Sino ang Gumaganap ng Anong trabaho sa Edukasyon - People for ...
Sino ang Gumaganap ng Anong trabaho sa Edukasyon - People for ...
Sino ang Gumaganap ng Anong trabaho sa Edukasyon - People for ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<stro<strong>ng</strong>>Sino</stro<strong>ng</strong>> and Gumagawa <strong>ng</strong> Ano<br />
<strong>sa</strong> Sistem<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> P<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>-edukasyon<br />
<strong>ng</strong> Ontario?<br />
Sa Canada, <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> pampubliko<strong>ng</strong> edukasyon ay<br />
responsibilidad <strong>ng</strong> bawat probinsiya. A<strong>ng</strong> tip sheet na<br />
ito ay makakatulo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> pag-intindi <strong>ng</strong> istruktura <strong>ng</strong><br />
pambuklik<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> edukasyon <strong>ng</strong> Ontario at <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> papel na<br />
ginagampanan <strong>ng</strong> paaralan, school boards at Ministry<br />
of Education.<br />
A<strong>ng</strong> Ministro <strong>ng</strong> <strong>Edukasyon</strong> <strong>ng</strong> Probinsiya<br />
A<strong>ng</strong> Ministro <strong>ng</strong> <strong>Edukasyon</strong> <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> may p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>kalahatan<br />
na responsibilidad <strong>sa</strong> lahat <strong>ng</strong> aspeto <strong>ng</strong> sistema <strong>ng</strong><br />
pampublik<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> edukasyon <strong>ng</strong> Ontario. A<strong>ng</strong> Education<br />
Act <strong>ng</strong> Ontario <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> nagtatakda <strong>ng</strong> mga tu<strong>ng</strong>kulin at<br />
responsibilidad <strong>ng</strong> Ministro <strong>ng</strong> <strong>Edukasyon</strong>, school<br />
boards, superintendent, principals, guro, magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> at<br />
mag-aaral.<br />
A<strong>ng</strong> Minstro ay respon<strong>sa</strong>ble <strong>sa</strong>:<br />
• Paglaan <strong>ng</strong> patakaran at gabay para <strong>sa</strong> school<br />
board<br />
• Pagbahagi <strong>ng</strong> pondo para <strong>sa</strong> school board ayon<br />
<strong>sa</strong> Fundi<strong>ng</strong> Formula<br />
• Pagtatag <strong>ng</strong> pamprobinsiy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> kurikulum (ano<br />
<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> dapat matutuhan <strong>ng</strong> mag-aaral <strong>sa</strong> bawat<br />
hakb<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>)<br />
• Pagtakda <strong>ng</strong> p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ail<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>an para magtapos<br />
(diploma at certificates)<br />
• Paggawa <strong>ng</strong> listahan <strong>ng</strong> sum<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>-ayon na mga<br />
aklat at iba p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> learni<strong>ng</strong> resources<br />
A<strong>ng</strong> Minister <strong>ng</strong> <strong>Edukasyon</strong> ay inata<strong>sa</strong>n <strong>ng</strong> Premier at<br />
ibinoto na Miyembro <strong>ng</strong> Pamprobinsy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Parliament.<br />
Puwede<strong>ng</strong> kontakin <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Ministry of Education <strong>sa</strong><br />
www.edu.gov.on.ca o <strong>sa</strong> 1-800-387-5514.<br />
Education Quality and Accountability Office (EQAO)<br />
A<strong>ng</strong> EQAO ay is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> s<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ay <strong>ng</strong> gobyerno na tumatanaw<br />
<strong>sa</strong> pamprobinsiy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> pagsusulit <strong>sa</strong> ika-anim, siyam at<br />
<strong>sa</strong>mpu<strong>ng</strong> grado at respon<strong>sa</strong>ble <strong>sa</strong> mga sumusunod:<br />
• Pagbuo at p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>asiwa <strong>ng</strong> mga pagsusulit <strong>sa</strong><br />
pagba<strong>sa</strong>, pagsulat at matematika<br />
