Gareebi Wale Shabad - Gurmat Veechar
Gareebi Wale Shabad - Gurmat Veechar
Gareebi Wale Shabad - Gurmat Veechar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
siqgur pRswid]<br />
vwihgurU jI kw ^wlsw! vwihgurU jI kI &qyh]<br />
prmpUjnIk vwihgurU siqgurU<br />
Awid bwxI, sRI dsm bwxI, BweI gurdws jI vwrW ’coN<br />
gRIbI vwly sbd pdW dy mhW ivsmwd ArQ[<br />
dUjw pRkrx- pUjw dw Dwn zihr hY[<br />
sRI dmdmI tkswl[<br />
(q`qkry leI tweItl ’qy kilk kro jI)<br />
Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir]<br />
Bin mQurw. kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir]<br />
Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] DMn hn DMn hn<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI DMn hn!zwlmW dy Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn<br />
qoN, hux au~bldI dyZ’c cONkVw lw rhy hn[ hux m`cdy 2 ryqy ’qy bYT rhy hn, m`cdw 2 ryqw Awpxy prmpiv`qR<br />
prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI sIs’qy hux puAw rhy hn, hux m`cdI 2 loh’qy KV@ rhy hn[<br />
Drm hyq; swkw ijin kIAw] sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] DMn hn DMn hn DMn, vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU<br />
qygbhwdr swihb jI DMn hn[ lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky ik`lW ivckwr bYTy hux vwihgurU vwihgurU jp rhy hn[ hux sIs<br />
kurbwn kr rhy hn[ Awp jI dw ShId hoieAw sIs hux dwsn dwsI dy isr ’qy sj irhw hY[<br />
lyKk pRkwSk:-<br />
bRhmiv`idAw dy dwqy,pMQrqn,<br />
bRhmigAwnIkY;grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw]<br />
pUrn praupkwrI pUrn bRhmigAwnI s`cKMf vwsI prmpUjnIk<br />
sRI mwn sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw,<br />
sMq krqwr isMG swihb ^wlsw jI dy s`cy pr aupkwrI crn-kmlW dy,<br />
hir hir myil myil jn swDU;hm swD jnw kw kIVw]<br />
Anuswr in`ky kIVy ikRm,sB dI crn-DUV, dwsndws crn isMG aur& jsvMq isMG ipMf dwauDr, (mogw)<br />
jvwhrisMG ipMf cimMfy (luiDAwxw)pMjwb ieMfIAw[<br />
www.Gursevak.com 1 q`qkrw
siqgur pRswid] vwihgurU jI kw ^wlsw!vwihgurU jI kI &qyh]<br />
sB isKn ko hukm hY; gurU mwnIE grMQ]1]) pIaU dwdy kw; Koil ifTw Kjwnw] qw myrY min;<br />
BieAw inDwnw]1] prm pUjnIk gurU pMQ jI kI jIq[ () swihb jI dw Su`D aucwrn,<br />
ie`kEAMkwr, Su`D pkwau pV@ ky bwr bwr) ihMdU qurk koaU, rwPjI iemwmswPI; mwns kI<br />
jwq sBY, eykY phcwnbo]) Avil Alh nUru aupwieAw; kudriq ky sB bMdy] eyk nUr qy.sBu<br />
jgu aupijAw; kaun Bly.ko mMdy]) ^wlsw myro; 1 ipMf 2 prwn] ^wlsw myrI; jwn kI jwn]<br />
( 1 sRIr, 2 ijMd) ikRpwvMq ^wls sgl; qh pRswid BXo 1 gOr] moih sy rMk AnwQ jg; Btkq<br />
iPrq kror] ( 1 v`fy) mo gRih mY.qn qy mn qy; isr lau Dn hY; sBhI ienhI ko]) ienhI kI<br />
ikRpw ky, sjy hm hY; nhI mo sy grIb kror pry]) jau qau; pyRm Kylx kw cwau] isru Dir<br />
qlI; glI myrI Awau] iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY]) ggn dmwmw<br />
bwijE; pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so pihcwnIAY;<br />
ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY; kbhU n CwfY Kyqu]<br />
lyKk pRkwSkdmdmI<br />
tkswl dy bwr@vyN, qyrvyNmuKI, bRhmiv`idAw dy dwqy, pMQrqn, bRhmigAwnI kY;<br />
grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw] pUrn praupkwrI pUrn bRhm-igAwnI<br />
s`cKMfvwsI prm-pUjnIk sRI mwn sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw, sMq krqwr isMG<br />
swihb ^wlsw jI dy s`cy praupkwrI crn-kmlW dy, hir hir myil myil jn swDU; hm swD<br />
jnw kw kIVw] Anuswr in`ky kIVy ikRm, sB dI crn-DUV,<br />
dwsndws crn isMG aur& jsvMq isMG ipMf dwauDr, (mogw)<br />
jvwhrisMG ipMf cimMfy (luiDAwxw) pMjwb Bwrq[<br />
gurU ipAwrI guris`KI dy pRcwr ivkws leI, qbdIlI ibnw, v`D qoN v`D hor BwSwvW ’c, ies dw aul`Qw<br />
krn dI syvw dwsn dws nwl sMpRk krky kro jI[<br />
www.Gursevak.com 2 q`qkrw
pihlw mrxu kbUil; jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis]) qU<br />
cau sjx mYifAw; fyeI issu auqwir] nYx mihMjy qrsdy; kid psI dIdwru]) kbIr.jau quih<br />
swD iprMm kI; sIsu kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kir; jo ikCu hoie q hoie]) mrxu<br />
muxsw sUirAw.hku hY; jo hoie mrin prvwxo]) sBu idnsu rYix.dyKau guru Apunw; ivic<br />
AKI.gur pYr DrweI]) swgr myr auidAwn bn; nv KMf bsuDw Brm] mUsn pRym iprMm kY;<br />
gnau eyk kir krm]) jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY; qau.pRIiq n qorau]) jo<br />
gur dIsY isKVw; iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau]) gurisKW kI hir.DUiV dyih; hm pwpI<br />
BI giq pWih]) jnu nwnku. DUiV mMgY iqsu gurisK kI; jo Awip jpY.Avrh nwmu jpwvY])<br />
schu ErY sBu ko; aupir scu Awcwru]) scu suhwvw kwFIAY; kUVY kUVI soie] nwnk.ivrly<br />
jwxIAih; ijn scu plY hoie]) hIxau nIcu krau bynµqI; swcu n Cofau BweI] nwnk.ijin<br />
kir dyiKAw; dyvY miq sweI]) kUV inKuty. nwnkw; EVik sic rhI] {dyh isvw br moih<br />
iehY; suB krmn qy.kbhUM n tro]) kir mn myry; siq ibauhwr] Anuswr ieh prmpiv`qR<br />
poQIAW pUrn siqkwr sihq bhu igxqI ’c sMBwlo.pUrn pyRm sihq pV@o, ds^q krw<br />
ky.Ardwis krky, pV@n nUM idMdy lYNdy rho[ XQw:-lK KusIAw pwiqswhIAw; jy siqguru ndir<br />
kryie] inmK eyk.hir nwmu dyie; myrw mnu qnu sIqlu hoie]) ivic dunIAw; syv kmweIAY]<br />
qw drgh bYsxu pweIAY] khu nwnk bwh lufweIAY] }<br />
poQI swihbwn, Su`D aucwrn typW pRwpqI leI:<br />
BweI rijMdr isMG jI kYnyfw:-Pon:-905-458-7776.<br />
BweI qlivMdr isMG jI kYnyfw:- Pon:- 519-621-4773<br />
BweI AmrieMdr isMG jI kYnyfw:- Pon:- 519-830-2627<br />
srbjIq isMG jI ig`l, ipMf suDwr (luiDAwxw) Bwrq &Un 01624- 275-740<br />
gurU syvw Byjo:- CIBC BANK CANADA, Branch. NO:01322) AC.83-15833,<br />
CHARAN SINGH.<br />
jsvMq isMG(Bgq jI) nwl sMpRk leI:-<br />
admin@gursevak.com<br />
www.Gursevak.com<br />
www.Gursevak.com 3 q`qkrw
hux q~k ieh poQIAW sMgq jI dI syvw iv~c pRkwiSq ho cukIAW hn:<br />
1. poQI jnm sMskwr, AMimRq sMskwr, bRhm iv`idAw, AnMd kwrj, AMqm sMskwr[<br />
2. poQI vwihgurU siqgurU sRI suKmnI swihb jI stIk.sRI dmdmI tkswl[<br />
3. siqgurU swihb jI Aqy sMqW mhWpurSW dy Amolk boly Aqy gurmiq Anuswr Anyk pRsnW dy<br />
au~qR siqgurU gRMQ swihb jI b^S rhy hn[ pV@n vwly Dwrimk gRMQW dy nwm[ dyh Arogqw,<br />
g`fI dI dyK ryK frweIivMg bwry SuB is`iKAw[<br />
4. ds siqgurU swihbwn jI dI prm pUjnIk SuB s`cI bMswvlI[<br />
5. siqgurU gRMQ swihb jI dw mhW ivsmwd ieqhws, AKMf pwT, shj pwT mrXwdw,<br />
gurbwxI jI siqkwr pUjn mhW ivsmwd SuB is`iKAw, 101 Ardws, gurpurbW dIAW<br />
ArdwsW[<br />
6. SRI gurU gRMQ swihb jI Su~D aucwrx, ArQ pwT Aqy ivSrwm poQI SRI dmdmI tkswl<br />
7. Awid bwxI,sRI dsm bwxI, BweI gurdws jI dIAW vwrW ’coN gRIbI vwly,sbd pdW dy mhW<br />
ivsmwd ArQ[dUjw pRkrx pUjw dw Dwn zihr hY]<br />
8. slok Bgq kbIr swihb jI, Bgq PrId swihb jI dy mhW ivsmwd ArQ[<br />
9. gurbwxI jI dy cwnx AMdr dyh Arogqw bwry mhW ivsmwd is`iKAw[<br />
10. gurmuiK gurmuKI bwlaupdyS! irkwrf kIqw bwlaupdyS, sux! gurmuKI isKwau hy<br />
drvyS!<br />
gurU ipAwrI swD sMgq jI nMU ieh jwxky byAMq KuSI hovygI ik gurbwxI aucwrx Su`DI<br />
leI iehnHW poQI swihbwnW jI dI irkwrifMg vI dwsn dws qoN gurU swihb jI ny krvweI hY[<br />
sMgq jI irkwrifMg lw ky poQI swihb pRkwS krn jI Aqy gurU swihb jI dI KuSI lYx leI<br />
irkwrifMg Anuswr pUrIAW lgW lw ky irkwrifMg dy mgr 2 bolo jI[<br />
www.Gursevak.com 4 q`qkrw
{ siqgur pRswid] vwihgurU jI kw ^wlsw vwihgurU jI kI &qyh] nMbr<br />
pV@ ky pRkrx l`Bo jI<br />
1. pihlw pRkrx, DMn vwihgurU jI dy Avqwr DMn siqgurU nwnk dyv swihb<br />
jI srUp, sRb ivAwpI mhW 3 ivsmwd inmRqw gRIbI vwly, hIry jvwhrwq Amolk<br />
gursbdW qukW dy mhW ivsmwd ArQ, dUjw pRkrx prmpUjnIk vwihgurU pUry gurUu jI<br />
dI pUjw dw Dn pdwrQ Zlq vrqxw, Su`D zihr d`uK rog kSt klyS rUp hY,<br />
gurbwxI mwto pRymIAW dy GrW ’c ilKo jI:-<br />
q`qkrw ArMB:-<br />
pihly pRkrx dw q`qkrw Agly brYktW mgroN hY, q`qkry ’c Awey Amolk<br />
gursbdW qukW nMU hr smyN hI pV@o, ie`k bwr qW br zrUr hI in`qnym kro jI. {sRb<br />
ivAwpI mhW ivsmwd pRym bynqIAW:- gurpRswid] ilKy gursbdW qukW nUM, Gry kMDW<br />
’qy ilKo jW Cwp ky lwau, mn dw Awsrw KsMm mMn ky, bwr 2 drSn krky, hr smyN<br />
bwr 2 nmskwrdy m`Qw tykdy, bwr 2 pV@dy rihxw cwhIdw hY[ gurbwxI jI dI<br />
swiKAwqqw dy FMg Anuswr, gurbwxI jI nMU idRV pRp`k inscy kridAW, izdMgI dw<br />
ivSyS lwhw lYxw cwhIdw hY[ gurpRswid] siqgurW dI prm-pRsMnqw lYx leI, pRymI<br />
is`K is`KxIAW ny isr idqy, hux BI dy rhy hn[ ijvyN bwbw dIp isMG swihb jI ny<br />
Apnw sIs qlI ’qy r`iKAw[ BweI mnI isMG swihb jI ny Awpxy bMd 2 ktvwey[<br />
gurU ipAwry ShId AqIrQ XoDy BweI su`Kw isMG mihqwb isMG swihb jI sUrmy, sRI<br />
hirmMdr swihb jI ’coN m`sy rMgV dw isr v`F ky b`uFy jOhV(bIkwnyr) lY gey[<br />
siqgurW ShId isMG isMGxIAW dI kurbwnI nMU, rom 2 krky fMfauq bMdnw nmskwr<br />
hY jI, ijs dw sdkw sB nMU, prm-piv`qR AMimRq gurbwxI jI pRwpq hn[ siqgurU<br />
dUjy pwiqswh jI ny Bwxw jI, Blw jI, Bu`lgy jI, murdw Kwx q`k SuB bcn mMn ky,<br />
pUrn gurU jI dI syvw s^q Gwl, prm-pUjnIk bhwdr mrdW vWg GwlI, jgq ’qy<br />
is`KI dw bIj r`K ilAw[ ijs nMU dyK ky v`fy 2 jogIsr qpIsr munIsr rKIsr<br />
hYrwn rih gey[ XQw:-pey kbUlu.KsMm nwil; jW Gwl mrdI GwlI] }{vwihgurU<br />
ArQ, pRym bynqIAW:-DMn hn DMn hn DMn hn, prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU<br />
sRI gurU Arjndyv swihb jI DMn hn!zwlmW dy Gor iBAwnk zulm krn qoN,<br />
au~bldI dyZ’c, hux cONkVw lw rhy hn, m`cdy 2 ryqy ’qy, hux bYT ky, m`cdw 2<br />
ryqw, Awpxy prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI sIs’qy<br />
hux puAw rhy hn, m`cdI 2 loh’qy, hux KV@ ky, prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU<br />
www.Gursevak.com 5 q`qkrw
gRMQ swihb jI dy A`Kr 2 nUM vwihgurU gurU jI mMn ky, A`Kr 2 dw iDAwn Dwr ky,<br />
sRb`q dy Bly ihq, vwihgurU 3 jp rhy hn jI[ DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI DMn hn!zwlmW dy Gor<br />
iBAwnk zulm krn qoN, lohy dy qMg ipMjry’c, iq`Ky ik`lW ivckwr, swvDwn eykwgr<br />
cIq] hux bYTy, prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy A`Kr 2<br />
nUM vwihgurU mMn ky, sRb`q dy Bly ihq, hux vwihgurU 3 jp rhy hn, hux sIs kurbwn<br />
kr rhy hn[ DMn hn DMn hn DMn hn, prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU<br />
goibMdisMG swihb ^wlsw jI DMn hn! prmpUjnIk Apny mwqw ipqw Aqy cwry<br />
swihbzwdy, isMG isMGxIAW ^zwny Apnw Awp hux kurbwn kr rhy hn[ DMn hn DMn<br />
hn DMn hn prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU gRMQ swihbwn jI DMn<br />
hn!prmpUjnIk prmpiv`qR gurqw ibrwjmwn ho ky, Awpxy pRymIAW dy idl<br />
idmwZ’c, hr smyN AMimRq gurbwxI Byj ky, pRymIAW nUM rom 2 krky ismrn b^S ky,<br />
inhwl krdy rihMdy hn jI[ hy pwrbRhm pRmysr siqgurU nwnk dyv swihb jI dy<br />
pMjvyN srUp, siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jIE!ApxI ShIdI dw jwp,<br />
AiBAws iDAwn gurbwxI gurU jI dI swiKAwqqw b^So jI[ sRb`q gurU pRymIAW nUM pRym<br />
BrI bynqI hY ik hr Gr ’c, blYk borf hovy, ijs ’qy gursbd jW G`t qoN G`t do<br />
qukW ArQW sihq ilKIAW jwx, aun@W nUM prm gurU nwnk dyv swihb jI dy pRq`K<br />
drSn smiJAw jwvy[ izMdgI dy tweIm nUM Amolk s&lw bnwaux leI, sbdW jW<br />
do qukW dw byAMq vwrI AiBAws krnw, m`Qw tykxw cwhIdw hY[ ijs krky bwxI<br />
idl ’c pRvyS hovy[ kilju`g ’c iek`ly 2 dw mn bVw AOKw itkdw hY[ gurbwxI<br />
duAwrw Awpo iv`cIN mnw dI imlq bxw ky itkygw[ pyRmI jn sbd jW ilKIAW qukW<br />
dIAW lgW mwqRW ibsrwm ArD ibsRwm sihq Su`DI krn[ Su`D aucwrn krw ky,<br />
ie`kly 2 qoN suixAW jwvy[ Pyr swry pRymI iek`Ty bYT ky, sO pMjwh jW p`cI vwrI,<br />
iliKAW qukW jW sbd nUM gw lYx[ Pyr ikhw jwvy ik BweI 1000 jW 500 jW 125<br />
vwrI ien@W dw jwp kro[ jykr pRymI Awpo iv`cIN kIqy inXm nUM cyqy krngyN, ausy vyly<br />
jwp krn l`g jwxgy, beI AsIN jwp pUrw krnw hY[ Pyr smW imQ ky, aun@W qukW jW<br />
sbdW dw ArQW sihq zbwnI ilKw ky tYst lY ky nMbr idqy jwx[ ijs ’c Su`D<br />
aucwrn BI suixAw jwvy, KuSK`q ilKx dI hdwieq hovy, aus dy nMbr BI idqy jwx[<br />
ijhVy sbd swiKAwq krny hox, aun@W nMU pUrIAW lgW lw ky, Su`D rIkwrf krky,<br />
bwr 2 sux ky lgW dI pUrI SuDweI krky, bwr 2 suixAW jwvy[ aun@W dw kIrqn<br />
www.Gursevak.com 6 q`qkrw
Awp kIqw jwvy jW typ irkwrf duAwrw bwr 2 suixAW jwvy[ aun@W dy ArQ vI, swry<br />
pRymI iml 2 ky bwr 2 vIcwr lYx[ ijhVy pRymI eys qr@W imlq ’c gurbwxI<br />
swiKAwqqw krngyN aun@W nUM ie`k dUjy dy drSnW qoN gurbwxI jI idl surq ’c<br />
idsxgy[ sRIr BwvyN cV@weI kr jwx, pr aun@W nMU swiKAwq kIqy gur sbd nhIN<br />
Bu`lxgy[ ijhVy pRymIN ieauN iml ky gurbwxI jI dI swiKAwqqw krngy, aun@W ’coN jy<br />
koeI cV@weI kr jwvy qW aus nwl swiKAwq kIqy, gurbwxI jI cyqy rihxgy[ ijhVw<br />
pRymI Awpxy prvwr ’c gurbwxI swiKAwqqw krygw, auh Awpxy Awp nMU, b~icAW nMU<br />
svwr lvyg[ sRb`q dy Bly Anuswr Awpxy b`icAW nMU, do qu`kW ilK ky, hzwr vwrI<br />
AiBAws krwau, swiKAwq kro krwau, Pyr aun@W dw in`q AiBAws krdy rihxw<br />
cwhIdw hY[ } {prmpUjnIk AqI hI ipAwry, rwjn ky rwjw mhwrwjn ky mhwrwjw;<br />
s`cy siqgurU swihbwn, gurduAwirAW gurmuKW sMqW BgqW guris`KW ShIdW dI s`cI<br />
ipAwrI crn-DUV dI mhwn 3 mhwnqw hY jI[ hy s`cy pRBU siqgurU sRI gurU nwnk dyv<br />
swihb jI! AYsI Apwr ikRpw kro, jo Awp jI dI s`cI ipAwrI crn DUiV muK<br />
msqik nUM lwauNdy rhIey jI[ v`fy 2 ieiqhwsk AsQwnW Aqy ij`Qy 2 s`cy siqgurU<br />
pRBU sRI gurU gRMQ swihb jI s`cy pwiqswh jI dw prm piv`qR s`cw pRkwS hovy, au~QoN 2<br />
dI crn DUiV ilAw ky, sRI gurduAwry swihb jI ivKy Aqy Awpxy Gr AqI hI<br />
siqkwr ipAwr nwl itkweI sjweI jwvy, ijs coN f`kw p`qw k`F ky sugMDI pwaUfr<br />
Awid pwieAw jwvy[ ijqny prmpUjnIk gurU AsQwnW dI prm piv`qR crn-DUiV<br />
hovy, aun@W dy nwm prm ipAwr, Adb siqkwr nwl ilKy jwx jI[ mn bwxI sRIr dy<br />
rogW dI inivrqI leI, bwr 2 aun@W dy nwm jpdy rihxw cwhIdw hY jI[ }AiqAMq<br />
hI inmRqw pRym sihq pRym bynqI hY jI, hyT ilKI gurbwxI cOvI GMty hI pV@dy rho[<br />
inqw-pRqI ie`k vwrI qW br zrUr hI pV@o, ies gurbwxI dy ArQ A`gy hn jI,<br />
vwihgurU siqgurU gRMQ swihb jI, Awpxy ipAwry gursyvkjI dy irdy’coN muK’c, hr<br />
smyN AMimRq Byjdy rihMdy hn[ Awpxy syvk jI dw muK hr smyN ^Ub im~Tw r`Kdy hn[<br />
mn; mIT quhwro kIE]1]<br />
www.Gursevak.com 7 q`qkrw
Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir]<br />
DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI DMn hn!zwlmW dy Gor<br />
iBAwnk AiqAwcwr zulm krn qoN, hux au~bldI dyZ’c cONkVw lw rhy hn[ hux m`cdy 2 ryqy ’qy bYT<br />
rhy hn, m`cdw 2 ryqw Awpxy prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI sIs’qy hux<br />
puAw rhy hn, hux m`cdI 2 loh’qy KV@ rhy hn[<br />
www.Gursevak.com 8 q`qkrw
q`qkrw<br />
nM. ivSw pMnw<br />
aUVw. Awid gur ey;nmh]jugwid gur ey;nmh]siqgur ey;nmh]sRI 46<br />
gurdyv ey;nmh]1])<br />
AYVw. iknkw eyk;ijsu jIA bswvY] qw kI mihmw;gnI n AwvY] 46<br />
4. kWKI;eykY drs quhwro] nwnk.aun sMig;moih auDwro]) five 47<br />
5. sy ismrih;ijn Awip ismrwey] nwnk.qw kY;lwgau pwey]3]) 47<br />
6. pRB jI bsih;swD kI rsnw] nwnk jn kw;dwsin dsnw]4]) 48<br />
7. ismrn qy lwgy;ijn Awip dieAwlw]nwnk jn kI;mMgY 48<br />
rvwlw]5])<br />
8. ismrih sy jn;ijn kau pRB mieAw] nwnk iqn jn;srnI 49<br />
pieAw]7])<br />
9. dIn drd duK BMjnw;Git Git nwQ AnwQ]srix qum@wrI 49<br />
AwieE;nwnk ky pRB swQ] 1])<br />
10. jnu rwqw;hir nwm kI syvw]nwnk pUjY;hir hir dyvw]6]) 50<br />
11. ijsu jn kau;pRB drs ipAwsw]nwnk qw kY;bil bil 52<br />
jwsw]5])<br />
12. sgl purK mih;purKu pRDwnu]swD sMig;jw kw imtY AiBmwnu] 52<br />
Awps kau;jo jwxY nIcw]soaU gnIAY;sB qy aUcw]jw kw mnu;hoie<br />
sgl kI rInw]hir hir nwmu;iqin Git Git cInw]mn Apuny<br />
qy;burw imtwnw]pyKY sgl isRsit;swjnw]sUK dUK;jn sm<br />
idRstyqw]nwnk;pwp puMn nhI lypw]6]<br />
13. inmwny kau;pRB qyro.mwnu]sgl Gtw kau;dyvhu dwnu] 55<br />
14. AYsy doK;mUV AMD ibAwpy]nwnk.kwiF lyhu;pRB Awpy]2] 58<br />
15. AMD kUp mih;piqq ibkrwl]nwnk.kwiF lyhu;pRB dieAwl]4] 58<br />
www.Gursevak.com 9 q`qkrw
16. jw kY AMqir;bsY pRBu Awip]nwnk qy jn;shij smwiq]5] 59<br />
16. aUVw. vwihgurU jI dy srgun Avqwr mh`ly nOvyN jI dI,sRb ivAwpI 60<br />
mhW ivsmwd pUrn vYrwgmeI ShIdI swKI duAwrw mhwn<br />
DIrjDwrI mhwn praupkwrI shij AvsQw dw Amolk<br />
idRStWq[<br />
16. AYVw.(id`lIis)iqlk jM\U;rwKw pRB qw kw]kIno bfo;klU mih 62<br />
swkw]swDin hyiq;ieqI ijin krI]sIsu dIXw;pru sI n<br />
aucrI]13]Drm hyq;swkw ijin kIAw]sIsu dIAw; pru.isrru n<br />
dIAw]nwtk cytk;kIey kukwjw]pRB logn kh;Awvq lwjw]14]<br />
dohrw] TIkir Poir idlIis isir;pRB pur kIXw pXwn]<br />
qygbhwdr sI ikRAw;krI n iknhUM Awn]15]qygbhwdr ky<br />
clq;BXo jgq ko sok]hY hY hY sB jg BXo;jY jY jY surlok]<br />
16])cONh pOVIAW dy vYrwgmeI ArQ[<br />
16. eIVI.Akwl purK jI v`loN m`hly nONvyN jI dI sRb ivAwpI mhW 66<br />
ivsmwd mihmw[<br />
17. krqwr kruxwmY;dInu bynqI krY]nwnk;qumrI ikrpw qrY]6]) 66<br />
18. bYr ibroD kwm k®oD moh]JUT ibkwr;mhw loB DRoh]ieAwhU 67<br />
jugiq;ibhwny keI jnm]nwnk rwiK lyhu;Awpn kir krm]7]<br />
19. ijs kI bsqu;iqsu AwgY rwKY]pRB kI AwigAw;mwnY mwQY]aus 67 qy<br />
caugun;krY inhwlu]nwnk swihbu;sdw dieAwlu]2]<br />
20. mn hir ky nwm kI;pRIiq suKdweI]kir ikrpw nwnk;Awip 70 ley<br />
lweI]3])<br />
21. AsiQru Bgiq;swD kI srn]nwnk jip jip jIvY;hir ky 70<br />
crn]4]<br />
23. jo qum Bwny;iqn pRBu jwqw]nwnk aun jn;crn prwqw]7] 71<br />
24. so syvku;ijsu ikrpw krI]inmK inmK;jip nwnk hrI]8]5]) 71<br />
www.Gursevak.com 10 q`qkrw
30. bRhmigAwnI;aUc qy aUcw]min ApnY hY;sB qy nIcw]) 73<br />
31. bRhmigAwnI.sgl kI rInw]) 73<br />
36. pr iqRA rUpu;n pyKY nyqR] 74<br />
36. aUVw.pr iqRA rUp dyKx dy byAMq doS 74<br />
36. AYVw. pUrn bRhmigAwnI r`b rUp Bgq sUrdws swihb jI[ 75<br />
36. eIVI. imiQAw nyqR;pyKq pr iqRA rUpwd]) 77<br />
39. Apuny jn kau;swis swis smwry]nwnk Eie;prmysur ky 78<br />
ipAwry]8]10]<br />
40. iKn mih;nIc kIt kau rwj]pwrbRhm;grIb invwj]) 79<br />
41. suKI bsY mskInIAw;Awpu invwir qly] 80<br />
42. kir ikrpw;ijs kY ihrdY grIbI bswvY]nwnk eIhw mukqu;AwgY 80<br />
suKu pwvY]1]<br />
43. srb kI ryn;jw kw mnu hoie]khu nwnk;qw kI inrml soie]3]) 81<br />
44. sMq ikRpwl;ikRpw jy krY]nwnk sMq sMig;inMdku BI qrY]1] 82<br />
45. sMq doKI kw;Qwau ko nwih]nwnk sMq BwvY;qw Eie BI giq 82<br />
pwih]2]<br />
46. sMq kI inMdw;doK mih doKu]nwnk sMq BwvY;qw aus kw BI.hoie 83<br />
moKu]3]<br />
47. sMq ky doKI kau;nwhI Twau]nwnk sMq BwvY;qw ley imlwie]4] 84<br />
48. sMq ky doKI kau;Avru n rwKnhwru]nwnk sMq BwvY;qw ley 84<br />
aubwir]5]<br />
49. iqn sMqn kI;bwCau DUir]nwnk kI;hir locw pUir]3] 84<br />
50. crn swD ky;Doie Doie pIau]Arip swD kau;Apnw jIau]swD kI 85<br />
DUir;krhu iesnwnu]swD aUpir;jweIAY kurbwnu]<br />
51. swD qyry kI;crnI pwau]nwnk kY min;iehu Anrwau]1] 88<br />
www.Gursevak.com 11 q`qkrw
52. nIkI kIrI mih;kl rwKY]Bsm krY;lskr koit lwKY] 89<br />
53. inrgunu srgunu jI dI eykqw dy ArQ smJx leI pyRm 90<br />
vIcwr,nmskwr:-<br />
54. swD jnw kI;mwgau DUir]pwrbRhm;myrI srDw pUir] 91<br />
55. hm inrgunIAwr; nIc Ajwn] nwnk. qumrI srin; purK 91<br />
Bgvwn]7]<br />
56. bysumwr AQwh;Agnq AqolY]ijau bulwvhu;iqau nwnk dws 92<br />
bolY]8]21]<br />
57. Aws Ainq;iqAwghu qrMg]sMq jnw kI;DUir mn mMg]) 93<br />
58. imit gey bYr;Bey sB ryn]AMimRq nwmu;swDsMig lYn] 94<br />
61. (m`jnu,in`q) gur kI ryxu;inq mjnu krau]jnm jnm kI;haumY 94<br />
mlu hrau]<br />
62. rynu sMqn kI;myrY muiK lwgI] durmiq ibnsI; kubuiD ABwgI] 94<br />
63. (1263) (dyvIN) mlwru mhlw 4] gMgw jmnw godwvrI srsuqI; qy 94<br />
krih audmu DUir swDU kI qweI]iklivK mYlu Bry. pry hmrY<br />
ivic; hmrI mYlu. swDU kI DUir gvweI]1] qIriQ ATsiT mjnu<br />
nweI]sqsMgiq kI DUir prI auif nyqRI; sB durmiq mYlu<br />
gvweI]1] rhwau]jwhrnvI qpY BwgIriQ AwxI; kydwru QwipE<br />
mhsweI] kWsI ikRsnu crwvq gwaU; imil hir jn soBw<br />
pweI]2] ijqny qIrQ dyvI Qwpy; siB iqqny locih DUir swDU kI<br />
qweI] hir kw sMqu imlY gur swDU; lY iqs kI DUir muiK<br />
lweI]3] ijqnI isRsit qumrI myry suAwmI; sB iqqnI locY DUir<br />
swDU kI qweI] nwnk illwit hovY ijsu iliKAw; iqsu swDU DUir<br />
dy hir pwir lMGweI]4]2]<br />
64. vwihgurU] jpu qpu sMjmu; Drm n kmwieAw] syvw swD; n 99<br />
jwinAw hir rwieAw] khu nwnk; hm nIc krMmw] srix pry<br />
kI; rwKhu srmw](378)<br />
www.Gursevak.com 12 q`qkrw
65. vwihgurU] myrI jwiq kmInI,pWiq kmInI;ECw jnmu hmwrw] 100<br />
qum srnwgiq rwjw rwmcMd;kih rivdws cmwrw]5]<br />
66. vwihgurU] Anyk jnm pwp kir Brmy; huix qau srxwgiq 100<br />
Awey]dieAw krhu riK lyvhu hir jIau;hm lwgh siqgur<br />
pwey]3]<br />
67. vwihgurU] hm grIb mskIn pRB qyry; hir rwKu rwKu vf vfw hy] 101<br />
jn nwnk nwmu ADwru tyk hY; hir nwmy hI suKu mMfw hy]4]4]<br />
68. vwihgurU] pUj lgY. pIru AwKIAY; sBu imlY sMswru] nwau sdwey 101<br />
Awpxw; hovY isDu sumwru] jw piq lyKY nw pvY; sBw pUj<br />
KuAwru]2]<br />
69. vwihgurU] BweI ry; sMq jnw kI ryxu] sMq sBw guru pweIAY; 102<br />
mukiq pdwrQu Dyxu]<br />
70. vwihgurU] sqgur kI syvw gwKVI; isru dIjY Awpu gvwie] sbid 102<br />
imlih qw hir imlY; syvw pvY sB Qwie](27)<br />
71. vwihgurU] jyhw siqguru kir jwixAw; qyho jyhw suKu hoie] eyhu 102<br />
shsw mUly nwhI; Bwau lwey jnu koie](30)<br />
72. vwihgurU] mnu qnu ArpI isru dyeI; iqn kY lwgw pwie] ijnI 102<br />
ieku pCwixAw; dUjw Bwau cukwie](38)<br />
73. vwihgurU] jwie puChu sohwgxI; qusw ikau kir imilAw pRBu 103<br />
Awie] Eie vyprvwh n bolnI; hau mil mil Dovw iqn<br />
pwie]1]<br />
74. vwihgurU]sq sMqoKu dieAw kmwvY;eyh krxI swr]Awpu Coif sB 103<br />
hoie ryxw;ijsu dyie pRBu inrMkwru]<br />
75. vwihgurU] mwn AiBmwn mMDy; so syvku nwhI] qq smdrsI sMqhu; 103<br />
koeI koit mMDwhI](51)<br />
76. vwihgurU] giq Aivgiq; kCu ndir n AwieAw] sMqn kI ryxu; 104<br />
nwnk dwnu pwieAw]<br />
77. vwihgurU] nwmw CIbw kbIru juolwhw; pUry gur qy giq pweI] 104<br />
www.Gursevak.com 13 q`qkrw
Rhm ky byqy sbdu pCwxih; haumY jwiq gvweI] suir nr iqn<br />
kI bwxI gwvih; koie n mytY BweI](67)<br />
78. vwihgurU] DUVI mjnu swD Ky; sweI QIey ikRpwl] lDy hBy QokVy; 105<br />
nwnk hir Dnu mwlu]1]<br />
79. vwihgurU] ijsu ipAwry isau nyhu; iqsu AwgY mir clIAY] iDRgu 105<br />
jIvxu sMswir; qw kY pwCY jIvxw](83)<br />
80. vwihgurU] slok mÚ 2] jo isru sWeI nw invY; so isru dIjY 106<br />
fwir] nwnk. ijsu ipMjr mih ibrhw nhI; so ipMjru lY<br />
jwir]1](89)<br />
81. vwihgurU] isrIrwg] qohI mohI mohI qohI; AMqru kYsw] knk 107<br />
kitk; jl qrMg jYsw]1] jau pY hm n pwp krMqw; Ahy AnMqw]<br />
piqq pwvn; nwmu kYsy hMqw]1]<br />
82. vwihgurU] mwJ mhlw 5] kihAw krxw; idqw lYxw] grIbw 107<br />
AnwQw; qyrw mwxw])<br />
83. vwihgurU] Kwku sMqn kI; dyhu ipAwry] Awie pieAw; hir qyrY 108<br />
duAwrY]<br />
84. vwihgurU] sgl sMqn pih; vsqu iek mWgau] krau ibnMqI; mwnu 108<br />
iqAwgau] vwir vwir. jweI lK vrIAw; dyhu. sMqn kI DUrw<br />
jIau](99)<br />
85. vwihgurU] qyrI srix; myry dIn dieAwlw] suK swgr; myry gur 108<br />
gopwlw] kir ikrpw; nwnku gux gwvY] rwKhu srm AswVI<br />
jIau]4]<br />
86. vwihgurU] sdw sdw; qUM hY suKdweI] iniv iniv lwgw; qyrI 109<br />
pweI](106)<br />
87. vwihgurU] cyiq imlwey so pRBU iqs kY pwie lgw]2] 109<br />
88. vwihgurU] syvw sw iqsu BwvsI; sMqw kI hoie Cwru](137) 109<br />
89. vwihgurU] jo hmrI ibiD hoqI. myry siqgurw; sw ibiD. qum hir 109<br />
jwxhu Awpy] hm rulqy iPrqy. koeI bwq n pUCqw;<br />
gur siqgur sMig. kIry hm Qwpy] DMnu DMnu gurU nwnk. jn kyrw;<br />
www.Gursevak.com 14 q`qkrw
ijqu imilAY. cUky siB sog sMqwpy](167)<br />
90. vwihgurU] hm jMq ivcwry ikAw krh; sBu Kylu qum suAwmI] jn 110<br />
nwnku. hwit ivhwiJAw; hir gulm gulwmI](167)<br />
91. vwihgurU] hm jwinAw kCU n jwnh AwgY; ijau hir rwKY iqau 110<br />
TwFy] hm BUl cUk gur ikrpw Dwrhu, jn nwnk kuqry kwFy]4]<br />
92. vwihgurU] hm AprwD. pwp bhu kIny; kir dustI cor curwieAw] 110<br />
Ab nwnk. srxwgiq Awey; hir rwKhu lwj hir<br />
BwieAw](172)<br />
93. vwihgurU] dwsin dws; inq hovih dwsu] igRh kutMb mih; sdw 111<br />
audwsu]2]<br />
94. vwihgurU] hm miq hIx, mUrK mugD AMDy; siqguir mwrig pwey] 111<br />
95. vwihgurU] CCw; Cohry dws qumwry] dws dwsn ky; pwnIhwry] 111<br />
CCw; Cwru hoq qyry sMqw] ApnI ik®pw; krhu BgvMqw](254)<br />
96. vwihgurU]KqRI bRwhmxu sUdu bYsu;auDrY ismir cMfwl] ijin jwinE 112<br />
pRBu Awpnw; nwnk iqsih rvwl](300)<br />
97. vwihgurU] ijnI ifTw. myrw siqguru Bwau kir; iqn ky. siB pwp 112<br />
gvweI] hir drgh qy muK aujly; bhu soBw pweI] jnu nwnku mMgY<br />
DUiV iqn; jo gur ky isK myry BweI](310)<br />
98. vwihgurU]nwnk DUiV punIq swD; lK koit iprwgy]16] 112<br />
99. vwihgurU]kih rivdws;Klws cmwrw]jo hm shrI; so mIqu 113<br />
hmwrw]3]<br />
100. vwihgurU] jogIsr pwvih nhI; quA gux kQnu Apwr] pRym Bgiq 113<br />
kY kwrxY; khu rivdws cmwr](346)<br />
101. vwihgurU] Aih inis Bgiq kry; ilv lwie] nwnku iqn kY; lwgY 113<br />
pwie]4]12]<br />
www.Gursevak.com 15 q`qkrw
102. vwihgurU] nw hau jqI sqI nhI piVAw; mUrK mugDw jnmu<br />
BieAw] pRxviq nwnk iqn@ kI srxw ijn@ qUM nwhI<br />
vIsirAw]2]29]<br />
103. vwihgurU] dwsu sgl kw; Coif AiBmwnu] nwnk kau; guir dIno<br />
dwnu]<br />
104 vwihgurU] dIis Awvq hY; bhuq BIhwlw] sgl crn kI iehu mnu<br />
rwlw]3]<br />
105. vwihgurU] Awsw mhlw 5] siqguru Apnw; sd sdw sm@wry] gur<br />
ky crn; kys sMig Jwry](387)<br />
106. vwihgurU] kr joiV; nwnku kry Ardwis] moih; sMqh thl dIjY<br />
guxqwis]4]37]88](392)<br />
107. vwihgurU] moih grIb kau lyhu rlwie] nwnk Awie pey<br />
srxwie](393)<br />
108. vwihgurU] Bgiq hyqu, gur crx invwsw] nwnk hir jn ky;<br />
dwsin dwsw])<br />
109. vwihgurU] gur kI syvw so kry; ijsu Awip krwey] nwnk isru dy<br />
CUtIAY drgh piq pwey]<br />
110. vwihgurU] eyqy kUkr hau bygwnw; Baukw iesu qn qweI] Bgiq<br />
hIxu nwnku jy hoiegw; qw KsmY nwau n jweI]4]1](795)<br />
111. vwihgurU] pRB dIn dieAwl Bgq Bv qwrn; hm pwpI rwKu<br />
ppnw]<br />
112. vwihgurU] iblwvlu mhlw 4] hm mUrK mugD AigAwn mqI;<br />
srxwgiq purK Ajnmw] kir ikrpw riK lyvhu myry Twkur; hm<br />
pwQr hIn Akrmw]1] (799)<br />
113. vwihgurU] crn pKwrau kir syvw; jy Twkur BwvY] hohu ikRpwl<br />
dieAwl pRB; nwnku gux gwvY]4](809)<br />
114. vwihgurU] dws ryxu soeI hoAw; ijsu msqik krmw] khu nwnk<br />
bMDn Cuty; siqgur kI srnw]4](809)<br />
114<br />
114<br />
114<br />
115<br />
115<br />
116<br />
116<br />
116<br />
116<br />
117<br />
117<br />
118<br />
118<br />
www.Gursevak.com 16 q`qkrw
115. vwihgurU] kvn vfweI kih skau; byAMq gunIqw] kir ikrpw 118<br />
muih nwmu dyhu; nwnk dr srIqw]4]7]37] (810)<br />
116. vwihgurU] thl krau qyry dws kI; pg Jwrau bwl] msqku 119<br />
Apnw Byt dyau; gun sunau rswl](810)<br />
117. swKI:-pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw bIr isMG swihb jI dy syvk 119<br />
bwbw mhwrwj isMG jI[<br />
118. dUjI swKI:-DMn 2 s`cy siqgurU rwmdws swihb jI[ 119<br />
119. vwihgurU] jgq auDwrn swD pRB; iqn@ lwghu pwl] mokau dIjY 120<br />
dwnu pRB; sMqn pg rwl]2] (811)<br />
120. vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] pwxI pKw pIsu dws kY; qb hoih 120<br />
inhwlu] rwj imlK iskdwrIAw; AgnI mih jwlu] sMq jnw kw<br />
Cohrw; iqsu crxI lwig] mwieAwDwrI CqR piq; iqn@ Cofau<br />
iqAwig]1](811)<br />
121. vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] sRvnI sunau hir hir hry; Twkur 121<br />
jsu gwvau] sMq crx kr sIsu Dir; hir nwmu iDAwvau]1] kir<br />
ikrpw dieAwl pRB; ieh iniD isiD pwvau] sMq jnw kI<br />
ryxukw; lY mwQY lwvau]1] rhwau] nIc qy nIcu Aiq nIcu<br />
hoie;kir ibnau bulwvau] pwv mlovw Awpu iqAwig;<br />
sMqsMigsmwvau]2]swis swis nh vIsrY;An kqih n<br />
Dwvau]sPl drsn guru BytIAY;mwnu mohu imtwvau]3]squ sMqoKu<br />
dieAw Drmu;sIgwru bnwvau]sPl suhwgix nwnkw;Apuny pRB<br />
Bwvau]4]15] (812)<br />
122. vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] jlu Fovau ieh sIs kir; kr pg 122<br />
pKlwvau] bwir jwau lK byrIAw;drsu pyiK jIvwvau]1]krau<br />
mnorQ mnY mwih;Apny pRB qy pwvau]dyau sUhnI swD kY;bIjnu<br />
Folwvau]1]rhwau]AMimRq gux sMq bolqy;suix mnih pIlwvau]<br />
auAw rs mih sWiq iqRpiq hoie;ibKY jlin buJwvau]2]jb<br />
Bgiq krih sMq mMflI;iqn@ imil hir gwvau]krau nmskwr<br />
Bgq jn;DUir muiK lwvau]3]aUTq bYTq jpau nwmu;iehu krmu<br />
www.Gursevak.com 17 q`qkrw
kmwvau]nwnk kI pRB bynqI;hir srin smwvau]4](813)<br />
123. vwihgurU] pRB jI; qU myry pRwn ADwrY] nmskwr fMfauiq bMdnw; 123<br />
Aink bwr jwau bwrY](820)<br />
124. vwihgurU] ien qy kwiF lyhu myry suAwmI;hwir pry qum@ 123<br />
swrn]nwnk kI bynMqI pRB pih; swD sMig rMk<br />
qwrn]2]3]83] (820)<br />
125. vwihgurU] iDAweIAY Apno sdw hrI] soc AMdysw qw kw khw 124<br />
krIAY; jw mih eyk GrI]1](499)<br />
126. vwihgurU] kys sMig dws pg Jwrau; iehY mnorQ mor](500) 124<br />
127. vwihgurU] jo dws qyry kI inMdw kry; iqsu mwir pcweI] icMqw 124<br />
Cif AicMqu rhu; nwnk lig pweI]<br />
128. vwihgurU] sBu ikCu krqy hiQ; kwrxu jo krY] nwnku mMgY dwnu; 124<br />
sMqw DUir qrY]1] (523)<br />
129. vwihgurU] jn cr rj muiK mwQY lwgI; Awsw pUrn Anq 124<br />
qrMgw]1] jn pwrbRhm jw kI inrml mihmw; jn ky crn<br />
qIrQ koit gMgw] jn kI DuUir kIE mjnu nwnk; jnm jnm ky<br />
hry klMgw]2](828)<br />
130. vwihgurU] kir bMdnw; lK bwr] Qik pirE; pRB drbwr] pRB 125<br />
krhu; swDU DuUir] nwnk; mnsw pUir (837)<br />
131. vwihgurU] dInw nwQ dieAwl myry suAwmI; dInw nwQ dieAwl] 125<br />
jwcau; sMq rvwl]1] (838)<br />
132. vwihgurU] mmqw jwl; qy rhY audwsw] pRxviq nwnk; hm qw ky 126<br />
dwsw](840)<br />
133. vwihgurU] khu kbIr myry mwDvw; qU srb ibAwpI] qum smsir 126<br />
nwhI dieAwlu; moih smsir pwpI]4]3](856)<br />
www.Gursevak.com 18 q`qkrw
134. vwihgurU] mY nwhI kCu hau nhI; ikCu Awih n morw] Aausr ljw 126<br />
rwiK lyhu sDnw jnu qorw]4] (858)<br />
135. vwihgurU] gur ky crn; irdY lY Dwrau] guru pwrbRhmu; sdw 127<br />
nmskwrau ]1]<br />
136. vwihgurU] goNf mhlw 5] gur ky crn kml; nmskwir] kwmu 127<br />
kRoDu iesu qn qy mwir] hoie rhIAY; sgl kI rInw] Git Git<br />
rmeIAw; sB mih cIn@w]1](866)<br />
137. vwihgurU] kir ikrpw; myry dIn dieAwlw] swDU kI; mnu mMgY 127<br />
rvwlw] (866)<br />
138. vwihgurU] pwrbRhmu; jb hoie dieAwl] swDU jn kI krY 128<br />
rvwl](869)<br />
139. vwihgurU] rwm. mokau; hir jn kwrY lweIAY] hau pwxI pKw 128<br />
pIsau. sMq AwgY; pg mil mil. DUir muiK lweIAY](881)<br />
140. vwihgurU] ikrpw krhu dIn ky dwqy; myrw guxu Avgxu n bIcwrhu 128<br />
koeI] mwtI kw ikAw DopY suAwmI; mwxs kI giq eyhI]1]<br />
141. vwihgurU] pUrY siqguir; dIAw ibsws] nwnk hoey; dwsin 128<br />
dws]4] (888)<br />
142. vwihgurU] sMqh crn; mwQw myro pauq] Aink bwr; sMqh 129<br />
fMfauq]1](889)<br />
143. vwihgurU] sMqh crx; Doie Doie pIvw] sMqh drsu; pyiK pyiK 129<br />
jIvw](889)<br />
144. vwihgurU] qyry dws kI; hovw DUir] nwnk kI pRB srDw 129<br />
pUir](893)<br />
145. vwihgurU] gur ky crn; nmskwir] Bvjlu; auqrih pwir]2] 129<br />
(895)<br />
146. vwihgurU] srb kI; ryx hovIjY] Awpu imtwie; imlIjY](896) 129<br />
147. vwihgurU] dws kI ryxu; pwey jy koie] nwnk iqs kI; prmgiq 130<br />
hoie]4] (897)<br />
www.Gursevak.com 19 q`qkrw
148. vwihgurU] sMq kI DUir; lwgI myry mwQy] iklivK duK sgly; myry 130<br />
lwQy]2] (898)<br />
149. vwihgurU] pwrbRhm; jb Bey dieAwl] iehu mnu hoAw; swD 130<br />
rvwl] (899)<br />
150. vwihgurU] hm AprwDI; inrgunIAwry] nw ikCu syvw; nw 130<br />
krmwry](913)<br />
150. aUVw. rosu n kIjY AMimRqu pIjY; rhxu nhI sMswry] rwjy rwie rMk 130<br />
nhI rhxw; Awie jwie jug cwry] (931)<br />
151. vwihgurU] slok mÚ 2] nwnk. icMqw miq krhu; icMqw iqs hI 130<br />
hyie] jl mih. jMq aupwieAnu; iqnw iB. rojI dyie] EQY. htu n<br />
cleI; nw ko ikrs kryie] saudw. mUil n hoveI; nw ko ley. n<br />
dyie] jIAw kw Awhwru jIA; Kwxw eyhu kryie] ivic aupwey<br />
swierw; iqnw iB swr kryie] nwnk. icMqw mq krhu; icMqw iqs<br />
hI hyie]1](955)<br />
152. vwihgurU] mÚ5] pwv suhwvy jW qau iDir juldy; sIsu suhwvw 131<br />
crxI] muKu suhwvw jW qau jsu gwvY; jIau pieAw qau srxI]2]<br />
(964)<br />
153. vwihgurU] slok mÚ 5] hiB gux qYfy nwnk jIau mYkU QIey; mY 132<br />
inrgux qy ikAw hovY] qau jyvfu dwqwru n koeI; jwcku sdw<br />
jwcovY]1] (964)<br />
154. vwihgurU] slok mÚ5] soie suxMdVI myrw qnu mnu maulw; nwmu 132<br />
jpMdVI lwlI] pMiD julMdVI myrw AMdru TMFw; gur drsnu dyiK<br />
inhwlI]1] (964)<br />
155. vwihgurU] hir. dws dwsw; dInu srn] nwnk mwQw; sMq 133<br />
crn](986)<br />
156. vwihgurU] sloku] swjn qyry crn kI; hoie rhw sd DUir] nwnk 133<br />
srix quhwrIAw; pyKau sdw hjUir]1](989)<br />
www.Gursevak.com 20 q`qkrw
157. vwihgurU] swd kIqy duK prPuVy; pUrib ilKy mwie] suK QoVy duK 133<br />
Agly; dUKy dUiK ivhwie]2] (989)<br />
158. vwihgurU] qij swd; shj suKu hoeI] Gr Cfxy rhY n 134<br />
koeI](989)<br />
159. vwihgurU] qau dyvwnw jwxIAY; jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY 134<br />
Awp kau; Avru Blw sMswru]<br />
160. vwihgurU] hrK sog loB moh rhq hih; inrml hir ky sMqw] 134<br />
iqn kI DUiV pwey mnu myrw; jw dieAw kry BgvMqw](1003)<br />
161. vwihgurU] nwnku iqs kw lwlw golw; ijin gurmuiK hir ilv 135<br />
lweI hy]16]6](1026)<br />
162. vwihgurU] kwim kRoiD Bry; hm AprwDI] ikAw muhu lY bolh; nw 135<br />
hm gux n syvw swDI] fubdy pwQr myil lYhu qum Awpy; swcu nwmu<br />
AibnwsI hy]9](1048)<br />
163. vwihgurU] AYsI ikrpw;moih krhu]sMqh crx hmwro mwQw;nYn 135<br />
drsu.qin DUir prhu]1] (828)<br />
164. vwihgurU] sMqn kI srxweI; piVAw] jIau pRwx Dnu; AwgY 136<br />
DirAw] syvw suriq n jwxw kweI; qum krhu dieAw<br />
ikrmwiexw](1078)<br />
165. vwihgurU]inrgux kau; sMig lyhu rlwey] kir ikrpw; moih thlY 136<br />
lwey] pKw Pyrau pIsau sMq AwgY; crx Doie suKu<br />
pwiexw]13](1078)<br />
166. vwihgurU] jw idn jgq mwn tihl khI rswie; igAwn iDAwn 138<br />
koit jog jg n smwn hY ]jw idn BeI pinhwrI jgn nwQ jI<br />
kI qw sm n CqRDwrI koitn kotwn hY ]jw idn ipsnhwrI BeI<br />
jgjIvn kI;ArQ Drm kwm moK dwsn dwswn hY ] iCrkwrI<br />
pinhwrI pIsnhwrI ko jo suK pRymnI ipAwrI ko AkQ aunmwn hY<br />
]656]<br />
www.Gursevak.com 21 q`qkrw
167. vwihgurU]iqn kI DUiV mWgY;mnu myrw]ijn ivsrih nwhI;kwhU 138<br />
byrw](1085)<br />
168. vwihgurU] mÚ 3] gux Avgux smwin hih; ij Awip kIqy 138<br />
krqwir] nwnk hukim mMinAY suKu pweIAY; gur sbdI<br />
vIcwir]2] (1092)<br />
169. vwihgurU] prvdgwr Apwr Agm byAMq qU] ijnw pCwqw scu; 139<br />
cuMmw pYr mUM])<br />
170. vwihgurU]sBu ko pUrw Awpy hovY Git n koeI AwKY] 1 piq 2 prvwxw 139<br />
ipCY pweIAY qw nwnk qoilAw jwpY]2] 1 ie`zq rUpI 2 v`tw[<br />
171. vwihgurU] qU cau sjx mYifAw; fyeI issu auqwir]nYx mihMjy 139<br />
qrsdy;kid psI dIdwru]1])<br />
172. pauVI] jw qU myrY vil hY; qw ikAw muhCMdw]quDu sBu ikCu mYno 140<br />
sauipAw; jw qyrw bMdw]lKmI qoit n AwveI; Kwie Kric<br />
rhMdw]lK caurwsIh mydnI; sB syv krMdw]eyh vYrI imqR siB<br />
kIiqAw;nNh mMgih mMdw]lyKw koie n puCeI;jw hir bKsMdw]<br />
AnMdu BieAw suKu pwieAw;imil gur goivMdw]sBy kwj svwirAY;jw<br />
quDu BwvMdw]7]<br />
173. vwihgurU] fKxy mÚ 5] muKhu Alwey hB mrxu; pCwxMdo koie] 141<br />
nwnk iqnw Kwku; ijnw XkInw ihk isau]1](1099)<br />
174. vwihgurU] nYnI dyKau gur drsno; gur crxI mQw] pYrI mwrig 142<br />
gur cldw; pKw PyrI hQw](1101)<br />
175. vwihgurU] pihlw mrxu kbUil; jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw 143<br />
kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis](1102)<br />
176. vwihgurU] slok kbIr] ggn dmwmw bwijE; pirE nIswnY 144<br />
Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so<br />
pihcwnIAY; ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY; kbhU n<br />
CwfY Kyqu](1105)<br />
177. vwihgurU] siqgur AwgY sIsu Byt dyau; jy siqgur swcy BwvY] Awpy 147<br />
www.Gursevak.com 22 q`qkrw
dieAw krhu pRB dwqy; nwnk AMik smwvY](1114)<br />
178. vwihgurU] inrguxu rwiK lIAw; sMqn kw sdkw] siqguir Fwik 147<br />
lIAw; moih pwpI pVdw](1117)<br />
179. vwihgurU] iqsu gur kau sd krI nmskwr] iqsu gur kau sd 148<br />
jwau bilhwr](1152)<br />
180. vwihgurU] siqgur ky crn; Doie Doie pIvw] gur nwnk; jip 148<br />
jip sd jIvw])<br />
181. vwihgurU] mo grIb kI; ko gujrwvY] mjlis dUir; mhlu ko 148<br />
pwvY]1]mjlis dUir; mhlu ko pwvY]1]<br />
182. vwihgurU] nwnku vycwrw, ikAw khY] sBu loku slwhy; eyk sY]isru 149<br />
nwnk;lokw pwv hY] bilhwrI jwau;jyqy qyry nwv hY]<br />
183. vwihgurU] qyrw mhlu Agocru myry ipAwry; ibKmu qyrw hY Bwxw] 149<br />
khu nwnk Fih pieAw duAwrY; riK lyvhu mugD Ajwxw]4]<br />
184. vwihgurU]Apuny Twkur kI hau cyrI]crn ghy jgjIvn pRB 149<br />
ky;haumY mwir inbyrI])<br />
185. vwihgurU] jy qKiq bYswlih, qau dws qum@wry; Gwsu bFwvih kyqk 150<br />
bolw]<br />
186. vwihgurU] pRB jI; moih kvnu AnwQu ibcwrw] kvn mUl qy. 150<br />
mwnuKu kirAw; iehu prqwpu quhwrw]<br />
187. vwihgurU] piqq pwvn Bgiq bCl; dIn ikrpw Dwr]kr joiV 150<br />
nwnku dwnu mWgY swD sMig auDwr]2]<br />
188. vwihgurU]khw khau mY ApunI krnI ijh ibiD jnmu 151<br />
gvwieE]kih nwnk sB Aaugn mo mY; rwiK lyhu srnwieE]2]<br />
189. vwihgurU] lyKw ilKIAY; mn kY Bwie] nwnk BIjY; swcY nwie]2] 151<br />
190. vwihgurU] slok mhlw 2] Awip aupwey nwnkw; Awpy rKY vyk] 151<br />
mMdw iksno AwKIAY; jw sBnw swihbu eyku])<br />
191. vwihgurU] jwiq kulInu syvku jy hoie] qw kw khxw khhu n 152<br />
koie])<br />
www.Gursevak.com 23 q`qkrw
192. vwihgurU] siqguru dyau.pRqiK hir mUriq; jo AMimRq bcn suxwvY] 152<br />
nwnk Bwg Bly iqsu jn ky;jo hir crxI icqu lwvY]5]<br />
193. vwihgurU] hir kw ichnu soeI hir jn kw;hir Awpy jn mih 153<br />
Awpu rKWiq]Dnu DMnu gurU nwnku smdrsI;ijin inMdw ausqiq<br />
qrI qrWiq]4])<br />
194. vwihgurU] myrI jwiq kut bWFlw For FovMqw; inqih bwnwrsI Aws 153<br />
pwsw]Ab ibpR pRDwn, iqih krih fMfauiq; qyry nwm srxwie,<br />
rivdwsu dwsw]3]<br />
195. vwihgurU]jw ky kutMb ky FyF sB, For FovMq iPrih; Ajhu bMnwrsI 154<br />
Aws pwsw] Awcwr sihq ibpR krih fMfauiq;iqn qnY rivdws<br />
dwswn dwsw]3]2]<br />
196. vwihgurU] iqAwgIAY gumwnu mwnu. pyKqw dieAwl lwl; hW hW. 155<br />
mn crn ryn]<br />
197. vwihgurU] jwq njwiq dyiK mq Brmhu; suk jnk pgIN lig 155<br />
iDAwvYgo]jUTn jUiT peI isr aUpir;iKnu mnUAw iqlu n<br />
fulwvYgo]jnk jnk bYTy isMGwsin;nau munI DUir lY lwvYgo] nwnk<br />
ikRpw ikRpw kir Twkur; mY dwsin dws krwvYgo]8]2])<br />
198. vwihgurU] jnu nwnku dwsn dwsu hY; jo siqgur lwgy pwie]2] 156<br />
199. vwihgurU] kilAwnu mhlw 4] rwmw hm dwsn dws krIjY]jb 156<br />
lig swsu hoie mn AMqir swDU DUir ipvIjY]1]rhwau]sMkru nwrdu<br />
syKnwg muin; DUir swDU kI locIjY])<br />
200. vwihgurU] nwnk.mUrKu eyku qU; Avru Blw sYswru]ijqu qin nwmu n 158<br />
aUpjY; sy qn hoih KuAwr])<br />
201. vwihgurU] nmskwr rKnhwr; min ArwiD pRBU myk] sMq rynu 158<br />
krau mjnu; nwnk pwvY suK Anyk]2])<br />
202. vwihgurU]nwim rqy qIrQ sy inrml; duKu haumY mYlu cukwieAw] 158<br />
nwnku iqn ky crn pKwlY;ijn@w gurmuiK swcw BwieAw ]8]7])<br />
www.Gursevak.com 24 q`qkrw
203. vwihgurU]dunIAw kIAw vifAweIAw;kvnY Awvih kwim]mwieAw 159<br />
kw rMgu sBu iPkw;jwqo ibnis indwin]jw kY ihrdY hir vsY; so<br />
pUrw prDwnu] swDU kI hohu ryxukw; Apxw Awpu iqAwig] aupwv<br />
isAwxp sgl Cif; gur kI crxI lwgu] iqsih prwpiq rqnu<br />
hoie; ijsu msqik hovY Bwgu]3](45)<br />
204. vwihgurU]iblwvlu mhlw 5]lokn kIAw vifAweIAw;bYsMqir 160<br />
pwgau]ijau imlY ipAwrw Awpnw qy bol krwgau ]<br />
205. vwihgurU] dyvgMDwrI] Ab hm clI; Twkur pih hwir] jb hm. 160<br />
srix pRBU kI AweI; rwKu pRBU. BwvY mwir]lokn kI cqurweI<br />
aupmw;qy bYsMqir jwir] koeI Blw khau BwvY burw khau; hm qnu<br />
dIE hY Fwir]1]jo Awvq srix Twkur pRBu qumrI;iqsu rwKhu<br />
ikrpw Dwir]jn nwnk srix qumwrI hir jIau;rwKhu lwj<br />
murwir] 2]4]<br />
207. vwihgurU] mwgau dwnu ik®pwl ik®pw iniD; myrw muKu swkq sMig n 161<br />
jutsI ry] jn nwnk dws dws ko krIAhu; myrw mUMfu swD pgw<br />
hyiT rulsI ry]<br />
208. vwihgurU] qU ipru guxvMqw; hau AauguixAwrw] mY inrgux bKis; 161<br />
nwnku vycwrw]5]<br />
209. vwihgurU]jo hir pRB kw mY dyie snyhw;iqsu mnu qnu Apxw 161<br />
dyvw]inq pKw PyrI syv kmwvw;iqsu AwgY pwxI FovW]<br />
210. vwihgurU]hm nIc sy. aUqm Bey;hir kI srxweI]pwQru fubdw. 162<br />
kwiF lIAw; swcI vifAweI]4]ibKu sy. AMimRq Bey; gurmiq buiD<br />
pweI]Akhu. prml Bey; AMqir vwsnw vsweI]<br />
211. vwihgurU] qyry gux bhuqy,mY.eyku n jwixAw; mY mUrK. ikCu 162<br />
dIjY]pRxviq nwnk.suix myry swihbw;fubdw pQru lIjY]4]<br />
212. vwihgurU] swd ibkwr ibKY rs mwqo; AsMK Kqy kir Pyry] nwnk 163<br />
kI pRB pwih ibnMqI; kwthu Avgux myry]4]<br />
www.Gursevak.com 25 q`qkrw
213. vwihgurU] jo siqguru syvih Awpxw BweI; iqn kY hau lwgau 163<br />
pwie] jnmu svwrI Awpxw BweI; kulu BI leI bKswie]7]<br />
214. vwihgurU] myrw qyrw CofIAY BweI; hoeIAY sB kI DUir]Git Git 163<br />
bRhmu pswirAw BweI; pyKY suxY hjUir]<br />
215. vwihgurU] rwgu soriT] BUKy, Bgiq n kIjY] Xh mwlw; ApnI 164<br />
lIjY] hau mWgau, sMqn rynw]mY nwhI; iksI kw dynw]1]<br />
216. vwihgurU] sb roj gsqm dr hvw;krdym bdI iKAwl]gwhy n 165<br />
nykI kwr krdm;mm eˆØI icnI Ahvwl]3]bd bKq hm cu<br />
bKIl;gwiPl bynjr bybwk] nwnk bugoXd jnu qurW; qyry cwkrW<br />
pw Kwk]4]1]<br />
217. vwihgurU] qyrY nwim invy; rhy ilv lwie]nwnk iqn dir; 166<br />
BIiKAw pwie]3]<br />
218. vwihgurU] ijn ky coly rqVy ipAwry; kMqu iqnw kY pwis] DUiV 166<br />
iqnw kI jy imlY jI khu;nwnk kI Ardwis]3] vwihgurU] khu<br />
nwnk; pRB locw pUir] sMq jnw kI bwCau DUir]4]<br />
219. vwihgurU]ijnI sKI shu rwivAw;iqn pUCaugI jwey]pwie lgau 166<br />
bynqI krau; lyaugI pMQu bqwey]5]<br />
220, vwihgurU]jo gurmuiK nwmu iDAwiedy;iqn drsnu dIjY]hm iqn ky 167<br />
crx pKwldy;DUiV Goil Goil pIjY]<br />
221. vwihgurU]Bgiq hIxu,nwnku jnu jMpY;hau swlwhI scw soeI]4] 167<br />
222. vwihgurU]hm nhI cMgy;burw nhI koie] pRxviq nwnku;qwry soie] 167<br />
223. vwihgurU] iehu qnu vycI bY krI;jy ko ley ivkwie]nwnk kMim n 167<br />
AwveI;ijqu qin nwhI scw nwau]4]<br />
224. vwihgurU] AMDulw nIc jwiq prdysI; iKnu AwvY iqlu jwvY] qw kI 168<br />
sMgiq nwnku rhdw;ikau kir mUVw pwvY]4]<br />
www.Gursevak.com 26 q`qkrw
225. vwihgurU]hmrI jwiq pwiq guru siqguru;hm vyicE isru gur 168<br />
ky]jn nwnk nwmu pirE gur cylw; gur rwKhu lwj jn ky]4]<br />
226. vwihgurU]mY mnu qnu Arip DirE.gur AwgY;isru vyic lIE.muil 168<br />
mhGw]1]<br />
227. vwihgurU] jyqw jIau ipMfu sBu qyrw; qUM AMqrjwmI purKu 169<br />
Bgvwnu]dwsin dwsu khY jnu nwnku; jyhw qUM krwieih; qyhw hau<br />
krI viKAwnu]4]<br />
228. vwihgurU]pwvau dwnu FITu hoie mwgau; muiK lwgY sMq rynwry]jn 169<br />
nwnk kau guir ikrpw DwrI;pRiB hwQ dyie insqwry]4]<br />
229. vwihgurU] khu nwnk; pRB ibnau sunIjY] kuclu kToru kwmI;mukqu 170<br />
kIjY]4]<br />
230. vwihgurU] qau ikCu pweIAY;jau hoeIAY rynw]ijsih buJwey iqsu 170<br />
nwmu lYnw]1] rhwau]2]8]<br />
231. vwihgurU] pwv mlovau. sMig nYn BqIrI] jhw pTwvhu; jWau qqI 170<br />
rI]2] jp qp sMjm; dyau jqI rI] iek inmK imlwvhu; moih<br />
pRwnpqI rI]3]<br />
232. vwihgurU] sloku mÚ2]ijn@I clxu jwixAw;sy ikau krih 171<br />
ivQwr]clx swr n jwxnI;kwj svwrxhwr]1]<br />
238. vwihgurU] vfBwgI swD sMgu prwpiq; iqn Bytq durmiq KoeI] 171<br />
iqn kI DUir nwnku dwsu bwCY; ijn hir nwmu irdY proeI]2]<br />
239. vwihgurU] BYrau mhlw 5 Gru 1 siqgur pRswid] sglI 172<br />
QIiq; pwis fwir rwKI] Astm QIiq; goivMd jnmw sI]1]<br />
Brim BUly nr; krq kcrwiex] jnm mrn qy rhq;<br />
nwrwiex]1]rhwau] kir pMjIru; KvwieE cor] Eh jnim n<br />
mrY; ry swkq For]2] sgl prwD dyih loronI] so muKu jlau;<br />
ijqu khih Twkuru jonI]3] jnim n mrY; n AwvY n jwie] nwnk<br />
kw pRBu; rihE smwie]4]1](1136)<br />
www.Gursevak.com 27 q`qkrw
240. SMkw:- jy koeI pRymI khy ik Awp nrwiex siqgurU nwnk dyv 173<br />
swihb jI ny 1526 ibkRmI sMmq nUM prm-piv`qR Avqwr DwirAw<br />
hY,qW keI, so muKu jlau; ijqu khih Twkuru jonI]3] pV@ ky<br />
kihMdy hn,gurU nwnk swihb ny mwqw ipqw jI qoN Avqwr DwirAw<br />
hY,qW aun@W nUM Bgvwn jI ikauN kihMdy hoN?au~qR:-<br />
241. vwihgurU] rwgu sUhI mhlw 5 Gru 4 siqgur pRswid] BlI 175<br />
suhwvI CwprI; jw mih gun gwey] ikqhI kwim n Daulhr; ijqu<br />
hir ibsrwey]1] rhwau] Andu grIbI swD sMig; ijqu pRB iciq<br />
Awey] jil jwau eyhu bfpnw; mwieAw lptwey]1] pIsnu pIis<br />
EiF kwmrI suKu mnu sMqoKwey] AYso rwju n ikqY kwij; ijqu nh<br />
iqRpqwey]2] ngn iPrq rMig eyk kY; Ehu soBw pwey] pwt<br />
ptMbr ibriQAw; ijh ric loBwey]3] sBu ikCu qum@rY hwiQ pRB;<br />
Awip kry krwey] swis swis ismrq rhw; nwnk dwnu<br />
pwey]4]1]41](745)<br />
242. vwihgurU] pauVI] bsqw qUtI JuMpVI; cIr siB iCMnw] jwiq n 179<br />
piq n Awdro; auidAwn BrimMnw] imqR n ieT Dn rUp hIx;<br />
ikCu swku n isMnw] rwjw sglI isRsit kw;hir nwim mnu iBMnw]<br />
iqs kI DUiV mnu auDrY; pRBu hoie supRsMnw]7](707)<br />
243. vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] rwKhu ApnI srix pRB; moih 180<br />
ikrpw Dwry] syvw kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]1] mwnu krau quDu<br />
aUpry; myry pRIqm ipAwry] hm AprwDI sd BUlqy; qum@<br />
bKsnhwry]1]rhwau] hm Avgn krh AsMK nIiq; qum@ inrgun<br />
dwqwry] dwsI sMgiq pRBU iqAwig; ey krm hmwry]2] qum@ dyvhu<br />
sBu ikCu dieAw Dwir; hm AikrqGnwry] lwig pry qyry dwn<br />
isau; nh iciq Ksmwry]3] quJ qy bwhir ikCu nhI; Bv<br />
kwtnhwry] khu nwnk srix dieAwl gur; lyhu mugD<br />
auDwry]4]4]34](809)<br />
www.Gursevak.com 28 q`qkrw
244. vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] qum@ smrQw; kwrn krn] Fwkn 181<br />
Fwik goibd gur myry; moih AprwDI srn crn]1]rhwau] jo jo<br />
kIno so qum@ jwinE; pyiKE Taur nwhI kCu; FIT mukrn] bf<br />
prqwpu suinE pRB qumro; koit AGw qyro nwm hrn]1] hmro<br />
suhwau sdw sd BUln; qum@ro ibrdu piqq auDrn] kruxwmY<br />
ikrpwl ikRpwiniD; jIvn pd nwnk hir drsn])<br />
245. vwihgurU] lwlw hwit ivhwiJAw; ikAw iqsu cqurweI] jy rwij 183<br />
bhwly qw hir gulwmu; GwsI kau, hir nwmu kFweI] jnu nwnku<br />
hir kw dwsu hY; hir kI vifAweI]4]<br />
246. vwihgurU] DnwsrI mÚ 5]kir ikrpw.dIE moih nwmw;bMDn qy 184<br />
Cutkwey]mn qy ibsirE.sglo DMDw;gur kI crxI<br />
lwey]1]swDsMig;icMq ibrwnI CwfI]AhMbuiD moh mn bwsn;dy<br />
kir gfhw gwfI]1]rhwau]nw ko myrw dusmnu rihAw;nw hm iks<br />
ky bYrweI]bRhmu pswru pswirE BIqir;siqgur qy soJI<br />
pweI]2]sBu ko mIqu.hm Awpn kInw;hm sBnw ky swjn]dUir<br />
prwieE.mn kw ibrhw;qw mylu kIE myrY rwjn]3]ibnisE<br />
FITw.AMimRqu vUTw;sbdu lgo gur mITw]jil Qil mhIAil srb<br />
invwsI;nwnk rmeIAw fITw]4]3]<br />
247. vwihgurU] soriT mhlw 5] grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu 188<br />
CwrI] iesu AwgY; ko n itkY vykwrI] gur pUry; eyh gl swrI]1]<br />
hir hir nwmu; sMqn kI Etw] jo ismrY iqs kI giq hovY;<br />
auDrih sgly kotw]1] rhwau] sMq sMig; jsu gwieAw] iehu<br />
pUrn; hir Dnu pwieAw] khu nwnk; Awpu imtwieAw] sBu<br />
pwrbRhmu ndrI AwieAw]2]16]80](628)<br />
248. vwihgurU] kwnVw mhlw 5] ibsir geI; sB qwiq prweI] jb 189<br />
qy swDsMgiq; moih pweI]1] rhwau] nw ko bYrI nhI ibgwnw;<br />
sgl sMig hm kau bin AweI]1] jo pRB kIno so Bl mwinE;<br />
eyh sumiq swDU qy pweI]2] sB mih riv rihAw pRBu eykY; pyiK<br />
www.Gursevak.com 29 q`qkrw
pyiK nwnk ibgsweI]3]8](1299)<br />
249. vwihgurU] siqgur pRswid] Awsw Gru 3 mhlw 1] lK 190<br />
lskr lK vwjy nyjy; lK auiT krih slwmu] lKw aupir<br />
Purmwieis qyrI; lK auiT rwKih mwnu](358) jW piq lyKY nw<br />
pvY;qW siB inrwPl kwm] 1] hir ky nwm ibnw jg DMDw] jy<br />
bhuqw smJweIAY Bolw; BI so AMDo AMDw]1]rhwau] lK KtIAih<br />
lK sMjIAih Kwjih; lK Awvih lK jwih] jW piq lyKY nw pvY<br />
qW jIA ikQY iPir pwih]2] lK swsq smJwvxI; lK pMifq<br />
pVih purwx] jW piq lyKY nw pvY; qW sBy kuprvwx]3] sc<br />
nwim piq aUpjy krim nwmu krqwru] Aihinis ihrdY jy vsY;<br />
nwnk ndrI pwru]4]1]31](358)<br />
250. vwihgurU] nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] nwnku iqn 192<br />
kY sMig swiQ; vifAw isau ikAw rIs] ijQY nIc smwlIAin;<br />
iqQY ndir qyrI bKsIs]<br />
251. vwihgurU] sUhI mhlw 5] hir kw sMqu; prwn Dn iqs kw 194<br />
pinhwrw] BweI mIq suq sgl qy; jIA hUM qy ipAwrw]1]<br />
rhwau] kysw kw kir bIjnw; sMq cMauru Fulwvau] sIsu inhwrau<br />
crx qil; DUir muiK lwvau]1] imst bcn bynqI krau; dIn<br />
kI inAweI] qij AiBmwnu srxI prau; hir gux iniD<br />
pweI]2] Avlokn punh punh krau; jn kw drswru] AMimRq<br />
bcn mn mih isMcau; bMdau bwr bwr]3] icqvau min Awsw<br />
krau; jn kw sMgu mwgau] nwnk kau pRB dieAw kir; dws<br />
crxI lwgau]4]2]42](745)<br />
252. vwihgurU] mwrU mhlw 5] kvn Qwn DIirE hY nwmw; kvn bsqu 196<br />
AhMkwrw] kvn ichn suin aUpir CoihE; muK qy suin kir<br />
gwrw]1] sunhu ry qU kaunu; khw qy AwieE] eyqI n jwnau kyqIku<br />
mudiq clqy Kbir n pwieE]1] rhwau] shnsIl pvn Aru<br />
pwxI; bsuDw iKmw inBrwqy[ pMc qq imil BieE sMjogw; ien<br />
mih kvn durwqY]2] ijin ric ricAw puriK ibDwqY; nwly haumY<br />
www.Gursevak.com 30 q`qkrw
pweI] jnm mrx aus hI kau hY ry; Ehw AwvY jweI]3] brnu<br />
ichnu nwhI ikCu rcnw; imiQAw sgl pswrw] Bxiq nwnku jb<br />
Kyl auJwrY; qb eykY eykMkwrw]4]4](999)<br />
253. vwihgurU]mwrU mhlw 5]ssiqR qIKix.kwit fwirE;min.n kIno 200<br />
rosu]kwj auAw ko.ly svwirE;iqlu n dIno dosu] mn myry rwm rau<br />
inq nIiq] dieAwl dyv ik®pwl goibMd suin sMqnw kI rIiq]1]<br />
rhwau] crx qlY augwih bYisE sRmu n rihE srIir] mhw swgru<br />
nh ivAwpY iKnih auqirE qIir]2] cMdn Agr kpUr lypn<br />
iqsu sMgy nhI pRIiq] ibstw mUqR Koid iqlu iqlu min n mnI<br />
ibprIiq]3] aUc nIc ibkwr suik®q sMlgn sB suK CqR] imqR<br />
sqRü n kCU jwnY srb jIA smq]4] kir pRgwsu pRcMf pRgitE<br />
AMDkwr ibnws] pivqR ApivqRh ikrx lwgy min n BieE<br />
ibKwdu]5] sIq mMd sugMD cilE srb Qwn smwn] jhw sw ikCu<br />
qhw lwigE iqlu n sMkw mwn]6] suBwie ABwie ju inkit AwvY<br />
sIqu qw kw jwie] Awp pr kw kCu n jwxY sdw shij<br />
suBwie]7] crx srx snwQ iehu mnu rMig rwqy lwl] gopwl<br />
gux inq gwau nwnk Bey pRB ikrpwl]8]3] (1017)<br />
254. vwihgurU] goNf] jy Ehu; ATsiT qIrQ n@wvY] jy Ehu; duAwds 206<br />
islw pUjwvY] jy Ehu; kUp qtw dyvwvY] krY inMd; sB ibrQw<br />
jwvY]1] swD kw inMdku; kYsy qrY] srpr jwnhu; nrk hI<br />
prY]1] rhwau] jy Ehu; gRhn krY kulKyiq] ArpY nwir; sIgwr<br />
smyiq] sglI isMimRiq; sRvnI sunY] krY inMd; kvnY nhI<br />
gunY]2] jy Ehu; Aink pRswd krwvY] BUim dwn; soBw mMfip<br />
pwvY] Apnw ibgwir; ibrwnw sWFY] krY inMd; bhu jonI hWFY]3]<br />
inMdw; khw krhu sMswrw] inMdk kw; prgit pwhwrw] inMdku;<br />
soiD swiD bIcwirAw] khu rivdws; pwpI. nrik isDwirAw]<br />
(875)<br />
www.Gursevak.com 31 q`qkrw
255. vwihgurU] gauVI]inMdau inMdau;mokau logu inMdau]inMdw jn 208<br />
kau;KrI ipAwrI]inMdw bwpu;inMdw mhqwrI]1]rhwau]inMdw<br />
hoie;q bYkuMiT jweIAY]nwmu pdwrQu;mnih bsweIAY]irdY suD;jau<br />
inMdw hoie]hmry kpry;inMdku Doie]1]inMdw krY;su hmrw<br />
mIqu]inMdk mwih;hmwrw cIqu]inMdku so;jo inMdw horY]hmrw<br />
jIvnu;inMdku lorY]2]inMdw hmrI;pRym ipAwru]inMdw hmrw;krY<br />
auDwru]jn kbIr kau;inMdw swru]inMdku fUbw;hm auqry pwir]<br />
256. vwihgurU] DnwsrI mhlw 1] coru slwhy; cIqu n BIjY] jy bdI 210<br />
kry; qw qsU n CIjY] cor kI hwmw Bry n koie] coru kIAw; cMgw<br />
ikau hoie]1] suix mn AMDy kuqy kUiVAwr] ibnu boly; bUJIAY<br />
sicAwr]1] rhwau] coru suAwilau; coru isAwxw] Koty kw mulu<br />
eyku dugwxw] jy swiQ rKIAY dIjY rlwie] jw prKIAY Kotw hoie<br />
jwie]2] jYsw kry; su qYsw pwvY] Awip bIij; Awpyy hI KwvY] jy<br />
vifAweIAw; Awpy Kwie] jyhI suriq qyhY rwih jwie]3] jy sau<br />
kUVIAw; kUVu kbwVu] BwvY; sBu AwKau sMswru] quDu BwvY; ADI<br />
prvwxu] nwnk jwxY; jwxu sujwxu]4]4]6](662)<br />
257. vwihgurU] Awsw mhlw 5] jnm jnm kI mlu DovY prweI; Awpxw 215<br />
kIqw pwvY] eIhw suKu nhI drgh FoeI; jmpuir jwie pcwvY]1]<br />
inMdik; Aihlw jnmu gvwieAw] phuic n swkY kwhU bwqY; AwgY<br />
Taur n pwieAw]1] rhwau] ikrqu pieAw inMdk bpury kw;<br />
ikAw Ehu krY ibcwrw] qhw ibgUqw jh koie n rwKY; Ehu iksu<br />
pih kry pukwrw]2] inMdk kI giq kqhUM nwhI; KsmY eyvY Bwxw]<br />
jo jo inMd kry sMqn kI; iqau sMqn suKu mwnw]3] sMqw tyk<br />
qumwrI suAwmI; qUM sMqn kw shweI] khu nwnk sMq hir rwKy;<br />
inMdk dIey ruVweI]4]2]41](380)<br />
www.Gursevak.com 32 q`qkrw
258. vwihgurU] pRB dwqau dwqwr;pir´au jwcku.ieku srnw]imlY dwnu 216<br />
sMq ryn;jyh lig Baujlu qrnw]ibniq krau Ardwis;sunhu jy<br />
Twkur BwvY]dyhu drsu min cwau;Bgiq iehu mnu ThrwvY]bilE<br />
crwgu.AMD´wr mih;sB kl auDrI,iek nwm Drm]pRgtu sgl hir<br />
Bvn mih;jnu nwnku gur pwrbRhm]<br />
259. vwihgurU] hm Avguix Bry.eyku guxu nwhI;AMimRqu Cwif. ibKY ibKu 217<br />
KweI]mwXw moh Brm pY BUly;suq dwrw isau pRIiq lgweI]ieku<br />
auqm pMQu.suinE gur sMgiq;iqh imlµq.jm qRws imtweI]iek<br />
Ardwis.Bwt kIriq kI;gur rwmdws.rwKhu srxweI<br />
]4]58](1406)<br />
260. vwihgurU] jau qau; pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI; glI myrI 217<br />
Awau] iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n<br />
kIjY](1412)<br />
261. vwihgurU] gur pIrW kI cwkrI;mhW krVI suK swru]ndir kry 218<br />
ijsu AwpxI;iqsu lwey hyq ipAwru] (1422)<br />
262. vwihgurU] gurisKI Bwxw mMinAw; guru pUrw pwir lµGwie] 219<br />
gurisKW kI hir DUiV dyih; hm pwpI BI giq pWih](1424)<br />
263. vwihgurU] (1424) gur siqguir nwmu idVwieAw; mnu Anq n 219<br />
kwhU foly] jn nwnku hir kw dwsu hY; gur siqgur ky gul<br />
goly]30](1424)<br />
264. vwihgurU] suKu duKu ijh prsY nhI;loBu moh AiBmwnu]khu nwnk 219<br />
sunu ry mnw;so mUriq Bgvwn]13]<br />
265. vwihgurU] ausqiq inMidAw.nwih ijih;kMcn loh smwin]khu 220<br />
nwnk.suin ry mnw;mukiq qwih qY jwin]14]<br />
266. vwihgurU] (1427) hrK sog jw kY nhI; bYrI mIq smwn] khu 221<br />
nwnk suin ry mnw; mukiq qwih qY jwn](1427)<br />
www.Gursevak.com 33 q`qkrw
267. vwihgurU] BY kwhU kau dyq nih; nih BY mwnq Awin] khu nwnk 221<br />
suin ry mnw; igAwnI qwih bKwin]16](1427)<br />
268. vwihgurU] ijih ibiKAw sglI qjI; lIE ByK bYrwg] khu nwnk 222<br />
sun ry mnw; iqh nr mwQY Bwg](1427)<br />
269. vwihgurU] kbIr, grbu n kIjIAY; cwm lpyty hwf] hYvr aUpir 222<br />
CqR qr; qy Puin DrnI gwf]37])<br />
270. vwihgurU] kbIr. grbu n kIjIAY; aUcw dyiK Avwsu] Awju kwil@ 223<br />
Buie lytxw; aUpir jwmY Gwsu]38]<br />
271. vwihgurU] kbIr,grbu n kIjIAY; rMku n hsIAY koie] Ajhu su 223<br />
nwau smuMdR mih; ikAw jwnau ikAw hoie]39])<br />
272. vwihgurU] kbIr, grbu n kIjIAY; dyhI dyiK surMg] Awju kwil 225<br />
qij jwhugy; ijau kWcurI BuXMg]40])<br />
273. vwihgurU] kbIr ijsu mrny qy jgu frY; myry mn Awnµdu]mrny hI 225<br />
qy pweIAY; pUrnu prmwnµdu])<br />
274. kbIr. muih mrny kw cwau hY; mrau q hir kY duAwr]mq hir 226<br />
pUCY kaunu hY; prw hmwrY bwr])<br />
275. vwihgurU]kbIr.supnY hU brVwie kY;ijh muiK inksY rwmu] qw ky 229<br />
pg kI pwnhI; myry qn ko cwmu]63]<br />
276. vwihgurU]kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw]qyrw 230<br />
quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw])<br />
277. kbIr.nw hm kIAw n krihgy;nw kir skY srIru]ikAw jwnau 230<br />
ikCu hir kIAw; BieE kbIru kbIru])<br />
278. vwihgurU] kbIr. mwtI ky hm pUqry; mwnsu rwiKEu nwau]cwir 235<br />
idvs ky pwhuny; bf bf rUMDih Twau]64]<br />
279. kbIr.mrqw mrqw jgu mUAw; mir BI n jwinAw koie]AYsy mrny 235<br />
jo mrY; bhuir n mrnw hoie]29])<br />
280. vwihgurU]jo isru sweI nw invY; so isru kIjY kWie]kuMny hyiT 236<br />
jlweIAY; bwlx sMdY Qwie]72])<br />
www.Gursevak.com 34 q`qkrw
281. vwihgurU]PrIdw.mnu mYdwnu kir;toey itby lwih]AgY. mUil n 236<br />
AwvsI;dojk sMdI Bwih]74])<br />
282. vwihgurU]jobn jWdy nw frW; jy sh pRIiq n jwie]PrIdw,ikqNI 236<br />
jobn pRIiq ibnu;suik gey kumlwie]34])<br />
283. vwihgurU]PrIdw.duKu suKu ieku kir; idl qy lwih ivkwru] Alh 237<br />
BwvY so Blw;qW lBI drbwru]109])<br />
284. vwihgurU] PrIdw mY Bolwvw pg dw;mqu mYlI hoie jwie] gihlw 237<br />
rUhu n jwxeI; isru BI imtI Kwie]26]<br />
285. vwihgurU]1.PrIdw.kwly mYfy kpVy;kwlw mYfw vysu]gunhI BirAw.mY 239<br />
iPrw;loku khY drvysu]61])<br />
286. vwihgurU] PrIdw. bury dw Blw kir; gusw min n hFwie]dyhI rogu 240<br />
n lgeI plY sBu ikCu pwie]78])<br />
287. vwihgurU] PrIdw,Kwku n inMdIAY;KwkU jyfu n koie]jIvidAw pYrw 241<br />
qlY;muieAw aupir hoie]17])<br />
288. vwihgurU]PrIdw jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW]hyVw jlY 243<br />
mjIT ijau; aupir AMgwrw]22])<br />
289. vwihgurU] sUhI mhlw 5 guxvMqI] jo dIsY gurisKVw;iqsu iniv 246<br />
iniv lwgau pwie jIau] AwKw ibrQw jIA kI;guru sjxu dyih<br />
imlwie jIau] soeI dis aupdysVw;myrw mnu Anq n kwhU jwie<br />
jIau] iehu mnu qYkUM fyvsw;mY mwrgu dyhu bqwie jIau] hau<br />
AwieAw dUrhu cil kY; mY qkI qau srxwie jIau] mY Awsw rKI<br />
iciq mih;myrw sBo duKu gvwie jIau] iequ mwrig cly<br />
BweIAVy;guru khY su kwr kmwie jIau] iqAwgyN mn kI<br />
mqVI;ivswryN dUjw Bwau jIau] ieau pwvih hir drswvVw;nh<br />
lgY qqI vwau jIau] hau Awphu boil n jwxdw;mY kihAw sBu<br />
hukmwau jIau] hir Bgiq Kjwnw bKisAw;guir nwnik. kIAw<br />
pswau jIau]mY.bhuiV n iqRsnw BuKVI;hau rjw.iqRpiq AGwie<br />
jIau]jo gur dIsY isKVw;iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau]3])<br />
www.Gursevak.com 35 q`qkrw
290. pauVI]siqguru hoie dieAwlu;q srDw pUrIAY]siqguru hoie 249<br />
dieAwlu;n kbhUM JUrIAY]siqguru hoie dieAwlu;qw duKu n<br />
jwxIAY]siqguru hoie dieAwlu qw hir rMgu mwxIAY] siqguru hoie<br />
dieAwlu qw jm kw fru kyhw]siqguru hoie dieAwlu qw sd hI<br />
suKu dyhw]siqguru hoie dieAwlu qw nv iniD pweIAY]siqguru<br />
hoie dieAwlu q sic smweIAY ]25])<br />
291. mwJ sRI muKvwk pwqswhI 10]l`KI jMgl ^wlsw Awie;dIdwr 252<br />
l`go ny]sux ky s`d mwhI dw;myNhI pwxI Gwhu muqony]iksy nwl n<br />
rlIAw kweI;koeI sauk ipXo ny]igAw iPrwk,imilAw imq<br />
mwhI;qwhI Sukr kIqony](aucwr ^wlsy l`KI jMgl)<br />
292. (ij`qy bolo) (sRI dsm 716)sÍYXw]ju`D ijqy.ien hI ky pRswid;ien 253<br />
hI ky pRswid.su dwn kry]AG AauG trY,ien hI ky pRswid;ien<br />
hI kI ikRpw.Pun Dwm Bry]ien hI ky pRswid.su ibidAw leI;ien<br />
hI kI ikRpw sB sqR mry]ien hI kI ikRpw ky.sjy hm hY;nhI mo<br />
sy gRIb.kror pry]2] (sRI dsm gRMQ swihb jI)<br />
293. vwihgurU] sÍYXw]syv krI ien hI kI Bwvq;Aaur kI syv suhwq n 254<br />
jI ko]dwn dXo ien hI ko Blo; Aru Awn ko dwn n lwgq<br />
nIko]AwgY PlY ienhI ko dXo;jg mY jsu Aaur dXo sB PIko]mo<br />
gRh mY qn qy mn qy isr lau Dn hY; sB hI ienhI ko]3](sRI<br />
dsm 717)<br />
294. vwihgurU] ^wlsw myro; rUp hY ^ws] ^wlsy mih; hO krO invws]<br />
^wlsw myro;muK hY AMgw]^wlsy ky hON;sd sd sMgw]^wlsw<br />
myro;ieS† suihrd]^wlsw myro;khIAq ibrd] ^wlsw myro;pC Ar<br />
pwqw] ^wlsw myro;suK Aihlwdw] ^wlsw myro;im`qr sKweI]<br />
255<br />
www.Gursevak.com 36 q`qkrw
^wlsw mwq ipqw;suKdweI]^wlsw myrI;soBw sIlw]^wlsw bMD<br />
sKw;sd fIlw]^wlsw myrI;jwq Ar pq]^wlsw so;mw ko<br />
auqpq] ^wlsw myro;Bvn BMfwrw]^wlsy kr;myro siqkwrw<br />
]^wlsw myro;sÍjn pRvwrw]^wlsw myro;krq auDwrw]^wlsw<br />
myro;ipMf prwn]^wlsw myrI;jwn kI jwn]mwn mhq myrI;^wlsw<br />
shI]^wlsw myro;sÍwrQ shI]^wlsw myro;kry inrbwh]^wlsw<br />
myro;dyh Ar swh]^wlsw myro;Drm Ar krm]^wlsw myro;Byd<br />
inj mrm]^wlsw myro;siqgur pUrw]^wlsw myro;s`jn sUrw]^wlsw<br />
myro; buD Ar igAwn]^wlsy kw;hau Dro iDAwn]aupmw<br />
^wlsy;jwq n khI]ijhvw eyk;pwr nih lhI]sys rsn; swrd<br />
sI bu`D]qdp;n aupmw brnq suD]Xw mY;rMc n imiQAw<br />
BwKI]pwrbRhm gur nwnk swKI] rom rom;jy rsnw pWaUN]qdp<br />
^wlsw js;qih gwaUN]hO ^wlsy kw;^wlsw myro]Eq poq;swgr<br />
bUMdyro]^wlsw;Akwl purK kI &Oj]pRgitE ^wlsw;pRmwqm kI<br />
mOj]jb lg ^wlsw;rhy inAwrw]qb lg;qyj dIau mYN swrw]jb<br />
ieh ghY;ibprn kI rIq]mYN n kroN;ien kI pRqIq]^wlsy ky<br />
pRswd kr;suq ibq koS BMfwr]rwj mwl swdn skl;puqR kilqR<br />
ibvhwr]lSkr nyb KÍws iBRq;Anucr dwsI dws]imqR kutMb Dn<br />
Bvn mm simRiD;ikrpw kr qws]igrM bwrI Aru swihbI;qn mn<br />
ipMf pRwn]pRswid ^wlsy kr imilE;dwn mwn snmwn]ikRpwvMq<br />
^wls sgl;qh pRswid BXo gOr]moih sy rMk AnwQ jg;Btkq<br />
iPrq kror]Awn syv nih sPl kCu;eIq aUq prlok]inhPl<br />
syvw iqs ibnw;kbI hrK kib sog]jjn Bjn mm ^wlsw;^wlsw<br />
pUjb jog]dws goibMd &qh ^wlsw;drs prs imty sog]<br />
www.Gursevak.com 37 q`qkrw
myro ieSt Ar nySTw;^wlsw pUjn iDAwn]drsn prsn<br />
^wlsw;mukq rUp sq jwn]Awqm rs ijh jwnhI;so hY ^wls<br />
dyv]pRB mih.mo mih.qws mih;rMck nwhn Byv])rihxI rhY;soeI<br />
isK myrw[Ehu Twkuru;mY aus kw cyrw[<br />
295. vwihgurU] syv ^wlsih kI sPl;pUjw sqÍn ArG pwd]dwnu mwnu 266<br />
snumwn kir;KoVis ibiD khu sÍwd]5]<br />
296. vwhgurU jI kI Pqy hY] sRI muKvwk pwqswhI 10] svYXw] 267<br />
jwgq joq jpY insbwsur eyk ibnw mn nYk n AwnY]pUrn pRym<br />
pRqIq sjY;bRq gor mVI mt BUl n mwnY]qIrQ dwn dieAw qp<br />
sMjm;eyk ibnw nh eyk pCwnY]pUrn joq jgY Gt mY;qb Kwls<br />
qwih nKwls jwnY] (sRI dsm (712)<br />
297. vwihgurU] koaU BieE mMufIAw sMinAwsI;koaU jogI BieE, koaU 269<br />
bRhmcwrI,koaU jqI Anmwnbo] ihMdU qurk koaU rwPjI<br />
iemwmswPI; mwns kI jwq sBY eykY,phcwnbo] krqw krIm<br />
soeI, rwjk rhIm EeI;dUsro n Byd koeI,BUl BRm mwnbo] eyk hI<br />
kI syv, sB hI ko gurdyv eyk;eyk hI srUp sBY,eykY joq<br />
jwnbo]15]85]<br />
298. soriT mhlw 9] jo nru duK mY; duKu nhI mwnY] suK snyhu Aru BY 270<br />
nhI jw kY; kMcn mwtI mwnY]1] rhwau] nh inMidAw nh ausqiq<br />
jw kY; loBu mohu AiBmwnw] hrK sog qy rhY inAwrau; nwih mwn<br />
Apmwnw]1] Awsw mnsw sgl iqAwgY; jg qy rhY inrwsw]<br />
kwmu kRoDu ijh prsY nwhin; iqh Git bRhmu invwsw]2] gur<br />
ikrpw ijh nr kau kInI; iqh ieh jugiq pCwnI] nwnk lIn<br />
BieE goibMd isau; ijau pwnI sMig pwnI]3]<br />
299. vwihgurU mh~ly 9 jI ny pRymI m~Kx Swh jI nMU SuB scw aupdyS 276<br />
bKSxw]<br />
300. vwihgurU] murdw hoie murId;n glI hovxw[swbru isdik 277<br />
shIdu,Brm Bau Kovxw[golw mul KrIdu,kwry jovxw[nw iqsu<br />
BuK.n nId;n Kwxw sovxw[pIhix hoie jdId;pwxI Fovxw[pKy dI<br />
www.Gursevak.com 38 q`qkrw
qwgId,pg mil Dovxw[syvk hoie sMjIdu,n hsx rovxw[dr<br />
drvys rsId;iprm rs Bovxw[cMd mumwrK eId,pug Klovxw]<br />
301. vwihgurU] hau iqsu.Goil GumwieAw;gurmiq.irdY grIbI AwvY[hau 280<br />
iqsu.Goil GumwieAw;pr nwrI dy.nyiV n jwvY[hau iqsu.Goil<br />
GumwieAw;pr drbY no.hQu n lwvY[hau iqsu.Goil GumwieAw;pr<br />
inMdw suix.Awpu htwvY[hau iqsu.Goil GumwieAw;siqgur dw<br />
aupdysu kmwvY[hau iqsu.Goil GumwieAw;QoVw svY.QoVw hI<br />
KwvY[gurmuiK soeI;shij smwvY]4]<br />
302. vwihgurU] hau AprwDI gunhgwru;hau bymuK mMdw]coru Xwru jUAwir 281<br />
hau;pr Gir johMdw]inµdku dustu hrwmKoru;Tgu dys TgMdw]kwm<br />
kRoDu mdu loBu mohu;AhMkwr krMdw]ibswsGwqI AikrqGn;mY ko n<br />
rKMdw]ismir murIdw FwFIAw;siqguru bKsMdw<br />
]21]36](Bw:gu:)<br />
303. vwihgurU] qo so n nwQ, AnwQ n mo sr; qo so n dwnI, n mo so 284<br />
iBKwrI [ mo so n dIn, dXwl n qo sr; mo so AgXwn n, qo so<br />
ibcwrI [mo so n piqq, n pwvn qo sir; mo so ibkwrI, n qo so<br />
aupkwrI [mory hY Avgun, qU gun swgr; jwq rswql Et iqhwrI<br />
]528](kibq Bw: gu:)<br />
304. vwihgurU] qo so nhIN dwqw koaU, mo so n iBKwrI dIn; qo so n 285<br />
dXwlu,duKI mo so n AlweIey[mo so nhIN ikRqGn,qo so aupkwrI<br />
nWih;mo so n AnwQ,nwQ qo so n bqweIey[AOgunI n mo so<br />
koaU,gunvwn qo so nhIN; jp qp bRq mo mY,eyk nih pweIey[kiv<br />
AwXo hY Srn,ghy Dwie kY crn;gurU qwrn qrn, inj hwQ dY<br />
bcweIey]27]<br />
www.Gursevak.com 39 q`qkrw
305. vwihgurU] crn srin gur, eyk pYNfw jwie cl; siqgur koit 187<br />
pYNfw Awgy hoie lyq hY [ eyk bwr, siqgur mMqR ismrn mwqR;<br />
ismrn qwih, bwrMbwr gur hyq hY [BwvnI Bgiq Bwie, kaufI<br />
AgRBwg rwKY; qwih gur srb inDwn dwn dyq hY [ siqguru<br />
dieAw iniD mihmw AgwiD boiD; nmo nmo, nmo nmo, nyiq nyiq,<br />
nyiq hY ]111]<br />
www.Gursevak.com 40 q`qkrw
gurpRswid q`qkrw ArMB prmpUjnIk vwihgurU pUry gurUu jI dI pUjw dw Dn<br />
pdwrQ Zlq vrqxw, Su`D zihr klyS rUp hY[ nMbr pV@ ky pRkrn l`Bo<br />
jI<br />
nM. ivSw pMnw<br />
1. prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU mh`ly pMjvyN, mh`ly nOvyN jI dI 288<br />
AduqI ShIdI jwp pRsMg[<br />
2. sRb ivAwpI ivsmwd pRymmeI SuB ivcwr nmskwr swKI 290<br />
prmpUjnIk vwihgurU mh`lw CyvW jI[<br />
3. prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurW dy idl jwn prm ipAwry 291<br />
siqkwry 24 ShIdW dI ShIdI dw pUrn vYrwgmeI iDAwn[<br />
4. vwihgurU jI dy ArQ[ 294<br />
5. vwihgurU gurU jI dI pUjw dy Dwn,Su`D zihr d`uK rog kSt klyS rUp 295<br />
nUM gurU jI,gurU ipAwirAW ny AMimRq bxwieAw[<br />
6. prmpUjnIk vwihgurU mh`ly dsvyN jI v`loN Amolk SuB s`cw 296<br />
aupdys[<br />
7. swKI prmpUjnIk pUrn sMq bwbw SwmisMG swihb jI A`fxSwhI[ 297<br />
8. prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurmuiKisMG jI pitAwly 298<br />
vwly,gurU pRymIAW nUM pUrn pRp`k idRV krwauNdy ik pUjw dw Dwn zihr<br />
hY[<br />
9. prmpUjnIk bwbw gurmuiKisMG jI pitAwly vwilAW dI sMpRdw’c 299<br />
r`b rUp bwbw sIsw isMG jI[<br />
10. pUrn gurUjI qy BweI gurdws swihbjI.lwly goly kUkr Zulwm 299<br />
gursyvkjI dy AnMq gux,Awp kmw ky ieh SuB aupdyS &urmwauNdy<br />
hn[<br />
11. prmpUjnIk sMq bwbw qwrwisMG swihb jI mhWpurK[ 300<br />
12. vwihgurU gurUjI dI pUjw dw Dwn Zlq vrqxw, Su`D zihr d`uK rog 300<br />
kSt klyS rUp hY,ies nUM swkqW ny Su`DI zihr bxwieAw:-<br />
prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU qygbhwdr swihbjI hrI rUp sRI<br />
www.Gursevak.com 41 q`qkrw
hirmMdr swihbjI dy prm ipAwry SuB s`cyy drSnW nUM Awey[<br />
16. pUjw dw Dwn Zlq vrqx nwl,do BuJMgIAW dI h`f bIqI mMdI hU 301<br />
mMdI hwlq[<br />
17. bRhmigAwnI kY;grIbI smwhw]bRhmigAwnI;praupkwr 302<br />
aumwhw])bRhmigAwnI; sgl kI rInw] pUrn bRhmigAwnI<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihbjI dy ilKwrI mhwn<br />
praupkwrI DMn BweI gurdws swihbjI dy Cy kib`q ArQW sihq<br />
pV@o jI[<br />
18. swKI pUjw dy Dwn ny SwmisMGjI soFI dI miq mwrnI[ 307<br />
18. aUVw.^wlsw pMQ jI nUM Su`D r`Kx, ^rw au~cw iljwx leI, gurU jI qoN 308<br />
AMg 2 ktwaux dw zzbw Brn leI,pUjw dy Dwn ’c gLidAW nUM<br />
aubwrn leI,prmpUjnIk s`cy siqgurW,siqgurW dy ipAwirAW dy<br />
ieh au~cy su`cy kwrnwmy[<br />
19. prmpUjnIk vwihgurU siqgurU goibMdisMG swihbjI dy s`cy 310<br />
crnkmlW’c bYYYYTy pRymI[<br />
20. gurduAwry swihbjI dy pRDwn ny kmLw hoxw[ 311<br />
21. ijs kI bsqu;iqsu AwgY rwKY]pRB kI AwigAw;mwnY mwQY]aus qy 312<br />
caugun;krY inhwlu]nwnk swihbu;sdw.dieAwlu]2]dy mhW 2<br />
ivsmwd ArQ[<br />
22. swKI:-DMn bwbw ngwhIAw isMGjI ny,vwihgurU mh`ly dsvyN jI nUM 313<br />
AiqAMq suMdr blvwn kImqI GoVw pRym Bytw kIqw[<br />
23. dUjI swKI:-AMimRqDwrI pRymx v`fBwgx isMGxI jI ny pMj spu`qR, 314<br />
prmpUjnIk vwihgurU mh`ly dsvyN jI nMU Bytw krny[<br />
www.Gursevak.com 42 q`qkrw
24. vwihgurU mh`ly pihly jI mhW 2 ivsmwd SuB s`cw aupdyS 315<br />
gurpRswid vwihgurU[<br />
25. swKI prmpUjnIk bwbw &rId swihb jI corI iqAwgxI[ 318<br />
26. swKI Bgq kbIr swihb jI nwl lVn vwly pKMfI dy bld bnx 318<br />
dI[pUjw Dwn zihr q`qkrw sMpUrnM[<br />
www.Gursevak.com 43 q`qkrw
1. pihlw pRkrx ArMB, DMn vwihgurU jI dy Avqwr DMn siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI srUp, sRb ivAwpI mhW 3 ivsmwd inmRqw gRIbI vwly, hIry jvwhrwq<br />
Amolk gursbdW qukW dy mhW ivsmwd ArQ:-<br />
siqnwmu krqw purKu inrBau inrvYru Akwl mUriq AjUnI sYBM<br />
gurpRswid] jpu] Awid scu jugwid scu] hY BI scu nwnk hosI BI scu]1]<br />
(DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI iqMn vwrI pV@o) (ie`k EAMkwr<br />
bwr 2 AiBAws krky Su`D pkwau) () 1 dw aucwrn ie`k hY[ vwihgurU jI (1)<br />
ie`ko ie`k hn[ ie`k dw Bwv dÍYq qoN rihq hn[ EAMkwr swirAW dy pRkwSk hn[<br />
(siq+nwmu) (siq) nws qoN rihq hn[ vw (siq) s`cy hn, (nwmu) pRis`D hn[<br />
isRStI nUM pYdw(krqw) krn vwly, ies ’c (purK) pUrn hn[ (inr+Bau) BY<br />
qoN(inr) rihq hn[ (inr+vYru) vYr qoN (inr) rihq hn[ (A+kwl) kwL qoN (A)<br />
rihq hn[ (sYBM) suqy pRkwS srUp hn, Bwv aun@W dw koeI BI pRkwSk nhIN, Awpxy<br />
Awp qoN Awp hI pRkwSvwn hn[ ijvyN sUrj cMdRmw qwry suqy pRkwS srUp nhIN hn[<br />
DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI, Awpxy inrgun srUp duAwrw ien@W dy sdw<br />
pRkwSk hn[ (gur+pRswid) sRb ivAwpI Anqklwvwn mhW ivsmwd (pRswid) ikRpw<br />
hI ikRpw, AnMd hI AnMd dy (gur) pRkwS hI pRkwS hn[ vw (gur+pRswid) <br />
siqnwmu krqw purKu inrBau inrvYru Akwl mUriq AjUnI sYBMprmpUjnIk vwihgurU<br />
jI ny(gur) DMn gurU nwnk dyv swihb jI dw prmpivqR prmpUjnIk SuB s`cw<br />
Avqwr Dwr ky, gurbwxI b^Sx rUp Aqy Awpxy kOqkW duAwrw jIAW nUM qwrn rUp,<br />
BwrI(pRswid) ikRpw hI ikRpw kIqI hY[ vw (gur+pRswid) sRb ivAwpI Anqklwvwn<br />
mhW ivsmwd(pRswid) ikRpw hI ikRpw dy(gur) pRkwS hI pRkwS sihq jpu srUp hn,<br />
Bwv hr smyN Apxw jwp Awp hI kr rhy hn[ XQw:-sBY Gt rwmu bolY; rwmw bolY]<br />
rwm ibnw; ko.bolY ry]) jo bolq hY.imRg mIn pMKyrU; su ibnu hir.jwpq hY nhI hor])<br />
ismrY; DrqI Aru Awkwsw] ismrih; cMd sUrj guxqwsw] paux pwxI bYsMqr<br />
ismrih; ismrY sgl aupwrjnw]) jl Ql mwhy; Awpih Awp] AwpY jphu; Awpnw<br />
jwpu] (gurpRswid) gurW dI ikRpw duAwrw(jpu) jwxIdy hn, vw gurW dI ikRpw<br />
duAwrw(jpu) jpIdy hn[ (Awid scu) swrI rcnw dy (Awid) mu`F ’c Bwv jdoN rcnw<br />
rcI nhIN sI, Ajpw jpu scu srUp sn[ (jugwid scu) siqju`g qRyqw duAwpr Awid<br />
byAMq ju`g rc ky, ien@W(jugwid) ju`gwidkW ’c BI Ajpw jpu s`c srUp sn[ (hY BI<br />
scu) (hY) hux vrqmwn smyN ’c BI Ajpw jpu s`c srUp hn[ (nwnk hosI BI<br />
www.Gursevak.com 44 q`qkrw
scu]1]) (nwnk) DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-Awaux<br />
vwly smyN ’c BI Ajpw jpu scu srUp(hosI) hoxgy[ DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI nMU, siqnwmu krqw purKu inrBau inrvYru Akwl mUriq AjUnI sYBM<br />
gurpRswid] jpu] Awid scu jugwid scu] hY BI scu nwnk hosI BI scu]1] Ajpw<br />
jwp s`cu srUp vwihgurU jI ijvyN swiKAwq ho rhy hn, iqvyN hI &urmw rhy hn[<br />
www.Gursevak.com 45 q`qkrw
aUVw.Awid gur ey; nmh] ArQ nMbr 1.prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI<br />
dy(Awid) pihly (gur) pRgtu sgl hir Bvn mih; jnu nwnku gur pwrbRhm]<br />
prmpUjnIk siqgurU vwihgurU mh`ly pihly jI(ey) nUM, dwsn dws gRIb inmwxy inqwxy<br />
dI, rom 2 dy ipAwr nwl, inmK inmK, Twkur nmskwrY] Anuswr inmK 2 sdw 2<br />
sRb ivAwpI mhW ivsmwd(nmh) nmskwr hY jI[ XQw:-guru pUrw; nmskwry] pRiB;<br />
sBy kwj svwry]) Awpy lwieE; Apnw ipAwru] sdw sdw iqsu gur kau; krI<br />
nmskwru]<br />
jugwid gur ey; nmh] 1. (jugwid) (jug+Awid) (jug) do, vwihgurU mh`ly cOQy<br />
jI, mh`ly qIjy jI dy Awid, (gur) qU qw.jink rwjw Aauqwru, sbdu sMswir swru;<br />
rhih jgqR, jl pdm bIcwr] vwihgurU mh`ly dUjy jI(ey) nUM, dwsn dws gRIb<br />
inmwxy inqwxy dI, rom 2 dy ipAwr pUrn siqkwr nwl inmK inmK, Twkur<br />
nmskwrY] Anuswr inmK 2 sdw 2 sRb ivAwpI mhW ivsmwd(nmh) nmskwr hY<br />
jI[ XQw:-guru syvau; kir nmskwr] Awju hmwrY mMglcwr]) nmskwr; qw kau<br />
lK bwr] iehu mnu dIjY; qw kau vwir]<br />
siqgur ey; nmh] 2.(siqgur) (siq+gur) (siq) s`cy bRhm (gur)<br />
prmpUjnIk (gur) cyqn pRkwS srUp bRhm jI, AsMK bRhmMf dI rcnw’c, ivAwpk<br />
pRkwSk inrlyp inrgun inrMkwr(ey) nUM, dwsn dws dI rom 2 krky sdw 2(nmh)<br />
nmskwr hY[ sRI gurdyv ey; nmh]1] 2.(sRI) SRomxI(sRI) soBw vwly (gurdyv) Akwl<br />
purKu jI (ey) nUM dwsn dws dI rom 2 krky sdw 2(nmh) nmskwr hY]1] XQw:-<br />
Awdysu iqsY Awdysu] Awid AnIlu Anwid Anwhiq; jugu jugu eyko vysu]) nmskwr;<br />
qw kau lK bwr] iehu mnu dIjY; qw kau vwir]<br />
AYVw. iknkw eyk; ijsu jIA bswvY] qw kI mihmw; gnI n AwvY] 1.rkqu<br />
ibMdu kw iehu qno; AgnI pwis iprwxu] Anuswr rkq ibMd dy ijsu(eyk)<br />
ie`k(iknkw) ikxky ikRm jIA dy irdy’c, vwihgurU jI Awpxw sRb ivAwpI ivsmwd<br />
Anqklwvwn pUrn myhrvwn Ajpw jwp ismrn vwihgurU nwm(bswvY) vswauNdy hn,<br />
(qw) iqs gurmuiK snmuK gurU ipAwry jI kI, Agm Apwr sRb ivAwpI mhW<br />
www.Gursevak.com 46 q`qkrw
ivsmwd bRhmigAwnI sgl kI rInw]) mihmw (gnI) ignx’c (n) nhIN(AwvY)<br />
AwauNdI[ XQw:-dyiKAw; iqhUM lok kw pIau] Acrju BieAw; jIv qy sIau]) jn kI<br />
mihmw.kyqk brnau; jo pRB Apny Bwxy] khu nwnk.ijn siqguru ByitAw; sy sB qy<br />
Bey inkwxy]<br />
iknkw eyk; ijsu jIA bswvY] qw kI mihmw; gnI n AwvY] 2. ie`k ikxkw<br />
Coty qoN Cotw huMdw hY[ vwihgurU siqgurU swihbwn jI, ijsu Awpxy ipAwry dy(jIA)<br />
idl’c, (eyk) ie`k (iknkw) Cotw nIc kIt puxw Bwv gRIbI(bswvY) vswauNdy hn,<br />
(qw) iqs kI mihmw(gnI) igxI, Bwv ignx ’c(n) nhIN(AwvY) AwauNdI[ XQw:-<br />
kir ikrpw; ijs kY ihrdY grIbI bswvY] nwnk eIhw mukqu; AwgY suKu pwvY]) sy<br />
ismrih; ijn Awip ismrwey] nwnk qw kY; lwgau pwey]) KqRI bRwhmxu.sUdu bYsu;<br />
auDrY ismir cMfwl] ijin jwinE.pRBu Awpnw; nwnk.iqsih rvwl]<br />
4.kWKI; eykY drs quhwro] nwnk aun sMig; moih auDwro]1] prm pUjnIk DMn<br />
vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv srUp mh`lw p jI &urmwauNdy hn:-hy<br />
vwihgurU siqgurU swihbwn jI!ijhVy gurmuiK ipAwry, vwSnwvW lwlc AOgux ivkwr<br />
doS iqAwg ky, Awp jI dy ivsmwd ismrn’c lIx, (quhwro) Awp jI dy prmpiv`qR<br />
SuB s`cy inrol(eykY) ie`k(drs) drSn dy(kWKI) cwhvwn hn, aun sMig(moih) dwsn<br />
dws gRIb nUM, mhW pwpW ivkwrW kukrmW AOguxW jmW jUnW qoN, (auDwro) Cufwauxw kro<br />
jI, Bwv iqn@W gurmuKW ipAwirAW dI siqsMgq jI’c rihMidAW, gurU jI dy AmulIk<br />
lwl; eyih rqn] bcnW nUM ismridAW, gurbwxI suxidAW kQw kIrqn kridAW<br />
krwauNidAW isKwauNidAW, rom 2 dy ipAwr nwl, Awp iqAwg ky kmweIey, kyvl<br />
mhWpurSW dy nwl hI vrq vrqwvw hovy[ sB dI crn-DUV bx jweIey jI[ XQw:-<br />
jn nwnk pRIiq; swD pg cwty]) sMqn isau.myrI lyvw dyvI; sMqn isau ibauhwrw]<br />
sMqn isau.hm lwhw KwitAw; hir Bgiq Bry BMfwrw]2])<br />
5. sy ismrih; ijn Awip ismrwey] nwnk qw kY; lwgau pwey]3] srb klw<br />
BrpUr pRB; ibrQw jwnnhwr] siqgurU nwnk dyv mh`lw pMjvW jI, grIbI; gdw<br />
hmwrI] KMnw; sgl rynu CwrI]) pwie lgau.moih krau bynqI; koaU sMqu imlY<br />
bfBwgI] Anuswr gRIbI dI h`d jxwauNidAW &urmw rhy hn:- (sy) Ehu prmpUjnIk<br />
gurmuiK ipAwry siqgurU swihb jI, gursyvk jI, vwihgurU jI nUM Anhdu vwjY;<br />
www.Gursevak.com 47 q`qkrw
shij suhylw] sbid Anµd kry sd kylw] shj guPw mih qwVI lweI; Awsxu aUc<br />
svwirAw jIau] vwlI gurmuiK AvsQw’c, (ismrih) Xwd krdy hn, (ijn) ijn@W<br />
qoN vwihgurU siqgurU swihbwn jI Awip hI, (ismrwey) ismrn krwauNdy hn[ dwsn<br />
dws gRIb, (qw) iqs, ismrn dI Anhd Junkwr nUM pRwpq, siqgurU swihb jI,<br />
gursyvk jI(kY) dy s`cy su`cy(pwey) crn-kmlW nwl(lwgau) l`gdw hY]3] XQw:-<br />
iniv iniv pwie lgau.gur Apuny; Awqm rwmu inhwirAw]) Awip jpwey; jpY so<br />
nwau] Awip gwvwey; su hir gun gwau] Anuswr gurqw ibrwjmwn siqgurU swihb jI<br />
aun@W dy idl idmwZ surqI ibRqI icqvxI socxI’c, hr smyN gurbwxI Byjdy rihMdy<br />
hn, inrgun bRhm’c lInqw b^S ky, Aink rUp iKn mwih; kudriq Dwrdw]<br />
Anuswr Awpxy AnykW srgun srUp Dwr ky, suMdr drSn b^Sdy rihMdy hn[<br />
6.pRB jI bsih; swD kI rsnw] nwnk jn kw; dwsin dsnw]4] vwihgurU<br />
siqgurU nwnk dyv kljuig.jhwju Arjunu gurU; sgl isRis† lig.ibqrhu] ShIdW dy<br />
isrqwj jI ivsmwd ivAwpk bRhm pUrn gRIbI’c lIx &urmwauNdy hn:-Akwl purKu<br />
jI dy ismrn ’c lIn, AsMK AnMq nUr, nUr hI nUr, pRkwS hI pRkwS, inrgun<br />
inrMkwr Bwau-BgqI Ajpw jwp dy srgun Avqwr, (swD) s`cy siqgurU swihb, sMq<br />
mhWpurS, gurU ^wlsw jI(kI) dI, SuB s`cI prm piv`qR au~jl rsnw’qy, (pRB)<br />
vwihgurU jI(bsih) vsdy hn[ dwsndws gRIb mn bwxI sRIr krky, AYsy gurmuiK<br />
swD jn dy, (dwsin) dwsW kw(dsnw) dws hY]4] XQw:- CCw; Cohry dws qumwry]<br />
dws dwsn ky; pwnIhwry] CCw; Cwru hoq qyry sMqw] ApnI ik®pw; krhu BgvMqw])<br />
hm dwsn ky dws ipAwry]<br />
7.ismrn qy lwgy;ijn Awip dieAwlw]nwnk jn kI;mMgY<br />
rvwlw]5]prmpUjnIk koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] s`cy<br />
siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb mh`lw p jI, gRIbI dI h`d jxwauNidAW &urmw rhy<br />
hn:-guru nwnk; jw kau BieAw dieAwlw] so jnu hoAw; sdw inhwlw] Anuswr<br />
(ijn) ijn@W gursyvkW ’qy myhrvwn vwihgurU jI, Awip dieAwlw hoey hn, (qy) auh<br />
DnvMqy piqvMqy prvwn pRDwn bymuhqwjy rwjy suKvwsI AibnwsI gurmuiK jn, siqgurU<br />
swihbwn jI vwihgurU jI dy ivAwpk ivsmwd ismrn AiBAws ’c, lwgy hn, Bwv<br />
pUrn ivsmwdqweI sihq, ismrn ’c sdw lIx hn[ dwsndws iqn@W(jn)<br />
www.Gursevak.com 48 q`qkrw
ipAwirAW kI, prmpiv`qR(rvwlw) crn-DUV(mMgY) mMgdw hY, ikauN jo vwihgurU jI dy<br />
pyRm ipAwr’c AYsy ivsmwd msq hoey hn, sRIr dI su`D hI nhIN rhI]5] XQw:-<br />
mgnu BieE.ipRA pRym isau; sUD n ismrq AMg]) suiqAw guru swlwhIAY; auTidAw<br />
BI guru Awlwau] koeI AYsw gurmuiK jy imlY; hau qw ky Dovw pwau]) AMqrjwmI purK<br />
ibDwqy; srDw mn kI pUry] nwnk dwsu.iehY suKu mwgY; mokau.kir sMqn kI DUry]<br />
8.ismrih sy jn; ijn kau pRB mieAw] nwnk.iqn jn; srnI pieAw]7]<br />
prmpUjnIk vwihgurU siqgurU nwnk dyv vwihgurU mh`lw pMjvW jI, srb ivAwpI<br />
Anq klwvwn Agm Apwr mhW ivsmwd pRymw-BgqI’c lIn &urmw rhy hn:-(ijn)<br />
ijn@W gurmuiK ipAwirAW(kau) nUM, (pRB) pRis`D sRb pRkwSk nmo sUrj sUrjy; nmo cMdR<br />
cMdRy] nmo rwj rwjy; nmo ieMdR ieMdRy] nmo AMDkwry; nmo qyj qyjy] ivAwpk suMdr<br />
vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU swihbwn jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd<br />
Anqklwvwn(mieAw) ikRpw pRwpq huMdI hY, (sy) auh; hir gun bwnI]; shij<br />
smwnI]; inhcl Awsnu]; kml ibgwsnu]; Anhd Junkwr] Agm Apwr sRb<br />
ivAwpI suK nUM pRwpq, sRb ivAwpI ivsmwd Anqklwvwn Ajpw jwp vwihgurU jI’c<br />
lIx, AicMq praupkwrI gurmuiK jn, ipAwry vwihgurU jI nUMM(ismrih) Xwd krdy<br />
hn, dwsn dws(iqn) iqn@W gurmuiK(jn) ipAwirAW dI, prm piv`qR au~cI su`cI sRb<br />
ivAwpI mhW ivsmwid s`cI srnI, hmySw hI pieAw hY]7] XQw:-hir sMig rwqy<br />
mn qn hry] gur pUry kI srnI pry]1]<br />
9.dIn drd duK BMjnw; Git Git nwQ AnwQ] srix qum@wrI AwieE; nwnk<br />
ky pRB swQ]1] {zwlmW dy Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn qoN, prmpUjnIk<br />
vwihgurU mh`lw pMjvW jI, swfy leI hux au~bldI dyZ’c bYT rhy hn, hux q`qy 2 ryqy<br />
’qy bYT ky, q`qw 2 ryqw Awpxy prm piv`qR SuB s`cy mhwn praupkwrI DIrjDwrI<br />
inrMkwrI sIs’qy puAw rhy, hux sVdI m`cdI bldI loh’qy KV@ rhy hn[ Awp kSt<br />
shwr rhy hn, swnUM gurU rwmdws sRovr, sRI hirmMdr swihb jI, sRI qrnqwrn<br />
swihb jI, hor Anyk qIrQ qy prmpUjnIk s`cy siqgurU inrMkwr srUp gurbwxI jI<br />
b^S rhy hn[ Awp jI nUM Aink bwr inmK 2 nmskwr, Awp jI qoN Ainkbwr<br />
sdw sdw jweIey bilhwr[ DMn gurU pRmysr jI, Awpxy inrgun srUp duAwrw AnMq<br />
sUrjW cMdRimAW ibjlIAW AgnIAW qwry mMflW, swfy mnW ieMidRAW iridAW nUM hux<br />
www.Gursevak.com 49 q`qkrw
pRkwS rhy hn[ swfy AMdr bwhr AsMK nUr, srb klw BrpUr pRB; ibrQw<br />
jwnnhwr] pRkwS hI pRkwS srUp, Anhd sbd vwihgurU Ajpw jwp srUp hux<br />
BrpUr ivAwpk ho rhy hn[ KMf bRhmMf byAMq; auDwrxhwirAw] qyrI soBw quDu; scy<br />
myry ipAwirAw] Anuswr AnMq bRhmMf dy auDwrxhwr, prmpUjnIk vwihgurU siqgurU<br />
nwnk dyv Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu<br />
nhI; guru Arjunu prqK´ hir] vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny, moih dIn; hir hir dir<br />
pirAw]) moih dIn; hir hir Et lIqI]) moih dIn; hir hir AwrwDy]) ijau<br />
bulwvhu; iqau nwnk dws bolY] ijvyN Anyk vwr inmRqw gRIbI dy Sbd ilKy kmwey<br />
hn, iqvyN ie`Qy BI inmRqw gRIbI dI h`d jxwauNidAW, Awpxy Awp nUM dIn kih ky,<br />
vwihgurU jI dy snmuK, Ardws pRym bynqI krky, snmuK Ardws pRym bynqI krn dI<br />
jwc isKw rhy hn:-}hy (nwQ) mwlk jI! dwsn dws (nwnk) mh`ly pMjvyN nUM, Gxy<br />
duK drd ny.(BMjnw) BMnxw kIqw hY, du`K dw BMinAw, Git Git ky du`K dy(dIn)<br />
ADIn duKI, (AnwQ) XqIm ho irhw hY[ vw dwsn dws(dIn) gRIb(AnwQ) XqIm<br />
dy(Git) sRIr, sRIr’c jo hor ikRmW dy(Git) sRIr hn, aun@W’c vs ky, dwsn dws dy<br />
bYr ibroD; kwm koRD moh] JUT ibkwr; mhw loB DRoh] jMmx mrn iqRSnw Awid drd<br />
duK nUM(BMjnw) BMnx vwly, hy(nwQ) mwlk AMdr bwhr AsMK nUr pRkwS srUp, srb<br />
klw BrpUr pRB; ibrQw jwnnhwr] prmpUjnIk(pRB) vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU<br />
rwmdws swihb jI!dwsn dws gRIb nIc jwick dIn inmwxw inqwxw(qum@wrI) Awp<br />
jI dI ivAwpk ivsmwd s`cI.srix swDsMgq’c(AwieE) AwieAw hY, dwsn dws<br />
gRIb(ky) dy sdw(swQ) nwl rho jI, Bwv sRb`q dy Bly ihq ShIdI dyx smyN, BwvyN<br />
au~bldI dyZ’c bYTW, BwvyN q`qy ryqy ’qy bYT ky q`qw ryqw Awpxy sIs’qy puAwvW, BwvyN<br />
q`qI loh’qy KV@W, BwvyN B`uK aunINdRw qRyh kubol shwrn dw smW Aw bxy, BwvyN rwvI dy<br />
iknwry 1663 ib:nUM, 43 swl.42idn dI AwXU’c ShIdI pwvW, hr hwlq’c Awp<br />
jI dy prm piv`qR SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI DIrjDwrI inRivkwrI<br />
inrMkwrI crn-kml iDAwvW[ Awp jI dy s`cy crn-kmlW’c sdw lIxqw eykqw<br />
ABydqw rhy jI[ qUM dieAwlu ikRpwlu ikRpw iniD; mnsw pUrxhwrw]) qum@ dieAwl<br />
ikrpwl ikRpw iniD; piqq pwvn gosweI] ipAwry pRIqm jIE!Srx pey dI l`ijAw<br />
r`K lvo jI!XQw:-srin pry kI; rwKu dieAwlw] nwnk; qumry bwl gupwlw]<br />
10.jnu rwqw; hir nwm kI syvw]nwnk pUjY; hir hir dyvw]6] prmpUjnIk<br />
www.Gursevak.com 50 q`qkrw
vwihgurU s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI, Awpxy pMjvyN srUp’c, AiqAMq hI gRIbI<br />
nwl, gur pRswid nwnk scu khY] Anuswr s`c 3 &urmwauNdy hn:-(jnu) ipAwry<br />
Bgq gursyvk jI, (hir) srb pRkwSk pUrn myhrvwn, srb klw BrpUr pRB;<br />
ibrQw jwnnhwr] ipAwry vwihgurU jI dy ivsmwd s`cy Ajpw jwp vwihgurU nwm<br />
jpx jpwaux, Anyk pRkwr gurU Gr (kI) dI, SuB s`cI syvw ’c(rwqw) rMgy, (dyvw)<br />
prmpUjnIk(dyvw) pRkwS srUp hir hir jI nUM rom 2 krky(pUjY) pUjdy hn[ vw hir<br />
nwm jpx jpwaux(kI) dI SuB s`cI syvw’c(rwqw) rMgy, (dyvw) prm pUjnIk(jnu)<br />
Bgq jI nUM, dwsn dws gRIb, qyirAw Bgqw kau bilhwrw] Anuswr hir hir<br />
krky(pUjY) pUjdw hY]6] XQw:-myry rwm.hir jn kY; hau bil jweI] kysw kw kir<br />
cvru Fulwvw; crx DUiV muiK lweI]) ismrn qy lwgy; ijn Awip dieAwlw] nwnk<br />
jn kI; mMgY rvwlw]) thl krau qyry dws kI; pg Jwrau bwl] msqku Apnw Byt<br />
dyau; gun sunau rswl])<br />
jnu rwqw; hir nwm kI syvw] nwnk pUjY; hir hir dyvw]6] 2. prmpUjnIk<br />
vwihgurU s`cy pUrn siqgurU nwnk dyv, gurqw ibrwjmwn sRI gurU gRMQ swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-DMnu DMnu; DMnu jnu AwieAw] ijsu pRswid; sBu jgqu qrwieAw]<br />
Anuswr(jnu) ipAwry siqgurU swihb mh`lw pMjvW jI, (hir) srb pRkwSk pUrn<br />
myhrvwn, srb klw BrpUr pRB; ibrQw jwnnhwr] ipAwry vwihgurU jI dy ivsmwd<br />
s`cy Ajpw jwp vwihgurU nwm jpx jpwaux (kI) dI, SuB s`cI syvw’c(rwqw) rMgy,<br />
(dyvw) prmpUjnIk hir hir(dyvw) gurdyv mwqw gurdyv ipqw; gurdyv suAwmI<br />
prmysurw] Akwl purK vwihgurU jI nUM, rom 2 krky sdw(pUjY) pUjdy hn[ AYsy<br />
ivAwpk ivsmwd rMg’c pUjdy hn[ zwlmW dy Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn<br />
qoN, DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI, jyT dI<br />
grmI’c, au~bldI dyZ, q`qy ryqy’qy bYTx, q`qw ryqw Awpxy prmpiv`qR SuB s`cy<br />
praupkwrI sIs’qy puAwaux smyN, kStW dI pRvwh n kridAW pqMgy dy lweIt’qy<br />
sVn vWg kurbwn ho rhy hn[ XQw:-drsnu dyiK pqMg ijau; joqI AMdir joiq<br />
smwxI[ vw nwnk pUjY; hir hir dyvw]6] (dyvw) prmpUjnIk, ipqw hir hir jI,<br />
vwihgurU(nwnk) mh`ly pMjvyN jI nUM, hr smyN(pUjY) pUjdy hn, Bwv siq sMqoK SuB<br />
guxW dy Anq klwvwn sRb ivAwpI mhW ivsmwd qyz pRkwS sihq, prmpUjnIk<br />
vwihgurU,Awid AnIlu Anwid Anwhiq;jugu jugu eyko vysu]) jh;iJilimilkwru<br />
www.Gursevak.com 51 q`qkrw
idsMqw] qh; Anhd sbd bjMqw] inrgun bRhm jI, AnykW smuMdRW, cmkdIAW<br />
cIzW, hIry jvwhrwqW lwlW, vrKw dIAW kxIAW, br&W giVAW, sqrMgIAW pIGW<br />
Aqy ien@W’qy Aks pwaux vwly, kotwn koit sUrjW cMdRimAW Aqy aun@W dy AksW<br />
ikrnW Du`pW cwnxIAW sihq, kRoVW bRhmMfW dy pswry, Awpxy srgun srUp’c vs ky,<br />
ies nUM Awpxy Awsry itkwA ky, ies srgun srUp jI smyq, prmpUjnIk s`cy<br />
siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI dw prmpiv`qR AMimRq jwp hr smyN krdy<br />
rihMdy hn, ik DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI DMn<br />
hn]6] XQw:-sBu sco scu vrqdw; gurmuiK AlKu lKweI] vwhu vwhu scy pwiqswh;<br />
qU scI nweI]<br />
11. ijsu jn kau; pRB drs ipAwsw] nwnk.qw kY; bil bil jwsw]5] DMn<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI, Awpxy prm pwk pMjvyN jwmy AMdr &urmwauNdy hn:-<br />
nwnk.syvku soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir]) so syvku; ijsu ikrpw krI] inmK<br />
inmK jip; nwnk hrI] Anuswr gurU jI nUM isr Arpx, suAws 2 nwm jpx<br />
jpwaux vwly, ijsu(jn) ipAwry gursyvk jI(kau) nUM, (pRB) Akwl purKu jI dy<br />
prmpiv`qR s`cy(drs) drSnW dI, qIbr(ipAwsw) cwh hY[ XQw:-mweI; myry mn kI<br />
ipAws] ieku iKnu.rih n skau ibnu pRIqm; drsn dyKn kau, DwrI min Aws]<br />
dwsn dws(qw) iqn@W(kY) qoN(bil) kurbwn (bil) bilhwr(jwsw) jWdw hY]5]<br />
12.sgl purK mih; purKu pRDwnu] swD sMig; jw kw imtY AiBmwnu] (swD)<br />
r`b rUp sMq Bgq jI dw sMig krn nwl, vw swDsMig nwnk jsu gwieE; jo pRB<br />
kI Aiq ipAwrI]) swDsMgiq AsQwn; jgmg nUr hY[ lK lK ssIAr Bwnu;<br />
ikrn TrUr hY[ Anuswr DMn vwihgurU mh`ly pihly jI dy AiqAMq ipAwry suMdr sohxy<br />
jgmg nUro nUr, nUr hI nUr swDsMig jI ’c iml ky, imit gey bYr; Bey sB ryn]<br />
Anuswr(jw) ijs gursyvk gurmuiK ipAwry jI(kw) dw(AiBmwnu) hMkwr(imtY) imt<br />
jwvy, auh(sgl) swirAW(purK) mhWpurKW (mih) ’c, DMn bwbw b`uFwjI, pMj ipAwry<br />
cwr swihbzwdy swihbwn jI vWg, sB dy mMnxy pUjxy jog(pRDwnu) muKI mhW purKu jI<br />
hn[ XQw:-pRDwn purKu; pRgtu sB loie]) so smdrsI; qq kw byqw] nwnk; sgl<br />
isRsit kw jyqw]1]<br />
Awps kau; jo jwxY nIcw] soaU gnIAY; sB qy aUcw]) nIcw AMdir nIc<br />
jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] nwnku.iqn kY sMig swiQ; vifAw isau ikAw rIs])<br />
www.Gursevak.com 52 q`qkrw
jogIsr pwvih nhI; quA gux kQnu Apwr] pRym Bgiq kY kwrxY; khu rivdws<br />
cmwr] Anuswr r`b rUp DMn Bgq rivdws swihb jI, Awpxy Awp nUM cimAwr<br />
ilKdy hn, Awp ku`J BI nhIN bxdy[ Bgq jI vWg, (jo) ijhVy gurU jI dy b^Sy<br />
ipAwry gursyvk jI, (Awps) Awpxy Awp(kau) nUM, sRb ivAwpI mhW ivsmwd(nIcw)<br />
nIvW(jwxY) jwxdy hn, Bwv sRb ivAwpI mhW ivsmwd inmRqw ’c lIx rihMdy hn[<br />
(soaU) auh gurmuiK ipAwry gursyvk jI, sB qy(aUcw) au~cy(gnIAY) igxIdy hn[<br />
XQw:-bRhmigAwnI; aUc qy aUcw] min ApnY hY; sB qy nIcw]) mhlw 5] goibMd<br />
goibMd goibMd sMig; nwmdyau mnu lIxw] AwF dwm ko CIpro; hoieE lwKIxw]1]<br />
rhwau] bunnw qnnw iqAwig kY; pRIiq crn kbIrw] nIc kulw jolwhrw; BieE<br />
gunIX ghIrw]1] rivdwsu FuvMqw For nIiq; iqin@ iqAwgI mwieAw] prgtu hoAw<br />
swDsMig; hir drsnu pwieAw]2] sYnu nweI buqkwrIAw; Ehu Gir Gir suinAw]<br />
ihrdy visAw pwrbRhmu; Bgqw mih ginAw]3] ieh ibiD suin kY jwtro; auiT<br />
BgqI lwgw] imly pRqiK gusweIAw; DMnw vfBwgw]4]2])<br />
jw kw mnu; hoie sgl kI rInw] hir hir nwmu; iqin Git Git cInw])<br />
sgl ryn iehu mnu BieAw; ibnsI Ap DwrI] Anuswr(jw) ijn@W gurmuKW<br />
ipAwirAW(kw) dw mnu(sgl) swirAW(kI) dI (rInw) crn-DUV hoie jWdw hY[<br />
XQw:-srb kI ryn; jw kw mnu hoie] khu nwnk; qw kI inrml soie]3]) imit<br />
gey bYr; Bey sB ryn] AMimRq nwmu; swDsMig lYn]) hm sMqn kI rynu ipAwry; hm<br />
sMqn kI srxw] (iqin) iqn@W ny(hir) pRkwS srUp(hir) vwihgurU(nwmu) bRhm jI,<br />
hir hir nwmu gurbwxI jI (Git) ikxky(Git) ikxky ’c BrpUr(cInw) pCwx ley,<br />
Bwv Awpxy AMdr, bwhr koit bRhmMf dy pswry’c gursbd ArQ hI dyKdy hn[ [<br />
XQw:-jb iehu; hUAw sgl kI rInw] qw qy rmeIAw; Git Git cInw] sBu goibMdu<br />
hY; sBu goibMdu hY] goibMd ibnu; nhI koeI]) sBu goibMduhY; sBu goibMdu hY] goibMd<br />
ibnu; nhI koeI]) sBu goibMdu hY; sBu goibMdu hY] goibMd ibnu; nhI koeI]) Git sBu<br />
goibMdu hY; sBu goibMdu hY] goibMd ibnu; nhI koeI]) Git mY.hir jU bsY; sMqn kihE<br />
pukwir] khu nwnk.iqh Bju mnw; Bau iniD auqrih pwir]) sB mih joiq; joiq hY<br />
soie] iqs dY cwnix; sB mih cwnxu hoie]<br />
mn Apuny qy; burw imtwnw] pyKY sgl isRsit; swjnw] ipAwry gursyvk jI<br />
www.Gursevak.com 53 q`qkrw
ny, gurU hukm mMn ky, Apuny mn(qy) qoN, (burw) vYr ivkwr AOgux mhW pwp prwieAw<br />
