Mirzə Xəzər
Verba volant, scripta manent Söz uçar, yazı qalar Səs də qalar
Verba volant, scripta manent
Söz uçar, yazı qalar
Səs də qalar
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong><br />
Verba volant, scripta manent<br />
Söz uçar, yazı qalar<br />
München 2013
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Verba volant, scripta manent<br />
Söz uçar, yazı qalar<br />
Səs də qalar<br />
Redaktor: Məlahət Ağacanqızı<br />
Copyright: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> (Mirza Michaeli)<br />
Copyright © 2012 by Mirza Michaeli (Mirza Khazar)<br />
Registration Number: TXU 1-795-018 United States Copyright Office.<br />
All rights reserved. This book or any portion thereof may not be reproduced or<br />
used in any manner whatsoever without the express written permission of the<br />
publisher except for the use of brief quotations in a book review.<br />
Printed in Munich, Germany<br />
Copyright © 2012 Bütün hüquqlar <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə (Mirza Michaeli) məxsusdur.<br />
ABŞ Copyright İdarəsi, Vaşinqton. Qeydiyyat Nr: TXU 1-795-018 Kitabın<br />
yayım-nəşr haqqı müəllifə aiddir, onun yazılı icazəsi olmadan yaymaq, nəşr<br />
etmək olmaz.<br />
3
Bu kitabı qardaşım Zakirin əziz xatirəsinə ithaf edirəm.<br />
Qədir bilmək sənət deyil, mədəniyyətdir. (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>)<br />
4
Kitabın içindəkilər:<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN KİTABA ÖN SÖZÜ<br />
RƏYLƏR, SƏMİMİ-QƏLBDƏN GƏLƏN SÖZLƏR<br />
SÖZ UÇAR, YAZI QALAR... SƏS DƏ QALAR<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN SÖZÜNÜN SƏSİ<br />
“KOROĞLU” UVERTÜRASI VƏ MİRZƏ XƏZƏRİN SƏSİ<br />
MEYDAN DÜŞÜNCƏLƏRİ<br />
HEYDƏR ƏLİYEV MİRZƏ XƏZƏR HAQQINDA<br />
MEHDİ MƏMMƏDOVLA MÜSAHİBƏ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN ÖZ İNTERNET SAYTININ AÇILIŞI İLƏ ƏLAQƏDAR<br />
OXUCULARA MÜRACİƏTİ<br />
HEYDƏR ƏLİYEVİN VƏFATI İLƏ BAĞLI MİRZƏ XƏZƏRİN BAŞSAĞLIĞI<br />
MƏKTUBU<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN MƏQALƏ VƏ ŞƏRHLƏRİ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN ARAZ KƏRİMOĞLU İMZASI İLƏ BAKIDA, “GÜNAY”<br />
QƏZETİNDƏ ÇIXAN YAZILARI<br />
20 YANVARDA MİRZƏ XƏZƏRİN SƏSİ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN ŞƏRHLƏRİ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN CƏMİL ƏLİBƏYOVUN “QIZIL AT VƏ TORPAQ” ROMANI<br />
HAQQINDA QEYDLƏRİ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN MÜSAHİBƏLƏRİ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN TƏRCÜMƏLƏRİ VƏ KİTABLARI HAQQINDA<br />
MİRZƏ XƏZƏRƏ DOĞUM GÜNÜ TƏBRİKLƏRİ<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN POÇTUNA GƏLƏN MƏKTUBLAR<br />
MİRZƏ XƏZƏR:” BU GÜN MƏN TƏZƏDƏN DÜNYAYA GƏLDİM”<br />
5
MİRZƏ XƏZƏRİN YANLIŞ YAYILAN ÖLÜM XƏBƏRİNDƏN<br />
TƏSİRLƏNƏN İNSANLARIN MƏKTUBLARI<br />
MİRZƏ XƏZƏRƏ HƏSR OLUNAN MƏQALƏLƏR, POEMA VƏ ŞEİRLƏR<br />
AZƏRBAYCAN ZİYALI HƏRƏKATI MİRZƏ XƏZƏRİN İŞDƏN<br />
ÇIXARILMASINA ETİRAZ EDİR<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN BƏZİ MƏQALƏ VƏ ŞƏRHLƏRİNİN RUS DİLİNDƏ<br />
TƏRCÜMƏSİ, RUSDİLLİ QƏZETLƏRİN MƏLUMATLARI<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN RUS DİLİNDƏ MÜSAHİBƏLƏRİ<br />
RUS DİLİNDƏ MİRZƏ XƏZƏRLƏ BAĞLI MƏQALƏLƏR<br />
MİRZƏ XƏZƏRƏ RUS DİLİNDƏ GƏLƏN MƏKTUBLAR<br />
İNGİLİS DİLİNDƏ YAZILAR<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN 2001-Cİ İLDƏ “RADİO LİBERTY”NİN “AZERBAİJAN<br />
REPORT” SAYTI ÜÇÜN İNGİLİSCƏ YAZDIĞI MƏQALƏ VƏ ŞƏRHLƏRİ<br />
TƏRCÜMEYİ-HAL<br />
ƏCNƏBİ DİLLƏRDƏ TƏRCÜMEYİ-HAL<br />
6
Müəllifdən kitaba ÖN SÖZ<br />
***<br />
Verba volant, scripta manent<br />
Söz uçar, yazı qalar...<br />
Tanış olaq. Adım <strong>Mirzə</strong>di. Təxəllüsüm <strong>Xəzər</strong>. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>. Məni bu adla tanıyırlar.<br />
Göyçayda anadan olmuşam. <strong>Mirzə</strong> adını valideynlərim 1947-ci ildə, <strong>Xəzər</strong><br />
təxəllüsünü “Azadlıq” radiosunda mərhum İsmayıl bəy Əkbər 1976-cı ildə mənə<br />
verib. Azərbaycanlıyam. Bizə dağ yəhudiləri deyirlər. Dağ yəhudiləri haqqında tarixdə<br />
dəqiq məlumat yoxdur. Bir çox mülahizə var. Bəzi mənbələrdə dağ yəhudilərinin<br />
qədim İsraildən zorla Babilə əsarətə aparıldığı, eramızdan əvvəl 538-ci ildə Babili fəth<br />
edən İran padşahı yəhudilərə azadlıq verəndə Babildən İrana, oradan şahın əmri ilə<br />
Qafqaza, Azərbaycana köçdükləri qeyd edilir. Başqa mənbələrdə dağ yəhudilərinin<br />
əzəldən bu torpaqlarda yaşadıqları, <strong>Xəzər</strong> xaqanlığının təsiri altında yəhudiliyi qəbul<br />
etdikləri deyilir.<br />
Bəs niyə dağ? Rusların günahıdır... Ruslar ilk dəfə Qafqaza yürüş edəndə Qafqaz<br />
dağlarında, qafqazlı kimi geyinib at çapan, belinə xəncər taxan, amma o biri<br />
qafqazlılardan fərqli olaraq Tövratı oxuyan qafqazlı yəhudiləri görəndə gözləri<br />
təpələrinə çıxıb və qorxudan “qorskiye, qorskiye” bağıra-bağıra qaçıb gizləniblər. O<br />
vaxtdan bu “qorskiye” damğası üstümüzdə qalıb. Bizə bəzən tat da deyirlər. İsraildə<br />
adımızı qafqazlı qoyublar. Maraqlıdı, İsrailə təzəcə gələndə Azərbaycan dilində<br />
danışdığımız üçün gürcü yəhudiləri bizim ailəyə “tatarı” deyirdilər...<br />
Tayfamız dağdan yox, Şirvan mahalından çıxıb. Bunun üçün qubalılar, dərbəndlilər<br />
və s. bizim icmanı şirvanlı adlandırırlar. Zəlzələdən sonra Şamaxının Müci kəndindən<br />
İsmayıllı dağlarına köç edib Müci-Haftaran kəndini qurub, oradan Göyçaya,<br />
Göyçaydan Bakıya, Bakıdan dünyanın dörd bir yanına səpələnmişik. Uzun səfərdir...<br />
Əcdadlarım haqqında az məlumatım var. Bilirəm ki, ata tərəfdən ulu nənəm<br />
Şəkidəndır. Ulu babam Türkmənçay müqaviləsindən əvvəl, Arazın o tayından, İranın<br />
7
Məşhəd şəhərindən Şəkiyə gəlib ulu nənəmlə evlənib. Ulu babamgil yeddi qardaş<br />
olublar. Hamısı rabi — yəhudi ruhanisi, Tövrat müəllimləri olublar. Bu səbəbdən<br />
Şirvan yəhidiləri arasında bizim tayfa “molla qardaşları” tayfası kimi tanınır.<br />
Babam Rabi Cümşüd Müci-Haftaran kəndində ruhanilik etmişdir. Bir çox şagirdi<br />
olmuşdur. Dini kitablardan ibarət böyük kitabxanası olub, sonralar talanıb. 1918-ci<br />
ildə kəndimizi ermənilərin hücumlarından türk qoşunları xilas edib. Türk zabitləri<br />
əsgərlərə əmr veriblər ki, kənd camaatına toxunmasınlar, onlara qayğı ilə yanaşsınlar.<br />
Onlar gəlməsəydi, biz də olmazdıq...<br />
Atamın adı Kərim idi. Göyçayda bir neçə Kərim olduğu üçün hərəsinin öz ləğəbi<br />
var idi. Atama Cuhud Kərim deyirdilər. Atamla anam əmi oğlu əmi qızı olduqları<br />
üçün kökləri də birdir. Anamın atası təbib idi. Bitgilərdən dərman hazırlayardı. Ətraf<br />
kəndlərdən yarası olanı onun yanına gətirərdilər.<br />
Atam ticarətçi idi. Cavan yaşında xərçəng xəstəliyinə tutuldu. İşsiz qaldı. 1973-<br />
cü ildə ailəsini götürüb İsrailə köç etdi. Əməliyyat olundu. Sağ qaldı. 16 il yaşadı.<br />
Xərçəngdən xilas oldu, ürəkdən getdi...Atam 1991-ci ildə, anam Asiya 1994-cü ildə,<br />
ikisi də yanvar ayında, qış günlərində qəriblikdə, İsraildə dünyasını dəyişdi. Ailədə 8<br />
uşaq olmuşuq — beş qardaş, üç bacı. İki qardaşımızı və bir bacımızı həyat yollarında<br />
qeyb etmişik — ikisini Azərbaycanda, birini İsraildə... Beş nəfər qalmışıq. Mənim 64<br />
yaşım var. 26 il Azərbaycanda yaşamışam. 1974-cü ildə atamgilin ardından mühacirət<br />
etməli oldum. 38 ildir qeyri-ixtiyarı dünya səyahətinə çıxmışam. Evliyəm. Həyat<br />
yoldaşım Göyçaydan, qonşu küçədəndir. Müəllimədir. Üç övladım var.<br />
Bakıya sonuncu dəfə 2004-cü ildə yolum düşdü. Mənə əlvida deyib yola saldılar. Bir<br />
daha “xoş gəldin” demədilər... Həmişə deyirəm, indi də təkrar edirəm: Qədir bilmək<br />
sənət deyil, mədəniyyətdir.<br />
Yuxarıda “Son söz” yazdım, səhv yazdım, sözün sonu olmur. Söz intəhasızdır,<br />
sonsuzdur. Dünya və canlılar, o cümlədən insan Sözlə yaranıb, Sözlə yaşamaqdadır.<br />
Dünya gedər, söz getməz. Söz olmasaydı nə dünya olardı, nə də canlılar, hər şey<br />
mənasını və məntiqini itirərdi...<br />
Verba volant, scripta manent! Söz uçar, yazı qalar... Kay Titus bunu qədim Roma<br />
Senatında çıxış edərkən söyləyib. Roma imperiyası getdi, söz qaldı...Deməli söz də<br />
uçmur, qalır. Bəzilərinin Sözü də, Yazısı da, Səsi də qalır. Hamıya qismət olmur.<br />
Ancaq bəzilərinə nəsib olur. Eynən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Sözü, <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in Yazısı kimi...<br />
8
Mənim Söz və Səs dünyama xoş gəlmisiniz!<br />
Hörmətlə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
15.01.2012<br />
Münhen<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SÖZÜnün SƏSi<br />
Əziz oxucu! Əlində tutduğun kitabda ömrünü Vətənin bütövlüyü, müstəqilliyi<br />
yolunda, millətin azadlığı uğrunda şam kimi əridən dəyərli ziyalı, məşhur jurnalist<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in son səkkiz ildə yazdığı məqalələr, şərhlər toplanıb. Kitabda həmçinin<br />
səkkiz ildə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə müxtəlif dillərdə gələn məktublar, ona həsr olunan poema,<br />
məqalələr, şeirlər də var. Təəssüf ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səkkiz ildən öncəki zəngin arxivi<br />
əlindən alınıb, əlçatmaz yerə atılıb. Olsun! Arxivi əlindən alınan, gizlədilən təkcə<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> deyil ki! Azərbaycanın bütün dəyərli övladlarının təkcə arxivini deyil,<br />
hətta adlarını Yer üzündən silmək istəyənlər çox olsa da , amma bu heç vaxt mümkün<br />
olmayacaq. Bir gün xalqdan gizlədilən, toz basan arxivlər açılacaq və onda toz tutan<br />
yaddaşlar da təmizlənəcək, kimin kim olduğu ortaya çıxacaq...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in arxivi ilə tanış olandan sonra <strong>Mirzə</strong> müəllimə bəzi qeyd və suallarımı<br />
yolladım. Suallarımdan biri və ona verilən cavab ömrüm boyu məni utandıracaq:<br />
“<strong>Mirzə</strong> müəllim, yazılarınız içində Araz Kərimoğlu imzasıyla məqalələr var. Hiss<br />
olunur ki, müəllif özünü Sizə bənzətməyə çalışıb və demək olar ki, buna nail olub. Siz<br />
onu tanıyırsız?<br />
Məlahət xanım, Araz mənim vaxtsız vəfat edən qardaşımdır, adını özümə təxəllüs<br />
götürmüşəm.“Günay” qəzeti üçün yazdığım məqalələri mərhum qardaşımın xatirəsini<br />
yad etmək üçün onun adı ilə vermişəm”.<br />
Bu kitabı hazırlayanda, bir neçə jurnalistə məktub yazdım. Məqsədim, onların<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> haqqında ürək sözlərini kitaba yerləşdirmək idi. Amma onlar aylarla<br />
fikirləşsələr də mənə kiçik bir məktubla da cavab vermədilər. Bəzən susmaq ən<br />
mədəni cavab sayılsa da, bəzən də ən böyük mədəniyyətsizlikdir. Əlbəttə, ürək<br />
sözünü kiminsə qəlbindən zorla qopartmaq mənim təbiətimə xas deyil. Və kiminsə<br />
minnətli, boğazdan yuxarı, saxta ürək sözləri, azad fikirli, əyilməz, qürurlu <strong>Mirzə</strong><br />
9
<strong>Xəzər</strong>in kitabı üçün heç lazım da deyil. Həmin sözlər bu kitabda yamaq kimi<br />
görünərdi...<br />
Çox istəyirdim, illərdir,“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet qəzetinin başlığında<br />
yerləşən “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> milli mübarizəmizin rəmzidir!” sözlərinin müəllifi— Sabir<br />
Rüstəmxanlıdan, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> işdən çıxarıldıqdan sonra onun hüquq müdafiəçisi<br />
olan Eynulla Fətullayevdən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə bağlı yeni fikirlərini, ürək sözlərini<br />
öyrənim. Amma <strong>Mirzə</strong> müəllimin son səkkiz ildəki arxivi əlimdə idi.Və orada bir<br />
vaxtlar onu müdafiə edənlərin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə hətta Doğum Gününə yazılan kiçik bir<br />
təbrikləri yox idisə, yenidən onları sorğu-sual etməyin nə mənası ola bilərdi?! <strong>Mirzə</strong><br />
müəllimin arxivi ilə yaxından tanış olandan sonra bir daha əmin oldum ki, “Azadlıq”<br />
radiosunda işləyəndə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə əsərlərini yollayanlar, ondan efir vaxtı istəyənlər,<br />
onu vəzifəsinə görə “sevənlər” sonradan ona kiçik bir məktub da yazmayıblar. Olsun!<br />
Azadlıqda ola-ola <strong>Mirzə</strong> müəllimi xatırlamağa “vaxt tapmayan” qədirbilməzlər olsa<br />
da, həbsxana divaraları arasından <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i unutmayan dəyərli insanlar da<br />
var. <strong>Mirzə</strong> müəllimin poçtuna gələn ən son məktublardan birini haqsız yerə həbs<br />
olunan hüquq müdafiəçisi Vidadi İsgəndərli yazıb: “Azərbaycan xalqının dəyərli<br />
oğlu <strong>Mirzə</strong> bəy! Sizi, 31 dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi və Yeni il<br />
bayramı münasibəti ilə səmimi qəlbdən təbrik edirəm! Sizə tutduğunuz çətin, lakin<br />
şərəfli yolda böyük uğurlar arzu edirəm. Azərbaycan xalqı öz müstəqilliyinin çətin<br />
günlərində sizin dünyanı lərzəyə salan səsinizin şahidi oldu. Xalqımızın haqq səsini<br />
dünyaya çatdırmaqda sizin xidmətləriniz böyükdür. Xalqımız bu xidmətləri heç<br />
vaxt unutmayacaq. Azərbaycanda demokratiya və insan haqlarının qorunmasında<br />
sizin xidmətləriniz böyükdür. Azərbaycanda demokratiya bərqərar olandan sonra<br />
sizinlə görüşmək arzusu ilə — Vidadi İsgəndərli, Bakı şəhəri, 14 saylı cəzaçəkmə<br />
müəssisəsindən“. Belə dəyərli məktuba şərh yazmağa ehtiyac yoxdur. Təkcə onu əlavə<br />
edə bilərəm ki, zindandakı mərd, azad düşüncəli insanların sevimlisi olmaq ancaq<br />
seçilmişlərə aiddir .<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in arxivində mərhum prezident Heydər Əliyevin 1991-ci ildə<br />
məşhur jurnalistə söylədiyi uzun tərif inin lent yazısı da var:“ Mən sizin verilişin<br />
Azərbaycanda çox böyük hörmət və ehtiramla qarşılanmasının şahidiyəm. Mən<br />
hesab edirəm ki, Sizin radiostansiya və xüsusən şəxsən Siz, Sizin adınız, <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>, şəxsiyyət kimi Azərbaycanda çox məşhurdur və Sizi görməsələr də Sizin<br />
səsinizi həmişə eşidirlər. Və mən xüsusən Azərbaycanda olduğum son bir ildə bunun<br />
canlı şahidi oldum ki, Sizə və Sizin verilişlərinizə çox böyük hörmət və ehtiram var.<br />
Mənə belə gəlir ki, Siz öz verilişlərinizlə Azərbaycan xalqında milli təfəkkürü, milli<br />
dirçəlişi, milli özünütanıma keyfiyyətlərinin, xüsusiyyətlərinin inkişaf etməsinə<br />
kömək edirsiniz və Azərbaycanda demokratiyanın inkişafını təmin etmək üçün<br />
Azərbaycanda demokratik qüvvələrə kömək edirsiniz. Ona görə də mən bir dinləyici<br />
10
kimi ilk növbədə Sizə öz minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Və Sizin vasitənizlə<br />
sizə qulaq asan bütün dinləyicilərə müraciət edərək demək istəyirəm ki, mənim<br />
üçün çox mürəkkəb, amma qətiyyətli siyasi addımımı, kommunist partiyasını tərk<br />
etməyimi hamı, hətta bu gün partiyada qalan adamlar da düzgün başa düşsünlər.<br />
Mən bunu ancaq və ancaq Azərbaycan xalqının bu günki və gələcək səadəti naminə<br />
etmişəm və mənim burada heç bir şəxsi mənfəətim yoxdur və mən sizin vasitənizlə<br />
Azərbaycan xalqına müraciət edərək demək istəyirəm ki, nə qədər çox adam<br />
demokratiya yoluna yönəlsə, Azərbaycanın tam müstəqilliyi, siyasi və iqtisadi azadlığı<br />
uğrunda mübarizəyə qoşulsa, Azərbaycan xalqının gələcək həyatı daha da yaxşılaşa<br />
bilər. Və mənim atdığım addım, mənə belə gəlir ki, bir çox insan üçün nümunə<br />
olmalıdır.”<br />
Heydər Əliyev siyasətini izləyən, onun tanınmış insanlara olan münasibətini görən<br />
biri kimi əminliklə deyə bilərəm ki, Heydər Əliyev ehtiyacı olan bütün insanlara gözəl<br />
təriflər deməyi bacarırdı və bunu çox ustalıqla edirdi. O, dünən tərifləyib göylərə<br />
qaldırdığı insanı, səhərsi “uf ” demədən yerə çırpanda tükü də tərpənmirdi: Rövşən<br />
Cavadovu qətlə yetirmək, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i ölkədən çıxartmaq, Nemət Pənahlını zindana<br />
atmaq... azadlıq, müstəqillik uğrunda savaşan insanlara Heydər Əliyevin, onun<br />
varislərinin özəl “təşəkkürü” idi.<br />
Arxivdə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Heydər Əliyevin vəfatı ilə bağlı başsağlığı məktubu da<br />
var. Həmin başsağlığı ANS telekanalında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi ilə yayınlanmışdı.<br />
Prezidentin vəfatı ilə bağlı minlərlə başsağlığı verənlər içərisindən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
başsağlığını efir vasitəsilə yaymaq , ancaq Heydər Əliyev siyasətinin davamçılarının<br />
ağlına gələ bilərdi...<br />
Kitabda mənim üçün ən dəyərli məqalələrdən biri, azad sözün düşmənləri tərəfindən<br />
qətlə yetirilən rəhmətlik Elmar Hüseynovun <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in işdən çıxarılmasına<br />
həsr etdiyi yazısıdır. Rus dilində yazılan məqaləni ana dilinə çevirməsini <strong>Mirzə</strong><br />
müəllimdən xahiş etdim. <strong>Mirzə</strong> müəllim məqaləni tərcümə edib, mənə kiçik bir<br />
məktub da yolladı:” Məlahət xanım, məqaləni tərcümə edəndə çox həyəcanlandım,<br />
zəhmət olmasa siz də nəzərdən keçirin...”. Və ilk dəfə idi ki, <strong>Mirzə</strong> müəllim 2-3 hərf<br />
səhvi ilə mənə kitab üçün mətn yollamışdı. Sanki <strong>Mirzə</strong> müəllim əziz Elmar bəyin<br />
məqaləsini tərcümə edəndə, onun müqəddəs ruhu ilə üz-üzə qalmışdı. Mərd, cəsur<br />
jurnalist Elmar bəy düşündüklərini, ölkədəki problemləri çəkinmədən yazdığı,<br />
həmişə haqqın, ədalətin tərəfində olduğu üçün qətlə yetrildi. Ona görə də məqalədə<br />
işlətdiyi nəinki ağır ifadələrə, yazının heç nöqtəsinə toxunmadıq ...<br />
11
Kitabda yazıları, müsahibələri yer alan Azərbaycanın qeyrətli oğlu Mehdi<br />
Məmmədov haqqında bəzi fikirlərimi oxucularla bölüşmək istərdim. Bu dəyərli insan<br />
haqqında internetdə axtarış etdim və onunla bağlı Sevda İsmayıllının “Azadlıq<br />
Radiosunun ilk nümayəndəsi mən olmuşam” (19.01.2011) yazısından başqa heç<br />
nə tapmadım. Məqalədə Mehdi müəllimin həyat yoldaşı Aidə xanımın xatirələri<br />
də var:” 90-cı illər gəldi. Mehdi milli-azadlıq hərəkatında öndə gedənlərdən idi.<br />
Birotaqlı mənzildə yaşayırdıq, ora elə bil ştab idi. Bütün siyasi xadimlər o evə gəlib<br />
gediblər. İlk dəfə “Azadlıq” radiosuna bizim evdən zəng olundu. Deyirdik, indi gəlib<br />
tutacaqlar, bu saat aparacaqlar... Qayıdırdı ki, başqa yolu yoxdur, millətin başına<br />
gələn faciəni bildirməliyik. O vaxtlar nə qədər tutulanlar oldu, hamısı haqqında<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə məlumat verilirdi. Sonra Azadlıq meydanında olanları diktofona<br />
yazıb canlı-canlı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə ötürürdü... 20 Yanvarda itənlərin, şəhid olanların<br />
siyahısı bizim evdə tutulurdu. Hamıya bizim telefon verilmişdi. Zəng vurub xəbər<br />
çatdırırdılar. Kiminin oğlu-qızı, kiminin əri, kiminin qardaşı... Oturub telefonda<br />
hamıya ürək-dirək verirdim ki, qorxmayın, tapılacaqlar...Hər kimin əzizi tapılırdı,<br />
zəng vurub təşəkkür edirdi...”. Sevda xanımın Mehdi Məmmədovu oxuculara<br />
təqdimatı da maraqlıdı:”Azərbaycanda onun adını 1990-cı ilin 20 Yanvarından<br />
tanımağa başladılar. Tezcə məşhurlaşdı və tezcə də unuduldu”. Bu təqdimata<br />
təkcə onu əlavə edə bilərəm ki, Azərbaycanın dəyərli övladları heç vaxt unudulmur,<br />
hətta unutdurmağa çalışan vicdansızlar həddən artıq çox olsa da, mərdlər heç vaxt<br />
yaddan çıxmır. Məqaləyə yazılan şərhlər də bunu sübut edir:” Bu cür qeyrətli, mərd<br />
oğulların ruhu qarşısında baş əymək lazımdır. Bəlkə bu gün kimlərəsə adi gələ bilər,<br />
amma o an, o saatda xalqın səsini dünyaya yaymaq hər kişinin işi deyildi. Allah<br />
Mehdi müəllimə rəhmət eləsin, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə isə can sağlığı versin. Kəmalə”. Və daha<br />
bir şərh:” O dəhşətli günlərdə Mehdi bəyin səsini və başqa müxbirlərin səsini yaxşı<br />
xatırlayıram. Yaşadığı bütün çətinliklərə rəğmən canı qədər sevdiyi Azərbaycan üçün<br />
heç bir təmənna gözləmədən hər cür fədakarlığa hazır insan kimi yaddaşlarda qalıb.<br />
Əsrlərdən bəri Azərbaycanı qoruyan, yaşadan, günümüzə çatdıran Mehdi bəy kimi<br />
insanlar olub. Aidə xanım da, övladı da arxayın ola bilərlər ki, Mehdi Məmmədovun<br />
həyatda qoyduğu iz silinməzdir. Tanrıdan bütün azadlıqsevər şəhidlərimizə rəhmət<br />
diləyirəm. Azər”. Bu iki şərh dünyanın var-dövlətindən, prezidentlərin verdiyi ordenmedallardan,<br />
gözə girən heykəllərdən daha dəyərli və yaddaqalandır...<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim haqqında yazılan məqalələri axtarıb tapmaq, bir yerə toplamaq üçün<br />
Bakıda, Sumqayıtda olan əksər kitab mağazalarını, bukinistləri gəzdim. Və orda hər<br />
dəfə satıcılar təəccüblə üzümə baxıb ” <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sağdır?! Axı ANS yayda onun<br />
ölüm xəbərini yaymışdı...” deyəndə çox üzülürdüm. Hətta satıcılardan biri dözməyib<br />
“ANS-in də lap zayı çıxıb, bir düz-əməlli kanal qalmadı ölkədə” deyib, dərindən<br />
köks ötürdü. ANS-in <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> haqqında yaydığı yanlış ölüm xəbərindən sonra<br />
insanların necə üzüldükləri və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i necə sevdikləri kitabdakı -BU GÜN<br />
MƏN TƏZƏDƏN DÜNYAYA GƏLDİM-bölümündə daha aydın hiss olunur. Əziz<br />
oxucu, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> gördüyü xeyirxah işlərin və onu sevənlərin duaları sayəsində hələ<br />
çox uzun və sağlıqlı bir ömür yaşayacaq. Əmin ol, böyük, saf sevgilər nəinki yanlış<br />
12
ölüm xəbərini, hətta doğru olan acı xəbərləri də şad xəbərə çevirə bilər...<br />
Adətən çoxları təkcə yubileyləri ərəfəsində deyil, ilin günün istənilən vaxtında<br />
arxivini qoltuğuna vurub, kitablarını çap etmək üçün döymədiyi qapı qoymur. Və<br />
heç kimə gərək olmayan, səsi olmayan, mənasız söz yığınından ibarət olan kitablarını<br />
başqalarının cibinin hesabına çap etdikdən sonra, utanıb-qızarmadan oxucularla<br />
alverə başlayırlar. Amma 40 ildən çox AZAD SÖZə xidmət edən, SÖZÜnün SƏSİ<br />
ilə qəlbləri fəth edən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in 65 yaşında bu ilk kitabıdır . Olsun! Dünyaya gec<br />
gələn övladlar daha ağıllı və sevimli olurlar. Və mən, Azərbaycanın dəyərli oğlu <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in qanından, beynindən, qəlbindən dünyaya gələn ilk Kitab övladına xalqımın<br />
“Azadlıq!” hayqiran SƏSİ kimi baxıram.<br />
“Söz uçar yazı qalar, səs də qalar” kitabındakı mətnlər üç dildədir: ana dilində, rus<br />
və ingilis. Hər üç dildə olan mətnləri <strong>Mirzə</strong> müəllim özü yazıb. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in təkcə<br />
ingilis, rus, alman dillərini mükəmməl bilməsinə deyil, eyni zamanda dünyada<br />
müxtəlif dillərdə çıxan qəzetlərə, dərgilərə, saytlara yerləşdirilən xəbərləri oxuyub,<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet qəzetində şərh yazmasına heyrət etməmək mümkün<br />
deyil. <strong>Mirzə</strong> müəllimin kiçik bir şərhini oxumaq yetər ki, gün ərzində dünyada baş<br />
verən hadisələrdən xəbər tutasan. Bütün bunlar, əlbəttə, böyük zəhmətin nəticəsidır<br />
və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in sənətinə olan böyük sevgi və hörmətlə bağlıdır.<br />
Mən <strong>Mirzə</strong> müəllim haqqında ürək sözlərimi dəfələrlə yazmışam. Amma yenə də<br />
hələ heç nə yazmadığımı bilirəm. Çünki <strong>Mirzə</strong> müəllim mənim üçün heç kəsi özünə<br />
tabe etməyən, heç kəsin tabeçiliyində olmayan azad, gözəl, demokratik, zəhməti<br />
və istedadı hesabına tanınan, yaşayan məşhur bir Ölkədir. O Ölkənin adı insanlıq<br />
dünyasının xəritəsində ən görkəmli yerdədir.Mən bu gözəl ÖLKƏni yaxından<br />
tanıdığım və hər gün ünsiyyətdə olduğum üçün qürur duyuram! Əgər bu gün özümü<br />
kiçik bir ada kimi hiss edirəmsə, azad insan kimi yaşayıramsa, buna görə <strong>Mirzə</strong><br />
müəllimə minnətdaram. Sağlıq olsun, vaxt gələcək, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in mənə yazdıqları<br />
məktublar da çox əziz və dəyərli bir kitab olacaq...<br />
Əminəm ki, “Söz uçar yazı qalar, səs də qalar” kitabı gənc yazarlar və ümumiyyətlə<br />
bütün oxucular üçün çox qiymətli dərs vəsaitinə çevriləcək. Çünki <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
keçdiyi şərəfli ömür yolu böyük Söz Məktəbidir. Bu məktəbi keçənlər ən çətin<br />
anlarında da ruhdan düşməzlər...<br />
Məlahət Ağacanqızı<br />
13
RƏYLƏR, SƏMİMİ-QƏLBDƏN GƏLƏN SÖZLƏR<br />
____________________________________________________<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim! Sizin Azərbaycan xalqına etdiklərinizi hələ də biz<br />
azərbaycanlılar anlamadıq.<br />
Bağışlayın bizi!<br />
(Hicran Əli, Polşa)<br />
***<br />
Azərbaycan tarixində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in oynadığı rolu tarixçilər 100 illər sonra<br />
tədqiq edəcəklər.<br />
(Mehdi Məmmədov)<br />
***<br />
Пострадал большой патриот, чья единственная вина заключалась в том, что<br />
он слишком сильно любил свою родину.<br />
(ЭЛЬМАР ГУСЕЙНОВ)<br />
***<br />
Misirdə inqilab ona görə gecikir ki, orada “Əl Jazeera”nın <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i yoxdur...<br />
(Turxan Qarışqa)<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> milli mübarizəmizin rəmzidir<br />
(S. Rüstəmxanlı)<br />
***<br />
14
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> azərbaycanlıların qeybdən gələn səsidir”.<br />
(Bəxtiyar Vahabzadə)<br />
***<br />
Mən, <strong>Mirzə</strong> müəllimə SƏSİniz həmişə uca olsun, deyirəm! Amma daha<br />
faciələrimizi deyil, uğur və qələbələrimizi dünyaya çatdırsın!<br />
(Gülnarə Cəmaləddin)<br />
Milli şüurun formalaşmasında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in son dərəcə müstəsna xidməti var.<br />
Bunu heç kim dana bilməz.<br />
(Mehdi Məmmədov)<br />
Azərbaycanın iki <strong>Xəzər</strong>i var: biri dəniz, o biri də <strong>Mirzə</strong>.<br />
(dinləyici)<br />
15
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi<br />
SÖZ UÇAR, YAZI QALAR...<br />
SƏS DƏ QALAR<br />
Səsin qulağımda yox, gözlərimin üstədir,<br />
Şəhidlər türbəsində solmayan güldəstədir…<br />
*<br />
Səndən necə çəkinir bu çaqqallar sürüsü,<br />
Ayaq tozuna dəyməz generallar sürüsü…<br />
(Xəlil Rza Ulutürkün<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>“ poemasından)<br />
***<br />
Bir çox soydaşlarımız xarici firmada işə düzələn kimi əcnəbi ağalarının ayaqlarını<br />
yalamağa hazırdır. ABŞ vətəndaşı və yəhudi milliyyətinə mənsub <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Azərbaycanla bağlı keçmişini asanlıqla unudub öz bosslarının tələblərini yerinə<br />
asanlıqla yerinə yetirə bilərdi. Hamı bilir ki, söz azadlığı kütləvi məlumat vasitələrinə<br />
sahib olanların ixtiyarındadır. Amma o, bacarmadı, buna dözmədi. Görünür ona görə<br />
ki, onu böyüdən torpağa olan məhəbbət sönməmişdi.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in işdən çıxarılması ilə biz hamımız uduzmuşuq, çünki biz, sonuncu<br />
vicdanlı informasiya mənbəyindən daha çox şey itirmişik.<br />
Elmar Hüseynov<br />
«Монитоp», No 28, 6 сентября 2003 г<br />
16
***<br />
Indi hamı öz mənafeyindən çıxış edir, o zaman böyük rol oynamış insanlara qiymət<br />
vermək istəmir. Əliyevin tərəfdarları unutmasınlar ki, onun müsahibəsini böyük<br />
fasilədən sonra Azərbaycana və dünyaya məhz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> ”Azadlıq” radiosunun<br />
vasitəsi ilə çatdırmışdı…<br />
Lalə Şövkət<br />
„Azadlıq“ qəzeti<br />
21.01.2010<br />
***<br />
Sizin adınız, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, bir şəxsiyyət kimi Azərbaycanda çox məşhurdur...Sizə<br />
və Sizin verilişlərinizə çox böyük hörmət və ehtiram var. Mənə belə gəlir ki, Siz öz<br />
verilişlərinizlə Azərbaycan xalqında milli təfəkkürü, milli dirçəlişi, milli özünütanıma<br />
keyfiyyətlərinin, xüsusiyyətlərinin inkişaf etməsinə kömək edirsiniz və Azərbaycanda<br />
demokratiyanın inkişafını təmin etmək üçün Azərbaycanda demokratik<br />
qüvvələrə kömək edirsiniz. Ona görə də mən bir dinləyici kimi ilk növbədə Sizə öz<br />
minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.<br />
Heydər Əliyev<br />
1991-ci ildə aparılan müsahibədən<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> qəlbi Azərbaycan sevgisi ilə dolu bir insandır. Azərbaycanın təbliğinə<br />
Azadlıq radiosunda geniş yer verib, demokratik qüvvələrin, müxalifətin haqq<br />
səsini dünyaya çatdırıb. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in mövqeyi çoxluğun, xalqın fikri olub. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>i Azərbaycanın Milli Azadlıq Mübarizəsində və Azərbaycan jurnalistikasının<br />
inkişafında müstəsna rolu olan bir insan kimi dəyərləndirib, önəm verirəm. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in xidmətləri sırasında “Əli və Nino” əsərinin tərcüməsini ayrıca vurğulamaq<br />
lazımdır...<br />
Sabir Rüstəmxanlı<br />
“Cümhuriyyət” qəzeti<br />
10.09.2003<br />
Mücahid Fədai, Böyük <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>!!!<br />
***<br />
***<br />
Flora Kərimova<br />
29.10.2011<br />
17
***<br />
Bu həmin Mìrzə <strong>Xəzər</strong> idi ki, imperiya qoşunları 1990-cı ilin qanlı yanvarında Bakı<br />
küçələrini qana bələyəndə, dünyanın gözü kor, qulağı kar olduğu bir vaxtda gecəni<br />
gündüzə qatıb, qana çalxalanmış Azərbaycan dərdini dünyaya car çəkirdi. O vaxt<br />
mübaliğəsiz demək olar ki, Azərbaycan «Azadlíq»la nəfəs alır, dərdini ancaq <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>ə söyləyirdi. Görəsən bu xalq 13 il əvvəl təkbaşına sinəsini xalqının dərdinə<br />
sipər edən, göz yaşlarını xalqının məşəqqətli günündə qəlbinə axıdaraq, gilə-gilə<br />
sağlamlığını itirən bir insanın haqqını ödəyə biləcəkmi?..<br />
Surxay Bilaloğlu<br />
“Bakı-Xəbər” qəzeti<br />
10 . 09. 2004<br />
***<br />
Bu, milyonlarca səsin içində öz səsiylə seçilən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi idi. Qorxmadan,<br />
ölümü belə gözə alaraq bu qanlı həqiqəti dünyanın kor gözünə dürtüb, kar qulağına<br />
hayqıran.<br />
Mən, <strong>Mirzə</strong> müəllimə SƏSİniz həmişə uca olsun, deyirəm! Amma daha faciələrimizi<br />
deyil, uğur və qələbələrimizi dünyaya çatdırsın!<br />
Gülnarə Cəmaləddin, şairə<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
29.12.2011<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi... Bu səsin arxasında əqidə, əməl, ləyaqət, cəsarət, sədaqət, mərdlik<br />
və ilqar gəlir... Milyonların umid yeri, qaranlıqlarin ,çırağı, mudafiəsiz bir millətin<br />
arxası, dayağı olan bu SƏS heç zaman susmaz...<br />
Elman Mustafazadə<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” qəzeti<br />
20.04.2004<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi nə qədər seçmə oğulları tutulacaq divandan xilas edib, nə qədər<br />
azadlıq carçılarını həbsxanalardan qurtarıb. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi qaranlıq həbsxana<br />
18
kamerasındakı kiçik pəncərə kimidir. Bircə gün bu Səsi eşitməyəndə elə bilirik ki,<br />
doğma, əziz bir adamımızı itirmişik. Xüsusilə son illərdə bu Səs sanki ikinci bir<br />
“Koroğlu” uvertürasıdır...<br />
Əlisa Nicat<br />
“100 böyük azərbaycanlı” kitabı<br />
***<br />
Səssiz qalmış həqiqi qəhrəmanları və bunların içində də təbii ki, bu ölkənin qeyrətli<br />
oğlullarından olan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i yada salmaq bizim vicdan borcumuzdur…<br />
Orxan Aras<br />
“525-ci”qəzet<br />
29.01.2010<br />
***<br />
Mən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i AZADLIQ carçısı olduğu qədər də, içindən gələn Sözlə içimizi<br />
parçalayan, bizi düşünməyə vadar edən Söz Ustası adlandırardım. Həm də, yalnız<br />
deyilən yox, yazılan Soz Ustası!<br />
Məhəbbət Zeynalova<br />
“Gənclik”— “Molodost” jurnalının əməkdaşı, tərcüməçi<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in bizim kimliyimizin təsbitində böyük rolu olmuşdur. Azərbaycan tarixi<br />
və övladları bunu unutmayacaq...<br />
Güntay Gəncalp<br />
29.10.2011<br />
***<br />
Yanvar faciəsində təklənmiş, boğulan azərbaycanlılara oksigen balışı “Azadlıq”<br />
radiosu idi, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> idi. O “Azadlıq” ki, mərhum Əliyevin oğlu onun FM dalğada<br />
yayımına ötən yanvardan qadağa qoyub. “Azadlıq” radiosunu haram buyurub…<br />
Natiq Güləhmədoğlu<br />
„Azadlıq“ qəzeti<br />
20.01.2010<br />
19
Azərbaycanın iki böyük sərvəti var. Biri neftdir, o biri isə <strong>Mirzə</strong> bəy, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
səsidir. Mənimisə arzum hər iki sərvətin Azərbaycanda qalmasıdır.<br />
Nazim Rüstəmov<br />
07.06.2011<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, Siz bizim xalqın ən dəyərli, fəxr etdiyimiz, qürur duyduğumuz<br />
bir insansınız. Deyə bilmədiyimiz və demək istədiyimiz bütün fikirləri Siz həmişə<br />
demisiniz. Sizə dərin minnətdarlığımızı bildiririk. Sizi çox istəyirik.<br />
Sabir Zəkullaoğlu<br />
06.06.2011<br />
***<br />
20<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycanın gözəl diyarı Göyçayda dünyaya gəlib. Göyçay Yer<br />
kürəsinin rəmzi olan nar meyvəsi ilə məşhurdu. Bəlkə də, uşaq vaxtı narı əlinin içində<br />
saxlayan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in heç ağlına da gəlməyib ki, vaxt gələcək SƏSi ilə Yer kürəsini<br />
əlinin içində saxlayacaq…<br />
Məlahət Ağacanqızı<br />
„<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi“ qəzeti<br />
29.11.2008<br />
***<br />
“Koroğlu“ uvertürası və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi<br />
2 sentyabr tarixdə «Azadlıq» radìosunun Azərbaycan şöbəsinin rəhbəri <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> tutduğu vəzifədən kənarlaşdırıldı. Qəfìl xəbər tanınmış jurnalìstì sarsıtdı.<br />
«Azad Avropa»dan alınan bəd xəbər qanları dondurdu, ìnsanları çaşdırdı. Tanınmíş<br />
jurnalistin halı, telejurnalìst Orxan Fikrətoğlunun da etiraf etdiyi kimi, çaşqınlığa<br />
səbəb oldu. Bu həmìn Mìrzə <strong>Xəzər</strong> idi ki, imperiya qoşunları 1990-cı ilin qanlı<br />
yanvarında Bakı küçələrini qana bələyəndə, dünyanın gözü kor, qulağı kar olduğu<br />
bìr vaxtda gecənì gündüzə qatıb, qana çalxalanmış Azərbaycan dərdìnì dünyaya<br />
car çəkirdi. O vaxt mübalìğəsìz demək olar ki, Azərbaycan «Azadlıq»la nəfəs alır,<br />
dərdìnì ancaq Mìrzə <strong>Xəzər</strong>ə söyləyirdi. Ancaq kìm bìlərdì kì, bu qanlı hadìsədən 13<br />
ìl sonra xalqının dərdını öz dərdì bìldìyìnə görə ona bu fədakarlığı bağışlamayanlar<br />
tapılacaq. Və nə qədər qərìbə də olsa, bu böyük ìnsanın haqları qanunların işləmədiyi<br />
Azərbaycanda və başqa bìr ölkədə yox, «Azad Avropa»nın göbəyìndə tapdandı.<br />
Atalar demişkən, «El üçün ağlayan kor olar». Bilmirəm başqa xalqlarda da belə məsəl<br />
var, ya yox, etiraf etməliyik ki, bìz çox zaman el üçün ağlayanlara həyan olmamışıq.
Elə indi də belədir. Bəli, milyonlar bu xəbəri kədərlə qarşıladı. Çünki bir çoxlarına<br />
görə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> tək 1990-cı ìl hadisələri zamanı fədakarlığına görə milyonların<br />
qəlbində özünə yer etmìşdì. Ancaq bu bəd xəbərdən sevìnənlər də yox deyìl. Çünki<br />
belələrì Bakı küçələri qanlı yanvarda qana bələnəndə bu qandan necə lazımdır<br />
bəhrələnìb. O zaman onlar Azərbaycandan kənarda hakìmìyyətə gəlmək planlarının<br />
konturlarını cızırdılar. Necə kì, adında xalq sözü də olsa, xalqa heç bìr dəxlì olmayan<br />
«Xalq qəzetì»nìn yazarı sevìncìnì gìzlətmìr. Və milyonların tapındığı bir radioya,<br />
onun rəhbərinə nifrətlər yağdırır. Çalışır ki, öz böhtanlarıyla ağalarının rəğbətini<br />
qazansın. Bəlì, bu gün həqiqətin ağzına daş basanların uğurlu günüdür. Çünki<br />
bu ìnsanlar Mìrzə <strong>Xəzər</strong> dühasının yaratdığı, qurduğu «Azərbaycan susurluğu»,<br />
«Narkomaniya və narkomafiya», «Sahibkarlıq və ya sahibsizlik» verilişlərində öz<br />
simalarını görür və onların eybini dünyaya faş edən güzgünü sındırmaq üçün yollar<br />
arayırdılar. Nə qədər kì, Avropa, ABŞ Azərbaycana nüfuz etməmìşdir, Mìrzə <strong>Xəzər</strong><br />
kìmì saf demokrata ehtìyac var idi. Bu gün ìsə Azərbaycanın nefti indiki iqtidar<br />
tərəfìndən ən güzəştli şərtlər daxilində Qərb ölkələrinə satılır. Bəzi sadəlövhlərsə, hələ<br />
də başa düşmək ìstəmirlər kì, onları maraqlandıran Azərbaycan xalqının taleyì yox,<br />
onun təbii sərvətləridir. Onların bu marağını ìsə indiki ìqtìdar artıqlamasıyla ödəyir.<br />
Beləliklə, on ildən artıq müddət ərzində xalqımıza söylənən demokratìya nağılları<br />
bu neft səltənətində şirin bir röyaya çevrildi. Bu gün səkkìz mìlyonluq xalqımız<br />
sınaq qarşısındadır. Görəsən bu xalq 13 ìl əvvəl təkbaşına sinəsini xalqının dərdinə<br />
sipər edən, göz yaşlarını xalqının məşəqqətli günündə qəlbinə axıdaraq, gilə-gilə<br />
sağlamlığını itirən bir insanın haqqını ödəyə biləcəkmi? Onun pozulmuş haqlarının<br />
bərpası istiqamətində öz iradəsini ABŞ Konqresi, «Azad Avropa» qarşısında ortaya<br />
qoya biləcəkmi? Nəhayət, Azərbaycan xalqı bu sınaqdan alnıaçıq çıxa biləcəkmi?<br />
Yoxsa Mìrzə <strong>Xəzər</strong>in də taleyi, Qarabağın taleyi kimi əli hər yerə çatan ìqtìdar<br />
tərəfindən şər-böhtanla unutdurulmağa çalışılacaq. Sonda ìsə sözüm «Azadlíq»<br />
radiosunun daimi dinləyicilərinədir. Özünüzü yormayın, siz bir daha başlanğıcda<br />
və sonda ölməz Üzeyirin «Koroğlu» operasındakı möhtəşəm uvertüradan sonra<br />
Mìrzə <strong>Xəzər</strong>in ürəyəyatımlı səsini eşidə bìlməyəcəksiniz. Çünki artıq sizin tanıdığınız<br />
«Azadlıq» mövcud deyil. Mövcud olan, sadəcə, «Azad Avropa» və «Azadlıq»<br />
radìoları Korporasìyasının Azərbaycan iqtidarının zövqünə hesablanmış bìr<br />
proqramdır. O gözəl səsi bìr daha eşitmək ümidilə, haqqın təntənəsinə ümidlə…<br />
Surxay Bilaloğlu<br />
“Bakı-Xəbər” qəzeti<br />
10 . 09. 2003<br />
21
Bu boyda informasiya blokadasında olan xalqın haqq səsini heç<br />
kim obyektiv işıqlandırmağa meylli deyildi və etmək istəmirdi.<br />
Tək <strong>Mirzə</strong>dən başqa...<br />
«Meydan Düşüncələri»<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
“Meydan duşuncələri” <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in 1995-ci ildə yazdığı “Mənim ağrılarım”<br />
kitabının ancaq bir neçə səhifəsini təşkil edir. Bəzi səbəblərə görə kitab hələ nəşr<br />
edilməmişdir. “Meydan düşüncələri” isə ilk dəfə 1995-ci ildə “Gunay” qəzetində<br />
və 2004-cü ilin fevralında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Bakıda buraxdığı “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
qəzetində çap olunmuşdur. “Meydan düşüncələri” habelə 1995-ci ildə “Azadlıq”<br />
radiosunun dalğalarında səsləndirilmişdir.<br />
„İnsan özü öz əli, öz əməli ilə özünü bu tilsimə salıb“<br />
Yəhya öz «Vəhylər» kitabında həmahəng, amma xəyali dünyanın təsvirini verir. O<br />
dünyada, yeni dünyada artıq nə ölüm olacaq, nə kədər, nə fəryad, nə də ağrı. Çünki<br />
əvvəlki dünya, yəni bu gün yaşadığımız dünya bütün bəlaları ilə birlikdə silinib<br />
gedəcəkdir. Və köhnə dünyanın mirası olan cəsarətsizlər, imansızlar, natəmizlər,<br />
qatillər, zinakarlar, sehrbazlar, bütpərəstlər və bütün yalançılar od və kükürdlə<br />
yanan göldə məhv olacaqlar. Dünya təmizlənəcəkdir... Ağrılar da olmamalıdır o təzə<br />
dünyada. Deməli təzə dünya gələnə kimi haqsızlıq, imansızlıq, qatillik, yalançılıq,<br />
hiyləgərlik, tamahkarlıq, biganəlik, xudbinlik, qəddarlıq, amansızlıq, mərhəmətsizlik,<br />
rəhimsizlik davam edəcək. Cəzası da yeni dünya gələn anda veriləcək. O vaxta<br />
qədər bütün günahlar cəzasız qalacaq... Yəhyanın vəhylərindən belə çıxır. Əslində<br />
də belədilr. Haqsızlılığın kökünü büsbütün kəsmək mümkün olmadığı kimi,<br />
imansızlığın, qatilliyin, yalançılığın, hiyləgərliyin, riyakarlığın, tamahkarlığın,<br />
biganəliyin, xudbinliyin, qəddarlığın, amansızlığın, mərhəmətsizliyin, rəhmsizliyin də<br />
kökünü kəsmək qeyri-mümkündür. Bir haqsızın yerini o biri haqsız tutur, bir imansızı<br />
o biri imansız əvəz edir, bir qatil gedir o biri qatil zühur edir, bir yalançı cəzasını alır<br />
amma yalançılıq davam edir... Hiyləgərin yerini hiyləgər tutur, riyakarın yerini yeni<br />
riyakar tutur, bir qəddar gedir yenisi gəlir, mərhəmətsizi yeni mərhəmətsiz əvəz edir.<br />
Tilsimdir. İnsan özü öz əli, öz əməli ilə özünü bu tilsimə salıb. Vurnuxur çıxa bilmir.<br />
Ağrı çəkir, əzab çəkir yatır, durur yenə ağrı çəkir, yenə əzab çəkir. Bəlkə həqiqətən<br />
də bir yanağını vuranda o biri yanağını sevinclə yumruq altına qoymalısan. Bəlkə...<br />
Görəsən, o zaman ağrılar kəsiləcəkmi, insanın vicdanı oyanacaqmı, mərhəmət<br />
22
hissi yaranacaqmı? Bilmirəm... Hər halda belə olsaydı o yeni dünya çoxdan gəlib<br />
çatardı... Amma gəlmir, deməli bir yanağından sillə ilişdirənə “o biri yanağımı vur”,<br />
deməklə haqsızı haqlıya, mərhəmətsizi mərhəmətliyə, imansızı imanlıya, tamahkarı<br />
təvazökara, yalançını haqq dəryasına, qatili xilaskara, hiyləgəri möminə, riyakarı<br />
salehə, qəddarı rəhimdilə, rəhimsizi həlimə çevirmək mümkün olmur ki, olmur.<br />
«Göz əvəzinə göz, diş əvəzinə diş»<br />
övrat «göz əvəzinə göz, diş əvəzinə diş» — deyə buyurur. Deyirlər qəddarlıqdan<br />
əmələ gələn bu əmr də insanları qəddarlıga öyrədir. Amma başqaları deyirlər ki, əgər<br />
bu əmr olmasaydı, azlıqda olan qolu qüvvətlilər, çoxluqda olan qolu zəifləri çapıb<br />
talayar, qırıb axırına çıxar, hamını kütləvi şəkildə köləyə çevirərdilər. Beləliklə də<br />
insan müqavimət göstərmək imkanından məhrum olardı. İnsanlar insan olmazdı, bu<br />
əmr olmasaydı. Qolu qüvvətli və müstəbid təbiyyətliləri sapındırmaq, çəkindirmək<br />
və cəzalandırmaq üçün verilibdir o əmr. Rəbbi unudan insanlarda məziyyətli<br />
cəhətlərdən biri başqasına hökm etmək həvəsi, şəhvəti, arzusudur. Bütöv bir kütləyə<br />
hökm etmək kimi həvəs, şəhvət, arzusu bəzilərində güclü, bəzilərində zəif olur,<br />
bəzilərində isə bəlkə də heç olmur. Haqsızlıq, imansızlıq, riyakarlıq, bədxahlıq,<br />
biganəlik, qatillik, mərhəmətsizltk, amansızlıq, tamahkarlıq əslində butun kütləyə<br />
xas olan əlamətlərdir. Saflar da olur, amma azlıq təşkil edir və onların əksəriyyətə<br />
təsiri çox az olur. Deməli bütün mənfi xüsusiyyətlər əksəriyyətdə təcəssüm olur. Bu<br />
xüsusiyyətlər əksəriyyətdə təcəssümünü tapdığı üçün həmin kütləyə hökmranlıq<br />
etmək istəyəndə bu xüsusiyyətlər gərək hamıda olduğundan daha güclü olsun.<br />
Çünki ayrı cür o kütləni idarə etmək mümkün olmur. Buna görə belə bir müstəbidin<br />
hökmranlığını qoruyub saxlamaq üçün qatillik də, tamahkarlıq da, bədxahlıq da,<br />
yalançılıq və saxtakarlıq da zalımlıq və mərhəmətsizlik da, xudbinlik və imansızlıq<br />
da açıq-aşkar olmasa da, üstü örtülü, amma müntəzəm və mütəmadi surətdə təşviq<br />
edilir. Mənfi xüsusiyyətlərin hamısını özündə qoruyub saxlayan və gün-gündən<br />
azğınlaşan hökmdar mərhəməti, düzgünlüyü, həqiqəti, təvazökarlığı, xeyrxahlığı<br />
təşviq etməz. Əks təqdirdə kütlə mərhəmətləşdikcə, imanlaşdıqca, rəhmdil<br />
olduqca, düzlüyə əməl etdikcə, insana insan kimi yanaşdıqca, insana insan hörməti<br />
qoyduqca hökmdarın hökmranlığı təhlükəyə düşür. Mənfi xüsusiyyətlərdən müsbət<br />
xüsusiyyətlərə doğru gedən kütləyə mənfi xüsusiyyətli hökmdar lazım olmur... «...<br />
Oranın nuru, billurlaşan yəşəm daşına bənzəyirdi. Oranın böyük və yüksək divarı,<br />
12 qapısı, qapılarda 12 mələk var idi. ... Divar yəşəm daşından tikilmişdi, şəhər isə...<br />
təmiz qızıldan idi. Şəhər divarının təməlləri hər cür qiymətli daşlarla bəzədilmişdi:<br />
birinci təməl — yəşəm daşından, ikincisi — yaqutdan, üçüncüsü — əqiqdən,<br />
dördüncüsü — zümrüddüən, beşincisi — ağ əqiqdən, altıncısı — qırmızı əqiqdən,<br />
yeddincisi — sarı əqiqdən, səkkizincisi — göy zümrüddən, doqquzuncusu —<br />
zəbərcətdən, onuncusu — sarımtıl zümrüddən, onbirincisi — göy yaqutdan, on<br />
ikincisi də — bənövşəyi yaqutdan idi... 12 qapı, 12 mirvaridən idi...» Yəhya Allahın<br />
yanından enən müqəddəs şəhərin ruhda gördüyü təsvirini belə verir…<br />
23
„Bütü insanlar yaradır, Allah yox...“<br />
İnsanı müqəddəsləşdirməyi insanlar icad ediblər. Müqəddəsləşdirib sonra ona səcdə<br />
etməyi də insanlar uydurublar. Səcdə qılandan sonra müqəddəsləşdirdikləri insanı<br />
bütləşdirirlər. Sonra ona sitayiş edirlər. Sitayiş edəndən sonra ona müqəddəs adı<br />
verirlər. Müqəddəs ünvanı verdikləri insanın insani «məziyyətlər»ini unutdurmağa<br />
çalışırlar. Bu «məziyyətlər» unutdurulduğu üçün bütləşdirənlərin təsəvvüründə<br />
yalnız yaranan saxta məziyyətlər qalır. İnsanı müqəddəsə çevirirlər insanlar.<br />
Müqəddəsin kölgəsində məziyyətli və imtiyazlı yaşamaq üçün. Şəxsiyyətə pərəstişi<br />
insanlar uydurublar. Canlı insanı bütə çevirən də insanlardı. Daşları bütə çevirənlər<br />
də insanlardı. Nəfəsi gedib-gələn canlı bütlə nəfəssiz, cansız büt arasında böyük fərq<br />
olmur. Unudulan isə başqa şey olur. Unudulur ki, canlı bütün nəfəsini kəsməyə qadir<br />
olan Varlıq var. Daş bütü daşa çevirən Varlıq var. Canlı bütü yaradanlar əbədilik<br />
iddiasında olurlar. Canlı bütü əbədi bütə çevirdiklərini sanırlar. Daş bütlər kimi...<br />
Canlı bütün aqibəti daş bütün aqibətindən fərqlənmir: biri ölür, sümükləri çürüyür.<br />
Ruhu ruh verənin ixtiyarına qayıdır. O biri isə daş olaraq qalır, ya da ovulub tökülür,<br />
toza dönür. Canlı bütlərin səpdikləri toxumlar, onların fikirləridir. Bəzən əməlləri<br />
də yada salınır, amma fikirləri onların özündən daha çox yaşayır, bəzən yaşayır<br />
ki, lənətlənsin, bəzən yaşayır ki, istehza edilsin. Bütləşməmiş insanların fikirləri<br />
bütləşmişlərin fikirlərindən bəzən daha uzunömürlü olur. Çünki bütləşməmişlər<br />
müqəddəslik iddiasında olmurlar. Bütləşmişlər “ilahəlik” iddiasında olur və tək bir<br />
İLAHİ mövcud olduğu üçün onların “ilahə”liyi uzun sürmür, təbii sonuna çatır.<br />
Yaradılan Yaradana meydan oxuya bilməz. Amma həmişə oxumağa çalışır, təbii<br />
sonuna çatana kimi. Bütləşsə də, müqəddəs ünvanını mənimsəsə də... sonu uzada<br />
bilmir. Çünki son onun ixtiyarında deyildir. Son Yaradanın əlindədir. Bunu dərk<br />
etmək üçün Yaradan insana kifayət qədər dərrakə veribdir. Amma əzəli insanın varisi<br />
olan bəni-bəşər yarandığı gündən bəri əzəli səhvlərini təkrar edərək bu günümüzə<br />
gəlib çatıb və bundan sonra da təkrar edəcəkdir. Çünki dərrakəsinin sərhədi, həddi<br />
və çərçivəsi vardır. İnsan beynini kəsib onun sirlərini öyrəndiyini iddia edən insanın<br />
öz beynini kəşf etməyə gücü— zehni gücü çatmır. Çünki məhduddur bu zehni güc.<br />
Yaradanın insana verdiyi dərrakəni insan axıra kimi kəşf edə bilmir. Bəlkə etmək<br />
istəmir?<br />
Meydan burada başlayır!<br />
« — Alla, allo! Eşidirsiniz? Bakıdan zəng edirəm. Adım Yusif Əliyarovdur. Sizə<br />
məlumat vermək istəyirəm…». «Azadlığ»ın 35 illik mövcudiyyəti ərzində<br />
əlçatmaz dəmir pərdə arxasından gələn ilk telefon sədası…» «— Vəzirov nümayişi<br />
dağıtdı. Xəsarət alanlar var. Nə qədər adamı tutub aparıblar…» İnqlab başlanmışdı.<br />
Bu telefon zəngi də inqlab idi, meydanda başlanan inqlabın bir qığılcımı idi…<br />
Nəhəng bir Imperiyanın dağılmasını müjdələyən qığılcım idi. Yeni ədalət, yeni<br />
əxlaq, yeni mənəviyyat, yeni şüur, yeni hüquqlar, yeni mənlik, yeni ruh, firavan<br />
24
həyat gətirməli idi bu inqilab. «Milli sərvətlərimizi özgələr talayırlar» deyə nida<br />
edilirdi meydanın xitabət kürsüsündən... Milli sərvətlərin — yeraltı və yerüstü<br />
sərvətlərin milliləşdirilməsini, millətə xeyir gətirməsini təmin etməli idi bu inqilab.<br />
«Hər şeyimiz var: neftimiz, pambığımız, taxılımız, qızılımız, misimiz, suyumuz…<br />
torpağımız!» deyə coşurdu Meydan. «Torpağın bir qarışını da özgəyə vermərik»<br />
deyə bir ağızdan nida qoparırdı Meydan… Meydanda inqilab gedirdi. Meydan<br />
inqilabın bünövrəsini qoyurdu… Azərbaycan inqilabının… Qəribə və qəliz<br />
inqilabın. Anlaşılmaz inqilabın… «Torpaqdan pay olmaz!» deyə bir ağızdan gələn<br />
şüarların sədası altında Meydanda gələcək Azərbaycan faciəsinin təməli qoyulurdu:<br />
hakimiyyət dəyişikliyi faciəsi, hakimiyyət uğrunda mübarizə, didişmə faciəsi, qisas<br />
faciəsi, yüksək ideyalar uğrunda başlayan hərəkatın cılızlaşması faciəsi. Hələ mövcud<br />
olmayan hakimiyyət uğrunda mübarizə gedirdi. Xitabət kürsüsü uğrunda mübarizə<br />
gedirdi. Ayrı-seçkilik mübarizəsi gedirdi: birinə söz verilirdi, o birinə yox... Və ədalət<br />
şüarları deyilirdi. Kütlənin başı qarışıq idi. Kütlə «torpaqdan pay olmaz» deyə<br />
nida edir, yuxarıdan göstərilən işarəyə tabe olurdu. 70 il ərzində bir qaynaqdan<br />
alınan əmrlərə itaət etdiyi, daha doğrusu, itaət etməli olduğu kimi. Kütlənin günahı<br />
yox idi. Kütlə təzəcə açılan azadlıq imkanlarından, əsən azadlıq küləyindən bihuş<br />
olmuşdu. Kütlə idarə olunurdu. Kütlə yeni ədalət, yeni əxlaq, yeni mənəviyyat, yeni<br />
şüur, yeni hüquqlar, yeni mənlik, yeni ruh, firavan həyat və… mənzilsizlərə mənzil,<br />
işsizlərə iş, vəzifəsizlərə vəzifə, xəstələrə şəfa, paltarsızlara paltar, torpaqsızlara torpaq,<br />
az maaş alanlara bol maaş ümidi ilə yaşayırdı… Axırıncı Meydan və Meydanın<br />
qığılcımı 13 ay sonra, Yanvar ayında zühür etdi və… söndü. Meydanda yalnız kütlə<br />
qalmışdı. Meydanda hakimiyyət Meydan mikrafonu uğrunda döyüşən kütləni<br />
yalqız qoymuşdu. Kütlə yalqız qalmışdı Meydanda… Meydanın hasil etdiyi yeni<br />
əxlaq, yeni mənəviyyat, azad ruh, yeni şüur, yeni hüquqlar, yeni mənlik artıq özünün<br />
cücərtilərini göstərirdi. Kütlə tək qalmışdı Meydanda… Kütlə günah daşımır.<br />
Kütlənin günahı üçün kütlə günahkar olmur. Günah kütləni idarə edən, kütləni<br />
aldadan, kütləyə yalan danışan, kütləni istədiyi yola çəkən, dilə tutan, kütləyə hiylə<br />
gələn, öz mənfəətini güdənlərdədir. Kütlənin təqsiri nədir? Biri qışqırır «ölüm».<br />
Yanındakı ona baxıb «ölüm» qışqırır. Üçüncüsü artıq düşünmür, bu ikincisinə baxıb<br />
tab gətirmir, bağırır «ölüm». Dördüncüsü üçünün «ölüm» deyə nida etdiyini eşidir<br />
və tək qalmaqdan, təklənməkdən qorxub «ölüm» deyib onlardan bərk qışqırır,<br />
beşincisi, altıncısı, minincisi, yüz minincisi…<br />
And yeri yaradanlar<br />
...Vaxt var idi cuşa gəlmiş avstriyalılar küçələrə çıxıb öz sərsəm həmvətənlərini<br />
coşqunluqla qarşılayır və alqışlayırdılar. Yaxşı ki, insan yaddaşı itmir… Sonralar<br />
sərsəmi söyən avstriyalılar şitini çıxaranda, onlara o coşqunluğu, o alqışları və<br />
həmvətənləri olan sərsəmi göstərdilər. Susdular… Çünki onlar da o zamanlar bihuş<br />
olmuşdular, kütləyə çevrilmişdilər. Meydanda nə elədiyini və nə üçün elədiyini<br />
bilən və başa düşən az deyildi. Meydan yeni ümidlər, yeni üfüqlər mənbəyi<br />
25
idi. Meydan azadlıq qığılcımı idi. Meydan qorxu üzərində qələbənin rəmzi idi.<br />
Meydan insan beynində, şüurunda, ruhunda toplanıb qalmış gileylərin, incikliyin,<br />
alçalmanın, milli zülmün, fərdi və kütləvi ləyaqətin tapdanmasının, biganəliyin,<br />
şəxsiyyətsizliyin, mənsizliyin, şüursuzluğun, ağrıların, insan ağrılarının balaca bir<br />
mikrafondan püskürdüyü bir boruya çevrilmişdi. Meydan sakitləşdirirdi. Meydan<br />
coşdururdu, Meydan təsəlli verirdi. Meydan qızışdırırdı. Meydan yeni mənəviyyatın,<br />
yeni əxlaqın, yeni ləyaqətin, yeni ədalətin, yeni hüquqların, yeni-yeni azadlıqların<br />
təməlini qoyurdu: qorxusuz hüquqların tapdanmasının, cəzasız insan ləyaqətinin<br />
alçaldılmasının, qorxusuz riyakarlığın, qorxusuz hiyləgərliyin təməlini qoyurdu<br />
Meydan. Və Meydan 70 illik qorxu, zülm, ədalətsizlik, haqsızlıq, riyakarlıq,<br />
hiyləgərlik, biganəlik və mənəviyyatsızlığın sonunu müjdələyirdi. Köhnəsinin<br />
ölümünü və yenisinin doğuşunu müjdələyirdi Meydan. Ziddiyyət içərisində<br />
boğulurdu Meydan… Kütlə artıq elə kütləşmişdi ki, ona istiqamət verənlər « yeni<br />
and yeri verin bizə, and yeri» deyə xitab edirdilər kütləyə, yerə və göyə. Başqaları öz<br />
meydanlarından istifadə edirdilər: “Vətən” nədir?— başa salırdılar, “Vətənpərvərlik”<br />
nədir?— izah edirdilər. Millətin, milli hissin nə olduğunu səbrlə aşılayırdılar<br />
naşılara. Meydanda isə «and yeri» tələb edirdilər. And yerinin nə olduğunu dərk<br />
edə bilməyənlər bütpərəstlər kimi daş ilahələri istəyirdilər. And yeri, həqiqi and<br />
yeri isə yanlarında idi — VƏTƏN idi, TORPAQ idi, MILLƏT idi, MILLI ŞÜUR,<br />
MILLI QEYRƏT, MILLI MƏNLIK, MILLI NAMUS idi... Birinci Meydandan on<br />
üç ay sonra «and yeri» ucaldı və… çoxalmağa başladı. Hansı and yeri? Kəlbəcər<br />
dağlarında bir neçə min cavan və naşı əsgər kiminsə sərsəmliyi və sərsəm əmri<br />
üzündən donub həlak oldu. Meyidlərini də vermədilər ata-analırana. Qəbirlərinin<br />
yerini də bilən yoxdur. Görəsən «and yeri» o naməlum qəbirlərdədirmi? Yox,<br />
VƏTƏN IDI AND YERI... BÜTÖV VƏTƏN, BÜTÖV ÖLKƏ IDI AND YERI.<br />
Onlar isə bütpərəst inadkarlığı ilə «and yeri» axtarırdılar.<br />
And yeri özü yaranır<br />
Yaratdılar and yerini… Vətən isə… And yerini yaratmırlar. And yeri özü yaranır.<br />
İnqilab başlanmışdı. Adətən dağıntı ilə başlayır, inqilablar. Bəzən dağıntıdan sonra<br />
tikinti başlayır. Bəzən isə dağıntı davam edir və hətta olub-qalanı da yerlə-yeksan<br />
edir. Nə düşünürdülər bu inqilabı edənlər? «Əlimizə fürsət keçsə ziyalıların 70%-<br />
ni məhv edərik» deyirdi yeni inqilabçılar. Ziyalısız yeni cəmiyyət, yeni əxlaq, yeni<br />
həqiqət istəyirdilər. 70 illik dövrün yetişdirdiyi ziyalıların günahı, 70 il ərzində həqiqi<br />
milli hiss, həqiqi millət, həqiqi vətənpərvərlik, həqiqi Vətən, təmtəraqlı ifadələrdən<br />
uzaq, sadə, bəsit bir Vətən hissini xalqa aşılamamsı, bu ruhda nəsil yetişdirməməsi<br />
olmuşdur. Onların 70%-i məhv etmək istəyirdi yeni inqilabçılar. Qorxusuz<br />
hökmranlığa mübtələ olmuş hakimiyyət aşiqləri... Aldanmış kütlənin nidaları ilə yeni<br />
mənəviyyatı bayraq edənlər hakimiyyətlə bir-birilərini əvəz edirdilər. Əvəz etdikcə<br />
Vətəni, torpağı, xalqı, yeraltı və yerüstü sərvətləri talan edirdilər. Çünki artıq «and<br />
26
yeri» var idi, hər şey caiz idi. Qapazaltı tapılmışdı, yeni mənəviyyatı bayraq etmək<br />
olardı. Meydan son ana qədər izdihamlı idi. Kütlə öz əqidəsinə sədaqətini göstərirdi.<br />
Kütlə qurban verdi. Kütlə əli yalın zirehə qarşı gedirdi. Kütlə hələ də inanırdı.<br />
Başçılar… onlar da inanırdılar… Nəyə? «Mənim ağrılarım»… davam edir… Nə<br />
vaxtsa dünya zülmətə qərq olmuşdu. O zaman nə otlar, nə ağaclar, nə çiçəklər, nə<br />
quşlar var idi. Torpaq və səma da yox idi. Bütün kainat qaranlıq içində idi. Günəş,<br />
ulduzlar, gündüz və gecə, işıq və qaranlıq, təbiət və bitkilər, canlı heyvanlar, canlı<br />
insanlar mövcud deyildi. Dünya qarmaqarışıq bir dünya idi. Dünya deyildi. Allah<br />
dünyanı belə görmək istəmirdi. Buna görə o, yaşadığımız ehtişamlı, ecazkar, sirli,<br />
gözəl, heyrətamiz və möcüzə dolu dünyanı yaratmaq qərarına gəldi. Dünyada heç bir<br />
şey öz-özünə yaranmır: «Əvvəlcə Allah yeri və göyü yaratdı. Yer görkəmsiz və boş idi;<br />
dərya üzərində zülmət var idi; Allahın ruhu da su üzərində gəzirdi. Allah dedi: «Qoy<br />
işıq olsun» və işıq oldu. Allah işığın yaxşı olduğunu gördü və işığı qaranlıqdan ayırdı.<br />
Allah işığı gündüz, zülməti isə gecə adlandırdı. Axşam oldu, səhər açıldı: bir gün<br />
Allah dedi: «Qoy suyun ortasında qübbə olsun və suyu sudan ayırsın». Beləliklə,<br />
Allah qübbəni yaratdı, qübbənin altındakı suyu onun üstündəki sudan ayırdı. Belə<br />
də oldu. Allah qübbəni Göy adlandırdı. Axşam oldu, səhər açıldı. Ikinci gün Allah<br />
dedi: «Göyün altındakı su bir yerə yığılsın və quru əmələ gəlsin». Belə də oldu.<br />
Allah qurunu Torpaq, su yığımını isə Dəniz adlandırdı. Allah gördü ki, bu yaxşıdır.<br />
Allah dedi: «Qoy torpaq nəbatat, toxum verən otlar və öz növünə görə toxumu<br />
meyvəsində olan meyvə ağacları yetişsin». Belə də oldu… Axşam oldu, səhər açıldı,<br />
üçüncü gün…» hər şeyə qadir olan Rəbbi yeri və göyü, qurunu və dənizi yaratmaq<br />
üçün üç gün sərf edir. İnsanı yaradan Rəbb yalnız göyü, qurunu və dənizi üç günə<br />
yaradır. Rəbbin yaratdığı insan isə bir göz qırpımında dünyanı dəyişmək xəyalına<br />
düşür. İnsan bir göz qırpımında dünyanı dəyişməyə çalışır: dağıdır tikə bilmir, yıxır<br />
qaldıra bilmir, sındırır bərpa edə bilmir, məhv edir canlandıra bilmir, öldürür həyat<br />
verə bilmir, başqasına ağrı verir şəfa verə bilmir, zalımlıq edir mərhəmət göstərə<br />
bilmir. Meydanda qurban verilən təkcə kütlə deyildi. Meydanda oyuna qoyulan<br />
təkcə kütlə deyildi. Meydanda yalnız bu kütlənin taleyi həll olunmurdu. Meydanda<br />
müqəddərat həll olunurdu: bütöv xalqın bu gününün və sabahının müqəddəratı.<br />
Meydanın qaldırdığı tufan çox şeyləri dağıtdı. Hər şey öz axarı ilə inkişaf edir və<br />
məntiqi sonluğuna, məntiqi mənzilinə, məntiqi nəticəsinə çatır.<br />
“Ata, bağışla onları. Onlar nə elədiklərini başa düşmürlər”<br />
Allah göyü, qurunu və dənizi yartmaq üçün üç gün sərf edir: Əvvəlcə göyü və yeri<br />
yaratdı, sonra dənizi və qurunu. Bundan sonra torpaqda nəbatət, toxumlu otlar və<br />
meyvəli ağaclar yaradır. Hər şeyi öz növbəsində, vaxtında yaradır. Əvvəlcə meyvəli<br />
ağacı sonra torpağı yaratmır. Əvvəlcə torpağı, göyü və yeri yaratmır. Məntiqlə yaradır,<br />
təmkinlə yaradır. Çünki həyat məntiqə və təmkinə əsaslanır… «Allah iki nəhəng<br />
çıraq yaratdı. Bunlardan böyüyü gündüzü, kiçiyi isə gecəni idarə etmək üçün idi.<br />
Uluduzları da yaratdı. … Axşam oldu, səhər açıldı, dördüncü gün. Allah dedi: «qoy<br />
27
su canlı məxluqlara dolub daşsın, quşlar yer üzünün üzərində, göy qübbəsində<br />
uçsunlar… onlara xeyr-dua verərək dedi: «Doğub törəyin və çoxalın, dəniz sularını<br />
doldurun, qoy quşlar da yer üzündə törəyib artsınlar. Axşam oldu, səhər açıldı…<br />
Beşinci gün… Dünya səbrlə yaranır, səliqəylə yaradılır, təmkinlə qurulur. İnsanı<br />
bir an içində yardan Rəb insanın mühitini, qidasını, aləmini yaratmaq üçün 5 gün<br />
səfr edir. İnsanı isə altıncı gündə yaradır… Əvvəlcə insanın yaşaması üçün şərait<br />
yaradır, sonra insanı dünyaya gətirir…» Ata, bağışla onları. Onlar nə elədiklərini başa<br />
düşmürlər…»<br />
Meydan coşurdu. Sonrakı meydanlarda izdiham azalmırdı. Müqəddəratı həll edən<br />
bu meydanlar hər şeyi — müstəqilliyi, azadlığı, firavanlığı, yeni mənəviyyatı, yeni<br />
əxlaqı, yeni qüruru, yeni mənliyi, hər şeyi: vəzifəni, mənzili, işi, məhsulu, torpağı…<br />
hakimiyyəti bir göz qırpımında, dərhal istəyirdi, dərhal tələb edirdi. Vəd verənlər,<br />
nağıl deyənlər, şirin nəğmə oxuyanlar, odlu çıxış edənlər, «haqq mənəm» deyənlər<br />
çox idi. Çıxış edəndən, şirin vədlər verəndən sonra «haqqını» istəyənlər də az<br />
deyildi. «Haqqını» sonra artıqlaması ilə «alacam» deyə səbr edənlər də var idi.<br />
Yüz ildə qurulanı, 70 ildə təhrif ediləni və yaradılanı bir neçə gündə dağıtmağa<br />
qadır olan insanların tikməyə qüdrəti çatmırdı. Səbri yox idi, təmkini yox idi…<br />
iştahası var idi, böyük xülyaları var idi. Böyük xülyalar… Böyük faciələrə gətirib<br />
çıxardan böyük xülyalar… Beş gün ərzində insan və canlılar üçün təbii mühit<br />
yaradan Rəbb, altıncı gün öz bənzəyişində insan yaratmaq qərarına gəlir. 8 il Tövrat,<br />
Zəbur, Peyqəmbərlər, Padşahlar və İncil ilə məşğul olmuşam. Quranı oxumuşam.<br />
Musanın 5 kitabını tərcümə etmişəm. Davudun məzmurlarını şerə salmışam. 16<br />
Peyqəmbərlə vəz etmişəm, yalvarmışam, dua etmişəm. Haqq-Təalanın sözü ilə dünya<br />
yarandığı andan ta son nöqtəsinədək müqəddəs kitabları sətir-sətir izləmişəm. Hər<br />
bir kəlamın mənasını axtarmışam, hər bir sirrin açarını tapmağa çalışmışam. Musa<br />
ilə Sina dağından enmişəm, Musa nəsli ilə Kənan torpağına girmişəm, döyüşlərdə<br />
zəfər çalmışam. Davud ilə Rəbbə şükr etmişəm, Süleyman ilə Allah evinin möhtəşəm<br />
binasını qoymuşam, Əyyub ilə əzab çəkmişəm, İlyası göyə yola salmışam — vərəqvərəq,<br />
sətir-sətir, sözbəsöz, hərifbəhərif... Babildə əsarətdə olmuşam, İsa ilə çarmıxı<br />
daşımışam. Və yenə də insan təbiəti, insan düşüncəsi, insan əməlləri məni heyrətə<br />
salıb, karıxdırıb, çaşdırıb, əzab verib, göynədib… «Ata, bağışla onları. Onlar nə<br />
elədiklərini başa düşmürlər».<br />
“Mənəviyyatı mənəviyyatsızlığa çevirən insan özüdür”<br />
Azadlıq! Şirin, dadlı, ləzzətli Azadlıq… Müəmmalı, ehtişamlı, bəsit, mürəkkəb,<br />
cazibədar və cazibəli, ehtiraslı və şəhvətli Azadlıq! Azadlıq insanın təbiəti ilə birlikdə<br />
Allah tərəfindən verilib. Allah verib dünyaya insanı və azadlığı insana bəxş edib. 5<br />
gün ərzində Göyü və Yeri, torpağı və dənizi, göyərtini və bitkiləri, meyvəli ağacları,<br />
quşları, balıqları, həşərat və heyvanları, bağı və meşəni, çayları və gölləri, Günəşi və<br />
ulduzları, işığı və qaranlığı yaradan Yaradan altıncı günü yaratdığı insana azadlığı<br />
28
verib deyib ki, «… doğub törəyin, və çoxalın, yer kürrəsinə doluşun və ona hakim<br />
olun, dənizdəki balıqlara, göylərdəki quşlara və yer üzündə hərəkət edən bütün canlı<br />
məxluqlara hökmranlıq edin». Bütün canlı məxluqlara, insana yox! Allah insanı<br />
azad yaradır. Allah insana azadlıq verir. Bütün canlı məxluqlara hökmranlıq etmək<br />
qüdrəti verir, amma insan üzərində hakimlik etməyi buyurmur. Həmahəng dünyanı<br />
yaradan Yaradıcı insanı azad yaradır… Əsarəti, köləliyi, zalımlığı, zülmü, qardaş<br />
nifrətini, qatilliyi, istibdadı yaradan insanın özüdür. İnsan özüdür insanın azadlığını<br />
qəsb edən, insanı köləyə çevirən, insana zülm edən, insanı qətl edən, insanı alçaldan<br />
insan özüdür. İmanı yox edən insan özüdür. Mənəviyyatı mənəviyyatsızlığa çevirən<br />
insan özüdür. Əxlaqı əxlaqsızlığa döndərən insan özüdür. Həqiqəti yalana çevirən<br />
insan özüdür. Riyakarlığı, hiyləni icad edən insan özüdür… İnsana əzab verib onun<br />
ağrılanrından həzz alan da insan özüdür… Ağrılar… Dözülməz ağrılar… 400 illik<br />
köləlikdən kütləni xilas edən Musa, kütlənin şüurundan köləlik ruhunu silmək üçün<br />
40 il səhrada dolaşmalı olur. 400 illik əsarətin hər 100 ilinə 10 il cəza kəsilir kütləyə.<br />
Köləlik ruhuna mübtəla olmuş, köləliyi iliyinə yeritmiş nəsli azad nəsil ilə əvəz<br />
etmək üçün 40 il səhrada dolaşır Musa. Və azadlıqda doğulub, azadlıqda böyümüş<br />
nəsli Kənan torağına göndərir. Kölələr getsəydilər köləyə çevriləcəkdilər… 70 illik<br />
əsarəti bir neçə gündə silib göyə sovurmaq xülyasına qapılmışdılar. 400 ililk əsarəti<br />
unutdurmaq üçün 40 il səhrada sərgərdan dolaşmışdılar. 70 illik müntəzəm yalanı,<br />
müntəzəm saxtakarlığı, müntəzəm riyakarlığı, müntəzəm hiyləgərliyi bir neçə gündə<br />
unutdurmaq istəyirdilər, şüurlardan silmək istəyirdilər… yeni dünya yaratmaq<br />
istəyirdilər. Afrika qitəsində Böyük Səhra var. Dünyanın ən iri səhrası deyilir ona.<br />
Ucsuz-bucaqsız, intəhasız səhra. Bir dövrdə çiçəklənən diyar olub Böyük Səhra.<br />
Meşə, yaşıllıq olub, canlılar, insanlar yaşayıb bu Böyük Səhrada. Sonra insanlar<br />
meşələri, yaşıllığı, döndəriblər Böyük Səhraya. Səhranı cənnətə çevirə bilməyən<br />
insanlar, cənnəti səhraya çevirirlər…<br />
Yaxın Şərqdə Ölü dəniz var. Dəniz həqiqətən ölüdür: bir dənə də olsun canlı yoxdur<br />
bu dənizdə, duzdan başqa heç bir şey yoxdur bu dəryada. Bir zamanlar Sodom<br />
şəhəri yerləşirdi bu yerdə… Sodom! Mənəviyyatsızlıq, əxlaqsızlıq, barbarlıq rəmzi<br />
olan Sodom. Sodom əhli artıq insanlıq simasını itirmişdi: inam qalmamış, iman<br />
qalmamış, əxlaq qalmamış, böyük-kiçik qalmamış, qohumluq qalmamış, ədəb<br />
qalmamış, mənəviyyat itmiş, cəmiyyət dağılmış, insan tayfasının icad etdiyi mənfi<br />
və mənfur nə varsa bürümüşdü şəhəri, onun həyatını salmışdı tilsimə. Allah bu<br />
fəsad mənbəyini məhv etmək qərarına gəlir. İbrahım əllərini göyə qaldırıb Rəbbə<br />
yalvardı ki, məhv etməsin, aman versin. Rəbb aman verdi. Rəbbliyini göstərdi. Dedi<br />
ki, əgər bu şəhərdən heç olmasa 10 nəfər saleh, düz adam tapılsa, o, şəhəri məhv<br />
etməyəcəkdir. Tapılmadı. Bütöv bir şəhərdə 10 nəfər saleh, düz adam tapılmadı. Bircə<br />
İbrahimin qardaşı Lut idi imanını, abrını, insanlığını saxlayan… Onca nəfər təmiz<br />
adam qalmamışdı bütöv şəhərdə… Allah Sodom şəhərinə göydən alov və kükürd<br />
yağışı tökdü: şəhər, onun sakinləri və torpaqda nə bitirdisə hər şey məhv oldu… Bu<br />
gün Ölü dənizdir şəhərin yerində… bir dənə də olsun canlı məxluq yaşamayan ölü<br />
dəniz…<br />
29
“Azadlıq Allah-Təala tərəfindən insana yarandığı gündən verilib”<br />
Azadlıq şirindir, dadlıdır, ləzzətlidir. Müəmmalı, amma ehtişamlı, bəsit, mürəkkəb,<br />
cazibədar və bəzən də qorxuludur Azadlıq. Azadlıq Yaradan tərəfindən insana<br />
yarandığı gündən verilib. Öz azadlığının həddi-hüdudunu genişləndirmək üçün<br />
bəziləri başqalarının azadlığını qəsb ediblər, onları əsarətə salıblar. Insan əli ilə, insan<br />
beyni ilə icad edilmiş qəlibə salıblar. Azadlıq nemətdir, zərif nemətdir. Azadlığa<br />
çatmaq müşkülatdır, azadlığı itirmək asan. Azadlığın qədrini bilmək müşkül işdir,<br />
ağır vəzifədir. Azadlığı qorumaq ağırdır, zəhmət tələb edir. Azadlığı firavanlığa, əminamanlığa,<br />
cəmiyyətin xilasına, mənəvi saflığa, tərəqqiyə, inkişafa, ləyaqətə çevirmək<br />
hər kəsin bacara bildiyi, nail ola bildiyi vəzifə deyildir. Buna dərrakə, təmkin, məntiq<br />
tələb olunur. Zəhmət, ağır zəhmət — zehni və cismi zəhmət tələ olunur. Mənəviyyat<br />
tələb olunur, təmizlik tələb olunur, təmiz əxlaq, təmiz niyyət, təmiz zehniyyət, təmiz<br />
mənlik, təmiz inam tələb olunur, saf ideal tələb olunur, saf fədakarlıq, təmiz fədakarlıq<br />
tələb olunur… Azadlığın qədrini bilmək çətindir. Azadlığı qorumaq çətindir.<br />
Azadlığı firavnanlığa, xeyrə, düzlüyə, xoşbəxtliyə, xilasa, tərəqqiyə, inkişafa çevirmək<br />
ağırdır. Bunlar düzlük, düz niyyət, təmiz niyyət, təmiz fədakarlıq tələb edir. Buna<br />
görə, azadlığa nail olan xalqların bir hissəsi azadlıq və firavanlın içərisində inkişaf<br />
edir, tərəqqiyə nail olur, o biri hissəsi isə zülmət qaranlıqda səfil kimi yol axtaran<br />
insana bənzər şəkildə çabalayır... Tikmək yerinə dağıdır, tərəqqi yerinə tənəzzül<br />
edir, inkişaf etmək yerinə geriləyir... Cəmiyyət didişir, cəmiyyət vurnuxur, dəyərlər<br />
itir, ləyaqət tapdalanır, düzlük cəza alır, təmizlik nifrətə və lənətə gəlir, ağıl dəlilik,<br />
dərrakə sərsəmlik, düz söz iftira, düz ehkam cinayət, xeyirxahlıq fırıldaq, xoş niyyət<br />
bədxahlıq hesab olunur. Əyrilik qələbə çalır, əliəyrilik qəhrəmanlığa, şöhrətpərəstlik<br />
təvazökarlığa, xudbinlik fədakarlığa, fəralilik şücaətə, inamsızlıq inama, bədxahlıq<br />
xeyrxahlığa, ədalətsizlik ədalətə, haqsızlıq haqqa, murdarlıq təmizliyə qalib gəlir.<br />
Artıq azadlıq öz əzəli və həqiqi mənasını itirir...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
1995 Praqa<br />
30
***<br />
“Prezidentlər çalışırdılar ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in fəaliyyətindən öz<br />
xeyirləri üçün istifadə etsinlər” (Mehdi Məmmədov)<br />
***<br />
Heydər Əliyev: “...<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, bir şəxsiyyət kimi Azərbaycanda çox<br />
məşhurdur və Sizi görməsələr də Sizin səsinizi həmişə eşidirlər”<br />
“Mən sizin verilişlərin Azərbaycanda çox böyük hörmət və ehtiramla qarşılanmasının<br />
şahidiyəm. Mən hesab edirəm ki, Sizin radiostansiya və xüsusən şəxsən Siz, Sizin<br />
adınız, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, bir şəxsiyyət kimi Azərbaycanda çox məşhurdur və Sizi<br />
görməsələr də Sizin səsinizi həmişə eşidirlər. Mən Azərbaycanda olduğum xüsusən<br />
son bir ildə bunun canlı şahidi oldum ki, Sizə və Sizin verilişlərinizə çox böyük<br />
hörmət və ehtiram var. Mənə belə gəlir ki, Siz öz verilişlərinizlə Azərbaycan xalqında<br />
milli təfəkkürü, milli dirçəlişi, milli özünütanıma keyfiyyətlərinin, xüsusiyyətlərinin<br />
inkişaf etməsinə kömək edirsiniz və Azərbaycanda demokratiyanın inkişafını təmin<br />
etmək üçün Azərbaycanda demokratik qüvvələrə kömək edirsiniz. Ona görə də<br />
mən bir dinləyici kimi ilk növbədə Sizə öz minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Və<br />
Sizin vasitənizlə sizə qulaq asan bütün dinləyicilərə müraciət edərək demək istəyirəm<br />
ki, mənim üçün çox mürəkkəb, amma qətiyyətli siyasi addımımı, kommunist<br />
partiyasını tərk etməyimi hamı, hətta bu gün partiyada qalan adamlar da düzgün<br />
başa düşsünlər. Mən bunu ancaq və ancaq Azərbaycan xalqının bu gün və gələcək<br />
səadəti naminə etmişəm və mənim burada heç bir şəxsi mənfəətim yoxdur və mən<br />
sizin vasitənizlə Azərbaycan xalqına müraciət edərək demək istəyirəm ki, nə qədər<br />
çox adam demokratiiya yoluna yönəlsə, Azərbaycanın tam müstəqilliyi, siyasi və<br />
iqtisadi azadlığı uğrunda mübarizəyə qoşulsa, Azərbaycan xalqının gələcək həyatı<br />
daha da yaxşılaşa bilər. Və mənim atdığım addım, mənə belə gəlir ki, bir çox insan<br />
üçün nümunə olmalıdır.”<br />
P.S. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Heydər Əliyevlə 1991-ci ildə apardığı müsahibədən bir<br />
parça.<br />
***<br />
31
“Azərbaycan elə bir ölkədir ki, orada heç kimin haqqı<br />
özünə qaytarılmır”<br />
Mehdi Məmmədovla müsahibə<br />
Hörmətli oxucu, Azərbaycanın son 86 illik tarixi müxtəlif dövrələrdə müxtəlif<br />
rejimlər və qurumlar tərəfindən dəfələrlə təhrif olunub. Xüsusilə, 70 illik sovet<br />
hakimiyyəti zamanı Azərbaycanın miilli tarixi hər cür zərbələrə düçar olub. SSRİ<br />
dağılandan və Azərbaycan müstəqil dövlətə çevriləndən sonra,xüsusilə,tarixşünaslar,<br />
eləcə də ictimaiyyət ümid edir ki, bu, qısa Milli Azadlıq Hərəkatı tarixi obyektiv<br />
və aşkar şəkildə işıqlandırılacaq. Lakin, Azərbaycanda bir neçə dəfə hakimiyət<br />
dəyişikliyi, siyasi sabitliyin olmaması və bəzi subyektiv və obyektiv səbəblər üzündən<br />
Milli Azadlıq Hərəkatının rüşeymi haqqında həqiqi faktlar mətbuata çıxarılmayıb.<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” qəzetinin bu təşəbbüsü 16 il geriyə gedib, bütün baş verənləri,<br />
qarış-qarış tədqiq edərək hadisələri hərəkatın iştirakçılarının dili ilə oxucularımıza<br />
düzü-düz, əyrini-əyri çatdırmaqdır.<br />
İyulun 16-da müxalifət partiyaları Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin 22-ci ildönümünü<br />
qeyd edəcəklər…Necə yaranmışdı? Kim yaratmışdı? Kimlərin xidməti var? Kim<br />
unudulub, kim yad edilir? Yaddaşımıza nə olub? Mehdi Məmmədov deyir ki,<br />
“Azərbaycan elə bir ölkədir ki, orada heç kimin haqqı özünə qaytarılmır”. Düzmü<br />
deyir? Bəlkə yanlışdır? ...<br />
İlk müsahibimiz tarix elmləri namizədi, Bakı Dövlət Universitetinin dosenti Mehdi<br />
Məmmədov 89-92-ci illərdə Azərbaycanda Milli Azadlıq Hərəkatında iştirak edib. O,<br />
həm də siyasi vəziyyət gərgin olan zaman “Azadlıq” radiosuna Bakıdan məlumatlar<br />
verən şəxsdir. Biz yazını M.Məmmədovun öz dili ilə təqdim edirik.<br />
“Xalqın haqq səsini heç kim obyektiv işıqlandırmağa meylli deyildi və etmək<br />
istəmirdi. Tək <strong>Mirzə</strong>dən başqa…”<br />
80-ci illərin ortalarından başlayaraq Sovet İttifaqında baş verən geriləmələr aydın<br />
hiss olunurdu. Kommunist Partiyasının 85-ci il aprel plenumundan sonra aşkarlıq<br />
siyasəti həyata keçirildi və bu da Azərbaycan üçün Dağlıq Qarabağ probleminin<br />
ortaya çıxması ilə nəticələndi. 87-ci ilin fevral ayında Əskəran rayonunda iki nəfərin<br />
ölümü cəmiyyətin buna neqativ reaksiyasına səbəb olmuşdu. Dağlıq Qarabağda isə<br />
separatist hərəkat vüsət alırdı. Hadisələrdən narahat olan ziyalılar, görkəmli elm və<br />
mədəniyyət xadimləri Moskvaya müraciət etməyə başladılar. Minlərlə, on minlərlə<br />
etiraz teleqramları, məktublar yazılırdı. Artıq 88-ci ilin may-iyun aylarında ölkədə<br />
32
kütləvi etiraz çıxışları başlandı. Nəhayət, həmin ilin noyabrın 17-də bu kuliminasiya<br />
nöqtəsinə çatdı. Cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan<br />
ayrılmasının əleyhinə olduqlarını ifadə etmək üçün o vaxtkı Lenin — indiki<br />
Azadlıq meydanına yığışırdılar. Milli Azadlıq Hərəkatının da başlanmasının əsas<br />
səbəbi Qarabağ problemi idi. Bu məsələ Azərbaycan ziyalılarının narazılığına səbəb<br />
olmuşdu və indiyədək siyasətlə məşğul olmayan müxtəlif kateqoriyalı ziyalılar<br />
siyasətə cəlb olundular. Mən o zaman Azərbaycan Dövlət Universitetində işləyirdim.<br />
Elmələr Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunun baş elmi işçisi Əbülfəz Əliyev<br />
(onda hələ Elçibəy deyildi), Sabir Rüstəmxanlı, Bəxtiyar Vahabzadə, universitetin<br />
rektoru, akademik Yəhya Əliyev də proseslərə qoşulmuşdu. Həsən Həsənov dövlət<br />
nümayəndəsi, partiya xadimi kimi meydanda çıxış edir, etirazını bildirirdi. Başlıca<br />
fəaliyyət meydana yığılıb, etirazını bu şəkildə ifadə etmək və bir də mərkəzə —<br />
Moskvaya müraciət etməkdən ibarət idi. Çox güman ki, rəsmi dairələrin özündən<br />
də buna etiraz yox idi. Yəni rəsmi olmasa da, qeyri-rəsmi olaraq mitinqlərə rəvac<br />
verilirdi. Adətən Azərbaycanda rəsmi dairələr etiraz etməyəndə xalq çıxışları güclü<br />
olur. O zaman milis də əhaliyə çox mane olmurdu. Lakin, vəziyyətin nəzarətdən<br />
çıxmaması üçün baş verənləri izləyirdilər.<br />
Moskva da ilk vaxtlar çalışırdı ki, münaqişəni mümkün qədər sakit məcraya yönəltsin.<br />
Bir neçə nümayəndə Bakıya gələndə, bir o qədəri də Yerevana gedirdi. O vaxt<br />
hərəkatın ideoloqu Əbülfəz Əliyev idi. O, hadisələrin mərkəzində dururdu. Sonradan<br />
Zərdüşt Əlizadə, Hikmət Hacızadə, Sabit Bağırov, sonra Etibar Məmmədov da bizə<br />
qoşuldu. Moskva, Leninqrad və başqa şəhərlərdə Xalq Cəbhəsi (Narodnıy Front)<br />
artıq yaranmışdı. Bizim də belə bir fikrimiz var idi. Əslində, buna hazır idik. Tələbə<br />
ikən hələ 73-cü illərdən demokratik hərəkatın fəal iştirakçılarından idim. Bakıda<br />
nə qədər demokratik əhval-ruhiyyəli adamlar var idi, bizə — Xanxoyski 89, mənzil<br />
30 ünvana yığışırdıq. Həbsdə olmadığı vaxtda Əbülfəz Əliyev, Vaqif Bayatlı Önər,<br />
Fərman Kərimzadə, Ağamalı Sadiq, Leyla Yunus, Zərdüşt Əlizadə, Hikmət Hacızadə,<br />
Yeni Azərbaycan Partiyasının indiki icra katibi Əli Əhmədov, Sirus Təbrizli gəlirdi.<br />
O dövrdə güclü senzura olduğundan qadağan olunmuş kitabları makinada yazıb,<br />
tələbələr arasında paylayırdıq. Bunlar Milli Azadlıq Hərəkatı, Cənubi Azərbaycan<br />
demokratik hərəkatına aid idi. “Soverşenno sekretno” qrifi ilə verilən ədəbiyyata<br />
xüsusi icazə olmalı idi, lakin biz bunu gizli əldə edirdik. 1918-ci il Xalq Komissarlar<br />
Sovetinin komissiyasının məruzəsini arxivdən tapmışdıq. Ermənilərin Bakı, Quba<br />
və Şamaxı, Şəmkir ətrafında əhalini necə qırması, 31 mart soyqırımı haqqında<br />
məlumatlar əldə etmişdik. Beləliklə, siyasi aktiv adamlar yetişməyə başlayırdı. 1988-<br />
ci ilin dekabrın 5-də meydanda etiraz edən adamlar hərbi güclə dağıdıldı. Bundan<br />
sonra Bakıda güclü repressiyalar başladı. Ziyalılar həbs olundu, işdən çıxarıldı,<br />
həbs olunanlar arasında Elçibəy də var idi. Onların hərəsinə 30 sutka iş verdilər və<br />
bununla xalqın etiraz dalğası bir qədər zəiflədi. Mərhum hüquqşünas, universitetin<br />
dosenti İsmayıl Tarik Peyma, Xəlil Rza artıq “Çənlibel” deyilən klub yaratmışdılar.<br />
33
Orada mədəni maarif işi aparılırdı. Bu təşkilatın da fəaliyyəti qadağan olundu. O<br />
zaman Azərbaycan həqiqətləri nə mərkəzi televiziyada, nə də beynəlxalq informasiya<br />
vasitələrində, verilirdi. Bu boşluğun nəticəsi ağır oldu, Azərbaycan informasiya<br />
blokadasına düşdü. Erməni tərəfin verdiyi dezinformasiyalar ölkəni beynəlxalq<br />
miqyasda İslam fundamental xətti tutmuş, antixristian və mürtəce bir tərəf kimi<br />
tanıtmağa başladı. Baş verən hadisələr radiolarda təhrif olunur, erməni mövqeyinə<br />
uyğun işıqlandırılırdı. 88-ci il noyabr ayının 22-də BBS radiosu ilə məlumat verildi<br />
ki, Xankəndində iki ayağı olmayan erməninin qolunu azərbaycanlılar kəsib, eyvandan<br />
atıblar. Bunun qarşısını almaq lazım idi. Ağlıma fikir gəldi ki, niyə biz buna etiraz<br />
etməyək. İlk dəfə noyabrın 25-də mən bi-bi-si radiosunun baş ofisinə zəng vurdum<br />
(o zaman radionun Bakıda mərkəzi yox idi). Məlumatın doğru olmadığını dedim,<br />
ona etirazımızı bildirdim. Əgər hadisə baş veribsə, həmin adamın kimliyinin<br />
açıqlanmasını istədim. Bakıda hərbi güclə əhalinin etirazının dağıdıldığı barədə<br />
məlumatı isə ilk dəfə “Azadlıq” sonra missiyanı mən üzərimə götürdüm. Heç kim<br />
qorxudan bunu etmək istəmirdi.<br />
Meydan hərəkatında olan çıxışlar ilk dəfə 1989-cu ilin yanvarın 14-də “Azadlıq”<br />
radiosunda səslənib<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə Azərbaycan ziyalılarının bəyanatını oxuduq, meydanda baş verən<br />
hadisələr haqqında Nemət Pənahovun səsini verdik. Azərbaycanın səsi “Azadlıq”<br />
radiosundan dünya efirinə belə yayıldı. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bu məlumatları özü oxuyurdu.<br />
<strong>Mirzə</strong> ilə əlaqə yaradandan sonra mən Azərbaycanda baş verən hadisələr haqqında<br />
ona müfəssəl məlumat verir, ziyalılarla telefon əlaqələrini yaradırdım. Həqiqətlərin<br />
“Azadlıq”ın tribunasından yayılmasının Azərbaycan üçün rolunu sözlə ifadə etmək<br />
mümkün deyil. Çünki bu boyda informasiya blokadasında olan xalqın haqq səsini<br />
heç kim obyektiv işıqlandırmağa meylli deyildi və etmək istəmirdi. Tək <strong>Mirzə</strong>dən<br />
başqa. Bi-bi-si iki dəfə bizim müraciətimizi verdi, birində mən, digərində isə Etibar<br />
Məmmədov çıxış etmişdi. Üçüncü dəfə radio bundan imtina etdi. “Azadlıq” radiosu<br />
ilə əlaqə yaranandan sonra isə Azərbaycan haqqında müntəzəm olaraq məlumatlar<br />
gedirdi. Ziyalıların bir çoxu çıxış etmək istəsələr də qorxurdular, adlarının<br />
çəkilməsini istəmirdilər. Buna görə də məlumatı verirdilər, mən çatdırırdım. Hətta<br />
hökumət dairələrindən də məlumatlar ötürülürdü. Elçibəylə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in də<br />
telefon əlaqələrini mən yaradırdım. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Elçibəydən müsahibə götürdü.<br />
Sonra Fərman Kərimzadə, mərhum jurnalist Ağamalı Sadiqin müsahibələri<br />
radioda səsləndirildi. Mərhum akademik Ziya Bünyadov, Yusif Səmədoğlu, Sabir<br />
Rüstəmxanlı, İsa Qəmbər, Etibar Məmmədovla da <strong>Mirzə</strong>nin əlaqələrini yaratdım.<br />
“Azadlıq” radiosunun ən alovlu natiqi Xəlil Rza idi. Radio ilə münasibətimə görə,<br />
mənə qarşı təzyiqlər başlandı. Universitetdə işdən azad olunmağım haqqında<br />
Mərkəzi Komitədən xüsusi göstəriş verildi. Hər yerdən məni təcrid edirdilər. Fiziki<br />
məhdudiyyətli olduğuma görə işləmək haqqım olmadığını bildirirdilər. Amma açıq<br />
demirdilər ki, bu “Azadlıq” radiosu ilə əlaqəmlə bağlıdır. Hətta bir neçə dəfə məni<br />
34
döydürmək istəyiblər. Bu, Əbdürrəhman Vəzirovun vaxtında idi. Onda AXC-nin<br />
hələ təşəbbüs qrupu yaranmışdı və qrupun üzvləri evlərdə görüşürdülər. Təşəbbüs<br />
qrupunun üzvləri Leyla Yunusova, Zərdüşt Əlizadə, Etibar Məmmədov, Rəhim<br />
Qazıyev, Umudvar Baxşıyev, Sülhəddin Əkbərov, İsa Qəmbər və başqaları — cəmi 16<br />
nəfər idilər.<br />
Müstəqil qəzetlər sonradan “Azadlıq” radiosunun təsiri altında yarandı<br />
Xalq Cəbhəsinin yaranmasına cəhd haqqında da biz ilk dəfə “Azadlıq” radiosundan<br />
eşitdik. Gənc alimlər klubu və “Varlıq” təşkilatı təşəbbüs qrupunda birləşdilər və<br />
Xalq Cəbhəsini yaratdılar. Onun bir qolu Elçibəy tərəfdarları idi, bir qolu isə gənc<br />
alimlər klubunun iştirakçıları — Hikmət Hacızadə, Leyla Yunus, Zərdüşt Əlizadə<br />
və başqaları. AXC-nin proqram və nizamnaməsini də onlar işləyib hazırlamışdılar.<br />
Vəzirov ölkədə siyasi-ictimai vəziyyəti stabilləşdirməyə cəhd etmək üçün hərəkatın<br />
nümayəndələri ilə görüşdü. Azərbaycanda ilk dəfə hakim dairələr müxalifətçiləri<br />
qəbul edirdi. 89-cu il iyun ayının 16-da AXC-nin təsis konfransı oldu. O zaman<br />
qərar qəbul edildi ki, AXC təşəbbüs qrupunun əsas informasiya mənbəyi kimi<br />
mən kənarda qalım. Təşəbbüs qrupunun iclaslarına da getmirdim. Bu konspirasiya<br />
xatirinə edilirdi ki, onlara təzyiqlər olsa, həbs edilsələr, mən kənarda qala bilim və<br />
barələrində məlumat vermək imkanım olsun. Ona görə də sonda cəbhənin idarə<br />
heyətinə düşə bilmədim. Amma Elçibəyin təkidi ilə AXC-nin Ali Məclisinin üzvü<br />
seçildim. AXC-nin fəaliyyətində radikal addımlar atmaq tərəfdarları var idi. Bunlar<br />
Etibar Məmmədov, Nemət Pənahov idi, sonra onlara Rəhim Qazıyev də qoşuldu.<br />
Onlar hesab edirdilər ki, atılan addımlar radikal olmalı, Moskva ilə təzyiq dilində<br />
danışılmalıdır. Digər liberal qanad isə Leyla Yunus, Zərdüşt Əlizadə, İsa Qəmbər<br />
radikallığın əleyhinə idilər. Radikallıq onunla nəticələndi ki, 89-cu ilin iyul ayına<br />
qədər Bakıda mitinqlər qadağan edildi. İlk dəfə iyunun 5-də “Spartak” stadionunda<br />
mitinq keçirtməyə icazə verildi, lakin bu çox dağınıq oldu, 5 minə qədər adam var<br />
idi. Başlıca məqsəd ondan ibarət idi ki, yetişməkdə olan hərəkata geniş vüsət vermək<br />
üçün küçə yürüşləri, mitinqlərdən istifadə olunsun. Bəziləri bundan ehtiyatlanırdı və<br />
xalqı mitinqlərə çıxartmağın tez olduğunu, zamanın yetişmədiyini bildirirdi. Amma,<br />
radikal qanad mitinqlərə çıxmağın vacibliyini qeyd edirdi. Xalq Cəbhəsi deyəndə<br />
buna heç də 10-15 adamın fəaliyyəti kimi baxmaq olmaz. Adlarını sadalamağa<br />
çətinlik çəkirəm, çünki bu adamlar çox idilər. Burada Bakı kəndlərindən dini<br />
nümayəndələr də iştirak edirdilər. Lakin hadisələrin əsas istiqamətləndiricisi<br />
“Azadlıq” radiosu idi. Radio Azərbaycanda bir ideoloq kimi çıxış edirdi. Burada<br />
baş verən hadisələr xalqa çatdırılır və xalq məlumat alandan sonra öz qərarını<br />
qəbul edirdi. Yerli kütləvi informasiya vasitlərinin isə elə bil qulağı kar, gözü<br />
kor, dili lal idi. Müstəqil televiziya, radio, qəzet yox idi. Müstəqil qəzetlər<br />
sonradan “Azadlıq” radiosunun təsiri altında yarandı. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> mənimçün<br />
narahat idi. Hətta biz danışmışdıq ki, iki zənginə cavab verməsəm onda biləcək ki,<br />
daha mən evdə deyiləm. “Azadlıq” radiosu antikommunist mərkəzi kimi tanınırdı.<br />
35
Hətta Bakı şəhər partiya komitəsinin plenumunda Vəzirov demişdi ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin polkovnikidir, burada onun əlaltıları isə leytenant<br />
rütbəsindədir və oradan maaş alırlar. Məni nəzərdə tuturdu. Xahiş edirdi ki, “məlumat<br />
verirsiniz, verin, amma heç olmasa hər şeyi obyektiv işıqlandırın”. Biz bir dəfə <strong>Mirzə</strong><br />
ilə telefonla danışırdıq. Elə bu anda da Vəzirovun televizorda çıxışı var idi. Çıxışı<br />
<strong>Mirzə</strong>yə telefonla birbaşa verdim, o da yazdı. Effektə baxın ki, Əbdürrəhman Vəzirov<br />
“Azadlıq” radiosundan danışır. Sabahı hamı dedi ki, Vəzirov “Azadlıq”a müsahibə<br />
verib. O, özü isə “şto oni natvorili so mnoy” deyə təəccüblənmişdi. Belə bir iş də<br />
Sabirabad rayonunda olmuşdu. Rayonun birinci katibi Vilayət Seyidovun çıxışını<br />
diktafona yazdım, onu da “Azadlıq” vermişdi. Biz lazım olanda effekt yaratmaq üçün<br />
belə edirdik. Yəni göstərirdik ki, “Azadlıq” təkcə dissidentlərin radiosu deyil, buradan<br />
Vəzirov, Vilayət Seyidov kimi partiya katibləri də danışır. Sonra Ayaz Mütəllibovun<br />
Moskvada Ali Sovetdəki çıxışını radio ilə vermişdim. Əsas məqsəd, burada baş<br />
verənləri Avropa efirinə verib, oradan bura göndərmək idi. Onun effekti daha çox<br />
olurdu. “Azadlıq”dan səslənən Azərbaycandakı 89-cu il mitinqləri ölkədəki sükut<br />
buzunu sındırdı. Bütün Azərbaycan Bakıya gələ bilmirdi axı, amma hamı radionu<br />
eşidirdi. O mitinqlərdə Ziya Bünyadov, Əlikram Əliyev, Etibar Məmmədov, İsa<br />
Qəmbərovun çıxışları olurdu və dünya da Bakıda nə baş verdiyini eşidirdi. O vaxt<br />
radionun verilişləri yazılmış kasetləri 25 manata satılırdı. Prezidentlər çalışırdılar<br />
ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in fəaliyyətindən öz xeyirləri üçün istifadə etsinlər. 90-cı ildə<br />
Azadlıq radiosunda Heydər Əliyevin 6 saatlıq müsahibəsi getmişdi. Yerli kiv Əliyevi<br />
təbliğ edə bilmirdi. Elçibəyin adından istifadə edib, radioya müxtəlif böhtanlar<br />
atırdılar. AXC-yə daxil olan xoşagəlməz adamlar “Azadlıq”a da, Elçibəyə də qarşı yeri<br />
gəldikcə kompramat aparırdılar. Bu isə Azərbaycanın əleyhinə işləyirdi. Bizdə bəzən<br />
yalanı elə deyirlər ki, həqiqətdən inandırıcı olur. Jurnalisti isə hörmətdən salmaq<br />
asandır. O zaman Vəzirov öz təşəbbüsü ilə AXC üzvləri ilə görüşmüşdü. O görürdü<br />
ki, Azərbaycanda siyasi vəziyyət gərginləşir və bunun qarşısını almaq istəyirdi.<br />
Vəzirov mütərəqqi adam idi. O deyirdi ki, ölkədə kompüterləşmə prosesi getməlidir.<br />
İndi yoxsa elə deyil? Bunu 89-cu ildə deyirdi və bu gün Azərbaycan kompüterləşib.<br />
Vəzirov hərəkat iştirakçıları ilə görüşdə xahiş etmişdi ki, AXC-nin rəsmi tanınmasına<br />
tələsməsinlər. Fikrini onunla əsaslandırırdı ki, AXC rəsmən tanınandan sonra buraya<br />
axın o qədər güclü olacaq ki, təşkilatın yaradıcıları arada itib-batacaq. Doğrudan da<br />
elə oldu, 89-cu ilin oktyabrın 5-də AXC rəsmən dövlət tərəfindən tanındı və bundan<br />
sonra buraya güclü axın başladı. Cəbhəyə məqsədli-məqsədsiz müxtəlif səbəblərdən<br />
üzv olanlar çox idi. Təsadüfi adamlar da gəlirdi. Narazılar gəlirdilər. Buraya oğru da,<br />
tərbiyəsi olan, olmayan, dələduz və quldur da girə bilərdi. Adətən kütləvi təşkilatlar<br />
yarnanda bura axın olur. Yəni, dövlət buna icazə veribsə, qorxusu yoxdursa və istədiyi<br />
kimi dövləti, hökuməti tənqid edə bilərsə, onda nə üçün ora girməsin?<br />
O zaman Elçibəylə də olan söhbətlərimizdə o, deyirdi ki, hərəkatdan müəyyən<br />
adamlar pərdəarxası istifadəyə cəhd edirlər. Başlanmış hərəkatdan hakimiyyəti ələ<br />
keçirtmək, hakimiyyətə qayıtmaq cəhdləri hiss olunurdu. Artıq 89-cu ilin sentyabr<br />
ayında Azərbaycanda faktiki ikihakimiyyətlilik var idi. Rəsmi hakimiyyət Mərkəzi<br />
36
Komitənin əlində olsa da, əslində ölkədə hadisələrə təsir etmək gücü AXC-də<br />
idi. Ona görə də çox mürəkkəb situasiya yaranmışdı. Bunu da mürəkkəbləşdirən<br />
amilərdən biri böyük tətil dalğası idi. Ölkədə siyasi-ictimai vəziyyəti gərginləşdirmək<br />
və bunu bir qədər də radikallarşdırmaq üçün müəssisələr, zavodlar, fabriklər tətillər<br />
çağırırdı. Bu, Moskvanı narahat etməyə bilməzdi. O zaman Sovetlər İttifaqının<br />
bütün regionlarını tətil dalğası bürümüşdü. Hətta vəziyyət ora qədər gəlib çıxmışdı<br />
ki, şaxtaçıların tətillərinə Azərbaycan tətilçiləri həmrəyliyini bildirirdi. Bir sözlə,<br />
Azərbaycandakı hadisələr Rusiyada baş verən demokratikləşdirmə prosesinin<br />
bir hissəsi idi. Amma bunun bir mənbəyi də Dağlıq Qarabağ olaraq qalırdı. AXC<br />
idarə heyətində liberal və radikal qanadlar arasında pərdəarxası intriqalar da<br />
gedirdi. Elçibəy intriqlardan xəbərdar olsa da, qarşısını ala bilmirdi. Bu isə ona<br />
gətirib çıxartdı ki, idarə heyətində parçalanma baş verdi. Artıq 89-cu ilin noyabr<br />
ayında AXC-dəki parçalanma aydın hiss olunurdu. Əvvəlcə Leyla Yunusova və<br />
Zərdüşt Əlizadəni idarə heyəti guya AXC-nin qərarlarına tabe olmadıqları üçün<br />
kənarlaşdırdı. Onlara ermənipərəst, ruspərəst damğası vuruldu. Əslində bu, doğru<br />
deyildi. Onlara qarşı ədalətsizlik oldu. Fikrimcə, hər ikisinin çıxarılması səhv addım<br />
idi. Radikallıq lazımdır, mübahisə etmirəm, amma onların getməyi ilə liberallıq<br />
da azaldı, balans pozuldu. Bu iki nəfərin idarə heyətində olmasından narazılar çox<br />
idi. Çoxları dinmirdi, susurdu. Zərdüştlə Leylanın getməsi oradakıların hamısının<br />
marağında idi və həm də xeyirlərinə işləyirdi. Çünki, onların mövqeyi daha ağıllı<br />
idi. Başa düşürdülər ki, deyilən tələbləri qoymaqla çox şeyə nail olmaq mümkün<br />
deyil. Təcrübə də onu göstərdi, Azərbaycan çox böyük bəlalardan keçdi… Elçibəyin<br />
intriqalardan xəbəri var idi və belə adamlara qarşı orta mövqe tuturdu. Heç kimin<br />
tərəfində durmurdu. Hər şeyin səs çoxluğu ilə həllinin tərəfdarı idi. O, çalışırdı ki,<br />
hakim dairələrlə aşağılar arasında konflikt kəskinləşməsin. Bilirdi ki, qarşıdurmanın<br />
ziyanı xalqa dəyəcək. Bəzən buna nail olurdu, çox vaxt isə yox. Çünki AXC sədrinin<br />
heç səsvermə hüquq yox idi. Sonra radikal qanad da getdi. Etibar Məmmədov,<br />
Rəhim Qazıyev, Nemət Pənahov da idarə heyətindən ayrıldı. Onlar Tətil Komitəsi<br />
təsis etmişdilər və AXC-dən kənarda Azərbaycanda baş verən bütün tətillərə<br />
nəzarət edirdilər. Bu mühüm məsələ idi. İşləyən zavod və fabriklər, müəssisələrin<br />
dayandırılması, dəmir yolunun bağlanması (Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr<br />
əsasən dəmir yolu ilə idi) onların işi idi. Nemət Pənahovun mitinqlərə adamların<br />
çıxarılmasında rolu barədə iddialarında həqiqət var. O, fəhlə nümayəndəsi kimi<br />
daha cəlbedici idi. Amma AXC yenə öz nüfuzunu saxlayırdı və hər şey də onun adı<br />
ilə bağlıydı. Dekabr ayında AXC daxilində növbəti parçalanma oldu və idarə heyəti<br />
tam tərkibdə istefa verdi. 90-cı il yanvar konfransında AXC-nin idarə heyətinə yeni<br />
adamlar daxil oldu — Sabir Rüstəmxanlı, Vurğun Əyyubov, Hacı Əlikram Əliyev<br />
Bakı kəndlərindən ruhani adam kimi dəvət edildi. Bu dəyişiklik AXC-nin daha da<br />
zəifləməsinə gətirib çıxartdı. Daxildən parçalanması nəticəsində cəbhənin əvvəlki<br />
gücü azalırdı. Parçalanmaya səbəb şəxsi ambisiyalar idi. Yəni birincilik, hakimiyyət<br />
hərisliyi. Adətən liberallar qan tökülməyin tərəfdarı deyildilər. Əslində onlar da<br />
hakimiyyətə iddialı idilər. Amma deyirdilər ki, hər şey qan tökülmədən, konstitusion<br />
yolla əldə olunmalıdır. Xalq Cəbhəsi monolit təşkilat olmadığından orada müxtəlif<br />
37
maraqlar da var idi. Hakim Kommunist Partiyası ilə yaxın əlaqələr saxlayanlar, onlarla<br />
mütəmadi oturub-duranlar indi bundan imtina edirlər.<br />
Məsələn, Nemət Pənahovu Heydər Əliyevin adamı kimi təqdim edirdilər. Onların<br />
doğrudan da yaxın əlaqələri var idi. Sonradan o, prezident aparatında müşavirin<br />
müşaviri vəzifəsinə təyin olundu. Etibar Məmmədov isə Polyaniçko ilə əlaqə<br />
saxlayırdı. Görünür onun da öz strateji xətti var idi, yəni barəsində elə də demək<br />
olmaz, belə də. Cəbhənin hökumətlə əlaqə saxlayan nümayəndəsi o idi. O vaxt bütün<br />
bunlar həm də ona görə baş verirdi ki, Azərbaycan siyasi mühitində müəyyən spektr<br />
yox idi, ölkənin gələcəyinin necə olacağı, hakimiyyətə kimin gələcəyi məlum deyildi.<br />
Bu fikirlər hələ çox uzaq idi, qeyri-müəyyənlik var idi. 89-ci ilin dekabrında Bakıda<br />
erməni kilsəsi yandırılmışdı. Çox güman ki, bu, fitnəkarlıqla baş verən hadisə idi.<br />
Kənar qüvvələrin Azərbaycanda antixrisitian görüntüsü yaratmaq, onu dünyanın<br />
gözündən salmaq məqsədi daşıyırdı. O zaman da <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in böyük xidmətləri<br />
oldu. Biz dərhal bəyanat yazdıq ki, AXC erməni kilsəsinin yandırılmasını pisləyir.<br />
Bəyanatı <strong>Mirzə</strong> müəllim təcili verdi. Təsiri böyük oldu. Artıq heç kim AXC-ni<br />
hadisələrdə günahlandıra bilməzdi. Başıpozuq fanatiklər, kin, nifrət təsiri altında<br />
olan emosional kütlənin istəyi ilə erməni qəbirlərini dağıtmaq istəyirdi. Lakin bu<br />
baş vermədi. Azərbaycan açıq cəmiyyət olmadığından AXC-nin hadisələrə təsiri<br />
böyük idi. Müəssisələrdə rəhbərlərin seçilməsi, onların təyinatında AXC mühüm rol<br />
oynayırdı. Azərbaycanda baş verən bütün əhəmiyyətli hadisələrə Cəbhənin razılığı<br />
olmadan qərar verilmirdi. 89-cu ilin dekabrı və 90-cı il yanvar ayının əvvəllərində<br />
Bakıda və bütövlükdə Azərbaycanda eyforiya vəziyyəti yaranmışdı. Xalq idarə<br />
olunmaq istəyirdi. Amma idarə olunmurdu. Şüurlu şəkildə dövlət rıçaqlarına<br />
malik olan Kommunist Partiyası dövlət idarəçiliyini qeyri-rəsmi AXC-nin üzərinə<br />
qoymuşdu. İkinci də artıq faktiki hakimiyyəti ələ almışdı. Ən böyük çətinlik də<br />
burada idi. Dekabr ayında Azərbaycanla İran sərhəddində sərhəd məftilləri qırıldı<br />
və bunu hərə öz istədiyi kimi yozurdu. Bəziləri hətta bunu azadlıq müjdəsi kimi<br />
qələmə verirdi. Amma bu elə deyildi. O dövrdə Sovet İttifaqı öz gücünü itirməmişdi<br />
və böyük imperiya ölkəsində sərhədlərlərin icazəsiz açılmasına razı ola bilməzdi.<br />
Deməli, Azərbaycanda istədikləri fövqəladə vəziyyəti təyin etmək üçün zəmin<br />
yaradırdılar. Yəni, ölkədə sabitlik yoxdur, sərhədlər açılır, ermənilərə qarşı soyqırımı<br />
törədilir, Dağlıq Qarabağda, sərhədyanı rayonlarda vəziyyət gərgindir və ona görə də<br />
fövqəladə vəziyyət elan olunur. 20 Yanvar hadisəsində tək Moskvanı günahlandırmaq<br />
bir o qədər də düzgün olmaz. Burada yerli hakimiyyət orqanlarının səriştəsizliyi əsas<br />
rol oynayıb. Yadımdadır ki, 90-cı ilin oktyabrında Etibar Məmmədov məhkəmədə<br />
demişdi ki, Bakıdan Moskvaya iki cür teleqramlar vurulurdu. Biri bu məzmunda<br />
idi: “medlenno vvesti Voyska v Baku, polojenie bezkontrolno”. Digər tərəfdən<br />
Vəzirovun vurduğu teleqramlarda deyilirdi ki, Bakıda vəziyyət nəzarət altındadır,<br />
ordu yeritməyə ehtiyac yoxdur. Birinci teleqramı Vaqif Hüseynovun rəhbərlik etdiyi<br />
Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi vururdu.<br />
O dövrdə hakimiyyətin özündə də hakimiyyətə gəlmək uğrunda mübarizə gedirdi.<br />
38
Vaqif Hüseynov, Həsən Həsənov, Ayaz Müttəlibov və Əbdürrəhman Vəzirov arasında<br />
hakimiyyət uğrunda gizli çəkişmələr var idi. Hamı çalışırdı ki, Moskvanın gözündə<br />
yaxşı olsun və hakimiyyət ona tapşırılsın. Bu da sonda yanvar hadisələrinə gətirib<br />
çıxartdı. Hakimiyyət daxilində çəkişmələrin nəticəsində doğrudan da vəziyyət<br />
nəzarətdən çıxdı, ölkə idarəolunmaz hala gəldi. AXC bunun hamısının qarşısını ala<br />
bilməzdi. Çünki onun nə hərbi gücü var idi, nə milisi, nə də dövlət təhlükəsizlik<br />
qüvvəsi. Müxtəlif provakasiya xarakterli hadisələr də baş verirdi. Hərbi qüvvələrin<br />
yeridilməsində Vəzirovun birbaşa rolu yox idi. Vəzirov heç cür istəmirdi ki, Moskva<br />
buraya ordu yeritsin. DTK-nın xətti ilə gedən teleqramlarda elə qələmə verilirdi ki,<br />
Azərbaycanda vəziyyət nəzarətdən çıxıb, ordu göndərilməsə, fövqəladə vəziyyət<br />
elan olunmasa artıq hakimiyyətin devrilməsi təhlükəsi var. Yanvarın əvvəllərində<br />
Bakıdan qan iyi gəlirdi. Yanvarın 13-də Lenin — indiki Azadlıq meydanında Nemət<br />
Pənahov elan etdi ki, Leytenant Şmidt zavodu silah istehsal edir, adamlara silah<br />
paylayacaqlar. Müdafiə Şurası da artıq silahla mübarizəyə qalxacağını bildirdi. Bu<br />
radikal qanadın etdiklərinin nəticəsi idi. Akademiyadakı konfrranslardan birində<br />
Zərdüşt Əlizadə dedi ki, “mən AXC-nin üzvü kimi bu hadisələrin sonunda qan<br />
görürəm və o məsuliyyəti bölüşmürəm, buna etiraz edirəm”. Liberal qanad da bu<br />
hadisələrə etiraz edirdi. Nifrətlə yananlar isə “qan tökülməlidir, qansız azadlıq<br />
yoxdur” deyirdilər. 20 Yanvar hadisəsi baş verməyə bilərdi. Azərbaycan müstəqilliyini<br />
qansız da alacaqdı. Azadlıq həmişə qanla alınmır. İspaniya Frankonun diktaturası<br />
altında 40 il yaşadı. Xuan Karlos gələndən sonra İspaniyada qan töküldü? İspaniya<br />
indi dünyanın ən demokratik ölkələrindəndir. Onsuz da imperiyanın dağılma<br />
prosesi başqa respublikalarda da gedirdi. Lakin insan tələfatı iki yerdə — apreldə<br />
Tiflis hadisələri (burada 20 nəfərə qədər adam həlak olmuşdu), onun böyük miqyası<br />
20 yanvarda Bakıda oldu. Hadisələrin Bakıda böyük tələfatla müşayət olunması<br />
əhalinin məlumatsızlığından baş verdi. Azərbaycan televiziyasının enerji blokununun<br />
partladılması indi də mənim üçün müəmmalıdır. Ona görə ki, fövqəladə vəziyyət<br />
elan etmək istəyən ölkə əhalinin məlumatsız qalmasına çalışmamalı idi. Primakov,<br />
Kriyenko və mərkəzdən gələn başqa dövlət nümayəndələri ordunun Bakıya<br />
girməyəcəyini deyirdilər. Amma televiziya birdən-birə partladılır, niyə? Bu tədqiqata<br />
ehtiyacı olan məsələdir. Ehtimal edirəm ki, ölkədə sadəcə qarşıqlıq, məlumatsızlıq<br />
olmasını istəyirdilər. Görünür bu, Azərbaycanı istəməyən, ambisiyalı qüvvələrin<br />
marağında idi. Mərhum Nəcəf Nəcəfov və onun kimi adamlar çalışırdılar ki, əhali<br />
məlumatlansın və küçələrdən çəkilsin. O boyda böyük barrikadalara ehtiyac yox idi.<br />
AXC-nin proqressiv qanadı da bu barrikadalarla o boyda ordunun qarşısını almağın<br />
mümkünsüzlüyü təbliğatını aparırdı. İndi 20 Yanvar hadisələrinin günahkarlarını<br />
axtarırlar. Ona qalsa, bütün xalq günahkardır. Azərbaycanda fövqəladə vəziyyəti kim<br />
elan edirdi, Ayaz Mütəllibov, Elmira Qafarova, yoxsa Moskva? Moskvanın dediyinə<br />
burdan kim etiraz edə bilərdi? Heç kim. Mütəllibov Azərbaycan Kommunist<br />
Partiyasının birinci katibi idi. O çalışırdı ki, ilk növbədə ölkədə siyasi-iqtisadi və sosial<br />
sabitliyi yaratsın. Lakin onun cəhdləri gec idi. Artıq qatar yerindən tərpənmişdi.<br />
Mütəllibovun hakimiyyəti illəri Moskvanın süqutuna az qalmış dövrə təsadüf edir.<br />
39
Görünür müəyyən siyasi qüvvələr bu məsələni duyurdular və bilərəkdən ölkədə<br />
stabilliyin yaranmasına imkan vermirdilər. Kütlə artıq idarə olunmurdu, əyalətlərdə<br />
təsərrüfat pozulmuşdu, təhsil sistemi iflic vəziyyətə düşmüşdü. Bütün sahələrdə<br />
qeyri-müəyyənlik yaranmışdı. Bir-birinin ardınca sensasiyalı hadisələr baş<br />
verirdi, kimlərsə öldürülür, müəmmalı şəkildə həlak olurdu. Cəmiyyətdə artıq<br />
xof yaranmışdı. Nə imperiya dağılmışdı, nə də tam gücündə deyildi. Və ona görə<br />
də Mütəllibovun dövrünə birmənalı baxmaq olmaz. Azərbaycan müstəqiliyini<br />
Mütəllibovun vaxtında qazanıb. 18 oktyabr 91-ci ildə. Mən müstəqilliyi Mütəllibovla<br />
da bağlamıram, bu heç kimin xidməti deyildi, sadəcə dövr yetişmişdi. Onsuz da<br />
SSRİ-nin tərkibində olan respublikalar ayrılır, müstəqilləşirdi. 20 Yanvar faciəsinin<br />
qarşısını almaq olardı, bu qədər qan tökülməyə də bilərdi. Amma töküldü. Həmin<br />
gün azərbaycanlıların mübarizə tarixinin bir səhifəsidir. Lakin, qara səhifəsi. İlk dəfə<br />
Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqları 91-ci ildə azad olunmağa başladı. Həmin ilin<br />
mayında Çaykənd, Kamo, Azad, Şaumyan rayonunu Ayaz Mütəllibovun əmri və<br />
Məmməd Əsədovun başçılığı ilə OMON hərbi güclə ermənilərdən azad etdi. Bu,<br />
Mütəlllibovun xidmətidir, heç kim bunu dana bilməz. Düzdür, bunu danışmırlar,<br />
amma mən deyirəm. Mənim işim “Azadlıq” radiosuna məlumat verib, əhalini<br />
sakitliyə, dincliyə çağırmaq idi. <strong>Mirzə</strong> də bu işi vicdanla yerinə yetirirdi. Yanvar<br />
hadisələrindən sonra, 90-cı ilin martında Vaşinqtona getdim. Səfəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
təşkil etdi. Mənə viza aldı, o, bir də mərhum Arif Mansurov maliyyə dəstəyi verdilər.<br />
Vaşinqtona Yanvar hadisələrinin videokasetlərini aparmışdım. Məlumatlar NBS, SBS<br />
teleşirkətlərinə verildi, Amerikanın müxtəlif dairələrinə yayıldı, Pentaqonda lenti<br />
nümayiş etdirdim. ABŞ-da yaşayan azərbaycanlı mərhum Züleyxa Əsədullayeva da<br />
mənə bu məsələlərdə köməklik göstərirdi. BMT-nin Nyu-Yorkdakı Türk Federasionu<br />
Evində lenti nümayiş etdirdik. Xeyli iş görüldü.<br />
Azərbaycanlıların <strong>Mirzə</strong>ni unutmağa haqqı yoxdur!<br />
Azərbaycan tarixində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in oynadığı rolu tarixçilər 100 illər sonra<br />
tədqiq edəcəklər. Bəxtiyar Vahabzadə onun haqqında deyirdi ki, “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
azərbaycanlıların qeybdən gələn səsidir”. Radio hadisələri cəmiyyətə obyektiv<br />
çatdırırdı. Xalqın gözündən qorxu pərdəsini götürürdü. Azadlıq radiosunun bir də<br />
rolu ondan ibarət oldu ki, dünya azərbaycanlıları Azərbaycan haqqında tam təsəvvürə<br />
malik oldular. Daşkənddən bir nəfər təyyarə ilə Bakıya xüsusi olaraq məni görməyə<br />
gəlmişdi, “nə yaxşı ki, “Azadlıq” radiosu, Siz varsınız” deyirdi.<br />
40
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in xidmətləri sayəsində azərbaycanlılar qorxudan çıxdı, o,<br />
insanlara cəsarət verdi !<br />
Milli şüurun formalaşmasında <strong>Mirzə</strong> Xəzrin son dərəcə müstəsna xidməti var. Bunu<br />
heç kim dana bilməz. O, zaman Azərbaycandan xarici radiolarla danışmağa cəsarət<br />
etmirdilər. “Azadlıq” radiosunun Bakı nümayəndəliyinin olmaması <strong>Mirzə</strong> üçün<br />
də çətinlik yaradırdı. Bu missiyanı mən üzərimə götürdüm. Bunun da Azərbaycan<br />
üçün əhəmiyyətini gələcəkdə tədqiq edcəklər. Mən Azərbaycan Ali Sovetinin Dağlıq<br />
Qarabağın Muxtariyyatını ləğv etməsini ən böyük səhv sayıram. Halbuki, buna<br />
ehtiyac yox idi. İndi ən yüksək statusla muxtariyyat verəcəklərini deyirlər. Əgər bunu<br />
verəcəkdilərsə, niyə ləğv edirdilər. Emosiyalarla qərar qəbul etmək olmaz. Bu gün<br />
azərbaycanlıların iqtidar-müxalifət düşərgəsinə bölünməsi bu xalqa heç nə vermir.<br />
Hər iki tərəfdə qırğılar siyasət səhnəsindən getməlidir. Bu gün sağlam düşüncə<br />
qələbə çalmalıdır. O ki, qaldı rayonların işğalına, bu göz qabağında idi. 89-cu ildən<br />
Dağlıq Qarabağ kəndlərində — Meşəli, Malıbəyli, Ağdam, Əskəran ətrafındakı<br />
kəndlərdə sosial durumun ağırlığı, pensiyaların vaxtında verilməməsindən əhali<br />
narazılıq bildirirdi. Ancaq, onların etirazına ciddi şəkildə məhəl qoyulmurdu. İşğal<br />
hakimiyyətin zəifliyindən baş verdi. Bir-biri arasında gedən didişmələr, hakimiyyət<br />
hərisliyi sonda bir-birinin ardınca torpaqların işğalına gətirib çıxartı. Hakimiyyətə<br />
gəlmək şansı olmayanlar hadisələrə laqeydlik nümayiş etdirir, “mənə aidiyyətı yoxdur,<br />
torpaqlar gedirsə, getsin” prinsipi hökm sürürdü. Azərbaycan torpaqlarının işğalının<br />
ən böyük səbəbi hakimiyyətə gələn qüvvələrin xarici qüvvələrlə sövdələşməsinin<br />
nəticəsidir. Bir tərəfdən Milli Azadlıq Hərəkatı başladı, müstəqillik istədilər,<br />
digər tərəfdən torpaqlar itirildi. Bu, nonsensdir. Milli azadlıq hərəkatı başlananda<br />
Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi inkişafını düşünməkdənsə, onların özlərinin<br />
hakimiyyətə gəlmək iddiaları daha güclü oldu. Bu maraqlar milli mənafedən üstün<br />
idi. Torpaqların işğalı da, haqq qazandırılmayan qurbanlar da bunun nəticəsi<br />
idi. Lakin sonrakı 11 ildə də torpaqlar işğaldan azad edilmədi. Heydər Əliyev<br />
hakimiyyətdə qalmasını təmin etməklə məşğul idi. Torpaqları azad etmək üçün<br />
bütün qüvvələri səfərbər edib, ümummilli birlik yaransaydı, onda Əliyevin siyasi<br />
hakimiyyəti o qədər də güclü olmazdı. Digər tərəfin də ola bilsin ki, bu məsələdə<br />
günahları var. Bunu qəti demək üçün mütləq araşdırmalar aparılmalı, hadisələrə<br />
həqiqi tarixi qiymət verilməlidir. Mən heç vaxt siyasətdə olmamışam. AXC Ali<br />
Məclisinin üzvü olsam da partiyanın üzvlük biletini üzərimdə gəzdirməmişəm. Milli<br />
İstiqlal Partiyasının üzvü olmuşam, bunun mənasız olduğunu başa düşəndən sonra,<br />
onu da 2000-ci ildə tərk etmişəm. 92-ci ilə qədər hərəkat iştirakçıları ilə mənim<br />
evimdə yığışırdıq. Sonra onlar hakimiyyətə gəldilər və onda mən unuduldum.<br />
Böyük salonlar, zallar, söz, mətbuat, hər şey ixtiyarlarında idi. Mən də hesab etdim<br />
ki, artıq missiyamı bitirmişəm. Nə onlar mənə bir söz dedilər, nə mən onlardan<br />
nəsə istədim. Hötenin bir sözü var: “Axmaq o kəslərdir ki, başqalarının xoşuna<br />
gəlməyə çalışır”. Azərbaycanda mükəmməl siyasi məktəbin olmamasından siyasət<br />
41
meydanına diletantlar çıxmaq məcburiyyətindədirlər. Bu isə azərbaycanlılara ziyan<br />
vurur. Bundan başqa, hadisələrin indiki məcrada davam etməsinin böyük səbəbi var:<br />
Azərbaycan elə bir ölkədir ki, orada heç kimin haqqı özünə qaytarılmır. Bunu<br />
xüsusi vurğulamağınızı xahiş edirəm.<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” qəzeti<br />
07 .02. 2004<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in öz internet saytının açılışı ilə əlaqədar oxuculara<br />
müraciəti<br />
Salam, hörmətli həmvətənim! Salam, əziz qonaq! “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” media<br />
qrupunun internet saytına xoş gəlib, səfa gətirmisiniz! 2003-cü il sentyabrın 2-də<br />
Amerika Konqresinin maliyyələşdirdiyi “Azadlıq” radiosundan ədalətsiz şəkildə işdən<br />
kənarlaşdırılandan bəri mən ilk dəfədir öz keçmiş dinləyicilərimlə, həmvətənlərimlə<br />
mikrofon vasitəsilə olmasa da, internet saytı vasitəsilə ünsiyyət qurmaq imkanına<br />
malik olmuşam. Buna sevinirəm. Yaradıcılığı boğmaq, məncə, ən böyük qəbahət, ən<br />
böyük günahdır. Yaradıcılıq Azadlığı sevir, əsl Azadlıq isə yaradıcılığı. Mən 1990-cı<br />
ilin “Qara yanvar” günlərində SSRİ silahlı qüvvələri Azərbaycanın paytaxtı Bakıya<br />
soxulan zaman “Azadlıq” radiosunun mikrofonunu haqqın, vətənin, əzilən millətin<br />
köməyinə yönəltdim. SSRİ Dövlət Təhlukəsizliyi Komitəsi, SSRİ Ali Sovetinin<br />
Rəyasət Heyəti nə qədər səsimi kəsməyə çalişsalar da, radionun daxilində mənə<br />
təzyiqlər və verilişlər üzərində senzura nə qədər gücləndirilsə də, niyyətimdən və<br />
yolumdan dönmədim. Bu qara günün üstündən ilyarım keçmədi, SSRİ dağılmağa<br />
başladı, Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşdu. 13 il sonra isə, 2003-cü il sentyabrın<br />
2-də Azad Avropa/Azadlıq radioları korporasiyasının rəhbərliyi 1990-cı ilin “Qara<br />
yanvar” günlərində efirə verdiyim verilişlərimdən ötrü məni nəhayət ki, cəzalandırdı.<br />
Məni vəzifəmdən və işimdən kənar etdi. İrad tutdular ki, mən, 13 il qabaq, yanvar<br />
hadisələrini əsl jurnalist kimi işiqlandırmamış, radionun peşə kodeksini pozmuşam.<br />
Əslində, düz deyirlər. Bəli, mən o zaman mikrofon qarşısına çıxıb Azərbaycana qarşı<br />
sovet təcavüzünü lənətləyəndə, Azərbaycanın naləsini dünyaya yayanda, yanıqlı<br />
şeirlər deyəndə Amerika jurnalisti kimi deyil, azərbaycanlı kimi hərəkət etmişəm.<br />
Bu, o zaman mənim üçün böyük şərəf idi. Və bu gün, məhz bu hərəkətimə görə 13<br />
il sonra vəzifəmdən və işimdən kənarlaşdırılaraq cəza almağı özüm üçün böyük<br />
şərəf sayiram. Mən öz yolumdan dönməmişəm və dönmək niyyətində deyiləm.<br />
Düzü düz, əyrini əyri, haqqı haqq, nahaqqı nahaqq, ağı ağ, qaranı qara adlandırmaq,<br />
arxasızlara arxa durmaq, əzilənləri ovundurmaq, azadlığı bəsləmək, insan ləyaqətinin<br />
alçaldılmasına susmamaq — bütün bunlar “Azadlıq” adlanan radioda işlədiyim 27<br />
il ərzində şuarım olub, indi də qalmaqdadır. Hörmətli həmvətənim! Əziz qonaq!<br />
Bu sayt, Azərbaycanda və onun xaricində Azərbaycan dilində internetdə yayılan<br />
saytlardan fərqlidir. Əsas fərqi “səs”dir. Saytın adı “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in saytı” deyil,<br />
42
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” saytıdır, «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunun saytıdır. Bizim<br />
internet saytımızda siz, başqa saytlarda təsadüf etmədiyiniz bir çox yeniliklərə rast<br />
gələcəksiniz. “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” saytına səyahətə çıxdığınız üçün, çox sağ olun.<br />
Yolunuz açıq olsun!<br />
Sizin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
14.01.2004<br />
Heydər Əliyevin vəfatı ilə bağlı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in başsağlığı məktubu<br />
***<br />
Azərbaycanın keçmiş prezidenti Heydər Əlirza oğlu Əliyevin vəfatı ilə əlaqədar<br />
mərhumun ailə üzvlərinə və bütün Azərbaycan vətəndaşlarına başsağlığı vermək<br />
istəyirəm. 1987-ci ilin qışında mərhum Heydər Əliyev SSRİ-nin hakimiyyət mərkəzi<br />
olan Siyasi Burodan xaric ediləndə mən, Türkiyənin «Yeni Forum» məcmuəsi üçün<br />
şərh yazmışdım. Şərhə „Ulduzu sönmüş azərbaycanlı“ sərlövhəsi vermişdim. Ancaq<br />
mən səhv etmişdim. Heydər Əliyev ulduzu tez sönən siyasi xadimlərdən deyildi. Altı<br />
il sonra, 1993-cü ilin qışında, Moskvada „ulduzu sönmüş» azərbaycanlı Azərbaycan<br />
Respublikasının prezidenti sifətilə məni Bakıda qəbul etdi. Mərhum Heydər Əliyev<br />
məharətli siyasətçi, böyük şəxsiyyət, görkəmli dövlət xadimi idi. Onunla şəxsi telefon<br />
söhbətlərimi, görüşlərimi heç vaxt unutmayacam. Allah rəhmət eləsin, mərhumun<br />
ailə üzvlərinə, o cümlədən mərhumun oğlu, Azərbaycan Respublikasının prezidenti<br />
İlham Əliyevə və bütün Azərbaycan vətəndaşlarına səbr versin.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Almaniya -Münxen<br />
14.12.03<br />
P.S.Bu başsağlığı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi ilə ANS telekanalında yayılıb<br />
***<br />
43
SÖZ UÇAR, YAZI QALAR<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in məqalə və şərhləri<br />
Əcnəbilər deyir ki, stresə qalib gəlməyin 20 üsulu var<br />
Mustafa Kamal Atatürk: “Möhtac olduğun qüdrət,<br />
damarlarındakı əsl qanda mövcuddur!!!”<br />
Əcnəbilər deyir ki, stresə qalib gəlməyin 20 üsulu var. Ola bilər, ancaq məsləhətimizə<br />
qulaq asın, əziz həmyerlilər, əsəblərinizi qoruyun, çünki əsəblə mübarizə aparmaq<br />
və müasir dünyanın ən böyük bəlası olan stresə qalib gəlmək hər adamın işi və<br />
cibinə görə deyildir. “Bizim Yol” qəzetinin 17-ci nömrəsində dərc edilən “Memarı<br />
Heydər Əliyev olan bic Azərbaycan” sərlövhəli məqalə keçmiş millət vəkili Cümşüd<br />
Nuriyevin xoşuna gəlməyib, stress keçirdib və yerli mətbuatın yazdığına görə,<br />
Azərbaycan xalqı adından qəzeti məhkəməyə verib. Cümşüd Nuriyevin fikrincə,<br />
həmən məqalədə mərhum Heydər Əliyev təhqir olunur. Qəzetin hüquqşünası<br />
Mehmad Muradov və baş redaktoru Məhəmməd Ərsoy Cümşüd Nuriyevin<br />
hərəkətindən stressə düşüb bəyan ediblər ki, iddia ərizəsində iddiaçının kimliyi bəlli<br />
olmur, yəni keçmiş millət vəkilinin bütün Azərbaycan xalqı adından danışmağa<br />
haqqı yoxdur. Göründüyü kimi stress burada bir neçə adamı cin atına mindirib.<br />
“The Men’s Health” adlı amerikan məcmuəsinin məsləhətinə baxılsa, “Bizim Yol” və<br />
Cümşüd Nuriyev əhvalatına cəlb olunanların stressdən qurtuluşunun iki yolu var: a)<br />
portağal suyu içmək; b) cib telefonuna yaşıl bir nöqtə yapışdırmaq. Portağal suyunda<br />
C vitamini var ki, bu vitamin əsəbləri sakitləşdirir (özü də necə! Pulunuz olanda alın<br />
baxın!). Cib telefonunda yaşıl nöqtənin məərifəti isə daha dərin fəlsəfi məna kəsb<br />
edir. ABŞ-ın Şimali Karolina dövlət universitetinin mütəxəssisləri belə fikirdədirlər<br />
ki, yaşıl nöqtə bir növ xatırladıcı düşmə vəzifəsini yerinə yetirir. Məsələn, bu nöqtəyə<br />
baxanda dərindən nəfəs almaq insanın yadına düşür və nəfəs alandan sonra adam<br />
