Druk nr 4602 - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Druk nr 4602 - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Druk nr 4602 - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SEJM<br />
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ<br />
VI kadencja<br />
Prezes Rady Ministrów<br />
RM 10-85-11<br />
<strong>Druk</strong> <strong>nr</strong> <strong>4602</strong><br />
Warszawa, 12 sierpnia 2011 r.<br />
Pan<br />
Grzegorz Schetyna<br />
Marszałek <strong>Sejm</strong>u<br />
<strong>Rzeczypospolitej</strong> <strong>Polskiej</strong><br />
Szanowny Panie Marszałku<br />
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji <strong>Rzeczypospolitej</strong> <strong>Polskiej</strong> z dnia<br />
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam <strong>Sejm</strong>owi <strong>Rzeczypospolitej</strong> <strong>Polskiej</strong> projekt<br />
ustawy<br />
- o zmianie ustawy - Kodeks karny,<br />
ustawy - Kodeks postępowania<br />
karnego, ustawy o wykonywaniu kary<br />
pozbawienia wolności poza zakładem<br />
karnym w systemie dozoru<br />
elektronicznego oraz niektórych innych<br />
ustaw.<br />
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności<br />
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.<br />
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu<br />
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister<br />
Sprawiedliwości.<br />
Z poważaniem<br />
(-) Donald Tusk
Projekt<br />
z dnia<br />
U S T A W A<br />
o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy<br />
o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru<br />
elektronicznego oraz niektórych innych ustaw 1)<br />
Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553,<br />
z późn. zm. 2) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 63 po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:<br />
„§ 1a. Na poczet orzeczonej kary zalicza się okres stosowania aresztu domowego,<br />
zaokrąglając do pełnego dnia, przy czym dwa dni aresztu domowego równają się jednemu<br />
dniowi kary pozbawienia wolności, zaś jeden dzień aresztu domowego równa się jednemu<br />
dniowi kary ograniczenia wolności lub jednej dziennej stawce grzywny.”;<br />
2) art. 95a otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 95a. § 1. Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego<br />
zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej, popełnione<br />
w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sąd może orzec, że wobec sprawcy po<br />
odbyciu tej kary lub warunkowym zwolnieniu, będzie stosowany środek zabezpieczający,<br />
który może przybrać postać:<br />
1) umieszczenia sprawcy w zakładzie zamkniętym,<br />
2) skierowania sprawcy na leczenie ambulatoryjne,<br />
3) skierowania sprawcy na kontrolowane leczenie ambulatoryjne<br />
– w celu odbycia terapii farmakologicznej lub psychoterapii zmierzających do<br />
zapobieżenia ponownemu popełnieniu takiego przestępstwa, w tym w szczególności poprzez<br />
obniżenie zaburzonego popędu seksualnego sprawcy. Terapii farmakologicznej nie stosuje<br />
się, jeżeli jej przeprowadzenie spowodowałoby niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia<br />
skazanego.<br />
§ 2. Sąd orzeka umieszczenie sprawcy, o którym mowa w § 1, skazanego za<br />
przestępstwo określone w art. 197 § 2 lub 3, w zakładzie zamkniętym albo skierowanie go na
leczenie ambulatoryjne lub kontrolowane leczenie ambulatoryjne.<br />
§ 3. Kontrolowane leczenie ambulatoryjne polega na zastosowaniu wobec sprawcy<br />
kontroli miejsca pobytu przy użyciu aparatury monitorującej, określonej<br />
w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym<br />
w systemie dozoru elektronicznego. Skierowanie na kontrolowane leczenie ambulatoryjne<br />
można orzec, jeżeli wobec sprawcy tytułem środka karnego, o którym mowa w art. 41a<br />
orzeczono obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych miejscach lub<br />
zakaz zbliżania się do określonych osób.<br />
§ 4. W okresie do 6 miesięcy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub<br />
przed wykonaniem kary sąd ustala:<br />
1) potrzebę i sposób wykonywania orzeczonego środka, o którym mowa w § 1,<br />
2) sposób wykonywania orzeczonego środka, o którym mowa w § 2.<br />
§ 5. Sąd może zarządzić zmianę sposobu wykonywania środka zabezpieczającego.<br />
§ 6. Sąd zarządza umieszczenie w zakładzie zamkniętym sprawcy, który uchyla się od<br />
leczenia ambulatoryjnego lub kontroli miejsca pobytu przy użyciu aparatury monitorującej.<br />
§ 7. Przepisy art. 94 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.”.<br />
Art. 2. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U.<br />
Nr 89, poz. 555, z późn. zm. 3) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) art. 124 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 124 § 1. Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało<br />
nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego, w polskim urzędzie<br />
konsularnym lub złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez<br />
osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu, przez członka załogi<br />
polskiego statku morskiego kapitanowi statku, zaś w wypadku oskarżonego, wobec którego<br />
stosuje się areszt domowy, a który nie ma możliwości złożenia pisma za pośrednictwem<br />
operatora uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej lub innych osób –<br />
przekazane osobie wyznaczonej do odbioru pisma przez organ, do dyspozycji którego<br />
oskarżony pozostaje.<br />
§ 2. Termin uważa się za zachowany, gdy przed jego upływem oskarżony, wobec<br />
którego stosuje się areszt domowy, zawiadomił organ, do dyspozycji którego pozostaje,<br />
o gotowości przekazania pisma, jeżeli przekazał je osobie wyznaczonej, o której mowa w § 1,<br />
gdy tylko osoba ta zgłosiła się po odbiór pisma.”;<br />
2
2) w art. 249:<br />
a) w § 4 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:<br />
„Przepis niniejszy stosuje się do tymczasowego aresztowania oraz do aresztu<br />
domowego tylko w razie orzeczenia kary pozbawienia wolności.”,<br />
b) § 5 otrzymuje brzmienie:<br />
„§ 5. Prokurator i obrońca mają prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu dotyczącym<br />
przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz aresztu domowego, a także<br />
rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tych środków zapobiegawczych.<br />
Niestawiennictwo prokuratora lub obrońcy należycie zawiadomionych o terminie nie tamuje<br />
rozpoznania sprawy.”;<br />
3) w art. 250 § 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„§ 1. Tymczasowe aresztowanie oraz areszt domowy może nastąpić tylko na mocy<br />
postanowienia sądu.”;<br />
4) w art. 253 § 2 i 3 otrzymują brzmienie:<br />
„§ 2. Zastosowany przez sąd środek zapobiegawczy może być w postępowaniu<br />
przygotowawczym uchylony lub zmieniony na łagodniejszy również przez prokuratora; nie<br />
dotyczy to zmiany tymczasowego aresztowania na areszt domowy.<br />
§ 3. Sąd lub prokurator niezwłocznie zawiadamia pokrzywdzonego, jego<br />
przedstawiciela ustawowego lub osobę, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje,<br />
o uchyleniu, nieprzedłużeniu lub zmianie tymczasowego aresztowania albo aresztu<br />
domowego na łagodniejszy środek zapobiegawczy, chyba że pokrzywdzony oświadczy, iż<br />
z takiego uprawnienia rezygnuje.”;<br />
5) w art. 254 § 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„§ 2. Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje<br />
tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania<br />
postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego<br />
dotyczącego tego samego oskarżonego.”;<br />
6) w art. 264 dodaje się § 4 w brzmieniu:<br />
„§ 4. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do aresztu domowego.”;<br />
3
7) po art. 265 dodaje się art. 265a – 265e w brzmieniu:<br />
„Art. 265a. § 1. Areszt domowy stosuje się na wniosek oskarżonego, wobec którego<br />
jest stosowane tymczasowe aresztowanie.<br />
§ 2. W postępowaniu przygotowawczym wniosek składa się do prokuratora, który<br />
najpóźniej w ciągu 3 dni przekazuje wniosek sądowi lub wydaje postanowienie<br />
o nieuwzględnieniu wniosku.<br />
§ 3. W przedmiocie wniosku rozstrzyga w postępowaniu przygotowawczym sąd<br />
rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, a po wniesieniu aktu oskarżenia –<br />
sąd, przed którym sprawa się toczy.<br />
§ 4. Sąd rozstrzyga w przedmiocie wniosku najpóźniej w ciągu 3 dni.<br />
Art. 265b. § 1. Areszt domowy można zastosować, jeżeli:<br />
1) stan zdrowia oskarżonego nie stoi temu na przeszkodzie,<br />
2) oskarżony posiada miejsce stałego pobytu, a warunki mieszkaniowe oskarżonego<br />
umożliwiają funkcjonowanie aparatury monitorującej, określonej w przepisach<br />
o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru<br />
elektronicznego.<br />
§ 2. Aresztu domowego nie stosuje się, jeżeli zachodzą okoliczności określone<br />
w art. 258 § 1 pkt 2 lub zachodzi obawa, że oskarżony nie będzie przestrzegał obowiązków<br />
związanych ze stosowaniem tego środka.<br />
§ 3. Jeżeli oskarżony zamieszkuje wspólnie z innymi osobami pełnoletnimi wymagana<br />
jest pisemna zgoda tych osób, dołączona do wniosku, o którym mowa<br />
w art. 265a § 2, na zainstalowanie aparatury monitorującej i przeprowadzanie w lokalu<br />
mieszkalnym czynności kontrolnych związanych z funkcjonowaniem tej aparatury oraz<br />
zachowaniem oskarżonego. Cofnięcie zgody jest nieskuteczne.<br />
§ 4. Na wniosek oskarżonego, sąd stosujący areszt domowy zawiadamia organ opieki<br />
społecznej, jeżeli zachodzi istotna potrzeba udzielenia oskarżonemu wsparcia<br />
w czasie stosowania tego środka.<br />
Art. 265c. § 1. Jeżeli zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku o zmianę<br />
tymczasowego aresztowania na areszt domowy sąd wydaje postanowienie o zmianie<br />
tymczasowego aresztowania na areszt domowy pod warunkiem, że w miejscu pobytu<br />
oskarżonego nie później niż w określonym dniu uruchomiona zostanie aparatura<br />
4
monitorująca. W razie spełnienia warunku tymczasowe aresztowanie ulega zmianie na areszt<br />
domowy z chwilą uruchomienia aparatury monitorującej.<br />
§ 2. Wydając postanowienie, o którym mowa w § 1, sąd poucza oskarżonego<br />
o uprawnieniach i obowiązkach związanych ze stosowaniem aresztu domowego, a także<br />
o konsekwencjach naruszenia obowiązków. Pouczenie to należy doręczyć oskarżonemu na<br />
piśmie; oskarżony potwierdza podpisem otrzymanie pouczenia.<br />
§ 3. W postanowieniu, o którym mowa w § 1, należy wskazać miejsce stosowania<br />
aresztu domowego oraz określić obszar stosowania tego środka. Art. 251 § 2 stosuje się<br />
odpowiednio.<br />
§ 4. Przez miejsce stosowania aresztu domowego rozumie się lokal mieszkalny,<br />
w którym zostało zainstalowane i uruchomione stacjonarne urządzenie monitorujące.<br />
§ 5. Przez obszar stosowania aresztu domowego rozumie się przestrzeń, której granice<br />
w każdym kierunku są wyznaczone przez określoną w postanowieniu sądu maksymalną<br />
odległość od stacjonarnego urządzenia monitorującego, która nie może przekraczać<br />
200 metrów.<br />
Art. 265d. § 1. W postępowaniu przygotowawczym sąd, stosując areszt domowy,<br />
oznacza jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.<br />
§ 2. Jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie można było ukończyć<br />
postępowania przygotowawczego w terminie określonym w § 1, na wniosek prokuratora sąd<br />
pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, może<br />
przedłużyć areszt domowy na dalszy okres oznaczony. Art. 263 § 6 stosuje się odpowiednio.<br />
§ 3. Okres stosowania aresztu domowego liczy się od dnia, w którym uruchomiono<br />
aparaturę monitorującą w związku z rozpoczęciem wykonywania tego środka. Łączny okres<br />
stosowania aresztu domowego w sprawie nie może przekroczyć 2 lat.<br />
§ 4. Do okresu stosowania aresztu domowego nie wlicza się dnia, w którym oskarżony<br />
przebywał, chociażby przez krótki czas, poza obszarem stosowania aresztu domowego bez<br />
wezwania lub zezwolenia organu procesowego albo z naruszeniem warunków tego<br />
zezwolenia.<br />
Art. 265e. § 1. Jeżeli przemawia za tym wzgląd na dobro postępowania lub potrzeba<br />
prawidłowego wykonania aresztu domowego, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym<br />
również prokurator, może nałożyć na oskarżonego obowiązek powstrzymania się od kontaktu<br />
z określonymi osobami, powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania środków<br />
5
odurzających lub obowiązek innego określonego zachowania; w razie potrzeby można<br />
zmienić nałożony obowiązek, zwolnić oskarżonego z obowiązku lub nałożyć nowy.<br />
§ 2. Na postanowienie w przedmiocie nałożenia, zmiany lub zwolnienia<br />
z obowiązku przysługuje zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora przysługuje do<br />
sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie.<br />
§ 3. Jeżeli oskarżony narusza porządek prawny, nie stosuje się do obowiązku<br />
nałożonego na podstawie § 1 lub związanego ze stosowaniem aresztu domowego sąd<br />
właściwy do zastosowania tymczasowego aresztowania, zaś w razie upływu terminów<br />
wskazanych w art. 263 § 1 i 3 – sąd właściwy do jego przedłużenia może zmienić areszt<br />
domowy na tymczasowe aresztowanie.”;<br />
8) art. 344 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 344. Jeżeli oskarżony jest tymczasowo aresztowany lub stosuje się wobec niego<br />
areszt domowy, sąd z urzędu rozstrzyga o utrzymaniu, zmianie lub uchyleniu tego środka.<br />
W razie potrzeby orzeka także o innych środkach zapobiegawczych.”;<br />
9) w art. 413 w § 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2) rozstrzygnięcie co do kary i środków karnych, a w razie potrzeby, co do zaliczenia<br />
na ich poczet tymczasowego aresztowania i zatrzymania, aresztu domowego oraz środków<br />
zapobiegawczych wymienionych w art. 276.”;<br />
10) art. 417 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 417. Zaliczeniu na poczet orzeczonej kary podlega również okres tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego odbytego przez oskarżonego w innej sprawie, w której<br />
postępowanie toczyło się równocześnie, a zapadł w niej prawomocny wyrok uniewinniający,<br />
umorzono postępowanie albo odstąpiono od wymierzenia kary.”;<br />
11) w art. 420 § 1 i 2 otrzymują brzmienie:<br />
„§ 1. Jeżeli wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia co do przepadku, zaliczenia<br />
tymczasowego aresztowania, zatrzymania, aresztu domowego lub środków zapobiegawczych<br />
wymienionych w art. 276 albo dowodów rzeczowych, sąd orzeka o tym postanowieniem na<br />
posiedzeniu.<br />
§ 2. Jeżeli sąd nieprawidłowo zaliczył okres zatrzymania, tymczasowego aresztowania<br />
lub aresztu domowego na poczet orzeczonej kary, stosuje się odpowiednio przepis § 1.”;<br />
6
12) w art. 654 § 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„§ 2. W postępowaniu przygotowawczym, w przedmiocie tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego w stosunku do żołnierzy, o których mowa w § 1 pkt 1,<br />
a także do żołnierzy sił zbrojnych państw obcych i członków ich personelu cywilnego,<br />
o których mowa w § 1 pkt 3, orzeka jednoosobowo wojskowy sąd okręgowy.”.<br />
Art. 3. W ustawie z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia<br />
wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (Dz. U. z 2010 r.<br />
Nr 142, poz. 960) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 1 po punkcie 4 dodaje się punkt 5 i 6 w brzmieniu:<br />
„5) organizowanie i kontrolowanie wykonywania aresztu domowego;<br />
6) organizowanie i kontrolowanie wykonywania obowiązku powstrzymywania się<br />
od przebywania w określonych miejscach lub zakazu zbliżania się do<br />
określonych osób orzeczonych wobec sprawcy skierowanego na kontrolowane<br />
leczenie ambulatoryjne, o którym mowa w art. 95a § 1 i 2 Kodeksu karnego.”;<br />
2) po Rozdziale 5 dodaje się Rozdział 5a i 5b w brzmieniu:<br />
„Rozdział 5a<br />