burw icqvxw, (imtwnw) imtw idqw hY[ XQw:-pr kw burw; n rwKhu cIq] qum kau<br />
duKu nhI; BweI mIq]3]) bIrw; Awpn burw imtwvY] qwhU; burw inkit nhI AwvY]<br />
(sgl) swrI(isRsit) koit bRhmMf dI rcnw ’c, (swjnw) ipAwry Ajpw jwp<br />
ipAwry vwihgurU jI nUM hI(pyKY) dyKdy hn[ XQw:-DnwsrI mÚ 5] kir ikrpw.dIE<br />
moih nwmw; bMDn qy Cutkwey] mn qy ibsirE. sglo DMDw; gur kI crxI lwey]1]<br />
swDsMig; icMq ibrwnI CwfI] AhMbuiD moh mn bwsn; dy kir gfhw gwfI]1]<br />
rhwau] nw ko myrw dusmnu rihAw; nw hm iks ky bYrweI] bRhmu pswru pswirE<br />
BIqir; siqgur qy soJI pweI]2] sBu ko mIqu.hm Awpn kInw; hm sBnw ky<br />
swjn] dUir prwieE.mn kw ibrhw; qw mylu kIE myrY rwjn]3] ibnisE<br />
FITw.AMimRqu vUTw; sbdu lgo gur mITw] jil Qil mhIAil srb invwsI; nwnk<br />
rmeIAw fITw]4]3]) kwnVw mhlw 5] ibsir geI; sB qwiq prweI] jb qy;<br />
swDsMgiq moih pweI]1] rhwau] nw ko bYrI.nhI ibgwnw; sgl sMig.hm kau bin<br />
AweI]1] jo pRB kIno.so Bl mwinE; eyh sumiq.swDU qy pweI]2] sB mih riv<br />
rihAw pRBu eykY; pyiK pyiK nwnk ibgsweI]<br />
sUK dUK; jn sm idRstyqw] ijs ipAwry gurU(jn) Bgq jI nUM, sUK dUK(sm)<br />
ie`ko ijhw(idRstyqw) idsdw hY, vw sUK dUK hr hwlq ’c, ivAwpk bRhm jI (sm)<br />
smwey (idRstyqw) idsdy hn[ XQw:-gurmuiK buFy kdy nwhI; ijn@w AMqir suriq<br />
igAwnu] sdw sdw hir gux rvih; AMqir shj iDAwnu] Eie sdw Anµid ibbyk<br />
rhih; duiK suiK eyk smwin] iqnw ndrI ieko AwieAw; sBu Awqm rwmu pCwnu])<br />
gurmuiK AMqir shju hY; mnu ciVAw dsvY Awkwis] iqQY.aUNG n BuK hY; hir AMimRq<br />
nwmu suK vwsu] nwnk.duKu suKu ivAwpq nhI; ijQY Awqm rwm pRgwsu]16]) jo nru<br />
duK mY; duKu nhI mwnY] suK snyhu Aru BY nhI jw kY; kMcn mwtI mwnY]) duK suK auAw<br />
kY; smq bIcwrw] nrk surg; rhq Aauqwrw]) suKu duKu dono.sm kir jwnY; Aauru<br />
mwnu Apmwnw] hrK sog qy rhY AqIqw; iqin jig qqu pCwnw]1]) suKu duKu ijh<br />
prsY nhI; loBu moh AiBmwnu] khu nwnk sunu ry mnw; so mUriq Bgvwn]13]) mMqRM<br />
rwm rwm nwmM; D´wnµ srbqR pUrnh] g´wnµ sm duK suKM; jugiq inrml inrvYrxh]<br />
dXwlµ srbqR jIAw; pMc doK ibvrijqh] Bojnµ gopwl kIrqnM; Alp mwXw jl<br />
kml rhqh] aupdysM sm imqR sqRh; BgvMq Bgiq BwvnI] pr inMdw nh sRoiq<br />
www.Gursevak.com 54 q`qkrw
sRvxM; Awpu iq´wig sgl ryxukh] Kt lK´x.pUrnµ purKh; nwnk nwm swD sÍjnh])<br />
nwnk; pwp puMn nhI lypw]6]) rwjwn rwj]) dIn dieAwl ik®pwl pRB;<br />
DMn siqgurU nwnk dyv swihb Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir]<br />
Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prmpUjnIk mh`lw pMjvW swihb<br />
jI &urmwauNdy hn:-rwjwn rwj] AsMK pRkwS srUp inrml inrlyp siqgurU<br />
swihbwn jI dy s`cyy crnkmlW ’c lIx ho ky, BwrI auqSwh nwl kyvl praupkwr<br />
hI praupkwr krdy hn, ies leI aun@W nUM pwp puMn dI(lypw) CUh nhI hY, Bwv sB<br />
ku`J guurU jI dw mMn ky, gurU jI dy nwm ’qy Awpxw sB k`uJ lutw idMdy hn[ gurU pRIqm<br />
jI dw hukm iKVy m`Qy mMndy hn[ XQw:-ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] pRB kI<br />
AwigAw; mwnY mwQY] aus qy caugun; krY inhwlu] nwnk swihbu; sdw dieAwlu]2]<br />
gurmuiK pUrn bRhmigAnI BweI mnI isMG jI vWg, BwvyN bMd bMd k`ty jwx, Pyr BI<br />
pRvwh nhIN krdy[ kIqy praupkwrW dI hMgqw, au~kw hI nhIN krdy, mhW pwp krn<br />
dI bjwey auqSwh nwl praupkwr krdy hn[ prmpUjnIk gurU crn-kmlW’c lIx,<br />
bRhmigAwnI.sgl kI rInw] pUrn bRhm srUp hoxy ’qy, jb Akwru iehu; kCu n<br />
idRstyqw] pwp puMn; qb kh qy hoqw] bhu au~cI hU au~cI gurmuiK AvsQw ’c lIx,<br />
pwp puMn qoN sdw inrlyp hn[ XQw:-bRhmigAwnI sdw inrlyp] jYsy jl mih;<br />
kml Alyp]) srbqR rmxM goibMdh; nwnk.lyp Cyp n ilp´qy]) jb kCu pwvY; qb<br />
grbu krqu hY] Anuswr rwj pRwpq krky suK’c gumwn krky hMkwr ’c &`uldy nhIN,<br />
ijvyN hMkwrI bMdy Srwb pI ky koTy cV@ ky, bkbws krdy hn[ mwieAw geI; qb<br />
rovnu lgqu hY] Anuswr mwieAw dy jwx qoN, du`K kSt’c AiVMgdy nhIN]6]<br />
13. inmwny kau; pRB qyro.mwnu] sgl Gtw kau; dyvhu dwnu]) 1.duKu ivCoVw;<br />
ieku duKu BUK] ieku duKu; skqvwr jmdUq] ieku duKu; rogu lgY qin Dwie]) jim<br />
jim mrY; mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie; pieAw dyis lMmY] Anuswr vwihgurU jI dy<br />
ivCoVy, cOrwsI l`K jUn jmW AOguxW ivkwrW dy kSt dy mwry inmwny jIv(kau) nUM, hy<br />
(pRB) vwihgurU jI!(qyro) Awp jI dy b^Sy nwm jpx jpwaux rUp, sRb ivAwpI mhW<br />
ivsmwd pwiqswhI mwnu siqkwr imldw hY[ XQw:-mwxu inmwxy qUM DxI; qyrw<br />
Brvwsw] ibnu swcy An tyk hY; so jwxhu kwcw]) inmwny kau; jo dyqo mwnu] sgl<br />
BUKy kau; krqw dwnu]) miq hodI; hoie ieAwxw] qwx hody; hoie inqwxw] Axhody;<br />
Awpu vMfwey] ko AYsw Bgqu; sdwey] 128] ieku iPkw.n gwlwie; sBnw mY scw<br />
DxI] ihAwau.n kYhI Twih; mwxk sB Amolvy] 129] sBnw mn mwixk; Twhxu<br />
www.Gursevak.com 55 q`qkrw
mUil mcWgvw] jy qau.iprIAw dI isk; ihAwau.n Twhy khI dw] 130] Anuswr<br />
mwx huMidAW, inmwxw ho ky, gurmuiK AvsQw nUM pRwpq ho ky, ie`Qy Aqy drgh’c r`b<br />
smwn mwx pwauNdy hn[ Awps kau; Awip dIno mwnu] nwnk pRB jnu; eyko jwnu])<br />
scI drgh mwxu inmwxY[) drgh mwxu pwvih, piq isau jwvih; AwgY.dUKu n lwgY]<br />
inmwny kau; pRB qyro.mwnu] 2.ivdySI zwlm, ijs rMk dIAW bhU bytIAW nUM<br />
cu`k ky, gznI’c tky 2 nUM vycdy sn, ijs nUM koeI BI sRkwrI nOkrI nhIN sI imldI,<br />
jo DUV’c ruL irhw sI, ijs nUM SUdR 2 kih ky iqRskwr krdy sn, zwlm ijs dy<br />
mUMh’c Qu`kdy sn, ijs nUM GoVy’qy cV@n, &Oj q^q rcx, sIs’qy dumwlw c`kR sjwaux,<br />
SsqR pYn@x dI s^q mnwhI sI, jo jmW jUnW rogW AoguxW v`s ho irhw sI[<br />
AYsy(inmwny) mwx qoN rihq, inmwxy jIv(kau) nUM, hy(pRB) vwihgurU rwjwn rwj]) ;<br />
srb klw smrQ] vwihgurU mh`lw pihlw jI, mh`lw CyvW jI sRI gurU goibMd isMG<br />
swihb jI, sdw gurqw ibrwjmwn siqgurU gRMQ swihb jI! (qyro) Awp jI dw<br />
b^iSAw SuB s`cw(mwnu) siqkwr pRwpq hY, jo Awp jI ny KMfy bwty dy AMimRq dI<br />
dwiq, gurbwxI jI b^S ky, ^wlsw pMQ jI sjwey, kIVw Qwip dyie pwiqswhI;<br />
lskr kry suAwh] Anuswr kIiVAW nUM pwiqswhI b^SidAW, ieh SuB s`cy vr<br />
b^Sy, ik dwsn dws ny, ijsu nwmu irdY; soeI vf rwjw] Anuswr ibnw ipRQvI dy<br />
rwjy bxwey hn[ jo pUry gurU jI qoN ibnw, rwjy mhwrwjy dI BI pRvwh nhIN krngy[<br />
AYsy sRb ivAwpI Anqklwvwn mhW ivsmwd vr, Anq klwvwn pUrn myhrvwn<br />
vwihgurU pUrn jI hI b^S skdy hn:- XQw:-^wlsw myro; rUp hY ^ws] ^wlsy mih;<br />
hO krO invws] ^wlsw myro; muK hY AMgw] ^wlsy ky hON; sd sd sMgw] ^wlsw myro;<br />
ieS† suihrd] ^wlsw myro; khIAq ibrd] ^wlsw myro; pC Ar pwqw] ^wlsw myro;<br />
suK Aihlwdw] ^wlsw myro; im`qr sKweI] ^wlsw mwq ipqw; suKdweI] ^wlsw<br />
myrI; soBw sIlw] ^wlsw bMD sKw; sd fIlw] ^wlsw myrI; jwq Ar pq] ^wlsw<br />
so; mw ko auqpq] ^wlsw myro; Bvn BMfwrw] ^wlsy kr; myro siqkwrw] ^wlsw<br />
myro; sÍjn pRvwrw] ^wlsw myro; krq auDwrw] ^wlsw myro; ipMf prwn] ^wlsw<br />
myrI; jwn kI jwn] mwn mhq myrI; ^wlsw shI] ^wlsw myro; sÍwrQ shI] ^wlsw<br />
myro; kry inrbwh] ^wlsw myro; dyh Ar swh] ^wlsw myro; Drm Ar krm] ^wlsw<br />
myro; Byd inj mrm]^wlsw myro; siqgur pUrw] ^wlsw myro; s`jn sUrw] ^wlsw myro;<br />
www.Gursevak.com 56 q`qkrw
uD Ar igAwn] ^wlsy kw; hau Dro iDAwn] aupmw ^wlsy; jwq n khI] ijhvw<br />
eyk; pwr nih lhI] sys rsn; swrd sI bu`D] qdp; n aupmw brnq suD] Xw mY;<br />
rMc n imiQAw BwKI] pwrbRhm gur nwnk swKI] rom rom; jy rsnw pWaUN] qdp<br />
^wlsw js; qih gwaUN] hO ^wlsy kw; ^wlsw myro] Eq poq; swgr bUMdyro] ^wlsw;<br />
Akwl purK kI &Oj] pRgitE ^wlsw; pRmwqm kI mOj] jb lg ^wlsw; rhy<br />
inAwrw] qb lg; qyj dIau mYN swrw] jb ieh ghY; ibprn kI rIq] mYN n kroN;<br />
ien kI pRqIq]) ^wlsy ky pRswd kr; suq ibq koS BMfwr] rwj mwl swdn skl;<br />
puqR kilqR ibvhwr] lSkr nyb KÍws iBRq; Anucr dwsI dws] imqR kutMb Dn Bvn<br />
mm simRiD; ikrpw kr qws] igrM bwrI Aru swihbI; qn mn ipMf pRwn] pRswid<br />
^wlsy kr imilE; dwn mwn snmwn] ikRpwvMq ^wls sgl; qh pRswid BXo gOr]<br />
moih sy rMk AnwQ jg; Btkq iPrq kror] Awn syv nih sPl kCu; eIq aUq<br />
prlok] inhPl syvw iqs ibnw; kbI hrK kib sog] jjn Bjn mm ^wlsw;<br />
^wlsw pUjb jog] dws goibMd &qh ^wlsw; drs prs imty sog] myro ieSt Ar<br />
nySTw; ^wlsw pUjn iDAwn] drsn prsn ^wlsw; mukq rUp sq jwn] Awqm rs<br />
ijh jwnhI; so hY ^wls dyv] pRB mih.mo mih.qws mih; rMck nwhn Byv]) rihxI<br />
rhY; soeI isK myrw[ Ehu Twkuru; mY aus kw cyrw[<br />
(ij`qy bolo) sÍYXw] ju`D ijqy.ien hI ky pRswid; ien hI ky pRswid.su dwn kry]<br />
AG AauG trY, ien hI ky pRswid; ien hI kI ikRpw.Pun Dwm Bry] ien hI ky<br />
pRswid.su ibidAw leI; ien hI kI ikRpw sB sqR mry] ien hI kI ikRpw ky.sjy hm<br />
hY; nhI mo sy grIb.kror pry]2] pUrn gurU jI ny Awpxw sRbMs, Awpxw Awp<br />
kurbwn krky, AYsw sRb ivAwpI mhW ivsmwd Awdr mwx siqkwr, Awpxy swjy<br />
invwjy Kwlsy jI nUM b^iSAw hY jo BMg n ho sky[ cONh ju`gW’c, hor iksy ny BI Awpxy<br />
syvkW nMU nhIN b^iSAw jI[ XQw:-hir jIau; inmwixAw qU mwxu] incIijAw.cIj<br />
kry myrw goivMdu; qyrI kudriq kau kurbwxu])<br />
sgl Gtw kau; dyvhu dwnu] hy krn krwvnhwr suAwmI] prm ipAwry prm<br />
pUjnIk v`fy dwqy s`cy vwihgurU jI!Awp jI(sgl) swirAW(Gtw) sRIrW(kau) nUM,<br />
rozI hvw pwxI ijMd jwn Awid Anyk pRkwr dw SuB s`cw dwnu(dyvhu) dy rhy hoN jI[<br />
XQw:-sBnw jIAw kw, ieku dwqw; so, mY ivsir n jweI] vw gurU Avqwr jI’c<br />
kurbwnIAW dy ky, hux gurqw ibrwjmwn ho ky, (sgl) swirAW(Gtw) sRIrW(kau) nUM<br />
www.Gursevak.com 57 q`qkrw
Awpxy gursbd gurU mrXwdw, gurU BgqI sihq inrgun srgun jI dI eykqw, siq<br />
sMqoK dieAw Drm iKmw gRIbI Awid sRb ivAwpI ivsmwd Anq klwvwn AsMK guxW<br />
sihq AKut nwmu dwnu, hr smyN(dyvhu) dy rhy hoN jI[ XQw:-jw kw dwnu; inKUtY<br />
nwhI] BlI Bwiq sB shij smwhI] jw kI bKs n mytY koeI] min vwsweIAY swcw<br />
soeI]2]) qum dwqy Twkur pRiqpwlk; nwiek Ksm hmwry] inmK inmK.qum hI<br />
pRiqpwlhu; hm bwirk.qumry Dwry]1] ijhvw eyk; kvn gun khIAY] bysumwr byAMq<br />
suAwmI; qyro.AMqu n iknhI lhIAY]1] rhwau] koit prwD hmwry KMfhu; Aink ibDI<br />
smJwvhu] hm AigAwn.Alp miq QorI; qum Awpn ibrdu rKwvhu]2] qumrI<br />
srix.qumwrI Awsw; qum hI sjn suhyly] rwKhu rwKnhwr dieAwlw; nwnk Gr ky<br />
goly]3]12]) ijn qUM syivAw Bwau kir; syeI purK sujwn] iqnw ipCY CutIAY; ijn<br />
AMdir nwmu inDwnu] gur jyvfu.dwqw ko nhI; ijin idqw Awqm dwnu]2]) siqguru<br />
dwqw.sBnw vQU kw; pUrY Bwig imlwvixAw]<br />
14. AYsy doK; mUV AMD ibAwpy] nwnk.kwiF lyhu; pRB Awpy]2] prmpUjnIk<br />
gur nwnk dyv goivMd rUp] vwihgurU siqgurU nwnk siqgurU Arjn dyv swihb jI,<br />
inrgunIAwr ieAwxy AikRqGx mUV AMDy jIv nUM b^Swaux leI, vwihgurU jI dy<br />
snmuK, sRb ivAwpI mhW ivsmwd Anqklwvwn Ardws kr rhy hn:-sB ku`J<br />
b^Sx vwly vwihgurU jI nUM iqAwg ky, ivkwrW niSAW kukrmW pwpW ’c l`gx dy<br />
AYsy(doK) doS du`K rog, hMkwr’c (AMD) AMn@y, mUrKw isir mUrKu hY; ij mMny nwhI<br />
nwau] Anuswr nwm nUM n mMnx vwly mUrKW isr(mUV) mUrK nUM (ibAwpy) l`gy hoey hn[<br />
hy(pRB) sRb ivAwpI ivsmwd Anqklwvwn Ajpw jwp vwihgurU siqgurU swihbwn<br />
jI!AOguxW rUpI ^Uh’c if`gy nUM, ikRpw krky bWhoN PV ky Awpy hI kwiF(lyhu) lvo<br />
jI]2] XQw:-moh cIkiV PwQy.inGrq hm jwqy; hir bWh pRBU pkrwie jIau])<br />
qRwih qRwih.srin jn Awey; guru hwQI dy.inklwvYgo]) hm pwQr.loh bf pwQr; gur<br />
sMgiq nwv qrwvYgo]) Agin swgr; bUfq sMswrw] nwnk.bwh pkir; siqguir<br />
insqwrw]) bwh pkiV guir kwiFAw; soeI auqirAw pwir]<br />
15. AMD kUp mih; piqq ibkrwl] nwnk.kwiF lyhu; pRB dieAwl]4] nwm<br />
rqn iqAwg ky, JUT ’c m`cx vwly, AMD kUp mih; piqq ibkrwl] jIv rUpI Koqy<br />
nUM b^Swaux leI, prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv gurU Arjn<br />
www.Gursevak.com 58 q`qkrw
dyv swihb jI, vwihgurU jI dy snmuK sRb ivAwpI mhW ivsmwd Ardws krdy hn:-<br />
mhW pwp. ivkwr.AOgux rUpI(AMD) AMn@y(ibkrwl) frwauxy(kUp) KUh (mih) ’c,<br />
(piqq) if`gy, Apiv`qR, PrIdw.iqnw muK frwvxy; ijnw ivswirEnu nwau] Anuswr<br />
(ibkrwl) frwauxy (AMD) AMn@y AikRqGx jIv nUM, hy(dieAwl) imhrvwnu swihbu<br />
imhrvwnu] swihbu myrw imhrvwnu] jIA sgl kau, dyie dwnu] (pRB) vwihgurU<br />
swihb jI!ikRpw krky bWhoN PV ky, kwiF lyhu jI]4] XQw:-Agin swgr; bUfq<br />
sMswrw] nwnk.bwh pkir; siqguir insqwrw]) bwh pkiV guir kwiFAw; soeI<br />
auqirAw pwir]) moh cIkiV PwQy.inGrq hm jwqy; hir bWh pRBU pkrwie jIau])<br />
qRwih qRwih.srin jn Awey; guru hwQI dy.inklwvYgo]) hsq Alµbnu dyhu pRB; grqhu<br />
auDru gopwl] moih inrgun. miq QorIAw; qUM sd hI dIn dieAwl]<br />
16. jw kY AMqir; bsY pRBu Awip] nwnk qy jn; shij smwiq]5]<br />
prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd Anqklwvwn ivsmwd pRkwS srUp Ajpw<br />
jwp vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb mh`lw 5 jI &urmwauNdy hn:-swD kI DUir;<br />
krhu iesnwnu] Anuswr siqgurU swihbwn jI dI, prmpiv`qR crn-DUV’c, hr smyN<br />
ieSnwn krn vwly, (jw) ijs gursyvk ipAwry jI(kY) dy(AMqir) AMdr, Awip<br />
(pRBu) pRkwS hI pRkwS srUp sRb ivAwpI ivsmwd Anqklwvwn Ajpw jwp bRhm jI<br />
(bsY) vsdy hn, Bwv AMdr bwhr vsdy swiKAwq ho rhy hn[ (qy) Eh(jn) ipAwry<br />
Bgq jI, (shij) SWqI, Drm, DIrj, bRhm- igAwn sihq.shij.AvsQw’c,<br />
shij srUp bRhm jI ’c(smwiq) smw Bwv lIx ho jWdy hn[ XQw:-ijau jl mih;<br />
jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig; joiq smwnw] imit gey gvn; pwey ibsRwm]<br />
nwnk pRB kY; sd kurbwn]) hir ky sMg; bsy hir lok] qnu mnu Arip. srbsu sBu<br />
AripE; And shj Duin Jok] gursyvk jI dMB pKMf idKwvy CL &ryb duinAwvI<br />
vifAweI lwlc mwieAw AOgux ivkwr iqAwg ky, gurU jI dI crn-DUV’c, hr vyly<br />
ieSnwn krdy rihMdy hn, Awp ku`J BI nhIN bxdy]5] XQw:-(m`jnu, in`q) gur kI<br />
ryxu; inq mjnu krau] jnm jnm kI; haumY mlu hrau]<br />
prmpUjnIk vwihgurU(nwnk) siqgurU gRMQ swihb jI &urmwauNdy hn:-(jw)<br />
ijn@W vwihgurU mh`ly nOvyN jI(kY) dy(AMqir) AMdr, Awip(pRBu) pRkwS hI pRkwS srUp<br />
bRhm jI (bsY) vsdy hn, (qy) auh.DMnu DMnu; DMnu jnu AwieAw] ijsu pRswid; sBu<br />
www.Gursevak.com 59 q`qkrw
jgqu qrwieAw] Anuswr (jn) prmpUjnIk vwihgurU mh`lw nOvW jI, AwpxI swrI<br />
jIvnI, pUrn vYrwgmeI Adu`qI kurbwnI sIs vwrn smyN, sRb ivAwpI mhW ivsmwd<br />
shij AvsQw ’c, (smwiq) smw rhy hn[<br />
16 aUVw.vwihgurU jI dy srgun Avqwr mh`ly nOvyN jI dI, sRb ivAwpI mhW<br />
ivsmwd pUrn vYrwgmeI ShIdI swKI duAwrw mhwn DIrjDwrI mhwn praupkwrI<br />
shij AvsQw dw Amolk idRStWq :- jdoN swhmxy cMfwl kwzI Abdl vwhv ny<br />
&qvw piV@Aw, mhwn pwpI jlwludIn ny qlvwr imAwnoN iK`cI, sRI gurU swihb jI ny<br />
ikhw, “dws, sRI jpu jI swihb jI dw prmpiv`qR AMimRq pwT sMpUrn krky, jdoN<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI nUM m`Qw tyky, qdoN vwr krnw[ ”vwihgurU siqgurU<br />
qygbhwdr swihb jI ny, sRI jpu jI swihb jI dw AMimRq pwT AwrMB kIqw[ Awp jI<br />
jdoN pwT kr rhy sn, qW Awp jI sRb ivAwpI Agm ivsmwd AvsQw gurbwxI’c<br />
ieauN lIn sn:-hrK AnMq; sog nhI bIAw] so Gru; guir nwnk kau dIAw]) nh<br />
isv skqI.jlu nhI pvnw; qh Akwru nhI mydnI] siqgur jog kw.qhw invwsw;<br />
jh Aivgq nwQu Agm DnI]) kih kbIr; hmrw goibMdu] cauQy pd mih; jn kI<br />
ijMdu]) imqR sqRü; jw kY eyk smwnY] pRB Apuny ibn; Avru n jwnY] s`cy siqgurU<br />
swihb jI kurbwnI smyN mrn ijaux qoN, AiqAMq au~cI inrlyp AvsQw’c lIx<br />
rhy[ XQw:-mrxY kI icMqw nhI; jIvx kI nhI Aws] qU srb jIAw pRiqpwlhI;<br />
lyKY sws igrws]) mrxu jIvxu jo sm kir jwxY; so myry pRB Bwiedw]) kbIr.ijsu<br />
mrny qy jgu frY; myry mn Awnµdu] mrny hI qy pweIAY; pUrnu prmwnµdu] 22] r`b<br />
rUp Bgq kbIr swihb jI dy, gMBIr gurmuiK AwSy Anuswr hzUr ieh idRVqw r`Kdy<br />
hn ik zulm dy nws Drm dy pRkwS leI, ijs mrn qoN jgq frdw hY, dwsn dws<br />
dy mn AMdr ShIdI pwaux dw AnMd hY, ikauN jo pRmwqmw qoN, Awpxy Awp nUM kurbwn<br />
krn dw, pUrn prmwnMd bRhmwnMd rs pRwpq hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb<br />
jI ny Awpxy pRymIAW nUM, jMmx mrn qoN inrlyp shij AvsQw idKw ky, Drm ihq<br />
srb`q dy Bly leI, gurU jI dw hukm kmwaux leI, mrn dI SuB s`cI jwc isKweI<br />
hY, beI sRIr iqAwgx smyN swihb jI n Bu`lx qW sihlw mrnw huMdw hY[ XQw:-mÚ<br />
3] ikAw jwxw.ikv mrhgy; kYsw mrxw hoie] jy kir swihbu.mnhu n vIsrY; qw<br />
shlw mrxw hoie] mrxY qy jgqu frY; jIivAw loVY sBu koie] gurprswdI jIvqu<br />
mrY; hukmY bUJY soie] nwnk.AYsI mrnI jo mrY; qw sd jIvxu hoie]2] srb`q dy<br />
www.Gursevak.com 60 q`qkrw
Bly ihq kurbwnI dyxy krky, Pyr mrnw nhIN huMdw[ XQw:-kbIrw.mrqw mrqw jgu<br />
muAw; mir iB n jwnY koie] AYsI mrnI jo mrY; bhuir n mrnw hoie] (555) kbIr<br />
mrqw mrqw jgu mUAw mir BI n jwinAw koie] AYsy mrny jo mrY bhuir n mrnw<br />
hoie] 29] (1365) so guru krhu; ij bhuir n krnw] so pdu rvhu; ij bhuir n<br />
rvnw] so iDAwnu Drhu; ij bhuir n Drnw] AYsy mrhu; ij bhuir n mrnw]<br />
vwihgurU] sRb`q dy Bly ihq mrn nUM, s`cw mrnw kr idKwieAw[ XQw:-mrxu<br />
muxsw sUirAw.hku hY; jo hoie mrin prvwxo] vwihgurU] prmpiv`qR vYrwgmeI SuB<br />
s`cI pUrn DrmI ShIdI qoN pihlW Bwv ShIdI dyx smyN, Akih AnMd iKmw DIrj<br />
shij sRb ivAwpI ivsmwdqweI Ajpw jwp’c lIx, prmpUjnIk gurbwxI jI kmw<br />
ky idKwey hn[ XQw:-gauVI kbIr jI] ijh mrnY; sBu jgqu qrwisAw] so mrnw;<br />
gur sbid pRgwisAw]1] Ab kYsy mrau; mrin mnu mwinAw] mir mir jwqy; ijn<br />
rwmu n jwinAw]1] rhwau] mrno mrnu; khY sBu koeI] shjy mrY; Amru hoie<br />
soeI]2] khu kbIr; min BieAw AnMdw] gieAw Brmu; rihAw prmwnMdw]<br />
vwihgurU] id`lI cWdnI cONk, A`j cWdnI cONk nhIN, blik Gor iBAwnk<br />
zulm AMDyry dw cONk hY[ ie`Qy Awm pRjw byAMq sWeI lokW sMqW kwml purKW dI<br />
ieqnI BIV ie`kqR hoeI, ik iql su`tx nUM BI QW n irhw, jo s`cy siqgurU swihb jI<br />
dy jmwlI ichry dy AwKrI SuB s`cy drSn locdy sn[ XQw:-myrw mnu locY; gur<br />
drsn qweI] iblp kry; cwiqRk kI inAweI] iqRKw n auqrY, sWiq n AwvY; ibnu<br />
drsn sMq ipAwry jIau]1] hau GolI jIau Goil GumweI; gur drsn sMq ipAwry<br />
jIau]1] rhwau] pr aun@W nUM mwr ku`t ky roikAw igAw, s`cy siqgurU swihb jI ny,<br />
sRI jpu jI swihb jI dw Bog pw ky, pUrn iekwgRqw inrBYqw pRym pUrn Agm<br />
ivsmwd srb ivAwpI shij AvsQw’c, guru pUrw nmskwry] Anuswr siqgurU<br />
pihly pwiqSwh jI nUM rom 2 krky nmskwr kIqI[ XQw:-nmskwr; qw kau lK<br />
bwr] iehu mnu dIjY; qw kau vwir]<br />
sMq doKI jlwd jlwludIn ny, s`cy siqgurU swihb jI dI, prmpiv`qR DOx ’qy<br />
vwr krn leI, zulmI qlvwr auqWh cu`kI, cwr cuPyirEN qRwh qRwh dI, ^udweI au~cI<br />
kUk pukwr au~TI[ qlvwr dw ^UnI zwlmwnw vwr krky, prmpUjnIk s`cy siqgurU<br />
swihb jI dy prmpiv`qR SuB s`cy praupkwrI sIs swihb jI k`t idqy[ prmpUjnIk<br />
www.Gursevak.com 61 q`qkrw
prmpiv`qR DV ’coN, prmpiv`qR sw& Su`D ^Un &uvwry vWg inkilAw, DrqI ^Un nwl<br />
rMgI geI[ gurU nwnkSwhI sMmq 207, 1732ib:, m`Gr SudI pMcmI, 19 dsMbr<br />
1675 eI:nUM, idny 12 vjy qoN fyF GVI ip`Co, zulmI cWdnI cONk ivKy, Drm hyq<br />
prmpUjnIk sRI sIs swihb jI kurbwn kIqy[ XQw:-rMc smwn; dyh kir cInw[<br />
sIs dIAw; pr isrru n dInw]<br />
hy prmpUjnIk vwihgurU pwrbRhm jI dy Avqwr, s`cy siqgurU sRI gurU<br />
qygbhwdr swihb jI!SuB vIcwr rUpI qrwjU dy, ie`k plVy’c, AnMq bRhmMf, dUjy<br />
plVy’c, Awp jI dI, bRhmigAwnI.praupkwr aumwhw] vwlI prm au~cI s`cI su`cI<br />
krnI pRymw-BgqI, Drm ihq idqI ShIdI r`KIey, qW vYrwgmeI ShIdI dw plVw<br />
AiqAMq hI Bwrw hY[ Awp jI dI aupmw brwbr, hor iksy nUM qulnw nhIN idqI jw<br />
skdI[ XQw:-gur nwil quil.n lgeI; Koij ifTw bRhmMfu] nwmu inDwnu.siqguir<br />
dIAw; suKu nwnk.mn mih mMfu]<br />
prmpUjnIk s`cy ipqw vwihgurU jI dy ArQ:-DMn hn DMn hn DMn hn<br />
prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI DMn hn, zwlmW dy<br />
Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn qoN, lohy dy qMg ipMjry’c, iq`Ky ik`lW ivckwr,<br />
swvDwn eykwgr cIq] hux bYT rhy hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU<br />
gRMQ swihb jI dy A`Kr 2 nUM, vwihgurU mMn ky sRb`q dy Bly ihq, vwihgurU vwihgurU<br />
vwihgurU jp rhy hn[ prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI<br />
Awpxy sIs swihb jI nUM, Drm hyq, swkw ijin kIAw] sIsu dIAw, pru.isrru n<br />
dIAw] Anuswr Drm ihq hux kurbwn kr rhy hn[ DMn hn DMn hn DMn hn<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI DMn hn!prmpUjnIk<br />
prmpiv`qR gurqw ibrwjmwn ho ky, Awpxy pRymIAW dy idl idmwZ ’c hr smyN AMimRq<br />
gurbwxI Byj ky, pRymIAW dy rom 2 ’c vs ky, pRB kY ismrin; Anhd Junkwr] suKu<br />
pRB ismrn kw; AMqu n pwr] ismrn b^S ky inhwl krdy rihMdy hn jI[<br />
16 AYVw.(id`lIis) iqlk jM\U; rwKw pRB qw kw] kIno bfo; klU mih swkw]<br />
swDin hyiq; ieqI ijin krI] sIsu dIXw; pru sI n aucrI]13] Drm hyq; swkw<br />
ijin kIAw] sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] nwtk cytk; kIey kukwjw] pRB logn<br />
kh; Awvq lwjw]14] dohrw] TIkir Poir idlIis isir; pRB pur kIXw pXwn]<br />
qygbhwdr sI ikRAw; krI n iknhUM Awn]15] qygbhwdr ky clq; BXo jgq ko<br />
www.Gursevak.com 62 q`qkrw
sok] hY hY hY sB jg BXo; jY jY jY surlok]16]) iqlk jM\U; rwKw pRB qw kw] DMn<br />
prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI, Awpxy prmpUjnIk pUrn<br />
pRp`k idRV@ DrmI snmuK ShIdW dy isrqwj, s`cy gurU, gurdyv mwqw gurdyv ipqw;<br />
gurdyv suAwmI prmysurw] ipqw jI nUM, pUrn Adb siqkwr sihq, gurdyv siqguru<br />
pwrbRhmu prmysru; gurdyv nwnk hir nmskrw] Anuswr pRB jI mMndy pUjdy ilKdy<br />
hn, DMn siqkwr DMn ipAwr[ (pRB) vwihgurU srUp DMn s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh<br />
jI ny, dyS ’c kQw kIrqn Drm pRcwr krky, sB nMU gurbwxI gurU mrXwdw b^S<br />
ky, Awpxy ipAwry is`KW BweI mqIdws, sqIrwm, idAwlw jI dI kurbwnI, Awpxy<br />
prm piv`qR prm pUjnIk SuB s`cy sIs dw blIdwn dy ky, (qw) iqn@W Bwv SrnI<br />
Awey gRIb duKI bRwhmxW ihMdUAW(kw) dw, iqlk jM\U(rwKw) r`K ilAw[ XQw:-myrw<br />
siqguru; rKvwlw hoAw] Dwir ik®pw pRB.hwQ dy rwiKAw; hir goivdu nvw inroAw]<br />
kIno bfo; klU mih swkw] (klU) klju`g(mih) AMdr, Awpxw sIs kurbwn<br />
krky, ihMdU Drm gaU gRIb bhU bytIAW dI r`iKAw, Drm dy pRkwS zulm dy nws leI,<br />
mhwn DIrj Dwr ky, Awpxw Amolk prmpUjnIk sIs blIdwn dyx dw mhwn<br />
vYrwgmeI bhuq(bfo) v`fw, (swkw) DrmI kOqk(kIno) kIqw[ prm piv`qR Avqwr<br />
qoN, sIs kurbwn krn q`k dw swrw jIvn hI, vYrwgmeI praupkwrI swkw kOqk<br />
hY[<br />
swDin hyiq; ieqI ijin krI] sIsu dIXw; pru.sI n aucrI]13] DMn<br />
vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU pUrn DrmI s`cy ipqwjI hn, (ijin) ijn@W ny,<br />
d`uK B`uK mwr zor zulm sMqwp d`uK dy sqwey dbwey, (swDin) Bly bRhmxW ihMdUAW,<br />
(swDin) SRyst swDUAW mhWpurKW, (swDin) s`cy siqgurU swihbwn jI(hyiq) leI,<br />
sIs kurbwn krn dI(ieqI) ieqnI v`fI s`cI su`cI au~cI bulMd SuB krnI<br />
kurbwnI(krI) kIqI[ sRb`q dy Bly ihq, Awpxw sIsu h`s ky dy(dIXw) idqw, pru<br />
Awpxw sIs ktwaux l`igAW, hwey sI n(aucrI) aucwrI[<br />
Drm hyq; swkw ijin kIAw] (ijin) prmpUjnIk DrmI ipqw jI ny, zulm<br />
dy nws qy Drm dy pRkwS (hyq) leI, Drm dy(hyq) ipAwr’c, s`cy siqgurU swihbwn<br />
jI qoN kurbwn hox rUp vYrwgmeI pUrn DrmI s`cw su`cw AiqAMq au~cw(swkw)<br />
kOqk(kIAw) kIqw[ sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] Awpxw prmpiv`qR praupkwrI<br />
sIsu blIdwn dy(dIAw) idqw, pru zulm dy nws qy Drm dy pRkwS leI, gurU<br />
www.Gursevak.com 63 q`qkrw
swihbwn jI qoN kurbwn hox dw jo(isrru) isrV, pUrn pRp`k idRV inscw sI,<br />
auh(n) nhIN(dIAw) idqw[<br />
nwtk cytk; kIey kukwjw] ijvyN nwtk Kyfx vwlw qrW@ 2 dy suAWg<br />
bxwauNdw hY[ auh s`cy nhIN hMudy, ieauN AMdroN sMq n bnxw, mwieAw ivkwr dy<br />
vsIkwr ho ky, duKI rogI sogI jIAW’qy qrs rihm krn dI bjwey, aunW@ nMU vwihgurU<br />
jI nwloN ivCoV ky, AwpxI mMnqw pUjw krwaux leI, BUq pRyq pUjx’c lw dyxw[<br />
pMKf dy AnykW ByK Dwrn rUp CL (nwtk) qmwSy, mdwrI vWg(cytk) jwdU nwl ku`J<br />
dw ku`J bxw ky idKw dyxw, ijn@W 2 ny ieh CL rUp nwtk cytk(kIey) kIqy, aun@W ny<br />
ieh(kukwjw) Drm hIx Koty kMm kIqy, ikauN jo praupkwr krn, prm pUjnIk Kry<br />
ipAwry r`bjI dI bMdgI krn krwaux dI bjwey, AwpxI pUjw rs Bogx’c l`g<br />
ky.rogI sogI klMkI ho gey[ XQw:-nwmu ibswir; kry rs Bog] suKu supnY nhI; qn<br />
mih rog]) Ksmu ivswir; kIey rs Bog] qW qin, auiT Kloey rog])<br />
pRB logn kh; Awvq lwjw]14] (pRB) vwihgurU jI dy ipAwry pUrn pRymI<br />
pUrn DrmIN sMq(logn) lokW (kh) nUM, nwtk cytk kridAW, (lwjw) Srm(Awvq)<br />
AwauNdI hY, Bwv ieh kdwic`q nhIN krdy[ XQw:-kbIr.sMqu n CwfY sMqeI; jau<br />
koitk imlih AsMq] milAwgru BuXMgm byiFE; q sIqlqw.n qjMq] 174]<br />
(id`lIis) dohrw] TIkir Poir idlIis isir; pRB pur kIXw pXwn]<br />
qygbhwdr sI ikRAw; krI n iknhUM Awn]15] DMn prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN<br />
pwiqSwh jI, Awpxy prmpUjnIk DIrjDwrI inrMkwrI ipqw jI nUM iqlk jM\U; rwKw<br />
pRB qw kw] Anuswr pRB vwihgurU mMndy hn, ies leI s`cy pwiqSwh jI dI, gur<br />
AMimRq iBMnI dyhurI; nUM TIkir kihxw, gurU jI dy dIrG AwSy Anuswr TIk nhIN[<br />
vwihgurU s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI s`cy siqgurU swihb jI dI ShIdI bwry<br />
dohrw aucwrdy hn:-prmpUjnIk ipqw s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI ny, mhwn<br />
DIrj itkwA SWqI pUrn iKmw’c rihMidAW, Awpxw prmpiv`qR sIs blIdwn dy ky,<br />
sMq doKI Aiq nIc mhW pwpI(idlIis) AOrMgzyb dw hMkwrI isir, (Poir) BMn ky,<br />
(TIkir) TIkrw inkMmw inkwrw bxw idqw[ {isr BMnx dw Bwv ieh nhIN ik jwno<br />
mwr idqw[ ijs isr nwl zulm krn bwry soc ky, Gor iBAwnk zulm kr irhw<br />
sI, bynvy &kIr Aqy Srm`d vrgy sWeI lok, Apny BweI mwry sn, auh isr BMn<br />
www.Gursevak.com 64 q`qkrw
idqw Bwv qwkq ^qm kr idqI, qurk rwj dI jV pu`t idqI[ ies zwlm ny sMq<br />
doKI bx ky, Apxw jIvx loQ ijhw bxw ilAw[ XQw:-sMq kw doKI; AMqr qy QoQw]<br />
ijau sws ibnw; imrqk kI loQw] (pRB) AsMK pRkwS hI pRkwS ivsmwd srUp, sB<br />
dy AMdr bwhr hr smyN Ajpw jwp jp kr rhy, sRb ivAwpI Anq klwvwn mhW<br />
ivsmwd, sRb pRkwSk inrml inrvYr inrlyp sdw idAwl ikRpwl vwihgurU jI<br />
dI(pur) purI s`cKMf nUM(pXwn) jwxw(kIXw) kIqw[ XQw:-ijau jl mih; jlu Awie<br />
Ktwnw] iqau joqI sMig; joiq smwnw] imit gey gvn; pwey ibsRwm] nwnk pRB kY;<br />
sd kurbwn]) hir ky sMg; bsy hir lok] qnu mnu Arip.srbsu sBu AripE; And<br />
shj Duin Jok]) sUrj ikrix imly; jl kw jlu hUAw rwm] joqI joiq rlI; sMpUrnu<br />
QIAw rwm]) jl qrMgu ijau jlih smwieAw] iqau joqI sMig; joiq imlwieAw]<br />
qygbhwdr sI ikRAw; krI n iknhUM Awn]15] pUrn pRp`k idRV DrmI<br />
prmpUjnIk ipqw s`cy siqgurU qygbhwdr swihb jI, (sI) jYsI, gurU BgqI<br />
praupkwr AwpxI, Awpxy ipAwry is`KW dI kurbwnI dyx rUp ikRAw(Awn)<br />
hor(iknhMU) iksy ny BI (n) nhIN(krI) kIqI, ikauN jo Awp jI ny, DMn gurU nwnk<br />
dyv swihb jI dI gurqw dy mwlk bx ky, srb ivAwpI mhW ivsmwd pRymw-BgqI<br />
kQw kIrqn krky AnykW jIAW nMU qwirAw, jIAW nMU gurU mrXwdw, gurbwxI b^SI[<br />
Awp lohy dy qMg ipMjry’c iq`Ky ik`lW iv`ckwr Afol bYTy, B`uK aunINdRw kubol shwry,<br />
iKmw DIrj SWqI Bwxy ’c pRsMn rih ky iKVy m`Qy, sRb`q dy Bly ihq, mhwn au~cI sy<br />
au~cI ShIdI idqI[<br />
qygbhwdr ky clq; BXo jgq ko sok] DMn vwihgurU prmpUjnIk s`cy<br />
siqgurU qygbhwdr swihb s`cy pwiqSwhjI(ky) dy sIs kurbwn krn rUp AiqAMq<br />
vYrwgmeI(clq) kOqk nUM q`k ky, swry jgq(ko) nUM mrn smwn, bhuq BwrI(sok)<br />
sog(BXo) hoieAw[ XQw:-jwnI ivCMunVy.myrw mrxu BieAw; iDRgu jIvxu sMswry] gur<br />
pRym vYrwg sihq, gurU pRymIAW ny s`cy pwiqswhjI dI ShIdI q`k ky, pUrn gurW qoN<br />
kurbwn hox dw pUrn pRp`k idRV inscw, s`cy pwiqswhjI qoN pRwpq kr ilAw hY[<br />
hY hY hY.sB jg BXo; jY jY jY surlok]16] is`KW ’c(hY) hwhw-kwr,<br />
muslmwnW’c(hY) hwhwkwr, ihMdUAW’c(hY) hwhwkwr, sB jg ’c (BXo) hoieAw, Bwv<br />
swry bRhmMfW dy vx pMCI rox l`gy[ XQw:-mY rovMdI sBu jgu runw; ruMnVy vxhu pMKyrU])<br />
www.Gursevak.com 65 q`qkrw
nwnk.ruMnw bwbw jwxIAY; jy rovY lwie ipAwro] bYkuMT’c jY jYkwr, bRhm lok’c jY<br />
jYkwr, (surlok) surgpurI ’c jY jYkwr ho igAw]16]<br />
16 eIVI.Akwl purK jI v`loN m`hly nONvyN jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd<br />
mihmw:-AsMK Arb ^rb bRhmMfW DrqIAW hvwvW pwxIAW, &u`lW p`iqAW vwlIAW<br />
bnwspqIAW, sMqW BgqW ShIdW gurmuKW dyviqAW AvqwrW dYNqW irKIAW munIAW,<br />
sUrjW cMdRimAW ibjlIAW AgnIAW titAwixAW qwry mMflW Aqy ien@W dIAW<br />
sohxIAW ikrnW Aqy ien@W dI suMdrqweI smyq, kRoVW bRhmMfW dy pswry, Awpxy srgun<br />
srUp jI ’c vs ky, ies nUM Awpxy Awsry itkwA ky, ies srgun srUp jI smyq,<br />
jugu jugu swcw; hY BI hosI] vwihgurU hr pRwxI dy AMdr bwhr hr smyN BrpUr<br />
pRkwSk inrgun bRhm jI, nmskwr kridAW hr smyN jp rhy hn[ DMn hn DMn hn<br />
DMn hn prmpUjnIk vwihgurU siqgurU qygbhwdr swihb jI DMn hn[ Awpxy<br />
prmpiv`qR SuB s`cy praupkwrI sIs swihb jI kurbwn kr id`qy, grIbW dI bWh<br />
PV ky nhIN C`fI, l`ijAw piq r`K leI[ XQw:-ic`q crnkml kw Awsrw; ic`q<br />
crnkml sMg joVIey[ mn locy buirAweIAW; gurSbdIN iehu mn hoVIey[ gur<br />
qygbhwdr boilAw; Dr peIey, Drm n CoVIey[ bWh ijnHW dI pkVIey; isr<br />
dIjIey, bWh n CoVIey[ vwihgurU mh`lw dsvW jI sRb ivAwpI mhW ivsmwd ipAwr<br />
siqkwr sihq, Ardws ’c &urmwauNdy hn:-qygbhwdr ismirAY; Gr nauiniD AwvY<br />
Dwie] ies leI aupRokq pUrn vYrwgmeI gurbwxI, gurU js nMU, ArQWsihq, zbwnI<br />
kMT krky hr smyN gw ky, AiBAws krn dy byAMq lwhy hI lwhy hn[<br />
17. krqwr kruxwmY; dInu bynqI krY] nwnk; qumrI ikrpw qrY]6]) pRgtu<br />
sgl hir Bvn mih; jnu nwnku gur pwrbRhm] siqgurU nwnk dyv.mh`lw 5 jI.AMD<br />
guMg ipMgul miq hInw; pRB rwKhu rwKnhwrw] Anuswr.AMDy boLy guMgy ipMgly jIv nUM<br />
qwrn leI, snmuK mhW ivsmwd pRym bynqI krdy hn:-hy(kruxwmY) (kruxw+mY)<br />
(kruxw) qum@ dieAwl ikrpwl ikRpw iniD; piqq pwvn gosweI] dieAwl<br />
ikRpwl(mY) srUp, (krqwr) vwihgurU jI!dwsndws (dInu) gRIb inmwxw pRym<br />
bynqI(krY) krdw hY[ vYrwg ibbyk nyqRW qoN rihq, AMDw[ SrDw ivSvwS rUpI kMnW<br />
qoN ibnw, boLw[ pRIq rUpI rsnw qoN ibnw, guMgw[ Awp jI dy fr Dwrn rUpI crnW qoN<br />
ibnw, ipMglw mhW pwpI jIv, AOguxW mhW pwpW ivkwrW rUpI jl sihq, sMswr rUpI<br />
smuMdR qoN, (qumrI) Awp jI dI ikrpw nwl hI, (qrY) qr skdw hY]6] XQw:-hm<br />
www.Gursevak.com 66 q`qkrw
folq.byVI pwp BrI hY; pvxu lgY.mqu jweI] snmuK isD.Bytx kau Awey; inhcau<br />
dyih vifAweI]1] gur qwir qwrxhwirAw] dyih Bgiq.pUrn AivnwsI; hau quJ<br />
kau bilhwirAw]1]<br />
18. bYr ibroD kwm k®oD moh] JUT ibkwr; mhw loB DRoh] ingury AMdr<br />
vYr.p`Qr dI lkIr hY, ijvyN r`sI sV ky v`t nhIN C`fdI, iqvyN vYr’c BwvyN sV bl<br />
jWdw hY, pr Pyr BI jnmW 2’c, vYr nhIN C`fdw[ bYr (ibroD) JgVy(kwm)<br />
ivkwr’c mr irhw hY, (k®oD) g`usy’c sV, swV irhw hY, sbMDIAW pdwrQW mwieAw dy<br />
moh, JUT(ibkwr) KotI kwr ivSy, (mhw) v`fy(loB) lwlc(DRoh) CL’c, pc 2 ky mr<br />
irhw hY[ XQw:-plic plic sglI mueI; JUTY DMDY mohu] iek su hir ky nwm ibnu;<br />
AgY leIAih Koih]<br />
ieAwhU jugiq; ibhwny keI jnm] nwnk rwiK lyhu; Awpn kir krm]7]<br />
sRb ivAwpI mhW ivsmwd Anqklwvwn Ajpw jwp vwihgurU siqgurU nwnk dyv<br />
Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru<br />
Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI, klMkI nUM b^Swaux<br />
leI, vwihgurjI dy snmuK sRb ivAwpI mhW ivsmwd Ardws krdy hn:-hy vwihgurU<br />
jI!ies dy (ieAwhU) ies qr@W, aupR okq ivkwrW AOguxW mhW pwpW kqlW’c(jugiq)<br />
juVy dy, keI jnm(ibhwny) guzr gey hn[ XQw:-keI jnm; Bey kIt pqMgw] keI<br />
jnm; gj mIn kurMgw] keI jnm; pMKI srp hoieE] keI jnm; hYvr ibRK<br />
joieE]) kbhU kIt hsiq; pqMg hoie jIAw] Aink join; BrmY BrmIAw] (Awpn)<br />
AwpxI(krm) myhr(kir) krky (rwiK) r`K(lyhu) lvo jI]7] XQw:-rwKhu ApnI<br />
srix pRB; moih ikrpw Dwry] syvw kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]<br />
19. ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw; mwnY mwQY] aus qy<br />
caugun; krY inhwlu] nwnk swihbu; sdw dieAwlu]2]) BwvyN dwqW nUM brbwd krky,<br />
AikRqGx ho irhw hY, AikrqGxw kw; kry auDwru] Anuswr ies dy auDwr leI,<br />
aupwA dsdy hn, ikauN jo ieh sdw sdw iehu BUlnhwru] hY[ nwnk.rwKnhwru<br />
Apwru]) imhrvwnu swihbu imhrvwnu] swihbu myrw imhrvwnu] jIA sgl kau; dyie<br />
dwnu] vwihgurU jI mwqw ipqw jI hn[ BwvyN rwjy nUM pqw hY ik bwZ qW myrw hI hY,<br />
pr iPr BI mwlI qoN &uu`l dI pRym Bytw lY ky, pRsMn ho jWdw hY, ieauN ijs vwihgurU jI<br />
kI ijMd jwiedwd pRvwr sB bsqu hY, (iqsu) iqn@W AwgY (rwKY) r`K dyvy, Bwv Awpxy<br />
www.Gursevak.com 67 q`qkrw
pRIqm gurU jI qoN srvMs kurbwn kry, ijvyN vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny vwihgurU jI qoN<br />
kIqw[ Awp jI qoN r`b pIr bu`DUSwh jI ny kIqw[ XQw:-prweI Amwx.ikau rKIAY;<br />
idqI hI suKu hoie]<br />
pRB kI AwigAw; mwnY mwQY]) rb kI rjwie.mMny isr aupir; krqw mMny Awpu<br />
gvwvY]) pRB kI AwigAw; Awqm ihqwvY] Anuswr(pRB) vwihgurU siqgurU swihb jI<br />
kI AwigAw nUM, Awpxy isr mwQY ’qy (mwnY) mMny, r`b rUp pIr bu`DUSwh jI, pMjW<br />
ipAwirAW vWg[ XQw:-Purmwnu qyrw.isrY aUpir; iPir n krq bIcwr] quhI<br />
drIAw.quhI krIAw; quJY qy insqwr]) AwigAw mih BUK.soeI kir sUKw; sog<br />
hrK.nhI jwinE] jo jo hukmu BieE swihb kw; so mwQY ly mwinE]) jy BuK dyih.q<br />
ieq hI rwjw; duK ivic sUK mnweI]3]) jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY;<br />
qau.pRIiq n qorau]2]<br />
aus qy caugun; krY inhwlu] nwnk swihbu; sdw dieAwlu]2]) dIn<br />
dieAwl sdw ikrpwl] swihb sRI gurU nwnk dyv jI &urmwauNdy hn:-vwihgurU jI<br />
dw b^iSAw sB ku`J, vwihgurU jI dy A`gy r`Kx qoN, pUry gurU jI dI AwigAw isr m`Qy<br />
’qy mMnx qoN, aus kW ku`qy AikRqGxqw vwlI duK`lI AvsQw(qy) qoN, jy iqsu BwvY<br />
nwnkw; kwghu hMsu kry]) bguly qy Puin hMsulw hovY; jy qU krih dieAwlw])<br />
nwnk.vyKY ndir kir; cVY cvgx vMnu]) cVY svwieAw inq inq rMgw; GtY<br />
nwhI.qolIjw hy] Anuswr (caugun) cOguxW Bwv bhuqy qoN bhuqw(inhwlu) pRsMn hI<br />
pRsMn(krY) kr idMdy hn, ikauN jo(swihbu) mwlk vwihgurU jI, siqgurU sdw dieAwlu<br />
hY BweI; sdw (dieAwlu) dieAw dy Gr hn]2] XQw:-qum@ dieAwl ikrpwl ikRpw<br />
iniD; piqq pwvn gosweI]) Bgiq vCl; sdw ikrpwl]) pRB bKsMd dIn<br />
dieAwl]) siqgurU sdw dieAwlu hY BweI; ivxu Bwgw ikAw pweIAY] eyk ndir<br />
kir vyKY sB aUpir; jyhw Bwau qyhw Plu pweIAY] nwnk nwmu vsY mn AMqir; ivchu<br />
Awpu gvweIAY]4]6]<br />
ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw; mwnY mwQY] aus qy caugun; krY<br />
inhwlu] nwnk swihbu; sdw.dieAwlu]2]<br />
swKI 1.:-siqgur AwgY sIsu Byt dyau; jy siqgur swcy BwvY]) nwnk.syvku<br />
soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir]) qnu mnu Dnu sBu.sauip gur kau; hukim mMinAY<br />
pweIAY] Anuswr DMn bwbw ngwhIAw isMGjI ny, Awpxy gurdyv mwqw gurdyv ipqw;<br />
gurdyv suAwmI prmysurw] vwihgurU mh`ly dsvyN jI nUM, Awpxy ipMf AwlmgIr ivKy,<br />
www.Gursevak.com 68 q`qkrw
AiqAMq suMdr blvwn kImqI GoVw pRym Bytw kIqw[ zwlm hwkmW ny bwbyjI dw swrw<br />
pRvwr ShId kr idqw[ bwbwjI Awpxy nwnky Gr ipMf mUlovwL(sMgrUr) ivKy cly<br />
gey[ vwihgurU mh`ly dsvyN jI nUM, rweykot iksy pRymI ny pihr rwq geI qoNy ^br<br />
idqI, “hy vwihgurUjI!Awp jI dy ^ws pRymI bwby ngwhIey jI dy pRvwr nUM qurkW ny<br />
ShId kr idqw hY[ bwbwjI Awpxy nwnky Gry audws bYTy hn[ ”pwrbRhm grIb<br />
invwj] pUrn gurU jI J`t p`t GoVy’qy Asvwr hoey, phu P`utdI nwl ipMf mUlovwL<br />
phuMcy, ij`Qy hux sRI gurduAwrw swihb jI hn[ ie`Qy ie`k pRymI ku`lI’c bYTw sI,<br />
siqgurU swihb jI dy prmpiv`qR drSn krky gd 2 ho igAw[ hukm pw ky bwby jI<br />
nUM jw d`isAw[ bwbwjI mLweI smyq dhIN, CoilAW dI im`s vwly pRSwdy, Awpxy<br />
bzurg nwny jI nUM BI nwl ilAwey[ siqgurU swihb jI ny, myrY min qin pRIiq<br />
lgweI siqguir; hir imilE lwie 1 JpIVw] ( 1 j`PI) Anuswr AwpxI CwqI nwl lw<br />
ky, AYsw ipAwr id`qw, AMdr Ajpw jwp clw id`qw, ijsu nwmu irdY; soeI vf<br />
rwjw] Anuswr l`KW KuSIAW pwiqswhIAW b^SIAW[ &urmwieAw, “BweI!Awp jI ny<br />
dwdikAW nwnikAW dI kul qwr leI hY[ ”ivsmwd ismrn b^S ky, sB audwsIAW<br />
dUr kr id`qIAW[ DMnu syvw; syvku prvwnu] Anuswr DMn SuB s`cI syvw ijs nUM krky,<br />
pyRmI gursyvk jI gurU jI nUM pRvwn hoey[ ies leI pyRmI ieh Dwrnw gwauNdy hn:-GoVy<br />
ciV@E.gurUjI myry, myrw BwvyN k`K n rhy[<br />
dUjI swKI:-AMimRqDwrI pRymx v`fBwgx isMGxI dw ie`ko ie`k ipAwrw b`cw,<br />
vwihgurU mh`ly dsvyN jI dI AkwlI &Oj’c, DrmXu`D lVidAW ShId ho igAw[ ies<br />
ny, qyrw kIAw mITw lwgY] nwmu pdwrQu nwnku mWgY] Anuswr sbr Sukr dw ipAwlw<br />
pIqw[ sRI AnMdpur swihb jI ivKy, Awpxy gurU pRIqm jI dy drSn krky, DMnvwd<br />
kIqw qy pRym bynqI kIqI, “kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw<br />
quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw] Anuswr hy mhwrwj swihb jI! b`cw Awp jI dw<br />
hI sI, Awp jI dI b^iSS dw sdkw, Awp jI leI ShId ho ky, Amr ho igAw hY[<br />
myrI k`uK s&lI hoeI hY[ ”s`cy pwiqswhjI ny lUM 2 krky AiqAMq pRsMn ho ky ikhw,<br />
“DMn gurU nwnk dyv swihb jI, Awp jI nUM, cwr gurmuiK spu`qR b^Sxgy, inhwl<br />
3!”; pUry gur kw bcnu.aupir AwieAw]) igir bsuDw jl pvn jwiego; ieik swD<br />
bcn AtlwDw] Anuswr sRI muKvwk s&ly hoey[ v`fBwgx AwigAwkwrI pRymx is`KxI<br />
ny, Awpxy cwry ipAwry lwiek gurmuiK spu`qR, du`D m`Kx nwl pwL ky, cojI myry<br />
www.Gursevak.com 69 q`qkrw
goivMdw.cojI myry ipAwirAw; hir pRBu myrw cojI jIau] vwihgurU mh`ly dsvyN jI dy<br />
s`cy im`Ty crn-kmlW ’c pRym Bytw kr idqy[ jo, gur kau; kurbwnu jwau hW]) gur<br />
Apuny aUpir; bil jweIAY] Anuswr Awpxy hIey ko pRIqmu; swihb jI qoN h`s 2 ky<br />
kurbwn hoey[ so, ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] Anuswr pihlW ie`k sp`uqR pRym<br />
Bytw kIqw, nwnk swihbu; sdw dieAwlu] pUrn gurU jI ny, aus qy caugun; krY<br />
inhwlu] Anuswr cwr gurmuiK spu`qR b^S ky, cOguxI Bwv bhuqI qoN bhuqI AiqAMq<br />
hI inhwl pRsMn iqRpq kr id`qI[ aus ny pMjyy spu`qR Arp ky, ieh bcn kmwey,<br />
kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy; ikAw lwgY<br />
myrw] AYsy ivsmwd gurmuiK pRymIAW nUM sd sdw rom 2 krky nmskwr hY]2]<br />
20. mn hir ky nwm kI; pRIiq suKdweI] kir ikrpw nwnk; Awip ley<br />
lweI]3]) qKiq bYTw Arjn gurU; siqgur kw iKvY cMdoAw] augvxhu qY AwQvxhu;<br />
chu ckI kIAnu loAw] prmpUjnIk vwihgurU siqgurU nwnk dyv, mh`lw pMjvW jI<br />
&urmwauNdy hn:-swcI pRIiq.n quteI ipAwry; jugu jugu rhI smwie]) swcI pRIiq hm;<br />
qum isau jorI] qum isau joir; Avr sMig qorI] (krv`qu) Awsw] krvqu Blw; n<br />
krvt qyrI] lwgu gly; sunu ibnqI myrI]1] hau vwrI; muKu Pyir ipAwry] krvtu<br />
dy; mokau kwhy kau mwry]1] rhwau] jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY;<br />
qau.pRIiq n qorau]2] hm qum bIcu; BieE nhI koeI] qumih su kMq; nwir hm<br />
soeI]3] khqu kbIru; sunhu ry loeI] Ab qumrI; prqIiq n hoeI]) ry mn.AYsI<br />
hir isau pRIiq kir; jYsI jl kmlyih] lhrI nwil pCwVIAY; BI ivgsY Asnyih]<br />
Anuswr hy mn! (hir) vwihgurU jI(ky) dy nwm(kI) dI, sRb ivAwpI mhW ivsmwd<br />
s`cI pRIiq, ju`gW 2 ’c suKdweI hY[ siqgurU swihbwn jI, sRb ivAwpI mhW ivsmwd<br />
pUrn ikRpw hI ikrpw (kir) krky, AwpxI pRIq Awip hI(lweI) lw(ley) lYNdy hn[<br />
XQw:-sweI pRIiq; ij Awpy lwey] gur prswdI; duibDw jwey]) Awpy lwieE; Apnw<br />
ipAwru] sdw sdw iqsu gur kau; krI nmskwru]7]) Aink Bwiq; mwieAw ky hyq]<br />
mwieAw sRIr, idRStmwn pRIq GxI hI duKdweI hY]3] mwieAw moh prIiq iDRgu;<br />
suKI.n dIsY koie]<br />
21. AsiQru Bgiq; swD kI srn] nwnk jip jip jIvY; hir ky crn]4]<br />
siqgurU nwnk Arjndyv jI &urmwauNdy hn:-dynhwru pRB Coif kY; lwgih Awn<br />
www.Gursevak.com 70 q`qkrw
suAwie] Anuswr dynhwr dwqwr vwihgurU jI nUM C`f ky, hor suAwdW c l`gxy krky,<br />
jIv dw qn kutMb jobn Dn mwl, rwj hwQI GoVy bsqR sB ku`J JU`Tw clweymwn hY[<br />
ies leI dwsndws gRIb, (AsiQru) Ac`l bRhm srUp(swD) siqgurU swihb jI kI<br />
mhW ivsmwd Ac`l s`cI srn ’c, pRymw(Bgiq) BgqI kridAW, (hir) siqgurU<br />
swihb jI(ky) dy gursbd rUpI im`Ty ipAwry crn-kml, vw gur AMimRq iBMnI dyhurI;<br />
dy crn-kml jip jip ky, gurpRswid(jIvY) ijauNdw hY[ XQw:-AwKw jIvw; ivsrY<br />
mir jwau] AwKix AauKw; swcw nwau]) mrxM; ibsrxM goibMdh] jIvxM; hir nwm<br />
D´wvxh] crn-kmlW dw iDAwn Dwr ky, jn nwnk pRIiq; swD pg cwty] Anuswr<br />
crn-kmlW nUM c`t ky, sBu idnsu rYix.dyKau guru Apunw; ivic AKI.gur pYr DrweI]<br />
Anuswr crn-kmlW nUM AwpxIAW A`KW’c DrwauNdw hY]4]<br />
23.jo qum Bwny; iqn pRBu jwqw] nwnk aun jn; crn prwqw]7] vwihgurU<br />
nwnk siqgurU gRMQ swihb jI &urmwauNdy hn:-zwlmW dy Gor iBAwnk zulm krn qoN,<br />
mh`lw pMjvW jI, au~bldI dyZ’c bYTy, mhW kSt Bu`K aunINdRw qRyh shwrI, mhwn<br />
kurbwnI kIqI, sMswr nUM gurbwxI jI b^Sy, ies leI hy(pRBu) vwihgurU jI!jo gurmuiK<br />
snmuK siqgurU swihb mh`lw pMjvW jI(qum) Awp jI nUM(Bwny) Bw gey hn, (iqn)<br />
iqn@W ny Awp jI nUM, srb ivAwpI Ajpw jwp(jwqw) jwixAW hY[ dwsn dws(aun)<br />
aun@W gurmuiK(jn) ipAwry siqgurU swihb mh`ly pMjvyN jI dy, im`Ty s`cy su`cy au~cy<br />
crn-kmlW’qy (prwqw) pYNdw hY[ vw siqgurU swihb mh`lw pMjvW jI &urmwauNdy<br />
hn:-hy(qum) siqgurU rwmdws swihb jI!jo gurmuiK snmuK(qum) Awp jI nUM(Bwny)<br />
Bw gey hn, (iqn) iqn@W ny Awp jI nUM, (pRBu) vwihgurU jI srUp(jwqw) jwx ilAw<br />
hY[ vw (pRBu) vwihgurU jI(jwqw) jwx ley hn[ AYsy bMd 2 ktwaux vwly, du`K Bu`K<br />
mwrW shwr ky, sbr Sukr dy ipAwly pIx vwly, jo gursyvk hn, dwsn dws(aun)<br />
aun@W gurmuiK(jn) ipAwirAW dy, im`Ty s`cy su`cy au~cy crn-kmlW ’qy(prwqw) pYNdw<br />
hY, pRwpq krdw hY]7] XQw:-swD qyry kI; crnI pwau] nwnk kY min; iehu<br />
Anrwau]1]<br />
24. so syvku; ijsu ikrpw krI] inmK inmK; jip nwnk hrI]8]5])<br />
siqgurU nwnk dyv Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin<br />
mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-myry Twkur riK lyvhu; ikrpw DwrI] koit mDy ko ivrlw syvku; hoir<br />
www.Gursevak.com 71 q`qkrw
sgly ibauhwrI] Anuswr prmpUjnIk bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI<br />
praupkwr aumwhw] pMjW ipAwirAW vWg, Awpxy cojI pRIqmjI nUM qn mn ijMd jwn<br />
isr Arpx vwly, ijsu Awpxy ipAwry ’qy, siqgurU swihbwn jI ny, byAMq Agm<br />
Apwr pRkwS srUp srb ivAwpI Anq klwvwn AsMK SuB guxW vwlI ivsmwd s`cI<br />
ikrpw krI hY, (so) auh gur syvku jI, inmK inmK hrI jI nUM(jip) jpdy hn[ vw<br />
prmpUjnIk mh`lw pMjvw jI &urmwauNdy hn:-lwly goly kUkr Zulwm gursyvk jI nUM ,<br />
(hrI) vwihgurU srUp jwx ky, (inmK) A`K dy mIcx ijqny smy’c, (inmK) A`K dy<br />
mIcx ijqny smy’c, dwsn dws ZRIb jip irhw hY, Bwv ie`k inmK BI nhIN<br />
Bu`ldw]8]5] pUrn gurU jI qy BweI gurdws swihb jI.lwly goly kUkr Zulwm<br />
gursyvk jI dy AnMq gux, Awp kmw ky ieauN &urmwauNdy hn:-iqsu jn ky pg.inq<br />
pUjIAih, myrI ijMduVIey; jo mwrig Drm clysih rwm]) nwnk bugoXd jnu qurw; qyry<br />
cwkrW pw Kwk]) prvdgwr Apwr Agm byAMq qU] ijnw pCwqw scu; cuMmw pYr<br />
mUM]) hau mnu ArpI.sBu qnu ArpI; ArpI siB dysw] hau isru ArpI.iqsu mIq<br />
ipAwry; jo pRB dyie sdysw]) nwnk.syvku soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir]) mwrU<br />
mhlw 5] mwn moh Aru loB ivkwrw; bIE.cIiq n GwilE] nwm rqnu guxw hir<br />
bxjy; lwid vKru lY cwilE]1] syvk kI; EVik inbhI pRIiq] jIvq swihbu<br />
syivE Apnw; clqy rwiKE cIiq]1] rhwau] jYsI AwigAw kInI Twkuir; iqs qy,<br />
muKu nhI moirE] shju Anµdu riKE igRh BIqir; auiT auAwhU kau dauirE]2]<br />
AwigAw mih BUK.soeI kir sUKw; sog hrK.nhI jwinE] jo jo hukmu BieE swihb<br />
kw; so mwQY ly mwinE]3] BieE ik®pwlu Twkuru.syvk kau; svry hlq plwqw] DMnu<br />
syvku.sPlu Ehu AwieAw; ijin nwnk.Ksmu pCwqw]) so syvku; jo lwieAw syv] iqn<br />
hI pwey; inrMjn dyv]) ijQY Ehu jwie.iqQY Ehu surKrU; Es kY muih ifTY.sB pwpI<br />
qirAw]) jo ikCu Twkur kw.so syvk kw; syvku.Twkur hI sMig jwhru jIau]) mul<br />
KrIdI lwlw golw; myrw nwau sBwgw] gur kI bcnI.hwit ibkwnw; ijqu lwieAw<br />
iqqu lwgw]) jn nwnku.hwit ivhwiJAw; hir.gulm gulwmI]) murdw hoie murId; n<br />
glI hovxw[ swbru isdik shIdu, Brm Bau Kovxw[ golw mul KrIdu, kwry jovxw[<br />
nw iqsu BuK.n nId; n Kwxw sovxw[ pIhix hoie jdId; pwxI Fovxw[ pKy dI<br />
qwgId, pg mil Dovxw[ syvk hoie sMjIdu, n hsx rovxw[ dr drvys rsId;<br />
iprm rs Bovxw[ cMd mumwrK eId, pug Klovxw]) KwDy lUx.gulwm hoie; pIih<br />
www.Gursevak.com 72 q`qkrw
pwxI FovY[ lUx Kwie.kir cwkrI; rix tuk tuk hovY[ lUx Kwie. DI puqu hoie; sB<br />
ljw DovY] lUxu vxotw.Kwie kY; hQ joiV KVovY] vwt vtwaU lUxu Kwie; guxu kMiT<br />
provY] lUx hrwmI gunhgwr; mir jnmu ivgovY]) bY KrIdu; hau dwsro qyrw] qUM Bwro<br />
Twkuru; guxI ghyrw]) hm kUkr; qyry drbwir] Baukih AwgY; bdnu pswir]) kih<br />
kbIr.gulwmu Gr kw; jIAwie BwvY mwir]) gur kY igRih; syvku jo rhY] gur kI<br />
AwigAw; mn mih shY] Awps kau; kir kCu n jnwvY] hir hir nwmu; irdY sd<br />
iDAwvY] mnu bycY; siqgur kY pwis] iqsu syvk ky; kwrj rwis] syvw krq; hoie<br />
inhkwmI] iqs kau hoq; prwpiq suAwmI] ApnI ik®pw; ijsu Awip kryie] nwnk<br />
so syvku; gur kI miq lyie]2]<br />
30. bRhmigAwnI; aUc qy aUcw] min ApnY hY; sB qy nIcw]) fMfauiq bMdn<br />
Ainkbwr; srb klw smrQ] Anuswr prmpUjnIk sRI gurU gRMQ swihb jI dy A`Kr<br />
2 nUM, hr smyN fMfauq krky, vwihgurU gurU mMnx pUjx jpx iDAwaux ArwDx vwly,<br />
gursyvk pUrn(bRhmigAwnI) bRhmbyqy mhWpurS jI, (aUc) au~icAW purKW (qy) qoN<br />
BI(aUcw) au~cy hn[ XQw:-bRwhmxu KqRI sUd vYs, cwir vrn cwir AwsRm hih; jo<br />
hir iDAwvY so prDwnu] ijau cMdn inkit.vsY ihrfu bpuVw; iqau sqsMgiq<br />
imil.piqq prvwxu]3] Ehu sB qy aUcw.sB qy sUcw; jw kY ihrdY visAw Bgvwnu]<br />
jn nwnku.iqs ky crn pKwlY; jo hir jnu.nIcu jwiq syvkwxu]4] 4]) inrml<br />
inrml.sUcw sUco; sUcw sUco sUcw] AMq n AMqw.sdw byAMqw; khu nwnk.aUco aUcw])<br />
bhu byAMq; aUc qy aUcw] nwnk Awps kau; Awpih phUcw]6] BwvyN au~icAW qoN au~cy<br />
hn, Pyr BI pUrn gurU jI nMU sB ku`J mMn ky, ApnY min ’c, sB (qy) qoN(nIcw)<br />
nIcy(hY) hn[ XQw:-kbIr.sB qy hm bury; hm qij.Blo sBu koie] ijin AYsw kir<br />
bUiJAw; mIqu hmwrw soie]) PrIdw.kwly mYfy kpVy; kwlw mYfw vysu] gunhI BirAw.mY<br />
iPrw; loku khY drvysu] 61]<br />
31. bRhmigAwnI.sgl kI rInw] siqgurU swihbwn jI nUM isr Arpx vwly,<br />
pUrn bRhmigAwnI gursyvk jI, (sgl) swirAW(kI) dI, (rInw) crn-DUV hn[<br />
XQw:-sgl ryn.iehu mnu BieAw; ibnsI Ap DwrI]) imit gey bYr; Bey sB ryn]<br />
AMimRq nwmu; swDsMig lYn]) eyku nwmu; sMqn AwDwru] hoie rhy; sB kI pg Cwru])<br />
jwqI ECw pwqI ECw; ECw jnmu hmwrw] rwjw rwm kI syv n kInI; kih rivdws<br />
www.Gursevak.com 73 q`qkrw
cmwrw]3] 3]) myrI KlhuN mOjVy; gurisK hMFWdy[) ivic snwqˆØI; syvku hoie]<br />
nwnk; pxHIAw pihrY soie]) KqRI bRwhmxu.sUdu bYsu; auDrY ismir cMfwl] ijin<br />
jwinE.pRBu Awpnw; nwnk.iqsih rvwl]) sYnu nweI buqkwrIAw; Ehu.Gir Gir<br />
suinAw] ihrdy visAw pwrbRhmu; Bgqw mih ginAw]3]<br />
(isK polw) nK isK lau.sgl AMg; rom rom kir kwit kwit, isKn ky crn<br />
pr vwrIAY[ Agin jlwie.Puin pIsn pIswie qWih, lY aufY pvn.huie Aink<br />
pRkwrIAY[ jq kq isK pg DrY, gur pMQ pRwq; qwhU qwhU mwrg mY, Bsm ko<br />
fwrIAY[ iqh pd pwdk crn, ilv lwgI rhY; dieAw kY dieAwl, moih piqq<br />
auDwrIAY] (672.kibq) gurmuiK mhW purK BweI gurdws swihb jI vWg, gursyvk<br />
jI pUrn bRhm igAwn nUM pRwpq ho ky BI, sB dI crn-DUV bx ky, gurU jI dy kUkr<br />
hI bxdy hn[ ijvyN ibR`C nUM bhuqw &L l`gx qoN bhuqw hI Juk jWdw hY[ XQw:-dRüm<br />
spUr.ijau invY; KvY ksu.ibml bIcwrh]<br />
36. pr iqRA rUpu; n pyKY nyqR] gurmuiK Aprs jI(pr) prweI(iqRA) iesqRI<br />
dw rUpu, mUvI, kwgz ’qy Poto(nyqR) A`K nwl n(pyKY) dyKdy hox[ prwieAw rUp dyKx<br />
dy AsMK doS mhW pwp hn[ XQw:-byd pVy piV pMifq mUey; rUpu dyiK dyiK nwrI])<br />
AKI sUqku vyKxw; pr iqRA pr Dn rUpu] {prQwie swKI.mhwpurK boldy; swJI<br />
sgl jhwnY] Anuswr siqgurU swihbwn jI Awpxy b`cy b`cIAW nUM svwrn leI, sWJw<br />
aupdyS b^S rhy hn, Bwv b`cIAW BI prwieAw rUp n dyKx[ }<br />
36 aUVw.pr iqRA.rUp inhwry[ lwgY sUqku.rom rom kau ipAwry[ pr iqRA.rUp<br />
inhwry[ siq pRmysr.iqs kau mwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ Bogy kst.AsMK Apwry[<br />
pr iqRA.rUp inhwry[ nyqR Aiq mYLy.hoihN ipAwry[ pr iqRA rUp.inhwry[ suK n dyKY;<br />
supn mJwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ jm v`s pey.v`f joD Apwry[ pr iqRA.rUp<br />
inhwry[ jnm Drm.jUey hwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ rog sog ivjog.iqs mwry[ pr<br />
iqRA.rUp inhwry[ kUkr sUkr.mhW kUiVAwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ ADm cMfwl.Bogy<br />
nrk hzwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ hoih Apiv`qR.supn mJwry[ pr iqRA rUp<br />
inhwry[ kwm Emwih kY.iqs kau mwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ pwpI AwqmGwqI.hY<br />
sMswry[ pr iqRA. rUp inhwry[ jlqw jlqw.jIvn bwzI hwry[ pr iqRA.rUp<br />
inhwry[ kwmI kRoDI.pwpn koit auswry[ pr iqRA.rUp inhwry[ pVqw lhU pwk.ndI<br />
mJwry[ pr iqRA.rUp inhwry[ jnm mrY.mr nrk isDwry[ pr iqRA.rUp inhwry[<br />
www.Gursevak.com 74 q`qkrw
eyfz Awid.iqs mwry[ (dwsin dws)<br />
36 AYVw.swKI:-prmpUjnIk bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI;<br />
praupkwr aumwhw] pUrn bRhmigAwnI r`b rUp Bgq sUrdws swihb jI:-Awp jI<br />
sMsikRq &wrsI ihMdI dy pUrn iv`dvwn sn[ Akbr dy Aihlkwr vjoN, ielwky<br />
AvD’c sMdIlw dy hwkm bxy[ min bYrwgu BieAw; drsnu dyKxY kw cwau] Anuswr<br />
Awp jI nUM pUrn idRV bYrwg ho igAw[ isD swiDk igrhI jogI; qij gey Gr<br />
bwr]1] Anuswr sB ku`J iqAwg ky bMdgI krn l`g gey[ ie`k nyk swaU SwhUkwr<br />
pRvwr smyq drSn krn Awaux l`gw[ qpy qpIsr; folY cIq] Anuswr swaU<br />
SwhUkwrnI dw rUp dyK ky, ic`q folx qoN, pic pic muey; ibKu dyiK pqMgw] Anuswr<br />
pqMgy vWg sVn l`g gey[ AKI sUqku.vyKxw; pr iqRA.pr Dn rUpu] Anuswr swry<br />
sRIr nUM Apiv`qRqweI bycYnI ho geI[ byd pVy piV.pMifq mUey; rUpu dyiK dyiK nwrI])<br />
kwmI purK; kwmnI ipAwrI] Anuswr swaU SwhUkwrnI dw srUp dyKx leI, AqIq<br />
bwxw iqAwg ky, l`kVhwry dy Bys ’c jMgL ’coN, l`kVW dw ie`k Bwr SwhUkwr dy Gry<br />
in`q hI iljWdy[ l`kVW s`ut ky ibAwkul hwlq ’c KV@y, swaU SwhUkwrnI dy srUp v`l<br />
dyKdy rihMdy[ SwhUkwr SwhUkwrnI bMdgI swDU syvw puMn dwn dy ihqkwrI sn[<br />
pqIbRqw nyk SwhUkwrnI ny idl ’c bVw hI A&sos kIqw, ik ien@W dw mn fol<br />
igAw hY, jy Awpxy pqI nUM d`isAw qW ien@W nUM mwrn mrwauxgy[ ies leI cu`p rhI[<br />
ie`k swl mgroN Gr ’c l`kVW dyK ky SwhUkwr ny pu`iCAw, “ieh l`kVW qusIN ik`QoN<br />
mMgwauNdy hoN?”pqIbRqw ny dovyN h`Q joV isr Jukw ky, pUrn gRIbI nwl pRymbynqI<br />
kIqI, “jykr Awp pUrn iKmw kroN qW d`s skdI hW[ ies ’c pRmwqmw jI dI<br />
jwmnI dyvo[ ”SwhUkwr nUM pqIbRqw’qy pUrn Brosw sI[ ikhw, ”TIk hY, dws iKmw<br />
hI krygw[ ij`Qy iKmw hY, au~Qy mhwrwj vsdy hn[ ” XQw:-kbIrw.jhw igAwnu, qh<br />
Drmu hY; jhw JUTu.qh pwpu] jhw loBu.qh kwlu hY; jhw iKmw.qh Awip] 155])<br />
iKmw sIgwru.kwmix qin pihrY; rwvY lwl ipAwrI] pqIbRqw ny s`c 2 d`s idqw[<br />
s`c sux ky SwhUkwr nUM bhuq hI vYrwg ho igAw[ “ieqnw v`fw iqAwgI vYrwgI,<br />
sMswrI gMd leI ie`k swl l`kVW FoNdw irhw[ ”ies qr@W ieh jIv AnykW jUnW ’c<br />
BRmdw kSt Bog irhw hY[ XQw:-bYr ibroD; kwm koRD moh] JUT ibkwr; mhw loB<br />
DoRh] ieAwhU jugiq; ibhwny keI jnm] nwnk.rwiK lyhu; Awpn kir krm] dohW ny<br />
ismrn krky Ardws kIqI[ “hy srb ivAwpI Akwl purKu jI !sdw sdw, iehu<br />
www.Gursevak.com 75 q`qkrw
BUlnhwru] jIv ’qy ikRpw kro, ijs krky aus dI miq Awp jI dy srb ivAwpI<br />
crn-kmlW ’c juVy[ ”SwhUkwr SwhUkwrnI dovyN iKmw DIrj pr aupkwr vwly nyk<br />
sn, gu`sw krn dI bjwey, l`ijAw dy ky svwrn leI, Bgq jI nUM Awpxy Gr lMgr<br />
Ckwaux leI bulwieAw[ siqkwr sihq Bgq jI dy crn Do ky, lMgr CkwieAw qy<br />
ikhw, “hy Bgq jI !Gr vwlI smyq sB ku`J sMBwLo, Awp jI Aswfy pwpIAW dy<br />
qwrk hoN, mrn qy jmW dy kSt qoN bcwvoNgy[ dwsndws bMdgI krygw[ ”ieh sux ky<br />
Bgq jI nUM bhuq hI l`ijAw AweI[ DrqI ’c Zrk hox l`gy[ -A&sos lwhxq hY,<br />
au~cw AOhudw iqAwg ky dws ny prwey Gr nUM q`ikAw hY, ijs dIAW ieh s^q szwvW<br />
ilKIAW hn:-pr iqRA.rwvix jwih; syeI qwlwjIAih] inqpRiq.ihrih pr drbu;<br />
iCdR kq FwkIAih] SwhUkwr nUM ikhw, “dws nUM do qoV grm krky dyvo[ ”nWh krn<br />
qoN ikhw, “dws quhwnUM srwp dy dyvygw[ ”srwp qoN fridAW ny qoV ilAw ky dy<br />
idqy[ vYrwgI Bgq jI ny AwpxIAW dohW A`KW’c qoV mwr ky AMn@IAW kr leIAW,<br />
ik ien@W ny myry koLoN ie`k swl l`kVW FuAweIAW hn[ jIvn nUM nrk bxwieAw hY[<br />
nyqRhIx ho ky jMgL’c jw ky ivrwg sihq BgqI krn l`gy[ Awp jI nUM AqIswr<br />
mRoVy l`gx qoN k`pVy gMdy ho gey[ Awp jI dw ipAwr dyK ky BgvwnjI pRgt hoey,<br />
BgvwnjI ny Awp jI dy swry k`pVy Doqy qy ikhw, “Bgq jI, hux dwsndws ny jwxw<br />
hY[ ”Bgq jI ny BgvwnjI nUM Avwz qoN pCwx ky pUrn pRym Adb siqkwr nwl<br />
g`utoN PV ley, qW BgvwnjI ny g`ut Cufw ilAw, Bgq jI ny ikhw, “Awp jI ny gu`t<br />
qW Cufw ilAw hY, dwsndws dy mn’coN inkL ky idKwau[ ”pRym dy vsIkwr ho ky<br />
BgvwnjI ny AwpxIAW A`KW Bgq jI nUM b^S idqIAW Ab kI bwr.bKis bMdy kau;<br />
bhuir n Baujil Pyrw] Anuswr Bgq jI ny ikhw, “dwsndws nUM iesy jnm’c hI<br />
b^S lvo jI[ nyqRhIx bMdgI krWgw[ ”Awp jI ny Ajpw jwp’c lIx ho ky ^Ub<br />
bMdgI kIqI[ byAMq hI jIAW nUM bMdgI’c lw ky qwirAw[ siqgurU pMjvyN pwiqSwhjI<br />
dy prmpiv`qR crn-kmlW’c lIx ho ky, Cwif mn; hir.ibmuKn ko sMgu] bwxI<br />
aucwrI, jo AMg 1253’qy hY[, Awp nyqRhIx ho ky pws bYT gey qy ikhw, “Awp jI<br />
ny jo Awpxy nyqRW’c qoV mwry hn, ieh bhuq BwrI glqI kIqI hY, ies leI jy Awp<br />
jI A`KW r`KxIAW cwhuMdy hoN, qW ie`k jnm hor Dwrnw pvygw[ ”ieh quk aucwridAW<br />
hI A&ur smwDI’c lIx ho gey[ gurU pRmysr jI dy drSnW dw AYsw ivsmwd rMg<br />
www.Gursevak.com 76 q`qkrw
`Jw, ijs bwry vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny BwrI pRsMn ho ky, Awp jI dI bhuq BwrI<br />
mihmw js rs pRym BirAw ieh ivsmwd rMgIlw gurSbd aucwirAw, ijs ’c Bgq<br />
jI dI inRivkwrqw, AibnwsI suK; Awpn Awsn] vwihgurU jI’c pUrn ivsmwdI;<br />
And shj Duin Jok] srb ivAwpI ivsmwd mgnqw lInqw dw izkr hY[ swrMg<br />
mhlw 5 sUrdws, siqgur pRswid] hir ky sMg; bsy hir lok] qnu mnu<br />
Arip.srbsu sBu AripE; And shj Duin Jok]1] rhwau] drsnu pyiK.Bey<br />
inribKeI; pwey hY sgly Qok] Awn bsqu isau, kwju n kCUAY; suMdr bdn<br />
Alok]1] isAwm suMdr qij.Awn ju cwhq; ijau kustI qin jok] sUrdws mnu pRiB<br />
hiQ lIno; dIno iehu prlok]2]<br />
36 eIVI. imiQAw nyqR; pyKq pr iqRA rUpwd]) jo jwnY; mY jobnvMqu] so<br />
hovq; ibstw kw jMqu] Anuswr suMdr kumwr AvsQw ’c, jdoN ieh smJdw hY, ik mYN<br />
husn vwlw hW, qdoN sdw sdw iehu BUlnhwru] hox kwrn, prwey rUp ivkwr idRStI<br />
nwl dyKx l`g jWdw hY[ pqMgy dy lweIt’qy sVn vWg, prwey rUp’qy sVdw rihMdw<br />
hY[ dyKx dI Awdq v`DdI 3 hI jWdI hY[ iCvY, kwmu n puCY jwiq] Anuswr kwm dy<br />
v`s ho ky, so hovq; ibstw kw jMqu] Anuswr ibstw dw kIVw bx jWdw hY[ A`KW nwl<br />
prwieAw rUp dyKxw Apiv`qRqweI hY[ eyfz Anyk ibmwrIAW krky, duK`lI rogI sogI<br />
izMdgI Bog ky, jm vis kIAw; AMDu duhylw] Anuswr jmW dy v`s pYNdw hY[ AnMq<br />
bRhmMf dy pswry’c, rMgW 2 dIAW jUnW’c jIv, hr vyly rUp dyK rhy hn[ koit<br />
bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] gurU jI, Awpxy is`K nUM rUp dyKx<br />
qoN bcwaux leI &urmw rhy hn:-dynhwru pRB Coif kY; lwgih Awn suAwie] Anuswr<br />
hMkwrI ivkwrI dy nyqR, pr(iqRA) iesqRI dw(rUpwd) srUp Awid nMgyz(pyKq) dyKdy,<br />
(imiQAw) JU`Ty nwsvMq k`Fxy jog hn[ XQw:-nYx.n dyKih swD; is nYx ibhwilAw]<br />
krn.n sunhI nwdu; krn muMid GwilAw] rsnw.jpY n nwmu; iqlu iqlu kir ktIAY]<br />
hirhW.jb ibsrY goibd rwie; idno idnu GtIAY]) AKI pRyim ksweIAw; hir hir<br />
nwmu ipKMin@] jy kir dUjw dyKdy; jn nwnk.kiF idcMin@]) iDRgu isru.jo gur nw invY;<br />
gur lgY n crxI] iDRgu loiex gur drs ivxu; vyKY pr qrxI] iDRgu srvix.aupdys<br />
ivxu; suix suriq n DrxI] iDRgu ijhbw.gur sbd ivxu; hor mMqR ismrxI] ivxu syvw<br />
iDRg hQ pYr; hor inhPl krxI] pIr murIdW iprhVI; suK siqgur srxI]10])<br />
mÚ1] mn kw sUqku.loBu hY; ijhvw sUqku kUVu] AKI sUqku.vyKxw; pr iqRA pr Dn<br />
www.Gursevak.com 77 q`qkrw
Upu] kMnI sUqku.kMin pY; lwieqbwrI Kwih] nwnk.hMsw AwdmI; bDy jm puir<br />
jwih]2]<br />
39. Apuny jn kau; swis swis smwry] nwnk Eie; prmysur ky<br />
ipAwry]8]10] DMnu DMnu; DMnu jnu AwieAw] ijsu pRswid; sBu jgqu qrwieAw]<br />
prmpUjnIk vwihgurU siqgurU nwnk dyv siqgurU gRMQ swihb jI &urmwauNdy hn:-<br />
inmK inmK; Twkur nmskwrY]) nwnk.syvku soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir])<br />
keI koit; nwm gun gwvih] Awqm ris; suiK shij smwvih]) Apuny Twkur kI;<br />
hau cyrI] crn ghy.jgjIvn pRB ky; haumY mwir inbyrI] Anuswr Awpxy<br />
prmpUjnIk Twkur jI dI cyrI bx ky, inmK 2 nmskwrn, isr Arpx, suAws 2<br />
nwm jpx jpwaux, shj smwvx vwly, Apuny Kry(jn) ipAwry Bgq syvk dwsn<br />
dws gRIb bRhmigAwnI sgl kI rInw] (kau) nUM siqgurU swihbwn jI(swis)<br />
suAws(swis) suAws rom 2 dy ipAwr nwl(smwry) Xwd krdy hn, Bwv aus dI hr<br />
smyN pwpW ivkwrW qoN r`iKAw krdy hn, kwrj svwrdy hn[ aus dy idl idmwZ ’c<br />
hr smyN gurbwxI Byjdy rihMdy hn, lUM 2 ’c vs jWdy hn, AMdr bwhr AsMK AnMq<br />
pRkwS hI pRkwS sihq, inrgun srgun jI dI eykqw b^S ky, ihrdy ’coN AMimRq rs,<br />
muK ’c Byj ky, iqRpqI b^Sdy rihMdy hn[ ijs ipAwry jI nUM, siqgurU swihbwn jI<br />
rom 2 dy ipAwr nwl cyqy krdy hn, (Eie) Ehu gursyvk jn(prmysur) Akwl purKu<br />
vwihgurU jI dy srgun srUp, siqgurU swihb jI dy(ky) dy Kry ipAwry hn, Bwv ijs<br />
pRymI jI nUM, siqgurU swihb jI inmK 2 suAws 2, pUrn ipAwr siqkwr nwl Xwd<br />
krky nmskwrdy hn, auh hI Asl pUrn s`cy pRymI jn jI hn]8]10] Apuny jn<br />
kau; swis swis smwry] nwnk Eie; prmysur ky ipAwry]8]10] 2.prmpUjnIk<br />
gur nwnk dyv goivMd rUp] vwihgurU siqgurU nwnk dyv siqgurU gRMQ swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-jo jwnY; iqsu sdw suKu hoie] Awip imlwie; ley pRBu soie] Ehu<br />
DnvMqu kulvMqu piqvMqu] jIvn mukiq ijsu irdY BgvMqu] DMnu DMnu; DMnu jnu AwieAw]<br />
ijsu pRswid; sBu jgqu qrwieAw] jn Awvn kw; iehY suAwau] jn kY sMig; iciq<br />
AwvY nwau] Awip mukqu; mukqu krY sMswru] nwnk iqsu jn kau; sdw nmskwru])<br />
rwm sMq mih.Bydu ikCu nwhI; eyku jnu. keI mih lwK krorI]) hir hirjn dueI.eyk<br />
hY; ibb ibcwr kCu nwih] jl qy aupj qrMg ijau; jl hI ibKY smwih]) hir ky<br />
jn siqgur sq purKw; hau ibnau krau gur pwis] Anuswr siqgurU swihb jI hrI<br />
www.Gursevak.com 78 q`qkrw
dy jn hn, (Eie) siqgurU swihb jI, prmysur jI ky ipAwry hn[ Akwl purK jI<br />
Apuny ihrdy rom 2 dy(jn) ipAwry siqgurU swihb jI(kau) nUM, swis swis(smwry)<br />
Xwd krdy hn[<br />
40. iKn mih; nIc kIt kau rwj] pwrbRhm; grIb invwj] (pwrbRhm)<br />
gurdyv siqguru pwrbRhmu prmysru; gurdyv nwnk hir nmskrw]) qum ho sB rwjn<br />
ky rwjw] Awpy Awpu; grIb invwjw] ivsmwd ivAwpk bRhm jI dy, pUrn gurU<br />
Avqwr siqgurU swihbwn jI, grIb syvk nMU rwj vifAweI b^S ky invwjx vwly,<br />
grIb invwj hn[ hm grIb mskIn pRB qyry; hir rwKu rwKu vf vfw hy]) ; hm<br />
swD jnw kw kIVw] Anuswr grIb nIc kIt jIvq imRqk, Awpxy pRymI gursyvk<br />
jI(kau) nUM iKn(mih) ’c Bwv AksmwqR hI, duinAwvI rwj, vw Awpxy mn ieMdRy,<br />
sB dy mnW ’qy rwj krn rUpI At`l rwj, vw (rwj) pRkwS srUp bRhm jI rUpI rwj<br />
b^S idMdy hn[ XQw:-ijs no bKsy; isPiq swlwh] nwnk; pwiqswhI pwiqswhu])<br />
nwnk.hoir piqswhIAw kUVIAw; nwim rqy pwqswh]) ijsu nwmu irdY; soeI vf<br />
rwjw]) AYsI lwl; quJ ibnu kaunu krY] grIb invwju guseIAw myrw; mwQY CqRü<br />
DrY]1] rhwau] jw kI Coiq jgq kau lwgY; qw pr quhˆØI FrY] nIch aUc krY myrw<br />
goibMdu; kwhU qy n frY]1] nwmdyv kbIru iqlocnu; sDnw sYnu qrY] kih<br />
rivdwsu.sunhu ry sMqhu; hir jIau qy sBY srY]) pwiqswhI Bgq jnw kau idqIAnu;<br />
isir Cqu scw hir bxwie]) sulqwn Kwn kry iKn kIry] grIb invwj; kry pRBu<br />
mIry]) kIVw Qwip dyie pwiqswhI; lskr kry suAwh]<br />
nIc kIt gRIb gursyvk bnx leI SuB is`iKAw:- vwhu vwhu scy pwiqswh; qU<br />
scI nweI] vwihgurU gurU jI Awpxy nIc kIt syvk qoN sB ku`J kurbwn krdy hn[<br />
Awpxy inrgun srUp’c myl lYNdy hn, AwpxI vifAweI nhIN krdy, Awpxy syvk jI<br />
dI byh`d vifAweI krdy hn[ jo iksy Avqwr pYgMbr ny Awpxy syvk dI nhIN<br />
kIqI[ XQw:-ivic snwqˆØI; syvku hoie] nwnk; pxHIAw pihrY soie]) hir kw sMqu;<br />
prwn Dn iqs kw pinhwrw] BweI mIq suq sgl qy; jIA hUM qy ipAwrw]) rihxI<br />
rhY soeI isK myrw[ Ehu Twkuru; mY aus kw cyrw[ so nIc kIt gRIb gursyvk bnx dy<br />
AsMK lwhy hn[ ivhlw bYT ky, AwpxI dyh dI syvw krwaux vwlw ibmwr, syvw krn<br />
vwlw qMdrusq rihMdw hY, ies leI AwpxI syvw krwaux dI bjwey, gurU jI, gurmuKW<br />
dI ^rI syvw krn dI dwiq, gurU pRIqmjI qoN sdw mMgIey[ XQw:-ivxu syvw.iDRg hQ<br />
www.Gursevak.com 79 q`qkrw
pYr; hor inhPl krxI[<br />
41. suKI bsY mskInIAw; Awpu invwir qly] prmpUjnIk vwihgurU siqgurU<br />
nwnk dyv siqgurU mh`lw 5 jI srb`q dy Bly leI, hMkwr dy iqAwg dw SuB s`cw<br />
aupdyS b^Sdy hn:-hy gurU ipAwrI swDsMgqjI!gurqw ibrwjmwn siqgurU jI<br />
duAwrw, AiqAMq mskIn ZRIb hI ZRIb AvsQw nUM kmwaux vwly, (mskInIAw) ZRIb<br />
hI ZRIb gursyvk jI, gur pRswid; jw kw imtY AiBmwnu] Anuswr gurU jI dI ikRpw<br />
nwl(Awpu) hMkwr(invwir) inivrq krky, sB dy crnW dy(qly) Q`ly pY ky, pUrn<br />
ZRIbI kmw ky, gurU jI dy prmpiv`qR s`cy crn-kmlW gurSbdW inrgun bRhm ’c<br />
lIx, srgun dy drSnW sihq, sdw suKI(bsY) vsdy hn[ prmpUjnIk vwihgurU<br />
siqgurU mh`lw 5MjvW jI srb`q dy Bly leI, au`bldI dyZ ’c bYT ky, mskInIAw<br />
AvsQw Awp kmw ky, mskInIAw AvsQw A`gy sdw leI b^S rhy hn[ XQw:-pvhu<br />
crxw qil.aUpir Awvhu; AYsI syv kmwvhu] Awps qy aUpir sB jwxhu; qau<br />
drgh.suKu pwvhu]1]) inhclu scu Kudwie eyku; Kudwie bMdw AibnwsI]) sMqh<br />
crn; mwQw myro pauq] Aink bwr; sMqh fMfauq]1]) sMqh crx; Doie Doie<br />
pIvw] sMqh drsu; pyiK pyiK jIvw]) qyry dws kI hovw DUir] nwnk kI pRB srDw<br />
pUir]) srb kI ryx hovIjY] Awpu imtwie; imlIjY]) hm AprwDI; inrgunIAwry]<br />
nw ikCu syvw; nw krmwry]) siqgur ky crn; Doie Doie pIvw] gur nwnk; jip jip<br />
sd jIvw]) pRB jI; moih kvnu AnwQu ibcwrw] kvn mUl qy.mwnuKu kirAw; iehu<br />
prqwpu quhwrw]) kih nwnk.sB Aaugn mo mY; rwiK lyhu srnwieE]2]) jwiq<br />
kulInu; syvku jy hoie] qw kw khxw; khhu n koie] ivic snwqˆØI; syvku hoie]<br />
nwnk; px@IAw pihrY soie]4]1]6]) khu nwnk; Awpu imtwieAw] sBu pwrbRhmu;<br />
ndrI AwieAw]) swD kI soBw; Aiq mskInI]) grIbI; gdw hmwrI] KMnw; sgl<br />
rynu CwrI])<br />
bfy bfy AhMkwrIAw; nwnk.grib gly]1] hMkwrI durXoDn kMs rwvx nOrMgy<br />
vzIdy jYsy bfy bfy(AhMkwrIAw) hMkwrI, hMkwr krky(grib) hMkwr’c hI, gly<br />
hn]1] XQw:-krY gumwnu.cuBih iqsu sUlw; ko kwFn kau nwhI] AjY su coB<br />
kau.ibll iblwqy; nrky Gor pcwhI]) i|Awnu gvwieAw.dUjw BwieAw; grib<br />
gly.ibKu KwieAw] gur rsu gIq bwd.nhI BwvY suxIAY; gihr gMBIru gvwieAw]) jo<br />
grbY so pcsI ipAwry; jip nwnk Bgiq smwhw]<br />
www.Gursevak.com 80 q`qkrw
42. kir ikrpw; ijs kY ihrdY grIbI bswvY] nwnk eIhw mukqu; AwgY suKu<br />
pwvY]1] DMn 2 sRI gurU nwnk dyv gursbd rUp siqgurU gRMQ swihb jI &urmwauNdy<br />
hn:-rwj husn Dn BUm dw hMkwr myt ky, siqgurU swihb jI ikrpw(kir) krky,<br />
ijs Awpxy ipAwry gursyvk jI(kY) dy ihrdY’c, grIbI; gdw hmwrI] KMnw; sgl<br />
rynu CwrI] Anuswr sRb ivAwpI mhW ivsmwd Anq klwvwn grIbI(bswvY) vsw<br />
idMdy hn, auh (eIhw) ies lok’c, mhW pwpW AOguxW ivkwrW qoN(mukqu) Cu`tkwr,<br />
vwihgurU jI dy(AwgY) snmuK, AMimRq bRhmwnMd rs dw sdw suKu(pwvY) pwauNdw<br />
hY[]1] DMn vwihgurU Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin<br />
mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk swihb mh`ly pMMjvyN jI<br />
dI, ies prmpiv`qR prmpUjnIk au~cI hMU au~cI AvsQw’c ivsmwd lIxqw hY:-pRB<br />
kY ismrin; Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw; AMqu n pwr]) gurmuiK; roim roim<br />
hir iDAwvY]) ismrY; DrqI Aru Awkwsw] ismrih; cMd sUrj guxqwsw] paux<br />
pwxI bYsMqr ismrih; ismrY sgl aupwrjnw] Awp AiqAMq hI grIbI kmw ky,<br />
sMswr nUM gurbwxI b^S ky, sB nUM sdw leI grIbI b^SI hY[ XQw:-hm grIb<br />
mskIn.pRB qyry; hir rwKu rwKu vf vfw hy]) bRhmigAwnI.sgl kI rInw] Awqm<br />
rsu; bRhmigAwnI cInw]) swD kI soBw; Aiq mskInI] sMq vfweI; hir jsu<br />
cInI]) bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI. praupkwr aumwhw]) imit<br />
gey bYr; Bey sB ryn] AMimRq nwmu; swDsMig lYn]) moih grIb kau; lyhu rlwie]<br />
nwnk; Awie pey srxwie]) Apuny Twkur kI; hau cyrI] crn ghy.jgjIvn pRB ky;<br />
haumY mwir inbyrI]<br />
43. srb kI ryn; jw kw mnu hoie] khu nwnk; qw kI inrml soie]3])<br />
Anq klw hoie; Twkuru ciVAw] siqgurU nwnk dyv, Drin ggn nv KMf mih; joiq<br />
sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk<br />
mh`lw pMjvW swihb jI gRIbI dw aupdyS (khu) &umwaNudy hn:-AnMq SuB kwrj krky,<br />
AwpxI vifAweI hMgqw dy iqAwgI, gurU pRym ’c FLy mn vwly, (jw) ijs pRymI<br />
gursyvk jI kw mnu, gur pRswid(srb) swirAW(kI) dI(ryn) crn-DUV hoie jWdw<br />
hY, (qw) iqs(kI) dI(soie) soBw, (inrml) au~jl sy au~jl AiqAMq hI au~jl ho<br />
jWdI hY]3] XQw:-jb iehu; hUAw sgl kI rInw] qw qy rmeIAw; Git Git<br />
cInw]) jw kw mnu; hoie sgl kI rInw] hir hir nwmu; iqin Git Git cInw])<br />
srb kI ryx; hovIjY] Awpu imtwie; imlIjY]<br />
www.Gursevak.com 81 q`qkrw
44. sRI suKmnI swihb jI dI qyrvIN AstpdI Aqy siqgurU gRMQ swihbjI<br />
mhwrwj’c byAMq AOguixAwry sMq doKI nUM, BwvyN ibAMq kSt hI kSt ilKy hn, pr<br />
Pyr BI inrgunIAwry p`QrW qoN BI Bwry, Aiq nIc sMq doKI nUM b^Sx leI,<br />
prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU nwnk dyv swihbjI ny, prmpiv`qR SuB s`cw<br />
Avqwr DwirAw hY[ ie`k joiq vwihgurU dsy pwiswh jI, gursyvk sMq jI dI<br />
dieAwlqw ikRpwlqw bwry siqgurU gRMQ swihbjI mhwrwj ieauN &urmw rhy hn:- sMq<br />
ikRpwl; ikRpw jy krY] (sMq) s`cy siqgurU mh`lw 1 jI, jy pUrn ikRpwl sMq hn, qW<br />
hI sRb ivAwpI ivsmwd Anqklwvwn Agm Apwr pUrn ikRpw(krY) krdy hn, Bwv<br />
s`cy siqgurW dw suBwA hr smyN ie`k rs pRkwS srUp ikRpwl hY[ XQw:-qUM dieAwlu<br />
ikRpwlu ikRpw iniD; mnsw pUrxhwrw] (gosweIN ibMdI.lwau) qum@ dieAwl ikrpwl<br />
ikRpw iniD; piqq pwvn gosweI]<br />
nwnk sMq sMig; inMdku BI qrY]1] (nweI ibMdI n lwau) vwhu vwhu scy<br />
pwiqswh; qU scI nweI] AsMK bRhmMf dy Twkur sRI gurU nwnk dyv swihb pMjvyN<br />
pwiqSwhjI inmRqw gRIbI dI h`d jxwauNidAW, gur pRswid; nwnk scu khY] Anuswr<br />
s`c 3 &urmwauNdy hn:-dieAwl ikRpwl ikRpwinD, DMn s`cy(sMq) siqgurU sRI gurU<br />
nwnk dyv swihb jI dy s`cy crn-kmlW sMig l`gxy krky, inMdku BI(qrY) qr jWdw<br />
hY]1] XQw:-kir ikrpw; AMqir aur DwrY] psu pRyq muGd; pwQr kau qwrY]) guru<br />
boihQu; vfBwgI imilAw] nwnk dws sMig; pwQr qirAw]) psU pryq mugD kau<br />
qwry; pwhn pwir auqwrY] nwnk dws qyrI srxweI; sdw sdw bilhwrY])<br />
pRym bynqI:-ikRpwl sMq jI jy ikRpw krn, ArQ krn nwl, sMsy vwlI g`l<br />
hY, sMq srin jo jnu prY; so jnu auDrnhwr] Anuswr DMn gurU pRmysr jI inscy<br />
krky sdw dieAwl ikRpwl myhrvwn hn[ XQw:-sdw sdw; sdw dieAwl]) sd<br />
bKisMdu.sdw imhrvwnw; sBnw dyie ADwrI] so ikRpwl sMq jI jy ikRpw krn kih<br />
ky, ArQ nhIN krnw[<br />
45.sMq doKI kw; Qwau ko nwih] sMq gursyvk jI ’c JU`Ty doS k`Fx, sRIr nUM<br />
duKwaux krkyy, sMq doKI(kw) dw lok pRlok’c, (ko) koeI BI(Qwau) QW(nwih) nhIN hY,<br />
Bwv aus nUM koeI BI QW itkwxw nhIN idMdw[ XQw:-hliq n soBw, pliq n FoeI;<br />
ibrQw jnmu gvwvixAw]<br />
nwnk sMq BwvY; qw Eie BI giq pwih]2] vwihgurU mh`lw p jI &urmwauNdy<br />
www.Gursevak.com 82 q`qkrw
hn:-BwvyN sMq doKI bymuK ho jWdw hY[ ikRm jUnW Bogdw hY, iqRSnw’c sVdw hY, sB nUM<br />
CLdw hY, qyz cilAw jWdw hY, nIc qoN nIc krm krdw hY, qw BI, DMn DMn siqgurU<br />
nwnk nwm, cVHdI klw[ qyry Bwxy, srb`q dw Blw[ Anuswr s`cy siqgurU<br />
pUrn(sMq) vwihgurU prmpUjnIk sRI gurU nwnk dyv swihb jI nUM(BwvY) BwauNdw hY,<br />
ik(Eie) auh sMq doKI BI(giq) kilAwx(pwih) pw lvy]2] bury nwl sB krn<br />
buirAweI, muAw& krn keI isAwxy[ bury nwl iPr nykI krnI, DMn gurU nwnk<br />
jwxy[) DMn gurU pRmysr jI AYfy v`fy gunwhgwr nUM BI b^Sx nUM smR`Q hn[ siqguru<br />
sBnw dw Blw mnwiedw; iqs dw burw ikau hoie] Anuswr smR`Q gurU pRmysr jI nUM,<br />
sB smyN sRb`q dw Blw krnw hI BwauNdw hY, ies leI jpo pRgt BeI.sgly jug<br />
AMqir; gur nwnk kI vifAweI]<br />
46.sMq kI inMdw; doK mih doKu] ijvyN kMn ’c KMjKjUrw vVn qoN, Awpxw<br />
isr kMD nwl ptk 2 ky mr jWdw hY[ KMjKjUrw vVnw d`uK hY, kMD nwl isr<br />
ptkxw, p`ky PoVy’qy s`t v`jx vWg du`K ’c du`K hY, ies qr@W ie`k rog qoN dUjw, Pyr<br />
qIjw roog l`g jwxw, vwrI 2 swry snyhI mr jwxy, ieh du`K ’c du`K hY[ ies<br />
qr@W(sMq) ^wlsy jI(kI) dI kIqI inMdw, (doK) du`K(mih) ’c(doKu) du`K hY[ XQw:-<br />
duKu ivCoVw; ieku duKu BUK] ieku duKu; skqvwr jmdUq] ieku duKu; rogu lgY qin<br />
Dwie]) slok mhlw 1] duK ivic jMmxu duiK mrxu duiK vrqxu sMswir] duKu duKu<br />
AgY AwKIAY piV@ piV@ krih pukwr] duK kIAw pMfw KulIAw; suKu.n inkilE koie]<br />
duK ivic jIau jlwieAw; duKIAw cilAw roie]) inMdkW pwshu.hir lyKw mMgsI; bhu<br />
dyie sjweI] jyhw inMdk.ApxY jIie kmwvdy; qyho Plu pweI]) inMdk kau; lwgY duK<br />
1 sWgY] 1 brCI[ nwnk sMq BwvY; qw aus kw BI.hoie moKu]3] prmpUjnIk s`cy<br />
siqgurU nwnk dyv Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin<br />
mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prmpUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI,<br />
prmpUjnIk s`cy sMq siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj, sMq gursyvk jI dw bhuq v`fw<br />
sRb ivAwpI mhW ivsmwd AiDk qoN AiDk pRqwp jxw rhy hn[ AvKD sBy<br />
kIiqAnu; inMdk kw dwrU nwih] Anuswr BwvyN loQ inMdk dw dwrU nhIN hY, ikauNik<br />
bhuqy doS hI doS hn, qw BI(sMq) SWq Awqmw gursyvk jI, siqgurU gRMQ swihbwn<br />
s`cy pwiqSwh jI nUM(BwvY) BwauNdw hY, ik aus inMdk(kw) dw BI, cOrwsI dy gyVy<br />
AOguxW qoN(moKu) Cutkwr hoie jwvy]3] AYsy mhwn praupkwrI DIrjDwrI inRibkwrI<br />
inrMkwrI, dIn dieAwl ikRpwl ikRpwinD, gurU pRmysr jI dI mhW inrml<br />
www.Gursevak.com 83 q`qkrw
prmpiv`qR SuB s`cI crn-DUV’c, dwsn dws gRIb hr smyN ieSnwn krdw hY, jo<br />
jnm 2 dI haumY mYL nUM nws krdI hY[ XQw:-(m`jnu, in`q) gur kI ryxu; inq mjnu<br />
krau] jnm jnm kI; haumY mlu hrau]<br />
47.sMq ky doKI kau; nwhI Twau] (sMq) s`cy siqgurU swihb jI, sMqW<br />
mhWpurSW nUM, duKwaux vwly, sMq jI(ky) dy doKI(kau) nMU, lok pRlok, sqsMgq, s`c<br />
srUp bRhm jI ’c, (Twau) jgHw nwhI imldI, ikauNik sMq jI nUM duKwauxy krky,<br />
vwihgurU jI duKI ho jWdy hn[ XQw:-sMqn duK pwey qy duKI] suK pwey swDn ky<br />
suKI]) nwnk sMq BwvY; qw ley imlwie]4] vwihgurU s`cy siqgurU nwnk dyv<br />
suAwmI isrjnhwr mh`lw pMjvW jI &urmwauNdy hn:-BwvyN sMq doKI iksy dw BI im`q<br />
nhIN hY, sdw Apiv`qR mhW hMkwrI sdw ivkwrI hY, qw BI pUrn iKmw srUp(sMq)<br />
Akwl purKu jI, gurmuiK swDU jI, siqgurU pRmysr jI nMU, Awpxy nwl imlwie(ley)<br />
lYxw hI(BwvY) BwauNdw hY]4] {qUM dieAwlu ikRpwlu ikRpwiniD; mnsw pUrxhwrw]<br />
Anuswr vwhu!vwhu!idAwl ikRpwl ikRpwiniD DMn gurU pRmysr jI, gurisK pRIiq; guru<br />
imlY glwty] jn nwnk pRIiq; swD pg cwty] Anuswr Awp jI dy s`cy crn, sdw 2<br />
c`tIey lwhw K`tIey[ }<br />
48.sMq ky doKI kau; Avru n rwKnhwru] (sMq) s`cy siqgurU swihb jI nUM<br />
du`K dyx vwly, sMq jI(ky) dy doKI(kau) nUM, lok pRlok ’c pUry gurU nwnk dyv swihb<br />
jI qoN ibnw, (Avru) hor koeI BI(rwKnhwru) r`Kx vwlw(n) nhIN hY[ nwnk sMq<br />
BwvY; qw ley aubwir]5] s`cy siqgurU nwnk dyv swihb pMjvyN pwiqswh jI<br />
&urmwauNdy hn:-AvKD sBy kIiqAnu; inMdk kw dwrU nwih] Anuswr BwvyN sMq doKI<br />
inMdk dI koeI BI dvw nhIN, aus nUM koeI BI r`Kx vwlw nhIN, qw BI dieAwl<br />
ikRpwl(sMq) siqgurU pRmysr jI nUM, inMdk nUM du`KW qoN bcwA lYxw hI(BwvY) BwauNdw<br />
hY, ies leI du`KW qoN (aubwir) bcwA(ley) lYNdy hn]5] XQw:-siqguru myrw sdw<br />
dieAwlw; moih dIn kau rwiK lIAw]) AikrqGxw kw; kry auDwru] pRBu myrw hY;<br />
sdw dieAwru]) AikrqGxw no pwldw; pRB nwnk sd bKisMdu]<br />
49. iqn sMqn kI; bwCau DUir] nwnk kI; hir locw pUir]3] siqgurU<br />
nwnk dyv, Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu<br />
nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI, grIbI gdw<br />
www.Gursevak.com 84 q`qkrw
hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI] Anuswr gRIbI dI h`d jxwauNidAW &urmw rhy hn:-<br />
hy(hir) vwihgurU jI!dwsn dws gRIb(kI) ieh(locw) ie`Cw(pUir) pUrI kro jI[<br />
dwsn dws gRIb(iqn) iqn@W (sMqn) sMqW mhWpurSW, gurU pRmysr jI(kI) dI<br />
prmpiv`qR s`cI crn DUir(bwCau) cwhuMdw hY, ijn@W dI siqsMgq jI ’c iml ky,<br />
vwihgurU jI dI joiq pRgt ho jWdI hY[ ijn@W dy prmpiv`qR suMdr drSn krky ivgws<br />
huMdw hY[ ijn@W dy s`cy crnIN l`g ky Anh`d vwjy v`jdy hn, qrnw huMdw hY[ ijn@W dw<br />
prmpiv`qR SuB s`cw aupdyS mn nUM QMm@x vwlw hY ]3] XQw:-ibnvMiq nwnku.gur<br />
crx lwgy; vwjy Anhd qUry]) AMqrjwmI purK ibDwqy; srDw mn kI pUry] nwnk<br />
dwsu.iehY suKu mwgY; mokau.kir sMqn kI DUry]) sgl sMqn pih; vsqu iek mWgau]<br />
krau ibnMqI; mwnu iqAwgau] vwir vwir.jweI lK vrIAw; dyhu sMqn kI DUrw<br />
jIau]) iqsu jn ky pg.inq pUjIAih, myrI ijMduVIey; jo mwrig Drm clysih<br />
rwm]) jo gurmuiK nwmu iDAwiedy; iqn drsnu dIjY] hm iqn ky crx pKwldy; DUiV<br />
Goil Goil pIjY]) myry rwm.hir jn kY; hau bil jweI] kysw kw kir cvru Fulwvw;<br />
crx DUiV muiK lweI]) kysw kw kir bIjnw; sMq cMauru Fulwvau] sIsu inhwrau;<br />
crx qil DUir muiK lwvau]<br />
50. crn swD ky; Doie Doie pIau] inrwhwr inrvYr suKdweI]) sq sMqoKI<br />
siqguru pUrw]) imrqk kau; jIvwlnhwr] BUKy kau; dyvq ADwr]) AlK AByv<br />
purK prqwp] Awid AnMq SuB guxW dy dwqy siqgurU swihb mh`lw cOQw jI, Drin<br />
ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu<br />
prqK´ hir] prm pUjnIk mh`ly pMjvyN swihb jI nUM, AMdr bwhr srb ivAwpI<br />
ivsmwd Anq klwvwn mhW ivsmwdqweI b^S rhy hn[ pwrbRhmu pRBu idRstI<br />
AwieAw; pUrn Agm ibsmwd] Anuswr pUrn Agm ivsmwd bRhmwnMd rs, Anhd<br />
Junkwr ’c lIn, pUrn Agm ivsmwd bRhm jI nUM q`k ky Purmw rhy hn:-nwnk.ruMnw<br />
bwbw jwxIAY; jy rovY lwie ipAwro]) hau.rih n skw, ibnu dyKy pRIqmw; mY nIru vhy<br />
vih clY jIau] Anuswr gurU jI dy s`cy crn-kmlW ’qy m`Qw r`K ky, s`cy crnkmlW<br />
nwl ipAwr lw ky roNidAW 2, jo jl s`utxw hY, ies vYrwg rUpI jl<br />
nwl(swD) koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] siqgurU nwnk<br />
dyv swihb jI(ky) dy prmpiv`qR s`cy crn-kmlW nMU, dwsn dws gRIb Doie Doie ky,<br />
bRhmwnMd rs(pIau) pINdw hY, ijs ivsmwd rs nUM, pUrn gurU jI ikRpw krky<br />
www.Gursevak.com 85 q`qkrw
dwsndws dy irdy’coN muK ’c hr smyN Byjdy rihMdy hn[ XQw:-crx kml qyry.Doie<br />
Doie pIvw; myry siqgur.dIn dieAwlw]) siqgur ky crn; Doie Doie pIvw] gur<br />
nwnk; jip jip sd jIvw] {gurpRswid pyRm bynMqI:-vwihgurU syvw ismrn gurU<br />
ieiqhws dy AiBAws duAwrw, siqgurW dw b^iSAw AMimRq irdy ’coN au~T ky hr smyN<br />
muK ’c Awauxw Aqy KMfy bwty dw AMimRq Ckxw, s`cy siqgurU swihbwn dsW pwiqswhW<br />
dy SuB s`cy crn -kml Do 2 ky pIxy hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU mh`ly dsvyN jI<br />
smyN, 1756 ibkRmI cyq dI sMpUrnqw q`k, prmpiv`qR s`cy crn-kml Do ky iplwaux<br />
dI mrXwdw sI[ rIs krky dMBI pKMfI Awpxy pYr Do ky ipAwauNdy sn[ ies kurIqI<br />
nUM htwaux leI, vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny prmpiv`qR KMfy bwty dy AMimRq dI SuB<br />
s`cI Amolk dwiq b^SI hY[ Pyr Awp pMjW ipAwirAW qoN AMimRq Ck ky, sRI gurU<br />
goibMd rwie swihb jI qoN, sRI gurU goibMdisMG swihb ^wlsw jI, gurU ^wlsw pMQ jI<br />
dy prmpUjnIk DrmI s`cy ipqw rwjn ky rwjw mhwrwjn ky mhwrwjw; swihb jI<br />
bxy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI dw hukm mMn ky, iksy imRqk sRIr dy<br />
ieSnwn dw Apiv`qR jl Awpxy muK ’c nhIN pwauxw, ieh mhW ivkrwl BYVI<br />
bImwrI Awdq hY[ jgq dI Byfw cwl Anuswr rIs krky, ieh ZlqI nhIN krnI,<br />
ijn@W mhWpurSW dy imRqk ieSnwn dw jl qusIN pIqw hY, Ehu BI nhIN b^Sxgy[<br />
pUrn gurU jI dw hukm mMno, bMdy dy gMdy pYr Do ky n pIvo n ipAwvo[ ies nrk qoN<br />
bco bcwvo}<br />
crn swD ky; Doie Doie pIau] Arip swD kau; Apnw jIau] 2.prmpUjnIk<br />
s`cy siqgurU swihb jI dy s`cy crn-kml gursbd jI hn[ XQw:-ihrdY.crx sbdu<br />
siqgur ko; nwnk.bWiDE pwl] (swD) s`cy siqgurU swihb jI(ky) dy s`cy(crn)<br />
gursbdW dy ArQW nUM pRymIAW nwl iml ky vIcwrn, kQw kIrqn krn sunx sunwaux<br />
bwr 2 AiBAws iDAwn krn rUp, Doie Doie ky, Awpxy irdy’coN muK’c, s`cy siqgurU<br />
swihb jI dw b^iSAw AMimRq pRwpq krky pIau[ XQw:-AMimRqu pIAw; siqguir<br />
dIAw] Avru n jwxw; dUAw qIAw] (swD) prmpUjnIk s`cy siqgurU pRmysr jI(kau)<br />
nUM, Apnw (jIau) mn, jIvn, isr(Arip) Bytw kro[ jIau Arpx vwly gurU pRymIAW<br />
nUM rom rom krky sdw nmskwr:-1761 ibkRmI nUM sMq doKI mhW pwpI AOrMgy ny,<br />
prmpUjnIk vwihgurU mh`ly dsvyN jI’qy, AwpxI PæOj qy phwVI rwijAW dI POæj<br />
duAwrw, sRI AnMdpur swihb jI nUM Gyrw puAw id`qw[ rsd qy is`K sMgqW dw gurU<br />
www.Gursevak.com 86 q`qkrw
drSnW nUM jwxw bMd kr idqw[ swFy s`q mhIny jMg jwrI irhw[ muZl srkwrI<br />
krmcwrI, nOjuAwn b`cIAW nUM D`ky nwl cu`k ky lY jWdy, zor zulm bhuq hI vD<br />
igAw[ prjw nwl huMdIAW vDIkIAW AinAwie D`kw pyRmI isMG suxdy[ iml 2 ky<br />
mqy krdy, “c`lo AwpW gurUpRmysr jI dy prmpiv`qR sMudr s`cy ipAwry drSn krIey,<br />
gurU jI qoN kurbwn hoeIey[ ”gurU jI qoN kurbwn hox vwly pyRmI, gurUpRmysr jI nUM isr<br />
Arpx dIAW ArdwsW krky GrW qoN qurdy[ rsqy’c dirAwvW dy GwtW’qy QW 2<br />
pulIs cONkIAW bYTIAW sn[ gurmuiK ipAwry dirAwvW nUM qr ky lMG jWdy[ A`gy sRI<br />
AnMdpur swihb jI duAwly, zwlm &OjW dw Gyrw sI[ rwq nUM AwpxI jwn qlI’qy r`K<br />
ky, ikly’c jw pRvyS huMdy[ gurUpRmysr jI Awpxy ipAwirAW nUM dyK ky, gd 2 pRsMn ho<br />
jWdy[ gurU ipAwry isMG swihbwn jI, gurU pRmysr jI dy s`cy crn-kmlW’qy m`Qw r`K<br />
ky, fMfauq krky inhwl huMdy[ XQw:-nYnI dyKau.gur drsno; gur crxI mQw]<br />
pYrI.mwrig gur cldw; pKw PyrI hQw] Akwl mUriq.irdY iDAwiedw; idnu rYin<br />
jpMQw]) kir ikrpw pRB; irdY bsyro] crn sMqn kY; mwQw myro]1]) sMqh crn;<br />
mwQw myro pauq] Aink bwr; sMqh fMfauq]1]<br />
gurU ipAwry svwry nwnk Bgqw; sdw ivgwsu] Anuswr rom 2 krky iKV ky<br />
iKVy iKVy m`Qy dovyN h`Q joV ky, Arip swD kau; Apnw jIau] Anuswr pyRm bynqI<br />
krdy, “hy s`cy pwiqSwhjI!dwsn dwsW gRIbW dy isr hwzr hn[ isr kurbwn krn<br />
dI Ardws kr dyvo jI, ”vwhu vwhu DMn pRym[ XQw:-qU cau sjx mYifAw; fyeI issu<br />
auqwir] nYx mihMjy qrsdy; kid psI dIdwru]) kbIr.muih mrny kw cwau hY; mrau<br />
q hir kY duAwr] mq.hir pUCY kaunu hY; prw hmwrY bwr]) siqgur AwgY.sIsu Byt<br />
dyau; jy siqgur swcy BwvY] Awpy dieAw krhu pRB dwqy; nwnk.AMik smwvY]) hau<br />
mnu ArpI.sBu qnu ArpI; ArpI siB dysw] hau isru ArpI.iqsu mIq ipAwry; jo<br />
pRB dyie sdysw]) qY swihb kI bwq ij AwKY; khu nwnk.ikAw dIjY] sIsu vFy<br />
kir.bYsxu dIjY; ivxu isr.syv krIjY] ikau n mrIjY, jIAVw n dIjY; jw shu<br />
BieAw ivfwxw]<br />
swD kI DUir; krhu iesnwnu]) DUVI mjnu.swD Ky; sweI QIey ik®pwl] lDy<br />
hBy QokVy; nwnk.hir Dnu mwl]1] ies leI(swD) ; srb klw smrQ] siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jI kI, prm piv`qR DUir vw srb ivAwpI ivsmwd pRkwS srUp<br />
prmpiv`qR s`cI gRIbI SrDw rUpI, s`cI crn(DUir) DUV’c, suixAw mMinAw; min<br />
www.Gursevak.com 87 q`qkrw
kIqw Bwau] AMqr giq; qIriQ mil nwau] Anuswr gurbwxI sunx mMnx vswaux rUp<br />
iesnwnu, dwsn dws gRIb rom 2 krky hr smyN(krhu) krdw hY, Awp jI BI kro[<br />
XQw:-mwiG.mjnu sMig swDUAw; DUVI kir iesnwnu] hir kw nwmu.iDAwie suix;<br />
sBnw no kir dwnu]) gur kI ryxu; inq mjnu krau] jnm jnm kI; haumY mlu<br />
hrau]<br />
swD aUpir; jweIAY kurbwnu] (swD) gurU pRmysr jI aUpir, kurbwnu(jweIAY)<br />
jwxw krIey[ XQw:-gur kau; kurbwnu jwau hW]) gur Apuny aUpir; bil jweIAY])<br />
nwnk dws; sdw kurbwnI]<br />
51. swD qyry kI; crnI pwau] nwnk kY min; iehu Anrwau]1] 1.gurqw<br />
ibrwjmwn s`cy siqgurU (nwnk) vwihgurU siqgurU gRMQ swihb jI &urmwauNdy hn:-hy<br />
prmpUjnIk AibnwsI pRBu;) srb inrMqir; eyko soie]) Awpy bInw; Awpy dwnw]<br />
gihr gMBIru; ghIru sujwnw] pwrbRhm; prmysur goibMd] ikRpw inDwn; dieAwl<br />
bKsMd]) srb klw BrpUr pRB; ibrQw jwnnhwr]) sBnw jIAw kw, ieku dwqw;<br />
so, mY ivsir n jweI] inrgun inrMkwr Anqklwvwn sd sdw myhrvwn vwihgurU<br />
jI!dwsn dws gRIb kUkr(kY) dy min AMdr, iehu(Anrwau) pyRm hY, ik dwsndws<br />
Awpxy Awp nUM, (qyry) Awp jI dy(swD) siqgurU swihb jI 1 (swD) gurmuiK ipAwry<br />
snmuK gursyvk jI(kI) dy prmpiv`qR s`cy mhwn praupkwrI(crnI) crnkmlW’qy(pwau)<br />
pwauxw krdw hY]1] 1 (swD) ijhVw gurU ipAwrw prmpUjnIk dsW<br />
pwiqswhW nUM ie`k joiq mMny, prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI<br />
mhwrwj, ijs dy rom 2’c vs ky, A`Ty pihr Ajpw jwp krn, ijhVw pRymI<br />
gursyvk, vwihgurU nwm nUM mwqw ipqw sKweI im`qR Aiq ipAwrI sMgiq sB ku`J mMn<br />
ky, mhwrwj jI dy nwm’c idRV ilv lw ky, prm pUjnIk prm ipAwry nwm jI dw<br />
mMnx pUjx krn[ XQw:-pauVI] ijn kY hir nwmu visAw sd ihrdY; hir<br />
nwmo.iqn kMau rKxhwrw] hir nwmu ipqw.hir nwmo mwqw; hir nwmu sKweI imqRü<br />
hmwrw] hir nwvY nwil glw.hir nwvY nwil msliq; hir nwmu hmwrI krdw inq<br />
swrw] hir nwmu hmwrI sMgiq Aiq ipAwrI; hir nwmu kulu.hir nwmu prvwrw] jn<br />
nwnk kMau.hir nwmu hir guir dIAw; hir hliq pliq sdw kry insqwrw]15])<br />
ATy phr iekqY ilvY; mMnyin hukmu Apwru] ijhVw hr vyly Ajpw jwp’c lIn rhy,<br />
ijs dy lUM 2 nUM, prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj Awp, hr<br />
www.Gursevak.com 88 q`qkrw
vyly gurbwxI jI nwl pRgwsdy rihx, so gurdyv mwqw gurdyv ipqw; gurdyv suAwmI<br />
prmysurw] Anuswr prm pUjnIk pUrn DrmI gurU ipqwjI dw spUq, swD kI soBw;<br />
swD bin AweI] nwnk swD pRB; Bydu n BweI] Anuswr pUrn bRhm srUp swD, hY[<br />
sYÍ kwrj isDqI, pr kwrj DwieqI sw swDw] vwihgurU jI dI pRwpqI rUpI sYÍ Awpxw<br />
kwrj is`D kIqw hY, praupkwr leI Dw ky jWdy hn[<br />
52. nIkI kIrI mih; kl rwKY] Bsm krY; lskr koit lwKY] prmpUjnIk<br />
DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU mh`lw pMjvW jI, zwlmW dy Gor iBAwnk zulm<br />
krn qoN, hux au~bldI dyZ’c bYT rhy hn, prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU<br />
sRI gurU nwnk dyv swihb jI nUM, rom 2 krky jpidAW iDAwauNidAW ivsmwd rMg<br />
’c, s`cy siqgurU swihb jI dw sRb ivAwpI Anq klwvwn mhW ivsmwd AiDk<br />
pRgt pRqwp &urmw rhy hn jI:-DMn gurU nwnk dyv swihb jI, hm kIry<br />
ikrm.siqgur srxweI;) CCw; Cohry dws qumwry] dws dwsn ky; pwnIhwry]<br />
Anuswr(nIkI) in`kI (kIrI) kIVI Awpxy pyRmI syvk(mih) ’c, AwpxI(kl)<br />
AnMqklw (kl) SWqI joiq pRkwS jdoN (rwKY) r`Kdy hn, qdoN in`kI kIVI gursyvk<br />
jI Awpxy AMdr bwhr vwqwvrx ’coN, (lwKY) l`KW(koit) kRoVW pwpW AOguxW ibmwrIAW<br />
dy ikRmW dI (lskr) &Oj nUM, (Bsm) suAwh(krY) kr idMdy hn[ vw in`kI kIVI gurU<br />
syvk jI, gurU pRmysr jI dI klw nUM pRwpq ho ky, (lwKY) l`KW(koit) kRoVW jIAW dy<br />
mhW pwpW ivkwrW AOguxW bImwrIAW dy izrmW, vwqwvrx dy ijrmW rUpI(lskr) &Oj<br />
nUM Bsm(krY) kr idMdy hn[ XQw:-ndIAw ivic.itby dyKwly; QlI kry Asgwh]<br />
kIVw Qwip dyie pwiqswhI; lskr kry suAwh] ijvyN vwihgurU mh`ly pihly jI ny<br />
Awpxy ipAwry s`icAwry Apwry inrwry prm pUry sUry s`cy in`kI kIVI bxy syvk mh`ly<br />
2 jI dy AMdr, AwpxI sRb ivAwpI Anq klwvwn mhW ivsmwd pRymw-BgqI<br />
rUpI(kl) SkqI r`KI, in`kI kIVI gursyvk jI dy l`KW kRoVW doSW ivkwrW dy ijrmW<br />
dy lskr Bsm kr idqy[ Awpxy in`kI kIVI syvk jI qoN Awp gurbwxI au~crvw ky,<br />
l`KW koRVW jIAW dy l`KW koRVW mhW pwpW, bImwrIAW dy izrmW rUpI &Oj nUM Bsm krw<br />
idqw[ hux gurqw ibrwjmwn ho ky sdw leI kr rhy hn[ Awpxy izMd jwn ^ry<br />
ipAwry syvk jI qoN sMswr’qy guris`KI gurbwxI gurqw sdw leI rKvw ley jI[<br />
XQw:-gurmuiK koit auDwrdw BweI; dy nwvY eyk kxI] {qn ’c ibmwrIAW, ivkwrW<br />
corI, vYr inMdw mMd krmW dy nIl pdm Axigxq izrm pYdw ho jWdy hn[ ijs<br />
krky ingurw jIv, zor zulm nIc qoN nIc Koty krm krdw hY, gurU syvw pRymw-BgqI<br />
www.Gursevak.com 89 q`qkrw
vwihgurU nwm jpy ibnw, ieh izrm nhIN mrdy jI ipAwry s`icAwryy gurU qwry, gurU<br />
nwm ismrn ibnw, jIv nUM imRqk iDRgu iDRgu ikhw hY jI[<br />
53. inrgunu srgunu jI dI eykqw dy ArQ smJx leI pyRm vIcwr,<br />
nmskwr:-(inrgunu) inRivkwr inrhMkwr, srb klw BrpUr Anq klwvwn pUrn<br />
myhrvwn vwihgurU jI, hux sB dy AwDwr huMidAW Awp inrwDwr hn[ hux srb dy<br />
pRkwSk huMidAW Awp suqy pRkwS srUp, ivsmwd inrgun bRhm Awpy Awp inrMjn<br />
srUp hn[ inrMkwr bRhm jI ny Awpxy srUp’coN, shjy hI AnMq bRhmMf sUrj cMd<br />
pRgt kIqy hn, ien@W’c Awp hux pUrn hn[ inrgun bRhm jI hux AnMq sUrjW<br />
cMdRimAW qwirAW mMflW AgnIAW ibjlIAW titAwixAW nUM pRkwS rhy hn[ ien@W<br />
dw Awsrw BI hux Awp jI Awp hI hn[ AnMq DrqIAW sUrj cMd qwry mMfl smuMdR<br />
phwV, swrI rcnw ibnw QMm@W dy, inrgun bRhm jI ny Awp hI hux Awpxy’c itkweI<br />
hoeI hY[ A`g pwxI nUM swVdI hY[ pwxI A`g buJwauNdw hY[ BwvyN q`q ie`k dUjy dy<br />
ivroDI hn, pr inry nUr pRkwS srUp s`cy bRhm Anq klwvwn jI ny AwpxI Anq<br />
klw dyy Awsry QMm@ ky mrXwdw’c r`Ky hoey hn[ XQw: -Awpy jlu.Awpy Qlu QMm@nu; Awpy<br />
kIAw.Git Git bwsw]) sgl smgRI; jw kY sUiq proeI] Gt Gt AMqir rivAw<br />
soeI]2] Anq klwvwn Anq guxW dy mwlk, inrgun bRhm jI ny Awpxy srUp’coN,<br />
shjy inrXqn hI AsMK bRhmMf dI rcnw rcI hY[ ies nUM rc ky, ies’c pUrn ho<br />
rhy hn, Bwv ies qoN v`Kry nhIN hn[ XQw:-qum pUrn.pUir rhy sMpUrn; hm BI sMig<br />
AGwey] swry jIAW dy jIvn rUp hn[ XQw:-sBu jgjIvnu jig Awip hY; nwnk.jlu<br />
jlih smwie] AsMK bRhmMf dy idRStmwn pswry, inrgun bRhm jI ’c itky hoey, hux<br />
srgun srUp vwihgurU jI hn[ XQw:-sgl smgRI; jw kw qnw] jdoN cwhux, srgun<br />
srUp jI nUM Awpxy’c lIx kr lYxgy[ XQw:-keI bwr; psirE pwswr] sdw sdw<br />
ieku eykMkwr] rcnw qoN pihlW BI inrgun hn, rcnw dy huMidAW, ies’c ivAwpk<br />
pRkwSk, ies dw ADwr hux inrgun bRhm jI ho rhy hn[ AwpxI ipAwrI rcnw nUM,<br />
Awpxy’c lIx krn ip`CoN BI inrgun bRhm jI inry pRkwS hI pRkwS srUp rihMdy<br />
hn[ inrgun bRhm jI hux swfy AMdr bwhr ie`k rs b`JvyN nUr pRkwS cwnxW dy<br />
mhW cwnx s`c s`c s`c Ajpw jwp srUp hnjI[ XQw:-hY BI scu; nwnk hosI BI<br />
scu]1]<br />
www.Gursevak.com 90 q`qkrw
54. swD jnw kI; mwgau DUir] hy myhrvwn gurU gur s`cy siqgurU sRI gurU<br />
rwmdws swihb jIE!Awp jI dy(jnw) ipAwry(swD) pRkwS srUp vwihgurU gurbwxI<br />
inrMkwrjI’c lIx mhWpurSW jI(kI) dI, jn kI DUir; mn mIT KtwnI] Anuswr<br />
prmpiv`qR crn DUir dw dwn, dwsn dws(mwgau) mMgdw hY jI[ XQw:-gurisKI<br />
Bwxw mMinAw; guru pUrw. pwir lµGwie] gurisKW kI hir.DUiV dyih; hm pwpI BI<br />
giq pWih]) vwir vwir jweI lK vrIAw; dyhu sMqn kI DUrw jIau]) dws qumwry<br />
kI.pwvau DUrw; msqik ly ly lwvau] mhw piqq qy.hoq punIqw; hir kIrqn gun<br />
gwvau]) ismrn qy lwgy; ijn Awip dieAwlw] nwnk jn kI; mMgY rvwlw]5])<br />
swD jnw kI; mwgau DUir] pwrbRhm; myrI srDw pUir]<br />
pwrbRhm; myrI srDw pUir] hy(pwrbRhm) vwihgurU gurU pRmysr s`cy siqgurU sRI<br />
gurU rwmdws swihb jI!dwsn dws Awp jI dy swD jnw dI crn-DUV mMgdw hY,<br />
b^S ky(myrI) dwsn dws gRIb inmwxy inqwxy pRdysI Zulm Zulwm dI srDw(pUir)<br />
pUrI kro jI[ XQw:-qyry dws kI; hovw DUir] nwnk kI pRB srDw pUir]) AMqrjwmI<br />
purK ibDwqy; srDw mn kI pUry] nwnk dwsu, iehY suKu mwgY; mokau.kir sMqn kI<br />
DUry]) iqn sMqn kI; bwCau DUir] nwnk kI; hir locw pUir]3]<br />
4<br />
55. hm inrgunIAwr; nIc Ajwn] (hm) dwsn dws inmwxw inqwxw,<br />
inrgunIAwry.gunu nhI koeI; qum dwnu dyhu imhrvwnw]2] Anuswr(inrgunIAwr) sq<br />
sMqoK dieAw Drm vIcwr Awid srb ivAwpI ivsmwd SuB guxW qoN rihq nIc,<br />
Awp jI dI isPq bMdgI pyRmw-BgqI, srb`q dy Bly dy SuB krm krn v`loN (Ajwn)<br />
Axjwx hY jI[ XQw:-kMcn nwrI mih.jIau luBqu hY; mohu mITw mwieAw] Gr mMdr<br />
GoVy KusI; mnu An ris lwieAw]) inrgun nIc AnwQ AprwDI; Et sMqn kI<br />
AwhI] bUfq moh igRh.AMD kUp mih; nwnk.lyhu inbwhI]) nIcu AnwQu Ajwnu mY;<br />
inrgunu guxhInu] nwnk.kau ikrpw BeI; dwsu Apnw kInu]<br />
nwnk.qumrI srin; purK Bgvwn]7] prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU<br />
nwnk dyv Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu<br />
nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI &urmwauNdy<br />
hn:-(Bgvwn) Akwl purKu(purK) pUrn ivAwpk bRhm jI dy pUrn s`cy su`cy au~cy,<br />
DIrjDwrI mhwn praupkwrI BMnx GVn smR`Q srgun Avqwr, hy DMn siqgurU<br />
rwmdws swihb jI!dwsn dws(qumrI) Awp jI dI srb ivAwpI pRkwS srUp s`cI<br />
www.Gursevak.com 91 q`qkrw
srin hY jI[ XQw:- moih inrgux AnwQu; srxI AwieAw]) siqgur.AwieE srix<br />