özünü yaxşı hiss edir. Bütün bunların yekunu olaraq “Bizim Yol” qəzetinin baş<br />
redaktoruna məsləhət verərdik ki, gələn dəfə “Mən anlamıram ki, C.Nuriyevə xalq<br />
adından danışmaq mandatını kim və nə vaxt verib?” — sualını verməzdən qabaq<br />
iki stəkan portağal suyu içsin və mobil telefonuna yaşıl nöqtə yapışdırsın. Xeyri var.<br />
Misal üçün, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev ötən həftə Rumıniyanın paytaxtı<br />
44
Buxarestdə rəsmi səfərdə oldu. 11 saziş imzaladı. Heydər Əliyevin heykəlinin<br />
açılışında iştirak etdi. “Bakı-Xəbər” qəzetini isə ancaq “ANS” televiziyasından İlham<br />
Əliyevi Qənirə Paşayevanın əvəzinə Əli Əhmədovun müxbir olaraq müşaiyət etməsi<br />
stress keçirtməyə vadar etdi. Azərbaycan jurnalistikası keyfiyyətcə yeni möhtəşəm<br />
inkişaf dörünə qədəm qoyub. Bu dövr gah nala və gah mıxa vuranların, kələfin<br />
ucunu itirənlərin, özləri çaşmaqla ictimaiyyəti də çaşdırmağa səy göstərənlərin<br />
dövrüdür. İstər Qənirə Paşayeva, istərsə də Əli Əhmədov Azərbaycanda dövlət<br />
siyasəti səviyyəsinə qaldırılan şəxsiyyətə pərəstiş ideologiyasının artıq Azərbaycanın<br />
sərhədlərini aşaraq, diktatura və avtoritarizmdən, şəxsiyyətə pərəsstişdən xilas olan<br />
ölkələrə ixrac edilməsinin qarşısını almaq iqtidarında deyillər. 15 il qabaq Nikolae<br />
Çauşeskunun şəxsiyyətinə pərəstişin cəngindən canını qurtaran rumınlar, Heydər<br />
Əliyevin şəxsiyyətinə pərəstişin kabusundan xilas ola bilmədilər. Rumınlar Heydə<br />
Əliyevin heykəlini Buxarestdə bir parkda seyr etmək imkanına malik olmuşlar.<br />
Görəsən bu heykəl rumınlara 15 il əvvəlki qaranlıq dövrü xatırladırmı? Şəxsiyyətə<br />
pərəstiş də stress yaradır, amma fərdi stress yox, kütləvi stress. Kütləvi stresə qarşı<br />
nə portağal suyu kömək edər, nə də kofeinli qəhvə. Bunun dərmanı hələ tapılmayıb.<br />
Hollandiyada yaşayan bir həmyerlimizi stress xəstəliyinə salan məsələ həqiqətən<br />
taleyüklü məsələdir. Onu məktubundan sətirlər: sitat “Bir dəfə (Hollandiyada) bir<br />
məclisə bir «azeri ‘‘ qoçağı gəlmişdi. Özü ilə bir topa da Azerbaycanda dağıdılmış<br />
erməni qəbirlərinin və özünün də bu qəbirlərin birinin üstündə ağlayan şəkilini<br />
gətirmişdi. Dedim bu nədir, dedi ki, “mən Hollandiya rəsmi orqanlarından siyasi<br />
sığınacaq almaq üçün özümü erməni kimi təhvil vermişəm. Bu üzərində ağladığım<br />
uçmuş qəbir də guya anamın qəbridir, amma anam maşallah Bakıda top kimidir.”<br />
Beləsinə ne deyəsən? Hələ biz belə soydaşlarımızla Qarabaq muharibəsini də<br />
udmaq istəyirik.” Sitatın sonu. Şimali Karolina universitetinin mütəxəssislərinin<br />
səviyyəsindən bu əhvalata yanaşanda belə bir həqiqət zühur edir ki, qəbirstanlıq<br />
və siyasi sığınacaq məsələsi sadəlövh oxucumuzu ciddi bir əsəbi sarsıntıya, stressə<br />
qərq etmişdir. Oxucumuza “The Men’s Health” jurnalının (xaricdə yaşadığı üçün)<br />
üç məsləhətini tövsiyə edə bilərik: a) kafeyə getsin və tünd qəhvə içsin; b) iş yerində<br />
radio dinləsin (Wilkes universitetinin mütəxəssilərinin araşdırmasına görə, iş yerində<br />
musiqi dinləmək stressi azaldır); c) ayaqqabısını boyasın (araşdırmalara görə, təmiz<br />
və parıldayan ayaqqabı insanın əhvalını yaxşılaşdırır). Misal üçün, Azərbaycanda<br />
qəzetləri oxuyanda qarnınızda ağrı əmələ gəlirsə (ki, buna heç kimin şübhəsi<br />
olmasın) dərhal iş yerində radionu bərkdən açın və dinləyin... Ötən həftə millət<br />
vəkili Asim Mollazadə Strasburqda AŞ PA-nın sessiyasında Türkiyə cümhuriyyətinin<br />
başbakanı Rəcəb Tayib Ərdoğana “Türkiyədə korrupsiya ilə mübarizə necə gedir”<br />
sualını verib Bakıya qayıdan kimi “Şərq” qəzetində “Musavat” partiyasının başkanı<br />
İsa Qəmbərə qarşı şiddətli bir hücum əməliyyatına başladı. Bşbakandan başlayan<br />
və başkanla qurtaran bu hücum o qədər gözlənilməz və şiddətli idi ki, hər iki tərəf<br />
— həm hücum edən Asim Mollazadə, həm də hücuma məruz qalan “Musavat”<br />
45
aşkanı və İsa Qəmbərin tərəfini tutan Zahid Səfəroğlu ağır bir əsəb sarsıntısı<br />
keçirtdilər. Hər üçü (rəsmən) müxalifətçidir. Stress keçirdən tərəflərə “The Men’s<br />
Health” jurnalından götürdüyümüz dörd üsulu təklif edə bilərik: a) üç-dörd dənə<br />
çiçək dibçəyi tapıb sulasınlar (bitgilərə baxmaq və çiçək sulamaq stresi azaldır);<br />
b) makaron yesinlər (karbonhidrat maddəsinin stresə qarşı təsirli olduğu sübuta<br />
yetirilmişdir); c) üzməyə getsinlər (idman bədəni və ruhu stresdən azad edir); d)<br />
səyahətə çıxsınlar (mütəxəssislərin qənaətinə görə, qısa səyahətlər motonluğun<br />
mənfi təsirinin qarşısını alır). O ki qaldı Zahid Səfəroğlunun “Yeni Musavat”da<br />
Asim Mollazadənin müxalifətçi kimi özünü ifşa etməsinə dair iddiasına, o, haqlı<br />
olsa da, Hüseynbala Səlimovun “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” İnternet səhifəsi (www.mxs.<br />
az, www.ru.mxs.az) üçün yazdığı şərhdən bu sətirləri oxucularımıza təqdim edirik:<br />
“Müxalifətçilik ideyadır, müxalifət isə sosial — siyasi institut... Azərbaycanda<br />
müxalifət yox, müxalifətçilik hörmətdədir.” Müxalifət unudulub, hakimiyyətə<br />
müxalifətçilik bir ideya kimi, Hüseynbala Səlimovun yazdığına görə, əhalinin bütün<br />
təbəqələrində mötəbərdir. Böyük Mustafa Kamal düz buyurub: “Möhtac olduğun<br />
qüdrət, damarlarındakı əsl qanda mövcuddur.» Bəli xalqın, millətin qüdrəti onun<br />
özündədir, daxilindədir, qanındadır. Özgələrdə deyil. Özündədir. Bəs bu qüdrəti<br />
buxovlayan stresdirmi? Bax, bunu bilmirik. Özünüzü qoruyun, hörmətli həmyerlilər,<br />
əsəblə mübarizə aparmaq və müasir dünyanın ən böyük bəlası olan stresə (özü də<br />
kütləvi stresə) qalib gəlmək hər millətin işi deyildir. Makaron yemək bundan asandır!<br />
«Diaspora», yoxsa dias-pora?<br />
25.12.2004<br />
Yalan deyirlər ki, yoxdur. Var! «Diaspora»mız var. Çoxdur. Sayı da çoxdur. Rəngi də<br />
çoxdur. Siyasi görüşləri də rəngarəngdir. Başqalarının bir diasporası olduğu halda,<br />
bizim «diaspora»larımız çoxdur. Rəsmi qəzetlərin səhiflərini açsaq, onların internet<br />
saytlarına girsək, hər ikinci cümlədə «diaspora» sözünə rast gəlirik. Qeyri-rəsmi<br />
(müxalifət) mətbuatını vərəqləsək, onların internet saytlarına girsək, hər üçüncü<br />
cümləsində «diaspora» sözünə təsadüf edirik. «Diaspora» son on ilin ən dəbdə olan<br />
sözüdür. Bir neçə il qabaq, mərhum prezident Heydər Əliyev Amerikanın günəşli<br />
Kaliforniya ştatından Bakıya təşrif buyuran bir müğənniyə üç qəzet səhifəsi boyda<br />
müsahibə verəndən sonra, «diaspora» kəlməsi keyfiyyətcə daha da dolğunlaşdı və<br />
maddiləşdi. Rəsmi təbliğata işləyən kütləvi məlumat vasitələri gecə yatıb yuxularında<br />
da «dias-pora» sözünü əzbərdən və ucadan deyə-deyə «dias-pora»nın şirəsini<br />
qida kimi canlarına hopdururdular. Prezidentin müsahibəsindən bir neçə il keçdi.<br />
Kaliforniyada diaspora yaranmadı. Azərbaycanda isə «diaspora komitəsi» quruldu.<br />
Güclü komitədir. Demək olar bütün Avropa ölkələrini gəzib, «dias-pora»nın<br />
nümayəndələri ilə görüşdülər. Dərhal, elə yerindəcə (bəzi hallarda iki-üç nəfərin<br />
iştirakıyla) cəmiyyət və qurumlar yaratdılar. Sayt açdılar. Qəzetlər buraxmağa<br />
başladılar. Son 10 ildə xaricdə məskən salmış minlərlə siyasi mühacirdən yan<br />
46
keçərək, «diaspora»nı bir rəhbər ətrafında birləşdirməyi amal olaraq bayraqlarına<br />
sancdılar. «Dias-pora» qəzet səhiflərində, televiziya ekranlarında, məclislərdə və<br />
iclaslarda genişlənməyə və artıq keyfiyyətcə maddi müstəvidən siyasi müstəviyə<br />
keçməyə başladı. Başladı, nə başladı...Bu il «Azərbaycan» mehmanxanasının bir<br />
salonunda Qurban bayramı keçirilirdi. Hörmətli qonaqlar çox idi. Əcnəbilər də az<br />
deyildi. Moskvadan «diaspora» nümayəndələri də gəlmişdilər. Çıxış da etdilər.<br />
Nitq söylədilər. Alovlu, şairanə bir nitq söylədi. Və bəzən köhnə partiya-komsomol<br />
iclaslarındakı nitqlərə bənzəyirdisə də, bu nitqdən ibrət dərsi götürmək lazım<br />
idi. Bu, nitq deyildi, «NİTQ!!!!!» idi. «Diaspora»nın mahiyyət və məğzini açıb<br />
salonda əyləşənlərə çılpaq şəkildə izah edən sadə bir məruzə idi. Məruzənin məğzi və<br />
mahiyyəti isə ondan ibarət idi ki, Moskvada bir qrup vəzifəli azərbaycanlı Azərbaycan<br />
rəhbərliyinin çağrışına səs verərək, diaspora komitəsi ilə əl-ələ verərək, bütün güc<br />
və enerjilərini sərf edərək cəmiyyət qurublar. «Cəmiyyət elə belə cəmiyyət deyil,<br />
xüsusi bir cəmiyyətdir», deyə salondakılara xitab edirdi bizim görkəmli «diaspora»<br />
natiqi. «Xüsusi» cəmiyyətin ilk addımı 40 000 tirajla qəzet buraxmaq olub. 40 000<br />
ədəd qəzeti mətbəədən götürüb təyyarələrə yükləyərək, dünyanın 40 ölkəsində<br />
yaşayan soydaşlarımıza bayram sovqatı olaraq göndəriblər. «Bu, böyük nailiyyətdir.<br />
Sizə deməyi özümə borc bilirəm ki, biz bu nəcib əmələ 190 000 ABŞ dolları<br />
xərcləmişik!», deyə natiq əda və nida ilə öz alovlu nitqinə yekun vurdu. Salonda<br />
gurultulu alqışlar qopdu. Natiqin dilini başa düşməyən əcnəbilər də əl çalırdılar.<br />
Parlaq nümunə göz qabağında idi. Kimin 190 000 ABŞ dolları varsa, qoy gedib 40<br />
000 ədəd qəzet buraxsin. Qəzetləri torbalara yığsın. Torbaları təyyarələrə yükləsin.<br />
Dünyanın 40 ölkəsinə göndərsin. Dünyanın 40 ölkəsində bu qəzetlərə susamış<br />
«diaspora» nümayəndələrimiz bu «can dərmanını» təyyarələrdən boşaltsınlar....Və<br />
Qarabağ qaçqınları ağır şəraitdə, gündə bir dollarlıq yeməyə möhtac qaldığı bir anda,<br />
bizim 190 000 dollarlıq diasporamızın şanlı nümayəndələri «Yaşasın Azərbaycan<br />
diasporası!» şüarını ucadan deyə-deyə Sidney, Reykyavik, Amsterdam, Ottava, Siettl,<br />
San Dieqo, Berlin, Monako küçələrində iftixarla yürüsünlər. Onlara uğurlar olsun!<br />
Amma, bir məsləhətim var sizlərə: hər bir təşəbbüsün, hər bir ideyanın kökündə<br />
məntiq və səmimiyyət durmalıdır. Durmasa təşəbbüs də, ideya da boşdur. Məntiq<br />
odur ki, şüarçılıq və tarixə qarışmış sovetvarı üsullarla diasporanı birləşdirmək, bir<br />
məqsədə yönəltmək və erməni diasporası ilə yarışmaq mümkün deyildir. Səmimiyyət<br />
isə odur ki, səmimi olmaq lazımdır. Səmimiyyət olmasa, ermənilərin diasporası<br />
olacaq, bizim diasporamız isə kağız üzərində və iclas salonlarında söylənən odlualovlu<br />
nitqlərdə qalacaq.<br />
P.S. Məqalə Bakıda çıxan və Benelux ölkələrində yayılan «Benelux News» qəzeti<br />
üçün yazılıb<br />
Azərbaycan tarixini işğal edənlər<br />
24.12.2004<br />
47
Heydər Əliyevin 1970-ci ildə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasına elan etdiyi savaşı<br />
İlham Əliyev 34 il sonra Azərbaycan Milli Ensiklopediyasına qarşı davam etdirir.<br />
1970-ci ildə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının birinci cildi Heydər Əliyevin<br />
göstərişi ilə satışdan və kitabxanalardan yığışdırıldı. 2004-cü ildə Azərbaycan<br />
Milli Ensiklopediyasının Sözlüyü İlham Əliyevin sərəncamı ilə qadağan edildi. 34<br />
il qabaq və indi Əliyevlərin öz hərəkətlərini əsaslandırmaq üçün irəli sürdükləri<br />
səbəb təxminən eynidir. 1970-ci ildə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının birinci<br />
cildində \»Azəri\» sözünün təfsiri marksizm-leninizmin beynəlmiləlçilik dərslərinə<br />
uyğun gəlmədiyi üçün Heydər Əliyevin xoşuna gəlməmişdi. 2004-cü ildə İlham<br />
Əliyevin xoşuna başqa şey gəlməyib. Sitat: «Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında<br />
olan görkəmli elm, siyasət xadimlərinin adları bu sözlükdə yoxdur. Amma bunun<br />
əvəzinə, Azərbaycan tarixində heç bir fəaliyyəti olmayan, erməni millətinə mənsub<br />
şəxslərin adları kifayət qədər çoxdur. Vərəqləsəniz, bunu siz də görə bilərsiniz. Mən<br />
çox təəccüb etdim\».sitatın sonu. İlham Əliyevin təəccüb etməsinə təəccüblənmək<br />
mümkündür. Çünki, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında \»Azərbaycan tarixində<br />
heç bir fəaliyyəti olmayan, erməni millətinə mənsub şəxslərin adları\»nın kifayət<br />
qədər olması, məhz, Azərbaycan kommunist partiyası mərkəzi komitəsinin o<br />
zamankı birinci katibi Heydər Əliyevin ensiklopediyanın baş redaksiyasına «qayğı<br />
və diqqətinin» nəticəsidir. İlham Əliyevin Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının<br />
Sözlüşündə xoşuna gəlməyən və hətta onu qəzəbləndirən fakt, Əbdürrəhman<br />
Vəzirovun adının orada olmasıdır. İlham Əliyev Vəzirovu «təlxək» adlandırır və<br />
onun adının orada olmasına təəccüb edir. Qəribədir. Almaniyanın tarixində o qədər<br />
«təlxək» və hətta zalım krallar olub. Ancaq onların adını tarixdən silmək barədə<br />
göstəriş vermək heç bir dövlət başçısının ağlına belə gəlməyib. İstər «təlxək», istərsə<br />
də «zalım» — mərkəzi komitənin bütün birinci katibləri Azərbaycan tarixinin<br />
malıdır. Bəzilərinə ensiklopediyada yer vermək, başqalarını isə tarixdən xaric<br />
etmək — tarix qarşısında ədalətsizlikdir. İlham Əliyev 70-80-ci illəri Azərbaycan<br />
tarixinin ən şanlı illəri adlandırdıqdan sonra Azərbaycan milli ensiklopediyasının<br />
baş redaktoru İsmayıl Vəliyevi vəzifəsindən azad etmiş və tarixin saxtalaşdırılmasına<br />
yol verməmək barədə sərəncam vermişdir. Necə də oxşar və tanış səhnədir, ya Rəb!<br />
1971-ci ildə Heydər Əliyev Azərbaycan kommunist partiyası mərkəzi komitəsinin<br />
plenumunda Rəsul Rzanı Azərbaycan Sovet ensiklopediyasının baş redaktoru<br />
vəzifəsindən azad etdiyini bildirdi və tarixin saxtalaşdırılmasına yol verməyəcəyini<br />
bəyan etdi. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası təzədən, Heydər Əliyevin zövqünə<br />
oxşar şəkildə yazildı. Heydər Əliyevin bütün yaxın və uzaq qohumlarının adları<br />
ensiklopediyaya həkk edildi, onun «şanlı» nailiyyətləri, SSRİ rəhbərlərinə<br />
mədhiyyələri layiqli yerini tutdu. Hər şey yenidən başlayır. İlham Əliyev 34 illik<br />
hakimiyyətin «sirrlər xəzinəsi»ni görünür tapıb. Azərbaycan yeni 34 illik şanlı<br />
dövrün astanasındadır. Əliyevlərin Azərbaycan tarixi ilə savaşı davam edir.<br />
48
Bakıda gilavar, Vaşinqtonda xəzri...Kürreyi-ərz isə fırlanır...<br />
23.02.2004<br />
Nə qədər hələ Bakıda gilavar əsəcək? Allah bilir. Nə qədər hələ Vaşinqtonda xəzri<br />
davam edəcək? Allah bilir. Bəs kürreyi-ərz necə? Yorulmadı fırlanmaqdan, nə qədər<br />
hələ bəşəriyyətin başını fırladacaq? Allah bilir. Amerikanın tanınmış jurnalislərindən<br />
Ted Rall bir müddət qabaq Corc Buşu ələ salıb yazırdı ki, yaxşı başlamısan, Iraq və<br />
Əfqanıstana qurtuluş gətirməklə dünyanı düzəltmək olmaz. Dayanma! Yaxın Şərqi<br />
büsbutun zalım diktatorlardan, pozğun müstəbidlərdən, zülmkar hökmranlardan<br />
azad edəndən sonra Azərbaycana, oradan <strong>Xəzər</strong>i aşıb Orta Asiyanın müstəbidlər<br />
tərəfindən idarə olunan bədbəxt ölkələrinə, sonra Afrikaya qoşunları yolla və<br />
nəhayət bütün bu məmləkətləri təmizləyib qurtuluşa çatdiran kimi...mütləq Latın<br />
Amerikasını işğal edib oranı nadürüst diktatorlardan azad etməlisən. Bunun üçün çox<br />
şey lazım deyil...bir neçə milyon əsgər və bir neçə trilyon dollar pulla buna nail olmaq<br />
mümkündür. Gördüyünüz kimi, Vaşinqtonda əməlli-başlı xəzri əsir. Amerikalılar<br />
qonşuluqdakı Latın Amerikasını qoyub lap uzaqlarda, tanımadıqları, bələd<br />
olmadıqları ölkə və xalqları diktatorlardan təmizləyirlər. Xəzridir, inciməyin. Xəzrinin<br />
xüsusiyyəti budur. Bakıda isə arxayınçılıqdır. Üç həftə bundan qabaq bir avropalı<br />
rəsmi Bakıya təşrif buyurdu. Bakıda gilavar xəzriyə döndü. Günəş çıxdı. Rəsmi<br />
dairələrdə toy-bayram oldu. Rəsmilər coşdular, cuşa gəldilər. Dedilər ki, “istədiyimiz<br />
yar idi, yetirdi Pərvərdigar”. Belə fürsət ələ düşməz. Avropalı rəsmi təklif elədi ki,<br />
ermənilər işğal etdikləri beş Azərbaycan rayonunu qaytarsınlar, Azərbaycan da<br />
Naxçıvan-İrəvan dəmiryolunu açsın. Deməli ermənilər təcavüz nəticəsində qanunsuz<br />
işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərinin bir hissəsini qaytarır, Azərbaycan da ermənilərin<br />
“nəfəs borusunu” açır. Bakı rəsmiləri “nəfəs borusuna” məhəl qoymadılar. Beş rayon<br />
isə hamını yekdil bir fikrə gətirdi. Belə fikirləşdilər ki, beş rayon azad ediləcək.<br />
Təzə prezident qalib bir prezident kimi tarixə düşəcək, camaat təzə hakimiyyətin<br />
qalibiyyətindən bihuş olacaq, müxalifətin ağzı birdəfəlik yumulacaq, heç olmasa<br />
yaxın on il üçün təbliğatı uğurla aparmaq mümkün olacaq. Və həmən mübarək gün<br />
gəldi. Dövlət televiziyası avropalı rəsminin Məclis sədri ilə görüşünü pəh-pəhlə<br />
camaata göstərdi. Avropalı rəsmi təklifini dilə gətirdi. Məclis sədri dərhal, sevinəsevinə<br />
dedi ki, “biz razı”. Rəsmi mətbuat bir neçə gün toy-bayram elədi. Müxalifət<br />
çaşıb qaldı. Fikirləşdi ki, bu “qeyri-legitim” prezident beş rayonu alsa, müxalifətdən<br />
əsər-əlamət qalmayacaq. Hazırcavab politoloqlar dalbadal şərhlər verməyə başladılar.<br />
Gecə oldu. Gündüz oldu. Toy-bayram davam etdi. Yenə gecə oldu. Yenə gündüz<br />
oldu... Və soyuq xəzri rəsmi Bakının toy-bayramının qızdırmasını sıfıra saldı. Sən<br />
demə, avropalı rəsmi İrəvan hökumətinin fikrini soruşmadan beş rayon təklifini<br />
Bakıda dilə gətirib. Bakı rəsmiləri də erməni hökumətinin fikrini bilmədən toybayrama<br />
başlayıb. Bütün bu deyilənlər əhvalatı kənardan müşahidə edən şəxsin<br />
təəssüratlarıdır. Pərdə arxasında nələr olubsa, xəbərimiz yoxdur. Sözün müxtəsəri,<br />
təzə hakimiyyətin Qarabağ məsələsində ilk təşəbbüsü bax bu cür qurtardı... Mərhum<br />
49
Heydər Əliyevin qoyub getdiyi boşluq Bakıda yaman hiss olunur. Qarabağ və işğal<br />
edilmiş torpaqlar məsələsində bu cür səhvlər Azərbaycanın mövqeyini zəiflədir,<br />
indiki prezidentin nüfuzuna ziyan vurur. Prezidentin məsləhətgüzar köməkçiləri<br />
növbəti təşəbbüsə baş vuranda bunu nəzərə alsalar pis olmaz. Bakıda hələ də gilavar<br />
əsir. Vaşinqtonda xəzridir. İrəvanda nə gilavardır, nə də xəzri. Tiflisdə əməlli-başlı<br />
qasırğadır. Kürreyi-ərz isə elə hey fırlanır! Qoy o fırlansın. Təki başımız fırlanmasın.<br />
“Düşməninizi sevin…”<br />
13.09.2004<br />
Bakıda yenə hay-küydür. Bakı coşur. Bakıda hakimiyyətdəkilər də, hakimiyyətdə<br />
olmayanlar da, hakimiyyətlə müxalifət arasında get-gəldə olanlar da qəzəblənir.<br />
Türkiyənin Bakıdakı səfiri təmkinli olmağa və erməni zabitlərinə viza verməyə çağırır.<br />
Azərbaycanın xarici işlər naziri qəzəbli bəyanat verir, ancaq erməni zabitlərinə viza<br />
verəcəyini bildirir. Neyləsin! NATO-nun yuxarılarından gələn buyuruğa onun əməl<br />
etməməyə gücü çatmaz. Azərbaycan məhdud suverenliyin «ləzzətini» dadır. Bakıda<br />
fövqəladə... çaşbaş vəziyyətdir. Ermənistan zabitləri yenə Bakıya gəlir. Azərbaycan<br />
hakimiyyəti qəzəbli bəyanatlar verir, o biri tərəfdən isə “İncil”in “düşməninizi<br />
sevin, pislik edənlərə yaxşılıq edin” kəlamına uyğun hərəkət edir. Neyləsin axı?<br />
Ermənilər də “İncil”in buyuruğuna əməl edirlər. Yox, yox, əziz oxucu, onlar işğal<br />
etdikləri torpaqları qanuni sahiblərinə qaytarmırlar. Yox! Əsla yox! “Novoye Vremya”<br />
qəzetinin yazdığına görə, Azərbaycanın qeyri-hökumət təşkilatlarından birinin<br />
nümayəndəsi Yerevana qrant almağa gedir. “Düşməninizi sevin, pislik edənə yaxşılıq<br />
edin!” — “İncil” düz buyurur. Həmahəng dünyadır! Amma, qərəzli dövrandır!<br />
Sevmək qarşılıqlı hissdir. Pisliyə yaxşılıqla cavab vermək də qarşılıqlı əməldir.<br />
“İncil”in kəlamı yalnız hisslər və əməllər qarşılıqlı olanda mötəbərləşir. Amma dünya<br />
Həzrəti İsanın “İncil” dünyası deyildir. “Tövrat” dünyası da deyil bu günkü dünya.<br />
“Tövrat” və “İncil”dən qabaqkı dünyanın iyrənc qoxusu gəlir bu günümüzdən. Güc<br />
dünyasıdır. Azərbaycan “düşmənini sevir, pislik edənlərə yaxşılıq edir”, Ermənistan<br />
zabitləri Bakıya gəlir, azərbaycanlı hüquq müdafiəşisi qrant üçün Yerevana gedir,<br />
Qarabağ və altı rayon isə necə işğal altında idisə, eləcə də işğal altında qalmaqdadır.<br />
“Düşməninizi sevin, pislik edənə yaxşılıq edin!” Qarabağ Azadlıq Təşkilatının etiraz<br />
edən üzvləri artıq həbsxanadadır.<br />
50
Azərbaycanın yeni “dünya çaplı” fatehi dünyanı fəth edir<br />
29.10.04<br />
Azərbaycan daha bir dünya “çaplı” fatehi ilə Yer kürəsini valeh edib. İlham Əliyev<br />
prezident olduğu 12 ayın içərisində Azərbaycan əhalisinin yoxsulluq və maddi<br />
ehtiyac içərisində çapalayan 95 faizini firavanlığa qovuşdurdu, 600 ədəd yeni iş<br />
yeri açdı və geniş meydana çıxdı. İlham Əliyev dünyanı fəth etdi, əziz həmyerlilər!<br />
Azərbaycan dar meydandır. Dühamız, ölçümüz və “çapımız” Azərbaycan adlı<br />
dar meydandan yüz dəfə, min dəfə genişdir, yüz dəfə dərindir, min dəfə ucadır.<br />
Azərbaycana sığışmadığımız üçün dünya boyda geniş meydana sıçrayırıq, yenə<br />
sığışmırıq. Kainata doğru şütüyürük. Görəsən Azərbaycanvarı dahiliyi və fövqəltəbii<br />
“çapı” ucu-bucağı görünməyən zavallı kainat özündə sığışdırmağa qadirdirmi?<br />
Bağışla, ya Rəb! “İncil”də yazılıb ki, “heç bir peyğəmbərə öz vətənində sitayiş<br />
edilməz”. Şübhəsi olan “İncil”ə baxsın və Azərbaycandakı vəziyyəti diqqətlə təhlil<br />
etsin. Görər ki,”İncil” düz deyir. Yoxsa... Yoxsa tələsməyək? Bəlkə Azərbaycan kimi<br />
zəif şikarı aşırdan “fateh”lər dünyanı və bədbəxt kainatı hələ tam fəth etməyiblər?<br />
Bəlkə... 2004-cü il oktyabrın 24-də Azərbaycan Siyasi Mühacirlərinin Avropa<br />
İttifaqı (ASMAİ) adlı təşkilatın Hollandiyanın Almere şəhərində “fövqəladə<br />
qapalı” iclası keçirildi. Bu təşkilat, Avropada dövlət tərəfindən qeydiyyata alınan və<br />
Avropadakı azərbaycanlı siyasi mühacirləri birləşdirən yeganə təşkilatdır. İclasda<br />
Azərbaycanda baş verən son siyasi proseslərlə əlaqədar müraciət qəbul olundu, ən<br />
mühümü isə, “1993-cü ildən Azərbaycanı işğal etmiş tayfa ünsürlərinn yeritdiyi<br />
“siyasi kurs” deyilən qəbilələşmə prosesinə qarşı mübarizə aparıb Avropaya sığınmış<br />
azərbaycanlı siyasi mühacirlərin müdafiəsi, Azərbaycanda siyasi əqidəsinə görə<br />
təqib olunan vətəndaşlara hər cür hüquqi yardim göstərilməsi” qərara alındı. Ən<br />
mühümü bu deyildir. Mühüm olan odur ki, ASMAİ təşkilatı bəyanat verməklə<br />
kifayətlənmədi. ASMAİ təşkilatının Hollandiyanın Haaqa şəhərində mitinq<br />
keçirtmək barədə xahişinə müsbət cavab verilməsi və noyabrın 1-də mitinqin baş<br />
tutması — Azərbaycanda klan rejiminə qarşı mübarizədə ikinci “cəbhə”nin açılması<br />
kimi səciyyələndirilməldir. Mərhum Heydər Əliyev deyirdi ki, korrupsiya təkcə<br />
Azərbaycanda deyil, bütün dünyada var. Bir də deyirdi ki, pulla hər kəsi və hər şeyi<br />
almaq mümkündür. Hollandiya hakimiyyət orqanlarının belə bir mitinqə icazə<br />
verməsi o deməkdir ki, Azərbaycan “fateh”ləri bütün dünyanı fəth edə bilməyiblər.<br />
“Diktaturaya yox!”, “Azərbaycanda dövləti işğal etmiş tayfa və qəbilənin əməllərinə<br />
dur!”, “Seçki məhbuslarına azadlıq!” şüarlarının İlham Əliyev rejiminin ciddi<br />
nəzarətində olan Bakıda yox, Haaqa şəhərində, Hollandiya parlamentinin qarşısında<br />
ingilis, fransız, ispan, niderland və alman dillərində səslənməsi prezident aparatının<br />
yuxarı mərtəbələrində əyləşənləri dərindən düşündürməli və narahat etməlidir.<br />
İkinci “cəbhə” budur, əziz həmvətənlər! Bakıda müxalifətin hər fəaliyyətinə hər<br />
cür müdaxilə edib, onu iflic etməyə qadir olan rejimin ASMAİ təşkilatının Avropa<br />
ölkələrində fəaliyyətinin qarşısını almağa gücü çatacaqmı? Kim bilir? Ancaq dünya,<br />
51
onların təsəvvüründəki Apşeron yarımadası qədər dar meydança deyildir. Daha<br />
geniş, daha rəngarəngdir. Dünyada hər şey mümkündür.<br />
“Ə” və “x”, “Ana” və “Anne”...<br />
İnternetdə azərbaycanlı gənclər arasında maraqlı yazışma gedir. Əxlaq və mənəviyyat<br />
məsələlərini müzakirə edirlər. Türkiyədə təhsil alan Samir adlı tələbənin internetdə<br />
yaydığı məktubdan. “Əxlaq, açıq-saçıqlıqla ölçülməz məncə. Əxlaq, insanın içində<br />
olan bir şeydi ki, onu çölə vurmağı bacarmalıdı. Əgər cəmiyyət sənin içindəkini<br />
çölə vurmağına imkan vermirsə onda bir yara əmələ gəlir, hal-hazırda bizdə, yəni<br />
Azərbaycanda bu var...” Yara var! Bir türk ziyalısı isə internetdə yazır ki, “üç səmavi<br />
dində — xristianlıq, yəhudilik və İslamda insan, günah işləməyə meylli olan,<br />
nəfsinə hakim ola bilməyən, başlı-başına, nəzarətsiz buraxılanda qan tökən vəhşi<br />
bir varlıqdır”. Bu fəsadların qarşısını isə, onu fikrincə, yalnız hər üç dinin yüksək<br />
dəyərlərini tətbiq etməklə almaq mümkündür. Türk ziyalısı məhz bu dəyərləri<br />
“fundamentalizm” adlandırır. Bəs fundamentalizm nədir? “Encyclopedie Larousse”a<br />
əsasən, fundamentalizm “birinci dünya müharibəsi dövründə ABŞ-da meydana<br />
gələn xristian-protestant təməlli ilahiyyatçı bir axındır” (?!) Şərhə ehtiyac görmürük.<br />
Bunu siz bizsiz də şərh edə bilərsiniz, əziz oxucular! “Alma” yoxsa “Elma”? “Ana”<br />
yoxsa “Anne”? “Almas” yoxsa “Elmas”? Azərbaycanın tanınmış türkşünası Kamil<br />
Vəliyev bu günlərdə mətbuata verdiyi müsahibəsində azərbaycanlıları “ə” və “x”<br />
millətçiliyindən əl çəkməyə çağırır. Yəni demək istəyir ki, “ə” və “x”-nın əlifbamızdan<br />
silinməsi türkdilli xalqların birləşməsi, daha doğrusu Azərbaycan türkləri ilə Türkiyə<br />
türkləri arasında yaxınlaşma yolunda ən mühüm maneəni aradan qaldıra bilər.<br />
Türkiyəli bir ziyalı isə o taydan səslənib yazır ki, ayrılığı salan Azərbaycan dilindəki<br />
“ə” və “x” deyildir. O, yazır: “Bəli, insan professor, sosioloq, fəhlə, aşpaz, bənna da ola<br />
bilər. Hər kəs öz sahəsinin ustasıdır. Mənim əqidəmə görə həkimə divar hördurmek<br />
olmaz. Hördürülsə, divar tez yıxılar. Ancaq təəssüf ki, Türkiyədə (müəllifdən: təkcə<br />
Türkiyədəmi?) keçərli deyildir. Biri sosioloq ola-ola, bizim türkcəmizin gələcəyini<br />
müəyyənləşdirməyə çalışır. Biz bu yanlışlığı etməyə Ziya Gökalp ilə başladıq.* Ziya<br />
Gökalp sosioloq idi. Üstəlik bir türkçü idi. Türkcəyə istiqamət verməyə təşəbbüs<br />
edən kimi, türkcəmizdə sağalmayan yaraların açılmasına yol açdı. Bütün dünya<br />
türklərinin “alma” dediyinə biz Ziya Gökalpın səyləri nəticəsində İstanbul türkcəsinə<br />
uymaq üçün “ELMA” dedik. Deməyinə dedik, amma nə oldu? O oldu ki, biz<br />
Türkiyənin türklərini başqa türklər anlamamağa bağladılar. Bu “islahat” bir alma ilə<br />
bitmədi. Ziya Gökalp “almas”ı “elmas” elədi, “ANA”nı “ANNE”yə çevirdi.” Hörmətli<br />
Kamil müəllim, əl çəkin o məzlum “ə” ilə “x”dan. Əvvəl gəlin “anne”ni anaya,<br />
“elma”nı almaya çevirək, sonra “ə” ilə “x”nın işini bitirək. Axı biz fatehlər yetişdirən<br />
məmləkətin övladlarıyıq. Balaca bir “ə” və “küçücük” bir “x” bizim üçün nədir ki?<br />
52
İlham Əliyev, inhisarız ölkə, bəyanatçı müxalifət, narkoman gənclər,<br />
“sosial partlayış” və...Susurluğun ildönümü<br />
06.11.04<br />
Basdığın yerləri “toprak” deyərək keçmə tanı;<br />
Düşün altında minlərcə kəfənsiz yatanı.<br />
Sən şəhid oğlusan, incitmə, yazıktır Atanı;<br />
Vermə! Dünyaları alsan da, bu cənnət vətəni…*<br />
Azərbaycan inhisarsız ölkədir! Azərbaycanda heç bir sahədə inhisarçılıq mövcud<br />
deyildir. İdxalat — inhisarsız, ixracat — inhisarsız, siqaret — inhisarsız, restoranlar<br />
— inhisarsız, narkotiklər — inhisarsız, spirtli içkilər — inhisarsız, saunalar —<br />
inhisarsız, hakimiyyət — inhisarsız, neft... Neft də inhisarsızdır. SSRİ-yə daxil olan<br />
15 müttəfiq respublikanın içində bircə Azərbaycanın bəxti gətirib, əziz həmvətənlər!<br />
Nikita Xruşşovun 40 il qabaq elan etdiyi kommunizm cənnəti 1993-cü ilin oktyabr<br />
ayından bu yana Azərbaycanda müzəffər parıltısı ilə göz qamaşdırır, möcüzələri ilə<br />
insanları bihuş edir, nailiyyətləri ilə kürreyi-ərzi heyrətləndirir! İlham Əliyev noyabrın<br />
4-də, Amerikada prezident seçkiləri bitəndən və Türkiyədə Susurluq qalmaqalının<br />
8-ci ildönümü qeyd ediləndən bircə gün sonra bəyan etdi ki, a) Azərbaycan balaca<br />
ölkədir; b) Azərbaycanda inhisarçılıq mövcud deyil; c) Azərbaycan xalqının 95 faizi<br />
bitərəfdir(?!) və d) Azərbaycan xalqı öz işi ilə məşğuldur... Şərhə ehtiyac var, yoxsa<br />
yox? Bəlkə var, bəlkə yox, bilmirik, amma Azərbaycan xalqının 95 faizinin bitərəf<br />
olması fikri orijinal fikirdir, aforizm kitabına salına bilər. “Salam, “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”!<br />
(Adsız) universitetin 1-ci kurs tələbələri adından Sizin sualınıza cavab veririk: Bakıda<br />
Coca-Cola ilə Pepsi-Cola arasında fərq yoxdur. Çünki hər ikisini Bakıda, Xırdalanda<br />
düzəldirlər.Və hər ikisi saxtadır. Buşun seçkini udması isə bizi dəhşətə salıb. Biz ona<br />
nifrət edirik. Onun balaca gözləri var”. Gəncliyimiz, hazırcavab gənclikdir. Düşünən<br />
gənclikdir! “Balaca gözləri” olan Corc Buş 2003-cü ildə İlham Əliyevin prezident<br />
seçilməsində mühüm rol oynayan bəzi məmurları yeni hökumətin tərkibinə salmaya<br />
bilər. Avropa və Avrasiya üzrə türk tədqiqatçısı Kaan Nazlının fikrincə, dövlət katibi<br />
Kolin Pauell və onun müavini Riçard Armitac “çox böyük ehitmalla” yeni kabinetdə<br />
vəzifə almayacaq. Azərbaycan rəhbərliyi Vaşinqtonda vəzifəli dayaqlarından birini<br />
itirmiş oldu. Qoy qəm yeməsinlər... Taparlar...<br />
53
Susurluq qalmaqalının 8 yaşı tamam oldu<br />
Noyabrın 3-də ABŞ-da Corc Buş prezident seçkilərinin qalibi elan edilərkən, Türkiyə<br />
Cümhuriyyətində bədnam Susurluq qalmaqalının 8-ci ildönümü media tərəfindən<br />
hərtərəfli qeyd edildi və işıqlandırıldı. 1996-cı il noyabrın 3-də Susurluq qəsəbəsinin<br />
yanında baş verən avtomobil qəzası Türkiyədə “polis — mafiya — siyasətçi»<br />
əlaqələrinin üzə çıxmasına səbəb olmaqla qalmadı. Bir neçə ay sonra “Susurluq”un<br />
əks-sədası Azərbaycandan gəldi. Susurluq qalmaqalının ilkin istintaq materiallarında<br />
yüksək polis məmurlarının, mafiya bosslarının və siyasətçilərin arasında İlham<br />
Əliyevin adı da hallanırdı. İnhisarsız dünyadır, qəribə dünyadır! Susuluq qalmaqalı<br />
baş verən müddətdə Türkiyədə baş nazir vəzifəsini ifa etmiş Tansu Çillər və<br />
Məsud Yılmaz siyasi səhnədən çəkilib, şəxsi həyatları ilə məşğuldurlar. Susurluq<br />
qalmaqalında Azərbaycan tərəfdən adı çəkilən İlham Əliyev və sonralar siyahıya əlavə<br />
olunan o zamankı xarici işlər naziri Həsən Həsənovun taleyi Tansu Çillərlə Məsud<br />
Yılmazınkından çox fərqləndi. İlham Əliyev bu gün Azərbaycanın prezidentidir,<br />
Həsən Həsənov isə İlham Əliyev tərəfindən Macarıstana təyin olunan səlahiyyətli<br />
səfir. Azərbaycanda Susurluq şokunu unutmağa, daha doğrusu unutdurmağa<br />
çalışırlar. Ancaq, çətin bu işin öhdəsindən gələ bilsinlər. Türk Sənayeçilər və<br />
İşadamları Derneği (TUSİAD) orta məktəblərdə mənbə olaraq istifadə olunan<br />
“Tarix 2002” adlı kitaba Susurluq qalmaqalını salmışdır. Ümid var, əziz oxucu!<br />
Susurluq ölməyəcək! Susurluq həmişə yaşayacaqdır! “Salam, hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>!<br />
Mən Moskvada oxuyuram. Bu yaxınlarda Bakıya getmişdim. Şəhər narkotik maddələrin<br />
dumanında üzür. Amma heç kim bundan yazmır...Şəhərdə yüzlərlə narko-diler fəaliyyət<br />
göstərir, özü də polisin gözləri qarşısında. Varlılar tabletka və heroin alır, yoxsullar anaşa<br />
çəkir, heroin xəyalı ilə yaşayır. Azyaşlı qızların bu işə qoşulması faciədir. İnsanların<br />
mənəviyyatı və əxlaqı sürətlə pozulur. Bilmirəm təhsili başa vurandan sonra Bakıya<br />
necə qayıdacam. Hörmətlə, Asif”. İlham Əliyev düz deyir: Azərbaycan xalqı öz işi ilə<br />
məşğuldur...<br />
Sosial partlayış və sosial uydurmalar<br />
Oktyabrın 29-da Türkiyə Cümhuriyyəti istiqlaliyyətin növbəti ildönümünü qeyd<br />
edən gün Bakıda möhtəşəm bir sənəd peyda oldu. Söhbət seçki məhbuslarının<br />
azadlığa buraxılmasına çağıran bəyanatdan gedir. Azərbaycanın 35 siyasi partiyasının<br />
“liderləri” tərəfindən imzalanan və Kofi Annan, Andreas Qross kimi şəxslərə,<br />
Human Rights Watch, Amnesty International kimi qurumlara ünvanlanan bəyanat<br />
8 səhifədən, 2 333 kəlmədən, 18 489 işarədən, 369 sətirdən ibarətdir. Azərbaycan<br />
müxalifətini düz 15 ildir 18 489 işarəlik bəyanat idarə edir, əziz oxucular! Müxalifət<br />
səmərəli işləməyi bilir, ancaq işləmir, ya da bilmir, öyrənmək də istəmir. Hər iki halda<br />
günah öz boyunlarına düşür. “Bakı Xəbər” qəzeti bu günlərdə yeni bir “sensasiya”<br />
ilə oxucuları “gicəltdi”. Qəzet yazır: “Ölkə sosial fəlakət astanasındadır... Bəllidir ki,<br />
qiymətlərin qalxması ve ölkədə sosial partlayışın başvermə ehtimalının yüksək olması<br />
54
YAP-ın siyasi qüvvə kimi səhnədən silinməsinə gətirib çıxaracaq.” YAP-ın dərdini “Bakı-<br />
Xəbər” çəkir! Ayılmırlar, əziz həmyerlilər, ayılmırlar! Bəlkə özləri ayıqdır, amma<br />
tənbəllikdən xalqın çiyinlərində yüksəlməyə vərdiş ediblər? “Salam hörmətli <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>! Sizin saytınızda bir məqalədə bu sözlərə rast gəldim: “Xalq bütün bunları görür,<br />
amma susur”. İndi soruşuram: kim dillənməlidir? Hər halda ağıllı adamlar, düşünən<br />
adamlar. Bəli, amma bizdə ağıllı adamlara hörmət qoyulmur, onlara nifrət bəslənir. Buna<br />
küçədə, nəqliyyatda, mağaza və dükanlarda təsadüf etmək olar. Camaat bir-birinin ağlına<br />
yox, cibinə hörmət edir. Bizdə indi “sosial partlayış”dan danışmaq dəbdədir. Qəribədir.<br />
Bizdə sosial partlayış hər gün baş verir. Elə gün olmur ki, camaat yol kəsməsin, etiraz<br />
aksiyası təşkil eləməsin. Ancaq bütün bu hərəkətlərdə qadınlar, uşaqlar və qocalar iştirak<br />
edir və onlar məişət səviyyəsindədir. Bizim bədbəxtliyimiz odur ki, bizim cavan kişilərimiz<br />
susmağa və kimin nə maşın aldığı, kimin neçə məşuqəsi olduğu, kim-kimin ayağının<br />
altını qazdığı barədə qeybət mübadiləsi aparmağa üstünlük verir. Mən əminəm ki, bizim<br />
müxalifətdəki qəhrəman kişilərimiz də qeybət qılmaqla məşğuldur. Bəs belə vəziyyətdə<br />
ölkəni dağıntıdan və pozğunluqdan kim xilas edəcək? Əsas sual budur... İmza: Nurlana”<br />
Bəli, əsas sual elə budur!<br />
Azərbaycanda hamı gözləyir... Nəyi gözləyir...<br />
26.12.2004<br />
Deyirlər düşünmürük. Düz demirlər. Düşünürük. Səsimiz çıxmır. Səssiz düşünürük.<br />
“Salam, hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Sizə sualım var. Siz uzun zaman “Azadlıq” radiosunda<br />
SSRİ-yə və sovet həyat tərzinə qarşı işləmisiniz. O illərdə heç təxmin edə<br />
bilərdinizmi ki, Qərbın “əməyi” nəticəsində Azərbaycan “müstəqil” olandan sonra<br />
daha da alçalmış, daha da acınacaqlı vəziyyətə düşəcəyik? Amerikanın bizə sırıdığı<br />
üzdəniraq mədəniyyət və Qərb həyat tərzi — mənəviyyatımızdan başlamış dinimizə,<br />
iqtisadiyyatımızdan başlamış siyasətimizə qədər hər şeyimizi məhv edib. Nəticədə<br />
biz, kimliyimizi də unutmuşuq. Görəsən biz kimik?” Görürsünüz, düşünürük!<br />
Amma, bir çoxları kimi bərkdən qışqırmırıq. Abır-hayamızı güdürük. Səssiz<br />
düşünürük. Səssiz düşünüb gözləyirik…Buna Azərbaycanda “səsli” düşünməklə<br />
“səssiz” düşünmək arasında bərqərar olan “Əflatunsayağı məhəbbət” deyərlər.<br />
Azərbaycanda hamı gözləyir. “Ölkədə yaranan zahiri siyasi sükutu hakimiyyətdaxili<br />
didişmələr əvəz edib...Son hadisələrin işığında hökm yürüdənlərin, təxmin və<br />
fərziyyələr söyləyənlərin sayı çoxalıb. Bakı şəhər icra hakimiyyətinin keçmiş<br />
başçısı Rafael Allahverdiyevin “ifşaedici” bəyanatları və Namiq Abbasovun milli<br />
təhlükəsizlik naziri vəzifəsindən kənar edilməsi hakimiyyətdaxili mübarizənin pərdə<br />
arxasından açıq səhnəyə çıxdığını göstərən son cərəyanlardır. Pərdə arxasından<br />
səhnəyə çıxan mübarizəni cilovlamaq artıq çətin mümkün olan işdir və təxmin etmək<br />
55
olar ki, bu mübarizə hakimiyyətin süqutuna aparıb çıxarda bilər.” Bu fikri, “Şərq-<br />
Qərb” siyasi araşdırmalar mərkəzinin iki ay qabaq “Novoye vremya” qəzetində dərc<br />
edilən təhlilindən götürmüşük. Göründüyü kimi, hamı gözləyir. Hər şeydən qabaq<br />
isə hamı nə isə bir dəyişikliyin baş verəcəyini gözləyir. Siyasi araşdırmalar mərkəzinin<br />
təxmini maraqlıdır, amma fikrimizcə, mübahisəlidir. Rafael Allahverdiyevin<br />
«ifşaedici» bəyanatlarının mətbuatda, necə deyərlər, «partladılması»nı<br />
hakimiyyətdaxili mübarizənin əlaməti hesab etmək səhvdir. Əvvələn ona görə səhvdir<br />
ki, Rafael Allahverdiyev Bakı şəhər icra hakimiyyətinin başçısı vəzifəsindən kənar<br />
ediləndən sonra hakimiyyətdaxili proseslərdən də kənarda qalmışdır. İkincisi, ona<br />
görə səhvdir ki, Rafael Allahverdiyevin “partlatdığı” kompromatlar hakimiyyətdaxili<br />
proseslərə zərrə qədər təsir etmək qüdrətində olmayan, köhnəlmiş, siyasi təzyiq<br />
vasitəsi kimi təsirini çoxdan itirmiş və keçmişə aid faktlardan ibarətdir. Belə<br />
paslanmış «bombalarla» Heydər Əliyevin qurduğu klan sistemini qorxurtmaq və<br />
yaxud sarsıtmaq qeyri-mümkündür. Rafael Allahverdiyev bu faktları Bakı meriyası<br />
ilə vidalaşan anlarda, Heydər Əliyev sağ və hakimiyyətdə ikən “partlatsaydı” onun<br />
dedikləri həm səmimi səslənərdi, həm də istənilən effekt alınardı. Ancaq, Rafael<br />
Allahverdiyevin keçirtdiyi hissləri başa düşmək olar. 91-lərdən biri kimi Heydər<br />
Əliyevin hakimiyyətə gəlməsində mühüm rol oynamış, rejimin möhkəmlənməsi üçün<br />
əlindən gələni etmiş bir şəxsin gileylənməyə əsası vardır. Lakin, keçmiş mer də yaxşı<br />
bilir ki, onun özünün köməyi ilə qurulan rejim üçün sədaqət və xidmət məfhumu,<br />
yaxşılıq və səmimiyyət anlayışları — keçici, dəyişkən və nisbi anlayışlardır. Bütün bu<br />
məfhumlar rejimin, sistemin, klanın maraqlarına uyğun olaraq istənilən anda istənilən<br />
istiqamətdə dəyişir. Öz təşəbbüsləri və öz güclərilə heç bir iş bacara bilməyən “ana”<br />
müxalifətçilərimizin nəzarətində olan mətbuatın Rafael Allahverdiyevi rejim əleyhinə<br />
çıxan və əqidəsi üzündən əzilən “əzabkeş dissident” kimi qələmə verməsi, “ana”<br />
müxalifətin zəifliyindən xəbər verməklə qalmır, həm də həqiqəti təhrif etməkdir və<br />
eyni zamanda ictimaiyyəti çaşdırmaqdır. Oxucu məktubundan sətirlər: “Mən bir<br />
dəfə jurnalist kimi siyasi partiya liderlərinin birindən soruşdum ki, istefa bağırmağla<br />
Heydər Əliyevi istefaya göndərəcəyinizə inanacaq qədər sadelövhsünüzmü?<br />
Cavabında bildirdi ki, biz liderlər heç birimiz buna inanmırıq. Soruşdum ki, onda<br />
niyə bu milləti istidə, yağışda bu meydanlara yığıb qışqırdırsınız? Gülməli bir cavab<br />
verdi. Dedi ki, „bu da demokratiyanın inkişafına komək edən əsas amillərdən biridir”.<br />
Gülünc deyilmi?“ Gülünc deyil, əziz oxucu, kədərlidir. Onlar demokratiyanı bu cür<br />
inkişaf etdirirlər. Onlar da düşünürlər. Yox, yox. Elə-belə düşünmürlər. Onlar sadə<br />
camaat deyillər. Onlar „liderlər“dir. „Liderlər“ başqalarından qat-qat çox düşünürlər.<br />
15 oktyabr 2003-cü il hadisələrinin üstündən bir il keçir. Müxalifət bir dənə də olsun<br />
etiraz aksiyası keçirdə bilməyib. İstəyir, istəmir — bilmirik. Ancaq keçirdə bilmir.<br />
Bax bu da çox düşünməyin nəticəsidir. Onlar düşünür, daşınır, götür-qoy edirlər.<br />
Onlar da insandır. Biz də insanıq. Biz, sadə insanlar da, düşünə bilirik. Elə təsəvvür<br />
oyanır ki, düşünmürük. Amma, düşünürük. Həm düşünürük, həm də görürük.<br />
Səssiz düşünürük. Qəm yemək lazım deyil. Düşünə biliriksə, deməli mənliyimizi<br />
və mənəviyyatımızı tam məhv edə bilməyiblər. Mənəviyyatımızı tam məhv edə<br />
bilməyiblərsə, düşünəcəyik, çünki ümid var, ümid ölməyib. Ümid yaşadır. Biz —<br />
56
səssiz, lakin inadla düşünənlərik. Yarış gedir: onlar inadla susdurur, biz də inadla<br />
düşünürük. Biz inadla düşündükcə, onlar inadla susdurmağa çalışır. Yarış gedir!<br />
Yarışda kimsə qalib gəlməlidir.<br />
Azərbaycan milyaderlər ölkəsidir<br />
29.09.04<br />
Gözünüz aydın hörmətli həmvətənlər! Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların 350<br />
milyard dollar məbləğində “işlək sərmayəsi” var. Sizdən artıq dərəcədə xahiş edirik,<br />
bu yazını oxumazdan qabaq sakit bir yer tapın, unudun real həyatın keşməkeşlərini,<br />
çayı qoyun qabağınıza və... 350 dəfə “milyard, milyard, milyard, milyard...” deyin.<br />
“Milyard” sözünü 350 dəfə təkrar edəndən sonra milyarda “dollar” kəlməsini əlavə<br />
edin. Xahiş edirik, əziz həmvətənlər! Xətirimizə dəyməyin, indi də: “350 milyard<br />
ABŞ dolları, 350 milyard ABŞ dolları, 350 milyard ABŞ dolları...” — bu söz yığımını<br />
350 dəfə təkrar edin. 350 dəfə “milyard dollar” sözlər birləşməsini təkrar edəndən<br />
sonra, Bakıdakı “Oyanış” Strateji Araşdırma Mərkəzinin eksperti, politoloq Sadiq<br />
İsabəylinin “Olaylar” agentliyinə verdiyi müsahibəni oxuyun. Oxuyun, heç nə<br />
itirməzsiniz! Oxuyub görərsiniz ki, Azərbaycan milyarderlər ölkəsidir. Biz bilmirik,<br />
onlar bilirlər. Biz yatmışıq, “Oyanış” oyaqdır: SİTAT “Apardığımız araşdırmalara<br />
görə, hazırda Amerika, Almaniya, İngiltərə, Kanada, Fransa və digər ölkələrdə<br />
yaşayan azərbaycanlıların işlək sərmayələri 350 milyard ABŞ dolları məbləğindədir.”<br />
SİTATIN SONU. Azərbaycan dövlətinin illik büdcəsi 1 milyard dollardır. Xaricdəki<br />
azərbaycanlıların milyardları Azərbaycan dövlətinin 350 illik dövlət büdcəsi qədərdir.<br />
Dəqiqliyi görürsünüzmü, əziz oxucular! Görürsünüzmü dəqiqliyi? Avro yox, İsveçrə<br />
frankı yox, Türkiyə lirəsi yox, İran tüməni yox. Məhz ABŞ dolları. Özü də 350<br />
milyard. Politoloq Sadiq İsabəyli təklif edir ki, xaricdəki milyarder azərbaycanlılarla<br />
təbliğat-təşviqat işini gücləndirmək, onların milyardlarını Azərbaycana cəlb etmək<br />
lazımdır. “Milli investisiya” adlı konfranslar keçirtmək lazımdır. Azərbaycanlı iş<br />
adamlarına Azərbaycanın iqtisadi potensialını tanıtdırmaq lazımdır. Ağlabatan<br />
təklifdir. Biri diaspora yaratmaq üçün diaspora komitəsi qurur, xarici ölkələri gəzib<br />
konfranslar keçirdir, bu birisi də milyardları Azərbaycana cəlb etmək üçün xarici<br />
ölkələri gəzib “Milli investisiya” mövzusunda konfranslar keçirtməyi təklif edir. Sadiq<br />
İsabəylinin niyyətinin saf və səmimi olduğuna şübhəmiz yoxdur.<br />
AzərTacın bu günlərdə yaydığı xəbərə görə, Milli Məclisin 2004-cü il payız<br />
sessiyasının sentyabrın 1-də keçirilən ilk iclasında deputatlar əhalinin banklarda<br />
qalmış əmanətlərinin qaytarılması ilə bağlı qanun qəbul edilməsini və əmanətlərin<br />
qaytarılmasına başlanılmasını təklif etmişlər. Təxmini hesablamalara görə, həmin<br />
əmanətlər Azərbaycanın bir illik dövlət büdcəsinə, yəni 1 milyard ABŞ dollarına<br />
57
ərabərdir. Milli Məclisin sədri Murtuz Ələsgərovun fikrincə, bu pulların birdənbirə<br />
qaytarılması qeyri-mümkündür. Göründüyü kimi, dövlət əhalinin 1 milyard<br />
dollar əmanətini bir dəfədə qaytarmaq iqtidarında deyildir. Xırda-xırda qaytaracaq.<br />
AzərTac 1995-ci ildə əhalinin “Vahid” bankda batan milyonlarının qaytarılıbqaytarılmayacağı<br />
barədə bir söz demir. “Transparency İnternational” təşkilatının<br />
araşdırmasına əsasən, Azərbaycan korrupsiya sahəsində dünyada altıncı yeri tutur.<br />
Daxildəki sərmayənin xarici ölkələrə qaçırılması sahəsində Azərbaycan yenə dünyada<br />
şöhrətli yerlərdən birindədir. Ölkənin iş adamları və korrupsiya nəticəsində külli<br />
miqdarda var-dövlət toplayan məmur azərbaycanlılar sərmayəni Azərbaycandan<br />
çıxardır, çünki daxildəki “potensiala” etibar etmirlər. Təkcə Azərbaycanda yox, keçmiş<br />
SSRİ-nin o biri keçmiş müttəfiq respublikalarında da yerli “potensiallara” etibar<br />
olmadığı üçün hər il milyardlarla ABŞ dolları miqdarında varidat Qərb ölkələrinin<br />
banklarına ötürülür. “Oyanış” isə “Milli investisiya” adlı konfranslar keçirdib,<br />
xaricdəki azərbaycanlı iş adamlarını 350 milyard (!?) ABŞ dolları məbləğində olan<br />
sərmayələrini Azərbaycana gətirməyə sövq etmək istəyir. Düz deyiblər ki, “bir<br />
yandan boşalıb, bir yandan dolan” dünyadır. Türkün sözü olmasın “iç azərilər”<br />
pullarını “dışarı”, “dış azərilər” də var-dövlətlərini “içəri” gətirsələr nataraz günlərimiz<br />
tarazlaşacaqdır. Belə dünyadan incimək də qəbahətdir! Ukraynadakı “milyard”<br />
sahiblərindən biri “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” İnternet saytına məktubunda yazır: SİTAT<br />
“Əziz qardaşım <strong>Mirzə</strong> bəy. Azərbaycan niyə yatır? Sanki millət artıq tam bataqlığın<br />
dibindədir. Məmləkət heç bu dünyadan deyil sanki. Sizlərə baxa-baxa Ukraynadakı azəri<br />
türkləri də uyuyur. Kənardan məmləkətə baxıb yananlardan birisi. Cavanşir, Ukrayna”.<br />
SİTATIN SONU. Uzaqdan, özü də Ukraynadan, Azəbaycan həqiqətlərini düzgün<br />
görüb düzgün qiymətləndirmək, əlbəttə, çətindir. Ancaq, bu məktubu oxuyandan<br />
sonra 350 milyardın 1 milyardını ixtisar edə bilərik. Qalır 349 milyard ABŞ dolları.<br />
İndi 349 dəfə milyard sözünü təkrar etməliyik. Görəsən milləti yuxuya veriblərmi,<br />
əziz həmyerlilər! Belə təsəvvür oyanır ki, bəli, qəflət yuxusuna veriblər. “Onlar”<br />
isə yatmırlar. Həmişə oyaqdırlar. Elə ki, millətdə oyanmaq əlamətləri zühur edir,<br />
təzə “lay-lay” oxuyub yenə yuxuya verirlər. Başının altına yumşaq yastıq qoyurlar.<br />
Məsələn, AssA-İrada agentliyi bu günlərdə xəbər verirdi ki, SİTAT “Sentyabrın 1-nə<br />
ölkə bankları tərəfindən cəlb olunmuş əmanət və depozitlərin həcmi 4 trilyon 346<br />
milyard manat (885,1 milyon dollar) həcmində olmuşdur ki, bu da ilin əvvəlinə<br />
olan göstəricidən 1 trilyon 101 milyard manat çoxdur” . SİTATIN SONU. Deməli,<br />
bu məlumatdan elə nəticə hasil olur ki, əhalinin maddi vəziyyəti yaxşılaşmaqda<br />
davam edir. Bəs nə üçün beynəlxalq qurumlar öz hesabatlarında əhalinin getdikcə<br />
yoxsullaşması, müflisləşməsindən yazırlar — deyə soruşanlara cavab verməkdə<br />
çətinlik çəkirik. Bu sualı beynəlxalq qurumlara vermək daha məqsədə uyğundur.<br />
Amma işin içində yastıq əhvalatının olduğunu nə o tərəf dana bilər, nə də bu tərəf.<br />
Yastıq məsələsi həqiqətdir. Başımızın altına iki yastıq qoyulur, biri dollar yastığı, biri<br />
də manat yastığı. Birinin dəyəri 350 milyard ABŞ dollarıdır, o birisininki 1 trilyon<br />
101 milyard manat!<br />
58
Şeyx Nəsrullah dövrüdür, əziz oxucu, kefli isgəndərlərə yer yoxdur. Kefli<br />
isgəndərlərin yastığa ehtiyacı yoxdur! Onlar yastıqsız yatan sərmayədarlardır. Onlara<br />
dəyməyin, qoyun yatsınlar! İngiltərəyə sığınan bir azərbaycanlı gəncin məktubundan<br />
sətirlər: SİTAT “<strong>Mirzə</strong> məllim salam! Bilmirəm kimə inanasan? Yadımdadır, Heydər<br />
Əliyev təzə Azərbaycana qayıdanda insanlar ona necə inanırdılar. Bəs nə oldu axırı?<br />
“Əfsanəvi şəxsiyyət” Azərbaycanı bu günə qoydusa, onda təsəvvür edin ki, “əfsanəsizlər”<br />
nə günə qoyacaqlar...” Söz gəlişi əlavə edək ki, “əfsanəsizlər” deyəndə oxucumuz<br />
müxalifətin “liderlərini” qəsd edir. Gözün aydın olsun Azərbaycan! Bu qədər milyard<br />
sahiblərinə malik ölkə bəxtiyardır! Bircə şeyə hayıf. Hayıf ki, dollar milyardları<br />
xaricdə, manat trilyonları ölkədədir! Yadımızdan çıxmışdı. Türkiyə cümhuriyyətində<br />
əhalinin 90 faizi milyarderdir... ABŞ dolları ilə yox, Türkiyə lirəsı ilə... 2005-ci ildə<br />
yeni əskinazlar dövriyyəyə buraxılandan sonra Türkiyədə əhalinin 90 faizi milyarder<br />
olmayacaq... Təzə türk lirəsında sıfırlar ixtisar olunub...<br />
Qərbin Azərbaycanda yeritdiyi siyasət demokratiyaya xidmət edirmi?<br />
27.01.2004<br />
Belə bir sualın www.mirzexezerinsesi.az saytında sorğu kimi internet istifadəçilərinin<br />
hökmünə çıxarılması təsadüfi deyildir. 15 oktyabr prezident seçkilərindən sonra<br />
xüsusilə müxalifət mətbuatında (Yeni Müsavat, Azadlıq, Hürriyyət və s.) Qərbin,<br />
xüsusilə ABŞ-ın Azərbaycanda ``demokratik`` müxalifətə dayaq durmaması,<br />
Azərbaycanda ümumən demokratiyanın inkişafında maraqlı olmaması, seçkilərin<br />
``saxtalaşdırılması``na göz yumması kimi giley-güzarlara tez-tez rast gəlmək<br />
mümkündür. Sorğumuzun nəticəsi demək olar birmənalıdır: respondentlərin<br />
90 faizdən çoxu Qərbin, xüsusilə ABŞ-ın Azərbaycanda yeritdiyi siyasətin<br />
demokratiyaya xidmət etmədiyi fikrindədir. Məsələnin bir tərəfi bəlkə budur. Amma,<br />
ATƏT, AŞPA və digər qurumların hər kəlməsindən cuşa gələn müxalifət, sorğumuzun<br />
nəticəsinə sevinməsin, çünki bizcə nəticənin ən mühüm tərəfi bu deyil və bu tərəfin<br />
15 oktyabr seçkiləri ilə bir o qədər də əlaqəsi yoxdur... Sorğunun nəticələri (təxmini<br />
də olsa) ona dəlalət edir ki, respondentlərin 90 faizdən çoxu Qərbin, xüsusilə ABŞın<br />
Azərbaycanda yeritdiyi siyasətin səmimiliyinə şübhə ilə yanaşır. Bakıda əhalinin<br />
müxtəlif təbəqələrindən olan şəxlərlə təsadüfi söhbətlər də bu fikri sübut edir. Sıravi<br />
Azərbaycan vətəndaşlarının siyasətlə məşğul olmayan, “evcik-evcik” oyununda (qəzət<br />
səhifələrində “müxalifət-hakimiyyət” evcik-evcik oyununu nəzərdə tuturuq) iştirak<br />
etməyən çoxluğu demokratiyanın inkişafından çox neft zənginliyinə baxmayaraq<br />
onların maddi-iqtisadi vəziyyətinin pisləşməsi, ölkədə işsizliyin artmasi kimi daha<br />
mühüm məsələlər narahat edir. Narahatçılığın kökündə başqa səbəblər durur: Əsrin<br />
müqaviləsinin imzalanmasından təqribən on il keçir. Bu on il ərzində Qərb, birinci<br />
növbədə Britaniya-Amerika şirkətləri Azərbaycanın neft sərvətlərinə nəzarəti əllərinə<br />
59
almışlar. Əlbəttə, sıravi vətəndaş ümid edirdi ki, neft sərvətlərinin əsas hissəsinin<br />
Britaniya və Amerika kimi “demokratiya və firavanlıq beşiyi” sayılan ölkələrin<br />
nəzarətinə keçməsi nəticəsində Azərbaycanda əksəriyyəti təşkil edən arxasız əhalinin<br />
vəziyyətində əsaslı yaxşılaşma olacaq, Qərb Ermənistana təzyiq göstərəcək, işğal<br />
edilmiş ərazilər qaytarılacaq... bulaqlardan su yerinə süd və bal töküləcək... Olmadı?<br />
Yox, olmadı demək günahdır. Oldu. Əvvələn, rəspublikaçı Corc Buş 2000-ci ildə<br />
prezident seçiləndən sonra “demokratiya və azad seçkilər” kəlməsi dəbdən düşdü,<br />
“strateji maraqlar, enerji mənbələrinin qorunub saxlanması” kimi istilahlar dəbə<br />
girdi... Qərb “mədəniyyəti”nin ən “cazibəli məziyyətləri” Azərbaycanda milli mədəni<br />
dəyərləri sıxışdırdı, milli mənəviyyat demək olar pozuldu... işsizlik yüz minlərlə<br />
azərbaycanlını vətənindən didərgin saldı... amma... diskoların sayı artdı... sayı artdıqca<br />
varlı əksəriyyətlə yoxsul əksəriyyət arasında uçurum dərinləşdi... Diskoteklər və barlar<br />
qərblilər və varlanmış yerlilərlə doldu... “Disko” buxarından bihuş olan qərblilərin<br />
və yerli “seçilmişlərin” fikrincə vəziyyət yaxşılaşıb, “Disko”-nun heç həndəvərinə<br />
yaxınlaşa bilməyən, amma əksəriyyəti təşkil edən azərbaycanlıların buxarsız məntiqi<br />
ilə baxsaq, onların güzaranında, vəziyyətində yaxşılaşma olmayıb. Elə bu səbəbdən<br />
də sıravi vətəndaşın gözündə təkcə təsirli islahatlar həyata keçirtməyən Azərbaycan<br />
hakimiyyəti deyil, Azərbaycan neftindəki paylarının keşiyində möhkəm dayanan<br />
Britaniya və Amerika indiki vəziyyətin günahkarı sayılır. Qərblilər diskotek və<br />
barlardan çıxıb sıravi vətəndaşlarla təmas qursalar bu həqiqəti çox asan dərk edə<br />
bilərlər... Kim bilir... Bəlkə biz sadəlövlük... Onlar hər şeyi bilir... Biz isə xəbərsizik...<br />
Amma, qəm yemək lazım deyil. Qərb buna artıq vərdiş edib. Dunyanın yoxsul<br />
ölkələrində vəziyyətə “Disko” diskotekinin buxarlanmış eynəyindən baxmaq və xarici<br />
siyasəti buxarın üstündə qurmaq ənənəyə çevrilib. Necə olsa, “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
internet saytının apardığı sorğunun nəticəsi sarsıdıcı, eyni zamanda düşündürücüdür.<br />
Bu sizi düşündürməsin, hörmətli oxucu! Sorğunun bu cür nəticəsinin xiffətini<br />
Azərbaycan rəhbərliyi də çəkməsin. Xiffəti istəsələr də, istəməsələr də, xoşlarına gəlsə<br />
də, gəlməsə də Qərb, xüsusilə Amerika hökuməti çəkməlidir, ya da çəkməli olacaq.<br />
Ancaq... dünyada hər şey nisbidir... Xiffət çəksə də bir şey itirmir, çəkməsə də... İtirən<br />
itirir... “Disko sindromu” budur, əziz oxucu!<br />
Qəribə məntiqimiz var, ya Rəb!<br />
12.03.2004<br />
Qəribə məntiqimiz var, ya Rəb! 1994-cü ilin mayında müharibəni uduzduq.<br />
Torpaqlarımızın 20 faizi işğal olundu və hələ də işğal altında inləyib imdada çağırır.<br />
700 mindən çox azərbaycanlı yurd-yuvasını itirdi. Məğlubiyyətdən 10 il sonra, 2004-<br />
cü il martın 1-də təzə prezidentimiz Qazaxstana səfərə getdi. Qazaxstanın paytaxtı<br />
Astanada Dövlət Avrasiya universitetində təntənəli mərasim keçirildi. Mərasimdə<br />
60
“Qızıl Döyüşçü” medalını təzə prezidentimizin döşünə taxdılar. Qarabağ cəbhəsində<br />
bircə saat da olmayan təzə prezidentimiz döyüşçü medalını böyük iftixar hissi ilə<br />
qəbul etdi. Rəsmi saray mətbuatı bu hadisəni göylərə qaldırdı. Təzə prezdentin<br />
böyük, ehtişamlı zəfəri kimi qəzet oxumayan, rəsmi televiziyadan bezar olan<br />
Azərbaycan ictimaiyyətinə «sırımağa» çalışdı. Kimi inandı, kimi inanmadı. Qəribə<br />
məntiqimiz var, ya Rəb! 2003-cü il 15-i oktyabr seçkilərindən sonra təzə prezidentə<br />
«İlham» deyə xitab edib, onun legitimliyini lağa qoyan, Vaşinqtonu təzə prezidenti<br />
tanımamağa çağıran mətbuat indi «İlham»ın qayğısına qalır. «Yeni Musavat»<br />
qəzetinin siyasət şöbəsi martın 6-da gileylənirdi ki, rəsmi Vaşinqton Gürcüstanın<br />
«mütəhərrik» prezidenti Mişa Saakaşvilini qəbul edirsə, nə üçün Azərbaycan<br />
prezidentini qəbul etməsin. Yazı müəllifləri bunu ayrı-seçkilik nümunəsi kimi qələmə<br />
verirlər. İlham Əliyevə qarşı ayrı-seçkilik! Görəsən nəyə və kimə inanasan, ya Rəb!<br />
Müxalifətimizin sirrini kim açacaq, ya Rəb! Eyni mənbə bir də deyir ki, İlham Əliyev<br />
Vaşinqtondan küsüb, üzünü Moskvaya tərəf çevirib. Haradadır məntiq, ya Rəb!<br />
Rusiya Azərbaycanın böyründə, Vaşinqton dörd okean məsafəsində! Bəs yazıq İlham<br />
Əliyev üzünü hara çevirsin, möhtərəm bəylər! Qəribə məntiqimiz var, ya Rəb! AssA-<br />
İrada agentliyi Siyasi İnnovasiya və Texnologiya Mərkəzinin maraqlı bir araşdırmasını<br />
dərc edib. Araşdırmaya əsasən, Ermənistan əhalisinin 55 faizi yoxsuldur.Və Mərkəzin<br />
sədri Mübariz Əhmədoğlu araşdırmanı şərh edəndən sonra fikrinə yekun vurub<br />
deyir ki, “...möcuzə baş verməsə, biz bu yaxınlarda Ermənistanda növbəti hakimiyyət<br />
dəyişikliyinin şahidi olacağıq”. Nə üçün, Mübariz müəllim? Mübariz Əhmədoğlunun<br />
dediklərindən elə çıxır ki, Ermənistanda erməni əhalisi, əhalinin 55 faizinin<br />
yoxsulluğa düçar olmasına dözməyəcək. Elə bu səbəbdən, Mübariz Əhmədoğlunun<br />
fikrincə, «biz bu yaxınlarda Ermənistanda növbəti hakimiyyət dəyişikliyinin şahidi<br />
olacağıq» deyir. Qəribə məntiqimiz var, ya Rəb! Əgər yoxsulluq əmsalı hakimiyyət<br />
dəyişikliyinin zərurət halına gəlməsinin meyarıdirsa, görəsən əhalisinin 80-90<br />
faizinin yoxsul olduğu ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda, nə üçün hakimiyyət belə<br />
asanlıqla dəyişilmir? Bizdən soruşursunuzsa hörmətli oxucu, əbəs yerə soruşursunuz.<br />
Biz cavabını bilmirik. Siyasi İnnovasiya və Texnologiya Mərkəzindən soruşun. Qəribə<br />
məntiqimiz var, ya Rəb! Bu məntiqlə biz haradan gəlib hara gedirik!<br />
Qəzet bazarı ölüb, prezident səfərə hazirlaşır<br />
01.03.2004<br />
Cənubi Amerikanın ən yoxsul ölkələrindən olan Haiti yenə dağılır. Dünya imperiyası<br />
olan varlı və qüdrətli ABŞ-ın qonşuluğunda yerləşən Haiti bədbəxt ölkədir.<br />
Ölkənin bədbəxt xalqı da bədbəxtdir. Ölkəni uzun illər «Papa Doq» ləqəbi ilə<br />
məşhurlaşmış Fransua Düvalye idarə etdi. Yoxsul və kimsəsiz haitililərin müdafiəçisi<br />
kimi hakimiyyətə gələn Papa Doq ölkəni viranə qoyub dünyasını dəyişdi. Viran<br />
qoymadığı heç nə qalmadı. Ordunu dağıdıb, ölkədə tayfabazlığa əsaslanan korrupsiya<br />
61
sistemi qurub getdi. Özündən sonra təbii varisini, «Bebi Doq» ləqəbli oğlu Jan<br />
Qlod Düvalyeni qoyub getdi. Atası qədər «istedadı» olmayan «Bebi Doq» atasının<br />
qurduğu sistemi tezliklə viran qoydu. Hətta onun ən sadiq qvardiyasının zabitləri<br />
belə «Bebi Doq»un kütbeyinliyinə məhəttəl qalmişdi. Haiti dağılmağa başladı.<br />
Varlı və qüdrətli qonşusu, ABŞ, nəhayət oyandı və ölkədə demokratik seçkilər<br />
keçirilməsinə nail oldu. Demokratik yolla seçilən prezident 2004-cü il fevralın<br />
28-də ölkədən qaçdı. Haiti yenə viran qaldı. Amerika demoqrat partiyasından<br />
prezidentliyə ən güclü namizəd sayılan Con Kerri indiki prezident Corc Buşu sərt<br />
tənqid edib dedi ki, prezident ləng tərpənib. Gərək Haitiyə tez qoşun göndərib<br />
demokratik yolla seçilən prezidenti müdafiə edəydi. Etmədi, cənab Kerri, etmədi.<br />
Çünki, cənab Buş cənablarının başı uzaq İraqda demokratiya qurmağa qarışıb,<br />
yanındakı Haiti hələ yadına düşmür. Nə isə özləri bilər. Bizə nə! Azərbaycan hara,<br />
Haiti hara! Azərbaycanda mərhum prezident Heydər Əliyevin siyahısı ilə Milli<br />
Məclisə «seçilən» «millət vəkil»ləri mandatlarından imtina etmək qərarına gəliblər.<br />
Əslində qərara gəlməyiblər. Düzünü desək, qərara gəlmək niyyətindədirlər. Daha<br />
doğrusu qərara gəlmək niyyətində deyillər, amma elə təəssürat oyadırlar ki, ...gəlmək<br />
niyyətindədirlər. «Xəbər.net» internet qəzeti bu münasibətlə çox maraqlı bir<br />
xəbər yayıbdır. Qəribə və məzəli xəbərdir. Xəbərin birinci sətrində deyilir: «AXCP<br />
sədri millət vəkilliyindən imtina edir». «İmtina edir» ana dilimizdə o deməkdir<br />
ki, Əli Kərimli millət vəkili mandatından i m t i n a e d i r. Belə deyilmiş. «Xəbər.<br />
net» xəbərin manşetini düz qurmayıb. Xəbərin ikinci cümləsi birinci sətrə aydınlıq<br />
gətirir. İkinci cümlədə oxuyuruq: «Əli Kərimli deputat mandatından imtina etməyə<br />
hazırdır.» Bu başqa məsələdir. Deməli Əli Kərimli «imtina etmir», «imtina etməyə<br />
hazırdır». Yəni Əli Kərimli hədələyir. Kimi hədələyir? Məlum deyil. Ancaq, «imtina<br />
etməyə» hazırlıq işləri 2005-ci il parlament seçkilərinə qədər uzansa, AXCP-nin<br />
dörd qanadından birinə rəhbərlik edən Əli Kərimli üçün yaxşı olar. Kim bilir, növbəti<br />
parlament seçkilərində «sürprizlər» də ola bilər. Bakıda qəzet bazarı ölüb. Camaat<br />
qəzet almır, siyasətdən də bezib. «Millət» «vəkili» mandatdan imtina etməyə<br />
«hazır»dır, amma imtina emir. Prezident İlham Əliyev isə səfərə hazırlaşır. Martın<br />
1-2-si İlham Əliyev Qaxazstana səfərə çıxır. Yaxşı yol!<br />
P.S. Bu yazı yazılandan sonra millət vəkili mandatdan imtina etmədi, prezident<br />
Qazaxstana səfərini başa vurub vətəninə qayıtdi... qəzet bazarı isə hələ də ölüdür...<br />
Bu dünya ilahi “SÖZ” dünyası deyil, tüfəng dünyasıdır<br />
25.04.2004<br />
Fövqəltəbii qüvvəyə malik Varlıq (Allah) zəmanəmizdəki insanların məhdud<br />
62
təsəvvüründə canlandırdıqları cənnətdən də kamil bir cənnəti bircə dənə Sözlə,<br />
İlahi qüvvəyə malik Saf Sözüylə... Sözlə yaratmışdı... Ancaq Yaradanın Öz Sözü<br />
ilə yaratdığı cənnətin ecazkar qapıları Yaradanın yox, iblisin fitnə-fəsadlı sözünə<br />
inanan o zəmanənin insanı tərəfindən bütün bəşər övladlarının üzünə birdəfəlik<br />
bağlandı... Məhdud təfəkkürə malik insan iblisin balaca sözünə O Böyük İlahi Sözü<br />
qurban verdi... Böyük, Saf, İlahi Söz birdəfəlik bəşər övladı üçün əlçatmaz bir nemətə<br />
çevrildi. Bəşəriyyət tərəqqi etdikcə sözün əzəli dəyəri itdi... Tarixin təkəri döndükcə,<br />
dövrlər dəyişdikcə, elm inkişaf etdikcə, insan texnologiyası «kamilləşdikcə»... söz<br />
təhrif olundu, söz pozuldu, sözə xəyanət edildi, söz tapdalandı, söz hiylə və yalan<br />
alətinə çevrildi, sözlə verilən əhdi-peyman pozuldu... Söz «söz» mənasını itirdi.<br />
Ədən bağında olduğu kimi...Koroğlu «tüfəng çıxdı, kişilik getdi» deyirdi... Bəzi<br />
sözlərin ömrü uzun, bəzi sözlərin ömrü qısa oldu... 20-ci yüzilliyin ən dəbdəbəli<br />
sözü \»insan hüquqları və demokratiya» oldu...Tarix dediyimiz zaman kəsiyində:<br />
iyirminci yüzillikdə bu sözlər qədər təkrar olunan, bu sözlər qədər uğrunda mücadilə<br />
edilən, bu sözlər qədər uğrunda müharibələr, üsyanlar alovlanan, bu sözlər qədər<br />
uğrunda qan axıdılan söz— “azadlıq və müstəqillik” sözləri oldu... İki sözün arasında<br />
fərq mahiyyətindədir, amma oxşarlıqları çoxdur: bu sözlər qədər təkrar olunan, bu<br />
sözlər qədər uğrunda mücadilə edilən, bu sözlər qədər uğrunda davalar, üsyanlar,<br />
qiyamlar alovlanan, bu sözlər qədər uğrunda qurbanlar verilən söz...olmadı...İyirmi<br />
birinci yüzilliyin ilk illərində hər iki söz təkrar olunmaqda, ancaq artıq bayağı və<br />
aşkar bir çılpaqlıqla məna və mahiyyətini itirməkdə, ciddiliyini qeyb etməkdədir.<br />
«Söz» güclü və qüdrətlilərin əlində gücsüz və zəiflərlə rəftar və münasibətdə «söz»<br />
mahiyyətini itirib «qanunauyğun» bəlağətə çevrilməkdədir...Güclü və qüdrətlilərin<br />
«mal-mülkünə» çevrilən bəlağət isə: tarix boyunca uğrunda mücadilə edilən,<br />
uğrunda qurbanlar verilən, uğrunda əzablara təhəmmül edilən «müstəqillik və<br />
azadlıq», «insan hüquqları və demokratiya» sözlərinin nə mahiyyəti qaldı, nə<br />
də mənası... Söz də torpaq kimi, mülk və əşya kimi dünya güclülərinin işğalına və<br />
istilasına məruz qaldı, onlar tərəfindən zəbt olundu...Söz nəciblik müstəvisindən<br />
kobud diqtə müstəvisinə sürüşdü... və sürüşüb düşdüyü yerdə yer tutdu. Varlığın<br />
ilk çağında Ədən bağının ecazkar qapıları bəşər övladının üzünə qapandığı kimi,<br />
yaşadığımız yüzilliyin ilk illərində Böyük, Saf, İlahi Söz, dünya güclülərinin yeni<br />
xəyanətinə uğradı...gücsüzlər bu dəfə «Söz»ün Söz olmadığını anladılar... amma<br />
artıq gec idi... Koroğlu «tüfəng çıxdı, kişilik getdi» deyəndə bəlkə İlahi Sözə qarşı<br />
növbəti xəyanətin nə qədər ağrılı, nə qədər faciəli, nə qədər böyük bir günah, nə<br />
qədər böyük bir qəbahət olduğunu ifadə etmək istəyirdi...Unudurdu ki, o Böyük, Saf,<br />
Pak və İlahi Söz Adəmlə Həvva Ədən bağından qovulandan sonra bəşər övladı üçün<br />
artıq əzəli «söz bir olar» mənasını itirib «çoxmənalı», «çoxsahəli», «rəngarəng»,<br />
«çoxüzlü», «çoxrəngli» bir məfhuma çevrilib... Ədən bağında iblisin sözünə uyan<br />
insan... hələ də özünü aldatmaqdadır...Ədən bağında iblisin verdiyi alma Həvvanın<br />
gözlərini açır. O, Yaradanın gördüklərini görüb dərk edir... amma yaradılanın<br />
dərrakəsi Yaradanın dərrakəsindən necə uzaq idisə, elə də uzaqlarda qalıb. Insan<br />
dərrakəsi Yaradanın dərrakəsindən nə qədər dar idisə, elə dar olaraq qalıb...»Azadlıq<br />
və müstəqillik», «insan hüquqları və demokratiya» sözlərinin başına gələn müsibət<br />
63
unun bariz nümunəsidir...”Tövrat” “göz əvəzinə göz, diş əvəzinə diş” deməklə zəifləri<br />
və arxasızları qolugüclü, arxası möhkəm olanlardan qoruyurdu. Zəifin gözünü<br />
çıxardan güclünün gözü, arxasızın dişini tökən arxalının dişi çıxarılırdı. “Tövrat”ın<br />
əmri də, gücsüz və arxasızlar kimi bu günümüzün güclülərinin girovuna çevrilib.<br />
Artıq bu dünyada arxasızın gözü əvəzinə kimin gözü, gücsüzün dişi əvəzinə kimin<br />
dişinin çıxarılması barədə hökmü gözü və dişi çıxardanın özü verir. Ədalət dünyası<br />
zəmanəmizin hansısa dövrünün hansısa əsrində qeybə çıxıb. İlahi Söz Dünyası da<br />
əlçatmazdır. Ədən qapılarının xaricində qalan Dünya artıq «Söz» dünyası, düzlük və<br />
saflıq, mərhəmət və ədalət, şərəf və kişilik dünyası deyil... Tüfəng dünyasıdır...<br />
“Şalvarsız” avropalılar, “comərd” prezidentlər, “maaşlı” müxalifətçilər və<br />
rüşvətxor nazirlər<br />
12.10.2004<br />
“Jak Şirak Türkiyənin Avropa Birliyinə girməsi məsələsi barədə fransızlar arasında<br />
referendum keçirilməsini istəyir. Bu cəfəngiyyatdır. Türkiyə Avropanın bir hissəsidir.<br />
Türk mədəniyyəti bolqar və slovakların mədəniyyətinə nisbətən avropalılara daha<br />
çox təsir göstərib... Avropalı kişilər şalvar geyməyi türklərdən öyrəniblər. Çəngəllə<br />
yeməyi də biz sizə öyrətmişik.” Maraqlı iraddır! Tamer Özaydın bunu oktyabrın<br />
2-də “Atatürk2” İnternet forumunda gedən müzakirə zamanı yazıb. Qəzəblə<br />
yazıb. Düz yazıb, əyri yazıb, bilmirik. Yazıb. Azad dünyadır. Hərə istədiyini yazır.<br />
Süleyman Dəmirəl adına universitetin müəllimi, elmlər doktoru Şenol Kantarcı<br />
Türkiyənin “Hisar” qəzetində “ABŞ prezidentliyinə namizədlərin dəyişməyən<br />
“erməni” kartı” sərlövhəli tədqiqat yazısında bizə məlum olmayan bəzi maraqlı<br />
faktlara toxunur. Dr. Kantarcının yazısından balaca bir sitat: ”1988-ci il dekabrın<br />
7-də Ermənistanda zəlzələ olanda prezident Buş özü fəlakət yerinə getməsə də,<br />
oğlu Ceb Buşu (müəllifdən, Ceb Buş bu gün Florida ştatının valisidir) və 12 yaşlı<br />
nəvəsi Corc Buşu (müəl. Bu “Corc” ABŞ-ın indiki prezidenti Corc Buş deyil) zəlzələ<br />
qurbanlarına yardım daşıyan təyyarələrdən biriy ilə dekabrın 23-də Ermənistana<br />
göndərdi. Amerika televiziyaları Ceb Buşu hadisə yerində gözlərinin yaşını silərkən<br />
göstərmişdir. Dekabrın 25-də Ceb Buş zəlzələ bölgəsindən qayıdanda “Ata Buş” fəxrlə<br />
dedi ki, bu, oğluma verə biləcəyim ən qiymətli Milad hədiyyəsi oldu”. Sitatın sonu.<br />
Dr. Kantarcının yazdığına görə, 1912-ci ildən başlayaraq bütün prezidentlər özlərinə<br />
lazım olanda ermənilərə vədlər verib, sonra vədlərini unutmuşlar. “Ata Buş” da eyni<br />
cür hərəkət etmişdir. Corc Buş seçki kampaniyası zamanı ermənilərə çox vədlər<br />
verdi, ancaq vəzifəyə seçiləndən sonra Türkiyə ilə münasibətlərin erməni “soyqırımı”<br />
məsələsindən daha mühüm olduğunu nəzərə almalı oldu, yəni o da vədlərini unutdu.<br />
Bunu da Dr, Şenol Kantarcı “Hisar” qəzetində yazır. Azad dünyadır. Hərə istədiyini<br />
yazır.<br />
64
***<br />
Ötən həftə çox maraqlı həftə oldu. Həftə gecə başladı. Gecə qurtardı. Gecə oldu,<br />
gündüz oldu və yenə gecə oldu. Biz gecədə qaldıq. Onlar işıqlı gündüzü də,<br />
işıqlı gündüzün zəfər anlarını da gördülər. Azərbaycanın “ana” müxalifətin çiy<br />
kərpiçdən hörülmüş “saray”ının dəmir qədər möhkəm, polad kimi əyilməz üç<br />
beton “ana” sütunu — Rəsul Quliyevin ADP-si, İsa Qəmbərin “Müsavat”ı və Əli<br />
Kərimovun AXCP-si yenə qalibiyyət bayrağını uca tutaraq bu nəhəng növbəti<br />
cahan mücadiləsindən qələbə ilə çıxdı. Sudan yenə quru çıxdılar! Bu üç partiyanın<br />
“yürüş-mitinq” barədə birlikdə tərtibləyib Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısına<br />
təqdim etdikləri ərizənamə hakimiyyəti və hakimiyyətdəkiləri elə vahiməyə, elə<br />
vəlvələyə, elə vəhşətə və elə dəhşətə saldı ki, məzlum hakimiyyətin cəsur müxalifətin<br />
xahişini rədd etməkdən başqa çarəsi qalmadı. Məhəbbət qarşılıqlı olduğu üçün,<br />
“ana” müxalifət də bu rədd cavabına tabe oldu və Bakı merinin qərarına baş əydiyi<br />
üçün...qələbə çaldı. “Ana” müxalifəti təbrik edirik. 16 illik zəfər və qalibiyyət<br />
ənənəsini pozmadılar. Yaşasın belə müxalifət! İlham Əliyev “Röyter” agentliyinin<br />
iki müxbiri ilə müsahibəsində “üç sütun”un qələbəsinin təsiri altında maraqlı bir<br />
fikir söylədi: sitat “ Azərbaycanda siyasi partiyalar biri-birilərinə düşmənçiliklə<br />
yanaşırlar. Nə üçün axı? Mən bunu başa düşə bilmirəm. Nə üçün normal<br />
mükalimələr, müzakirələr və təmaslar olmasın. Olmalıdır. Lakin, deməliyəm ki, bu<br />
gün müxalifətdə olan şəxslərlə bu cür mükalimə və müzakirə aparmaq, təmaslar<br />
qurmaq qeyri-mümkündür”. Sitatın sonu. İlham Əliyevin nəyə eyham etdiyini başa<br />
düşmək çətin deyildir. Prezident “mükalimə, müzakirə və təmaslara” layiq olan<br />
yeni müxalifət görmək istəyir. Hamının arzusu var. Bu, onun arzusudur. Bəziləri<br />
arzusuna çatır, bəziləri çatmır. “Ana” müxalifətin də arzuları vardır. Azərbaycan<br />
Demokrat Partiyasının arzusu Rəsul Quliyevi Bakıda görməkdir. “Müsavat”ın arzusu<br />
İsa Qəmbəri prezident kürsüsündə görməkdir. İslahatçıların AXCP-sinin arzusu<br />
növbəti prezident seçkilərində Əli Kərimovu “ana” müxalifətin vahid namizədi kimi<br />
görməkdir. Görürsünüz, hörmətli həmyerlilər, hərənin öz arzusu var. “Quruluş”<br />
partiyasının sədri Fazil Qəzənfəroğlunun da arzusu var. Onun arzusu “Quruluş”<br />
partiyasının rəsmən qeydiyyatdan keçməsinə nail olmaqdır. Fazil Qəzənfəroğlu<br />
ötən həftə “Şərq” qəzetinə müsahibə verərkən Azərbaycan müxalifətinə “yüksək”<br />
qiymət verdi və dedi: sitat “Müxalifət deyəndə mən üç kateqoriyaya bölmüşdüm.<br />
Bunlardan birincisi, hökumətin müxalifətidir, ikincisi ATƏT-in, mötərizədə ABŞ-ın<br />
müxalifətidir, üçüncüsü isə millətin müxalifətidir.” Fazil dayan, tələsmə! Oxudunuz,<br />
əziz həmvətənlər! Fazil bəy indi davam et: “Siz görmürsünüz ki, Amerika səfiri<br />
hansısa siyasi qüvvələrə tapşırıq verir ki, gedin harda birləşin? Bəzi müxalifətçilər ABŞ<br />
administrasiyasının işverənləridir. Burada onlar üçün sənədlər hazırlayıb göndərirlər.<br />
Bununla məşğul olurlar və çoxu da məhz ordan maaş alır.” Sitatın sonu. “Maaşlı”<br />
müxalifətçilərə eşq olsun! Fazil Qəzənfəroğlu bunu böyük qəbahət sayır. Amma bizcə<br />
burada qəbahət-zad axtarmaq lazım deyil. Hamı maaşla dolanmır, amma hamı maaş<br />
alır. Çünki “insan tək çörəklə yaşamır”, amma çörəksiz də yaşamır. Fazil Qəzənfəroğlu<br />
sonra yazır: sitat “Seçki ərəfəsində Amerika səfiri gedib hakimiyyətlə danışıq aparır<br />
65
ki, müxalifət adı altında mənim üç-beş nəfərim mütləq parlamentə düşməlidir. Belə<br />
müxalifətçilik olmur ki.” Olur, Fazil bəy, olur! İndiyədək olubsa, bundan sonra da<br />
olacaq. Niyə olmasın ki. Azərbaycan zəngin neft ölkəsidir, Azərbaycan xalqı dözümlü<br />
xalqdır, Azərbaycan müxalifəti (həm hökumətdən, həm də ABŞ-dan maaş alan<br />
müxalifətimiz) güclü və müzəffər müxalifətdir, “liderlər” dəmir kimi möhkəm, polad<br />
kimi əyilməzdir, Azərbaycan hakimiyyəti isə hamımız bilirik ki, çevik və ədalətli<br />
hakimiyyətdir, heç kimin xətirinə dəymir. Tale Həsənov bu vəziyyəti Hollandiyanın<br />
Amsterdam şəhərindən göndərdiyi məktubunda belə izah edir: sitat:” <strong>Mirzə</strong><br />
müəllim, bu gun Azərbaycanda bir tikə çörək pulunu halal yolla qazanmaq üçün belə<br />
insanları yaltaqlığa, riyakarliğa, rushvətxorluğa məcbur edirlər. Azərbaycan bu gun<br />
yaşamaq üçün ən amansız dövlətdir. Hazirda əqidəsinin, vicdanının ziddinə getməyi<br />
bacarmayan 100 minlərlə insan Azərbaycanda ağır, dözülməz şəraitdə yaşayır. Bir<br />
olkənin ki, parlamentində əyləşənlərin 90 faizini xalq “zillət” vəkili adlandirsin<br />
bu ölkədə yaşamaq olarmı? Bu gün insanlar «yaxşı yaşamaq» üçün HAQQI belə<br />
danırlar.” Sitatın sonu. Bunu oxucumuz Tale Həsənov yazır. Azad dünyadır. Hərə<br />
istədiyini yazır.<br />
***<br />
Nə isə, hörmətli həmyerlilər, “şalvarsız” avropalılardan yazdıq, “comərd”<br />
prezidentlərdən danışdıq, “maaşlı” müxalifətə sataşdıq, indi də rüşvəxor nazirlə<br />
hesablaşaq. “Züddoyçe Saytung” adlı alman qəzetinin yazdığına görə, Fransanın<br />
keçmiş daxili işlər naziri və prezident Jak Şirakın yaxın dostu Şarl Paskua Səddam<br />
Hüseyndən milyonlarla dollar rüşvət alıb. Ancaq, Fransa parlamentində millət<br />
vəkili kimi toxunulmazlıq hüququna malik olduğu üçün prokurorluq onu cinayət<br />
məsuliyyətinə cəlb edə bilmir. “Transparency İnternational” təşkilatının 2003-cü<br />
ildə dünyanın müxtəlif ölkələrində korrupsiyanın miqyasına aid siyahısında Fransa<br />
23-cü, Türkiyə 77-ci, Azərbaycan 125-ci yerdədir. Qəribədir. Ötən həftə AŞ PA-da<br />
maraqlı bir əhvalat vaqe oldu. “Bakı-xəbər”in məlumatına görə, Türkiyənin baş naziri<br />
Rəcəb Tayyib Ərdoğan Strasburqda çıxış edəndə Azərbaycanın AŞ PA-dakı bir<br />
“müxalif ” deputatı dözə bilmədi, sual verdi ki, indi deyin görək Türkiyədə korrupsiya<br />
ilə mübarizə necə gedir, nə nailiyyətiniz olub... Dünya qəribə bir məkandır, ya Rəb!<br />
AŞ PA-nın məruzəçisi Andreas Qross Bakıda söylədi ki, “Azərbaycanın sərvətləri bəzi<br />
adamların cibinə gedir”. Dünya doğrudan da fırlanır, əziz oxucular!<br />
Buşun tiranlarla savaşı və Azərbaycanda yorğan davası<br />
27.02.2005<br />
Corc Buşun dünya tiranlarına elan etdiyi döyüşun artıq dünyanın dörd küncündən<br />
əks-sədası gəlməkdədir. Almaniyanın “Sueddeutsche Zeitung” qəzeti son<br />
66
nömrəsində Orta Asiyanın Corc Buşun təbiri ilə deyilsə iki tiran ailəsinə bütöv bir<br />
səhifəni həsr etməkdən çəkinmədi. Səhifənin başında maraqlı bir şəkil yapışdırılıb:<br />
(soldan sağa) Nursultan Nazarbayev, Nursultan Nazarbayevin arvadı, Əskər Akayevin<br />
oğlu, Nursultan Nazarbayevin qızı, Əskər Akayevin arvadı və Əskər Akayevin özü.<br />
Şəkildəkilərin adlarını şəkilin altında sadalayan alman qəzeti Əskər Akayevin oğlunun<br />
Nursultan Nazarbayevin qızına evləndiyini qeyd edərkən, elə dərhal əlavə edir ki,<br />
nikah artıq boşanma ilə nəticələnib. Amerika prezidentinin tiranlara qarşı döyüşü<br />
ilk bəhrələrini hasil etməkdə davam edir. Tiranlara qarşı Corc Buşun döyüşü İraqı<br />
işğal edərək Səddam Hüseyn rejimini devirəndən sonra, Ukraynada qeyri-hərbi<br />
“narıncı inqilab”la davam etdi. Bu “tiran yürüşü”nün pərdəarxası maraqlı və məzəli<br />
bir hekayəsi vardır. Fransanın paytaxtında ingilis dilində çıxan “İnternational Herald<br />
Tribune” qəzeti yanvarın 21-də Corc Buş ikinci prezidentlik müddətinə başlamaq<br />
münasibətilə and içərkən tiranlarla mübarizə çağırışını əhatə edən məlum nitqini<br />
söylədikdən sonra, ABŞ prezidentinin “tiran” mövzusunu xarici siyasətinin və ikinci<br />
prezidentlik dövrünün məhək daşına çevirməsinin səbəbini oxuculara bəyan elədi.<br />
Qəzetin yazdığına əsasən, 70-80-ci illərdə keçmiş SSRİ-də dissidentlik etmiş, sonra<br />
sovet həbsxanalarında yatmış, daha sonra azadlığa buraxılıb İsrailə köç etmiş və<br />
İsraildə siyasət sahəsində böyük uğurlar qazanmış Anatoliy (Natan) Şaranski bu<br />
yaxınlarda Amerikanın Boston şəhərinə gəlir. Gəlir ki, dünyada demokratiyanın<br />
mütləq istibdada (tiranlara) qalib gələcəyinə dair təzəcə yazdığı kitabın çap olunması<br />
münasibətilə tədbirlərdə iştirak etsin. Şaranski Bostona ayaq basar-basmaz Ağ Evdən<br />
ona zəng vurulur. Şaranski Ağ Evə dəvət olunur. Prezident Buş Ağ Evdə Şaranskini<br />
qəbul edir və onun yazdığı kitabın ona (ABŞ prezidentinə) nə qədər təsir etdiyini<br />
dilə gətirir, Şaranskinin qaldırdığı məsələlərin qlobal məsələlər olduğunu bildirir. Və<br />
bu görüşdən sonra, yanvarın 21-də Corc Buş andiçmə mərasimində nitq söyləyərək<br />
dünya müstəbidlərinə müharibə élan etdi. Tarix elə-belə yaranmır. Tarixi yaradan<br />
təsadüflərdir. Anatoliy (Natan) Şaranski o kitabı yazmasaydı, prezident Buş o nitqi<br />
söyləməzdi. Təsadüf göz qabağındadır. Təsadüfdən hasil olan xarici siyasət kursu<br />
artıq ideoloji bir məfkurəyə çevrilir və ayaq tutub iri addımlarla parlaq gələcəyə<br />
doğru gedir. Amerika prezidenti Avropaya son və tarixi səfərini başa vurandan sonra<br />
yerli mətbuat belə nəticəyə gəldi ki, Vaşinqtonun tiranlara qarşı və demokratiya<br />
uğrunda yürüşünü hərbi yolla da davam etdirəcəyinə artıq şübhə qalmır və Qərbi<br />
Avropa ölkələri, eləcə də Avropa Birliyi Corc Buş hökumətini bu niyyətindən vaz<br />
keçməyə sövq, yaxud vadar etmək üçün kifayət qədər gücə malik deyildir. Növbə<br />
Qırğızıstan prezidenti Əskər Akayevin növbəsidir. Ölkədə müxtəlif beynəlxalq<br />
qurumların maliyyə vəsaiti ilə fəaliyyət göstərən bütün qeyri-hökumət təşkilatları<br />
parlament seçkiləri ərəfəsində hərəkətə gətirilib. Akayev öz ailə hakimiyyətini<br />
müdafiə etmək üçün əlləşir. Həyəcan və təşviş, yuxusuz gecələr və qorxunun qarışığı<br />
olan bu əlləşmənin əks-sədası Azərbaycandan gəlir. İA REGNUM agentliyinin<br />
yazdığına əsasən, Azərbaycan parlamentinin keçmiş deputatı Cümşüd Nuriyev<br />
ABŞ-ın Corc Soros fondunu Azərbaycanda Ukraynadakına bənzər “narıncı” inqilabı<br />
başa çatdırmaq üçün kadrların hazırlanmasını maliyyələşdirməkdə ittiham etmişdir.<br />
Nuriyevin iddiasına görə, artıq 300-ə yaxın gənc azərbaycanlı Lvov vilayətində<br />
67
Soros fondunun təlim kurslarında məşq keçir. Bu iddianın arxasında konkret dəlil<br />
olmadığı üçün iddia olaraq qalır. Amma, Azərbaycandakı yüzlərlə qeyri-hökumət<br />
təşkilatlarının qarşıdan gələn parlament seçkilərində “monitoring” (müşahidə)<br />
keçirtmək üçün beynəlxalq təşkilatlardan, o cümlədən Soros fondundan maliyyə<br />
vəsaiti qopartmaq üçün qızğın mübarizəyə girişdiklərini “Vətəndaş cəmiyyəti<br />
uğrunda” adlı mərkəzin müdiri Eldar İsmaylov “Zerkalo” qəzetində çıxan yazısında<br />
xəbər verirdi. Müəllif təəssüflə yazır ki, əsas məqsədi mümkün qədər çox pul<br />
qopardılması olan bu cür qeyri-hökumət təşkilatlarını apardıqları monitorinq<br />
seçkilərin ədalətli keçirilməsini, ya da seçkilərdə pozuntuların aşkar edilməsini<br />
təmin edə bilməz. Və Eldar İsmaylov sual verir: Bu hərcmərclik kimin xeyrinədir?<br />
Yəni, saxta seçki təbirilə yanaşı biz, saxta monitorinq təzahürünü də nəhayət<br />
bəşəriyyətə bir Azərbaycan ixtirası kimi təqdim etmək ərəfəsindəyikmi? Bəlkə<br />
də...Ancaq, Eldar İsmaylovun söylədikləri Ukrayna, Moldova, Qırğızıstan kimi<br />
ölkələrin Azərbaycandan əsaslı surətdə fərqləndiyini açıq göstərir. Fərq böyükdür.<br />
Ukraynada dava demokratiya, Qırğızısanda dava demokratiya davası olsa da, Corc<br />
Buş Vaşinqton və Bratislavada tiranlara aid nitqini gəlib Bakıda Azadlıq meydanında<br />
söyləsə də Azərbaycanda yorğan davasının sona çatacağına bu kürreyi-ərzdə heç kim<br />
təminat verə bilməz.<br />
2005-ci il Azərbaycanda böyük dönüş ilidir, yaxud<br />
Ramiz Mehdiyev və Azərbaycanda növbəti (labüd) inqilab<br />
21.02.2005<br />
Hər ölüm erkən ölümdür. Türk şairi deyib bunu. Bu günlərdə həbsxanada naməlum<br />
səbəbdən həyatını itirən 20 yaşlı siyasi məhbus Alqayıt Məhərrəmova Allahdan<br />
rəhmət diləyir, onun əzizlərinə başsağlığı veririk. Doğrudan da hər ölüm erkən<br />
ölümdür. Bəzi insanlar bilir, bəziləri bilmir...Azərbaycanda növbəti (labüd) inqilabın<br />
küləyi əsir. Zəifdir, amma inadla əsir. 2005-ci il Azərbaycanda böyük dönüş ili<br />
olacaq. Bu sözlər indi dəbdədir. Azərbaycan iri addımlarla kommunizmin əlçatmaz<br />
və ünyetməz zivələrinə doğru yorulmadan addımladığı illərdə Kommunist Partiyası<br />
Mərkəzi Komitəsinin ideologiya şöbəsinin müdiri işləmiş, 1993-cü ildən Prezidentin<br />
İcra Aparatının müdiri vəzifəsini yerinə yetirən Ramiz Mehdiyev yeni inqilabın<br />
baş verəcəyinə və 2005-ci ilin Azərbaycanda dönüş ili olacağına inanmır. Ramiz<br />
müəllim deyir ki, inqilab bir dəfə olar. Azərbaycanda da bu inqilab, yenə Ramiz<br />
Mehdiyevin sözlərinə görə, bir dəfə olub, 1993-cü ildə Surət Hüseynovun tankları<br />
Gəncədən Bakı istiqamətində „iri addımlarla“ irəliləyəndə və bunun nəticəsində<br />
Heydər Əliyev hakimiyyətə gələndə tarixin ən parlaq inqilabı birdəfəlik qələbə çalıb<br />
68
və inqilabi hakimiyyət qurulub. İkinci inqilaba və yeni hakimiyyətə, onun fikrincə,<br />
təbii olaraq ehtiyac yoxdur. Ramiz müəllim belə məsələlərdə səriştəlidir. Dediyini<br />
bilir. Əgər onun fikrinin axınını diqqət və səliqə ilə izləsək deyə bilərik ki, 1993-cü<br />
il çevrilişi inqilabdırsa, deməli Ramiz Mehdiyev də inqilabçıdır. Sıravi inqilabçı<br />
deyil, 1993-cü ildə yaradılan (inqilabi) rejimin baş ideoloqudur. Təsadüfi deyildir<br />
ki, “Novoye vremya” qəzeti Ramiz Mehdiyevi YAP-ın “Suslov”u adlandırıb yazır:<br />
“ Ramiz Ənvəroviçin dahiyanə qeydinə görə, indiki müxalifətin inqilab həyata<br />
keçirtmək üçün imkanları çox dardır... Söhbət bu “cib” müxalifətindən gedirsə, Ramiz<br />
Ənvəroviç haqlıdır. Ancaq, inqilabı həyata keçirtməyə qadir olan başqa qüvvələr<br />
vardır və bu qüvvələr hakimiyyətin içərisində olduğu üçün, fərasətsiz müxalifətdən<br />
daha ciddi təhlükə mənbəyidir”. Göründüyü kimi, partiya məktəbini qurtarmayan<br />
jurnalistlər də mövcud vəziyyətə obyektiv qiymət vermək iqtidarındadır. İqtidar<br />
dedik, yenə inqilabçılar yadımıza düşdü. Amerikanın ən nüfuzlu qəzetlərindən olan<br />
„Washington Post” Rusiya prezidenti Vladimir Putini “əksinqilabın lideri” adlandırır.<br />
Vladimir Putinin Ukraynada, necə deyərlər, “narıncı” inqilaba qarşı çıxması, eləcə<br />
də Qazaxstanın prezidenti Nursultan Nazarbayevi və Qırğızıstanın dövlət başçısı<br />
Askar Akayevi himayə etməsi “Washington Post” qəzetini əməlli-başlı cin atına<br />
mindirib. Cin atına minən qəzet, haqlı olaraq yazır: “Demokratik islahatlar tələb<br />
edənlərə arxa duracağı, repressiyalara qarşı onlarla birlikdə mübarizə aparacağı<br />
barədə and içən prezident Buş Vladimir Putini qəzəbləndirməkdən qorxmursa,<br />
Avrasiya məkanında hələ çox iş gözləyir”. Qorxur, ya qorxmur? Kim bilir! Ancaq,<br />
“Washington Post” qəzetinin də nədənsə qorxduğunu sezmək mümkündür. Qəzetin<br />
Avrasiya məkanında Corc Buşun qarşısında böyük işlərin dayandığını yazarkən<br />
yalnız Qazaxstan və Qırğızıstanın adını çəkməsi, demokratik islahatlara möhtac olan<br />
Özbəkistan, Türkmənistan, Azərbaycan kimi ölkələrin üstündən sükutla keçməsi<br />
(yaxud yanlarından ötüb keçməsi) diqqətdən yayınmır. Ağ Evə yaxın əlaqələri ilə<br />
tanınan “Washington Post” kimi qəzetlər hər bir cümləni, hər bir kəlməni, hər bir<br />
sözü diqqətlə ölçüb-biçəndən sonra çap edən qəzetlərdir. Bilməsəydi yazmazdı.<br />
ABŞ prezidenti Corc Buşun yanvarın 21-də andiçmə mərasimində söylədiyi<br />
nitqində qarşıdan gələn dörd il ərzində əsas diqqətini müstəbid rejimlərə qarşı<br />
mübarizəyə həsr edəcəyini bəyan etdiyini hələ çoxları yaddan çıxartmayıb. Qəribə<br />
məntiqdir. Ukraynanın Azərbaycandakı səfiri Anatoliy Yurçenko Ukraynanın<br />
“Pora” təşkilatının Azərbaycan müxalifətini maliyyələşdirdiyinə dair məlumatları<br />
təkzib edib demişdir ki, “Pora” qeyri-hökumət təşkilatıdır və özünün pula ehtiyacı<br />
var. Düz deyir. Haşiyə çıxıb deyək ki, yalnız 2002-ci ildə Amerikanın “National<br />
Endowment for Democracy” təşkilatının kanalları ilə Azərbaycanda 10 ayrı-ayrı<br />
qeyri-hökumət təşkilatına və bir ədəd media qrupuna 284, 292 ABŞ dolları həcmində<br />
maddi yardım göstərilmişdir. (Bu pulun konkret olaraq hansı təşkilatlara və nə<br />
məqsədlə verildiyini öyrənmək istəyənlər: www.ned.org internet səhifəsini açıb<br />
geniş məlumatı oxusunlar). Türkiyədə çıxan „Sabah“ qəzetinin son nömrələrindən<br />
69
irində, tanınmış jurnalist Savaş Ayın Azərbaycanla əlaqədar maraqlı, eyni zamanda<br />
kədərli bir yazısı çap edilib. Yazı, Azərbaycan dövlət tibb universitetində təhsil alan<br />
türk tələbələrindən birinin anasının Savaş Aya yazdığı məktuba əsaslanır. Məktubda<br />
deyilənlərin hətta 60-70 faizi düz olsa belə, bu faktlar Ramiz Mehdiyevin mədh<br />
etdiyi 1993-cü il inqilabının parlaq şüalarının hətta Azərbaycan xaricində insanların<br />
gözlərini qamaşdırdığını sezməmək olmur. Məktubdan sətirlər: „Sevgili Savaş<br />
bəy... Mən bir qızı ilə yaşamaq uğrunda mübarizə aparan həkim bir anayam. Qızım<br />
keçən il ÖSS imtahanında 347 xal qazanaraq ilk üç ilini oxumaq üzrə Bakı Dövlət<br />
Universitetinin tibb fakultəsinə göndərildi. Qızımı aparıb Bakıda yerləşdirdim və hələ<br />
şokdan ayıla bilmirəm. Hansı məşəqqəti anladım sizə?! Belə dövlət anlayışı olurmu?<br />
Belə tibb fakultəsi olurmu?.. “Məktubu davam etdirmək istəmirik. Savaş Ayın yazısını<br />
hər kəs internetdə www.sabah.com.tr ünvanına girib 2005-ci il fevralın 11-i sayında<br />
axıra qədər oxuya bilər. Ramiz Mehdiyev düz deyir, Azərbaycanda inqilaba ehtiyac<br />
yoxdur. 1993-cü ildə baş verən „inqilab“ Azərbaycana bəsdir.<br />
Azərbaycanı azərbaycanlılar xilas edəcək və yaxud oyun eyni oyundur!<br />
14.02.2005<br />
“Azərbaycanımızı Amerika və Avropa iqtidarları, təşkilatları və hətta bu ölkələrin az<br />
sayda olan həqiqi demokratları xilas etməyəcək. Azərbaycanı azərbaycanlılar xilas<br />
edəcək”. Bu haray, Azər İslamın internetdə yayılan məktubundakı haraydır. Səbəbi<br />
nədir bu harayın? Səbəbi, əziz oxucu, çox qəribədir. Məsələnin kökündə “<strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet qəzetində dərc olunan “Yenə uşaq oyunu. Yenə saman çöpü”<br />
sərlövhəli qısa bir şərh yatır. Şərhin yazılmasına ABŞ Dövlət Departamentinin<br />
nümayəndəsi Adam Erelinin Azərbaycanda qarşıdan gələn parlament seçkiləri barədə<br />
verdiyi bəyanat səbəb olmuşdu. Şərhin mətni: “ABŞ dövlət departamentinin hansısa<br />
sözçüsünün hansısa Kİ-vasitəsinə müsahibə verib, Vaşinqtonun Özbəkistanda və<br />
Azərbaycanda ədalətli seçki keçirilməsinə tərəfdar olduğunu bəyan etməsi bütün<br />
daxili potensialını, cəmiyyətdə nüfuzunu itirən, taleyini okeanüstü dayılara bağlayan<br />
müxalifətimizi yenə cuşa gətirib. Cuşa gəlmələri bir yana, AXCP(i)-nin orqanı<br />
“Azadlıq” qəzeti, ADP-nin ruporu “Bakı-Xəbər”in pəh-pəh və pərəstişkarlıq hissilə<br />
manşetə çıxartdıqları bu “sensasiya” ilə yenə ictimaiyyəti çaşdırmağa, cəmiyyətdə<br />
sabaha olan cüzi ümidləri növbəti dəfə istismar etməyə və yenə puça çıxartmağa<br />
cəhd edirlər. Yazıq müxalifət! Yaddaşsız müxalifət! 1993-cü ilin prezident seçkiləri<br />
ərəfəsində ABŞ dövlət departamenti ədalətli seçkiyə tərəfdar olduğunu bildirdi.<br />
Seçki keçirildi. Müxalifət səs-küy saldı. Heydər Əliyev uddu. ABŞ hökuməti seçkinin<br />
nəticəsini tanıdı. 1995-cü il parlament seçkiləri zamanı ABŞ dövlət departamenti<br />
ədalətli seçki tərədarı olduğunu bəyan etdi. Müxalifət səs-küy saldı. Heydər Əliyevin<br />
partiyası uddu. ABŞ hökuməti seçkinin nəticəsini tanıdı. 1998-ci il prezident<br />
seçkiləri zamanı ABŞ dövlət departamenti ədalətli seçki tərəfdarı olduğunu bəyan<br />
70
etdi. Müxalifət səs-küy saldı. Heydər Əliyev seçkini uddu. ABŞ hökuməti seçkinin<br />
nəticəsini tanıdı. 2003-cü il prezident seçkisi zamanı ABŞ dövlət departamenti<br />
ədalətli seçki tərəfdarı olduğunu bəyan elədi. Müxalifət çox səs-küy saldı. Camaat<br />
küçələrə töküldü. Azadlıq meydanı kütlənin əlinə keçdi. Heydər Əliyevin oğlu seçkini<br />
uddu. ABŞ hökuməti tələsik seçkinin nəticəsini tanıdı. 2005-ci ildir...Qarşıdan<br />
parlament seçkisi gəlir. ABŞ dövlət departamenti yenə ədalətli seçkiyə tərəfdar<br />
olduğunu bəyan edir...Yazıq müxalifət! Məzlum müxalifət! İndi nə umursan və<br />
kimdən umursan, ictimai rəydə və ictimaiyyət arasında nüfuzunu xərcləyib qurtaran<br />
cənab müxalifət! Aldanmayın, əziz oxucular! Belə bəyanatlar hələ çox veriləcək. Yerli<br />
KİV-lər, o cümlədən “Azadlıq” qəzeti də, “Bakı Xəbər” də bu bəyanatları pəh-pəhlə<br />
yayacaqlar. Özlərini bu bəyanatların kölgəsində DİV sayacaqlar. Vədlər də veriləcək.<br />
Dəryada boğulan bir cəmiyyətə saman çöpündən yapışmağı tövsiyə edəcəklər.<br />
Müxalifət də bu tövsiyəni nicat və xilas yolu kimi ictimaiyyətə sırıyacaqdır. Yenə uşaq<br />
oyunu. Yenə xəyalpərəstlik... Nə vaxt qurtaracaq bu BOYÜK çirkin OYUN, ya Rəb!”<br />
Şərhin mətni budur. Bu şərhdə nəyin kimlərinsə qəzəbinə tuş gəldiyini başa düşmək<br />
olmur. Yada salaq ki, 2003-cü il prezident seçkiləri başa çatandan dərhal sonra eyni<br />
Adam Ereli bəyanat verərək seçkilərdə saxtakarlıqların olduğunu bildirmişdi. Bu<br />
bəyanat veriləndən dərhal sonra, 2003-cü il oktyabrın 22-də bakililar.az internet<br />
saytının forumunda (rus dilində) belə bir maraqlı dialoq qeydə alındı: “Dövlət<br />
departamentinin mətbuat katibi Adam Erelinin sözlərinə görə, müşahidəçilər saxta<br />
bülletenlər aşkar etmiş, seçicilərin qorxudulmasına və digər ciddi pozunulara şahid<br />
olmuşlar. Bu cür bəyanatların nə dəyəri ola bilər, axı?????” Yanvar ayında (2003-cü<br />
ilin yanvarında) yazmışdım və yenə deyirəm ki, Qərbin sintetik (süni) riyakarlığı<br />
texnologiya, kompyuter və qırıcı təyyarələr sahəsində əldə etdikləri nailiyyətlər<br />
qədər inkişaf edərək yüksəkliklərə çatıb. Bu sintetik (süni) riyakarlıq çox incə və elə<br />
həssaslıqla həyata keçirilir. Dövlət departamentini tarixə qovuşmuş SovİQP MQ<br />
Siyasi Bürosunun rolunu oynamağa şirnikdirən, həvəsləndirən şəxs — Heydər Əliyev<br />
olub. Onlar da bu oyunu məharətlə və qarşılıqlı (nəzakətlə) oynayırlar…Dövlət<br />
departamentinin bulbul cəhcəhinə bənzər bəyanatlarını ciddi qəbul etmək üçün ali<br />
məktəbi başa vurmaq lazım deyildir… Bu bulbul cəhcəhindən xilas olmağın bir yolu<br />
var — bəyanatları oxumamaq, onlara əhəmiyyət verməmək və onlardan yan keçmək.”<br />
Bu fikrin tam həqiqətə uyğun olub-olmadığını söyləmək üçün səlahiyyətimiz kifayət<br />
qədər geniş deyildir. Amma, Mustafa Yıldırım yəqin ki, haqlıdır: oyun eyni oyundur.<br />
Mustafa Yıldırım “Project Democracy” (Demokratiya Layihəsi) adlanan bu qlobal<br />
planın Azərbaycan müxalifəti ilə əlaqədar qismlərini xırda təfərrüatları ilə, 1995-ci<br />
ildən indiyədək kimlərə nə qədər xərc çəkildiyini də konkret rəqəmlərlə özünün<br />
“Peru, Venesuela və Azərbaycan! Oyun eyni oyundur!” sərlövhəli sənədli yazısında<br />
məharətlə işıqlandırır. Lazım gələrsə bu sənədləri növbəti yazılarımızda oxuculara<br />
çatdırarıq. Bircə iqtibasla kifayətlənək: Əvvəlcə isti pullar və London bankirləri,<br />
sonra Beynəlxalq Valyuta Fondu gəlir. Sonra hər şey yenidən başlayır. 2001-ci ilin<br />
martında Sorosun adamları Kamal Dərvişlə görüşəndə Türkiyə mediasının səs<br />
çıxartmaması təəccüblü deyildi. Yeni dünya düzənini tənqid edib, “faiz haramdır”,<br />
“qəhr olsun sərmayə”, “qəhr olsun imperializm” deyənlər də, artıq sivilləşmişdilər…”<br />
71
Azər İslam nə deyirdi: “Azərbaycanı azərbaycanlılar xilas edəcək”.<br />
Klan rejimi, inqilab ili və qəflət yuxusundan ayılmayan diaspora<br />
24.05.2005<br />
Salam, əziz oxucu! Salam, Rusiya federasiyasına sığınan 3 milyonluq Azərbaycan<br />
diasporası! Niyə səsin gəlmir, haradasan? Sən 3 milyonluq vahid diasporasan,<br />
yoxsa pərən-pərən salınmış, biri-birinə qarşı qoyulmuş, vahid qayə və vahid amal<br />
ətrafında birləşməyə qüdrəti və qabiliyyəti olmayan mühacir kütləsisən? Bəlkə adın<br />
var, özün yoxsan? Bəlkə istəmirlər ki, var və bir olasan? Kefin kökdürmü? Vətəndən<br />
arxayınsanmı? Qürbət həyatından razısanmı? Qəflət yuxusundan ayılmaq istəyirsən,<br />
yoxsa ayılmaq istəmirsən? Ayıq qalmaq əmək və zəhmət tələb edir. Ayılmamaq<br />
əmək və zəhmət tələb etmir. Ayılmaq və ya ayılmamaq seçimini sən özün etməlisən.<br />
Çünki, Azərbaycan inqilab ərəfəsindədir. Əgər 1993-cü ilin qiyam nəticəsində<br />
hakimiyyətə gələn, ölkədə bir dəfə də olsun azad və ədalətli seçki keçirtməyən və<br />
2003-cü ildə saxta seçki vasitəsilə hakimiyyəti şəxsi mülkü kimi atadan oğula miras<br />
kimi ötürən klan rejimi noyabr ayında vətəndaşları ədalətli və azad seçki keçirtmək<br />
imkanından məhrum edərsə, Azərbaycanda inqilab labüddür. Heydər Əliyevin qurub<br />
getdiyi feodalizm dövrünün ən iyrənc xüsusiyyətlərini özündə birləşdirən avtoritar<br />
rejimin polis qüvvələri mayın 21-də azad seçki tələbi ilə Bakı küçələrində dinc<br />
nümayişə çıxanları əzib-əzişdirirsə, deməli bu rejim ədalətli və azad seçki keçirtmək<br />
istəmir. Əgər bu rejim öz vətəndaşlarının sərbəst toplaşmaq hüququnu pozursa və<br />
beynəlxalq təşkilatların, xarici dövlətlərin azad seçki barəsində tələb və şərtlərinə<br />
məhəl qoymursa, deməli o, Azərbaycanda demokratik seçki keçirtmək niyyətində<br />
deyildir. Və əgər bu rejim demokratik seçki keçirtmək niyyətində deyildirsə, deməli<br />
Azərbaycanda inqilab labüddür, inqilab qaçınılmazdır. Bu sadə məntiqi və sadə<br />
həqiqəti təkcə <strong>Xəzər</strong> dənizinin neft sərvətlərində payı olan Qərb dövlətləri yox, eyni<br />
zamanda əsrlərdən bəri Azərbaycanla sıx tarixi-mədəni-iqtisadi əlaqələri olan Rusiya<br />
da dərk etməli və lazımı nəticə çıxartmalıdır. Çünki, avtoritarizmin hökmranlığı<br />
altında olan Azərbaycan yox, demokratik hökuməti olan azad Azərbaycan birinci<br />
növbədə Rusiyanın da xeyrinədir. Azərbaycan inqilabı təkcə ölkədə qalıb yaşayan 4<br />
milyon nəfər azərbaycanlının deyil, klan rejiminin yeritdiyi düşünülmüş “təmizləmə”<br />
siyasəti nəticəsində vətənini tərk etmiş və xarici ölkələrdə, xüsusilə Rusiyada<br />
məskunlaşmış 4 milyona yaxın azərbaycanlının da taleyini müəyyən edəcəyi üçün,<br />
bu artıq ümummilli bir məsələ halını alır. Bunu təkcə biz bilmirik. Bunu Bakıdakı<br />
klan rejimi də yaxşı bilir və “lazımı” tədbirlər görür. Gəlin özümüzü aldatmayaq. Bu<br />
72
il mart ayında Bakıda, öz mənzilinin qapısında yeddi güllə ilə qətlə yetirilən Elmar<br />
Hüseynov 2003-cü ilin mart ayında “Monitor” jurnalında yazırdı: “Biz hər gün və<br />
hər saat mübarizə aparmalıyıq ki, bu rejim, ölkənin bir qrup quldur tərəfindən<br />
soyulmasını və zorlanmasını sükutla seyr etmək niyyətində olmadığımızı dərk<br />
etsin. Mübarizə aparıb rejimə başa salmaq lazımdır ki, məhz bu əməllərindən ötrü<br />
onun gələcəyi yoxdur və o, ölümə məhkumdur.” Qatil gülləsi düz iki il sonra Elmar<br />
Hüseynovu əbədi susdurdu. Bu qətl, təkcə ayrı-ayrı fərdlərə xəbərdarlıq deyildi.<br />
Bu qətl, ölkənin daxilində və xaricində olub hələ susmağı tərcih edən əksəriyyətə,<br />
o cümlədən Rusiya federasiyasında yaşayan 3 milyona yaxın azərbaycanlıya göz<br />
dağı vermək təşəbbüsü idi. Qəribədir. Azərbaycanın Qarabağı və yeddi rayonu işğal<br />
altındadır. Bakıda hakimiyyətdə olan rejim dünya ictimaiyyətinin diqqətini bu fakta<br />
cəlb etmək üçün əlləşdiyini hər fürsətdə bəyan edir, xaricdə yaşayan azərbaycanlıları<br />
bu amal ətrafında birləşməyə çağırır, onların birləşməsi üçün külli miqdarda vəsait<br />
və əmək sərf etdiyini öz nəzarəti altında olan qəzet, radio və televiziyalar vasitəsilə<br />
gözə soxur. Əslində bu cür təşəbbüslər yalnız səmimi niyyətlə baş vurulduğu halda<br />
nəcib təşəbbüsdür və yalnız səmimiyyət olduğu halda nəcib nəticələr verir. Təəssüflər<br />
olsun ki, Azərbaycanda səmimiyyət qıtlığı müəyyən mənada milli faciəyə çevrilib<br />
və cəmiyyətə düşünülmüş, planlı şəkildə aşılanan ümummilli mənəviyyatsızlıq<br />
xəstəliyinin əsas səbəblərindən biridir. Azərbaycan İnsan Hüquqları Mərkəzinin<br />
müdiri Eldar Zeynalov bu günlərdə Bakıda çıxan “Обозреватель» qəzeti ilə<br />
müsahibəsində bu milli faciənin çoxlarına məlum olmayan yeni müdhiş, qorxunc<br />
və eyni zamanda iyrənc tərəfini ifşa etmişdir. Onun sözlərinə görə, hakim klan xarici<br />
ölkələrdə, xüsusilə Rusiyada yerləşən azərbaycanlı mühacirlərə hər vasitə ilə nəzarət<br />
etməyə səy göstərir və bu işdə böyük uğurlar əldə edib. Rusiyada azərbaycanlılar<br />
böyük var-dövlətə (təxminən 30 milyard ABŞ dolları) və siyasi potensiala malik<br />
olması Bakıda hakimiyyətdə olan avtoritar klan rejimini vahiməyə salır vı onun<br />
nəzərində onlar baş verə biləcək inqilabın işığında xüsusilə təhlükəli amilə çevrilə<br />
bilərlər. Eldar Zeynalov deyir: “Azərbaycan hakimiyyəti Rusiyada təkcə öz<br />
agentləri vasitəsilə deyil, həmçinin muzdla tutduğu adi bazar alverçiləri vasitəsilə<br />
də müəyyən iş görür. Azərbaycan səfirliyi iri azərbaycanlı biznesmenlərdən pul<br />
yığıb guya Azərbaycanın ehtiyacları üçün müəyyən fonda yerləşdirir. Lakin bu<br />
pullar Azərbaycanın dövlət büdcəsinə keçirilmir. Şayiələr gəzir ki, bu pullardan<br />
Rusiyada Azərbaycan diasporasını izləmək, pusmaq, güdmək və azərbaycanlı<br />
mühacirlər arasında casusluq etmək üçün istifadə olunur. Məzəli vəziyyət yaranır.<br />
Elə çıxır ki, Rusiyada azərbaycanlı mühacirlər özlərinə qarşı yönələn casusluğu<br />
özləri maliyyələşdirir”. Məsələnin qeyri-məzəli cəhəti odur ki, Eldar Zeynalovun<br />
sözlərinə görə, klan rejiminin xüsusi xidmətləri xarici ölkələrdə, xüsusilə Rusiyada<br />
azərbaycanlı mühacirlər arasında nifaq salmaq, inqilab ideyasının mühacirlər<br />
arasında canlanmasına yol verməmək, hər cür fəallığı beşiyində boğmaq üçün şayiə<br />
yaymaqdan, fitnə-fəsad törətməkdən də çəkinmir. Rejimin xaricdəki azərbaycanlıları<br />
73
irləşdirmək cəhdlərinin parlaq və göz qamaşdıran nümunəsi budur. Salam, Rusiya<br />
federasiyasına sığınan 3 milyonluq Azərbaycan diasporası! Kefin kökdürmü? Qürbət<br />
həyatından razısanmı? Qəflət yuxusundan ayılmaq istəyirsən, yoxsa istəmirsən?<br />
Xəyallara dalma, əziz diaspora! Mərhum Elmarın sözlərini yada sal: “Əgər rejimin<br />
bütün rəqibləri mübarizə aparmaq əvəzinə xülyapərəstliyə düçar olsalar, onlar<br />
iszis-soraqsız itib gedəcək, hakim rejim qəti (yekun) qələbəsinə yaxınlaşacaq, ölkə<br />
isə iflas edəcəkdir”.<br />
Elmar Hüseynovun xatirəsinə<br />
04.03.05<br />
74<br />
Güllələnmiş Qələm<br />
Azərbaycanda Qorxmaz Qələm sahibi tapmaq çətindir... Azərbaycanın Qorxmaz<br />
Qələmini güllələdilər... Azərbaycanda Qeyrətli Qələm sahibi tapmaq çətindir...<br />
Azərbaycanın Qeyrətli Qələmini güllələdilər... Azərbaycanda Fədakar Qələm sahibi<br />
tapmaq çətindir... Azərbaycanın Fədakar Qələmini güllələdilər... Azərbaycanda<br />
siyasət qədər çirkin bir peşəyə bulaşmayan Qələm tapmaq çətindir...Azərbaycanın<br />
siyasətdən kənar dayanmağı bacaran Qələmini güllələdilər... Azərbaycanda<br />
sərbəst düşünən beyin sahibləri çox, səsini çıxardan azdır... Sərbəst beynə və<br />
səsini çıxartmağa cəsarəti olan Qələmi güllələdilər... Azərbaycanda çörəklə<br />
imtahan məngənəsindən sağ-salamat çıxan qələm sahibi çox-çox azdır... Çörəklə<br />
imtahan məngənəsindən şərəflə çıxan Qələm sahibini güllələdilər... Böyük<br />
fədakar Vətənpərvəri güllələdilər... Elmar Hüseynovu güllələdilər... 2003-cü ilin<br />
sentyabrında “Azadlığın susdurulmuş səsi” adlı yazısına Elmar “Bizi aldadıblar!”<br />
nidası ilə başlayaraq bu cümlələrlə sözünə davam edirdi: “Bizə deyirdilər ki, yalnız<br />
SSR-də senzura var, yalnız SSRİ-də söz azadlığı yoxdur və yalnız SSRİ-də öz şəxsi<br />
fikrinə sahib olan hər kəsi sistem sındırır, məhv edir. Ancaq, “dəmir pərdə”nin o biri<br />
tayında isə hər şey başqa cürdür...Bizi aldadıblar... (Onu işdən çıxardıb düz küçəyə<br />
atmaqla) onlar hamımıza başa saldılar ki, azərbaycanlıların hüquq və azadlıqları<br />
uğrunda mübarizə dövrünün sonu gəlib çatdı”. Bu yazıdan ötrü qınağa hədəf oldu,<br />
amma əqidəsindən dönmədi...Elmar Hüseynovu güllələdilər. Hələ yaradıcığının<br />
ən yüksək nöqtəsinə çatmadan güllələdilər. Elmar tənqidçi idi, siyasətçi deyildi. Bu<br />
gün siyasətçilərin ağzından Elmarın adı düşmür. Siyasətçilər Elmarın qanını yerdə<br />
qoymamağa çağırırlar... 1990-cı il yanvarın 21-də də elə danışırdılar...Qarabağın<br />
kənd və şəhərləri əldən gedəndə də elə danışırdılar...Xocalıda faciə baş verəndə,<br />
Şuşa müdafiəsiz qoyulanda, Qarabağın yeddi rayonu təhvil veriləndə də eyni cür<br />
danışırdılar...Qanı yerdə qoymamağa çağırıb, bir az sonra çağırışlarını unutmağı<br />
vərdiş ediblər. Çünki çağırışlar və bəyanatlar Azərbaycan siyasətinin iliyinə qədər
işləmiş bir xroniki xəstəlikdir. Siyasəti içindən yeyən də, onu qidalandıran da bu<br />
xəstəlikdir. Çünki, Azərbaycan siyasəti (və ümumiyyətlə siyasət) Bakı havası kimi<br />
dəyişgəndir. Bakılıların dediyi kimi “gah gilavardır, gah gicavar...” Qarşıdan parlament<br />
seçkiləri gəlir... Növbə Elmarın növbəsi idi...”Kimə lazım idi Elmarın ölümü? Kimə<br />
sərf edir bu sərsəm cinayət?” deyə hey öz-özümüzü suallarla üzsək belə, həqiqəti<br />
tapmaq biz adi insanlara bəlkə nəsib olmadı. Qəribə ildir — 2005-ci il. Qəribə<br />
oyunlar gedir, qəribə hörümçək torları toxunur Azərbaycanın ətrafında...Fevralın 19-<br />
da Amerikanın Yerevandakı səfiri Kaliforniyada erməni fəalları ilə görüşdə “Dağlıq<br />
Qarabağ Azərbaycana qaytarıla bilməz, bu faciə olar” deyə bəyanat verir. 8 gün sonra<br />
sözlərini danır. 9 gün sonra səfirin səhv etdiyini deyirlər. 10 gün sonra Azərbaycan<br />
parlamentində “British Petroleum” şirkətinin Azərbaycanda çevriliş hazırladığına dair<br />
ittihamlar səslənir. 13 gün sonra “Daşnaksyutun” partiyası bəyan edir ki, Amerika<br />
səfiri səhv etməyib. Və bu arada bir neçə çeçen yaraqlısının Rusya-Azərbaycan<br />
sərhəddini keçərək Bakıda terror törətməyə getdiyinə dair agentliklər məlumatlar<br />
yayır... Martın 2-də Bakıda, Qara Qarayev küçəsində Elmar Hüseynov qətlə yetirilir...<br />
Martın 3-də Kanada hökuməti Azərbaycana səfər edən vətəndaşlarını ehtiyatlı<br />
olmağa çağırır... Fərziyyələrdir, amma qəribə ildir, 2005-ci il... Bəlkə, Araz Əlizadə<br />
haqlıdır: “Hədəf İlham Əliyev idi, güllə Elmar Hüseynova dəyib”(?) Kim bilir! Nə<br />
üçün indi? Və nə üçün Elmar? Qəribə ildir — 2005-ci il! Kədərli ildir! Allah axırın<br />
xeyr eləsin! Azərbaycan ən böyük qurbanını artıq verdi, martın 2-də axşam verdi.<br />
Azərbaycanda Qorxmaz Qələm sahibi tapmaq çətindir... Azərbaycanın Qorxmaz<br />
Qələmini martın 2-də güllələdilər...Azərbaycanda Qeyrətli Qələm sahibi tapmaq<br />
çətindir...Azərbaycanın Qeyrətli Qələmini martın 2-də güllələdilər... Azərbaycanda<br />
Fədakar Qələm sahibi tapmaq çətindir...Azərbaycanın Fədakar Qələmini martın 2-də<br />
güllələdilər...Azərbaycanda siyasət qədər çirkin bir peşəyə bulaşmayan Qələm tapmaq<br />
çətindir...Azərbaycanın siyasətdən kənar dayanmağı bacaran Qələmini martın 2-də<br />
güllələdilər... 2003-cü ilin sentyabrında yazdığı və əvvəlcə qeyd etdiyimiz yazısında<br />
Elmar yazırdı: “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in işdən kənar edilməsi — hamımızın məğlubiyyətidir,<br />
çünki biz, sonuncu səmimi informasiya mənbəyindən daha çox şeyi itirdik. Bu,<br />
harada yaşamasından asılı olmayaraq bütün azərbaycanlıların məğlubiyyətidir.<br />
Çünki, böyük bir vətənpərvər zərər çəkib və onun yeganə günahı vətənini həddən<br />
artıq sevməsi idi.” Yox Elmar! Bu sözlər mənə yox, sənə yaraşır. Sənin ölümün harada<br />
yaşamasından asılı olmayaraq bütün azərbaycanlıların məğlubiyyətidir. Çünki böyük<br />
bir Vətənpərvəri, yeganə günahı öz vətənini və xalqını həddən artıq, həyatından artıq<br />
sevən bir Vətənpərvəri itirdik! Elmarı güllələdilər!<br />
Mərhumun əzizlərinə dərin hüznlə başsağlığı verməyi özümə borc bilirəm.<br />
Allah rəhmət eləsin!<br />
75
Fitnənin anatomiyası, mərdliyin anatomiyası, namərdliyin<br />
anatomiyası…<br />
18.02.2006<br />
Azərbaycan hələ də fitnə-fəsad və namərdliyin cəngində<br />
vurnuxur<br />
Fitnə fəsaddır. Fəsad da fitnədir. İkisi bir yerdə fitnə-fəsaddır. Fitnənin bir mənası<br />
qarışıqlıq, ara pozma, ara qarışdırmadır. İkinci mənası adamları, camaatı bir-birilə<br />
vuruşdurmaq, aralarını pozmaq üçün gizlicə hazırlanan qəsd, xəyanət, fitnə-fəsaddır.<br />
Göründüyü kimi fitnə doğrudan da fəsaddır. Çünki fitnə-fəsad da fitnədir. Fitnə<br />
salmaq da fəsaddır. Yalnız fəsad deyildir. Fitnə salmaq — araya nifaq salmaq, ara<br />
qarışdırmaq, fəsad törətməkdir. Yenə eyni dairədir. Tilsimli dairə. Əvvəli və sonu<br />
olmayan dairə. Fitnə olan yerdə fəsad var. Fəsad olan yerdə fitnə. Bəşər övladının icad<br />
etdiyi fitnə-fəsad adlanan rəzillik həmişə və istənilən hər şəraitdə ayrılmaz cütlük<br />
kimi hərəkət edir. Bir-birilə həmişəlik əhdi-peyman kəsmiş bu rəzil cütlük bəni-adəm<br />
içində çox fəal olub, ta Adəm və Həvva dövründən bu yana insanlar arasında nifaq<br />
və ədavət salıb dağıdıcı əməllərini elə insanların taleyi üzərində təcrübədən keçirdir.<br />
Əqli zorlayır, zəkalını əzir, məhsuldar enerjini puça çıxardır, başlıları hürküdür,<br />
cəmiyyətin cılızlaşması cərəyanını sürətləndirir. Həzz ala-ala, kam ala-ala əzir,<br />
zorlayır, dağıdır və rəzilliyini bu şəkildə təcrubədən keçirdir. İnsan isə dözür. Çünki<br />
dözüm də fitnə-fəsad kimi bəşər övladının təbiətinin ayrılmaz parçasıdır. Buna görə<br />
dözür! Fitnə yalnız fəsad deyil. Fəsad da yalnız fitnə deyil. Eyni zamanda qurğudur,<br />
tələdir, hiylədir. Elə isanların bir-birinə qurduğu tələ və hiylə!<br />
Əslində fitnə-fəsad insanların bir-birinə yox, əqli və zəkası zəif olanların əqli və zəkası<br />
güclü olanlara qurduğu qurğu, tələ və hiylədir. Çünki əqli və zəkası güclü olanlar<br />
üstün gəlsələr, əqli və zəkası zəif olanlar cəmiyyətdə qılınc oynada bilməzlər. Elə<br />
buna görə də cəmiyyətdə qılınc oynatması üçün əqlən və zehnən güclüləri fitnə-fəsad<br />
qurub əzmək zəiflərin həyat qayəsinə çevrilir. Əqli və zəkası zəif olan fərddə fitnəfəsad<br />
hissi güclüdür. Əqli və zəkası güclü olanlarda fitnə-fəsad qabiliyyəti çox-çox<br />
zəif və bəlkə də heç yoxdur. Nəticə nədir? Odur ki, fitnə fəsaddır, fəsad fitnədir. Hər<br />
ikisi birlikdə fitnə-fəsaddır. Törətdikləri bir çox rəzilliklər vardır ki, onların başında<br />
namərdlik gəlir. Namərdliyin dilimizdə mənası genişdir, mahiyyəti eynidir. Namərd<br />
— alçaq, müxənnəs, nakişidir. Lüğətimizdə belədir. Namərdlik kəlməsinin mənası<br />
daha geniş və rəngarəngdir. Namərdlik — alçaqliq, nakişilik, xainlik, vəfasızlıq, əhdi<br />
pozmaqdır. Bir də namərd çıxmaq var. Namərd çıxmaq, yəni əhdi pozmaq, vəfasızlıq<br />
etmək, xain çıxmaq, xəyanət eləmək. Namərd, namərdlik, namərd çıxmaq…<br />
76
Bəli, namərdliyin özülünü fitnə və fəsad təşkil etdiyi kimi, fitnə-fəsadın kökünü<br />
və özülünü də namərdlik təşkil edir. Hər üçü — fitnə, fəsad və namərdlik məntiq<br />
baxımından təhlil edilərsə, zəiflikdən irəli gəlir. Cismani zəiflikdən yox, birinin o<br />
birisindən əqli və zehni baxımdan zəifliyindən və sözü gedən fərdin rəqibi qarşısında<br />
öz zəifliyini açıq-aşkar dərk etməsindən irəli gəlir ki, belə şəraitdə əvvəlcə qibtə,<br />
sonra ədavət və ardınca fitnə-fəsad əmələ gəlir. Məzlum insanlıq! Türkiyənin məşhur<br />
İstanbul Teknik Universitəsinin məzunları bu yaxınlarda apardıqları maraqlı, amma<br />
ciddi bir tədqiqat işinin nəticəsini ictimaiyyətə çatdırıblar. Tədqiqatın hədəfi qoz,<br />
məğzi qoz, mahiyyəti qoz, nəticəsi qoz, fəlsəfəsi qoz, düsturu qozdur…<br />
Nə üçün? Gəlin deyim. Bir qozu əlinizə alanda lap çölündə yaşıl qabıq, sonra taxta<br />
qabıq, daha sonra zərif bir zər və lap içəridə insan beynini xatırladan ağ bir qida ilə<br />
qarşılaşırıq. Sözün kəraməti bəs nədir? Qoz çölündəki yaşıl və sonrakı taxta qabığı<br />
ilə insan başına bənzədiyi kimi, içərisindəki əsl meyvəsi ilə beyinə bənzəyən qeyriadi<br />
bir qidadır. İstanbul Teknik Universitetinin tədqiqatına görə, qozun içərisindəki<br />
qida beynimizin kiçildilmiş modelidir. Mütəxəssislər nə olursa olsun gündə 1-2<br />
dənə yaş qoz yeməyi təkidlə tövsiyə edir. Xüsusilə inkişaf çağındakı uşaqlar üçün çox<br />
mühümdür. Zəifliyin qarşısını almağın bir yolu budur. Qoz güc mənbəyidir. Xüsusilə<br />
beyin üçün ən güclü qida insan beyninə bənzəyən qozdur! Qoz zəifliyin və acizliyin<br />
müalicəsidir. Fitnə-fəsadla mübarizədə qozun müstəsna əhəmiyyəti vardır. Çünki,<br />
əvvəldə dediyimiz kimi, zəifliyin labüd nəticəsi namərdlikdir. Tilsimli dairədir!<br />
Fitnə-fəsad fəsaddır. Fitnə-fəsadın əmələ gəlməsinin qaçılmaz nəticəsi isə əvvəldə<br />
dediyimiz kimi — namərdlikdir. Bu da bir dairədir. Nə əvvəli var, nə də axırı. Fitnə<br />
fəsadı törədir, fəsad fitnəni. Fitnə-fəsaddan qibtə və paxıllıq törəyir. Fitnə, fəsad, qibtə<br />
və paxıllıq namərdliyin bünövrəsini qoyur. Və namərdlik— ağ atın belində əlində<br />
qılınc olan bu rəzalət özündən əqli və zehni baxımdan üstün olan rəqibinə meydan<br />
sulayır. Ağ atın belində? Bəli, əziz oxucum! Faciə odur ki, mənəviyyatın pozulduğu,<br />
fitnə-fəsadın qalib gəldiyi və hər şeyin təhrif olunduğu cəmiyyətlərdə ağ atın mənası<br />
da təhrifə məruz qalır və bu üzdən ağ atın belinə düzlük və mərdlik yox, namərdlik<br />
minir. Və faciə odur ki, mənəviyyatı pozulmuş, mənəvi təməlləri sarsılmış, mənəvi<br />
dəyərləri yoxa çıxarılmış cəmiyyətlərdə fitnə-fəsad və onun labüd bəhrəsi olan<br />
namərdlik əksər hallarda üstün gəlir, qalib çıxır. Güclü olduğu üçün qalib gəlmir.<br />
Fitnə-fəsad və namərdlik cəmiyyətdə MƏRD SÖZ SAHIBINƏ çevrildiyi üçün qalib<br />
gələ bilir.<br />
Əziz oxucum! Yazıdakı hər kəlmənin altında zəka yatır, fitnənin başını yemək istədiyi<br />
“başlar” yatır. Əlavə yazmağa ehtiyac yoxdur.<br />
Amma qəm yemə! Yazdıqlarımızda məcaz var, əziz oxucum! Əzsələr də, vursalar da,<br />
qovsalar da, at oynatsalar da, meydan sulasalar da zəka zəkadır, zəka mərdlikdir və<br />
güclüdür!<br />
Fəsad isə fitnədir, namərdlikdir və zəifdir. Zəka və mərdlik əbədidir və qüdrətlidir!<br />
Fitnə və namərdlik isə həmişə rəzalət törətsə də zəifdir! Biri xeyir verdiyi üçün həmişə<br />
77
lazımdır və güclüdür, o biri şər olduğuna görə çox vaxt heç kimə lazım olmadığı üçün<br />
zəifdir…<br />
Məzlum insanlıq! Yox, elə də məzlum deyil insanlıq! Çünki, cəmiyyəti iflic edən<br />
fitnə-fəsadın mənbəyi olan zəiflikdən-gücsüzlükdən xilas yolu, nicat yolu, çıxış yolu<br />
var! Qoz!!! İstanbul Teknik Universitesi düz məsləhət verir. Qoz yemək lazımdır!<br />
Dünya qoz dünyasıdır!<br />
ABŞ səfirləri və postsovet məkanında inqilablar<br />
07.04.2005<br />
YAP-ın icraçı katibi Əli Əhmədov Milli Məclisdəki son çıxışında parlament seçkiləri<br />
ərəfəsində müxalifətin xaricdən himayə olunduğunu təşvişlə dilə gətirmişdir. Əli<br />
Əhmədovun təşvişinin real, yoxsa qeyri-real olduğunu qəti söyləmək mümkün<br />
deyildir. Son bir ildə keçmiş SSRİ məkanında inqilabların təşkilində və icrasında<br />
xarici ölkələrin və onların səfirlərinin mühüm rol oynadığını xarici mətbuat açıq<br />
yazır. ABŞ-ın Qırğızıstandakı səlahiyyətli səfiri Stiven Yanqın adına isə tez-tez təsadüf<br />
edilir. Stiven Yanq Bişkək çevrilişindən sonra mətbuata belə bir bəyanat verdi: “Biz<br />
fəxr edirik ki, (Qırğızıstanda) inqilabı himayə etmişik”. Fransanın “Le Point” qəzeti<br />
Stiven Yanqın iki ay qabaq Vaşinqtona 30 səhifəlik bir arayış göndərdiyini və ötən il<br />
ərzində müxalifətə 30 milyon dollar maliyyə yardımı göstərdiyini təfərrüatı ilə izah<br />
edirdi. Stivet Yanq öz arayışında qeyd edir ki, qırğız müxalifətinə ayrılan maliyyə<br />
yardımının həcmi 2004-cü ildə Dövlət Departamentinin göstərişilə əhəmiyyətli<br />
dərəcədə artırılmışdır. Stiven Yanqın Qırğızıstanda qeyri-hökumət təşkilatlarının<br />
və müxalifətin köməyilə başa çatdırılan inqilabdakı rolu danılmazdır. ABŞ-ın<br />
Azərbaycandakı səlahiyyətli səfiri Rino Harniş Azərbaycanın bir sıra bölgələrinə<br />
səfərə çıxıb. Səfərin məqsədi, səfirliyin verdiyi xəbərə əsasən, “amerikan yardımının<br />
demokratiyanın, vətəndaş cəmiyyətinin və iqtisadiyyatın inkişafına təsirini<br />
yerində yoxlamaqdır.” Düzdür, müxalifət mətbuatı bu səfərin əhəmiyyətini göylərə<br />
qaldırmağa və Tiflis, Kiyev və Bişkək təbəddülatının Bakıda təkrar olunmasının<br />
artıq reallaşdığına ictimaiyyəti inandırmağa çalışır. Lakin, Rino Harnişin bölgələrə<br />
səfərinə dair səfirliyin yaydığı bəyanatda cümlələrin diplomatik dildə nə demək<br />
olduğunu başa düşmək və bu səfərlə parlament seçkilərinə hazırlıq işləri arasında<br />
əlaqə olduğunu söyləmək çətindir. Xatırladaq ki, Rino Harniş hələ 2002-ci ildə<br />
Priştinada Kosovonun “demokratik cəmiyyətə” keçməsini təmin etmək cəhdlərində<br />
iştirak etmişdir. Bu təcrübənin Azərbaycanda məhsuldar nəticələr verəcəyini indidən<br />
söyləmək çətindir. 2003-cü ilin oktyabr ayında Azərbaycanda prezident seçkiləri<br />
keçirilən, Azərbaycanda sülalə hakimiyyəti qurulan və oktyabrın 15-16-sında məlum<br />
qanlı hadisələr baş verən zaman Rino Harniş artıq ABŞ-ın Bakıda səlahiyyətli<br />
səfiri idi. Parlament seçkiləri zamanı amerikan səfirinin hərəkətləri əvvəlkindən<br />
