WÃJT GMINY NIEMCE - Lublin

WÓJT GMINY NIEMCE 

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA 

ORAZ PLAN GOSPODARKI ODPADAMI 

DLA GMINY NIEMCE 

(2004-2015) 

Niemce, czerwiec 2004

Autorzy opracowania: 

Alina Raczkowska – kierownik zespołu 

Barbara Wójtowicz – z-ca kierownika zespołu 

Henryk Karwicki 

Grażyna Mogielnicka 

Katarzyna Antoniak 

Konsultacje: dr Witold Wołoszyn* 

mgr Tomasz Furtak* 

* pracownicy Instytutu Nauk o Ziemi UMCS w Lublinie 

Nu 

mer

SPIS TREŚCI 

str. 

CZĘŚĆ I: Program Ochrony Środowiska dla Gminy Niemce 7 

I. Wstęp ..................................................................................................................................... 8 

I.1. Podstawa prawna opracowania Programu........................................................................ 8 

I.2. Podstawy metodyczne i struktura Programu.................................................................... 8 

I.3. Generalne wnioski i rekomendacje dotyczące realizacji polityki 

ekologicznej w gminie Niemce....................................................................................... 9 

II. Charakterystyka geograficzna i społeczno – gospodarcza gminy 

Niemce................................................................................................................................... 11 

II.1. Położenie......................................................................................................................... 11 

II.2. Użytkowanie ziemi......................................................................................................... 11 

II.3. Charakterystyka społeczno-gospodarcza gminy............................................................. 11 

II.3.1. Ludność.................................................................................................................... 11 

II.3.2. Osadnictwo............................................................................................................... 12 

II.3.3. Gospodarka.............................................................................................................. 13 

II.3.3.1. Rolnictwo.......................................................................................................... 14 

II.3.3.2. Gospodarka leśna.............................................................................................. 15 

II.4. Budowa geologiczna....................................................................................................... 16 

II.5. Warunki klimatyczne...................................................................................................... 17 

II.6. Wody............................................................................................................................... 18 

II.7. Gleby............................................................................................................................... 19 

II.8. Roślinność....................................................................................................................... 20 

II.9. Fauna............................................................................................................................... 20 

III. Diagnoza stanu i zagrożeń środowiska w gminie Niemce 22 

III.1. Wody powierzchniowe.................................................................................................. 22 

III.2. Wody podziemne........................................................................................................... 23 

III.2.1. Zasoby wód podziemnych...................................................................................... 23 

III.2.2. Zanieczyszczenie wód podziemnych...................................................................... 23 

III.3. Powietrze atmosferyczne............................................................................................... 24 

III.4. Powierzchnia ziemi i gleby............................................................................................ 25 

III.4.1. Gleby....................................................................................................................... 26 

III.4.2. Erozja gleb.............................................................................................................. 27 

III.5. Hałas.............................................................................................................................. 27 

III.6. Promieniowanie niejonizujące....................................................................................... 29 

III. 7. Zagrożenia związane z wystąpieniem awarii............................................................... 30 

III.8. Przyroda ożywiona........................................................................................................ 30 

III.8.1. Obszary i obiekty prawnie chronione..................................................................... 30 

III.9. Zalesiania i zadrzewienia w gminie............................................................................... 32 

III.10. Ochrona dziedzictwa kulturowego.............................................................................. 34 

IV. Dotychczasowa realizacja zadań z zakresu ochrony środowiska w gminie Niemce.... 36 

IV.1. Ochrona przyrody.......................................................................................................... 36 

IV.2. Ochrona wód................................................................................................................. 36 

IV.3. Lasy ochronne i zalesienia............................................................................................ 37 

IV.4. Grunty podlegające ochronie......................................................................................... 37 

IV. 5. Rozwój infrastruktury związanej z ochroną środowiska.............................................. 38 

Nu 

mer

IV. 5.1. Wodociągi, oczyszczalnie ścieków i kanalizacja.................................................. 38 

IV.5.2. Zagospodarowanie odpadów.................................................................................. 39 

IV.5.3. Rolnicze zagospodarowanie ścieków..................................................................... 40 

IV. 5.4. Gazyfikacja gminy, zaopatrzenie w ciepło............................................................ 40 

IV.5.5. Ochrona powietrza................................................................................................. 41 

V. Uwarunkowania formalno – prawne realizacji zadań z zakresu ochrony 

środowiska na szczeblu lokalnym..................................................................................... 42 

VI. Rodzaje i harmonogram zadań na tle celów powiatowych i lokalnych 44 

VI.1. Ochrona wód i gospodarka wodno-ściekowa................................................................ 44 

VI.2. Ochrona powietrza......................................................................................................... 47 

VI.3. Ochrona przed nadmiernym hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym....... 50 

VI.4. Ochrona gleb i racjonalne gospodarowanie kopalinami............................................... 51 

VI.5. Gospodarka odpadami................................................................................................... 52 

VI.6. Ochrona przyrody i krajobrazu ..................................................................................... 53 

VI.7. Ochrona lasów i zwiększanie lesistości......................................................................... 55 

VI.8. Edukacja ekologiczna i kształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa ...... 56 

VII. Monitoring realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Niemce................ 59 

CZĘŚĆ II: Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Niemce 62 

Streszczenie Planu w języku niespecjalistycznym................................................. 63 

I. Wstęp...................................................................................................................................... 66 

I.1. Wymagania formalne....................................................................................................... 66 

I.2. Najistotniejsze zasad gospodarki odpadami w UE........................................................... 66 

I.3. Funkcje Planu................................................................................................................... 68 

I.4. Charakterystyka gminy Niemce....................................................................................... 68 

II. Analiza stanu gospodarki odpadami w gminie Niemce................................................... 68 

II.1. Odpady z sektora komunalnego...................................................................................... 68 

II.1.1. Odpady komunalne z gospodarstw domowych....................................................... 70 

II.1.2. Odpady komunalne z obiektów infrastruktury......................................................... 71 

II.1.3. Odpady wielkogabarytowe...................................................................................... 72 

II.1.4. Odpady niebezpieczne wchodzące w skład odpadów komunalnych....................... 73 

II.1.5. Odpady medyczne i weterynaryjne.......................................................................... 73 

II.1.6. Ilość zebranych odpadów komunalnych.................................................................. 73 

II. 1.7. Istniejący system zbierania, segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów w 74 

sektorze komunalnym............................................................................................. 

II.1.8 Rodzaj i rozmieszczenie instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych... 75 

II.1.9. Koszty i opłaty dotyczące gospodarowania odpadami komunalnymi..................... 75 

II.1.10. Komunalne osady ściekowe................................................................................... 75 

II.2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym............................................................... 76 

II.2.1. Bilans odpadów powstających w sektorze gospodarczym...................................... 77 

II.3. Odpady z sektora przemysłowego.................................................................................. 82 

II.3.1. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i 

infrastruktury drogowej........................................................................................... 82 

II.3.2. Odpady przemysłu spożywczego............................................................................. 82 

Nu 

mer

II.3.3. Odpady powstające w przemyśle drzewnym........................................................... 83 

II.3.4. Odpady powstające w ciepłowniach i kotłowniach................................................. 83 

II.3.5. Odpady przemysłu samochodowego....................................................................... 83 

II.4. Odpady niebezpieczne.................................................................................................... 84 

II.4.1.Odpady olejowe i ropopochodne.............................................................................. 84 

II.4.2. Azbest....................................................................................................................... 84 

II.4.3. Akumulatory i baterie.............................................................................................. 85 

II.4.4. Zużyte źródła światła zawierające rtęć.................................................................... 86 

II.4.5.Odpady związane z hodowlą zwierząt...................................................................... 86 

II.5. Dotychczasowa gospodarka odpadami komunalnymi i 

przemysłowymi.............................................................................................................. 86 

III. Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami......................................................... 88 

III.1. Odpady komunalne........................................................................................................ 88 

III.1.1. Zmiany demograficzne........................................................................................... 88 

III.1.2. Prognozowany strumień odpadów.......................................................................... 89 

III.1.3. Odpady biodegradowalne....................................................................................... 90 

III.1.4. Odpady opakowaniowe.......................................................................................... 91 

III.1.5. Odpady wielkogabarytowe i budowlane................................................................ 92 

III.2. Odpady niebezpieczne................................................................................................... 93 

III.3. Osady ściekowe............................................................................................................. 93 

III.4. Prognoza zmian w sektorze gospodarczym................................................................... 94 

IV. Założenia i cele gospodarki odpadami komunalnymi..................................................... 95 

IV.1. Plan działań w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi...................................... 95 

IV.1.1. Cele i kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na 

terenie powiatu lubelskiego według PGO.................................................................. 95 

IV.1.2.Zakładany odzysk odpadów.................................................................................... 97 

V. Rozwiązania techniczno–organizacyjne systemu gospodarki odpadami dla powiatu 

lubelskiego i gminy Niemce................................................................................................. 99 

V.1. Organizacja gospodarki odpadami w ramach ZZO........................................................ 99 

V.2. Propozycje postępowania z odpadami w zakresie zbierania, segregacji i 

transportu dla gminy Niemce.......................................................................................... 99 

V.3. Wiejski punkt gromadzenia odpadów............................................................................. 101 

V.4. Sposób postępowania z odpadami wielkogabarytowymi............................................... 101 

V.5. Sposób postępowania z odpadami budowlanymi........................................................... 102 

V.6. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi...................................................... 102 

V.7. Odpady związane z opakowaniami po środkach ochrony roślin.................................... 103 

V.8. Odpady związane z hodowlą zwierząt............................................................................ 103 

VI. Harmonogram realizacji przedsięwzięć na lata 2004-2007............................................ 104 

VI.1.Zadania strategiczne (lata 2004-2015)........................................................................... 104 

VI.2. Harmonogram realizacji zadań...................................................................................... 105 

VII. Wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na środowisko................................ 110 

VIII. Sposób monitoringu i oceny wdrażania 

planu.............................................................. 

112 

Nu 

mer

Spis wykorzystanych opracowań i dokumentów programowych........................................ 114 

Załączniki do POŚ 

Załącznik I. Zasady utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej...................... 117 

Załącznik II. Zasady zwykłej dobrej praktyki rolniczej......................................................... 119 

Załącznik III. Zasady wykorzystania ścieków w rolnictwie.................................................. 129 

Załączniki do PGO 

Załącznik 1. Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w 

zakresie zbierania i transportu odpadów............................................................ 131 

Załącznik 2. Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w 

zakresie odzysku odpadów............................................................................... 132 

Nu 

mer

CZĘŚĆ I 

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA 


I. Wstęp 

Nu 

mer

I.1. Podstawa prawna opracowania Programu 

„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Niemce” (dalej zwany Programem) 

opracowano na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska 

[Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.]. Tytuł I, dział III, art.17 tej ustawy, zobowiązuje władze 

gminy do sporządzenia gminnego programu ochrony środowiska, przy uwzględnieniu: 

1) celów ekologicznych, 

2) priorytetów ekologicznych, 

3) rodzaju i harmonogramu działań ekologicznych, 

4) środków niezbędnych do osiągnięcia celów, w tym mechanizmów prawnoekonomiczne 

i środków finansowych. 

Prawo ochrony środowiska formułuje również w art. 18 obowiązek sporządzania przez 

Wójta Gminy Niemce, co 2 lata, raportu z wykonania Programu i przedstawiania go Radzie 

Gminy. Gminny Program powinien być spójny z dokumentami wyższego szczebla, w tym w 

szczególności z programami ochrony środowiska sporządzonymi na poziomie powiatowym i 

wojewódzkim. 

Program ochrony środowiska podlega zaopiniowaniu przez Zarząd Powiatu 

Lubelskiego i uchwaleniu przez Radę Gminy Niemce. 

I. 2. Podstawy metodyczne i struktura Programu 

Przy opracowywaniu Programu uwzględniono formalne wymogi ustawowe (POŚ 

2001) oraz odniesiono się do obowiązujących wymagań formalnych zawartych w 

odpowiednich regulacjach prawnych związanych z ochroną środowiska. Szereg informacji i 

danych, niezbędnych przy opracowywaniu Programu pochodzi z Urzędu Gminy w Niemcach. 

Chodzi tu w szczególności o dokumenty studialne i planistyczne: studium uwarunkowań i 

kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowy plan zagospodarowania 

przestrzennego oraz gminny plan zamierzeń inwestycyjnych i pozainwestycyjnych z zakresu 

ochrony środowiska. Ponadto wykorzystano aktualne dane statystyczne będące w posiadaniu 

Urzędu Statystycznego w Lublinie oraz informacje Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony 

Środowiska w Lublinie. Większość danych statystycznych odnosi się do 2002 roku, a niektóre 

pochodzą z 2003 roku. Wiele elementów budujących Program zaczerpnięto z odpowiednich 

polityk, programów i planów sektorowych o randze krajowej, wojewódzkiej i powiatowej. . 

Nu 

mer

W strukturze Programu można wyróżnić cztery generalne części: 

1) charakterystyka przyrodnicza oraz społeczno – gospodarcza terenu gminy, 

2) diagnoza stanu środowiska oraz opis dotychczasowych działań związanych z ochroną 

środowiska, 

3) cele, harmonogram oraz monitoring planowanych działań proekologicznych na tle 

wytycznych Polityki Ekologicznej Państwa, 

4) monitoring wdrażania Programu na terenie gminy. 

Według Strategii rozwoju gminy Niemce (EKO-PLAN, 2001) głównym priorytetem 

rozwojowym gminy i jednym z celów warunkujących osiąganie celu strategicznego jest 

„Zintegrowany wielofunkcyjny rozwój gminy Niemce, wynikający z bezpośredniego 

sąsiedztwa obszaru rdzeniowego aglomeracji lubelskiej, zapewniający trwałą poprawę 

warunków i poziomu życia mieszkańców”. Z priorytetem tym związane są działania 

ukierunkowane na: 

„Zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego gminy i racjonalne wykorzystywanie zasobów 

przyrodniczych”. 

Rozdział II (sekcje II.4 - II.9) Programu opracowano na podstawie „Inwentaryzacji 

przyrodniczej gminy Niemce” za zezwoleniem autorów tego opracowania. 

3. Generalne wnioski i rekomendacje dotyczące realizacji polityki ekologicznej w gminie 

Niemce wynikające ze szczegółowej części Programu 

Na podstawie analiz zawartych w głównej części niniejszego opracowania, 

sformułowano generalne rekomendacje dotyczące kierunków realizacji zadań z zakresu 

ochrony środowiska w gminie Niemce. Poniżej zestawiono priorytetowe działania dotyczące 

polityki ekologicznej w gminie (szczegółowe zadania zamieszczono w głównej części 

niniejszego Programu): 

1) Kanalizacja gminy oraz zapewnienie oczyszczania ścieków komunalnych (obecnie gmina 

skanalizowana jest jedynie w 5%); 

2) Wprowadzenie na terenie gminy nowoczesnych rozwiązań z zakresu gospodarowania 

odpadami komunalnymi, gospodarczymi i przemysłowymi; 

Nu 

mer

3) Ochrona prawna i wzmacnianie systemu ekologicznego gminy (dolina Ciemięgi oraz 

kompleks Lasów Kozłowieckich) oraz jej powiązań z terenami sąsiednimi; 

4) Prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej, w tym zwiększenie lesistości gminy do 

10% (obecnie 7,2%); 

5) Sukcesywna realizacja zadań związanych z ochroną środowiska na obszarach wiejskich, 

wynikających z Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW, 2004) i dokumentów 

prawnych z tym planem związanych; wdrażanie Programu Rolnośrodowiskowego, w 

szczególności w zakresie rolnictwa ekologicznego. 

6) Racjonalne, zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, 

gospodarowanie zasobami przestrzeni, w szczególności w południowej części gminy (strefa 

podmiejska Lublina, presja inwestorów). 

7) Zwiększanie świadomości ekologicznej mieszkańców: prowadzenie działań edukacyjno – 

informacyjnych, uspołecznianie procesów decyzyjnych z zakresu ochrony środowiska. 

II. Charakterystyka geograficzna i społeczno – gospodarcza gminy 

Niemce 

Nu 

mer

II.1. Położenie 

Gmina Niemce leży w północnej części Wyżyny Lubelskiej. Obszar gminy obejmuje 

północną część Płaskowyżu Nałęczowskiego oraz południową część Równiny Lubartowskiej. 

Pod względem administracyjnym położona jest w środkowej części województwa 

lubelskiego. Od północy graniczy z gminą Lubartów, od wschodu z gminą Spiczyn, od 

południowego – wschodu z gminą Wólka, od południa z miastem Lublin, od południowego – 

zachodu z gminą Jastków, od zachodu z gminą Garbów i od północo – zachodu gminą 

Kamionka. 

II.2. Użytkowanie ziemi 

Powierzchnia ogólna gminy wynosi 14 116 ha, z tego użytki rolne stanowią 74 % 

(tab.1). Na grunty orne przypada 66,4 % powierzchni gminy, sady 2,3 %, zaś użytki zielone 

5,3 %. Lesistość gminy Niemce jest niska i wynosi 7,2 %. Prawie 19 % omawianego terenu 

zajmuje zabudowa, wody, sieć komunikacyjna oraz nieużytki. W użytkowaniu ziemi zwraca 

uwagę bardzo wysoki udział gruntów ornych w stosunku do ogólnej powierzchni gminy, zaś 

stosunkowo niewielki udział lasów, które znajdują się głównie w północnej części gminy, 

gdzie rozciąga się kompleks Lasów Kozłowieckich. 

Tabela 1. Użytkowanie gruntów według granic administracyjnych (stan 31 XII 2002) 

Wyszczególnienie Powierzchnia 

Użytki rolne 

Lasy 

ogólna 

Razem grunty 

orne 

sady łąki pastwiska i grunty 

leśne 

Pozostałe 

grunty 

i nieużytki 

w hektarach 

Województwo 2511448 1576416 1252074 46381 226921 51040 565481 369552 

Powiat lubelski 167942 123376 112662 3489 4965 2260 16516 28050 

Gmina Niemce 14116 10457 9375 328 559 195 985 2674 

źródło: US Lublin, 2003 

II.3. Charakterystyka społeczno-gospodarcza gminy 

II.3.1. Ludność 

Na terenie gminy Niemce zamieszkiwało pod koniec 2002 roku 15558 osób, a średnia 

gęstość zaludnienia wynosiła 110 os/km 2 (tab.2). 

Tabela 2. Ludność gminy (stan w dniu 31 XII 2002) 

Ludność 

kobiety na 

miejscowości 

ogółem mężczyźni kobiety na 1 km 2 100 

Wyszczególnienie sołectwa 

mężczyzn 

Nu 

mer

Województwo lubelskie 3694 4214 2196992 1067490 1129502 87 106 

Powiat lubelski 348 354 136722 67092 69630 81 104 

Gmina Niemce 29 28 15558 7722 7836 110 101 

źródło: US Lublin, 2003 

W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba ludności gminy wzrosła o 1195 osoby (1992 r. – 

14363), co stanowi 7,7 % w stosunku do stanu obecnego. Zakładając utrzymanie 

dotychczasowych tendencji demograficznych (Studium zagospodarowania przestrzennego, 

2002) można przypuszczać, że liczba ludności w gminie będzie wynosiła: 

2005 r. – 15807 osób z błędem prognozy wynoszącym 47 osób, 

2010 r. – 16348 osób z błędem prognozy wynoszącym 60 osób, 

2015 r. – 18026 osób z błędem prognozy wynoszącym 73 osób. 

W okresie tym odnotowano także dodatni przyrost naturalny (w 2002 roku wskaźnik 

ten osiągnął wartość 0,97 ‰). Największym pod względem liczby mieszkańców sołectwem są 

Niemce. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi 60,7 % ogółu mieszkańców. W strukturze 

płci gminy na 100 mężczyzna przypada 101 kobiet. Na koniec 2002 roku w gminie bez pracy 

pozostawało ogółem 909 osób, w tym 463 kobiety. W tym czasie 789 osób nie miało prawa 

do zasiłku. Bezrobocie ukryte (agrarne) szacuje się na około 13,1%. Wg Narodowego Spisu 

Powszechnego z 2002 roku ponad 7400 osób utrzymywało się z pracy poza rolnictwem 

(tab.3), natomiast rolnictwo stanowiło źródło utrzymania dla 2941 osób. Z niezarobkowych 

źródeł utrzymywało się 5129 mieszkańców gminy, w tym z emerytur i rent 3986 osób. 

Tabela 3. Ludność według głównego źródła utrzymania (2002 r.) 

Wyszczególnienie 

Ogółem 

razem 

W tym 

pracy 

poza rolnictwem 

razem 

najemna 

na rachunek 

własny lub 

z dochodów 

z najmu 

Powiat lubelski 136419 85736 53545 47763 5782 

Gmina Niemce 15485 10342 7401 6523 878 

US Lublin, 2002: Dane Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 

II.3.2. Osadnictwo 

Obszar gminy podzielony jest na 29 sołectw, w obrębie których znajduje się 28 

miejscowości. Osadnictwo na terenie gminy ma charakter zarówno zwarty (Niemce, Nasutów, 

Łagiewniki, Ludwinów, Zalesie), jak i rozproszony, typu kolonijnego (Kolonia Krasienin, 

Kolonia Nasutów, Kolonia Rudka Kozłowiecka, Kolonia Baszki), szczególnie w środkowej 

części terenu gminy. Charakterystyczne jest skupienie osadnictwa w dolinie Ciemięgi. 

Nu 

mer

Znajdują się tam wsie zwarte, ciągnące się wzdłuż rzeki z prostopadłym do jej biegu układem 

pól, tzw.”łańcuchówki”. Dolina nie ma zabudowy ciągłej, miedzy wsiami istnieją wyraźne 

granice. Zabudowa występuje zwykle po jednej stronie rzeki. W pewnej odległości od rzeki, 

na stokach i wierzchowinach usytuowały się wsie o charakterze kolonijnym. Mają one 

zabudowę luźną wzdłuż prosto wytyczonych dróg. Rzędówki są charakterystyczną cechą 

osadnictwa na południe od doliny Ciemięgi. Zauważa się tutaj duży wpływ strefy 

podmiejskiej miasta Lublina (Giełda Elizówka, drobne zakłady usługowe, składy materiałów, 

ogródki działkowe). 

W 2002 roku na terenie gminy istniało 4158 mieszkań w 3791 budynkach 

mieszkalnych (liczba gospodarstw domowych – 5020). 

II.3.3. Gospodarka 

Na terenie gminy znajduje się kilkadziesiąt przedsiębiorstw produkcyjno – 

handlowych, z których największe to: 

1. ORLEN PETROPROFIT Sp. z o.o. Niemce, 

2. PETROMONT, 

3. PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH S.A. 

Niemce 57 A, 

4. "STYROPIAN WSZYSTKIE KSZTAŁTY" Sp. z o.o., Leonów 54, 

5. Wytwórnia makaronów "AS - BABUNI" Sp. z o.o., Niemce 351 A, 

6. Wytwórnia makaronów "POPIELNICCY", Niemce 351, 

7. "POL-SKONE" Sp. z o.o. Zakład Nr 2, Niemce, 

8. Spółdzielnia Usług Rolniczych Elizówka 42, 

9. Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa "Samopomoc Chłopska", Niemce, 

10. "DWÓR ANNA" - Sp. Jawna, Kolonia Jakubowice 28A, 

11. Gospodarstwo Szklarniowe "LEONÓW" Sp. z o.o., Leonów 51, 

12. Przedsiębiorstwo wielobranżowe Sp. Jawna, Leonów 27B, 

13. Zakłady Przetwórstwa Rolno-Spożywczego "KRYSTEL" Sp. Jawna, Dys 28A, 

14. Zakłady Przetwórstwa Mięsnego "RYJEK" Sp. Jawna, Nasutów 173, 

15. Zakłady Przetwórstwa Mięsnego "DACOR", Wola Niemiecka 99a, 

16. "AGRICOLA - LUBLIN" Spółdzielnia Pracy, Ciecierzyn 121A, 

17. Lubelski Rynek Hurtowy S.A., Elizówka 65, 

18. FUNDACJA NOWY STAW, Niemce, 

19. Bank Spółdzielczy Niemce. 

Nu 

mer

Giełda Rolniczo-Ogrodnicza jest jednym z sześciu ponadregionalnych rynków hurtowych w 

Polsce. Jest dla gminy ważnym ośrodkiem stymulującym popyt na produkty rolne i 

ogrodnicze. Kreuje również wizerunek gminy jako obszaru o wysokiej kulturze rolnej. 

II.3.3.1. Rolnictwo 

Tylko część ludności w gminie Niemce utrzymuje się z działalności rolniczej (patrz 

punkt II.3.1). Istnieje tu ogółem 5020 gospodarstw domowych, z których około 40% 

specjalizuje się w produkcji roślinnej. 60 % gospodarstw prowadzi produkcję mieszaną – 

roślinną i zwierzęcą. Wiodącymi uprawami na terenie gminy są zboża, które zajmują 5800 ha, 

co stanowi około 62 % areału gruntów ornych. 11.7% gruntów ornych zajęta jest pod uprawę 

warzyw (sąsiedztwo Lublina jako rynku zbytu), a uprawy te zajmują na obszarze gminy coraz 

większą powierzchnię. Większość użytków rolnych jest we władaniu rolników 

indywidualnych. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi 2,75 ha, jednakże większość 

gospodarstw mieści się w przedziale 3-10 ha. 141 gospodarstw ma powierzchnię w granicach 

10-15 ha, a tylko 3 gospodarstwa dysponują areałem powyżej 30 ha każde. 

Tabela 4. Klasy bonitacyjne gleb w gminie Niemce 

Klasa bonitacyjna 

Grunty orne 

Użytki zielone 

(%) 

(%) 

I 0.06 - 0.06 

II 14.15 0.11 14.26 

III - 1.70 1.70 

IIIa 33.02 - 33.02 

IIIb 14.18 - 14.18 

IV 11.47 - 11.47 

IVa - 2.67 2.67 

IVb 8.74 - 8.74 

V 9.59 1.30 10.89 

VI 2.53 0.26 2.79 

VIz 0.10 0.12 0.22 

Dane UG Niemce 

Użytki rolne razem 

Na obszarze gminy przeważają gleby dobre klas I-III, które zajmują około 63% terenu gminy 

(tab.4). Gleby te podlegają szczególnej ochronie na podstawie ustawy o ochronie gruntów 

rolnych i leśnych z 1995 roku. W wyniku dotychczasowych prac melioracyjnych 

zmeliorowano 692 ha użytków rolnych w granicach gminy (tab.5). 

(%) 

Nu 

mer

Tabela 5. Melioracje (stan w dniu 31.XII 2002) 

Obszar zmeliorowany 

Grunty orne Trwałe użytki zielone 

Wyszczególnienie ogółem razem w tym 

zdrenowane 

razem W tym: 

nawadniane zdrenowane 

Zagospodarowanie 

zmeliorowanych 

trwałych 

użytków 

zielonych 

Rowy 

i cieki 

w km 

w ha 

Województwo 32380 15110 124605 17269 48705 300322 168418 23467,6 

5 7 

8 

Powiat 3710 1432 1278 2278 548 877 2168 329,3 

lubelski 

Gmina 

Niemce 

692 394 374 298 19 285 191 35,5 

Źródło: US Lublin, 2003 

II.3.3.2. Gospodarka leśna 

Leśnictwo jest drugim po rolnictwie działem gospodarki gminy pod względem 

wielkości areału zajmowanych gruntów – 1017,9 ha (7,2 % obszaru gminy). Lesistość gminy 

jest niższa od lesistości powiatu lubelskiego (9,8 %) i województwa lubelskiego (22,5 %). 

Na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia lesistość gminy zmniejszyła się o 19 ha (0.1 %). W 

latach 2000-2003 zalesiono 41 ha gruntów porolnych (klasa V i VI). Na terenie gminy 

zidentyfikowano 10 ha gruntów nieprzydatnych do pełnienia funkcji rolniczych, które zostaną 

przeznaczone do zalesienia.. 

Na terenie gminy przeważają lasy prywatne, Lasy Państwowe zarządzają powierzchnią 

leśną wynoszącą 17,6 ha (tab.6). 

Tabela 6. Powierzchnia gruntów leśnych (stan w dniu 31 XII 2002) 

Powierzchnia gruntów leśnych 

Lesistość 

ogółem w tym lasy Publiczne 

prywatne 


razem 

w tym 

Lasy gminne 

państwowe 

w hektarach 

Województwo 567778,8 559446,8 351730,8 330166,9 1002,9 216048,0 22,3 

Powiat lubelski 17022,0 16880,2 6837,4 6690,5 4,9 10184,6 10,1 

Gmina Niemce 1017,9 1016,9 30,9 17,8 1,1 987,0 7,2 

Źródło: US Lublin, 2003 

Nu 

mer

II.4. Budowa geologiczna 

Opracowywany obszar leży w obrębie niecki lubelskiej. Niecka ta jest częścią wielkiej 

depresji tektonicznej o kierunku NW – SE zwanej niecką mazowiecko – lubelską. Kompleks 

skał paleozoicznych pokryty jest bezpośrednio osadem mezozoicznym reprezentowanym 

głownie przez skały jury i kredy, których miąższość przekracza 900 metrów. Skały wieku 

kredowego pokryte są w północnej części gminy utworami trzeciorzędowymi facji 

węglanowej i piaszczysto – mułkowej. W ukształtowaniu powierzchni podczwartorzędowej 

zwraca uwagę rozległa forma dolinna o kierunku NW – SE przebiegająca na linii Dąbrówka – 

Niemce. Seria osadów czwartorzędowych jest zróżnicowana pod względem miąższości i 

wykształcenia litologicznego. W południowej części gminy, bezpośrednio na skałach 

węglanowych spoczywa gruba na 20 – 40 metrów seria osadów plejstoceńskich. Dwie 

warstwy glin zwałowych podesłane są piaszczystymi eluwiami i deluwiami, które przykrywa 

miąższy na 20 m płaszcz lessów. Dolina Ciemięgi o kierunku zbliżonym do 

równoleżnikowego wykorzystuje morfologiczną depresję w utworach paleocenu. Prawie 

jednakowej szerokości dno współczesnej doliny wciśnięte jest pomiędzy przeszło 

dwudziestometrowej wysokości strome (5-20 o ), porozcinane zbocze. Rzeźba południowej 

części gminy ma dwa zasadnicze elementy: równina akumulacji lessowej o charakterze 

wysoczyzny i dolina Ciemięgi rozcinająca pokrywę lessową aż do spągu czwartorzędu. Od 

zboczy doliny ku wierzchowinie rozprzestrzenia się system dolin denudacyjnych i młodych 

rozcięć erozyjnych. Północna krawędź pokrywy lessowej to jednocześnie granica Wyżyny 

Lubelskiej. Północna część gminy w czasie zlodowacenia środkowopolskiego znajdowała się 

w strefie maksymalnego zasięgu lodowca. Charakterystyczny osad dla tego okresu stanowi 

glina zwałowa. Formy marginalne tego zlodowacenia to moreny czołowe zbudowane z 

piasków, żwirów i głazów. Występują one w postaci zdenudowanych lub zniszczonych 

eksploatacją pagórków. Największe z nich znajdują się w miejscowościach: Krasienin i 

Pryszczowa Góra. Antropogeniczne formy rzeźby to zboczowe wykopy cegielni (Dys, 

Ciecierzyn, Kolonia Zezulin), wyrobiska (Pryszczowa Góra, Majdan Krasieniński), nasypy 

drogowe i kolejowe (Ciecierzyn) oraz rowy melioracyjne. 

II.5. Warunki klimatyczne 

Nu 

mer

Warunki klimatyczne opracowano na podstawie danych pochodzących z pomiarów 

dokonywanych na najbliższych stacjach klimatycznych (Lublin, Lublin – Radawiec) i 

opadowych (Krasienin, Snopków) oraz interpolacji danych z opracowań kartograficznych. 

