blIf0f PlzofnL ;/;kmfO ;Dd]n g - Freshwater Action Network
blIf0f PlzofnL ;/;kmfO ;Dd]n g - Freshwater Action Network
blIf0f PlzofnL ;/;kmfO ;Dd]n g - Freshwater Action Network
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
lIf0f <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng
zx/L u/Ljx?df ;/;<strong>kmfO</strong>{sf] cj:yf ÷ t:jL/ k|sfz cdfTo<br />
<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
;g\ @))) ;]K6]Da/df a;]sf] ;+o'Qm /fi6« ;+3<br />
dxf;efn] lh<strong>Dd</strong>]jf/ ;/sf/sf] dfWodaf6<br />
gful/sx?sf] u/LaL 36fO{ pgLx?sf] :jf:Yo<br />
;'wf/sf ;fy} pGgltsf nflu ;x>flAb<br />
ljsf; nIox? kfl/t u/]sf] 5 . To;}u/L<br />
;g\ @))@ ;]K6]Da/df hf]xfg;au{df ePsf]<br />
bLuf] ljsf; ;DaGwL ljZj ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />
klg tL ljsf; nIox?nfO{ k'gM :jLsf/<br />
ub{} cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>df kx'“rnfO{ u/LaL<br />
lgjf/0f k|lta4tfsf] s]Gb|sf] ?kdf yk<br />
c+lusf/ u/]sf] 5 .<br />
Ps ca{eGbf a9L dflg;x?sf] a;f]af;<br />
/x]sf] <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf 7"nf] hg;+Vof<br />
u/LaLsf] /]vfd'lg af“lr/x]sf 5g\ . ;g\<br />
@)!% ;<strong>Dd</strong>df jftfj/0fLo ?kdf ;'/lIft<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfdf kx'“r a9fpg] / ;g\ @)@%<br />
;<strong>Dd</strong>df ;/;<strong>kmfO</strong>sf] kx'“r ztk|ltzt k'¥ofpg]<br />
nIo ;lxtsf] ;x>flAb ljsf; nIox? k|lt<br />
k"0f{ k|lta4tf hgfpg <strong>blIf0f</strong> Plzofsf<br />
;/sf/x? z'?df lxlRsrfO/x]sf lyP .<br />
kmn:j?k ef}lts k"jf{wf/ ;'wf/df o; If]qn]<br />
7"nf] km8\sf] df/] klg o; If]qsf ;/sf/sf]<br />
dxTjk"0f{ k|of;sf afjh'b ;/;<strong>kmfO</strong> nIo<br />
k|flKtsf] lbzfdf k|ult l9nf] g} /x\of] .<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzof If]qsf] hg;+Vofsf] 7"nf]<br />
lx:;fn] cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;'ljwf<br />
gkfPsf] tYo tLtf] oyfy{ xf] . To;nfO{<br />
;Daf]wg ug{ o; If]qsf ;/sf/x?n]<br />
<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] ?kdf<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf d'2fx?nfO{ dGqL:t/df 5nkmn<br />
ug{] Pp6f d~r :yflkt u/] . k|To]s<br />
b'O{ jif{df x'g] o; dGqL:t/Lo ;<strong>Dd</strong>]ngsf]<br />
d"n p2]Zo ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu to ul/Psf<br />
;x>flAb ljsf; nIox?sf] cfwf/df ;b:o<br />
/fi6«x?n] o;tk{m u/]sf k|lta4tf / k|ultsf]<br />
;dLIff ug{' xf] . o;/L <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng d"ntM ;/sf/L cu'jfOdf<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzofsf gLltlgdf{tfx?sf] ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
xf] . pQm ;<strong>Dd</strong>]ngsf 5nkmnx?df ;/sf/L<br />
k|lta4tf ;lxtsf x:tfIfl/t 3f]if0f kqsf]<br />
dfWodn] /fli6«o gLlt tyf sfo{qmdx?nfO{<br />
k|efljt ug{] Ifdtf x'G5 . o;/L o; ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />
/fli6«o tyf If]qLo:t/df ;/;<strong>kmfO</strong> If]qsf]<br />
k|j4{g ug{ k}/jLsf] nflu /fd|f] cj;/<br />
lbPsf] 5 .<br />
2
k|yd <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng 9fsf, a+unfb]z, @))#<br />
;g\ @))# cS6f]a/ @! b]lv @# ;<strong>Dd</strong><br />
a+unfb]zsf] 9fsfdf klxnf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng ePsf] lyof] . pQm<br />
;<strong>Dd</strong>]ngdf ckmuflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg,<br />
ef/t, dflNbE;, Dofgdf/, g]kfn, kfls:tfg<br />
/ >Ln+sf u/L ( b]zsf k|ltlglwd08n /<br />
:yfgLo tyf cGt/f{li6«o ;+:yfx? u/L #)!<br />
hgfsf] ;xeflutfdf ;DkGg ePsf] lyof] .<br />
k|yd <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />
;a} ;xefuL /fi6«sf dGqLx?sf ;fy}<br />
;/sf/L tyf gLlh If]q, gful/s ;dfh,<br />
bft[ lgsfo, lj1x? / ;~rf/ If]qsf<br />
k|ltlglwx?sf] klg pkl:ylt lyof] . <strong>blIf0f</strong><br />
Plzofdf ;/;<strong>kmfO</strong> gLlt th{'df ug{, k}/jL<br />
ug{ / To;nfO{ Joj:yfksLo / Joj;flos<br />
txdf nfu" ug{sf nflu pQm ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;a}<br />
If]qsf] pT;fxhgs ;xeflutf /x\of] .<br />
o; ;<strong>Dd</strong>]ngsf ;Dk"0f{ k|s[of tyf sfd<br />
sf/jfxLx? ;/sf/L / cGt/f{li6«o ;+:yfsf<br />
clwsf/Lx?af6 ;~rflnt / tLg} lgsfosf<br />
/0fgLltdf s]lGb|t lyof] . ;<strong>Dd</strong>]ngsf] cGtlt/<br />
3f]if0ff kq tof/Lsf nflu dfq gful/s<br />
;dfhsf] ;Lldt ?kdf e"ldsf /x]sf] x'“bf<br />
o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf 3f]if0ff ePsf] /0fgLltaf6<br />
k|ltkmn lbg vf]lhPsf gful/sx?sf] kof{Kt<br />
k|ltlglwTj gePsf] :ki6 lyof] . oBlk<br />
;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ cToGt dxTjk"0f{ tyf<br />
h?/L d'2fsf] ?kdf klxrfg ub{} ;xefuL<br />
;/sf/x?af6 pRr k|fyldstf lgwf{/0f<br />
u/fpg o; ;<strong>Dd</strong>]ng / 3f]if0ff kqn] 7"nf]<br />
;xof]u u/]sf] lyof] .<br />
3
4<br />
k|yd <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
9fsf 3f]if0ffkq<br />
xfdL ljleGg ( j6f b]zsf rf/hgf dGqL tyf<br />
/fHodGqL, jl/i7 clwsf/L, vfg]kfgL tyf ;/;<strong>kmfO</strong><br />
If]qsf Jofj;flos JolQmx¿, ljåt\ ju{, gful/s<br />
;dfh, u}/ ;/sf/L ;+:yf, ljsf;sf ;fe]mbf/x¿ tyf<br />
lghL If]q ;l<strong>Dd</strong>lnt k|ltlglw d08nn] oxL cS6f]a/<br />
@! b]lv @#, @))# df a+unfb]zsf] /fhwfgL 9fsfdf<br />
;DkGg ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />
lgDglnlvt ;d:ofx¿sf] klxrfg u/]/ 9fsf 3f]if0ffkq<br />
tof/ kf/]sf 5f}+ M<br />
!= lat]sf] bzsdf w]/} pknlAw xfl;n ePtfklg <strong>blIf0f</strong><br />
<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong>sf] ;du| l:ylt cem;<strong>Dd</strong> Hofb}<br />
bogLo 5 . v'Nnf 7fp“df lb;flk;fa ug]{, dfgj<br />
dnd"qsf] cJojl:yt lgisfzg ug]{ / o; If]qsf<br />
clwsf+z jfl;Gbfsf] cGo c:j:ys/ cfgLafgLn] ubf{<br />
hLjg:t/, /f]uAoflw lgoGq0f / jftfj/0fdf uDeL/<br />
r'gf}ltsf ¿kdf /x]sf] s'/f klxrfg ul/Psf] 5 .<br />
@= <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qsf kf“r aif{ d'lgsf bz nfv<br />
afnaflnsfx¿ k|To]s aif{ kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>;“u<br />
;DalGwt /f]usf sf/0fn] d[To' x'g] tYok|lt ;hu<br />
eOPsf] 5 .<br />
#= ;/;<strong>kmfO</strong>sf] ;femf kl/efiff cGtu{t ;femf<br />
/0fgLltsf] cfjZostf 5 eGg] s'/fk|lt ;r]t /<br />
xL <strong>blIf0f</strong> Plzofdf plrt ;/;<strong>kmfO</strong> tyf :jf:Yosf]<br />
k|ultnfO{ clej[l4 u/L o; If]qsf afl;Gbfsf]<br />
hLjg:t/df ;'wf/ Nofpg / afn d[To'b/ tyf<br />
la/fdLb/ 36fpg Pjd\ ;x;|fAbL nIo (MDGs)<br />
tyf hf]xfg];au{df ;DkGg ;d'bfoåf/f lgld{t lbuf]<br />
ljsf; ;DaGwL ljZj lzv/ ;<strong>Dd</strong>]ngsf] nIo tyf<br />
k|ltj4tf k"/f ug{' kg]{5 .<br />
$= ;/;<strong>kmfO</strong> tyf ;'/lIft vfg]kfgLsf] cj:yfdf<br />
dxTjk"0f{ pTyfgaf6 :jf:Yo / pTkfbsTjdf ;'wf/<br />
eO{ u/LaL 36fpg] sfo{df j[xt\ dfqfdf ;sf/fTds<br />
k|efj kg]{ ePsfn] /fi6«sf] u/LaL Go"gLs/0f ;DaGwL<br />
/0fgLltdf o;sf] s]Gb|Lo e"ldsf /xg] dxz'; ul/Psf]<br />
5 .<br />
%= zx/L / u|fdL0f If]qdf a;f]af; ug]{ gfh's l:yltdf<br />
/x]sf lk5l8Psf tyf c;xfo ju{x¿n] ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />
;'ljwf Go"gtd ¿kdf dfq lng ;s]sf] s'/f dxz';<br />
ul/Psf] 5 .<br />
^= ljut b'O{ bzsdf xfl;n ePsf cg'ejx¿nfO{<br />
b[li6ut ubf{ k/Dk/fut ?kdf rlncfPsf] dflyaf6<br />
tn (topdown) k4lt cg'¿ksf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />
sfo{j|md cGtu{t s]jn lgdf{0f ;fdu|Ldf cg'bfg lbg]<br />
kl/kf6Ln] ;f]r] cg'¿ksf] ;'wf/ / lbuf]kgf<br />
;'lglZrt ug{ ;s]sf] 5}g . t/ r]tgf clej[l4,<br />
:jf:Yo tyf ;/;<strong>kmfO</strong> lzIff Pjd\ tflndsf]<br />
(software) ¿kdf lbOPsf] k|ToIf / ck|ToIf<br />
cg'bfg lbuf] ;/;<strong>kmfO</strong> k|j4{gsf nflu ckl/xfo{<br />
ePsf] kfOof] .<br />
&= s]xL ;/sf/L, u}/ ;/sf/L ;+:yf tyf lghL:t/sf<br />
;fgf of]hgfx¿n] cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>sf] dfusf]<br />
l;h{gf u/]/ 3/3/df ;]jf k'¥ofO{ pNn]vgLo<br />
pknlAw xfl;n u/L k|bz{g u/]sf] a'lemof] . -;a} 3/<br />
+kl/jf/x¿df ;/;<strong>kmfO</strong>o'Qm rkL{sf] kx'“r a9]sf] ;fy}<br />
:j:y afgLJojxf/sf] ljsf; ePsf]_<br />
o; <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf æhgs]Gb|Lt, ;d'bfo lgb]{lzt,<br />
dlxnf k'?if ;+j]bgzLn / dfulgb]{lztÆ k4lt cg'¿k<br />
plrt ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:YonfO{ Wofg lbg'k5{ eGg]<br />
s'/f k|lt ;j{;<strong>Dd</strong>t ¿kdf :jLsf/ u/L lgDglnlvt<br />
l;4fGtx¿n] gf}nf] gd"gf jf cjwf/0ff kl/k"lt{ ug{ ;xof]u<br />
k'¥ofpg o:tf sfo{j|mdsf] ¿k/]vf tof/ ul/Psf] 5 M<br />
!= v'Nnf 7fp“df lb;flk;fa ug]{ nufot cGo kmf]x/L<br />
cfgLafgLsf] pGd"ng ug'{sf ;fy} :jf:Yo ;DaGwL<br />
/fd|f] cfgLafgLnfO{ k|j4{g ug]{ .<br />
@= cfk"mnfO{ ;xof]u ug]{ s'g} pkfo gePsf u/La dWo]sf<br />
klg u/Lax¿nfO{ dfq lgdf{0f ;fdu|L (hardware)<br />
;DaGwL cg'bfg pknAw u/fpg] . o:tf] ;'ljwf lb“bf<br />
pko'Qm / k|efjsf/L cg'udg / d"Nof+sg ckgfpg] .<br />
#= :jf:Yo / ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdsf] pTyfgsf nflu<br />
;d'bfo:t/sf] cg'bfgsf] cfjZostf klxrfg u/L<br />
To;sf] k|j4{g, ;r]tLs/0f, Ifdtf ljsf; / sf]if<br />
Joj:yfkg ug]{ .<br />
$= dfu l;h{gfsf nflu cfjZostf dxz'; u/fpg<br />
k|fyldstf lbg], wf/0ff / :j:y afgL Jojxf/df<br />
cfPsf] kl/jt{g sfod /fVg] / Jofks ;fd'bflos<br />
;xeflutfnfO{ k|f]T;flxt u/L ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{j|mddf<br />
ljBdfg dflyb]lv tn k4ltn] ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{j|mddf<br />
lb“b} cfPsf] cg'bfgnfO{ sd ub}{ n}hfg] .
