30.12.2013 Views

Handbook for Community Mobilizers_Teso.pdf - C-Hub

Handbook for Community Mobilizers_Teso.pdf - C-Hub

Handbook for Community Mobilizers_Teso.pdf - C-Hub

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito ekiteker<br />

King’arak akitiditeun eseny kakitogogong’ atubo anaelemuna<br />

ikiliok kodekis lolo.


Akitegenun<br />

Atubo naelumuna ikiliok kodekis erai alemaro kamunyo nakoking’aren.<br />

Etapana kojokuna kisomae kotama kodekis. Ekiliokit loetubud ejasi ka apaki<br />

naka kwap (60%) adumun eseny akilany ekiliokit lo mam ketubub. Mam atubo<br />

kigang’I eseny cut (100%) kanuka ng’un eji akitosom ampirat kakitiditeun<br />

apaperon.. Atubo bobode itiditeuni ekiliokit adumun adekesia bala enduasi<br />

kace nukadoteu. Kama kaber, atubo igan’gi kansa nakakidoisit kaberu. Atubo<br />

erai ibore nieburae ng’il itwan aseun. Itung’a luipu mam kejenete ikamut<br />

atubo kere epone ebekina aking’arakin. Iboru lu ebuto aking’arakin itung’a<br />

ejor ikamuto atubo kaking’arakin kesi atyakun kejokuna kama kes. Koinak<br />

itung’a itau aking’it nuejasi kakesi kageun akinamanam.<br />

Eroko ijo kigeuna<br />

Kisisia nukapolok nukabeit ikamuto atubo.<br />

Konaik akitosom iboro luejasi akicoreset na.<br />

Asom kiboro kalu<br />

Lu erai iboro luke emufano. Ibekini ijo akiten kon luitut ijo ebekinete<br />

isomaete namejokuna katutubet kon (Iboro luejokuna itenio ijasi ijo<br />

kitung’a mutan akou/adam. Akiten iboro kon ing’arakin ijo akinamanama<br />

nuesomasi ka atutubet kon akolong’ na.<br />

Ikadii lukakinamanam kokiteker/katutubet.<br />

Ejasi ikadin ikany’,eji epicha ewai epe kakitodiar ewai loce, Atenikinat erai<br />

ainakin itung’a ekinamanama nuejasi okadi. Ebekino itosomao ikadini ko<br />

irotin luegelagela. Eji erot epe ne.<br />

Abulia naka kimuruor:<br />

Kokoraa ikadin. Kolimok itwan ipe kitodia epica atuket kes. Eji ng’in itwan<br />

akimuruor atenikina kekadi. Kode atuket akinamanama atenikinat, akang’asia<br />

ka ng’in akirot. Kitolosite abulia akitodol adaun kikadin kere namapasik itung’a.<br />

Mam apod mam itung’a kinyakunete tena. Koinak kesi aking’arasit adiosit.<br />

Ibore niepol erai akinamanama nuejasi okadi kapupun nuinerasi itung’a<br />

ikamuto ng’un.<br />

2


Atubo kikiliok etapana kojokuna ?<br />

Abulia ka ekiteker.<br />

Atenikinat kabulia kana erai alimokin itung’a akiro katubo tetere itiakunet<br />

kesi nuejoka kama kes. Eseuno itung’a luesete abulia, koseutu luidoute<br />

keporoto loka kuju kebekinete akitekwen. Mam kebuto asilikin abuliaete.<br />

itung’a ice kaduket ebekinete aking’arakin akitemeteme kakiten nama bulias.<br />