Klimat obszaru gminy kształtuje się pod wpływem polarnych mas powietrza pochodzenia 

morskiego (66%) i kontynentalnego (24%). Stanowią one 90% wszystkich mas powietrza 

napływającego na ten teren. Przeważają tu wiatry południowo – zachodnie (24%) i zachodnie 

(15%). Najmniejszy udział w ogólnej częstości mają wiatry północne. Średnia roczna 

prędkość wiatru wynosi 3 – 4 m/s. 

Teren gminy podobnie jak i cała Wyżyna Lubelska ma najwyższe w kraju promieniowanie 

słoneczne (98 – 100 kcal/cm 2 w ciągu roku). Średnia roczna temperatura powietrza według 

danych stacji Lublin (1881 – 1960) wynosi +7,4 o C. Miesięczne maksimum termiczne 

występuje w lipcu (18,5 o C), natomiast minimum średnich temperatur miesięcznych występuje 

w styczniu i wynosi –3,8 o C. Cechą charakterystyczną tego obszaru jest dość długi okres 

wegetacyjny (około 216 dni) i stosunkowo późno występujące, bo aż do 25 maja, przymrozki 

wiosenne. 

Średnia roczna suma opadów osiąga 570mm. Przeciętnie w roku notuje się 150 dni z 

opadem. Maksimum opadów przypada z reguły na lipiec, minimum na schyłek zimy lub 

początek wiosny. Rzadkie są dni z opadem burzowym. Tylko przez 40 dni w roku opad 

przybiera postać śniegu. Pokrywa śnieżna leży średnio przez 80 dni w roku. Najwyższa 

wilgotność powietrza występuje zimą – 84%, a najniższa latem – 56%. Parowanie 

potencjalnie jest wysokie i wynosi w ciągu roku od 860 mm do 880 mm (w półroczu letnim 

680 – 700 mm, a w zimowym 160 – 180 mm). Parowanie potencjalnie znacznie przewyższa 

sumę opadów. 

II.6. Wody 

Odmienna budowa geologiczna i rzeźba terenu subregionów – Płaskowyżu 

Nałęczowskiego i Równiny Lubartowskiej ma swoje odbicie w zróżnicowaniu stosunków 

wodnych. Obszar południowy, wyżynny, odznacza się małą gęstością cieków stałych i 

rozwiniętą siecią cieków epizodycznych. Obszar północny, nizinny, cechuje się większym 

bogactwem wód powierzchniowych. 

Nu 

mer

Wody powierzchniowe gminy reprezentowane są przez górne odcinki Mininy i 

Krzywej Rzeki, środkowy odcinek Ciemięgi oraz rowy melioracyjne. Ciemięga jest rzeką IV 

– rzędu, lewobrzeżnym dopływem Bystrzycy. Dorzecze ma kształt wydłużony i na 

omawianym obszarze rzeka płynie w kierunku równoleżnikowym. Dla przekroju 

pomiarowego w Pliszczynie średni przepływ Ciemięgi wynosi 0,58 m 3 /s, to jest 3,83 l/s/km 2 i 

18,4 hm 3 rocznie. Zaznacza się duża przewaga odpływu zimowego (w marcu śr. przepływ 

1,02 m 3 /s, a w sierpniu 0,34 m 3 /s). Zasilanie Ciemięgi wodami podziemnymi odbywa się 

korytowo bądź za pośrednictwem niewiele od rzeki oddalonych źródeł. Na terenie gminy 

Ciemięga nie przyjmuje żadnego stałego dopływu. System odpływu powierzchniowego 

tworzy epizodycznie (podczas roztopów lub nawalnych deszczów) prowadząca wodę, 

rozgałęziona sieć dolin denudacyjnych i wąwozów. 

Minina jest rzeką III – rzędu, lewostronnym dopływem Wieprza. Odwadnia głównie 

środkową część Równiny Lubartowskiej. W górnym odcinku nazywana jest Smugą. W 

górnym biegu koryto cieku jest okresowo suche i ma charakter rowu melioracyjnego o 

głębokości 1 – 1,5 m. W Krasieninie przyjmuje ona pierwszy dopływ, którym jest bezimienny 

ciek z Kolonii Majdan Krasieniński o długości 5 km i spadku 2,9%. Minina najwięcej wody 

prowadzi na wiosnę w okresie roztopów, natomiast latem i jesienią cechuje się niskimi 

stanami wody. Większy ich przybór w tym okresie wiąże się jedynie z obfitym opadem. W 

miejscowości Dąbrówka do Mininy uchodzi Krzywa Rzeka, której źródłowy odcinek tworzą 

dwa rowy biorące początek przy drodze Lublin – Lubartów. Krzywa Rzeka na 5,5 km 

swojego biegu przyjmuje ciek z Nasutowa. 

Na terenie Płaskowyżu Nałęczowskiego wody podziemne występują w trzech piętrach 

wodonośnych (w skałach kredowych, trzecio- i czwartorzędowych), tworząc jeden połączony 

zbiornik o wspólnym swobodnym zwierciadle podlegającym drenażowi przez dolinę i koryto 

Ciemięgi. Możemy tu wyróżnić dwa wyraźnie różne hydrologicznie rejony: górny, do 

miejscowości Dys, gdzie zwierciadło wód podziemnych nie wychodzi w zasadzie poza obręb 

serii czwartorzędowych glin zwałowych, piasków i żwirów wodnolodowcowych; dolny, na 

wschód od Dysa gdzie zwierciadło wód podziemnych wchodzi w obręb silnie uszczelnionych 

i dobrze przewodzących wodę skał węglanowych. Zmiana charakteru krążenia z 

warstwowego na szczelinowy zaznacza się zmianą kierunku spływu wód podziemnych z 

prostopadłego do rzeki na prawie równoległy. Występują tu nieliczne, ale wydajne źródła w 

Dysie, Łagiewnikach i Baszkach. 

Na Równinie Lubartowskiej wody piętra czwartorzędowego tworzą jeden ciągły 

poziom pozostający w więzi hydraulicznej z wodami piętra trzeciorzędowego, które 

Nu 

mer

występuje w dwóch poziomach: paleoceńskim i oligoceńskim. Przebieg izolinii nawiązuje do 

krawędzi podłoża paleoceńskiego. Na północ od linii Niemce – Nasutów – Krasienin strop 

skał węglanowych wyraźnie się obniża: w Niemcach do 10 m, w Krasieninie do 20 – 25 m i w 

Nasutowie do 65 – 100 m ppt. Studnie głębinowe we wschodniej części strefy krawędziowej 

mają wydajności osiągające do 75 m 3 /h/m depresji. W zachodnim odcinku krawędzi warunki 

hydrogeologiczne są mniej korzystne i wydajności jednostkowe nie osiągają 10 m 3 /h/m 

depresji. Układ hydroizohips świadczy o niewielkim nachyleniu zwierciadła wody oraz 

drenującej roli Mininy i jej dopływów. 

II.7. Gleby 

Północna część gminy pokryta jest glebami bielicowymi wytworzonymi z utworów 

pochodzenia wodnolodowcowego (glin, piasków gliniastych). Największą powierzchnię 

zajmują gleby brunatne wyługowane. Mają one odczyn lekko kwaśny lub kwaśny w górnych 

poziomach profilu, głębiej zaś zasadowy lub obojętny. Są one wyługowane z węglanu wapnia 

niekiedy do znacznej głębokości (70 – 120 cm). Występują w jednym kompleksie z glebami 

brunatnymi kwaśnymi. Gleby brunatne posiadają bardzo dobre właściwości agrotechniczne i 

duże zdolności produkcyjne. Zalicza się je na ogół do I, II lub co najmniej do klasy 

bonitacyjnej IIIa. Na zachód od linii Żulin – Ciecierzyn występują gleby brunatne 

wyługowane, głównie o lekkim i średnim składzie mechanicznym. Zalicza się je do 

kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego, rzadko wadliwego. Niekorzystną cechą gleb 

lessowych jest ich podatność na procesy denudacyjne i erozyjne. Na zboczach o większych 

nachyleniach gleby brunatne tracą w wyniku denudacji i erozji górne poziomy i przechodzą w 

gleby o niewykształconym profilu. Stosunkowo małą powierzchnię zajmują mady oraz gleby 

torfowe, mułowe i murszowo – torfowe. Ich występowanie związane jest z obniżeniami 

dolinnymi Ciemięgi, Mininy oraz Krzywej Rzeki. Gleby te wykształciły się w warunkach 

nadmiernego uwilgotnienia. 

II.8. Roślinność 

Obszar gminy charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem szaty roślinnej. Wpływa na 

nie bogactwo rzeźby tego terenu oraz różnorodność warunków siedliskowych. 

Przeważająca część gminy jest użytkowana rolniczo. Stosunkowo niewielką 

powierzchnię zajmują łąki (w dolinach Ciemięgi, Krzywej Rzeki i Mininy) oraz lasy. Lasy są 

w dużym stopniu przekształcone działalnością człowieka. Widać to szczególnie wyraźnie w 

Nu 

mer

północnej części gminy tworzącej otulinę Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego. Panują tu 

różnowiekowe sośniny, którym towarzyszą dęby: szypułowy i bezszypułkowy, brzoza 

brodawkowata, topola osika, rzadziej lipa drobnolistna. Przeważającym typem lasu jest las 

mieszany świeży (LMśw). Niewielką powierzchnię leśną zajmują lasy swieże (Lśw), bór ły 

mieszany świeży (BMśw), bór mieszany wilgotny (Bmw) oraz ols (Ol). Panującymi 

zbiorowiskami są zespoły roślinności borowej. Prowadzona w lasach gospodarka 

doprowadziła do wytworzenia uproszczonych pod względem składu florystycznego i struktury 

fitocenoz leśnych. Wyraża się to w odmłodzeniu drzewostanu, protegowaniu jednego gatunku 

w drzewostanie, najczęściej sosny oraz silnego rozwoju krzewów i jeżyn pod wpływem zrębu. 

Zbiorowiska kserotermiczne występują na zboczach kilku wąwozów w okolicach 

Ciecierzyna, Łagiewnik, Dysa, Jakubowic i Jakubowic Konińskich. Zajmują one miejsca 

silnie nasłonecznione. Roślinność kserotermiczna charakteryzuje się bogactwem gatunków, 

w tym roślin rzadkich i chronionych. Z punktu widzenia florystycznego zbiorowiska 

kserotermiczne należą do najciekawszych zbiorowisk gminy. Na szczególną uwagę zasługują 

płaty z wisienka stepową (wąwóz koło Ciecierzyna, Łagiewnik, Dysa) z zawilcem 

wielokwiatowym (wąwóz koło Kol. Żulin, Dysa i Jakubowic Konińskich). 

II.9. Fauna 

W gminie można wydzielić trzy odmienne środowiska o różnej wartości jako ostoje 

fauny chronionej i zagrożonej wyginięciem. Dolina rzeki Ciemięgi ma niewielkie znaczenie 

jako ostoja i miejsce przetrwania fauny, ale za to duże jako szlak przemieszczania się i 

kontaktowania fauny terenów nadwiślańskich z pozostałymi obszarami. Ważną rolę w 

ochronie fauny spełnia dolina Krzywej Rzeki pomiędzy Niemcami a Starym Tartakiem i 

uzupełniający ją ciek wodny w rejonie Nasutowa. Ta niewielka rzeczka, w zasadzie 

uregulowana i położone wzdłuż niej rozległe łąki przylegające od południa do głównego 

kompleksu Lasów Kozłowieckich, są ostojami niektórych gatunków fauny występujacej an 

tym terenie. Znaczna część Lasów Kozłowieckich (lasy państwowe) leży poza granicami 

gminy. Niemniej jednak lasy chłopskie należące do Otuliny Parku przedstawiają duże walory 

dla ochrony fauny. Zasadniczy charakter nadają jednak gminie pola uprawne, na których fauna 

ma charakter bardzo zbliżony i charakterystyczny dla środowisk polnych Lubelszczyzny. 

Nu 

mer

III. Diagnoza stanu i zagrożeń środowiska w gminie Niemce 

III.1. Wody powierzchniowe 

Szczególnie ważnym zagadnieniem jest zanieczyszczenie wód powierzchniowych i 

podziemnych. Problem ten jest ważny, ponieważ obszar gminy jest szczególnie ubogi w 

wody powierzchniowe w skali województwa. Stan czystości rzek i jezior bada Wojewódzki 

Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie, jednak na terenie gminy nie ma punktów 

kontroli rzek. Na Ciemiędze znajduje się on tuż za granicą gminy w dolnym biegu, w 

Pliszczynie. Kilka lat temu ocenę jakości wody przeprowadzano w oparciu o punkt znajdujący 

Nu 

mer

się w górnym biegu Ciemięgi, w Snopkowie. Wyniki uzyskane w dolnym biegu Ciemięgi 

można odnieść do odcinka rzeki przepływającej przez gminę Niemce. Analizując wyniki z 

roku 2001 można stwierdzić, że wody Ciemięgi na terenie gminy znajdowały się w III klasie 

czystości. Ich cechy fizykochemiczne klasyfikowały je także do III klasy czystości, a także w 

III klasie znajdowały się zanieczyszczenia bakteriologiczne. Wskaźnikami decydującymi o 

zakwalifikowaniu do tej klasy są: fosforany, fosfor ogólny, chrolofil „a” oraz miano coli. 

Górna Minina i Krzywa Rzeka nie są kontrolowane, ze względu na bardzo małe ilości 

prowadzonej wody. 

Przyczyną złego stanu czystości wód w rzekach może być słaby stan skanalizowania 

gminy oraz niewłaściwy stan sanitarny gospodarstw rolnych położonych szczególnie w 

bezpośrednim sąsiedztwie rzek. 

Na stan wód powierzchniowych oraz podziemnych mają wpływ odprowadzane ładunki 

zanieczyszczeń, w tym rolnicze wykorzystanie ścieków. Według Programu Gospodarki 

Wodnej Województwa Lubelskiego z 2003 roku w gminie Niemce odprowadzanych jest 16 

503 m 3 ścieków komunalnych rocznie, co daje następujące ładunki zanieczyszczeń 

wprowadzane do środowiska (przeliczenia na odpowiednie wskaźniki): 

- BZT 5 - 2399 kg O 2 /rok, 

- ChZT – 9938 kg O 2 /rok, 

- Zawiesina ogólna – 4352 kg/rok. 

III.2. Wody podziemne 

III.2.1. Zasoby wód podziemnych 

Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat obserwuje się na terenie gminy obniżenie 

poziomu wód podziemnych. Materiały hydrograficzne wskazują na lokalny drenaż zasobów 

wodnych piętra kredowo-paloceńskiego istniejącego w dorzeczu Ciemięgi przez ujęcie wodne 

Lublina znajdujące się w zlewni Czechówki. W przypadku, gdy pobór wód podziemnych 

przekracza możliwości odnowienia jej zasobów, następuje stałe rozszerzenie leja. Trudności 

w zaopatrzeniu w wodę mieszkańców gminy są coraz większe, gdyż rozwój depresji 

wyprzedza budowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie gminy. 

Nu 

mer

III.2.2. Zanieczyszczenie wód podziemnych 

Na terenie gminy znajduje się jeden punkt krajowego monitoringu wód podziemnych, 

a właściwie wód gruntowych w Ciecierzynie. Głębokość stropu wody zalega 4.4 m ppt. Wody 

zaliczane są do III klasy czystości (okres 1999-2001). Wskaźnikami wpływającymi na 

obniżenie jakości wód są: ilość substancji rozpuszczonych, azotany, węgiel organiczny oraz 

wodorowęglany, a także ChZT oraz fosforany i potas. Świadczy to o dość dużym wpływie 

lokalnych źródeł zanieczyszczenia na jakość tych wód (głównie rolnictwo). Do 

podstawowych zagrożeń wód powierzchniowych i podziemnych należy zaliczyć: 

- brak kanalizacji i komunalnych oczyszczalni ścieków poza ośrodkiem gminnym, 

- brak bezodpływowych zbiorników na ścieki lub ich rozszczelnienie w części 

budynków mieszkalnych wyposażonych w wewnętrzne systemy kanalizacyjne, 

- przypadki zamiany studni kopanych po zwodociągowaniu na szamba lub śmietniki, 

- niewłaściwe rolnicze użytkowanie ścieków, w szczególności gnojowicy, 

- odprowadzanie ścieków nieoczyszczonych do ziemi lub do wód powierzchniowych, 

- składowanie odpadów w miejscach do tego nie wyznaczonych i nie urządzonych 

„dzikie wysypiska” (infiltracja), 

- pryzmowanie obornika i kiszonek na nieuszczelnionym podłożu, 

- spływ ścieków nieoczyszczonych zawierających ropopochodne i metale ciężkie (z 

dróg do rowów przydrożnych i infiltracja w głąb lub odprowadzanie do rowów 

melioracyjnych, 

- infiltracja w głąb i spływ do wód powierzchniowych soli używanej przez zarządy dróg 

do zwalczania zimowej śliskości jezdni. 

III.3. Powietrze atmosferyczne 

Na terenie gminy źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza są: 

- kotłownie większych zakładów przemysłowych (zanieczyszczenia: pył, dwutlenek 

siarki, tlenki azotu, tlenek węgla), 

- paleniska domowe, kotłownie mniejszych zakładów i obiektów publicznych 

(zanieczyszczenia: pył, dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla), 

- transport samochodowy oraz ciągniki rolnicze – uprawa roli (zanieczyszczenia: tlenki 

azotu, tlenek węgla, węglowodory, pył, śladowo związki ołowiu), 

Nu 

mer

Na terenie gminy dochodzi do emisji uciążliwych zapachów (zakłady przetwórstwa 

produktów pochodzenia rolniczego – suszarnia warzyw w Leonowie – okresowo), spalanie 

różnego rodzaju materiałów, w tym z tworzyw sztucznych, w paleniskach i na posesjach 

gospodarstw indywidualnych. 

Struktura spalania paliw jest uwarunkowana głównie względami finansowymi oraz 

dostępnością danego nośnika. Paliwem wykorzystywanym przez mieszkańców jest przede 

wszystkim węgiel, miał węglowy oraz drewno. Natomiast pozostałe nośniki ciepła, które są 

przyjazne dla środowiska: gaz ziemny, olej opałowy i energia elektryczna są znacznie droższe 

i dlatego stosowane są przez niewielką część społeczeństwa lub firmy i instytucje. 

Na terenie gminy obserwowany jest wzrost natężenia ruchu pojazdów 

samochodowych, co wiąże się ze zwiększona emisja zanieczyszceń ze źródeł 

komunikacyjnych (trasa Lublin – Lubartów). Jednocześnie ulegają jednak obniżeniu 

wskaźniki emisji dla nowych pojazdów (lepsze konstrukcje, część pojazdów zasilana gazem). 

Z uwagi na brak na trenie gminy punktów monitoringu zanieczyszczenia powietrza 

atmosferycznego ocenę stanu jego czystości przeprowadzono w oparciu o metodę szacunkową 

opracowaną przez Judę, Alberta i Judę-Resler. Stężenie średnioroczne SO 2 obliczone wynosi 

na terenie gminy 8.3 mg/m 3 (wartość dopuszczalna 20 mg/m 3 ), zaś stężenie średnioroczne 

NO 2 obliczone tą samą metodą wynosi 5.8 mg/m 3 (wartość dopuszczalna 40 mg/m 3 ). 

W roku 2002 wykonano także pomiary mobilnym laboratorium w miejscowości Turka 

gmina Wólka, kilka kilometrów od południowej granicy gminy. Uzyskane tam wyniki 

zawierają się w przedziale kilku procent wartości dopuszczalnych, jedynie dla stężenia ozonu 

86 μg/m 3 jest 71 % normy. 

Obszar gminy tak jaki i pozostałą część powiatu lubelskiego ze względu na ochronę 

zdrowia zaliczono do następujących stref dla poszczególnych substancji: 

- dwutlenek siarki - II, 

- dwutlenek azotu - IIIb, 

- pył zawieszony PM10 – I, 

- tlenek węgla – IIIb, 

- ołów – IIIb, 

- benzen – IIIb, 

- ozon – I, 

i ze względu na ochronę roślin: 

- dwutlenek siarki – IIIb, 

Nu 

mer

- tlenki azotu – IIIb, 

- ozon – I 

Wyjaśnienie oznaczenia poszczególnych stref: 

I – strefa, w której poziom substancji przekracza górny próg oszacowania, 

II – strefa, w której poziom substancji zawiera się pomiędzy górnym a dolnym progiem 

oszacowania, 

IIIb – strefa nie będąca aglomeracją, w której poziom substancji nie przekracza dolnego 

progu oszacowania. 

Ogólnie należy stwierdzić, że powietrze atmosferyczne na terenie gminy spełnia 

wszystkie normy dopuszczalnego poziomu zanieczyszczenia. Jednak szczególnie na 

obszarach gęstej zabudowy (miejscowość Niemce) istnieje problem „niskiej emisji” 

szczególnie odczuwalny w porze zimowej, kiedy zadymienie stanowi uciążliwość w 

najbliższej okolicy. 

W celu dalszej poprawy stanu czystości powietrza na terenie gminy należy zwrócić 

uwagę przede wszystkim na doprowadzenie sieci gazowej i propagowanie alternatywnych 

źródeł energii. 

III.4. Powierzchnia ziemi i gleby 

Na obszarze gminy oraz gmin sąsiadujących od wschodu występują znaczne złoża 

gazu ziemnego (6 mld m 3 ), co stwarza możliwości wykorzystania go także na potrzeby gminy. 

Obecnie eksploatowany jest otwór w Rudniku, a wielkość rocznego wydobycia sięga 1 584 

mln m 3 . Na terenie gminy zinwentaryzowano także kilka złóż kopalin, głównie piasku, 

których zestawienie przedstawia tab.7. 

Tabela 7. Złoża surowców mineralnych w gminie Niemce (tys. ton) 

Nazwa złoża 

Stan 

Zasoby Zasoby Wydobycie 

zagospodarowania bilansowe przemysłowe 

Kolonia Nasutów Z 824 brak danych brak danych 

Majdan Krasieniński I Z 65 brak danych brak danych 

Niemce Petroprofit Z 133 brak danych brak danych 

Pryszczowa Góra I T 1373 brak danych brak danych 

Pryszczowa Góra II T 10 brak danych brak danych 

Pryszczowa Góra III R 330 281 brak danych 

Pryszczowa Góra IV R 17 16 brak danych 

Pryszczowa Góra VI E 266 266 14 

Pryszczowa Góra VII R 300 206 brak danych 

xródło: Program ochrony środowiska dla powiatu lubelskiego 2004 

Nu 

mer

Według klasyfikacji sozologicznej są to złoża niekonfliktowe, nie powodujące 

uciążliwości dla środowiska. W latach 2000-2002 na terenie gminy zrekultywowano 

powierzchnie 8 ha terenów po eksploatacji surowców mineralnych. 

III.4.1. Gleby 

Ochrona gleb na terenie gminy ma szczególne znaczenie z uwagi na bardzo duży 

udział użytków rolnych w strukturze użytkowania ziemi gminy Niemce. 

Działalność rolnicza wpływa na zmianę właściwości gleby poprzez stosowanie 

środków ochrony roślin, nawozów mineralnych i organicznych. Zagrożeniem dla gleby jest 

także wyczerpywanie jej zasobów mineralnych wynikające z gospodarki człowieka. Może to 

prowadzić do chemicznej degradacji gleby poprzez wprowadzanie do gleby związków 

pochodzenia zewnętrznego, ale także na odprowadzaniu naturalnych składników w niej 

występujących. Przejawem tego procesu jest m.in. silne zakwaszenie połączone z 

wyjałowieniem i ujawnieniem działania substancji toksycznych (metale ciężkie, glin). 

Według badań Stacji Chemiczno-Rolniczej w Lublinie w roku 2003 gleby 

charakteryzują się w 62 % silnym zakwaszeniem. Oznacza to, że wapnowania obecnie 

wymaga 56 % gleb, a wskazane jest na dalszych 17 % gleb. Silnie zakwaszenie gleby 

ogranicza możliwości produkcyjne, a także sprzyja uaktywnianiu się związków toksycznych. 

Gleby gminy wykazują także silne wyczerpanie ze składników mineralnych na poziomie 48 % 

(fosfor), 61 % (potas) i 73 % (magnez). Racjonalne gospodarowanie ziemią, oparte o ocenę 

zawartości składników mineralnych prowadzone jest tylko na około 4 % obszaru użytków 

rolnych gminy. Brak informacji o właściwościach chemicznych i fizykochemicznych gleby 

prowadzi do zbędnego, nadmiernego nawożenia z jednej strony, z drugiej zaś do 

wyczerpywania gleb z podstawowych składników mineralnych 

Gleby gruntów ornych klas I-III oraz gleby organiczne klas V-VI podlegają 

szczególnej ochronie i mogą być przeznaczone na cele nierolnicze po uzyskaniu zgody 

właściwego organu – Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub Wojewody. 

III.4.2. Erozja gleb 

Procesy erozyjne na terenie gminy ograniczają się do obszaru występowania pokrywy 

lessowej, a głównie do zlewni rzeki Ciemięgi, gdzie są dość duże deniwelacje terenu. Zlewnia 

rzeki jest prawie całkowicie wylesiona, a zalesienia i zakrzaczenia występują na stosunkowo 

Nu 

mer

niewielkich powierzchniach i obejmują głównie wąwozy. Erozja bardzo silna obejmuje 

wąwozy i tereny do nich przyległe, a także zbocza o bardzo dużych spadkach. Występuje ona 

na zboczach doliny Ciemięgi poniżej Jakubowic. Erozja silna występuje przy wadliwym 

kierunku uprawy na zboczach o nachyleniu ponad 10 o . Na terenie gminy zagrożonych erozją 

silną i bardzo silną jest 5338 ha (37.8 % użytków). Gleby ulegające erozji średniej występują 

głównie w częściach zboczy i w pobliżu działów wodnych, tam gdzie spadki nie przekraczają 

10 o . Najgęstsza sieć wąwozów i parowów występuje na zboczach doliny Ciemięgi na odcinku 

od Jakubowic do Ciecierzyna. Wszystkie wąwozy niezalesione wymagają odpowiednich 

zabezpieczeń przed dalszych ich rozwojem. Wąwozy zadrzewione i zakrzaczone nie 

wymagają takich zabezpieczeń, a jedynie należytej ochrony przed niszczeniem roślinności. 

III.5. Hałas 

Głównym źródłem hałasu na terenie gminy jest hałas komunikacyjny pochodzący od 

dróg, a głównie trasy nr 19 Lublin – Białystok i w dużo mniejszym stopniu nr 828 i nr 809. W 

2001 r. wykonano pomiary emisji hałasu od drogi nr 19 w miejscowości Elizówka uzyskując 

wartość hałasu przy ulicy 76.1, a w linii zabudowy 68.4 dB przy natężeniu ruchu 1250 poj./h 

(12.8 % udział pojazdów ciężkich). Uzyskane wartości wskazują przekroczenia wartości 

dopuszczalnych poziomu hałasu dla pory dziennej (dla porze nocnej nie wykonywano oceny) 

na granicy pasa drogowego, a wartość przekroczeń jest uzależniona od kategorii terenu do 

jakiej dany obszar jest kwalifikowany (tab.8). Uzyskane wyniki wskazują na wysokie 

zagrożenie hałasem terenów położonych w sąsiedztwie tej drogi, a szczególnie na odcinku 

Elizówka – Niemce. 

Tabela 8. Dopuszczalny równoważny poziom hałasu dla dróg, linii kolejowych, torowisk 

tramwajowych poza pasem drogowym oraz pozostałych obiektów i grup źródeł hałasu 

Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważnym 

poziomem dźwięku A w dB 

Pozostałe obiekty 

Drogi lub linie kolejowe* 

i grupy źródeł hałasu 

Pora dnia – Pora nocy – 

przedział przedział 

Pora dnia – Pora nocy – 

Lp. 

Przeznaczenie terenu 

czasu czasu 

przedział przedział 

odniesienia odniesienia 

czasu czasu 

równy 8 równy 1 

odniesienia odniesienia 

najmniej najmniej 

równy 16 równy 8 

korzystnym korzystnej 

godzinom godzinom 

godzinom godzinie 

dnia nocy 

Nu 

mer

1 

2. 

a. 

Tereny wypoczynkoworekreacyjne 

poza miastem 

b. 

Tereny zabudowy 

mieszkaniowej jednorodzinnej 

Tereny zabudowy związanej 

c. ze stałym lub wielogodzinnym 

pobytem dzieci i młodzieży 

d. 

Tereny domów opieki 

społecznej 

e. Tereny szpitali w miastach 


a. 

mieszkaniowej wielorodzinnej 

b. 

i zamieszkania zbiorowego 


mieszkaniowej jednorodzinnej 

55 45 45 40 

60 50 50 40 

z usługami rzemieślniczymi 

c. Tereny zabudowy zagrodowej 

Źródło: Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. (Dz.U. Nr 178, poz. 1841) w sprawie 

dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 

Z uwagi na wzrastającą liczbę pojazdów i zwiększające się natężenie ich ruchu można 

przyjąć, że na terenie gminy utrzymywać się będzie tendencja wzrostowa natężenia hałasu 

związanego z ruchem kołowym. Wzrost poziomu hałasu jest także spowodowany 

niezadawalającym stanem nawierzchni niektórych dróg oraz wzrostem ilości samochodów 

ciężarowych w strukturze ruchu. 

III.5.1. Hałas kolejowy 

Przebiegająca przez teren gminy linia kolejowa jest sporadycznie eksploatowana w 

związku z czym zagrożenie hałasem kolejowym obecnie nie występuje. 

III.5.2. Hałas przemysłowy 

Obecnie oddziaływanie hałasu przemysłowego na otoczenie jest ograniczone ze 

względu na szerokie możliwości techniczne izolacji akustycznej stałych źródeł hałasu, a także 

decyzje administracyjne umożliwiające w skuteczny sposób dotrzymywanie dopuszczalnych 

wartości poziomu hałasu na terenach chronionych pod względem akustycznym (decyzje o 

wartościach dopuszczalnych mogących wystąpić poza granicami obiektu emitującego hałas, 

pomiary kontrolne, wysokie kary w przypadku przekroczeń) 

Nu 

mer

Na terenie gminy brak zakładów, które emitowałyby hałas o poziomie 

ponadnormatywnym. 

III.6. Promieniowanie niejonizujące 

Ryzyko związane z narażeniem na oddziaływanie pola elektromagnetycznego, 

występuje głównie podczas eksploatacji źródeł (urządzeń) wytwarzających energię 

elektromagnetyczną. Promieniowanie niejonizujące może występować wszędzie, w domu, w 

pracy, a nawet w miejscu wypoczynku. Według ustawy Prawo Ochrony Środowiska z 2001 

roku elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące stanowi uciążliwość dla środowiska. 

Na terenach zabudowy mieszkaniowej, a także na obszarach, na których znajdują się szpitale, 

przedszkola, żłobki, internaty oraz szkoły, wartość graniczna natężenia składowej elektrycznej 

elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego o częstotliwości 50 Hz, ustalona 

rozporządzeniem wynosi 1kV/m, natomiast składowa magnetyczna nie powinna przekroczyć 

poziomu 80 A/m. 

Na terenie gminy źródłami promieniowania niejonizującego są przede wszystkim sieci 

energetyczne o napięciu 110 kV przebiegające przez południową część gminy. 

III. 7. Zagrożenia związane z wystąpieniem awarii 

Na terenie gminy znajdują się dwa zakłady, gdzie potencjalnie może dojść do awarii: 

- Gospodarstwo Szklarniowe „Leonów” Sp. z o.o., 

- Orlen Petroprofit Sp. z o.o 

- ALLMIZ Sp z o.o. Chłodnia w Leonowie. 

Orlen Petroprofit został zaliczony do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii. 

Zakłady te powinny mieć opracowane specjalne plany ratownicze i system alarmowania na 

wypadek wystąpienia zagrożenia. 