%= :yfgLo k|zf;g Pjd\ ;d'bfox¿nfO{ v'Nnf¿kdf<br />
lb;f ug]{ Pjd\ cGo c:j:ys/ afgL Jojxf/x¿sf]<br />
lj?4df ;l/s x'g hfgsf/L lbg] tyf 7f]; sfo{<br />
ug]{nfO{ k'/:s[t ug]{ ;fy} wfld{s tyf /fhg}ltssdL{<br />
dfk{mt\ ;d]t ;/;<strong>kmfO</strong>sf] dxTj af/]df k}/jL sfo{<br />
tLj| kfg]{ .<br />
^= afnaflnsfx¿sf] lb;flk;fanfO{ plrt lsl;dn] tx<br />
nufpg], cGo :j:ys/ afgL Jojxf/nfO{ k|f]T;flxt<br />
ug]{ tyf ljBfno Pjd\ cGo ;fd'bflos ;/;<strong>kmfO</strong><br />
sfo{j|mdx¿df :jf:Yo lzIffsf] ;d]t ljsf; lj:tf/<br />
ub}{ hfg] .<br />
&= n}l∙s–;+j]bgzLntf sfo{qmdx?sf cfjZostf<br />
klxrfg ug]{ .<br />
*= :yfgLo /xg;xg;“u ldNg], ;lhn}l;t k|fKt ug{ ;lsg]<br />
;'ky d"Nosf k|fljlws ljsNkx¿sf] cg';Gwfg tyf<br />
ljsf; ug]{ .<br />
(= n3' pBdLx¿nfO{ k|fljlws / cfly{s k4ltåf/f<br />
;an agfpg plrt jftfj/0fsf] l;h{gf u/L l56f],<br />
/fd|f] / ;:tf] ;]jf k'¥ofpg k|f]T;flxt ug]{ .<br />
!)= gof“ lsl;dsf] sfo{ljlw ;Dkfbg ug{ ;xof]u<br />
k'¥ofpg :yfgLo k|zf;gnfO{ ;d'bfodf cfwfl/t<br />
;+:yfx¿ Pjd\ u}/ ;/sf/L ;+:yfx¿ tyf cGo<br />
;/f]sf/jfnfx¿nfO{ /0fg}lts ;xeflutfdf<br />
;+nUg x'g k|f]T;flxt ug]{ .<br />
!!= åGb tyf cfktsfnLg cj:yfsf ;dodf ;/;<strong>kmfO</strong><br />
sfo{j|md ;~rfng ug'{kbf{ ljz]if Joj:yfsf]<br />
cfjZostf klxrfg ug]{, ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL ePsf<br />
dGqLx¿ k|ltlglw d08nsf g]tfx¿n] lgDg k|sf/sf<br />
k|lj|mofx¿ dfk{mt <strong>blIf0f</strong> Plzofdf oyf]lrt ;/;<strong>kmfO</strong><br />
tyf :jf:Yodf k|ult ug{ lgDgfg';f/sf k|lta4tfx¿<br />
JoQm u/] M<br />
!= ;Dk"0f{ :jf:Yo tyf ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;/f]sf/jfnfx¿sf]<br />
;xeflutfdf /fli6«o sfo{j|md th'{df u/L ;fe]mbf/Ldf<br />
;/;<strong>kmfO</strong> sfo{j|md sfof{Gjog u/L ;Dk"0f{ /fhg}lts<br />
tyf ljsf; k|lj|mofx¿df ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cj:yfdf<br />
;'wf/ NofO{ ;Dk"0f{ gful/ssf] :jf:Yosf] :t/ j[l4<br />
ug]{ .<br />
@= ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL sfo{j|mdsf ;/f]sf/jfnfx¿;“usf]<br />
;fe]mbf/Ldf vf;u/L u/LaL Go"gLs/0f gLlt kqx¿sf]<br />
cfwf/df /fli6«o:t/sf of]hgf / sfo{j|mdx¿ th'{df<br />
ug]{ .<br />
#= lj:t[t cfwf/e"t ;∙7g lgdf{0fsf nflu cGo<br />
;/f]sf/jfnfx¿;“u ;xsfo{ ub}{ :j:y afgL<br />
Jojxf/x¿sf] cfbfgk|bfg, k|rf/k|;f/ ug]{, k|ultsf]<br />
cg'udg ug]{ tyf sfo{j|md sfof{GjognfO{ lg/Gt/tf<br />
lbg] .<br />
$= cGt/b]zLo ;fsf];fg sfo{bnsf] u7g u/L ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;DaGwL ;x;|fAbL ljsf; nIo k|flKt ug]{ p2]Zon]<br />
;fe]mbf/L k|of;x¿nfO{ bLuf] agfpg ;'rgf tyf<br />
ljrf/x¿sf] cfbfg k|bfgsf nflu jflif{s ¿kdf o;<br />
If]qsf ;a} d'n'ssf k|ltlglwx¿ e]63f6 ug]{ .<br />
%= k|To]s b'O{ aif{sf] cjlwdf dGqL, ;+:yf k|d'v,<br />
ljsf;sf cGo ;fe]mbf/x¿ Pjd cGo sfo{stf{:t/Lo<br />
;fsf];fg a}7ssf] cfof]hgf ug]{, -cfof]hs /fi6«<br />
cGtb{]zLo sfo{bnåf/f cfufdL b'O{ aif{;<strong>Dd</strong> ul/g]<br />
ultljlwx¿sf] ;+of]hssf ¿kdf /xg]5_ o;dfk{mt\<br />
;/;<strong>kmfO</strong>df ;+efljt bL3{sfnLg If]qLo ;dembf/L<br />
÷;xof]u h'6fpg ;lsg]5 . o;} l;nl;nfdf<br />
oL ultljlwx¿nfO{ lg/Gt/tf lbg ;g\ @))% df<br />
kfls:tfgdf tyf ;g\ @))& df ef/tdf If]qLo<br />
;<strong>Dd</strong>]ngsf] cfof]hgf ul/g]5 .<br />
9fsf, a+unfb]zdf ul/j ;d'bfodf ;/;<strong>kmfO</strong> cj:yf ÷ kmf6f] clgn :yflkt<br />
5
f]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng O:nfdfjfb, kfls:tfg, @))^<br />
bf]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
;g\ @))^ ;]K6]Da/ @) / @! df kfls:tfgsf]<br />
O:nfdfjfbdf ;DkGg ePsf] lyof] . o;<br />
;<strong>Dd</strong>]ngdf <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qsf !! b]zsf<br />
dGqL, /fHodGqL, jl/i7 sd{rf/L, lj1,<br />
If]qut ;+:yfsf k|ltlglw nufot gful/s<br />
;dfh, u}/ ;/sf/L ;+:yf, ljsf; ;fe]mbf/<br />
Pj+ gLlh If]qsf k|ltlglwx?sf] ;xeflutf<br />
/x]sf] lyof] .<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzofsf cfwf hg;+Vofsf] plrt<br />
;/;<strong>kmfO</strong>df kx“'r gePsf] Pj+ vfg]kfgL /<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;Da4 /f]ux?af6 x/]s jif{ bz<br />
nfv dlxnf, k'?if tyf afnaflnsfsf] d[To'<br />
x'g] u/]sf] tYonfO{ c+uLsf/ ub{} vfg]kfgL<br />
/ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ cfwf/e"t dfgjLo<br />
cfjZostfsf] ?kdf klxrfg ub{} O:nfdfjfb<br />
3f]if0ff kqn] ;/;<strong>kmfO</strong> / vfg]kfgLnfO{<br />
dfgj clwsf/sf] ?kdf :yflkt ug{]tk{m Ps<br />
dxTjk"0f{ sbd rfn]sf] lyof] . o; 3f]if0ff<br />
kqn] 9fsf 3f]if0ffkqnfO{ g} cg'df]bg ug{'sf<br />
;fy} u/LaL / ;dfgtfsf ;DaGwdf ;fdfGo<br />
k|lta4tfx? hfx]/ ug'{sf cnfjf s]xL 7f];<br />
gof“ k|lta4tf JoQm u/]sf] 5}g . bf]>f]<br />
<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf klg<br />
gful/s ;dfhsf] plrt ;xeflutf lyPg<br />
t/ rLg / sDaf]l8ofh:tf k"jL{ <strong>PlzofnL</strong><br />
/fi6«x?af6 ;d]t u/L o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />
w]/}hgfsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .<br />
6
f]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
O:nfdfjfb 3f]if0ff kq<br />
xfdL ckmuflg:tfg, a+unfb]z, SofDaf]l8of, rLg, ef/t,<br />
OG8f]g]l;of, dflNbE;, Dofgdf/, g]kfn, kfls:tfg tyf<br />
>Ln+sfsf k|ltlglw k|d'vx¿ ;]K6]Da/ @)–@!, @))^,<br />
O:nfdfjfbdf ePsf] <strong>blIf0f</strong> Pl;ofnL ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf<br />
pkl:yt lyof}+ . o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf dGqLx¿, /fHodGqLx¿,<br />
pRr kb:y lghfdlt sd{rf/Lx¿, ljleGg ;+:yfsf<br />
lj1x¿, gful/s ;dfh, u}/;/sf/L ;+:yfx¿, ljsf;sf<br />
;fem]bf/ tyf lghL If]qsf JolQmTjx¿sf] pkl:ylt lyof] .<br />
!= ;/;<strong>kmfO</strong> dflg;sf] cfwf/e"t cfjZostf xf] .<br />
;xefuL ^ j6} /fi6«x¿df jftfj/0f, :jf:Yo /<br />
hLjg:t/ psf:g ;/;<strong>kmfO</strong> clt cfjZos /x]sf]<br />
klxrfg ul/Psf] 5 .<br />
@= ;xefuL /fi6«x¿df cfwfeGbf a9L hgtf ;/;<strong>kmfO</strong>af6<br />
jl~rt /x]sf] / k|To]s jif{ em08} bz nfv k'?if,<br />
dlxnf / afnaflnsfsf] kfgL tyf ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL<br />
/f]un] d[To' x'g] u/]sf] tYo dgg ul/of] .<br />
#= ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cefjsf sf/0fn] ;Da4 :jf:Yo<br />
;d:ofk|lt ;r]t x'“b} 7f]; tyf t/n kmf]x/ Joj:yfkg<br />
/0fgLlt nfu" ub}{ :jR5 jftfj/0f ;'wf/sf nflu plrt<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf] Joj:yf / 3/fo;L, c:ktfnhGo,<br />
s[lifhGo / cf}Bf]lus kmf]xf]/ lgisf;g;“u ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />
lgs6 ;DaGw /xg'sf ;fy} ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cj:yf<br />
;'wf/sf nflu Jojl:yt zx/L of]hgf, a;f]af; /<br />
;fdflhs ljt/0fdf ;'wf/ ug{'kg]{ vf“rf]k|lt klg<br />
;r]t 5f}+ /,<br />
$= @))# cS6f]a/ @!–@#, df a+unfb]zsf] 9fsfdf<br />