Akitemetemesia kabulia naka ekiteker.<br />

1. Koototo nama kacif kere eliguru kakitemokin kesi nuikotosi osi asom.<br />

2. Kokoutu nameng’ara namaibekinata osi abulia.<br />

3. Ebekini erauni king’a kere etogo lokapolon ker okilasi. Kocoikisi ebe eji<br />

apak naelesikina itung’a akiboi kotena kakite nuesomasi/abulia. Kokou<br />

itung’a iuni kobuliata. Ibekini ijo asoma kalukatukok kere itung’a<br />

kekiteker.<br />

4. Koit ejori keporoto loka kuju. Ikote ijo itung’a kopuputu. Ikote ijo itung’a<br />

kopuputu. Mam ariang’un kidiakajo kere kimurokisi ijo akiro nukikote<br />

ijo alimun. Koit alimor nukapolok- nuce mam apodo noi.<br />

5. Kilookin ijo, kitejenu lukabuliak kalimokin atukot ejasi nuikotosi aso<br />

koking’aren kes. Kinerata kakesi kakituk kanaeminasi kesi kacoikin ebe<br />

apuputu kesi akiro ng’un.<br />

6. Kosiautu abulia.<br />

7. Kerikakini abulia koa apak apupun ang’itisia tetere inerasi itung’a.<br />

8. Kosial kinyek luapupete kobutu abulia kere kitenata kesi esial kabulia.<br />

Kinamanamata akiro nukitetet nualomutu.<br />

9. Kosial koya apaki abongo’kin aking’itisia kijokin.<br />

10. Kokor ikaratasi kakitejenun intung’a namaebekinete kesi asit atubo.<br />

Ikaratasi<br />

Ikaratasi erai lukikora kedaun akinamanama katoni abulia kalukaduket.<br />

Koinak ikiliok kaber luka ikaru kijokin. Koany ebe ikorak ijo itung’a luegelagela.<br />

Ikaratasi ing’arakinete itung’a akisisia nuipu ikamuto nuilimok ijo kesi. Kigirak<br />

kwapu ikaratasi luikora ijo. Kedaunosi iwiki idis, kipejok alaro ng’in bobode<br />

kinerata kitung’a lupe ng’ulu kice lumam ijo kisinaminamit. Koinak kesi apak<br />

nakaking’it nuejasi kakesi. Kong’olek keminakina iburo ng’ul. King’it kejasi<br />

akiro ace ekotosi kesi ajenun. Kigir nuenyakutu kesi, kolimok akimorisit kon.<br />

3


Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok.<br />

Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat 60%.<br />

Atubo mam kirebokin eseny cut. Ekotokina itung’a akinap ampirai<br />

kakitiditeun ipaperon<br />

Kanaetubu etwan mam kitodikit ebe emamatare keseny. Ikiliok luetubub<br />

ebekinete edumunete eseny, katoni ejasi ikiliok luetubub luejasi keseny.<br />

Atubo ing’arakit ipaperon kikiliok akitiditeun kansa laka akidoisit kaberu<br />

Atubo kikiliok ejokuna kisomakin toma edekis<br />

Atubo ejokuna kokiteker kijokin kanuitiditeuna apak nakadumun eseny.<br />

Atubo naelemuna ikilioko kadekis erai asomit naetapana.<br />

Abulia nakekiteker.<br />

Alaro: Ong’eleja kakar namilang’are ikole.<br />

Props: Enet lokakilang’.<br />

Lukabuliak:<br />

Ochieng’ lokelang’an. Ajuma , eberu ken ,naipoe ikole. Otieno, ekiliokit,<br />

opapa kes.<br />

4


Asomit nasodit<br />

Setting:<br />

Action:<br />

Ochieng:<br />

Action:<br />

Ochieng:<br />

Otieno:<br />

Action:<br />

Ajuma:<br />

Otieno:<br />

Ajuma:<br />

Ochieng:<br />

Action:<br />

Otieno:<br />

Ochieng:<br />

Otieno:<br />

Ajuma:<br />

Ochieng:<br />

Otieno:<br />

Iboete Ochieng’ ka Ajuma kosutulin iyare itenete eneti<br />

lokakilang’ itete itunga.<br />

Kotubor Otieno kama ka Ochieng’ katoni Ajuma. Kotubor Otieno kama<br />

ka Ochieng’ katoni Ajuma. Irujae Otieno paran, mam kaanyut kesi.<br />

Otieno! (Otieno)<br />

Koporor Otieno eriang’ut. Kodacar ecue ken kariang’un.<br />

(Ekwena) (Otieno!) Mam ijo anyun siong’?Kero ijo bobode irujae Akeyo?<br />

Mam esomae oeng’ esabu kakou kang’.<br />

Kokwenikinete Ochieng ka Juma. Kitenata nama ibuliatatara osi.<br />

Otieno, inyena eji toma kocue loidaca ijo.<br />

Um, amakerendai nainakin Omondi oeng’.Abala ebe kalikono<br />

eong’ mam oeng’ kadumuni eseny.<br />

Ha! Amakerendai nuirebokinete eseny kama kon! Inyena bobo ainak<br />

ijo?Imatat naibekin akitoporor ijo.<br />

Edodit Otieno) kinyek kaany oeng’.<br />

Koinakini Otieno Ochieng’ ecue.Kong’olekini Ochieng’ amakerendai<br />

kijang’akin akou ken eroka kicakina ecue akejen ken.<br />

Inyena erono? Erai erangi lokaronon?<br />

Inyena! Otieno epopang’i , ikoni ijo imunokin etwan ng’ol ai.<br />

Konye esisiae Omondi Nairobi.<br />

Mam Omondi kesisiat Nairobi! Mam kedaut esomero laka primary.<br />

Abu koot Nairobi katipe aanyun mamai ken kode awol kodum ko<br />

Garisa.<br />

Ijasi ijo kabeit ikamut akigang’ eseny kama kon?<br />

Ebo…. Eseny mam kerait abulia.<br />

5


Kitenata nama ibuliatatara osi<br />

6


Ajuma: Kanuka ng’un nyo ibulia ijo kamakerendai kanu.<br />

Otieno: Inyena esomae oeng’.<br />

Ochieng: Ijeni ijo, ebalai ibore niejokuna cut era mam akwar.<br />

Otieno: Konye ariat oeng’ ekiliokit.<br />

Ajuma: Ajenit eong’ ibut ijo atamar ng’un.<br />

Ochieng: Ebo.. erai ijo ekiliokit, konye mam kitodikit ebe mam ijo kibekini<br />

akidar akwan kon.<br />

Otieno: Ijenit ijo ajasi oeng’ kapai..<br />

Ajuma: Kedaun amoun aseny kama kus?<br />

Otieno: Mam! Kony mam oeng’ kajatatara.<br />

Ochieng: Ikoni ijo ijenunu ai? Irait ijo lokemadan? Eji ijo ajenun ejauten kon<br />

kaloken, kajaikin kikisila luejoka.<br />

Otieno: Ajasi oeng’ kikisila luejok.<br />

Ajuma: Ikiliok idis noi ejasi kikisila luejok…..ng’in nes atenikinat kana ampirat.<br />

Ochieng: Itosomae ijo ampirai?<br />

Otieno: Esa ece.<br />

Kodaun asomit na..Kode Ochieng akingit atuket ang’itisia auni.<br />

Koinakinet itwan ipe katuket abong’okin ang’itisia ng’un,king’arakin<br />

loepolokit atuket nesi kemam akinyakun ken kederi.<br />

1. Ali erot loejokuna cut kakigang’ eseny.<br />

2. Kiyelosi osi ali erot loejokuna cut kama kon kipaperon akigang’ eseny?<br />

3. Ikwarasi osi, inyena ekotekina osi asom akigang’ eseny.<br />

4. Inyena ajokuna ajenun ajautene kon keseny.<br />

5. Ejasi itwan kijokin kanu ekote akingit?<br />

7


Asomit nakiareit<br />

Ajuma: Aitut eong’ ebe eji ijo atubo.<br />

Otieno: Akadak) Inyena! Ekiliokit ejaluot kappa ka eong’.<br />

Ochieng: Nu ikamauto ang’aleu kon, mere emila.<br />

Otieno: Ny ekotekina eong’ katubo?<br />

Ajuma: Eputosi atenikina kanaka Ochieng….Itiditeuni adumun keseny<br />

akitodol akaisakany’kare kakwatat.<br />

Otieno: Epol noi.<br />

Ochieng: Ebo! Eji ijo asom.<br />

Otieno: Woi! Etakanyi epipil noi.<br />

Ochieng: Mam! Edaikino ijo ekeya tetere ipupun ijo apipil naedit. Kodaun<br />

kapak kanaeuriana.<br />

Otieno: Konye abeitee, ikoni alemar amunyo iga ng’i oeng kama keseny ai?<br />

Ajuma: Kinyek kang’it, kwap kamonyonaing’aren, mam amuno kenonok?...<br />

Otieno: Mam eong’ kajeni. Kinyek karoo eong’ (Kosiauni ang’olekin epale ken.<br />