• Pag-ulat tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> resulta <strong>ng</strong> pagsusulit na<br />
alinsunod <strong>sa</strong> pamantayan<br />
• Paggawa <strong>ng</strong> rekomendasyon up<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mapabuti<br />
<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> resulta<br />
Makokontak <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> EQAO <strong>sa</strong> www.eqao.com o <strong>sa</strong> 1-888-<br />
327-7377<br />
Ontario College of Teachers<br />
A<strong>ng</strong> Ontario College of Teachers <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> namamahala <strong>sa</strong><br />
propesyon <strong>ng</strong> pagtuturo. A<strong>ng</strong> responsibilidad nito ay:<br />
• Pagtatag <strong>ng</strong> p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ail<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>an para <strong>sa</strong> teachi<strong>ng</strong><br />
certificate at pagtakda <strong>ng</strong> mga pamantayan para<br />
<strong>sa</strong> teacher traini<strong>ng</strong> programs<br />
• Pagmamatili <strong>ng</strong> rehistro <strong>ng</strong> mga marapat na guro<br />
• Pag-imbestiga <strong>ng</strong> mga reklamo laban <strong>sa</strong> mga<br />
guro<br />
Makokontak <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Ontario College of Teachers <strong>sa</strong><br />
www.oct.ca o <strong>sa</strong> pagtawag <strong>sa</strong> 1-888-534-2222.<br />
School Boards<br />
May mga 72 school boards <strong>sa</strong> Ontario, ka<strong>sa</strong>ma na rito<br />
<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> 31 E<strong>ng</strong>lish public school boards, 29 Catholic school<br />
boards, 4 French school boards at 8 French Catholic<br />
school boards. Mayroon di<strong>ng</strong> “school authorities” na<br />
namamahala <strong>ng</strong> mga paaralan <strong>sa</strong> ospital, sentro <strong>ng</strong><br />
paggamot, at <strong>sa</strong> malalayomg lugar <strong>ng</strong> probinsiya.
A<strong>ng</strong> school board <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>:<br />
• Nagpapasiya ku<strong>ng</strong> paano gagamitin <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
pondo<strong>ng</strong> natant<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>gap nito mula <strong>sa</strong> probinsiya<br />
para <strong>sa</strong> pagkuha <strong>ng</strong> guro at iba p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> empleado,<br />
pagtayo <strong>ng</strong> bago<strong>ng</strong> gu<strong>sa</strong>li at pag-alaga <strong>sa</strong><br />
nakatayo na, at pagbili <strong>ng</strong> gamit <strong>sa</strong> paaralan.<br />
• Nagpapasiya ku<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>an at kailan magtatayo <strong>ng</strong><br />
bago<strong>ng</strong> paaralan o ku<strong>ng</strong> ano <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <strong>sa</strong><strong>sa</strong>rhan.<br />
• Nagbibigay <strong>ng</strong> programa <strong>sa</strong> paaralan tulad <strong>ng</strong><br />
special education, programa <strong>sa</strong> mga bago<strong>ng</strong><br />
dati<strong>ng</strong> at French Immersion<br />
• Nagtatatag <strong>ng</strong> p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>-lokal na patakaran <strong>sa</strong><br />
edukasyon (halimbawa, <strong>sa</strong>fe schools,<br />
homework)<br />
• Nagtatakda <strong>ng</strong> p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>taun<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> balanse<strong>ng</strong> budget<br />
para <strong>sa</strong> school board<br />
• Nagsisiguro na sumusunod <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mga paaralan<br />
<strong>sa</strong> alintuntunin <strong>ng</strong> Education Act<br />
• Nagtatatag <strong>ng</strong> School Council <strong>sa</strong> bawat<br />
paaralan at Parent Involvement Committee <strong>sa</strong><br />
Board.<br />
A<strong>ng</strong> mga trustees ay hinahalal <strong>sa</strong> school board <strong>sa</strong><br />
panahon <strong>ng</strong> p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>munisipyo<strong>ng</strong> halalan. Sila <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
kumakatawan <strong>sa</strong> interes <strong>ng</strong> mga magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> at magaaral<br />
<strong>sa</strong> lugar nila. Umuupo sila <strong>sa</strong> mga komite na<br />