Organizowanie i kontrolowanie wykonywania aresztu domowego<br />
Art. 83a. Do wykonywania aresztu domowego stosuje się aparaturę monitorującą,<br />
o której mowa w art. 2 ust. 1 i 4.<br />
Art. 83b. W sprawach organizowania i kontroli aresztu domowego właściwy jest sąd<br />
penitencjarny, w okręgu którego jest lub ma być wykonywany areszt domowy.<br />
Art. 83c. 1. Prawomocne postanowienie o zmianie tymczasowego aresztowania na<br />
areszt domowy przesyła się sądowi penitencjarnemu.<br />
2. Niezwłocznie po otrzymaniu postanowienia sąd penitencjarny żąda nadesłania<br />
informacji od upoważnionego podmiotu dozorującego.<br />
Art. 83d. Jeżeli informacje nadesłane przez upoważniony podmiot dozorujący<br />
7
wskazują na niemożność zastosowania aresztu domowego, sąd penitencjarny wydaje<br />
postanowienie o niemożności wykonania postanowienia o zmianie tymczasowego<br />
aresztowania na areszt domowy. Na postanowienie to przysługuje zażalenie.<br />
Art. 83e. 1. Jeżeli warunki techniczne nie stoją na przeszkodzie wykonywaniu aresztu<br />
domowego w miejscu wskazanym przez sąd właściwy do stosowania tego środka,<br />
upoważniony podmiot dozorujący przekazuje stosowną informację sądowi penitencjarnemu,<br />
wskazując datę możliwej instalacji stacjonarnego urządzenia monitorującego oraz założenia<br />
oskarżonemu nadajnika.<br />
2. Po otrzymaniu informacji, o której mowa w ust. 1, sędzia penitencjarny wydaje<br />
zarządzenie, w którym:<br />
1) określa rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych;<br />
2) wskazuje miejsce zainstalowania stacjonarnego urządzenia monitorującego zgodnie<br />
z postanowieniem o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy;<br />
3) wyznacza datę instalacji stacjonarnego urządzenia monitorującego oraz założenia<br />
oskarżonemu nadajnika; data nie może przekraczać dnia określonego<br />
w postanowieniu o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy.<br />
3. Odpis zarządzenia przesyła się niezwłocznie sądowi, który wydał postanowienie<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy oraz upoważnionemu podmiotowi<br />
dozorującemu.<br />
Art. 83f. Po otrzymaniu odpisu zarządzenia, o którym mowa w art. 83e ust. 2, sąd,<br />
który wydał postanowienie o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy poleca<br />
przetransportowanie oskarżonego do miejsca stosowania aresztu domowego zgodnie<br />
z wyznaczoną datą instalacji.<br />
Art. 83g. 1. Upoważniony podmiot dozorujący niezwłocznie informuje sąd<br />
penitencjarny, zaś sąd penitencjarny informuje sąd, który wydał postanowienie<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy o uruchomieniu albo niemożności<br />
uruchomienia aparatury monitorującej, podając jednocześnie przyczyny, z powodu których<br />
uruchomienie nie nastąpiło.<br />
2. Upoważniony podmiot dozorujący niezwłocznie informuje sąd penitencjarny, zaś<br />
sąd penitencjarny informuje organ, do dyspozycji którego pozostaje oskarżony,<br />
o każdorazowym udaremnieniu lub utrudnieniu przeprowadzenia czynności kontrolnych<br />
8
związanych z funkcjonowaniem tej aparatury lub zachowaniem oskarżonego, a także<br />
o każdorazowym opuszczeniu przez oskarżonego obszaru stosowania aresztu domowego.<br />
Art. 83h. 1. Oskarżony, wobec którego zastosowano areszt domowy,<br />
ma obowiązek stałego nieprzerwanego przebywania na obszarze stosowania tego środka,<br />
wskazanym w postanowieniu sądu, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.<br />
2. Oskarżony, wobec którego zastosowano areszt domowy, obowiązany jest ponadto:<br />
1) nosić nadajnik;<br />
2) chronić aparaturę monitorującą przed utratą, zniszczeniem, uszkodzeniem,<br />
unieczynnieniem lub innym uczynieniem jej niezdatną do użytku;<br />
3) udostępniać nadajnik i stacjonarne urządzenie monitorujące upoważnionemu<br />
podmiotowi dozorującemu w celu sprawdzenia prawidłowości ich funkcjonowania, naprawy<br />
lub wymiany;<br />
4) odbierać połączenia telefoniczne przychodzące do stacjonarnego urządzenia<br />
monitorującego;<br />
5) jeżeli sąd zobowiązał oskarżonego do określonego zachowania w czasie stosowania<br />
aresztu domowego – umożliwić kontrolę wykonania tego obowiązku, w szczególności<br />
poprzez udzielanie informacji lub wyjaśnień.<br />
Art. 83i. 1. Oskarżony, wobec którego zastosowano areszt domowy, może opuścić<br />
obszar stosowania aresztu domowego, jeżeli zaistniała nagła i niezależna od oskarżonego<br />
sytuacja, bezpośrednio zagrażająca życiu lub zdrowiu człowieka, zaś dalsze przebywanie<br />
oskarżonego na tym obszarze mogłoby wywołać istotne skutki dla zdrowia.<br />
2. Przed opuszczeniem obszaru stosowania aresztu domowego oskarżony jest<br />
obowiązany powiadomić centralę monitorowania o zaistniałej sytuacji; centrala<br />
monitorowania niezwłocznie zawiadamia organ, do dyspozycji którego oskarżony pozostaje.<br />
3. Oskarżony jest obowiązany powrócić na obszar stosowania aresztu domowego<br />
niezwłocznie po ustaniu zagrożenia dla życia lub zdrowia.<br />
Art. 83j. 1. Oskarżony, wobec którego zastosowano areszt domowy może, na<br />
wezwanie lub za zezwoleniem organu, do dyspozycji którego pozostaje, opuścić obszar<br />
stosowania aresztu domowego na czas niezbędny:<br />
1) dla realizacji prawa wybierania Prezydenta <strong>Rzeczypospolitej</strong> <strong>Polskiej</strong>, posłów,<br />
senatorów, posłów do Parlamentu Europejskiego i przedstawicieli do organów samorządu<br />
9
terytorialnego oraz prawa udziału w referendum;<br />
2) dla udziału w czynności procesowej.<br />
2. Oskarżony ma obowiązek wystąpić do organu wskazanego w ust. 1<br />
z wnioskiem o zezwolenie na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego nie później<br />
niż 5 dni przed terminem wyborów, referendum lub czynności procesowej, chyba że został<br />
wezwany do udziału w czynności procesowej w sprawie, w której zastosowano areszt<br />
domowy. We wniosku oskarżony powinien wskazać miejsce, czas i rodzaj czynności, organ<br />
procesowy, który ma czynność przeprowadzić oraz sygnaturę akt lub inne oznaczenie sprawy.<br />
3. Organ może odmówić zezwolenia na udział oskarżonego w czynności procesowej<br />
w uzasadnionych wypadkach, a także gdy wniosek został złożony z naruszeniem terminu<br />
określonego w ust. 2. Organ odmawia zezwolenia, jeżeli zachodzi przypuszczenie, że<br />
czynność ta została spowodowana przez oskarżonego lub inne osoby w celu utrudnienia<br />
prawidłowego wykonywania aresztu domowego.<br />
4. Organ, do dyspozycji którego oskarżony pozostaje, odmawia zezwolenia na udział<br />
oskarżonego w wyborach lub referendum jedynie wówczas, gdy oskarżony nie ma prawa<br />
wybierania lub prawa do udziału w tym referendum.<br />
5. Wzywając oskarżonego do udziału w czynności procesowej lub udzielając<br />
zezwolenia na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego, organ wskazany<br />
w ust. 1 może zarządzić, aby oskarżony w czasie pobytu poza tym obszarem pozostawał<br />
w asyście osoby godnej zaufania lub aby oskarżonemu założono nadajnik umożliwiający<br />
ustalenie miejsca jego pobytu. Nadajnik ten jest usuwany, gdy oskarżony powróci na obszar<br />
stosowania aresztu domowego.<br />
6. W wezwaniu oraz postanowieniu o udzieleniu zezwolenia określa się czas przed<br />
rozpoczęciem i po zakończeniu czynności, kiedy oskarżony może pozostawać poza obszarem<br />
stosowania aresztu domowego, zaś w wypadku udziału w wyborach i referendum – godzinę<br />
dozwolonego opuszczenia tego obszaru oraz godzinę obowiązkowego powrotu na ten obszar.<br />
Czas i godziny określa się w wymiarze umożliwiającym oskarżonemu dojazd. O treści<br />
wezwania i postanowienia należy poinformować upoważniony organ dozorujący.<br />
7. Na postanowienie o odmowie zezwolenia przysługuje oskarżonemu zażalenie.<br />
Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd rejonowy, w którego okręgu toczy się<br />
postępowanie.<br />
Art. 83k. 1. W wypadkach szczególnie ważnych dla oskarżonego, uzasadnionych<br />
warunkami zdrowotnymi, rodzinnymi lub osobistymi, organ do dyspozycji którego oskarżony<br />
10
pozostaje może mu zezwolić na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego na czas<br />
nie dłuższy niż 5 dni. O udzieleniu zezwolenia organ informuje sąd penitencjarny w terminie<br />
umożliwiającym przekazanie tej informacji ze stosownym wyprzedzeniem upoważnionemu<br />
podmiotowi dozorującemu.<br />
2. Art. 83j ust. 5 stosuje się odpowiednio.<br />
Art. 83l. 1. W wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach organ, do<br />
dyspozycji którego oskarżony pozostaje, może zmienić miejsce stosowania aresztu<br />
domowego. Art. 83c – 83g oraz art. 265c § 1 Kodeksu postępowania karnego stosuje się<br />
odpowiednio.<br />
2. W szczególnie uzasadnionych wypadkach organ, do dyspozycji którego oskarżony<br />
pozostaje, może zmienić obszar stosowania aresztu domowego. Odpis prawomocnego<br />
postanowienia przesyła się sądowi penitencjarnemu, który informuje o dokonanej zmianie<br />
upoważniony podmiot dozorujący.<br />
3. Na postanowienie w przedmiocie zmiany miejsca lub obszaru stosowania aresztu<br />
domowego przysługuje zażalenie.<br />
Art. 83m. Do organizacji i kontroli wykonywania aresztu domowego stosuje się<br />
odpowiednio przepisy Rozdziałów 4 i 5, z wyłączeniem przepisów w zakresie regulującym<br />
zadania sądowego kuratora zawodowego.<br />
Rozdział 5b<br />
Organizowanie i kontrolowanie wykonywania obowiązku powstrzymywania się od<br />
przebywania w określonych miejscach lub zakazu zbliżania się do określonych osób<br />
orzeczonych wobec sprawcy skierowanego na kontrolowane leczenie ambulatoryjne<br />
Art. 83n. W razie skierowania sprawcy na kontrolowane leczenie ambulatoryjne,<br />
o którym mowa w art. 95a § 1 i 2 Kodeksu karnego, miejsce pobytu sprawcy jest<br />
kontrolowane przy użyciu aparatury monitorującej, o której mowa w art. 2 ust. 1 i ust. 4 pkt 1<br />
i 3.<br />
Art. 83o. Do organizacji i kontroli wykonywania obowiązku powstrzymywania się od<br />
przebywania w określonych miejscach lub zakazu zbliżania się do określonych osób<br />
orzeczonych wobec sprawcy skierowanego na kontrolowane leczenie ambulatoryjne stosuje<br />
11
się odpowiednio przepisy art. 8, 8a, 15, 16, 25 – 27, 44 i 55 niniejszej ustawy, a także<br />
przepisy Rozdziałów 4 i 5, z wyłączeniem przepisów w zakresie regulującym zadania<br />
sądowego kuratora zawodowego.<br />
Art. 4. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21,<br />
poz. 94, z późn. zm. 4) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) art. 66 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 66. § 1. Umowa o pracę wygasa z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika<br />
w pracy z powodu tymczasowego aresztowania, chyba że pracodawca rozwiązał wcześniej<br />
bez wypowiedzenia umowę o pracę z winy pracownika.<br />
§ 2. Jeżeli tymczasowe aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, umowa<br />
o pracę wygasa z upływem trzech miesięcy nieobecności w pracy z powodu zastosowania<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na<br />
wykonywanie przez pracownika pracy w formie telepracy; w takim wypadku przepisów<br />
art. 67 8 , 67 9 , 67 11 , 67 16 i 67 17 nie stosuje się.<br />
§ 3. Pracodawca, pomimo wygaśnięcia umowy o pracę z powodu tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego, jest obowiązany ponownie zatrudnić pracownika, jeżeli<br />
postępowanie karne zostało umorzone lub gdy zapadł wyrok uniewinniający, a pracownik<br />
zgłosił swój powrót do pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia. Przepisy<br />
art. 48 stosuje się odpowiednio.<br />
§ 4. Przepisów § 3 nie stosuje się, w przypadku gdy postępowanie karne umorzono<br />
z powodu przedawnienia albo amnestii, a także w razie warunkowego umorzenia<br />
postępowania.”;<br />
2) art. 155 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 155 2 . (123) § 1. Przepis art. 155 1 § 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do pracownika<br />
powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po<br />
trwającym co najmniej miesiąc okresie:<br />
1) urlopu bezpłatnego,<br />
2) urlopu wychowawczego,<br />
3) odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych,<br />
okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,<br />
4) tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego,<br />
12
6) odbywania kary pozbawienia wolności,<br />
7) nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.”.<br />
Art. 5. W ustawie z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych<br />
(Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 693, z późn. zm. 5) ) w art. 37 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Żołnierzowi, który został zawieszony w czynnościach służbowych albo wobec<br />
którego zastosowano tymczasowe aresztowanie lub areszt domowy, zawiesza się od<br />
najbliższego terminu płatności wypłatę połowy uposażenia zasadniczego oraz wypłatę<br />
dodatków o charakterze stałym.”.<br />
Art. 6. W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r.<br />
Nr 97, poz. 674, z późn. zm. 6) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 83 ust. 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2. Nauczyciel i dyrektor szkoły zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu<br />
obowiązków w razie zastosowania wobec niego tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego albo w razie pozbawienia go wolności w związku z postępowaniem karnym.”;<br />
2) w art. 84 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela w okresie zawieszenia w pełnieniu<br />
obowiązków może ulec ograniczeniu, a w razie zastosowania tymczasowego aresztowania lub<br />
aresztu domowego ulega ograniczeniu najwyżej do połowy, w zależności od stanu rodzinnego<br />
nauczyciela, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po<br />
miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie.”.<br />
Art. 7. W ustawie z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r.<br />
Nr 146, poz. 1188, z późn. zm. 7) ) w art. 95j ust. 1a otrzymuje brzmienie:<br />
„1a. Sąd dyscyplinarny orzeka o tymczasowym zawieszeniu w czynnościach<br />
zawodowych adwokata lub aplikanta adwokackiego, w stosunku do którego w prowadzonym<br />
przeciwko niemu postępowaniu karnym zastosowano tymczasowe aresztowanie, w terminie<br />
14 dni od daty powzięcia wiadomości o tymczasowym aresztowaniu. Jeżeli w stosunku do<br />
tymczasowo aresztowanego adwokata lub aplikanta adwokackiego nie wszczęto w chwili<br />
orzekania o tymczasowym aresztowaniu postępowania dyscyplinarnego albo brak jest<br />
wniosku o tymczasowe zawieszenie, sąd dyscyplinarny ogranicza tymczasowe zawieszenie<br />
13
do czasu trwania tymczasowego aresztowania, z tym, że jeżeli tymczasowe aresztowanie<br />
zostało zmienione na areszt domowy sąd dyscyplinarny może orzec o przedłużeniu<br />
tymczasowego zawieszenia na czas trwania aresztu domowego.”.<br />
Art. 8. W ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych<br />
(Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953, z późn. zm. 8) ) art. 11 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 11. 1. Urzędnik państwowy zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu<br />
obowiązków służbowych do czasu wygaśnięcia stosunku pracy w razie zastosowania wobec<br />
niego tymczasowego aresztowania, chyba że wcześniej rozwiązano z nim stosunek pracy bez<br />
wypowiedzenia z jego winy lub upłynął już okres wypowiedzenia przed tymczasowym<br />
aresztowaniem urzędnika.<br />
2. Jeżeli przed wygaśnięciem stosunku pracy tymczasowe aresztowanie zostało<br />
zmienione na areszt domowy, urzędnik państwowy pozostaje zawieszony w pełnieniu<br />
obowiązków służbowych do czasu wygaśnięcia stosunku pracy, chyba że pracodawca wyraził<br />
zgodę na wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy.<br />
3. Wynagrodzenie urzędnika państwowego w okresie tymczasowego aresztowania lub<br />
aresztu domowego ulega ograniczeniu do połowy, chyba że wykonywał on pracę w formie<br />
telepracy. Jeżeli zapadł wyrok uniewinniający lub postępowanie karne zostało umorzone,<br />
urzędnikowi państwowemu wypłaca się pozostałą część wynagrodzenia, chyba że<br />
postępowanie karne umorzono warunkowo lub na podstawie amnestii, a zainteresowany<br />
w przepisanym trybie nie domagał się rehabilitacji.”.<br />
Art. 9. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r.<br />
Nr 142, poz. 1591, z późn. zm. 9) ) art. 28g otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 28g. W przypadku przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań<br />
i kompetencji wójta spowodowanej jedną z następujących okoliczności:<br />
1) tymczasowym aresztowaniem lub aresztem domowym,<br />
2) odbywaniem kary pozbawienia wolności wymierzonej za przestępstwo<br />
nieumyślne,<br />
3) odbywaniem kary aresztu,<br />
4) niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni<br />
– jego zadania i kompetencje przejmuje zastępca, a w gminach, w których<br />
powołano więcej niż jednego zastępcę – pierwszy zastępca.”.<br />
14
Art. 10. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43,<br />
poz. 277, z późn. zm. 10) ) w art. 125 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Policjantowi, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie lub areszt<br />
domowy zawiesza się od najbliższego terminu płatności 50 % ostatnio należnego<br />
uposażenia.”.<br />
Art. 11. W ustawie z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U.<br />
z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, z późn. zm. 11) ) w art. 43 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Funkcjonariusza zawiesza się w czynnościach służbowych na okres nie dłuższy niż<br />
3 miesiące w razie zastosowania wobec niego tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego lub wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo<br />
umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Jeżeli okres<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego jest dłuższy niż 3 miesiące, zawieszenie<br />
ulega z mocy prawa przedłużeniu do czasu zakończenia tymczasowego aresztowania lub<br />
aresztu domowego.”.<br />
Art. 12. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U.<br />
z 2009 r. Nr 12, poz. 68, z późn. zm. 12) ) w ustawie wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 71b ust. 3 otrzymuje brzmienie:<br />
„3. Wymiar urlopu wypoczynkowego i dodatkowego urlopu wypoczynkowego<br />
strażaka powracającego do służby w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej<br />
miesiąc okresie:<br />
1) urlopu bezpłatnego,<br />
2) urlopu wychowawczego,<br />
3) zawieszenia w czynnościach służbowych,<br />
4) tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego,<br />
5) nieusprawiedliwionej nieobecności na służbie,<br />
ulega proporcjonalnemu obniżeniu o ten okres, chyba że przed rozpoczęciem się tego okresu<br />
strażak wykorzystał urlop w przysługującym mu albo wyższym wymiarze.”;<br />
2) w art. 108 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Strażakowi, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie lub areszt<br />
domowy zawiesza się od najbliższego terminu płatności 50 % ostatnio należnego<br />
15
uposażenia.”.<br />
Art. 13. W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 r.<br />
Nr 41, poz. 214 oraz Nr 53, poz. 273) w art. 42d ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy inspektora wygasa w przypadku:<br />
1) zrzeczenia się obywatelstwa polskiego;<br />
2) prawomocnego orzeczenia pozbawienia praw publicznych;<br />
3) skazania prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne<br />
przestępstwo skarbowe;<br />
4) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby<br />
cywilnej lub wydalenia z pracy w urzędzie;<br />
5) upływu 3 miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie<br />
pracy w formie telepracy w okresie aresztu domowego;<br />
6) śmierci inspektora.”.<br />
Art. 14. W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U.<br />
z 2007 r. Nr 231, poz. 1701, z późn. zm. 13) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 91 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:<br />
„1. Mianowany kontroler zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków<br />
służbowych do czasu wygaśnięcia stosunku pracy w razie zastosowania wobec niego<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na<br />
wykonywanie w okresie aresztu domowego pracy w formie telepracy.<br />
2. Wynagrodzenie mianowanego kontrolera w okresie tymczasowego aresztowania<br />
lub aresztu domowego ulega ograniczeniu do połowy, chyba że wykonuje pracę w formie<br />
telepracy. Jeżeli zapadł wyrok uniewinniający lub postępowanie karne zostało umorzone,<br />
mianowanemu kontrolerowi wypłaca się pozostałą część wynagrodzenia, z zastrzeżeniem<br />
ust. 3.”;<br />
2) w art. 91a ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy z mianowanym kontrolerem wygasa wskutek:<br />
1) śmierci;<br />
2) zrzeczenia się obywatelstwa polskiego;<br />
16
3) upływu 3 miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego<br />
aresztowania, aresztu domowego albo odbywania kary pozbawienia wolności, chyba że<br />
pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie pracy w formie telepracy w okresie aresztu<br />
domowego;<br />
4) uprawomocnienia się wyroku skazującego za przestępstwo umyślne;<br />
5) uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego o ukaraniu karą<br />
dyscyplinarną wydalenia z pracy w Najwyższej Izbie Kontroli;<br />
6) wyboru na posła, senatora, posła do Parlamentu Europejskiego lub<br />
radnego.<br />
2. W przypadku wygaśnięcia stosunku pracy z powodu tymczasowego aresztowania<br />
lub aresztu domowego stosuje się odpowiednio art. 66 § 3 i 4 Kodeksu pracy.”.<br />
Art. 15. W ustawie z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U. z 2004 r.<br />
Nr 163, poz. 1712 14) ) w art. 109 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:<br />
„2. Funkcjonariuszowi, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie lub<br />
areszt domowy w związku z wszczętym postępowaniem karnym, zawiesza się od<br />
najbliższego terminu płatności wypłatę połowy uposażenia zasadniczego oraz wypłatę<br />
dodatków.<br />
3. W przypadku uchylenia zawieszenia w czynnościach służbowych, tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego, funkcjonariuszowi wypłaca się zawieszoną część<br />
uposażenia, chociażby nawet został już zwolniony ze służby, jeżeli:<br />
1) postępowanie dyscyplinarne zostało zakończone, a funkcjonariuszowi nie<br />
została wymierzona kara dyscyplinarna wydalenia ze służby lub nie został obniżony stopień;<br />
2) postępowanie przed organem właściwego samorządu zawodowego zostało<br />
zakończone, a funkcjonariuszowi nie została wymierzona kara zawieszenia lub pozbawienia<br />
prawa wykonywania zawodu lub specjalności zawodowej;<br />
3) postępowanie karne zostało umorzone albo funkcjonariusz został<br />
uniewinniony prawomocnym wyrokiem sądu.”.<br />
Art. 16. W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98,<br />
poz. 1071, z późn. zm. 15) ) art. 23 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 23. 1. Kurator zawodowy zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu<br />
obowiązków służbowych w razie zastosowania wobec niego tymczasowego aresztowania lub<br />
aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie w okresie aresztu<br />
17
domowego pracy w formie telepracy.<br />
2. Wynagrodzenie kuratora zawodowego w okresie tymczasowego aresztowania lub<br />
aresztu domowego ulega ograniczeniu do połowy, chyba że wykonuje pracę w formie<br />
telepracy. Jeżeli w stosunku do kuratora zawodowego zapadł wyrok uniewinniający lub<br />
postępowanie karne zostało umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania<br />
karnego, kuratorowi przysługuje wyrównanie wynagrodzenia za okres tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego.”.<br />
Art. 17. W ustawie z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego<br />
oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154, z późn. zm. 16) ) wprowadza się<br />
następujące zmiany:<br />
1) art. 61 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 61. Stosunek służbowy funkcjonariusza wygasa w przypadku:<br />
1) śmierci funkcjonariusza;<br />
2) nieobecności funkcjonariusza w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy<br />
z powodu tymczasowego aresztowania, chyba że wcześniej nastąpiło zwolnienie<br />
funkcjonariusza ze służby; jeżeli przed wygaśnięciem stosunku pracy tymczasowe<br />
aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, stosunek służbowy funkcjonariusza<br />
wygasa z upływem 3 miesięcy nieobecności w pracy, chyba że właściwy przełożony wyraził<br />
zgodę na wykonywanie zadań służbowych w okresie aresztu domowego w formie telepracy.”;<br />
2) w art. 130 ust. 4 otrzymuje brzmienie:<br />
„4. Do okresu nieprzerwanej służby w rozumieniu ust. 1 – 3 nie zalicza się okresów<br />
tymczasowego aresztowania, aresztu domowego oraz odbywania kary pozbawienia wolności,<br />
chyba że funkcjonariusz został uniewinniony lub postępowanie karne zostało umorzone albo<br />
że wykonywał zadania służbowe w formie telepracy.”;<br />
3) w art. 140 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Funkcjonariuszowi, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie lub<br />
areszt domowy zawiesza się od najbliższego terminu płatności 50 % ostatnio należnego<br />
uposażenia, chyba że wykonuje zadania służbowe w formie telepracy.”.<br />
Art. 18. W ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy<br />
18
zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593, z późn. zm. 17) ) wprowadza się następujące<br />
zmiany:<br />
1) w art. 92 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Żołnierzowi zawodowemu, który został zawieszony w czynnościach służbowych<br />
albo wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie lub areszt domowy, zawiesza się<br />
od najbliższego terminu płatności połowę ostatnio otrzymanego uposażenia zasadniczego<br />
oraz wypłatę dodatków o charakterze stałym, a także wypłatę należności pieniężnych, o<br />
których mowa w art. 94 oraz art. 95 pkt 1 i 3.”;<br />
2) w art. 94 ust. 3 otrzymuje brzmienie:<br />
„3. Do okresu zawodowej służby wojskowej, o którym mowa w ust. 1 i 2, zalicza się<br />
okresy pełnienia nieprzerwanej czynnej służby wojskowej, z wyłączeniem okresów<br />
zawieszenia w czynnościach służbowych, tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego, chyba że prawomocnym orzeczeniem postępowanie karne lub dyscyplinarne,<br />
będące przyczyną zawieszenia, tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, zostało<br />
umorzone bądź żołnierz został uniewinniony na podstawie prawomocnego wyroku lub<br />
orzeczenia o uniewinnieniu w postępowaniu dyscyplinarnym.”.<br />
Art. 19. W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz. U. Nr 223,<br />
poz. 2217, z późn. zm. 18) ) w art. 30 ust. 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2. Zawieszenie odbywania służby zastępczej może nastąpić w razie:<br />
1) rozwiązania umowy o wykonywanie pracy przez osobę podlegającą<br />
kwalifikacji wojskowej skierowaną do odbycia służby zastępczej z przyczyn leżących po<br />
stronie podmiotu, jeżeli nie ma możliwości natychmiastowego skierowania osoby<br />
podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbycia służby zastępczej do innego podmiotu;<br />
2) zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności albo kary aresztu,<br />
wykonania kary ograniczenia wolności albo zastosowania tymczasowego aresztowania lub<br />
aresztu domowego wobec osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej;<br />
3 ) złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę<br />
podlegającą kwalifikacji wojskowej;<br />
4) niezdolności osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbywania<br />
służby zastępczej z powodu choroby;<br />
5) stwierdzenia u osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej odbywającej<br />
służbę zastępczą przeciwwskazań do wykonywania pracy określonego rodzaju, jeżeli nie ma<br />
19
możliwości natychmiastowego skierowania osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do<br />
odbycia służby zastępczej na innym stanowisku pracy albo do innego podmiotu;<br />
6) niezapewnienia przez podmiot osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej<br />
odbywającej służbę zastępczą bezpłatnego zakwaterowania, jeżeli nie ma możliwości<br />
natychmiastowego skierowania osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbywania<br />
służby zastępczej do innego podmiotu;<br />
7) zaistnienia ważnych spraw rodzinnych u osoby podlegającej kwalifikacji<br />
wojskowej, które nie kwalifikują jej do uznania za osobę konieczną do sprawowania opieki<br />
nad członkiem rodziny wspólnie z nim zamieszkałym, albo spraw osobistych w szczególności<br />
związanych z prowadzeniem przez osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej<br />
przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolnego, albo innej działalności gospodarczej.”.<br />
Art. 20. W ustawie z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa<br />
(Dz. U. Nr 169, poz. 1417, z późn. zm. 19) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) art. 51 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 51. 1. Stosunek pracy radcy tymczasowo aresztowanego ulega z mocy prawa<br />
zawieszeniu na czas trwania tego aresztowania.<br />
2. Jeżeli przed rozwiązaniem stosunku pracy tymczasowe aresztowanie zostało<br />
zmienione na areszt domowy, stosunek pracy pozostaje zawieszony, chyba że pracodawca<br />
wyraził zgodę na wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy.<br />
3. W okresie zawieszenia stosunku pracy radcy przysługuje wynagrodzenie<br />
w wysokości połowy wynagrodzenia miesięcznego przysługującego mu w dniu<br />
tymczasowego aresztowania.<br />
4. W przypadku prawomocnego umorzenia postępowania karnego lub postępowania<br />
w sprawie o przestępstwo skarbowe albo wydania prawomocnego wyroku uniewinniającego<br />
wypłaca się pozostałą część wynagrodzenia, chyba że postępowanie umorzono warunkowo<br />
albo z powodu przedawnienia lub amnestii.<br />
5. Okres zawieszenia stosunku pracy wskutek tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze<br />
radcy.”;<br />
2) w art. 52 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy radcy Prokuratorii Generalnej ulega rozwiązaniu z jego winy bez<br />
20
wypowiedzenia w razie:<br />
1) niespełniania wymogów koniecznych do zajmowania stanowiska<br />
służbowego radcy, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1, 2 lub 5;<br />
1a) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, stwierdzonego<br />
prawomocnym orzeczeniem sądu;<br />
2) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych<br />
albo zakazu zajmowania stanowiska w urzędach organów władzy publicznej lub<br />
wykonywania zawodu prawniczego;<br />
3) nieobecności w pracy przez okres 3 miesięcy z powodu tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie<br />
pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy;<br />
4) dwukrotnego otrzymania negatywnej oceny kwalifikacyjnej;<br />
5) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy<br />
w Prokuratorii Generalnej.”.<br />
Art. 21. W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U.<br />
Nr 164, poz. 1365, z późn. zm. 20) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 127 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy mianowanego nauczyciela akademickiego wygasa z mocy prawa<br />
w przypadku:<br />
1) stwierdzenia, że mianowanie nastąpiło na podstawie fałszywych lub<br />
nieważnych dokumentów;<br />
2) prawomocnego orzeczenia przez sąd utraty praw publicznych;<br />
3) prawomocnego ukarania karą dyscyplinarną pozbawienia prawa<br />
wykonywania zawodu nauczyciela akademickiego na stałe lub na czas określony;<br />
4) prawomocnego orzeczenia środka karnego w postaci zakazu zajmowania<br />
określonego stanowiska, w przypadku gdy orzeczenie to dotyczy wykonywania obowiązków<br />
nauczyciela akademickiego;<br />
5) upływu trzymiesięcznego okresu nieobecności w pracy z powodu<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na<br />
wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy;<br />
6) odbywania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności;<br />
7) upływu okresu mianowania;<br />
21
8) śmierci nauczyciela akademickiego.”;<br />
2) w art. 147 ust. 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2. Nauczyciel akademicki zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu<br />
obowiązków z dniem jego tymczasowego aresztowania. Jeżeli przed wygaśnięciem stosunku<br />
pracy tymczasowe aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, stosunek pracy<br />
pozostaje zawieszony, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie pracy w okresie<br />
aresztu domowego w formie telepracy.”;<br />
3) w art. 148 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela akademickiego w okresie zawieszenia<br />
w pełnieniu obowiązków może ulec obniżeniu, a w razie zastosowania tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego ulega obniżeniu najwyżej do połowy, w zależności od<br />
stanu rodzinnego nauczyciela akademickiego, począwszy od pierwszego dnia miesiąca<br />
kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie. W okresie<br />
zawieszenia w pełnieniu obowiązków nie przysługują dodatki do wynagrodzenia oraz<br />
wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.”.<br />
Art. 22. W ustawie z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym<br />
(Dz. U. Nr 104, poz. 708, z późn. zm. 21) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) art. 65 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 65. Stosunek służbowy funkcjonariusza wygasa w przypadku:<br />
1) śmierci funkcjonariusza lub stwierdzenia zaginięcia, o którym mowa<br />
w art. 98 ust. 4;<br />
2) nieobecności funkcjonariusza w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy<br />
z powodu tymczasowego aresztowania, chyba że wcześniej nastąpiło zwolnienie<br />
funkcjonariusza ze służby; jeżeli przed wygaśnięciem stosunku służbowego tymczasowe<br />
aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, stosunek służbowy wygasa z upływem<br />
3 miesięcy nieobecności funkcjonariusza w służbie, chyba że właściwy przełożony wyraził<br />
zgodę na wykonywanie zadań służbowych w okresie aresztu domowego w formie telepracy.”;<br />
2) w art. 93a ust. 5 otrzymuje brzmienie:<br />
„5. Do okresu służby, od którego zależy wysokość nagrody rocznej, nie wlicza się<br />
22
okresów:<br />
1) urlopu bezpłatnego;<br />
2) za które funkcjonariuszowi nie przysługuje prawo do uposażenia, o których<br />
mowa w art. 105;<br />
3) zawieszenia w czynnościach służbowych, tymczasowego aresztowania<br />
oraz aresztu domowego, chyba że postępowanie będące przyczyną zawieszenia lub<br />
aresztowania umorzono albo w jego wyniku funkcjonariusz został uniewinniony, albo że<br />
funkcjonariusz w okresie aresztu domowego wykonywał zadania służbowe w formie<br />
telepracy.”;<br />
3) w art. 104 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Funkcjonariuszowi, wobec którego jest stosowane tymczasowe aresztowanie lub<br />
areszt domowy zawiesza się od najbliższego terminu płatności 70 % ostatnio należnego<br />
uposażenia, chyba że wykonuje zadania służbowe w formie telepracy.”.<br />
Art. 23. W ustawie dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby<br />
Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 710,<br />
z późn. zm. 22) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 19 ust. 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2. Funkcjonariusza można zwolnić ze służby w przypadku:<br />
1) niewywiązywania się z obowiązków służbowych w okresie odbywania<br />
służby stałej, stwierdzonego w dwóch kolejnych opiniach, między którymi upłynęło co<br />
najmniej 6 miesięcy;<br />
2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo inne niż określone<br />
w ust. 1 pkt 4;<br />
3) nieobecności funkcjonariusza w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy<br />
z powodu tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego;<br />
4) objęcia kierowniczego stanowiska państwowego albo objęcia funkcji<br />
z wyboru w organach samorządu terytorialnego;<br />
5) nabycia prawa do emerytury w pełnym wymiarze, określonego<br />
w przepisach odrębnych;<br />
6) gdy wymaga tego ważny interes służby;<br />
7) likwidacji jednostki organizacyjnej SKW albo SWW lub jej reorganizacji<br />
23
połączonej ze zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza<br />
odpowiednio do innej jednostki organizacyjnej SKW albo SWW lub na niższe stanowisko<br />
służbowe nie jest możliwe;<br />
8) dwukrotnego niestawienia się bez usprawiedliwienia przed komisją<br />
lekarską, do której został skierowany w celu określenia jego stanu zdrowia.”;<br />
2) w art. 90 ust. 4 otrzymuje brzmienie:<br />
„4. Do okresu nieprzerwanej służby w rozumieniu ust. 1 – 3 nie zalicza się okresów<br />
tymczasowego aresztowania, aresztu domowego oraz odbywania kary pozbawienia wolności,<br />
chyba że funkcjonariusz został uniewinniony lub postępowanie karne zostało umorzone.”;<br />
3) w art. 100 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 100. 1. Funkcjonariuszowi, wobec którego jest stosowane tymczasowe<br />
aresztowanie lub areszt domowy zawiesza się od najbliższego terminu płatności 50 % ostatnio<br />
należnego uposażenia.”.<br />
Art. 24. W ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U.<br />
Nr 89, poz. 589, z późn. zm. 23) ) art. 60 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 60. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy zostaje z mocy prawa zawieszony<br />
w pełnieniu obowiązków służbowych w razie tymczasowego aresztowania do czasu<br />
wygaśnięcia stosunku pracy, chyba że wcześniej rozwiązano z nim stosunek pracy.<br />
Pracownik pozostaje zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych do czasu wygaśnięcia<br />
stosunku pracy, jeżeli tymczasowe aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, chyba<br />
że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie<br />
telepracy.”.<br />
Art. 25. W ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych<br />
(Dz. U. Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 229, poz. 1494)<br />
w art. 35 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy pracownika samorządowego tymczasowo aresztowanego ulega<br />
zawieszeniu z mocy prawa. Pracownik pozostaje zawieszony w pełnieniu obowiązków<br />
służbowych, jeżeli tymczasowe aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, chyba że<br />
pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie<br />
24
telepracy.”.<br />
Art. 26. W ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227,<br />
poz. 1505, z późn. zm. 24) ) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) art. 68 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 68. 1. Stosunek pracy członka korpusu służby cywilnej ulega z mocy prawa<br />
zawieszeniu w razie zastosowania wobec niego tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie pracy w okresie aresztu<br />
domowego w formie telepracy. W okresie zawieszenia członek korpusu służby cywilnej<br />
otrzymuje połowę wynagrodzenia przysługującego mu do dnia tymczasowego aresztowania.<br />
2. W przypadku umorzenia postępowania karnego albo wydania wyroku<br />
uniewinniającego członkowi korpusu służby cywilnej należy wypłacić pozostałą część<br />
wynagrodzenia miesięcznego; nie dotyczy to warunkowego umorzenia postępowania<br />
karnego.<br />
3. Okres zawieszenia stosunku pracy wskutek tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze<br />
członka korpusu służby cywilnej.”;<br />
2) art. 70 otrzymuje brzmienie:<br />
„Art. 70. Stosunek pracy urzędnika służby cywilnej wygasa w razie:<br />
1) odmowy złożenia ślubowania;<br />
2) utraty obywatelstwa państwa należącego do Unii Europejskiej lub innego<br />
państwa, którego obywatelom na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa<br />
wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium <strong>Rzeczypospolitej</strong><br />
<strong>Polskiej</strong>;<br />
3) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby<br />
cywilnej;<br />
4) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne<br />
przestępstwo skarbowe;<br />
5) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych lub zakazu<br />
wykonywania zawodu urzędnika w służbie cywilnej;<br />
6) upływu trzech miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego<br />
aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie<br />
25
pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy;<br />
7) odmowy wykonania decyzji w sprawie przeniesienia, o którym mowa<br />
w art. 62 i 63, lub niepodjęcia pracy w urzędzie, do którego urzędnik został przeniesiony<br />
w trybie art. 66.”;<br />
3) w art. 96 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. W razie wygaśnięcia stosunku pracy urzędnika służby cywilnej z powodu<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, dyrektor generalny urzędu, w którym<br />
urzędnik ten wykonywał pracę, jest obowiązany ponownie zatrudnić go, uwzględniając jego<br />
przygotowanie zawodowe, jeżeli postępowanie karne zostało umorzone lub gdy zapadł wyrok<br />
uniewinniający, a urzędnik zgłosił swój powrót do pracy w ciągu siedmiu dni od<br />
uprawomocnienia się orzeczenia.”.<br />
Art. 27. W ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79,<br />
poz. 523, Nr 182, poz. 1228 i Nr 238, poz. 1528) w art. 94 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Funkcjonariusza zawiesza się w czynnościach służbowych w razie zastosowania<br />
wobec niego tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego.”.<br />
Art. 28. W ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U.<br />
Nr 96, poz. 618) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 46 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy mianowanego pracownika naukowego wygasa z mocy prawa<br />
w przypadku:<br />
1) stwierdzenia, że mianowanie nastąpiło na podstawie fałszywych lub<br />
nieważnych dokumentów;<br />
2) prawomocnego orzeczenia przez sąd utraty praw publicznych;<br />
3) prawomocnego orzeczenia środka karnego w postaci zakazu zajmowania<br />
określonego stanowiska, w przypadku gdy orzeczenie to dotyczy wykonywania obowiązków<br />
pracownika naukowego;<br />
4) upływu trzymiesięcznego okresu nieobecności w pracy z powodu<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na<br />
wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy;<br />
5) odbywania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności;<br />
26
6) upływu okresu mianowania;<br />
7) śmierci pracownika naukowego.”;<br />
2) w art. 59 ust. 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2. Pracownik naukowy lub badawczo-techniczny zostaje z mocy prawa zawieszony<br />
w pełnieniu obowiązków z dniem jego tymczasowego aresztowania. Pracownik naukowy lub<br />
badawczo-techniczny pozostaje zawieszony w pełnieniu obowiązków, jeżeli tymczasowe<br />
aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, chyba że pracodawca wyraził zgodę na<br />
wykonywanie pracy w okresie aresztu domowego w formie telepracy.”;<br />
3) w art. 60 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Wynagrodzenie zasadnicze pracownika naukowego lub badawczo-technicznego<br />
w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków może ulec obniżeniu, a jeżeli wobec<br />
pracownika zastosowano tymczasowe aresztowanie lub areszt domowy ulega obniżeniu<br />
najwyżej do połowy, w zależności od stanu rodzinnego pracownika naukowego lub<br />
badawczo-technicznego, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego<br />
następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie. W okresie zawieszenia<br />
w pełnieniu obowiązków nie przysługują dodatki do wynagrodzenia oraz wynagrodzenie za<br />
godziny ponadwymiarowe.”.<br />
Art. 29. W ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o <strong>Polskiej</strong> Akademii Nauk (Dz. U.<br />
Nr 96, poz. 619 oraz z 2011 r. Nr 84, poz. 455) wprowadza się następujące zmiany:<br />
1) w art. 102 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Stosunek pracy mianowanego pracownika naukowego wygasa z mocy prawa<br />
w przypadku:<br />
1) stwierdzenia, że mianowanie nastąpiło na podstawie fałszywych lub<br />
nieważnych dokumentów;<br />
2) prawomocnego orzeczenia przez sąd utraty praw publicznych;<br />
3) prawomocnego orzeczenia środka karnego w postaci zakazu zajmowania<br />
określonego stanowiska, w przypadku gdy orzeczenie to dotyczy wykonywania obowiązków<br />
pracownika naukowego;<br />
4) upływu trzymiesięcznego okresu nieobecności w pracy z powodu<br />
tymczasowego aresztowania lub aresztu domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na<br />
27
wykonywanie pracy w formie telepracy;<br />
5) odbywania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności;<br />
6) upływu okresu mianowania;<br />
7) śmierci pracownika naukowego.”;<br />
2) w art. 115 ust. 2 otrzymuje brzmienie:<br />
„2. Pracownik naukowy lub badawczo-techniczny zostaje z mocy prawa zawieszony<br />
w pełnieniu obowiązków z dniem jego tymczasowego aresztowania. Jeżeli tymczasowe<br />
aresztowanie zostało zmienione na areszt domowy, pracownik pozostaje zawieszony<br />
w pełnieniu obowiązków, chyba że pracodawca wyraził zgodę na wykonywanie pracy<br />
w okresie aresztu domowego w formie telepracy.”;<br />
3) w art. 116 ust. 1 otrzymuje brzmienie:<br />
„1. Wynagrodzenie zasadnicze pracownika naukowego lub badawczo-technicznego<br />
w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków może ulec obniżeniu, a jeżeli wobec<br />
pracownika zastosowano tymczasowe aresztowanie lub areszt domowy ulega obniżeniu<br />
najwyżej do połowy, w zależności od stanu rodzinnego pracownika naukowego lub<br />
badawczo-technicznego, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego<br />
następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie. W okresie zawieszenia<br />
w pełnieniu obowiązków nie przysługują dodatki do wynagrodzenia oraz wynagrodzenie za<br />
godziny ponadwymiarowe.”.<br />
Art. 30. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.<br />
1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ustawę z dnia<br />
17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta<br />
Nauczyciela, ustawę z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, ustawę z dnia 16 września 1982 r.<br />
o pracownikach urzędów państwowych, ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawę z dnia<br />
6 kwietnia 1990 r. o Policji, ustawę z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, ustawę z dnia 24 sierpnia<br />
1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, ustawę z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej, ustawę z dnia<br />
23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, ustawę z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu,<br />
ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych, ustawę z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa<br />
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy<br />
zawodowych, ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej, ustawę z dnia 8 lipca 2005 r.<br />
o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, ustawę z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym,<br />
ustawę z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawę z dnia 9 czerwca 2006 r.<br />
28
o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawę<br />
z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, ustawę z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach<br />
samorządowych, ustawę z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, ustawę z dnia 9 kwietnia 2010 r.<br />
o Służbie Więziennej, ustawę z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych oraz ustawę z dnia<br />
30 kwietnia 2010 r. o <strong>Polskiej</strong> Akademii Nauk.<br />
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64,<br />
poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98,<br />
poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228,<br />
poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86,<br />
poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493,<br />
z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850,<br />
Nr 124, poz. 859, Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173,<br />
poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190,<br />
poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 626,<br />
Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225,<br />
poz. 1474, Nr 240, poz. 1602 oraz z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245,<br />
Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549 i Nr 117, poz. 678.<br />
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50,<br />
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149,<br />
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51,<br />
poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70,<br />
Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363,<br />
Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104,<br />
poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20,<br />
poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123, poz. 849<br />
i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802, Nr 182,<br />
poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237, poz. 1651,<br />
z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 27, poz. 162, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz. 585, Nr 85, poz. 716,<br />
Nr 127, poz. 1051, Nr 144, poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190, poz. 1474 i Nr 206,<br />
poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 98, poz. 626, Nr 106, poz. 669, Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842,<br />
Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 112, poz. 654 i Nr 117, poz. 678.<br />
4)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106,<br />
poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107,<br />
poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075,<br />
Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135,<br />
poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213,<br />
poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10,<br />
poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935,<br />
Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181,<br />
poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237,<br />
poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115,<br />
poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704, z 2010 r. Nr 105, poz. 655, Nr 135, poz. 912, Nr 182,<br />
poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700 oraz z 2011 r. Nr 36, poz. 181, Nr 63,<br />
poz. 322, Nr 80, poz. 432 i Nr 144, poz. 855.<br />
5)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153,<br />
poz. 1271, Nr 166, poz. 1363 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1609 i Nr 179, poz. 1750, z 2005 r.<br />
Nr 122, poz. 1025, z 2007 r. Nr 176, poz. 1242, z 2008 r. Nr 208, poz. 1308, z 2009 r. Nr 161, poz. 1278,<br />
z 2010 r. Nr 113, poz. 745 oraz z 2011 r. Nr 22, poz. 114.<br />
6)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 170,<br />
poz. 1218 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 80, poz. 542, Nr 102, poz. 689, Nr 158, poz. 1103,<br />
Nr 176, poz. 1238, Nr 191, poz. 1369 i Nr 247, poz. 1821, z 2008 r. Nr 145, poz. 917 i Nr 227, poz. 1505,<br />
z 2009 r. Nr 1, poz. 1, Nr 56, poz. 458, Nr 67, poz. 572, Nr 97, poz. 800 i Nr 213, poz. 1650 i Nr 219, poz. 1706.<br />
7)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 166,<br />
poz. 1317, Nr 210, poz. 1628 i Nr 216, poz. 1676 oraz z 2010 r. Nr 7, poz. 45, Nr 47, poz. 278, Nr 200,<br />
poz. 1326 i Nr 217, poz. 1429 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 142, poz. 830.<br />
8)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 98,<br />
poz. 1071, Nr 123, poz. 1353 i Nr 128, poz. 1403, z 2002 r. Nr 1, poz. 18, Nr 153, poz. 1271 i Nr 240, poz. 2052,<br />
z 2003 r. Nr 228, poz. 2256, z 2005 r. Nr 10, poz. 71 i Nr 169, poz. 1417, z 2006 r. Nr 45, poz. 319, Nr 170,<br />
poz. 1218, Nr 218, poz. 1592 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, z 2008 r. Nr 157, poz. 976 i Nr 227,<br />
29
poz. 1505, z 2010 r. Nr 165, poz. 1118, Nr 182, poz. 1228 i Nr 229, poz. 1494 oraz z 2011 r. Nr 82, poz. 451.<br />
9) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220,<br />
Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162,<br />
poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203 i Nr 167, poz. 1759, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441<br />
i Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974<br />
i Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111 i Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 52, poz. 420 i Nr 157,<br />
poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 142 i 146 i Nr 40, poz. 230.<br />
10)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 57,<br />
poz. 390, Nr 120, poz. 818, Nr 140, poz. 981 i Nr 165, poz. 1170, z 2008 r. Nr 86, poz. 521, Nr 171, poz. 1065<br />
i Nr 237, poz. 1651, z 2009 r. Nr 22, poz. 120, Nr 62, poz. 504, Nr 85, poz. 716, Nr 97, poz. 803, Nr 98,<br />
poz. 817, Nr 115, poz. 959, Nr 157, poz. 1241, Nr 168, poz. 1323, Nr 195, poz. 1502, Nr 201, poz. 1540, Nr 206,<br />
poz. 1589 i Nr 223, poz. 1777, z 2010 r. Nr 34, poz. 190, Nr 96, poz. 620, Nr 98, poz. 626, Nr 125, poz. 842,<br />
Nr 127, poz. 857, Nr 164, poz. 1108, Nr 182, poz. 1228, Nr 238, poz. 1578 i Nr 240, poz. 1602 oraz z 2011 r.<br />
Nr 53 poz. 273.<br />
11)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104,<br />
poz. 708 i 711 i Nr 170, poz. 1218, z 2007 r. Nr 57, poz. 390 i Nr 82, poz. 558, z 2008 r. Nr 86, poz. 521,<br />
Nr 195, poz. 1199, Nr 216, poz. 1367 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 22, poz. 120, Nr 85, poz. 716, Nr 98,<br />
poz. 817, Nr 157, poz. 1241, Nr 168, poz. 1323 i Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 127, poz. 857, Nr 164,<br />
poz. 1108, Nr 182, poz. 1228 i Nr 238, poz. 1578 oraz z 2011 r. Nr 53, poz. 273.<br />
12) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68<br />
i Nr 18, poz. 97 oraz z 2010 r. Nr 127, poz. 857, Nr 182, poz. 1228 i Nr 238, poz. 1578.<br />
13) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1315, Nr 225,<br />
poz. 1502, z 2009 r. Nr 227, poz. 1505, oraz z 2011 r. Nr 238, poz. 1578, Nr 182, poz. 1228 i Nr 227, poz. 1482.<br />
14) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r., Nr 210, poz. 2135, z 2006 r.,<br />
Nr 104, poz. 708, Nr 104, poz. 711, z 2008 r., Nr 66, poz. 402, z 2009 r., Nr 22, poz. 120, Nr 85, poz. 716,<br />
z 2010 r., Nr 127, poz. 857, oraz z 2010 r., Nr 182, poz. 1228 i Nr 238, poz. 1578.<br />
15) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1787, z 2002 r.<br />
Nr 213, poz. 1802, z 2004 r. Nr 153, poz. 1271, Nr 228, poz. 2256, z 2005 r. Nr 169, poz. 1410, oraz z 2010 r.<br />
oraz Nr 182, poz. 1228.<br />
16)<br />
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182,<br />
poz. 1228, Nr 238, poz. 1578 oraz z 2011 r. Nr 53, poz. 273.<br />
17)<br />
Zmiany teksty jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 28,<br />
poz. 143, Nr 107, poz. 679, Nr 113, poz. 745, Nr 127, poz. 857, Nr 182, poz. 1228 i Nr 238, poz. 1578.<br />
18) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1496 oraz z 2009 r.<br />
Nr 22, poz. 120.<br />
19) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 264, poz. 2205, z 2006 r.<br />
Nr 170, poz. 1217, Nr 218, poz. 1592, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 79, poz. 660,<br />
Nr 216, poz. 1676 oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228.<br />
20) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708<br />
i 711, Nr 144, poz. 1043 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 80, poz. 542, Nr 120, poz. 818, Nr 176, poz. 1238<br />
i 1240 i Nr 180, poz. 1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, z 2009 r. Nr 68, poz. 584, Nr 157, poz. 1241, Nr 161,<br />
poz. 1278 i Nr 202, poz. 1553, z 2010 r. Nr 57, poz. 359, Nr 75, poz. 471, Nr 96, poz. 620, Nr 127, poz. 857 oraz<br />
z 2011 r. Nr 45, poz. 235.<br />
21) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1122 i Nr 218,<br />
poz. 1592, z 2007 r. Nr 25, poz. 162, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 85, poz. 716,<br />
Nr 105, poz. 880 i Nr 157, poz. 1241, z 2010 r. Nr 151, poz. 1014, Nr 182, poz. 1228, Nr 238, poz. 1578 oraz<br />
z 2011 r. Nr 53, poz. 273 i Nr 84, poz. 455.<br />
22) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 218, poz. 1592, z 2007 r.<br />
Nr 25, poz. 162, z 2009 r. Nr 85, poz. 716, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 oraz z 2011 r. Nr 22, poz. 114, Nr 53,<br />
poz. 273 i Nr 84, poz. 455.<br />
23) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1656, z 2009 r. Nr 6,<br />
poz. 33 i Nr 20, poz. 106, z 2010 r. Nr 109, poz. 708, Nr 182, poz. 1228, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1725<br />
oraz z 2011 r. Nr 73, poz. 390.<br />
24) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241, Nr 219,<br />
poz. 1706 oraz z 2011 r. Nr 82, poz. 451.<br />
9/08/em<br />
30
UZASADNIENIE<br />
Cele projektu<br />
Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie normatywnych podstaw do szerszego<br />
wykorzystania w postępowaniu karnym, na wszystkich jego etapach, możliwości<br />
wynikających z rozwoju nowych technologii – w tym wypadku technologii zdalnego<br />
monitorowania zachowania ludzkiego przy użyciu aparatury elektronicznej. W obecnym<br />
stanie prawnym aparatura monitorująca jest wykorzystywana jedynie na etapie postępowania<br />
wykonawczego, w ramach jednego z systemów wykonywania kary pozbawienia wolności.<br />
Podkreślenia wymagają istotne korzyści z posługiwania się w procesie karnym<br />
aparaturą monitorującą zachowanie osoby poddanej kontroli, przejawiające się<br />
w szczególności w trzech aspektach:<br />
– obiektywnym charakterze uzyskiwanych informacji dotyczących zachowania osoby<br />
poddanej kontroli,<br />
– nieprzerwanym dostępie do informacji dotyczących aktualnego zachowania tej<br />
osoby,<br />
– znacznym obniżeniu kosztów kontroli zachowania osoby monitorowanej,<br />
w stosunku do kontroli sprawowanej bez zastosowania aparatury monitorującej, stanowiącym<br />
rezultat ograniczenia aktywności czynnika ludzkiego w zakresie sprawowania kontroli, przy<br />
zagwarantowaniu bardzo wysokiej jej efektywności.<br />
Wprowadzenie podstaw do monitorowania zachowania osoby skazanej za ciężkie<br />
przestępstwo seksualne, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, na<br />
etapie stosowania wobec niej środka zabezpieczającego w postaci terapii w warunkach<br />
ambulatoryjnych, istotnie podwyższy element prewencyjny związany ze stosowaniem środka<br />
zabezpieczającego, zwiększając możliwość szybkiej reakcji na zachowania świadczące<br />
o ponawianiu przez skazanego aktywności mogącej doprowadzić do ponownego popełnienia<br />
przestępstwa seksualnego.<br />
Wprowadzenie nowego środka zapobiegawczego – aresztu domowego, powiązanego<br />
z elementem kontroli zachowania oskarżonego wykonywanej przy zastosowaniu aparatury<br />
monitorującej, umożliwi efektywną realizację celów zapobiegawczych przez środek<br />
niemający charakteru pozbawienia wolności. Tym samym projektowana nowelizacja<br />
przeciwdziałać będzie nazbyt częstemu sięganiu przez organy postępowania karnego po
środek o charakterze izolacyjnym, jakim jest tymczasowe aresztowanie – kosztowne dla<br />
Skarbu Państwa i wywierające istotny wpływ na rozmiary populacji osadzonych<br />
w jednostkach penitencjarnych.<br />
Poniżej zostaną omówione poszczególne części projektu.<br />
ART. 1 – ZMIANY W KODEKSIE KARNYM<br />
W art. 63 K.k. wprowadza się nowy przepis § 1a, regulujący kwestię zaliczania<br />
aresztu domowego na poczet orzeczonej kary. Areszt domowy, zgodnie z przyjętym<br />
rozwiązaniem, ma być zaliczany w ten sposób, że dwa dni aresztu domowego będą się<br />
równać jednemu dniowi kary pozbawienia wolności, zaś jeden dzień aresztu domowego<br />
będzie się równać jednemu dniowi kary ograniczenia wolności lub jednej dziennej stawce<br />
grzywny. Należy podkreślić, że areszt domowy stanowi w istocie środek o charakterze<br />
pośrednim, usytuowany pomiędzy środkiem znacznie bardziej represyjnym, jakim jest<br />
tymczasowe aresztowanie, a innymi środkami (dozorem Policji i zakazem opuszczania kraju),<br />
w wypadku których ograniczenia nałożone na oskarżonego są znacznie mniej dolegliwe.<br />
Areszt domowy stanowi formę obowiązku określonego zachowania, przy czym zachowanie to<br />
sprowadza się do przebywania we własnym mieszkaniu, przy zachowaniu pełnego kontaktu z<br />
domownikami, jak też kontaktu ze światem zewnętrznym za pośrednictwem telefonu czy<br />
Internetu. Uciążliwość tego środka dla oskarżonego jest zatem znacząco mniejsza niż w<br />
wypadku tymczasowego aresztowania, co wywarło wpływ na przyjęty sposób przeliczania.<br />
Projekt dokonuje modyfikacji art. 95a K.k. w celu podwyższenia efektywności<br />
kontroli zachowania prawomocnie skazanych sprawców najcięższych przestępstw<br />
seksualnych poprzez wprowadzenie nowego środka zabezpieczającego, jakim jest<br />
skierowanie na kontrolowane leczenie ambulatoryjne. W ten sposób dopełnione zostaną<br />
unormowania ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy –<br />
Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny<br />
skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589). Ustawa ta, która weszła<br />
w życie w dniu 8 czerwca 2010 r., wprowadziła nowe rozwiązania dotyczące środków<br />
zabezpieczających stosowanych wobec sprawców zbrodni zgwałcenia pedofilskiego oraz<br />
zgwałcenia kazirodczego, popełnionych w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.<br />
W takiej sytuacji wobec sprawcy stosuje się obligatoryjnie środek zabezpieczający w postaci<br />
terapii farmakologicznej lub psychoterapii, zmierzających do zapobieżenia ponownemu<br />
2
popełnieniu takiego przestępstwa, w tym w szczególności poprzez obniżenie zaburzonego<br />
popędu seksualnego. W celu odbycia terapii sprawca może być umieszczony w zakładzie<br />
zamkniętym albo skierowany na leczenie ambulatoryjne.<br />
Projekt w art. 95a § 1 i 2 K.k. wprowadza trzecią formę środka zabezpieczającego –<br />
skierowanie sprawcy na kontrolowane leczenie ambulatoryjne, zdefiniowane w art. 95a § 3.<br />
Kontrolowane leczenie ambulatoryjne ma polegać na zastosowaniu wobec sprawcy kontroli<br />
miejsca pobytu przy użyciu aparatury monitorującej, określonej w przepisach o wykonywaniu<br />
kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego.<br />
Środek karny przewidziany w art. 41a K.k. jest w takich sytuacjach orzekany obligatoryjnie,<br />
z tym, że może przybierać różnorakie formy. Skierowanie na kontrolowane leczenie<br />
ambulatoryjne można będzie orzec, jeżeli wobec sprawcy tytułem środka karnego, o którym<br />
mowa w art. 41a orzeczono obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych<br />
miejscach lub zakaz zbliżania się do określonych osób. W takim wypadku za pomocą<br />
aparatury monitorującej będzie kontrolowane przestrzeganie tego obowiązku lub zakazu, przy<br />
jednoczesnej kontroli miejsca pobytu sprawcy. Przede wszystkim jednak przewidziana<br />
w projekcie możliwość kontrolowania miejsca pobytu skazanego przy wykorzystaniu<br />
aparatury monitorującej stanowi dodatkowe zabezpieczenie – ma na celu ochronę<br />
potencjalnych ofiar w sytuacji, gdy sprawca przebywa na wolności, a nie został jeszcze<br />
poddany terapii. Kontrola będzie prowadzona przy użyciu systemów wykorzystujących<br />
technologię GPS.<br />
Potrzeba i możliwości kontroli powinny zostać ocenione przez sąd w okresie do<br />
6 miesięcy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub przed wykonaniem kary<br />
(art. 95a § 4 K.k.). Chodzi tu przede wszystkim o możliwości techniczne, związane z liczbą<br />
wolnych miejsc w systemie, ale też o możliwości natury psychologicznej. Sprawca, w razie<br />
skierowania na kontrolowane leczenie ambulatoryjne, będzie musiał stale samodzielnie<br />