ePsf] klxnf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />
;xefuL /fi6«x¿nfO{ ;/;<strong>kmfO</strong>sf gLltx¿ agfpg /<br />
tL gLltx¿ l56f] nfu" ug{ ;xof]u u/]sf] lyof] .<br />
;f] ;<strong>Dd</strong>]ngn] ;xefuL /fi6«x¿nfO{ cfkm\gf] cg'ej<br />
cfbfgk|bfg u/]/ ;/;<strong>kmfO</strong>sf If]qdf 7f]; pknlAw<br />
xfl;n ug]{ df}sf klg lbPsf] lyof] .<br />
xfdL ;xefuL /fi6«x¿ ;x;|fAbL ljsf; nIosf<br />
cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>;DaGwL nIox¿ k|fKt ug{ / 9fsf<br />
3f]if0ff kqnfO{ kl/k"lt{ ug{ /fhg}lts OR5f / k|lta4tf<br />
bf]xf]¥ofpg rfxG5f}+ / plrt ;/;<strong>kmfO</strong> k|0ffnL ljsf;<br />
ug{ lgDgfg';f/ r/0fa4 ?kdf of]hgf d'tfljs k|ult<br />
ug{] k'gM lgZro ub5f{}+ M<br />
!= ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ pRr k|fyldstf lbg] .<br />
@= jl/i7 k|ltlglwx¿ ;l<strong>Dd</strong>lnt ;fsf];fg cGt/b]zLo<br />
sfo{;ldltsf] jflif{s ;<strong>Dd</strong>]ng u/L o; If]qdf<br />
cGt/b]zLo ;xof]unfO{ dha't kfg]{ .<br />
#= cfufdL <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf cGt/b]zLo sfo{<br />
;ldltn] ljsf; u/]sf] ;femf kl/;"rsx¿sf cfwf/df<br />
k|ltj]bg tof/ u/L lgoldt ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;a}<br />
kIfx¿df ePsf k|ultx?sf] 5nkmn ug]{ .<br />
$= ;xeflutfd"ns k4ltnfO{ c+lusf/ ub}{ u/La /<br />
cGo ljkGg ;d'bfox¿dfem cem a9L k|efjsf/L<br />
?kdf k'Ug xfd|f ;dfhx¿df ;dfgtfnfO{ k|j4{g ug{<br />
lg/Gt/tf lbg] .<br />
%= ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ ;/f]sf/jfnfx¿n] lbg] cfly{s nufot<br />
cGo k|fyldstfnfO{ a9fpg lg/Gt/ ;ls|o ?kdf<br />
nflu /xg] .<br />
^= ;/;<strong>kmfO</strong> If]qsf ;a} ultljlwx¿df dlxnf tyf<br />
afnaflnsfsf] ;lqmo ;xeflutf k|j4{g ug]{ .<br />
klxnf] / bf];|f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngn]<br />
lnPsf] ;+j]unfO{ lg/Gt/tf lbg cfufdL t];|f] <strong>blIf0f</strong><br />
<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng ef/tdf ;g\ @))*, rf}yf]<br />
;<strong>Dd</strong>]ng >Ln+sfdf ;g\ @)!) / kf“rf} ;<strong>Dd</strong>]ng g]kfndf<br />
;g\ @)!@ df x'g] to ul/Psf] 5 .<br />
cGTodf of] bf];|f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
;kmntfk"j{s cfof]hgf ug'{ ePsf]df xfdL kfls:tfg ;/<br />
sf/sf] xflb{s ;x|fgf ub{5f}+ . xfdLnfO{ o:tf] clj:d/0fLo<br />
:jfut tyf ;Tsf/ ug'{ePsf]df / o; ;<strong>Dd</strong>]ngnfO{ ;kmn<br />
kfg{ ;xof]u ug'{ePsf]df cfef/L x'“b} kfls:tfg ;/sf/<br />
/ kfls:tfgL hgtfnfO{ xflb{s wGojfb lbG5f} .<br />
7
;fsf];fg k"j{;GWofdf<br />
gful/s ;dfh e]nf gof“ lbNnL, ef/t, @))*<br />
8<br />
t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
eGbf b'O{ lbg cufj} ;g\ @))* gf]e]Da/<br />
!^ b]lv !* ;<strong>Dd</strong> ef/tsf] gof“ lbNnLdf<br />
gful/s ;dfhsf k|ltlglwx?sf] ;xeflutfdf<br />
;fsf];fg k"j{ gful/s ;dfh e]nfsf]<br />
cfof]hgf ePsf] lyof] . pQm e]nfdf<br />
a+unfb]z, ef/t, g]kfn, kfls:tfg /<br />
>Ln+sfaf6 !)) hgf eGbf a9L ;d'bfosf<br />
cu'jf / u}/;/sf/L ;+:yfsf k|ltlglwx?sf]<br />
;xeflutf ePsf] lyof] .<br />
;fsf];fg k"j{ gful/s ;dfhsf] e]nfdf<br />
;xefuL kf“rj6f b]zdf ePsf gful/s<br />
e]nfx?af6 gful/s ;dfhsf] cfjfhsf] ?kdf<br />
cfPsf ljleGg ;'emfj / ;Nnfxx?df s]lGb|t<br />
eO{ 5nkmn ePsf] lyof] . k|m]zjf6/ PS;g<br />
g]6js{ <strong>blIf0f</strong> Plzof (FANSA), jf6/P8<br />
/ vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong> ;dGjo kl/ifb\<br />
(WSSCC) sf] ;+o'Qm cfof]hgfdf ;DkGg<br />
ePsf] pQm e]nfn] nuQ} x'g] <strong>blIf0f</strong><br />
<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngdf vfg]kfgL /<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf] d'2f k|efjsf/L ?kdf p7fpg<br />
;xefuLx?nfO{ ;Ifd agfpg / Psdt ug{<br />
w]/} ;xof]u k'¥ofPsf] lyof] .<br />
;Dk"0f{ ;xefuLx?sf] ;xdltdf o; e]nfn] tof/<br />
u/]sf] 3f]if0ff kqn] vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />
cfwf/e"t dfgj clwsf/sf] ?kdf dfGotf<br />
lbg ;a} ;/sf/x?nfO{ cfx\jfg ug{'sf ;fy}<br />
;'zf;g, ;/;<strong>kmfO</strong>sf] :jf:Yo k|efj, zx/L<br />
;/;<strong>kmfO</strong> / cJojl:yt a:tLdf ;/;<strong>kmfO</strong>,<br />
dflg;n] dnd"qhGo kmf]x/ p7fpg], lzIf0f<br />
;+:yfdf ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwf, /h:jnf cjlwdf<br />
;/;<strong>kmfO</strong> / ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf ;~hfndf<br />
;dfj]z x'g g;s]sf ju{sf d'2fnfO{ cl3<br />
;f/]sf] lyof] .
lIf0f <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] k"j{;GWofdf<br />
gful/s ;dfhsf] e]nf<br />
gof“ lbNnL, ef/t, @))*<br />
tTsfn sbd rfNg xfd|f] dfu<br />
xfdL <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (;fsf];fg)<br />
sf] k"j{;GWofdf k|]mzjf6/ PSzg g]6js{ <strong>blIf0f</strong> Plzof<br />
(FANSA), jf6/P8 / vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong> ;dGjo<br />
kl/ifb (WSSCC) åf/f oxL @))* gf]e]Da/ !^ /<br />
!& df gof“ lbNnLdf cfof]lht gful/s e]nfsf<br />
;xefuLx?nufot a+unfb]z, e'6fg, ef/t, g]kfn,<br />
kfls:tfg / >Ln+sfdf ljleGg r/0fdf ul/<br />
Psf /fli6«o:t/sf k/fdz{ a}7sx?df ;xefuL ;a}<br />
u}/;/sf/L ;+:yf, ;fdflhs ;+:yf Pj+ gful/s ;dfh<br />
;+:yfsf k|ltlglwx? t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;<strong>Dd</strong>]ngsf ;xefuLx?nfO{ lgDg cg';f/sf] 3f]if0ff kq<br />
k|:t't ub{5f}+ .<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzofdf JofKt ;/;<strong>kmfO</strong> ;+s6 ;dfwfgsf<br />
nflu tTsfn sbd rfNg cfjZos 5 . b'O{ jif{ cufl8<br />
;DkGg bf]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng kl5<br />
dfq emf8fkvfnfsf sf/0f o; If]qdf bz nfv<br />
afnaflnsfsf] d[To' eO;s]sf] 5 . o; If]qdf /x]sf<br />
Ps ca{ hg;+Vof dWo] 7"nf] ;+Vof ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jfljxLg<br />
cj:yfdf /x]sf 5g\ . o;af6 dflg;x?n] ef]lu/x]sf<br />
cToGt si6k"0f{ hLjg phfu/ ug{'sf ;fy} :j:y, pGgt<br />
/ ;<strong>Dd</strong>fghgs hLjgofkg ug{] pgLx?sf] clwsf/df klg<br />
Jojwfg v8f u/]sf] 5 .<br />
;g\ @))# df a+unfb]zdf ;DkGg klxnf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngb]lv <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/sf/x?n]<br />
dxfTjfsf+IfL sfo{of]hgfsf] k|lta4tf ;lxtsf b'O{j6f<br />
dGqL:t/Lo 3f]if0ff kqx? hf/L ul/;s]sf 5g\ . tL<br />
k|lta4tfx?sf] ;<strong>Dd</strong>fg ul/g' k5{ t/, yk /fhg}lts<br />
k|lta4tf, cem /fd|f] ;fe]mbf/L / ;dGjo tyf ;'zf;gsf]<br />
cefj o; If]qsf] k|ultsf afwssf] ?kdf /x]sf 5g\ .<br />
oL k|lta4tfx? s]xL xb;<strong>Dd</strong> k"/f ePsf] s'/fdf xfd|f]<br />
;xdlt /x“bf/x“b} klg ;/;<strong>kmfO</strong> cefjsf] ;+s6n] kf/]sf]<br />
ckf/ dfgjLo Ifltn] o;nfO{ ;fdfGo ?kdf dfq glnO{<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf lj:tf/df b|'tultdf nfUg'kg{] vf“rf]<br />
cf}+NofPsf] 5 .<br />
xfdLn] :j:y ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jfdf kx'“r x'g] hgtfsf] ;+Vofdf<br />