nagtatalakay <strong>ng</strong> pagtatalsik <strong>ng</strong> mag-aaral at<br />
nagpapasiya tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> budget <strong>ng</strong> school board.<br />
Maaari<strong>ng</strong> tanu<strong>ng</strong>in ku<strong>ng</strong> sino <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> trustee <strong>sa</strong> inyo<strong>ng</strong><br />
lugar <strong>sa</strong> opisina <strong>ng</strong> paaralan o <strong>sa</strong> website <strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong><br />
school board.<br />
A<strong>ng</strong> mga school superintendents o supervisory officers ay<br />
empleado <strong>ng</strong> school board at sila <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> responsible <strong>sa</strong><br />
grupo <strong>ng</strong> paaralan <strong>sa</strong> bawat school board. A<strong>ng</strong> mga<br />
superintendents ay maaari<strong>ng</strong> maka<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> suspension<br />
appeals, special education meeti<strong>ng</strong>s, at mga hili<strong>ng</strong> na<br />
dumalo <strong>sa</strong> ib<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> paaralan. A<strong>ng</strong> superintendents ay<br />
maari<strong>ng</strong> italaga <strong>ng</strong> Board na mamahala <strong>ng</strong> programa na<br />
<strong>sa</strong>kop <strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> Board (halimbawa, superintendent <strong>for</strong><br />
especial education). Maari mo<strong>ng</strong> kontakin <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> iyo<strong>ng</strong><br />
school superintendent ku<strong>ng</strong> hindi ka matulu<strong>ng</strong>an <strong>ng</strong> iyo<strong>ng</strong><br />
school principal.<br />
Mahahanap <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> kompleto<strong>ng</strong> listrahan <strong>ng</strong> school boards<br />
<strong>sa</strong> buo<strong>ng</strong> probinsiya <strong>sa</strong>:<br />
http://esip.edu.gov.on.ca/e<strong>ng</strong>lish/core/BoardDirectory.asp<br />
Mga Paaralan<br />
A<strong>ng</strong> Principal <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> respon<strong>sa</strong>ble <strong>sa</strong> pagpapatakbo <strong>ng</strong><br />
indibidwal na paaralan. May i<strong>sa</strong> or higit p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> viceprincipal<br />
na maaari<strong>ng</strong> italaga na tumulo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> kanila. A<strong>ng</strong><br />
principal <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> responsible <strong>sa</strong>:<br />
• Pagtanaw <strong>ng</strong> pagtuturo at kurikulum <strong>sa</strong> paaralan<br />
at pagpasiya <strong>sa</strong> School Improvement Plan<br />
• Pagpamahala <strong>ng</strong> guro at iba p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> empleado<br />
• Pagt<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>gap <strong>ng</strong> mag-aaral at pagpasiya tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong><br />
special education placements<br />
• Pagbantay <strong>ng</strong> school budget at pagsiguro na <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
gu<strong>sa</strong>li at pasilidad ay minamatili<br />
• Pagpasiya <strong>sa</strong> paglaan <strong>ng</strong> specialized staff tulad<br />
<strong>ng</strong> pinuno <strong>ng</strong> kagawaran, ispesialista <strong>sa</strong> arte at<br />
aklatan<br />
• Pagmamatili <strong>ng</strong> student records at pagsiguro na<br />
<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> report cards ay pinadala <strong>sa</strong> mga magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>
• Pagpapatupad <strong>ng</strong> disiplina <strong>sa</strong> mga magaaral<br />
at pagpasiya tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong><br />
suspensions at posible<strong>ng</strong> pagpatalsik<br />
• Pag –anyaya <strong>ng</strong> paglahok <strong>ng</strong> mga<br />
magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>, pagtulo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> fundraisi<strong>ng</strong>, at<br />
pagbuo <strong>ng</strong> patakaran tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> mga<br />
bagay tulad <strong>ng</strong> homework at Code of<br />