78
fərqlənəcəkmi? Onun bölgələrə səfərləri və Azərbaycanda demokratik cəmiyyətə olan<br />
ehtiyac barədə söylədikləri fikirlərin nə dərəcədə əməli məna kəsb etdiyini müyyən<br />
etmək çətindir. Rusiyanın REGNUM agentliyi belə bir fərziyyə irəli sürür ki, guya<br />
Harniş Azərbaycanın paytaxt xaricindəki bölgələrində inqilabı əhvali-ruhiyyənin<br />
mövcud olub-olmadığını öyrənmək üçün bu səfərə çıxıb. Ola bilər. Ola bilsin, səfir<br />
dövlət departamentindən aldığı müvafiq tapşırığa uyğun olaraq bölgələri gəzir və<br />
səfəri barədə Vaşinqtona arayış göndərəcəkdir. Səfirin öz təşəbbüsü ilə bölgələrə<br />
səfərə çıxması ağlabatan deyildir, çünki ABŞ diplomatları, eləcə də digər ölkələrin<br />
diplomatları yalnız və yalnız mərkəzdən aldıqları göstərişə uyğun hərəkət edirlər.<br />
Görəsən Harnişin Vaşinqtona göndərəcəyi hesabatda nələr olacaq və Vaşinqtonda<br />
buna əsaslanıb nə cür qərar veriləcək? Bunu aydınlaşdırmaq asan olmadığı kimi,<br />
Yuqoslaviya labirintindən məharətlə çıxan diplomatın Azərbaycanın bölgələrində<br />
söylədiklərini və əməllərini qiymətləndirmək eyni dərəcədə asan məsələ deyildir.<br />
Görəsən Rino Harniş bir gün mətbuata müsahibə verib Stiven Yanqın Bişkəkdə<br />
söylədiyi bu sözləri: “biz inqilabı himayə etdiyimizdən ötrü sevinirik” sözlərini<br />
Bakıda təkrar edə biləcəkmi? Rino Harnişə belə bir təlimat verilibmi? Kim bilir.<br />
Dünyada hər şey dəyişir, sürətlə dəyişir və dəyişən şeylərin arasında ittifaqlar,<br />
dostluqlar və maraqlar da vardır. Parlament seçkilərinə çox qalmayıb.<br />
Qatilmi, qurbanmı... Azərbaycan cəmiyyətində Ramil Səfərov böhranı<br />
26.01.2005<br />
Çox vurnuxuruq. Elə bil nədənsə qaçırıq...Nəyəsə göz yummaq istəyirik...Nəyisə<br />
açıq deməkdən qorxuruq...Fikir söyləməkdən çəkinirik...Yazırıq, pozuruq, yeni-yeni<br />
mövzular icad edirik. Şərh edirik. Fikir söyləyirik. Bu günlərdə daha iki cəngavər<br />
əsgəri general rütbəsi almış Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Kəmaləddin<br />
Heydərovun Qəbələdə öz malikanəsində istirahət edərkən maşın qəzasına düşməsi<br />
xəbərini də dərc edirik. Elə bil doğrudan da nədənsə qaçır, nəyəsə göz yummağa<br />
çalışırıq. Müstəqil və aciz bir dövlət gününə salınmış Azərbaycan cəmiyyətinin<br />
mənəvi “yetkinliyini” bütün dünyaya, birinci növbədə özümüzə sübut etmək üçün<br />
“Qəfəs” kimi oyunları icad edib mavi ekranlardan kütləvi tamaşaçının başına qaynar<br />
su tökər kimi tökürük. Biz qabaqcıl dünyadan heç bir sahədə geri qalmaq istəmirik.<br />
Və...Bəli, “Qəfəsi” seyr edə-edə, Kəmaləddin Heydərovun Durca yaxınlığında ovda<br />
olarkən maşın qəzasına düşməsi xəbərini zövqlə həzm eləyə-eləyə, Qarabağın<br />
işğalından, Vətəndən, vətənpərvərlikdən, milli şüurdan, milli ruhdan dəm vururuq...<br />
Çox vurnuxuruq...Amma gözümüzü açıb bu gün Azərbaycan cəmiyyətində əmələ<br />
gələn çox ciddi, olduqca həssas, son dərəcə təhlükəli bir böhrana nəzər salmaq, bu<br />
böhrandan açıq danışmaq istəmirik. Bu, Azərbaycan cəmiyyətində Ramil Səfərov<br />
79
öhranıdır. Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə həbsdə yatan bu gənc azərbaycanlı<br />
zabit barədə indiyədək mətbuatda yazılanlar və telekanalların ekranlarından<br />
söylənənlər kiminsə hərəkətinə reaksiya mahiyyətində olub. Lakin heç kim bu gəncin<br />
faciəsinin sosial-psixoloji köklərinə qədər gedib, başı və şüuru “Qəfəs”lərə qarışan<br />
cəmiyyətin bu böyük böhranını təhlil etmək cəsarətini göstərmir. Nə üçün? Niyə?<br />
Təhlil etməyə gücümüz çatmırmı? Qiymət verməyə qabiliyyətimiz yoxdurmu? Var.<br />
Gücümüz də, qabiliyyətimiz də var...Biz söylədiyimiz fikrin doğuracağı reaksiyadan,<br />
əks-sədadan, bir sözlə əksüləməldən qorxuruq. Nədən qorxuruq? “Qəfəs”i icad edib<br />
dünyanın qabaqda gedən ən qüdrətli dövlətlərinə mədəni-mənəvi inkişafımızın<br />
səviyyəsini göstərməkdən qorxmuruqsa, bəs niyə biz bu zavallı azərbaycanlı balasının<br />
taleyi barədə açıq söz deməkdən çəkinirik? Nədir bu qorxunun səbəbi? Hara gedir<br />
bu qorxunun kökləri? 30 il geri gedək. 1970-ci illər...Bakı radiosunun efirindən<br />
“Qardaş olub Hayestan Azərbaycan!” mahnısı bağırır, qulaqları batırır. Partiyanın<br />
nəzarətində olan qəzetlər beynəlmiləlçiliyi vəsf edir, millətlər arasında həqiqi dostluq<br />
yaradan sovet rəhbərliyini mədh edir. Milli dili, milli mədəniyyəti, milli mənliyi<br />
qorumaq istəyən hər bir ziyalının ağzını yumurlar. Televiziya qardaş millətlərin vahid<br />
mədəniyyətini tərənnüm edən konsertlər yayır...Bəli, bu gün həqiqətdən, gerçək<br />
həyatdan, həyatın gerçəkliklərindən millətin diqqətini yayındırmaq, cəmiyyətdə<br />
Ramil Səfərov böhranının olduğunu şüurdan silmək üçün əlləşirlərsə, 30 il qabaq<br />
Bakı millətin beynini bu xəyalpərəst hisslərlə doldurur və həqiqəti millətdən,<br />
xalqdan gizlətməyə çalışırdı. Həqiqət nə idi? Həqiqət o idi ki, artıq 1969-cu ildən<br />
başlayaraq həm Yerevanda, həm də Xankəndində erməni ziyalıları və millətçiləri<br />
müntəzəm olaraq SSRİ-nin partiya və dövlət rəhbərlərinə şikayətnamələr göndərir,<br />
erməni əhalisinin Azərbaycanda sıxışdırıldığını, ayrı-seçkiliyə məruz qaldığını<br />
iddia edir və ən mühümü...Bu sətirlərin müəllifi həmən sənədləri Bakıda yox,<br />
Almaniyanın Münhen şəhərində oxuyub...Ermənilərin yazdıqları şikayətnamələrin<br />
hamısı Moskvada artıq formalaşan dissidentlər tərəfindən toplanır və xarici<br />
dövlətlərin diplomatları tərəfindən, gizlin, diplomatik poçta kimi xaricə çıxarılırdı...<br />
Və Münhendə, “Radio Liberty”nin Samizdat şöbəsində makinalarda səliqə ilə<br />
yığılaraq kitabça şəklində dünyanın bütün ali məktəblərinə, kitabxanalarına, Qərbin<br />
ən iri dövlətlərinin kəşfiyyat orqanlarına, xarici işlər nazirliklərinə göndərilirdi. Bakı<br />
milləti beynəlmiləlçilik yuxusuna verən illərdə ermənilər xalqı və milləti yuxuya<br />
getməyə qoymur, milli ədavət, milli düşmənçilik hisslərini aşılayır və hələ bununla<br />
kifayətlənməyib bu zəhəri SSRİ sərhədləri xaricinə də yayırdılar. Onlar yayırdılar,<br />
biz isə susurduq. Bütün o şikayətnamələrin surətləri Moskvadan Bakıya, Mərkəzi<br />
Komitəyə göndərilirdi. Onların xəbəri var idi. Xalqın xəbəri yox idi. Xalq yuxuya<br />
verilirdi. Xalqın şüuruna günahkarlıq kompleksi yerləşdirilirdi. Ermənilər isə<br />
hücumda idilər.<br />
Bəli, əziz oxucu! Çox vurnuxuruq. Elə bil nədənsə qaçırıq...Nəyəsə göz yummaq<br />
istəyirik... Nəyisə açıq deməkdən qorxuruq... Fikir söyləməkdən çəkinirik...Yazırıq,<br />
pozuruq, yeni-yeni mövzular icad edirik. Şərh edirik. Fikir söyləyirik. Amma əsl<br />
mahiyyətdən qaçırıq. Əsl məsələdən yan keçirik. Və bu biganəliyin və məhvedici<br />
80
səhvin kökü indi yox, 30 il əvvələ gedib çıxır. Budapeşt zindanında yatan gənc<br />
zabitimiz Ramil Səfərov böhranının, daha dürüst desək, Ramil Səfərov faciəsinin<br />
kökünü, səbəbini də elə o dövrdə axtarmaq lazımdır. Çünki, cılız bir şərh və ya<br />
bəyanat çərçivəsində Ramil Səfərov faciəsini — qatildir, yoxsa qəhrəman dilemması<br />
qədər dar və dayaz bir çərçivəyə salanlar, əslində millətə xidmət etmir, millətə arxadan<br />
zərbə endirirlər. Şüurlu ya da şüursuz, fərqi yoxdur! Çünki, Ramil Səfərovu Budapeşt<br />
zindanına aparan səbəbləri, amilləri, bunun sosial-psixoloji incəliklərini dərindən<br />
təhlil etmədən bu gənc zabitin hərəkəti barədə hökm yürütmək böyük qəbahətdir<br />
və bizcə, millətin simasına bilərəkdən və qərəzlə ləkə salmaq cəhdidir. Çünki,<br />
Ramil Səfərov Bakıda millətə beynəlmiləlçilik ruhu aşılanan anlarda, qonşuluqdakı<br />
xalqın ziyalı və millətçi fəallarının körükləyib isti saxladıqları nifrət, ədavət, kin,<br />
küdurətin qurbanıdır. Ramil Səfərovun konkret bir hərəkətinə, adam öldürməsinə<br />
qiymət verərkən, bu barədə hökm yürüdərkən bu həqiqəti unutmaq ən azından<br />
ədalətsizlikdir. Və bu gün bütün dünyaya mədəni-mənəvi səviyyəmizi “Qəfəs”<br />
verilişi ilə göstərdiyimiz bir zamanda bəzilərinin məsləhət gördüyü kimi Ramil<br />
Səfərovun adına qadağa qoymaq, onun müdafiə olunmasını az qala xəyanət kimi<br />
təsvir etmək bizcə millətə günahkarlıq kompleksi aşılamaq təşəbbüsündən başqa bir<br />
şey deyildir. Vurnuxmayın, cənablar! Gözlərinizi açın, cənablar! Ayılın, gözlərinizi<br />
açın! Budapeşt zindanında yatan gənc zabitimiz qəhrəman deyil, yox, qəhrəman<br />
deyil. Orada yatan zavallı Ramil Səfərov ermənilərin körüklədikləri, alovlandırdıqları<br />
ədavətin, kinin, nifrətin və onların fəsadları nəticəsində alovlanan münaqişənin<br />
həqiqi QURBANIDIR! Azərbaycan cəmiyyətində Ramil Səfərov böhranını nə qədər<br />
tez həll etsək o qədər də milli mənafeyimizə xeyir vermiş olarıq. Qabaqda Qarabağ və<br />
işğal olunmuş torpaqlar uğrunda mübarizə, savaş durub. Günahkarlıq kompleksi ilə<br />
mübarizəyə girişən xalq məğlubiyyətə məhkumdur.<br />
“Saxta araq deyil, saxta insan insanı öldürür”<br />
12. 03. 2005<br />
“Monitor” jurnalının, xüsusilə azad mətbuat və azad fikrə cəza damğası qoyulan<br />
dövrlərdə, mətbuatda dərin düşüncə cılız bəlağətə məğlub olduğu zamanlarda<br />
Azərbaycan mətbuatının inkişafında xüsusi rolu və çəkisi olub, indi də vardır.<br />
Bunu jurnalın yeddi gülləyə qurban gedən mərhum baş redaktoru Elmar<br />
Hüseynovun xüsusi xidmətinin nəticəsi saymaq düzgündür. Bu rusdilli jurnalın<br />
fərqli xüsusiyyəti — bu gün Azərbaycan cəmiyyətində nadir tapılan pas atan əntiqə<br />
nümunəsinə çevrilmiş səmimiyyət və (səmimi) hazırcavablıqdır. Bela Zakirova<br />
“Monitor”un 19-u fevral tarixli nömrəsində yazır: “Həyatımız — bazardır. Bazar<br />
isə — bizim həyatımızdır. Hər hansı qəzet elanını götürün diqqətlə oxuyun. Təsəvvür<br />
edirsinizmi nələrə rast gələcəksiniz? Yox, təsəvvür etmirsiniz! Götürün oxuyun: nə<br />
qədər dəhşətli və əyləncəli, nə qədər ağıllı və nə qədər sərsəm həqiqətlər açılacaq<br />
gözlərinizin qabağında. Bəs nədir həyatımızın əsl mənası və nəticəsi? İndilik, satış<br />
81
haqqında qəzetdə oxuduğum qısa və aydın elanda təcəssüm edir həyatımızın yeganə<br />
mənası və nəticəsi: “Hər şey satılır, ucuz satılır...” Vaşinqtondakı Nikson institutunun<br />
proqram üzrə müdiri, amerikalı siyasətşünas Zeyno xanım Baran bu günlərdə ANS<br />
telekanalı ilə müsahibəsində maraqlı fikirlər söyləyib. Düzdür, Zeyno xanım rəsmi<br />
Vaşinqtonun rəsmi nöqteyi-nəzərini əks etdirən Ağ Ev rəsmisi deyildir. Ancaq onun<br />
söylədikləri Vaşinqtonda Azərbaycandakı vəziyyət barədə hansı fikirlərin dövriyyədə<br />
olduğunu müəyyənləşdirməyə bir az da olsa kömək edir. Və Zeyno Baranın söylədiyi<br />
ən bəsit, ən səmimi və ən aktual fikir Azərbaycanda Ukraynasayağı inqilabın baş<br />
verməsi ehtimalının ABŞ-da necə qavranıldığı ilə əlaqədar fikirdir. Fikir doğrudan<br />
da bəsitdir. Zeyno xanım deyib: “...Biz indilik Azərbaycanda hakimiyyətin inqilab<br />
yolu ilə dəyişilməsinin əleyhinəyik. Çünki (belə bir inqilabı dəyişiklik) Azərbaycana<br />
və Azərbaycan xalqına iztirablar gətirə bilər. Azərbaycanın qonşuları, xüsusilə İran<br />
və Rusiya vəziyyətdən öz mənfəətləri üçün istifadə edə bilərlər...Buna görə biz,<br />
belə variantı hələ ki, nəzərdən keçirtmirik və İlham Əliyevə islahatları yuxarıdan<br />
həyata keçirtməyi təklif edirik”. Bəyanatın məğz və mahiyyəti aydındır. Birinci: ABŞ<br />
hökuməti Azərbaycanda Gürcüstan və Ukrayna hadisələrinin təkrarını istəmir və<br />
hər hansı rəngdə inqilab planlaşdırmır. İkinci:ABŞ hökuməti bir tərəfdən qarşıdan<br />
gələn parlament seçkilərinin demokratik keçirilməsini istəyir, ancaq o biri tərəfdən<br />
İlham Əliyevin hakimiyyətdə qalmasını tərcih edir. Çünki ona məsləhət görür ki,<br />
Heydər Əliyevdən qalmış köhnə kadrları yanından qovsun və yerinə qərbpərəst<br />
şəxsləri gətirsin. Bəs İlham Əliyev bu “öyüdnamələri” yerinə yetirməsə ABŞ nə<br />
edəcək? Öz müsahibəsində inqilab məsələsinə toxunarkən “BİZ belə variantı hələ<br />
ki, nəzərdən keçirtmirik” deyən Zeyno Baran birdən-birə diplomatik ünsiyyət<br />
vasitəsinə keçərək deyir: “...Bunu etməsələr biz, başqa variantları istisna etmirik,<br />
ancaq bizim arzumuzdan heç bir şey asılı deyildir, bunda birinci növbədə Azərbaycan<br />
xalqı maraqlıdır və ABŞ (Azərbaycan xalqının) iradəsini himayə edəcək”. Bəli.<br />
Edəcək. Maraqlıdır. 2003-cü ilin oktyabrında Azərbaycan xalqının iradəsi Azadlıq<br />
meydanında “nallı çəkmələrin” altında imdad deyə-deyə fəryad qoparıb dünyaya<br />
yalvarırdı...Himayə etdilər...Əks-səda gəldi...Təbriklərlə birlikdə gəldi himayə də, əkssəda<br />
da...<br />
Bela Zakirovanın “Monitor” jurnalının 19-u fevral tarixli nömrəsindəki yazısına<br />
qayıdaq: “Qəzetlərimizdə elə elanlar da var ki, sovet dövründə belə şeylər ağlazığmaz<br />
idi. Bu, müxtəlif cadugar, falçı, ekstrasens, şəfavericilər və sehrbazların elanlarıdır...<br />
Hakimiyyətin daimi yalanlarına öyrəncəli olan və gündəlik həyatın ağır yükü altında<br />
inləyən xalqımız, bu hiyləbazlar ordusu üçün münbit zəminə çevrilib. Onlar burada<br />
yaxşı qazanc toplayırlar”. Maraqlı mülahizədir. “Nə üçün Qərb Ukraynada siyasi<br />
mübarizəyə belə fəal müdaxilə etdi, amma Azərbaycanda seçki kampaniyasındakı<br />
saxtakarlıqlara və fırıldaqçılıqlara göz yumdu?” Bu maraqlı suala Böyük Britaniyanın<br />
“The Spectator” həftəliyi Qərb qəzetlərində Ukraynadakı inqilaba dair yazılara<br />
ciddi yanaşmamağı məsləhət görüb belə cavab verir: “Söhbət seçkilərin ədalətli<br />
keçməsindən getmir, əgər söhbət bundan getsəydi 2003-cü ildə Azərbaycanda<br />
keçirilən prezident seçkisi zamanı baş verən saxtakarlıqlardan daha çox hiddətlənmək<br />
82
lazım gələrdi. Əslində Qərb Azərbaycandan neftin təchizatını təmin etmək üçün<br />
saxtakarlıqlara göz yumdu...Ukraynada seçkilərin qanuniliyini müəyyən etmək<br />
üçün Yuşşenkonun ətrafındakı adamlara nəzər salmaq kifayətdir, bu hökumətdə<br />
əsas vəzifələr, Yanukoviç düşərgəsindəki şəxslər kimi oliqarx mühitindən çıxan<br />
adamların əlindədir. “Xalq inqilabı” kəlməsi təmtəraqlı bir ibarədir, əslində isə hər<br />
şey çox şəffafdır. Burada birinci növbədə Avropanı dünyanın həcminə görə ikinci<br />
neft yataqları ilə (<strong>Xəzər</strong> dənizi ilə) bağlayan tranzit kəmər xətti uğrunda mübarizədən<br />
söhbət gedir”.<br />
Əziz oxucu, heç bilirdinmi ki, türklərin “rakı”sı ərəbcənin “arak”ından gəlir və<br />
Yaxın Şərqdə, eləcə də Qafqazda “araq”ın (türkcə “rakı”nın) 3 000 illik tarixi var?<br />
Bilmirdinsə, indi bil. Çukurova universitetinin professoru İbrahim Ortaş Türkiyədə<br />
saxta araq qalmaqalını şərh edərkən “Rakımı saxta, insan oğlumu saxtakar?” sualını<br />
verir və cavabında yazır ki, “ rakının (arağın) saxtası deyil, insanın saxtası insanı<br />
öldürür”.<br />
“Qurdlar vadisi”nin Avropada qopardığı qasırğa...<br />
23.10.2006<br />
Türkiyədə çəkilən “Qurdlar vadisi İrak” filmi Avropada, xüsusilə Almaniyada fırtına<br />
qoparıb. Güclü bir fırtına! Türkiyənin tarixində ən bahalı film adına layıq görülən və<br />
10 milyon ABŞ dollarına başa gələn “Qurdlar vadisi İrak” filminin Almaniyada səbəb<br />
olduğu fırtına əslində sadə bir fırtına deyil. Film təxminən 4 milyon türkün yaşadığı<br />
bir cəmiyyətdə sosial-psixoloji qasırğa, özü də güclü qasırğa qoparıb. Qasırğanın<br />
mahiyyəti təkcə sosial-psixoloji amillərlə məhdudlaşmır. Qasirğa alman cəmiyyətində<br />
insan hüquqları, senzura, konstitusiya və sair hüquqi-mənəvi məsələ və problemlərin<br />
meydana çıxmasına və meydana çıxdıqca qızğın bir tərzdə müzakirə olunmasına<br />
səbəb olub. Açıq cəmiyyətdə açıq müzakirə və mübahisəni ancaq alqışlamaq olar.<br />
“Qəlbimizdən əvvəl beynimizi işlətmək vərdişinə nə qədər tez yiyələnsək o qədər<br />
yaxşıdır”. Bu kəlamı kim deyibsə yadımda deyil, amma həqiqət payı olduqca<br />
çoxdur bu fikirdə. Və bu kəlamın qanı tez qaynayan və qanı tez qaynadıqca çox vaxt<br />
beyni ilə yox, qəlbi ilə qərar verən təkcə Şərq xalqlarına aid olmadığını “Qurdlar<br />
vadisi İrak” filminə Almaniyanın rəsmi dairələrində göstərilən münasibət əyani<br />
surətdə sübut edir. Belə çıxır ki, Şərq xalqlarına soyuqqanlı və məntiqi düşünüb<br />
soyuqqanlı və məntiqi qərar çıxartmaq sahəsində dərs demək qədər kamil müəllim<br />
olduğunu iddia edən avropalıların da qəlbdən əvvəl beyinlərini işlətmək vərdişinə<br />
yiyələnməyə böyük ehtiyacları vardır. Nə üçün? Ona görə ki, “Qurdlar vadisi İrak”<br />
filmi alman cəmiyyətində deyil, daha çox Almaniyanın hökumət dairələrində ciddi<br />
müzakirə mövzusuna çevrilmiş və bu filmin kinoteatrlarda qadağan edilməsinə dair<br />
səslər hələ indiyə kimi ucalmaqdadır. Almaniyanın federal əyalətlərindən biri olan<br />
Bavariyanın baş naziri, Xristian-Sosial Ittifaqı Partiyasının sədri Edmund Ştoyberin<br />
83
səsi bu səslərin içərisində hamıdan bərk, hamıdan uca hayqırtı ilə qulaqları batırıb.<br />
Edmund Ştoyberin “Qurdlar vadisi İrak” filminə hücumları elə kəskin, elə çılğın<br />
və elə emosional şəkil alıb ki, yerli mətbuat alman Konstitusiyasında senzuranın<br />
qadağan olunduğunu onun yadına salmalı olub. Məsələn, Rolf May Münhendə<br />
çıxan “Tageszeitung” qəzetində “Qadağa pərəstişə aparır” sərlövhəli qısa, amma<br />
məzmunlu şərhində yazır: “ Demokratiyanın təməl prinsipləri fərqlidir: hər<br />
bir şəxsin öz siyasi mövqeyini açıq bəyan etmək və hətta pis zövqə malik olmaq<br />
hüququ vardır. Və demokratiyanın əsas təməllərindən biri senzuranın olmamasıdır.<br />
Edmund Ştoyber kimi siyasətçilər Türkiyənin “Qurdlar vadisi İrak” filmini<br />
kinoteatrlardan kənarlaşdırmağı tələb etməklə ola bilsin daha yaxşı zövqə sahib<br />
olmaları, daha doğrusu filmin amerikalılara qarşı yönəlməsinə etiraz baxımından<br />
rəğbət qazana bilərlər. Lakin, Konstitusiya mövqeyindən məsələyə yanaşılarsa,<br />
onların təşəbbüsünə haqq qazandırmaq qeyri-mümkündür. Onlar öz niyyətlərini<br />
həyata keçirə bilməzlər.” Rolf May haqlıdır. Və onun fikrincə “Qurdlar vadisi İrak”<br />
filminin qadağan edilməsi ikiqat ağır və məşum nəticə verə bilərdi. Belə bir qadağa<br />
bir tərəfdən ona dəlalət edərdi ki, bütün çəkilən filmlər hakimiyyətdə olanların<br />
siyasi xəttinə uyğunlaşdırılmalıdır. Bunun özü qəbuledilməzdir. İkinci tərəfdən isə<br />
belə bir qadağa olsaydı “Qurdlar vadisi İrak” filmi video kasetlər vasitəsilə, və yaxud<br />
DVD-lərdə, internetdə yayılaraq daha çox seyrçi qazanmaqla, pərəstiş hədəfinə<br />
çevrilərdi ki, Rolf Mayın fikrincə buna da yol vermək olmazdı. Məsələnin ciddi<br />
təhlili göstərir ki, Edmund Ştoyberin canfəşanlığının iki mühüm səbəbi ola bilər.<br />
Birinci səbəb, baş nazir və xristian-demokrat ittifaqı partiyasının rəhbəri Angela<br />
Merkelin koalisiya şəriki olan xristian-sosial ittifaqının ənənəvi amerikapərəst mövqe<br />
tutmasıdır. Məhz bu səbəbdəndir ki, xristian-demokrat və xristian-sosial ittifaqı<br />
partiyaları lap əvvəldən, hələ müxalifətdə ikən Amerikanın İrak siyasətini himayə<br />
etmiş və sosial-demokrat baş nazir Gerhard Şröderin siyasətini ən sərt ifadələrlə<br />
tənqidə məruz qoymuşdular. Rolf May öz şərhində Edmund Ştoyberin məhz<br />
qızğın amerikapərəstliyi üzündən “Qurdlar vadisi İrak” filmini qadağan etməyə səy<br />
göstərməsini pərəstiş etdiyi Amerika ilə əlaqələrə ziyan gətirməmək istəyindən irəli<br />
gəldiyini göstərməyə çalışır. İkinci səbəb hər iki partiyanın: xristian-demokrat və<br />
xristian —sosial ittifaqı partiyalarının əcnəbilərə, xüsusilə türklərə “isti” yanaşmaması<br />
ilə bağlıdır. 2005-ci ilin parlament seçkiləri zamanı Angela Merkelin və Edmund<br />
Ştoyberin əcnəbilər və türklər barədə söylədikləri hələ yaddan çıxmayıb. Təkcə<br />
bizim deyil, onların da yadından çıxmamışdır. Və “Qurdlar vadisi İrak” filmi, gorünür,<br />
bu mövqeyin hələ də canlı qaldığını xatırlatmaq üçün bir bəhanə olmuşdur. Bəli,<br />
göründüyü kimi, qəlbimizdən əvvəl beynimizi işlətmək vərdişinə yiyələnməsək,<br />
çıxartdığımız hər bir qərar, hər bir nəticə sağlam düşüncəyə deyil, hisslərə<br />
əsaslanacaqdır. Hissə əsaslanan qərar və nəticə çox vaxt, demək olar əksər hallarda<br />
səhv olur. Səhv isə faydadan çox ziyan gətirir. Və ziyan çox vaxt ayrı-ayrı fərdlərə<br />
yox, bütövlükdə cəmiyyətə, millətə dəyir. Nə üçün? Ona görə ki, beynimizdən əvvəl<br />
qəlbimizin, hisslərimizin əmri ilə hərəkət etməkdə davam etsək, tamamən haqlı<br />
olduğumuz mübahisələrdə belə, gec ya tez haqsız adlandırılıb töhmət hədəfinə<br />
çevriləcəyik. Bu həqiqət təkcə “bizə” yox, “onlara” da aiddir.<br />
84
“Biz” və “onlar”ın da səbəbi və mənası vardır. Səbəbi və mənası Almaniyanın türk<br />
icmasının “Qurdlar vadisi”nə qarşı ittihamlara verdikləri çox dərin, məntiqli, və<br />
olduqca sadə mənası olan cavabından irəli gəlir. Əslində türk icmasının ittihamlara<br />
verdiyi cavab qəlbdən əvvəl beyni işlətməyin nə qədər məntiqli, faydalı, məhsuldar,<br />
xeyirli olduğunu göstərir. Türk icmasının cavabı ilə sizi bir az sonra tanış edəcəyik...<br />
“Qurdlar vadisi İrak”, İslam və Qərb arasında mədəni uçurum...<br />
Qəribədir, amma alman siyasətçiləri “Qurdlar vadisi İrak” filminin qadağan<br />
edilməsinin “zəruri” olduğunu sübut etmək üçün, bu filmin guya Qərbə qarşı<br />
yönəldiyini irəli sürməklə Almaniyada yaşayan türklərin cəmiyyətə inteqrasiyasına<br />
maneçilik törətdiyi fərziyyəsini də sübut və dəlil kimi ortaya qoymağa çalışırlar.<br />
Məsələn, filmin tənqidçilərinin fikrincə, “Qurdlar vadisi İrak” filmi türklərlə<br />
almanlar arasında dialoqun inkişafına mane olmaqla yanaşı, gənc türklərdə<br />
antiamerikan hissləri alovlandirdiği üçün İslamla Qərb arasında mədəni uçurumun<br />
dərinləşməsinə gətirib çıxarır. Qəribə fərziyyədir! Fərziyyənin əsassız olduğunu<br />
hətta alman icmalçıları belə etiraf edirlər. Onların fikrincə, “Qurdlar vadisi İraq”<br />
filmi Qərb ölkələrində və Amerikada çəkilən, zor və gücü təbliğ edən filmlərdən<br />
heç də fərqlənmir. Bu o deməkdir ki, kobud qüvvə və zoru təbliğ etmək baxımından<br />
bu film türk gənclərinə Qərbin çəkdiyi filmlərdən çox mənfi təsir göstərməmişdir.<br />
Filmin İraq müharibəsinə, İraqın işğal edilməsinə qarşı yönəlməsi və antiamerikan<br />
yönümünə gəldikdə, bunun İslamla Qərb arasında mədəni uçurumu<br />
dərinləşdirən amil olduğunu iddia etmək özü gülüncdür. Çünki, İraq müharibəsi<br />
üzündən anti-amerikan əhvali-ruhiyyənin güclənməsi fenomeni təkcə türklərlə<br />
məhdudlaşmır və bunun səbəbkarı heç də “Qurdlar vadisi İraq” filmi deyil. Belə ki,<br />
almanların əksəriyyəti Amerikanı İraqı işğal etməklə orada müharibə aparmasına<br />
mənfi yanaşır və bu siyasəti kəskin şəkildə tənqid etməkdə davam edir. Məntiqi<br />
yanaşdıqda burada “Qurdlar vadisi İraq” filminin “cahanşümul mədəniyyətlər<br />
mübarizəsini” qızışdırmasından yox, İraq müharibəsinə qarşı olan türklərlə eyni<br />
fikirdə olan almanlar arasında həmrəyliyindən söhbət gedə bilər. İraq müharibəsini<br />
qamçılayan türklə İraq müharibəsinə qarşı olan alman arasında fərq qoymaq isə<br />
sivil cəmiyyətlərdə ayrı-seçkilik adlandırılır və ağlı başında olan alman icmalçıları<br />
bunu yaxşı dərk edirlər. Beləliklə, İrak müharibəsinə qarşı yönəlmiş bir türk filminin<br />
4 milyon türkün alman cəmiyyətində inteqrasiyasına maneçilik törətdiyinə və<br />
guya İslamla Qərb arasında mədəni uçurumu dərinləşdirdiyinə dair müddəanın<br />
bəhanədən başqa bir şey olmadığı aydın görünür. Ən gülüncü bu deyildir. Ən<br />
gülüncü odur ki, “Qurdlar vadisi İrak” filmini Almaniyada qadağan etməyi tələb<br />
edənlər hətta bu filmin Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olması prosesinə mənfi təsir<br />
göstərə biləcəyini üstüörtülü bir xəbərdarlıq kimi dilə gətirirlər. Müddəa o qədər<br />
bayağı və gülüncdür ki, onu təhlil etməyə belə dəyməz. Çünki, əvvəlcə dediyimiz<br />
kimi, qəlbimizdən əvvəl beynimizi işlətmək vərdişinə nə qədər tez yiyələnsək o<br />
qədər yaxşıdır. Təəssüf ki, məhz Şərqə demokratiya və insan hüquqları sahəsində<br />
85
müəllimlik etmək iddiasında olan Qərbdə hələ bu həqiqəti dərk etməyənlər çoxdur...<br />
Bəs Berlindəki Türk İcması “Qurdlar vadisi İraq” filminə qarşı irəli sürülən ittihamlara<br />
nə cavab verib? Çox maraqlı cavabdı... Almaniyanın nüfuzlu siyasətçilərinin “Qurdlar<br />
vadisi İraq” filminə qarşı yönəltdikləri kəskin ittihamlara cavab verən türk icması<br />
“Qurdlar vadisi İraq” filmini (“American Way of Life”) Amerikan həyat tərzinin türk<br />
variantı adlandırmışdır. Türk icmasının bəyanatında deyilir: “Bu, Qərbin 50 ildən<br />
bəri (bizə) təbliğ etdiyi mədəniyyətdir”. Yəni, nə əkərsən onu biçərsən!<br />
Bəli, əziz oxucu! “Qurdlar vadisi İraq” filminin qəribə taleyi yalnız bununla<br />
məhdudlaşımır. Almaniyada bu film İslamla Qərb arasında mədəni uçurumu<br />
dərinləşdirməkdə ittiham olunur, Türkiyənin özündə isə türk millətçiləri bu filmi<br />
“Hollywood” ənənəsinə uyğun pul qazanmaq üçün çəkilən cılız bir film kimi<br />
qiymətləndirib təhlil edirlər. Məsələn kinonu insan psixologiyasına dərindən təsir<br />
edən ən əhəmiyyətli “beyin yuma” vasitələrindən biri adlandıran İsrafil Kumbasarın<br />
iddiasına görə, Amerika hal-hazırda dünya film bazarının 95 faizini ələ keçirən<br />
“Hollywood” sayəsində həm pul qazanır, həm də öz təbliğatını həyata keçirir. Müəllif<br />
kinonun son 30 il içərisində əyləncə və mədəni assimiliyasiya çərçivəsindən çıxıb<br />
“qlobal bir təbliğat vasitəsi” halına gəldiyini də iddia edir və 1980-ci illərin əvvəlindən<br />
başlayaraq Türkiyə kinoteatrlarının “Hollywood” filmlərinin “işğalına” məruz<br />
qaldığını bildirir. Müəllif bununla “varlığı və yoxluğu” bəlli olmayan türk kinosunun<br />
o zaman tamamən çökdüyünü yazır. Belə görünür ki, “Qurdlar vadisi İraq” türk<br />
kinosunun, türk kino sənətinin “Hollywood” rəngində dirçəlişinin bir növ tarixi<br />
rəmzidir... Qərb “Qurdlar vadisi İraq”ı tənqid etmək əvəzinə, sevinməlidir! Bu film<br />
mədəniyyətlərin yaxınlaşmasının rəmzidir! Lakin, əziz oxucum, “Qurdlar vadisi İraq”<br />
filminin sərgüzəşti bununla bitmir... Davamı gələcək...<br />
“Analoqu” olmayan məmləkətin analoqsuz seçkisi və seçki qatarına<br />
gecikənlər<br />
08.10.2008<br />
Yumurta və rüşvət, Nigeriya və Azərbaycan<br />
Azərbaycan “analoqu” — bənzəri, oxşarı olmayan məmləkətdir. Azərbaycan<br />
prezidenti İlham Əliyev bu günlərdə bəyan etdi ki, “son dörd ildə iqtisadi inkişaf<br />
baxımından Azərbaycan dünya miqyasında birinci ölkədir”. Maraqlı cümlədir.<br />
Buna baxmayaraq və hətta ikinci yeri tutan ölkənin harada yerləşdiyi aydın olmasa<br />
belə, prezidenti də, vətəndaşları da ürəkdən təbrik edirik! Böyük nailiyyətdir. İlham<br />
Əliyevin bəyanatını eşidəndən sonra Xalıq Bahadırın “Azadlıq” qəzetində “Bu xalqı<br />
necə ələ salmaq olar” sərlövhəli şərhində irəli sürdüyü müddəalara şübhə etmək üçün<br />
86
təkzibedilməz dəlillərə sahib çıxdığımızı yalnız və yalnız bədxah adamlar görməyə<br />
bilər. Xalıq Bahadır nə yazır? Gəlin oxuyaq: “Türkiyəli qardaşlarımızın belə bir<br />
deyimi var: “Yalan ona inananlar üçündür”. Bu baxımdan Əliyevləri qınamaq bir<br />
az çətindir: onlar hər hansı xalqı bir belə (40 il!) aldada bilməzdilər. Bu xalqı bir<br />
belə aldada biliblərsə, deməli, bu xalq elə aldadılmalıdır.” Müddəanən həqiqətə nə<br />
qədər yaxın olduğunu müəyyənləşdirmək çətin olsa da, Xalıq Bahadırın lap axırda<br />
söylədiyi “...bu xalq elə aldadılmalıdır” kəlamına şiddətli etirazımızı nalə çıxaraçıxara<br />
bəyan etmək istəyirik. Çünki, heç bir xalq aldadılmalı xalq deyildir! Niyə?<br />
Oktyabrın 8-də elektron poçtumuza Azərbaycanın “X” adlı ucqar məkanından “X”<br />
adlı bir şəxsin bizə göndərdiyi qəribə və son dərəcə inanılmaz bir məktubu axıra<br />
kimi oxuyan hər kəs “Niyə?” sualına özü cavab verə bilər. “X” adlı ucqar məkanın<br />
“X” isimli bir sakini öz məktubunda yazır: “Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>...Bütün dünya<br />
ictimaiyyəti insan hüquqlarından danışır, amma bizdə rəsmiləri insan hüquqları<br />
yox, yalnız pul maraqlandırır. Hətta pulu olmayan insan 30 yumurta verir ki, təki<br />
yazdığı şikayət ərizəsinə cavab alsın. Bizdə insan hüquqlarını 30 yumurtaya müdafiə<br />
edirlər...” Bu iddiaya inanırsınızmı, əziz oxucular? Öz işinizdi. Siz inansanız da, biz<br />
inanmırıq. Belə əhvalatlar <strong>Mirzə</strong> Cəlil və <strong>Mirzə</strong> Ələkbərin yaşadıqları cahil, ədalətsiz,<br />
özbaşınalığın hökm sürdüyü cəmiyyətdə baş verib, buna inanırıq, ancaq bu gün<br />
Azərbaycanda iqtisadi inkişafın “analoqsuz” inkişaf etdiyi bir zamanda yumurta<br />
ilə rüşvət verildiyinə heç cür inana bilmirik və əsla inanmarıq! Məsələn, qısaca<br />
FRİDE adlanan Fundación para las Relaciones Internacionales y el Diálogo<br />
Exterior təşkilatının son hesabatında iddia olunur ki, Azərbaycandan fərqli olaraq<br />
Afrikanın Nigeriya adlı ölkəsi 1999-cu ildə formal olaraq demokratiyaya keçib. Yəni,<br />
hesabatın müəllifləri bununla demək istəyirlər ki, Azərbaycan heç olmasa formal<br />
olaraq belə demokratiyaya keçməyib. Maraqlıdır. Hesabatda sonra iddia olunur ki,<br />
Səudiyyə Ərəbistanı isə Azərbaycandan fərqli olaraq beynəlxalq şəffaflıq təşkilatı<br />
olan “Transparancy International”ın 2007-ci il hesabatında rüşvət alan ölkələr<br />
sırasında Azərbaycandan düz 70 yer irəli çıxıb. Göründüyü kimi, Azərbaycan son<br />
dörd ildə iqtisadi inkişaf sahəsində dünyada birinci yerə çıxanda, Səudiyyə Ərəbistanı<br />
“analoqu” olmayan bir sıçrayışla rüşvət alan ölkələr siyahısında “yaxşılar”ın<br />
cərgəsində yer ala bilib. Azərbaycan isə “analoqu” olmayan bir sürətlə yerində<br />
saymaqda davam edib.<br />
Təkcə Azərbaycanmı? Yox, ədalətsiz olmayaq<br />
Day.az saytının məlumatına görə, Azərbaycandan mühacirət edib İsraildə<br />
məskunlaşan və bu ölkənin tamhüquqlu vətəndaşlarına çevrilən bir qrup şəxs dünya<br />
azərbaycanlılarına müraciət edərək onları qarşıdan gələn seçkilərdə İlham Əliyevin<br />
namizədliyini müdafiə etməyə çağırmışdır. Çağırışın əsl səbəbləri məlumdur və<br />
müəlliflərin səmimiyyəti şübhə doğurmaya bilər. Lakin, Israilin baş naziri Ehud<br />
Olmert rüşvətxorluq ittihamı ilə üzləşdiyi üçün istefa verməyə məcbur olduğu<br />
heç kim üçün sirr deyildir. Baş naziri rüşvətxorluq ittihamının ağır yükü altında<br />
87
istefa verməyə məcbur olan, yerli mətbuatın etiraf etdiyinə görə dövlət idarələrində<br />
korrupsiyanın geniş yayıldığı bir ölkənin vətəndaşlarının Azərbaycanda prezident<br />
seçkilərinə bu şəkildə “can yandırması” qəribədir. Onlar unutmasınlar ki, İsrailin<br />
özündə seçkilər yaxınlaşır...<br />
Bəs qatar?<br />
Bəli, qatar az qala yadımızdan çıxmışdı.Son məlumatlara görə, Bakı şəhər<br />
icra hakimiyyətinin İsveçrədə mühacirətdə yaşayan keçmiş başçısı Rafael<br />
Allahverdiyevdən sonra Rəsul Quliyevin sədrlik etdiyi Açıq Cəmiyyət Partiyası da<br />
seçkidə İlham Əliyevin namizədliyini himayə etdiklərini bildiriblər. Rəsul Quliyev bu<br />
qərara qarşı olduğunu bildiribsə də, Rafael Allahverdiyev və ACP kimilərin qatara<br />
çatıb, bir şeyə nail olmaq cəhdləri çətin fayda versin. Qatar çoxdan yola düşüb,<br />
cənablar! Bəs yumurta? Unutmayın, yumurta ən vacib qida maddələrindən biridir!<br />
650 min iş yeri açan prezident, Nardaranı azad etmək istəyən namizəd,<br />
heysiyyətlə oynayan rejim<br />
12.09.2008<br />
“Kim Allahın evini bağlamaq istəyirsə...<br />
Allah onun evini bağlasın!”<br />
Müasir dünyanın çox qəribə və ədalətsiz dünya olduğunu çox millət bilir, ancaq<br />
azərbaycanlılardan yaxşı bilən xalq tapılmaz. Elə bil dünyanın bütün ədalətsizlikləri,<br />
ziddiyyətləri, qəribəlikləri, nöqsanları məhz dünyanın Azərbaycan boyda kiçik bir<br />
coğrafi məntəqəsində cəmləşib. İnsan ətrafa baxdıqca özünün bu ziddiyyətli və<br />
ədalətsiz tilsimli şəraitin məngənəsində çapalayan köməksiz, biçarə, zavallı, arxasız<br />
fərd olduğunu dərk edir. Əslində . insanı elə bu sarsılmış, gicəlmiş, köməksiz və<br />
İTAƏTKAR vəziyyətdə saxlamaq üçün qüdrətli bir sistem qurulub və bu sistem<br />
maneəsiz işləməkdə və öz şər əməlini həyata keçirməkdədir. Azərbaycan Sosial Rifah<br />
Partiyası bu günlərdə ictimaiyyətə “müjdə” verib bəyan etdi ki, partiyanın sədri,<br />
deputat Xanhüseyn Kazımlının “Böyük siyasətin davamı” adlı çoxcildli kitabının<br />
V cildi çapdan çıxıb. “Əsərdə” Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi “vahid siyasi və<br />
iqtisadi strategiyanın uğurları, onun davam etdirilməsi yönündə prezident İlham<br />
Əliyevin reallaşdırdığı taktiki gedişlər geniş şəkildə işıqlandırılıb”. Məlumatdakı<br />
88
“Heydər Əliyev strategiyası” və “İlham Əliyev taktikası” kimi söz oyununa fikir<br />
verdinzmi, əziz oxucular? Fikir vermədinizsə, bir də oxuyun və lütfən fikir verin!<br />
Mühümdür. Heydər Əliyev “strategiyası”nın bar-meyvələrini azərbaycanlılar bu gün<br />
də dadmaqdadır və millət itaətkar kütlə vəziyyətində qaldıqca, oyanmadiqca hələ<br />
uzun zaman dadacaqdır. Necə olsa, şərhin əvvəlində qeyd etdiyimiz məlumatdakı<br />
“coxcildli” kəlməsindən aydın olur ki, Xanhüseyn Kazımlı hələ neçə-neçə buna oxşar<br />
cildlər hazırlayıb marksizm-leninizm dahilərinin çoxcildli əsələrindən cana doymuş,<br />
cəmiyyətdə həqiqət təhrif edildiyi üçün kitab oxumağa artıq meyli olmayan, söylənən<br />
hər bir rəsmi mülahizəyə və verilən hər cür vədə inamını itirən sıravi vətəndaşlara<br />
sırımağa çalışacaqdır. Çünki, mədhiyə ədəbiyyatı artıq 15 ildir Azərbaycanda ən<br />
qazanclı sənaye sahələrindən birinə çevrilib.<br />
Bəs taktika?<br />
Taktika olduqca məzəli məsələdir. 2003-cü ildə prezident vəzifəsini ifa etməyə<br />
başlayarkən 600 000 təzə iş yeri açacağını bəyan edən İlham Əliyevin beş il sonra “biz<br />
4 ildə 650 000 yeni iş yeri açmışıq” bəyanatını ruh yüksəkliyi ilə əksəriyyəti işsiz,<br />
böyük hissəsi də Rusiyada iş axtaran azərbaycanlıların başına müjdə kimi yağdırması<br />
avtoritar rejimlərin klassik taktiki gedişdir. “Versiya.az” saytının forumunda fəal<br />
iştirak edən Aynur xanım hər halda, istər-istəməz bu taktiki gedişi nəzərdə tutub<br />
yazır: “Hanı bu neftin pulu, niyə əhalinin sosial rifahinda ozünü göstərmir? Niyə<br />
qeyri neft sektoru inkişaf etmir?! Bir dəfə elan edirlər ki, 618 min iş yeri açılıb,<br />
üstündən 25 gün keçəndən sonra 600 min deyirlər”. Bəli, Aynur xanım, taktikanın,<br />
başqa şeylər kimi, çox üzü var. İlham Əliyev deyir ki, 4 il ərzində ölkədə yoxsulluq<br />
49 faizdən 16 faizə düşüb. Bu da, İlham Əliyevin iddiasına görə, neft gəlirlərinin<br />
ədalətli bölüşdürdüyünü sübut edir. Taktikanı görürsünüzmü, əziz oxucular? Etibar<br />
Əliyev “Azadlıq” qəzetində “Yoxsulluq, yoxsa səfalət” sərvlövhəli şərhində yazır: “<br />
Azərbaycanda əhalinin vəziyyəti pisləşdikcə hökumətimiz bəyan edir ki, yoxsulluğun<br />
səviyyəsi aşağı düşür. Yadımdadır ki, kasıbçılıq termini bu terminlə əvəz ediləndə<br />
bunlardan əvvəl hansı durumun olmasının adı çəkilmirdi. Məsələn səfalətin. Tutaq ki,<br />
hökumətin dediyi kimi, biz yoxsulluqdan çıxdıq, maraqlıdır, onda hara daxil olduq?<br />
Varlı təbəqəyəmi? Yoxsa orta yoxsulluğa? Bir dəfə Xo Şi Mindən ölkəsində nəyə görə<br />
yoxsulların sayının çox olması barədə soruşulduqda o, maraqlı bir cavab vermişdi:<br />
“Unutmayın ki, biz səfalətdən yoxsulluğa gəlmişik”. Azərbaycan rəsmilərinin<br />
göstərdiyi rəqəmlər yoxsulluq göstəricisi yox, deyəsən, səfalət göstəricisidir”. Bəli,<br />
deyəsən biz, yoxsulluqdan səfalətə tərəf addımlayırıq və İlham Əliyev məhz bunu<br />
nəzərdə tutub oyünməyə üstünlük verir. Böyük nailiyyətdir! İqtisadi və Sosial İnkişaf<br />
Mərkəzinin rəhbəri Vüqar Bayramov bildirir ki, “Azərbaycanda orta pensiyanın<br />
məbləği Rusiya ilə müqayisədə 6 dəfə, Qazaxıstanla müqayisədə 4 dəfə azdır”. Deməli<br />
Heydər Əliyevin sytrategiyasını taktika ilə davam etdirənlərin rəhbərlik etdikləri<br />
89
Azərbaycan orta pensiyanın məbləği sahəsində Rusiyadan və Qazaxstandan çox-çox<br />
GERİDƏDİR. Vaxtı ilə Xarici Dillər Univeristetində fransız dili müəllimi olmuş, bu<br />
gün isə taktika “ustası” olan prezidentin müşaviri olan Novruz Məmmədov xarici<br />
agentliklərdən birinə təntənəli surətdə bildirib ki, “Azərbaycan regionun lideridir”.<br />
Novruz Məmmədov dərin yuxuya qərq olmuş insana bənzəyir! Oyanmır. Yatıb,<br />
əziz oxucu! 2008-ci il avqustun 8-dən sonra Cənubi Qafqazda baş vermiş dərin<br />
dəyişiklikləri sezməmiş dərəcədə yuxuya qərq olan rejim hələ də köhnə və çeynənmiş<br />
ifadələri təkrarlamaqdan başqa çıxış yolu tapa bilmir. Strategiya və taktikanın qələbəsi<br />
buradan açıq-aydın görünmürmü, əziz həmyerlilər?<br />
Görünür, özü də necə!<br />
Araşdırmaçı Jurnalistlərin Azərbaycan Şəbəkəsinin əməkdaşı Şəhla Abusəttar<br />
“gələcəyimizin özülünü qazırlar” dedikdən sonra “Azərbaycan Respublikasında<br />
ümumtəhsil məktəblərinin informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə<br />
təminatı pöroqramının icrası”na toxunur və deyir: “Nazir Misir Mərdanovun söz<br />
verdiyi kimi, nə vahid təhsil-informasiya mühiti yarandı və 10 000 iş yeri açıldı, nə<br />
də nazirin hesabatlarda saxta rəqəmlərlə anlatdığı kimi, 28 şagird — 1 kompüter<br />
nisbətinə nail olundu. Arada Azərbaycan xalqının bir çox başqa dərdlərinin<br />
çözülməsinə xidmət edə biləcək 30 milyon manat (təxminən 35 milyon dollar)<br />
xərcləndi, it-bata düşdü.” Və sözünə yekun vurub deyir: “Artıq bəllidir ki, dövlət<br />
büdcəsi Azərbaycan dövlətindən daha çox, “Azərbaycan hökumətinin cibi” kimi<br />
anlaşılan məfhuma çevrilib. Ona görə ki, ordan nəyin hara və necə xərcləndiyi barədə<br />
dövlətin əsl sahibi olan xalqa hər hansı açıqlama verilmir.” Taktikanın məərifəti<br />
bununla bitmir. Strategiyanın davamı olaraq seçki filminin bizi sovet hakimiyyəti<br />
illərinin ən “parlaq” dövrlərini xatırladan yeni seriyası başlayır. Bakı şəhər maarif<br />
idarəsinin müdiri Nailə Rzaquliyeva maarif işçilərinin bu günlərdə keçirilən<br />
konfransında vaxtı ilə partiya və komsomol işçilərinin “yüksək ruhlu” nitqlərində<br />
istifadə etdikləri ifadələrdən məharətlə istifadə edib bildirir ki, “Bakı maarif<br />
sistemində çalışanların hamısı qarşıdan gələn prezident seçkilərində İlham Əliyevin<br />
namizədliyini müdafiə edəcəklər”. Qeyd edək ki, Bakı şəhərindəki ümumtəhsil<br />
müəssisələrində təxminən 34 min adam işləyir. Deməli, Nailə xanım Rzaquliyeva<br />
prezident seçkisindən iki ay qabaq 34 min seçicinin adından İlham Əliyevə səs verir.<br />
Bu, strategiyanın davamı olan taktikanın bariz nümunəsidir. Azərbaycan irəliyə yox,<br />
geriyə addımlayır.<br />
Nardaran, yoxsa Qarabağ?<br />
Azərbaycanda heç bir şey təsadüfi olmur. Azərbaycanda heç bir söz təsadüfi deyilmir.<br />
90
Azərbaycanda heç bir hərəkət təsadüfi həyata keçirilmir. Azərbaycan təsadüfün<br />
mövcud olmadığı bir ölkədir. Burada hər şey məqsədyönlü və düşünülmüş tərzdə<br />
olur. Prezidentliyə namizədlərdən biri olan Qüdrət Həsənquliyev “Day.az” saytının<br />
internet radiosunda çıxış edərkən İlham Əliyevə meydan oxuyaraq bildirib ki,<br />
Azərbaycan Dağlıq Qarabağdan qabaq Nardaran kəndində suverenliyini bərpa<br />
etməlidir”. Qəribə deyilmi, əziz oxucu? Qüdrət Həsənquliyev bu fikirlə nə demək<br />
istəyir? Demək çətindir. Qarabağ ermənilərin işğalında olan Azərbaycan torpağıdır.<br />
Nardaran Bakı kəndlərindən biri və Azərbaycanın suveren hüquqları çərçivəsində<br />
yaşayan bir kənddir. Bu kəndin yeganə günahı Bakı kəndlərinin yerli əhalidən<br />
təmizlənib torpaqlarının satılmasına müqavimət göstərməsidir. Qüdrət Həsənquliyev<br />
Nardaranda Azərbaycan suverenliyinin bərpasının Qarabağdan da mühüm əhəmiyyət<br />
kəsb etdiyini bildirməklə nəyi qəsd etdiyini təxmin etmək olar, amma belə görünür<br />
ki, prezidentliyə namizədin mətbuatın yazdıqlarından xəbəri yoxdur. Xəbəri olsaydı,<br />
bu cür iddia ilə çıxış etməzdi. “Yeni Musavat” qəzeti bu günlərdə yazırdı ki, Nardaran<br />
sakinləri ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri Stenli Eskuderonun Nardaran<br />
ərazilərinin 30 hektar torpaq sahəsini zəbt etməsi ilə əlaqədar məhkəməyə müraciət<br />
etmişlər. Nardaran sakinləri bildirirlər ki, bu torpaq sahələri sakinlərin əlindən zorla<br />
alınmaq istənilir və bunun arxasında yüksək çinli məmurlar dayanır. Maraqlı deyilmi,<br />
əziz həmyerlilər? Qüdrət Həsənquliyev Nardaran Azərbaycanın suverenliyini bərpa<br />
etməyə çağırır, Nardaran sakinləri Azərbaycan məhkəməsindən ədalət umur, hansısa<br />
şəxslər Azərbaycan vətəndaşları olan Nardaran sakinlərinin torpaq sahələrini zorla<br />
mənimsəmək istəyirlər. Bura Azərbaycandır, Qüdrət bəy!<br />
Fərdi heysiyyət, milli heysiyyət<br />
İrlandiya yazıçızı Corc Bernard Şou bu cür “strategiya” və “taktika”nın, yəni insanların<br />
və millətlərin heysiyyəti ilə oynamağın nə qədər təhlükəli olduğunu belə izah edir:<br />
“Sağlam insan öz onurğasını hiss etmədiyi kimi, sağlam millət də öz milliyyətinə fikir<br />
vermir. Ancaq, əgər onun milli heysiyyətini sarsıtsaniz, millətin yeganə amalı onu<br />
bərpa etməkdən ibarət olacaq. Millətçilərin tələbləri təmin olana kimi millət heç bir<br />
islahatçınin, heç bir filosofun və heç bir vaizin sözünə qulaq asmayacaq. Və hər nə<br />
qədər təcili işi olsa belə millət birləşmək və azadlığa nail olmaq amalından başqa heç<br />
bir işlə məşğul olmayacaq.” “Sağlam insan” və “sağlam millət”...<br />
91
Cənubi Qafqaz üzərində yenə Rusiya kabusu dolaşır<br />
10.08.2008<br />
Cənubi Qafqazın başı üzərində yenə Rusiyanın vahiməli kabusu gəzir. Gürcüstanın<br />
prezidenti Mixail Saakaşvili avqustun 8-də Rusiyanın qurduğu tələyə düşüb səhv<br />
qərar verməklə siyasi vəziyyətə düzgün qiymət verməkdə aciz olduğunu açıq nümayiş<br />
etdirdi. Qərbin siyasi icmalçıları və tədqiqat mərkəzləri Gürcüstanın haqlı, Rusiyanın<br />
haqsız olduğunu təkrar-təkrar bildirsələr də, Gürcüstan prezidentinin Rusiya<br />
amilinə məhəl qoymadan Cənubi Osetiyaya qoşun yeritmək qərarını səhv və tələsik<br />
addım adlandırmaqdan da çəkinmirlər. Türkiyə telekanallarında çıxış edən bəzi<br />
tədqiqatçılar isə daha irəli gedib Saakaşvilinin hərəkətini qumar oyununa bənzətdilər.<br />
Rusiyanın tələsindən bəhs edərkən qeyd etmək lazımdır ki, Mixail Saakaşvili və<br />
ona məsləhət verənlər Moskvanın hərəkətlərini düzgün qiymətləndirə bilmədiyi<br />
kimi, Qərbin bu ixtilafda tutacağı mövqeyi də yanlış qiymətləndirmişlər. Mixail<br />
Saakaşvilinin Amerika Birləşmiş Ştatlarının və yaxud Qərbi Avropa ölkələrinin bu<br />
ixtilafda Rusiya ilə açıq qarşıdurmaya gedəcəyini düşünməsi, Qərbi yaxşı tanıması<br />
ilı öyünən Gürcüstan prezidentinin səriştəsizliyini yox, daha çox xəyalpərəstliyini<br />
göstərə bilər.Edvard Lukas Britaniyanın “Tayms” qəzetində dərc edilən “Gürcüstan<br />
necə düşmənin tələsinə düşdü?” sərlövhəli şərhində Qərbin səhvlərinə toxunur və bu<br />
günkü vəziyyət üçün müəyyən mənada məsuliyyət daşıdığını irəli sürür. Müəllif yazır:<br />
“ Son döyüşlər Qərbin oyanmasına xidmət edən təbil səsi olmalıdır. Bu ilin aprel<br />
ayında NATO-nun Buxarest sammitində biz, Gürcüstanın ittifaqa üzv olmaq üçün<br />
bizdən dəqiq plan xahişini rədd etməklə, ki, Rusiya Qərbin hər hansı zəifliyindən<br />
və ya qətiyyətsizliyindən dərhal istifadə edəcəkdir. Rusiya bunu etdi.” Rusiyanın<br />
niyyətlərindən xəbərdar olan Gürcüstan prezidentinin indiki tələyə düşməsini<br />
başa düşmək çətindir. Mixail Saakaşvilini demokrat adlandıran “Tayms” qəzeti ilə<br />
tam razılaşmaq çətindir. 2003-cü ildə Qərbin köməyilə, necə deyərlər, “məxmər<br />
inqilabı” nəticəsində hakimiyyətə gələndən sonra Mixail Saakaşvili bəzən demoratik<br />
oyun qaydalarına və mövcud qanunlara məhəl qoymayaraq öz siyasi rəqiblərinə<br />
divan tutanda Qərbin ancaq yumşaq bəyanatlar verməklə kifayətlənməsi, əlbəttə,<br />
Gürcüstan prezidentini şirnikdirməyə bilməzdi. 2003-cü ildə böyük demokrat<br />
kimi hakimiyyətə gələn Saakaşvili tezliklə müəyyən mənada avtoritarizm üsullarına<br />
meyl göstərməyə başladı. Bu, şübhəsiz, gürcü xalqının daxili işidir. Bu gün mühüm<br />
olan Gürcüstandakı müharibədir. Mixail Saakaşvilinin və Qərbin Cənubi Osetiya<br />
səhvi üzündən bu gün təkcə o özü və onun siyasi aqibəti təhlükəyə düşməyib. Bu<br />
səhv üzündən Gürcüstan və Cənubi Qafqaz Moskvanın tələsinə düşmüş, Qərbə<br />
arxalanıb Rusiyaya sinə gərən MDB ölkələrini isə təşviş bürümüşdür. Şübhə yoxdur<br />
92
ki, Azərbaycan bu hadisələrin təsirindən kənarda qala bilməyəcək. Bu səbəbdən,<br />
Gürcüstanın Azərbaycandakı səfirinin “strateji partnyorluq” dəlilini irəli sürüb<br />
Azərbaycandan kömək istəməsi anlaşılandırsa, rəsmi Bakı hökumətinin buna<br />
sükutla cavab verməsini də anlamaq çətin deyildir. Helen Kuper “Nyu York Tayms”<br />
qəzetində çıxan şərhində “Stratfor” tədqiqat mərkəzinin icraçı direktoru Corc<br />
Fridmanın bu fikrinə diqqəti cəlb edir: “ Sovet İttifaqı dağılandan sonra ilk dəfədir<br />
ruslar qətiyyətli hərbi hərəkətə baş vurmuş və vəziyyəti dəyişə bilmişdir. Rusiya bunu<br />
təkbaşına etmişdir və uzun zaman rusları qorxutmaq üçün Qərbin himayəsinə sığınan<br />
ölkələr bu gün baş verənlərin üzərində ciddi düşünməlidirlər.” Fridman haqlıdır.<br />
2008-ci il avqustun 8-dən sonra təkcə Cənubi Qafqazda yox, keçmiş SSRİ məkanında<br />
və Qərbin Rusiya ilə münasibətlərində çox şey dəyişmişdir. Saakaşvili Rusiyanın<br />
tələsinə düşdü. Cənubi qafqazlıların başı üzərində yenə Rusiya kabusu dolaşır.<br />
“Vicdanlı adamların başını yeyən məmləkət”, pulun gücü və İlham<br />
Əliyevin strateji partnyorları<br />
16.07.2008<br />
Azərbaycan hərəkətdədir. Hamı tələsir. Hamı harasa gedir. Hamı kiminsə yolu<br />
ilə gedir. Bakı rejiminin Vaşinqtondakı lobbiçisinin siyasi qalmaqalı böyüməkdə<br />
olduğu bir anda, Azərbaycan prezidenti “qısamüddətli” məzuniyyətə gedib. İlham<br />
Əliyevin məzuniyyətə getməsi qəribə deyildir. Prezident tez-tez uzun və qısamüddətli<br />
məzuniyyətlərə gedir. Qəribə olan Stiven Peyn qalmaqalının məhz indi, Corc Buşun<br />
prezidentliyinin sona çatmasına az vaxt qaldığı anlarda, üstəlik amerikan deyil,<br />
ingilis mətbuatında partlaması həqiqətən qəribədir. Qəribəlik bununla bitmir. Bu<br />
qalmaqal İlham Əliyevin son 5 ildə xarici siyasət sahəsində əldə etdiyi “nailiyyətlər”in<br />
əsl mahiyyətini üzə çıxartmışdır. Məsələn, 2005-ci il parlament seçkiləri ərəfəsində<br />
Azərbaycanın rəsmi kütləvi məlumat vasitələri İham Əliyevin Amerikanın vitseprezidenti<br />
Dik Çeyni ilə telefon söhbəti barədə məlumatı ABŞ hökumətinin Əliyev<br />
rejimi ilə strateji partnyorluğunun parlaq nümunəsi olaraq “tarixi” bir hadisə və<br />
“tarixi” bir “qələbə” kimi Azərbaycan ictimaiyyətinə, necə deyərlər, “sırıdılar”.<br />
Amerikanın “The Huffington Post” adlı internet qəzetinin məlumatına əsasən,<br />
Azərbaycanda 2005-ci il prezident seçkiləri ərəfəsində ABŞ-ın vitse-prezidenti Dik<br />
Çeyni ilə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin rəsmi yox, ŞƏXSİ telefon söhbətini,<br />
bundan əvvəl İlham Əliyevi Corc Buşla görüşdürən lobbiçi Stiven Peyn təşkil<br />
etmişdir.<br />
93
Azərbaycan hərəkətdədir. Zərdüşt Əlizadənin “Azadlıq” qəzeti ilə müsahibəsində<br />
iddia etdiyinə görə, “İlham Əliyev Səddam Hüseynin yolunu gedir”. “Yeni Musavat”<br />
qəzeti isə iddia edir ki, Əli Kərimli Hafiz Hacıyevin yolunu gedir.<br />
Qubad İbadoğlu nə deyir? Deyir ki, “bu hakimiyyəti ağıl yox, pul idarə edir”.<br />
Deməli, bu düsturla vəziyyətə yanaşsaq deyə bilərik ki, pul ağıldan üstündür.<br />
Bu fikrin əlavəyə ehtiyacı var. Çünki bu gün bütün cəmiyyəti idarə edən puldur.<br />
Cavid Cabbaroğlu lent.az internet qəzetində dərc olunan və Adil Qaçayoğlu ilə<br />
Məmməd Nazimoğlunun vaxtsız ölümünə həsr etdiyi kədərli yazısında iddia edir<br />
ki, “...bu məmləkət vicdanlı adamların başını yemək üzrə dünya rekordçuluğunu<br />
çoxdan vurub”. Məmləkətmi? Qəzəb və ümidsizlik hissindən irəli gələn nəticədir.<br />
Əslində vicdanlı adamların başını yeyən məmləkət deyildir, məmləkətdə hakim olan<br />
rejim, quruluş, sistem, mənəvi dayaq və dəyərlərini itirən cəmiyyət və cəmiyyəti<br />
bürüyən ədalətsizlikdir. Vəfa Quluzadə “Yeni Musavat” qəzeti ilə müsahibsəində<br />
həyəcan təbilini bərk vuraraq deyir: “Sakit otursaq, Qərb nəinki Qarabağın, ətraf<br />
rayonların da Azərbaycandan qoparılmasına çalışacaq”. Bəs Azərbaycan nə etməldir?<br />
Vəfa Quluzadə torpaqları “sakit” oturmadan dala qaytarmağı təklif edir, amma...<br />
Amma sözünə əlavə edib deyir ki, “RUS SİLAHI İLƏ ERMƏNİYƏ QALİB GƏLƏ<br />
BİLMƏRİK”. Qalibiyyət silahdan asılıdırsa, uzun məsələdir... Publisist Mehriban<br />
Vəzir, bizcə, bu ağır düsturun yeganə düzgün həllini tapıb. Mehriban xanım eyni<br />
qəzet ilə müsahibəsində deyib ki, “Qazan qadının hakimiyyətidir, son nəfəsinə qədər<br />
onu əldən verməməlidir”.<br />
Sağ və salamat qalın, əziz oxucular!<br />
“Bu bizim Vətənimizdir!” Yalançılıq sənəti, sərbəstlik dərdi, inkişaf<br />
hekayələri<br />
04.09.2008<br />
“Azadlıq” deməkdən,<br />
yırtılan boğazıyla,<br />
cəhənnəm qışıyla,<br />
cənnət yazıyla.<br />
Bol-bol ciblərə dolan,<br />
neftiylə, qazıyla<br />
bu bizim Vətənimizdir!<br />
(Nüsrət Kəsəmənli)<br />
94
Yalan cəmiyyətin ən aşağı pillələrində olduğu kimi ən yüksək səviyyələrində də<br />
dəbdədir. Aldatma və aldanma virusa çevrilib kabus kimi yorulmadan başımızın<br />
üstündə gəzir, cəmiyyəti çürüdür, dəhşət saçır, mənəviyyatı amansızcasına pozur,<br />
əxlaqı yox edir, şüura yeriyir, ləyaqəti alçaldır, qüruru məhv edir, qardaşı qardaşa,<br />
atanı övlada, ananı balasına düşmən edir. Yalan sənətdir, əziz oxucu! Dünənki<br />
lümpenləri inanılmaz sərvətlərin sahibinə çevirən də yalan sənətidir. Bəli, yalan<br />
sənətdir. Yalan qazandırır, yalan idarə edir, yalan cəmiyyətdə söz sahibinə çevrilir.<br />
Yalan milli şüuru çürüdür, millətin formalaşmasının qarşısını alır, vətənpərvərliyi<br />
zəiflədir, inamı sarsıdır, ideoloji boşluğu dərinləşdirir.<br />
***<br />
Bəli, əziz oxucu, yalan sənətdir. Bu sənətə yiyələnmək üçün qeyri-adi xüsusiyyətlərə<br />
sahib olmaq, sahib olmadıqda isə yiyələnmək üçün gecə-gündüz qeyrət sərf etmək<br />
lazımdır. Kobud səhvi üzündən həm Gürcüstanı, həm də bütövlükdə Cənubi Qafqazı<br />
bəlaya salan, ölkəsinin parçalanmasına yol açan Mixail Saakaşvili avqustun 31-də<br />
jurnalistlər üçün hazirladığı növbəti uzun monoloqunda söz verib ki, Gürcüstan<br />
Rusiyaya qalib gələcək. Müdrik kəlamdır. Ondan qabaq Saakaşvili hökuməti Rusiya<br />
ilə təmaslarda vasitəçi olmağı Amerikanın dövlət katibi Kondoliza Raysdan xahiş<br />
etmişdir. Bəs qələbə? Artıq sual verməyin, hörmətli oxucular!<br />
***<br />
Prezidentin İcra Aparatının Siyasi təhlil və informasiya təminatı şöbəsinin müdiri<br />
Elnur Aslanov bu günlərdə bildirib ki, «Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev<br />
medianın sərbəst fəaliyyəti üçün geniş şərait yaradıb» və prezidentin qayğıları<br />
nəticəsində “ölkədə medianın sərbəst fəaliyyəti üçün əlverişli mühit var.” Elnur<br />
Aslanovun iddiasında həqiqət payı vardır. Prezidentin sərəncamına əsasən ölkənin 38<br />
dənə seçmə (seçilmiş) mətbuat orqanının hər birinə 5 000 manat pul hədiyyə verilib.<br />
Hələ hamısı almayıb, ancaq alanlar sevindiklərini gizlətmirlər. Məsələn, “525-ci”<br />
qəzetin baş redaktoru Rəşad Məcid arxayın tərzdə deyib ki, “qəzetimizə ayrılan 5 min<br />
manatı almışıq da, xərcləmişik də…” Doğrudan da “medianın sərbəst fəaliyyəti üçün<br />
(Azərbaycanda) geniş şərait yaradılıb”. Belə sərbəst mətbuatın əsər-əlamətinə heç<br />
Latın Amerikasında da təsadüf etmək qeyri-mümkün olan işdir.<br />
***<br />
Bu günlərdə “Bibiheybət” məscidində Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin, Dini<br />
Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin, deputatların birgə iştirakı ilə toplantı<br />
keçirilib. Maraqlı toplantıdır. Maraqlı fikirlər söylənib. Məsələn, Qafqaz<br />
Müsəlmanları İdarəsinin qazisi, hörmətli Hacı Mirqiyas çıxışında deyib ki,<br />
95
“Azərbaycan dövlət müstəqilliyini 1991-ci ildə yox, 1969-cu ildə Heydər Əliyev<br />
hakimiyyətə gələndə qazanıb və H. Əliyevin iki miras qoyub, bunlardan “cansız<br />
miras” — müstəqillik, canlı miras isə İlham Əliyevdir”. Möhtərəm Hacı Mirqiyasla<br />
mübahisə etmək niyyətində deyilik. Yeni Azərbaycan partiyası artıq 15 ildir<br />
bu saxta faktı durmadan təbliğ edir və insanların şüuruna həkk etməyə çalışır.<br />
Azərbaycanın 1991-ci ildə Ayaz Mütəllibov prezident olanda yox, 1969-cu ildə<br />
Heydər Əliyev sovet rəhbərliyi tərəfindən Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi<br />
Komitəsinin 1-ci katibi vəzifəsinə gətiriləndə dövlət müstəqilliyini qazandığına dair<br />
bu yeni tarixi “fakt” xarici ölkələrin tədqiqat mərkəzlərində son 40 ildə aparılan<br />
bütün araşdırmaları, yazılan əsərləri, buraxılan kitabların hamısını alt-üst etməyə<br />
bilməz. Çünki, bu fakt həqiqətə uyğundursa, deməli 1969-cu ildə Heydər Əliyev<br />
Azərbaycanda kommunist partiyasına rəhbərlik etməyə başladıqdan sonra “Sovet<br />
İttifaqı” adlı fövqəldövlət ümumiyyətlə yerli-dibli mövcud olmayıb! Yeni Azərbaycan<br />
partiyasının irəli sürdüyü bu iddia doğrudursa SSRİ 1991-ci ildə deyil, 1969-cu ildə<br />
dağılıb. Çox maraqlıdır...<br />
***<br />
Bunların hamısı bir yana, Azərbaycan həqiqətən sürətlə inkişaf edir. Bunu İlham<br />
Əliyev də təsdiq edib. Azərbaycan prezidenti Asiya və Sakit okean ölkələrinin<br />
xəbər agentlikləri təşkilatının (OANA) İcra Komitəsinin çərşənbə axşamı Bakıda<br />
keçirilən 30-cu iclasının iştirakçılarını qəbul edərkən bildirib ki, “son bir neçə ildə<br />
iqtisadi artım sürətinə görə Azərbaycan dünyada birinci yerə (liderlik mövqeyinə)<br />
çıxıb”. Böyük nailiyyətdir. Sevindirici haldır. İqtisadiyyatdan başımız çıxmadığı üçün<br />
prezidentlə mübahisə etmək istəmirik. Azərbaycanın iqtisadi cəhətdən güclü olması,<br />
əhalisinin firavanlığa qovuşması hər kəsin arzusudur. Ancaq bir neçə söz deməyi<br />
özümüzə borc bilirik. Əvvələn bu iqtisadi artımın yalnız neft sənayesi sayəsində<br />
mümkün olduğunu söyləyən səriştəli iqtisadçılar çoxdur. Yəni onlar deyirlər ki,<br />
Azərbaycan iqtisadiyyatı birtərəfli inkişaf edir. Bir də deyirlər ki, bu təktərəfli inkişafın<br />
əhalinin maddi-sosial vəziyyətinə təsiri azdır. Habelə söyləyirlər ki, son bir neçə ildə<br />
əhalinin təxminən 45 faizi hələ də yoxsulluqla çarpışmaqda davam edir. İnsanın dili<br />
dinc durmur. Göründüyü kimi iqtisadçıların işi-gücü qurtarıb, gah nala vururlar, gah<br />
mıxa...<br />
***<br />
Iqtisadçılar nal ilə mıx arasında qalıb vurnuxurlar! Azərbaycan respublikasının<br />
dövlət statistika komitəsinin məlumatına əsasən, son bir neçə ildə iqtisadi artım<br />
sürətinə görə dünyada birinci yerə yüksələn Azərbaycan iqtisadiyyatına xarici<br />
şirkətlərin və maliyyə institutlarının investisiyaları (sərmayə qoyuluğu) 2007-ci illə<br />
96
müqayisədə 10 faiz azalıb. Məsələn, ötən ilə nisbətdə ABŞ şirkətləri Azərbaycan<br />
iqtisadiyyatına 17,2%, Yaponiya şirkətləri 18, 9%, Almaniya şirkətləri isə 52,3% az<br />
sərmayə qoymuşlar (Day.az agentliyi). Məlumdur ki, istər xarici, istərsə də yerli<br />
sərmayələr yeni iş yerlərinin açılması üçün mühüm əhəmyyət kəsb edir. Bu azalmanın<br />
səbəbini dövlət statistika komitəsi açıq söyləmir. Ancaq Azərbaycan hökumətinin bu<br />
təmayülün üstündən susaraq keçməsi ona dəlalət edir ki, bu tənəzzül onları narahat<br />
etmir. Nə üçün? Bilmirik, bu arxayınçılığın səbəbi bizə məlum deyildir. Bəlkə başımız<br />
çıxmır...<br />
***<br />
Azərbaycan həqiqətən sürətlə inkişaf edir. Məsələn, Türkiyə şirkətlərinin 2007-ci illə<br />
müqayisədə Azərbaycan iqtisadiyyatına 18,7% az sərmayə qoymasına baxmayaraq,<br />
Azərbaycan şirkətlərinin Türkiyə iqtisadiyyatına qoyduqları sərmayənin həcmi<br />
sürətlə artmaqdadır. Daz.az agentliyi Türkiyənin ANKA informasiya agentliyinə<br />
istinadən xəbər verir ki, cari ilin birinci yarısında Azərbaycan İstanbulun<br />
iqtisadiyyatına sərmayə qoyan ölkələr arasında üçüncü yerə çıxmışdır. Sevindirici<br />
haldır. Amma bu yalnız İstanbuldur və ancaq başlanğıcdır. “Rota Haber” bu ilin<br />
əvvəlində Britaniyanın “Financial Times” qəzetinə istinadən yazırdı ki, “rus və ərəb<br />
sərmayəsindən sonra Azəri zənginləri də Türkiyəni kəşf etdi.” Qəzetin sevincini<br />
başa düşmək və təqdir etmək olar. Məlumatda deyilir ki, Azərbaycan Dövlət Neft<br />
Şirkəti Türkiyənin enerji sahəsinə 10 milyard dollar sərmayə qoymağı planlaşdırır.<br />
Qəzet bunu “petrol onlarda, parası bizdə” şəklində şərh edir. Bu cür şərhi Azərbaycan<br />
şirkətlərinin və varlılarının sərmayə qoyduqları hər bir xarici ölkənin mətbuatı sevinəsevinə<br />
yaza bilər. Kim sevinməz! Bəs Azərbaycan? Bu sərmayə niyə Azərbaycan<br />
iqtisadiyyatına qoyulmur? Yersiz sualdır, əziz oxucular! Çünki bunların hamısı<br />
inkişafın göstəricisidir.<br />
Nədən başladıq, nə ilə qurtardıq. Həyat çox mürəkkəbdir, onun sirrləri Allahdan<br />
başqa heç kimə məlum deyildir.<br />
Allah Orucunuzu qəbul eləsin, əziz həmyerlilər!<br />
Mişa Saakaşvili Rusiyanın tələsinə düşdü<br />
10.08.2008<br />
Cənubi Qafqazın başı üzərində yenə Rusiyanın vahiməli kabusu gəzir. Gürcüstanın<br />
prezidenti Mixail Saakaşvili avqustun 8-də Rusiyanın qurduğu tələyə düşüb səhv<br />
qərar verməklə siyasi vəziyyətə düzgün qiymət verməkdə aciz olduğunu açıq nümayiş<br />
etdirdi. Qərbin siyasi icmalçıları və tədqiqat mərkəzləri Gürcüstanın haqlı, Rusiyanın<br />
97
haqsız olduğunu təkrar-təkrar bildirsələr də, Gürcüstan prezidentinin Rusiya amilinə<br />
məhəl qoymadan Cənubi Osetiyaya qoşun yeritmək qərarını səhv və tələsik addım<br />
adlandırmaqdan da çəkinmirlər. Türkiyə telekanallarında çıxış edən bəzi tədqiqatçılar<br />
isə daha irəli gedib Saakaşvilinin hərəkətini qumar oyununa bənzətdilər. Rusiyanın<br />
tələsindən bəhs edərkən qeyd etmək lazımdır ki, Mixail Saakaşvili və ona məsləhət<br />
verənlər Moskvanın hərəkətlərini düzgün qiymətləndirə bilmədiyi kimi, Qərbin<br />
bu ixtilafda tutacağı mövqeyi də yanlış qiymətləndirmişlər. Mixail Saakaşvilinin<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarının və yaxud Qərbi Avropa ölkələrinin bu ixtilafda<br />
Rusiya ilə açıq qarşıdurmaya gedəcəyini düşünməsi, Qərbi yaxşı tanıması ilı öyünən<br />
Gürcüstan prezidentinin səriştəsizliyini yox, daha çox xəyalpərəstliyini göstərə bilər.<br />
Edvard Lukas Britaniyanın “Tayms” qəzetində dərc edilən “Gürcüstan necə<br />
düşmənin tələsinə düşdü?” sərlövhəli şərhində Qərbin səhvlərinə toxunur və bu<br />
günkü vəziyyət üçün müəyyən mənada məsuliyyət daşıdığını irəli sürür. Müəllif<br />
yazır: “ Son döyüşlər Qərbin oyanmasına xidmət edən təbil səsi olmalıdır. Bu ilin<br />
aprel ayında NATO-nun Buxarest sammitində biz, Gürcüstanın ittifaqa üzv olmaq<br />
üçün bizdən dəqiq plan xahişini rədd etməklə, amansız bir səhvə yol verdik. Hələ o<br />
sammitdə Saakaşvili bizə xəbərdarlıq edirdi ki, Rusiya Qərbin hər hansı zəifliyindən<br />
və ya qətiyyətsizliyindən dərhal istifadə edəcəkdir. Rusiya bunu etdi.” Rusiyanın<br />
niyyətlərindən xəbərdar olan Gürcüstan prezidentinin indiki tələyə düşməsini<br />
başa düşmək çətindir. Mixail Saakaşvilini demokrat adlandıran “Tayms” qəzeti ilə<br />
tam razılaşmaq çətindir. 2003-cü ildə Qərbin köməyilə, necə deyərlər, “məxmər<br />
inqilabı” nəticəsində hakimiyyətə gələndən sonra Mixail Saakaşvili bəzən demokratik<br />
oyun qaydalarına və mövcud qanunlara məhəl qoymayaraq öz siyasi rəqiblərinə<br />
divan tutanda Qərbin ancaq yumşaq bəyanatlar verməklə kifayətlənməsi, əlbəttə,<br />
Gürcüstan prezidentini şirnikdirməyə bilməzdi. 2003-cü ildə böyük demokrat<br />
kimi hakimiyyətə gələn Saakaşvili tezliklə müəyyən mənada avtoritarizm üsullarına<br />
meyl göstərməyə başladı. Bu, şübhəsiz, gürcü xalqının daxili işidir. Bu gün mühüm<br />
olan Gürcüstandakı müharibədir. Mixail Saakaşvilinin və Qərbin Cənubi Osetiya<br />
səhvi üzündən bu gün təkcə o özü və onun siyasi aqibəti təhlükəyə düşməyib. Bu<br />
səhv üzündən Gürcüstan və Cənubi Qafqaz Moskvanın tələsinə düşmüş, Qərbə<br />
arxalanıb Rusiyaya sinə gərən MDB ölkələrini isə təşviş bürümüşdür. Şübhə yoxdur<br />
ki, Azərbaycan bu hadisələrin təsirindən kənarda qala bilməyəcək. Bu səbəbdən,<br />
Gürcüstanın Azərbaycandakı səfirinin “strateji partnyorluq” dəlilini irəli sürüb<br />
Azərbaycandan kömək istəməsi anlaşılandırsa, rəsmi Bakı hökumətinin buna<br />
sükutla cavab verməsini də anlamaq çətin deyildir. Helen Kuper “Nyu York Tayms”<br />
qəzetində çıxan şərhində “Stratfor” tədqiqat mərkəzinin icraçı direktoru Corc<br />
Fridmanın bu fikrinə diqqəti cəlb edir: “Sovet İttifaqı dağılandan sonra ilk dəfədir<br />
ruslar qətiyyətli hərbi hərəkətə baş vurmuş və vəziyyəti dəyişə bilmişdir. Rusiya bunu<br />
təkbaşına etmişdir və uzun zaman rusları qorxutmaq üçün Qərbin himayəsinə sığınan<br />
ölkələr bu gün baş verənlərin üzərində ciddi düşünməlidirlər.” Fridman haqlıdır.<br />
2008-ci il avqustun 8-dən sonra təkcə Cənubi Qafqazda yox, keçmiş SSRİ məkanında<br />
və Qərbin Rusiya ilə münasibətlərində çox şey dəyişmişdir. Saakaşvili Rusiyanın<br />
98
tələsinə düşdü. Cənubi qafqazlıların başı üzərində yenə Rusiya kabusu dolaşır.<br />
Bakı gözəlləşir, varlılar varlanır, kasıblar kasıblaşır, “Vəhdət” partiyası<br />
İlham Əliyevin müdafiəsinə qalxır<br />
17.08.2008<br />
Bakı gözəlləşir. Təbrik edirik. Azərbaycanlılar nəhayət neftin xeyrini öz gözlərilə<br />
görür, öz həyatlarında hiss etməyə başlayırlar. Hamı sevinir. Son məlumata görə,<br />
“Azad Azərbaycan” telekanalında yeni meyxana yarışması başlayacaq. Bunun özü<br />
firavanlığın işarəsidir. Uğurlu olsun! Rəsmi mətbuat deyir ki, Azərbaycan xalqı<br />
həqiqətən öz neftinin xeyrini əyani surətdə hiss etməyə başlayıb. Rəsmi mətbuat<br />
yanılmır. Azərbaycanda bu gün varlılar varlanır, bəs kasıblar? Bəzi insanlar<br />
gileylənirlər ki, kasıbların güzaranında hələ hissediləcək bir irəliləyiş nəzərə çarpmır.<br />
Versiya.az saytının oxucularından biri öz gileyini belə ifadə edir: “Xəbəriniz varmı<br />
Azərbaycanda olan yaşayış səviyyəsindən? Bu dövlətin müəlliminin, həkiminin,<br />
aliminin, ziyalısının yaşayış tərzindən məlumatlısınızmı? Orduda nələr baş verdiyini<br />
bilirsinizmi? Bu qədər sərvətə sahib dövlətin vətəndaşının Rusiya skinhedlərinin<br />
ayağının altında sürünməsi faciədir! Hanı bu neftin pulu, niyə əhalinin sosial<br />
rifahinda özünü göstərmir?” Və oxucu fəryad edib fikrini belə tamamlayır: “Bu qədər<br />
maddi nemətlərə sahib bir məmləkətin sakinlərinin ətə həsrət qalmasını görmək<br />
istəmirəm!” Təsirli sözlərdir. Amma hələ ümid var. İlham Əliyev prezident seçiləndə<br />
vəd etdiyi 600 000 yeni iş yerini birinci prezidentlik müddətində aça bilməyibsə,<br />
ümid ölməyib, növbəti seçkilərdən sonra başlayacaq növbəti 5 illikdə mütləq açar.<br />
Bəs açmasa? Suala fikir verməyin, əziz oxucular, sualımız fərziyyədən irəli gəlir...<br />
Açmasa, qəm yeməyə dəyməz...<br />
Azərbaycan neft ölkəsidir. Düzdür, neft ölkəsidir. Bəs Azərbaycanın neçə illik neft<br />
ehitiyatları vardır? Özünü “Azərsevər” kimi təqdim edən bir oxucu “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Səsi” saytına bu günlərdə maraqlı bir məktub göndərib. Yazır ki: “Bir məsələ bu gün<br />
diqqətimi cəlb etdi. Bir yerli agentliyin saytında oxudum ki, “bp.Azərbaycan” bu<br />
il 307 milyon barel neft hasil etməyi planlaşdırır. Eyni agentliyin başqa xəbərində<br />
oxumuşam ki, Azərbaycanın 100-200 illik neft ehtiyatı var. Üçüncü məlumatda isə<br />
yazırlar ki, Azərbaycanda 7 milyard barel neft ehtiyatı var. Əgər bir ildə 307 000 000<br />
barel neft istehsal etmək planlaşdırılırsa və 7 000 000 000 barel neft ehtiyatı varsa,<br />
onda 7 000 000 000 : 307 000 000 = təxminən 23 il. Deməli Azərbaycanın təxminən<br />
23 illik neft ehtiyatı var. Əgər rəqəmlər belı deyirsə, onda Azərbaycanın 100-200<br />
illik neft ehtiyatı haradan olur??? Xahiş edirəm Siz də məsələni araşdırasınız. Ən<br />
xoş arzularımla, Azərsevər.” Oxucumuzun məlumatı olduqca maraqlıdır. Görəsən<br />
99
neft hasilatı və neft ehtiyatı ilə bağlı verilən statistik məlumatlarda uyğunsuzluq<br />
nədən irəli gəlir. Səbəb nədir? Növbəti yazılarda bu məsələyə qayıdarıq. Azərbaycan<br />
seçkilərə hazırlaşır. Müxalifətin seçkilərdən kənarda durmaq niyyətində olduğunu<br />
nəzərə alsaq, deyə bilərik ki, qarşıdan gələn seçkilərdə rəqabət çox gərgin olacaq.<br />
Belə ki, MSK üzvləri avqustun 16-da İlham Əliyevin və Qulamhüseyn Əlibəylinin<br />
prezidentliyə namizədliyinin qeydə alınması məsələsini müzakirə ediblər. Uzun<br />
müzakirələrdən sonra MSK üzvləri hər iki şəxsin, İlham Əliyevin və Qulamhüseyn<br />
Əlibəylinin prezidentliyə namizədliyini qeydə alıb. Elə həmən gün, avqustun 16-<br />
da Tahir Kərimlinin “Vəhdət” partiyası prezident seçkilərində İlham Əliyevin<br />
namizədliyini müdafiə etmək barədə qərar qəbul edib. Çox mühüm və ciddi bir<br />
hadisədir. Tahir Kərimli Ali Məclisin sessiyasında müxalifət düşərgəsinin parçalanmış<br />
və sosial bazasının aşağı səviyyədə olduğunu, bu vəziyyətdə müxalifətdən kiminsə<br />
iqtidara gəlməsinin mümkün olmadığını bildirəndən sonra İlham Əliyevin<br />
namizədliyini himayə etməyə çağırmışdır. Maraqlı məntiqdir. „Yeni Musavat“<br />
qəzetinin yazdığına görə, T.Kərimli partiyanın siyasi mövqeyində dəyişiklik<br />
edildiyini və bundan sonra İlham Əliyevə dəstək verəcəyini söyləyib: “Ümid edirik ki,<br />
seçkilərdə uğur qazanacaq hazırkı hakimiyyət öz komandasında Vəhdət Partiyasının<br />
üzvlərinə də yer ayıracaq”. Hazırkı hakimyyət Vəhdət Partiyasının üzvlərinə öz<br />
komandasında yer ayıracaqmı bilmirik, amma “Vəhdət” partiyasının Baş Məclisinin<br />
bu qərarından sonra İlham Əliyevin prezident seçkilərində qələbəsi qaçınılmazdır.<br />
Bakı doğrudan da gözəlləşir, əziz oxucular! Azərbaycan paytaxtını bu günlərdə<br />
ziyarət edən əcnəbilər şəhərdə aparılan tikinti işlərindən, inşa edilən yeni, möhtəşəm<br />
binalardan, şəhərin küşələrində şığıyan bahalı maşınlardan ağız dolusu tərif yağdırayağdıra<br />
danışırlar. Təbrik edirik!<br />
100
Azərbaycan fenomeni: Hafiz Paşayev ateizmlə dünyəviliyi çaşbaş salıb<br />
25.08.2008<br />
İşsiz prezidentlər, nikbin əcnəbilər, sürreal xoşbəxtlik<br />
Avropa Şurası baş katibinin Azərbaycandakı xüsusi nümayəndəsi Veronika Kotek<br />
Bakının xəzrisinsən ilham, gilavarından vəhy alan anlarında üzünü <strong>Xəzər</strong>in<br />
qurğuşun rəngli sularına tərəf tutub və nida edərək müdrik bir kəlam söyləyib:<br />
“Prezident seçkiləri Azərbaycanın nəyə qadir olduğunu göstərmək üçün bir<br />
fürsətdir”. Oxudunuzmu, əziz oxucular? Avropa Şurası baş katibinin Azərbaycandakı<br />
nümayəndəsi Veronika xanım Kotek hələ də bizim nəyə qadir olduğumuzu oxuyub<br />
öyrənə bilmədiyini açıq büruzə verir. Hörmətli Veronika xanım, Azərbaycanın nəyə<br />
qadir olduğunu gözlərinizlə görməniz üçün seçki gününü gözləməli deyilsiniz. Yox!<br />
Qüdrətimiz göz qabağındadır! Deyin görüm, dünyanın özünü demokratiya beşiyi<br />
adlandıran hansı məmləkətində bir dənə prezdent yerinə 18 namizəd qeydə alınıb?<br />
Hələ bu bir yana dursun, deyin görək, özlərini demokratiya beşiyi adlandıran hansı<br />
dövlətdə 3-4 nəfər işsiz vətəndaş prezident vəzifəsinə namizəd kimi qeydə alınsın?<br />
Veronika xanım, lütfən cavab verin! Çətindirmi? Sizi başa düşürük. Əlbəttə çətindir.<br />
Çünki dünyanın altından girib üstündən çıxsanız da, Yer kürəsinin səkkiz guşəsini<br />
qarış-qarış gəzsəniz də, işsizlərin prezidentliyə göz dikdiyi ikinci ölkəyə heç bir<br />
yerdə rast gəlməzsiniz. Çünki dünyada ancaq bir dənə belə məmləkət vardır —<br />
Azərbaycan! Çünki, Azərbaycan nəyə qadir olduğunu seçkini gözləmədən indidən<br />
dünyaya göstərir.<br />
Bəli, əziz oxucu, biz, sürreal kainatın xoşbəxt bəndələriyik. Bizdə hər şey fərqlidir. Biz<br />
heç kimə bənzəmirik. Bizə hakim kəsilən “seçilmişlər”in də bu kainatda tayı-bərabəri,<br />
oxşarı-bənzəri yoxdur və ola da bilməz. Biz, 20-ci əsrin 70-ci illərindən bu yana “iri<br />
addımlarla” iki inkişaf mərhələsini yaşayan Allahın zavallı bəndələriyik. Birinci inkişaf<br />
mərhələsində 20-ci əsrin 70-ci illərində qırmızı biletli “milli qəhrəmanlarımız”<br />
bizi dəyənək və yumruqla qova-qova “iri addımlarla” kommunizm “cənnətinə”<br />
sürükləyirdilər. İkinci inkişaf mərhələsində, 21-ci əsrin əvvəllərində qırmızını yaşıla<br />
dəyişən “seçilmişlər” biz zavallı kəmsavadları təpiklə “iri addımlarla”, dünyanın ən<br />
uca, əlçatmaz inkişaf zirvəsinə çatdırmaq üçün əlləşirlər. Qırmızı və yaşıl bütlərə<br />
sitayış edən “seçilmişlər”in fədakarlığına bir tərəfdən valeh qalırsan, o biri yandan<br />
qibtə edirsən. Aynur adlı oxucumuz “Bakı gözəlləşir...” sərlövhəli məqaləyə şərhində<br />
fəryad edərək yazır: “ <strong>Mirzə</strong> bəy, millətin düşünmə qabiliyyətini məqsədyönlü şəkildə<br />
ATVlər, BTVlər, CTVlər və sair XTVlər vasitəsilə əlindən alıblar. Buna ağ ölüm<br />
deyirlər ki, bioloji ölümdən qat-qat faciəlidir! Varsan və varlığını sübut edə bilmirsən!<br />
Mənəviyyatın əldən gedir, torpağın əldən gedir və efirlər səni necə inkişaf etmiş<br />
dövlətdə yaşadığını bar-bar bağırır!” Bağırırlar, Aynur xanım, bağırırlar və onlar hələ<br />
uzun müddət bağıracaq, biz isə fəryadımızı içimizdə boğa-boğa sürünəcəyik.<br />
101
Biz doğrudan da seçilmişlərimizin bizim üçün yaratdıqları sürreal cənnətin “xoşbəxt”<br />
bəndələriyik. Çünki, Azərbaycanda “varsan və varlığını sübut edə bilmirsən!” Aynur<br />
xanım haqlıdır. Avqust ayının əvvəllərində Bakıda Azərbaycan Respublikası Xarici<br />
İşlər Nazirliyinin Diplomatiya Akademiyasının təşəbbüsü ilə “Azərbaycanlılar və<br />
amerikalılar: biz biri-birimizi necə görürük” mövzusuna həsr edilmiş beynəlxalq<br />
konfrans keçirildi. Amerikanın tanınmış “poligazette.com” bloqunun sahibi və baş<br />
redaktoru Maykl van der Qalien də konfransa dəvət edilmiş jurnalistlərin arasında<br />
olub və öz təəssüratlarını “Azərbaycanda din” adlı yazısında qələmə alıb. Maraqlı<br />
yazıdır. Bu yazını oxuyan azərbaycanlının amerikalıların bizi necə gördüklərini<br />
yox, bizim diplomatlarımızın azərbaycanlıları amerikalılara və xarici dünyaya necə<br />
təqdim etdiklərinı görəndən sonra rahat yata biləcəyini təsəvvür etmək çətindir.<br />
Maykl van der Qalien yazır: “ Azərbaycanın Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı keçmiş<br />
səfiri cənab Hafiz Paşayev xarici jurnalistlərə bildirdi ki, azərbaycanlıların əksəriyyəti<br />
Allaha inanmır... Hafiz Paşayevin sözlərinə görə, məsciddə dua edən gənclərin öz<br />
dinlərindən xəbərləri yoxdur. Onlar ancaq valideynlərindən eşitdiklərini bilirlər.<br />
Hafiz Paşayev dedi ki, heç kim Quranın buyuruqlarını bilmir. Cənab Hafiz Paşayevin<br />
bu cür dünyəviliklə iftixar etdiyi aydın görünürdü. Bəli, əziz oxucu! Amerikanın hər<br />
bir prezidenti əlini Bibliyaya basıb and içməklə, Türkiyənin baş naziri Rəcəb Tayyib<br />
Ərdoğan öz vətəndaşlarının dinə bağlılığı ilə fəxr edir, Amerika ilə Avropa Ərdoğanı<br />
alqışlayır, Hafiz müəllim isə azərbaycanlıların əksəriyyətini ateist adlandırmaqdan<br />
həzz alır. Təəssüf! Bu cür təbliğat üsulu artıq tarixə qarışan sovet dövründə tez-tez<br />
tətbiq olunurdu. Belə təəssürat oyanır ki, Hafiz Paşayev və digərləri 1978-ci ildə<br />
SSRİ-də öyrəndiklərini 2008-ci ildə müstəqil Azərbaycanda hələ də tətbiq etmək<br />
əzmindədirlər.<br />
Qəribədir, amma həqiqətdir. Təhminə Buxari adlı bir oxucu poligazette.com<br />
bloqunda Hafiz Paşayevin iddialarına cavab verib yazır: “Bir millətin tarixini və<br />
dinini inkar etmək dünyəviliyin fəxr ediləsi cəhəti sayıla bilməz. Görəsən İslamdan<br />
xəbərdar olmaq və Quranda yazılanları bilmək hər hansı bir şəxsə dindar və yaxud<br />
ekstremist damğası vurmaq üçün kifayətdirmi?” Təhminə Buxari yazır ki, yox, bu<br />
səhv düşüncədir. Əksinə, bəzilərinin ekstremizm və fanatizm yolunu seçməsinə səbəb<br />
olan amillərin başında dindən xəbərsizlik, İslamı kifayət qədər dərindən bilməmək<br />
və eyni zamanda həyat şərtlərinin ağırlığı, yoxsulluq gəlir. Təhminə Buxari Hafiz<br />
Paşayevə müraciət edərək fikir və hökm yürüdərkən ehtiyatlı olmağı məsləhət görür.<br />
Bəli, əziz oxucular, biz doğrudan da sürreal, qeyri-real dünyada yaşayırıq!<br />
Azərbaycan: Minnət edənlər, minnət qoyanlar və minnət götürənlər<br />
ölkəsi<br />
06.08.2008<br />
102
Yer kürəsi Günəşin ətrafında fırlanırsa, Yer kürəsinin balaca bir parçası olan<br />
Azərbaycanda hər şey minnət ətrafında fırlanır. Azərbaycan minnət edənlər ölkəsidir.<br />
Azərbaycan minnət götürənlər ölkəsidir. Azərbaycan minnət qoyanlar ölkəsidir.<br />
Bu məmləkətdə minnət edənlər və minnət götürənlər əksəriyyətdə, minnət qoyanlar<br />
əqəliyyətdədir. Lakin, bu məmləkətdə azlıqda olan minnət qoyanlar əksəriyyətdə<br />
olan minnət edənlərdən və minnət götürənlərdən hər sahədə güclüdür. Hakimiyyət,<br />
pul, səlahiyyət minnət qoyanların əlindədir. Elə bu səbəbdən minnət edən və minnət<br />
götürən əksəriyyət minnət qoyan əqəliyyətdən asılı vəziyyətdədir. Qəribə dünyadır.<br />
Və Azərbaycan bu qəribə dünyanın qəribə bir məmləkətidir. Minnət edən və minnət<br />
götürən gününə salınmış vətəndaşların boynuna minnət qoyaraq ölkənin bütün<br />
rayon, kənd və qəsəbəsində keçmiş prezident Heydər Əliyevin heykəllərini ucaldan<br />
prezident aparatının kommunist dövründən qalmış nomenklaturası İlham Əliyevin<br />
bütün rayon və şəhərlərdə portretlərinin yığışdırılması barədə göstəriş verdiyini<br />
bəyan etdi. Maraqlı göstərişdi. Çünki, göstərişin təfsilatı ilə tanış olanda, onun hər<br />
kəlməsində minnət qoymaq cəhdinin dərin izlərini görməli olursan. Birinci minnət:<br />
İlham Əliyevin sözlərinə görə, o, seçki qanunvericiliyinə hörmət etmək istədiyi üçün<br />
bu göstərişi vermişdir. İkinci minnət: İlham Əliyev habelə deyib ki, seçki kampaniyası<br />
başlayanda o da namizədlərdən biri olacaq, ona görə də, heç yerdə başqalarından<br />
artıq şəkli olmamalıdır. Qəribə fikirdir. Hakimiyyətin bütün qollarını və<br />
strukturlarını, habelə maliyyə imkanlarını əlində cəmləşdirib seçkiyə gedən bir şəxsin<br />
xarici dünyaya o biri namizədlərlə bərabərhüquqlu olduğunu nümayiş etdirmək<br />
üçün öz portretlərini küçələrdən yığışdırması inandırıcı bir dəlil olaraq çətin qəbul<br />
edilsin. Bu göstərişin də xalqa minnət qoymaq məqsədilə verildiyini nəzərə almalı<br />
olsaq, prezidentin portretləri ilə deyil, əməyi ilə xalqın qəlbində qalmaq istədiyinə<br />
dair bəyanatının səmimiyyətinə şübhə etməli olursan. Qarşıdan gələn seçkidə İlham<br />
Əliyevin rəqiblərinin siyahısına nəzər saldıqda, bu fikrin doğru olduğuna bir daha<br />
əmin olursan. “Exo” qəzetinin yazdığına əsasən, İlham Əliyevin rəqibləri arasında<br />
Sumqayıt şəhər mərkəzi kliniki xəstəxanasının tibb bacısı Sevinc Quliyeva, işsiz<br />
Yaşar Əhmədov, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının elmi işçisi Qüdrət İsakov və<br />
digərlərinin adlarına rast gəlmək olur. Şübhə yoxdur ki, bu ilki prezident seçkiləri<br />
qeyri-adi seçki olacaq və indiki seçkinin qeyri-adiliyi bu tədbirin sovet hakimiyyəti<br />
illərində keçirilən “seçki” tədbirlərinə çox bənzəməsidir. Sovet seçkilərinə bənzədiyi<br />
üçün bu seçki demokratik və ədalətli bir dövlət istiqamətində irəliyə atılmış addım<br />
yox, geriyə, qaranlıq keçmişə doğru atılan bir addım olacaq. Bu addımın minnət<br />
qoyularaq atılması isə regional fenomenlərdən biri sayıla bilər.<br />
Minnət qoymaq, minnət götürmək və minnət etmək təkcə Azərbaycan fenomeni<br />
deyil, Yəmən Ərəb Respublikasında da dəbdədir. Dəbdədir, amma arada balaca<br />
bir fərq vardır. Hakim Əlmasmari Yəməndə ingilis dilində çıxan “The Yemen<br />
Post” qəzetinin son nömrəsində Azərbaycana səfərinin təəssüratlarını əhatə edən<br />
məqaləsində sevincini gizlətməyərək yazır ki, “şükür Allaha, elə bilirdim Yəmən<br />
dünyanın ən korrupsiyalaşmış ölkəsidir, ancaq Azərbaycana səfər edəndən sonra<br />
103
aşa düşdüm ki, yanılmışam. Azərbaycanda polis nəfərlərinin utanmadan, xəcalət<br />
çəkmədən açıq-aşkar rüşvət götürdüyünü görəndə gözlərim kəlləmə çıxdı. Bəli,<br />
Yəməndə də rüşvətxorluq var, ancaq insanlar rüşvət götürsələr də dərk edirlər ki, düz<br />
iş görmürlər...” Azərbaycanı görməzdən qabaq Yəmənin gələcəyinə ümidini itirən<br />
Hakim Əlmasmari, Azərbaycandakı vəziyyəti görəndən sonra Yəməndə müsbət<br />
dəyişikliklərin olacağına ümidinin dirildiyini sevinə-sevinə qeyd edir. Qoy sevinsin.<br />
Minnət qoymadan, minnət götürmədən, minnət etmədən sevinməyə onun da haqqı<br />
var, bizim də. Yəmənli jurnalist öz vətəninin gələcəyi ilə bağlı çoxdan itirdiyi ümidini<br />
bu günlərdə Azərbaycanda polis nəfərlərinin biabırçı rüşvətxorluğunu görəndən<br />
sonra tapdı. Biz isə boynumuza minnət qoyularaq əlimizdən alınan ümidlərimizin<br />
həsrətini minnət götürə-götürə çəkirik...<br />
Ukrayna da azadlığa çıxdı (çıxdımı?)<br />
08.02.2005<br />
Bir neçə il bundan qabaq, hələ dövlət müşaviri olan dövrlərdə Vəfa Quluzadə<br />
amerikalıların sürreal dünyada yaşadıqları barədə hansısa bir qəzetdə çox maraqlı bir<br />
yazı dərc etdirmişdi. Vəfa müəllim sübut edirdi ki, amerikalılar bizim gördüyümüz<br />
real şeyləri əyri görürlər, başayaq görürlər. Dünyadakı hadisələrə də tərsinə qiymət<br />
verirlər. Vəfa müəllim haqlı çıxdı. Sürreal Amerika bu gün dünyaya ağalıq edir. Ona<br />
görə yox ki, amerikalılar sürreal deyillər, ona görə ki, biz fani insanlar həddindən artıq<br />
qeyri-sürrealıq (səmimiyik). Biz reallığa o qədər aludəyik ki, sürreallar yatanda biz də<br />
yatırıq, amma onlar ayılanda biz ayılmırıq, yatırıq. Şükürlər olsun, Ukrayna azadlığa<br />
çıxdı! Ukrayna davası BÖYÜK dava idi. Milyonlar tökülmüşdü Kiyev “Maydan”ına<br />
— insanlar və pullar...BÖYÜK dava idi. ABŞ-ın keçmiş prezidenti Cimmi Karterin<br />
milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə köməkçisi Zbiqnev Brjezinski bir dəfə bəyan<br />
eylədi ki, “Ukraynasız Rusiya imperiya deyil”. Azərbaycanın keçmiş ədliyyə naziri<br />
İlyas İsmaylov isə bu günlərdə bəyan eylədi ki, özünüzü aldatmayın, Ukraynadakı<br />
inqilab Azərbaycana gəlib çatmayacaq. Nə üçün? Çünki, Ukraynada neft yoxdur,<br />
Azərbaycanda isə neft var...Ukrayna davası BÖYÜK dava idi. Kiyev inqilabının<br />
əsl aparıcı gücü, inqilabın maddi və mənəvi mühərriki — Yuliya Timoşenko<br />
öz arzusuna çatdı. Leonid Kuçma devrildi. Yuliya Timoşenko baş nazir oldu.<br />
“Komsomolskaya pravda” Yuliya Yimoşenkonun yarıerməni olduğnu yazır. Onun<br />
atası Qriqyan Yuliya balaca olarkən ailəni tərk etmişdir. Orta məktəbi bitirənə kimi<br />
Yuliya Qriqyan familiyasını daşımış, sonradan Telegina familiyasını götürmüşdür.<br />
Aleksandr Timoşenko ilə evlənəndə isə Yuliya ərinin familiyasına keçmişdir.<br />
Yuliya Timoşenko barədə Ukraynada bir neçə cinayət işi olub. Kiyev inqilabı<br />
qələbə çalandan sonra cinayət işlərinə xitam verildi. Bir cinayət işi də Rusiyadadır.<br />
Rusiya müdafiə nazirliyinin əməkdaşına rüşvət vermək üstündə açılıb bu cinayət<br />
işi. Moskva hətta Yuliya Timoşenko barədə İnterpol vasitəsilə axtarış elan edib.<br />
Hər halda yaxın günlərdə bu cinayət işinə də xitam verilər. Almaniyanın sol meylli<br />
“Ştern” məcmuəsi Viktor Yuşşenko Yuliya xanımın namizədliyini irəli sürəndə belə<br />
104
ir təxmin irəli sürürdü ki, Viktor Yuşşenko Yuliya Timoşenkonun namizədliyinin<br />
parlament tərəfindən himayə edilməyəcəyinə əmin olduğu üçün bu addımı atıb.<br />
Amma, Yuşşenkonun ümidləri puça çıxdı. Ukraynanın “dəmir ledisi” parlamenti də<br />
fəth etdi. İndi növbə Viktor Yuşşenkonundurmu!? Kim bilir, ancaq bu xırda-xuruş<br />
məsələlərə baxmayaraq etiraf edək ki, Ukrayna davası BÖYÜK dava idi. Ukraynada,<br />
kapitalistə çevrilib böyük sərvət toplayan köhnə kommunist nomenklaturası<br />
rejimini, postsovet dövründə həmən kapitalistləşmiş kommunist nomenklaturasının<br />
yaratdığı imkanlardan istifadə edib meydana çıxan gənc burjuaziya sinfinin qeyriadi<br />
bir hakimiyyəti əvəz edib. Ukraynada hakimiyyətdə olmuş kapitalistləşmiş<br />
kommunist nomenklaturası ilə o biri yeni dövlətlərin, o cümlədən Azərbaycanda<br />
indi də hakimiyyətə nəzarət edən eyni dərəcədə kapitalistləşmiş kommunist<br />
nomenklaturası arasında oxşarlıqdan başqa, güclü həmrəylik də mövcud olduğu heç<br />
kim üçün sirr deyildir. Fərq də var. Odur ki, Azərbaycanda hakimiyyətdə olan qrupun<br />
nəzarəti xaricində hansısa müstəqil burjuaziya sinfinin yaranmasına imkan verilmir<br />
və verilməyəcəkdir. Belə təxmin etmək olar ki, Qərb, ilk növbədə ABŞ əvvələn<br />
indiki anda Azərbaycanda onların maraqlarına xidmət edən hazırki hakimiyyətin<br />
dəyişməsinə qətiyyən imkan verməz və ikinci tərəfdən, Qərb və ilk növbədə<br />
ABŞ Azərbaycanda indiki hakimiyyətə taqətdən düşmüş və ictimaiyyət arasında<br />
nüfuzunu itirmiş siyasi müxalifəti deyil, məhz hakimiyyət daxilində yaranmaqda<br />
olan yeni burjuaziya sinfini alternativ olaraq görür. Belə bir imkanlı və müstəqil<br />
sinif yaranmadıqca, Azərbaycanda hansısa bir “narıncı”, yaxud “yaşıl” inqilabın baş<br />
verməsi qeyri-realdır. Necə olsa, birinin sonu gəldi. Zbiqnev Brjezinski haqlı idi:<br />
“Ukraynasız Rusiya, imperiya deyil”. Qərb Rusiyanı Ukraynasız qoydu. Ukrayna<br />
azadlığa çıxdı(çıxdımı?).<br />
İran səfiri düz deyir! Döşünüzə döyməyin!<br />
07.07.2005<br />
“Döşünüzə döyməyin! Ondansa, gedin Qarabağı azad edin!” Bu qanadlı kəlam<br />
İran İslam Respublikasının Bakıdakı səlahiyyətli səfiri Əfşar Süleymaniyə aiddir.<br />
“Bakı-Xəbər” qəzetinin iddiasına görə, Demokratik İslahatlar Gənclər Birliyinin<br />
bu günlərdə “Hyatt Park” otelində İran-Azərbaycan münasibətlərinə həsr edilən<br />
dəyirmi masa tədbiri zamanı Əfşar Süleymaninin söylədiyi bu sözləri narazılıqla<br />
qarşılandı. Demokratik İslahatlar Gənclər Birliyinin “Hyatt Park” otelində<br />
dəyirmi masa tədbiri üçün külli miqdarda vəsaiti haradan tapdığını sirr kimi gizli<br />
saxlayan, müəlliflərin xəbəri olmadan yazılarını senzura edən “Bakı-Xəbər” qəzeti<br />
bu narazılığın səbəbini oxucularına bildirmir. Yuxarıdan, «mərkəzdən» verilən<br />
tapşırıqla müəyyən şəxsləri boykot edən, üzdəniraq müstəqil mətbuat da bu sirri<br />
açıb oxucularına demir. Amma aydın olur ki, qəzetin özü də İran səfirinin “döşünüzə<br />
döyməyin” kəlməsindən narazı qalıb. Qalmasın! Çünki, narazı qalmağa hacət yoxdur.<br />
Döşümüzə döymək, illərdən bəridir adətimizdir. Döşümüzə döyüb xalqa və xalqın<br />
105
qarşısında yerinə yetirə bilmədiyimiz vədləri qızarmadan, usanmadan, karıxmadan,<br />
çaşmadan və kəkələmədən söyləmək illərdən bəri adətimizdir. 1993-cü il oktyabrın<br />
3-də Heydər Əliyev prezident sifəti ilə ilk dəfə Leninin şərəfinə tikdirdiyi Lenin<br />
sarayında əlini konstitusiya və Qurani-Kərimə basıb and içdi (döşünə döydü) və<br />
dedi ki, işğal olunmuş Qarabağı azad edəcək və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü<br />
bərpa edəcəkdir. Üç ay keçmədi ki, döşünə döyüb xalqa söz verən Heydər Əliyev<br />
Qarabağın ətrafındakı 7 (YEDDİ) rayonu ermənilərə təslim etdi. İran səfiri düz deyir.<br />
“Döşünüzə döyməyin! Ondansa, gedin Qarabağı azad edin!” Heydər Əliyev hərəkətə<br />
keçdi. 1994-cü ildə əsrin müqaviləsini bağladı. Hakimiyyətini əbədiləşdirmək<br />
naminə Azərbaycanın neft sərvətlərini Qərbə təhvil verdi. Düz 9 il keçdi. Qarabağ<br />
işğal altında, yeddi rayon işğal altında qaldı. 2003-cü ildə Heydər Əliyev getdi, İlham<br />
Əliyev gəldi. Yenə, eyni yerdə andiçmə mərasimi keçirildi. İlham Əliyev də əlini<br />
konstitusiyaya və Qurani-Kərimə basıb and içdi ki, işğal olunmuş əraziləri qaytaracaq,<br />
Lazım olsa silah gücünə alacaq (!?) Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa edəcəkdir.<br />
Söz verdi, amma yerinə yetirə bilmir ki, bilmir. Döşə döymək asandır, hərəkət etmək<br />
isə çətin. Deməli, İran səfiri düz deyir. “Döşünüzə döyməyin! Ondansa, gedin<br />
Qarabağı azad edin!” Yox, hörmətli səfir! Döşümüzə döyəcəyik! Bizi bu vərdişdən,<br />
bu hüquqdan heç kim, bu imtiyazdan hətta İran İslam Respublikası və onun səfiri də<br />
məhrum edə bilməz! Biz, döşünə döyən, pul qazanan cəngavərlərik! Heydər Əliyev<br />
öz feodal-tayfa rejimini bərpa etdiyi 1993-cü ildən indiyədək beynəlxalq təşkilatlar<br />
Azərbaycan qaçqınlarına və məcburi köçkünlərə 640 milyon dollar həcmində yardım<br />
göstəriblər. Görürsünüzmü, hörmətli səfir! Biz əlimizi qoynumuza qoyub gözləmirik.<br />
Biz, Qarabağın azadlığı uğrunda çarpışırıq. Çarpışmasaydıq, beynəlxalq təşkilatlar<br />
bizə 640 milyon dollar pul verməzdilər. Bəli, siz səhv edirsiniz. Biz, Qarabağın<br />
azadlığını göz bəbəyimiz kimi qoruyuruq. Qorumasaydıq, beynəlxalq təşkilatlar bizə<br />
640 milyon dollar yardım göstərməzdilər. Nə qədər çox qorusaq o qədər çox yardım<br />
gələcək. Bəs Qarabağ? Azad ediləcəkmi? Gəlin xırdavatçılıq eləməyək...2005-ci ilin<br />
mart ayında “Monitor” jurnalının redaktoru Elmar Hüseynovu qapısının ağzında<br />
yeddi güllə ilə qətl etdilər. Başda Lalə xanım Şövkət olmaqla müxalifətimizin cəsur<br />
rəhbərləri elan etdilər ki, Elmarın qanı yerdə qalmayacaq. Qaldı, qalmadı? Döşümüzə<br />
döyüb, xəlvətə çəkildik. Çünki biz, döşünə döyüb sözündən qaçan cəngavərlərik!<br />
Səfir Əfşar Süleymanini qınamayın. Düz deyir. “Döşünüzə döyməyin! Ondansa,<br />
gedin Qarabağı azad edin!”<br />
Gözün aydın, Moskva!<br />
Gözümüz aydın olsun! Moskvada Heydər Əliyevin heykəli açılacaq. Gözün aydın,<br />
Moskva! 70 illik kommunist diktaturasının dayaqları — Marks, Engels, Lenin və<br />
Stalinin, onlarla birlikdə qorxunc sovet çekasının dəhşətli rəhbəri Dzerjinskinin<br />
heykəllərini Moskvada devirib xıncım-xıncım etdikləri andan 14 il keçir. Və 14 il<br />
sonra Dzerjinski məktəbinin Azərbaycanda davamçısı, Azərbaycanda avtoritarizm<br />
və tayfa rejiminin banisi olmuş Heydər Əliyevə Moskvada heykəl qoyulur. Gözün<br />
106<br />
***
aydın, Moskva! Gözün aydın, Azərbaycan! Və gözün aydın, Amerika! Bəli, Amerikaya<br />
da gözaydınlığı düşür. Çünki, Amerika dövlət departamenti Azərbaycanda<br />
demokratiyanı himayə etmək üçün 38 milyon dollar pul ayırmaq qərarına gəlib.<br />
Gözün aydın olsun, Azərbaycan! Amerika dövlət departamenti Azərbaycanda<br />
demokratiyanın inkişafını çox ucuz qiymətləndirib. 8 milyonluq əhalisi olan və bütün<br />
yeraltı və yerüstü sərvətlərini Qərbə təslim edən Azərbaycana 38 milyon dollar<br />
ayıran Dövlət departamentinin büdcə layihəsində 3 milyon əhalisi və heç bir yerüstü<br />
və yeraltı sərvəti olmayan Ermənistana 70 milyon dollar vəsait ayrılması təəccüb<br />
doğurur. Nə üçün Ermənistanda demokratiyanın qiyməti Azərbaycandakından<br />
iki dəfə bahadır? Bunu necə başa düşmək olar? Gözün aydın, Moskva! “Trend”<br />
agentliyi xəbər verir ki, Heydər Əliyevin Moskvada heykəlinin tikilməsi və açılması<br />
ilə bağlı bütün xərcləri Azərbaycan tərəfi çəkəcək. Böyük comərdlikdir! ABŞ<br />
dövlət departamentinin demokratiyanı inkişaf etdirmək, daha doğrusu Rusiyanın<br />
Azərbaycanda nüfuzunu zəiflətmək üçün Azərbaycana Ermənistandan iki dəfə<br />
az vəsait ayırmasının səbəbi Azərbaycan avtoritarizminin banisinin Moskvada<br />
heykəlinin açılışı üçün vəsaitin Bakı rejimi tərəfindən ödəməyə gücü çatması<br />
faktı olmaya bilər. Amma, düşündürücüdür. 38 milyon dollar vəsait “Rusiya və<br />
Azərbaycanda siyasi proseslərin təkidlə və ardıcıl himayə olunması üçün” ayrılmışdır.<br />
Burada hansı “siyasi proseslərin” nəzərdə tutulduğunu başa düşmək olmur, lakin<br />
bəzi təxminlər irəli sürmək olur ki, təxmin irəli sürməsək daha yaxşıdır. Gözün<br />
aydın olsun, Azərbaycan! Moskvada da Heydər Əliyevin heykəli açılacaq. Xərcini<br />
Azərbaycan çəkəcək. Amerika isə Azərbaycanda demokratiyanı inkişaf etdirəcək.<br />
Xərcini Amerika çəkəcək....Gözümüz aydın olsun! Azərbaycana da demokratiya gəlir!<br />
Bişkək sindromu<br />
27.03.2005<br />
Azərbaycanda hakimiyyəti vahimə bürüyüb. İkiqat vahimə. Ötən ilin sonlarında<br />
Kiyevdə, necə deyərlər, “portağal” inqilabının qan axıdılmadan qələbə çalması Bakı<br />
hakimlərini kifayət qədər təşvişə salmışdı, ancaq prezident aparatını, son 12 ildə<br />
korrupsiya və rüşvətxorluğa qurşanıb ölkənin var-dövlətini talan edənləri vahimə,<br />
sonsuz qorxu Qırğızıstanda baş verən qırğızsayağı inqilabdan sonra bürümüşdür.<br />
Qorxu böyükdür. Hakimiyyətin nəzarəti altında olan kütləvi informasiya vasitələrinin<br />
Qırğızıstan hadisələrinin üstündən sükutla keçməsi Heydər Əliyevin 1969-cu ildə<br />
qurduğu, 1988-c ildə süqut edən və 1993-cü ildə onun özünün bərpa etdiyi avtoritarmülkədar<br />
yarı-feodal siyasi rejimin düşdüyü müşkülatın və qorxunun nə qədər dərin<br />
və nə qədər ciddi olduğunu göstərir. Bişkək sindromu Kiyev və Tiflis sindromundan<br />
çox fərqlənir. Bunun üçün televiziya ekranlarında Bişkəkdən birbaşa verilən<br />
reportajları seyr etmək kifayətdir. Əsgər Akayevin klan hakimiyyətinə xalqın nifrətin<br />
biz, öz gözlərimizlə izləyirik. “Milliyət” adlı türk qəzeti Qırğızıstan hadisələrini<br />
şərh edib yazır: “Qırğızısanda baş verənlər əhalinin yoxsulluq və hüquqsuzluğa<br />
qarşı mübarizəsidir, sosial partlayışdır. Ancaq etiraf etmək lazımdır ki, etiraz<br />
107
dalğasını Corc Soros və onun pulları daha da şiddətləndirmişdir”. Qəzetin fikrincə,<br />
növbədə Özbəkistandır. Amma Qırğızıstandan fərqli olaraq Özbəkistanda inqilaba<br />
islamçılar və türkçülər başlayacaq. Corc Soros və Amerika Birləşmiş Ştatlarının<br />
strateji maraqlarının Qırğızıstan inqilabının arxasında əsas təkanverici qüvvə<br />
olduğunu yalnız “Milliyət” deyil, digər türk qəzetləri də yazırlar. Məsələn “Sabah”<br />
qəzeti yazır: “Qırğız inqilabçılarının arxasından Corc Sorosun qulaqları görünür.<br />
Soros Şevardnadzeni və Kuçmanı devirdi, indi Akayevi devirir. Qırğızıstanda Soros<br />
fondunun filialının büdcəsi 4 milyon dollardır. Bu pullar birinci növbədə kütləvi<br />
informasiya vasitələrinin yaradılması və alınmasına xərclənmişdir”. “Radikal” qəzeti<br />
isə daha konkret məlumatla oxucuları tanış edib yazır: “Corc Buş Bratislavada gənc<br />
siyasətçilərin arşısında çıxış edəndən sonra bir qrup qırğız gənci Slovakiyadan<br />
birbaşa Kiyevə yollandı və orada küçə yürüşlərinin təşkilini və küçə döyüşlərinin<br />
taktikasını öyrəndilər. Qırğız gənclərinə Edil Baysarov adlı emosional bir inqilabçı<br />
rəhbərlik edirdi. Bişkəkə qayıdandan sonra o, qısa müddət ərzində bütün Qırğızıstan<br />
ərazisində silahdaş toplayıb onları bir amal ətrafında birləşdirdi. Aydındır ki, onu<br />
Soros Fondunun qırğız şöbəsi maliyyələşdirirdi... İndi bu hadisələrin Ermənistanda<br />
və digər Orta Asiya respublikalarında təkrar olunacağını təxmin etmək olar...” Bişkək<br />
sindromu yeni sindromdur və Azərbaycandakı siyasi rejimi vahiməyə salan budur...<br />
Tiflis, Kiyev və Bişkək vahiməsinin əks-sədası Moskvadan və Bakıdan<br />
gəlir<br />
25.03.2005<br />
“Gürcüstan və Ukraynaya çox müəmmalı yolla soxulan bu siyasi virus (inqilab<br />
virusu) ən təhlükəli yoluxucu xəstəlik kimi sürətlə və amansızcasına MDB<br />
məkanında yayılır. Bu səbəbdən, bu virusun Rusiyadan yan keçəcəyini düşünmək<br />
sadəlöhvlükdür. Rusiyanın “meydan”lı günləri yaxınlaşır.” Bəli, kabus heç kimdən yan<br />
keçməyəcəkdir və “meydan”lı günlər təkcə Rusiyanı gözləmir. Aleksandr Yakovlev<br />
Almaniyanın nüfuzlu “Frankfurter Allgemeine Zeitung” qəzeti ilə müsahibəsində<br />
“Ukraynadakı inqilab Rusiyaya necə təsir edir?” sualının cavabında deyir ki, ziyalılar<br />
sevinir, hakim nomenklatura qorxuya düşüb.<br />
Kabus — qarabasmadır. Kabus — qorxulu, dəhşətli yuxudur. Kabus — xəstə<br />
təxəyyüllü adamın gözünə görünən bir şeydir. Kabus qorxuya səbəb olur. Sonsuz və<br />
dəhşətli bir qorxuya. Kabusun dəhşəti, vəhşəti, vahiməsi misilsizdir.<br />
“Küçələri, evləri taun gəzir birbəbir;<br />
Bir qara kabus kimi o hər yerə baş çəkir.”<br />
MDB məkanı üzərində kabus dolaşır. Kabus, əslində, qara rənglə eyniləşdirilir. Rəngli<br />
inqilablar kabusu gəzir MDB məkanında. “Komsomolskaya pravda” qəzeti yazır<br />
108
ki, Rusiyanı “şən” günlər gözləyir. Nədir bu “şən” günlər? Müəllif yazır: “Gürcüstan<br />
və Ukraynaya çox müəmmalı yolla soxulan bu siyasi virus (inqilab virusu) ən<br />
təhlükəli yoluxucu xəstəlik kimi sürətlə və amansızcasına MDB məkanında yayılır.<br />
Bu səbəbdən, bu virusun Rusiyadan yan keçəcəyini düşünmək sadəlöhvlükdür.<br />
Rusiyanın “meydan”lı günləri yaxınlaşır.” Bəli, kabus heç kimdən yan keçməyəcəkdir<br />
və “meydan”lı günlər təkcə Rusiyanı gözləmir. Aleksandr Yakovlev Almaniyanın<br />
nüfuzlu “Frankfurter Allgemeine Zeitung” qəzeti ilə müsahibəsində “Ukraynadakı<br />
inqilab Rusiyaya necə təsir edir?” sualının cavabında deyir ki, ziyalılar sevinir, hakim<br />
nomenklatura qorxuya düşüb. Qorxuya təkcə Rusiyanın hakim nomenklaturası<br />
düşməyib. Tiflis, Kiyev və Bişkek kabusunun vahiməsi Azərbaycanın hakim klanını və<br />
nomenklaturasını da bürüyüb, onu vəlvələyə salıb. Azərbaycan parlament seçkilərinə<br />
hazırlaşır. Seçkilər yaxınlaşdıqca kabus zahirə çıxır, vahimə artır. Bəli, təkcə Rusiyada<br />
deyil, Azərbaycanda da inqilab kabusu ziyalıları sevindirir, klanı dəhşətə salır.<br />
Ziyalıları da, klanı da başa düşmək çətin deyildir. Ziyalıların sevinməyə, klanın isə<br />
vahiməyə düşməyə tam haqqı vardır. Biri udacaq, o birisi uduzacaq. Hər şeyin sonu<br />
olur…<br />
Müxalifət, mitinq və hakimiyyəti AŞ PA ilə qorxudan “Bakı-Xəbər”in bir<br />
addım irəli üç addım geri bəlası<br />
08.04.2005<br />
İcazə verilmədi, bilirik, xəbərimiz var. Bəs mitinq olacaq ya olmayacaq???? Özümüz<br />
deyib özümüz eşidirik. Özümüz deyib özümüz inanırıq. Özümüz özümüzü yenə<br />
aldadırıq və bununla bərabər cəmiyyəti, ictimaiyyəti çaşdırırıq. Musavat, AXCP(i)<br />
və ADP-nin mitinq ərizəsi, gözlənildiyi kimi, rədd edildi. Aprelin 10-da mitinq<br />
keçiriləcək, keçirilməyəcək heç kim bilmir, amma müxalifət mətbuatı, xüsusilə<br />
ADP-nin orqanı “Bakı —Xəbər” Mao Tse-Dunun “kağız pələngi”dək meydana<br />
çıxıb iddia edir ki, müxalifətin mitinq keçirtmək niyyəti belə hakimiyyəti təlaşa<br />
salıb. Salıb, salmayıb? Məlum deyil, ancaq “Bakı-Xəbər” deyir ki, salıb. Necə salıb?<br />
Gəlin birlikdə “Bakı-Xəbər”in yazılarını nəzərdən keçirdək. Birinci sitat: “Parlament<br />
seçkilerinə hələ xeyli müddət qalmasına baxmayaraq, müxalifətin göstərdiyi fəallıq,<br />
blokun kütləvi etiraz aksiyalarına qərar verməsi ölkedə siyasi vəziyyətin parlament<br />
seçkilərindən əvvəl dəyişə biləcəyinə dair ehtimalları gücləndirir” (Bakı-Xəbər<br />
qəzeti, 07 aprel 2005-ci il). Bu sitatdan belə çıxır ki, müxalifətin son günlərdə fəallığı<br />
artıb və sadəcə kütləvi etiraz aksiyalarına qərar verməsi kifayət edib ki, hakimiyyət<br />
dərin təşvişə düşsün (?!) İnanırsızınızmı, əziz oxucular? Buna siz inanırsınızmı? Bu<br />
sitatın ikinci başıbəlalı xəyalpərəst iddiası “blokun kütləvi etiraz aksiyalarına qərar<br />
verməsi ölkədə siyasi vəziyyətin parlament seçkilərindən əvvəl dəyişə biləcəyinə dair<br />
ehtimalları gücləndirir” iddiasıdır. Qəribə məntiqi var bu müxalifətimizin! Haradan<br />
qidalanır bu xəyalpərəstlik, ya Rəb! 2003-cü il oktyabrın 15-16-da Bakıda məlum<br />
kütləvi çıxışlardan bəri, düz il yarımdır müxalifət bircə dənə də olsun etiraz mitinqi<br />
keçirtməyib və Bakı şəhər icra hakimiyyətinin bircə dənə rədd cavabına xilaf çıxıb<br />
yürüş keçirtməyə cəsarət etməyib. (Hanı o 2003-cü ilin sentyabrına qədər yaşadığınız<br />
109
əxtiyar günlər, cənab müxalifət?) Bəs indi, Bakı şəhər icra hakimiyyətinin rədd<br />
cavabına zidd gedib mitinq keçirəcəkmi bu, hakimiyyəti təlaşa salan müxalifət? Gəlin<br />
“Bakı-Xəbər”ə baxaq: SİTAT “Çıxılmaz vəziyyətdədirlər.” Yəni qəzet demək istəyir ki,<br />
hakimiyyət çıxılmaz vəziyyətdədir. Sitatın ən duzlu cümləsi bu “çıxılmazlıq” cümləsi<br />
deyil, baxın, bu cümlədir: “Aksiyaya icazə veriləcəyi təqdirdə müxalifətin gücü<br />
görünəcək” . Bəli, əziz oxucular, İCAZƏ VERİLƏCƏYİ TƏQDİRDƏ hakimiyyət<br />
də, ictimaiyyət də müxalifətin gücünü görəcəkdir. Bəs icazə verilməyibsə nə olacaq?<br />
Müxalifət öz gücünü necə göstərəcək və göstərə bilmədiyi gücü ilə müxalifət<br />
hakimiyyəti necə təlaşa sala bilər? Əziz oxucu, özünüzə əziyyət verməyin, siz sala<br />
bilməzsiniz, ancaq onlar sala bilər və salacaqdır. Bilirsiniz necə? Sitat: “Yox, əgər<br />
mitinqlə bağlı müraciətə ənənəvi cavab verilərsə, bu halda AŞ PA-nın qarşıdan gələn<br />
sessiyasında «Sərbəst toplaşmaq azadlığı boğulur» ittihamları ilə üz-üzə gələcəklər.<br />
Və daha nələr, nələr...”. Başa düşdünüzmü əziz oxucular: daha nələr, nələr gözləyir<br />
hakimiyyəti...Bəs mitinq? Bunu da müxalifətimizdən yox, AŞ PA-dan soruşun. Çünki<br />
müxalifət özünə artıq dal qapıdan geriləmə cığırı hazırlayıb. Cığırın adı AŞ PA-dır.<br />
Yaşasın AŞ PA! Və yaşasın hakimiyyəti AŞ PA ilə qorxudan “Bakı-Xəbər”!<br />
P.S. 09.04.2005<br />
Aldığımız son məlumata görə, müxalifət rəhbərləri «hakimiyyətlə qarşıdurmaya»<br />
getməmək məqsədilə aprelin 10-na təyin edilən mitinqi təxirə saldılar. MİTİNQ<br />
OLMAYACAQ.<br />
Xalqın iradəsi — əfsanədir, yoxsa həqiqət<br />
04.04.2005<br />
Kütləvi məlumat vasitələri Gürcüstanda, Ukraynada və Qırğızıstanda olub-keçənləri<br />
ictimaiyyətə xalqın iradəsilə baş verən inqilab adlandırdılar. Xalqın iradəsi —<br />
əfsanədir yoxsa həqiqət? “Guardian” adlı Britaniya qəzeti məsləhət görür ki, “xalqın<br />
iradəsi” əfsanəsinə ancaq reallığı görməyən sadəlöhvlər inana bilər. Bəs həqiqət<br />
nədir? “Guardian” qəzetinə görə həqiqət odur ki, hər üç, necə deyərlər, inqilab ABŞın<br />
bu regionda nəzarətini bərqərar etmək məqsədilə Vaşinqton tərəfindən təşkil<br />
edilmiş və həyata keçirilmişdir. Qəzet yazır: “Gürcüstan və Ukraynadan sonra keçmiş<br />
Sovet İttifaqında “xalqın iradəsilə” üçüncü inqilabın eyni basmaqəlib metodla həyata<br />
keçirilməsi ona dəlalət edir ki, bugünkü post-sovet məkanı 1970-1980-ci illərin<br />
Mərkəzi Amerikasıdır. Həmən illərdə bu ölkələrdə ABŞ-ın qərb yarımkürəsi üzərində<br />
nəzarətini bərqərar etmək üçün təşkil etdiyi bir sıra dövlət çevrilişləri baş verdi.”<br />
“Guardian” qəzetinin bu müqayisəsi çox maraqlıdır, amma eyni zamanda qeri-adi bir<br />
müqayisədir. Qəzet fikrini belə izah edir: “ABŞ hökumətinin Latın Amerikasındakı<br />
bir çox agenti Corc Buş dövründə Şərqi Avropada əzmlə işləməyə başladı.<br />
Məsələn, ABŞ-ın Belarusdakı keçmiş səfiri Maykl Kozak bu yerdəyişmənin parlaq<br />
nümunəsidir. Hələ 2001-ci ildə o, “Guardian” qəzetilə müsahibəsində öyünə-öyünə<br />
110
deyirdi ki, Belarusda o, Nikaraquada etdiklərini edirdi, yəni onun sözlərinə görə,<br />
“demokratiyanı himayə” edirmiş. Sol qüvvələrin sadədil nümayəndələri bu qəribə<br />
ardıcıllığı bəlkə ona görə sezə bilmədilər ki, sağ meylli icmalçılar və siyasi fəallar bu<br />
hadisələri radikal və solçu hərəkatlar kimi təsvir etməkdən yorulmurlar. Məsələn,<br />
etirazçılar Bişkəkdə prezident sarayını qarət edəndə “Times” qəzetinin müxbiri<br />
bu mənzərənin 1917-ci il inqilabına dair bolşevik təbliğat filmlərindəki səhnələri<br />
xatırlatdığını fərəhlə yazır, “Daily Telegraph” “hakimiyyətin xalqa təhvil verilməsini”<br />
tərifləyir, “Financial Times” isə Qırğızıstanın azadlığa doğru “uzun yol” qət etdiyini<br />
alqışlayırdı. Avtoritar rejimlərə qarşı kor-təbii üsyana qalxan kütlələrə dair əfsanə<br />
kütləvi şüuru o qədər tilsimləmişdir ki, ağ yalan olmasına baxmayaraq bu əfsanə<br />
hələ də yaşamaqda davam edir. Bu əfsanənin ağ yalan olduğunu sübut etmək çətin<br />
deyildir. Amerikan polisinin nümayişçilərə Ağ Evi qarət etməyə imkan verməsini<br />
təsəvvür edə bilərsinizmi? Yox, təsəvvür edə bilməzsiniz. Çünki bu, ağlasığmazdır.<br />
Beləliklə bir nəticə hasil olur və nəticə odur ki, postsovet məkanındakı üzdəniraq<br />
“diktaturalar” əslində dünyanın ən zəif, amma möcüdiyyətinə dözümlə yanaşılan<br />
rejimlərdir...” “Guardian” xatırladır ki, 1994-cü ildə Bill Klinton hökumətinin üzvü<br />
Əsgər Akayevi böyük demokrat adlandırırdı. Eduard Şevardnadze və Leonid Kuçma<br />
da ABŞ-a dost münasibət bəsləyən dövlət başçıları sayılırdılar. Bəs Vaşinqton öz<br />
köhnə dostlarını niyə qurban verir? İngilis qəzeti bunun anlaşılmaz olduğunu<br />
yazır, amma qeyd edir ki, Orta Asiyada, xüsusilə Qırğızıstanda ABŞ-ın strateji<br />
maraqları vardır. Ukraynada olduğu kimi Qırğızıstanda da rejimin devrilməsində<br />
əsas rolu yerli milli təhlükəsizlik nazirliklərinin loyallığı çox asanlıqla pulla alına<br />
bilən ünsürləri oynayırdılar. Bu səbəbdən, qəzetin fikrincə, bu regionda çevrilişlər<br />
silsiləsinin davamı olacaqdır. Bəs Qafqaz? Bəs parlament seçkilərinə doğru gedən<br />
və klan rejimi tərəfindən idarə olunan Azərbaycanda ABŞ “xalqın iradəsi” əfsanəsini<br />
ortaya atıb dördüncü inqilaba təkan verəcəkmi? İngilis qəzeti bu barədə söz demir.<br />
Qəzet iddia edir ki, 1992-ci ildən bəri ABŞ 5 milyon əhalisi olan bu ölkəyə 746<br />
milyon dollar yardım göstərmiş və nəticədə Qırğızıstanı qeyri-hökumət təşkilatları<br />
ilə doldurmuşdur. Və son inqilabın təkanverici qüvvəsi də bu təşkilatlar olmuşdur.<br />
Azərbaycan da ABŞ və digər Qərb ölkələrindən gələn qrantlar hesabına yaradılmış<br />
saysız-hesabsız qeyri-hökumət təşkilatları ilə dolub-daşır. Qrantlar gəlir, xərclənir,<br />
təşkilatlar dolub-daşır, bəyanatlar verilir, internet saytları açılır, qəzetlər buraxılır,<br />
mətbuat konfransları keçirilir, amma klan rejimi narahat olmur... Nə üçün? Bundan<br />
növbəti yazımızda danışarıq...<br />
111
Azərbaycan susmayıb, müqavimət davam edir<br />
15 .12.2005<br />
Qərbin himayəsinə arxalanaraq noyabrın 6-da seçkini saxtalaşdırıb cəzasız qalan<br />
tayfa rejimi sevinməsin. Azərbaycan susmayıb. Bu tayfa rejiminə arxa duran<br />
xarici qüvvələr də sevinməsinlər. Azərbaycan susmayıb. Saxta seçkilərə, saxta<br />
seçkilərin nəticələrinə, bu nəticələrə əsasən yaradılmış parlamentə, 26 noyabrda<br />
“Qələbə” meydanında xalqa tutulan divana və bütövlükdə tayfa diktaturasına<br />
qarşı müqavimət hələ də mövcuddur. 6 noyabr seçkisindən və bu saxta seçkinin<br />
nəticəsinin Qərb, daha doğrusu rəsmi Vaşinqton tərəfindən tanınmasından sonra<br />
sarsılan, 26 noyabrda “Qələbə” meydanında mitinq iştirakçılarına Əliyev rejiminin<br />
“cəngavər” polisinin zalımcasına divan tutmasından sonra şok keçirdən “Azadlıq”<br />
bloku, Milli Birlik Hərəkatı və Milli İstiqlal partiyası nəhayət sarsıntıdan ayılmağa<br />
başlayır. Bu üç hərəkat Konstitusiya Məhkəməsinə rəsmən müraciət edərək İlham<br />
Əliyevin prezidentlik səlahiyyətlərinin ləğv edilməsini tələb ediblər. Agentliklərin<br />
məlumatlarından aydın olur ki, arxalı tayfa rejimi saxta seçkilərdə deputat mandatı<br />
qazanan müxalifət nümayəndələrinin parlamentin işində iştirakına nail olmaq üçün<br />
bütün yollardan, bütün təzyiq vasitələrindən istifadə edirlər. Təəssüf doğuran odur<br />
ki, bu işdə tayfa rejiminə yardım etməkdən çəkinməyən Qərb ölkələrinin Bakıdakı<br />
səfirlikləri öz əməllərinin yaxın, yaxud uzaq perspektivdə verə biləcəyi mənfi<br />
nəticələri nəzərə almırlar. Mənfi nəticələrdən biri, Azərbaycanda anti-qərb və antiamerikan<br />
əhvali-ruhiyyəsinin qızışması və güclənməsi təhlükəsidir. Təkrar seçkilərdə<br />
iştirak etməkdən imtina edən Flora Kərimova Day.az agentliyi ilə müsahibəsində<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarını indiki seçkilərdə rejimi himayə etdiyini bildirirərək,<br />
hətta 2003-cü ilin 16 oktyabr faciəsindən ötrü ittiham edib deyir ki, Amerikanın<br />
himayəsi olmadan Azərbaycan rəhbərliyi xalqın iradəsini bu şəkildə tapdalamazdı.<br />
Bəs belə vəziyyətdə müxalifətin bu rejimlə mübarizə aparmasının mənası varmı?<br />
Flora xanım bu suala qətiyyətlə cavab verir ki, bəli, mənası vardır və Azərbaycan<br />
müxalifəti təkcə hakimiyyəti deyil, ABŞ-ı da özü ilə hesablaşmağa vadar etməlidir<br />
və müxalifət bu vəzifənin öhdəsindən gələcəkdir. Milli Birlik Hərəkatının lideri Lalə<br />
Şövkət Hacıyevanın saxta parlamentin işində iştirak etmək niyyətində olmadığını<br />
bəyan etməsi də, bir tərəfdən hakimiyyətin və Qərb ölkələrinin saxta parlamentə<br />
legitimlik statusu qazandırmağa yönələn planlarını alt-üst edir, o biri tərəfdən isə<br />
yediyi zərbələrə baxmayaraq ümummilli müxalifət hərəkatının mübarizəni davam<br />
etdirmək əzmində olduğunu göstərir. Göründüyü kimi, hakimiyyətdəki rejimin<br />
və onun arxasında dayananların səylərinə baxmayaraq 6 və 26 noyabr Azərbaycan<br />
xalqını susdura bilməmişdir. Azərbaycan susmayıb, müqavimət davam edir.<br />
112
24.12.2004<br />
Qarabağ və göz bəbəyi, Con Kerri və Corc Buş,<br />
“Coca-Cola” və “Pepsi-Cola”<br />
Göz bəbəyi...Heyvanlardan fərqli olaraq insanlarda göz bəbəyi yumru olur. Qaranlıq<br />
və uzaqlıq göz bəbəyini böyüdür. Aydınlıq və yaxınlıq isə göz bəbəyini kiçildir.<br />
Bu o deməkdir ki, göz bəbəyi qarşısında işıq varsa kiçilir, işıq yoxdursa böyüyür.<br />
Yaxına baxarkən kiçildiyinə görə, yaxın olan aydınlıqdır. Uzağın payına isə qaranlıq<br />
düşür. Bunda dərin məntiq və məna var: heç bir bəni-insan qaranlığı yaxınlığında<br />
görmək istəməz. Bəs eşqlə göz bəbəyi arasında nə əlaqə ola bilər? Var, əlaqə var.<br />
Mütəxəssilərin qənaətinə görə, aşiq olanda göz bəbəyi böyüyür. Bunun da dərin<br />
məntiqi və dərin əməli mənası vardır: məşuq və məşuqə həmişə uzaqdadır. Aradakı<br />
məsafə aşiqə əzab verir. Bu əzabı azaltmaq üçün məşuqə “göz bəbəyim” deyə xitab<br />
edilir. Bu təsvirdə məcaz var. Azərbaycanda “göz bəbəyim” kəlməsi aşıqanə və şairanə<br />
kəlmə səciyyəsinin şəffaf xəndəyini aşıb siyasət meydanına da sirayət etmişdir ki, bu<br />
da müstəqillik əldə ediləndən, xüsusilə 1993-cü ilin iyun ayından sonra cəmiyyətin<br />
keyfiyyətcə ən yüksək səviyyədə inkişaf etməsinin göz bəbəyi ilə yaxından və uzaqdan<br />
görünən dəlilidir. Misal üçün, 1994-cü il sentyabrın 20-də keçmiş prezident, mərhum<br />
Heydər Əliyev milli televiziya və radio ilə çıxışında bildirdi ki, sitat “Azərbaycan<br />
xalqı birləşməli, öz müqəddəs doğma torpağını göz bəbəyi kimi qorumalıdır”. 10 il<br />
qabaq söylənib, ancaq dahiynə sözlərdir. Ötən həftə Bakıda “Qarabağı azad edərkən<br />
(?): imkan və perspektivlər” mövzusunda keçirilən debatda Mübariz Qurbanlı<br />
bəyan etdi ki, YAP-ın hakimiyyətə gəlişindən sonra atəşkəsin elan olunması fasilə<br />
yaratdı və “bu fasilədən səmərəli istifadə edilib”... Düz sözə kim nə deyər? Fasilədən<br />
doğrudan da səmərəli istifadə edilib. Keçən 10 ildə “göz bəbəyi kimi” qoruduğu<br />
torpaqları tərk edib xaricdə çörək pulu qazanmağa vadar edilən azərbaycanlıların<br />
sayı 2-3 milyon nəfərə çatıb. Yalnız Qərbi Avropada bu gün, təxmini hesablamalara<br />
görə, 20-30 min azərbaycanlı siyasi mühacir kimi yaşayır və göz bəbəyi kimi sevdiyi<br />
vətəninin həsrətini çəkir. Görürsünüz, əziz oxucular, yaxın olan aydınlıqdır, uzağın<br />
payına isə qaranlıq düşür. Misal. 1992-ci ildə Heydər Əliyev “Sobesednik” qəzeti ilə<br />
müsahibəsində deyirdi: sitat “...mən o adamlardan deyiləm ki, deyəm siz məni seçin,<br />
dərhal müharibəni qurtarım və yarım ildən sonra yağ-bal içində yaşayacaqsınız...<br />
Ali Sovetin deputatları məndən soruşurlar ki, bizə nə vəd edirsiniz? Birmənalı cavab<br />
verdim: heç nə. Mən peyğəmbər deyiləm və sabah nə olacağını da bilmirəm. Bəlkə<br />
daha pis olacaq...”. Göründüyü kimi, əvvəldə dediyimiz söz doğru imiş: heç bir<br />
bəni-insan qaranlığı yaxınlığında görmək istəməz... Məsələn, 1994cü il sentyabrın<br />
20-də milli televiziya və radio ilə çıxışında Heydər Əliyev deyirdi: sitat “Biz zor<br />
işlədilməsinə əsaslanan düşmənçilik dünyasından əməkdaşlıq və tərəqqi dövrünə<br />
aparan tunelin axırında işıq görürük…” * Deməli mütəxəssislərin araşdırmasına<br />
balaca bir düzəliş etmək lazımdır: uzaqda olan hər şey qaranlıq olmur. Hər tunelin<br />
axırı qaranlıq olmur. Maraqlıdır. Düz on ildir göz bəbəyimizi böyüdə-böyüdə<br />
tunelin axırına zilləyib baxırıq, ancaq işığı hələ görmürük. Avropanın ən üzün<br />
tuneli İsveçrəyə gedən yoldadır. Hündür dağların altından keçən San Bernardino<br />
113
tunelinin uzunluğu 25 kilometrdir. O “tunel” bu tuneldən də uzun imiş. “O” tunel<br />
“işıqlı gələcəyə”, bu tunel isə İsveçrə banklarına aparan tuneldir. Hər ikisinin “göz<br />
bəbəyi” ilə əlaqəsi var. Hər ikisi güclü eşqin məhsuludur. Aşiq olanda göz bəbəyi<br />
böyüyür... Elman Mustafazadənin internetdəki yazısı da görünür “göz bəbəyi” olan<br />
Qarabağa və xoşbəxt gələcəyə aparan tunelin sonsuz tunel olması faktından irəli<br />
gələn bir fəryaddır. O yazır: sitat “...Bir vaxtlar Vəzirovu yıxmaq üçün Topxanada bir<br />
ağaca görə bir milyon adamı təhrik edib meydana yığan tayfabazlar, bu gün Qarabağ<br />
Azadlıq Təşkilatının fəallarını həbsxanalara salır...”. Deyilən sözdə məntiq də var, göz<br />
bəbəyinin xüsusiyyətləri də. “Göz bəbəyi” qəribə fenomendir...<br />
“Coca-Cola” yoxsa ”Pepsi-Cola”<br />
ABŞ-da prezident seçkilərinin nəticəsini hamıdan çox Azərbaycanda səbirsizliklə<br />
gözləyirlər. Hakimiyyətdəkilər də gözləyir, müxalifətdəkilər də intizardadır, həm<br />
hakimiyyətdən və həm də müxalifətdən bezar olmuş sıravi vətəndaşlar da. Hərənin<br />
öz marağı var. Hakimiyyətdəkilər son dörd ildə Vaşinqtonda neft maraqları irəli,<br />
demokratiya, insan hüquqları dal plana çəkildiyi üçün Corc Buşun vəzifəsində<br />
qalmasını arzu edirlər. Müxalifətin nə istədiyini heç özləri də bilmir. Qurban<br />
Məmmədovun fikrincə, Azərbaycan müxalifəti “ölüdür”, “qəbristanlıqda isə nə<br />
dirilikdən, nə də aparıcılıqdan söhbət gedə bilər”. Sıravi vətəndaşlara gəlincə, onların<br />
bir hissəsinin türk jurnalisti Mete Çubukçu kimi düşünüb-düşünmədiyini bilmirik.<br />
Mete Çubukçu yazır ki, Corc Buşla Con Kerri arasında ən mühüm xarici siyasət<br />
məsələlərində, o cümlədən dünyada Amerikanın liderliyini qorumaq, bunun üçün<br />
ABŞ-ın hərbi gücündən çəkinmədən istifadə etmək və lazım olduqda amerikan<br />
əsgərlərini dünyanın hər hansı məntəqəsinə yollamaq kimi məsələlərdə prinsipial fərq<br />
yoxdur. Bu səbəbdən, Amerikadakı müxaliflərin fikrincə, demokratların namizədi<br />
Con Kerri ilə prezident Corc Buş arasında Coca-Cola və Pepsi-Cola qədər fərq<br />
vardır... Gördünüzmü, əziz həmyerlilər! Hərə öz dərdindədir. Bəziləri üçün Coca-<br />
Cola və Pepsi-Cola, bəziləri üçün Qarabağ, bəziləri üçün İsveçrə bankları, bəziləri<br />
üçün isə...”Mişa” Saakaşvili müxalifətçi “liderlər”imizin qəhrəmanıdır. Hamının<br />
