prognoza oddziaływania na środowisko - Biuletyn Informacji ...

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 

PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU 

ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA 

MIASTA I GMINY PELPLIN 

SOPOT 2010


Zespół autorski: 

Pracowni Ochrony Środowiska Projekt 2000 z Sopotu 

mgr Szymon Świtajski 

……............................................... 

mgr inż. Jadwiga Marosz ..................................................... 

Monika Janowska ..................................................... 

Strona 2 z 78


SPIS TREŚCI: 

1. CEL I ZAKRES PROGNOZY ................................................................................. 4 

11. Wprowadzenie i podstawa prawna .................................................................. 4 

1.2. Informacja o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy ............ 6 

1.3. Procedura administracyjna związana ze sporządzeniem prognozy ............... 8 

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH USTALEŃ ZAŁOŻEŃ ..... 10 

2.1. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu ...... 10 

2.2. Powiązania z krajowymi i regionalnymi oraz lokalnymi politykami, 

strategiami i celami rozwoju .......................................................................... 10 

2.3. Założenia kierunków rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło, energię 

elektryczną i paliwa gazowe ........................................................................ 29 

2.4. Scenariusze rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło ................................... 30 

3. DIAGNOZA – STRUKTURA I ANTROPIZACJA ŚRODOWISKA .......................... 35 

3.1. Struktura i budowa środowiska przyrodniczego ............................................ 35 

3.2. Ochrona środowiska przyrodniczego ............................................................ 38 

3.3. Ochrona środowiska kulturowego ................................................................. 42 

3.4. Użytkowanie i zagospodarowanie terenu ..................................................... 44 

3.5. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi ..................................... 44 

3.6. Obszary naturalnych zagrożeń geologicznych oraz narażone na 

niebezpieczeństwo osuwania się mas ziemnych ......................................... 45 

3.7. Diagnoza i ocena stanu antropizacji środowiska .......................................... 46 

4. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ORAZ 

UWARUNKOWANIA JEGO MINIMALIZACJI ........................................................ 51 

4.1. Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, 

pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i 

długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i 

przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a 

także na środowisko ..................................................................................... 51 

4.2 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji 

postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej 

przeprowadzania .......................................................................................... 53 

4.3. Skutki ustaleń projektu „Założeń” na środowisko i obszary objęte formami 

ochrony przyrody, w tym obszary „Natura 2000” .......................................... 54 

4.4. Efekt środowiskowy realizacji „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W 

CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I 

GMINY PELPLIN” ......................................................................................... 55 

5. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA 

ŚRODOWISKO ..................................................................................................... 56 

6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI .............................................................................. 57 

7. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ SPORZĄDZENIA RAPORTU 

O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ........................................................... 60 

8. STRESZCZENIE SPORZĄDZONE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ....... 62 

9. ZAŁĄCZNIKI TEKSTOWE .................................................................................... 65 



1. CEL I ZAKRES PROGNOZY 

1.1 Wprowadzenie i podstawa prawna 

Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko 

projektu „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN”. Aktualizację 

założeń opracował zespół autorski "Fundacji Poszanowania Energii" z Gdańska. 

Decyzja o przystąpieniu do sporządzania poddanego prognozie projektu „Założeń…” 

związana jest z potrzebą zmiany obowiązującej strategii energetycznej miasta i 

gminy oraz z możliwością rozwoju scenariuszy energetycznych. Celem opracowania 

jest zaktualizowanie potrzeb energetycznych i sposobu ich pokrycia w mieście i 

gminie Pelplin oraz wskazanie potrzeb energetycznych oraz źródeł ich zaspokajania 

do roku 2030. Przyszłe zapotrzebowanie na ciepło oraz energię elektryczną powinno 

uwzględnić zarówno planowany rozwój przestrzenny miasta i gminy jak również 

działania termomodernizacyjne obiektów istniejących. 

Projekt aktualizacji Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i 

paliwa gazowe miasta i gminy Pelplin został wykonany zgodnie z ustawą Prawo 

Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. z późniejszymi zmianami oraz 

następującymi aktami prawnymi: 

- Ustawa z dn. 23 marca 2003 r. o Planowaniu i zagospodarowaniu 

przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717, z póżn. zm.); 

- Ustawa z dn. 7 lipca 1994 Prawo budowlane (Dz.U. nr 89, poz. 414 z późn. 

zm.); 

- Ustawa z dn. 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i 

jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach 

oddziaływania na środowisko (Dz.U. nr 199, poz. 1227); 

- Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27.04. 2001r, (Dz.U.01.62.627); 

- Ustawa o Samorządzie Wojewódzkim z dn. 5.VI. 1998, (Dz. U. Nr 91 z 1998 

r., poz. 576); 

- Ustawa o Samorządzie Gminnym z dn. 8.III. 1990 r. (Dz. U. Nr 13 z 1996 r., 

poz. 74 z póź. zm.); 

- Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dn. 18.XI.2008 r. (Dz. U. 

Nr 233 z 2008, poz. 1459). 

oraz na podstawie umowy pomiędzy Gminą Pelplin, a Fundacją Poszanowania 

Energii w Gdańsku. 

W stosunku do „Założeń …” , jak i sporządzonej prognozy oddziaływania na 

środowisko należy stosować zapisy Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o 

udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w 

ochronie środowiska i o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 

199, poz. 1227 z późn. zm.). 

Na podstawie przepisów powyżej cytowanej ustawy Art. 46. przeprowadzenia 

strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty: 

2) polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, 

energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, 

gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i 



wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy 

administracji, wyznaczających ramy dla późniejszych realizacji przedsięwzięć 

mogących znacząco oddziaływać na środowisko; 

oraz na podstawie 

Art. 50 

Zmian do już przyjętego dokumentu, o którym mowa w art. 46 lub 47. 

W związku z tym organ opracowujący projekt dokumentu, o którym mowa w art. 46, 

sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. 

Podstawowym celem prognozy jest określenie i ocena skutków dla środowiska 

przyrodniczego, które mogą wyniknąć z projektowanego przeznaczenia terenu oraz 

przedstawienie rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne wpływy na 

środowisko. Zgodnie z art. 51 ust. 2 prognoza oddziaływania na środowisko projektu 

„Założeń…” powinna zawierać: 

a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego 

powiązaniach z innymi dokumentami, 

b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, 

c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji 

postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej 

przeprowadzania, 

d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, 

e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. 

Prognoza oddziaływania na środowisko określa, analizuje i ocenia: 

a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku 

braku realizacji projektowanego dokumentu, 

b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym 

oddziaływaniem, 

c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji 

projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów 

podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o 

ochronie przyrody, 

d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, 

wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego 

dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały 

uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, 

e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, 

pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i 

długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i 

przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także 

na środowisko, a w szczególności na: 

– różnorodność biologiczną, 

– ludzi, 

– zwierzęta, 

– rośliny, 



– wodę, 

– powietrze, 

– powierzchnię ziemi, 

– krajobraz, 

– klimat, 

– zasoby naturalne, 

– zabytki, 

– dobra materialne 

– z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między 

oddziaływaniami na te elementy; 

Prognoza oddziaływania na środowisko przedstawia: 

a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację 

przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być 

rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i 

przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, 

b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot 

ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania 

alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z 

uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do 

tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym 

wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk 

we współczesnej wiedzy. 

Zgodnie z art. 54 ust. 2 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu 

informacji o środowisku … organ opracowujący (dokument poddany prognozie) 

zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w strategicznej ocenie 

oddziaływania na środowisko. Zasady wnoszenia uwag i wniosków oraz 

opiniowania projektów określają przepisy Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o 

udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w 

ochronie środowiska i o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 

199, poz. 1227 z późn. zmianami). 

1.2 Informacja o metodach zastosowanych przy sporządzaniu 

prognozy 

Ze względu na stosunkowo ubogie doświadczenia krajowe w realizacji tzw. 

strategicznych ocen oddziaływania na środowisko (SOOS), do których należy 

niniejsza ocena, szczególnie w odniesieniu do dokumentów o charakterze 

programów, polityk i strategii, przy sporządzaniu niniejszego opracowania kierowano 

się głównie doświadczeniami zagranicznymi, pochodzącymi z krajów Unii 

Europejskiej. 

Jedną z cech charakterystycznych tych opracowań jest uwzględnienie w nich nie 

tylko wpływu na komponenty i elementy środowiska przyrodniczego, ale także na 

warunki zrównoważonego rozwoju. Taki sposób oceny przyjęto także w niniejszym 

opracowaniu. Dorobek polski w zakresie metod oceny wpływu opracowań 

planistycznych na środowisko przyrodnicze obejmuje kilka zwartych publikacji, 

dotyczących przeważnie wpływu na środowisko miejscowych planów 



zagospodarowania przestrzennego, ewentualnie studiów uwarunkowań i kierunków 

zagospodarowania przestrzennego gmin, a wiec opracowań bardziej o charakterze 

operacyjnym, a nie planów zagospodarowania przestrzennego województw, które 

mają charakter bardziej polityczny (np. Prognozowanie skutków przyrodniczych..., 

1998, Rola prognozy skutków..., 1998). 

Zrównoważony rozwój, stanowiąc jeden z podstawowych warunków pomyślnego 

wdrażania polityki ochrony środowiska jest w prawie ochrony środowiska definiowany 

jako „taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania 

działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi 

przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu 

zagwarantowania możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb poszczególnych 

społeczności lub obywateli zarówno współczesnego, jaki i przyszłych pokoleń”. 

Jest on utożsamiany z angielskim terminem sustainable development i w Polsce 

określany także jako ekorozwój. Aby przeprowadzić skuteczną ocenę wpływu ustaleń 


ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” na warunki 

sprzyjające ekorozwojowi, należało zdefiniować te warunki. Zaczerpnięto je w 

większości z brytyjskich przykładów ocen środowiskowych. W nawiązaniu do 

klasycznych metod opracowania SOOS w niniejszej ocenie (prognoza stanowi 

swoisty rodzaj oceny oddziaływania na środowisko) zastosowano przede wszystkim 

metody opisowe i macierzowe, polegające na sporządzaniu tabel, w których 

nagłówkach znajdują sie elementy stanowiące źródło oddziaływań na środowisko 

bądź warunki równoważenia rozwoju (tu: scenariusze rozwoju zaopatrzenia w 

energetykę i ciepło proponowane w projekcie „Założeń …”) oraz elementy 

potencjalnie podlegające tym oddziaływaniom. 

W opracowaniu, w części dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko 

zastosowano matrycę wpływu na środowisko i warunki równoważenia rozwoju. 



1.3 Procedura administracyjna związana ze sporządzeniem 

prognozy 

Na potrzeby prognozy oddziaływania na środowisko konieczne jest przeprowadzenie 

procedury oceny oddziaływania na środowisko na podstawie Ustawy z dnia 3 

października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale 

społeczeństwa w ochronie środowiska i o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. 

U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zmianami) (zob. poniższy schemat). 

Schemat procedury administracyjnej 



Na podstawie powyższych przepisów (art. 53) Urząd Miasta i Gminy w Pelplinie 

wystosował pisma do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku i 

Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w sprawie uzgodnienia 

zakresu prognozy oddziaływania na środowisko i otrzymał w odpowiedzi następujące 

uzgodnienia. Procedura uzgodnienia konieczności sporządzenia i ustalenia zakresu 

prognozy oddziaływania na środowiska zakończyła się przyjęciem przez organy 

oddziaływania na środowisko proponowanego przez Urząd Miasta i Gminy w 

Pelplinie zakres (zob. zał. 1 i 2). 



2. INFORMACJA O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH 

PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO 

POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI 

2.1 Informacje o zawartości i głównych celach projektowanego 

dokumentu 

Zakres opracowania odpowiada wymaganiom stawianym projektom założeń do 

planów zaopatrzenia gmin w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, 

określonych w Prawie Energetycznym i obejmuje, m.in. następujące zagadnienia: 

przedstawienie aktualnej sytuacji zaopatrzenia w energię, tj. analizę istniejących 

odbiorców i instalacji systemu zaopatrzenia w energię, z wyodrębnieniem 

obszarów bilansowych gminy i podziałem na nośniki energii; 

prognozę perspektywicznego zapotrzebowania na energię; na perspektywiczne 

zapotrzebowanie na energię wpływa z jednej strony zmiana zużycia energii u 

istniejących odbiorców (dzięki termomodernizacji i racjonalizacji zużycia), a z 

drugiej- oczekiwany rozwój nowego budownictwa; 

oszacowanie zapotrzebowania na energię w perspektywie roku 2015 i 2030 ; 

współpracę z innymi gminami, tj. określenie możliwości racjonalnej współpracy z 

sąsiednimi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię; 

analizę rezerw w instalacjach i urządzeniach związanych z zaopatrzeniem w 

energię cieplną oraz wykorzystania paliw lokalnych z uwzględnieniem 

odnawialnych źródeł energii; określenie stanu technicznego oraz rezerw w 

instalacjach i urządzeniach tego systemu w celu zbadania czy rozwoju systemu 

zaopatrzenia gminy w energię cieplną; 

określenie kierunków modernizacji istniejących źródeł ciepła lub potrzeby budowy 

nowych. 

2.2 Powiązania z krajowymi i regionalnymi oraz lokalnymi 

politykami, strategiami i celami rozwoju 

Aktualizacja „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” nawiązuje do 

krajowych, regionalnych oraz lokalnych polityk, strategii i celów rozwoju w zakresie 

zaopatrzenia, produkcji i dostarczania energii i ciepła: 

2.2.1 Polityka energetyczna Polski do roku 2030 (2009) 

Polityka określa sześć podstawowych kierunków rozwoju polskiej energetyki 

(poprawa efektywności energetycznej, wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, 

dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie 

energetyki jądrowej, rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii w tym 

biopaliw, rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii oraz ograniczenie 

oddziaływania energetyki na środowisko). Dla każdego z nich sformułowane zostały 

cele szczegółowe, działania wykonawcze, a także dokładny sposób ich realizacji, 

wyznaczono również terminy oraz odpowiedzialne podmioty. 

W sposób priorytetowy w dokumencie potraktowano kwestie poprawy efektywności 

energetycznej. Postęp w tej dziedzinie będzie kluczowy dla realizacji wszystkich jej 

założeń. Cele główne w tym zakresie to dążenie do utrzymania zeroenergetycznego 

wzrostu gospodarczego(tj. rozwoju gospodarki następującego bez wzrostu 



zapotrzebowania na energię pierwotną) oraz konsekwentne zmniejszanie 

energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15. 

Drugi kierunek rozwoju polskiej energetyki, zgodnie z przyjętą przez rząd Polityką 

energetyczną do 2030 roku, to wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii. Ma być 

ono oparte o własne zasoby, w szczególności węgla kamiennego i brunatnego. 

Jednocześnie mają być kontynuowane działania mające na celu dywersyfikację 

dostaw paliw. Zaopatrzenie w ropę naftową, paliwa płynne i gaz będzie 

dywersyfikowane także poprzez różnicowanie technologii produkcji, a nie jedynie 

kierunków dostaw. Wspierany będzie rozwój technologii pozwalających na 

pozyskiwanie paliw płynnych i gazowych z surowców krajowych. Polityka zakłada 

także poprawę zdolności magazynowania ropy naftowej, paliw płynnych oraz gazu 

zimnego, co umożliwi zaopatrzenie kraju w niezbędne paliwa w sytuacjach 

kryzysowych. 

Polityka zakłada także stworzenie stabilnych perspektyw dla inwestowania w 

infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną. Na operatorów sieciowych nałożony 

zostanie obowiązek opracowania planów rozwoju sieci, lokalizacji nowych mocy 

wytwórczych oraz kosztów ich przyłączenia. 

Dokument zakłada również dywersyfikację struktury wytwarzania energii elektrycznej 

poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej. Głównym celem polityki energetycznej w 

tym zakresie jest przygotowanie infrastruktury dla energetyki jądrowej i zapewnienie 

inwestorom warunków do wybudowania i uruchomienia elektrowni jądrowych 

opartych na bezpiecznych technologiach z poparciem społecznym i z zapewnieniem 

wysokiej kultury bezpieczeństwa jądrowego na wszystkich etapach: lokalizacji, 

projektowania, budowy, uruchomienia, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowych. 

Polityka Energetyczna do 2030 zakłada także rozwój wykorzystania odnawialnych 

źródeł energii. Najważniejszym przedsięwzięciem w tym obszarze będzie 

wypracowanie ścieżki dochodzenia do realizacji celów zawartych w pakiecie 

klimatycznym, w podziale na poszczególne rodzaje OZE i związane z nimi 

technologie. 

Ponadto prowadzone będą działania, które pomogą w rozwoju biogazowni rolniczych 

oraz farm wiatrowych na lądzie i morzu. Nowe jednostki OZE i umożliwiające ich 

przyłączenie do sieci elektroenergetycznej, i będą mogły uzyskać bezpośrednie 

wsparcie z funduszy europejskich oraz środków funduszy ochrony środowiska. 

Główne cele polityki energetycznej w obszarze OZE obejmują: 

wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w bilansie energii finalnej 

do 15% w roku 2020 i oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach 

następnych, 

osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych 

oraz zwiększenie wykorzystania biopaliw II generacji, 

ochronę lasów przed nadmiernym eksploatowaniem w celu pozyskiwania 

biomasy oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele 

OZE, w tym biopaliw, tak aby nie doprowadzić do konkurencji pomiędzy 

energetyką odnawialną i rolnictwem oraz zachować różnorodność biologiczną, 

wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń 

piętrzących stanowiących własność Skarbu Państwa, 



zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw oraz stworzenie 

optymalnych warunków do rozwoju energetyki rozproszonej opartej na 

lokalnie dostępnych surowcach. 

Głównym celem polityki energetycznej w obszarze wytwarzania i przesyłu 

energii elektrycznej oraz ciepła jest zapewnienie ciągłego pokrycia 

zapotrzebowania na energię elektryczną przy uwzględnieniu maksymalnego 

możliwego wykorzystania krajowych zasobów oraz przyjaznych środowisku 

technologii. 

Szczegółowymi celami w tym obszarze są między innymi: 

budowa nowych mocy wytwórczych w celu zrównoważenia krajowego popytu 

na energię elektryczną i utrzymania nadwyżki dostępnej operacyjnie w 

szczycie mocy osiągalnej krajowych konwencjonalnych i jądrowych źródeł 

wytwórczych na poziomie minimum 15% maksymalnego krajowego 

zapotrzebowania na moc elektryczną, 

budowa interwencyjnych źródeł wytwarzania energii elektrycznej, 

wymaganych ze względu na bezpieczeństwo pracy systemu 

elektroenergetycznego, 

rozbudowa krajowego systemu przesyłowego umożliwiająca zrównoważony 

wzrost gospodarczy kraju, jego poszczególnych regionów oraz zapewniająca 

niezawodne dostawy energii elektrycznej (w szczególności zamknięcie 

pierścienia 400kV oraz pierścieni wokół głównych miast Polski), jak również 

odbiór energii elektrycznej z obszarów o dużym nasyceniu planowanych i 

nowobudowanych jednostek wytwórczych, ze szczególnym uwzględnieniem 

farm wiatrowych, 

rozwój połączeń transgranicznych skoordynowany z rozbudową krajowego 

systemu przesyłowego i z rozbudową systemów krajów sąsiednich, 

pozwalający na wymianę co najmniej 15% energii elektrycznej zużywanej w 

kraju do roku 2015, 20 % do roku 2020 oraz 25% do roku 2030, 

modernizacja i rozbudowa sieci dystrybucyjnych, pozwalających na poprawę 

niezawodności zasilania oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej 

lokalne źródła energii, 

modernizacja sieci przesyłowych i sieci dystrybucyjnych, pozwalająca obniżyć 

do 2030 roku czas awaryjnych przerw w dostawach do 50% czasu trwania 

przerw w roku 2005 

dążenie do zaspokojenia do roku 2030 ciepłowni zasilających scentralizowane 

systemy ciepłownicze polskich miast źródłami kogeneracyjnymi. 

Działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej obejmują, między 

innymi: 

ustalenie narodowego celu wzrostu efektywności energetycznej, 

wprowadzenie systemowego mechanizmu wsparcia dla działań służących 

realizacji narodowego celu wzrostu efektywności energetycznej, 

stymulowanie rozwoju kogeneracji poprzez mechanizmy wsparcia, z 

uwzględnieniem kogeneracji ze źródeł poniżej 1 MW, oraz odpowiednią 

politykę gmin, 



stosowanie obowiązkowych świadectw charakterystyki energetycznej 

budynków oraz mieszkań przy wprowadzaniu ich do obrotu oraz wynajmu, 

oznaczenie energochłonności urządzeń i produktów zużywających energię 

oraz wprowadzenie minimalnych standardów dla produktów zużywających 

energię, 

zobowiązanie sektora publicznego do pełnienia wzorcowej roli w oszczędnym 

gospodarowaniu energią, 

wsparcie inwestycji w zakresie oszczędności energii przy zastosowaniu 

kredytów preferencyjnych oraz dotacji ze środków krajowych i europejskich, w 

tym w ramach ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, Programu 

Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, regionalnych programów 

operacyjnych, środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i 

Gospodarki Wodnej, 

wspieranie prac naukowo-badawczych w zakresie nowych rozwiązań i 

technologii zmniejszających zużycie energii we wszystkich kierunkach jej 

przetwarzania oraz użytkowania, 

zastosowanie technik zarządzania popytem, stymulowane poprzez m. in. 

zróżnicowanie dobowe stawek opłat dystrybucyjnych oraz cen energii 

elektrycznej w oparciu o ceny referencyjne będące wynikiem wprowadzenia 

rynku dnia bieżącego oraz przekazanie sygnałów cenowych odbiorcom za 

pomocą zdalnej dwustronnej komunikacji z licznikami elektronicznymi, 

kampanie informacyjne i edukacyjne, promujące racjonalne wykorzystanie 

energii. 

Ponadto realizowany będzie cel indykatywny wynikający z dyrektywy 2006/32/WE tj. 

osiągnięcie do 2016 roku oszczędności energii o 9% w stosunku do średniego 

zużycia energii finalnej z lat 2001-2005 określony w ramach Krajowego Planu 

Działań dotyczących efektywności energetycznej, przyjętego przez Komitet 

Europejski Rady Ministrów w dniu 31 lipca 2007 r., oraz pozostałe, nie wymienione 

powyżej działania wynikające z tego dokumentu. 

W przyjętym przez rząd dokumencie wzięto również pod uwagę ograniczenie 

oddziaływania energetyki na środowisko. Ze względu na zobowiązania wynikające z 

pakietu klimatycznego w Polityce energetycznej wskazano metody ograniczenia 

emisji CO2, SO2, NOX, które pomogą wypełnić zobowiązania międzynarodowe. 

W tym celu stworzony zostanie system zarządzania krajowymi pułapami emisji 

gazów cieplarnianych i innych substancji oraz wprowadzone zostaną dopuszczalne 

produktowe wskaźniki emisji. Realizowane będą też zobowiązania wynikające z 

nowej dyrektywy ETS dla elektroenergetyki i ciepłownictwa, a także opracowany 

zostanie system dysponowania przychodami z aukcji uprawnień do emisji CO 2 . 

Bardzo istotnym kierunkiem działań będzie również wsparcie rozwoju technologii 

wychwytu i składowania dwutlenku węgla (CCS). 

2.2.2 Polityka ekologiczna państwa do roku 2030 w latach 2009 – 2012 z 

perspektywą do roku 2016 

Polityka określa cele i kierunki działań na rzecz poprawy stanu środowiska. Do 

najważniejszych należy zaliczyć : 

- rozwój i wdrożenie metodologii wykonywania ocen oddziaływania na 

środowisko dla dokumentów strategicznych 



- wdrażanie systemu ‘zielonych certyfikatów’ dla zmówień publicznych 

- promocja ‘zielonych miejsc pracy’ z wykorzystaniem funduszy europejskich 

oraz promocja transferu do Polski najnowszych technologii służących ochronie 

środowiska przez finansowanie projektów w ramach programów unijnych. 

Poza tym Polska jest zobowiązana do przestrzegania wielu dyrektyw unijnych w 

zakresie powietrza i klimatu, w tym na podkreślenie zasługują: 

- dyrektywy 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 

października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza 

z dużych obiektów energetycznego spalania (tzw. Dyrektywa LCP), 

- dyrektywy CAFE, 

- rozporządzenia (WE) nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 

maja 2006 r. w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych (tzw. 

F-gazy). 

2.2.3 Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (MG 2007) 

Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (EEAP) stanowi 

realizację zapisu art. 14 ust. 2 Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i 

Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania 

energii i usług energetycznych. 

Dokument określa cel indykatywny w zakresie oszczędności energii na rok 2016 

wyrażony w jednostce bezwzględnej, który ma być osiągnięty w ciągu dziewięciu lat 

począwszy od 2008 roku, zgodnie z art. 4 ww. dyrektywy. 

Zaproponowane w ramach Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności 

energetycznej (EEAP) środki i działania mają za zadanie: 

osiągnięcie celu indykatywnego oszczędności energii zgodnie wymaganiami 

Dyrektywy 2006/32/WE tj. 9% w roku 2016, 

osiągnięcie celu pośredniego 2% w roku 2010. 

KPD zawiera wykaz środków służących poprawie efektywności energetycznej we 

wszystkich sektorach gospodarki. 

2.2.4 Strategia rozwoju województwa pomorskiego (2005) 

W gospodarce energetycznej regionu województwa pomorskiego główny problem 

stanowi niezadowalający stan rozdzielczych sieci średniego i niskiego napięcia, a 

także urządzeń do jego transformacji na terenach wiejskich, wysoka awaryjność linii 

kablowych, niski wskaźnik dostępu mieszkańców do gazu ziemnego, a także wysoki 

udział źródeł o niskiej sprawności, wykorzystujących węgiel do produkcji energii 

cieplnej. Stan bezpieczeństwa energetycznego regionu jest niezadowalający z uwagi 

na wysoki stopień uzależnienia od systemu krajowego – w źródłach zlokalizowanych 

na terenie województwa pomorskiego produkuje się około 60% całkowitego 

zapotrzebowania na energię. Szansą na poprawę bezpieczeństwa energetycznego 

jest lepsze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, których potencjał w regionie 

jest wysoki, zwłaszcza w zakresie biomasy i wiatru. Dotychczas ich udział w bilansie 

energetycznym województwa jest jednak niewielki. 