Ajuma: Mama bang’anut, kinyakuk.<br />

Otieno: Ebo….. ikoni nen.<br />

Ajuma: Ejok…kana enonok amunyo ng’in , akolong’ ace ikwara ijo<br />

igwang’/ecila, mere kong’in?<br />

Otieno: Woi…Inyena ing’isit ijo.<br />

Ajuma: Ng’ol nes erait erot epe loeloma ekurut keseny akwan kon.<br />

Ochieng: Bobode amunyo naenonok ng’in ejasi kirotin, namitorete ikuru<br />

keseny katapanu elomete akwan.<br />

8


Otieno: Ahh! Kedaun atubo icasi amunyo, kokekesari ikuru keseny akilom<br />

akuan.<br />

Ajuma: Kong’in! Bobode, kani ebilakina amunyo kaneni, ebekini adekesia<br />

adumun-adekesia ing’akinete eseny akilom akuan.<br />

Otieno: Konye ajasi oeng’ ka ang’isitait.<br />

Ochieng: King’it.<br />

Otieno: Kokau ken…ikoni akwara ai…eroko ejokuna?<br />

Action: Kokwenikinete Ajuma katoni Achieng.<br />

Ajuma: Ite ijo eong’ ang’urung’ura.<br />

Ochieng: Abo anyut ijo eong’ang’urung’ura.<br />

Otieno: Kakotr eong’ asom, wali asi eong’,ikoni isomae ai?.....<br />

Ochieng: Koot odekis.<br />

Ajuma: Odekis kapugan.<br />

Ochieng: Ebo. Kisom itwan niesisiat asoma ng’un, kemam ebekinete akiro<br />

emunaunos<br />

Otieno: Ikoni isomae ai?<br />

Ochieng: Kedaun akitub ijo einakino ijo ike luka akicul apipil.<br />

Ajuma: Ike luejoka, mere abulia ka Omondi.<br />

Ochieng: Kedaunosi aparasia auni elemaro arapit kacous. Kosi ijo anyo<br />

ketuborosi aparasia akany’kare)<br />

Otieno: Kodaunosi.<br />

Ajuma: Mere cut. Kedaun atubo, mum kilesikina ijo akwar akitodol nama<br />

etuboros iwikin ikany’kape.<br />

Otieno: Inyena.<br />

Ajuma: Ewoja noi.<br />

Otieno: Aiee.<br />

Ochieng: Opopa ang’i… iwikin ikany’kape, kode ijo ang’aleun tena, kitolosi ijo<br />

kasom kon.<br />

9


Otieno:<br />

Ajuma:<br />

Otieno:<br />

All:<br />

Igan’gang’ eong kama keseny?<br />

Mam apak naka adumun eji kwap, konye eji ijo…<br />

Ajeni eong’ kitiditeu ipaperon katoni…<br />

Konap ampirat akolong’ kijokin.<br />

Akolong’ na ejaikin apak nakiareit naka ang’itisia ka abong’osia. Epone<br />

eputosi kalosodit. Aking’itisia erai.<br />

1. Nyo ekotekina ikiliok kiteso kotubosi?<br />

2. Ikoni ai atubo itiditeuni ekilokit adumun eseny?<br />

3. Ikoni ai itiditeuni apaki nakadum eseny?<br />

4. Wali ejokuna noi asit atubo kikiliok?<br />

5. Kedaun atubo, ekotekina ijo akitolosit akigang; eseny? ( Epone ali?)<br />

Kedaun akinamanama na, king’it keji itwan ipede ekote abulia ikamut akiro nu?<br />

Koinak apaki nakakitemonokin.<br />

Apaki na, ebekinete itung’a luejasi atuket akitoguo abulia kakilokony lukabuliak<br />

kitete kesi ebekinete kesi akipiakan nukitetet toma abulia.<br />

Kinyek kobuliata esial kabulia, koinak kesi itau akinamanama akiro nualomutu.<br />

Kosial, king’it luejasi atuket king’itata nuejasi ka kesi aso koya apak anyakun<br />

kijokin.<br />

Erai ibore nieopol itung’a ajenun abeit tetere ebekinete kesi atyakun nakajokak.<br />

Kiyalamik lukatuket kanukakitere abulia, kitosom apak na akikor iboro kapa<br />

kikaratasi kakitejenun kesi nama ebekinete kesi asit atubo.<br />

11

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!