quhwrI] imlY sUKu.nwmu hir soBw; icMqw lwih hmwrI]) khu nwnk; hm nIc krMmw]<br />
srix pry kI; rwKhu srmw]) Ab hm clI; Twkur pih hwir] jb hm.srix pRBU<br />
kI AweI; rwKu pRBU.BwvY mwir]) Apuny Twkur kI; hau cyrI] crn ghy jgjIvn pRB<br />
ky; haumY mwir inbyrI] AnMq bRhmMf dy krqy vwihgurU mh`lw pMjvW jI, gurU<br />
Avqwr’c pRgt ho ky, prmpUjnIk DMn s`cy siqgurU rwmdws swihb jI dI pyRmw-<br />
BgqI kridAW, vwihgurU jI dy snmuK GxI qoN GxI, AiqAMq GxI inmRqw dy sbd<br />
kih rhy hn[ ien@W’c bVw BwrI mhW suK AMimRq bRhmwnMd iekwgRqw itkwA SWqI,<br />
vihgurU jI dy srUp dI swiKAwqqw hY[ ieqnI GxI inmRqw dy bcn hor iksy BI<br />
Avqwr pYgMbr jI ny nhIN khy jI, nmskwr]7]<br />
56. bysumwr AQwh; Agnq AqolY] ijau bulwvhu; iqau nwnk dws bolY]8]<br />
21] siqguru dieAw iniD.mihmw AgwiD boiD; nmo nmo nmo nmo.nyiq nyiq nyiq hY]<br />
Anuswr prm pUjnIk dieAw iniD Agm Apwr vwihgurU siqgurU mh`ly pMjvyN jI nUM<br />
jh; iJilimilkwru idsMqw] qh; Anhd sbd bjMqw] Su`D inrml prmpiv`qR AnMq<br />
pRkwS srUp bysumwr AQwh; Agnq AqolY] ivsmwd Ajpw jwp vwihgurU jI dI<br />
Awpxy AMdr bwhr swiKAwqqw hY[ ibsmn ibsm; rhy ibsmwd] AvsQw’c,<br />
siqgurU nwnk dyv Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin<br />
mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prmpUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy vwihgurU jI!bolwieAw bolI qyrw] qU swihbu guxI ghyrw]) ijau<br />
bolwvih.iqau bolih suAwmI; kudriq kvn hmwrI] Anuswr (ijau) ijvyN dwsn dws<br />
gRIb nUM Awp jI(bulwvhu) bulwauNdy hoN, (iqau) iqvyN dwsn dws(bolY) boldw hY, Awp<br />
jI dw js praupkwr jh inrml purKu; purK piq hoqw]) jh inrMjn; inrMkwr<br />
inrbwn] Anuswr(AQwh) Qwh qoN rihq byhwQ(bysumwr) Axigxq hI(Agnq)<br />
Axigxq(AqolY) qolx qoN rihq hoN jI, Bwv Awp jI dw js praupkwr pRkwS<br />
byhwQ Agnq hI Agnq Aqol ivsmwd hI ivsmwd ivAwpk pRkwSk inrml<br />
inrlyp hY, ikauN jo, Epiq prlau; iKn mih krqw] Awip Alypw; inrgunu<br />
rhqw]) iKn mih; Qwip auQwpnhwrw] AMqu nhI ikCu; pwrwvwrw]) iKn mih Qwip<br />
auQwpnhwry; kudriq.kIm n phI] Anuswr AnMq bRhmMf dI rcnw Aks mwqR<br />
www.Gursevak.com 92 q`qkrw
cidAW, lYA kridAW inrlyp hn[ hux AnMq bRhmMf jIA jMq Awp jI dy inrgun<br />
srUp’c rih rhy hn[ ien@W dy mwqw ipqw pRkwSk pRyrk pRiqpwlk Awp jI hoN jI[<br />
XQw:-DnwsrI mhlw 5] qum dwqy Twkur pRiqpwlk; nwiek Ksm hmwry] inmK<br />
inmK.qum hI pRiqpwlhu; hm bwirk.qumry Dwry]1]<br />
DMn DMn siqgurU, nwnk nwm cV@dI klw!qyry Bwxy srb`q dw Blw!boly so<br />
inhwl!siq sRI Akwl!vwihgurUjI kw ^wlsw! vwihgurUjI kI &qyh]<br />
57. Aws Ainq; iqAwghu qrMg]) mn ipAwirAw jIau imqRw; !nwsvMq<br />
sMswr’qy ijaux dI, J`UTI vifAweI rwj g`dI ivSy pdwrQ Awid dI(Ainq) nwsvMq<br />
Aws dI(qrMg) lihr, nwnk; gur pUry nmskwr]1]) inmK inmK; Twkur<br />
nmskwrY] Anuswr inmK 2 rom 2 krky pUrn pyRm SrDw sihq, AnMq nmskwrW<br />
kridAW(iqAwghu) C`fxw kr[ XQw:- eyko sbdu vIcwrIAY; Avr iqAwgY Aws]<br />
nwnk.dyiK idKweIAY; hau sd bilhwrY jwsu]4]) Avrn kI Awsw; ikCu nwhI]<br />
eykY Aws; Dro mn mwhI] Awn Aws; aupjq ikCu nwhI] 1 vw kI Aws; Dro mn<br />
mwhI] 1 Akwl purKu jI)<br />
sMq jnw kI; DUir mn mMg] vwihgurU mh`lw pMjvW siqgurU gRMQ swihb jI,<br />
Awpxy mn nUM inmRqw gRIbI crn-DUV dI pRwpqI dw SuB s`cw aupdyS b^Sdy hn:-hy<br />
mn!ijn@W sMqW dy prmpiv`qR ivsmwd suMdr drSn krky, gurU pRymw-BgqI sihq,<br />
srb ivAwpI ivsmwd Ajpw jwp inrgun srgun jI dI eykqw dw ivgws huMdw hY,<br />
ijn@W dy SuB s`cy im`Ty ipAwry crnkmlW duAwrw qrnw huMdw hY, ijn@W dw prmpiv`qR<br />
SuB s`cw aupdyS mn nUM QMm@x vwlw hY, iqn@W(jnw) ipAwry(sMq) siqgurU swihbwn<br />
jI(sMq) bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw])<br />
bRhmigAwnI; sgl kI rInw] Anuswr sB dI crn-DUV bxy, praupkwr dy auqSwh<br />
sihq, rom 2 krky gRIbI’c lIx, pUrn mhWpurS bwbw bu`Fw swihb Awid SWq<br />
Awqmw sMqW jI(kI) dI prmpiv`qR s`cI ielwhI nUrI crn (DUir) DUiV, nwnk; gur<br />
pUry nmskwr]1]) inmK inmK; Twkur nmskwrY] Anuswr inmK 2 rom 2 krky,<br />
pUrn pyRm SrDw sihq, AnMq nmskwrW kridAW (mMg) mMgxw kr[ {jo Ajpw jwp<br />
pUrn bRhm jI dy pUrn pRkwS gur BgqI sihq, inrgun srgun swihb jI dI eykqw<br />
sihq, srb ivAwpI mhW ivsmwd AsMK gux bKSdI hY[ }XQw:- AMqrjwmI purK<br />
ibDwqy; srDw mn kI pUry] nwnk dwsu.iehY suKu mwgY; mokau.kir sMqn kI DUry])<br />
sgl sMqn pih; vsqu iek mWgau] krau ibnMqI; mwnu iqAwgau] vwir vwir.jweI<br />
www.Gursevak.com 93 q`qkrw
lK vrIAw; dyhu sMqn kI DUrw jIau]) dws qumwry kI.pwvau DUrw; msqik ly ly<br />
lwvau] mhw piqq qy.hoq punIqw; hir kIrqn gun gwvau]) jn nwnk kau.hir<br />
dieAwl hohu suAwmI; hir sMqn kI DUir kir hry]<br />
58. imit gey bYr; Bey sB ryn] AMimRq nwmu; swDsMig lYn] swDsMigjI’c<br />
iml ky, (swD) vwihgurU mh`ly 4 jI dy prmpiv`qR s`cy im`Ty ipAwry crn-kmlW<br />
sMig l`g ky, (swD) inrgun bRhm jI sMig iml ky, vwihgurU jI dy prmpiv`qR SuB<br />
s`cy AMimRq nwmu nUM dwsn dws gRIb qy smMUh is`K(lYn) lYxw krdy hW[ XQw:-<br />
swDsMig.nwnk jsu gwieE; jo pRB kI Aiq ipAwrI]) swD sMig, jpY inrMkwru] hux<br />
sB dI(ryn) crn-DUV(Bey) ho gey hW jI[ XQw:-sgl ryn iehu mnu BieAw;<br />
ibnsI Ap DwrI] sRIr ieMdRy mn bu`D, Awpo Awpxy ivkwr v`l B`jx rUp, jo vYr<br />
krdy sn, ieh Awpo Awpxy iviSAW v`loN ht gey[ ies leI ien@W ieMidRAW dy jo<br />
dwsW nwl bYr sn, ieh BI imit gey[ vw dwsn dwsW dy mn’c, dUijAN nwl jo bYr<br />
sn, ieh BI imit gey[ XQw:-swD jnw ky; pUjy pYr] imty aupdRh; mn qy bYr]<br />
dwsn dwsW nwl jo bYr krn vwly sn, auh BI imit gey[ XQw:-nw ko myrw dusmnu<br />
rihAw; nw hm iks ky bYrweI] bRhmu pswru pswirE BIqir; siqgur qy soJI<br />
pweI]) nw ko bYrI.nhI ibgwnw; sgl sMig.hm kau bin AweI]) bMDn qoir; Bey<br />
inrvYr] Anidnu; pUjih gur ky pYr])<br />
61.vwihgurU(m`jnu, in`q) gur kI ryxu; inq mjnu krau] jnm jnm kI; haumY<br />
mlu hrau] s`cI su`cI au~cI krnI dy s`cy dwqy, s`cy siqgurU swihbwn jI ny s`cy<br />
siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI ’c, crn-DUV dI mhwn qoN mhwn s`cI mhwnqw khI<br />
hY[ s`cy siqgurU pRBU pMjvyN pwiqswh jI &u rmwauNdy hn:-dwsn dws s`cy gur jI kI<br />
s`cI crn(ryxu) DUiV ’c (inq) inqwpRqI (mjnu) ieSnwn (krau) krdw hY, jnm<br />
jnm kI haumY(mlu) mYL(hrau) nws krdw hY[<br />
62.vwihgurU] rynu sMqn kI; myrY muiK lwgI] durmiq ibnsI; kubuiD ABwgI]<br />
s`cy siqgurU pRBU jI &urmwauNdy hn:- (sMqn) sMqW, siqgurU swihbwn jI(kI) dI<br />
prm piv`qR s`cI crn (rynu) DUV (myrY) dwsndws dy muiK msqk nUM (lwgI) l`gI,<br />
ijs krky (durmiq) KotI miq (ibnsI) nws ho geI[ (kubuiD) KotI bu`DI (ABwgI)<br />
(A) ivSyS krky(BwgI) B`j geI[<br />
63.mlwru mhlw 4] gMgw jmnw godwvrI srsuqI; qy krih audmu DUir swDU kI<br />
www.Gursevak.com 94 q`qkrw
qweI] prm piv`qR prmpUjnIk s`cy ismrn ’c lIn swDU siqgurU swihb jI,<br />
siqgurU swihb jI dy Zulwm swDU, siqsMgq jI dI s`cI crn-DUV dI mhwn qoN<br />
mhwn s`cI mhwnqw, ies gursbd ’c hzUr s`q vwr &urmw rhy hn[<br />
auQwnkw:- qp`svI hrbMs mMflISr jI, sRI AMimRqsr swihb jI phuMcy[ s`cy<br />
siqgurU bRhm pRB smr`Q DMn sRI gurU rwmdws swihb jI dy s`cy drSn krky, BwrI<br />
pRsMn ho ky pRym bynMqI kIqI, “Awp jI is`KW nUM kyvl nwm jpx dw hI SuB s`cw<br />
aupdyS b^Sdy hoN, is`KW nUM qIrQW dw ieSnwn XwqRw BI krwieAw kro jI[ ” Awp<br />
jI ny &urmwieAw, “qIrQW dy pRgt hox bwry suxwau[ ” A`goN ikhw, “mhwn qp`svI<br />
s`GV jI dy s`T hzwr pu`qR hMkwrI ho gey, irKIAW nUM byVI ’c ibTw ky, fubo idMdy[<br />
qp`svI s`GV jI ny AsmyD j`g krn leI GoVw C`ifAw[ ieMdR ny CL krky,<br />
kplmunI jI dy ip`Cy bMn@ idqw[ klk`qy qoN cwLI mIl smuMdR ’c, munI jI dI smwD<br />
hY, jo mwGI vwly idn nMgI huMdI hY[ hMkwrI muMfy GoVw l`Bdy 2 Awey[ munI jI dy l`qW<br />
mwrIAW, ikhw, ies pKMfI ny swfw GoVw ikauN bMin@AW hY?” “munI jI ny kRoD nwl<br />
A`KW Kol@IAW, ijqny swhmxy Awey, swry Bsm kr idqy[ s`GV jI dy CyvyN QW rwjy<br />
dlIp dy spu`qR BwgIrQ jI ny ihmwlIAw prbq dy go krx sQwn ’qy bVw BwrI qp<br />
kIqw, ijs krky bRhmw jI BwrI pRsMn hoey, ikhw, ” “vr mMg[ ”“ies ikhw,<br />
”“bwvn Bgvwn jI dy crn-kmlW dw jl b^So, dwsn dws ny Awpxy ip`qRW dw<br />
auDwr krnw hY[ ” “bRhmw jI ny ikhw, ” “ies ny mwq lok ’c nhIN rihxw[ ies<br />
nUM iSv jI qoN ibnw koeI J`l nhIN skdw, qUM pihlW iSv jI nUM pRsMn kr[ ” “ieh<br />
sux ky lwiek BwgIrQ jI ny iSv jI dw qp krky, iSv jI qoN vr ilAw ik mYN<br />
gMgw nUM J`lWgw[ bRhmw jI ny gMgw nUM ByijAw qW iSv jI ny Awpxy jUVy nUM ies qr@W<br />
&YlwieAw, ik ie`k hzwr vr@w gMgw bwhr hI nw in`klx idqI, qW BwgIrQ jI ny<br />
iSv jI A`gy bynqI kIqI qW gMgw bwhr k`FI, ijs dy s`q prvwh vih qury[<br />
hrwienI, pwvnI, nilnI, vMk, sIqw, isMD[ s`qvW pRvwh mhwn qp`svI BwgIrQ<br />
jI dy rQ dIAW lIhW ’c vg quirAw, jo BwgIrQI gMgw hY[<br />
vwihgurU jI ny ikhw, “hy BweI! jnu nwnku. DUiV mMgY iqsu gurisK kI; jo<br />
Awip jpY. Avrh nwmu jpwvY] Anuswr s`cw nwm jpx jpwaux dI mhwn qoN mhwn<br />
mhwnqw qIrQW nwloN bhuq v`fI hY[ s`cw nwm jpx jpwaux vwilAW dI s`cI crn<br />
DUV nUM qIrQ BI locdy hn[ mlwru mhlw 4] gMgw jmnw godwvrI srsuqI; qy krih<br />
www.Gursevak.com 95 q`qkrw
audmu DUir swDU kI qweI] vwihgurU DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (4) cOQy<br />
(mhlw) srUp DMn vwihgurU gurU rwmdws swihb jI mlwru rwg ’c &urmwauNdy hn:-<br />
hy hrbMs qpy jI! ic`ty jl vwlI BwgIrQI gMgw, kwLy pwxI vwlI jmnw, lwl pwxI<br />
vwlI srsuqI Aqy godwvrI, (qy) ieh cwry ndIAW nwm jpx vwly (swDU) siqgurU<br />
swihb jI, (swDU) gursyvk jI (kI) dI prm piv`qR s`cI crn DUir lYx (qweI)<br />
leI audmu (krih) krdIAW hn[ XQw:- AiTsiT qIrQ gur kI crxI; pUjY sdw<br />
ivsyKu] (147) ATsiT qIrQ; jh swD pg Drih] qh bYkuMTu; jh nwmu aucrih]<br />
(890)<br />
swKI:- ie`k AwdmI gMgw ’qy ieSnwn krn igAw, gMgw nyVy prmpUjnIk<br />
BjnwnMdI s`cy mhwqmw jI dw fyrw sI[ auh rwq k`tx leI au~Qy irhw[ puìCAw,<br />
“sMq jI! Awp jI gMgw ’qy ieSnwn krn jWdy hoN ik nhIN?” sMqW ny h`Q joV ky<br />
AiqAMq inmRqw sihq ikhw, “nhIN BweI, dwsn dws dw sRIr ibRD hY[ ” hYrwn ho<br />
ky socIN pY igAw[ -Eho! ieh swD AYny krmW qoN hIxy hn, jy ieh gMgw ’c ieSnwn<br />
nhIN krn jWdy, qW ien@W koLy ikauN rihxw sI?- gu`sy ’c fyry qoN bwhr Aw igAw[<br />
gwV@w hn@yrw hox kwrn, rwq k`tx leI ie`k ibRC hyTW bYT igAw[<br />
prmpUjnIk pUrn BjnwnMdI s`cy mhwqmw au~c krxI dy mwlkW ny v`fy qVky<br />
ieSnwn kIqw[ ies ny Ascrj kOqk dyiKAw, kwLy rMgIAW, DUslIAW cwr gaUAW<br />
AweIAW[ mhwqmw jI dy ieSnwn vwly jl ’c iltIAW, Aks mwqR hMs vrgIAW<br />
au~jl sw& ic`tIAW ho geIAW[ ies ny hYrwn ho ky pu`iCAw, qW kihMdIAW, “AsIN<br />
cwry, ndIAW hW[ AsIN nwm jpx vwly swDUAW dI crn DUV ’c ieSnwn krn dw<br />
au~dm krdIAW hW ikauNik,<br />
iklivK mYlu Bry. pry hmrY ivic; hmrI mYlu. swDU kI DUir gvweI]1]<br />
(iklivK) (ikl+ivK) (ikl) inscy krky (ivK) zihr rUp mYlu dy Bry, Srwb<br />
qmwkU pIx vwly AikRqGx (hmrY) swfy ivic (pry) pey Bwv ieSnwn krdy hn[<br />
(hmrI) swfI aupRokq mYlu, s`cy nwm jpx vwly s`cy nwm ’c r`qy (swDU) siqgurU<br />
swihb jI, (swDU) praupkwrI nwm ’c lIx sMq jI (kI) dI prm piv`qR s`cI crn<br />
(DUir) DUV ny (gvweI) gvw idqI[ ”<br />
qIriQ ATsiT mjnu nweI] 1. vwihgurU jI ny &urmwieAw:- hy qpy jI!<br />
mhWpurK siqgurU swihb jI s`cy (nweI) nwm nUM jpdy jpwauNdy hn, aun@W dI prm<br />
piv`qR s`cI crn DUiV ’c gMgw jmnw godwvrI srsuqI Awid (ATsiT) ATwht<br />
www.Gursevak.com 96 q`qkrw
qIriQ (mjnu) ieSnwn krdy hn[ siqgurU swihbwn Aqy siqsMgq jI dI ieqnI<br />
crn DUiV dI (nweI) mihmw hY[ {ijvyN siqgurU pMjvyN pwiqswh jI dy s`cy crn<br />
kmlW pws ATwht qIrQ Awey[ ies qr@W ATwht qIrQW ny prUrv rwjy jI nUM<br />
ieSnwn krwieAw[ }<br />
qIriQ ATsiT mjnu nweI] sqsMgiq kI DUir prI auif nyqRI; sB durmiq<br />
mYlu gvweI]1] rhwau] 2. vwihgurU siqgurU cOQy pwiqswh jI swry hI Sbd ’c s`cI<br />
crn DUVI dI mhwn qoN mhwn mhwnqw &urmwauNdy hn:- {ien@W do qukW dy ArQ iek`Ty<br />
krny[ } hy hrbMs qpy jI! (ATsiT) ATwht qIriQ dy(mjnu) ieSnwn dI(nweI)<br />
vifAweI s`cy nwm jpx vwlI, siqgurU swihb jI dI siqsMgq jI dI prmpiv`qR<br />
crn-DUVI ’c hI hY, ikauN jo sqsMgiq jI (kI) dI prmpiv`qR crn (DUir) DUiV<br />
auif ky dwsndws dy(nyqRI) nyqRW ’c(prI) peI, ijs ny sB(durmiq) KotI miq dI<br />
mYlu(gvweI) guAw idqI[ ies leI qIrQW dy ieSnwn nwloN, nIkI swD sMgwnI] jI<br />
dI prmpiv`qR s`cI crn DUiV dI mhwnqw bhuqI qoN bhuqI hY.(rhwau) ivSrwm dy ky<br />
hzUr &urmwauNdy hn:-<br />
jwhrnvI qpY BwgIriQ AwxI; kydwru QwipE mhsweI] hy qpy jI! hrI jI<br />
dy ismrn dI mhwn mhwnqw hY[ sB Akwr nwm qoN pRgt hoey hn[ AvqwrW dIAW<br />
dyhW nwloN BI nwm v`fw hY[ ies leI dwsndws is`KW nUM nwm jpwauNdw hY[ hy qpy<br />
jI! Awp jI ny ikhw hY ik qpY BwgIriQ jI ny(jwhrnvI) Bgvwn jI dy crnW dw<br />
jl gMgw, mwq lok ’c(AwxI) ilAWdI[ inpwl ’c jo kydwru nwQ qIrQ hY, ies<br />
nMU(mhsweI) iSv jI ny(QwipE) QwipAw hY[ iSv jI ATwsI 2 hzwr vr@w smwDI<br />
’c nwm jpdy sn, auh s`cw nwm dwsndws dw ADwr hY[ XQw:-swcw nwmu; myrw<br />
AwDwro] hy qpy jI!ijn@W qIrQW ’qy n@waux dw aupdyS krdy hoN, (dyvIN) ijqny qIrQ<br />
dyvI Qwpy; siB iqqny locih DUir swDU kI qweI] Anuswr auh qIrQ, qIrQ bnwaux<br />
vwly dyvqy sB, s`cy nwm jpx vwilAW mhWpurKW dI crn-DUiV mMgdy hn[ jykr<br />
Awp jI gMgw ’qy ieSnwn krn nUM kihMdy hoN, auh qW Awp hI iSv jI dy jtW ’c<br />
luk geI[ iSv jI Awp Jotw bxy[<br />
kWsI ikRsnu crwvq gwaU; imil hir jn soBw pweI]2] AvMqkwpurI dy<br />
sdIpn jI, jo ikRSn Bgvwn jI dy SsqR iv`idAw dy gurU sn[ ien@W qoN A`TW idnW<br />
’c SsqR iv`idAw pRwpq kIqI sI[ ieh Awpxy iv`idAwrQIAW smyq kWSIpurI ’c<br />
www.Gursevak.com 97 q`qkrw
Aw ky vsy[ kWsI ’c sRI ikRsnu Bgvwn jI sudwmy Awid gur BweIAW smyq Awpxy<br />
gurU sdIpn jI dIAW(gwaU) gaUAW(crwvq) crwauNdy sn[ ieauN qIrQW ny hir jI<br />
dy ipAwry(jn) jnW dy(imil) imlx qoN Bwv aun@W dI crn-DUV pRwpq krky hI soBw<br />
pweI hY[<br />
(dyvIN) ijqny qIrQ dyvI Qwpy; siB iqqny locih DUir swDU kI qweI] ijqny<br />
qIrQ (dyvI) dyviqAW ny Qwpy sn[ XQw:-dyviqAw drsn kY qweI; dUK BUK qIrQ<br />
kIey] (358) iqqny (siB) swry nwm jpx vwly (swDU) swDUAW (kI) dI crn<br />
(DUir) DUiV (qweI) nUM (locih) cwhuMdy hn[<br />
hir kw sMqu imlY gur swDU; lY iqs kI DUir muiK lweI]3] Awp jI GxI<br />
inmRqw nwl &urmwauNdy hn:- (swDU) sRySt gur (hir) hrI jI dy Avqwr siqgurU<br />
qIjy pwiqswh jI (kw) dw sMqu, jo koeI dwsndws nUM imlY, iqs (kI) dI prmpiv`qR<br />
crn (DUir) DUVI nUM lY ky dwsndws Awpxy (muiK) msqk nUM (lweI) lwauNdw hY[<br />
ijqnI isRsit qumrI myry suAwmI; sB iqqnI locY DUir swDU kI qweI] hux<br />
Akwl purKu jI dy snmuK kih rhy hn:- hy (myry) dwsndws dy (suAwmI) mwlk<br />
Akwl purKu jI! (qumrI) Awp jI dI rcI, ijqnI (isRsit) AnMq bRhmMf dI rcnw<br />
hY, iqqnI (sB) swrI dI swrI hI nwm jpx vwly swDU jI (kI) dI prmpiv`qR crn<br />
(DUir) DUV qweI (locY) cwhuMdI hY[<br />
nwnk illwit hovY ijsu iliKAw; iqsu swDU DUir dy hir pwir lMGweI]4]2]<br />
siqgurU nwnk dyv swihb sRI gurU rwmdws jI &urmwauNdy hn:- ijsu gRIb swD jI dy<br />
(illwit) m`Qy ’qy gurU jI dI crn-DUV dw SuB s`cw lyK iliKAw(hovY) huMdw hY, Bwv<br />
hr smyN, swD kI DUir; krhu iesnwnu] Anuswr gurU jI dI crn-DUV ’c ieSnwn<br />
krdy, Awpxy m`Qy nUM lwauNdy hn[ XQw:- gur kI ryxu; inq mjnu krau] jnm jnm<br />
kI; haumY mlu hrau]) swDU DUir muiK msqik lweI] nwnk auDry hir gur<br />
srxweI] (744) iqsu swDU DUir dy m`Qy dy SuB lyK krky, (hir) vwihgurU jI sMswr<br />
smuMdR qoN pwir (lMGweI) lMGw idMdy hn, m`Qy ’qy gurU jI dI crn DUiV dy lyK vwly<br />
gRIb swD nUM[<br />
{DMnu DMnu rwmdws guru; ijin isirAw iqnY svwirAw] sRb ivAwpI vwihgurU<br />
jI dy Avqwr, siqgurU cOQy pwiqswh jI ny hrbMs qpy nUM &urmwieAw:- nwm jpx<br />
vwly mhWpurSW jI dI crn DUiV nUM swry qIrQ mMgdy hn[ dyviqAW ny qIrQ Qwpy<br />
www.Gursevak.com 98 q`qkrw
hn[ guris`K, gurU syvw BgqI krky, nwm jp jpw ky, hux bRhmigAwn nUM pRwpq<br />
hn[ ien@W nUM pUry siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI qIrQu pUrw siqgurU; jo<br />
Anidnu hir hir nwmu iDAwey] pUry qIrQ imly hn[ ies leI ien@W nUM qIrQW ’qy<br />
jwx dI loV nhIN[ quhwfy khy Anuswr gMgw jo iSv jI dIAW jtW ’c hI Alop ho<br />
geI[ vw gMgw ny mwx kIqw, ijs nUM jwnvI irKI ny pI ilAw, auh kilAwx ikvyN<br />
krygI? ieiqhws Anuswr BsmWgd dYNq qoN frdy, iSv jI Awp qW Jotw bxy[ kydwr<br />
nwQ qIrQ dy bxn dw Awp jI ny kwrn d`isAw hY[ au~Qy jwx dI koeI BI mhwnqw<br />
nhIN[ ieiqhws Anuswr goqm irKI ny gaU dy muKoN godwvrI pRgt kIqI hY, kI gW dw<br />
pyt v`fw phwV sI?<br />
so s`cw nwm jpx jpwaux vwly hrI jI dy ipAwirAW dI crn DUiV pRwpq<br />
krky qIrQ soBw pwauNdy hn[ hy qpy! swDU DUir lweI muiK msqik; kwm k®oD ibKu<br />
jwrau] (532) Anuswr dwsn dws qW siqgurU swihbwn jI dy swDU sMqW dI crn<br />
DUiV nUM lY ky muK m`Qy nUM lwauNdw hY[ AiqAMq inmRqw gRIbI pRym jmwl jlwl kmwl<br />
dy bcn sux ky, qpw jI ivsmwd ho gey[ DMn gurU rwmdws jI rom 2 krky jpx<br />
l`gy[ s`cy pwiqswh dy prmpiv`qR s`cy crn kmlW dw s`cw AMimRq pI ky inhwl 3 ho<br />
gey[<br />
64.srix pYx bwry mwto:- jpu qpu sMjmu; Drmu n kmwieAw] syvw swD; n<br />
jwinAw hir rwieAw] khu nwnk hm nIc krMmw] srix pry kI rwKhu<br />
srmw]2]4] prm-pUjnIk pMjvyN pRBU siqgurU nwnk dyv swihb jI vwihgurU jI dy<br />
snmuK AiqAMq hI inMmRqw hlImI gRIbI nwl &urmwauNdy hn:- hy vwihgurU jI! dwsn<br />
dws ny mn krky jpu, sRIr krky qpu, ieMdRIAW dw (sMjmu) dmn, SyRSt Drmu(n)<br />
nhIN kmwieAw Aqy (swD) sMqW dI syvw BI (n) nhIN kIqI[ hy (hir) hrI,<br />
(rwieAw) rwjn ky rwjw mhwrwjn ky mhwrwjw; jI!n hI Awp jI nUM jwinAw hY[<br />
ijvyN Bgq kbIr swihb jI ny jwxy jxwey hn[ vwihgurU(nwnk) siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI (khu) &urmwauNdy hn:-(hm) dwsn dws nIc BwgW vwlw AQvw nIc<br />
(krMmw) kMmW nUM krn vwlw hY[ hy vwihgurU jI! BwvyN dwsn dws nIc krm krn<br />
vwlw hY, AwpxI srx ipAw jwx ky, srix pry kI rwKqw; nwhI shswieAw]<br />
Anuswr srix(pry) pey kI(srmw) l`ijAw, pwpW ivkwrW AOguxW v`loN(rwKhu) r`Kxw<br />
kro jI, ikauN jo ieh l`ijAw piq nMU KuAwr krdy hn[ XQw:-qyrI srix; myry dIn<br />
dieAwlw] suK swgr; myry gur gopwlw] kir ikrpw nwnku gux gwvY; rwKhu srm<br />
www.Gursevak.com 99 q`qkrw
AswVI jIau]) srin pry kI; rwKu dieAwlw] nwnk; qumry bwl gupwlw]) jo jo<br />
srix pirE gur nwnk; ABY dwnu suK pwey]) srb suKw kw dwqw siqguru; qw kI<br />
srnI pweIAY] drsnu Bytq.hoq AnMdw; dUKu gieAw.hir gweIAY]) srin AwvY<br />
pwrbRhm kI; qW iPir kwhy JUry]) jo srix AwvY.iqsu kMiT lwvY; iehu ibrdu.suAwmI<br />
sMdw]) srix pry kI rwKqw; nwhI shswieAw]) jy swDU srnI pry; iqn ky kvx<br />
ibcwr] dMq jIB ijm rwiK hY; dust Airst sMGwr] 25]) Fwkn Fwik.goibd gur<br />
myry; moih AprwDI.srn crn]) dInu duAwrY AwieE.Twkur; srin pirE sMq.hwry])<br />
Ab hm clI; Twkur pih hwir] jb hm.srix pRBU kI AweI; rwKu pRBU.BwvY mwir])<br />
srnI AwieE; nwQ inDwn] nwm pRIiq.lwgI mn Biqir; mwgn kau hir dwn]1])<br />
hir crn srn, goibMd duK BMjnw; dws Apuny kau nwmu dyvhu] idRsit pRB Dwrhu.<br />
ik®pw kir qwrhu; Bujw gih.kUp qy kwiF lyvhu]) rwKhu ApnI srix pRB; moih<br />
ikrpw Dwry] syvw.kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]1])<br />
65.vwihgurU] myrI jwiq kmInI, pWiq kmInI; ECw jnmu hmwrw] qum<br />
srnwgiq rwjw rwmcMd; kih rivdws cmwrw]5] Ajpw jwp pUrn bRhm jI dy<br />
Avqwr Bgq sRI rivdws swihb jI, Apny inrgun srUp jI duAwrw, kotwn kot<br />
bRhmMfW dy rcnhwr huMidAW, GxI inmRqw sihq Bwau BgqI krn dI jwc b^S ky,<br />
sVdy bldy iridAW nUM Twr rhy hn[ Awp jI Akwl purK jI dy snmuK &urmwauNdy<br />
hn:-hy vwihgurU jI!(myrI) dwsn dws cimAwr dI nIvyN krm krny krky (kmInI)<br />
nIc jwiq hY[ nIc krm krn vwilAW dI(pWiq) pMgqI BI(kmInI) nIc hY, ijs<br />
’c dwsn dws bYTdw hY[ Aiq nIc kMm krny krky(hmwrw) dwsn dws dw swrw<br />
jnmu hI(ECw) qu`C, inkMmw ivArQ hY[ Bgq rivdws swihb jI (kih) &urmwauNdy<br />
hn:-hy rwjw rwmcMd vwihgurU jI!dwsn dws (cmwrw) cimAwr (qum) Awp jI dI<br />
(srnwgiq) (srn+Aw+giq) Srn ’c Aw ky(giq) pRwpq hoieAw hY[ ies leI<br />
Srn pey dI l`ijAw r`Ko jI[ XQw:-srin pry kI; rwKu dieAwlw] nwnk; qumry<br />
bwl gupwlw])<br />
66.vwihgurU] Anyk jnm pwp kir Brmy; huix qau srxwgiq Awey] dieAw<br />
krhu riK lyvhu hir jIau; hm lwgh siqgur pwey]3] dwsn dws inrgux inmwxy<br />
Anyk jnm pwp (kir) krky, Brmy hW, Brm 2 ky huix (qau) Awp jI dI<br />
(srxwgiq) srx ’c Awey hW[ hy hir jIau! Awp jI dI Srn Aw ky, sMgqW smyq<br />
www.Gursevak.com 100 q`qkrw
(hm) dwsn dws, siqgur swihb jI dy prm-piv`qR prm-pUjnIk mhwn<br />
praupkwrI (pwey) crnIN (lwgh) l`gy hW, ies leI dieAw krhu, dwsn dwsW nUM<br />
sdw leI ivkwrW AOguxW qoN riK(lyvhu) lYxw kro jI[ XQw:-srin pry kI; rwKu<br />
dieAwlw] nwnk; qumry bwl gupwlw]) rwKhu ApnI srix pRB; moih ikrpw Dwry]<br />
syvw kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]) khu nwnk; hm nIc krMmw] srix pry kI;<br />
rwKhu srmw])<br />
67.vwihgurU] hm grIb mskIn pRB qyry; hir rwKu rwKu vf vfw hy] hy DMn<br />
gurU rwmdws swihb jIE!dwsn dws Awp jI dI prm-piv`q s`qw nwl dyKdy,<br />
suxdy, ijauNdy, jwgdy suAws lYNdy hW, Awp jI hux Purmw rhy hoN jI:-hy(vf) v`fy<br />
qoN(vfw) v`fy(pRB) smr`Q vwihgurU hir srUp siqgurU Amrdws swihb jIE!(hm)<br />
dwsn dws grIb qoN(mskIn) gRIb(qyry) Awp jI dw Coty qoN Cotw ieAwxw b`cw hY[<br />
ikrpw krky kwm kRoD jmW jUnW AwidkW qoN rwKu ky, AwpxI srn ’c rwKu lau jI[<br />
XQw:-myry rwm.hm bwirk; hir pRB ky hY ieAwxy]) rwKhu ApnI srix pRB; moih<br />
ikrpw Dwry] syvw kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]) jn nwnk nwmu ADwru tyk hY; hir<br />
nwmy hI suKu mMfw hy]4] 4] vwihgurU (nwnk) DMn gurU rwmdws swihb jI, snmuK<br />
kihMdy hn:-hy hir srUp gurU Amrdws swihb jI! (jn) dwsn dws nMU, Awp jI dy<br />
nwmu jI dw ADwru ies lok ’c, (tyk) Et pRlok ’c hY[ Awp jI dy SuB s`cy nwmy nyy<br />
hI, bRhmwnMd suKu, dwsn dws dy idl ’c(mMfw) sjwauxw kIqw hY[<br />
68.vwihgurU] pUj lgY.pIru AwKIAY; sBu imlY sMswru] ijs purK nMU(pIru)<br />
SkqI vwlw v`fw pIr (AwKIAY) AwiKAw jwvy, sBu sMswru(imlY) iml ky, Es<br />
dI(pUj) pUjw ’c(lgY) l`g jwvy[ nwau sdwey Awpxw; hovY isDu sumwru]<br />
Awpxw(nwau) nwm v`fw r`b(sdwey) sdvw ky, (isDu) SkqIAW vwilAW is`DW<br />
dI(sumwru) igxqI ’c(hovY) ho jwvy, Bwv SkqI vwlw is`D mMinAw pUijAw<br />
vifAwieAw jwvy[ jw piq lyKY nw pvY; sBw pUj KuAwru]2] (jw) jykr(piq) pqI<br />
pRmwqmw jI dy drbwr ’c, Es dI(piq) ie`zq(lyKY) pRvwxgI ’c(nw) nhIN (pvY)<br />
pYNdI, Bwv AOguxW pwpW ivkwrW krky bypiq hY, qW Es ny jo AwpxIAW (pUj) pUjw<br />
krweI hY, auh (sBw) swrI, aus nMU KuAwru krn vwlI hY, Bwv AOgux ivkwr jm rog<br />
aus nMU mwr ky brbwd krdy hn[ kYNsr eyfz Awid BYVIAW qoN BYVIAW bImwrIAW dy<br />
ijrm AMdr pYdw ho jWdy hn[<br />
www.Gursevak.com 101 q`qkrw
69.vwihgurU] BweI ry; sMq jnw kI ryxu] ijn@W sMqoKI sMqW nMU s`c imilAw<br />
hY[ iek ’c lIx ho ky ie`k nMU jpdy hn[ (ry) hy BweI ! AYsy sMq jnw (kI) dI<br />
prp-piv`Rq jo crn (ryxu) DUV hY, auh sMq sBw guru pweIAY; mukiq pdwrQu Dyxu]1]<br />
guru mhwrwj sw: jI dy(sMq) sMqW dI sBw ’coN(pweIAY) pweIdI hY[ jo kwmDyn hY,<br />
auh mukqI nhIN dy skdI, pr sMqW dI crn-DUV rUpI(Dyxu) kwmDyn qoN sB pdwrQu,<br />
mukiq pweIdI hY[ ijvyN bwbw bu`Fw swihb jI, BweI bwlw jI Awid gurU ky sMq jnw<br />
dI crn DUV AYsI durl`B hY[<br />
70. vwihgurU] sqgur kI syvw gwKVI; isru dIjY Awpu gvwie] siqgurU qIjy<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn ik hy BweI! sqgur jI kI syvw kry, isru(dIjY) dyxw<br />
kryy, (gwKVI) kTn (Awpu) hMkwr (gvwie) guAwauxw kry, isr dy ky ieh n khy<br />
isr idqw hY[ ijvyN pMjW ipAwirAW ny, Awp guAw ky h`Q joV ky isr Jukw ky sIs<br />
id`qy[ sbid imlih qw hir imlY; syvw pvY sB Qwie] Awp guAw ky isr dyx rUp,<br />
siqgurW dI SuB syvw krky, jykr gur (sbid) aupdys ’c imlih, Bwv mMnx kry qw<br />
sB nMU (hir) hrw Brw krn vwly hir jI (imlY) imldy hn[ hir jI dy imlxy<br />
krky, siqgurW dI sB SuB syvw (Qwie) prvwx(pvY) pYNdI hY[<br />
71.vwihgurU] jyhw siqguru kir jwixAw; qyho jyhw suKu hoie] siqgurU qIjy<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- hy BweI! siqguru pihly, dUjy pwiqswh jI nUM, AwpxI<br />
Bwvnw Anuswr ijs iksy ny, jyho jyhw(kir) krky jwixAw hY, qyho ijhw hI Es nMU<br />
suKu pRwpq(hoie) huMdw hY[ ijvyN siqgurU AMgd dyv swihb jI ny gurU nwnk swihb jI<br />
nMU pwrbRhm mMn ky, snmuK rih ky Bwxw jI, Blw jI, Bu`l gey jI, bcn kmwey[<br />
XQw:-pey kbUlu.KsMm nwil; jW Gwl mrdI GwlI] Anuswr gurqw ky mwlk bxy[<br />
eyhu shsw mUly nwhI; Bwau lwey jnu koie] (eyhu) ies myry kQn ’c(mUly) au~kw hI<br />
shsw nwhI hY[ (koie) koeI vI pRymI jnu(Bwau) pRym lwey ky vyK lvy[)<br />
72. vwihgurU] mnu qnu ArpI isru dyeI; iqn kY lwgw pwie] ijnI ieku<br />
pCwixAw; dUjw Bwau cukwie] inMmRqw SWqI sihq DMn siqgurU Amrdws swihb jI<br />
Awpu iqAwg ky SuB bcn &urmw rhy hn:-(ijnI) ijn@W gurmuKW ny, bwby bu`Fy swihb<br />
jI vWg, sB dy iv`c, ieku AdYÍq rUp bRhm jI nMU, gurW duAwrw pCwixAw, (dUjw)<br />
dÍYq(Bwau) Bwv cukwie id`qw hY[ dwsn dws gRIb, aun@W gurmuKW nMU, mnu qnu(ArpI)<br />
www.Gursevak.com 102 q`qkrw
Bytw krdw hY, isru BI(dyeI) idMdw hY, iqn(kY) dy(pwie) crnIN(lwgw) l`gxw krdw<br />
hY[<br />
73.vwihgurU] jwie puChu sohwgxI; qusw ikau kir imilAw pRBu Awie]<br />
Eie vyprvwh n bolnI; hau mil mil Dovw iqn pwie]1] siqgurU cOQy pwiqwh jI<br />
AqI inMmRqw sihq &urmw rhy hn:- (sohwgxI) pqI pRmwqmw dy suhwg Bwg AnMd nMU<br />
pRwpq, mhwqmw rUpI sohwgxI pws jwie ky, dwsn dws(puChu) pu`Cdw hY ik(qusw)<br />
Awp jI nMU, ikau(kir) krky, (pRBu) smr`Q vwihgurU jI, Awie ky (imilAw) imly<br />
hn?(Eie) auh, pqI pRmwqmw dy suhwg Bwg AnMd nMU pRwpq, mhwqmw rUpI<br />
sohwgxI, AwpxI mMnqw krwaux v`loN Aqy jmW, jUnW, AaugxW ivkwrW v`loN vyprvwh<br />
hn[ XQw:-byprvwh sdw rMig hir kY; jw ko pwKu suAwmI] BwvyN dwsn dws<br />
nwl(n) nhIN(bolnI) boldy, qW BI(hau) dwsn dws(iqn) iqn@W dy prm-piv`qR<br />
prm-pUjnIk(pwie) crn-kmlW nUM, mil mil ky(Dovw) DoNdw hY[ XQw:-(qY-kU bolo)<br />
pwv mlovw mil mil Dovw; iehu mnu qYkU dysw]<br />
74.vwihgurU] sq sMqoKu dieAw kmwvY; eyh krxI swr] Awpu Coif sB hoie<br />
ryxw; ijsu dyie pRBu inrMkwru] (inrMkwr) sB AkwrW dy krqy, bysumwr AQwh;<br />
Agnq AqolY] sBnw AkwrW’c ivAwpk pRkwSk hn[ XQw:-ijmI jmwn ky ibKY;<br />
sm`sq eyk joq hY] n Gwt hY bwF hY; n Gwt bwF hoq hY] pRymw-BgqI inmRqw gRIbI<br />
sihnSIlqw iKmw, siq sMqoK bRhmigAwn Awid sRb ivAwpI ivsmwd AsMK SuB<br />
guxW dy dwqy, Anqklwvwn pUrn myhrvwn AsMK AnMq pRkwS hI pRkwS vwihgurU pRBu<br />
jI dy Avqwr, siqgurU nwnk dyv swihb jI, ijsu nMU nwm dI dwiq (dyie) idMdy<br />
hn[ auh (Awpu) AhMkwr Coif ky, sB dI(ryxw) crn-DUiV hoie jWdw hY Aqy auh<br />
sq sMqoKu dieAw Awid SuB gux(kmwvY) kmwauNdw hY, eyh pUrn gurU jI dI(swr)<br />
SRySt (krxI) kmweI hY, ikauN jo pUrn gurU jI qoN nwm dI dwiq pRwpq krky, sMqoKu<br />
dieAw Awid SuB gux kmwauNdw hY[ A`KrI ArQ:-(sq) s`c bolxw, s`cw nwm<br />
jpxw jpwauxw, s`cy purKW dI sMgq krnI, (sMqoKu) “XQw lwB qQw sMqust” rihxw<br />
(dieAw) duKI jIv qy AYsI dieAw krnI, AwpxI jwn vwr ky BI suKI kr dyxw[<br />
ijvyN s`qW 2 idnW dy Bu`iKAw isMGW dy dieAw krky, ihMd dIAW b`cIAW, ie`k vwrI<br />
ATwrW, ie`k vwrI bweI, ie`k vwrI qIh hzwr zwlmW qoN CufweIAW, ies dw nwm<br />
dieAw hY[<br />
www.Gursevak.com 103 q`qkrw
75.vwihgurU] mwn AiBmwn mMDy; so syvku nwhI] qq smdrsI sMqhu; koeI<br />
koit mMDwhI] ijhVw syvkpuxy dy mwn, (AiBmwn) hMkwr (mMDy) ’c hY<br />
AQvw(AiBmwn) AhMkwr (mMDy) iv`c, Apnw mwn krwauNdw hY (so) auh DMn gurU<br />
nwnk swihb jI dw, pRymI syvku nwhI hY[ hy sMqhu!mwn AiBmwn qoN bicAw syvk,<br />
swirAW ’c(qq) ivAwpk bRhm nMU(smdrsI) smwn idRStI nwl dyKx vwlw, so<br />
smdrsI; qq kw byqw]) (koit) kroVW (mMDwhI) ’coN, koeI ivrlw hI hY[ XQw:-<br />
inis idin mwieAw kwrny; pRwnI folq nIq] kotn mY nwnk koaU; nwrwien ijh<br />
cIiq] ijvyN prm-pUjnIk DMn bwbw Gn`eIAw jI, DMn Bgq jYdyv jI[<br />
76.vwihgurU] giq Aivgiq; kCu ndir n AwieAw] sMqn kI ryxu; nwnk<br />
dwnu pwieAw] hy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI!Awp jI nMU AsMK vwrI rom 2 krky,<br />
sdw fMfauq bMdnw, sdw 2 nmskwr prvwn hovy jI!vwihgurU(nwnk) mh`lw pMjvW<br />
jI &urmwauNdy hn:- dwsn dws ny (sMqn) pihly pwiqswh, dUjy pwiqswh, qIjy<br />
pwiqswh, cOQy pwiqswh jI kI, prm pwk(ryxu) crn-DUV dw dwnu, jdoN pUrn gurU<br />
ipqw jI qoN pwieAw, qdoN(giq) kilAwx hoxI, (Aivgiq) bygqI hoxI kCu dws<br />
dI(ndir) ing@w (n) nhIN AwieAw Bwv kilAwx dI ie`Cw nhIN rhI Aqy bygq ho ky<br />
nrk ’c pYx dw fr nhIN irhw[ AibnwsI bRhm ’c lIxqw ho geI[ XQw:-nh<br />
ikCu jnmY; nh ikCu mrY] Awpn cilqu; Awp hI krY]) sMqn kI ryxu dI mhW 3<br />
mhwn ivsmwd mhwnqw hY[<br />
77.vwihgurU] nwmw CIbw kbIru juolwhw; pUry gur qy giq pweI] vwihgur<br />
(nwmw) Bgq nwmdyv swihb jI(CIbw) CINby, sRI kbIru swihb jI(joulwhw) jolwhy<br />
sn, ien@W mhW purKW ny nwm jp jpw ky, pUry gur rwmwnMd jI(qy) qoN, vwihgurU jI<br />
dI(giq) pRwpqI pweI[ bRhm ky byqy sbdu pCwxih; haumY jwiq gvweI] ijhVy jIv<br />
haumY krdy hn, auh haumY dI jwq ’c hn, ieh mhW purK, pUry gurW dI ikrpw<br />
duAwrw, (sbdu) bRhm jI nMU (pCwxih) pCwxdy hn, ien@W ny bRhm jI nMU pCwx ky,<br />
haumY dI jwiq(gvweI) gvw idqI.Bwv haumY iqAwg idqI, pUrn bRhm jI ky(byqy)<br />
jwxU, bRhm byqy bx gey[ suir nr iqn kI bwxI gwvih; koie n mytY BweI]3]<br />
(suir) dyvqy(nr) purS (iqn) iqn@W BgqW mhWpurSW jI kI AMimRq bwxI(gwvih)<br />
gwauNdy hn[ hy BweI !aun@W nMU bwxI gwauNxo, koie BI (mytY) htw(n) nhIN skdw, beI<br />
nIvIN zwqI vwilAW dI bwxI ikauN gwauNdy hoN? (vw) koie n mytY BweI]3] hy BweI !<br />
aun@W dI rcI bwxI nMU koie BI (mytY) imtw nhIN skdw[ Awp r`b jI ny, pMjvyN jwmy<br />
www.Gursevak.com 104 q`qkrw
AMdr ju`go j`ug At`l sRI gurU grMQ swihb jI ’c cwV@ ky, AwpxI gurbwxI, Bgq<br />
gurbwxI ’qy eykqw dI mohr lw id`qI hY[ hux koeI aun@W dI gurbwxI nMU ikvyN mytygw?<br />
(vw) koie n mytY BweI]3] hy BweI ! aun@W dy pRqwp js nMU koeI BI nhIN myt<br />
skdw[ DMn siqgurU swihb jI hn, ijn@W ny nIvIN zwq vwilAW dw ik`fw BwrI<br />
Awdr siqkwr kIqw hY[ au~cI zwqI dw AiBmwn myitAw hY[ auh jo nIvIN zwiq<br />
vwilAW ’qy n&rq krdy sn, auh BI mytI hY[<br />
78.vwihgurU] (sweIN) DUVI mjnu swD Ky; sweI QIey ikRpwl]) swD rUp;<br />
Apnw qnu DwirAw] Anuswr(swD) siqgurU nwnk dyv swihb jI dI prmpiv`qR(swD)<br />
SRyst, crn DUVI(Ky) ivKy Bwv iv`c(mjnu) ieSnwn krn nwl(sweI)<br />
mwlk jI ikRpwl(QIey) hoey[ ijs krky, lDy hBy QokVy; nwnk hir Dnu mwlu]1]<br />
vwihgurU(nwnk) siqgurU pMjvyN gurU nwnk swihb jI &urmwauNdy hn:- dwsn dws ny<br />
siqgurU rwmdws swihb jI dI prp-piv`qR crn DUVI ’c ieSnwn krky, hir nwm<br />
Dnu, SuB guxW dw mwlu, sMswrk (hBy) swry (QokVy) pdwrQ (lDy) l`B ley[<br />
79.vwihgurU] ijsu ipAwry isau nyhu; iqsu AwgY mir clIAY] auQwnkw:-sRI<br />
siqgurU pihly pwiqswh jI ny, jdoN sRI krqwrpur swihb jI ivKy, is`KI dI krVI<br />
prK kIqI, qdoN siqgurU dUjy pwiqswh jI ny, murdy Kwx q`k hukm mMinAw[ 1596<br />
ibkRmI A`sU vdI pMcmIN nMU Awpxy s`cKMf nMU jwx qoN pMj idn pihlW, prm pRsMn ho<br />
ky, siqgurU dUjy pwiqswh jI nMU gurqw bKSI[ bwby bu`Fy swihb jI ny gurqw dw<br />
iqlk lwieAw[ hukm krky dUjy pwiqswh jI ’qy do cOrdwr, do cOr krn lwey Aqy<br />
ikhw, “A`j qoN ieh dwsn dws dw hI srUp hn, ien@W dy prm-pwk drSn, dwsn<br />
dws dy drSn hn[ ien@W dI KuSI dwsn dws dI KuSI hY[ ien@W dI pUjw dwsn dws<br />
dI pUjw hY[ ien@W dw bcn mMn ky, lok suKIey pRlok suhyly hovo] pihly pwiqswh jI<br />
ny vIcwirAw, “dwsn dws dyy s`cKMf jwx smyN, ieh AqI du`K mMnxgy”[ vIcwr ky<br />
siqgurU dUjy pwiqswh jI nMU, hukm krky, sRI KfUr swihb jI ivKy, bRhm igAwnx<br />
mweI sBrweI jI dy pws Byj idqw[ siqgurU jI ny jw ky mwqw jI nMU ikhw, “mwqw<br />
jI ! dwsn dws nMU prm-pUjnIk gurU nwnk dyv swihb jI dw ivjog duKI krdw hY,<br />
ies leI dwsn dws ny smwDI ’c bYTxw hY, Awp jI bUhw icx idE”[ mwqw jI ny<br />
bcn mMn ky bUhw icx idqw[ Awp jI pdm Awsx lw ky, Ac`l Afol smwDI ’c<br />
bYT gey[ EDr siqgurU pihly pwiqswh jI s`cKMf cly gey[ Awp jI nUM sMgqW<br />
smyq bwby bu`Fy swihb jI ny prgt kIqw[ gurU nwnk swihb jI dw s`cKMf nMU jwxw<br />
www.Gursevak.com 105 q`qkrw
sux ky, lMU 2 krky pRym vYrwg kIqw[ bwb bu`Fy swihb jI ny sMudr dIvwn sjvwieAw,<br />
Awp jI ieSnwn krky, nvyN bsqR pihr, Ardws krky gurqw g`dI isMGwsx qy<br />
pihlI vwr suBwiemwn hoey[ Awp jI ny bVw BwrI ivXog mMinAw[ gurqw g`dI ’qy<br />
bYT ky hMgqw qW krnI sI? sgoN Juk gey[ XQw:- dRüm spUr.ijau invY; KvY<br />
ksu.ibml bIcwrh] DIry 2 vYrwg QMm@ ky ieh vYrwgmeI mh`lw aucwirAw:- mÚ2]<br />
ijsu ipAwry isau nyhu; iqsu AwgY mir clIAY] siqgurU pihly pwiqswh jI dy(2)<br />
dUjy(mÚ) srUp siqgurU AMgd dyv swihb jI &urmwauNdy hn:- (ijsu) ijn@W prppUjnIk,<br />
mn bwxI sRIr dy ipAwry, siqgurU nwnk dyv swihb jI (isau) nwl, dwsn<br />
dws dw(nyhu) pRym hY[ hMkwr C`f ky(iqsu) iqn@W siqgurW dy(AwgY) snmuK Bwv hukm<br />
mMnidAW fr BY Adb siqkwr ’c rihMidAW, isr ArpidAW, pwpW AOguxW ivkwrW<br />
kusMg v`loN mir ky, (clIAY) c`lxw krIey, Bwv Apxw sIs srvMs sB ku`J kurbwn<br />
krIey, ijvyN vwihgurU mh`ly nOvyN jI, hor byAMq pRymIAW ny sIs Arpy[<br />
iDRgu jIvxu sMswir; qw kY pwCY jIvxw] (qw) iqn@W siqgurW (kY) dy hukm nUM<br />
mMnx qoN (pwCY) ip`Cy pY ky, sMswir ’qy dwsn dws dw jo jIvxu hY, AQvw<br />
siqgurW(kY) dy hukm nUM mMnx qoN ip`Cy pY ky, jo sMswir dw jo jIvxu hY, ieh Anyk<br />
bwr(iDRgu) iP`ty mUMh lwhnq iDRRkwr hY[ DMn gurU AMgd dyv swihb jI ny AYfw v`fw<br />
BwrI ivXog mMinAW[ ijs krky pUrn gurU bRhm srUp mMny pUjy gey hn[ XQw:-<br />
nwnk mMinAw mMnIAY; buJIAY gur prswid]2])<br />
80.vwihgurU] slok mÚ2] jo isru sWeI nw invY; so isru dIjY fwir]<br />
nwnk.ijsu ipMjr mih ibrhw nhI; so ipMjru lY jwir] siqgurU nwnk dyv swihb jI<br />
dy(2) dUjy(mÚ) srUp, siqgurU dUjy pwiqswh jI slok aucwrdy hn, ijs ’c sRb<br />
ivAwpI mhW ivsmwd gwV@y vYrwg sihq Apxy Awp nMU kihMdy hn, qyrw jo hMkwrI<br />
isru, Apxy(sWeI) mwlk pRBU gurU nwnk dyv swihb jI dy A`gy nw(invY) invy, (so)<br />
aus Apxy hMkwrI isru nUM, v`F ky(fwir) su`t (dIjY) dyxw krvwihgurU(nwnk) siqgurU<br />
dUjy pwiqswh jI Apxy Awp nMU kihMdy hn, qyry ijsu(ipMjr) sRIr(mih) ’c, siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jI dw(ibrhw) pRym nhI hY, (so) aus gurU pRym qoN hIxy,<br />
Apxy(ipMjru) sRIr nUM (jwir) swV lY[ Bwv pUrn gurU jI dw hukm mMnx pUjx ’qy<br />
zor idMdy hn[ jy hukm nhIN mMndw, Anq jUnW ’c v`iFAw KwDw swiVAw jWdw hY,<br />
www.Gursevak.com 106 q`qkrw
DUiV ’c ruLdw hY[ XQw:-AMimRq kwieAw rhY suKwlI;<br />
bwjI iehu sMswro] lbu loBu mucu kUVu kmwvih; bhuqu auTwvih Bwro] qUM kwieAw mY<br />
ruldI dyKI ijau Dr aupir Cwro]1]<br />
81.vwihgurU] isrIrwg] qohI mohI.mohI qohI; AMqru kYsw] knk kitk; jl<br />
qrMg jYsw]1] mwieAw dy iqAwg dw iqAwg krn vwly, pUrn mhWpurS pUrn Bgq<br />
rivdws swihb jI nUM, Bgvwn jI dy suMdr drSn hoey[ Awp jI ny Dw ky, AqI hI<br />
pRym SrDw Bwvnw nwl, crn kml PVny cwhy[ A`goN ikhw, “ip`Cy ht, iB`t nw, qUM<br />
cimAwr hY[ ”AhMkwr ivkwr, ros qoN rihq SWq ic`q DIrjDwrI mhwn praupkwrI<br />
pUrn Bgq jI boly:-hy Bgvwn jI!(qohI) Awp jI(mohI) dwsn dws, (mohI) dwsn<br />
dws(qohI) Awp jI ’c, (AMqru) &rk kYsw hY?&rk nhIN hY, A`gy &urmw rhy hn:-<br />
(jYsw) ijs qr@W(knk) sony dy (kitk) kVy, sony qoN, jl dIAW (qrMg) lihrW jl<br />
qoN v`KrIAW nhIN huMdIAW, ies qr@W AsIN vI Awp jI qoN hI pYdw hoey, Awp jI dy<br />
pYdw kIqy, Awp jI dy indwn b`cy hW[ Awp jI dI prm pwk joiq nwl dyKdy, boldy<br />
KWdy suxdy, suAws lYNdy hW[ A`goN ikhw, “qUM piqq hYN, dwsn dws piqq pwvn hY[<br />
” ieh sux ky pUrn mhWpurS, pUrn Bgq jI ny inmRqw BirAw au~qR idqw, jau<br />
pY.hm n pwp krMqw; Ahy AnMqw] (Ahy) hy (AnMqw) byAMq vwihgurU jI!(jau) jykr<br />
(hm) dwsn dws(pY) bhuVo Bwv muV 2 ky, pwp n(krMqw) krdw Bwv dwsn dws<br />
pwpI n huMdw[<br />
piqq pwvn; nwmu kYsy hMuqw]1] Awp jI dw nwmu pwpW krky (piqq)<br />
Apiv`qR nUM (pwvn) piv`qR krn vwly(kYsy) iks qr@W (hMuqw) huMdw?jy dwsn dws<br />
Apiv`qR bixAW, qW hI Awp jI, piqq pwvn bxy[ ieh sux ky pRBU jI, sRb<br />
ivAwpI mhW ivsmwdI pRsMn hoey, singD ipAwr siqkwr nwl, AwpxI CwqI nwl<br />
lw ky, AYsw ipAwr idqw, AMdr Ajpwjwp clw idqw, ijsu nwmu irdY; soeI vf<br />
rwjw] Anuswr l`KW KuSIAW pwiqswhIAW b^SIAW[ XQw:- myrY min qin pRIiq<br />
lgweI siqguir; hir imilE lwie 1 JpIVw] ( 1 j`PI)<br />
82.vwihgurU] mwJ mhlw 5] kihAw krxw; idqw lYxw] grIbw AnwQw;<br />
qyrw mwxw] sB ikCu qUMhY qUMhY myry ipAwry qyrI kudriq kau bil jweI jIau]1]<br />
siqgurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
GxI inmRqw sihq, mwJ rwg ’c snmuK &urmwauNdy hn:- hy Akwl purK jIE! Awp<br />
jI ny vwihgurU mh`ly pihly, dUjy, qIjy, cOQysrUpW iv`c, jo SuB s`cw aupdyS kihAw<br />
www.Gursevak.com 107 q`qkrw
hY, dwsn dws ny EhI krxw hY[ Awp jI ny jo pdwrQ AQvw bRhmwnMd rs idqw hY,<br />
EhI lYxw hY[ grIbw AnwQw; qyrw mwxw] sMgqW smyq dwsn dws grIbw (AnwQw)<br />
XqImW nMU (qyrw) Awp jI dw hI (mwxw) mwx hY[ XQw:- qUM myrw bhu mwxu krqy qUM<br />
myrw bhu mwxu] joir qumwrY suiK vsw scu sbdu nIswxu]1]<br />
83.vwihgurU] Kwku sMqn kI; dyhu ipAwry] Awie pieAw; hir qyrY duAwrY]<br />
drsnu pyKq mnu AwGwvY; nwnk imlxu suBweI jIau]4] pMjvyN pwiqswh jI<br />
&urmwauNdy hn:- hy prm ipAwry siqkwry vwihgurU jI! dwsn dws nMU Awpxy ipAwry<br />
(sMqn) sMqW (kI) dI mhW pwk(Kwku) crn-DUV (dyhu) bKSxw kro jI[ Awp jI<br />
Aqy Awp jI dy sMqW dI crn-DUVI dI pRwpqI leI, hy(hir) vwihgurU jI!dwsn dws<br />
(qyrY) Awp jI dy duAwrY ’qy, Awie pieAw hY[<br />
84.vwihgurU] mwJ mhlw 5] sgl sMqn pih; vsqu iek mWgau] krau<br />
ibnMqI; mwnu iqAwgau] gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp,<br />
kljuig.jhwju Arjunu gurU; GxI qoN GxI inMmRqw nwl, mwJ rwg ’c &urmwauNdy hn:-<br />
Awp jI dy, bwbw bu`Fw swihb BweI gurdws swihb jI, BweI bwlw swihb jI, Bgq<br />
kbIr swihb jI, Bgq jYdyv swihb jI, Bgq nwmdyv swihb jI Awid (sgl)<br />
swirAW (sMqn) sMqW(pih) pwsoN iek vsqu, prp piv`qR crn-DUV (mWgau) mMgdw<br />
hY dwsn dws[ krau ibnMqI; mwnu iqAwgau] crn-DUV dI pRwpqI leI mwnu<br />
(iqAwgau) iqAwg ky, dovyN h`Q joV ky, isr JukwA ky pRym ibnMqI(krau) krdw hY[<br />
vwir vwir. jweI lK vrIAw; dyhu. sMqn kI DUrw jIau]1] hy ipAwry Akwl purK<br />
jIE! Awp jI qoN (lK) l`KW (vrIAw) vwrI (vwir) bilhwr (vwir) kurbwn (jweI)<br />
jWdw hY[ Awp jI ikrpw krky (sMqn) sMqW mhWpurSW (kI) dI crn-DUrw(dyhu)<br />
b^Sxw kro jI[)<br />
85.vwihgurU] qyrI srix; myry dIn dieAwlw] krqw purKu gurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy pMjvyN srUp, siqgurU Arjn dyv swihb jI au~bldI dyg ’c bYTx smyN,<br />
q`qw ryqw sIs ’qy pYx, sVdI bldI loh ’qy KV@n smyN, gurU drohI cMfwl cMdU dy Gry<br />
pMj idn Bu`Ky aunINdry iqhwey rihMidAW, ies inrml s`cI bwxI dy Awsry rhy[ Awp<br />
jI inmRqw hlImI gRIbI, sihnSIlqw iKmw DIrj, shj iDAwn, Bwau BgqI SuB<br />
guxW dy Avqwr hn[ Awp jI vwihgurU gurU rwmdws swihb jI dy snmuK &urmwauNdy<br />
hn:- qyrI srix; myry dIn dieAwlw] (myry) dwsn dws (dIn) gRIb dy<br />
(dieAwlw) dieAw dy Gr, hy siqgurU rwmdws swihb jIE!dwsn dws (qyrI) Awp<br />
www.Gursevak.com 108 q`qkrw
jI dI s`cI suKdwiek At`l AivnwsI s`cI srix hY[ suK swgr; myry gur gopwlw]<br />
kir ikrpw; nwnku gux gwvY] rwKhu srm AswVI jIau]4] vwihgurU (nwnku)<br />
siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy(suK) suKW dy (swgr) smuMdR, (gopwlw)<br />
AnMq bRhmMf dy pwlk, Ajpw jwp vwihgurU gur jI, (myry) dwsn dws qy ikrpw<br />
kir, jo dwsn dws Awp jI dy AMimRq rUp prm mnohr gux sdw(gwvY) gwauNdw rhy[<br />
hy ipAwry jIau!gux gwaux dI Amolk dwq b^S ky, (AswVI) dwsn dwsW dI sMgqW<br />
smyq (srm) l`ijAw rwKhu jI[ nwnk nwm cV@dI klw] qyry Bwxy sRb`q dw Blw]<br />
is`D kIqw hY[)<br />
86.vwihgurU] sdw sdw; qUM hY suKdweI] iniv iniv lwgw; qyrI pweI] kwr<br />
kmwvw jy quDu Bwvw jw qUM dyih dieAwlw jIau]2] suKW dy smuMdR vwihgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy Akwl purK jI! (qUM) Awp jI, sdw sdw suKdweI<br />
hY, ies leI dwsn dws (iniv) Juk iniv) Juk ky vw mn dy mwx v`loN Juk ky, qn<br />
dy AiBmwn v`loN Juk ky, (qyrI) Awp jI dy prm pwk (pweI) crnIN (lwgw) l`gdw<br />
hY[ XQw:-iniv iniv pwie lgau.gur Apuny; Awqm rwmu inhwirAw])<br />
87.vwihgurU] cyiq imlwey so pRBU; iqs kY pwie lgw]2] siqgurU pRBU pMjvyN<br />
pwiqswh jI inmRqw sihq cyiq dy mhIny duAwrw aupdyS &urmwauNdy hn:-hy<br />
BweI!ijhVw gurmuiK, dwsn dws nUM (so) aus pRBU jI, nwl imlwey, jo jl Ql,<br />
mhIAl ’c pUrn hn, dwsn dws iqs (kY) dy s`cy(pwie) crnIN (lgw) l`gdw hY[)<br />
88.vwihgurU] syvw sw iqsu BwvsI; sMqw kI hoie Cwru]) syvw kIqI hoeI<br />
(sw) EhI iqsu vwihgurU jI nUM (BwvsI) BwauNdI hY, BwvygI[ syvw krn vwlw syvk,<br />
mwn AiBmwn C`f ky isr nIvW krky isr Arp ky, vwihgurU jI dy sMqw (kI) dI<br />
(Cwru) crn-DUV hoie jwvy[)<br />
89.vwihgurU] jo hmrI ibiD hoqI. myry siqgurw; sw ibiD. qum hir jwxhu<br />
Awpy] hy (myry) dwsn dws dy prmpUjnIk hrI srUp (siqgurw) siqgurU Amrdws<br />
swihb jIE!Awp jI dy ivCoVy krky, jUnW ivkwrW ’c ruLx vwlI (hmrI) dwsn<br />
dwsW dI (ibiD) hwlq, jo (hoqI) ho rhI sI, (sw) Es duKdwiek ruLx vwlI<br />
(ibiD) hwlq nUM, (hir) vwihgurU Amrdws swihb jI, (qum) Awp jI Awpy hI<br />
(jwxhu) jwxdy hoN jI[ hm rulqy iPrqy. koeI bwq n pUCqw; gur siqgur sMig. kIry<br />
hm Qwpy] caurwsI l`K jUnW ’c (hm) dwsn dws (rulqy) ruldy (iPrqy) iPrdy sW,<br />
www.Gursevak.com 109 q`qkrw
koeI (bwq) g`l (n) nhIN sI (pUCqw) pu`Cdw[ (gur) prm pUjnIk siqgur<br />
Amrdws swihb jI dy crnW dy (sMig) nwl l`gx krky, (hm) dwsn dws(kIry)<br />
kIVy gurqw g`dI ’qy(Qwpy) iesiQiq kIqw igAw hY[ DMnu DMnu gurU nwnk. jn kyrw;<br />
ijqu imilAY. cUky siB sog sMqwpy] vwihgurU (nwnk) DMn gurU rwmdws swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:- (jn) BgqW (kyrw) dy gurU Amrdws swihb jI DMnu DMnu hn, (ijqu)<br />
ijn@W nwl (imilAY) imlxy krky, (siB) swry sog(sMqwpy) du`K (cUky) cu`ky gey Bwv<br />
inivrq ho gey[)<br />
90.vwihgurU] hm jMq ivcwry.ikAw krh; sBu Kylu qum suAwmI] jn<br />
nwnku.hwit ivhwiJAw; hir gulm gulwmI] hy(suAwmI) mwlk!(hm) dwsn<br />
dws(jMq) jIv ivcwry, (ikAw) kI (krh) kr skdy hW?koit bRhmMf dw (sBu) swrw<br />
Kylu, (qum) Awp jI dw hI hY, cwhy ies nUM Fwh lvo cwhy bxw lvo, ies leI,<br />
vwihgur nwnku DMn gurU rwmdws swihb jI GxI inmRqw nwl &urmwauNdy hn:-hy hir<br />
srUp siqgurU Amrdws swihb jI!(jn) dwsn dws, Awp jI dI swDsMgq rUpI<br />
(hwit) h`tI ’qy, Awp jI dw (ivhwiJAw) ^rIidAw, Awp jI dI(gulwmI) cwkrI<br />
krn vwlw(gulm) golw hY[ AQvw Awp jI dy(gulwmI) goilAW dw(gulm) golw hY[)<br />
91.vwihgurU] hm jwinAw kCU n jwnh AwgY; ijau hir rwKY iqau TwFy] hm<br />
BUl cUk gur ikrpw Dwrhu, jn nwnk kuqry kwFy]4] vwihgur (nwnk) DMn gurU<br />
rwmdws swihb jI rzw ’c pRsMn rih ky, krqwr jI ky snmuK, ivsmwd rMg ’c<br />
lIx GxI inMmRqw, hlImI, AwzzI, gRIbI nwl pRym bynqI krdy hn: -hy sB nMU (hir)<br />
hrw Brw krn vwly hrI jI! (ijau) ijvyN Awp jI ikrpw krky (rwKY) r`Kdy hoN,<br />
(iqau) iqvyN Awp jI dy bUhy A`gy rzw ’c (TwFy) KV@y hW, Awp jI dy bUhy qoN ibnw<br />
(hm) dwsn dwsW ny(AwgY) A`gy hor duAwry ’qy jwx bwry(kCU) ku`J BI(n) nhIN<br />
jwinAw, n hI hux(jwnh) jwxdy hW, Bwv kyvl Awp jI dr dy mMgqy bx ky, Awp<br />
jI dy dr ’qy KV@y hW[ hy mhwrwj gur Amrdws swihb jI ! (hm) dwsn dws (jn)<br />
syvk, Awp jI dy(kwFy) kIVy, (kuqry) ikrm hW[ XQw:-hm kIry ikrm.siqgur<br />
srxweI; kir dieAw nwmu prgwis]) dwsn dwsW dI BUl hI (cUk) Bu`l nUM<br />
ikrpw(Dwrhu) Dwr ky, b^S lvo[)<br />
92.vwihgurU] hm AprwD.pwp bhu kIny; kir dustI cor curwieAw] Ab<br />
nwnk.srxwgiq Awey; hir rwKhu lwj hir BwieAw] (hm) dwsn dwsW ny pwp<br />
www.Gursevak.com 110 q`qkrw
(AprwD) gunwh (bhu) bhuqy (kIny) kIqy hn[ (dustI) dustqweI (kir) krky cor<br />
bxky, pr Dn pr qIA pdwrQ, byAMq jnmW ’c (curwieAw) corI kIqw hY[ vw<br />
dwsn dwsW ny pwp gunwh bhuqy kIqy hn[ dustqweI krky, Awpxy Awp nUM nwm<br />
jpx v`loN curwieAw hY Bwv nwm nhIN jpdy, ies leI cor hW[ XQw:-srb aupwie;<br />
gurU isir moru] Bgiq krau; pg lwgau qor] nwim rqo; cwhau quJ Eru] nwmu<br />
durwie clY; so coru]3]) vwihgurU (nwnk) mh`lw cOQw jI snmuK pRym bynqI krdy<br />
hn[ hy(hir) vwihgurU mh`lw qIjw jI!BwvyN AsIN dust cor bhuqy pwp krn vwly<br />
AprwDI hW, (Ab) hux ies mnu`Kw jnm ’c, Awp jI nUM BwieAw qW hI Awp jI dI<br />
(srxwgiq) Srn ’c Awey hW[ hy hir srUp siqgurU swihb jI !Srn ’c Awey<br />
jwx ky swfI lwj rwKhu[<br />
93.vwihgurU] dwsin dws; inq hovih dwsu] igRh kutMb mih; sdw audwsu]<br />
DMn siqgurU Amrdws swihb jI Apxy inrgun pRkwS duAwrw, hux kroVW bRhmMf rc<br />
Aqy lYA kr rhy hn, kRoVW QwvW ’qy vrKw kr rhy hn, kRoVW sUrjW nUM pRkwS rhy<br />
hn[ ijn@W dI prm-piv`qR au~jl inrgun joiq nwl kRoVW qwry mMfl pRkwS rhy hn[<br />
hzUr &urmwauNdy hn:-hy ipAwirE!siqgurU AMgd dyv swihb jI dy dwsin dwsW dw<br />
(inq) inqwpRqI dws (hovih) hoxw kry[ dwsn dwsu ho ky (igRh) igRhsq Gr,<br />
(kutMb) prvwr (mih) ’c, sdw (audwsu) auprwm rhy[ XQw:- mmqw jwl; qy rhY<br />
audwsw] pRxviq nwnk; hm qw ky dwsw])<br />
94.vwihgurU] hm miq hIx, mUrK mugD AMDy; siqguir mwrig pwey] prm<br />
pUjnIk vwihgurU siqgurU qIjy pwiqswh jI, siqgurU dUjy pwiqswh jI dw DMnvwd<br />
krdy hn:-hy ipAwirE!(hm) dwsn dws SuB miq qoN(hIx) rihq, mUrK (mugD)<br />
bysmJ, gursbd, gursbd ArQW rUpI nyqRW qoN rihq AMDy sW[ DMn siqguir AMgd<br />
dyv swihb jI ny, ikRpw krky, gursbd, gursbd ArQ rUpI nyqR b^S ky, gurU<br />
BgqI sihq igAwn dy (mwrig) rsqy pwey idqw hY[)<br />
95.vwihgurU] CCw; Cohry dws qumwry] dws dwsn ky; pwnIhwry] DMn siqgurU<br />
pMjvyN pwiqswh jI, CCw A`Kr duAwrw, siqgurU cOQy pwiqswh jI dy snmuK kihMdy<br />
hn:-hy mhwrwj swihb jI!jo(qumwry) Awp jI dy dwsn dws hn, dwsn dws aun@W<br />
ky(pwnIhwry) pwxI Brn vwly(Cohry) in`ky dwsn dws hn[ CCw; Cwru hoq qyry sMqw]<br />
ApnI ik®pw; krhu BgvMqw] CCw A`Kr duAwrw &urmwauNdy hn:-hy (BgvMqw)<br />
www.Gursevak.com 111 q`qkrw
vwihgurU jI!ijs ’qy ApnI ikRpw (krhu) krdy hoN, auh (qyry) Awp jI dy, bwbw bu`Fw<br />
swihb jI BweI gurdws swihb jI Awid sMqw dI (Cwru) crn-DUiV(hoq) ho jWdw hY[<br />
96.vwihgurU] KqRI bRwhmxu sUdu bYsu; auDrY ismir cMfwl] ijin jwinE pRBu<br />
Awpnw; nwnk iqsih rvwl] vwihgurU(nwnk) s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI! SSqRDwrI KqRI, bRwhmxu (sUdu) sUdR, (bYsu) KyqI krn vwlw<br />
qy BwvyN cMfwl BI ikauN n hovy, mhwrwj swihb jI nMU (ismir) Xwd krky (auDrY)<br />
qr jWdw hY, Bwv jmW jUnW AOguxW ivkwrW qoN mukq ho jWdw hY[ ien@W ’coN(ijin)<br />
ijs ny vI Awpnw smr`Q pRBu jI(jwinE) jwx ley hn, auh BwvyN cMfwl hovy, dwsn<br />
dws(iqsih) iqs dI(rvwl) crn-DUV hY[<br />
97.vwihgurU] ijnI ifTw.myrw siqguru Bwau kir; iqn ky. siB pwp gvweI]<br />
s`cy siqgurU cOQy pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-(ijnI) ijn@W guris`KW ny (myrw) myry<br />
pUry siqguru swihb jI dy srgun srUp jI dw drSn vw gurbwxI jI dw pRq`K<br />
drSn nyqRW nwl jW AMdroN bYrwg ibbyk rUpI nyqRW nwl, (Bwau) pRym(kir) krky<br />
(ifTw) dyiKAw hY[ siqgurU jI ny (iqn) iqn@W ky siB pwp(gvweI) guAw Bwv nws<br />
kr idqy[ ijvyN BweI lwlo bwbw rwey bulwr jI Awid[ hir drgh qy muK aujly; bhu<br />
soBw pweI] hir jI dI(drgh) KMf bRhmMf dI rcnw, siqsMgqjI, s`cKMf’c, (qy)<br />
auh muK(aujly) sur^rU, lwl, inhwl, inrml prm-piv`qR ho gey, nwnk<br />
bRhmigAwnI; Awip prmysur] rUp (bhu) bhuqI soBw pweI hY[ ijvyN bwbw bu`Fw<br />
swihb jI, BweI gurdws swihb jI, BweI mnI isMG jI bwbw dIp isMG jI Awid[<br />
jnu nwnku mMgY DUiV iqn; jo gur ky isK myry BweI] DMn gurU rwmdws<br />
swihb jI, ijn@W ny mhwn ikRpw krky, is`KW dI haumY mwrI hY, aun@W nUM, gur ky isK<br />
myry BweI] ikhw hY[ ieh inmRqw jI h`d idKweI hY[ vwihgurU(nwnku) hzUr<br />
&urmwauNdy hn:-jo s`cy siqgurU Amrdws jI dI is`iKAw nUM mMnx vwly, gur jI(ky) dy<br />
isK hn, auh myry gur BweI jI hn[ (jnu) dws (iqn) iqn@W dI prm-pwk crn-<br />
DUiV(mMgY) mMgdw hY[)<br />
98.vwihgurU] nwnk DUiV punIq swD; lK koit iprwgy] vwihgurU (nwnk)<br />
s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy BweI! (swD) SyRSt puurK vw<br />
(swD) s`cy siqgurU rwmdws swihb jI dI prmpiv`qR crn DUiV lK guxW (koit)<br />
kRoVW(iprwgy) iprwg rwj, qIrQW qoN(punIq) piv`qR 3 hY[)<br />
www.Gursevak.com 112 q`qkrw
99.vwihgurU] kih rivdws; Klws cmwrw] jo hm shrI; so mIqu<br />
hmwrw]3] ivAwpk bRhm jI dy Avqwr, ivAwpk bRhm rUpI Sihr ’c vsx vwly<br />
Bgq rivdws swihb jI, bhuqI GxI qoN GxI AiqAMq GxI inmRqw nwl kih rhy<br />
hn:-hy BweI!dwsn dws cmwrw, gm, du`K hny@rw, SrimMdgI, pIVw, fr, gunwh,<br />
pdwrQW leI qrsnw, hwr, A`vl, dom, sym, iqMn guxW qoN (Klws) Cu`itAw,<br />
byZmpurw shr ’c rihx vwlw hY[ (jo) ijhVw gurmuiK aupRokq (hm) dwsn dws dy<br />
bygmpurw Sihr ’c rihx vwlw hY, (so) auh (hmwrw) dwsn dws dw(shrI)<br />
sihrIAw, (mIqu) im`qR hY[ bVI BwrI ivsmwd inmRqw, iKmw sihnSIlqw, DIrj,<br />
itkwA nwl DurW dI bwxI duAwrw n&rq mytI hY[)<br />
100.vwihgurU] jogIsr pwvih nhI; quA gux kQnu Apwr] ivAwpk s`cy<br />
bRhm dy Avqwr, Bgq rivdws swihb jI, AqI hI inmRqw nwl, Apxy Awp nUM<br />
cimAwr A`Kr kihMdy hn[ hy vwihgurU jI!(quA) Awp jI dy (gux) guxW dw kQnu<br />
(Apwr) pwrwvwr qoN rihq hY[ (jogIsr) jogIAW dy mhMq, Awp jI dy s`cy guxW dw<br />
kQn krky, Awp jI dy Apwr SuB guxW dw pwrwvwr nhI (pwvih) pw skdy[ pRym<br />
Bgiq kY kwrxY; khu rivdws cmwr] dwsn dws rivdws cmwr ny, Awp jI dI<br />
(pRym) pRymw-Bgiq(kY) dy (kwrxY) leI Bwv Awp jI dI pRymw BgqI dy pRvwh ’c<br />
lIx ho ky, Awp jI dy gux, ijvyN Awp jI ny khwey hn, iqvyN (khu) khy hn[)<br />
101.vwihgurU] Aihinis Bgiq kry; ilv lwie] nwnku iqn kY; lwgY<br />
pwie]4]12] DMn gurU nwnk dyv swihb jI, phux kroVW sUrjW cMdRimAW nUM, Apxy<br />
inrgun pRkwS duAwrw pRkwS rhy hn[ iqn@W dI ivAwpk joiq nwl swnUM sB nMU swh<br />
AwauNdw hY[ Awp jI ny bRhm byiqAW dI mhW Agm ivsmwd AvsQw kQn kIqI<br />
hY[ ijhVy bRhm byqy sUrj vWg jIAW nUM igAwn dw pRkwS dy ky, AigAwn dw AMDyrw<br />
mytdy hn[ DrqI vWg iKmw krdy hn, AkwS vWg inrKoB rihMdy hn[ hvw vWg<br />
smidRstI r`K ky, swirAW nUM Awqm suK idMdy hn[ kml vWg swry sMswr ’c<br />
inrlyp rih ky, du`K suK duSmx im`qR, hwn lwB, AMimRq zihr, hrK-soZ, sony lohy<br />
Awid ’c smidRStI r`Kdy hn[ ijn@W ny KMfW bRhmMfW AMdr joqI srUp bRhm nUM jwx<br />
ilAw hY[ AYsy prm hMs q`q byqy huMidAW ivAwpk bRhm ’c(ilv) ibRqI (lwie) lw<br />
ky (Aihinis) rwq idny, Akwl purK jI dI pRymw (Bgiq) BgqI (kry) krdy hn[<br />
vwihgurU(nwnku) siqgurU pihly pwiqswh jI AqI hI inmRqw hlImI nwl kihMdy hn<br />
www.Gursevak.com 113 q`qkrw
ik dwsn dws (iqn) iqn@W (kY) dy prm-pwk s`cy(pwie) crnIN(lwgY) l`gdw hY[)<br />
102.vwihgurU] nw hau jqI sqI nhI piVAw; mUrK mugDw jnmu BieAw] sRb<br />
suKW dy dwqy siqgurU nwnk dyv swihb jI GxI inmRqw, hlImI gRIbI nwl, vwihgurU<br />
jI dy snmuK &urmwauNdy hn:-nw (hau) dwsn dws jqI hY, Aqy n hI sq r`Kx vwlw<br />
sqI hY, bRhm-iv`idAw BI nhI piVAw, ies leI swrw jnmu hI mUrK(mugDw)<br />
bysmJ (BieAw) ho igAw hY[ pRxviq nwnk iqn@ kI srxw ijn@ qUM nwhI vIsirAw]<br />
Akwl purK rUp (nwnk) siqgurU pihly pwiqswh jI (pRxviq) bynqI sihq<br />
&urmwauNdy hn:-hy vwihgurU jI!(ijn@) ijn@W nUM (qUM) Awp jI d`uK suK hr<br />
suAws(vIsirAw) Bu`ly nwhI, dwsn dws iqn@ kI srxw hY[<br />
103.vwihgurU] dwsu sgl kw; Coif AiBmwnu] nwnk kau; guir dIno dwnu])<br />
pRIqm; pRym Bgiq ky dwqy] inmRqw dy swgr, bRhm rqnwgr, smr`Q suAwmI<br />
vwihgurU(nwnk) siqguruU Arjn dyv swihb AMqrjwmI smr`Q suAwmI jI &urmwaNudy<br />
hn :- dwsn dws (kau) nUM dwsu puxy (kw) dw (sgl) swrw AiBmwnu (Coif) C`fx<br />
rUpI dwnu, (guir) DMn gurU rwmdws swihb jI ny (dIno) idqw hY[)<br />
104.vwihgurU] dIis Awvq hY; bhuqu BIhwlw] sgl crn kI; iehu mnu<br />
rwlw] kRoVW bRhmMfW dy mwlk, siqgurU Arjn dyv swihb jI, hrI rUp sRI hirmMdr<br />
swihb jI dI Ascrj ibsmwd rcnw rc rhy sn[ hzUr s`cy pwiqswh jI ny sdw<br />
vrq lw idqw[ dySW pRdySW dIAW siqsMgqW bwbw bu`Fw swihb jI BweI BgqU jI,<br />
bwbw ibDI cMd, BweI gurdws jI, BweI mMJ, BweI bihlo Awid bRhm byqy isr ’qy<br />
tokrI c`uk ky cwA nwl syvw kr rhy sn[ gurU drbwr ’c hr vyly kIrqn hoeI<br />
jWdw sI[ swrw Bvn piv`qR ho irhw sI[ XQw:- khu nwnk qy Bvn pivqRw; jw mih<br />
sMq qum@wry]2] ie`k kmtwlU, BoiLAW bMidAW nUM, syvw qoN twl ky, bzwr lY jwieAw<br />
kry[ ie`k idn siqgurU mhwrwj jI ny ^Ub qwiVAw, nyqR lwl kr ley, ichrw vI<br />
bVw hI gMBIr lwlo lwl kr ilAw[ vyK ky cOdW lok kMbx l`g gey, auh vI fr<br />
igAw[ aus ny crn PV ky ikhw, “hy mhwrwj swihb jI!dwsn dws nMU b^S lau<br />
jI[ ” qW siqgurU jI ny J`tp`t TMFw suBwA kr ilAw[ ieh Ascrj ivsmwd<br />
kOqk dyK ky, ie`k sIql nwmy swDU ny, h`Q joV ky isr JukwA ky, bVy hI pRym nwl<br />
ikhw, “hy mhwrwj swihb jI!Awp jI A`g vI syk lYNdy hoN[ ” qW hzUr ny ivSyS<br />
qOr qy ivgs ky ikhw, dIis Awvq hY; bhuqu BIhwlw] sgl crn kI; iehu mnu<br />
www.Gursevak.com 114 q`qkrw
wlw]3] “hy sIql purI!ivgVy is`K nUM svwrnw dwsn dws dw &rz bxdw hY[<br />
BwvyN dwsn dws dw srUp, idsx nUM bhuqu hI (BIhwlw) iBAwnk (dIis) idsx ’c<br />
(Awvq) AwauNdw hY[ is`K dy AMdr fr pwaux leI, au~proN hI ieh iBAwnk rUp<br />
idKwieAw hY, pr dwsn dws dw iehu mnu (sgl) swirAW (kI) dI crn (rwlw)<br />
DUV hY[ ”ieh kOqk dyK ky SuB bcn sux ky, qmwm is`K, dyvI dyvqy, Avqwr<br />
pYgMbr, sUrj cMdRmw qwry, DMn gurU Arjn dyv jI, DMn gurU Arjn dyv jI gUMj pey<br />
swry, coz inAwry[ jweIey bilhwry[ sdw 2 nmskwry[)<br />
105.vwihgurU] siqguru Apnw; sd sdw sm@wry] gur ky crn; kys sMig<br />
Jwry] siqgurU pMjvyN pwiqswh jI, siqgurU rwmdws jI ’qy bVI BwrI SrDw r`KidAW<br />
&urmwauNdy hn:-siqgurU swihb jI hI Awpxy hn, jo hMgqw myt ky, jMmx mrn mytdy<br />
hn[ lok pRlok ’c is`K dI shwieqw krdy hn[ duSmx imqR ’c smidRStI<br />
idKwauNdy hn, gurbwxI dy dwqy hn[ AYsy (Apnw) Awpxy prmpUjnIk siqguru nUM<br />
dwsn dws, sd sdw (sm@wry) Xwd krdw hY Bwv ismrdw hY[ XQw:- syvI siqguru<br />
Awpxw; hir ismrI.idn siB rYx] Awpu iqAwig srxI pvW; muiK bolI imTVy vYx]<br />
(gur) siqgurW (ky) dy crn-kmlW nUM Awpxy (kys) kysW (sMig) nwl (Jwry) JwVdw<br />
hY[)<br />
106. vwihgurU] kr joiV; nwnku kry Ardwis] moih; sMqh thl dIjY<br />
guxqwis] prm pUjnIk(nwnku) Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir]<br />
Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] Anuswr hrI rUp siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI, vwihgurU jI dy snmuK &urmwauNdy hn:-dwsn dws bwhrly dovyN(kr)<br />
h`Q joiV ky vw AMdroN mn ic`q rUpI h`Q joV ky, GxI hI inmRqw, gRIbI hlImI sihq<br />
Awp jI dy prm-piv`qR prm-pUjnIk crn-kmlW ’c(Ardwis) bynqI(kry) krdw<br />
hY[ ijhVy Awp jI dy sMq A`Ty pihr Awp jI nUM nyVy krky jwxdy hn[ Awp jI dy<br />
Bwxy nUM im`Tw krky mMndy hn, ijn@W nUM kyvl ie`k nwm dw ADwr hY, jo swirAW dI<br />
crn DUV bxy hoey hn[ A`Ty pihr kQw kIrqn aucwrdy hn, hr vyly kIrqn ’c<br />
itkwA hY[ ijn@W dw vrq vrqwvw kyvl nwm nwl hI hY[ ijn@W nUM im`qR s`qR ie`k<br />
smwn hn, ijn@W dw drSn bVw BwrI durl`B hY[ hy(guxqwis) guxW dy Kzwny<br />
vwihgurU!(moih) dwsn dws nUM, aupRokq guxW vwly(sMqh) SWq Awqmw mhWpurSW dI<br />
thl syvw(dIjY) dyxw kro[<br />
www.Gursevak.com 115 q`qkrw
107 vwihgurU] moih grIb kau; lyhu rlwie] nwnk Awie pey srxwie]<br />
vwihgurU(nwnk) ShIdW dy isrqwj siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy<br />
vwihgurU!dwsn dws cOrwsI BogidAW Awie ky, Awp jI dI s`cI srxwie(pey) ipAw<br />
hY[ ijhVy Awp jI dy AqI ipAwry swD, bwhrly dovyN h`Q Aqy AMdroN mn bu`D rUpI<br />
h`Q joV ky, Awp jI nUM A`Ty pihr iDAwauNdy hn[ aun@W dy prmpiv`qR prmpUjnIk<br />
crnkmlW dI SuB syvw b^S ky(moih) dwsn dws grIb(kau) nUM, Awpxy srUp ’c<br />
rlwie(lyhu) lvo jI.Bwv eykqw ABydqw kr lvo[<br />
108.vwihgurU] Bgiq hyqu, gur crx invwsw] nwnk hir jn ky; dwsin<br />
dwsw] DMn s`cy siqgurU nwnk dyv jI &urmwauNdy hn:-ijs hrI jn dw, siqgurW dy<br />
crn-kmlW dI pRymw (Bgiq) BgqI dy (hyqu) ipAwr krky, gur crx-kml ’c<br />
(invwsw) ivSyS krky vsxw hoieAw hY[ dwsn dws Es hir ky(jn) dws (ky) dw<br />
dwsin dwsw hY[)<br />
109.vwihgurU] gur kI syvw so kry; ijsu Awip krwey] nwnk isru dy<br />
CUtIAY:drgh piq pwey] ijsu pRymI qoN s`cy siqgurU swihb jI, AwpxI syvw Awip<br />
(krwey) krwauNdy hn, (so) auh Awp iqAwg ky, inmRqw Dwr ky, mwn Apmwn qoN<br />
rihq ho ky, inSkwm Bwv nwl gur swihb jI kI s`cI syvw (kry) krdw hY[<br />
vwihgurU(nwnk) DMn s`cy siqgurU nwnk dyv jI &urmwauNdy hn:-aupRokq guxW vwly<br />
syvk nUM Awpxw isru dy ky, hMgqw jmW pwpW, ivkwrW Awid doSW qoN (CUtIAY) Cu`t<br />
jweIey, vwihgurU jI dI(drgh) KMf bRhmMf dI rcnw, siqsMgqjI, s`cKMf’c,<br />
(piq) ie`zq pwey leIey[<br />
110.vwihgurU] eyqy kUkr hau bygwnw; Baukw iesu qn qweI] Bgiq hIxu<br />
nwnku jy hoiegw; qw KsmY nwau n jweI] vwhu 2 DMn s`cy siqgurU nwnk dyv swihb<br />
jI, Akwl purK jI dy snmuK Awpxy Awp nUM, Akwl purK jI dw kUkr kih ky,<br />
r`iKAw leI pRym bynqI krdy hn[ vwhu 2 ikMnI inmRqw hY[ idRStWq:-ijvyN Epry<br />
ku`qy nUM bhuqy ku`qy Gyr ky v`Fdy hn, auNJ qW BwvyN Awpxy mwlk nUM cyqy n kry, pr<br />
Gyrn qoN BauNk 2 hY, Awpxy mwlk nUM r`iKAw leI s`ddw hY[ mwlk SSqR lY ky<br />
llkwry mwrdw B`jw 2 AwauNdw hlwSyrI idMdw hY[ mwlk nUM AwieAw jwx ky, ku`qw<br />
Syr bx jWdw hY[ mwlk Epry ku`iqAW nUM mwr ky Bjw idMdw hY[ Awpxy ku`qy dI<br />
r`iKAw krdw hY[ ies pRkwr DMn gurU nwnk dyv swihb jI &urmw rhy hn:- eyqy<br />
kUkr hau bygwnw; Baukw iesu qn qweI] hy Akwl purK jI!(hau) dwsn<br />
www.Gursevak.com 116 q`qkrw
dws(bygwnw) Eprw ku`qw, kwm kRoD Awid vw ieMdRIAW rUpI(eyqy) bhuqy(kUkr) ku`iqAW<br />
dw GyirAw hY, ieh dwsn dws nUM v`F Kw rhy hn[ ien@W kwm kRoD Awid ku`iqAW qoN<br />
iesu (qn) sRIr nUM bcwaux (qweI) leI, dwsn dws Awp jI dw ku`qw, Awp jI dy<br />
pws Awp jI dw js (Baukw) BONkdw Bwv aucwrdw hY[ XQw:- hm kUkr; qyry<br />
drbwir] Baukih AwgY; bdnu pswir]) Bgiq hIxu nwnku jy hoiegw; qw KsmY nwau<br />
n jweI]4]1] DMn s`cy siqgurU nwnku dyv swihb jI, ijn@W dI prm-piv`qR au~jl<br />
inrgun joiq nwl, swry bRhmMfW dy jIA suAws lY rhy hn[ ApnI inrgun joiq<br />
nwl, kRoVW KMfW bRhmMfW nUM pRkwS rhy hn[ Awp jI &urmwauNdy hn:-jy dwsn dws<br />
Awpxy ku`qy nUM (Bgiq) BgqI qoN (hIxu) rihq (hoiegw) ho igAw jwx ky, r`iKAw<br />
nhIN kroNgy, qw (KsmY) mwlk jI dw nwau (n) nhIN (jweI) jwvygw, Bwv dwsn dws<br />
Ksm vwlw hY, swry eyho hI kihxgy ik ieh r`b jI dw ku`qw hY[ ies dI r`b jI ny<br />
r`iKAw nhIN kIqI, BwvyN dwsn dws BgqI qoN hIxw Awp jI dw ku`qw hY, Awpxw ku`qw<br />
jwx ky r`iKAw kro jI[<br />
111.vwihgurU] pRB dIn dieAwl.Bgq Bv qwrn; hm pwpI rwKu ppnw]<br />
sMgq smyq (hm) dwsn dws pwpI(ppnw) pwpW dy Bwr krky, sMswr rUpI smuMdR dy<br />
ivSy rUpI jl ’c fu`b irhw hY[ hy (dIn) gRIb ’qy dieAw krn vwly dieAwl (pRB)<br />
smr`Q vwihgurU jI! Awpxy Bgq nUM (Bv) sMswr qo qwrn vwly[ Awpxy s`cy nwm<br />
rUpI zhwz ’qy cwV@ ky rwKu lau jI[ jykr(ppnw) pwpW krky Bwry pwpIAW nUM fu`bx<br />
qoN bcwA ky r`K lvoNgy qW Awp jI dI bhuq v`fI vifAweI hovygI ik pwpIAW nUM qwr<br />
ilAw hY[<br />
112.vwihgurU] iblwvlu mhlw 4] hm mUrK mugD AigAwn mqI; srxwgiq<br />
purK Ajnmw] iblwvlu rwg ’c, DMn gurU nwnk dyv swihb jI dy(4) cOQy(mhlw)<br />
srUp, s`cy siqgurU rwmdws swihb jI, GxI inmRqw hlImI nwl, Akwl purK jIE<br />
dy snmuK pRym bynqI krdy hn:-hy (Ajnmw) jnm qoN rihq(purK) pUrn vwihgurU<br />
jI!(hm) dwsn dws mUrK(mugD) bysmJ (AigAwn) srUp dy igAwn qoN rihq(mqI)<br />
bu`DI vwlw, Awp jI dI(srxwgiq) Srx ’c hY[ kir ikrpw riK lyvhu myry Twkur;<br />
hm pwQr hIn Akrmw]1] dwsn dws pwpW krky p`Qr vWg Bwrw hY[ ijvyN p`Qr<br />
s^q huMdw hY, iqvyN gRIbW nUM kSt dyxy krky, dwsn dws s^q hY[ ijvyN p`Qr nwl<br />
p`Qr mwrn qoN A`g pYdw huMdI hY, iqvyN dwsn dws eIrKw rUpI A`g pYdw krdw hY[<br />
www.Gursevak.com 117 q`qkrw
sMswr rUpI smuMdR ’c, pdwrQ rUpI jl hY, dwsn dws ies ’c fu`bx vwlw p`Qr hY[<br />
hy myry (Twkur) mwlk!aupRokq AOguxW vwly pwQr, (Akrmw) KoitAW BwgW vwly(hIn)<br />
nIc dwsn dws nUM ikrpw kir ky, riK lyvhu jI[ XQw:- rwKhu ApnI srix pRB;<br />
moih ikrpw Dwry] syvw.kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry])<br />
113.vwihgurU] crn pKwrau kir syvw; jy Twkur BwvY] hohu ikRpwl dieAwl<br />
pRB; nwnku gux gwvY]4] hy (Twkur) mwlk jI!jy Awp jI nUM BwvY qW hI dwsn<br />
dws mn nIvW krky, Awp jI dI Anyk pRkwr dI SuB s`cI prm-piv`qR syvw kir<br />
ky, prm-piv`qR crn-kml (pKwrau) Dovy, [ XQw:- pwv mlovau.sMig nYn BqIrI]<br />
jhw pTwvhu; jWau qqI rI]2]) vwihgurU(nwnku) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy idAwlU ikRpwlU pRB jI!dwsn dws ’qy ikRpwl dieAwl (hohu) hoxw<br />
kro, qW jo dwsn dws Awp jI dy gux sdw(gwvY) gwvy[)<br />
114.vwihgurU] dws ryxu soeI hoAw; ijsu msqik krmw] ShIdW dy isrqwj<br />
siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ny, gurbwxI nUM ju`go ju`g At`l Su`D r`Kx leI, mhwn<br />
ShIdI idqI hY[ AYsy prm-pUjnIk siqgurU jI &urmwauNdy hn:-ijsu gurmuiK pRymI dy<br />
(msqik) SoRmxI inSkwm (krmw) krm hn[ (soeI) auh, DMn 2 s`cy siqgurU<br />
rwmdws swihb jI dy dws dI(ryxu) crn DUV hoAw hY, EhI (krmw) BwgW Bry<br />
(msqik) m`Qy vwlw hY[ khu nwnk bMDn Cuty; siqgur kI srnw]4] vwihgurU<br />
(nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI (khu) &urmwauNdy hn:-ijs dw mn s`cy siqgurU<br />
cOQy pwiqswh jI dy dws dI crn DUV ho ky, siqgur kI srnw ipAw hY[ aus dy<br />
AOguxW pwpW dy bMDn Cuty hn[<br />
115.vwihgurU] kvn vfweI kih skau; byAMq gunIqw] hy mhwrwj!Awp jI<br />
dI swDsMgq jI dI (kvn) ikhVI 2 vfweI kih (skau) skW?Bwv khI nhIN<br />
jWdI, ikauNik Awp jI dI swDsMgq jI dy byAMq (gunIqw) gux hn[ XQw:- sMgiq<br />
kw gunu.bhuqu AiDkweI; piV sUAw gnk auDwry]) kir ikrpw muih nwmu dyhu; nwnk<br />
dr srIqw] vwihgurU(nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- hy s`cy<br />
siqgurU rwmdws swihb jI!dwsn dwsI Awp jI dy swDsMgq rUpI dr dI (srIqw)<br />
golI hY[ (muih) dwsn dwsI nUM golI jwx ky, ikrpw (kir) krky Awpxw nwmu (dyhu)<br />
b^So jI[<br />
www.Gursevak.com 118 q`qkrw
116.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] thl krau qyry dws kI; pg Jwrau<br />
bwl] msqku Apnw Byt dyau; gun sunau rswl] iblwvlu rwg ’c, s`cy siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy s`cy siqgurU rwmdws swihb jIE!(qyry) Awp jI dy dws kI<br />
(thl) syvw, dwsn dws(krau) kry, Es dy(pg) crn Awpxy(bwl) kysW<br />
nwl(Jwrau) JwV@y[ hy mhwrwj!Awp jI dy dwsW dI AqI hI inmRqw, hlImI gRIbI<br />
sihq syvw krW[ aun@W dy prmpUjnIk prm-piv`qR crn-kmlW nUM Awpxy kysW nwl<br />
JwV@W[ aun@W nUM Apnw (msqku) isr Byt kr (dyau) dyvW[ XQw:-siqgur AwgY sIsu<br />
Byt dyau; jy siqgur swcy BwvY]) msqku kwit DrI.iqsu AwgY; qnu mnu AwgY dyau]<br />
Awpxw isr dy ky, aun@W qoN Awp jI dy(rswl) suMdr, rs dw Gr, gun, rom 2 dy<br />
kMnW vw SrDw ivsvws rUpI kMnW nwl, dwsn dws(sunau) suxy[ XQw:-koit<br />
krn.dIjih pRB pRIqm; hir gux suxIAih AibnwsI rwm]<br />
117.swKI:-pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw bIr isMG swihb jI, sRI qrn<br />
qwrn swihb jI dy nyVy ipMf nOrMgwbwd vwilAW dy syvk bwbw mhwrwj isMG jI dy<br />
dwV@w nw AwieAw[ isMG aus nUM hwsy mskrI nwl lMkw dw cor ikhw krdy[ ijvyN<br />
bl`lw b`cw mwqw ipqw pws du`K roNdw hY, iqvyN bwbw jI nUM ro ky ikhw, “bwbw jI!<br />
dwsn dws nMU, isMG hwsy nwl lMkw dw cor kihMdy hn[ ”qW mhWpurSW ikhw, “hy<br />
pRymIAW, gurU nwnk swihb jI dI sMgq dy joVy JwiVAw kr, ijhVy bsqR nwl joVy<br />
JwVyN, auh bsqR Aqy joVw TofI nUM lw ilAw kr[ DMn s`cy siqgurU nwnk dyv swihb<br />
jI ikRpw krngy[ ”igir bsuDw jl pvn jwiego; ieik swD bcn AtlwDw]<br />
Anuswr bVw BwrI suMdr dwV@w AwieAw[ Pyr BI Esy qr@W SrDw nwl joVy JwVdy qW<br />
lMbw dwVw joiVAW nUM l`g jWdw[ ie`k idn dwV@w joiVAW nUM l`gdw dyK ky, ie`k<br />
inhMg isMG jI ny iK`c nwl qwV ky ikhw, “Eie isMGw!qUM dwVy dI ibAdbI ikauN<br />
krdY?”A`goN ro ky ikhw, “bwbw jI!dwsn dws nUM qW ieh imilAw hI swDsMgq jI<br />
dy joiVAW qoN hY[ ”so ies qr@W bwbw jI, bVy hI pRym nwl gurU kI sMgq jI dy joVy<br />
JwV@dy, dwV@w joiVAW nUM l`g jWdw[<br />
118.vwihgurU] dUjI swKI:-DMn 2 s`cy siqgurU rwmdws swihb jI, sRI<br />
AMimRqsr swihb jI ivKy, sMgqW nUM qw r rhy sn[ bwbw sRI cMd jI ie`Qy phuMcy[<br />
Awp jI, s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI dy v`fy swihbzwdy jwx ky, J`t p`t<br />
siqkwr leI Awey[ DMn s`cy siqgurU rwmdws swihb jI dw lMbw Brmw suMdr s`cw<br />
www.Gursevak.com 119 q`qkrw
dwV@w dyK ky, sRI cMd jI ny byAdbI dy A`Kr khy, “ieh AYnw ikauN vDwieAw hY?<br />
shx sIl sMqM; sm imqRs´ durjnh]) Anuswr aus dy ibAdbI dy khy vwk jo mn nUM<br />
A`g lwaux vwly sn, shwr ley[ suK smUh kruxwmY krqw;) imhrvwnu swihbu<br />
imhrvwnu] swihbu myrw imhrvwnu] DMn s`cy siqgurU swihb jI ny, bVI kmwl dI<br />
iKmw kIqI[ ie`k h`Q nwl Awpxw suMdr dwV@w PiVAw, dUjw h`Q bwby sRI cMd jI dy<br />
crnW nUM clwieAw Aqy ikhw, “Awp jI DMn 2 s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI dy<br />
swihbzwdy hoN, Awp dy prm-piv`qR suMdr crn JwV@n leI vDwieAw hY[ ” AYnI<br />
inmRqw sihnSIlqw, iKmw gRIbI, hlImI DIrj vwlI g`l sux ky, sRI cMd dy pYrW dI<br />
im`tI inkl geI, rom KV@y ho gey[ dovyN h`Q joV isr Jukw ky ikhw, “DMn gurU<br />
rwmdws swihb jI, Awp jI ny ies inmRqw krky gurqw g`dI pweI hY, eysy inmRqw<br />
krky siqgurU dUjy, siqgurU qIjy pwiqswh jI ny pweI sI pr AsIN pRwpq nhIN kr<br />
sky[ }<br />
119. vwihgurU] jgq auDwrn swD pRB; iqn@ lwghu pwl] hy (pRB) smr`Q<br />
siqgurU rwmdws swihb jI!Awp jI dy swD sMq jo, bwbw bu`Fw swihb jI Awid,<br />
jgq nUM (auDwrn) qwrn vwly hn[ dwsn dws (iqn@) iqn@W dy srn rUpI (pwl)<br />
p`ly(lwghu) l`gdw hY[ mokau dIjY dwnu pRB; sMqn pg rwl]2] hy (pRB) smr`Q<br />
vwihgurU jI dy Avqwr DMn gurU rwmdws swihb jIE!(sMqn) SWq Awqmw sMqW dy<br />
prm-piv`qR prm-pUjnIk(pg) crn-kmlW dI (rwl) DUVI dw dwnu(mokau) dwsn<br />
dws nMMU (dIjY) dyxw kro[<br />
120.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] pwxI pKw pIsu dws kY; qb hoih<br />
inhwlu] ShIdW dy isrqwj siqgurU gRMQ swihb jI dy rcxhwr, s`cy siqgurU nwnk<br />
dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp iblwvlu rwg ’c &urmwauNdy hn:-hy<br />
is`K!inmRqw gRIbI Dwr ky, mn nIvW krky, mn dw hT iqAwg ky, vwihgurU jI dy<br />
dws(kY) dy pws, pwxI Br, grmI ’c pKw kir, Bojn Ckx leI c`kI pIsu, jdoN<br />
Awp jI ieh ipAwrI syvw kroNgy(qb) qdoN (inhwlu) (in+hwlu) (hwlu) du`K qoN(in)<br />
rihq ho ky, inhwl(hoih) ho jwvoNgy[<br />
rwj imlK iskdwrIAw; AgnI mih jwlu] vwihgurU jI dy dwsW dw pwxI<br />
Brnw, Awtw pIsxw, p`Kw krnw C`f ky, rwj(imlK) jgIr(iskdwrIAw)<br />
srdwrIAW jo pRwpq krnIAW hn[ ien@W nUM AgnI (mih) ’c, vw bRhm AiBAws<br />
rUpI A`g ’c(jwlu) swV dy[ XQw:-lokn kIAw vifAeIAw; bYsMqir pwgau] ijau<br />
www.Gursevak.com 120 q`qkrw
imlY ipAwrw Awpnw; qy bol krwgau]1] qQw:-dunIAw kIAw vifAweIAw; kvnY<br />
Awvih kwim] mwieAw kw rMgu sBu iPkw; jwqo ibnis indwin] ien@W AgnIAW qoN<br />
bcx leI, sMq jnw kw Cohrw; iqsu crxI lwig] sMqw jnw kw jo(Cohrw) dws hY<br />
iqsu dy prm-piv`qR prm-pUjnIk crxI (lwig) l`gxw kr[<br />
mwieAwDwrI CqR piq; iqn@ Cofau iqAwig]1] jy Awp jI pws, mwieAwDwrI<br />
CqR dy(piq) rwjy hovoN qw iqn@ pdvIAW nMU iqAwig Cofau(vw) mwieAwDwrI CqR piq<br />
bnx dIAW jo ieCwvW hn, (iqn@) iqn@W nUuM BI iqAwig(Cofau) C`fo[ (vw) jo<br />
mwieAwDwrI CqR piq rwjy hn, jy auh nyk nhIN, zwlm hn, iqn@ iqAwig Cofau[<br />
(vw) sRIr krky Cofau Bwv sRIr krky BI myl n kro[ XQw:- jo n BjMqy;<br />
nwrwiexw] iqn kw; mY n krau drsnw]1]) rwjn; kaunu qumwrY AwvY] AYso Bwau<br />
ibdr ko dyiKE; Ehu grIbu moih BwvY]1] ijvyN siqgurU pihly pwiqswh jI ny<br />
mwieAwDwrI mlk Bwgo nUM iqAwigAw, KIr pUVy nhIN KwDy[ mn krky BI iqAwig<br />
kro, Bwv mn ’c Xwd n kro[ XQw:-so mUAw; ijsu mnhu ibswrY])<br />
121.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] sRvnI sunau hir hir hry; Twkur jsu<br />
gwvau] siqgurU pRBU gurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp iblwvlu<br />
rwg ’c GxI inmRqw sihq &urmw rhy hn:-hy sB nMU (hir) hrw Brw krn vwly,<br />
sB dy pwpW nUM (hir) nws krn vwly, (hry) pRkwS srUp hir hir hry (Twkur)<br />
mwlk jI!dwsn dws gRIb, Awp jI dy jsu nUM kIrqn duAwrw (gwvau) gwauNdw hY,<br />
Apxy rom 2 dy (sRvnI) kMnW vw SrDw ’qy ivsvws rUpI kMnW nwl (sunau) suxnw<br />
krdw hY[ XQw:- koit krn.dIjih pRB pRIqm; hir gux suxIAih AibnwsI rwm]<br />
sMq crx kr sIsu Dir; hir nwmu iDAwvau]1] hir hir hry Twkur dy jsu<br />
nUM gwauNidAW suxidAW, (sMq) SWq Awqmw sihxSIlqw vwly sMqW mhWpurSW dy<br />
prm-piv`qR prm-pUjnIk praupkwrI crx-kmlW ’qy, inmRqw nwl Apxw (sIsu)<br />
isr Dir (kr) krky, dwsn dws hir jI dy prm pwk nwmu nUM (iDAwvau)<br />
iDAwauxw krdw hY[ kir ikrpw dieAwl pRB; ieh iniD isiD pwvau] hy<br />
(dieAwl) dieAw dy Gr pRB!dwsn dws mMgqy ’qy ikrpw kir, jo hrI jI dy nwm<br />
nUM sdw iDAwvy, praupkwrI sMqW dy crnW ’qy sIs itkwvy[ ieh (iniD) nO inDIAW<br />
(isiD) ATwrW is`DIAW (pwvau) pwvy, hor in`DIAW is`DIAW dI loV nhIN[ Ajpw<br />
www.Gursevak.com 121 q`qkrw
jwp hI inDI is`DI hY[ XQw:- qij AiBmwnu.srxI prau; hir gux iniD<br />
pweI]2]) sMq jnw kI ryxukw; lY mwQY lwvau]1] rhwau] sMq jnw kI (ryxukw)<br />
crn DUV lY ky, Apxy mwQY ’qy (lwvau) lwvy[ XQw:- AYsI ikrpw; moih krhu]<br />
sMqih crx.hmwro mwQw; nYn drsu.qin DUUir prhu] (rhwau) ibsRwm dy ky &urmwauNdy<br />
hn:-nIc qy nIcu Aiq nIcu hoie; kir ibnau bulwvau] dwsn dws(nIc) nIvyN (qy)<br />
qoN (nIcu) nIvW (Aiq) AiqAMq (nIcu) nIvW hoie ky (ibnau) bynqI (kir) krky<br />
sMqW mhWpurSW nUM (bulwvau) bulwvy[ XQw:- imst bcn bynqI krau; dIn kI<br />
inAweI]) syvk kw hoie syvku vrqw; kir kir ibnau bulweI]17]) pwv mlovw<br />
Awpu iqAwig; sMq sMig smwvau]2] (812) dwsn dws(Awpu) hMkwr iqAwig ky,<br />
sMqW dy (pwv) crnW nUM (mlovw) plosy, crnW nUM qyl Awid nwl J`sxw ieh AiqAMq<br />
hI gRIbI hY[ sMq sMig smwvau] (sMq) sMqW dI (sMig) sMgq nwl, pyRm syvw krky<br />
sMqsMg ’c rom 2 krky(smwvau) smwauxw kry[ ieh n hovy sqsMgq jI ’c, iksy<br />
nwl JgVw kr leIey[ ijs krky sMq auQoN k`F hI dyx jI[ (vw) sMqW dw sMg krky<br />
pUrn bRhm jI ’c smw jweIey[ BwvyN, pRB myry Eie; bYrwgI iqAwgI] prmpUjnIk<br />
s`cy vwihgurU jI dy Avqwr, siqgurW nUM crn Jswaux dI ie`Cw qW nhIN, pr crn<br />
J`sx vwlw inmRqw, hlImI, pyRm, SrDw, iekwgRqw sihq ijvyN 2 siqgurW dy crnW<br />
kmlW nUM J`sdw hY, iqvyN 2 aus dy AMdr aupoRkq guxW dw vwDw hMudw hY[ ies qrHW dI<br />
SuB syvw, ijvyN siqgurU qIjy pwiqswh jI ny siqgurU dUjy pw: jI dI kIqI[ crn<br />
kml dy AMgUTy nUM muK ’c lY ky lhU pwk bwhr su~t AwauNdy, iqvyN qulsW dwsI ny,<br />
siqgurU pihly pwiqswh jI dy crnW kmlW nUM c`itAw[ idvwnI msqwnI ibRqI vwly<br />
pyRmIAW ny rIJ 2 ky siqgurW dy crnW dw pUjx kIqw[<br />
122.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] jlu Fovau ieh sIs kir; kr pg<br />
pKlwvau] siqgurU pihly pw: jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp iblwvlu rwg ’c<br />
&urmwauNdy hn:- dwsn dws Awpxy (ieh) ies (sIs) isr (kir) krky Bwv ies<br />
isr ’qy siqgurW dw jlu(Fovau) FodW hY[ XQw:-iqsu gur kY igRih; Fovau pwxI]<br />
ijsu gur qy; Akl giq jwxI]4] Awpxy (kr) h`QW nwl siqgurW dy (pg) crnW nUM<br />
(pKlwvau) Doxw krdw hY[ XQw:-siqgur ky crn; Doie Doie pIvw] gur nwnk;<br />
jip jip sd jIvw]) crx kml qyry, Doie Doie pIvw; myry siqgur dIn<br />
dieAwlw]3]) bwir jwau lK byrIAw drsu pyiK jIvwvau]1] krau mnorQ mnY<br />
www.Gursevak.com 122 q`qkrw
mwih Apny pRB qy pwvau] dyau sUhnI swD kY; bIjnu Folwvau]1] DMn gurU Arjn<br />
dyv swihb jI dI DMn inmRqw, DMn SihxsIlqw, DMn pyRm, DMn nwm igAwn iDAwn<br />
DMn sRb`q dw Blw, DMn kurbwnI, DMn gurbwxI jI, DMn siqgurU nwnk swihb jI dy<br />
s`cy su`cy au~cy q^q dy mwlk bx ky, GxI inmRqw nwl kih rhy hn ik hy BweI!<br />
dwsn dws (swD) siqgurU nwnk dyv swihb jI (kY) dy dr Gr ’qy (sUhnI) sUhx<br />
(dyau) idMdw hY, siqsMgq jI nMU (bIjnu) p`Kw (Folwvau) krdw hY[ XQw:- pwxI pKw<br />
pIsu dws kY; qb hoih inhwlu] (811) qQw:-DnwsrI mhlw 5] pwnI pKw pIsau<br />
sMq AwgY; gux goivMd jsu gweI] (673)<br />
krau nmskwr Bgq jn; DUir muiK lwvau]3] (813) siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- (jn) ipAwry sRI kbIr swihb jI, Bgq jYdyv, Bgq<br />
rivdws jI Awid Bgq (jn) jnW nUM dws nmskwr (krau) krdw hY[ aun@W dI DUir<br />
(muiK) m`Qy nUM (lwvau) lwauNdw hY[ XQw :- dws qumwry kI pwvau DUrw; msqik ly ly<br />
lwvau] (712) qQw :- myry rwm; hir jn kY hau bil jweI] kysw kw kir cvru<br />
Fulwvw; crx DUiV muuiK lweI]1])<br />
123.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] pRB jI; qU myry pRwn ADwrY] iblwvlu<br />
rwg ’c gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp ShIdW dy isrqwj Apxy<br />
inrgun pRkwS duAwrw.hux swry j`g dy jIvn rUp hn[ ijn@W dI prm-piv`qR inrgun<br />
joiq nwl AsIN hux vyKdy boldy suxdy KWdy pINdy pYn@dy ijauNdy jwgdy hW[ ijn@W dI<br />
inrgun joiq hux kotwn kot sUrjW cMdRimAW qwirAW ibjlIAW, AgnIAW,<br />
ititAwixAW nUM pRkwS rhI hY[ AibnwsI suK; Awpn Awsn] AibnwsI bRhm srUp,<br />
Bwau BgqI dy Avqwr hn, Awp jI &urmw rhy hn :- hy (pRB) smr`Q vwihgurU jI!<br />
(qU) Awp jI (myry) dwsn dws dy (pRwn) pRwxW dw (ADwrY) Awsrw hoN jI[ nmskwr<br />
fMfauiq bMdnw Aink bwr jwau bwrY]1] dwsn dws Awp jI nUM Awpxy pRwxW dw<br />
ADwr mMn ky (fMfauiq) fMfy vWg lMmw pY ky (bMdnw) nmskwr krdw hY[ Awp jI qoN<br />
igxqI rihq Aink(bwr) vwrI (bwrY) bilhwr (jwau) jWdw hY[<br />
124.vwihgurU] ien qy kwiF lyhu myry suAwmI; hwir pry qum@ swrn] hy (myry)<br />
dwsn dy (suAwmI) mwlk! kwm, kRoD, loB, inMdw qoN hwir krky, dwsn dws (qum@)<br />
Awp jI dI (swrn) srn (pry) ipAw hY[ ien@W duStW ‘c’ K`cq hW ikrpw krky<br />
(ien) ien@W (qy) qoN (kwiF) k`F (lyhu) lvo jI[ nwnk kI bynMqI pRB pih; swD<br />
www.Gursevak.com 123 q`qkrw
sMig rMk qwrn]2]3] 83] (820) vwihgurU (nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI<br />
(kI) dI pRB jI (pih) pws AiqAMq inmRqw sihq bynMqI krdy hn[ hy<br />
vwihgurU!ApxI swDsMig jI duAwrw dwsn dws(rMk) kMgwl nUM (qwrn) qwrnw kro<br />
jI[<br />
125.vwihgurU] iDAweIAY Apno sdw hrI] soc AMdysw qw kw khw krIAY;<br />
jw mih eyk GrI]1] (499) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI, soc AMdysy dI inivrqI<br />
dw SuB s`cw aupdyS &urmwauNdy hn :- hy BweI! (qw) iqs dyh (kw) dw (soc) iPkr<br />
(AMdysw) sMsw (khw) iks leI (krIAY) krIey (jw) ijs dyh (vw) sMswr (mih)<br />
iv`c, eyk (GrI) GVI mwqR hI rihxw hY Bwv QoVw smW hI rihxw hY[ soc AMdysw<br />
C`f ky (Apno) Awpxy hrI nUM sdw leI (iDAweIAY) iDAwauNdy rhIey[ A`TW pihrW<br />
’c, 23 GMty ismrn krn vwly prm-pUjnIk bRhmigAwnI sMq bwbw ibSn isMG jI<br />
murwly vwly hmySw aupoRkq quk dw AiBAws krdy sn[<br />
126.vwihgurU] kys sMig dws pg Jwrau; iehY mnorQ mor] (500) DMn gurU<br />
Arjn dyv swihb jI &urmwauNdy hn:- hy mhwrwj! (mor) dwsn dws dw(iehY) ieho<br />
hI SuB (mnorQ) sMklp hY ik Awpxy (kys) kysW sMig, Awp jI dy pRymI dwsn dws<br />
dy (pg) crn-kml (Jwrau) JwV@nw kry[<br />
127.vwihgurU] jo dws qyry kI inMdw kry; iqsu mwir pcweI] hy vwihgurU<br />
jI! (jo) ijhVw inMdk, (qyry) Awp jI dy dwsn dws(kI) dI, inMdw (kry) krdw<br />
hY[ Awp jI iqsu nUM mwir ky (pcweI) swV idMdy hoN[ icMqw Cif AicMqu rhu; nwnk<br />
lig pweI] (517) vwihgurU (nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- hy<br />
jno! vwihgurU nUM r`iKAk jwx ky, (pweI) crnIN lig ky icMqw Cif ky, (AicMqu)<br />
icMqw qoN rihq ho ky En@W ’c lIn rhu[<br />
128.vwihgurU] sBu ikCu krqy hiQ; kwrxu jo krY] nwnku mMgY dwnu; sMqw<br />
DUir qrY]1] suAws 2 nwm jpx vwly SWq Awqmw sMqW mhWpurKW dI prm-piv`qR<br />
crn DUV bKSx dw jo kwrxu hY, so sBu ikCu krqy dy hiQ hY[ ijs ’qy ikrpw krn<br />
Es nUM bKSxw (krY) krdy hn ies leI, vwihgurU (nwnku) siqgurU pMjvyN pwiqswh<br />
jI krqy jI nUM krx kwrx smr`Q dwqwr mMn ky, vwihgurU jI dy snmuK kihMdy<br />
hn:- hy vwihgurU jI! dwsn dws Awp jI pwsoN Awp jI dy sMqw dI crn DUir dw<br />
dwnu (mMgY) mMgdw hY, ijs duAwrw dwsn dws sMswr rUpI smuMdR qoN (qrY) qr jwvy[<br />
www.Gursevak.com 124 q`qkrw
129.vwihgurU] jn cr rj muiK mwQY lwgI; Awsw pUrn Anq qrMgw]1]<br />
pUrn bRhm jI dy (jn) ipAwry Bgq jnW dI pwk (cr) crx (rj) DUiV, dwsn<br />
dws dy muiK mwQY ’qy lwgI qW mn dIAW(Anq) byAMq vwSnw dIAW (qrMgw) lihrW<br />
dI Awsw pUrn ho geIBwv vwSnwvW imt geIAW[ jn pwrbRhm jw kI inrml<br />
mihmw; jn ky crn qIrQ koit gMgw] mhwrwj swihb jI dy (jn) ipAwry Bgq<br />
(pwrbRhm) pwpW puMnW qoN pwr ivAwpk bRhm jI srUp hn[ XQw:- bRhm mih jnu;<br />
jn mih pwrbRhmu] eykih Awip; nhI kCu Brmu] (jw) ijnHW (kI) dI mihmw<br />
(inrml) au~jl hY[ AYsy (jn) jnW ky prm-piv`qR crn kml, ij`Qy 2 itkdy hn,<br />
au~Qy koit gMgw Awidk qIrQ bx jWdy hn[ XQw:- ATsiT qIrQ; jh swD pg<br />
Drih]) “AiTsiT qIrQ gur kI crxI; pUjY sdw ivsyKu]) ijQY bwbw pYr DrY; pUjw<br />
Awsxu Qwpix soAw] (vwr 1) jn kI DuUir kIE mjnu nwnk; jnm jnm ky hry<br />
klMgw]2]) {hir ky jn, siqgur sq purKw; (purKw) pUrn (sq) s`cy hrI dy jn<br />
siqgurU swihb jI hI hn[ }inmRqw dy swgr DMn gurU vwihgurU(nwnk) siqgurU<br />
Arjn dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-dwsn dws ny (jn) siqgurW kI prm-piv`qR<br />
crn DUir ’c, (mjnu) ieSnwn(kIE) kIqw[ XQw:-swD kI DUir; krhu iesnwnu]<br />
crn DUVI dy ieSnwn ny jnm jnm ky(klMgw) klMkW, pwpW nUM(hry) nws kr<br />
idqw[<br />
130.vwihgurU] kir bMdnw; lK bwr] Qik pirE; pRB drbwr] hy (pRB)<br />
smr`Q vwihgurU! dwsn dws iPrq iPrq bhuqy jug hwirE; Anuswr bhuqy ju`gW ’c<br />
iPridAW 2 Qik ky, Awp jI dy drbwr A`gy (pirE) ipAw, (lK) l`KW bwr<br />
(bMdnw) nmskwr kir irhw hY[ XQw :- nmskwr; qw kau lK bwr] iehu mnu<br />
dIjY; qw kau vwir] Anuswr l`KW vwrI nmskwr krdw, ieh SuB ie`C krdw hY[<br />
pRB krhu; swDU DuUir] hy (pRB) smr`Q vwihgurU jI! dwsn dws nUM swDU crn DUir<br />
(krhu) bnwauxw kro jI[ nwnk; mnsw pUir] vwihgurU (nwnk) siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- swDU siqgurW dI prm-piv`qR crn DUV bnx dI myrI<br />
(mnsw) ie`Cw (pUir) pUrI kro jI[<br />
131.vwihgurU] dInw nwQ dieAwl myry suAwmI; dInw nwQ dieAwl] hy<br />
(dInw) gRIbW dy (nwQ) mwlk (dieAwl) dieAw dy (Awl) Gr, myry (suAwmI)<br />
mwlk! hy dInw dy nwQ dieAwl myry suAwmI! jwcau; sMq rvwl]1] Anuswr,<br />
dwsn dws Awp jI dy (sMq) sWq Awqmw, suAws 2 nwm jpx vwly sMqW dI crn<br />
www.Gursevak.com 125 q`qkrw
(rvwl) DUV, (jwcau) mMgdw hY[ XQw:-jwicku jwcY; swD rvwlw] crn DUV mMgx<br />
dy fUMGy, inmRqw BrpUr syvk Bwv hn, XQw sMqW dy crn Doxy, ieSnwn krwauxw,<br />
bsqR Doxy, p`Kw krnw, crn cwpI krnI, c`kI pIsxI, JwVU dyxw, lMgr pkw ky<br />
Ckwauxw, vrqwauxw Awid[<br />
132.vwihgurU] mmqw jwl; qy rhY audwsw] pRxviq nwnk; hm qw ky dwsw]<br />
moh mmqw rUpI jwl (qy) qoN, ijhVw gurmuiK (audwsw) auprwm (rhY) rihMdw hY[<br />
(vw) moh mmqw nMU bRhm-AiBAws rUpI AgnI nwl (jwl) swV ky, moh mmqw(qy) qoN<br />
ijhVw gurmuiK, ijh mwieAw mmqw qjI; sB qy BieE audws] Anuswr(audwsw)<br />
auprwm rihMdw hY[ vwihgurU(nwnk) siqgurU qIjy pwiqswh jI, (pRxviq) bynqI<br />
pUrbk &urmwauNdy hn ik (hm) dwsn dws(qw) iqs (ky) dw dwsn dwsw hY[)<br />
133.vwihgurU] khu kbIr myry mwDvw; qU srb ibAwpI] qum smsir nwhI<br />
dieAwlu; moih smsir pwpI]) jw kY bwp vYsI krI pUq AYsI srI; iqhU ry lok<br />
prisD kbIrw]) hir ky nwm kbIr aujwgr] jnm jnm ky kwty kwgr] DMn SoRmxI<br />
Bgq kbIr swihb jI! Awp jI nMU rom 2 krky kotwn kot, inmK 2.suAws 2,<br />
nmskwr prvwn hovy[ Awp jI Apny inrgun srUp duAwrw, hux kroVW sUrjW,<br />
cMdRimAW, qwirAW, ibjlIAW, AgnIAW, ititAwixAW AMdr pRkwS pw rhy hoN jI[<br />
hux swnUM suAws Awp jI dI s`qw nwl Aw irhw hY[ DMn Bgq kbIr swihb jI!bRhm<br />
ivAwpk s`c srUp hMuidAW, Bwau BgqI sihq, vwihgurU jI dy snmuK (khu) &urmw<br />
rhy hn:- hy myry s`cy (mwDvw) vwihgurU jI! (qU) Awp jI srb ibAwpI hoN[ (qum)<br />
Awp jI dy (smsir) brwbr hor koeI BI dieAwlu nwhI(moih) dwsn dws dy smsir<br />
koeI vI pwpI nhIN[ XQw:-hm sir dInu, dieAwlu n qum sir; Ab pqIAwru ikAw<br />
kIjY])<br />
134.vwihgurU] mY nwhI kCu hau nhI; ikCu Awih n morw] pRwgrwj ivKy<br />
Bgq sDny jI nMU jdoN ikly dI kMD ’c icnx l`gy, qW Awp jI ny vwihgurU jI nMU sRb<br />
ivAwpI jwx ky, pRym bynqI kIqI, “hy mhwrwj!(mY) dwsn dws dyh BI nwhI hY[<br />
(hau) dwsn dws pws kCu Dn nhI hY[ (morw) dwsn dws pws(ikCu) ku`J pdwrQ<br />
vI(n) nhIN(Awih) hY[ 2.mY dyh BI nwhI, (hau) dwsn dws(kCu) ku`J sUKm dyh BI<br />
nhI, morw swDU jIvn BI (ikCu) ku`J(n) nhIN(Awih) hY[ Aausr ljw rwiK lyhu<br />
sDnw jnu qorw]4] hy sRb ivAwpI! hux myry pRwx kwhly pY rhy hn, ies leI<br />
(Aausr) vylw hY, r`iKAw krn dw, dwsn dws dI ljw rwiK lyhu, gRIb mskIn<br />
www.Gursevak.com 126 q`qkrw
sDnw (qorw) Awp jI dw (jnu) dwsn dws hY[ XQw:- moih n ibswrhu; mY jnu<br />
qyrw] Esy vyly sRb ivAwpI jI ny r`iKAw kIqI[ ikly dI kMD Pt geI, kMD dw ie`k<br />
pwsw kwzIAW ’qy dUjw bRhmxW ’qy if`g ipAw, ivroDI mwry gey[ XQw:- jy ko sru<br />
sMDY jn aUpir; iPir aulto iqsY lgwvYgo]4] sDny Bgq jI dI r`iKAw hoeI[<br />
135.vwihgurU] gur ky crn; irdY lY Dwrau] siqgurU pMjvyN pwiqswh<br />
&urmwauNdy hn:- gur siqgurU jI (ky) dy prm-pUjnIk prm-piv`qR praupkwrI<br />
crn kml, dwsn dws Awpxy irdY AMdr (Dwrau) Dwrdw hY, Dwr ky, crn kmlW<br />
’c(lY) lIx huMdw hY[ XQw:-gur ky crn kvl ird Dwry]) guru pwrbRhmu; sdw<br />
nmskwrau]1] sRI siqgurU jI (guru) v`fy, pUjnIk, (guru) pRkwS hI pRkwS srUp<br />
hn[ dwsn dws guru siqgurW nMU pwrbRhmu srUp jwx ky sdw (nmskwrau) nmskwr<br />
krdw hY[ XQw:- iqsu gur kau; sd krI nmskwr]) gur ky; crn kml<br />
nmskwir]) guru pUrw; nmskwry] pRiB; sBy kwj svwry])<br />
136.vwihgurU] goNf mhlw 5] gur ky crn kml; nmskwir] kwmu kRoDu iesu<br />
qn qy mwir] gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp, siqgurU bRhm pRB<br />
smr`Q vwihgurU ShIdW dy isrqwj, goibMd srUp, goibMd jI nUM jpx dw FMg d`sdy<br />
hn[ hzUr goNf rwg ’c &urmwauNdy hn:-hy BweI!gur siqgurW ky prm-piv`qR prmpUjnIk<br />
mhwn praupkwrI crn (kml) kmlW nUM nmskwir krky, iesu qn (qy)<br />
’qoN kwmu kRoDu nUM (mwir) mwrnw kro[<br />
hoie rhIAY; sgl kI rInw] Git Git rmeIAw; sB mih cIn@w]1] (866)<br />
(sgl) swirAW dy crnW (kI) dI (rInw) DUVI hoie rhIAY[ XQw:- srb kI ryx;<br />
hovIjY] Awpu imtwie; imlIjY]) qW sB Git Git (mih) ’c(rmeIAw) rmy hoey<br />
ivAwpk bRhm jI(cIn@w) jwx leIdy hn[ XQw:-jb iehu; hUAw sgl kI rInw] qw<br />
qy rmeIAw; Git Git cInw]<br />
137.vwihgurU] kir ikrpw; myry dIn dieAwlw] swDU kI; mnu mMgY rvwlw]<br />
hy (dieAwlw) dieAw dy Gr vwihgurU!(myry) dwsn dws (dIn) gRIb ’qy ikrpw<br />
kir[ (swDU) suAY kwrj is`DqI pr kwrj DwieqI sw swDw] ijhVy sMswr du`K dI<br />
nivrqI Aqy prmwnMd dI pRwpqI rUp (suAY) Awpxw kwrj is`D krky (pr) prwey<br />
’qy praupkwr krn leI (DwieqI) DwauNdy hn, auh swDU hn[ XQw:-<br />
bRhmigAwnI.praupkwr aumwhw] AYsy (swDU) sRySt purK jI kI (rvwlw) crn DUV,<br />
www.Gursevak.com 127 q`qkrw
dwsn dws dw mnu (mMgY) mMgdw hY[ XQw:-jnu nwnku ryxu mMgY pg swDU min cUkw<br />
sogu ivjogu jIau] (445)<br />
138.vwihgurU] pwrbRhmu; jb hoie dieAwl] swDU jn kI krY rvwl]<br />
(869) (jb) jdoN pwrbRhmu vwihgurU jI dieAwl hoie jWdy hn, qdoN (jn) ipAwry<br />
(swDU) sRySt purK jI kI (rvwl) crn DUV (krY) kr lYNdy hn[<br />
139.vwihgurU] rwm.mokau; hir jn kwrY lweIAY] DMn vwihgurU s`cy siqgurU<br />
rwmdws swihb jI DMn inmRqw DMn syvw DMn pyRm Awp jI &urmwauNdy hn:- hy (rwm)<br />
ivAwpk bRhm jI! (mokau) dwsn dws nUM, hir jI dy (jn) ipAwirAW dI (kwrY)<br />
syvw ’c (lweIAY) lw lvo jI[ jy mhwrwj swihb jI pu`Cx, “hy pRymIAW! ikhVI<br />
syvw kirAw kryNgw?” au~qR:-<br />
hau.pwxI pKw pIsau sMq AwgY; pg mil mil.DUir muiK lweIAY]1] (hau)<br />
dwsn dws (sMq) gurU Amrdws swihb jI dy AwgY pwxI Fovygw, pKw krygw, c`kI<br />
(pIsau) pIhygw, syvw krky mwx nhIN krygw[ sMqW mhWpurSW dy prmpiv`qR<br />
praupkwrI (pg) crn kmlW nUM mil mil ky crn DUir muiK msqk ’qy (lweIAY)<br />
lwvygw[ XQw:-swDU DUir muiK msqik lweI])<br />
140.vwihgurU] ikrpw krhu dIn ky dwqy; myrw guxu Avgxu.n bIcwrhu koeI]<br />
DMn 3 siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI, AiqAMq hI inmRqw nwl &urmw rhy<br />
hn:- dwsn dws (dIn) ZRIb ky dwqy Bwv gRIb nUM dwqW dyx vwly dwqy jI, ( myrw)<br />
dwsn dws ’c koeI BI guxu(n) nhIN hY[ myrw koeI BI Avgxu n bIcwrhu, ikrpw<br />
krhu dwsn dws nUM b^S lvo jI[ mwtI kw ikAw DopY suAwmI; mwxs kI giq<br />
eyhI]1] hy (suAwmI) mwlk jIE!mwtI kw (ikAw) kI (DopY) Doxw hY? dwsn dws<br />
dw ieh sRIr kwlrI kMD vWg hY[ ies nUM Dox nwl AauguxW rUpI im`tI hI inklxI<br />
hY[ AiqAMq hI inmRqw ZRIbI nwl kih rhy hn, (mwxs) mwx dy sihq dwsn dws<br />
mwxs kI, eyhI(giq) hwlq hY[<br />
141.vwihgurU] pUrY siqguir; dIAw ibsws] nwnk hoey; dwsin dws]<br />
vwihgurU(nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-dwsn dws Aqy<br />
siqsMgq jI nUM, prmpUjnIk pUrY siqguir rwmdws swihb jI ny, Awpxy prmpiv`qR,<br />
praupkwrI s`cy crnW-kmlW dw(ibsws) Brosw (dIAw) b^iSAw, ijs krky,<br />
pmrpUjnIk siqgurU swihb jI dy dwsin dws hoey hW[ XQw:- dwsh rynu; hoie hW]<br />
ibAwpY duKu; n koie hW])<br />
www.Gursevak.com 128 q`qkrw
142.vwihgurU] sMqh crn; mwQw myro pauq] Aink bwr; sMqh fMfauq]1]<br />
(sMqh) sMqW vw siqgurW dy crn kmlW ’qy, (myro) dwsn dws dw mwQw(pauq) pYNdw<br />
hY[ XQw:-AYsI ikrpw; moih krhu] sMqih crx.hmwro mwQw; nYn drsu.qin DUUir<br />
prhu] dwsn dws Aink bwr sMqh AQvw siqgurW nUM(fMfauq) fMfy vWg lMmy pY ky<br />
nmskwr krdw hY[ XQw:-kir swDU AMjulI; punu vfw hy] kir fMfauq; punu vfw<br />
hy]) fMfauiq bMdn Aink bwr; srb klw smrQ] foln qy.rwKhu pRBU; nwnk.dy<br />
kir hQ]<br />
143.vwihgurU] sMqh crx; Doie Doie pIvw] sMqh drsu; pyiK pyiK jIvw]<br />
DMn s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI GxI hI inmRqw sihq &urmw rhy hn ik<br />
dwsn dws(sMqh) siqgurW vw SWq Awqmw sMqW dy crx kmlW nUM, Doie Doie<br />
ky(pIvw) pINdw hY[ XQw:-crx kml qyry.Doie Doie pIvw; myry siqgur.dIn<br />
dieAwlw]) siqgur ky crn; Doie Doie pIvw] gur nwnk; jip jip sd jIvw])<br />
dwsn dws(sMqh) siqgurW vw bwbw bu`Fw swihb jI Awid SWq Awqmw sMqW<br />
dw(drsu) drsn(pyiK) dyK(pyiK) dyK ky (jIvw) ijauNdw hY[ XQw:-gur kw drsnu;<br />
dyiK dyiK jIvw]) drsnu dyiK jIvw gur qyrw])<br />
144.vwihgurU] qyry dws kI; hovw DUir] nwnk kI; pRB srDw pUir]<br />
(893) hy pRBU jI!dwsn dws (qyry) Awp jI dy dws kI crn DUir (hovw) hovy[<br />
XQw:-crx DUiV.qyry jn kI hovw; qyry drsn kau bil jweI] vwihgurU nwnk<br />
siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy pRB jI!dwsn dws kI crn-DUV bnx<br />
dI bVI BwrI srDw hY, ikRpw krky (pUir) pUrI kro[ XQw:- AMqrjwmI purK<br />
ibDwqy; srDw mn kI pUry] nwnk dwsu.iehY suKu mwgY; mokau.kir sMqn kI DUry])<br />
145.vwihgurU] gur ky crn; nmskwir] Bvjlu; auqrih pwir]2] (895)<br />
DMn s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI GxI hI inmRqw sihq &urmw rhy hn:- gur<br />
siqgurW (ky) dy, crn kmlW nUM nmskwir krky, siqsMgq jI smyq dwsn dws,<br />
sMswr rUp(Bvjlu) Agn smuMdR ’qoN, pwir(auqrih) auqr irhw hY[ DMn vwihgurU s`cy<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI dy crn-kmlW nUM nmskwr krn dw bhuq BwrI PL<br />
d`isAw hY[<br />
146.vwihgurU] srb kI; ryx hovIjY] Awpu imtwie; imlIjY] s`cy siqgurU<br />
pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy pRymIAW!( srb) swirAW kI(ryx) crn DUVI<br />
www.Gursevak.com 129 q`qkrw
(hovIjY) hoxw kr[ pUrn siqgurW qoN(Awpu) hMkwr nUM imtwie ky, vwihgurU jI<br />
nwl(imlIjY) imlxw kr[<br />
147.vwihgurU] dws kI ryxu; pwey jy koie] nwnk iqs kI; prmgiq<br />
hoie]4] hy vwihgurU jI! jy koie pRymI Awp jI dyy dws dy prm-piv`qR prm-pUjnIk<br />
praupkwrI crn-kmlW kI Amolk (ryxu) crn-DUVI pwey lvy[ vwihgurU(nwnk)<br />
s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- iqs gurmuiK ipAwry jI kI vwihgurU<br />
jI ’c lIxqw rUp(prmgiq) v`fI gqI huMdI hY[ XQw:- ijau jl mih; jlu Awie<br />
Ktwnw] iqau joqI sMig; joiq smwnw] imit gey gvn; pwey ibsRwm] nwnk pRB kY;<br />
sd kurbwn])<br />
148.vwihgurU] sMq kI DUir; lwgI myry mwQy] iklivK duK sgly; myry<br />