Zagadnienia zaopatrzenia w energię oraz poprawy efektywności wykorzystania 

energii w regionie oraz ochrony środowiska zawarte są w kilku celach strategicznych. 



Cel strategiczny 2 

Poprawa funkcjonowania systemów infrastruktury technicznej i 

teleinformatycznej 


Rozwój gospodarki wykorzystującej specyficzne zasoby regionalne 


Kształtowanie procesów społecznych i przestrzennych dla poprawy jakości 

życia 

Misja instytucji realizujących Strategię 

Misja określa zasady, którymi kierują się instytucje życia publicznego – zwłaszcza 

organy Samorządu Województwa Pomorskiego – w realizacji Strategii. Jako 

podstawową zasadę wymienia się: 

Zasadę zrównoważonego rozwoju, przez co rozumie się osiągnięcie trwałej 

poprawy poziomu życia mieszkańców wymaga rozwoju gospodarczego osiąganego 

w dłuższym okresie przy zapewnieniu równowagi społecznej, ekologicznej i 

przestrzennej. 

Na poziomie regionalnym realizacji Strategii służą: Plan Zagospodarowania 

Przestrzennego Województwa Pomorskiego, wojewódzkie strategie sektorowe, jak 

też programy wojewódzkie. 

2.2.5 Projekt aktualizacji „Regionalnej strategii energetyki z uwzględnieniem 

źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim do roku 2025 w 

zakresie elektroenergetyki” wraz z prognozą oddziaływania na 

środowisko (wrzesień 2009) 

Strategia ta jest dokumentem, stanowiącym przełożenie ustaleń polityki 

energetycznej państwa na szczebel regionalny i została sporządzona dla horyzontu 

czasowego obejmującego 2025 r. RSE wprowadza zasadę zrównoważonego 

rozwoju gospodarki energetycznej z uwzględnieniem zdecydowanych działań termomodernizacyjnych 

i prooszczędnościowych na obszarze województwa pomorskiego, 

celem zapewnienia środków i możliwości efektywnego wytwarzania, przesyłania i 

dystrybucji energii odbiorcom, przy zachowaniu wymagań wynikających z procesów 

integracji z Unią Europejską. Cele strategiczne przyjęte w RSE to: 

Cel nr 1. 

Wieloetapowa realizacja programu przedsięwzięć termomodernizacyjnych, ze 

szczególnym ukierunkowaniem na sektor budownictwa mieszkaniowego. 

Cel nr 2. 

Obniżenie zużycia energii pierwotnej w paliwach poprzez realizację działań 

modernizacyjnych zmierzających do poprawy sprawności przetwarzania, przesyłania 

i dystrybucji energii. 

Cel nr 3. 

Redukcja uzależnienia od tradycyjnych źródeł energii poprzez zwiększenie udziału 

produkcji energii ze źródeł odnawialnych do poziomu co najmniej 19 % w 2025 r. 

Cel nr 4 



Poprawa regionalnego i lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, niezawodności 

dostaw energii oraz efektywności jej produkcji i wykorzystywania. 

Cel nr 5. 

Tworzenie lokalnych rynków energii oraz konkurencyjności produkcji i dostaw energii. 

Regionalna Strategia Energetyki w zakresie elektroenergetyki wskazuje następujące 

kluczowe cele: 

zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w zakresie dostaw energii 

elektrycznej (poprzez rozwój sieci przesyłowej i budowę nowych 

wysokosprawnych źródeł wytwarzających energię elektryczną); 

efektywność energetyczna; 

zwiększenie wielkości produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, 

poprzez likwidację barier dla ich rozwoju, w tym ograniczeń sieciowych. 

Najistotniejszymi wymiernymi rezultatami realizacji celów strategicznych dla 

społeczności Województwa Pomorskiego powinny być: 

• zmniejszenie kosztów użytkowania energii cieplnej, 

• poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego. 

RSE przewiduje następujące w tym kierunku działania: 

- likwidację źródeł ciepła opalanych węglem i podłączenie odbiorców do miejskiego 

systemu ciepłowniczego (m.s.c.) lub lokalnych systemów ciepłowniczych (l.s.c.) 

na obszarach o stosunkowo zwartej zabudowie w oparciu o scentralizowane 

źródła bazującego na odnawialnych źródłach energii z ewentualnym 

wspomaganiem gazem ziemnym; 

- konwersję źródeł ciepła opalanych węglem na gaz GZ-50, odnawialne źródła 

energii (biopaliwa) w rejonach, w których np. ze względu na małą gęstość 

zabudowy nie ma możliwości podłączenia tych źródeł do miejskiego lub lokalnych 

systemu ciepłowniczego; 

- likwidację źródeł ciepła o niskich emitorach opalanych węglem oraz likwidację 

wyeksploatowanych źródeł ciepła opalanych gazem i olejem opałowym i 

podłączenie odbiorców zasilanych uprzednio przez te źródła do m.s.c. lub l.s.c. 

- konwersję źródeł ciepła o niskich emitorach opalanych węglem na odnawialne 

źródła energii (biomasa, biogaz) lub gaz GZ-50 w rejonach, w których 

podłączenie tych źródeł do miejskiego lub lokalnego systemu ciepłowniczego jest 

nieuzasadnione ekonomicznie (np. zbyt duża odległość do najbliższego rurociągu 

bądź zbyt mała gęstość cieplna terenu); 

- rozwój układów skojarzonego wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej, które 

powinny stanowić znaczący i stale rosnący udział w produkcji energii cieplnej i 

elektrycznej; 

- wprowadzane w lokalnych źródłach ciepła bloków energetycznych z agregatami 

kogeneracyjnymi pracującymi głównie w oparciu o gaz ziemny GZ-50 lub biogaz; 

- realizacja działań długoterminowych wynikających z ustaleń programów 

naprawczych ochrony powietrza dla obszaru, gdzie występuje przekroczenie 

stężenia pyłów (PM10). 



Działanie te spowodują obniżenie emisji zanieczyszczeń z instalacji energetycznych 

w następujących wielkościach: 

- dwutlenek węgla CO 2 o ok. 55 %, 

- dwutlenek siarki SO 2 o ok.70 %, 

- tlenki azotu NOx o ok. 54 %, 

- pyły o ok.75 %. 

Ze względu na niedostateczną rezerwę mocy w krajowym systemie 

elektroenergetycznym (wzrost zapotrzebowania mocy), naturalne starzenie się 

potencjału wytwórczego energetyki oraz niskiej sprawności wytwarzania w 

porównaniu z obecnie dostępnymi technologiami w Polsce potrzeba budowy 

nowych elektrowni. 

W celu utrzymania obecnego poziomu mocy zainstalowanej konieczna jest budowa 

ok. 800 – 900 MW rocznie. 

W Statystyce Energetyki wykazano, że średnia sprawność wytwarzania w polskich 

elektrowniach cieplnych zawodowych (w roku 2007) wyniosła netto 31,6%. 

Dla porównania, najbardziej nowoczesny, wdrożony do eksploatacji blok węglowy 

klasy 800 MW na parametry super nadkrytyczne i z otwartym obiegiem chłodzenia 

osiąga sprawność netto 45,8% (przy pełnym obciążeniu i średniorocznych 

warunkach klimatycznych). Nawet po wprowadzeniu korekty związanej 

z nierównomiernością obciążenia, stanami rozruchowymi i innymi zjawiskami, 

rzeczywista średnioroczna sprawność eksploatacyjna netto nie powinna spaść 

poniżej 44,7%. Blok taki zużywa o 30% mniej energii pierwotnej paliwa niż przeciętny 

polski blok energetyczny. 

Najbardziej nowoczesny, sprawdzony eksploatacyjnie blok opalany gazem, 

pracujący w układzie parowo-gazowym, z otwartym obiegiem chłodzenia i 

posadowiony na poziomie morza osiąga sprawność netto 58,4%. Blok taki zużywa o 

54% mniej energii pierwotnej paliwa niż przeciętny polski blok energetyczny. 

W przypadku bloku opalanego gazem porównanie jest o tyle bardziej złożone, że gaz 

ziemny, będący paliwem dla takiego bloku, jest droższym paliwem niż węgiel. 

Wybór optymalnej technologii wytwarzania energii elektrycznej musi opierać się na 

zapewnieniu maksymalnej sprawności wytwarzania przy minimalizacji zużycia 

nośników energii pierwotnej i jednoczesnym zapewnieniu minimalizacji wpływu na 

środowisko i zapewnieniu rozsądnych kosztów wytwarzania tak, aby elektrownia 

oparta na tej technologii mogła być konkurencyjna dla innych, gorszych obiektów i 

mogła wypierać z rynku elektrownie o większej uciążliwości. 

Elektrownie opalane węglem 

Urządzenia obecnie oferowane oraz posiadające referencje z obiektów już 

zrealizowanych bądź będących w trakcie realizacji można w RSE wskazano dwie 

sprawdzone technologie: 

Blok z kotłem fluidalnym i turbiną parową (obecnie najbardziej 

zaawansowanym rozwiązaniem jest blok 460 MW zrealizowany w Elektrowni 

Łagisza – jest to pierwszy i jak na razie jedyny tak duży kocioł fluidalny, 

pracujący na tak wysokich parametrach); 



Blok z kotłem pyłowym i instalacją odsiarczania spalin oraz z turbiną parową 

(obecnie najbardziej zaawansowanymi rozwiązaniami są bloki klasy 800 MW 

realizowany w elektrowniach Kingsnorth, Rotterdam, Wilhelmshaven, 

Eemshaven czy Moorburg). 

Odpady paleniskowe z kotła pyłowego (z instalacją odsiarczania) mają niemal w 

całości postać popiołu lotnego oraz gipsu, które w całości mogą być wykorzystane 

gospodarczo, podczas gdy wykorzystanie materiału z kotła fluidalnego (silnie 

alkaliczna mieszanina popiołu, gipsu i wapna palonego) jest zdecydowanie mniej 

atrakcyjne. 

Z powyższych względów dla dużych nowych jednostek, gdzie nie ma wymuszenia 

istniejącą sytuacją (konieczność retrofittu istniejącego kotła albo budowa mniejszej 

jednostki na cele ciepłownicze), kocioł pyłowy (klasy 800 MW) z instalacją 

odsiarczania jest dziś lepszym rozwiązaniem ze względu na wyższe parametry pracy 

i wynikającą stąd wyższą sprawność wytwarzania energii elektrycznej. 

Biorąc pod uwagę kryteria wyznaczone w RSE wskazano dwie bardzo korzystne 

lokalizacje na terenie Województwa Pomorskiego: 

w strefie przemysłowej miasta Gdańska – (Port Północny jest zdolny 

przyjmować statki o pełnym zanurzeniu, a obecny port węglowy można 

stosunkowo łatwo i tanio przystosować do importu węgla); 

w dolinie dolnej Wisły (z przyczyn transportowych korzystniejszy jest zachodni 

brzeg). 

Obie lokalizacje są bardzo atrakcyjne na tle innych potencjalnych lokalizacji nowych 

elektrowni węglowych w Polsce – w rankingu wyboru lokalizacji elektrowni 

węglowych w Polsce na pewno plasują się w czołówce, a konkretna pozycja będzie 

zależała od podejścia inwestora. Biorąc pod uwagę uwarunkowania techniczne (w 

szczególności warunki chłodzenia bloku i możliwa do uzyskania sprawność 

wytwarzania. 

W Projekcie Aktualizacji RSE przedstawiono propozycje potencjalnych projektów 

budowy nowych elektrowni konwencjonalnych i jądrowych w Województwie 

Pomorskim. Sygnalizowanymi przez inwestorów projektami są: 

budowa elektrowni węglowej rzędu 2x900MW w Gdańsku: 

(EC Wybrzeże, w swojej strategii planuje modernizację swojej elektrociepłowni 

węglowej w Gdańsku z możliwością jej rozbudowy. Planowana 

elektrociepłownia realizowana miałaby być w dwóch etapach: 

- pierwszy etap zakłada budowę jednego bloku energetycznego o mocy 

elektrycznej rzędu 900 MWe, który wyposażony będzie dodatkowo w człon 

ciepłowniczy o mocy 250 MWt. Planowany termin oddania bloku do 

eksploatacji – 2017 rok. 

- w drugim etapie powstanie identyczna jednostka – w terminie do roku 2040.), 

budowa elektrowni węglowej rzędu 2x800MW w rejonie dolnej Wisły: 

(Elektrownia węglowa w układzie klasycznym, z blokami na parametry super 

nadkrytyczne. Chłodzenie odbywać się będzie z pomocą wody z rzeki Wisły. 

Planowana elektrownia będzie wyposażona w urządzenia do oczyszczania 

spalin (DESOX, DENOX, elektrofiltry), instalację oczyszczania wody i ścieków, 

będzie przystosowana do współpracy z instalacją wychwytywania i 

składowania CO2 (CCS), a także będzie spełniała normy emisji hałasu. 



Wyprowadzenie mocy będzie się odbywać poprzez nową stację energetyczną 

400 kV zlokalizowaną w Pelplinie. Dowóz węgla i innych surowców oraz 

wywóz produktów ubocznych planuje się drogą kolejową.), 

budowa elektrowni węglowej 3x460 MW w rejonie dolnej Wisły: 

(Projekt zakłada budowę elektrowni od podstaw z trzema niezależnymi 

blokami o mocy 460 MWe każdy. Elektrownia zostanie zrealizowana w oparciu 

o najnowszej generacji kotły pracujące w technologii fluidalnej (kotły CFB 

Foster Wheeler) przystosowane do współpracy z instalacją CCS (w razie 

konieczności). Technologia będzie spełniać wymogi najlepszej dostępnej 

technologii. Elektrownia wyposażona zostanie w zamknięty system chłodzenia 

(przewidziano możliwość pozyskiwania wody do uzupełnienia strat chłodzenia 

z rzeki Wisły). Pod względem procesowym, bloki elektrowni stanowiłyby 

powtórzenie bloku 460 MW oddanego do użytku w Elektrowni Łagisza o 

sprawności wytwarzania około 43%. Energia elektryczna będzie 

najprawdopodobniej wyprowadzana do stacji energetycznej w Pelplinie. 

Dowóz węgla planuje się drogą kolejową.), 

budowa elektrociepłowni gazowej 200 MW przy rafinerii LOTOS, 

budowa elektrowni gazowych o łącznej mocy rzędu 800 MW w bliżej 

nieokreślonej lokalizacji na terenie Województwa Pomorskiego, 

budowa elektrowni jądrowej rzędu 1x1600MW w rejonie Jeziora 

Żarnowieckiego. 

W celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego ważnym aspektem jest 

budowa nowych lub rozbudowa istniejących już źródeł energii elektrycznej 

wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii. Racjonalnie, w przypadku 

Województwa Pomorskiego, należy skupić się na energii wiatru, wody i szeroko 

rozumianych biopaliw. 

Turbiny wiatrowe 

Ze względu na korzystne uwarunkowania wiatrowe w Województwie Pomorskim 

obserwowany jest wyraźny wzrost zainteresowania inwestorów lokalizacją farm 

wiatrowych na terenie województwa. Do chwili obecnej operatorzy sieci 

elektroenergetycznej (przesyłowej i dystrybucyjnej) na terenie województwa 

pomorskiego wydali warunki przyłączenia dla farm wiatrowych o łącznej mocy 

2 660 MW, w tym ok. 1000 MW do sieci dystrybucyjnej. Aktualnie na obszarze 

województwa pomorskiego pracują farmy wiatrowe o łącznej mocy zainstalowanej 

około 160 MW. 

Celami szczegółowymi działań podejmowanych na terenie Województwa 

Pomorskiego, które mają służyć modernizacji i rozbudowy linii przesyłowych 

wysokich napięć przedstawiono w RSE między innymi: 

zmiana strukturalna układu zasilania województwa pomorskiego polegająca 

na budowie nowych pierścieni 400 kV wynikająca z rozwoju Odnawialnych 

Źródeł Energii i planowanych inwestycji z zakresu energetyki konwencjonalnej 

i jądrowej, 

umożliwienie przyłączenia do sieci przesyłowej Elektrowni Opalenie i OZE. 

W efekcie realizacji Regionalnej Strategii Energetyki powinien zostać utworzony 

zintegrowany system zapewniający bezpieczeństwo energetyczne przy zachowaniu 



najlepszych standardów ekologicznych i zrównoważonym rozwoju gospodarki 

regionu. 

W opracowywanej zgodnie z przepisami ochrony środowiska „Prognozie 

oddziaływania na środowisko dla Aktualizacji Regionalnej Strategii Energetyki z 

uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim do Roku 2025 w 

zakresie elektroenergetyki” (2009) w zakresie oceny oddziaływania na środowisko 

zawarto następujące podsumowania. 

Spośród wymienionych w tabeli kierunków działań największe potencjalne 

negatywne oddziaływania na środowisko w fazie eksploatacji będą miały: 

- budowa dużych wysokosprawnych i niskoemisyjnych bloków energetycznych (-5), 

- realizacja elektrowni jądrowej w lokalizacji żarnowieckiej (-4), 

- budowa instalacji termicznego unieszkodliwiania odpadów z wykorzystaniem 

powstającej energii odpadowej do skojarzonego wytwarzania ciepła i energii 

elektrycznej (-4), 

- budowa elektrowni wiatrowe - realizowane w ramach tzw. parków (farm) 

wiatrowych, tj. zespołu kilkunastu lub kilkudziesięciu elektrowni wiatrowych (-4), 

- budowa małych elektrownie wodne (-4), 

- rozwój plantacji roślin energetycznych (-4). 

W przypadku elektrowni jądrowej oddziaływania związane są z powstawaniem 

odpadów w znacznie mniejszych ilościach niż w elektrowniach konwencjonalnych za 

to o większej uciążliwości dla środowiska, zagrożeniem i skutkami poważnej awarii 

oraz w mniejszym stopniu przekształceniem krajobrazu czy emisją hałasu. 

Prawdopodobieństwo wystąpienia poważnej awarii elektrowni jądrowej jest niewielkie 

na co wpływają stosowane obecnie wielopoziomowe zabezpieczenia. Na etapie 

realizacji inwestycji oddziaływania na środowisko elektrowni jądrowych są 

porównywalne, a na etapie eksploatacji, w warunkach bezawaryjnych, zasadniczo 

mniejsze niż elektrowni konwencjonalnych o porównywalnej mocy. Głównymi 

kwestiami problematycznymi jest zapewnienie wystarczającej ilości wody do 

chłodzenia bloków oraz wskazanie miejsca na składowanie średnio i krótkożyciowych 

odpadów radioaktywnych. 

(…) 

Realizacja pozostałych działań, związana głównie z występowaniem emisji 

zanieczyszczeń do powietrza, emisją hałasu, przekształceniem krajobrazu, 

wyłączaniem gleb z produkcji rolnej ograniczaniem różnorodności biologicznej i 

agroróżnorodności, tworzeniem barier i fragmentacja ekosystemów. Oddziaływania 

te należy traktować jako potencjalne. Mogą one, bowiem wystąpić jedynie w 

przypadku niewłaściwego zlokalizowani inwestycji mogą być skutecznie 

zminimalizowane w wyniku starannego postępowania w sprawie oceny ich 

oddziaływania na środowisko, a w tym wnikliwego przygotowania raportu 

oddziaływania. 

W przypadku realizacji konwencjonalnych źródeł energii elektrycznej oddziaływanie 

pośrednie obejmie kwestie zagospodarowania lub wykorzystania gospodarczego 

odpadów stałych ze spalania węgla. Ich wielkość i jakość zależeć będą zarówno od 

jakości wykorzystywanego paliwa jak również od zastosowanych technologii i 

sprawności spalania. Optymalnym byłoby gospodarcze wykorzystanie całości lub 

większości odpadów – odpadów z instalacji odsiarczania spalin do produkcji 



wyrobów gipsowych, popioły do produkcji cementu, żużle paleniskowe jako materiał 

budowlany np. w drogownictwie. Pod tym względem bardziej korzystne jest 

zastosowanie kotłów pyłowych z instalacją odsiarczania, ponieważ odpady ze 

spalania węgla mają niemal w całości postać popiołu lotnego oraz gipsu, które w 

całości mogą być wykorzystane gospodarczo, natomiast w przypadku zastosowania 

kotła fluidalnego otrzymuje się silnie alkaliczną mieszaninę popiołu, gipsu i wapna 

palonego, które przed wykorzystaniem należy zneutralizować. 

Realizacja celów i działań Aktualizacji RSE, pomimo ukierunkowania na 

zrównoważony rozwój gospodarki energetycznej może wywołać potrzebę 

zwiększonego korzystania z zasobów i walorów środowiska naturalnego. 

Budowa nowych obiektów spowoduje zajmowanie nowych terenów pod inwestycje i 

likwidację, zaburzenie dotychczasowych funkcji tych terenów, może spowodować 

również o różnej skali: 

- fragmentację przestrzeni oraz ekosystemów, zaburzanie drożności korytarzy 

ekologicznych, 

- pojawienie się nowych istotnych zagrożeń dla wrażliwego morskiego 

środowiska Bałtyku. Aby je 

- zniwelować należy w trakcie ich realizacji, w całym procesie inwestycyjnym 

stosować działania 

- zapobiegawcze i zmniejszające oddziaływania opisane w punkcie 8 Prognozy. 

W związku z faktem, iż realizacja inwestycji w zakresie elektroenergetyki będzie 

odbywać się na zasadach komercyjnych, wszystkie kwestie obniżające zarówno 

koszty inwestycyjne, jak i eksploatacyjne będą poddawane przez inwestorów 

szczegółowej analizie. 

Fakt istnienia mechanizmów zmuszających do ograniczania emisji oraz technologii 

pozwalających na dotrzymanie standardów przy jednoczesnym zmniejszeniu 

kosztów paliwa może spowodować, że stosowane rozwiązania zapewnią 

minimalizację wpływu na środowisko, tym samym znaczna część przedstawionych 

potencjalnych znaczących negatywnych oddziaływań może nie mieć miejsca lub 

mieć dużo mniejszą skalę. 

2.2.6 Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2007- 

2010 z uwzględnieniem perspektywy 2011-2014 (2007) 

W Programie sformułowano następujące 4 cele perspektywiczne: 

1. Środowisko dla zdrowia – dalsza poprawa, jakości środowiska i 

bezpieczeństwa ekologicznego. 

2. Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem oraz podniesienie 

świadomości ekologicznej społeczeństwa. 

3. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów 

przyrody. 

4. Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii. 



2.2.7 Zmiana Planu zagospodarowania przestrzennego województwa 

pomorskiego (2009) wraz z prognozą oddziaływania na środowisko 

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa ma charakter planu struktury 

– nie określa użytkowania terenu i nie stanowi wystarczającej podstawy do 

określania lokalizacji inwestycji. Formułuje natomiast cele gospodarowania 

przestrzenią województwa, zasady jej kształtowania oraz określa kierunki polityki 

przestrzennej i proponuje narzędzia ich realizacji. 

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym precyzuje zadania 

samorządu województwa w zakresie zagospodarowania przestrzennego. Stanowi 

ona m.in., że: 

Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa wprowadza się do 

planu miejscowego po uprzednim uzgodnieniu terminu realizacji inwestycji celu 

publicznego oznaczeniu ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do planu 

miejscowego (art.44, ust.1). 

W odniesieniu do środowiska przyrodniczo-kulturowego zaleca się przede wszystkim 

utrzymanie ustanowionych form ochrony przyrody: parków narodowych, rezerwatów 

przyrody, 

parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszary NATURA 2000, 

pomników 

przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów 

przyrodniczo-krajobrazowych. 

Zmiana Planu zagospodarowania przestrzennego województwa w sposób ogólny 

określa rozmieszczenie inwestycji energetycznych: 

• źródeł wytwarzania energii elektrycznej, 

• miejsc dostaw gazy ziemnego w rejonie Zatoki Gdańskiej, 

• podziemnych magazynów gazu, ropy naftowej i paliw, 

• baz magazynowych paliw płynnych, 

• przebiegu rurociągów do przesyłu ropy, paliw i gazu ziemnego, 

• przebiegu linii elektroenergetycznych NN i stacji elektroenergetycznych. 

Powyższe zapisy były czynnikami determinującymi określenie działań zawartych w 

Aktualizacji RSE. 

W odniesieniu do systemów zaopatrzenia w ciepło zidentyfikowano następujące 

elementy niekorzystne: 

bardzo wysoki (ok. 70%) udział węgla; spalanie tego paliwa w urządzeniach o 

niskiej sprawności 

indywidualne kotły centralnego ogrzewania i piece (ponad 30% w 

województwie; ponad 60% na wsi), przestarzałe urządzenia ciepłownicze 

zainstalowane w kotłowniach. Rzutuje to w istotny sposób na ekonomikę 

produkcji ciepła i niekorzystnie wpływa na klimat aerosanitarny (szczególnie 

miast), poprzez najbardziej dokuczliwą tzw. „niską emisję”. 

Niezadowalający stan techniczny kotłowni lokalnych; zdecydowaną większość 

stanowią obiekty przestarzałe opalane węglem, około 20% obiektów zostało w 



ostatnich latach zmodernizowanych (kotłownie Nanice w Wejherowie oraz w 

Sopocie, Gdyni i Rumi) i przestawionych na opalanie gazem i olejem. 

Niezadowalający stopień termomodernizacji budynków, szczególnie 

mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej. 