III.8. Przyroda ożywiona 

III.8.1. Obszary i obiekty prawnie chronione 

Zgodnie z art.6 Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. formami 

ochrony przyrody są: 

1) parki narodowe; 

2) rezerwaty przyrody; 

Nu 

mer

3) parki krajobrazowe; 

4) obszary chronionego krajobrazu; 

5) obszary Natura 2000; 

6) pomniki przyrody; 

7) stanowiska dokumentacyjne; 

8) użytki ekologiczne; 

9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe; 

10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. 

Ochrona przyrody i krajobrazu na terenie gminy Niemce może poszczycić się dosyć 

długą tradycją. Do 2004 roku najcenniejsze przyrodniczo fragmenty gminy objęto obszarową 

ochroną prawną w postaci następujących obiektów: 

Kozłowiecki Park Krajobrazowy 

Powierzchnia całkowita Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego wynosi 40.19 km 2 , z 

czego na obszarze gminy znajdują się trzy niewielkie fragmenty o łącznej powierzchni 0.63 

km 2 , co stanowi 0.4 % obszaru gminy. Pierwszy fragment KPK obejmuje łąki na północ od 

wsi Nowystaw, drugi – obszar leśny w dolinie rzeki Mininy, a trzeci zachodnią część Lasu 

Stróżek. 

Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Ciemięgi” 

Powierzchnia całkowita Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Ciemiegi” wynosi 

26.27 km 2 , z czego w gminie znajduje się 19.19 km 2 , co stanowi 13.6 % obszaru gminy. W 

jego obrębie znalazły się takie miejscowości, jak: Łagiewniki, Baszki, Ciecierzyn, Dys, 

Jakubowice. 

Pomniki przyrody 

1.Aleja 151 lip drobnolistnych (Tilia cordata) o obwodach pni od 180 cm do 600 cm, wzdłuż 

drogi od Krasienina Krzyżówek do Majdanu Krasienińskiego. 

2.Aleja 885 lip drobnolistnych (Tilia cordata) o obwodach pni os 120 cm do 360 cm wzdłuż 

drogi Nasutów – Dys. 

3.Lipa drobnolistna (Tilia cordata) o obwodzie pnia 403 cm znajdująca się na boisku Szkoły 

Podstawowej w Nasutowie 

4.Lipa drobnolistna (Tilia cordata) o obwodzie pnia 350 cm przy drodze Dys – Bernatówka. 

Nu 

mer

5.Klon srebrzysty (Acer saccharium) o obwodzie 600 cm znajdujący się na terenie Szkoły 

Podstawowej w Ciecierzynie. 

6.Aleja lip drobnolistnych o obwodach 200 – 300 cm przy drodze Kolonia Stoczek – Dys – 

Pólko 

Na obszarze gminy nie ma obszarów zaliczanych do projektowanej sieci Natura 2000. 

Użytki ekologiczne 

Jedynym użytkiem ekologicznym w gminie Niemce jest śródleśna, bogata florystycznie łąka 

na terenie leśnictwa Dąbrowa o powierzchni 4.20 ha. 

Lasy ochronne 

Na terenie gminy 88.7% lasów indywidualnej własności zostało zaliczonych do lasów 

ochronnych z rozbiciem na poszczególne kategorie ochronności: 

- glebochronne 127.88 ha (12.3 %), 

- ochronne środowiska przyrodniczego 907.88 ha (87.2 %) 

- szczególnego znaczenia 140.69 ha (13.5 %). 

Lasy glebochronne wydzielono na terenach narażonych na erozję powierzchniową we wsiach: 

Ciecierzyn, Dys, Jakubowice, Jakubowice Konińskie, Ludwinów, Łagiewniki, a ochronne 

środowiska przyrodniczego w odległości do 10 km od granic miasta Lublina. Lasy 

szczególnego znaczenia wyznaczono w miejscowości Niemce. 

Parki i ogrody dworskie 

Na terenie gminy zachowało się kilka parków i ogrodów dworskich (Boduszyn, Dys, 

Dys-Bernatówka, Krasienin, Niemce). Należy dążyć do rekonstrukcji, odnowienia i 

zachowania tych obiektów dla przyszłych pokoleń utrzymując ścisłą współpracę z 

Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. 

III.9. Zalesiania i zadrzewienia w gminie 

Do zalesienia powinny być przeznaczane przede wszystkim grunty orne, a w 

mniejszym stopniu użytki zielone: 

- klasy bonitacyjne VIz do zalesienia w całości, 

- klasy bonitacyjne VI do zalesienia w całości z wyjątkiem gruntów rokujących ich 

rolnicze użytkowanie, 

Nu 

mer

- klasy bonitacyjne V do zalesienia częściowo, tj. stanowiące śródleśne enklawy i 

półenklawy o powierzchni do 2 ha w jednym konturze lub o szerokości między 

brzegami lasu do 150 m (8-10 krotna wysokość drzew), jeżeli odległość od tych 

gruntów do obecnych lub perspektywicznych siedlisk gospodarstw rolnych wynosi 

ponad 5 km, a ich nachylenie przekracza 12º oraz inne w uzasadnionych lokalnie 

przypadkach, 

- klasa IVa i IVb do zalesienia w przypadkach sporadycznych, tj. enklawy i półenklawy 

o powierzchni do 0,5 ha lub o szerokości do 50 m (3-5 krotna wysokość drzew), 

szczególnie z utrudnionym dojazdem, małe powierzchnie nieregularnych wcięć w głąb 

lasu (do 0,1 ha) oraz grunty o nachyleniu powyżej 20º, 

- grunty klas I-III mogą być zalesiane jedynie wyjątkowo w przypadkach bardzo małych 

wydłużonych enklaw i półenklaw, położonych w uciążliwej szachownicy z gruntami 

leśnymi o szerokości między lasami do 30 m (2 krotna wysokość drzew) oraz grunty o 

nachyleniu powyżej 25º, 

- inne grunty oraz nieużytki nadające się do zalesienia, bądź mogące stanowić 

uzupełniający składnik ekosystemu leśnego, a w szczególności: 

1) grunty skażone, zdegradowane i zagrożone erozją silną, 

2) grunty położone przy źródliskach rzek lub potoków, na wododziałach, wzdłuż 

brzegów rzek oraz na obrzeżach jezior i zbiorników wodnych, 

3) lotne piaski i wydmy piaszczyste, 

4) strome stoki, zbocza urwiska i zapadliska, 

5) hałdy i tereny po wyeksploatowanym piasku, żwirze, torfie i glinie, 

6) grunty położone w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast powyżej 

100 tys. mieszkańców. 

Zaleca się ponadto uwzględnianie kryteriów stosowanych w Krajowym Programie 

Zwiększania Lesistości (tabela 9). Lokalizacja zalesień powinna zapewniać zmniejszenie 

rozdrobnienia i rozproszenia kompleksów leśnych. Należy dążyć do tego, żeby docelowa 

powierzchnia kompleksu leśnego nie była mniejsza niż 5 ha. Powierzchnie poniżej 0,5 ha 

powinny być wykorzystywane do tworzenia zbiorowisk drzewiasto-krzewiastych o funkcjach 

zadrzewień. 

Zalesianie gruntów porolnych powinno sprzyjać tworzeniu zwartych kompleksów 

leśnych o racjonalnej granicy rolno-leśnej, a także tworzeniu zwartego systemu 

przyrodniczego łącznie z innymi obszarami o funkcjach ekologicznych. Zalesienia powinny 

Nu 

mer

uwzględniać również tworzenie korytarzy ekologicznych pomiędzy dużymi kompleksami 

leśnymi. 

Z programu zalesień należy bezwzględnie wykluczyć następujące kategorie 

użytkowania ziemi: 

1) grunty rolne i śródpolne nieużytki zaliczane do siedlisk priorytetowych w programie 

rolno-środowiskowym (np. bagna, mszary, torfowiska, oczka wodne, solniska, 

trzcinowiska i inne siedliska okresowo podmokłe, murawy kserotermiczne, remizy, 

wrzosowiska, wydmy, gołoborza i wychodnie skalne), nie chronione lub objęte 

ochroną prawną jako np. użytki ekologiczne, 

2) miejsca cenne z historycznego bądź archeologicznego punktu widzenia. 

Na terenie obszarów chronionych (parki narodowe, parki krajobrazowe, otuliny parków 

narodowych, obszary chronionego krajobrazu) oraz projektowanej sieci obszarów NATURA 

2000 decyzje o zalesieniu muszą być zgodne z planami ochrony tych obszarów lub w 

przypadku braku takich planów zaopiniowanie przez właściwe służby ochrony przyrody 

zgodnie z kompetencjami (dyrektor parku narodowego lub krajobrazowego, wojewódzki 

konserwator przyrody). 

Kontrolowanych decyzji wymagać będą projekty zalesiania: 

1) siedlisk zlokalizowanych w dolinach rzek i na terenie zabagnionych obniżeń, 

2) obszarów o wybitnych walorach widokowych (obszary takie należy zaznaczyć w 

planach zagospodarowania przestrzennego gmin). 

Tego typu grunty orne i półnaturalne ekosystemy mają priorytetowe znaczenie dla 

działań rolno-środowiskowych (promowanie zamiany gruntów ornych na użytki zielone), 

których celem będzie zachowanie półnaturalnych ekosystemów trawiastych, zachowanie bądź 

odbudowa małej retencji wodnej i ochrona różnorodności biologicznej terenów rolniczych. 

Przy określaniu zasad kwalifikowania gruntów porolnych oraz kryteriów ich 

wyłączania z użytkowania rolniczego na terenach nizinnych problem ten dotyczy głównie 

uzgodnień pomiędzy właścicielem gruntu a administracją samorządu gminy, zwłaszcza w 

odniesieniu do jakości gleby (V, VI, VIz). Elementy powierzchni, kształtu i lokalizacji 

zalesień nie stanowią w tym przypadku większych problemów organizacyjnych, przy 

założeniu istnienia aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Inna natomiast jest 

sytuacja na obszarach wyżynnych, podgórskich i górskich o zróżnicowanej rzeźbie terenu. W 

tym przypadku nie jakość gruntu, lecz jego lokalizacja (usytuowanie stokowe, wysokościowe) 

stanowi głównie o kwalifikacji do zalesień. Stąd tez należy skorygować i uaktualnić 

Nu 

mer

dotychczasowe, dosyć ogólne, zasady i kryteria wyłączania tych gruntów na cele zalesieniowe 

na tych terenach. Powyższy problem dotyczy około 35% powierzchni kraju. 

III.10. Ochrona dziedzictwa kulturowego 

Na terenie gminy Niemce znajduje się szereg obiektów i terenów wpisanych do rejestru 

zabytków: 

dwór murowany i park podworski z I połowy XX w. w miejscowości Boduszyn (A/916), 

park podworski z XIX w miejscowości Ciecierzyn (A/725), 

zespół kościelny w Dysie (A/564), 

kościół parafialny rzymskokatolicki pw. Św. Jana Chrzciciela z I połowy XVIII w.: 

- dzwonnica z XIX w., 

- ogrodzenie z XIX w., 

- drzewostan, 

- cmentarz przykościelny, 

cmentarz parafialny z XVIII w. w Dysie (A/937), 

dwór murowany „Bernatówka” i drzewostan z I połowy XX w. w miejscowości Dys 

(A/974), 

ruiny dworu obronnego z I połowy XVI w. po kapitalnym remoncie w 1987 r. w 

Jakubowicach Konińskich (A/352) oraz otoczenie dworu (A/902), 

zespół kościelny w Krasieninie (A/567): 

- kościół parafialny rzymskokatolicki pw. Narodzenia NMP, XVII w., 

- murowane ogrodzenie cmentarne z kapliczkami, XVII w., 

- drzewostan, 

- cmentarz przykościelny, 

zespół dworsko-parkowy w Krasienienie (A/612): 

- dwór z XIX w., 

- bramka z XIX w., 

- park, 

- aleja lipowa, dojazdowa do Rynku, 

dawna karczma w miejscowości Krasienin (A/613), 

zespół dworsko-parkowy w Nasutowie (A/746), 

Nu 

mer

dwór z przełomu XIX/XX w., 

park z przełomu XIX/XX w., 

aleja lipowa Nasutów – Dys, 

aleja lipowa Stoczek – Pólko, 

zespół kościelny (A/952): 

- kościół rzymskokatolicki pw. św. Ignacego Loyoli z I połowy XX w., 

- ogrodzenie z I połowy XX w., 

- kapliczka z 1861 r., 

- plebania z XIX w. 

IV. Dotychczasowa realizacja zadań z zakresu ochrony środowiska 

w gminie Niemce 

W gminie Niemce można obserwować przekształcenia środowiska i krajobrazu, które 

nastąpiły w wyniku wielowiekowej działalności człowieka na tym terenie. Działalność ta 

miała głównie charakter rolniczy i objawiła się w zmianach użytkowania gruntów. Dawne 

tereny leśne zostały przekształcone na pola uprawne i użytki zielone. Zmiany użytkowania 

gruntów towarzyszyły także rozwojowi osadnictwa (bliskość Lublina) i powstawaniu 

większych lub mniejszych jednostek osadniczych (szczególnie w środkowej i południowej 

części gminy – domy mieszkalne, zakłady usługowe i wytwórcze) oraz budowie dróg. 

Osadnictwo i rolnictwo przyczyniły się do zmiany stosunków wodnych w dolinie rzeki 

Ciemięgi (zabiegi melioracyjne, mała retencja – stawy, zmiana charakteru spływu wód 

opadowych i roztopowych – gruntu orne na stokach, tereny utwardzone). Rolnictwo, 

osadnictwo oraz rozwój infrastruktury drogowej i drobnego przemysłu stały się też głównym 

źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych (ścieki komunalne, nawozy 

naturalne i sztuczne, środki ochrony roślin, zanieczyszczenia o charakterze punktowym, ścieki 

z tras komunikacyjnych). Niewątpliwie na przekształcenia środowiska w gminie ma wpływ 

położenie gminy w strefie podmiejskiej i związana z tą lokalizacją presja inwestorów, rozwój 

Nu 

mer

specyficznych form gospodarowania rolniczego (warzywa, uprawy szklarniowe) oraz 

postępujący w ostatnich latach rozwój osadnictwa w strefach podmiejskich dużych miast. 

IV.1. Ochrona przyrody 

Obecnie północne fragmenty gminy obejmuje Kozłowiecki Park Krajobrazowy, 

natomiast w rejonie doliny Ciemięgi utworzono Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina 

Ciemięgi”. Ponadto na terenie gminy istnieje 6 pomników przyrody, w tym aleje liczące 

kilkaset dorodnych drzew, jeden użytek ekologiczny, cztery dawne parki i ogrody dworskie 

oraz lasy ochronne. Krótką charakterystykę tych obiektów zawarto w sekcji IV.8.1. oraz 

IV.10. 

IV.2. Ochrona wód 

Gmina Niemce znajduje się na obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 

(GZWP) Nr 406 (Niecka Lubelska /Lublin/). Jest to zbiornik szczelinowo-porowy, w którym 

główny poziom użytkowy stanowi poziom kredowy. Południowa część gminy Niemce (wraz z 

doliną Ciemięgi) znajduje się w strefie ochronnej GZWP 406 określanej mianem ONO 

(Obszar Najwyższej Ochrony). 

W sąsiedztwie istniejących ujęć wód podziemnych wyznaczono strefy ochronne 

bezpośrednie i pośrednie: 

- ujęcie w Niemcach (zasoby w kategorii „B” i wydajności Q=130 m 3 /h); obszar 

pośredniej ochrony to 120 ha; 

- ujęcie w Krasieninie (zasoby w kategorii „B”, wydajność Q=64 m 3 /h); 

- ujęcie w Dysie (zasoby w kategorii „B”, wydajność Q= 80 m 3 /h); 

- ujęcie w Elizówce (zasoby w kategorii „B”, wydajność Q= 50 m 3 /h). 

IV. 3. Lasy ochronne i zalesienia 

Dotychczas 987 ha lasów uzyskało status lasów ochronnych i spełniają one głównie 

funkcje wodochronne i glebochronne. W lasach, które wchodzą w obręb Kozłowieckiego 

Parku Krajobrazowego obowiązują specyficzne zasady gospodarowania określone w Planie 

Ochrony dla tego obszaru chronionego. 

Nu 

mer

W 2003 roku zalesiono ogółem 8 ha w sektorze prywatnym. W okresie 2000-2003 

zalesiono powierzchnię 41 ha na prywatnych gruntach. Według Planu Zagospodarowania 

Województwa Lubelskiego z 2002 roku gmina Niemce wskazana jest jako obszar 

priorytetowy do zalesień. Gmina według tego dokumentu znajduje się także w strefie tzw. 

zielonego pierścienia otaczającego aglomerację lubelską. Prace zalesieniowe mają 

przeciwdziałać powstawaniu gruntów marginalnych. Na terenie gminy zidentyfikowano 10 ha 

gruntów nieprzydatnych do pełnienia funkcji rolniczych i będą one zalesiane. Realizacja 

programu dolesień w gminie sprawi, iż lesistość wzrośnie tu do około 10 %. 

IV.4. Grunty podlegające ochronie 

Na podstawie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 1995 roku, ochronie 

podlegają użytki rolne klas I-III oraz klas V-VI, które wytworzyły się na glebach pochodzenia 

organicznego, a także torfowiska, oczka wodne oraz grunty leśne. Ochronie ścisłej podlega 55 

% powierzchni całkowitej gminy, gdzie występują najwartościowsze gleby klas I-III. Gleby IV 

klasy zajmują 20 % pow. gminy i także podlegają rygorom ochronnym. 

IV. 5. Rozwój infrastruktury związanej z ochroną środowiska 

IV. 5.1. Wodociągi, oczyszczalnie ścieków i kanalizacja 

Teren gminy Niemce zwodociągowany jest w 95%. Ludność zaopatrywana jest w 

wodę do picia z ujęć wody w Niemcach, Krasieninie, Dysie i Elizówce (patrz sekcja V.2.). 

W miejscowości Niemce funkcjonuje od 2000 roku mechaniczno-biologiczna 

oczyszczalnia ścieków BIOVAC typu BSR o przepustowości 500 m 3 /dobę, do której 

podłączone są poprzez sieć kanalizacyjną 104 przyłącza. Oczyszczone ścieki w ilości 66 00 

m 3 rocznie, odprowadzane są do cieku spod Niemiec rowem o długości 500 m, natomiast 

odwodnione, za pomocą urządzeń „Draimax”, osady ściekowe wywożone są na składowisko 

odpadów w Rokitnie. Oczyszczalnia wykorzystywana jest w 70%. Pozwolenie wodnoprawne 

dotyczące tego obiektu jest ważne do 2014 roku. 

Własną oczyszczalnią ścieków dysponuje Gospodarstwo Szklarniowe „Leonów” Sp. z 

o.o. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna dla ścieków komunalnych o 

Nu 

mer

przepustowości średniodobowej Q= 130 m 3 /dobę. Dodatkowo do oczyszczalni mogą trafiać, 

według aktualnego pozwolenia wodnoprawnego (ważność do 28 lutego 2014 r.; decyzja Nr 

OŚR.I.6223-1/04 z dnia 24 lutego 2004 r.), wody opadowo-roztopowe w ilości Q d max =1514 

m 3 /d. Odprowadzanie oczyszczonych ścieków odbywa się do cieku bez nazwy (rów „R”) o 

długości 3000 m w zlewni rzeki Ciemięgi. Rów „R” ma wpływ na polepszaniu zdolności 

produkcyjnych gruntów miejscowości: Baszki, Bodyszyn, Kol. Boduszyn, Niemce, 

Ludwinów. Obowiązek konserwacji i utrzymania cieku ciąży na Gospodarstwie 

Szklarniowym „Leonów”. 

Sieć kanalizacyjna w gminie ma jedynie 12,8 km długości i składa się na nią 253 

przyłącza. W gminie istnieją wodociągi grupowe o łącznej długości 243 km, do których 

podłączonych jest 4007 przyłączy. W sumie 95% mieszkańców gminy korzysta z wody 

dostarczanej wodociągami. 1641 indywidualnych gospodarstw rolnych zaopatruje się w wodę 

ze studni kopanych (tab.10). Do 137 gospodarstw w 2002 roku dowożono wodę. W 2002 roku 

nie funkcjonował w gminie żaden zdrój uliczny. Zużycie wody na jednego mieszkańca gminy 

rocznie wyniosło w 2002 roku 25,4 m 3 (tab.9). 

Tabela 9. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna w gminie Niemce (stan w dniu 31 XII 2002) 


wodociągowa 

rozdzielcza 

Sieć w km 

kanali – 

zacyjna 

Połączenia 

wodociągowe 

kanalizacyjne 

Czynne 

zdroje 

uliczne 

Zużycie wody 

na 1 

mieszkańca 

w dam 3 w m 3 

województwo 

lubelskie 15875,0 2750,2 284635 60577 1163 58447,0 26,6 

Powiat lubelski 1862,8 86,0 27012 1499 27 3604,5 26,4 

Gmina Niemce 243,0 12,8 4007 104 - 393,8 25,4 

źródło: Urząd Statystyczny Lublin, 2003 

Tabela 10. Infrastruktura w indywidualnych gospodarstwach rolnych w 2002 r. (zaopatrzenie 

w wodę ) 

Źródła zaopatrzenia w wodę 

Wyszczególnienie własne ujęcie wody ze studni dowożenie wody spoza 

kopanej wierconej gospodarstwa 

województwo lubelskie 138292 53481 7800 

Powiat lubelski 12486 5183 987 

Gmina Niemce 1641 546 137 

Nu 

mer

Źródło: US Lublin, Narodowy Spis Rolny 2002 

Na terenie gminy budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków, szczególnie na 

terenach o zabudowie rozproszonej. W 2003 roku istniało ogółem 130 tego typu urządzeń w 

miejscowościach: Jakubowice, Kolonia Jakubowice, Dys, Krasienin, Elizówka, Ciecierzyn. W 

kolejnych latach liczba tych obiektów na terenie gminy będzie sukcesywnie wzrastała. 

IV.5.2. Zagospodarowanie odpadów 

W gminie Niemce brak własnego składowiska odpadów stałych. Odpady zbierane są 

do indywidualnych pojemników i wywożone na składowisko w Rokitnie (tab.11). Wśród 

indywidualnych gospodarstw rolnych ponad 3000 zagospodarowuje śmieci we własnym 

zakresie (tab.11). 

Tabela 11. Infrastruktura w indywidualnych gospodarstwach rolnych w 2002 r. (usuwanie 

odpadów) 

Sposób usuwania śmieci z gospodarstwa 


wywożenie śmieci na 

zorganizowane wysypisko 

zagospodarowywanie śmieci we 

własnym zakresie 

Województwo lubelskie 142398 166421 

Powiat lubelski 14055 17439 

Gmina Niemce 993 3015 

Rada Gminy w Niemcach w dniu 24 kwietnia 1997 r. podjęła Uchwałę Nr 

XXV/173/97 w sprawie ustalenia szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na 

terenie gminy. Dokument ten określa w szczególności: 

• wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości, w tym: 

- rodzaj urządzeń przeznaczonych do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie 

nieruchomości oraz na drogach publicznych, a także zasad ich rozmieszczania, 

- częstotliwości, zasad i sposobu usuwania odpadów komunalnych z nieruchomości oraz 

innych terenów przeznaczonych do użytku publicznego, 

- stawki opłat za unieszkodliwianie odpadów płynnych, 

• obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe, 

• zasady utrzymania i hodowli zwierząt gospodarskich, 

• zasady deratyzacji na terenie gminy i sposoby jej przeprowadzania. 

IV.5.3. Rolnicze zagospodarowanie ścieków 

Nu 

mer

W gminie Niemce na gruntach rolniczych o łącznej powierzchni 200,51 ha 

rozprowadzane są ścieki. Spółka z o.o „ALLMIZ” – Chłodnia w Leonowie wykorzystuje 

ścieki pochodzące z wstępnego płukania owoców i warzyw (Q=6000 m 3 /rok) na areale 25,15 

ha (grunty własne i rolników indywidualnych w gminie Niemce (24,2 ha) oraz gminie 

Jastków (0,95 ha)). Ponadto 

- Zakład Przetwórstwa mięsnego „DACOR” z Woli Niemieckiej stosuje ścieki na 

powierzchni 20 ha (częściowo na gruntach rolników indywidualnych), 

- Zakłady Przetwórstwa Mięsnego „Ryjek” z Nasutowa wykorzystują 90 ha gruntów rolników 

indywidualnych na zagospodarowanie ścieków, 

- Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Krystel” z Dysa rozprowadza ścieki na powierzchni 

gruntów rolnych 5, 36 ha, 

- Suszarnia Warzyw „Jaworski” z Leonowa wykorzystuje 60 ha gruntów własnych i rolników 

indywidualnych na zagospodarowanie ścieków pochodzących z procesu płukania i 

przygotowania warzyw do suszenia. 

IV. 5.4. Gazyfikacja gminy, zaopatrzenie w ciepło 

W gminie Niemce przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia. Istniejąca sieć gazowa 

zasilana jest ze stacji redukcyjno – pomiarowej zlokalizowanej w Pólku. Długość sieci 

gazowej wynosi ponad 74 km i składa się na nią 519 przyłączy (Jakubowice Konińskie, 

Elizówka, Ciecierzyn, Dys-Pólko). Około 90% mieszkań w gminie stosuje ogrzewanie 

węglowe oraz opalanie drewnem. 

IV.5.5. Ochrona powietrza 

W ostatnich latach na terenie gminy zrealizowano kilka przedsięwzięć związanych z 

ograniczaniem emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego oraz oszczędzaniem 

energii. Należy do nich zaliczyć: 

1) Budowę kotłowni olejowej w budynku Urzędu Gminy w Niemcach w 2003 roku (koszt: 

110 tys. zł); 

2) Budowę kotłowni olejowej w budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Niemcach w 2003 

roku (koszt: 60 tys. zł); 

3) Termoizolację budynku Urzędu Gminy w Niemcach w 2003 roku; 

4) Budowę kotłowni olejowej i termomodernizację przedszkola w Niemcach w 2003 r. 

Nu 

mer

V. Uwarunkowania formalno – prawne realizacji zadań z zakresu 

ochrony środowiska na szczeblu lokalnym 

Nowe regulacje prawne z zakresu ochrony środowiska są bardzo rozbudowane i 

dotyczą praktycznie wszystkich dziedzin życia społeczno - gospodarczego. Implementacja 

tych regulacji wymaga podejmowania różnorodnych skoordynowanych działań, zarówno 

przez władze gminne, przy zastosowaniu mechanizmów formalno – prawnych i finansowych 

będących w ich kompetencji, jak również współdziałania w zakresie realizacji określonych 

celów i zadań z władzami powiatowymi i wojewódzkimi. 

Najważniejsze działania władz samorządowych szczebla gminnego, z punktu widzenia 

ochrony środowiska, powinny być skoncentrowane na następujących dziedzinach: 

gospodarka wodno – ściekowa, 

gospodarka odpadami (opracowanie gminnego planu gospodarki odpadami w 2004 roku), 

planowanie przestrzenne (zrównoważone zarządzanie przestrzenią), 

zarządzanie zielenią komunalną i zadrzewieniami, 

Nu 

mer

udział społeczeństwa w procesach decyzyjnych związanych z ochroną środowiska oraz 

sprawy szeroko rozumianej edukacji ekologicznej, w tym procedury informowania i 

udostępniania informacji o środowisku. 

Generalnie uprawnienia władz gminnych w kluczowych sprawach związanych z 

ochroną środowiska są niewielkie w porównaniu z uprawnieniami samorządowych władz 

powiatowych i wojewódzkich oraz kompetencjami wojewody w tej kwestii. Gminy nie 

wydają najważniejszych decyzji reglamentacyjnych, np. w zakresie ochrony powietrza, 

ochrony wód przed zanieczyszczeniem, ochrony przed nadmiernym hałasem, czy też w 

zakresie promieniowania elektromagnetycznego i jonizującego. Ograniczone są również 

uprawnienia gminne dotyczące ochrony przyrody. 

Jednakże bardzo istotnym instrumentem, który pozwala na kształtowanie 

odpowiedniej polityki ekologicznej na poziomie lokalnym jest miejscowe planowanie 

przestrzenne. Fachowa konstrukcja dokumentów planistycznych (studium uwarunkowań i 

kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowy plan zagospodarowania 

przestrzennego) oraz ich odpowiednia aktualizacja pozwala na racjonalne, zgodne z koncepcją 

zrównoważonego rozwoju: 

kształtowanie sieci osadniczej, sieci infrastrukturalnych (gazociągi, wodociągi i kanalizacja, 

energia elektryczna, telekomunikacja, drogi), 

lokowanie obiektów użyteczności publicznej, a także terenów pod działalność przemysłową, 

wskazywanie terenów i określanie zasad prowadzenia działalności górniczej, 

przeciwdziałanie skutkom ewentualnych zjawisk powodziowych, 

kształtowanie zalesień, 

wyznaczanie obszarów ograniczonego użytkowania, 

ochronę przyrody i krajobrazu. 

Do najważniejszych potencjalnych barier stojących na drodze efektywnej realizacji 

założeń polityki ekologicznej na poziomie lokalnym należą w szczególności: 

ograniczone środki finansowe, którymi dysponuje gmina, 

ograniczone możliwości sprawowania przez gminę nadzoru nad przestrzeganiem przepisów 

prawnych z zakresu ochrony środowiska, 

często zbyt niska świadomość ekologiczna społeczności lokalnej. 

Konstruując harmonogram zadań z zakresu ochrony środowiska dla gminy Niemce 

nawiązano do priorytetów ekologicznych Programu dla powiatu lubelskiego. Założono, iż cele 

Nu 

mer

i zadania na poziomie powiatowym są w pełni zgodne z celami polityki ekologicznej i 

wytycznymi dokumentów wyższego szczebla (polityki, plany i programy krajowe i 

wojewódzkie). 

W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy 

Niemce” w obszarze środowisko przyrodnicze zawarto następujące cele operacyjne: 

- edukacja ekologiczna mieszkańców, 

- rozwój alternatywnych i ekologicznych źródeł energii, 

- racjonalizacja gospodarki zasobami leśnymi i wodnymi, 

- wzrost powierzchni terenów zielonych, w tym zalesianie nieużytków i najsłabszych 

gleb. 

VI. Rodzaje i harmonogram zadań na tle celów powiatowych i 

lokalnych 

VI.1. Ochrona wód i gospodarka wodno-ściekowa 

V.1.1. Cele i działania powiatowe 

Cel długoterminowy do roku 2015: 

Ochrona wód zlewni rzeki Bystrzyca z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju 

Cele główne: 

1. Ochrona wód podziemnych i powierzchniowych, 

2. Poprawa jakości wód powierzchniowych, 

3. Poprawa standardów zaopatrzenia w wodę, 

4. Racjonalizacja gospodarki wodnej, 

5. Sukcesywne wdrażanie programu ochrony wód w zlewni Bystrzycy, 

6. Wyznaczenie kierunków działań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej dla gmin 

Nu 

mer

Działania kierunkowe: 

1. Realizacja zapisów Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, 

2. Budowa i rozbudowa (modernizacja) oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych 

oraz wprowadzanie technologii produkcji ograniczających przemysłowe zużycie wód 

podziemnych (wprowadzanie obiegów zamkniętych), 

3. Budowa i rozbudowa systemów odprowadzania ścieków komunalnych, 

4. Budowa i rozbudowa (modernizacja) sieci wodociągowej, 

5. Wspieranie realizacji indywidualnych systemów oczyszczania ścieków w zabudowie 

rozproszonej, 

6. Ograniczanie spływu zanieczyszczeń powierzchniowych z rolnictwa, 

7. Preferowanie zalesień na obszarach źródliskowych, infiltracyjnych i wododziałowych, 

8. Utrzymanie „naturalnych zbiorników retencyjnych”, m.in. terenów podmokłych. 

VI.1.2. Cele szczegółowe (gminne): 

1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do wód podziemnych i powierzchniowych, szczególnie 

ze źródeł rolniczych. 