;dtfd"ns, jf:tljs / bLuf] j[l4sf nflu ;Daf]wg<br />
ul/g'kg{] lgDg cf7 k|d'v d'2fx?sf] klxrfg u/]sf] 5f}+ .<br />
xfdL ;d'bfo, ;/sf/, cGt/f{li6«o lgof]u Pj+ gLlh<br />
If]q;“u ;xsfo{ ub{} oL d'2fx?df sfd ug{], gd"gfx?sf]<br />
ljsf; ug{], gof“kgsf] vf]hLsf ;fy} ;kmn k|of;x?sf]<br />
k|bz{g ug{] k|lta4tf hfx]/ ub{5f}+ .<br />
vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>sf] clwsf/<br />
;/;<strong>kmfO</strong>df kx“'r ljsf;sf] cfjZostf dfq geP/<br />
cGt/f{li6«o dfgj clwsf/ sfg"gx?df cfwfl/t Ps<br />
dfgj clwsf/ klg xf] . ;':jf:Yosf nflu ;/;<strong>kmfO</strong><br />
x'g glhs} kfgL]sf] pknAwtf klg h?/L 5 . o; If]qsf<br />
w]/} ;/sf/x?n] ;g\ @))& sf] klxnf] Plzof k|zfGt<br />
kfgL ;<strong>Dd</strong>]ngdf æa]Kk'sf] ;Gb]zÆ df :jR5 vfg]kfgL<br />
/ cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ clwsf/sf] ?kdf dfGotf<br />
lbO;s]sf] 5 .<br />
:jR5 vfg]kfgL / cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>df kx'“r Ps dfgj<br />
clwsf/sf ;fy} dfgjf]lrt ;'/Iff / ;<strong>Dd</strong>fgsf nflu<br />
ckl/xfo{ kIfsf] ?kdf lbOPsf] k'/fgf] dfGotfnfO{ k'gM<br />
cg'df]bg ug{ xfdL ;/sf/x?nfO{ cfXjfg ub{5f}+ .<br />
zf;g<br />
jf:tljs l:yltdf cfwfl/t :ki6 tYof+ssf] cefj<br />
/ c:ki6 ;+/rgfut Joj:yfsf sf/0f /x]sf] sdhf]/<br />
hjfkmb]lxtfn] ;/;<strong>kmfO</strong> If]qsf] k|ultnfO{ ;Lldt u/]sf]<br />
5 . of]hgf lgdf{0f ug{] / nfu" ug{] k|lqmofdf ;fdflhs<br />
;+:yf, gful/s ;dfh ;+:yf / :yfgLo ;/sf/x?nfO{<br />
w]/}h;f] lsgf/f nufpg] ul/G5 . ;'zf;g / ;]jf k|bfgsf]<br />
pknlAw ;'wf/sf nflu o; If]qdf ;"rgfsf] xs ;DaGwL<br />
ePsf xfn}sf ljsf;nfO{ pkof]udf Nofpg ;lsG5 .<br />
;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />
;Da4 ;a} dGqfnox?sf ;fy} ;a};“u ;'lglZrt ;dGjo<br />
ub{} /fli6«o:t/df hjfkmb]xL g]t[Tj lgdf{0f ug{<br />
9
10<br />
:yfgLo txsf ;a} kIf;“u ;dGjo ub}{ ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;a}<br />
sfo{qmdx?df :yfgLo ;/sf/x?nfO{ of]hgf lgdf{0f /<br />
nfu" ug{] s]lGb|o e"ldsf lbg<br />
;a}nfO{ ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf k'¥ofpg] ;/sf/L nIo k"/f ug{<br />
/ /fxtsf] Gofof]lrt pkof]usf nflu rflx+bf] cfly{s<br />
k|fjwfgsf ;fy ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu 5'§} ah]6 nfOg<br />
lgdf{0f ug{<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf] l:ylt / sfo{qmd nfu" ul/Psf] k|lqmofsf]<br />
:jtGq d"Nof+sg ug{] ;+/rgf lgdf{0f ug{<br />
:jf:Yo kl/0ffd<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf] Ps k|d'v pknlAw eg]sf] ;':jf:Yo xf] .<br />
:jf:Yo ;'wf/sf] ;aeGbf sd vlr{nf] pkfox? eGg' g}<br />
;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{g x'g\ . ;/;<strong>kmfO</strong>sf sfo{qmdx?nfO{ yk<br />
k|efjsf/L agfpg] / ;/;<strong>kmfO</strong>df nufgL ug{ h?/L 5<br />
eGg] s'/f gLltlgdf{tfx?nfO{ a'emfpg] b'a} sfdsf] nflu<br />
xfdLnfO{ o;n] :jf:Yodf kfg{] k|efjsf af/]df w]/}eGbf<br />
w]/} ;"rgfsf] cfjZostf 5 .<br />
;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />
;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdx?sf] l8hfOg / o;n] :jf:Yo<br />
;'wf/df kfg{] k|efjsf] ;'kl/j]If0f ug{] sfddf :jf:Yo<br />
If]qnfO{ klg ;+nUg u/fpg<br />
gLltlgdf{0f / sfo{qmdsf] of]hgf tof/ ug{] cfwf/<br />
agfpgsf nflu dnd"qhGo /f]ux? k}mlnPsf] af/]df<br />
tYof+s ;+sng / ljZn]if0f ug{] ;+/rgfsf] ljsf; u/L<br />
;'b[9 ug{<br />
zx/L ;/;<strong>kmfO</strong><br />
:jR5 jftfj/0f / zx/L u/Lasf] k|lti7fsf nflu 7f];<br />
tyf t/n kmf]x/ Joj:yfkg ;lxtsf] zx/L ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />
d'2f Psbd dxTjk"0f{ /x]sf] 5 .<br />
;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />
;Dk"0f{ zx/L / zx/ j/k/sf ;d'bfox?df ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />
kx'“r ;'lglZrt ug{, cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jfsf] kx'“rnfO{<br />
hUuf :jfldTj / a;f]af;sf] ;'lglZrttfaf6 cnUofpg /<br />
;a} ;fj{hlgs :yfgx?df ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwf ;'lglZrt ug{<br />
;a} ;/f]sf/jfnfx?n] ;xefuL x'g;Sg] u/L zx/ / zx/<br />
j/k/sf If]qx?df ljBdfg ;+/rgfx?sf] If]qut gSzf<br />
tof/ ug{ Pj+ ;f] ;"rgfsf] cfwf/df nufgL / sfo{qmd<br />
rnfpg<br />
;d'bfo, ;fj{hlgs / gLlh If]q;“usf] ;fe]mbf/Ldf<br />
ljs]lGb|s/0fsf] cjwf/0ff cg'?k plrt / ;'wfl/Psf]<br />
k|ljlw k|a4{g ug{ Pj+ :yfgLo k|of;x?nfO{ a9fjf lbg<br />
dflg;n] dnd"q p7fpg]<br />
s'g} hflt ljz]ifsf dflg;x?åf/f dnd"q p7fpg] rng<br />
dfgj clwsf/sf] xgg, dfgjLo ;<strong>Dd</strong>fgsf] ckx]ngf /<br />
Psbd lgs[i6 lsl;dsf] hflto e]befj xf] . s'g} s'g}<br />
b]zdf o:tf] k|rng pGd"ng ug{ sfg"g klg alg;s]sf] 5<br />
t/ To:tf] sfg"g nfu" ePsf] 5}g .<br />
;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />
dflg;x?n] dnd"q p7fpg] k|rng /x]sf] :jLsfb{} o:tf]<br />
k|rngsf] olsgsf ;fy lgSof}{n ug{ o;sf] tYof+s<br />
/fVg<br />
o:tf] k|rng k"0f{tofM pGd"ng geP;<strong>Dd</strong> o:tf<br />
sfdbf/x?sf] ;'/Iffsf nflu / xfgLsf/s kmf]x/;“u<br />
dflg;sf] ;+;u{ x'g glbg kmf]x/ Joj:yfkgsf ;'wfl/Psf<br />
rng / k|ljlwx? :yflkt ug{<br />
;g\ @)!) ;<strong>Dd</strong>df dflg;x?n] dnd"q p7fpg] k|rng<br />
pGd"ng ug{ / To:tf] sfo{df ;+nUg AolQm Pj+ ltgsf<br />
kl/jf/nfO{ lzIff / j}slNks hLljsf]kfh{gsf nflu<br />
;xof]u ug{<br />
z}lIfs ;+:yfx?df ;/;<strong>kmfO</strong><br />
<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> If]qsf w]/} ljBfnox?df afnaflnsfx?<br />
cem ljz]if u/]/ 5fqfx?sf] nflu kof{Kt ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;'ljwfsf] cefj 5 . ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{g Jojxf/<br />
kl/jt{g;“u ufFl;Psf] 5 . slnnf] pd]/df g} dflg;sf]<br />
afgLJoxf]/f lgdf{0f x'g] ePsf]n] ljBfnosf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />
lzIffn] :j:y efjL k':tf lgdf{0fdf ;xof]u u5{ . cem<br />
afnaflnsfx? t kl/jt{gsf jfxs x'g\ .<br />
;/sf/nfO{ xfd|f] cfx\jfg M<br />
/h:jnf cjlwsf] ;<strong>kmfO</strong>sf ;'ljwf ;d]t ePsf] kof{Kt<br />
-;fa'g / kfgLsf] Joj:yf ;lxt_ ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf]<br />
lgdf{0f Pj+ ;Def/ ug{ gLlh ljBfnox?nfO{ lgodg ug{<br />
/ ;/sf/L ljBfnox?nfO{ o;sf nflu ah]6sf] Joj:yf<br />
ug{<br />
;/;<strong>kmfO</strong> lzIffnfO{ lzIffsf] cleGg c∙sf] ?kdf<br />
;dfj]z ug{ / ljBfno:t/Lo ;/;<strong>kmfO</strong> lzIff ;DaGwL<br />
sfo{qmdx?sf] ;'kl/j]If0f ug{<br />
/h:jnf cjlwdf ;<strong>kmfO</strong><br />
/h:jnfsf] ;dodf ul/g] c:j:ys/ Jojxf/sf sf/0f<br />
<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> If]qsf dlxnfx?nfO{ 7"nf] tyf ghflg+bf]<br />
af]em /x]sf] 5 . of] ljifo cfk}m wfld{s tyf ;f“:s[lts<br />
wf/0ffx?;“u uf“l;Psf] 5 / o;af6 ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{g<br />
sfo{qmdx?df wSsf k'u]sf] 5 .