arzusu Vaşinqtonun köməyi ilə taxta gəlib Azərbaycanın “Mişa”sı olmaqdır. “Mişa”<br />
isə ağır vəziyyətdədir. İtaliyanın “Panorama” qəzetinin fikrincə, təkcə “Mişa” deyil,<br />
onun idarə etdiyi Gürcüstan da çıxılmaza girib çıxa bilmir. Qəzet yazır: “ Kremlin<br />
Gürcüstandakı vəziyyətə müdaxilə etməməsinin səbəbi, bu Qafqaz respublikasının<br />
ABŞ-la münasibətləridir. O biri yandan isə gürcü problemi qlobal terrorçuluğa<br />
qarşı ABŞ-la Rusiya arasında ittifaqın (alyansın) yolunda duran əsas maneədir. Bu<br />
alyans həm Corc Buş üçün, həm də Vladimir Putin üçün vacibdir. Ağ Ev də çətin<br />
vəziyyətdədir. Ağ Ev Kreml ilə münasibətlərində böhran yaranması riskinə getmək<br />
istəmir”. İndi deyin görək, əziz oxucular, Coca-Cola yaxşıdı, yoxsa Pepsi-Cola?<br />
114
Əndican qətliamı və postsovet məkanında avtoritar rejmlərin aqibəti<br />
16.05.2005<br />
Əndican qətliamı İslam Kərimovun istibdad rejiminin ən iyrənc əməlləri sırasına<br />
daxil olacaq, qırğın qurbanlarının sayına görə misli görünməmiş vəhşətlərin<br />
ən amansızları sırasında qorxunc yerini tutacaq və eyni zamanda keçmiş SSRİ<br />
məkanında avtoritar rejimlərin, diktaturaların, feodalizm dövrünün kommunist<br />
varislərinin Orta Asiyada və eləcə də Qafqazda, xüsusilə Azərbaycanda süqutunun<br />
müdhiş müjdəçisi sayılacaqdır və sayılmalıdır. Əndican qətliamı, Əliyev rejiminin<br />
2003-cü il oktyabrın 15-i və 16-sı Bakıda dinc nümayişçilərə tutulan amansız və<br />
iyrənc divan xalqın azad iradəsindən qorxaqlığın nümunəsi olduğu qədər, İslam<br />
Kərimovun qorxaqlığının nəticəsidir. Bakı faciəsi Heydər rejiminin okeanın hər<br />
iki tayındakı himayədarlarının passiv və ya fəal himayəsi ilə müvəqqəti olaraq<br />
hakimiyyətdə qalmasını təmin etmişsə, Əndicanda dinc nümayişçilərə qarşı İslam<br />
Kərimov rejiminin amansız hərəkəti postsovet məkanında klan rejimlərinin sonunu<br />
müjdələyir və bu ədabaz, oliqarx, feodalizm dövrünün əlamətlərini öz vücudunda<br />
damğa kimi gəzdirən klan rejimlərinin can bazarında son nəfəsini aldığını nümayiş<br />
etdirir. İslam Kərimov təkcə özünün deyil, Orta Asiyanın və Azərbaycanın eybəcər<br />
diktaturalarının son hökmünü Əndicanda qorxaqlıqla dinc özbəkləri gülləbaran<br />
etməyə əmr verən anda bərkdən oxumuşdur. Daşkənd diktatoru hökmü elə bərk<br />
oxuyub ki, onun təbil səsi Astana, Aşxabad və daha çox <strong>Xəzər</strong>in bu biri tayında —<br />
Bakıda prezidentin və onun var-dövlət toplamaqdan yorulmayan, gözü doymayan<br />
ətrafının qulaqlarını kar etmədən keçməyib. Bəli. Rollar dəyişib. Qorxudulan<br />
əksəriyyət qorxudan azad olur. 1993-cü ildən indəyədək xalqı qorxudan azlığın özü<br />
artiq qorxu və vahimə içərisində vurnuxur. Azərbaycan da inqilab ərəfəsindədir.<br />
İlham Əliyevin Varşava qələbəsi və yaxud 7 rayon macərasının üzü və<br />
astarı<br />
17.05.2005<br />
İlham Əliyevin də müsbət xüsusiyyətləri vardır. Əksini iddia edənlər yanlış yoldadır<br />
və onların haqq yoluna qayıtması məqsədə müvafiq bir addım olardı. İlham Əliyevin<br />
ən diqqətədəyər müsbət xüsusiyyətləri içərisində möhtəşəm yeri, onun hər dəfə<br />
ictimaiyyətin qabağına çıxanda (balaca yox) böyük vədlər verməsidir. Və parlament<br />
seçkiləri yaxınlaşdıqca, Azərbaycanda inqilab küləyi əsdikcə, verilən vədlərin sayı<br />
çoxalmaqda, çəkisi artmaqda, mahiyyəti qəlizləşməkdə davam edir. 15-i oktyabr<br />
2003-cü il təbəddülatı nəticəsində prezident kürsüsünə sahib çıxandan bir az sonra<br />
115
İlham Əliyev hamının qabağında bəyan elədi ki, tez bir zamanda Azərbaycanda 600<br />
min yeni iş yeri yaradılacaq. 8 milyonluq əhalisinin yarısının xaricə köç etdiyi bir<br />
ölkənin daxilində qalan 4 milyon nəfər üçün 600 min yeni iş yerinin açılmasının<br />
bəşəriyyət tarixinin ən böyük möcüzəsi ola biləcəyini iqtisadiyyatdan başı çıxan hər<br />
kəs təsəvvür edə bilər və belə görünür ki, Azərbaycan prezidentini bu vədi verməyə<br />
təşviq edənlər buraxdıqları səhvin yekəliyini sonradan dərk etməyə vaxt tapmışlar. Bu<br />
vəd veriləndən təxminən bir il sonra İlham Əliyev yoxsulluğun azalması və iqtisadi<br />
inkişaf barədə dövlət proqramının həyata keçirilməsinə həsr edilən konfransda etiraf<br />
etdi ki, Azərbaycan əhalisinin 40 faizi yoxsulluq xəttinin aşağısında, yəni acınacaqlı<br />
vəziyyətdə yaşayır. Üzr istəyirik, əziz oxucu! Səhvə görə üzr istəyirik! İlham Əliyev<br />
belə demədi. O dedi ki, Azərbaycanda yoxsulların sayı azalıb və hal-hazırda 40<br />
faizə bərabərdir. Gördünüzmü, əziz oxucu! Tərəqqi və inkişaf buna deyərlər! Vəd<br />
vermək yaxşı peşədir. Sual olunur: Görəsən İlham Əliyev il yarım bundan qabaq<br />
600 min yeni iş yeri yaradacağına dair vəd verəndə, Azərbaycanda yoxsulların sayı<br />
ümumi əhalinin neçə faizini təşkil edirdi: 80, 70, 60, yoxsa 50%? Və görəsən, İlham<br />
Əliyev və onun iqtisadi inkişaf naziri Fərhad Əliyev çörək pulu qazanmaq üçün<br />
təkcə Rusiyaya sığınan 2,5 milyon nəfər azərbaycanlını yoxsullar kateqoriyasına<br />
daxil edir, yoxsa etmirlər? Vəd (özü də böyük vədlər) vermək yaxşı sənətdir. Təkcə<br />
sənət deyil, eyni zamanda ictimai rəyə təsir etmək üçün nəzərdə tutulan təsirli<br />
bir fənddir. Azərbaycan parlament seçkilərinə doğru gedir. Azərbaycanda inqilab<br />
küləyi əsir. Və inqilabın küləyi prezident aparatında açıq hiss edildikcə bu təbliğati<br />
fənddən hələ çox istifadə ediləcəkdir. İlham Əliyevlə Robert Koçaryan Varşavada<br />
görüşəndən sonra guya ermənilərin 7 rayonu qaytarmağa hazır olduqlarına dair<br />
“sensasiyanın” Bakıda həqiqət kimi ictimaiyyətə satılması da (acizliyin əlaməti olsa<br />
da) xal qazanmaq təşəbbüsündən başqa bir şey deyildir. Əlbəttə, klan rejimini başa<br />
düşmək olar. Klan rejimi ağır vəziyyətdədir. Klan rejiminin uğur nağıllarına ehtiyacı<br />
böyükdür. Klan rejimi ictimaiyyətə əməli bir nailiyyəti əyani surətdə göstərmək<br />
qədər ağır bir vəzifə ilə üzbəüz qalıb, amma çıxış yolu tapa bilmir. Bu səbəbdən,<br />
Heydər Əliyevin fateh kimi ermənilərə uduzduğu 7 rayonun İlham Əliyevin şücaətlə,<br />
Varşavada Koçaryanla üç saatlıq “əlbəyaxa”dan sonra ermənilərin əlindən fateh<br />
kimi qopartması qədər təbliğati qələbə hətta tarixi sərkərdələrin də xəyalından<br />
keçməyib. Bəs 7 rayon qaytarılacaq, yoxsa qaytarılmayacaq? Elmar Məmmədyarov<br />
əvvəlcə dedi ki, qaytarılacaq. Sonra əlavə etdi ki, qaytaracaqlar, amma nə vaxt<br />
qaytarılacaqsa, Allah bilir...Gördünüzmü, əziz oxucu! Vəd vermək yaxşı peşədir...Əgər<br />
Elmar Məmmədyarov bunu sensasiya hesab edirsə, heç çəkdiyi zəhmətə dəyməzdi.<br />
Çünki, bunu biz də bilirdik, hələ qaçqın şəhərciklərində əzab çəkən qaçqınlar da,<br />
İlham Əliyevin söz verib aça bilmədiyi 600 min iş yerinin 600 min işsiz sahibsizi<br />
də, Azərbaycanda əhalinin 40 (bəlkə də 85) faizini təşkil edən kasıb və yoxsullar da<br />
çoxdan və yaxşı bilirdilər... Zəhmət çəkib bu nağılı təkrar bəyan etməyə hacət yox<br />
idi...<br />
116
“Başsızı başa çəkən başsızların başına daş...”<br />
04.09.2008<br />
Aldatmaq ən aşağılarda olduğu kimi, ən yüksək səviyyələrdə də dəbdədir. Aldatma<br />
və aldanma virusa çevrilib kabus kimi yorulmadan başımızın üstündə gəzir,<br />
cəmiyyəti çürüdür, dəhşət saçır, mənəviyyatı amansızcasına pozur, əxlaqı yox<br />
edir, ləyaqəti alçaldır, qüruru məhv edir, varlını kasıba, vəzifəlini vəzifəsizə, qardaşı<br />
qardaşa, atanı övlada, ananı balasına düşmən edir. Dünənki lümpenləri inanılmaz<br />
sərvətlərin sahibinə çevirən də yalan sənətidir. Bəli, yalan sənətdir. Yalan qazandırır,<br />
yalan idarə edir, yalan cəmiyyətdə söz sahibinə çevrilir. Yalan milli şüuru çürüdür,<br />
millətin formalaşmasının qarşısını alır. Yalan sənətdir, əziz oxucu! Prezidentin İcra<br />
Aparatının Siyasi təhlil və informasiya təminatı şöbəsinin müdiri Elnur Aslanov<br />
bu günlərdə bildirib ki, «Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev medianın sərbəst<br />
fəaliyyəti üçün geniş şərait yaradıb» və prezidentin qayğıları nəticəsində “ölkədə<br />
medianın sərbəst fəaliyyəti üçün əlverişli mühit var”. Elnur Aslanovun iddiasında<br />
hər həqiqət payı vardır. Prezidentin sərəncamına əsasən ölkənin 38 dənə seçmə<br />
mətbuat orqanının hər birinə 5 000 manat pul hədiyyə verilib. Hələ hamısı<br />
almayıb, ancaq alanlar sevindiklərini gizlətmirlər. Məsələn, “525-ci” qəzetin baş<br />
redaktoru Rəşad Məcid arxayın tərzdə deyib ki, “Qəzetimizə ayrılan 5 min manatı<br />
almışıq da, xərcləmişik də…” . Doğrudan da “medianın sərbəst fəaliyyəti üçün<br />
(Azərbaycanda) geniş şərait yaradılıb”. Belə sərbəst mətbuatın əsər-əlamətinə heç<br />
Latın Amerikasında da təsadüf etmək qeyri-mümkün olan işdir. Bəli, əziz oxucu,<br />
yalan sənətdir. Bu sənətə yiyələnmək üçün qeyri-adi xüsusiyyətlərə sahib olmaq,<br />
sahib olmadıqda isə yiyələnmək üçün gecə-gündüz qeyrət sərf etmək vacibdir.<br />
Kobud səhvi üzündən həm Gürcüstanı, həm də bütövlükdə Cənubi Qafqazı bəlaya<br />
salan, ölkəsinin parçalanmasına yol açan Mixail Saakaşvili avqustun 31-də jurnalistlər<br />
üçün hazirladığı növbəti uzun monoloqunda söz verib ki, Gürcüstan Rusiyaya qalib<br />
gələcək. Ondan qabaq isə Saakaşvili hökuməti Vaşinqton hökumətinə müraciət<br />
edərək Rusiya ilə təmaslarda vasitəçi olmağı dövlət katibi Kondoliza Raysdan xahiş<br />
etmişdir. Bəs qələbə? Artıq sual verməyin, hörmətli oxucular! Yalan sənətdir! Şair<br />
Şərahil bəlkə çox sərt deyib, amma deyib. Deyib ki, ““başsızı başa çəkən başsızların<br />
başına daş...” Ağır ittihamdır, acı sözlərdir. Ancaq acı olsa da yalandan şirindir.<br />
Azərbaycan həqiqətən sürətlə inkişaf edir. Bunu İlham Əliyev də təsdiq edib.<br />
Azərbaycan prezidenti Asiya və Sakit okean ölkələrinin xəbər agentlikləri təşkilatının<br />
(OANA) İcra Komitəsinin çərşənbə axşamı Bakıda keçirilən 30-cu iclasının<br />
iştirakçılarını qəbul edərkən bildirib ki, “son bir neçə ildə iqtisadi artım sürətinə görə<br />
Azərbaycan dünyada birinci yerə (liderlik mövqeyinə) çıxıb”. Böyük nailiyyətdir.<br />
Sevindirici haldır. İqtisadiyyatdan başımız çıxmadığı üçün prezidentlə mübahisə<br />
etmək istəmirik. Ancaq bu iqtisadi artımın yalnız neft sənayesi sayəsində mümkün<br />
olduğunu söyləyən səriştəli iqtisadçılar çoxdur. Nə isə, bu da mühüm deyil.<br />
117
İqtisadçılar da gah nala vururlar, gah mıxa...<br />
Azərbaycan respublikasının dövlət statistika komitəsinin məlumatına əsasən, son<br />
bir neçə ildə iqtisadi artım sürətinə görə dünyada birinci yerə yüksələn Azərbaycan<br />
iqtisadiyyatına xarici şirkətlərin və maliyyə institutlarının investisiyaları (sərmayə<br />
qoyuluğu) 2007-ci illə müqayisədə 10 faiz azalıb. Məsələn, ötən ilə nisbətdə ABŞ<br />
şirkətləri Azərbaycan iqtisadiyyatına 17,2%, Yaponiya şirkətləri 18,9%, Almaniya<br />
şirkətləri isə 52,3% az sərmayə qoymuşlar (Day.az agentliyi). Məlumdur ki, istər<br />
xarici, istərsə də yerli sərmayələr yeni iş yerlərinin açılması üçün mühüm əhəmyyət<br />
kəsb edir. Bu azalmanın səbəbini dövlət statistika komitəsi açıq söyləmir. Ancaq<br />
Azərbaycan hökumətinin bu təmayülün üstündən susaraq keçməsi ona dəlalət edir<br />
ki, bu tənəzzül onları narahat etmir. Nə üçün? Bu arxayınçılığın səbəbi bizə məlum<br />
deyildir. Azərbaycan həqiqətən sürətlə inkişaf edir. Məsələn, Türkiyə şirkətlərinin<br />
2007-ci illə müqayisədə Azərbaycan iqtisadiyyatına 18, 7% az sərmayə qoymasına<br />
baxmayaraq, Azərbaycan şirkətlərinin Türkiyə iqtisadiyyatına qoyduqları sərmayənin<br />
həcmi sürətlə artmaqdadır. Məsələn, Daz.az agentliyi Türkiyənin ANKA informasiya<br />
agentliyinə istinadən xəbər verir ki, cari ilin birinci yarısında Azərbaycan İstanbulun<br />
iqtisadiyyatına sərmayə qoyan ölkələr arasında üçüncü yerə çıxmışdır. Sevindirici<br />
haldır. Amma bu yalnız İstanbuldur və ancaq başlanğıcdır.<br />
Heykəl üçün darıxan prezident, Yerevan üçün darıxan nazir, səhnə üçün<br />
darıxan səfir<br />
13 .08.2011<br />
Yekrənglik cansıxıcıdır. Rəngarənglik ürəkaçandır. Azərbaycan rəngarəngdir. Hara<br />
baxırsan ürək açılır. Sentyabrın 13-də İlham Əliyev Heydər Əliyev parkını ziyarət<br />
etmək üçün Qobustanda olub. Heydər Əliyev parkına Heydər Əliyev prospekti ilə<br />
gəlib, Heydər Əliyev parkında Heydər Əliyevin abidəsinin önündə əklil qoyub. Yaxşı<br />
ənənədir. Rəngarəngdir. Ürəkaçandır.<br />
Məsələn, bildir kənd təsərrüfatı naziri İsmət Abbasov öz tarixi vətənini, Yerevanı<br />
ziyarət etmişdi. Bu ayrılıq hekayəsi ürəkaçan deyil, ürək yandırandır. İsmət Abbasov<br />
Yerevanda erməni dilində hisslərini erməni jurnalistlərlə bölüşəndə deyib: „Hər il, ta<br />
1987-ci ilin dekabrına qədər Yerevana gəlirdim. Ötən müddət ərzində doğulduğum,<br />
uşaqlığımın, yeniyetməliyimin keçdiyi şəhər üçün çox darıxmışam”. Azərbaycan öz<br />
övladlarına qucağını geniş açan məmləkətdir.<br />
1987-ci ildə Yerevandan çıxıb Bakıya pənah gətirən İsmət Abbasov 2004-cü<br />
ildə Azərbaycanın kənd təsərrüfatı naziri təyin edilib. İsmət Abbasov xoşbəxtdir.<br />
Müqayisə üçün deyək ki, İrandan qaçıb Azərbaycana pənah gətirən siyasi mühacirlər<br />
Ağrı Qaradağlı və Rəhim Cavadbəyli bir neçə il öz vətənlərində, Azərbaycan<br />
respublikasında heç bir hüquqlarının təmin olunmadığına görə qonşu Gürcüstana<br />
qaçıb siyasi sığınacaq istəmişlər.<br />
118
Kənd təsərrüfatı naziri İsmət Abbasov həyat faciəsini belə təsvir edərək Basarkeçər<br />
(indiki Vardenis) rayonunda olduğunu, yaxın qohumlarının vətəni olan iki kəndə<br />
səfər etdiyini söyləyib: “Biz yayda tez-tez Şişkər kəndinə istirahət etməyə gələrdik.<br />
Digər kənd mənim qohumum, akademik Əhliman Əmiraslanovun kəndidir. O,<br />
Bakıda Tibb Universitetinin rektoru vəzifəsində çalışır”.<br />
İsmət Abbasov və Əhliman Əmiraslanovun taleyi ibrətamizdir. Azərbaycan və<br />
Ermənistan barışsa, İsmət Abbasov və Əhliman Əmiraslanov öz tarixi vətənlərinə<br />
hamıdan tez, özü də sevinə-sevinə qayıdarlar. Bu, onların alınmaz, təbii haqqıdır.<br />
Bəs səhnə üçün darıxan səfir? Yadımızdan çıxmışdı. Səhnə üçün darıxan səfir —<br />
Polad Bülbüloğludur. O da darıxır, Qarabağ üçün darıxır. O da Ermənistanı və<br />
Qarabağı ziyarət edib. Onun „Məhəbbət və ölüm“ baleti bu intizarın elçisidir…<br />
Çünki, Poladın səfərini kəskin tənqid edənlər, İsmət bəyin Yerevan səfərinə irad<br />
bildirməyiblər. Azərbaycan, doğrudan da, rəngarəng ölkədir...<br />
Heydər Əliyevin irsi və Əliyev əfsanəsi: bildiklərimiz və bilmədiklərimiz<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
11 .08.2011<br />
Pərəstişkarları Heydər Əliyevi böyük şəxsiyyət hesab edirlər. Özləri bilər.<br />
Pərəstişkarları üçün Heydər Əliyev “ümummilli” əfsanədir. Onun tərcümeyi-halı<br />
pərəstişkarları üçün xəzinədir. Amma bu xəzinənin qaranlıq məqamları var. Heydər<br />
Əliyevin tərcümeyi-halı rəsmi mənbələrdə çox sadədir: Heydər Əliyev1923-cü il<br />
mayın 10-da Naxçıvan şəhərində anadan olub. 1939-cu ildə Naxçıvan Pedaqoji<br />
Texnikumunu bitirib. Eyni il Azərbaycan Sənaye İnstitutunun memarlıq fakultəsində<br />
təhsil alıb. Mühariibə ona təhsili başa çatdırmağa imkan verməyib. 1941-ci ildə<br />
Xalq Daxili İşlər Komissarlığında işləmiş və 1944-cü ildə dövlət təhlükəsizliyi<br />
orqanlarında işə göndərilmişdir. 1964-cü ildən Azərbaycan Dövlət Təhlükəsizliyi<br />
Komitəsi sədrinin müavini, 1967-ci ildən isə sədri vəzifəsində işləmiş, general-mayor<br />
rütbəsinə qədər yüksəlmişdir… İp burada qırılır… Heydər Əliyevin tərcümeyi-halını<br />
yazanlar birdən birə, heç bir bağ olmadığı halda 1967-ci ildən 10 il geri, 1957-ci<br />
ilə qayıdır və “ulu öndər”in 1957-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix<br />
fakültəsini bitirdiyini qeyd edirlər. Təsadüfidir, yoxsa yox?<br />
Yox, təsadüfi deyil. Sual olunur: Heydər Əliyev Azərbaycan (Bakı) Dövlət<br />
Universitetində oxuyubmu? Heydər Əliyevin ümumiyyətlə ali təhsili olubmu?<br />
Əlbəttə, ali təhsilin olmaması qəbahət deyil, ancaq Heydər Əliyev “ulu öndər” olduğu<br />
üçün onun tərcümeyi halında səhv olmamalıdır. Səhv varmı? Bizə elə gəlir ki, səhv<br />
var.<br />
Heydər Əliyevin ADU və ya indiki adı ilə BDU ilə heç bir əlaqəsinin olmadığına dair<br />
119
ilk işarəni “wikipedia“nın («Azad Ensiklopediya”) ingilis dilində Heydər Əliyevə<br />
həsr edilmiş məqaləsində təsadüf etdik.<br />
Məqalənin müəllifi rəsmi mənbələrdə Heydər Əliyevin tərcümeyi-halındakı<br />
faktların qeyri-müəyyən olduğunu qeyd edərkən “ulu öndər”in ADU-da oxuması<br />
faktına şübhə etdiyini gizlətmir. „Wikipedia“nın Heydər Əliyev barədə almanca olan<br />
məqaləsində də şübhəyə rast gələndən sonra axtarışa başladıq. Çox axtardıq. Və<br />
nəhayət tapdıq.<br />
Heydər Əliyev ABŞ-ın Kaliforniya ştatında çap edilən və Azərbaycan hökuməti ilə<br />
yaxşı münasibətləri olan “Azerbaijan İnternational” jurnalına müsahibəsində ali<br />
təhsili bitirə bilmədiyini ÖZÜ deyir, BDU-nun isə adını ümumiyyətlə çəkmir.<br />
“Azerbaijan İnternational”, 1999-cu ilin qış nömrəsi. Jurnalın baş redaktoru Betti<br />
Bleyrin Heydər Əliyevlə müsahibəsindən:<br />
“Heydər Əliyev — 1941-ci ildə müharibə başladı və bu, mənim ali təhsilimin sonu<br />
oldu. Ali məktəbdə təhsilimin üçüncü ilində olanda məni orduya çağırdılar və Dövlət<br />
Təhlükəsizliyi Nazirliyinə işə göndərdilər. Bir ilin içərisində leytenant rütbəsinə<br />
yüksəldim, amma memarlıq üçün darıxırdım. Müharibədən sonra ordunu tərk edib<br />
memarlıq üzrə ali təhsilimi davam etdirmək istədim, lakin icazə vermədilər.<br />
Betti Bleyr — Deməli ali məktəbi bitirə bilmədiniz?<br />
Heydər Əliyev — Yox, bitirə bilmədim. Mən yalnəz 3 il təhsil ala bildim. Sonra<br />
DTK sistemində, yenə də uğurla işlədim. 26 il DTK-da qaldım... Və 1969-cu ildə<br />
məni Azərbaycanın rəhbəri seçdilər.” (MƏNBƏ: Looking Back on the Century —<br />
Personally and Professionally by Betty Blair “AZERBAIJAN INTERNATIONAL“,<br />
Winter 1999)<br />
Heydər Əliyev BDU-nu bitiribmi? Heydər Əliyev deyir ki, yox. Heydər Əliyev ali<br />
məktəb bitiribmi? Heydər Əliyev deyir ki, yox. BDU-nun Azərbaycan tarixini zəif<br />
bilən rektoru Abel Məhərrəmov Heydər Əliyevi təkzib edərək, «ulu öndər»in BDUnun<br />
əlaçı tələbəsi olduğunu iddia edib...Bəlkə təkzib etmir, sadəcə, o biri bütpərəst<br />
yapçılar kimi Heydər Əliyevin etiraflarından bixəbərdir.<br />
Heydər Əliyevin irsi «bitib-tükənməyən xəzinədir». Bu xəzinəyə hər kəs toxuna<br />
bilməz. Çünki, Heydr Əliyev öz «xəzinəsini» Abel Məhərrəmovdan yaxşı tanıyırdı...<br />
Və NÖQTƏ...<br />
_____________<br />
Müsahibənin eyni hissəsi olduğu kimi, ingiliscə:<br />
H. Aliyev: Then 1941 came, the war broke out and that was the end of my college<br />
education. It was my third year of school but I was drafted into the army and sent to<br />
the Ministry of National Security. Within a year or so, I became a lieutenant, but my<br />
120
heart missed architecture. After the war I wanted to leave the army and continue in<br />
architecture, but they wouldn’t let me go back.<br />
B. Blair: So you didn’t graduate?<br />
H.Aliyev: No, I didn’t. I only studied for about three years. Then I worked in the<br />
security system. Again with success. I ended up staying there for 26 years working in<br />
security.<br />
B.Blair: Here in Azerbaijan?<br />
H. Aliyev: Here, as well as in other countries. I was very successful and eventually<br />
was appointed as General. I was very much appreciated in that system as well,<br />
because political knowledge was very important. Then in 1969 I was elected as a<br />
leader in Azerbaijan.<br />
Xatirələr: Azərbaycanda Xalq Cəbhəsinin tarixi, bilinməyən məqamlar,<br />
qeyb olmuş həqiqətlər<br />
16.07.2011<br />
AXC-nin yaranması münasibətilə Azərbaycan Demokrat Partiyasının qərargahında<br />
keçirilən mərasimdə Sərdar Calaloğlu bildirib ki, Xalq Cəbhəsi ilk dəfə Naxçıvanda<br />
yaradılıb və bu il AXC-nin 22 yox, 23 yaşı olur. S. Calaloğlunun bu sözləri zalda<br />
olan cəbhəçilər və sabiq baş nazir Pənah Hüseyn tərəfindən narazılıqla qarşılanıb.<br />
ADP sədri haqlıdırmı? 1988-ci ildə Naxçıvanda Xalq Cəbhəsinin yaradıldığına<br />
dair əlimizdə məlumat yoxdur. Sərdar Calaloğluda bu barədə sənədin olmadığını<br />
da iddia edə bilmərik. Amma, Azərbaycanda Xalq Cəbhəsinin yaranması barədə<br />
ictimaiyyətə məlum olmayan və heç kim tərəfindən söylənməyən bəzi məlumatlara<br />
sahibik. Azərbaycanda Xalq Cəbhəsi nə vaxt yaranıb və kimlər tərəfindən yaradılıb?<br />
1989-cu ilin yanvar ayında “Ədəbiyyat və İncəsənət” qəzetinin birinci səhifəsində<br />
kiçik bir məlumat dərc edilmişdi. Məlumatda bildirilirdi ki, bir qrup ziyalı<br />
Azərbaycan Milli Cəbhəsi yaradıb. Bu məlumatı dəqiqləşdirmək üçün o zaman<br />
çox səy göstərildi. Nəhayət Bakı ilə telefon rabitəsi sahmana salınandan sonra, bu<br />
sualı həmsöhbətlərimizə də verdik. Həmsöhbətlərimizdən biri Əbülfəz Əliyev<br />
(Elçibəy) idi. Onunla 1989-cu ilin fevral ayında ilk müsahibəmizdə Milli Cəbhə<br />
haqqında məlumatı olub-olmadığını soruşanda Əbülfəz bəy cavab verdi ki, onun bu<br />
məlumatlardan xəbəri yoxdur. Bəs Xalq Cəbhəsi yaradılıbmı? Əbülfəz Əliyev bu suala<br />
da mənfi cavab verdi. Bəs Azərbaycanda Xalq Cəbhəsi yaratmaq üçün təşəbbüslər<br />
varmı? Əbülfəz bəy səmimiyyətlə dedi ki, yox, belə təşəbbüslər yoxdur, çünki<br />
Xalq Cəbhəsini yaratmaq asan iş deyil, belə bir təşkilatı qurmaq üçün onun təməli<br />
hazırlanmalıdır.<br />
Beləliklə Əbülfəz Əliyevin (Elçibəyin) və bir qrup milli fəalın Azərbaycanda ikinci<br />
dəfə Xalq Cəbhəsi yaratmağa yönələn səyləri, səhv etmiriksə, 1989-cu il martın<br />
121
sonlarına təsadüf edir. Bu Cəbhə Azərbaycanda qurulan ikinci Cəbhə sayılmalıdır.<br />
Qeyd etdiyimiz Milli Cəbhə ilə Sərdar Cəlaloğlunun nəzərdə tutduğu Cəbhə arasında<br />
əlaqə olub-olmadığını deyə bilmərik.<br />
Azərbaycanda 1988-ci ilin sonu 1989-cu ilin əvvəlində ilk milli-demokratik<br />
Cəbhənin, Milli Cəbhənin təşəbbüskarlarını tapmaq mümkün olmadı. Bu barədə<br />
məlumatı olan varsa, lütfən, səsini çıxartsın!<br />
Bir faktı da qeyd etmək istərdik. Əbülfəz Elçibəylə digər milli fəalların Xalq<br />
Cəbhəsi qurulmazdan qabaq, yəni 1989-cu il fevral ayından eyni ilin iyun ayınadək<br />
Azərbaycanda xalq hərəkatının ön cərgəsində «Birlik» təşkilatı gedirdi. Məhz<br />
“Birlik” təşkilatının təkidi ilə Əbdürrəhman Vəzirov 28 May İstiqlal bayramının<br />
“Spartak” stadiionunda keçirilməsinə icazə verdi. Bakıda 28 May İstiqlal bayramının<br />
ilk dəfə «Spartak» stadionunda təntənəli mərasimini təşkil edib, coşqunluqla<br />
aparan təşkilat — «Birlik» təşkilatı idi. Xalq Cəbhəsi yarandıqdan sonra «Birlik»<br />
təşkilatının rəhbərləri repressiyaya məruz qaldı, təşkilat isə darmadağın edildi. Tarixi<br />
bilmək lazımdır, bilməyəndə isə tədqiq edib öyrənmək gərəkdir.<br />
***<br />
122
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in “Araz Kərimoğlu” imzası ilə Bakıda,<br />
“Günay” qəzetində çıxan yazıları<br />
Araz (Çingiz) — mənim 2002-ci ildə 43 yaşında vaxtsız vəfat edən qardaşımın, Kərim<br />
isə atamın adıdır. Mərhum qardaşımın xatirəsini yad etmək üçün “Günay” qəzeti üçün<br />
yazdığım yazıları onun adı ilə imzalamışam.<br />
Şəkildə: Araz (Çingiz) kiçik qızı ilə<br />
Ailəmizdə səkkiz uşaq olmuşuq. Həyatın keşməkeşli yolunda üç nəfəri — iki qardaşı,<br />
bir bacını itirmişik. Ailəmizdə iki Çingiz olub, ikisini də qeyb etmişik. Bir Çingizi<br />
9 yaşında Göyçayda küçəmizdə yük maşını vurdu. Atam onun adını təzə doğulan<br />
qardaşıma qoydu. Amma adını çəkmək ağır olduğu üçün yeni doğulan Çingizi atam<br />
“Ərəstun”, biz isə “Araz” deyə əzizləyirdik. Amma Araz-Ərəstun-Çingizi də itirdik, 43<br />
yaşında vəfat etdi. Bu kitab çapa hazır olan anlarda bir qardaşımı da — Zakiri itirdik.<br />
123
Ağır xəstəlikdən sonra 60 yaşında dünyaya gözünü yumdu. Bu kitab onların əziz<br />
xatirəsinə ithaf edilib. Səkkiz uşaqdan dördümüz qalmışıq — iki qardaş, iki bacı...<br />
İtirdiyim bacımın, Sevdanın adını mənim böyük qızım daşıyır... Həyat davam edir!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Kiçik dillər ölür, böyük dillər güclənir, mədəniyyətlər yoxa çıxır<br />
10.03.2005<br />
Yer üzündə mövcud olan dillərin 96 faizində danışan insanların sayı yer üzündə<br />
yaşayanların ancaq 4 faizini təşkil edir. Alman dilşünaslarının tədqiqatına əsasən,<br />
dünya əhalisinin yarısı gündəlik həyatda səkkiz ən çox yayılmış dildə — çin, ingiliscə,<br />
hindicə, ispanca, rusca, ərəbcə, portuqal dilində və yaxud fransızca danışır. Afrikada<br />
234 yerli dil artıq ölüb getmişdir. Dünyada məhv olmaq təhlükəsi ilə üzləşmiş dillərin<br />
32 faizi də Afrikanın payına düşür. Almaniyanın Weinheim (Vaynhaym) şəhərində<br />
çıxan “Psichologie heute” (“Psixologiya bu gün”) adlı elmi jurnalın məlumatına görə,<br />
Hannoverdə fəaliyyət göstərən Volkswagen-Stiftung (Folksvagen fondu) dünyada<br />
yoxa çıxmaq təhlükəsilə üzləşən dillər üzrə araşdırmanın həyata keçirilməsinə 4<br />
il ərzində 9,25 milyon avro pul xərcləmişdir. Fondun maliyyələşdirdiyi tədqiqat<br />
işinə alman alimləri ilə yanaşı, ABŞ alimi Devid Herrison, habelə Niderland alimi<br />
Frederik Kortland da cəlb edilib. Maraqlıdır ki, Fondun maliyyə yardımı ilə tədqiqat<br />
aparan alimlərin diqqət mərkəzində Mərkəzi Sibirdə yaşayan və elmi jurnalın tatar<br />
mənşəli adlandırılan kiçik bir qövmün dili dayanır. Əsasən ovçuluqla məşğul olan<br />
bu kiçik qövmün sayı 400 nəfər, ana dilində danışanların sayı isə ancaq 40 nəfərdir.<br />
Alman alimləri dillərin tarix boyunca hər zaman bu və ya başqa səbəbdən yox<br />
olduğunu etiraf edir, amma eyni zamanda qeyd edirlər ki, bəşəriyyət tarixinin heç bir<br />
dövründə bu qədər dil və belə sürətlə məhv olmağa doğru getməyib. Səbəb? Alman<br />
alimlərinin fikrincə, birinci və ən mühüm səbəb qlobal miqyasda insanların ətraf<br />
(çox vaxt qərib və yad) mühitə (könüllü, yaxud könülsüz) uyğunlaşmaq meylidir.<br />
İkinci ən mühüm səbəb, peşə sahəsində və cəmiyyətdə ən çox danışılan dilə sahib<br />
olaraq irəliləmək imkanının daha güclü olmasıdır. Məsələn, alman psixoloqlarının<br />
tədqiqatına əsasən, dünyanın bəzi məntəqələrində ingilis, ispan, portuqal və yaxud<br />
fransız, digər məntəqələrində isə rus, çin və ərəb dillərinə sahib olmaqla daha yüksək<br />
həyat səviyyəsinə çatmağın mümkünlüyü fikrinə inam insanlar arasında çox yayılıb.<br />
Səbəbkarlar arasında isə kütləvi məlumat vasitələri, habelə bir çox hökumətlərin<br />
azlıq təşkil edən xalq və millətlərin dillərinə düşmənçilik hissilə yanaşması da vardır.<br />
Dünyada kiçik dillərin yoxa çıxması, böyük dillərin isə yayılmaqda davam etməsi<br />
təmayülünə müxtəlif səviyyədən yanaşanlar vardır. Məsələn, Folksvagen Fondunun<br />
sözü gedən araşdırma proqramına rəhbərlik edən Vera Şöllösi-Brenigə belə bir sual<br />
verilmişdir: “ Deyirsiniz ki, dünyada dillərin sayı azalır və bu yaxşı təmayül deyildir.<br />
124
Bəlkə, belə bir təmayül heç də pis təmayül deyildir. Bəlkə dillərin sayının azalması<br />
insanlar arasında ünsiyyəti asanlaşdıra bilər?” Vera Şöllösi-Brenig bu suala belə<br />
cavab verib: “ Bəşəriyyətin bütün tarixini biz, böyük bir sərvət hesab etdiyimiz kimi,<br />
(dil və mədəniyyətlərin) fərqliliyini də böyük sərvət kimi nəzərə alırıq”. “Deutsche<br />
Presse Agentur” adlı alman informasiya agentliyinin eyni məsələyə həsr edilən təhlili<br />
yazısında isə bu suala dolayısı ilə daha konkret və aydın cavab verilir: ölüb gedən<br />
hər bir dillə bəşər mədəniyyətinin bir tikəsi məhv olub gedir. Şimali və Cənubi<br />
Amerikanın hindi dillərinin tədqiqatı ilə məşğul olan Niderland dilşünası Frederik<br />
Kortland isə belə hesab edir ki, hər bir dilin itib getməsi ilə biz, təkcə sözlərin<br />
yoxa çıxmasını müşahidə etmirik, biz eyni zamanda həmən dildə əsrlər boyunca<br />
yaranmış biliklərin, xüsusilə ətraf mühitin qorunub saxlanması ilə bağlı biliklərin və<br />
təcrübənin də yox olub getməsinə şahid oluruq. Göründüyü kimi məsələ ilk baxışda<br />
göründüyündən daha mürəkkəb və daha mühüm əhəmiyyət kəsb edən bir məsələdir.<br />
“Volksüagen-Stiftung”un (Volksvagen Fondunun) maliyyələşdirdiyi elmi proqramın<br />
iştirakçıları belə təxmin edirlər ki, 21-ci yüzillik ərzində dünyada bu gün mövcud olan<br />
6000 dilin üçdə ikisi -həftədə bir dil— ölüb gedəcəkdir. Bu o deməkdir ki, nəticədə<br />
5000 dildə danışanların sayı 100 000 nəfərə bərabər olacaqdır. Eyni mülahizələrə<br />
əsasən, 10 000 il bundan qabaq, yer üzünün əhalisi təxminən bir milyon nəfər olanda,<br />
dünyada orta hesabla 10 000-15 000 dil mövcud olub…Nə isə…Bədbin xəbərlərdən<br />
nikbin vaqeələrə keçək…<br />
Ermənilər xaricə qaçır, yoxsa ermənilərin sayı azalır<br />
“Frans Press” agentliyi yazır ki, Ermənistanda yaşayan ermənilər yalnız diasporadan<br />
gələn maliyyə yardımları sayəsində babat yaşaya bilirlər. Əgər bu yardım olmazsa,<br />
Ermənistan əhalisinin maddi-sosial vəziyyəti faciə həddinə çata bilər. Belə görünür<br />
ki, diasporanın yolladığı maliyyə vəsaiti ermənilərin Ermənistanı kütləvi şəkildə tərk<br />
etməsinin qarşısını ala bilmir. Harutyun Xaçatryanın EurasiaNet internet səhifəsində<br />
çıxan yazısına əsasən, Ermənistan demoqrafik faciə ilə üzləşib və bu ciddi problemin<br />
öhdəsindən gəlmək üçün Yerevan hökuməti təcili tədbirlər görməlidir. Demoqrafik<br />
fəlakətin səbəblərini araşdıran türk alimi Jan Soykökün fikrincə, Ermənistanda<br />
əhalinin sürətlə azalmasının bir səbəbi 1988-ci ilin zəlzələsi də daxil təbii fəlakətlərdir.<br />
İkinci səbəbi, Qarabağ müharibəsi nəticəsində yaranan iqtisadi hərcmərclikdir. Bu<br />
müharibə Ermənistan iqtisadiyyatının dirçəlməsinə imkan vermədi və hərbi büdcə<br />
bütün ehtiyatların axırına çıxdı. Üçüncü səbəb, qeyri-demokratik və gələcəyi şübhə<br />
doğuran siyasi sistemdir. Dördüncü və ən mühüm səbəb isə, Soykökün mülahizəsinə<br />
görə, ermənilərin Azərbaycan xüsusunda təcavüzkar və separatist xarici siyasətidir.<br />
Bəs Ermənistanın aqibəti necə olacaq? Türk alimi Nilgün Gülcan belə fikirdədir ki,<br />
125
Koçaryan hökuməti bütün problemləri, necə deyərlər, türk təhlükəsindən istifadə<br />
edib həll etməyə çalışır. Onlar bilir ki, xarici təhlükə olmadan hakimiyyətdə qala<br />
bilməyəcəklər. Onlar daha çox ərazi istəyir. Onlar böyük Ermənistandan dəm<br />
vurur… Amma heç balaca Ermənistanı belə yaşada bilmirlər. Ermənistandakə<br />
ermənilər Ermənistanı tərk etmək istəyir. Erməni diasporası isə yoxsul Ermənistanda<br />
yaşamaq istəmir…<br />
Avropa donur, yaxud ermənilər və “genosid” oyunu<br />
03.03.05<br />
Avropa donur. Şaxtadır. Bavariyanın ən uca zirvəsində şaxta 44 dərəcəyə çatıb. Nadir<br />
təzahürdür. Nadir təzahürlər silsiləsi təbii təzahüratlarla məhdudlaşmır, süniləri peyda<br />
olur. Süni təzahüratlar təbiilərdən dala qalmır. Almaniyada işsizlərin sayı 5 200 000<br />
(bəli, beş milyon iki yüz min) nəfərə çatıb. Hamını şok bürüyüb. Hökumət bunun<br />
səbəbini izah etmək üçün çıxış yolu axtarır. Müxalifət hücuma keçib. Almaniyanın<br />
tarixində bu qədər işsiz olmayıb. Fransada əcnəbilərə düşmənçilik günü-gündən<br />
güclənir. Əcnəbilərə nifrət irq, milliyyət, cins fərqi bilmir. Bu günlərdə Parisdə bir<br />
məscidin divarına svastika çəkilib. Bir az ondan kənarda sinaqoq yandırılıb. Nifrət<br />
dərinliyi, sonsuzluğu, barışmazlığı, ikrahlığı və misilsiz təxribat gücü ilə seçilən bir<br />
hissdir. “Özünə qarşı olduğu qədər mövcud qurum və quruluşlara və ətrafındakı<br />
əhaliyə nifrət duyğusu daşıyan şəxs, mövcud düzənin ən böyük düşmənidir”. Bu fikir<br />
Amerikanın məşhur filosofu, 1983-cü ildə vəfat etmiş Erik Hofferə aiddir. Qəribə<br />
taleyi vardı Erik Hofferin. 7 yaşında məlum olmayan səbəbdən gormə qabiliyyətini<br />
itirən Erik Hofferin 15 yaşında yenə məlum olmayan səbəbdən gözləri açılır. Gözləri<br />
açılır, ancaq gözündə qorxu qalır. Görmə qabiliyyətini yenə itirməkdən qorxan<br />
Hoffer fürsətdən istifadə edib gecə-gündüz kitab oxumağa başladı. Gözləri bir də<br />
tutulmadı, amma kitab oxumaq vərdişi onu həyatının sonuna kimi tərk etmədi.<br />
Nifrəti mövcud cəmiyyətin (düzənin) ən böyük düşməni adlandıran şəxsiyyət (Erik<br />
Hoffer) yazdığı 10 kitabından ötrü ABŞ Prezidentinin Azadlıq Medalına layiq<br />
görüldü. Nifrət, fərdi içindən dağıdan qədər cəmiyyəti içindən dağıdan, cəmiyyət<br />
üzvlərinin şüurunu zəhərləyən bir hissdir… Nifrətin vətəni, milliyyəti olmur. Nifrət<br />
qitə tanımır. Müasir yozumda mədəniyyət anlayışının beşiyi adlandırılan Avropa,<br />
tarix boyunca yalnız intibah dəyərləri ilə deyil, Erik Hofferin qəsd etdiyi və adı<br />
nifrət olan zəhərin ana beşiyi kimi də yadda qalmışdır. 20-ci yüzilliyin ən amansız<br />
kütləvi qırğınlarının beşiyi də Avropa olub… ”Erməni soyqırımı” adlanan mübahisəli<br />
mövzunun da beşiyi Avropadır… Ermənilərin “soyqırımı” (“genosid”) mövzusu<br />
illərdən bəridir mübahisə gündəliyindən silinmədiyi kimi, bu mübahisənin özü ilə<br />
126
gətirdiyi nifrət hissi müxtəlif cəmiyyətləri iflic olmaq dərəcəsinə gətirib çıxardır. Bu<br />
şübhəli mübahisə təkcə Türkiyəni və Azərbaycanı deyil, Ermənistanı və dünyanın<br />
müxtəlif ölkələrinə səpələnib təşkilatlı diaspora qrupları halında yaşayıb səmərəli<br />
(effektli) təbliğatla məşğul olmaq iqtidarında olduqlarını nümayiş etdirən erməniləri,<br />
onların yaşadıqları ölkələrin cəmiyyətlərini və hökumətlərini məşğul edən bir bəlalı<br />
məsələyə çevrilib. Kampaniya elə güclü və hay-küylüdür ki, haqqı nahaqqdan,<br />
əyrini düzdən ayırmaq bəzən qeyri-mümkün hala gəlir. Hələ sübuta yetirilməyən<br />
“genosid” in qurbanı iddiasında olan erməni silahlı dəstələrinin ikinci dünya<br />
müharibəsi illərində həqiqi genosidin qurbanı olan başqa bir xalqa qarşı qəddarlıq<br />
nümayiş etdirməsilə əlaqədar tarixi faktlar, nədənsə bu təbliğat hay-küyündə itibbatan,<br />
unudulan (daha doğrusu unutdurulan) həqiqətlər içərisindədir. Ayhan Özer<br />
İnternetdə çıxan “The Other Side of the Falsified Genocide” (“Saxta genosidin o biri<br />
üzü”) adlı yazısında özlərini genosid qurbanı hesab edən ermənilərin milyonlarla<br />
yəhudiyə qarşı günosid cinayətini işləmiş alman nasistləri ilə ikinci dünya müharibəsi<br />
illərində əməkdaşlığı barədə maraqlı faktları oxuculara çatdırır: “1941-ci il dekabrın<br />
30-da ermənilər “Wehrmacht”ın (Hitler ordusunun) 812-ci erməni batalyonu kimi<br />
tanınan və 8 000 döyüşçüdən ibarət hərbi hissəni yaratdılar. Batalyonun komandanı<br />
vəzifəsinə 1-ci dünya müharibəsi zamanı türklərlə vuruşmuş, 1918-1920-ci illərdə<br />
müstəqil Ermənistan respublikasının silahlı qüvvələrinin rəhbəri olmuş, 1920-<br />
1921-ci illərdə regionda azərbaycanlı və türk əhalisinə qarşı genişmiqyaslı genosid<br />
əməllərinə baş vurmuş Drastamat Kanayan — Dro təyin olundu….Bu bədnam<br />
812-ci batalyon sonralar 20 000 nəfərdən ibarət “Erməni legionu”na çevrildi. Hitler<br />
ordusunun qorxunc SS (Schutzstaffel —Müdafiə Eskadronu) hissələri və eyni<br />
dərəcədə qorxunc S.D. — dövlət təhlükəsizlik xidməti tərəfindən idarə olunan bu<br />
legionun vəzifələrindən biri yəhudiləri və digər “xoşagəlməz ünsürləri” tutub ölüm<br />
düşərgələrinə müşayiət etmək idi…” Ayhan Özerin yazdıqlarından belə çıxır ki,<br />
nifrətin kökü keçmişə gedib çıxır… O, mənbə də göstərir. Erməni dilində çıxan<br />
gündəlik “Hayrenik” qəzeti hələ ikinci dünya müharibəsi başlanmazdan qabaq,<br />
1936-cı il avqustun 16-da yazırdı: “Onlar xroniki xəstəlik kimi cəmiyyətdə elə dərin<br />
kök salıblar ki, bu zəhərli ünsürlərin (yəhudilərin) kökünü kəsmək üçün qeyri-adi,<br />
inqilabi metodlara əl atmaqdan başqa əlac qalmır. Cərrahiyyə əməliyyatı zamanı<br />
qan axması təbiidir. Belə şəraitlərdə diktatura xilaskar rolunu oynayır…” Erik Hoffer<br />
düz yazır: “Özünə qarşı olduğu qədər mövcud qurum və quruluşlara və ətrafındakı<br />
əhaliyə nifrət duyğusu daşıyan şəxs, mövcud düzənin ən böyük düşmənidir… “<br />
Avropa donur. Şaxtadır. Parisdə məscidin divarına svastika çəkilir, sinaqoq yandırılır.<br />
“The Wall Street Journal” adlı amerikan qəzetində “Avropanın xəstə məmləkəti —<br />
Türkiyə” sərlövhəli yazının çıxması türk ziyalılarını haqlı olaraq qəzəbləndirən bir<br />
zamanda, Britaniyanın “The Observer” qəzeti “Avropanın yeni xəstə məmləkəti<br />
— İtaliya” sərlövhəli maraqlı bir yazını oxucularına təqdim etməklə müəyyən bir<br />
müvazinət yaratmağa müvəffəq oldu…Nifrət doğrudan da xəstəlikdir…<br />
127
ABŞ Prezidenti gəldi, gördü, getdi: ziddiyyətlər qaldı<br />
24.02.2005<br />
ABŞ prezidenti gəldi, gördü, getdi. Ancaq ABŞ-la Avropa arasında ziddiyyətlər<br />
qaldı. Corc Buşun Avropaya təzəcə başa çatan səfərini bu iki qısa cümlə ilə də şərh<br />
etmək olardı, lakin məsələ gözlə göründüyü kimi bəsit, gözlə görünmədiyi kimi qəliz<br />
deyildir. Corc Buş gülə-gülə gəldi və gülə-gülə getdi. İlk prezidentlik dövründə köhnə<br />
Avropaya əsas etibarilə əda ilə yanaşan Corc Buşun danışıq və zahiri rəftar tərzində<br />
böyük dəyişikliyin olduğunu Fransanın “Le Figaro” qəzeti də sezmişdir. Qəzet yazır:<br />
“ Corc Buşun ahəngi misli görülməmiş dərəcədə dəyişib. Cənab Buş elə bil qəflət<br />
yuxusundan ayılıb Avropanın mövcud olduğunu dərk edib. Əgər bunu dərk etmək<br />
üçün ona dörd il vaxt lazım olubsa, bunun günahı qismən avropalıların boynuna<br />
düşür. Bəlkə fikrimizi ayrı cür ifadə etsək yaxşıdır. Məgər Corc Buşun ABŞ-ın seçilmiş<br />
prezidenti olduğunu qəbul etmək üçün avropalılara dörd il vaxt lazım olmadımı?”<br />
Almaniya işgüzar dairələrinin mövqeyini əks etdirən “Handelsblatt” qəzeti Corc<br />
Buşun səfərini şərh edib yazır: “Hökumətlər (transatlantik münasibətlərində) yeni<br />
başlanğıcdan nə qədər çox danışırlarsa, buna inananların sayı eyni dərəcədə azalır.<br />
Münasibətlərin bərpası üçün ümumi dəyərlərdən ağız dolusu danışmaqdansa,<br />
ümumi strateji işləyib hazırlamaq daha yaxşı olardı. Məhz bu məsələdə heç bir<br />
tərpəniş nəzərə çarpmır”. Corc Buşun Brüsseldə etdiyi çıxışı da köhnə Avropanın<br />
nüfuzlu mətbuatında nikbinliklə deyil, bədbinlik və bəlkə də şübhə ilə qarşılanmışdır.<br />
Eyni “Le Figaro” qəzetinin şərhçisi yenidən prezident seçiləndən sonra Corc Buşun<br />
ABŞ-Avropa münasibətlərində normal ab-havanın bərpasının təcili vəzifə olduğunu<br />
dərk etdiyini və səfərinin əsas səbəbinin də bununla əlaqədar olduğunu yazır. Amma<br />
qəzet Corc Buşun niyyətinə şübhə ilə yanaşaraq yazır: “ Corc Buş bütün bunları dərk<br />
edir, amma görəsən Avropa ona doğrudanmı lazımdır? Əsas məsələ onun sözlərinin<br />
arxasında gizlənən həqiqi səbəbdir və bütün təminatlarına baxmayaraq onun həqiqi<br />
niyyəti aydın deyildir.” Parisdə ingilis dilində çıxan “İnternational Herald Tribune”<br />
qəzeti də Corc Buşun niyyətləri barədə Qərbi Avropa şərhçilərinin əksəriyyəti<br />
arasında şübhələrin olduğunu etiraf edir. “Spiegel” (“Şpigel”) adlı həftəlik alman<br />
məcmuəsi Corc Buşun ABŞ-Avropa münasibətlərində “yeni dövr” barədə dediklərini<br />
şərh edərkən yazır ki, bunun nə məna kəsb etdiyini başa düşmək çətindir. Prezident<br />
Buş nə demək istəyir? Bu sözlər Vaşinqtonun bundan sonra Avropanın fikirlərini<br />
dinləyəcəyi barədə söylənən səmimi sözlərdir, yoxsa Amerika prezidenti avropalılara<br />
eyham göndərir ki, ABŞ-ın siyasətilə razılaşmaqdan başqa çarəniz yoxdur? İtaliyanın<br />
nüfuzlu qəzetlərindən olan “Corriera della Serra” məsələni məhz bu ahəngdə şərh<br />
edib yazır: “ İkinci dəfə prezident seçilən və İrakda seçkiləri uğurla həyata keçirtməyə<br />
qadir olan Corc Buş əvvəlkindən güclü bir prezidentdirsə, ona qarşı çıxan Avropa<br />
bir çox səhvlərə yol verdiyi üçün zəifdir. “Demokratiyanı müharibə yolu ilə ixrac edə<br />
bilməzsən” kimi bəyanatlar artıq çoxdandır ki, dəbdən düşüb”. Buna baxmayaraq,<br />
128
italyan qəzeti də təşvişlə qeyd edir ki, amerikalılarla avropalılar arasında fikirayrılıqları<br />
realdır və onları sadəcə ab-havanı mülayimləşdirməklə aradan qaldırmaq<br />
qeyri-mümkündür. Göründüyü kimi, Avropa mətbuatı Corc Buşun səfəri, onun<br />
söylədikləri və bütövlükdə ABŞ hökumətinin həqiqi niyyətləri barədə müxtəlif<br />
fikirlər irəli sürür. Əslində yalnız Avropa mətbuatı deyil, Amerika mətbuatı da Corc<br />
Buşun Avropa səfərinə, ələlxüsus onun burada söylədiyi fikirlərə həssaslıqla yanaşır.<br />
“The Boston Globe” qəzetində çıxan bir şərhdə Corc Buşun Brüsseldəki çıxışında<br />
“biz güclü Avropa görmək istəyirik” deyə söylədiyi fikrin prezidentin komandasının<br />
ideologiyasını hazırlayan neo-mühafizəkarlar arasında sevinclə qarşılanmadığı<br />
qeyd olunur. Müəllifin fikrincə, qısaca “neokon”lar (neokonservativlər) adlanan<br />
bu qrupun böyük əksəriyyəti Avropanın güclənməsinin və dünya səhnəsində<br />
ABŞ-la bərabərhüquqlu şərik olaraq davranmasının qəbuledilməz olduğu<br />
qənaətindədirlər. Belə görünür ki, Avropa mətbuatının böyük hissəsinin Corc<br />
Buş hökumətinin niyyətləri barədə izhar etdikləri şübhələr o qədər də əsassız<br />
deyildir. Amma mətbuatdan fərqli olaraq siyasətçilər Corc Buşun Avropa səfərini<br />
müsbət qiymətləndirirlər. Məsələn, Almaniyanın müxalif xristian-demokrat ittifaqı<br />
partiyasının rəhbərlərindən olan Volfqanq Şoyble Hannover şəhərində çıxan “Neuen<br />
Presse” qəzeti ilə müsahibəsində hökumətlərin yenidən mehribançılıq ab-havasında<br />
müzakirə aparmasını böyük tərəqqi hesab etdiyini bildirib. Eyni partiyadan olan<br />
kçmiş müdafiə naziri Folker Ruhe də Buşun səfərini müsbət qiymətləndirərək deyib<br />
ki, bu səfər, Avropa ilə ABŞ arasında münasibətlərin sabitləşməsini müjdələyən<br />
bir səfərdir və bu səfərlə Amerika, 21-ci əsrin problemlərini təkbaşına həll edə<br />
bilməyəcəyinə eyham edir. ABŞ-ın Berlindəki keçmiş səfiri Con Kornblum<br />
Almaniyanın N-TV televiziya kanalı ilə müsahibəsində Buşun səfərini yeni realizmin<br />
əlaməti olaraq gördüyünü bildirir. Kornblum davam edib demişdir: “Hərdən bir şitini<br />
çıxartsalar da, bu səfər əla bir şou idi. Buna baxmayaraq mən sevinirəm ki, Buş indi<br />
Gerhardın (Şröderin) adını düzgün tələffüz edə bilir…Corc Buş ötən üç ildə onun<br />
hökumətinin Avropa ilə kobud rəftarı üçün açıq şəkildə üzr istədi. Bunun özü böyük<br />
tərəqqi və dönüşdür”.<br />
Atlantik okeanında avro-amerikan fırtınası sovuşmur<br />
18.02.05<br />
Atlantik okeanında avro-amerikan fırtınası sovuşmur<br />
Almanlar əhali hayında, ingilislər neft axtarır<br />
Atlantik okeanında avro-amerikan fırtınası sovuşmaq bilmir ki, bilmir. Əksinə,<br />
ABŞ prezidenti Corc Buşun Avropaya gələn həftə başlayan səfəri ərəfəsində<br />
Vaşinqtonla köhnə Avropa arasında “dostluq, qardaşlıq və bərabərlik” prinsiplərinə<br />
129
əsaslanan münasibətlərdəki qeyri-dostyana və qeyri-bərabər ziddiyyətlər daha<br />
da dərinləşməkdədir. Məsələnin dərin təhlili göstərir ki, müdafiə naziri Donald<br />
Ramsfeldin, ələlxüsus dövlət katibi Kondi Raysın Avropaya cari səfərlərinin aradan<br />
qaldıra bilmədiyi fikir-ayrılıqlarını, xüsusilə Almaniya kansleri Gerhard Şröderin<br />
ötən həftənin axırında bais olduğu qalmaqaldan sonra prezident Buşun səfəri zamanı<br />
aradan qaldırmağa qadir olacağını düşünmək, yumşaq ifadə etsək, sadəlövhlükdür.<br />
Əslində, dövlət katibi Kondoliza Raysın Avropa səfəri zahirən müvəffəqiyyətli<br />
keçmiş və hətta ABŞ-la köhnə Avropa arasında buzların əriməyə başladığını söyləyən<br />
müşahidəçilərin sayı da artmışdır. Məhz Raysın səfərinin əks-sədası hələ hopub<br />
getmədən ABŞ-la köhnə Avropa arasında yeni mübahisələrin və hətta müəyyən<br />
qalmaqalın alovlanması çoxlarını, birinci növbədə isə amerikan rəsmilərini heyrətə<br />
salmışdır. ABŞ rəsmilərini başa düşmək olar. Onlar Almaniyanın kansleri Gerhard<br />
Şröderdən, özü də Corc Buşun səfəri ərəfəsində belə bir zərbə gözləmirdilər. Hanover<br />
şəhərində xəstə yatan Gerhard Şröderin Bavariyanın Münhen şəhərində təhlükəsizlik<br />
məsələlərinə həsr edilmiş ənənəvi konfransda Almaniyanın müdafiə naziri vasitəsilə<br />
bəyan etdiyi təkliflər təkcə amerikalıları deyil, hətta almanları da caşqınlığa düçar<br />
etmişdir. Kansler Şröder NATO-nun ciddi islahatlara ehtiyacı olduğunu və trans-<br />
Atlantika münasibətlərində qarşılıqlı məsləhətləşmələr üçün vacib olan bir qurumun<br />
yaradılmasını təklif etməklə təkcə Buş hökumətinin üzvü olan müdafiə naziri<br />
Donald Ramsfeldi deyil, democrat partiyasından olan senator Hillari Klintonu da<br />
şok vəziyyətinə salmışdır. Donald Ramsfeld Şöderin təklifini əlüstü rədd etmiş,<br />
Hillari Klinton da “Gerhard Şröder niyə NATO-ya qarşı çıxır” deyə konfransın<br />
alman iştirakçılarından soruşmağı lazım bilmişdir. Almaniyanın xarici işlər naziri<br />
Yoşka Fişer vəziyyətin xoşagəlməz olduğunu görüb, qalmaqalın böyüməməsi üçün<br />
Gerhard Şröderin fikirlərini yumşaltmağa çalışsa da, öz-özünü pis vəziyyətdə<br />
qoymuşdur. Çünki, Almaniyanın Kiyevdəki konsulxanasında viza paylanması<br />
işindəki qanunsuzluq faktlarının aşkara çıxmasından başını itirən Yoşka Fişer,<br />
Şröderin fikirlərini yumşaldıb qurtaran anlarda, Hanover şəhərindən əks-səda gəldi.<br />
Gerhard Şröde xəbər göndərdi ki, zarafat-zad eləmir, ciddi danışır. Ciddi danışdığını<br />
artıq hər kəs bilir. Hər kəs, o cümlədən Vaşinqton rəsmiləri onu da bilirlər ki,<br />
Gerhard Şröderin bu təkliflərinin real və konkret hədəfi ABŞ prezidenti Corc Buşdur.<br />
Aydın ifadə etsək, Gerhard Şröder Atlanik okeanının o biri tərəfindən əsən ağalıq<br />
rüzgarının qarşısını NATO tufanı ilə almaq istəyib. Bəs alman kanslerinin məqsədi<br />
nədir? Müxalifətdə olan xristian-demokrat ittifaqı partiyasının fikrincə, Gerhard<br />
Şröder qarşıdan gələn məhəlli və 2006-cı il parlament seçkilərini nəzərə alaraq<br />
2003-cü ildə olduğu kimi, bu dəfə də Corc Buşa meydan sulayan kansler olduğunu<br />
seçicilərin yadına salmağa və xal qazanmağa çalışır. Müxalifət bəlkə də haqlıdır,<br />
ancaq Atlantik okeanındakı avro-amerikan fırtınasına yalnız bu təkan vermir. Parisdə<br />
çıxan “İnternational Herald Tribune” qəzetinin məlumatına əsasən, ABŞ-la köhnə<br />
Avropa arasında fikir-ayrılıqları əsas etibarilə Vaşinqtonun İrak və İran siyasətini<br />
130
əhatə edirsə də, bunun üstünə Hizbullah böhranı da əlavə olunmuşdur. Mətbuatda<br />
çıxan məlumatlarda deyildiyinə görə, Vaşinqton baş qərargahı Suriyada yerləşən və<br />
İran tərəfindən himayə edilən Hizbullah təşkilatının terrorçu təşkilatlar siyahısına<br />
salınmasını Avropa Birliyindən tələb edir. Fransa və Almaniya isə buna qarşı çıxır.<br />
Eyni xəbərə görə, dövlət katibi Kondi Rays bu məsələni öz səfəri əsnasında aldırmış,<br />
amma Parisdə qəti yox cavabını almışdır. ABŞ prezidenti Corc Buşun fevralın 23-<br />
də başlanacaq Avropa səfəri ərəfəsində vəziyyət budur. Atlantik okeanında avroamerikan<br />
fırtınası sovuşmaq bilmir ki, bilmir… Almanlar əhali hayında, ingilislər<br />
neft axtarır “Şimal dənizinin ehtiyatları tükənir. 2006-cı ildə biz təbii qazı, 2010-cu<br />
ildə isə nefti xaricdən idxal etməli olacağıq”. Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Cek<br />
Stro bunu bu günlərdə etiraf edib söyləmişdir. Böyük Britaniya Avropa Birliyinin neft<br />
tədarükündən ən az asılı olan üzvüdür. Əgər Britaniya bu gündədirsə, o biri üzvlərin<br />
vəziyyətini təsəvvür etmək çətin deyildir. Etiraf etməyi bacarmaq sərfəli peşədir.<br />
Avropa mətbuatının fikrincə, Qərbin son vaxtlarda Rusiyanın qılığına girməsi, Çeçen<br />
müharibəsindən artıq danışmaması və prezident Putinin “şıltaqlığına” göz yumması<br />
Rusiyanın nəhəng neft-qaz ehtiyatlarına malik olmasından irəli gəlir. İngilislər<br />
qaz və neftin hayındadırsa, almanları ölkənin demoqrafik vəziyyəti narahat edir.<br />
Almaniyanın “Focus” (“Fokus”) həftəlik məcmuəsinin yazdığına əsasən, doğumun<br />
həcmi indiki səviyyədə qalarsa, Almaniyanı ağır böhran və ciddi tənəzzül gözləyir.<br />
Məcmuənin hesablamasına əsasən, ölkədə əhalinin sayını sabit saxlamaq üçün hər<br />
bir qadının iki uşaq dünyaya gətirməsi mühümdür. Almaniyada isə hər qadına 1,4<br />
uşaq düşür ki, 2020-ci ildə Almaniyada əhalinin əhəmiyyətli dərəcədə azalacağı<br />
qaçınılmazdır. “Focus” məcmuəsi məsələni daha radikal bir şəkildə oxuculara təqdim<br />
edir. Məcmuə almanların qədim romalıların aqibəti ilə müqayisə edir və soruşur:<br />
Roma imperiyasında hər qadına 1,4 uşaq düşürdü. Bunun nəticəsində dövlətin<br />
iqtisadi və siyasi hakimiyyəti eroziyaya məruz qaldı və imperiya süqut etdi.<br />
Dünyanın ən gözəl baş naziri Avropanı məftun edib<br />
10.02.2005<br />
Dünyanın ən gözəl baş naziri Avropanı məftun edib<br />
“Köhnə” Avropa Donald Ramsfeldi valeh edib<br />
“Yeni” Avropa Britaniya jurnalistini ruhdan salıb<br />
İnsan öz təbiətinə görə dəyişkəndir, yəni sabit deyildir. Təxminən iki il bundan<br />
131
qabaq Qərbi Avropa ölkələri, xüsusilə Almaniya və Fransa Vaşinqtonun İraka<br />
qarşı müharibə planlarına qarşı çıxanda ABŞ-ın müdafiə naziri Donald Ramsfeld<br />
diplomatik nəzakəti kənara qoyub, İrak macərasına çıxanları “köhnə” Avropa deyə<br />
məzəmmətləyirdi. Almaniyanın “Ştern” məcmuəsinin yazdığına görə, iki gün qabaq<br />
NATO-ya üzv olan dövlətlərin müdafiə nazirlərinin Fransanın Nitsa şəhərində<br />
keçirilən görüşündə iştirak edən Donald Ramsfeld ev sahibinin qılığına girmək<br />
və bununla da iki il qabaq söylədiyi tənəli kəlamını unutdurmaq üçün səylərini<br />
əsirgəmədi. Belə təəssürat oyanır ki, “köhnə” Avropanın qılığına girmək ikinci<br />
prezidentlik müddətinə başladığı günlərimizdə Corc Buş hökumətinin taktiki<br />
silahına çevrilib. Çünki, Donald Ramsfeld tək deyildir. Ramsfeld öz “tarixi” kəlamını<br />
söylədiyi anlarda Fransanı və Almaniyanı hədələməkdən çəkinməyən dövlət katibi<br />
Kondoliza Rays da Avropanın paytaxtlarını gəzib eyni taktikadan istifadə edir.<br />
Amerikanın ən tanınmış kino rejissorlarından Nikolas Reyin müdrik bir kəlamı var.<br />
Deyir ki, “müvəffəqiyyətin düsturu yoxdur. Ancaq, müvəffəqiyyətsizliyin düsturu<br />
vardır: hər kəsi (hamını) birdən razı salmağa cəhd edən hər kəs müvəffəqiyyətsizliyə<br />
məhkumdur”. Şimali Koreyanın nüvə silahına malik olduğunu rəsmən, özü də<br />
dövlət katibi Kondoliza Rays Avropanı gəzib İran İslam Respublikasını nüvə silahı<br />
istehsal etməkdə ittiham etdiyi anda bəyan etməsi, Avropa mətbuatının diqqətindən<br />
yayınmadı. Alman mətbuatı Phenyan rejiminin bəyanatını Corc Buşun xarici<br />
siyasətinə meydan oxumaq kimi qiymətləndirir. Qəribə vəziyyətdir. İki il qabaq<br />
Şimali Koreyanı nüvə silahı yaratmaqda ittiham edən Corc Buş, Səddamın xəyali<br />
kütləvi qırğın silahlarını məhv etmək məqsədilə ilk zərbəni İraka vurmaq qərarına<br />
gəldi. İrak işğal edildi. Kütləvi qırğın silahları tapılmadı. 2004-cü ildə Corc Buş ikinci<br />
dəfə prezident seçildi və 2005-ci il yanvarın 21-də andiçmə mərasimində etdiyi<br />
nitqində yenə Şimali Koreyanın adını çəkdi, amma əsas hədəf kimi barmağını İrana<br />
tərəf uzatdı. Dövlət katibi Kondoliza Raysın Avropaya səfəri Şimali Koreyaya qarşı<br />
deyil, məhz İrana qarşı geniş cəbhə yaratmağa yönəlmişdi…Və səfərin ən qızğın<br />
çağında Şimali Koreya nüvə silahına malik olduğunu bəyan etdi… Əvvəldə dedik<br />
ki, insan öz təbiətinə görə dəyişkəndir, yəni sabit deyildir. Türkiyə jurnalisti Tuncer<br />
Bahcivan internetdə yaydığı “Kondoliza yaxıb-yandırdın məni!” sərlövhəli məzəli<br />
yazısını adından da göründüyü kimi ABŞ-ın dövlət katibinə həsr edib. Maraqlı<br />
yazıdır:” Bu dəfə mən müdafiə məsələlərindən yazmayacam, qorxmayın. Mən bu<br />
dəfə platonik (mücərrəd) eşqimdən yazacağam. 22 illik jurnalistəm, saysız gözəllər<br />
gördüm, ən qəşəng artistlərin rəsmlərini çəkdim, heç birinin məndə təsiri qalmadı,<br />
evə qayıdandan sonra unutdum getdi. Amma, nə həyatda qarşılaşıb, nə birlikdə<br />
oturub iki kəlmə söhbət etdiyim, sadəcə qəzetlərdə rəsmini gördüyüm Kondoliza<br />
Rays, yəni Amerikanın xarici işlər naziri yandııb getdi məni…” Insan dəyişkəndir.<br />
Türk jurnalisti ABŞ-ın xarici işlər nazirinə vurulub, Avropa isə Ukraynanın yeni<br />
baş naziri Yuliya Timoşenkoya heyran olub. Almaniyanın “Velt am Zonntaq”<br />
(“Welt am Sonntag”) qəzeti Yuliya Timoşenkonu “dünyanın ən gözəl baş naziri”<br />
132
élan edib. Və qəzet dərhal sözünə bu “amma”nı əlavə edir: “Yuliya Timoşenko<br />
inqilabın səcdəgahı (ikonası) idi. İndi o, xalqa verdiyi vədlərini yerinə yetirməlidir.”<br />
Nikolas Rey nə deyirdi? Bəli, deyirdi ki, “müvəffəqiyyətin düsturu yoxdur. Ancaq,<br />
müvəffəqiyyətsizliyin düsturu vardır: hər kəsi (hamını) birdən razı salmağa<br />
cəhd edən hər kəs müvəffəqiyyətsizliyə məhkumdur”. Donald Ramsfeldin “yeni”<br />
adlandırdığı Şərqi Avropa bu kəlamın müdrikliyini bir daha sübuta yetirir.<br />
“Yeni” Avropa, neoliberalizm və tənəzzül<br />
“Qardian” (“The Guardian”) adlı ingilis qəzetində Nil Klarkın çox maraqlı bir<br />
yazısı çıxıb. Qərb turistləri Budapeşt, Praqa, Varşava və “yeni” Avropanın digər<br />
paytaxtlarını gəzərkən eyni təəssüratla evlərinə qayıdırlar. Onlar inanır ki, Şərqi<br />
Avropanın keçmiş communist dövlətləri sürətlə inkişaf edir, çiçəklənir, insanlar<br />
Avropa Birliyinə və NATO-ya qoşulmağın bəhrələrini dadır, firavanlığa qovuşurlar.<br />
Əslində, ingilis müxbirinin fikrincə, yanlış təəsssüratdır. Həmən turistlər “yeni”<br />
Avropanın paytaxtlarının mərkəzi görkəmli yerlərindən bir az uzaqlaşsalar, onlar<br />
tamamilə başqa bir mənzərəyə şahid olardılar. Yerli hökumətlər məhz bu mənzərələri<br />
turistlərə göstərməməyi tərcih edirlər. Müxbir statistik rəqəmlərə müraciət edir.<br />
Məsələn, Polşada 1989-cu ilin istehsal səviyyəsinə yalnız 20-ci əsrin sonunda çatmaq<br />
mümkün olub. Macarıstan bu səviyyəyə 2002-ci ildə çatıb. Bu təmayül bütün digər<br />
Şərqi Avropa ölkələrində eynidir. Bu ölkələrdə əhalinin az bir hissəsi doğrudan da<br />
firavanlığa qovuşmuş, ancaq böyük əksəriyyətin maddi-iqtisadi vəziyyəti əhəmiyyətli<br />
və faciəli şəkildə pisləşmiş, işsizlik artmış, xarici sərmayənin iqtisadiyyat üzərində<br />
diktatı güclənmişdir. Donald Ramsfeld nahaq yerə Avropanın şərq hissəsinin adını<br />
“təzə” Avropa qoymamışdır.<br />
“Amerikanın vicdanı” və Amerikanın ən qüdrətli qadını<br />
22.01.2005<br />
Bədbinlər, nikbinlər, “Airbus” və tsunami möcüzəsi<br />
Kürreyi-ərz yarandığı gündən möcüzələr məkanıdır. İnsanın şahidi olduğu ilk<br />
möcüzə Ədən bağında Adəmlə Həvvanın xeyr və şərin açarı olan almanı yeməsi<br />
ilə peyda olan möcüzədir: Həqq-Təala onun əmrini pozub almanı yedikləri üçün<br />
Adəmlə Həvvanı cənnət bağından qovdu. Bəşər övladı ehtiyacın və qayğının<br />
nə olduğunu bilmədən, şad-xürrəm yaşadığı Ədən bağının xaricində, min cür<br />
məşəqqətlə dolu bir qeyri-müəyyən həyat sürməyə öz-özünü məhkum etdi. Bu,<br />
bəşər övladının şahidi olduğu ilk təbir-caizsə möcüzədir. Bəşəriyyətin gündə min<br />
möcüzəyə şahid olmasının salnaməsi məhz Ədən bağının darvazası bağlandığı<br />
gündən başlayır və bu günümüzə qədər gəlib çatır. Kürreyi-ərz yarandığı gündən<br />
133
möcüzələr məkanıdır. 2004-cü ilin son günlərində Hind okeanında baş verən dəhşətli<br />
tsunami faciəsində “möcüzə” əlamətlərini axtaranlar və iddialarına görə tapanlar az<br />
deyildir. İki amerikalı alim, Rocer Burbax və Cim Tarbellin fikrincə Cənubi Asiyada<br />
baş vermiş zəlzələnin bütün sahilboyu ölkələrində və adaların hamısında böyük<br />
dağıntıya səbəb olduğu halda, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Hind Okeanındakı<br />
ən iri və ən mühüm hərbi-dəniz bazasının yerləşdiyi və Böyük Britaniyaya aid olan<br />
Dieqo-Qarsia adasında heç bir dağıntı törətmədiyini 21-ci yüzilliyin ən əlamətdar<br />
möcüzəsi hesab edirlər. Onların fikrincə, Dieqo-Qarsia adasında dağıntının və<br />
tələfatın olmamasının əsas səbəbi amerikan hərbçilərinin xüsusi cihazlar vasitəsilə<br />
zəlzələ barədə qabaqcadan məlumat almasıdır. Alimlərin iddiası düzdür, yalandır<br />
bilmirik, ancaq möcüzədir. Əgər iddia edildiyi kimi məlumatları olubsa, nə üçün<br />
Hind okeanında yerləşən ölkələrə xəbərdarlıq edilməyib sualını verənlər çoxdur,<br />
amma amerikalı alimlər cavab verməkdə çətinlik çəkirlər. Bunun özü də möcüzədir.<br />
(Roger Burbach və Jim Tarbellin məqaləsini Türkiyənin “Hisar” qəzetində oxumaq<br />
olar). Amerika möcüzə hasil edən yeganə məkan deyildir. “Köhnə” Avropa nəhayət<br />
bütün əqli və fiziki gücünü bir yerə yığıb yeni bir möcüzəni yanvarın 18-də böyük<br />
ruh-yüksəkliyi və iftixar hissilə artıq öz iqtidarsızlıqlarına inanmağa başlamış<br />
avropalılara nümayiş etdirdi. “Köhnə” Avropa nəhayət Amerikanı ötüb keçdi.<br />
Möcüzədir. Avropanın Amerikanı ötüb-keçməsi yox, nə ilə ötüb-keçməsi möcüzədir.<br />
Avropanın dörd ölkəsində: Almaniya, Fransa, Böyük Britaniya və İspaniyada xüsusi<br />
bir ab-hava yaranıb. Dünyanın ən iri A380 tipli Airbus sərnişin təyyarəsi məhz bu<br />
dörd ölkənin iştirakı ilə inşa edilir. “Avropa havada super gücə çevrildi” sözlərini<br />
alman mətbuatında tez-tez oxumaq olar. “Airbus” “Boing”ə qalib gəldi. “Köhnə”<br />
Avropa ABŞ-ın təyyarəqayırma sahəsində dünyada hakim mövqeyini yanvarın 18-də<br />
sarsıda bildi. Möcüzədir. Amma, həmişə olduğu kimi, hər bir möcüzə məsələsində<br />
nikbinlərlə yanaşı bədbinlər də fikir söyləməyə cəsarət edirlər. Məsələn, “Züddoyçe<br />
Saytung” (“Sueddeutsche Zeitung”) adlı alman qəzetinin fikrincə, bir neçə milyon<br />
avro pul xərcləyib “A380” təyyarəsinin təntənəli təqdimetmə mərasimini keçirdənlər,<br />
hər halda, tələsirlər. Onlar, qəzetin fikrincə, bu yeni nəhəng təyyarənin iqtisadi<br />
baxımdan qazanclı olacağını hələ bilmədikləri halda canfəşanlığa meyl göstərirlər.<br />
Qəzet qeyd edir ki, yeni təyyarənin yaradılmasına 12 milyard avro xərclənib.<br />
Xərcin əsas hissəsi isə ayrı-ayrı özəl şirkətlər tərəfindən deyil, dövlət büdcəsindən<br />
maliyyələşdirilib ki, bu da, layihənin siyasi prestij layihəsi olduğunu bu fakt şəkkşübhəsiz<br />
sübut edir. Prestij layihələrinin isə aqibəti həmişə parlaq olmur. Yəni,<br />
“Züddoyçe Saytung” demək istəyir ki, təyyarə özü texnoloji möcüzədir, ancaq bu<br />
texnoloji möcüzənin iqtisadi möcüzəyə çevriləcəyini zaman göstərəcəkdir.<br />
134
“Amerikanın vicdanı öldü”<br />
“Amerikanın vicdanı öldü”. Bu sözlər bizə aid deyil. Alman mətbuatı Amerikanın<br />
tanınmış yazıçısı Suzan Zonntaqın ötən həftə Nyu Yorkda vəfat etməsini “Amerikanın<br />
vicdanı öldü” cümləsilə şərh etdi. Alman qəzetləri Suzan Zonntaqın Avropa ilə ABŞ<br />
arasında mənəvi-ədəbi körpünün banisi hesab edir. Suzan Zonntaq ABŞ prezidenti<br />
Corc Buşun siyasətini qorxmadan açıq tənqid edən bir neçə amerikan ziyalısından<br />
biri sayılırdı. Suzan Zonntaq alman mətbuatını ötən həftə məşğul edən yeganə<br />
amerikalı qadın deyildir. Suzan Zonntaqı Amerikanın vicdanı adlandıran “Şpigel”<br />
(“Spiegel”) məcmuəsi ABŞ prezidenti Corc Buşun milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə<br />
köməkçisi Kondoliza Raysın xarici işlər naziri vəzifəsinə təyin edilməsilə əlaqədar<br />
olaraq, “Amerikanın ən qüdrətli qadın kimdir?” sualını ortaya atdı və tapıb dərc<br />
etdiyi cavabı ilə oxucuları heyrətə saldı. Bəs kimdir Amerikanın ən qüdrətli qadını?<br />
Corc Buşun arvadı Laura Buş? Xeyr. Kondoliza Rays? Xeyr. Bəlkə keçmiş prezident<br />
Bill Klintonun arvadı Hillari Klinton? Xeyr. Amerikanın ən qüdrətli və ən nüfuzlu<br />
qadınının 31 yaşı var. O, üç yaşlı bir qız uşağının anasıdır. Onun adı Dina Həbibdir.<br />
Dina Həbib əslən misirlidir. O, Ağ Evin kadrlar şöbəsinin rəisidir ( “Special Assistant<br />
to the President for Personnell”). “Los Angeles Times” və “Washington Post” adlı<br />
amerikan qəzetləri Dinanı Ağ Evin ən nüfuzlu əməkdaşı və prezidentin ən mühüm<br />
köməkçisi adlandırırlar. Dünyamız möcüzələr dünyasıdır.<br />
Avropada qınamaq dəbdədir<br />
25.12.2004<br />
Bavariyanın “Züddoyçe Saytung” (“Sueddeutsche Zeitung”) adlı solçu, ancaq<br />
nüfuzlu qəzeti Adolf Hitlerin son günlərinə həsr edilən bədii filmin yaradıcılarını<br />
bərk qınayır. Qəzetin fikrincə, 20-ci əsrdəki qədər cinayətkar diktatorlara bəşər<br />
tarixinin heç bir dövründə təsadüf edilməyib. Bu cinayətkar diktatorlar arasında ən<br />
böyük “iblis” isə, qəzetin mülahizəsinə görə, Adolf Hitlerdir. Çünki, heç bir istibdad<br />
üsul-idarəsi maariflənmiş sivil dünyanın dəyər təməllərini və bu dəyərlərə olan<br />
etimadı Hitler rejimi qədər sarsıtmamışdır. Dəyərli mülahizədir. Belə mülahizələr<br />
hələ uzun illər söylənəcəkdir. Almanlar hələ də öz qaranlıq keçmişləri ilə çarpışırlar və<br />
çarpışmaqda davam edəcəklər… Avropa isə qınamaqla məşğuldur.<br />
Avropada qınamaq hələ də dəbdədir<br />
Avropada qınamaq həmişə dəbdədir.<br />
Hədəflər tez tapılır və tez dəyişir. Dörd il qabaq Corc Buşu qınayırdılar. İki il qabaq<br />
135
Corc Buşu qınayırdılar. Bir il qabaq Corc Buşu qınayırdılar. Bu gün də Corc Buşu<br />
qınayırlar. “Ştern” (“Stern”) məcmuəsinin əməkdaşı Martın Şvarts (Martin Schwarz)<br />
Buş hökumətinin “köhnə” Avropa ilə münasibətlərində dörd illik təhqiredici<br />
hakimiyyətindən sonra Corc Buşun nəhayət Ağ Evlə vidalaşacağına ümid bəslədiyini<br />
açıq söyləyir, ancaq özü-özünə şübhə edə-edə yazır ki, Avropa Con Kerriyə də çox<br />
bel bağlamasın. Çünki, Con Kerrinin Corc Buş dövründə Atlantik okeanının o tayı<br />
ilə bu tayı arasında xarab olmuş münasibətləri bərpa edəcəyinə şübhə etməyə əsas<br />
çoxdur. Okeanın iki tayı arasında münasibətlər Corc Buşun İrak siyasəti üzündən,<br />
daha doğrusu Fransa və Almaniyanın, hər halda daha çox Fransanın ABŞ-ın dünyada<br />
təkbaşına superdövlət olmaq iddiasına müqavimət göstərmək cəhdləridir. Martin<br />
Şvartsı Con Kerriyə ehtiyat, şəkk və şübhə ilə yanaşmağa vadar edən “əsas” odur ki,<br />
demokratların prezident kürsüsünə namizədi fransız dilini səlis bilir, amma bunu<br />
hamıdan gizlədir. Con Kerri Fransaya tez-tez dincəlməyə gəldiyini də hamıdan<br />
gizlədir. Qəribədir. Amma siyasətdə qəribəlik olmur. Siyasətdə hər şey ölçülürbiçilir.<br />
Qarşıdan prezident seçkiləri gəlir. Con Kerri ictimai rəyi öz xeyrinə dəyişmək<br />
istəyir. ABŞ-da ictimai rəydə Fransanın hərəkətlərindən narazılıq hələ güclüdür.<br />
Belə vəziyyətdə fransız dilini təmiz bilən namizədin fransız dilini təmiz bildiyini<br />
ABŞ ictimaiyyəti bilərsə, namizədin işi müşkülə düşər. Bunu Kerri də bilir. Alman<br />
jurnalisti də bilir və bu səbəbdən deyir ki, “köhnə” Avropa Con Kerriyə çox bel<br />
bağlamasın. Con Kerri, Martin Şvartsın fikrincə, Corc Buşun xarici siyasətini davam<br />
etdirəcək. Dünya qəribə dünyadır.<br />
Avropa və ABŞ qınamaqda davam edir<br />
Con Kerriyə bel bağlasa da, bel bağlamasa da Avropanın qınamaq ənənəsi Rusiyada<br />
Beslan faciəsindən sonra heyrətamiz bir müstəviyə keçib. Müstəvi odur ki, Con Kerri<br />
də unudulub, Corc Buş da. Vladimir Putin onları yerini tutub. Rusiya prezidenti<br />
Vladimir Putin öz səlahiyyətlərini genişləndirmək istədiyini bildirir. Avropa Birliyi<br />
dərhal Vladimir Putini qınayır. Avropa Birliyindən dala qalmayan Amerika Birləşmiş<br />
Ştatları da Rusiya prezidentini qınayır. Hələ bu nədir? Avropa Birliyinin daimi qınaq<br />
hədəfi olan Corc Buş da Vladimir Putini qınayır. Corc Buş deyir ki, Vladimi Putin<br />
öz səlahiyyətlərini genişləndirsə, Rusiyanın federativ dövlət strukturunu alt-üst<br />
etsə “demokratiya ziyan görər”. Düz deyir. Maraqlı olan bu deyil. Maraqlısı odur ki,<br />
hamı qınayır, Almaniya kansleri Gerhard Şröder qınamır. Qınamaq vəzifəsini alman<br />
kansleri vitse-kansler Yoşka Fişerin omuzlarına yükləyib. Hər halda o, 2001-ci ilin<br />
“Liviya protokol”unu unutmayıb.<br />
“Liviya protokolu”, Corc Buş, Gerhard Şröder və Vladimir Putin<br />
2001-ci il martın 29-da Amerika prezidenti Corc Buşla Almaniyanın kansleri<br />
Gerhard Şröder arasında Vaşinqtonda görüşün məxfi protokolu (stenoqramması)<br />
136
qəribə bir yolla 2001-ci ilin ortalarında Almaniyanın “Fokus” (“Focus”) jurnalına<br />
çatır. “Fokus” məcmuəsi protokolları dərc edir. Siyasi qalmaqal qopur. Mətbuat<br />
məxfi protokolların kim tərəfindən “Fokus” jurnalına ötürüldüyünü müzakirə<br />
etməyə başlayır. Bu görüş zamanı kansler Şröderin xarici siyasət məsələləri üzrə<br />
müşaviri Ştayner (Steiner) məruzə edir ki, Liviyanın prezidenti Müəmmar Qəzzafi<br />
Berlində La Belle restoranında və PanAm şirkətinin sərnişin təyyarəsində baş verən<br />
terror aktlarında Liviyanın iştirak etdiyini etiraf edib. Mətbuatın bütün diqqəti<br />
məhz bu məsələyə yönəldiyi üçün protokollara “Liviya protokolu” adı verildi.<br />
Maraqlı vəziyyət yaranmışdı. Amerika tərəfi almanları, Almaniya tərəfi isə amerikan<br />
hökumətini məxfi söhbətin stenoqrammasının mətbuata sızdırmaqda ittiham<br />
edirdilər. “Di Velt” (“Die Welt”) adlı alman qəzeti “Velt am Zonntaq” (“Welt am<br />
Sonntag”) qəzetinin məlumatına əsaslanıb belə bir təxmin irəli sürdü ki, Liviyada<br />
Almaniyanın iqtisadi maraqlarının sürətlə irəliləməsinin qarşısını almaq məqsədilə<br />
“Liviya protokolu”nu mətbuata ABŞ sızdırıb. Nə isə…Vladimir Putini yaddan<br />
çıxartmayaq. Məsələ burasındadır ki, 2001-ci il martın 29-da Vaşinqtonda keçirilən<br />
görüşdə Corc Buş və Gerhard Şröder təkcə Liviya prezidentindən deyil, İsrailin<br />
baş naziri Ariel Şaron, Fələstin Azadlıq Təşkilatının rəhbəri Yasir Ərafat, İordaniya<br />
kralı və … Rusiya prezidenti Vladimir Putin barədə açıq-saçıq, amma maraqlı<br />
fikirlər söyləmişlər. Almaniyanın Vaşinqtondakı səfiri Yurgen Xroborqun ( Juergen<br />
Chroborg) tərtiblədiyi stenoqrammada Corc Buşun və Gerhard Şröderin Putin<br />
barədə dedikləri bu sözlər qeydə alınıb: “ Hal-hazırda Rusiyada Putinə alternativ<br />
yoxdur. Uzaq perspektivdə Putin, bazar iqtisadiyyatı və prinsip etibarilə demokratik<br />
sistem qurmağa çalışır. Biz onun səylərini himayə edirik. Lakin, Vladimir Putinin<br />
sovet zehniyyətinin izlərini daşıyan köhnə elitaya qalib gəlib-gəlməməsi məsələsi açıq<br />
qalır.” Göründüyü kimi, Avropada başqalarını qınamaq hələ də dəbdədir.<br />
Berlin divarı və Qorbaçovun səhvləri<br />
24.12.2004<br />
İsveçrədə ingilis dili qorxusu Buşun əlindən Kanadaya qaçan amerikalılar<br />
Dünya fırlanır. Ədalətli fırlanır. Ayrı-seçkiliyə heç kim məruz qalmır. Altda olanlarla<br />
üstdə olanlar daima və öz iradələrindən asılı olmayaraq yerlərini dəyişirlər. Altda<br />
olan vaxtı gələndə mütləq üstə çıxır, sonra növbəsi gələndə yenə alta düşür, o biri<br />
üstə dırmaşır. Bir xalqın başına gələn, mütləq bir gün o biri millətin başına gəlir.<br />
Bunun fizika ilə əlaqəsi yoxdur. Yer üzündə hakimi-mütləq mövqeyinə iddiaçı olan<br />
insanların acizliyi məhz burada özünü büruzə verir. Kürreyi-ərzi fırladan bənibəşər<br />
deyil, təbiətdir. Təbiət ədalətlidir. Dediklərimizdə məcaz var. Sovet İttifaqının<br />
137
mövcud olduğu 70 il ərzində qeyri-rus millət və xalqların ziyalı nümayəndlərini<br />
ən çox ruslaşdırma siyasətinin milli dillər və milli mədəniyyətlər üçün törətdiyi,<br />
hasil etdiyi təhlükə narahat edirdi. Ruslaşdırma, daha doğrusu qeyri-rus müttəfiq<br />
respublikalarında rəsmi səviyyədə rus dilinə doğma, yerli dillərə isə ögey münasibət<br />
bəslənməsinə yönəlmiş siyasət bir sıra müttəfiq respublikalarda milli dillərin, milli<br />
mədəniyyətlərin cılızlaşmasına, bəzən hətta yox olub getmə təhlükəsi ilə üzləşməsinə<br />
gətirib çıxarırdı. Rus dili Sovet İttifaqında millətlərarası ünsiyyət dili olanda bir sıra<br />
ziyalılar İsveçrəni dil məsələsinin federal dövlət çərçivəsində ədalətli həll olunduğu<br />
nümunəvi dövlət sayırdılar. Bunda bir yanlışlıq yoxdur. İsveçrədə həqiqətən də üç<br />
hakim dil — fransız, alman və italyan dilləri bərabər hüquqa malik rəsmi dövlət<br />
dilləridir. Qərbin, xüsusilə ingilisdilli böyük dövlətlərin o zamankı sovetşünas və<br />
kremlşünasları hər fürsətdə ruslaşdırma siyasətinin qeyri-rus millət və xalqlar üçün<br />
nə kimi təhlükə təşkil etdiyini qeyd etmədən keçmirdilər. Məqsəd aydın idi… SSRİ<br />
dağıldı. Keçmiş müttəfiq respublikalar müstəqil oldular. Ancaq, dünya bir yerdə<br />
dayanmadı, dünya fırlanmaqda davam etdi. Bu gün İsveçrə hökuməti milli dillərin<br />
və yerli milli mədəniyyətlərin yox olub getmə təhlükəsi ilə üzləşdiyini bəyan edir.<br />
Qəribədir…Bəs təhlükə haradan gəlir? Təhlükə ingilis dilindən gəlir…Bəli…İsveçrə<br />
hökumətinin, habelə parlament üzvlərinin fikrincə, ingilis dilinin rəsmi orqanlarda<br />
hakim mövqeyə qaldırılması, yazılı və şifahi dillərə güclü dağıdıcı təsiri İsveçrədə üç<br />
rəsmi dili — fransız, alman və italyan dillərini və bu dillərdə danışan müxtəlif milli<br />
qrupların mədəniyyətlərini təhlükəyə salır. SSRİ-də qeyri-rus millətlərin təmsilçiləri<br />
rus dilinin qarşısıalınmaz güclü “yürüşündən” keçmişdə vahiməyə düşdükləri kimi,<br />
bu gün İsveçrə hökuməti və ziyalıları ingilis dilinin əlindən təbil döyür, şeypur<br />
çalır, əməlli-başlı titrəməyə düşüblər. Elə təbil vurur, elə şeypur çalır ki, insanın əti<br />
ürpəşir. “Swissinfo” agentliyinin məlumatına görə, İsveşrə hökuməti ingilis dilinin<br />
“həmləsi”nin qarşısını almaq üçün lazımı tədbirlər görmək niyyətindədir, amma bu<br />
tədbirlərin yaxın illərdə nəticə verəcəyinə onların özləri də inanmırlar. Çünki bunun<br />
qarçısını almaq artıq çətin vəzifədir. Görəsən bu təhlükə ingilis dilini kütləvi şəkildə<br />
və çox vaxt yerli dillərin ziyanına canfəşanlıqla öyrənməkdə olan digər xalqların milli<br />
dil və milli mədəniyyətləri üçün də mövcuddurmu? Kim bilir… Dünya fırlanan<br />
dünyadır…Dünən SSRİ-nin qeyri-rus millətlərinin başına gələn “rus dili müsibəti”<br />
bu gün İsveçrənin fransız, italyan, alman əsilli vətəndaşlarının başına “ingilis dili<br />
müsibəti” kimi gəlirsə, sabah nə olacağını heç kim qabaqcadan söyləyə bilməz…<br />
Çünki dünya fırlanır…<br />
Berlin divarı və Qorbaçovun kobud səhvləri<br />
Dünya, həqiqətən fırlanır. Almaniyanın “Şpigel” (Spiegel”) və “Ştern” (“Stern”)<br />
məcmuələrinin yazdığına görə, Corc Buşun prezident seçilməsindən narazı olan<br />
minlərlə amerikalı qonşu Kanadaya köçüb yerləşirlər. Həmən məlumata görə, hal-<br />
138
hazırda Kanadada 600 000 ABŞ vətəndaşı yaşayır. Amerikada prezident seçkiləri<br />
keçirilən günlərdə Kanadaya köçmək üçün ərizə verənlərin sayı təxminən 6 dəfə<br />
artmışdır. Hətta Kanadada ABŞ-a nisbətən vergilərin yüksək olması və dövlət<br />
səhiyyə sisteminin nisbətən pis olması bəzi amerikalıları qorxutmur. Onlar Corc<br />
Buşun üzündən qaçırlar… Dünya, fırlanan dünyadır…Ən iri tarixi hadisələr isə ən<br />
xırda və bəsit səhvlərdən törəyir. Tarixi hərəkətə gətirən təkərciklərin ən böyüyü,<br />
bəlkə də, elə xırda səhvlər olub. Noyabrın 9-da Berlin divarının yıxılmasının və<br />
beləliklə Almaniyanın birləşməsinin 15-ci ildönümü Almaniyada təntənə ilə qeyd<br />
edildi. Mətbuat isə 15 il qabaq baş vermiş bu tarixi hadisənin köklərini təhlil etməyə,<br />
bəzi maraqlı həqiqətləri üzə çıxartmağa çalışdı. 1989-cü ildə Mixail Qorbaçov<br />
Sovet İttifaqını süqutdan xilas etmək üçün Almaniya demokratik respublikasında<br />
da “perestroyka” (“yenidənqurma”) siyasətini tətbiq etmək istədi, amma həm<br />
Şərqi Almaniyanı itirdi, həm də sovet imperiyası ilə birlikdə SSRİ-nin dağılmasını<br />
sürətləndirdi. Bu, Qorbaçovun ən kobud səhvi idi. Berlin divarı yıxılandan iki ay<br />
sonra, 1990-cı ilin yanvarında Azərbaycanın paytaxtına qoşun yeritməklə SSRİnin<br />
süqutunun qarşısını almaq üçün Mixail Qorbaçovun atdığı sonuncu qəddar<br />
addım idi. Bu da, Qorbaçovun ikinci kobud səhvidir. Alman mətbuatının fikrincə,<br />
Berlin divarının dağılması və Almaniya demkratik respublikasının yer üzündən qısa<br />
müddət içərisində silinməsi Moskvada islahatçılarla sərt xəttin tərəfdarları arasında<br />
hakimiyyət uğrunda şiddətli mübarizənin getməsi həlledici rol oynayıb. Mixail<br />
Qorbaçov Yuri Andropovun SSRİ-ni xilas etmək məqsədilə hazırlayıb qoyduğu planı<br />
mövcud şəraitə uyğunlaşdırıb həyata keçirtmək qüdrətində olmadı… Berlin divarı<br />
dağılandan sonra SSRİ-nin dağılması artıq labüd idi…<br />
Avropada 15 milyon müsəlman və hakim mədəniyyət mübahisəsi<br />
08.12.04<br />
Almaniyada yoxsullarla varlılar arasında uçurum dərinləşir. Qəribədir? Bəli, uzaqdan<br />
müşahidə edənlər üçün qəribədir. Amma, yaxında bunu hiss edənlər üçün həqiqətdir.<br />
Almaniyada uşaq bağçasından universitetlərə qədər təhsil sistemində ciddi böhran<br />
mövcuddur və təcili islahatlara ehtiyac var. Almaniyanın təhsil sistemi müasir<br />
dünya standartlarına cavab vermir. Qəribədir? Bəli, uzaqdan müşahidə edənlər<br />
üçün qəribədir. Yaxında bunu hiss edənlər üçün həqiqətdir. “Spiegel” (“Şpigel”)<br />
məcmuəsi Bonn hökumətinin hazırladığı, lakin hələ ictimaiyyətə təqdim etmədiyi<br />
hesabatının təfərrüatlarını əldə etdiyini yazır. Jurnalın yazdığına görə, Almaniyada<br />
yoxsul ailələrin sayı sosial-demokratlarla yaşıllar partiyasından ibarət koalisiya<br />
hakimiyyətdə olduğu illərdə artmışdır. Belə ki, “Spiegel”in istinad etdiyi hesabata<br />
əsasən, Almaniyada ailələrin 13,9% yoxsulluq içində yaşayır. 1998-ci ildə belə<br />
139
ailələrin əhali arasında əmsalı 12,1 faiz idi. Bunun tam əksinə olaraq, keçən altı il<br />
ərzində Almaniyada varlıların sahib olduğu əmlak və varidatın həcmi yüksəlmişdir.<br />
Beləliklə, hesabata əsasən Almaniyada sosial qeyri-bərabərlik artıq təkzibedilməz bir<br />
faktdır. Ola bilər. Ancaq, hesabatın yaxın gələcəkdə Gerhard Şröder hökumətinin<br />
aqibətinə hər hansı şəkildə təsir edə biləcəyindən danışmaq hələ tezdir. Ölkənin ən<br />
güclü müxalifət partiyalarının daxili didişmələrə məruz qalması və bütün enerjilərini<br />
daxili mübarizəyə sərf etməsi yerli müşahidəçilərin də, mətbuatın da, ictimaiyyətin<br />
də diqqətindən yayınmır. Bu həqiqət, ən iri müxalifət partiyası olub, vaxtı ilə Helmut<br />
Kohl kimi siyasətçinin rəhbərliyi altında ən güclü siyasi qüvvə rolunu oynamış<br />
xristian-demokrat ittifaqının son qurultayında partiyanın başçısı xanım Angela<br />
Merkelin çıxışında da etiraf olunub. Xanım Merkel partiya daxilində “atəşkəs” elan<br />
edib, “topları” siyasi rəqiblərə istiqamətləndirməyin indi ən vacib vəzifə olduğunu<br />
bəyan etmişdir. 2006-cı ildə ölkədə parlament seçkiləridir. Müxalifətin kansler<br />
vəzifəsinə vahid namizədi məsələsi isə hələ də müəyyən edilmədən qalır. Angela<br />
Merkelin kansler vəzifəsinə namizədliyinin hələ qətiləşməməsi, xristian-demokrat<br />
ittifaqının liderinin zəifliyindən xəbər verir. 2006-cı il seçkilərində Angela Merkelin<br />
vahid namizəd kimi iştirak edə biləcəyinə şübhə edirlər. Məsələn, Almaniyanın<br />
bulvar qəzeti sayılan “Bild” qəzeti qurultaydakı vəziyyətə dair yazısına “Xristiandemokrat<br />
ittifaqında kişilər qadına qarşı intriqanı gücləndiriblər” sərlövhəsini<br />
vermişdir. “Sueddeutsche Zeitung” (“Züddoyçe Saytunq”) qəzeti xristian-demokrat<br />
ittifaqının vəziyyətini şərh edərək belə yazır: “ Xristian-demokrat ittifaqı…milyonlar<br />
üçün hökumətin siyasətinə alternativ olduğunu sübut etmək şansını hələ əldən<br />
verməyib”. Almaniyada yaşayan əcnəbilərin, xüsusilə müsəlmanların cəmiyyətdə<br />
hakim olan mədəniyyət içərisində qaynayıb-qarışmasına dair xristian-demokrat<br />
ittifaqı, onun müttəfiqi olan xristian-sosial ittifaqının və sağ meylli kütləvi informasiya<br />
vasitələrinin son vaxtlarda başladıqları populist təbliğatın onların xeyrinə olduğunu<br />
göstərən əlamət indilik nəzərə çarpmır. Ancaq, təkcə müxalifət deyil, eyni zamanda<br />
hakim sosial-demokrat partiyası da məhz bu məsələni son günlərdə daha açıq<br />
müzakirə etməyə başlamışdır ki, bəzilərinin fikrincə burada populizm meylləri<br />
sezilir. Bir tərəfdən hər iki tərəf ictimai rəydə xal qazanmaq üçün bu “əlverişli”<br />
fürsəti əldən vermək istəmir. Digər tərəfdən isə təkcə Almaniyada deyil, Fransa,<br />
İtaliya, Hollandiya və digər ölkələrdə mədəniyyətlərin qarşı-qarşıya durduğundan<br />
hamı açıq yazır. Məsələn, bu günlərdə İtaliyanın şimalındakı Komo şəhərində orta<br />
məktəb müəlliməsinin Milad bayramına həsr edilmiş dərslərdə müsəlman şagirdlərin<br />
iştirakını təmin etmək üçün ənənəvi dini nəğmənin mətnindən İsa Məsihin adını<br />
pozmağı təklif etməsi, ölkədə dəhşətli bir zəlzələyə bənzər şok yaratmışdır. İtaliyanın<br />
baş naziri Silvio Berluskonenin qardaşına aid “İl Giornale” (“İl Ciornale) qəzeti bu<br />
xəbəri qızışdırıcı bir sərlövhə ilə çap etmişdir. Komo şəhərinin meri Stefano Bruno<br />
isə, İsa Məsihin adının nəğmədən çıxarılmasını bütövlükdə xristian-katolik icmasına<br />
qarşı həqarət adlandırmışdır. Vəziyyət təkcə İtaliyada deyil, “köhnə” Avropanın digər<br />
140
ölkələrində də “qırmızı”, həssas xətti keçmişdir. Qərbi Avropada qızğın və şiddətli<br />
bir diskusiya alovlanıb. “Köhnə” Avropa İslam məsələsini siyasi və ictimai məsələlər<br />
gündəliyinin ən vacib bir maddəsinə çevirib. Avropa Birliyinə daxil olan ölkələrin<br />
ümumi əhalisi 455 milyon nəfərdir. Bunun 15 milyon nəfəri müsəlmandır. Fransada<br />
6 milyon, Almaniya Federativ Respublikasında 3,2 milyon, Böyük Britaniyada<br />
2 milyon, Hollandiyada 900 000, Belçikada 380 000, Yunanıstanda 380 000,<br />
Avstriyada 340 000 müsəlman yaşayır. Beləliklə, Fransada əhalinin 10%, AFR-də<br />
3,9%, Böyük Britaniyada 3,4%, Hollandiyada 5,6%, Belçikada 3,7%, Yunanıstanda<br />
3,6% və Avstriyada 4,2% müsəlmandır…Bəli, “köhnə” Avropa, bu və ya başqa<br />
şəkildə “mədəniyyətlərin çarpışmasına” meydan olub. “Köhnə Avropa” istilahını kəşf<br />
edən şəxs isə Vaşinqtonda öz vəzifəsində qaldı. Prezident Buş Donald Ramsfeldin<br />
müdafiə naziri vəzifəsində daha dörd il qalmasına qərar verdi. Buşun qənaətinə görə,<br />
Ramsfeld səriştəli nazirdir və onun səriştəsi sayəsində ABŞ İrakda qələbə çalacaq. Bu,<br />
Buşun fikridir. “Stern” adlı alman məcmuəsi isə yazır ki, Pentaqonun İrakda bütün<br />
planları alt-üst olub. Qəribədir. Center for Constitutional Rights (Konstitusiya<br />
hüquqları mərkəzi) adlı amerikan təşkilatı Almaniyanın federal prokurorluğuna<br />
müraciət edərək Donald Ramsfeldə qarşı cinayət işi qaldırılmasını xahiş edib. Bir<br />
alman şərhçisi yazır ki, “köhnə” Avropa iki dəfə uduzdu: birinci dəfə Corc Buş təkrar<br />
prezident seçiləndə; ikinci dəfə Donald Ramsfeld təkrar müdafiə naziri vəzifəsində<br />
qalanda. Şərhçi bəlkə düz yazır, amma babalar üçdən deyib!<br />
Reykyavik qəhrəmanı Tokio məhbəsində vurnuxur<br />
24.12.2004<br />
Rusiyanın təcridə düçar edilməsi faciədir<br />
Fransız dili şirin dildir. Fransız mətbuatı acıdildir. “…Qərb ağlını başına yığıb Rusiya<br />
ilə əlaqədar siyasətini müəyyənləşdirməsə, onu böyük faciə gözləyir və Qərb öz<br />
səhvləri üçün böyük qiymət ödəməli olacaqdır…” Fransanın aparıcı qəzetlərindən<br />
olan “Le Figaro”nun şərhçisi Aleksandr Adler (“Le Fiqaro) davam edir: “Bu günkü<br />
Avropanın xəritəsinə nəzər salanda sərhədlər diqqəti xüsusilə cəlb edir. Elə bil<br />
1918-ci il Brest-Liitovsk sülh sazişinə uyğun çəkilən sərhədlərdir. 1918-ci ildə<br />
söhbət Rusiyanı şərqə doğru, uzaqlara sıxışdıraraq Baltikyanı ölkələri Almaniya<br />
və Skandinaviya dövlətlərinin qəyyumluğuna vermək, vahid Mərkəzi Avropadakı<br />
ekspansiya zonasını Polşa ilə güclü bağları olan Ukraynaya yaymaq, Qafqazda<br />
isə Gürcüstan və Azərbaycanın bilavasitə, yaxud bilvasitə Osmanlı Türkiyəsinin<br />
protektoratına təslim etməkdən gedirdi. Mən bu günkü vəziyyətə bu səviyyədən<br />
yanaşıram…” Fransız dili şırın dildir. Fransız mətbuatı acıdildir. Aleksandr Adler<br />
141
Rusiyaya nifrət bəsləyən Ukrayna millətçilərini “Petlyuranın varisləri” adlandırır,<br />
Latviyanı rus dilli əhalisini sıxışdırmaqda və SS hissələrində qulluq etmiş gənc<br />
latışlara heykəl ucaltmaqda ittiham edir, amma onların heç birini qınamadığını<br />
yazır. Qınamır, ancaq xəbərdarlıq edib yazır: “2004-cü ilin son günlərində biz,<br />
Brest-Litovsk sülh sazişindəki sərhədlərə yaxınlaşırıq. Lakin unutmayaq ki, ruslar<br />
serblərdən fərqlidirlər… Rusiyanı Avropadan qopartmaq, hətta bu dövləti dağıtmaq<br />
istəyən hər kəs əslində Avropadan üz döndərir. Avropanın qapılarını Türkiyənin<br />
üzünə açmaq lazımdır. Buna qarşı sözümüz yoxdur. Lakin, Rusiya ilə əlaqələri kəsmək<br />
sərsəmlikdir”. Fransız mətbuatı acıdil mətbuatdır…<br />
Reykyavik qəhrəmanı Tokio məhbəsində vurnuxur<br />
Biri var idi, biri yox idi…Amerikada bir şahmatçı var idi. Onun adı Bobbi Fişer<br />
idi. 22 il qabaq Bobbi Fişer dünyanın iki fövqəldövləti arasında qızğın yarışin əsl<br />
qəhrəmanı idi. 1972-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarının və bütün Qərb dünyasının<br />
ərköyün balasına çevrilən Bobbi Fişer qeyri-adi bir ölkədə — ərazisinin 99,9%<br />
buz bağlamış İslandiyanın paytaxtı Reykyavik şəhərində dünya çempionu adı<br />
uğrunda ikinci superdövlət — Sovet İttifaqının yetişdirdiyi şahmat ustası Boris<br />
Spasskiyə qarşı oynamalı idi. Dünyada hər şey unudulmuşdu. Dünyanın nəzəri<br />
Reykyavikə yönəlmişdi. Adi oyun deyildi bu oyun. Dünyanın iki hakim ideologiyası<br />
yarışırdı Reykyavikdə. Bobbi Fişerin şahmat taxtasında etdiyi hər bir gediş Qərb<br />
paytaxtlarında kommunizmə ilişdirilən şapalaq kimi vəcdlə qarşılanırdısa, Boris<br />
Spasskinin hər bir gedişi sosialist ölkələri düşərgəsində kapitalizmə endirilən yumruq<br />
zərbəsi kimi ruh yüksəkliyi və qürurla qarşılanırdı. Bu görüş idman hadisəsi kimi<br />
dar çərçivəni qərbə atmışdı. Bu görüş adi nüfuz məsələsi deyildi, şərəf məsələsi<br />
idi. Və şərəf məsələsi olduğu üçün heç bir tərəf öz oyunçusu üçün heç bir şeyi<br />
əsirgəmirdi. Boris Spasski təvazökarcasına susmuşdu. Bobbi Fişer isə dovtələbcəsinə<br />
danışırdı. Danışmırdı, tələb edirdi. Tələb etmirdi, hər saatda bir şıltaqlığı ilə Qərb<br />
və Şərq dünyasını təəccübə qərq edirdi. Amerika və Qərb mətbuatı o zaman Fişerin<br />
bəzən ədalətsiz tələblərinə göz yumur, sovet və sosialist ölkələrinin mətbuatı isə<br />
bundan qəzəblə yazırdı. Amerika və İslandiya hökumətləri onun hər şıltaqlığına<br />
“bəli” deyirdi: Bobbi Fişerin tələbi ilə salonda ilk sıralarda olan oturacaqları söküb<br />
apardılar; salonda konfet satmağı qadağan etdilər; televiziya kameralarını səhnədən<br />
uzaqlaşdırdılar və Nyu Yorkdan şıltaq şahmatçı üçün xüsusi kreslonu təcili və xüsusi<br />
təyyarə ilə gətirməli oldular. 32 il keçir bu tarixi hadisənin üstündən. Çox qəliz<br />
dünyadır yaşadığımız dünya. 1992-ci ildə Bobbi Fişerlə Boris Spasski arasında<br />
yenə şahmat yarışı təşkil edilmişdi. Reykyavikdə yox, Yuqoslaviyanın paytaxtı<br />
Belqradda. ABŞ-ın Belqrada qarşı sanksiyalarına məhəl qoymayan “şıltaq” Bobbi<br />
142
Fişer təyyarəyə oturub Belqrada gəlir. Və 20 il əvvəl Boris Spasskiyə qarşı oynadığı<br />
üçün göylərə qaldırılan Bobbi Fişer, 20 il sonra eyni Spasski ilə şahmat oynadığı üçün<br />
təqiblərə məruz qalır. Zaman və məkan dəyişdikcə dəyərlər də dəyişir. 32 il qabaq<br />
kommunizmə qarşı mübarizə üzündən onun bütün şıltaqlıqlarına boyun əyən ABŞda<br />
Bobbi Fişerin barəsində cinayət işi açılıb. Bobbi Fişer Yaponiyada həbsxanadadır.<br />
Bobbi Fişer iki il bundan qabaq ABŞ vətəndaşlığından imtina edib, amma Amerika<br />
öz tələbindən vaz keçmir ki, keçmir. Bobbi Fişer bir yapon şahmatçısı ilə evlənir.<br />
Amma Amerika yenə öz tələbindən vaz keçmir ki, keçmir. Vaşinqton hökuməti Bobbi<br />
Fişerin Amerika Birləşmiş Ştatlarına təslim edilməsini tələb edir. Yaponiya hökuməti<br />
zəiflik nümayiş etdirən anlarda, İslandiya hökumətindən xoş bir xəbər gəlib. İslandiya<br />
hökuməti, 1972-ci ildə bu ölkənin dünyada tanınmasına töhvəsini vermiş Bobbi<br />
Fişerə minnətdarlığını izhar etmək məqsədilə ona siyasi sığınacaq təklif etmişdir. Belə<br />
görünür ki, qədir bilmək sənət deyil, mədəniyyətdir. Bütün dillər şirindir. Yazanlar<br />
acıdildir. Çünki, bu da mədəniyyətdir.<br />
Londonda yeni terror dalğası, Berlində yeni amerikan səfiri, Horst<br />
Köhlerin yeni qərarı<br />
23.07.2005<br />
Tənqid yaxşı şeydir. Tənqid olmasa tənqidçi də olmaz. Tənqidçi olmasa tənqid heç<br />
olmaz. Hər şeyi tənqid etmək düzgün iş deyil. Elə hadisələr var ki, tənqiddən çox<br />
tərifə layiq olur. Amerika Birləşmiş Ştatlarının ikinci müddətə prezident seçilən<br />
prezidenti Corc Buş Almaniya federativ respublikasına yeni səfir təyin etməyə<br />
müvəffəq oldu. Yeni səfirin adı Vilyam Robert Timkendir. Təcrübəli şəxsiyyətdir.<br />
Bavariyanın sol meylli „Sueddeutsche Zeitung“ qəzeti bu təyinatı şərh edərkən<br />
yazırdı ki, „Amerikada səfir vəzifəsinə təyin olunmaq üçün diplomat olmaq şərt<br />
deyil“. Bəs şərt nədir sualını ortaya atan qəzet pıçıltı ilə yazır ki, Vilyam Robert<br />
Timken Corc Buşun yaxın dostu və onun seçki kampaniyası üçün ən çox pul yığan<br />
şəxslərdən biridir. 2004-cü il seçkiləri zamanı Timken Buş-Çeyni düşərgəsi üçün<br />
200 000 dollar toplaya bilmişdi. Və acıdil qəzetin yekun şərhinə görə, Corc Buş<br />
dostlarına borclu qalmağı sevməyən vəfalı dost kimi alman dilini ümumiyyətlə<br />
bilməyən Timkeni Almaniyaya səfir təyin etdi. İlk baxışda qəribədir, amma tələsik<br />
hökm vermək nəcib vərdiş deyildir. Mətbuatın yazdığına görə, Vilyam Robert<br />
Timkenin ulu babası və “Timken Co.” korporasiyasının banisi Henri Timken<br />
1831-ci ildə Almaniyanın Bremen şəhərində anadan olub və 1838-ci ildə Birləşmiş<br />
Ştatlara mühacirət edib. Vilyam Robert Timkenin özü Amerikada polad „kralı“<br />
adına layiq görülüb. ABŞ-ın Ohayo ştatında yerləşən „Timken Co.“ korporasiyasının<br />
idarə heyətinin icraçı sədridir. Korporasiyanın dünyanın müxtəlif ölkələrində 26<br />
000 fəhlə və qulluqçusu vardır. Ötən il 4,5 milyard dollarlıq məhsul satıb. Bəzi<br />
143
məlumatlara görə 66, başqa xəbələrə görə 67 yaşı var. Yaşın tənqidlə bilvasitə və ya<br />
bilavasitə əlaqəsi yoxdur. Çünki, tənqid olmasa tənqidçi olmaz. Tənqidçi olmasa<br />
tənqid heç olmaz. İyulun 1-də Almaniyanın kansleri Gerhard Şröder parlamentdə<br />
öz-özünə etimadsızlıq rəyi çıxarılması məsələsini gündəliyə çıxaranda və etimadsızlıq<br />
rəyi alanda mətbuatın tənqid hədəfinə çevrildi. Mətbuatın və hüquqşünasların<br />
fikrincə, Şröderin hərəkəti konstitusiyanın göstərişlərinə zidd olduğu üçün son<br />
sözü Almaniyanın prezidenti Horst Köhler söyləməli olacaq. Beləliklə Gerhard<br />
Şröder topu Horst Köhlerin qapısına doğru vurandan sonra tənqidin hədəfi dəyişdi.<br />
Gerhard Şröder unuduldu və Köhler hədəfə çevrildi. Hədəfə çevrilən Köhler<br />
iyulun 1-dən 21-dək, düz üç həftə siyasətçilərin, hüquqşünasların və mətbuatın<br />
səbrini və əsəblərini ən gərgin nöqtəyə çatdırandan sonra nəhayər qərarını verdi.<br />
Növbədənkənar seçkilər sentyabrın 18-də keçiriləcək. Gerhard Şröder da sevindi,<br />
“ana” müxalifətin rəhbərləri də sevincdən cuşa gəldilər. Bəs tənqid? Tənqidə heç<br />
nə olmadı. Horst Köhler öz tarixi qərarını televiziya ekranlarından vətəndaşlara<br />
bəyan etməzdən bir neçə saat qabaq London yenə terror əməllərinə səhnə oldu. Bu<br />
yaxınlarda Londonda baş vermiş ilk terror əməllərinə nisbətən bu dəfə tələfat olmadı.<br />
Lakin, müxtəlif radikal terror qruplarının Londonu hədəfə aldıqları artıq heç kimdə<br />
şübhə doğurmur. Londondakı hadisələri şərh edən Avropa mətbuatı başlıca olaraq<br />
bu terror əməllərinin arxasında duranların kimliyini müəyyən etməyə çalışır. Və<br />
məhz bu məsələdə mövqelər biri-birindən çox fərqlənir. Məsələn, alman mətbuatı<br />
terrora baş vuran radikalların əsas etibarilə Pakistandakı mədrəsələrdə təlim-tərbiyə<br />
gördüklərini qabartmağa çalışırsa, fransız mətbuatı Londondakı terrorçuların<br />
İslamabad, Lahor və Kəraçidə deyil, elə Britaniyanın özündə, azad və demokratik bir<br />
cəmiyyətdə yetişdiklərini yazır. Tənqid, doğrudan da, yaxşı şeydir. Antuan Babyu<br />
“Figaro” qəzetində dərc etdiyi şərhində yazır:”Britaniyalılar ağır sınaqdan keçirlər<br />
və bu vəziyyətdə onların göstərdikləri soyuqqanlılıq və cəsarət insanı valeh etsə də,<br />
onların radikal islamçılara arsız münasibəti adamı heyrətə salır. Həqiqətən də son<br />
on beş ildə London Qərbin Kabilinə çevrilib. Yeganə fərq ondan ibarətdir ki, yoxsul<br />
və dağılmış Kabillə müqayisədə Londonda qaçqın statusu alanlara hər hər cür şərait<br />
yaradılıb…Və hələ üstəlik onlar müsəlman dünyasının Kəraçi və Ər-Riyad, Tehran<br />
və Dəməşq kimi şəhərlərində malik olmadıqları söz azadlığına da malikdirlər”.<br />
Fransız jurnalistinin fikrincə, söhbət “sövdə”dən gedir. Radikal islamçılara Londonda<br />
sığınacaq bir şərtlə verilirdi ki, onlar Böyük Britaniyaya əl qaldırmayacaqlar. Ancaq<br />
əı-Qaida kimi dağıdıcı bir güc ortaya çıxandan sonra bu “sövdə” büsbütün puça çıxdı.<br />
Və London hökuməti ayılanda artıq gec idi… Tənqid yaxşı şeydir. Tənqid olmasa<br />
tənqidçi də olmaz. Tənqidçi olmasa tənqid heç olmaz.<br />
Toni Bleyr qalxır, Gerhad Şröder düşür, Jak Şirak vurnuxur<br />
01.07.2005<br />
144
Nərdivan ağacdan, dəmirdən, ipdən və s.-dən qayrılmış pilləli vəsaitdir. Bir yerə<br />
qalxmaq və ya enmək üçün nəzərdə tutulur. Həyatda da nərdivan vardır. Ya qalxırsan,<br />
ya da düşürsən. Siyasətdə isə əsas vəsait nərdivandır. Biri düşür, biri qalxır. Və yaxud<br />
eyni şəxs bu gün düşür, sabahı gün yuxarı dırmaşır, ya da tamamilə əksinə, bu gün<br />
yuxarı qalxır, sabahısı gün eyni nərdivanla düşməyə məcbur olur.<br />
Gerhard Şröderin ulduzu sönür<br />
Almaniyanın indiki kansleri Gerhard Şröderin ulduzu sönməkdədir. Amerika<br />
İraka qarşı müharibəyə hazırlaşan andan Vaşinqtonun siyasətinə fədakarcasına sinə<br />
gərən Gerhard Şöderin keçdiyimiz həftə ərzində Vaşinqtona səfərini tarixi səfər<br />
adlandırmaq səhv olmaz. Tarixi səfər idi. Gerhard Şröder siyasətini kəskin tənqid<br />
etdiyi Corc Buşla təkbətək Ağ Evdə görüşdü və görüşdən böyük məmnuniyyət hissi<br />
duyduğunu bildirməklə ayrıldı. Bu, Gerhard Şröderin öz səfərinə və Corc Buşla<br />
görüşə verdiyi şəxsi qiymətidir. Amerika və Almaniya mətbuatı isə bütövlükdə<br />
Gerhard Şröderin Vaşinqtona rəsmi səfərini vida səfəri kimi şərh etdilər. Vaşinqtonun<br />
özündə isə alman kanslerinin üzünə deyilməsə də, Gerhard Şröderin “iqtidarsız”<br />
kansler olduğunu çoxları açıq, bəziləri pıçıltı ilə etiraf etməkdən çəkinmirdi.<br />
Nərdivan, həqiqətən də, qalxmaq və ya enmək üçün nəzərdə tutulan pilləli bir<br />
vısaitdir. Və bəzən nərdivan güclü siyasətçiləri də çaşdırır. Corc Buşla görüşdə<br />
Almaniyanın BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında daimi üzv olması məsələsini qaldıran<br />
Gerhard Şröder, amerikan prezidentinin bu xahişə “nə hə, nə yox” deyə təmkinli<br />
yanaşmasını böyük uğur adlandırdı, amma bu “uğurun” nədən ibarət olduğunu<br />
alman mətbuatına heç cür başa sala bilmədi. Çünki, amerikan prezidentinin<br />
“təmkinli” yanaşma tərzi, alman kanslerinin Vaşinqtona səfərinin rəsmi Vaşinqtonda<br />
vida səfəri kimi qiymətləndirildiyini göstərir. Nərdivan əhvalatı bununla qurtarmır.<br />
Davam edir. Keçdiyimiz həftə Almaniyada tarixi həftə idi və bu həftənin tarixiliyi<br />
də Gerhard Şröderin adı və əməlləri ilə bağlı idi. Almaniya parlamenti iyulun 1-də<br />
Gerhard Şröderin öz hökumətinə etimad rəyi barədə təklifini müzakirə etdi və əksər<br />
səslə sosial-demokratlarla yaşılların təşkil etdikləri koalisiya hökumətinə etimadsızlıq<br />
rəyi verdi. İşin qəribəliyi ondan ibarətdir ki, səsvermə zamanı kansler Şröderin özü<br />
öz hökumətinə etimad edilməsi məsələsində bitərəf qaldı. Təəccüblü deyil. Ona<br />
görə təəccüblü deyil ki, Gerhard Şöderin qayəsi də parlamentdə hökumətin işinə<br />
etimadsızlıq rəyi verilərək, ölkədə yeni parlament seçkilərinə yol açmaqdır. Yeni<br />
parlament seçkilərinə yol açıldı. Ancaq, Gerhad Şröderin siyasi məsləyi də sona<br />
çatmış kimi görünür. Gerhard Şröder Helmut Kohlun 1982-ci ildəki müzəffər<br />
gedişini təkrar edə bilmədi. Gerhad Şröderin cəsarətli və uzaqgörən siyasətçi<br />
olduğunu danmayan alman mətbuatı yazır ki, hökumət başçısının yeni seçkilərə<br />
145
getmək barədə qərarı ağıllı qərar idi və ölkədə yaranan vəziyyətdən və zərurətdən<br />
irəli gəlir. Helmut Kohl da 1982-ci ildə yeni seçkilərə getmək qərarını qəbul edəndə<br />
Şröder qədər qətiyyətli və cəsarətli addım atmışdı. Lakin, siyasi müşahidəçilər arada<br />
mühüm və həlledici bir fərqin olduğunu qeyd etmək məcburiyyətində qalıb deyirlər<br />
ki, Helmut Kohl yeni seçkilərdə qələbə qazanacağına tam əmin idi və qələbə də<br />
çaldı. Ancaq, Gerhard Şröderin yeni seçkilərdə qələbə çalmaq şansı təxminən sıfıra<br />
bərabərdir. Nərdivan əhvalatını yada salmaq yerində olardı.<br />
Biri qalxır, o biri düşür<br />
Böyük Britaniyada keçirilən son seçkilər zamanı siyasi məsləyinin sonu gəldiyi<br />
bəyan edilən Toni Bleyr yalnız öz vəzifəsində qalmadı, hələ üstəlik iyulun 1-də<br />
Gerhard Şröder hökumətinə parlamentdə etimadsızlıq qərarı verilən gün, Avropa<br />
Birliyinin növbəti prezidenti vəzifəsini ifa etməyə başladı. Avropa Birliyi ən ciddi<br />
böhranını yaşadığı bir zamanda məhz Toni Bleyrin bu birliyə rəhbərlik etməsi<br />
mühüm əhəmiyyət kəsb edə bilər. Çünki, Avropa Birliyinin mühüm islahatlara<br />
möhtac olduğunu daim bəyan edən siyasətçi, məhz Toni Bleyrdir. Nərdivan çox<br />
lazımlı bir vəsaitdir. Bu vəsait olmasa kimsə yuxarı qalxa, kimsə də aşağı düşə bilməz.<br />
Toni Bleyrin Avropa Birliyi barədə dediklərinə həmişə qarşı çıxan Fransada bir ilin<br />
içərisində dördüncü maliyyə naziri istefaya gedir. Sonuncusunun vaxtı ilə işlədiyi<br />
bütün şirkətlərdə və kabinetində polis axtarış aparıb. Axtarış da yaxşı kəlmədir.<br />
Almaniyanın ən iri avtomobil istehsalçısı olan “Volkswagen” şirkətində qalmaqaldır.<br />
Şirkətin yüksək vəzifəli məmurları arasında rüşvətxorluq halları aşkarlanıb, bir neçə<br />
nəfər artıq istefa verib. Nərdivan ağacdan, dəmirdən, ipdən və s.-dən qayrılmış pilləli<br />
vəsaitdir. Bir yerə qalxmaq və ya enmək üçün nəzərdə tutulur.<br />
Avropanın küskünlük günləri, yuxu həftəsi və seçki qorxusu<br />
25.06.2005<br />
İstilər düşüb. Bərk istilər düşüb. Avropalılar kölgə axtarışındadır. Almaniyanın<br />
Bavariya əyalətində istilik 30 dərəcəni keçib. Yerli mətbuat keçdiyimiz həftəni<br />
“yuxu həftəsi” elan etmişdi. Bərk istilərə görə yox, ənənəyə görə. Ənənənin haradan<br />
gəldiyini yazmırlar. Ancaq, yerli mətbuat yuxunun faydalı, yuxusuzluğun faydasız<br />
olduğuna dair alim və mütəxəssislərin fikir və mülahizələrini yorulmadan bir həftə<br />
boyunca çap etməkdən heç yorulmadı. “Sueddeutsche Zeitung” qəzeti yuxunun<br />
kəramətlərinə dair dərc etdiyi yazılarından birində alman dilində “yuxu” (“schlaf ”)<br />
sözünün yaranma tarixçəsini araşdıraraq bu sözün qədim german dilindən, qotların<br />
“sleps” və “slaf ” kəlmələrinin birləşməsindən əmələ gəldiyini böyük qürur hissi<br />
ilə təəccübdən yerində donub qalan oxucularına bəyan edir. Yaxın Şərqdə həmişə<br />
istidir. “Spiegel”adlı alman həftəliyi Amerikanın xarici işlər naziri Kondoleza Raysın<br />
146
Qahirəyə bu həftəki səfərini şərh edərək yazır ki, xanım Raysın ABŞ-ın Yaxın Şərq<br />
siyasətinə dair Qahirədəki Amerika universitetindəki nitqini altı nəfər güc-bəla<br />
ilə yazıb başa çatdırıb. Altı müəllifin qələmindən çıxan nitq elə kəskin olub ki,<br />
jurnalistlər hətta xanım Raysın Misir prezidenti Hüsni Mübarəkin burnunu “qana<br />
batıracaq” deyə pıçıldaşmağa başlayıblar. Pıçıltı çox çəkməyib. Nitqi söyləməzdən<br />
qabaq Qırmızı dənizin sahillərində Hüsni Mübarəklə bir neçə saatlıq üzbəüz<br />
görüşdən sonra Qahirəyə qayıdan Rays heç kəsin burnunu qana batırmadan mətni<br />
dəyişdirilmiş nitqini oxuyub ölkəni tərk etdi.<br />
Yaxın Şərqdə həmişə istidir. Avropaya da istilər düşüb. Yaman istilər. Bavariya<br />
mətbuatı yuxu həftəsini təntənə ilə qeyd edən anlarda, Avropa Birliyinə üzv olan<br />
ölkələrin başçıları yuxusuzluq mərəzinə tutulmaqdan canlarını xilas edə bilmədilər.<br />
Avropa Birliyində böhrandır. Əsəb davasıdır Avropa Birliyində. Və bu əsəb davası<br />
köhnə Avropanın dayaqları olan Fransa, Almaniya və Böyük Britaniya arasında gedir,<br />
daha doğrusu getməkdə davam edir. Digər avropalıların Britaniyanın baş naziri Toni<br />
Bleyri Avropaya xəyanət etməkdə ittiham etməsi, bu əsəb davasının deyəsən ən<br />
qızmar, qızğın və qaynar nöqtəsini təşkil edir. Toni Bleyr borclu qalmadı. Özü yazdığı<br />
geniş bir məqaləni Almaniyanın “Bild” qəzetində çap etdirərək, həm kansler Gerhard<br />
Şröderə, həm də prezident Jak Şiraka kəsmə cavab vermək qərarına gəldi. Toni Bleyr<br />
təkrar edir ki, əvvələn Avropa Birliyində islahatlar aparılmasını tələb etmək Avropa<br />
işinə xəyanət sayıla bilməz və ikincisi, o, öz yolundan dönmək niyyətində deyildir.<br />
Almaniyanın “N24” telekanalında Britaniya baş nazirinin fikirləri müzakirə edilərkən<br />
maraqlı bir mülahizə diqqəti cəlb etdi. Jurnalistlər Avropa Birliyinin həqiqətən<br />
islahatlara möhtac olduğunu etiraf edərək, hətta Toni Bleyrə minnətdarlıq elan etmək<br />
lazım gəldiyini təklif kimi irəli sürdülər. Parisdə ingilis dilində çıxan “İnternaional<br />
Herald Tribune” qəzeti məsələnin məğzini tamamilə açıq bir şəkildə ifadə edərək<br />
yazır ki, dava elə belə dava deyildir. Dava Avropa Birliyinin quruluşu, forması və<br />
mahiyyəti barədə anqlosaksonların və fransızların təsəvvürlərinin toqquşmasından<br />
gedir. Anqlosaksonlar Avropanın azad iqtisadi bazar məkanı olmasını, fransızlar isə<br />
daha çox siyasi birlik məkanı olmasını istəyir. Məşhur Corc Soros isə Avstriyanın<br />
“Der Standard” qəzetinə verdiyi müsahibəsində Avropanın indiki vəziyyətini<br />
şərh edərkən “əsəb davası” və “böhran” anlayışlarından çox uzağa gedərək “kəskin<br />
böhran” ifadəsindən istifadə edib deyir ki, Amerika Birləşmiş Ştatları yox, Avropa<br />
hərcmərclik astanasındadır. Qəribədir. Birləşmiş Avropa ideyasının təməl daşları<br />
olan köhnə Avropanın üç əsas dövləti arasında əsəb davasının davam etməsi köhnə<br />
Avropa əhalisini deyil, əsas etibarilə təzəcə Avropa Birliyinə üzv qəbul olunmuş təzə<br />
Avropa rəhbərlərini ciddi narahatçılığa məruz qoymuşdur. Təzə Avropanın rəhbərləri<br />
köhnə Avropanın rəhbərlərini xudbinlikdə təqsirləndirirlər. Kim düz deyir bilmək<br />
olmur, ancaq əsəb davası davam edir. Və bu əsəb davası Almaniyada vaxtından<br />
qabaq parlament seçkilərinin yaratdığı əsəbi ab-havanı daha da gərginləşdirmişdir.<br />
147
Britaniyanın “Financial Times” qəzetinin Almaniyada almanca çıxan “Financial<br />
Times Deutschland” nəşrində çıxan şərhə görə, Gerhard Şröderin mənsub olduğu<br />
sosial-demokrat partiyası təşəbbüsü əldən verib və sentyabr ayında olacaq seçkilərdə<br />
bu partiyanın məğlubiyyəti labüddür. Görünür bu cür təxminlərdən ruhlanan<br />
xristian-demokrat ittifaqının rəhbəri və kansler vəzifəsinə namizəd xanım Angela<br />
Merkel parlament seçkilərindən sonra xristian-demokrat ittifaqı, xristian-sosial<br />
ittifaqı və sosial-demokratlardan ibarət böyük koalisiya hökumətinin yaradılması<br />
ehtimalını qətiyyətə rədd etmişdir. Əgər qəzetlərin təxmini düz çıxarsa xanım Merkel<br />
Almaniyanın tarixində ilk qadın kansler olacaqdır. İstilər düşüb. Yaman istilər…<br />
Fransa özünə gələ bilmir, Almaniya seçkilərə tələsir, Britaniya<br />
arxayındır, tələsmir<br />
18.06.2005<br />
Avropanın dərdləri tükənməzdir. Avropa Birliyi dərin böhran içindədir. Avropa<br />
birliyi ideyasının iki əsas sütunundan biri olan Almaniyada seçki böhranıdır.<br />
Avropa birliyi ideyasının ikinci sütunu olan Fransada siyasi böhran davam edir.<br />
Britaniya isə konstitusiya üzrə referendumu təxirə salandan sonra arxayındır, heç<br />
yana tələsmir. Fransanın keçmiş prezidentlərdən olan mərhum Fransua Mitteranın<br />
şəxsi çaxır anbarındakı nadir şərablarını bu günlərdə müzaidəyə (açıq satışa)<br />
çıxartdılar. Müzaidə uğurlu oldu. Müzaidəyə Mitteranın və sosialist pariyasının<br />
pərəstişkarları yığılmışdılar. 17 000 avro pul yığıldı. 1982-ci ildə şəxsən Fransua<br />
Mitteran üçün hazırlanan bir şüşə “Armagnac” düz 1 533 avroya satıldı. Fransua<br />
Mitteranın bir zamanlar rəhbərlik etdiyi sosialist partiyası üçün xüsusi hazırlanan<br />
bir şüşə şampan şərabı 350 avroya satıldı. Söhbətin məğzi bu deyil, yox. Söhbətin<br />
məğzi odur ki, Fransua Mitteranın ümumiyyətlə şərab içmədiyi müzaidənin<br />
sonunda bəyan edildi. Məzəli yerdir Fransa. Digər keçmiş prezident, bu günlərdə<br />
müvəffəqiyyətsizliyə uğrayan və xüsusilə fransızların əksəriyyəti tərəfindən rədd<br />
edilən Avropa konstitusiyasının müəlliflərindən biri olan Jiskar d’Esten Parisdə<br />
ingiliscə çıxan “İnternational Herald Tribune” qəzetinə ingilis dilində verdiyi<br />
müsahibəsində fransızların Avropa konstitusiyasını rədd etməsini, konstitusiyanın<br />
qüsurları ilə əlaqədar olmadığını bildirdi. Onun fikrincə, onun özünün də müəlliflik<br />
etdiyi konstitusiya mükəmməl bir sənəddir, fransızlar isə konstitusiyaya deyil,<br />
Jak Şirakın siyasətinə “yox” hökmü oxumuşlar. Bu iddianın qəribəliyi elə iddianın<br />
özündədir. Obyektiv təhlil göstərir ki, mayın 29-da fransızların əksəriyyəti həm<br />
Jiskar d’Estenin müəllifi olduğu Avropa konstitusiyasını, həm də Jak Şirakın<br />
izlədiyi siyasəti rədd ediblər. Jiskar d’Estenin mədh etdiyi konstitusiyaya gəldikdə,<br />
Avropa komisiyasının keçmiş üzvü Frits Bolkenştayn eyni qəzetin eyni səhifəsində<br />
Avropa Birliyinin konstitusiya müqaviləsinin birdəfəlik öldüyünü qəti şəkildə<br />
148
əyan edir. Göründüyü kimi hamı məsləhət verir, fikir izhar edir. Son günlərdə<br />
məsləhət vermək çox dəbdədir. Avropa Birliyinin birinci sütunu olan Almaniyanın<br />
keçmiş kanslerlərindən olan Helmut Şmidt alman mətbuatında çıxan şərhində<br />
Avropa Birliyini, xüsusilə Almaniyanı bürüyən böhranın təməlində dərin iqtisadi<br />
problemlərin durduğunu və bu problemlərin ən mühümünün əhalinin qocalması<br />
məsələsinin olduğunu irəli sürür. Onun fikrincə, Almaniyada əhali qocalır, dövlətin<br />
xərcləri artır, o biri tərəfdən isə işçi qüvvəsi azaldığı üçün dövlətə ödənən vergilərin<br />
həcmi azalır. Helmut Şmidtin işçi qüvvəsinin azaldığını söyləməsi maraqlıdır. Son<br />
məlumata əsasən, Almaniyada 5 milyon nəfər işsiz vardır və onların hamısı dövlətin<br />
maliyyə yardımına möhtacdır. Dediyimiz kimi, məsləhət vermək son günlərdə çox<br />
dəbdədir. Mətbuatda çıxan şərhlərə baxılsa, Almaniyanın Şröder-Fişer hökumətinin<br />
günləri sayılıb. Koalisiya hökumətinə daxil sosial-demokratların və yaşılların<br />
qarşıdan gələn növbədənkənar seçkilərdə böyük məğlubiyyətə uğrayacağını təkcə<br />
mətbuat deyil, rəy sorğuları da göstərir. İctimai rəyi öyrənən “Forsa” institutunun<br />
“Stern” məcmuəsinin sifarişi ilə iyunun 10-da apardığı sorğuya görə, bu gün seçki<br />
keçirilərsə, müxalifətdə olan xristian-demokrat və xristian-sosial ittifaqı partiyaları<br />
səslərin 49 faizini qazanıb üçüncü partiya ilə koalisiya yaratmadan hakimiyyətə gələ<br />
bilərlər. Əlbəttə, bu xəbər Gerhard Şröder və onun partiyası üçün sevindirici xəbər<br />
deyildir. Lakin, alman sahibkarlarının əksəriyyəti yeni seçkilərin keçirilməsini ruh<br />
yüksəkliyilə qarşılamışdır. “Die Welt” qəzeti Almaniya Sənaye-Ticarət Palatasının<br />
apardığı sorğuya istinad edib yazır ki, sahibkarların 58 faizi seçkilərdən sonra onlar<br />
üçün vəziyyətin müsbət istiqamətdə dəyişəcəyinə inanır. Bəli, Avropa böhran<br />
içindədir. Avropa maraqlı qitədir Səddam Hüseyn öz məhkəməsinin Kaliforniyanın<br />
Santa Maria qəsəbəsində keçirilməsi barədə Bağdadda vəsatət qaldırıb. Niyə? Çünki,<br />
Santa Maria qəsəbəsinin məhkəməsi hər kəsə bəraət hökmü çıxardır. Zarafatdır?<br />
Bəli, yarızarafatdır. Dünyaca məşhur pop ulduzu Maykl Cekson Kaliforniyanın Santa<br />
Maria qəsəbəsində təxminən on iki ittiham üzrə andlılar məhkəməsindən bəraət<br />
alandan sonra Amerikanın tanınmış televiziya komediantı Cey Leno bu zarafatı ilə<br />
tamaşaçıları əyləndirməyə və ovundurmağa çalışıb. Cey Lenonun zarafatını şərh edən<br />
“Sueddeutsche Zeitung” adlı alman qəzetinin müxbiri Andrian Kreye Maykl Ceksona<br />
qarşı qalmaqallı məhkəmə prosesinin amerikan cəmiyyətinin daxili ziddiyyətlərini<br />
açıb göstərdiyini iddia edir. Müxbir haqlı ola bilər. Məhkəmə prosesi qurtarandan<br />
sonra keçirilən sorğuda amerikalıların 67 faizi Santa Maria məhkəməsinin 12<br />
andlısının Maykl Cekson barədə çıxartdığı bəraət hökmünün ədalətli olmadığını<br />
bildirdi. Amma, alman mətbuatının yazdığına görə, bu 67 faizin də, prokurorluğun<br />
da məhkəmənin qərarını dəyişməyə gücü çatmaz. Sözün müxtəsəri, Avropanın dərdi<br />
üstünə yeni dərd gəldi.<br />
149
Almaniyada böhran, Fransada böhran, Britaniyada böhrandır<br />
11.05.2005<br />
Avropanın üstündə kabus gəzir<br />
Avropada kabus gəzir. Kabusun adı böhrandır və Avropa Birliyinə üzv olan<br />
ölkələrin hər birisinin qapısını çalır. Fransada böhran, Almaniyada böhran,<br />
Britaniyada böhrandır. Avropa Birliyi böhranın pəncəsində vurnuxmaqdadır.<br />
Böhran yalnız konstitusiya böhranı deyildir. Etimad böhranıdır. Xalqın, seçicilərin<br />
öz hökumətlərinə olan etimadının sarsılması böhranıdır. Avropa mətbuatının<br />
fikrincə, Fransa və Hollandiya seçiciləri Avropa Birliyinin konstitusiyasını rədd<br />
etməsi onların öz hökumətlərinə etimadsızlıq rəyi kimi qəbul edilməlidir. Parisdə<br />
ingilis dilində çıxan “İnternational Herald Tribune” qəzeti hətta təxminən 30 illik<br />
biganəlik və passivlik dövründən sonra avropalı seçicilərin nəhayət oyanaraq, seçki<br />
məntəqələrində səs verməklə hökumətlərinin fəaliyyətinə istənilən qiyməti vermək<br />
iqtidarında olduqlarını dərk etməsini “Avropada may inqilabı” adlandırır. Qəzet<br />
haqlıdır. “Frans Press” agentliyinin yazdığına görə, bir çox fransız təkcə Avropa<br />
Birliyinin konstitusiyasına deyil, dövlət başçısı Jak Şiraka da “yox” deyirlər. Parisdə<br />
çıxan “Liberation” (“Liberasyon”) qəzetinin sifarişi ilə aparılan sorğunun nəticələri<br />
göstərir ki, Fransanın son 20-30 illik tarixində Jak Şirak qədər xalqın gözündən düşən<br />
prezident olmayıb. Rəyi soruşulanların 69 faizi Şirakın yeritdiyi siyasətə mənfi qiymət<br />
vermişdir. 29 may referendumundan sonra Jak Şirakın tələsik baş nazir vəzifəsinə<br />
gətirdiyi Dominik de Villepinə də sorğu iştirakçıları müsbət yanaşmadıqlarını<br />
bildiriblər. Rəyi soruşulanların 41 faizi de Villepinə müsbət yanaşdığını bildiribsə, 40<br />
faizi yeni baş nazirin işsizliklə mübarizədə və hökumətə etimadın bərpa olunmasında<br />
uğurlu olacağına və ümumiyyətlə bu məsələlərdə onun səriştəli olduğuna inanmır.<br />
Görünür bu səbəbdəndir ki, de Villepin işsizliyin aradan qaldırılması, iqtisadiyyatın<br />
dirçəldilməsi, əhalinin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün hazırladığı 100<br />
günlük planı müxalifət tərəfindən böyük bədbinliklə qarşılanmışdır. Təkcə müxalifət<br />
tərəfindən yox. Hətta de Villepinin özü belə böyük bir vəzifənin öhdəsindən 100<br />
gündə gələ biləcəyinə inanmadığına eyham etmişdir. Avropada böhran kabusu<br />
gəzir və hər qapını çalır. Almaniyada da böhrandır. Fransa və Hollandiyada<br />
referendumların nəticələri, Böyük Britaniyanın referendum keçirtmək məsələsini<br />
təxirə salması Avropa Birliyinin konstitusiyanın qəbul edilməsini bu və ya başqa<br />
şəkildə siyasi məsləyi ilə bağlayan alman kansleri Gerhard Şröderin və onun koalisiya<br />
şəriki olan xarici işlər naziri Yoşka Fişerin mövqeyinə dəyən ağır zərbə adlandırmaq<br />
yanlış olmazdı. Vaşinqtona əliboş gedən xarici işlər naziri Yoşka Fişer vətəninə əliboş<br />
qayıtmalı oldu. Amerikanın xarici işlər naziri Kondoleza Rays Almaniyanın BMT<br />
Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olmaq barədəki təklifini qətiyyətlə və açıq şəkildə<br />
150
ədd etdiyini Yoşka Fişerin üzünə söylədi. Yoşka Fişerin Berlinə əliboş qayıtmaqdan<br />
başqa çarəsi qalmadı. Amma, təəssüf ki, yaşıllar partiyasının rəhbəri Berlində də<br />
rahatlıq tapa bilmədi. Kansler Gerhard Şröderin vaxtından əvvəl parlament seçkiləri<br />
keçirilməsi barədə qərarı, daha doğrusu bu qərarın təfərrüatlarını gizli saxlaması<br />
üzündən sosial-demokrat partiyasının daxilində güclü çalxalanma gedir. Belə görünür<br />
ki, məharətli siyasətçi olan Gerhard Şröder hər şeyi düzgün hesablaya, düzgün<br />
qiymətləndirə bilməyib. Əks-təqdirdə Berlin şayiə yuvasına çevrilməzdi. Bavariya<br />
əyalətində çıxan “Sueddeutache Zeitung” qəzetinin şərhçisi Heribert Prantl Berlində<br />
isteriyanın hökm sürdüyünü qeyd edərək yazır ki, sosial-demokrat partiyasının<br />
sədri Müntefering, xarici işlər naziri Fişer və kansler Şröderin vəzifəsi cəld hərəkət<br />
edərək bu şayiələrə son qoymaq, yeni seçkilər məsələsini aydın şəkildə ictimaiyyətə<br />
bəyan etməkdir. Onlar bu vəzifənin öhdəsindən gələ bilməsələr, seçicilər arasında<br />
malik olduqları rəğbəti və olan-qalan etimadı da itirəcəklər. Çünki, ictimaiyyətin<br />
şüurunda möhkəm kök salan həqiqət budur ki, elan edilən yeni seçki məsələsini həll<br />
edə bilməyən şəxslər, ölkəni bundan sonra idarə edə bilməzlər. Və nəhayət, Avropa<br />
Birliyi ilə yanaşı Birliyin vahid pulu olan avro da görünür böhranlı günlərini yaşayır.<br />
Avronun qarşılaşdığı böhran məzənnə böhranı deyildir. Mövcudiyyət böhranıdır.<br />
Avropa ölkələrinin bütün iqtisadi bəlalarını avronun boynuna yıxmaq, bu gün<br />
Avropanın bir sıra ölkələrində aktual hərəkət qaydasına çevrilib. Avronun taleyi<br />
barədə ən qəti və orijinal fikri İtaliyanın əmək naziri söyləyib. Onun fikrincə, avrodan<br />
əl çəkib əvvəlki valyutaya dönmək ən ağıllı hərəkətdir. Xatırladaq ki, illərdən bəridir<br />
siyasi və iqtisadi böhran içərisində vurnuxan və vurnuxduğu halda böhrandan çıxa<br />
bilməyən İtaliya Avropanın “xəstə”sidir. Amma, italyanlar bu hökmlə barışmaq<br />
istəmirlər. Onların fikrincə, bütün qüsurların və bəlaların günahkarı avrodur.<br />
Avropada kabus gəzir. Kabusun adı böhrandır və Avropa Birliyinə üzv olan ölkələrin<br />
hər birisinin qapısını çalır.<br />
Avropanı böhran bürüyür, avropalılar AB-dən üz döndərir<br />
04.06.2005<br />
Təlatümlü həftə idi yola saldığımız həftə. Hətta demək olar ki, tarixi hadisələrlə<br />
zəngin bir həftə idi. ABŞ prezidenti Corc Buş “Amnesty İnternational” təşkilatının<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarını insan hüquqlarını pozmaqda ittiham edən hesabatını<br />
“cəfəngiyyat” adlandırıb qəti şəkildə rədd etdi. Hesabatda ABŞ-ın Quantanamo<br />
bazasında əsir saxlanan şübhəli şəxslərin işgəncəyə məruz qalması şiddətlə tənqid<br />
olunur. Vaşinqton hökumətini qəzəbləndirən fakt, amerikalıların Quantanamo<br />
bazasındakı həbsxanasının Stalin dövrünün sovet həbs düşərgələri ilə eyniləşdirilməsi<br />
faktıdır. Prezidentin fikrincə, “Amnesty İnternational” təşkilatının hesabatı Amerikaya<br />
nifrətdən qidalanır. Qəribədir. Çünki, “Amnesty İnternational” — Beynəlxalq<br />
Amnistiya təşkilatının baş qərargahı İngiltərənin paytaxtı Londondadır. Və təşkilat<br />
151
təzəcə yayılan bəyanatında Corc Buşun tənqidinə cavab olaraq öz ittihamlarının<br />
doğru olduğunu təkidlə bildirir. Bəli, keçdiyimiz həftə həqiqətən təlatümlü həftə<br />
idi. Xüsusilə Avropa üçün təlatümlü və böhranlı idi ötən həftə. Avropanı böhran<br />
bürüyüb. “Köhnə” Avropanın gənc vətəndaşları Birləşmiş Avropa və yaxud Avropa<br />
Birliyi ideyasından üz dəndərirlər. Avropa ağır böhran içində vurnuxur. Avropanın<br />
birliyi xülyasına və prezident Jak Şirakın siyasi məsləyinə ilk ağır zərbəni fransızlar<br />
endirdilər. Yerli mətbuat fransızların əksəriyyətinin Avropa Birliyi konstitusiyasının<br />
qəbul olunmasını öz milli mənlikləri üçün təhlükə hesab etdiklərinə görə rədd<br />
etdiklərini yazsa da, 29 may referendumunun nəticəsinin milli mənlik təşvişindən<br />
kənara çıxdığını söyləmək düzgün olardı. Lakin, siyasi müşahidəçilərin fikrincə,<br />
fransızların əksəriyyəti Avropa Birliyinin konstitusiyasını deyil, bütövlükdə Avropa<br />
Birliyini və Avropa Birliyi ideyasını qəti şəkildə rədd etmişdir. Fransa prezidenti Jak<br />
Şirakın müşkül vəziyyətdə olduğunu heç kim dana bilməz. Şirakın baş nazir Rafarini<br />
qapazaltı sifətilə istefaya göndərməsi, ardınca keçmiş xarici işlər naziri Dominik<br />
de Villepeni Rafarinin yerinə təyin etməsi və de Villepenin ən güclü rəqibi olan<br />
Sarkozini elə de Villepenin hökumətinə nazir vəzifəsinə gətirməsi, Jak Şirakın nə<br />
qədər əlacsız vəziyyətdə olduğunu göstərir. 29 may fransız referendumu Avropa<br />
Birliyinin təməlinə vurulan ilk ağır zərbə idi. Bu zərbənin təkanından sarsıntıya düşən<br />
Avropa ölkələrinin dövlət və hökumət başçıları fransız zərbəsindən özlərinə gəlməyə<br />
çalışdıqları bir anda hollandiyalılar ikinci ağır zərbəni elə vurdular ki, Avropa Birliyi<br />
fikrini tarixin ən müzəffər ideyası kimi avropalılara satmağa çalışan siyasətçilərin, baş<br />
nazirlərin, prezidentlərin yaxın gələcəkdə bihuş vəziyyətdən çıxacağına Avropada<br />
az adam inanır. Hollandiyalıların referendumdakı “yox” səsinin arxasındakı<br />
səbəblər, fransızların “yox” hökmünün arxasındakı səbəblərdən çox fərqlənmir.<br />
Hollandiyalıların iyunun 1-də keçirilən referendumda Avropa Birliyi konstitusiyasını<br />
rədd etməsinin arxasında onların Avropa Birliyinin vahid pulu olan avroya dərin<br />
nifrəti, mühacirət üzərində nəzarətin itirilməsi ehtimalından doğan qorxu hissinin<br />
güclü olması durur. Və təəssüflə qeyd etmək lazımdır ki, həm Fransada, həm də<br />
Hollandiyada vətəndaşların əksəriyyətininTürkiyənin Avropa Birliyinə üzv olmasına<br />
müxalifəti referendumun nəticəsinə əhəmiyyətli şəkildə təsirini göstərmişdir. Avropa<br />
mətbuatı Avropa Birliyinin paytaxtı sayılan Brüsseldə, eləcə də Paris, Berlin, London,<br />
Haaqa və digər paytaxtlarda çaşqınlığın böyük və çarəsizlik hissinin dərin olduğunu<br />
yekdilliklə qeyd edir. “Reuters” agentliyi Fransa və Hollandiya referendumlarından<br />
sonra Avropa Birliyinin təməlini təşkil edən müqavilənin ölü olub-olmaması sualını<br />
verir və yazır ki, hələ fransızlar Avropa Birliyinin konstitusiyasına “yox” deyəndən<br />
sonra Birliyin liderləri müqavilənin şərtlərinin yenidən müzakirəyə qoyulması fikrini<br />
qətiyyətlə rədd etmişdır. Birliyin təməli sayılan müqavilənin şərtləri fransızların<br />
və hollandiyalıların istəyinə uyğun olmadığı halda, Birliyin bundan sonra necə<br />
fəaliyyət göstərəcəkdir sualı, bu gün cavabını gözləyən əsas suallardan biridir. Avropa<br />
Birliyi komisiyasının rəhbərləri özlərinə təsəlli verirlər ki, konstitusiya artıq Avropa<br />
152
Birliyinə daxil 454 milyon vətəndaşın 49 faizi tərəfindən qəbul olunub və proses<br />
davam etdirilərsə, böhrandan çıxmaq mümkün olacaqdır. Bu da çaşqınlığın məhsulu<br />
və bəhrəsidir. Çünki birlik yekdillik deməkdir. Yekdillik yoxdursa, birlik də yoxdur.<br />
Avropa mətbuatı bir məsələdə yekdildir: Fransa və Hollandiyada referendumun<br />
nəticələri bəlli olandan sonra Avropa Birliyinin vahid konstitusiyasının qəbul<br />
olunması məsələsi artıq birdəfəlik mənfi həll olunub və Avropa Birliyinin taleyi<br />
təhlükədədir. Lakin buna baxmayaraq, Avropa Birliyinə üzv olan 25 ölkənin dövlət<br />
və hökumət başçıları iyun ayının 16-17-də sammitdə toplaşaraq böhranlı vəziyyəti<br />
müzakirə edəcək və çıxış yolu axtarmağa çalışacaqlar. Bir sözlə, Avropanı böhran<br />
bürüyüb, dərin bir böhran…<br />
Almaniyada qırmızılar, qaralar və Gerhard Şröderin aqibəti<br />
27.05.2005<br />
Almaniyada qırmızılar, qaralar və Gerhard Şröderin aqibəti<br />
Fransanın konstitusiya referendumu və Jak Şirakın aqibəti<br />
Maraqlı həftə idi. Ötən həftə Almaniyada “qara”ların həftəsi idi. Daha doğrusu keçən<br />
həftə Almaniyada qaralar və sarılar bayram edirdi, qırmızılarla yaşıllar kədər içində<br />
boğulurdu. Alman mətbuatı isə sensasiya olsun deyə “Almaniya qaralanır, qaraların<br />
hakimiyyətinə doğru gedir!” nidası ilə bu tarixi hadisəni oxucu kütləsinə dramatik<br />
bir şəkildə təqdim etməyi unutmadı. Nə üçün qara, yaşıl, qırmızı və sarı? Almaniyada<br />
hər siyasi partiyanın öz rəngi var. Hakimiyyətdə olan koalisiya hökumətinə daxil<br />
sosial-demokrat partiyası qırmızı, yaşıllar partiyası isə yaşıl rənglilərdir. Müxalifətdə<br />
olan xristian-demokrat ittifaqı və onun əbədi müttəfiqi olan xristian-sosial ittifaqı<br />
partiyalarının ümumi rəngi qaradır. İki cəbhə arasında get-gəl edən azad demokratlar<br />
partiyasının rəngi isə yaşıldır. Bu rənglərin məhz bu həftə əhəmyyəti çox artıb.<br />
Hakimiyyətdə olan iki partiya — qırmızı sosial-demokrat və yaşıl yaşıllar ölkənin<br />
Şimali Reyn Vestfalia əyalətində keçirilən mühüm seçkilərdə məğlub olandan sonra<br />
kansler Gerhard Şröder rəsmən çıxış edərək seçicilərin əksəriyyətinin etimadına<br />
malik olmadığı üçün vaxtından qabaq seçkilərin keçirilməsini elan etdi. Əyalət<br />
seçkilərində sosial-demokratların məğlubiyyətini araşdıran tədqiqatçıların fikrincə,<br />
bunun əsas səbəbi ölkədə iqtisadi vəziyyətin pisləşməsidir. Belə ki, 2000-ci ildə<br />
aparılan sorğulara əsasən, seçicilərin 15 faizi ölkədə iqtisadi vəziyyətin pis, 23 faizi<br />
də yaxşı olduğunu bildirsə də, 2005-ci ildə aparılan rəy sorğusuna görə, hal-hazırda<br />
ölkədə iqtisadi vəziyyətin pis olduğunu deyənlər 55 faizə, yaxşı deyənlər isə 4 faizə<br />
bərabərdir. Növbəti parlament seçkiləri 2006-cı ilin payızında keçirilməli idi. Lakin,<br />
Gerhard Şöderin çıxışından sonra aydın oldu ki, vaxtından qabaq seçkilər bu ilin<br />
153
sentyabrında keçiriləcək. Beləliklə, qırmızı-yaşıl rəngli koalisiyanın düşərgəsində<br />
yasdır, qara-sarı ittifaqının düşərgəsində isə bayram. Qaralar, yəni xristian-demokrat<br />
və xristian sosial ittifaqı partiyaları əmindirlər ki, sentyabrın 18-nə təyin edilən<br />
seçkidə mütləq qələbə qazanacaqlar. Sarılar, yəni bir növ ortada yeyib qıraqda<br />
gəzən azad demokratlar partiyası da əmindir ki, qaralar, yəni xristian demokrat və<br />
xristian sosial cütlüyü parlamentdə yerlərin əksəriyyətini qazana bilməyəcəklər və<br />
mütləq sarılara, yəni azad demokratların himayəsinə möhtac qalacaqlar. Himayə<br />
isə əvəzsiz himayə deyildir. Bunun əvəzində azad demokratlar qaraların hökumət<br />
ortağına çevrilmək niyyətindədir. Tez deyilmi? Qaraların və sarıların bayram etməsi<br />
tez deyilmi? Bu sualı yerli mətbuat da verir. “Spiegel” məcmuəsinə baxılsa, tez deyil.<br />
Jurnal hətta “Qara rəng ümid rəngidir” sözlərini manşetə çıxararaq aparılan rəy<br />
sorğusunun nəticələri ilə oxucularını tanış edir. Sorğudan belə çıxır ki, seçicilərin<br />
yalnız 8 faizi sosial-demokratların qarşıdan gələn vaxtından əvvəl seçkilərdə<br />
qələbə çalacağına inanır. Yalnız 8 faiz. Hətta sosial-demokrat partiyasının tərəfdarı<br />
olan seçicilərin əksəriyyəti belə bu partiyanın qələbəsinə inanmır. Bəs sosialdemokratlar<br />
nəyə ümid edir və Gerhard Şröder vaxtından qabaq seçki elan edəndə<br />
nəyə bel bağlayırdı? Müşahidəçilər bu məsələdə yekdil bir fikir söyləyirlər. Onların<br />
fikrincə, Şröder ümid edir ki, seçkilərdə o, öz şəxsi keyfiyyətlərinə görə qaraların<br />
(xristian-demokrat və xristian-sosial partiyalarının) vahid namizədi xanım Angela<br />
Merkeldən üstündür və bu şəxsi üstünlük sayəsində o, seçkinin öz partiyasının<br />
xeyrinə bitməsinə nail ola bilər. Müşahidəçilərin fikrincə, bu, ağıllı strateji deyil,<br />
amma sosial-demokratların sərəncamında hal-hazırda bundan başqa strateji<br />
yoxdur. Gerhard Şröderin bəxti həm daxildə gətirmir, həm də xaricdə. Almaniya<br />
kanslerinin bu yaxınlarda fransızlara müraciət edərək onları mayın 29-da Fransada<br />
keçiriləcək referendumda Avropa Birliyinin konstitusiyasına səs verməyə çağırması<br />
qaş düzəldən yerdə gözü çıxardıb. Mətbuatda çıxan yazılardan aydın olur, fransızlar<br />
alman kanslerinin bu çağırışını öz daxili işlərinə qarışmaq cəhdi kimi yozublar.<br />
Beləliklə, Gerhard Şröder öz həmfikri Jak Şirakı çıxılmaz vəziyyətdən xilas etmək<br />
əvəzinə, onu daha da pis vəziyyətdə qoymuşdur. Belə təxminlər vardır ki, məhz bu<br />
çağırış 29 may referendumunda konstitusiyaya qarşı olanların xeyrinə işləyəcək.<br />
Fransadakı müttəfiqi Jak Şirakın da vəziyyəti qibtə ediləsi vəziyyət deyildir. Fransanın<br />
məşhur alman mənşəli yazıçısı olan Alfred Qrosser “Sueddeutsche Zeitung” qəzetilə<br />
müsahibəsində məsələni çox bəsit tərzdə şərh edib deyir: “Artıq gecdir. Mənə elə gəlir<br />
ki, konstitusiyanın əleyhdarları üstün gələcəklər. Əcnəbilərin referenduma müdaxilə<br />
etməsi konstitusiyaya “yox” deyənlərin böyük hissəsini qəzəbləndirib.” Necə olsa, bu<br />
gün Almaniyada qırmızılar uduzur, qaralar udur.<br />
154
Rusiya qələbəsini əldən verdi, Avropa Qələbə gününü qeyd etdi<br />
13.05.2005<br />
Rusiya qələbəsini əldən verdi, Avropa Qələbə gününü qeyd etdi<br />
Almaniya Avropa Birliyinin konstitusiyasına səs verdi<br />
Fransa prezidenti müşkül vəziyyətə düşdü<br />
Avropa “qələbə” həftəsini başa vurdu. Corc Buş “mübarək” qədəmlərini yenə<br />
Avropa qitəsinə basıb Vaşinqtona qayıtdı. Qədəmi nə Avropaya düşdü, nə də<br />
Vaşinqtona. Parisdə çıxan “İnternational Herald Tribune” qəzeti Buşun Avropa<br />
səfərini, xüsusilə onun Pribaltika ölkələrinə və Gürcüstana səfərini şərh edərkən<br />
amerikan prezidentinin bəlağətli nitqlər söylədiyini, ancaq bu bəlağətin arxasında<br />
əməli bir işin dayanmadığını qeyd edir. Və Corc Buş Vaşinqtona qayıdan kimi<br />
şübhəli bir təyyarənin şəhərin səmasında icazəsiz fırlanması üzündən həyəcan<br />
siqnalı çalındı, hərbi hava donanmasının F-16 qırıcıları havaya qalxdı və təkmotorlu<br />
“Çesna”ya atəş açdı, Ağ Evin və Konqresin hətta adlı-sanlı sakinləri belə təcili olaraq<br />
təhlükəsiz yerə qaçdılar. Düz deyirlər ki, bəxt yaxşı şeydir. Avropa “qələbə” həftəsini<br />
başa vurdu. Avropanın Qərbində ikinci dünya müharibəsinin sona çatmasının<br />
60-cı ildönümü qeyd edildi. Avropanın Şərqində, xüsusilə Rusiyada Böyük Vətən<br />
Müharibəsində SSRİ-nin qələbəsinin 60-cı ildönümü təntənə ilə bayram edildi.<br />
Avropa mətbuatı Qələbə günü ilə əlaqədar Pribaltika ölkələri ilə Moskva arasında<br />
ziddiyyətlərə və kəskin mübahisələrə geniş yer verdi. Litva, Latviya və Estoniya<br />
ikinci dünya müharibəsinin sona çatmasını özlərinin Hitler işğalından xilası günü<br />
kimi deyil, Sovet İttifaqı tərəfindən işğal edildiklər gün elan edərək Moskvadakı<br />
təntənəli mərasimdən uzaq durmaqda israr etdilər. Qələbənin 60-cı ildönümünün<br />
qəribəlikləri bununla bitmədi. Rus publisisti Viktor Yerofeyev “The New York<br />
Times” və “İnternational Herald Tribune” qəzetlərində dərc edilən “Rusiya ikinci<br />
dünya müharibəsini uduzdu” sərlövhəsini verdiyi maraqlı şərhində yazır: “SSRİ-nin<br />
Hitler üzərində qələbəsinin şərəfinə valideynlərim mənə “Viktor” adını veriblər və<br />
mən öz adımla fəxr edirəm. Bu qələbənin tarixi əhəmiyyətinə şübhə etməyə heç bir<br />
səbəb görmürəm. Müharibədə milyonlarla əsgərini itirən rus xalqı uzun illər Qələbə<br />
gününü qeyd edərək birləşirdi. Lakin bu gün, ikinci dünya müharibəsinin sona<br />
çatmasının 60-cı ildönümünü qeyd edərkən biz, bayramın deyil, daha çox milyonlarla<br />
insan arasında və hətta bütöv ölkələr arasında ciddi fikir ayrılıqlarının şahidinə<br />
çevrildik”. Müəllifin bu fikrinə etiraz etmək çətindir. Lakin, Yerofeyevin bütün<br />
bu ziddiyyətlərin günahını Rusiya prezidenti Vladimir Putinin yeritdiyi siyasətin<br />
“belinə” yükləməsi bəziləri tərəfindən mübahisəli mövqe kimi yozula bilərdi. Necə<br />
155
olsa, müəllifin fikrincə, Vladimir Putin Rusiyanın imperiya iştahalarını və Stalinin<br />
fövqəldövlət xəyallarını diriltmək istiqamətində addım atmaqda davam edərsə,<br />
“Moskva öz qələbələrini məğlubiyyətlərindən seçmək qabiliyyətini itirə bilər, çünki<br />
Rusiya ideoloji mənada Avropadan hələ bu qədər özünü təcrid etməmişdi”. Yerofeyev<br />
ikinci dünya müharibəsinin başa çatmasının 60-cı ildönümünə həsr etdiyi şərhində<br />
ziddiyyətlərin ancaq bir tərəfinə toxunur. Müharibədə məğlub olan Almaniyanın<br />
özündə də ildönümü ilə bağlı fikir-ayrılıqları və incikliklər mətbuat səhifələri<br />
xaricində qalmadı. Müharibənin ən qaranlıq və dəhşətli səhifəsini təşkil edən<br />
faciələrdən biri — Hitler Almaniyasının 6 milyon Avropa yəhudisini məhv etməsi<br />
faciəsidir. Və müharibənin qurtarmasının 60-cı ildönümü günü Berlində bu qırğının<br />
qurbanlarına həsr edilən xatirə kompleksi təntənəli mərasimlə açılmış elan olundu.<br />
Xatirə kompleksi açıldı, ancaq 17 ildən bəri üstündə ciddi iş gedən kompleksin forma<br />
və mahiyyəti ətrafında fikir ayrılıqları qaldı və mübahisələr hələ də davam edir. Və<br />
əlamətdardır ki, müharibənin qurtarmasının 60-cı ildönümünə alman parlamentində<br />
həsr edilən xüsusi iclasda çıxış edən Almaniya prezidenti Köhler Almaniyanın 60 il<br />
bundan qabaqkı Almaniya olmadığını, daxilən yeniləşdiyini qeyd edərkən, bunun<br />
sevinc mənbəyi olduğunu bəyan etdi. Üç gün sonra isə Almaniya parlamentinin<br />
deputatları Avropanın ilk vahid konstitusiyasını böyük əksəriyyətlə təsvib etdilər.<br />
Bundestaqın (alman parlamentinin) mayın 12-də keçirilən iclasında iştirak edən 600<br />
deputatın 569 konstitusiyanın lehinə, 23 nəfəri əleyhinə səs vermiş, iki deputat bitərəf<br />
qalmışdır. Təkcə bu səsverməyə görə yox, eyni zamanda Almaniya iqtisadiyyatının<br />
nəhayət dirçəlməyə başladığına görə də kansler Şröderin sevinməyə əsası vardır.<br />
Səsvermənin həm daxildə, həm də Avropa Birliyi miqyasında əhəmiyyəti böyükdür.<br />
Və indi hamının diqqəti Fransaya çevrilib. 1995-ci ilin mayında hakimiyyətə gələn<br />
prezident Şirak olduqca müşkül vəziyyətdədir. Mayın 29-da Fransada Avropa<br />
Birliyinin konstitusiyası üzrə referendum keçirilməlidir və əvvəlki yazılarda qeyd<br />
etdiyimiz kimi, əhalinin əksəiyyəti bu konstitusiyaya qarşıdır. Jak Şirakın vəziyyətini<br />
çətinləşdirən amil, onun hakimiyyəti illərində Fransada işsizlərin sayının artmasıdır.<br />
Fransızların əksəriyyəti bu qənaətdədir ki, vahid konstitusiya ucuz işçi qüvvəsinin<br />
Fransaya axın etməsinə və fransızların iqtisadi vəziyyətinin daha da pisləşməsinə<br />
səbəb olacaqdır. Necə olsa, Berlində ümid edilir ki, Berlində alman parlamentinin<br />
qəbul etdiyi qərar Jak Şirakın mövqeyini möhkəmləndirməli və fransızları Avropanın<br />
ilk konstitusiyasından qorxmamağa qane etməlidir. Qane edəcək ya etməyəcək? Bu<br />
ancaq mayın 29-da məlim olacaqdır.<br />
156
Toni Bleyrin tarixi qələbəsi, Gerhard Şröderin tarixi səfəri və Edmund<br />
Ştoyberin tarixi şübhələri<br />
06.05.2005<br />
Tarixi yazan tarixçilərdir. Tarixi tarixə çevirən şəxsiyyətlərdir. Məğlubiyyəti tarixi<br />
qələbəyə çevirən isə siyasətçilərdir. Böyük Britaniyanın baş naziri, Əmək (leyborist)<br />
partiyasının lideri Toni Bleyrin mayın 5-də keçirilən parlament seçkilərində qələbə<br />
çalacağını təxmin edənlər çox idi, amma onun qələbəsinə şübhə edənlərin də sayı<br />
az deyildi. Seçkiqabağı kampaniyada Toni Bleyrə qarşı irəli sürülən ən ciddi və<br />
tutarlı ittiham, onun Amerikanın tərəfində İraka qarşı müharibədə iştirak etməsi və<br />
Briitaniya qoşunlarını İraka göndərmək üçün ictimaiyyətə təqdim etdiyi ən mühüm<br />
sübut və dəlilin sonradan yalana çevrilməsi faktıdır. Toni Bleyr İrak müharibəsi<br />
ərəfəsində iddia edirdi ki, Səddam Hüseynin kütləvi qırğın silahları var və bu iddianı<br />
təsdiq edən sənədlər Britaniya kəşfiyyatının sərəncamındadır. Sonradan aydın oldu<br />
ki, Britaniya, eləcə Amerika kəşfiyyatlarının sərəncamında bu iddianı sübut edə<br />
bilən heç bir dəlil, yaxud samballı məlumat yoxdur. Bu da təsdiq edildi ki, Səddam<br />
Hüseynin sərəncamında ümumiyyətlə kütləvi qırğın silahları yoxdur. Bu qalmaqalın<br />
Toni Bleyrə və onun partiyasına seçki günündə baha başa gələcəyini hamı söyləyirdi.<br />
Son məlumata görə, Toni Bleyrin partiyası seçkidə qələbə qazanıbsa da, bundan<br />
əvvəlki seçkidən fərqli olaraq Əmək partiyası parlamentdə daha az səs çoxluğuna<br />
malik olacaqdır. Seçkidən qabaq Əmək partiyası parlamentdə 167 əksər deputat<br />
səsinə malik olubsa də, yeni parlamentdə bu səslərin sayı yalnız 66-ya bərabərdir.<br />
Təsadüfi deyildir ki, İrak müharibəsi məsələsini seçki kampaniyasında özünün<br />
əsas proqram tezisinə çevirən liberal-demokrat partiyası səslərin 22 faizini qazana<br />
bilmişdir ki, müşahidəçilərin fikrincə, bu səslərin əksəriyyəti Əmək partiyasından<br />
üz döndərənlərə aiddir. Beləliklə, Toni Bleyr Əmək partiyasının birinci lideridir ki,<br />
Britaniyanın tarixində üçüncü dəfə baş nazir vəzifəsində qalmaq hüququnu qazanır.<br />
Doğrudan da bəzi siyasətçilər məğlubiyyəti tarixi qələbəyə çevirmək qabiliyyətinə<br />
malik olurlar. Parisdə ingilis dilində çıxan “İnternational Herald Tribune” qəzeti<br />
bu günlərdə yazırdı ki, bir ilin içərisində Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyada<br />
seçkilər keçiriləcək və bu seçkilərin Avropanın, Avropa Birliyinin taleyinə ciddi<br />
təsiri olacaqdır. Böyük Britaniyada seçkilər başa çatdı. Mayın 29-da Fransada<br />
Avropa Birliyinin vahid konstitusiyasına dair referendum keçirilməlidir. Jak Şirak<br />
hökuməti müşkül vəziyyətdədir. Rəy sorğularına əsasən, fransızların əksəriyyəri<br />
bu konstitusiyaya qarşıdır. Fransızların mövqeyi Almaniyanın sağ meylli müxalifət<br />
partiyalarını ruhlandırmışdır. Almaniyanın xristian-sosial ittifaqı partiyasının sədri,<br />
Bavariya əyalətinin baş naziri Edmund Ştoyber “Spiegel” həftəlik məcmuəsi ilə<br />
müsahibəsində Avropa Birliyinin genişlənməsi məsələsində fasilə élan edilməsinin<br />
vacib olduğunu bildirib. Edmund Ştoyberi ən çox narahat edən Türkiyənin<br />
Avropa Birliyinə üzv qəbul edilməsi barədə danışıqların başlanmasıdır. Ştoyeb öz<br />
157
müsahibəsində açıq bildirir ki, Fransanın mühafizəkar partiyaları da Türkiyənin<br />
Avropa Birliyinə tamhüquqlu üzv kimi qəbul olunmasına qarşıdır. “Nə üçün siz<br />
Türkiyəyə qarşı belə qəti mövqe tutursunuz” sualına cavab verən Edmund Ştoyber<br />
deyib: “ Türkiyə Avropa ölkəsi deyildir…Və Mən şəxsən baş nazir Ərdoğanın<br />
ciddiliyinə bir az şübhə edirəm”. Qəribə və maraqlı iddiadır. Çünki, Ştoyber bu<br />
bəyanatı verəndə Almaniyanın kansleri Gerhard Şröder Ankarada baş nazir Rəcəb<br />
Tayyib Ərdoğanın qonağı idi. Və “Deutsche Presse Agentur”un şərhinə baxılsa, məhz<br />
Gerhard Şröderlə Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında səmimi dostluq münasibətlərinin<br />
yarandığını bu görüş zamanı sezməmək mümkün deyildi. Agentlik yazır ki, bu iki<br />
siyasətçini ümumi xüsusiyyətlər birləşdirir. Gerhard Şröder Ankara və İstanbulda<br />
etdiyi çıxışlarında alman müxalifətinin mövqeyindən tamamilə fərqli bir mövqe<br />
nümayiş etdirərək, Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olmasının Avropa Birliyi<br />
üçün, Avropa üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini qeyd etdi. Gerhard Şröderin<br />
mövqeyi təkcə müxalifət tərəfindən deyil, mənsub olduğu social-demokrat partiyası<br />
sıralarında da tənqid olunur. Lakin belə görünür ki, alman kansleri bu məsələdə geri<br />
çəkilmək niyyətində deyildir. Tənqidçilərinə cavab verən Şröder bildirib ki, Avropa<br />
standartlarına cavab verən bir İslam ölkəsinin Avropa Birliyinə üzv olması bütün<br />
Avropa qitəsi üçün təhlükəsizlik məsələsində misilsiz bir uduşdur. Tarixi tarixə<br />
çevirən siyasətçilərdir. 2006-cı ildə Almaniyada parlament seçkiləri keçiriləcək.<br />
Və yalnız bu seçkidən sonra Avropa Birliyinin taleyi barədə qəti bir fikir yürütmək<br />
mümkün olacaqdır.<br />
İngilislərin nikbinliyi, almanların bədbinliyi və “Bavariya sepapartizmi”<br />
21.08.2005<br />
“İngilislərin nikbinliyi, almanların bədbinliyi və “Bavariya separatizmi”” sərlövhəsi<br />
oxucuları çaşdırmasın. İngilislərin nikbinliyi də, almanların bədbinliyi də<br />
Almaniyanın iqtisadi vəziyyəti ilə əlaqədardır. Amma, “Bavariya separatizmi”nin<br />
iqtisadiyyatla yox, siyasətlə əlaqəsi vardır. Britaniyanın ən nüfuzlu “Economist”<br />
həftəlik məcmuəsinin son nömrəsini açan almanları elə heyrət bürümüşdür ki, təkcə<br />
mətbuat deyil, siyasətçilər də hələ özlərinə gələ bilməmişlər. Bunun səbəbi çox<br />
bəsitdir. Almaniyanın istər sağ, istərsə də sol meylli mətbuatı aylardan bəri Almaniya<br />
iqtisadiyyatının bərbad vəziyyətdə olduğunu, işsizlərin sayının get-gedə artdığını,<br />
əhalinin maddi vəziyyətinin pisləşdiyini, iqtisadi artımın sıfıra endiyini yaza-yaza az<br />
qala göz yaşı tökür, xüsusilə seçki kampaniyası əsnasında mühafizəkar müxalifət də,<br />
sıravi vətəndaşlar da bunun günahını siyasi rəhbərliyin, yəni hökumətin boynuna<br />
yükləyir, hökumət isə hər şeyin lazımı qaydada olduğunu təkrarlamaqdan yorulmur.<br />
Bütün bunlara rəğmən, Britaniyanın “Economist” məcmuəsinin son nömrəsində<br />
“Almaniyanın iqtisadi möcüzəsi” sərlövhəli yazıda isə almanların iddialarının<br />
tamamilə əksinə olaraq Almaniya iqtisadiyyatına yüksək qiymət verilir və ölkənin<br />
158
iqtisadi dirçəliş ərəfəsində olduğu iddia edilir. “İddia edilir” ifadəsi yerinə düşdü<br />
ya düşmədi bilmirik, amma alman mətbuatının şərhlərində “iddia” kəlməsinə rast<br />
gəlmədik. 1845-ci ildən çıxan “Economist” məcmuəsinin söylədiklərini alman<br />
mətbuatı birinci səhifələrində manşetə çıxartmaqla təkcə sevindiklərini deyil, belə<br />
bir xoş xəbəri ingilislərin ağzından eşitdikləri üçün ikiqat sevindiklərini gizlətmir.<br />
“Süddeutsche Zeitung” qəzeti məsələnin ciddiliyini şərh edərək yazır ki, söhbət<br />
adi bir nəşriyyatın alman iqtisadiyyatına verdiyi qiymətdən getmir. Söhbət, qəzetin<br />
yazdığına görə, dünyanın ən nüfuzlu və sanballı həftəlik jurnalının mövqeyindən<br />
gedir. Qəzet “Economist” jurnalının fikirlərinin Almaniyada seçki kampaniyasına<br />
təsiri məsələsinə toxunub qeyd edir ki, ingilis jurnalının Almaniya iqtisadiyyatının<br />
bundan sonrakı inkişafının siyasi rəhbərliyin ağıllı addımlarından çox asılı olduğunu<br />
bildirməsi, jurnalın tərəfsiz mövqe tutduğunu göstərir. Qəzet bir az səhv edir.<br />
“Economist”in yazısında Gerhard Şröderin siyasəti deyil, məhz xristian-demokrat<br />
partiyasının rəhbəri və kansler vəzifəsinə namizəd Angela Merkelin iqtisadi proqramı<br />
kəskin tənqid olunur. Almaniyada seçki kampaniyası ən qızğın və qəribə çağlarını<br />
yaşayır. Seçki kampaniyasının bir qəribəliyi ondan ibarətdir ki, alman mediası öz<br />
adətinə zidd olaraq ölkənin kansler vəzifəsinə ilk adın namizədi olan Angela Merkeli<br />
həddən artıq ələ salır və lağa qoyur. Hər məsələdə və hər işdə düşünülmüş addım<br />
atmağı və hərəkət etməyi sevən almanların qadın siyasətçiyə bu cür münasibəti,<br />
əlbəttə, qəribədir. Seçki kampaniyasının ikinci qəribəliyi, Angela Merkelin müttəfiqi,<br />
xristian-sosial ittifaqı partiyasının sədri, Bavariya əyalətinin baş naziri Edmund<br />
Ştoyberin Şərqi Almaniya seçiciləri barədə söylədiyi təhqiramiz ifadələr sayıla<br />
bilər. Edmund Ştoyber artıq ikinci həftədir tənqid hədəfidir. Yalnız şərqi almanlara<br />
sataşdığına görə yox. Bir də ona görə ki, o, son çıxışlarından birində bavariyalıları<br />
Almaniyanın o biri əyalətlərindəki əhalidən ağıllı olduğunu bəyan etmişdir. Bəzi<br />
siyasi rəqibləri məhz bu sözlərindən ötrü Edmund Ştoyberi “Bavariya separatçılığına”<br />
meyl göstərməkdə ittiham etdilər ki, bütün bunlar Almaniyada seçki kampaniyasının<br />
hərarətinin yavaş-yavaş qaynar nöqtəyə çatdığını göstərir.<br />
Almaniyada seçki qızdırmasının hərarəti yüksəlir<br />
05 .08.2005<br />
Almaniyada seçki qızdırması cəmiyyətin böyük hissəsini bürüyüb. Seçkilərə altı<br />
həftə qalır və hər yeni gün yeni, gözlənilməz xəbərlər gətirir. Hələ bir həftə qabaq<br />
aparılan rəy sorğularında müxalifətdə olan xristian-demokrat və xristian-sosial<br />
ittifaqı kansler Gerhard Şröderin başçılıq etdiyi koalisiya hökumətində təmsil<br />
olunan sosial-demokratları və yaşılları çox geridə qoyub əlçatmaz görünürdüsə, bu<br />
həftə vəziyyət ciddi surətdə dəyişmiş kimi görünür. Günahkar isə azad demokratlar<br />
partiyasıdır. Nə üçün? Ona görə ki, əvvəlki rəy sorğularına əsasən xristian-demokrat<br />
159
və xristian-sosial ittifaqı partiyaları məhz azad demokratlar partiyası ilə koalisiya<br />
yaradaraq hakimiyyətə gələ bilər. Almaniyanın “ARD” televiziya kanalının sifarişi<br />
ilə aparılan son sorğu göstərir ki, xristian-demokrat ittifaqı və xristian-sosial ittifaqı<br />
əvvəlki kimi 42 faiz əldə etmiş, azad demokratlar partiyası isə 1 faiz itirərək 7<br />
faizdən 6 faizə düşmüşdür. Bunun əksinə olaraq kansler Gerhard Şröderin mənsub<br />
olduğu sosial-demokrat partiyası 28 faizdən 29-a yüksələ bilmişdir ki, bunun özü<br />
də müvəffəqiyyət hesab oluna bilər. Beləliklə sorğuya əsasən, müxalifətdə olan<br />
üç mühafizəkar partiyanın — xristian-demokrat ittifaqı, xristian-sosial ittifaqı və<br />
azad demokratlar partiyasının birlikdə səslərin 48 faizini əldə etmişlər ki, belə bir<br />
nəticə müxalifəti sevindirə bilməz. Çünki, üç sol meylli partiya — sosial-demokrat<br />
partiyası, yaşıllar partiyası və solçular partiyası da həmin sorğuda iştirak edənlərin<br />
48 faizinin səsini əldə etmişlər. Siyasi müşahidəçilər seçicilərin mövqeyində əmələ<br />
gələn dəyişiklikləri müxtəlif cür izah edir və müxtəlif yöndən şərh edirlər. Məsələn,<br />
müşahidəçilərin əksəriyyəti bu fikirdədir ki, mühafizəkar müxalifətə seçicilər arasında<br />
rəğbətin yerində saymasının əsas günahkarı müxalifətin kansler vəzifəsinə vahid<br />
namizədi xanım Angela Merkelin son günlərdə buraxdığı səhvlərdir. Səhvlərin ən<br />
ciddisi vahid namizədin son günlərdə televiziya ekranlarında və yığıncaqlarda çıxış<br />
edərkən nümayiş etdirdiyi nisbi səriştəsizliyidir. Müxalifət ideoloqlarının və seçki<br />
strateqlərinin böyük narahatlıq keçirdiklərini, seçicilərin isə böyük çaşqınlıq içində<br />
olduğunu mətbuat açıq yazır. Məsələn, Heribert Prantl “Sueddeutsche Zeitung”<br />
qəzetində yazır: “Parlament seçkilərinə hazırlıq kampaniyasının ən ciddi nöqsanı<br />
bir çox seçicinin çaşqınlıq içində olmasıdır. Seçicilərin əksəriyyəti Gerhard Şröderi<br />
və sosial-demokratları artıq istəmirlər və bu aydın məsələdir, amma eyni seçicilər<br />
xristian-demokrat ittifaqına etibar etmir və Angela Merkelin bacarığına şübhə ilə<br />
yanaşır….Və Angela Merkel səhv buraxmaqda davam edir.” Mətbuatın qənaətinə<br />
görə, Gerhard Şröderlə Angela Merkel arasında sentyabrın 4-ə planlaşdırılan<br />
televiziya dueli müxalifətin xeyrinə qurtarmaya bilər. Siyasi icmalçılar Gerhard<br />
Şröderin televiziyadan məharətlə istifadə etmək qabiliyyətinə malik olduğunu,<br />
Angela Merkelin isə bu qabiliyyətə malik olmadığını qeyd edirlər. Bəzi qəzetlərin<br />
fikrincə, Angela Merkelin Gerhard Şröderin iki televiziya dueli keçirtmək təklifini<br />
təkidlə rədd etməsi və yalnız bir duellə kifayətlənmək istəməsi də Merkelin<br />
zəifliyindən xəbər verir. Bu icmalçıların və mətbuatın fikirləridir. Seçkilərə 6 həftə<br />
qalıb, vəziyyət günbəgün dəyişir və seçici kütləsi öz mövqeyini hələ bir neçə dəfə<br />
dəyişə bilər.<br />
160
Almanlar demokratiya qıtlığından şikayətlənir, İtaliya tarixi günlərini<br />
yaşayır<br />
29.04.2005<br />
Şirak qorxur, Avropa Birliyi böyüyür<br />
Bəli. Polşada anadan olan Kopernikə qədər mövcud olan nəzəriyyəyə görə Yer kürəsi<br />
kainatın mərkəzində öz oxu üstündə fırlanır, bütün göy cısmləri (o cümlədən Günəş)<br />
isə Yer kürəsinin başına fırlanırmış. Belə deyilmiş. Kopernik sübut etdi ki, kainatın<br />
mərkəzində Günəş dayanır və bütün göy cismləri (o cümlədən Yer kürəsi) Günəşin<br />
başına dolanır. Dünyada hər şey nisbidir. Nisbi olmasaydı heç bir şey dəyişməzdi.<br />
SSRİ dağılanda Qərb sevinirdi. Qərb demokratiyası Şərqin kommunist istibdadını<br />
arxası üstə yıxmışdı. Demokratiyanın təntənəsi göz qabağında idi. Demokratiya<br />
kainatın mərkəzində layiqli yerini tutdu və bütün yer uzu demokratiyanın başına<br />
fırlanmağa başladı. Göy guruldadı. Toy-bayram sədaları Avropanı bürüdü. Gecə<br />
oldu, gündüz oldu. Aylar keçdi, illər keçdi. Və Polşanın qonşuluğunda yerləşən,<br />
dünyanın ən güclü iqtisadiyyatına malik olan, demokratiyanın bütün prinsiplərini<br />
oksigen kimi ciyərlərinə hopduran Qərbi Almaniyada bu gün almanların 30, 1989-<br />
cu ilədək kommunizmin şimaldan doğan günəşindən qidalanan Şərqi Almaniyada<br />
əhalinin 38 faizi demokratiyanın qıtlığından şikayətlənir. 1986-cı ildə Almaniya<br />
federativ respublikasında bu cür bədbin almanların sayı vur-tut 8 faizə bərabər idi.<br />
Bəli. Almaniyada demokratiyaya şübhə ilə yanaşanların, demokratik reallıqdan narazı<br />
olanların sayı sürətlə artır. Qəribə yerdir Yer kürəsi. Avropa bu qəribə dünyanın<br />
qəribə güşəsi, Almaniya qəribə ölkələrin biridir. “Spiegel” həftəliyinin apardığı<br />
sorğuya əsasən, almanların demokratiyaya inamı sarsılırsa da, milli qürur məsələsində<br />
yerlilərin hisslərində yüksəliş müşahidə olunur. Dedik ki, Almaniya qəribə ölkədir.<br />
Yanılmadıq. Eyni sorğuya əsasən, ölkənin həm şərqində, həm də qərbində sosial<br />
ədalətə bədbin yanaşanların sayı elə sürətlə artır ki, Almaniyada söz sahibi olan siyasi<br />
qüvvələrin narahat olmaması qeyri-mümkündür. Belə ki, Qərbi Almaniyada rəyi<br />
soruşulanların 67, Şərqi Almaniyada isə 68 faizi cəmiyyətdə sosial ədalət amilinə<br />
inamının sarsıldığını bildirib. 1993-cü ildə Qərbi Almaniyada sosial ədalətə inamını<br />
itirənlərin sayı 38 faizə bərabər idi. Tərəqqi göz qabağındadır. Dünyanın qəribə güşəsi<br />
olan Avropanın ikinci qəribə ölkəsi İtaliyadır. Doğrudan da qəribə ölkədir. Elə qəribə<br />
ölkədir ki, amerikan mətbuatı bu yaxınlarda İtaliyanı Avropanın “xəstəsi” elan etdi.<br />
Amerikan mətbuatı ədalətsizliyə yol verir. Xüsusilə Silvio Berluskonenin baş nazir<br />
olduğu dövrü “xəstə” dövr adlandırmaq günahdır. Alman icmalçıları qeyd edirlər<br />
ki, Silvio Berluskone tənqidə layiq bir siyasətçidir. Amma etiraf etmək lazımdır ki,<br />
İtaliyanın ikinci dünya müharibəsindən sonrakı tarixində ən uzunömürlü hökumət<br />
Berluskone hökumətidir. 2001-ci ildə baş nazir vəzifəsini ifa etməyə başlayan<br />
161
Berluskone düz 1409 gündür ki, hakimiyyətdədir və parlamentin himayəsilə bu<br />
hökumət daha 13 ay hakimiyyətdə qalacaq. Alman mətbuatı bunu İtaliyanın tarixində<br />
rekord hesab edir. Və səhv etmir. Berluskone hökuməti son 60 ildə İtaliyanın 60-cı<br />
hökumətidir. Ondan qabaqkı hökumətlər orta hesabla yalnız 11 ay hakimiyyətdə<br />
qala biliblər. Berluskone sevinir və sevinməyə haqqı var. Böyük nailiyyətdir. “La<br />
Repubblica” adlı italyan qəzeti ciddi əhvali-ruhiyyədə yazdığı məzəli şərhində<br />
Silvio Berluskonenin nazirlər kabinetində 99 vəzifəli şəxsin (63 dövlət katibi, baş<br />
nazirin 9 müavini, 26 nazir və baş nazir) işlədiyini yazır və “99” rəqəminin sehrli<br />
rəqəm olduğunu qeyd etməyi unutmur. Avropanın üçüncü qəribə ölkəsi Fransadır.<br />
Ölkənin prezidenti Jak Şirak və Almaniyanın kansleri Gerhard Şröder Avropa<br />
Birliyinin vahid konstitusiyasının qızğın tərəfdarı olduqlarını gizlətmirlər. Maraqlı<br />
olan bu deyil. Maraqlı olan odur ki, Avropa Birliyinin konstitusiyası məsələsinə<br />
fransızlar öz münasibətlərini referendumda verməli olacaqlar. Və ilkin sorğular<br />
Jak Şirakın müşkül vəziyyətə düşdüyünü göstərir. Fransızların əksəriyyəti avrokonstitusiyaya<br />
qarşı olduğunu gizlətmir. Gerhard Şröderin vəziyyəti daha əlverişlidir.<br />
Almaniya qanunlarına görə Avropa Birliyinin konstitusiyası barədə qərar xalq<br />
referendumunda deyil, alman parlamentində qəbul olunacaq. Parlamentdə səslərin<br />
əksəriyyəti isə Şöderin başçılıq etdiyi koalisiya hökumətinin üzvü olan partiyalara<br />
aiddir. Şirak pərtdir, Şröder sevinir. Bir də ona görə sevinir ki, Almaniyada işsizlərin<br />
sayı 5 milyondan 4, 97 milyona düşüb. Sevindirici haldır. Almaniyada işsizlərin<br />
sayı aşağı düşür, Avropa Birliyində üzvlərin sayı artır. Bolqarıstan və Rumıniyanın<br />
2007-ci ildə Avropa Birliyinin üzvü olacağı barədə saziş Brüsseldə imzalandı.<br />
Bolarlar sevinir. Rumınlar da sevinir. Qəribə dünyadır. Avropa Şurası ilk dəfədir<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarından tələb edib ki, Quantanamoda saxladığı məhbuslara<br />
qarşı sistemli və ardıcıl işgəncələrə son qoysun. Avropa Şurası terrorla mübarizə<br />
bəhanəsilə Quantanamoda amerikalıların yaratdıqları həbs düşərgəsində “orta əsr”<br />
metodlarından istifadə olunduğunu bildirir. Vaşinqton hökuməti inadcıl bir tərzdə<br />
bir tərəfdən deyir ki, məhbuslara işgəncə verilmir, o biri tərəfdən isə Quantanamo<br />
bazasında saxladığı məhbusları Cenevrə müahidəsinə uyğun olaraq hərbi əsir kimi<br />
tanımaqdan imtina edir. Bəli, Kopernik düz deyirdi: Yer kürəsi Günəşin başına<br />
dolanır…<br />
162
2005-ci il alman ildir<br />
21.04.2005<br />
2005-ci il alman ildir: Bavariyalı ruhani Vatikanda, ermənilər Berlində,<br />
Almaniya Nyu Yorkda hücumdadır<br />
Ağır həftə idi. Almaniyanın Bavariya əyalətindən olan kardinal Yozef Ratsinger<br />
Vatikanda Roma katolik kilisəsinin ən yüksək vəzifəsinə seçildi və Papa kürsüsündə<br />
əyləşdi. İtaliyanın baş naziri Silvio Berluskone əvvəl istefa verdi sonra istefasından<br />
istefa etdi…İstefa vermədiyini bildirdi. Ermənilər Berlində Almaniya parlamentində<br />
“soyqırım” iddiası ilə həmləyə keçdilər. Və Almaniya Birləşmiş Millətlər Təşkilatının<br />
Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri olan böyük dövlətlərin cərgəsində yerini<br />
tutmaq üçün həmləsini gücləndirdi. 2005-ci ilin alman ili olması üçün şərtlərin<br />
biri artıq göz qabağındadır. 500 ildə n bəri ilk dəfədir bir alman ruhanisi Roma<br />
Papası libasını əyninə taxıb Romanın Peter meydanında dindarları ikiəlli salamladı.<br />
Almanların böyük hissəsinin sevincinin həddi-hüdudu yoxdur. Alman hökumətinin<br />
fikrincə, kardinal Ratsingerin Papa seçilməsi Almaniya üçün böyük şərəfdir. Buna<br />
heç kim şübhə etmir. Məsələn, ABŞ prezidenti Corc Buş da bu fikrə şərik çıxıb.<br />
Corc Buşun sevincinin başqa səbəbi də ola bilər. Mətbuatda çıxan şərhlərdən belə<br />
nəticə çıxartmaq olar ki, İrak müharibəsini pisləyən mərhum İkinci Yohan Paveldən<br />
fərqli olaraq, ifrat mühafizəkar olan Ratsingerin daha çox kilisədaxili problemlərlə<br />
məşğul olacağını düşünənlər çoxdur. Təsadüfi deyildir ki, Avropa mətbuatı yeni<br />
Papadan yenilik gözləmədiyini gizlətmir və onu hətta “tayı-bərabəri olmayan<br />
mürtəci ruhani” adlandırır. Ratsingerin Papa seçilməsi xüsusilə Latın Amerikasında<br />
bədbinliklə qarşılanmışdır. Meksikanın tanınmış sosioloqu Bernardo Barrankonun<br />
fikrincə, “Ratsinger Latın Amerikası üçün bir faciədir, çünki o, Latın Amerikasının<br />
problemlərini başa düşən adam deyildir. Yeni Papanın 78 yaşında olub, modern<br />
dünyanın tələbləri ilə ayaqlaşmağa meyl göstərməyəcəyini də mətbuat tez-tez dilə<br />
gətirir. Fransanın Elzas əyalətində çıxan “Dernières Nouvelles d’Alsace” qəzeti bu<br />
barədə yazır: „Fransanın müasir fikirli katolikləri ehtiyat edirlər ki, yeni Papanın<br />
dövründə katolik kilisəsində aşkarlığa yol verilməyəcək, əksinə kilsə daha qapalı bir<br />
cəmiyyətə çevriləcəkdir. Papa 16-cı Venedikt (kardinal Ratsingerin ruhani adıdır)<br />
78 yaşındadır və bu yaşda o, İkinci Yohan Pavelin 58 yaşında Papa seçilərkən katolik<br />
kilisəsində nail olduğu sıçrayışı çətin təkrar edə bilsin. Bundan başqa yeni Papa İkinci<br />
Yohan Paveldən fərqli olaraq dünyada şöhrət qazanmış bir Papa ola bilməyəcək.”<br />
Romada çıxan “La Repubblica” qəzeti tənəli şərhində qeyd edir ki, Yozef Ratsinger<br />
seçkidən qabaq kardinalların əksəriyyətinin səsini siyasi yolla əldə etməyə qadir<br />
olmuş yeganə kardinaldır. Qəzetin fikrincə, yeni Papa ilk çıxışında özünü şəxsiyyət<br />
kimi göstərə bilməmişdir. Alman əsilli kardinal Ratsingerin son 500 ildə Roma Papası<br />
kürsüsündə əyləşən ikinci qeyri-italiyalı olduğunu da xüsusilə qeyd etməyi unutmur.<br />
163
Alman mətbuatında da tənqidi fikirlər söylənir. Alman ilahiyyatçısı Gotthold<br />
Hazenhüttl Münhendə çıxan “Sueddeutsche Zeitung” qəzetilə müsahibəsində<br />
Ratsingerin Papa seçilməsini “faciə” adlandırır. Onun fikrincə, Ratsinger İkinci<br />
Yohan Pavelin xəttini daha şiddətlə və daha sərt şəkildə davam etdirməklə, katolik<br />
kilisəsində islahatların həyata keçirilməsini daha da yavaşıdacaqdır. Hazenhüttl belə<br />
hesab edir ki, kardinal Ratsinger kilisəni təkbaşına hökmdar və yaxud diktator kimi<br />
idarə edəcəkdir. Maraqlı bir faktı da qeyd etmək pis olmaz. Türkiyə mətbuatının<br />
yazdığına əsasən, kardinal Ratsinger Almaniyanın mühafizəkar müxalifətinin<br />
müttəfiqi və silahdaşı sayılır və Türkiyənin Avropa Birliyinə üzvlüyünə qarşıdır.<br />
Əlavə edək ki, mühafizəkar xristian ilahiyyatçısı olan Ratsingerin Papa seçilməsi<br />
xristian dünyası ilə İslam aləmi arasında mükalimənin gələcəyinə bədbin yanaşmağa<br />
fürsət verir. Qəribə zəmanədir. Yeni Papa seçiləndən üç gün sonra üzdəniraq<br />
erməni “soyqırımı”na dair qanun layihəsi gözlənilmədən Almaniya bundestaqının<br />
(parlamentinin) müzakirəsinə təqdim olundu. Yerli müşahidəçilərin qənaətinə<br />
görə, erməni “soyqırımı layihəsinin birdən-birə ortaya atılması da Türkiyənin<br />
Avropa Birliyinə daxil olmaq arzusu ilə əlaqədardır. Belə təxmin edilir ki, Avropa<br />
ölkələri Avropa Birliyinə can atan Türkiyənin zəif damarından yapışıb üzdəniraq<br />
“soyqırımı”nı tanımağa Ankaranı məcbur etmək istəyirlər. Ankaranın bu təzyiqlərə<br />
boyun əyəcəyinə, əlbəttə, inanan azdır. Necə olsa, əgər Almaniyanın Birləşmiş<br />
Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olmaq üçün göstərdiyi<br />
səylər fayda verərsə, 2005-ci il alman ili ola bilər. BMT-nin baş katibi Kofi Annanın<br />
müavinlərindən biri olan Mark Mallox Braun “Spiegel” adlı alman həftəliyinə verdiyi<br />
müsahibəsində dünyanın ən qüdrətli iqtisadiyyatına malik dövlətlərindən biri olan<br />
Almaniyanın dünya məsələlərində də aparıcı rolu üzərinə götürməsinin vacibliyini<br />
qeyd etmişdir. Belə görünür ki, kansler Gerhard Şröder bu istiqamətdə fəaliyyətini<br />
gücləndirəcəkdir. Onun Çin xalq respublikasına silah embarqosuna son qoymaq<br />
üçün təkcə Amerika ilə qarşıdurmaya girişməklə kifayətlənməyən, hətta koalisiya<br />
üzrə şəriki olan yaşıllar partiyası ilə döyüşə girən Şröderin bir qayəsi də Təhlükəsizlik<br />
Şurasının daimi üzvü kimi Pekini öz tərəfinə çəkməkdir. Çin hökuməti artıq bildirib<br />
ki, Almaniyanın Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olması fikrinə Pekin rəhbərliyi<br />
müsbət yanaşır. Beləliklə, 2005-ci ilin tam mənada alman ili olması fikri xəyal olmaya<br />
da bilər.<br />
164
Avropa ağladı, güldü, kədərləndi və qəzəbləndi<br />
14.04.2005<br />
Avropa qarışıq bir həftə yaşadı. Ağladı, güldü, kədərləndi və qəzəbləndi. Roma<br />
Papası İkinci Yohan Pavel Vatikanda 300 000 insanın iştirakı ilə dəfn edildi. Bir<br />
milyard katolikin 900 nəfər əhalisi olan dini dövləti — Vatikan, dəfn mərasimini<br />
geridə qoyub, tarixi seçkiyə doğru addımladı. Seçki günü aprelin 18-dir. Seçki məxfi<br />
bir üsulla keçirilir. Hətta yerli mətbuat belə, seçki üslubunun təfərrüatlarından<br />
bixəbərdir. Bixəbər olsa da bayıra bəzi məlumatlar sızır. Parisdə ingilis dilində çıxan<br />
“İnternational Herald Tribune” qəzetinin topladığı məlumata görə, Papa seçkisində<br />
siyasət birinci dərəcəli əhəmiyyət kəsb edəcək. Belə ki, qəzetin təxmininə görə,<br />
yeni Papa İslam dünyasından yaxşı xəbəri olan bir şəxs olacaq. Papanı seçəcək<br />
kardinalların bir qisminin qayəsi dünyanın ən iri iki dini arasında uzlaşmanı təmin<br />
etmək, heç olmasa İkinci Yohan Pavelin başladığı mükaliməni (dialoqu) davam<br />
etdirməkdir. Mətbuatın yazdıqlarından aydın olur ki, məhz Vatikanın İslam<br />
dünyasına münasibətinə və iki din arasında mükalimə məsələsinə iki biri-birinə<br />
ziddiyyət təşkil edən baxış mövcuddur. Mötədil (liberal) kardinallar İslam və İslam<br />
dünyası ilə dinc yanaşı yaşamanın və mükalimənin tərəfdarıdırsa, mühafizəkar<br />
(radikal) kardinallar İslama rəqib kimi yanaşmaqda davam edirlər. “İnternational<br />
Herald Tribune” qəzeti mühafizəkar kardinalların arasında 77 yaşlı alman ruhanisi<br />
Yozef Ratsingerin ən nüfuzlu şəxs olduğunu qeyd edir. Və qəzetin yazdığına görə,<br />
Ratsinger İslamı xristian dünyasının rəqibi kimi gördüyü üçün, mükalimənin<br />
ciddiliyinə və ciddi nəticə verəcəyinə inanmır. Xristian ruhanilərini, xüsusilə katolik<br />
kardinallarını bu məsələdə ən çox narahat edən amil — xristianlığın xristianlar<br />
arasında nüfuzunun azalması, dini buyuruqların konkret mahiyyətini itirməsi<br />
müqabilində İslamda dini buyuruqların aydın və konkret mahiyyət kəsb edib, dinə<br />
etiqad edənlərə daha böyük təsir etməsidir. Kardinal Ratsinger bunu açıq söyləmirsə<br />
də, 2000-ci ildə “Dominus Jesus” adlı teoloji bir sənədin ortaya çıxmasında aparıcı rol<br />
oynadığını qeyd etməmək mümkün deyildir. Məhz bu sənəddə katolik dünyasında<br />
İncilin yenidən canlandırılmasına çağırılır və eyni zamanda, İslamın adı çəkilməsə<br />
də yer üzündə yeganə haqqın (həqiqətin) xristianlığa aid olduğu iddia edilir. Bu<br />
sənəd katolik dünyasında birmənalı qarşılanmayıb, amma nəzərə almaq lazımdır ki,<br />
yeni Papanın seçilməsində həlledici rolu məhz kardinal Ratsingerin oynayacağına<br />
heç kim şübhə etmir. Belə olduqda isə növbəti Papanın İslam məsələsində, habelə<br />
əsrlərdən bəridir ədavət və nifaq mənbəyi olan Roma katolik və Rus pravoslav<br />
ziddiyyətlərinin aradan qaldırılmasında mövqeyinin necə olacağını indidən söyləmək<br />
son dərəcə təhlükəli bir təşəbbüs olardı. Hər şey aprelin 18-də həll olunacaq və<br />
əvvəlcə dediyimiz kimi, seçkidə dini prinsiplərdən çox, siyasi prinsiplərə daha çox<br />
diqqət yetiriləcəkdir. 1978-ci ildə Karol Voytılanın Roma Papası seçilməsi dünyanı<br />
və o zamankı kommunist ölkələri blokunu şoka salmışdı. Görəsən Karol Voytılanın<br />
165
yerinə seçiləcək yeni Papanın şəxsiyyəti də kimisə və kimlərisə şoka salacaqmı? Bunu<br />
zaman göstərəcək. Əvvəlcə dediyimiz kimi, Avropa qarışıq bir həftə yaşadı. Ağladı,<br />
güldü, kədərləndi və qəzəbləndi. Qəzəblilər arasında Amerika Birləşmiş Ştatlarının<br />
Parisdəki səlahiyyətli səfiri Hovard Liç əsəblərinə hakim olmayıb Fransa prezidenti<br />
Jak Şirakın ünvanına kəskin tənqidlər söylədi. Hovard Liçin jurnalistlərə söylədiyinə<br />
görə, dostlar arasında fikir ayrılıqları ola bilər, ancaq Jak Şirak İraka hücum hazırlanan<br />
bir anda qırmızı cızığı keçərək, Amerikaya qarşı işləməyə başladı. Səfirin iddiasına<br />
görə, belə hərəkət dosta yaraşmaz. Dost dedik dostlar yada düşdü. Almaniyada<br />
hakimiyyətdə olan koalisiya hökumətindəki dostlar arasında da son günlərdə<br />
gərginlik müşahidə edilir. Koalisiya hökumətinə daxil yaşıllar partiyasının sədri və<br />
xarici işlər naziri Yoşka Fişer məhəlli seçkilərdə koalisiya üzvlərinin uğursuzluğunu<br />
nəzərə alaraq, sosial demokrat partiyasından olan kansler Şröderə müxalifətdə olan<br />
mühafizəkar partiyalarla böyük koalisiya yaratmaq xəyalını ağlından çıxartmağa<br />
çağırıb. Fişerin xəbərdarlığı səbəbsiz deyildir. Yoşka Fişer hal-hazırda öz vəzifəsinin<br />
icrasında buraxdığı səhvlərdən ötrü ciddi tənqidlərlə üzbəüzdür. Bəli, Avropa qarışıq<br />
bir həftə yaşadı. Ağladı, güldü, kədərləndi və qəzəbləndi. Avropanın ən kiçik dövləti<br />
olan Monakonun hökmdarı knyaz Üçüncü Raynier də ötən həftə torpağa taşırıldı.<br />
Üçüncü Raynierin oğlu Monakonun yeni hökmdarı oldu. Qəribə yerdir Avropa.<br />
Şahzadə Albert evli deyil. Əgər varislik edə biləcək oğlu olmasa, onun ölümündən<br />
sonra Monako Fransanın nəzarətinə veriləcək və beləliklə müstəqilliyini itirəcəkdir.<br />
Və nəhayət ötən həftə Britaniya şahzadəsi Çarlz Kamilla ilə evləndi. Avopa ağladı,<br />
Avropa güldü və Avropa yenə kədərləndi. Hitler rejiminin ölüm düşərgələrindən<br />
biri olan Buxenvaldın azad edilməsinin 60 illiyi yad edildi. Və Almaniyanın Federal<br />
Kəşfiyyat Xidməti — BND (Bundesnachrichtendienst) terrora qarşı mübarizədə<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarının ciddi səhvlərə yol verdiyini bəyan etdi. “BND”nin<br />
prezidenti Auqust Hanning “Handelsblatt” qəzetinə müsahibəsində qəzəblə bildirdi<br />
ki, 2001-ci ilin noyabr ayında ABŞ qoşunları Əfqanıstanın Tora Bora dağlarında<br />
Usame bin Ladeni tuta bilərdi, ancaq kobud səhvləri üzündən bin Laden əfqan<br />
yaraqlılarına külli miqdarda rüşvət verib xilas ola bildi… Dünyanın özü də qəribə<br />
məkandır…<br />
Vaşinqton və Almaniyada seçkiləri, Toni Bleyr və Britaniyada terror<br />
28.07.2005<br />
İnsanı insandan fərqləndirən xasiyyətdir. Xalqı xalqdan fərqləndirən mədəniyyətdir.<br />
Ölkəni ölkədən fərqləndirən inkişafdır. Dövrü dövrdən fərqləndirən inkişaf deyil,<br />
xüsusiyyətdir. Qədim Misirdə fironların sərdabəsi olan ehramlar dünyanın açılmamış<br />
sirrlərindəndir. Bu nəhəng daşların necə və hansı üsulla yerdən qaldırıldığını,<br />
sərdabələrin (ehramların) belə dəqiqliklə necə inşa edilməsi elə bir sirrdir ki, ən cüzi<br />
166
məişət hadisəsini divarlarda həkk etdirən qədim misirlilər sərdabələrin sirrini tarixin<br />
qaranlıq və əlçatmaz dərinliklərinə özləri ilə birlikdə gömməyi tərcih etmişlər. Bir<br />
qrup amerikalı bu sirri açmaq üçün yeni bir nəzəriyyə irəli sürüblər. Onlar iddia<br />
edirlər ki, bəziləri 40 tondan ağır olan daşları ehramların təpəsinə küləyin köməyi<br />
ilə qaldırıblar. Maraqlı fərziyyədir, amma fərziyyədir. Misir ehramlarının sirri<br />
qədim misirlilər kimi yer üzünü birdəfəlik tərk edib qeybə çıxanların arasındadır.<br />
Ötən həftə Avropada maraqlı hadisələr baş verdi. London və Britaniyanın digər<br />
şəhərlərində terror əməlləri baş verəndən sonra baş nazir Toni Bleyr jurnalistlərin<br />
qarşısına çıxmalı oldu. Son sorğularda hər üç nəfər ingilisdən ikisinin son terror<br />
əməllərinin İrak müharibəsi ilə əlaqədə olduğunu bildirməsinə baxmayaraq Toni<br />
Bleyr jurnalistləri inandırmağa çalışdı ki, yox ki yox. Londondakı terrorun İrak<br />
müharibəsi ilə heç əlaqəsi yoxdur. Və öz əsəblərinə hakim ola bilməyən bir jurnalist<br />
rəy sorğularının nəticəsini Toni Bleyrin yadına salandan sonra bəyan etdi ki, „baş<br />
nazir ingilis xalqını axmaq sayır“. Jurnalisti başa düşmək olar. Amma, əslində belə<br />
deyildir. İngilislər axmaq deyillər. Ümumiyyətlə xalqlar barədə ümumiləşdirilmiş<br />
hökm yürütmək doğru deyildir. Bunu qədim misirlilərin timsalında yaxşı<br />
müşahidə etmək mümkündür. 2003-cü ildə, İrak müharibəsinin ən qızğın çağında,<br />
Almaniyanın koalisiya hökuməti Vaşinqtonla Londonun müharibə planlarına qarşı<br />
çıxan anlarda almanların ana müxalifəti olan xristian-demokrat ittifaqının sədri<br />
xanım Angela Merkel təcili surətdə Vaşinqtona getdi və ABŞ prezidentinə bəyan<br />
elədi ki, Almaniyada müxalifətdə olan xristian-demokrat ittifaqı İrak müharibəsinin<br />
tərəfdarıdır. Xanım Merkelin bu hərəkəti o zaman Almaniyanın özündə siyası<br />
mədəniyyətdən bir az uzaq olan hərəkət kimi qiymətləndirildi. Almaniya bu gün<br />
parlament seçkilərinə hazırlaşır. Angela Merkelin partiyası rəy sorğularında Gerhard<br />
Şröderin partiyasını ötüb keçib. Xanım Merkel isə deyir ki, Almaniya İraka əsgər<br />
göndərməyəcək. Nə üçün göndərməyəcək? Məlum deyildir. Amma məlumdur ki,<br />
Britaniyanın baş naziri Toni Bleyr Londonda baş vermiş terror əməlləri ilə İrak<br />
müharibəsi arasında bağ olduğunu qətiyyətlə danır. Xanım Merkellə rəsmi Vaşinqton<br />
arasında fikir-ayrılığı ancaq bundan ibarətdir. Xristian-demokrat ittifaqının xarici<br />
siyasət şöbəsinin başçısı və təzəcə Vaşinqtona səfərdən qayıdan Volfqanq Şoyble<br />
sevinclidir. Onun sözlərindən belə çıxır ki, xanım Angela Merkelin sentyabrın 18-<br />
də keçiriləcək seçkilərdə qalib gələcəyinə Vaşinqtonda heç prezident Buşun özü də<br />
şübhə etmir. Bunun səbəbi vardır. Alman mətbuatına əsasən, Volfqanq Şoyblenin<br />
Vaşinqtonda yalnız dövlət katibi Kondoleza Rays ilə görüşü olmalı idi. Lakin<br />
görüş zamanı xanım Rays cənab Şoybleyə bildirib ki, cənab prezidentin özü (yəni<br />
Corc Buş) söhbətə qoşulmaq istəyir. Volfqanaq Şoyble deyir ki, bu xəbər onu həm<br />
təəccübləndirdi, həm də sevindirdi. Söhbət mehriban dostluq şəraitində keçmişdir.<br />
Corc Buş deyib ki, Amerika Almaniyanı iqtisadi və siyasi cəhətdən güclü dövlət<br />
olaraq görmək istəyir. Maraqlıdır. Xristian-demokrat ittifaqı Şoyblenin yerinə xanım<br />
Merkelin özünü Vaşinqtona göndərmək istəyib, amma son anda planını dəyişməli<br />
167
olub. Səbəblərdən biri kimi xanım Merkellə cənab Buşun birgə şəkil çəkdirməsi<br />
məsələsi göstərilir. Xristian-demokrat ittifaqının strategləri belə nəticəyə gəliblər<br />
ki, Merkellə Buşun birgə şəkli seçki kampaniyasında xanım Angela Merkelə ancaq<br />
ziyan vura bilər…Bəli, qədim Misirdə fironların sərdabəsi olan ehramlar dünyanın<br />
açılmamış sirrlərindəndir. Dünya isə, təəssüf ki, sirrlər xəzinəsidir.<br />
Dünyanı dəyişdirən Papa və yaxud dünyanın dünyəviləşməsindən<br />
qorxan Papa<br />
06. 04. 2006<br />
Avropa matəm əhvali-ruhiyyəsindədir. Roma Papası İkinci Yohan Pavel vəfat etdi.<br />
İtaliyanın Milan şəhərində çıxan “Correra delle Sera” qəzeti onu “dünyanı dəyişdirən<br />
Papa”, ABŞ prezudenti Corc Buş “əbədi Qəhrəman” adlandırdı. Papanın vaxtı ilə<br />
kardinal olduğu Krakov şəhərinin hisslərini cilovlaya bilməyən bir keşişi “Nə gözəl<br />
həyat, nə gözəl ölüm!” deyə fərəhlə nida etdi. Həyatın gözəlliyinə söz yoxdur, ancaq<br />
Papanın ölümünün gözəlliyini vəsf etməklə keşiş bəlkə bir az mübaliğəyə yol verir.<br />
Roma Papası artıq bir il idi ki, xəstəlikdən əzab çəkir, ölümlə çarpışırdı. Ağır ölüm<br />
idi... Hər bir insanın ölümü kimi...Avropanın bütün kütləvi məlumat vasitələri<br />
dünyanın 1 milyard katolikinin ruhani rəhbərinin ölümü ilə məşğuldur. Yohan<br />
Pavelin ünvanına o qədər tərif söylənir ki, onun Vatikan tərəfindən müqəddəs elan<br />
ediləcəyi şübhəsizdir. “Allaha inamın olmadığı bir dünya insanların düşməni olan bir<br />
dünyadır”. Bu fikir Roma Papasına məxsusdur. “Deutsche Press Agentur” adlı alman<br />
məlumat agentliyinin icmalında Roma Papasının daxili dünyası, qorxusu və idealları<br />
barədə belə bir qısa şərh diqqəti cəlb edir: “Almanlar Papanı birinci növbədə “sülh<br />
mələyi” olduğu üçün sevirdilər. Lakin, Osventsim ölüm düşərgəsinin qonşuluğunda<br />
yaşamış, Hitler terrorunu və kommunist rejimini görmüş bu şəxsi keçdiyi və gördüyü<br />
dəhşətlər yox, qarşıdan gələn dəhşətin kabusu vahiməyə salırdı. Dünyanın büsbütün<br />
dünyəviləşməsi, Allaha inamın, etiqadın mövcud olmadığı bir dünyanın, Əhdi-Cədid<br />
vəhylərinə uyğun şər dünyasının peyda olması və insanın bütün əhəmiyyətinin<br />
sadə sözəbaxan alət səviyyəsinə qədər azalması ehtimalı bir kabus, bir qarabasma<br />
kimi onu bütün həyatı boyu təqib edirdi.” Dünyəvi adı Karol Voytıla olan Roma<br />
Papasına bütün katoliklərin münasibəti birmənalı deyildir. Bəzi alman ilahiyyatçıları<br />
İkinci Yohan Paveli kilisəni avtoritar üsullarla idarə etməkdən çəkinmədi.<br />
İsveçrənin 41 nəfər keşişi hələ ötən ilin sonunda Yohan Pavelə müraciət edərək<br />
istefa verməyə çağırırdı. İsveçrənin Bazel şəhərində çıxan “Bazler Zeitung” qəzeti<br />
İsveçrə ilahiyyatçısı Hans Küngun başına gələnləri xatırladır. 1979-cu ildə Papanın<br />
səlahiyyətlərini şübhə altına saldığı üçün Vatikan onun katolik universitetlərində<br />
müəllimlik etmək barədə lisenziyasını ləğv etdi. Hans Küng son müsahibəsində<br />
Papanın dini fəaliyyətinin dini əqidənin zəifləməsinə gətirib çıxartdığını iddia<br />
etmişdir. Karol Voytılanın zarafatı sevməsi, insanlarla açıq görüşüb söhbət etməsi<br />
katoliklərdə onun liberal bir Papa olduğuna dair yanlış təsəvvür yaratmışdır. Ümumi<br />
qənaətə görə bu, səhv təsəvvürdür. Onun tərcümeyi-halını yazanlardan biri deyir<br />
ki, Papa hamını dinləməyə hazır olan bir adam idi, amma dinləmək dözümlü olmaq<br />
168
demək deyildir. Roma Papasının tarixi bir şəxsiyyət olduğunu bütün qəzetlərlə<br />
yanaşı, siyasətçilər də təkrar-təkrar bəyan edirlər. Roma Papasının Şərqi Avropa<br />
ölkələrində kommunizmin süqutundakı mühüm rolunu hamı qeyd edir. “Neue<br />
Zürcher Zeitung” adlı İsveçrə qəzeti Roma Papasının 20-ci yüzilliyin sonunda<br />
tarix yazdığını qeyd edir. Qəzet haqlıdır. Siyasi icmalçılar qeyd edirlər ki, Karol<br />
Voytılanın 1978-ci il oktyabrın 16-da Roma Papası seçilməsinin qeyri-adi və misilsiz<br />
bir tarixi hadisə olduğunu biz, Berlin divarı dağılandan sonra aydın dərk edə bildik.<br />
Bəli. “Deutsche Presse Agentur” qeyd edir ki, Roma Papasının Sovet İttifaqının<br />
hegemonluğu altında olan Şərqi Avropadan çıxması o dövrdə provokasiya mənasına<br />
gəlirdi. Qəribə bir dövr idi o dövr. Qərbi Avropada mühafizəkar siyasətçilər belə<br />
kommunist bloku ilə “dinc yanaşı yaşama” siyasətinə vərdiş etdiyi bir zamanda<br />
Polşanın Krakov şəhərindən çıxan Papa kommunizmə çox nifrət etdiyini gizlətmədən<br />
söyləyirdi. 1981-ci ildə Polşada “Həmrəylik” adı ilə fəhlə üsyanlarının arxasında<br />
milliyyətcə polyak olan Roma Papasının kölgəsi dayanırdı. Qdansk şəhərində<br />
fəhlələr Yaruzelskinin kommunist rejimini sarsıdan anlarda Papanın öz vətənində<br />
baş verənləri yaxından izləyəcəyini bəyan etməsi hədə-qorxu və xəbərdarlıq kimi<br />
səslənirdi. Elə həmən il Vatikanın Peter meydanında Papanın həyatına sui-qəsdin<br />
arxasında Şərqi Avropa kəşfiyyat orqanlarının dayanıb-dayanmadığı hələ də<br />
qəti məlum deyildir. Roma Papası bu sui-qəsddən sağ çıxdı və sağalandan sonra<br />
ona güllə atan Əli Ağcanı həbsxanada ziyarət edərək onunla birlikdə Allaha dua<br />
etdi. Karol Voytılanın 1978-ci ildə Papa seçiləndən sonra dünyagörüşlərində baş<br />
vermiş dəyişikliklərə də Avropa mətbuatı diqqəti cəlb edir. Kommunizmin süquta<br />
uğramasına kömək etmiş İkinci Yohan Pavel sonralar Qərbin cazibəli həyat tərzinin<br />
kilsə və inam üçün qat-qat böyük təhlükə olduğunu dərk etməli oldu. Roma Papası<br />
bir dəfə söhbət zamanı bu sözləri söyləmişdir: “Biz qərbləşmə, əşyapərəstlik və ateizm<br />
virusuna (yoluxucu xəstəliyinə) qarşı insanların immun sistemini möhkəmlədən<br />
tədbirlər almalıyıq”. Ola bilsin haqlı idi, lakin onun buna vaxtı çatmadı. Qəribədir.<br />
Kommunizmin süqutuna kömək etmiş Roma Papası sonralar, hətta sosialistlərin<br />
öz lüğətindən sildiyi “istismar” sözünü işlətməkdən çəkinmirdi. Alman yazıçısı<br />
Yan Rossun bu sözü yerində deyilib: “Dünyanın ən sonuncu böyük Mühafizəkarı<br />
cəmiyyətdə hakim olan münasibətlərə qarşı çıxan sonuncu Üsyançı oldu”.<br />
Avropa: Fransa Pol Volfovitsdən qorxur, Kissincer avropalıları<br />
sakitləşdirir<br />
01.04.2005<br />
Avropaya da bahar gəlib. Amma, Almaniyada işsizlərin sayı azalmaq bilmir. Katolik<br />
kilisəsinin başçısı sayılan Roma Papası İkinci Yohan Pavelin səhhəti son dərəcə<br />
pisləşib. Bu xəbər Avropa katoliklərini təlatümə saldığı anlarda Roma Papası ilə<br />
əlaqədar daha bir xəbər ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmədən keçmədi. Artıq<br />
tarixin arxivinə göndərilən Almaniya Demokratik Respublikasının qorxunc dövlət<br />
169
təhlükəsizliyi komitəsinin məxfi sənədləri ictimaiyyətin istifadəsinə verildi və 1981-<br />
ci ildə Roma Papasının həyatına sui-qəsdin qəribə təfərrüatları üzə çıxdı. Haşiyə<br />
çıxıb xatırladaq ki, 1981-ci ildə Türkiyə vətəndaşı Məhmət Əli Ağca Romada İkinci<br />
Yohan Paveli öldürmək məqsədilə ona tapancadan atəş açdı. Yohan Pavel sağ qaldı.<br />
Ağca tutuldu və indiyə kimi Türkiyədə ömürlük həbs cəzasını çəkir. “Sueddeutsche<br />
Zeitung” qəzetinin məlumatına əsasən, məxfi sənədlərə inanılsa, Roma Papasına<br />
sui-qəsd sifarişinin müəllifi SSRİ dövlət təhlükəsizliyi komitəsidir və sovet DTK-sı<br />
bu sifarişi Bolqarıstan kəşfiyyatına vermişdir. Xəbərin qəribəliyi ondan ibarətdir<br />
ki, Almaniyanın “Sueddeutsche Zeitung” qəzeti bu xəbəri “Correra della Sera” adlı<br />
italyan qəzetindən götürüb. “Correra della Sera” qəzeti isə öz məlumatında Almaniya<br />
hökumət dairələrinə istinad edir. Qəzetin yazdığına görə, Almaniya hökuməti Şərqi<br />
Almaniya DTK-sının arxivində Roma Papasına sui-qəsdə aid sənədləri Bolqarıstana<br />
təhvil vermiş, Sofiya hökuməti də onları İtaliyanın müvafiq orqanlarına ötürmüşdür.<br />
Göründüyü kimi, “köhnə” Avropa ilə “təzə” Avropa arasında yalnız əməkdaşlıq deyil,<br />
inteqrasiya prosesi də sürətlə irəliləyir.<br />
Kissincer avropalılara nəsihət verir<br />
“ABŞ dünyanı idarə edirmi, cənab Kissincer?” Almaniyanın “Welt am Sonntag”<br />
qəzetinin müxbiri Miriam Hollşteynin bu qəribə sualına Amerikanın keçmiş xarici<br />
işlər naziri Henri Kissincer kəsmə cavab verir: “Amerika dünyanı idarə etmir və buna<br />
səy göstərməli deyildir.” Cavab kəsmədır, ancaq görəsən Kissincerin söylədikləri<br />
inandırıcıdırmı? ABŞ-ın özündə bu fikir bəlkə inandırıcı mülahizə kimi qəbul oluna<br />
bilər, amma avropalıların, eləcə də digərlərinin nöqteyi-nəzərinin Kissincerin cavabı<br />
ilə üst-üstə düşmədiyini söyləmək üçün yerli mətbuatı oxumaq kifayətdir. Dünyanın<br />
bir sıra xalqları ABŞ-ın dünyanı idarə etmək arzusunda olduğuna daha çox inanır. Bu<br />
yaxınlarda Marşal Fondu və BBC radio-televiziya şirkəti bir sıra ölkədə, o cümlədən<br />
Avropa Birliyinə üzv olmaq arzusunda olan Türkiyə Cümhuriyyətində iki rəy sorğusu<br />
keçirtdi. Sorğunun qayəsi bu ölkələrin vətəndaşlarının Amerikaya münasibətini<br />
öyrənmək olub. Nəticə sorğunu maliyyələşdirən və təşkil edənlər üçün sarsıdıcıdır.<br />
Məsələn, ən güclü anti-amerikan əhvali ruhiyyəsi Türkiyədə müşahidə edilib.<br />
Sorğunun nəticələrinə əsasən, rəyi soruşulanların 82 faizi ABŞ-a, daha dəqiq deyilsə<br />
ABŞ-ın hazırkı xarici siyasətinə qarşı olduğunu bildirib. “Welt am Sonntag” qəzetinin<br />
müxbiri ilə müsahibəsində Henri Kissincer ABŞ-ın hazırkı xarici siyasəti haqqında<br />
da maraqlı fikirlər söyləyib və avropalılara maraqlı məsləhələr verib: “Avropalılar başa<br />
düşməlidirlər ki, Corc Buş daxilində müxtəlif dünyagörüşlərin mövcud olduğu bir<br />
partiyaya rəhbərlik edən güclü siyasətçidir…”. Amerika prezidentinin bu günlərdə<br />
Dünya Bankının prezidenti vəzifəsinə təyin etdiyi Pol Volfovits kimi “şahin”lərin<br />
Vaşinqtonda söz sahibi olduğuna dair fikirlərə münasibət bildirən Kissincer belə<br />
hesab edir ki, avropalılar Pol Volfovitsin yeni təyinatından ehtiyatlanmalı deyillər.<br />
170
Henri Kissincerin Pol Volfovitsin müdafiəsinə söylədiyi fikirlər avropalıların<br />
şübhələrini aradan qaldırmamışdır. Avropa Birliyində bu təyinatla bağlı dinləmənin<br />
keçirilməsi, Fransa hökumətinin isə Dünya Bankında Pol Volfovitsin başının üstündə<br />
bir avropalı nəzarətçinin qoyulmasının vacibliyini açıq bəyan etməsi, ABŞ-la köhnə<br />
Avropa arasında müxtəlif məsələlərdə “yumşaq”, bəzi məsələlərdə isə, məsələn Çinə<br />
silah satışına qoyulmuş embarqonun ləğvi kimi məsələlərdə ciddi didişmələrin<br />
hələ də davam etdiyini göstərir. “Sueddeutsche Zeitung” adlı alman qəzeti yazır ki,<br />
Almaniyanın kansleri Gerhard Şröder nəyin bahasına olur-olsun Çinə silah satışına<br />
16 il qabaq qoyulan embarqonun ləğv olunmasını istəyir və Vaşinqtonun, alman<br />
müxalifətinin, habelə koalisiya hökumətinə daxil yaşıllar partiyasının müqavimətinə<br />
baxmayaraq öz niyyətindən əl çəkməyəcəyini bildirir: “Mən bu məsələnin<br />
parlamentdə səsverməyə qoyulmasına qarşı deyiləm, amma bilin ki, konstitusiya<br />
bu məsələdə birmənalı olaraq mənim tərəfimdədir. Almaniya konstitusiyasına<br />
əsasən, xarici siyasəti federal hökumət müəyyən edir”. Federal hökumətin başçısı isə<br />
Gerhard Şröderdir. Və Şröderin öz koalisiya ortaqlarının fikrinə məhəl qoymayıb<br />
Çin məsələsində təkbaşına və qeyri-adi inadkarlıqla hərəkət etməsi hökumət<br />
daxilində mübahisələrə səbəb olub. Bu mübahisələrin koalisiya daxilində böhrana<br />
gətirib çıxardacağını indidən qəti söyləmək qeyri-mümkündür, amma Şröderin bu<br />
məsələdə inadkarlığının onsuz da gərgin olan Berlin-Vaşinqton münasibətlərinə ziyan<br />
vuracağını indidən söyləmək çətin deyildir.<br />
Çinin silahlanması, Avropanın maraqları, Amerikanın qayğıları<br />
24.03.2005<br />
Kansler Gerhard Şröderin mənsub olduğu sosial-demokrat partiyasının ictimai rəydə<br />
süqutu davam edir. “Stern” həftəliyi ilə “RTL” televiziyasının birgə keçirtdikləri son<br />
sorğuya əsasən, əgər bu gün seçkilər keçirilsə, hakimiyyətdə olan sosial-demokrat<br />
partiyası yalnız səslərin 29 faizini əldə edə bilər. Bunun tam əksinə olaraq, sorğuda<br />
müxalifətdə olan xristian-demokrat ittifaqı ilə azad demokrat partiyasının nüfuzunun<br />
artdığı açıq görünür. Sorğuda iştirak edənlərin 29 faizi sosial-demokratları himayə<br />
etdiyini bildirsə də, 46 faizi müxalifətdə olan xristian-demokrat və xristian-sosial<br />
ittifaqı partiyalarına rəğbət bəslədiyini bildirmişdir. “Stern” həftəliyinin fikrincə, bu<br />
gün seçki keçirilsə, xristian-demokrat/xristian-sosial ittifaqı partiyaları azad demokrat<br />
partiyası ilə birlikdə qalib gələrək asanlıqla koalisiya hökuməti qura bilərdilər.<br />
Almaniyada növbəti parlament seçkiləri 2006-cı ildədir. Sosial-demokrat partiyasının<br />
gözdən düşməsinin ən ciddi səbəbi indiki koalisiya hökumətinin işsizliklə<br />
mübarizədə uğurlu olmamasıdır. Almaniyada işsizlərin sayının beş milyon nəfəri<br />
keçməsi, Şröder hökumətinə ictimaiyyət arasında olan qalan etibarı da sarsıtmışdır.<br />
Kansler Şröderin iqtisadiyyatı dirçəltmək və yeni iş yerləri açmaq məqsədilə Çin<br />
xalq respublikasına silah satışına qoyulan embarqonun ləğv edilməsinə nail olmaq<br />
171
üçün göstərdiyi səylər, görünür, əks nəticələr verməkdədir. Xatırladaq ki, Avropa<br />
Birliyi 1989-cu ildə Pekinin Tyananmın meydanında tələbə nümayişləri Çin ordusu<br />
tərəfindən qana batırılandan sonra Çinə silah satışına embarqo qoymaq qərarına<br />
gəldi. Almaniya və Fransanın embarqonu ləğv etmək cəhdləri birinci növbədə<br />
Vaşinqtonda kəskin etirazla qarşılandı. Çinin hərbi qüdrətinin artmasından təşvişə<br />
düşən Corc Buş embarqonun ləğvinə qarşı olduğunu Avropaya son səfəri zamanı<br />
açıq bildirmişdir. Avropa mətbuatında çıxan yazılardan aydın olur ki, Avropa Birliyi<br />
daxilində Böyük Britaniya Amerikanın mövqeyini müdafiə etmişdir. Məlumatlara<br />
görə, Avropa Birliyinin embarqonu ləğv edəcəyinə ümid azdır. Çinin gündəngünə<br />
iqtisadi və hərbi qüdrətinin artması, təkcə Amerika Birləşmiş Ştatlarını<br />
deyil, Çinin yaxın qonşusu olan Yaponiyanı da ciddi təşvişə salmışdır. Mətbuatda<br />
çıxan şərhlərdən belə nəticə hasil olur ki, Çinin hərbi qüdrətinin sürətlə artması<br />
çoxlarını heyrətə salmışdır. Hələ bir neçə il qabaq heç kim Çin silahlı qüvvələrinin<br />
bu cür cəld modernləşməsini təsəvvür etmirdi. Çinin hərbi büdcəsinin 80 milyard<br />
dollara çatdığını yazan “Japan Times” adlı Yaponiya qəzeti yazır ki, Çin öz silahlı<br />
qüvvələrini ildırım sürətilə modernləşdirir. Bu da, qəzetin fikrincə, yalnız Tayvan<br />
adası üçün yox, Asiyadakı amerikan hərbi qüvvələri və bazaları üçün, habelə<br />
regionda hərbi qüdrət sahəsində mövcud olan ümumi tarazlıq üçün də potensial<br />
təhlükədir. Qəzet əlavə edib yazır ki, Çinin hərbi potensialı məsələsində amerikalı<br />
və asiyalı tədqiqatçılarının bundan qabaq irəli sürdükləri təxminlərin hamısı yanlış<br />
çıxır. Onlar belə təxmin edirdilər ki, Çin ancaq 2010-2015-ci illərdə real bir hərbi<br />
təhlükəyə çevrilə bilər. Amma bu gün eyni ekspertlər başqa fikir yürüdürlər. Onların<br />
fikrincə, bu hərbi təhlükə artıq 2006-cı ildə və ən geci 2012-ci ilədək reallaşacaqdır.<br />
“Japan Times” qəzeti məsələnin başqa tərəfinə nəzər salır. Qəzet yazır ki, Çində<br />
hərbi tərəqqinin arxasında sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyat durur. Çin ordusunun<br />
modernləşdirilməsi də bu inkişafın hesabına maliyyələşdirilir. Vaşinqtonu narahat<br />
edən odur ki, çinlilər məhz ABŞ silahlı qüvvələrindən çox şey öyrənmişlər. “Japan<br />
Times” qəzetinin məlumatına görə, çinlilər 1991-ci il Körfəz müharibəsinin dərslərini<br />
də, ABŞ qoşunlarının 1990-cı illərin axırlarında Balkanlarda yerləşdirilməsini də,<br />
İrakda Səddam Hüseyn qüvvələrinin darmadağın edilməsi əməliyyatlarını da son<br />
dərəcə mükəmməl öytənmişlər. Buna baxmayaraq, ABŞ hərbçiləri iddia edirlər ki,<br />
Çini məğlub etmək üçün onların kifayət qədər hərbi gücü vardır. Bir amerikalı hərbçi<br />
isə yapon qəzetinə etiraf edib ki, düzdür, bunu etmək üçün gücümüz var, amma<br />
belə bir hərbi qarşıdurma hərbi planlaşdırma məsələlərini çox çətinləşdirə bilər.<br />
Vaşinqtonun Avropa Birliyinin Çinə silah satışına qoyulmuş embarqonun ləğvinə<br />
yönələn səylərinə böyük həssaslıqla və təşvişlə yanaşmasının əsas səbəbərindən biri<br />
budur. Almaniya ilə Fransanın embarqonu ləğv etmək cəhdləri indilik uğurlu olmadı.<br />
Almaniyada iqtisadi vəziyyət pisləşdikcə, işsizlərin sayı artdıqca Gerhard Şröderin<br />
bu məsələni yenidən gündəliyə gətirməyəcəyini düşünmək üçün kifayət qədər əsas<br />
vardır. Onun başçılıq etdiyi koalisiya hökumətinin ictimai rəydə nüfuzdan düşməkdə<br />
172
davam etməsi, qarşıdan gələn parlament seçkiləri üzündən Şröderin təzyiq altına<br />
düşməsi bu fikrin yanlış olmadığını göstərdi. Üstəlik, təkcə Almaniyada deyil, bir sıra<br />
digər ölkələrdə də silah istehsalı və silah satışı iqtisadiyyatın ən çox qazanc gətirən<br />
sahələrindən biridir.<br />
Şərqli almanlar etiraz edir<br />
21.08.2004<br />
Olmpiya oyunlarının ən qızğın çağıdır. Bütün qitələrin diqqəti Afinadadır.<br />
Avropalılar da televiziya ekranlarına bənd olub Olimpiya oyunlarını izləyirlər. Hamısı<br />
yox. Almaniyanın Qərbində idman yarışlarını izləyənlərin sayı Şərqi Almaniyadakı<br />
idman azarkeşlərinin sayından çoxdur. Ona görə yox ki, şərqli almanlar idmanı<br />
qərbli həmvətənlərindən az sevirlər. Yox. Ona görə ki, qərbli almanların iqtisadi<br />
vəziyyəti şərqli qardaşlarına nisbətən yaxşıdır. 5 il qabaq Berlin divarının yıxılması<br />
nəticəsində “ana vətənə” qovuşan Şərqi Almaniyanın iqtisadi və sosial dirçəlişinə<br />
xərclənən vəsaitin sayı-hesabı yoxdur. Amma, Şərqi Almaniyanı dirçəltmək və<br />
Qərbi Almaniyanın səviyyəsinə çatdırmaq mümkün olmur ki, olmur. 15 il qabaq<br />
kommunist rejiminə qarşı Şərqi Alaniya şəhərlərində, xüsusilə Lejpsiqdə hər<br />
bazar günü on minlərlə insan vətənin birləşməsi uğründa, kommunist rejiminin<br />
əsarətinə qarşı yorulmadan küçələrə nümayişə çıxardılar. Bu nümayişlər “Bazar<br />
ertəsi nümayişləri” kimi tarixə girib. Bu səbəbdəndir ki, 15 il sonra “bazar ertəsi<br />
nümayişləri”nin yenidən və məhz Leypsiqdə peyda olması Berlın hökumətini<br />
xoşagəlməz bir vəziyyətə salmışdır. Etirazların mərkəzində kansler Şröder<br />
hökumətinin əmək ehtiyatları, işsizlik və işsizlərə yardımın həcmi ilə əlaqədar təsvib<br />
etdiyi və 2005-ci ilin yanvarından qüvvəyə minən iqtisadi islahat proqramıdır. Şərqi<br />
Almaniya əhalisi belə fikirdədir ki, islahatlar ayrı-seçkiliyə yol açır və əsas etibarilə<br />
qərblilərin yox, məhz şərqlilərin maddi vəziyyətini pisləşdirəcək. Şərqi Almaniya<br />
qaynayır. Şərqli almanlar küçələrdədir. Onlar sosial ədalət tələb edirlər. “Şərqi<br />
Almaniyada vəziyyət vahimə yaradacaq dərəcədə gərgindir” . Bu sözləri Almaniya<br />
parlamentinin (Bundestaqın) Volfqanq Tirze “Ştutgarter Saytung” (“Stuttgarter<br />
Zeitung”) qəzetinə müsahibəsində açıq söyləyir. “Şərqli almanlar özlərini ikinci<br />
sinif vətəndaş hissindən xilas etmək istəyirlər”. Bunu isə, Brandenburg əyalətinin<br />
baş naziri, sosial demokrat Mattias Platçek bəyan edir. Berlin hökuməti, şübhəsiz,<br />
narahatdır. Göründüyü kimi, şərqli almanlar televiziya ekranlarına bənd olub, idman<br />
yarışlarını seyr etməyə o qədər də həvəsli deyillər. Amma şərqlilər başa düşmürlər ki,<br />
qərblilərin də problemi az deyildir.<br />
173
ABŞ qoşunları Almaniyanı tərk edir<br />
Amerika Birləşmiş Ştatları öz qoşun hissələrinin böyük hissəsini Almaniyadan<br />
çıxartmaq qərarına gəlib. Vaşinqton hökumətinin bu qərarı Berlin hökumətində<br />
təəccüblə, müxalifətdə təəssüflə qarşılanıb. Alman mətbuatı isə məsələyə mətbuat<br />
kimi yanaşır. Yəni, mətbuat Vaşinqtonun bu qərarının arxasında hansı səbəblərin<br />
gizləndiyini götür-qoy edir. “Züddoyçe Saytung (“Sueddeutsche Zeitung”) qəzeti<br />
eyham edir ki, Corc Buş hökuməti vaxtı ilə Vaşinqtonun İraka hücum etmək planına<br />
qarşı çıxdığı üçün Gerhad Şröder hökumətindən hayfını çıxır. Başqa qəzetlər isə<br />
məsələni başqa cür izah edirlər. Onların fikrincə, ABŞ qoşunlarına Almaniyada artıq<br />
ehtiyac yoxdur. Müxalifətdə olan partiyalar, xüsusilə xristian-demokrat ittifaqı bu<br />
fikirlə razılaşmır. Partiyanın mülahizəsinə görə, amerikan qoşunlarının Almaniya<br />
ərazisindən çıxarılması, Amerika ilə Almaniya arasında müttəfiqlik bağlarını zəiflədir.<br />
Bütün bunlar məsələnin siyasi tərəfidir. Amerikan qoşunlarının Almaniyanı tərk<br />
etməsi təkcə siyasi məsələ deyil, həmçinin iqtisadi məsələdir. Almaniya mətbuatının,<br />
eləcə də siyasətçilərinin fikrincə, amerikan hərbi qulluqçularının və beləliklə iri<br />
hərbi bazaların Almaniya ərazisindən çıxarılması, onların indi yerləşdikləri yaşayış<br />
məntəqələrinin və şəhərlərin iqtisadiyyatına böyük ziyan vura bilər. Belə ki, məsələn,<br />
Bavariyanın Vürtsburq şəhərində yerləşən 6 000 amerikalı hərbi qulluqçu və onların<br />
3 000 nəfər ailə üzvlərinin buradan köçüb getməsi şəhərin ticarət şəbəkəsinə<br />
böyük zərər vura bilər. Məsələ o qədər mühüm və təşviş o qədər ciddidir ki, ABŞ<br />
ordusunun nümayəndəsi bəyanat verərək, yayılan məlumatların tam olaraq həqiqətə<br />
uyğun olmadığını, daha doğrusu rəqəmlərin və Almaniyanı tərk edəcək amerikan<br />
qoşunlarının sayının şişirdildiyini söyləməli olmuşdur. Bu bəyanat mətbuatı da,<br />
siyasətçiləri də, Berlin hökumətini də, amerikan bazalarına qonaqpərvərlik edən<br />
sıravi vətəndaşları da sakitləşdirmişdir. Qərbli almanlar indi idman yarışlarını arxayın<br />
seyr edə bilərlər.<br />
Amerika qadınları kovboy axtarışındadır<br />
28.09.2004<br />
Toni Bleyr müşkül vəziyyətdədir<br />
Avropa Birliyi, Türkiyə və Yaxın Şərqın xəritəsi<br />
İrak müharibəsinin iki təşəbbüskarından biri (Corc Buş) Amerikada prezident<br />
seçkilərinə hazirlaşır, ikincisi (Toni Bleyr) Böyük Britaniyada müxalifət, öz partiyası<br />
və ictimaiyyətlə “olum ya olmayım” mübarizəsi aparır. Conatan Klark “Los Anceles<br />
Tayms” (“Los Angeles Times”) adlı nüfuzlu amerikan qəzetində “ABŞ-ın qorxunc<br />
modeli” sərlövhəli yazısında yazır ki, Vladimir Putini tənqid etmək ədalətsizlikdir,<br />
174
çünki Rusiya və başqaları hərbi gücə üstünlük verməyi Corc Buş hökumətindən<br />
öyrənmişlər. Putinin Beslan faciəsinə reaksiyası Amerika hökumətinin məlum 11<br />
sentyabr terror hərəkətlərinə reaksiyasından qidalanır və ilham alır. Conatan Klarkın<br />
dediklərində həqiqət payı olsa da, olmasa da Corc Buş ictimai rəydə öz rəqibindən<br />
irəlidə gedir. “Noye Sürxer Saytung” (“Neue Zuercher Zeitung”) adlı İsveçrə<br />
qəzetinin araşdırmasına görə, kişi seçicilər arasında nüfuzu möhkəm olan Corc Buş,<br />
qəribə olsa da, qadın seçicilərin də yarısından çoxunun himayəsini qazana bilmişdir.<br />
İsveçrə qəzetinin yazdığına görə, amerikalı qadın seçicilərin kovboy tipli kişilərdən,<br />
bu halda kovboy tipli prezidentlərdən xoşları gəlir. Vyetnam müharibəsində iştirak<br />
etməyən Corc Buş bu təsəvvürə cavab verir, Vyetnam müharibəsində şücaət<br />
göstərdiyini dönə-dönə təbliğ etsə də məzlum Con Kerri Amerika qadın seçicilərinin<br />
rəğbətini qazana bilmir ki, bilmir. Son rəy sorğularında qadın seçicilər arasında Con<br />
Kerrinin nüfuzdan düşməsi faktı demokratları pərişan edib. Bunun ciddi səbəbi<br />
vardır. Demokratlar adətən qadın seçicilər arasında həmişə nüfuza malik olublar.<br />
Vaxtılə Bill Klintonun qadın seçicilər arasında hörməti çox yüksək olmuşdur. Və<br />
hətta Corc Buşa seçkiləri uduzan Al Qor belə 2000-ci il prezident seçkilərində<br />
qadın seçicilər arasında 52-54 faiz səs qazana bilmişdi. Görünür zəmanə dəyişdikcə<br />
insanların zövqləri də dəyişir. İndi respublikaçılar partiyası sevinir. Onlar artıq Corc<br />
Buşun seçkilərdə qalib gələcəyinə şübhə etmirlər. Buşun sadiq müttəfiqi Toni Bleyr<br />
də seçkiyə hazirlaşır, amma onun vəziyyəti Buşa nisbətən müşküldür. Toni Bleyr,<br />
məxfi sənədlər, ictimai rəy və partiya “Deyli Teleqraf ” (“Daily Telegraph”) adlı<br />
ingilis qəzetinin 2002-ci ilə aid və İrak müharibəsinə hazırlıq gedən dövrə dair məxfi<br />
hökumət sənədlərini dərc etməsi Toni Bleyrin müşkülatını daha da ciddiləşdirir.<br />
Sənədlərdən aydın olur ki, Britaniyanın xarici işlər naziri Stro (Straw) və digər yüksək<br />
vəzifəli hökumət işçiləri İraka hərbi müdaxilənin çox təhlükəli nəticələr verəcəyi<br />
barədə Toni Bleyrə vaxtında məlumat vermişlər. Maraqlı sənədlərdir. Məsələn,<br />
2002-ci ilin mart ayında xarici işlər naziri Stro baş nazirə yazdığı məxfi məktubunda<br />
Səddam Hüseyn devriləndən sonra İrakda problemlərin qat-qat çox olacağını nəzərə<br />
almağa çağırmışdır. Məxfi memorandumlardan birinə əsasən, hökumət işçiləri qəti<br />
əmin idilər ki, ABŞ prezidenti Corc Buşun yeganə məqsədi atasının 1991-ci ildə<br />
yarımçıq qoyduğu işi bitirmək və Səddam Hüseynlə şəxsi ədavətini “çürütmək” olub.<br />
“Deyli Teleqraf ” qəzeti məxfi sənədləri dərc edəndən sonra müxalifət baş naziri<br />
ictimaiyyəti açıq şəkildə aldatmaqda ittiham edir. Bleyrin öz partiyası daxilində<br />
də kəskin ittihamlar səslənir. Gələn il Britaniya parlamentinin aşağı palatasına<br />
seçkilərdir və Bleyr üçüncü dəfə baş nazir seçilmək istəyir. Leyborist partiyasının<br />
bu həftə Braytonda keçirilən illik konfransında Toni Bleyr İrak müharibəsi üçün<br />
qismən üzr istəməklə sıravi üzvləri öz tərəfinə çəkməyə təşəbbüs etmişdir. Siyasi<br />
müşahidəçilər Bleyrin öz məqsədinə çatacağına şübhə edirlər. Alman jurnalisti<br />
Kristof Şvennike “Züddoyçe Saytung” (“Sueddeutsche Zeitung”) qəzetində çıxan<br />
şərhində Toni Bleyrin gec-tez istefa verməli olacağına inandığını yazır. Çünki,<br />
müəllifin fikrincə, Toni Bleyrin siyasi ulduzu Bağdad səmasında sönməyə başlayıb<br />
və süqutun qarşısını heç kim ala bilməyəcək. Belə görünür ki, Corc Buş öz, necə<br />
deyərlər, missiyasını bleyrsiz davam etdirməli olacaqdır. Avropa Birliyi, Türkiyə və<br />
175
Yaxın Şəqin xəritəsi Türkiyəni təbrik etmək olar. Xarici işlər naziri Abdulla Gülün<br />
də Nyu Yorkda dediyi kimi, Türkiyənin 40 illik mübarizəsi nəhayət bəhrə verdi.<br />
Ərdoğan hökuməti yeni cinayət məcəlləsinin layihəsini Brüsselin tələblərinə tam<br />
uyğunlaşdırandan sonra Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olması barədə ciddi və real<br />
danışıqların başlanması yolunda heç bir maneə qalmadı. Sevindirici xəbərdir. Avropa<br />
Birliyinin komissarı sifətilə Ankara ilə danışıqlar aparan və adətən üzü gülməyən<br />
Günter Ferhoygen (Günter Verheugen) gözlənilməz bir təbəssümlə jurnalistlərə<br />
bəyan etdi ki, “Türkiyənin xahişini rədd etmək, bütün İslam dünyasının sözünü<br />
yerə salmaq demək olardı”. Maraqlı fikirdir. Hamıya çoxdan məlum olan faktın 40<br />
il gecikmə və xoş təbəssümlə indi etiraf olunması da maraqlıdır. Türkiyə mətbuatı<br />
Brüsseldə qəbul edilən qərarı ümumən böyük sevinclə qarşılasa da, Avropa mətbuatı<br />
təmkinli ifadələr işlətməyi tərcih edir. Almaniyanın xarici işlər naziri Yoşka Fişerin<br />
fikrincə, Avropa Birliyi ilə Türkiyə arasında danışıqlar 10-15 il sürə bilər. Müxalifətdə<br />
olan və Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olmasına qəti qarşı çıxan mühafizəkar<br />
xristan-demokrat ittifaqının təxmininə görə isə Ankara ilə Brüssel arasında üzvlük<br />
barədə danışıqlar 20-25 il sonra başa çatacaqdır. Fransanın xarici işlər naziri Jan<br />
Pyer Raffarin, “ cənab Ərdoğanın səmimiliyinə” inandığını, amma Türkiyənin<br />
islahat potensialına inanmadığını bildirib. Türkiyə mətbuatında da maraqlı fikirlər<br />
söyləyənlər vardır. “Akşam” qəzetinin şərhçisi Sərdar Turqut hələ sentyabrın 3-də<br />
Türkiyənin Avropa Birliyinə qəbulunun gecikdirilməsinə münasibət bildirib yazırdı<br />
ki, səbəb məlumdur: 2013-cü ildə Yaxın Şərqin xəritəsi indikindən çox fərqlənəcək<br />
və strateji müttəfiqlərə, o cümlədən Türkiyəyə münasibət bambaşqa olacaqdır. Kim<br />
bilir? Bəlkə düz deyir, bəlkə də yox.<br />
Alman vətəndaşı ABŞ-da siyasi sığınacaq alır<br />
29.10.2004<br />
2000-ci il Florida draması 2004-cü ildə davam edir<br />
Corc Buş seçilməsə nə olacaq?<br />
Alman müxalifəti və 2006-cı il seçkiləri<br />
Ötən həftə Avropada qəribə həftə idi. Almaniyada hakimiyyətdə olan sosial-demokrat<br />
partiyasının müdafiə məsələləri üzrə eksperti Raynhold Robbe bəyan etdi ki, nəticəsi<br />
hələ məlum olmasa da, prezident seçkiləri Əfqanıstanda demokratiyanın mümkün<br />
olduğunu sübut edir. Raynhold Robbe bu sözləri söyləyən anlarda, ABŞ-in bir<br />
appelyasiya məhkəməsinin çıxartdığı qərar Berlində bomba kimi partladı. Apelyasiya<br />
məhkəməsinin qərarı ilə Almaniya federativ respublikasının bir vətəndaşına Amerika<br />
Birləşmiş Ştatlarında siyasi sığınacaq verildi. Əfqanıstan əsilli alman vətəndaşı<br />
176
Amerika Birləşmiş Ştatlarında siyasi sığınacaq xahişini onunla əsaslandırıb ki, o,<br />
yaşadığı Hamburq şəhərində ifrat sağ meylli vətəndaşların daimi terroruna məruz<br />
qalmışdır. 46 yaşlı qadın 70-ci illərin sonlarında sovet qoşunları Əfqanıstanı işğal<br />
edən zaman Almaniyaya pənah gətirmiş və burada sığınacaq almışdır. 1996-cı ildə<br />
o, Amerikaya köçərək, orada siyasi sığınacaq istəmişdir. Amerikan hakimi alman<br />
vətəndaşının təqdim etdiyi sübutların əsaslı olduğu qənaətinə gəlmiş və hətta<br />
qərarda qeyd etmişdir ki, “Almaniya hökuməti ölkədə əcnəbilərə qarşı zorakılığa<br />
son qoymaq iqtidarında deyil, yaxud son qoymaq istəmir”. Əfqanıstan əsilli alman<br />
vətəndaşının və onun şikayətinə inanan amerikan hakiminin Almaniyada əcnəbilərə<br />
düşmənçilik təzahürlərinin mövcud olduğuna dair dedikləri yenilik deyildir. Bundan<br />
yerli mətbuat da yazır. Televiziya kanalları vaxtdan-vaxta bu mənfi təzahürlərə<br />
qarşı kampaniya aparır. Almaniya hər il başqa ölkələrdən buraya pənah gətirən<br />
yüzlərlə insana siyasi sığınacaq verən demokratik bir ölkə kimi tanınır və məhz bu<br />
səbəbdən, ABŞ məhkəməsinin qərarı alman hökumətində anlaşılmaz bir qərar kimi<br />
yozulur. Almaniyanın daxili işlər naziri Otto Şilli ABŞ-ın ədliyyə naziri Con Əşkrofta<br />
məktub yazaraq siyasi sığınacaq alan alman vətəndaşının dediklərinin tamamilə<br />
əsassız olduğunu bildirmiş və məhkəmənin qərarını ləğv etməyi tələb etmişdir.<br />
Bu hadisənin, onsuz da mürəkkəbliyi ilə seçilən alman-amerikan münasibətlərinə<br />
mənfi təsir göstərəcəyini təxmin etmək çətin deyildir. Lakin, Amerika tərəfinin bu<br />
məktuba necə reaksiya göstərəcəyini, hər halda, çox gözləmək lazım gələcək. Çünki...<br />
Noyabrın 2-nə bir neçə gün qalıb. Dünyanın o biri qitələri kimi həm “köhnə”, həm<br />
də “təzə” Avropa ABŞ-da prezident seçkilərinin nəticəsini gözləyir. Təkcə Avropanın<br />
yerli əhalisi yox, Avropada xidmət görən amerikan hərbi qulluqçuları da prezident<br />
seçkilərinin nəticəsini səbirizliklə gözləyirlər. “Spiegel” (“Şpigel”) məcmuəsi yazır ki,<br />
Almaniyada yaşayan amerikalılar arasında seçkidə iştirak etmək üçün qeydiyyatdan<br />
keçənlərin sayı heç zaman belə yüksək olmamışdır. Amerikanın seçki qanunlarına<br />
görə seçicilər özləri qeydiyyatdan keçməlidir. Qeydiyyatdan keçməyən vətəndaş<br />
səs verə bilməz. Alman məcmuəsinin məlumatına görə, Almaniyada bu gün 270<br />
000 ABŞ vətəndaşı yaşayır ki, onların əksəriyyətini hərbi qulluqçular və onların ailə<br />
üzvləri təşkil edir. Onlar adətən respublikaçılar partiyasının namizədinə səs versələr<br />
də, bu dəfə vəziyyət bambaşqadır. Bu il qeydə alınanların arasında demokratlara<br />
rəğbət bəsləyənlərin sayı artmışdır. Azad Berlin universitetinin ABŞ üzrə eksperti<br />
Andreas Etges deyir: “Almaniyada yaşayan və 2000-ci il seçkilərində səs verməyən<br />
amerikalılar peşiman olublar. İndi hamı hər bir vətəndaşın səsinin mühüm olduğunu<br />
dərk etdiyi üçün seçkidə iştirak etməyə can atır.” Britaniyanın “Economist”<br />
(“Ekonomist”) məcmuəsində “Corc Buş seçilməsə respublikaçılar partiyasına<br />
nə olacaq?” sualına cavab axtarır. Ən kəsmə və məntiqli cavabı respublikaçılar<br />
partiyasının fəalı Qrover Norqvest verir: “Nə olacaq? Heç nə olmayacaq”. Məcmuə<br />
bu nikbin cavaba inanmadığını gizlətmir. “Economist”in fikrincə, Buşun ən yaxın<br />
silahdaşlarından bir neçəsi siyasətlə vidalaşmalı olacaqdır ki, İraqda bir sıra kobud<br />
səhvlərə yol verib, Corc Buşu seçicilərin gözündən salmış müdafiə naziri Donald<br />
Ramsfeld bu bəxtsizlər dəstəsinin başında gəlir. Görünür bu səbəbdən olacaqdır<br />
ki, İspaniyanın “La Vanguardia” qəzeti amerikan alimi İmmanuel Vallersteynin<br />
177
“Hara gedirsən, Amerika?” sərlövhəli şərhini dərc etməyi məqsədəuyğun saymışdır.<br />
Amerikanın ən nüfuzlu ali məktəblərindən olan Yel universitetinin professeru<br />
İmmanuel Vallersteyn “Amerikan qüdrətinin süqutu — ABŞ-ın hərcmərc dünyada<br />
rolu” adlı kitabın müəllifidir. Bəs Amerika hara gedir? Vallerstayn yazır: “Bunu bütün<br />
dünya, elə o cümlədən amerikalılar bilmək istəyir. Hara gedirsən, Amerika? Corc<br />
Buşun hakimiyyətdə olduğu müddətdə planetimizin sakinlərinin böyük əksəriyyəti<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarına təhlükəli bir nəhəng kimi baxır. Bəziləri Amerikanı<br />
düşmənçilikdə ittiham edir, bəziləri təkəbbürlüyündən şikayətlənir, amma hamısını<br />
birləşdirən hiss ümumi narahatçılıq və etibarsızlıqdır. İlk dəfədir ki, amerikalıların<br />
özləri də öz ölkələrinin imkanlarına və bacarığına narahatçılıq və şübhə ilə yanaşırlar.<br />
Və Amerikanın hara getdiyini, hər halda, heç kim bilmir?” Yuxarıda bəxtsiz kəlməsini<br />
işlətdiyimiz üçün qeyd edək ki, Corc Buşun seçki kampaniyası ilə əlaqədar internetdə<br />
açılan səhifənin başı yaman bəlalıdir. “Sueddeutsche Zeitung” (“Züddoyçe<br />
Saytung”) adlı alman qəzeti yazır ki, hakkerlərin son hücumlarını nəzərə alan Buşun<br />
yardımçılarının qərarı ilə internet səhifəsi əcnəbilərin üzünə bağlanmışdır.<br />
Almaniyanın kəşfiyyat xidmətində köç “davası”<br />
25.12.2004<br />
1991-ci ildə SSRİ dağılarkən birdəfəlik dəfn edilmiş hesab olunan “soyuq müharibə”<br />
təbiri Ukrayna hadisələri ilə əlaqədar olaraq son günlərdə Avropa mətbuatında<br />
hallandırılan sevimli bir istilaha çevrilir. Soyuq müharibə qayıdırmı? Avropa<br />
mətbuatının fikrincə, Qərbin, xüsusilə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Ukraynada<br />
prezident seçkilərinə birbaşa və fəal müdaxilə edərək Rusiyaya zərbə endirmək<br />
həvəsinə düşməsi, Vaşinqtonun soyuq müharibəyə qayıtdığını göstərir. Amerika<br />
mətbuatı da Ukraynada soyuq müharibənin dirçəldiyini açıq yazır. “CBS” televiziya<br />
kanalının internet səhifəsində dərc olunmuş məlumata əsasən, Vaşinqton hökuməti<br />
Ukraynanın daxili işlərinə qarışmadığını bildirsə də, Rusiyanın himayə etdiyi<br />
Viktor Yanukoviçin rəqibi olan şəxs və qruplara təlim keçmək üçün son iki ildə 65<br />
milyon dollar pul xərclədiyini rəsmən etiraf etməli olmuşdur. Eyni mənbəyə əsasən,<br />
noyabrın 21-də keçirilən seçkilər zamanı səsverənlər arasında sorğu keçirilməsi işini<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarının və yeddi digər dövlətin (Böyük Britaniya, Hollandiya,<br />
İsveçrə, Kanada, Norveç, İsveç və Danimarkanın) səfirlikləri, habelə dörd beynəlxalq<br />
fond maliyyələşdirmişdir. Noyabrın 21-də seçki məntəqələrində səs verib çıxan<br />
vətəndaşlar arasında keçirilən bu sorğunun nəticəsinə əsasən, müxalifətin namizədi<br />
Viktor Yuşşenko səslərin 54 faizini əldə edərək qələbə çalmışdır. Ukraynada siyasi<br />
böhranın yaranmasına məhz bu sorğu səbəb olmuşdur. Təsadüfi deyildir ki, moskvalı<br />
politoloq Vyaçeslav Nikonov “Die Welt” (“Di Velt”) adlı alman qəzetinin müxbiri<br />
Manfred Kvirinqlə müsahibəsində Ukraynada “rejimin dəyişilməsinə yönələn<br />
amerikan əməliyyatının həyata keçirildiyini” və bu “konstitusiyaya zidd çevrilişin”<br />
Amerika tərəfindən maliyyələşdirildiyini iddia etmişdir. “CBS” telekanalının<br />
178
məlumatına əsasən, seçki sorğusunun xərcini ödəmiş dörd beynəlxalq fondun üçü<br />
ABŞ hökuməti tərəfindən maliyyələşdirilən bu fondlardır: ABŞ Konqresindən<br />
birbaşa maddi yardım alan The National Endowment for Democracy; ABŞ Dövlət<br />
Departamentindən pul alan The Eurasia Foundation; və milyarder Coc Sorosun<br />
xeyriyyə fondları şəbəkəsinin bir hissəsi olub ABŞ Dövlət Departamentindən pul<br />
alan The Renaissance Foundation. Eyni mənbəyə görə, Dövlət Departamentinin<br />
keçmiş əməkdaşı Lorn Kreynerin rəhbərlik etdiyi The İnternational Republican<br />
İnstitute (Beynəlxalq Respublikaçılar İnstitutu) Viktor Yuşşenkoya yardım etmək<br />
üçün 25,9 milyon dollar pul almışdır. Bu pulun bir hissəsi 2003-cü ilin fevral<br />
ayında Viktor Yuşşenkonun ABŞ-ın vitse-prezidenti Dik Çeyni, Dövlət Katibinin<br />
müavini Riçard Armitac və Konqresdə respublikaçılar fraksiyasının rəhbərləri ilə<br />
görüşlərini təşkil etməyə sərf edilmişdir. Demokrat partiyasının xarici siyasət üzrə<br />
ekspertlərindən ibarət olan The Natonal Democratic İnstitute (Milli Demokratiya<br />
İnstitutu) isə, həmən mənbəyə görə, Dövlət Departamentindən dünyada<br />
demokratiya qurulması işinə kömək etməsi üçün 2003-cü ildə 48 milyon dollar<br />
vəsait almışdır. Milli Demokratiya İnstitutu Ukraynada keçirilən seçkilər zamanı<br />
35 nəfərlik heyətilə fəal olmuşdur. 21 noyabr seçkilərinin ədalətli keçirilmədiyini<br />
bəyan edən Ukrayna Seçicilər Komitəsini maddi və inzibati baxımdan himayə edən<br />
məhz Milli Demokratiya İnstitutu olmuşdur. ABŞ hökuməti Ukraynanın daxili<br />
işlərinə qarışdığını danmışdır. Ağ Evin nümayəndəsi Skot Məklellanın sözlərinə<br />
görə, “ABŞ hökuməti Ukraynada prezident seçkilərində heç bir müəyyən namizədi<br />
himayə etməmişdir”. Soyuq müharibə qayıdırmı? Kim bilir? Almaniyanın kəşfiyyat<br />
xidmətində köç “davası” soyuq müharibənin sona çatması Qərbin ən iri kəşfiyyat<br />
mərkəzlərinə də, deyəsən, ziyan vurmadan keçmir. Bir neçə həftə bundan qabaq<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsində prezident Corc Buşun<br />
təyinatlarına qarşı “üsyan”dan yazan alman mətbuatı, bu dəfə Almaniyanın kəşfiyyat<br />
idarəsində “qiyam”dan yazmalı olub. Məsələ burasındadır ki, Almaniya birləşəndən<br />
sonra Bonndan Berlinə köçən alman hökuməti Bavariyanın paytaxtı Münhen<br />
şəhərinin cənubundakı Pullax qəsəbəsində yerləşən Federal Kəşfiyyat Xidmətini<br />
(Bundesnachrichtendienst) paytaxta köçürtməyi qərara almışdır. Qısaca “BND”<br />
adlanan və 1956-cı ildə general-mayor Raynhard Gelen tərəfindən yaradılan<br />
Federal Kəşfiyyat Xidmətinin əməkdaşları bu qərarı bəyənmədikləri üçün etiraz<br />
kampaniyasına başlamışlar. “Şpigel” (“Der Spiegel”) məcmuəsinin yazdığına əsasən,<br />
hazırlanan etiraz məktubunu “BND”nin 2200 əməkdaşı imzalamışdır. Məktubda<br />
iddia edilir ki, “BND”nin Pullaxcdan Berlinə köçürülməsi çox baha başa gələcək və<br />
eyni zamanda alman kəşfiyyatını əl-Kaida kimi terrorçu təşkilatların hücumlarının<br />
asan hədəfinə çevirəcəkdir. Mətbuatın yazdığına görə, hətta bu qərar yerinə yetirilsə<br />
belə, “BND” ən tez 2011-ci ildə Bavariyadan Berlinə köçə bilər. Qeyd etmək lazımdır<br />
ki, soyuq müharibədən qabaq Federal Kəşfiyyat Xidmətinin 7 600 nəfər əməkdaşı<br />
var idi. Onların 6 000 nəfəri BND-nin Pullaxdakı qərargahinda, 1 500 nəfəri isə<br />
xarici ölkələrdə işləyirdi. 1989-cu ildə Berlin divarı yıxılandan və 1991-ci ildə SSRİ<br />
dağılandan sonra, yəni soyuq müharibənin sona çatması üzündən Federal Kəşfiyyat<br />
Xidmətinin təxminən 3 000 əməkdaşı ixtisara düşmüşdür. Bu ixtisara baxmayaraq,<br />
179
Bavariya əyalət hökuməti Federal Kəşfiyyat Xidmətinin Berlinə köçməsinə qarşıdır.<br />
Soyuq müharibə qurtarsa da, təsiri hələ hiss olunur.<br />
Almanlar Con Kerrini seçərdilər<br />
18.10.04<br />
Kerri yoxsa Buş? Amerika prezidentini ABŞ-ın seçmək hüququna malik vətəndaşları<br />
seçir, ancaq bu dilemma, dünyanın əksər ölkələrində insanların həyacanla izlədikləri<br />
bir məsələ, qarşılaşdıqları aktual dilemmadır. Dünya üçün həyati əhəmiyyəti olan<br />
bir məsələdir. Əgər almanlara Amerikada prezident seçkilərində iştirak etmək<br />
imkanı verilsəydi, onların böyük əksəriyyəti demokratların namizədi Con Kerriyə<br />
səs verərdi. Almaniyanın “Züddoyçe Saytung” (“Sueddeutsche Zeitung”) qəzetinin<br />
keçirtdiyi son sorğuya əsasən, almanların 9 faizi Corc Buşa, 80 faizi Con Kerriyə<br />
rəğbət bəslədiyini bildirib. 2000-ci il prezident seçkiləri zamanı rəyi soruşulan<br />
almanların 32 faizi Corc Buşa, 39 faizi Əl Qora rəğbəti olduğunu bildirmişdi. Fərq<br />
göz qabağındadır: bu gün Corc Buşu ancaq sorğu iştirakçılarının 9 faizi himayə<br />
edir, 80 faizi isə demokratların namizədinə üstünlük verir. Almanların Corc Buşa<br />
rəğbət bəsləməməsinin səbəbi aydındır. Almanların fikrincə, ABŞ prezidenti<br />
vəzifədə olduğu dörd il ərzində avropalı müttəfiqlərini alçaltmaqla məşğul olmuş,<br />
heç bir səbəb olmadan İrakı işğal etmiş və dünyada sülhü, sabitliyi təhlükə altına<br />
salmışdır. Almanlar, eləcə də hər halda fransızlar, ispanlar və başqaları ümid edirlər<br />
ki, Con Kerri Corc Buşdan fərqli olacaq. Rusiya prezidenti Vladimir Putin isə başqa<br />
fikirdədir. Tacikistanda səfərdə olarkən Putin bildirib ki, o, Corc Buşun iknci dəfə<br />
prezident seçilməsini istəyir. Maraqlı serialdır. Almanların Corc Buşdan xoşu gəlmir,<br />
Rusiya prezidentinin Con Kerridən xoşu gəlmir, 100-dən çox avropalı ziyalının<br />
Vladimir Putindən xoşu gəlmir, Almaniyanin hökumət başçısı Gerhard Şröderin isə<br />
Corc Buşa rəğbəti yoxsa da, Vladimir Putindən xoşu gəlir. Alman qəzetləri ilə son<br />
müsahibələrindən birində Rusiya prezidentinin ölkədə sərt avtoritar rejim yaratmağa<br />
yönəlmiş tədbirlərinə münasibət bildirən Gerhard Şröder, Vladimir Putini əvvəlki<br />
kimi öz müttəfiqi və dostu hesab etdiyini gizlətməyib. Göründüyü kimi, kimliyindən<br />
və vəzifəsindən asılı olmayaraq zövqlər müxtəlifdir. Dünya bu gün həqiqətən də<br />
çoxzövqlü bir məkana çevrilib. Demoqrafların araşdırmasına görə, dünya əhalisinin<br />
sayı 6 milyard nəfərə yaxındır. Bu 6 milyard nəfərin 1 milyardının həyat səviyyəsi<br />
yüksəkdır. Qalan 5 milyard nəfər yoxsullaşmaqda, mövcud təbii sərvətlər isə inkişaf<br />
etmiş dövlətlərin nəzarətinə keçməkdədir. Klod Jülyen (Claude Julien) “Amerikan<br />
imperiyası” adlı kitabında iddia edir ki, dünya əhalisinin 4,5 faizini təşkil edən ABŞ<br />
dünyada istehsal olunan neftin 26 faizi daxil olmaqla dünya təbii sərvətlərinin orta<br />
hesabla 30 faizini istehlak edir. Müəllifin mülahizəsinə görə, ABŞ təkqütblü dünya<br />
strategiyasını uğurla həyata keçirtmək üçün: a) dünya enerji mənbələrinə nəzarət<br />
etməli; b) dünya su mənbələrinə nəzarət etməli; c) dünya rabitə (xəbərləşmə)<br />
sistemlərini nəzarət altına almalı; d) liberal iqtisadi model çərçivəsində sərmayə<br />
180
axınını təmin etmək üçün demokratik siyasi qurumlara arxa durmalıdır. ABŞ artıq<br />
dünya enerji mənbələrinin əksəriyyətini və dünya miqyasında rabitə (xəbərləşmə)<br />
vasitələrini öz nəzarətinə almışdır. Bu fikirlər mübahisəli səslənə bilər. Həqiqət də<br />
ola bilər. Dünyada zövqlər müxtəlifdir. Amerikanın ən görkəmli demokratlarından<br />
olan Corc Məkqovern fərqli zövqə sahib olduğunu nümayiş etdirmək üçün belə<br />
bir maraqlı fikir söyləmişdir: “ Biz nümayiş etdirə bildik ki, yer üzünün ən qüdrətli<br />
dövləti (ABŞ) dünyanın ən zəif ölkəsinə qalib gələ bilər”. Bəs SSRİ? Sovet İttifaqı<br />
kimi qüdrətli dövlətin dağılması ABŞ-ın qələbəsi deyilmi? Yox, bəziləinin fikrincə<br />
SSRİ-nin süqutunda ABŞ-ın və Qərbin rolu cüzidir. Bu məsələdə də zövqlər<br />
müxtəlifdir. “Asia Times” qəzetinin son nömrəsində SSRİ-nin dağılmasının səbəbləri<br />
barədə maraqlı bir yazı dərc olunub. Yazının müəllifi Van Çunun fikrincə, SSRİ-nin<br />
dağılmasının səbəbi kimi indiyədək irəli sürülən bütün tezis və mülahizələr yanlış<br />
imiş. İndiyədək mövcud olan və hamı tərəfindən qəbul olunan mülahizəyə əsasən,<br />
SSRİ-nin dağılması Qərb dövlətlərinin yeritdikləri, necə deyərlər, “dinc təkamül”<br />
siyasətinin nəticəsidir. Van Çu bu fikirlə razılaşmır və 1997-ci ildə çapdan çıxan<br />
“Yuxarıdan başlanan inqilab — sovet sisteminin sonu ” (“Revolution from Above<br />
— The Demise of the Soviet System”) adlı kitaba müraciət edir. Kitabın müəllifləri<br />
olan iqtisadiyyat pofessoru Devid Kots və jurnalist Fred Ueyr SSRİ-nin hakim sinfi<br />
daxilindəki elitar qruplaşmaları dərindən araşdırandan sonra belə nəticəyə gəlir<br />
ki, SSRİ-nin dağılmasının əsas səbəbi bu elitar qruplaşmalar daxilində sosializmə<br />
inamın sarsılması olmuşdur. Müəlliflərin 1991-1996-cı illərdə elitar qruplaşmaya<br />
daxil şəxslərlə apardıqları müsahibələrdən aydın olur ki, hələ SSRİ dağılmazdan<br />
çox-çox əvvəl hakimiyyətin nümayəndələrinin əksəriyyəti sosializmə inamı itirmiş<br />
və onların yalnız 10 faizini sosialist adlandırmaq olar. Bu fikir bizi də dilemma<br />
qarşısında qoyur. Əgər Devid Kots və Fred Ueyr haqlıdırsa və SSRİ-ni sovet<br />
partiya elitasının sosializmə inamını itirən qruplaşmaları dağıdıblarsa, deməli Corc<br />
Məkqovern haqlıdır: “Biz nümayiş etdirə bildik ki, yer üzünün ən qüdrətli dövləti<br />
(ABŞ) dünyanın ən zəif ölkəsinə qalib gələ bilər”. Əgər Corc Məkqovern haqlıdırsa,<br />
deməli Vladimir Putin də Corc Buşun tərəfini tutmaqda haqlıdır. Əgər Vladimir<br />
Putin haqlıdırsa, deməli Corc Buşa rəğbəti az olan kansler Gerhard Şröder nahaq yerə<br />
Rusiya prezidentinin tərəfini tutur. Əgər bütün bu deyilənlər düzdürsə, deməli Corc<br />
Buşa rəğbət bəsləməyən almanlar haqlı deyillər. Dünyada zövqlər müxtəlifdir. Bu<br />
düsturu təkzib etmək çətindir. Amma kim bilir, dünya qəribə yerdir!<br />
Qeyd: Araz (Çingiz) — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in 2002-ci ildə 43 yaşında vaxtsız vəfat<br />
edən qardaşının, Kərim isə atasının adıdır. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Günay” qəzeti üçün<br />
yazdığı məqalələri mərhum qardaşının xatirəsini yad etmək üçün onun adı ilə<br />
imzalamışdır.<br />
***<br />
181
20 YANVARDA<br />
MİRZƏ XƏZƏRİN SƏSİ<br />
Daha faciələrimizi deyil, uğur və qələbələrimizi dünyaya çatdırsın!<br />
1990 — cı ilin 20 yanvar səhəri. Bakı matəm içərisində idi. Qan çilənmiş<br />
torpağa qərənfil yağışı yağmışdı sanki.Vətənin ən uca yerindən qara bayraqlar<br />
asılmışdı,anaların qara yaylığı kimi. Qara bayraqlar kədərə təslim olmaq istəməyən<br />
bir xalqın dünyaya mesajı idi. O faciə fərdi deyildi, fərqli də deyildi. İllərlə inandığı,<br />
yarandığı günü bayram etdiyi “Şanlı ordunun” başına gətirdiyi qanlı oyundan sarsılan<br />
bir xalqın faciəsi idi.<br />
Və o günlərdə<br />
Davam edir 37,<br />
Daha kəskin,<br />
Daha ciddi. (X.Rza)<br />
dünyaya meydan oxuyan bir səs hələ də qulaqlarımdadır. O ağrılı günlərdə əli yerdən<br />
— göydən üzülən hər kəs o səsə üz tutub, o səsin ətrafına toplaşırdı. Bu milyonlarca<br />
səsin içində öz səsiylə seçilən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi idi. Qorxmadan, ölümü belə gözə<br />
alaraq bu qanlı həqiqəti dünyanın kor gözünə dürtüb, kar qulağına hayqıran...<br />
Mən, <strong>Mirzə</strong> müəllimə SƏSİniz həmişə uca olsun, deyirəm! Amma daha faciələrimizi<br />
deyil, uğur və qələbələrimizi dünyaya çatdırsın!<br />
Gülnarə Cəmaləddin, şairə<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
29.12.2011<br />
182
20 Yanvar və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> milli mübarizəmizin rəmzidir...(S.Rüstəmxanlı)<br />
Qədir bilmək sənət deyil, mədəniyyətdir...(<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>)<br />
İnsan həyatı üçün ən vacib olan üç amilin adını hamı bilir: Hava, Su, İşıq. Su<br />
olmadan bir neçə gün, işıq olmadan aylarla yaşamaq mümkündür. Amma havasız 1-2<br />
dəqiqədən artıq dözmək olmur. İnanmayanlar ağızlarını bərk yumub, burunlarını<br />
sıxsınlar. Mən havanın nə demək olduğunu dərk etmək üçün dəfələrlə özümü<br />
“boğmuşam”. Və mən havanın insan həyatı üçün nə demək olduğunu çox gözəl<br />
bilirəm.<br />
Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycanda təmiz hava, düz söz üzünə həsrət idik.<br />
Bir tərəfdən respublikamızda ən çox tikilən zəhərli zavodlar milləti zəhərləyirdi,<br />
digər tərəfdən söylənilən yalan sözlər xalqı boğurdu. Həyatda gördüyümüz faciələr<br />
televizor-radio dalğalarından eşidilmirdi, qəzetlər xoşbəxt sovet vətəndaşlarının<br />
“xoşbəxt” müsahibələrini verib, ”qəhrəman” fəhlələrin, kolxozçuların, çobanların,<br />
sağıcıların...fotoşəkillərini çap edirdilər. Televizorda dırnağı manikürlü qızlar necə<br />
“Əmək Qəhrəmanı”olmaqlarından goplayırdılar. Əsl Əmək Qəhrəmanları -pambıq,<br />
çay kollarının içində əyilmiş beli, qaralmış üzü ilə baş-başa qalmışdı. Ağır zəhmətdən<br />
eybəcərləşən qəhrəman efirə çıxa bilməzdi. Sovet İttifaqı Əmək Qəhrəmanlarının<br />
gözəl, sağlam olması ilə də xarici ölkələrə acıq verməliydi.<br />
Azərbaycan xalqının qəhrəman oğullarından, milli adətlərindən danışmaq,<br />
yazmaq yasaq idi. Leninin davamçıları olan Azərbaycan oktyabryatları, pionerləri,<br />
komsomolçuları, kommunistləri Lenin ideyalarına xidmət üçün dəridən-qabıqdan<br />
çıxırdılar. Zəhərli zavodların və yalançı təbliğatın tütüsü əsl həqiqəti bilənləri<br />
“boğurdu”. Doğulan ölü və şikəst körpələrin sayına görə Azərbaycan birinci<br />
olsa da, hamı susurdu. Və Sovet hökumətinin bütün qara siyahısında birinci, ağ<br />
siyahısında isə yox idik. Xəlil Rza Ulutürk “Davam edir 37, daha kəskin , daha ciddi...”<br />
yazanda taxtabaş rəhbərlər heç nə anlamırdı. Bəlkə vaxtında Xəlil Rza haraylarını<br />
anlasaydılar 20 Yanvar faciəsi , Xocalı soyqırımı baş verməzdi. Xocalını, Kəlbəcəri,<br />
Şuşanı,Ağdamı,Cəbrayılı, Füzulini, Zəngilanı, Qubadlını, Laçını itirməzdik.<br />
Azərbaycan siyasi oyunlarının qurbanı olan günahsız insanların ah-naləsi hələ uzun<br />
müddət ölkəmizdə “Faciə”himni kimi eşidiləcək. İnsanlardan kart kağızları kimi<br />
istifadə etmək əxlaqsızlığın şeytanlıq, iblislik mərhələsidir...<br />
20 Yanvar hadisələrinin dəhşətini yaşayanlar yaxşı xatırlayar: bütün Azərbaycan<br />
xalqı gördüklərindən, eşitdiklərindən ölüm ayağında idi. Azərbaycan nemətləri<br />
ilə bəslədiyimiz Sovet ordusu quduz it kimi qudurmuşdu. Əliyalın insanların<br />
üzərinə tanklar yeridildi. Tarixdə görünməmiş faciə baş verdi. AZADLIQ uğrunda<br />
şəhid olanların say-hesabı bilinmirdi. Ölənlərdən xəbər yox idi, Dirilər də ölüm<br />
hökmünü gözləyirdi. Sovet hökumətinin iyrənc planı həyata keçmişdi. Bir gecədə —<br />
Azərbaycan xalqını məhv etmək! Azadlıq istəyən qullar ölməlidir! — şüarına əməl<br />
183
olunurdu. 20 Yanvar gecəsi dirilərinin ürəyi partlamalı idi. O vaxtlar şair Ramiz<br />
Rövşən “Azadlıq”qəzetinə verdiyi müsahıbədə deyirdi: ”Yanvarın 20-də bizim<br />
xalqımız zorlandı. Sözün hər mənasında! O gündən biz daha “qəhrəman”, ”cəngavər”<br />
və ya “şair” bir xalqın yox, zorlanmış, namusuna qəsd olunmuş bir xalqın oğluyuq...”.<br />
Yaxşı yadımdadır, 20 Yanvar gecəsi bütün yaxınlarımız bir otağa yığışmışdı. Böyük<br />
otaq adamla dolu olsa da heç kəs danışmırdı. Qadınlar səssiz ağlayırdılar, kişilər<br />
baxışları ilə yeri yarmaq istəyirdilər — yerə girmək üçün!<br />
Qardaşım radio dalğalarını həyəcanla ələk-vələk edirdi. Və radiodan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
SƏSİni eşidəndə, mənə elə gəldi ki, hamı nəfəsini uddu, amma hamı dirildi.<br />
20 Yanvar gecəsi — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SƏSİ möcüzə idi!<br />
Bəlkə də, baş verən dəhşətli faciəyə görə Allah dözməyib <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SƏSİ ilə<br />
danışırdı o gecə. Bəlkə də, ah— nalədən boğulan hava <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SƏSİ ilə<br />
hıçqırırdı o gecə. Bəlkə də, çoxu mənim kimi ”Danışır <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>!” sözlərinin yerinə<br />
“Danışır Allah!” səsini eşitdilər o gecə.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> — 20 Yanvarda ölməkdə olan Azərbaycan xalqına Allahın bəxş etdiyi<br />
ilahi SƏSi ilə ümid verdi. Bir gündə bir əsrə bərabər iş gördü. O SƏS milləti məzardan<br />
çıxartdı. Dirilərə şəhid OĞULLARı dəfn etmək üçün güc verdi.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SƏSİ — Dədə Qorqudun, Koroğlunun, Babəkin, Nəsiminin, Hüseyn<br />
Cavidin, Mikayıl Müşfiqin və şəhid olan minlərlə Azərbaycan oğullarının SƏSİ idi o<br />
faciəli günlərdə.<br />
Anamın danışdığı bir hadisəni unuda bilmirəm: ”10-12 yaşım ancaq olardı.<br />
Kəndimizdə var — dövlətinin sorağı hər yana yayılan bir ailə yaşayırdı. Bir səhər<br />
eşitdim ki, ailə faciəli qəza nəticəsində həlak olub. Ailədən mənimlə yaşıd olan<br />
rəfiqəm sağ qalmışdı. Qəlbi qara adamlar balaca qızın beynini ”sən nə qədər çox<br />
ağlasan, ailənin ruhu şad olar” sözləri ilə doldurub, ailənin yeganə varisinin axırına<br />
çıxdılar. Balaca qızın ürəyi ailəsinin məzarı üstə ağlaya-ağlaya partladı. Və qalan<br />
MİRAS üstə qonşular arasında dava başladı”. Anam hər dəfə bu hadisəni danışandan<br />
sonra əlavə edir: ”Mən öləndə mənim üçün ağlamayın. Kim sizi ağlamağa məcbur<br />
etsə, bilin ki, o, düşməndir , dost deyil”.<br />
20 Yanvarda Azərbaycan xalqı elə bir faciə gördü ki, ailəsini itirən balaca qız kimi sağ<br />
qalanların ürəyi partlamalı idi. Azərbaycan mirası üstündə bazarlıq başlamalıydı. O<br />
qara , qorxulu gecədə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SƏSİ ürəkləri partlamağa qoymadı. 20 Yanvar<br />
faciəsindən 18 il keçir. Və bu 18 ildə mən AZADLIQ adında heç nə görmədim.<br />
Bakının küçələrinə, binalarına təmiz qanlarını çiləyən, çilənən insanlar məgər bu gün<br />
184
aş verən rəzalət üçün ŞƏHİD oldular?! Yox! Min dəfə yox!<br />
Sovet hökuməti illərində təhsil sistemi indiki təhsil sistemindən min dəfə yaxşı idı.<br />
Məktəbdə şagirdlər soyuqdan titrəmirdi, təmir pulu yığılmırdı, bayramlarda hədiyyə<br />
almaq üçün uşaqlar dərsdən qaçıb dükanlarda avaralanmırdı, repetitor yanına tək-tük<br />
gedən olurdu, sinifdə bahalı mobil telefonuyla, evə maşını ilə getdiyi üçün öyünən<br />
gerizəkalılar yox idi.<br />
Həqiqi pulsuz səhiyyə mövcud idi. Əhali ildə iki dəfə pulsuz həkim yoxlamasından<br />
keçirdi. Zavodlarda, fabriklərdə insanlar qul kimi istismar olunsa da ay ərzində<br />
zəruri təlabatları, kommunal xərcləri ödəyən maaş alırdılar. 10-15 ilə ev almaq<br />
mümkün idi. Mətbuatda senzura olsa da jurnalistlər sifarişlə güllələnmirdi, həbs<br />
edilmirdi. Əli qələmli yaltaqlar ordusu yox idi. Qadınlarımız, qızlarımız bədənlərini<br />
hərraca qoymaq üçün Dubaya, Türkiyəyə getmirdi. Yerüstü və yeraltı sərvətlərimizi<br />
həzm — rabedən keçirdən Sovet İttifaqı qara qullarını reklam xətrinə də olsa kurorta,<br />
sanatoriyaya göndərirdi. Kütləvi savadsızlıq, işsizlik, əxlaqsızlıq yox idi. Müstəqil<br />
dövlət, azad millət olmaq üçün oğullar yalın əllə tank, odlu silah qarşısına çıxdılar.<br />
Meydan hərəkatlarında “qorxmayın! qorxmayın!”deyənlərin burnu da qanamadı.<br />
Qeyrətli oğulları ŞƏHİD edib özlərinə, qohumlarına imarətlər quranların qızıl<br />
teştlərə qan qusacaqları gün uzaqda deyil. Məgər minlərlə qeyrətli oğul üç-dörd<br />
nəfəri varlandırmaq üçün ŞƏHİD oldular?!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in mikrofonu sayəsində “qəhrəman”olub , <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> adını çəkməkdən<br />
qorxanlar nəinki qəhrəman , heç insan da deyillər. Mikrofona, möhürə, kresloya<br />
səcdə edənlər iblis, şeytan kimi qorxuncdurlar...<br />
Son vaxtlar bəy, müəllim, ustad deyənlər çoxalsa da, əsl bəy, müəllim, ustad qıtlığıdır.<br />
Bəy — kimisə xırdalamadan, alçatmadan yaxşı iş görəndir. Müəllim— tələbəsini<br />
yazdığı bir cümlədən, bir misaldan tanıyandır. Ustad-dünyanın qarışıq rənglərini səhv<br />
salmayandır. Xüsusilə ağ və qara rəngləri qarışıq salmayanlara Ustad deyilir.<br />
Bu gün BİZlər sayı çox az olan bəylərin, müəllimlərin, ustadların qədrini bilirikmi?<br />
Yox! Ustad Aşıq Ələsgər boş yerə ”ustadına kəm baxanın gözlərinə ağ damar<br />
damar” deməyib. Bəlkə də böyük ustad hansısa şəyirdinin nanəcibliyini görəndən<br />
sonra həmin ibratəmiz məşhur sözləri deyib. Bəs görəsən sona kimi əqidəsindən<br />
dönməyən, ağa ağ, qaraya qara deyən görkəmli ziyalı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Qədir bilmək<br />
sənət deyil, mədəniyyətdir...” zərb-məsələ çevrilən sözlərini hansı qədirbilməzə baxıb<br />
deyib?!<br />
Bu yaxınlarda bir nəfər mənə ”<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sağdı bəyəm? “ sualını verəndə<br />
təəccüblənmədim. AZADLIQ nə olduğunu bilməyənlər <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in sağ<br />
olduğunu da bilməz. Biz QEYRƏTLİ ZİYALILARın ya cənazəsini, ya sümüklərini<br />
VƏTƏNƏ gətirəndən sonra başımıza döyürük. Bu gün adlarını dərsliklərə salıb zorla<br />
əzbərlədənlər tez unudulacaq. Xalqın yaddaşında yaşayanlar isə heç vaxt unudulmur.<br />
185
Onlar ağızdan-ağıza keçən bayatı, dastan, nağıl kimi yada düşəcəklər...<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet qəzetində yayımlanan Mehdi Məmmədovun”<br />
Meydan hərəkatları”, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ın “Meydan düşüncələri” məqalələri vaxt gələcək<br />
Azərbaycan Tarixi dərsliklərinə salınacaq, həmin ağrılı yazılar əsasında tarixi əsərlər<br />
yazılacaq, filmlər çəkiləcək...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycanın gözəl diyarı Göyçayda dünyaya gəlib. Göyçay Yer<br />
kürəsinin rəmzi olan nar meyvəsi ilə məşhurdu. Bəlkə də, uşaq vaxtı narı əlinin içində<br />
saxlayan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in heç ağlına da gəlməyib ki, vaxt gələcək SƏSİ ilə Yer kürəsini<br />
əlinin içində saxlayacaq.<br />
Göyçayda, sevimli, unudulmaz, əziz şairimiz Əli Kərim də anadan olub.<br />
Baxsan bu dünyanın ha tərəfinə,<br />
Bir yerdə qəbrim var, on yerdə sağam.<br />
Göy uçsa, yer qopsa, ölmərəm yenə,<br />
Hələ neçə dəfə doğulacağam!.. — deyən Əli Kərim , bənzərsiz şeirləri ilə,haqqında<br />
danışılan xoş xatirələrlə həmişə sağdır. Əsl ziyalı ölümündən sonra yaşayır. Radio,<br />
mətbuat sahəsində böyük təcrübəsi ,peşəkarlığı olan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycana<br />
qayıtsa, xəstə mətbuata, telekanallara sağlam məsləhətlərini verə bilər. Hələ gec<br />
deyil...<br />
Bütün bu yazdıqlarım ölməz Şəhriyarın yazdığı beş misranın yanında çox kiçik<br />
görünür:<br />
Heydərbaba, göylər bütün dumandı,<br />
Günlərimiz bir-birindən yamandı.<br />
Bir-birindən ayrılmayın, amandı!<br />
Yaxşılığı əlimizdən alıblar,<br />
Yaxşı bizi yaman günə salıblar.<br />
Məlahət Ağacanqızı<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
29 .11.2008<br />
“Bakıdan dərhal çıxmağımı tələb etdilər”<br />
Mühacir Azərbaycan jurnalistləri və dünyaya səpələnmiş söz mücahidlərimizlə<br />
müsahibəyə qərar verdim. Təbii ki, bu silsilədən ilk müsahibimin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> olması<br />
maraqlı olardı. Onu sevənlər də var, ona nifrəti olanlar da az deyil. Mənim üçünsə<br />
o, canlı əfsanədir. Azərbaycan xalqının milli-azadlıq hərəkatında ikiyə bölünmüş bir<br />
millətin gerçək tarixini öz səsi ilə yazan əfsanə. Bir vaxtlar milyonların sığındığı o<br />
186
səsin sahibi indi sorağı gəlməyənlər siyahısındadır. Beləliklə, “sorağınız gəlsin, <strong>Mirzə</strong><br />
müəllim” deyibən ona üz tutduq.<br />
— <strong>Xəzər</strong>dən uzaq düşən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>. Bu ləqəbin kökü hardan gəlir?<br />
— “<strong>Xəzər</strong>” təxəllüsünü mənə “Azadlıq” radiosunda işə başladığım gün veriblər.<br />
“Soyuq müharibə”nin ən qızğın illəri idi. SSRİ ilə Qərb arasında kəskin ideoloji<br />
mübarizə gedirdi. SSRİ-də radiostansiyanın bütün bölmələrində işləyən şəxslərə<br />
“burjua millətçiləri”, “sinfi düşmən”, “vətən xainləri” damğası vurulmuşdu. Üstəlik,<br />
Azərbaycan redaksiyasının ilk baş redaktoru Əbdürrəhman Fətəlibəylinin qətlə<br />
yetirilməsi hadisəsi radioda hamının yaddaşında canlı idi. Təbii ki, belə şəraitdə,<br />
necə deyərlər, bu “burjua millətçiləri” təkcə öz həyatı üçün yox, SSRİ-də qalan<br />