Conduct <strong>ng</strong> paaralan.<br />
Mga Guro<br />
A<strong>ng</strong> mga guro <strong>sa</strong> Ontario ay kail<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
may kilal<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> teachers certificate up<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
magturo <strong>sa</strong> pampubliko<strong>ng</strong> sistema <strong>ng</strong><br />
edukasyon. A<strong>ng</strong> mga guro ay respon<strong>sa</strong>ble<br />
<strong>sa</strong>:<br />
• Paghanda <strong>ng</strong> lesson plans, pagturo<br />
<strong>ng</strong> klase, at pag-tantiya <strong>ng</strong> progreso<br />
<strong>ng</strong> mag-aaral<br />
• Pananatili <strong>ng</strong> disiplina <strong>sa</strong> klase<br />
• Pagpapatakbo <strong>ng</strong> extra-curricular<br />
sports, clubs at activities (boluntaryo)<br />
• Pakikipag-u<strong>sa</strong>p <strong>sa</strong> mga magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> progreso <strong>ng</strong> mag-aaral<br />
• Pagbibigay <strong>ng</strong> impormasyon <strong>sa</strong> mga magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> at<br />
komunidad at pag-hi<strong>ng</strong>i <strong>ng</strong> pakikilahok <strong>sa</strong> mga paks<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
tinatalakay <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>lukuyan<br />
• Pagpayo <strong>sa</strong> principal at shool board tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong><br />
p<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>taun<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> kalendaryo <strong>ng</strong> paaralan, stratehiya <strong>sa</strong><br />
pagpapabuti <strong>ng</strong> pagganap, alituntunin <strong>sa</strong> pagkilos at<br />
pananamit, pamantayan <strong>ng</strong> pagpili <strong>ng</strong> principal at ku<strong>ng</strong><br />
ano<strong>ng</strong> patakaran <strong>ng</strong> board na maaapekto <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> paaralan.<br />
Karamihan <strong>ng</strong> school councils ay aktibo <strong>sa</strong> pag-organi<strong>sa</strong> <strong>ng</strong><br />
sosyalan para <strong>sa</strong> komunidad <strong>ng</strong> paaralan at <strong>sa</strong> paglikom <strong>ng</strong> pera.<br />
Mas marami<strong>ng</strong> iimpormasyon ukol <strong>sa</strong> school councils <strong>sa</strong>:<br />
http://www.edu.gov.on.ca/e<strong>ng</strong>/general/elemsec/council/guide.html<br />
Para <strong>sa</strong> karagdag<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> impormasyon<br />
Hanapin <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> impormasyon tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> pampubliko<strong>ng</strong> edukasyon<br />
<strong>ng</strong> Ontario at paano ka maari<strong>ng</strong> makilahok <strong>sa</strong>:<br />
<strong>People</strong> <strong>for</strong> Education<br />
www.people<strong>for</strong>education.com<br />
The Ontario Association of Parents in Catholic Education<br />
www.oapce.on.ca<br />
The Ontario Federation of Home and School Associations<br />
www.ofh<strong>sa</strong>.on.ca<br />
Student Councils<br />
A<strong>ng</strong> student councils <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> nagpapayo <strong>sa</strong><br />
principal at school board. Bawat paaralan ay<br />
kail<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> may school council at ka<strong>sa</strong>li <strong>sa</strong> mga<br />
miyembro nito <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mga magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>, principal,<br />
guro, mag-aaral (<strong>sa</strong> mataas na paaralan), is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />
empleado na hindi nagtuturo at is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> kinatawan<br />
<strong>ng</strong> komunidad. A<strong>ng</strong> pinakamarami<strong>ng</strong> miyembro<br />
ay mga magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> at <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> tagap<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ulo ay<br />
kail<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> magul<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>. A<strong>ng</strong> principal ay<br />
hindi bumoboto. A<strong>ng</strong> school councils ay<br />
responsible <strong>sa</strong>: