14.04.2014 Views

blIf0f PlzofnL ;/;kmfO ;Dd]n g - Freshwater Action Network

blIf0f PlzofnL ;/;kmfO ;Dd]n g - Freshwater Action Network

blIf0f PlzofnL ;/;kmfO ;Dd]n g - Freshwater Action Network

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

lIf0f <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng


zx/L u/Ljx?df ;/;<strong>kmfO</strong>{sf] cj:yf ÷ t:jL/ k|sfz cdfTo<br />

<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

;g\ @))) ;]K6]Da/df a;]sf] ;+o'Qm /fi6« ;+3<br />

dxf;efn] lh<strong>Dd</strong>]jf/ ;/sf/sf] dfWodaf6<br />

gful/sx?sf] u/LaL 36fO{ pgLx?sf] :jf:Yo<br />

;'wf/sf ;fy} pGgltsf nflu ;x>flAb<br />

ljsf; nIox? kfl/t u/]sf] 5 . To;}u/L<br />

;g\ @))@ ;]K6]Da/df hf]xfg;au{df ePsf]<br />

bLuf] ljsf; ;DaGwL ljZj ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />

klg tL ljsf; nIox?nfO{ k'gM :jLsf/<br />

ub{} cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>df kx'“rnfO{ u/LaL<br />

lgjf/0f k|lta4tfsf] s]Gb|sf] ?kdf yk<br />

c+lusf/ u/]sf] 5 .<br />

Ps ca{eGbf a9L dflg;x?sf] a;f]af;<br />

/x]sf] <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf 7"nf] hg;+Vof<br />

u/LaLsf] /]vfd'lg af“lr/x]sf 5g\ . ;g\<br />

@)!% ;<strong>Dd</strong>df jftfj/0fLo ?kdf ;'/lIft<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfdf kx'“r a9fpg] / ;g\ @)@%<br />

;<strong>Dd</strong>df ;/;<strong>kmfO</strong>sf] kx'“r ztk|ltzt k'¥ofpg]<br />

nIo ;lxtsf] ;x>flAb ljsf; nIox? k|lt<br />

k"0f{ k|lta4tf hgfpg <strong>blIf0f</strong> Plzofsf<br />

;/sf/x? z'?df lxlRsrfO/x]sf lyP .<br />

kmn:j?k ef}lts k"jf{wf/ ;'wf/df o; If]qn]<br />

7"nf] km8\sf] df/] klg o; If]qsf ;/sf/sf]<br />

dxTjk"0f{ k|of;sf afjh'b ;/;<strong>kmfO</strong> nIo<br />

k|flKtsf] lbzfdf k|ult l9nf] g} /x\of] .<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzof If]qsf] hg;+Vofsf] 7"nf]<br />

lx:;fn] cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;'ljwf<br />

gkfPsf] tYo tLtf] oyfy{ xf] . To;nfO{<br />

;Daf]wg ug{ o; If]qsf ;/sf/x?n]<br />

<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] ?kdf<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf d'2fx?nfO{ dGqL:t/df 5nkmn<br />

ug{] Pp6f d~r :yflkt u/] . k|To]s<br />

b'O{ jif{df x'g] o; dGqL:t/Lo ;<strong>Dd</strong>]ngsf]<br />

d"n p2]Zo ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu to ul/Psf<br />

;x>flAb ljsf; nIox?sf] cfwf/df ;b:o<br />

/fi6«x?n] o;tk{m u/]sf k|lta4tf / k|ultsf]<br />

;dLIff ug{' xf] . o;/L <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng d"ntM ;/sf/L cu'jfOdf<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzofsf gLltlgdf{tfx?sf] ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

xf] . pQm ;<strong>Dd</strong>]ngsf 5nkmnx?df ;/sf/L<br />

k|lta4tf ;lxtsf x:tfIfl/t 3f]if0f kqsf]<br />

dfWodn] /fli6«o gLlt tyf sfo{qmdx?nfO{<br />

k|efljt ug{] Ifdtf x'G5 . o;/L o; ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />

/fli6«o tyf If]qLo:t/df ;/;<strong>kmfO</strong> If]qsf]<br />

k|j4{g ug{ k}/jLsf] nflu /fd|f] cj;/<br />

lbPsf] 5 .<br />

2


k|yd <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng 9fsf, a+unfb]z, @))#<br />

;g\ @))# cS6f]a/ @! b]lv @# ;<strong>Dd</strong><br />

a+unfb]zsf] 9fsfdf klxnf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng ePsf] lyof] . pQm<br />

;<strong>Dd</strong>]ngdf ckmuflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg,<br />

ef/t, dflNbE;, Dofgdf/, g]kfn, kfls:tfg<br />

/ >Ln+sf u/L ( b]zsf k|ltlglwd08n /<br />

:yfgLo tyf cGt/f{li6«o ;+:yfx? u/L #)!<br />

hgfsf] ;xeflutfdf ;DkGg ePsf] lyof] .<br />

k|yd <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />

;a} ;xefuL /fi6«sf dGqLx?sf ;fy}<br />

;/sf/L tyf gLlh If]q, gful/s ;dfh,<br />

bft[ lgsfo, lj1x? / ;~rf/ If]qsf<br />

k|ltlglwx?sf] klg pkl:ylt lyof] . <strong>blIf0f</strong><br />

Plzofdf ;/;<strong>kmfO</strong> gLlt th{'df ug{, k}/jL<br />

ug{ / To;nfO{ Joj:yfksLo / Joj;flos<br />

txdf nfu" ug{sf nflu pQm ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;a}<br />

If]qsf] pT;fxhgs ;xeflutf /x\of] .<br />

o; ;<strong>Dd</strong>]ngsf ;Dk"0f{ k|s[of tyf sfd<br />

sf/jfxLx? ;/sf/L / cGt/f{li6«o ;+:yfsf<br />

clwsf/Lx?af6 ;~rflnt / tLg} lgsfosf<br />

/0fgLltdf s]lGb|t lyof] . ;<strong>Dd</strong>]ngsf] cGtlt/<br />

3f]if0ff kq tof/Lsf nflu dfq gful/s<br />

;dfhsf] ;Lldt ?kdf e"ldsf /x]sf] x'“bf<br />

o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf 3f]if0ff ePsf] /0fgLltaf6<br />

k|ltkmn lbg vf]lhPsf gful/sx?sf] kof{Kt<br />

k|ltlglwTj gePsf] :ki6 lyof] . oBlk<br />

;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ cToGt dxTjk"0f{ tyf<br />

h?/L d'2fsf] ?kdf klxrfg ub{} ;xefuL<br />

;/sf/x?af6 pRr k|fyldstf lgwf{/0f<br />

u/fpg o; ;<strong>Dd</strong>]ng / 3f]if0ff kqn] 7"nf]<br />

;xof]u u/]sf] lyof] .<br />

3


4<br />

k|yd <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

9fsf 3f]if0ffkq<br />

xfdL ljleGg ( j6f b]zsf rf/hgf dGqL tyf<br />

/fHodGqL, jl/i7 clwsf/L, vfg]kfgL tyf ;/;<strong>kmfO</strong><br />

If]qsf Jofj;flos JolQmx¿, ljåt\ ju{, gful/s<br />

;dfh, u}/ ;/sf/L ;+:yf, ljsf;sf ;fe]mbf/x¿ tyf<br />

lghL If]q ;l<strong>Dd</strong>lnt k|ltlglw d08nn] oxL cS6f]a/<br />

@! b]lv @#, @))# df a+unfb]zsf] /fhwfgL 9fsfdf<br />

;DkGg ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />

lgDglnlvt ;d:ofx¿sf] klxrfg u/]/ 9fsf 3f]if0ffkq<br />

tof/ kf/]sf 5f}+ M<br />

!= lat]sf] bzsdf w]/} pknlAw xfl;n ePtfklg <strong>blIf0f</strong><br />

<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong>sf] ;du| l:ylt cem;<strong>Dd</strong> Hofb}<br />

bogLo 5 . v'Nnf 7fp“df lb;flk;fa ug]{, dfgj<br />

dnd"qsf] cJojl:yt lgisfzg ug]{ / o; If]qsf<br />

clwsf+z jfl;Gbfsf] cGo c:j:ys/ cfgLafgLn] ubf{<br />

hLjg:t/, /f]uAoflw lgoGq0f / jftfj/0fdf uDeL/<br />

r'gf}ltsf ¿kdf /x]sf] s'/f klxrfg ul/Psf] 5 .<br />

@= <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qsf kf“r aif{ d'lgsf bz nfv<br />

afnaflnsfx¿ k|To]s aif{ kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>;“u<br />

;DalGwt /f]usf sf/0fn] d[To' x'g] tYok|lt ;hu<br />

eOPsf] 5 .<br />

#= ;/;<strong>kmfO</strong>sf] ;femf kl/efiff cGtu{t ;femf<br />

/0fgLltsf] cfjZostf 5 eGg] s'/fk|lt ;r]t /<br />

xL <strong>blIf0f</strong> Plzofdf plrt ;/;<strong>kmfO</strong> tyf :jf:Yosf]<br />

k|ultnfO{ clej[l4 u/L o; If]qsf afl;Gbfsf]<br />

hLjg:t/df ;'wf/ Nofpg / afn d[To'b/ tyf<br />

la/fdLb/ 36fpg Pjd\ ;x;|fAbL nIo (MDGs)<br />

tyf hf]xfg];au{df ;DkGg ;d'bfoåf/f lgld{t lbuf]<br />

ljsf; ;DaGwL ljZj lzv/ ;<strong>Dd</strong>]ngsf] nIo tyf<br />

k|ltj4tf k"/f ug{' kg]{5 .<br />

$= ;/;<strong>kmfO</strong> tyf ;'/lIft vfg]kfgLsf] cj:yfdf<br />

dxTjk"0f{ pTyfgaf6 :jf:Yo / pTkfbsTjdf ;'wf/<br />

eO{ u/LaL 36fpg] sfo{df j[xt\ dfqfdf ;sf/fTds<br />

k|efj kg]{ ePsfn] /fi6«sf] u/LaL Go"gLs/0f ;DaGwL<br />

/0fgLltdf o;sf] s]Gb|Lo e"ldsf /xg] dxz'; ul/Psf]<br />

5 .<br />

%= zx/L / u|fdL0f If]qdf a;f]af; ug]{ gfh's l:yltdf<br />

/x]sf lk5l8Psf tyf c;xfo ju{x¿n] ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />

;'ljwf Go"gtd ¿kdf dfq lng ;s]sf] s'/f dxz';<br />

ul/Psf] 5 .<br />

^= ljut b'O{ bzsdf xfl;n ePsf cg'ejx¿nfO{<br />

b[li6ut ubf{ k/Dk/fut ?kdf rlncfPsf] dflyaf6<br />

tn (topdown) k4lt cg'¿ksf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />

sfo{j|md cGtu{t s]jn lgdf{0f ;fdu|Ldf cg'bfg lbg]<br />

kl/kf6Ln] ;f]r] cg'¿ksf] ;'wf/ / lbuf]kgf<br />

;'lglZrt ug{ ;s]sf] 5}g . t/ r]tgf clej[l4,<br />

:jf:Yo tyf ;/;<strong>kmfO</strong> lzIff Pjd\ tflndsf]<br />

(software) ¿kdf lbOPsf] k|ToIf / ck|ToIf<br />

cg'bfg lbuf] ;/;<strong>kmfO</strong> k|j4{gsf nflu ckl/xfo{<br />

ePsf] kfOof] .<br />

&= s]xL ;/sf/L, u}/ ;/sf/L ;+:yf tyf lghL:t/sf<br />

;fgf of]hgfx¿n] cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>sf] dfusf]<br />

l;h{gf u/]/ 3/3/df ;]jf k'¥ofO{ pNn]vgLo<br />

pknlAw xfl;n u/L k|bz{g u/]sf] a'lemof] . -;a} 3/<br />

+kl/jf/x¿df ;/;<strong>kmfO</strong>o'Qm rkL{sf] kx'“r a9]sf] ;fy}<br />

:j:y afgLJojxf/sf] ljsf; ePsf]_<br />

o; <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf æhgs]Gb|Lt, ;d'bfo lgb]{lzt,<br />

dlxnf k'?if ;+j]bgzLn / dfulgb]{lztÆ k4lt cg'¿k<br />

plrt ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:YonfO{ Wofg lbg'k5{ eGg]<br />

s'/f k|lt ;j{;<strong>Dd</strong>t ¿kdf :jLsf/ u/L lgDglnlvt<br />

l;4fGtx¿n] gf}nf] gd"gf jf cjwf/0ff kl/k"lt{ ug{ ;xof]u<br />

k'¥ofpg o:tf sfo{j|mdsf] ¿k/]vf tof/ ul/Psf] 5 M<br />

!= v'Nnf 7fp“df lb;flk;fa ug]{ nufot cGo kmf]x/L<br />

cfgLafgLsf] pGd"ng ug'{sf ;fy} :jf:Yo ;DaGwL<br />

/fd|f] cfgLafgLnfO{ k|j4{g ug]{ .<br />

@= cfk"mnfO{ ;xof]u ug]{ s'g} pkfo gePsf u/La dWo]sf<br />

klg u/Lax¿nfO{ dfq lgdf{0f ;fdu|L (hardware)<br />

;DaGwL cg'bfg pknAw u/fpg] . o:tf] ;'ljwf lb“bf<br />

pko'Qm / k|efjsf/L cg'udg / d"Nof+sg ckgfpg] .<br />

#= :jf:Yo / ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdsf] pTyfgsf nflu<br />

;d'bfo:t/sf] cg'bfgsf] cfjZostf klxrfg u/L<br />

To;sf] k|j4{g, ;r]tLs/0f, Ifdtf ljsf; / sf]if<br />

Joj:yfkg ug]{ .<br />

$= dfu l;h{gfsf nflu cfjZostf dxz'; u/fpg<br />

k|fyldstf lbg], wf/0ff / :j:y afgL Jojxf/df<br />

cfPsf] kl/jt{g sfod /fVg] / Jofks ;fd'bflos<br />

;xeflutfnfO{ k|f]T;flxt u/L ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{j|mddf<br />

ljBdfg dflyb]lv tn k4ltn] ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{j|mddf<br />

lb“b} cfPsf] cg'bfgnfO{ sd ub}{ n}hfg] .


%= :yfgLo k|zf;g Pjd\ ;d'bfox¿nfO{ v'Nnf¿kdf<br />

lb;f ug]{ Pjd\ cGo c:j:ys/ afgL Jojxf/x¿sf]<br />

lj?4df ;l/s x'g hfgsf/L lbg] tyf 7f]; sfo{<br />

ug]{nfO{ k'/:s[t ug]{ ;fy} wfld{s tyf /fhg}ltssdL{<br />

dfk{mt\ ;d]t ;/;<strong>kmfO</strong>sf] dxTj af/]df k}/jL sfo{<br />

tLj| kfg]{ .<br />

^= afnaflnsfx¿sf] lb;flk;fanfO{ plrt lsl;dn] tx<br />

nufpg], cGo :j:ys/ afgL Jojxf/nfO{ k|f]T;flxt<br />

ug]{ tyf ljBfno Pjd\ cGo ;fd'bflos ;/;<strong>kmfO</strong><br />

sfo{j|mdx¿df :jf:Yo lzIffsf] ;d]t ljsf; lj:tf/<br />

ub}{ hfg] .<br />

&= n}l∙s–;+j]bgzLntf sfo{qmdx?sf cfjZostf<br />

klxrfg ug]{ .<br />

*= :yfgLo /xg;xg;“u ldNg], ;lhn}l;t k|fKt ug{ ;lsg]<br />

;'ky d"Nosf k|fljlws ljsNkx¿sf] cg';Gwfg tyf<br />

ljsf; ug]{ .<br />

(= n3' pBdLx¿nfO{ k|fljlws / cfly{s k4ltåf/f<br />

;an agfpg plrt jftfj/0fsf] l;h{gf u/L l56f],<br />

/fd|f] / ;:tf] ;]jf k'¥ofpg k|f]T;flxt ug]{ .<br />

!)= gof“ lsl;dsf] sfo{ljlw ;Dkfbg ug{ ;xof]u<br />

k'¥ofpg :yfgLo k|zf;gnfO{ ;d'bfodf cfwfl/t<br />

;+:yfx¿ Pjd\ u}/ ;/sf/L ;+:yfx¿ tyf cGo<br />

;/f]sf/jfnfx¿nfO{ /0fg}lts ;xeflutfdf<br />

;+nUg x'g k|f]T;flxt ug]{ .<br />

!!= åGb tyf cfktsfnLg cj:yfsf ;dodf ;/;<strong>kmfO</strong><br />

sfo{j|md ;~rfng ug'{kbf{ ljz]if Joj:yfsf]<br />

cfjZostf klxrfg ug]{, ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL ePsf<br />

dGqLx¿ k|ltlglw d08nsf g]tfx¿n] lgDg k|sf/sf<br />

k|lj|mofx¿ dfk{mt <strong>blIf0f</strong> Plzofdf oyf]lrt ;/;<strong>kmfO</strong><br />

tyf :jf:Yodf k|ult ug{ lgDgfg';f/sf k|lta4tfx¿<br />

JoQm u/] M<br />

!= ;Dk"0f{ :jf:Yo tyf ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;/f]sf/jfnfx¿sf]<br />

;xeflutfdf /fli6«o sfo{j|md th'{df u/L ;fe]mbf/Ldf<br />

;/;<strong>kmfO</strong> sfo{j|md sfof{Gjog u/L ;Dk"0f{ /fhg}lts<br />

tyf ljsf; k|lj|mofx¿df ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cj:yfdf<br />

;'wf/ NofO{ ;Dk"0f{ gful/ssf] :jf:Yosf] :t/ j[l4<br />

ug]{ .<br />

@= ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL sfo{j|mdsf ;/f]sf/jfnfx¿;“usf]<br />

;fe]mbf/Ldf vf;u/L u/LaL Go"gLs/0f gLlt kqx¿sf]<br />

cfwf/df /fli6«o:t/sf of]hgf / sfo{j|mdx¿ th'{df<br />

ug]{ .<br />

#= lj:t[t cfwf/e"t ;∙7g lgdf{0fsf nflu cGo<br />

;/f]sf/jfnfx¿;“u ;xsfo{ ub}{ :j:y afgL<br />

Jojxf/x¿sf] cfbfgk|bfg, k|rf/k|;f/ ug]{, k|ultsf]<br />

cg'udg ug]{ tyf sfo{j|md sfof{GjognfO{ lg/Gt/tf<br />

lbg] .<br />

$= cGt/b]zLo ;fsf];fg sfo{bnsf] u7g u/L ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;DaGwL ;x;|fAbL ljsf; nIo k|flKt ug]{ p2]Zon]<br />

;fe]mbf/L k|of;x¿nfO{ bLuf] agfpg ;'rgf tyf<br />

ljrf/x¿sf] cfbfg k|bfgsf nflu jflif{s ¿kdf o;<br />

If]qsf ;a} d'n'ssf k|ltlglwx¿ e]63f6 ug]{ .<br />

%= k|To]s b'O{ aif{sf] cjlwdf dGqL, ;+:yf k|d'v,<br />

ljsf;sf cGo ;fe]mbf/x¿ Pjd cGo sfo{stf{:t/Lo<br />

;fsf];fg a}7ssf] cfof]hgf ug]{, -cfof]hs /fi6«<br />

cGtb{]zLo sfo{bnåf/f cfufdL b'O{ aif{;<strong>Dd</strong> ul/g]<br />

ultljlwx¿sf] ;+of]hssf ¿kdf /xg]5_ o;dfk{mt\<br />

;/;<strong>kmfO</strong>df ;+efljt bL3{sfnLg If]qLo ;dembf/L<br />

÷;xof]u h'6fpg ;lsg]5 . o;} l;nl;nfdf<br />

oL ultljlwx¿nfO{ lg/Gt/tf lbg ;g\ @))% df<br />

kfls:tfgdf tyf ;g\ @))& df ef/tdf If]qLo<br />

;<strong>Dd</strong>]ngsf] cfof]hgf ul/g]5 .<br />

9fsf, a+unfb]zdf ul/j ;d'bfodf ;/;<strong>kmfO</strong> cj:yf ÷ kmf6f] clgn :yflkt<br />

5


f]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng O:nfdfjfb, kfls:tfg, @))^<br />

bf]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

;g\ @))^ ;]K6]Da/ @) / @! df kfls:tfgsf]<br />

O:nfdfjfbdf ;DkGg ePsf] lyof] . o;<br />

;<strong>Dd</strong>]ngdf <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qsf !! b]zsf<br />

dGqL, /fHodGqL, jl/i7 sd{rf/L, lj1,<br />

If]qut ;+:yfsf k|ltlglw nufot gful/s<br />

;dfh, u}/ ;/sf/L ;+:yf, ljsf; ;fe]mbf/<br />

Pj+ gLlh If]qsf k|ltlglwx?sf] ;xeflutf<br />

/x]sf] lyof] .<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzofsf cfwf hg;+Vofsf] plrt<br />

;/;<strong>kmfO</strong>df kx“'r gePsf] Pj+ vfg]kfgL /<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;Da4 /f]ux?af6 x/]s jif{ bz<br />

nfv dlxnf, k'?if tyf afnaflnsfsf] d[To'<br />

x'g] u/]sf] tYonfO{ c+uLsf/ ub{} vfg]kfgL<br />

/ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ cfwf/e"t dfgjLo<br />

cfjZostfsf] ?kdf klxrfg ub{} O:nfdfjfb<br />

3f]if0ff kqn] ;/;<strong>kmfO</strong> / vfg]kfgLnfO{<br />

dfgj clwsf/sf] ?kdf :yflkt ug{]tk{m Ps<br />

dxTjk"0f{ sbd rfn]sf] lyof] . o; 3f]if0ff<br />

kqn] 9fsf 3f]if0ffkqnfO{ g} cg'df]bg ug{'sf<br />

;fy} u/LaL / ;dfgtfsf ;DaGwdf ;fdfGo<br />

k|lta4tfx? hfx]/ ug'{sf cnfjf s]xL 7f];<br />

gof“ k|lta4tf JoQm u/]sf] 5}g . bf]>f]<br />

<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf klg<br />

gful/s ;dfhsf] plrt ;xeflutf lyPg<br />

t/ rLg / sDaf]l8ofh:tf k"jL{ <strong>PlzofnL</strong><br />

/fi6«x?af6 ;d]t u/L o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />

w]/}hgfsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .<br />

6


f]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

O:nfdfjfb 3f]if0ff kq<br />

xfdL ckmuflg:tfg, a+unfb]z, SofDaf]l8of, rLg, ef/t,<br />

OG8f]g]l;of, dflNbE;, Dofgdf/, g]kfn, kfls:tfg tyf<br />

>Ln+sfsf k|ltlglw k|d'vx¿ ;]K6]Da/ @)–@!, @))^,<br />

O:nfdfjfbdf ePsf] <strong>blIf0f</strong> Pl;ofnL ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />

pkl:yt lyof}+ . o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf dGqLx¿, /fHodGqLx¿,<br />

pRr kb:y lghfdlt sd{rf/Lx¿, ljleGg ;+:yfsf<br />

lj1x¿, gful/s ;dfh, u}/;/sf/L ;+:yfx¿, ljsf;sf<br />

;fem]bf/ tyf lghL If]qsf JolQmTjx¿sf] pkl:ylt lyof] .<br />

!= ;/;<strong>kmfO</strong> dflg;sf] cfwf/e"t cfjZostf xf] .<br />

;xefuL ^ j6} /fi6«x¿df jftfj/0f, :jf:Yo /<br />

hLjg:t/ psf:g ;/;<strong>kmfO</strong> clt cfjZos /x]sf]<br />

klxrfg ul/Psf] 5 .<br />

@= ;xefuL /fi6«x¿df cfwfeGbf a9L hgtf ;/;<strong>kmfO</strong>af6<br />

jl~rt /x]sf] / k|To]s jif{ em08} bz nfv k'?if,<br />

dlxnf / afnaflnsfsf] kfgL tyf ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL<br />

/f]un] d[To' x'g] u/]sf] tYo dgg ul/of] .<br />

#= ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cefjsf sf/0fn] ;Da4 :jf:Yo<br />

;d:ofk|lt ;r]t x'“b} 7f]; tyf t/n kmf]x/ Joj:yfkg<br />

/0fgLlt nfu" ub}{ :jR5 jftfj/0f ;'wf/sf nflu plrt<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf] Joj:yf / 3/fo;L, c:ktfnhGo,<br />

s[lifhGo / cf}Bf]lus kmf]xf]/ lgisf;g;“u ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />

lgs6 ;DaGw /xg'sf ;fy} ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cj:yf<br />

;'wf/sf nflu Jojl:yt zx/L of]hgf, a;f]af; /<br />

;fdflhs ljt/0fdf ;'wf/ ug{'kg]{ vf“rf]k|lt klg<br />

;r]t 5f}+ /,<br />

$= @))# cS6f]a/ @!–@#, df a+unfb]zsf] 9fsfdf<br />

ePsf] klxnf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />

;xefuL /fi6«x¿nfO{ ;/;<strong>kmfO</strong>sf gLltx¿ agfpg /<br />

tL gLltx¿ l56f] nfu" ug{ ;xof]u u/]sf] lyof] .<br />

;f] ;<strong>Dd</strong>]ngn] ;xefuL /fi6«x¿nfO{ cfkm\gf] cg'ej<br />

cfbfgk|bfg u/]/ ;/;<strong>kmfO</strong>sf If]qdf 7f]; pknlAw<br />

xfl;n ug]{ df}sf klg lbPsf] lyof] .<br />

xfdL ;xefuL /fi6«x¿ ;x;|fAbL ljsf; nIosf<br />

cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>;DaGwL nIox¿ k|fKt ug{ / 9fsf<br />

3f]if0ff kqnfO{ kl/k"lt{ ug{ /fhg}lts OR5f / k|lta4tf<br />

bf]xf]¥ofpg rfxG5f}+ / plrt ;/;<strong>kmfO</strong> k|0ffnL ljsf;<br />

ug{ lgDgfg';f/ r/0fa4 ?kdf of]hgf d'tfljs k|ult<br />

ug{] k'gM lgZro ub5f{}+ M<br />

!= ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ pRr k|fyldstf lbg] .<br />

@= jl/i7 k|ltlglwx¿ ;l<strong>Dd</strong>lnt ;fsf];fg cGt/b]zLo<br />

sfo{;ldltsf] jflif{s ;<strong>Dd</strong>]ng u/L o; If]qdf<br />

cGt/b]zLo ;xof]unfO{ dha't kfg]{ .<br />

#= cfufdL <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf cGt/b]zLo sfo{<br />

;ldltn] ljsf; u/]sf] ;femf kl/;"rsx¿sf cfwf/df<br />

k|ltj]bg tof/ u/L lgoldt ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;a}<br />

kIfx¿df ePsf k|ultx?sf] 5nkmn ug]{ .<br />

$= ;xeflutfd"ns k4ltnfO{ c+lusf/ ub}{ u/La /<br />

cGo ljkGg ;d'bfox¿dfem cem a9L k|efjsf/L<br />

?kdf k'Ug xfd|f ;dfhx¿df ;dfgtfnfO{ k|j4{g ug{<br />

lg/Gt/tf lbg] .<br />

%= ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ ;/f]sf/jfnfx¿n] lbg] cfly{s nufot<br />

cGo k|fyldstfnfO{ a9fpg lg/Gt/ ;ls|o ?kdf<br />

nflu /xg] .<br />

^= ;/;<strong>kmfO</strong> If]qsf ;a} ultljlwx¿df dlxnf tyf<br />

afnaflnsfsf] ;lqmo ;xeflutf k|j4{g ug]{ .<br />

klxnf] / bf];|f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />

lnPsf] ;+j]unfO{ lg/Gt/tf lbg cfufdL t];|f] <strong>blIf0f</strong><br />

<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng ef/tdf ;g\ @))*, rf}yf]<br />

;<strong>Dd</strong>]ng >Ln+sfdf ;g\ @)!) / kf“rf} ;<strong>Dd</strong>]ng g]kfndf<br />

;g\ @)!@ df x'g] to ul/Psf] 5 .<br />

cGTodf of] bf];|f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

;kmntfk"j{s cfof]hgf ug'{ ePsf]df xfdL kfls:tfg ;/<br />

sf/sf] xflb{s ;x|fgf ub{5f}+ . xfdLnfO{ o:tf] clj:d/0fLo<br />

:jfut tyf ;Tsf/ ug'{ePsf]df / o; ;<strong>Dd</strong>]ngnfO{ ;kmn<br />

kfg{ ;xof]u ug'{ePsf]df cfef/L x'“b} kfls:tfg ;/sf/<br />

/ kfls:tfgL hgtfnfO{ xflb{s wGojfb lbG5f} .<br />

7


;fsf];fg k"j{;GWofdf<br />

gful/s ;dfh e]nf gof“ lbNnL, ef/t, @))*<br />

8<br />

t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

eGbf b'O{ lbg cufj} ;g\ @))* gf]e]Da/<br />

!^ b]lv !* ;<strong>Dd</strong> ef/tsf] gof“ lbNnLdf<br />

gful/s ;dfhsf k|ltlglwx?sf] ;xeflutfdf<br />

;fsf];fg k"j{ gful/s ;dfh e]nfsf]<br />

cfof]hgf ePsf] lyof] . pQm e]nfdf<br />

a+unfb]z, ef/t, g]kfn, kfls:tfg /<br />

>Ln+sfaf6 !)) hgf eGbf a9L ;d'bfosf<br />

cu'jf / u}/;/sf/L ;+:yfsf k|ltlglwx?sf]<br />

;xeflutf ePsf] lyof] .<br />

;fsf];fg k"j{ gful/s ;dfhsf] e]nfdf<br />

;xefuL kf“rj6f b]zdf ePsf gful/s<br />

e]nfx?af6 gful/s ;dfhsf] cfjfhsf] ?kdf<br />

cfPsf ljleGg ;'emfj / ;Nnfxx?df s]lGb|t<br />

eO{ 5nkmn ePsf] lyof] . k|m]zjf6/ PS;g<br />

g]6js{ <strong>blIf0f</strong> Plzof (FANSA), jf6/P8<br />

/ vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong> ;dGjo kl/ifb\<br />

(WSSCC) sf] ;+o'Qm cfof]hgfdf ;DkGg<br />

ePsf] pQm e]nfn] nuQ} x'g] <strong>blIf0f</strong><br />

<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf vfg]kfgL /<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf] d'2f k|efjsf/L ?kdf p7fpg<br />

;xefuLx?nfO{ ;Ifd agfpg / Psdt ug{<br />

w]/} ;xof]u k'¥ofPsf] lyof] .<br />

;Dk"0f{ ;xefuLx?sf] ;xdltdf o; e]nfn] tof/<br />

u/]sf] 3f]if0ff kqn] vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />

cfwf/e"t dfgj clwsf/sf] ?kdf dfGotf<br />

lbg ;a} ;/sf/x?nfO{ cfx\jfg ug{'sf ;fy}<br />

;'zf;g, ;/;<strong>kmfO</strong>sf] :jf:Yo k|efj, zx/L<br />

;/;<strong>kmfO</strong> / cJojl:yt a:tLdf ;/;<strong>kmfO</strong>,<br />

dflg;n] dnd"qhGo kmf]x/ p7fpg], lzIf0f<br />

;+:yfdf ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwf, /h:jnf cjlwdf<br />

;/;<strong>kmfO</strong> / ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf ;~hfndf<br />

;dfj]z x'g g;s]sf ju{sf d'2fnfO{ cl3<br />

;f/]sf] lyof] .


lIf0f <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] k"j{;GWofdf<br />

gful/s ;dfhsf] e]nf<br />

gof“ lbNnL, ef/t, @))*<br />

tTsfn sbd rfNg xfd|f] dfu<br />

xfdL <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (;fsf];fg)<br />

sf] k"j{;GWofdf k|]mzjf6/ PSzg g]6js{ <strong>blIf0f</strong> Plzof<br />

(FANSA), jf6/P8 / vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong> ;dGjo<br />

kl/ifb (WSSCC) åf/f oxL @))* gf]e]Da/ !^ /<br />

!& df gof“ lbNnLdf cfof]lht gful/s e]nfsf<br />

;xefuLx?nufot a+unfb]z, e'6fg, ef/t, g]kfn,<br />

kfls:tfg / >Ln+sfdf ljleGg r/0fdf ul/<br />

Psf /fli6«o:t/sf k/fdz{ a}7sx?df ;xefuL ;a}<br />

u}/;/sf/L ;+:yf, ;fdflhs ;+:yf Pj+ gful/s ;dfh<br />

;+:yfsf k|ltlglwx? t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;<strong>Dd</strong>]ngsf ;xefuLx?nfO{ lgDg cg';f/sf] 3f]if0ff kq<br />

k|:t't ub{5f}+ .<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzofdf JofKt ;/;<strong>kmfO</strong> ;+s6 ;dfwfgsf<br />

nflu tTsfn sbd rfNg cfjZos 5 . b'O{ jif{ cufl8<br />

;DkGg bf]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng kl5<br />

dfq emf8fkvfnfsf sf/0f o; If]qdf bz nfv<br />

afnaflnsfsf] d[To' eO;s]sf] 5 . o; If]qdf /x]sf<br />

Ps ca{ hg;+Vof dWo] 7"nf] ;+Vof ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jfljxLg<br />

cj:yfdf /x]sf 5g\ . o;af6 dflg;x?n] ef]lu/x]sf<br />

cToGt si6k"0f{ hLjg phfu/ ug{'sf ;fy} :j:y, pGgt<br />

/ ;<strong>Dd</strong>fghgs hLjgofkg ug{] pgLx?sf] clwsf/df klg<br />

Jojwfg v8f u/]sf] 5 .<br />

;g\ @))# df a+unfb]zdf ;DkGg klxnf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngb]lv <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/sf/x?n]<br />

dxfTjfsf+IfL sfo{of]hgfsf] k|lta4tf ;lxtsf b'O{j6f<br />

dGqL:t/Lo 3f]if0ff kqx? hf/L ul/;s]sf 5g\ . tL<br />

k|lta4tfx?sf] ;<strong>Dd</strong>fg ul/g' k5{ t/, yk /fhg}lts<br />

k|lta4tf, cem /fd|f] ;fe]mbf/L / ;dGjo tyf ;'zf;gsf]<br />

cefj o; If]qsf] k|ultsf afwssf] ?kdf /x]sf 5g\ .<br />

oL k|lta4tfx? s]xL xb;<strong>Dd</strong> k"/f ePsf] s'/fdf xfd|f]<br />

;xdlt /x“bf/x“b} klg ;/;<strong>kmfO</strong> cefjsf] ;+s6n] kf/]sf]<br />

ckf/ dfgjLo Ifltn] o;nfO{ ;fdfGo ?kdf dfq glnO{<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf lj:tf/df b|'tultdf nfUg'kg{] vf“rf]<br />

cf}+NofPsf] 5 .<br />

xfdLn] :j:y ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jfdf kx'“r x'g] hgtfsf] ;+Vofdf<br />

;dtfd"ns, jf:tljs / bLuf] j[l4sf nflu ;Daf]wg<br />

ul/g'kg{] lgDg cf7 k|d'v d'2fx?sf] klxrfg u/]sf] 5f}+ .<br />

xfdL ;d'bfo, ;/sf/, cGt/f{li6«o lgof]u Pj+ gLlh<br />

If]q;“u ;xsfo{ ub{} oL d'2fx?df sfd ug{], gd"gfx?sf]<br />

ljsf; ug{], gof“kgsf] vf]hLsf ;fy} ;kmn k|of;x?sf]<br />

k|bz{g ug{] k|lta4tf hfx]/ ub{5f}+ .<br />

vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>sf] clwsf/<br />

;/;<strong>kmfO</strong>df kx“'r ljsf;sf] cfjZostf dfq geP/<br />

cGt/f{li6«o dfgj clwsf/ sfg"gx?df cfwfl/t Ps<br />

dfgj clwsf/ klg xf] . ;':jf:Yosf nflu ;/;<strong>kmfO</strong><br />

x'g glhs} kfgL]sf] pknAwtf klg h?/L 5 . o; If]qsf<br />

w]/} ;/sf/x?n] ;g\ @))& sf] klxnf] Plzof k|zfGt<br />

kfgL ;<strong>Dd</strong>]ngdf æa]Kk'sf] ;Gb]zÆ df :jR5 vfg]kfgL<br />

/ cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ clwsf/sf] ?kdf dfGotf<br />

lbO;s]sf] 5 .<br />

:jR5 vfg]kfgL / cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>df kx'“r Ps dfgj<br />

clwsf/sf ;fy} dfgjf]lrt ;'/Iff / ;<strong>Dd</strong>fgsf nflu<br />

ckl/xfo{ kIfsf] ?kdf lbOPsf] k'/fgf] dfGotfnfO{ k'gM<br />

cg'df]bg ug{ xfdL ;/sf/x?nfO{ cfXjfg ub{5f}+ .<br />

zf;g<br />

jf:tljs l:yltdf cfwfl/t :ki6 tYof+ssf] cefj<br />

/ c:ki6 ;+/rgfut Joj:yfsf sf/0f /x]sf] sdhf]/<br />

hjfkmb]lxtfn] ;/;<strong>kmfO</strong> If]qsf] k|ultnfO{ ;Lldt u/]sf]<br />

5 . of]hgf lgdf{0f ug{] / nfu" ug{] k|lqmofdf ;fdflhs<br />

;+:yf, gful/s ;dfh ;+:yf / :yfgLo ;/sf/x?nfO{<br />

w]/}h;f] lsgf/f nufpg] ul/G5 . ;'zf;g / ;]jf k|bfgsf]<br />

pknlAw ;'wf/sf nflu o; If]qdf ;"rgfsf] xs ;DaGwL<br />

ePsf xfn}sf ljsf;nfO{ pkof]udf Nofpg ;lsG5 .<br />

;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />

;Da4 ;a} dGqfnox?sf ;fy} ;a};“u ;'lglZrt ;dGjo<br />

ub{} /fli6«o:t/df hjfkmb]xL g]t[Tj lgdf{0f ug{<br />

9


10<br />

:yfgLo txsf ;a} kIf;“u ;dGjo ub}{ ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;a}<br />

sfo{qmdx?df :yfgLo ;/sf/x?nfO{ of]hgf lgdf{0f /<br />

nfu" ug{] s]lGb|o e"ldsf lbg<br />

;a}nfO{ ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf k'¥ofpg] ;/sf/L nIo k"/f ug{<br />

/ /fxtsf] Gofof]lrt pkof]usf nflu rflx+bf] cfly{s<br />

k|fjwfgsf ;fy ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu 5'§} ah]6 nfOg<br />

lgdf{0f ug{<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf] l:ylt / sfo{qmd nfu" ul/Psf] k|lqmofsf]<br />

:jtGq d"Nof+sg ug{] ;+/rgf lgdf{0f ug{<br />

:jf:Yo kl/0ffd<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf] Ps k|d'v pknlAw eg]sf] ;':jf:Yo xf] .<br />

:jf:Yo ;'wf/sf] ;aeGbf sd vlr{nf] pkfox? eGg' g}<br />

;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{g x'g\ . ;/;<strong>kmfO</strong>sf sfo{qmdx?nfO{ yk<br />

k|efjsf/L agfpg] / ;/;<strong>kmfO</strong>df nufgL ug{ h?/L 5<br />

eGg] s'/f gLltlgdf{tfx?nfO{ a'emfpg] b'a} sfdsf] nflu<br />

xfdLnfO{ o;n] :jf:Yodf kfg{] k|efjsf af/]df w]/}eGbf<br />

w]/} ;"rgfsf] cfjZostf 5 .<br />

;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />

;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdx?sf] l8hfOg / o;n] :jf:Yo<br />

;'wf/df kfg{] k|efjsf] ;'kl/j]If0f ug{] sfddf :jf:Yo<br />

If]qnfO{ klg ;+nUg u/fpg<br />

gLltlgdf{0f / sfo{qmdsf] of]hgf tof/ ug{] cfwf/<br />

agfpgsf nflu dnd"qhGo /f]ux? k}mlnPsf] af/]df<br />

tYof+s ;+sng / ljZn]if0f ug{] ;+/rgfsf] ljsf; u/L<br />

;'b[9 ug{<br />

zx/L ;/;<strong>kmfO</strong><br />

:jR5 jftfj/0f / zx/L u/Lasf] k|lti7fsf nflu 7f];<br />

tyf t/n kmf]x/ Joj:yfkg ;lxtsf] zx/L ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />

d'2f Psbd dxTjk"0f{ /x]sf] 5 .<br />

;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />

;Dk"0f{ zx/L / zx/ j/k/sf ;d'bfox?df ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />

kx'“r ;'lglZrt ug{, cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jfsf] kx'“rnfO{<br />

hUuf :jfldTj / a;f]af;sf] ;'lglZrttfaf6 cnUofpg /<br />

;a} ;fj{hlgs :yfgx?df ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwf ;'lglZrt ug{<br />

;a} ;/f]sf/jfnfx?n] ;xefuL x'g;Sg] u/L zx/ / zx/<br />

j/k/sf If]qx?df ljBdfg ;+/rgfx?sf] If]qut gSzf<br />

tof/ ug{ Pj+ ;f] ;"rgfsf] cfwf/df nufgL / sfo{qmd<br />

rnfpg<br />

;d'bfo, ;fj{hlgs / gLlh If]q;“usf] ;fe]mbf/Ldf<br />

ljs]lGb|s/0fsf] cjwf/0ff cg'?k plrt / ;'wfl/Psf]<br />

k|ljlw k|a4{g ug{ Pj+ :yfgLo k|of;x?nfO{ a9fjf lbg<br />

dflg;n] dnd"q p7fpg]<br />

s'g} hflt ljz]ifsf dflg;x?åf/f dnd"q p7fpg] rng<br />

dfgj clwsf/sf] xgg, dfgjLo ;<strong>Dd</strong>fgsf] ckx]ngf /<br />

Psbd lgs[i6 lsl;dsf] hflto e]befj xf] . s'g} s'g}<br />

b]zdf o:tf] k|rng pGd"ng ug{ sfg"g klg alg;s]sf] 5<br />

t/ To:tf] sfg"g nfu" ePsf] 5}g .<br />

;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />

dflg;x?n] dnd"q p7fpg] k|rng /x]sf] :jLsfb{} o:tf]<br />

k|rngsf] olsgsf ;fy lgSof}{n ug{ o;sf] tYof+s<br />

/fVg<br />

o:tf] k|rng k"0f{tofM pGd"ng geP;<strong>Dd</strong> o:tf<br />

sfdbf/x?sf] ;'/Iffsf nflu / xfgLsf/s kmf]x/;“u<br />

dflg;sf] ;+;u{ x'g glbg kmf]x/ Joj:yfkgsf ;'wfl/Psf<br />

rng / k|ljlwx? :yflkt ug{<br />

;g\ @)!) ;<strong>Dd</strong>df dflg;x?n] dnd"q p7fpg] k|rng<br />

pGd"ng ug{ / To:tf] sfo{df ;+nUg AolQm Pj+ ltgsf<br />

kl/jf/nfO{ lzIff / j}slNks hLljsf]kfh{gsf nflu<br />

;xof]u ug{<br />

z}lIfs ;+:yfx?df ;/;<strong>kmfO</strong><br />

<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> If]qsf w]/} ljBfnox?df afnaflnsfx?<br />

cem ljz]if u/]/ 5fqfx?sf] nflu kof{Kt ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;'ljwfsf] cefj 5 . ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{g Jojxf/<br />

kl/jt{g;“u ufFl;Psf] 5 . slnnf] pd]/df g} dflg;sf]<br />

afgLJoxf]/f lgdf{0f x'g] ePsf]n] ljBfnosf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />

lzIffn] :j:y efjL k':tf lgdf{0fdf ;xof]u u5{ . cem<br />

afnaflnsfx? t kl/jt{gsf jfxs x'g\ .<br />

;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />

/h:jnf cjlwsf] ;<strong>kmfO</strong>sf ;'ljwf ;d]t ePsf] kof{Kt<br />

-;fa'g / kfgLsf] Joj:yf ;lxt_ ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf]<br />

lgdf{0f Pj+ ;Def/ ug{ gLlh ljBfnox?nfO{ lgodg ug{<br />

/ ;/sf/L ljBfnox?nfO{ o;sf nflu ah]6sf] Joj:yf<br />

ug{<br />

;/;<strong>kmfO</strong> lzIffnfO{ lzIffsf] cleGg c∙sf] ?kdf<br />

;dfj]z ug{ / ljBfno:t/Lo ;/;<strong>kmfO</strong> lzIff ;DaGwL<br />

sfo{qmdx?sf] ;'kl/j]If0f ug{<br />

/h:jnf cjlwdf ;<strong>kmfO</strong><br />

/h:jnfsf] ;dodf ul/g] c:j:ys/ Jojxf/sf sf/0f<br />

<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> If]qsf dlxnfx?nfO{ 7"nf] tyf ghflg+bf]<br />

af]em /x]sf] 5 . of] ljifo cfk}m wfld{s tyf ;f“:s[lts<br />

wf/0ffx?;“u uf“l;Psf] 5 / o;af6 ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{g<br />

sfo{qmdx?df wSsf k'u]sf] 5 .


h:jnf cjlwsf] ;<strong>kmfO</strong>nfO{ klg :jf:Yo / ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />

cleGg c∙sf] ?kdf dfGotf lbg / o;nfO{ :jf:Yo /<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf sfo{qmdx?;“u PsLs[t ub{} /h:jnf :jf:Yo<br />

Joj:yfkgdf dflg;x?sf] r]tgf / Ifdtf clea[l4 ug{<br />

xfdL ;/sf/nfO{ cfx\jfg ub{5f}+ .<br />

;dfj]z x'g g;s]sf<br />

hg;+Vofsf] 7"nf] lx:;f;<strong>Dd</strong> ;/;<strong>kmfO</strong>sf sfo{qmdx?<br />

k'Ug ;s]sf] 5}g . ljz]if u/]/ ckf∙, Pr cfO eL jf<br />

P8\; kLl8t, cflbjf;L / ckx]lnt hflt, wfld{s ;d"x,<br />

z/0ffyL{, lgdf{0f dhb'/, zx/L cJojl:yt a:tLsf<br />

afl;Gbf, 3/af/ljxLgx?, k|fs[lts ljkQL kLl8tx?,<br />

cfGtl/s lj:yflktx? / ljs6 If]qsf afl;Gbfx?<br />

;/sf/nfO{ xfd|f] cf≈jfg M<br />

;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdx?n] ;d]6\g g;s]sfx?sf] d'2fsf<br />

ljifodf ;a} txaf6 r]tgf a9fpg] / gLltut 3f]if0ff /<br />

ltgnfO{ nfu" ug{] lgb{]lzsfx?df pgLx?nfO{ klg ;dfj]z<br />

ug{sf nflu k|lta4tf lgdf{0f ug{]<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf ;a} sfo{qmdx?df u/La / ;LdfGts[tx?sf]<br />

klxrfg ug{] tl/sfx? ;dfj]z ug{] / ;dfj]zL k|lqmof<br />

ckgfpg'sf ;fy} To:tf] ju{df k'Ug ;lsP g;lsPsf] af/]<br />

cg'udg ug{]<br />

xfdL o; If]qsf gful/s ;dfh ;+:yfx? lgDg<br />

s'/fsf] k|lta4tf hgfp“5f}+ .<br />

xfd|f] b]zdf :jR5 vfg]kfgL / cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />

clwsf/nfO{ ;+ljwfgsf ;fy} If]qut gLltx? tyf<br />

sfg"gdf dfGotf lbnfpg, clxn]sf ;/;<strong>kmfO</strong>sf<br />

sfo{qmdx?n] ;Daf]wg ug{ g;s]sf ;d'bfosf] dfu /<br />

cg'ejnfO{ phfu/ ug{], ltgsf] cfjfhnfO{ a'nGb ub{}<br />

ltgsf lqmofsnfkdf ;xof]u ug{] / o:tf] clwsf/<br />

pkof]usf nflu ;xof]u ug{] sfo{df cl3 a9\g]<br />

;a}sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> / dflg;x?n] dnd"q p7fpg]<br />

k|rngsf] cGTosf nflu ;/sf/L of]hgfx? / sfg"g<br />

sfof{Gjog ug{sf nflu ;/sf/nfO{ k}/jL, sfg"gL k|lqmof<br />

/ r]tgf clea[l4 dfk{mt bjfa lbg]<br />

;dfgtf / ;dfj]zL gLlt tyf ;fd'bflos k|of;x? dfk{mt\<br />

ljBfno tyf ;d'bfox?df ;/;<strong>kmfO</strong>sf gjLg df]8nx?<br />

k|bz{g tyf nfu" ug{ / To:tf ;kmn k|lqmofx?sf] k|df0f<br />

agfpg]<br />

:yfgLo txsf] Ifdtf clea[l4 x'g] / :yfgLo k|of;nfO{<br />

;dy{g x'g] u/L :yfgLo ;d'bfo, ;fd'bflos ;+:yf /<br />

;/sf/L ;+oGqsf aLr ;fe]mbf/L lgdf{0fdf ;xof]u ug{]<br />

5fqfx?sf] ljz]if cfjZostfnfO{ Wofg lb+b} /h:jnf<br />

cjlwsf] ;<strong>kmfO</strong> Joj:yfkg ;lxtsf] ljBfno ;/;<strong>kmfO</strong>sf<br />

nflu r]tgf a9fpg]<br />

;Daf]wg x'g g;s]sf ;d"xx?nfO{ ;'/lIft Pj+<br />

;<strong>Dd</strong>fghgs hLljsf]kfh{g ug{;Sg] agfpg] sfo{df xfd|f]<br />

;Lldt >f]tx? s]lGb|t ug{] / cfkm\gf cg'ejx? Jofks<br />

?kdf af“8\g]<br />

gful/s ;dfh;“u ;/;<strong>kmfO</strong> If]q / ;<strong>kmfO</strong>sf] Jojxf/<br />

kl/jt{gdf nfu]sf] nfdf] Oltxf; 5 . xfdL o; If]qdf<br />

ljBdfg ;/;<strong>kmfO</strong> ;+s6nfO{ ;Daf]wg ug{ <strong>blIf0f</strong><br />

<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngnfO{ ;dy{g ug{ ljutsf /<br />

efjL 3f]if0ffkqsf k|lta4tfx? ;+o'Qm ?kdf nfu" ug{ /<br />

ltgsf] cg'udg ug{ k|lta4 5f}+ . ;a}sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong><br />

k|fKt ug{ ;a}sf];xsfo{ cfjZos /x]sf] dx;'; ub{}<br />

;xsfo{sf] efjgfn] xfdL oxfFx? ;dIf of] k]z ub{5f}+ .<br />

cleg]qL em/gf yfkf / jf6/P8 g]kfnsf k}/jL Joj:yfks<br />

t]>f] ;fsf];fg j}7s k"j{ d}gjQL ;efdf÷ kmf6f] k|sfz cdfTo<br />

11


t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng gof“ lbNnL, ef/t, @))*<br />

:jf:Yo / k|lti7fsf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> eGg] d"n<br />

gf/fsf ;fy t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;<strong>Dd</strong>]ng ;g\ @))* gf]e]Da/ !* b]lv @!<br />

;<strong>Dd</strong> ef/tsf] gof“ lbNnLdf ;DkGg eof] .<br />

o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf ckmuflg:tfg, a+unfb]z,<br />

e'6fg, ef/t, dflNbE;, g]kfn, kfls:tfg<br />

/ >Ln+sfsf dGqLx¿, lgjf{lrt k|ltlglw,<br />

;/sf/L clwsf/L, ljifout lj1x¿,<br />

ljåt\ ju{, gful/s ;dfh, u}/;/sf/L /<br />

;fd'bflos ;+:yf, ljsf;sf ;fe]mbf/ tyf<br />

lghL If]qsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .<br />

lbNnL 3f]if0ff kqsf] ?kdf Voflt kfPsf]<br />

o; dGqL:t/Lo ;<strong>Dd</strong>]ngsf] 3f]if0ff kqn]<br />

;/;<strong>kmfO</strong> / ;'/lIft vfg]kfgLsf] kx'“rnfO{<br />

cfwf/e"t dfgj clwsf/sf] ?kdf :jLsf/]sf]<br />

5 eg] ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ /fli6«o k|fyldstf lbg}<br />

k5{ eGg] s'/fnfO{ hf]8 lbPsf] 5 . cem<br />

dxTjk"0f{ s'/f t o; 3f]if0ff kqn] ;b:o<br />

/fi6«x?aLr If]qLo ;fe]mbf/LnfO{ 6]jf k'¥ofpg]<br />

/ :jtGq cg'udgnfO{ k|f]T;fxg lbg'kg{] eGg]<br />

gful/s ;dfh e]nfsf] 3f]if0ff kqsf] Ps<br />

k|d'v dfuk|lt k|lta4tf hgfPsf] 5 .<br />

12


t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

lbNnL 3f]if0ff kq<br />

xfdL ckmuflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;,<br />

g]kfn, kfls:tfg / >Ln+sfsf dGqLx¿, lgjf{lrt<br />

k|ltlglw, ;/sf/L clwsf/L, ljifout lj1x¿, ljåt\<br />

ju{, gful/s ;dfh, u}/;/sf/L / ;fd'bflos ;+:yf,<br />

ljsf;sf ;fe]mbf/ tyf lghL If]qsf] ;xeflutf /x]sf]<br />

@))* gf]e]Da/ !^ b]lv @! ;<strong>Dd</strong> ef/tsf] /fhwfgL<br />

gof“ lbNnLdf cfof]lht t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;<strong>Dd</strong>]ng (t]>f] ;fsf];fg) sf] k|ltlglw d08nsf k|d'vx¿M<br />

!= ;/;<strong>kmfO</strong> / :jR5 vfg]kfgLdf kx'“r Ps cfwf/e"t<br />

dfgj clwsf/ ePsf] tYonfO{ c+lusf/ ub}{ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />

/fli6«o k|fyldstf lbg ckl/xfo{ 7fGb5f}+ .<br />

@= o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL ePsf <strong>blIf0f</strong> Plzofsf ;a}<br />

/fi6«x¿df ;doa4 ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL /fli6«o<br />

tyf ;x;|fAbL ljsf; nIox¿ k"/f ug{ xfdL k|lta4tf<br />

JoQm ub{5f}+ .<br />

#= xfd|f /fi6«sf ;Dk"0f{ zx/L tyf u|fdL0f ;d'bfox¿df<br />

k"0f{ / lbuf] ;/;<strong>kmfO</strong> xfl;n ug]{ dfq geO{<br />

;g\ @))# df 9fsfdf ;DkGg k|yd ;fsf];fg /<br />

;g\ @))^ df O:nfdfjfbdf ;DkGg bf]>f] ;fsf];fgdf<br />

bf]xf]¥ofOPsf nIox¿ xfl;n ug]{ 3f]if0ff klg ub{5f}+ .<br />

$= ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL xfd|f nIox¿ l56f] k"/f ug{ / xfd|f<br />

lqmofsnfkx¿sf] b|'tultsf nflu /fli6«o, If]qLo,<br />

:yfgLo / 3/fo;L txdf lgDg lnlvt k|d'v sfo{x¿<br />

nfu" ug{ / lglZrt sfo{x¿ ug{ xfdL Wofgfsif{0f<br />

ug{'sf ;fy} To;sf nflu k|lta4tf bf]xf]¥ofp“5f}+ M<br />

s_ jt{dfg / efjL k':tfn] :jR5 vfg]kfgL, ;kmf df6f]<br />

/ jfo';lxtsf] :j:y jftfj/0fdf /Dg kfpg] s'/f<br />

;'lglZrt ub{}<br />

v_ ;a}sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf k|fKt ug{] k|lqmof ;a}<br />

r/0fdf ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnfx¿ / ljz]if u/]/<br />

:yfgLo ;/sf/, ;d'bfo / ;aeGbf tNnf] txsf<br />

;d"xx¿nfO{ ;dfj]z ug{] vfnsf x'g]5 .<br />

u_ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ k"jf{wf/ jf cfly{s r'gf}tLsf ?kdf dfq<br />

lnOg] 5}g . o;sf nflu k|efjsf/L gLlt, Jojxf/<br />

kl/jt{gsf nflu cfly{s tyf ;+/rgfut k|f]T;fxg,<br />

wfld{s g]tfx¿, ;d'bfo / ljBfnoh:tf ;+:yfx¿,<br />

:yfgLo ;/sf/ / ;]jf k|bfosx¿;“u ;xsfo{ ug{'sf<br />

;fy} ltgLx¿sf] Ifdtf clej[l4 Pj+ sfo{qmd nfu"<br />

ug{ tyf cg'udgdf hjfkmb]xL a9fpg] cj;/sf<br />

?kdf klg lnOg]5 .<br />

3_ ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cjwf/0ffnfO{ t/n tyf 7f]; kmf]x/nfO{<br />

-kfgLsf ;|f]tx¿ Pj+ hdLgnfO{ k|lts"n c;/ gkfg{]<br />

t/n kbfy{ ;lxt_ ;'/lIft tj/n] 9'jfgL ug{] / :j:y<br />

tl/sfn] tx nufpg] jf k'gM k|of]u ug{];<strong>Dd</strong> Ps<br />

;Dk"0f{ Joj:yfkg rqmsf ?kdf k|a4{g ul/g]5 .<br />

ª_ ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu ljleGg Joj:yf / ljsNkx¿<br />

pknAw x'g]5g\ . ;d'bfosf] ;lqmo ;xeflutf, ;xof]u,<br />

lg0f{o k|lqmof ;d]tsf] ;d'bfosf] :jfldTj ;lxt<br />

plrt ah]6 gLlt agfP/ lje]b 36fp“b} ;a}sf nflu<br />

cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwf ;'lglZrt ul/g] 5 .<br />

r_ u/La tyf hf]lvdk"0f{ If]qsf hgtfnfO{ k|f]T;fxg Pj+<br />

;xof]u lbOg] 5 .<br />

5_ dlxnf / clt hf]lvddf /x]sfx¿nfO{ -dlxnf /<br />

afnaflnsf, cem ljz]if u/]/ aflnsfx¿, ckf∙ /<br />

Ho]i7 gful/s_ k|fyldstf lbOg] 5 . gjLg k|lqmofx¿<br />

-pbfx/0fsf nflu :jfjnDaL ;d"x dfk{mt n3' ljQ<br />

sfo{qmd_ k|efjsf/L ?kdf k|a4{g ul/g] 5 .<br />

h_ ;fdflhs / cfly{s ?kdf lk5l8Psf 3/ kl/jf/nfO{<br />

;d"x agfpg kl/rfng ul/g] 5 / ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;fy}<br />

cGo ljsf; sfo{qmddf pgLx¿sf] kx'“rsf nflu<br />

;xof]u ul/g] 5 .<br />

em_ ;/;<strong>kmfO</strong>df dlxnfsf] ljz]if cfjZostfnfO{<br />

-/h:jnfsf] ;dodf ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yfkg ;lxtsf]_<br />

;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdx¿sf] of]hgf agfpg], nfu" ug{],<br />

cg'udg ug{] / pknlAwx¿sf] dfkgdf ;dfof]hg<br />

ul/g] 5 . ;d'bfo:t/sf] ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yfkgdf<br />

dlxnfsf] dxTjk"0f{ e"ldsfsf] Joj:yfnfO{ ljsf;<br />

ul/g] 5 .<br />

`_ ljBfnox¿df oy]i6 ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{gnfO{ -h:t} 5fq<br />

/ 5fqfnfO{ vfg]kfgLsf] Joj:yf tyf oy]i6 dfqfdf<br />

afnaflnsfnfO{ cg's'n x'g] vfnsf zf}rfno_ a9L<br />

hf]8 lbOg] 5 . ljBfyL{x¿df ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf]<br />

x]/ljrf/ / :j:Yo afgLJoxf]/f ljsf;nfO{ k|a4{g<br />

ug{ ljBfno:tl/o kf7\oqmddf ;/;<strong>kmfO</strong> lzIff klg<br />

;dfj]z ul/g] 5 .<br />

6_ Ifdtf clej[l4, ;kmn k|of;x¿sf ljifodf<br />

cfk;L 5nkmn / :jtGq cg'udg ;+oGq k|a4{gsf<br />

nflu /fi6«x¿aLrsf] ;xsfo{nfO{ dha't ul/g] 5 .<br />

13


7_ ;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlw k|of]u ub{} ;~rf/<br />

hut;“usf] ;xsfo{df :jR5 / :j:y jftfj/0fsf]<br />

dfu a9fpg / :j:ys/ afgLJoxf]/f k|a4{g ug{<br />

Jojxf/ kl/jt{g ;DaGwL ;"rgf cfbfg k|bfgnfO{<br />

k|efjsf/L ?kdf pkof]u ul/g] 5 .<br />

8_ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ :jf:Yo, lzIff / cGo ;Da4 gLltx¿df<br />

;dfj]z ul/g' kg{] / P]g lgodnfO{ k|efjsf/L ?kdf<br />

nfu" ul/g' kg{] .<br />

9_ k|ljlwx¿ -kfgL grflxg] jf yf]/} kfgL eP k'Ug]_ /<br />

dfgj dnd"q nufot t/n tyf 7f]; kmf]x/sf] k'gM<br />

k|of]unfO{ -To;af6 phf{ pTkfbg ;lxt_ k|f]T;flxt<br />

ul/g] 5 .<br />

0f_ ;:tf], ;'ne, jftfj/0f d}qL / plrt ;/;<strong>kmfO</strong>sf<br />

k|ljlw, ;fdu|Lsf ;fy} ;/;<strong>kmfO</strong> :t/f]GgtLsf nflu<br />

lghL If]q;“usf] -rkL{ ;+3 / ;/;<strong>kmfO</strong> ;fdu|L Pj+<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf k|bfos ;d"xx¿ nufot_ ;xsfo{ ;'b[9<br />

ul/g] 5 .<br />

t_ zx/L If]qdf dfgj dnd"q nufot cGo ;a} lsl;dsf<br />

t/n tyf 7f]; kmf]xf]/sf] -Jofj;flos, cf}Bf]lus Pj+<br />

c:ktfnaf6 lg:sg] kmf]x/ ;lxt_ ;'/lIft Joj:yfkg<br />

;'lglZrt ug{ zx/JofkL PsLs[t k|lqmof ckgfOg]<br />

5 .<br />

y_ zx/L If]qsf] ;/;<strong>kmfO</strong> of]hgfx¿sf] Ps c∙sf]<br />

?kdf zx/L If]qsf ljkGgx? ljz]if u/]/ cJojl:yt<br />

a:tLsf afl;Gbfx¿nfO{ ;'/lIft ;/;<strong>kmfO</strong>df kx'“r<br />

k'¥ofpg ;xof]u ul/g] 5 .<br />

b_ ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{df ;+nUg JolQmTjx¿sf] dxTjk"0f{<br />

e"ldsfnfO{ :jLsf/ ub{} pgLx¿sf] cfTd;<strong>Dd</strong>fg<br />

j[l4sf pkfox¿sf] cjnDag ul/g] 5g\ .<br />

lqmofsnfk Pj+ k|lta4tfx¿<br />

cGt/f{li6«o ;/;<strong>kmfO</strong> jif{ @))* sf] ;Gbe{df xfdL<br />

;doa4 ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>;DaGwL /fli6«o Pj+ ;x;|fAbL<br />

ljsf; nIox¿ k|flKtsf nflu lgDg lqmofsnfkx¿ ug{]<br />

k|lta4tf hfx]/ ub{5f}+ .<br />

!= d'Vo ?kdf If]qLo, /fli6«o / :yfgLo txx¿df gLlt<br />

lgdf{0f, ah]6 ljlgof]hg, dfgj ;+;fwg Pj+ ltgnfO{<br />

nfu" ug{sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ lbOPsf] hf]8nfO{<br />

lbuf] agfpg k}/jL / r]tgfnfO{ lg/Gt/tf lbg<br />

@= ;/;<strong>kmfO</strong> ;d:ofsf] lbuf] ;dfwfgsf nflu ;xsfo{<br />

ug{ :yfgLo ;/sf/, u}/;/sf/L ;+:yf, o'jf tyf<br />

;fd'bflos ;d"xx¿sf] Ifdtf clej[l4 ug{ Pj+<br />

;d'bfosf k|of;x¿ ;'b[9 ug{<br />

#= ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{df ;Da4 AolQmx¿sf] sfd ug{]<br />

jftfj/0f tyf cfTd;<strong>Dd</strong>fg clej[l4 ug{ / pgLx¿sf]<br />

:jf:Yo, ;'/Iff / ;<strong>Dd</strong>fg ;'lglZrt ug{<br />

$= ;d'bfosf ;a} ju{ ljz]if u/]/ gjhft lzz', aflnsf,<br />

dlxnf, Ho]i7 gful/s / ckf∙x¿sf] :jf:Yo, ;'/Iff<br />

/ ;<strong>Dd</strong>fgsf nflu ljsf; sfo{sf] ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />

k|fyldstf lbOg] 5 .<br />

%= ;/;<strong>kmfO</strong> ;a}sf] rf;f]sf] ljifo agfpg'sf ;fy}<br />

cf–cfkm\gf sfo{qmdx¿df -h:t} /]nj] / ko{6g<br />

lgsfox¿df cfkm\gf] sfo{qmdsf] c∙sf] ?kdf<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf] k|a4{g_ o;nfO{ k|fyldstfsf]<br />

ljifo agfpg ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ ljleGg If]q, dGqfno,<br />

ljefu, ;+:yfx¿df -lghL, 3/fo;L, ljBfno,<br />

;d'bfo Pj+ ;fj{hlgs_ ;dflxt ug{<br />

^= cfkTsfnLg Pj+ ljklQsf] cj:yf / ljz]if e";+/rgf<br />

ePsf If]qx¿ jf c:yfoL a;fO ;/fOsf] ;d:of<br />

ef]Ug'kg{] ;d"xsf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yf, k|ljlw /<br />

k|lqmofsf] ljsf; Pj+ nfu" ug{<br />

&= <strong>blIf0f</strong> Plzofsf] ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yfdf hnjfo'<br />

kl/jt{gsf] c;/nfO{ Go"gLs/0f u/fpg ljZjJofkL<br />

k}/jL ug{ / tL c;/x¿ lgd{"n ug{ jf tL c;/x¿<br />

k|lt cg"s'ntf ljsf; ug{] /0fgLlt / k|ljlwx¿sf]<br />

ljsf; u/L nfu" ug{<br />

*= :yfgLo cj:yf, ;|f]t / ;'xfp“bf] Jojxfl/s ;dfwfg<br />

Pj+ ljsNkx¿sf] ljljwtfsf] :jtGqtf ;zQm agfpg<br />

(= cg';Gwfg tyf ljsf;, ;xsfo{, bIftf, cg'ej /<br />

gof“ k|of]ux¿sf] cfbfg k|bfg k|a4{g ug{ /fli6«o ;Dks{<br />

JolQmsf] g]t[Tjdf Ps cGt/b]zLo sfo{sf/L ;d"xn]<br />

;do ;dodf e]63f6 ug{] 5 / Ps cfk;df 1fgsf]<br />

cfbfg k|bfg ug{ cGt/b]zLo ;d"x Pj+ lgsfox¿sf]<br />

;~hfn lgdf{0f ul/g] 5 .<br />

!)= ;g\ @))( b]lv @)!! ;<strong>Dd</strong>sf] cjlwdf /fli6«o<br />

sfo{of]hgf ljsf; ug{ ;xefuL b]zx¿n] æ;/;<strong>kmfO</strong><br />

nIo k|flKtsf nflu <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> dfu{lrqÆ sf]<br />

-kl/lzi6_ nfO{ ;Gbe{sf ?kdf lng;Sg] 5g\ .<br />

tLgj6} <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngx¿af6 k|fKt<br />

ultnfO{ lg/Gt/tf lb+b} rf}yf] ;<strong>Dd</strong>]ng ;g\ @)!) df<br />

>Ln+sfdf / kf“rf} ;<strong>Dd</strong>]ng ;g\ @)!@ df g]kfndf<br />

cfof]hgf ul/g] 5g\ .<br />

t];|f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (t]>f] ;fsf];fg)<br />

sf] ;kmn cfof]hgfsf nflu xfdL ef/t ;/sf/ /<br />

ef/tLo hgtfnfO{ wGojfbsf ;fy s[t1tf 1fkg ub{5f}+ .<br />

14


;fsf];fg k"j{;GWofdf<br />

gful/s ;dfh e]nf sf]nDaf], >Ln+sf, @)!!<br />

dGqL:t/Lo ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] k"j{;GWofdf<br />

gful/s ;dfhsf e]nf cfof]hgf ug{]<br />

k|rngnfO{ lg/Gt/tf lb+b} @)!! clk|n ! / @ df<br />

>Ln+sfsf] sf]nDaf]df klg ckm\uflg:tfg,<br />

a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;\, g]kfn,<br />

kfls:tfg / >Ln+sfsf gful/s ;dfh ;+:yfsf<br />

k|ltlglw, ;d'bfosf cu'jfx? / gful/s:t/sf<br />

sfo{stf{x? u/L sl/j !%) gful/s ;dfh<br />

;+:yf ;b:ox?sf] e]nf ;DkGg ePsf] lyof] .<br />

pQm ;<strong>Dd</strong>]ngdf w]/}hgf ;d'bfo:t/sf<br />

sfo{stf{x?n] cfkm\gf] ;d'bfodf u/]sf<br />

;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{gsf cg'ej ;'gfPsf lyP .<br />

o; e]nf ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;DaGwdf gful/s<br />

b[li6sf]0fsf] ?kdf ;+sng ul/Psf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;DaGwdf gful/s cfjfhnfO{ If]qLo:t/df<br />