ładować baterie w nadajniku. Sąd musi ocenić, na ile skazany daje gwarancję spełniania<br />
takiego obowiązku.<br />
Czas trwania kontrolowanego leczenia ambulatoryjnego nie będzie z góry określony,<br />
jednak sąd – uznając, że nie zachodzi potrzeba dalszej kontroli lub z innych względów –<br />
będzie mógł w każdej chwili zmienić ten środek na „zwyczajne” leczenie ambulatoryjne na<br />
podstawie art. 95a § 5 K.k. Z drugiej strony, uchylanie się przez sprawcę od kontroli będzie<br />
powodować umieszczenie sprawcy w zakładzie zamkniętym (art. 95a § 6 K.k.)<br />
Ponadto w art. 95a § 1 K.k. wprowadzono drobną korektę – zamiast słów „po odbyciu<br />
tej kary” projektodawca wprowadza słowa „po odbyciu tej kary lub warunkowym<br />
3
zwolnieniu”. Poprawka ta ma na celu doprecyzowanie brzmienia przepisu.<br />
W dotychczasowym brzmieniu przepis nasuwał wątpliwości w zakresie osób warunkowo<br />
przedterminowo zwolnionych. W stosunku do takich osób karę uznaje się za odbytą z chwilą<br />
warunkowego zwolnienia, ale tylko wówczas, jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych<br />
6 miesięcy nie odwołano warunkowego zwolnienia (art. 82 K.k.) – tak więc dopiero po<br />
zakończeniu okresu próby i upływie dalszych 6 miesięcy można stwierdzić, czy kara jest<br />
odbyta, czy nie.<br />
ART. 2 – ZMIANY W KODEKSIE POSTĘPOWANIA KARNEGO<br />
Podstawowe zmiany dotyczące instytucji aresztu domowego: art. 265a – 265e K.p.k.<br />
Projektowana ustawa przewiduje wprowadzenie do katalogu środków polskiego prawa<br />
procesowego nowego środka zapobiegawczego, określanego jako „areszt domowy”.<br />
Areszt domowy jako środek zapobiegawczy jest znany prawu rozmaitych krajów,<br />
w tym Francji (gdzie został wprowadzony do kodeksu postępowania karnego ustawą<br />
z 24 listopada 2009 r.) oraz większości stanów USA. Instytucja elektronicznego<br />
monitorowania oskarżonych zwolnionych za kaucją znana jest też ustawodawstwu Wielkiej<br />
Brytanii.<br />
Zgodnie z projektem, wykonywanie tego środka ma być kontrolowane przy użyciu<br />
aparatury monitorującej: w miejscu zamieszkania oskarżonego montowane jest stacjonarne<br />
urządzenie monitorujące, zaś sam oskarżony jest obowiązany nosić nadajnik w postaci<br />
lekkiej, plastikowej obręczy umieszczanej zwykle na kostce u nogi. Oskarżony, wobec<br />
którego zastosowano areszt domowy będzie miał obowiązek stałego, nieprzerwanego<br />
przebywania w zasięgu stacjonarnego urządzenia monitorującego, czyli w określonym przez<br />
sąd promieniu od tego urządzenia.<br />
Środek ten, poszerzając katalog dotychczas dostępnych metod oddziaływania na<br />
zachowanie osoby oskarżonej (podejrzanego) o popełnienie przestępstwa, z jednej strony<br />
umożliwi minimalizację liczby wypadków stosowania tymczasowego aresztowania do tych,<br />
w których w szczególności z uwagi na konieczność przeciwdziałania ewentualnemu<br />
matactwu zastosowanie środka o charakterze izolacyjnym będzie niezbędne, z drugiej zaś<br />
strony – wprowadzi możliwość efektywnej kontroli zachowania osoby stojącej pod zarzutem<br />
popełnienia przestępstwa.<br />
Przesłanki dopuszczalności zastosowania aresztu domowego zostały określone<br />
w art. 265a K.p.k. Zgodnie z tym przepisem, areszt domowy stosuje się na wniosek<br />
4
oskarżonego, wobec którego jest stosowane tymczasowe aresztowanie. Oznacza to, że<br />
w każdym wypadku przed zastosowaniem aresztu domowego będzie wobec oskarżonego<br />
stosowany surowszy środek w postaci tymczasowego aresztowania. Nie będzie możliwe<br />
zastosowanie aresztu domowego wobec osoby, która nie została tymczasowo aresztowana.<br />
Po drugie zaś, areszt domowy będzie stosowany wyłącznie na wniosek tej osoby.<br />
Rozwiązanie takie spowodowane jest względami praktycznymi i psychologicznymi.<br />
Zastosowanie aresztu domowego wymaga uprzednich czynności, dokonywanych nie przez<br />
organy ścigania, ale przez upoważniony podmiot dozorujący (dalej: UPD). Pracownicy UPD<br />
muszą ustalić, czy istnieje techniczna możliwość zamontowania i prawidłowego<br />
funkcjonowania aparatury monitorującej w miejscu zamieszkania. Tego rodzaju ustalenia<br />
zajmują zwykle kilka dni. Nie jest zatem możliwe stosowanie aresztu domowego jako<br />
pierwszego środka zapobiegawczego w stosunku do podejrzanego doprowadzonego przez<br />
Policję. Nie wydaje się również celowe orzekanie projektowanego środka zapobiegawczego<br />
w sytuacji, gdy oskarżony nie jest zainteresowany zastosowaniem wobec niego aresztu<br />
domowego, gdyż instalacja i kontrola funkcjonowania stacjonarnego urządzenia<br />
monitorującego łączy się z koniecznością udostępniania mieszkania pracownikom UPD, zaś<br />
specyficzny charakter tego środka powoduje, że oskarżony musi zaakceptować i przemyśleć<br />
(lub wręcz uzgodnić z rodziną) sposób znoszenia oczywistych i niebagatelnych<br />
niedogodności związanych z niemożnością opuszczenia miejsca pobytu.<br />
Art. 265a K.p.k. określa również właściwość sądu i tryb postępowania z wnioskiem<br />
oskarżonego o zmianę tymczasowego aresztowania na areszt domowy. W postępowaniu<br />
przygotowawczym wniosek jest kierowany do prokuratora jako do organu, do dyspozycji<br />
którego pozostaje oskarżony. Prokurator w ciągu 3 dni wydaje postanowienie<br />
o nieuwzględnieniu wniosku (podlegające zaskarżeniu na podstawie art. 254 § 2 K.p.k.) lub,<br />
jeżeli dostrzega podstawy do uwzględnienia wniosku, przekazuje go sądowi, który rozstrzyga<br />
w tym przedmiocie. Prokurator nie jest bowiem uprawniony do zmiany tymczasowego<br />
aresztowania na areszt domowy. Właściwy do wydania takiego rozstrzygnięcia będzie sąd<br />
rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, a po wniesieniu aktu oskarżenia –<br />
sąd, przed którym sprawa się toczy. W odróżnieniu od regulacji dotyczących tymczasowego<br />
aresztowania projekt nie przewiduje możliwości odstępstwa od właściwości miejscowej sądu<br />
w wypadkach niecierpiących zwłoki. Trudno bowiem uznać, że przy stosowaniu aresztu<br />
domowego może dojść do wypadków niecierpiących zwłoki, uzasadniających zmianę<br />
właściwości sądu.<br />
Na etapie postępowania sądowego wniosek jest kierowany do sądu bez pośrednictwa<br />
5
prokuratora. Sąd, po otrzymaniu wniosku, rozstrzyga w jego przedmiocie zgodnie z art. 254<br />
K.p.k. – to jest, wydaje postanowienie o odmowie uwzględnienia wniosku, podlegające<br />
zaskarżeniu na zasadach określonych w art. 254 § 2 K.p.k., albo uwzględnia wniosek,<br />
wydając postanowienie określone w art. 265c § 1 K.p.k. Sąd jest obowiązany rozstrzygnąć<br />
w przedmiocie wniosku najpóźniej w ciągu 3 dni.<br />
Art. 265b K.p.k. określa warunki stosowania projektowanego środka<br />
zapobiegawczego. Z samej istoty tego środka wynika, że areszt domowy można zastosować,<br />
jeżeli oskarżony posiada miejsce stałego pobytu, a warunki mieszkaniowe oskarżonego<br />
umożliwiają funkcjonowanie aparatury monitorującej, ponadto zaś stan zdrowia oskarżonego<br />
nie stoi temu na przeszkodzie (art. 265b § 1 K.p.k.). Aresztu domowego nie będzie można<br />
zatem stosować wobec osób wymagających częstej pomocy lekarskiej, łączącej się<br />
z wizytami w przychodniach czy pobytami w szpitalach, a także wobec osób, których<br />
czynności psychiczne są zaburzone, gdyż w takiej sytuacji oskarżony nie daje gwarancji<br />
prawidłowego zrozumienia nałożonych na niego obowiązków ani stosowania się do nich.<br />
W art. 265b § 2 określono negatywne przesłanki stosowania środka: obawę matactwa<br />
lub obawę, że oskarżony nie będzie przestrzegał obowiązków związanych ze stosowaniem<br />
aresztu domowego.<br />
Art. 265b § 3 wprowadza kolejny warunek. Zamontowane urządzenie stacjonarne<br />
wymaga raz w miesiącu przeprowadzenia kontroli, co łączy się z koniecznością uzyskania<br />
przez pracowników UPD dostępu do mieszkania. Z uwagi na to, że oskarżony zamieszkuje<br />
wspólnie z innymi osobami pełnoletnimi, wymagana jest uprzednia zgoda tych osób,<br />
udzielona na piśmie, na zainstalowanie aparatury monitorującej i przeprowadzanie w lokalu<br />
mieszkalnym czynności kontrolnych związanych z funkcjonowaniem tej aparatury oraz<br />
zachowaniem oskarżonego. Cofnięcie zgody jest nieskuteczne. Z uwagi na fakt, że sąd lub<br />
prokurator muszą rozpoznać wniosek w ciągu 3 dni, zgoda taka powinna zostać dołączona do<br />
wniosku.<br />
W przypadku wystąpienia istotnej potrzeby udzielenia oskarżonemu wsparcia w czasie<br />
stosowania aresztu domowego, projekt nakłada na sąd (w art. 265b § 4 K.p.k.) obowiązek<br />
zawiadomienia o zastosowaniu tego środka organu opieki społecznej. Chodzi tu o organ<br />
opieki społecznej właściwy według miejsca wykonywania aresztu domowego. Sytuacja taka<br />
powinna mieć miejsce wyjątkowo, jedynie w odniesieniu do osób, które nie mogą liczyć na<br />
pomoc rodziny i bliskich w załatwianiu codziennych spraw czy robieniu zakupów.<br />
Art. 265c K.p.k. wprowadza sposób zmiany tymczasowego aresztowania na areszt<br />
domowy. Jest to sposób znany już prawu polskiemu i określony w art. 257 K.p.k.<br />
6
w odniesieniu do poręczenia majątkowego. Jeżeli zachodzą podstawy do uwzględnienia<br />
wniosku o zmianę tymczasowego aresztowania na areszt domowy sąd wydaje postanowienie<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy, pod warunkiem że w miejscu<br />
pobytu oskarżonego nie później niż w określonym dniu uruchomiona zostanie aparatura<br />
monitorująca. W razie spełnienia warunku tymczasowe aresztowanie ulega zmianie na areszt<br />
domowy z chwilą uruchomienia aparatury monitorującej. Jeżeli warunek nie został spełniony<br />
– to jest, uruchomienie aparatury z jakichkolwiek powodów nie nastąpiło – tymczasowe<br />
aresztowanie nie zostanie uchylone. Oskarżony w dalszym ciągu będzie miał wówczas status<br />
tymczasowo aresztowanego, co umożliwi przetransportowanie go z powrotem do aresztu<br />
śledczego. Przepis ten znajdzie zastosowanie np. w sytuacji, gdy mimo wcześniejszych<br />
uzgodnień z UPD niemożliwy okaże się wstęp do lokalu, gdzie oskarżony ma miejsce pobytu.<br />
Uwzględniając wniosek oskarżonego o zmianę tymczasowego aresztowania na areszt<br />
domowy, sąd będzie miał na względzie jedynie przesłanki dotyczące celowości zmiany<br />
środka zapobiegawczego, natomiast kwestia możliwości technicznych nie będzie na tym<br />
etapie rozpoznawana. Możliwości takie może bowiem ocenić jedynie sąd penitencjarny, który<br />
za pomocą systemu teleinformatycznego uzyskuje w tej mierze informacje od upoważnionego<br />
podmiotu dozorującego. Stąd też w projektowanej regulacji przyjęto warunkową formę tej<br />
decyzji sądu orzekającego. Wprowadzenie takiego właśnie kształtu decyzji sądu wynika<br />
również z faktu, że środek izolacyjny w postaci tymczasowego aresztowania jest zmieniany<br />
na inny środek, który można by określić jako „separacyjny”, bowiem jego istota sprowadza<br />
się do swoistej separacji oskarżonego poprzez ścisłe ograniczenie swobody jego<br />
przemieszczania się. Areszt domowy, nie będąc środkiem izolacyjnym, nie jest jednak<br />
również środkiem „wolnościowym”, takim jak dozór Policji. Nie jest zatem możliwe<br />
wprowadzenie regulacji, polegającej na umożliwieniu oskarżonemu swobodnego<br />
przemieszczania się między aresztem śledczym a miejscem zamieszkania. Niezbędne jest<br />
tutaj ograniczenie swobody oskarżonego, co oznacza konieczność utrzymania tymczasowego<br />
aresztowania do czasu uruchomienia aparatury monitorującej. Zarazem jednak, aby w ogóle<br />
możliwe było uruchomienie tej aparatury, konieczne jest poczynienie szeregu ustaleń<br />
i dokonanie rozmaitych czynności faktycznych, które powinny znajdować legitymację prawną<br />
w postanowieniu sądu o zastosowaniu aresztu domowego. Dlatego też projektodawca<br />
wprowadził rozwiązanie pośrednie i warunkowe.<br />
Zgodnie z art. 265c § 2, wydając postanowienie o zmianie środka, sąd poucza<br />
oskarżonego o uprawnieniach i obowiązkach związanych ze stosowaniem aresztu domowego,<br />
a także o konsekwencjach naruszenia obowiązków. Pouczenie to należy doręczyć<br />
7
oskarżonemu na piśmie; oskarżony potwierdza podpisem otrzymanie pouczenia. Oskarżony<br />
przed rozpoczęciem wykonywania aresztu domowego powinien bowiem posiadać pełną<br />
świadomość ograniczeń swobody, łączących się ze stosowaniem tego środka.<br />
W postanowieniu o zastosowaniu aresztu domowego należy wskazać miejsce<br />
stosowania aresztu domowego oraz określić obszar stosowania tego środka. Art. 251 § 2<br />
stosuje się odpowiednio, co ma na celu objęcie rozstrzygnięć o zastosowaniu aresztu<br />
domowego takimi samymi wymogami, jakie dotyczą rozstrzygnięć o zastosowaniu<br />
tymczasowego aresztowania, zarówno w zakresie oznaczania czasu trwania i terminu<br />
stosowania środka zapobiegawczego, jak i przesądzenia właściwości sądu podejmującego<br />
takie rozstrzygnięcie po wydaniu orzeczenia nieprawomocnie kończącego postępowanie.<br />
W art. 265c § 4 i 5 K.p.k. zdefiniowano miejsce i obszar stosowania aresztu<br />
domowego. Przez miejsce stosowania aresztu domowego rozumie się więc lokal mieszkalny,<br />
w którym zostało zainstalowane i uruchomione stacjonarne urządzenie monitorujące. Przez<br />
obszar stosowania aresztu domowego rozumie się przestrzeń, której granice w każdym<br />
kierunku są wyznaczone przez określoną w postanowieniu sądu maksymalną odległość od<br />
stacjonarnego urządzenia monitorującego, niemogącą przekraczać 200 metrów. Oznacza to,<br />
że obszar, w obrębie którego oskarżonemu wolno będzie się poruszać, może być większy niż<br />
sam tylko lokal mieszkalny. Spowodowane jest to koniecznością uwzględniania potrzeb<br />
oskarżonych, którzy muszą np. korzystać z toalety znajdującej się poza lokalem mieszkalnym<br />
albo obrządzać zwierzęta gospodarskie. Gdyby nie pojęcie „obszaru”, w stosunku do takich<br />
osób stosowanie aresztu domowego byłoby niemożliwe.<br />
Kolejnym przepisem o charakterze procesowym jest art. 265d K.p.k., normujący czas<br />
trwania środka zapobiegawczego oraz zasady jego przedłużania Podobnie jak w wypadku<br />
tymczasowego aresztowania, w postępowaniu przygotowawczym sąd, stosując areszt<br />
domowy, będzie mógł oznaczyć jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Jeżeli ze<br />
względu na szczególne okoliczności sprawy nie można było ukończyć postępowania<br />
przygotowawczego w terminie określonym w § 1, na wniosek prokuratora sąd pierwszej<br />
instancji właściwy do rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, będzie mógł<br />
przedłużyć areszt domowy na dalszy okres oznaczony. Projekt w art. 265d § 2 K.p.k.<br />
przewiduje odpowiednie stosowanie do aresztu domowego art. 263 § 6 K.p.k., określającego<br />
termin wystąpienia do sądu z wnioskiem o przedłużenie tymczasowego aresztowania. Przepis<br />
ten będzie znajdował zastosowanie wyłącznie do przedłużania stosowania aresztu domowego<br />
w postępowaniu przygotowawczym na podstawie wniosku złożonego przez prokuratora.<br />
Łączny okres stosowania aresztu domowego w sprawie nie będzie mógł przekroczyć<br />
8
2 lat. Okres ten, jak wyżej wskazano, liczy się od dnia, kiedy uruchomiono aparaturę<br />
monitorującą, rozpoczynając wykonywanie tego środka. Zgodnie z art. 265d § 4 k.p.k. nie<br />
wlicza się do niego dnia, w którym oskarżony przebywał, chociażby przez krótki czas, poza<br />
obszarem stosowania aresztu domowego bez wezwania albo zezwolenia organu procesowego<br />
lub z naruszeniem warunków tego zezwolenia. Prawo nie może bowiem premiować uchylania<br />
się przez oskarżonego od obowiązków związanych z aresztem domowym – obowiązków<br />
dobrowolnie przyjętych. Kwestie opuszczania obszaru aresztu domowego za zezwoleniem<br />
zostały unormowane w nowelizowanej ustawie z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu<br />
kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego<br />
i zostaną omówione niżej.<br />
W celu wzmocnienia skuteczności nowego środka zapobiegawczego, projekt<br />
w art. 265e K.p.k. dodatkowo daje możliwość nałożenia na oskarżonego obowiązku<br />