Rozwój energetyki cieplnej w oparciu o paliwa odnawialne uzależniony jest w 

znaczącej mierze od istniejących i potencjalnych zasobów. 

W odniesieniu do systemów elektroenergetycznych ze względu na prognozowany 

wzrost zużycia i potrzebę poprawy bezpieczeństwa energetycznego za niezbędną 

uznano w PZPWP potrzebę zwiększenia produkcji energii elektrycznej na terenie 

województwa pomorskiego. W tym celu rozpatruje się: 

• rozbudowę istniejących źródeł i budowę dużej elektrowni węglowej (wraz z 

linią elektroenergetyczną niezbędną do wprowadzenia wyprodukowanej 

energii do systemu krajowego) spełniającej wymogi ochrony środowiska w 

zakresie dowozu paliwa, zagospodarowania odpadów paleniskowych, 

odprowadzania wód chłodniczych i emisji zanieczyszczeń (w tym CO 2 ) do 

atmosfery, ochrony obszarów cennych przyrodniczo, ochrony krajobrazu i 

dziedzictwa kulturowego oraz zabytków. Rozpatrywana jest lokalizacja 

w rejonie dolnej Wisły między Tczewem a południową granicą 

województwa oraz w Gdańsku w rejonie Portu Północnego (możliwa także 

elektrociepłownia). Korzystnymi elementami lokalizacji w rejonie portu są: 

możliwość dostaw paliwa i odbioru produktów pochodzących z 

zagospodarowania odpadów drogą morską oraz stosunkowo łatwe 

wyprowadzenie mocy do systemu krajowego (niewielkie odległości do linii 

elektroenergetycznej 400 kV). Istotną jej wadą jest natomiast bardzo 

niekorzystny wpływ na klimat aerosanitarny miasta Gdańska. W obszarze tym 

występują także ograniczenia wynikające z sąsiedztwa cennych wartości 

kulturowych i zabytków oraz potrzeba zachowania potencjału dla lokalizacji 

innych funkcji związanych z portami. Zaletami lokalizacji w rejonie dolnej 

Wisły są korzystne warunki terenowe i możliwości wyprowadzenia 

wytworzonej energii (bliskie sąsiedztwo linii elektroenergetycznej 220 kV, w 

której przewiduje się zmianę napięcia na 400 kV). Istotnymi jej wadami są: 

konieczność poboru wody z rzeki Wisły i odprowadzania do niej wód 

chłodniczych, w rejonie znajdującym się w granicach obszaru NATURA 2000 

oraz położonym na terenie Nadwiślańskiego Obszaru Chronionego 

Krajobrazu (w granicach projektowanego Nadwiślańskiego Parku 

Krajobrazowego), a także występowanie obszarów krajobrazu kulturowego i 

zabytków, na których wartości i ochronę lokalizacje takie mogą wywierać 

negatywny wpływ; 

• inne lokalizacje, np. w Gdańsku, będą możliwe w przypadku spełniania 

wymogów analogicznych jak dla rejonu dolnej Wisły oraz ustaleń zawartych 

w obowiązujących naprawczych programach ochrony powietrza; zgłoszone 



zostały także propozycje lokalizacji elektrowni węglowej w rejonach Tczewa 

i Żarnowca oraz elektrowni gazowej w rejonie Żarnowca; 

• budowę elektrowni jądrowej, np. w rejonie jeziora Żarnowieckiego (po 

spełnieniu wszystkich obowiązujących wymogów, w tym m.in. ograniczenia 

oddziaływania na wody odbiornika i innych oddziaływań na środowisko oraz 

uzyskaniu akceptacji społecznej); korzystnymi cechami tej lokalizacji są 

zasoby wodne jeziora Żarnowieckiego, teren po przerwanej budowie 

elektrowni jądrowej i przygotowane dla niej elementy infrastruktury 

technicznej oraz sąsiedztwo elektrowni szczytowo-pompowej, stacji 

transformatorowo-rozdzielczych 400/110 kV i linii 400 kV; ograniczeniami są 

występujące wartości przyrodnicze (NATURA 2000), krajobrazu kulturowego i 

zabytków, na które zamierzenie może wywierać negatywny wpływ; po 

ustaleniu lokalizacji elektrowni konieczne będzie przeprowadzenie 

postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko; 

• budowę systemowych i szczytowych elektrowni gazowych (zainteresowani są 

m.in. Lotos, Energa, Miasto Gdańsk); 

• realizację obiektów energetycznych opartych o generację i kogenerację 

rozproszoną, z wykorzystaniem odnawialnych zasobów energii (głównie 

biomasa) w powiązaniu z budową „inteligentnych” sieci elektroenergetycznych 

(na obszarach wiejskich całego województwa). 

Opisane lokalizacje źródeł energii nie zostały ustalone, stąd decyzje 

lokalizacyjne powinny być poprzedzone postępowaniem w sprawie ich 

oddziaływania na środowisko, zgodnie z uwzględnieniem zapisów 

obowiązujących aktów prawa miejscowego, zwłaszcza programów 

naprawczych ochrony powietrza. 

W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego ustalono 

następujące kierunki w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną: 

1) Budowa źródeł energii odnawialnych, w tym systemowych elektrowni wiatrowych 

przekazujących energię do krajowej sieci elektroenergetycznej, z zachowaniem 

zasad lokalizacji wymienionych w niniejszym Planie. Osiągnięcie założonego celu 

(20% udziału energii odnawialnej) wymagać będzie budowy odnawialnych źródeł 

energii elektrycznej o mocy około 820 MW, co oznacza przyrost o ponad 670 MW – 

w stosunku do stanu istniejącego w 2008 roku (145 MW). Realizacja tych inwestycji 

będzie wymagała budowy Głównych Punktów Zasilających 15/110 kV oraz linii 

elektroenergetycznych 110 kV wprowadzających energię do systemu krajowego. 

Lokalizacja tych inwestycji jest ściśle związana z umiejscowieniem źródeł i nie 

można ich w PZPWP określić. 

2) Budowa przydomowych elektrowni wiatrowych produkujących energię na potrzeby 

własne użytkowników. 

3) rozwój energetyki wodnej wszędzie tam, gdzie pozwolą na to uwarunkowania 

środowiskowe i ekonomiczne; 



4) rozwój różnorodnych form rozproszonej generacji energii w oparciu o surowce 

odnawialne, w tym przede wszystkim o biomasę (biogaz rolniczy i z roślin 

lignocelulozowych). Tworzenie kompleksów agroenergetycznych w celu uprawiania 

i wykorzystywania różnorodnych surowców rolniczych dla celów energetycznych; 

5) upowszechnienie wykorzystania energii słonecznej do przygotowania ciepłej wody; 

6) wykorzystanie niskotemperaturowej energii geotermalnej do ogrzewania w 

powiązaniu z energią słoneczną oraz wykorzystanie energii wysokotemperaturowej, 

w obszarach jej występowania, szczególnie w rejonie Chojnic i Łeby ; 

7) sukcesywne zastępowanie paliw kopalnych (przede wszystkim węgla) w 

kotłowniach lokalnych i indywidualnych źródłach ciepła spalaniem i zgazowaniem 

biomasy stałej (słoma, drewno odpadowe, rośliny energetyczne), szczególnie na 

terenach wiejskich; 

8) ograniczenie zużycia węgla na rzecz biomasy i gazu systemowego z 

uwzględnieniem uwarunkowań technicznych.). 

9) Budowa innych źródeł energii elektrycznej: elektrowni węglowej lub/i 

elektrociepłowni przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska przede wszystkim 

w zakresie emisji zanieczyszczeń i zagospodarowania odpadów paleniskowych, 

szczytowych elektrowni gazowych i elektrowni jądrowej. Lokalizacje ww. obiektów 

nie zostały ustalone. 

Przed realizacją ww. inwestycji niezbędne jest wykonanie studium lokalizacyjnego, 

w którym po przeanalizowaniu wszelkich uwarunkowań społecznych, 

środowiskowych, ekologicznych, kulturowych i krajobrazowych, transportowych oraz 

techniczno-technologiczno-ekonomicznych ocenione zostaną warianty lokalizacji 

ogólnych oraz wskazane możliwości i ograniczenia lub wykluczenia dla określonych 

lokalizacji szczegółowych; studia te winny być przeprowadzone przed podjęciem 

rozstrzygnięć na poziomie miejscowego planowania przestrzennego. Przy 

określaniu lokalizacji elektrowni należy uwzględniać uwarunkowania wynikające w 

szczególności z ich oddziaływania na: 

a) obszary objęte ochroną przyrody, w formie: parków narodowych i ich otulin, 

rezerwatów przyrody, obszarów NATURA 2000, parków krajobrazowych i ich 

otulin, obszarów chronionego krajobrazu, pomników przyrody, stanowisk 

dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczokrajobrazowych; 

b) projektowane obszary chronione, w tym wytypowane w ramach tworzenia 

Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych NATURA 2000; 

c) obszary tworzące osnowę ekologiczną województwa – korytarze ekologiczne; 

d) tereny położone w strefach ekspozycji obiektów dziedzictwa kulturowego, w 

formie: pomników historii, parków kulturowych, obiektów wpisanych do 

wojewódzkiego rejestru ochrony zabytków (cennych założeń urbanistycznych i 

ruralistycznych, założeń zamkowych, parkowo-pałacowych i parkowo-dworskich) 

oraz chronionych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; 



e) tereny w otoczeniu lotnisk wraz z polami wznoszenia i podejścia do lądowania 

oraz innych obiektów obronnych kraju. 

10) Budowa, rozbudowa i modernizacja elektroenergetycznej sieci przesyłowej 

najwyższych napięć: 

a) stacje transformatorowe 400/110 kV (ST): 

b) linie elektroenergetyczne 400 kV: 

11) Zwiększenie pewności zasilania systemu rozdzielczo-odbiorczego, poprawa 

sprawności i dostosowanie istniejących obiektów sieciowych do wymagań 

ochrony środowiska poprzez modernizację i budowę elektroenergetycznej sieci 

dystrybucyjnej 110 kV: 

a) Główne Punkty Zasilające 110/15 kV (GPZ), 

b) Linie 110 kV: m.in. Pelplin – Starogard Gdański – Czarna Woda, Pelplin – 

Subkowy, Pelplin – Lignowy – Malbork, Pelplin – PELPLIN – Kwidzyn, 

12) Wyprowadzenie energii z elektrowni wiatrowych do krajowej sieci 

elektroenergetycznej przez modernizację lub przebudowę: GPZ: Darżyno, 

Pieńkowo, Dębnica Kaszubska, Gałęźnia Mała, Obłęże, budowę GPZ 

Wojciechowo, modernizację linii 110 kV: Sławno – Tychowo, Słupsk Poznańska – 

Hubalczyków – Darżyno – Lębork Krzywoustego, Sławno – Sianów, Żydowo – 

Słupsk Poznańska, Człuchów – Chojnice, Bytów – Gałęźnia Mała – Dębnica 

Kaszubska – Słupsk Poznańska. (W przypadku pojawienia się dużych odbiorców 

energii elektrycznej nie wyklucza się budowy dodatkowych stacji 110/15kV oraz 

powiązań liniowych z istniejącą siecią 110kV). 

13) Rozbudowa i modernizacja systemu zaopatrzenia w energię elektryczną zakresie 

linii 15 i 0,4 kV szczególnie na terenach wiejskich i obszarach rozwojowych. 

14) Rozwój energetyki wodnej wszędzie tam, gdzie pozwolą na to uwarunkowania 

środowiskowe i ekonomiczne. 

Jako jedno z głównych zadań polityki przestrzennej w odniesieniu do infrastruktury 

technicznej, Dokument stawia poprawę bezpieczeństwa energetycznego, 

zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery, w tym CO2, zwiększenie udziału 

energii odnawialnych w ogólnym zużyciu energii oraz poszanowanie i racjonalizację 

zużycia energii. 

W gminnych dokumentach określających politykę energetyczną powinny być 

uwzględniane działania zmierzające do zastępowania węgla kamiennego biomasą w 

urządzeniach grzewczych małej mocy i niskiej sprawności, rozwój rozproszonych 

źródeł energii cieplnej i elektrycznej (w tym pracujących w skojarzeniu) oraz gazu, 

utrzymanie i rozwój istniejących oraz budowę nowych systemów. 

W realizacji polityki przestrzennej będzie uwzględniany model zrównoważonej i 

zintegrowanej gospodarki energetycznej, wpisujący się w ideę „3 x 20%”. 

Ochronie zasobów nieodnawialnych służyć będą ponadto kierunki 

zagospodarowania przestrzennego, takie jak: 

dywersyfikacja sposobów zaopatrzenia w energię cieplną w jednostkach 

osadniczych, z uwzględnieniem maksymalnego wykorzystania potencjału 



istniejących systemów, w tym z wykorzystaniem sposobów wytwarzania ciepła 

i energii w tzw. układach skojarzonych; 

wdrażanie termomodernizacji budynków i innych działań związanych z 

poszanowaniem energii oraz przedsięwzięć związanych z wprowadzeniem do 

polskiego ustawodawstwa ustaleń. 

Dyrektywy nr 2001/226/226 z 11 maja 2001 r. ustanawiającej wspólne zasady 

legislacyjne osiągnięcia odpowiedniego poziomu wydajności energetycznej 

budynków. 

W opracowanej na potrzeby procedury oddziaływania na środowisko „PROGNOZIE 

ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU ZMIANY PLANU 

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWODZTWA POMORSKIEGO, 

Słupsk, WBPP, sierpień 2009 r. w związku z zakresem przedstawionym w „Zmianie 

Planu …” zidentyfikowane zostały podstawowe zakresy oddziaływania na środowisko 

w trakcie wyboru lokalizacji, realizacji i funkcjonowania elementów 

zagospodarowania przestrzennego związanych z rozwojem energetyki na potrzeby 

województwa pomorskiego. W dokumencie tym nie ocenia się pod kątem 

środowiskowym proponowanych lokalizacji nowych elementów infrastruktury 

energetycznej. 

Jako jedne z głównych problemów ochrony środowiska związanych z energetyka 

województwa wskazuje się: 

oraz 

wzrost emisji gazów: dwutlenku węgla i tlenków azotu, związany ze spalaniem 

paliw nieodnawialnych, przyczyniający się do zwiększenia efektu 

cieplarnianego i zmian klimatycznych oraz kwaśnych deszczy, degradujących 

gleby, sprzyjających eutrofizacji wód, obniżających bioróżnorodność; 

niewielkie wykorzystanie potencjalnych możliwości produkcji energii ze źródeł 

odnawialnych (udział energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii 

elektrycznej szacowano na 6,6% na koniec marca 2008 r.). 

W odniesieniu do budowy źródeł energii elektrycznej, elektrowni węglowej, 

szczytowej elektrowni gazowej oraz elektrowni jądrowej Plan nie wskazuje konkretnej 

lokalizacji obiektów. Ich lokalizacja ma być poprzedzona studium lokalizacyjnym 

oceniającym warianty lokalizacji wraz z możliwościami ograniczenia lub wykluczenia 

dla określonych lokalizacji. Ze względu na bardzo duże zapotrzebowanie wód do 

celów chłodniczych, zrzut ciepła odpadowego do wód w okresie eksploatacji oraz 

konieczność budowy odpowiedniej infrastruktury, także dróg dojazdowych, 

oddziaływanie tego rodzaju obiektów może mieć znaczący wpływ na pobliskie 

obszary N2000. 

2.2.8 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego 

(październik 2007) 

Cele szczegółowe Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa 

Pomorskiego są generalnie zbieżne z założeniami Aktualizacji RSE W szczególności 

w ramach Programu w zakresie elektroenergetyki wspierane będą działania 

dotyczące: 

• wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych : 

Realizacja przedsięwzięć ukierunkowanych na wykorzystanie źródeł 

odnawialnych (wiatr, biomasa, energia słoneczna, geotermalna, energia wody 



płynącej) do produkcji energii elektrycznej. Powinny one koncentrować się na 

budowie, rozbudowie lub przebudowie infrastruktury oraz zakupie urządzeń 

niezbędnych do produkcji energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych. W 

ramach tego typu przedsięwzięć możliwa będzie również budowa lub 

rozbudowa infrastruktury przyłączeniowej niezbędnej do odbioru i przesyłu 

energii. 

• poprawy efektywności systemów wytwarzania i przesyłu energii: 

Inwestycje mające na celu zwiększenie efektywności wytwarzania energii oraz 

na zmniejszenie strat przy jej dystrybucji, a także budowa źródeł wytwarzania 

energii elektrycznej w skojarzeniu z energią cieplną. Ponadto możliwa będzie 

wymiana, rozbudowa i budowa nowych sieci elektroenergetycznych niskiego i 

średniego napięcia, jednak wyłącznie na obszarach słabych strukturalnie oraz 

z zastrzeżeniem finansowego udziału środków właściwego samorządu 

gminnego. 

2.2.9 Miasto i Gmina Pelplin Studium uwarunkowań i kierunków 

zagospodarowania przestrzennego – ujednolicony tekst studium, stan 

po zmianach we wrześniu 2009 

W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i 

gminy Pelpin wskazano na potrzebę rozwoju gminy między innymi poprzez rozwój 

infrastruktury technicznej, poprzez lokalizację turbin wiatrowych na obszarach 

wskazanych w Studium…, lokalizację Stacji Elektroenergetycznej „Pelplin” 

400/110kV w ujęciu wariantowym, a także budowa nowych sieci energetycznych i 

lokalizację Małej Elektrowni Wodnej 

Zmiana Studium… wskazuje na potrzebę pozyskania dodatkowego źródła energii 

elektrycznej wykorzystującego jako źródło tzw. energię odnawialną (taką możliwość 

stwarza lokalizacja farmy siłowni wiatrowych w obszarze na północ i północnyzachód 

od miasta Pelplin – rejon miejscowości Rajkowy, Ropuchy, Nowy Dwór 

Pelpliński. Przewidywana lokalizacja Stacji Elektroenergetycznej „Pelplin” jest ważna 

dla zabezpieczenia inwestycji w zakresie elektroenergetyki w obszarze całego 

województwa pomorskiego, a zwłaszcza jego południowej i zachodniej części. 

2.2.10 Strategia rozwoju gminy i miasta Pelplin (1998), Plan rozwoju lokalnego 

gminy Pelplin na lata 2005-2007 (2004) 

Nie sporządzono aktualizacji ani nowych dokumentów: Strategii rozwoju gminy i 

miasta Pelplin z roku 1998, ani Planu lokalnego gminy Pelplin na lata 2005-2007. W 

dokumentach nie przewidziano działań w zakresie gospodarki energetycznej. 



2.3 Założenia kierunków rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło, 

energię elektryczną i paliwa gazowe 

Kierunki rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa 

gazowe dla miasta i gminy Pelplin zostały wyznaczone na podstawie kierunków 

wyznaczonych przez politykę energetyczną i ekologiczną państwa a także 

strategiczne dokumenty krajowe, regionalne i lokalne determinujące ten rozwój. 

Zgodnie z Ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: 

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium (…), uwzględniając 

zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia 

strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa …(art. 9, 

ust. 2). 

Na terenie miasta i gminy Pelplin głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza są 

źródła komunalno-bytowe (kotłownie lokalne, indywidualne paleniska domowe, 

emitory z zakładów użyteczności publicznej), źródła transportowe, pylenie wtórne z 

odsłoniętej powierzchni terenu, zanieczyszczenia allochtoniczne napływające spoza 

terenu gminy, zgodnie z dominującym kierunkiem wiatru. 

Na terenie gminy brak jest zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. 

Potrzeby cieplne są zaspokajane na terenie gminy w oparciu o lokalne kotłownie 

węglowe, opalane gazem ziemnym (tylko w Pelplinie), olejem oraz drewnem i jego 

odpadami (głównie na obszarze wiejskim), umiejscowione w budynkach 

mieszkalnych lub w ich sąsiedztwie, w zakładach usługowo-wytwórczych, 

usługowych, rzemieślniczych i obiektach użyteczności publicznej oraz indywidualne 

źródła ciepła w domach mieszkalnych, na paliwa stałe (węgiel, odpady drzewne i 

drewno), gaz ziemny oraz w szczątkowej formie o elektryczne urządzenia grzewcze. 

W strukturze paliw dominującą rolę w gminie odgrywa węgiel (przeszło 50% produkcji 

energii), ok. 1/3 energii uzyskiwane jest z gazu ziemnego, 9% z drewna i 5% z oleju 

opałowego. W strukturze paliw dla budownictwa jeszcze bardziej dominuje znaczenie 

węgla – ok. 60%. 

Zgodnie z projektem planu zagospodarowania województwa pomorskiego, w 

budowie nowych źródeł energii należy brać pod uwagę realizację obiektów 

energetycznych opartych o generację i kogenerację rozproszoną z wykorzystaniem 

odnawialnych zasobów energii (głównie biomasa) w powiązaniu z budową 

„inteligentnych” sieci elektroenergetycznych (na obszarach wiejskich całego 

województwa). 

Bazując na tych dokumentach przyjęto, że podstawową zasadą warunkującą rozwój 

systemów energetycznych będzie realizacja zasady zrównoważonego rozwoju. W 

szczególności powinny być to realizowane poprzez: 

1. zmniejszenie zużycia energii średnio w gminie o ok. 25% oraz kosztów jej 

uzyskania przez odbiorców końcowych, 

2. podniesienie poziomu lokalnego bezpieczeństwa energetycznego poprzez 

rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii w celu uzyskania udziału 

tych źródeł w ogólnym zużyciu energii, a w szczególności na poziomie 

minimum 44%, 

3. zmniejszenie oddziaływania energetyki na środowisko min. poprzez istotne 

obniżenie udziału węgla w bilansie paliw, 

4. edukacja, propagowanie i wspieranie różnych form wykorzystania energii 

odnawialnych przez jej indywidualnych odbiorców. 



2.4 Scenariusze rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło 

Projekt „Założeń do planu zagospodarowania w ciepło, energię elektryczną i paliwa 

gazowe dla miasta i gminy Pelplin” został sporządzony dla dwóch scenariuszy: 

Scenariusz I „Intensywny rozwój” – spójny z ustaleniami „Studium…” w zakresie 

rozwoju programowo-przestrzennego gminy; Scenariusz II „Umiarkowany rozwój” – 

przewidujący perspektywiczny przyrost liczby mieszkańców gminy o ok. 1600 osób. 

Dla celów obliczeniowych obszar gminy podzielono na dwa obszary: rejon I 

obejmujący miasto Pelplin oraz największe wsie gminy tj. Kulice, Lignowy, Rajkowy, 

Rożental i Rudno oraz rejon II obejmujący pozostałe miejscowości gminy. 

SCENARIUSZ I „Intensywny rozwój” 

Wariant 1 „Ciepło sieciowe z planowanej elektrowni” 

Rejon I oraz Ropuchy 

W wariancie tym przewiduje się budowę sieci cieplnych przesyłających ciepło 

odpadowe z planowanej elektrowni „Północ” do wszystkich miejscowości rejonu I i 

Ropuch. Zaniechanie wykorzystania gazu ziemnego, utrzymanie niewielkiego udziału 

węgla w obiektach które nie obejmie zasięg obsługi sieci cieplnych oraz 

wprowadzanie pomp ciepła oraz brykietów ze słomy oraz roślin energetycznych dla 

zabudowy rozproszonej. 

Rejon II 

Wariant proponuje wprowadzenie spalania słomy w postaci brykietów oraz paliwa 

przetworzonego z roślin energetycznych, zastosowanie pomp ciepła w 

mieszkalnictwie, usługach, obiektach użyteczności publicznej oraz w przemyśle a 

także 

Zalety: 

1. Istotne zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, 

2. Zmniejszenie udziału węgla w mieszkalnictwie i usługach (rejon II), 

3. Zaniechanie wykorzystania gazu ziemnego i utrzymanie niskiego udziału węgla 

(rejon I), 

4. Radykalne obniżenie kosztów ogrzewania nawet do ok. 3,5 raza w stosunku do 

stanu istniejącego. 

5. Możliwość ograniczenia areału upraw do niezbędnych potrzeb energetycznych 

bądź „eksport” przetworzonego paliwa poza granice gminy (w przypadku zbytu). 

6. Nieodpłatny przesył ciepła. Koszty będą się ograniczać do wydatków związanych 

z eksploatacją systemu przesyłowego. 

Wady: 

1. Uciążliwości dla społeczności gminnej wynikające z budowy i eksploatacji 

elektrowni. 

Wariant 2 „Gminna biogazownia” 

Rejon I oraz Ropuchy 

Wariant przewiduje wykorzystanie całego zasobu biomasy, którym dysponuje gmina 

(rośliny energetyczne, komunalne odpady organiczne, odchody zwierzęce z dużych 

farm hodowlanych). Biomasa poddana zostanie procesowi zgazowania w biogazowni 

fermentacyjnej. Ciepło uzyskane z biomasy wystarczy do zaspokojenia 



perspektywicznych potrzeb ok. 80% budownictwa mieszkaniowego, usług i obiektów 

użyteczności publicznej w rejonie I. Produkowany gaz byłby wprowadzany do 

istniejącej sieci gazowej. 

Pozostałe mieszkalnictwo w rejonie I przewiduje się zaopatrywać w ciepło za pomocą 

pomp ciepła i w szczątkowej wielkości – węgla. Planowane duże zgrupowania 

produkcyjno – usługowe korzystałyby z gazu ziemnego. 

Rejon II 

Budownictwo mieszkaniowe, usługi i obiekty użyteczności publicznej oraz inne 

zakłady produkcyjno-usługowe będą zaopatrywane w ciepło poprzez spalanie 

brykietów ze słomy, za pomocą pomp ciepła i przy niewielkim udziale węgla. 

Planowane zgrupowania produkcyjno-usługowe korzystałyby z gazu ziemnego. 