2. Zapobieganie skażeniu wód gruntowych i powierzchniowych (rzeki, zbiorniki retencyjne). 

3. Racjonalne gospodarowanie wodami, szczególnie podziemnymi. 

4. Kontrola gospodarki wodno-ściekowej. 

5. Budowa nowej i rozbudowa istniejącej infrastruktury kanalizacyjnej. 

6. Zwiększanie zasobów wodnych gminy poprzez: 

oszczędne gospodarowanie wodą, 

budowę zbiorników retencyjnych. 

7. Ochrona jakości wód rzeki Ciemięgi (przynajmniej II klasa czystości), . 

Tabela 12. Zadania w zakresie gospodarki wodnej (kolorem fioletowym zaznaczono zadania 

przedsiębiorców oraz osób indywidualnych) 

L.p 

. 

Zadanie 

Termin 

realizacji 

Realizatorzy 

Gospodarowanie wodami podziemnymi i powierzchniowymi 

Zadania inwestycyjne krótkoterminowe 

Szacunkowy koszt 

(zł); Źródła 

finansowania 

Nu 

mer

1. Rozbudowa i modernizacja 

istniejącego ujęcia wody w 

Elizówce (budowa zbiornika 

wyrównawczego wody o 

pojemności 50-100 m 3 ; montaż 

zestawu hydroforowopompowego) 

2. Rozbudowa i modernizacja 

sieci wodociągowej (wymiana 

rur cementowo- azbestowych; 

ok. 1 km) w Niemcach 

3. Ograniczanie wykorzystania 

wód podziemnych dla innych 

celów niż zbiorowe 

zaopatrzenie ludności w wodę 

do picia. 

4. Ograniczanie strat dostarczanej 

wody z ujęć wodnych oraz sieci 

wodociągowej (straty rzędu 

23%). 

5. Zapewnienie dostępu do 

powierzchniowych wód 

publicznych (egzekwowanie 

zakazu grodzenia 

nieruchomości w odległości 

mniejszej niż 1,5 m od linii 

brzegu) 

6. Opracowanie i wdrożenie 

systemu informowania 

społeczeństwa o jakości wody 

do picia 

7. Budowa kanalizacji sanitarnej z 

przyłączami w Niemcach (IV 

etap) 

8. Budowa przydomowych 

oczyszczalni ścieków na 

terenach o zabudowie 

rozproszonej 


przyłączami w Woli 

Niemieckiej 

10. Budowa kanalizacji sanitarnej 

w Zalesiu 

2004-2005 Gmina 200 tys. 

Środki własne gminy, 

fundusze UE i 

krajowe, kredyty 

2006-2007 Gmina 70 tys. 


fundusze UE i 


Zadania pozainwestycyjne średnio i długoterminowe 

2004 – 2007 Operatorzy Operatorzy ujęć 

ujęć 

Od 2004 

sukcesywnie 

Operatorzy 

ujęć, odbiorcy 

wody 

2004 - 2010 Gmina, 

właściciele 

gruntów 

2004 - 2005 Operatorzy 

ujęć wód 

podziemnych 

Gospodarka ściekowa, systemy kanalizacyjne 

Zadania inwestycyjne krótko i średnioterminowe 

brak danych; 

Środki operatorów 

ujęć, odbiorcy wody 

Gmina, właściciele 

gruntów 

(odpowiednie zapisy 

w MPZP) 

Środki własne 

operatorów ujęć 

2004 Gmina 2100 tys. 

środki własne gminy, 

fundusze UE, kredyty 

sukcesywnie od 

2004 roku 

Właściciele 

posesji, 

gospodarstw; 

Wspieranie 

działań przez 

gminę 

Koszt: 3-8 tys. w 

zależności od 

technologii; 


właścicieli, fundusze 

UE, w miarę 

możliwości pomoc 

finansowa gminy 

2004-2008 Gmina 1200 tys. 



2004- 2008 Gmina 1200 tys. 



Nu 

mer

11. Budowa urządzeń do 

oczyszczania ścieków w ZPM 

„Ryjek” w Nasutowie 


przyłączami w Rudce 

Kozłowieckiej 

13. Budowa kanalizacji oraz dwóch 

oczyszczalni w 

miejscowościach położonych w 

zlewni doliny rzeki Ciemięgi 

(Jakubowice, Dys, Ciecierzyn, 

Pólko); 70 km sieci 

grawitacyjnej i ciśnieniowej, 7 

przepompowni, 1600 przyłączy 

kanalizacyjnych do 

gospodarstw indywidualnych 

oraz 8 przyłączy do zakładów 

pracy 

14. Inwentaryzacja zbiorników 

bezodpływowych dla ścieków 

na terenie gminy: 2746 obiekt. 

15. Wymiana zbiorników paliwa w 

Przedsiębiorstwie 

Wielobranżowym (PW) w 

Leonowie (Nr 27B) 

2004- 2009 Zakład 

Przetwórstwa 

Mięsnego 

„Ryjek” w 

Nasutowie 

1000 tys., środki 

własne właściciela, 

fundusze UE, 

fundusze krajowe 

2006 Gmina 700 tys. 


fundusze UE i 


2005 -2010 Gmina 25 000 tys. 


fundusze UE i 

krajowe, środki 

własne ludności, 

kredyty 

Zadania pozainwestycyjne 

2004-2006 Gmina - 

Inne zadania związane z zapewnieniem odpowiedniej jakości wód 


2004-2006 PW Leonów 80 tys; 

środki własne PW w 

Leonowie, Fundusze 

pomocowe UE i 

krajowe 

16. Budowa płyt i zbiorników na 

gnojówkę w gospodarstwach o 

obsadzie zwierząt powyżej 2 

SD (SD - sztuka duża; 

przeliczenie zwierząt 

gospodarskich na sztuki o 

masie 500 kg) lub nie mających 

budynków inwentarskich z 

głęboką ściółką 

2004 - 

29.10.2008 

Właściciele 

gospodarstw 

Koszt: 80-150 zł za 1 

m 2 płyty, w zależności 

od technologii; 


właścicieli 

gospodarstw, 

fundusze krajowe i 

UE, kredyty 


Nu 

mer

17. Odpowiednie, zgodne z 

zasadami zwykłej dobrej 

praktyki rolniczej, stosowanie 

ścieków i osadów rolniczych 

oraz ścieków na gruntach 

rolniczych (patrz załączniki I i 

III) 

18. Ochrona wód podziemnych 

przed ich degradacją 

jakościową i ilościową poprzez: 

- wyznaczanie stref 

ochronnych wokół ujęć i 

ujmowanie ich w MPZP 

(Niemce, Krasienin, 

Elizówka, Dys), 

- promowanie rolnictwa 

ekologicznego na terenie 

GZWP nr 406. 

19. Uwzględnienie w planie 

zagospodarowania 

przestrzennego ochrony 

Głównego Zbiornika Wód 

Podziemnych (GZWP) nr 406 

oraz terenów do planowanej 

eksploatacji kopalin. 

2004 - 

sukcesywnie 

Właściciele 

gospodarstw, 

wytwórcy 

ścieków 

możliwych do 

rolniczego 

wykorzystania; 

nadzór: władze 

powiatowe i 

gminne 

2004 – 2010 r. Użytkownicy 

ujęć oraz 

RZGW w 

Warszawie, 

Środki 

przedsiębiorców, 

użytkownicy ujęć 

2004 – 2010 r Gmina Środki własne gminy 

VI.2. Ochrona powietrza 

VI.2.1. Cele i działania powiatowe 

Cel główny: Poprawa jakości powietrza na terenie powiatu 

Działania kierunkowe: 

1. Ograniczanie tzw. niskiej emisji, 

2. Ograniczanie zadymienia, szczególnie na terenach wiejskich, 

3. Ograniczanie zagrożeń dla zdrowia ludzi związanych z zanieczyszczeniami ze źródeł 

komunikacyjnych 

VI.2.2. Cele szczegółowe (gminne) 

1. Ograniczanie tzw. niskiej emisji poprzez: 

Nu 

mer

zastępowanie węgla w piecach i paleniskach domowych innymi paliwami, 

stosowanie w budownictwie nowoczesnych technologii mających na celu 

oszczędzanie strat energii cieplnej, 

prowadzenie prac termomodernizacyjnych budynków, 

wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii. 

2. Wykorzystywanie gazu ziemnego na potrzeby przemysłu i gospodarstw domowych. 

3. Redukcja uciążliwości związanych z emisją odorów pochodzących ze źródeł rolniczych. 

Tabela 13. Zadania w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego (kolorem fioletowym 

zaznaczono zadania przedsiębiorców oraz osób indywidualnych) 

L.p 

. 

Zadanie 

Termin 

realizacji 

Realizatorzy Szacunkowy koszt 


finansowania 

Zadania inwestycyjne krótkoterminowe i średnioterminowe 

2004-2008 Gmina, zakład 

gazowniczy 

1. Budowa sieci gazu ziemnego w 

Niemcach, Zalesiu, Woli 

Niemieckiej, Rudce 

Kozłowieckiej oraz Nasutowie 

2. Termomodernizacja budynków 

użyteczności publicznej 

wskazanych w przeprowadzonej 

inwentaryzacji 

3. Wykonywanie prac 

termomodernizacyjnych w 

budynkach indywidualnych (w 

zależności od potrzeb) 

4. Opracowanie planów 

zaopatrzenia gminy w ciepło, 

energię elektryczną i gaz. 

5. Inwentaryzacja obiektów 

użyteczności publicznej, które 

wymagają przeprowadzenia 

prac termomodernizacyjnych 

6. Rozważenie możliwości 

opracowania koncepcji 

zakładania plantacji wierzby 

energetycznej na terenie gminy i 

wykorzystania jej do celów 

energetycznych 

3000 tys.; 

środki własne 

gminy; fundusze 

krajowe i UE, 

kredyty 

2005-2010 Gmina brak danych; 


gminy 

2004- 

sukcesywnie 

Zadania pozainwestycyjne 

Właściciele 

prywatni 

Środki właścicieli 

budynków; kredyty na 

termomodernizację; 

środki pomocowe 

krajowe i UE 

2004 Gmina Środki własne 

gminy 

2004 - 2005 Gmina Środki własne 

gminy 

2004-2008 Gmina, 

przedsiębiorcy 

Brak danych; 


gminy, środki 

przedsiębiorców 

Nu 

mer

7. Uwzględnienie w planach 

zagospodarowania 

przestrzennego gminy zapisów 

dotyczących zamiany 

tradycyjnych kotłowni 

opalanych węglem na kotłownie 

ekologiczne (Ciecierzyn, 

Nasutów). 

8. Opracowanie koncepcji budowy 

dużych kotłowni opalanych, np. 

olejem opałowym, gazem lub z 

wykorzystaniem energii 

odnawialnej dla zgrupowania 

domków jednorodzinnych oraz 

obiektów użyteczności 

publicznej. 

9. Budowa kotłowni gazowej w 

szkole w Ciecierzynie 

10. Termomodernizacja budynku 

Szkoły Podstawowej w 

Nasutowie i budowa kotłowni 

olejowej 

11. Dokończenie budowy sieci 

gazowej na terenie gminy 

(Jakubowice, Dys, Pólko, Kol. 

Jakubowice, Żulin, Elizówka) 

2004-2010 Gmina Środki własne 

gminy 

2004-2005 Zarzady 

spółdzielni i 

wspólnot 

mieszkaniowych, 

właściciele 

domów, 

przedsiębiorstwa 

Zadania inwestycyjne długoterminowe 

brak danych; 

Wspomaganie 

działań przez gminę 

2009 Gmina 100 tys.; 



krajowe i UE, 

kredyty 

2007-2013 Gmina Brak danych; 



krajowe i UE, 

2008 -2015 Gmina, zakład 

gazowniczy 

Zadania inwestycyjne przedsiębiorstw 

12. Zmniejszenie emisji oparów 

paliw do środowiska poprzez 

modernizację frontu nalewczego 

w ORLEN Petroprofit w 

Niemcach 

2004-2006 ORLEN 

Petroprofit w 

Niemcach 

13. Zmiana systemu grzewczego na 

paliwa ciekłe w wytwórni 

makaronów „AS Babuni” w 

Niemcach 

14. Zmiana ogrzewania z mazutu na 

gazowe w Gospodarstwie 

Szklarniowym „Leonów” 

15. Zmiana systemu grzewczego w 

Spółdzielni Rolniczo Handlowej 

(SR-H) w Niemcach 

2004-2006 Wytwórnia - 

„AS Babuni” 

2004-2006 Gosp. Szklarn. 

„Leonów” 

2004-2006 SR-H w 

Niemcach 

kredyty 

Brak danych; 



krajowe i UE, 

kredyty 

200 tys. 


Orlenu, fundusze 

pomocowe UE i 

krajowe 

30 tys. 


zakładu, fundusze 

UE i krajowe 

Całość – 5 000 tys. 

1500 tys. (I etap), 



pomocowe UE i 

krajowe 

40 tys. 

środki własne SR-H, 

fundusze pomocowe 

UE i krajowe 

Nu 

mer

16. Modernizacja wędzarni w celu 

zmniejszenia emisji pyłów w 

Zakładach Przetwórstwa 

Miesnego (ZPM) „DACOR” w 

Woli Niemieckiej 

2004-2009 ZPM „DACOR” 

W Woli 

Niemieckiej 

40 tys. 



UE i krajowe 

VI.3. Ochrona przed nadmiernym hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym 

VI.3. 1.Cele gminne 

1. Zmniejszanie uciążliwości hałasu (głównie komunikacyjnego) dla mieszkańców gminy 

2. Ograniczanie narażenia zdrowia mieszkańców na nadmierne promieniowanie 

elektromagnetyczne. 

Tabela 14. Zadania w zakresie ograniczania poziomu hałasu i promieniowania 

elektromagnetycznego (kolorem fioletowym zaznaczono zadania 


L.p 

. 

Zadanie 

1. Naprawa i modernizacja dróg 

gminnych (zmniejszenie hałasu 

ze strony pojazdów 

silnikowych). 

2. Rozważenie budowy 

zabezpieczeń akustycznych przy 

wydzielonych odcinkach drogi 

nr 19 (jeśli są konieczne) – na 

podstawie szczegółowych analiz 

i badań terenowych. 

3. Uwzględnienie w MPZP danych 

o: dopuszczalnym poziomie 

hałasu w środowisku na 

terenach chronionych 

akustycznie, źródłach 

promieniowania 

elektromagnetycznego (linie 

wysokiego napięcia), obszarach 

ograniczonego użytkowania. 

4. Koncepcja budowy obwodnicy 

Niemiec (ograniczenie 

uciążliwości związanej z 

hałasem komunikacyjnym i 

wibracjami dla mieszkańców 

sąsiadujących z drogą nr 19; 

zwiększenie bezpieczeństwa na 

drogach w miejscowości 

Niemce). 

Termin 

realizacji 

Realizatorzy 



finansowania 

Zadania inwestycyjne 

2004-2015 Gmina brak danych; 

Środki własne gminy 


2004 - 2007 Zarządca drogi brak danych; 

nr 19 

Zarządca drogi nr 19 

2004-2010 Gmina Środki własne gminy 

2005-2007 Generalna 

Dyrekcja Dróg 

i Autostrad 

(GDDiA) 

Brak danych; 


GDDiA, fundusze 

UE i krajowe 

Nu 

mer

VI.4. Ochrona gleb i racjonalne gospodarowanie kopalinami 


Cele główne 

1. Użytkowanie gleb powiatu zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz właściwe 

wykorzystanie ich naturalnego potencjału produkcyjnego, 

2. Włączanie do celów budowlanych terenów o niższych klasach bonitacyjnych. 

Działania kierunkowe 

1. Wprowadzenie do rolnictwa zasad oraz sposobów produkcji propagowanych w Kodeksie 

Dobrej Praktyki Rolniczej oraz zgodnych z ustawą o rolnictwie ekologicznym, 

2. Zwiększanie świadomości ekologicznej użytkowników gleb w zakresie racjonalnej 

eksploatacji, ze zwróceniem szczególnej uwagi na nieodnawialność degradacji zasobów 

glebowych, 

3. Identyfikacja zagrożeń i w przypadku degradacji prowadzenie prac rekultywacyjnych. 


1. Zapobieganie skażeniu i degradacji gleb użytkowanych rolniczo. 

2. Stosowanie zabiegów przeciwerozyjnych na terenach zagrożonych erozją gleb. 

3. Stosowanie odpowiednich zabiegów melioracyjnych (nawodnienia i odwodnienia). 

4. Zgodne z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej stosowanie nawozów i środków ochrony 

roślin. 

5. Ochrona gleb wartościowych rolniczo przed przeznaczaniem na cele nierolnicze. 

Tabela 15. Zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony środowiska glebowego (kolorem 

fioletowym zaznaczono zadania przedsiębiorców oraz osób indywidualnych) 

L.p 

. 

Zadanie 

Termin 

realizacji 



finansowania 

Nu 

mer

1. Szczególna ochrona gleb 

najwartościowszych z 

rolniczego punktu widzenia 

(klasy I-IV) i racjonalne 

gospodarowanie ich zasobami 

(odpowiednie zapisy w MPZP) 

2. Stosowanie zasad Zwykłej 

Dobrej Praktyki Rolniczej oraz 

dobrej kultury rolnej w 

odniesieniu do gleb 

(patrz załączniki I i II). 

3. Uregulowanie stanu prawnego i 

rekultywacja wyrobisk 

piaskowni o całkowitej 

powierzchni 6 ha 

4. Informowanie mieszkańców o 

wynikach monitoringu gleb 

2004 - 

sukcesywnie 

2004 - 

sukcesywnie 

Gmina 

Właściciele 

gruntów 

rolnych, 

WODR 

2004 - 2005 Właściciele 

wyrobisk 

2005-2010 r. Stacja 

Chemiczno 

Rolnicza 


Właściciele gruntów 

rolnych 

Środki właścicieli 

wyrobisk 

Środki własne gminy; 

środki właścicieli 

gruntów, fundusze 

pomocowe krajowe i 

UE 

VI.5. Gospodarka odpadami 

VI.5.1. Cele i działania powiatowego programu ochrony środowiska 

Cele główne 

1. Zapobieganie i minimalizacja powstawaniu odpadów, 

2. Ograniczanie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko. 


1. Zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemów odpadów „u 

źródła”, 

2. Odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów – bezpieczne dla środowiska 

końcowe unieszkodliwianie odpadów nie wykorzystanych, 

3. Inwentaryzacja i likwidacja „dzikich” wysypisk śmieci. 

VI.5.2. Cele gminne (szczegółowe) 

Nu 

mer

Problematyka gospodarki odpadami w gminie Niemce jest szczegółowo omówiona w 

gminnym Planie Gospodarki Odpadami opracowanym w 2004 roku, który stanowi część 

składową niniejszego opracowania. 

VI.6. Ochrona przyrody i krajobrazu 

VI.6.1. Cele gminne 

Cel wiodący: 

Utrzymanie i wzbogacanie systemu obszarów chronionych na terenie gminy, zapewnienie 

łączności ekologicznej gminy z obszarami sąsiednimi oraz rozwój obszarów rekreacyjnych 

Cele szczegółowe: 

1. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych. 

2. Utrzymanie tradycyjnego, urozmaiconego krajobrazu, zwłaszcza rolniczego. 

3. Uwzględnienie wartości środowiska przyrodniczego w polityce przestrzennej i kierunkach 

rozwoju gminy Niemce. 

4. Zwiększenie powierzchni terenów zielonych i możliwości rekreacji. 

5. Ochrona terenów przyrodniczo cennych przed niewłaściwym zainwestowaniem. 

6. Ochrona istniejącej zieleni urządzonej. 

7. Utrzymanie istniejących korytarzy ekologicznych wzdłuż dolin i rzek. 

8. Rozwój szlaków turystycznych i ścieżek dydaktycznych i rowerowych na terenach 

interesujących przyrodniczo. 

9. Wzrost świadomości społecznej na temat form ochrony przyrody. 

10 . Upowszechnianie i stosowanie zasad kodeksu dobrej praktyki rolniczej w celu ochrony 

bioróżnorodności oraz zachowania walorów krajobrazowych. 

11. Aktualizacja dokumentacji dotyczącej dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego gminy. 

Tabela 16. Zadania pozainwestycyjne w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu 

Nu 

mer

L.p 

. 

Zadanie 

Termin 

realizacji 

Realizatorzy 



finansowania 

Zadania krótko i średnioterminowe 

1. Uwzględnienie w regulaminie 2004 Gmina Środki własne gminy 

utrzymania czystości i 

porządku w gminie 

ustawowego zakazu wypalania 

roślinności na łąkach, 

pastwiskach, nieużytkach, 

rowach, pasach przydrożnych. 

2. Współpraca z Wojewódzkim 2004-2010 Konserwatorzy Środki własne gminy 

Konserwatorem Zabytków i 

Przyrody i 

Wojewódzkim Konserwatorem 

Zabytków, 

Przyrody w zakresie ochrony 

Gmina 

istniejących, 

parków dworskich (Ciecierzyn, 

Niemce) 

3. Prowadzenie gospodarki leśnej 

uwzględniającej wymogi 

ochrony prawnej 

Kozłowieckiego Parku 

Krajobrazowego 

4. Realizacja programów rolnośrodowiskowych 

dla rolników 

oraz upowszechnianie zasad 

zwykłej dobrej praktyki 

rolniczej (załącznik I) 

5. Promowanie ekologicznego 

gospodarowania na gruntach 

rolnych położonych na terenie 

OCK „Dolina Ciemięgi” oraz w 

otulinie Kozłowieckiego Parku 

Krajobrazowego; promocja 

żywności ekologicznej w 

społeczeństwie. 

6. Określanie i nowelizowanie w 

studium uwarunkowań i 

kierunków zagospodarowania 

przestrzennego gminy 

obszarów oraz zasad ochrony 

środowiska i jego zasobów, 

ochrony przyrody, krajobrazu. 

7. Bieżące uwzględnianie w 

MPZP nowo stanowionych na 

terenie gminy prawnych form 

ochrony przyrody. 

2004-2010 Właściciele 

lasów 

prywatnych, 

Nadleśnictwo 

Lubartów 

2004 - 2010 ARiMR, 

WODR 

2004 - 2010 Gospodarstwa 

ekologiczne, 

WODR; Grupa 

Producentów 

Owoców i 

Warzyw 

„Dziuchów” 


właścicieli lasów, 

budżet Państwa, 

fundusze celowe. 

Fundusze UE 

Środki promotorów 



Nu 

mer

L.p 

. 

Zadanie 

8. Ochrona oczek wodnych oraz 

terenów podmokłych 

nieprzydatnych rolniczo jako 

obiektów wzbogacających 

bioróżnorodność gminy i 

pełniących istotne funkcje 

ekologiczno-krajobrazowe 

(głównie podmokłości w dnach 

dolin rzecznych). 

Termin 

realizacji 

2004- 

sukcesywnie 

Realizatorzy 

Gmina, 

właściciele 

gruntów, Zarząd 

Lubelskich 

Parków 

Krajobrazowych 



finansowania 

Fundusze UE i 

krajowe 

VI.7. Ochrona lasów i zwiększanie lesistości 

VI.7.1. Cele powiatowe 

Cel główny: Zwiększanie powierzchni lasów w gminie do 10 % i racjonalna użytkowanie 

zasobów leśnych 


1. Wzrost lesistości gminy poprzez zalesianie nieużytków, zgodnie z Krajowym Planem 

Zwiększania Lesistości, 

2. Ochrona zasobów leśnych i poprawa kondycji przyrodniczej obszarów leśnych oraz ich 

otulin, 

3. Wspieranie działań zmierzających do poprawy zdrowotności i odporności drzewostanów, 

4. Tworzenie spójnych kompleksów leśnych w celu zachowania lub uzupełnienia korytarzy 

ekologicznych, 

5. Ochrona lasów dolin rzecznych, 

6. Ujmowanie zagadnień zalesiania i zadrzewiania w planach zagospodarowania 

przestrzennego, 

7. Kształtowanie granic rolno – leśnych, 

8. Przestrzeganie zasad racjonalnej (zrównoważonej) gospodarki leśnej w lasach prywatnych. 

Tabela 17. Zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony obszarów leśnych 

Nu 

mer

L.p 

. 

Zadanie 

1. Dokonanie aktualizacji 

ewidencji gruntów możliwych 

do zalesienia 

z uwzględnieniem gruntów: 

- położonych na stokach o 

średnim nachyleniu powyżej 

15%, 

- zdegradowanych 

2. Sporządzanie i aktualizacja 

planów urządzenia lasów dla 

Nadleśnictwa Lubartów 

3. Realizacja programów ochrony 

przyrody stanowiących 

integralną część planów 

urządzenia lasów dla 

Nadleśnictwa Lubartów 

4. Zalesienia gruntów Skarbu 

Państwa wyłączonych 

z użytkowania rolniczego 

5. Uwzględnianie w MPZP 

terenów przeznaczonych do 

zalesienia 

6. Bieżące informowanie Starosty 

Lubelskiego o zmianach 

dotyczących przeznaczania 

lasów na inne cele 

7. Ochrona istniejących lasów, 

zadrzewień i zakrzewień oraz 

wprowadzenie nowych zalesień, 

zadrzewień i zakrzewień na 

obszarze gminy. 

Termin 

realizacji 

Realizatorzy 

2005 Starostwo 

powiatowe w 

Lublinie, 

gmina 

2004-2007 Nadleśnictwo 

Lubartów 

2004-2010 Nadleśnictwo 

Lubartów 



finansowania 


Budżet nadleśnictwa 

Budżet nadleśnictwa 

2004-2010 ARiMR, 

Nadleśnictwo 

Lubartów 

Budżet 

państwa 




VI.8. Edukacja ekologiczna i kształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa 


Cele główne 

1. Kształtowanie postaw i zachowań zgodnych z zasadami ekorozwoju 

2. Wykorzystanie wiedzy ekologicznej jako ważnego czynnika w procesie zarządzania, 

3. Tworzenie ekologicznych podstaw kształtowania tożsamości regionalnej i lokalnej. 


Nu 

mer

1. Szerzenie wiedzy ekologicznej na wszystkich poziomach edukacji oraz w mediach, 

2. Upowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej, 

3. Wspieranie powiatów i gmin w działaniach na rzecz proekologicznej edukacji radnych i 

pracowników samorządowych oraz lokalnych społeczności, 

4. Organizowanie konkursów, warsztatów, seminariów z zakresu wiedzy ekologicznej, 

5. Wspieranie stowarzyszeń regionalnych i lokalnych działających na rzecz ochrony 

środowiska i 

krajobrazu kulturowego. 


1. Prowadzenie edukacji ekologicznej szkolnej i pozaszkolnej dla młodzieży na terenie 

gminy. 

2. Włączanie społeczeństwa gminy w różnego rodzaju działania i akcje związane z ochroną 

środowiska. 

3. Organizacja specjalistycznych szkoleń dla rolników z zakresu ochrony środowiska w 

działalności rolniczej. 

4. Bieżące informowanie społeczeństwa gminy o stanie środowiska przyrodniczego i 

podejmowanych działaniach mających na celu zachowanie i wzbogacanie żywych zasobów 

przyrody oraz kształtowanie krajobrazu. 

Tabela 18. Zadania z zakresu edukacji ekologicznej i kształtowania świadomości 

ekologicznej społeczeństwa 

L.p 

. 

Zadanie 

Termin 

realizacji 


Źródła 

1. Włączanie społeczności 

lokalnej do rozwiązywania 

problemów związanych z 

ochroną środowiska i 

wdrażaniem zasad 

zrównoważonego rozwoju na 

terenie gminy (uspołecznianie 

procesów decyzyjnych) 

2004- 

sukcesywnie 

Gmina, 

organizacje 

pozarządowe 

finansowania 

- 

Nu 

mer

L.p 

. 

Zadanie 

2. Organizowanie konkursów: 

- „Ekologiczna szkoła”, 

- „Ekologiczne sołectwo”, 

- „Ekologiczne gospodarstwo” 

- „Alertów ekologicznych” 

Konkursy z wiedzy o 

środowisku przyrodniczym, 

jego ochronie z okazji Dnia 

Ochrony Środowiska, Dnia 

Ziemi. 

3. Organizacja imprez masowych: 

- Dzień Ziemi, 

- Dzień Ochrony Środowiska, 

- „Sprzątanie Świata”. 

4. Współpraca władz gminnych 

oraz szkół na terenie gminy 

(Niemce, Ciecierzyn, 

Krasienin, Jakubowice 

Konińskie, Nasutów, Rudka 

Kozłowiecka) z organizacjami 

ekologicznymi w celu 

wdrażania zasad racjonalnej 

gospodarki odpadami i 

realizacja zadań gminnego 

Programu Ochrony Środowiska 

5. Pełne wdrożenie w gminie 

systemu informacji o 

środowisku i jego ochronie, 

oraz jego uzupełnianie. 

Termin 

realizacji 

2004- 

sukcesywnie 

2004- 

sukcesywnie 

2004- 

sukcesywnie 

Realizatorzy 

Gmina, powiat 

Współdziałanie 

gminy z innymi 

jednostkami i 

instytucjami 

Gmina, radni 

gminy 

2004-2010 Gmina 


Źródła 

finansowania 

Środki promotorów, 

organizacji 


wsparcie finansowe 

gminy; 

Fundusze krajowe i 

UE 

Środki promotorów, 

organizacji 


wsparcie finansowe 

gminy; 

Fundusze krajowe i 

UE 

- 

Nu 

mer

VII. Monitoring realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy 

Niemce 

Bezpośrednią odpowiedzialność za wdrażanie programu ponosi Wójt gminy Niemce i 

działający z jego upoważnienia pracownicy Urzędu Gminy. 

Realizacja szeregu zadań wymaga udziału administracji rządowej i samorządowej 

szczebla wojewódzkiego, przedsiębiorców, a także szerokiego wsparcia społecznego, w tym 

pozarządowych organizacji ekologicznych.. 

Nakłady na realizację niektórych zadań nie zostały określone ze względu na brak 

ostatecznych projektów ich realizacji. Z tego względu konieczne jest roczne uzgadnianie 

przedsięwzięć, najlepiej w okresie styczeń – marzec danego roku, a następnie na ich 

podstawie konstruowanie planu realizacji przedsięwzięć na rok następny. W ten sposób 

istnieje możliwość wystąpienia w kwietniu z wnioskami wstępnymi o wsparcie finansowe ze 

środków WFOŚiGW. Planuje się, iż wiele zadań uzyska pomoc finansową z NFOŚiGW i 

funduszy Unii Europejskiej. 

Informacje szczegółowe o realizacji zadań Programu w kolejnych latach Wójt Gminy 

Niemce będzie przedkładał Radzie Gminy odpowiednio w I kwartale roku. 

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z 2001 roku, Wójt sporządza co dwa lata 

raporty z wykonania Programu, które przedstawia Radzie Gminy. Na podstawie tych raportów 

będzie możliwość poczynienia zmian w zapisach Programu, gdyż cele i zadania Programu 

mogą ulegać zmianie, w zależności od sytuacji prawnej, społecznej, gospodarczej i 

ekologicznej. 

Program ochrony środowiska powinien być rozpowszechniony wśród społeczeństwa 

gminy poprzez jego publikację i umieszczenie na stronie internetowej gminy Niemce. Proces 

Nu 

mer

wdrażania programu należy monitorować oraz kontrolować zakres wykonywania 

zaplanowanych zadań. Do celów monitorowania efektywności realizacji założonych w 

Programie zadań zaproponowano wykorzystanie zestawu odpowiednich wskaźników (tab.19). 

W przyszłości istnieje możliwość wprowadzenia nowych wskaźników w oparciu o poszerzaną 

sukcesywnie bazę danych o środowisku gminy. 

Istotną rolę w kontekście oceny wdrażania Programu powinien spełniać Państwowy 

Monitoring Środowiska oraz uzyskiwane w jego ramach dane i informacje. Wojewódzki 

Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie publikuje corocznie specjalny Raport o stanie 

środowiska województwa lubelskiego, w którym zawarte są również informacje odnoszące się 

do terenu gminy Niemce. Większość zadań o charakterze inwestycyjnym powinna być 

odzwierciedlona w planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego. Plan miejscowy 

spełnia także istotną rolę w zakresie działań prewencyjnych w sferze ochrony środowiska. 

Sposoby uwzględniania zagadnień z zakresu ochrony i racjonalnego gospodarowania 

zasobami przyrodniczymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego są 

praktycznie odwzorowywane w wydawanych pozwoleniach budowlanych. Należy w tym 

miejscu zauważyć, iż od 11 lipca 2003 roku, na podstawie nowej ustawy o planowaniu i 

zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. z dn. 10 maja 2003 r., Nr 

80, poz. 717), pozwolenia budowlane są wydawane przez Starostę bezpośrednio na podstawie 

aktualnego planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego. 

Tabela 19. Wskaźniki monitorowania Programu 

Lp. 

Rodzaj wskaźnika 

Wielkość, 

jednostka 

1. Liczba mieszkańców gminy (XII 2002) 15558 osób 

2. Gęstość zaludnienia (XII 2002) 110 os./km 2 

3. Powierzchnia gminy (2002) 14116 ha 

Użytkowanie gruntów w gminie (XII 2002): 

użytki rolne ogółem .................................................. 

10457 ha (74%) 

4. z tego łąki i pastwiska zajmują 5,3% pow. gminy, 

zaś grunty orne 66,4 % 

lasy 

985 ha 

pozostałe grunty i nieużytki 2674 ha (19%) 

5. Ilość instalacji wytwarzających energię ze źródeł 

- 

odnawialnych [szt.] ......................................................, 

- 

- 

wielkość produktu [MWh] ........................................... 

% w stosunku do całej dostarczonej energii w gminie 

(energia wodna, wiatrowa, słoneczna, z biomasy, 

z biogazu)...................................................................... 

- 

Nu 

mer

Lp. 

Rodzaj wskaźnika 

Wielkość, 

jednostka 

6. Zużycie wody w przeliczeniu na 1 mieszkańca/rok – za 

2003r. (pobór wody ogółem w gminie: m 3 ) - 

7. Grunty wymagające rekultywacji (ha) 6 ha 

8. Ilość ścieków oczyszczanych w oczyszczalniach 

komunalnych na 1 mieszkańca (ogółem w gminie w 

2001 r. oczyszczono 16503 m 3 ścieków) 

9. Procent gospodarstw domowych korzystających z sieci 

5% 

kanalizacyjnej 

10. Procent gospodarstw domowych korzystających z sieci 

95% 

wodociągowej 

11. Proporcja długości sieci kanalizacyjnej do sieci 

wodociągowej - sieci kanalizacyjnej / sieci 

wodociągowej (XII 2002) 

Kanalizacja – 12,8 km 

Wodociągi - 243 km 

12. Powierzchnia gminy objęta konserwatorską ochroną 

14 % 

przyrody (OCK Dolina Ciemiegi, Kozłowiecki PK) 

13. Lesistość gminy 7,2% 

14. Ilość wytworzonych stałych odpadów komunalnych na 

mieszkańca/rok w 2003 r. ogółem na terenach 

wiejskich....................................................................... 

15. Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych w powiecie 

w 2003 roku ogółem: 

makulatury 

tworzyw sztucznych 

szkła 

16. Tereny zmeliorowane w gminie: 

powierzchnia ogółem w ha...................................... 692 

%powierzchni gminy)........................................... 4,9% 

17. Długość ścieżek rowerowych - 

18. Ilość przedsiębiorstw z certyfikatem ISO 14001/EMAS - 

19. Ilość posiedzeń rad gminy poświęconych ekologii 

20. Ilość organizacji pozarządowych działających 

2 

w gminie 

21. Ilość gospodarstw agroturystycznych 3 

22. Ilość gospodarstw rolnych specjalizujących się w 

rolnictwie ekologicznym 

3 

Nu 

mer

CZĘŚĆ II 

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI 


Nu 

mer

Streszczenie Planu w języku niespecjalistycznym 

Plan Gospodarki Odpadami (PGO) dla gminy Niemce na lata 2004-2012 jest dokumentem, 

który określa zasady postępowania z odpadami komunalnymi, gospodarczymi i przemysłowymi, 

przyjmując za cel maksymalną ochronę środowiska przyrodniczego. 

PGO Niemce stanowi integralną część Programu Ochrony Środowiska dla gminy 

Niemce i uwzględnia obowiązujące przepisy prawne z zakresu gospodarki odpadami. Ponadto 

dokument ten nawiązuje do wytycznych dokumentów nadrzędnych: Krajowego Planu 

Gospodarki Odpadami, Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego z 2003 

roku oraz Planu gospodarki Odpadami dla Powiatu Lubelskiego ze stycznia 2004 roku. 

Szczegóły dotyczące zakresu i wymagań formalnych gminnego planu gospodarki odpadami 

określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie 

sporządzania planów gospodarki odpadami. 

Materiały źródłowe pomocne w opracowaniu PGO Niemce przygotowano w Urzędzie 

Gminy w Niemcach oraz skorzystano z informacji i danych zawartych w planach gospodarki 

odpadami wyższego szczebla, a także danych uzyskanych za pomocą ankiet. Założono, że 

plany wyższego szczebla są w pełni zgodne z wymaganiami ustawowymi oraz II Polityką 

Ekologiczną Państwa. 

PGO analizuje wytwarzanie oraz sposoby zagospodarowania odpadów powstających w 

gospodarstwach domowych (odpady organiczne; tworzywa sztuczne; szkło; papier i tektura; tekstylia; 

popioły i żużle; odpady niebezpieczne w tym: baterie, akumulatory, lampy jarzeniowe, przepracowane 

oleje i smary). Plan odnosi się również do zagadnień związanych z odpadami wytwarzanymi przez 

podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie gminy. 

Istniejący system gospodarki odpadami w gminie wykazuje wiele nieprawidłowości, z 

których najważniejszymi są: 

Nu 

mer

1) brak rozwiązań prowadzących do minimalizacji wytwarzania odpadów (głównie 

komunalnych), 

2) brak powszechnej selektywnej zbiórki odpadów (działania w zakresie zbiórki selektywnej 

rozpoczęto w styczniu 2004 roku), 

3) tylko częściowe pozyskiwanie surowców wtórnych z odpadów, 

4) brak objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów, 

5) brak rozwiązań związanych ze zbiórką i utylizacją odpadów niebezpiecznych, 

6) unieszkodliwianie odpadów (zmieszanych) głównie poprzez składowanie na składowisku 

w Rokitnie, 

7) duży odsetek gospodarstw rolnych utylizujących odpady w tzw. własnym zakresie. 

Należy w tym kontekście podkreślić, że wytwórcy odpadów przemysłowych zapewniają 

właściwą zbiórkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów. 

PGO dla gminy Niemce, przy uwzględnieniu wytycznych obowiązujących dokumentów 

prawnych i programowych od szczebla krajowego po powiatowy, nakreśla następujące zalecenia i 

rozwiązania: 

na terenie gminy Niemce odbywać się będzie zbiórka odpadów (w tym selektywna) w 

oparciu o wyspecjalizowane firmy, 

odpady powstałe na terenie gminy będą deponowane w Zakładzie Zagospodarowania 

Odpadów (ZZO) Rokitno, a do czasu uruchomienia ZZO Rokitno segregacja odpadów 

będzie oparta na systemie dwupojemnikowym (frakcja sucha i frakcja mokra), 

zakłada się, że uruchomienie wszystkich obiektów należących do ZZO Rokitno nastąpi w 

2008 r. i w związku z tym sposób zbiórki odpadów na terenie gminy będzie zależał od 

technologii przyjętej w ZZO Rokitno, 

należy podjąć działania koordynacyjne z gminami, które będą należały do ZZO Rokitno w 

celu stworzenia jednolitego systemu segregacji odpadów komunalnych. 

W Planie prognozuje się wzrost ilości nagromadzenia odpadów komunalnych od 

3513,5 Mg w 2004 roku do 3883,1 Mg w roku 2015. Uwzględniając zakładany wzrost ilości 

odpadów w gminie Niemce wdrożenie proponowanego planu gospodarki odpadami przyczyni się 

do realizacji następujących celów krótkoterminowych (2004 – 2007): 

1) kształtowanie prośrodowiskowych postaw mieszkańców, 

2) objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców gminy, 

3) skierowanie w roku 2007 na składowiska do 68 % (wagowo) całkowitej ilości 

odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, 

Nu 

mer

4) osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu 

poszczególnych odpadów, 

- opakowania z papieru i tektury – 48,0%, 

- opakowania ze szkła – 40,0%, 

- opakowania z tworzyw sztucznych – 25,0%, 

- opakowania metalowe – 40,0%, 

- opakowania wielomateriałowe- 25,0%, 

- odpady wielkogabarytowe- 34,0%, 

- odpady budowlane – 20,0%, 

- odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) – 29,0%, 

- deponowanie na składowiskach nie więcej niż 65,6% wytworzonych odpadów 

komunalnych, 

oraz poniższych celów długoterminowych (2008 – 2020): 

1) skierowanie w roku 2020 na składowisko nie więcej niż 31,0% (wagowo) całkowitej 

ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji , 

2) osiągnięcie w roku 2020 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych 

odpadów: 

- opakowania z papieru i tektury - 60,0%, 

- opakowania ze szkła - 60,0%, 

- opakowania z tworzyw sztucznych - 40,0%, 

- opakowania metalowe - 60,0%, 

- opakowania wielomateriałowe - 45,0%, 

- odpady wielkogabarytowe – 95,0%, 

- odpady budowlane - 92,0%, 


- deponowanie na składowiskach nie więcej niż 36,1 % wszystkich odpadów komunalnych. 

Odpowiednia realizacja PGO spowoduje ograniczenie negatywnego wpływu powstających 

odpadów na środowisko przyrodnicze. Projekt PGO Niemce podlega zaopiniowaniu przez 

Zarząd Województwa Lubelskiego oraz Zarząd Powiatu Lubelskiego. PGO należy 

aktualizować nie rzadziej niż co 4 lata, natomiast co 2 lata Wójt będzie składał Radzie Gminy 

sprawozdanie z realizacji planu. 

Nu 

mer

I. Wstęp 

I.1. Wymagania formalne 

Obowiązek sporządzenia Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Niemce (zwanego 

dalej PGO Niemce) wynika z rozdziału 3, art. 14 – 16, ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 

2001 r. (Dz. U. Nr 62., poz. 628 z późn. zm.). 

PGO Niemce stanowi integralną część Programu Ochrony Środowiska dla gminy 

Niemce i uwzględnia obowiązujące przepisy prawne z zakresu gospodarki odpadami. Ponadto 

dokument ten nawiązuje do wytycznych dokumentów nadrzędnych: Krajowego Planu 

Gospodarki Odpadami (M. P. Nr 11, poz. 159 z 2003 r.), Planu Gospodarki Odpadami dla 

Województwa Lubelskiego z 2003 roku oraz Planu gospodarki Odpadami dla Powiatu 

Lubelskiego ze stycznia 2004 roku. Szczegóły dotyczące zakresu i wymagań formalnych 

gminnego planu gospodarki odpadami określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 

kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 

620). 

Materiały źródłowe pomocne w opracowywaniu PGO Niemce przygotowano w 

Urzędzie Gminy w Niemcach oraz skorzystano z informacji i danych zawartych w planach 

gospodarki odpadami wyższego szczebla, a także danych uzyskanych za pomocą ankiet. 

Założono, że plany wyższego szczebla są w pełni zgodne z wymaganiami ustawowymi oraz II 

Polityką Ekologiczną Państwa. 

Projekt PGO Niemce podlega zaopiniowaniu przez Zarząd Województwa Lubelskiego 

oraz Zarząd Powiatu Lubelskiego. PGO należy aktualizować nie rzadziej niż co 4 lata, 

natomiast co 2 lata Wójt będzie składał Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji planu. 

I.2. Najistotniejsze zasady gospodarki odpadami w UE 

Nu 

mer

Obecne i przyszłe działania w sferze gospodarki odpadami na terenie Unii 

Europejskiej powinny opierać się na kilku generalnych zasadach. Zasady te zestawiono 

poniżej: 

Zasada 1: Zapobieganie powstawaniu odpadów 

Zapobieganie powstawaniu odpadów powinno się osiągać poprzez: 

wspieranie rozwoju i wykorzystania nowoczesnych technologii (wspieranie tzw. czystszej 

produkcji w przemyśle), 

promowanie produktów o małej szkodliwości powstających z nich odpadów (znakowanie 

ekologiczne (ekoznakowanie produktów); opracowanie koncepcji zintegrowanego systemu 

wymiany informacji o właściwym postępowaniu z produktem w całym okresie jego 

fizycznego istnienia (ang. Life Cycle Assessment- LCA). 

Zasada 2: Recykling i powtórne wykorzystanie odpadów 

Działania tego typu należy rozwijać i wspierać poprzez: 

prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie technologii powtórnego wykorzystania i 

recyklingu odpadów, 

wspieranie projektów optymalizacji systemów zbierania i segregacji, 

zmniejszanie kosztów zewnętrznych powtórnego wykorzystania i recyklingu odpadów, 

tworzenie rynków zbytu dla produktów wytwarzanych w procesie powtórnego 

wykorzystania i recyklingu. 

Zasada 3: Optymalizacji ostatecznego usuwania odpadów 

Według tej zasady składowanie odpadów uznawane jest jako „zło konieczne” i w związku z 

tym postuluje się szersze zastosowanie procesów fizykochemicznych i biologicznych do 

neutralizacji, stabilizacji, kompostowania, fermentacji odpadów. Z zasad tą związana jest 

reguła, zgodnie z którą składowanie odpadów musi odpowiadać odpowiednim normom w 

zakresie: 

wyboru lokalizacji, 

budowy i eksploatacji obiektu, 

wstępnej obróbki składowanych odpadów, 

rodzaju przyjmowanych odpadów, 

nadzoru po zamknięciu. 

Nu 

mer

Zasada ta również zawiera w sobie normy dopuszczające spalanie odpadów. 

Zasada 4: Regulacje przewozu odpadów 

Według tej zasady przepisy Unii Europejskiej powinny być dostosowane do wymagań 

Konwencji Bazylejskiej. 

Zasada 5: Działania naprawcze 

Zasad ta mówi o konieczności podejmowania działań związanych z wykrywaniem i 

rekultywacją „porzuconych składowisk” oraz podkreśla konieczność stosowania zasady 

„zanieczyszczający płaci”. 

I.3. Funkcje planu 

Główne funkcje Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Niemce to: 

- realizacja krajowej, wojewódzkiej i powiatowej polityki gospodarowania odpadami, 

- strategiczne zarządzanie gminą w zakresie gospodarki odpadami, 

- wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju gminy, 

- przekazywanie informacji na temat gospodarki odpadami, 

- przedstawienie zadań związanych z odpadami i sposoby ich rozwiązania oraz źródła 

finansowania 

I.4. Charakterystyka gminy Niemce 

Opis środowiska przyrodniczego gminy Niemce, jak również jej charakterystyka 

społeczno-gospodarczą zawarte zostały w części I niniejszego opracowania, czyli w 

„Programie ochrony środowiska dla gminy Niemce”. 

II. Analiza stanu gospodarki odpadami w gminie Niemce 

II. 1. Odpady z sektora komunalnego 

Nu 

mer

Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także 

odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców, które ze 

względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach 

domowych (art. 3 pkt.4 ustawy o odpadach). 

Źródłem odpadów komunalnych są: 

- gospodarstwa domowe, 

- obiekty użyteczności publicznej oraz infrastruktury związane z handlem, usługami, 

szkolnictwem, turystyką, działalnością gospodarczą i produkcyjną. 

Pod względem morfologicznym w skład odpadów komunalnych wchodzą przede 

wszystkim: 

odpady organiczne (pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i inne), 

papier i tektura, 

tworzywa sztuczne, 

materiały tekstylne, 

szkło, 

metale, 

odpady mineralne, 

drobna frakcja popiołowa. 

W strumieniu odpadów komunalnych występują wymagające odrębnego traktowania 

odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane oraz odpady niebezpieczne. Do obliczeń za 

KPGO przyjęto 7 źródeł powstawania odpadów na terenie wiejskim. 

Według obliczeń wykonanych w oparciu o wskaźniki nagromadzenia odpadów 

zawarte w KPGO ilość odpadów powstała w sektorze komunalnym na terenie gminy Niemce 

w roku 2003 wyniosła 3437,5 Mg (tabela 1). 

Tabela 1. Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Niemce 

w 2003 r. 

L.p. Strumień odpadów komunalnych Mg 

1. Odpady z gospodarstw domowych 1788,1 

2. Odpady z obiektów infrastruktury 693,7 

3. Odpady wielkogabarytowe 231,2 

4. Odpady z budowy, remontów 

616,6 

i demontażu obiektów budowlanych 

5. Odpady z ogrodów i parków 77,1 

6. Odpady z czyszczenia ulic i placów 

7. Odpady niebezpieczne wchodzące 30,8 

w strumień odpadów komunalnych 

Razem 3437,5 

Nu 

mer

źródło: według wskaźników nagromadzenia KPGO 2002 

Odpady komunalne powstałe na terenie gminy stanowią nieco ponad 10 % ilości odpadów 

komunalnych wytworzonych w powiecie lubelskim (tabela 2) 

Tabela 2. Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych w gminie Niemce w 

2003 roku na tle powiatu lubelskiego 

Ilość wytworzonych w Ilość wytworzonych Procentowy udział 

wyszczególnienie 

2003 r. odpadów 

komunalnych w Mg 

w 2003 r. odpadów 

komunalnych w m 3 

wytworzonych 

odpadów 

(3,85 x Mg) komunalnych (%) 

Powiat lubelski 32700 125900 100,0 

Niemce 3437,5 13270 10,5 

II. 1.1. Odpady komunalne z gospodarstw domowych 

W celu oszacowania ilości odpadów komunalnych ogółem powstających w 

gospodarstwach domowych na terenie gminy oraz w poszczególnych frakcjach wg składu 

mechanicznego zastosowano metodę wskaźnikową wg KPGO (tabela 3). 

Tabela 3. Skład morfologiczny odpadów komunalnych z gospodarstw domowych na terenach 

wiejskich (%)(wg KPGO) 

Frakcja odpadów Wieś [%] 

Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 13 

Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 1 

Inne odpady organiczne 2 

Papier i tektura 13 

Tworzywa sztuczne 13 

Materiały tekstylne 3 

Szkło 8 

Metale 4 

Odpady mineralne 10 

Frakcja drobna 33 

Tabela 4. Ilość odpadów komunalnych z gospodarstw domowych powstała w 2003 r. na 

terenie gminy Niemce 

Frakcje odpadów 

Ilość w Mg 

Odpady organiczne 286,1 

Papier i tektura 232,5 

Nu 

mer

Frakcje odpadów 

Ilość w Mg 

Tworzywa sztuczne 143,1 

Materiały tekstylne 53,6 

Szkło 232,5 

Metale 71.5 

Odpady mineralne i drobna 

768,8 

frakcja 

Razem 1788,1 

II. 1.2. Odpady komunalne z obiektów infrastruktury 

Według Krajowego Planu Gospodarki Odpadami odpady komunalne, poza 

gospodarstwami domowymi, powstają również w obiektach infrastruktury takich jak: handel, 

usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. 

Odpady w obiektach infrastruktury, czyli w sektorze handlowym i publicznym, są 

podobne do odpadów powstających w zabudowie mieszkaniowej, lecz charakteryzują się 

innym składem morfologicznym. Zawierają one więcej odpadów opakowaniowych takich jak 

papier, tektura, tworzywa sztuczne. 

Dane dotyczące ilości obecnie wytworzonych odpadów są niedokładne, gdyż odpady 

te są często zbierane z pozostałymi odpadami komunalnymi, a prowadzenie obiektów sektora 

handlowego i publicznego nie wymaga uzyskiwania pozwoleń na wytwarzanie odpadów. 

Według KPGO wskaźnik nagromadzenia odpadów infrastruktury (w sektorze 

handlowym i publicznym) wynosi 110 kg/mieszkańca/rok dla terenów miejskich i 45 

kg/mieszkańca/rok dla wsi. Ilość wytworzonych odpadów w sektorze handlowym i 

publicznym w gminie w roku 2003, określono w oparciu o wskaźniki nagromadzenia 

odpadów z obiektów infrastruktury i ilość mieszkańców (według danych US, 2003 r.). 

Tabela 5. Skład morfologiczny odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury(wg KPGO) 


Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 10 

Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego - 

Inne odpady organiczne - 

Papier i tektura 30 

Tworzywa sztuczne 30 

Materiały tekstylne 3 

Szkło 10 

Metale 5 

Nu 

mer


Odpady mineralne 5 

Frakcja drobna 7 

Tabela 6. Ilość odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury powstała w 2003 r. na 

terenie gminy Niemce 

Frakcja odpadów 

Ilość w Mg 

Odpady organiczne 69,4 

Papier i tektura 208,1 

Tworzywa sztuczne 208,1 

Materiały tekstylne 20,8 

Szkło 69,4 

Metale 34,7 

Odpady mineralne 34,7 

Drobna frakcja popiołowa 48,5 

Razem 693,7 

II. 1.3. Odpady wielkogabarytowe 

Odpady wielkogabarytowe z racji swoich rozmiarów nie mieszczą się w standartowych 

pojemnikach na odpady i wymagają oddzielnego traktowania. Wskaźnik nagromadzenia 

odpadów wielkogabarytowych na terenach wiejskich wynosi 15 kg/M/rok, a średni skład 

przedstawia się następująco: 

- drewno – 60 %, 

- metale – 30 %, 

- inne – (10 %). 

Rocznie na terenie gminy powstaje około 230 Mg odpadów wielkogabarytowych. (tabela 7). 

Tabela 7. Ilość odpadów komunalnych wielkogabarytowych powstała w 2003 r. na terenie 

gminy Niemce 

Frakcja odpadów 

Ilość w Mg 

Drewno 138,7 

Metale 69,4 

Inne 23,1 

Razem 231,2 

II.1.4. Odpady niebezpieczne wchodzące w skład odpadów komunalnych 

Nu 

mer

Powstają w małych ilościach w gospodarstwach domowych lub instytucjach 

publicznych i ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny czy inne 

właściwości i okoliczności stanowią zagrożenie dla ludzi lub środowiska. Wskaźnik 

nagromadzenia odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych na terenach wiejskich 

wynosi 2 kg/M/rok (KPGO). W roku 2003 na terenie gminy powstało 30,8 Mg odpadów 

niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych. 

II. 1.5. Odpady medyczne i weterynaryjne 

Na terenie gminy odpady medyczne pochodzą z ośrodka zdrowia oraz gabinetów 

dentystycznych. W skład odpadów wchodzą głównie środki opatrunkowe. Odpady 

weterynaryjne powstają w związku z badaniem i leczeniem zwierząt lub zabiegami 

weterynaryjnymi. Odpady tam powstałe reprezentują materiał o bardzo zróżnicowanym 

poziomie zagrożenia bakteriologicznego i chemicznego. Odpady z tych placówek trafiają do 

spalarni przy Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym nr 4 w Lublinie. 

II.1.6. Ilość zebranych odpadów komunalnych 

W 2003 roku, w gminie Niemce zebrano i przyjęto na składowiska poza gminą 217 

Mg (835) m 3 odpadów komunalnych (tabela 8). W tym okresie wytworzono 3437,5 Mg 

odpadów komunalnych (13270 m 3 ). Odpady zebrane stanowią około 6 % wytworzonej masy 

odpadów komunalnych. Wskaźnik ten określa jak wielkie są potrzeby w zakresie zbiórki, 

segregacji i odzysku odpadów komunalnych. 

Tabela 8. Ilość zebranych i przyjętych na składowiska poza gminą odpadów komunalnych z 

gminy Niemce 

Gmina Ilość zebranych w 2003 r. Ilość zebranych w 2003 r. 

odpadów komunalnych w Mg odpadów komunalnych w m 3 

Powiat lubelski 12772 49176 

Gmina Niemce 217 835 

źródło: PGO dla powiatu lubelskiego, 2004 

II.1.7. Istniejący system zbierania, segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 

Nu 

mer

w sektorze komunalnym 

Próbę rozwiązania problemu odpadów podjęto na terenie gminy w roku 1991, kiedy 

we wszystkich sołectwach ustawiono 40 dużych kontenerów KP – 7 do gromadzenia odpadów 

stałych. Rozwiązanie to zostało zaakceptowane przez mieszkańców, czego efektem było 

zmniejszenie „dzikich wysypisk” w lasach oraz innych przypadkowych miejscach. Na 

przełomie 1998/1999 roku kontenery zostały sprzedane, a mieszkańcy zostali zobowiązani do 

zakupu pojemników 110 l, częściowo dofinansowanych z budżetu gminy. Pojemniki zostały 

zakupione przez około 30 % właścicieli gospodarstw. Część pojemników jest dzierżawiona 

od firm świadczących usługi wywozu odpadów, a część była kupiona przez mieszkańców bez 

dofinansowywania. Część mieszkańców we własnym zakresie wywozi swoje odpady („dzikie 

wysypiska”, składowisko w Rokitnie) lub też składuje je na własnej posesji. Na terenie gminy 

Niemce dominuje zbiórka odpadów zmieszanych, które następnie unieszkodliwiane są 

poprzez składowanie na składowisku odpadów komunalnych w Rokitnie. Uprawnienia do 

zbierania, transportu i przeładunku stałych odpadów komunalnych mają następujące zakłady: 

1) Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe EKO-TRANS Cezary Kubacki z Abramowa 

2) Zakład Transportu Komunalnego Grzegorz Kosior z siedzibą w Dysie. 

Wywóz nieczystości płynnych z terenu gminy prowadzi 6 podmiotów posiadających 

zezwolenie wydane przez Wójta Gminy. 

Na terenie gminy do roku 2004 nie była prowadzona selektywna zbiórka odpadów. 

Część odpadów powstałych na terenie gminy była „odzyskiwana” na składowisku w Rokitnie 

poprzez wybieranie z masy odpadów tych, które można odsprzedać (złom, szkło, makulatura). 

Nie prowadzi się ewidencji odzyskanych tam surowców. 

Szacuje się, że około 60 % gospodarstw domowych posiada pojemniki na odpady. 

Nu 

mer

Tabela 9. Typy pojemników do gromadzenia odpadów w gminie Niemce 

Gmina Sposób 

zbierania 

odpadów 

Liczba 

pojemników, 

kontenerów 

Pojemność 

zbiorników, 

kontenerów 

Sposób 

rozmieszczenia 

Rodzaj 

zbieranych 

odpadów 

Gmina kontenery 40 7m 3 budynki zmieszane 

Niemce KP-7 

użyteczności 

publicznej, 

spółdzielnia 

mieszkaniowa 

pojemniki 1000 110 l gospodarstwa zmieszane 

na terenie 

gminy 

kosze 

30 10 l przy szkołach zmieszane 

uliczne 

na terenie 

gminy 

Częstotliwość 

zbierania 

odpadów 

w miarę 

potrzeb 

w miarę 

potrzeb 

w miarę 

potrzeb 

II.1.8. Rodzaj i rozmieszczenie instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych 

Na terenie gminy Niemce nie ma instalacji do unieszkodliwiania odpadów 

komunalnych, gmina nie posiada także sprzętu wykorzystywanego do gospodarki odpadami. 

Odpady komunalne powstające na terenie gminy unieszkodliwiane są na składowisku w 

Rokitnie poprzez składowanie. 

II.1.9. Koszty i opłaty dotyczące gospodarowania odpadami komunalnymi 

W gminie Niemce pobierane są opłaty za następujące usługi w zakresie zagospodarowania 

odpadów: 

- 121 zł za przyjęcie na składowisko 1 Mg odpadów ( +VAT), 

- 24 zł za wywiezienie pojemnika 110 l odpadów przez firmę zbierającą (+VAT). 

II.1.10. Komunalne osady ściekowe 

Do komunalnych osadów ściekowych zaliczamy (zgodnie z definicją z ustawy o 

odpadach) osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących oczyszczaniu 

Nu 

mer

ścieków o składzie zbliżonym do ścieków komunalnych. Osady ściekowe pochodzące z 

komunalnych oczyszczalni ścieków dzielą się na: 

- odpady ze skratek, 

- odpady z piaskowników, 

- odpady z procesów stabilizacji i odwadniania osadów, w tym ustabilizowane osady 

ściekowe. 

Na terenie gminy funkcjonują dwie oczyszczalnie ścieków. Nie jest znany skład 

chemiczny ani stopień zanieczyszczenia bakteriologicznego osadów ściekowych. Ogółem w 

2003 r. w gminie Niemce wytworzono 11 Mg osadów ściekowych (tabela 10), które 

unieszkodliwiono poprzez składowanie na składowisku w Rokitnie. 

Tabela 10. Ilość wytworzonych osadów ściekowych w 2003 r. 

Wykorzystane 

Wytwórca Ogółem na cele Składowane 

Uwagi 

rolnicze 

w Mg 

Zakład 

Gospodarki 

Składowisko odpadów 

10,0 10,0 

Komunalnej w 

komunalnych w Rokitnie 

Niemcach 

Przedsiębiorstwo 

Składowisko odpadów 

Szklarniowe w 1 1 

komunalnych w Rokitnie 

Leonowie 

źródło: dane UG Niemce 

II.2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym 

Odpady powstające w obiektach przemysłowych są zbierane selektywnie ( oprócz 

odpadów komunalnych). Transport odpadów do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania 

realizowany jest przez: 

- wytwórców odpadów, 

- właścicieli instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, 

- specjalistyczne firmy transportowe. 

W myśl ustawy o odpadach: 

1. Wytwórca odpadów jest obowiązany do: 

Nu 

mer

1) uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, 

jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 0,1 Mg rocznie, 

2) przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania 

wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg 

rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. 

2. Wytwórca odpadów jest obowiązany do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, 

które powstają w związku z eksploatacją instalacji, jeżeli wytwarza powyżej 1 Mg 

odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5 tysięcy Mg odpadów innych niż 

niebezpieczne rocznie. 

3. W pozwoleniu, o którym mowa w ust. 2, uwzględnia się wszystkie odpady wytwarzane 

przez danego wytwórcę w danym miejscu. 

Pomimo nałożonego na wytwórców odpadów obowiązku, nie wszyscy z nich 

występują o uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Również nie ma kompletnych 

informacji o ilości wytwarzanych odpadów, gdyż wielu wytwórców odpadów nie przedkłada 

ich do Urzędu Marszałkowskiego. 

W rozdziale 4.2.1. przedstawiono wykaz zakładów posiadających decyzje 

zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, pozwolenia na wytwarzanie 

odpadów, zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu, zbierania i odzysku 

odpadów. 

II.2.1. Bilans odpadów powstających w sektorze gospodarczym 

Do inwentaryzacji odpadów powstających w sektorze gospodarczym na obszarze 

gminy Niemce wykorzystano informacje z: 

- ankiet wysłanych do przedsiębiorstw, 

- danych Urzędu Statystycznego, 

- decyzji na wytwarzanie odpadów, 

- danych będących w zasobach Urzędu Gminy w Niemcach. 

- planu gospodarki odpadami dla powiatu lubelskiego 

Tabela 11. Bilans odpadów przemysłowych (Mg) w gminie Niemce w 2002 r. 

Nu 

mer

Wskaźnik Wytworzone Magazynowane Odzyskane 

Unieszkodliwione 

Składowane na 

poza 

składowiskach 

składowaniem 

Mg 10585 62 10523 - - 

% 100 0.6 99.4 - - 

źródło: PGO, 2004 

W tabeli 12 przedstawiono bilans odpadów powstałych w sektorze gospodarczym w roku 

2003. Jest to bilans niepełny (brakuje danych z kilku podmiotów gospodarczych). 

Tabela 12. Bilans odpadów powstających w sektorze gospodarczym gminy Niemce w 2003r. 

na podstawie uzyskanych z przedsiębiorstw o rodzajach i ilości wytworzonych odpadów 

Ilość 

Nazwa firmy, adres 

Rodzaj odpadów 

odpadów 

w 

(Mg/rok) 

1. Gospodarstwo 

Szklarniowe LEONÓW 

Sp. z o.o., Leonów 49, 

Niemce 

20 03 01 – niesegregowane odpady komunalne 

Odpady inne niż komunalne 

02 01 04 – odpady z tworzyw sztucznych 

02 01 99 – podłoże produkcyjne roślin 

07 01 03 – odpady gumowe 

15 01 01 – odpady z papieru i tektury 

16 01 03 – zużyte opony 

17 02 02 – szkło 

17 04 05 – złom stalowy 

23,3 

10,5 

12,0 

0,75 

16,68 

1,0 

104,0 

35,0 

Odpady niebezpieczne 

13 02 05 – oleje przepracowane 

20 01 21 – zużyte lampy zawierające rtęć 

0,2 

0,0626 

19 08 05 - komunalne osady ściekowe 

1 

Nu 

mer


2. Zakład Przetwórstwa 

Mięsnego RYJEK 

Sp. j. Nasutów 173, 

Niemce 

3. PPH FOLIMER, 

Elizówka 41, 

Ciecierzyn 


20 03 01 - niesegregowane odpady komunalne 

Odpady inne niż komunalne: 

02 01 01 – osady z mycia i czyszczenia 

02 02 03 – surowce i produkty nie nadające się 

do spożycia.. 

02 01 06 – odchody zwierzęce, obornik 

Odpady niebezpieczne: 

– zużyte lampy zawierające rtęć 


07 02 13 – odpady z tworzyw sztucznych 

15 01 02 – odpady opakowań z tworzyw sztucznych 

19 12 12 – inne w tym zmieszane subst. z mech. 

obróbki odpadów 

Ilość 

odpadów 

w 

(Mg/rok) 

11,0 

1,82 

231 

48 

b.d. 

0,6 

1,56 

0,96 

0,2 

4. ORLEN Petroprofit Sp. 

z o.o., Niemce 

5. Agricola Lublin 

Ciecierzyn 121 A 



13 05 02 – odpady z odwadn. olejów w separatorach 

(szlamy) 

15 02 02 – sorbent miner. zaniecz. substancjami 

ropopochodnymi 

16 02 03 – zużyte lampy rtęciowe 

16 07 08 – odpady zawierające ropę naftową 



– opakowania 

29,0 

1,0 

0,1 

0,08 

1,0 

2,66 

5,0 

6. Przetwórstwo Płodów 

Rolnych, Export – Import 

Andrzej Jaworski, Niemce 

ul. Lubelska 22 

7. AS-BABUNI sp. z o.o. 

Niemce ul. Różana 37 

Ilość wytwarzanych odpadów ogółem 

Segregowane - papier 



150102 

5480 

2,06 

6,4 

1,39 

Nu 

mer



8. POL – SKONE sp. z .o.o 20 03 01 – niesegregowane odpady komunalne 


03 01 05 

08 01 12 

08 04 10 


20 01 21 

Ilość 

odpadów 

w 

(Mg/rok) 

4,5 

1100 

0,7 

0,15 

0,01 

9. ALLMIZ sp z o.o. 

Chłodnia w Leonowie 



20 01 21- zużyte lampy rtęciowe 

9,0 

10 

10 

PETROMONT sp. z o.o 


5 

. 

Niemce 


u. Przemysłowa 13 

16 01 17 – metale żelazna (złom) 

1 


13 02 08 – inne oleje silnikowe 

1,0 

11 

Spółdzielnia Rolniczo – 


. 

Handlowa „SCH” w 

10 01 01 – żużel, popiół 

29,91 

Niemcach ul. Lubelska 

17 01 01 – gruz z remontów 

28,0 

188 

08 03 18 – toner drukarski 

0,01 

16 01 17 – metale żelazne 

0,8 

16 01 03 – zużyte opony 

0,1 


20 01 21 – zużyte lampy rtęciowe 

0,01 

13 02 08 – inne oleje silnikowe 

0,05 

12 

Zakład Przetwórstwa 


122 

. 

Mięsnego 


DACOR 

- kości 

352 

Dariusz Dziuba 

Wola Niemiecka 99a 

Nu 

mer

Ilość 



odpadów 

w 

13 

Lubelski Rynek Hurtowy 


(Mg/rok) 

1108,48 

. 

S.A. 


Elizówka 65 

16 02 13 – rtęciowe źródła światła 

0,001 

źródło: ankiety dla przedsiębiorców, 2004 

Wytwórcy odpadów przemysłowych zapewniają właściwą zbiórkę, transport, odzysk i 

ich unieszkodliwienie. Odpady w zakładach przemysłowych zbierane są w sposób selektywny 

w wyznaczonych do tego miejscach. Odpady, które nie są wykorzystane na miejscu są 

przekazywane specjalistycznym firmom do odzysku lub do unieszkodliwienia zgodnie z 

Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28.05.02 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, 

które posiadacz odpadów może przekazać osobom fizycznym lub jednostkom 

organizacyjnym, niebędącymi przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby 

(Dz.U. Nr 74, poz.686). Niektóre z odpadów wytwórcy mogą przekazać na potrzeby 

gospodarcze osobom fizycznym. Do odpadów takich zaliczamy: 

- osady z oczyszczalni ścieków (nawożenie użytków rolnych), 

- żużle i popioły paleniskowe (utwardzanie dróg), 

- wywary z gorzelni (nawożenie użytków rolnych). 

Niesegregowane odpady komunalne powstające w zakładach przemysłowych, 

gromadzone w kontenerach i pojemnikach są wywożone na składowisko odpadów w 

Rokitnie. Według informacji pochodzących z ankiet na w obrębie firm zlokalizowano 43 

pojemniki różnego typu na odpady komunalne niesegregowalne, 24 pojemniki na odpady 

niebezpieczne. Do segregacji odpadów służą: 4 pojemniki na tworzywo sztuczne, 4 pojemniki 

na opakowania papierowe oraz 1 pojemnik na szkło, a także 2 pojemniki na odpady zielone 

(Lubelski Rynek Hurtowy). Na terenie gminy nie ma składowiska odpadów przemysłowych. 

Nu 

mer

II.3. Odpady z sektora przemysłowego 

II.3.1. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 

i infrastruktury drogowej 

Odpady związane z pracami budowlanymi powstają w wielu zakładach remontowo - 

budowlanych, a ponadto towarzyszą budowie i remontom dróg, zakładów przemysłowych i 

usługowych. Wytwarzają je również przedsiębiorstwa zajmujące się dostawami wody, ciepła i 

gazu. 

Jakość odpadów związanych z pracami budowlano - remontowymi jest bardzo 

zróżnicowana i zależy od źródła powstania tych odpadów. Mogą one zawierać 

zanieczyszczenia metalami ciężkimi, substancjami ropopochodnymi, PCB, substancjami 

impregnującymi. PGO dla Powiatu Lubelskiego wskazuje na brak danych powiatowych i 

gminnych o ilości wytwarzanych odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów 

budowlanych i infrastruktury drogowej. 

II.3.2. Odpady przemysłu spożywczego 

Odpady spożywcze związane są głównie z gospodarstwami rolnymi, hodowlanymi, 

gorzelniami, ubojniami, mleczarniami, chłodniami, oraz innymi zakładami zajmującymi się 

produkcją i przetwórstwem żywności. Na terenie gminy Niemce największymi zakładami 

przemysłu spożywczego są: 

- Gorzelnia w Niemcach - 1793 Mg ( I kwartał 2004, w poprzednich latach zakład nie 

funkcjonował), 

- Przetwórnia Płodów Rolnych Export – Import Andrzej Jaworski – 5480 Mg, 

- Zakład Przetwórstwa Mięsnego RYJEK w Nasutowie, gmina Niemce - 306 Mg, 

- Gospodarstwo Szklarniowe S.P. w Leonowie, gmina Niemce – 180 Mg, 

- Zakład Przetwórstwa Mięsnego „DACOR” Wola Niemiecka 99A – 352 Mg 

- „ALIMIZ” Spółka z o.o. Chłodnia w Leonowie. 

W gminie Niemce ogólnie funkcjonuje 18 zakładów przetwórstwa spożywczego, ok. 

120 podmiotów gospodarczych w Elizówce (giełda produktów rolnych) oraz 109 sklepów 

hurtowni i obiektów gastronomicznych. Odpady spożywcze stanowią największy udział 

wśród odpadów wytwarzanych w sektorze przemysłowym na terenie gminy Niemce. 

Nu 

mer

II.3.3. Odpady powstające w przemyśle drzewnym 

Odpady z przetwórstwa drewna, produkcji płyt i mebli powstają głównie w tartakach, 

zakładach przetwórstwa drzewnego, zakładach stolarskich, a także w wytwórniach płyt 

pilśniowo-wiórowych. Jeśli chodzi o charakter tego typu odpadów to przeważają wióry, 

ścinki, kawałki drewna i płyt wiórowych, fornir oraz trociny i odpady kory i korka. Średni 

stopień odzysku odpadów wynosi blisko 90%. Kora i korek podlegają odzyskowi w celach 

energetycznych na terenie zakładów wytwarzających odpad lub przez odbiorców 

indywidualnych. Również odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli 

stosowane są w ogrodnictwie i leśnictwie jako komponent mieszanek torfowych lub naturalna 

ściółka w szkółkach leśnych. 

Głównym wytwórcą odpadów drewnianych w gminie Niemce jest firma POL-SKONE Sp. z 

o.o. w Niemcach – 1100 Mg 

II.3.4. Odpady powstające w ciepłowniach i kotłowniach 

Wśród odpadów powstających w ciepłowniach i kotłowniach dominują żużle, popioły 

paleniskowe, pyły z kotłów oraz odpady z przygotowania mas wsadowych do obróbki 

termicznej. Głównym wytwórcą tych odpadów w gminie Niemce jest Spółdzielnia Rolniczo – 

Handlowa „SCH” w Niemcach – 25 Mg. 

II.3.5. Odpady przemysłu samochodowego 

Zużyte opony 

Obecnie nie ma zorganizowanego systemu zbiórki zużytych opon i aktualnie ich pozyskanie 

jest niewielkie. Gospodarstwo Szklarniowe LEONÓW wykazało 1,0 Mg, a Spółdzielnia 

Rolniczo – Handlowa „SCH” w Niemcach 0,1 Mg zużytych opon rocznie. 

Zbieraniem odpadów o kodzie 16 01 03 zajmują się firmy: B&C Recykling – 

Regionalna Składnica Opon s.c. na terenie gm. Niemce oraz H-P-U H i J Orzeł – 

zarejestrowana terenie gm. Głusk. 

Nu 

mer

II.4. Odpady niebezpieczne 

II.4.1. Odpady olejowe i ropopochodne 

Do odpady olejowych i ropopochodnych zaliczamy: zużyte oleje silników 

spalinowych, oleje przekładniowe, oleje smarowe, oleje hydrauliczne, odpady z ropy 

naftowej, smary i asfalty, odpady z oczyszczania gazu ziemnego. 

Odpady te powstają: w trakcie wymiany olejów stosowanych w przekładniach maszyn 

i instalacji przemysłowych, w trakcie wymiany olejów z hydraulicznych układów do 

przenoszenia energii, w trakcie wymiany olejów w systemach smarowania obiegowego – są to 

oleje maszynowe, w trakcie wymiany olejów transformatorowych, w trakcie wymiany olejów 

grzewczych, z przeróbki ropy naftowej, w wyniku której powstają produkty do otrzymywania 

paliw płynnych i olejów smarowych. 

W motoryzacji oleje odpadowe powstają w trakcie wymiany olejów silnikowych 

i przekładniowych z pojazdów samochodowych oraz na skutek eksploatacji pojazdów 

samochodowych. 

Najważniejsi wytwórcy odpadów na terenie gminy to: 

stacje paliw i zakłady gospodarki produktami ropopochodnymi, np. ORLEN, Petroprofit Sp. z 

o.o., który w 2003 r. wytworzył 1,0 Mg tych odpadów, PETROMONT 1,0 Mg, a 

Gospodarstwo Szklarniowe „Leonów” – 0,2 Ma. Na terenie gminy Niemce, według zebranych 

informacji wynika, że w sektorze gospodarczym w 2003 roku powstało około 2,2 Mg olejów 

odpadowych. Przepracowane oleje od odbiorców indywidualnych w większości zostają 

gromadzone w warsztatach samochodowych. 

Odpady olejowe przekazywane są firmom specjalistycznym, trudniącym się zbiórką 

olejów przepracowanych lub firmom prowadzącym serwisy separatorów olejowych. 

II.4.2. Azbest 

Potencjalne zagrożenia powodowane wyrobami azbestowymi spowodowały, że w 

2002 roku Rada Ministrów RP przyjęła „Program usuwania azbestu i wyrobów 

zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, którego celem było stworzenie 

podstaw do sukcesywnego i bezpiecznego dla zdrowia usuwania wyrobów azbestowych ze 

środowiska. Zgodnie z „Programem ...” usuwanie azbestu będzie zadaniem długoterminowym 

(do 2032 roku). 

Nu 

mer

Najwięcej odpadów zawierających azbest powstaje w trakcie prac remontowo – 

budowlanych: podczas wymiany pokryć dachowych oraz elewacji wykonanych z wyrobów 

azbestowo - cementowych. Ocenia się, że na terenie gminy 85 % pokryć dachowych 

wykonanych jest z materiałów zawierających azbest, co daje powierzchnię 883 tys. m 2 . 

Odpady zawierające azbest unieszkodliwia się poprzez składowanie na składowiskach z 

uszczelnionym podłożem. Na terenie gminy demontażem i odbiorem tych odpadów zajmuje 

się Zakład Remontowo – Budowlany H. Pytka w Nasutowie. 

Według PGO na mocy decyzji zatwierdzających program gospodarki odpadami 

niebezpiecznymi w powiecie lubelskim mogą prowadzić działalność w zakresie usuwania 

odpadów niebezpiecznych podmioty gospodarcze, które mogą dysponować dużymi ilościami 

odpadów azbestowych. Są to: 

- PUH Santa-Eko s.c. z Sandomierza, 

- KAN-POL z Lublina, 

- NESCO-POLSKA z Piaseczna, 

- Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu „Caro” z Zamościa, 

- Algader Hofman Sp. z o.o., Warszawa, 

- DOM BUD s.c. z Lublina, 

- TERMOEXPORT z Warszawy, 

- KASTOR z Leszna Górnego, 

- P.P.H.U ”GRAMA” z Łańcuta, 

- Plettac Serwis Sp. z o.o., Ostrzeszów. 

Według PGO bardzo duża ilość potencjalnych odpadów azbestowych na terenie 

powiatu sprawia, że rozważana powinna być możliwość umieszczenia odpadów 

zawierających azbest na istniejących w powiecie lubelskim składowiskach odpadów 

komunalnych, które spełniają warunki środowiskowe i prawne. Unieszkodliwianie odpadów 

azbestowych winno być prowadzone zgodnie z wymaganiami zawartymi w obowiązujących 

aktach prawnych. 

II.4.3. Akumulatory i baterie 

Akumulatory i baterie mają szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach życia jako 

przenośne chemiczne źródła prądu. Najczęściej użytkowane są kwasowo-ołowiowe i niklowokadmowe 

akumulatory wielkogabarytowe oraz małogabarytowe akumulatory niklowokadmowe, 

wodorkowe i litowe oraz baterie alkaliczne, manganowe, litowe i srebrowe. 

Nu 

mer

W kraju brak jest technologii ich odzysku i unieszkodliwiania. Brak jest danych o ilości 

wytwarzanych w powiecie lubelskim i w gminie Niemce odpadów zawierających akumulatory 

i baterie. Obecnie przy zakupie nowego akumulatora trzeba zwrócić stary lub wnieść opłatę 

depozytową w wysokości 30 zł. Unieszkodliwianie odpadów jest zlecane odbiorcom 

posiadającym wymagane prawem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie 

odzysku lub unieszkodliwiania tych odpadów. 

Na terenie gminy firmą zbierającą zużyte akumulatory i baterie jest PH MICAR w Niemcach, 

II.4.4. Zużyte źródła światła zawierające rtęć 

W wielu zakładach powstają niewielkie ilości zużytych źródeł światła zawierających 

rtęć (świetlówki). Z uwagi na fakt, że powstają one często w sektorze małych i średnich 

przedsiębiorstw, oraz ze względu na duże ich rozproszenie, nie są one objęte statystyką 

państwową i monitoringiem odpadów. Na terenie gminy ta grupa odpadów powstaje głownie 

w Gospodarstwie Szklarniowym „Leonów” – 0.08 Mg oraz ORLEN Petroprofit – 0.06 Mg. Są 

one przekazywane specjalistycznej firmie MAYA z Międzyrzeca Podlaskiego. 

II.4.5.Odpady związane z hodowlą zwierząt 

Na terenie gminy zlokalizowanych jest kilka ferm zwierząt hodowlanych, głownie 

drobiarskich. Zagrożeniem dla środowiska są odpady związane z zagospodarowanie ich na 

potrzeby rolnicze, głównie wylewanie na użytki rolne często w nieprawidłowy sposób. 

II.5. Dotychczasowa gospodarka odpadami komunalnymi 

i przemysłowymi 

Na terenie gminy funkcjonuje system bezpośredniego usuwania odpadów oparty o 

regularną usługę usuwania odpadów przy użyciu znormalizowanego sprzętu do gromadzenia 

odpadów i ich wywozu. Stosowany jest system „umowny” polegający na przekazaniu 

obowiązków w zakresie gospodarki odpadami przedsiębiorcom posiadającym stosowne 

zezwolenia, 

1. nie wszyscy mieszkańcy są objęci systemem zorganizowanej zbiórki odpadów, 

2. jedynie w sposób szacunkowy można określić ilość oraz skład odpadów komunalnych 

powstających na terenie gminy, 

Nu 

mer

3. od stycznia 2004 roku rozpoczęto realizację „Programu selektywnej zbiórki odpadów 

na terenie gminy Niemce” 

4. obecny system gospodarki odpadami komunalnymi nie spełnia wymogów Krajowego 

Planu Gospodarki Odpadami w zakresie zapobiegania i minimalizacji wytwarzania 

odpadów komunalnych oraz ich recyklingu 

5. gospodarka odpadami komunalnymi na terenie gminy prowadzona jest na wstępnym 

etapie jej organizacji 

6. Wytwórcy odpadów przemysłowych zapewniają właściwą zbiórkę, transport, odzysk i 

ich unieszkodliwienie. 

III. Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami 

Nu 

mer

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów 

gospodarki odpadami plan gospodarki odpadami powinien obejmować okres przynajmniej 8 

lat z podziałem na dwie czteroletnie perspektywy czasowe. Dla planu gminnego przyjęto 

analogicznie jak w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 12 letni okres planowania z 

podziałem na trzy perspektywy czasowe: krótkoterminową (do 2007), średnioterminową (do 

2011) i długoterminową (do 2015). 

III.1. Odpady komunalne 

Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych zależy od liczby mieszkańców oraz 

wskaźnika emisji odpadów, który zmienia się w zależności od stopnia rozwoju społeczno – 

gospodarczego regionu. Prognozę ilości wytworzonych odpadów komunalnych 

przeprowadzono w oparciu o dane prognostyczne dotyczące liczby ludności gminy uzyskane z 

US w Lublinie. Przyjęto wzrost wskaźników emisji odpadów zawartych w KPGO. 

III.1.1. Zmiany demograficzne 

lubelskiego. 

Dane dotyczące prognozy ludności przyjęto na podstawie PGO dla powiatu 

Tabela 13. Prognozowana liczba ludności w gminie Niemce w latach 2004 – 2015 

Rok 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 

Liczba 

ludności 15 348 15 354 15 382 15 370 15 377 15 386 15 394 15 405 15 425 15 445 15 463 15 481 

Do celów prognozy wykorzystano zmiany wielkości wskaźników emisji odpadów według 

KPGO (2003), które zostały ujęte w tabeli 14. 

Tabela 14. Prognoza zmiany wskaźników emisji na terenach wiejskich w latach 2005, 2010 

i 2014 (wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) 

Procentowe zmiany wskaźników emisji na terenach 

Nazwa strumienia 

wiejskich w latach 

2001-2005 2006-2010 2011-2014 

Odpady organiczne 

roślinne 

1,00 0,00 0,00 


zwierzęce 

0,00 - 1,00 - 1,00 


inne 

2,00 2,00 1,00 

Nu 

mer

Procentowe zmiany wskaźników emisji na terenach 

Nazwa strumienia 

wiejskich w latach 

2001-2005 2006-2010 2011-2014 

Odpady zielone 2,00 2,00 1,00 

Papier i tektura 

(nieopakowaniowe) 

2,00 1,00 0,00 

Opakowania 

z papieru i tektury 

2,00 1,00 0,00 

Opakowania 

wielomateriałowe 

2,00 1,00 0,00 

Tworzywa sztuczne 


1,00 0,00 - 2,00 

Opakowania 

z tworzyw sztucznych 

1,00 0,00 - 2,00 

Tekstylia 2,00 1,00 1,00 

Szkło 


2,00 2,00 1,00 

Opakowania ze szkła 2,00 2,00 1,00 

Metale 1,00 0,00 0,00 

Opakowania 

z blachy stalowej 

1,00 0,00 0,00 

Opakowania 

z aluminium 

1,00 0,00 0,00 

Odpady mineralne 0,00 1,00 1,00 

Drobna frakcja 

popiołowa 

- 2,00 - 3,00 - 3,00 

Odpady 

wielkogabarytowe 

5,92 0,00 0,00 

Odpady budowlane 8,45 5,92 6,58 

Odpady niebezpieczne 8,45 0,00 0,00 

III.1.2. Prognozowany strumień odpadów 

Poniższa tabela prezentuje wartości prognozy nagromadzenia odpadów komunalnych 

w latach 2007-2011-2015, czyli w perspektywie krótkoterminowej, średnioterminowej i 

długoterminowej. 

Tabela 15. Prognoza nagromadzenia odpadów komunalnych w gminie Niemce w rozbiciu na 

frakcje w latach 2004-2015. 

L.p. Strumień odpadów 

Prognozowana ilość odpadów w Mg 

komunalnych 

1 Domowe odpady 

organiczne, w tym: 

1a odpady organiczne 

roślinne 

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 

342,7 346,3 346,9 346,6 346,8 347,0 347,2 347,4 347,9 348,3 348,7 349,1 

291,2 294,1 294,1 293,3 293,0 292,7 292,3 292,3 292,6 292,8 293,1 293,4 

Nu 

mer

L.p. Strumień odpadów 

komunalnych 

Prognozowana ilość odpadów w Mg 

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 

1b odpady organiczne 16,9 16,9 16,8 16,6 16,4 16,2 16,1 15,9 15,8 15,6 15,3 15,0 

zwierzęce 

1c odpady organiczne 34,6 35,3 36,0 36,7 37,4 38,1 38,8 39,2 39,5 39,9 40,3 40,7 

inne 

2 Odpady zielone 65,1 66,4 67,8 69,1 70,4 71,7 73,0 73,7 74,4 75,2 75,9 76,6 

3 Papier i tektura 166,6 169,9 171,8 173,3 175,1 176,8 178,5 178,7 178,9 179,1 179,3 179,5 


4 Opakowania z papieru 241,6 246,4 249,2 251,4 253,9 256,4 258,9 259,1 259,4 259,8 260,1 260,4 

i tektury 

5 Opakowania 27,1 27,6 27,9 28,2 28,5 28,7 29,0 29,0 29,1 29,1 29,2 29,2 


6 Tworzywa szt. 326,0 329,4 330,0 329,7 329,8 330,0 330,2 324,0 317,9 311,8 305,7 299,6 


7 Opakowania z 104,9 106,0 106,2 106,1 106,2 106,2 106,3 104,3 102,3 100,4 98,4 96,5 

tworzyw sztucznych 

8 Tekstylia 72,8 74,3 75,1 75,8 76,5 77,3 78,0 78,8 79,6 80,4 81,3 82,2 

9 Szkło 

15,7 16,0 16,3 16,6 16,9 17,2 17,5 17,7 17,9 18,1 18,2 18,3 


10 Opakowania ze szkła 295,7 301,6 308,0 313,6 319,5 325,5 331,5 334,7 338,0 341,4 344,7 347,6 

11 Metale 70,5 71,3 71,4 71,3 71,4 71,4 71,4 71,5 71,6 71,7 71,8 71,8 

12 Opakowania z blachy 25,3 25,5 25,6 25,6 25,6 25,6 25,6 25,6 25,6 25,7 25,7 25,7 

stalowej 

13 Opakowania z 7,3 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 

aluminium 

14 Odpady mineralne 203,4 203,4 205,8 207,7 209,9 212,0 214,2 216,4 218,7 221,0 223,3 224,6 

15 Drobna frakcja 605,9 593,7 576,2 557,2 538,9 520,6 502,3 484,0 466,0 447,9 429,8 410,2 

popiołowa 

16 Odpady 

243,8 257,6 258,0 257,8 258,0 258,1 258,2 258,4 258,8 259,1 259,4 259,7 

wielkogabarytowe 

17 Odpady budowlane 665,8 718,0 755,7 791,5 828,3 865,2 902,1 943,3 985,1 1027,0 1068,9 1108,5 

18 Odpady niebezpieczne 33,3 35,9 36,0 35,9 36,0 36,0 36,0 36,1 36,1 36,2 36,2 36,2 

Razem 3513,5 3596,73635,33664,83699,13733,13790,03807,63814,73839,5 3864,0 3883,1 

źródło: na podstawie wskaźników KPGO, 2002 

III.1.3. Odpady biodegradowalne 

W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami do grupy odpadów biodegradowalnych 

zaliczono: 

- odpady zielone, 

- odpady z opakowań papierowych, 

- papier nieopakowaniowy, 

- odpady kuchenne podlegające biodegradacji 

Odpady organiczne gromadzone były dotychczas jako odpady zmieszane z innymi. Ze 

względu możliwość ich gospodarczego wykorzystania, w trakcie wprowadzania selektywnej 

zbiórki odpadów, wyodrębnione powinny zostać ze strumienia odpadów komunalnych i 

Nu 

mer

gromadzone na wykonanych do tego celu kompostownikach. Prognoza ilości odpadów 

ulegających biodegradacji powstających do 2015 została przedstawiona w tabeli 16. 

Tabela 16. Prognozowana ilość odpadów biodegradowalnych w gminie Niemce 

L.p. 

Strumień odpadów komunalnych Prognozowana ilość odpadów 

w Mg 

2007 2011 2015 

1 Domowe odpady organiczne 346,6 347,4 349,1 

2 Odpady zielone 69,1 73,7 76,6 

3 Papier i tektura 

173,3 178,7 179,5 


4 Opakowania z papieru i tektury 251,4 259,1 260,4 

Razem 840,4 858,9 865,6 


III.1.4. Odpady opakowaniowe 

Na ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych wpływa wiele czynników – 

sytuacja gospodarcza, ogólny wzrost spożycia, zmiany demograficzne, zmiany stylu i 

poziomu życia ludności, rozwój międzynarodowej wymiany towarowej. Obserwuje się stały, 

systematyczny wzrost ilości odpadów opakowaniowych. Największy wzrost obserwuje się dla 

opakowań z tworzyw sztucznych lub z udziałem tworzyw sztucznych. W skali kraju wzrost 

ten kształtował się na poziomie 10 % rocznie i był 5 krotnie szybszy niż w krajach Europy 

Zachodniej. W tabeli 17 przedstawiono prognozowaną ilość odpadów opakowaniowych do 

roku 2015. 

Tabela 17. Prognozowana ilość odpadów opakowaniowych do roku 2015 

L.p. 


3 Papier i tektura 

w Mg 

2007 2011 2015 

173,3 178,7 179,5 


4 Opakowania z papieru i tektury 251,4 259,1 260,4 

5 Opakowania wielomateriałowe 28,2 29,0 29,2 

7 Opakowania z tworzyw 

106,1 104,3 96,5 

sztucznych 

12 Opakowania z blachy stalowej 25,6 25,6 25,7 

13 Opakowania z aluminium 7,4 7,4 7,4 

Nu 

mer

L.p. 


w Mg 

2007 2011 2015 


Razem 592,0 604,1 598,7 

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie 

rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. 

Nr 104, poz. 982) stale będzie się zwiększała ilość odzyskiwanych odpadów 

opakowaniowych. 

III.1.5. Odpady wielkogabarytowe i budowlane 

Odpady te ze względu na swoje rozmiary nie mieszczą się do pojemników na odpady i 

w związku z tym wymagają oddzielnego transportu, rozbiórki i rozdrobnienia. Część 

elementów tych odpadów może być wykorzystana w procesie recyklingu. Prognozowaną ilość 

odpadów wielkogabarytowych do roku 2015 przedstawia tabela 18. 

Tabela 18. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych do roku 2015. 

L.p. 


w Mg 

2007 2011 2015 

16 Odpady wielkogabarytowe 257,8 258,4 259,7 

17 Odpady budowlane 791,5 943,3 1108,5 

Razem 1049,3 1201,7 1368,2 


III.2. Odpady niebezpieczne 

Odpady niebezpieczne stanowią w odpadach komunalnych powstałych na terenach 

wiejskich około 1 % ogólnej masy. Prognozowaną ilość tych odpadów powstałych do 2015 

roku przedstawia tabela 19. 

Nu 

mer

Tabela 19. Prognozowana ilość odpadów niebezpiecznych w gminie Niemce 

L.p. 


w Mg 

2007 2011 2015 

18 Odpady niebezpieczne 35,9 36,0 36,2 

Razem 35,9 36,0 36,2 


III.3. Osady ściekowe 

W gminie Niemce działają dwie oczyszczalnie ścieków, które wytworzyły w 2003 

roku 11 Mg osadów ściekowych, które w całości wykorzystywane są na cele rolnicze. 

Prognozę osadów ściekowych podano na podstawie informacji Zakładu Gospodarki 

Komunalnej w Niemcach (tabela 20). W perspektywie krótkoterminowej (do 2007 roku) 

zostaną zrealizowane następujące inwestycje związane z gospodarką ściekową: 

- Budowa kanalizacji sanitarnej z przyłączami w Woli Niemieckiej, 

- Budowa kanalizacji sanitarnej w Zalesiu, 

- Budowa urządzeń do oczyszczania ścieków w ZPM „Ryjek” w Nasutowie, 

- Budowa kanalizacji sanitarnej z przyłączami w Rudce Kozłowieckiej. 

Znacznie bardziej rozłożona w czasie będzie budowa kanalizacji oraz dwóch oczyszczalni 

w miejscowościach położonych w zlewni doliny rzeki Ciemięgi (Jakubowice, Dys, 

Ciecierzyn, Pólko); 70 km sieci grawitacyjnej i ciśnieniowej, 7 przepompowni, 1600 

przyłączy kanalizacyjnych do gospodarstw indywidualnych oraz 8 przyłączy do zakładów 

pracy (realizacja do roku 2010). 