h:jnf cjlwsf] ;<strong>kmfO</strong>nfO{ klg :jf:Yo / ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />
cleGg c∙sf] ?kdf dfGotf lbg / o;nfO{ :jf:Yo /<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf sfo{qmdx?;“u PsLs[t ub{} /h:jnf :jf:Yo<br />
Joj:yfkgdf dflg;x?sf] r]tgf / Ifdtf clea[l4 ug{<br />
xfdL ;/sf/nfO{ cfx\jfg ub{5f}+ .<br />
;dfj]z x'g g;s]sf<br />
hg;+Vofsf] 7"nf] lx:;f;<strong>Dd</strong> ;/;<strong>kmfO</strong>sf sfo{qmdx?<br />
k'Ug ;s]sf] 5}g . ljz]if u/]/ ckf∙, Pr cfO eL jf<br />
P8\; kLl8t, cflbjf;L / ckx]lnt hflt, wfld{s ;d"x,<br />
z/0ffyL{, lgdf{0f dhb'/, zx/L cJojl:yt a:tLsf<br />
afl;Gbf, 3/af/ljxLgx?, k|fs[lts ljkQL kLl8tx?,<br />
cfGtl/s lj:yflktx? / ljs6 If]qsf afl;Gbfx?<br />
;/sf/nfO{ xfd|f] cf≈jfg M<br />
;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdx?n] ;d]6\g g;s]sfx?sf] d'2fsf<br />
ljifodf ;a} txaf6 r]tgf a9fpg] / gLltut 3f]if0ff /<br />
ltgnfO{ nfu" ug{] lgb{]lzsfx?df pgLx?nfO{ klg ;dfj]z<br />
ug{sf nflu k|lta4tf lgdf{0f ug{]<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf ;a} sfo{qmdx?df u/La / ;LdfGts[tx?sf]<br />
klxrfg ug{] tl/sfx? ;dfj]z ug{] / ;dfj]zL k|lqmof<br />
ckgfpg'sf ;fy} To:tf] ju{df k'Ug ;lsP g;lsPsf] af/]<br />
cg'udg ug{]<br />
xfdL o; If]qsf gful/s ;dfh ;+:yfx? lgDg<br />
s'/fsf] k|lta4tf hgfp“5f}+ .<br />
xfd|f] b]zdf :jR5 vfg]kfgL / cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong>sf]<br />
clwsf/nfO{ ;+ljwfgsf ;fy} If]qut gLltx? tyf<br />
sfg"gdf dfGotf lbnfpg, clxn]sf ;/;<strong>kmfO</strong>sf<br />
sfo{qmdx?n] ;Daf]wg ug{ g;s]sf ;d'bfosf] dfu /<br />
cg'ejnfO{ phfu/ ug{], ltgsf] cfjfhnfO{ a'nGb ub{}<br />
ltgsf lqmofsnfkdf ;xof]u ug{] / o:tf] clwsf/<br />
pkof]usf nflu ;xof]u ug{] sfo{df cl3 a9\g]<br />
;a}sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> / dflg;x?n] dnd"q p7fpg]<br />
k|rngsf] cGTosf nflu ;/sf/L of]hgfx? / sfg"g<br />
sfof{Gjog ug{sf nflu ;/sf/nfO{ k}/jL, sfg"gL k|lqmof<br />
/ r]tgf clea[l4 dfk{mt bjfa lbg]<br />
;dfgtf / ;dfj]zL gLlt tyf ;fd'bflos k|of;x? dfk{mt\<br />
ljBfno tyf ;d'bfox?df ;/;<strong>kmfO</strong>sf gjLg df]8nx?<br />
k|bz{g tyf nfu" ug{ / To:tf ;kmn k|lqmofx?sf] k|df0f<br />
agfpg]<br />
:yfgLo txsf] Ifdtf clea[l4 x'g] / :yfgLo k|of;nfO{<br />
;dy{g x'g] u/L :yfgLo ;d'bfo, ;fd'bflos ;+:yf /<br />
;/sf/L ;+oGqsf aLr ;fe]mbf/L lgdf{0fdf ;xof]u ug{]<br />
5fqfx?sf] ljz]if cfjZostfnfO{ Wofg lb+b} /h:jnf<br />
cjlwsf] ;<strong>kmfO</strong> Joj:yfkg ;lxtsf] ljBfno ;/;<strong>kmfO</strong>sf<br />
nflu r]tgf a9fpg]<br />
;Daf]wg x'g g;s]sf ;d"xx?nfO{ ;'/lIft Pj+<br />
;<strong>Dd</strong>fghgs hLljsf]kfh{g ug{;Sg] agfpg] sfo{df xfd|f]<br />
;Lldt >f]tx? s]lGb|t ug{] / cfkm\gf cg'ejx? Jofks<br />
?kdf af“8\g]<br />
gful/s ;dfh;“u ;/;<strong>kmfO</strong> If]q / ;<strong>kmfO</strong>sf] Jojxf/<br />
kl/jt{gdf nfu]sf] nfdf] Oltxf; 5 . xfdL o; If]qdf<br />
ljBdfg ;/;<strong>kmfO</strong> ;+s6nfO{ ;Daf]wg ug{ <strong>blIf0f</strong><br />
<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngnfO{ ;dy{g ug{ ljutsf /<br />
efjL 3f]if0ffkqsf k|lta4tfx? ;+o'Qm ?kdf nfu" ug{ /<br />
ltgsf] cg'udg ug{ k|lta4 5f}+ . ;a}sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong><br />
k|fKt ug{ ;a}sf];xsfo{ cfjZos /x]sf] dx;'; ub{}<br />
;xsfo{sf] efjgfn] xfdL oxfFx? ;dIf of] k]z ub{5f}+ .<br />
cleg]qL em/gf yfkf / jf6/P8 g]kfnsf k}/jL Joj:yfks<br />
t]>f] ;fsf];fg j}7s k"j{ d}gjQL ;efdf÷ kmf6f] k|sfz cdfTo<br />
11
t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng gof“ lbNnL, ef/t, @))*<br />
:jf:Yo / k|lti7fsf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> eGg] d"n<br />
gf/fsf ;fy t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;<strong>Dd</strong>]ng ;g\ @))* gf]e]Da/ !* b]lv @!<br />
;<strong>Dd</strong> ef/tsf] gof“ lbNnLdf ;DkGg eof] .<br />
o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf ckmuflg:tfg, a+unfb]z,<br />
e'6fg, ef/t, dflNbE;, g]kfn, kfls:tfg<br />
/ >Ln+sfsf dGqLx¿, lgjf{lrt k|ltlglw,<br />
;/sf/L clwsf/L, ljifout lj1x¿,<br />
ljåt\ ju{, gful/s ;dfh, u}/;/sf/L /<br />
;fd'bflos ;+:yf, ljsf;sf ;fe]mbf/ tyf<br />
lghL If]qsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .<br />
lbNnL 3f]if0ff kqsf] ?kdf Voflt kfPsf]<br />
o; dGqL:t/Lo ;<strong>Dd</strong>]ngsf] 3f]if0ff kqn]<br />
;/;<strong>kmfO</strong> / ;'/lIft vfg]kfgLsf] kx'“rnfO{<br />
cfwf/e"t dfgj clwsf/sf] ?kdf :jLsf/]sf]<br />
5 eg] ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ /fli6«o k|fyldstf lbg}<br />
k5{ eGg] s'/fnfO{ hf]8 lbPsf] 5 . cem<br />
dxTjk"0f{ s'/f t o; 3f]if0ff kqn] ;b:o<br />
/fi6«x?aLr If]qLo ;fe]mbf/LnfO{ 6]jf k'¥ofpg]<br />
/ :jtGq cg'udgnfO{ k|f]T;fxg lbg'kg{] eGg]<br />
gful/s ;dfh e]nfsf] 3f]if0ff kqsf] Ps<br />
k|d'v dfuk|lt k|lta4tf hgfPsf] 5 .<br />
12
t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
lbNnL 3f]if0ff kq<br />
xfdL ckmuflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;,<br />
g]kfn, kfls:tfg / >Ln+sfsf dGqLx¿, lgjf{lrt<br />
k|ltlglw, ;/sf/L clwsf/L, ljifout lj1x¿, ljåt\<br />
ju{, gful/s ;dfh, u}/;/sf/L / ;fd'bflos ;+:yf,<br />
ljsf;sf ;fe]mbf/ tyf lghL If]qsf] ;xeflutf /x]sf]<br />
@))* gf]e]Da/ !^ b]lv @! ;<strong>Dd</strong> ef/tsf] /fhwfgL<br />
gof“ lbNnLdf cfof]lht t]>f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;<strong>Dd</strong>]ng (t]>f] ;fsf];fg) sf] k|ltlglw d08nsf k|d'vx¿M<br />
!= ;/;<strong>kmfO</strong> / :jR5 vfg]kfgLdf kx'“r Ps cfwf/e"t<br />
dfgj clwsf/ ePsf] tYonfO{ c+lusf/ ub}{ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />
/fli6«o k|fyldstf lbg ckl/xfo{ 7fGb5f}+ .<br />
@= o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL ePsf <strong>blIf0f</strong> Plzofsf ;a}<br />
/fi6«x¿df ;doa4 ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL /fli6«o<br />
tyf ;x;|fAbL ljsf; nIox¿ k"/f ug{ xfdL k|lta4tf<br />
JoQm ub{5f}+ .<br />
#= xfd|f /fi6«sf ;Dk"0f{ zx/L tyf u|fdL0f ;d'bfox¿df<br />
k"0f{ / lbuf] ;/;<strong>kmfO</strong> xfl;n ug]{ dfq geO{<br />
;g\ @))# df 9fsfdf ;DkGg k|yd ;fsf];fg /<br />
;g\ @))^ df O:nfdfjfbdf ;DkGg bf]>f] ;fsf];fgdf<br />
bf]xf]¥ofOPsf nIox¿ xfl;n ug]{ 3f]if0ff klg ub{5f}+ .<br />
$= ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL xfd|f nIox¿ l56f] k"/f ug{ / xfd|f<br />
lqmofsnfkx¿sf] b|'tultsf nflu /fli6«o, If]qLo,<br />
:yfgLo / 3/fo;L txdf lgDg lnlvt k|d'v sfo{x¿<br />
nfu" ug{ / lglZrt sfo{x¿ ug{ xfdL Wofgfsif{0f<br />
ug{'sf ;fy} To;sf nflu k|lta4tf bf]xf]¥ofp“5f}+ M<br />
s_ jt{dfg / efjL k':tfn] :jR5 vfg]kfgL, ;kmf df6f]<br />
/ jfo';lxtsf] :j:y jftfj/0fdf /Dg kfpg] s'/f<br />
;'lglZrt ub{}<br />
v_ ;a}sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf k|fKt ug{] k|lqmof ;a}<br />
r/0fdf ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnfx¿ / ljz]if u/]/<br />
:yfgLo ;/sf/, ;d'bfo / ;aeGbf tNnf] txsf<br />
;d"xx¿nfO{ ;dfj]z ug{] vfnsf x'g]5 .<br />
u_ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ k"jf{wf/ jf cfly{s r'gf}tLsf ?kdf dfq<br />
lnOg] 5}g . o;sf nflu k|efjsf/L gLlt, Jojxf/<br />
kl/jt{gsf nflu cfly{s tyf ;+/rgfut k|f]T;fxg,<br />
wfld{s g]tfx¿, ;d'bfo / ljBfnoh:tf ;+:yfx¿,<br />
:yfgLo ;/sf/ / ;]jf k|bfosx¿;“u ;xsfo{ ug{'sf<br />
;fy} ltgLx¿sf] Ifdtf clej[l4 Pj+ sfo{qmd nfu"<br />
ug{ tyf cg'udgdf hjfkmb]xL a9fpg] cj;/sf<br />
?kdf klg lnOg]5 .<br />
3_ ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cjwf/0ffnfO{ t/n tyf 7f]; kmf]x/nfO{<br />
-kfgLsf ;|f]tx¿ Pj+ hdLgnfO{ k|lts"n c;/ gkfg{]<br />
