25.04.2014 Views

Siswati: Grade 10-12

Siswati: Grade 10-12

Siswati: Grade 10-12

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4.2 TINCWADZI TEMTSETFO / TEMBUSO<br />

Lena yincwadzi lengayi esihlotjeni nobe emnganini. Yincwadzi lebhalelwa timongcondvo letehlukene,<br />

ibhalwa ngendlela lehlukile. Ingabhalelwa baphatsi, emaTiko, imisakato, emaphephandzaba, umbuso<br />

njalonjalo.<br />

Kunetinhlobo letehlukene tetincwadzi temtsetfo njenganati letilandzelako:<br />

Incwadzi lengakahleleki<br />

Incwadzi lesicelamsebenti<br />

Incwadzitikhalo<br />

Incwadzi leya kumhleli weliphephandzaba<br />

Incwadzimbiko > lapho ubika lokutsite lokufuna sisombululo.<br />

Incwadzi yekutsenga > utsenga lokutsite ngeliposi.<br />

Yekubeka umbono > nawuphawula ubeka umbono longasita emmangweni<br />

Incwadzi yemtsetfo ibhalwa ilandzele nati timiso:<br />

1. Emakheli lamabili :<br />

lekucala lisenhla esandleni sekudla, likheli lembhali wencwadzi, nelusuku.<br />

Lesibili lisesandleni sesencele, lalapho incwadzi iya khona, ngenhla kwalo kubhalwe<br />

lotawufundza incwadzi, sibonelo:<br />

o Mphatsisikolo<br />

o Sonhlalakahle<br />

o Mphatsisiteshi<br />

2. Sibingelelo nesihloko sendzaba lokhuluma ngayo ngaphansi kwaso<br />

3. Kweciwa imigca kuko konkhe lokubhalwako, netindzima tehlukaniswa imigca<br />

4. Bhala inkulumo yakho utitfobe, usebentise lulwimi lolufanele.<br />

5. Iba nesiphetfo lesihloniphako, njengekutsi:<br />

o Ngimi lotitfobako<br />

o Mphikeleli Zwane (Mnu.)<br />

6. Atikho tiphumuti kuto tonkhe tinhlobo tetincwadzi letingenhla.<br />

4.2.1 Incwadzisikhalo<br />

Lokubalulekile ngencwadzisikhalo<br />

Beka sikhalo sakho sivakale<br />

Nika imininingwane lebalulekile<br />

Ayiyetfulwe ngemoya lomuhle<br />

Ungabeki muntfu licala<br />

Condza ngco kuloko lofuna kwatiwe<br />

Nika nelikhambi<br />

Ayibe nesihloko<br />

Emakheli mabili<br />

Ayibe nesivaleliso lesihlelekile<br />

<strong>12</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!