mimoza Kusari, Naser<br />
Rugova, Lulezim Peci, Luan Sllaku,<br />
Ilir Dugolli, Haki Abazi, Fatmir Aliu,<br />
Arjeta Emra, Antigona Baxhaku,<br />
Gëzim Salihu, Erolld Belegu, Fatmir<br />
Gashi dhe Agim Zogaj.<br />
PERSONELI I KLUBIT:<br />
Ylli Hoxha (Drejtor Ekzekutiv), Venhar<br />
Nushi (Zyrtar Ekzekutiv), Kushtrim<br />
Dumoshi (Zyrtar Ekzekutiv),<br />
Rrahim Sejdiu (Drejtor I Financave)<br />
Seher Tortoshi (Asistente)<br />
Klubi për Politikë të Jashtme | + 381 38 551 881 | info@eklubi.eu