określonego zachowania się w czasie stosowania tego środka, jeżeli jest to niezbędne do<br />
zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub uzasadnione potrzebą prawidłowego<br />
wykonania aresztu domowego. Sąd lub prokurator będzie mógł zakazać oskarżonemu na<br />
przykład kontaktowania się z określonymi osobami – w tym osobami ze środowiska<br />
przestępczego – czy też nadużywania alkoholu lub używania środków odurzających. Na<br />
postanowienie w tym przedmiocie będzie przysługiwać zażalenie. W art. 265e § 3 K.p.k.<br />
wprowadzono w związku z tym samoistną przesłankę zastosowania tymczasowego<br />
aresztowania w stosunku do oskarżonego, który nie stosuje się do obowiązku nałożonego na<br />
podstawie § 1 lub obowiązku związanego ze stosowaniem aresztu domowego, albo też<br />
narusza porządek prawny. W takim wypadku sąd właściwy do zastosowania tymczasowego<br />
aresztowania, zaś w razie upływu terminów wskazanych w art. 263 § 1 i 3 K.p.k. – sąd<br />
właściwy do jego przedłużenia może uchylić areszt domowy i zastosować tymczasowe<br />
aresztowanie. Obowiązki związane ze stosowaniem aresztu domowego zostały unormowane<br />
w nowelizowanej ustawie z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia<br />
wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego.<br />
Pozostałe zmiany w K.p.k.<br />
Przewidziany projektem sposób wykonywania aresztu domowego nie narusza<br />
uprawnień procesowych oskarżonego, wobec którego stosuje się ten środek zapobiegawczy.<br />
Oskarżony w szczególności może kontaktować się ze swoim obrońcą, ma prawo składania<br />
pism i wniosków procesowych i prawo do korespondencji. Przyjęto zasadę, że czynności te<br />
oskarżony wykonuje, korzystając z pomocy rodziny, domowników, firmy kurierskiej czy też<br />
9
osób trzecich. Wyjątkowo, w przypadku braku takich możliwości, projekt przewiduje<br />
możliwość przekazania pisma osobie wyznaczonej do jego odbioru przez organ, do<br />
dyspozycji którego oskarżony pozostaje, lecz tylko w wypadkach, gdy termin do złożenia<br />
pisma jest zawity. Projektowany art. 124 § 2 K.p.k. wprowadza wyjątek od ogólnej zasady<br />
wyrażonej w art. 122 § 1 K.p.k. Termin zawity uważa się bowiem za zachowany, jeżeli przed<br />
jego upływem oskarżony zawiadomił organ, do dyspozycji którego pozostaje o zamiarze<br />
złożenia pisma. Warunkiem koniecznym jest także przekazanie pisma przez oskarżonego<br />
osobie wyznaczonej przez organ procesowy, gdy tylko osoba ta zgłosiła się po odbiór pisma.<br />
Przekazanie to jest więc skuteczne także, w przypadku gdy nastąpiło ono po upływie terminu<br />
zawitego. Przyjęcie proponowanej regulacji umożliwi podjęcie przez organ, do dyspozycji<br />
którego oskarżony pozostaje, takich czynności organizacyjnych, które z jednej strony<br />
umożliwią odbiór pisma z miejsca wykonywania aresztu domowego przez wyznaczoną osobę,<br />
z drugiej zaś nie spowodują zakłóceń w normalnym funkcjonowaniu organu.<br />
Projekt przewiduje – w związku z wprowadzeniem nowego środka zapobiegawczego<br />
w postaci aresztu domowego – dokonanie szeregu zmian w przepisach odnoszących się<br />
aktualnie wyłącznie do tymczasowego aresztowania, mających na celu objęcie ich<br />
dyspozycjami również nowego środka. Uzasadniony bowiem jest pogląd, że z uwagi na<br />
pewien element podobieństwa zachodzący między aresztem domowym a tymczasowym<br />
aresztowaniem, sprowadzający się do pozbawienia oskarżonego możliwości swobodnego<br />
wyboru miejsca pobytu, przy permanentnym kontrolowaniu – choć z zastosowaniem różnych<br />
metod – jego zachowania w tym zakresie, to właśnie unormowania odnoszące się do<br />
tymczasowego aresztowania powinny być konstrukcyjnym wzorcem ukształtowania<br />
przepisów określających tryb stosowania nowego środka zapobiegawczego.<br />
Projekt przewiduje nowelizację przepisu art. 249 § 4 K.p.k. prowadzącą do<br />
rozciągnięcia określonej w nim zasady – zakazującej stosowania tymczasowego aresztowania<br />
na etapie postępowania międzyinstancyjnego w wypadku orzeczenia kary wolnościowej –<br />
również na areszt domowy. Tym samym po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji<br />
możliwe będzie zastosowanie względnie kontynuacja aresztu domowego tylko w wypadku<br />
wymierzenia oskarżonemu kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia.<br />
Ponadto przewiduje się, analogicznie jak w wypadku tymczasowego aresztowania,<br />
zapewnienie prokuratorowi i obrońcy możliwości wzięcia udziału w posiedzeniu sądu<br />
dotyczącym przedłużenia stosowania aresztu domowego.<br />
Przez nowelizację art. 250 § 1 K.p.k. projekt przewiduje wprowadzenie zasady że<br />
zastosowanie (jak również przedłużenie stosowania) aresztu domowego następować będzie,<br />
10
na wniosek prokuratora, wyłącznie na podstawie postanowienia sądu. Nowelizacja art. 253<br />
§ 2 K.p.k. polega na wyłączeniu możliwości zmiany decyzją prokuratora, w postępowaniu<br />
przygotowawczym, tymczasowego aresztowania na areszt domowy. Stanowi to konsekwencję<br />
zasady, że areszt domowy stosuje wyłącznie sąd. Nowelizacja art. 253 § 3 K.p.k. ma zaś na<br />
celu rozszerzenie wynikającego z tego przepisu obowiązku zawiadomienia pokrzywdzonego<br />
przez organ procesowy o uchyleniu, nieprzedłużeniu albo zmianie tymczasowego<br />
aresztowania na inny środek zapobiegawczy. Dyspozycją tego przepisu zostaną objęte<br />
również wypadki uchylenia, nieprzedłużenia albo zmiany aresztu domowego na środek<br />
łagodniejszy, bądź zmiany tymczasowego aresztowania na areszt domowy.<br />
Zmiana w art. 254 § 2 K.p.k. spowodowana jest koniecznością rozciągnięcia na areszt<br />
domowy regulacji, dotyczącej możliwości zaskarżania postanowień w przedmiocie wniosku<br />
o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego.<br />
Ponadto projekt przewiduje rozciągnięcie na areszt domowy również przepisów<br />
art. 264 § 1 i 2, art. 344, art. 413 § 2 pkt 2, art. 417, art. 420 oraz art. 654 § 2 K.p.k. Są to<br />
zmiany o charakterze dostosowującym – gdyby nie zostały wprowadzone, doszłoby do<br />
powstania luki prawnej.<br />
ART. 3 – ZMIANY W USTAWIE O SDE<br />
Z uwagi na obszerność materii normatywnej, koniecznej do uregulowania wykonania<br />
aresztu domowego oraz kontrolowanego leczenia ambulatoryjnego, a także specyfikę obu<br />
tych środków (o czym niżej) niezbędne okazało się wprowadzenie nowych przepisów do<br />
ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem<br />
karnym w systemie dozoru elektronicznego.<br />
Potrzeba nowelizacji powyższej ustawy wynika z przyjętych rozwiązań prawnych,<br />
uwzględniających szczególny charakter monitoringu elektronicznego. W chwili obecnej<br />
dostęp do systemu monitorowania mają wyłącznie sędziowie penitencjarni. W toku prac<br />
legislacyjnych rozważano rozszerzenie systemu w taki sposób, aby dostęp do niego zyskali<br />
również sędziowie orzekający w postępowaniu karnym, prokuratorzy i kuratorzy zawodowi.<br />
Oznaczałoby to konieczność rozbudowy infrastruktury teleinformatycznej centralnej części<br />
systemu SDE, wyprodukowania i wydania nowych imiennych kart kryptograficznych<br />
umożliwiających dostęp do systemu, przeprowadzenia szkoleń, itp. Z uwagi na koszty,<br />
zrezygnowano więc z tego rozwiązania, opierając się na istniejącym systemie. To zaś łączy<br />
się z koniecznością wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu<br />
11
kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego oraz<br />
nałożenia nowych obowiązków na sędziów penitencjarnych.<br />
Zmiana w art. 1 wynika z konieczności rozszerzenia materii będącej przedmiotem<br />
regulacji ustawowej. Projektowany rozdział 5a obejmuje regulacje dotyczące aresztu<br />
domowego, zaś rozdział 5b – regulacje dotyczące kontrolowanego leczenia ambulatoryjnego.<br />
W art. 83a i 83b wskazano ogólne reguły dotyczące wykonywania aresztu domowego:<br />
określono, przy użyciu jakiej aparatury jest wykonywany oraz jaki sąd jest właściwy do<br />
organizowania i kontroli wykonywania tego środka.<br />
Art. 83c – 83g wprowadzają tryb procedowania w związku z postanowieniem<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy. Prawomocne postanowienie<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy przesyła się więc sądowi<br />
penitencjarnemu, który niezwłocznie żąda nadesłania informacji od upoważnionego podmiotu<br />
dozorującego.<br />
Jeżeli informacje nadesłane przez upoważniony podmiot dozorujący wskazują na<br />
niemożność zastosowania aresztu domowego, sąd penitencjarny wydaje postanowienie<br />
o niemożności wykonania postanowienia o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt<br />
domowy. Na postanowienie to przysługuje zażalenie.<br />
Jeżeli natomiast warunki techniczne nie stoją na przeszkodzie wykonywaniu aresztu<br />
domowego w miejscu wskazanym przez sąd właściwy do stosowania tego środka,<br />
upoważniony podmiot dozorujący przekazuje stosowną informację sądowi penitencjarnemu,<br />
wskazując datę możliwej instalacji stacjonarnego urządzenia monitorującego oraz założenia<br />
oskarżonemu nadajnika. Po otrzymaniu informacji, sędzia penitencjarny wydaje zarządzenie,<br />
w którym:<br />
1) określa rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych,<br />
2) wskazuje miejsce zainstalowania stacjonarnego urządzenia monitorującego zgodnie<br />
z postanowieniem o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy,<br />
3) wyznacza datę instalacji stacjonarnego urządzenia monitorującego oraz założenia<br />
oskarżonemu nadajnika; data nie może przekraczać dnia określonego w postanowieniu<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy.<br />
Zarządzenie to nie podlega zaskarżeniu, ma ono bowiem jedynie charakter<br />
wykonawczy w stosunku do postanowienia sądu o zmianie środka zapobiegawczego.<br />
Po otrzymaniu odpisu powyższego zarządzenia, sąd, który wydał postanowienie<br />
o zmianie tymczasowego aresztowania na areszt domowy, poleca przetransportowanie<br />
oskarżonego z miejsca stosowania tymczasowego aresztowania do miejsca stosowania aresztu<br />
12
domowego zgodnie z wyznaczoną datą instalacji.<br />
Upoważniony podmiot dozorujący niezwłocznie informuje sąd penitencjarny, zaś sąd<br />
penitencjarny informuje sąd, który wydał postanowienie o zmianie tymczasowego<br />
aresztowania na areszt domowy, o uruchomieniu albo niemożności uruchomienia aparatury<br />
monitorującej, podając jednocześnie przyczyny, z powodu których uruchomienie to nie<br />
nastąpiło.<br />
Jeżeli najpóźniej w dniu wskazanym w postanowieniu o zmianie środka<br />
zapobiegawczego aparatura została prawidłowo uruchomiona – to jest, zainstalowano<br />
stacjonarne urządzenie monitorujące, założono oskarżonemu nadajnik i rozpoczęło się<br />
przekazywanie sygnału do centrali monitorowania – tymczasowe aresztowanie ulega zmianie<br />
na areszt domowy z chwilą uruchomienia aparatury (art. 265c § 1 K.p.k.).<br />
Jeżeli już po zastosowaniu aresztu domowego oskarżony lub inne osoby utrudniają<br />
lub udaremniają przeprowadzenie czynności kontrolnych związanych z funkcjonowaniem tej<br />
aparatury lub zachowaniem oskarżonego, lub jeżeli oskarżony samowolnie opuści obszar<br />
stosowania aresztu domowego, upoważniony podmiot dozorujący niezwłocznie poinformuje<br />
sąd penitencjarny, zaś sąd penitencjarny poinformuje organ, do dyspozycji którego pozostaje<br />
oskarżony.<br />
W kolejnych przepisach, to jest art. 83h – 83k unormowano obowiązki oskarżonego<br />
związane ze stosowaniem aresztu domowego oraz określono przypadki, kiedy może on<br />
opuścić obszar stosowania aresztu domowego.<br />
Zgodnie z projektowanym art. 83h, oskarżony musi wypełniać następujące obowiązki:<br />
− stałe, nieprzerwane przebywanie w miejscu stosowania aresztu domowego,<br />
w granicach obszaru określonego w postanowieniu sądu,<br />
− noszenie nadajnika,<br />
− chronienie stacjonarnego urządzenia monitorującego i nadajnika przed utratą,<br />
zniszczeniem, uszkodzeniem, unieczynnieniem lub innym uczynieniem<br />
niezdatnym do użytku,<br />
− udostępnianie, na każde żądanie, upoważnionemu podmiotowi dozorującemu<br />
stacjonarnego urządzenia monitorującego i nadajnika, w celu sprawdzenia<br />
prawidłowości funkcjonowania tych urządzeń, naprawy lub wymiany,<br />
− odbieranie połączeń telefonicznych, przychodzących do stacjonarnego<br />
urządzenia monitorującego,<br />
− umożliwienie kontroli wykonania obowiązku określonego zachowania się<br />
oskarżonego, o ile takowy został nałożony, w szczególności przez udzielanie<br />
13
informacji lub wyjaśnień.<br />
Istotą środka zapobiegawczego w postaci aresztu domowego jest stałe i nieprzerwane<br />
przebywanie oskarżonego w miejscu wskazanym w postanowieniu sądu. Projekt przewiduje<br />
odstępstwa od tej zasady.<br />
Pierwszym z nich – przewidzianym w art. 83i – jest nagła i niezależna od oskarżonego<br />
sytuacja, nie tylko bezpośrednio zagrażająca jego życiu lub zdrowiu, lecz również<br />
powodująca, że dalsze przebywanie na obszarze stosowania środka mogłoby wywołać istotne<br />
skutki dla zdrowia. Nie dotyczy to zatem sytuacji, o których oskarżony wiedział<br />
z wyprzedzeniem i powinien był poinformować organ procesowy (np. planowane wyburzenie<br />
budynku, gdzie oskarżony zamieszkuje), ani mogących wywołać jedynie błahe skutki<br />
zdrowotne (np. zachorowanie jednego z domowników na katar). Ponadto przepis wprowadza<br />
wymóg, aby sytuacja była niezależna od oskarżonego, co ma na celu wykluczenie groźnych<br />
sytuacji, które oskarżony sam spowodował, aby pod tym pretekstem opuścić miejsce<br />
stosowania aresztu domowego. Należy podkreślić, że przepis normuje jedynie okoliczności,<br />
kiedy oddalenie się oskarżonego bez zezwolenia będzie uznane za usprawiedliwione.<br />
W innych sytuacjach, np. takich, które oskarżony sam – intencjonalnie lub nie – spowodował,<br />
oskarżony również będzie mógł opuścić obszar stosowania aresztu, gdyż wobec kolizji norm<br />
pierwszeństwo uzyska zachowanie jego życia lub zdrowia, jednakże jego oddalenie się poza<br />
obszar stosowania środka zostanie uznane za „nieusprawiedliwione” i będzie mogło pociągać<br />
za sobą konsekwencje przewidziane w art. 265e § 3 K.p.k. Natomiast w każdym wypadku<br />
dzień, kiedy oskarżony opuścił obszar stosowania aresztu wskutek nagłej sytuacji nie będzie<br />
wliczany do okresu stosowania aresztu domowego, gdyż de facto środek nie będzie wówczas<br />
wykonywany.<br />
Zgodnie z art. 83i ust. 2, przed opuszczeniem obszaru stosowania aresztu domowego<br />
oskarżony jest obowiązany powiadomić centralę monitorowania o zaistniałej sytuacji, zaś<br />
centrala monitorowania niezwłocznie zawiadamia organ, do dyspozycji którego oskarżony<br />
pozostaje. Powiadomienie takie nie spowoduje żadnej trudności dla oskarżonego, gdyż<br />
kontakt między oskarżonym a centralą monitorowania jest natychmiastowy i odbywa się za<br />
pośrednictwem stacjonarnego urządzenia monitorującego. Art. 83i ust. 3 stanowi, że<br />
oskarżony jest obowiązany powrócić do obszaru stosowania aresztu domowego niezwłocznie<br />
po ustaniu zagrożenia życia lub zdrowia.<br />
Drugim odstępstwem od zasady nieprzerwanego przebywania oskarżonego w miejscu<br />
stosowania aresztu domowego jest możliwość wskazana w art. 83j, czyli oddalenie się za<br />
zezwoleniem organu procesowego. Przepis ten zawiera zamknięty katalog sytuacji, przy<br />
14
wystąpieniu których oskarżony może oddalić się z miejsca oznaczonego w postanowieniu<br />
sądu, a mianowicie:<br />
− w celu realizacji prawa wybierania Prezydenta <strong>Rzeczypospolitej</strong>, posłów,<br />
senatorów, posłów do Parlamentu Europejskiego i przedstawicieli do organów<br />
samorządu terytorialnego oraz udziału w referendum,<br />
− w celu udziału w czynności procesowej w tej oraz w innej sprawie (karnej,<br />
cywilne, rodzinnej itd., w charakterze oskarżonego, pokrzywdzonego, świadka,<br />
strony itp.).<br />
Projekt zakłada, że oddalenie oskarżonego z miejsca oznaczonego w postanowieniu<br />
sądu ma charakter wyjątkowy oraz może nastąpić tylko na niezbędny czas. Jeżeli czynność<br />
procesowa ma zostać przeprowadzona w innej sprawie, oskarżony ma obowiązek nie później<br />