yaxın qohumlarının həyatı üçün də real qorxu olduğunu nəzərə alaraq efirdə həqiqi<br />
adları ilə deyil, ləqəblə çıxış edirdi. Mən ideoloji mübarizənin son həddə çatdığı<br />
anlarda radioda işə başladım — 1976-cı il avqustun 16-da. İşə başladığım ilk gündə<br />
Azərbaycan redaksiyasının o zamankı baş redaktoru mərhum İsmayıl Əkbər mənə<br />
“<strong>Xəzər</strong>” ləqəbini verdiyini dedi və mən ilk dəfə “<strong>Xəzər</strong>” təxəllüsü ilə efirə çıxdım.<br />
“<strong>Xəzər</strong>” ləqəbinin kökü buradan gəlir.<br />
— <strong>Mirzə</strong> müəllim, 1989-1990-cı illərdə sizin Azərbaycan redaksiyasının<br />
efirində rusca da veriliş yaydığınızı bugünlərdə öyrənmişəm. Məncə,<br />
oxucularımızın çoxunun bundan xəbəri yoxdur. Bu barədə məlumat<br />
verərdiniz...<br />
— O illərdə Qərb mətbuatı və Qərb jurnalistləri bütövlükdə ermənilərin tərəfini<br />
tuturdu. Bunun bir neçə səbəbi vardı, ancaq ən mühüm səbəb erməni diasporunun<br />
təcrübəli, təşkilatlı və güclü olması, azərbaycanlıların xaricdə fəaliyyətinin isə demək<br />
olar sıfır dərəcəsində olması idi. Bu şəraitdə əlimizdən gələni əsirgəmirdik. Xüsusilə<br />
1988-1992-ci illərdə biz Azərbaycanın mövqeyini təkcə ölkə daxilində deyil, həm də<br />
xaricdə yaymağa çalışırdıq. Mənim Almaniya televiziyaları ilə bir neçə müsahibəm,<br />
eləcə də Britaniya və Amerika mətbuatında bir sıra müsahibələrim yayılmışdı.<br />
Radionun Azərbaycan və erməni bölmələri arasındakı mübarizə bununla bitmirdi.<br />
1988-1989-cu illərdə bu mübarizə rus redaksiyasının studiyalarında qızğın şəkildə<br />
gedirdi. Rus redaksiyasının studiyalarında mənimlə Eduard Ohanesyan arasında<br />
müntəzəm dəyirmi masa atışmaları olurdu. Vəziyyət o dərəcəyə çatırdı ki, erməni<br />
tərəfi məni hədələməkdən də çəkinmirdi. 1989-cu ildə erməni redaksiyasının<br />
menecerlərdən həftədə 1 dəfə rus dilində 30 dəqiqəlik proqram yaymaq icazəsi<br />
aldığını öyrəndim. Amerikalı müdirlərlə görüşüb Azərbaycan redaksiyasına da eyni<br />
imkanın verilməsini tələb etdim. Ermənilərin güclü müqavimətinə baxmayaraq<br />
mübarizəm müsbət nəticələndi və tezliklə Azərbaycan redaksiyasının dalğalarında<br />
həftədə bir dəfə şəxsən mənim rusca hazırladığım və apardığım 30 dəqiqəlik veriliş<br />
Azərbaycanda, amma daha çox Moskvada və Rusiyanın müxtəlif bölgələrində<br />
yayılmağa başladı.<br />
187
— Bir ara əleyhidarlarınız sizi yəhudi olmaqda ittiham edirdi. Bu məsələyə<br />
münasibət bildirmək istəyirsinizmi?<br />
— Hər bir şəxsin dini etiqadına hörmət etmək ümumbəşəri mədəniyyət nişanəsidir.<br />
Bu və ya digər şəxsə dini mənsubiyyətinə görə yox, hərəkətləri və fəaliyyəti nəzərə<br />
alınaraq qiymət verilməlidir. Belə yanaşma tərzinin özü mədəniyyətin göstəricisidir.<br />
Təəssüf ki, həm sovet dövründə, həm də sonralar mənə qarşı mübarizədə bu iyrənc<br />
“ittiham”dan dəfələrlə çirkin bir alət kimi istifadə edilib. Buna isə təəssüflənmək<br />
yox, kədərlənmək lazımdır. Bu “ittiham” şöhrətimdən qorxan, mənəviyyatını<br />
itirmiş fərdlər tərəfindən məni gözdən salmaq üçün mətbuat səhifələrində dəfələrlə<br />
səsləndirilib. Məsələnin qəribə cəhəti budur ki, bu “ittiham” ilk dəfə 20 yanvar<br />
faciəsindən bir ay sonra, Azərbaycan dilində olan qəzetlərdə yox, rusca çıxan<br />
“Vışka” qəzetində işıq üzü gördü. O zaman mənim və radionun şöhrət tapması,<br />
populyarlaşması Mərkəzi Komitədə çoxlarının yuxusuna haram qatmışdı. Məndən<br />
guya qisas almaq üçün bu iyrənc üslubdan istifadə etmək qərara alınmışdı. Təəssüf<br />
ki, sonralar, Azərbaycan müstəqilliyini qazanandan sonra da bu iyrənc üsuldan mənə<br />
qarşı zaman-zaman alət kimi istifadə olundu. Məqsəd aydın idi. Məndən qara yanvar<br />
günlərində efirə gedən verilişlərin qisası alınırdı. Sonralar bu qisasalma aləti onlara<br />
lazım olan anlarda işə salındı. Çox təəssüf. İdeoloji-siyasi mübarizə mədəniyyəti<br />
bəzi dairələrdə çox az inkişaf edib. Amma inanıram ki, bəzi insanların ən iyrənc<br />
hisslərindən siyasi mübarizədə istifadə etməyə üstünlük verən “ağıllılar” cəmiyyətdə<br />
həmişə azlıq təşkil edib.<br />
— Artıq 5 ildir səsinizi efirdən eşitməyən dinləyicilər sizin hazırda nə<br />
ilə məşğul olduğunuzu bilmək istəyir. Haradasınız, nə işlə məşğulsunuz?<br />
Layihələriniz var idi, onlar niyə yarımçıq qaldı? Bakıya gedib-gəlirsinizmi?<br />
— Neçə ildir Almaniyada yaşayıram. İşləmirəm. Azadam, sərbəstəm. Həyatımdan<br />
razıyam. Səhhətimdə problem vardı. Bir müddət müalicəmlə məşğul oldum.<br />
Yazmaqda davam edirəm. 2004-cü ilin yanvarında İnternetdə açdığım “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
səsi” saytını idarə edirəm. Oxuculardan müntəzəm məktublar alıram. İnternetdə<br />
radio da açmışam. Dinləyənlərin sayı çoxdur. Bakıya gedib-gəlmək məsələsi bir az<br />
qəliz məsələdir. Axırıncı dəfə 2004-cü ilin yanvar ayında Bakıda olmuşam. Gedibgəlmək<br />
bununla bitdi. 2004-cü il yanvarın 14-də bir iş görmək, bəzi layihələrimi<br />
həyata keçirmək ümidi ilə Bakıya getdim. Qəzet buraxmağa başladım. Təəssüf ki,<br />
imkan verilmədi. Düz bir aydan sonra mənə xəbər göndərildi ki, qəzeti bağlayım,<br />
özüm də dərhal, yubanmadan Bakını tərk edim. 2004-cü il fevralın 13-də Bakını tərk<br />
etməli oldum. O vaxtdan bəri Bakıya getmirəm. Layihələrimin yarımçıq qalmasının<br />
səbəbi budur.<br />
— Sizi Azərbaycan jurnalistikasının patriarxı hesab edənlər az deyil. Dövlət<br />
sizin əməyinizi hər hansi şəkildə qiymətləndirdimi?<br />
— Mənə belə yüksək qiymət verən insanlara təşəkkür edirəm. Dövlətə<br />
188
gəldikdə isə xeyr, Azərbaycan dövləti mənim əməyimi və xidmətlərimi heç<br />
bir şəkildə qiymətləndirməyib. Qəribədir, bu sual ilk dəfədir mənə verilir.<br />
Məncə, qiymətləndirmə məsələsi mücərrəd anlayışdır. Fikrimi aydın şəkildə<br />
oxucuya çatdırmaq üçün Məlahət xanım Ağacanqızının mənim İnternet saytıma<br />
göndərdiyi “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” adlı geniş yazısından bu sətirləri iqtibas etmək<br />
istərdim: “Bu yaxınlarda bir nəfər mənə ”<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sağdır bəyəm?» sualını<br />
verəndə təəccüblənmədim. AZADLIQ nə olduğunu bilməyənlər <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
SAĞ olduğunu da bilməz. Biz QEYRƏTLİ ZİYALILARIN ya cənazəsini, ya<br />
da sümüklərini VƏTƏNƏ gətirəndən sonra başımıza döyürük. Bu gün adlarını<br />
dərsliklərə salıb zorla əzbərlədənlər tez unudulacaq. Xalqın yaddaşında yaşayanlar<br />
isə heç vaxt unudulmur. Onlar ağızdan-ağıza keçən bayatı, dastan, nağıl kimi yada<br />
düşəcəklər». Fikrimcə, bu sətirləri oxuyandan sonra qiymətləndirmənin tam<br />
mahiyyəti aydınlaşır. Öz sözümü yenə təkrar etmək istəyirəm: qədir bilmək sənət<br />
deyil, mədəniyyətdir.<br />
— Mən də mühacirətdə yaşayıram. Eşitmişəm ki, Bakı Şəhər İcra<br />
Hakimiyyətinin keçmiş başçısı Rəfael Allahverdiyev ağır vəziyyətdədir.<br />
Ölüm haqdır, yəni ölüm hamımız üçün var. Biz mühacirlər öləndə cənazəmiz<br />
ortadamı qalmalıdır? Bizlər meyit şəklində belə vətəndə uyumaq haqqına sahib<br />
deyilikmi?<br />
— Sizinlə razıyam. Vətən öz övladlarına həmişə, hər şəraitdə sahib çıxmalıdır. Vətən<br />
öz övladları arasında ayrı-seçkilik etməməlidir. Vətənin buna haqqı yoxdur. Çünki bu<br />
Vətən onun bütün övladlarının vətənidir.<br />
— Məncə, siz “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan bölümünün vizit kartı<br />
idiniz. Amma radionun rəhbərliyi iqtidarla separat danışıqlara gedib sizi<br />
neytrallaşdırdı. Yəni iqtidarla alver edən radio indiki aqibətini o vaxt görməli<br />
idi. Xarici radioların bağlanması təhdidinə necə qiymət verirsiniz?<br />
— Məncə, xarici radiostansiyaların bağlanması təbirini işlətmək düzgün deyil.<br />
Azərbaycan hökuməti “Amerikanın səsi”, BBC və “Azadlıq” radiolarını bağlaya<br />
bilməz. Bu radiolar ABŞ və Böyük Britaniya hökumətləri tərəfindən bağlana bilər. Bu<br />
radioları heç kim bağlamır. Söhbət bu radioların Azərbaycan ərazisində verilişlərini<br />
yaymaq üçün istifadə etdiyi yerli tezliklərin (FM tezliklərinin) lisenziyasının<br />
ləğv edilməsindən gedir. Məntiqlə yanaşılsa, məsələ çox sadədir. Radio tezlikləri<br />
Azərbaycanın suveren hüquqları çərçivəsində olub bu dövlətin mülkü hesab edilir.<br />
Milli Məclisin qəbul etdiyi qanuna görə, yerli radio tezliklərindən yalnız milli (yerli)<br />
radiolar istifadə edə bilər. Deməli, bu məntiqə əsasən xarici radioların Azərbaycanda<br />
yerli tezliklərdən istifadə etməsi üçün qanuni şərait yoxdur. ABŞ-da və Avropada<br />
da vəziyyət bu cürdür. Azərbaycan hökumətinin bu hərəkətində siyasi səbəblərin<br />
üstün gəldiyini qətiyyətlə söyləmək üçün əlimizdə dəlil yoxdur. Haşiyə çıxıb deyim<br />
ki, bu radiolar vaxtilə Azərbaycanın daxilindəki FM tezliklərində yox, İspaniya və<br />
Portuqaliyadakı antenalar vasitəsilə qısa dalğalarda yaydıqları verilişlər sayəsində<br />
189
şöhrət qazanmışdılar.<br />
— Maraqlıdır, niyə “Azadlıq” radiosu sizdən müsahibə almır?<br />
— Bu ilin yanvarında “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan bölməsindən mənə zəng<br />
edib 20 Yanvar faciəsi ilə bağlı müsahibə almaq istədiklərini dedilər. Lakin razı<br />
olmadım. Dedim, o radioya müsahibə vermirəm.<br />
— Sizin Rəsul Quliyevlə yaxınlığınız barədə çoxlu söz-söhbət gəzir...<br />
— Aydınlıq gətirim. Rəsul Quliyevlə münasibətlərim haqqında 10 ildir cəfəng<br />
iddialar, bir çox iftira səsləndirilir. Bu cəfəng və çirkin iddiaların heç birinin əsası<br />
yoxdur. Bu cəfəng iddia və iftiralardan məni gözdən salmaq, işimə mane olmaq üçün<br />
istifadə olunub. Mən Rəsul Quliyevi 1993-cü ildən tanıyıram. Radioda işləyərkən<br />
ondan axırıncı dəfə 1999-cu ildə müsahibə almışam. Rəsul Quliyev 4 il sonra —<br />
2003-cü ildə mən radiodan gedəndə mənə zəng edib. Rəsul Quliyevi axırıncı dəfə<br />
2005-ci ildə görmüşəm. Onunla telefonda da axırıncı dəfə 2005-ci ildə danışmışam.<br />
2008-ci ildə Rəsul Quliyevin rəhbərlik etdiyi Açıq Cəmiyyət Partiyasını prezident<br />
seçkiləri zamanı əvvəlki mövqeyindən imtina edib YAP-ın namizədinin tərəfinə<br />
keçdiyi üçün o vaxt yazdığım şərhdə tənqid etmişəm. Buna baxmayaraq, Rəsul<br />
Quliyev bu gün də mənə zəng vursa, onunla danışaram. Bizim yaxınlığımızın məğzi<br />
və mahiyyəti bundan ibarətdir.<br />
— Jurnalistlərin, ümumiyyətlə, siyasi məhbusların həbsdən azad olunması<br />
üçün daxildən və xaricdən niyə ciddi müqavimət, ciddi təzyiqlər yoxdur?<br />
— Daxildə ciddi müqavimətin olmaması rejimin müxalifəti parçalamaq və zəiflətmək<br />
üçün müxtəlif üsul və əməllərlə göstərdiyi səylər üzündən cəmiyyətdə müqavimət<br />
ruhunun zəifləməsinin nəticəsidir. Cəmiyyətdə müqavimət ruhunu qıran rejim<br />
daxili təzyiqdən özünü indilik sığortalaya bilib. Xaricdən təzyiq məsələsinə gəldikdə<br />
isə burada bir çox amillərin mühüm rol oynadığını unutmaq olmaz. Şübhə yoxdur<br />
ki, xaricin Bakıya təzyiqinin yumşalmasında ən mühüm amil neftdir. İkinci amil —<br />
ABŞ başda olmaqla, Qərb dünyasının əsas diqqətini beynəlxalq terrorla mübarizəyə<br />
yönəltməsidir. Azərbaycan hökumətinin bu amillərdən xəbərsiz olduğunu düşünmək<br />
də sadəlövhlükdür. Azərbaycan hökuməti bu iki amildən məharətlə istifadə edir.<br />
Bütün ümidləri xaricə bağlayıb oturmaq isə ikiqat sadəlövhlükdür. Bəzi “barışmaz”<br />
müxalifətçilərin öz prinsiplərinə müxalif çıxıb hakimiyyətin tərəfinə keçməsi<br />
cəmiyyətdə müxalifətin nüfuzuna ciddi zərbə vurub. Bu səbəbdən həqiqi müxalifət<br />
partiyalarının cəmiyyətdə etimadı bərpa etmək üçün fəallaşmasına böyük ehtiyac var.<br />
— Rüstəm İbrahimbəyovun məlum müsahibəsi, ziyalı və milli elita məsələsi<br />
ətrafında söylənən fikirlərə münasibətiniz necədir?<br />
— Məsələ ilə tanışam və söylənən bütün fikirləri qəzetlərdən izləyirəm. Rüstəm<br />
İbrahimbəyovun məlum müsahibəsinin belə qızğın müzakirələrə təkan verməsinin<br />
190
səbəbini 1988-ci ildən sonra Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında baş vermiş<br />
sarsıntılar, çaxnaşmalar, müharibələr, mənfi və müsbət cərəyanlar, işğal, iqtisadi<br />
çətinliklər, əhali arasında yaranan təlatümlü hadisələr nəticəsində cəmiyyətdə əmələ<br />
gəlmiş yeni-yeni amillərdə axtarmaq lazımdır. Məncə, qaldırılan məsələlər ətrafında<br />
sağlam diskussiyaların aparılmasının cəmiyyətin inkişafına ziyanı yox, xeyri var. Hər<br />
kəsin fikrinə dözümlü yanaşmaq, fikirə təhqirlə yox, fikirlə cavab vermək müasir<br />
dövrümüzün diskussiya mədəniyyətinin mühüm prinsipidir.<br />
— Hansı qəzetləri oxuyursunuz, məlumatı haradan alırsınız?<br />
— Mənim məlumat mənbəyim internetdir. Azərbaycanda çıxan ən mühüm<br />
qəzetləri, adətən “Yeni Müsavat” və “Azadlıq” qəzetlərini İnternet vasitəsilə<br />
oxuyuram. “Media forum”, “apa.az”, “day.az”, “lent.az” saytları da mənim üçün əsas<br />
məlumat mənbələridir. Bununla yanaşı, alman, ingilis, rus dillərində olan qəzetlərin,<br />
agentliklərin məlumat və yazılarını İnternetdə müntəzəm oxuyuram.<br />
Elbəyi Həsənli, Sürix— İsveçrə<br />
“Yeni Müsavat ” qəzeti<br />
16.12.2008<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in sensansion açıqlamaları<br />
İsveçrədə mühacirətdə olan müxbirimiz («Yeni Musavat» qəzetinin müxbiri) Elbəyi<br />
Həsənli tanınmış jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən növbəti müsahibə alıb. Müsahibə 20<br />
Yanvar hadisələrinə həsr olunub. Onu diqqətinizə təqdim edirik.<br />
— 20 yanvar faciəsinin üstündən 19 il keçir. Və hər dəfə 20 yanvardan<br />
danışanda, o günlərin vahiməsi, dəhşəti, faciəsi mütləq sizinlə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə<br />
xatirəmizdə canlanır. Xalq sizi unutmur və inanmıram unutsun. Siz özünüz on<br />
doqquz il əvvəlki faciəli günləri necə xatırlayırsınız?<br />
— Mən 20 Yanvar faciəsi barədə xatirələrimdən danışmağa həmişə çətinlik<br />
çəkmişəm. Çox ağırdı. O günlərdə keçirtdiyim mənəvi və ruhi sarsıntı bu gün də<br />
məni təqib edir. Xatırlayanda vücudum titrəyir, əllərim əsir, nəfəsim təngiyir —<br />
boğuluram! Gözümün qabağına telefonlar, studiya mikrofonu və “imdad, imdad!”<br />
deyə nida edən yüzlərlə, minlərlə insan gəlir. Qulağımda isə imdad çağıran, nicat<br />
axtaran, hər yerdən əli üzülmüş, səsini lal və kar dünyaya eşitdirmək istəyən yüzlərlə<br />
insanın, bir millətin hayqırtısı — harayı, hönkürtüsü, fəryadı, naləsi səslənir!<br />
Hələ də səslənir... O ağır günlərdə, bütün müşkülatlara baxmayaraq, Azərbaycan<br />
qarşısında vicdan borcumu yerinə yetirdiyim üçün ruhum və vicdanım rahat,<br />
başım uca, üzüm ağdır... Yadımdadır, 1990-cı ilin fevral ayında mənim işimi və<br />
peşə taleyimi həll etməli olan komisiyanın sədri (İnspector General) məni sorğu-<br />
191
suala tutarkən, dindirmənin sonunda — “siz öz səhvinizi başa düşdünüzmü?” deyə<br />
soruşanda, ona — “Mən səhv etməmişəm, mən öz xalqımı tək qoya bilməzdim və<br />
jurnalist kimi deyil, bir azərbaycanlı kimi hərəkət etmişəm. Əgər yenə bu cür şərait<br />
yaranarsa, mən eyni cür hərəkət edəcəyəm” cavabını verdim... 20 yanvar faciəsindən<br />
danışmaq mənə çox ağırdı. Elə indi də sizin sualınıza cavab verəndə qulağımda o<br />
köməksiz, arxasız insanların harayı səslənir...Buna görə xatirələrimdən danışmağa<br />
həmişə çətinlik çəkirəm. Məndən bir neçə dəfə Qara Yanvar barədə müsahibə<br />
götürüblər. Hər dəfə əzab çəkə-çəkə müsahibə vermişəm. Lakin, təəssüf ki, çox<br />
vaxt götürdükləri müsahibənin 80 faizini qayçı ilə doğrayıblar. İndiki müsahibədə<br />
söylədiyim həqiqətləri mən bir neçə dəfə müxbirlərə söyləmişəm, amma redaktorlar<br />
dediklərimin 80 faizini qayçılayıb müsahibəmi ixtisarla çap etməyə üstünlük veriblər.<br />
Azərbaycanda özlərini hakimi-mütləq hesab edən bəzi dairələr hələ də həqiqətdən<br />
qorxduqlarını büruzə verirlər. Ancaq, əbəs yerə əlləşirlər. Həqiqət ondan qorxanlar<br />
üçün acıdirsa, onu sevənlər üçün şirindir. Və həqiqət həmişə zəfər çalır, insanların<br />
şüurunda və yaddaşında yaşayır. Allah 20 Yanvar şəhidlərinə rəhmət eləsin! Allah<br />
Qarabağ uğurunda döyüşlərdə həlak olanlara rəhmət eləsin!<br />
— <strong>Mirzə</strong> müəllim, o faciəli günlərdə radiostansiyada baş verənlər barədə<br />
oxucularımızın az məlumatı var. Bu boşluğu hələ dolduran olmayıb. Bu barədə<br />
ətraflı məlumat verə bilərsinizmi?<br />
— 1990-cı ilin yanvar günləri Bakıda, ümumiyyətlə Azərbaycanda vəziyyət son<br />
dərəcə gərginləşmişdi. O günlərdə Azərbaycanda müxbirimiz yox idi. 1989-cu ilin<br />
yanvar ayından başlayaraq bütün məlumatları Mehdi Məmmədovdan telefonla<br />
alırdıq. Bütün müsahibələri də bu telefon vasitəsilə aparırdıq. 1989-cu ilin sonu və<br />
1990-cı ilin əvvəlində Azərbaycan rabitə nazirliyinin məsul işçisi olan Oruc Şirinov<br />
bizə Azərbaycanın hər yerində istədiyimiz şəxslə telefon əlaqəsi saxlamaq üçün şərait<br />
yaratdı. SSRİ silahlı qüvvələrinin xüsusi hissələri artıq Bakının qapılarında idi. 1990-<br />
cı il yanvarın 19-da axşam Mehdi Məmmədov, mərhum Yusif Səmədoğlu və Oruc<br />
Şirinovla danışıb evə getdim. Vəziyyət gərgin olduğundan adətən gecələr iş yerinə<br />
qayıdıb Bakı ilə əlaqə saxlayırdım. Həmin gecə, yanvarın 19-u Münhen vaxtı ilə saat<br />
22:00-da, Bakı vaxtı ilə saat 01:00-də otağıma gəlib “sekreteri” yoxladım. Bakıdan<br />
həyəcanlı səsləri eşidib zəng elədim. Sovet qoşunları artıq Bakının küçələrində<br />
irəliləyirdilər. Dərhal redaksiyanın əməkdaşlarını çağırdım və radiostansiyanın<br />
rəhbərliyinə xəbər verdim. Avropanın müxtəlif ölkələrində yaşayan həmyerlilərimizə<br />
xəbər verdim. Heç kimin heç bir şeydən xəbəri yox idi. İki saat içində yeni veriliş<br />
hazırlayıb efirə çıxdıq. Bakıda səhər erkən idi. Gün ərzində beş dəfə təzə verilişlə<br />
yayıma çıxırdıq. Fürsətdən istifadə edib əlavə efir saatı tələbilə rəhbərliyə müraciət<br />
etdim. Rumın redaksiyasından iki saat kəsib bizə verdilər. Avropanın hər yerindən,<br />
hətta ABŞ-dan belə Azərbaycandakı vəziyyət barədə məlumat almaq üçün bizə zəng<br />
192
edirdilər. Gecələr evə getmirdim. Çox vaxt otağımdan da çıxmırdım. Yanvarın 22-də<br />
qəflətən rəhbərliyin mövqeyinin dəyişdiyini gördüm. Rəhbərlik təlaş içində idi. SSRİ<br />
xarici işlər nazirliyi diplomatik kanallarla Vaşinqtonla və radiostansiyanın rəhbərliyi<br />
ilə əlaqə qurub yanvarın 20-si və 21-də efirə gedən verilişlərə qarşı sərt etirazını<br />
bildirmişdi. SSRİ rəhbərliyinin bizim verilişlərdən nə qədər ciddi təşvişə düşdüyünü<br />
mən, iki günlük verilişlərimizin sözbəsöz rus dilinə tərcümə edildiyini görəndə<br />
başa düşdüm. Bizim verilişlərin Kremli lərzəyə saldığını da gördüm. Yanvarın 21-də<br />
Mixail Qorbaçov Bakıya qoşun yeridilməsinə bəraət qazandıran məlum “nitqi”ni<br />
söylədi və ertəsi gün yanvarın 22-də radiostansiyanın “perexvat” şöbəsindən mənə<br />
orta dalğada Azərbaycan dilində yayılan 30 dəqiqəlik bir lent yazısını gətirdilər. Bu,<br />
Mixail Qorbaçovun nitqinin Azərbaycan dilinə tərcüməsi idi. Orta dalğada açılan<br />
bir yeni radio 48 saatdan sonra efirdən götürüldü. Diktorun ləhcə ilə danışması<br />
onun kimliyini açıq göstərirdi. Görünür, azərbaycanlıları iqna edə bilməyən sovet<br />
rəsmiləri mətni “başqa” millətdən olan birisinə oxutdurmuşdular. Bütün bunlar,<br />
sovet rəhbərliyinin o günlərdə aciz vəziyyətə düşüyünü sübut edir. Buna baxmayaraq,<br />
SSRİ xarici işlər nazirliyinin etiraz notası təsirini göstərdi. Yanvarın 22-də rumın<br />
redaksiyasından alınıb Azərbaycan redaksiyasına verilən iki saat əlavə efir vaxtını<br />
bizdən aldılar və həmən gündən etibarən hazırladığımız bütün proqramlara senzura<br />
tətbiq edilməyə başlandı. Senzurasız heç bir veriliş efirə verilə bilməzdi. Azərbaycan<br />
dilini az-çox anlayan bir neçə nəfər şəxs bütün verilişləri dinləyib təsdiq etmədikləri<br />
hissələr və fikirlər kəsildikdən sonra yalnız efirə çıxa bilərdik. Aydın görünürdü<br />
ki, rəsmilər özlərini sığortalamaq və məsuliyyətdən kənar durmaq qərarına gəliblər.<br />
Rəsmilərdən biri “məsuliyyət” məsələsini mənə izah edərkən səmimiyyətlə bildirdi<br />
ki, “<strong>Mirzə</strong>, senzuranı (monitorinqi) tətbiq etməklə biz, məsuliyyətə şərik olmuruq.<br />
Məsuliyyət yenə də sənin boynunda qalır”. 1990-cı ilin fevral ayında məsələmi<br />
araşdıran İnspektor (İnspector General) radiostansiyanın rəsmilərindən hansının<br />
mənə yanvar faciəsinin ilk günlərində “yaşıl işıq” yandırdığını öyrənmək üçün çox<br />
səy göstərdi. “Hamı məsuliyyəti sənin üstünə atır, sən özünü müdafiə etməlisən,<br />
de görüm kim sənə icazə verdi” deyən İnspektora cavab verdim ki, “heç kim<br />
mənə icazə verməyib, hər şey üçün mən məsuliyyət daşıyıram və cəzamı çəkməyə<br />
hazıram” . Mənim işdən kənar ediləcəyim heç kimdə şübhə oyatmırdı. Yoxlama<br />
bir neçə ay sürdü. Komisiyanın hesabatı Vaşinqtonda, radioların işinə rəhbərlik<br />
edən “Beynəlxalq Radioverilişləri Şurasının İdarə Heyəti”nin (BİB — Board for<br />
İntenational Broadcasting) müzakirəsinə verildi. Mənə töhmət verildi. Sonralar İdarə<br />
Heyətinin bir üzvü mənə “səni bu dəfə bağışladıq, ikinci dəfə bunu gözləmə” deyə<br />
xəbərdarlıq etdi.<br />
— «Azadlıq» RADİOSUNDA SENZURANIN TƏTBİQİNİ qeyd edirsiz. Siz<br />
sonralar da uzun müddət orada işləmisiz. Senzura ilə yenə qarşılaşdınızmı?<br />
193
— Bəli, qarşılaşdım. Bilirsiniz, radiostansiyanın rəsmilərinin nəzərində mən<br />
Qara Yanvar günlərində ciddi pozuntulara yol vermişdim. Bu səbəbdən, Qara<br />
Yanvar günlərində efirə verdiyim verilişlər üzündən məni işdən çıxartmamasına<br />
baxmayaraq, rəhbərliyin mənə olan etibarı sarsılmışdı. Mən artıq bir növ<br />
damğalanmışdım. Məhz buna görə 1990-cı ildən başlayaraq 1995-ci ildə<br />
radiostansiya Praqaya köçənədək Azərbaycan redaksiyasının verilişləri daima ,<br />
necə deyərlər, “monitorinqə” tabe tutulmuş və nəzarət altında olmuşdur. Praqada<br />
vəziyyət dəyişdi, ancaq sərbəstlik uzun sürmədi. 2001-ci ildən başlayaraq mənə qarşı<br />
gözümçıxdı kampaniyası başladı. Və 2003-cü ilin avqust ayında rəhbərliyin illik<br />
fəaliyyətimlə bağlı yazılı rəyində mənim radiostansiyanın siyasi xəttini və qaydalarını<br />
ilk dəfə 1990-cı ilin yanvar ayında pozduğum qeyd olunurdu. Bir ay sonra məni işdən<br />
çıxartdılar.<br />
— Çox maraqlıdı. Söylədiklərinizi mən ilk dəfədir eşidirəm. Çünki, o biri<br />
yanda, radio xaricində hər şey fərqli gorünürdü.<br />
— Bilirsiniz, “Azad Avropa/Azadlıq” radiostansiyasının tarixində iki tarixi qalmaqal,<br />
iki sarsıntı olub. Biri, 1956-cı ildə Macarıstanda kommunist rejiminə qarşı xalq<br />
üsyanı zamanı radionun macar redaksiyasının efirə verdiyi verilişlərlə bağlı olan<br />
sarsıntı, ikincisi isə 20 Yanvar faciəsi zamanı radionun Azərbaycan redaksiyasının efirə<br />
ötürdüyü tarixi verilişlər. 1985-1993-cü illərdə “Azad Avropa/Azadlıq” radiolarının<br />
Nyu York şöbəsində müdir müavini işləmiş, hazirda isə Freedom House təşkilatının<br />
tədqiqat üzrə vitse-prezidenti olan Arç Paddington (Arch Puddington) ilk dəfə 2000-<br />
ci ildə Kentakki Universitetində nəşr edilən, 2003-cü ildə isə Nyu Yorkda çapdan<br />
çıxan və radiostansiyanın tarixinə həsr edilən “Azadlıq Carçısı: “Azad Avropa və<br />
Azadlıq radiolarının soyuq müharibədəki zəfəri” ( “Broadcasting Freedom: The Cold<br />
War Triumph of Radio Free Europe and Radio Liberty”) adlı kitabında 1956-cı il<br />
Macarıstan üsyanı zamanı radiostansiyanın macar redaksiyasının heç bir əsas olmadan<br />
Qərb ölkələrinin silahlı qüvvələrinin üsyançıların köməyinə gələcəyini bildirməklə<br />
böyük qalmaqala səbəb olduğunu qeyd edir. Azərbaycan redaksiyasının yanvar<br />
günlərindəki verilişlərinə toxunan amerikalı müəllif yazır ki, macarlardan fərqli olaraq<br />
Azərbaycan redaksiyası dinləyicilərə xaricdən yardım gəldiyini bəyan etməmişdir.<br />
Buna baxmayaraq qalmaqal çox böyük idi. Arç Paddington sonra yazır: “Ciddi<br />
biabırçılığa səbəb olan faktlar göz qabağında idi. “Azadlıq” radiosunun Bakıdakı<br />
müxbirləri döyüş meydanını xatırladan reportajlar — tankların, avtomatların səsini,<br />
vahimə içində olan mülki əhalinin fəryad və naləsini efirə verirdilər. Bundan başqa, bu<br />
verilişlərdə rusları istilaçı və bəzi hallarda faşist adlandırib məhkum edən, xalqı yadelli<br />
işğal qarşısında möhkəm olmağa çağıran ziyalı və siyasətçilərin də səsləri eşidilirdi.<br />
Azərbaycan Redaksiyasının üzvləri isə Azərbaycan xalqı ilə həmrəy olduğunu açıqaşkar<br />
göstərərək, xalqı müqavimətə həvəsləndirirdi.” Haşiyə çıxıb qeyd edim ki,<br />
Radionun peşə kodeksinə görə jurnalistlər bitərəf olmalı və hətta öz soydaşları belə<br />
çətin vəziyyətdə olsa belə öz hisslərini gizlətməlidir. Mən hisslərimi gizlədə bilmədim.<br />
Bəli, mənim “qəbahətim” bu idi.<br />
194
— Arç Paddington Bakıya soxulan sovet qoşunlarını “istilaçı”, sovet<br />
rəhbərliyini isə “faşist” adlandıran ziyalılardan bəhs edir. O ziyalıların adlarını<br />
çəkərsinizmi?<br />
— Əlbəttə, adlarını çəkərəm. Arç Paddington təfərrüatı bilmir, amma görünür o,<br />
1990-cı il yanvarın 20-də ilk dəfə efirə ötürdüyüm və ən çox qalmaqala, şiddətli etiraz<br />
və tənqidlərə məruz qalan o məşhur verilişi nəzərdə tutur. Bu ilk veriliş Azərbaycan<br />
Xalq Cəbhəsinin bəyanatını oxuyan Yusif Səmədoğlunun səsini, Mixail Qorbaçovun,<br />
sovet rəhbərliyinin ünvanına son dərəcə sərt ittihamlar irəli sürən Bəxtiyar<br />
Vahabzadənin qısa müsahibəsi, Cəfər Cabbarlının mənim səsləndirdiyim “Məhkum<br />
şərqə” və “Şərqə” şerləri ( “Qalx, qalx, qalx düşgün dünya”), Məmmədəmin<br />
Rəsulzadənin “Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enməz” şüarı ilə bitən gəncliyə<br />
müraciətinin mətni və nəhayət Xəlil Rzanın mənim səsləndirdiyim “Davam edir 37”<br />
poemasını əhatə edirdi. Çox təsirli veriliş idi...<br />
-Mehdi Məmmədov haqqında sizin saytdan (www.mirzexezerinsesi.net)<br />
oxudum. Bakı Dövlət Universitetinin dosenti olub. 1989-1992-ci illərdə<br />
Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatinda iştirak edib. Onun haqqında bir neçə<br />
kəlmə deyə bilərsinizmi?<br />
— Məmnuniyyətlə. Mehdi Məmmədovun yalnız milli-azadlıq hərəkatında deyil,<br />
Qarabağ münaqişəsi alovlanan o illərdə informasiya blokadasında olan Azərbaycanın<br />
mövqeyinin xaricdə təbliğ olunmasında böyük xidmətləri vardır. Mehdi<br />
Məmmədovun Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin yaranmasında və təbliğ edilməsində də<br />
müstəsna rolu olub. Mehdi Məmmədov SSRİ dövlət təhlükəsizliyi komitəsi hər kəsin<br />
şəxsi həyatına belə nəzarət etdiyi illərdə, 1989-cu ilin yanvar ayından 1990-cı ilin<br />
aprel ayınadək Azadlıq radiosu ilə telefon rabitəsi yaradıb bizə müntəzəm məlumat<br />
verir, tanınmış ziyalılara, milli-azadlıq hərəkatının, Xalq Cəbhəsinin fəallarına öz<br />
telefonu vasitəsilə Azadlıq radiosuna müsahibələr verməsini təmin edən bir şəxsdir.<br />
Mehdinin xidmətlərinə indiyədək lazımı qiymət verilməməsi təəccüblüdür. Biz onun<br />
xidmətlərini heç zaman unutmamalıyıq.<br />
— Siz mübarizliyinizlə «Azadlıq» radiosunu millətə sevdirdiz. İndi məlum<br />
hadisələrdən sonra «Azadlıq» ağır durumdadır. Özdəri etiraf edirlər ki,<br />
dinləyicilərin 90 faizin itiriblər. Məntiqlə sizi geri cağırmaq «Azadlıq»a əhatə<br />
dairəsinin genişlənməsinə güclü təkan verə bilər.Yəni sizə «Azadlıq»dan hər<br />
hansı təklif gəlibmi...<br />
— Xeyr, təklif gəlməyib və heç gözləmirəm də.<br />
195
Allah 20 Yanvar və Qarabağ şəhidlərinə rəhmət eləsin!<br />
Elbəyi Həsənli<br />
«Yeni Musavat» qəzeti<br />
18.01.2009<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: Bu mübarizəni qana batıran SSRİ-nin nizami ordusu oldu<br />
GünAzTv mətbuat mərkəzinin növbəti müsahibi, “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan<br />
şöbəsinin keçmiş rəhbəri, tanınmış jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dir.<br />
— <strong>Mirzə</strong> bəy, “1990-ci il 20 Yanvar” hadisələrini necə xatırlayırsınız?<br />
— 20 Yanvar hadisələri mənə bu gün də rahatlıq vermir. Ağır günlər idi. Sovet<br />
İttifaqının nizami ordusu Azərbaycanın paytaxtına hücumu ərəfəsində Azərbaycan<br />
informasiya blokadasna alındı və xarici dünyadan təcrid edildi. Qorbaçov başda<br />
olmaqla Kreml rəhbərliyi bu yolla Azərbaycan xalqını əzmək, susdurmaq istəyirdi.<br />
Kreml bu planını hazırlayanda, görünür, “Azadlıq” radiosu faktorunu nəzərə<br />
almamışdı. Bu, SSRİ rəhbərliyinin ən böyük səhvi idi. Çünki, bu informasiya<br />
blokadasını yaran “Azadlıq” radiosu Azərbaycan xalqının dünyaya pəncərəsinə<br />
çevrildi. Hər yerdən əli üzülən, vahimə keçirən, qorxuya düşən, fəryad edən, nalə<br />
qoparan yüzlərlə insanın səsini dinləmək və hər birinə təsəlli vermək, ümid vermək<br />
bir nəfərin daşıya biləcəyi ən ağır yükdür. Bu yük mənim boynuma düşmüşdü.<br />
Bunun prixoloji təsirindən bu gün də xilas ola bilmirəm.<br />
— O zaman “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan şöbəsi işini necə qurmuşdu?<br />
— Mən yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə, Münhen vaxtı ilə saat 22-də, Bakı vaxtı<br />
ilə yanvarın 20-si saat 01:00 radələrində redaksiyaya gəlib Bakıya zəng elədim. Bizə<br />
daim məlumat verən Mehdi Məmmədov sovet qoşunlarının artq Bakıya soxulduğunu<br />
xəbər verdi. Dərhal redaksiyanın üç işçisini çağırıb ilk verilişi hazırlamağa başladım.<br />
Bu veriliş Bakıda səhər saat 05-də yayıldı. Azərbaycan əhalisi və xaricdə yaşayan<br />
azərbaycanlılar Bakı faciəsidən bu verilişdən xəbər tutdu. Bu veriliş efirə veriləndən<br />
24 saat sonra SSRİ Xarici İşlər Nazirliyi Vaşinqtona etiraz notası göndərib “Azadlıq”<br />
radiosunun susdurulmasını tələb etdi. Bütün təzyiqlərə baxmayaraq mən, məsuliyyəti<br />
boynuma götürüb verilişləri davam etdirdim. İki gün sonra SSRİ KGB-si (SSRİ<br />
dövlət təhlükəsizliyi komitəsi) ilk verilişlərin ruscaya tərcüməsini Vaşinqtona<br />
göndərdi və sübut etməyə çalışdı ki, guya biz yanlış məlumatlar yayırıq. Buna da<br />
məhəl qoymadım. Sonrakı günlər verilişləri eyni şəkildə davam etdirdik.<br />
196
— Bəzən belə bir fikirlər eşidirik ki, hadisələrdən qansız, itkisiz keçinmək<br />
mümkün idi?<br />
— Bu fikirlər dayaz təhlillərin məhsuludur və mən bunu hadisələrin süni şəkildə<br />
bəsitləşdirilməsi hesab edirəm. Bu fikri irəli sürənlər, Bakıda minlərlə insanın küçələrə<br />
axışmasının həqiqi səbəbini ya görmürlər, ya da ört-basdır etməyə çalışırlar. Əsl səbəb<br />
isə Moskvanın Qarabağ məsələsində ermənilərin tərəfini tutması idi. Azərbaycan<br />
xalqı bununla barışmaq istəmirdi. Bu etirazlar sonradan Kremlin və yerli kommunist<br />
partiyasnın Azərbaycanda hökmranlığına qarşı çevrildi. Bu, Azərbaycan xalqının təbii<br />
haqqı idi. Bu mübarizəni qana batıran isə SSRİ-nin nizami ordusu oldu.<br />
— Bu gün 20 Yanvar hadisələrini dünya ictimaiyyətinə çatdıra bilmişikmi?<br />
Məsələn, yaşadığınız Almaniya cəmiyyətində 20 Yanvar günü ilə bağlı<br />
məlumatlar hansı səviyyədədir?<br />
— Almaniyada, xüsusilə Almaniya mətbuatında 20 Yanvar günü ilə bağlı məlumatlara<br />
çox nadir hallarda rast gəlmək olur.<br />
Söhbətləşdi: Elnur Eltürk<br />
197
198<br />
***<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in şərhləri<br />
Qəflətdən oyanan ziyalılar və ya «tərpənmə, amandır, bala, qəflətdən<br />
ayılma»<br />
30.12.2011<br />
“Azərİslam” portalı yazır ki, qəflət — insanı toruna sala biləcək ən təhlükəli şeytan<br />
hiyləsidir...Qəflət yaman şeydir. Qəflət təhlükəlidir. Qəflətin pəncəsinə düşən insanlar<br />
zamanın daşıdığı müsibət və bədbəxtliklərlə özlərini xoşbəxt sayırlar. Beləcə günlər<br />
keçir, zaman uzanır, onlar isə bu halları ilə razılaşırlar və hər şeyə təslim olurlar. Bu<br />
günlərdə bəzi ziyalılar qəflətdən oyandıqlarını gur səslə nümayiş etdirdilər. Hamısı<br />
yox, bəziləri...<br />
Azərbaycanda 18 ildir rüşvət, korrupsiya, özbaşınalıq mövcuddur, amma bəzi<br />
ziyalılar 18 il sonra başa düşüblər ki, avtoritar rejim və rejimin məmurları xalqa zülm<br />
verirlər. 18 ildir Azərbaycanı yalan idarə edir, amma onlar 18 il sonra ayılıb görüblər<br />
ki, ölkədə yalan hökm sürürmüş. Tələsməsinlər. Səbrli olsunlar. Yenə 18 il gözləsinlər.<br />
18 il də gözləsələr başa düşərlər ki, ölkədə bir ailənin hakimiyyəti mövcuddur. 18 illik<br />
qəflətin sonu gəlir. Bu oyanış daimidir, yoxsa müvəqqəti, dəqiq bilmirik. Amma buna<br />
da şükür... Afərin belə ayıq, aydın ziyalılara, onların tükənməz səbrinə alqış, alqış və<br />
yenə alqış!<br />
Hakimiyyət Nardarandan nə istəyir, Nardaran hakimiyyətdən nə istəyir?<br />
Rəsmi təbliğat aparatı Nardaran problemini dini ifratçılıq problemi kimi ictimaiyyətə<br />
sırıyır. Amma Nardaran problemi dini ifratçılıq problemi deyil. Nardaran problemi<br />
Abşeron cənnəti uğrunda acgöz oliqarx hakimiyyətin yerli sakinlərə və onların<br />
hüquqlarına qarşı amansız mübarizəsi məsələsidir. Abşeronun dənizyanı ərazilərini<br />
ələ keçirən klan hakimiyyətinin «yürüşü»nü ləngidən bir maneə var — Nardaran.<br />
Nardaranlıları küncə sıxışdırıblar. Nardaranlıları öz torpaqlarındakı neft sərvətindən<br />
məhrum etdikdən sonra dəniz sahilinə yollarını kəsiblər. Təzyiq artır. Nardaranlıları<br />
heç kim qınamasın. Arxasız və müdafiəsiz qalan insanların İslamdan imdad diləməsi,<br />
dində dayaq axtarması təbiidir.<br />
Nardaranlıları küncə sıxışdırıb radikallaşdırmaqla bu rejim Abşeronun bu qədim<br />
sakinlərinin iradəsini sındırmaq istəyir. Amma nardaranlıların iradəsini qırmaq<br />
mümkün olmayacaq. Nardaranlılar hakimiyyətdən heç bir şey istəmir, öz dədə-
aba yurdunda yaşamaq istəyirlər. Bəs hakimiyyət? Hakimiyyət isə Nardaranı<br />
nardaranlılardan təmizləmək istəyir. Təmizləmək istəyir ki, görməmiş və acgöz<br />
məmurlar taladıqları var-dövlətlə tikdikləri villa və sarayların qonşuluğunda səfalət<br />
içində yaşayan Nardaran sakinlərini görüb əhvallarını pozmasınlar...<br />
Mübarizə davam edir. Nardaranlılara qələbə arzu edirik! Allah köməyiniz olsun!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
28.09.2011<br />
________<br />
Oxucunun şərhi:<br />
Salam, <strong>Mirzə</strong> müəllim! Bu gün nəinki Nardaran, bütün Azərbaycan cəhənnəm<br />
oduna bürünüb. Bakıətrafı kəndlədə işsiz -gücsüz sadə insanlar ilan kimi dil çıxarıb<br />
mələyirlər. Milyonlarla manata başa gələn, çox yerdə isə heç ehtiyac olmadan tikilən<br />
körpülər, salınan asfalt yollar prezidentin keçib getdiyi dəbdəli yollar, hakim klanın<br />
əyləncələrinə sərf olunan milyardlar, Bakı meri Hacıbalanın fontanlarından min dəfə<br />
güclü olan neft və qaz gəlirləri artdıqca sadə camaatın da güzəranı bir o qədər pisləşir.<br />
Nardaran isə hələ də ayaq üstədir və həmişə də ayaq üstə olacaq. TÜRK ŞAİRİ<br />
TOFİQ FİKRƏT DEMİŞKƏN: Zülmün topu var, gülləsi var, qələsi varsa… Haqqın<br />
da bükülməz qolu, dönməz üzü vardır!<br />
Arif Muradlı<br />
Ordenpərəst diktatorların “möhtəşəm” illəri<br />
28.12.2011<br />
Belarusun “dəliqanlı” diktatoru Azərbaycan prezidentini “Xalqlar dostluğu” ordeni<br />
ilə təltif edib. Ilham Əliyevi təbrik edirik! Hər prezidentə nəsib olan mükafat deyildir.<br />
2011-ci ildə İlham Əliyevin aldığı orden və medalların dəqiq sayını bilmirik, amma<br />
əminik ki, orden və medalların sayı Azərbaycan prezidentinin “parlaq” nailiyyətləriə<br />
tam tən gəlir. Hər kəs öz əməllərinin qiymətini alır və hər kəsə öz əməlinə görə<br />
verilir...<br />
Qanuni Sultan Süleymanın cahan hakimiyyəti illərinə Möhtəşəm Yüz İl ünvanı<br />
yaraşırsa, Aleksandr Lukaşenka və İlham Əliyev kimi xırda diktatorların hakimiyyəti<br />
illərinə bir gün Ordenpərəst Diktatorlar Dövrü ünvanı yapışdırılacaqlar. Məzəli<br />
vəzziyyətdir. Görün nə qədər ünvan var: bütpərəst, heykəlpərəst, pulpərəst,<br />
şöhrətpərəst, mədhiyyəpərəst, yaltaqlıqpərəst və nəhayət tarixdə ilk dəfə<br />
Ordenpərəst...Görün necə zənginik, nə qədər “pərəst”imiz var. Bizə heç kimin gücü<br />
çatmaz!<br />
199
P.S. Təklifim var: bir gün bu sülalə hakimiyyəti barədə film çəkmək istəyən olsa və<br />
adını «möhtəşəm» qoymaq fikrinə düşsə, xahiş edirəm «ordenpərəst» sözünü əlavə<br />
etməyi unutmasın, «möhtəşəm» sözünü qiymətdən salmasın...<br />
Diktatorların aqibəti: Şimali Koreyada matəm, Azərbaycanda bayram<br />
23.12.2011<br />
Şimali Koreya sakitləşmək bilmir. Şimali Koreya neçə gündür matəmdədir. Şimali<br />
Koreya neçə gündür kütləvi şəkildə hönkür-hönkür ağlayır. Ümummilli lider, ölkəni<br />
aclığa düçar edən, xalqı qula çevirən, ilahiləşdirilmiş diktator Kim Çer İrin matəm<br />
mərasimi 11 gün sürəcək. Ağlamayan, dizinə döyməyən, fəryad edib paltarını<br />
cirmayan hər bir itaətkar koreyalı cəzalandırılacaq. Şimali Koreyada matəmdir. Orada<br />
matəm, Azərbaycanda bayramdır.<br />
Sumqayıt şəhər icra hakimiyyətinin əsrarəngiz başçısı Eldar Əzizov uzunluğu 50<br />
metr, çəkisi 12 ton olan və Avropanın birinci yeri tutan tortu Sumqayıt və bütöv<br />
Azərbaycana təqdim etdi. 50 metr uzunluğu, 12 ton çəkisi olan tort prezident İlham<br />
Əliyevin 50 illik yubileyinə həsr edilib. Azərbaycan diktatorunun 50 yaşı tamam oldu.<br />
8 il qabaq 42 yaşında prezident kürsüsünü atasından miras almışdı. Şimali Koreyada<br />
ölən diktatorun 27 yaşlı oğlu diktator kürsüsünü miras aldı. İkisinə də təbrik düşür.<br />
27 yaşlı diktator hələ sevincini büruzə vermir, matəmin sonunu gözləyir.<br />
İlham Əliyev isə sevincini gizlətmir. Azərbaycan prezidenti 50 illik yubileyini<br />
Qarabağ cəbhəsinə yaxın təhlükəsiz yerdə qeyd etmək qərarına gəlib. Saxta əsatirlər<br />
belə yaranır. 10 il sonra Qarabağ azad olsa da, olmasa da cəsur prezident İlham<br />
Əliyevin düşmən snayperlərindən qorxmadan 50 illik yubileyini Qarabağ cəbhəsində,<br />
səngərdə keçirtməsi orta məktəb dərsliklərində yeni nəslə qəhrəmanlıq nümunəsi<br />
kimi təqdim olunacaq.<br />
Sakit olun, rəsmi Bakı tələsik addım atmaq istəmir, gözləmə mövqeyi<br />
tutacaq<br />
23.12.2011<br />
“Bir millət, iki dövlət” konsepsiyası sınaq dövrünü yaşayır. Azərbaycan Milli Məclisi<br />
Fransa Milli Məclisinin “erməni soyqırımı”nın inkarı ilə əlaqədar qanun layihəsini<br />
qəbuletmə məsələsində Türkiyənin yanında olduğunu bəyan etsə də, Türkiyənin<br />
strateji müttəfiqi olan Azərbaycan hökuməti tələsik addımlar atmamaq və gözləmə<br />
mövqeyi tutmaq qərarına gəlmişdir. Bu qərarı Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar<br />
Məmmədyarov Bakıda mətbuat konfransında bəyan edib.<br />
200
Müdrik qərardır. Elmar Məmmədyarov bildirib ki, “bu, mərhələli prosesdir, ancaq<br />
biz məsələni təhlil edir, yaxından izləyir və izləyəcəyik”. Məmmədyarov “mərhələli<br />
proses” deməklə onu nəzərdə tutur ki, Fransa parlamentinin aşağı palatası olan Milli<br />
Məclisdə 580 deputatdan 50-sinin səsi ilə qəbul edilib və bu qərar hələ parlamentin<br />
yuxarı palatasında, Senatda müzakirə edilməli və təsdiq edilməlidir. Məhz bu<br />
səbəbdən rəsmi Bakı gözləmə mövqeyi tutacaq və tələsik addımlar atmayacaq.<br />
Dekabrın 23-də Bakıda Fransa səfiirliyinin qarşısında keçirilmiş və dövlət<br />
telekanallarında təbliğ edilən etiraz aksiyasına gəldikdə, bu nümayişin gözdən pərdə<br />
asmaq üçün təşkil edildiyini dərk etmək üçün münəccim olmaq lazım deyildir.<br />
Fransanın «soyqırımı» qərarı, Bakının sərt tənqidi və Fəxri Legion<br />
ordenləri<br />
22 .12.2011<br />
Rəsmi Bakı Ankara ilə həmrəylik nümayiş etdirir. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi<br />
Fransa Milli Assambleyasında “erməni soyqırımı” ilə əlaqədar qəbul etdiyi qərarı<br />
“kəskin şəkildə” pislədiyini bildirib. Nazirlik bunu Avropa məkanında “söz və ifadə<br />
azadlığı prinsiplərinə qətiyyən uyğun olmadığını” bəyan edib. Kəskin bəyanatdır.<br />
Lakin çətin güman etmək olar ki, Fransa Milli Assambleyasının qərarı Fransa-<br />
Azərbaycan münasibətlərinə xələl gətirsin.<br />
Fransa ilə Azərbaycan arasında münasibətlər yalnız neftə və qaza əsaslanmır. Bu<br />
münasibətlər daha dərindir. Bu il oktyabrın 7-də Bakıda ilk Fransız Liseyinin təməli<br />
qoyuldu. Təməlqoyma mərasimində prezident İlham Əliyev, Bakıda səfərdə olan<br />
Fransa prezidenti Nikola Sarkozi və Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban<br />
Əliyeva iştirak etdi. “Sarkozi məktəbi” ARDNŞ-nin və Heydər Əliyev Fondunun<br />
təşəbbüsü ilə tikilir.<br />
Bununla yanaşı, iki ölkə arasında orden diplomatiyası da yüksək səviyyədə inkişaf<br />
edib. Yalnız 2011-ci il ərzində millət vəkili, ADU-nun rektoru Səməd Seyidov, Ailə,<br />
Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Hicran Hüseynova, ikinci<br />
Dünya müharibəsi iştirakçısı Əhmədiyyə Cəbrayılov ilə yanaşı president İlham<br />
Əliyev Fransanın Fəxri Legion ordeni ilə təltif edilib. Bu il oktyabrın 7-də Fransa<br />
prezidenti Sarkozi Bakıda olarkən Fəxri Legion ordenini şəxsən Mehriban Əliyevaya<br />
təqdim etmişdir.<br />
Xarici işlər nazirliyinin “erməni soyqırımı” ilə əlaqədar yuxarıda qeyd etdiyimiz<br />
bəyanatının sonunda “Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində yüz minlərlə<br />
201
azərbaycanlının etnik təmizləməyə məruz qalmasına, öz torpaqlarında məcburi<br />
köçkünə çevrilməsinə, həmçinin bu insanların hüquqlarının kobud şəkildə<br />
pozulmaqda davam etməsinə göz yummasını dərin təəssüflə” qarşıladığını bildirir.<br />
Qəribə olan odur ki, “Sarkozi məktəbi”nin təməli qoyularkən, Səməd Seyidov, Hicran<br />
Hüseynova, İlham Əliyev və Mehriban Əliyevaya Fəxri Legion ordeni verilərkən<br />
Azərbaycan qaçqınlarının taleyi yada düşmürdü…<br />
„Ay alan, çox ucuz qiymətə hər şey satıram!“ və ya korrupsiyanın<br />
anatomiyası<br />
22.12.2011<br />
Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi və Baş Prokurorluq bu günlərdə cəsur və iri bir<br />
əməliyyatı uğurla başa çatdırdı — iki dələduzu cinayət yerində yaxalayıb layiq<br />
olduqları yerə, həbsxanaya yolladılar. Niyə?<br />
İki dənə „avam“ vətəndaş Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinə işə düzəlmək istəyib. Düz<br />
yolla MTN-ə işə düzələ biləcəyinə inanmayan bu iki „avam“ vətəndaş iki «peşəkar»<br />
dələduzla görüşür. Bir dələduz bir „avam“dan 50 min manat, o biri dələduz ikinci<br />
„avamdan“ 80 min manat müqabilində Azərbaycanın dövlət təhlükəsizliyini qoruyan<br />
Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinə onları işə düzəldəcəklərini bildirirlər. „Avam“<br />
vətəndaşlar „etibar edərək“ deyilən məbləğdə pulu dələduzlara verirlər. Lakin<br />
dələduzlar «etibardan sui-istifadə» edirlər. Pul gedir, işdən əks-səda gəlmir.<br />
„Avam“lar aldandıqlarını görüb şikayət edirlər. MTN və Baş Prokurorluq əməliyyat<br />
keçirdir və „vətəndaşların etibarından sui-istifadə edən“ dələduzları yaxalayırlar.<br />
2 dələduz tutuldu, Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinə və ya hər hansı nazirliyə, dövlət<br />
idarəsinə rüşvətsiz işə düzəlməyin mümkün olduğuna inanmayan vətəndaşlar bayırda<br />
qaldılar.<br />
Yumordur? Yox, həqiqətdir. Analoqsuz həqiqət. Ölkədə total korrupsiya davam<br />
etdikcə münbit zəmində sayı günü-gündən artan dələduzlar və rüşvətxorlar<br />
„vətəndaşların etibarından sui-istifadə“ etməkdə davam edəcəklər. İki dələduzun<br />
həbsi ölkədə hər şeyin satılıb-alındığına, hər şeyin rüşvətlə ölçüldüyünə inanan<br />
vətəndaşların şübhələrini aradan qaldıra bilməmişdir. İki dələduzu tutumaqla<br />
insanların şüurunda dönüş yaratmaq mümkün deyildir. Çünki:<br />
Kimə nə dəxli ki, mən şey satıram?!<br />
Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!<br />
202
2011— ci ildə İlham Əliyevin ən “yaddaqalan” işləri<br />
20 .12.2011<br />
„2011-ci ildə Azərbaycanın dünyadakı mövqeləri möhkəmlənib, ölkə daxilindəki<br />
vəziyyət çox müsbətdir“. Bu sözlər İlham Əliyevə aiddir. Sumqayıtda Olimpiya<br />
idman kompleksinin açılışında söyləyib. Dərin mənalı bəyanatdır. İnsana ruh<br />
verir, ruhlandırır, sevindirir. 2011-ci ildə Azərbaycanın dünyadakı mövqeləri<br />
möhkəmlənib. Qarabağ və ətrafındakı rayonlar ermənilərin nəzarətində qalıb.<br />
Ac-yalavac ermənilər 2011-ci ildə bir addım belə geri atmayıblar. 2011-ci ildə<br />
Azərbaycanın dünyadakı mövqeləri möhkəmlənib. Belqradın Taşmaydan parkında<br />
Heydər Əliyevin heykəli ucaldılıb. Avropanın Azərbaycan qazına və neftinə<br />
ehtiyacı artıb. Həştərxan şəhəri İlham Əliyevə fəxri vətəndaş diplomu verib. İlham<br />
Əliyev „Balkanların ləyaqətli dostu“ mükafatına layiq görülüb. Ermənilərin acığına<br />
Azərbaycan BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvəqqəti üzvü seçilib. Amerikada və<br />
Britaniyada lobbiçilik fəaliyyəti güclənib. «Dünya ölkələrinin demokratiya indeksi<br />
2011-ci il» Siyahısında 167 ölkə arasında Azərbaycan 140-cı yeri tutub. Qarabağ<br />
məsələsini Təhlükəsizlik Şurasının gündəliyinə salmaq cəhdləri faydasız qalıb.<br />
Bəs ölkə daxilində vəziyyət necədir? İlham Əliyev deyir ki, „ölkə daxilində vəziyyət<br />
çox müsbətdir“. Müsbətdir. Bu sözlərə qarşı fikir yürütmək günahdır. Prezident<br />
haqlıdır:<br />
— Bakı gözəlləşir? Bəli, gözəlləşir.<br />
— Azərbaycanın hər güşəsində Heydər Əliyevə heykəl qoyulub? Bəli, qoyulub.<br />
— Heydər Əliyevin şəxsiyyətinə pərəstiş bütpərəstlik səviyyəsinə çatıb? Bəli, çatıb.<br />
— Məscidlər sökülür? Bəli, sökülür.<br />
— Gəncədə Məhərrəmlik ayında dindarlara evdən çıxmaq qadağan olunub? Bəli,<br />
olunub.<br />
— Hicab qadağasına qarşı çıxan dindarlar həbsə atılır? Bəli, atılır.<br />
— 2 aprel məhbusları hələ də həbsdədir? Bəli, həbsdədir.<br />
— Vicdan məhbuslarının yatdıqları həbsxanada vərəm tüğyan edir? Bəli, edir.<br />
— „Avroviziya“ mahnı müsabiqəsi üçün konsert sarayı tikmək üçün böyük ərazidə<br />
insanları küçəyə atıb evlərini yerlə-yeksan ediblər? Bəli, ediblər.<br />
— Sulutəpədə yoxsul camaatın evlərini sökürlər? Bəli, sökürlər.<br />
— Lənkəranın Nərimanabad-2 balıqçı kəndinin sakinlərinə daxili qoşunlar divan<br />
tutub? Bəli, tutub.<br />
— Nərimanabad-2 kəndinin məzlum balıqçılarının çörəyini əlindən alırlar? Bəli,<br />
alırlar.<br />
203
— Nardaran sakinlərinə qarşı cəza tədbirləri davam edir? Bəli, edir.<br />
Prezident İlham Əliyev haqlıdır:„2011-ci ildə Azərbaycan dünyadakı mövqelərini<br />
möhkəmləndirə bilib, ölkə daxilində vəziyyət çox müsbətdir“. Nailiyyətlərə sevinirik,<br />
amma çox istərdik ki, nöqsanlara da diqqət yetirsinlər…<br />
Və hələ ki…<br />
İlham Əliyev körpəlikdən həzm etdiyi kommunist ideologiyasının və Heydər<br />
Əliyevin nəsihətlərinin əsiridir, keşikçisi isə Azərbaycan kommunist partiyası mərkəzi<br />
komitəsinin ideoloji işlər üzrə keçmiş katibi Ramiz Mehdiyevdir. Bunlar cəzasız<br />
olduqlarına inanırlar. Və hələ ki... öz əməllərini cəzasız davam etdirirlər...<br />
Millətçilik milli şüurun inkişafının ən yüksək nöqtəsidir<br />
19.12.2011<br />
Hər bir millət öz vətəninə, dilinə, milli-mədəni dəyərlərinə bağlı olmalı və eyni<br />
zamanda başqa xalqların da eyni hüquqlarına hörmət etməlidir. Öz milli dəyərlərini<br />
üstün tutub o birilərin dəyərlərinə nirfət etmək, onlara xor baxmaq — şovinizmdir.<br />
Şovinizmin millətə və millətçiliyə ziyandan başqa heç «faydası» yoxdur. Mənim<br />
üçün millətçilik milli şüurun inkişafının ən yüksək nöqtəsidir.<br />
Diktator ata getdi, diktator oğul taxta oturdu<br />
18 .12.2011<br />
Dünyada hər şey dəyişkəndir. Kommunistlər monarxiyaya qarşı idilər. Qeyrikommunist<br />
monarxiyalar tarixə qarışır, keçmiş və indiki kommunistlər monarxiya,<br />
sülalə hakimiyyəti qururlar. Hakimiyyət və xalq kommunist-monarxların şəxsi<br />
əmlakına çevrilib. Şimali Koreya, Azərbaycan...Şimali Koreyada diktator ata getdi,<br />
diktator oğul taxta oturdu. Azərbaycanda da...Sonra növbə kimdədir, məlum deyil...<br />
Bəs nə qədər taxtda qala biləcək bunlar? Bu da məlum deyil, çünki dünyada hər şey<br />
dəyişkəndir...<br />
204
İlham Əliyevə yeni mükafat: Prezident “Balkanların yeni dostu“<br />
mükafatına layiq görülüb<br />
17 .12.2011<br />
Serbiya Olimpiya Komitəsinin sədri Vlade Divats və arvadının təsis etdiyi Fond<br />
İlham Əliyevi “Balkanların ləyaqətli dostu” mükafatı ilə təltif edib. İlham Əliyev<br />
aşağıdakı xidmətlərinə görə bu qiymətli mükafata layiq görülüb:<br />
1.Belqraddakı “Taşmaydan” parkının və “Bayraklı Cami” məscidinin abadlaşdırılması<br />
və təmirinə,<br />
2.Novi Sadda dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin memorial<br />
kompleksinin yaradılması və “Müqəddəs Petka” Kilsəsinin tikintisinə,<br />
3.Novi Pazar Mədəniyyət Evinin bərpasına,<br />
4.Sarayevoda “Bakı” küçəsi və “Dostluq parkı”nın bərpası və abadlaşdırılmasında<br />
göstərdiyi hərtərəfli dəstək və yardıma görə. Ardı var...<br />
5.Belqradda yerləşən Körpə, uşaq və yeniyetmələrin rifahı Fondu nəzdində fəaliyyət<br />
göstərən ana və uşaq stasionarına,<br />
6.Voyevodina diyarında məskunlaşan qaçqınlara, həmçinin, Monteneqroda leysan<br />
yağışlarından zərər çəkmiş Virpazar qəsəbəsinin sakinlərinə göstərilmiş humanitar<br />
yardıma,<br />
görə.<br />
Təbrik edirik! Bu qədər xidmətə bir Fondun mükafatı bizcə azdır, amma Allah<br />
bərəkət versin, buna da şükür!<br />
Sulutəpə əməliyyatı: İlham Əliyev sözünü tutdu— evlər söküldü,<br />
sakinlər evsiz qaldı<br />
17 .12.2011<br />
Bu il dekabrın 4-də İlham Əliyev Binəqədi rayonunun Sulupətə qəsəbəsini gəzib<br />
sakinlərlə görüşdü. Onlarla söhbət etdi. Qanunsuz tikililər məsələsindən danışdı.<br />
Söz verdi ki, məsələnin “şəffaflığı” təmin ediləcək, tikililər məsələsi ədalətli şəkildə<br />
həll ediləcək. İlham Əliyevin bu vədindən iki həftə sonra Azərbaycan Dövlət Neft<br />
Şirkətinin “cəngavər”ləri buldozerləri göndərib Sulutəpə qəsəbəsində yaşayış evlərini<br />
yıxmağa başladılar. Prezident məsələnin “şəffaf ” həllindən dəm vuranda haqlı idi.<br />
205
İlham Əliyevin haqlı olduğunu «BBC» də təsdiq edir.<br />
“BBC”nin Azərbaycan dilində portalındakı reportaja nəzər salın: “Binəqədi rayon<br />
Xocasən qəsəbəsinin Sulutəpə yaşayış sahəsində yaşayan Səfiyevlərin evinin bir<br />
hissəsi çərşənbə günü Dövlət Neft Şirkətinin (ARDNŞ) xüsusi təyinatlıları tərəfindən<br />
sökülüb.<br />
Sakinlər BBC Azərbaycancaya danışıb:<br />
“Sulutpədə ev tikdiyim üçün mənə iki il veriblər. Avtobusları süpürüb pul qazanıram,<br />
pulumu aldılar, yedilər, özümü də məhkəməyə verdilər. Bizimlə heyvani rəftar<br />
etdilər. Atamı sürüdülər,toprağın üstünə atdılar. Biri ayağımı çiynimin üstünə qoydu,<br />
dedi qalxma. Yağış yağanda evə vannalar düzürəm, bankdan pul alıb evini damını<br />
düzəltmişdim, onu da gəlib vurdular, tökdülər yerə.”<br />
Vay sənin halına, Hillari Klinton! Qorxmursan?<br />
14 .12.2011<br />
Vay sənin gününə, Hillari Klinton! Heç qorxmursan? Gör səni kimlər tənqid edir:<br />
Mübariz Qurbanlı, Alqış Həsənoğlu, Əli Əhmədov və sair və i.a... İnsan hüquqları<br />
pozulurmuş! Nə olar, qoy pozulsun! Kimə lazımdır bu insan hüquqları? Fikrini<br />
söyləyənin ağzını yumarlar, küçədə şüar deyəni həbsə atarlar, mətbuatı susdurarlar,<br />
azadlıq istəyəni azadlıqdan məhrum edərlər, nə olar ki? Elə bu mənasız insan<br />
hüquqları ucbatından o boyda Azərbaycanı aparıb Zimbabvenin yanında oturtmaq<br />
olar?! Heç hənanın yeridi? Novruz Məmmədov düz deyir, ingilis əlifbasından<br />
xəbəriniz yoxdur, Hillari xanım. Yoxdur! Xəbəriniz olsaydı „A“dan sonra „Z“<br />
gəlməzdi, yəni „A“zərbaycanın yanında „Z“imbabvenin adını çəkməzdiniz!<br />
Azərbaycandan sonra heç olmasa Avstraliyanın və ya Andorranın adını çəksəydiniz<br />
dünya dağılardı? Bunu da çox gördünüz bizə?<br />
Bəsdir! Bu „qeyri-təbii“ sevgi macərasına son qoymaq lazımdır! Mübariz<br />
Qurbanlının, Alqış Həsənoğlunun, Əli Əhmədovun, ələlxüsus Novruz Məmmədovun<br />
və İlham Əliyevin avtoritar rejiminin xətrinə dəyməyin, amandır!<br />
P.S. „Qeyri-təbii sevgi“ kəlməsinin müəllifi Novruz Məmmədovdur.<br />
İlham Əliyevin dini ədəbiyyatla mübarizəsi təhlükəli oyundur<br />
206
13.12.2011<br />
Dekabrın 12-də, Heydər Əliyevin xatirə günündə İlham Əliyev dini qadağaları<br />
sərtləşdirən qanunu imzalamışdır. İnzibati Xətalar Məcəlləsinə edilən dəyişikliklər<br />
göstərir ki: 1) İlham Əliyev rejiminin hansı ölkədə yaşadığından, yəni Azərbaycanda<br />
əhalinin 90 faizdən çoxunun müsəlman olduğundan xəbəri yoxdur; 2) İlham<br />
Əliyev rejimi din ilə mübarizədə tam məğlubiyyətə uğrayıb və bunu qanunları<br />
sərtləşdirməklə etiraf edir; 3) Rejimin Heydər Əliyevin şəxsiyyətinə pərəstişə<br />
əsaslanan büt ideologiyasıni insanlara yeni inanc kimi sırımaq siyasəti daşa dirənib<br />
və bu ideologiya din qarşısında acız qalıb; 4) Səudiyyə Ərəbistanı, İran, Türkiyə,<br />
Pakistan və digər ölkələrdən 20 il ərzində Azərbaycana gətirilən dini ədəbiyyat<br />
ölkəni bürüyüb və əhali arasında nüfuz qazanmaqdadır. Rejimin bu həqiqətləri<br />
dərk etməməsi təəssüf doğurur. Çünki həqiqəti dərk etmədən problemi cəzanı<br />
sərtləşdirməklə həll etmək qeyri-mümkündür.<br />
Qadağalar gülüncdür. Məsələn, dəyişikliklərə əsasən dini ədəbiyyat satışına görə<br />
cəza 200 manat cərimədən 5 il həbslə əvəz edilir. Çox şiddətli düzəlişdir, eynən<br />
sovet dövründə olduğu kimi…Amma necə olsa, İlham Əliyevin bu tarixi qərarı<br />
Azərbaycanın yekrəng mühitinə müəmmalı „rəng“ qatır. İndiyədək hər kəs istədiyi<br />
vaxt dini ədəbiyyatı sərbəst alıb oxuyurdu, innən belə isə istəyənlərlə yanaşı<br />
istəməyənlər də maraq göstərib dini ədəbiyyatı gizlincə alıb, gizlincə oxuyacaqlar. Bəs<br />
fərq nədir? Fərq odur ki, dini ədəbiyyat sərbəst yayılanda onu 500 nəfər oxuyurdusa,<br />
qadağan ediləndən sonra 5 min nəfər oxuyacaq. Qadağan olunduğu üçün dini<br />
ədəbiyyata maraq artacaq. Qadağan olunduğu üçün təəssübkeşlik güclənəcək.<br />
Təəssübkeşlik gücləndikcə hakimiyyətə nifrəti güclənəcək.<br />
„Media Forum“un bu məsələ ilə əlaqədar hamletsayağı „Axı niyə?“ nidasını başa<br />
düşmək olar, amma dəqiq cavab vermək çətindir. Bir şey aydındır: İlham Əliyev bu<br />
qadağalarla qaş düzəltmək əvəzinə göz çıxardır.<br />
Azərbaycanda yoxsulluq problemi həll edilib, özü də birdəfəlik...<br />
11.12.2011<br />
Amerikada yoxsullar var, işsizlər var, evsizlər var. Azərbaycanda yoxsul yoxdur,<br />
işsiz yoxdur, evsiz heç yoxdur. Almaniyada yoxsullar var, işsizlər var, evsizlər var.<br />
Azərbaycanda yoxsul yoxdur, işsiz yoxdur, evsiz heç yoxdur. Niyə? Çünki Amerikanı<br />
naşı və səriştəsiz prezident, Almaniyanı isə heç nədən başı çıxmayan bir arvad xaylağı<br />
kansler idarə edir. Bəs Azərbaycan? Azərbaycana isə təcrübəli, müdrik, səriştəli<br />
prezident başçılıq edir.<br />
Azərbaycanın Ermənistanın Barana rayonunda anadan olan iqtisadi inkişaf naziri<br />
207
Şahin Mustafayevin sözlərinə görə, “ölkə üzrə yoxsulluq səviyyəsi 5,4 dəfə — 2001-<br />
ci ildəki 49%-dən 2010-cu ilin sonuna 9,1%-ə qədər azalıb». İlham Əliyev ölkədə<br />
minimum aylıq əmək haqqını 10 faiz artırıb 93,5 manata yüksəltmişdir. Ekspertlərin<br />
hesablamalarına əsasən, ay ərzində ölkədə əmək qabiliyyətli əhali üçün adambaşına<br />
minimum istehlak səbətinin dəyəri 168,69 manat təşkil edib. Fərq vur-tut 75,19<br />
manatdır. Beləliklə Azərbaycanda ayda 93 manat maaş alıb 168 manat xərcləyə<br />
bilirlər. Böyük nailiyyətdir! Obama və Merkelin buna gücü çatmaz. Çünki onlar<br />
həqiqəti xalqdan gizlədə bilməzlər...Bunu ancaq İlham Əliyev bacarar. Təbriklər!<br />
Ermənilərin yuxusuzluğu, naşı oğrular, səriştəli nazirlər<br />
17.08.2011<br />
Şükürlər olsun, ermənilərin yuxusu qaçıb! İllərlə etdikləri rəzalətlərindən ötrü<br />
nəhayət ermənilərin cəzasını verən tapıldı. Kimdir bu cəngavər? Azərbaycan<br />
Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəisi, polkovnik Eldar Sabiroğlu „APA“ya<br />
bəyanatında deyir ki, „Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevin şəxsi iradəsi ilə hərbi<br />
büdcəmizin ildən-ilə artırılması da düşmənin yuxusunu əməlli-başlı qaçırıb.“ Qoy<br />
alsınlar paylarını! Yatmasınlar, yorulub taqətdən düşsünlər. Taqətdən düşəndən<br />
sonra…<br />
Ermənilərin yuxusu qaçıb, bizdə də oyaqlar çoxdur. „Yeni Müsavat“ yazır ki,<br />
“Bakıelektrikşəbəkə”yə yatırılan 335 milyon manat investisiya müəssisənin şefi Baba<br />
Rzayevin korrupsiya maraqlarına qurban gedib. 335 milyon manat!!!<br />
Almaniyanın Köln şəhərində qəribə oğurluq hadisəsi baş verib. Bu ölkədə telefon<br />
dükanı işlədən Erkan Kınay və Erdinç Aslanın iş yerinə girən naşı oğru telefon<br />
əvəzinə boş qutuları oğrulayıb.<br />
«Yeni Müsavat« qəzeti də mobil telefonlara toxunub yazır ki, gömrük sərhədlərində<br />
idxal edilən mobil telefonların yalnız 10 faizə yaxını rəsmiləşdirilir. İdxal olunan<br />
mobil telefonların 90 faizindən çoxu gömrükdə rəsmiləşdirilmədən və gömrük<br />
rüsumu ödənilmədən ölkəyə daxil olur. Dövlət Statistika Komitəsinin yaydığı<br />
məlumatların təhlili belə düşünməyə əsas verir.<br />
“Qafqazinfo” “Bu nazirliklərdən hansı daha yaxşı işləyir?” sualı ilə sorğu aparır.<br />
Qəribə sualdır… Kollajda nədənsə Misir Mərdanovun şəkili qoyulmayıb! Niyə?<br />
Bu ayrı-seçkilik nədən qidalanır? Özləri bilər...Biz sualı başqa cür qoyuruq: Siz nə<br />
fikirləşirsiniz, əziz oxucular, Azərbaycanda naşı nazirlər və nazirliklər varmı? Cavab<br />
verməyə tələsməyin: ay var, il var...<br />
Və icmalımızı polkovnik Eldar Sabirğlunun sözləri ilə bitirək: “Müharibə başlayacağı<br />
təqdirdə Azərbaycanın Ermənistanı qısa müddətdə məğlub edəcəyi qaçılmazdır.”<br />
LAZIM gəlir, əziz həmyerlilər!<br />
208
Ermənistan Azərbaycan rəhbərlərinin qarşısında diz çökəcək<br />
16.07.2011<br />
Heç kim xiffət çəkməsin, intizarda qalmasın, narahat olmasın, darıxmasın. İşğal<br />
edilmiş torpaqlar məsələsi həll olundu! Yerevan hökuməti təkcə Qarabağı və<br />
ətrafındakı rayonları yox, hətta Ermənistanın öz ərazisini yalvara-yalvara İlham<br />
Əliyevə təslim edəcək. İlham Əliyev administrasiyasının beynəlxalq əlaqələr<br />
şöbəsinin müdiri Novruz Məmmədov bu sensasiyanı ilk dəfə Gün.Az —la bölüşüb.<br />
Deyib ki: “Ermənistan öz yanlış siyasəti ilə yaxın gələcəkdə Qafqaz regionunda elə bir<br />
vəziyyətə düşə bilər ki, gəlib Azərbaycan rəhbərlərinin qarşısında diz çökər, yalvarar,<br />
hətta, Qarabağdan əlavə öz torpaqlarını da verərlər”. Şərhə ehtiyac görmürük...<br />
Ermənistan əhalisinin sayı azalacaq, Misir Mərdanov «milli» strategiya<br />
hazırlayacaq<br />
12.07.2011<br />
İki şad xəbər. İlham Əliyev 2011-2021-ci illərdə Azərbaycan təhsilinin inkişafı üzrə<br />
milli strategiyanın hazırlanmasına sərəncam verib və milli strategiyanın hazırlanması<br />
üçün dövlət komissiyası yaradıb. Bu o deməkdir ki, birincisi bu rejim 2021-ci<br />
ilədə də hakimiyyətdə qalacağına inanır və ikincisi təhsil sistemini bərbad günə<br />
salan təhsil naziri də Misir Mərdanov da komisiyanın üzvüdür. Komisiyaya Lenini<br />
idealı sayan, beynəlmiləlçiliyi millidən üstün tutan, Məmməd Əmin Rəsulzadə<br />
kimi şəxsiyyətlərimizə nifrət hissi bəsləyən, Heydər Əliyevin şəxsiyyətinə pərəstiş<br />
ideologiyasını dövlət ideologiyasına çevirən Ramiz Mehdiyev sədrlik edəcək. Bu<br />
şəxslərin «milli» strategiyasının təhsili nə günə salacağını indidən təxmin etmək<br />
çətin deyildir...<br />
İkinci şad xəbər odur ki, Azərbaycanda əhalinin sayı artır, Ermənistanda isə azalır.<br />
APA yazır ki, “hesablamalara görə, 2050-ci ilə qədər Ermənistan əhalisi 2,5 milyona<br />
kimi azalacaq”. 2050-ci ilə çox qalmayıb…<br />
Eşşək məsələsi ciddi məsələdir, zarafat deyil<br />
04.07.2011<br />
Zarafat bir yana, gəlin eşşək məsələsini zarafata çevirməyək, ciddi yanaşaq və<br />
məsələnin mahiyyətini təhrif etməyək. Bilin və agah olun ki, biz eşşəyə qarşı deyilik.<br />
Yox, əsla! Eşşək də dinc heyvandır, heyvanlara böyük hörmətimiz var. Amma, çox<br />
istərdik ki, eşşək arabasına heykəli Şirvan mahalında yox, daha münasib yerdə<br />
ucaltsınlar.<br />
209
Azərbaycanda demokratiyaya yumşaq keçid və ya qatar çoxdan gedib<br />
17.08.2011<br />
İctimai Palata «Avtoritarizmdən demokratiyaya yumşaq keçid» adlı “yol”<br />
planını müzakirə edib. “Yol xəritəsi”nə əsasən bu hakimiyyətlə danışıqlar apararaq<br />
demokratiyaya yumşaq keçid mümkündür. “Yumşaq” keçidin ilk parıltısı göz<br />
qamaşdırır: müzakirəyə hakim YAP da dəvət edilib, amma YAP dəvəti rədd edib.<br />
Belə görünür ki, İctimai Palatada bu hakimiyyətin, Azərbaycanı pəncəsində tutan<br />
bu avtoritar-feodal rejimin təbiəti hələ də aydın dərk edilmir və yaxud dərk edilir,<br />
amma ictimaiyyətin gözünə kül üfürərək, istanbulluların sözü olmasın, “yola davam”<br />
deyib harasa gedirlər. Azərbaycanda bir neçə ailə hakimiyyəti zəbt edib və oliqarxiya<br />
hakimiyyət quruluşu yaradıblar. Bu cür ölkələrdə hakimiyyət, var-dövlət, inzibati<br />
aparat, cəza aparatı, məhkəmə, qanunverici və icraedici orqanlar və ordu bir neçə<br />
hakim ailənin maraqlarına xidmət edir.<br />
Azərbaycanda oliqarxiyaya bənzər feodal siyasi quruluşdur: «ὀλίγος» (oliqos) —<br />
“bir neçə nəfər”, «ἄρχω» (arxo) — hakim olmaq, idarə etmək, hökm vermək...<br />
Bu, “feodalizm”in eynidir, adları fərqlidir...Bu cür siyasi quruluşu olan ölkələrdə<br />
hakim ailələrin hakimiyyəti və nüfuzu bir nəsildən o birisinə keçir və beləcə davam<br />
edir...Yunan filosofu Ərəstun (Aristotel) oliqarxiya ilə plutokratiyanın (varlıların<br />
hakimiyyəti) eyni olduğu fikrində idi.<br />
İctimai Palatanın “yumşaq keçidi”nə gəldikdə, hər bir sərt və ya yumşaq keçidin iki<br />
tərəfi olur və hər iki tərəfin razılığı ilə keçid həyata keçirilir. Azərbaycanı özəlləşdirən<br />
oliqarxiya — ailə hakimiyyəti İctimai Palata və ya hər hansı qurum və yığıncaqla<br />
bölüşmək, əməkdaşlıq etmək, danışmaq, ümumiyyətlə onları bərabərhüquqlu<br />
həmsöhbət kimi tanımaq niyyətində deyildir. Çünki, bu feodalların qarşısına çıxacaq<br />
güc və qüvvə mövcud deyil. Meydan boşdur... Qatar çoxdan gedib, bəylər!<br />
Əli Həsənovun qərbi azərbaycanlılara müjdəsi<br />
19.09.2011<br />
Baş nazirin müavini Əli Həsənov deyib ki, “Ermənistandan qovulan qaçqınlara<br />
Azərbaycan vətəndaşlığının verilməsi münaqişə həll olunandan sonra onların geri<br />
qayıtması üçün heç bir problem yaratmayacaq”. Deməli, nəhayət qərbi azərbaycanlılar<br />
Ermənistandakı tarixi torpaqlarına sahib çıxacaqlar. Amma, bu bəyanatda iki dənə<br />
müəmma var. Biri odur ki, fikrimizcə, Əli Həsənov zarafat edir. İkinci müəmma odur<br />
ki, söhbət Azərbaycana könüllü köçənlərdən yox, qovulan azərbaycanlılardan gedir.<br />
Necə olsa, sevindirici bəyanatdır. Əgər zarafatdırsa, biz də könüllü olaraq doğma<br />
torpaqlarına qayıtmaq istəyən tanınmış şəxsiyyətlərin xəyali siyahısını hazırladıq:<br />
210
Fəzail Ağamalı 1947-ci il avqustun 26-da Ermənistan Respublikası Sisian rayonunun<br />
Qızıl Şəfəq (Şıxlar) kəndində anadan olmuşdur.<br />
Hacıyev Hafiz Ələmdar oğlu 1956-cı ilin aprel ayının 16-da Ermənistan SSR<br />
Basarkeçər rayonunun Zod kəndində anadan olmuşdur.<br />
Misir Mərdanov 1946-cı il oktyabrın 3-də Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan)<br />
İcevan rayonunun Salah kəndində anadan olub.<br />
Abel Məhərrəmov 1950-ci il yanvarın 5-də Ağdam şəhərində anadan olmuşdur,<br />
amma Qərbi Azərbaycan əsillidir.<br />
Hidayət Orucov 5 sentyabr 1944-cü ildə Zəngəzurun Muğru bölgəsinin Maralzəmi<br />
kəndində anadan olmuşdur.<br />
Təklif edirik ki, Şamaxının girişində eşşəyə abidə qoyan Asif Məmmədov da bu<br />
siyahıya daxil edilsin. Ermənistanda eşşək abidələrinə ehtiyac böyükdür.<br />
Sözün müxtəsəri, zarafatlar bəzən ciddiyə çevrilir. Münaqişənin sonunu gözləyək. Az<br />
qalıb…<br />
Ərəb şeyxinin Azərbaycanda qoyun əməliyyatı puça çıxdı<br />
05.08.2011<br />
Möcüzə! Heç üstündən 24 saat keçmədi, Ümid partiyasının prezidentə ƏT müraciəti<br />
nəticə verdi! Günahkar tapıldı. Baiskar ifşa olundu. Səbəbkar bəllidir! Prezidentin<br />
birbaşa sərəncamını icra edən millət deputatı Eldar Quliyev ət əməliyyatının<br />
nəticəsini elan edib. Parlamentin Aqrar Siyasət Komitəsinin sədr müavini Eldar<br />
Quliyev bəyan edib ki, bu qızmar isti günlərdə ətin qiymətinin yuxarı siçramasının<br />
günahkarı bir ƏRƏB şeyxidir. Sən demə, Eldar Quliyevin adını çəkmədiyi ərəb<br />
şeyxinin nümayəndəsinin Bakıya gəlib Azərbaycandan 10 min ton erkək qoyun ətini<br />
hətta kilosu 12-13 manata almaq istəməsidir. Eldar Quliyev iddia edir ki, şeyxin təklifi<br />
rədd edilib. Doğrudanmı? Bəs qiymət niyə qalxır?<br />
Bu rejimin təmsilçiləri insanları axmaq yerinə qoyublar, ya Rəb!<br />
211
Öz əsgərinə qayğı göstərmək də mədəniyyətdir<br />
29.09.2011<br />
Bu talesiz gəncin 19 yaşı var idi. Eldar Novruzov İlham Əliyevin sərəncamına əsasən<br />
Azərbaycan ordusuna çağırılıb. İlham Əliyev bu gənc vətəndaşını orduya çağırmaqla<br />
onun üçün məsuliyyəti boynuna götürüb. Bu onun vəzifəsidir. Əsgərə komandanlıq<br />
edən müdafiə naziri sülh vaxtı xəstələnən və xəsarət alan, yaxud müharibədə<br />
yaralanan əsgərin sağlamlığı üçün məsuliyyət daşıyır.<br />
Amerika Birləşmiş Ştatları bir xəstə və ya yaralı əsgəri üçün dünyanı ayağa qaldırır.<br />
İsrail əsirlikdə olan 1 əsgərinin meyitini və hətta sümüklərini ölkəyə qaytarmaq üçün<br />
1 000 nəfər məhbusu həbsdən azad edir. Xarici ölkədə əsgərlik çəkmişəm. Zabitlər<br />
aşxanada əsgərlərin başının üstündə dayanıb «ye, doyunca ye», «ət azdırsa indi<br />
gətirərlər» , «bu masada çörək azdı, tez gətirin» deyirdilər. Azərbaycan ordusunda...<br />
əsgərin ərzaqını bazarda satırlar...<br />
Əsgərinə qiymət verməyən dövlətdə inkişaf olmaz. Əsgərinə qiymət verməyən<br />
ölkənin ordusu güclü olmaz. Əsgərinə qiymət verməyən prezident öyünə bilməz.<br />
İnkişaf daş binalarda və bank seyflərində yox, beyinlərdə olmalıdır...<br />
Allah bu talesiz gəncə rəhmət eləsin!<br />
“Paz”, “Yeni paz”, “Ən yeni paz”, Bərdiməhəmmədov və İlham Əliyev<br />
27.10.2011<br />
Bir günün gündəliyi. «Media forum« saytının xəbərinə görə, Türkmənistan<br />
prezidenti Qurbanqulu Bərdiməhəmmədov öz-özünə ölkənin ən dəyərli<br />
Türkmənistan Qəhrəmanı adını verib. Türkmənistan qanunlarına əsasən,<br />
Türkmənistan Qəhrəmanı adı alan şəxs “Altın ay” (Qızıl aypara”) medalı ilə təltif<br />
olunur və 25 min ABŞ dolları həcmində birdəfəlik mükafat alır. Bundan başqa onun<br />
əməkhaqqı 50 faiz artırılır. Türkmənistan əlləşməsin! İlham Əliyevə Azərbaycanın<br />
milli qəhrəmanı adı verilməyibsə belə Aşxabad heç vaxt Azərbaycana çata bilməz.<br />
Azərbaycanın ən böyük ordeni “Heydər Əliyev ordeni«dir. Qızıl və gümüşdən<br />
düzəldilmiş bu orden 299 brilyant daşdan ibarətdir. Ordenin çəkisi 610 qramdır.<br />
İlham Əliyev bu ordeni alan ilk şəxslərdən biridir. Bir yanda kasıb Türkmənistan, o<br />
biri yanda varlı Azərbaycan. Bir baxın, Qurbanqulu hara, İlham hara! Biri xəsis, o biri<br />
comərd...<br />
212
“Paz”, “Yeni paz”, “Ən yeni paz”... Yox, əziz oxucu, elə başa düşmə ki, “paz”ın əvvəlki<br />
mövzu ilə əlaqəsi var, əsla yoxdur! Bu, 299 brilyantlı ordeni olan Azərbaycanda<br />
rəsmən qeydiyyatdan keçib qəzet köşklərinə göndərilən nadir qəzetlərin adlarıdır.<br />
“Modern.az” saytının tədqiqat nəticəsində hazırladığı siyahıda “paz”larla yanaşı<br />
«55-Partapart», «Həkimin həkimi», «Qərbin qərbi» kimi qəzet adları vardır.<br />
Qeyri-adi qəzetlərin içində «Qəzetlər qəzeti» var, amma təəssüf ki, “Tövbələr<br />
tövbəsi” yoxdur... Tövbə yerinə düşərdi...<br />
Su pərisi saxta çıxdı, ictimai rəy əyləndi...<br />
22.08.2011<br />
Azərbaycanda ictimai rəy var. Bu klan hakimiyyətinin istədiyi ictimai rəy...<br />
Ədalətsizliyə biganə, zülmə biganə, bütpərəstliyə biganə, özbaşınalığa biganə, bütün<br />
diqqəti və düşüncəsi Neftçala rayonunun Qoltuq kəndi ərazisində tapılan Su pərisinə<br />
istiqamətlənmiş ictimai rəy! İctimai rəy yalançı Su pərisilə məşğul olduqca, ölkədə<br />
həqiqi ictimai rəy olmayacaq.<br />
Qarışıqdır hələlik millətin istedadı,<br />
Ələnirsə, safı bir yan, tozu bir yanlıq olur.<br />
Çalxalandıqca, bulandıqca zaman nehrə kimi,<br />
Yağı yağ üstə çıxır, ayranı ayranlıq olur... (M.Ə. Sabir)<br />
Bəli, millətin istedadı hələ ələnib qurtamayıb, çalxalanıb bitməyib. Hələ toz və<br />
ayrandır, “saf ” və “yağ” bir gün üzə çıxacaq...və ictimai rəy öz qüdrətini göstərəcək...<br />
“Tarixlərdə öksüz kimi göründük, yetər artıq ayaqlarda süründük...”<br />
19.07.2011<br />
İlham Əliyev iyulun 19-da Xızıda olub. Xizi görkəmli dramaturqumuz Cəfər<br />
Cabbarlının anadan olduğu yerdir. 1899-cu ildə Xızıda dünyaya gələn Cəfər Stalinin<br />
şəxsiyyətinə pərəstiş ən şiddətli çağına qədəm basdığı 1934-cü ildə, Stalin-Bağırov<br />
terroruna tab gətirməyib Bakıda özünü öldürdü. İlham Əliyev, “Tarixlərdə öksüz<br />
kimi göründük, yetər artıq ayaqlarda süründük...” deyib dözülməz şəraitdə üsyan<br />
edən Cəfər Cabbarlının vətənində bu rejimin iki mühüm bütxanasına baş çəkib: biri<br />
Heydər Əliyev Mərkəzi, ikincisi Yeni Azərbaycan partiyasının binası olub. Qəribədir.<br />
Biri Stalin-Bağırov rejiminin davamçısı və bu günkü avtoritar rejimin banisi olmuş<br />
213
şəxsə, o biri də Stalin-Bağırov partiyasının davamçısı və bu günkü avtoritar rejimin<br />
təməli olan partiyaya məxsusdur.<br />
Təbrik edirik: “Facebook”da 500 000 azərbaycanlı<br />
21.09.2011<br />
Avtoritar Əliyev rejimi təşvişdədir. „Facebook“da azərbaycanlıların sayı 500 000<br />
nəfəri keçib. Azərbaycanda klan hakimiyyətinin nəzarət edə bilmədiyi sosial<br />
şəbəkələrdə azərbaycanlıların sayı durmadan artır. „Lent.az“ Sosial şəbəkələrin<br />
statistikası ilə məşğul olan “Socialbakers” Mərkəzinin rəsmi saytına istinadən verdiyi<br />
məlumata görə, Azərbaycan 213 ölkə arasında 506,780 nəfər istifadəçi ilə dünyada<br />
93-cü yerdədir.<br />
Yalnız son 6 ay ərzində istifadəçilərin sayı 181, 900 nəfər artıb. «Facebook» və digər<br />
şəbəkələrdə azərbaycanlıların sayının sürətlə artması Əliyev rejimini çox narahat<br />
edir. Çünki, yerli mediaya nəzarət edə bilən hakimiyyət, sosial şəbəkələrə təsir etmək<br />
iqtidarında deyildir.<br />
Gözlənildiyi kimi, “Facebook”da 155,7 milyon istifadəçi ilə ABŞ 1-ci yerdədir. Lakin,<br />
İndoneziya (40,1 milyon) və Hindistan (35,4) isə müvafiq olaraq 2-ci və 3-cü yerləri<br />
tutması diqqəti cəlb edir.<br />
Belə sürətlə getsə, Azərbaycanda «Facebook» istifadəçilərinin sayı yaxın vaxtlarda 1<br />
000 000 nəfər xəttini keçəcəkdir!<br />
Tədqiqat: Beynəlxalq aləmdə kişilik qalmayıb və ya kişilik xarakterdir,<br />
şalvar deyil…<br />
28.07.2011<br />
Son dörd-beş ayda Azərbaycan mətbuatının ən çox üzərində dayandığı mövzu<br />
“kişilik” mövzusudur. Azərbaycan siyasətçilərinin də bu dörd-beş ayda ən çox<br />
dilə gətirdikləri mətləb “kişilik” mətləbidir. Su quyusuna ilk daşı atan Milli Məclis<br />
sədrinin müavini Ziyafət Əsgərov oldu. Bir sıra elmi əsərin müəllifi olan Ziyafət<br />
Əsgərov Avropa Parlamentini Azərbaycana ədalətsiz yanaşmaqda ittiham edərkən<br />
kişiliyi misal gətirib: “Belə təzyiqlər etmək kişilikdən deyil. Onsuz da beynəlxalq<br />
aləmdə kişilik qalmayıb”.<br />
Nurəddin İsmayıl “hurriyyet.net” portalında Ziyafətə cavabında yazır: “Beynəlxalq<br />
214
təşkilatlardan kişilik tələb edən rəsmilər...ölkə əhalisini kişilikdən salan siyasətdən əl<br />
götürməlidir.”<br />
Çinarə Vüqar “gundelik-baku” portalında eyni məsələyə toxunur: Ətrafımızı<br />
anormallıq bürüyüb… O gün… vitse-spiker Ziyafət Əsgərovun dediyi bir fikir<br />
məni heyrətə saldı: «Əcəba, Azərbaycanda kişiliyin səviyyəsi necədir? Məmurların<br />
imarət və malikanələrində işləyən zavallı vətəndaşlarımızın Roma köləsi qədər<br />
səlahiyyətlərinin olmadığını görəndə kişilik anlayışı çoxdan unudulub”.<br />
Milli Məclisin deputatı Çingiz Qənizadə də “lent.az” portalına müsahibəsində kişilik<br />
məsələsinə toxunub deyir ki, “Partiya mənsubiyyəti vacib deyil. Əsas budu ki, riyakar<br />
olmayasan, bir söz deyib, ardınca başqa bir söz deməyəsən. Mübarizəni kişi kimi<br />
aparmaq lazımdır”.<br />
“Unikal.org” portalı kişilik probleminin tamamilə başqa bir cəhətinı “Toyuqlar və...<br />
kişilik problemi” sərlövhəli məlumatında qabardır. Portal yazır: “Boliviya prezidenti<br />
Evo Morales bu yaxınlarda deyib ki, Avropa və ABŞ-da toyuq əti istehsalçıları<br />
hormondan istifadə edirlər: «Toyuqları qadın hormonu ilə doldururlar. Buna görə də<br />
toyuq yeyən kişilər problemlər yaşayırlar. Kişilərin saçları tökülür və keçəl qalırlar».<br />
Maraqlı xəbərdir!<br />
“Azpress” protalı kişiliyin çoxşaxəli simasını açıb göstərmək üçün maraqlı bir<br />
müşahidəsini “Kişilik hara gedir?“ adlı reportajında oxucularını tanış edir: “Qaşları<br />
alınmış, slikom dodaqlı, alma yanaqlı, dəbdəbə ilə geyinmiş bir oğlan. Daha düzgün<br />
desək III cinsin nümayəndəsi. Xarici görkəmindən əlavə hərəkətləri ilə aydınca kim<br />
olduğunu bildirirdi…”.<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarında kişilik məfhumuna bir az fərqli baxırlar. Məsələn,<br />
Qırğızıstanın keçid dövrü prezidenti Roza xanım Otunbayeva ABŞ Dövlət<br />
Departamentinin təsis etdiyi “Kişiliyə görə” (“İnternational Women of Courage<br />
Award”) mükafatına layiq görülüb.<br />
Və tədqiqatımızı Azərbaycan Liberal Partiyasının keçmiş sədri, sabiq dövlət katibi<br />
Lalə xanım Şövkətin bu sözləri ilə yekunlaşdırmaq istərdik: «Kişilik xarakterdir,<br />
şalvar deyil».<br />
Türkiyəli rəssam Bahadır Barutər cəzalansınmı?<br />
Türkiyəli karikaturaçı Bahadır Baruter cəmiyyətin müəyyən təbəqəsinin dini<br />
dəyərlərini təhqir ittihamı ilə məhkəməyə çağırılıb. Buna səbəb rəssamın satirik<br />
215
“Pinqvin” jurnalında dərc etdirdiyi karikaturadır. Məsciddə namaz qılan insanları<br />
təsvir edən karikaturaçı onlardan birini əl telefonu ilə Allaha zəng edərək “vacib<br />
işlərinə görə” namazı yarımçıq qoymağa icazə istəyirmiş kimi göstərib. Məscidin iç<br />
divarında isə kiçik şriftlə “Allah yoxdur, din yalandır” sözləri həkk olunub. Oxucuların<br />
çoxsaylı şikayəti İstanbul baş prokurorunun Bahadır Baruter haqqında iş açması ilə<br />
nəticələnib. Günahkar bilinəcəyi təqdirdə onu bir il həbs cəzası gözləyir.<br />
“Media forum” saytı bu hadisəyə Almaniyada yaşayan jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
münasibətini öyrənib.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: “Bahadır Baruter öz fikrini ifadə edib”<br />
— Dinin, dindarların təhqir edilməsinə qətiyyətlə qarşı olduğumu bəri başdan<br />
qeyd etmək istəyirəm. Lakin burada söhbət karikaturadan, satiradan gedir. Bəzi<br />
dindarların, dinin və hətta peyğəmbərin satira və karikatura hədəfinə çevrilməsi<br />
hallarına ilk dəfə İsraildə şahid olmuşam. Televiziya ekranında həzrəti Musa haqqında<br />
satirik səhnəni seyr edəndə elə bilirdim indi camaat küçələrə çıxıb üsyan edəcək,<br />
sonra da satirik səhnənin müəllifini damğalayıb məhkəməyə verəcəklər. Yox, heç kim<br />
küçəyə çıxmadı. Satirik səhnənin müəllifini də heç kim cəzalandırmadı. Cəmiyyət bu<br />
cür tənqidlərə dözümlə, təmkinlə yanaşırdı. Bu mənim ifadə və fikir azadlığı elmi üzrə<br />
ilk əyani dərsim idi.<br />
Hər bir cərəyanda mənfi hallar olur. “Tövrat”ı və “İncil”i tərcümə edən adam kimi<br />
deyə bilərəm ki, hər bir cərəyanda həqiqi imanlılar və saxta imanlılar olur. Mən<br />
inanmıram ki, Bahadır Baruterin qayəsi dini, dindarları təhqir etmək olub. Mənim<br />
dinindən asılı olmayaraq bütün səmimi imanlılara böyük hörmətim var. Ancaq etiraf<br />
etmək lazımdır ki, hər bir dində həqiqi dindarlar da var və zahiri dindarlar da. Bahadır<br />
Baruter öz fikrini ifadə edib. Fikirə fikirlə cavab vermək ən doğru yoldur.<br />
İfadə azadlığının cəmiyyətin heysiyyəti ilə toqquşması məsələsinə gəlincə, demək<br />
istərdim ki, azad cəmiyyətdə, fikir və ifadə azadlığının olduğu cəmiyyətdə, dindarın<br />
da, dinə inanmayanın da öz fikrini sərbəst söyləyə bildiyi cəmiyyətdə bu, necə<br />
deyərlər, “toqquşma” həmişə olacaq. Bu “toqquşma” karikatura ilə, satira ilə cərəyan<br />
edirsə, deməli, o cəmiyyətdə sağlam düşüncə hökm sürür. Bu “toqquşma” psixoz<br />
yaradırsa, məhkəmə yolu ilə həllə üstünlük verilirsə, deməli, cəmiyyətdə fərqli<br />
düşünənlərə dözümsüz yanaşmaq meyli güclənməyə başlayır.<br />
Ateistin hər hansı bir dindarın Allahını sevməsinə dözməməsi qəbuledilməzdir və<br />
ifratdır. Ateist hicablıya, namaz qılana dözümsüz yanaşırsa, bu, ifratdır. İfrata varmaq<br />
cəmiyyətə xeyir gətirməz, mövcud nöqsanların aradan qaldırılmasına kömək etməz.<br />
216
Dindarın öz Allahının, peyğəmbərinin tənqid olunmasına, lağa qoyulmasına<br />
dözməməsini isə anlayışla qarşılamaq lazımdır, amma bu dözümsüzlük başqa<br />
müstəviyə keçməməli, ifrata varmamalıdır. İfrata vararsa, ortada heç bir dəyər qalmaz.<br />
«Media forum»<br />
Türkmənistanın prezidenti ad günündə gitara çalır, növbədə kim var?<br />
17.08.2011<br />
Orta Asiya və Qafqazın keçmiş sovet respublikalarının prezident baxımından bəxtləri<br />
yaman gətirib. Bir müstəbid gedir, o biri gəlir. Bir xudbin gedir, o biri gəlir. Heykəl<br />
dəlisi gedir, gitara dəlisi gəlir...Gedən xalqı əzib gedir, gələn xalqı əzməkdə davam edir.<br />
Türkmənistanın Türkmənbaşının taxtına sahib çıxan prezidenti Bərdiməhəmmədov<br />
öz ad günündə “Boni M” qrupunun ifasından ilham alaraq əlinə gitaranı götürüb özü<br />
haqqında məhəbbət mahnısı oxuyub. Təkcə oxumaqla qalmayıb, dolayısı ilə Orta<br />
Asiya və Qafqazdakı öz həmkarlarına meydan oxuyub. Duelə çıxan olacaqmı?<br />
„Ulu Öndər“, “ögey” övladlar, şəfalı bitkilər<br />
31.08.2011<br />
Qazdıqca sərvət çıxır. Oxuduqca müəmma çoxalır. Məsləhət: əyləncəli kitablar<br />
oxuyun, xeyiri çoxdur! Müstəqil Azərbaycan Partiyası“nın sədri Nizami Süleymanov<br />
„lent.az“ saytına geniş müsahibəsində zarafatca deyir: „Bir gün gecə anam oyanıb<br />
mənim oxuduğumu görəndə saçına, üzünə əl atıb ağlamağa başladı ki, bu uşaq dəli<br />
olacaq“. Bu uşaq böyüyüb akademik oldu. “Gündəlik-Baku” qəzetinin məlumatına<br />
görə, 1993-cü ildə Heydər Əliyev hakimiyyətə gələndə Nizami Süleymanov çox<br />
sevinib. Deyib ki, “Atam hakimiyyətə gəlib, mən elə bir silah düzəldəcəm ki,<br />
cavanlarımızın vuruşmasına ehtiyac qalmayacaq». Doğrudan da ehtiyac qalmadı…<br />
Hər şey əldən getdi… Silah gəlmədi…<br />
Bir neçə il sonra aydın oldu ki, Nizami Süleymanov “ata”sına qeyri-adi silah<br />
“düzəltmək” yerinə Heydər Əliyevin şəxsi elçisi sifətilə üç nəfərlik xüsusi nümayəndə<br />
heyətinin tərkibində təcili Moskvaya, keçmiş prezident Ayaz Mütəllibovu dilə<br />
tutmağa gedib. Ayaz Mütəllibov “7 ilin 70 anı” kitabında yazır:<br />
“...1993-cü ilin avqustunda Moskvaya gəlmiş Nizami Süleymanov mənimlə<br />
görüşmək istədiyini bildirdi. Onlar Heydər Əliyevin mənim Bakıya dəvəti<br />
217
xəbərini demək üçün gəlmişdilər. Mənim borcum isə bəyanatla çıxış edib<br />
Əlikram Hümbətov və Rəhim Qazıyevə münasibət bildirməkdən ibarət olmalı<br />
idi. Amma mənim nə Ə.Hümbətovun yaratmaq istədiyi TMR-dən xəbərim var<br />
idi, nə də R.Qazıyevin işlərindən. Deməli, bu adamların əməllərindən guya<br />
xəbərdar adam kimi başımı cəncələ salmalıydım.”<br />
“Ata”sı üçün möcüzəli silah düzəldən akademik eks-prezidenti dilə tutmağa çalışır.<br />
Əbəs yerə…Ayaz Mütəllibov yazır:<br />
“Vicdanım, əllərim təmiz olduğu halda, xalqın qarşısında günahkar olmadığım<br />
təqdirdə, üstəlik də özüm əziyyətlərə məruz qaldığım bir vaxtda niyə mən<br />
respublikaya alçaldıcı şərtlərlə qayıtmalıyam?! Mən nəinki heç kimə pislik<br />
etməmişəm, xəsarət yetirməmişəm, əksinə, özüm devrilmişəm, xalqın seçdiyi,<br />
legitim rəhbəri istefaya məcbur edilib. Bütün bunlardan sonra Vətənə minnətli<br />
dönüş? Bağışlayın, belə bir şərti qəbul edə bilmərəm!..”<br />
Ayaz Mütəllibova kələk gəlmək mümkün olmur. Nizami Süleymanov kor-peşiman<br />
Bakıya qayıdır. Silah “düzəltmək” vədi yaddan çıxır.<br />
Nizami müəllim 1993-cü ildə Ayaz Mütəllibovla görüşlərinə dair „Yeni Müsavat“ın<br />
sualına zarafatla cavab verib: “Mən 30-40 il əvvəl apardığım təcrübələrin nəticəsini<br />
yuxudan ayılan kimi dərhal deyə bilərəm. Amma siyasi məsələləri yadda saxlamaqda<br />
acizəm”. Nizami Süleymanov “lent.az”la müsahibəsində yarızarafat, yarıciddi<br />
üzərliyin vurğunu olduğunu deyir: „Neqativ enerjilərdən uzaq olmaq istəyirsinizsə,<br />
mütləq üzərlik yandırın. Çox köməyi olur…”. Akademik düz deyir. Nizami müəllimin<br />
nəzərinə çatdıraq ki, üzərlik həlimi yaddaşı möhkəmləndirir.<br />
Nizami Süleymanov indi də yaddaşla məşğul olur. O, „yeni yaddaşlı dalğa enerjisi<br />
(materiyanın xüsusi halı effektini) və onun atmosferlə istənilən məsafəyə<br />
ötürülməsi imkanları üzərində işləyir”.<br />
Akademikə uğurlar arzu edirik!<br />
Urmiyə gölünün acı duzu və qəflət yuxusu<br />
08.09.2011<br />
218
Urmiyə gölü duzlu göldür. Suyu çox acıdır, qəflətdə yatanları da ayılda bilər. “Haray,<br />
haray, mən türkəm!” şüarını illərdir təkrar edənlər Türkiyədən küsüblər. Türkiyə<br />
hökuməti “İmdad, imdad!” deyib ondan kömək umanların fəryadına biganə qaldı.<br />
“Haray! Haray!” deyənlər təəccübləndilər. Amma təəccüblənməsinlər. Türkiyə<br />
hökuməti başqa cür hərəkət edə bilməz. Tərsini düşünənlər özlərini aldadır.<br />
Bəs “haray, haray, mən azərbaycanlıyam” desələr Azərbaycan hökuməti köməyə<br />
gələcəkmi? Yox, gəlməyəcək. Azərbaycan hökuməti də başqa cür hərəkət edə bilməz.<br />
Bu, reallıqdır. Reallıqla barışmaq lazımdır. Bəs nə etmək lazımdır?<br />
Şüarı dəyişmək lazımdır. Ən məqul şüar: “Haray! Haray! Mən... mənəm!” şüarıdır.<br />
Xalq öz kimliyi məsələsini özü müəyyən edəndən sonra şüarı özü dəyişər...<br />
Fikrimizlə razılaşana da, razılaşmayana da müvəffəqiyyət arzu edirik...Amma,<br />
unutmayın! Urmiyə gölünün suyu çox duzludur!<br />
Urmiyə Topxana ola bilərmi?<br />
01.09.2011<br />
Mətbuatımızın fərqli fikirlərə dözümlü və obyektiv yanaşması bütün dünyaya<br />
nümunə ola bilər. İnanmırsınız? Gəlin, göstərim. Bir həftə qabaq, sentyabrın 1-də bir<br />
jurnalist məndən Urmiyə hadisəsinin Topxanaya çevrilməsi və xalqı ayağa qaldırmağa<br />
kifayət edib-etmədiyi barədə şərh yazmamı xahiş etdi. Şərhi yazıb göndərdim. Bir<br />
həftədir jurnalistdən xəbər-ətər yoxdur. Görünür, fikirlərim xoşuna gəlmədi…<br />
Mədəniyyət buna deyərlər! Jurnalistin də, qəzetin də adını çəkmək istəmirəm. Amma,<br />
yazdığım şərhin mətni budur:<br />
Urmiyənin Topxanaya çevriləcəyinə inanmıram. Topaxana baş verəndə SSRİ-nin<br />
tərkibində olmasına baxmayaraq Azərbaycan dili dövlət dili statusuna malik idi, ana<br />
dilində güclü təhsil sistemi yaranmışdı və milli mənlik məsələsi cəmiyyətdə birmənalı<br />
şəkildə həllini tapmışdı. İranda isə Azərbaycan dilinin statusu qeyri-müəyyəndir, milli<br />
kimlik məsələsi qəti həllini tapmamış, milli şüur formalaşmamışdır. Milli oyanış hələ<br />
inkişafın ilkin mərhələsindədir. SSRİ-nin tərkibində olmasına rəğmən Azərbaycanda<br />
ana dilində radio, televiziya, qəzet və jurnallar, elm və ədəbiyyat mövcud idi. İranda<br />
isə Azərbaycan dilində kütləvi informasiya vasitələri mövcud deyildir. Bununla<br />
yanaşı, Topxana dövründə SSRİ-nin tərkibində olmasına baxmayaraq Azərbaycanda<br />
kadrların əksəriyyət təşkil etdiyi özünüidarə orqanları, qanunverici və icraedici<br />
orqanlar fəaliyyət göstərirdi. Bunun mühüm əhəmiyyəti var. Çünki, məhz bu amillər<br />
sayəsində xalqı Qarabağ məsələsi ətrafında səfərbər etmək mümkün idi. İranın<br />
219
azərbaycanlıların yaşadıqları ərazilərdə idarəçilik sistemində azərbaycanlılar varsa<br />
da, bu ərazilərin özünüidarə orqanları və ya muxtariyyat statusu yoxdur və yerli<br />
hakimiyyət qurumları Tehranın siyasətinə qeyd-şərtsiz xidmət edirlər və ya etməli<br />
olurlar. Bu üzdən mən, Urmiyənin Topxanaya çevrilməsinin mümkün olmadığı<br />
fikrindəyəm.<br />
Dekabr sevinc ayıdır, həyat davam edir...<br />
09.12.2011<br />
Dekabr sevinc ayıdır. Heç kim narahat olmasın! Qoç, Buğa, Əkizlər, Xərçəng, Şir,<br />
Qız, Tərəzi, Əqrəb, Oxatan, Oğlaq, Dolça, Balıqlar — bütün bürclər üçün dekabr<br />
sevinc ayıdır. Mən heç narahat deyiləm, çünki iki bürcüm var — biri rəsmi, biri cismi.<br />
Biri vəfasız çıxsa, o biri vəfasını göstərib məni qoruyar. Dekabrın 12-si tarixi gündür.<br />
1098-ci ildə Birinci Xaç yürüşü zamanı xaçpərəst süvariləri Suriyanın Maaeafat al-<br />
Numan şəhərinə soxulub 20 min nəfər sakini qılıncdan keçirtmişlər. Ərzaq ehtiyatı<br />
qurtaranda səlibçilər insan əti yeməyə məcbur oldular. Dekabrın 12-də…1941-<br />
ci il dekabrın 12-də Böyük Britaniya Bolqarıstana, Macarıstan və Rumıniya<br />
Amerika Birləşmiş Ştatlarına, Hindistan isə Yaponiyaya müharibə elan etmişlər.<br />
Dekabrın 12-də…627-ci ildə Nineviya döyüşündə Bizans imperatoru Herakliy İran<br />
qoşunlarına qalib gəlmişdir. Dekabrın 12-də…1915-ci il dekabrın 12-də Amerikanın<br />
məşhur müğənnisi və aktyoru Frenk Sinatra anadan olmuşdur. 1977-ci il dekabrın<br />
12-də Vinston Çörçillin həyat yoldaşı Baronessa Spenser-Çörçill vəfat edib. Dekabrın<br />
12-də…1928-ci il dekabrın 12-də görkəmli qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatov anadan<br />
olub. 1574 il dekabrın 12-də Osmanlı sultanı II Səlim vəfat edib. Dekabrın 12-də...<br />
1792-ci il dekabrın 12-də Fransa kralı XVI Lui Milli Assambleyanın qərarı ilə xəyanət<br />
ittihamə altında məhkəməyə verilmişdir. Dekabrıın 12-də...2003-cü il dekabrın 12-də<br />
Azərbaycanın 3-cü prezidenti Heydər Əliyev vəfat etmişdir. Allah rəhmət eləsin.<br />
Görün haradan haraya gəldik! Bürclə başladıq rəhmətlə bitirdik. Təbiətin öz<br />
qanunları var, insan onu dəyişə bilməz, gücü çatmaz... Gələn gedir, gedən isə<br />
qayıtmır. Amma siz narahat olmayın, həyat davam edir! Dekabr sevinc ayıdır...<br />
Azərbaycan əsgəri ermənilərlə, Azərbaycan polisi dindarlarla savaşır<br />
05.12.2011<br />
Azərbaycan əsgəri cəbhə xəttində erməni hərbçiləri ilə çarpışır, Azərbaycan polisi<br />
məscidləri bağlayır, dindarlarla savaşır. Göründüyü kimi ön cəbhə ilə daxili cəbhədə<br />
hədəflər müxtəlifdir... Dekabrın 3-də Ramil Usubovun əmrini yerinə yetirən<br />
220
Azərbaycan polisi Yeni Günəşli qəsəbəsində yerləşən Fatmeyi-Zəhra məscidini<br />
dindarlardan boşaldıb, ibadət evinin qapısına qıfıl vurub. Dekabrın 2-də isə<br />
Məşədi Dadaş məscidində axşam namazından sonra dindarların təziyə mərasimin<br />
keçirilməsinə də polis imkan verməyib. “Media forum” saytının məlumatına<br />
görə, 2009-cu ildə Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin qərarı ilə “Məhəmməd<br />
Əleyhüssəlam” məscidi sökülmüşdür.<br />
Azərbaycan polisinin daxili cəbhədə şücaətlərinin həddi-hüdudu yoxdur. „İslamazeri.<br />
az“ saytının həbsə atılmış redaktoru Ramin Bayramovun vəkili bildirib ki, namaz<br />
qılan və oruc tutan Ramin Bayramov təcridxana şəraitində saxlandığı üçün nə<br />
namazın nə də orucun vaxtlarını bilmir. Lakin ona saat verilməsini həbsxana rəisləri<br />
qadağan ediblər. Bu yalnız vicdan azadlığının pozulması deyil, eyni zamanda dindar<br />
məhbusa işgəncə verməkdir. Və nəhayət „deyerler.az“ «Media Forum»a istinadən<br />
xəbər verir ki, “Hicaba azadlıq” aksiyasına görə həbs olunanlara kitab oxumaq<br />
qadağan edilib. Bu isə insan hüquqlarının kobudcasına pozulmasıdır.<br />
Belə görünür ki, Əliyev rejimi özündən çox razıdır və dindarlara qarşı yönələn<br />
siyasətinin müdrik siyasət olduğuna inanır. Səhv edir. Bəsirətsiz siyasətdir. Bu<br />
siyasət dindarları susdurmayacaq, əksinə radikallığın güclənməsinə və təqib olunan<br />
dindarlara rəğbətin artmasına gətirib çıxardacaq. Bu gün daş onların başında<br />
„partlayır“, ancaq sabah əks tərəfin başında çatlamayacağını düşünənlər özlərini<br />
aldadırlar.<br />
İlham Əliyev və Vladimir Putin:“Əl əli yuyar, əl də qayıdıb üzü“<br />
04.12.2011<br />
Dekabrın 4-də MDB müşahidə qrupunun tərkibində Sankt-Peterburq şəhərində<br />
seçkiləri izləyən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatları seçki başa<br />
çatmadan bildiriblər ki, seçkilər Rusiya Federasiyasının qanunvericiliyinə uyğun<br />
qaydada keçirilir. Hər hansı qanun pozuntusu müşahidə olunmayıb. Azərbaycan<br />
deputatları uzaqgörən deputatlardır!<br />
2008-ci ildə Azərbaycanda prezident seçkilərini izləyən MDB müşahidə qrupunun<br />
tərkibindəki Rusiya Dumasının deputatları seçki başlamadan qabaq seçkilərin<br />
„azad, şəffaf və demokratik“ keçiriləcəyini bəyan etmişdilər. İki gün sonra yekun<br />
rəylərində „azad“ sözünü „legitim“ sözü ilə əvəz etdilər və seçkilərin „legitim, şəffaf və<br />
demokratik“ olduğunu dedilər. Bu da MDB deputatlarının uzaqgörənliyini nümayiş<br />
etdirir!<br />
Afərin! 2013-cü ildə Azərbaycanda prezident seçkiləri keçiriləcək. Rusiya borclu<br />
qalmayacaq. Düz deyiblər: „əl əli yuyar, əl də qayıdıb üzü“.<br />
221
İlham Əliyev Həştərxan vətəndaşı oldu, vergidən azad edildi<br />
30 .11.2011<br />
Ehtiyat hər kəsin yaraşığıdır. Həştərxan şəhər dumasının qərarı ilə Azərbaycan<br />
prezidentinə vətəndaşlıq statusu və vətəndaşlıq medalı verilib. İlham Əliyev<br />
Həştərxan vətəndaşlığını razılıq hissi ilə, medalı isə sevinclə qəbul edib. Sevincin<br />
səbəbi aydındır. «Azadinform»un məlumatına görə, Fəxri həştərxanlının bir<br />
sıra imtiyazları var. İlk növbədə o, vergiləri ödəməkdən azad edilir, şəhərdaxili<br />
nəqliyyatdan pulsuz istifadə etmək hüququna malik olur. Eləcə də yerli idarəetmə<br />
orqanlarının vəzifəli şəxslərin qəbuluna növbəsiz düşmək hüququna malikdir. Bu<br />
cür imtiyazlara dünyanın yalnız bir neçə seçilmiş prezidenti malikdir, İlham Əliyev<br />
onların biridir. Təbrik edirik!<br />
Azərbaycan prezidenti ilə Həştərxan arasında dostluq münasibətlərinin zəngin<br />
tarixçəsi var. Ötən il İlham Əliyev Həştərxanda „ulu öndər“ Heydər Əliyevin<br />
abidəsinin açılış mərasimində iştirak etmişdi...<br />
Dövlətçilik inkişaf etməkdə davam edir.<br />
Təxribat: Misir Mərdanov və Abel Məhərrəmov liftdə qalıblar<br />
30.11.201<br />
„Səs“ qəzeti İlham Əliyevi fenomenə bənzədir. Səhv etmir. İlham Əliyev də,<br />
onun rəhbərlik etdiyi klan rejimi də fenomendir. Noyabrın 30-da təhsil naziri<br />
Misir Mərdanov və BDU-nun rektoru Abel Məhərrəmov „Hilton-Baku“ otelinin<br />
liftinə daxil olur və birinci mərtəbənin düyməsini basıblar. Lakin təxribat<br />
nəticəsində lift birinci mərtəbə düşmək əvəzinə 13-cü mərtəbəyə dırmaşıb.<br />
Müvafiq düymə olmadığından qapını açıb bayıra çıxmaq mümkün olmayıb. İlham<br />
Əliyev fenomeninin iki mühüm fenomen sütunu olan Misir Mərdanov və Abel<br />
Məhərrəmovu qorxu bürüyüb. Bədbəxt nazirlə, məzlum rektor telefonla bayıra xəbər<br />
verə biliblər. „Lent.az“ xəbər verir ki, 15-20 dəqiqəlik həyəcanlı dəqiqələrdən sonra<br />
təxribat qurbanlarını liftdən xilas etmək mümkün olub. Təxribatçıların kimliyi hələ<br />
müəyyən edilməyib...<br />
Allah böyükdür və hər şeyə qadirdir! İstədiyinə şəfa verir, istəmədiyinə cəza!<br />
„Səs“ qəzeti düz yazır: „lham Əliyev fenomeni Azərbaycan millətinin və dövlətçilik<br />
tarixinin növbəti quruculuq mərhələsinin lokomotivi olmuşdur “. Şübhə yoxdur ki,<br />
bu lokomotiv Misir Mərdanov və Abel Məhərrəmovu »Hilton»un liftindən xilas<br />
etmək qüdrətindədir!<br />
222
Bakı Tehranla söz güləşdirir, Rafiq Tağının ailəsi xaricdən sığınacaq<br />
istəyir...<br />
29.11. 2011<br />
Azərbaycan Güləş Federasiyası dünya və Avropa çempionu olanTürkiyə güləşçisi<br />
Rıza Kayaalpa təklif edib ki, 1 milyon dollar müqabilində Azərbaycan vətəndaşlığına<br />
keçsin və ölkənin güləş üzrə milli yığma komandasının tərkibində çıxış etsin. Rıza<br />
Kayaalp Azərbaycanın təklifini rədd edərkən deyib ki, „mən hər zaman olduğu kimi<br />
türk bayrağını, türk millətini düşünürəm. Türkiyədə bu pulun yarısını qazansam<br />
da mənə öz ölkəmin bayrağı altında yarışmaq şərəflidir”. Türk idmançısını ancaq<br />
alqışlamaq olar! Pul hər yerdə, hər şeyi almır...<br />
İran mollaları ilə Azərbaycan rəsmiləri qarşılıqlı ittihamlar irəli sürməklə məşğul<br />
olduqları anlarda mərhum Rafiq Tağının ailə üzvləri Azərbaycanın səhiyyə nazirini,<br />
1 saylı Bakı Klinik Xəstəxananın baş həkimini, cərrahları və onun müalicəsi üçün<br />
məsuliyyət daşıyan həkimlərini məhkəməyə verirlər. Üstəlik, mərhumun qardaşı<br />
Alim Tağıyevin sözlərinə görə, Rafiq Tağının həyat yoldaşı və övladları hələ də<br />
təhlükədədirlər və bu üzdən Avropa ölkələrindən sığınacaq istəyirlər. Təəssüflər<br />
olsun! Rafiq Tağının ailəsinin xarici ölkələrdən sığınacaq istəməsi Azərbaycan<br />
hökumətinin öz vətəndaşlarının hüquqlarını və təhlükəsizliyini qorumaq<br />
qabiliyyətində olduğuna şübhə etməyə əsas verir.<br />
Azərbaycan hökuməti İranla söz güləşdirməkdənsə, mərhum Rafiq Tağının ailəsinə<br />
sahib çıxsın.<br />
Bakı gözəlləşir… Bakıda qar yağıb<br />
24.11.2011<br />
Bakı gözəlləşir. Bakı abadlaşır. Bakı inkişaf edir...Bakıda qar yağıb...Britaniyanın bir<br />
şirkətinin Bakının mərkəzində 1000 nəfərin arasında apardığı sorğuya görə, onların<br />
96 faizi İlham Əliyevi bəyəndiyini bildirib. Noyabrın 24-də “Nizami” kinoteatrının<br />
binası təmirdən sonra yenidən açılıb. Noyabrın 23-də sui-qəsdə qurban gedən Rafiq<br />
Tağı torpağa tapşırılıb. Noyabrın 24-də Bakıda qar yağıb. Milli Məclisin deputatları<br />
noyabrın 25-də qar yağması ehtimalını nəzərə alaraq noyabrın 24-də fədakarlıq<br />
göstərib fasiləsiz işləyiblər. Sabah deputatlar evdən eşiyə çıxmayacaqlar. Səhv elədik.<br />
Çıxmayacaqlar yox, çıxa bilməyəcəklər... Çünki Bakı gözəlləşir... Bakıda qar yağır...<br />
223
Rafiq Tağı qətl edildi...<br />
23 .11.2011<br />
Bir türk aydını deyib ki, hər ölüm erkən ölüm...Rafiq Tağının ölümü də erkən, vaxtsız<br />
ölümdür. Allahın verdiyi canı Allah alar və bu, haqq sayılır. İnsanın Allahın verdiyi<br />
canı məhv etməsi qətldir, qatillikdir, günahdır. Rafiq Tağının qatillərinin kimliyi<br />
haqqında tələsik fikir yürütməyin, ünvan göstərməyin. Qatil gözləmədiyiniz yerdən,<br />
bilmədiyiniz ünvandan çıxa bilər... Rafiq Tağı ya bir sərsəm təəssübkeşin qurbanıdır,<br />
ya da kimlərinsə mənfur siyasi məqsədlərinə, oyunlarına, məkrli planlarına qurban<br />
verilib.<br />
Allah rəhmət eləsin!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>:“Dinə qarşı mübarizə aparmaqla İranın Azərbaycanda<br />
təsirinin qarşısını almaq mümkün deyil“<br />
„Media forum“<br />
26.11.2011<br />
Almaniyada yaşayan məşhur jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> yazıçı Rafiq Tağının ölümündən<br />
kədərləndiyini bildirib. “Media forum” saytına açıqlamasında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> qətlə<br />
qurban gedən Rafiq Tağıya Allahdan rəhmət dilədiyini qeyd edib.<br />
2011-ci il noyabrın 19-da yazıçı Rafiq Tağı Bakıda bıçaqlanıb. Noyabrın 23-də yazıçı<br />
müalicə olunduğu xəstəxanada vəfat edib.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Media forum” saytının “Rafiq Tağının ölümünə səbəb olan<br />
bıçaqlanmanın onun yazılarındakı dini motivlərlə bağlı olduğu güman edilir. Siz nə<br />
düşünürsünüz“ sualını belə cavablandırıb: “Rafiq Tağının din barədə yazdıqlarının<br />
hamısını oxumamışam və bu üzdən müəyyən fikir yürüdə bilmərəm. Bu fikirlərlə razı<br />
olmasam belə, Rafiq Tağıya qarşı ifrat ittihamların söylənməsini və hətta İranda onun<br />
ölümünə fitva verilməsini qəbul edə bilmərəm. Fikirə fikirlə cavab verilər”.<br />
Jurnalistin fikrincə, Rafiq Tağının qətlindən sonra ziyalı təbəqə ilə dini dairələr<br />
arasında münasibətlərin kəskinləşəcəyini düşünmək yanlışdır: “Mən bu iki zümrə<br />
arasında hansısa bir gərginliyin yaranacağını mümkün saymıram. Rafiq Tağının<br />
qatilinin kimliyi və qətlin səbəbi hələ qəti məlum deyil. Qatilin kimliyi hələ qəti<br />
məlum deyilsə, heç bir əsas olmadan kimlərisə təqsirləndirmək düzgün hərəkət deyil.<br />
Və xüsusilə özünü ziyalı və qələm sahibi sayan insanların bu cür əsassız ittihamlarla<br />
çıxış etməsi vəziyyəti yalnız gərginləşdirə bilər. Bu gün söylənən fikirlər Rafiq<br />
Tağının qətlinin yaratdığı hiddət və qəzəbin psixoloji əks-sədasıdır. Hiddət və qəzəb<br />
soyuyandan sonra daha soyuqqanlı bir mühitin yaranacağına və məntiqin hissə qalib<br />
gələcəyinə inanıram”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> qeyd edib ki, Azərbaycanda son vaxtlarda dinə, məscidlərə qarşı<br />
224
siyasətin sərtləşməsini, dindarların həbs edilməsini, hicabın qadağan edilməsini,<br />
dövlətin dini fəaliyyəti məhdudlaşdırmasını təəssüf hissi ilə izləyir: “Bu yanlış<br />
siyasətin müəllifləri və icraçıları SSRİ-nin mövcud olduğu 70 il ərzində kommunist<br />
hakimiyyətinin dinə qarşı savaşının puça çıxdığını unutmamalıdır. Sovet hakimiyyəti<br />
inzibati-cəza orqanlarından dinə qarşı istifadə etməsinə baxmayaraq dini şüurlardan<br />
silib kommunist ideologiyasını insanların beyinlərinə yeritməkdə nə qədər aciz<br />
olduğunu bu gün Prezident Administrasiyasında əyləşib ideoloji xətti müəyyən edən<br />
keçmiş kommunistlər yaxşı bilirlər.<br />
Dinə və dindarlara qarşı mübarizə aparmaqla İranın Azərbaycanda təsirinin qarşısını<br />
almaq mümkün deyil. Əksinə, təqib və təzyiqlər xoşagəlməz nəticələr verəcək və artıq<br />
verməyə başlayıb. Dindarlar arasında hakimiyyətdən narazılığın güclənməsi buna<br />
misal göstərilə bilər. Dini radikalizmin qarşısını bu cür tədbirlərlə almaq mümkün<br />
deyil. Dini radikalizmin öhdəsindən cəza və qadağa yolu deyil, sivil yolla gəlmək<br />
üçün insanları cəlb edə bilən ideologiyanın işlənib-hazırlanması vacibdir. Belə bir<br />
ideologiya bu gün Azərbaycanda yoxdur”.<br />
Jurnalist deyib ki, dindən başı çıxmayanın, dinin əsasları ilə tanış olmayanın, dini<br />
dünyagörüşü dar və biliyi səthi olan kimsələrin din mövzusundan uzaq durmasını<br />
məsləhət görür: “Din həssas mövzudur. Bunu həm hakimiyyətdə olanlar bilməlidir,<br />
həm də özünü qələm sahibi adlandıranlar”.<br />
299 dənə brilyant getdi! Canın sağ olsun, Azərbaycan…<br />
15.11.2011<br />
Heç heyfslənməyin! Azərbaycan zəngin, başçısı comərddir. Azərbaycan prezidenti<br />
İlham Əliyev Bolqarıstan prezidenti Giorgiy Purvanova 630 qram qızıldan və 299<br />
brilyant daşdan ibarət olan “Heydər Əliyev” ordeni təqdim etmişdir. Bolqarıstan<br />
prezidenti borclu qalmamış və nə qədər qədirbilən qonaq olduğunu göstərmək<br />
məqsədilə İlham Əliyevə “Stara Planina” ordenini təqdiim etdi. Ötən il Purvanov bu<br />
ordeni Almaniyanın kansleri Merkelə müftə vermişdi. Əvəzində heç medal da almadı.<br />
Kansler Merkeldən sonra Türkiyənin Bolqarıstandakı səfiri Mehmet Gücük “Stara<br />
Planina” ordeni ilə təltif edildi...<br />
“Stara Planina” ordeni Bolqarıstanın ən qədim ordenlərindən biridir. “Stara Planina”<br />
ordeninin üstündə bir dənə də olsun brilyant daş olmasa da İlham Əliyevin bu<br />
mübadilədən razı qalmadığını düşünmək səhv olardı. Dövlət başçısı çox sevinmişdir.<br />
İlham Əliyev də bilir ki, ordeni qiymətə mindirən, ordeni orden edən üstündəki qaşdaş<br />
deyildir…<br />
225
“Eurovision 2012” müsabiqəsinə 1 milyard manat xərclənməyəcək, az<br />
xərclənəcək<br />
16.11.2011<br />
Noyabrın 16-da İlham Əliyev Oğuz rayonunda Heydər Əliyevin heykəlinə baş<br />
çəkəndən sonra MƏHKƏMƏ binasının açılışında iştirak edib... Həbsxana binasına da<br />
növbə çatacaq, yalnız dəqiq vaxtı bəlli deyil…<br />
Noyabrın 16-da 1 milyard manat qalmaqalı davam etmişdir. “Azərbaycanda<br />
«Eurovision 2012» mahnı müsabiqəsinin hazırlığına 1 milyard manat pul<br />
ayrılması barədə məlumat tamamilə yanlışdır və havadan götürülüb”. Prezident<br />
administrasiyasının İctimai-siyasi məsələlər şöbəsinin müdiri Əli Həsənov bunu<br />
noyabrın 16-da “Trend” agentliyinə bildirib. Əli Həsənov dəqiq rəqəm göstərməyib,<br />
ancaq aydındır ki, xərclər 1 milyard manatdan az olacaq. Qənaət buna deyərlər!<br />
1993-cü ildə Heydər Əliyev hakimiyyəti təhvil alandan sonra prezident aparatında<br />
vəzifə alan Nemət Pənahlı bir müsahibəsində bildirdi ki, Heydər Əliyev kimi dahi<br />
şəxsiyyət Azərbaycan tarixində 400 ildə bir dəfə dünyaya gəlir. Düz deyirdi… Nemət<br />
Pənahlı bu gün günahsız yerə Əliyevin həbsxanasında yatır. Son məhkəməsində<br />
hakimlərin qarşısında ayağa qalxmayıb. Nemət üzünü hakimlərə tutaraq deyib ki,<br />
“mütəşəkkil cinayətkar dəstənin qarşısında mən ayağa qalxmıram”. Dünya haqq<br />
dünyasıdır, insanlar gec-tez haqqa qayıdırlar.<br />
Sensasiya: Əgər xalq razı olmasa İlham Əliyev prezidentliyə<br />
namizədliyini verməyəcək<br />
16.10.2011<br />
İlham Əliyev „Əl-Cəzirə“ televiziya kanalına müsahibəsində „Siz üçüncü müddətə<br />
prezidentliyə namizədliyinizi irəli sürməyi planlaşdırırsınız? Bu barədə qərar<br />
vermisiniz?“ sualına özünə xas təvazökarlıqla cavab verərək deyib: „ Xeyr, qərar<br />
verməmişəm. Bu, xalqın istəyindən asılı olacaqdır. Əgər xalq məni və gördüyüm<br />
işləri dəstəkləməkdə davam etsə, bu variantı nəzərdən keçirəcəyəm “. Bəs xalq onu<br />
„dəstək“ləməsə İlham Əliyev nə edəcək? Prezidentliyə namizədliyini verməyəcəkmi?<br />
Verəcək, niyə verməsin? İlham Əliyev xalqın onu „dəstək“ləyəcəyindən əmindir.<br />
Niyə? Ona görə ki, Azərbaycanda xalqın kimi „dəstək“ləməsi və „dəstək“ləməməsi<br />
xalqdan asılı deyil, İlham Əliyevin rəhbərlik etdiyi avtoritar rejimdən asılıdır.<br />
İlham Əliyev Heydər Əliyevin yolunu tutub. Heydər Əliyev həmişə deyərdi ki, onu<br />
hakimiyyətə xalq gətirib, xalq istəməsəydi gəlməzdi.<br />
Xalqın boynuna minnət qoymaq Əliyevin yaratdığı rejimin təbiətindədir. Ərəb<br />
dünyasında İlham Əliyev kimi müstəbidlərə qarşı ərəb kütlələrinin üsyanına təkan<br />
226
verən, diktatorları lənətləyən „Əl-Cəzirə“ televiziya kanalı, kanalın müxbiri və<br />
tamaşaçıları bunu bilsələr pis olmaz.<br />
“Boyunuzun ölçüsü nə qədərdir?”<br />
16.10.2011<br />
„Əcnəbi göydə balonlarla gəzir“, biz isə nə edirik? Biz də Azərbaycanı ən çox<br />
maraqlandıran məsələni — boyumuzun ölçüsü məsələsini „Facebook“da müzakirəyə<br />
çıxardırıq. “Facebook”dakı azərbaycanlıların „Boyunuzun ölçüsü nə qədərdir?“<br />
sualına 5 nəfər 130-140sm, 2 nəfər 140-150sm, 35 nəfər 150-160sm, 98 nəfər 160-<br />
170sm, 133 nəfər 170-180sm, 85 nəfər də 180-190sm, 12 nəfər 190-200sm, 8 nəfər<br />
+200sm cavabını verib… İlham Əliyev inkişafdan danışanda məhz bunu nəzərdə<br />
tutur. Şübhəmiz qalmadı. İnkişaf göz qabağındadır!<br />
Nigaran qalma, Bakı, Sarkozi yenə gələcək!<br />
09.10.2011<br />
Gözün yolda qalmasın, Azərbaycan! Fransa prezidenti yenə gələcək. Yenə orden<br />
gətirəcək. Yenə orden mərasimi keçiriləcək. Yenə nitqlər söylənəcək. Bakıda<br />
orden verəcək, Yerevanda Türkiyəni hədələyəcək. Sarkozi bu dəfə Bakıda dörd saat<br />
yox, bütöv bir gün qalacaq. Amma gecə Bakıda yatmayacaq, Yerevanda yatacaq.<br />
Bu müjdəni İlham Əliyevin müşavirlərindən biri, fransız dili müəllimi Novruz<br />
Məmmədov verib. Sarkozinin gecəni Yerevanda keçirtməsinin səbəbini izah<br />
edən müşavir deyib ki, Ermənistanla Fransa arasında 100 ildən artıqdır „xüsusi“<br />
münasibətlər var. Səmimi etirafdır.<br />
Özümüzdən qısa şərh: Sarkozi mahir siyasətçidir, Fransanın və Avropa Birliyinin<br />
maraqlarını təmsil edir. Siyasi icmalçıların fikrincə, Avropa Birliyinin Cənubi<br />
Qafqazda dayaq nöqtəsi neft və qazla zəngin olan Azərbaycan deyil, neftdən və<br />
qazdan məhrum qalmış Ermənistan olacaq.<br />
227
Sarkozinin sərhəd bəyanatına təəccüblənməmək lazımdır<br />
07.10.2011<br />
Fransa prezidentinin Yerevanda verdiyi bəyanat heç kimi təəccübləndirməsin. Burada<br />
qeyri-adi heç bir şey yoxdur. Ermənistan-Türkiyə sərhəddinin açılmasını təkcə Fransa<br />
yox, ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniya və digər Qərb ölkələri istəyir və Ankaraya bu<br />
üzdən təzyiq göstərirlər. Bu səbəbdən Sarkozinin bəyanatında gözlənilməz heç bir şey<br />
yoxdur. Çətin güman etmək olar ki, Sarkozi Vaşinqton, London, Berlin və digər Qərb<br />
paytaxtlarının xəbəri olmadan Türkiyəyə təzyiq göstərsin. Bəs Ankara bu təzyiqlərə<br />
tab gətirəcəkmi? Demək çətindir. Ümid edək ki, Ankara təzyiqlərə tab gətirər və<br />
sərhəddi açmaz. Sərhəddin açılması Azərbaycanın mövqeyi zəiflədə bilər. Bundan<br />
ruhlanan Ermənistan Qarabağ məsələsində daha barışmaz mövqe tutar. Türkiyə-<br />
Ermənistan sərhəddinin açılması Azərbaycanın xeyrinə deyil, əksinə zərərinədir.<br />
Sarkozi gəldi də, getdi də, bəs nə qaldı…<br />
07.10.2011<br />
Qəfil gəldi, qəfil getdi… Fransa prezidenti oktyabrın 7-də Azərbaycanın paytaxtına<br />
gəldi və oktyabrın 7-də Bakını tərk etdi. Pərt olmağa dəyməz, çünki Yerevana əliboş<br />
gedən Fransa prezidenti Bakıya əlidolu gəlmişdi. Sarkozi Fransa Respublikasının<br />
“Şərəf Legionunun Zabiti” ordenini özü ilə gətirmişdi. Ordeni Azərbaycanın birinci<br />
xanımına təqdim edəndən dərhal sonra təyyarəsinə mindi və üçüb getdi… Eynən<br />
Yuli Sezar kimi… Gəldi, verdi, getdi…<br />
Sosial şəbəkə, qorxu və paranoya<br />
04.03.2011<br />
İki gəncin, Cabbar Savalanın və Bəxtiyar Hacıyevin, «Facebook»da dərc etdikləri<br />
fikirlərindən ötrü həbsə atılması, Əliyev rejiminin Şərqin inqilab küləyindən, ədalət<br />
istəyən gənclərdən, sosial şəbəkədən, azad sözdən qorxusunun artıq paranoya<br />
həddinə çatdığını göstərir. Qorxu, zəiflik əlamətidir. Qorxduqca, acizləşəcəklər.<br />
Acizləşdikcə repressiyanı gücləndirəcəklər. Bu sərsəmliyin sonunu Misir və Tunisdə<br />
gördük.<br />
Müxalifətin zəfər yürüşü, YAP geri çəkilir<br />
23.05.2011<br />
Gör nə günlərə qaldın, YAP? Sənə nə oldu, YAP? Səni nə günə saldılar, YAP? YAP<br />
deputatı Novruzov Siyavuş təklif edir ki, “Siyasi partiyalar haqqında” yeni qanun<br />
qəbul olunduqdan sonra partiyalar təkrar dövlət qeydiyyatından keçirilsin və<br />
qeydiyyatdan keçən partiyaların hamısı dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilsin.“ İnsan<br />
228
YAP-ın humanistliyinə və comərdliyinə heyran qalır! Əgər keçə bilsələr, təkrar dövlət<br />
qeydiyyatından keçə biləcək partiyaların bayramıdır. Təbrik edirik! Müxalifətin<br />
proqnozları özünü doğruldur. Rejim hakimiyyət və vəzifələrlə yanaşı, maddi<br />
ehtiyatlarını da “qüdrətli” müxalifətimizlə bölüşmək məcburiyyətində qalıb. Zavallı<br />
YAP! „Çırmanıb iş görəcək yerdə, yazıq, vay, dədəm vay! — deyə giryan oldu“.<br />
Bakını gizli qumarxanalar bürüyüb!<br />
17.06.2011<br />
Şükür Allaha! Azərbaycan mətbuatı üçün nəhayət təzə mövzu tapıldı. Bütün<br />
problemlər unuduldu, jurnalistlərin ümummilli mövzusu QUMARdır! Bütün<br />
“müstəqil” qəzet və portallar Bakıda gizli qumarxanaların “şıdırğı” fəaliyyətindən<br />
yazır. Bir nömrəli “müstəqil” “Yeni Müsavat”ın müxbiri bütün gizli qumarxanaları<br />
ziyarət edib yerində yoxlama aparmışdır. Uzun şərhə ehtiyac yoxdur. Azərbaycan<br />
bu sahədə tək deyil. “Müstəqil” qəzet və portalların nəzərinə çatdırırıq ki,<br />
Türkiyə Cümhuriyyətində qumar qadağandır, amma hər gün qeyri-qanuni gizli<br />
qumarxanalar ifşa edilir. İsraildə qumar qadağandır, ancaq hər gün qeyri-qanuni gizli<br />
qumarxanalar polis tərəfindən aşkar edilir, qumara düşgün minlərlə israilli Praqa<br />
və Budapeşt qumarxanalarının daimi müştəriləridir. “Müstəqil” mətbuata məsləhət<br />
görürük ki, Bakıda gizli qumarxanaların arxasında kimlərin durduğunu “manşet”ə<br />
çıxartmaqdansa, insanların qumara marağının səbəblərini öyrənib oxucularla<br />
paylaşsınlar. Tələbat artmasa, qumarxanalar artmaz. Tələbatın səbəblərini müzakirə<br />
edin!<br />
Azərbaycanda „peyğəmbər“ yoxdur<br />
23.06.2011<br />
Peyğəmbərlərə hörmət edin! Dinə inanan insanların heysiyyəti ilə oynamayın!<br />
İyunun 24-də Fəxri xiyabanda Əbülfəz Elçibəyin məzarını ziyarət edəcəklər. Allah<br />
rəhmət eləsin! Sonuncu dəfə görüşəndə onun nə qədər sadə insan olduğunu təsdiq<br />
etdim. Elə bu səbəbdən, „Günaz.tv“ saytında Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyasınnın<br />
Əbülfəz Elçibəyi „türk peyğəmbəri“ adlandırması insanı heyrətə salır. Elçibəy sağ<br />
olsaydı özü buna etiraz edərdi. Elçibəyə „türk peyğəmbəri“ adını verənlərlə Heydər<br />
Əliyevi „peyğəmbər“, İlham Əliyevi „peyğəmbərin varisi“ adlandıran Kərbalayi<br />
,Şeyx Ağazal Qurbanov adlı şəxs arasında heç bir fərq yoxdur. Qənimət Zahid bu<br />
günlərdə „Azadlıq“ qəzetində Kərbalayi ,Şeyx Ağazal Qurbanovun cavabını verdi.<br />
Biz də „Günaz.tv“ ın cavabını veririk və məsləhət görürük: İnsanların heysiyyəti ilə<br />
oynamayın!<br />
229
“Bir daşla iki quş”: İlham Əliyevin xarici siyasətdə zəfərləri -Azərbaycan<br />
2, Serbiya 1<br />
10.06.2011<br />
İlham Əliyevin Serbiya respublikasına səfəri uğurla baş çatdı. İlham Əliyev sözün<br />
əsl mənasında bir daşla iki quş vurdu. Azərbaycan prezidenti müstəqilliyi Türkiyə<br />
və NATO tərəfindən tanınan Kosovo cümhuriyyətini Serbiyaya verdi, əvəzində<br />
müstəqilliyi heç kim tərəfindən tanınmayan Dağlıq Qarabağı və ... Belqradın<br />
Taşmaydan parkını aldı. Serbiya prezidenti sevinməsin. Kosovo nisyə məsələdir.<br />
İlham Əliyev də sevinməsin, çünki Dağlıq Qarabağ da hələ nisyə söhbətdir. Bəs nağd<br />
nədir? Nağd — Heydər Əliyevin heykəlinin ucaldıldığı Tağmaydan parkıdır. Bir daşla<br />
iki quşu belə vurarlar! Xarici siyasətdə üğürlarımız artan xəttlə irəliləyir!<br />
Demokratiyaya gedən yeni yol: metro<br />
18.06.2011<br />
Müxalifətə müjdə! Hakimiyyət demokratiyaya yol salır, yol! “APA” xəbər verir ki,<br />
avtovağzaldan Azadlıq meydanına metro xətti çəkilir.<br />
Dövlət büdcəsindən maliyyələşmək uğrunda iqtidar-müxalifət savaşı<br />
qızışır<br />
12.06.2011<br />
Siyasi partiyaların dövlət büdcəsindən maliyyə yardımı qopartmaq uğrunda<br />
mücahidcəsinə mücadiləsi davam edir. Arzu Səmədbəyli: „Hər nə olur-olsun, necə<br />
plan cızırlar-cızsınlar, aparıcı partiyalar da o siyahıya salınmalıdır. Bunu etmək<br />
məcburiyyətindədirlər”. Əli Həsənov deyir ki, məcbur deyilik: “Azərbaycanda siyasi<br />
partiyaların dövlət büdcəsindən maliyyələşməsi onların seçkilərdə topladıqları<br />
səslərin sayı ilə müəyyənləşə bilər”. Prezident administrasiyasının ictimai-siyasi<br />
şəbəsinin müdiri Əli Həsənov hansı partiyaların seçkilərdə nə qədər səs toplamasının<br />
kimdən asılı olduğunu açıq demir. Azərbaycanda həqiqət susaraq deyilir. Əli<br />
Həsənovun susub gizlətdiyi həqiqət odur ki, Azərbaycanda seçkilərdə hansı<br />
partiyanın nə qədər səs toplamasını prezident administrasiyası həll edir. Bu səbəbdən<br />
partiyalara tələsik sevinməməyi məsləhət görürük.<br />
Ermənistanda 450-dən çox qatil lift var<br />
15.06.2011<br />
1news.az portalı erməni portalına əsaslanıb yazır ki, Ermənistanda 450 dənə<br />
potensial qatil lift mövcuddur. Ziyafət Əsgərov, Fəzail Ağamalı, Mübariz Əhmədoğlu,<br />
Ramiz Mehdiyev və Səfər Əbiyevin proqnozları gerçəkləşir. Müharibəyə ehtiyac<br />
qalmadı! Liftlər ermənilərin axırına çıxacaq! Rahat nəfəs almaq olar!<br />
230
Əli Kərimli: “Hələ o vaxt gəlməyib ki, mən aksiyada iştirak edim”<br />
19.06.2011<br />
“Mən evə qayıdıram” filminin çəkilişləri başa çatıb. Əli Kərimli mitinqdə minlərlə<br />
tərəfdarın iştirakını istisna etmir. Dram Teatrında “Qatarın altında qalan qadın”<br />
tamaşasının premyerası keçiriləcək. Bəs «liderlər” aksiyada iştirak edəcəklərmi?»<br />
sualına Əli Kərimli belə cavab verdi: «Hələ o vaxt gəlməyib ki, mən aksiyada iştirak<br />
edim». Gənc Tamaşaçılar Teatrında mövsüm “Məhv olmuş gündəliklər” tamaşası ilə<br />
açılacaq.<br />
Əliyalın və qarnı ac QHT-lər<br />
28.06.2011<br />
Yorulduq gündə bir dahi doğan günlərimizdən! BAM-ın, yəni Beynəlxalq Analitik<br />
Mərkəzinin prezidenti, AXCP sədri Əli Kərimlinin müavini Razi Nurullayev<br />
“Qafqazinfo”ya deyib ki, əgər xarici donorlar Azərbaycan QHT-lərinə maliyyə<br />
yardımı ayırmaqdan imtina etsələr, Azərbaycanda demokratiya-zad olmayacaq.<br />
Çünki, onun sözlərinə görə: sitat “demokratiya əliyalın və acqarına yaradıla bilməz”.<br />
Görəsən bəs vətəndaşlar əlidolu və qarnı tox olsalar, donorların pulu ilə yaşayan<br />
“əliyalın və qarnı ac” qeyri-hökumət təşkilatlarına kimin ehtiyacı olar?<br />
Ətə həsrət qalan avropalılar və Hadı Rəcəblinin müdrik kəlamları<br />
08.06.2011<br />
Hadı Rəcəblinin oğlu Vüsalın Aysel Teymurzadə ilə “Atəşgah Sığorta”nı alması və<br />
ya almaması bizi maraqlandırmır. “Həyat” Beynəlxalq Humanitar Təşkilatının sədri,<br />
Hadı Rəcəblinin oğlu Vüsalın bu qədər pulu necə qəpik-qəpik, quruş-quruş toplayıbtoplamaması<br />
da bizi maraqlandırmır. Öz işidir. Bizi, Milli Məclisin Sosial siyasət<br />
komitəsinin sədri Hadı Rəcəblinin müdrik kəlamları maraqlandırır:<br />
1.Kəlam nömrə 1: Azərbaycanda indi iş tapmaqla bağlı problem yoxdur. Sadəcə,<br />
insanlar hər işi bəyənmirlər.<br />
2.Kəlam nömrə 2: Mən 250 manatlıq kostyum geyirəmsə, işsiz biri 500 manatlıq<br />
kostyum geyir. (Azərbaycanda!!!)<br />
3.Kəlam nömrə 3: Azərbaycanda elə adamlar var ki, hər gün az qala kabab bişirib<br />
yeyirlər. (!!!)<br />
4.Kəlam nömrə 4: Azərbaycanda kasıb dolanan adama baxıb görürsən ki, çox<br />
şişmandır, piy içində batıb gedir. Kasıbdır, ehtiyac içində yaşayır, bununla belə, hər<br />
gün ət yeyir.<br />
231
5.Kəlam nömrə 5: Diplomu var, hüququ qurtarıb, gəlib bizə deyir ki, iş istəyirəm.<br />
Soruşan lazımdır ki, indi testlə işə girmək olur da, niyə getmirsən? (Vüsal Rəcəblinin<br />
“Həyat” Beynəlxalq Humanitar Təşkilatının sədri “seçildiyi” kimi)<br />
6.Kəlam nömrə 6: Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevin qurub-yaratdığı müstəqil<br />
Azərbaycan dövləti cənab Prezidentimiz İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə daha böyük<br />
uğurlara imza atacaq.<br />
Söhbətə Famil Cəfərlinin “Yeni Müsavat”da yazdığı bu cümlə ilə yekun vuraq:<br />
“Keçmiş fəhlə, çörəkçi, anbardar, komsomol katibi, “Bakraboçiy”nin jurnalisti və<br />
raykom, indiki elmlər doktoru, deputat və komitə sədri Hadı Rəcəbli yoldaş çox<br />
universal və səmimi adamdır”.<br />
Göyçə gölündən 30 milyon dollarlıq xəzinə tapıldı<br />
17.06.2011<br />
“Qərbi azərbaycanlılar”ın Facebook səhifəsi “lent.az” portalına istinadən<br />
heyfslənərək xəbər verir ki, Göyçə gölündə bir erməni balıqçının toru iri konteynerə<br />
ilişib. Konteynerin içindən 30 milyon dollarlıq heroin, kokain və nağd pul çıxıb.<br />
Taleyə bax! Göyçədə azərbaycanlılar yaşayanda zor-bəla ilə balıq çıxırdı, ermənilərin<br />
əlinə keçən kimi 30 milyon dollarlıq xəzinə çıxır! Görəsən Beynəlxalq Məhkəməyə<br />
getsək bizə bu xəzinədən pay verərmi?<br />
„Hökumət fikir, söz və vicdan azadlığını təmin etməyə çalışır“, amma<br />
necə?<br />
07.10.2011<br />
“Bütün müasir demokratik dövlətlər kimi, Azərbaycan Respublikası fikir və söz<br />
azadlığı, vicdan azadlığı prinsiplərini gündəlik həyatda təmin etməyə və qorumağa<br />
çalışır.“ Bunu Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi ABŞ Dövlət Departamentinin<br />
2010-cı ilin ilk yarısında Azərbaycanda dini etiqad azadlığının vəziyyətinə dair<br />
hesabatını şərh edərkən iddia edib. Hidayət Orucovun komitəsi düz deyir. Komitə<br />
bu bəyanatı verdiyi anlarda Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi Azərbaycan İslam<br />
Partiyasının sədri Mövsüm Səmədova 12 il, digər üzvləri Vaqif Abdullayeva<br />
11 il, Fəramiz Abbasova 11 il, Rufulla Axundzadəyə 11 il 6 ay müddətinə<br />
azadlıqdan məhrum cəzası verib. Elə eyni gün, oktyabrın 7-də Nərimanov Rayon<br />
Məhkəməsində “Hicaba azadlıq” aksiyasına görə həbs olunanlardan beşinə — Əlvan<br />
Hüseynov, Rövşən Məmmədov, Nurani Məmmədov, Araz İsmayılov və Rüfət<br />
Miriyevə hökm oxunub.<br />
Şərhə ehtiyac görmürük. Əgər Əliyev rejimi bu üsullarla Azərbaycanda İslamın<br />
radikallaşmasının qarşısını aldığını düşünürsə, böyük səhvə yol verir. Bu hökmlər<br />
repressiyanın məhsuludur. Repressiya isə radikallığın artmasına səbəb olur.<br />
232
Urmiyə etirazları bitdi, hicab nümayişləri başladı<br />
06.10.2011<br />
Urmiyə gölünün qurumasına qarşı bir neçə həftə davam edən etiraz aksiyaları<br />
səngiyir və Təbriz yeni etiraz dalğasına səhnə olur. Urmiyə gölünün müdafiəçiləri<br />
ilə həmrəylik nümayiş etdirmək üçün Bakıda İran səfirliyinin qarşısında piketlər<br />
təşkil olunduğu kimi, indi də Təbrizdə Azərbaycan konsulluğunun qarşısında<br />
Azərbaycanda hicabın qadağan olunmasına qarşı etiraz aksiyaları keçirilir.<br />
Əhli Beyt -ABNA— xəbər agentliyinin verdiyi xəbərə əsasən, əsas iştirakçıları<br />
gənclər və universitet tələbələrindən ibarət olan çoxlu sayda Təbriz sakini<br />
çərşənbə günü səhər, Azərbaycan Respulikasının Təbrizdə yerləşən konsulluğu<br />
qarşısında «Azərbaycan xalqı qəbul etməz zilləti», «Hicab müxalifləri ölməlidir,<br />
ölməli», «İslam Partiyası sədri azad olunsun», «Məhv olsun İsrail» və s. şüarlar<br />
səsləndirərək, Azərbaycan məktəblərində hicab qadağasını pisləməklə yanaşı, hicab<br />
məhbuslarının, xüsusilə də AİP sədri doktor Mövsüm Səmədovun tezliklə azadlığa<br />
buraxılmasını tələb etdilər.<br />
Aksiyada Təbrizin tanınmış ruhanisi höccətül-islam vəl müslimin Nəzəri və Təbriz<br />
Azad İslam Universitetinin rektoru doktor Cavanpur Bakının „ islamofobiya<br />
siyasətini“ pisləyiblər.<br />
Rəsmi Bakının ABŞ «qorxusu»<br />
21.05. 2011<br />
Barak Obamanın diktatorlara „xəbərdarlığı“ öz təsirini elə həmin gün Bakıda<br />
göstərdi. Avtoritar rejim yumşalıb pambığa döndü. Azərbaycan polisi Azərbaycan<br />
vətəndaşlığından imtina edən didərginləri ABŞ səfirliyinin qabağında döyə-döyə<br />
dağıtdı.<br />
Azərbaycanda “yuxarıdan inqilab”a start verilməyib<br />
17 .02.2011<br />
“Azərbaycanda “YUXARIDAN İNQİLAB”a start verilib”. Bunu “Yeni Musavat”<br />
qəzeti fevralın 17-də dərc etdiyi geniş yazısına sərlövhə seçib. Səhv fikirdi.<br />
“Yuxarıdan” inqilab olmur. İnqilab aşağıdan başlayır və “yuxarılar”ın tarixin arxivinə<br />
süpürülməsi ilə nəticələnir. “Yuxarılar” isə bunun qarşısını almaq üçün taktiki<br />
gedişlər edərək, bir neçə vəzifəlini qurban verib xalqın (o cümlədən müxalifətin) və<br />
dünyanın gözündən pərdə asmağa çalışır. Şirin röyalar real nəticə hasil etmir, yalnz<br />
insanı cuşa gətirir. İndiki rejimin təkrar seçkilər keçirdərək hakimiyyəti müxalifətlə<br />
233
ölüşdürmək(!!!) niyyətində olduğuna dair fərziyyə şirin röyadan başqa bir şey<br />
deyildir. Yuxu görmək insanın ümdə hüquqlarından biridir. Yuxunu düzgün yozmaq<br />
isə sənətdir.<br />
Britaniyada Azərbaycanla əlaqədar yeni qalmaqal<br />
05.10.2011<br />
„The Guardian“: Britaniya mühafizəkarlar partiyasını parlamentdə təmsil edən<br />
Mark Fild Kəmaləddin Heydərovun oğlu Tale Heydərovun rəhbərlik etdiyi Avropa<br />
Azərbaycan Cəmiyyətindən lobbiçilik fəaliyyəti üçün ildə 6 000 funt sterlinq pul<br />
alır. Qəzet qeyd edir ki, Britaniya xarici işlər nazirliyi və beynəlxalq Amnistiya<br />
təşkilatı siyasi islahatlar istəyən nümayişçilərə işgəncə verildiyi üçün Azərbaycan<br />
hökumətini tənqid edir. Leyberostlər partiyasının parlamentdəki deputatları Mark<br />
Fildin parlemntin təhlükəsizlik komitəsinə üzvlüyünün onun Azərbaycanın xeyrinə<br />
lobbiçilik fəaliyyəti ilə bir yerə sığmadığını bildirirlər. Mark Fild 2010-cu ildə iki<br />
dəfə Bakıda olub. Leyboristlərin fikrincə, xarici ölkə üçün fəaliyyət göstərən bir<br />
deputatın Britaniya kəşfiyyat xidmətlərinə nəzarət edən parlament komitəsində<br />
olması qəbuledilməzdir. Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti qəzetin müxbirinə bildirib ki,<br />
Cəmiyyəti təkcə Tale Heydərov maliyyələşdirmir.<br />
<strong>Xəzər</strong>də təzə qaz yatağı tapılıb! Təbrik, təbrik və yenə təbrik!<br />
09 .09.2011<br />
İlham Əliyev <strong>Xəzər</strong>in Abşeron blokunda iri qaz yatağının kəşf olunduğunu bu gün<br />
bəyan edib. Prezident Azərbaycan xalqını bu münasibətlə təbrik edib. Biz də bu<br />
təbrikə qoşuluruq. Bolluq və firavanlıq olsun. Sonuncu dəfə İlham Əliyev hərbi<br />
büdcənin 3,3 milyard manata yüksəldiyini bəyan edərək, Azərbaycan ordusunu<br />
təbrik etmişdi. O vaxt hamə təbrikə qoşuldu. Orduya bolluq və firavanlıq arzu<br />
etdik. Hərbi hüquqşünas Telman Əbilov Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyində<br />
olanların saysız-hesabsız evləri, villaları olduğu halda 12 000 zabitin evsiz olduğunu<br />
bildirəndən sonra belə sual verir: 3,3 milyard manat pul hara gedir?<br />
Telman, narahat olma, pul hayana getdiyini bizdən yaxşı bilir...<br />
234
«I Love Idi Amin» — şəxsiyyətə pərəstişin qorxunc cəhətləri<br />
24.06.2011<br />
Uqandanın keçmiş diktatoru İdi Amin çoxdan dünyasını dəyişib. Misirin<br />
keçmiş diktatoru Hüsni Mübarək devrilib, həbsdədir. Azərbaycan prezidenti<br />
administrasiyasının müdiri Ramiz Mehdiyev sağdır, vəzifəsini ifa edir. Bəs bu üç<br />
şəxsin bir yerdə nə işi var? İşi yoxdur. Müqayisə etmək istədik. Qarşımızda üç kitab<br />
var. Biri İdi Aminə, ikincisi Mübarəkə, üçüncüsü Heydər Əliyevlə İlham Əliyevə həsr<br />
edilib. Bu üç kitabın aqibəti müxtəlifdir.<br />
1977-ci ildə çapdan çıxan «I love İdi Amin« („Mən İdi Amini sevirəm“) kitabı<br />
$1,40 (1 dollar 40 sentə) satışını gözləyir, alan yoxdur. Hüsni Mübarəkə həsr edilmiş<br />
“Misirin Məhəmməd Əlisi, Yom Kipur müharibəsinin qəhrəmanı” adlı kitab $64,00<br />
(64 dollar) rəflərdə qalıb alınmır. Ramiz Mehdiyevin «Heydər Əliyevin banisi<br />
olduğu müstəqil Azərbaycan dövləti Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında<br />
daha da möhkəmləndi və inkişaf etdi» mövzusuna həsr olunan “Yeni siyasət: inkişafa<br />
doğru” kitabının 1-ci cildinin beynəlxalq bazarda qiyməti $51,68 (51 dollar 68<br />
sent) olsa da, satılmadan qalıb, alıcısını gözləyir... Kitab dünyası maraqlı dünyadır.<br />
Burada müxtəlif kitabların bəzən müxtəlif, bəzən də oxşar taleləri insanı dərindən<br />
düşündürür...<br />
Qızıl medallar, 1970-ci illər, “Heydər Əliyev həmişə qəlbimizdədir!<br />
24.09.2011<br />
1970-ci illər qayıdır. Təbrik edirik! Cəlilabad sakini Mirağa Salmanov: “Biz çox fəxr<br />
edirik ki, belə bir Prezidentimiz var. Elə bil, bu, Allahın bizə bəxş etdiyi bir nemətdir.”<br />
9 milyon dollar müqabilində Azərbaycana iki qızıl medal vədi ilə bağlı qalmaqal<br />
davam edir. 2008-ci il Olimpiadasında qızıl medal almış Ceyms Digail 9 milyon<br />
dollar üçün iki qızıl medal vəd edilməsi iddialarına təəccüblənmədiyini bildirib.<br />
Qalmaqal davam etsə də, 1970 davam edir. İlham Əliyev Xaçmazda Heydər Əliyev<br />
seyrəngahını ziyarət edib. Heydər Əliyev seyrəngahına Heydər Əliyev bulaq<br />
kompleksi, İlham Əliyev bulaq kompleksi, samovar kompleksi daxildir.<br />
Bu günə qayıdaq. “Beynəlxalq Olimpia Komitəsi” “BBC”dən Azərbaycanın iki qızıl<br />
medal üçün 9 milyon dollar verdiyinə dair ittihamla əlaqədar sərəncamındakı bütün<br />
sübutları açıb göstərməyə çağırıb. “BBC”nin 23 000 əməkdaşı var. Dünyanın ən iri<br />
radio-televiziya korporasiyasıdır. “BBC”nin əlində dəlil olmasa bu cür ciddi ittihamla<br />
çıxış etməsi qeyri-mümkündür.<br />
1970-ci illərə gedək. Heydər Əliyev seyrəngahı cəlilabadlıların sevimli istirahət<br />
yeridir. Cəlilabad sakini Lyubov Danilova: “Allah Heydər Əliyevə rəhmət eləsin.<br />
Heydər Əliyev həmişə qəlbimizdədir — dar günümüzdə də, fərəhli anlarımızda da”.<br />
İlham Əliyev cavabında: “Onun işləri davam etdirilir.”<br />
235
Və 1970-ci illərə yekun vuraq. Cəlilabad sakini Mirağa Salmanov İlham Əliyevə:<br />
“Deyirəm ki, Allah bizə bir 20 il də ömür versin, Sizin bu yaratdığınız cənnətdə biz də<br />
yaşayardıq.”<br />
Kompromat mətbəxi<br />
27.08.2011<br />
Qəribədir. İnsan bəzən dəhşətli yuxular görür. İnsana elə gəlir ki, məmurlar haqqında<br />
ifşaedici materiallar-kompromatlar bir mətbəxdə hazırlanır və oradan mediaya<br />
ötürülür. Mətbuat şüurlu və ya şüursuz olaraq kompromatı ictimaiyyətə ötürməklə<br />
vasitə rolunu oynayır. Xalqın diqqəti və tənqidi məmurlara yönəldilir. İlham Əliyev<br />
yaddan çıxarılır. Və... ədalətli padşah, zalım əyanlar nağılı yaranır.<br />
Yalnız təxminimizdir. Bəs təxmin doğrudursa? Doğrudursa siz hökm verin, amma<br />
gələn dəfə oliqarx-məmurlar hekayələrini oxuyanda bu sətirləri yada salın və bu<br />
məmurların prezidentə tabe olduğunu unutmayın...<br />
Feodalizm tüğyan edir<br />
19.08. 2011<br />
Feodalların cahan savaşı davam edir. Bir müddət qabaq Gəncə “xanı” Elmar Vəliyev<br />
sabiq baş nazir müavini Abbas Abbasovun oğluna məxsus qiymətli, 1,5 milyon manat<br />
dəyəri olan tikilini budozerlə darmadağın etmişdi.<br />
Bu gün aldığımız xəbərə görə, Gəncənin başçısı Elmar Vəliyevin öz evini<br />
dağıdıblar.”Modern.az” portalı xəbər verir ki, Elmar Vəliyevin Göygölün Toğana<br />
kəndi ərazisində yerləşən “Cənnət bağı” restoranına məxsus torpaq sahəsində<br />
tikdirdiyi üçmərtəbəli yay Göygölün başçısı Arif Seyidov tərəfindən yerlə-yeksan<br />
edilib. Savaş davam edir...<br />
„Xalq Heydər söyləyəcək“ — bu şah əsərin bəstəkarı kimdir?<br />
26 .08. 2011<br />
“Xalq Heydər söyləyəcək“ təkcə CD və DVD deyil, eyni zamanda mahnıdır.<br />
Mahnıların şah əsəridir. Tarix-Nadir deyil, mahnıdır. Dillərdə əzbərdir. Azərbaycanın<br />
hüdudlarını çoxdan aşıb dünya müsiqi səhnələrini fəth edib. Kimdir… bəstəkar?<br />
O, 15 iyul 1961-ci ildə Naxçıvan rayonunun Çeşməbasar kəndində dünyaya gözlərini<br />
açıb. 1978-ci ildə Naxşıvan şəhər 1 nömrəli məktəbi bitirib. Xalq onu hərdənbir<br />
fövqəlnazir Kəmaləddin Heydərov kimi tanıyır, amma o, təkcə Kəmaləddin deyil, o,<br />
həm də „Kamal“dır, bəstəkar Kamal. Sadəcə… Kamal… Bəzən nazir, bəzən general,<br />
bəzən Kamal… sadəcə Kamal…<br />
236
Bəstəkar Kamal „Səndən nigaranam“la yanaşı, „Yenə yaz gələcək“ diskindən dərhal<br />
sonra „Xalq Heydər söyləyəcək“ şah əsərini yaradıb. Bəstəkar Kamal həssasdır,<br />
kövrəkdir. „Xalq Heydər söyləyəcək“dən sonra „Ayrılığa dözmərəm“ mahnısını<br />
yaratmaqla ürək ağrısını, intizarını, kədərini xalqla bölüşür…<br />
Xalq isə…“Heydər“ söyləyərək bəstəkar Kamala təsəlli verir…<br />
Kəmaləddin Heydərov və “BBC”, Məşədi İbad və 100 milyard dollar<br />
sərmayə<br />
26 .09.2011<br />
Azərbaycanın 1965-ci ildə Ermənistanın Noemberyan rayonunda anadan olan və<br />
mühasib vəzifəsindən iqtisadi inkişaf naziri vəzifəsinə sıçrayan Şahin Mustafayev<br />
bildirib ki, son 18 ildə Azərbaycan iqtisadiyyatına 100 milyard dollardan çox sərmayə<br />
qoyulub. 100 milyard ABŞ dolları, yəni 100 000 000 000 dollar! İnanmırsınız?<br />
Ətrafınıza baxın, inanarsınız!<br />
Kəmaləddin Heydərov “BBC”nin yaydığı medal-rüşvət məlumatı ilə əlaqədar<br />
beynəlxalq qalmaqalı yatızdırmaq istəyirsə, “Yeni Müsavat” qəzetinin rəhbərliyi<br />
ilə üzbəüz oturub uzlaşmalıdır. Sitat: « “Görüşək, inandır, dəstəkləyək”. Zarafat<br />
eləmirik!<br />
Qəzet sentyabr 26-da yazır ki, Kəmaləddin müəllim qəzetin redaktorunu yanına<br />
çağırıb günahsız olduğunu sübuta yetirsə, habelə redaktor bu sübutlara inanarsa,<br />
“Yeni Müsavat” qəzeti “BBC”nin də, “The Guardian” qəzetinin də, ABŞ, Kanada,<br />
Avstraliya, Çin, yeni Zellandiya, Hindistan, Malayziya və 100-dən artıq ölkənin qəzet<br />
və portallarının dərsini elə verəcək ki, onlar bir də ağızlarını aça bilməsinlər. Yazıq<br />
Kəmaləddin, səni Məşədi İbadın gününə salmaq istəyirlər, amandır!<br />
Yadınızdadı, əziz həmyerlilər, “O olmasın, bu olsun”da qəzet redaktoru da Məşədi<br />
İbada eyni təklifi vermişdi… Nəticəsini gördük... Dəyişmirik ki, dəyişmirik...<br />
İranlı deyir ki, ədl ilə dad olsun, Osmanlı deyir ki, millət azad olsun...<br />
Zahid nə deyir?<br />
12.07.2011<br />
İlham Əliyev deyir ki, “Ermənistanın son günlərdəki hərəkətləri<br />
BAŞADÜŞÜLMƏZDİR”. BMT deyir ki, 2050-ci ildə Ermənistan əhalisi 2,5<br />
milyon nəfərə düşəcək”. “APA” deyir ki, Ramiz Mehdiyevlə Misir Mərdanov təhsilin<br />
inkişafına dair milli strategiya hazırlayacaqlar... İranlı deyir ki, ədl ilə dad olsun,<br />
Osmanlı deyir ki, millət azad olsun... Zahid nə deyir?..<br />
237
Fəhlə-kəndli dövləti rahat nəfəs alsın! İlham Əliyev prezident olmağa<br />
razı oldu…<br />
26.10.2011<br />
Sevinin! 2013-cü il prezident seçkiləri məsələsi həll olundu. Minlərlə yalvarış<br />
məktublarını, Azərbaycanın fəhlə-kəndli kütləsinin xahişlərini, böyük dövlətlərin<br />
minnətlərini nəzərə alan İlham Əliyev 2013-cü il prezident seçkilərində öz<br />
namizədliyini irəli sürməyə və növbəti dəfə prezident «seçilməyə» razılıq verib.<br />
Ən çətin anda Azərbaycan dövlətini və Azərbaycan xalqını başsız qoymadığı<br />
üçün İlham Əliyevə təşəkkür etmək lazımdır. Sabahdan başlayaraq Azərbaycan<br />
telekanalları İlham Əliyevə minnətdarlığını izhar edən yığıncaq və iclasları, kollektiv<br />
məktubları, briqadir və maldarların, qaçqın və köçkünlərin mədhiyyələrini artıq hər<br />
şeylə barışmış kimi görünən ölkə camaatına hər gün, hər saat, hər dəqiqə sırımaqla<br />
məşğul olacaqlar.<br />
„Ulu öndər“in cızdığı yolla gedən Azərbaycan, neftə susamış dünyanın biganə gözləri<br />
önündə … 19-cu əsrə doğru geriləməkdə davam edir.<br />
Qumara qarşı olan vitse-spiker MDB ölkələrinə mədəniyyət öyrədir<br />
03.10.2011<br />
O, lotereya və qumara qarşıdır. Onun adı Ziyafət Əsgərovdur. Ziyafət Əsgərov<br />
Əliyev hakimiyyətinin icad etdiyi təzə seçki „mədəniyyəti“ni MDB ölkələrinin<br />
mütəxəssislərinə və onların vasitəsilə bəşəriyyətə dahiyanə ixtira kimi sırımağa<br />
çalışmışdır.<br />
Milli Məclisdə “Demokratiya və vətəndaşların seçki hüquqları” mövzusunda<br />
beynəlxalq müşahidəçilər üçün keçirilən seminarda Ziyafət Əsgərov iddia edib<br />
ki, „1993-cü ildən bu yana Azərbaycanın demokratik seçki ənənəsi formalaşmağa<br />
başladı. Hazırda Azərbaycanda tam oturuşmuş, formalaşmış demokratik seçki sistemi<br />
yaranıb.“ Formalaşmış „demokratik seçki“? Bəli, Ziyafət Əsgərov bu avtoritar istibdad<br />
rejiminin formalaşmış demokratik seçki yaratmaqla yanaşı xalqa seçki mədəniyyətini<br />
də aşılamışdır, sitat: “Bu illərdə Azərbaycan xalqı seçki mədəniyyətini kifayət qədər<br />
mənimsəyib”. Hansı mədəniyyəti? Saxta seçki nə vaxtdan mədəniyyətdir?<br />
Bəs xalq nə fikirdədir?<br />
Gələcəyi rüşvətə qurban verilən körpələr<br />
25.09.2011<br />
Tilsimdir...“Yeni Müsavat“ deyir ki, Füzuli rayonunda orta məktəb direktorları<br />
rüşvətlə işə alınır. Rüşvətlə işə düzələn direktorlar „xərclərini“ çıxartmaq üçün rüşvət<br />
alır. „Ədalət“ qəzeti yazır ki, direktorlar təmirə ayrılan pulları mənimsəyirlər. Təmiri<br />
238
isə müəllimlərin hesabına gördürürlər. Bəs müəllimlər öz „xərclərini“ necə çıxardır?<br />
Onlar da imtahan zamanı şagirdləri soyur. Bəs şagirdlər? Soruşmayın. Onlar heç kimi<br />
soymur, onların gələcəyini soyurlar...<br />
İlham Əliyev gələn dəfə „analoqsuz“ inkişafdan danışanda ehtiyatlı olsun. İnkişafın<br />
onurğa sümüyü təhsildir. Millətin onurğa sümüyü yetişən nəsildir. Misir Mərdanov<br />
İlham Əliyevə arxalanıb təhsil sisteminin evini çoxdan yıxıb.<br />
İnkişaf budurmu?<br />
İsrailə 50 kg quzu əti qaçırtmaq istəyən azərbaycanlı nazirin vaqeəsi<br />
09.09.2011<br />
Azərbaycan yenə dünya mətbuatının diqqət mərkəzindədir. Bu dəfə „Wikileaks“ə<br />
görə yox, Azərbaycandan İsrailə 50 kg... quzu əti qaçırtmaq istəyən azərbaycanlı<br />
nazirin Tel-Əviv təyyarə limanında yaxalanması üzündən dünya mətbuatının<br />
manşetində yerini tutub. „The Washington Post“, “The Associated Press”,<br />
„The Guardian“, “Kansas City Star”, “Newsday“, “The ArabNews”, “The Star”,<br />
“YourJewishNews”, “Huffington Post”, “MSNBC”, “News24”, “The Olympian”,<br />
“Haaretz”, və bir sıra digər qəzet, telekanal, portal və sair media vasitələri bu<br />
biabırçılığı geniş işıqlandırır. İsrail gömrükçüləri əvvəlcə bunun bir qaçaqmalçılıq<br />
olduğunu düşünüblər, lakin mal sahibinin bir ölkənin naziri olduğunu öyrənincə,<br />
özləri də təəccübləniblər. Bu barədə dərhal Azərbaycan Nazirlər Kabinetinə<br />
məlumat verilib. Nazirlər Kabinetindən hələ səs çıxmayıb. Bu rejimin yüksək vəzifəli<br />
məmurlarının harınlığını, rüşvətxorluğunu, talançılığını bilirdik, amma quzu əti<br />
ilə xarici ölkənin ərazisində yaxalanacaq qədər primitiv olduğunu təsəvvür etmək<br />
mümkün deyildi.<br />
Nazirlərə məsləhət: Xaricdə quzu çoxdur...<br />
Himn qadağandır!<br />
13.09.2011<br />
Göyçay məhkəməsində Vidadi İskəndərli son sözünü deyəndən sonra zaldakılar<br />
ayağa qalxıb, dövlət himnini oxumağa başlayıb. Hakim himn oxuyanları susdurmaq<br />
əmri verib. Azərbaycan polisi insanların ağızını tutaraq Azərbaycanın dövlət himninin<br />
oxunmasına mane olub. Bu fenomenə görə hakimə və polislərə «Vətənə xidmətə<br />
görə» ordeni düşür!<br />
239
Keniya və biz: Bizdə borunu deşib vedrə ilə benzin oğurlamırlar, ağıllı<br />
oğurlayırlar<br />
13.09.2011<br />
Keniya yoxsulları borunu deşib vedrə ilə benzin oğurlayırlar. Biz müasirik. Bizdə<br />
vedrə ilə oğurlamazlar! Keniyanın paytaxtı Nayrobidə neft kəmərində güclü partlayış<br />
baş verib. Yanğın sakinlərin yaxınlıqdan keçən neft kəmərini deşərək yanacaq<br />
götürməyə cəhd edərkən baş verib. Kəməri deşib benzin oğurlamaq və bu səbəbdən<br />
partlayışların baş verməsi Keniyada adi haldır<br />
“Transparency İnternational” təşkilatının korrupsiya cədvəlində yaxın qonşu olan<br />
Azərbaycan və Keniya biri-birindən çox fərqlənir.<br />
Oxşarlıq: 1) Dünyanın ən korrupsiyalaşmış ölkələrinin “Transparency İnternational”<br />
tərəfindən hazırlanan cədvəlində Azərbaycan 134, Keniya 154-cü yeri tutur; 2)<br />
Azərbaycanda neft çıxır, Keniyada da; 3) Keniyada rüşvət adi haldır, Azərbaycanda<br />
da. Bu, oxşarlıqlardır. Keçək fərqlərə.<br />
Fərqlər: 1) Azərbaycan sürətlə inkişaf edir, Keniya yerində sayır; 2) Neft ölkəsi olan<br />
Azərbaycanın əhalisi firavan yaşayır, neft ölkəsi olan Keniya əhalisi ac-yalavacdır;<br />
3) Keniyanın ac və yoxsul sakinləri neft kəmərlərini deşib benzin oğurlayırlar,<br />
Azərbaycanda benzini yoxsullar oğurlamır, daha mədəni və müasir yollarla varlılar<br />
oğurlayır.<br />
Şükür Allaha, əmin olun, Keniya hadisəsi Azərbaycanda baş verə bilməz.<br />
İlham Əliyevə təşəkkür düşürmü?<br />
09.08.2011<br />
Araz Əlizadə İlham Əliyevə „humanistliynə» görə təşəkkür edib. Qəribədir.<br />
Azərbaycan vətəndaşı, ölkənin ilk prezidenti 19 ildir vətəninə buraxılmır, oğlunun<br />
yas mərasiminə gəlməyə „icazə“ verilir və bunu „humanistlik“ adlandırıb prezidentə<br />
„təşəkkür“ edirlər. Belə düşüncə ilə Azərbaycanda nə vaxtsa məntiq və ədalətin<br />
hakim olacağına inanmaq olarmı? Çətin. Sürgündə yaşamağa məcbur etdiyi Ayaz<br />
Mütəllibovun öz oğlunun dəfni üçün Bakıya gəlməsinə icazə verdiyi üçün İlham<br />
Əliyevə təşəkkür edilirsə, bu ölkədə avtoritar rejimin tüğyan etməsinə təəccüblənmək<br />
lazım deyildir!<br />
Ərəb şeyxinin Azərbaycanda qoyun əməliyyatı puça çıxdı<br />
05.08.2011<br />
Möcüzə! Heç üstündən 24 saat keçmədi, Ümid partiyasının prezidentə ƏT müraciəti<br />
nəticə verdi! Günahkar tapıldı. Baiskar ifşa olundu. Səbəbkar bəllidir! Prezidentin<br />
birbaşa sərəncamını icra edən millət deputatı Eldar Quliyev ət əməliyyatının<br />
240
nəticəsini elan edib. Parlamentin Aqrar Siyasət Komitəsinin sədr müavini Eldar<br />
Quliyev bəyan edib ki, bu qızmar isti günlərdə ətin qiymətinin yuxarı siçramasının<br />
günahkarı bir ƏRƏB şeyxidir. Sən demə, Eldar Quliyevin adını çəkmədiyi ərəb<br />
şeyxinin nümayəndəsinin Bakıya gəlib Azərbaycandan 10 min ton erkək qoyun ətini<br />
hətta kilosu 12-13 manata almaq istəməsidir. Eldar Quliyev iddia edir ki, şeyxin təklifi<br />
rədd edilib. Doğrudanmı? Bəs qiymət niyə qalxır?<br />
Bu rejimin təmsilçiləri insanları axmaq yerinə qoyublar, ya Rəb!<br />
Hakerlər, bəsdir! Bu məzlumlardan əl çəkin!<br />
16.09.2011<br />
Dünya hakerləri, birləşin! Birləşiblər. Azərbaycanın seçilmiş «kapitan» saytlarını<br />
darmadağın edirlər. „Yeni Müsavat“ın fəryadından sonra növbə „Azadlıq“ qəzetinə<br />
çatıb. „Yeni Müsavat“a 300 İP-dən hücum olub, „Azadlıq“ qəzetinə 115 İP-dən.<br />
Amerikada heç kimin tanımadığı Qarabağ Fondu eyni gün öz saytının da haker<br />
basqınına məruz qaldığını bildirib. Fond neçə İP-dən hücuma məruz qaldığını gizli<br />
saxlayır…“Xural“ qəzetinə də hücum olub. „Xural“ qəzetini „qara siyahıya“ salıblar…<br />
Bir gündə dörd parlaq reklam!<br />
Dünya hakerləri, birləşin! Siz olmasanız reklam üzü görməyən mətbuat reklamsız<br />
qalar…<br />
“İlham Əliyevdən-Prezidentdən nə istəyirsiniz axı?”<br />
14 .04.2011<br />
Bu dövlət sizin, bu məmləkət sizin, məmləkətin bütün sərvətləri sizin, güc sizin,<br />
qüdrət sizindir, əziz həmyerlilər! „Qafqazinfo.az“ portalının „Prezidentdən nə<br />
istəyirsiniz?“sorğusunda iştirak edənlərdən bir neçəsi prezidentə can sağlığı, uzun<br />
ömür arzu edir, hər şeydən razı olduğunu və prezidentlə fəxr etdiyini bildirir.<br />
Sorğunun bir iştirakçısı 6 otaqlı mənzil istəyir, bir iştirakçı müxalifəti qınayaraq<br />
belə yazır: „…gedin Afrikada, Mozambikdə mitinq eləyin, bizim dövlətimiz birdir,<br />
onun da rəhbərliyi birdir —onun adı Azərbaycan Respublikasının prezidenti, silahlı<br />
qüvvələrin ali baş komandanı, əvəzolunmaz və təmiz gendən gələn İlham Heydər<br />
oğludur“. Bədbin cavablar da var. Onlardan biri „onsuz da Qarabağ əldən gedib,<br />
Bakının bizim olmasını istəyirəm“ dedikdən sonra ayda 1000 manatdan çox maaş<br />
istədiyini gizlətmir. Firuzə ləqəbli iştirakçı isə yazır: „Özünüz və ailəniz haqda bu<br />
qədər təriflər, mədhiyyələr bizi yorur artıq, özünüzü bu qədər tərifləməyin, rüşvətin<br />
kökünü birdəfəlik kəsin, müəllim və həkimlərin əmək haqqını artırın“. Fikir söyləmək<br />
insanın alınmaz hüququdur. Bəs siz İlham Əliyevdən nə istəyirsiniz?<br />
241
Məntiqimz hardadır, ya Rəb!<br />
28.05.2011<br />
Əli Kərimli dialoq istəyir. İsa Qəmbər dialoq istəyir. İP„Yol xəritəsi“ qəbul edir. „Yeni<br />
Müsavat“ iddia edir ki, dialoqa, inqilaba ehtiyac yoxdur, çünki İlham Əliyev „qansızgülsüz“<br />
„ağ“ inqilabı özü yuxarıdan başlayacaq. İP „mübarizə“ni davam etdirmək<br />
məqsədilə İlham Əliyevə qarşı mitinqə qərar verir. Məntiq hardadır, ya Rəb!<br />
Hanı 50 milyonun prezidenti?<br />
02.09.2011<br />
Dünya azərbaycanlılarının ikinci qurultayında İlham Əliyev 50 milyon<br />
azərbaycanlının prezidenti olduğunu bəyan etmişdi. 2003-cü ildə molla<br />
rejiminin əlindən Azərbaycana pənah gətirən iki cənublu mühacir bu günlərdə<br />
Azərbaycanı tərk edib Gürcüstana qaçmışdır. Hanı 50 milyonun prezidenti? Dünya<br />
azərbaycanlılarının prezidentindən nə xəbər var, nə ətər…<br />
İlham Əliyev olmasaydı „Hophopnamə“nin üzünə həsrət qalacaqdıq<br />
30.06.2011<br />
İlham Əliyev olmasaydı „Hophopnamə“nin üzünə həsrət qalacaqdıq! M.Ə. Sabirin<br />
„Hophopnamə“si 150 il sonra ilk dəfə İlham Əliyevin 12 iyun 2004-cü il tarixli<br />
sərəncamı ilə çap olunub və ölkə kitabxanalarına hədiyyə edilib. Nə yaxşı ki, İlham<br />
Əliyev var! Yazıq Sabir:<br />
242<br />
Millət belə batdı,<br />
Ümmət ilə yatdı.<br />
Xud, söylə, ay axmaq?<br />
Daşı kim oyatdı?<br />
Dinmə, xətərin var!<br />
Xatirələr: AXC yoxsa AHC<br />
29.07.2011<br />
Partiyanın adı AXCP olduğu halda onun emblemində “AHC” yazılmasına qarşı heç<br />
kimin etirazı yoxdur. Maraqlı bir hadisə yadımıza düşdü. 1998-ci ilin fevral ayında<br />
AXCP-nin qurultayında ilk dəfə „AHC“ emblemi nümayiş etdiriləndə bu sətirlərin<br />
müəllifi prezident aparatında o vaxtkı prezident mərhum Heydər Əliyevlə görüşürdü.<br />
Və bu görüş zamanı Heydər Əliyev AXCP-nin qurultayının dəvətnaməsini göstərib<br />
partiyanın adının AXCP yox, „AHC“ yazılmasından narazılığını dilə gətirdi. Amma,<br />
partiyanın adının „AXC“, yəni „Azərbaycan Xalq Cəbhəsi“ yox, „AHC“, yəni
„Azerbaycan Halk Cephesi“ şəklində yazılması Azərbaycan prezidentini narahat edə<br />
bilər, amma bizə qətiyyən mane olmur. Əksinə xoşumuza gəlir. Ancaq… xoşumuza<br />
gəlsə də, sevsək də bu „X“ ilə şoqərib „H“ arasında davanın səbəbini bizə izah edən<br />
olsaydı çox sevinərdik. Zarafat eləmirik, lap ciddiyik!<br />
İlham Əliyevə sataşmayın!<br />
05.07.2011<br />
İlham Əliyevə sataşmayın. Artur Rəsizadə ana dilini bilmir. İlham Əliyev Artur<br />
Rəsizadədən yaxşı danışır. Şeyxülislamın nitqi isə, professor Tofiq Hacıyevin<br />
sözlərinə görə, “təzə dil açan körpənin danışmasına” oxşayır. Yaxşı gündəyik. Dünya<br />
bizdən çox şey öyrənə bilər...<br />
Hərbi yol: Ilham Əliyev mümkündür, Əli Həsənov qeyri-mümkündür<br />
deyir...<br />
12.07.2011<br />
İlham Əliyevin dedikləri:<br />
“Bu danışıqlar da nəticə verməsə, hərbi yol qaçılmaz olacaq” 22.11.2009<br />
“Ordumuz istənilən anda hərbi yolla torpaqlarımızı azad edə bilər” 12.02.2011<br />
«Torpaqlarımızı hərbi yolla azad etməyə hazır olmalıyıq» 17-11-2009<br />
Biz elə etməliyik ki, hərbi imkanlarımızı maksimum dərəcədə gücləndirək”,<br />
24.04.2010<br />
Ordumuz bu bölgədə ən qüdrətli, ən güclü ordudur və ordu quruculuğuna yetirilən<br />
diqqət özünü göstərir 25.12. 2010<br />
Azərbaycan Ordusu hazır olmalıdır ki, Ali Baş Komandanın əmri ilə öz doğma<br />
torpaqlarını azad etsin 24.06.2010<br />
O gün də gələcək. Biz torpaqlarımızı alacağıq. Bizim indi bütün imkanlarımız vardır.<br />
10.11.2010<br />
“Azərbaycan Ordusu Cənubi Qafqazda ən güclü, ən peşəkar, ən mübariz ordudur<br />
21.10.2010<br />
Əli Həsənovun dediyi:<br />
12.07.2011 — «Media Forum» ilə müsahibəsində Əli Həsənov: “Münaqişənin<br />
həllinin Azərbaycanı tam qane etməsi üçün gərək Azərbaycan müharibəyə başlasın,<br />
işğal altında olan bütün əraziləri azad etsin və Ermənistanı bizi qane edən sülh<br />
sazişini imzalamağa məcbur etsin. İndiki şəraitdə isə bu, qeyri-mümkündür. Ona görə<br />
də biz konstruktiv bir mövqe nümayiş etdirərək qarşılıqlı güzəştlərə gedirik.”<br />
Bəs kimə inanaq?<br />
243
General Lukaşenko və altı yaşlı varis oğlu<br />
06.07.2011<br />
Bütün medalların iki üzü olur…Belarusda general-prezident Lukaşenko iyulun 4-də<br />
altı yaşlı varis oğlu ilə hərbi paradda özünü xalqa göstərir. Azərbaycanda İlham Əliyev<br />
iyulun 4-də fövqəlnazir Kəmaləddin Heydərovun varisinə medal verir, amma Ziya<br />
Məmmədovun oğluna vermir. Rusiya biznesmeni, qubalı Qod Nisanova medal verir,<br />
Rusiya biznesmeni, şirvanlı Telman İsmayılova vermir. Medallar dəyiişkəndir, çünki<br />
iki üzü var...<br />
İran mətbuatı Azərbaycana hücumlarını gücləndirir<br />
23.08.2011<br />
“1785-1925-ci illər ərzində İranı idarə edən Qacar sülaləsinə mənsub padşahların<br />
zəifliyi və qətiyyətsizliyi ucbatından İranın milli maraqları qurban verilmiş, torpaqları<br />
düşmənə təslim edilmişdir. Qacar padşahlarının 140 illik haimiyyəti dövründə İran<br />
bir çox strateji əyalətlərini müstəmləkəçi dövlətlərə təslim etmişdir. Qacar sülaləsinin<br />
imzaladığı müqavilələr onların üzərində daim qara ləkə olaraq qalacaqdır. Belə<br />
bədnam müqavilələrdən biri 24 oktyabr 1813-cü il tarixində çar Rusiyası ilə İran<br />
arasında imzalanmış müqavilədir. Bu müqavilə nəticəsində İranın mühüm şimalqərb<br />
şəhərləri, o cümlədən müasir Azərbaycan respublikasının yerləşdiyi əraziləri<br />
Rusiyaya verilmişdir…”<br />
Bu iddialar avqustun 23-də İranın PressTV kanalının portalında dərc edilən yazıda<br />
qeyd edilib… İran təbliğatının Azərbaycana qarşı hücumları sərtləşir… Səbəb nədir?<br />
Jurnalistlərə tikilən evin yerində su çıxdı, neft yox<br />
15.08.2011<br />
«Azadlıq« qəzeti yazır ki, jurnalistlərə tikilməsi nəzərdə tutulan evin yerində su<br />
çıxıb. Jurnalistlərin yenə bəxti gətirmədi. Bəxti olsaydı su yox, neft çıxardı. Bəs İlham<br />
Əliyevin ayırdığı 5 milyon manatın başına nə gəlib? Heç kim bilmir. «Azadlıq» yazır<br />
ki, sərəncam verilərkən, jurnalistlər uzağı il yarıma mənzillərin hazır olacağını xəyal<br />
etsələr də, bir il ötüb hələ binada bir daş o birinin üzərinə qoyulmayıb. Sonuncu dəfə<br />
vəd olunmuşdu ki, bu il “Mətbuat günü” bu hadisə baş verəcək. Lakin, baş vermədi.<br />
Əvəzində yenə vəd verildi ki, binanın təməlqoyma mərasımı avqustdan o tərəfə keçən<br />
deyil. Real mənzərə isə bu cür optimist düşünməyə əsas vermir. Bəs ümid varmı?<br />
Vüqar Səfərli hələ proqnoz verməyib. Belə təxminlər var ki, nəzərdə tutulan yerdə<br />
ümumiyyətlə hündür mərtəbəli binalar tikilməyəcək. Əvəzində ARDNŞ bu ərazini<br />
dövlət vəsaiti hesabına yararlı vəziyyətə gətirib, özü üçün müxtəlif istirahət əyləncə<br />
mərkəzləri yaradacaq. 5 milyona manata kim sahib çıxacaq? Məlum deyil. Məlum<br />
olan odur ki, jurnalistlər nə qədər yumşalsalar da çox ümid etməsinlər. Onların xəyali<br />
evlərinin yerində neft yox, su çıxır...<br />
244
Hakimiyyət „BP“— nin vasitəçiliyilə Əli Kərimli ilə gizlində danışıqlar<br />
aparır (ŞOK!)<br />
02.08.2011<br />
„ŞOK! ŞOK!“ „2013-cü il prezident seçkilərində müxalifətin namizədi kim olacaq?<br />
ŞOK! Hakimiyyət titrəyir! ŞOK! Hakimiyyət „British Petroleum“ şirkətinin<br />
vasitəçiliyi ilə müxalifətin namizədi ilə gizli danışıqlar aparır! ŞOK! Əsas məqsəd isə<br />
2013-cü ildə ölkədə sabitliyi qorumaq və demokratik inkişafa nail olmaqdır. ŞOK!<br />
BP-nin nümayəndəsi Terri Devidson Qərb adından hər iki tərəfə zəmanət verməyə<br />
çalışır. ŞOK! Vəziyyət gərgindir! ŞOK! Amma tərəflər arasında ciddi inamsızlıq<br />
hökm sürür. ŞOK! Ancaq çox böyük ehtimalla payızda əsas bəndlər üzrə razılıq əldə<br />
olunacaq və əldə olunan razılıq Qərbin təminatı altına girəcək. ŞOK! Hakimiyyət<br />
və Qərb çox narahatdır! ŞOK! Çıxılmaza girən məzlum hakimiyyət və çarəsiz qalan<br />
Qərb kiminlə danışıqlar aparır? ŞOK! Kimdir bu qəhrəman? ŞOK! Bu qəhrəman<br />
— AXCP sədri Əli Kərimlidir! Bəli, „pia.az“ın ŞOK redaksiyasına naməlum<br />
mənbədən daxil olan çox məxfi və „ilginc“ məlumata görə, hazırlanan PLANA görə,<br />
(ŞOK! ŞOK! ŞOK!) seçkilərdə İlham Əliyevlə Əli Kərimlinin arasında qızğın seçki<br />
marafonunun keçirilməsi nəzərdə tutulur. ŞOOOK! Bundan sonra Əli Kərimlinin<br />
ikinci yerə çıxması və qalibi təbrik etməsi planlaşdırılır.<br />
Şok keçirtməyin, əziz oxucular, „pia.az“ın məlumatını oxuyun, sonra doyunca gülün!<br />
Gülmək insana çox yaraşır!<br />
Kocabaşlar kəndində eşşək 62 yaşlı qadını dişləyib<br />
02.07. 2011<br />
Bu rejimin eşşəklərə bu qədər hörmət bəslədiyini bilmirdik. Şamaxının icra başısı<br />
Asif Məmmədov şəhərin girişində eşşəyə abidə qoyub. İcra başçısının nəzərinə<br />
çatdıraq ki, eşşək həmişə insana dost olmur. “Hürriyet” qəzetinin məlumatına əsasən,<br />
Türkiyənin Çanakkale vilayətinin Lapseki rayonunun Kocabaşlar kəndində meşədən<br />
eşşəklə odun gətirən Ayşə Şahin eşşəyin hücumuna məruz qalıb. Qəfil hücum edən<br />
eşşək onun boynundan dişləyib. 62 yaşlı qadın yerindəcə ölüb.<br />
Gözdən pərdə asmaq siyasətinin banisi Heydər Əliyev<br />
13.06.2011<br />
Gözdən pərdə asmaq siyasətinin təməli 1993-cü ildə yox, 1969-cu ildə Heydər Əliyev<br />
tərəfindən qoyulub. Heydər Əliyev yarımçıq tədbirlərlə gözdən pərdə asdıqca və<br />
o biri tərəfdən xalqı əzib suyunu çıxartdıqca Moskvadan mükafatlar, təriflərin sayı<br />
artırdı. Mükafatlar artdıqca Heydər Əliyev xalqı daha çox əzirdi və nəhayət Siyasi<br />
Büroya üzv seçilə bildi. Bu gün Azərbaycanı idarə edib xalqı barmağına dolayanlar<br />
onun tələbələridir.<br />
245
Metyu Froyd, «Avroviziya» və İlham Əliyevin beynəlxalq imici<br />
03.08.2011<br />
Böyük Britaniya Yaşıllar partiyasının təmsilçisi Con Rirdon öz bloqunda<br />
“Private Eye” jurnalına istinadən yazır ki, “Avroviziya 2012” müsabiqəsinə<br />
hazırlıq çərçivəsində İlham Əliyev rejiminin gözdən düşmüş beynəlxalq imicini<br />
yaxşılaşdırmaq vəzifəsini “Freud Communications” PR şirkətinin sahibi Metyu<br />
Froyd boynuna götürüb. Con Rirdon, Metyu Froydun öz boynuna çox ağır bir<br />
vəzifə götürdüyünü gizlətmir. Metyu Froyd Rupert Mördokun qızı Elizabetin əridir.<br />
İngiltərənin «Daily Mail« qəzetinin məlumatına görə, İlham Əliyevin beynəlxalq<br />
imicini yaxşılaşdırmaq yolunda ilk addım olaraq Rupert Mördokun qızı Elizabet<br />
ilə əri Metyu Froyd keçən il Londonda qədim Azərbaycan xalçalarının dəbdəbəli<br />
sərgisini təşkil etdilər. Tədbirə siyasət və iqtisadiyyat sahəsinin tanınmışları dəvət<br />
edilmişdi. “Freud Communications” firması elitar və bahalı firmadır və onun<br />
xidmətlərindən ancaq varlı şəxslər və nəhəng şirkətlər istifadə edə bilər.<br />
İlham Əliyevin avtoritar rejiminin beynəlxalq imicinin “yuyulması” üçün Metyu<br />
Froydun şirkətinə ödənilən külli miqdarda vəsaitin hansı mənbədən gəldiyi barədə<br />
dəqiq məlumatımız yoxdur. Amma İlham Əliyevin bu işi öz hesabına gördüyünə<br />
yalnız sadəlöhv adamlar inanar. Belə çıxır ki, İlham Əliyevin dövlət büdcəsi hesabına<br />
öz rejiminin beynəlxalq imicini yaxşılaşdırmağa çalışır. Nail olacaqmı? Con Rirdon<br />
buna inanmır, bəs siz?<br />
İlham Əliyevin dünyanı titrədən tarixi bəyannaməsi<br />
31.07.2011<br />
İyulun 29-da dünyanın dörd bir yanında zəlzələ baş verdi. Bəşəriyyətin gözü<br />
Azərbaycana zilləndi. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Britaniyada ingilis<br />
dilində çıxan “The Business Year” jurnalına müsahibəsi dünyanın nəhəng<br />
siyasətçilərini iflic etdi. Müsahibə, adi müsahibə deyildi, qeyri-adi idi. Prezident<br />
Administrasiyasının ictimai-siyasi şöbəsinin müdiri Əli Həsənovun sözlərinə görə,<br />
sitat “Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev son 5 ildə ən böyük yazılı müsahibəsini<br />
də bu jurnala verib”. Bəs nə deyib? Deyib ki: “Dağlıq Qarabağ qədim Azərbaycan<br />
torpağıdır. Burada azərbaycanlılar daim yaşayıb”. Dünya artıq 23 ildir bu sözlərin<br />
həsrətilə yaşayırdı. Nəhayət bunu açıq, cəsarətlə söyləyən siyasətçi tapıldı…<br />
Jurnalın Azərbaycana həsr edilən xüsusi buraxılışını layiqincə bayram etmək üçün<br />
xüsusi təqdimat mərasimi keçirilib. “The Business Year” kimi sanballı nəşriyyatın<br />
Azərbaycana öz səhifələrində xüsusi yer ayırması böyük qələbədir. Təbrik edirik!<br />
Amma, bu tədbiri İlham Əliyev rejiminin böyük qələbəsi və nailiyyəti kimi təqdim<br />
edən dövlət təbliğatçılarının nəzərinə bəzi üstüörtülü faktları çatdırmaq istərdik:<br />
246
“The Business Year” jurnalının internetdəki səhifəsi hamının üzünə açıqdır. Jurnalın<br />
internet saytını açın və baxın. Görəcəksiniz ki, “The Business Year” jurnalında təkcə<br />
Azərbaycana deyil, ALTI dövlətə xüsusi buraxılış həsr edilib: The Business Year:<br />
Azerbaijan 2011 (İlham Əliyevin şəkili ilə), The Business Year: Kazakhstan 2011<br />
(Nursultan Nazarbayevin şəkili ilə), The Business Year: UK 2011 (Devid Kemoronun<br />
şəkili ilə), The Business Year: Turkey 2011 (Rəcəb Tayyib Ərdoğanın şəkili ilə), The<br />
Business Year: Iran 2011 (Əhmədinecatın şəkili ilə), The Business Year: Malaysia<br />
2011 (Nəcib Rəzzakın şəkili ilə)…<br />
Şərh vermirik… İlham Əliyev öz avtoritar rejiminin üstündən qara ləkələri xaricdə<br />
«yumaq» üçün hələ çox əlləşəcək...<br />
Gözünüz aydın jurnalistlər, prezidentin vəd etdiyi «müftə» evlər gəlir!<br />
10.07.2011<br />
Azərbaycan dünyanın yeganə ölkəsidir ki, orada prezident jurnalistlərin dostu elan<br />
olunub. Dünyanın heç bir dövlətində jurnalistlərə ev tikib verməyiblər. Dünyanın<br />
yeganə ölkəsi Azərbaycandır ki, “jurnalistlərin dostu” elan edilən prezident 2010-<br />
cu il iyulun 22-də jurnalistlərə ev tikmək üçün dövlət büdcəsindən 5 milyon manat<br />
pul ayırır. Dünyanın yeganə ölkəsi Azərbaycandır ki, jurnalistlərin möhtəməl<br />
binasının layihəsinin hazırlanmasına 12 ay vaxt tələb olunub. Dünyanın yeganə ölkəsi<br />
Azərbaycandır ki, binanın təməli 5 milyon manat ayrılandan 12 ay sonra, iyulun<br />
22-də qoyulacaq. Şübhəniz olmasın. İlham Əliyev 2011-ci ildə də “jurnalistlərin<br />
dostu” adını alacaq. Və jurnalistlərin binası hazır olana kimi hələ bir neçə dəfə<br />
bu ada layiq görüləcək. Görəsən jurnalistlərin yeganə dostu olan Azərbaycanda<br />
Prezident Administrasiyası tikiləcək bu mübarək binada jurnalistlərə mənzili hansı<br />
meyarı rəhbər tutub “müftə” verəcəklər. Mühüm deyil, mühüm olan odur ki, Murad<br />
Köhnəqalanın fikrincə, 5 milyon manata 350-400 mənzilli bina tikmək olar. Görəsən,<br />
dünyanın nadir ölkəsində 5 milyon manata nə qədər mənzil tikiləcək, nə qədəri nağd<br />
pul şəklində “ixtisar” ediləcək? Suallara bina hazır olandan sonra cavab veriləcək. O<br />
xoşbəxt günə isə hələ çox var…<br />
Allah heç kimin başına belə şey gətirməsin!<br />
07.09.2011<br />
Allah heç kimə „Wikileaks“ kimi düşmən qismət eləməsin! İlham Əliyevə qismət<br />
oldu. Şübhə qalmadı. „Wikileaks“ İlham Əliyevlə çarpışır. Yerli mətbuata məharətlə<br />
nəzarət edən İlham Əliyev, “Wikileaks”in qabağında aciz qalıb. Allah heç kimin<br />
başına belə şey gətirməsin!<br />
247
İşsizlik qorxusu, İctimai Palata, Əliyevlərin korrupsiyası və cəsarət<br />
31.08.2011<br />
İşsizlik böyük dərddir. İnsanlar işsiz qalmamaq üçün özünü oda atır, məşəqqətlərə<br />
qatlanır, zülmə dözür. İşsiz qalmaq pulsuz qalmaq deməkdir. Pulsuz qalmaq isə...<br />
İctimai Palatanın “Yeni Müsavat” tərəfindən “möhtəşəm” adlandırılan sonuncu<br />
sessiyasında xitabət kürsüsünə çıxıb alovlu nitqlər söyləyənlər də işsizliklə mübarizə<br />
aparan adamlardır. AXCP sədri Əli Kərimli bu “möhtəşəm” yığıncaqda söylədiyi<br />
məruzəsində Əliyevlər ailəsinin korrupsiya əməllərinin uzun illərdir mətbuatda<br />
açıq müzakirə olunmasına göz yumub bəyan etmişdir ki, “ölkədə Ictimai Palatadan<br />
başqa heç bir siyasi təşkilatın bu problem barədə uca səslə danışmağa cəsarəti<br />
çatmadı.” Doğrudanmı, Əli Kərimli? 18 ildir mətbuat yazır, beynəlxalq təşkilatlar<br />
bar-bar bağırır, xarici radiolar car çəkib söyləyir, amma cəsarəti İctimai Palata<br />
göstərir! Məntiq, ay məntiq, haradasan? Məntiq axtarmayaq, mənası yoxdur. Əli<br />
Kərimli İctimai Palatanın korrupsiya ilə mübarizəsinin BÖYÜK NAİLİYYƏT əldə<br />
etdiyini eyni tarixi çıxışında pafosla bəyan edərkən deyib: “Biz korrupsiya ilə bağlı<br />
faktları açıqlayandan sonra, bir çox sahələrdə dəyişiklik olub”. AXCP sədri hansı<br />
dəyişiklikdən dəm vurur? Dəyişiklik olubmu, əziz oxucular? Siz cavab verin…İşsizlik<br />
qorxusu insanları hər şeyə əl atmağa vadar edə bilər…<br />
„İlham Əliyev yenə yoxa çıxıb“<br />
04.08.2011<br />
„İlham Əliyev yenə yoxa çıxıb!“ „Azadlıq“ qəzeti İlham Əliyev üçün darıxıb. Qəzetin<br />
apardığı istintaq əməliyyatı nəticəsində aydın olub ki, dövlət başısının harada olduğu<br />
aydın deyil. Dövlət başsız qalıb. Rəsmilər İlham Əliyevin nədən iş başında olmadığı<br />
barədə məlumat vermirlər. Narahat olmayın, hara getsə yenə Azərbaycana qayıdacaq.<br />
Azərbaycandan başqa dünyada heç bir ölkə və xalq belə prezidentə qucaq açmaz…<br />
***<br />
Heydər Əliyev haqqında MONUMENTAL məddah əsərləri sayəsində məslək<br />
yolunda sürətlə göylərə yüksələn Hüseynbala Mirələmovun mirası, deyəsən,<br />
təhlükədədir. Şamo Arif, ona “Şərəfsiz” sərlövhəli yazı həsr edən Hüseynbala<br />
Mirələmovu saxtakar adlandırıb. Unutmayaq. 1990-cı il Qara Yanvar günlərində<br />
Hüseynbala Mirələmov və başqaları susanda, Şamo Arif qorxmadan “Azadlıq”<br />
radiosuna geniş məktub yazıb, SSRİ rəhbərliyini kəskin ifadələrlə lənətləmişdi...<br />
248
Qarabağ gedib, generallar savaşır, mətbuat sevinir, torpaqlar «azad»<br />
edilir<br />
03.08.2011<br />
Səfər Əbiyev-Nəcməddin Sadıqov davası qızışır. Ermənistanla müharibə vəziyyətində<br />
olan və torpaqlarının mühüm hissəsi işğal altında qalan Azərbaycanda generallar<br />
bir-birilə savaşır. Bu bir dərd. İkinci dərd odur ki, mətbuat bu savaşın bütün<br />
təfərrüatlarını açıq-aşkar yazır. Üçüncü dərd isə odur ki, Azərbaycanla müharibə<br />
vəziyyətində olan Ermənistanda da bu məlumatlar oxunur, təhlil edilir və Azərbaycan<br />
ordusunun rəhbərliyindəki vəziyyət haqqında fikir formalaşır. „Azadlıq“ qəzetinin<br />
dərc etdiyi siyahıya inanılsa, müdafiə naziri Səfər Əbiyev itirilmiş torpaqları çoxdan<br />
„azad“ edib. Siyahıya baxaq. Səfər Əbiyevin əmlakının siyahısı:<br />
“Hərbi Akademiyanın qarşısındakı qoşa villa;<br />
Həsən Əliyev küçəsindəki möhtəşəm villa;<br />
Teymur Əliyev küçəsindəki çoxmərtəbəli qoşa villalar;<br />
Şüşəli bazarın arxasındakı villa. Deyilənə görə icarəyə verib;<br />
Həzi Aslanov qəsəbəsində hektarlarla torpaq sahəsi və villalar;<br />
<strong>Xəzər</strong> rayonu, Şimal DRES ərazisində möhtəşəm villa;<br />
Nabrandakı villa;<br />
Qubadakı villası və 100 hektardan çox torpaq sahəsi;<br />
Çoxmərtəbəli yeni tikililərdə sayı-hesabı olmayan mənzillər».<br />
Van faciəsi, “dəyərli dövlət başçısı” və “Star” neft emalı zavodu<br />
06.11.2011<br />
Öz vətəndaşlarının boynuna minnət qoymaqda davam edən Azərbaycanın hakim<br />
klanı Türkiyənin təbii fəlakətə məruz qalmış vətəndaşlarının belinə də minnət<br />
yükləməyə və bu fəlakətdən təbliğat üçün istifadə etməyə çalışır. Avtoritar rejimin<br />
qulluğunda olan AzərTac agentliyi Van zəlzələsində zərərçəkən bir türk əczaçısının<br />
təbii fəlakət qurbanlarına yardım göstərdiyi üçün şəxsən İlham Əliyevə minnətdarlıq<br />
məktubu göndərdiyini bildirir. Van sakininin yardım üçün Azərbaycana, Azərbaycan<br />
xalqına təşəkkür etməsi təbii hal sayıla bilər, amma demokratik bir dövlətdə yaşayan<br />
vətəndaşın təbii fəlakət məntəqəsinə yardım edən xarici dövlətin “dəyərli” başçısını<br />
mədh etməsi qeyri-adi haldır: (sitat) ““Sizin kimi dəyərli dövlət başçısının belə<br />
doğru və dəqiq qərarları, onun müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilməsi dövlətlərimiz və<br />
millətlərimiz arasında həmrəyliyin və qardaşlığın ən gözəl nümunəsidir”(!?)<br />
Təbii fəlakət qurbanlarına xarici ölkələrin yardımı humanism və insanpərvərlik<br />
əlamətidir. Təbii fəlakət hansısa ölkə başçısının şəxsiyyətinə pərəstişi təbliğatı üçün<br />
istismar edilirsə, bunun humanizm ilə heç bir əlaqəsi olmadığını qeyd etmək artıqdır.<br />
249
Qəribədir! Məktubun sonunda «oktyabrın 25-də Prezident İlham Əliyev və Baş<br />
nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən təməli qoyulmuş “Star” neft emalı zavodu<br />
layihəsinin sürətlə və uğurla həyata keçirilməsi” xüsusilə qeyd olunur.»<br />
600-dən çox ölən, minlərlə yaralanan, on minlərlə insanın evsiz-eşiksiz qaldığı bir<br />
fəlakətə düçar olmuş Türkiyə vətəndaşının “Star” neft emalı zavodu layihəsini yada<br />
salması necə səslənir?<br />
Vasif Talıbov, əsgərlər, müəllimlər və şəkər çuğunduru<br />
17.07.2011<br />
Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Vasif Talıbov Ali Baş Komandan İlham Əliyevin<br />
minlərlə əsgərini 40 dərəcə istidə çuğundur yığmağa səfərbər edib. Bunu «Yeni<br />
Müsavat« qəzeti iddia edir. İlham Əliyev sevinməlidir, Goranboyda əsgərlər malqara<br />
otarır, Naxçıvanda çuğundur yığır, o biri hərbi hissədə isə zabitlər öz maaşları<br />
ilə kazarmanı təmir edir. İlham Əliyev ikiqat sevinməlidir. Vasif Talıbov prezidentin<br />
vətəndaşlarına da çuğundur yığdırır: „Pazı yığımı başlayandan qadınlar, uşaqlar,<br />
müəllimlər zorla əkin sahələrinə aparılır”. Misir Mərdanov da sevinsin. Vasif Talıbov<br />
Naxçıvanda hər orta məktəbə şəkər çuğunduru planı qoyub, müəllimləri, ziyalıları<br />
hər gün avtobuslarla Sədərəkə aparırlar. İlham Əliyevin gözü aydın! Naxçıvanın<br />
„ağa“sı fəaliyyətini davam etdirdikcə ordu güclənəcək, təhsilimiz dünya standartlarını<br />
ötüb keçəcək… İlham Əliyev nə deyirdi? Deyirdi ki: «Biz inkişaf edirik, güclənirik,<br />
xalqımız varlanır, ölkəmiz güclənir, onlar isə aclıq içindədir.”<br />
«Və Ermənistan Azərbaycanın qarşısında diz çökəcək»<br />
02.09.2011<br />
„Bütün sahələrdə təcavüzkar ölkəni diz çökdürməliyik və Ermənistan Azərbaycanın<br />
qarşısında diz çökəcək”. Bu dahiyanə fikir YAP-ın „xarici işlər naziri“, 1954-cü<br />
il yanvarın 7-də Şəmkir rayonunun Koltəhnəli kəndində anadan olan Mübariz<br />
Qurbanlıya aiddir. 1994-cü ildə Mübariz Qurbanlı hamı kimi nazir olmağa<br />
hazırlaşırdı. Kölgə kabinetində vəzifələr bölüşdürülmüşdü. Amma, baş tutmadı.<br />
Tarixi səhv idi. Fikrimizcə ona hər hansı nazir vəzifəsi yox, xarici işlər naziri vəzifəsi<br />
çox yaraşır. Elmar Məmmədyarov öz vəzifəsini yaxşı icra etmir. İlham Əliyev hər şeyi<br />
bilir, ancaq tərəddüd edir. Tərəddüd etməsin, Mübariz Qurbanlını yubanmadan bu<br />
vəzifəyə təyin etsin və səriştəli şəxsin uğurlarını gözü ilə görsün. O, bütün sahələrdə<br />
təcavüzkar ölkəni ifşa edəcək, Ermənistan Azərbaycan qarşısında diz çökəcək.<br />
Çöksün, inşallah! Bu yolda qurban verməyə dəyər, cənab prezident! Elmarı pensiyaya<br />
göndərin, Mübarizi xarici işlər naziri təyin edin! Görün nə möcüzələr olacaq... Vallah,<br />
peşiman olmazsınız.<br />
250
YAP-ın ağacları, Suraxanının kanalizasiyası, İlham Əliyevin ən sürətli<br />
ölkəsi<br />
15.07.2011<br />
YAP-da təfirqə! YAP-da hakimiyyət uğrunda şiddətli mübarizə! YAP „bolşevik“<br />
və „menşevik“ lərə parçalanıb. YAP feodal quruluşunun dövlət əmlak komitəsinin<br />
yapçı sədri Kərəm Həsənovun yapçı deputat qardaşının „Azinko“ şirkəti Neftçilər<br />
prospektində Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin əldə olunmasının 10-cu ildönümü<br />
münasibətilə Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvləri tərəfindən əkilmiş „toxunulmaz“<br />
ağacların hamısını yanındakı binalarla birlikdə məhv edib. Dəhşət! YAP çalxalanır.<br />
Azərbaycan ağac inqilabı ərəfəsindədir!<br />
YAP-ın sədri, prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyev bu anlarda Suraxanıda<br />
ictimaiyyətlə görüşdə olub. Prezident Suraxanıda abadlaşma işlərinin əla getdiyini<br />
qeyd edəndə bircə dənə problemin həll olunmadığını etiraf edib. Deyib ki: „Bir də<br />
kanalizasiya sisteminin yaradılması qalır. Əfsuslar olsun ki, bu iş nəinki bu<br />
qəsəbədə, heç Bakı şəhərində və ümumiyyətlə, ölkəmizdə lazımi səviyyədə<br />
qurulmayıb“. Kanalizasiya mühüm deyil. Prezident bəyan edib ki, „Birləşmiş<br />
Millətlər Təşkilatının hesablamalarına görə, dünya miqyasında son beş ildə ən<br />
sürətlə inkişaf edən ölkə Azərbaycandır“. Bu məntiqi başa düşmək üçün Ərəstun<br />
və Əflatunun kitablarını yenidən oxumaq lazımdır!<br />
Yazığın gəlsin bu binəva bəndələrinə, ya Rəb!<br />
05.07.2011<br />
YAP Şamaxı şəhər partiya komitəsinin birinci katibi Asif Məmmədov eşşək<br />
heykəli, dövlət neft şirkətinin prezidenti Rövnəq Abdullayev mülk həvəsinə, Ziya<br />
Məmmədovla Kəmaləddin Heydərov at həvəsinə düşür, “pia.az” adlı portal isə<br />
meymun şəkillərinə bənd olub. Portal meymunların şəkillərini dərc edib altından<br />
“OXŞARLARIMIZ” yazıb. Ya Rəb, rəhmin gəlsin bu binəva bəndələrinə!<br />
Yeni Azərbaycanın sahibləri var, ona toxunmayın!<br />
29.07.2011<br />
Jurnalistlər, ehtiyatlı olun! Qəzet buraxmaq, vebsayt yaratmaq, bloq yazmaq,<br />
onlayn qəzet işə salmaq fikrinə düşsəniz „Yeni“, „Azərbaycan“, bu iki kəlmənin<br />
birləşməsindən əmələ gələn „Yeni Azərbaycan“ istilahından , Azərbaycanın<br />
dövlət gerbinin rəsmindən nabadə-nabadə istifadə edəsiniz! Unutmayın ki, yeni<br />
Azərbaycanın sahibləri var. „Yeni Azərbaycan naminə“, „Yeni Azərbaycan uğrunda“,<br />
„Yeni Azərbaycanın dostları“, „Yeni Azərbaycan qəhrəmanları“ kimi „loqo“lardan da<br />
251
uzaq durun. Prezident administrasiyası nəzdində fəaliyyət göstərən „mətbuat şurası“<br />
dərhal cəzanızı kəsər. „Yeni Azərbaycan naminə“ qəzetin baş redaktoru Ramazan<br />
Bağırov „Yeni Azərbaycan“a əl uzatmağın nə demək olduğunu artıq yaxşı bilir…<br />
Yuxu dərmanı əməliyyatı başladı, «dev proje» gəlir...<br />
19.09.2011<br />
Yuxu dərmanı „projesi“ yenə işə düşüb! „Yeni Müsavat“ müjdə verir: „Böyük iqtidar<br />
müxalifət dialoqu başlayır. Azərbaycan siyasətinin yeni „dev projesi“ işə düşür.<br />
Danışıqların Qərbin tövsiyəsi və patronajlığı altında aparılacağına dair məlumatlar<br />
var; əsas şərt də budur: “müxalifət prezidenti, prezident də müxalifəti tanısın...”. İlham<br />
Əliyev çoxdan can atır, müxalifət naz edir…<br />
Zəmanəmizin qəhrəmanları: Vasif Talıbov və Nizami Sadıqov<br />
09.07.2011<br />
Vasif Talıbovun “uğurlu siyasəti” nəticəsində 350 minlik muxtar respublika<br />
əhalisinin 300 minə yaxını vətənindən didərgin düşüb. Afərin Vasif Talıbov, vətəni<br />
belə təmizləyərlər! Ağdamın böyük bir hissəsi erməni işğalı altındadır, yalnız 10<br />
kəndi Azərbaycanın nəzarətindədir və «pia.az« iddia edir ki, Ağdamın ermənilərin<br />
işğalında olmayan hissəsini rayon icra hakimiyyətinin başçısı Nizami Sadıqov işğal<br />
edib. Maraqlı müqayisədir!<br />
Ziyalılar günahkardırmı?<br />
01.10.2011<br />
Faktxeber.com portalının sualına cavab<br />
Ölkənin tanınmış ictimai, siyasi sferası bu sualı cavablandırıb<br />
Tanınmış jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>:<br />
Xalq günahkar deyil. Xalqa ziyalılıq edə bilməyən ziyalılardır günahkar. Öz<br />
bacarıqsızlıqlarını ört-basdır etmək üçün ziyalıların bəhanəsidir. Müxalifətdə olan<br />
ziyalılar da günahkardır. Onlar da vəzifələrini yerinə yetirməlidir, günahı xalqın<br />
üstünə atmamalıdırlar.<br />
„20 ildir biz dövlətçiliyimizi formalaşdıra bilməmişik“. Günahkar kimdir<br />
30.10.2011<br />
Millət vəkili İqbal Ağazadə „Media forum“da çıxan yazısında bildirir ki, „tam<br />
20 ildir biz dövlətçiliyimizi formalaşdıra bilməmişik.“ Niyə „biz“, İqbal bəy?<br />
252
Bəs „ulu öndər“in qurduğu, formalaşdırdığı, onun varisinin inkişaf etdirdiyi<br />
dövlətçilik haradadır? Bəs hanı dahilik, uzaqgörənlik, məharət, genetik kod və<br />
sairə mədhiyyələr? Hanı dünyanı heyran qoyan Əliyev „dühası“nın məhsulu olan<br />
dövlətçilik? Yoxdur? Niyə yoxdur? İqbal Ağazadə deyir ki, çünki „ordumuz bizi xarici<br />
müdaxilədən, məhkəməmiz isə haqsızlıqdan qoruya bilməyib.“ Səhv edir? Yox, düz<br />
deyir. Sonra yazır ki, „…valideyn, qohum-əqrəba öz övladına, yaxınına sahib çıxdığı<br />
kimi dövlət də vətəndaşına sahib çıxmağı bacarmalıdır“. Heydər Əliyevin qurduğu<br />
iddia edilən dövlət bunu bacarırmı? İqbal bəy deyir ki, yox: “Sadəcə, dövlət millətə<br />
babalıq edə bilmədiyi üçün kimsə fərdi və qrup maraqlarından uzağa getməyib yalnız<br />
özünü və çevrəsini, qohumlarını və dostlarını, faydasını və çıxarını düşünür “. Səhv<br />
edir? Yox, düz deyir.<br />
Bəs kimdir günahkar? Millət vəkili hər yerdə „biz“ deyirsə deməli onun fikrincə,<br />
günahkar „ulu öndər“ və dahi varislər, dövlətə və məhkəmələrə nəzarət edənlər<br />
deyil, heç bir şeyə nəzarət etməyən, xarici müdaxilənin və məhkəmələrin qarşısında<br />
hüquqsuz və gücsüz qalan bizlərik...<br />
İqbal Ağazadə haqlıdır: „Bir gün dövlət atalıq edə biləcəksə, onda biz də vətəndaş ola<br />
biləcəyik — bayrağını sevən, haqqının tapdanmasına izn verməyən, “canım sənə fəda,<br />
Vətən” deyə bilən vətəndaş...“ Əks təqdirdə «ulu»ların və onların varislərinin aqibəti<br />
Qəzzafinin aqibətindən fərqli olmayacaq. İqbal Ağazadə haqlı olaraq yazır:<br />
«Qəzzafi onu tutan üsyançılara “mən sizin babanızam” deyirdi. 42 il bir ölkəyə<br />
rəhbərlik etmiş şəxs doğrudan da babadır. Sadəcə olaraq Qəzzafini öldürən oğul və<br />
nəvələrinin göstərdiyi tərbiyə bu idi. Qəzzafi onlara bu cür tərbiyə vermişdi. Belə<br />
övladlarının olmasını istəmirsənsə düzgün tərbiyə verməlisən ki, sonunda oğuluşaq,<br />
nəvə-nəticə üzünə ağ olmasın, səni ayaq altına atmasın, səni başının üstündə<br />
gəzdirsin».<br />
Abel Məhərrəmov İlham Əliyevdən əliaçıqdır<br />
06.07.2011<br />
Heykəlpərəst rejimin medalpərəstlərinin bayramıdır. İlham Əliyev ona orden<br />
vermədi, Ukrayna ona medal verdi. İlham Əliyev hamıya DƏMİR medal verdi,<br />
o isə Ukraynaya QIZIL medal hədiyyə etdi. Professor Vladimir Serhiçek Abel<br />
Məhərrəmova Kiyev Milli Universitetinin yubiley DƏMİR medalını təqdim edib.<br />
Bu şərəfli hədiyyədən təsirlənən Abel Məhərrəmov professor Vladimir Serhiçekə<br />
üzərində ümummilli lider Heydər Əliyevin əksi olan QIZIL medalı hədiyyə edib. Pul<br />
haradandı? Yersiz suallar verməyin, xahiş edirik!<br />
253
1969 tilsimi və ya Heydər Əliyev olmasaydı...<br />
10.08.2011<br />
“666” rəqəmi “1969”-un yanında toya gedəsidir. “1969” tilsimdir, bir məmləkəti<br />
pəncəsinə alıb buraxmır. Azərbaycanda hər şeyin arxasında “1969” durur. Qafqaz<br />
Müsəlmanları dini İdarəsinin qazisi, Hacı Mirqiyas 2008-ci ildə Bibheybət<br />
məscidində çıxışında demişdi ki, “Azərbaycan dövlət müstəqilliyini 1969-cu ildə<br />
Heydər Əliyev hakimiyyətə gələndə qazanıb”. 1969-cu il Heydər Əliyevin Moskvanın<br />
qərarı ilə SSRI-nin tərkibində olan Azərbaycan kommunist partiyası mərkəzi<br />
komitəsinin birinci katibi TƏYİN edildiyi ildir. Amma, olsun, Qazi düz deyir.<br />
1. «Azərbaycan» adı 1969-cu ildə Heydər Əliyev tərəfindən yaradılıb<br />
2.Azərbaycanın müstəqilliyini 1969-cu ildə Heydər Əliyev elan edib<br />
3.Heydər Əliyev 1969-cu ildə Azərbaycanın ilk prezidenti sifətilə and içib<br />
4.SSRİ-ni 1969-cu ildə Heydər Əliyev dağıdıb...<br />
Yox, mübaliğə oldu. SSRİ 1969-cu ildə dağılsaydı, Heydər Əliyev 1983-cü ildə<br />
Moskavada Siyasi Büronun üzvü və SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin müavini təyin<br />
edilməzdi. Deməli, SSRİ-ni başqa vaxtda başqa adam dağıdıb.<br />
Bəs Heydər Əliyev olmasaydı? Heydər Əliyev olmasaydı heç bir şey olmazdı: nə biz<br />
olardıq, nə də bu tayfa. Müsibət olardı. Məlahət İbrahimqızı “Yeni Azərbaycan” a<br />
müsahibəsində deyir: “Milli Qurtuluş Günü olmasaydı, biz nə Novruz bayramını<br />
keçirərdik, nə Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Gününü qeyd edə bilərdik,<br />
nə 28 May, nə də 18 Oktyabr bayramlarını keçirərdik”. Gördünüz, o, olmasaydı<br />
heç bir şey olmazdı: günəş batardı, dünya zülmətə qərq olardı. Dua edin! Qafqaz<br />
Müsəlmanları dini İdarəsinin qazisi, Hacı Mirqiyas 2008-ci ildə Bibheybət<br />
məscidində çıxışında bunu daha sərrast şəkildə ifadə etmişdir: “H. Əliyev iki miras<br />
qoyub: biri müstəqillik, ikincisi İlham Əliyev”.<br />
Sözün müxtəsəri, hər şeyin mənbəyi və kökü 1969-cu ildir...<br />
Acıdil diplomatın teleqramı. “Wikileaks” İlham Əliyevə niyə sataşır…<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
05.09.2011<br />
Qəribədir. “WikiLeaks” Azərbaycan prezidentinə qarşı həmləsini gücləndirir.<br />
“WikiLeaks”in mətbuata ötürdüyü məxfi teleqramların Azərbaycana aid hissəsinin<br />
demək olar hamısının bir hədəfə, İlham Əliyevə qarşı yönəldiyi diqqətdən yayınmır.<br />
“WikiLeaks”in “azerireport.com” saytının yaydığı məxfi teleqramlar isə həmlənin<br />
qırmızı xətti keçdiyini göstərir. Bu teleqramlarda Azərbaycanın birinci xanımı<br />
Mehriban Əliyevanın İlham Əliyevin yerini tutması və ya əvəz etməsi ehtimalı<br />
254
müzakirə edilir. Teleqramın mətni diplomatik nəzakətdən və ümumiyyətlə<br />
diplomatik tərzdən çox uzaqdır. 4 fevral 2008-ci il tarixində ABŞ-ın Bakıdakı<br />
səfirliyinin Dövlət Departamentinə göndərdiyi teleqramda İlham Əliyevlə Mehriban<br />
Əliyevanın siyasi səriştəsinə qiymət verilir. Bu məsələ etikaya zidd olduğu üçün<br />
üzərində dayanmaq istəmirik. Britaniyanın «The Sun« qəzeti bu teleqramı yazan<br />
diplomatı «acıdil və həyasız» adam adlandırır.<br />
Bizi ancaq bir sual maraqlandırır: İlham Əliyevə kim və niyə sataşır?<br />
Ətrafında kişi tapmayan adam...<br />
18.08.2011<br />
Günün yaddaşı: Vüsalə Mahirqızı: “Uşaqlar özlərini öldürür...Biz uşaqlarımızı<br />
uşaqlıqlarını yaşamağa qoymuruq. Uşaqlarımız vaxtından əvvəl böyüyür, qocalır və...<br />
üsyan eləyir! Özünü öldürür...” Birinci prezident Ayaz Mütəllibov: “Əhatəmdəkilərin<br />
bir çoxu kişi çıxmadı… İşıq gələn bir pəncərə axtarırdım ki, içəri girib kömək<br />
istəyim”. Cənub bölgəsinin ruhaniləri: “…Əmr be mərufun ən böyük mərhələsi budur<br />
ki, Zalim hökumətin qabağında haqq sözü deyəsən…”<br />
Ailə diktaturası, neft pulları və...Azərbaycan xalçaları<br />
02.08.2011<br />
Dünya siyasətinin fani insanlar üçün əlçatmaz zirvəsində hər şey və hər kəs zəncir<br />
kimi biri-birinə bağlıdır. Bu əsrarəngiz və müəmmalı dünya zirvəsi bambaşqa<br />
dünyadır. Oranın öz qanunları, öz mənəviyyat anlayışı var. Bu zirvədə pul<br />
nüfuza qarışıb, nüfuz isə… xalçaya, Azərbaycan xalçasına! İnanmırsınız? Əlbəttə,<br />
inanmazsınız!<br />
Başlayaq. “The Wall Street Journal“ Azərbaycanda neft qazancından əsas etibarilə<br />
hakim elitanın (Əliyev tayfasının) xeyir götürdüyünü yazır. “The Wall Street Journal“<br />
qəzetinin sahibi media kralı Rupert Mördokdur. Azərbaycanın neft qazanclarını<br />
mənimsəyən avtoritar rejimin “günah”larını yuyub İlham Əliyevin çirkli imicini<br />
təmizləməklə məşğul olan “Freud Communications” PR şirkətinin sahibi Metyu<br />
Froyddur. Metyu Froyd isə Rupert Mördokun qızı Elizabetin əridir. Rupert<br />
Mördokun qızı Elizabet isə öz əri ilə birlikdə Azərbaycan mədəniyyətini Qərbə təbliğ<br />
etməklə məşğuldur. Məsələn, 27 noyabr 2010-cu ildə Londonda qədim Azərbaycan<br />
xalçalarının dəbdəbəli sərgisi keçirildi. Sərgi «Uçan xalça ilə nağıllar ğlkəsinə<br />
səyahət» adı altında keçirilirdi. Sərginin açılış mərasimində Lord Mendelson,<br />
Britaniyanın informasiya naziri Edvard Veyzi, “Marks & Spencer” mağazalarının<br />
sahibi Stuart Roz, Rupert Mördokun qızı Elizabet və əri Metyu Froyd iştirak ediblər.<br />
Azərbaycan mədəniyyətini şöhrət zirvəsinə qaldıran xalça ustaları bu dəbdəbəli açılış<br />
mərasimində iştirak etməməsi təəccüblü deyil. Çünki, tədbir «seçilmiş» təbəqənin<br />
elitar tədbiri idi və belə təxmin etmək olar ki, Azərbaycan xalçalarını yox, daha çox<br />
255
Azərbaycan elitasını təbliğ etmək üçün keçirilib.<br />
Gəldik yenə “The Wall Street Journal“ qəzetinin Azərbaycan elitası barədə<br />
dediklərinə. Dediklərimizi təkrar edək. Dünya siyasətinin fani insanlar üçün əlçatmaz<br />
zirvəsində hər şey və hər kəs zəncir kimi biri-birinə bağlıdır.<br />
Ali baş komandan İlham Əliyevin deputat əsgəri: „Azərbaycanda<br />
yerlibazlıq yoxdur“<br />
23.10.2011<br />
Bəli, Azərbaycan Kikboksinq Federasiyasının prezidenti, Bakı şəhər baş polis<br />
idarəsinin keçmiş rəisi Məhərrəm Əliyevin qardaşı, uzun illər polis idarələrində<br />
işləmiş millət vəkili Adil Əliyev „Qaynar.info“ saytında oxucuların suallarına cavab<br />
verərkən bildirib ki, Azərbaycan parlamentində zərrə qədər də olsa yerlibazlıq halları<br />
yoxdur. İnanırıq, Adil bəy! Bəs bütövlükdə Azərbaycanda yerlibazlıq varmı? 1969-<br />
cu ildə Heydər Əliyev Azərbaycan kommunist partiyası mərkəzi komitəsinin birinci<br />
katibi təyin olunub ölkədə yerlibazlıq quruluşunun təməlini qoyanda Naxçıvanın<br />
Şərur rayonunun Maxta kəndində dünyaya gələn Adil Əliyev deyir ki, „ümumiyyətlə<br />
yerlibazlıq hissləri 1992-93-cü ildən sonra sıradan çıxmağa başlayıb və hazırda nə<br />
icraedici strukturlarda, nə də parlamentdə yerlibazlıqdan danışmaq olmaz.“<br />
Biz „millət“ vəkilinin iddiasına inanırıq, bəs siz, əziz oxucular, inanırsınızmı? Suala siz<br />
cavab verin. Biz isə haşiyə çıxıb qeyd edək ki, parlament seçkilərində Adil Əliyevin<br />
rəqibi Müsavat partiyasının sədri İsa Qəmbər olub və keçmiş polis işçisi Adil Əliyev<br />
İsa Qəmbərə böyük „hesabla“ qalib gəlib...<br />
Biz Adil bəyə inanırıq, bəs siz, əziz oxucular, inanırsınızmı? Cavab verin, amma<br />
unutmayın ki, Adil Əliyev (sitat) „...bütün seçicilərlə görüşdə bildirirdi ki, hər zaman<br />
Ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi kursuna sədaqətli olmuşam və bu gün Ali Baş<br />
komandanımız İlham Əliyevin əsgəridir”.<br />
İlham Əliyevi təbrik edirik! Ali Baş Komandanın parlamentdə də əsgərləri çoxdur...<br />
Allah sənə rəhmət eləsin, Məmməd Əmin!<br />
21.07.2011<br />
Azərbaycan „iri addımlarla“ əliyevləşir, bütlər ölkəni bürüyür və insanların ləyaqətini<br />
alçaldır. Allah sənə rəhmət eləsin, Məmməd Əmin! Türkiyə torpağında rahat<br />
yat! Bu gün Azərbaycanda sağ olsaydın, Əliyev tayfası səni ilk müstəqil dövləti<br />
qurduğuna görə „vətənə xəyanət“ ittihamı ilə ömürlük həbsə məhkum edib zindanda<br />
çürüdərdi…<br />
256
“Analoq” məmləkəti və ya dünyada bənzəri olmayan dahilər<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
20.08.201<br />
“Analoq” bu gün Azərbaycanda həyatı idarə edir. «Analoq» dilimizi zənginləşdirir.<br />
«Analoq» şüurumuzu açır. “Analoq”suz bir günümüz keçmir. “Analoq” sudur.<br />
“Analoq” havadır. “Analoq” candır. “Analoq” yeməkdir. «Analoq» səhərdir.<br />
«Analoq» gecədir. «Analoq» gündüzdür. «Analoq»suz nə səhər olur, nə gündüz,<br />
nə də axşam. «Analoq» rəqəmsizdir. «Analoq» — yarıkeçiricidir. “Analoq” hər<br />
şeyimizdir.<br />
Analoq... Dilimizdəki “bənzər” və “oxşar” sözlərini ixtisara salıb “analoq” kəlməsini<br />
Azərbaycan dilinə gətirən və dilimizi “analoqu” olmayan zirvələrə qaldıran böyük<br />
şəxsiyyət — İlham Əliyevdir. Hər çıxışında, hər fürsətdə, yayda, qışda, payızda,<br />
baharda — “analoq”u yadımıza salmaqla bizi xoşbəxt edir:<br />
Azərbaycanın iqtisadi inkişafının analoqu yoxdur! Əlbəttə, yoxdur...<br />
Türkiyə və Azərbaycan arasında olan əməkdaşlığın səviyyəsinin dünyada analoqu<br />
yoxdur! Əlbəttə, yoxdur...<br />
Milli Məclisin yeni korpusunun nəinki MDB məkanında, hətta bir sıra inkişaf etmiş<br />
ölkələrdə belə analoqu yoxdur! Əlbəttə, yoxdur...<br />
Qəbələdəki “Gilan” konserv zavodunun istehsal gücünə və texnoloji avadanlığına<br />
görə Qafqazda analoqu yoxdur! Əlbəttə, yoxdur...<br />
Flora xanım Kərimzadə “Azərbaycan” qəzetində “Ana dilinin keşiyində dayanan<br />
lider” sərlövhəli geniş yazısında İlham Əliyevin Azərbaycan dilinin inkişafındakı<br />
rolunu yüksək qiymətləndirir: “İnam və qətiyyətlə deyə bilərik ki, bu gün dilimizin<br />
inkişafının əsas qarantı da məhz dövlət başçısının (İlham Əliyev nəzərdə tutulur)<br />
özüdür.” Bu iddianın da «analoqu» — bənzəri yoxdur.<br />
Bəs mənəviyyatımızı kim qoruyur? Flora xanım yazır: “Azərbaycan mənəviyyatını<br />
zirvələrə doğru çəkən, ana dilimizin keşiyində mətanətlə dayanan Heydər Əliyev<br />
həmişə bizimlədir”. Sevinmək lazımdır! Lenin 70 il bizimlə oldu. Bəs Heydər Əliyev<br />
hələ nə qədər bizimlə olacaq? «Azərbaycan» qəzeti demir. Hər halda, bunun da<br />
analoqu olmayacaq...<br />
Azərbaycan doğrudan da bənzəri (analoqu) olmayan məmləkətdir və bu məmləkətin<br />
dünyada bənzəri (analoqu) olmayan dahiləri var. Hamınıza «analoqsuz» təbriklər!<br />
P.S. Bakı Dövlət Universitetində ANALOQ var. BDU-nun fizika fakultəsində<br />
analoq — yarıkeçiricilər laboratoriyası fəaliyyət göstərir.<br />
257
Artur Rasizadə nəhayət...rusca danışdı…<br />
03.09.2011<br />
Sentyabrın 3-ü tarix kitablarında layiqli yerini tutacaqdır. Azərbaycanın baş naziri<br />
Artur Rasizadə 18 illik susqunluğunu pozub nəhayət ağzını açaraq danışdı. Təbrik<br />
edirik! Artur müəllim alicənab adamdı. 2003-cü ildə könüllü olaraq istefa verib<br />
yerini İlham Əliyevə bağışlayanda da danışmamışdı... Artur müəllim nəhayət daşıdı!<br />
Azərbaycan dilində danışmadı. Ana dilini bilmir, neynəsin? Rus dilində danışdı.<br />
Danışsın, hansı dildə istərsə danışsın, amma danışsın! Səbrimiz tükəndi, axı, Artur<br />
müəllim! Bakıda danışmayıb, qoymazlar. Düşənbədə danışdı. Ermənistan prezidenti<br />
Sərkisyana cəsarətlə, qətiyyətlə cavab verdi.<br />
Düşənbədə MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclasında Sərkisyan Dağlıq Qarabağın<br />
20 il bundan əvvəl müstəqilliyini elan etdiyini bildirib. İlham Əliyevin başı<br />
qarışıq olduğu üçün onun yerinə Düşənbəyə gedən Artur Rasizadə Ermənistan<br />
prezdentinin cavabını yerində verib. Kinayə ilə, Sərkisyanı ələ salaraq deyib: “Çıxışa<br />
diqqətlə qulaq asanda düşündüm ki, bəlkə elə dövlət başçılarının toplantısında<br />
Dağlıq Qarabağın müstəqilliyinə səs verək?”<br />
Təbrik edirik!<br />
Astara gömrüyündə İrandan Azərbaycana narkotik axını ilə mübarizə<br />
14.08.2011<br />
İran generalı Firuzabadi Azərbaycan prezidentini hədələyəndən sonra İrandan<br />
Azərbaycana narkotik daşıyanlara ağır zərbə endirilib. „APA“nın məlumatına əsasən,<br />
Astara Gömrük Idarəsində keçirilən gömrük yoxlaması zamanı külli miqdarda<br />
heroin, həşiş, həşiş qətranı və sairə narkotik növləri aşkarlanıb və müsadirə olunub.<br />
Siyahı adamı vahiməyə salır. Astara Gömrük İdarəsinin aşkarladığı narkotiklərin<br />
siyahısı:<br />
1. 295 qram heroin<br />
2. 24 qram tiryək<br />
3. 70 qram həşiş qətranı<br />
4. 6 qram heroin<br />
5. 53 qram heroin<br />
6. 45 qram heroin<br />
7. 12 qram həşiş<br />
Astara Gömrük İdarəsinin cəsarətli işçilərini təbrik edirik. «Bizim yol« qəzeti<br />
2010-cu il martın 30-da dərc etdiyi geniş yazısında narkobiznes sahəsində<br />
258
Azərbaycanı Kolumbiya ilə eyniləşdirir. Maraqlı araşdırmadır. Birləşmiş Millətlər<br />
Təşkilatının narkotiklərlə mübarizə idarəsinin illik hesabatında deyilir ki, əfqan<br />
narkotiklərinin Avropaya daşınması üçün əsas marşrutlardan biri Azərbaycandan<br />
keçir. Hesabatda deyilir ki, Əfqanəstandan istehsal edilən narkotiklərin 35% İrana,<br />
oradan Azərbaycana və sonra Avropa istiqamətinə daşınır. Bəs Əfqanıstanda nə<br />
qədər narkotik istehsal olunur? 2001-ci ildə Əfqanıstanda 4 000 ton narkotik maddə<br />
istehsal edilib. Hal-hazırda bu rəqəm ən az iki dəfə artıb. Və BMT Narkotiklərlə<br />
Mübarizə İdarəsinin hesabatına əsasən, bu tonlarla narkotikin 35 faizi Azərbaycan<br />
marşrutu ilə Avropaya daşınır.<br />
P.S. BMT-nin illik hesabatına görə, Əfqanıstandan istehsal edilən narkotiklərin 35%<br />
Azərbaycan vasitəsilə Avropaya daşınır. «Daily Telegraph« yazır ki, Əfqanıstanda<br />
ildə 830 ton heroin istehsal edilir. Bunun 35% — 290 ton edər. Avqustun 12-də<br />
Astara gömrükçüləri 100 qram heroin aşkar ediblər. Böyük nailiyyətdir. 100 il sonra<br />
narkobiznesin kökü kəsilə bilər, İnşallah!<br />
Kim kimi idarə edir: İlham Əliyev klanı, yoxsa klan İlham Əliyevi?<br />
20.08.2011<br />
Müdafiə naziri Səfər Əbiyevi hər fürsətdən istifadə edib vururlar. Bu klandaxili vardövlət<br />
mübarizəsinə mətbuatı da qoşublar. O gün olmur ki, müdafiə naziri, nazirlik<br />
və ordudakı biabırçı vəziyyət haqqında qalmaqallı yazılar mətbuat səhifələrinə<br />
düşməsin. Hərbi Akademiyanın “Yeni Müsavat” qəzetinə müraciət edən zabitləri<br />
yazır: “Nəcməddin Sadıqov sağ olsun ki, nazirindən 20 dəfə az oğurluq edib; ”Səfər<br />
Əbiyevin Rusiyada, Türkiyədə, Almaniyada, BƏƏ-də, Milanda mülkləri və biznesi<br />
var; ... nazirin qardaşı ordunu keyfiyyətsiz geyimlə təchiz edən fabrikin direktorudur”.<br />
Bəs Ali Baş Komandan İlham Əliyevin bu rüsvayçılıqdan xəbəri varmı? Əlbəttə var.<br />
Bəs niyə qarşısını almır? Niyə Səfər Əbiyevi vəzifəsindən kənarlaşdırmır? 2003-cü<br />
ilin oktyabr ayında İlham Əliyev prezident vəzifəsini miras alanda BBC News yazırdı:<br />
“İndilik aydın deyil, İlham Əliyev klanı idarə edəcək, yoxsa klan İlham Əliyevi”.<br />
Müdafiə Nazirliyindəki biabırçılığa İlham Əliyevin dözümlü yanaşması ingilis<br />
jurnalisti Stiven Mölvinin sualını təkrar etməyə insanı vadar edir. Kim kimi idarə edir:<br />
İlham Əliyev klanı, yoxsa klan İlham Əliyevi?<br />
Heydər Əliyev: «Mən bu cibimdəki vəsaitdən götürüb, o biri cibimə<br />
qoyacağam»<br />
02.07.2011<br />
Həyat tapmacadır. 9 may 2000-ci il. «Nə qədər ki, mən varam, Ramil Usubov da<br />
var». Heydər Əliyevin bu kəlamı söylədiyi gündən 11 il keçir. Heydər Əliyev yoxdur,<br />
259
Ramil Usubov hələ var. Həyat qəribədir. 3 iyul 2002-ci il. «Polis günü»nə həsr<br />
olunmuş təntənəli mərasimdə Heydər Əliyev nitqindən sonar Ramil Usubovla tarixi<br />
dialoqundan məzəli məqamlar:<br />
«Heydər Əliyev: Bilirsən nə var, sən deyirsən vəsaitin yoxdur. Mən bu cibimdəki<br />
vəsaitdən götürüb, o biri cibimə qoyacağam.<br />
Ramil Usubov: Cənab prezident, daxili imkanlar hesabına edərik.<br />
Heydər Əliyev: Sən məni başa düşmədin.<br />
Ramil Usubov: Mən belə başa düşdüm ki, daxili imkanlar hesabına.<br />
Heydər Əliyev: Daxili imkanlar nədir?<br />
Ramil Usubov: Yəni, fikirləş, özün həll et. Mən belə başa düşdüm.<br />
Heydər Əliyev: Elə şey yoxdur. Daxili imkanlar yox. Mən söz verirəm. Polis<br />
Akademiyasına qəbul sayını nə qədər qaldıra bilərsiniz?<br />
Ramil Usubov: 250-300-ə kimi qaldıra bilərik.<br />
Heydər Əliyev: 300.<br />
Ramil Usubov: Bəli, kifayət edir.<br />
Heydər Əliyev: Müəllimin var, yaxşı dərs var?<br />
Ramil Usubov: Bəli.<br />
Heydər Əliyev: Bu il sən Polis Akademiyasına qəbulu 300 nəfər planlaşdır.<br />
Ramil Usubov: Baş üstə “.<br />
Dialoq «baş üstə» ilə bitir...<br />
Bəstələdi: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
İçdiyiniz şərab Bəylər Əyyubovun şərabıdır, qədrini bilin<br />
26 .08.2011<br />
İçdiyiniz şərab Bəylər Əyyubovun şərabıdır. İçdiyiniz araq Bəylər Əyyubovun<br />
arağıdır. İçdiyiniz sampan Bəylər Əyyubovun sampan şərabıdır. İçdiyiniz viski Bəylər<br />
Əyyubovun viskisidir. İçdiyiniz su...Yox, ağ eləməyək, su, Bəylər Əyyubovun deyil,<br />
prezident İlham Əliyevin suyudur. “Musavat.com”un iddiasına görə, Bəylər Əyyubov<br />
Azərbaycanda araqdan imperiya qurub və bir neçə bədbəxtin, Fazil Məmmədovun,<br />
Eldar Həsənovun, İrşad Əliyevin və İsmət Abbasovun “halal” obyektlərini əlindən<br />
alıb. Bu məzlumlar innən belə Bəylər Əyyubovun şərabını içməli olacaqlar…<br />
Azərbaycan imperiyalar ölkəsidir. Varlılar ölkəsidir. Azərbaycanda göydən pul<br />
tökülür. Azərbaycanda kənd sakinləri də bahalı „BMW“ avtomobili sürürlər. “Qafqaz.<br />
info”nun iddiasına görə, Şiştəpə kənd sakini idarə etdiyi «BMW-X6» markalı<br />
avtomobillə Şəmkir şəhər sakinini vurub və o, aldığı xəsarətdən hadisə yerində ölüb.<br />
Allah rəhmət eləsin…Kənd sakini “BMW“ sürürsə...<br />
Qəribədir. Mətbuatda məmur oliqarxlar haqqında çıxan ifşaedici məlumatlarla tanış<br />
260
olanda insana elə gəlir ki, bu materiallar bir mətbəxdə hazırlanır və bir mərkəzdən<br />
mətbuata ötürülür. Belə təəssürat oyanır ki, bu materiallar ictimaiyyətin diqqətini<br />
əsas problemlərdən və İlham Əliyevin fəaliyyətindən yayındırmağa yönəlib. Əgər<br />
belədirsə, qeyri-rəsmi mətbuatın müstəqilliyi şübhə doğurur.<br />
Yadımızdan çıxmışdı... Ziya Məmmədovdan əl çəkin! Bəsdir! Ziya Məmmədov əmək<br />
fəaliyyətinə Biləcəri Lokomotiv deposunda maşinist köməkçisi kimi başlayıb və<br />
məntiqi olaraq bütün varidatını öz halal zəhməti ilə qazanıb...<br />
Şər atmayın. İnsaf yaxşı şeydi!<br />
İlham Əliyev və “1918” rəqəmi:Avropa Şurasının nümayəndə heyətinə<br />
verilən tarix dərsi<br />
19.07.2011<br />
İyulun 20-də Avropa Şurası Parlament Assambleyasının nümayəndə heyətini<br />
qəbul edən İlham Əliyev kəmsavad avropalılara tarix dərsi verib. Bu dərsdən sonra<br />
avropalılar indiyədək oxuduqları tarix kitablarını təzədən yazmalı olacaqlar.<br />
İlham Əliyev Azərbaycan tarixinə səyahət edərkən belə deyib: sitat “Müxtəlif tarixi<br />
mərhələlərdə biz digər ölkələrin və imperiyaların hissəsi olmuşuq”. Gözəl cümlədir və<br />
bu cümlədən sonra məntiqi olaraq İlham Əliyev ilk müstəqil demokratik Azərbaycan<br />
dövlətinin qurulması faktını iftixar hissilə qeyd etməli idi, amma etmədi. Bunun<br />
əvəzinə dedi ki: sitat “ Yalnız 20 il öncə biz müstəqilliyimizi əldə etmişik.” Yalnız 20<br />
il əvvəl! Ölkə prezidenti ölkə tarixindən «1918« rəqəmini niyə silir? «1918» in<br />
günahı nədir?<br />
Əziz „Azadlıq“, sevinmə, Abdulla Gül ərəbləri nəzərdə tutur<br />
11.07.2011<br />
“Bu günkü dünyada qapalı, avtoritar rejimlərə yer yoxdur”. „Azadlıq“ qəzeti Abdullah<br />
Gülün bu sözünü manşetə çıxardıb. Əziz „Azadlıq“, sevinmə, Abdulla Gül ərəbləri<br />
nəzərdə tutur, Azərbaycanı yox! Gül davam edib: «Ona görə də biz xalqların<br />
demokratikləşmə istəyini və islahatlar tələbini ciddi şəkildə dəstəkləyirik”. Görəsən<br />
Türkiyə prezidenti «biz xalqların demokratikləşmə istəyini və islahat tələbini ciddi<br />
şəkildə dəstəkləyirik» deyəndə Azərbaycan xalqını da nəzərdə tuturmu?<br />
İlham Əliyevin aforizmləri<br />
14 .07. 2011<br />
İlham Əliyevin aforizm xəzinəsi zəngindir, bir yazıda əhatə etmək qeyri-mümkündür.<br />
Dəryadı, dibsiz dərya: «Mən ürəyimdə bu məqsədi saxlayırdım, bu rəqəmi<br />
görürdüm. Bəlkə də onu əvvəlcədən deməyə də dəyməzdi. Amma mən bilirdim biz<br />
261
haraya gedirik» (İ.Əliyev). Bəli, prezident hara getdiyini bilir, biz bilmirik.<br />
***<br />
Ilham Əliyev aforizm xəzinəsini zənginləşdirməkdə davam edir. Akademiyadakı çıxışında<br />
“Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı dünyada bir fenomendir” deyən İlham Əliyev bu<br />
tərəqqinin təməlində neft və qaz sərvətinin dayandığını yox, elmin inkişaf prioritetlərinin<br />
dayandığını diqqətə çatdırıb. “Elmin inkişaf prioritetləri” deyəndə prezident Azərbaycan<br />
alimlərini nəzərdə tutmur, yox, əsla yox! O, bu “prioritetlər”i müəyyənləşdirənləri, yəni<br />
özünü və öz rejimini qəsd edir. Yaşasın fenomen! Yaşasın aforizm! Siz də bu aforizmi<br />
həmişə diqqətdə saxlayın, əziz oxucular!<br />
***<br />
İlham Əliyevin hər bir sözü aforizm xəzinəsinə yeni töhvədir. „Twitter“ səhifəsində<br />
“Ölkədə işsizlik var, bu məni narahat edir...” deyən İlham Əliyev, Milli Akademiyada<br />
son çıxışında “Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı dünyada bir fenomendir” iddiasını<br />
irəli sürür. Düz deyir, Azərbaycan fenomenlər ölkəsidir. Belə getsə, biz hələ çox<br />
fenomenlərin, möcüzələrin, aforizmlərin şahidi olacağıq.<br />
Azərbaycan — əzənlər və əzilənlər arasındadır<br />
02.05.2011<br />
“Azərbaycan narıncı inqilabla xalq üsyanı arasındadır”. Bu, dərinmənalı fəlsəfi<br />
fikri ifadə edən Eldar Namazovun xəyalı 1988-1989-cü illərə gedib. Belə ziyanlı<br />
xəyalpərəstlik xalqı oyatmağa yönəlməyib, əksinə, onsuz da yatan cəmiyyəti daha<br />
dərin yuxuya məhkum etməyə yönəlib.<br />
Prezidenti incitmək olmaz, amandır!<br />
01 .05.2011<br />
„Azadlıq“ qəzeti təşvişlə yazır ki, İlham Əliyev Londona şahzadənin toyuna dəvət<br />
almayıb və üstəlik Hacıqabulda da İlham Əliyevi aldadıblar. Arzu Səmədbəyli isə<br />
„Yeni Musavat“da „Biz prezidentin istefasını yox, islahat tələb edirik“ deyərək İlham<br />
Əliyevə ürək-dirək verib. Elə bu səbəbdəndir ki, Vəfa Quluzadə ərəb üsyanının<br />
262
Azərbaycana heç bir təsiri olmayacağını qətiyyətlə bildirərək, bunu ərəblərlin bisavad,<br />
azərbaycanlıların savadlı olması ilə izah edir. Lap yerində deyilən sözdür! „Azadlıq“<br />
qəzeti yazır ki, Azərbaycanın Sankt— Peterburqdakı baş konsulu Qüdsi Osmanov<br />
12 cümləlik bəyanatında 14 səhv buraxıb və öz ümummilli liderinin adını „Həydər“<br />
yazıb.<br />
Bir yanda kədər, o birində şənlik<br />
30.04.2010<br />
Eyni şəhər, eyni millət, iki ovqat. Bir yanda kədər, o birində şənlik. Xalq ADNA<br />
faciəsinin ildönümü ilə əlaqədar kütləvi ziyarətə başlayıb, hakim rejim isə 10 May Gül<br />
bayramı ilə bağlı paytaxtda hazırlıqlara başlayıb.<br />
Ata Abdullayev və inqilab<br />
26 .04.2011<br />
Ata Abdullayev ölüb ya ölməyib məsələsini aydınlaşdırmaq Azərbaycan müxalifətinin<br />
və inqilabçılarının bu günlərdə ən mühüm milli-strateji vəzifəsinə çevrilib. Şükür<br />
Allaha, ölməyib. İnqilab davam edir…<br />
İran Azərbaycandan nə istəyir və ya İranın “dəyənək və kökə” siyasəti<br />
18.09.2011<br />
Tehran hökuməti çətin vəziyyətdədir. Bu vəziyyətdən çıxmaq üçün Tehran<br />
rejimi yenə “dəyənək və kökə” siyasətini işə salıb. Əhmədinecad hökuməti<br />
Urmiyə bataqlığından çıxmağa çalışır. Molla rejimi Urmiyə böhranından diqqəti<br />
yayındırmaq üçün bir tərəfdən İran-Azərbaycan münasibətlərini qabardır, o biri<br />
tərəfdən Ermənistanla əlaqələrini genişləndirməklə rəsmi Bakıya gözdağı verir. İran<br />
rəhbərlərinin son günlərdə Azərbaycan respublikası ilə sərhəddə yerləşən Ərdəbil<br />
vilayətinə səfərləri və verdikləri bəyanatlar maraq doğurmaqla yanaşı, Tehranın<br />
həqiqi niyyətlərinə şübhə ilə baxmağa və bu “yeni” siyasi gedişlərdə məkrlik<br />
əlamətləri axtarmağa insanı vadar edir.<br />
263
Əvvəlcə İran prezidenti Əhmdinecad Ərdəbilin Farsabad şəhərində verdiyi bəyanatda<br />
Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinə hörmət etdiyini bildirdi. Onun ardınca<br />
İranın müdafiə naziri, general Əhməd Vahidi sentyabrın 15-də Ərdəbil vilayətində<br />
maraqlı təklif irəli sürdü. Nazir bildirdi ki, Azərbaycan və İran hərbi əməkdaşlığı<br />
inkişaf etdirməlidir. Generalın fikrincə, sərhəddə təhlükəsizlik və sabitlik Azərbaycan<br />
və İran rəhbərlərinin ikitərəfli münasibətləri möhkəmləndirmək əzmindən asılıdır.<br />
Maraqlı bəyanatdır. Ona görə maraqlıdır ki, prezident Mahmud Əhmədinecad<br />
sentyabrın 17-də “Savalan 3” telekanalına müsahibəsində Azərbaycan Respublikası<br />
ilə dost və qardaşlıq münasibətlərinə heç bir şeyin ziyan vurmaq qüdrətində<br />
olmadığını bildirəndən sonra yenə sərhəd məsələsini qabartdı. Əhmədinecad bildirdi<br />
ki, “sərhəd məsələləri qarşılıqlı razılıqlar əsasənda həll edilməlidir və biz ümid edirik<br />
ki, Azəri qardaşlarımız yeni sərhəd buraxılış məntəqələrinin yaradılması məsələsində<br />
bizimlə əməkdaşlıq edəcəklər”. Bu, kökədir, bəs dəyənək?<br />
Dəyənək Ermənistandır. Sentyabrın 18-də Ermənistanın xarici işlər naziri Edvard<br />
Nalbandyanla Tehranda görüşərkən İran-Ermənistan münasibətlərinin, xüsusilə<br />
ticarət sahəsində əlaqələrinin daha da inkişaf etdirilməsinin vacibliyini qeyd<br />
etmişdir. Əhmədinecad təkrar edib ki, İran Ermənistanla münasibətlərində heç<br />
bir məhdudiyyət tanımır. Bəs Qarabağ? İran prezidenti qeyd edib ki, İran dünya<br />
ölkələrinin “ədalət və dostluq” şəraitində birgə yaşamasının tərəfdarıdır və Qarabağ<br />
məsələsini dialoq yolu ilə həll etmək lazımdır.<br />
Tehranın Azərbaycan xüsusunda yeritdiyi “dəyənək və kökə” siyasəti budur.<br />
«Dəyənək və kökə» siyasəti şantaj siyasətidir. Və yeni siyasət deyil...<br />
İlham Əliyev: «Mən çalışıram ki, öz borcumu xalqa xidmət etməklə<br />
yerinə yetirim.”<br />
17.08.2011<br />
Prezidentlərin vəzifəsi ağır yükdür. Daşımaq çətindir. Prezidentlərin hamısı ciddi, saf<br />
və səmimi insanlardır. İlham Əliyev də saf və səmimi insandır. Onun hər çıxışında<br />
səmimiyyətinin şahidi oluruq. Avqustun 17-də Azərbaycan prezidentinin <strong>Xəzər</strong><br />
rayonunun Şağan qəsəbəsinə baş çəkməsi səmimiyyətdən irəli gəlir. Onun qəsəbə<br />
sakinləri qarşısında çıxışında səmimi fikirləri sezməmək qeyri-mümkündür.<br />
Heç bir qəsəbədə heç vaxt kanalizasiya olmayıb<br />
İlham Əliyev deyib: “Şağan qəsəbəsində kanalizasiya sisteminin quraşdırılması da<br />
nəzərdə tutulur... Bakının özündə də kanalizasiya problemləri həmişə böyük çətinlik<br />
yaradırdı. Bu məsələ də öz həllini tapmaqdadır. Ölkəmiz bu cür inkişaf edir.<br />
Qəsəbə sakini: “ Sözümə mehriban və bağışlayan Allahın adı ilə başlamaq istəyirəm.<br />
264
Allah-taala dünyanı yaradanda mələkləri, imamları, peyğəmbərləri xəlq edib. Hər<br />
50-60 ildən bir də Sizin kimi cəsarətli, qüvvətli, alnıaçıq, işgüzar insanlar xəlq edir ki,<br />
yaratdığı ümmətlərin xeyrinə çalışsınlar.<br />
Şağanda 35 min kvadratmetr yola asfalt döşənib<br />
İlham Əliyev deyib: “Şağanda 35 min kvadratmetrə yaxın qəsəbədaxili yollara yeni<br />
asfalt örtüyü döşənib”. Qorxmayın! 35 min kvadratmetri kvadratkilometrə çevirin,<br />
sonra... gülərsiniz...<br />
Şağan sakininin prezidentə minnətdarlığı: “Sovet hökumətinin 70 ili ərzində Şağanda<br />
yollara salınan asfaltdan üç dəfədən artıq asfalt döşənib bir ay içində... bunun analoqu<br />
yoxdur. 70 ildə bizim cəmi 16 dənə küçə işığımız var idi. İndi onların sayı üçqat artıb.”<br />
Qəsəbədə işıq dirəkləri<br />
İlham Əliyev: “Qəsəbənin işıqlandırma sistemi müasir standartlara uyğun şəkildə<br />
yenidən qurulur. İndiyədək küçələrdə 100-ə yaxın yeni işıq dirəyi quraşdırılıb və bu<br />
proses hazırda davam etdirilir”. Sevindirici məlumatdır!<br />
Qəsəbədə Olimpiya Mərkəzi<br />
İlham Əliyev: “Qəsəbədə Olimpiya Mərkəzinin yaradılması təcrübəsi yəqin ki, ancaq<br />
Azərbaycanda vardır”. Haqlıdır, balaca bir qəsəbədə Olimpiya Mərkəzi tikmək heç<br />
kimin ağlına gəlməz...<br />
Prezidentin borcu<br />
İlham Əliyev: «Mən də çalışıram ki, öz borcumu xalqa xidmət etməklə yerinə<br />
yetirim”.<br />
Son illər ərzində, əvvəlki dövrdə...<br />
İlham Əliyev deyib: “Son illər ərzində, əvvəlki dövrdə görülən işlər nəticəsində<br />
indi Azərbaycan dünya miqyasında maliyyə baxımından özünü çox rahat hiss edən<br />
ölkələrdəndir. Görürsünüz ki, bəzi ölkələrdə böhran yaşanır, bəzi ölkələrdə maaşlar,<br />
pensiyalar kəsilir».<br />
SAKİN: Çox sağ olun, 61 manat artıb maaşım.<br />
Prezident İlham ƏLİYEV: 61 manat artıb? Nə qədərdir indi?<br />
SAKİN: 94 manat alırdım, indi 155 manat alıram.<br />
Proqram tezliklə icra edilməyə başlanmışdır...<br />
İlham Əliyev: “Bir daha demək istəyirəm ki, qəbul edilmiş Proqram — 2011-2013-cü<br />
illəri əhatə edən Proqram tezliklə icra edilməyə başlanmışdır”. Başlanmışdır, yoxsa<br />
başlanacaq?<br />
SAKİNLƏR: Çox sağ olun! Ömrünüz uzun olsun! İziniz daim qalacaqdır.<br />
100 yaşlı Prezident arzusu<br />
SAKİN: “Allah atanıza qəni-qəni rəhmət etsin. Nə qədər ki, o, var idi, qurdu, yaratdı.<br />
Allah o dünyasını versin, behişt nəsib olsun ona. Onun qoyub getdiklərini Siz<br />
həyata keçirirsiniz, biz Sizə minnətdarıq. Allah Sizə o qədər ömür versin ki, bir 50 il<br />
yaşamısınız, bir 50 il də yaşayasınız, görmədiyiniz işləri görəsiniz.<br />
İlham Əliyev: “Mən hələ Şağan qəsəbəsinə gələcəyəm. İki dəfə olmuşam, yenə<br />
265
də gələcəyəm. Çünki burada hələ tədbirlər olacaq». Sakinlər dövlət başçısını<br />
səmimiyyətlə qarşıladılar.<br />
Şağan sakini: “Hörmətli, cənab Prezidentimiz! Son bir il səkkiz ayın içində ikinci<br />
dəfədir ki, Bakının bu qədim Şağan qəsəbəsinə Sizin qədəmləriniz dəyir. Hələ<br />
qədimdən el içində belə bir söz işlənir ki, ölkə başçısı, dövlət başçısı, xalqın rəhbəri o<br />
yerə, o əraziyə, o torpağa qədəm qoyur, oranın bərəkəti birə min artır”. Prezident də<br />
düz deyir, sakin də.<br />
Biz isə gedək fikirləşməyə! Başqa çarəmiz yoxdur...<br />
İnqilaba çağıran Azərbaycan generalının poeziya dünyasına baxış<br />
29 .07.2011<br />
Bu şair od püskürür. Bu şairin adını xalq bilmir. Bu şair aləmi üsyana səsləyir. Bu<br />
şairin içi intiqam və sevgi ilə yanır. Bu şair Azərbaycanın XXI əsr inqilab carçısıdır. Bu<br />
general-şair «Qalx ayağa müsəlman!» nidası ilə məzlumları hərəkətə çağırır:<br />
Bəsdir yatdın, dur, oyan!<br />
Qalx ayağa, müsəlman!<br />
Qardaşına kömək ol,<br />
Vermə düşmənə aman!<br />
Bu şair nəsihət verir, mənəvi saflığa çağırır, yeni nəslin həyat istiqamətini göstərir:<br />
• Oğlum, əməlinlə şərəfi qoru,<br />
• Ki, sən ol ən təmiz, sudan da duru!<br />
• Gecə-gündüz çalış hər elmi ara,<br />
• Xalqının xeyrinə, şərinə yara!<br />
Bu şair qeyri-adi şairdir. Təvazökar şairdir. İstedadına qiymət verilməyən şairdir.<br />
Şəxsiyyətlərə pərəstiş edən şairdir:<br />
• Ulu Heydər yolu məqsədin olsun!..<br />
• Dühası, zəkası məbədin olsun!<br />
• Elə şəxsiyyətlər az-az yetişər<br />
• Ki, onun üzündən gül açsın bəşər.<br />
• Odur alçalmadan yüksəyə qalxan.<br />
Bu şair intizardadır. Bu şair xiffət çəkir. Bu şair darıxır. Bu şair ruhi əzab çəkir:<br />
266<br />
Nə müddətdir könlüm yaman darıxır,<br />
Gözlərim hər yanda axtarır səni:<br />
— Xəyalım dolanır göylərə qalxır,
Göylərin qatında axtarır səni!<br />
Ey ulu öndər!<br />
Bu şair haqsızlığa qarşıdır. Bu şair „xalqın nəqşi“ni tanıyır. Bu şair „Qurtuluş“ yolunu<br />
tanıyır:<br />
• Haqsızlıq önündə yenilməz qalxan.<br />
• Kişilik rəmzidir, xalqın nəqşidir,<br />
• Qurtuluş yolunda tanrı bəxşidir.<br />
Kimdir bu şair? Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinin rəis müavini polis general-mayoru<br />
Şirinov Həsən Kamil oğlu. 1950-ci ildə Naxçıvan MR Babək rayonunda anadan olub.<br />
3 ali təhsil almasına baxmayaraq həmişə soruşanda özünü 1969-cu ildən Heydər<br />
Əliyev Akademiyasının məzunu hesab edir. Rütbəli inqilab carçılarına eşq olsun!<br />
Bəsdir yatdın, dur, oyan!<br />
Qalx ayağa, müsəlman!<br />
Qardaşına kömək ol,<br />
Vermə düşmənə aman!<br />
Mircəfər Bağırov və Heydər Əliyev: tarixin dərsləri<br />
29 .05.2011<br />
Biri Moskvaya 20 il qulluq etdi . O biri 40 il sovet hakimiyyətinə, Kremlə canla-başla<br />
qulluq etdi. Biri 20 illik qulluğunun mükafatını aldı, güllələndi. O güllələnəndə bu<br />
biri Moskvaya xidmət yolunda ilk addımlarını atırdı. Moskvaya xidmətin layiqli<br />
mükafatını bu da aldı. 40 illik qulluqdan sonra bütün vəzifələrindən kənar edildi. Tarix<br />
bəzən ədalətsizdir. 20 il qulluq edən güllələndi, 40 il əmrləri yerinə yetirən isə müstəqil<br />
Azərbaycanın “ümummilli” prezidenti oldu. Biri Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab<br />
Komitəsinin nümayəndəsi kimi Dağlıq Qarabağda, Azərbaycan ordusu hissələrinin<br />
tərkibində Qarabağ qiyamının yatırılmasında, erməni daşnak qüvvələrinin darmadağın<br />
olunmasında əmək sərf etmişdir. O, 1945-ci ildə Ermənistan kommunist partiyasının<br />
birinci katibi Arutyunovun Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsinə dair təklifini rədd<br />
etdi və Ermənistan, Gürcüstan və Dağıstanda azərbaycanlıların sıx yaşadıqları əraziləri<br />
Azərbaycan SSR-ə verilməsini tələb etdi. O biri isə müstəqil Azərbaycanın prezidenti<br />
seçildiyi ilk aylarda Dağlıq Qarabağla yanaşı, ətrafındakı 7 rayonu da ermənilərə təhvil<br />
verdi. Biri 1941-ci ildə Stalinə yazdığı məktubda İrandakı Azərbaycan əyalətlərinin<br />
Sovet Azərbaycanının tərkibinə daxil edilməsini təklif etdi. O biri ölkənin hər yerini öz<br />
heykəlləri ilə “bəzədi”. Biri Kremlin əmri ilə Azərbaycanda minlərlə ziyalının, günahsız<br />
267
insanların məhv edilməsində fəal iştirak etdi. Amma 1937-ci ildə özünü də həbs edib, 10<br />
gün ev dustağı saxladılar. O biri isə milli şüurun təxrib edilməsinə, milli şüura qarşı mənəvi<br />
terrora rəvac verdi.<br />
***<br />
P.S. M.Bağırovun G.Malenkova 1945-ci il dekabrın 10-da cavab məktubunda<br />
yazır: “Eyni zamanda ÜIK(b)P MK nəzərinə çatdırmağı lazım bilirik ki, DQMV-in<br />
Ermənistan SSR-in tərkibinə qatılması məsələsinə baxarkən, Azərbaycan SSR ilə<br />
bitişik və əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarət olan Ermənistan SSR-nin<br />
Əzizbəyov, Vedi, Qarabağlar rayonlarının Azərbaycan SSR-yə verilməsi məsələsinə<br />
də baxılmalıdır… Eyni zamanda Gürcüstan SSR-in Borçalı rayonunun Azərbaycan<br />
SSR-in tərkibinə qatılması məsələsinə də baxılmalıdır. Çünki əhalisi tamamilə<br />
azərbaycanlılardır və Azərbaycan SSR-lə bilavasitə yanaşıdır. Nəhayət, biz xahiş<br />
edirik, Dağıstan MSSR-in Dərbənd və Qasımkənd rayonları ərazisinin də Azərbaycan<br />
SSR tərkibinə daxil edilməsi məsələsinə də baxılsın. Keçmişdə Azərbaycanın bir<br />
hissəsi olmuş və Bakı quberniyasının tərkibinə daxil idi. Bu rayonların əhalisinin<br />
əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və onların əksəriyyəti heyvandarlıqla<br />
məşğuldur, ilin 9 ayını Azərbaycan ərazisində yaşayırlar”.<br />
__<br />
Yazıda “wikipedia.org”un məlumatlarından istifadə olunub.<br />
Azərbaycan Əliyevsiz də yaşaya bilər<br />
12 .09. 2011<br />
Moldovalıları təbrik edirik! Azərbaycanı pəncəsində əzən klan hakimiyyətinin<br />
başabəla „ideoloqları“ 10 il xalqı inandırmağa çalışdılar ki, Azərbaycan Heydər<br />
Əliyevsiz yaşaya bilməz. Heydər Əliyev rəhmətə getdi. Və YAP-ın çoxbilmiş<br />
„ideoloqları“ xalqa təlqin etmək istəyirlər ki, İlham Əliyev olmasa Azərbaycan<br />
çökər. Bu „məlikməmməd“ nağılına inanılsa, Azərbaycan dövləti İlham Əliyevin<br />
çiyinlərində durur və o, çəkilsə dövlət yerə yıxılar...<br />
Sən demə bütün bunlar nağıl imiş… Prezidentsiz də yaşamaq olarmış. Moldova 2<br />
ildir prezidentsiz yaşayır. Dövlət dağılmayıb. Moldova xəritədən silinməyib. Ölkədə<br />
xalq bir-birini qırmayıb. Moldova 2 ildir sakit yaşayır. Lent.az-ın “rbc.ru” saytına<br />
istinadən verdiyi məlumata görə, bu, dünya rekordudur.<br />
Təbrik edirik! Afərin, Moldova!<br />
268
Ayaz Mütəllibov məsələsi və YAP<br />
22 .08. 2011<br />
„Media Forum“ saytı Ayaz Mütəllibovun taleyi ilə əlaqədar YAP təmsilçilərinin<br />
fikirlərini öyrənib. Qəribə mənzərədir. YAP rəsmilərinin fikirlərini belə xülasə etmək<br />
olar: 1) İlham Əliyev böyük humanistlik göstərib, Ayaz Mütəllibovun Azərbaycana<br />
qayıdaraq oğlunun yasında iştirakına şərait yaradıb; 2) Prezidentin göstərişi əsasında<br />
Ayaz Mütəllibov haqda qaldırılan cinayət işi müvəqqəti olaraq dayandırılıb. Amma<br />
cinayət işi bağlanmayıb, yas dövründə müvəqqəti olaraq dayandırılıb; 3) Hər bir<br />
vətəndaşın, o cümlədən Ayaz Mütəllibovun törətdiyi əmələ görə məhkəmə qarşısında<br />
cavab verməsi birmənalı olmalıdır; və 4) Ayaz Mütəllibov haqqında cinayət işi AXC<br />
hakimiyyəti dövründə qaldırılıb və bu işə heç kim xitam verə bilməz.<br />
Qeyri-adi tezislərdir. “Media Forum” haqlı olaraq belə bir sual verib: ““Heydər Əliyev<br />
və İlham Əliyevin prezidentliyi dövründə AXC hakimiyyətinin qəbul etdiyi bir çox<br />
qərar ləğv edilib, qanunlar dəyişdirilib. Hazırkı hakimiyyətin AXC hakimiyyətinin<br />
Ayaz Mütəllibov haqda qəbul etdiyi qərarı da ləğv edə bilərmi? YAP rəsmilərinin<br />
cavabı, əlbəttə ki, «yekdil» olub: yox, ləğv edilə bilməz, çünki qanun var və<br />
Azərbaycanda qanunun aliliyi prinsipi qüvvədədir. Hansı qanunun?<br />
Ölkə daxilində və xaricində heç kim üçün sirr deyil ki, Azərbaycanda hüquq mühafizə<br />
orqanlarında və eləcə də məhkəmələrdə korrupsiya-rüşvətxorluq tüğyan edir. Sirr<br />
deyildir ki, Azərbaycanda qanunun aliliyi təmin edilməyib. Vətəndaşın hüquqlarına<br />
təminat yoxdur. Məmur özbaşınalığı hakimdir. Vətəndaşın hüquqlarını müdafiə<br />
etməli olan qurumlar özləri vətəndaşların hüquqlarını kobudcasına pozurlar. Bunu<br />
biz demirik, beynəlxalq təşkilatlar, habelə ölkədə fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət<br />
təşkilatları faktlarla sübut edirlər. Həm daxildə, həm xaricdə heç kim üçün sirr<br />
deyildir ki, Azərbaycanda avtoritar rejim mövcuddur və bu rejim özünü qanundan<br />
üstün hesab edir. Bu səbəbdən, Ayaz Mütəllibov məsələsini qanun və məhkəmə yox,<br />
qanundan və məhkəmədən üstün olan prezident, yəni İlham Əliyev həll edir. Sualları<br />
İlham Əliyevə yönəldin...<br />
269
Azərbaycan hakimiyyəti liberallaşır. İran səfirliyinin qarşısında aksiya<br />
keçirtmək sərbəstdir<br />
31.08.2011<br />
2 aprel məhbuslarını, Vidadi İskəndərlini sərt cəzalandıran Əliyev rəhbərliyi<br />
peşimandır. Azərbaycan iqtidarının siyasi xəttində 360 dərəcəli dönüş! Azərbaycan<br />
hakimiyyəti nəhayət liberallaşma, demokratikləşmə, haqq, ədalət yolunu tutub.<br />
Sevinmək lazımdır! Bu gün saat 12:00 radələrində bir qrup gənc İranın Bakıdakı<br />
səfirliyinin qarşısında aksiya keçirib. Aksiya iştirakçıları İçərişəhər metrostansiyasının<br />
qarşısından İranın Bakıdakı səfirliyinin binasına doğru yürüş ediblər. Polis aksiyanın<br />
qarşısını səfirliyin qarşısında alıb. Tutulan və ya xəsarət alan olmayıb. Bax belə!<br />
Müxalifət sentyabr ayında rahat aksiya keçirə bilər… İran səfirliyinin qarşısında!<br />
Azərbaycanda demokratiyaya yumşaq keçid və ya qatar çoxdan gedib<br />
17.08.2011<br />
İctimai Palata «Avtoritarizmdən demokratiyaya yumşaq keçid» adlı “yol”<br />
planını müzakirə edib. “Yol xəritəsi”nə əsasən bu hakimiyyətlə danışıqlar apararaq<br />
demokratiyaya yumşaq keçid mümkündür. “Yumşaq” keçidin ilk parıltısı göz<br />
qamaşdırır: müzakirəyə hakim YAP da dəvət edilib, amma YAP dəvəti rədd edib.<br />
Belə görünür ki, İctimai Palatada bu hakimiyyətin, Azərbaycanı pəncəsində tutan<br />
bu avtoritar-feodal rejimin təbiəti hələ də aydın dərk edilmir və yaxud dərk edilir,<br />
amma ictimaiyyətin gözünə kül üfürərək, istanbulluların sözü olmasın, “yola davam”<br />
deyib harasa gedirlər. Azərbaycanda bir neçə ailə hakimiyyəti zəbt edib və oliqarxiya<br />
hakimiyyət quruluşu yaradıblar. Bu cür ölkələrdə hakimiyyət, var-dövlət, inzibati<br />
aparat, cəza aparatı, məhkəmə, qanunverici və icraedici orqanlar və ordu bir neçə<br />
hakim ailənin maraqlarına xidmət edir.<br />
Azərbaycanda oliqarxiyaya bənzər feodal siyasi quruluşdur: «ὀλίγος» (oliqos) —<br />
“bir neçə nəfər”, «ἄρχω» (arxo) — hakim olmaq, idarə etmək, hökm vermək...<br />
Bu, “feodalizm”in eynidir, adları fərqlidir...Bu cür siyasi quruluşu olan ölkələrdə<br />
hakim ailələrin hakimiyyəti və nüfuzu bir nəsildən o birisinə keçir və beləcə davam<br />
edir...Yunan filosofu Ərəstun (Aristotel) oliqarxiya ilə plutokratiyanın (varlıların<br />
hakimiyyəti) eyni olduğu fikrində idi.<br />
İctimai Palatanın “yumşaq keçidi”nə gəldikdə, hər bir sərt və ya yumşaq keçidin iki<br />
tərəfi olur və hər iki tərəfin razılığı ilə keçid həyata keçirilir. Azərbaycanı özəlləşdirən<br />
270
oliqarxiya — ailə hakimiyyəti İctimai Palata və ya hər hansı qurum və yığıncaqla<br />
bölüşmək, əməkdaşlıq etmək, danışmaq, ümumiyyətlə onları bərabərhüquqlu<br />
həmsöhbət kimi tanımaq niyyətində deyildir. Çünki, bu feodalların qarşısına çıxacaq<br />
güc və qüvvə mövcud deyil. Meydan boşdur...Qatar çoxdan gedib, bəylər!<br />
Beynəlmiləlçi Ramiz Mehdiyev Azərbaycanın milli ideyasından məqalə<br />
yazıb<br />
26 .05.2011<br />
Heydər Əliyev birinci katib olan illərdə Azərbaycan kommunist partiyası<br />
mərkəzi komitəsinin ideoloji işlər üzrə katibi işləmiş, 18 ildir Əliyev rejiminin<br />
administrasiyasında ideoloji məsələlərə cavabdeh olan Ramiz Mehdiyevin 28 May<br />
bayramı münasibətilə Azərbaycanın milli ideyasından məqalə yazması yumşaq<br />
ifadə etsək heyrətamizdir. Çünki, ömrünün əsas hissəsini Moskvanın Azərbaycanda<br />
yeritdiyi beynəlmiləlçilik siyasətini respublikada tətbiq etməklə məşğul olub, indi<br />
Azərbaycanda milli ideyanı təhlil və mədh etməsinə başqa ad tapmaq çətindir.<br />
Tarix unudar, bağışlamaz. 70-ci illərin sovet ənənəsinə uyğun tərzdə yazılmış və<br />
“Qafqazinfo”da dərc edilmiş bu uzun məqaləyə oxucuların münasibəti çox maraqlıdır.<br />
Bu reaksiyalar Azərbaycan cəmiyyətinin qəflətdə yatmadığını göstərir:<br />
«Azərbaycanda seçki saxtakarlığının, rüşvətxorluğun, korrupsiyanın, klançılığın,<br />
cib müxalifəti formalaşdırmağın, müxalifət əleyhinə “zəhmətkeşlərin çoxsaylı<br />
müraciətlərinin” və s. bu kimi antidemokratik əməllərin ideoluqu məhz<br />
R.Mehdiyevdir. O, bu cür fəlsəfi cümləpərdazlıqlarla əsli gizlədə bilməyəcək.»<br />
(“Demokrat” ləqəbli oxucunun “Qafqazinfo”dakı şərhindən)<br />
“Elə bil qonorar almaq üçün yazılıb. Bir kəlmə de ki, H.Əliyev dahidir bu dövləti də<br />
təkbaşına qurub və lap bunu dünyaya da qəbul etdirəcəyik! Olsun, hamımıza xoşdur!<br />
Amma başa düşə bilmirəm ki, bu qədər yalançı, əclaf, alçaq qorxaq erməni tayfası<br />
necə olur ki 200 ildir bizim başımıza oyun açır?! Bundan danışın“. (“Məmməd”<br />
ləqəbli oxucunun şərhindən)<br />
„Əvvəla yazıda 2 cumlədən bir qeyd olunduğu kimi azərbaycanlı kəlməsi saxta<br />
bir etiketdir, belə ki, 200 yuz il əvvəl çar tərəfindən Azərbaycanda yaşayan butun<br />
millətlərə tatar etiketi yapışdlrıldı, sonra Lenin-Stalin cutluyu yeni etiket fikirləşib<br />
271
azərbaycanlı adlnı tapdılar, əgər Ramiz muəllim həqiqi filosofdursa Azərbaycanda<br />
millətləri öz adıyla adlandırar , daha əməldə olduğu kimi elmdə də Stalinizm<br />
ideyalarınl çiçəkləndirməz. Qaldı digər məsələlərə və rəqəmlərə hamısının adımız<br />
kimi saxta olduğunu xalq bilir”. (Aslan Talışlı adlı oxucunun şərhi)<br />
Xalq çox şeyi bilir. Ramiz Mehdiyev bilmir.<br />
İlham Əliyev: “Uşaqlıqda mən general olmaq istəyirdim”<br />
14.06.2011<br />
İlham Əliyev tək deyil. Hamı uşaqlıqda general olmaq istəyir. Hamı uşaqlıqda<br />
general uniformasında olmaq istəyir. Amma, hamı uşaqlıqda öz evində general<br />
görmür, hamının atası general olmur. İlham Əliyev deyir ki, “atam Heydər Əliyev<br />
general olanda mənim altı yaşım var idi. Mən hər gün generalı evimizdə görürdüm.<br />
Buna görə də təbiidir ki, mən də atam kimi general olmaq arzusunda idim”. Lakin,<br />
İlham Əliyev general olmadı, ancaq onun sözləri ilə desək “bütün başqa məsələlərdə<br />
atam kimi olmağa çalışıram”. Səmimi arzu, səmimi hisslərdir. Sözümüz yoxdur.<br />
Lakin, balaca bir düzəlişə ehtiyac olduğunu dərindən hiss edirik. İlham Əliyev<br />
«Azərbaycan» qəzetində Heydər Əliyevə həsr edilən xatirələrində yazır:<br />
«Naxçıvanda pedaqoji texnikumu bitirdikdən sonra memar olmaq arzusu atamı<br />
1939-cu ildə Bakıya gətirdi. Ancaq tale başqa cür hökm verdi. Faşizm ilə müharibə<br />
gənc memarın planlarını alt-üst etdi. O, iki ildən də az oxudu və hərbi xidmətə<br />
çağırıldı”. Bəli, hərbi xidmətə çağırıldı, amma cəbhəyə getmədi. Hərbi xidmətə<br />
çağırılan digərləri cəbhə istiqamətinə gedəndə, Heydər Əliyev əks tərəfə, Naxçivana<br />
doğru irəlilədi və İlham Əliyevin öz ifadəsi ilə desək “Öz doğma Naxçıvanının<br />
generallarının ənənələrini davam etdirdi!” Şərhə ehtiyac görmürük. İlham Əliyev<br />
uşaqlıqda general olmaq istəyib. Hamı uşaqlıqda general olmaq istəyir. Amma hamıya<br />
general olmaq nəsib olmur…<br />
Milli məfkurəmizin ulduzları: Vladimir Lenin, Heydər Əliyev, Ramiz<br />
Mehdiyev<br />
17.06.2011<br />
Vladimir Lenin, Heydər Əliyev, Ramiz Mehdiyev. Milli məfkurəmizin təməlini<br />
qoyub inkişaf etdirənlər bu şəxslərdir. Bunu, prezident administrasiyasının rəhbəri<br />
Ramiz Mehdiyev “Milli məfkurə, dövlətçilik, müstəqillik yolu ilə” adlı “qiymətli”<br />
əsərində “faktlar” əsasında açıb göstərir. Məmməd Əmin Rəsulzadəyə yer yoxdur.<br />
1957-ci ildə Bakı Dənizçilik Məktəbini bitirən akademik Ramiz Mehdiyev əsərin<br />
əvvəlində iftixar hissi ilə yazır: “V.İ.Lenin dəfələrlə bildirmişdir ki, “hər cür xırda<br />
272
urjua və liberal burjua millətçiliyi fəhlələr arasına pozğunluq gətirir, zəhmətkeşlərin<br />
parçalanmasına, aldadılmasına kömək edir, onların beynəlmiləlçi ruhunda<br />
tərbiyəsini, proletar sinfi mübarizə işini çətinləşdirir“.<br />
Əsərinin bir yerində 70-ci illərin Azərbaycanında ateizm işinin səmərəliliyi<br />
yüksəldilməsi barədə fikirlərini qələmə alan Mehdiyev 19 səhiifədən sonra “İdeoloji<br />
mübarizə və milli məsələ”nin izahatını verir. 16 səhifəni bu mövzuya həsr edəndən<br />
sonra akademik Mehdiyev milli məfkurənin və müstəqilliyimizin təməlini bizə<br />
nişan verir və “Sosialist millətlərinin dil həyatında beynəlmiləlləşmə prosesinin<br />
inikası“ yazısında dahiyanə fikirlər söyləyir. Ramiz Mehdiyevin əsərinin və milli<br />
məfkurəmizin təməl daşını isə onun “Sosialist beynəlmiləlçiliyi və yeni təfəkkür” adlı<br />
tezisləri təşkil edir. Sosializm beynəlmiləlçiliyini mədh edən Mehdiyev öz kommunist<br />
şüurunda böyük tarixi dönüş yaradaraq “Azərbaycan milli dövlət quruculuğu<br />
yolunda” əsərini yazır. Və sonra “Elimizin və dilimizin xilaskarı” və “Müstəqil<br />
Azərbaycan dövlətçiliyinin memarı” yazıları ilə əsl milli məfkurənin şəxsiyyətə<br />
pərəstiş, bütpərəstlik, itaətkarlıq və feodalizm məfkurəsi ilə əvəz olunduğunu sübut<br />
edir. 2006-cı ildə çapdan çıxan bu kitab qəribə kitabdır. Bu, necə deyərlər, “seçilmiş<br />
əsərlər”də milli məfkurənin təməlini qoyan və onu formalaşdıran Məmməd Əmin<br />
Rəsulzadə kimi dahi şəxsiyyətlərimizin adının çəkilməməsi müəllifin qərəzkarlığını<br />
göstərir, kitabın keyfiyyəti barədə qabaqcadan fikir yürütməyi və onun qeyri-obyektiv<br />
mahiyyətini dərk etməyi asanlaşdırır. Müəllifin milli məfkurənin təhlilinə millətçiliyi<br />
və milli olan nə varsa hər şeyi damğalamaqla başlayıb quldarlıq dövrünün məddahlıq<br />
ənənəsini dirildərək bütpərəstliyi ideologiya kimi təbliğ etməsi onun və təmsil etdiyi<br />
siyasi elitanın məfkurəsizliyini nümayiş etdirir.<br />
Azərbaycanda medalın üç üzü var — ikisində şəkil, üçüncüsündə<br />
mahiyyət<br />
23.09.2011<br />
Onlar iddia edir, bunlar inkar. Onlar deyir olub, bunlar deyir əsla olmayıb. Onlar<br />
deyir iki qızıl medalı 9 milyon 300 min dollar almaq istəyirlər. Bunlar deyir ay kişi,<br />
heç iki medala 9 milyon 300 min dollar verərlər? Onlar yenə deyir verərlər. Bunlar<br />
yenə inkar edir ki, verməzlər. Verərlər ya verməzlər? Kim bilir, bəlkə verməyiblər,<br />
babal yumayaq. Verərlər də, verməzlər də...<br />
273
Əcnəbilərin beynində külək əsir. Elə bilirlər medalın ancaq bir üzü var, ən çox iki üzü.<br />
Amma bilmirlər ki, Azərbacanda hər medalın üç üzü var. Medalın bir üzündə şəkil,<br />
o biri üzündə şəkil, üçüncü üzündə isə…mahiyyət. Bəli, çəki və şəkil mühüm deyil,<br />
mahiyyət mühümdü. 9 milyon dollar verib iki medal alacaqlar. Xalqı coşduracaqlar.<br />
Ordenlər paylanacaq. Telekanallar toy-bayram edəcək. İlham Əliyevin şərəfinə tostlar<br />
deyiləcək. «Ulu Öndər»in xidmətlərinə mədhiyyələr oxunacaq. Küçələrdə şənlik<br />
olacaq.<br />
Hər şey unudulacaq — işsizlik də, ehtiyac da, ədalətsizlik də, korrupsiya da,<br />
özbaşınalıq da, diktatura da, məhbuslar da, zindanlar da, bütpərəst hakimiyyət də,<br />
ədabaz görməmiş məmurlar da… Bəli, medalın çəkisi mühüm deyil, mahiyyəti<br />
mühümdür.<br />
Dediklərimiz təxmindir, iki medal üçün rüşvət verilib-verilmədiyini bir onlar bilir, bir<br />
bunlar, bir də külli-ixtiyar Allah...<br />
Nə deyirdi Sabir?<br />
Səndən əl çəkməzdim olsaydı əlimdə iqtidar,<br />
Lakin icbarən əcəl eylər məni səndən kənar,<br />
Canım ağzımdan çıxınca söylərəm biixtiyar:<br />
Nuri-çeşmanımmısan, ey pul, ya canımmısan?<br />
Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanmmısan?<br />
Azərbaycanın yarısı Kəmaləddin Heydərovundur, bəs o biri yarısı?<br />
11.07.2011<br />
Britaniyanın «İndependent« qəzeti yazır ki, Azərbaycanın yarısı Kəmaləddin<br />
Heydərova məxsusdur. Bəs o biri yarısı? Araz Ağalarov nardaranlıların dəniz<br />
sahilindəki ərazilərində “Sea Breeze Resort” otelini tikdirib. Kürdəxanı qəsəbəsinin<br />
sakinləri sahilboyu ərazilərinin Araz Ağalarovun “Krokus-Ayərbaycan” şirkətinə<br />
satıldığından şikayət ediblər. Nardaranlıların və kürdəxanlıların dəniz sahilindəki<br />
torpaqları Stenli Eskudero, Araz Ağalarov, Vasif Talıbov və başqa imkanlı feodallar<br />
tərəfindən zəbt edilib. Sahilə aparan yollarda xüsusi postlar qoyulub. Kənd sakinlərini<br />
dəniz kənarına buraxmırlar.<br />
Nə gözəl dövran idi, ya Qərb! Bir zamanlar Bakının kasıb quşbazları var idi, öz<br />
göyərçinləri ilə özgələrin göyərçinlərini ovlayardılar. Bir zamanlar Bakının kasıb<br />
itbazları var idi, it qapışdırardılar. Bir zamanlar Bakının kasıb xoruzbazları var idi,<br />
274
xoruz döyüşdürürdülər. Bir zamanlar Bakının lüt qumarbazları var idi, qumar<br />
oynayardılar. Varmı hələ? Olmamış olmaz...<br />
Azərbaycan müstəqildir və bu səbəbdən quşbazlıq, itbazlıq, xoruzbazlıq və<br />
qumarbazlıq keyfiyyətcə yeni mərhələyə yüksəlib. Sürətli və misilsiz inkişaf sosial<br />
həyatın bu sahələrinə də böyük təsir göstərməmiş keçməmişdir. Yoxsul quşbaz,<br />
itbaz və xoruzbaz bakılıları varlı atbazlar əvəz edib. Bakı komsomolçu atbazlar və<br />
atbaz komsomolçuların əlində “inkişaf ” edir. Yerli mətbuatın məlumatına görə,<br />
Azərbaycanın Gənclər və İdman Naziri Azad Rəhimov bu günlərdə Türkmənistandan<br />
özünə hər birinin qiyməti 240 min ABŞ dolları olan iki at gətizdirib. Xalq artisti<br />
Nurəddin Mehdixanlı deyir ki, «Cavad xan» filmində Cavad xanın mindiyi at da<br />
Azad Rəhimovun atıdır...İlham Əliyevin çıxışından: sitat “Azərbaycan göstərib ki,<br />
müstəqil ölkə kimi yaşaya, inkişaf edə bilər və yaxşı da yaşaya bilər”.<br />
İlham Əliyev düz deyir. Azad Rəhimov 1988-1989-cu illərdə Azərbaycanda milliazadlıq<br />
mübarizəsi güclənən anlarda Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqı<br />
Xətai rayon komitəsində şöbə müdiri olaraq sovet komsomoluna və kommunist<br />
partiyasına xidmət edirdi, indi isə müstəqil Azərbaycanın gənclər və idman naziri<br />
kimi müstəqil Türkmənistanın iki atı üçün 480 min ABŞ dolları xərcləyə bilir. Parlaq<br />
şəxsiyyətdir. Tərcümeyi-halında yazılıb ki, 1964-cü ildə anadan olub. 1971-ci ildə,<br />
yəni yeddi yaşında Bakı şəhəri 134 nömrəli məktəbin birinci sinifinə “daxil olub”...<br />
Sonrasını burada oxuya bilərsiniz...<br />
Banan əhvalatı: Kim kimi barmağına dolayıb?<br />
05.07.2011<br />
Gənc müxalifətçilər fəallaşır. Xəbərlərə inansaq, gənclər rejimə qarşı mübarizədə<br />
yeni-yeni qeyri-adi üsullardan istifadə etməyə üstünlük verir.Sosial şəbəkədə nadir<br />
üsullardan istifadə edən gənc müxalifətçilər artıq bu feodal rejimin təməllərini<br />
sarsıdır. Onların son aksiyası son dərəcədə maraqlıdır. „Tia.az“ portalı iftixar hissi<br />
ilə xəbər verir ki, gənc müxalifətçilər sosial şəbəkədə bahalaşmış məhsullara, birinci<br />
növbədə banana qarşı geniş kampaniyaya başlayıblar. Banan və xurmanı boykot<br />
edərək oliqarxların gəlir mənbəyini məharətlə bağlayan şəbəkəçi müxalifətçilər öz<br />
qara syahılarına yeni meyvə növünü, narı əlavə ediblər. Eyni mənbəyə əsasən onlar,<br />
gənclər indi „Nar Mobile“ rabitə operatorunu boykot etməyə çağırırlar. İki şeydən<br />
biridir, ya „tia.az“ bizi dolayıb, ya da gənc müxalifətçilər…<br />
Bu ölkədə adam ac qalar, darıxmaz!<br />
03.07.2011<br />
İllik maaşı 228 min dollar olan prezidentin oğlunun Dubayda 44 milyon dollarlıq<br />
9 villası var. Azərbaycan dövlət neft şirkətinin „prezidenti Rövnəq Abdullayev<br />
275
(„Azadlıq“ qəzetinin xəbərinə görə) Türkiyədə hər biri 1 milyon avro olan 55 dənə<br />
ev alıb”. Bir müddət əvvəl Rövnəq Abdullayev Türkiyədən ”Aslan bəy» adlı qiyməti<br />
200 min manat olan at gətizdirdi. Şamaxının icra başçısı külli miqdarda dövlət vəsaiti<br />
hesabına şəhərin girişində eşşəyə abidə qoydurub və bu dəyərli tarixi abidəni polis<br />
nəfəri qoruyur. O biri məmurların eşşəkdən yox, atdan xoşu gəlir. Binədə at yarışında<br />
Etibar Pirverdiyevin qiymətli atı prezidentin atına qalib gəlib. Bəylər Əyyubov, Samir<br />
Şərifov, İsmət Abbasov, Səfər Əbiyev, Azad Rəhimov, Əbülfəs Qarayev, Hüseynqulu<br />
