Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
GEZOND ETEN: ZO DOE JE DAT<br />
TIPS VOOR JOU EN JE CLIËNTEN<br />
Gezonde voeding<br />
1
2 Gezonde voeding<br />
Gezond eten, zo doe je dat<br />
Met Planetree werken we aan drie belangrijke doe-<br />
len: betere <strong>zorg</strong>, helende omgeving en een gezonde<br />
organisatie. die doelen bereiken we in twaalf stappen.<br />
Stappen die laten zien wat onze cliënten en wij<br />
belangrijk vinden als het om <strong>zorg</strong> gaat. daar werken<br />
we iedere dag aan. zo houden we <strong>Fatima</strong> <strong>zorg</strong> en de<br />
mensen in en om <strong>Fatima</strong> <strong>zorg</strong>, zo tevreden en gezond<br />
mogelijk.<br />
Componenten Team Gezonde Voeding<br />
Vanuit de Planetree gedachte dat gezonde voeding<br />
hoort bij mensgerichte <strong>zorg</strong> presenteert het componententeam<br />
Gezonde Voeding een complete set<br />
hulpmiddelen voor het maken van gezonde keuzes<br />
voor en met je cliënten. deze folder is een onderdeel<br />
van de speciale ‘gezondheidskit’ die elke groep binnen<br />
<strong>Fatima</strong> <strong>zorg</strong> via de clustermanagers uitgereikt<br />
heeft gekregen.
Gezond eten,<br />
hoe doe je dat?<br />
We weten het allemaal. Gezond eten, drinken en bewegen is goed voor je lijf. toch neemt het aantal<br />
mensen met overgewicht nog steeds toe. zeker ook bij mensen met een verstandelijke beperking.<br />
We eten vaak meer dan ons lichaam nodig heeft en we eten we ook steeds meer suikers en<br />
vetten. zonder dat we het willen, dragen we onze ongezonde eetgewoontes over op onze cliënten.<br />
Als je voor jezelf en je cliënten een goede keuze wilt maken, moet<br />
je om te beginnen weten wat je eet. Daarom bieden we je deze<br />
folder met informatie over gezonde voeding aan. Zodat je weet<br />
waarvoor je kiest. Deze folder is ook een uitnodiging om bewust<br />
stil te staan bij je eigen eetgewoontes en die van je cliënten.<br />
Want wil je gedrag veranderen, dan moet je eerst weten wat<br />
de vaste gewoontes zijn tijdens de verschillende maaltijden<br />
van de dag en tussendoor. Heb je die eetgewoontes<br />
eenmaal in beeld, dan kun je bewust andere keuzes maken<br />
die beter zijn voor jouw gezondheid en die van je<br />
cliënten. Tot slot geven we je in deze folder tips over hoe<br />
je cliënten kunt verleiden om met plezier gezond te eten.<br />
Vanuit de Planetree-gedachte dat gezonde voeding hoort<br />
bij mensgerichte <strong>zorg</strong>, wensen we je smakelijk eten. Heb<br />
je nog vragen, opmerkingen of tips? Laat het ons weten via<br />
gezondevoeding@fatima<strong>zorg</strong>.nl<br />
Het componententeam Gezonde Voeding<br />
Gezonde voeding<br />
3
4 Gezonde voeding
© Voedingscentrum<br />
GeVarIeerd eten,<br />
hoe doe je dat?<br />
Gezond eten is gevarieerd eten. Want je lichaam heeft veel verschillende<br />
voedingstoffen nodig, zoals vitaminen, mineralen, eiwitten en<br />
vezels. door gevarieerd te eten, is de kans het grootst dat je voldoende<br />
van alle voedingstoffen binnenkrijgt. de Schijf van Vijf, de keuzetabel en informatie over<br />
calo rieën in deze folder laten zien waar je allemaal uit kunt kiezen en hoe gezond je keuzes<br />
zijn. en dat je best eens kunt kiezen voor iets overheerlijks maar minder gezonds, als je maar<br />
varieert.<br />
1. Kiezen met de Schijf van Vijf<br />
De Schijf van Vijf is een hulpmiddel dat in een oogopslag<br />
laat zien hoe je gezond kunt eten. De vijf vakken laten<br />
zien met wat voor soort producten je je lichaam gezond<br />
kunt houden. Kies liefst elke dag producten uit alle vakken<br />
en varieer zo veel mogelijk. De aanbevolen hoeveelheden<br />
geven je een beeld van hoeveel je ongeveer uit de<br />
vakken zou moeten eten.<br />
De 5 regels van de schijf van vijf<br />
1. Eet gevarieerd<br />
2. Eet niet te veel en beweeg voldoende<br />
3. Eet minder verzadigd vet<br />
4. Eet veel groente, fruit en brood<br />
5. Ga veilig met voedsel om<br />
tIP:<br />
Kijk op www.voedingscentrum.nl voor meer interessante<br />
informatie over gezond eten en de Schijf van Vijf.<br />
2. Kiezen met de keuzetabel<br />
In de keuzetabel hebben we een groot aantal smakelijke<br />
producten gesorteerd op hoe gezond ze zijn zodat<br />
jij makkelijker kunt kiezen. Ze staan in drie kolommen<br />
met de stoplichtkleuren rood, oranje en groen. Producten<br />
uit de groene kolom zijn altijd goed en hebben de<br />
voorkeur. Producten uit de gele kolom kun je prima eten<br />
maar niet te vaak. Ze zijn een middenweg tussen groen<br />
en rood. Producten uit de rode kolom zijn veel minder<br />
gezond. Die eet je het liefst bij uitzondering. Het gaat<br />
vooral om een goede balans tussen gezonde en minder<br />
gezonde keuzes.<br />
Gezonde voeding<br />
5
Groente<br />
Fruit<br />
Brood<br />
Ontbijtgranen<br />
Aardappelen en knollen<br />
Pasta en noedels<br />
Rijst<br />
Peulvruchten<br />
Melk (producten)<br />
6 Gezonde voeding<br />
Voorkeur Middenweg Uitzondering<br />
Alle soorten groenten Groentepuree, Zoetzure Groente à la crème of<br />
(vers, diepvries, blik, pot) paprika, Tomatensap met saus<br />
zonder toevoegingen. zonder zout<br />
Olijven<br />
Augurken<br />
Zoetzure zilveruitjes<br />
Tomatensap met zout<br />
Alle soorten vers fruit,<br />
Fruit in blik of pot op<br />
water of eigen sap<br />
Donker roggebrood, licht<br />
roggebrood, volkoren<br />
knäckebröd, Volkorenbrood,Volkorenkrentenbrood<br />
Bambix naturel,<br />
Brinta<br />
Gekookte aardappelen,<br />
Gepofte aardappel,<br />
Gekookte pomtajer of<br />
zoete bataat<br />
Volkoren pasta, Couscous<br />
Zilvervliesrijst<br />
Alle soorten peulvruchten<br />
Bruinbrood, Krentenbol,<br />
Meergranenbrood met<br />
zaden<br />
Havermout,<br />
Muesli met vruchten<br />
Aardappelpuree<br />
Meergranenrijst<br />
Fruit in blik of pot op<br />
siroop<br />
Beschuit,<br />
Croissant, krentenbrood,<br />
mueslibrood, witbrood<br />
Cornflakes, krokante<br />
muesli, rice krispies<br />
Aardappelkroket, frites,<br />
Gekookte cassave of<br />
yam,<br />
Gebakken aardappelen<br />
Witte pasta<br />
Witte rijst
Melk (producten)<br />
Kaas<br />
Vlees, onbewerkt (rauw)<br />
Eieren<br />
Voorkeur Middenweg Uitzondering<br />
Karnemelk, Magere melk,<br />
kwark en yoghurt, Karnemelkse<br />
bloempap, Magere<br />
vla met zoetstof, Magere<br />
vruchtenyoghurt met<br />
zoet stof, Yoghurtdrank met<br />
zoetstof<br />
Kaas (20+), Kaas (30+),<br />
Camembert (30+), Hüttenkäse,<br />
Verse geitenkaas,<br />
Verse kaas light (8% vet)<br />
Biefstuk, Geitenvlees, Kip<br />
zonder vel, Runderbak- en<br />
braadlappen, Rundertartaar,<br />
Bak- of braadlap, Schenkel,<br />
Entre cote, Hamlap, Kipfilet,<br />
Rosbief, Varkensfilet,<br />
fri - candeau, -haas en -lap<br />
Gemiddeld 3 eieren per<br />
week past in een gevarieerd<br />
eetpatroon<br />
Chocolademelk light,<br />
Halfvolle melk en<br />
yoghurt, Magere vla en<br />
vruchtenkwark<br />
Camembert (45+),<br />
Mozzarella<br />
Volle melk, kwark, vla en<br />
yoghurt, Alle soorten pudding,<br />
Alle soorten yoghurtdrank,<br />
vruchtenyoghurt<br />
en chocoladedrank met<br />
suiker, Halfvolle kwark,<br />
Havermoutpap of rijstepap<br />
Kaas (48+), Alle soorten<br />
roomkaas, Alle soorten<br />
smeerkaas en korstloze<br />
kaas, Bluefort, Cheddar,<br />
Edammer kaas (40+),<br />
Emmenthaler, Friese<br />
nagelkaas (40+), Gorgonzola,<br />
Gruyère, Limburgse<br />
kaas, Maasdammer (45+),<br />
Parmezaanse kaas, Rookkaas,<br />
(Room)brie, Roquefort,<br />
Saint Paulin, Stilton<br />
Doorregen rundvlees,<br />
Kip met vel, Lamszadel,<br />
Varkensgehakt,Varkens<br />
krabbetjes, Hamburger,<br />
Lamsvlees, (Magere)<br />
rookworst, Rundergehakt,<br />
Schouderkarbonade<br />
Gezonde voeding<br />
7
Vis<br />
Vleesvervangers<br />
Vleeswaren<br />
Olie en vetten<br />
Dranken<br />
8 Gezonde voeding<br />
Voorkeur Middenweg Uitzondering<br />
Mosselen, Alle verse vis,<br />
vis in blik en uit de diepvries<br />
Garnalen, Zoute<br />
haring, Gestoomde<br />
makreel,<br />
Gerookte zalm, Zure haring,<br />
Gerookte makreel<br />
Seitan, Sojabrokjes, Tahoe<br />
of Tofu (sojakaas), Tempé,<br />
Producten van Tivall,<br />
Valess, Vivera, Goodbite<br />
Beenham, Casselerrib,<br />
Gekookte lever, Magere<br />
knakworst, Kipfilet, Vegetarische<br />
paté<br />
Halvarine, Halvarineproduct<br />
(35% vet)
Wat maakt een product gezond of ongezond?<br />
Dat hangt van een aantal zaken af. De producten in de<br />
keuzetabel zijn beoordeeld op:<br />
• de hoeveelheid en soorten vet;<br />
• de hoeveelheid zout;<br />
• de hoeveelheid toegevoegde suiker;<br />
• de hoeveelheid energie (calorieën);<br />
• de hoeveelheid voedingsvezels<br />
© Voedingscentrum<br />
Kiezen met calorieën<br />
Gezond eten is genoeg calorieën eten maar niet teveel.<br />
Mensen hebben calorieën nodig om in leven te blijven.<br />
Die calorieën komen uit onze voeding en leveren energie.<br />
Om ons hart te laten kloppen en om te bewegen<br />
en te sporten. Zelfs iemand die de hele dag in bed ligt,<br />
verbrandt nog zo’n 1000 calorieën per dag. Hoe meer<br />
we bewegen, hoe meer calorieën we verbranden. Als je<br />
meer eet dan je verbrandt, slaat je lichaam het teveel<br />
aan energie op als lichaamsvet. Dat kun je voorkomen<br />
door gezonde keuzes te maken. Daar helpen we je graag<br />
bij. In de linkerkolom staan de gezonde vervangers van<br />
de producten in de rechterkolom. Bij verpakt voedsel<br />
staat de hoeveelheid calorieën altijd op de verpakking.<br />
1 glas (150 ml) halfvolle melk = 69 Kcal 1 glas (150 ml) halfvolle chocolademelk = 120 Kcal<br />
1 plak (20 gr) ontbijtkoek = 62 Kcal 1 (60 gr) gevulde koek = 253 Kcal<br />
2 lange vingers (à 5 gram) = 40 Kcal 1 appelflap (140 gram) = 505 Kcal<br />
1 biscuitje (à 10gram) = 45 Kcal 1 saucijzenbroodje (70 gram) = 270 Kcal<br />
1 waterijsje = 45 Kcal 1 cornetto = 210 Kcal<br />
10 zoute stokjes = 35 Kcal 2 handjes chips = 138 Kcal<br />
1 handje studentenhaver = 69 Kcal 1 handje borrelnootjes (25 gram) = 140 Kcal<br />
Gezonde voeding<br />
9
hoe leer je<br />
nIeuWe GeWoonteS aan?<br />
Gezond eten vraagt vaak om verandering van eetgewoontes.<br />
Als je eetgewoontes wilt veranderen, bijvoorbeeld<br />
om af te vallen of gezonder te eten, heb je drie<br />
dingen nodig:<br />
● Kennis over voeding zodat je bewust kunt kiezen. De<br />
basisinformatie staat in deze folder;<br />
● Bewustwording van eetpatronen. Wat eet jij en wat<br />
eten je cliënten eigenlijk op een dag, tijdens de maaltijden<br />
en tussendoor en hoe gezond is dat?<br />
● Doorzettingsvermogen en misschien ook hulp.<br />
10 Gezonde voeding<br />
Enkele tips om vaste patronen te doorbreken:<br />
● Houd een dagboekje bij van alle producten die gegeten<br />
worden;<br />
● Bedenk ook eens op welke manier je eet; eet je altijd<br />
aan tafel of altijd voor de TV, vaak eten mensen onbewust<br />
meer als ze voor de TV eten omdat de aandacht<br />
dan niet bij het eten is.<br />
● Probeer eens een ander product uit dan je gewend<br />
bent, gebruik hiervoor de keuzetabel;<br />
● Probeer nieuw gedrag uit en houd dit veertig dagen<br />
vol. Die tijd heb je nodig om nieuw gedrag eigen te<br />
maken;<br />
● Wees geduldig. Als je weer terugvalt in oude gewoontes,<br />
begin gewoon opnieuw;<br />
● Zoek aanvullende informatie op internet, www.voedingscentrum.nl<br />
● Vraag advies aan een diëtist;<br />
● Volg de cursus Gezonde voeding uit het scholingsaanbod<br />
van <strong>Fatima</strong> Zorg.
Hoe verleid je cliënten om goed en gezond te eten?<br />
Gezond eten is met plezier eten. Daar kun je je clienten<br />
mee helpen door aandacht te geven aan de<br />
manier waarop je het eten aanbiedt en je de maaltijd<br />
of koffietijd organiseert. We geven je graag een<br />
paar tips.<br />
● Probeer samen aan tafel te zitten tijdens de maaltijd.<br />
● Zorg voor een rustig moment, zet bijvoorbeeld telefoon<br />
uit en rustige muziek op.<br />
● Dek de tafel met een leuk kleed en/of ander decoratiemateriaal<br />
dat past bij het seizoen of feestdagen.<br />
Verzamel hiervoor materiaal en bewaar het voor een<br />
volgende keer.<br />
● Schep het eten <strong>zorg</strong>vuldig op het bord. Zorg dat het<br />
er aantrekkelijk en lekker uitziet.<br />
● Leg boterhammen één voor één op het bord van je<br />
cliënt in plaats van allemaal tegelijk.<br />
● Eet samen fruit, na de lunch of ‘s avonds. Pak een<br />
mand fruit op schoot, schil het en verdeel het in<br />
stukjes over een of meer borden. Zo creëer je gezelligheid<br />
en geef je een gezond tussendoortje.<br />
● Besteed ook aandacht aan de lunchtrommel die je<br />
cliënten meenemen naar de dagbesteding. Doe boterhammen<br />
met zoet bijvoorbeeld in een apart zakje.<br />
● Zorg voor kleurcontrast voor cliënten die slecht zien.<br />
● Kijk goed naar wat iedere cliënt nodig heeft zodat hij<br />
of zoveel mogelijk de regie kan houden.<br />
● Geef je cliënt de juiste hulpmiddelen om prettig te<br />
kunnen eten.<br />
● Schakel eventueel de logopedisten of het eetteam in<br />
voor advies.<br />
Gezonde voeding<br />
11
Planetree bij <strong>Fatima</strong> Zorg: de mens voorop<br />
Iedereen die bij <strong>Fatima</strong> Zorg werkt, komt vanzelf in aanraking<br />
met Planetree. Planetree is een manier van <strong>zorg</strong>verlening<br />
waarbij de mens voorop staat. En dan hebben we het<br />
niet alleen over onze cliënten en hun ouders of ver<strong>zorg</strong>ers.<br />
Maar ook over jou als medewerker, over relaties en alle andere<br />
mensen in onze omgeving. Werken volgens Planetree<br />
past precies bij onze manier van <strong>zorg</strong> geven. Daarom denken<br />
en doen we Planetree sinds 2010. En daarin waren we de<br />
eerste instelling voor de gehandicapten<strong>zorg</strong> in Nederland.<br />
Planetree is: Betere <strong>zorg</strong><br />
1. Menselijke interactie en liefdevolle bejegening<br />
2. Eigen keuze en verantwoordelijkheid door<br />
informatie en scholing<br />
3. Uitstekende behandeling en <strong>zorg</strong><br />
4. Gezond eten, drinken en bewegen<br />
5. Aanvullende <strong>zorg</strong> en zingeving<br />
Planetree is: Helende omgeving<br />
12 Gezonde voeding<br />
1. Menswaardige technologie<br />
2. Architectuur en interieur leveren een bijdrage<br />
aan gezondheid en heling<br />
3. V rienden, familie en gemeenschap spelen een<br />
positieve rol<br />
Planetree is: Gezonde organisatie<br />
1. Tevreden cliënten<br />
2. Tevreden en gemotiveerde medewerkers<br />
3. Gezonde fi nanciële resultaten<br />
4. Goede marktpositie en relaties met belangbelanghebbenden Op zoek naar leuke, lekkere en gezonde recepten? Kijk op<br />
intranet onder het kopje Planetree<br />
Dit is een uitgave van de afdeling<br />
Marketing & Communicatie van<br />
<strong>Fatima</strong> Zorg<br />
Nieuw Wehlseweg 14<br />
7030 HW Nieuw Wehl<br />
Postbus 3<br />
7030 AA WEHL<br />
Telefoon (0314) 69 69 11<br />
Fax (0314) 69 62 59<br />
Ontwerp:<br />
www.lapisvivus.nl<br />
Tekst:<br />
<strong>Aldi</strong> van Lierop <strong>schrijft</strong>...<br />
Fotografi e:<br />
Marketing & Communicatie <strong>Fatima</strong> Zorg<br />
Huub Luijten Fotografi e<br />
Druk:<br />
Druk en Bestel, Arnhem<br />
<strong>Fatima</strong> Zorg is aangesloten bij:
Change language