Nofpg] d~r klg ag]sf lyof] .<br />

o;afx]s ;/sf/ / gful/s ;dfhsf k"j{<br />

k|ltj4tfx? klg o; e]nfdf k'g/fjnf]sg<br />

ul/Psf] lyof] . ;/;<strong>kmfO</strong>df ;/sf/L<br />

k|lta4tf / k|To]s b]zn] u/]sf k|utLsf<br />

aLr /x]sf] b"/L emNsfpg] 6«flkms aQL<br />

;+s]tsf] ?kdf jf6/P8n] tof/ u/]sf] gf}nf]<br />

5nkmn kq klg pQm e]nfdf rrf{ ul/Psf]<br />

lyof] . b'O{lbg] pQm e]nfsf] cGtdf gful/s<br />

;dfhsf] 3f]if0ff kq tof/ u/L dGqL:t/Lo<br />

;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL g]tf tyf lj1x?aLr<br />

cf}krfl/s ?kdf k|:t't ul/Psf] lyof] .<br />

15


lIf0f <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] k"j{;GWofdf<br />

gful/s ;dfhsf] e]nf<br />

sf]nDaf], >Ln+sf, @)!!<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzofdf ljBdfg ;/;<strong>kmfO</strong>sf] hf]lvdk"0f{ cj:yf cGTo ug{ tTsfn kxnsf nflu xfd|f] dfu<br />

xfdL ckm\uflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;\,<br />

g]kfn, kfls:tfg / >Ln+sfsf gfu/Ls ;dfh<br />

;+:yfsf k|ltlglw, ;d'bfosf cu'jf / gful/s:t/sf<br />

sfo{stf{x? xf}+ . xfd|f d'n'sx?af6 xhf/f}+ dlxnf, k'?if<br />

/ afnaflnsfsf] larf/÷cfjfh ;+sng u/L xfdL @)!!<br />

clk|n !—@ df sf]nDaf], >Ln+sfdf cfof]hgf ul/Psf]<br />

gful/s ;dfhsf] ;fsf];fg ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL ePsf<br />

5f}+ .<br />

xfd|f ;/sf/x?;“u ;xsfo{ ub}{ xfdLn] xfd|f ;d'bfox?df<br />

;'wf/f]Gd'v kl/jt{gx? NofPsf 5f}+ . xfdLn] ;+o'Qm k|of;<br />

ubf{ub}{ klg ;g\ @))* sf] ;fsf];fg kl5 ;/;<strong>kmfO</strong><br />

/ vfg]kfgLsf] plrt ;'ljwfsf] cefjsf sf/0f<br />

emf8fkvfnfaf6 <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf dfq} kf“r aif{<br />

d'lgsf s/La &% xhf/ afnaflnsfx?n] csfndf Hofg<br />

u'dfO ;s]sf 5g\ .<br />

o; k|sf/sf] csfn d[To' / o;sf] k|efj cGTo ug{ xfdL<br />

rflx/x]sf 5f}+ . o;}n] xfdL xfd|f ;/sf/x?nfO{ tTsfn<br />

k|efjsf/L kxn ug{ cfx\jfg ub{5f}+ —<br />

! ;g\ @))* gf]e]Da/df cfof]hgf ul/Psf] t]>f]<br />

;fsf];fgaf6 kfl/t lbNnL 3f]if0ffkqn] ;/;<strong>kmfO</strong><br />

If]qdf cfjZos kl/jt{gsf nflu 7f]; d'2fx? p7fPsf<br />

lyP . pQm ;fsf];fgdf u/]sf ;Dk"0f{ k|lta4tfx?<br />

k'/f ug{ xfdL xfd|f ;/sf/x?nfO{ ;do;Ldf ;lxtsf]<br />

of]hgf th'{df / >f]t kl/rfngsf]nflu cfu|x ub{5f}+ .<br />

@ ;g\ @))* sf] lbNnL 3f]if0ffkqn] kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />

df}lns clwsf/sf] ?kdf klxrfg u/]sf] 5 . o;} u/L<br />

;g\ @)!) df ;+o'Qm /fi6«;+3sf] dxf;ef / ;+o'Qm<br />

/fi6«;+3sf] dfgj clwsf/ kl/ifb\n] klg o;nfO{<br />

ckgfPsf] 5 . o; sfo{sf] sb/ ub}{+ xfdL xfd|f<br />

;/sf/x?nfO{ kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL clwsf/nfO{<br />

a}wflgstf k|bfg ug{, sfg"g ;<strong>Dd</strong>t 9+uaf6 sfof{Gjog<br />

ug{ / ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL gLltx?df ;dfj]z ug{<br />

cfx\jfg u5f}{+ .<br />

# ce}m klg s/La ! s/f]8 u/La, l;dfGts[t /<br />

lg/Lx <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> gful/sx? cfwf/e"t<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfaf6 jl~rt 5g\ . o; ;d"x cGtu{t<br />

e"ldxLg ;'s'Daf;L, dlxgfjf/Lsf] ;dodf ;/;<strong>kmfO</strong><br />

;'lawfaf6 al~rt dlxnf, plrt zf}rfno ;'lawf<br />

gePsf ljBfnosf ljBfyL{x?, zf/Ll/s ?kdf<br />

czQm JolQm tyf cGo l;dfGts[t ;d"x kb{5g\ .<br />

xfdL xfd|f ;/sf/ tyf cGo ;/f]sf/jfnfx?nfO{<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;DalGw ;fGble{s, ;dfg / ;xeflutfd"ns<br />

sfo{qmd th'{df / sfof{Gjog ug{ cfx\jfg ub{5f}+ .<br />

o; cGtu{t u/La Pj+ cToGt l;dfGts[t ;d"xsf]<br />

/fd|f] klxrfg, / ;d'bfod'vL sfo{qmdx?sf nflu<br />

kf/bzL{ 9+un] ah]6 ljlgof]hg ug]{ sfo{ kb{5g\ .<br />

$ ;kmn / bL3{sfnLg ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo lzIff<br />

sfo{qmd bl/nf] hjfkmb]xLtfdf cfwfl/t x'G5g\ .<br />

xfd|f] cfx\jfg<br />

! e"ldsf / st{Jo ;lxtsf] o:tf] ax';+Vos<br />

;/f]sf/jfnf ;l<strong>Dd</strong>lnt cg'udg ;+oGqsf] lasf; ug'{<br />

kb{5 h;n] l;dfGts[t au{df ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf]<br />

k|of]u h:tf ;j{dfGo dfkssf] k|of]u u/L<br />

;/;<strong>kmfO</strong>sf] If]qdf ePsf ;'wf/ dfkg ub{5 .<br />

@ gfu/Ls ;'g'jfO, ;fdflhs n]vfhf]vf, gful/s<br />

tYof+ssf8{ cflbsf] dfWodaf6 ;d'bfo:t/Lo<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL sfo{qmdx?sf] of]hgf th'{df tx<br />

b]lv To;sf] sfof{Gjogsf] :t/;<strong>Dd</strong> g} ;xefuLd"ns,<br />

;dfj]zL / ;fdflhs hjfkmb]xL ;+oGqsf] ljsf; ug'{<br />

kb{5 .<br />

o; k|sf/sf] ;/;<strong>kmfO</strong>sf] hf]lvdk"0f{ cj:yfsf] cGTosf]<br />

nflu ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnfx?sf] tk{maf6 ul/g] k|of;df<br />

j[l4 x'g' kb{5 . o; hf]lvdk"0f{ cj:yfnfO{ :jf:Yosf]<br />

b[li6sf]0faf6 x]b}{ :jf:Yo If]qn] o;df v]Ng ;Sg] dxTjk"0f{<br />

e"ldsfnfO{ Wofgdf /flv, xfdL cfufdL ;fsf];fgdf<br />

:jf:Yo dGqLsf] klg ;xeflutfsf] nflu cfu|x ub{5f}+ .<br />

;/;<strong>kmfO</strong> nIonfO{ oyfy{ :j?k k|bfg ug{ xfdL<br />

-gful/s ;dfhsf k|ltlglwx?_ cfufdL lbgdf ;+o'Qm<br />

sfo{ ug]{, ;kmn pbfx/0f dfk{mt c?nfO{ k|f]T;fxg ug]{ /<br />

cy{k"0f{ ;xsfo{ ug]{ k|lta4tf hfx]/ ub{5f}+ .<br />

16


ofg g]kfn ;b:o /]jt sfsL{ rf}yf] ;fsf];fg j}7sdf ;Daf]wg ub{} ÷ kmf]6f] clgn :yflkt<br />

rf}yf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng @)!! clk|n $–&, . sf]nDaf], >Ln+sf<br />

rf}yf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (rf}yf] ;fsf];fg)<br />

>Ln+sfsf] /fhwfgL sf]nDaf]df @)!! clk|n $ b]lv &<br />

;<strong>Dd</strong> cfof]hgf eof] . o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf ckmuflg:tfg,<br />

a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;, g]kfn, kfls:tfg /<br />

>Ln+sfsf dGqLx?, jl/i7 ;/sf/L clwsf/Lx?, lj1x?,<br />

ljåt\ ju{, gful/s ;dfh ;+:yf / ljsf; ;fem]bf/x?,<br />

lghL If]q / ljBfyL{x?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .<br />

o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf gful/s e]nfsf ;'emfj c+lusf/ ub}{<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf gfh's cj:yfdf /x]sf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />

/ :jf:Yo If]qsf] ;'wf/sf nflu ;/f]sf/jfnf lgsfox?<br />

aLr ;xsfo{ / ;dGjo u/L lh<strong>Dd</strong>]jf/L ;lxtsf]<br />

/fli6«o lgsfo u7g ug]{ k|ltj4tf JoQm ul/Psf] lyof] .<br />

lautsf ;Dk"0f{ k|ltj4tfx? k'/f ug{ ;do;Ldf ;lxtsf]<br />

sfo{of]hgf th'{df u/L k|efjsf/L ;/;<strong>kmfO</strong> k|j4{gsf<br />

nflu cGo ;/sf/L lgsfox? cy{, :jf:Yo / lzIff<br />

dGqfnox?sf] ;xeflutf nflu klg kxn ug]{ k|ltj4tf<br />

hgfPsf] lyof] . ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] k|a4{gsf nflu<br />

;femf dfkg ;"rs / ;dGjofTds cg'udg ;+oGq ljsf;<br />

ug{ klg ;/sf/L:t/af6 k|lta4tf JoQm u/]sf] lyof] .<br />

cfwf/e"t ?kdf ;b:o /fi6«sf dGqL tyf ;/sf/L<br />

k|ltlglwx?sf] ;xeflutfdf z'? ePsf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngx?df qmdzM gful/s ;dfh /<br />

;d'bfo:t/sf sfo{stf{x?sf] a9\bf] ;xeflutf;“u}<br />

gful/s ;dfhsf] cfjfh ;Daf]wg x'g yfn]sf] 5 .<br />

o;/L If]qLo:t/df ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{gsf nflu<br />

gful/sx?n] ;DalGwt b]zsf dGqLx?, ;/sf/L gLlt<br />

lgdf{tf nufot bft[ lgsfo Pj+ cGt/f{li6«o lgof]ux?<br />

;dIf ;zQm k}/jL ug]{ d~rsf] ?kdf ljsf; x'“b}5 .<br />

oL ;<strong>Dd</strong>]ngsf k|ltj4tfx?sf] ;xL sfof{Gjog x'g ;s]df<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf ;/;<strong>kmfO</strong> k|j4{gdf 7"nf] 6]jf k'Ug]<br />

b]lvPsf] 5 .<br />

17


18<br />

rf}yf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />

sf]nDaf] 3f]if0ff kq<br />

xfdL ckmuflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;,<br />

g]kfn, kfls:tfg / >Ln+sfsf dGqLx?, jl/i7<br />

;/sf/L clwsf/Lx?, hg:t/Lo sfo{stf{x?, ;d'bfosf<br />

;b:ox?, ljifout lj1x?, ljåt\ ju{, gful/s ;dfh,<br />

u}/;/sf/L ;+:yf / ljsf; ;fem]bf/x?, lghL If]q /<br />

ljBfyL{x?sf] ;xefuLtf /x]sf] @)!! clk|n $ b]lv &<br />

;<strong>Dd</strong> >Ln+sfsf] /fhwfgL sf]nDaf]df cfof]lht rf}yf]<br />

<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (rf}yf] ;fsf];fg) sf]<br />

xfdL k|ltlglwd08nsf k|d'vx?<br />

!= <strong>blIf0f</strong> Plzofdf ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] l:ylt<br />

Psbd gfh's cj:yfdf /x]sf] :jLsf/ u5f}{+ .<br />

c;'/lIft ;/;<strong>kmfO</strong>df lge{/ jf v'nf 7fp“df lb;f<br />

lk;fj ug] { dflg;x?sf] ;+Vof cToGt} w]/} /x]sf] 5 .<br />

kl5Nnf] ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng kl5 ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cefjsf<br />

sf/0f <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf dfq} sl/a &%),)))<br />

afnaflnsfx?n] emf8fkvfnfsf sf/0f csfnd}<br />

Hofg u'dfO;s]sf 5g\ .<br />

@= ;d'bfo ;zlQms/0f / ljsf;sf] k|efjsf/L k|j]z<br />

ljGb'sf] ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>sf] ;DefJotfnfO{ klxrfg<br />

u5f}{+ .<br />

#= lb3{sfnLg ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu kf“rjif]{ ljZjJofkL<br />

cleofgnfO{ ;dy{g ug{ / of] eofjx l:ylt ;fdgf<br />

ug{ /fhg}lts ultzLntf sfod /fVg ;fsf];fg<br />

k|lqmofsf] dxTjnfO{ hf]8 lbG5f}+ . 9fsf -cS6f]a/<br />

@))#_, O:nfdfafb -;]K6]Da/ @))^_ / gof“ lbNnL<br />

-gf]e]Da/ @))*_df tof/ ePsf 3f]if0ff kqx?df<br />

pNn]lvt plrt ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf l;4fGtx?nfO{<br />

k'gM bf]xf]¥ofp“5f}+ .<br />

$= lb3{sfnLg ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo ;]jf k'¥ofpg] gLlt<br />

/ sfo{qmdx? dfkm{t <strong>blIf0f</strong> Plzofsf ;a} hgtfdf<br />

nufgL ug]{ xfd|f] ;+o'Qm k|ltj4tfx?nfO{ bf]x¥ofp“5f}+ .<br />

xfd|f k|ltj4tfx? bf]xf]¥ofpg'sf ;fy} xfdL<br />

;j{;<strong>Dd</strong>t?kn] ;xdt / k|ltj4 5f}+ M<br />

!= ;+o'Qm /fi6«;+3sf] k|:tfjgfn] ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ clwsf/sf]<br />

?kdf dfGotf lbPsf] ;Gbe{df xfdL ;'wf/f]Gd'v<br />

?kdf sfd ub}{ o;nfO{ xfd|f sfo{qmd / of]hgfx?df<br />

;dfj]z ub}{ cGtdf gLlt lgoddf ;dfj]z ug{ .<br />

@= klxn]sf ;Dk"0f{ ;fsf];fg k|ltj4tfx? k'/f ug{<br />

;do;Ldf ;lxtsf] of]hgf th'{df ug{ / cfjZos<br />

>f]t ljlgof]hg / kl/rfng ug{ .<br />

#= hnjfo' kl/jt{g / k|sf]k ;Daf]wg ug{ / jftfj/0f<br />

;+/If0fsf r'gf}tLnfO{ dWogh/ ub}{ zx/L /<br />

u|fdL0f If]qsf clt ul/j / l;dfGts[t ju{sf]<br />

;xL klxrfg u/L clt cfjZosx? k|lt nlIft kf/bzL{<br />

nufgL ;lxtsf] ljifo s]lGb|t ;dfg'kflts /<br />

;dfj]zL ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfo{qmdx?sf] 9f“rf<br />

agfO{ nfu' ug{ .<br />

$= ;a} z}lIfs txsf gof“ / ljBdfg ljBfnox?df<br />

afnd}qL zf}rfno, /h:jnfsf] ;dodf cfjZos<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ug]{ ;'ljwf ;lxtsf] 5fq / 5fqfx?sf<br />

nflu 5'§} zf}rfno ;'lglZrt ug]{ nIosf ;fy<br />

ljBfnox?df kfgL, ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] ljifo<br />

k|j4{g ug{ .<br />

%= /fli6«o / :yfgLo txdf lh<strong>Dd</strong>]jf/L lnPsf ljlQo,<br />

:jf:Yo, hg:jf:Yo, jftfj/0f, vfg]kfgL, lzIff<br />

tyf n}+lus If]q;“u ;DalGwt ;/f]sf/jfnfx? ;lxt<br />

:yfgLo ;/sf/ klg ;dfj]z x'g] u/L ;/;<strong>kmfO</strong> /<br />

:jf:Yo ;+of]hgsf] lh<strong>Dd</strong>]jf/L ;lxtsf] Ps /fli6«o<br />

lgsfo u7g ug{ .<br />

^= ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfo{qmdx?sf nflu ;fj{hlgs<br />

If]q s]Gb|Lt ah]6 ljlgof]hg :yfkgf ug{ .<br />

&= ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfo{qmdsf nflu ;'wf/f]Gd'v<br />

?kdf ah]6 ljlgof]hg a[l4 ug{ .<br />

*= clt u/Lasf] ;+/If0f ub}{ ;d'bfosf] ;zlQms/0f<br />

x'g] gLlt tyf sfo{qmddf nufgL ug{, cfkm\gf]<br />

;/;<strong>kmfO</strong> ;d:of ;dfwfgdf cfkm\g} lgoGq0f<br />

;'lglZrt ug{ / ;/;<strong>kmfO</strong>df hgtfsf] cfkm\g}<br />

of]ubfgsf] dxTj klxrfg ug{ .<br />

(= 3/w'/L / ;d'bfo ;lxt x/]s txsf] glthfx?<br />

/ k|lqmofx?sf] ljj/0f / dfkg ug{sf nflu<br />

;xdt ;femf ;"rsx? k|of]u u/]/ :ki6 bfloTj /<br />

lh<strong>Dd</strong>]jf/Lsf] JofVof ;lxtsf] ;dGjofTds cg'udg<br />

;+oGq ljsf; ug{ .<br />

!)= ljBfnox?df vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>, xft w'g] / /h:jnf<br />

cjlwdf ;/;<strong>kmfO</strong> h:tf ljifodf pRr k|fyldstfsf<br />

lglZrt ;"rsx? cg'udg ;+oGqx?df ;dfj]z ug{ .


!!= ljz]if u/L clt l;dfGts[t If]qx? / clt<br />

hf]lvddf /x]sf ;d"xsf nflu ;d'bfo:t/df<br />

sfof{Gjog ug]{ ;a} ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo<br />

sfo{qmdx?sf] of]hgf th{'df txd} ;xeflutfd"ns,<br />

;dfj]zL / ;fdflhs pQ/bfloTjsf] ;+/rgf ckgfpg .<br />

!@= pRr lzIff, kf7\oqmd ljsf;, cg';Gwfg /<br />

ljsf;, 1fg cfbfg k|bfg / ;fem]bf/L ljsf;df<br />

nufgL ;lxtsf] ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfof{Gjogsf<br />

nflu Ifdtf clej[l4 / ;zlQms/0f ug{ .<br />

!#= eljiodf x'g] ;a} 5nkmn sfo{qmdx?df cy{,<br />

:jf:Yo, lzIff / cGo ;DalGwt dGqfnox?sf]<br />

;xeflutfsf] nflu cfdGq0f ub}{ b'O{ jif{kl5<br />

g]kfndf e]6\g] ;do;<strong>Dd</strong> oL / c? ;a} ;fsf];fg<br />

k|ltj4tfx?sf] ljj/0f k]z ug]{ jfrfsf ;fy<br />

;fsf];fg k|lqmofsf] k|efjsf] ;'lglZrttf sfod<br />

/fVg .<br />

!$= t];|f] ;fsf];fgdf tof/ kfl/Psf] lbNnL dfu{<br />

lrqnfO{ cg'udg / sfof{Gjog ug{ ;xof]u ug]{ /<br />

k|ult ;dLIffsf nflu k|yd ;fsf];fgdf u7g ePsf]<br />

cGt/b]zLo sfo{ ;d"xsf] jflif{s a}7s cfof]hgf ug{ .<br />

xfdL cfx\jfg ub{5f}+,<br />

xfd|f] k|of;x?df ;xof]u a9fpg, ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo<br />

k|j4{gsf nflu cfly{s k|fljlws ;xof]u k'¥ofpg /<br />

<strong>blIf0f</strong> Plzofdf ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] nflu ;xof]u<br />

;+of]hg sfo{df ;'wf/ ug{ ljsf; a}+sx?, afx\o ;xof]u<br />

lgsfox? / lghL If]qx?nfO{ cfx\jfg ub{5f}+ .<br />

;fsf];fgnfO{ sl8sf] ?kdf u|x0f ug{ tyf ;/;<strong>kmfO</strong><br />

/ :jf:YonfO{ cfkm\gf ultljlwx?df ;dfj]z ug{<br />

;fs{nfO{ xfdL cfx\jfg ub{5f}+ . @)!% kl5sf] gof“<br />

lk+l9sf] ljsf; nIo th{'df ubf{ <strong>blIf0f</strong> Plzofsf]<br />

If]qut jf:tljstfnfO{ dWogh/ ub}{ ljZj :jf:Yo<br />

;+u7g / o'lg;]kmsf] ;+o'Qm cg'udg sfo{qmdsf] ;+zf]<br />

wgnfO{ dgg\ u/L <strong>blIf0f</strong> Plzofdf ;d'bfo :t/Lo<br />

k|ltkmn tyf 7"nf] ;+Vofdf /x]sf ;fd'bflos / ;fd"lxs<br />

zf}rfnox?sf] cg'udg ug'{kg]{ cfjZostfnfO{ Wofg<br />

lbg ;+o'Qm /fi6«;+3nfO{ cfx\jfg ub{5f}+ . rf}yf] <strong>blIf0f</strong><br />

<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (rf}yf] ;fsf];fg) sf]<br />

;kmn cfof]hgf / cfltYo Pj+ ;Tsf/sf nflu<br />

xfdL >Ln+sf ;/sf/ / >Ln+sfsf hgtfnfO{<br />

wGojfbsf ;fy xflb{s s[t1tf 1fkg ub{5f}+ .<br />

;fsf];fg k"j{ gful/s ;dfh e]nfdf ofg g]kfnsf] ;xeflutf ÷ kmf]6f] ofg g]kfn<br />

19


k|m];jf6/ PS;g g]6js{ g]kfn<br />

;lrjfno<br />

n'dlGt, cfjf;sf nflu ;xof]u ;d"x<br />

tfxfrn, kf]i6 aS; g+= !)%$^, sf7df8f}+, g]kfn<br />

kmf]g g+= (&& ! $^&#@**, km\ofS; g+= (&& ! $^&#@*&<br />

Od]n M lajana@lumanti.org.np, j]a M www.fansasia.net

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!