Tabela 20. Prognoza ilości osadów ściekowych w gminie Niemce 

Osady ściekowe Prognoza ilości osadów ściekowych 

wytworzone w 2003 r 

Mg/r 

2007 2015 

10,8 13 16 

Nu 

mer

Prognozuje się, że część osadów ściekowych będzie składowana na składowisku 

odpadów komunalnych w Rokitnie, a część spełniająca warunki zawartości substancji 

zanieczyszczających będzie wykorzystywana do nawożenia użytków rolnych. 

IIII.4. Prognoza zmian w sektorze gospodarczym 

Według PGO pow. Lubelskiego w 2002 roku na terenie gminy powstało 10 584 Mg 

odpadów przemysłowych, w tym 62 Mg było magazynowane. 

Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym, 

w perspektywie czasowej do 2015 roku zależeć będą przede wszystkim od rozwoju 

poszczególnych rodzajów usług, handlu, rzemiosła i przemysłu. W okresie najbliższych 11 lat 

w związku z przewidywanym rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw można 

spodziewać się wzrostu ilości odpadów sektora usług, handlu, rzemiosła i przemysłu. 

Z danych zawartych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, wynika, że na każde 

1% wzrostu PKB przypada 2% wzrostu ilości wytwarzanych odpadów. Zakładany obecnie 

3 – 5 % wzrost PKB rocznie może spowodować 6 – 10 % wzrost ilości odpadów. 

Wg tych danych masa odpadów przemysłowych w gminie Niemce może więc w roku 

2007 wynieść co najmniej 14 280 Mg, w 2011 roku 19 420 Mg i w roku 2015 – 26 400 Mg 

W gminie Niemce obecnie dominują zakłady reprezentujące sektor rolno – spożywczy 

Restrukturyzacja rolnictwa poprzez przemiany własnościowe i przekształcanie struktury 

agrarnej spowoduje zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie, wzrost produkcji na najlepszych 

gruntach oraz stopniową eliminację upraw na gruntach słabych i przekazywanie ich pod 

zalesianie. Intensyfikacja rolnictwa spowoduje wzrost ilości opakowań po pestycydach. 

Zmniejszać się będzie jednak toksyczność stosowanych preparatów. 

IV. Założenia i cele gospodarki odpadami komunalnymi 

IV.1. Plan działań w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi 

IV.1.1. Cele i kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi według 

PGO dla powiatu lubelskiego 

Nu 

mer

Cele krótkoterminowe na lata 2004 – 2007 

1) kształtowanie prośrodowiskowych postaw mieszkańców, 

2) objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców powiatu 

lubelskiego, 

3) skierowanie w roku 2007 na składowiska do 68 % (wagowo) całkowitej ilości 

odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, 


odpadów: 

- opakowania z papieru i tektury – 48,0%, 

- opakowania ze szkła – 40,0%, 

- opakowania z tworzyw sztucznych – 25,0%, 

- opakowania metalowe – 40,0%, 

- opakowania wielomateriałowe- 25,0%, 

- odpady wielkogabarytowe- 34,0%, 

- odpady budowlane – 20,0%, 


- deponowanie na składowiskach nie więcej niż 65,6% wytworzonych odpadów 

komunalnych. 

Cele długoterminowe na lata 2008 – 2020 

1) skierowanie w roku 2020 na składowiska nie więcej niż 31,0% (wagowo) całkowitej 

ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji , 


odpadów: 

- opakowania z papieru i tektury - 60,0%, 

- opakowania ze szkła - 60,0%, 

- opakowania z tworzyw sztucznych - 40,0%, 

- opakowania metalowe - 60,0%, 

- opakowania wielomateriałowe - 45,0%, 

- odpady wielkogabarytowe – 95,0%, 

- odpady budowlane - 92,0%, 


- deponowanie na składowiskach nie więcej niż 36,1 % wszystkich odpadów komunalnych. 

Kierunki działań 

Nu 

mer

- podnoszenie świadomości społecznej obywateli, w szczególności w zakresie 

minimalizacji wytwarzania odpadów, 

- wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie 

ponadlokalnym, w tym budowa zakładów zagospodarowania odpadów ZZO 

(sortownie, kompostownie, składowiska o funkcji ponadlokalnej), 

- wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, 

- podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym 

uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających 

biodegradacji, 

- wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i 

niebezpiecznych, 

- redukcja zawartości składników biodegradowalnych w odpadach kierowanych na 

składowiska, 

- modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które będą użytkowane do czasu 

wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych, 

- utrzymanie przez gminy kontroli nad gminnymi składowiskami odpadów 

komunalnych do czasu ich wyeksploatowania, 

- zamykanie, rekultywacja lub modernizacja gminnych składowisk odpadów 

komunalnych po ich wyeksploatowaniu, 

- zwiększenie wysiłków na rzecz uzyskania wsparcia finansowego z Unii Europejskiej 

(m. in. w ramach funduszy strukturalnych i funduszu spójności), jak również z 

międzynarodowych instytucji finansowych, 

- rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych 

instrumentów ekonomicznych (kaucje, opłaty produktowe, system preferencji 

podatkowych zmierzający w kierunku rozwiązań obowiązujących w krajach Unii 

Europejskiej na recykling i odzysk materiałów), 

- wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich 

zagospodarowywania (bazy danych). 

IV.1.2.Zakładany odzysk odpadów 

Ilość odpadów ulegających biodegradacji w strumieniu odpadów komunalnych kierowana 

na składowiska powinna ulec zmniejszeniu zgodnie z art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC i 

wytycznymi KPGO i wynosić odpowiednio: 

Nu 

mer

w 2010 roku 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów ulegających biodegradacji 

wytworzonych w 1995 roku 

w 2013 roku 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów ulegających biodegradacji 

wytworzonych w 1995 roku 

W tabeli 21 przedstawiono zakładane ilości odpadów biodegradowalnych kierowanych na 

składowiska (według PGO dla powiatu lubelskiego) 

Tabela 21. Zakładane ilości odpadów biodegradowalnych kierowanych do składowania w 

stosunku do wytworzonych. 

% masy odpadów biodegradowalnych do 

Rok 

składowania 

2010 75 

2013 50 

W wyliczeniach tych uwzględniono termin oddania do użytku Zakładu Zagospodarowania 

Odpadów oraz kompostowni w Rokitnie na 2008 rok. W tabeli 22 przedstawiono ilości 

odzyskiwanych odpadów biodegradowalnych. 

Tabela 22. Prognozowane ilości odzyskiwanych odpadów biodegradowalnych 

Masa odpadów biodegradowalnych do 

Rok 

odzyskanych w Mg 

2010 214 

2013 432 

W latach 2004 – 2007 zakładane poziomy odzysku i recyklingu odpadów 

opakowaniowych przedstawiono w tabeli 23, a wielkogabarytowych, budowlanych i 

niebezpiecznych w tabeli 24 

Tabela 23. Zakładane poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych (według 

KPGO) 

Rodzaj opakowania 2004 

% 

2005 

% 

2006 

% 

2007 

% 

Tworzywa sztuczne 14 18 22 25 

Papier i tektura 39 42 45 48 

Szkło 22 29 35 40 

Aluminium 25 30 35 40 

Opakowania 


12 16 20 25 

Tabela 24. Zakładane poziomy odzysku i recyklingu odpadów wielkogabarytowych, 

budowlanych i niebezpiecznych (według KPGO) 

Nu 

mer

Odzysk odpadów 2005 

% 

2006 

% 

2007 

% 

Wielkogabarytowych 20 20 27,5 

Budowlanych 15 15 21,25 

Niebezpiecznych 15 15 23,75 

Tabela 23. Prognoza odzysku ilości odpadów opakowaniowych (według KPGO) 

Rodzaj opakowania 2004 

Mg 

2005 

Mg 

2006 

Mg 

2007 

Mg 

Tworzywa sztuczne 14,7 19,1 23,3 26,5 

Papier i tektura 94,2 103,5 112,1 120,7 

Szkło 65,1 87,5 107,8 125,4 

Aluminium 1,8 2,2 2,6 3,0 

Opakowania 

3,3 4,4 5,6 7,1 


Tabela 24. Prognoza odzysku ilości odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i 

niebezpiecznych (według KPGO) 

Odzysk odpadów 2005 

Mg 

2006 

Mg 

2007 

Mg 

Wielkogabarytowych 51,5 51,6 70,9 

Budowlanych 107,7 113,4 169,8 

Niebezpiecznych 5,4 5,4 8,6 

V. Rozwiązania techniczno – organizacyjne systemu 

gospodarki odpadami dla powiatu lubelskiego i gminy 

Niemce 

V.1. Organizacja gospodarki odpadami w ramach ZZO 

Docelowym rozwiązaniem gospodarki odpadami na terenie powiatu lubelskiego jest 

zintegrowanie gmin w powiecie wokół ZZO. 

W PGO dla powiatu lubelskiego przedstawiono 5 wariantów rozwiązań techniczno – 

organizacyjnych systemu gospodarki odpadami i 6 propozycji lokalizacji ZZO obsługujących 

poszczególne gminy powiatu. 

Nu 

mer

Wariant I jest propozycją organizacji gospodarki odpadami dla powiatu lubelskiego 

zamieszczoną w PGO dla województwa lubelskiego. Zakłada on, że gmina Niemce będzie 

należała do ZZO Rokitno. 

Według PGO dla województwa lubelskiego ostateczny wybór lokalizacji ZZO, 

technologii w ZZO i obszaru, który ZZO ma obsługiwać należeć będzie do władz lokalnych, 

jednak ze względu na bliskość ZZO Rokitno inne rozwiązania są ekonomicznie 

nieuzasadnione. 

V.2. Propozycje postępowania z odpadami w zakresie zbierania, 

segregacji i transportu dla gminy Niemce 

W niniejszym opracowaniu przyjęto następujące założenia: 

- na terenie gminy Niemce odbywać się będzie zbiórka odpadów w oparciu o 

wyspecjalizowane firmy, 

- odpady powstałe na terenie gminy będą deponowane w ZZO Rokitno, a 

do czasu uruchomienia ZZO Rokitno segregacja odpadów będzie oparta na systemie 

dwupojemnikowym (frakcja sucha i frakcja mokra), 

- Zakłada się, że uruchomienie wszystkich obiektów należących do ZZO Rokitno 

nastąpi w 2008 r., dlatego też sposób zbiórki odpadów będzie zależał od technologii 

przyjętej w ZZO Rokitno, 

- Należy podjąć działania koordynacyjne z gminami, które będą należały do ZZO 

Rokitno w celu wdrożenia jednolitego systemu segregacji odpadów komunalnych. 

W planowanym systemie gospodarki odpadami będą funkcjonowały opisane niżej formy 

selektywnej zbiórki odpadów. 

Zbiórka selektywna „u źródła” – to zbiórka selektywna na każdej posesji. Zaletą tego 

systemu jest uzyskanie czystych i jednorodnych odpadów, natomiast wadą duża ilość 

pojemników i worków, jakie trzeba dostarczyć mieszkańcom oraz rozbudowany system 

odbioru i transportu. Docelowy system to oddzielne pojemniki na szkło, makulaturę, 

tworzywa sztuczne i złom (4 szt.). System ten będzie poprzedzony systemem 

dwupojemnikowym, w którym jeden pojemnik przeznaczony jest na niesegregowane surowce 

wtórne (makulaturę, tworzywa sztuczne, złom), drugi zaś na pozostałe odpady. Należy 

rozważyć możliwość wydzielenia ze strumienia odpadów frakcji suchej szkła poprzez 

ustawienie oddzielnych pojemników na szkło typu dzwon, który przypadałby na 300-500 

Nu 

mer

mieszkańców. Proponuje się do gromadzenia odpadów frakcji mokrej pojemniki blaszane lub 

plastikowe o pojemności co najmniej 110 l do 240 l, a do gromadzenia frakcji suchej worki 

PCV o pojemności 110 l do 240 l. System ten należy wdrożyć na terenie o zabudowie 

indywidualnej, tam gdzie na posesjach jest wystarczająca ilość miejsca na postawienie 

pojemnika i worka. Zakłada się, że na terenie zabudowy indywidualnej większość odpadów 

organicznych będzie kompostowanych we własnym zakresie przez właścicieli posesji i 

wykorzystywane jako pełnowartościowy nawóz. Przy zabudowie zwartej – miejscowości: 

Niemce, Zalesie, Elizówka planuje się segregację frakcji suchej do pojemników 2,2 m 3 typu 

„dzwon” i mokrą do kontenerów KP7. Jeden pojemnik na frakcję suchą powinien przypadać 

na około 300 mieszkańców, a maksymalna odległość od najdalszego budynku do miejsca 

ustawienia pojemników nie powinna przekraczać 300 m. Opróżnianie pojemników z posesji 

indywidualnych powinno odbywać się systematycznie w cyklu podstawowym raz na miesiąc 

lub też w nieregularnie w sposób uzgodniony z firmą wykonującą usługę. 

Obecnie decyzję na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na 

terenie gminy na okres 10 lat uzyskało dwie firmy: 

- Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe EKO – TRANS Cezary Kubacki z 

Abramowa, 

- Zakład Transportu Komunalnego Grzegorz Kosior z Dysa 

Selektywnie zebrane odpady będą kierowane do sortowni w Lublinie przy ul. 

Mełgiewskiej, gdzie będą poddawane procesowi odzysku. 

Odpady niesegregowane i odpady z doczyszczania surowców wtórnych kierowane 

będą na składowisk w Rokitnie. 

W roku 2004 rozpoczęto na terenie gminy segregację odpadów w gospodarstwach 

indywidualnych na warunkach opisanych powyżej. Zawarto około 500 umów na prowadzenie 

selektywnej zbiórki odpadów (maj 2004 r.) – 428 z firmą ZTK oraz kilkadziesiąt z EKO – 

TRANS. 

Worki do zbiórki selektywnej dostarczane są za darmo, za darmo także odbierane są 

odpady frakcji suchej. Pojemniki MGB 120 (240) i SM 110 są wypożyczane bezpłatnie przez 

osoby podpisujące umowy na wywóz odpadów. Obowiązują opłaty za wywóz tzw. frakcji 

mokrej. Odpady wielkogabarytowe są zbierane na podstawie odrębnych zleceń właścicieli 

posesji. 

V.3. Wiejski punkt gromadzenia odpadów 

Nu 

mer

PGO dla woj. lubelskiego przewiduje organizację wiejskiego punktów gromadzenia 

odpadów w zależności od potrzeb w każdej gminie (najczęściej jednego). Byłoby to miejsce 

czasowego gromadzenia: odpadów niebezpiecznych, odpadów budowlanych, odpadów 

wielkogabarytowych. Wiejskie punkty gromadzenia odpadów to obiekty ogrodzone, 

strzeżone, wyposażone w szereg kontenerów i pojemników. Do takiego punktu mieszkańcy 

mogą dostarczać bezpłatnie lub za niewielką opłatą różnego rodzaju odpady z gospodarstw 

domowych nie mieszczące się w planowanym systemie segregacji. 

V.4. Sposób postępowania z odpadami wielkogabarytowymi 

Powstające odpady wielkogabarytowe powinny być zagospodarowywane zgodnie 

z następującym rozwiązaniem: 

- odbiór bezpośrednio z gospodarstw domowych oraz stworzenie warunków do 

zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”, 

- gromadzenie odpadów w wyznaczonych miejscach na terenie gminy (WPGO) przez 

wytwórców lub służby komunalne. 

- usuwanie odpadów z gminnych miejsc gromadzenia do ZZO lub punktu demontażu. 

- przygotowanie składników odpadów wielkogabarytowych do wykorzystania (selekcja, 

demontaż i segregacja). 

- usuwanie pozostałości na składowisko. 

V.5. Sposób postępowania z odpadami budowlanymi 

Zbiórka odpadów budowlanych powstających na terenie gminy Niemce powinna się 

odbywać zgodnie z poniższymi wskazówkami: 

1. Gromadzenie odpadów powstałych z budowy, remontu i demontażu obiektów 

budowlanych w ponadlokalnym (powiatowym) punkcie zbiórki. 

2. Rozdzielenie odpadów na grupy składnikowe i przygotowanie do wykorzystania. 

3. Usuwanie pozostałości na składowisko. 

Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się 

będą zarówno wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne 

prowadzące prace remontowe jak i specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów. 

Wskazane jest, aby już na placu budowy przestrzegano selektywnego składowania 

(w oddzielnych pojemnikach) odpadów budowlanych. Pozwoli to zwiększenie możliwości 

Nu 

mer

odzysku, co obniży koszty ich zagospodarowania i unieszkodliwiania związane 

z posortowaniem na poszczególne frakcje. Należy rozważyć zwiększenie opłat za przyjęcie 

tego typu odpadów w przypadku ich nieselektywnego gromadzenia. 

V.6. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi 

Jednym z bardziej istotnych rozwiązań w gospodarce odpadami komunalnymi jest 

organizacja systemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 

Gospodarka odpadami niebezpiecznymi powstającymi w gospodarstwach domowych na 

terenie gminy Niemce powinna odbywać się poprzez: 

1. Gromadzenie składników niebezpiecznych odpadów komunalnych w punkcie 

gromadzenia odpadów. Powinien on być wyposażony w odpowiednie urządzenia i 

pojemniki do bezpiecznego czasowego gromadzenia zbieranych odpadów 

niebezpiecznych. 

2. Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki 

Odpadów Niebezpiecznych). Do tego celu stosowany będzie specjalny samochód z 

pojemnikami na odpady niebezpieczne objeżdżający teren gminy w określone dni 

(średnio cztery razy do roku), obsługujący docelowo teren powiatu lubelskiego. 

3. Zbiórka przez sieć handlową np.: apteki, palcówki handlowe. Podpisywane są 

umowy na przyjmowanie i przechowywanie różnego rodzaju odpadów 

niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne 

na żądanie. 

V.7. Odpady związane z opakowaniami po środkach ochrony roślin 

Od roku 2004 na próbę wprowadzono opłaty (kaucja za opakowanie w wysokości 10% 

wartości) oddawanej po zwróceniu opakowania do punktu sprzedaży środka ochrony roślin. 

Często wysokie ceny na produkty (300 – 400 zł) powodują, że aby odzyskać kaucję (30 – 40 

zł) zawartość jest przelewana do innego pojemnika, a oryginalne opakowanie jest zwracane 

do punku sprzedaży. W ten sposób pojawia się nieoznakowany produkt o silnie toksycznym 

działaniu. Aby temu zapobiec na jesieni 2004 roku zostanie wprowadzony system odzysku 

opakowań finansowany przez producentów polegający na bezpłatnym przyjmowaniu zużytych 

opakowań w wytypowanych punktach i ich odbiorze przez specjalistyczną firmę. 

Nu 

mer

V.8. Odpady związane z hodowlą zwierząt 

Na terenie gminy występuje w kilku przypadkach intensywna hodowla zwierząt. W 

związku z tym mogą występować zagrożenia dla środowiska związane z 

zagospodarowywaniem obornika, gnojowicy i gnojówki. Niewłaściwie magazynowane bądź 

nieodpowiednio wykorzystywane w rolnictwie mogą być źródłem zanieczyszczenia wód. 

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej określa warunki, w jakich powinny być hodowane 

zwierzęta, natomiast przepisy prawne regulują lokalizację tych obiektów – ich odległości od 

budynków mieszkalnych, studni, zbiorników wód stojących i linii wód płynących, a także 

magazynowania odchodów zwierzęcych oraz warunki, jakie należy spełniać przy 

odprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi. 

Na nieczystości ciekłe powinny być budowane zbiorniki bezodpływowe z 

nieprzepuszczalnymi ścianami i dnem, szczelnie przykryte, z zamykanym otworem do 

usuwania nieczystości i odpowietrzeniem. Zbiorniki nie mogą być stosowane na obszarach 

podległych specjalnej ochronie oraz narażonych na powodzie lub zalewanie wodami 

opadowymi. 

VI. Harmonogram realizacji przedsięwzięć 

na lata 2004-2015 

VI.1.Zadania strategiczne (lata 2004-2015) 

Realizacja zamierzonych celów, określonych w niniejszym planie dla sektora 

komunalnego i gospodarczego z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych wymaga szeregu 

działań zarówno pozainwestycyjnych jak i inwestycyjnych. Zadania pozainwestycyjne dotyczą 

przede wszystkim: 

intensyfikacji założeń organizacyjnych umożliwiających rozwój systemów 

selektywnej zbiórki odpadów komunalnych z uwzględnieniem selektywnej zbiórki 

surowców wtórnych, 

Nu 

mer

organizacji systemu dwupojemnikowego, zbiórki odpadów ulegających biodegradacji 

oraz odpadów niebezpiecznych, wielkogabarytowych, remontowo-budowlanych, 

elektrycznych i elektronicznych, 

organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu dla odpadów powstających w 

sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, 

stosowanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów w 

sektorze gospodarczym, opracowanie planu inwentaryzacji odpadów zawierających 

azbest w budownictwie jednorodzinnym na terenie gminy, 

opracowanie harmonogramu usuwania azbestu wraz z monitoringiem, 

edukacja ekologiczna mieszkańców gminy w zakresie wprowadzanego systemu 

gospodarki odpadami, 

edukacja ekologiczna wytwórców odpadów w zakresie nowych sposobów 

postępowania z odpadami oraz ich obowiązków wynikających z obowiązujących 

uregulowań prawnych. 

Zadania inwestycyjne obejmują przedsięwzięcia w zakresie budowy niezbędnych 

urządzeń technicznych umożliwiających prowadzenie w sposób prawidłowy procesów 

odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Do zadań inwestycyjnych należą: 

budowa Zakładu Przetwarzania Odpadów w Rokitnie (współfinansowanie), 

budowa wiejskiego punktu gromadzenia odpadów, 

likwidacja nielegalnych składowisk odpadów (tzw. „dzikich wysypisk”). 

VI.2. Harmonogram realizacji zadań 

Zadania do realizacji na terenie gminy Niemce z zgrupowano w dwóch okresach 

czasowych: 

- krótkoterminowe 2004 – 2007 

- długoterminowe 2008 –2014 

oraz w podziale na zadania inwestycyjne oraz pozainwestycyjne. 

Tabela 25. Zadania w zakresie gospodarki wodnej (kolorem fioletowym zaznaczono zadania 


L.p 

. 

Zadanie 

Termin 

realizacji 


Źródła finansowania 

Gospodarka odpadami 

Nu 

mer


1. Budowa ZZO Rokitno 2004-2007 Gminy: Niemce, 1 mln 500 tys. 

(sortownia odpadów, 

kompostownia, do demontażu i 

kruszenia odpadów 

wielkogabarytowych, 

pomieszczenia do 

magazynowania odpadów 

niebezpiecznych, zakład 

zagospodarowania odpadów 

budowlanych, myjnia 

kontenerów i sprzętu 

specjalistycznego, składowisko, 

sieć wodociągowa i 

kanalizacyjna) 

2. Zakup pojemników do zbiórki 

selektywnej wystawionych w 

miejscach publicznych, 

zamieszkania zbiorowego, 

sektorze gospodarczym 

3. Budowa Wiejskiego Punktu 

Zbiórki Odpadów i zakup 

specjalistycznych pojemników 

do gromadzenia odpadów 

niebezpiecznych 

4. Inwentaryzacja i likwidacja 

„dzikich wysypisk” 

5. Budowa szaletu publicznego w 

miejscowości Niemce 

Garbów, 

Konopnica, 

Jastków, Wólka, 

Miasto Lublin 

Współudział w 

budowie 

2004-2007 Gmina, 

spółdzielnia 

mieszkaniowa, 


udział gminy około 400 

tys. 


fundusze UE i krajowe, 

kredyty 

80 tys. 


Środki firm, 

fundusze UE i 

krajowe, 

2006-2007 gmina 60 – 75 tys. Środki 

własne gminy, 

fundusze UE i 

krajowe, 

2004-2007 gmina 10 tys. 


2006-2007 gmina 50 – 70 tys. zł 


fundusze UE i 

Zadania inwestycyjne średnio i długoterminowe 

6. Rozbudowa ZZO Rokitno 2008 – 2014 Gminy: Niemce, 

Garbów, 

Konopnica, 

Jastków, Wólka, 

Miasto Lublin 

Współudział w 

budowie 

4 mln 

udział gminy około 1 

mln tys. 



kredyty 

Nu 

mer

7. Zakup pojemników na odpady 

organiczne 

2008-2010 gmina 80 tys. 



kredyty 

8. Zakup pojemników na odpady 

niebezpieczne 

2008-2010 Gmina, 


100 tys. 



Zadania pozainwestycyjne krótkoterminowe 

1. Uporządkowanie i uściślenie 

zadań w zakresie 

gospodarowania odpadami 

poprzez zmianę Uchwały Rady 

Gminy Nr XXV/173/97 w 

sprawie wykonania na terenie 

gm. Niemce przepisów ustawy 

o utrzymaniu czystości i 

2004 Gmina 

porządku w gminach 

2. Przeprowadzenie kampanii 

informacyjnych na temat 

wprowadzania selektywnej 

zbiórki odpadów komunalnych 

na terenie gminy wśród 

mieszkańców i w sektorze 

małych i średnich 

przedsiębiorstw 

3. Propagowanie kompostowania 

odpadów ulegających 

biodegradacji przez 

mieszkańców we własnym 

zakresie 

4. Szkolenia kadr 

odpowiedzialnych za 

wdrożenie systemu gospodarki 

odpadami 

5. Wzmożenie działalności 

kontrolnej pozbywania się 

zawartości szamb oraz ścieków 

poprodukcyjnych 

2004-2007 Gmina 

Firmy 

prowadzące 

odbiór 

odpadów 

kredyty 

10 tys 


fundusze UE, 

2004-2007 gmina 4 tys. 


fundusze UE, 

2004 Gmina 3 tys. 

2004-2007 gmina 

Nu 

mer

6. Propagowanie selektywnego 

zbierania ze szczególnym 

uwzględnieniem odpadów 

komunalnych ulegających 

biodegradacji, w tym odpadów 

zielonych i odpadów 

organicznych z gospodarstw 

domowych 

7. Nadzór nad zarządcami dróg i 

lasów w celu utrzymania 

czystości na parkingach, 

miejscach postoju oraz w pasie 

drogowym oraz lasach w 

sąsiedztwie dróg (głownie przy 

drodze krajowej nr 19) 

8. Podjęcie działań 

organizacyjnych w celu 

zapewnienia zbierania na 

poziomie 20 % wytworzonych 

na terenie gminy odpadów 

wielkogabarytowych w roku 

2006 






budowlanych w roku 2006 






opakowaniowych w roku 2006 

2006- 2007 Gmina 4 tys. 



Gmina 

Zarządzający 

terenem 

2004-2006 Gmina 5 tys. 


fundusze UE 

2004-2006 Gmina 5 tys. 


fundusze UE i 

krajowe, 

2004-2006 Gmina 5 tys. 

Opłaty 

opakowaniowe 

Nu 

mer





2004-2006 Gmina 5 tys. 


fundusze UE i 

krajowe, 


niebezpiecznych w roku 2006 

12. Uzgodnienia pomiędzy firmami 

prowadzącymi odzysk odpadów 

a władzami gminy 

2004-2007 Gmina 

Firmy 

prowadzące 

odzysk odpadów 





2008-2010 Gmina 5 tys. 


fundusze UE 



wielkogabarytowych w roku 

2006 





2008-2010 Gmina 5 tys. 


fundusze UE i 

krajowe, 


budowlanych w roku 2010 




2008-2010 Gmina 5 tys. 

Opłaty 

opakowaniowe 



opakowaniowych w roku 2010 






niebezpiecznych w roku 2010 

2008-2010 Gmina 5 tys. 


fundusze UE i 

krajowe, 

Nu 

mer

VII. Wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na 

środowisko 

Plan Gospodarki dla Gminy Niemce zakłada podjęcie przedsięwzięć inwestycyjnych i 

pozainwestycyjnych, które w sposób istotny zmienią istniejący system gospodarki odpadami. 

Obecny system wykazuje wiele nieprawidłowości, z których najistotniejszymi są: 

1) brak rozwiązań prowadzących do minimalizacji wytwarzania odpadów (głównie 

komunalnych), 

2) brak powszechnej selektywnej zbiórki odpadów (działania w zakresie zbiórki selektywnej 

rozpoczęto w styczniu 2004 roku), 

3) tylko częściowe pozyskiwanie surowców wtórnych z odpadów, 

4) brak objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów, 

5) brak rozwiązań związanych ze zbiórką i utylizacją odpadów niebezpiecznych, 

6) unieszkodliwianie odpadów (zmieszanych) głównie poprzez składowanie na składowisku 

w Rokitnie, 

7) duży odsetek gospodarstw rolnych utylizujących odpady w tzw. własnym zakresie. 

Nu 

mer

Zakłada się, że gmina Niemce będzie współpracowała w zakresie gospodarki 

odpadami komunalnymi z Zakładem Zagospodarowania Odpadów (ZZO) w Rokitnie. 

Składowisko w Rokitnie, zlokalizowane w odległości kilku kilometrów od miejscowości 

Niemce, jest dobrze zorganizowane i ma wymagane zabezpieczenia związane z ochroną 

środowiska. Ponadto planuje się rozbudowę i unowocześnienie tego obiektu do roku 2008. 

W wyniku realizacji planowanych działań nastąpi systematyczny wzrost odzysku 

odpadów ze strumienia wytworzonych odpadów, w tym: surowców wtórnych, 

wielkogabarytowych, biodegradowalnych, niebezpiecznych. Zlikwidowane zostaną istniejące 

„dzikie” składowiska odpadów, a w wyniku docelowego objęcia zbiórką wszystkich 

mieszkańców gminy, jak również na skutek prowadzenia działań informacyjno-edukacyjnych, 

zakłada się, że nie będą powstawać nowe nielegalne składowiska. 

Modernizacja i rozbudowa ZZO w Rokitnie wpłynie na ograniczenie uciążliwości 

składowania odpadów komunalnych w stosunku do tradycyjnych metod, a ponadto przyczyni 

się do zmniejszenia masy odpadów deponowanych na składowisku. Będzie również istniała 

możliwość wyselekcjonowania i zagospodarowania odpadów biodegradowalnych (planowana 

budowa kompostowni) oraz niebezpiecznych, jak również odzyskania ze strumieni odpadów 

komunalnych surowców do powtórnego przerobu. 

Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Niemce uwzględnia limity zawarte w obowiązujących 

przepisach prawnych oraz wytycznych polityki ekologicznej państwa, województwa lubelskiego i 

powiatu lubelskiego. 

Realizacja zadań zawartych w Planie pozwoli na minimalizację zagrożeń 

środowiskowych związanych z wytwarzaniem, przechowywaniem, utylizacją i składowaniem 

odpadów. Na terenie gminy Niemce nie przewiduje się w najbliższym czasie lokalizacji 

specjalnych obiektów, instalacji lub urządzeń związanych z gospodarką odpadami. 

Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Niemce promuje odzysk jako podstawowy 

sposób postępowania z odpadami, natomiast w przypadku braku możliwości innego 

zagospodarowania odpady będą przewożone na składowisko w Rokitnie. 

Należy stwierdzić, że realizacja ustaleń Planu spowoduje redukcję zagrożeń 

związanych z wytwarzaniem odpadów na terenie gminy i powinna korzystnie wpłynąć na: 

estetykę krajobrazu (ograniczenie zaśmiecenia terenu i powstawania nielegalnych 

składowisk), 

Nu 

mer

zmniejszenie ryzyka skażenia wód powierzchniowych i podziemnych w wyniku objęcia 

zbiórką całego strumienia odpadów komunalnych, a wśród nich odpadów niebezpiecznych 

(w tym chemicznych środków stosowanych w rolnictwie), jak również odpowiedniego 

zagospodarowania osadów pościekowych, 

racjonalne i oszczędne wykorzystywanie surowców naturalnych w związku z rozbudową 

systemu selektywnej zbiórki odpadów i odzysku surowców wtórnych, 

stopniową eliminację zagrożeń związanych z użytkowaniem wyrobów azbestowcyh 

(głównie w postaci pokryć dachowych). 