Zalety: 

1. Niższe koszty ciepła (blisko dwukrotnie niż w stanie istniejącym), 

2. Radykalne obniżenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w stosunku do stanu 

istniejącego (za wyjątkiem NO x ), 

3. Zmniejszenie udziału węgla w mieszkalnictwie i usługach. 

Wady: 

1. Wzrost stężenia NOx (do wartości nie powodujących przekroczeń stężeń 

dopuszczalnych). 

Alternatywa dla tego wariantu polegałaby na produkcji w biogazowni energii 

elektrycznej i sprzedaży jej do sieci dystrybucyjnej. Biogazowania pracowałaby 

„non profit”, a zysk przeznaczony byłby na dotacje do tych mieszkań, które 

zmienia ogrzewanie węglowe lub gazowe na elektryczne np. pompy ciepła, 

elektryczne ogrzewanie przepływowe, ogrzewanie akumulacyjne. 

Wariant 3 „Ciepłownie na biomasie” 

Rejon I 

Podobnie jak w poprzednim wariancie, tu również przewiduje się wykorzystanie 

całego zasobu biomasy stałej, którym dysponuje gmina. Rośliny energetyczne 

zostaną poddane procesowi spalania w dwóch ciepłowniach zlokalizowanych w 

Pelplinie (z zasięgiem obsługi obejmującym miasto oraz Rożental i Kulice) i w Rudnie 

(z zasięgiem obsługi obejmującym Rudno, Rajkowy i Lignowy). Produkowane w nich 

ciepło byłoby wprowadzane do odbiorców sieciami ciepłowniczymi. Mieszkalnictwo 

poza zasięgiem sieci cieplnych przewiduje się zaopatrywać w ciepło za pomocą 

pomp ciepła i węgla w szczątkowej wielkości. Planowane duże zgrupowania 

produkcyjno-usługowe korzystałyby z gazu ziemnego. 

Rejon II 

Dla terenów planowanego budownictwa mieszkaniowego w Ropuchach przewiduje 

się ciepłownie na biomasę z dostawą ciepła do odbiorców za pomocą sieci 

ciepłowniczych. Na pozostałym obszarze rejonu – budownictwo mieszkaniowe, 

usługi i obiekty użyteczności publicznej oraz istniejące zakłady produkcyjnousługowe 

będą zaopatrywane w ciepło poprzez spalanie brykietów ze słomy, za 

pomocą pomp ciepła i przy niewielkim udziale węgla. Planowane duże zgrupowania 


Zalety: 



1. Radykalne zmniejszenie emisji SO 2 , i CO 2 w stosunku do stanu istniejącego 

(przekroczenie stężeń dopuszczalnych). 

2. Zanieczyszczenia pyłem będą wyłapywane w 80 % przez urządzenia odpylające 

spaliny. 


Wady: 

1. Wzrost stężenia NOx – eliminowane poprzez zastosowanie odpowiedniej 

wysokości komina w ciepłowniach w celu zapewnienia dostatecznego 

rozproszenia zanieczyszczeń, 

2. Wzrost zanieczyszczenia pyłem. 

SCENARIUSZ II „Umiarkowany rozwój” 

Wariant 1 „Ciepło sieciowe z planowanej elektrowni” 

Zasięg sieci cieplnych – tylko rejon I, udział paliw w I i II rejonie odobnie jak w 

wariancie 1 dla scenariusza I. 

Rejon I 

W wariancie tym przewidziano budowę sieci cieplnych przesyłających ciepło 

odpadowe z planowanej elektrowni „Północ” do wszystkich miejscowości rejonu. 

Zaniechanie wykorzystania gazu ziemnego oraz utrzymanie niewielkiego udziału 

węgla w obiektach, które nie obejmie zasięg obsługi sieci cieplnych a także 

wprowadzanie pomp ciepła oraz brykietów ze słomy i roślin energetycznych dla 

zabudowy rozproszonej 

Rejon II 

W wariancie proponuje się wprowadzenie spalania słomy w postaci brykietów oraz 

paliwa przetworzonego z roślin energetycznych, zastosowanie pomp ciepła w 

mieszkalnictwie, usługach, obiektach użyteczności publicznej oraz w przemyśle, a 

także radykalne zmniejszenie udziału węgla w mieszkalnictwie i usługach. 

Zalety: 

1. Istotne zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, 

2. Zmniejszenie udziału węgla w mieszkalnictwie i usługach (rejon II), 

3. Zaniechanie wykorzystania gazu ziemnego i utrzymanie niskiego udziału węgla 

(rejon I), 

4. Radykalne obniżenie kosztów ogrzewania nawet do ok. 3 razy w stosunku do 

stanu istniejącego. 

5. Możliwość ograniczenia areału upraw do niezbędnych potrzeb energetycznych 

bądź „eksport” przetworzonego paliwa poza granice gminy (w przypadku zbytu). 

6. Nieodpłatny przesył ciepła. Koszty będą się ograniczać do wydatków związanych 

z eksploatacją systemu przesyłowego. 

Wady: 

1. Uciążliwości wynikające z budowy i eksploatacji elektrowni. 

Wariant 2 „Gminna biogazownia” 

Rejon I 



W wariancie przewiduje się wykorzystanie całego zasobu biomasy, którym dysponuje 

gmina. Identycznie jak w wariancie 2 dla scenariusza I w wyniku zgazowania 

biomasy. Ciepło uzyskane z biomasy wystarczy do zaspokojenia perspektywicznych 

potrzeb ok. 80% budownictwa mieszkaniowego, usług i obiektów użyteczności 

publicznej w rejonie I. Produkowany gaz byłby wprowadzany do istniejącej sieci 

gazowej. 

Pozostałe mieszkalnictwo w rejonie I przewiduje się zaopatrywać w ciepło za pomocą 

pomp ciepła i w szczątkowej wielkości – węgla. Planowane duże zgrupowania 

produkcyjno – usługowe korzystałyby z gazu ziemnego. 

Rejon II 

Budownictwo mieszkaniowe, usługi i obiekty użyteczności publicznej oraz inne 

zakłady produkcyjno-usługowe będą zaopatrywane w ciepło poprzez spalanie 

brykietów ze słomy, za pomocą pomp ciepła i przy niewielkim udziale węgla. 

Planowane zgrupowania produkcyjno-usługowe korzystałyby z gazu ziemnego. 

Zalety: 

1. Niższe koszty ciepła (blisko dwukrotnie niż w stanie istniejącym), 

2. Znaczące obniżenie emisji SO 2 i CO 2 w stosunku do stanu istniejącego 


Wady: 

1. Nieznaczny wzrostu emisji pozostałych zanieczyszczeń do powietrza. 

Wariant 3 „Ciepłownie na biomasie” 

Rejon I 

Podobnie jak w poprzednim wariancie, tu również przewiduje się wykorzystanie 

całego zasobu biomasy stałej, którym dysponuje gmina. Rośliny energetyczne 

zostaną poddane procesowi spalania w dwóch ciepłowniach zlokalizowanych w 

Pelplinie (z zasięgiem obsługi obejmującym miasto oraz Rożental) – ciepłownie 

proponuje się zlokalizować na terenie byłej cukrowni, wykorzystując istniejący komin i 

w Rudnie (z zasięgiem obsługi obejmującym Rudno, Rajkowy). Produkowane w nich 

ciepło byłoby wprowadzane do odbiorców sieciami ciepłowniczymi. Mieszkalnictwo 

poza zasięgiem sieci cieplnych przewiduje się zaopatrywać w ciepło za pomocą 

pomp ciepła i węgla w szczątkowej wielkości. Planowane duże zgrupowania 


Rejon II 

Dla terenów planowanego budownictwa mieszkaniowego w Ropuchach przewiduje 

się ciepłownie na biomasę z dostawą ciepła do odbiorców za pomocą sieci 

ciepłowniczych. Na pozostałym obszarze rejonu – budownictwo mieszkaniowe, 

usługi i obiekty użyteczności publicznej oraz istniejące zakłady produkcyjnousługowe 

będą zaopatrywane w ciepło poprzez spalanie brykietów ze słomy, za 

pomocą pomp ciepła i przy niewielkim udziale węgla. Planowane duże zgrupowania 


Zalety: 

1. Znaczący spadek emisji zanieczyszczenia do powietrza w stosunku do stanu 

istniejącego, 




Wady: 

1. Dwukrotny wzrost emisji pyłów związany ze znaczącym udziałem biomasy w 

strukturze paliw, 

2. Nieznaczny wzrost zanieczyszczenia emisji NO x . 

Działania wspólne dla wszystkich wariantów: 

1. zmniejszenie zużycia energii przez odbiorców końcowych, 

2. upowszechnienie wykorzystania nadwyżek słomy w postaci brykietów do 

ogrzewania pomieszczeń, szczególnie w II rejonie obliczeniowym, 

3. wprowadzenie upraw roślin energetycznych na powierzchni, co najmniej 10 % 

użytków rolnych, 

4. upowszechnienie indywidualnych źródeł zaopatrzenia w energię elektryczną w 

postaci małych elektrowni wiatrowych, 

5. upowszechnienie stosowania kolektorów słonecznych do produkcji ciepłej wody 

oraz sukcesywne wprowadzanie ogniw fotowoltaicznych, 

6. upowszechnienie wykorzystania niskotemperaturowej energii geotermalnej 

(pompy ciepła), 

7. upowszechnienie małych, przydomowych biogazowni rolniczych, 

8. poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego, w tym min. sukcesywne 

zmniejszanie udziału węgla, aż do całkowitej eliminacji jego spalania. 



3. DIAGNOZA – STRUKTURA I ANTROPIZACJA ŚRODOWISKA 

3.1 Struktura i budowa środowiska przyrodniczego 

W niniejszym rozdziale wykorzystano zapisy „Aktualizacji Programu ochrony 

środowiska dla Miasta i Gminy Pelplin na lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012- 

2015 w związku z budową Elektrowni „Północ” oraz „Opracowania ekofizjograficzne 

podstawowe gminy Pelplin dla potrzeb Studium uwarunkowań i kierunków 

zagospodarowania przestrzennego”, grudzień 2009. 

Miasto i gmina Pelplin są położone w granicach województwa pomorskiego w jego 

południowej części, w centralnej części powiatu tczewskiego. Od zachodu gmina 

graniczy z gminami: Starogard Gdański i Bobowo, od północy z gminą Subkowy, a 

od południa z gminami Morzeszczyn i PELPLIN, Wschodnią granicą gminy jest rzeka 

Wisła, przez którą gmina Pelplin graniczy z gminami Sztum i Miłoradz. 



Miasto Pelplin, gdzie znajduje się siedziba władz gminnych i główne ośrodki 

usługowe znajduje się w odległości 55 km od Gdańska, 21 km od Tczewa, 14 km od 

Starogardu Gdańskiego oraz 10 km od Elbląga. Przez teren gminy przebiegają 

główne połączenia drogowe i kolejowe: drogi wojewódzkie: nr 230 (Starogard 

Gdański-Rudno) oraz 229 (Wielgowy – Cierzpice), droga krajowa nr 1, będąca 

jednocześnie trasą europejską E75 (łącząca północ Polski-Gdańsk z południem – 

Cieszyn), autostrada A1(leżąca również w ciągu trasy międzynarodowej E75, 

obecnie łączy Gdańsk z Grudziądzem) a także magistrala kolejowa relacji Śląsk- 

Porty. 

Powierzchnia gminy Pelplin wynosi 14 102 ha, z czego 442 ha (Główny Urząd 

Statystyczny 2008r.) stanowią grunty miasta. Gmina Pelplin jest typową gminą 

rolniczą. Dominującym ośrodkiem produkcyjno-usługowym jest miasto Pelplin. W 

skład gminy wchodzi 13 sołectw: Ropuchy, Rajkowy, Rombark, Rożental, Kulice, 

Janiszewko, Pomyje, Lignowy Szlacheckie, Rudno, Gręblin, Wielki Garc, Małe 

Walichnowy i Międzyłęż. Największe wsie to Lignowy, Rudno i Rajkowy. W gminie 

zamieszkuje ok. 16 717 osób, z czego ok. 8 350 mieszka w samym Pelplinie. 

Obszary użytkowane rolniczo stanowią około 80% powierzchni gminy Pelplin, co 

pozwala sądzić, że rolnictwo jest podstawą lokalnej gospodarki oraz stanowi źródło 

utrzymania dla dużej grupy mieszkańców. W strukturze użytków rolnych 

zdecydowanie największą powierzchnię stanowią grunty orne, najmniej jest zaś 

sadów i ogrodów. Czynnikiem sprzyjającym działalności rolniczej w gminie jest też 

bonitacja gleb – w przeważającej części są to gleby klasy III a i III b (odpowiednio 

2471,0 ha i 1699,99 ha). 

Lasy w gminie Pelplin zajmują powierzchnię 1457,8 ha, co stanowi ok. 10% 

powierzchni gminy. 

Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego (2002) gmina Pelplin 

położona jest w obrębie dwóch mezoregionów: Pojezierza Starogardzkiego i Doliny 

Kwidzyńskiej, które wchodzą w skład odpowiednio makroregionu 

Wschodniopomorskiego oraz makroregionu Dolina Dolnej Wisły. 

W krajobrazie gminy wyraźnie wyróżnia się dolina rzeki Wisły (będąca płaskim 

obszarem, porośniętym przez łąki i pastwiska oraz atrakcyjna krajobrazowo i 

zadrzewiona dolina rzeki Wierzycy) oraz krajobraz wysoczyzny morenowej o 

urozmaiconej rzeźbie terenu. 



Etnicznie i geograficznie gmina Pelplin jest położona na Kociewiu. Pelplin jest 

położony na ziemi pelplińskiej o wybitnych wartościach kulturowych takich jak 

Bazylika Katedralna w Pelplinie z przełomu XIII – XIV. 

Na obszarze gminy Pelplin i w jej bezpośrednim otoczeniu występują następujące, 

główne typy jednostek morfogenetycznych: 

wysoczyzna morenowa falista i pagórkowata, z przewagą w podłożu glin i 

piasków gliniastych (zachodnią i centralną część gminy); 

doliny rzeczne, z przewagą w podłożu w dnach aluwiów i utworów 

organicznych (rozcinające wysoczyznową część gminy); 

równina akumulacji zastoiskowej, z przewagą w podłożu iłów, pyłów, wapna 

łąkowego oraz utworów mułowo-torfowych. 

Gmina Pelplin położona jest w dorzeczu Wisły, w zlewniach Wierzycy i jej dopływu 

Węgiermucy oraz Dryboku. 

Gmina Pelplin wg regionalizacji klimatycznej Polski (Woś 1999) należy do regionu 

Dolnej Wisły. Region charakteryzuje się znacznymi odrębnościami w zakresie 

stosunków klimatycznych w porównaniu doz terenów leżących na zachód i wschód 

od niego. Charakterystyczne dla tego obszaru jest m.in. częste występowanie 

pogody chłodnej i przymrozkowej, z dużym zachmurzeniem bez opadu. Mniej liczne 

są dni przymrozkowe umiarkowane zimne i pogodne bez opadu. Występuje tu 

najmniejszy w Polsce opad atmosferyczny wynoszący poniżej 550 mm. gminy leży w 

zasięgu wpływów oceanicznych, zimy nie są mroźne, a lato łagodne. Średnia roczna 

temperatura wynosi około 7°C (w lipcu 17°C, a w styczniu od –3,0 do –1,0°C). W 

okresie wiosennym zjawiskiem niekorzystnym są gwałtowne spadki temperatur, 

związane z napływem chłodnego powietrza arktycznego. Zasadniczo przeważają 

wiatry z kierunków zachodniego i północno - zachodniego, ale duży jest też udział 

wiatrów z sektora południowego. Najsilniejsze są tu wiatry wiejące z kierunku 

południowo-zachodniego - osiągają średnio 3,1 m/s. 

Ekosystemy obszaru gminy Pelplin reprezentują trzy podstawowe grupy: 

zbiorowiska nawiązujące do naturalnych (torfowiska, szuwary, łąki i 

zróżnicowane ekosystemy leśne); 

ekosystemy związane z krajobrazem wiejskim (pola i ugory, łąki i pastwiska, 

przydomowe ogrody i sady); 

ekosystemy terenów silnie przekształconych lub zniszczonych 

antropogenicznie (wysypiska odpadów, tereny wokół obiektów gospodarczych 

i dużych gospodarstw rolnych). 

Najwartościowszą przyrodniczo grupę ekosystemów tworzą ekosystemy leśne, 

wodne i nadwodne (hydrogeniczne). 



3.2 Ochrona środowiska przyrodniczego. 

Na terenie gminy Pelplin położone są obszary Natura 2000: obszar specjalnej 

ochrony ptaków PLB040003 Dolina Dolnej Wisły oraz specjalny obszar ochrony 

siedlisk PLH220033 Dolina Wisły. 

Położony we wschodniej części gminy Pelplin obszar Natura 2000 „Dolina Dolnej 

Wisły” został powołany i utworzony na podstawie art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 16 

kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 

21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. 

z 2004 r. Nr 229 poz. 2313 z dnia 21 października 2004 r.). Celem jego wyznaczenia 

jest ochrona populacji dziko występujących ptaków oraz utrzymanie ich siedlisk w nie 

pogorszonym stanie, zaś przedmiotem ochrony są gatunki ptaków zgodnie z 

Dyrektywą Ptasią. 

Obszar „Doliny Dolnej Wisły” obejmuje odcinek doliny Wisły, w jej dolnym biegu, 

począwszy od Włocławka do Przegaliny, zachowujący stosunkowo naturalny 

charakter i dynamikę rzeki swobodnie płynącej. Rzeka płynie w dużym stopniu 

naturalnym korytem, z namuliskami, łachami piaszczystymi i wysepkami, w dolinie 

zachowane są starorzecza i niewielkie torfowiska niskie; brzegi pokryte są mozaiką 

zarośli wierzbowych i lasów łęgowych, a także pól uprawnych i pastwisk. Miejscami 

dolinę Wisły ograniczają wysokie skarpy, na których utrzymują się murawy 

kserotermiczne i grądy zboczowe. Wisła przepływa w granicach obszaru przez kilka 

dużych miast, jak: Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Tczew. W jej granicach planowana 

jest budowa nowej zapory - stopień wodny w Nieszawie. 

Obszar ten stanowi równocześnie ostoję ptasią o randze europejskiej. Występują tu, 

co najmniej 45 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, w tym liczebności 6 

gatunków mieszczą się w kryteriach wyznaczania ostoi ptaków wprowadzonych 

przez Bird Life International (gągoł, derkacz, rybitwy rzeczna, białoczelna i czarna 

oraz zimorodek) (Sidło P.O., Błaszkowska B., Chylarecki P - red. 2004). Ponadto 16 

gatunków zostało zmieszczonych na liście zagrożonych ptaków w „Polskiej 

czerwonej księdze zwierząt”. Gniazduje ok. 180 gatunków ptaków, jest to bardzo 

ważna ostoja dla ptaków migrujących i zimujących; oraz bardzo ważny teren 

zimowiskowy bielika. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji 

krajowej następujących gatunków ptaków: nurogęś, ohar, rybitwa białoczelna, 

rybitwa rzeczna, zimorodek, ostrygojad; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu 

występuje derkacz, mewa czarnogłowa, sieweczka rzeczna. 

W okresie wędrówek ptaki wodno-błotne występują tu w koncentracjach do 50 000 

osobników. W okresie zimy występuje co najmniej 1% populacji szlaku 

wędrówkowego następujących gatunków ptaków: bielik, gągoł, nurogęś; stosunkowo 

licznie występuje bielaczek; ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach do 40 

000 osobników. Awifauna obszaru nie jest dostatecznie poznana. Występuje tu 

bogata fauna innych zwierząt kręgowych, bogata flora roślin naczyniowych (ok.1350 

gatunków) wraz z licznymi gatunkami zagrożonymi i prawnie chronionymi. Obszar 

charakteryzuje się silnie zróżnicowanymi zbiorowiskami roślinnymi, w tym 

zachowane różne typy łęgów, a także cenne murawy kserotermiczne. 

Podstawowymi zagrożeniami dla obszaru są: 

- niszczenie morfologicznej różnorodności międzywala; 

- poprzez zanieczyszczenie wód (przemysłowe i komunalne); 

- zabudowa brzegów; 



- zalesianie muraw; 

- spontaniczna sukcesja roślinności wskutek zaprzestania lub zmniejszenia 

intensywności wypasu zwierząt w międzywalu; 

- zamiana użytków zielonych na pola orne w międzywalu. 

Obszar Natura 2000 „Dolina Dolnej Wisły” podlega działaniom z zakresu ochrony 

przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną 

przeciwpowodziową oraz koryto rzeczne wymagają stałego utrzymywania ich w 

należytym stanie technicznym. Na obszarze prowadzone są działania zapewniające 

swobodny spływ wód oraz lodu. 

PLH 220033 Dolna Wisła Obszar obejmuje dolny odcinek Wisły, od południowej 

granicy województwa pomorskiego do mostu na Wiśle, na południe od Tczewa. 

Znajduje się na liście rządowej od 17 lipca 2007r. 

Fragment stosunkowo dobrze zachowanej doliny wielkiej rzeki z naturalnym układem 

roślinności. Rzeka płynie tu korytem w dużym stopniu naturalnym, z namuliskami i 

łachami piaszczystymi. W dolinie zachowane są starorzecza, zarośla wierzbowe i 

łęgowe lasy oraz pola uprawne i pastwiska. Miejscami występują wysokie skarpy, na 

których utrzymują się ciepłolubne murawy napiaskowe i grądy zboczowe. 

Siedliska wymienione w załączniku I występujące na obszarze: łęgi wierzbowe, 

topolowe, olszowe i jesionowe, olsy źródliskowe; starorzecza i naturalne eutroficzne 

zbiorniki wodne; niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie; grąd 

środkowoeuropejski i subkontynentalny; ciepłolubne, śródlądowe murawy 

napiaskowe; zalewane muliste brzegi rzek; murawy kserotermiczne ze stanowiskami 

storczyków; ziołorośla górskie i nadrzeczne; ciepłolubne dąbrowy. 

Oprócz tego występują zwierzęta wymienione w załączniku II: ssaki - bóbr 

europejski, wydra, wilk, mopek, nocek duży; płazy - kumak nizinny, traszka 

grzebieniasta; ryby – boleń, ciosa, głowacz białopłetwy, koza, łosoś atlantycki, 

piskorz, różanka, minóg rzeczny; rośliny naczyniowe – leniec bezpodkwiatkowy, 

obuwik pospolity, sasanka otwarta, starodub łąkowy. 

Na obszarze miasta i gminy Pelplin utworzono także: 

- obszar chronionego krajobrazu; 

- 16 pomników przyrody oraz dwa obszary sieci Natura 2000. 

Obszary chronionego krajobrazu 

PELPLINski Obszar Chronionego Krajobrazu znajduje się we wschodnie części 

Pojezierza Starogardzkiego, gdzie obejmuje końcowy odcinek doliny Wierzycy, od 

Pelplina po PELPLIN. Należą także do niego fragmenty silnie sfalowanej, zalesionej 

wysoczyzny morenowej. Powierzchnia PELPLINskiego OChK wynosi ok. 2336 ha. 

Obszar chronionego krajobrazu znajdujący się na terenie gminy Pelplin utworzony 

zostały na mocy Rozporządzenia Wojewody Gdańskiego Nr 5/94 z dnia 8 listopada 

1994 r. (Dz. Urz. Woj. Gdańskiego Nr 27 poz. 139 z 1994 r.). Zasady ochrony 

przyrody i krajobrazu w ich granicach reguluje również Rozporządzenie nr 5/05 

Wojewody Pomorskiego z dnia 24 marca 2005 roku zmienione przez 

Rozporządzenie nr 23/07 Wojewody Pomorskiego z dnia 6 lipca 2007 roku. 

Pomniki przyrody 

Na obszarze Miasta i Gminy Pelplin znajduje się 16 pomników przyrody. Dominują tu 

drzewa i grupy drzew, wyjątek stanowi głaz narzutowy „Diabelski Kamień”. 



Tabela 1 Pomniki przyrody na terenie miasta i gminy Pelplin 

Lp. 

1 

(64) 

2 

(418) 

3 

(420) 

4 

(421) 

5 

(605) 

6 

(606) 

7 

(689) 

Rodzaj 

pomnika 

przyrody 

i jego 

nazwa 

Głaz 

„Diabelski 

Kamień” 

Data 

utworzenia 

17.VIII.1954 r. 

Drzewo 20.X.1980 r. 



Grupa drzew 

(2) 

Grupa drzew 

(4) 

29.III.1989 r. 

29.III.1989 r. 

Drzewo 29.III.1989 r. 

Położenie 

W korycie rzeki 

Wierzyca, 1 km na 

północny-zachód od 

miasta Pelplin (obręb 

Rajkowy) gm. Pelplin 

Miasto Pelplin – w 

odległości ok. 10 m od 

Pałacu Biskupiego na 

terenie Kurii Biskupiej 

w Pelplinie 

Miasto Pelplin – przed 

budynkiem kanonickim 

przy Placu Mariackim 2 

Miasto Pelplin – w 

ogrodzie-sadzie przy 

aptece – róg ulicy 

Mestwina i Placu 

Grunwaldzkiego 

Miasto Pelplin – 

centrum miasta, na 

Placu Mariackim w 

pobliżu Katedry, 

drzewa rosną między 

jezdnią a budynkiem 

Kanonii. 

Miasto Pelplin – 

centrum miasta przy ul. 

Kanonickiej, drzewa 

rosną w szpalerze 

między ulicą a płotem 

posesji Kanonii (dz. Nr 

66). 

Pelplin – na dawnym 

cmentarzu rodowym 

przy drodze gruntowej 

prowadzącej od drogi 

Pelplin – Rudno do 

Ornasowa Pomnik 

znajduje się ok. 800 m 

od drogi Rudno-Pelplin. 