t/n kbfy{ ;lxt_ ;'/lIft tj/n] 9'jfgL ug{] / :j:y<br />
tl/sfn] tx nufpg] jf k'gM k|of]u ug{];<strong>Dd</strong> Ps<br />
;Dk"0f{ Joj:yfkg rqmsf ?kdf k|a4{g ul/g]5 .<br />
ª_ ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu ljleGg Joj:yf / ljsNkx¿<br />
pknAw x'g]5g\ . ;d'bfosf] ;lqmo ;xeflutf, ;xof]u,<br />
lg0f{o k|lqmof ;d]tsf] ;d'bfosf] :jfldTj ;lxt<br />
plrt ah]6 gLlt agfP/ lje]b 36fp“b} ;a}sf nflu<br />
cfwf/e"t ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwf ;'lglZrt ul/g] 5 .<br />
r_ u/La tyf hf]lvdk"0f{ If]qsf hgtfnfO{ k|f]T;fxg Pj+<br />
;xof]u lbOg] 5 .<br />
5_ dlxnf / clt hf]lvddf /x]sfx¿nfO{ -dlxnf /<br />
afnaflnsf, cem ljz]if u/]/ aflnsfx¿, ckf∙ /<br />
Ho]i7 gful/s_ k|fyldstf lbOg] 5 . gjLg k|lqmofx¿<br />
-pbfx/0fsf nflu :jfjnDaL ;d"x dfk{mt n3' ljQ<br />
sfo{qmd_ k|efjsf/L ?kdf k|a4{g ul/g] 5 .<br />
h_ ;fdflhs / cfly{s ?kdf lk5l8Psf 3/ kl/jf/nfO{<br />
;d"x agfpg kl/rfng ul/g] 5 / ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;fy}<br />
cGo ljsf; sfo{qmddf pgLx¿sf] kx'“rsf nflu<br />
;xof]u ul/g] 5 .<br />
em_ ;/;<strong>kmfO</strong>df dlxnfsf] ljz]if cfjZostfnfO{<br />
-/h:jnfsf] ;dodf ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yfkg ;lxtsf]_<br />
;/;<strong>kmfO</strong> sfo{qmdx¿sf] of]hgf agfpg], nfu" ug{],<br />
cg'udg ug{] / pknlAwx¿sf] dfkgdf ;dfof]hg<br />
ul/g] 5 . ;d'bfo:t/sf] ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yfkgdf<br />
dlxnfsf] dxTjk"0f{ e"ldsfsf] Joj:yfnfO{ ljsf;<br />
ul/g] 5 .<br />
`_ ljBfnox¿df oy]i6 ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{gnfO{ -h:t} 5fq<br />
/ 5fqfnfO{ vfg]kfgLsf] Joj:yf tyf oy]i6 dfqfdf<br />
afnaflnsfnfO{ cg's'n x'g] vfnsf zf}rfno_ a9L<br />
hf]8 lbOg] 5 . ljBfyL{x¿df ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf]<br />
x]/ljrf/ / :j:Yo afgLJoxf]/f ljsf;nfO{ k|a4{g<br />
ug{ ljBfno:tl/o kf7\oqmddf ;/;<strong>kmfO</strong> lzIff klg<br />
;dfj]z ul/g] 5 .<br />
6_ Ifdtf clej[l4, ;kmn k|of;x¿sf ljifodf<br />
cfk;L 5nkmn / :jtGq cg'udg ;+oGq k|a4{gsf<br />
nflu /fi6«x¿aLrsf] ;xsfo{nfO{ dha't ul/g] 5 .<br />
13
7_ ;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlw k|of]u ub{} ;~rf/<br />
hut;“usf] ;xsfo{df :jR5 / :j:y jftfj/0fsf]<br />
dfu a9fpg / :j:ys/ afgLJoxf]/f k|a4{g ug{<br />
Jojxf/ kl/jt{g ;DaGwL ;"rgf cfbfg k|bfgnfO{<br />
k|efjsf/L ?kdf pkof]u ul/g] 5 .<br />
8_ ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ :jf:Yo, lzIff / cGo ;Da4 gLltx¿df<br />
;dfj]z ul/g' kg{] / P]g lgodnfO{ k|efjsf/L ?kdf<br />
nfu" ul/g' kg{] .<br />
9_ k|ljlwx¿ -kfgL grflxg] jf yf]/} kfgL eP k'Ug]_ /<br />
dfgj dnd"q nufot t/n tyf 7f]; kmf]x/sf] k'gM<br />
k|of]unfO{ -To;af6 phf{ pTkfbg ;lxt_ k|f]T;flxt<br />
ul/g] 5 .<br />
0f_ ;:tf], ;'ne, jftfj/0f d}qL / plrt ;/;<strong>kmfO</strong>sf<br />
k|ljlw, ;fdu|Lsf ;fy} ;/;<strong>kmfO</strong> :t/f]GgtLsf nflu<br />
lghL If]q;“usf] -rkL{ ;+3 / ;/;<strong>kmfO</strong> ;fdu|L Pj+<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;]jf k|bfos ;d"xx¿ nufot_ ;xsfo{ ;'b[9<br />
ul/g] 5 .<br />
t_ zx/L If]qdf dfgj dnd"q nufot cGo ;a} lsl;dsf<br />
t/n tyf 7f]; kmf]xf]/sf] -Jofj;flos, cf}Bf]lus Pj+<br />
c:ktfnaf6 lg:sg] kmf]x/ ;lxt_ ;'/lIft Joj:yfkg<br />
;'lglZrt ug{ zx/JofkL PsLs[t k|lqmof ckgfOg]<br />
5 .<br />
y_ zx/L If]qsf] ;/;<strong>kmfO</strong> of]hgfx¿sf] Ps c∙sf]<br />
?kdf zx/L If]qsf ljkGgx? ljz]if u/]/ cJojl:yt<br />
a:tLsf afl;Gbfx¿nfO{ ;'/lIft ;/;<strong>kmfO</strong>df kx'“r<br />
k'¥ofpg ;xof]u ul/g] 5 .<br />
b_ ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{df ;+nUg JolQmTjx¿sf] dxTjk"0f{<br />
e"ldsfnfO{ :jLsf/ ub{} pgLx¿sf] cfTd;<strong>Dd</strong>fg<br />
j[l4sf pkfox¿sf] cjnDag ul/g] 5g\ .<br />
lqmofsnfk Pj+ k|lta4tfx¿<br />
cGt/f{li6«o ;/;<strong>kmfO</strong> jif{ @))* sf] ;Gbe{df xfdL<br />
;doa4 ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>;DaGwL /fli6«o Pj+ ;x;|fAbL<br />
ljsf; nIox¿ k|flKtsf nflu lgDg lqmofsnfkx¿ ug{]<br />
k|lta4tf hfx]/ ub{5f}+ .<br />
!= d'Vo ?kdf If]qLo, /fli6«o / :yfgLo txx¿df gLlt<br />
lgdf{0f, ah]6 ljlgof]hg, dfgj ;+;fwg Pj+ ltgnfO{<br />
nfu" ug{sf nflu ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ lbOPsf] hf]8nfO{<br />
lbuf] agfpg k}/jL / r]tgfnfO{ lg/Gt/tf lbg<br />
@= ;/;<strong>kmfO</strong> ;d:ofsf] lbuf] ;dfwfgsf nflu ;xsfo{<br />
ug{ :yfgLo ;/sf/, u}/;/sf/L ;+:yf, o'jf tyf<br />
;fd'bflos ;d"xx¿sf] Ifdtf clej[l4 ug{ Pj+<br />
;d'bfosf k|of;x¿ ;'b[9 ug{<br />
#= ;/;<strong>kmfO</strong> sfo{df ;Da4 AolQmx¿sf] sfd ug{]<br />
jftfj/0f tyf cfTd;<strong>Dd</strong>fg clej[l4 ug{ / pgLx¿sf]<br />
:jf:Yo, ;'/Iff / ;<strong>Dd</strong>fg ;'lglZrt ug{<br />
$= ;d'bfosf ;a} ju{ ljz]if u/]/ gjhft lzz', aflnsf,<br />
dlxnf, Ho]i7 gful/s / ckf∙x¿sf] :jf:Yo, ;'/Iff<br />
/ ;<strong>Dd</strong>fgsf nflu ljsf; sfo{sf] ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />
k|fyldstf lbOg] 5 .<br />
%= ;/;<strong>kmfO</strong> ;a}sf] rf;f]sf] ljifo agfpg'sf ;fy}<br />
cf–cfkm\gf sfo{qmdx¿df -h:t} /]nj] / ko{6g<br />
lgsfox¿df cfkm\gf] sfo{qmdsf] c∙sf] ?kdf<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf] k|a4{g_ o;nfO{ k|fyldstfsf]<br />
ljifo agfpg ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ ljleGg If]q, dGqfno,<br />
ljefu, ;+:yfx¿df -lghL, 3/fo;L, ljBfno,<br />
;d'bfo Pj+ ;fj{hlgs_ ;dflxt ug{<br />
^= cfkTsfnLg Pj+ ljklQsf] cj:yf / ljz]if e";+/rgf<br />
ePsf If]qx¿ jf c:yfoL a;fO ;/fOsf] ;d:of<br />
ef]Ug'kg{] ;d"xsf nflu ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yf, k|ljlw /<br />
k|lqmofsf] ljsf; Pj+ nfu" ug{<br />
&= <strong>blIf0f</strong> Plzofsf] ;/;<strong>kmfO</strong> Joj:yfdf hnjfo'<br />
kl/jt{gsf] c;/nfO{ Go"gLs/0f u/fpg ljZjJofkL<br />
k}/jL ug{ / tL c;/x¿ lgd{"n ug{ jf tL c;/x¿<br />
k|lt cg"s'ntf ljsf; ug{] /0fgLlt / k|ljlwx¿sf]<br />
ljsf; u/L nfu" ug{<br />
*= :yfgLo cj:yf, ;|f]t / ;'xfp“bf] Jojxfl/s ;dfwfg<br />
Pj+ ljsNkx¿sf] ljljwtfsf] :jtGqtf ;zQm agfpg<br />
(= cg';Gwfg tyf ljsf;, ;xsfo{, bIftf, cg'ej /<br />
gof“ k|of]ux¿sf] cfbfg k|bfg k|a4{g ug{ /fli6«o ;Dks{<br />
JolQmsf] g]t[Tjdf Ps cGt/b]zLo sfo{sf/L ;d"xn]<br />
;do ;dodf e]63f6 ug{] 5 / Ps cfk;df 1fgsf]<br />
cfbfg k|bfg ug{ cGt/b]zLo ;d"x Pj+ lgsfox¿sf]<br />
;~hfn lgdf{0f ul/g] 5 .<br />
!)= ;g\ @))( b]lv @)!! ;<strong>Dd</strong>sf] cjlwdf /fli6«o<br />
sfo{of]hgf ljsf; ug{ ;xefuL b]zx¿n] æ;/;<strong>kmfO</strong><br />
nIo k|flKtsf nflu <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> dfu{lrqÆ sf]<br />
-kl/lzi6_ nfO{ ;Gbe{sf ?kdf lng;Sg] 5g\ .<br />
tLgj6} <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngx¿af6 k|fKt<br />
ultnfO{ lg/Gt/tf lb+b} rf}yf] ;<strong>Dd</strong>]ng ;g\ @)!) df<br />
>Ln+sfdf / kf“rf} ;<strong>Dd</strong>]ng ;g\ @)!@ df g]kfndf<br />
cfof]hgf ul/g] 5g\ .<br />
t];|f] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (t]>f] ;fsf];fg)<br />
sf] ;kmn cfof]hgfsf nflu xfdL ef/t ;/sf/ /<br />
ef/tLo hgtfnfO{ wGojfbsf ;fy s[t1tf 1fkg ub{5f}+ .<br />
14
;fsf];fg k"j{;GWofdf<br />
gful/s ;dfh e]nf sf]nDaf], >Ln+sf, @)!!<br />
dGqL:t/Lo ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] k"j{;GWofdf<br />
gful/s ;dfhsf e]nf cfof]hgf ug{]<br />
k|rngnfO{ lg/Gt/tf lb+b} @)!! clk|n ! / @ df<br />
>Ln+sfsf] sf]nDaf]df klg ckm\uflg:tfg,<br />
a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;\, g]kfn,<br />
kfls:tfg / >Ln+sfsf gful/s ;dfh ;+:yfsf<br />
k|ltlglw, ;d'bfosf cu'jfx? / gful/s:t/sf<br />