VIII. Sposób monitoringu i oceny wdrażania planu 

Przedstawiony plan gospodarki odpadami jest pierwszym kompleksowym 

opracowaniem w tym zakresie sporządzonym dla gminy Niemce. Planowanie gospodarki 

odpadami jest procesem ciągłym, wymagającym stałej, elastycznej weryfikacji 

poszczególnych jego elementów wraz z następującymi zmianami w zakresie uwarunkowań 

prawnych czy właściwości technologicznych odpadów. Monitorowanie realizacji planu 

umożliwi ocenę prawidłowości i efektywności działań oraz szybkie i elastyczne reagowanie 

na zmiany. 

Podstawą właściwego systemu monitoringu i oceny realizacji Planu jest dobry system 

sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach wyjściowych (miernikach) stanu środowiska przed 

wprowadzeniem Planu i w trakcie jego realizacji. Pomocnym tutaj będzie wprowadzenie 

systemu wskaźników opartego na PGO dla powiatu lubelskiego nieznacznie 

zmodyfikowanym. 

Tabela 26. Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami 

Wskaźnik 

Stan wyjściowy 

(rok 2003) 

Ilość usuniętych odpadów komunalnych 217 

Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w Mg 3437 

Ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w Mg 30,8 

Nu 

mer

Wskaźnik 

Stan wyjściowy 

(rok 2003) 

Stopień pokrycia mieszkańców zorganizowaną zbiórką 

60 

odpadów % 

Ilość zebranych selektywnie materiałów 

0 

(w stosunku do ilości wytworzonych odpadów) 

Ilość zebranych selektywnie odpadów ulegających 

0 

biodegradacji 

(w stosunku do ilości wytworzonych odpadów) 

Ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji 0 

Ilość zebranych odpadów niebezpiecznych ze strumienia 

0 

odpadów komunalnych (w stosunku do ilości wytworzonych 

odpadów niebezpiecznych) 

Udział odpadów z sektora komunalnego unieszkodliwionych 217 

przez składowanie 

Ilość eksploatowanych składowisk 0 

Ilość wytworzonych osadów ściekowych w Mg 11 

Osady ściekowe unieszkodliwione przez składowanie 11 

Osady ściekowe wykorzystane na cele przemysłowe 0 

Osady ściekowe wykorzystane na cele rolnicze 0 

Ilość odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym 10585 

Ilość odpadów z sektora gospodarczego unieszkodliwionych 

62 

przez składowanie 

Ilość odpadów z sektora gospodarczego unieszkodliwionych 10523 

innymi metodami niż składowanie 

Ilość „dzikich składowisk” 

b.d. 

Nu 

mer

Spis wykorzystanych opracowań i dokumentów programowych 

Opracowania, raporty, plany i programy 

Dane Urzędu Gminy w Niemcach 

Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Niemce 1992 (red. opracowania T. Furtak) 

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Niemce z 

2002 roku. (autor: zespół pod kierownictwem M. Kozłowskiego ) 

Strategia rozwoju gminy Niemce, 2001. 

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Niemce 

Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Lubelskiego, 2003. 

Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Lubelskiego, 2004 

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego, 2002. 

Program Gospodarki Wodnej Województwa Lubelskiego, 2003. 

Raporty o stanie środowiska województwa lubelskiego z lat 1999-2003 (WIOŚ). 

Urząd Statystyczny w Lublinie – Rocznik Statystyczny województwa lubelskiego, 2003. 

Dane Urzędu Statystycznego w Lublinie odnośnie do Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 

roku 

Nu 

mer

Duer I., Fotyma M., Madej A. (red.), 2002: Kodeks dobrej praktyki rolniczej. Ministerstwo 

Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Środowiska, Warszawa (dokument zaakceptowany 

przez Ministra Środowiska oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi) 

Ministerstwo Środowiska, 2003: Krajowy program zwiększania lesistości (aktualizacja, maj 

2003), Warszawa. 

Strategia zrównoważonego rozwoju Polesia Zachodniego, 2004-2013; Lublin 2003. 

Ministerstwo Środowiska, 2003: Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania 

różnorodności biologicznej wraz z programem działań. Warszawa.(dokument zatwierdzony 

przez Radę Ministrów w dniu 25 lutego 2003 roku) 

Rada Ministrów, 2002: Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem 

perspektywy na lata 2007-2010. Warszawa (grudzień 2002). 

Ministerstwo Środowiska, 2003: Polityka klimatyczna Polski. Strategie redukcji emisji gazów 

cieplarnianych w Polsce do roku 2020. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów dnia 4 

listopada 2003 roku. 

Ministerstwo Środowiska, 2003: Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych. 

Warszawa (grudzień). 

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2004: Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich (projekt z 

marca 2004) 

Ważniejsze akty prawne w formie ustaw związane z ochroną środowiska 

1) Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz.U. 1989 Nr 58, poz. 

349, Dz.U. 1994 Nr 127, poz. 627; Dz.U. 1998 Nr 106, poz. 668; Dz.U. 2000 Nr 12, poz. 

136; Dz.U. 2001 Nr 81, poz. 875; z późn. zmianami) 

2) Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. 2002 

Nr 112, poz. 982 z późn. zmianami) 

3) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880) 

4) Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity – Dz. U. 2000 Nr 56, poz. 679 z 

późn. zmianami) 

5) Ustawa z dnia 12 lipca 1995 r. o ochronie roślin uprawnych (Dz.U. 1995, Nr 90, poz. 446 

z późn. zmianami) 

6) Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymywaniu porządku i czystości w gminach (Dz.U. 

1996 Nr 132, poz. 622 z późn. zmianami) 

7) Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U.1997 Nr 111, poz. 724 z późn. 

zmianami) 

Nu 

mer

8) Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. 

U. Nr 162, poz. 1121) 

9) Ustawa z dnia 26 lipca 2000 roku o nawozach i nawożeniu (Dz. U. 2000 Nr 89, poz. 991) 

10) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 2001 Nr 62, 

poz.627 z późn. zmianami) 

11) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, 

ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 2001 Nr 100, poz. 1085 z 

późn. zmianami) 

12) Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn. 

zmianami) 

13) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 z późn. zmianami) 

14) Ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu 

ścieków (Dz.U. 2002 Nr 241, poz. 2093 ze zmianami) 

15) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie 

gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej 

(Dz. U. 2001 Nr 63, poz. 639 z późn. zmianami) 

16) Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 

2001 Nr 63, poz. 638 z późn. zmianami), 

17) Ustawa z dnia 13 września 2002 roku o produktach biobójczych (Dz. U. 2002 Nr 175, 

poz. 1433) 

18) Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 

(Dz.U. Nr 80, poz. 717) 

19) Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków 

pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej 

(Dz.U. 2003 Nr 229, poz. 2273). 

20) Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94) 

21) Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 2004 r. 

w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. 

(Dz. U. Nr 121, poz. 1266) 

21) Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93, poz. 898) 

Nu 

mer

Załączniki do POŚ 

Załącznik I. Zasady utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej 

Opracowano na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 

kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej 

kulturze rolnej (Dz. U., 2004 Nr 65, poz. 600). 

I. Utrzymywaniem gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów 

ochrony środowiska jest: 

1) uprawa roślin lub ugorowanie - w przypadku gruntów ornych; 

2) koszenie trawy co najmniej raz w roku w okresie wegetacyjnym - w przypadku łąk; 

3) wypasanie zwierząt w okresie wegetacyjnym traw - w przypadku pastwisk. 

II. Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20 ° nie powinny być: 

1) wykorzystywane pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż 

stoku; 

2) ugorowane jako ugór czarny. 

III. Na gruntach ornych, położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20 °, 

wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich: 

1) powinna być utrzymywana okrywa roślinna lub ściółkowanie w międzyrzędziach 

albo 

2) uprawa powinna być prowadzona metodą tarasową. 

Nu 

mer

IV. Uznaje się, że grunt orny był ugorowany, jeżeli podlegał: 

1) zabiegom uprawowym, przy czym nie był obsiewany przez okres dłuższy niż 6 

miesięcy lub 

2) co najmniej jednokrotnemu koszeniu w terminie do dnia 15 lipca. 

V. Grunt orny nie powinien być ugorowany przez okres dłuższy niż 5 lat. 

VI. Dopuszcza się przemienne użytkowanie łąk i pastwisk. 

VII. Łąki, pastwiska i ścierniska nie powinny być wypalane. 

VIII. Grunty rolne, w tym grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20 °, nie 

powinny być porośnięte drzewami i krzewami, z wyjątkiem drzew i krzewów: 

1) niepodlegających wycięciu, zgodnie z przepisami o ochronie przyrody; 

2) mających znaczenie dla ochrony wód i gleb; 

3) niewpływających na prowadzoną na tych gruntach produkcję roślinną. 

Nu 

mer

Załącznik II. Zasady zwykłej dobrej praktyki rolniczej (PROW, 2004) 

Zobowiązania Podstawa prawna Negatywny wynik kontroli 

1. ROLNICZE WYKORZYSTANIE ŚCIEKÓW W GOSPODARSTWIE 

(Stosowanie ścieków lub odpadów ściekowych do nawadniania i nawożenia gruntów rolnych oraz stawów rybnych) 

Ustawa Prawo Wodne z 18 lipca 1. Brak kopii odpowiedniego ARiMR 

2001 (Dz.U. z 2001 r., Nr 115, pozwolenia i planu nawożenia. 

poz. 1229 z późn. zmianami) 

Ścieki przeznaczone do wykorzystania w rolnictwie muszą być 

wstępnie oczyszczone, spełniać normy sanitarne i nie mogą 

zawierać zanieczyszczeń w ilościach przekraczających wartości 

określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska. Za spełnianie 

tych wymogów odpowiada podmiot oferujący ścieki 

Ścieki wykorzystywane do celów rolniczych mogą pochodzić 

wyłącznie od zakładów posiadających pozwolenie wodnoprawne 

na ich rolnicze wykorzystanie. 

Gospodarstwa wykorzystujące ścieki powinny posiadać plany 

nawożenia, w których uwzględniono ilość składników 

odżywczych zawartych w dawkach ścieków przeznaczonych do 

wykorzystania w rolnictwie. 

Wykorzystanie ścieków jest zabronione na gruntach 

wykorzystywanych do uprawy roślin przeznaczonych do 

bezpośredniego spożycia przez ludzi i zwierzęta. 

Rozporządzenie Ministra 

Środowiska z dnia 29 listopada 

2002 r. w sprawie warunków, 

jakie należy spełnić przy 

wprowadzaniu ścieków do wód 

lub do ziemi oraz w sprawie 

substancji szczególnie 

szkodliwych dla środowiska 

wodnego (Dz. U. z 2002 r., Nr 

212, poz. 1799) 

Rozp. Ministra Środowiska z 

dnia ....2004 r. w sprawie 

warunków, jakie należy spełnić 

przy wprowadzaniu ścieków do 

wód lub do ziemi 

oraz w sprawie substancji 

szczególnie szkodliwych dla 

środowiska wodnego (projekt) 

Organ kontrolujący 

Kontrola (instytucja 

egzekwująca) 

i odpowiedzialność 

karna 

Inspekcja Ochrony 

Środowiska 

Inspekcja Sanitarna 

Kara grzywny 

Orzekanie w tych sprawach 

następuje na zasadach i w 

trybie określonym w 

Kodeksie postępowania w 

sprawach o wykroczenia. 

Nu 

mer


Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na gruntach, 

których odczyn jest nie mniejszy niż pH 5,6 a zawartość w 

osadzie metali ciężkich nie powinna przekraczać ilości 

określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska. Komunalne 

osady ściekowe powinny spełniać normy sanitarne określone w 

ww. rozporządzeniu. 

Rolnik wykorzystujący osady ściekowe musi posiadać plan 

nawożenia, uwzględniające ilość składników odżywczych 

(biogenów) znajdujących się w dawkach osadów ciekowych 

przeznaczonych do zastosowania w rolnictwie jak również wyniki 

analizy gleby, wykonane bezpośrednio przed stosowanie osadu 

ściekowego. 

Stosowanie osadów ściekowych jest zabronione na gruntach z 

roślinami przeznaczonymi do bezpośredniego spożycia przez 

ludzi 

2. ROLNICZE WYKORZYSTANIE KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH 

Ustawa o odpadach z 27 2. Brak odpowiednich 

kwietnia 2001 r. (Dz.U. z 2001 dokumentów 

r., Nr 62, poz. 628 z 

dotyczących składu osadów 

późniejszymi zmianami) ściekowych i 

Rozp Ministra Środowiska z planu nawożenia. 

dnia 1 sierpnia 2002 r. w 

sprawie komunalnych osadów 

ściekowych. 

(Dz.U.02.134.1140) 

Rozp. Ministra Środowiska z 

dnia ....2004 r. w sprawie 

warunków, jakie należy spełnić 

przy wprowadzaniu ścieków do 

wód lub do ziemi 

oraz w sprawie substancji 

szczególnie szkodliwych dla 

środowiska wodnego (projekt) 



egzekwująca) 


karna 

ARiMR 


Środowiska 

Kara aresztu lub kara 

grzywny 






Nu 

mer


W gospodarstwie można stosować tylko nawozy naturalne oraz 

nawozy dopuszczone do obrotu w drodze obwieszczenia Ministra 

Rolnictwa w MP. 

Dawka nawozu naturalnego, zastosowana w ciągu roku, nie może 

zawierać więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1ha 

użytków rolnych. 

Nawozy naturalne w postaci stałej powinny być przechowywane 

w pomieszczeniach inwentarskich lub na nieprzepuszczalnych 

płytach zaopatrzonych w instalacje odprowadzające wycieki do 

szczelnych zbiorników na gnojówkę i wodę gnojową. Przepis ten 

będzie obowiązywał po 25 października 2008 r. 

Nawozy naturalne w postaci płynnej (gnojowica, gnojówka) 

powinny być przechowywane w szczelnych zbiornikach. Przepis 

ten będzie obowiązywał po 25 października 2008 r. 

3. NAWOZY NATURALNE I MINERALNE I ICH STOSOWANIE 

Ustawa o nawozach i 

nawożeniu z dnia 26 lipca 2000 

r. (Dz.U. z 2000 r., nr 89, poz. 

991) 

Rozp. Ministra Rolnictwa i RW 

z dnia 1 czerwca 2001 r. w 

sprawie szczegółowego 

sposobu stosowania nawozów 

oraz prowadzenia szkoleń z 

zakresu ich stosowania (Dz.U. z 

2001 r. nr 60, poz. 616) 

3. Nie stosowanie się do 

wymogów przechowywania 

nawozów mineralnych 

określonych w instrukcji 

stosowania i przechowywania. 

4. Stosowanie nawozów 

niedopuszczonych do 

obrotu. 



egzekwująca) 


karna 

ARiMR 


Środowiska 

GIJHARS 

Kara grzywny 






Pojemność płyty gnojowej i zbiornika na gnojowice powinna 

zapewnić możliwość gromadzenie nawozów naturalnych przez 

okres co najmniej 4 miesięcy 

Nu 

mer


Nawozy mineralne i organiczne w postaci stałej należy 

przechowywać w oryginalnych opakowaniach, zgodnie z 

instrukcją stosowania i przechowywania. 

Nawozy dostarczane luzem powinny być przechowywane w 

magazynach lub pod zadaszeniem: 

• dopuszcza się składowanie tych nawozów w pryzmach 

formowanych na utwardzonym i nieprzepuszczalnym podłożu pod 

przykryciem z materiału wodoszczelnego 

• pryzmy nie mogą być zakładane na spadkach terenu oraz w 

strefach ochrony pośredniej I strefach wrażliwych wód, 

• nie dopuszcza się składowania w pryzmach saletry amonowej i 

nawozów zawierających azotan amonowy w ilości, która 

odpowiada zawartości azotu całkowitego powyżej 28%. 

Nawozy naturalne oraz organiczne w postaci stałej oraz płynnej 

mogą być stosowane tylko w okresie od dnia 1 marca do dnia 30 

listopada, z wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod 

osłonami. 

3. NAWOZY NATURALNE I MINERALNE I ICH STOSOWANIE (c.d.) 



r. (Dz.U. z 2000 r., nr 89, poz. 

991) 







2001 r. nr 60, poz. 616) 








obrotu. 



egzekwująca) 


karna 

ARiMR 


Środowiska 

GIJHARS 

Kara grzywny 






Nawozy naturalne oraz organiczne stosowane na gruntach ornych 

powinny być przykryte lub wymieszane z glebą nie później niż 

następnego dnia po wywiezieniu. 

Nu 

mer


Zabrania się stosowania nawozów naturalnych i mineralnych na 

glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem lub zamarzniętych 

do głębokości 30 cm. 

Zabrania się stosowania nawozów: 

• naturalnych w postaci płynnej oraz azotowych na glebach bez 

okrywy roślinnej położonych na stokach o nachyleniu większym 

niż 10% 

• naturalnych w postaci płynnej podczas wegetacji roślin 

przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi. 

Nawozy naturalne nie mogą być stosowane w bezpośrednim 

sąsiedztwie strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu 

zbiorników oraz cieków wodnych, kąpielisk zlokalizowanych na 

wodach powierzchniowych oraz obszarów morskiego pasa 

nadbrzeżnego. 

3. NAWOZY NATURALNE I MINERALNE I ICH STOSOWANIE (c.d.) 



r. (Dz.U. z 2000 r., nr 89, poz. 

991) 







2001 r. nr 60, poz. 616) 








obrotu. 



egzekwująca) 


karna 

ARiMR 


Środowiska 

GIJHARS 

Kara grzywny 






Nawozy mineralne w postaci stałej, w pasie o szerokości 20 m od 

strefy ochronnej źródeł i ujęć wody oraz od brzegu zbiorników i 

cieków wodnych, można stosować tylko ręcznie. 

Nu 

mer


Wolno stosować tylko środki ochrony roślin oraz materiał 

siewny, zawierający środki ochrony roślin, dopuszczone do 

obrotu i stosowania przepisami o ochronie roślin uprawnych lub o 

rolnictwie ekologicznym (wykaz rejestr jest ogłoszony w 

Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej 

Polskiej "Monitor Polski"). 

4. ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 

Ustawa o ochronie roślin 

uprawnych z dnia 12 lipca 1995 

r. (tekst jednolity Dz.U. z 2002 

r. Nr 171, poz. 1398 z 

późniejszymi 

zmianami) 

5. Brak ewidencji zabiegów 

wykonywanych przy 

użyciu środków ochrony roślin. 

6. Nie stosowanie się do zaleceń 

określonych w 

etykiecie-instrukcji. 

7. Brak dokumentu 

potwierdzającego ukończenie 

szkolenia na wykonywanie 

zabiegów środkami 

ochrony roślin (w przypadku 

środków ochrony 

roślin zaliczonych do bardzo 

toksycznych i 

toksycznych) lub brak 

dokumentu potwierdzającego, 

że zabiegi są wykonywane 

sprzętem sprawnym 

technicznie. 



egzekwująca) 


karna 

ARiMR 

Inspekcja Ochrony Roślin 

i Nasiennictwa 


grzywny 






Nu 

mer

Zobowiązania 

Środki ochrony roślin należy stosować wyłącznie do celów 

określonych w etykiecie-instrukcji stosowania i ściśle według 

podanych w niej zaleceń. 

Rolnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji zabiegów 

wykonywanych przy użyciu środków ochrony roślin i 

przechowywania jej przez co najmniej cztery lata od dnia 

wykonania zabiegu. 

Zabiegi chemicznej ochrony roślin powinny być wykonywane 

sprzętem sprawnym technicznie, przez osoby posiadające 

aktualne zaświadczenie o przeszkoleniu w tym zakresie (w 

przypadku środków ochrony roślin zaliczonych do bardzo 

toksycznych i toksycznych) lub sprzętem ręcznym. 

Podstawa prawna 

4. ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN (c.d.) 




r. Nr 171, poz. 1398 z 

późniejszymi zmianami) 

Negatywny wynik kontroli 



egzekwująca) 


karna 

ARiMR 




grzywny 






Środki ochrony roślin na terenie otwartym należy stosować, jeżeli 

prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s i miejsce stosowania środka 

ochrony roślin jest oddalone co najmniej 5 m od dróg 

publicznych i co najmniej 20 m od budynków mieszkalnych i 

zabudowań inwentarskich, pasiek, upraw zielarskich, ogrodów 

działkowych, rezerwatów przyrody, wód powierzchniowych oraz 

od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej źródeł 

i ujęć wód. 

Nu 

mer

Zobowiązania 

Zabrania się zakładania w odległości mniejszej niż 20 m od 

budynków mieszkalnych i zabudowań inwentarskich, pasiek, 

upraw zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody, 

wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu 

ochrony strefy pośredniej źródeł i ujęć wód upraw wymagających 

intensywnego stosowania środków ochrony roślin 

Rolnicy są obowiązani do przestrzegania okresów karencji i 

prewencji podczas przystosowaniu środków ochrony roślin 

Zabrania się stosowania środków ochrony roślin niezgodnie z 

okresami prewencji dla pszczół 





r. Nr 171, poz. 1398 z 

późniejszymi 

zmianami) 




egzekwująca) 


karna 

ARiMR 




grzywny 






Nu 

mer

Zobowiązania 

Obowiązuje zakaz wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach, 

nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych 

lub w strefie oczeretów i trzcin. 

Zakaz dotyczy również miedz, ściernisk i słomy. 

Gospodarowanie na użytkach zielonych nie powinno powodować 

zanieczyszczenia wód związkami azotu oraz trwałego 

uszkodzenia darni przez nadmierny wypas. 


5. GOSPODAROWANIE NA UZYTKACH ZIELONYCH 

Ustawa o ochronie przyrody z 

dnia 16 października 1991 r. 

(tekst jednolity, Dz.U. z 2001 r. 

Nr 99, poz. 1079 z 


Ustawa Prawo Wodne z 18 

lipca 2001r. (Dz.U. z 2001 r., Nr 

115, poz. 1229 z 





egzekwująca) 


karna 

8. Wypalanie roślinności Starosta (art. 47) 

kara aresztu lub kara 

grzywny 






ARiMR 


Środowiska 

Wypełnienie obowiązków na obszarach objętych ochroną prawną, 

wynikających z Ustawy o ochronie przyrody. 

6. OCHRONA SIEDLISK 

Ustawa o ochronie przyrody z 

dnia 16 października 1991 r. 

(Dz.U. z 2001 r. Nr 99, poz. 

1079 z późniejszymi zmianami) 

7. UTRZYMANIE CZYSTOŚCI I PORZĄDKU 

9. Nie wypełnienie wymogów 

ochrony przewidzianych dla 

obszarów chronionych 

(plany ochrony, roczne zadania 

ochronne) 

Służby ochrony przyrody 

(Park Narodowy. Park 

Krajobrazowy, obszar 

NATURA 2000, Starosta) 


grzywny 






Nu 

mer

Zobowiązania 

Rolnicy zobowiązani są do utrzymania czystości i porządku na 

terenie gospodarstwa oraz do posiadania urządzenia do 

gromadzenia odpadów komunalnych wytworzonych na terenie 

gospodarstwa. 

Obowiązek utrzymywania w stanie sprawności technicznej 

urządzeń przeciwerozyjnych oraz urządzeń melioracji 

szczegółowych ciąży na właścicielu gruntów, na których znajdują 

się te urządzenia. 

Rolnicy są zobowiązani do utrzymania na stokach nachylonych 

12° (20%) użytków zielonych. 

Ścieki bytowe nie mogą być odprowadzane bezpośrednio do wód 

powierzchniowych lub do ziemi. 


Ustawa o utrzymaniu 

czystości i porządku w 

gminach z 13 września 

1996 r. (Dz.U.96.132.622 z 


8. OCHRONA GLEBY 

Ustawa o ochronie gruntów 

rolnych i leśnych z dnia 3 

lutego 1995r. (Dz.U. z 

1995r. Nr 16, poz. 78 z 


9. OCHRONA WODY 

Ustawa Prawo Wodne z 18 

lipca 2001r. (Dz.U. z 2001 

r., Nr 115, poz. 1229 z 



10. Brak urządzeń służących do 

zbierania odpadów 

komunalnych. 

11. Obecność odpadów 

komunalnych na terenie 

gospodarstwa. 

12. Przekształcenie użytku 

zielonego w grunt orny na stoku 

o nachyleniu 12° (20%). 

13. Odprowadzanie ścieków do 

systemów 

melioracyjnych, wód 

powierzchniowych lub do ziemi. 

14. W przypadku podłączenia do 

sieci wodociągowej brak 

zbiornika bezodpływowego na 

nieczystości ciekłe 

lub przydomowej oczyszczalni 

ścieków bytowych lub 

przyłączenia nieruchomości do 

sieci kanalizacyjnej 



egzekwująca) 


karna 

Gmina 

Kara grzywny 






ARiMR 

Starosta 

ARiMR 


Środowiska 

Kara grzywny 






Nu 

mer

Załącznik III. Zasady wykorzystania ścieków w rolnictwie 

Ścieki mogą być zagospodarowywane w rolnictwie na określonych zasadach 

formalnych (patrz tabele nr 1, 2 i 3). 

Tabela III. 1. Warunki sanitarne dla ścieków przeznaczonych do rolniczego wykorzystania 

l.p. Wskaźnik Wielkość dopuszczalna 

1. Bakterie chorobotwórcze z rodzaju Salmonella niewykrywalne w 1 litrze 

2. Obecność żywych jaj pasożytów 

(Ascaris sp., Trichuris, Toxocara sp.) 

do 10 w 1 litrze 

Źródło: Rozp. Ministra Środowiska z dnia (...................) 2004 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić 

przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych 

dla środowiska wodnego (projekt z marca 2004 roku) 

Tabela III. 2. Warunki położenia gruntów przewidzianych do rolniczego wykorzystania 

ścieków 

Położenie gruntów 

Min. odległość 

Odległość gruntów, na których stosuje się rolnicze wykorzystanie ścieków: 

1. Od obiektów przeznaczonych na pobyt ludzi, przy rozprowadzaniu 

ścieków: 

a) grawitacyjnym; 100 m 

b) za pomocą deszczowni. 200 m 

2. Od dróg publicznych i linii kolejowych przy rozprowadzaniu ścieków: 

a) grawitacyjnym; 20 m 

b) za pomocą deszczowni. 70 m 

3. Od linii brzegu wód płynących, przy spadku terenu: 

a) do 2 % 30 m 

b) od 2 do 10 % 50 m 

c) ponad 10 % 70 m 

4. Od zbiorników wodnych, stawów rybnych nie przeznaczonych do 

zasilania ściekami, od linii brzegu jezior, przy spadku terenu: 

a) do 2 % 50 m 

b) od 2 do 10 % 80 m 

c) ponad 10 % 100 m 

5. Od studni stanowiącej: 

a) indywidualne źródło zaopatrzenia w wodę do spożycia; 250 m 2) 

b) źródło zbiorowego zaopatrzenia w wodę do spożycia. 250 m 2) 

Źródło: Rozp. Ministra Środowiska z dnia (......................) 2004 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić 


dla środowiska wodnego (projekt z marca 2004 roku) 

Nu 

mer

Tabela III. 3. Warunki położenia urządzeń i instalacji przeznaczonych do magazynowania i 

przygotowania ścieków do rolniczego wykorzystania 

Położenie urządzeń i instalacji 

Min. odległość 

Odległość urządzeń i instalacji przeznaczonych do magazynowania i 

przygotowania ścieków do rolniczego wykorzystania: 

1. Od obiektów przeznaczonych na pobyt ludzi, przy ilości ścieków: 

a) do 5000 m 3 /dobę 

300 m 

b) ponad 5000 m 3 /dobę 

500 m 

2. Od linii brzegu wód płynących, przy spadku terenu: 

a) do 2 % 

b) ponad 2 % 

3. Od zbiorników wodnych, stawów rybnych nie przeznaczonych do 

zasilania ściekami, od linii brzegu jezior, przy spadku terenu: 

a) do 2 % 

b) ponad 2 % 

50 m 

80 m 

100 m 

150 m 

4. Od studni stanowiącej: 

a) indywidualne źródło zaopatrzenia w wodę do spożycia 

b) źródło zbiorowego zaopatrzenia w wodę do spożycia 

250 m 1) 

100 m 1) 

Źródło: Rozp. Ministra Środowiska z dnia (......................) 2004 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić 


dla środowiska wodnego (projekt z marca 2004 roku). 

1) 

Jeżeli zasięg terenu ochrony bezpośredniej studni przekracza wymagane min. odległości położenia gruntów, 

urządzeń i instalacji, należy przyjmować odległości większe niż zasięg strefy ochrony bezpośredniej. 

Nu 

mer

Załączniki do PGO 

Załącznik 1. Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie 

zbierania i transportu odpadów. 

Lp Nazwa firmy, adres Rodzaj 

Rodzaj odpadów objętych zezwoleniem 

. 

1. Zakład Transportu 

Komunalnego 

Grzegorz Kosior 

Dys 266 

zezwolenia 

Odpady 

komunalne 

Zbieranie i 

transport 

Papier i tektura - 20 01 01 

Szkło - 20 01 02 

Drewno inne niż wymienione w 20 01 37- 20 

01 38 

Tworzywa sztuczne – 20 01 39 

Metale (puste puszki i drobny złom) – 20 01 40 

Inne nie wymienione frakcje zbierane w sposób 

selektywny – 20 01 99 

Odpady ulegające biodegradacji – 20 02 01 

Gleba i ziemia, w tym kamienie – 20 02 02 

Niesegregowane (zmieszane) odpady 

komunalne – 20 03 01 

Odpady z targowisk – 20 03 02 

Inne odpady ulegające biodegradacji – 20 02 03 

Odpady wielkogabarytowe – 20 03 07 

Odpady komunalne nie wymienione w innych 

podgrupach – 20 03 99 

2. Przedsiębiorstwo 

Handlowo – 

Usługowe EKO- 

TRANS Cezary 

Kubacki Wielkie 90 

Odpady 

komunalne 

Zbieranie i 

transport 

Papier i tektura - 20 01 01 

Szkło - 20 01 02 

Tworzywa sztuczne – 20 01 39 

Metale (puste puszki i drobny złom) – 20 01 40 

Niesegregowane (zmieszane) odpady 

komunalne – 20 03 01 

Odpady z targowisk – 20 03 02 

Inne odpady ulegające biodegradacji – 20 02 03 

Odpady wielkogabarytowe – 20 03 07 

Odpady komunalne nie wymienione w innych 

podgrupach – 20 03 99 

3. Obrót Surowców 

Wtórnych Art. i 

Transport Drogowy 

D. i Z. Borkowscy 

Zbieranie 

odpadów 


i innych niż 

niebezpieczne 

02 01 01, 10 09 00, 10 09 80, 12 01 01, 

12 01 02, 12 01 03, 12 01 04, 12 01 05, 

12 01 99, 15 01 01, 15 01 04, 16 01 06, 

16 01 17, 16 06 01, 16 08 01, 16 08 02, 

16 08 05, 16 08 06, 17 04 01, 17 04 02, 

17 04 03, 17 04 04, 17 04 05, 17 04 07, 

17 04 08, 19 10 01, 19 12 02 

Nu 

mer

4. Zakład Remontowo – 

Budowlany, H.Pytka, 

Nasutów 167 

Zbieranie 

odpadów 


i innych niż 

niebezpieczne 

17 06 01 – materiały izolacyjne zawierające 

azbest 

17 03 80 – papa odpadowa 

Załącznik 2. Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie 

odzysku odpadów 

Lp Nazwa firmy, adres Miejsce Rodzaj odpadów objętych zezwoleniem 

. 

1. TATARA, Mirosław 

Tatara 

odzysku 

Baza „SCh” w 

Niemcach 

04 01 99 – sortowane kawałki skór baranich 

Nu 

mer

WÃJT GMINY NIEMCE - Lublin

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

WÃJT GMINY NIEMCE - Lublin