Podstawowe 

parametry 

Głaz narzutowy 

Obwód – 8 m 

Długość – 3 m 

Wysokość – 2,5 m 

Dąb szypułkowy 

Obwód pnia – 4,79 m 

Wysokość - 25 m 

Wiek – ok. 320 lat 

Lipa drobnolistna 

Obwód pnia - 3,70 m 







1) Lipa drobnolistna 


Wysokość – 22 m 

2) Lipa drobnolistna 



Wiek drzew – ok. 190 

lat 

4 lipy drobnolistne 

Obwody pni: 

A – 3,22 m, 

B – 3,20 m, 

C – 3,40 m, 

D – 3,10 m 

Wysokość – 15‚17 m; 

Wiek drzew ok.170 lat 

Klon zwyczajny 




Miejsce i data 

ogłoszenia aktu o 

uznaniu za pomnik 

przyrody 

Dziennik Urzędowy 

Woj. Rady 

Narodowej w 

Gdańsku z dnia 

31.01.1955 r. Nr 1, 

poz. 4 


Woj. Rady 

Narodowej w 


30.10.1981 r. Nr 9, 

poz.46 


Woj. Rady 

Narodowej w 


30.10.1981 r. Nr 9, 

poz.46 


Woj. Rady 

Narodowej w 


30.10.1981 r. Nr 9, 

poz.46 


Woj. Gdańskiego z 

dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 



dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 



dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 



Lp. 

Rodzaj 

pomnika 

przyrody 

i jego 


Data 

utworzenia 

Położenie 

Podstawowe 

parametry 




przyrody 

8 

(690) 


Pelplin – na dawnym 

cmentarzu rodowym 

przy drodze gruntowej 

prowadzącej od drogi 

Pelplin – Rudno do 

Ornasowa 

Lipa szerokolistna 

Obwód pnia – 4,7 9 m 





dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 

1)jesion wyniosły 


9 

(691) 

Grupa drzew 

(3) 

29.III.1989 r. 

Kulice – na dawnym 

cmentarzu rodowym, 

obok wyremontowanej 

kaplicy, na 

skrzyżowaniu dróg 

Pelpklin-Gętomie i 

Kulice Małe (obręb 

Kulice ark.1 dz. nr 

55/2) gm. Pelplin. 










dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 

Wiek drzew – ok. 180 

lat 

10 

(692) 


Wielki Garc – w 

centrum wsi, na 

dawnym cmentarzu 

ewangelickim, po lewej 

stronie od wejścia na 

teren cmentarza (obręb 

Wielki Garc ark.2) gm. 

Pelplin 

Klon zwyczajny 






dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 

11 

(693) 


Wielki Garc – w 

centrum wsi, na 

dawnym cmentarzu 

ewangelickim, po lewej 

stronie od wejścia, na 

płd.-zach. teren 

cmentarza (obręb 

Wielki Garc ark.2, dz. 

Nr 163) gm. Pelplin. 

Kasztanowiec 

zwyczajny 






dnia 12.06.1989 r. Nr 

13 poz.97 

12 

(770) 

Drzewo 25.II.1991 r. 

Miasto Pelplin – blisko 

(0,5 m) budynku 

mieszkalnego, przy ul. 

Mickiewicza 14(dz. Nr 

146/3). 

Kasztanowiec biały 

Obwód pnia – 284 m 





dnia 13.03.1991 r. Nr 

7 poz.54 

13 

(882) 

Drzewo 6.IV.1993 r. 

Miasto Pelplin – przy 

ul. Dworcowej, przed 

dworcem PKP, po 

przeciwnej stronie ulicy 

(dz. nr 457/2). 

Dąb bezszypułkowy 

obwód pnia – 3,92 m 

wysokość – 28 m 

wiek – ok. 255 lat 



dnia 20.04.1993 r. Nr 

9 poz.47 

14 

(1116) 

Drzewo 11.XII.2000 r. 

Małe Walichnowy – 

przy chacie Dircksena 

Erika, ok. 900 m od 

drogi powiatowej Małe 

Walichnowy – 

PELPLIN (biegnącej 

przy starym wale 





Woj. Pomorskiego z 

dnia 16.12.2000 r. Nr 

115, poz.739 



Lp. 

15 

(1117) 

16 

(1118) 

Rodzaj 

pomnika 

przyrody 

i jego 


Data 

utworzenia 

Drzewo 11.XII.2000 r. 

Grupa drzew 

(2) 

11.XII.2000 r. 

Położenie 

przeciwpowodziowym) 

(obwód M.Walichnowy) 

gm. Pelplin. 

Małe Walichnowy - 




Walichnowy - 





gm. Pelplin. 

Małe Walichnowy - 




Walichnowy – 





gm. Pelplin. 

Podstawowe 

parametry 

Dąb czerwony 



1) Dąb szypułkowy 

(odmiany stożkowatej) 



2) Dąb szypułkowy 

(odmiany stożkowatej) 






przyrody 



dnia 16.12.2000 r. Nr 

115, poz.739 



dnia 16.12.2000 r. Nr 

115, poz.739 

źródło: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Pelplin na lata 2008-2011 z 

uwzględnieniem lat 2012-2015 

3.3 Ochrona środowiska kulturowego 

Zgodnie z zapisami Programu opieki nad zabytkami województwa pomorskiego na 

lata 2007-2010 w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa 

Pomorskiego na terenie gminy Pelplin wytypowano miejsca i obiekty 

predysponowane do utworzenia parku kulturowego. Na terenie gminy Pelplin 

terenem o wyjątkowych wartościach, gdzie krajobraz zachował historyczną strukturę 

przestrzenną i historyczny charakter jest zespół pocysterski założony ok. 1276 r. 

(zespół klasztorny, katedra centralna z cennymi organami z XVII w., klasztor z XIV 

w., gotyckie kaplice, kościół farny Bożego Ciała, pałac biskupi, kanonie), będący 

największym założeniem pocysterskim w północnej Polsce. 

Na terenie gminy Pelplin zlokalizowane są następujące obiekty wpisane do rejestru 

zabytków województwa pomorskiego (stan na 19.05.2010 r.): 

Kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP; Wielki Garc; Nr rej. woj. 

pomorskiego - nr 505 (dawny rejestr zabytków woj. gdańskiego – nr 339); 

20.02.1971 r.; 

Kościół parafialny p.w. Św. Marcina i Małgorzaty; Lignowy Szlacheckie (d. 

Lignowy); Nr rej. woj. pomorskiego – nr 807 (dawny rejestr zabytków woj. 

gdańskiego – nr 707); 17.11.1974 r.; 



Wieża kościoła – relikt barokowego kościoła z 1761 r.; Rudno; Nr rej. woj. 

pomorskiego – Nr 810 (dawny rejestr zabytków woj. gdańskiego – nr 710); 

17.11.1974 r.; 

Układ urbanistyczno krajobrazowy miasta Pelplin; Pelplin; Nr rej. woj. 


09.04.1978 r.; 

Zespół kościoła filialnego p.w. Bożego Ciała wraz ze szpitalem i cmentarzem z 

ogrodzeniem; Pelplin; Nr rej. woj. pomorskiego – Nr 1047 (dawny rejestr 

zabytków woj. gdańskiego – nr 887); 30.12.1983 r.; 

Zespół klasztoru cystersów (Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP: 

klasztor, kaplica p.w. św. Barbary; Wyższe Seminarium Duchowne: budynek 

gł. kuchnia, skrzydło zachodnie; Collegium Marianum: wieża ustępowa; 

budynek bramy, mały młyn; stajnia przy młynie; Pelplin; Nr rej. woj. 


11.07.1984 r.; 

zespół kanonii i sufraganii w Pelplinie położonych przy:1- ul. Kanonickiej nr 

1,2,3,4, i 5 ; 2-ul.Przystań Sobieskiego nr 1; 3-Placu Mariackim nr 5 i 6 ; 4- 

Placu Mariackim nr 1 i 2 łącznie z budynkami gospodarczymi i terenami 

ogrodowymi oraz terenem ul. Kanonickiej; Pelplin; Nr rej, woj. pomorskiego – 

Nr 1748 (dawny rejestr zabytków woj. gdańskiego – nr 1241); 21.09.2004 r.; 

cmentarz menonicki i ewangelicki wraz z murem ,starodrzewem,nagrobkiem z 

1807 r. oraz pozostałościami układu grobów; Międzyłęż; Nr rej. woj. 

pomorskiego – Nr 1751 (dawny rejestr zabytków woj. gdańskiego –nr 1243); 

14.12.2004 r.; 

1.kościół parafialny p.w.Św.Bartłomieja wraz z otaczającym go cmentarzem 

przykościelnym i zachowanym starodrzewem, kaplicą grobową rodziny 

Maniów oraz murem cmentarnym z bramą; 2.plebania ; 3.organistówka - 

ob.kaplica przedpogrzebowa; 4.otoczenie w/w zabytków wraz ze znajdującym 

się na nim starodrzewem; Rajkowy; Nr rej. woj. pomorskiego – Nr 1800; 

10.01.2007 r.; 

kamienica-siedziba wydawnictwa "Pielgrzym"; Pelplin; Nr rej. woj. 

pomorskiego – Nr 1807; 27.06.2007 r.; 

kamienica wraz z terenem , na którym jest posadowiona; Pelplin; Nr rej. woj. 

pomorskiego – Nr 1814; 07.08.2007 r,; 

kamienica wraz z dwiema oficynami i terenem, na którym jest posadowiona; 

Pelplin; Nr. rej. woj. pomorskiego – Nr 1817; 22.10.2007 r.; 

willa wraz z działką; Pelplin; Nr rej. woj. pomorskiego – Nr 1821; 18.12.2007 r. 

Na obszarze gminy Pelplin znajduje się ponad 100 obiektów i stanowisk 

archeologicznych, dawnego osadnictwa prehistorycznego skupionego w większości 

wzdłuż rzeki Wierzycy i skarpy wiślanej. Mają one różną chronologię i są różnego 

rodzaju (punkty i ślady osadnicze; osady otwarte, cmentarzyska płaskie, 

domniemane grodzisko). 



3.4 Użytkowanie i zagospodarowanie terenu 

Powierzchnia gminy Pelplin zajmuje powierzchnię 14 102 ha, w tym miasto Pelplin 

zajmuje ok. 442 ha. Użytkowanie terenu w mieście i gminie Pelplin na dzień 

31.12.2005 r. przedstawiono w formie tabelarycznej: 

Tabela 2 Użytkowanie terenu w mieście i gminie Pelplin 

Formy użytkowania terenu 

powierzchnia w 

gminie [ha] 

wg danych UMiG 

powierzchnia w 

gminie [ha] 

wg BDR stan na 

31.12.2005r. 

Tereny zabudowane i zurbanizowane 187 - 

Tereny rolne, w tym: 11619 11219 

- grunty orne 9868 9681 

- sady i plantacje 53 17 

- łąki i pastwiska (użytki 

zielone) 

1242 1520 

Lasy i grunty leśne 1457 1440 

Grunty pod wodami 132 

Nieużytki 141 

1386 

Tereny różne 18 

źródło: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Pelplin na lata 2008-2011 z 

uwzględnieniem lat 2012-2015 

W użytkowaniu terenu dominują użytki rolne (ok 80% jej powierzchni gminy), w tym: 

grunty orne (68%), łąki i pastwiska (ok. 11%) oraz sady i plantacje (0,5%). Lasy 

zajmują 10% powierzchni gminy, pozostałe grunty i nieużytki stanowią ok. 20%. 

Liczba mieszkańców posiadających stałe zameldowanie na terenie miasta i gminy 

PELPLIN (na dzień 31.12.2006r.) wynosi – 16537 osób. w tym: 

miasto Pelplin – 8444 osób, 

gmina Pelplin – 8093 osób. 

W skład gminy wchodzi 13 sołectw: Ropuchy, Rajkowy, Rombark, Rożental, Kulice, 

Janiszewko, Pomyje, Lignowy Szlacheckie, Rudno, Gręblin, Wielki Garc, Małe 

Walichnowy i Międzyłęż. Największe wsie to Lignowy, Rudno i Rajkowy. 

3.5 Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi 

Dla miasta i gminy Pelplin występują obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią 

wyznaczone w opracowaniach IMGW, Gdynia: 

„Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu 

uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Rzeka Wisła” (2003/2004); 

"Wyznaczanie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu 

uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Rzeka Wierzyca” (2003). 

Na niebezpieczeństwo powodzi ze strony Wisły w gminie Pelplin są potencjalnie 

narażone głównie tereny znajdujące się we wschodniej części gminy (położone na 

dnie doliny rzecznej), są to między innymi miejscowości: Lignowy Szlacheckie, 

Rudno, Wielki Garc, Nowy Międzylęż, Małe Walichnowy, Stary Międzylęż oraz tereny 

położone na zachód od tych miejscowości. 



Ze strony Wierzycy tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi znajdują się po 

obu jej brzegach, znajdujących się na dnie doliny rzecznej. Dodatkowo w obrębie 

doliny rzeki Węgierrmucy ewentualne tereny zagrożone powodzią będą obejmować 

dno doliny. 

Wzrost intensywności zabudowy oraz zwiększenie terenów odwadnianych 

kanalizacją deszczową, nie uwzględniającą całego systemu hydrologicznego mogą 

wpływać na zwiększającą się ilość lokalnych, krótkotrwałych powodzi po nawalnych 

deszczach. 

3.6 Obszary naturalnych zagrożeń geologicznych oraz narażone na 

niebezpieczeństwo osuwania się mas ziemnych 

Za Opracowaniem ekofizjograficznym podstawowym gminy Pelplin dla potrzeb 

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego na terenie 

miasta i gminy Pelplin nie występują zarejestrowane tereny zagrożone ruchami 

masowymi. Obszary potencjalnie najbardziej zagrożone znajdują się na skarpie 

nadwiślańskiej. 

Obszary predysponowane do wystąpienia ruchów masowych za Systemem Osłony 

PrzeciwOsuwiskowej znajdują się w centralnej części gminy Pelplin. Istniejące 

osuwiska oraz obszary predysponowane przedstawia rys. 3 

Poglądowa mapa osuwisk i obszarów predysponowanych do występowania 

ruchów masowych na terenie gminy Pelplin. 



3.7 Diagnoza i ocena stanu antropizacji środowiska 

Miasto Pelplin położone jest w centrum obszaru gminy miejsko-wiejskiej Pelplin. W 

mieście zlokalizowane są funkcje i obiekty o charakterze ponadlokalnym tzn. 

obsługujące oprócz mieszkańców miasta ludność gminy wiejskiej (siedziba 

samorządu, obsługa komunalna itd. zdrowie, opieka społeczna, bezpieczeństwo), a 

także ludność gmin sąsiadujących, bowiem w niektórych dziedzinach zasięg 

świadczonych w mieście usług jest większy niż gminny. Bezpośrednie otoczenia 

miasta - gmina wiejska Pelplin jest silnie związana z miastem w sferach 

gospodarczych, funkcjonalno-przestrzennych. Znaczna część mieszkańców wsi 

gminy Pelplin korzysta i jest obsługiwana przez placówki ulokowane w mieście 

wychowanie przedszkolne, oświata, kultura). 

Miasto stanowi centrum handlowo-usługowe dla mieszkańców oraz posiada 

rozwiniętą bazę turystyczną. Gmina ma charakter typowo rolniczy z szansą na rozwój 

agroturystyki. 

3.7.1 Stan powietrza atmosferycznego 

Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy Pelplin są: 

źródła komunalno – bytowe: kotłownie lokalne, indywidualne paleniska 

domowe, emitory z zakładów użyteczności publicznej. (Są głównym powodem 

tzw. niskiej emisji. Emitują najczęściej zanieczyszczenia pyłowe i gazowe.); 

źródła transportowe – ruch samochodowy związany z drogami wojewódzkimi i 

krajowymi oraz autostradą, linia kolejowa nr 131 (magistrala kolejowa 

przebiegająca przez centralna część gminy); 

pylenie wtórne z odsłoniętej powierzchni terenu; 

zanieczyszczenia allochtoniczne, napływające spoza terenu Gminy, zgodnie z 

dominującym kierunkiem wiatru. 

Za Opracowaniem ekofizjograficznym … głownymi emitorami zanieczyszczeń do 

powietrza na terenie gminy i miasta Pelplin są: 

Zakład „Colmec” Sp. z o.o. w Rudnie; 

Zakłady Wielobranżowe „FAST” w Gdańsku o. Pelplin; 

Seminarium Duchowne Diecezji Pelplińskiej; 

Kotłownia Szkoły Podstawowej w Rajkowach; 

Wytwórnia mas bitumicznych w Pomyjach. 

Wielkość całkowitej rzeczywistej emisji ze wszystkich źródeł punktowych na obszarze 

Gminy Pelplin w 2006 r., w oparciu o dane UMiG, przedstawiała się następująco: 

SO2 [t/rok] – 233,5 

NOx [t/rok] – 48,6, 

Pyły [t/rok] – 287,6, 

CO [t/rok] – 1361,2. 

Na terenie gminy Pelplin znajdowały się dwa stanowiska pomiarowe Wojewódzkiego 

Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku, ostatnie badania wykonano w 2001 r. 



W strefie kwidzyńsko – tczewskiej, a więc również w gminie Pelplin w 2009 r, 

odnotowano przekroczenia poziomów substancji w powietrzu dla pyłu zawieszonego 

PM10 (na stacji WIOŚ w Tczewie oraz stacji POLPHARMY w Starogardzie 

Gdańskim). W porównaniu do roku 2008 w zakresie zanieczyszczenia pyłem PM10 

odnotowano nieznaczne pogorszenie stanu powietrza atmosferycznego („Oceny 

jakości powietrza w województwie pomorskim za rok 2009”). Ponadto w 2009 roku w 

strefie kwidzyńsko-tczewskiej odnotowano przekroczenie docelowego poziomu 

benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 (na stacji WIOŚ w Tczewie). Wysokie 

notowania benzo(a)pirenu odnotowane są w okresie grzewczym, gdyż jego głównym 

źródłem są przestarzałe niskoenergetyczne paleniska domowe ogrzewane paliwami 

stałymi. Ze względu na pozostałe zanieczyszczenia (SO 2 , NO 2 , Pb, C 6 H 8 , CO, As, 

Cd, Ni) strefa została zakwalifikowana do klasy A (Poziom stężeń nie przekracza 

poziomu dopuszczalnego, nie przekracza poziomu docelowego). 

3.7.2 Stan środowiska akustycznego 

Hałas stanowi jedno z bardziej uciążliwych źródeł zanieczyszczeń środowiska. Jego 

intensywność w ostatnich latach wyraźnie wzrosła, co jest związane z rozwojem 

komunikacji, uprzemysłowieniem i postępującą urbanizacją. 

Na terenie gminy i miasta Pelplin głównymi źródłami uciążliwości akustycznej w skali 

lokalnej są: 

pojedyncze obiekty przemysłowo-rolnicze; 

ruch kołowy odbywający się na Autostradzie A1, drodze krajowej nr 1 oraz 

drogach wojewódzkich 230 i 229; 

transport kolejowy na magistrali kolejowej nr 131. 

Na obszarze gminy Pelplin w latach 2003-2005 WIOŚ w Gdańsku przeprowadził 

pomiary hałasu drogowego wzdłuż drogi krajowej nr 1. Na wszystkich punktach 

pomiarowych hałas przekroczył wartość 65 dB, a więc został przekroczony 

dopuszczalny poziom hałasu dla terenów zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej. 

Wyniki z przeprowadzonych obserwacji przestawiono w tabeli 3. 

Tabela 3 

Lp. 

Wyniki uzyskane w latach 2003-2005 w punktach pomiaru hałasu 

drogowego wzdłuż drogi krajowej nr 1 zlokalizowanych na obszarze 

Gminy Pelplin 

Punkt 

pomiarowy 

Poziomy statystyczne 

dźwięku 

Leq 

dB (A) 

Lmin 

dB (A) 

Lmax 

dB (A) 

Charakterystyka natężenia 

ruchu 

Lpoj. 

Lpoj. 

udział poj. 

ciężkich 

poj./h 

ciężkich % 

poj./h 

1. 

Lignowy 

Szlacheckie 

76,9 43,3 89,7 456 168 36,8 

2. Rudno 79,1 53,2 91,3 840 240 28,6 

3. Gręblin 77,4 56,2 91,9 576 84 14,6 

źródło: Raport o stanie środowiska Województwa Pomorskiego w 2005 r. WIOS Gdańsk, 2006 

Przewiduje się, że na terenie gminy będzie się utrzymywać tendencja wzrostowa 

natężenia hałasu związanego z ruchem kołowym. Jest to spowodowane wzrostem 

liczby pojazdów, zwiększeniem natężenia ruchu oraz często złym stanem 

nawierzchni dróg. W przypadku gminy Pelplin dodatkowym czynnikiem jest oddanie 



do użytku w 2008 r. autostrady A1, co doprowadziło do wzrostu natężenia ruchu w 

zachodniej części gminy. 

3.7.3 Promieniowanie elektromagnetyczne 

Źródłami promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego są: 

- przemysłowe napowietrzne linie elektroenergetyczne, 

- tradycyjne nadajniki radiowo-telewizyjne, 

- nadajniki telefonii komórkowej, 

- inne urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne i radionawigacyjne, 

- zespoły sieci i urządzeń elektrycznych w gospodarstwie domowym. 

Na terenie miasta i gminy Pelplin głównymi źródłami promieniowania niejonizującego 

są stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej znajdujące się w miejscowościach: 

Ropuchy oraz Grębocin. 

Przez teren gminy Pelplin przebiegają nadziemne linie elektroenergetyczne: o 

napięciu 220kV relacji Jasienice – Gdańsk – Leźno oraz 110 kV relacji Subkowy 0 

Majewo. Dodatkowo miedzy wsiami Pomyje i Lignowy Szlacheckie znajduje się 

stacja zasilania ropociągu. Najbliższe Główne Punkty Zasilania znajdują się w 

Starogardzie Gdańskim i Subkowach. 

W trakcie prowadzenia przez WIOŚ od kilku lat pomiarów na terenie województwa 

pomorskiego w żadnym punkcie pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń 

dopuszczalnych poziomów wartości pól elektromagnetycznych. („Raport o stanie 

środowiska w województwie pomorskim w roku 2008”, WIOŚ, 2009 r.) 

3.7.4 Stan jakości wód powierzchniowych i podziemnych 

Wody powierzchniowe 

Na terenie gminy Pelplin sieć hydrograficzna składa się z rzek Wierzyca oraz 

Węgiermuca, a także Wisła, stanowiąca wschodnią granicę gminy. Orientacyjna 

długość kanałów i rowów melioracyjnych w granicach gminy wynosi ok. 319 km. 

Sztuczne zbiorniki wodne zajmują powierzchnię ok. 15,6 ha. W graniach gminy brak 

jest większych jezior. Niewielkie zbiorniki i oczka wodne występują w zachodniej 

części gminy na wysoczyźnie morenowej. 

Wody rzeki Wisły są badane przez WIOŚ systematycznie. W 2007 r. w punkcie 

pomiarowym w Kiezmarku (Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim 

w 2007 r.) wody Wisły były zadowalającej jakości – III klasa czystości sanitarnej i 

ogólnej o czym zadecydowały głównie barwa, obciążenie materią organiczną, 

zawartość substancji rozpuszczonych oraz stężenie rtęci (kwiecień) i selenu (lipiec) a 

także wysokie stężenie chlorofilu „a” w sezonie wegetacyjnym. 

W 2005 roku WIOŚ przeprowadził monitoring wód rzeki Wierzycy w punktach: 

Węgiermuca (ujście do Wierzycy) oraz Stocki Młyn (poniżej Pelplina). Wody były 

zadowalającej jakości – III klasa i jedynie w Sarnowych jakość wody odpowiadała 

klasie IV. O jakości wód Wierzycy decydował najczęściej poziom substancji 

organicznych, fosforanów, azotu ogólnego Kjeldahla, azotynów, selenu, baru, bakterii 

coli typu fekalnego oraz skład organizmów fitoplanktonu i peryfitonu. 

Wody rzeki Węgiermucy podobnie jak wody dwóch pozostałych rzek 

charakteryzowały się zadowalającą jakością wód – III klasa. 



Głównym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych w gminie Pelplin jest 

miejska oczyszczalnia ścieków w Pelplinie. Pozostałymi źródłami zanieczyszczeń są 

wsie i gospodarstwa pozbawione kanalizacji sanitarnej, powiązanej z systemami 

oczyszczania i odprowadzania oczyszczonych ścieków, zespoły mieszkaniowe 

dawnych PGR-ów, obiekty przemysłowe i hodowlane nie posiadające indywidualnych 

systemów oczyszczania ścieków, a także gospodarka rolna. 

Wody podziemne 

Na kształtowanie się warunków hydrogeologicznych na obszarze gminy Pelplin mają 

wpływ utwory kredowe, trzeciorzędowe i czwartorzędowe. Na terenie gminy 

wyróżniono 3 piętra wodonośne: kredowe, trzeciorzędowe i czwartorzędowe. 

Najkorzystniejsze warunki naturalnej ochrony posiadają starsze poziomy wodonośne: 

kredowy, trzeciorzędowy i czwartorzędowo-trzeciorzędowy, które ze względu na 

budowę geologiczną i hydrogeologiczną są całkowicie izolowane od powierzchni 

terenu. Wody czwartorzędowego piętra wodonośnego są w większości dobrze lub 

średnio dobrze izolowane nakładem glin o miąższości 10 – 50 m. Na obszarach 

lasów i użytków rolnych stopień zagrożenia wód podziemnych jest niski. W granicach 

gminy nie wyznaczono obszarów o wysokim stopniu zagrożenia wód podziemnych, 

najbardziej newralgicznym punktem jest Miasto Pelplin, gdzie znajduje się najwięcej 

obiektów mogących zagrozić jakości wód. 

Na terenie gminy Pelplin są zlokalizowane 2 punkty regionalnej sieci monitoringu 

wód podziemnych. W 2005 roku zostały przeprowadzone badania w Lichnowych i w 

Pelplinie. 

Tabela 4 Wyniki monitoringu w punktach badawczych regionalnej sieci monitoringu 

wód podziemnych na obszarze gminy Pelplin w 2005 roku 

Nazwa punktu 

Stratygrafia 

Klasa 

jakości 

Wskaźniki decydujące o 

klasie jakości 

Pelplin – ujęcie miejskie Q IV NH 3 

Lichnowy – ujęcie 

komunalne 

Q III Fe 

źródło: Raport o stanie środowiska województwa pomorskiego w 2005 roku, WIOŚ Gdańsk, 2006. 

3.7.5 Gospodarka odpadami 

Niniejszy rozdział został opracowany na podstawie Programu gospodarki odpadami dla 

miasta i gminy PELPLIN na lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015. 

Na terenie gminy Pelplin funkcjonuje system zbierania odpadów niesegregowanych 

oraz system selektywnego zbierania (tworzywo sztuczne, szkło i makulatura). 

Na terenie gminy Pelplin głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: 

gospodarstwa domowe oraz obiekty infrastruktury takie jak handel, usługi, zakładu 

rzemieślnicze, targowiska, szkolnictwo i in. 

Na terenie gminy Pelplin funkcjonuje składowisko odpadów innych niż niebezpieczne 

i obojętnych, które jest eksploatowane od listopada 1993 roku. Obiekt zlokalizowany 

jest w miejscowości Ropuchy i jest zarządzany jest przez spółkę jednoosobową 

gminy PELKOM Sp. z o.o. Całkowita powierzchnia przeznaczona pod składowisko 

gminne wraz z infrastrukturą wynosi 6,6986 ha. Powierzchnia I kwatery aktualnie 

eksploatowanej wynosi 3,5 ha, z czego wykorzystywane jest1,6 ha. Pozostały obszar 



działki – 3,19 ha – jest przeznaczony pod II kwaterę składowiska. Dodatkowo działkę 

geodezyjną 68/3 o powierzchni 9,92 ha również planuje się przeznaczyć na 

składowisko odpadów, z czego 3,6 ha jest już wyłożone geomembraną (III kwatera). 

Pojemność całkowita obiektu wynosi 80 000 m 3 (zagęszczonych), w tym pojemność 

zapełniona 49 000 m 3 , pozostała do zapełnienia – 21 000 m 3 . 

Składowisko odpadów posiada uszczelnienie z gliny o zawartości 15% frakcji ilastej, 

grubość 0,5 m. Powstające odcieki zbierane są do zbiornika, a następnie wstępnie 

oczyszczane przez oczyszczalnię korzeniową na składowisku. Nadmiar odcieków 

wywożony jest do oczyszczalni ścieków. Składowisko posiada również system rowów 

opaskowych do ujmowania wód opadowych, a także instalację biernego 

odgazowania w postaci 3 studzienek odgazowujących. Prowadzony jest monitoring 

gazu składowiskowego, wód podziemnych, wód powierzchniowych, pomiary opadu 

atmosferycznego oraz badania odcieków, a także badania struktury i składu 

odpadów i osiadania powierzchni składowiska. 

W 2007 roku, na terenie miasta i gminy Pelplin zlokalizowano 3 „dzikie” składowiska 

zlokalizowane w Ornasowie i przy składowisku cytrogipsów w Pelplinie. 

3.7.6 Stan zanieczyszczenia środowiska gminnego systemami energetycznymi 

Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w mieście i gminie Pelplin są 

kotłownie lokalne i grupowe na paliwo stałe i znaczna ilość pieców indywidualnych o 

niskiej sprawności. 

Tabela 5 

Emisja zanieczyszczeń do powietrza pochodzących ze paliw w stanie 

istniejącym 

źródło: Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa 

gazowe dla miasta i gminy Pelplin - Aktualizacja 



4. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 

PRZYRODNICZE ORAZ UWARUNKOWANIA JEGO 

MINIMALIZACJI 

4.1 Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania 

bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, 

krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i 

chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot 

ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a 

także na środowisko 

Niniejsza cześć prognozy, stanowi najważniejszy jej rozdział z punktu widzenia 

głównego celu opracowania, jakim jest ocena wpływu projektu „Założeń …” na 

środowisko. 

Szczegółowa analiza i ocena wpływu na środowisko i warunki równoważenia rozwoju 

została zawarta w wielkoformatowej i wielowymiarowej tabeli 6, stanowiącej matryce 

oceny wpływu proponowanych kierunków zagospodarowania przestrzennego na 

poszczególne komponenty i elementy środowiska oraz cechy ekorozwoju. 

Na podstawie ww. materiałów zdefiniowano 10 kierunków działań lub zasad 

kształtowania rozwoju systemów lub elementów zaopatrzenia lub produkcji energii 

elektrycznej lub cieplnej. Po stronie cech podlegających wpływom zidentyfikowano 

łącznie 27 cech, w tym 20 komponentów i elementów środowiska oraz 7 warunków 

równoważenia rozwoju. 

W matrycy oddziaływań uwzględniono dwa podstawowe kierunki oddziaływań na 

środowisko: korzystne (pozytywne) i niekorzystne (negatywne). W obrębie każdego z 

nich dodatkowo zidentyfikowano oddziaływania o znaczącej lub nieznaczącej skali 

S K A L A O D D Z I A Ł Y W A N I A N A Ś R O D O W I S K O 

NIEKORZYSTNE 

KORZYSTNE 

 

NEGATYWNE 

POZYTYWNE 

Puste pola w tabeli oznaczają brak oddziaływań w tym zakresie, lub potencjalny 

zakres oddziaływania na środowisko jest niemożliwy lub trudny do jednoznacznej 

identyfikacji na podstawie posiadanych danych, wiedzy. 

Istotnym elementem oceny jest przypisanie oddziaływaniom cech bezpośrednich lub 

pośrednich. W tabeli 6 oznaczono to kolorem, jako tło skali analizowanego 

zagadnienia. 

S K A L A O D D Z I A Ł Y W A N I A N A Ś R O D O W I S K O 

BEZPOŚREDNIE 

POŚREDNIE 

 



Przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko jednoznacznie wskazuje na 

różnorodność „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN”. 

Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym korzystnym 

oddziaływaniem na środowisko należą następujące: 

- Wykorzystanie odnawialnych zasobów energii; 

- Budowa elektrowni węglowej (w zakresie pośredniego pozytywnego 

oddziaływania na efektywność energetyczną środowiska zabudowanego i 

pośredniego wpływu na poprawę lokalnych warunków aerosanitarnych). 

Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym negatywnym 


- Scenariusz 1 rozwoju zaopatrzenia w energię cieplną „Intensywny rozwój”; 

- Budowa elektrowni węglowej (w zakresie bezpośredniego negatywnego 

oddziaływania na rzeźbę terenu, bezpośredniego oddziaływania na jakość i 

ilość wód powierzchniowych oraz potencjalnego oddziaływania na siedliska 

ptaków, ryb, roślin i innych gatunków roślin i zwierząt związanych z siedliskami 

chronionymi, w tym w ramach ekologicznej sieci Natura 2000); 

- Zagospodarowania i użytkowania terenów farm wiatrowych . 

Powyższe kategorie jednoznacznie wskazują, że najistotniejszy wpływ na stan 

środowiska przyrodniczego i ekologiczne warunki życia ludzi posiadać będą wszelkie 

oddziaływania związane z inwestycjami, a przede wszystkim z budową nowych 

elementów systemu zaopatrzenia w energię. 

Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym bezpośrednim 

oddziaływaniem zaliczyć trzeba następujące: 


- Budowa elektrowni węglowej 

- Zagospodarowania i użytkowania terenów farm wiatrowych 

- Realizacja infrastruktury technicznej na potrzeby funkcjonowania polityki 


Takie zestawienie pokazuje jednoznacznie, że na etapie wszelkich działań 

inwestycyjnych szczególnie istotne jest zachowanie ogólnych i szczegółowych 

standardów związanych z ochroną środowiska, zarówno na etapie realizacji i 

funkcjonowania planowanych przedsięwzięć w ramach programu. 

W związku z faktem, iż „ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, 

ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” 

zawierają również zapisy dotyczące kierunków rozwoju energetyki wiatrowej 

rozumianej jako lokalizacje farm wiatrowych w załączniku tekstowym nr 7 

umieszczono syntetyczną ocenę lokalizacji farm wiatrowych na środowisko. Obecnie 

na terenie gminy PELPLIN planuje się utworzenie dwóch farm o łącznej mocy 145 

MW. Zespoły te oznaczone zostały jako Pelplin I o mocy ok. 50 MW (na terenie wsi 

Janiszewo, Pomyje i Lignowy) i Pelplin II o mocy ok. 95 MW (na terenie wsi Rajkowy 

i Ropuchy). Całość terenu należy do inwestorów prywatnych. 



Przy określaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych należy uwzględniać uwarunkowania 

wynikające szczególnie z występowania form ochrony przyrody oraz korzystnych 

warunków dla rozwoju innych działalności i zagospodarowania (osadnictwo, 

turystyka), obowiązującego prawa oraz ich oddziaływanie w szczególności na 

obszary objęte ochroną przyrody. Lokalizacje elektrowni wiatrowych muszą 

uwzględniać możliwości przesyłu wyprodukowanej energii. 

Równocześnie w tabeli 7. określono metody ograniczenia oddziaływania na 

środowisko inwestycji energetycznych w Mieście i Gminie PELPLIN. Zawarte w 

tabele kierunkowe działania, które mają na celu minimalizacje potencjalnych 

negatywnych oddziaływań planowanych przedsięwzięć, są istotne do uwzględnienia 

na etapie budowy i funkcjonowania tych przedsięwzięć. 

4.2 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków 

realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz 

częstotliwości jej przeprowadzania 

W celu kontrolowania i monitorowania skutków zmian zachodzących w dziedzinie 

zaopatrzenia w energie, zarówno z punktu widzenia ich zgodności z ustaleniami 

zawartymi w projekcie „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, 

ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN”, 

jak i ich potencjalnego wpływu na środowisko przyrodnicze oraz implementacji 

zaleceń i sugestii zawartych w niniejszej prognozie, niezbędne jest prowadzenie 

monitoringu systemu gospodarki komunalnej w przedmiotowym zakresie oraz 

zachodzących w nim procesów. 

Poniżej przedstawiono propozycje kilku kierunków i metod monitorowania, które 

wydają się szczególnie istotne z punktu widzenia minimalizacji wpływu zmian w 

zagospodarowaniu na środowisko przyrodnicze. 

Trzy podstawowe, proponowane kierunki monitoringu, to: 

1. Analiza i ocena % udziału energii produkowanej ze źródeł odnawialnych w 

granicach miasta i gminy PELPLIN; 

2. Ocena zmian w wielkości produkcji emisji zanieczyszczeń do powietrza, w tym 

procentowy udział zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych; 

3. Ocena skuteczności działań w zakresie promocji i realizacji energooszczędności, 

termomodernizacji i modernizacji istniejących systemów zaopatrzenia w energię 

elektryczną i cieplną. 

Skutki realizacji „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” w stosunku 

do terenów objętych formami ochrony przyrody, jako podlegające potencjalnie 

największej presji ze strony przyszłych form zagospodarowania przestrzennego, 

powinny podlegać szczególnym formom kontrolowania zmian w zagospodarowaniu i 

użytkowaniu. Przede wszystkim należy prowadzić analizy danych dotyczących 

jakości środowiska na tych terenach, głównie na podstawie informacji będących w 

posiadaniu gminy i Starostwa Powiatowego. Ponieważ dane statystyczne są 

gromadzone w układzie administracyjnym, analiza taka na obszarach chronionych 

powinna być prowadzona na podstawie innych materiałów, np. interpretacje 

(klasyfikacje) zdjęć lotniczych. 



Monitorowanie takie powinno być prowadzone, co najmniej na obszarach rezerwatów 

przyrody i obszarach Natura 2000, a docelowo także na obszarach chronionego 

krajobrazu. Ze względów finansowych proponuje sie, aby realizować je w cyklu trzy 

lub pięcioletnim, przy optymalnym corocznym powtarzaniu opisanej analizy. W miarę 

możliwości, proponowana ocena powinna być przeprowadzana co roku, ewentualnie 

w cyklu dwu- lub trzyletnim. 

Powyższa propozycja monitoringu skutków przyrodniczych zmian w środowisku na 

terenie miasta i gminy PELPLIN jest zgodna z propozycjami zasad monitoringu 

skutków przyrodniczych dla realizacji ustaleń „Planu zagospodarowania 

przestrzennego województwa pomorskiego”. 

4.3 Skutki ustaleń projektu „Założeń” na środowisko i obszary 

objęte formami ochrony przyrody, w tym obszary „Natura 2000” 

W związku z ustawowym obowiązkiem dla projektów przedsięwzięć niezwiązanych 

bezpośrednio lub niewynikających z ochrony obszaru Natura 2000, o potencjalnym 

bezpośrednim lub pośrednim wpływie na stan tego obszaru, sporządzenia oceny 

oddziaływania na środowisko na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o 

ochronie przyrody oraz Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu 

informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie 

środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. nr 199, poz. 1227), 

pod względem ewentualnych skutków przedsięwzięcia w odniesieniu do chronionych 

siedlisk lub gatunków w stosunku do projektu „ZAŁOŻEŃ DO PLANU 

ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA 

MIASTA I GMINY PELPLIN” nie prognozuje się występowanie znaczących, 

negatywnych oddziaływań na stan obszarów objętych ochroną w ramach 

systemu „Natura 2000” oraz obszarów planowanych do włączenia do tego 

systemu. 

Po szczegółowej analizie zakresu i charakteru potencjalnych przekształceń i 

znaczących oddziaływań należy stwierdzić, że realizacja elektrowni węglowej w 

gminie PELPLIN ze względu na skalę planowanego przedsięwzięcia może 

potencjalnie, pośrednio spowodować zagrożenia dla obszarów objętych 

ochroną w ramach europejskiej sieci ochrony przyrody oraz w stosunku do 

istniejących form ochrony przyrody. 

Tylko przeprowadzenie procedury oceny oddziaływania na środowisko inwestycji 

budowy elektrowni węglowej wraz ze stosownymi badaniami i analizami 

przyrodniczymi może dać odpowiedź o skali potencjalnych zagrożeń dla środowiska 

przyrodniczego obszarów Natura 2000 i innych obszarów objętych ochroną w postaci 

obszarów ochrony przyrody. 



4.4 Efekt środowiskowy realizacji „ZAŁOŻEŃ DO PLANU 

ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I 

PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” 

W wyniku realizacji „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” osiągnięty 

zostanie korzystny efekt środowiskowy w postaci zmniejszonej emisji zanieczyszczeń 

powietrza, co prezentuje poniższa tabela (w przypadku realizacji planowanej 

elektrowni węglowej). 

Tabela 8. Efekt środowiskowy - szacunkowe emisje zanieczyszczeń powietrza 

Rodzaj 

emisji 

emisja zanieczyszczeń w scenariuszach i wariantach [t/rok] 

SI W1 SI W2 SI W3 S2 W1 S2 W2 S2 W3 

SO 2 7,11 7,31 7,31 4,03 4,03 4,04 

NO X 0,43 25,30 7,46 0,09 11,46 1,78 

CO 2 1315,35 1321,63 1321,63 744,81 745,32 745,91 

Pył 10,38 9,89 76,93 12,48 29,47 53,21 



5. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM 

ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO 

Postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko 

przeprowadza się w przypadku przedsięwzięć przeprowadzanych w granicach Polski, 

które mogłyby oddziaływać na środowisko na terytorium państw sąsiednich, stron 

Konwencji Espoo. W razie stwierdzenia możliwości wystąpienia transgranicznego 

oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia w trakcie 

przeprowadzania procedury oceny oddziaływania na środowisko konieczne jest 

wszczęcie procedur międzypaństwowych związanych z tego typu oddziaływaniem. 

Zgodnie z art. 113 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o 

środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o 

ocenach oddziaływania na środowisko przesądzenia dokonuje organ administracji 

opracowujący projekt tego dokumentu i niezwłocznie informuje Generalnego 

Dyrektora Ochrony Środowiska o możliwości transgranicznego oddziaływania na 

środowisko skutków realizacji tego dokumentu. 

Art. 113. 

1. W przypadku stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego 

oddziaływania na środowisko na skutek realizacji dokumentu, o którym mowa w 

art. 46 lub 47, organ administracji opracowujący projekt tego dokumentu 

niezwłocznie informuje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o 

możliwości trans granicznego oddziaływania na środowisko skutków realizacji 

tego dokumentu i przekazuje mu projekt dokumentu wraz z prognozą 

oddziaływania na środowisko. 

2. Projekt dokumentu oraz prognozę oddziaływania na środowisko, w części która 

umożliwi państwu, na którego terytorium realizacja projektu może oddziaływać, 

ocenę możliwego znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, 

sporządza się w języku tego państwa. 

3. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska po uzyskaniu informacji o możliwym 

transgranicznym oddziaływaniu na środowisko projektu dokumentu, o którym 

mowa w art. 46 lub 47, niezwłocznie powiadamia o tym państwo, na którego 

terytorium realizacja projektu dokumentu może oddziaływać, załączając do 

powiadomienia projekt tego dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na 


4. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w powiadomieniu o możliwym 

transgranicznym oddziaływaniu na środowisko proponuje termin na odpowiedź, 

czy państwo, o którym mowa w ust. 3, jest zainteresowane uczestnictwem w 

postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko. 

W zakresie projektowych podstawowych „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W 

CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY 

PELPLIN” oraz charakteru proponowanych inwestycji wskazanych w tym projekcie 

nie występuje możliwość wystąpienia transgranicznego oddziaływania na 


Obiektem, którego realizacja może spowodować zaburzenia w funkcjonowaniu 

środowiska przyrodniczego na obszarze Natura 2000 jest planowana budowa 

elektrowni węglowej w gminie Pelplin. Skala planowanego przedsięwzięcia wymaga 

szczegółowej analizy dotyczącej zakresu oddziaływania emisji zanieczyszczeń 

powietrza i zakresu oddziaływania na wody powierzchniowe, jako na siedlisko 

gatunków, w tym w kontekście oddziaływania transgranicznego. 



6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI 

1. Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na 

środowisko projektu „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, 

ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY 

PELPLIN”. Aktualizację założeń opracował zespół autorski "Fundacji 

Poszanowania Energii" z Gdańska. 

2. Decyzja o przystąpieniu do sporządzania poddanego prognozie projektowi 

„Założeń…” związana jest z potrzebą zmiany obowiązującej strategii 

energetycznej miasta i gminy i z możliwością rozwoju scenariuszy 

energetycznych. 

3. Celem opracowania jest zaktualizowanie potrzeb energetycznych i sposobu ich 

pokrycia w mieście i gminie Pelplin oraz wskazania potrzeb energetycznych oraz 

źródeł ich zaspokajania do roku 2030. Przyszłe zapotrzebowanie na ciepło oraz 

energię elektryczną powinno uwzględnić zarówno planowany rozwój przestrzenny 

miasta i gminy jak również działania termomodernizacyjne obiektów istniejących. 

4. Miasto i gmina Pelplin są położone w granicach województwa pomorskiego w 

jego południowej części, w centralnej części powiatu tczewskiego. Od zachodu 

gmina graniczy z gminami: Starogard Gdański i Bobowo, od północy z gminą 

Subkowy, a od południa z gminami Morzeszczyn i PELPLIN, Wschodnią granicą 

gminy jest rzeka Wisła, przez którą gmina Pelplin graniczy z gminami Sztum i 

Miłoradz. 

5. Miasto Pelplin, gdzie znajduje się siedziba władz gminnych i główne ośrodki 

usługowe znajduje się w odległości 55 km od Gdańska, 21 km od Tczewa, 14 km 

od Starogardu Gdańskiego oraz 10 km od Elbląga. Przez teren gminy przebiegają 

główne połączenia drogowe i kolejowe: drogi wojewódzkie, droga krajowa nr 1, 

będąca jednocześnie trasą europejską E75, autostrada A1 a także magistrala 

kolejowa relacji Śląsk- Porty. 

6. Kierunki rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa 




7. Podstawowym celem niniejszej prognozy jest określenie i ocena skutków dla 

środowiska przyrodniczego, które mogą wyniknąć z projektowanego 

przeznaczenie terenu oraz przedstawienie rozwiązań eliminujących lub 

ograniczających negatywne wpływy na środowisko. 

8. W nawiązaniu do klasycznych metod opracowania SOOS w niniejszej ocenie 

(prognoza stanowi swoisty rodzaj oceny oddziaływania na środowisko) 

zastosowano przede wszystkim metody opisowe i macierzowe, polegające na 

sporządzaniu tabel, w których nagłówkach znajdują sie elementy stanowiące 

źródło oddziaływań na środowisko bądź warunki równoważenia rozwoju (tu: 

scenariusze rozwoju zaopatrzenia w energetykę i ciepło proponowane w 

projekcie „Założeń …”) oraz elementy potencjalnie podlegające tym 

oddziaływaniom. 



9. W opracowaniu, w części dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko 

zastosowano matrycę oceny wpływu na środowisko i warunki równoważenia 

rozwoju oraz w zakresie metod ograniczenia oddziaływania na środowisko 

inwestycji energetycznych. 

10. Planowane przedsięwzięcia w ramach planu zaopatrzenia w ciepło, energię 

elektryczną i paliwa gazowe dla miasta i gminy Pelplin z nie spowoduje 

negatywnego oddziaływania na dobra kultury w obrębie lub w bezpośrednim 

zasięgu oddziaływania. Wynika to z faktu, iż zakres potencjalnych uciążliwości na 

występujące tu obiekty oraz tereny objęte ochroną na podstawie przepisów o 

ochronie dóbr kultury został ograniczony zapisami projektu planu. 

11. Szczegółowa analiza i ocena wpływu na środowisko i warunki równoważenia 

rozwoju została zawarta w wielkoformatowej i wielowymiarowej tabeli, 

stanowiącej matryce oceny wpływu proponowanych kierunków 

zagospodarowania przestrzennego na poszczególne komponenty i elementy 

środowiska oraz cechy ekorozwoju. 

12. Na podstawie ww. materiałów zdefiniowano 10 kierunków działań lub zasad 

kształtowania rozwoju systemów lub elementów zaopatrzenia lub produkcji 

energii elektrycznej lub cieplnej. Po stronie cech podlegających wpływom 

zidentyfikowano łącznie 27 cech, w tym 20 komponentów i elementów środowiska 

oraz 7 warunków równoważenia rozwoju. 

13. W matrycy oddziaływań uwzględniono dwa podstawowe kierunki oddziaływań na 

środowisko: korzystne (pozytywne) i niekorzystne (negatywne). W obrębie 

każdego z nich dodatkowo zidentyfikowano oddziaływania o znaczącej lub 

nieznaczącej skali. 

14. Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym korzystnym 


- Wykorzystanie odnawialnych zasobów energii; 

- Budowa elektrowni węglowej (w zakresie pośredniego pozytywnego 



15. Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym negatywnym 



- Budowa elektrowni węglowej (w zakresie bezpośredniego negatywnego 

oddziaływania na rzeźbę terenu, bezpośredniego oddziaływania na jakość i 

ilość wód powierzchniowych oraz potencjalnego oddziaływania na siedliska 

ptaków, ryb, roślin i innych gatunków roślin i zwierząt związanych z siedliskami 


- Zagospodarowania i użytkowania terenów farm wiatrowych . 

16. Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym bezpośrednim 



- Budowa elektrowni węglowej 

- Zagospodarowania i użytkowania terenów farm wiatrowych 



- Realizacja infrastruktury technicznej na potrzeby funkcjonowania polityki 


17. Powyższe kategorie jednoznacznie wskazują, że najistotniejszy wpływ na stan 

środowiska przyrodniczego i ekologiczne warunki życia ludzi posiadać będą 

wszelkie oddziaływania związane z inwestycjami, a przede wszystkim z budową 

nowych elementów systemu zaopatrzenia w energię. 

18. W wyniku realizacji „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, 


PELPLIN” osiągnięty zostanie korzystny efekt środowiskowy w postaci 

zmniejszonej emisji zanieczyszczeń powietrza, co prezentują tabele w tekście. 

19. Realizacja większości ustaleń projektu „Założeń” jest zgodna z aktualnie 

obowiązującymi przepisami o ochronie przyrody i nie spowoduje zagrożeń dla 

obszarów objętych ochroną przyrody oraz dla obszarów projektowanych do 

objęcia ochroną w postaci „obszarów Natura 2000”. 

20. W celu kontrolowania i monitorowania skutków zmian zachodzących w dziedzinie 




PELPLIN”, jak i ich potencjalnego wpływu na środowisko przyrodnicze oraz 

implementacji zaleceń i sugestii zawartych w niniejszej prognozie, niezbędne jest 

prowadzenie monitoringu systemu gospodarki komunalnej w przedmiotowym 

zakresie oraz zachodzących w nim procesów. 

21. Powyższa ocena oddziaływania wskazuje na szczególnie utrudniony proces 

uzgodnień i opiniowania projektowanej inwestycji elektrowni węglowej w stosunku 

do stanu i funkcjonowania obszarów Natura 2000. Tylko przeprowadzenie 

procedury oceny oddziaływania na środowisko wraz ze stosownymi badaniami i 

analizami przyrodniczymi może dać odpowiedź o skali potencjalnych zagrożeń 

dla środowiska przyrodniczego obszarów Natura 2000 i innych obszarów objętych 

ochroną w postaci obszarów ochrony przyrody. 

22. W zakresie projektowanych zmian oraz inwestycji wskazanych w projekcie 

„ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ 

I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” ze względu na skalę i 

charakter planowanego, zgodnego z projektem planu zainwestowania nie 

występuje możliwość wystąpienia transgranicznego oddziaływania na środowisko. 

23. Ewentualne postępowanie transgraniczne dla planowanej elektrowni węglowej 

zaleca się przeprowadzić w ramach postępowania związanego z procedurą 

oceny oddziaływania na środowisko i związanego z tym Raportem o 

oddziaływaniu na środowisko uwzględniającego analizę wariantów 

lokalizacyjnych i ocenę ich oddziaływania. 