lwQy]2] pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-(sMq) siqgurU rwmdws swihb jI dy<br />
prm-piv`qR prm-pUjnIk praupkwrI crn-kmlW kI, prm-piv`qR DUir, (myry)<br />
dwsn dws dy mwQy nUM lwgI vw SrDw rUpI DUir, AMqhkrn rUpI mwQy nUM lwgI, qW<br />
(myry) dwsn dws dy(sgly) swry (iklivK) pwp duK (lwQy) l`Q gey[<br />
149.vwihgurU] pwrbRhm; jb Bey dieAwl] iehu mnu hoAw; swD rvwl]<br />
s`cy siqgurU pRBU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-(pwrbRhm) pwpW puMnW ’qoN pwr<br />
(bRhm) ivAwpk vwihgurU jI, (jb) jdoN dieAwl (Bey) hoey, qdoN iehu AhMkwrI<br />
mnu, AhMkwr C`f ky, (swD) sRyst purKW dI(rvwl) crn-DUV(hoAw) ho igAw[<br />
150.vwihgurU] hm AprwDI; inrgunIAwry] nw ikCu syvw; nw krmwry]<br />
smr`Q vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn :-hy vwihgurU!(hm) AsIN<br />
dwsn dws (AprwDI) gunwhI (inrgunIAwry) SuB guxW qoN rihq hW Aqy nw swfI<br />
(ikCu) QoVy mwqR BI syvw hY[ nw hI (krmwry) cMgy kMm kIqy hn[ XQw:- rwKhu<br />
ApnI srix pRB; moih ikrpw Dwry] syvw kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]<br />
150 aUVw.vwihgurU] rosu n kIjY AMimRqu pIjY; rhxu nhI sMswry] hy BweI!(rosu)<br />
gu`sw n (kIjY) krnw kr, nwm AMimRqu(pIjY) pIxw kro, ikauNik sMswry’c, sdw rhxu<br />
nhI hovygw[ XQw:-rosu n kwhU sMg krhu; Awpn Awpu bIcwir] hoie inmwnw jig<br />
rhhu; nwnk ndrI pwir]) rwjy rwie rMk nhI rhxw; Awie jwie jug cwry]<br />
bwdSwh v`loN rwey iKqwb nUM pRwpq rwey, rwjy, (rMk) kMgwl iksy BI nhI rhxw[<br />
iesy qr@W cwry jug ’c jIv Awie, (jwie) jWdy rihMdy hn[ XQw:-rwxw rwau.n ko<br />
rhY; rMgu n quMgu PkIru] vwrI Awpo AwpxI; koie n bMDY DIr]<br />
www.Gursevak.com 130 q`qkrw
151.vwihgurU] slok mÚ2] nwnk.icMqw miq krhu; icMqw iqs hI hyie]<br />
(icMqw rog sog dI inivrqI leI, ies dw inqw-pRqI v`D qoN v`D AiBAws kro[)<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (2) dUjy (mÚ) srUp vwihgurU (nwnk) siqgurU AMgd<br />
dyv swihb jI icMqw dI nivrqI leI 955 AMg ’qy ieh prm-piv`qR slok aucwrdy<br />
hn:-icMqw (miq) n krhu[ XQw:- soc AMdysw qw kw khw krIAY; jw mih eyk<br />
GrI]1]) icMqw Cif AicMqu rhu; nwnk lig pweI] jIAW dy pwlx posx dI icMqw,<br />
iqs pRmysr jI nUM hI (hyie) hY[ XQw:- nw kir icMq icMqw hY krqy] hir dyvY jil<br />
Qil jMqw 1 sBqY] AicMq dwnu dyie pRBu myrw ivic 2 pwQr 3 kIt 4 pKwxI hy]6]<br />
1 sBnw jIAW nUM, 2 p`QrW ’c, 3 kIVy nUM 4 p`QrW dy[ jl mih. jMq aupwieAnu; iqnw<br />
iB. rojI dyie] swnUM kilju`gI jIAW nUM, AicMq krn leI, hzUr pRmwx idMdy hn:-<br />
jl (mih) iv`c, 42 l`K qr@W dIAW jUnW dy (jMq) jIA (aupwieAnu) pYdw kIqy hn,<br />
iqnw nUM (iB) BI vwihgurU jI, rojI (dyie) idMdy hn[ XQw:- kwhy ry mn icqvih<br />
audmu; jw Awhir hir jIau pirAw]) jIA jMq siB pwCY kirAw; pRQmy irjku<br />
smwhw]4]) so krqw.icMqw kry; ijin aupwieAw jgu]) EQY.htu n cleI; nw ko<br />
ikrs kryie] (EQY) pwxI ’c, koeI htu n(cleI) c`ldI, nw(ko) koeI(ikrs)<br />
KyqI(kryie) krdw hY[ saudw. mUil n hoveI; nw ko ley. n dyie] EQy smuMdR ’c<br />
(mUil) au~kw hI saudw (n) nhIN (hoveI) huMdw, nw (ko) koeI saudw (ley) KRIddw hY,<br />
n hI koeI (dyie) vycdw hY[ jIAw kw Awhwru jIA; Kwxw eyhu kryie] pwxI ’qy<br />
KuskI ’c AsMK AnMq byAMq jIA hn[ jIAw kw (Awhwru) Bojn jIA hn, eyhu hI<br />
(Kwxw) Bojn bnwauxw (kryie) kIqw hY[ ivic aupwey swierw; iqnw iB swr<br />
kryie] (swierw) smuMdRW ivic Anykw jIA (aupwey) pYdw kIqy hn[ iqnw dI (swr)<br />
sMm@wl (iB) BI pRmysr jI Awp hI (kryie) krdy hn[ nwnk. icMqw mq krhu;<br />
icMqw iqs hI hyie]1] vwihgurU(nwnk) siqgurU AMgd dyv swihb jI &urmwauNdy<br />
hn:-hy pRymIE!icMqw (mq) n krhu, iqs pRmwqmw jI nUM hI Awp jI dy pwlx posx<br />
dI icMqw (hyie) hY[ ijn@W ny Awp jI nUM pYdw kIqw hY[<br />
152.vwihgurU] mÚ 5] pwv suhwvy jW qau iDir juldy; sIsu suhwvw crxI]<br />
DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mÚ) srUp DMn s`cy siqgurU Arjn<br />
dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-hy siqgurU rwmdws swihb jI!dwsn dws dy (pwv)<br />
pYr qW (suhwvy) soBnIk huMdy hn, (jW) jdoN (qau) Awp jI dI (iDir) qr& (juldy)<br />
c`ldy hn[ dwsn dws dw sIsu qW (suhwvw) soBnIk huMdw hY, jdoN Awp jI dy prm-<br />
www.Gursevak.com 131 q`qkrw
pUjnIk praupkwrI (crxI) crn-kmlW ’qy pYNdw hY[ muKu suhwvw jW qau jsu<br />
gwvY; jIau pieAw qau srxI]2] hy mhwrwj swihb jIE!dwsn dws dw muKu, qW<br />
(suhwvw) soBnIk huMdw hY, (jW) jdoN (qau) Awp jI dw prm-piv`qR au~jl jsu(gwvY)<br />
gwauNdw hY[ dwsn dws dw(jIau) jIA, ihrdw(qau) Awp jI dy prm pwk srxI<br />
pieAw, soBnIk huMdw hY[)<br />
153.vwihgurU] slok mÚ5] hiB gux qYfy nwnk jIau.mYkU QIey; mY inrgux qy<br />
ikAw hovY]) AMg AMg suKdweI pUrn bRhmweI Qwn Qwnµqr dysw] vwihgurU jI dy<br />
pUrn Avqwr gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mÚ) srUp, s`cy siqgurU Arjn<br />
dyv swihb jI slok aucwrdy hn:- hy vwihgurU (nwnk) siqgurU rwmdws swihb<br />
jIau! (qYfy) Awp jI dy b^Sy hoey (hiB) swry gux (mYkU) dwsn dws nUM pRwpq (QIey)<br />
hoey hn[ (mY) dwsn dws inrgux(qy) qoN, Awp jI dy kIqy praupkwrW dw bdlw<br />
ikAw(hovY) ho skdw hY?Bwv dws Awp jI dy guxW praupkwrW dy bdly ku`J vI nhIN<br />
dy skdw, ies leI dwsn dws inrgun, Awp jI dw krjweI hY[ qau jyvfu dwqwru<br />
n koeI; jwcku sdw jwcovY]1] (964) (qau) Awp jI (jyvfu) ij`fw v`fw dwqW dyx<br />
vwlw dwqwru hor koeI vI (n) nhIN hY[ dwsn dws (jwcku) mMgqw Awp jI qoN sdw<br />
hI nwm, crn DUV, Awp jI dy drSn (jwcovY) mMgdw hY[ XQw:- drsnu mwgau,<br />
dyih ipAwry]) jyvfu swihbu qyvf dwqI; dy dy kry rjweI]) quDu jyvfu dwqwru, mY<br />
koeI ndir n AwveI; quDu. sBsY no dwnu idqw; KMfI vrBMfI. pwqwlI pureI sB<br />
loeI] ijvyN gurU nwnk dyv swihb jI ny Avqwr Dwr ky, gurU AMgd dyv swihb jI<br />
nUM, gurqw dI v`fI qoN v`fI, AiqAMq v`fI Amolk dwq b^SI, jo hor koeI vI<br />
Avqwr b^S nhIN sikAw[<br />
154.vwihgurU] slok mÚ 5] soie suxMdVI.myrw qnu mnu maulw; nwmu jpMdVI<br />
lwlI] sRI hirmMdr swihb jI Aqy sRI siqgurU gRMQ swihb jI dy rcxhwr, siqgurU<br />
qIjy pwiqswh jI Aqy mwqw rwmo jI dy AqI ipAwry dohqRy, mwqw BwnI Aqy DMn<br />
siqgurU rwmdws swihb jI dy AqI ipAwry swihbzwdy, ShIdW dy isrqwj DMn s`cy<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI, AibnwsI suK; Awpn Awsn] AibnwsI pUrn bRhm<br />
srUp hn, Apxy inrgun srUp jI duAwrw jo hux swfy nyqRW kMnW, suAwsW ’qy cmVI dy<br />
pRkwSk hn[ AnMq bRhmMfW ’c AnMq sUrjW, cMdRimAW qwirAW, ibjlIAW AgnIAW<br />
titAwixAW nUM swj ky 24 GMty ie`k rs pRkwS rhy hn[ XQw:- sB mih joiq; joiq<br />
www.Gursevak.com 132 q`qkrw
hY soie] iqs dY cwnix; sB mih cwnxu hoie] AsMK bRhmMfW ’c AsMK Bgq Awp<br />
jI dw nwm jpdy hn[ Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] siqgurU<br />
jI pRymw BgqI inmRqw sihq s`cy vwihgurU jI ’qy pqI Bwvnw krky &urmwauNdy hn:-<br />
hy mhwrwj swihb jI!(myrw) dwsn dwsI Awp jI dI pinhwrI, Awp jI dI kQw<br />
kIrqn rUp (soie) soBw nUM (suxMdVI) suxdI hI, J`tp`t (qnu) rom 2, mnu krky<br />
(maulw) pRPu`lq ho geI[ nwmu jpMdVI lwlI] Awp jI dy prm-piv`qR nwmu jI nUM<br />
(jpMdVI) jpdI hI (lwlI) dwsI bx geI, vw pRymw-BgqI, pRym nwm, igAwn dI<br />
lwlI sihq ho geI[ ijvyN BweI mnI isMG swihb jI nUM AYsI lwlI cV@I, jo bMd 2<br />
ktvw ky vI n au~qrI, BweI mqI dws jI ny Awry nwl qn icrwauxw kIqw qW vI<br />
lwlI nhIN au~qrI[ siqgurU pMjvyN pwiqswh jI nUM AYsI lwlI cV@I jo au~bldI dyZ,<br />
q`qy ryqy Aqy sVdI bldI m`cdI loh dy kSt smyN vI nhIN auqrI[ pMiD julMdVI<br />
myrw AMdru TMFw; gur drsnu dyiK inhwlI]1] Awp jI dy prm-pivqR drSn krn<br />
leI(myrw) dwsn dwsI dw BgqI sihq igAwn dy vw surqI dy vw swDsMgq dy<br />
(pMiD) rsqy, (julMdVI) qurdI dw AMdru TMFw ho igAw[ qurIAw pd vw pRq`K<br />
swDsMgq ’c gurU gur swihb jI dy drsnu dyiK ky, dwsn dwsI(inhwlI) inhwl 3 ho<br />
geI[<br />
155.vwihgurU] hir. dws dwsw; dInu srn] nwnk mwQw; sMq crn]<br />
vwihgurU(nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-dwsn dws (dInu) gRIb,<br />
hir jI dy dwsw dw dws, hrI jI dy pUrn sMq jI dI srn hY, Awpxw mwQw sMq jI<br />
dy prm-piv`qR crn kmlW ’qy r`Kdw hY[<br />
156.vwihgurU] sloku] swjn qyry crn kI; hoie rhw sd DUir] nwnk srix<br />
quhwrIAw; pyKau sdw hjUir]1] DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI Akwl purK jI<br />
dy pRym rMg ’c GxI qoN GxI inmRqw hlImI ZRIbI dI Kyl@ kridAW sloku &urmwauNdy<br />
hn:- hy (swjn) ipAwry im`qR prmwqm jI! (qyry) Awp jI dy crn kmlW (kI) dI,<br />
dwsn dws sd DUir hoie (rhw) rhy, vwihgurU (nwnk) siqgurU pihly pwiqswh jI<br />
kihMdy hn ik dwsn dws (quhwrIAw) Awp jI dI srix pY ky Awp jI nUM sdw<br />
(hjUir) nyVy qoN nyVy (pyKau) dyKdw hY[<br />
157.vwihgurU] swd kIqy duK prPuVy; pUrib ilKy mwie] siqgurU pihly<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- Apxy(pUrib) pihly, corI fwky kql mwVy krm,<br />
www.Gursevak.com 133 q`qkrw
PrIdw.jy qU Akil lqIPu; kwly ilKu n lyKu] Anuswr (ilKy) kIqy, (mwie) mwiekI<br />
(swd) suAwd ivSy Bogxw kIqy, duK (prPuVy) pR&u`lq ho gey Bwv vD gey[ XQw:-<br />
bhu swdhu; dUKu prwpiq hovY] (1034) ijhbw suAwdI; lIilq loh]) suK QoVy duK<br />
Agly; dUKy dUiK ivhwie]2] suK qW QoVy Bwv sp`rs mwqR hI hn[ duK (Agly)<br />
bhuqy hn[ QoVy ijhy sp`rs mwqR dy suK Bogxy krky ies dI aumr (dUKy) du`KW<br />
hI(dUiK) du`KW ’c(ivhwie) ibqIq huMdI hY[ jUnW hI jUnW ’c du`K hI du`K Bogdw hY<br />
igxqI nhIN[ XQw:-duK kIAw pMfw KulIAw; suKu n inkilE koie] duK ivic jIau<br />
jlwieAw; duKIAw cilAw roie]) ieik Gir Awvih AwpxY; ieik imil imil puCih<br />
suK] ieknw eyho iliKAw bih bih rovih duK] swD sMgq jI ieh inmK suAwd dy<br />
leI bVy du`K Bogdw hY[ XQw:- inmK kwm suAwd kwrix; koit idns duKu pwvih]<br />
GrI muhq rMg mwxih; iPir bhuir bhuir pCuqwvih])<br />
158.vwihgurU] qij swd; shj suKu hoeI] Gr Cfxy rhY n koeI] siqgurU<br />
pihly pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- hy BweI! iviSAW rsW ksW rsnw dy (swd)<br />
suAwd (qij) C`f dy, ijs krky qYnUM (shj) inrXqn hI Awqm suKu pRwpq (hoeI)<br />
hovygw[ mr ky Gr Cfxy hI hn, koeI BI j`g qy iQr (n) nhIN (rhY) rhygw[<br />
XQw:- syK hYXwqI jig; n koeI iQru rihAw] ijsu Awsix hm bYTy, kyqy bYis<br />
gieAw]5]) nWgy Awvnu; nWgy jwnw] koie n rih hY rwjw rwnw] (1157) rwxw<br />
rwau n ko rhY; rMgu n quMgu PkIru] vwrI Awpo AwpxI; koie n bMDY DIr] (989)<br />
159.vwihgurU] qau dyvwnw jwxIAY; jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp<br />
kau; Avru Blw sMswru]4]7] siqgurU pihly pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy<br />
BweI!s`cy vwihgurU jI nwl pUrn ipAwr krn vwlw s`cw (dyvwnw) msqwnw (qau)<br />
qW jwxIAY jwxIdw hY, (jw) jykr (swihb) mwlk pRBU jI nwl Awpxy rpim roim’c<br />
ipAwru DryAwpxy mwlk nwl idl ’c ipAwr Drn vwlw dyvwnw Awpxy Awp (kau)<br />
nUM mMdw (jwxY) jwxy (Avru) hor sMswru nUM Apxy nwloN AiqAMq Blw jwxy[ XQw:-burw<br />
nhI sBu Blw hI hY ry; hwr nhI sB jyqY])<br />
160.vwihgurU] hrK sog loB moh rhq hih; inrml hir ky sMqw] hir ky<br />
pUrn sMqw siqgurU swihb jI, Awey pdwrQ qoN(hrK) KuSI, gey pdwrQ qoN sog nhIN<br />
krdy[ pdwrQ iek`Ty krn dy loB, sRIrW dy moh qoN rhq (inrml) au~jl Su`D bRhm<br />
srUp hI(hih) hn[ XQw:- Awvq hrK.n jwvq dUKw; nh ibAwpY mn rognI])<br />
iqn kI DUiV pwey mnu myrw; jw dieAw kry BgvMqw] jw (BgvMqw) s`cy vwihgurU jI<br />
www.Gursevak.com 134 q`qkrw
dieAw (kry) krn qW (myrw) dwsn dws dw mnu (iqn) iqn@W siqgurW kI,<br />
prmpiv`qR crn-DUiV(pwey) pwvy[<br />
161.vwihgurU] nwnku iqs kw lwlw golw; ijin gurmuiK hir ilv lweI<br />
hy]16]6] (1026) siqgurU(nwnku) pihly pwiqswh jI, Awpxy is`KW dI hMgqw myt<br />
ky, inmRqw SWqI b^Sx leI, inmRqw pRymw BgqI BrpUr gurbwxI &urmwauNdy hn:-hy<br />
BweI! ijin gurmuiK dy siqkwr leI bhu vcn ikhw hY[ (ijin) ijs gurmuiK jI ny<br />
gurW dy aupdyS duAwrw, hir ’c ilv lweI (hy) hY[ dwsn dws iqs kw jo (lwlw)<br />
golw hY, aus dw vI golw hY[<br />
162.vwihgurU] kwim kRoiD Bry; hm AprwDI] ikAw muhu lY bolh; nw hm<br />
gux n syvw swDI] fubdy pwQr myil lYhu qum Awpy; swcu nwmu AibnwsI hy]9] DMn<br />
gurU Amrdws swihb jI ijn@W dI prm-piv`qR au~jl inrgun joiq nwl AsIN hr<br />
vyly suAws lYNdy hW[ kQw kIrqn in`qnym duAwrw rMg mwxdy hW[ GxI inmRqw sihq<br />
&urmwauNdy hn:-hy siqgurU dUjy pwiqswh jI! (hm) dwsn dws(kwim) ivkwr, kRoiD<br />
dy Bry hoey, gunwh krny krky (AprwDI) gunwhgwr hY jI[ hy mhwrwj swihb<br />
jI!kwm koRD krky Bry gunwhgwrW nUM l`ijAw Aw rhI hY[ ies krky(ikAw) ikhVw<br />
(muhu) mMUh lY ky (bolh) bolIey?n koeI gux hY, (hm) dwsn dwsW ny koeI Awp jI<br />
dI, siqsMgq jI dI mwn AiBmwn iqAwg ky, mn nIvW krky syvw (nw) nhIN<br />
(swDI) kIqI[ hy(AibnwsI) nws qoN rihq bRhm jI!dwsn dws, syvw qoN hIx kwmI,<br />
kRoDI pwpW krky Bwry fubdy pwQr hn[ ivSy rUpI jl sihq jo sMswr rUpI smuMdR ’coN<br />
(qum) Awp jI Awpy ikRpw krky, Apxy swcu nwmu rUpI jhwz ’qy cV@w ky, fu`ibAW nMU<br />
k`F ky, Apxy crn-kmlW nwl myil (lYhu) lvo jI[<br />
163.vwihgurU] AYsI ikrpw; moih krhu] sMqh crx hmwro mwQw; nYn<br />
drsu.qin DUir prhu]1] DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jIE dy<br />
pMjvyN srUp ShIdW dy isrqwj siqgurU Arjn dyv swihb jI, siqgurU pRBU sRI gurU<br />
rwmdws swihb jI dy snmuK, AiqAMq GxI inmRqw nwl pRym bynqI krdy hn Aqy<br />
bVI Ascrj ibsmwd ikRpw mMgdy hn, jo iksy ny vI nhIN mMgI[ hy siqgurU pRBU!DMn<br />
gurU rwmdws swihb jI!(moih) dwsn dws ’qy AYsI ikrpw krhu[ (hmwro) dwsn<br />
dws dw mwQw (sMqh) SWq Awqmw mhWpurSW dy prm-piv`qR prm-pUjnIk,<br />
praupkwrI crx kmlW ’qy itky[ XQw:- sMqh crn; mwQw myro pauq] Aink<br />
www.Gursevak.com 135 q`qkrw
wr; sMqh fMfauq]1]) sMq crx kr sIsu Dir; hir nwmu iDAwvau]1]) ; nYn<br />
drsu.qin DUir prhu]1] dwsn dws Awpxy (nYn) nyqRW nwl sMqW mhWpurSW dy<br />
(drsu) drSn kry(qin) sRIr ’qy, sMqW mhWpurSW dI crn DUir (prhu) pvy[<br />
XQw:- nyqR sMqn kw drsnu pyKu] pRB AivnwsI mn mih lyKu]) DUVI ivic. lufMdVI<br />
sohW; nwnk.qY sh nwly]<br />
164.vwihgurU] sMqn kI srxweI; piVAw] s`cy siqgurU pRBU r`b ^udw, A`lw<br />
pwk rUp siqgurU Arjn dyv swihb jI GxI qoN GxI inmRqw nwl Awpxy Awp nMU<br />
bRIk qoN bRIk ikrm kihMidAW pUrn gRIbI nwl &urmwauNdy hn:-hy gurU rwmdws swihb<br />
jIE!dwsn dws Awp jI dy (sMqn) SWq Awqmw bwbw bu`Fw swihb jI BweI gurdws<br />
swihb jI Awid sMqW kI suKdwiek (srxweI) Srx (piVAw) ipAw hY[ jIau pRwx<br />
Dnu; AwgY DirAw] Awpxw (jIau) izMdgI, pRwx Aqy Dnu sB ku`J sMqW dy (AwgY)<br />
swhmxy (DirAw) Dr idqw Bwv Bytw kr idqw hY[ syvw suriq n jwxw kweI; qum<br />
krhu dieAw ikrmwiexw] hy mhwrwj gRIb invwj, s`cy swj, sB dy isrqwj mh`lw<br />
4 jI !dwsn dws Awp jI dI prm-piv`qR SuB s`cI syvw dI (suriq) igAwq,<br />
(su+riq) (su) sRySt (riq) pRIqI (kweI) QoVy mwqR vI (n) nhIN (jwxw) jwxdw[<br />
(qum) Awp jI, ^urdbIn nwl idsx vwly (ikrmwiexw) bRIk qoN bRIk dwsn dws<br />
ikrm ’qy, dieAw krhu jI[ XQw:- rwKhu ApnI srix pRB; moih ikrpw Dwry]<br />
syvw.kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]1]) hm kIry ikrm.siqgur srxweI; kir dieAw<br />
nwmu prgwis])<br />
165.vwihgurU] inrgux kau; sMig lyhu rlwey] kir ikrpw; moih thlY lwey]<br />
pKw Pyrau pIsau sMq AwgY; crx Doie suKu pwiexw]13] dwsn dws(inrgux)<br />
(inr+gux) guxW qoN(inr) rihq AOguxhwry(kau) nUM Awpxy prm pwk crn kmlW<br />
sMig rlwey lyhu jI[ XQw:-moih grIb kau; lyhu rlwie] nwnk; Awie pey<br />
srxwie]) sMg rlwey dw Bwv ieh nhIN ik l`fU pyVy, pUVy ivhly bYT ky KweIey[<br />
XQw:-DoqI Koil; ivCwey hyiT] grDp vWgU; lwhy pyit] sMg rl ky ieh pRym bynqI<br />
krIey:-kir ikrpw; moih thlY lwey] hy mhwrwj swihb jI!gRIb dws’qy ikrpw<br />
kir ky(moih) dwsn dws nUM AwpxI Aqy Awpxy sMqW dI(thlY) syvw ’c lwey lau<br />
jI[ XQw:-thl krau qyry dws kI; pg Jwrau bwl] msqku Apnw Byt dyau; gun<br />
sunau rswl]) pwnI pKw krau; qij AiBmwnu] Aink bwr; jweIAY kurbwnu])<br />
pwnI pKw pIsau.sMq AwgY; gux goivMd jsu gweI] swis swis mnu nwmu sm@wrY; iehu<br />
www.Gursevak.com 136 q`qkrw
ibsRwm iniD pweI]) pwxI pKw pIsu.dws kY; qb hoih inhwlu] rwj imlK<br />
iskdwrIAw; AgnI mih jwlu]) rwm.mokau; hir jn kwrY lweIAY] hau pwxI pKw<br />
pIsau.sMq AwgY; pg mil mil.DUir muiK lweIAY]) s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI<br />
&urmwauNdy hn:-dwsn dws (sMq) siqgurU rwmdws swihb jI (AwgY) A`gy, grmI ’c<br />
pKw (Pyrau) krdw hY[ XQw:-iqsu gur kau; JUlwvau pwKw] mhw Agin qy; hwQu dy<br />
rwKw]3]) pKw PyrI pwxI Fovw jo dyvih so KweI]5] (757) h`QI c`kI ’qy<br />
Awtw(pIsau) pIsdw hY[ XQw:- iqsu gur kY igRih; pIsau nIq] ijs pRswid; vYrI<br />
sB mIq]5]) pwnI pKw pIsau.sMq AwgY; gux goivMd jsu gweI] siqgurU swihb jI<br />
dy crx Doie ky Awqm suKu(pwiexw) pw irhw hY[ XQw:- crx kml qyry.Doie Doie<br />
pIvw; myry siqgur dIn dieAwlw]) hm iqn ky crx pKwldy; DUiV Goil Goil<br />
pIjY])<br />
pRym BrpUir SuB s`cw aupdyS:-DMn gRIb invwj s`cy swj, GxI qoN GxI inmRqw<br />
nwl ieh syvw kmw ky aupdyS idMdy hn[ siqgurW ny Awp c`kI pIsI, sIs ’qy tokrI<br />
cu`kI, gurduAwry dw pwxI FoieAw, gurU Gr ’c JwVU idqw, cu`l JoikAw, is`KW dw<br />
ieSnwn krwieAw[ is`KW nUM gurbwxI ilK ky b^SI[ kQw kIrqn suxwieAw Aqy<br />
krn dI dwiq b^SI[ prm pwk pihly jwmy ’c Awp hl vwihAw[ pey kbUlu.KsMm<br />
nwil; jW Gwl mrdI GwlI] Anuswr mrdW vwlI Gwl Gwl ky, gurbwxI ’c gurU<br />
syvw ismrn, BgqI krn dw, prm-piv`qR SuB s`cw aupdyS b^iSAw[ BwvyN siqgurU<br />
jI, krn krwvn.sgl ibiD; so siqgurU hmwrw] pwrbRhm ky gur Avqwr hn, pr<br />
ies sB kOqk ’qy Gwl kmweI, sRb`q dy Bly leI kIqI hY[ SuB syvw dy pUrny pw ky,<br />
s`cI syvw ’c lwieAw hY[ ijs leI sRIr irSt puSt swvDwn iekwgR ho ky, ismrn<br />
’c lIx rhy[ syvw nwl mn nIvW huMdw hY, pRym vDdw hY[ hor vI v`fw gux ieh hY,<br />
ijs krky gurU jI dy is`K, Drm-ikRq’c l`ijAw nhIN mMndy, sgoN auqswh nwl<br />
Drm-ikRq krky, gurU jI nUM dsvMD dy ky, mwlo mwl inhwl ho jWdy hn[ ijhVI kOm<br />
dy gurU pIr, Awp syvw ismrn, kurbwnI nhIN krdy, auh kOmW j`g ’qy kumlweIAW<br />
hI rihMdIAW hn[ siqgurW dy hukm Anuswr, jy bMdw Drm-ikRq kry, Es nUM corI<br />
T`gI kpt CL JUT bol ky murdwr Kwx dI loV nhIN[ hMkwrI jIv ies qr@W dI s`cI<br />
syvw krn ’c AwpxI hIxqweI mMndy hn[ siqgurW ny gurU sMgq jI dy, jUTy BWfy<br />
mWjy Aqy joVy JwV@y hn[ ies qr@W dI inmRqw vwlI syvw ’c Gs ky, idl dI mYL<br />
lihMdI hY, hMgqw inivrq huMdI hY[ jUTw BWfw mWj ky Dox nwl, jUTw mn mWijAw,<br />
www.Gursevak.com 137 q`qkrw
pwpW v`loN Doqw jWdw hY[ A`j srdwrI dy mwx ’c, lMgrW dI syvw h`QI bhuq G`t<br />
kIqI jWdI hY, syvw krky lwhw lYxw cwhIdw hY[ BweI gurdws swihb jI &urmwauNdy<br />
hn:- ivxu syvw.iDRg hQ pYr; hor inhPl krxI[ (vwr 27)<br />
166.jw idn jgq mwn tihl khI rswie; igAwn iDAwn koit jog jg n<br />
smwn hY] ijs idn jgq dy mwnnIX pRBU jI ny, (rswie) pRym ’c rs ky, prmpRsMn<br />
ho ky, syvw tihl krnI &urmweI, aus suBwgy idn dy brwbr, kRoVW duinAwvI<br />
igAwn iDAwn jog j`g rwj Awid nhIN hn[<br />
jw idn BeI pinhwrI jgn nwQ jI kI; qw sm n CqRDwrI koitn kotwn hY]<br />
ijs idn jgq dy mwlk pRBU jI dI pwxI Brn vwlI syvw pRwpq hoeI, aus idn dy<br />
suK qul kroVwn kroV CqRpqI rwj vI nhIN ho skdy[ {jl FoieE, siqgur ky<br />
duAwry[ ieh ibD, pwieE moK duAwry[ siqgurU Amrdws jI ny dUjy pwiqswh jI dy<br />
crnW ’c bwrW swl jl Fox dI syvw kIqI sI[ }jw idn ipsnhwrI BeI jgjIvn<br />
kI; ArQ Drm kwm moK dwsn dwswn hY] ijs idn jgq dy jIvn pRBU jI dy dr qy<br />
dwxy pIhxhwrI hox dI syvw pRwpq ho geI qW cwry pdwrQ (Drm ArQ kwm moK)<br />
dwsW dy dws ho gey, Bwv pRwpq ho gey[ iCrkwrI pinhwrI pIsnhwrI ko jo suK<br />
pRymnI ipAwrI ko AkQ aunmwn hY] vwihgurU jI dI ipAwrI(pRymnI) pRymx nUM<br />
iCVkwau krn, pwxI Brn Aqy dwxy pIhx vwlI dI vifAweI pRwpq ho geI, aus dy<br />
suK dw(aunmwn) AMdwjw lwauxw vI kihx kQn qoN pry hY[ }<br />
167.vwihgurU] iqn kI DUiV; mWgY mnu myrw] ijn ivsrih nwhI; kwhU<br />
byrw] (1085) DMn s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI mhwrwj &urmwauNdy hn:-<br />
(ijn) ijn@W gursyvkW pRymIAW nUM A`TW pihrW ’c(kwhU) iksy (byrw) vyly vI pRmwqmw<br />
jI nwhI(ivsrih) Bu`ldy[ XQw:- sUiK ArwDnu dUiK ArwDnu ibsrY n kwhU byrw]<br />
(700) (myrw) dwsn dws dw mnu iqn kI prm-piv`qR prm-pUjnIk crx<br />
DUiV(mWgY) mMgdw hY[<br />
168.vwihgurU] mÚ 3] gux Avgux smwin hih; ij Awip kIqy krqwir]<br />
nwnk hukim mMinAY suKu pweIAY; gur sbdI vIcwir]2] siqgurU nwnk dyv swihb<br />
jI dy (3) qIjy (mÚ) srUp s`cy siqgurU Amrdws swihb jI &urmwauNdy hn:-hy<br />
BweI!siqgurW dI mhW ivsmwd bRhm-idRStI ’c, jIAW dy gux ’qy Avgux (smwin)<br />
brwbr (hih) hn, ikauNik ieh (ij) ijhVy jIv hn, ieh krqwir jI ny Awip<br />
www.Gursevak.com 138 q`qkrw
pYdw kIqy hn[ klju`gI jIAW dy AOguxW dI vIcwr C`f ky, gur(sbdI) sbd dI<br />
vIcwir krky, vwihgurU jI dw hukim(mMinAY) mMn ky, Awqm AnMd suKu(pweIAY)<br />
pweIdw hY[ ies leI siqgurU swihb jI jIAW dy AOgux dyK ky, gu`sw nhIN krdy,<br />
aun@W nUM gursbd b^S ky, svwr ky, qwr lYNdy hn[ AsIN AOguxW vwly jIAW ’qy gu`sw<br />
krdy rihMdy hW[ kilju`g ’c AOguxW dI bhulqw hY[ mhWpurS sMq bwbw gurbcn<br />
isMG swihb ^wlsw jI kihMdy ik BweI!jy Awp jI dUijAW dy AOgux hI dyKdy rhoNgy<br />
qW auh AOgux quhwfy ’c BI Aw jwxgy[ so AOguxW dI ivcwr C`f ky, hr vyly<br />
gursbd jI dI SuB ivcwr krnI cwhIdI hY[)<br />
169.vwihgurU] prvdgwr Apwr Agm byAMq qU] ijnw pCwqw scu; cuMmw pYr<br />
mUM]) hy s`c srUp vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI!ijnw gurmuKW ny Awp<br />
jI nUM scu srUp(pCwqw) pCwixAW hY, (mUM) dwsn dws aun@W dy pYr(cuMmw) cuMmdw hY[<br />
auh gurmuiK (Agm) gMmqw rihq (Apwr) pwrwvwr rihq byAMq b^iSSW sihq,<br />
sB nMU (prvdgwr) pwlx vwly, (qU) Awp jI dw hI srUp hn, aun@W nMU(qU) Awp jI<br />
(Agm) gMmqw rihq (Apwr) pwrwvwr rihq byAMq b^iSSW sihq (prvdgwr)<br />
pwlxhwry hoN[ rMgW 2 dy sbd kIrqn, sbd ArQ suxw ky, aun@W dy idl idmwZ ’c<br />
gurbwxI jI Byj ky, aun@W dI r`iCAw sihq, pRiqpwlxw krdy hoN jI[<br />
170.sBu ko pUrw Awpy hovY Git n koeI AwKY] 1 piq 2 prvwxw ipCY pweIAY<br />
qw nwnk qoilAw jwpY]2]) 1 ie`zq rUpI 2 v`tw[ scu sBnw hoie dwrU; pwp kFY<br />
Doie] nwnku.vKwxY bynqI; ijn scu 1 plY hoie] 1 irdy rUpI p`ly ’c[)<br />
171.vwihgurU] qU cau sjx mYifAw; fyeI issu auqwir] nYx mihMjy qrsdy;<br />
kid psI dIdwru]1] (1094) ShIdw dy isrqwj, rwjn ky rwjw mhwrwjn ky<br />
mhwrwjw; gurU Arjn dyv swihb jI gRIb invwj, s`cy siqgurU jI Awpxy<br />
prmpUjnIk ipqw DMn siqgurU rwmdws swihb jI qy bVI BwrI SrDw r`KidAW,<br />
AqI hI inMmRqw sihq &urmwauNdy hn:- hy (mYifAw) dwsn dws dy(sjx) im`qR! sjxu<br />
scw pwiqswhu; isir swhW dY swhu] jIE! jy (qU) Awp jI (cau) khoN, hy b`cw!Awp<br />
jI dy isr dI loV hY, qW dwsn dws (issu) isr auqwir ky(fyeI) dy dyvy, jy khoN,<br />
“isr ikauN idMdw hYN? isr ies leI idMdw hY ik (mihMjy) dwsn dws dy nYx, Awp<br />
jI dy prmpiv`qR drSnW nUM qrsdy hn, ik (kid) kdoN Awp jI dy, suMdr (dIdwru)<br />
www.Gursevak.com 139 q`qkrw
drSn, (psI) prsx, pRwpq hox[<br />
172. pauVI] jw qU myrY vil hY; qw ikAw muhCMdw] au~bldI dyZ ’c bYT ky<br />
gurbwxI gwaux vwly, q`qw ryqw sIs ’qy pvwaux vwly, sVdI bldI m`cdI loh ’qy<br />
smwDI lwaux vwly, AMimRq rUp kIrqn suxwaux vwly, hIey ko pRIqmu;) AMg AMg<br />
suKdweI, pUrn bRhmweI;) pRIqm; pyRm Bgiq ky dwqy]) bwbulu myrw vf smrQw krx<br />
kwrx pRBu hwrw] pUrn hir srUp siqgurU pMjvyN pwiqswh jI, DMn siqgurU rwmdws<br />
jI dy snmuK pauVI aucwrdy hn[ vw bRhm rUpI mMdr ’qy cV@n leI, SuB guxW rUpI<br />
tMibAW vwlI, pRymw-BgqI rUpI pauVI aucwrdy hn[ hy krx kwrx smr`Q vwihgurU,<br />
DMn siqgurU rwmdws swihb jIE!(jw) jdoN (qU) Awp jI (myrY) dwsn dws dy (vil)<br />
qrP p`K ’c (hY) hoN jI[ ijvyN AqI ipAwry siqkwry crn-kmlW qoN bilhwry nwny<br />
siqgurU Amrdws swihb jI ny, Apxy prm ipAwry vr b^Sx rUp p`K kIqw[<br />
“Ajy kwhly n pau jI, gurqw g`dI pihlW Awp jI dy ipqw jI nUM imlygI, Pyr<br />
Awp jI nUM imlygI[ ” doihqw bwxI kw boihQw[ ieh ivsmwd AlOikk vr b^S ky<br />
p`K kIqw[ qw ikAw muhCMdw] qw dwsn dws nUM iksy dI (ikAw) kI (muhCMdw)<br />
muCMdgI ADIngI hY?ijvyN BweI mnI isMG swihb jI ny bMd 2 ktwaux smyN zwlmW<br />
dI ADIngI nhIN mMnI, ieh hukm kmwieAw:-jw qU myrY vil hY; qw ikAw<br />
muhCMdw])<br />
quDu sBu ikCu mYno sauipAw; jw qyrw bMdw] (jw) jdoN dwsn dws (qyrw) Awp<br />
jI dw (bMdw) Zulwm lwlw golw dwsn dws hY, qW (quDu) Awp jI ny (mYno) dwsn<br />
dws nMU sBu ikCu (sauipAw) b^iSAw hY[ ijvyN siqgurU dsvyN pwiqswh jI nUM bMdw<br />
isMG jI ny ikhw, “hux dwsn dws Awp jI dw bMdw hY[ ” siqgurU jI ny Es qy<br />
b^iSS krky sB ku`J b^S idqw[ lKmI qoit n AwveI; Kwie Kric rhMdw]<br />
Awp jI dI hux AYsI mhW ivsmwd b^iSS hoeI hY, Awp jI dI b^SI hoeI (lKmI)<br />
mwieAw, dwsn dws Awp (Kwie) KWdw hY, gurU jI ky lMgr gurduAwirAW dI auswrI<br />
Aqy gRIbW ’qy (Kric) Krcdw(rhMdw) rihMdw hY[ Pyr vI (qoit) Gwtw(n)<br />
nhIN(AwveI) AwauNdw[ XQw:-Kwvih Krcih; ril imil BweI] qoit n AwvY; vDdo<br />
jweI]<br />
lK caurwsIh mydnI; sB syv krMdw] dwsn dws nUM nwm b^S ky, v`f rwjw<br />
dwqw bxw idqw[ XQw:- ijsu nwmu irdY; soeI vf rwjw] ies leI(mydnI) DrqI<br />
’qy caurwsIh lK jUn dy sB jIv, dwsn dws dI syv(krMdw) krdy hn[ XQw:-<br />
www.Gursevak.com 140 q`qkrw
Avr join; qyrI pinhwrI] iesu DrqI mih; qyrI iskdwrI]) sgl join mih; qU<br />
isir DirAw]) eyh vYrI imqR siB kIiqAw; nNh mMgih mMdw] sMswrI vYrI vw kwm<br />
kRoD vYrI, jo dws dws nUM mwrdy sn[ vw vYrI ieMdRy jo Awpo Awpxy ivSy v`l iK`cx<br />
rUp mwrdy sn, siqgurW ny ikRpw krky, eyh siB vYrI, dwsn dws dy imqR (kIiqAw)<br />
kr idqy[ ieh jo aupRokq vYrI sn, hux (mMdw) burw nNh(mMgih) mMgdy Bwv Awpxy<br />
v`l iK`c ky bypq nhIN krdy[ dwsn dws BI iksy dw (mMdw) burw nNh mMgdw[<br />
XQw:- pr kw burw; n rwKhu cIq] qum kau duKu nhI; BweI mIq]3]) nwnk nwm<br />
cVHdI klw] qyry Bwxy sRb`q dw Blw]<br />
lyKw koie n puCeI; jw hir bKsMdw] hy sB nUM hrw Brw krn vwly hir<br />
vwihgurU jI! (jw) jdoN Awp jI dwsn dws nUM (bKsMdw) b^Sx vwly hoN qW (lyKw)<br />
ihswb koie BI(n) nhIN (puCeI) pu`Cygw[ ijvyN hrI gurU nwnk dyv swihb jI ny<br />
s`jx T`g, kOfw rwKS, dyvlUq lwjvrd Awid rwKSW nUM b^S ky lyKy qoN bcwieAw[<br />
AnMdu BieAw suKu pwieAw; imil gur goivMdw] hy (goivMdw) !prmpUjnIk<br />
srb klw BrpUr pRB; ibrQw jwnnhwr] AsMK nUr hI nUr, pUrn AnMd srUp hr<br />
smyN sB dy AMdr bwhr Ajpw jwp kr rhy, sRb ivAwpI mhW ivsmwd, Ajpw jwp<br />
vwihgurU gur jI, Awp jI nUM imil ky, mhW ivsmwd AnMdu (BieAw) hoieAw, Awqm<br />
suKu pwieAw hY[<br />
sBy kwj svwirAY; jw quDu BwvMdw]7] (1096) (jw) jdoN dwsn dws(quDu)<br />
Awp jI nUM (BwvMdw) Bw igAw, qW Awp jI ny dwsn dws dy pRmwrQk ivvhwrk sBy<br />
kwj(svwirAY) svwr idqy[ ijvyN srovr rcxy, gurU ky lMgr clwauxy, hrI rUp sRI<br />
hirmMdr swihb jI Aqy siqgurU grMQ swihb jI rcxy Awid, sdw leI Apxy<br />
ipAwry syvkW dI kilAwx krnI[<br />
173. vwihgurU] slok fKxy mÚ 5] muKhu Alwey hB mrxu; pCwxMdo koie]<br />
gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mÚ) srUp, AwpxI rcI mwrU dI vwr dy pMdRvyN<br />
fKxy ’c &urmwauNdy hn:- slok dohry vWg f`Kxy huMdy hn[ {Pwhw lY ky mrnw nhIN[<br />
mn dy mMdy suBwA, inMdw cuglI, eIrKw ivkwr kusMgq v`loN mrn dw nwm, jIvq<br />
Bwv qoN mrnw hY[ ijvyN siqgurU dUjy pwiqswh jI ny, siqgurU pihly pwiqswh jI dy,<br />
sdw praukwrI s`cy crn-kmlW ’c Aw ky, jIvq Bwv qoN mry[ ieauN siqgurW ny<br />
jIvq Bwv qoN mrnw pCwixAW hY[ dUjw, gurU leI ShId hox dw nwm mrnw hY[<br />
www.Gursevak.com 141 q`qkrw
ijvyN bwbw mhW isMG, pMj ipAwry, cwr swihbzwdy, BweI mqI dws, BweI sqI rwm,<br />
BweI dieAwlw jI, BweI qwrU isMG jI Aqy hor qmwm ShId gurU ArQ ShId hoey[<br />
XQw:- mrxu muxsw sUirAw. hku hY; jo hoie mrin prvwxo] }hy pRymIE! (muKhu) mUMhoN<br />
qw (hB) swry mrxu 2 (Alwey) AwKdy hn ik AsIN j`g v`loN mry hoey hW[ jIvq<br />
Bwv qoN mrxu, AQvw vwihgurU jI nUM, koie ivrlw hI gurmuiK (pCwxMdo) pCwxdw hY[<br />
XQw:- mrno mrnu; khY sBu koeI] shjy mrY; Amru hoie soeI]2] nwnk iqnw Kwku;<br />
ijnw XkInw ihk isau]1] vwihgurU (nwnk) DMn siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI!dwsn dws iqnw gurmuKW dy prm-piv`qR prm-pUjnIk<br />
mhwn praupkwrI crn-kmlw dI (Kwku) DUV hY, ijnw gurmuKW dw (XkInw) p`kw<br />
Brosw (ihk) ie`k gurU nwnk swihb jI (isau) swQ hY[) XQw:-ry mn.AYsI hir<br />
isau pRIiq kir; jYsI jl kmlyih] lhrI nwil pCwVIAY; BI ivgsY Asnyih] jl<br />
mih.jIA aupwie kY; ibnu jl.mrxu iqnyih]1]) hir myro ipru; hau hir kI<br />
bhurIAw] rwm bfy; mY qnk lhurIAw]1]) kih kbIr.moih ibAwih cly hY; purK<br />
eyk Bgvwnw]) jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY; qau.pRIiq n qorau]2])<br />
jau qum igirvr; qau hm morw] jau qum cMd; qau hm Bey hY ckorw]1])<br />
174.vwihgurU] nYnI dyKau gur drsno; gur crxI mQw] DMn siqgurU Arjn<br />
dyv swihb s`cy pwiqswh jI, siqgurU rwmdws swihb jI ’qy, AsMK AnMq l`KW mxW<br />
SrDw r`K ky, gwV@y pRym ’c lIx hn[ siqgurU jI dy rom 2 ’coN SrDw dy smuMdR pRgt<br />
ho rhy hn[ DMn siqgurU rwmdws swihb jI bwr 2 jpidAW iqRpqI nhIN huMdI, bwr<br />
2 jpI jWdy hn[ hzUr pRymw-BgqI rUpI pauVI duAwrw, pUrn bRhm rUpI hirmMdr<br />
’qy phuMcx leI, SuB s`cw aupdyS b^Sdy hn:-dwsn dws ien@W (nYnI) nyqRW nwl<br />
gur jI dy drsno (dyKau) dyKdw hY[ prm-pUjnIk gur jI dy (crxI) crn-kmlW<br />
’qy mQw r`Kdw hY vw AhMkwr dy iqAwg dw iqAwg krn rUp mQw r`Kdw hY[ pYrI<br />
mwrig gur cldw; pKw PyrI hQw] dwsn dws Apxy (pYrI) pYrW nwl, gur jI dy<br />
(mwrig) rsqy, gurduAwry v`l cldw hY[ gurduAwry jw ky hQw dy nwl siqgurW nUM<br />
pKw (PyrI) krdw hY[ dUjw ArQ:- BY ky crx.kr Bwv ky; Anuswr siqgurW dw jo<br />
BY Dwrnw hY, dwsn dws ien@W (pYrI) pYrW nwl, siqgurW dy BgqI sihq igAwn dy<br />
rsqy c`ldw hY[ sMswr dw p`K C`f ky, siqgurW dw p`K gRihx krn rUp p`Kw, Bwvnw<br />
dy h`QW nwl Pyrdw hY[<br />
www.Gursevak.com 142 q`qkrw
175.vwihgurU] slok mÚ 5] pihlw mrxu kbUil; jIvx kI Cif Aws] hohu<br />
sBnw kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis]) inrwhwr inrvYr suKdweI]) inrwhwrI<br />
inrvYru smwieAw]) inrhwrI.kysv inrvYrw]) Dnu Dnu hir igAwnI siqgurU hmwrw;<br />
ijin vYrI imqüR, hm kau sB sm idRsit idKweI] aupRokq guxW sihq pUrn bRhm<br />
srUp, DMn gurU Arjn dyv swihb jI nUM AnMq bwr nmskwr prvwn hovy[ Awp jI<br />
au~bldI dyZ AMdr bYTy, q`qw ryqw sIs ’qy puAwieAw, sVdI bldI m`cdI loh ’qy<br />
KV@y[ duSmx im`qR ’c smidRstI dw aupdyS b^iSAw[ XQw:- gur pRswid; nwnk<br />
smidRstw] du`K Bu`K qRyh aunINdrw, Akih Asih kStW nUM AMimRq krky pIqw, Bwxw<br />
mMnx dw sbk isKwieAw[ vwhu vwhu scy pwiqswh; qU scI nweI] Awp inrMkwr<br />
siqgurU pMjvyN pwiqswh jI dy pws, ie`k SrDwlU ny pRym bynqI kIqI, “jI!dwsn<br />
dws nUM is`KI dw dwn b^So[ ” qW hzUr ny KMfW bRhmMfW nUM auDwrn, iqRpq krn<br />
leI, prm-piv`qR ieh slok &urmwieAw:- slok mÚ 5] pihlw mrxu kbUil;<br />
jIvx kI Cif Aws] mrn bwry inrnw ieauN hY:-siqgurW nUM isr Arpxw[ ij`Qy<br />
siqgurW nUM loV hovy, EQy DIAW BYxW dI ie`zq, gaU gRIb nUM bcwaux leI, Drm-Xu`D<br />
lV ky, siqgurW dw hukm mMn ky ShIdI pw jwx dw nwm mrxw hY[ AYsy mrx vwry<br />
&urmwieAw hY:- mrxu muxsw sUirAw. hku hY; jo hoie mrin prvwxo] ijvyN bwbw<br />
Awlm isMG jI, bwbw audy isMG swihb jI, pMj ipAwry cwr swihbzwdy, qmwm isMG<br />
isMGxIAW ShId hoey[ siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mÚ) srUp<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI slok &urmwauNdy hn:-hy pRymIAW pihlw gurU leI<br />
(mrxu) ShIdI pwauxI (kbUil) prvwn kr[ mrxw kbUl krky j`g ’qy jIvx (kI)<br />
dI Aws Cif dy, XQw:- jau qau; pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI; glI myrI<br />
Awau] iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY]) ggn dmwmw bwijE;<br />
pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so<br />
pihcwnIAY; ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY; kbhU n CwfY Kyqu]) ) jIvx<br />
kI Cif Aws] mrxw kbUl krky, j`g ’qy jIvx dI Aws Cif ky, gumwn nhIN<br />
krnw ik mYN isr idqw hY, ihkmq hu`jq cqurweI C`f ky, hohu sBnw kI ryxukw; qau<br />
Awau hmwrY pwis] (sBnw) swirAW (kI) dI (ryxukw) crn DUV (hohu) hoxw kro,<br />
(qau) qW is`KI lYx leI hmwrY pwis Awau[<br />
2.pihlw mrxu kbUil; jIvq Bwv qoN mrx bwry inrnw:-ijvyN Bgq kbIr<br />
www.Gursevak.com 143 q`qkrw
swihb jI, Bgq rivdws swihb jI, Bgq PrId swihb jI jIvq Bwv qoN mry hn[<br />
jIvq Bwv qoN mrn dw Bwv AOguxW Aqy mn dy mMdy suBwA v`loN mrnw hY[ ijvyN jy<br />
koeI SrwbI nUM mhWpurS Srwb Cufw dyx qW aus dy im`qR kihMdy hn, “pI”auh<br />
kihMdw, “nhIN pIxI[ ” kihMdy, “Aswfy v`loN mr igAw[ ” kihMdw, “hW[ ”<br />
kihMdy, “iqnky qoV dyeIey[ ” kihMdw, “qoV idau[ ”pihlw mrxu kbUil; hzUr<br />
&urmwauNdy hn:-hy pRymIAW!pihlw kusMgq AOguxW, mn dy mMdy suBwA v`loN mrxu, vw<br />
Awp iqAwgx rUp, jIvq Bwv qoN (mrxu) mrnw (kbUil) mnzUr kro[ jIvx kI<br />
Cif Aws] kusMgq ivkwrW, inMdw vYr Awid AOguxW v`l (jIvx) ijaux (kI) dI<br />
Aws Cif dy[ hohu sBnw kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis] jIvq Bwv qoN mr ky,<br />
(sBnw) swirAW (kI) dI (ryxukw) crn DUV (hohu) hoxw kro[ (qau) qW (hmwrY)<br />
dwsn dws dy pwis (Awau) Awauxw kro[<br />
176.vwihgurU] slok kbIr] ggn dmwmw bwijE; pirE nIswnY Gwau] Kyqu<br />
ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so pihcwnIAY; ju lrY dIn ky hyq]<br />
purjw purjw kit mrY; kbhU n CwfY Kyqu]) rwm kbIrw eyk Bey hY; koie.n skY<br />
pCwnI]) hir ky nwm; kbIr aujwgr] jnm jnm ky; kwty kwgr]) Anq klwvwn<br />
sdw 2 myhrvwn, pwrbRhm Bgvwn dy Avqwr, SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI,<br />
sMswr ’qy C`qRI Drm Alop huMdw vyK ky, Drm hIx kwierW nUM, DrmI XoDy bnwaux<br />
leI, Drm dI ij`q krwaux leI, ivkwrW rUp vYrIAW nUM ij`qx leI, ivAwpk bRhm<br />
nUM swiKAwq krwaux leI, DurW dI AMimRq rUp prm-mnohr gurbwxI aucwrdy hn[<br />
hryk pRymI jI nUM AYsI bIr-rsI gurbwxI dw, hr vyly AiBAws krnw cwhIdw hY[<br />
ijs krky hr vyly hOslw bulMd rhy[ ies gurbwxI nUM pV@ ky, sUrbIr bhwdr<br />
AqIrQ gurU ikAW lwlW ny, AibnwsI pd pRwpq kIqw[ ij`Qy 2 jdoN 2 bhwdr isMG<br />
isMGxIAW ny, gurU pMQ gurU gRMQ swihb jI leI, purjw 2 ktvwieAw, ieh Sbd g`j<br />
ky pV@dy rhy[ gurU ky b^Sy rwgI FwfI isMG BI au~cI sur ’c ^Ub g`j ky, bVy BwrI<br />
joS cwA nwl, lwlo lwl ho ky, ies slok nUM gwauNdy hn[ ijn@W nUM sux ky joiDAW nUM<br />
lwlIAW cV@ jWdIAW hn, bVw BwrI bIr-rs jwgdw hY[ DrmI XoDy zwlmW dy isr<br />
v`Fdy hn[<br />
slok kbIr] ggn dmwmw bwijE; pirE nIswnY Gwau]) (slok) (s) sÍY<br />
Awpxw Awp (lok) pRkwS srUp, (kbIr) v`fy bRhm jI jo hn, En@W dI pRwpqI vwlw<br />
slok, sRI kbIr swihb jI aucwrdy hn[ nIswnY ArQ:-bIr-rs dy dwqy swihb<br />
www.Gursevak.com 144 q`qkrw
siqgurU sRI gurU goivMd isMG swihb jI ny jYsy bIr-rsI Drm jMg kIqy hn, AYsy<br />
iksy ny BI nhIN kIqy, nw hI krny hn[ jMg smyN Awp jI bwbw Awlm isMG, audy<br />
isMG jI, ipAwry dieAw isMG jI Awid SRomxI XoiDAW smyq au~cI jgHw ’qy cV@ ky<br />
jMg dyKdy hoey, bVy BwrI bIr-rs ’c g`j v`j ky ^Ub au~cI jYkwry g`jw ky, Awpny<br />
sUr bIrW dI ij`q krwauNdy rihMdy[ loV pYx qy qIr goLI clwauNdy[ ijs bwhI ’qy<br />
loV huMdI ^ws XoiDAW nUM Byjdy[ pUrn bIrqw sihq bVI hI &urqI nwl, Drm-jMg<br />
dw pRbMD krdy[ joiDAW ’qy ingHw pw ky bIr-rs b^Sdy[ ijs sUrvIr XoDy dy idl<br />
’c ieh (nIswnY) inSwnw huMdw ik dwsn dws ny siqgurW dy dyKidAW 2, vYrI dw<br />
purjw 2 k`t ky, Drm-jMg krky, siqgurW dy idl nUM pRsMn krnw hY[ ijvyN bwbw<br />
audy isMG swihb jI, AhMkwrI kysrIcMd dI &Oj’coN, aus dw isr v`F ky ilAwey[<br />
bwbw bic`qR isMG swihb jI ny, jsvwrIAW dy hwQI dIAW qvIAW ivMn@IAW[ bwby mhW<br />
isMG swihb jI ny mwJy dI tu`tI gMFwauNidAW, sRIr ’qy BwrI P`t shwry[ ies qr@W<br />
prm ipAwry ^wlsy jI dI AduqI kurbwnI dyK ky, siqgurW dw idl AYnw pRsMn<br />
hoieAw ik AQwh ipAwr ’c ipAwry ^wlsy jI nUM sRb ivAwpI mhW ivsmwd vr hI<br />
vr b^Sy[ XQw:- ^wlsw myro; rUp hY ^ws] ^wlsy mih; hO krO invws] aupRokq<br />
pRmwxW Anuswr, gursyvk joDy, pUrn gurU jI dw idl pRsMn krn leI, DONisAW dI<br />
DuMkwr, jYkwirAW dI gUMj nwl, jMgI pYNqVy k`Fdy hoey, ShIdI pwaux leI cwA nwl<br />
n`c au~Tdy[ XQw:- nwcu ry mn gur kY AwgY] gurU jI dy snmuK rih ky, vYrI dw<br />
purjw 2 k`tx dy cwA auqswh nwl, jMgI pYNqVy k`Fxy, gurU jI dy A`gy n`cxw hY[<br />
gurU ky joiDAW dy mn, gurU crnW ’c lIx ho ky, iekwgR ho jWdy[ iekwgR ho ky, sRIr<br />
AMigAwr vWg BK au~Tdy[ fOLy &rkdy, nyqR lwl ho jWdy, Brv`ty cV@ jWdy[ qMg<br />
idlI dUr ho jWdI, audwrqweI, bIr-rs AMg 2 ’c Br jWdw[ jdoN dohW &OjW dy<br />
joDy, rx q`qy ’c Awhmo swhmxy huMdy hn, qW mukwbly dw smW huMdw hY[ aus smyN<br />
joiDAW ’c bIr-rs jgwaux leI, cot peI KrcwmI dlW mukwblw]) au~ml l`Qy<br />
joDy mwrU b`ijAw] Anuswr, ggn dmwmw bwijE; pirE nIswnY Gwau] jdoN dUhrw<br />
(dmwmw) DONsw v`jdw hY, qdoN joDy bIr-rsI boly Aqy jYkwry gjwauNdy hn qW (ggn)<br />
Akws (bwijE) gUMj au~Tdw hY[ Es bIr-rsI gUMj nUM sux ky, pirE nIswnY Gwau]<br />
ijnW@ dy idl ’qy vYrI dw purjw 2 k`t ky, gurU leI ShIdI pw ky, siqgurW dI<br />
pRsMnqw lYx dw (nIswnY) nIswnw huMdw hY, aun@W dy(nIswnY) idl ’qy bIr-rsI sihq<br />
www.Gursevak.com 145 q`qkrw
jUJx dw (Gwau) j^m (pirE) pYNdw hY[ Kyqu ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko<br />
dwau]1] sjy sohxy jMgI rQW iSMgwry GoiVAW, hwQIAW ngwirAW, JMifAW, vwijAW,<br />
sohxy SSqRW AsqRW bsqRW krky sjy, sUrimAW dy nwl(mWifE) sjy(Kyqu) mYdwny jMg<br />
AMdr (ju) ijhVw (sUrmw) bhwdr, sMjoA SSqR AsqR, ShIdI bwxw pihn ky,<br />
kmrksw lw ky, (mWifE) sijAw PibAw huMdw hY, auh vIcwrdw hY, ijvyN lwhyvMd<br />
kMm nUM hr ie`k dwA GwA nwl pUrw krIdw hY[ ies qr@W (Ab) hux m`cdy jMg iv`c,<br />
bhwdrI nwl jMgI (dwau) dwA KyfidAW, pUrn gurU jI leI(jUJn) ShIdI dyx (ko)<br />
nUM bVw hI suinhrI mOkw hY[ Apxy inrgun srUp jI duAwrw koit bRhmMfW nUM rcx<br />
vwly, SRomxI Bgq jI, sUrmy dy SuB l`Kx d`sdy hn:-sUrw so pihcwnIAY; ju lrY dIn<br />
ky hyq] (so) auh (sUrw) sUrbIr bhwdr, isrl`Q joDw (pihcwnIAY) pCwixAW jWdw<br />
hY, (ju) ijhVw (dIn) Drm (ky) dy (hyq) leI Drm Xu`D (lrY) lVy[ purjw purjw<br />
kit mrY; kbhU n CwfY Kyqu] Drm-Xu`D ’c QoiVAW bhuiqAW dI vIcwr iqAwg ky,<br />
ij`q dI Aws r`KidAW, vYrIAW nwl ft ky mukwblw kridAW, vYrIAW dw purjw<br />
purjw kit ky, pUrn gurU jI leI(mrY) ShId ho jwvy[ (kbhU) kdy BI (Kyqu) mYdwny<br />
jMg nUM n (CwfY) C`fy, jMg ij`qy[ ijvyN sRI AnMdpur swihb jI, sRI cmkOr swihb jI,<br />
sRI mukqsr swihb jI, srhMd Fwhux, G`lUGwirAW Drm-ju`DW smyN isMG, vYrIAW dw<br />
purjw 2 k`t ky ShId hoey[ ieauN ShIdI pwvy, joDw khwvy, Awp gvwvy, jnm n<br />
Awvy[ ShId khwvy, pUijAw jwvy[<br />
dUjw AMqRIv ArQ :- ggn dmwmw bwijE; pirE nIswnY Gwau] jdoN pUrn<br />
gurU jI duAwrw, g`j ky.gurbwxI kQw kIrqn rUpI dUhrw (dmwmw) DONsw v`jdw hY,<br />
Bwv pUrn gurU jI, g`j ky.gurbwxI kQw kIrqn krdy hn, qdoN guris`K joDy vwihgurU<br />
3 g`jdy hn, qW(ggn) Akws (bwijE) gUMj au~Tdw hY[ pUrn gurU jI qoN gurbwxI<br />
sux ky, pirE nIswnY Gwau] ijnW@ dy idl ’qy kwm kRoD AOguxW rUp vYrIAW dw purjw<br />
2 k`t ky, ijauNdy mr ky, siqgurW dI pRsMnqw lYx dw (nIswnY) nIswnw huMdw hY, aun@W<br />
dy(nIswnY) idl ’qy(Gwau) j^m Cyk (pirE) pYNdw hY[ XQw:- kbIr.siqgur sUrmy;<br />
bwihAw bwnu ju eyku] lwgq hI.Buie igir pirAw; prw kryjy Cyku])<br />
Kyqu ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko dwau]1] siq sMqoK dieAw Drm vIcwr,<br />
inmRqw sihnSIlqw gRIbI pRym ivrwg iqAwg, inrAiBmwnqw iKmw DIrj inrvYrqw<br />
www.Gursevak.com 146 q`qkrw
inrlypqw Awid AnMq SuB guxW dIAW AnMq klW sihq, ie`k rs b`JvyN AsMK pRkwS<br />
hI pRkwS, nUr hI nUr nUro nUr, bRhm jI ’c lIx gursyvkW sUrimAW dy nwl(mWifE)<br />
sjy, (Kyqu) swDsMgq rUp mYdwny jMg ’c (ju) ijhVw (sUrmw) bhwdr gursyvk,<br />
sihxsIlqw rUpI sMjoA, pRymw-BgqI rUpI rweI&l sihq ShIdI bwxw pihn ky,<br />
sMqoK rUpI kmrksw lw ky, (mWifE) sijAw P`ibAw vIcwrdw hY ik (Ab) hux,<br />
bhwdrI nwl dwau KyfidAW, AOguxW v`loN mrn rUp(jUJn) ShIdI dyx (ko) nUM bVw hI<br />
suinhrI mOkw hY[<br />
sUrw so pihcwnIAY; ju lrY dIn ky hyq] (so) auh (sUrw) sUrbIr bhwdr,<br />
isrl`Q joDw (pihcwnIAY) pCwixAW jWdw hY, (ju) ijhVw (dIn) Drm (ky) dy (hyq)<br />
leI, Drm Xu`D (lrY) lVdw hY, Bwv guris`KI Drm pRcwr krdw hY[ pUrn gurU jI<br />
leI, Apxw sB ku`J kurbwn kr idMdw hY[ purjw purjw kit mrY; kbhU n CwfY<br />
Kyqu] Drm-Xu`D ’c QoiVAW bhuiqAW, AOguxW rUp vYrIAW dI vIcwr iqAwg ky, ij`q<br />
dI Aws r`KidAW, AOguxW rUp vYrIAW nwl ft ky, mukwblw kridAW, AOguxW rUp<br />
vYrIAW dw purjw purjw kit ky, Bwv nws krky, pUrn gurU jI leI, AOguxW v`loN<br />
mrY, (kbhU) kdy BI.(Kyqu) swDsMgq rUp mYdwny jMg nUM n (CwfY) C`fy, jMg ij`qy,<br />
ijauNdw mr ky AOguxW rUp vYrIAW nMU ij`qy[ pUrn gurU jI dy joiDAW ’c aupRokq dovyN<br />
hI gux sn[ AMdroN AOguxW rUp vYrIAW Aqy cV@ ky Awey zwlmW nwl Drm-ju`D krky<br />
ij`qdy sn[<br />
177.vwihgurU] siqgur AwgY sIsu Byt dyau; jy siqgur swcy BwvY] Awpy<br />
dieAw krhu pRB dwqy; nwnk AMik smwvY] vwihgurU (nwnk) DMn gurU rwmdws<br />
swihb jI, sIs Bytw i BI, GxI qoN GxI AqI hI inmRqw pRym nwl bynqI krdy hn: -<br />
ijn@W siqgurW duAwrw, idsx qoN rihq suqMqR pUrn bRhm jI pRwpq huMdy hn[ AYsy<br />
dwqy siqgur swihb jI AwgY dwsn dws Awpxw sIsu Byt kr (dyau) dyvy, sIs Byt<br />
krky, AhMkwr n kry[ dwsn dws dw Bytw kIqw isr, jy siqgur swcy pwiqswh jI<br />
nUM (BwvY) Bw jwvy[ jy pu`Cx hy pRymIAW!isr ikauN idMdw hYN? hy (pRB) smr`Q dwqy<br />
vwihgurU siqgurU Amrdws swihb jIau!Awpy hI(dieAw) imhr krhu, ijs krky<br />
dwsn dws Awp jI dy (AMik) srUp, pRym ’c (smwvY) smwA lIx ho jwvy, DMn gurU<br />
rwmdws jI, DMn inmRqw[)<br />
178.vwihgurU] inrguxu rwiK lIAw; sMqn kw sdkw] siqguir Fwik lIAw;<br />
moih pwpI pVdw] DMn gurU Arjn dyv swihb jI sRb ivAwpI mhW ivsmwd, GxI<br />
www.Gursevak.com 147 q`qkrw
inmRqw nwl &urmw rhy hn:-(inrguxu) guxW qoN rihq, dwsn dws ny(sMqn)<br />
siqgurW(kw) dw(sdkw) Awsrw ilAw, ijs krky vwihgurU siqgurU swihb jI ny<br />
AOguxW ivkwrW qoN rwiK lIAw[ XQw:-siqguru myrw sdw dieAwlw; moih dIn kau<br />
rwiK lIAw]) (moih) dwsn dws pwpI inrgux dw siqguir ny ikRpw-krky lok pRlok<br />
dw pVdw (Fwik) Fk lIAw[ XQw:- Fwkn Fwik.goibd gur myry; moih AprwDI,<br />
srn crn])<br />
179.vwihgurU] iqsu gur kau; sd krI nmskwr] iqsu gur kau; sd jwau<br />
bilhwr] ijhVy siqgurU swihb jI sB qoN v`fy smr`Q mwqw ipqw pUrn dieAwl<br />
ikRpwl hn[ ijn@W dw kIqw sB ku`J huMdw hY[ ijn@W dy s`cy hukm nUM ko eI BI nhIN myt<br />
skdw[ ijn@W AMdr hrI dw nwm vsdw hY sBnIN QweIN bRhm hI bRhm vyKdy hn[<br />
ijn@W AMdr inscy krky nwm dw pRkwS, pUrn pwrbRhm jI dw invws hY[ (iqsu)<br />
iqn@W (gur) siqgurW (kau) nUM, dwsn dws sd sdw nmskwr (krI) krdw hY[<br />
XQw:- nmskwr; qw kau lK bwr] iehu mnu dIjY; qw kau vwir]) nmskwr gurdyv<br />
ko; siqnwm ijs mMqR suxwieAw[) (iqsu) iqn@W (gur) siqgurW (kau) qoN, dwsn dws<br />
sd(sd) sYNkVy vwrI (bilhwr) kurbwn(jwau) jWdw hY[)<br />
180.vwihgurU] siqgur ky crn; Doie Doie pIvw] gur nwnk; jip jip sd<br />
jIvw] (1152) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-Dur kI bwxI dy dwqy,<br />
kOVy rITy im`Ty krn vwly, phwV nUM pMjw lwaux vwly, c`kIAW nUM sYnqW nwl clwaux<br />
vwly, dUjy pwiqswh jI nMU Awpxw srUp bnwaux vwly, siqgur nwnk dyv swihb jI<br />
(ky) dy crn kmlW nUM, dwsn dws Doie Doie ky (pIvw) pINdw hY[ DMn gurU nwnk,<br />
DMn gur nwnk (sd) sdw 2 jip jip ky (jIvw) ijauNdw hW[<br />
181.vwihgurU] mo grIb kI; ko gujrwvY] mjlis dUir; mhlu ko pwvY]1]<br />
(1161) SRomxI Bgq kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- s`qr hzwr (slwr) srdwr,<br />
svw lwK pYgMbr, byAMq (syK) au~cI jwqI vwly muslmwn, CipMjw kRoV Xwdv Awid<br />
vwihgurU jI ny pYdw kIqy hn, ieh pRwpqI dy Xqn ’c hn[ mjlis dUir; mhlu ko<br />
pwvY]1] vwihgurU jI dI (mjlis) sBw dUir hY, ien@W ’coN (ko) koeI ivrlw hI,<br />
Bgq jYdyv, Bgq PrId swihb Bgq rivdws swihb jI vWg sBw dy (mhlu)<br />
itkwxy nUM (pwvY) pwauNdw hY[ jy ieqny v`fy 2 sBw nUM pw nhIN skdy qW, mo grIb kI;<br />
ko gujrwvY] (mo) dwsn dws grIb (kI) dI, (ko) kI (gujrwvY) phuMc hY?Bwv myrI<br />
www.Gursevak.com 148 q`qkrw
koeI phuMc nhIN, vw ko gujrwvY] (ko) kOx (gujrwvY) phuMc krwvY ?Bwv Es dI sBw<br />
nUM pRwpq krwvy, vw (ko) koeI ipAwrw phuMc krwvy[)<br />
182.vwihgurU] nwnku vycwrw, ikAw khY] sBu loku slwhy; eyk sY] isru<br />
nwnk; lokw pwv hY] bilhwrI jwau; jyqy qyry nwv hY] DMn gurU nwnku swihb jI<br />
AqI hI gRIbI nwl &urmwauNdy hn:-hy BweI!sBu sMq loku (eyk) ie`k AdÍYq srUp<br />
vwihgurU (sY) nUM (slwhy) slwhuMdy hn[ vwihgurU (nwnku) dwsn dws vycwrw, qu`C<br />
gRIb Awp jI dy js nUM (ikAw) kI (khY) khy?Bwv dwsn dws gRIb qoN pUrn js<br />
ikhw nhIN jWdw[ A`gy hor BI GxI qoN GxI inmRqw sihq siqgurU nwnk swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-ie`k bRhm nUM slwhux vwly sMq lokw dy, (pwv) crnW ’qy dwsn dws<br />
dw isru hY[ (jyqy) ijqny (qyry) Awp jI dy (nwv) nwm (hY) hn, vw nwm jpx vwly<br />
sMq lok hn, dwsn dws aun@W qoN (bilhwrI) kurbwn (jwau) jWdw hY[<br />
183.vwihgurU] qyrw mhlu Agocru myry ipAwry; ibKmu qyrw hY Bwxw] khu<br />
nwnk Fih pieAw duAwrY; riK lyvhu mugD Ajwxw]4] hy myry ipAwry vwihgurU<br />
jI!(qyrw) Awp jI dw (mhlu) itkwxw inrgun srUp jI (Agocru) suqMqR inrlyp<br />
hn, ikauNik prmpUjnIk inrgun vwihgurU jI!hux, AsMK bRhmMf dI rcnw<br />
rcidAW, lYA kridAW, hMgqw rihq inrlyp.hn jI[ XQw:-Epiq prlau; iKn<br />
mih krqw] Awip Alypw; inrgunu rhqw] (qyrw) Awp jI dw Bwxw hukm mMnxw BI<br />
(ibKmu) AOKw hY[ ijvyN ijn@W ipAwirAW nwm jipAw vMf CikAw, cr^VIAW ’qy<br />
cVy@, bMd 2 ktvwey, pu`TIAW K`lW luhweIAW, dyZW ’c aubwly gey, goLIAW shwrIAW,<br />
Drm-Xu`DW ’c purjw 2 ktvw ky ShId hoey, pRsMn rih ky Awp jIdw Bwxw im`Tw<br />
krky mMinAw[ khu nwnk Fih pieAw duAwrY; riK lyvhu mugD Ajwxw]4]<br />
(1186) vwihgurU nwnk siqgurU pMjvyN pwiqswh jI (khu) &urmwauNdy hn:- dwsn<br />
dws Awp jI dy duAwrY ’qy Fih pieAw hY, ies leI dwsn dws (mugD) bysmJ<br />
(Ajwxw) Axjwx nUM, Apxy inrgun srUp ’c, riK (lyvhu) lvo jI[ XQw:- myil<br />
lYhu dieAwl; Fih pey duAwirAw] riK lyvhu dIn dieAwl; BRmq bhu hwirAw])<br />
nwnku grIbu Fih pieAw duAwrY hir myil lYhu vifAweI]6] moih grIb kau lyhu<br />
rlwie] nwnk Awie pey srxwie])<br />
184.vwihgurU] Apuny Twkur kI hau cyrI] crn ghy jgjIvn pRB ky; haumY<br />
mwir inbyrI]) siqnwmu krqw purKu jI dy pUrn gur Avqwr, prm-pUjnIk<br />
www.Gursevak.com 149 q`qkrw
s`cy siqgurU swihb jI, kilju`gI jIAW dI hMgqw inivrq krn leI, AqI hI<br />
inmRqw hlImI gRIbI Bwau BgqI dw aupdyS idRV krvw rhy hn[ siqgurU pihly<br />
pwiqswh jI &urmwauNdy hn:- (hau) dwsn dwsI Apuny (Twkur) mwlk pRBU (kI) dI<br />
(cyrI) dwsI hY[ rom 2 krky, dwsI bxky (jgjIvn) jgq dy jIvn rUp (pRB)<br />
smr`Q vwihgurU jI (ky) dy prm-piv`qR prm-pUjnIk mhwn praupkwrI crn-kml<br />
(ghy) pkVy hn[ XQw:-idVu kir.crx ghy pRB qum@ry; shjy.ibiKAw BeI KIE]<br />
crn ghy dw Bwv crnW dw pRp`k iDAwn kIqw, crnW nUM c`itAw, crnW ’c lIxqw<br />
pweI, qn mn Dn isr crnW ’c AripAw qW jgjIvn ny ikRpw krky dwsn dwsI<br />
dI mn bwxI sRIr dI (haumY) hMgqw mwir ky (inbyrI) inbyV idqI Bwv ^qm kr<br />
idqI[<br />
185.vwihgurU] jy qKiq bYswlih, qau dws qum@wry; Gwsu bFwvih kyqk bolw]<br />
siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy pRB smrQ sRb pRiqpwlk! Awp jI<br />
prm ikRpwlqw krky jy qKiq ’qy (bYswlih) ibTw dyvoN, (qau) qW BI (qum@wry) Awp<br />
jI dy dwsn dws hW[ jykr Awp jI rwj Koh ky, Gwsu (bFwvih) bFwE qW dwsn<br />
dwsW ny (kyqk) ikqnw ku Bwv kI (bolw) bolxw hY?<br />
186.vwihgurU] pRB jI; moih kvnu AnwQu ibcwrw] kvn mUl qy. mwnuKu<br />
kirAw; iehu prqwpu quhwrw] swrg rwg ’c ShIdW dy isrqwj, siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI, vwihgurU jI dy snmuK GxI inmRqw sihq, pRym bynqI krdy hn:-hy<br />
(pRB) smr`Q vwihgurU jI!(moih) dwsn dws ibcwrw (AnwQu) XqIm, (kvnu) kOx<br />
cIz hY?Bwv ku`J BI smr`Qw nhIN r`Kdw[ (kvn) ikhVy (mUl) mu`F Bwv rkq ibMd<br />
(qy) qoN, bVI hI suMdr nr nrwiexI dyh mwnuKu nUM (kirAw) bxwieAw hY[ ijs<br />
duAwrw Awp jI dI pRwpqI ho skdI hY[ iehu (quhwrw) Awp jI dw hI mhW Ascrj<br />
ibsmwd Anq klwvwn qyz prqwpu hY[ XQw:- gusweˆØI; prqwpu quhwro fITw] krn<br />
krwvn aupwie smwvn; sgl CqRpiq bITw]) ibrwijq; rwm ko prqwp] AwiD<br />
ibAwiD aupwiD sB nwsI; ibnsy qInY qwp]1]<br />
187.vwihgurU] piqq pwvn Bgiq bCl; dIn ikrpw Dwr] kr joiV nwnku<br />
dwnu mWgY swD sMig auDwr]2] vwihgurU(nwnku) siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
&urmwauNdy hn, (piqq) Aipv`qRW nUM (pwvn) piv`qR krn vwly (Bgiq) BgqW dy<br />
(bCl) ipAwry, hy pRBU jI!dwsn dws (dIn) gRIb au~qy ikrpw idRstI (Dwr) Dwrnw<br />
kro jI[ dwsn dws (kr) h`Q joiV ky vw AMdroN mn ic`q rUpI h`Q joV ky, ieh dwnu<br />
www.Gursevak.com 150 q`qkrw
(mWgY) mMgdw hY ik dwsn dws gRIb nUM swD sMig duAwrw, AOguxW ivkwrW qoN(auDwr)<br />
mukq kr lvo jI[ jy koeI cIz mu`l ^rIdIey qW aus dw Aihswn nhIN mMnIdw, pr<br />
jy mu&q pRwpq krIey qW idl ’c dwnI dw bVw BwrI Aihswn mMnIdw hY[ pr ieh<br />
qW Awqm dwn hY, ies dw duinAwvI dwn nwloN kroVW guxW Aihswn mMn ky, jIau<br />
pRwx Dn Awgy Dr ky isr dyx q`k BI gurU dI s`cI syvw krnI hY[ XQw:- Aink<br />
BWiq kir syvw krIAY] jIau pRwn Dnu AwgY DrIAY] AYsw Awqm dwn siqgurW qoN<br />
ibnw hor koeI BI Avqwr pYgMbr nhIN dy sikAw Aqy n dy skygw[ XQw:-ijn qUM<br />
syivAw Bwau kir; syeI purK sujwn] iqnw ipCY CutIAY; ijn AMdir nwmu inDwnu]<br />
gur jyvfu.dwqw ko nhI; ijin idqw Awqm dwnu]2]) siqguru dwqw.sBnw vQU kw;<br />
pUrY Bwig imlwvixAw]<br />
188.vwihgurU] khw khau mY ApunI krnI ijh ibiD jnmu gvwieE] kih<br />
nwnk sB Aaugn mo mY; rwiK lyhu srnwieE]2] (1232) AduqI ShIdI dyx vwly<br />
ShIdW dy jnm dwqy, vwihgurU (nwnk) siqgurU nOvyN pwiqswh jI, GxI hI inmRqw<br />
hlImI gRIbI AwzzI dInqw nwl, vwihgurU jI dy snmuK kih rhy hn:-hy vwihgurU<br />
jI! (mo) dwsn dws(mY) ’c BwvyN sB Aaugn hI AOgux hn, pr Pyr BI dwsn dws<br />
nUM AwpxI (srnwieE) Srn ’c, rwiK (lyhu) lvo jI[ XQw:- siB Avgx; mY guxu<br />
nhI koeI] ikau kir; kMq imlwvw hoeI]1]) rwKhu ApnI srix pRB; moih ikrpw<br />
Dwry] syvw.kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]1])<br />
189.vwihgurU] lyKw ilKIAY; mn kY Bwie] nwnk BIjY; swcY nwie]2]<br />
(1237) DMn gurU nwnk dyv swihb jI, Apny prm pwk inrgun srUp jI duAwrw,<br />
hux swry jIAW nUM suAws pdwrQ nwmu b^S rhy hn[ &LW ’c rs, Pu`lW ’c sugMDI<br />
Br rhy hn[ hzUr &urmwauNdy hn:-hy BweI!mn (kY) dy (Bwie) pRym nwl swcY<br />
(nwie) nwm dw lyKw Awpxy idl, rom 2 ’qy (ilKIAY) ilKxw krIey, ilKxy krky<br />
vwihgurU jI (BIjY) pRsMn hox[<br />
190.vwihgurU] slok mhlw 2] Awip aupwey nwnkw; Awpy rKY vyk] mMdw<br />
iksno AwKIAY; jw sBnw swihbu eyku] (1237) siqgurU sRI gurU AMgd swihb jI<br />
hux, Apny inrgun srUp jI duAwrw AsMK AnMq sUrjW, cMdRimAW qwirAW, AgnIAW<br />
ibjlIAW ititAwixAW swrIAW dyhW nUM sdw pRkwS rhy hn[ AYsy smr`Q gurU jI,<br />
jIv dI doK idRstI mytx nUM smr`Q hn[ siqgurU nwnkw dyv swihb jI dy (2) dUjy<br />
www.Gursevak.com 151 q`qkrw
(mhlw) srUp siqgurU AMgd dyv swihb jI slok aucwrdy hn:-bRhm srUp gurU<br />
nwnk swihb jI ny Awpy hI swry jIv (aupwey) pYdw kIqy hn, pr ien@W jIvW ny<br />
hMgqw krky, Awpxy idl ’c Awip hI vwihgurU jI nwloN (vyk) &rk pw (rKY)<br />
r`iKAw hY[ (jw) jdoN sBnw jIAW dy (swihbu) mwlk (eyku) ie`k AdYÍq rUp bRhm jI<br />
sBnw ’c hn, qW mMdw iksno AwKIAY[ DMn vwihgurU siqgurU AMgd dyv swihb jI<br />
dI AMimRq rUp bRhm idRstI ’c koeI BI burw nhIN hY[ XQw:-mn Apuny qy; burw<br />
imtwnw] pyKY sgl isRsit; swjnw]) jo pRB kIno.so Bl mwinE; eyh sumiq.swDU qy<br />
pweI]2] sB mih riv rihAw pRBu eykY; pyiK pyiK nwnk ibgsweI]<br />
191.vwihgurU] jwiq kulInu syvku jy hoie] qw kw khxw khhu n koie])<br />
jwhr pIr jgqu guru bwbw]3] vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk swihb jI DMn hn,<br />
jo hux koRVW bRhmMfW nUM, Apny inrgun srUp jI duAwrw, rc lYA kr rhy inrlyp BI<br />
hn[ XQw:- Epiq prlau; iKn mih krqw] Awip Alypw; inrgunu rhqw]) iKn<br />
mih; Qwip auQwpnhwrw] AMqu nhI ikCu; pwrwvwrw]) iKn mih Qwip auQwpnhwry;<br />
kudriq. kIm n phI]) hzUr &urmwauNdy hn:-hy BweI! (kulInu) au~cI kul jwiq<br />
vwlw, mwn AiBmwn qoN rihq, hMgqw iqAwg ky isr dyx vwlw, jy koeI vwihgurU jI<br />
dw syvku (hoie) hovy, (qw) iqs dy js (kw) dw khxw, dwsn dws (koie) koeI BI<br />
(n) nhIN (khhu) kih skdw, Bwv aus dw js bhuqw ikhw nhIN jw skdw[ ijvyN<br />
ie`k qW AMimRq hovy dUjw sony dy BWfy ’c pwieAw jwvy[ iesy qr@W ie`k qW au~cI zwqI<br />
hovy, dUjw AsMK AnMq bRhmMfW dy mwlk dw syvk bx jwvy[ ies leI aus dw js<br />
iksy qoN vI ikhw nhIN jw skdw[ ivic snwqˆØI; syvku hoie] nwnk; px@IAw pihrY<br />
soie] siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-nIc qoN nIc Aiq nIc<br />
(snwqˆØI) snwq jwq hY, ijs qoN cMfwl BI nPrq krdy hn[ hy BweI!jykr<br />
AYnI(snwqˆØI) nIc jwq ivic koeI vwihgurU jI dw syvku, ibnu ijhvw; jo jpY<br />
ihAwie] dI AvsQw vwlw (hoie) hovy (soie) auh dwsn dws dy sRIr dy cmVy dIAW<br />
(px@IAw) ju`qIAW Awpxy crnW ’c (pihrY) pwvy[<br />
192.vwihgurU] siqguru dyau.pRqiK hir mUriq; jo AMimRq bcn suxwvY] nwnk<br />
Bwg Bly iqsu jn ky; jo hir crxI icqu lwvY]5] (1264) DMnu DMnu rwmdws guru;<br />
ijin isirAw.iqnY svwirAw] Anuswr vwihgurU nwnk siqgurU rwmdws swihb jI<br />
www.Gursevak.com 152 q`qkrw
vwihgurU mh`ly pihly dUjy qIjy siqgurW dI mhwn mihmw &urmwauNdy hn:-hy<br />
BweI!(dyau) prm pUjnIk siqguru swihb jI, (dyau) pRkwS srUp hir jI dI<br />
pRqiK(mUriq) srUp hn, jo AMimRq bcn gurbwxI kQw kIrqn(suxwvY) suxwauNdy hn[<br />
iqsu (jn) ipAwry gurU pRymI Bgq jI ky Bwg Bly hn, jo (hir) vwihgurU jI dy<br />
prm-pUjnIk prm-piv`qR (crxI) crn-kmlW ’c icqu (lwvY) lwauNdy hn[<br />
193.vwihgurU] hir kw ichnu soeI hir jn kw; hir Awpy jn mih Awpu<br />
rKWiq] prm pUjnIk bRhm srUp siqgurU rwmdws swihb jI &urmwauNdy hn:-ijs<br />
ipAwry dy ihrdy ’c siqgurU mhwrwj swihb jI vsy hoey hn[ AYsy (jn) ipAwry<br />
Bgq (mih) AMdr, hir jI ny Awpy, Awpxw Awpu srUp (rKWiq) r`iKAw hY[ ies<br />
leI ijhVw hir jI kw(ichnu) srUp hY, (soeI) EhI hir jI dy jn (kw) dw srUp<br />
hY[ Dnu DMnu gurU nwnku smdrsI; ijin inMdw ausqiq qrI qrWiq]4] (1264)<br />
vwihgurU Dnu DMnu gurU nwnku dyv swihb jI, duSmx imqR, du`K suK, mwn Apmwn,<br />
hrK sog, sony lohy AMimRq zihr ’c (smdrsI) (sm) ie`ko ijhI (drsI) idRstI<br />
r`Kx vwly DMn DMn hn[ ijin sm idRstI nwl inMdw ausqiq Awp qrI hY, Awpxy<br />
ipAwry is`KW nUM (qrWiq) qrwauNdy hn[ inMdw ausqiq qrI dw Bwv:-smdrsI DMn<br />
DMn siqgurU rwmdws swihb jI ny, Awp iksy dI inMdw nhIN kIqI[ ApxI inMdw hox<br />
qoN pRvwh nhIN kIqI, Gbrwey nhIN[ iksy dy swhmxy aus dI KuSwmd ausqiq nhIN<br />
kIqI, AwpxI ausqiq nhIN krweI[ ies qr@W Awp jI ny, inMdw ausqiq qrI hY[<br />
aupRokq SuB gux b^S ky Awpxy ipAwry is`KW nUM inMdw ausqiq qoN htw ky qrwieAw<br />
hY[ XQw:- bwh pkiV guir kwiFAw; soeI auqirAw pwir]<br />
194.vwihgurU] myrI jwiq kut bWFlw For FovMqw; inqih bwnwrsI Aws<br />
pwsw] mwieAw dy iqAwgI Bgq rivdws swihb jI, hux, Apny inrgun srUp jI<br />
duAwrw, kroVW sUrjW, cMdRimAW AgnIAW qwirAW ibjlIAW titAwixAW nUM pRkwS<br />
rhy hn[ v`fBwgx rwxI JwlW jI, Awp jI nUM Awpxy j`g ’c lY geI[ jwq<br />
AiBmwnI lokW ny BwvyN Awp jI qoN n&rq kIqI, pr Pyr BI Awp jI ny aun@W nUM pUrn<br />
iKmw hI iKmw kIqI[ jdoN Bojn Ckx l`gy, ie`k 2 bMdy nwl do 2 Bgq jI, Bojn<br />
Ckx l`gy[ ieh mhW ivsmwd kOqk dyK ky, swry iv`dvwn, pUrn Bgq jI dy<br />
praupkwrI crnIN pY gey[ Awp jI ny Pyr BI gumwn nhIN kIqw, sgoN vYrwg nwl<br />
www.Gursevak.com 153 q`qkrw
Awpxy Awp nUM cmwr ikhw, nwm jpx jpwaux dI BwrI mihmw &urmw rhy hn:-hy<br />
Akwl purK jIau!(myrI) dwsn dws dI nIc jwiq cMm nUM kut, (bWFlw) v`Fx,<br />
(bwnwrsI) kWsI dy (Aws pwsw) AwLy duAwLy (inqih) inqwpRqI (For) mry<br />
fMgr(FovMqw) Fox vwlI hY[ Ab ibpR pRDwn, iqih krih fMfauiq; qyry nwm<br />
srxwie, rivdwsu dwsw]3] (1293) hy Akwl purK jIE!Awp jI dy nwm dy pRqwp<br />
krky (Ab) hux (iqih) iqs cimAwr nUM (pRDwn) muKI mMny pRmMny iv`dvwn, (ibpR)<br />
bRwhmx (fMfauiq) fMfy vWg lMmy pY ky nmskwr (krih) krdy hn[ hy mhwrwj!ieh<br />
(qyry) Awp jI dy nwm dw hI pRqwp hY[ Awp jI dy nwm nUM hI fMfauqW huMdIAW hn[<br />
dwsn dws nIc cimAwr nUM kOx jwxdw hY?ies leI dwsn dwsw rivdwsu (qyry)<br />
Awp jI dy prm piv`qR SuB s`cy nwm dI (srxwie) Srn hY[<br />
195.vwihgurU] jw ky kutMb ky FyF sB, For FovMq iPrih; Ajhu bMnwrsI<br />
Aws pwsw] DMn rivdws Bgq swihb jI, Apny ivsmwd inrgun srUp jI duAwrw<br />
hux swfy suAwsW nUM pRkwS rhy hn[ Awp jI nUM sRystwcwr krn vwly muKI bRhmx<br />
fMfauq krn l`gy[ XQw:- piqq jwiq auqmu BieAw; cwir vrn pey pig Awie]<br />
AYnI BwrI mMnqw pUjw hox qoN BI Awp jI ny mwx nhIN kIqw[ nwm dI mhwn mihmw<br />
jxwauNidAW, aun@W dI zwqI n&rq mytx leI pu`iCAw, “Awp jI bRhmw jI nUM mMndy<br />
hoN” kihMdy, “hW jI”, qW Awp jI ny ikhw, bRhmw jI qW kvl qoN pYdw hoey sn,<br />
jnm krky bRhmx nhIN sn[ ds l`K vrHw qp krky bRhmw jI bx ky, isRstI rcx<br />
dI qwkq pRwpq kIqI[ prwsr irKI Aqy mCodrI qoN pYdw hox vwly ivAws jI,<br />
bRwhmx nhIN sn[ bRhmw qoN pYdw hox vwly, snk snMdn, snwqn snq kumwr Awid<br />
nwm jpxy krky mMny pUjy gey[ bRhmw Aqy vysvw aurvsI qoN pYdw hox vwly visst<br />
munI jI BwvyN jnm krky bRwhmx nhIN sn, pr nwm jpxy krky pUjy gey[ Bgq<br />
kbIr swihb jI julwhy Aqy Bgq nwmdyv swihb jI CINby jwqI dy sn, pr nwm dy<br />
pRqwp krky mMny pUjy gey[ Bgq jI ny lUM 2 krky Akwl purK jI dw DMnvwd<br />
kridAW snmuK nwm dI mihmw khI[ jw ky kutMb ky FyF sB, For FovMq iPrih;<br />
Ajhu bMnwrsI Aws pwsw] (jw) ijs nIc cimAwr rivdws (ky) dI cimAwr zwqI<br />
(ky) dy(FyF) pSUAW vrgy mUrK sB (kutMb) pirvwr (Ajhu) hux vI, (bMnwrsI)<br />
kWsI dy (Aws pwsw) Awly duAwly (For) murdy pSUAW nUM (FovMq) FoNdy (iPrih) iPrdy<br />
hn[ Awcwr sihq ibpR krih fMfauiq; iqn qnY rivdws dwswn dwsw]3]2]<br />
www.Gursevak.com 154 q`qkrw
(1293) ijs dwsn dws dI cimAwr zwqI dy sB pRvwr, kWsI dy Awly duAwly<br />
murdy pSUAW nUM FoNdy hn, (iqn) iqn@W dy (qnY) pu`qr dwswn dwsw rivdws nUM sRySt<br />
(Awcwr) krq`bW sihq Bwv SuB krmI (ibpR) bRwhmx, (fMfauiq) fMfy vWg lMmy pY<br />
ky nmskwr (krih) krdy hn[ ieh sB nwm dw hI pRqwp hY[<br />
196.vwihgurU] iqAwgIAY gumwnu mwnu. pyKqw dieAwl lwl; hW hW. mn<br />
crn ryn] (1305) au~bldI dyZ AMdr bYT ky, q`qw ryqw sIs ’qy puAw ky, q`qy ryqy<br />
’qy bYT ky, sVdI bldI m`cdI loh ’qy KV@ ky, DIrj DirAw, Ajr jirAw, Bwxw<br />
mMnx dw sbk isKwieAw[ AYsy mhwn praupkwrI siqgurU Arjn dyv swihb jI,<br />
Awp jI gumwn mwn dy iqAwgI hn[ Awpxy pRymIAW nUM gumwn mwn iqAwgx dw SuB<br />
s`cw aupdyS b^Sdy hn[ siqgurU rwmdws swihb jI ’qy AQwh SrDw r`KidAW hzUr<br />
&urmwauNdy hn:-(hW) hy BweI!dwsn dws, (lwl) ipAwry (dieAwl) dieAw dy Gr,<br />
siqgurU rwmdws swihb jI nUM bRhm srUp krky (pyKqw) dyKdw (hW) hY, mn gurU jI<br />
dy prm-piv`qR crn-kmlW dI (ryn) DUV (hW) hY[ siqgurW dI crn DUV bx ky,<br />
siqgurW duAwrw (gumwnu) AhMkwr, (mwnu) siqkwr dI ie`Cw (iqAwgIAY) iqAwg<br />
dyeIdw hY, iqAwgxw krIey[ crn DUV dw Bwv AqI hI inmRqw hlImI gRIbI crnW<br />
’c lIxqw hY[ XQw:- sBu idnsu rYix.dyKau guru Apunw; ivic AKI.gur pYr<br />
DrweI]) crn irdy ’c vswauxy, crn-kmlW qoN bilhwr jwxw, crn-kmlW dI<br />
Et lYxI, crn-kmlW nUM ArwDxw, Do ky pIxy, kysW nwl JwV@ny, ADwr mMnxy[<br />
crn-DUV msqk nUM lwauxI, crn DUV ’c iesnwn krnw Awid byAMq gux siqgurW<br />
dI crn-DUV’c hI hn[<br />
197.vwihgurU] jwq njwiq dyiK mq Brmhu; suk jnk pgIN lig iDAwvYgo]<br />
AwpxI au~cI jwq dyK ky, aus dw AiBmwn krky, Bgq rivdws swihb jI, sRI sYx<br />
jI, sRI kbIr swihb jI dI (njwiq) nIvIN jwq dyiK ky, (mq) n (Brmhu) Brmxw<br />
kro[ bRhmx suk dyau jI ny Awpxw Brm iqAwg ky, Bwv bRhmx jwqI dI hMgqw<br />
iqAwg ky, C`qRI jnk rwjy jI dy (pgIN) crnI lig ky, vwihgurU jI nUM (iDAwvYgo)<br />
iDAwauxw kIqw[ jnk jI nUM ikhw, “jI!aupdyS b^So[ ” kihMdy, “ivhl nhIN,<br />
j`g krky aupdyS dyvWgw[ ” ies nUM kMD dy dUjy pwsy KV@w kr idqw[ hukm kIqw,<br />
“jUT kMD dy au~qoN dI su`to[ ” byAMq jUT su`t idqI[ DMn bwby sukdyau jI ieqnI<br />
krVI prK ’c pUry auqry[ ijs nUM DMn gurU rwmdws swihb jI ieauN &urmwauNdy<br />
www.Gursevak.com 155 q`qkrw
hn:-jUTn jUiT peI isr aUpir; iKnu mnUAw iqlu n fulwvYgo] jUT C`fx vwly<br />
(jUTn) jUiTAW dI jUiT hI jUiT, aus ivcwry dy isr aUpir peI qW Es ny (iKnu)<br />
QoVy qoN QoVw smW (iqlu) QoVy mwqR Awpxw (mnUAw) mn (n) nhIN (fulwvYgo)<br />
fulwieAw[ jdoN rwjy jnk jI ny dyiKAw ik ivcwrw jUTIAW p`qlW ’c hI luk igAw<br />
hY qW mn mom vWgU FL igAw[ jUTIAW p`qLW ’coN k`F ky iesnwn krwieAw,<br />
inrwlI b^SS kr idqI[ CwqI nwl lw ky Ajpw jwp b^S ky Agm Agocr<br />
vwihgurU jI ’c lIxqw b^SI[ bRhmx huMidAW, C`qRI rwjy jnk jI pws gey[<br />
AwpxI jwqI au~cI mMn ky n&rq nhIN kIqI[ DMn sihxSIlqw DMn inmRqw[ jykr<br />
mhWpurS nIvIN zwqI ’c Bgq rivdws swihb, sRI kbIr swihb jI, sRI sYx swihb<br />
jI vWg hox qW dyK ky Brm nhIN krnw[ aun@W qoN s`cw Gr pu`C lYxw cwhIdw hY[<br />
XQw:- jwiq jnmu nh pUCIAY. sc Gru lyhu bqwie] (1330) jwq njwiq dyiK mq<br />
Brmhu; suk jnk pgIN lig iDAwvYgo] SuB syvw krky mhWpurSW dI KusI lYxI<br />
cwhIdI hY[ jnk jnk bYTy isMGwsin; nau munI DUir lY lwvYgo] inMmI rwjw, rwjy<br />
jnk dI pJ`qrvIN jgHw rwj isMGwsx ’qy bYiTAW, AYsy (jnk) igAwn dy isMGwsin<br />
’qy bYTy, mwx nhIN kIqw[ rwjw huMidAW nau (munI) munIAW dI crn DUir lY ky<br />
Awpxy m`Qy nUM (lwvYgo) lweI[ DMn rwjy jnk dI kmweI[ vwihgurU] jnk dy<br />
isMGwsn ’qy bYTxy krky, inMmI rwjy dw nwm, inMmI jnk ipAw[ nwnk ikRpw ikRpw<br />
kir Twkur; mY dwsin dws krwvYgo]8]2] (1309) vwihgurU (nwnk) DMn gurU<br />
rwmdws swihb jI &urmwauNdy hn:-hy ikRpw srUp (Twkur) mwlk jI!dwsn dws ’qy<br />
ikRpw (kir) krky, (mY) dwsn dws nUM Apxy (dwsin) dwsW dw dws (krwvYgo) krw<br />
lvo Bwv bxw lvo[ XQw:-ieku dwnu mMgY nwnku vycwrw hir dwsin dwsu krweI]<br />
24] (758) mo kau kIjY dwsu dws dwsn ko; hir dieAw Dwir jgMnwQw]3]<br />
(696)<br />
198.vwihgurU] jnu nwnku dwsn dwsu hY; jo siqgur lwgy pwie]2] (1314)<br />
vwihgurU(nwnku) s`cy siqgurU rwmdws swihb jI &urmwauNdy hn:-(jo) ijhVy dws<br />
siqgur Amrdws swihb jI dy prm pwk(pwie) crnIN (lwgy) l`gy hn, (jnu) dwsu<br />
aun@W dw dwsn dwsu hY[<br />
199.vwihgurU] kilAwnu mhlw 4] rwmw hm dwsn dws krIjY] sRI baulI<br />
swihb jI dy rcnhwr, vrW dy dwqy siqgurU qIjy pwiqswh jI ny siqgurU dUjy<br />
www.Gursevak.com 156 q`qkrw
pwiqswh jI dw Avqwr gurpurb sRI goieMdvwl swihb jI ivKy, bVI DUm Dwm SrDw<br />
Bwvnw sihq cV@dI klw nwl mnwieAw[ dySW pRdySW qoN is`K sMgqW Aqy sMinAwsI,<br />
AqIq bYrwgI iqAwgI, jogI Aqy n@wnW ByKW dy swDU joV myly ’qy huMm humw ky phuMcy[<br />
DMn gurU Amrdws swihb jI DMn gurU Amrdws swihb jI dy js nwl swrw bRhmMf<br />
hI gUMj au~iTAw[ AnMq bRhmMfW dy Bgq dyvI dyvqy Avqwr pYgMbr Aw ky sB jY<br />
jYkwr krn l`gy[ XQw:- jY jYkwru sBY krih; scu Qwnu suhwieAw]) jY jY kwr Bey<br />
jg BIqir; hoAw pwrbRhmu rKvwlw]2]15] 43] (619) ies joV myly dy smwgm<br />
dI syvw qW swirAW ny kIqI pr Kws pRymIAW ny Kws hI s`cI syvw kIqI[ XQw:-<br />
swcw nwvxu; gur kI syvw] pr DMn gurU rwmdws swihb jI dI s`cI syvw ny swirAW<br />
dy mnW nUM ij`q ilAw[ siqgurU rwmdws swihb jI dy lUM 2 ’coN gurU syvw Aqy BgqI<br />
dI KuSbo &Yl geI[ XQw:- cMdn Bgqw joiq ienyhI; srby prmlu krxw] Anuswr<br />
siqgurU rwmdws swihb jI ny, bhuiqAW is`KW nUM pRcwr ky gurU syvw ’c lwieAw[<br />
siqgurU qIjy pwiqswh jI dw suMdr dIvwn sijAw hoieAw sI[ Awp jI ny gurU nwnk<br />
swihb jI dy q^q ’qy suBwiemwn ho ky ibsmwd rMg ’c, pRymIAW nUM ibsmwd drSn<br />
b^Sy[ drSn krn vwly pRymI ivsmwd ho rhy sn[ siqgurU swihb jI ’qy Amolk<br />
suinhrI Cqr Ju`l irhw sI[ s`jy K`by do cOrdwr ibsmwd ho ky, ibsmwd cOr kr rhy<br />
sn[ ibsmwd fMfauqW krn vwly ibsmwd ho rhy sn[ pRymI h`Q joV ky ibsmwd ho ky<br />
kihMdy, “DMn gurU Amrdws swihb jIE!Awp jI ny mhwn ikRpw krky jdoN qoN swfy<br />
pirvwr nUM Awpxy prm-piv`qR prm-pUjnIk crn Do ky ipAwey hn qdoN qoN AsIN<br />
swry suKI hW[ GrW ’c bYT ky Awp jI dw jwp jpdy hW, ieh kih ky ibsmwd ho<br />
rhy sn[ Asl ’c qW swrw bRhmMf hI ibsmwd ho irhw sI[ ^ws pRymIAW ny siqgurU<br />
qIjy pwiqswh jI dy pws, siqgurU rwmdws swihb jI dI ibsmwd mihmw khI[<br />
siqgurU swihb jI sux ky bVy BwrI ibsmwd hoey[ ieqny nUM DMn gurU rwmdws swihb<br />
jI Aw gey[ siqgurU Amrdws swihb jI ny prm-pRsMn ho ky ikhw, “hy<br />
mhWpurSw!qUM siqsMgq jI dI syvw bVy BwrI cwA auqSwh nwl kIqI hY, vr mMg[<br />
” bwr 2 kihx qoN sjy dIvwn v`l h`Q joV ky nmskwr krky ieh vr mMigAw, jo<br />
gurqw ’qy ibrwjmwn ho ky is`KW dy pu`Cx qoN ieh sbd &urmwieAw:- kilAwnu mhlw<br />
4] rwmw hm dwsn dws krIjY] kilAwnu rwg ’c siqgurU nwnk swihb jI dy (4)<br />
cOQy (mhlw) srUp DMn gurU rwmdws swihb jI, siqgurU qIjy pwiqswh jI qoN ieh<br />
www.Gursevak.com 157 q`qkrw
SuB vr mMgdy hn:-(rwmw) hy rwm rUp siqgurU Amrdws swihb jIE!(hm) sMgq<br />
smyq AswnUM, Apxy dwsn dws (krIjY) kr lvo[ XQw:- ieku dwnu mMgY nwnku<br />
vycwrw hir dwsin dwsu krweI] 24] (758) jb lig swsu hoie mn AMqir swDU<br />
DUir ipvIjY]1] rhwau] hy gRIb invwj jI!Awp jI dy dwsW dy dws dy sRIr iv`c,<br />
(jb) jdoN (lig) q`k (swsu) suAws vgdw (hoie) hovy qdoN q`k, mn dy (AMqir)<br />
AMdr (swDU) siqgurU jI dI SrDw rUpI DUir (ipvIjY) pINdw rhy[ (rhwau) ivsRwm dy<br />
ky &urmwauNdy hn:- sMkru nwrdu syKnwg muin; DUir swDU kI locIjY] (1326) (sMkru)<br />
iSvjI, nwrdu jI syKnwg jI (muin) munI ieh swry (swDU) AsMK nUr pRkwS<br />
Anqklwvwn vwihgurUjI’c lIx, syRSt gur BgqjI vw siqgurW (kI) dI prmpiv`qR<br />
DUir nUM (locIjY) cwhuMdy hn[<br />
200.vwihgurU] nwnk.mUrKu eyku qU; Avru Blw sYswru]) jwhr pIr; jgqu<br />
guru bwbw] DMn gurU nwnk swihb jI AiqAMq inmRqw gRIbI nwl, Awpxy Awp nUM<br />
mUrK kih ky &urmwauNdy hn:-eyku qU hI mUrKu hYN, (Avru) hor swrw sYswru Blw hY[<br />
ieh inmRqw dI h`d hY[ ijqu qin nwmu n aUpjY; sy qn hoih KuAwr]4]2] (1328)<br />
(ijqu) ijs qin ’c, Ajpw jwp nwmu jI(aUpjY) pRgt (n) nhIN huMdy[ (sy) auh qn,<br />
kusMg ivkwrW AaugxW eyfz kYNsr rogW v`s ho ky, jUnW dy kStW, Drmrwjy dI mwr<br />
krky KuAwr(hoih) huMdw hY[<br />
201.vwihgurU] nmskwr rKnhwr; min ArwiD pRBU myk] sMq rynu krau<br />
mjnu; nwnk pwvY suK Anyk]2] (1341) vwihgurU (nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh<br />
jI &urmwauNdy hn:-dwsn dws Awpxy min AMdr, jUnW kusMg ivSy AOguxW kwL qoN<br />
bcwA ky (rKnhwr) r`Kx vwly, (myk) ie`k (pRBU) smr`Q vwihgurU jI nUM, nmskwr<br />
krky Bwvnw dy nwl (ArwiD) jpdw hY[ Aqy (sMq) sMqW dI (rynu) crn DUV ’c<br />
(mjnu) ieSnwn (krau) krdw hY, Anyk suK (pwvY) pwauNdw hY[<br />
202.vwihgurU] nwim rqy qIrQ sy inrml; duKu haumY mYlu cukwieAw]<br />
siqgurU pihly pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy BweI!ijhVy, vwihgurU jI dy nwim<br />
ismrn ’c (rqy) rMgy hoey hn[ auh ATwht qIrQ(sy) nwloN BI inrml hn[ aun@W<br />
ny jMmx mrn dw duKu, haumY dI mYlu nUM idloN(cukwieAw) k`F idqw hY[ nwnku iqn ky<br />
crn pKwlY; ijn@w gurmuiK swcw BwieAw]8]7] (1345) Bwau BgqI inmRqw dy<br />
dwqy, DMn gurU nwnku swihb jI &urmwauNdy hn:- dwsn dws iqn gurmuKW ky, crn<br />
www.Gursevak.com 158 q`qkrw
kml(pKwlY) DoNdw hY, ijn@w (gurmuiK) gurmuKW nUM swcw vwihgurU jI(BwieAw) cMgy<br />
l`gy hn[ vw s`cy vwihgurU nUM (BwieAw) Bw gey hn[<br />
203.vwihgurU] dunIAw kIAw vifAweIAw; kvnY Awvih kwim] (dunIAw)<br />
mwieAw, sMswr (kIAw) dIAW JUTIAW vifAweIAw (kvnY) ikhVy (kwim) kMm<br />
(Awvih) AwauxIAW hn?Bwv iksy vI kMm nhIN AwauxIAW[ mwieAw kw rMgu sBu<br />
iPkw; jwqo ibnis indwin] mwieAw kw rMgu sBu iPkw hY, (indwin) AMq nUM(ibnis)<br />
nws ho(jwqo) jWdw hY[ ies leI jo mwiekI vifAweIAW hn, auh sB nwsvMq hn[<br />
jy bMdw vifAweI dw Bu`Kw hovy, BwvyN swrw sMswr aus dI vifAweI krn l`g jwvy qW<br />
BI vifAweI dw Bu`Kw hI rihMdw hY[ ApxI vifAweI krwauxy krky, vifAweI dI<br />
ie`Cw hor vDdI hY[ ApnI vifAweI Awp krn krwaux krky, AhMkwr vifAweI<br />
dI ie`Cw hor vDdI hY, pRmysr jI nwloN ivCoVw pYNdw hY[ ies leI sB ku`J gurU<br />
nwnk swihb jI dw smJ ky, duinAwvI vifAweI dI ie`Cw iqAwgo[ ijvyN Bgq<br />
kbIr swihb jI ny iqAwgI[ jdoN vwihgurU jI ny Awp pRgt ho ky, j`g sMpUrn kIqw<br />
qW swrw bRhmMf DMn kbIr swihb DMn kbIr swihb gUMj au~iTAw[ SoRmxI Bgq jI<br />
ApxI mihmw sux ky AqI hI vYrwg krn l`gy Aqy gurbwxI aucwrI:-kbIr.nw hm<br />
kIAw n krihgy; nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw; BieE kbIru<br />
kbIru] 62]) jw kY ihrdY hir vsY; so pUrw prDwnu] dunIAW dIAW JUTIAW<br />
vifAweIAW nUM iqAwgx vwly (jw) ijs gurmuiK (kY) dy ihrdY ’c sB nUM hrw Brw<br />
krn vwly (hir) hrI jI (vsY) vsdy hn, (so) auh mhWpurS pUrw prDwnu hY[ swDU<br />
kI hohu ryxukw; Apxw Awpu iqAwig] Apxw (Awpu) AhMkwr iqAwig ky (swDU)<br />
gurmuK swD AswD swD vKwxIAY] (19-15) Anuswr, AswD mn nUM swDx vwly<br />
gurmuiK swDU, vw (swDU) siqgurW (kI) dI (ryxukw) DUV (hohu) hoxw kr[ aupwv<br />
isAwxp sgl Cif; gur kI crxI lwgu] isAwxp dy (sgl) swry (aupwv) Xqn<br />
Bwv isAwxp nwl aupwv icqvxy Cif ky, prm-pUjnIk (gur) siqgurW (kI) dI<br />
crxI (lwgu) l`gxw kr[ iqsih prwpiq rqnu hoie; ijsu msqik hovY Bwgu]3]<br />
(45) ijsu mMdBwgI gRIb nUM siqgurW dy b^Sy nwm gur sbd rUpI rqnu jI prwpiq<br />
hoie jwx, (iqsih) iqs mMdBwgI dy (msqik) m`Qy dy Bwgu au~qm (hovY) ho jWdy<br />
hn[ jy m`Qy dy BwgW krky rqn pRwpq hoey qW rqnW dI ivSyS vifAweI kI<br />
hoeI?siqgurU jI dunIAW dI JUTI vifAweI iqAwgx dw SuB s`cw aupdyS idMdy hn[<br />
www.Gursevak.com 159 q`qkrw
204.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] lokn kIAw vifAweIAw; bYsMqir<br />
pwgau] kotwn koit bRhmMfW dy mwlk, vwihgurU s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI<br />
dy(5) pMjvyN(mhlw) srUp, ShIdW dy isrqwj gurU gRIb invwj siqgurU Arjn dyv<br />
swihb jI mhwrwj, iblwvlu rwg ’c &urmwauNdy hn:-dwsn dws (lokn) lokW kIAw<br />
vifAweIAw nUM pRq`K (bYsMqir) A`g vw lgwqwr vwihgurU 3 Ajpw jwp krn rUpI<br />
A`g ’c (pwgau) pw ky swVdw hY[ (DMn gurU Arjn dyv swihb jI)<br />
ijau imlY ipAwrw Awpnw qy bol krwgau] pUrn gurU jI dI syvw, ismrn<br />
pRymw-BgqI iKmw Awid SuB guxW dI pRwpqI krky, ijn@W im`Ty bolW krky, (ijau)<br />
ijvyN Awpnw ipAwrw vwihgurU jI imlY, (qy) auh Bwau BgqI pRym inmRqw hlImI<br />
gRIbI, haumY dy iqAwg dy SuB(bol) bcn(krwgau) krWgw vw (krwgau) kmwauxw<br />
krWgw[ ijvyN Coty swihbzwidAW nUM ikhw, “quhwnUM bygmW nwl ivAwihAw jwvygw,<br />
sUby bxwieAw jwvygw, v`fI vifAweI imlygI[ ” A`goN ikhw, AsIN lokW dIAW<br />
vifAweIAW A`g ’c pwauNdy hW[ AsIN auh bol kmwauxy krWgy Bwv ShIdI pwvWgy,<br />
ijvyN prm-pUjnIk ipAwry dwdy siqgurU qyg bhwdr swihb jI imlx[)<br />
205. vwihgurU] dyvgMDwrI] Ab hm clI; Twkur pih hwir] dyvgMDwrI<br />
rwg ’c siqgurU pMjvyN pwiqswh jI cOQy sbd duAwrw inmRqw hlImI gRIbI dI<br />
Amolk dwiq b^Sdy hn[ du`KdweI caurwsI dy gyVy ’c hwir ky, (Ab) hux ies<br />
mnu`Kw jnm ’c, hy (Twkur) mwlk! (hm) dwsn dwsI Awp jI dy (pih) pws<br />
(clI) c`l ky Awp jI dI Srn AweI hY[ jb hm. srix pRBU kI AweI; rwKu pRBU.<br />
BwvY mwir] rhwau] hy (pRBU) smr`Q vwihgurU jI!(jb) jdoN (hm) dwsn dwsI,<br />
iesqRI rUp cyrI kI inAweI; Awp jI kI srix AweI hY, hy (pRBU) vwihgurU jI!BwvyN<br />
Awpxy ivCoVy ’c Kp ky tu`txo (rwKu) r`K lY, BwvY ivCoVy ’c mwir lau jI, Bwv<br />
mwrnw r`Kxw Awp jI dy vs hY[<br />
lokn kI cqurweI aupmw; qy bYsMqir jwir] cqurweI krk, dwsn dws ny jo<br />
(lokn) lokW kI(auupmw) mihmw krnI sI, vw (lokn) lokW (kI) dI aupmw, beI<br />
myrI aupmw krn qy ApxI cqurweI nUM (bYsMqir) A`g ’c(jwir) swV idqw hY[<br />
XQw:-lokn kIAw vifAweIAw; bYsMqir pwgau]) koeI Blw khau BwvY burw khau;<br />
hm qnu dIE hY Fwir]1] cqurweI krky dwsn dws ny jo lokW dI aupmw krnI Aqy<br />
www.Gursevak.com 160 q`qkrw
lokW qoN ApxI krwauxI sI ieh A`g ’c swV idqI hY[ ies krky BwvyN koeI Blw<br />
khau BwvY koeI burw khau[ (hm) dwsn dwsI ny Apxw qnu, pUrn gurU jI dy pRym<br />
’c (Fwir) FwL (dIE) idqw hY[) jo Awvq srix Twkur pRBu qumrI; iqsu rwKhu<br />
ikrpw Dwir] hy pRBu Twkur siqgurU rwmdws swihb jIE!jo (qumrI) Awp jI dI<br />
prm-piv`qR suKdwiek s`cI srix (Awvq) AwauNdw hY[ iqsu nUM ikrpw idRstI<br />
Dwir ky, ivkwrW AOguxW kusMg jmW kStW jUnW vYrIAW Awid qoN bcwA ky (rwKhu)<br />
r`Kdy hoN[ jn nwnk srix qumwrI hir jIau; rwKhu lwj murwir]2]4] vwihgurU<br />
nwnk siqgurU Arjn dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-hy hir jIau!(jn) dwsn<br />
dws(qumwrI) Awp jI dI srix ipAw hY, srix ipAw jwx ky, hy (murwir)<br />
vwihgurU!ikRpw krky lwj (rwKhu) r`K lvo[ XQw:- srin pry kI; rwKu dieAwlw]<br />
nwnk; qumry bwl gupwlw])<br />
207.vwihgurU] mwgau dwnu ik®pwl ik®pw iniD; myrw muKu swkq sMig n jutsI<br />
ry] (ry) hy sRb ivAwpI mhW ivsmwd Aqot ikRpw dy (iniD) Kzwny ikRpwl pRmwqmw<br />
srUp siqgurU Amrdws swihb jIE!dwsn dws Awp jI pwsoN ieh dwnu (mwgau)<br />
mMgdw hY, ik (myrw) dwsn dws dw(muKu) mUMh, irdw swkq dy (sMig) nwl n (jutsI)<br />
juVy[ jn nwnk dws dws ko krIAhu; myrw mUMfu swD pgw hyiT rulsI ry] (536)<br />
vwihgurU nwnk siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-(ry) hy mhwrwj jI!(jn)<br />
dwsn dws (ko) nUM, Awpxy dws dw dws (krIAhu) krnw kro[ myry muK swkqW nwl<br />
n juVy[ eyDr BwvyN (myrw) dwsn dws dw(mUMfu) isr (swD) sRySt mhWpurSW dy(pgw)<br />
crn-kmlW hyiT (rulsI) ruLdw rhy[ XQw:- hau kwtau.kwit bwiF isru rwKau;<br />
ijqu nwnk sMqu ciV AwvY])<br />
208.vwihgurU] qU ipru guxvMqw; hau AauguixAwrw] mY inrgux bKis;<br />
nwnku vycwrw]5] (561) hy prm pUjnIk(ipru) pqI pRmwqmw, sgl guxw ky dwqy<br />
suAwmI; jI(qU) Awp jI (guxvMqw) SuB guxW vwly hoN jI, (hau) dwsn<br />
dws(AauguixAwrw) AauguxW vwlw hY[ vwihgurU(nwnku) siqgurU rwmdws swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-(mY) dwsn dws (inrgux) SuB guxW qoN rihq (vycwrw) gRIb hY, gRIb<br />
jwx ky bKis lvo jI[<br />
209.vwihgurU] jo hir pRB kw mY dyie snyhw; iqsu mnu qnu Apxw dyvw]<br />
ShIdW dy isrqwj siqgurU Arjn dyv swihb jI, AiqAMq hI inmRqw gRIbI hlImI<br />
nwl &urmw rhy hn:-(mY) dwsn dws nMU hir pRB jI dI pRwpqI kw snyhw jo koeI<br />
www.Gursevak.com 161 q`qkrw
gurmuiK jI(dyie) dyx[ snyhy dw Bwv gurbwxI dI sMQw, kQw kIrqn sunwaux,<br />
isKwaux, gursbd swiKAwq krwaux, iqsu praupkwrI gurmuiK mhWpurS jI nUM,<br />
Apxw mnu qnu dy (dyvw) dyvy[ XQw:- hau mnu ArpI.sBu qnu ArpI; ArpI siB<br />
dysw] hau isru ArpI.iqsu mIq ipAwry; jo pRB dyie sdysw]) inq pKw PyrI syv<br />
kmwvw; iqsu AwgY pwxI FovW] (561) AYsy praupkwrI prm-pUjnIk mhWpurSW nUM<br />
grmI hox qoN, dwsn dws inq pKw (PyrI) Pyry, hr pRkwr dI SuB s`cI syv (kmwvw)<br />
kmwvy, iqsu mhWpurS jI(AwgY) snmuK rih ky, inmRqw hlImI gRIbI nwl pwxI<br />
(FovW) Fovy[<br />
210.vwihgurU] hm nIc sy. aUqm Bey; hir kI srxweI] DMn siqgurU<br />
Amrdws swihb jI &urmwauNdy hn:-hy BweI!(hm) dwsn dws nIc (sy) sW, (hir)<br />
vwihgurU siqgurU AMgd dyv swihb jI (kI) dI (srxweI) Srx ’c Aw ky, (aUqm)<br />
SySt (Bey) ho igAw hY[ pwQru fubdw. kwiF lIAw; swcI vifAweI]4] ivSy rUpI<br />
jl sihq, Awsw iqRSnw rUpI lihrW vwly, sMswr rUpI smuMdR ’c, kwm koRD mgrm`C<br />
hn[ pwpW krky Bwrw pwQru, dwsn dws ies ’c fubdw sI[ s`cy siqgurW ny mhwn<br />
ikRpw krky kwiF lIAw hY[ ieh siqgurW dI swcI vifAweI hY[<br />
ibKu sy. AMimRq Bey; gurmiq buiD pweI] siqgurU mhwrwj swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:- ibKu Kwxw ibKu pYnxw ibKu ky muiK igrws] Anuswr dwsn dws ibKu<br />
vWg sI[ siqgurW ny ikRpw idRstI kIqI, siqgurW qoN gurmiq vwlI buiD pweI qW,<br />
dwsn dws (ibKu) zihr (sy) qoN AMimRq (Bey) ho igAw[ Akhu. prml Bey; AMqir<br />
vwsnw vsweI] (565) siqgurW ny mhwn ikRpw krky, dwsn dws(AMqir) AMdr,<br />
pRymw-BgqI dI vwsnw (vsweI) vsw idqI[ ijs krky (Akhu) A`k qoN (prml)<br />
cMdn (Bey) ho igAw hY[ A`k vWg inMdw, eIrKw Awid iviSAW dI kuV`qx sihq sW,<br />
ieh imt geI hY[ pRymw-BgqI dI sugMDI sihq, sugMDq ho igAw hW[<br />
211.vwihgurU] qyry gux bhuqy, mY.eyku n jwixAw; mY mUrK. ikCu dIjY] hy<br />
Akwl purK jI!Awp jI ny dwsn dws nUM pYdw kIqw hY[ Ckx nUM Anyk pRkwr dy<br />
pdwrQ &L idqy hn[ hvw suAws lYx nUM, cyqn s`qw pw ky, ijMd jwn idqI hY[<br />
mwqw ipqw BYx Brw sbMDI idqy hn[ ieiq Awidk (qyry) Awp jI dy bhuqy (gux)<br />
praupkwr hn, jo dwsn dws ’qy kIqy hn[ pr (mY) dwsn dws ny (ikCu) QoVy mwqR<br />
eyku vI praupkwr (n) nhIN jwixAw, swry Bulw ky AikRqGx bx igAw hY, mY mUrK,<br />
nUM b^S(dIjY) dyxw kro[ pRxviq nwnk.suix myry swihbw; fubdw pQru lIjY]4]<br />
www.Gursevak.com 162 q`qkrw
(596) (pRxviq) bynqI sihq, siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-hy<br />
(myry) dwsn dws dy (swihbw) mwlkw!pRym bynqI (suix) suxo jI, dwsn dws pwpW<br />
krky pQru vWg Bwrw, kTor hY, sMswr rUpI smuMdR ’c ivSy rUpI jl’c (fubdw) fu`b<br />
irhw hY, ies’coN bwhr k`F(lIjY) lYxw kro Bwv qwr lvo jI[<br />
212.vwihgurU] swd ibkwr ibKY rs mwqo; AsMK Kqy kir Pyry] ShIdW dy<br />
isrqwj DMn gurU Arjn dyv swihb jI dI, prm-piv`qR au~jl joq nwl, caurwsI<br />
l`K jUn dy jIAW nUM suAws Aw rhy hn[ Awp jI Awpxy ipAwry BgqW nUM, pRymw-<br />
BgqI dw dwn dyx leI, Akwl puurK jI dy snmuK GxI hI inmRqw gRIbI hlImI<br />
sihq bynqI kr rhy hn:-hy Akwl purK jIE!dwsn dws ieMdRIAW dy (ibKY) ivSy<br />
ibkwr (swd) suAwd dy rs ’c (mwqo) msq ho ky, (AsMK) Axigxq (Kqy) gunwh<br />
(kir) krdw (Pyry) iPrdw hY[ nwnk kI pRB pwih ibnMqI; kwthu Avgux myry]4]<br />
(615) AMimRq gux sMq bolqy; suix mnih pIlwvau] Anuswr vwihgurU (nwnk)<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-hy (pRB) smr`Q vwihgurU jI!dwsn<br />
dws (kI) dI Awp jI dy (pwih) pws ibnMqI hY, “ikRpw krky (myry) dwsn dws dy<br />
Avgux(kwthu) k`txw kro jI[<br />
213.vwihgurU] jo siqguru syvih Awpxw BweI; iqn kY hau lwgau pwie]<br />
siqgurU qIjy pwiqswh jI gurU syvw, gurU ismrn dI mhwn mhwnqw &urmwauNdy hn:-<br />
hy BweI!jo (Awpxw) Awpxy prm-pUjnIk siqguru dI (syvih) syvw vw siqgurW dw<br />
(syvih) ismrn krdy hn[ (hau) dwsn dws (iqn) iqn@W gurmuKW (kY) dy (pwie)<br />
crnIN (lwgau) l`gdw hY[ jnmu svwrI Awpxw BweI; kulu BI leI bKswie]7]<br />
(638) hy BweI aun@W ny Awpxw jnmu (svwrI) svwr ilAw hY[ Aqy AwpxI kulu BI<br />
bKswie leI hY[<br />
214.vwihgurU] myrw qyrw CofIAY BweI; hoeIAY sB kI DUir] siqgurU qIjy<br />
pwiqswh jI AMimRq bcn &urmwauNdy hn:-hy BweI!ieh myrw pdwrQ hY ieh qyrw<br />
pdwrQ hY, ieh myrw qyrw dw JgVw (CofIAY) C`fIey, sB (kI) dI crn DUir<br />
(hoeIAY) hoxw krIey[ Git Git bRhmu pswirAw BweI; pyKY suxY hjUir] (640) hy<br />
BweI!ieh myrw pdwrQ hY ieh qyrw pdwrQ hY, ieh myrw qyrw C`f ky jdoN mn sB<br />
dI crn DUV ho igAw qW ieh swiKAwq hoieAw ik cwr KwxIAW dy (Git Git) GtW<br />
2 nUM (bRhmu) vwihgurU jI ny ie`k vwk nwl (pswirAw) pswrnw, &Ylwauxw Bwv<br />
www.Gursevak.com 163 q`qkrw
cnw kIqw hY[ (hjUir) nyVy qoN nyVy ho ky (pyKY) vyKdy Aqy gupq g`lW nUM (suxY) suxdy<br />
hn[ XQw:- sd suxdw sd vyKdw; sbid rihAw BrpUir]) AMqu n vyKix; suxix n<br />
AMqu])<br />
215.vwihgurU] rwgu soriT] BUKy, Bgiq n kIjY] Xh mwlw; ApnI lIjY]<br />
soriT rwgu ’c Bgq sRI kbIr swihb jI, pRymw-BgqI ’c lIx ho ky, snmuK &urmw<br />
rhy hn:-mwieAw pdwrQW dy BUKy jIv, vwihgurU jI dI pRymw (Bgiq) BgqI (n)<br />
nhIN (kIjY) krdy, sgoN r`b jI nUM ieh aulWBw idMdy hn, hy r`b jI!(Xh) ieh ApnI<br />
mwlw swQoN (lIjY) lY lau[ Bgq sRI kbIr swihb jI kihMdy hn:-hy BweI!dwsn<br />
dws sMqW dI crn-DUV dw Bu`Kw hY[ hau mWgau, sMqn rynw] (656) hy mhwrwj<br />
swihb jI!(hau) dwsn dws Awp jI dy p`ky s`cy (sMqn) sMqW dy crn-kmlW dI<br />
(rynw) DUV, nwmu (mWgau) mMgdw hY[ dwsn dws ny Awp jI qoN ibnw, hor iksy dyvI<br />
dyvqy pIr pYgMbr, Avqwr qoN mMgxw qW kI sI?iksy nUM A`K Q`ly BI nhIN ilAWdw[<br />
XQw:- sÍYXw] pWie ghy.jb qy qumry; qb qy.koaU AWK qry nhI AwnÎo] jdoN dwsn<br />
dws ny iksy qoN ku`J mMigAw hI nhIN qdoN, mY nwhI; iksI kw dynw]1] (mYN) dwsn<br />
dws ny (iksI) iksy (kw) dw ku`J BI nwhI dynw?dwsn dws Awp jI dy dr dw sdw<br />
mMgqw, Awp jI dw krjweI hY, ies leI dwsn dws nMUM Awp jI ’qy bVw hI mwx<br />
hY[ XQw:-qUM myrw bhu mwxu krqy; qUM myrw bhu mwxu] joir qumwrY suiK vsw; scu sbdu<br />
nIswxu]1] dwsn dws Awp jI qoN Awp jI dy p`ky sMqW dI prm-piv`qR crn DUV<br />
mMgdw hY, ikRpw krky b^Sxw kro jI[ BUKy, Bgiq n kIjY] sRI kbIr swihb jI<br />
kihMdy hn:-dwsn dws sMqW dI crn-DUV Aqy nwmu dw Bu`Kw hY[ nwmu Aqy crn DUV<br />
dy BUKy hoxy krky, pRymw BgqI nhIN kr skdw[ Xh mwlw; ApnI lIjY] ieh ApxI<br />
mwlw lY lvo[ nwmu Aqy sMqW dI crn DUV mMgx dw bVw gUV@w Bwv hY, beI dwsn<br />
dws suAws 2 nwm jpy, sMqW dI crn cwpI kry, ieSnwn krwvy, lMgr sjwvy, c`kI<br />
pIsy, p`Kw Awid Anyk pRkwr dI SuB s`cI syvw kry[ XQw:- sMq jnw kI; bwCau<br />
DUir]4]) qyirAw sMqw jwcau crn ryn] (1192) sMqW dI crn DUV pRwpqI hI<br />
pRymw-BgqI hY[ ijs ’c syvw dy swry AMg Aw gey[ BUKy, Bgiq n kIjY] Xh mwlw;<br />
ApnI lIjY]) swQoN Bu`iKAW qoN BgqI nw hovy Awh lY PV mwlw AwpxI[ ieh Dwrnw<br />
gurU rwmdws swihb jI dy AwSy dy ault hY[ jdoN bMdw Bu`Kw huMdw hY, aus dw idl<br />
kwhlw huMdw hY[ ieh Dwrnw pV@n nwl hor kwhlw ho jWdw hY, &urnw Kwx v`l B`j<br />
www.Gursevak.com 164 q`qkrw
jWdw hY[ jy koeI gurU syvw jW Drm-Xu`D krn vwly ieh quk pV@ngy qW swry hI<br />
jvwb dy dyxgy, swhs Bwv hONsly nwl kwmXwb nhIN ho skxgy[ DMn gurU rwmdws<br />
swihb jI ny mhwn ikRpw kIqI hY, jo bulMd hONsly Aqy v`fI BwrI SrDw dy bcn, DMn<br />
gurU Amrdws swihb jI dy snmuK khy hn[ XQw:- jy BuK dyih.q ieq hI rwjw;<br />
duK ivic sUK mnweI]3] eys AwSy Anuswr dsW siqgurW ny gurU syvw kIqI hY[ eys<br />
AwSy Anuswr isMG isMGxIAW ny, swFy s`q mhIny sRI AnMdpur swihb jI dy Gyry ’c<br />
rih ky swhs r`iKAw isr vwry[ jMglW ’c Bu`Ky iqhwey aunINdry rhy[ siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI ny sMq doKI, pwpI cMdU dy Gr pMj idn AMn jl nhIN CikAw[ nOvyN<br />
pwiqswh jI ny ipMjry ’c Bu`K qRyh aunINdrw Aqy sRIrk kSt shwry[ so Bgq sRI<br />
kbIr swihb jI nUM sMqW mhWpurSW dI crn DUV dI Bu`K hY[ ie`Qy sRIrk Bu`K nUM nhIN<br />
ikhw[ siqgurW dy hukm Anuswr sRIrk Bu`K qW shwrnI hY[<br />
216.vwihgurU] sb roj gsqm dr hvw; krdym bdI iKAwl] prm pUjnIk<br />
vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI, Akwl purK jI dy snmuK, GxI inmRqw gRIbI<br />
hlImI nwl, ^Ub im`Ty bcnw duAwrw, ivsmwd GxI pRym bynqI krdy hn:-hy<br />
vwihgurU jI!(gsqm) (gsq+m) (m) mY, dwsn dws (gsq) iPrdw hY, (sb) rwq<br />
(roj) idn, BYVI (hvw) vwSnw dy iKAwl (dr) AMdr, (bdI) BYVI krnI (krdym)<br />
krdw hY[ gwhy n nykI kwr krdm; mm eˆØI icnI Ahvwl]3] (721) hy vwihgurU<br />
jI!(gwhy) kdy BI (nykI) BilAweI vwlI kwr, (n) nhIN(krdm) (krd+m) (m)<br />
dwsn dws (krd) krdw[ (mm) myrw (Ahvwl) hwl (eˆØI) AYsw hY, (icnI) jYsw,<br />
au~pr ikhw hY, hyTW BI kih rhy hn[ bd bKq hm cu bKIl; gwiPl bynjr<br />
bybwk] hy vwihgrU jI! (hm) dwsn dws (bd) BYVy Koty(bKq) BwgW vwlw hY, (cu)<br />
punw Pyr (bKIl) eIrKwlU sUm (gwiPl) prmwdI (bynjr) nzr qoN (by) rihq Bwv<br />
mn bu`DI nyqRW ’c, ivcwr rUpI ing@w nhIN hY[ vw qyrI (njr) ndr myhr qoN (by)<br />
rihq hY[ (bybwk) fr qoN (by) rihq hY Bwv Awp jI dw fr nhIN mMndw[<br />
nwnk bugoXd jnu qurW; qyry cwkrW pw Kwk]4]1] (721) s`c srUp bRhm<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI, GxI inmRqw sihq ^udw jI dy snmuK (bugoXd) kQn<br />
krdy hn:-hy dieAwl ^udw jI !dwsn dws ’c BwvyN aupRokq swry hI Aaugx hn,<br />
pr (qurw) Awp jI dw (jnu) dwsn dws hY[ (qyry) Awp jI dy (cwkrW) syvkW dy,<br />
www.Gursevak.com 165 q`qkrw
prm-piv`qR prm-pUjnIk (pw) crn-kmlW dI (Kwk) DUV hY[ XQw:- crx<br />
DUiV.qyry jn kI hovw; qyry drsn kau bil jweI]<br />
217.vwihgurU] qyrY nwim invy; rhy ilv lwie] koit bRhmMf dy mwlk, jwhr<br />
pIr jgqu guru bwbw]3] Akwl purK jI dy snmuK kih rhy hn:-hy vwihgurU<br />
jI!ijhVy Awp jI dy ipAwry Bgq, cMdn vWg swry jIAW nUM BgqI dI sugMDI sihq,<br />
sugMDq krky, cMdn bxwauNdy hn[ kysr ksqUrI vWg kudriq nUM BgqI dI sugMDI<br />
sihq, sugMDq krky mihkwauNdy hn, iGau p`t vWg prm-piv`qR koml huMidAW (qyrY)<br />
Awp jI dy prm-piv`qR nwim nUM (invy) inauNdy Bwv nmskwrW hI nmskwrW<br />
kridAW, Awp jI ’c ilv lwie ky(rhy) rihMdy hn[ nwnk iqn dir; BIiKAw<br />
pwie]3] (721) siq siq siq nwnik kihAw; siqgurU nwnk dyv jI kihMdy hn<br />
ik dwsn dws (iqn) iqn@W dy dir dw iBKwrI hY[ auh mhWpurS ijvyN swirAW dy<br />
AMdr BgqI rUpI KuSbo pwauNdy hn iqvyN dwsn dws nUM BI BgqI rUpI sugMDI dI<br />
iBiKAw (pwie) pwauxw krn[<br />
218.vwihgurU] ijn ky coly rqVy ipAwry; kMqu iqnw kY pwis] DUiV iqnw kI<br />
jy imlY jI khu; nwnk kI Ardwis]3] DMn gurU nwnk dyv swihb jI (khu) kihMdy<br />
hn, hy ipAwry jI!(ijn) ijn@W mhWpurSW (ky) dy, mnW rUpI coly, siqgurU swihb jI<br />
dy nwm vw pRym rMg ’c (rqVy) rMgy hoey hn, (kMqu) pqI pRmwqmw jI iqnw (kY) dy<br />
pwis hn, Bwv swiKAwq hn, dwsn dws kI(Ardwis) bynqI hY jI, iqnw mhWpurSW<br />
kI crn-DUiV, dwsn dws nUM jy imlY jI, qW pRwpq kry[ vwihgurU] khu nwnk; pRB<br />
locw pUir] sMq jnw kI bwCau DUir]4] vwihgurU nwnk DMn gurU Arjn dyv jI,<br />
vwihgurU jIE dy snmuK (khu) &urmwauNdy hn:-hy (pRB) smr`Q vwihgurU jI!dwsn<br />
dws dI ieh (locw) ieCw (pUir) pUrI kro[ dwsn dws (sMq) suAws 2 nwm jpx<br />
vwly (jnw) ipAwirAW SWq Awqmw mhWpurSW kI, prm-piv`qR crn-DUir (bwCau)<br />
cwhuMdw hY[<br />
219.vwihgurU] ijnI sKI shu rwivAw; iqn pUCaugI jwey]) gurU Arjnu<br />
scu isrjxhwrw] siqgurU swihb jI &urmwauNdy hn:-(ijnI) ijn@W mhwqmw rUpI<br />
(sKI) sKIAW ny (shu) pqI Akwl purK jI dy AnMd nUM (rwivAw) mwixAW hY[<br />
dwsn dwsI(iqn) iqn@W dy pws jwey ky Akwl purK jI dI pRwpqI bwry(pUCaugI)<br />
pu`CygI[ pwie lgau bynqI krau; lyaugI pMQu bqwey]5] aupRokq praupkwrI mhwqmw<br />
rUpI au~qm sKIAW dy prm-pUjnIk prm-piv`qR (pwie) crnIN(lgau) l`gWgI, AqI<br />
www.Gursevak.com 166 q`qkrw
hI inmRqw Dwr ky, ^Ub im`Ty bcnW duAwrw, pRym bynqI (krau) krWgI[ XQw:-imst<br />
bcn bynqI krau; dIn kI inAweI] aun@W dy(bqwey) d`sy BgqI sihq igAwn<br />
dy(pMQu) rsqy nUM(lyaugI) lY lvWgI Bwv aun@W dy d`sy rwh dy ip`Cy l`g ky c`lWgI[<br />
XQw:-(c`lI) hir ky sMq.bqwvhu mwrgu; hm pICY lwig clI]<br />
220, vwihgurU] jo gurmuiK nwmu iDAwiedy; iqn drsnu dIjY] (jo) ijhVy<br />
gurmuiK gurW duAwrw rom 2 krky, nwmu nUM(iDAwiedy) iDAwauNdy hn[ XQw:-<br />
gurmuiK; roim roim hir iDAwvY] hy vwihgurU!dwsn dws nUM (iqn) iqn@W gurmuKW dy<br />
drsnu (dIjY) dyxw kro[ hm iqn ky crx pKwldy; DUiV Goil Goil pIjY] (726)<br />
s`cy siqgurU rwmdws swihb jI &urmwauNdy hn:-(hm) siqsMgq smyq dwsn dws<br />
(iqn) iqn@W mhWpurSW (ky) dy crx kmlW nUM SrDw nwl (pKwldy) DoNdy hW[ aun@W<br />
dI crn-DUiV nUM Goil Goil ky(pIjY) pINdy hW[ vw AMqRIv:-SrDw rUpI DUV nUM, pRym<br />
rUpI pwxI ’c, bRhm AiBAws krn rUpI Gol 2 ky pINdy hW[<br />
221.vwihgurU] Bgiq hIxu, nwnku jnu jMpY; hau swlwhI scw soeI]4] pUrn<br />
bRhm srUp siqgurU nwnku dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-(hau) dwsn dws(jnu)<br />
syvk vwihgurU jI dI pRymw (Bgiq) BgqI qoN (hIxu) rihq hY, (soeI) auh jo (scw)<br />
s`cy bRhm jI hn, ijn@@W brwbr hor koeI BI nhIN hY, aun@W nUM(jMpY) jpdw(swlwhI)<br />
slwhuMdw hY[<br />
222.vwihgurU] hm nhI cMgy; burw nhI koie] pRxviq nwnku; qwry soie]<br />
(728) siqgurU nwnku dyv swihb jI (pRxviq) bynqI sihq &urmwauNdy hn:-<br />
ijhVw pRymI mn nIvW krky, cwA nwl siqgurW dI syvw kry cwkr bxy, mwn<br />
AiBmwn qoN rihq ho ky, ieh khy, “(hm) dwsn dws cMgy nhI hW, swnUM C`f ky,<br />
koie BI burw nhI hY, Bwv AsIN hI bury hW[ XQw:- nw hm cMgy AwKIAh; burw n<br />
idsY koie] (soie) auh syvk nUM, vwihgurU jI (qwry) qwr lYNdy hn[ vw (soie) auh<br />
syvk dwsn dws nUM qwry[ ieh AiqAMq hI inmRqw dI h`d jxw idqI hY[<br />
223.vwihgurU] iehu qnu vycI bY krI; jy ko ley ivkwie] dwsn dws iehu<br />
qnu nUM, pUirAW gurW pws (vycI) vycy, bY hI (krI) kr dyvy, gurW qoN AMg 2 ktw ky<br />
kurbwn ho jwvy[ jy (ko) koeI mhwn praupkwrI, mhwn praupkwr krky, dwsn<br />
dws nMU pUry siqgurW dy pws iljw ky dwsn dws dw sRIr ivkwie (ley) lvy[ nwnk<br />
kMim n AwveI; ijqu qin nwhI scw nwau]4] (730) jy koeI pu`Cy ik sRIr ikauN<br />
www.Gursevak.com 167 q`qkrw
vycdw hYN?siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-ik BweI (ijqu) ijs qin<br />