niż 5 dni przed terminem czynności procesowej wystąpić do organu, do dyspozycji którego<br />
pozostaje, z wnioskiem o zezwolenie na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego,<br />
wskazując miejsce, czas i rodzaj tej czynności, organ procesowy, który ma czynność<br />
przeprowadzić oraz sygnaturę akt lub inne oznaczenie sprawy. Organ, do dyspozycji którego<br />
oskarżony pozostaje, może w uzasadnionych wypadkach odmówić zezwolenia na udział<br />
oskarżonego w czynności procesowej. Organ ma obowiązek odmówić zezwolenia, jeżeli<br />
zachodzi przypuszczenie, że czynność ta została spowodowana przez oskarżonego lub inne<br />
osoby w celu utrudnienia prawidłowego wykonywania aresztu domowego. Ma to na celu<br />
uniknięcie sytuacji, w których zezwolenie byłoby nadużywane.<br />
W odniesieniu do wyborów i referendum, oskarżony również ma obowiązek<br />
powiadomić organ procesowy nie później niż 5 dni przed terminem, jednak organ odmawia<br />
zezwolenia na udział oskarżonego w wyborach lub referendum jedynie wówczas, gdy<br />
oskarżony nie ma prawa wybierania lub prawa do udziału w tym referendum.<br />
W art. 83j ust. 5 zawarto dodatkową regulację dotyczącą kontrolowania zachowania<br />
oskarżonego. Udzielając zezwolenia na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego,<br />
organ, do dyspozycji którego oskarżony pozostaje, może zarządzić, aby oskarżony w czasie<br />
pobytu poza tym obszarem pozostawał w asyście osoby godnej zaufania lub aby oskarżonemu<br />
założono nadajnik umożliwiający ustalenie miejsca jego pobytu poza obszarem stosowania<br />
aresztu domowego. Nadajnik ten jest usuwany, gdy oskarżony powróci na obszar stosowania<br />
aresztu domowego.<br />
Przepis art. 83j ust. 6 nakłada na organ procesowy obowiązek, aby określić czas przed<br />
rozpoczęciem i po zakończeniu czynności, kiedy oskarżony może pozostawać poza obszarem<br />
aresztu domowego. Czas ten określa się w wymiarze umożliwiającym dojazd, a zatem nie<br />
15
dłuższym. Rozwiązanie to wynika z faktu, że organ procesowy, z jednej strony, nie ma<br />
możliwości, by przewidzieć, jak długo będzie trwała przeprowadzana w innej sprawie<br />
czynność z udziałem oskarżonego, a z drugiej strony, nie może dopuścić do sytuacji, kiedy<br />
oskarżony będzie w sposób zupełnie niekontrolowany przebywał poza obszarem stosowania<br />
aresztu domowego. Zgodnie z ust. 7, na postanowienie o odmowie zezwolenia przysługuje<br />
oskarżonemu zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd rejonowy,<br />
w którego okręgu toczy się postępowanie.<br />
Z kolei rozwiązania przyjęte w art. 83k odpowiadają instytucji znanej w Kodeksie<br />
karnym wykonawczym, a mianowicie przepustce udzielonej oskarżonemu w stosunku do<br />
którego stosowane jest tymczasowe aresztowanie (art. 141a § 1 K.k.w.). Oddalenie się jest<br />
możliwe w wypadkach szczególnie ważnych dla oskarżonego, uzasadnionych warunkami<br />
zdrowotnymi, rodzinnymi lub osobistymi i może trwać nie dłużej niż 5 dni. O oddaleniu się<br />
oskarżonego decyduje sąd lub prokurator, do dyspozycji którego oskarżony pozostaje. Projekt<br />
wprowadza możliwość kontrolowania zachowania oskarżonego przy udziale osoby godnej<br />
zaufania lub założenia mu nadajnika GPS. Decyzję w tym zakresie podejmuje organ, do<br />
którego dyspozycji oskarżony pozostaje. Ma to uniemożliwić udzielenie omawianego<br />
zezwolenia także oskarżonemu, którego postawa nie uzasadnia przypuszczenia, że w czasie<br />
pobytu poza miejscem wykonywania aresztu domowego będzie przestrzegał porządku<br />
prawnego.<br />
Innej jeszcze sytuacji dotyczy art. 83l. Organ, do dyspozycji którego oskarżony<br />
pozostaje może zmienić miejsce stosowania aresztu domowego jedynie w wyjątkowych,<br />
szczególnie uzasadnionych wypadkach. Art. 83c – 83g oraz art. 265c § 1 Kodeksu<br />
postępowania karnego stosuje się wówczas odpowiednio. Oznacza to, że postanowienie<br />
o zmianie miejsca stosowania aresztu domowego jest wydawane pod warunkiem<br />
uruchomienia w nowym miejscu aparatury monitorującej we wskazanym terminie.<br />
Postanowienie jest przekazywane do sądu penitencjarnego, który przeprowadza procedurę<br />
analogiczną jak w wypadku zastosowania aresztu domowego. Następnie oskarżony jest<br />
konwojowany do nowego miejsca stosowania środka.<br />
W szczególnie uzasadnionych wypadkach organ, do dyspozycji którego oskarżony<br />
pozostaje będzie mógł zmienić również obszar stosowania aresztu domowego – a zatem<br />
zwiększyć go lub zmniejszyć. Ta decyzja nie wymaga już konsultacji z UPD, toteż odpis<br />
prawomocnego postanowienia przesyła się sądowi penitencjarnemu, który informuje UPD<br />
o dokonanej zmianie. Na postanowienie w przedmiocie zmiany miejsca lub obszaru<br />
stosowania aresztu domowego ma przysługiwać zażalenie.<br />
16
W odniesieniu do kontrolowanego leczenia ambulatoryjnego, wprowadzonego<br />
w art. 95a K.k., projekt przewiduje zamieszczenie w ustawie z dnia 7 września 2007 r.<br />
o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru<br />
elektronicznego nowego rozdziału, oznaczonego jako Rozdział 5b. Rozdział ten zawiera<br />
jedynie dwa przepisy: art. 83n określa rodzaj aparatury monitorującej, używanej w razie<br />
skierowania sprawcy na kontrolowane leczenie ambulatoryjne (jest to aparatura w systemie<br />
GPS), zaś art. 83o wskazuje na odpowiednie stosowanie szeregu przepisów ustawy o SDE.<br />
ART. 4 – 29<br />
W art. 4 – 29 projektodawca dokonuje nowelizacji szeregu ustaw, które zawierają<br />
regulacje dotyczące tymczasowego aresztowania związane z umową o pracę, stosunkiem<br />
pracy i stosunkiem służbowym. Projekt dostosowuje brzmienie tych regulacji tak, aby<br />
uwzględniało ono wprowadzenie nowego środka zapobiegawczego. Przyjęto zasadę, że skutki<br />
prawne aresztu domowego w sferze prawa pracy są co do zasady zbieżne ze skutkami<br />
zastosowania tymczasowego aresztowania, jednak ze względu na odmienny charakter tego<br />
środka wprowadzono też istotną różnicę: jeżeli tymczasowe aresztowanie zostało zmienione<br />
na areszt domowy, umowa o pracę lub stosunek pracy wygasa z upływem trzech miesięcy<br />
nieobecności w pracy z powodu zastosowania tymczasowego aresztowania lub aresztu<br />
domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na świadczenie pracy w domu lub w formie<br />
telepracy. W takim wypadku stosunek pracy czy stosunek służbowy nie ulega zawieszeniu ani<br />
wygaśnięciu. Decyzja ta jest uzależniona od woli pracodawcy.<br />
W art. 4 – 29 dokonuje się nowelizacji 26 ustaw, to jest:<br />
w art. 4. – ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,<br />
w art. 5. – ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy<br />
niezawodowych,<br />
w art. 6. – ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,<br />
w art. 7. – ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze,<br />
w art. 8. – ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów<br />
państwowych,<br />
w art. 9. – ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,<br />
w art. 10. – ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji,<br />
w art. 11. – ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej,<br />
w art. 12. – ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej,<br />
17
w art. 13. –<br />
w art. 14. –<br />
w art. 15. –<br />
w art. 16. –<br />
w art. 17. –<br />
w art. 18. –<br />
w art. 19. –<br />
w art. 20. –<br />
w art. 21. –<br />
w art. 22. –<br />
w art. 23. –<br />
w art. 24. –<br />
w art. 25. –<br />
w art. 26. –<br />
w art. 27. –<br />
w art. 28. –<br />
w art. 29. –<br />
ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej,<br />
ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli,<br />
ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu,<br />
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych,<br />
ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa<br />
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu,<br />
ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej<br />
żołnierzy zawodowych,<br />
ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej,<br />
ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu<br />
Państwa,<br />
ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie<br />
wyższym,<br />
ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze<br />
Antykorupcyjnym,<br />
ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy<br />
Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu<br />
Wojskowego,<br />
ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji<br />
Pracy,<br />
ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach<br />
samorządowych,<br />
ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej,<br />
ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej,<br />
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych,<br />
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o <strong>Polskiej</strong> Akademii Nauk.<br />
ART. 30<br />
Art. 30 określa datę wejścia w życie ustawy. Zgodnie z projektem, ustawa powinna<br />
wejść w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Z tą datą cały obszar <strong>Rzeczypospolitej</strong> <strong>Polskiej</strong><br />
będzie objęty systemem dozoru elektronicznego.<br />
18
OCENA SKUTKÓW REGULACJI<br />
1. Ocena skutków prawnych<br />
Poza zmianami przewidzianymi w projekcie, ustawa nie wywołuje innych skutków<br />
prawnych.<br />
2. Podmioty, na które będzie oddziaływała ustawa<br />
Projekt ustawy oddziaływać będzie na szeroki krąg podmiotów.<br />
Z rozwiązań objętych projektem korzystać będą, z jednej strony, organy postępowania<br />
karnego, władne do ich zastosowania, z drugiej zaś strony, rozwiązania te znajdą<br />
zastosowanie wobec osób mających w postępowaniu karnym status oskarżonych<br />
(podejrzanych), a także osób skazanych za ciężkie przestępstwa seksualne.<br />
Projektowane rozwiązania będą miały wpływ na stan populacji jednostek<br />
penitencjarnych. Poprzez podwyższenie zapobiegawczego waloru istniejących środków<br />
zapobiegawczych oraz wprowadzenie aresztu domowego nowa regulacja powinna korzystnie<br />
wpłynąć na liczbę osadzonych w tych jednostkach.<br />
Korzystne skutki z wprowadzenia proponowanych rozwiązań będą dotyczyć osób<br />
potencjalnie narażonych na sprzeczne z prawem zachowaniem sprawcy przestępstwa<br />
seksualnego popełnionego w rezultacie zaburzenia preferencji seksualnych, na etapie<br />
prowadzonej wobec tego sprawcy terapii.<br />
Projektowana ustawa wywrze również wpływ na upoważnione podmioty dozorujące,<br />
poszerzając zakres ich czynności.<br />
3. Ocena skutków gospodarczych<br />
Projektowana ustawa nie wywołuje skutków gospodarczych.<br />
4. Ocena skutków finansowych<br />
Wejście projektowanej ustawy w życie nie pociągnie za sobą skutków finansowych<br />
dla Skarbu Państwa. Opracowane rozwiązania wykorzystują wyłącznie istniejące zasoby<br />
kadrowe oraz funkcjonującą infrastrukturę teleinformatyczną stosowaną obecnie do realizacji<br />
przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza<br />
zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego. Pojemność istniejącego systemu<br />
w pełni umożliwia wykonywanie zadań związanych z aresztem domowym oraz<br />
kontrolowanym leczeniem ambulatoryjnym.<br />
19
Uzasadnione jest przypuszczenie, że wejście w życie projektowanej nowelizacji<br />
spowoduje korzystne skutki będące następstwem zmniejszenia liczby tymczasowych<br />
aresztowań, w rezultacie wprowadzenia możliwości stosowania aresztu domowego, co<br />
pociągnie za sobą bardzo istotny skutek w postaci zmniejszenia ogólnej liczby osób<br />
osadzonych w jednostkach penitencjarnych. Średni miesięczny koszt pobytu jednego<br />
osadzonego w jednostce penitencjarnej wynosi ok. 2 300 zł. Tymczasem szacunkowy<br />
miesięczny koszt kontrolowania skazanego w systemie dozoru elektronicznego to ok. 540 zł.<br />
5. Wpływ na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki, rynek pracy,<br />
sytuację i rozwój regionalny<br />
Projektowana ustawa nie wywołuje skutków w sferze konkurencyjności zewnętrznej<br />
i wewnętrznej gospodarki, rynku pracy i w zakresie rozwoju regionalnego.<br />
KONSULTACJE SPOŁECZNE<br />
Projekt ustawy w ramach konsultacji został przekazany do zaopiniowania Sądowi<br />
Najwyższemu, Prokuratorowi Generalnemu, Krajowej Radzie Sądownictwa, sądom<br />
powszechnym oraz powszechnym jednostkom organizacyjnym prokuratury, a także<br />
Stowarzyszeniu Prokuratorów <strong>Rzeczypospolitej</strong> <strong>Polskiej</strong>, Stowarzyszeniu Prokuratorów „Ad<br />
Vocem”, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich „Iustitia”, Naczelnej Radzie Adwokackiej,<br />
Rzecznikowi Praw Obywatelskich oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.<br />
Sąd Najwyższy postulował m.in., aby usunąć przepis mówiący o obszarze stosowania<br />
aresztu domowego i ograniczyć się jedynie do nałożenia na oskarżonego obowiązku<br />
przebywania w mieszkaniu, ponieważ takie rozwiązanie przyjęto w przepisach<br />
przedwojennych. Postulat ten nie jest jednak adekwatny do rozwoju techniki, który nastąpił<br />
od tamtych czasów, a w szczególności do przyjętego sposobu kontroli za pomocą urządzenia<br />
stacjonarnego. Uwzględniono natomiast uwagę Sądu Najwyższego dotyczącą zastąpienia<br />
sformułowania „miejsce stałego zamieszkania” sformułowaniem „miejsce stałego pobytu”,<br />
użytym również w art. 6 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia<br />
wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego.<br />
Helsińska Fundacja Praw Człowieka pozytywnie odniosła się do projektu, zauważając<br />
jednak, że ograniczenie czasu stosowania aresztu domowego do 2 lat może powodować, że po<br />
upływie tego okresu zostanie ponownie zastosowane tymczasowe aresztowanie. Rzecznik<br />
Praw Obywatelskich również wyraził wątpliwość co do tego rozwiązania, zauważając, że<br />
areszt domowy jest środkiem łagodniejszym niż tymczasowe aresztowanie. Uwagi te nie<br />
20
zostały jednak uwzględnione, ponieważ w ocenie projektodawcy nie wydaje się<br />
prawdopodobne, aby w toku postępowania karnego organ procesowy bez istotnych powodów<br />
zastosował surowszy środek zapobiegawczy w postacie tymczasowego aresztowania jedynie<br />
z uwagi na upływ terminu stosowania aresztu domowego.<br />
Prokuratury i sądy zgłosiły szereg uwag, dotyczących m.in. wprowadzenia możliwości<br />
uchylenia przez prokuratora tymczasowego aresztowania i zastosowania aresztu domowego,<br />
a także wprowadzenia szerszych przesłanek negatywnych stosowania aresztu domowego.<br />
Uwagi te nie zostały uwzględnione, zarówno z uwagi na fakt, że sąd jako jedyny powinien<br />
stosować środki tak mocno ograniczające wolność człowieka, jak też z racji faktu, że<br />
zasadność zmiany tymczasowego aresztowania na areszt domowy będzie w każdym wypadku<br />
oceniana przez sąd stosownie do okoliczności sprawy, charakteru czynu i okoliczności<br />
osobistych oskarżonego.<br />
Uwzględniono uwagi licznych sądów i prokuratur dotyczące sposobu zaliczania<br />
aresztu domowego na poczet kary pozbawienia wolności. Uwzględniono uwagi dotyczące<br />
braku sankcji za złamanie obowiązków związanych z aresztem domowym, wprowadzając<br />
przepis pozwalający na zastosowanie w takim wypadku tymczasowego aresztowania.<br />
Uwzględniono również uwagę dotyczącą potrzeby doprecyzowania sytuacji wskazanych<br />
w art. 124 § 2 K.p.k., a także w art. 4 ustawy.<br />
ZAINTERESOWANIE PRACAMI NAD PROJEKTEM USTAWY<br />
Projekt ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej,<br />
w trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia<br />
prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). Nie zgłoszono<br />
zainteresowania pracami nad projektem ustawy w trybie art. 7 powołanej ustawy.<br />
ZGODNOŚĆ Z PRAWEM UNII EUROPEJSKIEJ<br />
Projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.<br />
2-08-dg<br />
21
Ł<br />
Ę<br />
ś<br />
ł<br />
Ó<br />
ś<br />
ę<br />
ś ł<br />
ż<br />
ś ł ą<br />
ź ł ś ł<br />
ą Ż Ą<br />
ę<br />
ą ś ą ł<br />
ę ą ą ę<br />
ę<br />
ż<br />
ś<br />
ś