24. Zakres ustaleń projektu „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, 


PELPLIN” jest poprawny w aspekcie problematyki ochrony środowiska oraz 

kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi i bez zagrożenia ujemnymi 

skutkami wpływu jego ustaleń na środowisko przyrodnicze powinien być 

skierowany do realizacji. 



7. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ 

SPORZĄDZENIA RAPORTU O ODDZIAŁYWANIU NA 

ŚRODOWISKO 

1. Bartmański, M., 2003, Stan i perspektywy rozwoju energetyki wiatrowej w 

Polsce wobec dotychczasowych regulacji prawnych, Sopot 10.01.2003, 

www.ptew.pl, 

2. Begemann, W. Schiechtl, H.M. 1994, Inżynieria ekologiczna w budownictwie 

wodnym i ziemnym Wyd. Arkady Warszawa. 

3. Behrns W, Hawranek, P.M. 1993, Poradnik Przygotowania Przemysłowych 

Studiów Feasibility (UNIDO) Warszawa 

4. Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny 

skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska. 

5. Edel, R., 2000, Odwadnianie dróg, WkiŁ, Warszawa. 

6. Elektrownie wiatrowe. Poradnik wykorzystania energii wiatru, Europejskie 

Centrum Energii Odnawialnej, Warszawa, 2001, 

7. Gromadzki, M., Przewoźniak, M., 2002, Ekspertyza nt. ekologicznokrajobrazowych 

uwarunkowań lokalizacji elektrowni wiatrowych w północnej 

(Pobrzeże Bałtyku) i w centralnej części woj. pomorskiego”, Biuro Projektów i 

Wdrożeń Proekologicznych PROEKO, Gdańsk 

8. Imhoff, K., Imhoff, K., 1996, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków, 

Projprzem-EKO, Bydgoszcz. 

9. Informacja przygotowana dla samorządów dotycząca planów rozwoju 

energetyki wiatrowej opracowana przez Ministerstwo Ochrony Środowiska 

Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, (pismo nr SRG-571/99 z dn. 16.06.1999), 

10. Kondracki, J., 1988, Geografia fizyczna Polski, PWN 

11. Lenart, W., Tyszecki, A. (red.) 1998, Poradnik przeprowadzania ocen 

oddziaływania na środowisko, Eko-Konsult Gdańsk. 

12. Maciak, F., 1996, Ochrona i rekultywacja środowiska Wyd. SGGW Warszawa. 

13. Mapa zasobów obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w 

Polsce wymagających szczególnej ochrony. 1:500.000, 1990, praca zbior. pod 

red. A.S. Kleczkowskiego, IHiGI AG-H w Krakowie. 

14. Materiały archiwalne udostępnione przez Urzędu Miasta i Gminy PELPLIN dot. 

stanu środowiska przyrodniczego i źródeł antropizacji środowiska. 

15. Mojski J. E. 1979, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w 

skali 1:50000 Arkusz Słupsk, Wyd. Geolog. Warszawa. 

16. Natura 2000 Standardowy Formularz Danych dla obszarów specjalnej ochrony 

(OSO), dla obszarów spełniających kryteria obszarów o znaczeniu 

wspólnotowym (OZW) i dla specjalnych obszarów ochrony (SOO) - 

www.mos.gov.pl 

17. Obszary zarządzania zlewniowego i zlewnie rzek, RZGW Gdańsk, 

WWW.rzgw.gdansk.gov.pl 

18. Pankau, F., 2002, Energetyka wiatrowa w planach zagospodarowania 

przestrzennego i w prawie budowlanym, Materiały z konferencji „Energetyka 

wiatrowa – planowanie i realizacja”, 21-22.03.2002 Gdańsk 

19. Pola elektromagnetyczne 50 Hz w środowisku człowieka. Materiały 

konferencyjne – Poznań, 2003, EKOKONSULT, Gdańsk 



20. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2010 z perspektywą do roku 2016, 

Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2008 

21. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Dokument przyjęty przez Radę 

Ministrów 10.11.2009 r. Uchwałą Rady Ministrów nr 202/2009 w sprawie Polityki 

energetycznej Polski do 2030 roku 

22. Poradnik przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko, 1998, praca 

zbior. pod red. W. Lenarta i A. Tyszeckiego, Biuro Projektowo-Doradcze „Ekokonsult”, 

Gdańsk. 

23. Prognoza oddziaływania na środowisko Aktualizacji Regionalnej Strategii 

Energetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim 

do roku 2025 w zakresie elektroenergetyki – Projekt, 2009, praca zbior., 

Tractebel Engineering S.A, Katowice 

24. Program opieki nad zabytkami województwa pomorskiego na lata 2007-2010. 

25. Program rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce na lata 2002-2005”, 

Ministerstwo Środowiska, Warszawa, wrzesień 2001 r. 

26. Projekt Aktualizacji Regionalnej Strategii Energetyki z uwzględnieniem źródeł 

odnawialnych w Województwie Pomorskim do roku 2025 w zakresie 

elektroenergetyki wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, 2009, praca 

zbior., Tractebel Engineering S.A, Katowice 

27. Projekt Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa 

Pomorskiego, 2009, Gdańsk 

28. Rzeszot, U., Synowiec A., 1995, Oceny oddziaływania na środowisko. 

Poradnik, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa. 

29. Strategia rozwoju energetyki odnawialnej, Dokument sporządzony przez 

Ministerstwo Środowiska we wrześniu 2000 r. jako realizacja rezolucji Sejmu 

RP z 08..07.1999 

30. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i 

gminy PELPLIN 

31. Studium wpływu rozwoju energetyki wiatrowej na pracę i rozwój KSE, Raport z 

wykonania studium, 2003, Instytut Energetyki Oddział Gdańsk, Warszawa 

32. Szmigielski S., Sobiczewska, E., 2003, Współczesne podglądy na ryzyko 

nowotworowe pól magnetycznych 50 Hz w świetle wyników międzynarodowych 

programów naukowych. W: Pola elektromagnetyczne 50 Hz w środowisku 

człowieka. Materiały konferencyjne – Poznań, 2003 

33. Szpindor A., 1992, Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Arkady, Warszawa 

34. Tomiałojć, L. (red.) 1995, Ekologiczne aspekty melioracji wodnych Instytut 

Ochrony Przyrody PAN Kraków. 

35. Zadroga, B., Olańczuk-Neyman, K. 2001, Ochrona i rekultywacja podłoża 

gruntowego Wyd. Politechniki Gdańskiej. 



8. STRESZCZENIE SPORZĄDZONE W JĘZYKU 

NIESPECJALISTYCZNYM 

Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko 


ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN”. Aktualizację 

założeń opracował zespół autorski "Fundacji Poszanowania Energii" z Gdańska. 

Decyzja o przystąpieniu do sporządzania poddanego prognozie projektowi 

„Założeń…” związana jest z potrzebą zmiany obowiązującej strategii energetycznej 

miasta i gminy i z możliwością rozwoju scenariuszy energetycznych. 

Celem opracowania jest zaktualizowanie potrzeb energetycznych i sposobu ich 

pokrycia w mieście i gminie Pelplin oraz wskazania potrzeb energetycznych oraz 

źródeł ich zaspokajania do roku 2030. Przyszłe zapotrzebowanie na ciepło oraz 

energię elektryczną powinno uwzględnić zarówno planowany rozwój przestrzenny 

miasta i gminy jak również działania termomodernizacyjne obiektów istniejących. 

Miasto i gmina Pelplin są położone w granicach województwa pomorskiego w jego 

południowej części, w centralnej części powiatu tczewskiego. Od zachodu gmina 

graniczy z gminami: Starogard Gdański i Bobowo, od północy z gminą Subkowy, a 

od południa z gminami Morzeszczyn i PELPLIN, Wschodnią granicą gminy jest rzeka 

Wisła, przez którą gmina Pelplin graniczy z gminami Sztum i Miłoradz. 

Miasto Pelplin, gdzie znajduje się siedziba władz gminnych i główne ośrodki 

usługowe znajduje się w odległości 55 km od Gdańska, 21 km od Tczewa, 14 km od 

Starogardu Gdańskiego oraz 10 km od Elbląga. Przez teren gminy przebiegają 

główne połączenia drogowe i kolejowe: drogi wojewódzkie, droga krajowa nr 1, 

będąca jednocześnie trasą europejską E75, autostrada A1 a także magistrala 

kolejowa relacji Śląsk- Porty. 

Kierunki rozwoju systemu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa 




Podstawowym celem niniejszej prognozy jest określenie i ocena skutków dla 

środowiska przyrodniczego, które mogą wyniknąć z projektowanego przeznaczenie 

terenu oraz przedstawienie rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne 

wpływy na środowisko. 

W nawiązaniu do klasycznych metod opracowania SOOS w niniejszej ocenie 

(prognoza stanowi swoisty rodzaj oceny oddziaływania na środowisko) zastosowano 

przede wszystkim metody opisowe i macierzowe, polegające na sporządzaniu tabel, 

w których nagłówkach znajdują sie elementy stanowiące źródło oddziaływań na 

środowisko bądź warunki równoważenia rozwoju (tu: scenariusze rozwoju 

zaopatrzenia w energetykę i ciepło proponowane w projekcie „Założeń …”) oraz 

elementy potencjalnie podlegające tym oddziaływaniom. 



W opracowaniu, w części dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko 

zastosowano matrycę oceny wpływu na środowisko i warunki równoważenia rozwoju 

oraz w zakresie metod ograniczenia oddziaływania na środowisko inwestycji 

energetycznych. 

Planowane przedsięwzięcia w ramach planu zaopatrzenia w ciepło, energię 

elektryczną i paliwa gazowe dla miasta i gminy Pelplin z nie spowoduje negatywnego 

oddziaływania na dobra kultury w obrębie lub w bezpośrednim zasięgu 

oddziaływania. Wynika to z faktu, iż zakres potencjalnych uciążliwości na 

występujące tu obiekty oraz tereny objęte ochroną na podstawie przepisów o 

ochronie dóbr kultury został ograniczony zapisami projektu planu. 

Szczegółowa analiza i ocena wpływu na środowisko i warunki równoważenia rozwoju 

została zawarta w wielkoformatowej i wielowymiarowej tabeli, stanowiącej matryce 

oceny wpływu proponowanych kierunków zagospodarowania przestrzennego na 

poszczególne komponenty i elementy środowiska oraz cechy ekorozwoju. 

Na podstawie ww. materiałów zdefiniowano 10 kierunków działań lub zasad 

kształtowania rozwoju systemów lub elementów zaopatrzenia lub produkcji energii 

elektrycznej lub cieplnej. Po stronie cech podlegających wpływom zidentyfikowano 

łącznie 27 cech, w tym 20 komponentów i elementów środowiska oraz 7 warunków 

równoważenia rozwoju. 

W matrycy oddziaływań uwzględniono dwa podstawowe kierunki oddziaływań na 

środowisko: korzystne (pozytywne) i niekorzystne (negatywne). W obrębie każdego z 

nich dodatkowo zidentyfikowano oddziaływania o znaczącej lub nieznaczącej skali. 

Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym korzystnym 


Wykorzystanie odnawialnych zasobów energii; 

Budowa elektrowni węglowej (w zakresie pośredniego pozytywnego 



Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym negatywnym 


Scenariusz 1 rozwoju zaopatrzenia w energię cieplną „Intensywny rozwój”; 

Budowa elektrowni węglowej (w zakresie bezpośredniego negatywnego 

oddziaływania na rzeźbę terenu, bezpośredniego oddziaływania na jakość i ilość 

wód powierzchniowych oraz potencjalnego oddziaływania na siedliska ptaków, 

ryb, roślin i innych gatunków roślin i zwierząt związanych z siedliskami 


Zagospodarowania i użytkowania terenów farm wiatrowych . 

Do kierunków i ustaleń, które charakteryzują się najsilniejszym bezpośrednim 


Scenariusz 1 rozwoju zaopatrzenia w energię cieplną „Intensywny rozwój”; 

Budowa elektrowni węglowej 

Zagospodarowania i użytkowania terenów farm wiatrowych 

Realizacja infrastruktury technicznej na potrzeby funkcjonowania polityki 




Powyższe kategorie jednoznacznie wskazują, że najistotniejszy wpływ na stan 

środowiska przyrodniczego i ekologiczne warunki życia ludzi posiadać będą wszelkie 

oddziaływania związane z inwestycjami, a przede wszystkim z budową nowych 

elementów systemu zaopatrzenia w energię. 

W wyniku realizacji „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ 

ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” osiągnięty 

zostanie korzystny efekt środowiskowy w postaci zmniejszonej emisji zanieczyszczeń 

powietrza, co prezentują tabele w tekście. 

Realizacja większości ustaleń projektu „Założeń” jest zgodna z aktualnie 

obowiązującymi przepisami o ochronie przyrody i nie spowoduje zagrożeń dla 

obszarów objętych ochroną przyrody oraz dla obszarów projektowanych do objęcia 

ochroną w postaci „obszarów Natura 2000”. 

W celu kontrolowania i monitorowania skutków zmian zachodzących w dziedzinie 



ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN”, 

jak i ich potencjalnego wpływu na środowisko przyrodnicze oraz implementacji 

zaleceń i sugestii zawartych w niniejszej prognozie, niezbędne jest prowadzenie 

monitoringu systemu gospodarki komunalnej w przedmiotowym zakresie oraz 

zachodzących w nim procesów. 

Powyższa ocena oddziaływania wskazuje na szczególnie utrudniony proces 

uzgodnień i opiniowania projektowanej inwestycji elektrowni węglowej w stosunku do 

stanu i funkcjonowania obszarów Natura 2000. Tylko przeprowadzenie procedury 

oceny oddziaływania na środowisko wraz ze stosownymi badaniami i analizami 

przyrodniczymi może dać odpowiedź o skali potencjalnych zagrożeń dla środowiska 

przyrodniczego obszarów Natura 2000 i innych obszarów objętych ochroną w postaci 

obszarów ochrony przyrody. 

W zakresie projektowanych zmian oraz inwestycji wskazanych w projekcie 

„ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I 

PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” ze względu na skalę i charakter 

planowanego, zgodnego z projektem planu zainwestowania nie występuje możliwość 

wystąpienia transgranicznego oddziaływania na środowisko. 

Ewentualne postępowanie transgraniczne dla planowanej elektrowni węglowej 

zaleca się przeprowadzić w ramach postępowania związanego z procedurą oceny 

oddziaływania na środowisko i związanego z tym Raportem o oddziaływaniu na 

środowisko uwzględniającego analizę wariantów lokalizacyjnych i ocenę ich 

oddziaływania. 

Zakres ustaleń projektu „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, 

ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” 

jest poprawny w aspekcie problematyki ochrony środowiska oraz kształtowania 

ekologicznych warunków życia ludzi i bez zagrożenia ujemnymi skutkami wpływu 

jego ustaleń na środowisko przyrodnicze powinien być skierowany do realizacji. 



ZAŁĄCZNIKI TEKSTOWE 



ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY NR 1 









Syntetyczna ocena oddziaływania na środowisko lokalizacji zespołów siłowni 

wiatrowych na terenie miasta i gminy PELPLIN 

W związku z faktem, iż jedną z najistotniejszych zmian dotyczących wprowadzenia 

do „ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ 

I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA I GMINY PELPLIN” nowych funkcji na teren 

miasta i gminy PELPLIN jest wprowadzenie możliwości lokalizacji i wyznaczenia 

„Terenów lokalizacji farm wiatrowych” poniżej przedstawiamy syntetyczną ocenę 

oddziaływania na środowiska związaną z tym zagadnieniem. 

W zakresie oddziaływania na środowisko w wypadku farmy wiatrowej występują dwie 

płaszczyzny relacji przedsięwzięcie-środowisko wynikające z procesu realizacji 

(budowy, uzbrojenia terenu) oraz z funkcjonowania projektowanych urządzeń. Ze 

względu na specyfikę inwestycji etap realizacyjny będzie okresowy i ograniczony do 

prac budowlanych, zaś jego skala jak to zostało wcześniej wspomniane uzależniona 

będzie od aktualnych przekształceń środowiska szczególnie związanych z: 

- przekształceniem powierzchniowych warstw litosfery; 

- trwałe przekształcenia szaty roślinnej znajdującej się w obrębie terenów 

przeznaczonych pod zainwestowanie i w obrębie placów operacyjnych 

związanych z realizacją inwestycji, co dotyczy w przewadze okresowych zmian w 

udziale powierzchni biologicznie czynnych – dotyczy to przede wszystkim 

agrocenoz i roślinności przydrożnej; 

- uciążliwości akustyczne oraz zanieczyszczenia atmosfery pochodzące z placu 

budowy, związane z pracą maszyn i ciężkiego sprzętu oraz zwiększonego ruchu 

pojazdów obsługujących plac budowy; 

- produkowane odpady pochodzące z niwelacji terenu oraz z pozostałych prac 

budowlanych, w znacznej mierze zostaną powtórnie wykorzystane w granicach 

terenu realizowanej inwestycji. 

Na etapie funkcjonowania, zakres i charakter oddziaływania przedmiotowych 

inwestycji odnosił się będzie przede wszystkim do warunków życia ludzi, a 

charakteryzować będą go potencjalnie negatywne zmiany klimatu akustycznego w 

granicy rozpatrywanego obszaru oraz nowe walory krajobrazowe, które ze względu 

na aktualne obciążenie środowiska poprzez przebieg linii energetycznych wysokiego 

napięcia nie ulegną zdecydowanym, istotnym zmianom i nie będą narażone na nowe 

znaczące ich pogorszenie. 

W odniesieniu do środowiska przyrodniczego wpływ planowanych inwestycji możemy 

podzielić na dwa zakresy oddziaływań: na świat zwierząt, gdzie najważniejszym w 

wypadku farmy wiatrowej jest oddziaływanie na ornitofaunę oraz na świat roślin. 

W szerszym założeniu projektowane inwestycje związane są z programem rozwoju 

odnawialnych źródeł energii w Polsce, w tym wykorzystujących energię wiatru, 

którego realizacja jest niezbędna, ze względu na konieczność wypełnienia 

zobowiązań ekologicznych Polski, a zwłaszcza dostosowania się do ostrych 

wymagań dyrektyw unijnych (Dyrektywa 2001/77/WE w sprawie promocji 

wykorzystania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na wewnętrznym rynku 

energii elektrycznej). W związku z powyższym wydaje się być uzasadnione 

promowanie realizacji proponowanego przedsięwzięcia, a równocześnie biorąc pod 

uwagę zakres oddziaływaniu na poszczególne elementy środowiska (opisane w 

dalszej części niniejszego rozdziału) rozwoju energetyki wiatrowej stanowi korzystną 



alternatywę przy zasadniczo niewielkich kosztach i ich kompensacji w odniesieniu do 

korzystania ze środowiska. 

Ocena oddziaływania na środowisko abiotyczne 

Ocena oddziaływania na budowę geologiczną i powierzchnię terenu 

Generalnie realizacja zespołu siłowni wiatrowych wraz z towarzyszącymi pracami 

budowlanymi powoduje znaczne przekształcenia środowiska abiotycznego 

dotyczące budowy geologicznej i ukształtowania terenu. Przekształcenia te 

występują jedynie na etapie realizacji przedsięwzięcia i związane będą z pracami 

ziemnymi prowadzonymi na etapie realizacji nowych obiektów oraz instalacji 

technicznych. Z etapami prawidłowego funkcjonowania nie są związane tego typu 

przekształcenia, zaś na etapie likwidacji inwestycji nastąpi rekultywacja terenu. 

Realizacja przedmiotowej inwestycji, spowoduje istotne przekształcenia środowiska 

abiotycznego, w tym przypadku przekształcenia powierzchniowej budowy 

geologicznej terenu. Przekształcenia te obejmujące przypowierzchniowe struktury 

geologiczne związane są z pracami ziemnymi prowadzonymi na etapie realizacji 

fundamentów dla posadowienia siłowni wiatrowych oraz nowych dróg dojazdowych i 

placów manewrowych. 

Ze względu na rzeźbę powierzchni w obrębie form morenowych prognozuje się 

wystąpienie nieznacznych zmian w zakresie morfometrii powierzchni ograniczonej do 

płaszczyzn i powierzchni fundamentowania. 

Wymagane parametry fundamentów elektrowni wiatrowych są uzależnione od 

warunków gruntowych występujących w miejscu posadowienia elektrowni. 

Degradacja gleb 

W wyniku opisanych wcześniej prac ziemnych, w fazie budowy siłowni wiatrowych i 

infrastruktury technicznej, komunikacyjnej wystąpi sytuacja powierzchniowego 

całkowitego zniszczenia pokrywy glebowej: 

- górnych poziomów glebowych praktycznie na całej powierzchni wyznaczonej pod 

lokalizację siłowni wiatrowych oraz lokalizacji dróg serwisowych, 

- głębszych poziomów do ok. 3 m p.p.t. oraz substratów glebowych w obrębie 

całego terenu koniecznego do wprowadzenia fundamentów siłowni. 

W fazie eksploatacji oddziaływanie siłowni wiatrowych oraz towarzyszącej im 

infrastruktury technicznej nie będzie prowadziło do dalszego zanieczyszczenia i 

degradacji gleby na terenie opracowania i terenów przyległych gazami i substancjami 

z zawartością metali ciężkich, związków organicznych pochodzącymi z utrzymania 

dróg wewnętrznych i siłowni wiatrowych ze względu na planowane środki ochrony 

oraz charakter inwestycji. 

Ocena oddziaływania na szatę roślinną i świat zwierząt 

W związku charakterem planowanego przedsięwzięcia – pod względem wartości 

biotycznych nie prognozuje się istotnych zmian. Jedynymi elementami, które 

teoretycznie ulegną degradacji będą agrocenozy. W obrębie planowanej inwestycji 

oraz w jej otoczeniu zagrożeniu – w postaci końcowej wyrażonego wycinką – 

podlegać może kilkanaście drzew i krzewów przydrożnych występujących w 

miejscach skrzyżowań planowanych dróg dojazdowych z drogami istniejącymi o 

zróżnicowanej wartości przyrodniczej. Ostateczna decyzja, czy i w stosunku, do 

których drzew zostanie podjęte to negatywne rozwiązanie zapadnie na etapie 



projektu budowlanego i decyzji pozwolenie na budowę i stosownych, wymaganych 

zgód administracyjnych na wycinkę drzew. Na etapie projektu budowlanego 

wykonawczego, należy szczególną troską otoczy drzewa położone wzdłuż dróg 

dojazdowych. 

Pozostałe elementy szaty roślinnej i zbiorowiska roślinne związane są z działalnością 

człowieka lub z jej zaniechaniem (płaty roślinności ruderalnej) i ich przekształcenie 

(likwidacja) na etapie inwestycyjnym nie spowoduje istotnych strat przyrodniczych. 

Skala tych przekształceń będzie niewielka. W prosty sposób w trakcie urządzania 

terenów – rekultywacji - tereny przekształcone w wyniku prac budowlanych zostaną 

zrekultywowane. 

Ocena oddziaływania w zakresie stanu wód powierzchniowych i wód 

podziemnych 

Ocena oddziaływania na środowisko wodno-gruntowe (w tym gleby, wody 

powierzchniowe i wody podziemne) w przypadku inwestycji – farmy wiatrowe - 

dotyczy analizy występowania zasobów wód, potencjalnych kierunków oddziaływania 

źródeł zanieczyszczeń oraz ograniczenia w użytkowaniu wynikających z ochrony 

tych zasobów. Funkcjonowanie siłowni wiatrowej - potencjalnie może spowodować 

zagrożenia dla gleb, wód powierzchniowych i podziemnych zarówno na etapie 

realizacji, funkcjonowania i likwidacji, w trakcie normalnego trybu pracy, jak i w 

trakcie sytuacji ekstremalnych, awaryjnych. 

Źródłem zanieczyszczeń jest w tym przypadku olej technologiczny używany w 

mechanizmach wirników i innych częściach mechanicznych-ruchomych. 

Substancjami zanieczyszczającymi są przede wszystkim substancje ropopochodne. 

Pochodzenie tych substancji jest dwojakie: w trakcie normalnej eksploatacji i w 

trakcie sytuacji awaryjnych. W warunkach normalnej eksploatacji ilość tych substancji 

możliwa do infiltracji do gruntu jest minimalna. Pochodzą one głównie z wycieków z 

instalacji olejowych przy niesprawnym ich działaniu. Uwolnienie się substancji 

ropopochodnych następuje bezpośrednio z wycieku lub w postaci wolnych 

substancji kropel lub aerozoli uwolnionych z elementów hydraulicznych i spadających 

na powierzchnie gruntu . 

Zanieczyszczenia uwalniane w ten sposób będą migrować w środowisku jedynie 

przy współudziale wód atmosferycznych lub powierzchniowych. Jednak ich niewielka 

ilość i mobilność sprawia, że są one z powodzeniem absorbowane przez glebę w 

przypadku jej zanieczyszczenia. W tym kształcie nie stanowią, więc istotnego 

zagrożenia co wynika z wspomnianej ilości jaka może się wydostać w przypadku 

normalnej pracy siłowni. 

Jak to zostało zaznaczone zarówno migracja pozioma, jak i pionowa zanieczyszczeń 

zachodzi przy udziale wody opadowej. Dlatego też przeanalizowany został udział 

dróg serwisowych z których zachodzi możliwość spłukiwania zanieczyszczeń z 

utwardzonych nawierzchni która może prowadzić do koncentracji lub ich 

strumieniowego przemieszczania się. Ze względu na zakładane obciążenie dróg 

serwisowych potencjalny negatywny wpływ na środowiska nawet w wypadku 

bezpośredniego odwodnienia do gruntu lub poprzez wody powierzchniowe nie 

stworzy zagrożenia dla środowiska podczas normalnego użytkowania. Ochrona 

środowiska wodno-gruntowego polega w tym przypadku na wykonaniu 

odpowiedniego odwodnienia w oparciu o pobocza trawiaste. 

Kolejnym zagadnieniem związanym z potencjalnym wpływem na stan środowiska 

jest gospodarka olejami przepracowanymi, co w przypadku dużej liczby siłowni 



wiatrowych, w sytuacji jej niewłaściwego prowadzenia może stanowić istotne źródło 

zanieczyszczeń. Zasady gospodarki odpadami reguluje ustawa o odpadach i szereg 

aktów wykonawczych. 

Problematyka ochrony wód podziemnych i wód powierzchniowych w przypadku 

analizowanej inwestycji pokrywa się w zakresie źródeł, rodzajów i dróg migracji 

zanieczyszczeń oraz sposobów zabezpieczeń. Różnice polegają głównie na tym, że 

w przypadku zanieczyszczenia wód powierzchniowych, w sytuacja awaryjnych, 

obszar skażenia jest odmienny. 

Oddziaływanie na warunki akustyczne – prognozowana emisja hałasu 

Oddziaływanie akustyczne zespołów siłowni wiatrowych na środowisko i warunki 

akustyczne zabudowy mieszkaniowej typu zagrodowego i mieszkaniowo 

jednorodzinnej. Inwestycja ma ścisły związek z kształtowaniem klimatu akustycznego 

w środowisku zabudowy mieszkaniowej występującej w sąsiedztwie projektowanych 

siłowni. 

Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne 

grupy źródeł hałasu, wyrażone wskaźnikami L Aeq D i L Aeq N, podane są w Tabeli 1 

załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w 

sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). 

Wskaźniki L Aeq D i L Aeq N mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków 

korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby. 

Dla hałasu emitowanego przez instalacje, wskaźnik L Aeq D odnosi się do przedziału 

czasu odniesienia równego 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie 

następującym a wskaźnik L Aeq N mają odnosi się do przedziału czasu odniesienia 

równego 1 najmniej korzystnej godzinie nocy. 

Wartości poziomów dopuszczalnych są zależne od funkcji urbanistycznej, jaką 

spełnia dany teren. Ich zakres podzielono na 4 klasy. Dla terenów wymagających 

intensywnej ochrony przed hałasem określane są najniższe poziomy dopuszczalne, 

natomiast dla terenów gdzie ochrona przed hałasem nie jest zagadnieniem 

krytycznym poziomy dopuszczalne są najwyższe. Przyjęta podstawa kategoryzacji 

terenów – jego funkcja urbanistyczna – jednoznacznie wskazuje na ścisłe związki 

między ochroną środowiska przed hałasem a zagospodarowaniem przestrzennym. 

W świetle powyższego rozporządzenia obiektami akustycznie chronionymi są między 

innymi tereny mieszkaniowe. Dla terenów upraw rolnych oraz terenów produkcyjnousługowych 

nie podaje się wartości normatywnych hałasu w środowisku. 

Zgodnie z punktem 3b Tabeli 4 dopuszczalny poziom hałasu od siłowni wiatrowych 

na terenach zabudowy zagrodowej, wyrażony równoważnym poziomem dźwięku A w 

dB, nie powinien przekroczyć następujących wartości: 

 

 

L Aeq D =55 dB dla pory dnia, 

L Aeq N =45 dB dla pory nocy. 

Biorąc pod uwagę, że elektrownie wiatrowe, przy sprzyjającym wietrze, 

eksploatowane są przez całą dobę, jako kryterium zasięgu hałasu należy przyjąć 

wartość normatywną dla pory nocy wynoszącą w przypadku zabudowy zagrodowej 

45 dB lub 40 db w przypadku występowania zabudowy mieszkaniowej 

jednorodzinnej. 



Źródła emisji hałasu do środowiska 

Hałas emitowany podczas pracy elektrowni wiatrowych może być odczuwany przez 

człowieka jako jeden z czynników oddziałujących na środowisko. Hałas ten jest 

związany głównie ze zjawiskami aerodynamicznymi towarzyszącymi pracy łopat 

osadzonych na wirniku usytuowanym na wieży elektrowni na wysokości 

kilkudziesięciu metrów ponad poziomem terenu. Przy sprzyjającym wietrze końcówki 

łopat mogą poruszać się z prędkością 250 km/h (około 70 m/s) co powoduje emisję 

dźwięku z wyraźnymi składowymi tonalnymi o częstotliwości w zakresie 700 Hz - 800 

Hz. Składowe tonalne w widmie hałasu mają znaczenie tylko wówczas, jeśli 

odległości pomiędzy wirnikiem turbiny a punktem imisji na obszarze chronionym są 

mniejsze od 300 m. 

Hałas, jaki powstaje na terenie chronionym w wyniku działania siłowni wiatrowej 

określa się imisją hałasu. Wielkość imisji określa się, w zasadzie, poprzez 

równoważny poziom dźwięku A, a w szczególnych przypadkach maksymalny poziom 

dźwięku A. Wszystkie zjawiska występujące między emisją (źródło hałasu) a imisją 

(odbiorca) określamy jako propagacje. 

EMISJA + PROPAGACJA = IMISJA 

Pod pojęciem propagacji rozumiemy czynniki, które mają wpływ na zmniejszenie lub 

zwiększenie poziomu dźwięku A hałasu w obszarze imisji, w wyniku 

rozprzestrzeniania się fali dźwiękowej. Do czynników tych zaliczamy: 

• odległość pomiędzy źródłem hałasu a punktem imisji; 

• ekranowanie fali dźwiękowej przez naturalne i sztuczne przeszkody; 

• odbicia i ugięcia fali dźwiękowej na przeszkodach; 

• tłumienie dźwięku przez zwartą zieleń, powietrze i grunt. 

W przypadku siłowni wiatrowej głównym czynnikiem wpływającym na propagację 

dźwięku jest odległość pomiędzy wirnikiem turbiny a punktem imisji na obszarze 

chronionym. 

Turbiny wiatrowe można traktować jako punktowe źródło dźwięku to jest takie, dla 

których każdy wymiar liniowy jest mniejszy od połowy odległości między środkiem 

geometrycznym źródła a najbliższym punktem obserwacji. Drugim założeniem 

modelu jest, że turbina emituje energię akustyczną równomiernie we wszystkich 

kierunkach. 

Parametrem charakteryzującym punktowe źródło dźwięku jest, określony na 

podstawie pomiarów, równoważny poziom mocy akustycznej, L WA,T, wyrażony w dB. 

Podstawowym czynnikiem mającym wpływ na propagację fali dźwiękowej na drodze 

źródło – punkt obserwacji jest pochłanianie dźwięku przez powietrze, które ma 

znaczenie praktyczne dla odległości większych od 200 m. Przyjęty model 

obliczeniowy uwzględnia poprawkę na pochłanianie dźwięku w powietrzu jak również 

inne poprawki uwzględniające występowanie zieleni czy tłumienie dźwięku przez 

grunt oraz właściwości odbijające przeszkód znajdujących się w obszarze punktów 

obserwacji. W analizowanym przypadku, przyjęto współczynnik gruntu G=1.00, 

charakterystyczny dla terenów występujących w otoczeniu projektowanej turbiny 

wiatrowej (grunt porowaty, trawa, pola). 

Zasięg oddziaływania akustycznego projektowanych zespołów siłowni wiatrowych w 

porze nocy wyznacza izolinia równoważnego poziomu dźwięku A o wartości 40 dB. 



Jej zasięg, dla maksymalnego poziomu mocy akustycznej L WA,T=1h =104 dB, wyniesie 

od 615 m do prawie 1270 m licząc od najbliżej położonych siłowni wiatrowych. 

Ocena oddziaływanie na warunki aerosanitarne 

Emisja zanieczyszczeń do atmosfery występować będzie wyłącznie na etapie 

realizacji inwestycji oraz jej ewentualnej likwidacji. Źródłem zanieczyszczeń 

powietrza na etapie inwestycyjnym będzie przede wszystkim: 

praca maszyn i urządzeń związanych z przystosowaniem terenu pod inwestycje 

(wykopy pod fundamenty i realizacja dróg i placów manewrowych, wykopy pod 

kable energetyczne itp.) ; 

praca maszyn i urządzeń związanych z montażem konstrukcji siłowni; 

transport urobku z wykopów pod fundamenty (na wskazane przez Urząd Gminy 

miejsce składowania bądź wtórnego wykorzystania); 

transport elementów konstrukcyjnych siłowni wiatrowych. 

Emisja z ww. źródeł dotyczyć będzie głównie zanieczyszczeń pochodzących z 

silników spalinowych – zanieczyszczenia komunikacyjne. Głównymi 

zanieczyszczeniami pochodzącymi od komunikacji są: węglowodory, tlenek węgla, 

tlenki azotu, aldehydy, pył oraz metale, w tym ołów. 

Realizacja planowanego przedsięwzięcia związana jest w skali globalnej z 

minimalizacją konwencjonalnych źródeł energii elektrycznej i wpisuje się w program 

ograniczania emisji tzw. gazów cieplarnianych. 

W wypadku analizowanego przedsięwzięcia nie jest wymagane prowadzenie 

dodatkowych działań minimalizujących ww. wpływ zanieczyszczeń aerosanitarnych. 

Zaistniała sytuacja projektowa wskazuje na nieodbiegający od normatywnego wpływ 

substancji odnoszących się do zachowania zdrowia i warunków życia ludzi. 

Oddziaływania związane z promieniowaniem elektromagnetycznym 

W związku z realizacją planowanego przedsięwzięcia obejmującego produkcję i 

przesył energii elektrycznej mamy do czynienia ze źródłami promieniowania w 

postaci pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz wytwarzanego przez 

urządzenia i linie elektroenergetyczne. Elektroenergetyka korzysta prawie z całego 

widma elektromagnetycznego, jednak na potrzeby ocen oddziaływania na 

środowisko siłowni wiatrowych, a przede wszystkim związanej z nimi infrastruktury 

energotechnicznej (realizacja stacji transformatorowych i linii kablowych SN) 

istotnymi są następujące zakresy i rodzaje pól: pole elektrostatyczne; pole 

magnetostatyczne, elektryczne 50 Hz i magnetyczne 50 Hz. Najistotniejszym 

zagadnieniem w ramach oceny oddziaływania jest określenie zakresu oddziaływania 

elektromagnetycznego promieniowania o częstotliwości 50 Hz. 

Skutki oddziaływania elektromagnetycznego promieniowania na organizmy żywe nie 

są jeszcze w pełni rozpoznane. Dotychczas uzyskane wyniki badań wykazały, że 

oddziaływanie elektromagnetycznego promieniowania zależy przede wszystkim od 

częstotliwości fal, ich polaryzacji i danego organizmu. Pochłonięta energia fali jest 

przetwarzana na inne formy energii. Poddanie organizmu człowieka długotrwałemu i 

nadmiernemu wpływowi elektromagnetycznemu, o częstotliwościach wywołujących w 

komórkach efekty termiczne, powoduje zmiany i dolegliwości w narządzie wzroku, w 

układzie nerwowym, sercowo-naczyniowym, hormonalnym, w krwi i szpiku kostnym, i 

w innych narządach. Zakres i skutki tego oddziaływania są różnorodne. Według 



ostatnich badań, których opis znajduje się w pracy Szmigielskiego, Sobiczewskiej 

(2003). Autorzy pracy stwierdzają, że w trakcie 25-letniego okresu badań 

doświadczalnych i epidemiologicznych, udało się ustalić na tyle silne zależności 

pomiędzy ekspozycją na promieniowanie elektromagnetyczne i rozwojem choroby 

nowotworowej, że nie można ich lekceważyć. Jednak zależności te są na tyle słabe, 

że nie pozwalają na traktowanie ich jako przyczyny powstawania nowotworów. 

Oddziaływania na inne elementy środowiska dotychczas nie zaobserwowano, poza 

wpływem elementów energetycznych na walory krajobrazowe. 

W związku z charakterem planowanych przedsięwzięć ocenie podlegają następujące 

elementy: 

- indywidualne transformatory poszczególnych siłowni; 

- podziemne sieci energetyczne (średniego napięcia) spinające siłownie 

wiatrowe. 

W przypadku przedmiotowego typu planowanych inwestycji zasięgi szkodliwego 

oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego nie wykraczają: 

- w przypadku sieci kabli podziemnych SN – poza sam przewód, grunt nie jest 

przewodnikiem tego rodzaju promieniowania; 

- w przypadku stacji transformatorowych – poza obudowy urządzeń. 

W związku z tym, przy aktualnym poziomie informacji o mocy zastosowanych 

urządzeń należy stwierdzić, że planowane przedsięwzięcie – infrastruktura 

elektrotechniczna na rzecz farm siłowni wiatrowych - nie będzie powodować 

ponadnormatywnych emisji promieniowanie elektromagnetycznego niejonizującego, 

oraz nie będzie powodować zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. 

Oddziaływanie na walory krajobrazowe 

Zarówno pojedyncze wiatraki, jak i farmy wiatrakowe, ze względu na komercyjny, 

produkcyjny charakter inwestycji, muszą znajdować się w miejscach odsłoniętych 

zapewniających bardzo dobre warunki wiatrowe. Z uwagi na wysokość konstrukcji 

(zakłada się, że wysokość siłowni określona będzie ok. 150 m nad poziom terenu) są 

dobrze widoczne z dużej odległości i tym samym mają wpływ na krajobraz. Czy jest 

to wpływ pozytywny czy też negatywny zależy po części od subiektywnej oceny 

obserwatora. Przy planowaniu inwestycji warto pamiętać o tym, że: 

wirnik trójskrzydłowy obraca się wolniej niż wirnik z dwoma skrzydłami, 

równocześnie dzięki temu emituje mniej hałasu 

wirnik dwuskrzydłowy zaburza poziomą strukturę horyzontu w znacznie 

większym stopniu niż wirnik trójskrzydłowy 

W rezultacie sprawia to, że wirniki trójskrzydłowe są "przyjemniejsze" dla oka i łatwiej 

akceptowane. 

Wprowadzenie nowych obiektów wysokościowych na tereny ekstensywnie 

zainwestowane (rolne) powodować będzie negatywne oddziaływania, związane 

przede wszystkim z wprowadzeniem dominant krajobrazowych. W wyniku realizacji 

planowanej inwestycji należy wyróżnić dwa poziomy oddziaływań krajobrazowych: 

środowiskowe i kulturowe: 

- przekształcenie charakterystycznych dla tego obszaru cech środowiska - 

ukształtowania terenu – dominują tereny łagodnie pofałdowane z niewielkim 

udziałem zadrzewień i generalnie rozproszoną zabudową; 



- wprowadzenie w harmonijny krajobraz nowych elementów antropogenicznych 

zaburzających istniejącą ekspozycję i percepcje tego obszaru nową dominantą. 

W stosunku do oceny oddziaływania wpływu na walory krajobrazowe środowiska 

przyrodniczego projektowanego typu zainwestowania należy stwierdzić, iż każda 

ingerencja człowieka powoduje nieodwracalne zmiany w środowisku. Ocena czy są 

to zmiany negatywne czy pozytywne nie znajduje podstaw metodologicznych, 

ponieważ zakłada, że działalność człowieka jest siłą kształtującą środowisko 

przyrodnicze. Odmienna sytuacja występuje w przypadku oddziaływania na walory 

krajobrazu rolnego lub krajobrazu lasu, ukształtowanego przez człowieka w trakcie 

planowych bądź chaotycznych procesów zagospodarowania przestrzennego. W tym 

przypadku można posługiwać się kategoriami zarówno opisowymi bądź kategoriami 

jakościowymi, oceniającymi. Bardzo często oceny te są subiektywne, zależne od 

kryteriów i celu oceny. 

Z bliskiej odległości konstrukcje wieży siłowni wiatrowej wraz z wirnikiem stanowią 

zdecydowanie elementy obce w krajobrazie ze względu na jednoznacznie 

industrialno-techniczny charakter. Z bliskiej odległości brak jest możliwości jej 

zamaskowania głównie z powodu jej wysokości. Nie mniej wraz ze wzrostem 

odległości od miejsca lokalizacji siłowni wiatrowych oddziaływanie na krajobraz 

stopniowo maleje. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż konstrukcja nośna siłowni 

jest stosunkowo wąska, przez co szybko zanika krajobrazie, już w odległości ok. 5-7 

km. 

Istotne negatywne oddziaływanie pod względem krajobrazowym mają odległości 

percepcji bezpośredniej, wynoszące do ok. 1 km od konstrukcji. Zdecydowanie mniej 

wyróżniające pozostają zasięgi do 3 km. Istotną cechą wpływającą na postrzeganie 

negatywne bądź pozytywne tego typu konstrukcji technicznych, jest ich wielo (trzy) 

elementowy charakter (przestrzenny), co poszerza dysonans krajobrazowy. 

Wpływ na postrzeganie konstrukcji wieży wiatraka i wirnika ma również 

ukształtowanie terenu na rozległym obszarze otaczającym oraz jego pokrycie 

roślinnością zwłaszcza leśną. Istotnym uwarunkowaniem postrzegania konstrukcji 

siłowni wiatrowych, a zmiennym w czasie, są warunki pogodowe. Głównie są to stan 

zachmurzenia (w tym też kolorystyka chmur) oraz kierunek oświetlenia w stosunku 

do miejsca obserwatora. Elementy te mogą powodować zarówno zwiększenie 

kontrastu „konstrukcja-krajobraz” lub powodować jego całkowity zanik. 

Na ekspozycję krajobrazową wpływa również lokalizacja w odniesieniu przebiegu 

drogi oraz do zasięgu widoczności z dróg. Szczególnie ma to znaczenie, gdy wieża 

znajduje się blisko i stanowi dominantę krajobrazową, pozostając w zasięgu 

widoczności obserwatorów jadących drogą. Ze względu na charakter terenu, na 

którym mają zostać zrealizowane farmy wiatrowe, jak i jego otoczenie (tereny 

równinne, głównie użytkowane rolniczo, z niewielkim udziałem lasów), elektrownie te 

będą widoczne ze znacznych odległości. Przede wszystkim elektrownie widoczne 

będą z drogi krajowej oraz z dróg lokalnych oraz z terenów zabudowanych 

położonych w bezpośrednim i dalszym sąsiedztwie obszaru lokalizacji inwestycji. 

Oddziaływania na świat zwierząt– uwarunkowania ornitologiczne 

Oddziaływanie turbin wiatrowych na przyrodę jest dość szczegółowo analizowane. 

Uzyskane wyniki badań wskazują na znaczne zróżnicowanie przyrodniczych efektów 

budowy i eksploatacji zespołów elektrowni wiatrowych w zależności od uwarunkowań 

lokalnych. 



Podsumowania dotychczasowej wiedzy na temat wpływu siłowni wiatrowych na 

faunę dokonał w literaturze polskiej M.Gromadzki (2002). Większość zestawionych w 

jego opracowaniu analiz i badań dotyczyło wpływu na ptaki i nietoperze. 

Oddziaływanie elektrowni na inne „naziemne” kręgowce można uznać za nieistotne, 

a reakcje bezkręgowców nie były badane. Najistotniejszy jest wpływ elektrowni na 

ptaki i nietoperze. Według Gromadzkiego (2002) oddziaływanie elektrowni 

wiatrowych na ptaki można podzielić na dwa rodzaje: 

- śmiertelność w wyniku kolizji z turbinami; 

Kolizje ptaków z turbinami były notowane w większości badań. Rozmiary 

śmiertelności ptaków były zmienne, odzwierciedlając specyfikę poszczególnych 

lokalizacji. Generalnie, podobnie jak w przypadku kolizji z napowietrznymi liniami 

przesyłowymi czy samolotami, liczba kolizji ptaków z turbinami była przede 

wszystkim funkcją liczebności ptaków użytkujących dany teren. Największą 

śmiertelność ptaków notowano więc w przypadku siłowni zlokalizowanych na 

obszarach: 

- atrakcyjnych dla ptaków jako żerowiska; 

- stanowiących trasy regularnych przelotów wędrówkowych; 

- stanowiących trasy regularnych dolotów na żerowisko lub noclegowisko. 

- zmiany rozmieszczenia i zachowania ptaków spowodowane istnieniem 

siłowni. 

Siłownie wiatrowe powodują ewidentne zmiany w sposobie wykorzystania 

przestrzeni przez ptaki. W ogromnej większości przypadków konstrukcje działają 

na ptaki odstraszająco. W konsekwencji, tereny bezpośrednio przylegające do 

siłowni są daleko słabiej wykorzystywane jako miejsca żerowania, odpoczynku i 

gniazdowania, niż tereny nieco bardziej oddalone. Podobny "odpychający" efekt 

siłowni daje się zauważyć w przypadku strumienia przelotu ptaków. 

W związku z tym, w cytowanym powyżej opracowaniu proponuje się 

następujące szczegółowe zasady lokalizacji elektrowni wiatrowych ze względu 

na ochronę ptaków: 

1. Efekt odstraszający pracujących siłowni wiatrowych na ptaki lęgowe 

stwierdzono w odległości do 200 m od siłowni. Wielkość tę (200 m) należy, 

więc przyjąć jako wielkość graniczną odległości lokalizacji elektrowni wiatrowej 

od atrakcyjnych lęgowisk ptaków. 

2. Efekt odstraszający pracujących siłowni wiatrowych na ptaki nielęgoweżerujące 

lub odpoczywające na terenach otwartych ustępuje zazwyczaj w 

odległości 200- 500 m, zaś wyjątkowo może się on pojawiać aż do odległości 

800 m. Dla bezpieczeństwa projektowego jako wielkość graniczną odległości 

lokalizacji elektrowni wiatrowej od miejsc licznego przebywania ptaków 

nielęgowych należy przyjąć 800 m. 

3. Pracujące siłownie wiatrowe działają odstraszająco na ptaki przelatujące, 

mogą więc zakłócać przemieszczanie się ptaków wzdłuż korytarzy 

ekologicznych. Dla bezpieczeństwa projektowego jako wielkość graniczną 

odległości lokalizacji elektrowni wiatrowej od korytarzy ekologicznych należy 

przyjąć 800 m. 

4. Zespoły elektrowni lokalizować na planie koła, sześciokąta foremnego lub 

kwadratu dla minimalizacji efektu brzeżnego. 



Zasady 1-3 dotyczą lęgowisk, żerowisk i szlaków przelotu (korytarzy 

ekologicznych) niezależnie od ich rangi i wielkości. 

Powyższe zasady lokalizowania siłowni wiatrowych nie stanowią podstawy prawnej 

dla oceny oddziaływania na środowisko planowanych siłowni wiatrowych, mogą 

jedynie służyć jako wytyczne dla zespołów prognozujących potencjalne 

oddziaływanie na środowisko, a zwłaszcza na ornitofaunę. 

Inwestycje typu elektrowni wiatrowych maja znaczący wpływ na zmiany w jakości 

środowiska. Obejmują one miedzy innymi architekturę krajobrazu oraz zagrożenia 

dla zwierząt występujących na danym terenie, a w szczególności ptaków. Poniższa 

opinia obejmuje aspekt zagrożenia dla ptaków, jaki niesie ze sobą planowana 

inwestycja. 

Zagrożenia płynące z usytuowania elektrowni wiatrowych wynikają zarówno z 

wielkości (wysokości) budowli jak i jej charakteru (wirujące, olbrzymie łopaty). 

Oddziaływaniu podlegają wszystkie gatunki występujące na danym terenie zarówno, 

jako migrujące, zimujące oraz gnieżdżące się w rejonie inwestycji. W przypadku 

gatunków lęgowych chodzi zarówno o te gnieżdżące się w bezpośrednim 

sąsiedztwie jak i te wykorzystujące dane obszary, jako miejsca żerowiskowe lub 

przelotu do i z żerowisk/legowisk. 

Dla bezpieczeństwa ptaków lokalizacja turbin winna uwzględniać lokalizacje 

żerowisk, lęgowisk jak i tras przelotów, oraz lokalnych tras przemieszczeń ptaków. 

Rozmieszczenie turbin winno uwzględniać również zapewnienie wystarczającej 

przestrzeni pomiędzy wirnikami na ewentualny przelot ptaków omijających pracujące 

turbiny. Dodatkowo niezwykle istotne jest również utrzymanie dystansu od obszarów 

ekotonów czyli brzegów zadrzewień, lasów, większych zakrzewień (szczególnie 

wzdłuż cieków wodnych) czy też terenów podmokłych bogatych w gatunki lęgowe. 

Oznacza to że ewentualne usytuowanie turbin winno być analizowane szczególnie 

ostrożnie tam gdzie graniczą one z terenami urozmaiconym pod względem siedlisk 

przyrodniczych (cieki wodne, tereny podmokłe, zadrzewienia śródpolne, lasy itp.). 

Istotne jest również sąsiedztwo z obszarami podlegającymi prawnej ochronie. 

Zarówno tymi wyznaczonymi w ramach Natura 2000 jak i planowanymi terenami 

ochrony siedliskowej (SOO) jak i ochrony gatunków ptaków (OSO). Istotne jest 

również skonfrontowanie terenów potencjalnej inwestycji z już istniejącymi i 

planowanymi elektrowniami wiatrowymi zgodnie z zaleceniami dotyczącymi tego typu 

analiz (PSEW). 

W związku z tymi twierdzeniami zachodzi konieczność określenia na etapie 

przedrealizacyjnym walorów ornitologicznych obszaru, i oceny prognozowanych 

zagrożeń i skutków wpływu na awiafaunę planowanych lokalizacji farm wiatrakowych. 

Dotychczasowe prognozy i opinie ornitologiczne sporządzane w kraju bardzo się 

różnią w skali negatywnego, kolizyjnego oddziaływania na śmiertelność ptaków. 

Dopiero wnioski wynikające z tego opracowania pozwolą ocenić potencjalny zakres 

ich negatywnego oddziaływania na populacje ptaków, w otoczeniu planowanej farmy 

wiatraków.

prognoza oddziaływania na środowisko - Biuletyn Informacji ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?