’c, scw nwau nwhI, aus ny iksy vI kMim (n) nhIN (AwveI) Awauxw vw Awvygw[<br />
ies krky dwsn dws Apxy sRIr nUM s&lw bnwaux leI siqgurW dy pws vycxw<br />
cwhuMdw hY[<br />
224.vwihgurU] AMDulw nIc jwiq prdysI; iKnu AwvY iqlu jwvY]) gur nwnk<br />
dyv goivMd rUp] siqgurU pihly pwiqswh jI &urmw rhy hn:-hy mhwrwj!dwsn dws<br />
bYrwg ibbyk rUpI nyqRW qoN rihq hoxy krky , (AMDulw) AMn@w hY[ nIc krm krny<br />
krky, myrI jwiq, (nIc) nIvIN BYVI kmInI hY[ (prdysI) vwihgurU jI dy srUp rUpI<br />
dys dI pRwpqI nhIN, ies leI pRdysI hW[ mn iKnu kwl ’c AMdr (AwvY) Aw jWdw<br />
hY, iqlu mwqR J`tp`t bwhr cilAw (jwvY) jWdw hY[ XQw:- kbhU jIAVw.aUiB cVqu<br />
hY; kbhU jwie pieAwly] loBI jIAVw.iQru n rhqu hY; cwry kuMfw Bwly]2]) qw kI<br />
sMgiq nwnku rhdw; ikau kir mUVw pwvY]4] (731) siq siq siq nwnik kihAw;<br />
s`cy siqgurU nwnku dyv jI s`cy bcn &urmwauNdy hn:- (qw) iqs cMcl mn (kI) dI<br />
sMgiq ’c (rhdw) rihMdw(mUVw) mUrK (ikau) ikvyN (kir) krky pRmysr nUM pwvY ?vw<br />
mn ikvyN (kir) krky pRmysr ’c (mUVw) iesiQq hoxw pwvy[<br />
225.vwihgurU] hmrI jwiq pwiq guru siqguru; hm vyicE isru gur ky] DMn<br />
gurU rwmdws swihb jI!Apxw ku`J BI nhIN mMn rhy[ gurdyv mwqw.gurdyv ipqw;<br />
gurdyv suAwmI prmysurw] srUp siqgurU Amrdws swihb jI dw sRbMs mMn ky<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI!(hmrI) dwsn dws dI jwiq, (pwiq) pMgqI SRyxI gurU guru<br />
siqgur sRI gurU Amrdws swihb jI hn[ (hm) dwsn dws ny Apxw isru, gur<br />
siqgurU jI ky pws (vyicE) vyicAw Bwv AripAw hY[ jn nwnk nwmu pirE gur<br />
cylw; gur rwKhu lwj jn ky]4] (731) vwihgurU (nwnk) DMn gurU rwmdws swihb<br />
jI &urmwauNdy hn:-(jn) dwsn dws dw nwmu, gur jI dw cylw (pirE) pY igAw hY[<br />
XQw:- sdw cyry; goivMd gosweI]) dws Apuny kau rwKnhwrw nwnk dws sdw hY<br />
cyrw]) ies leI Awpxy (jn) dws (ky) dy, gur Amrdws jI!Awpxy cyly dI lwj<br />
Srm ie`zq(rwKhu) r`Kxw kro[ XQw:- hir jU; rwiK lyhu piq myrI] (703)<br />
226.vwihgurU] mY mnu qnu Arip DirE.gur AwgY; isru vyic lIE.muil<br />
mhGw]1] (731) DMn gurU rwmdws swihb jIE!Awp jI dy rom 2 ’c, siqgurU<br />
www.Gursevak.com 168 q`qkrw
Amrdws swihb jI dI pRymw-BgqI ^Ub ku`t 2 ky BrI hoeI hY, Awp jI &urmwauNdy<br />
hn:-hy BweI!(mY) dwsn dws ny Apxw mnu qnu isr (gur) siqgurU Amrdws swihb<br />
jI AwgY(DirE) Dr idqw Bwv(Arip) Bytw kr idqw hY[ dwsn dws ny Apxw isru,<br />
siqgurW pws(mhGw) mihMgy muil, vyic (lIE) ilAw hY, pUrn gurU jI dy lyKy l`gxw<br />
hI mihMgw mu`l hY, nhIN qW ieh bhuq hI mMdw hwl hY[ XQw:-gauVI kbIr jI] ijh<br />
isir; ric ric bwDq pwg] so isru cuMc svwrih kwg]1] iesu qn Dn ko ikAw<br />
grbeIAw] rwm nwmu kwhy n idRV@IAw]1] rhwau] khq kbIr sunhu mn myry] iehI<br />
hvwl hoihgy qyry]2] 35] gauVI guAwryrI ky pdy pYqIs] vwhu 2 sRI gurU jI<br />
Awpxw isr gurW nUM Arp ky vI l`KW KuSIAW AnuBv krdy hn, ijs nUM isr Arpx<br />
vwly pMj ipAwry, cwr swihbzwdy, bwbw dIp isMG jI Awid hI smJ skdy hn[<br />
227.vwihgurU] jyqw jIau ipMfu sBu qyrw; qUM AMqrjwmI purKu Bgvwnu] DMn<br />
vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI kihMdy hn:-hy Akwl purK jIE!(jIau) izMdgI<br />
(ipMfu) sRIr (jyqw) ijqnw ku`J hY, sBu (qyrw) Awp jI dw b^iSAw hY vw(qyrw) Awp<br />
jI hI hY, Bwv dwsn dws Awp jI nMU Arpdw hY[ hy Bgvwn jI!(qUM) Awp jI<br />
(AMqrjwmI) AMdr dI jwnx vwly(purKu) pUrn hoN jI[ XQw:- kbIr.myrw muJ mih<br />
ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw]) mnu qnu<br />
qyrw; Dnu BI qyrw] qUM Twkuru suAwmI; pRBu myrw] jIau ipMfu sBu rwis qumwrI; qyrw<br />
joru gopwlw jIau]1]) dwsin dwsu khY jnu nwnku; jyhw qUM krwieih; qyhw hau krI<br />
viKAwnu]4] (734) vwigurU(nwnku) DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy siqgurU Amrdws swihb jIE! (jnu) dws Awp jI dy (dwsin)<br />
dwsW dw dwsu, Awp jI dy snmuK pRym bynqI (khY) kihMdw hY ik jyho jyhw (qUM) Awp<br />
jI dwsn dws qoN Apxy js dw (viKAwnu) kQn (krwieih) krwauNdy hoN, (hau)<br />
dwsn dws(qyhw) qyho ijhw kQn(krI) krdw hY[<br />
228.vwihgurU] pwvau dwnu FITu hoie mwgau; muiK lwgY sMq rynwry] hy<br />
mhwrwj swihb jI!dwsn dws gRIb mskIn Awp jI dy dwsW dw dws FITu hoie ky<br />
(sMq) sMqW dI (rynwry) crn DUV dw dwnu (mwgau) mMgdw hY, ieh dws nUM (pwvau)<br />
pwauxw kro, (muiK) m`Qy nUM sMqW dI crn DUV (lwgY) l`gy[ vw AMqhkrn rUpI m`Qy<br />
nUM, SrDw rUpI DUV l`gy[ jn nwnk kau guir ikrpw DwrI; pRiB hwQ dyie<br />
www.Gursevak.com 169 q`qkrw
insqwry]4] (738) vwihgurU (nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-<br />
jdoN dwsn dws ny prm-pUjnIk ipqw siqgurU rwmdws swihb jI dy pwsoN AqI FIT<br />
ho ky sMqW dI crn-DUV dw dwn mMigAw qW (jn) dwsn dws (kau) nUM (guir) gurW ny<br />
ikrpw (DwrI) Dwrnw kIqI qW (pRiB) smr`Q vwihgurU jI ny pRq`K h`Q vw ikRpw rUpI<br />
hwQ) dyie ky (insqwry) qwr ilAw hY[ XQw:-bwh pkiV guir kwiFAw; soeI<br />
auqirAw pwir]<br />
229.vwihgurU] khu nwnk; pRB ibnau sunIjY] kuclu kToru kwmI; mukqu<br />
kIjY]4] (738) ShIdW dy isrqwj pMjvyN siqgurU nwnk dyv pwiqswh jI dI joiq<br />
nwl hux AsIN dyKdy, suAws lYNdy ijauNdy hW[ hzUr pRmwqmw jI dy snmuK (khu)<br />
kihMdy hn:- hy (pRB) vwihgurU jI!dwsn dws dI (ibnau) bynqI (sunIjY) sunxw kro<br />
jI, (kuclu) bdclx (kToru) p`Qr idl(kwmI) ivkwrI nUM mukqu(kIjY) krnw kro<br />
jI[<br />
230.vwihgurU] qau ikCu pweIAY; jau hoeIAY rynw] (739) jp´au ijn@<br />
Arjun dyv gurU; iPir sMkt join grB n AwXau]) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI!(jau) jykr swirAW dI (rynw) crn-DUV (hoeIAY) hoeIey<br />
Bwv bxIey (qau) qW sB (ikCu) ku`J (pweIAY) pweIdw hY[ crn-DUV bxy qoN ibnw,<br />
ku`J vI pRwpq nhIN ho skdw[<br />
231.vwihgurU] pwv mlovau. sMig nYn BqIrI] jhw pTwvhu; jWau qqI<br />
rI]2] jp qp sMjm; dyau jqI rI] iek inmK imlwvhu; moih pRwnpqI rI]3]<br />
(739) iek inmK imlwvhu; moih pRwnpqI rI]3] m`Dm sKI.au~qm sKI nUM kihMdI<br />
hY, (rI) hy sKI!ikRpw krky (moih) dwsn dwsI nMU iek inmK Br, (pRwnpqI) pRwxW<br />
dy pqI pRmwqmw jI dy nwl(imlwvhu) imlwauxw kro[ ijvyN DMny Bgq jI ny, Bgq<br />
iqRlocn jI nUM imlwieAw, au~qm sKI ny ikhw, “jy imlwvW kI dyvyNgI?”au~qR:-pwv<br />
mlovau.sMig nYn BqIrI] dwsn dwsI Awpxy(nYn) nyqRW dIAW (BqIrI) DIrIAW sMig,<br />
Awp jI dy(pwv) crn-kmlW nMU (mlovau) plosygI:- sBu idnsu rYix.dyKau guru<br />
Apunw; ivic AKI.gur pYr DrweI]) AKI kwiF DrI crxw qil:sB DrqI iPir<br />
mq pweI]7]) mU QIAwaU syj; nYxw iprI ivCwvxw]) jhw pTwvhu; jWau qqI<br />
rI]2] (rI) hy sKI!isr dyx leI(jhw) ij`Qy(pTwvhu) ByjyNgI, iq~Qy(qqI) CyqI qoN<br />
CyqI(jWau) jwvWgI[ ijvyN prm-pUjnIk bwbw su`Kw isMG bwbw mihqwb isMG swihb<br />
jI nUM, mhW hMkwrI ivkwrI m`sy rMGV dw isr v`Fx leI ByijAw[<br />
www.Gursevak.com 170 q`qkrw
jp qp sMjm; dyau jqI rI] (rI) hy sKI!dwsn dwsI ny jp qp sMjm, jqI<br />
rihx dy jo swDn kmwey hn, ieh sB, ie`k inmK drSnw v`ty dy(dyau) dyvWgI Bwv<br />
swry swDnW dw mwx iqAwg dyvWgI[ iek inmK imlwvhu; ikauN ikhw hY?ijvyN<br />
pRvwnw jwgdI joiq dyK ky, ie`k inmK ’c, aus ’qy sV jWdw hY[ ies qr@W joiq<br />
srUp siqgurW dy prm-piv`qR prm-pUjnIk prm mnohr drSn dyKidAW hI,<br />
siqgurW ’qoN kurbwn ho jwvWgI[ imlx dI izAwdw qIbr gRIbI sihq ie`Cw hY[<br />
beI jy bwhlw lMmw smW drSn nhIN dy skdy, qW ie`k inmK hI durl`B drSn<br />
b^Sx[ ie`k inmK drSn nwl hI, eykqw ABydqw ho jwvygI[ ies ivCoVy dI<br />
hwlq ’c, AYnI duKI hW, jy ie`k inmK drSn dyx, qW hr qr@W krky, kurbwnI dy<br />
ky pRsMnqw lY ky AByd ho jwvWgI[<br />
232.vwihgurU] sloku mÚ2] ijn@I clxu jwixAw; sy ikau krih ivQwr]<br />
siqgur dUjy pwiqswh jI vYrwgmeI aupdyS b^Sdy hn:-hy BweI!(ijn@I) ijn@W<br />
gurmuKW ny sMswr qoN (clxu) c`lxw jwixAw hY, Bwv mrxw cyqy r`Kdy hn, (sy) auh,<br />
pwpW AOguxW ivkwrW dy (ivQwr) ivsQwr ikau (krih) krn?Bwv nhIN krdy[<br />
AhMkwr sihq jor zulm krky, jIAW nUM mwr ky, lu`tx Aqy grj dy DMiDAW dw<br />
ivsQwr nhIN krdy[ Drm dw kwrj Aqy AnykW praupkwr krdy hoey, gurU swihb<br />
jI dy crn-kmlW ’c ilv lw ky, inrlyp rihMdy hn[ clx swr n jwxnI; kwj<br />
svwrxhwr]1] (787) ijhVy purS sMswr qoN clx dI (swr) ^br (n) nhIN<br />
(jwxnI) jwxdy, auh Anyk pRkwr dy kpt, kql krky Apxy (kwj) kMm nUM<br />
(svwrxhwr) svwrn vwly bxy hoey hn[ dunIAW nUM ij`qx leI, pwpW ’qy l`k bMn@<br />
ky, byAMq jIAW nUM koNhdy bMbW nwl &Ukdy hn[<br />
238.vwihgurU] vfBwgI swD sMgu prwpiq; iqn Bytq durmiq KoeI] iqn<br />
kI DUir nwnku dwsu bwCY; ijn hir nwmu irdY proeI]2] (618) vwihgurU (nwnku)<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI GxI qoN GxI, bhuqI qoN bhuqI hor bhuqI inmRqw nwl<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI!ijn@W nUM vfBwgI (swD) prm-pUjnIk siqgurU swihb jI<br />
dw sMgu, prwpiq hoieAw hY, (iqn) iqn@W nwl (Bytq) imlxy krky, (durmiq) KotI<br />
miq(KoeI) nws ho jWdI hY, s`cy hir jI dy prmpiv`qR nwmu nUM, Apxy irdY AMdr<br />
proeI r`Kdy hn[ (iqn) iqn@W (kI) dI prm-piv`qR crn DUir, dwsn dwsu(bwCY)<br />
cwhuMdw hY[<br />
www.Gursevak.com 171 q`qkrw
239.vwihgurU] BYrau mhlw 5 Gru 1 siqgur pRswid] auQwnkw:-<br />
Anq klw hoie Twkuru ciVAw] dy Avqwr siqgurU nwnk dyv swihb jI dy pMjvyN<br />
srUp, sRI gurU Arjn dyv swihb jI, sRI AMimRqsr swihb jI ivKy, swc nwm kI<br />
AMimRq vrKw] krky, bRhmMfW nUM qwr rhy sn[ ie`k pKMfI ny, BwdRoN vdI s`qvIN nUM,<br />
Awp jI pws Aw ky ikhw, “k`l nUM Twkur jI jMmxgy[ ijs KuSI ’c ihMfol pYxgy,<br />
AwqSbwzI BI c`lygI[ Awp jI ny BI vrq r`Kxw, is`KW qoN BI rKwauxw[ mMdr ’c<br />
Aw ky Twkur dI pUjw krnI[ ieh sux ky, sRI siqgurU swihb jI ny ^Ub qwV ky,<br />
prm-piv`qR inrml aupdyS b^iSAw[<br />
swihb siqgurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp, siqgurU Arjn<br />
dyv swihb jI, BYrau rwg ’c (1) pihly Gru surqwr ’c &urmwauNdy hn:-(pRswid)<br />
ikRpw hI ikRpw srUp siqgur swihb jI () ie`k AdÍYq rUp bRhm srUp swirAW dy<br />
pRkwSk hn[<br />
sglI QIiq; pwis fwir rwKI] Astm QIiq; goivMd jnmw sI]1] sRI gurU<br />
jI mhwn ikRpw krky, pKMf, p`Qr pUjw htw ky, ivAwpk AibnwsI Twkur jI dI<br />
pUjw ’c lwaux leI, prm-piv`qR aupdyS dy rhy hn:-hy BweI!Awp jI kihMdy hoN,<br />
(Astm) A`TvIN QIiq nUM (goivMd) Bgvwn ikRsn jI ny (jnmw) Avqwr DwirAw<br />
sI[ bwkI (sglI) swrIAW (QIiq) iQqW (pwis) pwsy (fwir) su`t (rwKI) r`KIAW<br />
hn Bwv iqAwg idqIAW[ swrIAW iQ`qW pRmysr jI ny hI bxweIAW hn Aqy ien@W<br />
’c Awp jI hI vsdy hn[<br />
Brim BUly nr; krq kcrwiex] BwdRoN vdI s`qvIN nUM, mqIry ’c gLI k`F<br />
ky, aus ’c p`Qr dI v`tI r`K idMdy hn[ AstmI iQ`q vwly idn, ie`k pKMfI pMfw<br />
k`Fdw hY qW kihMdy hn, Twkur jI jMmy hn[ ies qr@W Brim ’c BUly pKMfI(nr)<br />
purS, AjyhIAW(kcrwiex) kicAweI vwlIAW iKcr ibDIAW (krq) krdy hn[<br />
jnm mrn qy rhq; nwrwiex]1] rhwau] auh (nwrwiex) vwihgurU jI,<br />
jnm mrn(qy) qoN rhq hn[ ijn@W nUM p`Qr dI v`tI smJ ky, byAdbI krdy hoN[<br />
ijn@W ny AnMq sumyr prbq, bRhmMf sUrj cMdRmyN qwry mMfl rcy hn[ p`Qr dI v`tI<br />
mqIry ’c pw ky, k`F ky, aun@W nUM Twkur jMimAw kih ky, hy pwpIE!mhW pwp ikauN<br />
krdy hoN?(rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:-<br />
kir pMjIru; KvwieE cor] ijs pMfy nUM Bgvwn jI dI mW jsodw bxw ky,<br />
(pMjIru) pMjIrI (kir) krky (KvwieE) KvWaudy hoN, auh cor hY, vw Awp jI sRI<br />
www.Gursevak.com 172 q`qkrw
ikRSn Bgvwn jI dy cor hoN[ nwm nhIN jpdy ies leI cor hoN[ XQw:- nwmu durwie<br />
clY; so coru]3] Eh jnim n mrY; ry swkq For]2] (ry) hy!(swkq) kTor ic`q<br />
(For) pSUE!Eh Bgvwn jI nw (jnim) jMmdy, n hI (mrY) mrdy hn[<br />
sgl prwD dyih loronI] mqIry ’coN p`Qr dI v`tI k`F ky, kihMdy hoN,<br />
“Twkur jMimAw hY” Pyr aus nUM ku`CV cu`k ky (loronI) lorIAW (dyih) idMdy hoN[ ies<br />
(sgl) swry (prwD) gunwh K`tdy hoN[ so muKu jlau; ijqu khih Twkuru jonI]3]<br />
(ijqu) ijs mUMh nwl p`Qr dI v`tI nUM, (Twkuru) ikRSn Bgvwn jI jonI ’c Awey<br />
(khih) kihMdy hoN, quhwfw (so) auh muKu, (jlau) sV jwvy[ jnim n mrY; n AwvY n<br />
jwie] nwnk kw pRBu; rihE smwie]4]1] (1136) Awp jI BwrI ZlqI krdy hoN,<br />
p`Qr dI v`tI mqIry coN k`F ky kihMdy hoN, Twkur jMimAw hY, vwihgurU (nwnk) siqgurU<br />
pMjvyN pwiqswh jI(kw) dy(pRBu) smr`Q vwihgurU jI (smwie) ivAwpk ho(rihE) rhy<br />
hn[ pRB jI n (jnim) jMmdy hn, n (mrY) mrdy hn, n(AwvY) AwauNdy hn, n<br />
hI(jwie) jWdy hn[ XQw:- sBnI QWeI; rivAw Awip] Awid jugwid; jw kw vf<br />
prqwpu]) mrY n ibnsY; AwvY n jwie] nwnk; sd hI rihAw smwie]6]<br />
240. SMkw:- jy koeI pRymI khy ik Awp nrwiex siqgurU nwnk dyv swihb<br />
jI ny 1526 ibkRmI sMmq nUM prm-piv`qR Avqwr DwirAw hY, qW keI, so muKu jlau;<br />
ijqu khih Twkuru jonI]3] quk pV@ ky, SrDw fulwauNdy hn, auh kihMdy hn, jy Awp<br />
jI kihMdy hoN gurU nwnk swihb ny mwqw ipqw qoN Avqwr DwirAw hY, qW aun@W nUM<br />
Bgvwn jI ikauN kihMdy hoN?au~qR:-sRI ikRSn Bgvwn jI dI ibAdbI krdy jwx ky,<br />
swkq For, cor kih ky qwiVAw hY, jo p`Qr dI v`tI nUM Twkur jonI ’c Awey kihMdy<br />
sn[ ijs sbd ’c ijhVw pRkrn hovy, Esy Anuswr quk dy ArQ huMdy hn[ so ieh<br />
quk siqgurU nwnk swihb jI jW BgqW ShIdW bwbq nhIN khI Aqy nw hI kihxI<br />
cwhIdI hY[<br />
jdoN 2 sMswr ’qy (Airsit) pwp huMdy hn[ qdoN 2 Bgvwn jI, siqgurW sMqW<br />
BgqW, ShIdW dy srUp ’c pRgt huMdy hn[ XQw:- jb jb hoq; Airsit Apwrw]<br />
qb qb; dyh Drq Avqwrw]) vwihgurU] ijvyN b`dl Akws ’c pRgt ho ky, vrKw dw<br />
praupkwr krky, suqMqR hI Alop ho jWdw hY[ ies qr@W sRI siqgurU swihb jI, krm<br />
jwl qoN suqMqR, bRhm rUpI AkwS ’c pRgt ho ky, swc nwm kI AMimRq vrKw], Anyk<br />
praupkwr krky, ShIdI pw ky suqMqR Alop ho jWdy hn[ siqgurW dy AwSy ault, jy<br />
koeI inMdk, aun@W nUM jUnI ’c Awey jIv khy qW TIk nhIN, ikauNik auh inrlyp hn[<br />
www.Gursevak.com 173 q`qkrw
siqgurW qoN ShId hox vwly gurmuiK, mwqw ipqw krky, pRgt hoey hn[ ies qoN gux<br />
lYxw cwhIdw beI aun@W ny Apxy mwqw ipqw jI nUM sPly kr idqw[ jIv qoN ShId<br />
bRhmigAwnI bRhm hI bx gey[ ikqnI v`fI vifAweI hY aun@W ShIdW dI[ XQw:-<br />
dyiKAw; iqhUM lok kw pIau] Acrju BieAw; jIv qy sIau] vwhu 2 ikqnI ivsmwd<br />
vifAweI hY, AMg 2 ktwaux vwilAW dI, jUnI ’c Aw ky, Amr Aqy ShId pdvI nUM<br />
pRwpq hoey[ keI jUnI ’c Awaux nUM gilAwnI smJdy hn[ vwihgurU jI dI rzw<br />
Anuswr mhWpurKW dI nrk surg ’qy smidRstI hY[ auh sB dy mwlk, pwlk bx ky<br />
vI inrlyp sB dI crn-DUiV bxy rihMdy hn[ ies leI siqgurW Aqy ShIdW<br />
mhWpurKW ’qy Gtw ky, so muKu jlau; ijqu khih Twkuru jonI]3] quk nhIN pV@nI<br />
jI[ siqgurU gRMQ swihb jI dy smUh A`Kr, gurU nwnk dyv swihb jI nUM bRhm srUp<br />
mMndy hn[ siqgurU nwnk dyv swihb jI ny, Apxy inrgun srUp jI duAwrw byAMq<br />
bRhmMf rcy hn[ Awp jI Apny inrgun srUp duAwrw, hr vkq, AsMK sUrjW<br />
cMdRimAW, qwirAW ibjlIAW AgnIAW titAwixAW nUM pRkwS rhy hn[ s`qy blvMf<br />
jI ny jdoN siqgurU nwnk dyv swihb jI dI BwrI mihmw kIqI, qdoN koV@ cu`ikAw<br />
igAw[ DMn gurU nwnk swihb jI r`b jI srUp hn[ so auh mUMh sV jwx, ijhVy sRI<br />
gurU nwnk dyv swihb jI bwry ieh quk pVH ky SrDw fulWaudy hn[ hy gurU nwnk<br />
ie`k EAMkwr, inrMkwr pUrn bRhm jI!AswnUM nwsqkW nUM ApxI pRymw-BgqI pUrn<br />
SrDw, ju`go ju`g ApxI SuB s`cI syvw b^So jI[ Apxy prm pwk drSn b^So jI[<br />
(2) siqgurW bwry aupRokq quk qW kI pV@nI hY?siqgurW dy is`KW ShIdW bwry<br />
BI nhIN pV@nI jI[ au~qR:-siqgurU nwnk dyv swihb jI nUM pUrn bRhm mMnx pUjx<br />
vwly, snmuK ShId sMq Bgq BI r`b hn[ siqgurU dsvyN pwiqswh jI ny bic`qR<br />
nwtk ’c ikhw hY:-jy jy sihq; jwqn sMdyih] (jo jo) ijhVy 2 mhWpurS, gurU<br />
nwnk dyv swihb jI dy(sMdyih) ipAwr sihq, purjw 2 k`tx dI(jwqn) pIVw nUM<br />
shwrdy hn[ pRB ko sMig; n Cofq nyh] (pRB) smr`Q vwihgurU gurU nwnk dyv<br />
swihb jI (ko) dy sMig jo aun@W dw(nyh) pRym hY, aus nUM (n) nhIN(Cofq) C`fdy[ qy qy;<br />
prmpurI kh jwhI] (qy qy) auh 2 jo siqgurW ’qoN isr vwrn vwly hoey hn, ijn@W<br />
dw au~pr izkr AwieAw hY, auh swry(prmpurI) s`cKMf(kh) nUM(jwhI) jwxgy[ iqn<br />
hir isau; AMqru kCu nwhI] 21] (iqn) iqn@W Bwv siqgurW ’qoN kurbwn hox vwly<br />
www.Gursevak.com 174 q`qkrw
ShIdW dw hir jI(isau) nwloN(kCu) QoVy mwqR BI (AMqru) &rk nwhI hY[ XQw:-hir<br />
hirjn dueI.eyk hY; ibb ibcwr kCu nwih] jl qy aupj qrMg ijau; jl hI ibKY<br />
smwih]) ijin jwqw; so iqs hI jyhw] Aiq inrmwielu; sIJis dyhw]) nwnk<br />
bRhmigAwnI; Awip prmysur] gurU gRMQ swihb jI ’c byAMq pRmwx hn, ik siqgurU<br />
swihb jI pwrbRhm srUp hn[ XQw:- hm cwkr goibMd ky; Twkuru myrw Bwrw] krn<br />
krwvn sgl ibiD; so siqgurU hmwrw]) gur nwnk dyv; goivMd rUp]) siqguru myrw<br />
sdw sdw; nw AwvY nw jwie] Ehu AibnwsI purKu hY; sB mih rihAw smwie]13])<br />
rwm; hm. siqgur pwrbRhm kir mwny]) dsvyN pwiqswh jI, siqgurU gRMQ swihb jI<br />
dy pRmwxW Anuswr gurU nwnk dyv swihb jI dw iDAwn Dwrn, jpx Aqy kurbwn hox<br />
vwly ShId BI r`b srUp hn[ ies leI gurU nwnk dyv jI dI mihmw mhwn qoN mhwn<br />
hY[ XQw:- bilE crwgu, AMD´wr mih; sB kl auDrI, iek nwm Drm] pRgtu sgl<br />
hir Bvn mih; jnu nwnku gur pwrbRhm])<br />
241.vwihgurU] rwgu sUhI mhlw 5 Gru 4 siqgur pRswid] BlI suhwvI<br />
CwprI; jw mih gun gwey] auQwnkw:- srb suKw kw dwqw siqguru; qw kI srnI<br />
pweIAY] ShIdW dy isrqwj sRI hirmMdr swihb jI, sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy<br />
Apxy inrgun srUp jI duAwrw kotwn koit bRhmMfW nUM rcx vwly, au~bldI dyZ Aqy<br />
q`qI qvI ’qy cONkVw lwaux vwly, q`qw ryqw sIs ’qy puAwaux vwly, siqgurU Arjn<br />
dyv swihb jI ie`k vwrI Apxy rcy qIrQ sRI qrn qwrn swihb jI qoN qur ky,<br />
Awpxy nwnky Gr sRI goieMdvwl swihb jI dy drSnW nUM Awey[ BweI ibDI cMd BweI<br />
lM|whw jI, BweI iprwxw jI, BweI gurdws swihb jI, BweI pYVw swihb jI Awid<br />
pRymI nwl sn[ TMF dI ru`q sI[ rsqy ’c AwauNidAW Kwnpur ipMf dy pws J`KV<br />
Ju`ilAw[ is`K hzUr dI AwigAw lY ky dOV ky, ipMf ’c gey[ kI dyiKAw?swrw ipMf<br />
hI SrwbIAW dw hY[ iksy ny vI siqgurW dy ivsrwm leI jg@w n idqI[ ipMfoN bwhr<br />
aujwV ’c, siqgurU swihb jI dw ^ws pRymI, pUrn Bgq BweI hymw jI, tu`tI JONpVI<br />
’c vsdy sn[ jo mn bwxI sRIr krky singD pRym nwl, siqgurU swihb jI dI<br />
pRymw-BgqI krdy sn[ BweI hymw jI isLw cug ky ijhVw AMn joVdy, aus nUM pIh<br />
pkw ky rwhI pWDI nUM CkwauNdy[ mwieAw iqAwg ky, AqI hI pRym bYrwg sihq rihMdy<br />
sn[ XQw:- ijih mwieAw mmqw qjI; sB qy BieE audws] khu nwnk sun ry mnw;<br />
iqh Git bRhm invwsu]18] hr vyly gurU gurU jpdy sn[ ien@W dw idlI pRym jwx<br />
www.Gursevak.com 175 q`qkrw
ky, AMqrjwmI siqgurU swihb jI, ien@W nUM inhwl krn leI, ien@W dy pws gey[<br />
ien@W ny siqgurU swihb jI nUM gurU pRmysr jwx ky B`j ky Aw ky crn-kmlW ’qy m`Qw<br />
r`iKAw[ sRI siqgurU swihb jI ny bVy BwrI ipAwr nwl QwpVw idqw[ ien@W ny<br />
Awpxy au~proN kMblI lwh ky, JwV ky, siqgurW dy prm-pUjnIk crn-kmlW hyT<br />
ivCw idqI[ kRoVW bRhmMfW dy mwlk, jo hux swfy suAwsW nUM pRkwS rhy hn[ swry<br />
jgq dy jIvn rUp hn, auqpqI pwlxw, lYqw krn nMU smr`Q hn, sdw 2<br />
imhrvwn, pUrn klwvwn, siqgurU Bgvwn, Awpxy gRIb pRymI dI tu`tI JuMpVI ’c PtI<br />
kMblI ’qy bYTy hoey, tu`tI JuMpVI nUM bhuq soBw dy rhy hn[ ijvyN eymnwbwd ’c, Awp<br />
jI ny siqgurU nwnk dyv srUp ’c, BweI lwlo swihb jI dI ku`lI nUM bhuq BwrI soBw<br />
idqI sI[ BweI hymw jI gd 2 inhwl 3 ho gey[ XQw:-hBy tol suhwvxy; shu bYTw<br />
AM|xu mil] (1095) ien@W ny siqgurU swihb jI dw roim 2 krky AqI hI DMnvwd<br />
kIqw[ AMgW ’c KuSI nhIN sI imauNdI[ jdoN ieh jwixAW, AMg AMg suKdweI pUrn<br />
bRhmweI Qwn Qwnµqr dysw] (1237) gurU pRmysr jI dI dwsn dws ’qy mhwn KuSI<br />
hY[ idl ’c ivcwirAw, “dwsn dws kIVy dI tu`tI Pu`tI JONpVI ’c, A`j nrwiex<br />
srUp siqgurU swihb jI Awey hn[ ijvyN BIlxI dy pws jw ky, sRI rwmcMdr jI ny,<br />
aus dy jUTy byr KwDy sn[ sRI ikRSn Bgvwn jI, ibdr dI Ju`gI ’c rwq rhy, AlUxw<br />
swg Kw ky bVy hI pRsMn hoey[ DMn gurU Arjn dyv swihb jI, DMn gurU Arjn dyv<br />
swihb jI jpidAW 2 BweI hymy jI ny c`k pIsI[ XQw:- iqsu gur kY igRih; pIsau<br />
nIq] ijsu pRswid; vYrI sB mIq]5] Pyr jl ilAwaux leI siqgurW qoN AwigAw<br />
mMgI[ XQw:- pIAih q.pwxI AwxI mIrw; Kwih q pIsx jwau] koit bRhmMf dy<br />
rcnhwr, sRI gurU jI ny pRym ’c FL ky ikhw, “pwxI qW BweI ie`Qy hI hY[ sRI gurU<br />
swihb jI JuMpVI ’coN bwhr Awey, swhmxy CotI ijhI CpVI sI[ hukm kIqw,<br />
“BweI!DMn gurU nwnk swihb jI kih ky ie`t p`ut[ ”ie`t p`utI, J`tp`t swrI C`pVI<br />
AMimRq jl nwl Br geI[ sRI gurU jI ikhw, “ieh AMimRq nhIN su`kygw, ie`Qy A`T<br />
koinAW vwlw sRovr sjygw[ ijhVy pRymIN ies sbd nUM ArQW sihq pV@ ky, ieSnwn<br />
krngy, aun@W dy rog nivrq hoxgy[ ATrwhy dI ibmwrI nhIN rhygI[ ” SuB s`cy<br />
Amolk vr dy ky, Awp jI ny pMjW is`KW smyq, Awpxy gRIb pRymI Bgq jI dw ru`Kw<br />
im`sw Bojn Bwv kwT dI rotI Ck ky, ies nUM ieh sbd b^iSAw[<br />
www.Gursevak.com 176 q`qkrw
vwihgurU] rwgu sUhI mhlw 5 Gru 4 siqgur pRswid] BlI suhwvI<br />
CwprI; jw mih gun gwey] vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN<br />
(mhlw) srUp siqgurU Arjn dyv swihb jI sUhI rwgu ’c (4) cOQy Gru surqwr ’c<br />
&urmwauNdy hn:-() ie`k AdÍYq rUp bRhm jI swirAW dy pRkwSk hn[ (siqgur)<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI srUp Dwr ky, (pRswid) ikRpw hI ikRpw krn vwly hn[<br />
hy guris`Ko!sMq syvI mhwn praupkwrI BjnwnMdI gurmuiK mhWpurS sMqoKI BweI hymy<br />
jI dI CwprI(BlI) cMgI(suhwvI) soBnIk hY, (jw) ijs (mih) ’c bYT ky prmpiv`qR<br />
AMimRq rUp prm mnohr rs iBMny kIrqn duAwrw hrI jI dy gun gwey hn[ vw<br />
ieh hmySW hI BweI hymy jI duAwrw gwey jWdy hn[<br />
(2) bRhm iv`idAw rUpI vw gRIbI vwlI dyhI rUpI (CwprI) CprI (BlI) cMgI<br />
(suhwvI) soBnIk hY[ (jw) ijs (mih) ’c hrI jI dy gun gwey jWdy hn[<br />
ikqhI kwim n Daulhr; ijqu hir ibsrwey]1] rhwau] (Daulhr) p`ky<br />
mkwn(ikqhI) iksy vI (kwim) kMm(n) nhIN, (ijqu) ijn@W ’c vs ky, ipAwry hir<br />
jI(ibsrwey) Bulwey jWdy hn[] (rhwau) ibsrwm ky &urmwauNdy hn:-Andu grIbI<br />
swD sMig; ijqu pRB iciq Awey] p`ky mkwn C`f ky] (swD) gurUjI dy s`cy im`Ty crnkmlW<br />
sMig, (pRB) smr`Q vwihgurU jI iciq Awey, (ijqu) ijs krky grIbI dw<br />
Anud pRwpq hoieAw[<br />
jil jwau eyhu bfpnw; mwieAw lptwey]1] ijs v`fypuxy dy hMkwr krky<br />
jIv siqsMgq ’c nhIN jWdw, Eie AsIN &kIrW koLy jWdy cMgy l`gdy hW?lok kI<br />
kihxgy?hMkwr krky jo v`fy bnxw hY, eyhu bfpnw(jil) sV (jwau) jwvy, ijs<br />
v`fypuxy krky mwieAw ’c (lptwey) Ps jWdw hY[ pIsnu pIis EiF kwmrI suKu mnu<br />
sMqoKwey] hy guris`Ko!BweI hymy jI dy jIvn qoN is`iKAw pRwpq kro, isLw cug ky<br />
(pIsnu) c`kI nwl (pIis) pINhdy hn, Apxy au~pr PtI (kwmrI) kMbLI (EiF) lYNdy<br />
sn[ (sMqoKwey) sMqoK Awauxy krky, ien@W dy mnu ’c BwrI suKu hY[ (2) BweI hymy jI<br />
ny sRvx mMnx iniDAwsx rUpI (pIsnu) c`kI nwl, AwpxIAW swrIAW vwSnwvW nUM<br />
(pIis) pIhxw kIqw hY Aqy gRIbI vw l`ijAw rUpI (kwmrI) kMbLI pihrI hY[ ien@W<br />
dy mn ’c (sMqoKwey) sMqoK Awauxy krky, ien@W dy mnu ’c AwqmnMd suKu hY[ AYso rwju<br />
n ikqY kwij; ijqu nh iqRpqwey]2] siqgurU swihb jI &urmwauNdy hn:-duinAwvI<br />
rwju dI pRwpqI leI, gurU rwmdws swihb jI dy iPtkwry, srm`d &kIr dy kwql,<br />
duSt AhMkwrI, sMq doKI pwpI nOrMgy ny, Awpxy ipqw nUM kYd krky Bu`Kw r`K ky<br />
www.Gursevak.com 177 q`qkrw
mwirAw[ sujw muhMmd, murwd b^S, dwrw iSkoh Awpxy BrwvW nUM kql krky, rwj<br />
KoihAw, bynvw &kIr mwry[ siqgurU qygbhwdr swihb jI, BweI dieAwlw jI, BweI<br />
sqI rwm jI BweI mqI dws jI Awidk byAMq pUrn sMqW gurmuKW nUM BwrI kSt dy ky<br />
ShId kIqw[ Apxy rwj nUM kwiem r`Kx leI, gurU goibMd isMG swihb jI ’qy idlI<br />
dI swrI POj cV@w ByjI[ cwry swihbzwdy Aqy byAMq hI isMG isMGxIAW ShId kIqy[<br />
is`K is`KxIAW dy ipMfW dy ipMf swV ky qbwh kr idqy[ AYso rwju n ikqY kwij; ijqu<br />
nh iqRpqwey]2] (AYso) AYho ijhw zulm vwlw rwju, (ikqY) iksy vI (kwij) kMm (n)<br />
nhIN[ (ijqu) ijs nUM pRwpq krky, (iqRpqwey) r`jdw (nh) nhIN, sgoN hor iqRSnw<br />
vDdI hY[ XQw:- vfy vfy rwjn Aru BUmn; qw kI.iqRsn n bUJI] (2) dyhDwrI gurU<br />
bnx rUp (AYso) AYho ijhw rwju (ikqY) iksy vI (kwij) kMm (n) nhIN hY[ (ijqu)<br />
ijs krky Awqm iqRpqI krky (iqRpqwey) r`jdw (n) nhIN, lokW qoN AwpxI mMnqw<br />
pUjw krwaux ’c l`g ky, Ajgr s`p bxdw hY[ ijn@W dy pdwrQ KwDy huMdy hn, auh<br />
ies dI dyh ’c kIVy bx ky, ies nUM k`t 2 ky KWdy hn[ goLIAW dw inSwnw vI bx<br />
jWdw hY[<br />
ngn iPrq rMig eyk kY; Ehu soBw pwey] hy BweI!BweI hymy jI vWg, ijhVw<br />
pRymI gRIbI Dwr ky, eyk vwihgurU jI (kY) dy pRym rMig ’c rMigAw hovy, Ehu (ngn)<br />
nMgw vw mwieAw pdwrQ v`loN Bu`Kw nMgw (iPrq) iPrdw vI soBw (pwey) pwauNdw hY[<br />
XQw:- AYsI soBw jnY kI jyvfu hir prqwpY] (1097)<br />
pwt ptMbr ibriQAw; ijh ric loBwey]3] auh (pwt) p`t dy sohxy kULy<br />
bsqR (ptMbr) pSmIny dy bsqR pihny hoey (ibriQAw) ivArQ hn[ (ijh) ijn@W ’c<br />
ric ky, ivSy ivkwrW ’c (loBwey) mohq K`cq ho jWdw hY[ XQw:- bwbw; horu pYnxu<br />
KusI KuAwru] ijqu pYDY qnu pIVIAY; mn mih clih ivkwr]) Bgq jnw kw lUgrw<br />
EiF ngn n hoeI] swkq isrpwau rysmI pihrq piq KoeI]3] (811)<br />
sBu ikCu qum@rY hwiQ pRB; Awip kry krwey] siqgurU swihb jI ikhw, “hy<br />
ipAwry jI!jo Awp jI dI SuB kwmnw hY, aus nUM krqwr jI pUrI krn[ ”A`goN GxI<br />
inmRqw nwl bynqI kIqI, sBu ikCu qum@rY hwiQ pRB; Awip kry krwey] hy pRB srUp<br />
siqgurU jI!sBu ikCu (qum@rY) Awp jI dy hwiQ hY[ Awip jI hI b^SS (kry) krdy<br />
hoN jI, ijn@W ’qy b^iSS krdy hoN, aun@W qoN A`gy b^iSS (krwey) krwauNdy hoN jI[<br />
XQw:-iKn mih; nIc kIt kau rwj] pwrbRhm; grIb invwj]) (2) hy kilju`g<br />
www.Gursevak.com 178 q`qkrw
jhwz pRB siqgurU gRMQ swihb jI! sBu ikCu (qum@rY) Awp jI dy (hwiQ) h`Q hY[ Awp<br />
jI gurbwxI dI b^iSS krky jIAW dI kilAwx Awip (kry) kr Aqy Awpxy swjy<br />
mhWpurSW qoN (krwey) krvw rhy hoN[<br />
(3) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI snmuK aucwrdy hn:-hy pRB vwihgurU jI! sBu<br />
ikCu (qum@rY) Awp jI dy hwiQ hY[ Awip jI jo cwhoN (kry) kr, (krwey) krvw skdy<br />
hoN[ AwpxI mOj Anuswr, hr vkq kotwn koit bRhmMfW nUM rcdy Aqy lYA krdy hoN[<br />
XQw:- iKn mih; Qwip auQwpnhwrw] AMqu nhI ikCu; pwrwvwrw]) iCn mih rwau<br />
rMk kau kreI rwau rMk kir fwry] rIqy Bry Bry sKnwvY Xh qw ko ibvhwry]1]<br />
(537)<br />
swis swis ismrq rhw; nwnk dwnu pwey]4]1] 41] (745) BweI hymy jI<br />
ny siqgurW qoN ieh dwnu mMigAw, vw vwihgurU (nwnk) sRI gurU pMjvyN pwiqswh jI<br />
vwihgurU jI qoN ieh dwnu mMgdy hn:-hy vwihgurU jIE!dwsn dws ieh Amolk dwnu<br />
(pwey) pwvy, jo swis swis Awp jI dw nwm (isrmq) ismrdw (rhw) rhy[ dwn<br />
mMgxw GxI qoN GxI AiqAMq hI GxI inmRqw hY[ mu`l dy ky KRIdx vwlw, vycx vwly<br />
dw Aihswn nhIN mMndw, pr dwn lYx vwlw dwqy dw bVw hI Aihswn mMndw hY[<br />
ikauNik dwn lYx vwlw aus dy ievz ’c ku`J vI nhIN idMdw[ so DMn sRI gurU jI ny<br />
AqI hI inmRqw dy nwl nwm ismrn dw dwn mMigAw hY[ ieh inmRqw gRIbI dI h`d<br />
hY[ XQw:- grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI]<br />
242.vwihgurU] pauVI] bsqw qUtI JuMpVI; cIr siB iCMnw] siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI BweI hymy jI dy prQwie pauVI aucwrdy hn:-hy BweI ibDI cMd jI<br />
Awid pRymIE!BweI hymw jI, (qUtI) tu`tI JuMpVI Bwv k`KW dI ku`lI ’c, AqI hI gRIbI<br />
nwl (bsqw) vsdy hn[ ien@W dy (cIr) bsqR vI (siB) swry (iCMnw) Pty hoey hn[<br />
jwiq n piq n Awdro; auidAwn BRimMnw] ien@W gurmuKW dI jwiq vI cMgI<br />
(n) nhIN hY, nw hI smwj ’c ien@W dI(piq) ie`zq hY, n hI (Awdro) Awdr<br />
siqkwr hY[ (auidAwn) aujwV ’c(BRimMnw) Brmdy hn[<br />
imqR n ieT Dn rUp hIx; ikCu swku n isMnw] ien@W gurmuKW dy koeI (ieT)<br />
ipAwry imqR (n) nhIN, Dn sohxy rUp qoN (hIx) rihq hn[ ien@W dy au~pr(isMnw)<br />
singD pRym ’c iB`jx vwlw (swku) sbMDI Aqy (ikCu) QoVy pdwrQ BI(n) nhIN hY<br />
www.Gursevak.com 179 q`qkrw
wjw sglI isRsit kw; hir nwim mnu iBMnw] BweI hymy jI dw mnu, hir jI<br />
dy nwim ’c (iBMnw) iB`j igAw hY[ ies krky ieh (sglI) swrI isRsit kw rwjw<br />
hY[ XQw:- ijsu nwmu irdY; soeI vf rwjw]<br />
iqs kI DUiV mnu auDrY; pRBu hoie supRsMnw]7] (707) (iqs) BweI hymy jI<br />
(kI) dI prm-piv`qR crn-DUiV bx ky, mnu(auDrY) auDrdw hY, Bwv mn pwp ivkwr<br />
AOgux iqAwg idMdw hY[ Aqy(pRBu) smr`Q vwihgurU jI (supRsMnw) (su+pRsMnw) (su)<br />
BlI pRkwr (pRsMnw) KuS hoie jWd yhn[ XQw:- DUVI mjnu swD Ky; sweI QIey<br />
ikRpwl])<br />
243.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] rwKhu ApnI srix pRB; moih ikrpw<br />
Dwry] KMfW bRhmMfW nUM auDwrn vwly, sMq inMdk duSt hrwmKorW nUM qwrn vwly,<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp siqgurU Arjn dyv swihb<br />
jI iblwvlu rwg dy cONqIvyN sbd ’c, Akwl purK jIE dy snmuK BwvyN ApxI<br />
r`iKAw leI, inmRqw sihq &urmwauNdy hn, pr ijhVy pRymI ies sbd nUM pV@dy hn<br />
aun@W dI r`iKAw huMdI hY[ hy (pRB) smr`Q vwihgurU!(moih) dwsn dws ’qy ikrpw<br />
(Dwry) Dwr ky AprwDI AikRqGx nUM ApnI srix ’c (rwKhu) r`Kxw kro jI[<br />
syvw kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry]1] hy mhwrwj swihb jI!dwsn dws,<br />
nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu]) nIcu (mUrKwry) mUrK, bysmJ hY[ ies<br />
krky syvw krnI (kCU) ku`J vI (n) nhIN (jwnaU) jwxdw<br />
mwnu krau quDu aUpry; myry pRIqm ipAwry] hy myry pRIqm ipAwry vwihgurU<br />
swihb jI!dwsn dws nIc mUrK BwvyN QoVy mwqR vI syvw krnI nhIN jwxdw pr (quDu)<br />
Awp jI dy aUpry mwnu (krau) krdw hY[ XQw:- ijau bwlku; ipqw aUpir.kry bhu<br />
mwxu]) qUM myrw bhu mwxu krqy; qUM myrw bhu mwxu]) jw qU qw mY mwxu kIAw hY; quDu<br />
ibnu kyhw myrw mwxo])<br />
hm AprwDI sd BUlqy; qum@ bKsnhwry]1] rhwau] (hm) dwsn<br />
dws(AprwDI) gunwhI sd (BUlqy) Bu`ldy hW, (qum) Awp jI, AaugxW nUM<br />
(bKsnhwry) b^Sx vwly hoN[ XQw:- hau AprwDI gunhgwru; hau bymuK mMdw] coru<br />
Xwru jUAwir hau; pr Gir johMdw] inµdku dustu hrwmKoru; Tgu dys TgMdw] kwm kRoDu<br />
mdu loBu mohu; AhMkwr krMdw] ibswsGwqI AikrqGn; mY ko n rKMdw] ismir<br />
murIdw FwFIAw; siqguru bKsMdw] 21] 36] (Bw:gu:) (rhwau) ivsrwm dy ky hzUr<br />
www.Gursevak.com 180 q`qkrw
&urmwauNdy hn:-hm Avgn krh AsMK nIiq; qum@ inrgun dwqwry] (hm) dwsn<br />
dws(nIiq) inqwpRqI (AsMK) Axigxq Avgn (krh) krdy hW, pr (qum@) Awp jI<br />
&yr vI (inrgun) gux hIx nUM (dwqwry) dwqW dyx vwly v`fy dwqy hoN jI[ XQw:- ddw<br />
dwqw eyku hY; sB kau dyvnhwr] dyNdy qoit n AwveI; Agnq Bry BMfwr]<br />
dwsI sMgiq pRBU iqAwig; ey krm hmwry]2] hy (pRBU) siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI!Awp jI dI sMgq iqAwig ky (dwsI) mwieAw dI sMgiq Bwv kusMgq krdy<br />
hW, (ey) ieh (hmwry) dwsn dwsW dy nIc krm hn[<br />
qum@ dyvhu sBu ikCu dieAw Dwir; hm AikrqGnwry] hy mhwrwj swihb<br />
ji!(qum) Awp jI dieAw Dwir ky, sBu (ikCu) ku`J (dyvhu) b^Sdy hoN[ kyqy lY lY<br />
mukru pwih] Anuswr Awp jI dy idqy pdwrQW nUM pRwpq krky Awp jI dw DMnvwd<br />
nhIN krdy, ies leI (hm) dwsn dws (AikrqGnwry) AikRqGx hW[ XQw:- Bwry<br />
BueI AikrqGx; mMdI hU mMdy] (vwr 35)<br />
lwig pry qyry dwn isau; nh iciq Ksmwry]3] hy mhwrwj swihb jI! dwiq<br />
ipAwrI; ivsirAw dwqwrw] Anuswr (qyry) Awp jI dy idqy (dwn) iesqRI pu`q Dn<br />
Awid (isau) swQ ’c lwig(pry) pey hW[ hy(Ksmwry) mwlk jI!Awp jI dy crnkmlW<br />
’c iciq (nh) nhIN lwauNdy[ quJ qy bwhir ikCu nhI; Bv kwtnhwry] Anyk<br />
pRkwr dw (Bv) fr (kwtnhwry) k`tx vwly inrBau vwihgurU jI!(quJ) Awp jI (qy)<br />
qoN (bwhir) vgYr (ikCu) ku`J vI nhI huMdw Bwv sB ku`J Awp jI dy hukm AMdr hY[<br />
XQw:- hukmY AMdir.sBu ko; bwhir hukm n koie] khu nwnk srix dieAwl gur;<br />
lyhu mugD auDwry]4] 4] 34] (809) vwihgurU nwnk siqgurU pMjvyN pwiqswh<br />
jI(khu) &urmwauNdy hn:-hy dieAwl gur nwnk dyv jI!dwsn dws Awp jI dI<br />
srix hY, dwsn dws (mugD) bysmJ nUM(auDwry) auDwro Bwv AOguxW qoN Cufw(lyhu) lYxw<br />
kro[<br />
244.vwihgurU] iblwvlu mhlw 5] qum@ smrQw; kwrn krn]) iblwvlu<br />
rwg ’c, gurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN(mhlw) srUp, iKmw dy swgr siqgurU<br />
Arjn dyv jI, DMn gurU rwmdws swihb jI dy snmuK GxI inmRqw hlImI gRIbI<br />
sihq, AqI hI FIT bx ky, pRym bynqI krdy hn[ XQw:- pwvau dwnu FITu hoie<br />
mwgau; muiK lwgY sMq rynwry] krn kwrn ivAwpk bRhm jI dy pUrn gurU Avqwr hy<br />
siqgurU rwmdws swihb jI!(qum) Awp jI, Apxy srb klw smrQw sdw idAwl<br />
www.Gursevak.com 181 q`qkrw
inrgun srUp jI duAwrw, koit bRhmMf dI rcnw nMU pYdw krn dy(kwrn) mUl mu`F, hoN<br />
jI, Bwv Awpxy inrgun srUp duAwrw, hir ismrin; kIE sgl Akwrw]) kIqw<br />
pswau; eyko kvwau] Anuswr Ajpw jwp vwihgurU vwihgurU ie`k(kvwau) vwk nwl<br />
kotwn koit bRhmMfW dw pswrw ricAw hY[ ies nUM rcidAW dyrI nhIN lweI[ XQw:-<br />
iKn mih; Qwip auQwpnhwrw] AMqu nhI ikCu; pwrwvwrw] Awpxy rcy ies pswry’c<br />
Awp jI Awp hI vs rhy hn[ XQw:-kudriq kir kY; visAw soie]<br />
Fwkn Fwik goibd gur myry; moih AprwDI srn crn]1] rhwau] hy (myry)<br />
dwsn dws dy (goibd) vwihgurU rUp (gur) siqgurU swihb jIE!(moih) dwsn dws<br />
(AprwDI) gunwhI Awp jI dy prm-pUjnIk prm-piv`qR mhwn praupkwrI s`cy<br />
crn-kmlW dI srn hY[ ApxI crn srn ipAw jwx ky, dwsn dws gunwhI dy<br />
(Fwkn) pVdy (Fwik) Fk lYxw kro jI[ (rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:-<br />
jo jo kIno so qum@ jwinE; pyiKE Taur nwhI kCu; FIT mukrn] hy smr`Q<br />
krn kwrn goibd gurU jI!dwsn dws gunwhI ny, jo jo gunwh (kIno) kIqy hn, kr<br />
irhw hY, (so) auh (qum@) Awp jI ny (pyiKE) dyKy, (jwinE) jwxy hn[ BwvyN Awp jI<br />
dy vyKx jwnx qoN ibnw (kCu) ku`J QoVy mwqR vI koeI (Taur) jgHw nwhI, pr Pyr vI<br />
dwsn dws (FIT) bySrm inrl`j gunwhI hoxy krky (mukrn) mu`kr jWdw hY[ XQw:-<br />
qU BrpUir; jwinAw mY dUir] jo kCu krI; su qyrY hdUir] qU dyKih; hau mukir pwau]<br />
qyrY kMim; n qyrY nwie]2]<br />
bf prqwpu suinE pRB qumro; koit AGw.qyro nwm hrn]1] hy (pRB) gurU<br />
nwnk dyv jI!(qumro) Awp jI dw (bf) v`fw prqwpu, (suinE) suixAW hY, (qyro)<br />
Awp jI dw nwm (koit) kroVW Bwv byAMq (AGw) pwpW nUM (hrn) nws krn vwlw<br />
hY[<br />
(au-Drn) hmro suhwau sdw sd BUln; qum@ro ibrdu piqq auDrn] (hmro)<br />
dwsn dws dw (suhwau) suBwA, sdw sdw iehu BUlnhwru] Anuswr sdw sd BUln<br />
vwlw hY, pr (qum@ro) Awp jI dw (ibrdu) Drm (piqq) Apiv`qR nUM (auDrn) auDwrn<br />
vwlw hY[<br />
kruxwmY ikrpwl ikRpw iniD; jIvn pd nwnk hir drsn]2] 2] 118]<br />
(828) vwihgurU (nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI, DMn gurU rwmdws swihb jI<br />
www.Gursevak.com 182 q`qkrw
dw AiDk pRqwp jxwauNidAW &urmw rhy hn:-hy DMn gurU rwmdws swihb jI!Awp jI<br />
krn kwrn smr`Q goibMd rUp (kruxwmY) (kruxw+mY) ikRpwlU (mY) srUp (ikrpwl)<br />
ikRpw dy Gr ’qy ikRpw dy (iniD) smuMdR hoN[ hir jI dy drsn rUp, jIvn (pd)<br />
pdvI Awp jI b^Sdy hoN[ XQw:- jIvn pdvI; hir ky dws]<br />
245.vwihgurU] lwlw hwit ivhwiJAw; ikAw iqsu cqurweI] hy siqgurU<br />
Amrdws swihb jIE!dwsn dws Awp jI dI swDsMgq rUpI (hwit) h`tI ’qy, Awp<br />
jI dw (ivhwiJAw) ^rIidAw, Awp jI dy dwsW dw (lwlw) dwsn dws hY[ ies leI<br />
Awp jI dy ^rIdy hoey, iqsu dwsW dy dws dI, Awp jI dy A`gy (ikAw) kI cqurweI<br />
hY?<br />
(2) lwlw hwit ivhwiJAw; ikAw iqsu cqurweI] ijhVw dwsW dw dws,<br />
siqgurW ny, AwpxI ivsmwdqweI rUpI h`tI ’qy ^rIidAw hY, iqsu KrIdy hoey dws ny<br />
siqgurW dy A`gy cqurweI kI krnI sI?ijvyN BweI mqI dws, BweI sqI rwm, BweI<br />
dieAwlw jI, bwbw dIp isMG jI ShId, bwbw mnI isMG swihb, bwbw mhW isMG jI<br />
Awid isrl`Q joiDAW ny cqurweI iqAwgI[ ivhwiJAw ies leI ikhw hY, ik ivkx<br />
vwly dy h`Q ku`J vI nhIN, lwly nUM KrIdxw siqgurW dy h`Q hY[ jdoN lwly ’qy prmpUjnIk<br />
siqgurW ny, nwnk ndrI ndir inhwl] vwlI ingHw pweI, qW ieh ivsmwd<br />
dIdwr b^Sy[ ijvyN pihly jwmy AMMMdr, prbq nUM pMjw lw rhy hn, m`kw crnW nwl<br />
Gumw rhy hn Awid[ ies qr@W dUjy jwmy dy AMdr, murdw Kwx q`k bcn mMn ky, Bwxw<br />
jI, Blw jI, Bu`l gey jI, bcn kmw ky hMgqw dw pUrn iqAwg krky, Cy 2 mhIny<br />
gurU nwnk dyv swihb jI dy iDAwn ’c smwDI lweI bYTy idsy[ qIjy jwmy AMdr bwrW<br />
vryH jl FoNhdy, gur syvw qy; Bgiq kmweI] krdy idsy[ cOQy jwmy AMdr Bwrw tokrw<br />
c`k ky, sRI baulI swihb jI dI prm-piv`qR syvw krdy idsy[ pMjvyN jwmy AMdr sRI<br />
hirmMdr swihb Aqy sRI gurU gRMQ swihb jI rcdy, au~bldI dyZ AMdr cONkVw lwauNdy<br />
’qy q`qw ryqw sIs ’qy puAwauNdy, sVdI bldI m`cdI loh ’qy KV@dy Aqy rwvI dy<br />
iknwry ’qy ShIdI pwauNdy idsy[ CyvyN jwmy AMdr Drm Xu`D krky mlysW pwpIAW nUM<br />
KpwieAw, is`KW nUM bIr–rs b^iSAw, s`qvyN jwmy AMdr gurbwxI dw siqkwr<br />
kridAW, gofy ’qy cot shwrdy idsy[ A`TvyN jwmy ’c, in`qnym ’c AYsy ivsmwd lIx<br />
hoey idsy, ijs krky sRI mMjI swihb jI dy pwvy ’c sUeI Alop huMdI idsI[ nOvyN jwmy<br />
AMdr id`lI jw ky, sIs kurbwn krdy idsy[ dsvyN jwmy AMdr, sRI dmdmy swihb jI<br />
www.Gursevak.com 183 q`qkrw
ivKy, kMToN gurbwxI aucwrdy, sIs kurbwn krdy Aqy scKMf sRI hzUr swihb jI ivKy,<br />
sRI gurU gRMQ swihb jI nUM gurqw g`dI dy ky, m`Qw tykdy idsy[ ieqAwidk srgun<br />
srUp dy byAMq kOqk, jdoN siqgurW ny idKwey qw lwly ’qy Aimq myhr krky, lwly nUM<br />
gurbwxI kQw, kIrqn suxw ky AYsw ivsmwd kIqw, Ajpw jwp b^iSAw[ kroVW<br />
KMfW bRhmMfW sUrjW cMdRimAW qwirAW dy pRkwSk bRhm dw ivsmwd pRkwS AMdr bwhr<br />
idKw idqw[ Awpxy (lwlw) goly nUM Awpxw jwx ky, aupRokq ivsmwdqweI rUpI<br />
(hwit) h`tI ’qy (ivhwiJAw) ^rId ilAw[ lwly dI A&ur bRhm jI ’c smwDI lw<br />
idqI[ ij`Qy siqgurU swihb jI Awp Awpxy sMqW BgqW ShIdW pRymIAW smyq vsdy<br />
hn[ XQw:- nh isv skqI. jlu nhI pvnw; qh Akwru nhI mydnI] siqgur jog<br />
kw qhw invwsw; jh Aivgq nwQu Agm DnI]) AvsQw ’c ivsmwd kr idqw[<br />
AYsy mu`l ^rIdI, iqsu lwly dI Awp jI dy A`gy (ikAw) kI cqurweI ho skdI hY?ik<br />
dwsn dws nMU bMd 2 ktwauxw, Awry nwl sRIr icrwauxw, swFy s`q mhIny Bu`Ky rih ky<br />
sRIr ’qy P`t shwrny, purjw 2 ktw ky ShId hoxw, au~bldI dyZ AMdr bYTxw, Koprw<br />
lhwauxw, isr dyxw AOKw hY[ jy rwij bhwly, qw hir gulwmu; GwsI kau, hir nwmu<br />
kFweI] hy hir srUp gurU nwnk dyv jI!dwsn dws Awp jI dw mu`l ^rIidAw<br />
gulwmu dws hY[ jy Awp jI rwij isMGwsx ’qy vw inrgun bRhm ’c lIxqw rUpI rwj<br />
isMGwsx ’qy (bhwly) ibTw dyvoN qw vI (hir) vwihgurU jI dwsn dws Awp jI dw<br />
(gulwmu) dws hW[ XQw:- qumrI srix.qumwrI Awsw; qum hI sjn suhyly] rwKhu<br />
rwKnhwr dieAwlw; nwnk Gr ky goly]3]12]) jykr Awp jI dwsn dws nMU<br />
(GwsI) Gwh Koqx vwlw GwhI bxw lvoN, qW BI dwsn dws Awp jI dy hir nwmu<br />
jI(kau) nUM (kFweI) aucwrygw[ jnu nwnku hir kw dwsu hY; hir kI vifAweI]4]<br />
Awpxy Awp nUM (jnu) dws kih ky (nwnku) siqgurU rwmdws swihb jI &urmwauNdy<br />
hn:-jy hir jI Awpxy (jnu) dwsn dws GwhI nUM rwj ’qy bhwlx qW vI dwsn dws<br />
Awp jI (kw) dw dwsu hY Aqy ieh sB hir jI(kI) dI vifAweI smJdw hY, jo<br />
Zulwm GwhI nUM rwj vw inrgun bRhm ’c lIxqw rUpI rwj isMGwsx ’qy ibTwieAw<br />
hY[<br />
246.vwihgurU] DnwsrI mÚ 5] kir ikrpw.dIE moih nwmw; bMDn qy<br />
Cutkwey]) DnwsrI rwg ’c siqgurU nwnk dyv swihb jI dy(5) pMjvyN(mÚ) srUp,<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI Awid AMg 671 ’qy &urmwauNdy hn:-DMn vwihgurU<br />
www.Gursevak.com 184 q`qkrw
siqgurU gurU rwmdws swihb jI ny ikrpw (kir) krky(moih) dwsn dws nUM Apxw<br />
(nwmw) nwm(dIE) b^iSAw hY, hMgqw dy(bMDn) bMDnW(qy) qoN (Cutkwey) Cufw ilAw<br />
hY[ hMgqw dy bMDn kI hn?au~qR:-XQw:-hau hau krq.bMDn mih pirAw; nh<br />
imlIAY.ieh jugqw]) bMDn suq kMinAw; Aru nwir]2] (416)<br />
mn qy ibsirE.sglo DMDw; gur kI crxI lwey]1] jdoN dwsn dws ’qy<br />
siqgurW ny Apwr ikRpw kIqI qW dwsn dws ny, Apxw mn qn ieMdRy, prm-pUjnIk<br />
(gur) siqgurW (kI) dI crxI (lwey) lwauxw kIqy, ijs krky mn (qy) qoN (sglo)<br />
swrw, mwieAw DMDw DwvxI; durmiq kwr ibkwr] Anuswr (DMDw) durmiq ivkwr<br />
AOgux sMswr, (ibsirE) Bu`l igAw[ BwvyN koeI sRIr krky ivhlw hI rhy, pr Pyr<br />
vI mn, dYÍq prwieAw Dn pdwrQ Kohx Awid AnykW mwiekI DMiDAW ’c DauNdw<br />
rihMdw hY[ swDsMig; icMq ibrwnI CwfI] prm-pUjnIk DMn gurU rwmdws swihb jI<br />
dI swDsMig pRwpq krky, (ibrwnI) vYrwn, ^rwb krn vwlI jo (icMq) icMqw sI,<br />
auh (CwfI) C`f idqI[ XQ:- BYrau mhlw 5] siqguir mokau; kIno dwnu] Amol<br />
rqnu; hir dIno nwmu] shj ibnod; coj Awnµqw] nwnk kau; pRBu imilE<br />
AicMqw]1] khu nwnk; kIriq hir swcI] bhuir bhuir; iqsu sMig mnu rwcI]1]<br />
rhwau] AicMq hmwrY; Bojn Bwau] AicMq hmwrY; lIcY nwau] AicMq hmwrY; sbid<br />
auDwr] AicMq hmwrY; Bry BMfwr]2] AicMq hmwrY; kwrj pUry] AicMq hmwrY; lQy<br />
ivsUry] AicMq hmwrY; bYrI mIqw] AicMqo hI; iehu mnu vis kIqw]3] AicMq pRBU;<br />
hm kIAw idlwsw] AicMq hmwrI; pUrn Awsw] AicMq hm@w kau; sgl isDWqu]<br />
AicMqu hm kau; guir dIno mMqu]4] AicMq hmwry; ibnsy bYr] AicMq hmwry; imty<br />
AMDyr] AicMqo hI; min kIrqnu mITw] AicMqo hI; pRBu Git Git fITw]5] AicMq<br />
imitE hY; sglo Brmw] AicMq visE; min suK ibsRwmw] AicMq hmwrY; Anhq<br />
vwjY] AicMq hmwrY; goibMdu gwjY]6] AicMq hmwrY; mnu pqIAwnw] inhcl DnI;<br />
AicMqu pCwnw] AicMqo aupijE; sgl ibbykw] AicMq crI hiQ; hir hir tykw]7]<br />
AicMq pRBU; Duir iliKAw lyKu] AicMq imilE; pRBu Twkuru eyku]icMq AicMqw sglI<br />
geI] pRB nwnk nwnk nwnk meI])<br />
AhMbuiD moh mn bwsn; dy kir gfhw gwfI]1] rhwau] (AhMbuiD) hMgqw<br />
vwlI bu`DI moh mn dIAW (bwsn) vwSnW, (gfhw) toAw vw inmRqw rUpI khI nwl<br />
pRym rUpI toAw dy (kir) krky (gwfI) g`f idqIAW, (rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy<br />
www.Gursevak.com 185 q`qkrw
hn:-nw ko myrw dusmnu rihAw; nw hm iks ky bYrweI] (hm) dwsn dws AMdr<br />
(iks) iksy (ky) dy nwl, (bYrweI) duSmxI (nw) nhIN[ ies leI (myrw) dwsn dws<br />
dw(ko) koeI vI dusmnu(nw) nhIN rihAw[ DMn siqgurU Arjn dyv swihb jI,<br />
au~bldI dyZ AMdr cONkVw lwieAw, q`qw ryqw sIs ’qy puAwieAw, sVdI bldI<br />
m`cdI loh ’qy KVHy[ ijs idn Awp jI q`qI loh ’qy KVHy sn, ies vYrwgmeI smyN,<br />
Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru<br />
Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk mh`lw pMjvW swihb jI dy isr Arpx vwly,<br />
AsMK AnMq syvkW BgqW mhWpurSW ny Aw ky, nmskwr kIqI[ XQw:- keI koit;<br />
Bey bYrwgI] rwm nwm sMig; iqin ilv lwgI]) keI koit; qq ky byqy] sdw<br />
inhwrih; eyko nyqRy]) Awpy siqguru.Awip sbdu jIau; jugu jugu Bgq ipAwry] jugu<br />
jugu Bgq ipAwry.hir Awip svwry; Awpy BgqI lwey]) gurU jI dw prmpiv`qR<br />
AsqoqR kIqw nwnk, syvku soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir] Anuswr BgqW ikhw,<br />
“hy mhwrwj swihb jI!dwsn dwsW nUM hukm kro[ ”gurU swihb jI ny &urmwieAw,<br />
“jo ikCu AhY; sB qyrI rjwie] Anuswr sB krqwr jI dI rzw Anuswr ho irhw hY,<br />
mIqu krY; soeI hm mwnw] mIq ky krqb; kusl smwnw] Anuswr dwsndws ies nUM<br />
im`Tw krky mMn irhw hY[ hukim rjweI clxw; nwnk iliKAw nwil]) jo kIn@I<br />
krqwir; sweI BlI gl]) qyrw kIAw; mITw lwgY] hir nwmu pdwrQu; nwnku mWgY]<br />
Bwxy ’c pRsMn rih ky, siqgurU nwnk dyv jI dy ieh Amol bcn kmwey:- kyiqAw;<br />
dUK BUK sd mwr] eyih iB dwiq; qyrI dwqwr] sgly du`K AMimRq krky pIqy[ XQw:-<br />
sgly dUK.AMimRqu kir pIvY; bwhuiV.dUKu n pwiedw])<br />
pUrn gurU jI ny iKVy m`Qy BgqW nMU ikhw, “iqlk jM\U, swDU sMq s`c Drm dI<br />
r`iKAw leI, gurbwxI guris`KI nUM j`ugo j`ug At`l r`Kx leI, zulm dy nws s`c dy<br />
pRkwS leI, gurU nwnk dyv swihbjI dy pRymIAW dy idl’coN mOq dw fr cu`kx leI,<br />
sRb`q dy Bly leI, kurbwnIAW hI kurbwnIAW dw bIj bIjx leI, Awpxy ipAwirAW<br />
nUM nwm dI idRVqw pRp`kqw Ajpw jwp b^Sx leI, gurU pRymw-BgqI duAwrw inrgunu<br />
srgunu jI dI eykqw krwaux leI, sdw leI gurqw ibrwjmwn ho ky, siqgurU gRMQ<br />
swihbjI duAwrw gurU ipAwirAW dy idl idmwZ rom 2’c gurbwxI Byjx leI, KMf<br />
bRhmMf nUM s`cKMf bxw ky auDwrn leI, swrI dunIAW’qy is`KI &Ylwaux leI kurbwnI<br />
dw SuB bIj bIijAw jw irhw hY, ies leI rzw’c rwzI rihxw hI is`KI hY[ pRB<br />
www.Gursevak.com 186 q`qkrw
jI; moih kvnu AnwQu ibcwrw]) moih grIb kau; lyhu rlwie] nwnk Awie pey<br />
srxwie] Anuswr dwsn dws gRIb nUM ieh SuB s`cw vr b^So, jo hMgqw krky folW<br />
nw[ ”sB pRymIAW ny vYrwg kridAW rom 2 krky nmskwrW hI nmskwrW kIqIAW,<br />
DMn 3!ikhw[ {koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] vwhu ivsmwd<br />
gRIbI sihnSIlqw hY jo hMgqw dy iqAwg dw vr mMg rhy hn[ mhwrwj jI qW sdw<br />
hI hMgqw rihq Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu<br />
Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] prm pUjnIk mh`lw pMjvW swihbjI, sdw<br />
myhrvwn prq`K vwihgurU srUp hn, hMgqw Awp jI’c hY hI nhIN[ ij`Qy cwnx hY<br />
E~Qy hMgqw dw hn@yrw nhIN hY[ pr gRIbI AYfI v`fI idKweI hY[ bolx ’c gRIbI,<br />
kmwaux’c BI gRIbI, sunx’c BI gRIbI hI gRIbI hY[ XQw:-grIbI; gdw hmwrI]<br />
KMnw; sgl rynu CwrI]<br />
bRhmu pswru pswirE BIqir; siqgur qy soJI pweI]2] dwsn dws ny, prmpUjnIk<br />
(siqgur) cOQy pwiqswh jI (qy) qoN, inrml inrvYru Ajpw jwp pUrn bRhm<br />
jI dI ieh soJI pweI hY ik (bRhmu) ivAwpk inrvYr ny Apxy (BIqir) iv`c, koit<br />
bRhmMf dy (pswru) pswry, ivsQwr nUM (pswirE) pswrnw Bwv &Ylwauxw kIqw hY[<br />
ies ’c inrvYru bRhm jI Awp hI vsdy hn[sBu ko mIqu.hm Awpn kInw; hm sBnw<br />
ky swjn] (hm) dwsn dws ny (sBu) swirAW (ko) nUM, Awpn mIqu bnwauxw(kInw)<br />
kIqw hY[(hm) dwsn dws sBnw(ky) dw ipAwrw (swjn) im`qR hY[ dUir prwieE.mn<br />
kw ibrhw; qw mylu kIE myrY rwjn]3] jdoN sB dy AMdr vwihgurU jI dI joiq jwx<br />
ky, sB nUM Apxw im`qR jwixAW, qw myrY (rwjn) pRkwS srUp vwihgurU jI ny, Apxy<br />
nwl mylu lYxw (kIE) kIqw[ mn (kw) dw (ibrhw) ivCoVw dUir (prwieE) ho<br />
igAw[ ibnisE FITw.AMimRqu vUTw; sbdu lgo gur mITw] (FITw) bySrmpuxw<br />
(ibnisE) nws ho igAw[ (gur) siqgurW dw sbdu, ^Ub mITw(lgo) l`igAw qW irdy<br />
’c AMimRqu(vUTw) vrisAw, visAw[jil Qil mhIAil srb invwsI; nwnk<br />
rmeIAw fITw]4]3] vwihgurU (nwnk) s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy<br />
hn:-dwsndwsny(jil) pwxI(Qil) mwrUQl(mhIAil) (mhI+Ail) (mhI)<br />
ipRQvI(Ail) AkwS(srb) swirAW ’c (invwsI) invws krn vwly (rmeIAw)<br />
ivAwpk rwm jI (fITw) dyK ley[<br />
www.Gursevak.com 187 q`qkrw
vwihgurU] ipRQIAw, sulhI nMU cV@w ky ilAwieAw, sRI gurU Arjn dyv jI<br />
duSmx im`qR ’c smidRstI r`Kdy hn[ ieh sbd aucwirAw, ijs duAwrw sdw hI<br />
sRb`q dw Blw huMdw rhygw[ (628)<br />
247.soriT mhlw 5] grIbI; gdw hmwrI] soriT rwgxI ’c, siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp, siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
nwm dw AiDk qoN AiDk pRqwp jxw rhy hn:-hy pRymIE!kwm kRoD Aqy sulhI sul`bI<br />
nUM mwrn leI, sB dI crn-DUiV bnx rUp (hmwrI) dwsn dws dI, grIbI rUpI<br />
gdw SSqR hY[ KMnw; sgl rynu CwrI] dwsn dws mn krky (sgl) swirAW dI<br />
(rynu) crn DUV, roim 2 krky, (CwrI) crn-DUV jo bixAW hY, dwsn dws pws ieho<br />
hI(KMnw) KMfw hY, AOguxW ivkwrW nMU mwrn leI[ iesu AwgY; ko n itkY vykwrI] iesu<br />
gRIbI rUpI, sB dI crn-DUV bnx rUpI KMfy AwgY (ko) koeI vI vykwrI &urnw<br />
AOgux (n) nhIN (itkY) itkdw, dwsn dws dy AMdr[ gur pUry; eyh gl swrI]1]<br />
pUry gur jI ny gRIbI rUpI gdw b^Sx, swirAW dI crn-DUV bnx rUpI KMfw b^Sx<br />
dI, ivkwrW ivkwrIAW nUM Bjwaux dI jo eyh gl sI, (swrI) swr idqI, Bwv pUrI<br />
kr idqI[<br />
hir hir nwmu; sMqn kI Etw] dwsn dws nMU (sMqn) siqgurU swihb jI dy<br />
b^Sy, sB nUM (hir) hrw Brw krn vwly, (hir) vwihgurU jI dy prm-piv`qR nwmu<br />
(kI) dI (Etw) Et hY[ nwm dw AiDk pRqwp jxw rhy hn, nwm krky aupRokq<br />
inrivkwr AvsQw pRwpq hoeI hY[ jo ismrY iqs kI giq hovY; auDrih sgly<br />
kotw]1] rhwau] hux siqgurU gRMQ swihb jI &urmwauNdy hn:-gRIbI rUpI gdw vwly,<br />
swirAW dI crn-DUV bnx rUpI KMfw pkVn vwly, sRI hirmMdr swihb sRI gurU gRMQ<br />
swihb jI rcx vwly, kljuig jhwju Arjunu gurU; sgl isRis† lig. ibqrhu])<br />
Drin ggn. nv KMf mih; joiq sÍrUpI. rihE Bir] Bin mQurw. kCu Bydu nhI; guru<br />
Arjunu. prqK´ hir] jIE nMU jo pRymI (ismrY) Xwd krdw hY, iqs (kI) dI (giq)<br />
kilAwx (hovY) huMdI hY[ aus mhWpurS dy crnIN l`g ky, koRVW jnmW dy ivCuVy (kotw)<br />
koRVW jIv(sgly) swry hI, pwpW ivkwrW kukrmW AOguxW jmW jUnW qoN(auDrih) auDr<br />
jWdy hn[ (rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:- sMq sMig; jsu gwieAw] iehu<br />
pUrn; hir Dnu pwieAw] gRIbI rUpI gdw vwly, swirAW dI crn-DUV bnx rUpI KMfw<br />
PVn vwly, hir hir nwm dI Et vwly, (sMq) sMqW dI (sMig) sMgq krky, dwsn<br />
dws ny vwihgurU jI dy jsu nUM gwieAw, iehu hI, sB nMU hrw Brw krn vwly pUrn<br />
www.Gursevak.com 188 q`qkrw
hir jI dy nwm Dnu nUM, gurW duAwrw pwieAw hY[ ies sbd duAwrw r`iKAw hoeI,<br />
sulhI sul`bI dovyN mr gey[ sB siqsMgq jI ny siqgurU pMjvyN pwiqswh jI dw AqI<br />
hI DMnvwd, jY jYkwr kIqw[<br />
khu nwnk; Awpu imtwieAw] sBu pwrbRhmu ndrI AwieAw]2] vwihgurU<br />
nwnk siqgurU pMjvyN pwiqswh jI (khu) &urmwauNdy hn:-dwsn dws ny gRIbI rUpI<br />
gdw, swirAW dI crn DUV bxy mhwqmw dI crn DUV bnx rUp KMfw pkVky, sMqW<br />
mhWpurSW ny nwl vwihgurU jI dy js gwaux rUpI Dn nUM pwauxw kIqw, qW DMn gurU<br />
rwmdws jI ny ikRpw krky, dwsn dws dw (Awpu) AhMkwr imtwieAw, ijs krky sBu<br />
’c (pwrbRhmu) ivAwpk vwihgurU jI (ndrI) ingw@ ’c (AwieAw) Aw gey[ XQw:-<br />
dIdny dIdwr swihb; kCu nhI ies kw molu]<br />
248.vwihgurU] (1299) kwnVw mhlw 5] ibsir geI; sB qwiq prweI]<br />
jb qy swDsMgiq; moih pweI]1] rhwau] siqgurU nwnk dyv swihb jI dy (5) pMjvyN<br />
(mhlw) srUp siqgurU Arjn dyv swihb jI kwnVw rwg ’c, swD sMgiq jI duAwrw<br />
inrml inrvYrqw dI pRwpqI krky, swD sMgiq ’c nwm jpx dw AiDk pRqwp jxw<br />
rhy hn:-hy pRymIE!(jb) jdoN (qy) qoN (moih) dwsn dws ny, siqgurW dI ikRpw<br />
duAwrw, DMn gurU rwmdws swihb jI dI AqI ipAwrI swDsMgiq pweI, qdoN qoN dwsn<br />
dws nUM, (prweI) ibgwnI aupmw, mihmw, dOlq dyK ky, Kohx dI jo (qwiq) KwhS,<br />
ie`Cw &urnI sI vw (qwiq) eIrKw &urnI sI, beI ies dI nws ho ky mYnUM iml jwvy<br />
ies sB, prweI qwiq (ibsir) Bu`l geI[ ies prweI qwiq krky jIv dw kdy vI<br />
Blw nhIN ho skdw[ XQw:- ijsu AMdir.qwiq prweI hovY; iqs dw.kdy n hovI Blw]<br />
(rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:- nw ko bYrI nhI ibgwnw; sgl sMig hm kau<br />
bin AweI]1] swDsMgq jI dI pRwpqI krky, prweI qwiq AYsI Bu`lI, hux dwsn dI<br />
idRstI ’c nw (ko) koeI bYrI Aqy(ibgwnw) Eprw BI nhI hY[ (sgl) swirAW<br />
sMig(hm) dwsn dws (kau) nUM pRIqI krnI hI bin AweI hY[ vwihgurU] siqgurW dy<br />
vrqy kau A`Kr ’c gihr gMBIrqw hY, hzUr swDsMgq jI dI mihmw krdy hn, jdoN<br />
qoN dwsn dws ny swDsMgq jI pweI, ijs ’c Bgq nwmdyv jI, sRI sYx jI, Bgq<br />
rivdws jI, bwbw GneIAw jI, bwbw bu`Fw swihb jI Awid bRhmigAwnI mhWpurS<br />
hn[ XQw:- bygmpurw; shr ko nwau] dUKu AMdohu nhI; iqih Twau] nW<br />
qsvIs.iKrwju n mwlu] KauPu n Kqw; n qrsu jvwlu]1] ijs nUM sRI kbIr swihb<br />
jI ny bYkuMT ikhw hY[ XQw:- khu kbIr; ieh khIAY kwih] swDsMgiq; bYkuMTY<br />
www.Gursevak.com 189 q`qkrw
Awih] EQy qmwm mhWpurSW dI rom 2 krky, ismrn inrml inrvYrqw ’c lIx,<br />
nw ko bYrI nhI ibgwnw; sgl sMig hm kau bin AweI]1] vwlI AvsQw hY (hm)<br />
qmwm, sgl mhWpurSW (kau) nUM ie`k dUjy sMig pRIqI krnI hI bin AweI hY,<br />
ikauNik ie`k gurU nwnk dyv swihb jI dy crn –kmlW ’c lIx hn[<br />
jo pRB kIno so Bl mwinE; eyh sumiq swDU qy pweI]2] (pRB) smr`Q<br />
vwihgurU jI ny jo ku`J BI(kIno) kIqw hY, (so) Eho hI dwsn dws ny (Bl) Blw krky<br />
(mwinE) mMinAW hY[ eyh (sumiq) sRySt miq (swDU) siqgurU rwmdws swihb jI (qy)<br />
qoN pweI hY[<br />
sB mih riv rihAw pRBu eykY; pyiK pyiK nwnk ibgsweI]3]8] vwihgurU<br />
nwnk siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy BweI!(sB) swirAW (mih) ’c<br />
eykY(pRBu) AdYÍq srUp bRhm jI (riv) iml (rihAw) rhy hn[ dwsn dws sRb<br />
ivAwpI nUM (pyiK) dyK (pyiK) dyK ky(ibgsweI) iKVdw hY[ sMq doKI duSt AhMkwrI<br />
mhwn pwpI jhWgIr, cMdU sulhI sul`bI, ipRQIey AwidkW ny BwvyN siqgurW nwl isr<br />
v`FvW vYr kIqw pr Pyr vI s`cy siqgurU swihb jI ies AvsQw ’c lIx rhy[<br />
XQw:- inrwhwr inrvYr suKdweI]) nw ko myrw dusmnu rihAw; nw hm iks ky<br />
bYrweI] bRhmu pswru pswirE BIqir; siqgur qy soJI pweI]) DMn siqgurU Arjn<br />
dyv swihb jI gursbd srUp prgt pRq`K hn[ jo bcn kmwey, auh hI &urmwey<br />
hn[<br />
249.vwihgurU] siqgur pRswid] Awsw Gru 3 mhlw 1] lK lskr lK<br />
vwjy nyjy; lK auiT krih slwmu] () dÍYq rihq ie`k vwihgurU jI, sB jIA jMq<br />
AsMK bRhmMfW dy pRkwSk hn[ sB qy vfw siqguru nwnku; ijin.kl rwKI myrI]<br />
Anuswr(siqgur) (siq+gur) (gur) v`fy pUjnIk(siq) s`cy(gur) inry pRkwS hI<br />
pRkwS(pRswid) AnMd srUp (pRswid) ikRpw srUp Bwv gurU pRmysr jI Agm Apwr<br />
inry ikRpw hI ikRpw pRkwS srUp hn[ (pR+swid) (pR) pry hn(swid) suAwd qoN, Bwv<br />
ieMidRAW dy suAwd qoN rihq hn[ Awsw rwg’c (1) pihly (mhlw) srUp siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jI (3) qIjy Gru surqwr ’c, ie`zq ie^lwk b^Sx vwlw mhW<br />
ivsmwd Amolk gursbd &urmwauNdy hn:-lK lskr lK vwjy nyjy; lK auiT krih<br />
slwmu] hy jIv!BwvyN qUM c`kRvrqI bwdSwh hovyN[ ij`Dr jwvyN qyry siqkwr leI (nyjy)<br />
nyizAW vwlIAW (lK) l`KW (lskr) POjW, ij`q dy (lK) l`KW vwjy vjw ky, (lK)<br />
l`KW hI &OjW auiT ky qYnUM (slwmu) nmskwr (krih) krn Bwv slwmI lYx[ XQw:-<br />
www.Gursevak.com 190 q`qkrw
sulqwnu hovw, myil lskr; qKiq rwKw pwau] hukmu hwslu krI bYTw; nwnkw sB<br />
vwau])<br />
lKw aupir.Purmwieis qyrI; lK auiT rwKih mwnu] hy jIv!BwvyN lKw<br />
mhwrwijAW aupir qyrI(Purmwieis) hkUmq hovy, hukm cldw hovy[ (lK) l`KW hI<br />
mhwrwjy auiT ky qyrw mwnuu siqkwr (rwKih) r`Kx Bwv krn[ jW piq lyKY nw pvY;<br />
qW siB inrwPl kwm]1] hy jIv! (jW) jykr qyrI (piq) ie`zq (lyKY) pRvwngI ’c<br />
nw pvY, qW aupRokq c`kRvrqI bwdswh bx ky, l`KW rwijAW nyizAW vwlIAW &OjW qoN<br />
slwmW krwaux dy siB (kwm) kMm, (inrwPl) ibArQ hn[ XQw:- rwj<br />
lIlw.rwjn kI rcnw; kirAw hukmu APwrw] syj sohnI.cMdnu coAw; nrk Gor kw<br />
duAwrw] hir ky nwm ibnw jg DMDw] ie`zq vwly jIvn, hir jI(ky) dy nwm dI<br />
pRwpqI qoN ibnw, swrw jg (DMDw) Dw jwx vwlw hY, Bwv cly jwx vwlw nwsvMq,<br />
aulJx rUp, mwiekI DMDw hY[ jy bhuqw smJweIAY Bolw; BI so AMDo AMDw]1]<br />
rhwau] (Bolw) swaU gurmuiK aupdyS jy bhuqw vI (smJweIAY) smJwauxw krIey, Pyr<br />
BI (so) auh bypiq jIv (AMDo) AMDw hI AMDw hY[ ikauN jo AMDw ho ky, iviSAW ’c<br />
l`g ky, AMDw ho jWdw hY[ XQw:- vfy vfy rwjn Aru BUmn; qw kI.iqRsn n bUJI]<br />
lpit rhy mwieAw rMg mwqy; locn.kCU n sUJI]1]) (rhwau) ivsrwm dy ky<br />
&urmwauNdy hn:-<br />
lK KtIAih.lK sMjIAih Kwjih; lK Awvih lK jwih] hy jIv!DnI<br />
SwhUkwr bx ky, BwvyN qUM in`q dy (lK) l`KW rupeIey (KtIAih) kmwvyN, (lK) l`KW<br />
hI (sMjIAih) iek`qR kryN, nSy mws mMd krm krky, l`KW hI(Kwjih) Kw, KuAw<br />
dyvyN[ (lK) l`KW hI rupeIey in`q (Awvih) AwauNdy hox, (lK) l`KW hI (jwih) jWdy<br />
hox[ jW piq lyKY nw pvY; qW jIA ikQY iPir pwih]2] aupRokq Dn pdwrQ koLy<br />
huMidAW, (jW) jykr qyrI (piq) ie`zq, (lyKY) pRvwngI ’c nw pvY, qW iPir jIA<br />
lok pRlok ’c (piq) ie`zq ikQY, (pwih) pwvygw?nrk ’c hI pwieAw jwvygw[<br />
lK swsq smJwvxI; lK pMifq pVih purwx] hy jIv!BwvyN qUM AYfw v`fw<br />
iv`dvwn bx jwvyN, (lK) l`KW (pMifq) iv`dvwn qyry pws, l`KW purwx (pVih) pVHdy<br />
hox, aun@W nUM (lK) l`KW (swsq) swsqRW dI iv`idAw(smJwvxI) smJwauxI pV@wauxI<br />
kryN, BwvyN AYfw v`fw mMinAW pRmMinAW iv`dvwn hovyN, pr jW piq lyKY nw pvY; qW<br />
sBy kuprvwx]3] l`KW pMifqW nUM l`KW purwx swsqRpV@waux vwly iv`dvwn dI, (jW)<br />
www.Gursevak.com 191 q`qkrw
jykr (piq) ie`zq (lyKY) pRvwngI ’c nw pvY, Bwv mMdkrmI ivBcwrI hY, qW sBy<br />
purwx swsqRpV@y pV@wey(kuprvwx) Aprvwn hn Bwv prvwn nhIN[ pRymIAW ny<br />
pu`iCAw, “jI! ie`zq ikvyN pYdw hovy?au~qR:-<br />
sc nwim piq aUpjY; krim nwmu krqwru] krqwru dI krim b^SI krky,<br />
(sc) s`cw nwim jpxy krky, nwmu jpx jpwaux vwlI (piq) ie`zq (aUpjY) pYdw<br />
huMdI hY[<br />
Aihinis ihrdY jy vsY; nwnk ndrI pwru]4]1] 31] vwihgurU siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jI ie`zq ie^lwk b^Sx vwly Amolk sbd dI sMpUrnqw<br />
kridAW &urmw rhy hn:- siqsMgI inSkwmI gurU pRymI Bgq, ijs nUM s`cw nwm dy<br />
jpx jpwauxy krky, ie`zq dI pRwpqI hoeI hY, (Aihinis) (Aih+inis) (Aih)<br />
idn (inis) rwq, Es dy ihrdY ’c, jy pRmysr jI Awp(vsY) vsx qW auh vwihgurU<br />
swihb jI dI(ndrI) ikRpw idRstI nwl, pwpI jIv vI, pwpW ivkwrW kukrmW AOguxW<br />
jmW jUnW qoN pwru auqr jWdw hY[<br />
250.vwihgurU] nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] sRb`q dw Blw<br />
krn nUM smr`Q, hy vwihgurU DMn gurU nwnk dyv swihb jI! qyry kvn kvn gux kih<br />
kih gwvw; qU swihb guxI inDwnw] qumrI mihmw brin n swkau; qUM Twkur aUc<br />
Bgvwnw]1] Awp jI dI prm-piv`qR prm-pUjnIk ivAwpk inrgun joiq nwl,<br />
AsIN hr vkq suAws lYNdy, dyKdy boldy suxdy, ijauNdy jwgdy hW[ AsMK KMfW bRhmMfW<br />
nUM Awp jI ny swijAw hY Aqy ien@W ’c ivAwpk pRkwSk Aqy ien@W dy pRiqpwlk vI<br />
Awp jI hI hoN jI[ ien@W ’c Awp jI dy AsMK Bgq hr vkq, Awp jI dw prmpiv`qR<br />
nwm jp ky, nwnk ndrI; ndir inhwl] nUM pRwpq ho rhy hn[ Awp jI Apny<br />
inrgun srUp jI duAwrw, hr vkq byAMq sUrjW cMdRimAW, qwirAW ibjlIAW<br />
titAwixAW, AgnIAW bRhmMfW nUM pRkwS rhy hoN, Awp (sYBM) suqy pRkwS srUp hoN jI[<br />
AYsy, siqnwmu krqw purKu dy Avqwr Aqy byAMq KMf bRhmMf dy auDwrnhwr<br />
huMidAW, Akwl purK jIE dI pRymw BgqI krky, AYsI jmwl BrI kmwl kr<br />
idKlweI hY[ DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI DMn DMn hn, Awp jI<br />
Akwl purK jI dy snmuK, AqI GxI bysumwr Agm Apwr, AMq n pwrwvwr, inmRqw<br />
sihq &urmwauNdy hn:- nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] hy Akwl purK<br />
jI!nIc krm krn vwly kilju`gI (nIcw) nIc jIAW dy AMdir, dwsn dws dI<br />
(nIc) nIvIN jwiq hY Aqy hor vI (nIcI) nIvIN (hU) qoN (Aiq) AiqAMq (nIcu) nIvIN<br />
www.Gursevak.com 192 q`qkrw
hY[ ijvyN mwieAw dy iqAwgI DMn Bgq rivdws swihb jI ny bysumwr Agm Apwr<br />
inmRqw gRIbI nwl ikhw hY[ XQw:- jwqI ECw pwqI ECw; ECw jnmu hmwrw] rwjw<br />
rwm kI.syv n kInI; kih rivdws cmwrw]3] 3]) myrI jwiq kmInI pWiq kmInI;<br />
ECw jnmu hmwrw] qum srnwgiq rwjw rwmcMd; kih rivdws cmwrw]5]<br />
nwnku iqn kY sMig swiQ; vifAw isau ikAw rIs] siqgurU nwnku dyv<br />
swihb jI &urmwauNdy hn:-hy krqwr swihb jI!dwsn dws, nIcw AMdir nIc jwiq;<br />
nIcI hU Aiq nIcu] hY Aqy jo, nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] hn,<br />
(iqn) iqn@W (kY) dy sMig swiQ rihx vwlw hY[ ies leI, so vfw ijin rwm ilv<br />
lweI]1] (188) Anuswr, (vifAw) r`b dI au~cI zwqI vwly v`ifAW<br />
bRhmigAwnIAW nwm rsIAW (isau) swQ dwsn dws AOguxW krky nIc dI (ikAw)<br />
kI (rIs) brwbrI hY?<br />
ijQY nIc smwlIAin; iqQY ndir qyrI bKsIs]) ijQY qyrI ndir bKsIs<br />
huMdI hY, iqQY, nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu]) nIc (smwlIAin)<br />
sMBwly jWdy hn[ so AqI hI inmRqw nwl, vwihgurU jIE dy snmuK bcn khy hn, ik<br />
dwsn dws, nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] Awp jI ndr bKsIs<br />
krky sMBwl lvo[<br />
(2) ijvyN DMn vwihgurU s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI ny, nIcw AMdir<br />
nIc jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] AwpxI ndr bKsIs krky sMBwly hn, auh SuB<br />
vIcwr Aw irhw hY[ sw jwiq sw piq hY jyhy krm kmwie] jIv jyhy krm (kmwie)<br />
kmwauNdw hY, (sw) Eho hI aus dI jwiq, (sw) Eho hI(piq) ie`zq hY[ jnm krky<br />
au~cI nIvIN zwqI nhIN khIdI, ijhVy nwm nhIN jpdy auh nIc zwq hn[ XQw:-<br />
ibnu nwvY sB nIc jwiq hY; ibstw kw kIVw hoie]7]) nwnk nwvY; bwJu snwiq]<br />
kOfw rwKs dyvlUq Awid jo AwdmIAW nUM Kwx vwly, nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI hU<br />
Aiq nIcu] sn[ nwnku iqn kY sMig swiQ; siqgurU nwnku dyv swihb jI ijhVy<br />
bcn &urmwauNdy hn:-aun@W nUM Awp hI kmw rhy hn[ Awp jI ny, nIcw AMdir nIc<br />
jwiq; nIcI hU Aiq nIcu] jo jIA sn, (iqn) iqn@W (kY) dy sMig swiQ ho ky, aun@W dy<br />
shwiek bxy, Awpxy drSn b^Sy[ Awpxy prm-pUjnIk crn Do ky b^Sy[ kQw<br />
kIrqn duAwrw, aun@W dI zihr myt ky, Apxy srUp ’c AByd kr ley[ auh siqgurU<br />
swihb jI dy prm-piv`qR prm-pUjnIk praupkwrI s`cy crn-kmlW dy kIVy bxy[<br />
www.Gursevak.com 193 q`qkrw
siqgurW dy crn c`tx pUjx l`g gey[ kihMdy, “AsIN qW BweI siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy kIVy hW[ XQw:-hir hir myil myil jn swDU; hm swD jnw kw kIVw]<br />
AsIN qW ku`J vI nhIN hW swfI, ; vifAw isau ikAw rIs] (vifAw)<br />
bRhmigAwnIAW (isau) nwl (ikAw) kI rIs hY?sgoN AqI hI inmRqw gRIbI nwl<br />
kihMdy hn[ qumrI srix.qumwrI Awsw; qum hI sjn suhyly] rwKhu rwKnhwr<br />
dieAwlw; nwnk Gr ky goly]3]12]) ijQY nIc smwlIAin; iqQY ndir qyrI<br />
bKsIs] hy gurU nwnk dyv swihb jI!Awp jI dy khy Anuswr, Awp jI dI ndr<br />
b^SIS nwl kOVy rITy im`Ty ho gey[ ingHw pw ky A`k dIAW kukVIAW im`TIAW kr<br />
idqIAW[ ijQY kOfw rwKs dyvlUq Awid (nIc) nIcW ’qy qyrI ndir bKsIs huMdI hY,<br />
iqQY sMqW BgqW, siqgurW dy ndr b^SIS dy dyS ’c, nIcw AMdir nIc jwiq; nIcI<br />
hU Aiq nIcu] (smwlIAin) sMBwly jWdy hn[ gurU nwnk swihb jI AYsy BMnx GVn<br />
smr`Q, krn krwvn.sgl ibiD; so siqgurU hmwrw] mhwn qyz pRqwpvMq mhwn<br />
praupkwrI hn[ AwpxI ndr b^SIS duAwrw byAMq jIAW nUM qwirAw, qwr rhy hn,<br />
qwrngy[ ijvyN iksy pRymI ny ikhw hY, “qwry gny jwq qyry qwry n ignwq hY[ ”<br />
251.vwihgurU] sUhI mhlw 5] hir kw sMqu, prwn Dn; iqs kw pinhwrw]<br />
sUhI rwgxI ’c DMn gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp bRhm pRB<br />
smr`Q vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI, kuil soFI gur rwmdws qnu; Drm<br />
Dujw.Arjunu hir Bgqw]6] AqI hI inmRqw hlImI, iKmw SWqI DIrj shnSIlqw<br />
Awid AsMK SuB guxW vwlw sbd &urmwauNdy hn:-hy pRymIE!hir jI(kw) dy(sMqu)<br />
siqgurU rwmdws swihb jI AQvw sMqu, dwsn dws dy prwn Dn rUp hn[ dwsn<br />
dws (iqs) iqn@W (kw) dw (pinhwrw) pwxI Brn vwlw golw hY[ XQw:- CCw; Cohry<br />
dws qumwry] dws dwsn ky; pwnIhwry]) pwnI pKw pIsau.sMq AwgY; gux goivMd jsu<br />
gweI]) pIAih q.pwxI AwxI mIrw; Kwih q pIsx jwau]) jlu Fovau ieh sIs<br />
kir; kr pg pKlwvau]) pwxI pKw pIsu.dws kY; qb hoih inhwlu] rwj imlK<br />
iskdwrIAw; AgnI mih jwlu]1]<br />
BweI mIq suq sgl qy; jIA hUM qy ipAwrw]1] rhwau] hrI dy sMq DMn gurU<br />
rwmdws swihb jI vw sMq, dwsn dws dy mIq(suq) spu`qR (sgl) swirAW irSiqAW<br />
qy(jIA) jwn (qy) qoN BI (hUM) inscy krky ipAwrw hY[ XQw:- gosweI.imhMfw<br />
ieTVw] AMm Aby Qwvhu.imTVw] BYx BweI siB sjxw; quDu jyhw nwhI koie<br />
www.Gursevak.com 194 q`qkrw
jIau]1]) vw hir kw sMqu; prwn Dn iqs kw pinhwrw] sB nUM hrw Brw krn vwly<br />
hir jI (kw) dw jo sMq hY, ijs ny hrI nUM (prwn) pCwixAW hY, vw jo hrI nUM Awpxy<br />
(prwn) prwx smJdw hY, ijs nUM hrI Awpxy prwn smJdw hY[ auh Dn DMn hY[<br />
iqs hrI jI dy sMq (kw) dw jo (pinhwrw) pwxI Brn vwlw hY, auh dwsn dws nMU,<br />
BweI mIq suq sgl qy; jIA hUM qy ipAwrw]1] BweI (mIq) imqR (suq) spu`qR<br />
(sgl) swry sbMDIAW (qy) Aqy (jIA) jwn (qy) qoN (hUM) inscy krky ipAwrw hY[<br />
ies ’c hor bhuqI qoN bhuqI GxI qoN GxI inmRqw hY[ ikauNik pihly ArQ ’c hrI<br />
dy sMq cOQy pwiqswh jI nUM prwx Dn kih ky, Apxy Awp nUM siqgurW dw pinhwrw<br />
ikhw hY[ dUjy ArQ ’c hrI dy sMq dy pinhwry nUM, BweI mIq suq sgl qy; jIA hUM<br />
qy ipAwrw]1] ikhw hY[ (rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:- kysw kw kir<br />
bIjnw; sMq cMauru Fulwvau] siqgurU swihb jI hrI dy sMq DMn gurU rwmdws swihb<br />
jI vw sMqW qoN kurbwn bilhwr jWidAW Apxy pRwn Aqy Dn smJdy hn[ aun@W dy<br />
pinhwirAW dy pinhwry bx ky kihMdy hn, ik dwsn dws nMU hrI jI dy sMq siqgurU<br />
(vw) sMq, BweI, im`qR pu`q, swry sbMDI, jwn nwloN BI ipAwrw hY[ ikMnW ku ipAwrw<br />
hY?hor SrDw, ipAwr siqkwr, pRym syvw, inmRqw hlImI gRIbI nwl kihMdy hn ik<br />
dwsn dws Awpxy kysw (kw) dw cMauru (bIjnw) bux (kir) krky, (sMq) DMn gurU<br />
rwmdws swihb jI (vw) mhWpurSW ’qy (Fulwvau) FulwauNdw hY[ XQw:- myry rwm;<br />
hir jn kY hau bil jweI] kysw kw kir cvru Fulwvw; crx DuiV.muiK lweI]<br />
sIsu inhwrau crx qil; DUir muiK lwvau]1] dwsn dws Apxy sIsu nUM<br />
(inhwrau) Jukw ky, siqgurU cOQy pwiqswh jI (vw) sMqW dy crn-kmlW ’qy r`Kdw hY<br />
Aqy (crx) crnW (qil) qlIAW dI prm-piv`qR DUir (muiK) msqk nUM (lwvau)<br />
lwauNdw hY[<br />
imst bcn bynqI krau; dIn kI inAweI] siqgurW, sMqW dy crn-kmlW<br />
’qy Awpxw isr r`K ky, crn-DUV m`Qy nUM lw ky, dwsn dws (dIn) gRIb (kI) dI<br />
(inAweI) vWg, ^Ub (imst) im`Ty (bcn) bcnW duAwrw bynqI (krau) krdw hY[<br />
qij AiBmwnu srxI prau; hir gux iniD pweI]2] dwsn dws (gux) guxW<br />
dy (iniD) smuMdR, hir srUp praupkwrI SWq Awqmw sMqW (vw) siqgurW nUM (pweI)<br />
pw ky (AiBmwnu) AhMkwr (qij) C`f ky, aun@W dI srxI (prau) pYNdw hY[<br />
www.Gursevak.com 195 q`qkrw
Avlokn punh punh krau; jn kw drswru] dwsn dws siqgurW (vw) sMq<br />
jn (kw) dw (drswru) drsn (punh) muV (punh) muV ky (Avlokn) vyKxw (krau)<br />
krdw hY[ XQw:- nyqR sMqn kw drsnu pyKu] pRB AivnwsI mn mih lyKu])<br />
AMimRq bcn mn mih isMcau; bMdau bwr bwr]3] dwsn dws siqgurU<br />
rwmdws swihb jI (vw) sMqW dy ^Ub im`Ty AMimRq rUp(bcn) bcnw nUM, mn(mih)<br />
’c(isMcau) isMjdw hY, y (bwr bwr) muV 2 ky(bMdau) bMdnw krdw hY[ ieh mhW<br />
ivsmwd dIvwnI msqwnI AvsQw hY, jo bwr 2 bMdnw krnI hY[ icqvau min Awsw<br />
krau; jn kw sMgu mwgau] dwsn dws siqgurW dy (vw) sMqW dy prm-piv`qR prmpUjnIk<br />
crn-kmlW nUM ic`q AMdr (icqvau) icqvdw hY[ crn-kmlW ’c ilv<br />
lwaux dI min AMdr Awsw (krau) krdw hY[ (jn) siqgurW (vw) ipAwirAW sMqW<br />
(kw) dw sMgu (mwgau) mMgdw hY[<br />
nwnk kau pRB dieAw kir; dws crxI lwgau]4]2] 42] vwihgurU<br />
(nwnk) siqgurU pMjvyN pwiqswh jI kihMdy hn:-hy (pRB) smr`Q vwihgurU jI!dwsn<br />
dws ’qy dieAw kir, Awp jI dy jo dws hn, aun@W dy prm-piv`qR prm-pUjnIk<br />
(crxI) crn-kmlW (kau) nUM (lwgau) l`gxw kry jI[<br />
252.vwihgurU] mwrU mhlw 5] kvn Qwn DIirE hY nwmw; kvn bsqu<br />
AhMkwrw]<br />
auQwnkw:-pwrbRhm ky gur Avqwr, koit bRhmMf dy rcnhwr, siqgurU Arjn<br />
dyv swihb jI, ATsiT Gwt ’qy sj ky, pOV p`ky krvw rhy sn[ bhuqy pRymI gurU<br />
crnW ’c lIx ho ky syvw krdy sn[ ijnHW nUM idn cV@dy iCpdy v`l koeI i^Awl<br />
nhIN sI[ ie`k kmtwlU kwimAW nUM bzwr lY jWdw[ ie`k idn muKI syvwdwr dy AiVky<br />
cVH igAw, aus ny ^Ub qwiVAw, A`goN aus ny ApxI ZlqI nhIN mMnI, sgoN siqgurW<br />
pws, JUTI iSkwieq kIqI, “hy siqgurU swihb jI!myrw nwau lY ky ies ny mYnUM gwLW<br />
k`FIAW hn, ies leI mYnUM bhuq du`K hY[ ” DMn siqgurU swihb jI pwrbRhm dy gur<br />
Avqwr hoxy krky, gwLW zrn dw au~qm aupdyS b^Sdyy hn[ jo hor koeI vI b^S<br />
nhIN sikAw[ AYsw Amolk prm-mnohr sbd b^iSAw hY, ijs nUM pRwpq krky,<br />
gwL k`Fx dI BYVI Awdq ht jwvy[ sRb ivAwpI dI swiKAwqqw ho jwvy[ hzUr<br />
ivsrwm dIAW qukW ’c prm-vYrwgmeI SuB s`cw aupdyS &urmwauNdy hn:- sunhu ry qU<br />
kaunu; khw qy AwieE] rhwau dIAW qukW ’c swry sbd dw isDWq huMdw hY[ (ry) hy<br />
kmtwLU!(sunhu) sunxw kr, (qU) Awp jI kaunu hoN?(khw) ik`QoN(qy) qoN AwieE<br />
www.Gursevak.com 196 q`qkrw
hYN?Bwv caurwsI l`K jUn Bog ky AwieAw hYN[ ies leI Apxw mUl pCwx ky, gwLW<br />
dw gu`sw iqAwg[<br />
eyqI n jwnau. kyqIk mudiq; clqy Kbir n pwieE]1] rhwau] Awp jI<br />
(eyqI) ieqnI g`l (n) nhIN (jwnau) jwxdy, jo ies sMswr ’c (kyqIk) ikqnI ku<br />
(mudiq) dyrI rihxw hY?Bwv izAwdw smW j`g ’qy nhIN rihxw[ XQw:- hm AwdmI<br />
hW iek dmI; muhliq muhqu n jwxw]) khw ibswsw ies BWfy kw ieqnku lwgY<br />
Tnkw]1] (1253) ies j`g qoN (clqy) cly jwx dI Kbir nUM Awp jI ny (n) nhIN<br />
(pwieE) pwieAw[ kihMdw, “jI!nwm lY ky gwLW k`FIAW hn[ ” au~qR:- mwrU<br />
mhlw 5] kvn Qwn DIirE hY nwmw; kvn bsqu AhMkwrw] siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy (5) pMjvyN(mhlw) srUp siqgurU Arjn dyv swihb jI mwrU rwg ’c<br />
aupRokq pRymI nUM gwL zrn dw SuB s`cw aupdyS &urmw rhy hn:-ies dy sRIr dy iek`ly<br />
2 AMg nUM, h`Q lw ky pu`iCAw, kvn Qwn DIirE hY nwmw; jy kihMdy hoN nwm lY ky<br />
gwLW k`FIAW hn, qW Awp jI dw(nwmw) nwm (kvn) iks(Qwn) jgHw Bwv AMg<br />
’qy(DIirE) itikAw hY[ kvn bsqu AhMkwrw] (kvn) iks AMg ’c (bsqu) vsdw<br />
hYN nwm, ijs nUM gwLW k`FIAW hn[ ijs nwm dw qUM (AhMkwrw) hMkwr krdw hYN[<br />
kvn ichn suin aUpir CoihE; muK qy suin kir gwrw]1] hy BweI!aus dy<br />
muK(qy) qoN (gwrw) gwLW suin kir, Awp jI dy sRIr aUpir(kvn) ikhVw (ichn)<br />
inSwn P`t (CoihE) l`g igAw hY?siqgurU gRIb invwj jI ny, aus dy sRIr ’qy h`Q<br />
Pyr ky, nwnk ndrI; ndir inhwl] pUrn ikRpw BrI ingHw pw ky, inhwl kr<br />
idqw[ aus nUM kmtwLU jwx ky, SuB is`iKAw b^SI[ rhwau] ibsRwm dy ky &urmwauNdy<br />
hn:-<br />
(in-Brwqy bolo) shnsIl pvn Aru pwxI bsuDw iKmw inBrwqy] pMc qq<br />
imil BieE sMjogw ien mih kvn durwqy]2] Amolk mhW ivsmwd ArQ pMj q`qW<br />
qoN SuB gux Dwrn leI iKmw kmwaxu dw SuB s`cw aupdyS hY:- hy siqgurU swihb<br />
jIE!dwsn dws dw pMj q`qW dw sRIr hY[ AkwS vWg pdwrQ nwl myrw ic`q nhIN<br />
Brdw[ ijvyN hvw krky A&ryvW ho jWdw hY iqvyN dwsn dws AhMkwr krky Pu`ilAw<br />
hY[ ijvyN pwxI ’coN kwm pYdw huMdw hY iqvyN dwsn dws nUM kwm ivAwpdw hY[ ijvyN<br />
DrqI jV@ hY iqvyN dwsn dws gurbwxI ArQ smJx, gurU syvw ismrn pRmw-BgqI<br />
krn v`loN jVH hW[ ijvyN AgnI ’coN kRoD pYdw huMdw hY, iqvyN dwsn dws dw sRIr pMjW<br />
www.Gursevak.com 197 q`qkrw
q`qW dw hoxy krky, bysMBwl kRoD Aw jWdw hY[ hzUr ikhw, “pMjW q`qW dw ieh gux<br />
Dwrn kro[ (shnsIl) ijvyN AkwS ’c BwvyN ikqny goLy clwey jwx Pyr vI<br />
sihnSIlqw r`Kdw hY, ies qr@W jy koeI mMdy bcn khy, du`K dyvy qW (shnsIl)<br />
shnSIlqw r`Ko[ XQw:-shxsIl sMqM; sm imqRs´ durjnh] (pvn) hvw suAws rUp<br />
ho ky AmIr gRIb nUM ieko ijhw suK idMdI hY[ XQw:-jYsy rwj rMk kau; lwgY quil<br />
pvwn] hvw ’c smidRstI Aqy swirAW nUM suK dyx dw gux hY[ ies qr@W hvw qoN,<br />
DMn DMn siqgurU, nwnk nwmu cV@dI klw] qyry Bwxy.sRb`q dw Blw] swirAW ’qy<br />
smidRstI r`K ky sB nUM suK dyx vwlw gux Dwrn kro[ (Aru) Aqy pwxI swirAW dI<br />
ipAws buJwauNdw hY, mYL DoNdw hY pr Pyr BI inrml dw inrml hI rihMdw hY[ ies<br />
qr@W pwxI vWg, gurbwxI kQw kIrqn duAwrw AwpxI, sB dI iqRsnw dI ipAws<br />
buJwau[ sB dI mYL Do ky au~jl rho[ pwxI swrI bnwspqI nUM hrw Brw krdw hY,<br />
ies qr@W gurbwxI suxw ky swry vwqwvrn nMU hrw Brw kro[ bsuDw iKmw inBrwqy]<br />
(bsuDw) DrqI ’qy BwvyN koeI mYL iqAwgy, BwvyN pu`ty pr Pyr BI iKmw hI r`KdI hY[<br />
byAMq ibRC smuMdR phwV jIv, sB dw Bwr shwrdI hY[ ies qr@W DIrj iKmw dw<br />
suBwA Dwrn kro[ inBrwqy:-ijvyN A`g pRkwS krky AMDyrw cu`k ky, (inBrwqy)<br />
(in+Brwqy) (Brwqy) BRm BRWqI qoN (in) rihq krdI hY[ ieauN A`g vWg gurbwxI<br />
nwl, dUijAW dy AMdr igAwn dw pRkwS krky, AigAwn dw hny@rw dUr krky, Brm<br />
BRWqI qoN rihq kro[ ijvyN A`g pwLw dUr krdI hY[ XQw:- suBwie ABwie ju inkit<br />
AwvY sIqu qw kw jwie] ies qr@W gurbwxI nwl dUijAW dw pwpW rUpI pwLw dUr<br />
kro[<br />
pMc qq imil BieE sMjogw; ien mih kvn durwqy]2] AkwS paux pwxI<br />
DrqI AgnI, pMc qq dw(sMjogw) mylw, imil ky sRIr(BieE) hoieAw hY[ XQw:-pWc<br />
qq ko qn ricE; jwnhu cqur sujwn] vw pMc qq dy SuB guxW dI SuB Dwrnw’c<br />
imil ky, pRymIAW dw vwihgurU jI nwl(sMjogw) mylw(BieE) hoieAw hY[ ien bcnW<br />
(mih) ’c d`so(durwqy) dYÍq, Cupw bwzI ikhVI hY? ien@W pMjW q`qW dy aupRokq SuB gux<br />
Dwrn krky, kdy Bu`l ky BI gwL nhIN k`FxI cwhIdI[ jy koeI gwL k`Fy qW AkwS<br />
vWg sihxsIlqw sihq, inrKoB rihxw, hvw vWg smidRstI r`K ky gwL jrnI[<br />
pwxI vWg prweI mYL lwh ky, au~jlqw r`KxI, Bwv gwL qoN au~jl rihxw[ gwL<br />
k`Fx vwly nUM DrqI vWg iKmw kr dyxI[ A`g vWg gwL k`Fx vwly dw pwpW rUpI<br />
pwLw lwh ky, aus dw AigAwn dw hny@rw myt ky, igAwn dw pRkwS b^sxw[<br />
www.Gursevak.com 198 q`qkrw
Bwv ArQ:-prmpUjnIk pMjvyN pwiqswh jI, is`K nUM gwL zrn dw prm<br />
piv`qR SuB s`cw aupdyS b^Sdy hn:-hy pRymIE!Akwl purK jI ny ien@W pMjW q`qW nUM<br />
iKmw sihnSIlqw, inrKoBpuxw smidRst suBwA b^iSAw hY[ ijs krky pMc q`q<br />
ricq sRIr, pRPu`lq huMdw hY[ ies qrW@ AnMq bRhmMf dI rcnw, pMjW q`qW krky rcI<br />
hY[ ien@W pMjW q`qW ’c aupRokq SuB gux vwihgurU jI ny pwey hn[ ijs krky swrI<br />
rcnw inXm ’c pRp`k b`JI hoeI hY[ hy pRymI jno!DrqI nUM BwvyN koeI pu`ty, cwhy ies<br />
qy mYL iqAwgy, iKmw DIrj r`KdI hY[ bnwspqI DrqI qoN pYdw huMdI hY[ phwV smuMdR<br />
jMgl dirAw jIA jMq sB dw Bwr shwrdI hY[ AkwS ’c BwvyN ikqny goLy clwey<br />
jwx, inrKoB rihMdw hY, swirAW nUM Awpxy ’c invws idMdw hY[ swrI rcnw ’c<br />
AkwS hY, ies qoN ibnw sB mr jwx[ hvw AmIr gRIb nUM suAws dyx rUp ie`ko ijhw<br />
suK b^SdI hY[ pwxI ipAws buJwauNdw hY, mYL Do ky Awp au~jl dw au~jl rihMdw<br />
hY[ pwxI nwl swry jIA AgnI pRPu`lq huMdI hY[ AgnI Kwxw hzm krdI hY, Kwxw<br />
pkwauNdI hY, bnwspqI, swry jIA AgnI nwl pR&ulq huMdy hn[ TMF ’c BwvyN koeI<br />
A`g buJwaux jwvy qW BI aus dw pwLw dUr krdI hY[ hy BweI!pMjW q`qW ’qoN aupRokq<br />
gux Dwrn krky iKmw kmwau[<br />
ijin ric ricAw puriK ibDwqY; nwly haumY pweI] ijin bhu vcn siqkwr<br />
leI ikhw hY(ijin) ijnHW(puriK) pUrn(ibDwqY) vwihgurU jI ny, pMj q`q ric ky,<br />
rcnw nUM ricAw hY, Eh nwly hI vsdy hn[ hy mhwrwj swihb jI!ieh ikauN ivCuV<br />
igAw?au~qR:-haumY pweI] ies ny krqw purK nUM rcnhwr nhIN mMinAW[ rcnhwr dy<br />
mhW mhwn praupkwr Bulw ky AikRqGx bx igAw, Awpxy Awp nUM Qwp ky, Awpxy<br />
idl ’c haumY pweI hY[ ies leI ies nUM fMf imilAw hY[ jnm mrx aus hI kau<br />
hY ry; Ehw AwvY jweI]3] jo nwSvMq pswry ’c rc ky, pwp krky haumY krdw hY,<br />
(ry) hy BweI! aus(kau) nUM hI jnm mrx hY; (Ehw) auh jnm Dwr ky (AwvY)<br />
Awvygw, mr ky (jweI) jwvygw[ brnu ichnu nwhI ikCu rcnw; imiQAw sgl<br />
pswrw] Bxiq nwnku.jb Kyl auJwrY; qb eykY eykMkwrw]4] 4]) pRIqm; pRym Bgiq<br />
ky dwqy] inmRqw dy swgr, bRhm rqnwgr, smr`Q suAwmI vwihgurU(nwnku) siqguruU<br />
Arjn dyv swihb AMqrjwmI smr`Q suAwmI jI(Bxiq) kQn krdy hn, hy pRymI jI,<br />
ZwL sux ky prySwn n hovo, Akwl jI dy mhW 3 ivsmwd kOqk suxo:-AnMq bRhmMf<br />
KwxI bwxI dw(sgl) swrw (pswrw) ivsQwr(imiQAw) nSvMq, JUTw, AxhoieAw hY,<br />
www.Gursevak.com 199 q`qkrw
cnw dw(brnu) rMg (ichnu) inSwn Akwr ikCu BI s`cw nwhI, cilAw jwvygw,<br />
Akwl jI (jb) jdoN Apxy AnMq bRhmMf dw Kyl, Awpxy inrgun srUp<br />
jI’c(auJwrY) lIx kr lYxgy[ (qb) qdoN (eykMkwrw) pRkwS srUp bRhm (eykY) ie`k<br />
inrMkwr jI hI rih jwxgy[ XQw:-Anyk hYN] iPr eyk hYN]) jb AwkrK; krq ho<br />
kbhUM] qum mYN imlq; dyh Dr sBhUM]) keI bwr; psirE pwswr] sdw sdw; ieku<br />
eykMkwr]) aupRokq sbd ’c AMqrjwmI so pRBu myrw; srb rihAw BrpUry] Aqy dIn<br />
dieAwl dmodr rwieAw jIau] dy Avqwr siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ny, koit<br />
bRhmMf dy pswry nUM nwsvMq d`isAw hY[ ies leI sRIr vI nwsvMq hY[ pihlW qW<br />
aupdyS hY ik gwL nhIN k`FxI, ikauNik iP`kw bolx nwl qn mn iP`kw ho jWdw hY[<br />
XQw:- nwnk.iPkY boilAY; qnu mnu iPkw hoie] gurmuiK qW ieh g`l mMn lYxgy pr<br />
mnmuK nhIN mMnxgy[ jy mnmuK gwL BI k`Fy qW gurmuKW nUM gwL zrn dw aupdyS hY[<br />
bRhm jI sdw inrlyp hn ien@W nMU koeI gwL k`F ky jW SSqRW krky k`t nhIN<br />
skdw[ siqgurW ny gurbwxI duAwrw, gursyvk jI dy irdy ’c vs ky Awp hI gwL<br />
zrnI hY[ pRymI gursyvk jI hr smyN nwm jp ky, ivAwpk ’c lIx rihx[<br />
is`iKAw rUp swKI:-SihnSIlqw vwly pUrn mhwqmw nUM iksy gwLW k`FIAW<br />
aun@W ny h`s ky zr leIAW[ aun@W dy syvk gu`sy nwl gwLW k`Fx vwly nUM ku`tx leI<br />
iqAwr ho gey qW mhwqmw ikhw, “jy koeI cIz dyvy n lvo, cIz aus dy pws hI<br />
rhygI[ ies qr@W jykr gwLW dw jvwb gwLW nw dyeIey qW gwLW dyx vwly dy pws hI<br />
rihMdIAW hn[<br />
253. (1017) mwrU mhlw 5] ssiqR qIKix.kwit fwirE; min.n kIno<br />
rosu] sMpUrn gursbd jI dy ArQ ArMB:-ibRC vWg mhwn praupkwrI sMqW dI<br />
swKI[ rhwau dIAW qukW:-mn myry; rwm rau inq nIiq] dieAwl dyv ik®pwl goibMd<br />
suin sMqnw kI rIiq]1] rhwau] hy myry mn!(ikRpwl) (ikRpw+Awl) ikRpw dy(Awl)<br />
Gr(dieAwl) dieAw dy Gr(goibMd) (go) ieMdRIAW dy(ibMd) pRkwSk (dyv) pUjnIk,<br />
ipqw bRhm jI dy (sMqnw) sMqW mhWpurSW kI(rIiq) mrXwdw(suin) sunxw kr[<br />
ijvyN auh suAws 2 nwm jpdy jpwauNdy hn, iqvyN hy myry mn! (inq nIiq) in`q 2<br />
(rwm) ivAwpk bRhm jI nUM(rau) aucwrnw kr[ KMf bRhmMf byAMq; auDwrxhwirAw]<br />
qyrI soBw quDu; scy myry ipAwirAw] dy Avqwr bRhm pRB smr`Q, hy siqgurU Arjn<br />
www.Gursevak.com 200 q`qkrw
dyv swihb jIE!Awp jI SuB guxW dy mwlk hoN, Awpxy SuB aupdyS duAwrw, pSU pRyq<br />
rwKS bu`DI vwly jIvW nUM sMq bnwaux vwly hoN[ DMn siqgurU swihb jI, ibRC zhwz<br />
DrqI, AkwS sUrj hvw AgnI ien@W s`qW dy SuB guxW dy idRstWq duAwrw, sMqW<br />
mhWpurSW dy SuB gux d`sdy hn[ ibR`C dw idRstWq:-ie`k ijmINdwr grmI nwl<br />
ivAwkul ho ky, hL C`f ky, AMb hyTW sON igAw[ aus ny au~T ky AMb cUpy, Pyr ie`k<br />
su`kw twhxw v`F ilAw, pr ibRC ny gu`sw nhIN kIqw[ gu`sw qW kI krnw<br />
sI?loVINdIAW cIzW bnwaux dw aus dw kMm BI svwr idqw[ ies qr@W sMqW ’c ibRC<br />
vWg praupkwrI gux hn[<br />
sMqW dI swKI:-hrK sog.jw kY nhI; bYrI mIq smwn] vwlI au~cI AvsQw<br />
vwly, ie`k BjnwnMdI mhwqmw sn, ijn@W dI aumr sO vry@ qoN au~pr sI[ aun@W koL<br />
ie`k lwlcI bMdy dw lVkw pV@dw sI[ gurmuiK mhWpurSW dI susMgq krky, pUrn<br />
gurmuiK bx igAw[ mhW pwpI lwlcI nUM iksyy nIc ny ikhw, “qyrw b`cw qW swD jogw<br />
hI rih igAw hY, qUM ies nUM AwK, sMqW qoN ie`k lwl mMg ky ilAwvy[ ” b`cy ny sMqW<br />
nUM ikhw, “bwbw jI!myrw ipqw lwlc dy v`s ho ky, dwsn dws nMU Awp jI pws<br />
Awaux qoN rokdw hY[ jykr ie`k lwl b^S dyvo qW cu`p kr jwvygw[ ”pUrn s`cy<br />
mhwqmw jI ny ivcwirAw, ieh b`cw inSkpt hY, ies nUM bRhm ividAw pV@W dyvW,<br />
ijs krky ieh dunIAW qy sUrj vWg cmky sRb`q dw Blw kry[ dieAwl dyv ik®pwl<br />
goibMd; dy rUp sMqW ny ie`k lwl dI bjwey, J`tp`t lwlW dI m`GI k`F ky ilAWdI ’qy<br />
ikhw, “lY b`cw qyry Bwg cMgy hn, ieh swrI hI lY jw[ ”aus ny iljw ky Apxy<br />
hLky ipqw nUM dy id`qI[ Esy sMq doKI ny Pyr lwlcI nUM KotI pRyrnw idqI, “hux qW<br />
qyrw b`cw swD ny mu`l hI ^rId ilAw hY[ ” ieh sux ky lwlcI socIN pY igAw,<br />
pu`iCAw “kI krW?sMq doKI ny ikhw, “sMqW nUM rotI Ckwaux dy bhwny Gry bulw ky v`F<br />
dy, sMqW dw fyrw qyry b`cy ny hI sMBwL lYxw hY[ ”mUrKu hovY.so suxY; mUrK kw khxw]<br />
Anuswr lwlcI ny sMqW nUM v`F ky, mws ksweI nUM vyc idqw[ ie`k ispwhI ny, ksweI<br />
qoN ie`k syr mws mMigAw, qW ksweI ny ikhw, “ie`k pweIAw hY[ ”ivsmwd AgMmI<br />
Avwz ’c sMq jI boly, “sMq pweIAw nhIN syr huMdy hn[ ” ispwhI ny puu`iCAw,<br />
“bwbw jI Awp jI ijauNdy ho skdy hoN?”qW sMqW ny ikhw, “hW BweI!dwsn dws dy<br />
mws ’qy cwdrw pw ky, vwihgurU mMqR dw jwp kro[ ” iesy qr@W hI kIqw qW sMq<br />
mhWpurS vwihgurU vwihgurU jpdy auTy[ sMqW nUM pu`iCAw, “mhWpurSo Awp jI nUM iks<br />
pwpI ny v`iFAw sI[ ”qW sMqW ny ikhw, “BweI siq krqwr dw jwp kro, rzw mMno<br />
www.Gursevak.com 201 q`qkrw
sRb`q dw Blw hovy[ ” ksweI nUM ku`itAw qW aus ny pwpI lwlcI dw nwm d`s idqw[<br />
J`tp`t sMq doKI hiqAwry lwlcI nUM PV ky, sMqW mhWpurSW dy pws ilAw ky pu`iCAw,<br />
bwbw jI!ies nUM kI fMf dyeIey?ies ny v`fw BwrI gunwh kIqw hY[ sMqW ny ikhw, “hy<br />
rwjn!ies nUM do ipMf Aqy mwieAw dy idau, ies lwlc krky dwsn dws nMU v`iFAw<br />
sI[ ” rwjy ny hYrwn ho ky pu`iCAw, “jI! ieh kI kwrn hY?mhWpurSW ny ikhw,<br />
“BweI!myry idl ’c iksy nwl vYr nhIN Purdw[ dwsn dws dw qW ieh i^Awl sI,<br />
ik ies dw b`cw bRhmividAw pV@ ky, bRhm igAwn nUM pRwpq ho ky dunIAW nUM inhwl<br />
kry[ ies krky dwsn dws ny, lwlW dI m`GI dy idqI, pr Pyr BI ies dI iqRpqI<br />
n hoeI[ ” XQw:-shs Kty; lK kau auiT DwvY] iqRpiq n AwvY; mwieAw pwCY<br />
pwvY] ies qr@W sMqW ny kih ky, do ipMf ’qy mwieAw duAw idqI[ lwlcI ny<br />
praupkwrI sMqW dy crn-kml PV ley, p`Qr ic`q FL ky mom bx igAw[ sMqW dI<br />
sMgq krky inhwl hoieAw[ mwrU mhlw 5] mwrU rwg ’c DMn s`cy siqgurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy(5) pMjvyN(mhlw) srUp DMn vwihgurU s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
ibR`C dy idRstWq duAwrw, aupRokq praupkwrI sMqW dy SuB gux &urmwauNdy hn[<br />
ssiqR qIKix.kwit fwirE; min.n kIno rosu] prmpUjnIk pUrn<br />
bRhmigAwnI mhwn praupkwrI sMqW mhWpurSW nUM lwlcI ny Apxy Gry bulw ky<br />
(qIKix) iq`Ky ssiqRR nwl kwit ky (fwirE) su`t idqw, pr aun@W ny Apxy min AMdr,<br />
mhwn pwpI ’qy(rosu) gu`sw(n) nhIN(kIno) kIqw[ kwj auAw ko.ly svwirE; iqlu n<br />
dIno dosu]) sMqW mhWpurSW ny Awpxy Awp ’qy kSt (ly) lY ky(auAw) aus pwpI dy<br />
(kwj) kMm(ko) nUM(svwirE) svwr idqw[ pihlW aus nMU lwlW dI m`GI idqI, Pyr<br />
aus nUM pulIs dy qS`dd Aqy PWsI qoN bcwA ky, do ipMf mwieAw duAw idqI[ aus dy<br />
b`cy nUM bRhm-ividAw pV@w ky, Apxw srUp hI bxw ilAw[ mgroN aus nUM siqsMgq<br />
jI nwl joV ky, Bjn bMdgI puMn dwn ’c lw ky qwr idqw[ ieauN aus dy swry kMm hI<br />
svwr id`qy[ aus nUM (iqlu) QoVy mwqR BI dosu(n) nhIN(dIno) idqw[ aupRokq SuB guxW<br />
dy dwqy siqgurW ny Awp kmw ky, hornW nMU SuB s`cw aupdyS b^S ky, sRb`q dw Blw<br />
kIqw hY[ mhwn pwpI jhWgIr ny BwvyN Awp jI nUM au~bldI dyZ AMdr ibTwieAw,<br />
pr Pyr BI Awp jI ny sMswr nUM, sRI hirmMdr swihb jI, AMimRq prmpiv`qR<br />
prmpUjnIk gurbwxI jI b^Sy[ siqgurW ny ibRC dI jrYNd duAwrw, ijvyN mhwqmw dy<br />
www.Gursevak.com 202 q`qkrw
SuB gux khy hn, iqvyN bwby &rId swihb jI ny BI &urmwieAw hY:-PrIdw swihb dI<br />
kir cwkrI idl dI lwih BrWid] drvysW no loVIAY ruKW dI jIrWid]) mn myry rwm<br />
rau inq nIiq] dieAwl dyv ik®pwl goibMd suin sMqnw kI rIiq]1] rhwau] ArQ<br />
ArMB ’c hn[ (rhwau) ibsRwm dy ky zhwz dy dUjy idRstWq duAwrw, sMqW siqgurW dy<br />
SuB gux d`sdy hn[<br />
crx qlY augwih bYisE; sRmu n rihE srIir] ijvyN smuMdR nUM pwr krn vwlw<br />
zhwz ’qy cV@ ky, fu`bx dy BY qoN ibnw, ibnw iksy Qkwvt pwr auqR jWdw hY[ iqvyN<br />
ijhVw pRymI, siqgurW vw sMqW dy sMg rUpI zhwz ’c iekwgR ho ky, smwDI ’c bYTdw<br />
hY[ auh sMswr rUpI smuMdR nMU, Awpxy (crx) crnW dy(qlY) Q`ly(augwih) (au) ivSyS<br />
krky (gwih) dbw ky(bYisE) bYTdw hY[ aus dy srIir nUM jMmx mrn dI(sRmu)<br />
Qkwvt(n) nhIN(rihE) rihMdI[<br />
mhw swgru nh ivAwpY iKnih auqirE qIir]2] (mhw) v`fw BwrI jo sMswr<br />
rUpI (swgru) smuMdR hY, ies dy ivSy rUpI jl ’c fu`bx dw fr, aus nUM (iKnih) iKn<br />
mwqR BI nh (ivAwpY) l`gdw[ mukqI rUpI (qIir) iknwry qy pwr (auqirE) auqr<br />
jWdw hY[ XQw:- swgru qirE bwCr Koj] hy DMn s`cy siqgurU Arjn dyv swihb<br />
jI!Awp jI au~bldI dyg AMdr bYTy[ s`cy siqgurU gRMQ swihb jI Aqy sRI hirmMdr<br />
swihb jI zhwz rUp rc ky, zhwz khwey[ XQw:- kljuig jhwju Arjunu gurU;<br />
sgl isRis† lig. ibqrhu]) s`cy siqgurU swihb jI hux DrqI dy qIjy idRstWq<br />
duAwcw, sMqW siqgurW dy SuB gux d`sdy hn[<br />
cMdn Agr kpUr lypn; iqsu sMgy nhI pRIiq] ijvyN koeI DrqI ’qy cMdn<br />
kpUr Gsw, imlw ky DrqI ’qy lypn kry qW iqs nwl sRySt pRIqI nhIN krdI, BwvyN<br />
ies nUM koeI Borw 2 krky pu`ty Aqy ibstw mUq kry, Pyr BI iKmw hI krdI hY[ iqvyN<br />
koeI ^ws pRymI cMdn(Agr) qoie dI l`kVI Aqy kpUr Awidk nUM Gsw ky, sMqW<br />
mhWpurKW ny AMgW nUM lypn kry Bwv mLy qW iqsu(sMgy) nwl pRIiq nhI krdy[<br />
ibstw mUqR Koid iqlu iqlu min n mnI ibprIiq]3] ies qr@W DrqI ’qy<br />
ibstw mUqR krn vWg, BwvyN koeI sMqW dI inMdw kry, (iql iql) QoVI 2 krky<br />
(Koid) pu`tx vWg, sMqW nUM AqI hI du`K dyvy, pr Pyr BI idqy du`K Aqy kIqI inMdw<br />
qoN, sMqW dy min ny(ibprIiq) aultI(n) nhIN (mnI) mMnI Bwv srwp nhIN idMdy[<br />
www.Gursevak.com 203 q`qkrw
ijvyN s`cy siqgurU nOvyN pwiqswh jI ’qy DIr m`l dy msMd sINhyN ny do vwr goLI clweI<br />
qW hzUr ny ikhw, “Bly DIr m`lw Bly DIr m`lw[ ”Bwv hy DIr m`lw!qyrw Blw<br />
hovy[ ies qr@W DMn s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI ny au~bldI dyZ AMdr bYTx<br />
Aqy q`qw ryqw sIs ’qy pYx smyN, sVdI bldI m`cdI loh ’qy bYTx smyN, pMj idn<br />
Bu`K aunINdrw qRyh shwridAW, DrqI vWg DIrj r`iKAw[ DMn s`cy siqgurU swihb jI<br />
kotwn kot DrqIAW nUM swjx Aqy DIrj dyx vwly hn[ hux s`cy siqgurU swihb jI<br />
sMqW dy SuB guxW nUM AkwS dy cOQy idRstWq duAwrw kQn krdy hn[<br />
aUc nIc ibkwr suik®q sMlgn sB suK CqR] ijvyN AkwS au~cy nIvyN sB nwl<br />
l`g ky sB nUM suK idMdw hY Aqy sB ’qy CqR vWg sj irhw hY[ ijs nUM sUrj cMd qwry<br />
sohxy C`ibAW vWg l`gy hoey hn, ^Ub sj rhy hn[ ies qr@W sMq mhWpurK, AkwS<br />
vWg sRySt ikRq krn vwly aUc, mhW pwp krn ibkwr Bogx vwly nIc, sB nUM suK<br />
dyx vwly ho ky, sB dy au~pr CqR vWg (sMlgn) (sM) BlI pRkwr(lgn) l`gy hoey<br />
sjdy hn[ sMqW AMdr siq sMqoK gRIbI Awid SuB guxW rUpI sUrj, cMd qwry mMfl,<br />
sohxy sj rhy hn[<br />
imqR sqRü n kCU jwnY; srb jIA smq]4] ijvyN AkwS au~icAW nUM im`qR,<br />
nIivAW nUM duSmx nhIN jwxdw, sB nwl smidRStI r`Kdw hY[ iqvyN sMq jn, suikRq<br />
krn vwly nUM imqR, ivkwrI nIcW nUM Awpxy(sqRü) duSmx (kCU) QoVy mwqR vI(n)<br />
nhIN(jwnY) jwxdy[ imqR sqR suBwA dI idRstI iqAwg ky, ( srb) swirAW(jIA)<br />
jIAW nUM(smq) smidRstI nwl dyKdy hn[<br />
sUrj dy pMjvyN idRstWq duAwrw, sMqW mhWpurSW dy praupkwr d`sdy hn:-<br />
kir pRgwsu pRcMf pRgitE; AMDkwr ibnws] ijvyN sUrj pRgt ho ky, Awpxw iq`Kw<br />
pRkwS krky hnyry nUM nws kr idMdw hY[ iqvyN sMq mhWpurK bRhmigAwn dy sUrj bx<br />
ky, pRgt huMdy hn[ bRhmigAwn rUpI(pRcMf) iq`Kw(pRgwsu) cwnx(pRgitE)<br />
pRgt(kir) krky, Gor pwpW AOguxW ivkwrW rUpI(AMDkwr) AMDyry nUM(ibnws) nws kr<br />
idMdy hn[<br />
pivqR ApivqRh ikrx lwgy min n BieE ibKwdu]5] ijvyN sUrj dIAW<br />
ikrnW Apiv`qR jg@w ’qy l`g ky, aus nUMsukw ky, bdbo cu`k ky, piv`qR krdIAW hn,<br />
sUrj nUM du`K nhIN huMdw, iqvyN sUrj rUp praupkwrI sMqWdIAW SuB guxW rUpI(ikrx)<br />
ikrnW, (ApivqRh) pwpIAW qy(lwgy) l`g ky pivqR krdIAW hn[ aun@W dy min<br />
’c(ibKwdu) du`K(n) nhIN (BieE) huMdw, Awp inrlyp rihMdy hn[<br />
www.Gursevak.com 204 q`qkrw
sugMDI vwlI TMFI hvw dy CyvyN idRstWq duAwrw, praupkwrI sMqW mhWpurKW jI<br />
dI mhW ivsmwd mihmw &urmwauNdy hn:-sIq mMd sugMD cilE srb Qwn smwn]<br />
ijvyN ^uSbo vwlI TMFI hvw vgxy krky, BYVI bdbo cu`kI jWdI hY, swrIAW QwvW ’c<br />
rwjy gRIb, cor swD sB nUM smidRstI nwl sugMDq suKdwiek l`gdI hY[ sugMDI vwlI<br />
hvw nwl suAws lYxy krky, bhuq swrIAW ibmwrIAW cu`kIAW jWdIAW hn[ ies qr@W<br />
sugMDI vwlI TMFI suKdwiek hvw vWg praupkwrI sMq mhWpurS, pRymw-BgqI rUpI<br />
sugMDI, SWqI rUpI TMF sihq hn[ (srb) swirAW(Qwn) QwvW ’qy, rwjy rMk<br />
’qy(smwn) smidRstI r`K ky, praupkwr krdy hn[ swirAW jIAW nUM pRymw-BgqI<br />
dI(sugMD) sugMDI vwly suAws, SWqI rUpI(sIq) TMF b^Sdy hn[ ijs krky eIrKw<br />
dI qps imtdI hY, Aqy mMd vwSnw(cilE) clIAW jWdIAW hn[ ijvyN sugMD vwlI<br />
TMFI hvw rog cu`kdI hY, iqvyN praupkwrI sMq pRymw-BgqI rUpI sugMD nwl haumY dw<br />
rog c`uk idMdy hn[<br />
jhw sw ikCu qhw lwigE iqlu n sMkw mwn]6] ijvyN ijQy bdbo hovy EQy<br />
sIql sugMDq hvw l`g ky bdbo c`uk idMdI hY[ mMdI bdbo qoN iql mwqR BI SMkw nhIN<br />
mMndI[ iqvyN praupkwrI mhWpurSW nUM (jhw) ij`Qy(ikCu) qu`C mwqR kukrmI mMd<br />
vwSnw vwly imldy hn, (qhw) iq`Qy aun@W nwl(lwigE) l`g ky Bwv ikRpw krky, aun@W<br />
nUM kQw kIrqn suxw ky, gurU syvw BgqI ’c lw ky, aun@W dw ivSy vwSnw rUpI gMd<br />
cu`k ky, aun@W ’c pRymw BgqI rUpI sugMDI Brdy hn[ (sw) aun@W mMd purSW qoN iqlu<br />
mwqR Bwv QoVy mwqR BI sMkw(n) nhIN(mwn) mMndy[ A`g dy s`qvyN idRstWq duAwrw sMqW<br />
Aqy siqgurW dy SuB gux kQn krdy hn:-<br />
suBwie ABwie ju inkit AwvY sIqu qw kw jwie] idRstWq:-BwvyN koeI sugMDI<br />
lY ky, A`g dw pUjn krn leI, Bwvnw nwl A`g dy pws jwvy Aqy BwvyN koeI buJwaux<br />
jwvy, aus dw pwLw cilAw jWdw hY[ ies qr@W sMqW mhWpurSW dy(inkit) pws BwvyN<br />
ju koeI (suBwie) sRyst Bwvnw nwl, cMdn kysr nwl pUjn krn AwvY, BwvyN(ABwie)<br />
KotI Bwvnw nwl mwrn AwvY, ( qw) iqs(kw) dw pwpW rUpI(sIqu) pwLw(jwie)<br />
cilAw jWdw hY[ ijvyN pihly pwiqswh jI nUM dyvlUq rwKS Kwxw cwhuMdw sI, do vwrI<br />
rwKS Byjy, sIql ho ky cly gey[ qIjI vwrI vzIr ByijAw, AKIr gu`sy nwl Awp<br />
AwieAw, drSn krky SWq ho ky crn PVy, murId bx igAw[ ieauN pwpW rUpI pwLw<br />
cilAw igAw[<br />
www.Gursevak.com 205 q`qkrw
Awp pr kw kCu n jwxY; sdw shij suBwie]7] ijvyN A`g Awpxy prwey dw<br />
ivcwr nhIN krdI, sB dw hny@rw dUr krky cwnx kr idMdI hY[ iesy qr@W<br />
praupkwrI sMq mhWpurK(Awp) Awpxy(pr) prwey(kw) dw ivcwr(kCu) QoVy mwqR<br />
BI(n) nhIN(jwxY) jwxdy[ sdw(suBwie) suBwvk (shij) inrXqn hI A`g vWg s`cy<br />
igAwn dw pRkwS krky, AigAwn dw hny@rw c`uk idMdy hn[ ijvyN A`g cwnx krky<br />
Syr Awid dw fr c`ukdI hY, iqvyN praupkwrI siqgurU swihb jI s`c dw cwnx<br />
krky, kwL rUpI Syr, kwm kRoD Awid biGAwVW rUpI ivroDI pSUAW dw fr c`uk idMdy<br />
hn[<br />
crx srx snwQ iehu mnu rMig rwqy lwl] (lwl) ipAwry vwihgurU jI<br />
dy(rMig) pRym, rMg ’c(rwqy) rMgy hoey, aupRokq guxw vwly, sMqW dI crx srx ’c<br />
dwsn dws ny Awpxw mnu jo r`iKAw hY, iehu hI myrI(snwQ) kilAwx hY[ ies ’c<br />
bVw BwrI AnMd hY[ DMn s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI dI inmRqw[<br />
gopwl gux inq gwau nwnk; Bey pRB ikrpwl]8]3] ShIdW dy isrqwj<br />
gRIb invwj vwihgurU (nwnk) siqgurU Arjn dyv swihb jI mhwrwj AiqAMq hI<br />
inmRqw nwl &urmw rhy hn:- dwsn dws ’qy(pRB) smr`Q vwihgurU jI ikrpwl(Bey)<br />
hoey hn, ies leI dwsn dws aupRokq guxW vwly sMqW dI srn pY ky, (gopwl)<br />
(go+pwl)(go) ipRQvI dy(pwl) pwlk s`cy vwihgurU jI dy gux inq 2(gwau) gwauNdw<br />
hY[<br />
254.vwihgurU] goNf] jy Ehu; ATsiT qIrQ n@wvY] DMn pUrn mhWpurS s`cy<br />
Bgq sRI rivdws swihb jI s`cy pRmwqmw jI dy pUrn Avqwr hn[ hr vyly kRoVW<br />
bRhmMfW nUM rcdy Aqy lIx krdy rihMdy hn[ Bgq jI dI prm-piv`qR cyqn s`qw<br />
nwl AsIN dyKdy suxdy, boldy c`ldy suxdy ijauNdy jwgdy hW[ Awp jI ny inMdw ’c<br />
sVdy bldy sMswr nUM Twrn leI, iksy swD dy inMdk nUM aupdyS idMidAW ieh sbd<br />
aucwirAw[ kilju`g ’c A`vl qW puMn dwn huMdw hI nhIN, jy koeI kr vI lvy, qW<br />
inMidAw krny krky, sB ku`J hI ruV jWdw hY[ inMdw qoN bc ky, mn dI SWqI<br />
iekwgRqw leI, pRmysr dI pRwpqI, kIqy dwn dI hMgqw dI inivrqI leI, ies<br />
prm-piv`qR gursbd jI dw in`q v`D qoN v`D AiBAws krnw cwhIdw hY[ DMn Bgq<br />
rivdws swihb jI!Awp jI nMU rom 2 krky fMfauq bMdnw Aink bwr nmskwr<br />
pRvwn hovy jI[ vwihgurU] goNf] jy Ehu; ATsiT qIrQ n@wvY] goNf rwg ’c r`b<br />
rUp Bgq rivdws swihb jI &urmwauNdy hn:- Awpxy Awp nUM Blw jnwaux, Dn votW<br />
www.Gursevak.com 206 q`qkrw
ivAwh Awid kwrjW dI is`DI leI, swaU gurmuiK dy SuB guxW nUM AOgux kihxw inMdw<br />
hY, inMdw krn vwlw jo hY, jy Ehu, gMgw kWsI Awid(ATsiT) ATwht qIrQ n@wvY]<br />
jy Ehu; duAwds islw pUjwvY] jy Ehu Bwv inMdk, ds pwrKd, l`CmI, nrwiex<br />
(duAwds) bwrW islw nUM Awp pUjy, hornW qoN pUjwvY[<br />
jy Ehu; kUp qtw dyvwvY] jy Ehu inMdk, pwxI pIx n@waux leI(qtw) qlwb,<br />
(kUp) ^Uh luAw(dyvwvY) dyvy[ krY inMd; sB ibrQw jwvY]1] aupRokq krm krky,<br />
jykr inMd krY qW sB ibrQw insPl hI (jwvY) jWdw hY[ swD kw inMdku; kYsy qrY]<br />
swD (kw) dw inMdku, (kYsy) iks qr@W (qrY) qr skdw hY?Bwv inscy krky fu`bdw<br />
hI hY[ srpr jwnhu; nrk hI prY]1] rhwau] (jwnhu) jwnxw kro, swD dw inMdk<br />
(srpr) zrUr br zrUr nrk ’c hI (prY) pYNdw hY[ (rhwau]) ivsrwm dy ky<br />
&urmwauNdy hn:-jy Ehu; gRhn krY kulKyiq] jy Ehu Bwv inMdk (kulKyiq) kurCyqR ’qy<br />
jw ky, sUrj (gRhn) gRihx vyly iesnwn byAMq dwn krY[ ArpY nwir; sIgwr<br />
smyiq] ApxI (nwir) iesqRI nUM gihixAW smyiq sIgwr ky, loBI pMifAW nUM (ArpY)<br />
Bytw kry, ] koeI BI iesqRI ArpxI, bhuq BwrI b`jr pwp hY[ ies mhW pwp nMU<br />
roko jI[ sglI isMimRiq; sRvnI sunY] BwvyN keI koit; byd purwn isimRiq Aru<br />
swsq] Anuswr koRVW isMimRqIAW jo hn, BwvyN ien@W (sglI) swrIAW(isMimRiq)<br />
isMmRqIAW nMU Apxy(sRvnI) kMnW nwl sunY[ krY inMd; kvnY nhI gunY]2] jykr inMd<br />
krY qW kurCyqR ’qy gRihx vyly nhw ky iSMgwr ky iesqRI ArpI, ismRqIAW sunIAW<br />
(kvnY) iksy vI (gunY) lyKy ’c nhI Bwv ibArQ hn, jm fMf imlygw[ jy Ehu;<br />
Aink pRswd krwvY] jy Ehu Bwv inMdk Aink pRkwr dy Bwv qr@W 2 dy (pRswd)<br />
Bojn j`g krwvY[<br />
BUim dwn; soBw mMfip pwvY] (BUim) DrqI Aqy soBw vwly (mMfip) mMdr<br />
gRIbW nUM dwn dy ky, bVI BwrI soBw pwvY[ Apnw ibgwir; ibrwnw sWFY] Apnw kMm<br />
ibgwir ky, (ibrwnw) ibgwnw kMm(sWFY) svwr dyvy[ krY inMd; bhu jonI hWFY]3]<br />
inMdk AnykW pRswd krwvy, DrqI Aqy soBw vwly mMdr gRIbW nUM dwn dy ky BwrI soBw<br />
pwvy BwvyN Apxy kwrj ivgwV ky, ibgwnw svwr dyvy, pr jykr (inMd) inMdw krY qW<br />
(bhu) bhuqIAW (jonI) jUnW ’c (hWFY) kSt Bogdw hY[ inMdw; khw krhu sMswrw]<br />
inMdk kw; prgit pwhwrw] hy BweI Awp jI (sMswrw) sMswr dI inMdw, (khw) iks<br />
leI (krhu) krdy hoN?inMdk (kw) dw jo burw hwl huMdw hY, auh KMfW bRhmMfW dw jo<br />
www.Gursevak.com 207 q`qkrw
(pwhwrw) pswrw hY, ies ’c pRgt hY[ XQw:-inMdk kw mwQw; eIhW aUhw kwlw])<br />
inMdk kI giq kqhU nwih]) sMq kw inMdku; prmysuir mwrw] ijvyN cMdU su`cw nMd gMgU<br />
Awid[<br />
inMdku; soiD swiD bIcwirAw] khu rivdws; pwpI.nrik isDwirAw]4]<br />
joVu] krn krwvn smr`Q s`cy bRhm dy Avqwr, Bgq rivdws swihb jI (khu)<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI!dwsn dws ny (soiD) vIcwr (swiD) vIcwr ky bIcwirAw qW<br />
ieh q`q k`iFAw, jo pwpI inMdku hY, auh inMdw krky nrik nUM (isDwirAw) cilAw<br />
igAw[ gurmuKI A`KrW ’c ilKy joV nUM pV@nw, igxqI dy AMk nhIN pV@ny[ sbdW dw<br />
joV 49 hY[<br />
255.vwihgurU] gauVI] inMdau inMdau; mokau logu inMdau] auQwnkw:-kotwn<br />
kot bRhmMfW dy mwlk vwihgurU jI ny Awp DMn Bgq kbIr swihb jI dw prm-piv`qR<br />
Avqwr DwirAw[ bhu igxqI ’c ihMdU qurk p`Qr pUjw Aqy n@wn@w aupwSnw ’c l`gy<br />
sn[ dunIAW nUM pRmwqmw nwloN ivCoV ky, Zlq pwsy lw rhy sn[ pRmwqmw jI dy nwm<br />
’qy v`fIAW 2 T`gIAW v`j rhIAW sn[ Awp jI ny T`gW, Sr@w suMnq qoN bcwaux leI,<br />
gurbwxI kQw kIrqn jI b^Sy[ ijs qoN gu`sy ho ky T`g eIrKwlU pKMfI bhu igxqI<br />
’c sRI Bgq jI dI inMdw krn l`gy[ ies qr@W Awp jI ie`k vwrI ibMdRwbn ’c gey,<br />
AMimRq vyly bhuq swry lok iek`qR ho ky, nµd ko nµdnu; jpx l`gy[ aun@W nUM kbIr ko<br />
suAwmI AYso Twkuru jw kY mweI n bwpo ry] (339) Anuswr Awp jI ny, ie`k Akwl<br />
purK jI dI pRymw-BgqI krn dw SuB s`cw aupdyS b^iSAw[ ijn@W dy Bwg v`fy sn,<br />
aun@W ny Bgq jI dy prm-piv`qR crn PV ley[ ijhVy zwqI n&rq krn vwly sMq<br />
inMdk sn, auh sRI Bgq jI dI inMdw krn l`gy[ DIrjDwrI mhwn praupkwrI sRb<br />
sDwrI, sRI Bgq jI inMdw sux ky Gbrwey nhIN[ Ab qau jwie cFy isMGwsin; imly<br />
hY swirMg pwnI] rwm kbIrw.eyk Bey hY; koie n skY pCwnI] vwlI mhW ivsmwd<br />
AvsQw ’c vyprvwr rhy[ DMn pRmysr DMn mhWpurK[ jykr aun@W dI inMdw hoeI qW<br />
Awp kmw ky, hryk pRwxI nUM inMdw zrn dw aupdyS b^S ky, sdw leI sRb`q dw Blw<br />
kIqw hY[ hryk pRymI ies sbd dw v`D qoN v`D AiBAws kry[ inMdw hox qoN Gbrwaux<br />
dI bjwey, vwihgurU jI ’c AByd ho jwvy[<br />
vwihgurU] gauVI] inMdau inMdau; mokau logu inMdau] gauVIrwg ’c Bgq sRI<br />
kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:-hy inMdk(logu) logo, (mokau) dwsn dws nUM inMdau<br />
inMdau, (inMdau) inMd 2 ky cwA lwh lvo[ jy dwsn dws dI inMdw krdy hoN qW inMdw<br />
www.Gursevak.com 208 q`qkrw
jn kau; KrI ipAwrI] vwihgurU jI dy (jn) dwsn dws (kau) nUM, inMdw (KrI)<br />
bhuqI hI ipAwrI hY, KrI ipAwrI dy ArQ d`sdy hn:-inMdw bwpu; inMdw<br />
mhqwrI]1] rhwau] AYnI KrI ipAwrI hY ik inMdw hI bwpu hY inMdw hI myrI<br />
(mhqwrI) mW hY[ ijvyN mW bwp is`iKAw idMdy hn, ies qr@W inMidAw hI dwsn dws<br />
nUM SuB is`iKAw idMdI hY[ inMdw ^rI ipAwrI bwp mhqwrI, ies leI ikhw hY ik jy<br />
koeI dwsn dws nUM, cor pKMfI, pwpI, AhMkwrI loBI ivkwrI kihMdw hY qW dwsn<br />
dws Akwl puurK jI dy snmuK Ardws krdw hY, “hy vwihgurU!dwsn dws nUM aupRokq<br />
AOguxW qoN bcwA ky r`Ko[ ieauN inMdk dy inMdw krn qoN mn vwihgurU jI dy snmuK<br />
Ardws krdw hY[ ies qr@W inMdk cMgw AiBAws krwauNdw hY[ (rhwau) ivsrwm dy<br />
ky &urmwauNdy hn:-inMdw hoie; q bYkuMiT jweIAY] hy BweI!jykr pRymw-BgqI<br />
praupkwr s`cy mwrg c`lidAW inMdw (hoie) hovy q (bYkuMiT) Akwl Gr s`cKMf ’c<br />
(jweIAY) jweIdw hY[<br />
nwmu pdwrQu; mnih bsweIAY] hy BweI!jykr inMdw hovy qW aus qoN kRoD ’c<br />
nhIN sVnw, inMdw qoN is`iKAw lYxI cwhIdI hY[ ijvyN jy koeI khy, beI ieh loBI hY<br />
qW loB dw iqAwg krnw cwhIdw hY[ ieauN ijhVw vI Aaugx khy, aus nUM iqAwg<br />
dyxw cwhIdw hY[ Awqmw nUM koeI inMd nhIN skdw[ ieauN iksy dI kIqI inMdw nUM<br />
Apxy mn ’c nhIN vswauxw, blik nwmu rUpI pdwrQu nUM Apxy (mnih) mn ’c<br />
(bsweIAY) vswauxw krIey[<br />
irdY suD; jau inMdw hoie] hmry kpry; inMdku Doie]1]) dyh isvw.br moih<br />
iehY; suB krmn qy.kbhUM n tro] Anuswr DMn vwihgurU srUp Bgq sRI kbIr swihb<br />
jI ny kYsI kmwl BrI ikRpw kIqI hY ik inMdw qoN fr ky, SuB praupkwr qoN ip`Cy<br />
nhIN htxw cwhIdw[ Bgq jI pRp`k inscy pUrn idRVqw nwl kih rhy hn:-(jau)<br />
jykr Apxw (irdY) irdw (suD) pwk piv`qR hovy qy inMdw (hoie) hovy qW (hmry) dwsn<br />
dws dy pwpW rUpI (kpry) bsqR, inMdku (Doie) Do irhw hY[ inMdw krY; su hmrw<br />
mIqu] dwsn dws dI ijhVw inMdw (krY) krdw hY, (su) auh hI (hmrw) dwsn dws<br />
dw ipAwrw mIqu hY[ inMdk mwih; hmwrw cIqu] (hmwrw) dwsn dws dw cIqu<br />
inMdk(mwih) ’c hY, beI ijhVI AsIN ZlqI krWgy, inMdk inMdw krygw[ ies leI<br />
inMdk ’c ic`q r`K ky, ZlqI qoN pUrw 2 sMkoc r`Kdw hY[<br />
inMdku so; jo inMdw horY] hy BweI!inMdku (so) auh hY jo (horY) hornW dI AxhoeI<br />
www.Gursevak.com 209 q`qkrw
inMdw krdw hY, (horY) hor hor inMdw krdw hY[ (horY) hornw nUM inMdk bxwauNdw hY[<br />
hmrw jIvnu; inMdku lorY]2] (hmrw) dwsn dws dy jIvnu nUM, inMdku svwrnw<br />
(lorY) cwhuMdw hY, ijhVI ZlqI krWgy, inMdk inMdw krygw[ ies leI, ZlqI qoN<br />
pUrw 2 sMkoc r`Kdw hY[ inMdw hmrI; pRym ipAwru] (hmrI) dwsn dws dI jo inMdw ho<br />
rhI hY, ieho hI dwsn dws dw, vwihgurU jI nwl pRym ipAwru lwaux vwlI hY[<br />
inMdw hmrw; krY auDwru] dwsn dws dI jo inMdw ho rhI hY, ieh (hmrw)<br />
dwsn dws dw, vwihgurU jI nwl pRym ipAwr lw ky, moh hMkwr ivkwr inMdw cuZlI<br />
corI vYr AOguxW doSW niSAW iviSAW qoN bcwaux rUpauDwru (krY) krdI hY[<br />
jn kbIr kau; inMdw swru] sRI kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- (jn)<br />
dwsn dws dI jo inMdw huMdI hY, dwsn dws ies qoN gux gRihx krdw hY, ies leI<br />
dwsn dws (kau) nUM inMdkW dI kIqI inMdw (swru) sRySt hY[ inMdku fUbw; hm auqry<br />
pwir] dwsn dws dI inMdw krn vwlw inMdku, pwpW rUpI jl sihq, jo inMdw rUpI<br />
smuMdR hY ies ’c (fUbw) fu`b igAw[ (hm) dwsn dws inMdw dw iqAwg krky, inMdw<br />
rUpI smuMdR qoN igAwn rUpI iknwry ’qy pwir (auqry) auqr igAw hY[<br />
SuB is`iKAw:-jy koeI inMdw kry aus dI inMdw nhIN krnI[ ApxI inMdw hox<br />
qoN, koRD krky lVweI JgVw nhIN krnw[ inMdw hox qoN, ault ky inMdk dI, inMdw<br />
nhIN krnI[ jy inMdw krWgy qW idl ’c nwm nhIN vsxw[ jy koeI nyk purK, sRI<br />
gurduAwry swihb jI dI SuB s`cI syvw krdw hovy[ koeI lwlcI, siqgurW dI Zolk<br />
Kohx leI, aus dI inMdw kry, syvw krn vwlw inMdw sux ky Gbrwey nw[ jy inMdw hox<br />
qoN gu`sy ’c Aw ky, cwbIAW clw ky mwry qW inMdk pUrn gurU jI dI golk Kw<br />
jwvygw[ jykr koeI pRymI pUrI iemwndwrI nwl SuB s`cI gurU syvw inBwvy, inMdw hox<br />
qoN sumyr prbq vWg Ac`l rhy, qW siqgurW dIAW l`KW KuSIAW dIAW pwiqSwhIAW<br />
ndr pRwpq krky inhwl ho jwvy[ XQw:- lK KusIAw pwiqswhIAw; jy siqguru<br />
ndir kryie] DMn Bgq sRI kbIr swihb jI, ijn@W nUM ApxI inMdw sux ky, sRb`q dy<br />
Bly leI gurbwxI s&urn hoeI[ ies leI Bgq jI Aqy bRhm ’c koeI vI &rk nhIN<br />
hY[<br />
256.DnwsrI mhlw 1] coru slwhy; cIqu n BIjY] auQwnkw:-KMf bRhmMf<br />
byAMq; auDwrxhwirAw] dy Avqwr sRb`q dw Blw krn nUM smr`Q, siqgurU nwnk dyv<br />
www.Gursevak.com 210 q`qkrw
swihb jI, dunIAW nUM qwrdy 2 BUmIey cor dy ielwky ’c gey[ ies nUM siqsMgI<br />
siqgurU swihb jI dy crnW ’c ilAwey, qW gurU swihb jI ny ikhw, “pihlW corI<br />
dw mwl vwps kr, Pyr corI C`f, Pyr is`K bxwvWgw[ ” BUmIey h`Q joV ikhw,<br />
“mhwrwj swihb jI!corI dI Awdq qW p`kI hY[ ” siqgurU swihb jI ikhw, “s`c<br />
boilAw kr, Apxy leI corI n krIN, gRIb mwr n krI, lUx Kw ky hrwm n krIN[<br />
”<br />
gRIb ny BUmIey nMU ikhw, “myrI lVkI dI SwdI leI pMj sO rupey dI loV hY[<br />
” qW BUmIAW SwhI ilbws pw ky, rwjy dy mihlW nUM qur ipAw, pihrydwr ny pu`iCAw,<br />
“qUM kOx hYN?KV@ ky kihMdw, dwsn dws cor hY”, rohb pY igAw, aus ny soicAw<br />
bwdSwh dw irSqydwr hovygw, lMGx dy idqw[ BUmIey ny mihlW ’c jw ky, hIry<br />
jvwhr Awid dI pMf bMn@ leI[ Bu`K ny sqwieAw qW lUx mUMh ’c pY igAw, pMf bMn@I<br />
bMn@weI C`f AwieAw[ gRIbW dy ku`t pYNdI vyK ky ieh pyS ho igAw[ rwjy ny s`cw purK<br />
smJ ky, vzIr bxw ilAw[ siqgurU jI ny ies sbd duAwrw BUmIey dI corI Cufw ky<br />
aus dI kilAwx kIqI[<br />
DnwsrI mhlw 1] coru slwhy; cIqu n BIjY] vwihgurU jI dy(1)<br />
pihly(mhlw) srUp siqgurU nwnk dyv swihb jI DnwsrI rwg ’c &urmwauNdy hn:-<br />
hy BweI!jykr ijs dI corI krnI hovy, Es pws jw ky, coru Apxy Awp nUM slwhy qW<br />
cor dw cIqu pRym ’c (n) nhIN (BIjY) iB`jdw, smJo rwq nMU corI krky B`j jwvygw[<br />
vw cor s`Q ’c bYT ky, ApxIAW kIqIAW corIAW dIAW idlcsp khwxIAW suxw ky,<br />
Apxy Awp nUM slwhuMdw hY[ nw qW cor Aqy n hI sunx vwly dw ic`q pRym ’c iB`jdw<br />
hY, sunx vwlw vI cor hI bxdw hY[ ies leI cor koLy jwx dw fMf imldw hY[<br />
XQw:- sMig kusMgI bYsqy qb pUCy Drm rwie]2] DMn gurU nwnk dyv swihb jI DMn<br />
aupdyS, beI cor koLy n jwvo[ aus nUM kwLw brqn smJ ky dUr hI rho[ XQw:-<br />
bwsnu kwro prsIAY; qau kCu lwgY dwgu] vw cor nUM slwhux vwly dw vI ic`q nhIN<br />
iB`jdw[ vw cor ny ijs dI corI kIqI hovy, aus nUM slwhy qW aus dw cor ’qy ic`q<br />
nhIN iB`jdw[<br />
AMqRIv:-ijhVw dMBI nwm nhIN jpdw auh r`b dw cor hY[ XQw:- nwmu durwie<br />
clY; so coru]3] ijhVw duKI jIv Apxy du`K dI inivrqI leI aus koL jWdw hY,<br />
Es duKI jIv koLy dMBI Apxy Awp nUM slwhuMdw hY[ pr aus dw ic`q aus qoN Dn<br />
Clx ’c huMdw hY[ vwihgurU jI dy pRym ’c iB`ijAw nhIN huMdw, AYsy pKMfI qoN dUr hI<br />
www.Gursevak.com 211 q`qkrw
ho[ vw ijhVw dMBI gurU Awpxy Awp nUM Apxy cyilAW koL slwhuMdw hY, jW Apxy<br />
cyilAW nUM slwhuMdw hY[ aus dw Aqy cyilAW dw ic`q vwihgurU jI ’c nhIN iB`jdw, vw<br />
Awpo iv`cIN ic`q nhIN iB`jdw[ auh vI dMBI bx jWdy hn[ ies leI dMBI gurU,<br />
cyilAW qoN dUr hI rihxw cwhIdw hY[ vw ijhVw bMdw (coru) dMBI gurU nUM slwhy aus<br />
dw ic`q nhIN iB`jdw[ vw (coru) dMBI gurU, ijs dw aus ny Dn T`igAw hY, aus nUM<br />
slwhy qW aus dw dMBI ’qy ic`q nhIN iB`jdw[<br />
jy bdI kry; qw qsU n CIjY] Awpxy Awp dI JUTI is&q krn vwlw jy(bdI)<br />
BYVI krqUq kry qw (qsU) gz dw cOvIvW ih`sw Bwv QoVy qoN QoVy mwqR vI aus dI bdI<br />
(CIjY) nws (n) nhIN huMdI, ikauNik auh bdIAW leI ApxI is&q kr irhw hY[ DMn<br />
s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI dI ieh is`iKAw hY ik hy jIv!bdIAW leI ApxI<br />
is&q n kr[<br />
ibnY:-tIky ’c iliKAw hY ik jykr cor rwjy dI (bdI) corI kry qW rwjy dw<br />
(qsU) QoVy mwqR vI nukswn nhIN huMdw, ieh TIk nhIN, rwjy dI h`qk hY[ ijhVw mwl<br />
hY swrw corI ho skdw hY, rwj ’c bhuqy cor rwjy nUM Kw jwxgy[ so aupRokq ArQ shI<br />
hY[<br />
cor kI hwmw; Bry n koie] cor (kI) dI dyvI-dyvqw, pIr-pYgMbr Avqwr<br />
Aqy hor (koie) koeI BI, (hwmw) hmwieq (n) nhIN (Bry) Brdw beI cor cMgw hY[<br />
coru kIAw; cMgw ikau hoie]1] coru dw (kIAw) kIqw kMm corI fwkw cMgw<br />
(ikau) ikvyN (hoie) hovy?Bwv cMgw nhIN huMdw, ikauNik ijn@W 2 dIAW corIAW krdw hY<br />
Aqy ijn@W nUM mwrdw v`Fdw hY, aun@W nUM bVw BwrI kSt huMdw hY[ dUjw ArQ:- (cor)<br />
pKMfI gurU dI koie BI(hwmw) hmwieq (n) nhIN (Bry) Brdw[ (coru) dyhDwrI gurU dw<br />
(kIAw) kIqw kMm, jo aus ny T`gIAW mwrIAW hn, cMgw (ikau) ikvyN hoie skdw hY,<br />
Bwv cMgw nhIN huMdw[<br />
suix mn AMDy kuqy kUiVAwr] lwlc leI corI krn vwly loBI ku`qy vw loBI<br />
ku`qy vWg Kwx dy lwlc krky, dr 2 dy mMgqy, XQw:- duAwrih duAwir.suAwn ijau<br />
folq; nh suD.rwm Bjn kI]) ku`qy dy murdwr Kwx vWg JUT bol ky murdwr Kwx<br />
vwly[ XQw:- kUVu boil; murdwru Kwie] aupRokq AOguxW vwly hy ku`qy (kUiVAwr) JUTy,<br />
mn bu`D nyqRW ’c ivcwr rUpI ingHw qoN rihq AMDy mn!ieh SuB aupdyS suix[<br />
www.Gursevak.com 212 q`qkrw
ibnu boly; bUJIAY sicAwr]1] rhwau] (sicAwr) s`cw bRhm ibnw boly dy qyry<br />
corI XwrI dy mwVy krq`bW nUM (bUJIAY) bu`Jdw hY[ XQw:- ivxu booilAw sBu ikCu<br />
jwxdw; iksu AwgY kIcY Ardwis]<br />
2. hy ku`qy kUiVAwr mn !ApxI is&q lwlc Aqy hMgqw dy bcn boly qoN<br />
ibnw (sicAwr) s`cy bRhm nUM bu`JIdw hY[ (rhwau) ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:-<br />
coru suAwilau; coru isAwxw] coru BwvyN ikqnw hI (suAwilau) suMdr hovy Aqy<br />
coru BwvyN ikqnw hI isAwxw hovy[<br />
Koty kw mulu eyku dugwxw] pr Koty cor (kw) dw mulu (eyku) ie`k (dugwxw)<br />
dmVI hY[<br />
2.cor vWg dMBI gurU BwvyN ikqnw sohxw Aqy isAwxw vyd swsqR piV@Aw hovy<br />
aus (Koty) Drm qoN hIxy (coru) dMBI dw mulu ie`k (dugwxw) dmVI hY[<br />
jy swiQ rKIAY dIjY rlwie] jw prKIAY Kotw hoie jwie]2] jykr cor nUM<br />
(swiQ) nwl r`KIey, auh ijvyN Awp cor hY, Awpxy nwl (rlwie) rlw (dIjY) idMdw<br />
hY, ikauNik iksy dI corI krky B`j jwvygw, nwl r`Kx vwly nUM cor bxw ky pulIs nUM<br />
PVw dyvygw[ ies qr@W jyL ’c corW nwl rlw dyvygw[ jykr cor nUM swQ r`K ky, Dn<br />
dyeIey qW ibpqw peI qoN (jw) jdoN cor nUM prKIey qW auh Kotw ho jwvygw[ ijvyN<br />
BMgwxI dy ju`D smyN pTwx inmk hrwmI bx ky, siqgurU swihb jI dy ault lVn<br />
Awey, BwvyN pihlW qn^whW lYNdy sn pr prK vyly Koty inkly[<br />
jYsw kry; su qYsw pwvY] corW dw mwl fWgW dy gj[ cor nUM KWdw vyK ky swaU<br />
bMdw Gbrwey n beI ieh mOj lYNdw hY pr (jYsw) ijs qr@W dw auh corI dw Kotw<br />
krq`b (kry) krdw hY, (su) auh (qYsw) Esy qr@W dw du`K (pwvY) pwvygw[ XQw:-cor<br />
jwr jUAwr pIVy GwxIAY]<br />
Awip bIij; Awpyy hI KwvY] cor Awip hI corI dw mwVw bIij bIjdw hY Aqy<br />
Awpy hI aus nUM (KwvY) KWdw hY Bwv corI krn igAw hI mwirAw jWdw hY[ DMn gurU<br />
nwnk dyv swihb jI ny Awpxy is`KW nUM s`cw Drm idRV krwieAw hY[<br />
swKI:-ie`k pRymI ny dws nUM ikhw, “swfy ipMf ie`k bMdw do nMbr dw DMDw<br />
krky mOj lYNdw hY, AsIN bVI muSkl nwl guzwrw krdy hW[ ”dws ny kudrqI ikhw,<br />
“ies dw nqIjw cMgw nhIN inklygw[ ”qIjy idn ijs dy ipau nUM aus ny mwr ky<br />
inAWeIN dI zmIn vwhI sI, Es nOjvwn ny vMgwr ky ikhw, Eie kuMdnW!qkVw ho[<br />
”A`goN h`s ky kihMdw, “qYQoN nhIN frdw[ ”sweIkl ’qy gurdwspuroN Aw irhw sI,<br />
www.Gursevak.com 213 q`qkrw
nOjvwn ny sotw puVpVI ’qy mwirAw, aul`d ky su`t idqw[ swrw ipMf dyKx igAw ik<br />
ipMf dw munwrw if`igAw ipAw hY[ ijhVw isMG kihMdw sI ik AsIN qMgI nwl guzwrw<br />
krdy hW, dws koLy B`j ky AwieAw ’qy kihMdw, “ijhVI qUM g`l khI sI auh TIk ho<br />
geI hY[ ”ies leI Drm-ikRq krky Ckx vwlw gurU nwnk dyv swihb jI dw nwm<br />
jpy Aqy DIrj r`Ky[ jy vifAweIAw; Awpy Kwie] hy BweI!cor jy Awp dIAW<br />
vifAweIAw Awpy hI (Kwie) Kwvy Bwv kry qW koeI &wiedw nhIN, auh vifAweI aus<br />
nUM hI Kw jWdI hY[<br />
2.cor jykr corI kry qW AwpxIAW vifAweIAW nUM Awpy hI (Kwie) Kw jWdw<br />
hY[ Bwv AwpxIAW vifAweIAW nUM ^qm c idMdw hY[<br />
jyhI suriq qyhY rwih jwie]3] jyho jyhI Es dI (suriq) igAwq hY, (qyhY)<br />
qyho ijhy (rwih) rsqy (jwie) jwvygw[ corI vwlI suriq hY qW Es rsqy jmW dw fMf<br />
shygw[<br />
jy sau kUVIAw; kUVu kbwVu] cor BwvyN Awpxy gunwhW nUM lukox leI jykr<br />
(kUVu) JUT dIAW (sau) sYNkVy (kUVIAw) JUTIAW g`pW bkdw hY pr auh (kbwVu)<br />
JUTIAW hI hn[<br />
BwvY; sBu AwKau sMswru] BwvY sBu sMswruaus nUM cMgw (AwKau) khy, pr Pyr<br />
vI cMgw nhIN ho skdw[<br />
quDu BwvY; ADI prvwxu] nwnk jwxY; jwxu sujwxu]4] 4]6] prm-pUjnIk<br />
s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:-hy Akwl purK jIE!jykr (quDu)<br />
Awp jI nUM BwvY qW (ADI) nIc, cor (ADI) dMBI gurU, ijs bwry au~pr ikhw hY,<br />
jykr Awp jI nUM BwvY qW Awp jI nUM (sujwxu) cqr (jwxY) jwxI jwxu ky, kukrm C`f<br />
ky, ieh lok Aqy drgwh ’c prvwxu ho jWdw hY[ XQw:- ijQY nIc smwlIAin;<br />
iqQY ndir qyrI bKsIs]) AYsw pUrw gurdyau shweI] siqgurU nwnk dyv swihb jI<br />
ny, mhwn b^iSS krky, swnUM kilju`gI jIvW nUM, corI qoN bcwaux leI Su B aupdyS<br />
b^iSAw hY, beI corW dMBIAW dI kusMgq n kro[ corIAW qoN hr jIv pRySwn hY[ ie`k<br />
jIv dUjy dI corI krdw hY[ keI vwr gurU swihb jI dI golk dI corI vI kr lYNdw<br />
hY[ hr ie`k Gr ’c, hr ie`k mn ’c, corI pRvyS kr cu`kI hY[ ijs krky jIv<br />
ADogqI nUM pRwpq ho rhy hn[ siqgurU nwnk dyv jI vWg koeI vI s`cw pUry gurU jI<br />
nhIN hoey, ijn@W DurW dy ^Ub im`Ty gurbwxI jI ’c, corI dy iqAwg dw aupdyS b^iSAw<br />
hovy[ CotI aumr ’c hI, ies gursbd jI dw ArQW sihq ^Ub AiBAws krwieAw<br />
www.Gursevak.com 214 q`qkrw
jwvy[ ijs krky, DMn DMn siqgurU, nwnk nwm cV@dI klw!qyry Bwxy sRb`q dw Blw[<br />
hovy[<br />
257.Awsw mhlw 5] jnm jnm kI mlu DovY prweI; Awpxw kIqw pwvY]<br />
DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI DMn hn[<br />
Awp jI ny mhwn ikRpw krky, ies prm-piv`qR sbd ’c inMdkW dI BYVI krnI Aqy<br />
aun@W nUM jo fMf imldw hY, auh d`isAw hY[ s`cy siqgurU jI dI prm-piv`qR hzUrI ’c<br />
koeI vI inMdw nhIN sI krdw[Awp jI dI prm-piv`qR s`cI Amolk zbwn qoN<br />
kIrqn sux ky pRymI AMimRq bRhmwnMd rs nwl iqRpq rihMdy sn[ Awp jI dy prmpiv`qR<br />
kMn vI gurbwxI nwl iqRpq Aqy rsy rihMdy sn[kdy vI iksy dI inMdw nhIN<br />
suxdy sn[<br />
Awsw rwg’c gurU nwnk swihb jI dy (5) pMjvyN(mhlw) srUp, DMn gurU Arjn<br />
dyv swihb jI sRb`q dw Blw krn vwly, gurU pwrbRhm srUp, inMdw dy iqAwg dw SuB<br />
s`cw aupdyS &urmwauNdy hn:- inMdk prweI inMdw krky, jnm jnm (kI) dI prweI<br />
(mlu) mYL (DovY) DoNdw hY[ inMdk qoN, prweI inMdw krn rUp Awpxw kIqw jo pwp hY,<br />
aus dw &L kSt BI Awp hI (pwvY) pwauNdw hY[ XQw:- cor jwr jUAwr qy burw]<br />
Axhodw Bwru inMdik isir Drw]3] (1145)<br />
eIhw suKu nhI drgh FoeI; jmpuir jwie pcwvY]1] inMdk nUM (eIhw) ies<br />
lok ’c suK nhI hY ikauNik inMdw krky, gl JgVy pY jWdy hn[ XQw:- Esu AMdir<br />
kUVu kUVo kir buJY; Axhody JgVy.diX Es dY gil pwieAw] (303) drgh ’c vI<br />
siqgurW dw(FoeI) Awsrw, imlwpnhIN imldw[ sMq inMdk jmpuir ’c jwie ky,<br />
Awpxy Awp nMU (vw) jmpurI nMU (pcwvY) swVdw hY[ jwx qoN nrkI jIA vI sVHn l`g<br />
jWdy hn[<br />
inMdik; Aihlw jnmu gvwieAw] inMdik ny prweI inMdw krky(Aihlw) suMdr<br />
jnmu, (Aihlw) inkMmw, nkwrw(gvwieAw) guAw ilAw[<br />
phuic n swkY kwhU bwqY; AwgY Taur n pwieAw]1] rhwau] inMdk (kwhU) iksy<br />
(bwqY) iksy gux krky, iksy vifAweI krky, mhwqmw ji dI brwbrqw nMU (vw) r`b<br />
q`k phuic (n) nhIN (swkY) skdw[ (vw) auh ijhVI g`l kry, aus (kwhU) iksy<br />
(bwqY) g`l nMU qoV inbHwEx rUp phuMc nhIN skdw[ (AwgY) pRlok ’c(Taur) Tihrnw,<br />
itkwxw (n) nhIN pwieAw[ sMq inMdk jwx ky pRlok ’coN k`iFAw jWdw hY[ (rhwau)<br />
ibsRwm dy ky &urmwauNdy hn[<br />
www.Gursevak.com 215 q`qkrw
ikrqu pieAw inMdk bpury kw; ikAw Ehu krY ibcwrw] (bpury) qu`C, kMgwl,<br />
inMdk (kw) dy kIqy Koty krmw dy ikrqu dw mMdw lyK hI, ies qrHW dw pieAw hY,<br />
ies krky Ehu (ibcwrw) qu`C, kMgwl, (ikAw) kI (krY) kr skdw hY?<br />
qhw ibgUqw jh koie n rwKY; Ehu iksu pih kry pukwrw]2] auh (qhw) iq`Qy<br />
jw ky (ibgUqw) ^rwb huMdw hY (jh) ij`Qy aus nMU koie BI (n) nhIN (rwKY) r`K skdw,<br />
ies leI Ehu iksu(pih) pws pukwrw(kry) krygw?<br />
inMdk kI giq kqhUM nwhI; KsmY eyvY Bwxw] inMdk kI (giq) mukqI (kqhUM)<br />
ikqy vI nwhI hoxI[ (KsmY) mwlk dw (Bwxw) hukm (eyvY) eysy qrHW hI hY[<br />
jo jo inMd kry sMqn kI; iqau sMqn suKu mwnw]3] inMdk, (sMqn) sMqW (kI)<br />
dI (jo jo) ijhVI 2 inMd(kry) krdw hY aus nUM sux ky, sMq GbrwauNdy nhIN[ (sMqn)<br />
sMqW ny (iqau) iqvyN hI Awqm suKu (mwnw) mMinAW hY[ jy auh kihMdy hY ik sMq pKMfI<br />
hn ieh sux ky pKMf dw iqAwg krdy hn[ jy khy ik sMq hMkwrI hn qW sMq hMkwr<br />
dw iqAwg krdy hn[ jy khy ik vykwrI hn qW qW ivkwr dw iqAwg krdy hn,<br />
inMdw hox qoN aus ’coN gux lY ky, AwqmnMd suK mMndy hn[ sMq ieh jwxdy hn ik<br />
bRhm jI nMU koeI inMd nhIN skdw[ jy ieh swfy sRIr dI inMdw krdw hY qW TIk hI<br />
kihMdw hI ikauNik sRIr nwsvMq hY[<br />
sMqw tyk qumwrI suAwmI; qUM sMqn kw shweI] hy (suAwmI) mwlk jI! sWq<br />
Awqmw sMqw nMU ie`k (qumwrI) Awp jI dI hI (tyk) Et hY, (qUM) Awp jI (sMqn)<br />
sMqw (kw) dy shweI hoN[ XQw:- Bgqw kw shweI; juig juig jwixAw]) Bgiq vClu<br />
hir ibrdu; Awip bnwieAw] jh jh sMq ArwDih; qh qh pRgtwieAw])<br />
khu nwnk sMq hir rwKy; inMdk dIey ruVweI]4]2] 41] vwihgurU (nwnk)<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI mhwrwj (khu) &urmwauNdy hn:- (hir) vwihgurU jI ny<br />
sMq (rwKy) r`K ley hn[ (inMdk) inMdkW nMU ivkwrW’c(vw) caurwsI dy gyVy iv`c,<br />
(vw) kwl rUpI dirAw ’c (ruVweI) roVH (dIey) id`qw[<br />
258.vwihgurU] pRB dwqau dwqwr; pir´au jwcku.ieku srnw] siqgurU pMjvyN<br />
pwiqswh jI, GxI hI inmRqw nwl, jwick bx ky, vwihgurU qoN sMq ryx mMgdy hn[<br />
hy (pRB) smr`Q vwihgurU jIau! Awp jI (dwqwr) dwqW dyx vwly (dwqau) dwqy hoN<br />
jI[ XQw:- qYQo hI.blu rwmu lY; nwl bwxw dhisru GwieAw] qYQo hI.blu ikRsn lY;<br />
kMsu kysI pkiV igrwieAw]) dwsn dws (jwcku) mMgqw, dyvqy Avqwr pYgMbr<br />
Awid swrIAW srnw C`f ky, sMgqW smyq ieku Awp jI dy crnW dI srnw(pir´au)<br />
www.Gursevak.com 216 q`qkrw
ipAw hY[ imlY dwnu sMq ryn; jyh lig Baujlu qrnw] ibniq krau Ardwis sunhu<br />
jy Twkur BwvY] dyhu drsu min cwau Bgiq iehu mnu ThrwvY] bilE crwgu.AMD´wr<br />
mih; sB kl auDrI, iek nwm Drm] pRgtu sgl hir Bvn mih; jnu nwnku gur<br />
pwrbRhm]) hy mhwrwj!dwsn dws ’qy ikRpw kro, jo dwsn dws nUM Awp jI dy (sMq)<br />
sMqW dI (ryn) DUVI dw dwnu imlY[ (jyh) ijs prm-piv`qR DUVI dy m`Qy(lig) l`gxy<br />
krky sMswr(Baujlu) smuMdR qoN qrnw hovy[<br />
259.vwihgurU] hm Avguix Bry.eyku guxu nwhI; AMimRqu Cwif. ibKY ibKu<br />
KweI] prm-pUjnIk kIrq B`t jI sRb`q dy Bly dy AwSy Anuswr qmwm jIAW dI<br />
Ardws krdy hn[ ies leI hm kih rhy hn} (hm) dwsn dws sMgqW smyq<br />
(Avguix) AOguxW dy Bry hoey hW, eyku vI SuB guxu nwhI hY[ XQw:-siB Avgx; mY<br />
guxu nhI koeI]) jyqw smuMdu swgru nIir BirAw; qyqy Aaugx hmwry]) Awp jI dy<br />
bRhmwnMd AMimRqu rs Cwif ky, (ibKY) iviSAW dI (ibKu) ivhu (KweI) KWdy hW[<br />
mwXw moh Brm pY BUly; suq dwrw isau pRIiq lgweI] mwXw dy moh Brm ’c pY<br />
ky, Awp jI nMU BUly hW, (suq) spu`qR(dwrw) iesqRI(isau) swQ pRIiq lgweI hY[<br />
ieku auqm pMQu.suinE gur sMgiq; iqh imlµq.jm qRws imtweI] hy siqgurU<br />
nwnk dyv swihb jIE!gur sMgiq hI ieku (auqm) sRySt pMQu (suinE) sunxw kIqw<br />
hY, (iqh) iqs nwl (imlMq) imlidAW hI jm dw (qRws) fr (imtweI) imtw idqw<br />
hY]<br />
iek Ardwis.Bwt kIriq kI; gur rwmdws.rwKhu srxweI]4] 58]<br />
(1406) hy prm-pUjnIk (gur) siqgurU rwmdws swihb jIE!dwsn dws kIriq<br />
Bwt kI ie`ko iek ieho hI Ardwis hY ik AOguxW dy Bry nUM ApxI (srxweI) Srn<br />
’c (rwKhu) r`K lvo jI[ XQw:- rwKhu ApnI srix pRB; moih ikrpw Dwry] syvw<br />
kCU n jwnaU; nIcu mUrKwry])<br />
260.vwihgurU] (1412) jau qau; pRym Kylx kw cwau] siqgurU pihly<br />
pwiqswh jI ny, siqgurU dUjy pwiqswh jI dy, pihlI vwr sRI krqwrpur swihb jI<br />
ivKy jwx qoN, isr mMigAw[ hy prm sRI lihxw jIE!(jau) jykr (qau) Awp jI nUM,<br />
isr dyx rUpI pRym dI Kyl Kylx kw cwau hY, qW isru Dir qlI; glI myrI Awau]<br />
Awpxw isru v`F ky, ApxI qlI ’qy Dir ky, (myrI) dwsn dws dI guris`KI,<br />
siqsMgq, isr dyx rUpI glI ’c (Awau) Awauxw kro jI[<br />
www.Gursevak.com 217 q`qkrw
iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY] (iequ) ies, isr dyx<br />
rUpI (mwrig) rsqy ’c pYru (DrIjY) Drnw kro[ pYr DridAW hI Bwv J`tp`t isru<br />
(dIjY) dyxw kro Aqy (kwix) kWb n Kw, kwn knof Bwv hMgqw n (kIjY) krnw kr,<br />
isr idqw hY[ XQw:- kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ<br />
kau saupqy; ikAw lwgY myrw]) qnu mnu ArpY; hY iehu ijs kw]) ijs kI bsqu;<br />
iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw; mwnY mwQY] ijvyN Awp vwihgurU jI ny, pihly jwmy<br />
AMdr sIs mMigAw, Awp hI pMjvyN Aqy nOvyN jwmy ’c sIs kurbwx kIqy[ XQw:-<br />
swDin hyiq; ieqI ijin krI] sIsu dIXw; pru sI n aucrI]13] Awpxy Awp nUM<br />
siqgurW qoN kurbwn krn smyN, Awpxy sIs nUM rMc smwn vI nhIN smiJAw[ XQw:-<br />
rMc smwn dyh kir cInw[ sIs dIAw pr isrru n dInw]<br />
2. jau qau; pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI; glI myrI Awau] hy<br />
pRymIAW!(jau) jykr (qau) Awp jI nUM, hMgqw iqAwg ky, pRym dI Kyl Kylx (kw) dw<br />
cwau hY, (qau) qW BgqI rUpI qlvwr dI inmRqw rUpI Dwr nwl, hMkwr ivkwr AOgux<br />
iqAwgx rUpI Apxw isru v`F ky, AwpxI bRhmwkwr ibRqI rUpI qlI ’qy Dir ky,<br />
(myrI) dwsn dws dI, siq sMqoK dieAw Drm inmRqw sihnSIlqw gRIbI pRym<br />
ivrwg, iqAwg, inrAiBmwnqw iKmw DIrj inrvYrqw inrlypqw pUrn gurU jI dI<br />
SuB s`cI syvw ismrn Awid, sRb ivAwpI mhW ivsmwd, AnMq SuB guxW rUpI glI<br />
’c(Awau) Awauxw kro[<br />
2.iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY] (iequ) ies SuB guxW<br />
rUpI(mwrig) rsqy, pUrn gurU jI dw hukm mMnx rUpI pYru (DrIjY) Drnw kr, Bwv<br />
qurMq hukm mMn ky, hMkwr ivkwr AOgux iqAwgx rUp isru, qurMq (dIjY) dyxw kro[<br />
AOgux iqAwgx l`igAW(kwix) kWb n (kIjY) krnw kr, Bwv kWb n Kw[ AOgux<br />
iqAwgx ’c twl mtol n kr[<br />
261.vwihgurU] (1422) gur pIrW kI cwkrI; mhW krVI suK swru] pUrn<br />
myhrvwn sulqwn s`cy siqgurU cOQy pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-hy BweI! jwhr pIr<br />
jgqu guru bwbw]3] gurU nwnk dyv mh`lw 1. mh`lw 2. mh`lw 3.nwmu gurbwxI jI<br />
dI b^iSS krky, Ajpw jwp vwihgurU jI dy drSn krwaux vwly gur pIrW jI nUM.<br />
Dn isr Arp ky, (cwkrI) cwA nwl kIqI (cwkrI) nOkrI syvw, (swru) sRySt<br />
AslI sRb ivAwpI mhW 3 ivsmwd suK dyx nMU, (mhW) v`fI BwrI krVI hY[ gurmuiK<br />
syvk bx ky, syvw dw suAwd lY ky, bRhmwnMd rs ’c lIx ho ky mckwry mwr 2 ky<br />
www.Gursevak.com 218 q`qkrw
syvw krdy hn[ XQw:- syvk syv krih siB qyrI ijn sbdY swdu AwieAw] (599)<br />
ijvyN 2 syvk syvw krdw hY, iqvyN 2 hMgqw inivrq huMdI hY[ mn gurU crnW ’c<br />
rsdw vsdw hY[ syvw dw rs PL itkwA bhuq hI v`fw hY[ siqgurU swihb jI<br />
syvk dy idl ’c vsky ApxI syvw Awp hI krwauNdy hn[ ndir kry ijsu AwpxI;<br />
iqsu lwey hyq ipAwru]<br />
262.vwihgurU] gurisKI Bwxw mMinAw; guru pUrw pwir lµGwie] soFbMs dy<br />
sUrj siqgurU cOQy pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-ijn@W ipAwry guris`KW ny pUirAW gurW<br />
dI b^SI gurisKI kmweI hY (Bwxw) hukm mMinAw hY, aun@W nUM guru (pUrw) pUry jI,<br />
boihQVw hir crx mn ciV lµGIAY] Anuswr nwm rUpI jhwz ’qy cwV@ ky, sMswr<br />
rUpI smuMdR qoN pwir lMGwie ky, igAwn rUpI iknwry ’qy phuMcw idMdy hn[ gurisKW<br />
kI hir DUiV dyih; hm pwpI BI giq pWih] Bwxw mMnx vwly, Awp iqAwgx vwly,<br />
sIs qLI qy r`Kx vwly, bMd 2 ktvwaux vwly, Apxy b`icAW nUM nyijAW qy tMgwaux<br />
vwly, suAws 2 gurU 2 iDAwaux vwly, inSkwmI pRymI inSkpt in`qnymI igAwnI<br />
iDAwnI, dyvwny ShId pRvwny sMq Bgq, gurisKW (kI) dI crn DUiV, hy (hir)<br />
hrI!dwsn dwsW nMU (dyih) b^Sxw kro[ gurisKW dI p[ prm-pwk crn-DUiV nUM<br />
pRwpq krky(hm) dwsn dws pwpI BI (giq) kilAwx nUM (pWih) pw lYx[<br />
263. vwihgurU] gur siqguir nwmu idVwieAw; mnu Anq n kwhU foly] (gur)<br />
v`fy (gur) pUjnIk (gur) pRkwS srUp mmhwn sdw praupkwrI gurUAW dy gurU<br />
siqguir siqgurU Amrdws swihb jI ny, mhwn ikRpw krky, ijn@W nUM vwihgurU jI dw<br />
s`cw nwmu(idVwieAw) pRp`k idRV krwieAw hY[ aun@W dw mnu, (Anq) hor (kwhU)<br />
iksy pwsy, pdwrQW ivSy vwSnw ’c (n) nhIN (foly) foldw[<br />
jn nwnku hir kw dwsu hY; gur siqgur ky gul goly] 30] vwihgurU (nwnku)<br />
DMn gurU rwmdws swihb jI &urmwauNdy hn:-(jn) dwsn dws hir jI kw dwsu hY[<br />
Aqy (gur) pUjnIk siqgur swihb jI (ky) dy (goly) goilAW dw (gul) golw hY[<br />
XQw:- mul KrIdI lwlw golw; myrw nwau sBwgw] gur kI bcnI.hwit ibkwnw; ijqu<br />
lwieAw iqqu lwgw]) jn nwnku.hwit ivhwiJAw; hir.gulm gulwmI]) murdw hoie<br />
murId; n glI hovxw[ swbru isdik shIdu, Brm Bau Kovxw[<br />
264.vwihgurU] suKu duKu ijh prsY nhI; loBu moh AiBmwnu] Anq klwvwn<br />
pUrn Bgvwn, pwrbRhm ky gur Avqwr, siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI ny<br />
www.Gursevak.com 219 q`qkrw
sIs vwrn qoN pihlW Bu`K qRyh aunINdRw iqRskwr dy bcn Asih ’qy Akih kSt<br />
shwry[ sIs dyx l`igAW sI nhIN aucwrI[ ipMjry ’c cwr cu&yry iq`Ky ik`l l`gy hoey<br />
hn[ prm-pUjnIk s`cy siqgurU swihb jI iq`Ky ik`lW ivckwr bYTy ismrn krdy<br />
rhy[ sRIr dy QoVw ijhw A`gy ip`Cy hox qoN ik`l Ku`Bdy sn[ AYsy Asih kStW dI<br />
hn@yrI smyN, jdoN pRvwr, is`KW nwloN ivCoVw sI, ShIdI dyx ’c QoVy idn bwkI sn[<br />
DurW dI bwxI Bog dy slok cWdnI cONk id`lI ivKy, ipMjry ’c aucwry[ mrn dy kSt<br />
qoN fridAW v`ifAW 2 dI hoS PrmoS ho jWdI hY[ XQw:- rovih syK mswiek pIr]<br />
AMiq kwil mqu lwgY BIV]) s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-<br />
muslmwnW ’c au~cI zwqI vwly syK (mswiek) myhnqW krn vwly (pIr) SkqIAW<br />
vwly, sB roNdy hn ik (mqu) mqW Bwv ikqy swfy AMq smyN mrn dy kSt dI (BIV)<br />
ibpqw nw (lwgY) l`g jwvy[ DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU s`cy siqgurU qyg<br />
bhwdr swihb jIE DMn hn[ iqlk jM\U gaU gRIb dI r`iKAw leI sIs kurbwn<br />
kIqw[ AYsy kStW smyN ivAwpk bRhm ’c lIx rhy, ijvyN m`C smuMdR ’c lIx rihMdw<br />
hY[ AkwS vWg inrKoB Aqy DrqI vWg DIrj iKmw sihq rhy[ Awp jI kotwn kot<br />
sUrjW dy pRkwSk bx ky, sdw leI sMswr nUM nwm dw pRkwS b^S rhy hn[ Awp jI<br />
AYsI ikRpw kro, AsIN ApxI zbwn nwl, Awp jI dy prm-piv`qR prm-pUjnIk<br />
praupkwrI im`Ty crn-kml sdw hI c`tdy rhIey, ApxI A`KW ’c DrweIey[ XQw:-<br />
sBu idnsu rYix. dyKau guru Apunw; ivic AKI. gur pYr DrweI] Apxy kysW nwl<br />
Awp jI dy prm-piv`qR prm-pUjnIk crn-kml JwV@Iey[ XQw:- gur ky crn;<br />
kys sMig Jwry])<br />
suKu duKu ijh prsY nhI; loBu moh AiBmwnu] hzUr &urmwauNdy hn:-(ijh) ijs<br />
ipAwry nUM suKu duKu loBu moh (AiBmwnu) hMkwr nhI (prsY) CoNhdy l`gdy[ khu nwnk<br />
sunu ry mnw; so mUriq Bgvwn]13] vwihgurU (nwnk) siqgurU nOvyN pwiqswh jI<br />
(khu) &urmwauNdy hn:-(ry) hy mnw!(sunu) sunxw kr, (so) auh mhWpurS Bgvwn jI<br />
dw (mUriq) srUp hI hn[ DMMn siqgurU qygbhwdr swihb jI dI ieh AwpxI hI<br />
prm au~cI su`cI AvsQw hY[<br />
265.vwihgurU] ausqiq inMidAw.nwih ijih; kMcn loh smwin] (ijih) ijs<br />
mhWpurS jI dy irdy ’c, ApxI (ausqiq) vifAweI dI ie`Cw nwih, Awp iqAwg ky<br />
swirAW dI crn–DUV bxy hn[ XQw:- srb kI; ryx hovIjY] Awpu imtwie;<br />
imlIjY]) Awps kau.jo jwxY nIcw] soaU gnIAY; sB qy aUcw]) (inMidAw) Awpxw<br />
www.Gursevak.com 220 q`qkrw
pRqwp vDwaux leI, prwey purK dy guxW nUM, AOgux kihxw inMdw hY, ieh vI nhIN<br />
krdy[ (kMcn) sonw (loh) lohw smwin smJdy hn[ XQw:- ausqiq inMdw doaU<br />
ibbrijq; qjhu mwnu AiBmwnw] lohw kMcnu sm kir jwnih; qy mUriq Bgvwnw])<br />
khu nwnk.suin ry mnw; mukiq qwih qY jwin]14] vwihgurU (nwnk) DMn<br />
siqgurU qygbhwdr swihb jI, ijn@W ny Drm hyq sIs kurbwn kIqw, (khu)<br />
&urmwauNdy hn:-(ry) hy mnw!(suin) sunxw kr, (qwih) iqs mhWpurS (qY) qWeI,<br />
jIvn mukiq rUp hI (jwin) jwnxw kr[ ijs dy irdy ’c BgvMq jI vsy hox, auh<br />
jIvn mukq hY[ XQw:- Ehu DnvMqu; kulvMqu piqvMqu] jIvn mukiq; ijsu irdY<br />
BgvMqu]<br />
266.vwihgurU] hrK sog jw kY nhI; bYrI mIq smwn] (jw) ijs mhWpurS<br />
jI(kY) dy irdy ’c Awey pdwrQ qoN (hrK) KuSI Aqy gey qoN sog nhI hY[ XQw:-<br />
Awvq hrK.n jwvq dUKw; nh ibAwpY mn rognI] bYrI mIq ie`k smwn hn[<br />
XQw:- nw ko bYrI.nhI ibgwnw; sgl sMig.hm kau bin AweI]1]) Dnu Dnu hir<br />
igAwnI siqgurU hmwrw; ijin vYrI imqüR, hm kau sB sm idRsit idKweI] ijvyN<br />
bwbw GnIeIAw jI Bgq jYdyv jI[ khu nwnk suin ry mnw; mukiq qwih qY<br />
jwn]15] vwihgurU (nwnk) siqgurU qygbhwdr swihb jI (khu) &urmwauNdy hn:-<br />
(ry) hy mnw!(suin) sunxw kr[ (qwih) iqs purK (qY) qWeI hrK sog im`qR s`qR<br />
suBwA qoN (mukiq) Cu`itAw, jIvn mukq (jwn) jwnxw kr[ ijvyN siqgurU nOvyN<br />
pwiqswh jI ny ipMjry ’c, sUeI vrgy iq`Ky ik`lW ivckwr Bog dy slok aucwry, hrK<br />
sog im`qR s`qR suBwA qoN rhy inrwry, jweIey bilhwry[ vw (qwih) iqn@W siqgurU nOvyN<br />
pwiqswh jI (qY) qoN Bwv pwsoN mukiq dI pRwpqI (jwn) jwnxw kro[<br />
267.vwihgurU] BY kwhU kau dyq nih; nih BY mwnq Awin] jo bRhmigAwnI<br />
(kwhU) iksy (kau) nUM, BY nih (dyq) idMdw, (nih) nw hI (Awin) hor iksy dw BY<br />
(mwnq) mMndw[ ijvyN siqgurU qygbhwdr swihb jI ny ShIdI dyx smyN, fr nhIN<br />
mMinAW[ sMq doKI AOrMgzyb ny qlvwr k`F ky ikhw, “mYN qyrw isr DV nwloN v`Krw<br />
kr dyvWgw[ ” A`goN siqgurU swihb jI ny inrBYqw gMBIrqw nwl shjy hI ikhw,<br />
“frnw ’qy frwauxw pSUAW dw kMm hY[ XQw:- khu kbIr; suiK shij smwvau]<br />
Awip n frau; n Avr frwvau] dwsn dws ShIdI dyx leI, AnMdpuroN c`l ky<br />
AwieAw hY, ies leI ShIdI hI dyxI hY[ khu nwnk suin ry mnw; igAwnI qwih<br />
www.Gursevak.com 221 q`qkrw
Kwin]16] vwihgurU (nwnk) siqgurU qygbhwdr swihb jI (khu) &urmwauNdy hn:-<br />
(ry) hy mnw!(suin) sunxw kr, iksy nUM BY nw dyx vwly, iksy dw BY nw mMnx vwly jo<br />
purS jI hn[ (qwih) iqn@W nUM, (igAwnI) bRhmigAwnI sgl kI rInw] (bKwin)<br />
kihxw kr[<br />
268.vwihgurU] ijih ibiKAw sglI qjI; lIE ByK bYrwg] (ijih) ijs<br />
mhWpurS ny mwieAw iviSAW dI (sglI) swrI (ibiKAw) zihr (qjI) C`fI hY, ies<br />
mwieAw iviSAW dI zihr C`fx rUp bYrwg dw (ByK) rUp Dwr (lIE) ilAw hY Bwv<br />
vYrwg srUp hI bx gey hn[ ijvyN bwbw &rId swihb jI[ khu nwnk sun ry mnw;<br />
iqh nr mwQY Bwg]17] vwihgurU(nwnk) siqgurU qygbhwdr swihb jI (khu)<br />
&urmwauNdy hn:- (ry) hy mnw! (suin) sunxw kr, (iqh) iqs vYrwgI mhW(nr) purS<br />
jI dy mwQY dy Bwg au~qm hn[ vwihgurU] ijih pRwnI haumY qjI; krqw rwm pCwn]<br />
(ijih) ijs gurmuiK pRwnI ny, jobn rwj Dn mwl iv`idAw dyh hr qr@W dI (haumY)<br />
hMgqw (qjI) C`fI hY, aus ny (rwm) ivAwpk bRhm jI, koit bRhmMf dy (krqw)<br />
krn rcx vwly pCwn ley hn[ ijvyN ijn@W cMfwlW ny Bgq jYdyv jI dy h`Q v`Fy<br />
sn, Bgq jI ny aun@W ’c BI, krqw rwm jI pCwx ley[ XQw:- jYdyv iqAwigE<br />
AhMmyv]) DMn Bgq jYdyv jI[ khu nwnk vhu mukiq nru; ieh mn swcI mwn]19])<br />
vwihgurU (nwnk) siqgurU qygbhwdr swihb jI (khu) &urmwauNdy hn:-(vhu) Eh<br />
(nru) mhWpurS jIvn mukiq hn[ hy mn!ieh g`l swcI krky (mwn) mMnxw kr[<br />
269.vwihgurU] kbIr, grbu n kIjIAY; cwm lpyty hwf] r`b srUp Bgq sRI<br />
kbIr swihb jI ApxI hMgqw dI inivrqI leI, Apxy mn nUM aupdySdy hn:-hy<br />
mn!ieh dyh im`tI dI k`cI gwgr, kwlrI kMD, BwdoN dI KuMb vWg nwsvMq hY[ ies<br />
dy hwf, (cwm) cMm nwl lpyty hoey hn[ XQw:- hwf mws nwVˆØI ko ipMjru; pMKI bsY<br />
ibcwrw]) ies nwsvMq dyh dw (grbu) AhMkwr kdy Bu`l ky BI n (kIjIAY) krIey[<br />
XQw:- qU kWie grbih bwvlI] jYsy Bwdau KUMb rwju qU iqs qy KrI auqwvlI]1]<br />
(1196) hYvr aUpir CqR qr; qy Puin DrnI gwf] 37]) ijhVy rwjy (hYvr) sRySt<br />
GoVy aUpir bYTy, hIry jVq sunihrI suMdr CqR dy (qr) Q`ly sjdy sn[ (qy) auh<br />
(Puin) Pyr (DrnI) DrqI ’c (gwf) g`fy gey Bwv kbr ’c pw ky d`b idqy[ ies<br />
leI ies dyh dw Zumwn iqAwgxw cwhIdw hY[ XQw:- kbIr. grbu n kIjIAY; aUcw<br />
dyiK Avwsu] Awju kwil@ Buie lytxw; aUpir jwmY Gwsu] 38]) kbIr. grbu n<br />
www.Gursevak.com 222 q`qkrw
kIjIAY; rMku n hsIAY koie] Ajhu su nwau smuMdR mih; ikAw jwnau ikAw hoie]<br />
39]) kbIr. grbu n kIjIAY; dyhI dyiK surMg] Awju kwil qij jwhugy; ijau<br />
kWcurI BuXMg] 40]<br />
270.vwihgurU] kbIr. grbu n kIjIAY; aUcw dyiK Avwsu] prmpUjnIk sRI<br />
kbIr swihb jI au~qm bkqy Awpxy mn nUM hMgqw dy iqAwg dw aupdyS idMidAW<br />
&urmw rhy hn:-hy mnw! c`krvrqI rwjw bx ky, aUcw (Avwsu) rwj duAwrw Gr, vw<br />
POz Kjwny sihq dupYhr dy sUrj vWg au~cw (Avwsu) prqwp dyiK ky, kdy Bu`l ky vI<br />
(grbu) AhMkwr n (kIjIAY) krIey, ikauNik v`fy 2 blI bhwdr jyqU rwjy pihlvwn<br />
hMkwr krky, gL gey[ XQw:- bfy bfy AhMkwrIAw; nwnk.grib gly]1] ies leI<br />
Bgq jI hMkwr qoN mn@W krdy hn, [ Awp jI hMgqw dy pUrn iqAwgI hn[ XQw:-<br />
kbIr nw hm kIAw, n krihgy; nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw;<br />
BieE kbIru kbIru] 62]) Awju kwil@ Buie lytxw; aUpir jwmY Gwsu] 38] Awju<br />
jW (kwil@) k`l nUM (Awju) AwXU dw (kwil@) kwL hox qoN ies sRIr dw (Buie) DrqI<br />
’qy, sdw leI lytxw hovygw[ XQw:- qUM kwieAw mY ruldI dyKI; ijau Dr aupir<br />
Cwro]1] (154) ijhVw suMdr sRIr Apxy rwjduAwry Gr Aqy au~cy prqwp dw gumwn<br />
krdw hY, auh Apxy a~upr Gwh dw jwmw pihn lYNdw hY Bwv aus dI kbr isvy<br />
aUpir (Gwsu) Gwh (jwmY) hrw ho jWdw hY[<br />
271.vwihgurU] kbIr. grbu n kIjIAY; rMku n hsIAY koie] r`b rUp Bgq<br />
kbIr swihb jI AMimRq bcn; swD kI bwxI] Anuswr AMimRq bcn &urmwauNdy hn:-<br />
hy mnw! (grbu) AhMkwr n (kIjIAY) krIey Aqy kdy vI (koie) iksy duKI (rMku)<br />
gRIb nUM mKOl krky n (hsIAY) h`sIey[<br />
Ajhu su nwau smuMdR mih; ikAw jwnau ikAw hoie] 39]) (Ajhu) Ajy qyrI<br />
(su) sRySt izMdgI rUpI (nwau) byVI, sMswr rUpI smuMdR dIAW Awsw iqRSnw rUpI lihrW<br />
(mih) ’c hY[ (ikAw) kI (jwnau) jwxIey Biv`Kq nUM ikAw (hoie) hovygw?ieh<br />
igAwn rUpI iknwry ’qy phuMcygI ik nhIN?Asl ’c ieh ijhVw gRIb nUM dyK ky h`sxw<br />
hY, ieho hI ies dw fu`bxw hY[ swKI:-Bjn ismrn vYrwg mUrqI ie`k mhWpurS, hr<br />
vkq iKmw ’c lIx rihMdy sn[ BwvyN iGau dy GVy fu`l jwx, qW vI iKmw hI r`Kdy<br />
sn[ koeI ku`J vI khy, hr vyly vwihgurU jI dy pRym ’c FLy rihMdy sn[ XQw:- koeI<br />
Blw khau BwvY burw khau; hm qnu dIE hY Fwir]1] syvkW smyq, jdooN ie`k vysvw<br />
www.Gursevak.com 223 q`qkrw
dy Gr koL dI lMGdy, qW h`s ky qrk nwl kihMdI, “ies swD dI dwV@I myry ku`qy dI<br />
pUC vrgI hY[ ” dirAw rUp mhWpurS sux ky, shxsIl sMqM; Anuswr SWqI nwl<br />
zr lYNdy, idl ’c srw& dw sMklp n ilAwauNdy, sgoN vysvw bwry Ardws krdy, “hy<br />
gurU nwnk dyv swihb jI!ies dw Blw kr[ ” ies qr@W auh kihMdI rhI, mhWpurS<br />
sihMdy rhy Aqy iKmw sihxSIlqw dw AiBAws krdy rhy[ mhWpurSW dy AMq dw smW<br />
iblku`l hI nyVy Aw phuMicAw[ ijhVy pRymI mhWpurSW dI sMgq krky k`K qoN l`K bxy<br />
sn, auh vYrwg krn l`gy[ kMDW jmIn Asmwn hvw swrw vwqwvrn rox l`g ipAw[<br />
pRymI kihMdy, “sMq jI swnUM AMqm smyN dw aupdyS b^So, ijs krky AsIN Awp jI dy<br />
ivjog ’c ivAwkul n hoeIey[ iqRkwl drsI Bwv iqMnW simAW dy vrqwry nUM jwnx<br />
vwly SWq Awqmw pUrn sMqW ny ipAwr nwl ikhw, “hy gurmuKo!gurU nwnk swihb jI<br />
dw Bwxw mMno, rovo n[ XQw:- hukim rjweI clxw; nwnk iliKAw nwil] ijhVI<br />
vysvw koL dI Awpw lMGdy sI, aus nUM bulwau[ ” srDwlUAW dw vYrwg J`ilAw n<br />
jwvy[ ijhVy roNdy 2 gey, Awpxy gLy ’qy h`Q r`K ky ie`k pRymI boilAw, “hy<br />
bIbI!qYnUM swfy vYrwgI mhWpurS bulw ky qwrn l`gy hn[ ” ku`J inSrDk inMidAw<br />
krn l`gy[ mhWpurSW dy idl ’c AYnw itkwA sI, vysvw dy idl ’qy kudrqI Asr<br />
ipAw, auh SrDw Dwr ky geI[ prm-pUjnIk praupkwrI, Bjn mUrqI shj<br />
AnMdI, mhWpurS Apxy plMGy ’qy ibrwjy hoey sn[ srDwlU AqI hI duKI ho ky vYrwg<br />
krn l`gy ik swnUM ies qr@W dy mhWpurS nhIN imlxy, mgroN swfw kI hwl<br />
hovygw?XQw:- jwnI ivCMunVy. myrw mrxu BieAw; iDRgu jIvxu sMswry]) mÚ2] ijsu<br />
ipAwry isau nyhu; iqsu AwgY mir clIAY] iDRgu jIvxu sMswir; qw kY pwCY jIvxw]<br />
swry vwqwvrn dw vYrwgmeI rMg dyK ky vysvw ny siqkwr nwl sMqW mhWpurSW nUM<br />
m`Qw tyikAw Aqy h`Q joV ky crnW v`l KV@ geI[ mhWpurS boly, “hy bIbI!qMUM<br />
inrwdrI nwl kihMdI huMdI sI ik ies swD dI dwV@I ku`qy dI pUC vrgI hY, byAdbI<br />
dy lPz shwrny dwsn dws leI, bVy kTn sn, pr dwsn dws siqgurU Arjn dyv<br />
swihb jI dI ShIdI jp 2 ky iDAwn Dwr ky, prm-pUjnIk prm-piv`qR gurbwxI<br />
pV@ ky siqgurW dI ikRpw sdkw jrdw irhw[ ies sB siqgurU Arjn dyv swihb jI<br />
dI hI ikRpw hY[ dwsn dws nUM surq ’c ieh slok idsdw sI[ XQw:-kbIr.grbu<br />
n kIjIAY; rMku n hsIAY koie] Ajhu su nwau smuMdR mih; ikAw jwnau ikAw hoie]<br />
39] gihr gMBIrqw sihxSIlqw dy Avqwr, pUrn sMqW mhWpurSW ny, Apxy dohW<br />
www.Gursevak.com 224 q`qkrw
h`QW dy nwl, ApxI s`cI su`cI dwV@I PVI ’qy ikhw, “hy bIbI!siqgurU Arjn dyv<br />
swihb jI dI Agm Apwr prm-piv`qR ikRpw dw sdkw A`j myrI dwV@I qyry ku `qy dI<br />
pUC nwloN cMgI hY[ XQw:- sy dwVIAW scIAw; ij gur crnI lgMin@] DMn mhWpurS<br />
DMn DIrj, DMn ie^lwk DMn sihxSIlqw[ mhWpurSW qoN ies qr@W dy vYrwgmeI<br />
bcn sux ky vysvw dw mn SWq ho igAw[ ijhVI qrk gumwn mskry i^Awl nwl<br />
kihMdI sI ik ies swD dI dwV@I qW myry ku`qy dI pUC vrgI hY[ A`j auh vysvw Bu`bW<br />
mwr ky rox l`gI Aqy GiGAw ky imMnq nwl pRym bynqI kIqI, “bwbw jI!Awp jI dI<br />
dwV@I pihlW vI au~jl sI, hux vI au~jl hY[ sMq kI inMdw; jonI Bvnw] sMq kI<br />
inMdw; rogI krnw]) Anuswr jo dwsn dwsI ny Awp jI jYsy mhWpurS dI inMdw kIqI<br />
hY, myrI pwpx dI kilAwx krnI Awp jI dy v`s hY[ dwsn dwsI hux Awp jI dy<br />
pwk crnIN l`gI hY, ApxI b`cI jwx ky r`K lvo[ ” mhWpurSW ikhw, “hy ipAwrI<br />
b`cI!DMn gurU nwnk swihb jI dI ipAwrI is`KI Dwro, qn mn Dn krky, mhWpurSW<br />
dI syvw siqsMgq kro[ DMn gurU nwnk dyv swihb jI Awp jI dw auDwr krngy[<br />
DMn DMn siqgurU, nwnk nwm cV@dI klw!qyry Bwxy sRb`q dw Blw!”<br />
272.vwihgurU] kbIr. grbu n kIjIAY; dyhI dyiK surMg] pUrn bRhm srUp<br />
sRI kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- hy pRymIE! AwpxI dyhI dw sony vrgw (surMg)<br />
sRySt rMg dyiK ky, kdy Bu`l ky BI (grbu) hMkwr n(kIjIAY) krIey[ XQw:- kmir<br />
ktwrw bMkuVw; bMky kw Asvwru] grbu.n kIjY nwnkw; mqu isir AwvY Bwru]3]<br />
(956) Awju kwil@ qij jwhugy ijau kWcurI BuXMg] 40] (Awju) A`j jW (kwil@) k`l<br />
nUM vw (Awju) AwXU dw (kwil@) kwL hox qoN, ies AqI hI ipAwrI, du`D m`KxW nwL<br />
pwLI, coAw cMdn lwaux vwLI suvMnVI dyh nUM(qij) C`f(jwhugy) jwauNgy[ (ijau)<br />
ijvyN (BuXMg) s`p(kWcurI) kMj nUM C`f ky jWdw hY] 40]<br />
273.vwihgurU] kbIr ijsu mrny qy jgu frY; myry mn Awnµdu] ivAwpk bRhm<br />
dy Avqwr DMn Bgq sRI kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:-hy BweI!jIvq Bwv qoN vw<br />
gurU jI qoN kurbwn hox rUp ijsu mrny (qy) qoN jgu (frY) frdw hY[ myry mn ’c<br />
siqgurW qoN kurbwn hox rUp mrn dw bVw BwrI AwnMdu hY[ mrny hI qy pweIAY; pUrnu<br />
prmwnµdu] 22]) gurU jI leI (mrny) ShId hox (qy) qoN hI (prmwnMdu) v`fy AnMd<br />
bRhmwnMd srUp pUrnu bRhm jI nUM (pweIAY) pweIdw hY[ prm-pUjnIk Bgq jI dI<br />
www.Gursevak.com 225 q`qkrw
ieh AwpxI AvsQw hY[ XQw:- ijh mrnY; sBu jgqu qrwisAw] so mrnw; gur<br />
sbid pRgwisAw]1] jdoN sRI kbIr swihb jI nUM zwlm iskMdr loDI ny, hwQI A`gy<br />
su`itAw qW hwQI cIkW mwr ky frdw B`j igAw[ syvkW pu`iCAw, “suAwmI jI!Awp<br />
jI nUM mrn dw fr nhIN l`igAw[ ” qW au~qR idqw, “kih kbIr; hmrw goibMdu]<br />
cauQy pd mih; jn kI ijMdu]4]1]4] ijvyN sUrj ’coN iq`Kw pRkwS inrXqn hI<br />
inkldw hY, iqvyN pUrn Bgq jI dy srUp ’coN inrBYqw pRym igAwn, nwm pRkwS irhw<br />
sI[ sRI Bgq jI dI ieh, koit sUr jw kY prgws] vwlI AvsQw hY[ AibnwsI<br />
suK; Awpn Awsn] bRhm jI Bgq jI dy rom 2 ’c vs cu`ky hn, AibnwsI bRhm dI<br />
swiKAwqqw ho geI hY[ XQw:- nh ikCu jnmY; nh ikCu mrY] Awpn cilqu; Awp<br />
hI krY]) khu nwnk; guir bRhmu idKwieAw] mrqw jwqw; ndir n AwieAw]) bRhm<br />
mih jnu; jn mih pwrbRhmu] eykih Awip; nhI kCu Brmu] Bgq rivdws swihb<br />
jI, Bgq nwmdyv jI, Bgq jYdyv jI, bwbw GneIAw swihb jI Awid byAMq<br />
mhWpurS, inrgun srgun dI eykqw krky, AibnwsI bRhm ’c AMdroN bwhroN, smuMdR dy<br />
m`C vWg lIx ho ky, mrn dI icMqw, ijaux dI Aws qoN au~cy ho gey[ XQw:- mrxY<br />
kI icMqw nhI; jIvx kI nhI Aws] ijauNdy vI bRhm ’c imly hn, mr ky vI bRhm<br />
’c lIx hn[ ijvyN pwxI nwl Bry GVy nUM Ku`l@y pwxI ’c r`KIey qW pwxI, pwxI ’c<br />
rL jWdw hY, pr GVw dyKx mwqR v`Krw jwpdw hY[ ieauN GVy vWg aun@W dy sRIr dyKx<br />
mwqR BwvyN v`Kry hn, pr AMdroN pwxI vWg bRhm jI ’c rLy hoey hn[ GVy dy huMidAW<br />
pwxI, pwxI ’c pihlW hI imiLAw huMdw hY, BMnx qoN vI imL jWdw hY[ iesy qr@W<br />
GVy dy BMnx vWg, BwvyN aun@W dy sRIr purjw 2 ho jwx, qW vI BweI mqIdws jI,<br />
BweI qwrU isMG jI Awid ShIdW vWg bRhm jI ’c lIx ho ky Amr ho jWdy hn[<br />
XQw:- Amr Bey; Amrwpdu pwieAw]) inhclu scu Kudwie eyku; Kudwie bMdw<br />
AibnwsI]) mY n mrau; mirbo sMswrw] Ab moih; imilE hY jIAwvnhwrw] zwlm<br />
zulm krdy Awey, gurU ipAwry ShIdI dyx smyN ih`k QwpV ky, jYkwry g`jwauNdy hoey<br />
ieh slok pV@dy 2 ShId hoey[ XQw:- kbIr ijsu mrny qy jgu frY; myry mn<br />
Awnµdu] mrny hI qy pweIAY; pUrnu prmwnµdu] 22]<br />
274.kbIr. muih mrny kw cwau hY; mrau q hir kY duAwr] 1:- SRomxI Bgq<br />
vwihgurU srUp kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- (muih) dwsn dws nUM kusMgq AOguxW<br />
qoN mrn rUp jIvq Bwv qoN mrny kw cwau auqSwh hY[ dwsn dws jykr jIvq Bwv<br />
www.Gursevak.com 226 q`qkrw
qoN (mrau) mry, q (hir) hrI jI (kY) dy sqsMgq rUpI (duAwr) dr ’qy mry[ hrI<br />
jI dy sqsMgq rUpI duAwry ’qy jIvq Bwv qoN mrn dI hor BI mhwnqw hY[ kI<br />
mhwnqw hY? pRym pRcwr :-vwihgurU srUp kbIr swihb jI ies slok c vwihgurU jI<br />
dy duAwry qy mrn dw cwau r`KidAW, vwihgurU jI dy duAwry ’qy mrn dI SuB ie`Cw<br />
krdy hn, Bwv swry gunwhW v`loN mrnw, jIvq mrxw qwry qrxw] (413) AQvw gurU<br />
jI dy duAwry ’qy mrnw ijvyN bwbw mhW isMG jI BweI Awlm isMG jI ipAwry mohkm<br />
isMG ihMmq isMG swihb isMG jI cwr swihbzwdy Anyk gurU ipAwry gurU jI dy duAwry<br />
’qy sRIr krky ShId hoey hn, jb Awv kI AauD indwn bnY; Aq hI rn mY. qb<br />
jUJ mro] (sRI dsm 99) bcnw nUM kmwieAw hY, Pyr ies ’c SuB ieCw pRgtweI hY,<br />
ik jdoN dwsn dws hrI jI dy duAwry ’qy mirAw ipAw hovygw, mqW hrI jI pu`C lYx<br />
ik BweI d`so ipAwirE!ieh dwsn dws dy duAwr ’qy kaux mirAw ipAw hY[ ies<br />
pRym ivcwr ’c AnykW hI gux hn, jy hrI jI dy duAwry ’qy mry qW hI hrI jI<br />
pu`Cxgy[ jykr hrI jI dy duAwr ’qy nhIN mrdw, qW jim jim mrY; mrY iPir jMmY]<br />
bhuqu sjwie; pieAw dyis lMmY] (1020) kStW ’c jnm 2 ’c pIVIdw jw irhw<br />
hY[ ies dw mOq dy mwry mrnw, iksy lyKy ’c nhIN hY[ XQw:- rwjy ieMdR smsir igRh<br />
Awsn; ibnu hir Bgiq. khhu ikh lyKY] (658) so hrI jI dy duAwry ’qy AOguxW<br />
doSW ivkwrW v`looN ijauNdy mr jwxw, hrI jI leI DrmXu`D ’c ShId ho jwxw ieh<br />
bhuq v`fw au~cw ruqbw hY[ ijqny BI gurU ipAwry Drm leI kurbwn hoey hn, auh<br />
swry hI hrI jI dy duAwr ’qy mry hn[ ijn@W nUM Amr ShIdW dI pdvI pRwpq hY[<br />
AYsy gurU ipAwirAW sicAwirAW nUM Ardws ’c cyqy kIqw jWdw hY[ ijn@W ipAwirAW<br />
nwm jipAw vMf CikAw, dyZ clweI qyg vwhI, dyK ky Axif`T kIqw[ crKVIAW<br />
’qy cV@y bMd 2 ktvwey, pu`TIAW K`lW lhweIAW, dygW ’c aubwLy gey, svw 2 mx<br />
pIsxy pIsy, b`icAW nUM toty 2 krvw ky JoLIAW ’c puuAwieAw, gLW ’c hwr puAwey,<br />
nyizAW qy tMgwieAw, kImW 2 kIqy gey, du`K B`uK qy mwrW shwrIAW, AYsy ipAwirAW<br />
nUM hrI inrgun bRhm jI, Awpxy AsMK sUrjW cMdRimAW qwry mMflW DrqIAW sMqW<br />
AsMK AsmwnW AnMq bRhmMfW dy pswry smyq, ismrdy krdy hn[ so, AYsy mrny jo<br />
mrY bhuir n mrnw hoie] 29] (1366) AYsy mrny krky jYsw ik kbIr swihb jI<br />
kih rhy hn, Pyr aus dw mrnw nhIN huMdw[ mq hir pUCY kaunu hY; prw hmwrY<br />
bwr] 61] 1:- (mq) mqW hir jIE (pUCY) pu`C hI lYx ik (hmwrY) dwsn dws dy<br />
www.Gursevak.com 227 q`qkrw
sqsMgq rUpI (bwr) bUhy ’qy, jIvq Bwv qoN kaunu pRymI mirAw (prw) ipAw hY?<br />
ijvyN sRI kbIr swihb jI jIvq Bwv qoN mr ky, ismrn ’c lIx sn[ Bgvwn jI ny<br />
pRgt ho ky j`g sMpUrn kIqw[ ij`Qy ismrn krdy sn, Awdr nwl jw ky bulwey,<br />
QwpVw dy ky CwqI nwl lw ley[ XQw:-; hir imilE lwie 1 JpIVw] (698)<br />
( 1 j`PI) ie`k qW j`g sMpUrn krky l`ijAw r`KI, dUjw drSn b^S ky, CwqI nwl lw<br />
ky, du`K qoV idqw, sdw leI eykqw ABydqw kr leI[ XQw:- ijau jl mih; jlu<br />
Awie Ktwnw] iqau joqI sMig; joiq smwnw]<br />
kbIr. muih mrny kw cwau hY; mrau q hir kY duAwr] 2:- SRomxI Bgq sRI<br />
kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- (muih) dwsn dws nUM, hrI jI qoN (mrny) kurbwn<br />
ShId hox kw bVw BwrI cwau auqSwh aumwh hY, jo Drm praupkwr leI, dwsn dws<br />
dw sRIr l`g jwvy[ Bgq jI dy ^ws pRymI kihMdy, “ jI! swry mrno frdy hn, pr<br />
Awp jI nUM mrn dw cwA ikauN hY”? qW ikhw:- mrau q hir kY duAwr] hy pRymIE!<br />
dwsn dws nUM mrn dw cwA ies leI hY ik jy dwsn dws (mrau) mry Bwv ShId<br />
hovy q hir jI (kY) dy Drm rUpI duAwr ’qy hI hovy[ hrI jI dy duAwry ’qy mrn dw<br />
Bwv ieh nhIN, ijvyN koeI iksy nwl lV ky, kRoD ’c qp ky khy, “my qyry isr cV@ ky<br />
qyry bUhy qy mrWgw”[ hrI jI dy Drm rUpI duAwry ’qy ieauN mrnw hY:- ijvyN sRI<br />
AnMdgV@ swihb jI dy Gyry, sRI cmkOr gV@I dy jMg ’c gurU ipAwry dulwry sUrbIr<br />
bhwdr XoDy isMG swihbwn, BweI mqI dws, BweI sqI rwm, BweI dieAwlw jI,<br />
BweI mnI isMG bwbw dIp isMG jI ShId hoey hn[ hy pRymIE! jy Awp jI pu`Cdy hoN<br />
hrI dy duAwry qy ikauN mrdw hYN:- mq hir pUCY kaunu hY; prw hmwrY bwr] 61]<br />
2:- (mq) mqW hir jI (pUCY) pu`C hI lYx ik (hmwrY) dwsn dws dy Drm rUpI<br />
(bwr) bUhy ’qy praupkwr krky, kaunu ShId hoieAw (prw) ipAw hY] 61]<br />
idRstWq:- ijvyN bwbw mhW isMG jI Awidk isMG jo sRI mukqsr swihb jI dy Drm<br />
Xu`D ’c, gurU swihb jI dy snmuK rih ky, Drm rUpI bUhy ’qy ShId hoey sn[ sRI<br />
siqgurU swihb jI ny Awpxy coLy dy p`ly nwl isMGW dy cyhry pUMJy, ikhw, “ieh myrw<br />
pMj hzwrI, ieh myrw ds hzwrI, ieh myrw pMdrW hzwrI, ieh myrw vIh<br />
hzwrI”b^Sy vr vwro vwrI, vwr vwr jwx bilhwrI[ isMGW dy P`t dyK ky mhwrwj<br />
pRym vYrwg ’c AYsy FLy, nyqRW ’coN Awp mhwrw jl vih quirAw[ bwby mhW isMG<br />
swihb jI ny ShIdI pw ky, jo mwJy dI tu`tI gMFweI hY, ieh hY hrI gurU jI dy Drm<br />
rUpI bUhy ’qy zulm dy nws Drm dy pRkwS leI mrnw, gurU jI dw pu`Cxw[ ijvyN bUhy<br />
www.Gursevak.com 228 q`qkrw
duAwrw mMdr AMdr pRvyS hoeIdw hY, iqvyN hrI gurU jI dy Drm rUpI bUhy qy mr ky,<br />
ies Drm rUpI bUhy duAwrw sUrbIr bhwdr XoDy ShId, s`cKMf mMdr ’c pRvyS ho ky,<br />
AibnwsI pd nUM pRwpq huMdy hn[<br />
kbIr. muih mrny kw cwau hY; mrau q hir kY duAwr] 3:- kbIr swihb jI<br />
&uurmwauNdy hn, ik dwsn dws nUM qW mrn dw bVw hI cwA hY, jy mry qW vwihgurU jI<br />
dy siqsMgq rUp drvwzy ’qy mry, mqW hrI krqwr jI ikqy pu`C hI lYx, ik myry<br />
swDsMgq rUpI duAwry ’qy kaux mirAw ipAw hY, ies leI swfI mukqI kr dyx[<br />
ijvyN BweI gurdws swihb jI ny ikhw, ik ju`qw purK dw bwhr hI ipAw rihMdw hY,<br />
iksy n iksy vyly Aw ky sMBwl hI lYNdw hY, iesy qr@W hrI jI dy duAwry ’qy mr ky<br />
j`uqw bx jweIey[ hrI jI nUM qrs, lwj Aw jwvygI[ beI gRIb myry duAwry ’qy<br />
mirAw ipAw hY, ju`qw bx ky mhwrwj s`cy pwiqSwh jI dy crnI peIey, mhwrwj jI<br />
inhwl kr dyxgy[ nwnku grIbu.Fih pieAw duAwrY; hir myil lYhu vifAweI]6]<br />
(757)<br />
275.vwihgurU] kbIr. supnY hU brVwie kY; ijh muiK inksY rwmu] { DMn<br />
Bgq kbIr swihb jI Awp jI dy prmpiv`qR prm pUjnIk crn-kmlW nUM zbwn vw<br />
pRIq rUpI zbwn nwl sdw hI c`tdy rhIey[ supny ’c brVw ky nwm, Awp jI dy muKoN<br />
hI inkldw hY[ ieh qw kotn mY nwnk koaU; nwrwien ijh cIiq] 24] vwlI<br />
AvsQw hY, jo sRI kbIr swihb jI, Bgq nwmdyv jI, Bgq jYdyv jI Bgq DMnw jI<br />
Awidk nUM pRwpq hY[ ijs ’qy gurU nwnk swihb jI dI pUrn ikrpw hovy, EhI pRymI<br />
siqgurW dy b^sy ArQ ivcwr nwm AiBAws krdw hY[ ijs qr@W dw jwgRq AvsQw<br />
’c AiBAws hov, ausy qr@W dw supnw AwauNdw hY[ supny ’c nwm brVwauNxw, ieh<br />
dwqy dI Amolk dwiq pUrn ikRpw hY[ } vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI &urmwauNdy<br />
hn:- hy pRymIE! (ijh) ijs mhWpurS gursyvk jI dy (muiK) mu`KoN supnY (hU) ’c<br />
brVwie kY Awp muhwry, inrXqn bol ky rwmu vwihgurU(inksY) in`kldw hY, gurbwxI<br />
brVwayuNdw hY[ qw ky pg kI pwnhI; myry qn ko cwmu] 63] vwihgurU jI dI ikRpw dy<br />
pwqr, ijs nwm AiBAwsI mhWpurS gursyvk guris`K jI dy mu`KoN brVw ky vwihgurU<br />
jIE dw nwm in`kldw hY, (myry) dwsn dws dy qn dy (cwmu) cMm (ko) nUM k`t ky (qw)<br />
iqs (ky) dy (pg) crn-kmlW kI(pwnhI) ju`qI bxy[ ijs nUM auh mhWpurS pihny,<br />
ijs krky dwsn dws sRIr s&lw hovy[ XQw:-ivic snwqˆØI; syvku hoie] nwnk;<br />
pxHIAw pihrY soie] (1256) myrI KlhuN mOjVy; gurisK hMFWdy[ (vwr 9)<br />
www.Gursevak.com 229 q`qkrw
276.vwihgurU] kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] vwhu 2<br />
vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq, sRI kbIr swihb jI dy AMdr Apx`q myr hMgqw<br />
dw ik`fw BwrI iqAwg hY, hzUr &urmw rhy hn :- hy vwihgurU swihb jIE!Dn<br />
pdwrQ im`qR, nwm rUpI Dn vw SuB guxW rUpI Dn dwsn dws nUM jo ikCu BI pRwpq hY,<br />
(so) auh sB, (qyrw) Awp jI dw idqw hoxy krky(muJ) dwsn dws dy idl(mih) ’c,<br />
(myrw) dwsn dws dwikCu BI nhI hY[ qyrw quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw]<br />
203] ieh sB ku`J(qyrw) Awp jI dw idqw hoxy krky, (quJ) Awp jI(kau)<br />
nUM(saupqy) Awp jI qoN kurbwn kridAW, (myrw) dwsn dws dw ikAw mu`l (lwgY)<br />
l`gdw hY? Bwv myrw ku`J BI mu`l nhIN l`gdw] 203] vwihgurU siqgurU sRI gurU<br />
nwnk dyv swihb jI mhwrwj, jdoN h`t swihb kr rhy sn, aus vyly mhwrwj swihb<br />
jI ny qyrw qyrw kih ky inrXqn hI gRIbW dIAW JolIAW Br idqIAW, h`t swihb jI<br />
dy cwry bUhy Kol@ ky, sB ku`J gRIbW nUM lutw idqw, siqgurU dsvyN pwiqswh jI ny sRI<br />
cmkOr swihb jI ivKy, Awpxy swihbzwidAW, sUrbIr bhwdrW XoiDAW nUM, nyqRW<br />
swhmxy ShId huMidAW dyK ky, ieh mhW ivsmwd Sukr kIqw:-kbIr. myrw muJ mih<br />
ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw] 203] ies<br />
qr@W sUrbIr isrl`Q XoDy isMGW ny qn mn Dn isr siqgurU dsvyN pwiqswh jI nUM<br />
ArpidAW, siqgurW dy snmuK ieh qukW pV@IAW kmweIAW, pUrn gurU jI ihq<br />
ShIdIAW pweIAW, DMn kmweIAW, [ gurU ipAwrI swDsMgq jIE! gurbwxI jYsw<br />
suKdwiek gurU gurbwxI jI hI hn[ g`l krnI bVI sOKI hY, isr dyxw bVw AOKw hY[<br />
isr dy ky hMkwr iqAwgxw hor BI bVw BwrI AOKw hY[ siqgurW ny gurbwxI jI<br />
duAwrw, isr dyx dI prm au~cI su`cI kurbwnI vwlI AvsQw b^S ky, isr idqy dI<br />
hMgqw dI inivrqI leI gurbwxI jI b^Sy hn[ jo siqgurW qoN ibnw hor koeI nhIN<br />
b^S sikAw[ siqgurW ny Awp sRbMs dyx q`k kurbwnI idqI hY[ ijs krky sB dw<br />
mwx inivrq huMdw hY[ isr dyx q`k kurbwnI dyx vwly sUrbIr XoDy, lUM 2 krky<br />
siqgurW dI kurbwnI, gurU gRMQ swihb jI gurbwxI jI nUM sdw nmskwr krdy Awey<br />
hn, krdy hn, krdy rihxgy[ XQw:-gurU gRMQ kljug BieE; gurU rUp mhwn] ds<br />
pwiqswhIAW rUp iehu; gurU gRMQ jI jwn]<br />
277.kbIr.nw hm kIAw n krihgy; nw kir skY srIru] auQwnkw:-rwjn<br />
www.Gursevak.com 230 q`qkrw
ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; koit bRhmMf dy mwlk sBnw jIAw kw ieku dwqw;<br />
ivAwpk bRhm jI ny, Bgq sRI kbIr swihb jI dw prmpiv`qR Avqwr DwirAw hY[<br />
Awp jI nUM julwhw jwx ky, zwq AiBmwnI Awp jI nwl r`j ky eIrKw krdy sn[<br />
swirAW ny iek`Ty ho ky, sRI kbIr swihb jI v`loN ic`TIAW pw idqIAW, ik kbIr<br />
swihb jI dy p`ky BMfwry ’c Awvo[ zbwn dy suAwdIAW dIAW jmwqW dIAW jmwqW Aw<br />
geIAW[ ijn@W ’c koeI BI inrws purK nhIN sI[ XQw:- jogI kMn ptw pyKy, sIs<br />
Dry jtw pyKy; AYso nhI koeI, jw ky Awsw nhI mn mih] (sRI dsm) sRI Bgq jI<br />
mwieAw dy iqAwgI hoxy krky, Gr ’c AqI hI gRIbI sI[ SRomxI Bgq jI dI Akwl<br />
purK jI nwl eykqw ABydqw sI[ bwhr iekWq ho ky eykqw dw rMg mwnx l`gy[<br />
Awp jI ny ijvyN ikhw hY, suMn shj mih bunq hmwrI]1] (1158) Ac`l Afol<br />
Abol Amol A&ur smwDI ’c iesiQq ho gey[ Aink rUp iKn mwih; kudriq<br />
Dwrdw] (519) vwihgurU jI ny ie`k srUp sRI kbIr swihb jI dw, dUjw mhwrwjy dw<br />
Dwr ilAw[ AYnI dunIAW AweI, iek`T J`ilAw hI n jwvy[ ie`k pwsy byAMq dIvwnW<br />
’c kQw kIrqn gurbwxI pV@I jw rhI sI[ dUjy pwsy sdw vrq l`gy hoey sn[ Anq<br />
klw dy mwlk ny, jo hir dwsn kI ausqiq hY; sw hir kI vifAweI] hir AwpxI<br />
vifAweI BwvdI; jn kw jYkwru krweI] (652) Anuswr sB nUM sRI kbIr swihb jI<br />
dw jwp krn lw idqw[ swrw bRhmMf DMn kbIr DMn kbIr jI Avwz nwl gUMj<br />
au`iTAw[ ijvyN sUrj dIAW ikrnW J`t p`t dUr 2 q`k phuMc jWdIAw hn, iqvyN sUrj<br />
srUp sRI kbIr swihb jI dI mihmw rUp ikrnW swry dyS ’c &Yl geIAW[ Awp jI<br />
qW smwDI ’c hI bYTy rhy[ sB nUM s`q idn miTAweI CkweI g`fy l`d 2 ky qory[ j`g<br />
sMpUrn krky, ivsmwd kauqkI Bgvwn jI ny, Bgq jI pws jw ky, Awpxw srUp<br />
Bgq jI dy AMdroN Alop kr ilAw[ Bgq jI ny Aks mwqR nyqR Kol@y, ijn@W dy drSn<br />
AMdr kr rhy sn, swhmxy KV@y jwx ky au~T ky crn PV ley, Bgvwn jI ny fOiLAW<br />
qoN PV ky CwqI nwl lw ky, ^Ub Gu`itAw, ieh SuB bcn khy, “DMn kbIr DMn kbIr,<br />
klju`g AMdr kRoVW jIAW nUM, dwsn dws dI pRym-BgqI ’c lw ky, kQw kIrqn<br />
duAwrw auDwr rhy hoN jI, Awp jI ny dwsn dws dy mn nUM pRym-BgqI duAwrw ij`q<br />
ilAw hY[ KMfW bRhmMfW dy AMdr Awp jI dI sdw jY jYkwr huMdI rhygI[ kQw kIrqn<br />
Bjn ismrn, siq Drm dy aupdyS dy pRvwh nMUM, iesy qr@W hI clwauxw, gurbwxI<br />
aucwrnI inMdkW dI pRvwh nhIN krnI[ Awp nhIN ku`J bnxw, sRb`q dy Bly dw AwSw<br />
www.Gursevak.com 231 q`qkrw
kmwauxw”[ ieq Awidk aupdyS dy ky ikhw, “ AwpW hux sdw leI iek joiq ho gey<br />
hW”[ XQw:-rwm kbIrw.eyk Bey hY; koie. n skY pCwnI] (969) Awp jI ivsmwd<br />
rMg ’c Awpxw Awqmw jwx ky, Awpxy Awp nUM nmskwr krn l`gy[ XQw:- Awps<br />
kau Awpih Awdysu] (291) qQw:- inmK inmK, Twkur nmskwrY] pRym-BgqI ’c<br />
rom 2 krky rMgy hoey bwhroN Aw ky, sRI kbIr cOry ’c sj gey[ XQw:- lwl rMgu.<br />
iqs kau lgw; ijs ky vfBwgw] mYlw. kdy n hoveI; nh lwgY dwgw] (808) Awp<br />
jI dy ^ws pRymI, jo hr vyly bwr 2 DMn kbIr swihb jI dw jwp krdy sn, aun@W<br />
Awp jI pws Aw ky fMfauqW, ArdwsW vDweIAW idqIAW[ AwpxI mihmw sux ky,<br />
Awp jI rox l`gyy, AqI inmRqw hlImI gRIbI pRym ’c FL ky, hMgqw dy iqAwg dw ^Ub<br />
im`Tw slok aucwirAw:- kbIr.nw hm kIAw n krihgy; nw kir skY srIru]<br />
kRoVW bRhmMfW dy mwlk, sRb ivAwpI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:- (hm) dwsn dws dy sRIr ny nw ip`Cy j`g puMn praupkwr (kIAw)<br />
kIqw sI, n Awaux vwly smyN nUM (krihgy) kr skygw Aqy nw hI dwsn dws dw<br />
srIru kir (skY) skdw hY[ vwihgurU jI hI krn kwrn smr`Q hn[ XQw:- krx<br />
kwrx pRBu eyku hY; dUsr nwhI koie] (276) krx kwrx eyku EhI ijin kIAw<br />
Awkwru] (51) jo ikCu krqu hY soeI koeI hY ry; qYsy jwie smwhI] (162)<br />
ieh Av`sQw pUrn bRhmigAwnI q`q byqy dI hY[ ijvyN BweI mnI isMG jI ny<br />
bMd 2 ktvwauNidAW, bwbw qwrU isMG jI ny Koprw lhwauNidAW, bwbw dIp isMG jI ny<br />
sIs qlI ’qy r`KidAW, sUrbIr bhwdr AiqrQI isrl`Q XoDy isMGW ny Awpxw purjw<br />
2 ktw ky ShIdIAW pweIAW hn[ sRIr cIry gey AMg nhIN moiVAw, sI nhIN aucwrI,<br />
isrV nhIN idqw[ pUrn isrV r`K ky du`K Bu`K mwrW shwrIAW, jMg ’c vD 2 ky<br />
qygW mwrIAW[ zwlmW dw purjw 2 k`t 2 ky, Awpxw purjw 2 ktw ky, swhmxy m`Qy<br />
if`gdy rhy[ Awpxy prmpUjnIk siqgurU swihb jI, krx kwrx smr`Q pUrn bRhm<br />
srUp jI mMny pUjy pUjwey[ XQw:- hm cwkr. goibMd ky; Twkuru myrw Bwrw] krn<br />
krwvn. sgl ibiD; so siqgurU hmwrw] (399)<br />
kbIr. nw hm kIAw n krihgy; nw kir skY srIru] 2:-Bgq kbIr swihb<br />
jI dy AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS hI pRkwS srb klw BrpUr pRB; jI<br />
swiKAwq ho rhy hn, nau KMf ipRQmI iesu qn mih rivAw inmK inmK nmskwrw]<br />
(208) dI AvsQw hY[ kyqy ieMd cMd. sUr kyqy; kyqy mMfl dys] kyqy isD buD. nwQ<br />
www.Gursevak.com 232 q`qkrw
kyqy; kyqy dyvI vys] kyqy dyv dwnv. muin kyqy; kyqy rqn smuMd] kyqIAw KwxI.<br />
kyqIAw bwxI; kyqy pwq nirMd] kyqIAw surqI. syvk kyqy; nwnk AMqu n. AMqu])<br />
pwqwlw pwqwl lK; Awgwsw Awgws] koit bRhmMf dw pswrw AMdr bwhr mhwrwj<br />
swiKAwq ho irhw hY[ krx kwrx. pRBu eyku hY; dUsr nwhI koie] vwihgurU jI dI<br />
lKqw ho rhI hY[ inrgun srgun dI eykqw ho rhI hY[ mhwrwj swihb jI gRIbI<br />
nwl eykqw ABydqw sihq kih rhy hn, kbIr. nw hm kIAw n krihgy; AMdr<br />
bwhr inrgun bRhm jI ids rhy hn, srgun srUp dw koit bRhmMf dw pswrw ids<br />
irhw, aus Anuswr kih rhy hn, ik hMgqw C`f id`qI hY, kbIr swihb jI kihMdy,<br />
kbIr. nw hm kIAw n krihgy;) nw hI (hm) AsIN ku`J (kIAw) kIqw hY n hI ku`J<br />
(krihgy) krWgy[; nw kir skY srIru] rkq ikRm dw nwSvMq srIru hY, imiQAw<br />
qnu Dnu; kutMbu sbwieAw] nw swfy srIru ny ipCy ku`J kIqw, nw A`gy nUM ku`J kir<br />
(skY) skygw[ ikAw jwnau ikCu hir kIAw; (ikAw) kI (jwnau) jwxIey, jo (ikCu)<br />
ku`J kIqw ivsmwd hir jI ny (kIAw) kIqw[ XQw :- hm qy kCU n hovY suAwmI ijau<br />
rwKhu iqau rhIAY]1] (216) sBu ikCu. kIqw qyrw vrqY; ikAw hm. bwl gupwlw]<br />
(608) mhwrwj swihb jI nUM swiKAwq krky kih rhy hn[; BieE kbIru kbIru]<br />
62] swrIAW GtW coN, sBY Gt rwmu bolY; rwmw bolY] rwm ibnw; ko bolY ry] (988)<br />
swry jY jYkwr ho irhw hY, kbIr vwihgurU jI nUM ikhw, hkw kbIr krIm qU byAYb<br />
prvdgwr]1] (721) kihMdy; BieE kbIru kbIru] 62] sB jgw hI, sBY Gt<br />
rwmu bolY; rwmw bolY] Anuswr kbIru kbIru vwihgurU vwihgurU swry (BieE) ho irhw<br />
hY[ jo bolq hY imRg mIn pMKyrU; su ibnu. hir jwpq hY. nhI hor] (1265) vwihgurU<br />
jI dI swiKAwqqw ho geI, Awpxy nwm dI hMgqw nhIN rhI, ies leI, krx kwrx.<br />
pRBu eyku hY; dUsr nwhI koie] vwihgurU jI nUM krn kwrn mMn ky ivsmwd rMg c<br />
inrgun srgun dI eykqw sihq, AsMK bRhmMf dy pswry dy vrqwry nUM A`KW nwl q`k<br />
rhy hn[ ivsmwd gurbwxI jI aucwr rhy hn[ pRymI bhu igxqI ’c Aw ky is&q<br />
krdy hn, aus dy au~qR’c kbIr swihb jI hMgqw rihq bcn &urmwauNdy hn:-<br />
srgun inrgun inrMkwr; suMn smwDI Awip] Awpn kIAw nwnkw; Awpy hI iPir<br />
jwip]1] (290) Awps kau; Awpih Awdysu] iqhu gux kw; nwhI prvysu] ies<br />
AvsQw ’c lIn ho ky gurbwxI jI aucwr rhy hn[ pRym Bwv ArQ:- Ab qau. jwie<br />
cFy isMGwsin; imly hY. swirMg pwnI] rwm kbIrw. eyk Bey hY; koie. n skY pCwnI]<br />
www.Gursevak.com 233 q`qkrw
(969) AMqir suMnM. bwhir suMnM; iqRBvx suMn msuMnM] cauQy sMunY jo nru jwxY; qw kau.<br />
pwpu n puMnM] (943) Anhq suMin rqy; sy kYsy] ijs qy aupjy; iqs hI jYsy] (943)<br />
vwihgurU srUp kbIr swihb jI dy AMdr bwhr vwihgurU jI AnykW srgun srUp Dwr<br />
ky, drSn dy rhy hn[ siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmRqw hlImI gRIbI Awid<br />
AsMK SuB guxw dy Anqklwvwn pRkwS vwihgurU inrgun bRhm jI swiKAwq ho rhy<br />
hn[ AYsI ivsmwd inrml aujl dSw ’c, hMgqw rihq bcn &urmwey hn, ijvyN<br />
beI nw dwsn dws ny ku`J kIqw, nw Awaux vwly smyN krWgy, nw swfw sRIr kr<br />
skdw hY[ vifAweI imlx qoN ieh nhIN kih rhy, BwvyN DMn kbIr, DMn kbIr, jwp<br />
hox l`g igAw[ vifAweI imlx qoN BI kih rhy hn, AsIN ku`J nhIN kr rhy[ ijvyN<br />
siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny sRI hirmMdr swihb jI rcy qy ikhw, ijs kw kwrju<br />
iqn hI kIAw; mwxsu ikAw vycwrw rwm] (784) jo ikCu krqu hY. soeI koeI hY ry;<br />
qYsy jwie smwhI]1] (162) pyKY bolY suxY sBu Awip] (183) ijvyN siqgurU dsvyN<br />
pwiqSwh jI ny BMgwxI dw pihlw Xu`D ij`iqAw, ikhw, “BeI jIq myrI] ikRpw kwl<br />
kyrI] ” ies Anuswr ijvyN swnUM hMgqw dy sMklp ivklp &urdy hn, mYN kIqw hY, mYN<br />
kr irhw hW, mYN krWgw, ies nwl swfI qwkq ivArQ jWdI hY[ ijvyN pMjvyN<br />
pwiqSwh jI &uurmwauNdy hn:- koit krm krY; hau Dwry] sRmu pwvY; sgly ibrQwry]<br />
koRVW cMgy krm krky hMgqw kr lvy, ik mYN kIqy hn, aunW dI Qkwvt pwauNdw hY,<br />
swry ivArQ hI jWdy hn[ ies leI, krx kwrx. pRBu eyku hY; dUsr nwhI koie]<br />
mMnidAW vwihgurU jI nUM swiKAwq kr ilAw hY[ ies ivsmwd dSw ’c bol rhy<br />
hn:-kbIr kUkru. rwm ko; muqIAw myro nwau] gly hmwry jyvrI; jh iKMcY qh jwau]<br />
(1368) kbIr jo mY icqvau nw krY; ikAw myry icqvy hoie] Apnw icqivAw hir<br />
krY; jo myry iciq n hoie] ieh hMgqw rihq AvsQw hY, mhWpurS AMdr bwhr<br />
vwihgurU jI dy drSn ’qy Ajpw jwp ’c lIx hn[ mhwrwj swihb jI Awp AMdr<br />
bwhr vs ky, Awpy hI AMdroN jwp kr krvw rhy hn[ q`qW ’coN BI jwp suxw rhy<br />
hn, Bgq kbIr swihb jI dI AYsI ivsmwd aucI AvsQw hY[ ijvyN gurU pRmysr jI<br />
&urmwauNdy hn:- quDu AwgY Ardwis hmwrI; jIau ipMfu sBu qyrw] khu nwnk sB qyrI<br />
vifAweI; koeI nwau n jwxY myrw] (383) Bgq kbIr swihb jI dI AYsI pRymw<br />
BgqI Akwl purK jI nUM BwA geI hY, qW hI ikhw, kbIr. mnu inrmlu BieAw;<br />
jYsw gMgw nIru] pwCY lwgo hir iPrY; khq kbIr kbIr] (1367) aus Anuswr<br />
www.Gursevak.com 234 q`qkrw
siqgurU mhwrwj swihb jI ny Awpxy ipAwry BgqW nUM Awdr b^SidAW hoieAW,<br />
Awpxy brwbr dI pdvI b^SI hY, blik aun@W nUM Awpxy sIs ’qy ibTwieAw[<br />
ikAw jwnau ikCu hir kIAw; BieE kbIru kbIru] 62] (ikAw) kI (jwnau)<br />
jwxIey? hir jI ny kI (ikCu) ku`J praupkwr (kIAw) kIqw hY? Bwv jo ku`J kIqw hY<br />
sB ku`J hrI jI ny kIqw hY[ dwsn dws inmwxy ny ku`J BI nhIN kIqw[ hrI jI dy<br />
kIqy praupkwr Anuswr swry bRhmMf AMdr DMn kbIru DMn kbIru (BieE) hox l`g<br />
ipAw hY[] 62]<br />
278.kbIr. mwtI ky hm pUqry; mwnsu rwiKEu nwau] vwihgurU srUp sRI kbIr<br />
swihb jI &urmwauNdy hn:- hy vwihgurU! (hm) qmwm jIv (mwtI) im`tI (ky) dy<br />
(pUqry) bu`q hn, (mwnsu) mwx sihq mnu`K, v`fy 2 birAwr vYlI (nwau) nwm<br />
(rwiKEu) r`Kdy hW[ cwir idvs ky pwhuny; bf bf rUMDih Twau] 64] BwvyN<br />
cwir(idvs) idn ky(pwhuny) pRwhuxy hW[ XQw:-GVI muhq kw pwhuxw; kwj<br />
svwrxhwru] (43) eyk rYx ky pwhun qum Awey; bhu jug Aws bDwey] (212) pr<br />
Pyr BI ih`k D`ky nwl(bf) v`fIAW(bf) v`fIAW(Twau) jg@w(rUMDih) rokdy hW[] 64]<br />
279.kbIr.mrqw mrqw jgu mUAw; mir BI n jwinAw koie] vwihgurU srUp<br />
kbIr swihb jI &urmwauNdy hn :-ik msW mr ky hl vwihAw, mr ky swauxI bIjI,<br />
mr ky hwVI bIjI, mr ky ieh kMm kIqw mr ky ieh kMm kIqw, mOq dw mwirAw<br />
kwm koRD loB moh hMkwr ivkwrW dw mwirAw (mrqw) mrdw(mrqw) mrdw jgu(mUAw)<br />
mr igAw, Bwv ijny jIv ijauN rhy hn, hr vyly kwm koRD loB moh hMkwr eIrKw<br />
inMdw dÍYs vYr Awid dw hmlw huMdw rihMdw hY, ien@W ivkwrW dw mwirAw j`g mr<br />
igAw, (koie) iksy ny BI (mir) mrnw (n) nhIN jwinAw, jYsy mr ky Amr hoeIdw<br />
hY[ XQw:- mrno mrnu khY sBu koeI] shjy mrY Amru hoie soeI]2] (327) jIvq<br />
mrY; buJY pRB soie] (741) AMiq kwil. nwrwiexu ismrY; AYsI icMqw mih jy mrY]<br />
bdiq iqlocnu. qy nr mukqw; pIqMbru. vw ky irdY bsY] (526) mÚ 3] ikAw jwxw<br />
ikv mrhgy; kYsw mrxw hoie] jy kir swihbu mnhu n vIsrY; qw shlw mrxw hoie]<br />
mrxY qy jgqu frY; jIivAw loVY sBu koie] gurprswdI jIvqu mrY; hukmY bUJY soie]<br />
nwnk AYsI mrnI jo mrY; qw sd jIvxu hoie]2]<br />
AYsy mrny jo mrY; bhuir n mrnw hoie] 29]) kbIr. muih mrny kw cwau hY;<br />
mrau q. hir kY duAwr] (1367) hrI jI dy duAwry ’qy AQvw kwm koRD loB moh<br />
www.Gursevak.com 235 q`qkrw
hMkwr eIrKw inMdw AOguxW ivkwrW kusMgq niSAW v`loN jIvq Bwv qoN jo (mrny)<br />
mrnw hY, AYsy mrY, (bhuir) Pyr mrnw (n) nhIN (hoie) huMdw] 29] XQw:- jIvq<br />
mrxw qwry qrxw] jY jgdIs prm giq srxw] (413) AOguxW ivkwrW doSW suAwdW<br />
iviSAW v`loN, mrn dw SuB s`cw aupdyS hY[<br />
280.vwihgurU] jo isru sweI nw invY; so isru kIjY kWie] bwbw &rId<br />
swihb jI Apxy idl ’c, rom 2 krky, iKn 2 smyN ’c, mwlk jI nUM inauNdy<br />
nmskwr krdy hn[ nmskwr kridAW 2 sWeIN ’c lIx ho ky, sWeIN srUp ho gey[<br />
sWeIN jI nwl mylx leI, hMgqw dy swV nUM sdw leI myytx leI &urmwauNdy hn:-(jo)<br />
ijhVw hMkwrI isru Apxy (sweI) mwlk jI A`gy (nw) nhIN (invY) Jukdw, (so) Es<br />
isru nUM r`K ky, (kWie) kI (kIjY) krnw hY? kuMny hyiT jlweIAY; bwlx sMdY Qwie]<br />
72]) aus hMkwrI isr nMU v`F ky, bwlx (sMdY) dI (Qwie) jg@w (kuMny) qOVI hyiT<br />
(jlweIAY) swV dyxw cwhIdw hY[<br />
281.vwihgurU] PrIdw.mnu mYdwnu kir; toey itby lwih] hy PrIdw! pwp vYr,<br />
mwx gumwn, kUV kpt Awid toey, kwm koRD loB moh hMkwr Awid itby, mnu qoN lwih<br />
ky, Bwv ien@W dw iqAwg krky, Apxy mnu nUM mYdwnu vWg p`Dr Bwv sw& BoLw,<br />
inskpt bxwauxw kir[ ijvyN prm-pUjnIk Bgq DMny swihb jI ny inSkptqw<br />
nwl, vwihgurU jI dI pRwpqI kIqI[ XQw:- khu kbIr; Bgiq kir pwieAw] Boly<br />
Bwie; imly rGurwieAw]) Bolw Bwau goibMdu imlwvY]) AgY. mUil n AwvsI; dojk<br />
sMdI Bwih] 74] mn nUM inskpt sw& krny krky, qyry AgY (dojk) nrk (sMdI)<br />
dI (Bwih) A`g (mUil) kdy, au~kw hI (n) nhIN (AwvsI) AwvygI[<br />
282.vwihgurU] jobn jWdy nw frW; jy sh pRIiq n jwie] hr jIv nUM juAwnI<br />
jwx dw sMsw hY, buFypy ’c ieMdRy sRIr BwvyN kmzor ho jWdy hn, pr Pyr vI iviSAW<br />
krky, iqRpqI nhIN huMdI, iviSAW leI roNdw hY[ mn dI ies FihMdI dSw dI<br />
inivrqI leI, SuB s`cw aupdyS b^S rhy hn[ hy(sh) pqI vwihgurU jI!Awp jI<br />
AYsI ikRpw kro, ik dwsn dws AMdroN Awp jI dI pRIiq n(jwie) jwvy[ jy Awp jI<br />
dI pRIiq n jwvy qW dwsn dws, (jobn) juAwnI husn jWdy nw (frW) fry[ pqI<br />
pRmwqmw jI dI gUV@I pRIqI krky, swry ivSy ivkwr Cu`t jWdy hn[ gurmuKqweI vwlI<br />
s`cI pRIqI duAwrw, s`cy pRIqm dI pRwpqI ho jWdI hY[ XQw:- gurmuiK scI AwskI;<br />
ijqu pRIqmu scw pweIAY] kotwn koit bRhmMfW dy mwlk dy drSnW dw ivgws bixAW<br />
www.Gursevak.com 236 q`qkrw
ihMdw hY[ jdoN mn ivAwpk ’c lIx ho ky, icMq AicMqw sglI geI] dI AvsQw<br />
’c lIx hovy Pyr juAwnI dy jwx dw koeI fr nhIN huMdw[ ies leI gurU syvw BgqI,<br />
sIs vwrn q`k kurbwnI Ardwis krky AYsI pRIqI pRwpq kro[ ijs krky juAwnI dy<br />
jwx dw sMsw hI n hovy[ DMn Bgq bwbw &rId swihb jI, Awp jI hI ikRpw krky,<br />
Apxy crn-kmlW dI gwV@I pRIq b^So jI[ pRIqI qoN ibnw hor pRIqIAW sB JUTIAW<br />
hn[ XQw:- ibnu hir pRIiq, hor pRIiq sB JUTI; iek iKn mih ibsir sB<br />
jwie]1] (720) pRIqI ikauN mMgI hY? PrIdw, ikqNI jobn pRIiq ibnu; suik gey<br />
kumlwie] 34] vwihgurU bwbw PrIdw swihb jI &urmwauNdy hn:-(ikqNI) ikqny Bwv<br />
byAMq jIv (jobn) husn, qyrI pRIiq qoN ibnu kumlwie ky suik gey[ XQw:-hir ibnu;<br />
jIau jil bil jwau] AMqRIv:-siq sMqoK dieAw Drm inmRqw sihnSIlqw gRIbI pRym<br />
ivrwg, iqAwg, inrAiBmwnqw iKmw DIrj inrvYrqw inrlypqw pUrn gurU jI dI<br />
SuB s`cI syvw ismrn Awid, sRb ivAwpI mhW ivsmwd, AnMq SuB guxW v`loN<br />
kumlwie ky, rwm jI v`loN suik sV ky nwsqk ho ky mr gey[<br />
283.vwihgurU] PrIdw. duKu suKu ieku kir; idl qy lwih ivkwru] hy<br />
PrIdw!duKu suKu ieku jYsw Bwv brwbr(kir) krky shwrnw kr, idl (qy) ’qoN, kwm<br />
kRoD Awid ivkwru (lwih) lwhuxw kr[ ijvyN Bgq kbIr swihb jI Bgq &rId<br />
swihb jI ny ivkwr idl ’qoN lwhuxw kIqy[ XQw:-sUiK ArwDnu dUiK ArwDnu; ibsrY<br />
n kwhU byrw] (700) sUK dUK; jn sm idRstyqw] nwnk; pwp puMn nhI lypw])<br />
soriT mhlw 9] jo nru duK mY; duKu nhI mwnY] suK snyhu Aru BY nhI jw kY; kMcn<br />
mwtI mwnY]1]) suKu duKu dono.sm kir jwnY; Aauru mwnu Apmwnw]) jy BuK dyih.q<br />
ieq hI rwjw; duK ivic sUK mnweI]3]) ijvyN siqgurU pMjvyN Aqy nOvyN pwiqswh jI<br />
ny ShIdI dyx smyN suKu duKu sm krky shwry[ Alh BwvY so Blw; qW lBI drbwru]<br />
109] (Alh) ApxI pdvI qoN nw lihx vwly(Alh) pwk piv`qR vwihgurU jI nUM<br />
jo(BwvY) BwauNdw hY, BwvyN d`uK dyx(so) Es nUM(Blw) cMgw im`Tw krky mMn, qW<br />
(drbwru) vwihgurU jI(lBI) l`Bxgy[ XQw:-AwT phr; inkit kir jwnY] pRB kw<br />
kIAw; mITw mwnY]<br />
284.PrIdw mY Bolwvw pg dw; mqu mYlI hoie jwie] (pg ArQ crn,<br />
sMpUrn gurU gRMQ swihb jI ’c, pg polw bolo jI) ie`Qy AiDk hY(p`g) pUrn vYrwgI<br />
iqAwgI r`b dy Avqwr pUrn Bgq bwbw sRI &rId swihb jI, Apxy pRymI<br />
siqsMgIAW ’c ies qr@W sjy bYTy sn, ijvyN qwirAW ’c sohxw cMd sjdw hY[<br />
www.Gursevak.com 237 q`qkrw
pRymIAW ny Awp jI dy pws Swh sr& jI jI dy gux khy, ikhw, “Awp jI ny aun@W dI<br />
bVI ipAwrI s`icAwrI in`gr SuB syvw kIqI hY[ vysvw nUM ApxI A`K dy ky A`g<br />
ilAwey[ ”Apxy murSd dy bcn sux ky, Awp jI ro pey[ XQw:-jwnI ivCMunVy.myrw<br />
mrxu BieAw; iDRgu jIvxu sMswry]) mÚ2] ijsu ipAwry isau nyhu; iqsu AwgY mir<br />
clIAY] iDRgu jIvxu sMswir; qw kY pwCY jIvxw] vWg Swh sr& jI jI dw bVw BwrI<br />
ivjog mMnidAW pRymIAW nUM au~qR idqw :- PrIdw mY Bolwvw pg dw; mqu mYlI hoie<br />
jwie] vwihgurU bwbw PrIdw swihb jI AMimRq bcn &urmwauNdy hn:-hy BweI!Awp<br />
jI dwsn dws nMU kihMdy hoN, Apxy gurU pIr jI dI bVI BwrI syvw kIqI hY, pr (mY)<br />
dwsn dws nUM ApxI pg mYLI hox dw (Bolwvw) BulyKw hI irhw, mYlI (mqu) n hoie<br />
jwie, ies BulyKy krky Apxy murSd gurU pIr jI dy crn-kml, ApxI p`g nwl<br />
nhIN JwVy@, nw hI p`g lwh ky aun@W dy prm pwk crn-kmlW ’qy r`KI[ dwsn dws<br />
nMU cwhIdw sI, ik crn-kmlW ’qy p`g r`K ky kihMdw, “hy pIr jI!myrI p`g dI lwj<br />
r`Ko[ ” ikqnw cMgw huMdw, p`g Apxy pIr jI dy prm-piv`qR prm-pUjnIk crn–<br />
kmlW qy r`Kdw[ ijs krky dwsn dws ’qy pUrn myhr krky BwrI pRsMn huMdy[ vw<br />
jdoN Apxy murSd Swh sr& jI nUM m`Qw tykdw sW, qdoN Apxw m`Qw DrqI ’qy r`K ky,<br />
Apxy m`Qy nUM crn-DUV nhIN sI lwauNdw, beI myrI p`g nUM crn-DUV l`g ky mYLI ho<br />
jwvygI[ gihlw rUhu n jwxeI; isru BI imtI Kwie] 26] dwsn dws dw(gihlw)<br />
bysmJ rUhu ieh (n) nhIN sI (jwxeI) jwxdw ik ijhVw isr Apxy murSd A`gy<br />
nhIN Jukdw, ies hMkwrI isru nUM BI imtI ny hI Kwie jwxw hY[ pRym bynqI:- AYsI<br />
kmwl zmwl BrI, bVI hI fUMGI rmz nwl aupdyS hY[ swfy AMdr jo hMgqw Bry Bwv<br />
hn, aun@W krky AsIN DrqI ’qy m`Qw r`K ky nhIN tykdy, crn-DUV m`Qy nUM nhIN<br />
lwauNdy[ 2.PrIdw mY Bolwvw pg dw; mqu mYlI hoie jwie] doooo pwrtIAW ie`k dUjy<br />
dw kql krdIAW rihMdIAW sn[ ie`k pRymI ny bynqI kIqI, “hy sWeIN jIE!ien@W<br />
’qy myhr kro, ieh Awpo iv`cIN v`F ky mr jwxgy[ bwbw jI ny dohW pwrtIAW nUM<br />
dIvwn ’c bulw ky ^Ub ipAwr nwl AMimRq rUp prm mnohr vYrwgmeI kIrqn<br />
kIqw[ Awp jI dy kruxw Bry AMimRq rsIly nyqRW ’coN vYrwg dw jl vih quirAw, qW<br />
sB siqsMgq jI ro pey[ ien@W dohW pwrtIAW ny au~T ky, Awp jI dy prm-piv`qR<br />
crn-kml PV ley, qW r`b srUp au~qm bkqy bwbw &rId swihb jI ny ieh aupdyS<br />
b^iSAw:-PrIdw mY Bolwvw pg dw; mqu mYlI hoie jwie] vwihgurU bwbw PrIdw<br />
www.Gursevak.com 238 q`qkrw
swihb jI ny Awp duAwrw ikhw, hy BweI!(mY) dwsn dws nUM pg dw (Bolwvw) BulyKw<br />
hY ik myrI pg mYlI (mqu) n hoie jwie, AwpxI pwrtI dw bMdw mrn qoN, jy dUjI<br />
pwrtI dw bMdw n mwirAw, vw jy muk`dmw hwr gey qW p`g mYlI ho jwvygI[ p`g mYlI<br />
dy AMdysy ’c ie`k dUjy dw isr v`Fdy rhy hW[ ijs purK nUM AwpxI p`g mYlI hox dw<br />
sMsw hY, aus dy isr ’qy kW ivstw Kw ky, ApxI cuJ svwrygw[ XQw:- ijh isir;<br />
ric ric bwDq pwg] so isru; cuMc svwrih kwg]1]) gihlw rUhu n jwxeI; isru<br />
BI imtI Kwie] 26] (gihlw) bysmJ rUhu (n) nhIN (jwxeI) jwxdw ik myry isru nUM<br />
BI imtI ny hI Kwie jwxw hY[ dohW pwrtIAW ny sRI &rId swihb jI dy crn Do ky<br />
pIqy, siqsMgI bx ky inhwl hoey[ AYsIAW kmwl jmwl BrIAW fUMGIAW rmzW sdw<br />
leI, swfy vrgy mhwn pwpI jIAW nUM qwrdIAW rihxgIAW[ DMn bwbw &rId swihb<br />
jI[<br />
285.vwihgurU] 1. PrIdw.kwly mYfy kpVy; kwlw mYfw vysu] vwihgurU PrIdw<br />
swihb jI Akwl purK jI dy snmuK &urmwauNdy hn:-hy vwihgurU!(mYfy) dwsn dws dy<br />
kwly kpVy pihry hoey hn, ijs krky (mYfw) dwsn dws dw(vysu) pihrwvw vI kwlw<br />
hY[ gunhI BirAw.mY iPrw; loku khY drvysu] 61] (mY) dwsn dws(gunhI) gunwhW dw<br />
BirAw(iPrw) iPrdw hW, au~proN &`krW vwlw ilbws dyK ky, loku(drvysu) &`kr(khY)<br />
kihMdy hn[ AqI hI fUMGI inmRqw nwl ikhw hY, hy vwihgurU jI!dwsn dws nUM gunwhW<br />
dy Bry nUM b^S lvo[ 2.PrIdw.kwly mYfy kpVy; kwlw mYfw vysu] r`b dy Avqwr bwbw<br />
&rId swihb jI dI rsnw ’qy vwihgurU jI vsdy hn[ Awp jI DurW dI gurbwxI jI<br />
dw AYsw prm mnohr rs-iBMnw AMimRq vYrwgmeI kIrqn krdy, AMimRq dIAW ndIAW<br />
vih qurdIAW[ ijs ’c bVIAW BwrIAW gUV@IAW rmzW BirAw aupdyS hY[ kIrqn<br />
sux ky pRymIAW nUM AMdr bwhr bwbw &rId swihb jI dy drSn hox l`g jWdy[ ie`k<br />
dMBI dy bhuq swry cyly sn[ bwbw jI dy ^ws pRymI ny, ien@W dI bwbw jI ’qy SrDw<br />
bMn@w ky ikhw“c`lo AwpW bwbw jI dy suMdr drSn krIey[ ”dMBI ikhw, “myry ’c<br />
gunwh bhuqy hn, ijs krky mYnUM l`ijAw AwauNdI hY[ mYnUM bwbw jI qwVngy, ies<br />
leI frdw hW[ ” pRymI jI ny ikhw, “AwpW dIvwn ’c mgr bYT ky kIrqn ’qy Bog<br />
qoN pihlW hI au~T ky Aw jwvWgy[ ” dMBI cyilAW smyq, dIvwn ’c Aw ky bYT<br />
igAw[ kIrqn sux ky AYsw itkwA b`Jw, au~T hI n sikAw[ jy iksy nUM aus dy<br />
cyilAW koL, aus dI ZlqI d`sI jwvy qW auh iKJdw lVdw, ApxI h`qk mMndw sI[<br />
www.Gursevak.com 239 q`qkrw
wbw &rId swihb jI ny AYsIAW gUV@IAW rmzW duAwrw, aus nUM svwirAw, ijn@W ’c<br />
sdw leI, dMBI mn svwrn dw aupdyS hY[ jo sdw AMimRq bRhmwnMd b^Sdw rhygw[<br />
bwbw jI ny AMimRq kIrqn krky, aus dw mn pRym ’c FwL ky, A^Ir ’qy ies slok<br />
dI s`t mwrI:- PrIdw.kwly mYfy kpVy; kwlw mYfw vysu] vwihgurU bwbw PrIdw<br />
swihb jI.&urmwauNdy hn:-(mYfy) dwsn dws mhW pwpI pKMfI dy, pwpW rUpI kwly<br />
kpVy pihny hoey hn, (mYfw) dwsn dws dw pwpW rUp vysu vI kwlw hY[ vw:-( kwlw<br />
mYfw vysu) ijvyN siqgurU dsvyN pwiqswh jI qoN AMimRq Ckx vwly isMGW dw ^wlsw vysu<br />
siqgurW dw vysu hY[ ^wlsw myro rUp hY Kws] iqvyN kwlw mYfw vysu] ieauN ijn@W ny myry<br />
pYr Do ky pIqy hn[ ij`Qy mYN bihMdw hW, hzwrW dI igxqI ’c myry audwly, kwly bsqRW<br />
vwly myry cyly bYTdy hn[ ieh pwpI cyilAW rUpI myry vysu vI kwlw hY[<br />
gunhI BirAw.mY iPrw; loku khY drvysu] 61] (mY) dwsn dws(gunhI) gunwhW<br />
BirAw(iPrw) iPrdw hY, pr loku(drvysu) &`kr &kIr sWeIN (khY) kihMdy hn[ jdoN<br />
Awp jI ny ies slok dw vYrwgmeI, AMimRq rUp prm-piv`qR mnohr kIrqn kIqw<br />
qW aus dMBI nUM AMdr bwhr &rId swihb jI dy drSn hox l`gy[ lUM 2 krky DMn<br />
bwbw &rId swihb jI bwr 2 kihx l`gw[ lok lwj C`f ky crn-kml PV ky,<br />
iGiGAw ky ikhw, “bwbw jI!Awp jI qW inrml au~jl praupkwrI r`b srUp hoN[<br />
myry idl dI mYL k`tx leI AYnI inmRqw sihq, AMimRq rUp prm mnohr rs iBMnw<br />
gurbwxI dw kIrqn kIqw hY[ myry gunwh b^So dwsn dws nUM Apxw murId bxwau[<br />
”crn-kml Do pIqy, gurmMqR aupdyS lY ky kmwieAw, cyilAW smyq qr igAw[ DMn<br />
bwbw &rId swihb jI[<br />
286.vwihgurU] PrIdw. bury dw Blw kir; gusw min n hFwie] 1. au~qm<br />
bkqy DMn bwbw vwihgurU bwbw PrIdw swihb jI Awpxy mn nUM SuB s`cw aupdyS idMdy<br />
hn:-hy mn!bury dw Blw kir[ bury dI buirAweI dyK ky min qy gusw n(hFwie) hMFw<br />
Bwv ilAw[ siqgurW dw miq sRb`q dy Bly dw hY:-nwnk nwm cV@dI klw, qyry Bwxy<br />
sRb`q dw Blw[) bury nwl sB krn buirAweI, muAwP krn keI isAwxy[ bury nwl<br />
iPr nykI krnI, ieh gurU nwnk jwxy[ kr Blw ho Blw, AMq Bly dw Blw[ sRb`q dy<br />
Bly Anuswr jy koeI qyrw burw kry qUM aus dw BI Blw kr[<br />
www.Gursevak.com 240 q`qkrw
dyhI rogu n lgeI plY sBu ikCu pwie] 78] qyrI dyhI nUM rogu(n)<br />
nhIN(lgeI) l`gygw, Awpxy plyY ’c sBu ikCu pwie lvyNgw[ ijvyN pUrn sMq mhWpurS<br />
Bgq jYdyv jI ny, Awpxy h`Q v`Fx vwly nIc cMfwlW nUM iKmw krky Blw kIqw[<br />
Bgq jI dI inMdw krky DrqI ’c grk gey[ Bgq jI ny pCuqwvw kridAW dovyN tuMf<br />
mLidAW ikhw, “kwhnUM grk hoxy sI[ ” qW Bgq jI dy dovyN tuMf hry ho gey[<br />
XQw:- sUky hry kIey; iKn mwhy] pRym pRcwr:-gu`sy krky swry sV rhy hn[ XQw:-<br />
kwim kroiD; jlY sBu koeI]) kwmu k®oDu; kwieAw kau gwlY] ijau kMcn; sohwgw<br />
FwlY] gu`sw rogW ’qy lVweIAW dI jV hY[ XQw:- hy kil mUl k®oDM; kdMc.kruxw n<br />
auprjqy] gu`sw krky Coty v`ifAW dw iqRskwr jW kql kr idMdy hn[ v`fy BI<br />
CoitAW nUM kRoD krky mwrdy ku`tdy hn[ zihr ijs BWfy ’c hovy, Esy ’c hI huMdI hY,<br />
pr gu`sw aus qoN BI BYVw hY, ikauNik ijhVw gusYLw purK hY, auh kRoD dy bcn kih<br />
ky, dUjy nUM swV idMdw hY[ gu`sw kihMdw hY ik mYN A`KW vwilAW nUM AMny@ kr idMdw hW,<br />
kMnW vwiLAW nUM boLy kr idMdw hW[ XQw:-AMD krau idRgvMqn kau; sRvnvMqn kau<br />
bdrau kr fwrau]) PrIdw. bury dw Blw kir; gusw min n hFwie] 2. kbIr, sB<br />
qy hm bury; hm qij.Blo sBu koie] Anuswr iksy nUM burw nhIN smJxw[ Apxw<br />
gusYLw mn hI burw hY[ r`b rUp bwbw jI Awpxy mn nUM aupdyS idMdy hn:-hy<br />
PrIdw!qyrw gusYLw mn hI burw hY, ies bury mn dw Blw kir, ikvyN?gusw min ’c n<br />
hMFwie, ijvyN AsIN bsqR hMFwauNdy Bwv vrqdy hW[ ies qr@W mn ’qy gu`sw n hMFwA[<br />
dyhI rogu n lgeI plY sBu ikCu pwie] 78] ijs gu`sy krky mn burw hY, dyhI nUM<br />
bhuq rog l`gdy hn[ fwktR ny ie`k bzurg nUM ikhw, “bwbw jdoN qYnUM gu`sw AwauNdw hY<br />
qyrIAW nwVW iK`cIAW jWdIAW hn[ qyrI dyhI nUM kRoD hI rog hY[ dyhI nMU kRoD rUpI<br />
rogu(n) nhIN (lgeI) l`gygw[ vw dyh Dwrn rUpI rogu nhIN l`gygw[ Awpxy irdy rUpI<br />
plY ’c(sBu ikCu) ir`DIAW is`DIAW, pdwrQ SuB gux pUrn pRmwqmw jI nMU pwie<br />
lvyNgw[ ijvyN bwby GneIey jI ny kRoD iqAwg ky, inrvYrqw kmw ky, sB ku`J<br />
pwieAw[ XQw:-khu nwnk; ijin Twkuru pwieAw] sBu ikCu; iqs ky igRh mih<br />
AwieAw]<br />
287.vwihgurU] PrIdw, Kwku n inMdIAY; KwkU jyfu n koie] 1.au~qm bkqy<br />
bwbw vwihgurU PrIdw swihb jI, Apxy mn nUM vYrwgmeI aupdyS idMdy hn:-hy<br />
&rId!(Kwku) im`tI nUM kdy Bu`l ky vI n (inMdIAY) inMdIey(KwkU) im`tI(jyfu) ij`fw v`fw<br />
www.Gursevak.com 241 q`qkrw
hor koie vI(n) nhIN hY[ im`tI ’coN hI C`qIh pRkwr dy Bojn ibRC, PL sonw cWdI<br />
lohw hIry Awid sB qr@W dy pdwrQW dI auqpqI huMdI hY[<br />
jIvidAw pYrw qlY; muieAw aupir hoie]17] 1.Gxw vYrwgmeI aupdyS hY<br />
ik ieh im`tI inmRqw sihq, (jIvidAw) ijauNidAW dy pYrw dy (qlY) Q`ly hY,<br />
(muieAw) mrn qoN aupir hoie jWdI hY[ ies leI hy mn!im`tI nUM n inMdxw kr[<br />
vwihgurU] ies’c mhWpurSW dI bVI fUMGI rmz hY[ pRq`K ^wk qoN gux gRYhx kIqw<br />
hY[ sBnW dIAW qLIAW dy Q`ly pY jwvo Bwv sB dI ^wk bx jwvo[ auh smW<br />
jxwieAW hY, ijs smyN dyh ny im`tI bx jwxw hY[ XQw:- iehu qnu hosI Kwk inmwxI<br />
gor Gry]1] ies leI ies dyh dw hMkwr nhIN krnw cwhIdw[<br />
PrIdw.Kwku n inMdIAY; KwkU jyfu n koie] 2. r`b rUp bwbw &rId swihb jI<br />
Apxy mn nUM aupdyS idMdy hn:-hy PrIdw!siqgurW dI (Kwku) crn-DUV nUM n<br />
(inMdIAY) inMdIey, (KwkU) crn-DUV(jyfu) ijfw v`fw horkoie vI(n) nhI hY[<br />
jIvidAw pYrw qlY; muieAw aupir hoie]17] 2. ijhVw AOguxI jIv r`b v`loN<br />
muieAw nwsqk, sB dy pYrw dy (qlY) Q`ly hY Bwv pYrW hyT ruL irhw hY, auh siqgurW<br />
dI crn-DUV pRwpq krky(jIvidAw) ijauNidAW dI igxqI ’c Amr ho ky, sB qoN<br />
aupir hoie jWdw hY[ ijvyN Bgq sDnw jI[<br />
PrIdw, Kwku n inMdIAY; KwkU jyfu n koie] 3. bwbw PrIdw swihb jI<br />
&urmwauNdy hn:-hy BweI!swDUAW dI Kwku bnx dI (inMdIAY) inMdw n kro, beI swnUM<br />
lok kI kihxgy?beI ieh AYfw v`fw AmIr ho ky vI, Kwk bx ky, swDUAW dI SuB<br />
syvw krdw hY[ mhWpurSW dI (KwkU) Kwk bnx (jyfu) ijfw v`fw hor koie vI<br />
lwhw(n) nhIN hY[ XQw:-jb iehu hUAw sgl kI rInw] qw qy rmeIAw Git Git<br />
cInw]) srb kI ryx hovIjY] Awpu imtwie imlIjY] vwihgurU jI dI pRwpqI, sMqW<br />
swDUAW siqgurW dI crn-DUV bnx ’c hI hY[ so sB dI crn-DUV bnx dy, byAMq<br />
hI &wiedy hn[ jIvidAw pYrw qlY; muieAw aupir hoie]17] 3. mhwqmw dy (pYrw)<br />
crnW dy (qlY) qLIAW dI Kwk auf ky, (jIvidAw) ijauNidAW Aqy (muieAw) mirAW<br />
aupir (hoie) ho ky Bwv pY ky, piv`qR krdI hY[ ijvyN ie`k mirAw bMdw, Apxy Gr<br />
A`gy ipAw sI[ swDUAW dI mMflI kIrqn krdI koL dI lMGI, crn DUV aupr pYx<br />
qoN s`cKMf jw visAw[<br />
PrIdw, Kwku n inMdIAY; KwkU jyfu n koie] 4. &rId swihb jI kihMdy hn:-<br />
siqgurW dI jo Kwku bxy hn, auh iksy nUM (inMdIAY) inMdxw (n) nhI krdy[ ies<br />
www.Gursevak.com 242 q`qkrw
leI aun@W dI inMdw n kro[ aun@W ’c swry hI gux hn[ XQw:- sgl gux.Avguxu n<br />
koeI; hoih nIqw nIqw] siqgurW dI (KwkU) Kwk bxy hoey, mhWpurSW (jyfu) ijfw<br />
v`fw, hor koie vI dMBI gurU (n) nhIN ho skdw, auh sB qoN au~cy su`cy hn[ XQw:-<br />
Ehu sB qy aUcw.sB qy sUcw; jw kY ihrdY visAw Bgvwnu])<br />
jIvidAw pYrw qlY; muieAw aupir hoie]17] siqgurW dy (pYrw) crnW dy<br />
(qlY) qly dI Kwk bxy mhWpurS vwihgurU jI nwl AByd ho ky, Amr ho ky<br />
(jIvidAw) ijauNidAW dI igxqI ’c ho gey[ XQw:- mY n mrau; mirbo sMswrw]<br />
Ab moih; imilE hY jIAwvnhwrw] Aqy (muieAw) mrx qoN auipr (hoie) ho gey[<br />
XQw:- jnm mrx duhhU mih nwhI; jn praupkwrI Awey] ijvyN sRI kbIr swihb<br />
jI[ vw muieAw aupir hoie]17] siqgurW leI(muieAw) mr ky Bwv ShId ho ky,<br />
sB qoN auipr (hoie) ho gey, ShIdW ’c igxy gey[ swrw j`g aun@W dw js krdw hY[<br />
ijvyN BweI mqI dws jI, BweI sqI dws jI, BweI idAwlw jI Awid[<br />
288.vwihgurU] vwihgurU bwbw &rId swihb jI jMgL ’c bMdgI krdy sn[<br />
ien@W dy prm im`qR BweI j`sy jI ny ien@@@W pws Aw ky, ku`J Kwx nUM mMigAw, qW ikhw,<br />
PrIdw.jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW] 1. bwbw vwihgurU PrIdw swihb jI<br />
kihMdy hn:- hy prm ipAwry(imqw) im`qR j`sy jI! Awp jI dy(AwieiVAW) AwieAW,<br />
jy (mY) dwsn dws pws pdwrQ (hodw) huMdw, Awp jI pwsoN(vwirAw) vrj ky Bwv<br />
lukw ky jy r`Kdw qW, hyVw jlY mjIT ijau; aupir AMgwrw] 22] 1.dwsn dws<br />
dw(hyVw) sRIr ieauN(jlY) jL jwvy, ijau(AMgwrw) m`cdy AMigAwrW aupir mjIT<br />
sVdw hY[<br />
PrIdw jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW] 2. bwbw vwihgurU PrIdw swihb<br />
jI pRym inmRqw nwl snmuK pRym bynqI kihMdy hn:-hy prm(imqw) im`qR Akwl purK<br />
jI!jy (mY) dwsn dws ieh jwxdw huMdw ik Awp jI, sB AkwrW, dwsn dws dy<br />
idl’c hI(AwieiVAW) Awey hoie hoN, Bwv idl ’c hI vs rhy hoN, qW Awp jI qoN<br />
(vwirAw) kurbwn (hodw) huMdw[ ikvyN kurbwn huMdw?<br />
hyVw jlY mjIT ijau; aupir AMgwrw] 22] 2. myrw (hyVw) sRIr Awp jI qoN<br />
ieauN kurbwn huMdw(ijau) ijvyN mjIT AMgwrw aupir(jlY) sVdw hY[<br />
PrIdw jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW] 3. bwbw &rId swihb jI jYsI<br />
iksy ny vI joDVI myhnq bMdgI, mus`kq GwL kmweI nhIN kIqI[ 36 swl myhnq<br />
kridAW sRIr su`k ky h`fIAW hI rih geIAW[ ivCooVy ’c rMg kwLw ho igAw[ 24<br />
www.Gursevak.com 243 q`qkrw
vr@y dI Gwl kmweI mgro, bwr@W vry@ r`b rUp pIr Swh sr& jI dI, bVI BwrI in`gr<br />
SuB s`cI syvw krky, prm-pRsMnqw leI[ AqI hI TMF ’c A`g buJ geI, Apxy pIr<br />
jI leI, A`g lYx gey[ A`g dy bdly BwvyN A`K k`F ky idqI, pr sI nhIN aucwrI[<br />
Apxy bRhm-iv`idAw dy dwqy nwl ieqnw gwV@w idlI pRym sI, ijs pRym ’c inrXqn<br />
gurbwxI &urI[ pIr jI dw kudrqI ivCoVw pY igAw[ Swh sr& jI dI icqvnI<br />
kridAW idl ’c bhuq hI ipAwr au~iTAw, qW ivjog dw bVw BwrI du`K mMinAW[<br />
XQw:- jwnI ivCMunVy. myrw mrxu BieAw; iDRgu jIvxu sMswry]) ijsu ipAwry isau<br />
nyhu; iqsu AwgY mir clIAY] iDRgu jIvxu sMswir; qw kY pwCY jIvxw]) Awpxy gurU<br />
pIr jI nUM cyqy krky rom 2 krky rox l`gy[ XQw:- mY rovMdI.sBu jgu runw; ruMnVy<br />
vxhu pMKyrU] ieku n runw.myry qn kw ibrhw; ijin hau iprhu ivCoVI] Awp jI dw<br />
vYrwg J`ilAw n jwvy[ hzUurI syvk vI vYrwg krn l`gy, zmIn Asmwn kMDW vI rox<br />
l`gIAW[ jdoN bwbw jI roxo hty qW pRymI syvkW AqI inmRqw pRym SrDw sihq ikhw,<br />
Awp jI pIr jI dI bVI BwrI SuB syvw kIqI hY, A`K dy ky A`g ilAwey sI, qW<br />
&urmwieAw:-PrIdw jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW] r`b rUp bwbw PrIdw<br />
swihb jI kihMdy hn:-hy (imqw) imqR ^udw!jy (mY) dwsn dws nUM ieh pqw (hodw)<br />
huMdw ik Awp jI dwsn dws dy murSd pUrn vYrwgI iqAwgI Swh sr& jI jI dw<br />
prm-piv`qR srUp Dwr ky (AwieiVAW) Awie hoN, qW dwsn dws Awp jI<br />
qoN(vwirAw) kurbwn huMdw[<br />
hyVw jlY mjIT ijau; aupir AMgwrw] 22] (ijau) ijvyN mjIT AMgwrw<br />
aupir(jlY) sVdw hY, iqvyN Awp jI Smw rUp ho ky bLdy, dwsn dws dw(hyVw) sRIr,<br />
pqMgw bx ky Awp jI dy aupir sV jWdw, Bwv AMg 2 krky, Awp jI qoN kurbwn ho<br />
jWdw[ pr A&sos hY ik dwsn dws Awp jI dy s`cy crnW ’c rihMidAW, Awp jI nUM<br />
isAwx nhIN sikAw[ BwvyN isAwixAW qW sI pr Azr zrn vwlI DIrjDwrI<br />
AvsQw ’c ieh bcn kih rhy hn[<br />
PrIdw jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW] 4.ijn@W mhWpurSW qoN bRhmiv`idAw<br />
pRwpq kIqI hovy aun@W dI AYnI BwrI kdr krnI cwhIdI hY[ DMn bwbw rId &<br />
swihb jI, DMn Awp jI dI kmweI[ ies ’c Apxy murSd dw fUMGw Adb siqkwr<br />
ipAwr ’qy fMUGI rmz hY[ ijs ’qy bIiqAw jW Awaux vwlw ieqhws vI l`gygw[<br />
ijvyN siqgurU pihly pwiqswh jI ny murdw Kwx nUM ikhw, kyvl siqgurU dUjy pwiqswh<br />
jI ny hI gurU jI nUM pwrbRhm rUp jwx ky, bcn mMn ky ipAwrI is`KI dw bIj r`K<br />
www.Gursevak.com 244 q`qkrw
ilAw[ ijn@W ny bcn n mMinAw, rupeIAW mohrW dIAW pMfW bMn@ ky GrW nUM ilAwey,<br />
is`KI qoN Kwrj ho ky, bVIAW KuSIAW mnweIAW, pr jdoN gurU AMgd dyv swihb jI nUM,<br />
nwnk ndrI ndir inhwl] Anuswr sjy idvwn ’c gurqw g`dI ’qy ibTw ky, swry<br />
jgq nUM crn-kmlW ’qy pwieAw, do cOrdwr cOr krn lwey qW dwsn dws vrgy<br />
lwlcI, ijn@W ny ipAwrI is`KI iqAwgI sI ieauN pCuqwaux l`gy:-PrIdw jy mY hodw<br />
vwirAw; imqw AwieiVAW]<br />
vwihgurU bwbw PrIdw swihb jI dy khy Anuswr k`lw 2 kihx l`gw ik hy<br />
Akwl purK imqw jI!jy dwsn dws nUM ieh pqw huMdw ik Awp jI vwihgurUjI dy<br />
Avqwr, sB qoN v`fy siqgurU nwnk dyv swihb jI srUp ’c(AwieiVAW) Awey hoN, qW<br />
kdy Bu`l ky vI rupeIAW pYisAW dy lwlc’c, is`KI qoN bymuK n huMdw, sgoN (hodw<br />
vwirAw) Awp jI qoN kurbwn ho jWdw[<br />
hyVw jlY mjIT ijau; aupir AMgwrw] 22] ArQ au~pr pV@o[<br />
5.ies qrW@ dunI cMd 200 juAwn lY ky B`ijAw qW AnMdgV@ ikly qoN auqrn<br />
smyN l`q tu`t geI[ sRI AMimRqsr swihb jI ivKy AwieAw qW spnI ny fMg idqw[<br />
ip`CoN hwie 2 krky pCuqwieAw[ 6.nMd cMd AnMdpuroN B`j ky krqwrpur AwieAw qW<br />
DIr m`l dy nlwiek syvkW ny mwr idqw[<br />
7.PrIdw jy mY hodw vwirAw; imqw AwieiVAW] vwihgurU bwbw PrIdw swihb<br />
jI dy khy Anuswr P`qy ny pCuqwvw kIqw:-hy (imqw) imqR Akwl purK jI!jy (mY)<br />
dwsn dws ieh jwxdw (hodw) huMdw ik Awp jI swihb sRI gurU goivMd isMG swihb jI<br />
Avqwr Dwr ky (AwieiVAW) Awey hoN qW Awp jI qoN (vwirAw) kurbwn ho jWdw[ kdy<br />
Bu`l ky vI Awp jI dy pws, JUTI sONh Kw ky, GoVI qoN jvwb n idMdw Aqy n hI s`p dy<br />
fMg krky, qVP 2 ky mrdw[ hyVw jlY mjIT ijau; aupir AMgwrw] 22] ArQ<br />
au~pr pV@o[)<br />
8.iesy qr@W hy imqR Akwl purK jI!jy mYN ieh jwxdw huMdw ik Awp jI<br />
siqgurU Arjn dyv swihb jI rUp Dwr ky myry pws Awey hoN, qW dwsn dws<br />
isAwxdw[ gurU doKI jhWgIr bx ky, Awp jI nUM kSt dy ky ShId n krdw, sgoN,<br />
hyVw jlY mjIT ijau; aupir AMgwrw] 22]<br />
9.siqgurU rwmdws swihb jI dw iPtkwirAw nOrMgw bx ky, siqgurU nOvyN<br />
pwiqswh jI, Coty SwihbzwidAW, isMG isMGxIAW nUM ShId n krdw Aqy dsvyN<br />
pwiqswh jI ’qy POjW cV@w ky, jMg n krdw[ vw ByK Dwr ky hr vyly pUVy, l`fU pyVy<br />
www.Gursevak.com 245 q`qkrw
Kw ky n gLdw[ hr vyly ivSy, inMdw, rUp dyKx ’c Aqy loB moh hMkwr ’c n<br />
sVdw[ ies qr@W hr mMd &urny dI s&weI leI ieh ZUV@I rmz hY[ so ieh slok<br />
hr vyly pV@dy rihxw cwhIdw hY[<br />
289.sUhI mhlw 5 guxvMqI] prm-pUjnIk s`cy vwihgurU sRI gurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy (5) pMjvyN (mhlw) srUp, DMn hn DMn hn DMn hn, vwihgurU siqgurU<br />
Arjn dyv swihb jI DMn hn, hux au~bldI dyZ AMdr bYT rhy hn[ hux AsMK<br />
sUrjW cMdRimAW, ibjlIAW AgnIAW titAwixAW Aqy siq sMqoK, dieAw Drm<br />
DIrj, inmRqw grIbI iKmw SWqI Awid smUh SuB guxW, KMfW bRhmMfW nUM pRkwS rhy<br />
hn[ Awp jI sUhI rwg ’c, siq sMqoK inmRqw iKmw DIrj, SWqI sihj Awid SuB<br />
guxW vwlI guxvMqI, DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy SuB s`cy<br />
ipAwry suMdr drSnW nUM pRwpq, au~qm sKI dy gux Awp kmw ky &urmwauNdy hn:-<br />
jo dIsY gurisKVw; iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau] ( gurisKVw) DMn<br />
vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI s`cy pwiqswh jI dy AiqAMq ipAwry<br />
s`cy su`cy, prm au~cy Drm nUM pyRm sihq Dwrn vwlw, Awpw Bwv guAw ky, s`cy<br />
siqgurW dw AwigAwkwrI AnuswrI snumK, pUrn praupkwrI DIrjDwrI, gurU ihq<br />
kurbwn hox vwlw, hr vyly lUM 2 krky, gurU pRym ’c lIx, vwihgurU vwihgurU jpx<br />
jpwaux vwlw, pRymI (gurisKVw) ipAwrw guris`K hY[ XQw:- ijs no dieAwlu hovY<br />
myrw suAwmI; iqsu gurisK.gurU aupdysu suxwvY] jnu nwnku DUiV mMgY.iqsu gurisK kI;<br />
jo Awip jpY.Avrh nwmu jpwvY]) gurU isKu.isKu gurU hY; eyko gur aupdysu clwey] DMn<br />
vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI Aqy s`cy is`K s`cy siqgurU sRI gurU<br />
AMgd dyv swihb jI ie`k srUp hn[ DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb<br />
jI ny prm-pUjnIk s`cy siqgurU dUjy pwiqswh jI nUM, gurqw ibrwjmwn krky, m`Qw<br />
tyikAw[ Awp jI KMf bRhmMf dy krqw gurU huMidAW, Awpxy AqI ipAwry ijMd jwn<br />
pRymI is`K dy pRym dy vsIkwr ho ky cyly bxy jI[ Awpxy is`K s`cy siqgurU mh`lw dUjw<br />
jI KMf bRhmMf dy gurU bxw id`qy[ gurU pRmysr jI is`K ’c AByd hn, pRymI is`K gurU<br />
jI ’c AByd hn[ prm pUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU AMgd dyv swihb jI ny gurU<br />
bx ky; eyko gur aupdysu clwey] vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dw<br />
siqnwmu dw is`kw clwieAw, Awp ku`J BI nhIN bxy[ so ieQy is`K nUM gurU bxw ky,<br />
sB qoN au~cw ruqbw b^iSAw hY[ pr is`K Awp ku`J BI nhIN bxdw[ so ieh quk pV@<br />
www.Gursevak.com 246 q`qkrw
ky hMkwrI ivkwrI, dyhDwrI dMBI, koeI BI bMdw hMkwr n kry ik mYN hI gurU hW[ ijvyN<br />
prm-hMs q`q byqy gurmuiK mhWpurS BweI pwro julkw jI nUM, vwihgurU siqgurU qIjy<br />
pwiqSwh jI ny, siqgurU nwnk dyv swihb jI dI gurqw b^SxI cwhI, qW Awp jI<br />
ny dovyN h`Q joV ky, gL ’c p`lw pw ky isr Jukw ky, pRym bynqI kIqI[ “Awp jI dw<br />
b`cw muAw&I mMgdw hY, ieauN n kihE ik jvwb idMdw hY jI, dwsn dws nUM guris`KI<br />
dwn hI b^So jI[ ” gurU bnx dI bjwey AqI ipAwrI KrI s`icAwrI cMgI guris`KI<br />
hI mMgI jI[ iqvyN bwby mqIdws swihb jI ny, Awpxy Awp nUM Awry nwl icrwaux qoN<br />
pihlW ikhw, “dwsn dws dw mUMh prm-pUjnIk s`cy siqgurU pUrn bRhm, sRI gurU<br />
qygbhwdr swihb jI dy ipMjry dy snmuK hovy jI[ ijs krky AwKrI smyN drSn<br />
krW, snmuK rih ky ShIdI pwvW[ ” AMdroN bwhroN snmuK rih ky ShIdI pweI[<br />
XQw:- jy ko isKu; gurU syqI snmuKu hovY] hovY q snmuKu isKu koeI; jIAhu rhY gur<br />
nwly] gur ky crn. ihrdY iDAwey; AMqr AwqmY smwly] Awpu Cif. sdw rhY prxY;<br />
gur ibnu Avru. n jwxY koey] khY nwnku suxhu sMqhu; so isKu snmuKu hoey] 21]<br />
ijn@W gurU ipAwirAW s`icAwirAW pRymIAW, gurmuKW nwm jipAw vMf CikAw,<br />
dyZ clweI qyZ vwhI, crKVIAW ’qy cVy@ bMd 2 ktwey, KoprIAW luhweIAW,<br />
AwirAW nwl cIry gey, jMfW nwl bMn@ ky swVy gey[ du`K Bu`K mwrW shwrIAW, Bwxy ’c<br />
pRsMn rih ky ShId hoey[ AYsy gurU pRymI is`KW sUrbIr mrdW bhwdrW nUM, hzUr s`cy<br />
pwiqswh jI, gurU srUp hI kih rhy hn[<br />
jo dIsY gurisKVw; iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau] DMn vwihgurU prmpUjnIk<br />
s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI &urmwauNdy hn:-DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI<br />
gurU nwnk dyv swihb jI dw aupRokq guxW vwlw(gurisKVw) ipAwrw guris`K, dwsn<br />
dws nUM jo hux dy smyN AMdr (dIsY) idsdw hY jW surq AMdr idsdw hY[ dwsn dws<br />
grIb iqsu gurU ipAwry guris`K jI dy (iniv iniv) Juk 2 ky, ipAwry s`cy (pwie)<br />
crnI (lwgau) l`gdw hY jIau[ mn krky, qn rom 2 krky, mn dw mwx iqAwg ky,<br />
qn dw AiBmwn iqAwg ky, s`cy crnIN l`gdw hY[<br />
AwKw ibrQw jIA kI; guru sjxu dyih imlwie jIau] iqs prm ipAwry<br />
prm-pUjnIk guris`K jI dy pws dwsn dws Awpxy (jIA) idl kI swrI (ibrQw)<br />
hwlq (AwKw) AwKdw hY, hy ipAwry jIE! sjxu scw pwiqswhu; isir sWhW dY swhu]<br />
www.Gursevak.com 247 q`qkrw
ijsu pwis bihiTAw sohIAY; sBnw dw vyswhu]) guru sjxu s`cy pwiqswh jIau dy<br />
nwl, dwsn dws nUM imlwie (dyih) dyvo jI[<br />
soeI dis aupdysVw; myrw mnu. Anq n kwhU jwie jIau] hy ipAwry<br />
jIau!dwsn dws nUM (soeI) auh, su`cy moqI rqn rUp (aupdysVw) ipAwrw gurU aupdyS<br />
(dis) d`so jI, ijs krky (myrw) dwsn dws dw mnu gurU crnW qoN ibnw, (Anq) hor<br />
(kwhU) iksy pwsy n (jwie) jwvy jI[<br />
(qY-kUM bolo iek`Tw) iehu mnu qYkUM fyvsw; mY mwrgu dyhu bqwie jIau] hy<br />
ipAwry jIau!dwsn dws Apxw iehu mnu (qYkUM) Awp jI nUM (fyvsw) dy dyvygw[ ikRpw<br />
krky (mY) dwsn dws nUM vwihgurU jI dI pRwpqI, pRymw-BgqI gurmiq guris`KI dw<br />
(mwrgu) rsqw (bqwie) d`s dyhu jI[<br />
(q`kI) hau AwieAw dUrhu cil kY; mY qkI qau srxwie jIau] hy ipAwry<br />
jIau! (hau) dwsn dws, cOrwsI l`K jUn BogidAW, dUrhu cil kY, Awp jI dy s`cy<br />
crn-kmlW dI Srn ’c AwieAw hY[ (mY) dwsn dws ny ie`k (qau) Awp jI dI hI<br />
s`cI (srxwie) Srn qkI hY[<br />
mY Awsw rKI iciq mih; myrw sBo duKu gvwie jIau] hy ipAwry jIau!(mY)<br />
dwsn dws ny Awpxy iciq (mih) ’c Awp jI ’qy hI Awsw rKI hY[ Awp jI ikRpw<br />
krky (myrw) dwsn dws nMU, vwihgurU jI dy ivCoVy dw(sBo) swrw duKu gvwie idauu<br />
jI[<br />
iequ mwrig cly BweIAVy; guru khY su kwr kmwie jIau] hy (BweIAVy)<br />
ipAwry BweI jIau! (iequ) ies (mwrig) rsqy (cly) c`lxw krIey[ jo guuru pRmysr<br />
jI, SuB s`cw aupdyS, kwr syvw krn nUM (khY) kihx, (su) EhI kwr (kmwie)<br />
kmwauxI krIey jI[ (m`qVI) iqAwgyN mn kI mqVI; ivswryN dUjw Bwau jIau] hy<br />
ipAwry jIau!AwpW mn kI (mqVI) miq (iqAwgyN) iqAwgxw krIey, (dUjw) dÍYq<br />
Bwau nUM (ivswryN) ivswr dyeIey[ (q`qI) ieau pwvih hir drswvVw; nh lgY qqI<br />
vwau jIau] hy ipAwry jIau!ieau ipAwry hir jI dw (drswvVw) ipAwrw drSn<br />
(pwvih) pw leIey[ mwqw jI dy grB, nrk, mwieAw kilju`g dI qqI (vwau) hvw<br />
nh (lgY) l`gygI[ hau Awphu boil n jwxdw; mY kihAw sBu hukmwau jIau] hy<br />
ipAwry jIau!(hau) dwsn dws aupdyS krn dw (Awphuu) Awpxy Awp ie`k boil BI<br />
bolxw (n) nhIN jwxdw, (mY) dwsn dws nUM jo vwihgurU jI dw (hukmwau) hukm<br />
AwieAw hY, sBu EhI SuB s`cw ipAwrw hukm Awp jI nUM kihAw hY[<br />
www.Gursevak.com 248 q`qkrw
hir Bgiq Kjwnw bKisAw; guir nwnik.kIAw pswau jIau] vwihgurU jI dy<br />
hukm Anuswr &urmwauNdy hn:- hy ipAwry jIau!DMn guir nwnik dyv swihb jI<br />
mhwrwj ny, ieh (pswau) ikRpwlqw pRsMnqw qrs (kIAw) kIqw hY, jo hir jI dI<br />
pRymw Bgiq dw Amolk Kjwnw bKisAw hY[<br />
(Bu`KVI r`jW) mY.bhuiV n iqRsnw BuKVI; hau rjw. iqRpiq AGwie jIau] hy<br />
ipAwry jIau!(mY) dwsn dws (bhuiV) Pyr rsW ksW dy Bogx dI iqRsnw dI (BuKVI)<br />
Bu`K krky, Bu`Kw (n) nhIN hovygw jI[ (hau) dwsn dws (rjw) r`j igAw mn krky,<br />
Bwv mn ’c BogW dI ie`Cw nhIN rhI, iqRpiq ho igAw sRIr krky Bwv sRIr ’c BogW<br />
dI ie`Cw hI nhIN rhI, (AGwie) r`j igAw bwxI krky, Bwv sMswrI bolW nUM bolx<br />
dI ie`Cw hI nhIN rhI[<br />
jo gur dIsY isKVw; iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau]3]) srb klw<br />
BrpUr pRB; ibrQw jwnnhwr] DMn vwihgurU s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI mhwn<br />
b^iSS krky &urmwauNdy hn:-hy prm ipAwry jIau !DMn vwihgurU prm-pUjnIk s`cy<br />
siqgurU sRI gur nwnk dyv swihb jI dw jo jo BI(isKVw) ipAwrw guris`K, dwsn<br />
dws nUM (dIsY) idsdw hY, dwsn dws iqsu guris`K jI dy s`cy idloN rom 2 dy pRym<br />
nwl, rom 2 krky, (iniv iniv) Juk 2 ky (pwie) s`cy crnI (lwgau) l`gdw hY jI[<br />
vw mn dw mwn iqAwg ky, qn dw AiBmwn iqAwg ky ipAwry s`cy crnIN l`gdw hY[<br />
290.pauVI] siqguru hoie dieAwlu q srDw pUrIAY] (pauVI) vwihgurU<br />
bRhm srUp prm-pUjnIk s`cy siqgurU mÚ1 jI ApxI rcI mwJ dI vwr dI p`cIvIN<br />
pauVI AQvw pRymw-BgqI rUpI pauVI, vwihgurU swihb jI srUpI mMdr ’qy cV@n<br />
leI, vwihgurU jI dy snmuK &urmwauNdy hn:-swrI pauVI ’c snmuK ArQ hn[ hy<br />
(siqguru) Akwl purK jIE!Awp jI dwsn dws ’qy pUrn dieAwlu hoie hoN jI, qW<br />
hI Awp jI dwsn dws dy ihrdy, rom 2 ’c hr smyN Dur ky gurbwxI jI Byjdy rihMdy<br />
hoN jI[ dwsn dws dw irdw, gurbwxI dw BrpUr BMfwrw hY jI[ gurbwxI dy pRvwh<br />
duAwrw, aumwh auqSwh b^S ky, Awp jI Apxy dwsn dws qoN AMimRq kIrqn kQw<br />
krwauNdy hoN jI[ pUrn pRymI siqsMgq jI pRym nwl suxdy hn,q hI dwsn dws nUM<br />
Awp jI ny Apxy ’qy (pUrIAY) pUrI srDw b^SI hY, Bwv AYfI v`fI, nwm bRhm<br />
igAwn, gurbwxI kQw, kIrqn dI Amolk dwiq, rwq idny dwsn dws nUM b^Sdy<br />
rihMdy hoN jI[ XQw:- jyvfu Awip qyvf qyrI dwiq] ijin idnu kir kY kIqI rwiq]<br />
www.Gursevak.com 249 q`qkrw
(9) AsMK bRhmMf dy krqy, ies dy pwlxhwr, pRkwSk, ies ’c l`bw l`b BrpUr,<br />
s`cy vwihgurU DMn siqgurU, siqguru prmysru myrw] (884) jI, ijqny v`fy Awp jI<br />
Awp hoN jI, auqnI v`fI Awp jI dI Amolk ivsmwd dwq hY[ auh dwq (ijin) Awp<br />
jI ny, dwsn dws nUM rwq idny dyxw kIqI hY[ Bwv hr smyN dy rhy hoN[ XQw:- qum<br />
bf dwqy; dy rhy]<br />
siqguru hoie dieAwlu q srDw pUrIAY] 2. gurqw ibrwjmwn DMn vwihgurU<br />
prm-pUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI hux &urmwauNdy hn:-AsMK bRhmMfW<br />
dy krqw Akwl purK inrMkwr jI dy Avqwr pwrbRhm s`cy isrjnhwr, swihbu myrw<br />
nIq nvw; sdw sdw dwqwru] prm-pUjnIk DMn s`cy vwihgurU siqguru sRI gurU nwnk<br />
dyv swihb jI, pUrn myhrvwn dieAwlu ikRpwl hoie, q hI Apxy pRymIAW nUM Apxy<br />
’qy (pUrIAY) pUrI srDw b^SI hY[ Awpy lwieE; Apnw ipAwru] sdw sdw iqsu gur<br />
kau; krI nmskwru] Anuswr, pRymI pUrn srDw nwl sdw 2 inmK 2, rom 2 suAws<br />
2, prm-pUjnIk s`cy siqgurW nUM hr smyN nmskwr krdy rihMdy hn[ ijvyN prmpUjnIk<br />
s`cy siqgurU vwihgurU mh`lw dUjw jI ’qy dieAwl ho ky, pUrn SrDw b^SI[<br />
murdw Kwx q`k bcn mMinAw, is`KI dw bIj r`K ilAw[ iqvyN BweI dieAwl dws jI<br />
ny, ApxI ShIdI dyx leI, vwihgurU mh`lw nOvW jI nwl id`lI nUM qurn smyN, Awpxy<br />
BrwvW BweI jyTw jI, BweI hrI cMd jI, BweI mnI isMG jI nUM ivSyS hdwieq kIqI,<br />
“qusIN s`cy siqgurU dsvyN pwiqswh jI dy ipAwry s`cy crn-kmlW ’c rih ky, hr<br />
pRkwr dI SuB s`cI ipAwrI syvw krky, s`cy siqgurW dI mhwn pRsMnqw lYxI[ s`cy<br />
siqgurU swihb jI isr mMgx qW cwA nwl Arp dyxy[ Apxw srbMs BI kurbwn<br />
krn l`igAW iF`l nhIN krnI[ XQw:- siqgur AwgY sIsu Byt dyau; jy siqgur swcy<br />
BwvY] iqvyN pMjW ipAwirAW cwr swihbzwidAW, smUh ShIdW is`K is`KxIAW nUM<br />
ApxI pUrI SrDw b^SI[ q hI gurU ipAwirAW ny Apxy sIs gurU swihbwn jI qoN<br />
kurbwn kIqy[<br />
3.prm-pUjnIk s`cy siqgurW ’qy srDw krky is`K jo jo BI gurmiq Anuswr<br />
SuB kwmnw krdw hY, beI gurU pRmysr jI s`cy dwqy bRhm srUp hn[ s`cy siqgurU<br />
swihb jI EhI 2 gurmiq Anuswr SuB kwmnw dI pUrqI rUp srDw pUrI krdy hn[<br />
XQw:- jo mwgih.Twkur Apuny qy; soeI soeI dyvY] dI inskwm syvw krky, s`cy<br />
siqgurW dI prm pRsMnqw, drSnW dI pRwpqI krnI hI, sB ’qoN v`fI pUrI srDw<br />
hY[ siqguru hoie dieAwlu n kbhUM JUrIAY] hy (siqguru) Akwl purK jIE!Awp jI<br />
www.Gursevak.com 250 q`qkrw
dwsn dws ’qy dieAwlu hoie hoN jI, qW hux (kbhUM) kdy BI(n) nhIN (JUrIAY) JUrIdw<br />
Bwv Bwxw mMn ky pRsMn rhIdw hY[ XQw:- gurmuiK qyrw Bwxw BwvY]) siqguru hoie<br />
dieAwlu qw duKu n jwxIAY] prmpUjnIk koit bRhmMfW dy mwlk, hy (siqguru)<br />
Akwl purK jIE!Awp jI dwsn dws ’qy dieAwlu hoie hoN jI, qw hI hux duKu (n)<br />
nhIN (jwxIAY) jwxIdw Bwv Awp jI ny du`K dI nivrqI kr idqI hY[) siqguru hoie<br />
dieAwlu qw hir rMgu mwxIAY] hy (siqguru) Akwl purK jIE!Awp jI dwsn dws<br />
’qy dieAwlu hoie hoN jI, qw hux Awp jI dw b^iSAw hir jI dw (rMgu) AnMd<br />
(mwxIAY) mwxIdw BogIdw hY[) siqguru hoie dieAwlu qw jm kw fru kyhw] hy prmpUjnIk<br />
s`cy (siqguru) Akwl purK jIE!Awp jI dwsn dws ’qy dieAwlu hoie hoN<br />
qw hux jm kw fru (kyhw) kYsw hoxw hY?ikauNik Awp jI dw s`cw nwm sux ky, jm<br />
dUroN hI B`j jWdy hn[ XQw:- nwmu suxq; jmu dUrhu BwgY]) APirE jmu; mwirAw n<br />
jweI] gur kY sbdy; nyiV n AweI] sbdu suxy.qw dUrhu BwgY; mqu mwry.hir jIau<br />
vyprvwhw hy]) siqguru hoie dieAwlu qw sd hI suKu dyhw] hy prm-pUjnIk s`cy<br />
(siqguru) Akwl purK jIE!Awp jI dwsn dws ’qy dieAwlu hoie hoN qw hI Awp<br />
jI, Apxy ismrn Bjn dw sd hI suKu (dyhw) dy rhy hoN jI[ XQw:- pRB kY<br />
ismrin; Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw; AMqu n pwr]) siqguru hoie<br />
dieAwlu qw nv iniD pweIAY] hy (nv) nvIn, nv hwx, nvl nvqn nwhu bwlw<br />
kvn rsnw gun Bxw]) swihbu myrw nIq nvw; sdw sdw dwqwru] (iniD) Kjwnw rUp<br />
s`cy pUrn (siqguru) Akwl purK jIE!Awp jI dwsn dws ’qy dieAwlu hoie hoN jI,<br />
qw dwsn dws ny Awp jI nUM (pweIAY) pwieAw hY AQvw nON inDIAW pweIAW hn[<br />
Asn bsn BU knk pun, dwsI cONp gulwm, rQvwhy hFvwhy jwxIAY, jh nviniD ky<br />
nwm[ siqguru hoie dieAwlu q sic smweIAY] 25] siqguru hoie dieAwlu q sic<br />
smweIAY] 25] hy prmpUjnIk s`cy (siqguru) Akwl purK jIE! Awp jI dwsn<br />
dws ’qy dieAwlu hoie q hI dwsn dws Awp jI dy sic srUp ivc sdw leI<br />
(smweIAY) smw igAw hY jI[<br />
ibnY:- jykr siqgurU swihb jI idAwl hox, ArQ nhIN krnw jI ikauNik<br />
siqgur prmysr jI sdw idAwl hn jI[ XQw:- qUM dieAwlu ik®pwlu ik®pw iniD<br />
mnsw pUrxhwrw]) (747) qQw:- sdw sdw sdw dieAwl] ismir ismir nwnk<br />
Bey inhwl]8]9] (275)<br />
www.Gursevak.com 251 q`qkrw
291.mwJ sRI muKvwk pwqswhI 10] l`KI jMgl ^wlsw Awie; dIdwr l`go<br />
ny] prmpUjnIk gurduAwrw l`KI jMgl swihb jI ivKy, siqgurU pihly pwiqswh jI<br />
ny s`cy crn-kml pwey hn[ dsvyN siqgurW ikhw, “ie`Qy l`KW dI pYdwvwr hovygI,<br />
ie`Qy l`KW hI sUrbIr bhwdr isMG pYdw hoxgy[ ies dw prmpiv`qR SuB s`cw nwm,<br />
gurduAwrw l`KI jMgl swihb hY[ ”goinAwxw mMfI qoN do mIl p`Cm, ipMf mihmw<br />
srjw pws hn[ s`cy siqgurU swihb jI ny ie`Qy dIvwn sjwey, sjy dIvwn ’c ^wlsy<br />
jI dy SuB s`cy drSn krky, Apxy ipAwry ^wlsy jI dy, AQwh ipAwr siqkwr ’c,<br />
mwlvy dI Dwrnw Anuswr ieh s`d gw ky suxwieAw:-s`d pyNfU lokW dw ipAwrw gIq<br />
hY, jo lMmI hyk nwl gwieAw jWdw hY[<br />
mwJ sRI muKvwk pwqswhI 10] prmpUjnIk pRBU siqgurU(10) dsvIN<br />
pwqswhI jI, mwJ rwg ’c, Awpxy(sRI) soBw vwly suBwiemwn, (sRI) SRomxI muKoN,<br />
(sRI) SoRmxI SoBw vwlw sRI (muKvwk) hukm nwmw &urmwauNdy hn:-l`KI jMgl ^wlsw<br />
Awie; dIdwr l`go ny]) ^wlsw myrI jwn kI jwn] srUp ipAwry ^wlsw jI, l`KI<br />
jMgl Awie hn, ijs krky dwsn dws nUM, hux ipAwry ^wlsy jI dy(dIdwr) drSn<br />
hox(l`go) l`gy ny[ sux ky s`d mwhI dw; myNhI pwxI Gwhu muqony] hy ipAwry ^wlsw<br />
jI!ijvyN(mwhI) s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI dy ^Ub im`Ty gwie sbd kIrqn<br />
dw(s`d) Avwjw sux ky, (myNhI) m`JIAW pwxI pIxw, Gwhu crnw(muqony) C`f idMdIAW<br />
sn[ ies qrW@ Awp jI, pdwrQW rUpI pwxI, ivSy rUpI Gwh C`f ky, ie`Qy dwsn dws<br />
nUM drSn b^Sx Awey hoN[ iksy nwl n rlIAw kweI; koeI sauk ipXo ny] hy ipAwry<br />
^wlsw jI!Awp jI dI duinAwvI swkW mhwrwijAW, iksy nwl BI(kweI) koeI<br />
(rlIAw) rlOt(n) nhIN, ikauNik quhwfy AMdr vwihgurU jI dy imlx dw koeI(sauk)<br />
SONk(ipXo) pY Bwv ho igAw (ny) hY[ igAw iPrwk, imilAw imq mwhI; qwhI Sukr<br />
kIqony] prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqswh jI, Apxy ipAwry ^wlsy jI dy<br />
drSnW ’qy mhW ivsmwd prm-pRsMn ho ky kihMdy hn:-dwsn dws dw(mwhI)<br />
ipAwry(imq) im`qR ^wlsw jI, dwsn dws nUM ie`Qy Aw ky imly hn, ies leI ipAwry<br />
^wlsy jI dw(iPrwk) ivCoVw cilAw igAw hY, (qwhI) ies leI dwsn dws ny,<br />
Akwl purK jI dw Sukr(kIqony) kIqw hY, ik hy ipAwry vwihgurU jI!Awp jI dw<br />
roim roim kotwn koit Sukr hY, ik jo Awp jI ny mhW 3 ivsmwd ikRpw krky, ijMd<br />
jwn prm ipAwry gurU ^wlsy jI dy mhW sMudr drSn b^Sy hn[<br />
www.Gursevak.com 252 q`qkrw
292.(ij`qy bolo) (sRI dsm 716) sÍYXw] ju`D ijqy.ien hI ky pRswid; ien<br />
hI ky pRswid.su dwn kry] AG AauG trY, ien hI ky pRswid; ien hI kI ikRpw.Pun<br />
Dwm Bry] ien hI ky pRswid.su ibidAw leI; ien hI kI ikRpw sB sqR mry] ien<br />
hI kI ikRpw ky.sjy hm hY; nhI mo sy gRIb.kror pry]2] (sRI dsm gRMQ swihb jI)<br />
sRI nwnk; AMgid kir mwnw] Amrdws; AMgd pihcwnw] Amrdws; rwmdws<br />
khwXo] swDin lKw; mUV nih pwXo]9] iBMn iBMn; sBhUM kir jwnw] eyk rUp;<br />
iknhUM pihcwnw] ijn jwnw; iqn hI isD pweI] ibn smJy; isD hwQ n<br />
AweI]10] Anuswr prmpUjnIk s`cy bRhm srUp dsy pwiqswh jI ie`k joiq hn[<br />
DMn vwihgurU prm-pUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU goivMd isMG swihb s`cy pwiqswh jI,<br />
Awpxy prm-piv`qR pMjvyN jwmy AMdr, hux au~bldI dyZ AMdr bYT rhy hn[ Awpxy<br />
prm-piv`qR nOvyN jwmy AMdr, hux id`lI sIs kurbwn kr rhy hn[ AYsy mhwn<br />
DIrjDwrI praupkwrI s`cy siqgurU sRI gurU goivMd isMG swihb jI, Apxy prm<br />
ipAwry siqkwry gurU ^wlsy jI dI Agm Apwr s`cI su`cI au~cI ipAwrI mihmw nwl<br />
BrpUir, sÍYXw &urmw rhy hn:-ju`D ijqy.ien hI ky pRswid; ien hI ky pRswid.su dwn<br />
kry] (ien) ien@W gurmuiK ipAwry isMGW gurU ^wlsy jI(ky) dI, Agm Apwr mhW<br />
ivsmwd (pRswid) ikRpw hI ikRpw nwl, dwsn dws ny Drm j`uD AQvw Apxw mn<br />
ieMdRy ivkwr(hI) inscy krky ijqy hn[ ien gurmuiK ipAwirAW jI(ky) dI, Agm<br />
Apwr(pRswid) ikRpw nwl, dwsn dws ny, bRhm jI nMU jwnx jnwaux rUp bRhmiv`idAw,<br />
SSqR-iv`idAw, jIA dwn, gurbwxI b^Sx rUp Anyk pRkwr dy(su) sRyst<br />
dwn, (hI) inscy krky pRymIAW nUM kry hn[<br />
AG AauG trY ien hI ky pRswid; ien hI kI ikRpw Pun Dwm Bry] (ien)<br />
ien@W gurmuiK ipAwry isMGW gurU ^wlsy jI(ky) dI, Agm Apwr mhW ivsmwd<br />
(pRswid) ikRpw hI ikRpw nwl, dwsn dws dy (AauG) swry (AG) pwp (hI) inscy<br />
krky(trY) tLy, nws ho gey hn, (Pun) Pyr, ien gurmuiK ipAwirAW s`icAwirAW<br />
vYrwgIAW iqAwgIAW kI ikRpw nwl hI, dwsn dws dy (Dwm) Gr, hwQI GoVy drb<br />
hIry lwlW, AMimRq kQw kIrqn, Bjn ismrn SSqR AiBAws praupkwr, gurmuiK<br />
isMGW nwl Bry pey hn[<br />
ien hI ky pRswid su ibidAw leI; ien hI kI ikRpw sB sqR mry] (ien)<br />
ien@W gurmuiK ipAwry isMGW gurU ^wlsy jI(ky) dI, Agm Apwr mhW ivsmwd<br />
www.Gursevak.com 253 q`qkrw
(pRswid) ikRpw hI ikRpw nwl, (hI) inscy krky, dwsn dws ny, bRhm jI nMU jwnx<br />
jnwaux rUp, (su) sRyst bRhm ibidAw, SSqR-iv`idAw, hor Anyk pRkwr dI ib`idAw<br />
leI hY[ (ien) ien@W gurmuiK ipAwry isMGW gurU ^wlsy jI(kI) dI, Agm Apwr mhW<br />
ivsmwd ikRpw hI ikRpw nwl, dwsn dws dy, Akwrx vYr krn vwly Drm ivroDI<br />
nwsqk(sqR) duSmn, AQvw kwm kRoD AOgux sB(sqR) duSmx mry hn[<br />
ien hI kI ikRpw ky sjy hm hY; nhI mo sy gRIb kror pry]2] pUrn bRhm<br />
goivMd s`cy hrI vwihgurU Drm pRkwSk zulm nwsk, AMimRq dy dwqy, rMkW nUM rwj<br />
b^Sx vwly pUrn gurU jI &urmwauNdy hn:-(ien) ien@W gurmuiK snmuK sUrbIr<br />
bhwdr ipAwry isMGW gurU ^wlsy jI(kI) dI, Agm Apwr mhW ivsmwd ikRpw hI<br />
ikRpw(ky) dy nwl hI(hm) dwsn dws, AMdroN bwhroN s`cy pRkwS srUp pUrn bRhm ’c<br />
lIn, ivsmwd iqRpq(sjy) sijAw hY[ XQw:-qum pUrn.pUir rhy sMpUrn; hm BI sMig<br />
AGwey]) sn`D b`D SSqR AsqR bsqR pihn ky, Drm-Xu`D ij`q ky, gurqw isMGwsx<br />
’qy sijAw bYTw hW jI[ dwsn dws dy au~pr sunihrI CqR sj irhw hY[ aus au~pr<br />
suMdr do cMdoey qwxy hn[ s`jy K`by do cOrdwr, cOr kr rhy hn[ do cobdwr cobW<br />
pkVI swhmxy KV@y hn[ vwhu vwhu scy pwiqswh; qU scI nweI] Anuswr dwsn dws<br />
nUM s`cy pwiqswh s`cy pwiqswh jI kih ky, pRymI is`K ArwDdy jpdy iDAwauNdy pUjdy<br />
hn[ nhI qW(mo) dwsn dws (sy) vrgy gRIb kMgwl mMgqy dunIAW ’c, (kror) kRoVW<br />
hI(pry) pey hn[ Bwv ruLdy mMgdy iPrdy hn, aun@W dI koeI g`l vI nhIN pu`Cdw[<br />
XQw:- jo hmrI ibiD hoqI.myry siqgurw; sw ibiD.qum hir jwxhu Awpy] hm rulqy<br />
iPrqy.koeI bwq n pUCqw; gur siqgur sMig.kIry hm Qwpy] DMnu DMnu gurU nwnk.jn<br />
kyrw; ijqu imilAY.cUky siB sog sMqwpy]<br />
293. vwihgurU] sÍYXw] syv krI ien hI kI Bwvq; Aaur kI syv suhwq n<br />
jI ko] dwn dXo ien hI ko Blo; Aru Awn ko dwn n lwgq nIko] AwgY PlY ienhI<br />
ko dXo; jg mY jsu Aaur dXo sB PIko] mo gRh mY qn qy mn qy isr lau Dn hY; sB<br />
hI ienhI ko]3] (sRI dsm 717)<br />
gurdyv mwqw ipqw DMn vwihgurU prm-pUjnIk bRhm srUp s`cy siqgurU goivMd<br />
isMG swihb s`cy pwiqswh jI, Apxy srUp ’coN pRgt kIqy, ipAwry gurU ^wlsy jI dw<br />
pUrn Adb siqkwr, mMnx pUjx syvw krn bwry ieh sYÍXw &urmw rhy hn:-(ien)<br />
ien@W gurU srUp ipAwry ^wlsy jI kI(krI) kIqI (syv) syvw(hI) inscy krky, dwsn<br />
dws nUM ^rI(Bwvq) BwauNdI ^Ub im`TI ipAwrI l`gdI hY, Bwv ien@W dI SuB s`cI syvw<br />
www.Gursevak.com 254 q`qkrw
krn vwly ’qy, dwsn dws rom 2 krky, sdw 2 pRsMn huMdw hY[ ien@W dI SuB s`cI<br />
syvw C`f ky, (Aaur) hor iksy kI syv kIqI, dwsn dws dyy jI nUM, au~kw hI (suhwq)<br />
cMgI (n) nhIN l`gdI[ XQw:-prdysI isMGn ko jb dyKY; aun kI syvw kry ibsyKY]<br />
dwn dXo ien hI ko Blo; Aru Awn ko dwn n lwgq nIko] (ien) ien@W gurU<br />
srUp ipAwry ^wlsy jI(ko) nUM hI (dwn) pRym Bytw(dXo) idqI, AiqAMq(Blo) cMgI 3<br />
hY Aru(Awn) hor iksy (ko) nUM idqw dwn, dwsn dws nUM au~kw hI(nIko) cMgw(n)<br />
nhIN(lwgq) l`gdw[<br />
AwgY PlY ien hI ko dXo; jg mY jsu Aaur dXo sB PIko] gurU srUp ipAwry<br />
s`icAwry ^wlsy jI nUM mMnidAW pUjidAW iDAwauNidAW, (ien) ien@W(ko) nMU hI<br />
pdwrQ Dn suK(dXo) idqw hI hux qoN(AwgY) A`gy, ies lok pRlok ’c, (hI) inscy<br />
krky, js &LW sihq(PlY) &Lygw, gurU ^wlsy jI nUM C`f ky, (Aaur) hor iksy<br />
nUM(dXo) idqw dwn, jg(mY) ’c jsu, sB(PIko) iP`kw kOVw hY[<br />
mo gRh mY.qn qy mn qy isr lau Dn hY; sB hI ien hI ko]3] (mo) dwsn<br />
dws dy (gRh) Gr (mY) ’c, dwsn dws dw qn qy mn qy Dn isr(lau) q`k sB (hI)<br />
inscy krky, ien gurU ^wlsy jI(ko) dw hI hY, Bwv dwsn dws Apxw qn mn Dn<br />
isr Gr mwqw ipqw cwry swihbzwdy sB ku`J, gurdyv mwqw ipqw DMn vwihgurU<br />
prm-pUjnIk bRhm srUp s`cy, ipAwry gurU ^wlsy jI nMU pRym Bytw krdw hY[<br />
294.^wlsw myro; rUp hY ^ws] ^wlsy mih; hO krO invws] gurU ^wlsy swihb<br />
jI dy ArQ:-inrml S`uD pUrn bRhm jI ’c lIx, gurU jI dw AiqAMq ipAwrw spUq<br />
^wlsw jI hn[ inrml Su`D bRhm jI ny, Awpxy Awp qoN sB Akwr, AsMK bRhmMf<br />
dI rcnw rcI hY[ Awp jI ny Aink bwr, srgun srUp Dwr ky ApxI rcnw qy<br />
Apxy ipAwry BgqW dI r`iKAw kIqI hY[ XQw:-pRhlwd auDwry; Aink bwr]<br />
&wrsI, sMsikRq ’c, ipAwry ^wlsy jI nUM inrml 3 kihMdy hn[ (^wlsw) DMn<br />
vwihgurU inrMkwr siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb s`cy pwiqswh jI ^wlsw srUp jI<br />
ny hI prm-piv`qR SuB s`cy ds Avqwr, sRb`q dy Bly ihq Dwry hn[ XQw:- Awip<br />
nrwiexu.klw Dwir; jg mih.prvirXau] inrml Su`D ^wlsw vwihgurU jI ny Awp<br />
hI pRymI ^wlsw is`KW dy srUp ’c pRgt ho ky, gurU pRmysr jI dy ipAwry bcnW nUM<br />
kmwauNidAW, Drm-Xu`D ij`q ky, kurbwnIAW dy ky, rMgW 2 dy praupkwr krky, gurU<br />
www.Gursevak.com 255 q`qkrw
^wlsw AwdrS pRgt kIqw hY[ DMn vwihgurU ^wlsw srUp, siqgurU sRI gurU nwnk<br />
dyv swihb jI dy ds AvqwrW dy smMUh ivsmwd kOqk inmrl Su`D ^wlsw srUp hn[<br />
DMn vwihgurU mh`lw pihlw jI ny Apxy ipAwry spUqW dw moh iqAwg ky, Apxy prm<br />
ipAwry syvk DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU AMgd dyv swihb jI nUM gurqw b^SI hY[<br />
Awp jI ny pMjW ivkwrW qoN rihq, au~cy AwdrS vwlw ^wls Su`D inrml ^wls pMQ<br />
jI clwey hn[ XQw:- mwirAw iskw jgiqR ivic; nwnk inrml pMQ clwieAw[<br />
(vwr 1) vwihgurU s`cy siqgurU dsvyN pwiqswh jI, pRB dwqau dwqwr; AsMK bRhmMf<br />
dy rcnhwr, Epiq prlau; iKn mih krqw] Awip Alypw; inrgunu rhqw] Anuswr<br />
vwihgurU s`cy siqgurU mh`lw dsvW jI, Apxy inrgun srUp jI duAwrw, ie`k iKn<br />
’c, auqpq prlau kridAW inrlyp rihMdy hn[ DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU<br />
goivMd isMG swihb jI mhwrwj, Apxy srUp ’coN, Apxy prm ipAwry ^wlsy jI nUM<br />
pRgt krky, Apxy Awp nUM krqw nhIN Qwp rhy[ Apxy swjy invwjy ^wlsy jI nUM mhW<br />
ivsmwd rMglw AnMdI Awdr mwx siqkwr b^S rhy hn[ BwvyN Awp jI AsMK<br />
bRhmMfW dy auDwrxhwr dwqy hn, pr Pyr vI Awpxy Awp nUM jnwaux dI bjwey, gurU<br />
khwaux dI bjwey, cyly Zulwm dws rMk AnwQ kIt mMgqy bx rhy hn[ qW hI ieh<br />
mihmw Awp jI dI bx rhI hY:-AYsI qyry drsn kI soB, Aiq Apwr ipRA AmoG;<br />
qYsy hI sMig sMq bny]) KMf bRhmMf byAMq; auDwrxhwirAw] qyrI soBw quDu; scy myry<br />
ipAwirAw] byAMq pRymI gurU pRmysr jI dy, s`cy crn-kmlW ’c hwzr ho ky, swrI<br />
izMdgI leI gurU crnW ’c rih ky, s`cI syvw krn dI Ardws ’c, Apxw sIs<br />
Arp idMdy[ prm-pUjnIk s`cy siqgurW dI prm-pRsMnqw nUM pRwpq ho ky, jIvn<br />
mukiq suAws 2 vwihgurU vwihgurU jp ky, pRB kY ismrin; Anhd Junkwr] suKu pRB<br />
ismrn kw; AMqu n pwr] hr vyly ivsmwd iekwgRqw suK ’c lIn rihMdy[ XQw:-<br />
ibsmn ibsm; Bey ibsmwd] ijin bUiJAw; iqsu AwieAw sÍwd])<br />
vwihgurU] gurU ^wlsy jI, prm-pUjnIk s`cy siqgurW dI s`cI pRIqI s`cI<br />
AwskI, s`cI BgqI s`cI Xwd ’c, s`cy siqgurW dy prwiex, s`cI ilv ’c, gurU<br />
crn-kmlW ’c hmySW bypRvwh rihMdy[ XQw:-byprvwh sdw rMig hir kY; jw ko pwKu<br />
suAwmI]) inrBau hoie rhy ilv eykY; nwnk.hir mnu mwnI] gurU ^wlsy gurU<br />
ipAwirAW jI dI, vYrI vI byh`d ausqq krdy:-n ien@W dw Gr Gwt, n ien@W nUM<br />
www.Gursevak.com 256 q`qkrw
nINd Bu`K qRyh, n ien@W nUM mrn dI icMqw, n ien@W nUM iksy dw fr, n ien@W nUM iksy<br />
rwjy mhwrwjy dI prvwh, iks im`tI dy bxy hn, ieh lok?ikMnI idRVqw ikMnw Brosw,<br />
Apxy gurU jI dy snmuK Drm ’c idRV pRp`k, sumyr prbq vWg Ac`l Afol, gurU qoN<br />
h`s 2 kurbwnI idMdy hn[ kurbwnI idMidAW AMg 2 ktwauNidAW, hwey sI nhIN<br />
aucwrdy[ gurU 2 jpidAW jYkwry g`jwauNidAW PWsI cV@ jWdy hn[ mrx dI icMqw<br />
ien@W dy nyVy nhIN, j`g ’qy ijaux dI Aws nhIN[ XQw:-mrxY kI icMqw nhI; jIvx<br />
kI nhI Aws]<br />
vwihgurU] AMqr muK iekwgR ho ky, hux qoN pihlW gurU ^wlsy jI dIAW mhwn<br />
ij`qW mhwn kurbwnIAW v`l ing@w mwrIey, byAMq pRymI ShId isMG isMGxIAW, b`cy<br />
b`cIAW, Apxy h`QW dIAW qLIAW ’qy Apxy sIs r`K ky, prm-pUjnIk s`cy siqgurW<br />
nUM Arp rhy hn[ AnMdgV@ iklw iqAwgx smyN ie`k sUrbIr bhwdr bzurg g`fw<br />
h`k rhy sn[ cV@ ky Awey zwlmW ny aun@W dy sRIr ’c brCw g`f idqw[ iesy qr@W<br />
jMgW Xu`DW ’c byAMq pRymI P`t shwrdy, hwey sI n aucwrdy[ ibnw iksy qn^wh dy,<br />
ibnw iksy kwmnw dy, Apxy qn isr, AMg 2 Apxy gurU jI qoN ktwauNdy ShIdIAW<br />
pwauNdy[ gurU 2 iDAwauNdy, gurU crn-kmlW ’c ilv lwauNdy[<br />
vwihgurU] Ajpw jwp pUrn bRhm jI dy Avqwr, inrml Su`D mhwn<br />
praupkwrI ^wlsw jI, sRb`q dy Bly ihq aubldI dyZ ’c bYTy, q`qw ryqw sIs ’qy<br />
puAwieAw, m`cdI 2 loh ’qy KV@y, hwey sI nhIN aucwrI[ iKVy m`Qy Bwxw mMn ky,<br />
Akih Asih kSt shwry, qyrw kIAw mITw lwgY] hir nwmu pdwrQu; nwnku mWgY]<br />
jpdy rhy[ {sRb`q gurU pRymIAW nUM pRym bynqI hY, sRb`q dy Bly leI, gaU gRIb dI<br />
r`iKAw leI, zulm dy nws, Drm dy pRkwS leI, C`qRI Drm nUM inscy krn leI,<br />
Drm ihq kurbwnI dw bIj bIjx leI, durmiq mlyC rwj dI jV pu`tx leI, mrn<br />
kSt inivrqI leI, gur pRymw-BgqI sihq, inrgun srgun dI eykqw sihq drSn<br />
dI pRwpqI leI, hyT ilKy gurbwxI dy ArQ bwr 2 pV@ ky, ArQ gurbwxI kMT<br />
krky, hr smyN pV@dy rho jI[ ie`k quk pV@y, dUjw ArQ krky, AglI quk pV@ dyvy[<br />
iPr ArQ Aglw kry, imil ky ies qoN kQw kro, bwr 2 vIcwro jI:- AnMq guxvwn<br />
gurU ipAwry ^wlsy jI dI mhwn mihmw, vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqswh jI ieauN<br />
&urmwauNdy hn:-(poQI sRI AMimRq kIrqn swihb jI)<br />
^wlsw myro; rUp hY ^ws] ^wlsy mih; hO krO invws] ^wlsw myro; muK hY<br />
AMgw] ^wlsy ky hON; sd sd sMgw] ^wlsw myro; ieS† suihrd] ^wlsw myro; khIAq<br />
www.Gursevak.com 257 q`qkrw
ibrd] ^wlsw myro; pC Ar pwqw] ^wlsw myro; suK Aihlwdw] ^wlsw myro; im`qr<br />
sKweI] ^wlsw mwq ipqw; suKdweI] ^wlsw myrI; soBw sIlw] ^wlsw bMD sKw; sd<br />
fIlw] ^wlsw myrI; jwq Ar pq] ^wlsw so; mw ko auqpq] ^wlsw myro; Bvn<br />
BMfwrw] ^wlsy kr; myro siqkwrw] ^wlsw myro; sÍjn pRvwrw] ^wlsw myro; krq<br />
auDwrw] ^wlsw myro; ipMf prwn] ^wlsw myrI; jwn kI jwn] mwn mhq myrI;<br />
^wlsw shI] ^wlsw myro; sÍwrQ shI] ^wlsw myro; kry inrbwh] ^wlsw myro; dyh<br />
Ar swh] ^wlsw myro; Drm Ar krm] ^wlsw myro; Byd inj mrm] ^wlsw myro;<br />
siqgur pUrw] ^wlsw myro; s`jn sUrw] ^wlsw myro; buD Ar igAwn] ^wlsy kw; hau<br />
Dro iDAwn] aupmw ^wlsy; jwq n khI] ijhvw eyk; pwr nih lhI] sys rsn;<br />
swrd sI bu`D] qdp; n aupmw brnq suD] Xw mY; rMc n imiQAw BwKI] pwrbRhm<br />
gur nwnk swKI] rom rom; jy rsnw pWaUN] qdp ^wlsw js; qih gwaUN] hO ^wlsy<br />
kw; ^wlsw myro] Eq poq; swgr bUMdyro] ^wlsw; Akwl purK kI &Oj] pRgitE<br />
^wlsw; pRmwqm kI mOj] jb lg ^wlsw; rhy inAwrw] qb lg; qyj dIau mYN<br />
swrw] jb ieh ghY; ibprn kI rIq] mYN n kroN; ien kI pRqIq] ^wlsy ky pRswd<br />
kr; suq ibq koS BMfwr] rwj mwl swdn skl; puqR kilqR ibvhwr] lSkr nyb<br />
KÍws iBRq; Anucr dwsI dws] imqR kutMb Dn Bvn mm simRiD; ikrpw kr qws]<br />
igrM bwrI Aru swihbI; qn mn ipMf pRwn] pRswid ^wlsy kr imilE; dwn mwn<br />
snmwn] ikRpwvMq ^wls sgl; qh pRswid BXo gOr] moih sy rMk AnwQ jg; Btkq<br />
iPrq kror] Awn syv nih sPl kCu; eIq aUq prlok] inhPl syvw iqs ibnw;<br />
kbI hrK kib sog] jjn Bjn mm ^wlsw; ^wlsw pUjb jog] dws goibMd &qh<br />
^wlsw; drs prs imty sog] myro ieSt Ar nySTw; ^wlsw pUjn iDAwn] drsn<br />
prsn ^wlsw; mukq rUp sq jwn] Awqm rs ijh jwnhI; so hY ^wls dyv] pRB<br />
mih.mo mih.qws mih; rMck nwhn Byv]) rihxI rhY; soeI isK myrw[ Ehu Twkuru; mY<br />
aus kw cyrw[<br />
^wlsw myro rUp hY ^ws] prmpUjnIk DMn vwihgurU siqgurU mh`lw dsvW jI<br />
&urmwauNdy hn:-AMimRqDwrI gurU Bgq pUrn pRymI in`qnymI rihqvwn swhsI audwr,<br />
dwsn dws qoN Awpw kurbwn krn vwly, vwihgurU inrml, bRhmigAwnI sgl kI<br />
rInw] Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsw jI, (myro) dwsn dws dw, ^ws ipAwrw<br />
(rUp) srUp(hY) hn[ ^wlsy mih; hO krO invws] Ajpw jwp ’c lIx vwihgurU gurU<br />
www.Gursevak.com 258 q`qkrw
^wlsy jI(mih) ’c, (hO) dwsn dws sdw invws(krO) krdw hY[ XQw:-pMc prvwx;<br />
pMc prDwnu] pMcy pwvih; drgih mwnu] pMcy sohih; dir rwjwnu] pMcw kw; guru eyku<br />
iDAwnu]) is`K pMcn mih; myro vwsw]) rhq shq; jh pMchuN imlY] mm srUp; qh<br />
dyKhu BlY]) ^wlsw myro muK hY AMgw] vwihgurU gurU srUp ipAwry Ajpw jwp ’c<br />
lIx, gurU ^wlsw jI, (myro) dwsn dws dw muK hn, dwsn dws dw (AMgw) p`K krn<br />
vwly (AMgw) ipAwry idl jwn, jIA prwn(hY) hn[ ^wlsy ky hON sd sd sMgw]1]<br />
vwihgurU srUp ipAwry siqkwry, Ajpw jwp ’c lIx inrml gurU ^wlsy jI ky (hO)<br />
dwsn dws sd sd(sMgw) nwl vsdw hY[<br />
^wlsw myro; ieS† suihrd] ^wlsw myro; khIAq ibrd]) (suihrd) nyk idl,<br />
prm-pUjnIk vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx gurU ^wlsw jI, (myro) dwsn dws dy<br />
(suihrd) im`qR (ieS†) ipAwry pUjx Xog (ieS†) pUrn gurU jI hn[ XQw:- jjn<br />
Bjn mm ^wlsw; ^wlsw pUjb jog] dws goibMd &qh ^wlsw; drs prs imty<br />
sog]) srb Drm mih; sRyst Drmu] hir ko nwmu jip; inrml krmu] Anuswr hrI<br />
jI dw nwm jpxw qy inrml au~jl, praupkwr syvw kurbwnI dy SuB krm krny,<br />
swirAW DrmW nwloN sRySt Drm hY[ SuB s`cy praupkwrI DIrjDwrI, inrml sRySt<br />
Drm krm, Drm-Xu`D ij`qx vwlw, jIAW nUM kubu`DI qoN htwaux vwlw, Awpw kurbwn<br />
krn vwlw, vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsw jI, (myro) dwsn dws dw<br />
inrml (ibrd) Drm, (khIAq) khIdw hY[ ^wlsw myro; pC Ar pwqw] ^wlsw<br />
myro; suK Aihlwdw]2] prmpUujnIk vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx gurU srUp ^wlsw<br />
jI(myro) dwsn dws dw (pC) p`K hn Ar gurqw(pwqw) isMGwsx b^Sx vwly hn,<br />
Bwv prmpUujnIk vwihgruU gurU ^wlsw mh`lw nwvW jI ny dwsn dws nMU gurqw b^SI<br />
hY[ prm-pUjnIk nyk sUrbIr bhwdr vwihgurU gurU inrml ^wlsw jI(myro) dwsn<br />
dws nUM, sRb ivAwpI mhW ivsmwd Awqm suK(Aihlwdw) AnMd b^Sx vwly hn[<br />
^wlsw myro; im`qr sKweI] ^wlsw mwq ipqw suKdweI] pMjW ivkwrW nUM<br />
ij`qx vwlw gurU srUp gurU ipAwry vwihgurU inrml ^wlsw jI, (myro) dwsn dws dy<br />
irdy dy prm (sKweI) ipAwry im`qr hn[ ikauNik ies prm ipAwry jI ny, hr<br />
Drm-Xu`D ’c, dwsn dws dw hukm h`s 2 ky mMn ky, du`K Bu`K mwr aunINdRw qRyh kSt<br />
shwr ky, Awpw vwr ky, dwsn dws qoN sB ku`J kurbwn kIqw hY[ s`cy Akwl purK<br />
www.Gursevak.com 259 q`qkrw
jI dw AwSk, jwgq joiq dw aupwSk, zwlm zulm pwp dw nwsk, prm-pUjnIk<br />
vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ipAwry gurU ^wlsw jI ny, dwsn dws nUM KMfy bwty<br />
dy AMimRq dI Amolk dwq b^SI hY[ ies leI dwsn dws dy(suKdweI) suKdwiek<br />
mwq ipqw srUp hn[ XQw:- ^wlsw myrI; jwq Ar pq] ^wlsw so; mw ko auqpq]<br />
^wlsw myrI; soBw sIlw] ^wlsw bMD sKw; sd fIlw]3] (myrI) dwsn dws<br />
dI soBw, prm-pUjnIk (sIlw) swaU nyk nrm idl, vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx,<br />
gurU ^wlsw jI hn[ prm-pUjnIk inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsw jI, dwsn dws<br />
dw(fIlw) srUp, sd(sKw) ipAwry(bMD) sbMDI hn[ ^wlsw myrI; jwq Ar pq]<br />
^wlsw so; mw ko auqpq] prm-pUjnIk inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsw jI(myrI)<br />
dwsn dws dI jwq hn Ar pq dy rwKy hn, Bwv hr smyN dwsn dws dy audwLy<br />
pihrw idMdy hn, rom 2 krky pUjn nmskwr krdy hn[ vwihgurU Ajpw jwp ’c<br />
lIx, gurU ^wlsy jI ny, dwsn dws nUM KMfy bwty dy AMimRq dI Amolk dwiq, mUL mMqR<br />
swihb jI b^S ky, gurU goivMd rwey qoN gurU goivMd isMG swihb jI bxwieAw hY[<br />
ies leI inrml vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsw jI (so) auh hn, ijn@W<br />
ny (mw) dwsn dws (ko) nUM (auqpq) pYdw kIqw hY[ XQw:- ^wlsw myro; im`qr<br />
sKweI] ^wlsw mwq ipqw suKdweI]<br />
^wlsw myro; Bvn BMfwrw] prm-pUjnIk mwqw ipqw jI srUp inrml Su`D<br />
vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx gurU ^wlsw jI hI(myro) dwsn dws nUM (Bvn) Gr,<br />
drb mwl pdwrQ BMfwrw b^Sx vwly hn[ AQvw dwsn dws dy Bvn BMfwrw ^wlsw<br />
jI hI hn[ Bwv dwsn dws inrml vwihgurU gurU ^wlsw jI nUM Bvn BMfwr sB ku`J<br />
mMndw hY[ ^wlsy kr; myro siqkwrw]4] prm ipAwry gurU svwry siqkwry inrml<br />
vwihgurU gurU ^wlsy jI(kr) krky, (myro) dwsn dws dw sB jg@w r`b jI smwn<br />
siqkwrw huMdw hY[<br />
^wlsw myro; sÍjn pRvwrw] (myro) dwsn dws dy mMnxy pUjxy Xog bIr bhwdr<br />
inrml vwihgurU gurU ^wlsw jI(sÍjn) ipAwry im`qR snyhI pRvwrw hn[ ijvyN sohxy<br />
cMdRmy duAwly goL suMdr sohxy inrml pRkwS nUM prvwr kihMdy hn[ iqvyN dwsn dws<br />
dy(pRvwrw) audwly idb pRkwS srUp jqI sqI inrml audwr, svw l`K zwlm nwl<br />
ie`k 2 lVn vwlw, inrml Su`D suMdr sohxw vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx inrml<br />
au~jl, ^wlsw hI ^wlsw jI hn[ ^wlsw myro; krq auDwrw] ] inrml Su`D<br />
www.Gursevak.com 260 q`qkrw
vwihgurU gurU ^wlsw jI (myro) dwsn dws nUM AMimRq dI Amolk dwiq b^S ky, dwsn<br />
dws dw AOguxW ivkwrW pwpW qoN Cufw ky, auDwrw (krq) krdy hn[<br />
^wlsw myro; ipMf prwn] inrml vwihgurU gurU ^wlsw jI(myro) dwsn dws dw<br />
(ipMf) sRIr (prwn) suAws hn[ ^wlsw myrI; jwn kI jwn]5] vwihgurU Akwl<br />
purK jI dI lwflI &Oz gurU ipAwrw inrml Su`D vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU<br />
^wlsw jI, (myrI) dwsn dws dI jwn kI jwn BI hn, Bwv dwsn dws nUM izMd jwn<br />
nwloN, rom 2 krky ^ry ipAwry s`icAwry hn[<br />
mwn mhq myrI; ^wlsw shI] sRb`q dy Bly ihq, AMg 2 ktwaux vwly,<br />
inrml dyZ qyZ dy DnI vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx gurU ^wlsw jI hI(shI) inscy<br />
krky, (myrI) dwsn dws dI Awdr mwn siqkwr (mhq) v`fI pdvI hY, Bwv ^wlsy<br />
jI qoN hor Avqwr pYgMbr v`fI pdvI nhIN hY[ ^wlsw myro; sÍwrQ shI] (myro) dwsn<br />
dws dw (sÍwrQ) pRXojn AwdrS, (shI) inscy krky ^wlsw hY, jo sRb`q dy Bly ihq<br />
kurbwn hoxw hY[ sRI cmkOr swihb jI dy Drm Xu`D, gurU pRmysr jI dy ipAwry isMG<br />
swihbwn gurU ^wlsw jI pUrn inrBYqw bIrqw audwrqweI nwl svw 2 l`K Drm<br />
ivroDIAW nwl ie`k 2 lV ky ShId huMdy dyK ky, hzUr siqgurU mh`lw 10 jI ny<br />
&urmwieAw:-Awj ^wlsw Kws BXo; siqgurU kY drbwr]<br />
^wlsw myro; kry inrbwh] vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, DIrjDwrI<br />
inribkwrI mhwn praupkwrI inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsw jI, dwsn dws dIAW<br />
swrIAW loVW dI pUrqI leI, (myro) dwsn dws dw inrbwh (kry) krdy hn[ ^wlsw<br />
myro; dyh Ar swh] AibnwsI dyg qyg dy DnI inrml Su`D vwihgurU Ajpw jwp ’c<br />
lIx gurU ^wlsw jI (myro) dwsn dws dI dyh Ar swh hn Bwv dyh suAwsW dy<br />
r`iKAk hn[<br />
^wlsw myro; Drm Ar krm] (myro) dwsn dws dy gurU ^wlsw jI, hrI nwm<br />
jpx jpwaux Drm Ar inskwm krm krn krwaux vwly hn[ vw gaU gRIb Ar<br />
bhU bytIAW dI ie`zq dI r`iKAw leI, Drm-Xu`D dy (krm) kMm leI isr vwrn<br />
vwly, purjw 2 ktwaux vwly myry ipAwry vwihgurU gurU ^wlsw jI hn[ ^wlsw myro;<br />
Byd inj mrm] “DnvMq kulvMq piqvMq sIlvMq BgvMq gurmuiK sMq mhMq Bgq<br />
dwnw bInw pRDwnw dwqw ShId Amrpd nUM pRwpq Su`D inrml vwihgurU Ajpw jwp<br />
www.Gursevak.com 261 q`qkrw
’c lIx gurU ^wlsy jI ny Awpxy sIs qn mn Dn kurbwn kIqy hn[ dwsn dws dy<br />
dyKidAW, gurU ^wlsy jI ny byh`d kurbwnIAW kIqIAW hn[ du`K Bu`K mwrW P`t shwr<br />
ky, Apxy AMg 2 ktvwey hn[ inrml vwihgurU gurU ^wlsw jI dIAW, mhwn<br />
kurbwnIAW ny(myro) dwsn dws dy (inj) Apxy (mrm) nrm AsQwn idl nUM (Byd)<br />
ivMn@ idqw hY[ ”<br />
^wlsw myro; siqgur pUrw]) ijin pMc mwir.ibdwr gudwry; so pUrw.ieh klI<br />
ry]) Anuswr pMjW ivkwrW nUM ij`qx vwly, inrml vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU<br />
^wlsw jI, (myro) dwsn dws dy, ( pUrw) pUrn siqgur srUp hn[ ^wlsw myro; s`jn<br />
sUrw] (sUrw) swhsI audwr sUrbIr mrd dlyr Syr dwqy, dyZ qyZ dy DnI inrml<br />
vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsw jI(myro) dwsn dws dy rom 2 krky<br />
ipAwry siqkwry snyhI (s`jn) im`qR hn[<br />
^wlsw myro; buD Ar igAwn] gurbwxI jI ’c lIx au~jl buD Ar inrml<br />
igAwn vwly prm ipAwry inrml vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsw jI(myro)<br />
dwsn dws dI buD ’c vsdy hn[ ^wlsy kw; hau Dro iDAwn] rwq idny ie`k rs<br />
jwgq joiq vwihgurU jI nUM jpx jpwaux vwly dyZ qyZ dy DnI, inrml Su`D vwihgurU<br />
Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsy jI kw, (hau) dwsn dws iDAwn (Dro) Dwrdw hY[)<br />
swihbu myrw nIq nvw; sdw sdw dwqwru]1] DMn vwihgurU sRI gurU goivMd isMG swihb<br />
jI ivsmwd rMgW ’c AwpxIAW lwflIAW POjW dw iDAwn Dwrdy hn[<br />
aupmw ^wlsy; jwq n khI] Akwl purK jI dy lwfly gurU ipAwry dulwry<br />
siqkwry inrml Su`D vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsy jI dI aupmw mihmw,<br />
dwsn dws gRIb qoN khI(n) nhIN (jwq) jWdI[ ijhvw eyk; pwr nih lhI]8]<br />
vwihgurU gurU pRmysr jI &urmwauNdy hn:-dwsn dws dI ijhvw eyk hY, inrml Su`D<br />
vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsy jI dI Anyk ausqiq dw(pwr) AMq<br />
pwrwvwr nih(lhI) lY skdI[ XQw:-ijhbw eyk; ausqiq Anyk] siq purK; pUrn<br />
ibbyk]<br />
sys rsn; swrd sI bu`D] qdp; n aupmw brnq suD] BwvyN(sys) SySnwg<br />
dI do hzwr rsn, (swrd) sur`sqI (sI) jYsI, BwvyN au~jl bu`D, inrml vwihgurU<br />
gurU ^wlsy jI dI au~jl aupmw krn l`gy(qdp) qW BI gurU ipAwry vwihgurU gurU<br />
^wlsy jI dI suD piv`qR au~jl pUrI mihmw(brnq) kQn (n) nhIN kr skdy[<br />
www.Gursevak.com 262 q`qkrw
Xw mY; rMc n imiQAw BwKI] pwrbRhm gur nwnk swKI] dwsn dws ny<br />
aupRokq vwihgurU gurU srUp inrml ipAwry vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, ^wlsw jI<br />
dI mihmw khI hY[ (Xw) ies (mY) ’c, dwsn dws ny (rMc) r`qI Br vI(imiQAw)<br />
JU`TI aupmw (n) nhIN(BwKI) khI[ pwrbRhm DMn vwihgurU siqgurU sRI gur nwnk dyv<br />
swihb jI (swKI) gvwh hn[ DMn vwihgurU s`cy siqgurU AMimRq dy dwqy sRbMs dwnI<br />
rMkW nUM rwj b^Sx vwly bMdI CoV, Drm r`iKAk, zulm dy nwsk, Drm pRkwSk, sRI<br />
gurU goivMd isMG swihb jI, DMn vwihgurU s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI nUM pwrbRhm<br />
ilKdy mMndy pUjdy hn[ XQw:-rwm; hm.siqgur pwrbRhm kir mwny]) prmpUjnIk<br />
vwihgurU mh`lw dsvW jI nUM rom 2 krky nmskwr krky inhwl hovo jI[<br />
rom rom; jy rsnw pWaUN] qdp ^wlsw js; qih gwaUN] dwsn dws jy rom rom<br />
dI rsnw (pWaUN) pw lvy, (qdp) qW BI, kurbwnI rUpI SmW ’qy pqMgy vWg sVn<br />
vwly, vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU srUp ^wlsw jI dw js hI js, qih)<br />
(iq`Qy (gwaUN) gwvygw[<br />
hO ^wlsy kw; ^wlsw myro] Eq poq; swgr bUMdyro] ( hO) dwsn dws inrml<br />
Su`D vwihgurU gurU ^wlsy jI kw lwlw golw gulwm hY[ inrml Su`D vwihgurU gurU<br />
^wlsw jI (myro) dwsn dws dy prm pUjnIk iest gurdyv jI hn[ ijvyN(Eq poq)<br />
pRkwS srUp Ajpwjwp ingun bRhm jI, Apxy pRkwS ’c, Awp hI lIx, sBnI QweIN<br />
ie`k-rs ivApk ho rhy hn, (bMUdyro) bUMd ’qy swgr dI eykqw hY, iqvyN dwsn dws<br />
’qy inrml Su`D vwihgurU Ajpw jwp ’c lIx, gurU ^wlsy jI dI eykqw ABydqw hY[<br />
^wlsw; Akwl purK kI &Oj] pRgitE ^wlsw; pRmwqm kI mOj] hzUr s`cy<br />
pwiqswh jI Awpxy srUp ’coN, inrml vwihgurU gurU ^wlsy jI nUM pRgt krky, Awp<br />
mwx nhIN kr rhy ik dwsn dws ny inrml vwihgurU gurU ^wlsy jI nUM pRgt kIqw<br />
hY[ pUry gur kI; dyKu vfweI] qw kI kImiq; khxu n jweI] Anuswr idl jwn<br />
ipAwry vwihgurU gurU ^wlsw jI, Akwl purK jI kI lwflI ipAwrI siqkwrI swjI<br />
invwjI &Oj hn[ pRmwqm vwihgurU jI kI(mOj) KuSI rzw ie`Cw mrzI nwl, inrml<br />
Su`D vwihgurU gurU ^wlsw jI(pRgitE) pRgty hn[ vwihgurU gurU jI &urmwauNdy hn ik<br />
dwsn dws gurU ipAwry inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsy jI dy icMqn iDAwn ismrn<br />
’c lIx rihMdw hY[<br />
www.Gursevak.com 263 q`qkrw
jb lg ^wlsw; rhy inAwrw] qb lg; qyj dIau mYN swrw] (jb) jdoN (lg)<br />
q`k, ^wlsw jI; nyqRW nwl prwey nMgyz nwc dyKx, sRIr nwl kusMgq krn, inMdw<br />
cuglI AOguxW b`jr pwpW, rjo qmo sqo iqMn guxW qoN inAwrw(rhy) rihxgy, (qb)<br />
qdoN(lg) q`k(mYN) dwsn dws ny, ies nMU inrgun ’c lIxqw rUpI, swrw qyj (dIau)<br />
dy idqw hY[<br />
jb ieh ghY; ibprn kI rIq] mYN n kroN; ien kI pRqIq] (jb) jdoN<br />
ieh(ibprn) swkqW nwsqkW zwlmW (kI) dI (rIq) kurIq (ghY) gRhx krygw, Bwv<br />
zor zulm krygw, qdoN (mYN) dwsn dws (ien) ien@W(kI) dI pRqIq (n) nhIN(kroN)<br />
krygw<br />
^wlsy ky pRswd kr; suq ibq koS BMfwr] prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU<br />
goivMd isMG swihb jI s`cy pwiqswh, Awpxy ipAwry svwry siqkwry vwihgurU inrml<br />
Su`D vwihgurU gurU ^wlsy jI dI Agm Apwr mihmw ieauN &urmwauNdy hn:-gurU srUp<br />
ipAwry vwihgurU ^wlsy jI (ky) dI(pRswd) ikRpw (kr) krky, dwsn dws nUM(suq)<br />
spu`qR (ibq) Dn hIry lwlW nwl Bry (koS) Kzwny pdwrQW nwl BrpUr BMfwr pRwpq<br />
hn[ rwj mwl swdn skl; puqR kilqR ibvhwr] inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsy<br />
jI dI ikRpw krky dwsn dws nUM, rwj(mwl) hIry jvwhrwq hwQI GoVy, (swdn)<br />
mMdr, (swdn) suAwd, (puqR) spu`qR (kilqR) iesqRI pRwpq hn[ dwsn dws dy,<br />
(skl) swry ibvhwr, inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsw jI hI svwrdy hn[<br />
lSkr nyb KÍws iBRq; Anucr dwsI dws] inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsw<br />
jI dI mhwn ikRpw krky, (Anucr) AwigAwkwrI AnuswrI(lSkr) &Oj (nyb)<br />
cobdwr (KÍws) cOrbrdwr (iBRq) dws syvk nOkr dwsI dws pRwpq hn[ imqR kutMb<br />
Dn Bvn mm simRiD; ikrpw kr qws] (qws) iqs idl jwn nwloN ipAwry inrml<br />
Su`D vwihgurU gurU ^wlsy jI dI ikrpw (kr) krky, (mm) dwsn dws dy imqR(Bvn)<br />
Gr(kutMb) pRvwr Dn smUh(simRiD) sm`gRI pRwpq hY[<br />
igrM bwrI Aru swihbI; qn mn ipMf pRwn] pRswid ^wlsy kr imilE; dwn<br />
mwn snmwn] ] prm-pUjnIk idl jwn ipMf prwn inrml Su`D gihr gMBIr<br />
vwihgurU gurU ^wlsy jI dI Apwr(pRswid) ikRpw (kr) krky, dwsn dws nUM (dwn)<br />
pRym Bytw pUrn (mwn) siqkwr snmwn (imilE) imilAw hY, Bwv dwsn dws dI<br />
pUjw ho rhI hY[ dwsn dws dy(ipMf) sRIr(qn) swQ pRwn mn Ar(bwrI) jl Bwv<br />
www.Gursevak.com 264 q`qkrw
smuMdR qoN lY ky, (igrM) phwV q`k (swihbI) pwiqswhI, gurU ^wlsy jI dI Apwr ikRpw<br />
krky, pRwpq hoeI hY, Bwv dwsn dws dy ipMf qn pRwn mn ieMdRy hukm v`s ’c hn[<br />
qn mn sRIr rom 2 krky, rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; bixAW hY[<br />
ikRpwvMq ^wls sgl; qh pRswid BXo gOr] moih sy rMk AnwQ jg; Btkq<br />
iPrq kror] ]4] dwsn dws dy hukm nUM mMn ky, AMg 2 ktwaux vwly, dwsn dws<br />
’qy(ikRpwvMq) (ikRpw+vMq) ikRpw krn(vMq) vwly, sRb SoRmxI prm-pUjnIk(^wls)<br />
inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsy jI dI, dwsn dws ’qy(sgl) sMpUrn ikRpw hI ikRpw<br />
hY[ (qh) iqs vwihgurU gurU ^wlsy jI dI Agm Apwr (pRswid) ikRpw dw sdkw,<br />
dwsn dws(gOr) gOrv Bwrw gihr gMBIr prm-pUjnIk gurU(BXo) ho igAw hY[<br />
(moih) dwsn dws (sy) jYsy(rMk) gRIb(AnwQ) XqIm, jg ’qy(kror) koRVW hI<br />
Btkq(iPrq) iPrdy hn[<br />
Awn syv nih sPl kCu; eIq aUq prlok] dwsn dws nUM Apxw isr Arp<br />
ky, BwrI pRsMn krn vwly, rom 2 krky, gurU 2 jpx jpwaux vwly, pUjn pUjwaux<br />
vwly, gurU ipAwry vwihgurU gurU ^wlsy jI dI SuB s`cI syvw ibnw, (Awn) hor syvw<br />
krn vwly, iksy(aUq) mUrK dI syv kIqI hoeI, (eIq) ies lok prlok ’c(kCu) QoVy<br />
mwqR vI, sPl nih hY[<br />
inhPl syvw iqs ibnw; kbI hrK kib sog]6] (iqs) vwihgurU gurU ^wlsy<br />
jI dI syvw qoN ibnw, hor iksy dI syvw kIqI hoeI (inhPl) APl hY[ hor BUq pRyq<br />
kbrW mVIAW p`QrW dI kusyvw krny krky (kbI) kdy(hrK) KusI, kib) kdy sog<br />
ivAwpdw rhygw[ Bwv ie`k rs iqMn guxW ’qoN inrlyp AvsQw pRwpq nhIN huMdI[<br />
hrK soZ jMmx mrn du`K suK bixAW hI rhygw[ XQw:- ijs dI syvw kIqI iPir<br />
lyKw mMgIAY; sw syvw AauKI hoeI] nwnk.syvw krhu hir gur sPl drsn kI; iPir<br />
lyKw mMgY n koeI]2]) hrK sog shsw sMswru hau hau krq ibhwie] (297)<br />
jjn Bjn mm ^wlsw; ^wlsw pUjby jog] gihr gMBIr vwihgurU sRb gux<br />
spMn(jog) lwiek gurmuiK gurU ^wlsw jI dwsn dws dy(pUjby) pUjxy(jog) lwiek<br />
hn[ ies leI(mm) dwsn dws inrml Su`D vwihgurU gihr gMBIr gurU ^wlsw jI dw<br />
(jjn) pUjx ’qy Bjn krdw Bwv roim 2 krky, bwr 2 sdw sdw jpdw iDAwauNdw<br />
hY[<br />
www.Gursevak.com 265 q`qkrw
dws goibMd &qh ^wlsw; drs prs imty sog]7] gihr gMBIr vwihgurU gurU<br />
^wlsy jI dy (drs) drsn(prs) imlx nwl, dwsn dws dy sog imty hn[ dwsn<br />
dws dy vwihgurU gurU goibMd srUp gurU ^wlsw jI dI sdw (&qh) ij`q hY[ AQvw<br />
dwsn dws dovyN h`Q joV ky, isr JukwA ky gurU goibMd vwihgurU ^wlsw jI nUM, sdw<br />
gur &qh bulwauNdw hY[<br />
myro ieSt Ar nySTw; ^wlsw pUjn iDAwn] ( myro) dwsn dws dw(nySTw)<br />
inscw hY, ik prm-pUjnIk vwihgurU ^wlsw jI, dwsn dws dy(ieSt) ipAwry gurU<br />
jI hn, ^wlsy jI dw pUjn Ar iDAwn Dwrdw hY[<br />
drsn prsn ^wlsw; mukq rUp sq jwn] ]8] (sq) inscy krky jwn<br />
lvo, prm-pUjnIk vwihgurU gurU jIvn mukq ^wlsw jI dy drsn dI(prsn) Coh<br />
pRwpqI, ivsmwd(sq) s`cy bRhm jI rUp hn[<br />
Awqm rs ijh jwnhI; so hY ^wls dyv] (Awqm) Awpxw Awp srUp bRhm<br />
jI dy Awqm rs bRhmwnMd nUM(ijh) ijhVw pRymI ^wlsw (jwnhI) jwxdw hY, Bwv<br />
bRhmwnMd rs pINdw rihMdw hY[ gurbwxI pV@n vIcwrn syvw ismrn nwl, pUrn gurU<br />
gRMQ swihb jI, Apxy dwsn dws syvk jI dy irdy ’coN, muK ’c AMimRq Byjdy rihMdy<br />
hn[ bRhmwnMd rs pIx vwly jo ^wlsw jI hn, (so) auh gurmuiK(^wls) inrml Su`D<br />
gihr gMBIr vwihgurU gurU(dyv) prmpUjnIk, rwjw rUp, pRkwS srUp, ipqw srUp<br />
hn[<br />
pRB mih.mo mih.qws mih; rMck nwhn Byv] vwihgurU pRB jI(mih) iv`c,<br />
(mo) dwsn dws (mih) iv`c, (qws) iqs, bRhmwnMd rs pIx vwly, gurU srUp inrml<br />
Su`D vwihgurU gurU ^wlsy jI (mih) iv`c, (rMck) r`qI mwqR vI (Byv) &rk(nwhn)<br />
nhIN hY[ dwsn dws Agm AibnwsI gihr gMBIr inrml Su`D vwihgurU gurU ^wlsy<br />
jI dI mihmw ’c rom 2 krky lIn rihMdw hY[ Bwv DMn gurU goivMd isMG swihb s`cy<br />
pwiqswh jI dy Agm Apwr, Acl mUriq AnBau pRkws; drsnW qoN hr vyly, ie`k<br />
rs b`JvyN ^wlsw pRkwS hI pRkwS cmkwry pYNdy hn[ sMpUrnM]<br />
295.syv ^wlsih kI sPl; pUjw sqÍn ArG pwd] inrml Su`D gihr<br />
gMBIr vwihgurU srUp gurU ^wlsih jI dy (pwd) crn kmlW ’c (sqÍn) su`cy (ArG)<br />
moqI Arp ky, ^wlsy jI kI (syv) syvw pUjw kIqI, pUrn sPl hY[<br />
dwnu mwnu snumwn kir; KoVis ibiD khu sÍwd]5] vwihgurU gurU ^wlsy jI nUM,<br />
imst bcn bynqI krau; dIn kI inAweI] Anuswr ^Ub im`Ty bcn (khu) kho,<br />
www.Gursevak.com 266 q`qkrw
pUrn(mwnu) Awdr (snumwn) siqkwr nwl(sÍwd) suAwd vwly pdwrQ Ckw ky,<br />
(KoVis) soLW(ibiD) pRkwr pUjn(kir) krky, (dwnu) pRym Bytw kro jI[ rihxI rhY;<br />
soeI isK myrw[ Ehu Twkuru; mY aus kw cyrw[<br />
au~T jwg GurwVy mwr nhIN[ qUM eys jhwno jwvyNgI, Pyr kdm n ey~Qy<br />
pwvyNgI[ ieh jobn rUp lutwvyNgI[ qUM rihxw ivc sMswr nhIN[ mUMh AweI bwq n<br />
rihMdI hY[ auh SOh AswQoN v`K nhIN[ ibn SOh qoN dUjw k`K nhIN, pr dyKx vwlI<br />
A`K nhIN, ieh jwn peI du`K sihMdI hY[<br />
scu sBnw hoie dwrU; pwp kFY Doie] nwnku.vKwxY bynqI; ijn scu 1 plY<br />
hoie] 1 irdy rUpI p`ly ’c[) sgl duAwr kau Cwif kY; ghÎo quhwro duAwr] bWih<br />
ghy kI lwj As; goibMd dws quhwr])<br />
296. vwhgurU jI kI Pqy hY] sRI muKvwk pwqswhI 10] svYXw] jwgq<br />
joq jpY insbwsur eyk ibnw mn nYk n AwnY] pUrn pRym pRqIq sjY; bRq gor mVI<br />
mt BUl n mwnY] qIrQ dwn dieAw qp sMjm; eyk ibnw nh eyk pCwnY] pUrn joq<br />
jgY Gt mY; qb Kwls qwih nKwls jwnY] (sRI dsm (712) vwihgurU] AMimRq dy<br />
dwqy srvMs dwnI DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb s`cy pwiqSwh jI<br />
ny sRI AnMdpur jI ivKy Akwl purK jI dI lwflI &Oj AQvw ipAwrw ^wlsw pMQ<br />
swjx smyN, Awpxy idl jwn ipMf prwn Awpxy swjy invwjy Kws srUp sUrvIr<br />
bhwdr XoDy pMjW ipAwirAW ’qy srb`q gurU ^wlsy jI nUM ieh SuB s`cw aupdyS<br />
b^iSAw hY jI[ ijmI jmwn ky ibKY; sm`sq eyk joq hY] n Gwt hY.n bwF hY; n<br />
Gwt bwF hoq hY] (sRI dsm 26) Anuswr hux hwjr nwjr pRgt pRq`K Awpxw s`cw<br />
aupdyS b^S rhy hn[ :- () ie`k AdÍYq srUp bRhm jI swirAW dy pRkwSk<br />
hn[ vwhgurU(vwh) ivsmwd Ascrj DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv<br />
swihb jI dI sdw leI (Pqy) ij`q hY[<br />
sRI muKvwk pwqswhI 10] svYXw] bRhm srUp srvMs dwnI (pwqswhI 10)<br />
dsvyN pwiqSwh DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb jI Awpxy hux (sRI)<br />
SRomxI, (sRI) soBw vwly (muK +vwk) Awpxy nUro nUr muKwribMd qoN (vwk) hukm,<br />
svYXw rc ky gurU ^wlsy nUM SuB s`cw ipAwrw Apwrw inrwrw ^wls Krw aupdyS<br />
isropwau b^S rhy hn :-<br />
jwgq joq jpY insbwsur eyk ibnw mn nYk n AwnY] hy ipAwry siqkwry idl<br />
jwn AqIy ipAwry gurU ^wlsw jI ! auh ^wlsw s`cw ivSyS krky Su`D ^wlsw hY, jo<br />
www.Gursevak.com 267 q`qkrw
(insbwsur) rwq idny jwgdI joq Akwl purK jI nUM suAws 2 rom 2 krky ie`k<br />
ic`q ho ky jpdw rihMdw hY[ ie`k jwgdI joq vwihgurU jI qoN ibnw (nYk) QoVy mwqr<br />
vI hor iksy nUM Awpxy mn AMdr nw ilAwvy[<br />
pUrn pRym pRqIq sjY; bRq gor mVI mt BUl n mwnY] prmpUjnIk s`cy<br />
siqgurU swihbwn jI AKMf AibnwsI inrml ie`k rs b`JvW pRkwS s`cI joq AMdr<br />
bwhr ivAwpk jwgdI joq hn[ ienHW nUM AMdr bwhr swiKAwq kry[ ies jwgdI<br />
joq dy pUrn pRym pRIq pRqIq ’c lIn ho ky, AMdroN bwhroN jwgq joq ’c lUM 2 krky<br />
lIn sj Pb jwvy, ijvyN kolw A`g qy dgdw hY[ ies qrWH jwgdI joiq ’c jg au~Ty[<br />
(bRq) Bu`Ky rihxw cOvI iekwdsIAW, ikRSn AstmI rwm nOmI, bwvn duAwdsI Awid<br />
vrq r`Ky, (gor) kbr qy dIvw jgw ky mMnxw Aqy (mVI) mirAW dIAw mVIAW qy<br />
jogIAW qy mt Awid nUM kdy Bu`l ky vI nw mMny[<br />
qIrQ dwn dieAw qp sMjm; eyk ibnw nh eyk pCwnY] ATwht qIrQW dw<br />
ieSnwn nw kry[ dwn dXo ienhI ko Blo Aru Awn ko dwn n lwgq nIko] (ienhI)<br />
ienHW ipAwry siqkwry isMGW gurU ^wlsy jI nUM dwn id`qw Bwv pRym Bytw id`qI hI BlI<br />
hY[ hor iksy nUM dwn id`qw (nIko) suMdr cMgw nhIN hY[ ies krky qIrQW qy jw ky<br />
dwn dyx qoN mn@W kr rhy hn[ (dXw) jYnIAW vWg mUMh qy p`tI bMnHxI dXw nhIN hY[<br />
(qp) Awpxy audwly cwr DUxIAW qwauxIAW au~proN pMjvW sUrj ny qpxw, jl Dwrw<br />
krnw Awid[ ( sMjm) idKwvy vwsqy bwhroN ieMdrIAW nUM rokxw, pr AMdroN ieMdry nw<br />
rukxy bgly vWg A`KW bMd krky bYT jwxw, prweI iesqRI rUpI m`CI PVnI[ ie`k<br />
jwgdI joq jI qoN ibnW, aupRokq qIrQ, dwn, dieAw, qp, sMjm Awid ie`k BI dMB<br />
pKMf nUM nw pCwxy[<br />
pUrn joq jgY Gt mY; qb Kwls qwih nKwls jwnY] ijhVw gurmuiK gurU<br />
ipAwrw gurU ^wlsw jI rwq idny ie`k rs jwgq joiq vwihgurU jI nUM lUM 2 krky<br />
jpdw hY[ pWie ghy.jb qy qumry; qb qy.koaU AWK qry nhI AwnÎo] Anuswr<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurW qoN ibnW hor iksy nUM AwpxI A`K Q`ly nhI ilAwauNdy, Bwv<br />
hor iksy dw pUjn nhIN krdw[ prm pUjnIk s`cy siqgurW dI pUrn pRIq pRqIq ’c<br />
sijAw PibAw rihMdw hY[ nwnHW aupwSnw gor mVHI mt qIrQ dwn dieAw qp sMjm<br />
ie`k BI dMB pKMf nhIN krdw[ aus dy (Gt) ihrdy AMdr prm pUjnIk s`cy siqgurW<br />
dI AKMf pRkwS srUp pUrn s`cI joq jI jgmgwaux l`g jWdy hn[ XQw :- byxI<br />
kau guir kIE pRgwsu] (1192) Anuswr gurU prmysr jI Awpxy s`c srUp jwgq<br />
www.Gursevak.com 268 q`qkrw
joq bRhm dw AMdr bwhr pRkwS kr idMdy hn, qdoN iqs gurU ipAwry svwry gurU ih`q<br />
sIs, AMg 2 kurbwn krn vwly, ipAwry sicAwry, gurW dI pRymw BgqI sihq gurU<br />
^wlsy jI nUM (nKwls) Su`D ^wlsw (n+Kwls) (n) ivSyS krky Su`D bRhm srUp<br />
nKwls inrml, (jwnY) jwxy[ XQw:- khu kbIr.jn Bey Kwlsy; pyRm Bgiq ijh<br />
jwnI]<br />
297. koaU BieE mMufIAw sMinAwsI; koaU jogI BieE, koaU bRhmcwrI, koaU<br />
jqI Anmwnbo] ihMdU qurk koaU rwPjI iemwmswPI; mwns kI jwq sBY eykY,<br />
phcwnbo] krqw krIm soeI, rwjk rhIm EeI; dUsro n Byd koeI, BUl BRm mwnbo]<br />
eyk hI kI syv, sB hI ko gurdyv eyk; eyk hI srUp sBY, eykY joq jwnbo]15] 85]<br />
DMn vwihgurU AsMK bRhmMf dy krqw purK jI, gurU ^wlsw pMQ jI dy swjk,<br />
srb ivAwpI inrgun inrMkwr pUrn bRhm DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy dsvyN Avqwr DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb jI sRI<br />
dsm AMg 19 qy &urmwauNdy hn :- swrIAW jwqW ie`k Akwl purK gurdyv jI ny<br />
pYdw kIqIAw hn[ ienHW ’c ie`k gurdyv Akwl purK jI Awp vs rhy hn[ ^wlsw<br />
AwdrS jxw rhy hn ik iksy BI jwq qoN nPrq nhIN krnI[<br />
koaU BieE mMufIAw sMinAwsI; koaU jogI BieE, koaU bRhmcwrI, koaU jqI<br />
Anmwnbo] swhn ky swh, s`c srUp s`c dy dwqy purK ibDwqy gihr gMBIr guxI<br />
ghIr pwrbRhm pUrn bRhm Anq klwvwn AsMK sUrjW cMdRimAW dy pRkwSk AdYÍq<br />
bRhm dw kQn kridAW &urmw rhy hn:- hy gurU srUp idl jwn ipMf prwn pRIqm<br />
gurU ^wlsw jIE! nwr mry Gr sMpq nwsI mUMf muMfwey Bey sMinAwsI[ Anuswr koeI<br />
(muMfIAw) mUMh isr munw ky sMinAwsI (BieE) hoieAw Bwv bx igAw hY[ koeI gorK<br />
nwQ jI dw cylw muMdrW pw ky jtW vDw ky ibBUqI ml ky jogI bx igAw hY[ koeI<br />
igRhsq iqAwg ky mn ieMdry ivkwrW v`loN rok ky, bRhm ividAw dw AiBAws krn<br />
vwlw bRhmcwrI qy koeI bRhmcrj r`Kx vwlw jqI (Anmwnbo) vyiKAw jWdw hY[<br />
ihMdU qurk koaU rwPjI iemwmswPI; mwns kI jwq sBY eykY, phcwnbo] koeI<br />
ihMdU hY Aqy koeI muslmwn sIAw qy koeI swPeI iemwm dw cylw suMnI hY, pr swry<br />
jIAW dI (jwq) auqpqI ie`k bRhm qoN pCwnxw kro jI[ XQw:- bRhm ibMdu qy; sB<br />
auqpwqI] qQw:-( cwry vrn AwKY sBu koeI] bRhmu ibMd qy sB Epiq hoeI]2]<br />
(1128) qQw:- Avil Alh nUru aupwieAw; kudriq ky sB bMdy] eyk nUr qy.sBu<br />
jgu aupijAw; kaun Bly.ko mMdy]<br />
www.Gursevak.com 269 q`qkrw
krqw krIm soeI, rwjk rhIm EeI; dUsro n Byd koeI, BUl BRm mwnbo] sB<br />
dy krn vwly (krIm) ikRpwlU EhI KudwvMd krIm vwihgurU jI hn Aqy sB nUM<br />
(rwjk) irzk dyx vwly (rhIm) rihm idl myhrvwn swihb ikRpw inDwn pUrn<br />
Bgvwn EhI hn[ XQw:- qum dwqy Twkur pRiqpwlk; nwiek Ksm hmwry] inmK<br />
inmK.qum hI pRiqpwlhu; hm bwirk.qumry Dwry]1]) imhrvwnu swihbu imhrvwnu]<br />
swihbu myrw imhrvwnu] hor koeI dUjw Prk nhI hY[ ies ihMdU qurk jwqI Byd nUM<br />
Brm dI Bu`l mMno, Bwv Brm dy Bulwvy ’c pY ky v`K 2 iPrky kwiem kr ley hn[<br />
eyk hI kI syv, sB hI ko gurdyv eyk; eyk hI srUp sBY, eykY joq<br />
jwnbo]15] 85] pwrbRhm Acrj gurdyv vwihgurU DMn siqgurU sRI gurU dsvyN<br />
pwiqSwh jI &urmwauNdy hn:- is`K ihMdU muslmwn sMinAwsI jogI bRhmcwrI iesweI<br />
boDI jYnI Awsqk nwsqk swirAW dy hI ie`k (gurdyv) mwqw ipqw srUp Akwl<br />
purK DMn siqgurU sRI gurU nwnk nwnk dyv swihb jI hn[ ies krky swirAW nUM<br />
ie`k vwihgurU jI dI syvw krnI cwhIdI hY[ Bwv ienHW swirAW dI syvw ie`k<br />
vwihgurU jI dI syvw hY[ ieh swry ie`ko hI srUp jlvw nUr pRkwS hn[ swirAW ’c<br />
ie`ko s`c srUp bRhm jI dI joq pRkwS jwnxw kro[ XQw:- sB mih joiq; joiq hY<br />
soie] iqs dY cwnix; sB mih cwnxu hoie]<br />
298. soriT mhlw 9] jo nru duK mY; duKu nhI mwnY] suK snyhu Aru BY nhI<br />
jw kY; kMcn mwtI mwnY]1] rhwau] nh inMidAw nh ausqiq jw kY; loBu mohu<br />
AiBmwnw] hrK sog qy rhY inAwrau; nwih mwn Apmwnw]1] Awsw mnsw sgl<br />
iqAwgY; jg qy rhY inrwsw] kwmu kRoDu ijh prsY nwhin; iqh Git bRhmu<br />
invwsw]2] gur ikrpw ijh nr kau kInI; iqh ieh jugiq pCwnI] nwnk lIn<br />
BieE goibMd isau; ijau pwnI sMig pwnI]3]<br />
DMn hn DMn hn DMn hn, vwihgurU jI dy srgun srUp pUrn bRhm siqgurU sRI<br />
gurU qyg bhwdr swihb jI DMn hn[ Awp jI hux lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky ik`lW<br />
ivckwr bYTy, DMn siqgurU sRI gurU grMQ swihb jI dy A`Kr 2 nUM vwihgurU gurU mMn<br />
ky, A`Kr 2 dw pUrn ipAwrw s`icAwrw Apwrw inrwrw iDAwn Dwr rhy hoN jI[<br />
Awp jI dw prm piv`qr SuB s`cw mhwn praupkwrI DIrjDwrI ShId hoieAw sIs,<br />
dwsn dws dy isr ’qy sj irhw hY[ XQw:- hmrY msqik dwgu dgwnw; hm krj<br />
www.Gursevak.com 270 q`qkrw
gurU bhu swFy] Anuswr dwsn dwsW dy isr ’qy bVw BwrI krjw hY[ Awp jI Awpxw<br />
prm piv`qr SuB s`cw su`cw au~cw DIrjDwrI mhwn praupkwrI sIs kurbwn krn<br />
smyN bhuq au~cI ivsmwd iekwgRqw sihq AwpxI inrivkwr inrhMkwr inrMkwr<br />
su`cI au~cI pRkwS AivnwsI AKMf joq ’c ie`kimk ivsmwd lIn rhy[ du`K Bu`K<br />
aunINdry dI pRvwh nhIN kIqI[ sMswr dy snyh, BY iqAwg ky inrBau ie`k s`cy<br />
vwihgurU jI dI ilv ’c iekwgr rhy[ XQw:-inrBau hoie rhy ilv eykY; nwnk hir<br />
mnu mwnI]<br />
AwpxI prm piv`qr au~cI su`cI bMdgI r`qI mhwn praupkwrI jIvnI ’c<br />
pUrn vYrwg sihq syvw ismrn byAMq praupkwr kIqy[ im`tI sony duSmx im`qr du`K<br />
suK nUM smwn smiJAw[ pUrn hMgqw inMdw duibDw AhMbuiD, pRymIAw dI mytI, AwpxI<br />
ausqiq nhI krweI[ loB moh AiBmwn dw iqAwg kIqw, KuSI gmI mwx qoN inrwry<br />
rhy[ iksy dy kIqy Apmwn dI prvwh nhI kIqI[ Awsw mnsw iqAwg ky, sMswr ’qy<br />
inrws rhy[ Awp jI dy ihrdy ’c pUrn s`cy bRhm jI dw invws hY[ ies krky kwm<br />
kroD Awp jI nUM nhIN poihAw sdw inrlyp rhy[ vwihgurU prm pUjnIk s`cy inrMkwr<br />
DMn siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI ny Awp jI ’qy Agm Apwr ikrpw kIqI[<br />
ijs krky Awp jI ny pRymw BgqI sihq vwihgurU ’c juVn dI jugqI pCwxI ’qy ieh<br />
Amolk dwq Awpxy pRymIAW nUM bKSI[ ijvyN pwxI ’c pwxI imL jWdw hY, iqvyN<br />
Awpxy iJlimlkwr inrMkwr ivAwpk joqI srUp pwrbRhm pUrn bRhm srb pRkwSk<br />
Anq klwvwn sd sdw imhrvwn AsMK bRhmMf AsMK sUrjW cMdRimAW dy pRkwSk<br />
bRhm iv`c lIn rhy[ ijhVw pRymI pUrn pRym sihq Awp jI dw prm piv`qr nwm<br />
jpdw hY, aus dy ihrdy ’c Awp Aw ky vsdy hoN[ Awp jI hux DMn s`cy siqgurU sRI<br />
gurU grMQ swihb jI mhwrwj duAwrw, Awpxy pRymIAW dy idl idmwg surqI ibrqI<br />
’c gurbwxI Byj rhyN hoN[ Awp jI ny, Awip kmwau, Avrw aupdys] Anuswr ieh<br />
gursbd &urmwieAw hY[ ijhVw pRymI Awp jI dw iDAwn Dwrdw hY, inmK 2 Awp jI<br />
nUM jpdw hY, Awp jI dI kurbwnI nUM rom 2 krky nmskwrdw hY[ dwsn dws aus<br />
pRymI dy crn c`tdy hn[ aus gurU pRymI jI dy crnw nUM nyqrW dIAW DIrIAW nwl<br />
plosdy hW[ aus dy crnW hyTW nyqrW dw ivCwauxw ivCwauNdy hW[ prm piv`qr prm<br />
pUjnIk ies gursbd jI dw svw l`K jwp krky ArQ A`Kr lgW jbwnI cyqy kro[<br />
kIrqn kQw mMnxw kro gurU prmysr jI dy prq`K drSn hn[<br />
www.Gursevak.com 271 q`qkrw
soriT mhlw 9] jo nru duK mY; duKu nhI mwnY] vwihgurU DMn siqgurU sRI gurU<br />
qyg bhwdr jI DMn sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy (9) nwvW nOvyN (mhlw) srUp s`cy<br />
siqgurW Aqy siqgurW qoN vroswey mhWpurSW Amr ShIdW dI AiqAMq au~cI AvsQw<br />
drsw rhy hn:- ijhVw (nru) sUrbIr bhwdr rom 2 krky DMn sRI gurU nwnk dyv<br />
swihb jI dy ismrn ’c lIn, soeI; mrdu mrdu mrdwnw] Anuswr mrdW ’coN SRomxI<br />
mrd bhwdr AqIrQ sUrbIr XoDw hY[ jo du`K nUM du`K nhIN (mwnY) mMndw, Bwxy iv`c<br />
pRsMn snmuK rih ky, sIs q`k vwridAW AMg 2 ktwauNidAW swry du`KW nUM AMimRq<br />
krky pINdw hY[ XQw:- sgly dUK.AMimRqu kir pIvY; bwhuiV.dUKu n pwiedw] qQw:-<br />
sUK dUK; jn sm idRstyqw] nwnk; pwp puMn nhI lypw]6] qQw:- suKu duKu ijh<br />
prsY nhI; loBu moh AiBmwnu] khu nwnk sunu ry mnw; so mUriq Bgvwn]13]<br />
suK snyhu Aru BY nhI jw kY; kMcn mwtI mwnY]1] rhwau] ijs mhWpurS jI<br />
dy mn ’c mwiekI Aqy srIrk suK nwl (snyhu) pRym nhIN Aqy Anyk qrHW dw fr BI<br />
nhIN hY[ sony nUM im`tI mMndy hn[ XQw:-ausqiq inMidAw.nwih ijih; kMcn loh<br />
smwin] s`q pRkwr dw fr, 1 Xh BY 2 prlok BY 3 jnm bydnw, 4 jwq 5 An r`iKAw<br />
6 gupq BY 7 AkS mwqr BY swq 1 ies lok dy AnykW BY hn[ 2 jmW dw fr 3 jnm dI<br />
(bydnw) pIVw 4 smu`cI jwqI qy BY kSt Aw jwxw[ 5 ij`Qy r`iKAw nw ho sky 6 gupq<br />
Bwv ihrdy iv`coN fr pYdw hoxw, 7 AkS mwqr hI BY pY jwxw, ijs BY krky TTMbr<br />
jWdw hY[ DMn vwihgurU gurU prmysr jI rhwau ivsrwm dy ky &urmwauNdy hn:-<br />
nh inMidAw nh ausqiq jw kY; loBu mohu AiBmwnw] guxI purKW dy guxW nUM<br />
AOgux krky kihxw inMdw hY[ (ausqiq) BwvyN AOguxI hovy KuSwmd kridAW aus dy<br />
mUMh ’qy ausqq krnI ausqq hY[ AQvw AwpxI ausqq krwauxI, AwpxI ausqq<br />
krwaux nwl ausqq krwaux dI Bu`K hor vDdI hY[ AwpxI ausqq dI Bu`K vwihgurU<br />
jI nwloN ivCoV idMdI hY[ AwpxI ausqq krwaux nwl ausqq krwaux dI Bu`K hor<br />
v`DdI hY[ AwpxI ijMdgI ’c AwpxI ausqq dw suBwv bx jWdw hY[ jIv AwpxI<br />
ausqq Awp krI jWdw hY, jW DnI dI ausqq krI jWdw hY[ s`cy siqgurW dI<br />
ausqq nhI krdw, ijs dw AiDk &L hY[ swaU dy swhmxy aus dI ausqq krIey qW<br />
auh SrimMdgI mMndw hY[ so gurU prmysr jI AwpxI ausqq Awp nhI krdy, nw hI<br />
krwaux dI ie`Cw hY[ kyvl Akwl purK jI dI ausqq ’c lIx hn[ Blw jy AwpW<br />
www.Gursevak.com 272 q`qkrw
nUM Bu`K l`gI hovy ’qy AwpxI koeI ausqq krI jwvy Awpxw iF`f qW pdwrQ nwl hI<br />
r`jygw[ keIAW jIAW nUM hr vyly AwpxI ausqq krn dI Awdq huMdI hY, suxn vwly<br />
nUM ie`Cw nhIN huMdI, auh tok idMdw hY, keI vwrI lV pYNdw hY[ AwpxI ausqq Awp<br />
krnI hoiCAW dw kMm hY[ vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqSwh jI &urmwauNdy hn :-<br />
Awpn pRBw; n brnI jweI] (sRI dsm 52) so gurU prmysr jI AwpxI vifAweI<br />
Awp nhIN krdy, inrol Akwl purK jI dI vifAweI ilKidAW kridAW r`jdy nhIN,<br />
kmw ky &urmwauNdy hn :- nwnk.dunIAw kIAW vifAweIAW; AgI syqI jwil] eynI<br />
jlIeIN.nwmu ivswirAw; iek.n clIAw nwil]) (loBu) loB nUM gurU prmysr jI k`uqy<br />
dw hLk kihMdy hn[ XQw:- loB lhir sBu suAwnu hlku hY; hlikE sBih<br />
ibgwry]) qQw:- loBI kw vyswhu n kIjY; jy kw pwir vswie] AMiq kwil iqQY DuhY;<br />
ijQY hQu n pwie] hLky ku`qy dI pUC is`DI huMdI hY[ ies qrHW loBI AwdmI sB A`gy<br />
h`Q is`Dy krky mMgdw hY[ hLky ku`qy dy J`g su`tx vWg, Dn leI kql fwky mwrky,<br />
Apnw js qy pr inMdw krn rUpI J`g su`tdw hY[ hLikAw ku`qw pwxI qoN dUr rihMdw<br />
hY, iesy qrHW loBI hLikAw ku`qw, swDsMg pRym nwm jl qoN dUr rihMdw hY[ dwVx<br />
vWg dUijAW purSW pws loB dIAW g`lW krky, aunHW nUM BI loB dw hLk cVHw idMdw<br />
hY[ (loB) Dn pdwrQ dy lwlc iv`c pUrW dy pUr kql kr dyxy, jIAW nUM kql krky<br />
Dn pdwrQ Kohxw loB hY[ (mohu) muh`bq jW ipAwr[ mUrCw, AigAwn, mUrKqw,<br />
Bu`l[ jIv dI auh ibrqI ijs duAwrw auh sMswrk pdwrQW Aqy BogW nUM s`q mMn ky<br />
aunHW ’c l`gdy hn[ ivcwr, ibbyk vYrwg vwihgurU mMqr dy AiBAws qoN pry rihMdy<br />
hn[ XQw:- (mohu kutMbu sBu kUVu hY kUiV rihAw lptwie] (1424)<br />
nh inMidAw nh ausqiq jw kY; loBu mohu AiBmwnw] DMn hn DMn hn DMn hn<br />
vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU qyg bhwdr swihb jI DMn hn, hux lohy dy<br />
qMg ipMjry ’c iq`Ky ik`lW ivckwr bYT rhy hn[ hux Awpxw prm piv`qr SuB s`cw<br />
sIs kurbwn kr rhy hn[ (jw) ijMnHW (kY) dy ihrdy ’c AQvw jIvn ’c, iksy dy<br />
guxW nUM AOgux kihx rUp inMdw nhIN hY, Aqy (nh ausqiq) iksy dy mUMh qy KuSwmd<br />
vjoN aus dI ausqq nhIN krdy Aqy nw hI AwpxI ausqq dI ie`Cw r`Kdy hn[ gurU<br />
prmysr jI jIAW nUM mwr ky aunHW dw Dn pdwrQ Kohx dw loB BI nhIN krdy Aqy<br />
Dn pdwrQ, sMswrI srIrW dw moh, qy (AiBmwnw) hMkwr BI nhIN krdy[ sRI gurU jI<br />
www.Gursevak.com 273 q`qkrw
ny Awpxy ipAwry swihbzwdy jI dI nON swl dI aumr Aqy srb`q prvwr guris`KW dw<br />
moh iqAwg ky 1732 ib: sMmq nUM id`lI ShIdI dy id`qI[<br />
hrK sog qy rhY inAwrau; nwih mwn Apmwnw]1] prmpUjnIk s`cy siqgurU<br />
DMn sRI gurU qyg bhwdr swihb s`cy pwiqSwh jI lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky iklW<br />
ivckwr, swvDwn eykwgr cIq] bYTy (hrK) KuSI ’qy (sog) gm icMqw, Sok qoN<br />
inAwry rhy, gurU prmysr jI nUM Awpxy Awdr mwx siqkwr dI ie`Cw nhIN Aqy<br />
(Apmwnw) inrwdr hox qoN BI inAwry hn[ sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy lwly goly<br />
jI KuSI gmI qoN inAwry rihMdy hn[ aunHW ipAwirAW nUM (mwn) siqkwr dI ie`Cw<br />
nhIN Aqy (Apmwnw) inrwdr hox qoN BI prvwh nhIN krdy[<br />
Awsw mnsw sgl iqAwgY; jg qy rhY inrwsw] (Awsw) lMmy smyN qoN kwmnw<br />
ie`Cw l`gI hovy, ijvyN spu`qr kwmnw Awid SyK iclI vWg iKn 2 kwl ’c (mnsw)<br />
vwSnw &urI jwxI Bwv ijhVI cIj dyKxI aus dI pRwpqI dI ie`Cw &urI jwxI mnsw<br />
hY[ vwihgurU mhlw 9 jI, AwpxI swrI jIvnI ’c pUrn vYrwg iqAwg dw iqAwg,<br />
ismrn ’c rom 2 krky lIn Awsw mnsw sB C`f ky j`g ’qy inrwsy rhy[ DMn<br />
vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI dw lwlw golw jI, Awsw mnsw swrIAW<br />
iqAwg ky, j`g ’qy ijaux dI Aws C`f ky inrwsw rhy[ XQw:- mrxY kI icMqw nhI;<br />
jIvx kI nhI Aws] qQw:- ivic Awsw; hoie inrwsI] so jnu imilAw; hir<br />
pwsI])<br />
kwmu kRoDu ijh prsY nwhin; iqh Git bRhmu invwsw]2] ( kwm) kwm 2 sB<br />
jg khY, kwm n jwnY koie[ jyqI mn kI kwmnw kwm khwvY soie[ (kwm) ivkwr,<br />
ijs krky nr nwrI AMny ho ky bypq huMdy hn[ XQw:- iCvY, kwmu n puCY jwiq]<br />
(kRoDu) gu`sw, AMD krau idRgvMqn kau; sRvnvMqn kau bdrau kr fwrau[ ipAwrI<br />
cIj dy CyVn, pohx qoN mn ny qIbr qIKx gu`sy ho jwxw kroD hY[ kRoD ’c AwqmGwq<br />
kr lYNdw hY[ msUm b`icAW nUM BI kql kr idMdw hY[ kRoD A`g hY, ies dw rMg<br />
kwLw, qmoN gux hY[ kRoD Awpxy siqkwr Xog bjurgW dw BI iqRskwr kr idMdw hY[<br />
gu`sy ’c Aw ky srwp BI dy idMdw, A`g lw idMdw hY[ bMb su`t ky dunIAW nUM PUkx l`g<br />
jWdw hY[ ijvyN kroD ’c Aw ky hrnwKS ny prm pUjnIk Bgq pRihlwd jI nUM<br />
qlvwr iK`c leI[ XQw:- kwiF KVgu koipE irswie] quJ rwKnhwro moih bqwie]<br />
(1194) kRoDI, kRoDI nUM imly kroD vD jWdw hY kRoD nwl srIr nUM AnykW rog l`g<br />
www.Gursevak.com 274 q`qkrw
jWdy hn[ DMn sRI gurU qyg bhwdr swihb s`cy pwiqSwh jI dy ihrdy rom 2 ’c pUrn<br />
bRhm jI dw invws hY[ lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky ik`lW ivckwr bYTy vwihgurU<br />
vwihgurU jpdy rhy[ gu`sy nwl srwp qW kI dyxw sI? sgoN Bu`K aunINdrw kubol kSt<br />
shwridAW lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky iklW ivckwr bYiTAW Bog dy vYrwgmeI slok<br />
DurW dI gurbwxI aucwrI[ DMn gurU prmysr jI praupkwrI vwihgurU DMn s`cy siqgurU<br />
sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy AiqAMq ipAwry sicAwry ijs lwly goly nUM (kwmu)<br />
ivkwr (kroDu) gu`sw nhIN (prsY) CoNhdw, iqs ipAwry dy (Gt) ihrdy ’c (bRhm)<br />
ivAwpk pRkwS srUp vwihgurU jI dw invws hY[<br />
gur ikrpw ijh nr kau kInI; iqh ieh jugiq pCwnI] (gur) DMn vwihgurU<br />
siqgurU nwnk dyv swihb jI ny Awpxy AiqAMq ipAwry ijs lwly goly ’qy ikrpw<br />
kIqI hY, (iqh) iqs v`fBwgy mhWpurS q`q byqy ny du`K ’c Bwxw mMn ky du`K nw mMnx,<br />
suK moh Aqy BY iqAwgx, sony lohy nUM brwbr mMnx, inMdw ausqq loBu AiBmwn<br />
iqAwgx, hrK sog qoN inAwry rihx, mwn dI ie`Cw iqAwgx, inrwdr jrn, Awsw<br />
mnsw iqAwg ky j`g ’qy inrwsy rihx, kwm kRoD qoN inrlyp rihx dI ieh jugqI<br />
pCwxI hY[<br />
nwnk lIn BieE goibMd isau; ijau pwnI sMig pwnI]3] (nwnk) DMn<br />
vwihgurU siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI &urmwauNdy hn:- auprokq guxW vwly<br />
DMn sRI gurU nwnk dyv swihb jI dw lwlw golw mrd sUrbIr bhwdr sUrw, inrgun<br />
srgun dI eykqw kr ky (goibMd) ivAwpk bRhm ’c mn bwxI srIr, rom 2 krky<br />
ieauN lIx ho igAw ijvyN pwxI ’c pwxI iml jWdw hY[ XQw:- ijau jl mih; jlu<br />
Awie Ktwnw] iqau joqI sMig; joiq smwnw] qQw:- sUrj ikrix imly; jl kw jlu<br />
hUAw rwm] joqI joiq rlI; sMpUrnu QIAw rwm] DMn vwihgurU AsMK bRhmMf dy krqw<br />
DMn DMn siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI ny DurW dI gurbwxI ’c jo AnMq gux<br />
ilKy hn, prmpUjnIk prm piv`qr Awpxw SuB s`cw su`cw au~cw sIs kurbwn krky<br />
aunHw guxW nUM Awp kmwieAw hY[<br />
iesy ’qy Amolk vYrwgmeI swKI:- prm pUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU qyg<br />
bhwdr swihb jI qy pwpI DIr m`l ny goLI clvwauxI:- DMn siqgurU sRI gurU nwnk<br />
SwhI sMmq 195 qy 1721 ibkRmI cyq SudI cOQ nUM, hLky pwpI sIhyN msMd ny DIr<br />
m`l nUM ikhw, mYN siqgurU nOvyN pwiqSwh jI dy goLI mwrnI hY[ ” ies ny ikhw’ myry<br />
www.Gursevak.com 275 q`qkrw
cwcw jI l`gdy hn, jnm qoN mYnUM ie`k vwr BI kOVw nhIN boly ’qy nw kdy mYnUM mwirAw<br />
hY[ hrK sog duhu mwih inrwlw; krxYhwru pCwqw]) Anuswr, hrK sog dohW qoN<br />
inAwry pUrn sMq mhWpurK hn[ ies krky mYN auhnw ’qy goLI ikvyN clwvW?” (hau<br />
mwrau hau bMDau Cofau muK qy eyv bbwVy] ( 390) Anuswr, hMkwrI msMd ny ikhw,<br />
” goLI mYN clwauxI hY, gurU qUM bxnw hY[ jy qUM nhIN mMnygw qW AsIN msMd lok ij`Qy<br />
Awpxy coLy dI bWh JwVWgy, au~Qy hI soFIAW ’coN ijs nUM cwhIey gurU bxw lvWgy[<br />
ies qrHW loB dy ky dbwA ky mnw ilAw[<br />
vwihgurU] sRI siqgurU swihb jI gurqw g`dI ibrwjmwn hox qoN mgroN<br />
pihly idn Swm nUM suMdr GoVI ’qy Asvwr ho ky, bwhr tihlx gey, vwpsI ’qy gurW<br />
dy vYrI DIr m`l dy fyry koL dI lMGidAW qoN, bdmwS hlky msMd sINhy ny gurU<br />
prmysr jI ’qy goLI clweI[ GoVI qRbkI, s`cy siqgurW ny ikhw ‘Bly DIr m`lw!<br />
Bly DIr m`lw!” hir jn rwKy gur goivMd] Anuswr, prm pUjnIk s`cy siqgurU sRI<br />
gurU nwnk dyv swihb jI ny r`iKAw kIqI[<br />
vwihgurU] Awpxy AsQwn ’qy Aw ky AiqAMq vYrwg sihq iekWq bYT ky<br />
ismrn ’c lIn ho gey[ ij`Qy hux drbwr swihb jI dy brwbr prm pUjnIk sRI<br />
mMjI swihb jI SuSoBq hn[ vwihgurU] sIhyN msMd ny p`cI bdmwSW nUM nwl lY ky,<br />
dubwrw Pyr, gur goivMdu. gouivMdu gurU hY; nwnk. Bydu n BweI] Anuswr, goivMd srUp<br />
s`cy siqgurW ’qy goLI clweI[ aus smyN fyry ’c ivrly 2 pRymI sn[ auhnW ’coN<br />
ijhVw boilAw, aus nUM ku`t mwr kIqI[ goLI gurU prmysr jI dy m`Qy nUM c`t ky DrqI<br />
’qy jw if`gI, m`Qy ’coN prm piv`qr KUn dIAW bUMdW if`gIAW[ iKmw dy swgr gurU<br />
aujwgr DIrjDwrI mhwn praupkwrI s`cy siqgurW ny srwp nhIN id`qw[ XQw:-<br />
shxsIl sMqM; sm imqRs´ durjnh] AkwS vWg inrKoB inrvYr smidRst AvsQw<br />
’c lIn rhy[ prmpUjnIk mwqw nwnkI jI ny sIhyN msMd nUM qwV ky ikhw, ” jy myry<br />
lwl jI dy goLI l`g jWdI qW Pyr qUM ik`Qy lukdw? AsIN Awpxy Gr grIbI nwl<br />
guzwrw krdy hW, iqRSnw dy swVy hoey, qusIN sRI krqwrpur swihb jI qoN Aw ky swfy<br />
goLIAW mwrdy hoN, iqRSnw ’c sVdy hI rhoNgy, Akwrx vYr krdy hoN[ ”XQw:- sMqw<br />
nwil vYru kmwvdy; dustw nwil mohu ipAwru] AgY ipCY suKu nhI; mir jMmih vwro<br />
vwr]<br />
299. vwihgurU] FIT pwpI msMd 500 mohr, gurU ky lMgr dy BWfy qy sB<br />
ku`J lu`t ky lY gey[<br />
www.Gursevak.com 276 q`qkrw
ie`k pRymI dOV ky, pRymI m`KxSwh jI dy fyry igAw, ikhw, “m`KxSwh jI!<br />
qusIN joro jorI s`cy siqgurU swihb jI nUM pRgt krky, byAdbI dw pwp K`itAw hY[ ”<br />
goLI clwaux bwry d`isAw, suxidAW swr BweI m`KxSwh jI ny bIrrs Dwr ilAw,<br />
Apxy 500 juAwnW smyq krwry qkVy h`QIN, dMBI DIrm`l nUM Gyrw pw ilAw[ XQw:-<br />
iek rqI iblm n dyvnI, vxjwirAw imqRw; EnI qkVy pwey hwQ] pwpI msMd sMq<br />
doKI SIhyN dIAW muSkW bMn@ ky, dust doKIXin; pkir pCwro] 42] Anuswr ^Ub soDw<br />
lwieAw[ XQw:-jYkwru kIE DrmIAw kw; pwpI kau fMfu dIEie] DIrm`l nUM qwV ky<br />
ikhw, “jy qUM siqgurU swihb jI dw BqIjw nW l`gdw huMdw qW qyrI BI jwn mwr dyxI<br />
sI, hux au~lU vWg ib`t 2 dyKdw hYN[ ” DIrm`l nUM k`cIAW qrylIAw Aw geIAW[<br />
gurU ipAwry pRymI m`KxSwh jI ny gurU Gr dw swrw mwl vwips ilAWdw[ bguly ijau;<br />
rihAw pMK pswir] Anuswr DIrm`l bnwautI gurqw dy KMB KlwrI bYTw sI[ aus dw<br />
swrw swzo smwn qoV PoV idqw[ prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI BI<br />
nwl ilAWdy[ pRB myry Eie; bYrwgI iqAwgI] srUp s`cy siqgurU nOvyN pwiqswh jI ny<br />
pRymI m`KxSwh jI nUM ikhw, “BweI! swrw smwn vwips krky Aw[ ” ies ny ikhw,<br />
“dws ny nhIN vwips krnw jI, swry kihxgy fr gey hn[ AYsy hMkwrIAW A`gy<br />
Jukxw nhIN cwhIdw, ijn@W ny Awp jI ’qy goLI clweI hY[ ” s`cy siqgurU swihb jI<br />
ny ikhw, “BweI! so isKu sKw bMDpu hY BweI; ij gur ky Bwxy ivic AwvY] Anuswr<br />
is`K nUM cwhIdw hY, bcn mMny[ jy Awp jI ny smwn vwips nhIN krnw, qW dws ny<br />
Awp jI nUM aupdyS nhIN dyxw[ ” hukim mMinAY hovY prvwxu; qw KsmY kw mhlu<br />
pwiesI] Anuswr AwigAwkwrI is`K ny smwn vwips kr idqw, (pr sRI gurU gRMQ<br />
swihb jI bwry siqgurU swihb jI nUM nhIN d`isAw qy nw hI vwips kIqy) qW s`cy<br />
siqgurU swihb jI ny ieh aupdyS b^iSAw:- “hy m`KxSwh jI!pUry gur kw; suin<br />
aupdysu] Anuswr SrDw sihq suxo! dws dy pRgt hox qoN DIrm`l dI pUjw hoxo ht<br />
geI, BwvyN dws dw aus nwl koeI JgVw nhIN sI, pr dws aus dy gurU bxn c rok<br />
bx igAw, aus ny dws ’qy goLI clw idqI[ lwlcI qy ivkwrI dy mnorQ dI pUrqI<br />
’c ijhVw ivGn bxdw hY, aus ’qy auh kRoD krky aus nUM mwr idMdw hY[ jy dws<br />
lwlc nw iqAwgy qW is`K lwlc ikvyN iqAwgxgy? lwlc iqAwg ky vwihgurU s`cy<br />
siqgurU swihbwn jI dIAW im`TIAW ^uSIAW ikvyN pwauxgy[ ”<br />
300. murdw hoie murId; n glI hovxw[ swbru isdik shIdu, Brm Bau<br />
www.Gursevak.com 277 q`qkrw
Kovxw[ golw mul KrIdu, kwry jovxw[ nw iqsu BuK.n nId; n Kwxw sovxw[ pIhix<br />
hoie jdId; pwxI Fovxw[ pKy dI qwgId, pg mil Dovxw[ syvk hoie sMjIdu, n<br />
hsx rovxw[ dr drvys rsId; iprm rs Bovxw[ cMd mumwrK eId, pug Klovxw]<br />
prm pUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU DMn sRI gurU pMjvyN pwiqSwh jI dy mwmw jI<br />
gurmuiK mhWpurS BweI gurdws swihb jI AwpxI qIjI vwr dI 18 vIN pauVI ’c<br />
gurU prmysr jI dy murId jI dy bhuq au~cy gux &urmwauNdy hn jI:-<br />
murdw hoie murId; n glI hovxw[ gurU prmysr jI dw (murId) cylw, lwlw<br />
golw gurU jI dy snmuK, gurU vwsqy ( murdw) ShId ho jwvy[ ijvyN smUMh is`K ShId[<br />
dUjw ArQ :- ijvyN koeI prm pUjnIk s`cy siqgurW jI dI ikrpw hox qoN mhWpurSw<br />
duAwrw Ardws krw ky sdw leI Srwb C`f dyvy, aus dy im`qr kihx pI, auh khy<br />
“mY nhIN pIxI, ’ auh kihx swfy v`loN mr igAw, ” A`goN “hW mr igAw” “f`ky<br />
qoV dyeIey, “qoV idau!” ies qrW DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb<br />
jI dw (murId) AOguxW v`loN, ijauNdw hI mr jwvy vw kusMgq v`loN mr jwvy[ ijvyN<br />
murdy nUM sMklp ivklp nhIN Purdw iqvyN gurU prmysr jI dy s`cy crn kmlW ’qy pY<br />
jwvy, auTx dw sMklp nw kry[ Awpxw Purnw sMswr iv`c nw jwx dyvy[ ieauN sMswr<br />
v`loN ijauNdw mr ky vwihgurU jI nUM bu~J lvy[ XQw:- jIvq mrY; buJY pRB soie] AYsw<br />
murId g`lW nwl nhI hoieAw jWdw[ ijvyN phwVIAw nUM s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh<br />
jI ny AMimRq Ckx leI ikhw, aunW ikhw, “jI DoqI bodI jM\U Awid icMn r`KWgy,<br />
jdoN koeI mirAw krygw JMf luhwieAw krWgy[ ” ieh sux ky vwihgurU jI mhlw 10<br />
jI Awpxy muKwribMd dy A`gy rumwl krky bhuq hI h`sy[<br />
swbru isdik shIdu, Brm Bau Kovxw[ sB qoN v`fy vwihgurU siqgurU DMn sRI<br />
gurU nwnk dyv swihb jI dw murId (swbru) sbr sihq sMqoKI Bwv XQw lwB qQw<br />
sMquSt rhy[ s`cy crn kmlW ’c s`cI ilv lwvy[ (isdik) idl dI s&weI<br />
inSkptqw, s`cy ivsmwd gurU prmysr jI nUM Awpxw sIs Arp dyvy jI[ ijvyN DMn<br />
bwbw dIp isMG swihb jI Awid smUMh gurmuiK snmuK ShIdW ny isdk dI is`KI<br />
kmweI[ (shIdu) gurU prmysr dy snmuK ShIdI pwvy jI[ ijvyN bwby mhW isMG jI<br />
Awid byAMq XoiDAW ny ShIdIAW pweIAW[ kurbwnI dyx dw fr Brm (Kovxw) nws<br />
kry[<br />
www.Gursevak.com 278 q`qkrw
golw mul KrIdu, kwry jovxw[ (rwm rqnu qb pweIAY jau pihly qjih<br />
srIru] 31]) ( 1366) Anuswr rwm rqn dI pRwpqI leI gurU prmysr jI pws<br />
Awpxw qn mn isr sdw leI Ardws krky s`cy siqgurW dw mul KrIdI lwlw golw<br />
bxy[ XQw:- mul KrIdI lwlw golw; myrw nwau sBwgw] gur kI bcnI.hwit ibkwnw;<br />
ijqu lwieAw.iqqu lwgw] Anuswr ijvyN m`ul KrIidAw lwlw golw jvwb nhI dy<br />
skdw[ ies qrHW s`cy siqgurW dw mul KrIidAw lwlw golw bxy[ XQw:- hau mUrKu<br />
kwrY lweIAw nwnk hir kMmy]3]) (449) DMn vwihgurU siqgurU rwmdws jI syvw<br />
mMg rhy hn Aqy ic`q lw ky syvw kIqI[ XQw:- siqgur kI syvw sPlu hY; jy ko kry<br />
icqu lwie] Anuswr hr vyly pUrn gurU jI dy ( kwry) thl iv`c ( jovxw) juVnw<br />
kry[ ibnw isr dy syvw kry[ XQw:- qY swihb kI.bwq ij AwKY; khu nwnk.ikAw<br />
dIjY] sIsu vFy kir. bYsxu dIjY; ivxu isr.syv krIjY] ikau n mrIjY.jIAVw n<br />
dIjY; jw.shu BieAw ivfwxw])<br />
nw iqsu BuK.n nId; n Kwxw sovxw[ iqs m`ul KrIdy lwly goly nUM rwq idny<br />
ie`k rs syvw kridAW srIrk Bu`K qy Awsw rUpI Bu`K nw hovy[ vw nINd qy Aiv`idAw<br />
rUpI nINd BI nw hovy nw Kwxw sovxw kry Bwv Kwx sOx dw lwlc BI iqAwgy[ AYsw<br />
ivsmwd idvwnw msqwnw ho ky Awpw guAw ky inmrqw grIbI nwl vwihgurU gurU jI<br />
nUM rom 2 krky nmskwr, DMnvwd kridAw gurU syvw kry jI[<br />
pIhix hoie jdId; pwxI Fovxw[ mu`l KrIidAw lwlw golw gurU prmysr jI<br />
Aqy gurU sMgq jI vwsqy (jdId) s`jrw Awtw pIhxw kry hr fMg ijqnw pIhxw<br />
s`jrw hY[ Aqy pwxI Fox dI syvw BI kry[<br />
pKy dI qwgId, pg mil Dovxw[ pUrn pRym sihq gurU prmysr jI dy crn<br />
mil ky Dox ’qy ru`q Anuswr p`Kw krn dI( qwgId) pikAweI idRVqw kry[ ijvyN sMq<br />
BweI bwlw jI[<br />
syvk hoie sMjIdu, n hsx rovxw[ gurU jI dw murId lwlw golw syvk(<br />
sMjIdu) vzndwr, gihr gMBIr vwihgurU ’c AByd, Awp gvwey syvw kry[ nw h`sy<br />
Aqy nw hI rovy, mwx dI ie`Cw nw kry, Apmwn hoey qoN foly nw, mwx Apmwn qoN<br />
rihq rhy XQw:- mwn AiBmwn mMDy; so syvku nwhI] qQw:- Awpu gvwie.syvw kry;<br />
qw ikCu pwey mwnu] syvk inmK 2 hrI jI dw ismrn kry[ XQw:- so syvku; ijsu<br />
ikrpw krI] inmK inmK; jip nwnk hrI] syvk AYsw sMjId gMBIr hovy jykr<br />
www.Gursevak.com 279 q`qkrw
prmpUjnIk gurU prmysr jI iJVkx qW im`Tw mMny[ ijvyN DMn vwihgurU siqgurU<br />
rwmdws swihb jI ny im`Tw mMinAw[ XQw:- jy guru iJVky q mITw lwgY jy bKsy q<br />
gur vifAweI] 25] ( 758)<br />
dr drvys rsId; iprm rs Bovxw[ ies qrW lwlw golw vwihgurU jI dy dr<br />
dw( drvys) ku`qw, mMgqw, nyk swaU gurmuiK, P`kr PkIr bx ky vwihgurU jI dy dr<br />
iv`c (rsId) phuMc ky (iprm) iprI dy pRym rs iv`c (Bovxw) iB`j ky (Bovxw) Bogxw<br />
kry jI[<br />
cMd mumwrK eId, pug Klovxw] gurmuiK mhWpurS BweI gurdws swihb jI<br />
bVI hI kmwl kridAW Coty dws lwly goly, Zulwm murId syvk gurU dy kUkr bxn<br />
dw bhuq v`fw gux d`sdy hn[ Cotw bxny krky pUijAw jWdw ’qy sMpUrn ho jWdw hY[<br />
ijvyN dUj nUM eId dw cMd Cotw huMdw hY[ muslmwn Brw eId dy cMd nUM vDweIAW<br />
mubwrkW kihMdy hn[ ihMdU Brw BI cVHdy cMd nUM m`Qw tykdy hn qy iPr auhI dUj dw<br />
cMd puMinAw nUM sMpUrn ho jWdw hY[ XQw:- pUinau, pUrw cMd Akws] so gurU prmysr<br />
jI dw murId Cotw bx ky vwihgurU srUp bxn qoN pUijAw jWdw hY[ XQw:- hir kw<br />
syvku; so hir jyhw] qQw:- ijn@ nwnku siqguru pUijAw; iqn hir pUj krwvw]<br />
vwihgurU DMn siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI mhwrwj Aim`q myhr krky Awpxy<br />
s`c srUp dr Gr dy kUkr mMgqy murId lwly goly bxwau jI[<br />
301. hau iqsu.Goil GumwieAw; gurmiq.irdY grIbI AwvY[ hau iqsu.Goil<br />
GumwieAw; pr nwrI dy.nyiV n jwvY[ hau iqsu.Goil GumwieAw; pr drbY no.hQu n<br />
lwvY[ hau iqsu.Goil GumwieAw; pr inMdw suix.Awpu htwvY[ hau iqsu.Goil<br />
GumwieAw; siqgur dw aupdysu kmwvY[ hau iqsu.Goil GumwieAw; QoVw svY.QoVw hI<br />
KwvY[ gurmuiK soeI; shij smwvY]4]<br />
hau iqsu.Goil GumwieAw; gurmiq.irdY grIbI AwvY[ gurmuiK ipAwry BwrI<br />
gurdws swihb jI Amulo Amul b^SS krky gurmuiK dy pwk piv`qr gux d`sdy hn<br />
:- dwsn dws iqs gurmuiK qoN (Goil GumwieAw) vwrny Pyrny jWdw hY[ ijs dy ihrdy<br />
’c gurmiq duAwrw grIbI AwauNdI hY[ ijvyN DMn BweI gurmuiK mhWpurS hymw jI<br />
tu`tI JOpVI ’c Bjn ismrn bMdgI krdy sn[ isLw cug ky Awey rwhI pWDI dI<br />
h`QIN c`kI pIh ky syvw krdy sn[ XQw:- suKI bsY mskInIAw; Awpu invwir qly]<br />
qQw:- bsqw qUtI JuMpVI; cIr siB iCMnw] jwiq n piq n Awdro; auidAwn<br />
BrimMnw]<br />
www.Gursevak.com 280 q`qkrw
hau iqsu.Goil GumwieAw; pr nwrI dy.nyiV n jwvY[ dwsn dws iqs guris`K<br />
qoN vwrny Pyrny jWdw hY[ ijhVw prweI iesqrI dy nyVy nhIN jWdw jI XQw:- pr Dn<br />
pr dwrw prhrI] qw kY inkit bsY nrhrI]1] qQw:- dyiK prweIAw cMgIAW;<br />
mwvW BYxw DIAW jwxY[ ijvyN gurmuiK rwjw rukmWgd jI ApCrw qy moihq nhIN hoey<br />
inrlyp rhy[ rukmWgd krqUiq rwmu jMphu inq BweI]) (1394)<br />
hau iqsu.Goil GumwieAw; pr drbY no.hQu n lwvY[ dwsn dws iqs qoN vwrny<br />
Pyrny jWdw hY[ ijhVw gurmuiK ipAwrw prwey Dn nUM h`Q nhIN lwauNdw jI[ ho, pr<br />
Dn pwhn quil; iqRXw pr, mwq hmwrY]<br />
hau iqsu.Goil GumwieAw; pr inMdw suix.Awpu htwvY[ dwsn dws iqs<br />
gurisK ipAwry qoN vwrny Pyrny jWdw hY[ jo prweI inMdw suxn qoN Awpxy Awp nUM<br />
htwauNdw hY qy Awpxy Awp nUM sB qoN mMdw smJdw hY[ XQw:- krn, n sunY; kwhU kI<br />
inMdw] sB qy jwnY; Awps kau mMdw]<br />
hau iqsu.Goil GumwieAw; siqgur dw aupdysu kmwvY[ dwsn dws iqs gurmuiK<br />
qoN vwrny Pyrny jWdw hY jo prm pUjnIk s`cy siqgurW jI dy s`cy ipAwry sicAwry<br />
Apwry SuB inrml au~jl aupdyS nUM kmwauNdw hY ijvyN DMn bwbw bu`Fw swihb jI ny<br />
kmwieAw hY[<br />
hau iqsu.Goil GumwieAw; QoVw svY.QoVw hI KwvY[ dwsn dws iqs gurmuiK<br />
ipAwry qoN vwrny Pyrny jWdw hY jo QoVw sONdw qy QoVw hI KWdw hY[ AYsy sMqoKI mhWpurS<br />
dy Awls ivkwr nINd tl jWdy hn[ ijvyN gurU pMQ ’c BweI swihb milAwgr isMG<br />
swihb jI mhwn pRis`D sMqoKI hoey hn[ XQw :-QoVw svxw Kwvxw; QoVw bolnu<br />
gurmiq pwey[ qQw:- En@I dunIAw qoVy bMDnw; AMnu pwxI QoVw KwieAw]) Alp<br />
Ahwr sulp sI inMdRw, dXw iCmw qn pRIiq]) KMifq indRw Alp AhwrM; nwnk qqu<br />
bIcwro]<br />
gurmuiK soeI; shij smwvY]4] ijhVw gurmuiK aupoRqk gurU is`iKAw nUM<br />
kmwauNdw idRV krdw hY auhI (shij) SwqI (shij) DIrj (shij) igAwn, shj<br />
AvsQw iv`c smWauNdw hY jI[<br />
302. hau AprwDI gunhgwru; hau bymuK mMdw] coru Xwru jUAwir hau; pr<br />
Gir johMdw] inµdku dustu hrwmKoru; Tgu dys TgMdw] kwmkRoDu mdu loBu mohu; AhMkwr<br />
krMdw] ibswsGwqI AikrqGn; mY ko n rKMdw] ismir murIdw FwFIAw; siqguru<br />
bKsMdw] 21] 36] (Bw:gu:)<br />
www.Gursevak.com 281 q`qkrw
vwihgurU pRym pRcwr gur pUry kau nmskwr:- DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU<br />
nwnk dyv swihb jI s`cy pwiqSwh jI, Bwau Bgiq kir; nIcu sdwey] Anuswr<br />
gurmiq mrXwdw Awp kmweI hY[ ijvyN Awpxy Awp nUM kUkr iliKAw hY[ XQw:- sg<br />
nwnk dIbwn msqwnw; inq cVY svwieAw] iesy qrW sRI gurU jI Awpxy prm<br />
piv`qr prm pUjnIk dsW jwimAW AMdr byAMq kurbwnIAW krdy hn[ aubLdI dyZ<br />
AMdr bYTxw, sIs kurbwn krnw, srvMs kurbwn krnw Pyr Bwau BgqI dy bcn<br />
kihxy kmwauxy[ ijvyN iDAwn DrIey hux gurU prmySr jI au~bldI dyg ’c bYT ky pVH<br />
rhy hn[ KqRI bRwhmxu sUdu bYsu; auDrY ismir cMfwl] ijin jwinE.pRBu Awpnw;<br />
nwnk.iqsih rvwl]) (sy ismrih; ijn Awip ismrwey] nwnk qw kY; lwgau<br />
pwey]3] DMn vwihgurU gurU prmysr jI Akwl purK jI dy snmuK pRym bynqI krdy<br />
hn[ hy vwihgurU jI !ijMnw ny Awpxy Awp nUM jwixAw hY BwvyN cMfwl BI ikauN nw<br />
hovx dwsn dws aunHW dI crn DUiV hY[ grIb is`K gurU prmysr jI dI ivsmwd<br />
au~c krnI kmweI kurbwnI pRymw BgqI nUM rom 2 krky jpdw iDAwauNdw nmskwr<br />
krdw hY[ Awpxw sIs AMg 2 gurU prmysr jI qoN kurbwn krdw hY[ gurU prmysr<br />
jI AsMK bRhmMfW dy mwlk rcnhwr Aqy aunHW ’c ivAwpk hn[ AsMK AgnIAW<br />
ibjlIAW titAwixAw nUM hux pRkwS rhy hn[ AibnwsI s`c srUp ie`k rs pUrn<br />
sMpUrn ho rhy hn[ XQw:-( pUrn pUir rihE sMpUrn sIql sWiq dieAwl deI])<br />
(822) qQw:- ijmI jmwn ky ibKY; sm`sq eyk joq hY] n Gwt hY.n bwF hY; n Gwt<br />
bwF hoq hY]) AYsy pUrn praupkwrI DIrjDwrI AKMf s`cy AibnwsI pRkwS srUp<br />
vwihgurU jI dy snmuK v`D qoN v`D inmRqw hlImI grIbI dy bcn kihx dy AsMK<br />
kroVW AnMd hn[ jdoN ihrdw gurU pRym ’c ivMinAw jwvy qdoN gurU crnW nUM C`f ky,<br />
sMswr ’c nhIN jWdw[ XQw:- rwm jpq qnu 1 jir kI n jwie] rwm nwm icqu<br />
rihAw smwie]1] qQw :- mgnu BieE ipRA pRym isau; sUD n ismrq AMg] qQw:-<br />
cuBI rhI sRüq; pRBu crnn mih] s`cy siqgurW dy dIrG Awsy Anuswr pUrn bRhm<br />
igAwnI inrml au~jl gurmuiK snmuK inry nUro nUr BweI gurdws swihb jI gurU<br />
prmysr jI dy dys ’c vsidAW hoieAw Awpxy AOgux d`s rhy hn[ BwvyN Awp jI dy<br />
iv`c ie`k vI AOgux nhI hY[ pr Pyr BI AYnI inmRqw dy bcn gurU prmysr jI dy<br />
snmuK kih rhy hn[ ieh gux pUrn mhWpurSw ’c huMdw hY[ gurU prmySr jI dy<br />
snmuK Awpxy Awp nUM, inrgun nIc Ajwn AikRqGx kwmI kRoDI cwqrI hMkwrI<br />
www.Gursevak.com 282 q`qkrw
ivkwrI kUkr cimAwr julwhw jwck AMDlw pRdysI Awid ibnY bynqI krn dy AsMK<br />
AnMd hn[ v`fw khwaux dy AsMK kSt hn[ ijvyN ibjlI pY jWdI hY[ iqvyN v`fw<br />
khwaux nwl hMgqw pY ky swV jWdI hY[ prm pUjnIk sMq bwbw gurbcn isMG swihb<br />
^wlsw jI dw bcn hY ik BweI hMgqw AwauNdI ibjlI vWg hY Aqy jWdI siqgurW dI<br />
ikrpw nwl hY[ hMgqw qoN bcx dw ieh ielwj hY[<br />
hau AprwDI gunhgwru; hau bymuK mMdw] dwsn dws (AprwDI) doSI, gunwhI,<br />
gurU qoN bymuK ho ky mMdy krm krn vwlw ( mMdw) BYVw hY[ XQw:- kbIr, sB qy hm<br />
bury; hm qij.Blo sBu koie] qQw:- hm AprwD. pwp bhu kIny; kir dustI cor<br />
curwieAw]<br />
coru Xwru jUAwir hau; pr Gir johMdw] dwsn dws prwieAw Dn pdwrQ<br />
crwaux vwlw cor Aqy Awp jI dw b^iSAw pdwrQ Ck ky nwm nhIN jpdw, nwm nw<br />
jpxy krky Awp jI dw cor hY[ XQw:- nwmu durwie clY; so coru]3] (Xwru) prweI<br />
iesqRI nwl dosqI krn vwlw (Xwru) jUeybwj, Aqy mnuKw jnm rUpI bwjI nUM iviSAw<br />
rUpI jUey ’c hwrn vwlw jUeybwj hY[ dwsn dws prwey GrW nUM (johMdw) q`kx vwlw<br />
kptI hY[ XQw:- (kutMbu dyiK ibgsih kmlw ijau; pr Gir johih kpt nrw]1])<br />
(92)<br />
inµdku dustu hrwmKoru; Tgu dys TgMdw] prwey guxI purKW dy guxW nUM AOgux<br />
krky kQn vwlw inMdku, (dustu) Kotw (du) dvYq (iest) ipAwrI hY[ AYsw dustu,<br />
(hrwmKoru) Awp jI dw lUx Kw ky hrwm krn vwlw hrwmKor hY[ XQw:- khu nwnk;<br />
hm lUx hrwmI] bKis lyhu; pRB AMqrjwmI]) (Tgu) swry dys nUM T`gx vwlw T`g hY[<br />
XQw:- (hau TgvwVw TgI dysu]) (24)<br />
kwm kRoDu mdu loBu mohu; AhMkwr krMdw] dwsn dws (kwm) ivkwr (kRoDu) gu`sw<br />
(loBu) lwlc ihrs, lbu (mohu) AigAwn mUrKqw B`ul iehnw pMjW ivkwrW ’c K`cq<br />
ho ky ienHW dw (mdu) kmL iek`Tw krdw hY Bwv ienHW krky (mdu) pwgl ho irhw hY[<br />
XQw:- (qum khIAq hO jgq gur suAwmI] hm khIAq kiljug ky kwmI]1])<br />
(710)<br />
ibswsGwqI AikrqGn; mY ko n rKMdw] dwsn dws (ibswsGwqI) ivSvws<br />
dy ky mrvwaux vwlw (AikrqGn) gurW dy kIqy praupkwrW nUM Bulwaux vwlw,<br />
AikRqGx DrqI qy Bwr hY jI[ XQw:- Bwry BueI AikrqGx; mMdI hU mMdy] dwsn<br />
dws nUM gurW qoN ibnW koeI BI nhIN r`Kdw jI[<br />
www.Gursevak.com 283 q`qkrw
ismir murIdw FwFIAw; siqguru bKsMdw] 21] 36] gurmuiK mhWpurS BweI<br />
gurdws swihb jI Awpxy vIh AOgux snmuK d`s ky inmRqw dI h`d jxw rhy hn[ hy<br />
mnw! vwihgurU DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI cOhW ju`gW dy srwipAW klMkIAW<br />
rwkSw nUM ( bKsMdw) b^Sx vwly inrguxW ’qy gux krn vwly hn[ XQw:- nwnk<br />
inrguix guxu kry guxvMiqAw guxu dy] (2) ( bury nwl sB krn buirAweI mw& krn<br />
keI isAwxy, bury nwl iPr nykI krnI ieh gur nwnk jwxy[ pRIqm; pyRm Bgiq ky<br />
dwqyÒAYsy siqgur prmysr jI pws qn mn Dn isr Arp ky gurU prmysr jI dw m`ul<br />
^rIidAw lwlw golw Zulwm Aqy( FwfIAw) js gwaux vwlw bx ky gurU prmysr jI<br />
dw rom 2 krky ismrn kr[ ijvyN gurU prmysr jI ny kOfy rwKs Awid kroVW<br />
doSIAW nUM b^iSAw hY qYnUM BI b^S lYxgy[ AQvw:- hy murId siqgurW dw js gwaux<br />
vwly FwfIAW nUM ismr, jo s`cy siqgurW, qoN b^Svw skdy hn[ ijvyN mhwn<br />
praupkwrI DIrjDwrI DMn bwbw l`Dw jI ny Awpxw mUMh kwlw krky Koqy qy cV@ ky<br />
rwgI s`qy blvMf nUM b^SvwieAw hY[<br />
303. qo so n nwQ, AnwQ n mo sr; qo so n dwnI, n mo so iBKwrI[ mo so n<br />
dIn, dXwl n qo sr; mo so AgXwn n, qo so ibcwrI[ mo so n piqq, n pwvn qo<br />
sir; mo so ibkwrI, n qo so aupkwrI[ mory hY Avgun, qU gun swgr; jwq rswql<br />
Et iqhwrI] 528] (kibq Bw: gu:)<br />
qo so n nwQ, AnwQ n mo sr; qo so n dwnI, n mo so iBKwrI[ DMn vwihgurU<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU grMQ swihb jI mhwrwj dy ilKwrI mhwn<br />
praupkwrI DIrjDwrI BweI gurdws swihb jI dy rom 2 ’c guris`KI gurU pRymw<br />
BgqI gurU syvw nmskwr grIbI inmrqw rcI hoeI hY[ Awp jI pUrn bRhm igAwn<br />
nUM pRwpq ho ky Bwau BgqI ’c idRV pRp`k hn[ Awpxy ipAwry sicAwry dwqwry<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurW dy snmuK &urmw rhy hn:- hy prmpUjnIk s`cy siqgurU<br />
vwihgurU DMn sRI gurU nwnk dyv swihb s`cy pwiqSwh jIE! (qo) Awp jI (so) jYsw<br />
(nwQu) mwlk, koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] koeI BI nhI<br />
hY, dwsn dws dy (sir) brwbr hor koeI (AnwQ) XqIm BI nhIN hY jI[ XQw:- pRB<br />
jI; moih kvnu AnwQu ibcwrw] kvn mUl qy. mwnuKu kirAw; iehu prqwpu quhwrw]<br />
qQw:- ikRpwvMq ^wls sgl; qh pRswid BXo gOr] moih sy rMk AnwQ jg; Btkq<br />
iPrq kror] hy s`cy pUrn Agm goivMd dwqwr gurU prmysr jIE! Awp jI jYsw<br />
www.Gursevak.com 284 q`qkrw
dwnI nhIN hY[ XQw:- quDu jyvfu dwqwru, mY koeI ndir n AwveI; quDu sBsY no dwnu<br />
idqw; KMfI vrBMfI pwqwlI pureI sB loeI] hy gurU prmysr jI! dwsn dws jYsw<br />
iBKwrI mMgqw BI nhI hY jI[ XQw:- (hm BIKk ByKwrI qyry qU inj piq hY dwqw])<br />
(666)<br />
mo so n dIn, dXwl n qo sr; mo so AgXwn, n qo so ibcwrI[ dwsn dws<br />
jYsw dIn Awqr duKIAw nhIN hY jI[ Awp jI jYsw (dieAwl) myhrvwn BI nhIN hY<br />
jI[ XQw:- (hm sir dInu, dieAwlu n qum sir; Ab pqIAwru ikAw kIjY]) (<br />
694) qQw:- qUM dieAwlu ik®pwlu ik®pw iniD; mnsw pUrxhwrw] dwsn dws jYsw<br />
(AigAwnu) igAwnhIx, bysmJ BI nhIN hY[ Aqy Awp jI jYsw (ibcwrI) ivcwrvwn<br />
igAwnI nhIN hY jI[ XQw:-( hm AMDuly igAwnhIn AigAwnI ikau cwlh mwrig<br />
pMQw]) (696)<br />
mo so n piqq, n pwvn qo sir; mo so ibkwrI, n qo so aupkwrI[ dwsn dws<br />
jYsw (piqq) krmW DrmW qoN if`igAw hoieAw, Apiv`qr nhIN hY[ Awp jI jYsw<br />
(pwvn) piv`qr krn vwlw hor koeI BI nhIN hY[ dwsn dws jYsw(ibkwrI) AYbI mMd<br />
krmI koeI nhIN hY[ Awp jI jYsw hor koeI praupkwrI BI nhI hY[<br />
mory hY Avgun, qU gun swgr; jwq rswql, Et iqhwrI] 528] hy vwihgurU<br />
DMn gurU nwnk dyv swihb jI! Awp jI guxW dy smuMdr hoN jI[ Aqy dwsn dws iv`c<br />
swry hI AOgux hn[ XQw:- siB Avgx; mY guxu nhI koeI] ikau kir kMq imlwvw<br />
hoeI] (rswql) nrk nUM jWdy hoey dwsn dws nUM ie`k Awp jI dI hI Et hY jI[<br />
XQw:- pRB jI; qyrI Et gusweI])<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurW dy swjy invwjy b^Sy gurmuiK ipAwry sicAwry, qwry<br />
SRomxI kvI BweI sMqoK isMG swihb jI, prmpUjnIk dsy siqgurU swihbwn jI Aqy<br />
sRI gurU grMQ swihb jI dy prm piv`qr s`cy crn kmlW nUM pkV ky muAw&I mMgdy<br />
hn[<br />
304. qo so nhIN dwqw koaU, mo so n iBKwrI dIn; qo so n dXwlu, duKI mo so<br />
n AlweIey[ mo so nhIN ikRqGn, qo so aupkwrI nWih; mo so n AnwQ, nwQ qo so n<br />
bqweIey[ AOgunI n mo so koaU, gunvwn qo so nhIN; jp qp bRq mo mY, eyk nih<br />
pweIey[ kiv AwXo hY Srn, ghy Dwie kY crn; gurU qwrn qrn, inj hwQ dY<br />
bcweIey] 27]<br />
www.Gursevak.com 285 q`qkrw
qo so nhIN dwqw koaU mo so n iBKwrI dIn; qo so n dXwlu, duKI mo so n<br />
AlweIey[ mhwn kvI jI kib`q aucwrdy hn:-hy vwihgurU DMn sRI gurU grMQ swihb<br />
jI! Awp jI jYsw v`fw dwqw koeI nhIN hY[ XQw:- jYsw qU qYsw quhI; ikAw aupmw<br />
dIjY] dwsn dws dy smwn (dIn) grIb iBKwrI BI koeI nhIN hY jI[ Awp jI<br />
Awpxy pRymIAW dy idl idmwg ’c hr smyN gurbwxI Byjdy rihMdy hoN jI[ ieh<br />
gurbwxI dI dwq Awp jI qoN ibnw hor koeI nhIN dy skdw jI[ ies krky Awp jI<br />
dy smwn dwqw hor koeI BI nhIN hY jI[ hy jIA pRwx suKdwqy jI! dwsn dws Awp<br />
jI qoN inmK 2 bilhwr jWdw hY jI[ XQw:-( jIA pRwx suKdwiqAw inmK inmK<br />
bilhwir jI]1]) (203) Awp jI jYsw idAwl hor koeI nhIN[ (hm sir dInu,<br />
dieAwlu n qum sir; Ab pqIAwru ikAw kIjY]) (694) dwsn dws jYsw hor koeI<br />
duKI nhIN khIdw[<br />
mo so nhIN ikRqGn, qo so aupkwrI nWih; mo so n AnwQ, nwQ qo so n<br />
bqweIey[ dwsn dws jYsw, Awp jI dy kIqy aupkwr nUM Bulwaux vwlw hor koeI<br />
AikRqGx nhIN hY[ Awp jI jYsw hor koeI mhwn praupkwrI BI nhIN hY[ jo dwsn<br />
dws nUM ismrn gurbwxI pdwrQ siqkwr ipAwr dy ky pRiqpwldw hovy[ XQw:-<br />
AikrqGxw no pwldw; pRB nwnk sd bKisMdu]) dwsn dws jYsw hor koeI AnwQ<br />
XqIm BI nhIN hY[ ?hy nmo nwQ nwQy]) (nmo nwQ pUry]) ? jIE! Awp jI jYsw nwQ<br />
mwlk suAwmI ^udw vwihgurU jI hor koeI BI nhIN khIdw jI[ XQw:- Awip<br />
nwQu.nwQI sB jw kI; iriD isiD.Avrw swd]<br />
AOgunI n mo so koaU, gunvwn qo so nhIN; jp qp bRq mo mY, eyk nih pweIey[<br />
dwsn dws jYsw hor koeI AOgux krn vwlw AOgunI nhIN hY[ XQw:- jyqw smuMdu swgru<br />
nIir BirAw; qyqy Aaugx hmwry] Awp jI jYsw guxw vwlw praupkwrI DIrjDwrI<br />
hor koeI guxvwn nhIN hY[ XQw:- qU ipru guxvMqw hau AauguixAwrw] mY inrgux<br />
bKis nwnku vycwrw]5]2] Awp jI nUM jpx rUp jp Aqy gur syvw; qpW isir qpu<br />
swru] Anuswr Awp jI dI syvw krn rUpI qp, ivSy ivkwrW v`loN bRq r`Kx rUpI<br />
qp, ivSy ivkwrW v`loN bRq r`Kx rUpI bRq SuB gux dwsn dws iv`c ie`k vI nhIN<br />
pweIdw[ XQw:- jpu qpu sMjmu; Drm n kmwieAw] syvw swD; n jwinAw hir<br />
rwieAw]<br />
kiv AwXo hY Srn, ghy Dwie kY crn; gurU qwrn qrn, inj hwQ dY<br />
bcweIey] 27] Anq klwvwn, pUrn Bgvwn, pUrn iCmW inDwn, s`cy siqgurU<br />
www.Gursevak.com 286 q`qkrw
vwihgurU DMn sRI gurU grMQ swihb jIE! dwsn dws kvI sMqoK isMG jI ivkwrW dI<br />
A`g ’coN B`j ky Awp jI dI s`cI Srn AwieAw hY[ XQw:- (srnI AwieE nwQ<br />
inDwn]) (1119) Awp jI dy s`cy im`Ty ipAwry crn pkVdw hY[ qwrn leI (qrn)<br />
jhwz rUp, hy qrn qwrn siqgurU swihb jIE! sMswr smuMdr dy ivSy rUpI jl ’c,<br />
fu`b rhy Awpxy grIb b`cy nUM Awpxw h`Q dy ky Bwv Awpxy hsq kml nwl, bwhoN PV<br />
ky k`F lvo jI[ XQw :-moh cIkiV PwQy.inGrq hm jwqy; hir bWh pRBU pkrwie<br />
jIau])<br />
305. crn srin gur, eyk pYNfw jwie cl; siqgur koit pYNfw Awgy hoie<br />
lyq hY[ eyk bwr, siqgur mMqR ismrn mwqR; ismrn qwih, bwrMbwr gur hyq hY[<br />
BwvnI Bgiq Bwie, kaufI AgRBwg rwKY; qwih gur srb inDwn dwn dyq hY[<br />
siqguru dieAw iniD mihmw AgwiD boiD; nmo nmo, nmo nmo, nyiq nyiq, nyiq hY]<br />
111]<br />
vwihgurU gurmuiK mhWpurS DMn bwbw eIsrdws jI dy AqI ipAwry sicAwry<br />
spUq gurmuiK snmuK gurU Bgq pUrn bRhmigAwnI srb gux spMn DMn BweI gurdws<br />
swihb jI 111 vyN kib`q ’c KMf bRhmMf dy krqy, auDwrxhwr pwlxhwr vwihgurU<br />
krqwr DMn inrMkwr prm pUjnIk jIA pRwx dy ipAwry s`cy siqgurW dI Agm<br />
Apwr mihmW ieauN &urmwauNdy hn:-<br />
crn srin gur, eyk pYNfw jwie cl; siqgur koit pYNfw Awgy hoie lyq hY[<br />
ijhVw gurU ipAwrw snyhI is`K prm pUjnIk s`cy siqgurW dI s`cI su`cI au~cI<br />
ipAwrI crn Srn ’c SrDw BwvnI nwl ie`k kdm cl ky jWdw hY[ gurU prmysr<br />
jI aus nUM kroVW kdm A`gy ho ky lYx AwauNdy hn, Bwv AsMK dwqW bKSdy hn[ pRym<br />
bynqI :- ieh jIv AMDw guMgw ipMglw kIt ikrm AikrqGx hMkwrI ivkwrI<br />
ivCVky kwLw kolw bixAw hY[ ies nUM mylx leI gurU prmysr jI au~bldI dyg ’c<br />
bYT rhy hn[ lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky iklW ivckwr bYT rhy hn[ srvMs kurbwn<br />
kr rhy hn[ Awp jI ny sB k`uJ srb`q dy Bly leI kurbwn kIqw hY[ Amol kImqI<br />
gurU ieqhws gurbwxI b^SI hY[ ie`k kdm gurU prmysr jI v`l c`lx vWg jdoN pRymI<br />
ie`k vwr vwihgurU kihMdw hY, qdoN gurU grMQ swihb s`cy pwiqSwh jI pRymI dy idl<br />
idmwg ’c gurbwxI Byj ky ivsmwd iekwgr kr idMdy hn[ gurU prmysr jI b^iSSW<br />
dy BMfwry hn[ ieh b^iSS BweI swihb jI ’qy hoeI hY[ gurU prmysr jI dw pRqwp<br />
BweI swihb jI dy rom 2 ’c ricAw hoieAw hY[<br />
www.Gursevak.com 287 q`qkrw
eyk bwr, siqgur mMqR ismrn mwqR; ismrn qwih, bwrMbwr gur hyq hY[<br />
ijhVw gurU pRymI SrDw pRym iekwgrqw sihq ie`k ic`q ho ky ie`k vwr vI gurU<br />
prmysr jI dy b^Sy gursbd gur mMqr dy ismrn mwqR ’c juVdw hY[ gurU prmyysr<br />
jI, Awpxy aus ipAwry nUM AnMq vwr ipAwr nwl Xwd krdy hn[ XQw:-<br />
nwnk.siqguru isK kau; jIA nwil smwrY]1]<br />
BwvnI Bgiq Bwie, kaufI AgRBwg rwKY; qwih gur srb inDwn dwn dyq hY[<br />
ijhVw gurU pRymI is`K pRymw BgqI Aqy pUrn isdk nwl, gurU prmysr jI dy A`gy ie`k<br />
kOfI vI r`Kdw hY[ gurU prmysr jI Awpxy ipAwry nUM pRymw BgqI nwm dy swry Kzwny<br />
dwn dy idMdy hn[<br />
siqguru dieAw iniD, mihmw AgwiD boiD; nmo nmo, nmo nmo, nyiq nyiq,<br />
nyiq hY] 111] vwihgurU siqgurU prmysr jI srb`q dw Blw krn leI dieAw dy<br />
(iniD) ^zwny, BMfwry<br />
hn[ aunHW dI mihmw (boiD) igAwn soJI (AgwiD) Aq fUMGI byhwQ smJ<br />
soJI qoN, pry qoN pry hY[ AYsy gurU prmysr jI nUM (nyiq) byAMq vwrI nmskwr (nyiq)<br />
byAMq vwrI nmskwr, (nyiq) byAMq vwrI nmskwr hY[ AQvw:- mn krky<br />
nmskwr, rom 2 krky nmskwr, bwxI krky nmskwr nmskwr hY[ XQw:-<br />
nmskwr; qw kau lK bwr] iehu mnu dIjY; qw kau vwir]<br />
vwihgurU jI kw ^wlsw[ vwihgurU jI kI Pqih[<br />
pUjw dw Dwn zihr hY pRkrn<br />
gurpRswid ArMB:-<br />
1.prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU mh`ly pMjvyN, mh`ly nOvyN jI dI AduqI<br />
ShIdI jwp pRsMg:-<br />
pUjw dy Dn nUM AMimRq bnwaux leI suAws 2 vwihgurU 2 jpidAW, gurU jI,<br />
guurU ipAwirAW jI dI kurbwnI kmweI iDAwn ’c ilAwauxI, vwihgurU jI dw ArQ<br />
kurbwnI smJxw:-v`FI dI mwieAw BI zihr hY, B`ul ky BI nw lvo jI ipAwry[<br />
nwnk dws; sdw kurbwnI] Anuswr DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy<br />
siqgurU vwihgurU sRI gurU Arjndyv swihbjI DMn hn!zwlmW dy Gor iBAwnk<br />
www.Gursevak.com 288 q`qkrw
AiqAwcwr zulm krn qoN, hux au~bldI dyZ AMdr cONkVw lw rhy hn[ hux m`cdy 2<br />
ryqy’qy bYT rhy hn, m`cdw 2 ryqw Awpxy prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy<br />
mhwn praupkwrI sIs’qy hux puAw rhy hn, hux m`cdI 2 loh’qy KV@ rhy hn[<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihbjI dy A`Kr 2 nUM vwihgurU gurU mMn ky,<br />
A`Kr 2 dw iDAwn Dwr ky, sRb`q dy Bly ihq, hux vwihgurU 3 jp rhy hn[ DMn hn<br />
DMn hn DMn hn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihbjI DMn<br />
hn, zwlmW dy Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn qoN, lohy dy qMg ipMjry’c, iq`Ky<br />
ik`lW ivckwr, swvDwn eykwgr cIq] hux bYT rhy hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU<br />
vwihgurU sRI gurU gRMQ swihbjI dy A`Kr 2 nUM, vwihgurU mMn ky sRb`q dy Bly ihq,<br />
vwihgurU 3 jp rhy hn[ prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn<br />
praupkwrI Awpxy sIs swihbjI nUM, Drm ihq hux kurbwn kr rhy hn[ Drm hyq;<br />
swkw ijin kIAw] sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] DMn hn DMn hn DMn hn<br />
prmpUjnIk vwihgurU siqgurU qygbhwdr swihbjI DMn hn, AwpjI dy ShId hoey<br />
prmpiv`qR sIs swihbjI, dwsn dws dy sIs’qy hux sj rhy hn[ DMn hn DMn hn<br />
DMn hn, prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU goibMdisMG swihb ^wlsw jI DMn<br />
hn! prmpUjnIk Apny mwqw ipqw Aqy cwry swihbzwdy, isMG isMGxIAW ^zwny<br />
Apnw Awp hux kurbwn kr rhy hn[ DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy<br />
siqgurU vwihgurU siqgurUU gRMQ swihbjI DMn hn!prmpUjnIk prmpiv`qR gurqw<br />
ibrwjmwn ho ky, Awpxy pRymIAW dy idl idmwZ’c AMimRq gurbwxI Byj ky, pRymIAW dy<br />
rom 2’c vs ky, pRB kY ismrin; Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw; AMqu n<br />
pwr] ismrn b^S ky, inhwl krdy rihMdy hn[<br />
pwpI jhWgIr dy ieSwry nwl pwpI cMdU ku`J ispwhIAW nwl, siqgurU<br />
swihbjI nUM kcihrI qoN Awpxy Gry lY AwieAw[ jo pMj mhWpurS mhwrwj jI dy nwl<br />
sn, aun@W nUM ifauVI’c r`isAW nwl bMn@ idqw[ siqgurU swihbjI AMdr v`Kry sj<br />
gey[ vwihgurU mh`lw pMjvW jI ShIdI dyx qoN pihlW, pwpI cMdU dy Gry Bu`K aunINdRw<br />
qRyh kSt shwr rhy sn[ cMdU ny ikhw, “Awp jI jhWgIr dy swry hukm pRvwn kr<br />
lvo[ jhWgIr dw ieqrwz hY, ik Awp jI siqgurU gMRQ swihbjI’c, muhMmd<br />
swihbjI dI is&q ikauN nhIN ilKI?myrI is&q BI ilKxI sI[ ihMdUAW is`KW nUM<br />
muslmwn bnx nUM kho, bwdSwh dy AnuswrI hovo[ ”gurU swihbjI ny &urmwieAw,<br />
“Dur kI bwxI AweI] iqin sglI icMq imtweI]) hau Awphu, boil n jwxdw; mY<br />
www.Gursevak.com 289 q`qkrw
kihAw sBu hukmwau jIau] Anuswr pRmwqmwjI ny Awpxy hukm Anuswr suMqqR Dur ky<br />
gurbwxIjI, siqgurU swihbwnjI Aqy dwsn dws qoN aucrvwey hn[ ies leI<br />
dwsndws jW koeI BI vwihgurUjI dI gurbwxI dI ie`k lg mwqR BI G`t v`D nhIN kr<br />
skdw[ Awp jI muslmwn bnx nUM kihMdy hoN, gurbwxI’c prmpUjnIk siqgurU<br />
swihbwnjI ny shI muslmwn bnx dy gux d`sy hn[ muslmwxu; mom idil hovY]<br />
invwjW bwry BI d`isAw hY, pMij invwjw. vKq pMij; pMjw pMjy nwau] pihlw<br />
scu.hlwl duie; qIjw.KYr Kudwie] cauQI. nIAiq rwis mnu; pMjvI. isPiq snwie]<br />
s`cy Akwl purKu ^udw jI ny bMdy nUM ijvyN pYdw kIqw hY, iqvyN siqgurU swihbwnjI dw<br />
ieh kudrqI s`cw At`l gurmiq nwm Drm hY[ gurmiq miq Aclu hY clwie n skY<br />
koie] (548) srb Drm mih; sRyst Drmu] hir ko nwmu jip; inrml krmu] ies<br />
nUM ausqry kYNcI nwl nhIN bxwieAw[ ies dy bwry dwsndws pUrn pRp`k idRV hY[<br />
”cMdU ikhw, “jy nhIN mMndy, qW bwdSwh dw hukm hY ik do l`K rupY zurmwnw idau[<br />
”siqgurUjI ny ikhw, “siqsMgqjI dI gwV@y psIny dI kmweI hY[ so ieh zurmwnw<br />
BI dws nhIN dy skdw, sMgqjI dI kmweI nUM siqsMgqjI dy lyKy hI lwieAw jWdw<br />
hY[ siqsMgqjI dI mwieAw nUM dws nhIN vrq skdw[ ”<br />
2.sRb ivAwpI ivsmwd pRymmeI SuB ivcwr nmskwr swKI prmpUjnIk<br />
vwihgurU, bwlwn bwl]) dl BMjn guru sUrmw, vf joDw bhu praupkwrI[<br />
prmpUjnIk vwihgurU mIrI pIrI dy mwlk, siqgurU hirgoibMd swihb mhwrwjjI ny,<br />
ipMf lDweIky(mogy) ivKy, prmpiv`qR SuB s`cy ipAwry crnkml pwey[ BwrI Px<br />
vwlw ie`k s`p AwieAw[ BweI ibDIcMd swihbjI ny ikhw, “hy s`cy pwiqswhjI!pwsy<br />
kr dyeIey[ ”gur nwnk dyv goivMd rUp] siqgurU swihbjI ny &urmwieAw, “Srn<br />
Aw irhw hY[ ”nyVy Awaux qoN siqgurU swihbjI ny aus dI kilAwx leI prmpiv`qR<br />
inrMkwr srUp gurbwxI jI aucwry[ sux ky sRIr Pu`tx qoN cV@weI kr igAw, swry<br />
sRIr’c kIVy pey hoey sn[ aus’coN pKMfI rUh inklI, BweI ibDIcMd swihbjI ny<br />
p`uiCAw, “hy mhwrwj swihbjI!ieh kI hY?”mhwrwjjI ny aus pKMfI rUh nUM ikhw,<br />
“qUM hI AwpxI hwlq d`s?”aus ny ikhw, “hy koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb<br />
jIAw kw dwqw ry] s`cy siqgurU swihbjI!mYN Awpxy Awp nUM r`b khwauNdw sW[ myry<br />
AMdroN mwieAw dw moh n C`uitAw[ mYN hMkwrI ivkwrI pUjw dw Dwn Kw 2 ky gL<br />
igAw, Bjn ismrn n kIqw, BoLy lokW nUM mgr lw ky T`gdw irhw, ik mYN quhwfI<br />
kilAwx krWgw[ ”AMiq kwil jo lCmI ismrY; AYsI icMqw mih jy mrY] srp join;<br />
www.Gursevak.com 290 q`qkrw
vil vil AauqrY] Anuswr“mYN mr ky s`p bixAw[ myry cyly kIVy bx ky, myrw mws<br />
Kwx l`gy, ikauNik dwsn dwsien@W nwl CL krky ien@W dy pdwrQ Cky sn[ hy<br />
siqgurU siqgurU; siqguru guibMd jIau] !hux AwpjI ny AiqAMq hI ikRpw krky,<br />
swcw swihbu, sd imhrvwx] bMDu pwieAw myrY siqguir pUrY; hoeI srb kilAwx]<br />
Anuswr prmpiv`qR gurbwxI suxw ky, dwsn dws gRIb dI kilAwx kIqI hY[ Awp<br />
jI, dl BMjn guru sUrmw; vf joDw bhu praupkwrI[ hoNjI[ ”vwihgurU gurU pRmysrjI<br />
ny kIiVAW dI BI kilAwx kIqI[ gurmuiK koit auDwrdw BweI; dy nwvY eyk kxI]<br />
ijMd jwn qoN ipAwry pRymI is`KW nUM SuB s`cI su`cI au~cI is`iKAw b^SI, ik jo Bjn<br />
ismrn krky, jIvx au~cw mn nIvW nhIN krdy, sgoN v`fypuxy dw mwn krdy hn,<br />
aun@W dI ieho ijhI hI mMdI hwlq huMdI hY[ hux ie`Qy prmpUjnIk prmpiv`qR<br />
AsQwn, gurduAwrw sRI kilAwxsr swihbjI suMdr drSn b^S rhy hn[<br />
3.prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurW dy idl jwn prm ipAwry siqkwry 24<br />
ShIdW dI ShIdI dw pUrn vYrwgmeI iDAwn[ s`cy siqgurW dy idl jwn prm<br />
ipAwry siqkwry ShId, hmySw hI prmpiv`qR SuB s`cI gur syvw krn dw auqSwh<br />
b^Sdy hn, gurU jI dI pUjw dI mwieAw dI Zlq vrqoN qoN vrjdy hn[ prmpUjnIk<br />
ShIdW dI ShIdI dy idRS nUM vrqmwn smyN’c vrqdw jwx ky, idmwZ’c q`kxw, ies<br />
qr@W AiBAws krky, idmwZ’c q`kxw nmskwrnw, kurbwnI bhuq hI v`fI hY,<br />
nmskwr hI nmskwr[ prmpUjnIk s`cy ipqw vwihgurUjI dy ArQ:- 1 prmpUjnIk<br />
gurmuiK DMn bwbw dIpisMG swihbjI!hux Awpxw sIs qlI’qy r`K ky, m`cdy Drm<br />
ju`D’c, sRI hirmMdr swihbjI’qy cV@ ky Awey zwlmW dy f`kry 2 kr rhy hn[<br />
2 DMn bwbw mnIisMG swihbjI!prmpUjnIk siqgurU swihbwnjI dy ipAwr<br />
siqkwr ismrx’c lIx hux bYT rhy hn, zwlm hux AwpjI dw bMd 2 k`t rhy hn[<br />
3 DMn bwbw moqI mYhrw jI!s`cy siqgurW dy prmpUjnIk mwqw gujrI kOr jI,<br />
Coty swihbzwidAW nUM, zwlmW qoN corI du`D ipAw rhy hn, moqI mYhry jI nUM pRvwr<br />
smyq, zwlm hux kohlU’c pIV rhy hn[<br />
4 DMn bwbw jorwvrisMG swihbjI.DMn bwbw &qyhisMG swihbjI! ijauNidAW 2<br />
nMU hI, srihMd ivKy, zwlm zulmI kMD dI nINh’c, hux KV@y krky, au`pr kMD icx<br />
rhy hn[ vyprvwhI nwl jYkwry gjwauNidAW dy, sIs auqwry jw rhy hn[<br />
5 DMn bwbw tofrm`l swihbjI!prmpUjnIk ibRD mwqw gujrI kOr jI, Coty<br />
www.Gursevak.com 291 q`qkrw
swihbzwidAW jI dy siqkwr sskwr leI, KV@IAW mohrW ivCw ky, aun@W dw<br />
hux sskwr kr rhy hn[<br />
6 DMn ShId bwbw su`KwisMG, bwbw mihqwbisMG swihbjI!Aiq pwpI ivkwrI<br />
hMkwrI m`syrMGV dw hMkwrI isr, hux v`F rhy hn[ isr v`F ky, brCy’qy tMg ky,<br />
GoiVAW’qy Asvwr, bu`Fy jOhV nUM jYkwry gjwauNdy iljw rhy hn[ 7 DMn ShId bwbw<br />
qwrUisMG swihbjI!s`cy siqgurW dy siqkwr ipAwr ihq ismrx’c, rom 2 krky<br />
lIx bYTy hn, zwlm hux AwpjI dw Koprw auqwr rhy hn[ Koprw auqrn qoN BI,<br />
bweI idn smwDI’c bYTy, gurU gurU ismrdy rhy[<br />
8 DMn bwbw mqIdws swihbjI!cWdnI cONk id`lI ivKy, sMq doKI zwlm,<br />
AwpjI nUM hux iq`Ky Awry nwl cIr rhy hn[ ipAwrI is`KI qy s`cy siqgurW leI,<br />
Awpxw qn hux icrvw rhy hn[<br />
9 DMn bwbw idAwlw swihbjI!cWdnI cONk id`lI ivKy, sMq doKI zwlm, AwpjI<br />
nUM hux, dyZ’c aubwl rhy hn[<br />
10 DMn bwbw sqIrwm swihbjI!cWdnI cONk id`lI ivKy, sMq doKI zwlm,<br />
AwpjI nUM hux, rUM’c lpyt ky swV rhy hn[ prmpUjnIk s`cy ipqw vwihgurUjI dy<br />
ArQ:-<br />
11 DMn bwbw audyisMG swihbjI hux, hMkwrI kysrI cMd dI &Oz’c jw ky, aus<br />
dw isr v`F rhy hn[ isr nUM brCy’qy tMg ky, siqgurU dsvyN pwiqSwhjI dy<br />
crnkmlW pws su`t rhy hn[<br />
12 DMn bwbw bic`qRisMG swihbjI!siqgurU swihbjI dI b^SIS nUM pRwpq ho ky,<br />
GoVy’qy Asvwr, jsvwrIAW dy SrwbI hwQI dIAW qvIAW, siqgurW dI b^SI nwgxI<br />
nwl, hux ivMn@ rhy hn[<br />
13 DMn bwbw ipAwry mohkmisMG swihbjI! siqgurU swihbjI dI b^SIS nUM<br />
pRwpq ho ky, GoVy’qy Asvwr, jsvwrIAW dy SrwbI hwQI dw sMuf hux v`F rhy hn[<br />
14 DMn bwbw mhWisMG swihbjI!gurU ihq DrmXu`D ij`q ky, Awpxy sRIr’qy<br />
byAMq P`t shwr ky, s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwhjI qoN hux ibdwvw pVvw rhy hn[<br />
ibdwvw dyx vwilAW dI tu`tI pRIq gMFvw rhy hn, swcI pRIiq hm; qum isau jorI]<br />
qum isau joir; Avr sMig qorI] b^iSSW pw rhy hn[<br />
www.Gursevak.com 292 q`qkrw
15 DMn bwbw dwnisMG swihbjI! mwieAw dw lwlc iqAwg ky, gupqsr<br />
swihbjI ivKy hux, ivdwvw dyx vwilAW dI tu`tI pRIq gMFvw rhy hn[ jy<br />
DrqI sB kMcnu kir dIjY; ibnu nwvY, Avru n BwieAw rwm] gurbwxI kmw rhy hn,<br />
b^iSSW pw rhy hn[<br />
16 prmpUjnIk vwihgurU dsvyN pwiqSwhjI dy AiqAMq ipAwry hzrq mubwrk,<br />
DMn bwbw nbI KW qy gnI KW swihbjI, s`cy siqgurU swihbjI dy plMGy nUM Awpxy<br />
moiFAW’qy cu`k ky, sRI mwCIvwVy swihbjI qoN ipMf hyrW (luiDAwxw) nUM ilAw rhy hn[<br />
vwh 3 s`cy siqgurW dIAW prmpiv`qR ^uSIAW pw rhy hn[<br />
17 DMn prmpUjnIk pIr bu`DUSwh swihbjI!hux BMgwxI dy DrmXu`D ivKy,<br />
bwlwn bwl] vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqSwhjI dy p`K ’c, Awpxy murIdW smyq<br />
bhwdrI nwl lV rhy hn, Awpxy pRvwr smyq siqgurU swihbjI leI ShIdI pw rhy<br />
hn[<br />
18 DMn bwbw grjwisMG boqwisMG swihbjI!hux cV@ ky Awey zwlmW dy f`kry<br />
kr rhy hn, jYkwry gjwauNidAW ShIdI pw rhy hn[ sUrw.so pihcwnIAY; ju lrY.dIn<br />
ky hyq] purjw purjw kit mrY; kbhU n CwfY Kyqu]<br />
19 prm ShId DMn bwbw jIvnisMG swihbjI!prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU<br />
qygbhwdr swihbjI dy prmpiv`qR inrMkwrI sIs nUM, Awpxy sIs’qy sjw ky, id`lIEN<br />
sRI AnMdpur swihbjI nUM, hux iljw rhy hn, sRI AnMdpur swihbjI iqAwgx mgroN,<br />
srsw ndI nyVy, zwlmW dw purjw 2 k`t ky, Awpxw AMg 2 ktvw ky, nwnk, syvku<br />
soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir] Anuswr hux ShIdI pw rhy hn[<br />
20 DMn bwbw ngwhIAw isMG swihbjI!hux s`cy siqgurW nUM Awpxy GoVy’qy ibTw<br />
rhy hn, siqgurUjI nUM GoVw Arpx qoN, zwlm mugl bwbyjI dy pRvwr nUM, hux ShId<br />
kr rhy hn[<br />
21 DMn vwihgurU!pMj ipAwry jI, siqgurU swihbjI nUM, hux Awpxy inrml<br />
prmpiv`qR SuB s`cy su`cy au~cy mhwn blvwn sIs, Bytw kr rhy hn, au~cy ru`qby pw<br />
rhy hn, s`cy pwiqSwhjI qoN AMimRq Ck ky, s`cy pwiqSwhjI nUM AMimRq Ckw rhy hn[<br />
22 sRI BMgwxI, sRI AnMdpur swihb, sRI cmkOr swihb, sRI mukqsr swihbjI<br />
dy DrmXu`DW’c, s`cy pwiqSwhjI dy ipAwry byAMq P`t shwr ky, hux ShIdIAW pw rhy<br />
hn[<br />
www.Gursevak.com 293 q`qkrw
23 vwihgurU!DMn bwbw bMdwisMG bhwdr swihbjI!siqgurU swihbjI dy ipAwry<br />
dulwry du`D dMdIAW vwly lwlW dy kwql, pwpI duSt hMkwrI vzIdy nUM hux mwr rhy<br />
hn, hux mhW nIc mhW cMfwl JUTy nMd dy n`k’c nkyl, G`grI pw ky ncw rhy hn,<br />
hux srihMd dI ie`t nwl ie`t KVkw rhy hn, hux bzwrW’c hl clvw rhy hn, pUry<br />
gurW dy SuB Amolk bcn kmw rhy hn, srihMd dy ikly’qy, hux sRI kysrI inSwn<br />
swihbjI Julw rhy hn, sMFOry dy zwlm hwkm Asmwn KW nUM, hux Pwhy tMg rhy hn[<br />
gurU pMQ jI qoN vwh!vwh!pw rhy hn, id`lI jw ky AwpxI ShIdI pw rhy hn[<br />
24 BweI subygisMG BweI Swhbwz isMGjI siqgurW dy ipAwr siqkwr’c hux<br />
crKVIAW’qy cV@ rhy hn[<br />
4.vwihgurU jI dy ArQ:-nwrwien nrpiq; nmskwrY] AYsy gur kau.bil bil<br />
jweIAY; Awip mukqu, moih qwrY]) Apuny siqgur kY bilhwrY]) Aink bwr; gur kau<br />
bil jwau]) nwnk dws sdw kurbwnI]) jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY;<br />
qau.pRIiq n qorau]) jau qau; pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI; glI myrI Awau]<br />
iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY]) pihlw mrxu kbUil; jIvx kI<br />
Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis]) ggn dmwmw bwijE;<br />
pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw; Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so<br />
pihcwnIAY; ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY; kbhU n CwfY Kyqu])<br />
kbIr.muih mrny kw cwau hY; mrau q hir kY duAwr] mq.hir pUCY kaunu hY; prw<br />
hmwrY bwr]) gur Apuny aUpir; bil jweIAY]) qU cau sjx mYifAw; fyeI issu<br />
auqwir] nYx mihMjy qrsdy; kid psI dIdwru]) kbIr.jau quih swD iprMm kI; sIsu<br />
kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kir; jo ikCu hoie q hoie]) gur kau; kurbwnu<br />
jwau hW] prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI dy aupRokq bcn kmwauNidAW,<br />
vwihgurU siqgurU swihbjI qy siqgurU swihbjI dy pMj ipAwry cwr swihbzwdy cwLI<br />
mukqy gurmuiK ShId, nwm jp jpw, vMf Ck Ckw dyZ clw, DrmXu`D’c qyZ clw,<br />
Drm ihq sIs ktvw, crKVIAW’qy cV@, bMd 2 ktvw, KoprIAW luhw, dygW’c<br />
aubwLy Kw, pu`TIAW K`lW luhw, Awpxy Awp nUM B`TW’c Jukvw, Awpxy b`icAW dy tukVy<br />
2 krvw, Awpxy b`icAW dy tukiVAW dy hwr Awpxy gLW qy JoLIAW’c puAw, Awpxy<br />
b`icAW qy Awpxy isrW nUM nyizAW’qy tMgvw, fWgW dI mwr Kw, Awpxy Awp nUM jMfW<br />
nwl bMn@vw sVvw ky, gurU jI dy snmuK ShId hoey[ ijauNidAW hI Awpxy Awp nUM<br />
www.Gursevak.com 294 q`qkrw
nINh’c icxvwieAw, goLIAW goLy KwDy, du`K Bu`K mwrW shwr ky ‘hwey sI’ nhIN<br />
aucwrI, Bwxy nUM im`Tw mMnidAW Drm Xu`DW’c ShId hoey, gurbwxI gurU jI, b^SI<br />
ipAwrI is`KI dw bIj j`g ’qy r`iKAw, iqn@W gurU ipAwirAW s`icAwirAW nUM, hr<br />
suAws 2 dwsn dws rom 2 krky, pUrn pyRm SrDw sihq, AnMq nmskwrW fMfauqW<br />
krdw hY[ vwihgurU] bIqy dw i^Awl C`f ky, siqgurU swihbwnjI, gurUjI dy snmuK<br />
smUh ShIdW dw rom 2 dy ipAwr nmskwr sihq, idRV pRp`k iDAwn Dwrnw ik<br />
sRb`q dy Bly ihq hux ShIdIAW dy rhy hn[ ieauN ShIdIAW dw iDAwn Dwr ky, pUjw<br />
dw Dwn gurU jI dI mwieAw pUrn sMjm nwl vrqxI, guris`KI pRcwr kQw kIrqn<br />
Bjn bMdgI krnI krwauxI, Awpxw qn mn Dn isr sRbMs, pUrn gurU jI nUM Arpxw<br />
jI[<br />
5.vwihgurU gurU jI dI pUjw dw Dwn Zlq vrqxw, Su`D zihr d`uK rog kSt<br />
klyS rUp hY, ies nUM gurU jI, gurU ipAwirAW ny AMimRq bxwieAw:-vwihgurU mh`lw<br />
qIjw jI, gurU nwnkSwhI sMmq 71, 1597 ib:’c.72 vyN swl dI AwXU’c, vwihgurU<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU dUjy pwiqswh jI dy s`cy im`Ty crnkmlW’c, Aw ky, SuB<br />
s`cI syvw dw rs pIx l`gy[ sRI KfUrswihb jI ivKy rwq bwrW vjy qoN mgroN au~T ky,<br />
AwpjI ibAws qoN jl dI gwgr inqwpRqI ilAw ky, s`cy siqgurU dUjy pwiqswh jI<br />
dw ieSnwn krwauNdy[ BwvyN aumr vfyrI sI, pr iPr BI ieqnI izAwdw ms`kq<br />
krdy, TMF nwl prmpiv`qR s`cy crn-kml hsq-kml Pt jWdy, bsqR Pty huMdy pr<br />
iPr BI pRvwh nw krdy, pyt Bu`Kw r`K ky SuB s`cI syvw krdy, beI syvw’c AwLs nw<br />
Awvy[ qr qIbr qr qm vYrwg dI dSw dyK ky, pRymI ro hI pYNdy, ieh SuB s`cI syvw<br />
12 swl kIqI[ ie`k idn vrKw J`KV vwlI hn@yrI rwq nUM kuMBl’c if`gy, KVkw hox<br />
qoN julwhI ny“AmrU inQwvW”ikhw, qW s`cy siqgurU dUjy pwiqswh jI ny ieh 12 vr<br />
b^Sy:-{inQwivAW dy QW, inmwixAW dy mwx, inqwixAW dy qwx, inauitAW dI Et,<br />
iniDirAW dI iDr, inpiqAW dI piq, ingiqAW dI giq, inAwsirAW dy Awsry,<br />
ADIrjW nUM DIrj dyx vwly, pIr SkqIAW vwilAW dy v`fy gur pIr, iviSAW pwpW’c<br />
K`cq izMdgI ibRqI, nrk’c geI rUh nUM, moV ky Akwl purKujI dy s`cy crnkmlW’c<br />
lwaux vwly, haumY bMDnW’c b`Jy jIv nUM Cufwaux vwly, auqpqI pwlxW<br />
lYAqw kridAW sdw inrlyp, Anq klwvwn sd sdw myhrvwn, sBnw jIAw kw,<br />
www.Gursevak.com 295 q`qkrw
ieku dwqw; so, mY ivsir n jweI] Anuswr sBnw jIAW nUM Amolk dwqW dyx vwly<br />
v`fy dwqy[ }b^Sy vr sMpUrn hoey[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbjI dy s`jy crnkml’c<br />
pdm dyK ky, bRhmx durgwdws jI ny AwpjI qoN lok pRlok dy suK dw vr<br />
ilAw[ bwirju kir dwihxY; isiD snmuK.muKu jovY] iriD bsY bWvWig; ju qIin<br />
lokWqr mohY] prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU dUjy pwiqswhjI ny SuB syvw’qy BwrI<br />
pRsMn ho ky, Awpxy joqI joiq smwaux qoN iqMn idn pihlW, sRI KfUr swihbjI ivKy,<br />
gurU nwnkSwhI sMmq 83, 1609 ib:cyq SudI 1, 25 mwrc 1552 eI:nUM, gur<br />
cylw; cylw gur hoeI]11] Anuswr gurU qo N cyly bx ky, Awp s`cy siqgurU dUjy<br />
pwiqswhjI ny m`Qw tyk ky, gurqw b^S ky, KMfW bRhmMfW’c mihmw &YlwA ky inhwl<br />
3 kr idqy, prmpUjnIk bwby bu`Fy swihbjI ny cMdn kysr Gsw ky, gurqw dw iqlk<br />
lwieAw[ so AwpjI ny pUjw dy Dwn nMU AMimRq bxwieAw, pRymIAW nMU SuB s`cI is`iKAw<br />
imldI hY[<br />
6.prmpUjnIk vwihgurU mh`ly dsvyN jI v`loN Amolk SuB s`cw aupdys:-1761<br />
ib:nUM sRI AnMdpur swihbjI Drm-Xu`D smyN, prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN<br />
pwiqswh jI ny lMgr’c s`cy crn-kml pwey[ j`Qydwr lWgrI jI ny pUrn Adb pRym<br />
sihq pyRm bynqI kIqI, “hy s`cy pwiqswh jI!lMgr msqwny hn, Awh vyKo jI!Bu`K dy<br />
sqwey isMG ibRCW dIAW iC`lW rgV ky pINdy hn[ ”s`cy siqgurW ikhw, “BweI!isMGW<br />
nUM sMqoK r`Kxw cwhIdw hY, ies kOVI iC`l dy pIxy krky, rog l`gdw hY[ ”Pyr<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbjI ny qbyly’c crn pwey, Bu`K krky bhuq fMgr<br />
cV@weI kr gey, ijhVy bcy, auh h`fIAW dI mu`T, Bu`Ky ro rhy sn[ s`cy pwiqswhjI dy<br />
jwx qoN GoVy pOV DrqI’qy mwr ky ihxky, ^urwk mMgI[ muKI syvwdwr jI ny dovyN h`Q<br />
joV ky pyRm bynqI kIqI, “hy gRIb invwj s`cy pwiqswh jIE!jW qW ien@W dI mukqI<br />
kro, jW ien@W nUM Kul@w dwxw cwrw b^So jI[ ”s`cy siqgurW ikhw, “pyRmIAW, qyrw<br />
kIAw; mITw lwgY] hir nwmu pdwrQu; nwnku mWgY] ^Ub AiBAws kro, Bwxw mMno,<br />
vwihgurU Akwl purKujI ien@W swirAW dI kilAwx krngy[ Bu`K krky swirAW nUM<br />
AqI duKI dyK ky, Pyr mwqw gujrI kOr jI ny Awpxy lwfly lwl jI nUM ikhw, “AsIN<br />
hux ikly’c nhIN rihxw, qUM myrw pu`q nhIN, mYN qyrI mW nhIN, jy qUM isMGW nUM lVwauNdw<br />
mrvwauNdw hYN, qW ien@W nUM r`jvW pdwrQ BI dy[ ”prmpUjnIk s`cy gurW ikhw,<br />
“mwqwjI!kI Awp jI dwsn dws nUM zihr dyvoNgy?Bwv pUjw dw Dwn zihr hY, ien@W<br />
www.Gursevak.com 296 q`qkrw
nUM ksOtI’qy lw ky prKdw hW, kRoVW ju`g qp krn nwl ijhVI iekwgRqw jIvnmukqI<br />
nhIN sI imldI, auh ien@W nUM pRwpq hY[ ”swFy s`q mhIny Bu`Ky rih ky vYrI<br />
nwl lVnw, sRIr’qy P`t shwrny, AYsy kStW smyN, mwJy dy isMGW ny s`cy siqgurW nUM<br />
ibdwvw ilK idqw, “AsIN quhwfy is`K nhIN hW[ ”sRI gurU swihb jI, is`KW dy ShId<br />
hox qoN audws nhIN huMdy sn, pr ibdwvw dyx qoN audws ho gey[ ijvyN pu`q nlwiek<br />
hovy, qW mwpy audws ho jWdy hn[ 1761ib:v`fy jMg smyN, ibdwvw dyx vwilAW’c<br />
bwbw mhW isMGjI nhIN sn[ s`cy siqgurU swihbjI dI ijMd jwn, pUrn pyRmI lwfly<br />
gurmuiK pMj ipAwry pMj mukqy cwr swihbzwdy, bwbw AwlmisMG jI BweI audyisMG jI<br />
BweI bic`qRisMG jI BweI sMqisMG jI BweI sMgq isMGjI bwbw mdnisMG jI BweI<br />
koTwisMG swihb jI BweI mwnisMG swihbjI Awid cwLI isMG byAMq du`K Bu`K mwr<br />
kSt sRIrk P`t shwr ky BI, s`cy pwiqswh jI dy snmuK rhy[ AYnI krVI kStW<br />
du`KW BrI khwxI sI, Bu`Ky rih ky duSmx nwl lVnw, swbru isdik shIdu; Brm Bau<br />
Kovxw[ vwlI au~c krxI kIqI[ ien@W gurmuKW praupkwrI ShIdW ny s`cy siqgurW<br />
jI nwl AQwh pyRm kIqw qy ih`k QwpV ky ikhw, “s`cy siqgurU swihbjI jy kihxgy<br />
ikly’c rih ky hI ShIdI dyxI hY, qW ie`Qy hI dyvWgy, jy hukm krngy ikly’coN bwhr<br />
jw ky ShId ho jwvo, qW BI ShIdI pwvWgy[ ”DMn s`cy pwiqswhjI, DMn hY AwpjI dI<br />
kmweI, DMn is`K is`KxIAW, s^q ksOtI shwrI, Bu`Ky rih ky AMg 2 ktvwey[ ien@W<br />
ShIdW ny bVI krVI ksOtI shwr ky is`KI dw bIj r`K ilAw[ so ien@W gurmuKW<br />
mhWpurSW ny, sRI AnMdgV@ swihb ikly’c pUrn isdk Brosy gurU pyRm’c lIn, s`cy<br />
siqgurU swihb jI qoN idRVqw sihq kurbwn hox dy jo bIrqw Bry bcn khy, auh shI<br />
2 sRI cmkOr swihbjI ivKy, vYrI dw purjw 2 k`t ky, ShId ho ky kmwey[ ^wlsw<br />
pMQjI nUM Su`D r`Kx, ^rw au~cw iljwx leI, gurUjI qoN AMg 2 ktwaux dw zzbw Brn<br />
leI, pUjw dy Dwn’c gLidAW nUM aubwrn leI, prmpUjnIk s`cy siqgurW, siqgurW<br />
dy ipAwirAW dy ieh au~cy su`cy kwrnwmy hnjI[<br />
7.swKI:- prmpUjnIk pUrn sMq bRhmigAwnI; sgl kI rInw] bwbw<br />
SwmisMG swihbjI A`fxSwhI 1803 sMmq nUM pRgty, 1926 s`cKMf gey[<br />
bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw] Anuswr AwpjI ny swrw jIvn inSkwm syvw<br />
ismrn pRymw-BgqI praupkwr hI praupkwr kIqy, AMimRq pRym ipAwly pIqy[<br />
www.Gursevak.com 297 q`qkrw
AwpjI qoN prmpUjnIk bwb gurmuiKisMG jI pitAwly vwly, bwbw swDUisMGjI gurU<br />
syvw dy sUrj vroswey[ inrbwx kIrqnu gwvhu krqy kw; inmK ismrq ijqu CUtY]<br />
Anuswr Awp jI sRI hirmMdr swihbjI ivKy, svw do vjy inSkwm inrbwn kIrqn<br />
krdy[ kyvl Bgiq; kIrqn sMig rwcY] Anuswr lgwqwr 70 swl pRym cONkI lwauNdy<br />
rhy, nwl hI pRSwid pRym Bytw krdy, hux q`k BI Awp jI dy fyry v`loN, bwby<br />
KVkisMGjI dy jwnSIn bwbw drSnisMG jI dyZ hwzr krdy hn[ AwpjI dw isrMdw<br />
Azwieb Gr’c, Awp jI dy SuB drSn krvw irhw hY[ nmskwr!<br />
8.prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurmuiKisMG jI pitAwly vwly,<br />
gurU pRymIAW nUM pUrn pRp`k idRV krwauNdy ik pUjw dw Dwn zihr hY, Awp jI Pu`lIAW<br />
pRSwd vrqwaux vyly kihMdy, “lY swaU zihr, ku`J Pu`lIAW dy ky, ku`J vwips kr<br />
lYNdy[ Amolk bcnW duAwrw pRymIAW nUM sMqoK iqRpqI iekwgRqw pRwpq huMdI[ bsqR<br />
pwtdw twkI lwauNdy[ pRymIN hux nvyN bsqR nUM hI twkI lwauNdy hn, ik keI mgroN<br />
twkI nhIN lwauNdy[ ie`k vwrIN pRymIAW ikhw, “swrI idhwVI khI tokrI s^q<br />
myhnq hY, gurU lMgr’c iGau vrqxw cwhIdw hY”[ h`s ky boly, “swaU gurU ky<br />
lMgr’c svw mx iGau in`q pYNdw hY”[ copVI pRIq iqAwg ky pUrn drvySW vwlI<br />
rIq kmwauNdy[ PrIdw.drvysI gwKVI; copVI prIiq] iekin iknY cwlIAY;<br />
drvyswvI rIiq] 118]) ruKI suKI Kwie kY; TMFw pwxI pIau] PrIdw.dyiK prweI<br />
copVI; nw qrswey jIau] 29] swrI izMdgI gurU syvw kIqI, Awpxy v`loN ie`k pYsw<br />
BI ^rwb nhIN kIqw[ ie`k vwrI sqsMgiq nUM pRym bynqI kIqI, “BweI Awh ie`tW<br />
cu`k ky dUr r`K idau, Agly idn EhI ie`tW vwips E~Qy rKweIAW, pRymI vwihgurU<br />
vwihgurU au~cI bolidAW syvw krdy[ pu`Cx qoN ikhw, “BweI!Awp jI lMgr Ck ky<br />
Awls g`lW krnIAW sn, ieh jwp AiBAws krvwieAw hY[ siqsMgqW nUM vwihgurU<br />
mMqR dw jwp krwauNdy sn[ aun@W dI pRis`D sMpRdwie’c hux q`k BI jwp dI pRpwtI<br />
c`l rhI hY[ jwp krn vwly pRymI siqgurU gRMQ swihb jI dIAW pRkrmW, jwp<br />
kridAW iml ky krn Aqy cOr BI krn, ijs dw bhuq &wiedw hovy[ ij`Qy Awip<br />
siq srUp sRI gurU gRMQ swihbjI pRkwS nw ho skdy hox, au~Qy myz’qy g`dy au~pr<br />
rumwlw ivCwA ky sRI gutkw swihb jI sjw ky, au~pr rumwlw dy ky cOr qy jwp<br />
kridAW pRkrmW kIqIAW jwx[ mgroN Ardws BI sRI gutkw swihbjI A`gy kr<br />
lYxI[ jwp krn dw bhuq BwrI &L hY[ eysy qr@W Gr 2’c jwp kIqw jwvy, qW s`cy<br />
www.Gursevak.com 298 q`qkrw
siqgurU swihbjI dI v`fI BwrI imhr hovygI jI[ so prmpUjnIk siqgurU grMQ<br />
swihbjI dI jW prmpiv`qR sRI gutkw swihb jI dI crn Srn’c, jwp krn dy<br />
ivSyS lwhy hn[<br />
9.prmpUjnIk bwbw gurmuiKisMG jI pitAwly vwilAW dI sMpRdw’c r`b rUp<br />
bwbw sIsw isMGjI ny ie`k coLw bwrW swl hMFwieAw[ twkI’qy twkI lwauNdy rhy[<br />
pUjw dy Dwn nMU zihr smJ ky, jIvn mukiq purK inSkwm gurU syvw krky,<br />
vwihgurUjI’c lIx hn[<br />
10.pUrn gurU jI qy BweI gurdws swihbjI.lwly goly kUkr Zulwm gursyvkjI<br />
dy AnMq gux, Awp kmw ky ieh SuB aupdyS &urmwauNdy hn:-hau mnu ArpI.sBu qnu<br />
ArpI; ArpI siB dysw] hau isru ArpI.iqsu mIq ipAwry; jo pRB dyie sdysw])<br />
nwnk.syvku soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir]) mwrU mhlw 5] mwn moh Aru loB<br />
ivkwrw; bIE.cIiq n GwilE] nwm rqnu guxw hir bxjy; lwid vKru lY<br />
cwilE]1] syvk kI; EVik inbhI pRIiq] jIvq swihbu syivE Apnw; clqy<br />
rwiKE cIiq]1] rhwau] jYsI AwigAw kInI Twkuir; iqs qy, muKu nhI moirE]<br />
shju Anµdu riKE igRh BIqir; auiT auAwhU kau dauirE]2] AwigAw mih BUK.soeI<br />
kir sUKw; sog hrK.nhI jwinE] jo jo hukmu BieE swihb kw; so mwQY ly<br />
mwinE]3] BieE ik®pwlu Twkuru.syvk kau; svry hlq plwqw] DMnu syvku.sPlu Ehu<br />
AwieAw; ijin nwnk.Ksmu pCwqw]) so syvku; jo lwieAw syv] iqn hI pwey;<br />
inrMjn dyv]) ijQY Ehu jwie.iqQY Ehu surKrU; Es kY muih ifTY.sB pwpI qirAw])<br />
jo ikCu Twkur kw.so syvk kw; syvku.Twkur hI sMig jwhru jIau]) mul KrIdI lwlw<br />
golw; myrw nwau sBwgw] gur kI bcnI.hwit ibkwnw; ijqu lwieAw iqqu lwgw]) jn<br />
nwnku.hwit ivhwiJAw; hir.gulm gulwmI]) murdw hoie murId; n glI hovxw[<br />
swbru isdik shIdu, Brm Bau Kovxw[ golw mul KrIdu, kwry jovxw[ nw iqsu BuK.n<br />
nId; n Kwxw sovxw[ pIhix hoie jdId; pwxI Fovxw[ pKy dI qwgId, pg mil<br />
Dovxw[ syvk hoie sMjIdu, n hsx rovxw[ dr drvys rsId; iprm rs Bovxw[ cMd<br />
mumwrK eId, pug Klovxw]) KwDy lUx.gulwm hoie; pIih pwxI FovY[ lUx Kwie.kir<br />
cwkrI; rix tuk tuk hovY[ lUx Kwie.DI puqu hoie; sB ljw DovY] lUxu vxotw. Kwie<br />
kY; hQ joiV KVovY] vwt vtwaU lUxu Kwie; guxu kMiT provY] lUx hrwmI gunhgwr;<br />
mir jnmu ivgovY]) bY KrIdu; hau dwsro qyrw] qUM Bwro Twkuru; guxI ghyrw]) hm<br />
www.Gursevak.com 299 q`qkrw
kUkr; qyry drbwir] Baukih AwgY; bdnu pswir]) kih kbIr.gulwmu Gr kw;<br />
jIAwie BwvY mwir]) gur kY igRih; syvku jo rhY] gur kI AwigAw; mn mih shY]<br />
Awps kau; kir kCu n jnwvY] hir hir nwmu; irdY sd iDAwvY] mnu bycY; siqgur<br />
kY pwis] iqsu syvk ky; kwrj rwis] syvw krq; hoie inhkwmI] iqs kau hoq;<br />
prwpiq suAwmI] ApnI ik®pw; ijsu Awip kryie] nwnk so syvku; gur kI miq<br />
lyie]2] so siqgurU swihbwn jI, byAMq gursyvkW ny pUjw dy Dwn nUM, suAwd nINd<br />
suK ivkwr pwp leI nhIN vriqAw, AMimRq bxwieAw, hux BI bxw rhy hn[<br />
11.prmpUjnIk sMq bwbw qwrwisMG swihb jI srhwlI (sRI qrn qwrn<br />
swihb) vwly mhWpurK hr swl, prmpUjnIk sMq bwbw gurbcnisMG swihbjI<br />
Kwlsw mhWpurKW nMU svw sO isMGW smyq, Awpxy pws bulwauNdy[ do vyly AMimRq kQw<br />
kIrqn huMdw, AMimRq sMcwr BI huMdw[ mhW purKW dy j`Qy’c pRSwd p`ky BMfwry vrqdy<br />
rihMdy[ pUrn bRhmigAwnI bwbw qwrwisMG jI Awpxy syvkW smyq ie`k ikxkw BI nw<br />
Ckdy[ srb loh dy pihry dw swdw lMgr Ckdy[ ie`k idn j`Qy sMgq leI jlybIAW<br />
iqAwr ho rhIAW sn, BweI bic`qRisMG jI ny v``fy mhWpurSW nUM pRym bynqI kIqI,<br />
“AsIN pMj isMG jw ky sMq qwrwisMG jI nUM, jlybIAW Ckx leI, AwpjI v`loN pRym<br />
bynqI krdy hW”[ sMqW mhWpurSW jI ny h`s ky PurmwieAw, “aun@W ny CkxIAW nhIN<br />
BwvyN l`KW mxW bynqI kr lvo, auh Awpxy ierwdy c idRV hn”[ pMjW isMGW ny jw ky<br />
pRym bynqI kIqI, “dwsn dwsW nUM sMqW mhWpurSW ny AwpjI pws ByijAw hY, ik A`j<br />
zrUr br zrUr jlybIAW Cko”[ h`Q joV ky au~qR idqw, “dwsn dws v`loN mhWpurSW<br />
nUM pRym bynqI kirE, jnmW 2 qoN, hux BI AwpjI dw id`qw hI Ckdy hW A`gy nUM BI<br />
Ckxw hY”[ AYsy pUrn mhWpurSW jI nUM inmK 2 rom 2 krky nmskwr hY[ pdwrQW<br />
dI pRwpqI qoN BI rucI nhIN krdy[ XQw:-mY nIry.Aink Bojn bhu ibMjn; iqn<br />
isau.idRsit n krY rucWgY])<br />
12.vwihgurU gurUjI dI pUjw dw Dwn Zlq vrqxw, Su`D zihr d`uK rog kSt<br />
klyS rUp hY, ies nUM swkqW ny Su`DI zihr bxwieAw:-prmpUjnIk vwihgurU s`cy<br />
siqgurU qygbhwdr swihbjI 1721 ib:nUM, gurqw pRwpqI mgroN BweI m`KxSwhjI,<br />
siqsMgqjI smyq hrI rUp sRI hirmMdr swihbjI dy prm ipAwry drSnW nUM Awey[<br />
lUx hrwmI jLx jogy msMd, sRI drbwr swihbjI dy cwry bUhy bMd krky cly gey[<br />
siqgurU mhwrwj swihb jI qy pRymIAW ny bhuq 2 vYrwg kIqw, “hy krqw kwdr<br />
www.Gursevak.com 300 q`qkrw
krIm!AwpjI dI rzw At`l hY[ A`j koit bRhmMf dy mwlk sRI hirmMdr swihbjI dy<br />
rcnhwr, dr mwdy; TwFy drbwir] quJ ibnu.suriq krY ko myrI; drsnu dIjY Koil@<br />
ikvwr] Anuswr drSnW dy iBKwrI bx ky, bUhy A`gy KV@y hn, ijn@W dy drSnW nUM<br />
dyvI dyvqy Avqwr pYgMbr XogI Bgq syvk locdy hn[ ”BweI m`KxSwhjI ny s`cy<br />
siqgurU swihbjI nUM ieh pRym bynqI kIqI, “AwpjI ie`k vwrI hukm kro[ ien@W<br />
msMdW nUM fMf dyvW, bMn@ ilAwvW, AwpjI dy s`cy crnkmlW’qy pwvW[ ”DIrjDwrI<br />
idAwl ikRpwl ikRpwiniD SWqI dy swgr, iKmw dy rcnhwr dwqy siqgurU swihbjI ny<br />
pRymI m`KxSwhjI nUM DIrj idqw[ rwmdws srovir nwqy] Anuswr AwpjI ny<br />
siqsMgq jI smyq, prmpiv`qR sRI rwmdws sRovr’c ieSnwn kIqw, drSnI ifauFI<br />
swhmxy KV@ ky, Ardws mgroN ieh bcn khy, “nih msMd ieh AMimRqsrIey, iqRsnw<br />
AgnI AMdr sVIey[ ”aupRMq sRI Akwlq^q swihbjI Aw ky, qU Twkuru; qum pih<br />
Ardwis] Anuswr Ardws krky, guru pUrw nmskwry] Anuswr nmskwr krky,<br />
AwpjI ny gurduAwrw sRI QV@w swihbjI(Borw.swihb) Aw ky ku`J smW, pRB kw<br />
ismrnu; sB qy aUcw] ismrn kIqw[ A`gy sRI dmdmw swihb jI AsQwn’qy ismrn<br />
krky, v`ly ipMf s`cy crn-kml pwey[ ie`QoN dI siqsMgqjI ny bVy hI pRym sihq<br />
SuB s`cI syvw kIqI, ie`Qy hI sRI AMimRqsr swihb dIAW mweIAW ny, pRym BytwvW s`cy<br />
crn-kmlW’c hwzr krky pUrn pRym sihq muAw&I mMgI[ swis swis; hm<br />
BUlnhwry] qum smrQ Agnq Apwry] AwpjI ny prm pRsMn ho ky vr b^iSAw,<br />
“mweIAW r`b rjweIAW[ ”A`gy, imil kusl syqI; Gir Awey] Anuswr bwby bkwly<br />
swihb jI vwips Aw gey[<br />
16.do BuJMgIAW dI h`f bIqI mMdI hwlq[ ie`k ny d`isAw, “mYN gurU Gr dI<br />
dyg krky, Bog luAwaux qoN pihlW hI, ie`k bwtw Br ky corI Kw lYNdw sW[ myrw<br />
idmwZ hI ih`l igAw[ jy BUAw koLy igAw qW au~Qy ku`t pY geI, auQoN B`jw, hor<br />
irSqydwrI’c igAw, qW au~Qy BI jWdy nUM ku`t pY geI[ ieauN ij`Qy BI jwvW ku`t pY<br />
jwvy[ ”iesy qr@W ie`k hor pRymI ny d`isAw, “ mYN pqwiSAW dw pRSwid corI Ckdw<br />
irhw[ AYsw pwp l`igAw, ATwrvyN swl’c SUgr l`g geI[ ”keI vwrIN pwTI, dyZ<br />
QoVI 2 siqsMgqjI nUM vrqw ky, bwkI pRCwdy nwl Awp Ck lYNdy hn, ieh BI Kwx<br />
dw lwlc hY[ ieh izMdgI Br dw koV@ hY[ zmIr bhuq hI d`bI rihMdI hY[ ies Kwx<br />
dy lwlc nUM ku`qw ikhw hY[ lbu kuqw.kUVu cUhVw; Tig KwDw murdwru] pUry gurUjI dI<br />
www.Gursevak.com 301 q`qkrw
s`cI syvw ismrn qoN ibnw, suK ivkwr leI vriqAw pUjw dw Dwn vrqx nwl srIr<br />
c, nwzk ibmwrIAW dy iktwxU pYdw ho jWdy hn[ jo sRIr nUM k`t 2 ky KWdy hn[ BwvyN<br />
gurUjI dI golk, gupq corI kry imrqk smwn ho jWdw hY[ sloku] Aiq suMdr kulIn<br />
cqur; muiK i|AwnI DnvMq] imrqk khIAih nwnkw; ijh pRIiq nhI BgvMq])<br />
17. bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw])<br />
bRhmigAwnI; sgl kI rInw] pUrn bRhmigAwnI prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU<br />
gRMQ swihbjI dy ilKwrI mhwn praupkwrI DMn BweI gurdws swihbjI dy Cy kib`q<br />
ArQW sihq pV@o jI[ ieh kib`q in`qnym nwl br zrUr hI pV@nw cwhIey:-bwhr<br />
kI Agin.bUJq jl srqw kY; nwau mY jau Agin lwgY, kYsy kY buJweIAY[ bwhr sY<br />
Bwig.Et lIjIAq kot gV; gV mY jau lUit lIjY; kho kq jweIAY[ corn kY<br />
qRws.jwie srin ghY nirMd; mwrY mhIpiq.jIau kYsy kY bcweIAY[ mwieAw fr<br />
frpq.hwr gurduArY jwvY; qhw jau mwieAw ibAwpY.khw ThrweIAY] 544]<br />
bwhr(kI) dI Agin(srqw) ndI(kY) dy jl nwl(bUJq) buJ jWdI hY, (jau)<br />
jykr(nwau) byVI(mY) ’c Agin(lwgY) l`g jwvy, kYsy(kY) krky buJweIAY?Bwv nhIN<br />
buJdI[ fwkUAW qoN fridAW bwhr(sY) qoN(Bwig) B`j ky(kot) ikly ’c(gV) ikly dI<br />
Et (lIjIAq) leIdI hY, (jau) jy kr gV (mY) ’c lUit(lIjY) ley jweIey, Awpxy<br />
bcwA leI kho (kq) ik`Qy jweIAY?(corn) corW(kY) dy(qRws) fr krky, jwie<br />
ky(nirMd) rwjy dI srin(ghY) gRYhx krIey, jy kr(mhIpiq) rwjw hI mwrY qW(jIau)<br />
izMdgI kYsy(kY) krky bcweIAY ?Bwv nhIN bcdI[ iqMn idRstWq dy ky dwidRstWq<br />
&urmwauNdy hn:-mwieAw dy fr qoN(frpq) fridAW hwr ky gurduArY swihbjI(jwvY)<br />
jwvy(qhw) iq`Qy(jau) jy kr mwieAw(ibAwpY) fMgy Bwv nrYxU vWg mMd krm kql<br />
kry, pUjw dy Dn zihr nUM hV`p kry[ ivkwr idRstI nwl dyKy, lVweI klyS kry[<br />
d`so ipAwirE Awpxy qn mn nMU(khw) ik`Qy(ThrweIAY) Thrwauxw krIey?] 544]<br />
ijau mirXwdw ihMdUAw; gaU mwsu AKwju[ muslmwxw sUArhu; saugMd ivAwj[<br />
shurw.Gir jwvweIAY; pwxI mdrwju[ shw n KweI cUhVw; mwieAw muhqwju[ ijau<br />
imTY.mKI mrY; iqsu hoie Akwju[ iqau Drmswl dI Jwk hY; ivhu KMfU pwju]12]<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy ilKwrI mhwn praupkwrI,<br />
bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw]) bRhmigAwnI;<br />
www.Gursevak.com 302 q`qkrw
sgl kI rInw] pUrn bRhmigAwnI DMn BweI gurdws swihb jI, pYNqIvIN vwr dI<br />
bwrvIN pOVI’c, Bjn ismrn syvw praukwr qoN ibnw, gurUGr dy l`fU pUiVAW nMU<br />
zihr &urmw rhy hn:-jujrvyd dI 820vIN swKI’c gW dw myDw k`F ky, gomyD X`g<br />
krn bwry Gor zulm iliKAw hY[ boDIAW, jYnIAW dw jMg hoieAw, jMg mgroN gW dw<br />
mws Kwx qoN sONh pweI[ ijau mirXwdw ihMdUAw; gaU mwsu AKwju[ (ijau) ijvyN<br />
ihMdUAw dI mrXwdw hY ik gaU dw mwsu Kwxw(AKwju) hrwm hY[ Kwxw qW ikDry irhw,<br />
gW dy mws dw nwauN sux ky, Q`ukdy hn, Bwv bhuq hI burw smJdy hn[ muslmwxw<br />
sUArhu; saugMd ivAwju[ muslmwxw ny(sUArhu) sUr dw mws, ivAwju Kwx<br />
qoN(saugMd) sONh pweI hY[ shurw.Gir jwvweIAY; pwxI mdrwju[ shurw (jwvweIAY)<br />
jvweI dy Gir dw pwxI(mdrwju) Srwb vWg Apiv`qR zihr smJdw hY, hor mwieAw<br />
pdwrQ Ckxw qW ikDry irhw?<br />
shw n KweI cUhVw; mwieAw muhqwju[ (cUhVw) mzhbI-is`K BwvyN B`uKw hovy,<br />
iF`f Brn leI, mwieAw QoN(muhqwju) gRIb BI ikauN n hovy, pr Pyr BI shw(n)<br />
nhIN(KweI) KWdw[<br />
ijau imTY.mKI mrY; iqsu hoie Akwju[ ijau(imTY) Sihq guV’qy mKI(mrY)<br />
moihq ho jWdI hY, iqsu dw(Akwju) mrnw hoie jWdw hY[ imTY mKu muAw ikau ley<br />
EfwrI] hsqI griq pieAw ikau qrIAY qwrI]<br />
iqau Drmswl dI Jwk hY; ivhu KMfU pwju]12] ijvyN gaU dw mwsu Kwxw hrwm<br />
hY[ muslmwx ny sUr dw mws, ivAwju Kwx qoN sONh pweI hY[ shurw jvweI dy Gir dw<br />
pwxI Srwb vWg Apiv`qR zihr smJdw hY[ mzhbI-is`K shw nhIN KWdw[ im`Ty’qy<br />
mKI mr jWdI hY[ ijvyN ieh g`lW Zlq hn, (iqau) iqvyN is`K AMdr jo(Drm+swl)<br />
Drm dI(swl) jgw@ gurUGr dy pUjw dy pdwrQ nUM lu`tx Kwx dI, cUhy leI ib`lI dI<br />
q`k vWg(Jwk) q`k hY[ mwno ieh(pwj) pKMf KMfU nwl lpytI ivhu pKMf hY]12]<br />
vwhu vwhu BweI swihbjI kYsI kmwl kr rhy hn!gurUGr dy pdwrQ hVp krn dI<br />
Jwk jy ieqnI mwVI hY, qW zmIn pdwrQ Zolk lu`tx Kwx vwly dw kI hwl?so<br />
mwLpUVy qyz qVky nSy vrqy, nrYxU vWg mMd krm kry, eyAr kMfISn jW hIt’c rhy<br />
s`uqw, aus nwloN cMgw k`uqw[ gurUjI dI mwieAw rogI XqIm AMghIx gRIb, ismrn<br />
praupkwr krn vwilAW leI, sMqoK sMjm nwl vrqx dw hukm hY[ nrYxU Awid<br />
hMkwrI pUjwrI leI, gulCrly aufwaux kql zulm krn votW leI nhIN hY[<br />
www.Gursevak.com 303 q`qkrw
Krw duhylw jg ivic; ijs AMdir Jwku[ soieny no hQu pwiedw; huie vM\Y<br />
Kwku[ ieT imq puq Bwierw; ivhrin sB swku[ sogu ivjogu srwpu hY; durmiq<br />
nwpwku[ vqY muqiV rMn ijau; dir imlY qlwku[ duKu BuKu dwild Gxw; dojk<br />
Aauqwku]13] Drm-ikRq dI kmweI C`f ky, loB krky hLky ijs ku`qy AMdir,<br />
gurUGr dy Dn pdwrQ l`utx dI, cUhy leI ib`lI dI q`k vWg(Jwku) q`k, ihrs hY,<br />
auh jg ivic(Krw) bhuqw hI(duhylw) duKI hY[ soieny no hQu pwiedw; huie vM\Y Kwku[<br />
hLikAw ku`qw jy soieny no hQu pwiedw hY qW auh sonw Kwku huie(vM\Y) jWdw hY[ jy<br />
suieny no Ehu hQu pwey, qw KyhU syqI ril gieAw])<br />
ieT imq puq Bwierw; ivhrin sB swku[ (ieT) ipAwry imq puq(Bwierw)<br />
BweI sB swku, (ivhrin) ivgV ky duSmx jm bx jWdy hn[ pRB suAwmI kMq<br />
ivhUxIAw; mIq sjx siB jwm]) sogu ivjogu srwpu hY; durmiq nwpwku[ gurUGr dy<br />
Dn pdwrQ dI Jwku vwly, loB dy hLk vwly, hLky k`uqy nUM vwihgurUjI v`loN(ivjogu)<br />
ivCoVy dw, pUry gurUjI dw srwpu l`gdw hY[ pUjw dw Dn Kwxy krky, (nwpwku)<br />
ApivqR(durmiq) BYVy niSAW ivBcwr vwlI KotI miq krky sogu’c mr jWdw hY[<br />
vqY muqiV rMn ijau; dir imlY qlwku[ ipAwry vwihgurUjI dy dir qoN(qlwku)<br />
D`ky(imlY) imldy hn[ (muqiV) C`utV rMn(ijau) vWg dr 2’qy AQvw cOrwsI l`K<br />
jUin’c kSt Bogdw(vqY) iPrdw hY[ XQw:-Ehu Gir Gir hMFY, ijau rMn duohwgix;<br />
Esu nwil muhu joVy, Esu BI lCxu lwieAw]<br />
duKu BuKu dwild Gxw; dojk Aauqwku]13] Drm-ikRq dI kmweI C`f ky, loB<br />
krky hLky ijs ku`qy AMdir, gurU Gr dy Dn pdwrQ dI, cUhy leI ib`lI dI q`k<br />
vWg, lu`tx dI(Jwku) q`k hY, aus nMU jmW jUnW AOguxW pwpW ivkwrW BuKu dw(Gxw)<br />
bhuqw duKu(dwild) nrk imldw hY, dojk’c sdw leI(Aauqwku) iesQiq huMdw<br />
hY]13] XQw:-ibKu Kwxw ibKu pYnxw ibKu ky muiK igrws] AYQY duKo duKu kmwvxw<br />
muieAw nrik invwsu])<br />
ivgVY cwtw duD dw; kWjI dI cuKY[ shs mxw rUeI jlY; icxgwrI DuKY[ bUru<br />
ivxwhy pwxIAY; Kau lwKhu ruKY[ ijau audmwdI AqIswru; KeI rogu mnuKY[ ijau jwil<br />
pMKyrU Pwsdy; cugx dI BuKY[ iqau Ajru Jwk BMfwr dI; ivAwpY vymuKY]14] ijvyN duD<br />
dw(cwtw) mtkw kWjI dI(cuKY) ie`k kxI nwl(ivgVY) iP`t jWdw hY[ iqvyN pUjw dy<br />
Dwn rUpI kWjI dI ie`k kxI nwl, pwk jIvn rUpI duD dw mtkw iP`t jWdw hY[<br />
www.Gursevak.com 304 q`qkrw
shs mxw rUeI jlY; icxgwrI DuKY[ icxgwrI dy(DuKY) DuKx nwl,<br />
ijvyN(shs) hzwrW mxw rUeI(jlY) sV jWdI hY[ iqvyN pUjw dI mwieAw rUpI icMgwVI<br />
nwl, hzwrW mxW rUeI vWg, siq sMqoK dieAw Drm vIcwr, inmRqw gRIbI iKmw<br />
DIrj SWqI inRivkwrqw Awid hzwrW SuB guxW rUpI rUeI(jlY) sV jWdI hY[<br />
bUru ivxwhy pwxIAY; Kau lwKhu ruKY[ ijvyNN(pwxIAY) pwxI nMU bUru(ivxwhy)<br />
ivgwV idMdw hY, iqvyN gurUGr dy Dn pdwrQ rUpI bUr nwl, jIv dw SuB guxW rUpI<br />
pwxI ^rwb ho jWdw hY, SuB gux nwS ho jWdy hn[ lbu ivxwhy mwxsw ijau pwxI<br />
bUru] ijvyNN(ruKY) ibRC nMU(lwKhu) lwK pYx nwl(Kau) nwS ho jWdw hY[ iqvyN pUjw dI<br />
mwieAw rUpI lwK pYx nwl, jIvx rUpI ibRC nws ho jWdw hY[ ijau audmwdI<br />
AqIswru; KeI rogu mnuKY[ (ijau) ijvyN(audmwdI) AmlI mnuKY nMU(AqIswru)<br />
mroVy(KeI) dmy dw rogu mnuKY nUM nwS krdy hn[ iqvyN gurUGr dy Dn pdwrQ nUM<br />
lu`tx dI Jwk vwly nwS huMdy hn[<br />
ijau jwil pMKyrU Pwsdy; cugx dI BuKY[ (ijau) ijvyN cogw cugx dI(BuKY) B`uK<br />
krky(pMKyrU) pMCI, iSkwrI dy jwil’c Pwsdy hn[ iqvyN gurUGr dy Dn pdwrQ l`utx<br />
rUpI cogy’qy pKMfI pUjwrI rUpI pMCI AOgux ivSy jm dy jwL’c Psdy hn[ iqau Ajru<br />
Jwk BMfwr dI; ivAwpY vymuKY]14] (iqau) iqvyN vymuKY nUM gurUGr dy Dn pdwrQ BMfwr<br />
dI Jwk(Ajru) n jry jwx vwly kStW rogW dI(ivAwpY) l`gdI hY, jo nwS kr idMdI<br />
hY]14]<br />
Aaucru Jwk BMfwr dI; cuKu lgY cKI[ hoie dukuDw inklY; Bojnu imil mKI[<br />
rwiq suKwlw ikau svY; iqxu AMdir AKI[ kKw dbI Aig ijau; Ehu rhY n rKI[<br />
Jwk JkweIAY Jwkvwlu; kir BKu ABKI[ gur prswdI aubry; gurisKW lKI]15]<br />
(Aaucru) n Kwxy Xog gurUjI dy BMfwr nMU lu`tx Kwx dI Jwk(lgY) l`g jwvy, BwvyN<br />
(cuKu) QoVI ijhI BI pUjw dI zihr njwiez(cKI) KwDI jwvy[ hoie dukuDw inklY;<br />
Bojnu imil mKI] (dukuDw) aultI hoie ky(inklY) inkl jWdw hY, ijvyN Bojnu’c mKI<br />
imil jwvy, Kwx qoN aultI Aw jWdI hY[ gurUGr dw pdwrQ, AhMkwrI ivkwrI nMU<br />
pcdw nhIN, ismrn AiBAwsI praupkwrI mhWpurK nwm jp jpw ky zihr nUM<br />
AMimRq bxwauNdy hn[<br />
rwiq suKwlw ikau svY; iqxu AMdir AKI[ Drm-ikRq kmweI C`f ky, loB<br />
krky hLky ijs ku`qy dI (AKI) A`K AMdir, gurUGr dy Dn pdwrQ rUpI(iqxu) k`K<br />
www.Gursevak.com 305 q`qkrw
hY, auh aumr rUpI rwiq’c suKwlw(ikau) ikvyN (svY) sON skdw hY[ XQw:-rwiq n<br />
ivhwvI swkqW; ijn@w ivsrY nwau] rwqI idns suhylIAw; nwnk hir gux gWau]1]<br />
kKw dbI Aig ijau; Ehu rhY n rKI[ (ijau) ijvyN kKw’c dbI jo Aig hY<br />
Ehu d`b ky rKI(n) nhIN (rhY) rihMdI, iqvyN gurUjI dI mwieAw corI KwDI, ivkwr<br />
rog kLyS kql kukrm mOq ho ky pRgt ho jWdI hY[<br />
Jwk JkweIAY Jwkvwlu; kir BKu ABKI[ gurUjI dI pUjw dI mwieAw<br />
dI(Jwkvwlu) Jwk vwlw, mwieAw dI Jwk’c(JkweIAY) qwVdw hY, ie`DroN g&w imly,<br />
ie`DroN g&w imly(ABKI) n Kwx vwlI zihr pUjw nUM(BKu) Kwx Xog smJ(kir)<br />
krky, Kw jWdw hY, ieqnw igAw guzirAw hY[ ies zihr qoN bcx vwly BI hn ik<br />
nhIN?<br />
gur prswdI aubry; gurisKW lKI]15] gurUjI dI ikRpw nUM pRwpq<br />
gurprswdI-gurisK hn, gurprswdI gurisKW ny gurUjI dI pUjw dI mwieAw<br />
zihr(lKI) jwxI hY, (gur) siqgurU swihbjI dI Agm Apwr sRb ivAwpI AMdr<br />
bwhr ivsmwd pRkwS srUp(prswdI) ikRpw hI ikRpw duAwrw, guris`K gurU jI dI<br />
pUjw dI mwieAw qoN(aubry) bcy hn]15]<br />
ijau Gux KwDI lkVI; ivxu qwix.inqwxI[ jwx frwvw Kyq ivic; inrjIau<br />
prwxI[ ijau DUAru JVuvwl dI; ikau vrsY pwxI[ ijau Qx gl ivic bkrI; duih<br />
duDu n AwxI[ Jwky AMdir Jwkvwlu; iqs ikAw nIswxI[ ijau cmu ctY gwie mih;<br />
auh Brim BulwxI]16] (ijau) ijvyN Gux kIVy dI KwDI lkVI ivxu qwix dy AqI<br />
hI(inqwxI) kmzor ho ky im`tI’c iml jWdI hY[ iqvyN gurUjI dI pUjw dy Dn rUpI<br />
Gux dw KwDw pUjwrI, AqI hI kmzor ho ky im`tI’c iml jWdw hY[<br />
jwx frwvw Kyq ivic; inrjIau prwxI[ ijkMU izmINdwr ihrnw nMU frwaux<br />
leI, Apxy Kyq ivic (inrjIau) inrijMd prwxI dw nklI Akwr(frwvw) frnw<br />
bxw ky r`Kdy hn, aus nMU murdw jwx, ikauN jo auh ku`J nhIN kr skdw[ iqvyN gurUjI<br />
dI pUjw dy Dn nUM Zlq vrqx vwlw, ijau frnw Kyq mwih frwieAw]2] Anuswr<br />
frwauxy frny vWg furwauxw murdw hY, jo praukwr’c l`gx vwlI mwieAw nMU hVp<br />
kr irhw hY[<br />
www.Gursevak.com 306 q`qkrw
ijau DUAru JVuvwl dI; ikau vrsY pwxI[ (ijau) ijvyN AMbr’c bhuqy(DUAru)<br />
DUeyN (dI) dy (JVuvwl) b`dlW ’coN pwxI(ikau) ikvyN vrsY?Bwv nhIN vrsdw[ iqvyN<br />
gurU jI dI pUjw dy Dn nUM Zlq vrqx vwlw, DUeyN dy (JVuvwl) b`dl hY, aus’coN dwn<br />
nwm siq sMqoK SuB guxW dI vrKw nhIN huMdI[<br />
ijau Qx gl ivic bkrI; duih duDu n AwxI[ (ijau) ijvyN bkrI dy gl<br />
ivic(Qx) lUlW nMU(duih) cox qoN duDu(n) nhIN(AwxI) ilAwauNdI, Bwv nhIN inkldw,<br />
iqvyN pKMf krky pUjw lu`tx Kwx vwly lUlW vWg hn, aunW@ qoN nwm jpx jpwaux siq<br />
sMqoK SuB guxW rUp d`uD pRwpq nhIN huMdw[<br />
Jwky AMdir Jwkvwlu; iqs ikAw nIswxI[ gurUjI dI pUjw dw Dn pKMf krky<br />
lu`tx dI(Jwkvwlu) q`k vwlw, lu`tx dI(Jwky) q`k AMdir lu`t ky KWdw, b`krI dIAW<br />
lUlW vWg ibArQ hY, iqs dI ikAw nIswxI hY?A`gy dsdy hn:-ijau cmu ctY gwie<br />
mih; auh Brim BulwxI]16] k`tw mrn qoN aus dw cMm lwh ky, aus’c qUVI Brdy<br />
hn, aus nUM mUrw kihMdy hn[ Dwr k`Fx vyLy m`J A`gy r`Kx qoN c`tdI 2 du`D lwh<br />
idMdI hY[ (ijau) ijvyN gwie mih mUry dy cmu nMU(ctY) c`tdI hY, auh Brim’c(BulwxI)<br />
Bu`lI hY ik ieh myrw pu`q hY[ iqvyN pKMf krky pUjw lu`tx Kwx vwly, Awpxy pu`q<br />
DIAW dw cMMm c`tdy hn[ ijvyN ku`qI murdwr ilAw ky, kqUirAW nMU pwauNdI hY[ iqvyN<br />
pu`q DIAW nMU gurUjI dI pUjw dw Dn pdwrQ KuAwauNdy hn, aunW@ dy jIvx koV@I klMkI<br />
hMkwrI ivkwrI ho ky Zl sV jWdy hn]16] XQw:-ht ptx ibj mMdr BMnY; kir<br />
corI Gir AwvY] Aghu dyKY ipChu dyKY; quJ qy khw CpwvY]) aUhI qy hirE.aUhw ly<br />
DirE; jYsy bwsw mws dyq JwtulI]) Kuis Kuis lYdw; vsqu prweI] vyKY suxy; qyrY<br />
nwil KudweI] dunIAw lib.pieAw Kwq AMdir; AglI gl.n jwxIAw]) bhu prpMc<br />
kir; pr Dnu ilAwvY] suq dwrw pih; Awin lutwvY] mn myry BUly; kptu n kIjY]<br />
AMiq inbyrw; qyry jIA pih lIjY]1]) pauVI] iesqRI purKY bhu pRIiq; imil mohu<br />
vDwieAw] puqRü klqRü inq vyKY ivgsY; moih mwieAw] dyis prdyis Dnu corwie;<br />
Awix muih pwieAw] AMiq hovY vYr ivroDu; ko skY n CfwieAw] nwnk ivxu nwvY.iDRgu<br />
mohu; ijqu lig duKu pwieAw]<br />
18. sUrbIr bcn ky blI]) bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI;<br />
praupkwr aumwhw] swKI pUjw dy Dwn ny SwmisMG jI soFI dI miq mwrnI:-jdoN<br />
phwVIAW ny SRI AnMdpur swihbjI aujwVy, prm pUjnIk vwihgurU siqgurU goibMdisMG<br />
www.Gursevak.com 307 q`qkrw
swihbjI ny, vwihgurU siqgurU mh`ly nOvyN jI dy prmpiv`qR AsQwn sRI sIsgMj<br />
swihbjI dI syvw sMBwl dI ifaUtI, Awpxy ^ws pRymIN aumwhw]) bRhmigAwnI; sgl<br />
kI rInw] pUrnbRhmigAwnI DMn BweI swihb bwby gurb^SisMG jI dI lweI[<br />
vwihgurU siqgurU mh`ly CyvyNjI dy pVoqy, bwby sUrjm`ljI dy poqRy SwmisMG jI swaU<br />
AMimRqDwrI sn[ pUrn gurU mh`ly dsvyN jI ny Awpxy qwey sUrjm`ljI dy poqRy, Awpxy<br />
BqIjy SwmisMG jI nUM swaU jwx ky, SRI AnMdpur swihbjI vswaux leI ByijAw[<br />
pUrn gurUjI ny rwjy mydnIpRkwS jI nMU hukmnwmw ByijAw, “hy rwjnjI!AwpjI pws<br />
SwmisMGjI soFI nMU Byj irhw hW[ ienW@ dI syvw krnI[ ”rwjy ny do ipMf dy idqy[<br />
ien@W ny SRI AnMdpur swihbjI dubwrw ^rId ky vswey[ prmpUjnIk vwihgurU q^q<br />
SRI kysgV@ swihbjI dI syvw krw ky, q^q’qy g`dI lw ky AwpxI pUjw krwaux l`gy[<br />
sdw sdw; iehu BUlnhwru] nwnk; rwKnhwru Apwru] ^ry sicAwry pUrn swD bwby<br />
gurb^SisMG jI ny pUrn gurUjI dI AMs-vMs jwx ky, dovyN h`Q joV ky ikhw, “ieh<br />
TIk hY AwpjI ny syvw kIqI hY[ sRI q^qswihbjI dI ibAdbI nw kro jI, m`Qw tyk<br />
itkwA ky inhwl hovo”[ pUjw dy Dn, AwpxI pUjw krwaux dI ie`Cw ny swaU dI BI<br />
miq mwr idqI[ ikhw, “&ukirAw swDw!qYnMU kI pqw?AsIN q^q dy mwlk hW,<br />
q^q’qy bYT ky pUjw krvw skdy hW”[ A`goN ikhw, siqgurU swihbjI qoN ibnw, hor<br />
koeI nhIN bYT skdw[ qKiq bhY; qKqY kI lwiek] pMc smwey; gurmiq pwiek]<br />
Awid jugwdI hY BI hosI; shsw Brmu cukwieAw]14] n mMnx qoN ikhw, “pUjw<br />
krwaux dI ie`Cw ’qy pUjw dy Dn pdwrQ ny qyrI miq mwr idqI hY, ibAdbI krny<br />
krky qyrI kul nws ho jwvygI”, Gr vwlI mr geI[ igir bsuDw jl pvn<br />
jwiego; ieik swD bcn AtlwDw] Anuswr swD bcn s&ly hoey[ so pUjw dy Dn<br />
pdwrQ ny nyk swaU dI miq BI mwr idqI[ AMimRqDwrI huMidAW pUrn gurUjI qoN<br />
kurbwn hox dI bjwey, Awp hI gurU bx ky bYT gey<br />
18 aUVw.^wlsw pMQ jI nUM Su`D r`Kx, ^rw au~cw iljwx leI, gurU jI qoN AMg<br />
2 ktwaux dw jzbw Brn leI, pUjw dy Dwn c gLidAW nUM aubwrn leI,<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurW Aqy siqgurW dy ipAwirAW dy ieh au~cy su`cy kwrnwmy:-<br />
1761 ibkRmI nUM sRI AnMdpur swihb jI Drm Xu`D smyN, prmpUjnIk s`cy siqgurU<br />
dsvyN pwiqswh jI ny lMgr c crn pwey[ lWgrI j`Qydwr jI ny pUrn Adb pRym<br />
sihq pyRm bynqI kIqI, “hy s`cy pwiqswh jI! lMgr msqwny hn, Awh vyKo jI! Bu`K<br />
dy sqwey isMG ibRCW dIAW iC`lW rgV ky pINdy hn[ ” s`cy siqgurW ikhw, “BweI!<br />
www.Gursevak.com 308 q`qkrw
isMGW nUM sMqoK r`Kxw cwhIdw hY, ies kOVI iC`l dy pIxy krky rog l`gdw hY[” Pyr<br />
prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny qbyly c crn pwey, Bu`K krky bhuq fMgr<br />
cV@weI kr gey, bcy h`fIAW dI mu`T Bu`Ky ro rhy sn[ s`cy pwiqswh jI dy jwx qoN GoVy<br />
pOV DrqI ’qy mwr ky ihxky ^urwk mMgI[ muKI syvwdwr jI ny dovyN h`Q joV ky pyRm<br />
bynqI kIqI, “hy gRIb invwj s`cy pwiqswh jIE! jW qW ien@W dI mukqI kro, jW<br />
ien@W nUM Kul@w cwrw b^So jI[ ” s`cy siqgurW ikhw, “pyRmIAW, qyrw kIAw; mITw<br />
lwgY] dw AiBAws kro, Bwxw mMno, vwihgurU Akwl purKu jI ien@W swirAW dI<br />
kilAwx krngy[ Bu`K krky swirAW nUM AqI duKI dyK ky, Pyr mwqw gujrI kOr jI ny<br />
Awpxy lwfly lwl jI nUM ikhw, “AsIN hux ikly c nhIN rihxw, qUM myrw pu`q nhIN,<br />
mYN qyrI mW nhIN, jy qUM isMGW nUM lVwauNdw mrvwauNdw hYN, qW ien@W nUM r`jvW pdwrQ BI<br />
dy[ ” prmpUjnIk s`cy gurW ikhw, “mwqw jI! kI Awp jI dwsn dws nUM zihr<br />
dyvoNgy? Bwv pUjw dw Dwn zihr hY, ien@W nUM ksOtI ’qy lw ky prKdw hW, kRoVW ju`g<br />
qp krn nwl ijhVI iekwgRqw mukqI nhIN sI imldI, auh ien@W nUM pRwpq hY[ ”<br />
swFy s`q mhIny Bu`Ky rih ky vYrI nwl lVnw, sRIr ’qy P`t shwrny, AYsy kStW dy<br />
smyN, mwJy dy isMGW ny s`cy siqgurW nUM ibdwvw ilK idqw, “AsIN quhwfy is`K nhIN<br />
hW[ ” sRI gurU swihb jI, is`KW dy ShId hox qoN audws nhIN huMdy sn, pr ibdwvw<br />
dyx qoN audws ho gey[ ijvyN pu`q nlwiek hovy, qW mwqw ipqw jI audws ho jWdy hn[<br />
1761 c v`fy jMg smyN, ibdwvw dyx vwilAW c bwbw mhW isMG jI nhIN sn[ s`cy<br />
siqgurU swihb jI dI ijMd jwn, pUrn pyRmI lwfly gurmuiK pMj ipAwry pMj mukqy<br />
cwr swihbzwdy, bwbw Awlm isMG jI BweI audy isMG jI BweI bic`qR isMG jI BweI<br />
sMq isMG jI BweI sMgq isMG jI bwbw mdn isMG jI BweI koTw isMG swihb jI<br />
Awid cwLI isMG byAMq du`K Bu`K mwr kSt sRIrk P`t shwr ky BI s`cy pwiqswh jI<br />
dy snmu`K rhy[ AYnI krVI kStW du`KW BrI khwxI sI, Bu`Ky rih ky duSmx nwl<br />
lVnw, swbru isdik shIdu; Brm Bau Kovxw[ (vwr 3) vwlI au~c krxI kIqI[<br />
ien@W gurmuKW praupkwrI ShIdW ny s`cy siqgurW jI nwl AQwh pyRm kIqw qy ih`k<br />
QwpV ky ikhw, “s`cy siqgurU swihb jI jy kihxgy ikly c rih ky hI ShIdI dyxI<br />
hY, qW ie`Qy hI dyvWgy, jy hukm krngy ikly coN bwhr jw ky ShId ho jwvo, qW BI<br />
ShIdI pwvWgy[ ” DMn s`cy pwiqswh jI, DMn hY Awp jI dI kmweI, DMn is`K<br />
is`KxIAW, s^q ksOtI shwrI, Bu`Ky rih ky AMg 2 ktvwey[ ien@W ShIdW ny bVI<br />
www.Gursevak.com 309 q`qkrw
krVI ksOtI shwr ky is`KI dw bIj r`K ilAw[ so ien@W gurmuKW mhWpurSW ny, sRI<br />
AnMdgV@ swihb ikly c pUrn isdk Brosy gurU pyRm c lIn, s`cy siqgurU swihb jI<br />
qoN idRVqw sihq kurbwn hox dy jo bIrqw Bry bcn khy, auh shI 2 sRI cmkOr<br />
swihb jI ivKy, vYrI dw purjw 2 k`t ky, ShId ho ky kmwey[<br />
^wlsw pMQ jI nUM Su`D r`Kx, ^rw au~cw iljwx leI, gurU jI qoN AMg 2<br />
ktwaux dw jzbw Brn leI, pUjw dy Dwn c gLidAW nUM aubwrn leI, prmpUjnIk<br />
s`cy siqgurW Aqy siqgurW dy ipAwirAW dy ieh au~cy su`cy kwrnwmy hn jI[<br />
19.prmpUjnIk vwihgurU siqgurU goibMdisMG swihbjI dy s`cy crnkmlW’c<br />
bYYYYTy pRymI, Amolk bcn suxidAW mnohr drSn krky gd 2 ho rhy sn[ ie`k pyRmI<br />
grm 2 pRSwid lY ky AwieAw[ ie`k lwlcI ny Purnw kr ilAw ik jykr myry v`l<br />
D`k dyx, qW swry dw swrw hI Kw ky ku`JW k`F lvW[ Ardws qoN bwAd<br />
myrw.AMqrjwmI hir rwieAw]) vwihgurU siqgurU swihbjI ny kih ky swrw hI aus nUM<br />
idvw idqw[ b`s Pyr kI sI?Kw mry jW cu`k mry, Anuswr ku`J smyN mgroN sRIr iP`t<br />
igAw, bhuq hI duKI hoieAw, siqgurU swihbjI dy crnW’c Aw ky, hwey 2 krn<br />
l`gw[ siqgurU swihbjI ny ikhw, “hy BweI!gurbwxI vwihgurU mMqR jpidAW vMf ky<br />
Ckx nwl, pdwrQ AMimRq bx jWdw hY[ qUM ie`klw Ck igAw, ijs krky qYnUM du`K<br />
Bogxw ipAw[ ”ieh sux ky gurU pRmySrjI dy prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy crnkml<br />
PV ky muAw&I mMgI[ sRI gurUjI ny Awpxw jwx ky b^S ilAw[ XQw:-guxu<br />
Avguxu myrw, ikCu n bIcwirAw; bKis lIAw iKn mwhI] hy swDsMgq jIE!ijhVw<br />
BI bMdw Awey pdwrQ’qy lwlc krdw hY, ik mYN iek`lw KwvW, aus dI ibRqI nIvIN<br />
rihMdI hY, nIq BI nhIN BrdI[ keI pyRmI d`sdy hn ik swfy bwby koLy &L pey hI<br />
sV jWdy hn[ koLy rihx vilAW dI rUh BtkdI hY, pr auh qrs nhIN krdy[ jdoN<br />
BI pdwrQ, siqsMgqjI’c Awvy, aus nUM vMf ky CikAw AMimRq bxdw hY[ ij`Qy 2<br />
prmpUjnIk siqgurW Aqy mhWpurSW dy AsQwn hn, au~Qy 2 pdwrQ bhuq AwauNdw<br />
hY[ ijhVy Kwx dy lwlcI hn, auh vMf ky nhIN Ckdy, iPr aun@W dI lVweI huMdI hI<br />
rihMdI hY, Awpo Awpxy kmirAW’c dwL nUM qyz qVkw lwauNdy hn, bl`f SUgr hwrt<br />
AtYk bImwrIAW sRIr nUM ^w jWdIAW hn[ ies leI gurUGr dy Dn pdwrQ’qy lwlc<br />
krnw mhW pwp, mhW koV@ hY[ izMdgI nwm qoN vWJI hI rih jWdI hY[ idl sRIr rogI<br />
www.Gursevak.com 310 q`qkrw
izAwdw kmzor ho ky kSt BogidAW 2 mr jWdw hY[ XQw:-bwbw, horu pYnxu; KusI<br />
KuAwru] ijqu pYDY.qnu pIVIAY; mn mih.clih ivkwr]) bwbw.horu Kwxw KusI KuAwru]<br />
ijqu KwDY.qnu pIVIAY; mn mih.clih ivkwr]) Anuswr pUjw dw Dwn glq vrqxy<br />
krky qpIAW dy qp, jqIAW dy jq tu`t jWdy hn[ mwieAw hoeI nwgnI; jgiq rhI<br />
lptwie] ies kI syvw jo kry; iqs hI kau iPir Kwie] pUjw dy Dn nUM pkVn vwly,<br />
koeI BI cMgw kMm nhIN krdy[ ies nUM pkV ky, iek`TI krI jWdy hn, ault ky<br />
mwieAw ien@W nUM PV lYNdI hY[ ies dy iDAwn krky jIv nUM s`p bxnw pYNdw hY[ AMiq<br />
kwil jo lCmI ismrY; AYsI icMqw mih jy mrY] srp join; vil vil AauqrY] gurujI<br />
dI mwieAw nUM pkVn vwly, mwno zihrI s`p nUM h`Q pwauNdy hn[ Awpxy sRIr nUM ivSy<br />
A`g’c su`tdy hn[ siqsMgqjI dI nyk kmweI dI pRym Bytw nUM gurU syvw’c lw ky<br />
AMimRq bnwaux dI bjwey, lhU bxw ky pINdy qy lhU’c ieSnwn krdy hn[ gurUjI dI<br />
mwieAw nwl, sonw cWdI ^rId ky dMBI sRIr nUM iSMgwrdy hn, auh swDU nhIN AprwDI<br />
hn, ikauN jo pUrn gurUjI ny qW, in`jI mwieAw ^rc ky, sonw pihnxw BI mn@w kIqw<br />
hY[ kUVu suienw.kUVu rupw; kUVu pYn@xhwru]<br />
20.ie`k lwlcI gurduAwry swihbjI dw lMmw smW pRDwn irhw, sO eykV<br />
zmIn sI[ pUjw dy Dwn nUM mn mrzI nwl vrqdw irhw, kmLw hox qoN sMgL<br />
l`igAw, kmry’c hI rotI su`t idMdy, Awpxy sRIr nUM AwpxI mYL mL lYNdw, ieauN burI<br />
hwlq nwl mirAw[ pUry gurU jI dI zmIn’qy kbzw krnw BI d`uK dIAW pMfW hn[<br />
XQw:-duK kIAw pMfw KulIAw; suKu.n inkilE koie] duK ivic jIau jlwieAw;<br />
duKIAw cilAw roie] inSkwmI pRymIjI nMU, vwihgurUjI Awpxy’c myl lYNdy hn[<br />
gurUjI dI zmIn’qy kbzw krn, pUjw mwieAw pdwrQ l`utx vwlw ieh nw smJy ik<br />
mYN mOjW mwx irhW hW, sgoN smJy, “vwihgurUjI dwsn dws nMU dyK rhy hn, bImwrIAW<br />
jmW cOrwsI l`K jUn dy byAMq kStW dw fMn dyxgy[ ”XQw:-kbhU kIt hsiq; pqMg<br />
hoie jIAw] Aink join; BrmY BrmIAw]) keI jnm; Bey kIt pqMgw] keI jnm;<br />
gj mIn kurMgw] keI jnm; pMKI srp hoieE] keI jnm; hYvr ibRK joieE]) jim<br />
jim mrY; mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie; pieAw dyis lMmY]) gurU kw is`K.gRIb kI<br />
rsnw ko, gurU kI golk jwxy[ (rihqnwmw) pUry gurUjI dy hukm nUM mMnidAW, gRIb dy<br />
muK nUM gurU swihbjI dI golk smJ ky, pUjw dy Dwn’coN grIbW dI m`dd br zrUr<br />
www.Gursevak.com 311 q`qkrw
krky, gurUjI dI KuSI dIAW l`KW pwiqSwhIAW pRwpq krnIAW cwhIdIAW hn[ pUry<br />
gurUjI dI SuB s`cI syvw dy kwrj leI, swaU pRymI AwpxI myhnq dy pYsy nhIN lYNdy[<br />
gurU syvw’c l`gdy BI nhIN, ies qr@W gurU syvw’c Atk pYNdI hY[ jy loVvMd jwiez<br />
ms`kq dy pYsy lY ky, gurU Gr’c nykI nwl syvw nOkrI kry qW mwieAw lYx dw doS<br />
nhIN[ corI lwlc dw doS hY[ so jy inSkwmI nw imlx, swaU kihx AsIN pYsy lY ky,<br />
gurU Gr kMm nhIN krnw qW pUry gurUjI dw Drm kwrj ikvyN hovygw?<br />
AiqAMq duKI rogI jW Apwhj nUM mMgx dw AiDkwr hY[ loBI ByKI pKMfI<br />
mKtU nUM mMgxw kOVI zihr hY[ XQw:-inrMkwir; jo rhY smwie] kwhy; BIiKAw mMgix<br />
jwie]7]) jogI hovw jig Bvw; Gir Gir BIiKAw lyau] drgh lyKw mMgIAY; iksu<br />
iksu auqru dyau]) duAwrih duAwir.suAwn ijau folq; nh suD.rwm Bjn kI]) Gir<br />
Gir KwieAw.ipMfu bDwieAw; iKMQw muMdw mwieAw] BUim mswx kI Bsm lgweI; gur<br />
ibnu, qqu n pwieAw]2] sbr sMqoK nwl Ck ky, rwq idny r`jvIN bMdgI krn<br />
vwlw, iB`iKAw mMg ky Ck skdw hY[ XQw:-kbIr.BlI mDUkrI; nwnw ibiD ko nwju]<br />
dwvw kwhU ko nhI; bfw dysu bf rwju]) ik`Qy pUjw dw Dwn hV`p krnw?ik`Qy gurUjI<br />
nUM qn mn prvwr sRbMs sB ku`J Arpxw?<br />
21.ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] BwvyN dwqW nUM brbwd krky, AikRqGx ho<br />
irhw hY, AikrqGxw kw; kry auDwru] Anuswr ies dy auDwr leI, aupwA dsdy<br />
hn, ikauN jo ieh sdw sdw iehu BUlnhwru] hY[ nwnk.rwKnhwru Apwru]) imhrvwnu<br />
swihbu imhrvwnu] swihbu myrw imhrvwnu] jIA sgl kau; dyie dwnu] vwihgurUjI<br />
mwqw ipqwjI hn[ BwvyN rwjy nUM pqw hY ik bwZ qW myrw hI hY, pr iPr BI mwlI qoN<br />
&uu`l dI pRym Bytw lY ky, pRsMn ho jWdw hY, ieauN ijs vwihgurUjI kI ijMd jwiedwd<br />
pRvwr sB bsqu hY, (iqsu) iqn@W dy AwgY(rwKY) r`K dyvy, Bwv Awpxy pRIqm gurUjI qoN<br />
srvMs kurbwn kry, ijvyN vwihgurU mh`ly dsvyNjI ny vwihgurUjI qoN kIqw[ AwpjI qoN<br />
r`b pIr bu`DUSwh jI ny kIqw[ XQw:-prweI Amwx.ikau rKIAY; idqI hI suKu hoie]<br />
pRB kI AwigAw; mwnY mwQY] rb kI rjwie.mMny isr aupir; krqw mMny Awpu<br />
gvwvY]) pRB kI AwigAw; Awqm ihqwvY] Anuswr(pRB) vwihgurU siqgurU swihbjI<br />
kI AwigAw nUM, Awpxy isr mwQY’qy (mwnY) mMny, r`b rUp pIr bu`DUSwh jI, pMjW<br />
ipAwirAW vWg[ XQw:-Purmwnu qyrw.isrY aUpir; iPir n krq bIcwr] quhI<br />
drIAw.quhI krIAw; quJY qy insqwr]) AwigAw mih BUK.soeI kir sUKw; sog<br />
hrK.nhI jwinE] jo jo hukmu BieE swihb kw; so mwQY ly mwinE]) jy BuK dyih.q<br />
www.Gursevak.com 312 q`qkrw
ieq hI rwjw; duK ivic sUK mnweI]3]) jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY;<br />
qau.pRIiq n qorau]2]<br />
aus qy caugun; krY inhwlu] nwnk swihbu; sdw dieAwlu]2] dIn dieAwl<br />
sdw ikrpwl] swihb sRI gurU nwnk dyv jI &urmwauNdy hn:-vwihgurUjI dw b^iSAw<br />
sB ku`J, vwihgurUjI dy A`gy r`Kx qoN, pUry gurUjI dI AwigAw isr m`Qy’qy mMnx qoN,<br />
qum@ dieAwl ikrpwl ikRpw iniD; piqq pwvn gosweI]) Bgiq vCl; sdw<br />
ikrpwl]) pRB bKsMd.dIn dieAwl]) siqgurU sdw dieAwlu hY BweI; Anuswr<br />
sdw AnMq klwvwn AnMq pRkwS hI pRkwS srUp ivAwpk(dieAwlu) Am`uk dieAw<br />
hI dieAw dy Gr, (swihbu) mwlk vwihgurUjI, aus kW ku`qy AikRqGxqw vwlI duK`lI<br />
AvsQw(qy) qoN, (caugun) cOguxW Bwv bhuqy qoN bhuqw(inhwlu) pRsMn hI pRsMn(krY)<br />
kr idMdy hn]2] XQw:-jy iqsu BwvY nwnkw; kwghu hMsu kry]) bguly qy Puin hMsulw<br />
hovY; jy qU krih dieAwlw]) nwnk.vyKY ndir kir; cVY cvgx vMnu]) cVY<br />
svwieAw inq inq rMgw; GtY nwhI.qolIjw hy]) ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] pRB<br />
kI AwigAw; mwnY mwQY] aus qy caugun; krY inhwlu] nwnk swihbu;<br />
sdw.dieAwlu]2]<br />
22.swKI:-siqgur AwgY sIsu Byt dyau; jy siqgur swcy BwvY]) nwnk.syvku<br />
soeI AwKIAY; jo isru Dry auqwir]) qnu mnu Dnu sBu.sauip gur kau; hukim mMinAY<br />
pweIAY] Anuswr DMn bwbw ngwhIAw isMGjI ny, Awpxy gurdyv mwqw gurdyv ipqw;<br />
gurdyv suAwmI prmysurw] vwihgurU mh`ly dsvyN jI nUM, Awpxy ipMf AwlmgIr ivKy,<br />
AiqAMq suMdr blvwn kImqI GoVw pRym Bytw kIqw[ zwlm hwkmW ny bwbyjI dw swrw<br />
pRvwr ShId kr idqw[ bwbwjI Awpxy nwnky Gr ipMf mUlovwL(sMgrUr) ivKy cly<br />
gey[ vwihgurU mh`ly dsvyN jI nUM, rweykot iksy pRymI ny pihr rwq geI qoN ^br<br />
idqI, “hy vwihgurUjI!AwpjI dy ^ws pRymI bwby ngwhIey jI dy pRvwr nUM qurkW ny<br />
ShId kr idqw hY[ bwbwjI Awpxy nwnky Gry audws bYTy hn[ ”pwrbRhm grIb<br />
invwj] pUrn gurUjI J`t p`t GoVy’qy Asvwr hoey, phu P`utdI nwl ipMf mUlovwL<br />
phuMcy, ij`Qy hux sRI gurduAwrw swihbjI hn[ ie`Qy ie`k pRymI ku`lI’c bYTw sI,<br />
siqgurU swihbjI dy prmpiv`qR drSn krky gd 2 ho igAw[ hukm pw ky bwby jI nUM<br />
jw d`isAw[ bwbwjI mLweI smyq dhIN, CoilAW dI im`s vwly pRSwdy, Awpxy bzurg<br />
nwny jI nUM BI nwl ilAwey[ siqgurU swihbjI ny, myrY min qin pRIiq lgweI<br />
www.Gursevak.com 313 q`qkrw
siqguir; hir imilE lwie 1 JpIVw] ( 1 j`PI) Anuswr AwpxI CwqI nwl lw ky,<br />
AYsw ipAwr id`qw, AMdr Ajpwjwp clw id`qw, ijsu nwmu irdY; soeI vf rwjw]<br />
Anuswr l`KW KuSIAW pwiqswhIAW b^SIAW[ &urmwieAw, “BweI!AwpjI ny<br />
dwdikAW nwnikAW dI kul qwr leI hY[ ”ivsmwd ismrn b^S ky, sB audwsIAW<br />
dUr kr id`qIAW[ DMnu syvw; syvku prvwnu] Anuswr DMn SuB s`cI syvw ijs nUM krky,<br />
pyRmI gursyvkjI gurUjI nUM pRvwn hoey[ ies leI pyRmI ieh Dwrnw gwauNdy hn:-GoVy<br />
ciV@E.gurUjI myry, myrw BwvyN k`K n rhy[<br />
23.dUjI swKI:-AMimRqDwrI pRymx v`fBwgx isMGxI dw ie`ko ie`k ipAwrw<br />
b`cw, vwihgurU mh`ly dsvyN jI dI AkwlI &Oj’c, DrmXu`D lVidAW ShId ho igAw[<br />
ies ny, qyrw kIAw mITw lwgY] Anuswr sbr Sukr dw ipAwlw pIqw[ sRI AnMdpur<br />
swihbjI ivKy, Awpxy gurU pRIqmjI dy drSn krky, DMnvwd kIqw qy pRym bynqI<br />
kIqI, “kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy;<br />
ikAw lwgY myrw] Anuswr hy mhwrwj swihbjI!b`cw AwpjI dw hI sI, AwpjI dI<br />
b^iSS dw sdkw, AwpjI leI ShId ho ky, Amr ho igAw hY[ myrI k`uK s&lI hoeI<br />
hY[ ”s`cy pwiqswhjI ny lUM 2 krky AiqAMq pRsMn ho ky ikhw, “DMn gurU nwnk dyv<br />
swihbjI, AwpjI nUM, cwr gurmuiK spu`qR b^Sxgy, inhwl 3!”; pUry gur kw<br />
bcnu.aupir AwieAw]) igir bsuDw jl pvn jwiego; ieik swD bcn AtlwDw]<br />
Anuswr sRI muKvwk s&ly hoey[ v`fBwgx AwigAwkwrI pRymx is`KxI ny, Awpxy cwry<br />
ipAwry lwiek gurmuiK spu`qR, du`D m`Kx nwl pwL ky, cojI myry goivMdw.cojI myry<br />
ipAwirAw; hir pRBu myrw cojI jIau] vwihgurU mh`ly dsvyN jI dy s`cy im`Ty<br />
crnkmlW’c pRym Bytw kr idqy[ jo, gur kau; kurbwnu jwau hW]) gur Apuny aUpir;<br />
bil jweIAY] Anuswr Awpxy hIey ko pRIqmu; swihbjI qoN h`s 2 ky kurbwn hoey[ so,<br />
ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] Anuswr pihlW ie`k sp`uqR pRym Bytw kIqw, nwnk<br />
swihbu; sdw dieAwlu] pUrn gurUjI ny, aus qy caugun; krY inhwlu] Anuswr cwr<br />
gurmuiK spu`qR b^S ky, cOguxI Bwv bhuqI qoN bhuqI AiqAMq hI inhwl pRsMn iqRpq<br />
kr id`qI[ aus ny pMjyy spu`qR Arp ky, ieh bcn kmwey, kbIr.myrw muJ mih ikCu<br />
nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw] AYsy ivsmwd<br />
gurmuiK pRymIAW nUM sd sdw rom 2 krky nmskwr hY]2]<br />
prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw rxjIqisMG swihbjI dy, prm<br />
ipAwry syvk SrDwlU Bw:blkwr isMGjI ny, sMqjI qoN pRBwivq ho ky, ieh SuB<br />
www.Gursevak.com 314 q`qkrw
is`iKAw suxweI, sMqjI dy Bwxjy swihb isMG jI ny pRym bynqI kIqI, Awh sIimMt dw<br />
tr`k, dwsn dws nUMUM auDwrw dyvo, k`l nMU lY lYxw jI!sMqjI ny bVy hI ipAwr siqkwr<br />
pRym vYrwg DIrj sihq ikhw, “swihb isMG jI!dwsn dws dy, AwpjI dy, ijqny<br />
sRIr dy rom hn, jy AwpW ieqny sRIr DwrIey, ijqny aun@W sRIrW dy rom hox, iqqny hor<br />
sRIr DwrIey, ieauN bwr 2 sRIr Dwr ky, prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbjI nUM Awpxy<br />
isr idMdy jweIey, qW BI AwpW s`cy pwiqSwhjI dw krzw nhIN moV skdy[ XQw:-<br />
hmrY msqik dwgu dgwnw; hm krj gurU bhu swFy] jy pihlW hI ieqnw krzw hY,<br />
ieh hor krzw AwpW ikvyN moVWgy”?sunx drSn krn vwly inhwl!3 ho gey, roim<br />
2 krky sdw nmskwr[ pUjw Dwn sMpUrnM jI]<br />
24. vwihgurU mh`ly pihly jI mhW 2 ivsmwd SuB s`cw aupdyS:-gurpRswid<br />
vwihgurU[ bwby qwry cwir cik; nau KMif ipRQmI scw FoAw] Anuswr DMn siqgurU<br />
nwnk dyv mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI, pMj v`fIAW audwsIAW Dwr ky, KMf<br />
bRhmMf dw auDwr krky, sRI krqwrpur swihbjI ivKy Aw ky, gurqw-isMGsx’qy sj<br />
ky, klX`gI jIAW nUM qwrn l`gy[ pihr sMswrI kpVy; mMjI bYT kIAw Avqwrw]<br />
AwpjI AMimRq vyly svw pihr dy qVky, rwvI’c ieSnwn krdy[ Akwl mUriq hY<br />
swD sMqn kI; Twhr nIkI iDAwn kau]1] mhwrwj swihbjI sRb ivAwpI dw<br />
iDAwn Dwrky, ismrn’c lIn ho jWdy[ AMimRq vyly cwr GVI rwq rihMdI qoN,<br />
DrmSwlw’c Aw ky sjdy, gurSbd kIrqn huMdw[ sunx vwilAW dy mn’c pRym<br />
aupjdw[ gurU pRmysr jI dy dg 2 krdy nUro nUr cyhry nUM, smUMh pRymI, cMd ckor<br />
prIq hY; lwie qwr inhwly[ Anuswr cMd ckor vwlI gUV@I pRIqI nwly q`k ky mhW<br />
ivsmwd iekwgR ho jWdy[ mhwrwj swihb jI, idl idmwZ ’c gurbwxI Byjdy, sB dy<br />
irdy coN mUMh’c AMimRq Byjdy[ swrI sBw Ajpw-jwp lIx ho ky, ivsmwd ho jWdI[<br />
pRymI jo BI mhwrwj swihb jI dy crnW’c ibnY bynqI krdy, imT bolVw jI; hir<br />
sjxu suAwmI morw] mhwrwj swihbjI bVy hI ipAwr nwl ^Ub im`Ty koml au~qR dy ky<br />
iqRpq krdy[ XQw:-koml bwxI sB kau sMqoKY]<br />
ie`k pRymI ny pRym bynqI kIqI, “hy mhwrwj swihb s`cy pwiqSwhjI!“dwsn<br />
dws &kIr bxy jW igRhsq Drm Dwry, jW is`KI DwrW ijvyN rzw hovy iqvyN hI dws<br />
krygw[ siqgurU mhwrwj swihbjI ikhw, “BweI ieh pRym p`qRkw sulqwnpur lY jwau,<br />
www.Gursevak.com 315 q`qkrw
EQy pRymI is`K nUM dy dyvIN, aus qoN mwieAw lY ky ku`J Ckxw[ ”is`K bVy hI cwA<br />
auqSwh nwl sRI sulqwn swihbjI phuMicAw[ is`K bVy hI ipAwr siqkwr dy nwl<br />
imilAw, bhuqy pRym dy nwl sIs invw ky fMfauq kIqI, mwnoN gurU nwnk swihbjI dy<br />
drSn ho gey[ pUrn Awdr sihq plMGy’qy ibTwieAw, bVy hI pRym nwl crn Doqy[<br />
bhuq ipAwr nwl Bojn iqAwr krky ikhw, “lau jI Cko”[ is`K ny ikhw, “ dwsn<br />
dws nUM gurU pRIqmjI dw hukm hY, ies hukmnwmy’c jo mwieAw ilKI hY, ieh lY ky<br />
Bojn Ckxw”[ ieh sux ky is`K nUM bVw hI sMsw aupijAw[ Gr’c gRIbI bhuq hI<br />
izAwdw sI, pYsy ik`QoN dyvy?is`K Gr’c BuKw bYTw hY[ Gr vwlI ikhw, “SwhUkwr qoN<br />
krzw lY ky dy idMdy hW[ mzdUrI krky, moV dyvWgy[ ”do sO dmVw dy ky pRSwd<br />
CkwieAw[ vwips AwauNidAW rsqy’c, ie`k pUrn mhWpurS bYTy vyKy[ [ SwhUkwr<br />
duSwlw mwieAw myvy Bytw krky cilAw igAw[ sMqjI pRym itkwA’c ie`k-rs bMdgI<br />
krdy rhy, ismrn-bMdgI dy gwV@y rs’c bol nhIN sky[ ie`k fwkU ny sB k`uJ c`uk<br />
ilAw[ cu`kx vwly nUM burw nhIN ikhw, hrK sog qoN inrwly, hir rs pI miqvwly<br />
mhWpurSW pdwrQ dy Awey qoN KuS nhIN hoey, gey qoN inrws nhIN hoey[ hrK sog jw<br />
kY nhI; bYrI mIq smwn] khu nwnk suin ry mnw; mukiq qwih qY jwn]) Awvq<br />
hrK n jwvq dUKw nh ibAwpY mn rognI] is`K ny ieh kOqk A`KIN vyiKAw,<br />
mhWpurSW nUM nmskwr kIqI, vwips AwauNidAw rwq k`tx leI, ibRC hyTW fyrw<br />
kIqw[ ibRC au~pr kbUqr kbUqrI rihMdy sn[ ien@W ikhw, “ieh Awpxy Gry<br />
AwieAw hY, ies dI pRwhuxcwrI krIey, Awpxw Awl@xw Q`ly su`t ky, cuMJW’c DuKdIAW<br />
mINgxW ilAw ky, Awl@xy’c su`t idqIAW, A`g bL geI[ puMn dwn kw kry srIru] so<br />
igrhI; gMgw kw nIru] Anuswr aus dy Bojn leI, pihlW kbUqrI’c if`gI Pyr<br />
kbUqr if`igAw[ beI ieh swnUM Ck lvy, pr is`K ny mws nhIN KwDw[ ieh BI bVI<br />
hYrwnI vwlI g`l dyKI[ siqgurU mhwrwj swihbjI ikhw, “BweI!sulqwnpurIey pRymI<br />
is`K, rsqy’c bYTy sMq, kbUqr kbUqrI vwly gux Aqy pUrn gurmiq Dwrn krky,<br />
gursyvk bx ky inhwl ho, &kIr bnx dI loV nhIN”vwhu vwhu scy pwiqswh; qU scI<br />
nweI] vwhu myry swihb jI vwhu!ikqnI ivsmwd hI ivsmwd ikRpw krky, gursyvk dy<br />
gux kmw ky, gurmiq gursbd b^S ky inhwl kr rhy hn:-nwnk.syvku soeI<br />
AwKIAY; jo isru Dry auqwir]) mwrU mhlw 5] mwn moh Aru loB ivkwrw; bIE.cIiq<br />
n GwilE] nwm rqnu guxw hir bxjy; lwid vKru lY cwilE]1] syvk kI; EVik<br />
www.Gursevak.com 316 q`qkrw
inbhI pRIiq] jIvq swihbu syivE Apnw; clqy rwiKE cIiq]1] rhwau] jYsI<br />
AwigAw kInI Twkuir; iqs qy, muKu nhI moirE] shju Anµdu riKE igRh BIqir;<br />
auiT auAwhU kau dauirE]2] AwigAw mih BUK.soeI kir sUKw; sog hrK.nhI<br />
jwinE] jo jo hukmu BieE swihb kw; so mwQY ly mwinE]3] BieE ik®pwlu<br />
Twkuru.syvk kau; svry hlq plwqw] DMnu syvku.sPlu Ehu AwieAw; ijin<br />
nwnk.Ksmu pCwqw]) so syvku; jo lwieAw syv] iqn hI pwey; inrMjn dyv]) ijQY<br />
Ehu jwie.iqQY Ehu surKrU; Es kY muih ifTY.sB pwpI qirAw]) jo ikCu Twkur kw.so<br />
syvk kw; syvku.Twkur hI sMig jwhru jIau]) mul KrIdI lwlw golw; myrw nwau<br />
sBwgw] gur kI bcnI.hwit ibkwnw; ijqu lwieAw iqqu lwgw]) jn nwnku.hwit<br />
ivhwiJAw; hir.gulm gulwmI]) murdw hoie murId; n glI hovxw[ swbru isdik<br />
shIdu, Brm Bau Kovxw[ golw mul KrIdu, kwry jovxw[ nw iqsu BuK.n nId; n Kwxw<br />
sovxw[ pIhix hoie jdId; pwxI Fovxw[ pKy dI qwgId, pg mil Dovxw[ syvk<br />
hoie sMjIdu, n hsx rovxw[ dr drvys rsId; iprm rs Bovxw[ cMd mumwrK eId,<br />
pug Klovxw]) sux ky is`K ny pRymI ny bynqI kIqI, “hy mhwrwj s`cy<br />
pwiqSwhjI!dwsn dws nIc kIt hMkwrI ivkwrI ku`J BI krn jogw nhIN hY, AwpjI<br />
Awpy hI ikRpw kro jI[ srin pry kI; rwKu dieAwlw] nwnk; qumry bwl gupwlw]<br />
Anuswr srn pey dI l`ijAw r`K lvo jI[ siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwhjI<br />
ny ikRpw krky pUrn praupkwrI s`cy crn-kml Do ky ipAweyy[ vwihgurU mMqR mUl mMqR<br />
swihbjI b^Sy, SuB s`cw aupdyS b^iSAw, BweI!inSkpt ho ky Drm-ikRq krnI<br />
hMkwr iqAwgxw Awid[ jw rhxw nwhI AYqu jig; qw kwiequ gwrib hMFIAY]<br />
guris`KW dI syvw mn nIvW krky krnI[ srb kI; ryx hovIjY] Awpu imtwie;<br />
imlIjY]) cwir pdwrQ; jy ko mwgY] swD jnw kI; syvw lwgY]) jy loVih cMgw<br />
Awpxw; kir puMnhu.nIcu sdweIAY]) Bwau Bgiq kir; nIcu sdwey] qau nwnk<br />
moKMqru pwey] mn BwauNdw smW eyQy krqwrpur swihb hI rih ky syvw bMdgI kro[<br />
mhwrwj swihb jI dI pUrn ikRpw ho geI[ drSn cwA nwl kridAW hukm<br />
mMnidAW AMimRq kQw kIrqn suxidAW, syvw kridAW, crn-kmlW’c idRV ilv<br />
l`g geI[ ihrdy’coN AMimRq muK’c Awaux l`g igAw, ibRqI bRhmwkwr ho geI[ sdw<br />
leI inhwl ho gey[ jo jo srix pirE gur nwnk; ABY dwnu suK pwey]) srb suKw<br />
kw dwqw siqguru; qw kI srnI pweIAY] drsnu Bytq.hoq AnMdw; dUKu gieAw.hir<br />
www.Gursevak.com 317 q`qkrw
gweIAY]) srin AwvY pwrbRhm kI; qW iPir kwhy JUry]) jo srix AwvY.iqsu kMiT<br />
lwvY; iehu ibrdu.suAwmI sMdw]) srix pry kI rwKqw; nwhI shswieAw]) jy swDU<br />
srnI pry; iqn ky kvx ibcwr] dMq jIB ijm rwiK hY; dust Airst sMGwr]<br />
25] so ik`Qy pUjw dw Dwn hV`p krnw?ik`Qy gurUjI nUM qn mn prvwr sRbMs sB ku`J<br />
Arpxw? kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy;<br />
ikAw lwgY myrw]) quDu AwgY.Ardwis hmwrI; jIau ipMfu sBu qyrw] khu nwnk.sB<br />
qyrI vifAweI; koeI nwau n jwxY myrw]) ijs kI bsqu; iqsu AwgY rwKY] pRB kI<br />
AwigAw; mwnY mwQY] aus qy caugun; krY inhwlu] nwnk swihbu; sdw dieAwlu]2]<br />
25.prmpUjnIk bwbw &rId swihb jI bMdgI qoN pihlW juAwnI smyN, kusMgIAW<br />
nwl bwhr gey[ ie`k ijmINdwr dI kxk corI cu`kx l`gy qW krMg h`isAw, hYrwn ho<br />
ky h`sx dw kwrn pu`iCAw[ krMg ny d`isAw, “ dwsn dws ipCly jnm ’c, GoVy ’qy<br />
Asvwr ies Kyq iv`cdI lMG irhw sW, rkwb ’c is`tw Ps igAw, dwsn dws aus nUM<br />
mL ky c`b ilAw[ ies krky dwsn dws nUM ies izmINdwr dw bYl bx ky c`lxw<br />
ipAw[ mrn qoN dwsn dws dw krMg ie`Qy hI ipAw hY, Ajy KihVw nhIN Cu`itAw[<br />
ie`k b`lI Kwx qoN myrw burw hwl hoieAw, hy BweI!qUM qW kxk dI pMf cu`k irhw hYN,<br />
qyrw Cu`tkwrw ikvyN hovygw?ieh myry h`sx dw kwrn hY[ ”ieh sux ky, bwby jI ny<br />
corI hI iqAwg idqI[ sRb ivAwpI ivsmwd SuB is`iKAw hY, jy ie`k b`lI Kwx qoN<br />
ieqnI szw BogxI peI, AsIN hLky jIv gurU Gr dw Dn mwl jwiedwd l`utdy KWdy<br />
hW, swfw kI hwl hovygw?<br />
26.swKI Bgq kbIr swihb jI nwl lVn vwly pKMfI dy bld bnx dI:-<br />
swD sMgq jI! Bgq kbIr swihb jI kWSI ’c rihMidAW ismrn krdy qy hornW nUM<br />
siq Drm Bwau BgqI syvw ismrn, s`cy rsqy dw SuB s`cw aupdyS b^Sdy[ ie`k<br />
dMBI Awpxy Awp nUM gurU khwaux vwlw, Awp jI dy Gr nyVy, iksy dy cObwry ’c<br />
rihMidAW, cMgw KWdw pYn@dw sI qy bUhy bMd krky su`qw rihMdw sI[ koeI ismrn Bjn<br />
nhIN sI krdw[ ie`k idn kbIr swihb jI nUM rsqy ’c imilAw qy Bgq jI ny<br />
&urmwieAw, “hy BweI! Bjn ismrn kirAw kr, ijs krky mukq ho skyN[ pdwrQ<br />
Ck ky, syvw ismrn praupkwr krky BMfwry Br lYxy cwhIdy hn[ XQw:- hir Dn<br />
ky; Bir lyhu BMfwr] nwnk gur pUry nmskwr] (295) Bjn ismrn qoN ibnw jUnW<br />
’c pY ky bVy hI kSt Bogxy pYNdy hn[ XQw:- cwir pwv. duie isMg guMg muK; qb<br />
www.Gursevak.com 318 q`qkrw
kYsy. gun geI hY] aUTq bYTq Tygw pir hY; qb kq mUf lukeI hY]1] hir ibnu bYl<br />
ibrwny hueI hY] Pwty nwkn tUty kwDn kodau ko Busu KeI hY]1] rhwau] swro idnu<br />
folq bn mhIAw Ajhu n pyt AGeI hY] jn Bgqn ko kho n mwno kIE Apno peI<br />
hY]2] duK suK krq mhw BRim bUfo Aink join BrmeI hY] rqn jnmu KoieE pRBu<br />
ibsirE iehu Aausru kq peI hY]3] BRmq iPrq qylk ky kip ijau giq ibnu rYin<br />
ibheI hY] khq kbIr rwm nwm ibnu mUMf Duny pCuqeI hY]4]1] (524) A`goN ikhw,<br />
“AsIN au~cI jwq vwly AhM bRhmwsmI pUjnIk bRhmx hW[ swnUM Bjn krn dI kI<br />
loV hY? Bjn dI loV qW qyry vrgy julwihAW nUM hY[ ” XQw:- AsMqu AnwVI kdy n<br />
bUJY] ieh sux ky Bgq jI cu`p kr gey[ XQw:- shx sIl sMqM; sm imqRs´<br />
durjnh] ku`J smyN ip`CoN mr ky, aun@W dy Gr ’c bYl bixAw[ hl joiVAw, dV`k<br />
krky if`g ipAw[ ies nUM k`ut pYNdI vyK ky, Bgq jI ny qrs krky ikhw, “ies nUM<br />
ikauN mwrdy hoN?” aun@W ikhw, “Bgq jI! ieh qurdw nhIN hY, AsIN bVy jqn kIqy<br />
hn, ku`t 2 ky BI hMB gey hW[ ” qW Bgq jI ny ies dy kMn ’c ikhw, “aus smyN qUM<br />
kihxw nhIN sI mMinAW[ ” XQw:- jn Bgqn ko kho n mwno kIE Apno peIhY]<br />
(524) “hux is`Dw ho ky ihswb dyxw kr[ ” ieh sux ky, is`Dw ho ky qur ipAw[<br />
swry pRymI DMn kbIrswihb jI, DMn kbIr swihb jI dw jwp krn l`g gey[ so k`cy<br />
gurU jMmdy mrdy kSt Bogdy hn[ XQw:- jim jim mrY; mrY iPir jMmY] bhuqu<br />
sjwie; pieAw dyis lµmY] ijin kIqw. iqsY n jwxI AMDw; qw duKu shY prwxIAw]<br />
vwihgurU] sodr dI cONkI aupRMq SRI rhrwis swihb jI dy pwT aupRMq hukm Anuswr<br />
dIvwn sijAw, AMimRq rUp AKMf kIrqn hoieAw[ fyF pihr rwq rihMdI qoN s`cy<br />
siqgurU swihb jI dw s`cKMf jwx dw smW nyVy jwx ky, siqsMgq jI dy nyqR Prn 2<br />
jl vhwaux l`gy[ pRymIAW dw AiDk vYrwg dyK ky s`cy pwiqswh jI ny ikRpw idRStI<br />
nwl q`ikAw Aqy prmpiv`qR aupdyS b^iSAw, “hy ipAwry ^wlsw jI! krqwr dI<br />
rzw Anuswr AsQUl sRIr imldy iv`CuVdy hn[ qyrw kIAw mITw lwgY] hir nwmu<br />
pdwrQu nwnku mWgY] Anuswr Bwxw mMnxw, roxw nhIN, rihq c pRp`k rihxw, nwm<br />
dwn ieSnwn idRV krnw, qn mn Dn isr gurU swihb jI nUM Arpxw, ^Ub Sbd<br />
AiBAws krnw, Aijhy pRymIAW dy dwsndws sdw AMg sMg hY[ dws dI Xwdgwr<br />
nhIN bnwauxI, ijhVw bxwvygw aus dI jV nhIN rhygI[ siqsMgq jI v`loN AweI pRym<br />
Bytw swrI dI swrI gurU ky lMgr Drm pRcwr syvw ’c hI KrcxI[ XQw:-siqgur<br />
www.Gursevak.com 319 q`qkrw
pRIiq; gurisK muiK pwie]) siqguru isK kI; krY pRiqpwl]) sÍYXw] syv krI ienhI<br />
kI Bwvq; Aaur kI syv suhwq n jI ko] dwn dXo ienhI ko Blo; Aru Awn ko dwn<br />
n lwgq nIko] AwgY PlY ienhI ko dXo; jg mY jsu Aaur dXo sB PIko] mo gRh mY<br />
qn qy mn qy isr lau Dn hY; sB hI ienhI ko]3] (sRI dsm 717) pRkrx pUjw<br />
Dwn zihr sMpUrnM[<br />
DMn DMn siqgurU, nwnk nwm cV@dI klw!qyry Bwxy srb`q dw Blw!boly so<br />
inhwl!siq sRI Akwl!vwihgurU jI kw ^wlsw!vwihgurUjI kI &qyh]<br />
www.Gursevak.com 320 q`qkrw