sfo{stf{x? u/L sl/j !%) gful/s ;dfh<br />
;+:yf ;b:ox?sf] e]nf ;DkGg ePsf] lyof] .<br />
pQm ;<strong>Dd</strong>]ngdf w]/}hgf ;d'bfo:t/sf<br />
sfo{stf{x?n] cfkm\gf] ;d'bfodf u/]sf<br />
;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{gsf cg'ej ;'gfPsf lyP .<br />
o; e]nf ;/;<strong>kmfO</strong>sf ;DaGwdf gful/s<br />
b[li6sf]0fsf] ?kdf ;+sng ul/Psf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;DaGwdf gful/s cfjfhnfO{ If]qLo:t/df<br />
Nofpg] d~r klg ag]sf lyof] .<br />
o;afx]s ;/sf/ / gful/s ;dfhsf k"j{<br />
k|ltj4tfx? klg o; e]nfdf k'g/fjnf]sg<br />
ul/Psf] lyof] . ;/;<strong>kmfO</strong>df ;/sf/L<br />
k|lta4tf / k|To]s b]zn] u/]sf k|utLsf<br />
aLr /x]sf] b"/L emNsfpg] 6«flkms aQL<br />
;+s]tsf] ?kdf jf6/P8n] tof/ u/]sf] gf}nf]<br />
5nkmn kq klg pQm e]nfdf rrf{ ul/Psf]<br />
lyof] . b'O{lbg] pQm e]nfsf] cGtdf gful/s<br />
;dfhsf] 3f]if0ff kq tof/ u/L dGqL:t/Lo<br />
;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL g]tf tyf lj1x?aLr<br />
cf}krfl/s ?kdf k|:t't ul/Psf] lyof] .<br />
15
lIf0f <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngsf] k"j{;GWofdf<br />
gful/s ;dfhsf] e]nf<br />
sf]nDaf], >Ln+sf, @)!!<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzofdf ljBdfg ;/;<strong>kmfO</strong>sf] hf]lvdk"0f{ cj:yf cGTo ug{ tTsfn kxnsf nflu xfd|f] dfu<br />
xfdL ckm\uflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;\,<br />
g]kfn, kfls:tfg / >Ln+sfsf gfu/Ls ;dfh<br />
;+:yfsf k|ltlglw, ;d'bfosf cu'jf / gful/s:t/sf<br />
sfo{stf{x? xf}+ . xfd|f d'n'sx?af6 xhf/f}+ dlxnf, k'?if<br />
/ afnaflnsfsf] larf/÷cfjfh ;+sng u/L xfdL @)!!<br />
clk|n !—@ df sf]nDaf], >Ln+sfdf cfof]hgf ul/Psf]<br />
gful/s ;dfhsf] ;fsf];fg ;<strong>Dd</strong>]ngdf ;xefuL ePsf<br />
5f}+ .<br />
xfd|f ;/sf/x?;“u ;xsfo{ ub}{ xfdLn] xfd|f ;d'bfox?df<br />
;'wf/f]Gd'v kl/jt{gx? NofPsf 5f}+ . xfdLn] ;+o'Qm k|of;<br />
ubf{ub}{ klg ;g\ @))* sf] ;fsf];fg kl5 ;/;<strong>kmfO</strong><br />
/ vfg]kfgLsf] plrt ;'ljwfsf] cefjsf sf/0f<br />
emf8fkvfnfaf6 <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf dfq} kf“r aif{<br />
d'lgsf s/La &% xhf/ afnaflnsfx?n] csfndf Hofg<br />
u'dfO ;s]sf 5g\ .<br />
o; k|sf/sf] csfn d[To' / o;sf] k|efj cGTo ug{ xfdL<br />
rflx/x]sf 5f}+ . o;}n] xfdL xfd|f ;/sf/x?nfO{ tTsfn<br />
k|efjsf/L kxn ug{ cfx\jfg ub{5f}+ —<br />
! ;g\ @))* gf]e]Da/df cfof]hgf ul/Psf] t]>f]<br />
;fsf];fgaf6 kfl/t lbNnL 3f]if0ffkqn] ;/;<strong>kmfO</strong><br />
If]qdf cfjZos kl/jt{gsf nflu 7f]; d'2fx? p7fPsf<br />
lyP . pQm ;fsf];fgdf u/]sf ;Dk"0f{ k|lta4tfx?<br />
k'/f ug{ xfdL xfd|f ;/sf/x?nfO{ ;do;Ldf ;lxtsf]<br />
of]hgf th'{df / >f]t kl/rfngsf]nflu cfu|x ub{5f}+ .<br />
@ ;g\ @))* sf] lbNnL 3f]if0ffkqn] kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{<br />
df}lns clwsf/sf] ?kdf klxrfg u/]sf] 5 . o;} u/L<br />
;g\ @)!) df ;+o'Qm /fi6«;+3sf] dxf;ef / ;+o'Qm<br />
/fi6«;+3sf] dfgj clwsf/ kl/ifb\n] klg o;nfO{<br />
ckgfPsf] 5 . o; sfo{sf] sb/ ub}{+ xfdL xfd|f<br />
;/sf/x?nfO{ kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL clwsf/nfO{<br />
a}wflgstf k|bfg ug{, sfg"g ;<strong>Dd</strong>t 9+uaf6 sfof{Gjog<br />
ug{ / ;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL gLltx?df ;dfj]z ug{<br />
cfx\jfg u5f}{+ .<br />
# ce}m klg s/La ! s/f]8 u/La, l;dfGts[t /<br />
lg/Lx <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> gful/sx? cfwf/e"t<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfaf6 jl~rt 5g\ . o; ;d"x cGtu{t<br />
e"ldxLg ;'s'Daf;L, dlxgfjf/Lsf] ;dodf ;/;<strong>kmfO</strong><br />
;'lawfaf6 al~rt dlxnf, plrt zf}rfno ;'lawf<br />
gePsf ljBfnosf ljBfyL{x?, zf/Ll/s ?kdf<br />
czQm JolQm tyf cGo l;dfGts[t ;d"x kb{5g\ .<br />
xfdL xfd|f ;/sf/ tyf cGo ;/f]sf/jfnfx?nfO{<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;DalGw ;fGble{s, ;dfg / ;xeflutfd"ns<br />
sfo{qmd th'{df / sfof{Gjog ug{ cfx\jfg ub{5f}+ .<br />
o; cGtu{t u/La Pj+ cToGt l;dfGts[t ;d"xsf]<br />
/fd|f] klxrfg, / ;d'bfod'vL sfo{qmdx?sf nflu<br />
kf/bzL{ 9+un] ah]6 ljlgof]hg ug]{ sfo{ kb{5g\ .<br />
$ ;kmn / bL3{sfnLg ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo lzIff<br />
sfo{qmd bl/nf] hjfkmb]xLtfdf cfwfl/t x'G5g\ .<br />
xfd|f] cfx\jfg<br />
! e"ldsf / st{Jo ;lxtsf] o:tf] ax';+Vos<br />
;/f]sf/jfnf ;l<strong>Dd</strong>lnt cg'udg ;+oGqsf] lasf; ug'{<br />
kb{5 h;n] l;dfGts[t au{df ;/;<strong>kmfO</strong> ;'ljwfsf]<br />
k|of]u h:tf ;j{dfGo dfkssf] k|of]u u/L<br />
;/;<strong>kmfO</strong>sf] If]qdf ePsf ;'wf/ dfkg ub{5 .<br />
@ gfu/Ls ;'g'jfO, ;fdflhs n]vfhf]vf, gful/s<br />
tYof+ssf8{ cflbsf] dfWodaf6 ;d'bfo:t/Lo<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;DaGwL sfo{qmdx?sf] of]hgf th'{df tx<br />
b]lv To;sf] sfof{Gjogsf] :t/;<strong>Dd</strong> g} ;xefuLd"ns,<br />
;dfj]zL / ;fdflhs hjfkmb]xL ;+oGqsf] ljsf; ug'{<br />
kb{5 .<br />
o; k|sf/sf] ;/;<strong>kmfO</strong>sf] hf]lvdk"0f{ cj:yfsf] cGTosf]<br />
nflu ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnfx?sf] tk{maf6 ul/g] k|of;df<br />
j[l4 x'g' kb{5 . o; hf]lvdk"0f{ cj:yfnfO{ :jf:Yosf]<br />
b[li6sf]0faf6 x]b}{ :jf:Yo If]qn] o;df v]Ng ;Sg] dxTjk"0f{<br />
e"ldsfnfO{ Wofgdf /flv, xfdL cfufdL ;fsf];fgdf<br />
:jf:Yo dGqLsf] klg ;xeflutfsf] nflu cfu|x ub{5f}+ .<br />
;/;<strong>kmfO</strong> nIonfO{ oyfy{ :j?k k|bfg ug{ xfdL<br />
-gful/s ;dfhsf k|ltlglwx?_ cfufdL lbgdf ;+o'Qm<br />
sfo{ ug]{, ;kmn pbfx/0f dfk{mt c?nfO{ k|f]T;fxg ug]{ /<br />
cy{k"0f{ ;xsfo{ ug]{ k|lta4tf hfx]/ ub{5f}+ .<br />
16
ofg g]kfn ;b:o /]jt sfsL{ rf}yf] ;fsf];fg j}7sdf ;Daf]wg ub{} ÷ kmf]6f] clgn :yflkt<br />
rf}yf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng @)!! clk|n $–&, . sf]nDaf], >Ln+sf<br />
rf}yf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (rf}yf] ;fsf];fg)<br />
>Ln+sfsf] /fhwfgL sf]nDaf]df @)!! clk|n $ b]lv &<br />
;<strong>Dd</strong> cfof]hgf eof] . o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf ckmuflg:tfg,<br />
a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;, g]kfn, kfls:tfg /<br />
>Ln+sfsf dGqLx?, jl/i7 ;/sf/L clwsf/Lx?, lj1x?,<br />
ljåt\ ju{, gful/s ;dfh ;+:yf / ljsf; ;fem]bf/x?,<br />
lghL If]q / ljBfyL{x?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .<br />
o; ;<strong>Dd</strong>]ngdf gful/s e]nfsf ;'emfj c+lusf/ ub}{<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf gfh's cj:yfdf /x]sf] ;/;<strong>kmfO</strong><br />
/ :jf:Yo If]qsf] ;'wf/sf nflu ;/f]sf/jfnf lgsfox?<br />
aLr ;xsfo{ / ;dGjo u/L lh<strong>Dd</strong>]jf/L ;lxtsf]<br />
/fli6«o lgsfo u7g ug]{ k|ltj4tf JoQm ul/Psf] lyof] .<br />
lautsf ;Dk"0f{ k|ltj4tfx? k'/f ug{ ;do;Ldf ;lxtsf]<br />
sfo{of]hgf th'{df u/L k|efjsf/L ;/;<strong>kmfO</strong> k|j4{gsf<br />
nflu cGo ;/sf/L lgsfox? cy{, :jf:Yo / lzIff<br />
dGqfnox?sf] ;xeflutf nflu klg kxn ug]{ k|ltj4tf<br />
hgfPsf] lyof] . ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] k|a4{gsf nflu<br />
;femf dfkg ;"rs / ;dGjofTds cg'udg ;+oGq ljsf;<br />
ug{ klg ;/sf/L:t/af6 k|lta4tf JoQm u/]sf] lyof] .<br />
cfwf/e"t ?kdf ;b:o /fi6«sf dGqL tyf ;/sf/L<br />
k|ltlglwx?sf] ;xeflutfdf z'? ePsf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong><br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ngx?df qmdzM gful/s ;dfh /<br />
;d'bfo:t/sf sfo{stf{x?sf] a9\bf] ;xeflutf;“u}<br />
gful/s ;dfhsf] cfjfh ;Daf]wg x'g yfn]sf] 5 .<br />
o;/L If]qLo:t/df ;/;<strong>kmfO</strong> k|a4{gsf nflu<br />
gful/sx?n] ;DalGwt b]zsf dGqLx?, ;/sf/L gLlt<br />
lgdf{tf nufot bft[ lgsfo Pj+ cGt/f{li6«o lgof]ux?<br />
;dIf ;zQm k}/jL ug]{ d~rsf] ?kdf ljsf; x'“b}5 .<br />
oL ;<strong>Dd</strong>]ngsf k|ltj4tfx?sf] ;xL sfof{Gjog x'g ;s]df<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf ;/;<strong>kmfO</strong> k|j4{gdf 7"nf] 6]jf k'Ug]<br />
b]lvPsf] 5 .<br />
17
18<br />
rf}yf] <strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng<br />
sf]nDaf] 3f]if0ff kq<br />
xfdL ckmuflg:tfg, a+unfb]z, e'6fg, ef/t, dflNbE;,<br />
g]kfn, kfls:tfg / >Ln+sfsf dGqLx?, jl/i7<br />
;/sf/L clwsf/Lx?, hg:t/Lo sfo{stf{x?, ;d'bfosf<br />
;b:ox?, ljifout lj1x?, ljåt\ ju{, gful/s ;dfh,<br />
u}/;/sf/L ;+:yf / ljsf; ;fem]bf/x?, lghL If]q /<br />
ljBfyL{x?sf] ;xefuLtf /x]sf] @)!! clk|n $ b]lv &<br />
;<strong>Dd</strong> >Ln+sfsf] /fhwfgL sf]nDaf]df cfof]lht rf}yf]<br />
<strong>blIf0f</strong> <strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (rf}yf] ;fsf];fg) sf]<br />
xfdL k|ltlglwd08nsf k|d'vx?<br />
!= <strong>blIf0f</strong> Plzofdf ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] l:ylt<br />
Psbd gfh's cj:yfdf /x]sf] :jLsf/ u5f}{+ .<br />
c;'/lIft ;/;<strong>kmfO</strong>df lge{/ jf v'nf 7fp“df lb;f<br />
lk;fj ug] { dflg;x?sf] ;+Vof cToGt} w]/} /x]sf] 5 .<br />
kl5Nnf] ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng kl5 ;/;<strong>kmfO</strong>sf] cefjsf<br />
sf/0f <strong>blIf0f</strong> Plzof If]qdf dfq} sl/a &%),)))<br />
afnaflnsfx?n] emf8fkvfnfsf sf/0f csfnd}<br />
Hofg u'dfO;s]sf 5g\ .<br />
@= ;d'bfo ;zlQms/0f / ljsf;sf] k|efjsf/L k|j]z<br />
ljGb'sf] ?kdf ;/;<strong>kmfO</strong>sf] ;DefJotfnfO{ klxrfg<br />
u5f}{+ .<br />
#= lb3{sfnLg ;/;<strong>kmfO</strong>sf nflu kf“rjif]{ ljZjJofkL<br />
cleofgnfO{ ;dy{g ug{ / of] eofjx l:ylt ;fdgf<br />
ug{ /fhg}lts ultzLntf sfod /fVg ;fsf];fg<br />
k|lqmofsf] dxTjnfO{ hf]8 lbG5f}+ . 9fsf -cS6f]a/<br />
@))#_, O:nfdfafb -;]K6]Da/ @))^_ / gof“ lbNnL<br />
-gf]e]Da/ @))*_df tof/ ePsf 3f]if0ff kqx?df<br />
pNn]lvt plrt ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf l;4fGtx?nfO{<br />
k'gM bf]xf]¥ofp“5f}+ .<br />
$= lb3{sfnLg ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo ;]jf k'¥ofpg] gLlt<br />
/ sfo{qmdx? dfkm{t <strong>blIf0f</strong> Plzofsf ;a} hgtfdf<br />
nufgL ug]{ xfd|f] ;+o'Qm k|ltj4tfx?nfO{ bf]x¥ofp“5f}+ .<br />
xfd|f k|ltj4tfx? bf]xf]¥ofpg'sf ;fy} xfdL<br />
;j{;<strong>Dd</strong>t?kn] ;xdt / k|ltj4 5f}+ M<br />
!= ;+o'Qm /fi6«;+3sf] k|:tfjgfn] ;/;<strong>kmfO</strong>nfO{ clwsf/sf]<br />
?kdf dfGotf lbPsf] ;Gbe{df xfdL ;'wf/f]Gd'v<br />
?kdf sfd ub}{ o;nfO{ xfd|f sfo{qmd / of]hgfx?df<br />
;dfj]z ub}{ cGtdf gLlt lgoddf ;dfj]z ug{ .<br />
@= klxn]sf ;Dk"0f{ ;fsf];fg k|ltj4tfx? k'/f ug{<br />
;do;Ldf ;lxtsf] of]hgf th'{df ug{ / cfjZos<br />
>f]t ljlgof]hg / kl/rfng ug{ .<br />
#= hnjfo' kl/jt{g / k|sf]k ;Daf]wg ug{ / jftfj/0f<br />
;+/If0fsf r'gf}tLnfO{ dWogh/ ub}{ zx/L /<br />
u|fdL0f If]qsf clt ul/j / l;dfGts[t ju{sf]<br />
;xL klxrfg u/L clt cfjZosx? k|lt nlIft kf/bzL{<br />
nufgL ;lxtsf] ljifo s]lGb|t ;dfg'kflts /<br />
;dfj]zL ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfo{qmdx?sf] 9f“rf<br />
agfO{ nfu' ug{ .<br />
$= ;a} z}lIfs txsf gof“ / ljBdfg ljBfnox?df<br />
afnd}qL zf}rfno, /h:jnfsf] ;dodf cfjZos<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ug]{ ;'ljwf ;lxtsf] 5fq / 5fqfx?sf<br />
nflu 5'§} zf}rfno ;'lglZrt ug]{ nIosf ;fy<br />
ljBfnox?df kfgL, ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] ljifo<br />
k|j4{g ug{ .<br />
%= /fli6«o / :yfgLo txdf lh<strong>Dd</strong>]jf/L lnPsf ljlQo,<br />
:jf:Yo, hg:jf:Yo, jftfj/0f, vfg]kfgL, lzIff<br />
tyf n}+lus If]q;“u ;DalGwt ;/f]sf/jfnfx? ;lxt<br />
:yfgLo ;/sf/ klg ;dfj]z x'g] u/L ;/;<strong>kmfO</strong> /<br />
:jf:Yo ;+of]hgsf] lh<strong>Dd</strong>]jf/L ;lxtsf] Ps /fli6«o<br />
lgsfo u7g ug{ .<br />
^= ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfo{qmdx?sf nflu ;fj{hlgs<br />
If]q s]Gb|Lt ah]6 ljlgof]hg :yfkgf ug{ .<br />
&= ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfo{qmdsf nflu ;'wf/f]Gd'v<br />
?kdf ah]6 ljlgof]hg a[l4 ug{ .<br />
*= clt u/Lasf] ;+/If0f ub}{ ;d'bfosf] ;zlQms/0f<br />
x'g] gLlt tyf sfo{qmddf nufgL ug{, cfkm\gf]<br />
;/;<strong>kmfO</strong> ;d:of ;dfwfgdf cfkm\g} lgoGq0f<br />
;'lglZrt ug{ / ;/;<strong>kmfO</strong>df hgtfsf] cfkm\g}<br />
of]ubfgsf] dxTj klxrfg ug{ .<br />
(= 3/w'/L / ;d'bfo ;lxt x/]s txsf] glthfx?<br />
/ k|lqmofx?sf] ljj/0f / dfkg ug{sf nflu<br />
;xdt ;femf ;"rsx? k|of]u u/]/ :ki6 bfloTj /<br />
lh<strong>Dd</strong>]jf/Lsf] JofVof ;lxtsf] ;dGjofTds cg'udg<br />
;+oGq ljsf; ug{ .<br />
!)= ljBfnox?df vfg]kfgL / ;/;<strong>kmfO</strong>, xft w'g] / /h:jnf<br />
cjlwdf ;/;<strong>kmfO</strong> h:tf ljifodf pRr k|fyldstfsf<br />
lglZrt ;"rsx? cg'udg ;+oGqx?df ;dfj]z ug{ .
!!= ljz]if u/L clt l;dfGts[t If]qx? / clt<br />
hf]lvddf /x]sf ;d"xsf nflu ;d'bfo:t/df<br />
sfof{Gjog ug]{ ;a} ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo<br />
sfo{qmdx?sf] of]hgf th{'df txd} ;xeflutfd"ns,<br />
;dfj]zL / ;fdflhs pQ/bfloTjsf] ;+/rgf ckgfpg .<br />
!@= pRr lzIff, kf7\oqmd ljsf;, cg';Gwfg /<br />
ljsf;, 1fg cfbfg k|bfg / ;fem]bf/L ljsf;df<br />
nufgL ;lxtsf] ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo sfof{Gjogsf<br />
nflu Ifdtf clej[l4 / ;zlQms/0f ug{ .<br />
!#= eljiodf x'g] ;a} 5nkmn sfo{qmdx?df cy{,<br />
:jf:Yo, lzIff / cGo ;DalGwt dGqfnox?sf]<br />
;xeflutfsf] nflu cfdGq0f ub}{ b'O{ jif{kl5<br />
g]kfndf e]6\g] ;do;<strong>Dd</strong> oL / c? ;a} ;fsf];fg<br />
k|ltj4tfx?sf] ljj/0f k]z ug]{ jfrfsf ;fy<br />
;fsf];fg k|lqmofsf] k|efjsf] ;'lglZrttf sfod<br />
/fVg .<br />
!$= t];|f] ;fsf];fgdf tof/ kfl/Psf] lbNnL dfu{<br />
lrqnfO{ cg'udg / sfof{Gjog ug{ ;xof]u ug]{ /<br />
k|ult ;dLIffsf nflu k|yd ;fsf];fgdf u7g ePsf]<br />
cGt/b]zLo sfo{ ;d"xsf] jflif{s a}7s cfof]hgf ug{ .<br />
xfdL cfx\jfg ub{5f}+,<br />
xfd|f] k|of;x?df ;xof]u a9fpg, ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yo<br />
k|j4{gsf nflu cfly{s k|fljlws ;xof]u k'¥ofpg /<br />
<strong>blIf0f</strong> Plzofdf ;/;<strong>kmfO</strong> / :jf:Yosf] nflu ;xof]u<br />
;+of]hg sfo{df ;'wf/ ug{ ljsf; a}+sx?, afx\o ;xof]u<br />
lgsfox? / lghL If]qx?nfO{ cfx\jfg ub{5f}+ .<br />
;fsf];fgnfO{ sl8sf] ?kdf u|x0f ug{ tyf ;/;<strong>kmfO</strong><br />
/ :jf:YonfO{ cfkm\gf ultljlwx?df ;dfj]z ug{<br />
;fs{nfO{ xfdL cfx\jfg ub{5f}+ . @)!% kl5sf] gof“<br />
lk+l9sf] ljsf; nIo th{'df ubf{ <strong>blIf0f</strong> Plzofsf]<br />
If]qut jf:tljstfnfO{ dWogh/ ub}{ ljZj :jf:Yo<br />
;+u7g / o'lg;]kmsf] ;+o'Qm cg'udg sfo{qmdsf] ;+zf]<br />
wgnfO{ dgg\ u/L <strong>blIf0f</strong> Plzofdf ;d'bfo :t/Lo<br />
k|ltkmn tyf 7"nf] ;+Vofdf /x]sf ;fd'bflos / ;fd"lxs<br />
zf}rfnox?sf] cg'udg ug'{kg]{ cfjZostfnfO{ Wofg<br />
lbg ;+o'Qm /fi6«;+3nfO{ cfx\jfg ub{5f}+ . rf}yf] <strong>blIf0f</strong><br />
<strong>PlzofnL</strong> ;/;<strong>kmfO</strong> ;<strong>Dd</strong>]ng (rf}yf] ;fsf];fg) sf]<br />
;kmn cfof]hgf / cfltYo Pj+ ;Tsf/sf nflu<br />
xfdL >Ln+sf ;/sf/ / >Ln+sfsf hgtfnfO{<br />
wGojfbsf ;fy xflb{s s[t1tf 1fkg ub{5f}+ .<br />
;fsf];fg k"j{ gful/s ;dfh e]nfdf ofg g]kfnsf] ;xeflutf ÷ kmf]6f] ofg g]kfn<br />
19
k|m];jf6/ PS;g g]6js{ g]kfn<br />
;lrjfno<br />
n'dlGt, cfjf;sf nflu ;xof]u ;d"x<br />
tfxfrn, kf]i6 aS; g+= !)%$^, sf7df8f}+, g]kfn<br />
kmf]g g+= (&& ! $^&#@**, km\ofS; g+= (&& ! $^&#@*&<br />
Od]n M lajana@lumanti.org.np, j]a M www.fansasia.net