Bağırovun atları qoyulan sərmayəni doğrultmayıblar.<br />
“Bu ölkəni idarə edən bizik“…<br />
15.08.2011<br />
Bura Azərbaycandır, Azərbaycan! Bu ölkəyə kimlər hakimdir? Calal Əliyev 1991-ci<br />
ildə düz demişdi: «Hələ minnətiniz olsun ki, Heydər Əliyev sizə rəhbərlik edəcək...”.<br />
Etdi və edir. “Kimin pulu mənim pulumdan çoxdur? Kim bizdən böyükdür? Bu<br />
ölkəni idarə edən qollardanıq. Özünüzü yığışdırın, çaşmayın». Kimdir bu adam?<br />
Kimə arxalanır? “Koroglu” MMC-nin rəhbəri Tahir Əliyevdir. Bəzi iddialara görə o,<br />
prezidentin baş mühafizi, general Bəylər Əyyubova arxalanır.<br />
“Yeni Müsavat“da çıxan yazıdan sətirlər: “Şirkətin rəhbəri Tahir Əliyev gəlib istehza<br />
ilə deyib ki, mən naxçıvanlıyam, Prezident Administrasiyası da, prokurorluq da<br />
mənim əlimdədir. Mən istədiyim adamın başına oyun açaram. Polisə getsəniz, pul<br />
verib onları da susduracağıq”.<br />
„“Koroğlu” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən təzyiqə məruz qalan bir<br />
qrup şəxs avqustun 4-də mətbuat konfransı keçirərək şirkət rəhbərliyinin ünvanına<br />
sərt ittihamlar səsləndirmişdilər. Zərərçəkənlər və onların vəkili Məcid Quliyev<br />
bildirmişdi ki, şirniyyat istehsalı və satışı ilə məşğul olan “Koroğlu” MMC adam<br />
oğurluğu, hədə-qorxu ilə vətəndaşların əmlakını ələ keçirib, insanlara təzyiq etməklə,<br />
əzab-əziyyət verib, işçilərinin əmlakını zorla əlindən alıb”.<br />
Bu ölkəni soyurlar, dağıdırlar, torpağını qarış-qarış tutub bölüşdürürlər, sərvətlərini<br />
talan edirlər, insanları vətənindən didərgin salırlar və millətin boynuna minnət<br />
qoyurlar.<br />
276
Bunlar zavallıdır<br />
02.10.2011<br />
Bunlar özlərinə çox vurulublar. Xalqın əlini-qolunu kəndirləyib ağzını yumandan<br />
sonra boş qalan meydanda «şücaət» göstərən zavallılardır. Boş meydanda qılınc<br />
oynatmaq şücaət deyil. Dolu meydana getməzlər, çünki nə qədər zəif olduqlarını<br />
bilirlər. Bunlara zaval və zavallı damğası düşür.<br />
“Cənab prezident, ətin bahalaşmasının qarşısını almaq üçün müşavirə<br />
keçirin”<br />
04.08.2011<br />
İmdad! İmdad! Yumurta dövrü bitdi, ət əsri başladı, ƏT! Ümid Partiyasının iqtisadi<br />
siyasət komissiyasının sədri Razi Abasbəyli həyəcan təbili çalır: “Cənab prezident,<br />
ətin bahalaşmasının qarşısını almaq üçün müşavirə keçirin!”. Prezident bu yalvarışa<br />
biganə qalmayacaq, Razi bəy, keçirəcək!<br />
Prezident martda keçirtdiyi yumurta müşavirəsində yumurta mafiyasına hədə-qorxu<br />
gələndən sonra bu qiymətli qida maddəsinin qiyməti 2 dəfə ucuzlaşdı. İlham Əliyevin<br />
məhsuldar müşavirəsi sayəsində hamı yumurta yeməyə başladı. Prezident nahaq<br />
yerə demirdi ki, “Biz özümüzü yumurta ilə təmin edirik”! Bəs ət? İlham Əliyev Razı<br />
Abasbəylinin imdadına cavab verib müşavirə keçirtsə, ümidvarıq ki, ətin qiymətində<br />
yüksək səviyyəli ucuzlaşma başlayacaq.<br />
Elə bir ucuzlaşma ki, əvvəllər pulu olan ət alırdı, kasıblar ətə möhtac qalırdı, ancaq bu<br />
müşavirədən sonra pullular yenə ət alacaq, kasıblar isə... yenə ətə möhtac qalacaqlar.<br />
Çünki, yumurta ilə ət arasında böyük fərq var... Görəsən, yumurta və ƏTdən sonra<br />
prezidentin növbətıi müşavirəsi hansı qida maddəsini əhatə edəcək? Bilən varsa,<br />
fikrini söyləsin!<br />
Corc Vaşinqton və Heydər Əliyev: Prezidentlər və Ordenlər<br />
23.08.2011<br />
Corc Vaşinqton ABŞ-ın ilk prezidenti olub. Heydər Əliyev Azərbaycanın üçüncü<br />
prezidenti olub. Corc Vaşinqton Amerika Birləşmiş Ştatlarının qurucusu və Atası<br />
sayılır. Heydər Əliyev onun pərəstişkarları tərəfindən “ulu öndər” adlandırılır.<br />
Corc Vaşinqton ordu generalı olaraq Britaniya müstəmləkə ordusuna qarşı inqilabi<br />
müharibəyə rəhbərlik edib ABŞ-ın müstəqilliyinə nail olmuşdur. Heydər Əliyev SSR<br />
Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin (KGB-nin) generalı olaraq Moskvaya xidmət<br />
277
etmişdir. Corc Vaşinqton Amerika demokratiyasının təməlini qoymuşdur. Heydər<br />
Əliyev «bir az» fərqli siyasi quruluşun təməlini qoyub.<br />
Təbiidir ki, bu iki şəxsiyyətin adına ordenlər mövcuddur və bu ordenlər onların özləri<br />
kimi bir-birindən çox fərqlənir.<br />
General Corc Vaşinqton ordeni kimi tanınan “The Purple Heart” (Bənövşəyi<br />
Ürək) ordeni ABŞ prezidenti tərəfindən müharibədə həlak olan və ya yaralanan hərbi<br />
qulluqçular təltif edilir. Orden sadədir, əhəmiyyəti böyükdür.<br />
«Heydər Əliyev» ordeni 28 aprel 2005-ci il tarixindən Azərbaycan<br />
Respublikasının ən yüksək dövlət mükafatıdır. Altı ildə İlham Əliyevin özü də daxil<br />
10 nəfərə verilmişdir. Heydər Əliyev ordeni möhtəşəmliyi ilə fərqlənir. Ordenin<br />
hazırlanmasında 525 əyarlı 533,29 qram gümüşdən, 999 əyarlı 3,89 qram gümüşdən,<br />
750 əyarlı 57,42 qram qızıldan, 999 əyarlı 6,42 qram qızıldan, cəmi 0,83 karatlıq<br />
8 brilyant daşdan, cəmi 5,34 karatlıq 224 brilyant daşdan, cəmi 1 karatlıq 67<br />
brilyant daşdan, ümumən isə 299 brilyant daşdan istifadə olunmuşdur. Ordenin<br />
çəkisi 610 qramdır.<br />
Azərbaycan Qərbi Rusiya vasitəsilə qısqandırır<br />
13.08.2011<br />
Azərbaycan Qərbi, xüsusilə Amerikanı Rusiya vasitəsilə qısqandırır. YAP-ın 2-ci<br />
adamı olan Mübariz Qurbanlının Rusiyanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə<br />
maraq göstərdiyinə dair son bəyanatı məhz bu “qısqandırma” siyasətinin tərkib<br />
hissəsidir. M.Qurbanlı yaxşı bilir ki, Rusiya Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində<br />
maraqlı deyil və Rusiyanın xarici siyasətində heç bir “keyfiyyət dəyişikliyi” baş<br />
verməyib. Bu strategiyanı Azərbaycanın maraqlarını qorumaq üçün hazırlanmış<br />
ağıllı siyasi xətt hesab etmək olar. Amma, qarşı tərəfin, Qərbin bu “qısqandırma”<br />
siyasətindən bixəbər olduğunu düşünmək sadəlövhlükdür.<br />
ABŞ-İsrail Strateji Tədqiqatlar Mərkəzi “Stratfor”un avqustun 12-də , Mübariz<br />
Qurbanlı qeyd etdiyimiz bəyanatını verdiyi gün yaydığı təhlilində “qısqandırma”<br />
strategiyasının onlara məlum olduğunu açıq söyləyir. “Stratfor” yazır ki, İlham<br />
Əliyevin Rusiya prezidenti Medvedevlə son görüşü Azərbaycanın Rusiya vasitəsilə,<br />
Rusiyanın da Azərbaycan vasitəsilə Amerikanı qısqandırmaq strategiyasının<br />
nümunəsidir. Hər iki dövlət, həm Azərbaycan, həm də Rusiya eyni oyunu oynayır.<br />
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, qısqandırma siyasəti ağıllı düşünülüb, amma istənilən<br />
nəticəni verəcəyini söyləmək üçün indilik heç bir əsas yoxdur.<br />
278
Atatürk və H.Əliyev: Saxta və həqiqi öndərlər<br />
18.09.2011<br />
“Möhtac olduğun qüdrət, damarlarındakı əsl qanda mövcuddur!”<br />
Mustafa Kəmal Atatürk 20 oktyabr 1927. Bir millət iki dövlət. Bu sözün Elçibəy<br />
tərəfindən deyildiyini iddia edənlər də var, Heydər Əliyevin ayağına yazanlar da.<br />
Fərqi yoxdur. Bir millətin iki dövlətində iki öndər var. Birini xalq yaradıb, o birini<br />
hakimiyyətə sahib çıxanlar. Bu iki dövlətin birincisi Türkiyə Cümhuriyyətidir,<br />
ikincisi Azərbaycan Respublikası. Xalqın yaratdığı ÖNDƏR — Mustafa Kəmal<br />
Atatürk, hakiimiyyətin yaratdığı “ümummilli” öndər — Heydər Əliyevdir. Aralarında<br />
böyük fərq var. Fərqi nümayiş etdirmək üçün bu iki şəxsiyyətin sözlərini öz xalqlarına<br />
miras qoyub getdiyi öz sözləri və fikirləridir. Müqayisə edək:<br />
Heydər Əliyev: Böyük Oktyabr «Xalqlar həbsxanasını» — çar imperiyasını<br />
yer üzündən süpürüb atmış və çoxmillətli Rusiyanın ən yaxşı övladlarının ağ gün<br />
haqqındakı arzusu həqiqətə çevrilmişdir.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini,<br />
Türk Cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir.<br />
Heydər Əliyev: Rus xalqı vaxtı ilə əsarət altında olan və geridə qalan xalqların<br />
dirçəlişi və inkişaf naminə fədakarlıqla və şüurlu surətdə məhrumiyyətlərə<br />
qatlaşmışdır. O, öz böyük maddi və mənəvi sərvətini. çox zəngin tarixi təcrübəsini<br />
ölkənin hər bir qardaş xalqı ilə səxavətlə bölüşdürür.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Öğretmenler! Cumhuriyet sizden düşünceleri hür,<br />
vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister.<br />
Heydər Əliyev... Beynəlmiləlçilik ənənələri bizim çox böyük sosial və mənəvi<br />
sərvətimizdir.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler<br />
yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.<br />
Heydər Əliyev: SSRİ-nin qardaş xalqlarından hər birinin sosialist milli ədəbiyyatının<br />
təşəkkülündə və inkişafında rus ədəbiyyatının böyük və səmərəli rolu vardır.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Benim Türk milletine, Türk cemiyetine, Türklüğün<br />
istikbaline ait ödevlerim bitmemiştir, siz onları tamamlayacaksınız. Siz de,<br />
sizden sonrakilere benim sözümü tekrar ediniz.<br />
279
Heydər Əliyev: Çoxmillətli sovet mədəniyyətinin yaranması və inkişafı sosializmin<br />
tarixi nailiyyətidir.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: İstiklal, istikbal, hürriyet, herşey adaletle kaimdir!<br />
Heydər Əliyev: Sovet ədəbiyyatı millətlərin və xalqların dostluğunun,<br />
yaxınlaşmasının və qarşılıqlı təsirinin gözəl bəhrəsidir.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Öğretmenler! Cumhuriyet, fikren, ilmen, fennen,<br />
bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli muhafızlar ister. Yeni nesli bu özellik ve<br />
kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir.<br />
Heydər Əliyev: Əlbəttə, yoldaşlar, sovet adamlarının vətənpərvərliyi milli hisslərdən<br />
məhrum deyildir.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Bilelim ki, milli benliğini bilmeyen milletler, başka<br />
milletlere yem olurlar.<br />
Heydər Əliyev: Sovet vətənpərvərliyinin millətçiliyə, şovinizmə, milli xudbinliyə,<br />
millətçilik qalıqlarının hər cür təzahürlərinə barışmaz münasibətlə üzvi bağlılığı<br />
buradan doğur.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Milli egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında<br />
zincirler erir, taç ve tahtlar batar, mahvolur. Milletlerin esirliği üzerine<br />
kurulmuş müesseseler her tarafta yıkılmaya mahkumdurlar.<br />
Heydər Əliyev: Təəssüflər olsun, hələ elə adamlar vardır ki, Vətənə özlərinin<br />
məhəbbətini yerliçilik meyarı ilə ölçür, yalnız «özününkünü» tərifləməklə məşğul<br />
olur, nəzərə alınır ki, bu, «özününkü» başqa xalqların yardımı sayəsində mümkün<br />
olmuşdur. Belə adamlar mili təkəbbür göstərir, patriarxallığa uyur: necə deyərlər,<br />
milli keçmişin odunu yox, külünü götürür, vaxtı keçən və irəliləyişimizə mane olan<br />
köhnə xurafatı əsas tutur, bunu əsl milli ənənələr kimi qələmə verirlər.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Bizim milletimiz vatanı için, özgürlüğü ve egemenliği<br />
için özverili bir halktır; bunu kanıtladı. Milletimiz, yaptığı devrimlerin kıskanç<br />
savunucusudur da. Benliğinde bu erdemler yerleşmiş bir milleti, yürümekte<br />
olduğu doğru yoldan hiçbir kimse, hiçbir kuvvet alıkoyamaz.<br />
Heydər Əliyev: Zəhmətkeşlərdə kommunist əxlaqının antipodlarına barışmaz<br />
280
münasibət tərbiyə etməklə, onların fəal həyat mövqeyini formalaşdırmaqla biz<br />
kütlələrin vətənpərvərlik və beynəlmiləlçilik tərbiyəsini təkmilləşdirməklə biz eyni<br />
zamanda onların mənəvi və siyasi mədəniyyətini yüksəldir, deməli, mənfi halların<br />
qarşısına daha möhkəm sədd çəkirik.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: «BİZ doğrudan doğruya milletperveriz ve TÜRK<br />
MİLLİYETÇİSİYİZ!.. Ama biz öyle milliyetçiyiz ki, bizimle İŞBİRLİĞİ EDEN<br />
bütün MİLLETLERE HÜRMET ve riayet EDERİZ<br />
Heydər Əliyev: L.İ.Brejnev yoldaşın Bakıda Azərbaycan SSR-ə Lenin ordeni təqdim<br />
edilməsinə həsr olunmuş şənliklərdə öz çıxışlarında irəli sürdüyü vəzifələr sizin<br />
hamınız üçün konkret fəaliyyət proqramıdır.<br />
Mustafa Kəmal Atatürk: Türk Milleti bağımsız yaşamış ve bağımsızlığı<br />
varolmalarının yegane koşulu olarak kabul etmiş cesur insanların<br />
torunlarıdır. Bu millet hiçbir zaman hür olmadan yaşamamıştır, yaşayamaz ve<br />
yaşamayacaktır.<br />
Müqayisə edib nəticə çıxartmaq sizə qalır, əziz oxucular!<br />
________________________________________________<br />
Mənbə:<br />
*»Kommunist» qəzeti, 29 oktyabr 1980-ci il<br />
**Heydər Əliyev. “Ədəbiyyatın yüksək borcu və amalı”.-Bakı.-2000.-S. 107-130<br />
***“Ataturk Today”<br />
Azərbaycan hakimiyyəti bunu istəsə, ölkə müxalifəti dialoqa hazırdır<br />
25.05.2011<br />
Əli Kərimlinin “Yeni Musavat” qəzeti ilə müsahibəsindən: „Bütün dünya bilir ki,<br />
Azərbaycanda ona görə iqtidar-müxalifət dialoqu yoxdur ki, hakimiyyət bunu istəmir.<br />
Azərbaycan hakimiyyəti bunu istəsə, ölkə müxalifəti dialoqa hazırdır.“ Dünyanın<br />
gözü Bakıdadır, əziz həmyerlilər! Bəşəriyyətin müqəddəratı həll olunur. Qərar anıdır,<br />
müxalifət gözləyir, amma rejim susur. Bu rejimi başa düşmək olmur! Müxalifət çox<br />
281
şey istəmir axı! Başqası olsaydı müxalifətin „dialoq“ dəvətini canla-başla, yalvarayalvara<br />
qəbul edərdi…<br />
Azərbaycan nəyin arasındadır?<br />
02 .05.2011<br />
“Azərbaycan narıncı inqilabla xalq üsyanı arasındadır”. Bu, dərinmənalı fəlsəfi<br />
fikri ifadə edən Eldar Namazovun xəyalı 1988-1989-cü illərə gedib. Belə ziyanlı<br />
xəyalpərəstlik xalqı oyatmağa yönəlməyib, əksinə, onsuz da yatan cəmiyyəti<br />
daha dərin yuxuya məhkum etməyə yönəlib. Azərbaycan — əzənlər və əzilənlər<br />
arasındadır.<br />
İlham Əliyevin işsizləri və Potyomkinin «kəndləri»<br />
06.05.2011<br />
2003-cü ildə prezident kimi vəzifəsini ifa etməyə başladığı andan yeni iş yerləri<br />
məsələsi İlham Əliyevin qaldırdığı və içində dolaşıb qaldığı ən müşkül məsələlərdən<br />
birinə çevrilib. Əvvəlcə İlham Əliyev 600 min yeni iş yeri açılacağını təntənə ilə vəd<br />
etdi.<br />
3 il sonra, 02.11. 2006: İlham Əliyev Azərbaycanda 500 min yeni iş yeri açıldığını<br />
bildirdi.<br />
13 .03.2010: Şahin Mustafayev dedi ki, “son beş ildə Azərbaycanda 840 mindən artıq<br />
yeni iş yeri açılıb”.<br />
20 .10.2010: İlham Əliyev qeyd etdi ki, 2003-cü ildən indiyə qədər Azərbaycanda 900<br />
minə yaxın yeni iş yeri yaradılıb və bununla da işsizlik kimi çətin problemin tədricən<br />
həllinə nail olunub.<br />
05 .05.2011. İlham Əliyev 7 ay qabaq dediklərini də “unutmalı” oldu. Aydın oldu ki,<br />
“işsizlik kimi çətin problemin” həllinə əsla nail olunmayıb. O, bildirdi ki, “İş yerləri<br />
açılmalıdır, işlər görülür, amma hələ ki, işsizlik, işsizlər var”.<br />
İqtisadi siyasətin uğursuzluğunu göstərən maraqlı etirafdır. Deməli, 2003-cü ildən<br />
bəri yerində sayırıq.<br />
282
Dünya fırlanır, Fəzail bəy!<br />
11 .04.2011<br />
Fəzail Ağamalının partiyası deyir ki, Müsavat və AXCP-nin məqsədi „ölkəmizdə<br />
sabitliyi pozmaq, qarşıdurma yaratmaq, Azərbaycanı 90-cı illərin əvvəllərindəki ağır<br />
və fəlakətli duruma salmaqdır“. Qəribə dünyadır! 90-cı illərin əvvəllərində Qarabağda<br />
döyüşlər getdiyi anlarda Fəzail Ağamalı Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin fəalı kimi<br />
ölkədə sabitliyi pozmağa, qarşıdurma yaratmağa və mövcud hakimiyyəti devirməyə<br />
çalışanda „Azərbaycanı ağır və fəlakətli vəziyyətə“ saldığını bilirdimi? Bəli, bilirdi.<br />
Dünya fırlanır, Fəzail bəy!<br />
Eldar Həsənovun böyük «SİRRİ»: Heydər Əliyev məddahlığa nifrət<br />
edirmiş<br />
30 .05.2011<br />
Heydər Əliyev məddahlıqdan həzz alırdı. Heydər Əliyev məddahları<br />
mükafatlandırırdı. Heydər Əliyev özü haqqında yazanları şirnikdirirdi. Bu, Heydər<br />
Əliyevin təbiəti idi. Azərbaycanın keçmiş baş prokuroru, hazırda Rumıniyada səfir<br />
olan Eldar Həsənov Heydər Əliyevin məddahlığa NİFRƏT etdiyini “Media Forum”la<br />
müsahibəsində oxucuları qane etməyə çalışır. «Heydər Əliyev kimi dahi şəxsiyyətin<br />
adını bütün dünyada əbədiləşdirmək hər bir azərbaycanlının borcudur» deyib,<br />
Buxarestdə bir parkda onun büstünü qoyduran keçmiş baş prokuror yazır: “ Bir dəfə<br />
də Heydər Əliyevin məddahlıq və yaltaqlıqdan necə əsəbiləşdiyinin, belə insanlara<br />
daxilən nifrət etdiyinin canlı şahidi olmuşam” . Eldar Həsənovun Heydər Əliyevin<br />
məddah insanlara “daxilən” nifrət etdiyini necə sezdiyini başa düşmək çətindir.<br />
Amma, Eldar Həsənovun ən böyük ixtirası Heydər Əliyevin çox qəzəbləndiyini,<br />
ancaq məddahlarla yaşamağa məcbur olduğunu iddia etməsidir. Keçmiş prokuror<br />
yazır: Heydər Əliyev sonda sakitləşərək təəssüflə demişdi: «Əfsuslar olsun ki, onlarla<br />
bir cəmiyyətdə yaşamağa, işləməyə məcburuq». Eldar Həsənovun bu xatirəsini<br />
oxuyanda göz yaşını saxlamaq mümkün deyildir. Heydər Əliyev vəfat etdi, amma<br />
məddahlıq və məddahlar hələ də yaşayır, feodal — avtoritar Eldar Həsənov bunun<br />
parlaq nümunəsidir.<br />
Neft günahları yuyur: Barak Obama Heydər Əliyevi mədh edir<br />
06.06.2011<br />
Suriya, Misir, Tunis, Liviya və Yəməndə avtoritar anti-demokratik rejimləri məhkum<br />
edən, Ben Əli, Hüsni Mübarəkin taxtdan salınmasını alqışlayan ABŞ prezidenti<br />
Barak Obama XVIII Beynəlxalq <strong>Xəzər</strong> Neft və Qaz, Neft Emalı və Neft Kimyası<br />
283
Sərgisi münasibətilə İlham Əliyevə göndərdiyi təbrik məktubunda qeyd edib ki,<br />
„Heydər Əliyevin uzaqgörənliyi və məqsədyönlülüyü nəticəsində Şərq-Qərb enerji<br />
dəhlizinin əsası qoyulub“. Neft günahları yuyur, qaz isə insanı qada-bəladan azad edir.<br />
Barak Obama Azərbaycanda tayfa-korrupsiya rejiminin banisi olan Heydər Əliyevin<br />
„uzaqgörənliyini“ mədh etməklə məzlum Azərbaycan müxalifətini „arxasız“ qoydu.<br />
Barak Obama haqlıdır: Heydər Əliyev nefti və qazı olmayan Ben Əlidən və Hüsni<br />
Mübarəkdən fərqli olaraq uzaqgörən adam idi. Heydər Əliyev müxaliflərindən fərqli<br />
olaraq, hətta Obama kimi inadcıl demokratın da bir gün neft və qaz naminə onu<br />
mədh edəcəyini qabaqcadan görəcək qədər uzaqgörən idi.<br />
«Ölkənin valyuta ehtiyatları 35 mlrd. dollardır; «Rədd ol, dilənçi qızı,<br />
dilənçi» ...<br />
29.07.2009<br />
10 yaşlı Sona: «Anam mənim dilənməyimi istəmir». İlham Əliyev: «1995-ci<br />
ildən indiyədək Azərbaycan iqtisadiyyatına 97 mlrd. dollar investisiya qoyulub»<br />
(«Faktxeber»). “Sabahımız” böyüyür. Şəhər parklarında, yol qıraqlarında, küçə<br />
tinlərində, gözləmədiyimiz anda və məkanda qarşına çıxa biləcək hər yerdə…<br />
kimlərinsə Allah yolunda qabağına atdığı qəpik-quruşa əl aça-aça, göz dikə-dikə...”.<br />
İlham Əliyev düz deyir: «Ölkənin valyuta ehtiyatları 35 mlrd. dollardır».<br />
Prezidentlərin hədiyyələri: Bill Klinton, Corc Buş, Barak Obama, İlham<br />
Əliyev<br />
26.06.2011<br />
Prezidentlər də insandır. Onlara da hədiyyə verilir. Onlar da hədiyyə verir. Corc<br />
Buş prezident olduğu 8 il müddətində müxtəlif yerlərdən ayda 1 000 ədəd müxtəlif<br />
hədiyyə alırdı. Corc Buşa verilən ən maraqlı və qeyri-adi hədiyyə Argentina<br />
prezidentinin hədiyyəsidir. 2003-cü ildə Argentina prezidentinin ABŞ prezidentinə<br />
hədiyyəsi — 150 kg qoyun əti olmuşdur.<br />
Zarafat eləmirik! Argentinada o qədər qoyun var ki, bütün dünyaya qoyun əti ixrac<br />
edir. İndiki prezident Barak Obama hələ heç kimdən qoyun əti hədiyyə almayıb.<br />
Bilmirik, ya qoyun ətindən xoşu gəlmir, ya da heç kimin ona ürəyi yanmır. Amma,<br />
284
Barak Obamaya da hədiyyə verilir. Məsələn, indiyədək Obamaya verilən ən bahalı<br />
hədiyyə Səudiyyə kralı Abdulla bin Əbdül Əziz əl Səudun hədiyəsidir. Mərmərdən<br />
düzəlmiş ağac və dəvə fiqurlarının dəyəri : $34,000 (34 min dollar). İkinci yerdə<br />
Çinin prezidenti Hu Jintaonun hədiyyəsidir. Dəyəri: 20 min dollar. Ən ucuz<br />
hədiyyəni Haitinin səfiri Raymond Cozef verib. Dəyəri: 4 min dollar. Yeyilməyən<br />
hədiyyələr adətən prezidentlərin kitabxanalarına və ya Milli Arxivə verilir. Bəs<br />
Azərbaycan prezidentlərinə hədiyyə verilirmi? Verilir. Ancaq əvvəlcə qeyd edək ki,<br />
mərhum prezident Heydər Əliyev 1997-ci ilin avqust ayında Bill Klintona üstündə<br />
Bill və Hillari Klintonun rəsmi olan xalça hədiyyə vermişdi.<br />
Xalçanın dəyərindən xəbərimiz yoxdur. Heydər Əliyevin Klivlend xəstənaxasında<br />
müalicə olunarkən bir şəxsə verdiyi hədiyyənin qəribə taleyi var. Mərhum Heydər<br />
Əliyev Amerikanın Klivlend xəstəxanasında hədiyyə verdiyi və üstündə öz şəkili<br />
olan cib saatını həmən şəxs indi internetdə 200 dollara satışa qoyub. Almaq istəyən<br />
bu linkə baxsın: Pocket Watch-Gift from President of Azerbaijan — RC Groups.<br />
İlham Əliyevə gəldikdə, ən diqqətədəyər hədiyyə , ANS Şirkətlər Qrupunun 2008-ci<br />
ildə “ilin adamı” seçdiyi İlham Əliyevə Çingiz Mustafayev Fondu adından mükafat<br />
və ANS Şirkətlər Qrupundan hədiyyədir. Aldığı 5 000 manat pul mükafatını İlham<br />
Əliyev Azərbaycan silahlı qüvvələrinə yardım fonduna bağışlayıb. ANS Şirkətlər<br />
Qrupunun xüsusi hədiyyəsi isə — xüsusilə İlham Əliyev üçün hazırlanmış tam əl<br />
işi olan “Glashütte” qol saatıdır. Mətbuat saatın dəyərini dərc etməyib. Qeyd edək<br />
ki, İsveçrənin “Swatch Group“unun sahib olduğu dünyanın ən məşhur və ən bahalı<br />
saatlarını istehsal edən “Glashütte” firması Şərqi Almaniyada yerləşir. Firmanın<br />
ən ucuz qol saatı 6 min dollara, ən bahalısı 161 min dollaradır. Hədiyyənin ucuzu<br />
bahalısı olmaz. İlham Əliyev də hədiyyə verir. 2006-cı ilin iyul ayında İlham Əliyev<br />
Böyük Britaniya şahzadəsi Endryuya İran xalçası və qara kürü hədiyyə etmişdir.<br />
Amerikanın “Vaşinqton Post” və Britaniyanın “Deyli Teleqraf ” qəzetləri qeyd edirlər<br />
ki, ən bahalı hədiyyə İlham Əliyevin oğluna Dubayda dəyəri 44 milyon dollar olan<br />
mülklərdir.<br />
Bəzi prezidentlər təvazökar olur. Sözün müxtəsəri prezidentlər də insandır. Onlara<br />
hədiyyə verilir. Onlar da hədiyyə verir.<br />
P.S. Çingiz Mustafayev adına fərqli mükafatlar var. Biri ANS Şirkətlər Qrupu<br />
tərəfindən verilən pullu mükafatdır. Heydər Əliyev, Hacıbala Abutalıbov, İlham<br />
Əliyev bu pullu mükafatın laureatlarıdır. İkincisi isə sosial-demokrat partiyasının təsis<br />
etdiyi Çingiz Mustafayev mükafatdır. Bu mükafat sözdə pulludur, amma partiyanın<br />
kassası boş olduğu üçün pul ixtisar edilib. Bu pulsuz mükafat 2002-ci ildə <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>ə verilib. 2002-ci ildə ANS Şirkətlər Qrupunun (pullu) Çingiz Mustafayev<br />
mükafatı Heydər Əliyevə verilmişdi. Pul ünvanını tanıyır!<br />
Uğursuz „Qurtuluş“ Günü nələr baş verdi<br />
285
14.06.2011<br />
Uğursuz „Qurtuluş“ Günü nə baş verdi : İlham Əliyevin Saatlıda açdığı yol təmirə<br />
bağlandı; Bakıda polis rəisinin telefonu oğurlandı; Azərbaycan paytaxtında satılan<br />
xiyarların analizinin nəticələri açıqlandı; Naxçıvanlı hüquq müdafiəçisi Sədərək<br />
gömrük məntəqəsində əzişdirildi; Bakı dünyanın ən bahalı şəhərlərinin reytinqində<br />
19 pillə gerilədi; Nazarbayevin nəvəsini qazax polisi ölümcül döydü və…mən<br />
yoruldum, siz davam edin…<br />
«Yeni Müsavat» müharibəyə başlayır<br />
07.06.2011<br />
Biz yorulduq, «Yeni Müsavat» yorulmadı. İlham Əliyev Serbiyaya rəsmi səfərə gedir,<br />
«Yeni Müsavat» müharibəyə başlayır. Qəzetin məqsədi: «Azərbaycan ordusunun<br />
planında zəif nöqtələrin birindən hücuma keçib 6-7 kəndi geri almaq var». Ağlayaq,<br />
yoxsa gülək?<br />
«Yeni Müsavat» cəbhəyə gedir<br />
24.06.2011<br />
İlham Əliyev Kazanda at yarışlarını seyr edir, “Yeni Müsavat” müharibə təbili çalır:<br />
„Kazan görüşü nəticəsiz bitdi — söz savaşındır”. Qəzetin əməkdaşları artıq cəbhə<br />
xəttinin şimal-şərqində mövqe tutublar! Əlbəyaxa döyüş gedir! Nə isə... xalq yoruldu,<br />
“Yeni Müsavat” yorulmadı...<br />
Ziya Məmmədov, qara qarğalar və lilli su<br />
12.06.2011<br />
Son vaxtlar Bakıda qara qarğaların sayı artıb. “Bakı-Xəbər” qəzeti gileylənir ki, qara<br />
qarğalar şəhərdə sakitliyi pozur, parkları, skamyaları çirkləndirir və “insanların estetik<br />
zövqünü” korlayırlar. Yazıq “Bakı-Xəbər”! Qəzetin ah-naləsi bir gün bu qara qarğaları<br />
tutacaq! Dünyada 200 növ qarğa cinsi mövcuddur və Bakıda məhz qara qarğaların<br />
sayının çoxalması təbiətin sirri hesab edilməlidir. Müxbir sitəm edir ki, “qarğalarla<br />
insanlar arasında münasibət heç vaxt müsbət olmayıb. Xüsusilə də qara qarğa<br />
mifoloji inanclarda bədbəxtlik rəmzi hesab edilib”. “Bakı-Xəbər”in Bakıdan xəbəri var,<br />
dünyadan xəbəri yoxdur. Britaniyanın Kembric və London universitetlərinin alimləri<br />
iddia edirlər ki, qarğalar da insanlar qədər ağıllıdır. Tədqiqatçılar bir səhəngin içinə<br />
daş atıb suyun səviyyəsini yüksəldən və susuzluğunu öldürən qarğanın hekayəsini<br />
əsas götürərək bir araşdırma edib. Qarğa və su məsələsi maraqlı tədqiqatdır.<br />
286
“Azadlıq” qəzetinin müxbiri Ramin Deko yazır ki, nəqliyyat naziri Ziya Məmmədov<br />
və fövqəladə hallar naziri, general Kəmaləddin Heydərov Göyçay camaatına lilli su<br />
içirdir. Müxbir yazır: «Əhali su tapanda belə bu, Qəbələdən gələn radiasiyalı, lilli<br />
və çirkab olur. 2010-cu ilin fevralın 2-də Ilham Əliyevin də açılışında iştirak etdiyi<br />
və düyməsini basdığı su xətti işləmir». Bu su kəmərini də İlham Əliyevə məharətlə<br />
sırıyıblar. Bu səbəbdəndir ki, Göyçayın qara qarğaları canlarını qurtarıb Bakıya<br />
sığınıblar!<br />
Yazıq göyçalılar, qarğa qədər də qiymətiniz olmadı!<br />
Fikir söyləmək üstündə 15 sutka cəza<br />
20 .05.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> Cəlil yaşayır! “Avroviziya” mahnı müsabiqəsində Azərbaycanın qələbə çalması<br />
münasibətilə Masallıda uşaqlar küçələrə çıxıb öz sevincini bildirəndə iki nəfər<br />
uşaqlara deyib ki, əxlaqsız adamlara görə nə üçün bayram edirsiniz? Deyiblər ki, onlar<br />
Azərbaycan mentalitetinə uyğun hərəkətlər eləmirlər. İki nəfəri tutub 15 sutka iş<br />
veriblər. Proses zamanı vətəndaş Araz Quliyev hakimə sual edir ki, “hakim, məgər düz<br />
deməmişəmmi, onlar bizim mentalitetə uyğun deyil.” Hakim ona deyir ki, “sənə ayıb<br />
olsun”... Olsun və Allah <strong>Mirzə</strong> Cəlilə rəhmət eləsin!<br />
Tacikistanda da «genetik kod» xəstəliyi tüğyan edir<br />
01.03.2011<br />
Tacikistan «padşahı» İmaməli Rəhman böyük oğlu Rüstəmi gömrük xidmətində<br />
rəhbər vəzifəyə təyin edib. Burada da korrupsiya piramidası yaradılır. Bunlar dövlətə<br />
şəxsi mülk kimi baxırlar. Hamısını hakimiyyət hərisliyi xəstəliyi birləşdirir. Genetik<br />
kod ideologiyası ilk dəfə Azərbaycanda YAP ideoloqları tərəfindən icad edilib və<br />
Orta Asiyaya yayılıb. Diktatorların hamısı genetik kod dəlisidir. Hamısı öz övladlarını<br />
varisliyə hazirlayır. Məzlum ərəb kütlələri bu canlı bütləri aşırtmaq üçün ayağa qalxıb.<br />
Orta Asiya və Azərbaycandakı bütlərin də sonu gələcək. Bütlər bir-bir devrilir...<br />
287
Türklərin genindən türklük çıxmadı, almanların genindən yəhudi geni<br />
çıxdı<br />
30.05.2009<br />
“Türklərin genindən türklük çıxmadı” sərlövhəsi “Vətən” qəzetində çıxdı və demək<br />
olar Türkiyənin bir çox qəzetlərinin səhifələrində manşetdən verildi. Təəccüblü deyil.<br />
İsveçrənin Sürix şəhərindəki “iGenea” elmi-tədqiqat mərkəzinin apardığı tədqiqatın<br />
nəticəsini təkcə Türkiyə türklərini deyil, almanları da heyrətə sala bilən dərəcədə şok<br />
yaradacaq bir xəbər adlandırmamaq günahdır. “Radikal” qəzetinin “Vətən” qəzetinə<br />
istinadən yaydığı xəbərə İsveçrə DNA alimlərinin tədqiqatına soyuqqanlı və qısa bir<br />
şərhlə — “Avropada yaşayan xalqlar arasında ən qarışıq və ən az saf qanı olan icma<br />
Türkiyə xalqıdır” şərhi ilə başlaması diqqətədəyər dərəcədə ibrətamizdir. Məlumata<br />
əsasən, Avropanın hər yerindən DNA nümunələri toplayan və bunları təhlil edən<br />
alimlər Türkiyədə yaşayan türklərin səkkiz fərqli etnik qrupa aid genləri daşıdığını<br />
aşkar etmişlər. Alimlərin fikrincə, Avropada və Türkiyədə yaşayan türklərin genetik<br />
tərkibində türk, berber, hellenik (yunan), german, slavyan, ərəb, yəhudi və illirya<br />
(alban) geni vardır. “Vətən” qəzetinin fikrincə, “Avropa və Türkiyənin çevrəsindəki<br />
bölgədə bu qədər qarışıq bir genetik quruluşa sahib olan başqa bir millət yoxdur”.<br />
“Ən təmiz” aryan irqi uğrunda ikinci dünya müharibəsini alovlandırıb 60 milyon<br />
insanın ölümünə səbəb olmuş almanların genetik tərkibi barədə alimlərin dedikləri<br />
də maraqlıdır. İsveçrə alimlərinin tədqiqatına görə, almanların genetik quruluşunda<br />
onların əcdadı sayılan German geninin miqdarı 25 faizə bərabərdir. Bu hələ harasıdır!<br />
“iGenea” elmi mərkəzinin tədqiqatına inanılsa, almanların genlərinin 10 faizi yəhudi<br />
irqindən gələn gendir. Bəs “saf qan”? Tədqiqatın müəllifləri iddia edir ki, Avropada<br />
“saf qan” sayılmağa ən yaxın olan xalq ruslardır. Dünya elə həmən dünyadır, əziz<br />
oxucu! Dünya bir yerdə dayanmır, daim fırlanır!<br />
Əsir əsgər, Vətən və Vətən xaini: Stalin hələ unudulmayıb<br />
23.01.2009<br />
Amerika əsir düşən bir əsgərindən ötrü əcnəbi dövlətə müharibə elan edir.<br />
Əsirlikdən azad olan amerikalı əsgərləri Vətəndə təntənəli mərasimlə qarşılayırlar.<br />
İsrail əsir düşən bir əsgərinin azadlığı üçün 500 nəfər ərəb məhbusunu azadlığa<br />
buraxır. Əsirlikdən qayıdan israilli əsgəri Vətəndə təntənə ilə qarşılayırlar. 2-ci dünya<br />
müharibəsi illərində sovet diktatoru İosif Stalin almanlara əsir düşən yüz minlərlə<br />
sovet əsgərini ucdantutma “vətənə xəyanət”də ittiham etdi. Müharibədən qayıdan<br />
288
əsir sovet əsgərlərini Vətən torpağına ayaq basan kimi həbs edib 15-25 illik hökmlərlə<br />
islah-əmək düşərgələrinə göndərdilər. 2008-ci il aprelin 11-də ermənilərə əsir düşən<br />
Azərbaycan əsgəri Vüsal Heybətov eyni il mayın 3-də əsirlikdən azadlığa buraxıldı.<br />
Vüsal Heybətov ayağını Vətən torpağına basan kimi həbsə alındı. Vusal Heybətov<br />
əsir düşdüyü uçun “vətənə xəyanət” maddəsilə ittiham olundu. 2009-cu il yanvarın<br />
23-də Azərbaycan hərbi məhkəməsi Vüsal Heybətova 11 il azadlıqdan məhrum<br />
cəzası kəsdi.<br />
Amerika əsir düşən bir əsgəri üçün müharibə elan edir. İsrail bir əsir əsgəri üçün<br />
yüzlərlə ərəb məhbusunu azad edir. Almanlar, italyanlar, kanadalılar və digərləri<br />
əsirlikdən azad olan əsgərlərini təntənə ilə Vətən torpağında qarşılayırlar. Müsbət<br />
nümunələrdən ibrət dərsi götürmək çox çətin imiş. Biz 70 illik sovet keçmişimizin<br />
“möhtəşəm” nümunələrindən vaxtı ilə aldığımız dərsləri unutmaq niyyətində<br />
olmadığımızı inadla nümayiş etdiririk. Görünür, Stalin və stalinizm bəlası hələ də<br />
“düyğularda və əməllərdə” yaşamaqda davam edir.<br />
Azərbaycan prezident seçkilərinə doğru gedir, yenə bir addım irəli, iki<br />
addım geri<br />
12.07.2008<br />
Yenə prezident seçkisi, yenə bir addım irəli iki addım geri. Bu dəfəki seçkilər 1998,<br />
2003-cü illərin prezident seçkiləri zamanı mövcud olan siyasi şəraitdən, qüvvələr<br />
nisbətindən çox fərqlənir. 1998, 2003-cü illərin prezident seçkiləri zamanı siyasi<br />
müxalifət hakim rejimə meydan oxuyaraq və avtoritar rejimin güclənməsinə bu<br />
və ya başqa şəkildə müqavimət göstərərək öz gücünü nümayiş etdirə bilirdisə,<br />
bu gün siyasi şərait tamamilə dəyişmişdir. Hazırki vəziyyəti yaxından müşahidə<br />
edən icmalçıların fikrincə, 2008-ci il prezident seçkisinə hakimiyyət öz qüdrətini<br />
qat-qat gücləndirərək, müxalifət isə əvvəlki gücünü büsbütün itirərək gedir.<br />
Hikmət Hacızadə “Zerkalo” qəzetinin müvafiq sualına cavab verərkən etiraf edir<br />
ki, hakimiyyətdə olan tayfa Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətini tamamilə əzib<br />
susdurmuşdur. Belə vəziyyətdə prezident seçkilərindən sonra Azərbaycanda insan<br />
hüquqları sahəsində yaxşılaşmaya doğru hər hansı dəyişikliyin baş verəcəyinə<br />
qətiyyən inanmadığını bəyan edən Hikmət Hacızadə sonra demişdir: “ Ölkəmizdə bu<br />
gün ictimai rəy və ictimai qüvvələr mövcud deyildir. Azərbaycan cəmiyyəti büsbütün<br />
hakimiyyət tərəfindən idarə olunur. Cəmiyyətdə hər cür dəyişiklik hakimiyyətin<br />
səlahiyyətinə daxildir”. Politoloqun fikrincə, prezident seçkisindən sonra vəziyyətin<br />
daha da pisləşəcəyini gözləmək daha ağlabatan hərəkətdir. Bəs müxalifət? Azərbaycan<br />
demokrat partiyasınn sədri Sərdar Calaloğlu qəzetə verdiyi müsahibəsində Qərbin<br />
Azərbaycan müxalifətinə arxa çevirdiyini təəssüflə qeyd edərkən bildirir ki,<br />
289
eynəlxalq himayə olmadan Azərbaycanda hansısa demokratik dəyişikliklərə nail<br />
olmaq qətiyyən mümkün deyildir. Sərdar Calaloğlunun dediklərində həqiqət payı<br />
olsa da, bu müddəa öz gücünə inamını itirib xaricdən nicat gözləyən Azərbaycan<br />
müxalifətinin nə qədər acınacaqlı gündə olduğunu nümayiş etdirir. Günahı<br />
Qərbin üstünə: “Zerkalo” qəzeti siyasi müxalifətin hakimiyyətlə deyil, öz-özlərinə<br />
qarşı mübarizə aparmağa üstünlük verirlər. Köhnə xəstəlikdir. Qəzet haqlıdır. Bu,<br />
doğrudan da, Azərbaycanın kədərli reallığıdır. Məhz bu səbəbdən 2008-ci il prezident<br />
seçkiləri, Azərbaycanda azad vətəndaş cəmiyyəti istiqamətində irəliyə atılan addım<br />
olmayacaq. Bir addım irəli, iki addım geri buna deyirlər.<br />
Azərbaycan 15 oktyabr 2008: Ən şəffaf, demokratik və ədalətli<br />
İSTİRAHƏT günü<br />
16.10.2008<br />
Şərhə ehtiyac varmı? Yox, şərhə ehtiyac yoxdur. Əgər son vaxtlaradək Azərbaycanda<br />
insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulduğunu hər fürsətdə bəyan edən qeyrihökumət<br />
təşkilatları 15-i oktyabr “seçkisi”nin ədalətli və demokratik şəraitdə<br />
keçirildiyini seçki bitmədən əvvəl bəyan edirlərsə, oktyabrın 13-nə qədər, 12 il<br />
ərzində Azərbaycanda avtoritar rejimin mövcud olduğunu bildirib, bu rejimə qarşı<br />
mübarizə apardığını və barışmaz müxalifət olduğunu iddia edən, son anda İlham<br />
Əliyevin təbliğatını aparmaq qərarına gələn Açıq Cəmiyyət Partiyası hələ seçki<br />
məntəqələri bağlanmadan qabaq tədbirin demokratik şəraitdə keçirildiyi və İlham<br />
Əliyevin qalib gəldiyi barədə bəyanat verirsə, prezident aparatı tərəfindən İlham<br />
Əliyevə “rəqib” seçilən, hər biri 2 faiz səs yığan, necə deyərlər, “namizədlər” seçkinin<br />
«nəticəsi» elan ediləndən sonra «ikinci yeri mən tutdum» deyib öz aralarında<br />
savaşırlarsa, MDB-nin müşahidəçi YAP-ın seçkisini bütün dünya üçün nümunəvi<br />
seçki olduğunu iddia edirsə, şərh yazmağa ehtiyac yoxdur.<br />
Əgər bir neçə müxalif partiya vaxtında qəti mövqe nümayiş etdirib seçkini boykot<br />
etmək qərarına gəlməsəydi, avtoritar rejim cəmiyyəti büsbütün itaətkar kütləyə çevirə<br />
biləcəkdi. Boykot qərarı Azərbaycan cəmiyyətində ümidin tamamilə məhv olmasının<br />
qarşısını ala bildi.<br />
Təəssüf ki, Ramiz Mehdiyev və Açıq Cəmiyyət Partiyasının “demokratik, şəffaf<br />
və ədalətli” adlandırdıqları 15 oktyabr “seçkisi” Azərbaycanda ədalətli cəmiyyət<br />
qurulması yolunda irəliyə yox, geriyə iki addım atıldığını göstərir. Məhz geriləmə<br />
baxımından 15 oktyabr tədbirini Azərbaycanın tarixində bənzəri olmayan «seçki»<br />
hesab etmək mümkündür.<br />
290
Gözün aydın, Mişapərəst “müxalifət”!<br />
21.03.2005<br />
Əli Kərimli özgələrlə söhbətlərdə ona dostyana “Mişa” deyirdi. Ərkyana yox,<br />
dostyana. Hələ heç görüşmədiyi və əlini sıxmadığı bir şəxsə dostyana «Mişa»<br />
deyir, onu öz dostu elan etmişdi. “Demokratik” müxalifətimiz cuşa gəlmişdi bu<br />
“Mişa”dan. “Mişa” — Gürcüstan prezidentinin qısaldılmış adıdır. Yadınızdadırmi?<br />
Tiflis, prezident sarayının qabağında izdiham və izdihamın əlində...Amerika<br />
Birləşmiş Ştatları ilə Kanadının bayraqları...Gürcüstanda «məxməri» inqilab baş<br />
verirdi. “Məxməri” inqilab nəticəsində öz qəyyumu Eduard Şevardnadzeni devirib<br />
yerinə keçən Mixail Saakaşvilinin ÖZ (öüztürkcə xüsusi mənasına gələn bir təbirdir)<br />
adıdır. “Məxməri” inqilab, harada qaldı o, ya Rəb? ABŞ-ın Tiflisdəki səfiri bu inqilab<br />
zamanı o qədər tər tökmüşdü ki, hətta xarici mətbuatın diqqətindən bu hiper və<br />
super fəallıq yayına bilməmişdi. Bu haşiyədir...Mətləbə keçək.... “Mişa” Əli Kərimli<br />
və başqaları başda olmaqla “demokratik” müxalifətimizin bütün rəhbərlərinin rəngli<br />
inqilab simvoluna çevrilmişdi. “Mişa” avtoritar rejimlərin qənimi simvolu idi bu<br />
liderlər üçün. 2004-cü ildə az qala bu liderlər Saakaşvilinin portretini kabinetlərində<br />
asıb ona “Yaşasın Mişa!” nidası ilə müraciət etməkdən belə çəkinmək istəmirdilər.<br />
Təbrik edirik! İA REGNUM agentliyinin məlumatına əsasən, “Mişa”nın (Mixail<br />
Saakaşvilinin) həyat yoldaşı (arvadı) Novruz bayramını İlham Əliyevin ailəsi ilə<br />
birlikdə Bakıda keçirdir. Bunu Mişa Saakaşvili Borçalı azərbaycanlılarına martın<br />
21-də bildirib. Demokratlarla avtoritarların dostluğuna eşq olsun! Gözün aydın,<br />
mişapərəst demokratik Azərbaycan müxalifəti!<br />
Azərbaycanda “hər şey satılır, ucuz satılır”<br />
13.03.2005<br />
Bela Zakirova “Monitor”un 19-u fevral tarixli nömrəsində yazır: “Həyatımız —<br />
bazardır. Bazar isə — bizim həyatımızdır. Hər hansı qəzet elanını götürün diqqətlə<br />
oxuyun. Təsəvvür edirsinizmi nələrə rast gələcəksiniz? Yox, təsəvvür etmirsiniz!<br />
Götürün oxuyun: nə qədər dəhşətli və əyləncəli, nə qədər ağıllı və nə qədər sərsəm<br />
həqiqətlər açılacaq gözlərinizin qabağında. Bəs nədir həyatımızın əsl mənası və<br />
nəticəsi? İndilik, satış haqqında qəzetdə oxuduğum qısa və aydın elanda təcəssüm<br />
edir həyatımızın yeganə mənası və nəticəsi: “Hər şey satılır, ucuz satılır...”<br />
291
Qədir bilmək sənət deyil, mədəniyyətdir!<br />
06.02.2005<br />
Unutqanlıq xatadır. Xata bağışlanandır. Qədir bilmək isə sənət deyil, mədəniyyətdir.<br />
“Səddam ŞƏR deyil. Şər — gözlə görünməyən, əllə və burunla hiss edilməyən elə<br />
bir şeydir ki, şüurlu (obyektiv) hərəkət edir və şüurlu (obyektiv) istiqamətləndirir.<br />
Qeyri-şüuri heç bir şey etmir. Şər elə bir şeydir ki, səssiz öldürür, salamsız-kəlamsız<br />
gəlir, sağollaşmadan-vidalaşmadan gedir. 2003-cü ilin 16 oktyabrında Bakını<br />
cavanlar və xuliqanlar dağıtmırdı. Bakını “Azadlıq”dakı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> dağıdırdı.<br />
Çünki insanların beynində (şüurunda) hakimiyyətə qəzəb və nifrət (sxemini)<br />
planını o, hazırlamışdı. Hər ehtimala qarşı hazırlamışdı və o ehtimal olunan an<br />
gələn kimi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in prinsipi işə düşdü. İndi onun seçkidən qabaq vəzifəsindən<br />
kənarlaşdırılmasının səbəblərinə özünüz qiymət verin. İşdən çıxarılmasaydı<br />
faciənin miqyası daha böyük olardı, çünki o (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) Dövlət departamentinin<br />
BÖYÜK ŞƏR YUVASINDAN çıxan bir Şərdir!!! Hakimiyyət nə etsə də, nə qədər<br />
əlləşsə də, nə qədər səy sərf etsə də xeyri yoxdur, çünki <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən zəhərlənən<br />
insanlar hakimiyyəti qəbul etmirlər və tam inamsızlıq dünyasında yaşayırlar... Bu,<br />
doğrudan da Şərdir və heyif ki, hakimiyyət bu Şərin əsl mənbəyini kənarda qoyub,<br />
onu insanlarda görür və hətta müxalifətə, habelə narazı seçici kütləsinə zülm verir...<br />
Heyif, çünki onların günahı yoxdur... Məgər, həkim xəstəni xəstələndiyi üçün<br />
qınayarmı?..” Hörmətli oxucu, bu, www.bakililar.az internet saytında açıq forumun<br />
iştirakçılarından birinin rusca yazdıqlarının azərbaycanca təxmini tərcüməsidir.<br />
Forum iştirakçısının dediklərinin hamısı ilə razılaşmasaq belə, səmimiyyətinə və<br />
fikirlərinə hörmət edirik. Səmimiyyət cəmiyyətin mənəvi varlığını qoruyub saxlayan<br />
ən mühüm amildir, hətta mənəvi varlığın ən vacib dayağıdır. Cəmiyyətdə bu gün<br />
səmimiyyət kifayətsizliyi mövcuddur. Unutqanlıq xatadır. Xata bağışlanandır. Qədir<br />
bilmək isə sənət deyil, mədəniyyətdir.<br />
292
Murtuz Ələsgərovun demokratik feodalizm nəzəriyyəsi Azərbaycanı iri<br />
addımlarla inqilaba doğru aparır<br />
01.06.2005<br />
Azərbaycan inqilab ərəfəsindədir. Parlament seçkiləri yaxınlaşdıqca inqilabın<br />
da yaxınlaşdığı artıq şübhəsizdir. Milli Məclisin spikeri Murtuz Ələsgərovun<br />
parlamentdəki deputat yerlərini bazar alverinə çıxartması, klan-tayfa rejiminin öz<br />
həqiqi simasını ifşa etməyə başladığına, müxalifətin konstitusiyada vətəndaşlara<br />
verilmiş hüquqlardan isifadə edib yürüş-mitinq keçirtmək əzmindən və eyni<br />
zamanda qarşıdan gələn inqilab dalğasından vahiməyə düşdüyünə dəlalət edir.<br />
Əgər parlamentin hüquq elmləri doktoru elmi dərəcəsinə sahib olan sədri deputat<br />
yerlərini gizlincə deyil, Milli Məclisin sədr kürsüsündən bərkdən, ucadan elan<br />
edirsə və əgər o, müxalifətə əlavə deputat yerləri təklif edirsə, bundan iki nəticə<br />
çıxartmaq mümkündür. Birincisi, klan rejimi Azərbaycanda demokratik, azad və<br />
ədalətli seçki keçirtmək niyyətində deyildir. İkincisi, bu rejim islahedilməzdir və<br />
hakimiyyəti qoruyub saxlamaq üçün ən iyrənc və ifrat tədbirlərə əl atmağa hazırdır.<br />
“Azərbaycanda hər şey satılır və alınır” ideologiyası Əliyev rejiminin siyasi alət<br />
mərtəbəsinə qaldırdığı bir ideologiyadır. Murtuz Ələsgərovun müxalifətə ünvanladığı<br />
son təklif bu ideologiyanın qazanından çıxır. Etiraf etməliyik ki, “Azərbaycanda<br />
hər şey alınır və satılır” ideologiyasının banisi Heydər Əliyev olduğu kimi, Heydər<br />
Əliyev “dühası”nın icad etdiyi və 1993-cü ildən Azərbaycanı pəncəsində boğan rejim<br />
feodalizm nəzəriyyəsi, bütöv bir xalqı caynağında əzib-əzişdirən feodalizm dövrünün<br />
ənənələri ölkəni idarə etməkdə davam edir. Murtuz Ələsgərov deputat yerlərini alverə<br />
çıxardıb bu nəzəriyyəyə “demokratik” sözünü əlavə etməklə rejimə “demokratik”<br />
feodalizm donu geydirmək istəyir, amma əbəs yerə əlləşir. Çünki, bu təklif feodal-klan<br />
rejiminin zəifliyindən və daxildən parçalanmaq üzrə olduğundan xəbər verir. Bu, necə<br />
deyərlər, demokratik feodalizm nəzəriyyəsinə əsaslanan rejim Azərbaycanın inqilab<br />
ərəfəsində olduğunu hiss edir və bunun qarşısını almaq üçün çapalayır. Gecdir, cənab<br />
yoldaşlar!<br />
293
Qatar tərpənib, İlham Əliyev möhlət istəyir<br />
29.05.2005<br />
Qatar tərpənib. İlham Əliyev hələ möhlət istəyir. Qəribə vəziyyətdir. “Şən və<br />
hazırcavablar klubu”ndan biznesə, biznesdən siyasətə, siyasətdən Milli Məclisə<br />
sıçrayışlar edən və indi həm öz deputat mandatından və öz gələcəyindən ötrü,<br />
amma daha çox himayədarı olan Əliyev rejimini süqutdan xilas etmək üçün səylə<br />
əlləşən Anar Məmmədxanlı yerli mətbuata verdiyi son müsahibələrindən birində<br />
İlham Əliyevin ölkədə dəyişikliklər etmək üçün zamana ehtiyacı olduğuna oxucuları<br />
inandırmağa çalışır. Anar bəy İlham Əliyevin ölkədə hansı dəyişikliklər etməyə<br />
hazırlaşdığını dəqiqliklə demir, ancaq təxmin etmək mümkündür ki, Azəbaycanın<br />
hər yerində, hətta ən kiçik qəsəbəsində belə Heydər Əliyevin heykəlinin təntənə ilə<br />
açılması, əhalinin 80 faizdən çoxu yoxsulluq içində yaşadığı bir anda üstündə 299<br />
brilyantı olan Heydər Əliyev ordeninin xüsusi sifarişlə hazırlanması bu dəyişikliklər<br />
arasındadır. İnsan öz təbiəti etibarilə xəyalpərəstdir. Amma insan təbiəti etibarilə<br />
sadəlövh deyildir. İnsanı sadəlövh edən mühitdir. 1993-cü ildə Heydər Əliyev<br />
hakimiyyətə gələndən sonra Azərbaycanın var-dövlət mənbəyi olan dövlət neft<br />
şirkətinə 10 il və Azərbaycana təxminən 2 il rəhbərlik etmiş İlham Əliyevin ölkədə<br />
islahatlar aparmaq üçün 12 il vaxtı olub və indi onun möhlətə, daha çox zamana<br />
ehtiyac duyması insanda acı hisslər doğurur. Real vəziyyətə düzgün qiymət<br />
verməmək xəyalpərəstlikdir. Siyasətdə xəyalpərəstlik böyük riskdir. Hakimiyyətin hifz<br />
olunması məsələsində xəyalpərəstlik isə təhlükədir, böyük təhlükədir. Azərbaycanda<br />
inqilab qatarı tərpənib. Belə görünür ki, Qərb İlham Əliyevdən əlini üzüb. İlham<br />
Əliyev qatara gecikib. İnqilab qatarı sürətini artırır və Anar Məmmədxanlının “şən və<br />
hazırcavablar klubu” da, prezidentin heykəlqoyma xəstəliyindən xilas ola bilməyən<br />
komandası da, hələ zamana ehtiyac duyan İlham Əliyevin özü də bu qatarı dayandıra<br />
bilməz.<br />
DAK-ın 8-ci qurultayı başa çatdı, növbəti qurultay gələn ildir<br />
28.05.2005<br />
Uğurlu qurultay idi. Təbrik edirik. Prezident aparatının sevinməyə tam haqqı var. Hər<br />
şey prezident aparatında hazırlanan plan üzrə getdi. İdarə heyətini ləğv etdilər. Yerinə<br />
məclis yaratdılar. “Ana Vətən” partiyasının sədri Fəzail Ağamalını da məclisə seçdilər.<br />
Qarabağ barədə qətnamə qəbul etdilər. Cənubi Azərbaycan məsələsini müzakirəyə<br />
qoydular. Növbəti qurultay gələn il Brüsseldə olacaq. Bakıdan 80 nəfərlik nümayəndə<br />
294
heyəti gəlmişdi. Heydər Əliyevin xatirəsini hər biri öz çıxışında layiqli şəkildə yad<br />
elədi. Hamının xoşuna gəlmədi, amma dinləməli oldular. Maraqlısı bu deyil, yox…<br />
Odur ki, Dünya Azərbaycanlıları Kongresinin 8-ci qurultayının keçirilməsinə 97<br />
000 ABŞ dolları xərcləndiyini elə qurultayın xitabət kürsüsündən rəsmən və fəxrlə<br />
bəyan elədilər. Biz də fəxr edirik. Bu fakt qurultayın işində iştirak edən Avstriya<br />
azərbaycanşünası Erik Fayqlın dolayısı ilə də olsa diqqətindən yayınmadı. Avstriyalı<br />
azərbaycanşünas nitqinin əvvəlində çox maraqlı və çox mənalı bir cümlə işlətdi<br />
ki, elə o cümlə ilə yazımıza yekun vursaq yaxşıdı: “Siz dünyanın qəribə işlərinə<br />
baxın, ay hörmətli azərbaycanlılar! Azərbaycan neft içində üzür, ancaq Azərbaycan<br />
diasporasının pulu yoxdur. Erməni diasporası pul içində üzür, ancaq Ermənistanın<br />
nefti yoxdur…” Şərhə ehtiyac görmürük. Bircə cümlə əlavə edib demək istəyirik ki,<br />
Bakıdan qurultaya gələn natiqlər Azərbaycanda “məxmər” inqilabının olmayacağını<br />
nitqlərində dönə-dönə təkrar etdilər. Rejimin inqilab qorxusu elə böyükdür ki, gedib<br />
İsveçdə də arxayın otura bilmirlər. Amma yalan demirlər. Düz deyirlər, Azərbaycanda<br />
“məxmər” inqilabı (yaxud “məxməri” inqilab) olmayacaq, inqilab olacaq…<br />
Yenə uşaq oyunu, yenə saman çöpü<br />
04.02.2005<br />
ABŞ dövlət departamentinin hansısa sözçüsünün hansısa KİV-vasitəsinə müsahibə<br />
verib, Vaşinqtonun Özbəkistanda və Azərbaycanda ədalətli seçki keçirilməsinə<br />
tərəfdar olduğunu bəyan etməsi bütün daxili potensialını, cəmiyyətdə nüfuzunu<br />
itirən, taleyini okeanüstü dayılara bağlayan müxalifətimizi yenə cuşa gətirib. Cuşa<br />
gəlmələri bir yana, AXCP(i)-nin orqanı “Azadlıq” qəzeti, ADP-nin ruporu “Bakı-<br />
Xəbər”in pəh-pəh və pərəstişkarlıq hissilə manşetə çıxartdıqları bu “sensasiya” ilə<br />
yenə ictimaiyyəti çaşdırmağa, cəmiyyətdə sabaha olan cüzi ümidləri növbəti dəfə<br />
istismar etməyə və yenə puça çıxartmağa cəhd edirlər. Yazıq müxalifət! Yaddaşsız<br />
müxalifət! 1993-cü ilin prezident seçkiləri ərəfəsində ABŞ dövlət departamenti<br />
ədalətli seçkiyə tərəfdar olduğunu bildirdi. Seçki keçirildi. Müxalifət səs-küy saldı.<br />
Heydər Əliyev uddu. ABŞ hökuməti seçkinin nəticəsini tanıdı. 1995-cü il parlament<br />
seçkiləri zamanı ABŞ dövlət departamenti ədalətli seçki tərədarı olduğunu bəyan<br />
etdi. Müxalifət səs-küy saldı. Heydər Əliyevin partiyası uddu. ABŞ hökuməti seçkinin<br />
nəticəsini tanıdı. 1998-ci il prezident seçkiləri zamanı ABŞ dövlət departamenti<br />
ədalətli seçki tərəfdarı olduğunu bəyan etdi. Müxalifət səs-küy saldı. Heydər Əliyev<br />
seçkini uddu. ABŞ hökuməti seçkinin nəticəsini tanıdı. 2003-cü il prezident seçkisi<br />
zamanı ABŞ dövlət departamenti ədalətli seçki tərəfdarı olduğunu bəyan elədi.<br />
Müxalifət çox səs-küy saldı. Camaat küçələrə töküldü. Azadlıq meydanı kütlənin əlinə<br />
keçdi. Heydər Əliyevin oğlu seçkini uddu. ABŞ hökuməti tələsik seçkinin nəticəsini<br />
tanıdı. 2005-ci ildir...Qarşıdan parlament seçkisi gəlir. ABŞ dövlət departamenti yenə<br />
ədalətli seçkiyə tərəfdar olduğunu bəyan edir... Yazıq müxalifət! Məzlum müxalifət!<br />
295
İndi nə umursan və kimdən umursan, ictimai rəydə və ictimaiyyət arasında nüfuzunu<br />
xərcləyib qurtaran cənab müxalifət! Aldanmayın, əziz oxucular! Belə bəyanatlar<br />
hələ çox veriləcək. Yerli KİV-lər, o cümlədən “Azadlıq” qəzeti də, “Bakı Xəbər”<br />
də bu bəyanatları pəh-pəhlə yayacaqlar. Özlərini bu bəyanatların kölgəsində DİV<br />
sayacaqlar. Vədlər də veriləcək. Dəryada boğulan bir cəmiyyətə saman çöpündən<br />
yapışmağı tövsiyə edəcəklər. Müxalifət də bu tövsiyəni nicat və xilas yolu kimi<br />
ictimaiyyətə sırayacaqdır. Yenə uşaq oyunu. Yenə xəyalpərəstlik... Nə vaxt qurtaracaq<br />
bu BOYÜK çirkin OYUN, ya Rəb!<br />
Gəncədə internet klublarına polis basqınları<br />
27.12.2004<br />
Deyirlər Azərbaycanda azadlıq yoxdur. Yalan deyirlər. Deyirlər Azərbaycanda<br />
mətbuat azad deyil. Yalan deyirlər. Deyirlər Azərbaycanda internetdən istifadə<br />
sərbəst deyildir. Yalan demirlər. Azərbaycanda internet POLİSİN atalıq qayğısından<br />
canını qurtara bilmir. İlham Əliyev atasının yolu ilə gedir. Azərbaycanda demokratik<br />
cəmiyyət yaratmaq istəyir. İnternetsiz cəmiyyət. “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet<br />
qəzetinə gələn məlumata əsasən, Azərbaycanın rayonlarında, xüsusilə Gəncədə<br />
polis İnternet klublara basqınlar təşkil edir. Bunu hətta Azərbaycan televiziyası<br />
da göstərib. Amma, rejimin nəzarətində olan televiziyanın iddiasına görə, polis<br />
dərsdən yayınanları və narkomanları İNTERNET KLUBLARINDA axtarır!!!!!<br />
Yaşasın demokratiya! İnternet Əliyevin tayfabaz rejimini vəlvələyə salıb. 8 milyon<br />
azərbaycanlıdan 4 milyonunu xaricə qovan və qalan 4 milyonuna meydan oxuyan<br />
rejim internetdən qorxur...”<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet saytına bəzi internet<br />
klublarında baxmağa imkan vermirlər. Gənc azərbaycanlıları obyektiv informasiyadan<br />
məhrum etməyə yönəlib bu atalıq qayğısı. Nə vaxta kimi buna qadir olacaqlar?<br />
Çauşeskudan xilas olan rumınları Heydər Əliyev kabusu təqib edir<br />
24.12.2004<br />
Çauşeskudan xilas olan rumınları Heydər Əliyev kabusu təqib edir . Düz 15 il<br />
qabaq, 1989-cu ilin dekabr ayında rumın xalqı kommunist rejimə qarşı üsyana<br />
qalxdı və ölkəni öz malikanəsi kimi qəddarcasına idarə edən Nikolae Çauşeskunu<br />
hakimiyyətdən devirdi. Düz 15 il qabaq silahlı rumınlar diktator Nikolae Çauşeskunu<br />
296
arvadı ilə birlikdə divara dirəyib güllələdilər... Çauşesku diktaturasına və onun<br />
şəxsiyyətinə pəsərtişə son qoyuldu. Ancaq, şəxsiyyətə pərəstişdən rumın xalqı canını<br />
deyəsən xilas edə bilmədi. Düz 15 il sonra, Azərbaycanın prezidenti İlham Əliyev<br />
Rumıniyanın paytaxtı Buxarestdə mərhum Hedər Əliyevin heykəlini açmışdır.<br />
Rumıniya rumın diktatorun vahiməli kölgəsindən xilas ola bildi, amma şəxsiyyətə<br />
pərəstişin Azərbaycan kabusundan xilas ola bilmədi. Dünya geri gedir, yoxsa irəli?<br />
Müəllimlər, əmək haqqı və İlham Əliyev<br />
29.10.2005<br />
Elə gün yoxdur ki, Azərbaycanda hakimiyyətdə olanlar, xüsusilə İlham Əliyev<br />
əhalinin maddi-sosial vəziyyətinin yaxşılaşdığını televiziya ekranlarından bəyan<br />
etməsinlər. Elə gün yoxdur ki, hakimiyyətin nəzarəti altında olan və rejimə dayaq<br />
duran media — telekanallar, qəzetlər, radiolar iqtisadiyyatın sürətlə inkişaf etdiyini,<br />
ölkədə yoxsulların sayının azaldığını, yaxın vaxtlarda isə neft dollarlarının yağış kimi<br />
vətəndaşların başına yağacağını ağız dolusu cəmiyyətə bildirməsinlər. Bəs cəmiyyət<br />
necə, bu sözlərə inanırmı? Bu təbliğat hay-küyünə sıravi azərbaycanlılar necə<br />
yanaşırlar, nə düşünürlər, necə güzəran keçirirlər?<br />
Adını verməyən, məktubunu Azərbaycan müəllimi kimi imzalayan bir azərbaycanlı<br />
“Azadlıq” televiziyası vasitəsilə Azərbaycanın prezidenti İlham Əliyevə müraciət<br />
etmək qərarına gəlib. Görünür məktubu bilavasitə İlham Əlyevə göndərsəydi, bu<br />
xahiş prezident aparatının məktublar şöbəsində itib-batacaqdı. Hörmətli müəllimin<br />
məktubu ilə sizi tanış edirik: “Mən sizin efir vasitəsilə möhtərəm İ.Əliyevə və YAP-çı<br />
nazirlərə bir sual vermək istəyirəm: Deyirsinzi ki, Azərbaycanda böyük inkişaf var,<br />
əhalinin güzəranı günbəgün yaxşılaşır. Mən müəlliməyəm, 220000 manat əmək<br />
haqqı alıram, həyat yoldaşım isə həkimdir, 165000 manat əmək haqqı alır. İki oğlum<br />
var. Deyə bilərsinizmi, 4 nəfərdən ibarət bir ailə 385000 manatla (100 dollardan da az<br />
aylıq ailə büdcəsi) bir ay müddətinə necə dolansın, necə yaşasın? Əgər bu məsələnin<br />
həllini tapsanız, internet, radio-televiziya, qəzet-jurnal vasitəsilə cavabını bütün<br />
ölkəyə yayın. Çünki Azərbaycanda minlərlə ailənin bu sualın cavabına ehtiyacı var!<br />
Hörmətlə: Azərbaycan müəllimi!”<br />
Əziz müəllim həmyerlimiz! Məktubunuza yalnız İlham Əliyevin özü cavab verə<br />
bilər. Siz tək deyilsiniz. Minlərlə, on minlərlə, yüz minlərlə azərbaycanlı sizin kimi<br />
maddi ehtiyacın, kasıbçılığın məngənəsində vurnuxur, çıxış yolu tapa bilmir. Çünki,<br />
Britaniyanın Avropa Parlamentindəki deputatının da dediyi kimi, Azərbaycanda bir<br />
qrup şəxs neft sərvəti və korrupsiya sayəsində varlanır, əhalinin böyük əksəriyyəti<br />
yoxsulluqdan əzab çəkir. Bu tilsimin sirrini sizə ancaq İlham Əliyev açıb izah edə<br />
bilər. Biz İlham Əliyevə efir vaxtı verməyə hazırıq.<br />
297
21-ci əsr —Corc Buş əsridir<br />
03.05.2004<br />
21-ci əsr Corc Buşun əsri adlandırılacaq. Əvvəlcə bəhanə axtardılar. Kütləvi qırğın<br />
silahlarından danışdılar. Dünyanı doladılar, doladılar, fırlatdılar, fırlatdılar...Və nəhayət<br />
inandırdılar. Hamı dedi ki, get gir İraqa, yıx qanlı diktatoru. Demokratiyanı bərqərar<br />
et. İraqlılara təzə və hakim mədəniyyəti aşıla. Öyrət onları yaşamağın təhərini...<br />
Girdi... Mədəniyyəti də özü ilə gətirdi... Yerlilərin mədəniyyətinə məhəl qoyulmadı.<br />
Müqəddəs şəhərlərə yad əsgərlərin ayağı dəydi... Qan töküldü və tökülməkdə davam<br />
edir... Əbu Qərib zindanında baş verən rüsvayçılıq təkcə ərəb dünyasında deyil, bütün<br />
müsəlman dünyasında deyil, bütün mədəni xalqlar və amerikalılar arasında hiddətlə<br />
qarşılandı. Səddam Hüseynin tikdiyi zindandır Əbu Qərib zindanı. Bu zindanda bir<br />
neçə dəfə yatan bir iraqlı deyir: «Mən Səddam Hüseynin dövründə müxalifətçilik<br />
üstündə bu zindanda yatmişam. Məni əl Sədrin tərəfdarı olduğum üçün amerikalılar<br />
da Əbu Qərib zindanına saldılar. Səddamın dövründə mənə burada işgəncə verilib.<br />
Dözmüşəm. Unutmuşam. Amerikalıların təhqirləri işgəncədən də acıdır. Qoy gülləni<br />
alnımıza vursunlar, amma bizi alçaltmasınlar». 21-ci əsr Corc Buş əsridir.<br />
Ariel Kohen səhv edir. İlham Əliyev üzünü Moskvaya çevirmir<br />
12.03.2004<br />
Gəlin özümüzü aldatmayaq... Ariel Kohen səhv edir. İlham Əliyev üzünü Moskvaya<br />
çevirmir. «Yeni Musavat» da səhv edir. İlham Əliyev Vaşinqtondan küsməyib...<br />
Çünki, istər İlham Əliyev, istərsə də hər hansı başqası yanında olan nəhəng<br />
qonşusuna arxa çevirə biməz. Və çünki, nə Vaşinqton İlham Əliyevdən küsə bilər,<br />
nə İlham Əliyev Vaşinqtondan. İlham Əliyevi hakimiyyətə gətirən Vaşinqtondur.<br />
Vaşinqtondan küsgün düşən qüvvə — xəyalpərəstlikdən canını qurtara bilməyən<br />
müxalifətdir. Ariel Kohen özünü göstərmək istəyir. O, təhlilçidir, siyasi ambisiyası<br />
yoxdur, Amerikada oturub öz fikrini yürüdür. Müxalifət isə hələ də özünü aldadır.<br />
Özünü aldada-aldada, ictimaiyyəti də çaşdırır. Real vəziyyətə açıq gözlə baxmaq<br />
lazımdır. İlham Əliyevin üzü həmişə şimala tərəf yönələcək. Vaşinqtonun da sağ əli<br />
prezident seçkiləri qurtarana kimi İlham Əliyevin başında olacaq. Gəlin özümüzü və<br />
ictimaiyyəti aldatmayaq.<br />
298
P.S. Ariel Kohen barədə qısa məlumat: Ariel Kohen — Heritage Foundation elmi<br />
mərkəzinin tədqiqatçısıdır. Yaltada anadan olub. 11 il İsraildə yaşayıb. Tel Əvivdə<br />
Bar İlan universitetinin hüquq fakultəsini bitirib və xarici siyasət üzrə ixtisaslaşan<br />
bir jurnalist kimi fəaliyyət göstərib. 1992-ci ildə Bill Klinton seçkiləri udan zaman<br />
Heritage Foundation mərkəzində işləməyə başlayıb. Başlıca olaraq keçmiş Sovet<br />
İttifaqı, Şərqi Avropa və Orta Asiya məsələləri üzrə elmi yazıları ilə tanınır.<br />
Azərbaycanda plüralizm var<br />
14.02.2004<br />
Adam haqq tərəfdarı olar. Azərbaycanda plüralizm var. İqtidar mətbuatı Avropa<br />
Şurasını söyür, müxalifət mətbuatı isə Avropa Şurasını tərifləyir. Buna plüralizm<br />
deyirlər: biri söyür, o biri sevir. Avropada da plüralizm var. Biri söyür, o biri sevir.<br />
Bakıda 15-16 oktyabr hadisələri zamanı tutulanların taleyi Avropa Şurasının diqqət<br />
mərkəzindədir. Avropa Şurasına alqış! Azərbaycanda prezident seçkilərində qanun<br />
pozuntuları məsələsi də Avropa Şurasının diqqət mərkəzindədir. Avropa Şurasına<br />
qoşa alqış! Ermənistanda bildir keçən seçkilərdə kütləvi saxtakarlıqlar oldu. Avropa<br />
Şurası bir az ağzını büzdü, sonra susdu. Avropa Şurasına alqış! Robert Köçəryanın<br />
həbsxanalarda nə qədər rejim düşmənləri yatır. Avropa Şurası susur. Avropa Şurasına<br />
alqış! Azərbaycanda bircə nəfər erməni əsiri olanda Avropa Şurası fəallaşır. Avropa<br />
Şurasına alqış! Ermənistanda əsirlikdə saxlanan bir neçə yüz nəfər azərbaycanlının<br />
taleyinə Avropa Şurası biganə qalıb. Alqış! İnsan hüquqlarını qorumaq Avropa<br />
Şurasının borcudur. Avropa Şurasına alqış, sürəkli alqış!!! Avropa Şurası Azərbaycan<br />
müxalifətini, Avropa hökumətləri Azərbaycan hökumətini, necə deyərlər, «dəs-təklə-yir».<br />
Hər ikisinə alqış! Əsl plüralizm budur: bir əllə söyür, o biri əllə sevir! Bir əl o<br />
birisini yuyur! Yaşasın demokratiya! Yaşasın plüralizm! İstədiyimiz də elə budur...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Cəmil Əlibəyovun “Qızıl at və torpaq” romanı haqqında<br />
qeydləri<br />
“Çalxalanan zəmanə burulğanında hey göylə, yerlə əlləşirəm”<br />
Cəmil müəllim, çox sağolun! Internet də cox sağ olsun! Siz ona gorə çox sağ olun<br />
ki, birincisi “Qızıl at və torpaq“ı yazmısınız, ikincisi də „Qızıl at və torpaq“ın Sizə<br />
299
və Azərbaycan oxucusuna naməlum olan qəribə əhvalatını 22 ildən sonra yadıma<br />
saldınız. İnternet də „sağ“ olsun ki, onun vasitəsilə Sizin „Ozumu axtarıram“<br />
publisistik silsilənizin dördüncü bölümünü „525-ci“ qəzetin saytında təsadufən<br />
görub oxuya bildim və əqli bir çevriliş baş verdi beynimdə, duyğularımda. Düz<br />
buyurursunuz: „Çalxalanan zəmanə burulğanında hey göylə, yerlə əlləşirəm.<br />
Gördüklərimi, eşitdiklərimi, oxuduqlarımı nəzərə gətirib, qəti bir nəticə hasil<br />
etmək istəyirəm. Görüm, nə üçün belə olmuşuq: tənhalıqdan ürkürük, tünlükdən<br />
ehtiyatlanırıq; qohumlarla yadlaşır, özgələrlə ülfət bağlayırıq; ağsaqqalın nəsihətini<br />
gülünc sayırıq; cavanın davranışına ağız büzürük; oğrunun çığırtısından bağrımız<br />
yarılır, doğrunu gözümçıxdıya salırıq“. 2003-cü ildə söylənən bu sözlər „Qızıl at<br />
və torpaq“dakı „Biz kimik?“ sualı ilə səsləşən sözlərdir. 22 il qabaq „Qızıl at və<br />
torpaq“da qoyduğunuz bu sual, „Biz kimik?“ sualı Azərbaycan SSRİ adlı imperiyanın<br />
müstəmləkəsi olduğu dövranda, qeyri-rusların milli mədəniyyəti əzilən, milli<br />
mənliyi „sovet xalqı“ qazanından əridilən bir zəmanədə inqilabi çağırış kimi<br />
səslənirdisə, SSRİ dağılandan sonra müstəqilləşən Azərbaycanda „Biz kimik?... Nə<br />
üçün belə olmuşuq?“ sualları acılı-ağrılı aktuallığını itirmiş deyildir. Siz, „Özümü<br />
axtarıram“da „Qızıl at və torpaq“ ı 1981-ci ildə yazmağa Sizi vadar edən səbəblərdən<br />
danışarkən deyirsiniz ki: „ Mən o zaman Daşkəsən bölgəsində ermənilərə torpaq<br />
əta edildiyindən təsirlənib bu romanı yazmışdım. Təəssüf ki... nə mənəviyyatımızı<br />
intizamla qoruyub saxlaya bildik, nə də torpağımızı.<br />
— Bəlkə də buna görə «Qızıl at və torpaq» sizin gözünüzdən düşüb.<br />
— Ola bilər. Məni qınamayın. Arzularımız puça çıxdı...“ Cəmil müəllim, haqlısınız...<br />
Amma bunun təqsiri nə Qızıl atdadır... nə də Qızıl atı yazanda...22 il əvvəl „Qızıl at<br />
və torpaq“ haqqında “Azadlıq” radiosunun tədqiqat söbəsi uçün ingilis dilində geniş<br />
bir təhqiqat hazırlayanda, mən də, Sizin kimi inanırdım, “Azadlıq”da hamı inanirdi...<br />
Inananların əksəriyyəti dünyasını dəyişib... Onları da, məni də qınamayın... Biz də<br />
inanırdıq...<br />
“Qızıl at və torpaq“ın Azərbaycanda tanınmayan qəribə cizgiləri<br />
„Qızıl at və torpaq“ın müəllifi Sizsiniz. Mənim də „Qızıl at və torpaq“la bağlı<br />
emosional bir tərzdə beynimdə hələ də canlı qalan xoş və məzəli xatirələrim vardır.<br />
Bu xatirələri mən „Qızıl at və torpaq“ın Münhen macərası adlandırardım. Cünki<br />
əhvalat məhz Münhendə, “Azadlıq” radiosunun ingilis bağının içində yerləşən<br />
binasında vaqe olmuşdur. Cəmil müəllim, „Qızıl at və torpaq“ əhvalatının Münhen<br />
macərasından Sizin və oxucuların, təbii olaraq, xəbəriniz yoxdur. Indi, 27 illik<br />
xidmətimdən sonra məni „humanistcəsinə“ zorla işimdən kənarlaşdırdıqdan sonra,<br />
bu xatirələrimi Sizinlə və oxucularla bölüşməyə imkanım olduğu üçün sevinirəm.<br />
300
Sevinirəm ki, 1998-ci ildən mənəvi və ruhi bir zindana, qəfəsə salınan yaradıcılığımın<br />
yolunda indi siyasi senzura, intriqalar, təzadlı göstərişlər, gözümçıxdılar, “çoxşaxəli və<br />
zövqlü” cəza növləri, insan şəxsiyyətini alçaldan qərəzli təqiblər, mənəvi işgəncələr,<br />
xəyanət və əzab-əziyyət artıq dayanmayıb, beynimi buxovlamayıb. Sərbəstəm... Mən<br />
„Azadlıq“dan AZADLIQA çıxmış bir məhbusa bənzədirəm özümü... Sizin „Özümü<br />
axtarıram“ınız mənim özümü tapmağıma kömək etdi. „Qızıl at və torpaq“ınızın adını<br />
„Özümü axtarıram“da görəndə „Azadlıq“ın Azadlıq olduğu o xoş, məhsuldar illəri<br />
xatirəmdə canlandı. Və mən indinin acılarını keçmişin „Qızıl at və torpaq“lı xatirələri<br />
ilə ovundurmağa imkan tapdığım üçün sevinirəm. Çox sağ olun, Cəmil müəllim! Siz<br />
özünüzü axtarırdınız, mən özümü tapdım. Buna görə də çox sağ olun...<br />
...Macəra elə 1981-1982-ci illərdə, „Qızıl at ve torpaq“ Azərbaycan Yazıçılar<br />
İttifaqının orqanı „Azərbaycan“ jurnalında bir neçə hissədə çap olunan vaxtı başladı...<br />
“Azərbaycan“ jurnalının „Azadlıq“ radiosunun 22 il əvvəlki həqiqətən yaradıcı olan<br />
əməkdaşları arasında xüsusi yeri vardır. Dəmir pərdə və soyuq müharibə dövründə<br />
Azadlıq radiosuna birbaşa Azərbaycandan qəzet, jurnal və kitabları yazdırıb gətirmək<br />
mümkün olmadığı üçün, dolayı yollarla nəşrləri alıb oxumalı olurduq. „Azəbaycan“<br />
jurnalı redaksiyada ən çox oxunan, ən çox müzakirə olunan, əməkdaşlara ən çox<br />
mənəvi qida verən və tədqiqat üçün, sovet rejimində yaşayan cəmiyyətin nəbzini<br />
tutmağa, yaradıcı ziyalıların beynində qaynayan düşüncələri aşkar etməyə imkan<br />
verən bir jurnal idi. Gecikmə ilə gəlirdi... amma gələndə üstündə dava düşürdü.<br />
Redaksiyada ədəbiyyat mövzusunda bir neçə nəfər yazardı. Məcid Musazadə,<br />
rəhmətə gedib. Əli Həsənzadə (Əli Aran), rəhmətə gedib. Əli Bayramlı (Bayram<br />
Gəncə), sağdir...və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, hələ ki, sağdir... Jurnalı növbə ilə oxuyurduq. Kimin<br />
hansı əsərdən, şeirdən xoşu gəlrdisə surətini çıxarırdı və günlərlə, bəzən həftələrlə<br />
əsərin üzərində işləyirdi, təhlil edirdi, bir yerdə müzakirə edilirdi... Bəxtiyar<br />
Vahabzadə və Xəlil Rzanın şeirləri, İlyas Əfəndiyevin, Anarın, Elçinin və başqalarının<br />
əsərləri, fəlsəfə, tarix, mədəniyyət, adət və ənənələrlə bağlı elmi yazılar vətənlə əlaqəsi<br />
kəsilən insanların yaradıcılığı üçün də, mənəvi həyatı üçün də qida idi...<br />
Azadlıq radiosunun o dövrdə güclü tədqiqat bölməsi vardı. Gündəlik yazılarla yanaşı,<br />
ingilis ve rus dillərində həftəlik və aylıq bülletenlər hazırlanır, dünyanın müxtəlif elm<br />
ocaqlarına, universitetlərinə göndərilirdi. Tədqiqat şöbəsində Qafqaz, Orta Asiya,<br />
Rusiya, Baltikyanı ölkələr, Ukrayna ve Belarus üzrə mütəxəssislər vardı. Qafqaz üzrə<br />
yazanlar Elizabet Fuller və mən idim. Orta Asiya üçün Ann Sheehy və Con Soper<br />
idi. Haşiyə çıxıb deyim ki, hər ikisinin aqibəti faciəlidir. Ann Sheehy 1994-cü ildə<br />
təqaüdə ayrılıb ömrünün qalan hissəsini rahat yaşamaq istədi. Təzə bir maşın aldı<br />
və ilk səyahətinə çıxan kimi qəza keçirdib həlak oldu. Con Soper isə1990-cı ildə<br />
İstanbulun Maçka parkında bıçaqla vurulub öldürüldü. Meyitini səhəri gün tapdılar.<br />
Ann Sheehynin təsdiqnaməsi olmadan Azərbaycan haqqında yazdığım heç bir yazı<br />
301
çap olunmazdı. Cəmil Əlibəyovun „Qızıl at və torpaq“ını oxuyan kimi, müəllifin<br />
daxili aləmini, daxili hisslərini tuta bildim. Tez bu barədə geniş bir yazı yazmaq<br />
qərarına gəldim. „Biz kimik?“ sualını əcnəbilər üçün aydıınlaşdırmaq məqsədilə bir<br />
çox mənbəyə müraciət etdim. Yazım hazır olan anda, səhv etmirəmsə Özbəkistanda<br />
„Ölməz qayalar“ adlı bir əsər çapdan çıxdı və tədqiqat şöbəsində dünya alt-üst<br />
oldu. Hər iki əsərdə milli mənlik, millilik duyğuları güclü idi. „Qızıl at ve torpaq“ın<br />
tədqiqatını mən tez hazırladım və çap üçün tədqiqat şöbəsinə təqdim etdim.<br />
„Ölməz qayalar” ı, özbək dilini Özbəkistanda öyrənmiş Con Soper işləmək istədi,<br />
amma Ann Sheehy buna razılıq vermədi. Özünün özbəkcəsi zəif olduğu halda, əsəri<br />
oxuyub onun haqqında yazı yazacağını dedi. Əsərin oxunması yubandıqca “Qızıl at<br />
və torpaq” haqqındakı yazımın çapı da gecikdirilirdi. Vaxt itirməmək üçün yazdığım<br />
tədqiqatın bir hissəsini “Azadlıq” radiosunun efiri vasitəsilə dinləyicilərə çatdırdım.<br />
Amma məqsədim Azərbaycanda çıxan romanın əhəmiyyətini xarici dünyanın elmiədəbi<br />
çevrələrinə çatdırmaq idi. Göstərmək istəyirdim ki, Azərbaycan ziyalısı o<br />
birilərdən geri qalmayıb. Azərbaycan ziyalısı öz milli mənliyini qoruyur. Azərbaycan<br />
ziyalısı yatmayıb, oyaqdır. Azərbaycan ziyalısı torpağın qədrini bilməyə çağırır.<br />
Azərbaycan ziyalısı torpağı müqəddəs sayır.<br />
„Qızıl at və torpaq“ əsərinə həsr etdiyim yazı tədqiqat şöbəsində Ann Şeehinin<br />
daxılında yatıb qaldı. „Ölməz qayalar“ın tədqiqatı gecikdirildi. Tədqiqat şöbəsini çüşa<br />
gətirən bu iki əsərin bütün effekti itib getdi... Yazımın taleyi də qəribədir... Onu köçəri<br />
həyatın burulğanında hansısa bir qutuda itirmişəm. Arxivim „Azadliq“ın Praqadakı<br />
qərargahında, qutulara doldurulub, hansısa otağa atılıb. Əlim çatmır... On dəqiqənin<br />
içərisində üzümə oxunan hökmdən sonra mən, alçaldığımı insanların gözündə<br />
oxumamaqdan ötrü artıq o binaya ayaq basmıram... Arxivim, “Qızıl at və torpaq“<br />
romanı barədə yazdığım tədqiqat hələlik sahibsiz qalıb...“Qızıl at və torpaq“ əsərini<br />
sahibsiz qoymaq isə gunahdır...Sahib çıxın ona! “Qizil at və torpaq“ əsərini arxivlərdə<br />
çürüməyə qoymamaq lazımdır. Mənə də elə gəlir ki, „Özümü axtarıram“da deyildiyi<br />
kimi, „dərin fəlsəfi məzmuna malik olan bu əsər Azərbaycan nəsrinin ən gözəl<br />
nümunələrindən biridir və onu təkrar nəşr etdirmək, bu günki gəncliyə tanıtmaq<br />
vacibdir“.<br />
Almaniya-Münxen<br />
20 .10.2003<br />
302
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in müsahibələri<br />
“Bizim Yol” qəzeti üçün müsahibə<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>:“Azərbaycana kənardan baxanda iqtidar görünür, amma müxalifət,<br />
təəssüf ki, görünmür“.<br />
Sual: <strong>Mirzə</strong> bəy, hal-hazırda siz harada yaşayırsınız, əsasən nə işlə məşğul olursunuz,<br />
«Azadlıq»radiosunu tərk etdikdən sonra nədən Azərbaycanda yaşamadınız?<br />
Cavab: Hal-hazırda Almaniyanın Münhen şəhərində yaşayıram. „Azadlıq“<br />
radiosunu tərk edəndə sonra qarşımda üç yol var idi: ABŞ vətəndaşı olduğum<br />
üçün Amerikaya köçüb yerləşmək; qohumlarımın əksəriyyətinin yaşadığı İsrailə<br />
köçmək və yaxud Münhenə qayıdıb yaşamaq. Almaniyanı seçdim və bunun mühüm<br />
səbəbləri var. Mən 1976-cı ildə Almaniyaya gəlib yerləşdim və burada “Azadlıq”da<br />
işləməyə başladım. 1985-ci ildə Vaşinqtona köçdük və 1987-ci ilin fevral ayına kimi<br />
mən orada “Amerikanın Səsi” radiosunda işlədim. 1987-ci ilin fevralında yenidən<br />
“Azadlıq” radiosuna qayıtdım. 1995-ci ildə radiostansiya Münhendən Praqaya<br />
köçdü və mən də Çexiyaya köçməli oldum. Praqada 8 il qaldım, lakin Münhenlə<br />
əlaqəmiz kəsilmədi. Övladlarımız da ali məktəbi bitirib Münhendə yerləşmişdilər.<br />
Gördüyünüz kimi 27 ilin əsas hissəsini ailəmlə birlikdə Almaniyada yaşamışam.<br />
Buranın şəraitinə vərdiş edən insan üçün tamamilə fərqli şəraitdə yaşaması şübhəsiz<br />
çətin olardı. 2003-cü ilin sentyabr ayında “Azadlıq”dan ayrılandan sonra ağlıma<br />
gələn ilk fikir, Azərbaycana gedib yerləşmək, bir iş qurmaq və orada yaşamaq<br />
idi. Mənim niyyətimə Bakıdan müxtəlif rəylər aldım. Bəziləri gəlməməyi tövsiyə<br />
edirdi, bəziləri isə gəlməyi məsləhət görürdülər. Bakıya gəlməyi məsləhət bilənlər<br />
mənim Azərbaycanda çox populyar olduğumu səbəb göstərirdilər. Onların fikrincə,<br />
Azərbaycanda mənə bütün qapılar açılacaq, hər cür şərait yaradılacaq və mən heç<br />
bir çətinliklə üzləşmədən Bakıda yerləşəcəm. Doğrudan da, insanlar mənə hörmətlə<br />
yanaşır, imkan daxilində kömək etmək istəyirdilər. İlk planım radio qurmaq idi.<br />
Lakin Bakıda mənə birmənalı surətdə dedilər ki, bu, qətiyyən mümkün deyil və<br />
buna heç vəchlə imkan verməzlər. Nəhayət qəzet buraxmaq qərarına gəldim. Qəzet<br />
buraxmaq istəyəndə heç bir maneə ilə qarşılaşmadım. Qeydiyyatı tamamladım, ofis<br />
üçün yer kirayə götürdüm, avadanlıq aldım, bir neçə nəfəri işə götürdüm. Həvəslə<br />
303
işə başladıq. Lakin sonrakı hadisələrdən başa düşdüm ki, Azərbaycanda radio təsis<br />
etmək qətiyyən mümkün deyilsə, qəzet işini uğurla davam etdirmək də asan məsələ<br />
deyil, bunun üçün güclü “arxa” və yerli şəraitə — rüşvət və məddahlıq şəraitinə<br />
uyğun hərəkət etmək lazımdır. Ömrünün böyük hissəsini Qərb dünyasını keçirdən<br />
bir insan kimi mən bunu bacara bilməzdim. Sadəlövh olduğumu başa düşdüm.<br />
Mən bir növ partizansayağı iş görmək istəyirdim, amma vəziyyətə düzgün qiymət<br />
verə bilmədiyimi və səhv etdiyimi sonradan dərk etdim. Qəzetin iki nömrəsi çıxdı.<br />
Çox müsbət rəylər gəlirdi. Ancaq ikinci nömrə çıxandan iki gün sonra tanışlarım<br />
vasitəsilə mənə xəbər göndərdilər ki, qəzeti dərhal bağlayım və tez Bakını tərk edim.<br />
Çıxılmaz vəziyyətdə idim. Çünki təhlükənin kimdən, haradan gəldiyini, mənə qarşı<br />
nə hazırlandığını təxmin etmək çətin idi. Özümü qoruya bilməzdim. Məsləhətə<br />
qulaq asıb dərhal Bakını tərk etdim. Bu məlumatı göndərənə də, gətirənə də təşəkkür<br />
edirəm. Bəlkə də məni çox böyük təhlükədən xilas etdilər.<br />
Sual: Yaşamağınızla bağlı hansı problemləriniz var idi və ya bilərəkdən belə<br />
problemlər yaradılırdımı?<br />
Cavab: Yuxarıda bu suala cavab verdim. Yaşamağımla bağlı problemim daimi bir<br />
yaşayış yerinin olmaması idi. Dörd həftədə yeddi dəfə yer dəyişdim. Hər halda bu,<br />
Bakının qonaqları arasında rekorddur. Bilərəkdən problemlərin yaradıldığını deyə<br />
bilmərəm, amma Bakıya gedəndə hər şeyi başqa cür təsəvvür edirdim. Bəlkə də<br />
Azərbaycana qayıtmaqla tələsdim, gərək səbrlə iş görəydim. Amma indi, yeddi il<br />
sonra geriyə baxanda Bakını tərk etməyimə təəssüflənmirəm. O mənada yox ki, Bakı<br />
üçün darıxmıram. Darıxıram. Lakin ona görə ki, o şəraitdə orada qalmağım yaxşı<br />
nəticə verməzdi. Mən tamamilə başqa bir cəmiyyətlə üzləşdim. Azərbaycandan<br />
uzaqda olanda insanı nostalji yaşadır. İnsan keçmiş xatirələrin içində qaynayır,<br />
keçmişi ideallaşdırır. Amma reallıqla qarşılaşanda həqiqət soyuq su təsirini göstərir,<br />
insanı ayıldır. Azərbaycandan mühacirət edəndə mənim 27 yaşım var idi. İndi 64<br />
yaşım var. Həyatımın 37 ilini, yəni ən mühüm illərini xarici ölkələrdə keçirtmişəm,<br />
bu tərəfdə böyümüş, kamilləşmişəm, olğunlaşmışam. Buranın həyat qanunlarını,<br />
təfəkkürünü, düşüncə tərzini, ətrafa baxış tərzini qavramışam, mənimsəmişəm.<br />
Azərbaycanda insanların düşündüklərini başa düşmək, cəmiyyətin nəbzini tutub<br />
şəraitə düzgün qiymət vermək mənim üçün heç vaxt çətin olmayıb. Ancaq təsvir<br />
etdiyim, dərk etdiyim, başa düşdüyüm və nəbzini düzgün tutduğum şəraitdə yaşamaq<br />
mənim üçün, yəni fərqli mühitdə və şəraitdə yaşamaq imkanı olan bir şəxs üçün çox<br />
çətindir. Rüşvət, məddahlıq, yalan, şəxsiyyətə pərəstiş, riyakarlığın tüğyan etdiyi<br />
ölkədə yaşamaq, zorla insanların həyat tərzinə çevrilmiş korrupsiya sisteminin,<br />
feodalizm təfəkkürünün ağırlığı altında hüquqsuz və əlacsız qalıb inləyərək yaşamaq<br />
uğrunda çarpışmaq, ləyaqəti itirməmək və üstəlik hələ yazıb-yaratmaq qəhrəmanlıq<br />
tələb edir. Bu səbəbdən Azərbaycanda yaşamaq üçün mübarizə aparan, ləyaqətini<br />
304
hifz edən, vicdanını ləkələməyən, şərə boyun əyməyən, saraylara mədhiyyələr<br />
yağdırmayan, fədakarlıq göstərən insanlar mənim üçün qəhrəmandır.<br />
Sual: Şübhəsiz ki, yaşamaq üçün insana müəyyən miqdarda pul lazımdır. Bir<br />
zamanlar milyonlarla insanın səbrsizliklə səsini gözlədiyi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bu gün necə<br />
yaşayır, onun maliyyə imkanları hansı dərəcədədir, işləyirmi?<br />
Cavab: Düz deyirsiniz. Yaşamaq üçün insana pul lazımdır. Mən Amerika Birləşmiş<br />
Ştatlarının vətəndaşıyam. 27 il ABŞ-ın idarə etdiyi radiostansiyalarda vəzifədə olan<br />
adamam. ABŞ vətəndaşı kimi mənim hüquqlarım var. Heç kimdən borcum yoxdur.<br />
Heç kimdən asılı deyiləm. Yaşayıram. Heç yerdə işləmirəm. Dincəlirəm, yazıram,<br />
sonra pozuram, sonra yenə dincəlirəm və yenə yazıram… Bax, beləcə yaşayıram.<br />
27 illik qızğın fəaliyyətdən sonra insan dincəlməyə layiqdir. Mən də layiqəm.<br />
Amma mənim dincəlməyim tam deyil, qismidir. Mən bir küncə qısılıb özümü<br />
təcrid etməmişəm. „Facebook“da çox fəalam, 5 minə yaxın „dost“um var, insanlarla<br />
ünsiyyətdəyəm. „Twitter“də fəalam. Yüzlərlə izləyicim var. Öz şəxsi vebsaytımı<br />
işlədirəm. Gündə bir-iki yüz nəfər saytımla tanış olur. Gündə ən az 7-8 saat<br />
məşğulam: internet vasitəsilə müxtəlif dillərdə qəzetlərlə tanış oluram, hər yerdən<br />
xəbər alıram. Yazıram, çox yazıram. Gündə ən az bir şərhim və ya məqaləm çıxır.<br />
Özüm üçün işləyirəm. Zövq alıram.<br />
Sual: <strong>Mirzə</strong> müəllim, Azərbaycandakı vəziyyəti böyük ehtimalla müşahidə edirsiniz.<br />
Ölkədə sosial, iqtisadi, siyasi durumu necə qiymətləndirirsiniz?<br />
Cavab: Suala birmənalı cavab vermək mümkün deyil. Çünki hakimiyyətin təsvir<br />
etdiyi mənzərə ilə müstəqil müşahidəçilərin gördükləri və yazdıqları ilə daban-dabana<br />
ziddir. Hakimiyyət iddia edir ki, ölkədə yoxsul qalmayıb. Müstəqil müşahidəçilər<br />
və sıravi vətəndaşlar deyirlər ki, Azərbaycanda yoxsulların sayı hələ də çoxdur.<br />
Hakimiyyət iddia edir ki, indiki rejim işsizliyi aradan qaldırıb. Amma müstəqil<br />
müşahidəçilər ölkədə işsizliyin hələ də geniş vüsət aldığını yazırlar. Səhv etmirlər,<br />
çünki işsizlik aradan qaldırılsaydı, yoxsulluq olmasaydı, iki milyon yarım azərbaycanlı<br />
Rusiya və digər ölkələrə çörək pulu qazanmaq üçün işə getməzdi. Ölkədə milli<br />
sərvətlər bir neçə ailənin əlində cəmləşib. Hakimiyyət isə bir ailənin şəxsi mülkünə<br />
çevrilib. Bu, sosial və iqtisadi vəziyyətdir. Siyasi vəziyyətin bir neçə sifəti var. Bir<br />
tərəfdən avtoritar rejim möhkəmlənib. Şəxsiyyətə pərəstiş iyrənc şəkil almışdır.<br />
Fərqli düşünən vətəndaşlar həbsə atılır. Tənqid etməyə cəsarəti olan hər kəsi müxtəlif<br />
yollarla susdururlar: ya çörəksiz qoyurlar, ya şər atıb tuturlar, ya da yaxınlarından<br />
birini ilişdirib təzyiq göstərirlər. Eynən 37! Elə bil ki, 74 il geriyə getmişik.<br />
Sual: Xüsusilə ölkəyə kənardan baxanda iqtidar və müxalifət necə görünür?<br />
305
Cavab: Azərbaycana kənardan baxanda iqtidar görünür, amma müxalifət, təəssüf<br />
ki, görünmür. Bu vəziyyətin təqsirini bütövlükdə müxalifətin üstünə yıxmaq<br />
ədalətizlik olardı. Hakimiyyət müxalifəti iqtidarsız və mənasız varlığa çevirmək üçün<br />
əlindən gələni edir. Özünü müxalifət adlandırıb gizlində hakimiyyət üçün işləyən<br />
„müxalifət“çilərin də bu işdə rolu böyükdür. Azərbaycan neftinə və qazına susayan<br />
Qərbin müxalifətin sıradan çıxarılmasına biganə qalması da hakimiyyətin işinə<br />
yarayır. Lakin müxalifətin zəifləməsinin səbəbi təkcə hakimiyyətin siyasəti deyildir.<br />
Müxalifətin də səhvləri göz önündədir. Müxalifət mövcud vəziyyətə düzgün qiymət<br />
verməkdə həm gecikib, həm də mühüm səhvlərə yol vermişdir. Avtoritar rejim<br />
gücləndikcə, hakimiyyət büsbütün bir nəfərin və bir ailənin əlində cəmləşdikcə,<br />
Azərbaycanın siyasi həyatında partiyaların, o cümlədən hakim YAP-ın nüfuzu<br />
azalmaqdadır. Avtoritar rejimin başında duran şəxsin artıq YAP-a ehtiyacı yoxdur,<br />
əksinə YAP-ın müstəbidə ehtiyacı var. Bu o deməkdir ki, bu gün Azərbaycanın siyasi<br />
səhnəsində bütün hüquqları və imkanları, bütün cəza aparatını, məhkəmə sistemini<br />
əlində cəmləşdirən qüdrətli bir ailə bütöv xalqa meydan oxuyur. Müxalifətin vəzifəsi<br />
bu şəraitə uyğun olaraq işini yenidən qurmaqdan ibarətdir.<br />
Sual: Uzun illərdir ki, Azərbaycan cəmiyyətində belə bir fikir var ki, ölkəmizdə<br />
demokratiyanın olmamasının bir günahkarı iqtidardırsa, digəri beynəlxalq<br />
ictimaiyyət, ABŞ, Avropadır. Belə ki, onlar demokratiyanı, insan hüquqlarını neft və<br />
qazla bağlı maraqlarına asanlıqla sata bilirlər. Bu məsələlərlə bağlı sizin fikirləriniz<br />
maraqlı olardı...<br />
Cavab: Bu sualınıza yuxarıda qismən də olsa cavab vermişəm. Ölkədə<br />
demokratiyanın olmamasının bir günahkarı iqtidardısa, digər beynəlxalq ictimaiyyət,<br />
ABŞ, Avropadır demək həqiqəti tam əks etdirmir. Bu siyahiya müxalifəti də əlavə<br />
etmək lazımdır. Qərbin neft və qaza üstünlük verdiyi danılmaz həqiqətdir. Bu da<br />
həqiqətdir ki, Əliyev rejimi neft və qazdan öz siyasi mövcudiyyətinin Qərb tərəfindən<br />
qorunması üşün məharətlə istifadə edir. Bu səbəbdən, Azərbaycanda demokratiyanın<br />
olmamasının bir günahkarı iqtidardır və bu da danılmaz həqiqətdir. Lakin mənim<br />
fikrimcə, Azərbaycanda güclü müxalifətin, yəni güclü və fədakar müxalifətin<br />
olmaması da beynəlxalq ictimaiyyətin, ABŞ və Avropanın ölkədə demokratiyanın<br />
bərqərar olması üçün cəsarətli addımlar atmamasında mühüm rol oynayır.<br />
Sual: Azərbaycanda ziyalılıq mövzusunda polemika gedir. Əsl ziyalı kimdir, o necə<br />
olmalıdır, siz kimləri əsl ziyalılar hesab edirsiniz, onların sayı çoxdurmu?<br />
Cavab: Mən bu polemikada iştirak etmək istəmirəm. Mən kənarda yaşayıram və<br />
kənarda yaşayan bir ziyalı kimi bir neçə kəlmə söz deyə bilərəm. Ziyalı aydındır. Ziyalı<br />
306
xalqa nümunə olan, xalqa ziyası ilə, işığı ilə yol göstərən şəxsdir. Əsl ziyalı ziyalıdır,<br />
fədakardır, safdır, səmimidir, ləyaqətini qoruyan və xalqa ləyaqətini qorumağı təlqin<br />
edən şəxsdir.<br />
Sual: Ərəb ölkələrində baş verən inqilablar, Rusiyada demokratiya uğrunda başlanan<br />
mübarizə, Qazaxıstanda insanların səbr kasasının dolması və küçələrə axışmasını<br />
müşahidə edirik. Azərbaycanda bu proses təkrarlana bilərmi, bunun üçün zəmin<br />
varmı, yoxsa bizdə bu hadisələr 1988-ci ildə artıq baş verib?<br />
Cavab: Mən yaxın gələcəkdə Azərbaycanda 1988-ci il hadisələrinin təkrar olacağına<br />
inanmıram. Mən habelə „ərəb baharı“nın və Rusiya hadisələrinin Azərbaycanda<br />
təkrar olacağına da inanmıram. Azərbaycanda bütün bunlar üçün şərait hələ<br />
yetişməyib…<br />
Nemət Orucov<br />
30.12.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: «Fransanın erməni məsələsində radikallaşması<br />
Azərbaycana da həyəcan siqnalı olmalıdır»<br />
Sual: Fransa parlamentinin qondarma soyqırımı inkar edənlərə qarşı qəbul etdiyi<br />
qanunla bağlı rəsmi Parisə Türkiyənin və Azərbaycanın etirazları davam etməkdədir.<br />
Bəs görəsən Fransa parlamentinin Türkiyəyə qarşı qondarma soyqırımla bağlı qərarı<br />
Türkiyə və Azərbaycana nə vəd edir? Bu suala cavab tapmaq üçün tanınmış jurnalist,<br />
hazırda Avropada yaşayan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə söhbətləşdik.<br />
Cavab: Fransa parlamentinin aşağı palatasının qəbul etdiyi qərar yuxarı palata olan<br />
Senatda qəbul ediləndən sonra qanuni qüvvəyə minəcək. Aşağı palatatının qərarı<br />
Türkiyəyə təzyiqi gücləndirməyə yönəlib. Təxmin edilir ki, yekun qərar gələn il fevral<br />
ayında qəbul oluna bilər. O vaxta kimi Türkiyə təzyiq altında qalacaq. Ankaranın<br />
bu çətin vəziyyətdən çıxmaq üçün hansı addımlar atacağını təxmin etmək çətindir.<br />
Bu qərar eyni zamanda Türkiyənin Avropa Birliyi ilə münasibətlərinə, eləcə də<br />
Ankaranın Türkiyəni Avropa Birliyinə üzv etmək təşəbbüslərinə də müəyyən təsir<br />
göstərəcəkdir.<br />
Azərbaycana gəldikdə, Fransa parlamentinin qərarı onsuz da ermənipərəst mövqe<br />
tutan Fransanın Qarabağ məsələsində tərəfsizliyinə şübhələri daha da artıracaq.<br />
307
Hələləik rəsmi Bakı gözləmə mövqeyi tutur, amma son anda öz strateji tərəfdaşı<br />
və dostu olan Türkiyəni himayə etməlidir. Fransanın «soyqırım» məsələsində<br />
mövqeyini radikallaşdırması Azərbaycan üçün həyəcan siqnalı olmalıdır.<br />
Sual: Belə olan halda sizcə Fransanın ATƏT-in Minsk qrupunda həmsədr kimi<br />
gələcək fəaliyyəti şübhə altına düşmürmü? Çünki, Fransa bu addımı ilə Ermənistanın<br />
yanında olduğunu açıq şəkildə göstərdi.<br />
Cavab: Əlbəttə ki, şübhə altına düşür! Çünki Minsk qrupunun həmsədri bitərəf<br />
olmalıdır. Tərəfkeşlik edirsə, artıq obyektivliyini itirir və bu ölkənin etibarını sarsıdır.<br />
Fransanın həmsədr statusunda qalıb-qalmaması məsələsinin Azərbaycandan asılı<br />
olduğuna inanmıram. Amma Fransa parlamentinin yuxarı palatası — aşağı palatanın<br />
«soyqırım» qərarını qəbul edərsə, Azərbaycanın Fransanın Minsk qrupunda<br />
həmsədr statusuna etiraz etməsi yeganə məqul siyasi qərar olardı.<br />
Sual: Bir coxları hesab edir ki, Azərbaycan və Türkiyə diasporası bu məsələdə oz<br />
aktivliyini artirmalıdırlar, bəs siz necə düşünürsüz?<br />
Cavab: Mənə elə gəlir ki, burada daha çox Türkiyənin Fransadakı diasporasından<br />
söhbət gedir. Çünki Fransada Azərbaycan diasporası hələ təşkilatlanmayıb və mühüm<br />
bir nüfuza malik deyil. Türkiyə diasporası isə təşkilatlanıb və öz səsini qaldıra bilər.<br />
Ümid etmək olar ki, fevral ayında «soyqırım» qərarı Senatda müzakirə edilənə<br />
qədər və müzakirə edilən günlərdə də türklərin diasporası və eləcə də rəsmi Ankara<br />
fəal kampaniyaya başlayacaq və qərarın Senatda təsdiq edilməsinə mane olacaq.<br />
Diasporanı təşkilatlandırmaq, bir məqsədə doğru yönəltmək mühümdür və mən<br />
inanıram ki, türklərin həmrəy addımları müsbət nəticəyə gətirib çıxara bilər.<br />
Sual: Deyək ki, yuxarı palata da qərarı təsdiqlədi. Bu qanun yalnız və yalnız Fransa<br />
vətəndaşları üçün nəzərdə tutulur, yoxsa bu ölkəyə gələn qonaqlar da qanuna görə<br />
«soyqırım»ı inkar edə bilməz? Misal üçün Əhməd Davudoğlu deyir ki, əgər Senat<br />
təsdiqləsə, o, Parisdə «Türkiyə ermənilərə qarşı soyqırım etmədi» deyəcək. Sizcə<br />
Davudoğlu həbs oluna bilər?<br />
308
Cavab: İnanmıram ki, Əhməd Davudoğlu belə bəyanat versə, ona qarşı hər hansı<br />
tədbir görülsün. Əsas məsələ qərarın Senatdan keçməsi deyil, qərarın hansı şəkildə<br />
Senatda təsdiq olunmasıdır. Bunu gələcək göstərəcək. Hər halda qanun indiki şəkildə<br />
qəbul olunarsa, vətəndaşlıq rol oynamayacaq, vətəndaşlığından asılı olmayaraq<br />
bu və ya başqa şəxsin «soyqırımı» iddiasının Fransa ərazisində danması faktı əsas<br />
götürüləcək.<br />
Sual: 2012-ci ildə Fransada keçirilən seçkilərdə Sarkozi məğlub olarsa Fransanın yeni<br />
hökuməti bu qərarı dondurmaq və ya ləğv etmə gücündədirmi?<br />
Cavab: Seçkilərdə kim qalib gəlirsə gəlsin, heç biri o qanunu dəyişmək istəməyəcək<br />
və dəyişə bilməz. Çünki mənim fikrimcə, bu qanunun qəbul olunmasında yalnız seçki<br />
mülahizələri rol oynamayıb. Bu qanun uzağı vuran bir qanundur. Onun təsiri hələ<br />
uzun zaman hiss olunacaq. Burada başqa amillərin də rolu var.<br />
Sual: Siz hazırda Avropada yaşayırsınız. Avropa insanının bu qanun layihəsinə<br />
münasibəti necədir, mühahidələrizə əsasən nə deyə bilərsiniz?<br />
Cavab: Düzünü desəm, Avropada, yəni Fransa xaricində insanların böyük<br />
əksəriyyətinin bu məsələdən xəbəri yoxdur. Əlbəttə ki, məsələdən xəbəri olanlar<br />
bu qanunun demokratiyanın ən mühüm dəyərləri olan söz və düşüncə azadlığının<br />
məhdudlaşdırdığını bildirir və Fransanın belə bir addım atmasına təəccüblənirlər.<br />
Nahid Canbaxışlı<br />
“Həftə İçi” qəzeti<br />
30.12.2011<br />
Facebook-da <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Arzu Qarayeva -Vəliyevanın sullarına cavab<br />
verir<br />
Sual: <strong>Mirzə</strong> bəy, diktatorların aqibəti demişkən, Kaddafı ilə Kim İr Çenin<br />
aqibətləridəki tam fərqliliyi siz necə izah edə bilərsiz?<br />
309
Cavab: Marqlı sualdı. Diktatorların aqibəti xalqların dözümlülük dərəcəsinə görə<br />
dəyişir, Arzu xanım.<br />
Sual: <strong>Mirzə</strong> bəy, təşəkkür edirəm. icazənizlə əgər sizə maraqlıdırsa, bu barədə,<br />
cavabınızı qavramaqda mənə mane olan fikirlərlə bölüşüm. Kim İr Çen üçün<br />
xalqın tutduğu matəmi görəndə gözümdə valdeyinlərimizin Stalin öləndə bizə<br />
xatırlatdığı matəm canlanır. Onlar həqiqətən ən qəddar diktator üçün səmimi olaraq<br />
ağlayırdılar. Burada dözümlülük yox, məncə başqa səbəb var. Digər tərəfdən, Liviya<br />
xalqı Kaddafıdən əvvəl nə vaxt xoş gün görüb ərkəsöyünləşib ki, dözümsüz olublar?<br />
.. <strong>Mirzə</strong> bəy, mən uşaqlıqdan radioda sizi dinləyərək dünyada baş verən hadisələr<br />
barədə ozümdə obyektiv fikir aşılamağa vərdiş almışam. Siz mənim üçün aftoritetsiz,<br />
ona gərə də mənim üçün qaranlıq olan məqama aydınıq gətirmənizi istərdim.<br />
Cavab: Arzu xanım, Stalinin şəxsiyyətinə pərəstişin səbəbi təkcə sovet rejiminin<br />
amansızlığı deyil, eyni zamanda çar rejiminin bir neçə yüz il ərzində insanların<br />
şüuruna yerləşdirdiyi rəhbərə pərəstiş, itaətkarlıq düşüncəsi idi. Bu düşüncə bu<br />
gün də Rusiya və onun qonşuluğundakı bəzi ölkələrdə hələ də şüurlara hakimdir.<br />
Azad və demokratik cəmiyyət görməmiş insanlar çar diktaturasından birbaşa sovet<br />
diktaturasına keçməli olmuşlar. Bir zülmdən o biri zülmə düşən insanların Lenin və<br />
ya Stalin öləndə matəm keçirtməsi, göz yaşı tökməsi çox da təəccüblü deyildir. Liviya<br />
xalqı və Qəddafi məsələsi bir az fərqlidir. Liviyalılar Qəddafidən əvvəl monarxiyanın<br />
əsarətində yaşamalı olmuşlar. Onları da mütiliyə, itaətkarlığa alışdırmışdılar.<br />
Qəddafiyə qarşı qalxan üsyan liviyalıların təşəbbüsü ilə alovlanmadı. Qərbin yardımı<br />
və təşəbbüsü olmasaydı, Qəddafi və onun varisləri hələ uzun zaman liviyalıları<br />
əsarətdə saxlayacaqdılar. Düşünürəm ki, qeydlərimin sizə köməyi olar.<br />
Sual: Təşəkkür edirəm. Sizin bu fikriniz tam mənim təsəvvürümə uyğun gəlir.<br />
Onda belə qənaətə gəlmək olarmı ki, «ərəb baharı» adı altında başlanan hərəkat<br />
qeyri planlı olsa da , onun digər ərəb dövlətlərinə yayılması, davamı və nəticəsi<br />
Qərbin birbaşa iştirakı ilə olmuşdur? Və siz inanırsız ki, diktaturanı qan hesabına<br />
devirən qüvvə demokratık dövlət qura biləcək? Nəzərə alaq ki, Kaddafi özü bu<br />
yolla hakimiyyətə gəlmişdir. Və ikinci sual: Nə üçün Şimali Koreyada diktaturanın<br />
devrilməsinə Qərb müdaxilə edə bilmir?<br />
Cavab: Diktaturanı qan hesabına devirən qüvvənin mütləq demokratik dövlət<br />
quracağına inanmıram. Ərəb dövlətlərində «ərəb baharı»nda Qərbin iştirakı<br />
olmuşdur. Şimali Koreyada dikaturanın devrilməsinə Qərbin müdaxilə edə<br />
bilməməsinin bir səbəbi Şimali Koreyanın nüvə silahına malik olması ehtimalıdır,<br />
ikinci səbəb Çin amili ola bilər.<br />
25.12.2011<br />
310
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: “Tehranı müstəqil Azərbaycan dövlətinin mövcudiyyəti<br />
narahat edir”<br />
GünAz TV mətbuat mərkəzinin növbəti müsahibi, “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan<br />
şöbəsinin keçmiş rəhbəri, tanınmış jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dir.<br />
— <strong>Mirzə</strong> bəy, İran mətbuatı, ölkənin siyasi-hərbi rəhbərliyi bütün gücü ilə<br />
Azərbaycanın üzərinə gəlir. İran nədən narahatdır və Azərbaycandan nə istəyir?<br />
— Müstəqil Azərbaycan dövlətinin mövcudiyyəti İranı narahat edir və gələcəkdə<br />
də narahat edəcək. Müstəqil Azərbaycanın İran ərazisində yaşayan milyonlarla<br />
azərbaycanlı üçün ilham mənbəyi olması təbiidir və molla rejimi bunun qarşısını<br />
almağa qadir deyildir. Bu amilin təsirini azaltmaq üçün İran Azərbaycan ərazisində<br />
öz dini-siyasi ideologiyasını yaymağa, nüfuz sahibi olmağa çalışır. İranı narahat edən<br />
digər amil Azərbaycanın Tehran rejiminin düşmən hesab etdiyi ABŞ (Amerika<br />
Birləşmiş Ştatları) və İsrail ilə yaxın münasibətlərdə olmasıdır. İran, möhtəməl hərbi<br />
zərbə endirildiyi halda Azərbaycan ərazisinin plasdarm (vasitə) rolu oynayacağından<br />
da təşviş keçirir. İran mətbuatının, xüsusilə müdafiə nazirinin Azərbaycana hücumu<br />
Tehranın dərin təşviş keçirtdiyini göstərir.<br />
— İran-Ermənistan əlaqələri sürətlə inkişaf edir. Amma İran Azərbaycanı<br />
Amerika-qərb və İsraillə əlaqələr qurmaqda ittiham edir. Sizcə, niyə bir dəfə də<br />
olsun Tehran Ermənistanı işğalçılıq siyasətinə görə sərt tənqid etmir?<br />
— İranın Ermənistanla əlaqələrini inkişaf etməsi Tehranın Azərbaycanla<br />
münasibətlərdə təzyiq vasitəsi əldə etmək təşəbbüsündən irəli gəlir. Çünki, hətta<br />
fərz etsək ki, Azərbaycan Amerika və İsrail ilə əlaqələrini ixtisar etsə belə, Tehran<br />
rejimi Ermənistanı himayə etməkdən vaz keçməyəcəkdir. Əvvəlcə dediyim kimi,<br />
Tehranı birinci növbədə müstəqil Azərbaycan dövlətinin mövcudiyyəti narahat<br />
edir. Ermənistanla sıx münasibətlər strateji səciyyə daşıyır, yəni Tehran bu günü<br />
yox, sabahı da düşünür. Bu səbəbdən Tehranın ixtiyarında olan təsirli təzyiq vasitəsi<br />
Ermənistanla əlaqələridir.<br />
— İran Qarabağ münaqişəsinin həllini bölgə dövlətlərinin birgə iştirakı<br />
modelini təklif edir. İranın münaqişənin həllində təsir imkanları<br />
mümkündürmü?<br />
— İranın Qarabağ münaqişəsinin həllinə Azərbaycanın mövqeyindən müsbət təsiri<br />
ola bilməz. Bölgə dövlətlərinin iştirakı modeli deyəndə mollalar, ATƏT-in (Avropa<br />
Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı) və Qərbin təsirini zəiflətmək hesabına<br />
bu prosesdə (sürəcdə) Tehranın iştirakını təmin etməyi nəzərdə tutur. İranın<br />
311
münaqişənin həlliinə müsbət təsiri ola bilməz. Qarabağ müharibəsi getdiyi zaman<br />
Tehranın “vasitəçilik” səylərinin Azərbaycana nə qədər ziyan vurduğu unudulmayıb.<br />
— Ümumiyyətlə, İranın siyasi gələcəyini necə görürsünüz və bu məsələ ilə bağlı<br />
sizin şəxsi fikirləriniz nədən ibarətdir?<br />
— Mənim fikrimcə, İranın siyasi gələcəyi üçün yaxın perspektivdə (çeşməndaz)<br />
təhlükə mövcud deyil. Özümüzü aldatmayaq. Tehran rejimi hələ güclüdür və ölkədə<br />
vəziyyətə tam nəzarət etmək qüdrətindədir.<br />
Söhbətləşdi: Elnur Eltürk<br />
22 .08.2011<br />
GünAzTV mətbuat mərkəzinin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə müsahibəsi<br />
GünAz TV mətbuat mərkəzinin növbəti müsahibi, “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan<br />
şöbəsinin keçmiş rəhbəri, tanınmış jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dir.<br />
— Bir ziyalı olaraq, hazırda güney Azərbaycanda cərəyan edən hadisələri<br />
izləyirsinizmi?<br />
— Əlbəttə, cənubdakı hadisələri, milli fəalların mücadiləsini və rejimin qəddar<br />
əməllərini mütəmadi olaraq izləyirəm.<br />
— Bu gün siyasi analitiklər ərəb ölkələrini bürüyən inqilab dalğasının İranı da<br />
vuracağını qeyd edirlər. Siz, İranda yeni bir inqilabı prosesi görürsünüzmü?<br />
— Xeyr, mən, ərəb ölkələrini bürüyən inqilabi dalğanın İrana real olaraq təsir<br />
edəcəyinə inanmıram. Ərəb dünyasındakı proseslər tarixən İrandakı vəziyyətə<br />
təsir etməyib və indi təsir edəcəyini düşünmək, məncə, yanlışdır. Cənubdakı<br />
soydaşlarımızın buna ümid bağlayıb tələsik addımlar atması, fikrimcə, xoşagəlməz<br />
nəticələr verə bilər. Onsuz da İranda baş vermiş bütün inqilabların ön cəbhəsində<br />
canını vermiş azərbaycanlılar təəssüf ki, verilən vədlərin heç birini ala bilməmiş,<br />
əksinə daha amansız zülmə məruz qalmışlar. Ərəb “inqilabı”nın maraqlı cəhətləri<br />
var. İnqilab dalğası bütün ərəb ölkələrini yox, bəzilərini bürüyüb. Ərəb ölkələrinin<br />
hamısında avtoritar (müstəbid) diktatura rejimlərinin hakimiyyətdə olmasına<br />
baxmayaraq, qəribədir ki, inqilab dalğası Səudiyyə Ərəbistanı, Bəhreyn, Kuveyt,<br />
312
Oman, Əbu Dabi kimi zəngin ərəb ölkələrinə, nədənsə təsir etməmişdir.<br />
— İranda prezidentlə və dini rəhbər arasında ciddi qarşıdurmanın getdiyi<br />
məlumdur. Onlar nəyi bölə bilmirlər, məsələnin pərdəarxası mahiyyətində nə<br />
durur?<br />
— Son məlumata görə, “küsülən”lər artıq barışıblar. Mən, İranda hakimiyyətdə olan<br />
rejimin mahiyyətində hər hansı dəyişikliyin olacağına, rejim daxilində əsl qarşıdurma<br />
yaranacağına inanmıram. İctimaiyyətin gözü qabağında oyun oynanır. İrandakı rejim<br />
islah edilə bilməz. Balaca bir islahat təşəbbüsü rejimin dağılmasına gətirib çıxardar ki,<br />
prezident və dini rəhbərlər buna yol verməzlər.<br />
— İranda həmişə mühafizəkarlıq güclü olub. Hazırda amerika-qərb analitikləri<br />
(uzmanları) tərəfindən İranın demokratiləşməsi modeli gündəmə gətirilir.<br />
Necə düşünürsünüz qatı şiə ideologiyasına söykənən bir cəmiyyətdən,<br />
demokratik cəmiyyətə keçmək mümkündürmü?<br />
— Xeyr, bu iki ideologiyanın, necə deyərlər, “dinc yanaşı” yaşaması qeyrimümkündür.<br />
Buna inananlar xeyirxah, amma xəyalpərəst insanlardır.<br />
Söhbətləşdi: Elnur Eltürk<br />
31.05.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: „. Bu rejim milli mətbuatı, mediamızı köləyə çevirmək<br />
istəyir“<br />
„Azad Məkan“ saytı ilə müsahibə<br />
— <strong>Mirzə</strong> müəllim, söhbətimizə milli mətbuatımızın indiki durumu ilə bağlı<br />
məsələlərdən başlayaq. Azərbaycan mediasını izləyirsinizmi?<br />
— Bəli, internet vasitəsilə mütəmadi olaraq Azərbaycan mətbuatını izləyirəm.<br />
— Milli mətbuatımızın inkişaf səviyyəsi haqqında fikirlərinizi bilmək maraqlı<br />
olardı.<br />
— Əgər 20 illik müstəqillik dövründə Azərbaycan cəmiyyətində demokratik inkişaf<br />
təmin edilsəydi, əlbəttə ki, milli mətbuatın inkişaf səviyyəsi bu gün qat-qat yüksək<br />
olardı. Təəssüf ki, son 20 ildə bir neçə dəfə hakimiyyətin dəyişməsi, siyasi təlatümlər,<br />
313
Qarabağ müharibəsi, ölkədə avtoritar rejimin hökm sürməsi təkcə cəmiyyətin<br />
inkişafına deyil, milli mətbuatın inkişafına da öz mənfi təsirini göstərmişdir, milli<br />
mətbuatı yaralamışdır. Təəssüf ki, xüsusilə 18 il qabaq qurulan avtoritar rejimin<br />
milli mətbuata vurduğu yaralar bu gün özünü mediamızın qüsurlarında da göstərir<br />
və hələ uzun zaman göstərəcəkdir də. Bu rejim milli mətbuatı, mediamızı köləyə<br />
çevirmək üçün özləri yaratdığı süni bataqlıqda vurnuxmağa vadar edib. Bu, təkcə<br />
milli mətbuata yox, ölkədə milli şüurun inkişafına, milli xarakterin formalaşıb<br />
güclənməsinə, insanların azadlığa olan inamının sarsılmasına gətirib çıxarıb.<br />
— Jurnalistlər həbs olunur, qəzetlər baglanılır, bank hesabları dondurulur,<br />
redaksiyaların əmlakları müsadirə olunur... Bir neçə il sonra isə əfv fərmanları<br />
ilə jurnalistlərə azadlıq bəxş olunur...<br />
— Bəli, bütün bunlar düşünülmüş və ehtiyatla planlaşdırılmış mənfur siyasətin<br />
məhsuludur. Bu, jurnalistlərin gözünü qorxutmağa, qələm sahiblərini rejimin<br />
köləsinə çevirməyə, onların cəsarətini məhv etməyə, onları çıxılmaz bir dilemma<br />
qarşısında qoymağa yönələn siyasətdir.<br />
— Danışanın agzını yummaq acizlikdir. Sizcə bu irəliyə yox, geriyə yol deyilmi?<br />
— Əlbəttə ki, bu, geriyə, orta əsrlərin qaranlıqlarına aparan bir yoldur və bu rejim<br />
bilərəkdən, qərəzlə, xalqı itaətdə saxlamaq üçün cəmiyyəti bir neçə əsr geriyə<br />
aparmağa yönəlmiş düşünülmüş addım atır.<br />
— Azərbaycan mediasını informasiya blokadasında saxlayan məmurlar<br />
ilk fürsətdə jurnalistləri məhkəmələrə verirlər. Və təəssüf ki, milli<br />
məhkəmələrimizdə çıxarılan qərarlar həmişə məmurların xeyrinə olur.<br />
— Bunun yalnız bir səbəbi var — Azərbaycanda “milli” adlandırdığınız məhkəmələr<br />
müstəqil deyil və avtoritar rejimə, rejimin iradəsinə tabedir. Hakimlər də rejimin<br />
məmurlarıdır. Məmur məmura qarşı çıxmaz. Məhkəmənin müstəqil olmadığı<br />
ölkələrdə hakimiyyətin özbaşınalığı hökm sürür. Azərbaycan bunun “parlaq”<br />
nümunəsidir...<br />
— Müstəqil, azad mətbuatımızın problemləri sırasında ilk sıralarda iqtisadi<br />
asılılıq məsələsi dayanır. Bu da inkişafın qarşısını alan əsas amillərdəndir.<br />
Vəziyyətdən cıxış yolları olaraq nə düşünürsünüz?<br />
— Avtoritar, istibdad rejim mövcud olduqca bu vəziyyətdən çıxış yolu yoxdur. Yəni,<br />
vəziyyətdən çıxış yolu bu rejimin tarixin zibilliyinə atılmasıdır. Bu günün nə vaxt<br />
314
gələcəyini indidən söyləmək çox çətindir.<br />
— Hələ də “Amerikanın səsi”, “Azadlıq”, “BBC” radiolarına tezliklər geri<br />
qaytarılmayıb. Dinləyicilər bu radioların məlumatlarını sadəcə, internet<br />
saytlarından əldə edə bilirlər. Sizcə, bu addımlar niyə atılmışdı?<br />
— Etiraf etməliyik ki, 3 xarici radiostansiyanın tezliklərinin ləğv edilməsi bu rejimin<br />
söz və mətbuat azadlığına, vətəndaşların sərbəst şəkildə müxtəlif mənbələrdən<br />
məlumat almaq hüququna qarşı mübarizəsində ən böyük “nailiyyətdir”. Azərbaycan<br />
hakimiyyəti xaricdən internet saytlarından yayılan məlumatlardan yox, bu<br />
məlumatların daxili tezliklərdə yayılmasını özünə ən böyük təhlükə sayırdı və<br />
tezlikləri ləğv etməklə özünü daxili “cəbhədən” sığorta edə bilmişdir. Tezlik<br />
məsələsindən yaxşı xəbəri olan bir şəxs kimi deyə bilərəm ki, xarici radiolar rəsmi<br />
sazişlə dövlətin orta dalğadakı tezliklərindən imtina edib, hakimiyyətin təklif etdiyi<br />
FM tezliklərinə keçməyə razı olmaqla böyük səhvə yol vermişlər. Bu tələyə onlar<br />
düşməməli idilər.<br />
— Vaxtilə Azərbaycanın səsini dünyaya çatdırırdınız. İndi bunun üçün<br />
qəribsəmirsiniz ki?<br />
— Həyatımın 27 ilini mikrofon qarşısında keçirmişəm. Mikrofon üçün bəzən<br />
darixıram...<br />
— Bu gün Azərbaycanda baş verənlər haqqında dünya məlumatlıdırmı?<br />
-Yox, çünki dünyanı başqa mühüm hadisələr maraqlandırır.<br />
„Azad Məkan“ saytı<br />
18.11.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: “Azərbaycanda məlumat və ideya boşluğu var”<br />
“Azadlıq” radiosunun Azərbaycan xidmətinin keçmiş rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> onun<br />
Almaniyada müxalif yönümlü telekanal açdığı barədə Rusiyanın “Reqnum”<br />
agentliyinin yaydığı xəbəri təkzib edir. “Media forum” saytına açıqlamasında <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> bildirib ki, bu xəbərlə özü də tanışdır: “Bilmirəm bu xəbər necə ortaya çıxıb”.<br />
“Reqnum” xəbər verib ki, yeni telekanala Azərbaycandakı müxalifət bloku olan<br />
315
İctimai Palatanın adına uyğun olaraq “İP.TV” adı verilib. Agentlik onu da bildirib ki,<br />
telekanalda Avropada təhsil alan azərbaycanlılar və orada yaşayan azərbaycanlı siyasi<br />
mühacirlər işləyəcəklər.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Media forum”a deyib ki, əslində Avropada azərbaycanlıların bir<br />
telekanal açması ilə bağlı söz-söhbət çoxdan var: “İdeya var, danışıqlar gedib,<br />
görüşlər keçirilib. Burada çoxları bu təşəbbüslə çıxış edib, lakin konkret nəsə yoxdur.<br />
Televiziya açmaq o qədər də asan iş deyil”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> ideya müəllifləri arasında özünün də olduğunu, prosesdə iştirak etdiyini<br />
vurğulayıb: “Mənə də deyirlər. Lazım olanda mən də məsləhət verirəm. Əlbəttə ki,<br />
o ideya müəllifləri arasında mənim də adım var. Kim belə bir təşəbbüsə baş vurursa,<br />
mütləq birinci mənə zəng edir. Mənim də hər şeydən xəbərim var. Amma bu “İP.TV”<br />
gülməli bir şeydir. Əgər Avropada televiziya açmaq ideyası reallaşsa belə, onun adı<br />
heç vaxt siyasi qurumla bağlı ola bilməz. Belə də televiziya adı olarmı? Mənim İctimai<br />
Palata ilə heç bir əlaqəm də yoxdur axı”.<br />
Televiziya açmağın çətinliyindən danışarkən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> maliyyə, təşkilati məsələlərə<br />
yanaşı məsələnin siyasi tərəflərinin də olduğunu deyib.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> onu da vurğulayıb ki, hazırda Azərbaycanda fəaliyyət göstərən<br />
televiziyaların heç bir alternativi yoxdur: “Hər bir yeni yaranan media orqanının<br />
məqsədi olur. Bu televiziyanın da yaranma məqsədi Azərbaycandakı alternativsiz<br />
mühiti aradan qaldırmaq olacaq.Ümumiyyətlə, harada məlumatın yayılmasında<br />
problem varsa, yeni media orqanı həmin yeri doldurmaq məqsədi daşıyır.<br />
Azərbaycanda məlumat və ideya boşluğu var”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hesab edir ki, alternativ televiziyanın efirə çıxması böyük hadisə olardı.<br />
“Media forum”<br />
04.08. 2011<br />
“Gündəm-Siyasət» qəzetinin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə müsahibəsi<br />
Sual: Hazırda nə işlə məşğulsunuz, harada yaşayırsınız? Media ilə bağlı ciddi<br />
planlarınız varmı?<br />
Cavab: Hal-hazırda mən öz vebsaytımı idarə etməklə və sosial şəbəkələrdə (Tvitter<br />
və Facebookda) fəal iştirak etməklə məşğulam. Başqa rəsmi işim yoxdur. Media ilə<br />
əlaqədar indilik ciddi bir planım yoxdur.<br />
316
Sual: Belə görünür ki, Azərbaycandakı prosesleri yaxından izləyir və fikirlərinizi<br />
“Facebook”da bölüsürsünüz. “Azadlıq” radiosunda işləyərkən siz hakimiyyəti sərt<br />
tənqid etməklə yanaşı müxalifətə geniş meydan da verirdiniz. Amma indi müxalifətin<br />
özünü də sərt tənqid edirsiniz. Sizcə onlar nəyi düz etmirlər?<br />
Cavab: Yox, səhv fikirdir. Mən “Azadlıq” radiosunda işləyəndə hakimiyyəti də tənqid<br />
edirdim, müxalifəti də. Hakimiyyəti tənqid etdiyim üçün hakimiyyət mənə hücum<br />
edirdi. Müxalifəti tənqid etdiyim üçün müxalifət rəsmiləri Vaşinqtona və radionun<br />
rəhbərliyinə şikayət edirdilər. Müxalifətə yer verirdim, çünki müxalifətin əlində<br />
elektron media — radio və televiziya yoxdur, hər şey hakimiyyətin əlində cəmləşib.<br />
Sual: Ayaz Mütəllibovun ölkəyə dönüşünü necə qiymətləndirirsiniz? Ümumiyyətlə<br />
Mütəllibovla bağlı fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı. Vaxtilə onun hakimiyyətinin də<br />
sərt tənqidçisi olmusunuz.<br />
Cavab: Əvvəlcə, Ayaz Mütəllibova başsağlığı verirəm. Allah rəhmət eləsin. Çox<br />
kədərləndim. Ayaz Mütəllibovun 19 illik ayrılıqdan sonar yenidən müvəqqəti də<br />
olsa Vətənə qayıtmasına sevindim, amma bu qayıdış başqa cür olaydı, belə kədərlə<br />
bağlı olmayaydı. Ayaz müəllimə böyük hörmətim var. Onunla dəfələrlə telefonda<br />
söhbətlərim olub. Çox alicənab, mədəni, savadlı, humanist, əzazillikdən, hakimiyyət<br />
hərisliyindən uzaq bir insandır.<br />
Sual: Hakimiyyətin Mütellibova bu jestini coxları təqdir edir. Hətta bəziləri fikirləşir<br />
ki, digər siyasi mühacirlər, məsələn Rəsul Quliyevin də ölkəyə dönməsi üçün şərait<br />
yaarnıb. Rəsmi kursda belə yumşalmanı Siz də hiss edirsinizmi?<br />
Cavab: Azərbaycanın ilk prezidentinə öz gənc oğlunun dəfn mərasimində iştirak<br />
etmək üçün Ayaz Mütəllibova vətənə qayıtmaq imkanı verdiyinə görə hakimiyyətə<br />
minnətdarlıq edənləri başa düşmürəm. Ayaz Mütəllibovu öz oğlunun dəfninə<br />
buraxmaq hakimiyyətin vəzifəsidir və bunu “humanist” hərəkət adlandırıb millətin<br />
boynuna minnət yükləmək səyləri gülüncdür. Fuad Ələsgərovun ortaya çıxıb İlham<br />
Əliyevin bu hərəkətindən siyasi qazanc əldə etməyə çalışması da etikadan uzaq bir<br />
hərəkətdir. Sualın ikinci hissəsinə gəldikdə, mən hakimiyyətin kursunda heç bir<br />
yumşalma hiss etmirəm və inanmıram ki, Ayaz Mütəllibova qısa müddət üçün Bakıya<br />
gəlmək imkan verilməsi digər siyasi mühacirlər, o cümlədən Rəsul Quliyevin ölkəyə<br />
qayıtması üçün şərait yaradılmayıb və hakimiyyət heç vaxt bu məsələdə siyasətini<br />
yumşaltmaz. İlham Əliyev real rəqabətə dözməz.<br />
Sual: Yeri gəlmişkən, Rəsul Quliyevin siyasi perspektivi ilə bağlı fikirlərinizi bilmək<br />
maraqlı olardı...<br />
Cavab: Rəsul Quliyevin siyasi perspektivi barədə qəti fikir yürütmək çətindir. Mənim<br />
qənaətimə görə, İlham Əliyev rejimi Rəsul Quliyevin Azərbaycana qayıtmasına imkan<br />
verməz. Əvvəlcə dediyim kimi, İlham Əliyev real rəqabətdən qaçmağa üstünlük<br />
317
verir. Bunun xaricində isə Rəsul Quliyev hər halda xaricdə siyasi fəaliyyətini davam<br />
etdirəcək.<br />
Sual: Azərbaycan mətbuatının durumunu necə qiymətləndirirsiniz? Vaxtilə bir<br />
çoxları jurnalist, azad söz deyəndə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> göz önünə gəlirdi. Amma bu gün<br />
deyəsən bu situasiya dəyişib. Media maqnatlarının sayı çoxaldıqca mətbuatın<br />
durumu pisləşir.<br />
Cavab: “Media maqnatları” ifadəsi xoşuma gəldi. Məncə, «lümpen-maqnatlar»<br />
ifadəsi daha dəqiq olar. Azərbaycanda hər sahədə bir maqnat var: hakim rejim<br />
və rejimin oliqarx məmurları. Onların xaricində “maqnat” yoxdur. Bu üzdəniraq<br />
“maqnatlar” medianı iflic ediblər və bu “maqnatlar” mövcud olduqca Azərbaycan<br />
mediasında vəziyyətin yaxşılaşacağına ümid bəsləmək əbəsdir. Çünki, bu qüdrətli<br />
“maqnat” dəstəsinin yolunda duran maneələrin hamısı sıradan çıxarılıb. Meydan<br />
boşdur…<br />
Ruslan Xəlil<br />
12 .08.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in “Novosti Azerbaycan” qəzetinə müsahibəsi<br />
Sual: <strong>Mirzə</strong> müəllim,hansı illərdə siz “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan dili şöbəsinin<br />
rəhbəri olmusunuz, hansı səbəbdən işdən çıxdınız və indi nə işlə məşğulsunuz?<br />
Cavab: Mən 1976-cı ildə “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasında işləməyə<br />
başladım. 1979-cu ildə baş redaktorun müavini təyin olundum. 1985-ci ildə<br />
Vaşinqtondan “Amerikanın səsi” radiosunun Azərbaycan redaksiyasına rəhbərlik<br />
etmək təklifini aldım. Həmən ilin oktyabr ayında Amerikaya köçdük. Lakin, ailəmin<br />
yeni şəraitə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkməsi üzündən 1986-cı ilin sonlarında<br />
Almaniyaya qayıtmaq qərarına gəldim və “Azadlıq” radiosuna iş üçün müraciət<br />
etdim. 1987-ci ilin yanvar ayında məni Münhendə Azərbaycan redaksiyasının<br />
müdiri vəzifəsinə dəvət etdilər. 1987-ci ilin fevral ayında Vaşinqtonu tərk edib<br />
Münhenə qayıtdıq. 1987-ci ilin fevral ayından 2003-cü il sentyabr ayınadək, 16<br />
il “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasının rəhbəri vəzifəsində işlədim.<br />
2003-cü il sentyabrın 2-də məni vəzifədən və ümumiyyətlə işdən azad etdilər.<br />
Mənim öz qənaətimə və rəsmən aldığım memoranduma görə işdən çıxarılmağımın<br />
konkret olaraq bir neçə səbəbi olub. Mənə təqdim olunan izahatda iddia olunurdu<br />
ki, mən radiostansiyanın siyasi xəttini “müntəzəm” pozmuşam. Bu, “müntəzəm”<br />
pozuntunun birinci konkret misalı kimi 1990-cı il 20 yanvar faciəsi günlərində<br />
efirə buraxdığım verilişlərim göstərilirdi. Qeyd olunurdu ki, mən bu verilişləri efirə<br />
verməklə radiostansiyanın siyasi xəttini və jurnalistin peşə qaydalarına dair mövcud<br />
məcəlləni pozmuşam. Əslində bu ittiham 14 il əvvəl, 1990-cı ildə Qara Yanvar<br />
318
günlərindəki fəaliyyətimi araşdırmaq üçün Vaşinqtonda və Münhendə yaradılan<br />
xüsusi komissiyaların nəticələrinə əsaslanırdı. Mənə o vaxt töhmət verilmişdi və 14<br />
il sonra bu hərəkət üçün ikinci dəfə mənə cəza verilirdi. “Müntəzəm qəbahətlər”imin<br />
ikinci konkret misalı olaraq Cənubi Azərbaycan mövzusunda efirə verilən verilişlər<br />
göstərilirdi. Xüsusilə qeyd olunurdu ki, 2001-ci ildən efirə verdiyim “Cənubdan<br />
gələn səslər” rubrikasının əhatə etdiyi materiallar İran İslam Respublikasında<br />
“separatizmin” qızışdırılmasına, İranda millətlararası ədavətin körüklənməsinə<br />
yönəlib. Qəribəsi odur ki, radioda çalışan İran millətçiləri mütəmadi olaraq mənim<br />
efirə verdiyim verilişlərdən rəhbərliyə şikayət ərizələri yazırdılar. Bu şikayətlərin<br />
təsirsiz qaldığını düşünmək hər halda səhvdir. Radionun rəhbərlərinin fikrincə,<br />
bu verilişlər radiostansiyanın siyasi xəttinə ziddir. Üstəlik, radionun rəhbərləri<br />
hətta “Cənubi Azərbaycan” istilahının (termininin) istifadə olunmasını belə İranın<br />
parşalanmasına yönələn təşəbbüs adlandırırdılar. 2002-ci ilin avqust ayında məhz<br />
“Cənubdan gələn səslər” verilişi üzündən 48 saat ərzində vəzifədən və işdən kənar<br />
edərək mənə inzibati cəza verilmişdi. Bu iki ittiham, digər məntiqsiz tənqidlər və<br />
bəhanələr kimi, əsas məqsədə — Azərbaycanda rejimin əsas tənqidçisi saydıqları<br />
şəxsi nəyin bahasına olur-olsun radiodan uzaqlaşdırmaq, xalq arasında böyük<br />
nüfuza malik <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i susdurmaq məqsədinə xidmət edirdi. Hal-hazırda nə<br />
ilə məşğulam? Radionu tərk edəndən sonra əvvəlcə Bakıya gedib orada “<strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in Səsi” adlı qəzeti buraxmağa başladım. Lakın tezliklə Bakını tərk etməli<br />
oldum. Bundan sonra internetdə üç dildə onlayn qəzet (www.mirzexezerinsesi.net )<br />
yaratdım. Artıq beş ildir bu işlə məşğulam.<br />
Sual: Azərbaycandakı son hadisələrdən xəbəriniz var. Day.az «satıldı» və indi<br />
artıq əvvəlki Day.az deyil. Eyni hadisə ANS-lə də oldu. Xarici radiokanalları<br />
FM-diapazondan govdular. Jurnalistlər həbsdə və 18 martda referendumda<br />
prezidentin vaxt məhdudiyyəti götürüləcək. Bunlar ölkədə hansı siyasi proseslerin<br />
göstəriciləridir?<br />
Cavab: Azərbaycandakı son hadisələrdən xəbərim var. Bütün bunlar ən cüzi tənqid<br />
mənbələrini belə aradan qaldırmaq, azad sözü və azad səsləri boğmaq, 18 mart<br />
referendumunun hakim qrupun istədiyi kimi “rəvan” keçirilməsinə nail olmaq<br />
və bununla da mövcud avtoritar rejimin uzun müddət maneəsiz hökmranlığını<br />
təmin etməyə yönələn addımlardır. Mətbuatın və elektron medianın susdurulması,<br />
müxalifətin taqətdən salınaraq vətəndaşların etiraz etmək iqtidarını və qabiliyyətini<br />
əzib yox etmək yalnız və yalnız bir qayəyə — Azərbaycanda indikindən daha itaətkar<br />
bir kütlənin və daha mürtəce bir siyasi rejimin yaradılmasına xidmət edir. Və xarici<br />
siyasətində artıq demokratiyaya yox, neft və qaz ehtiyatlarına üstünlük verən Qərb<br />
dünyasının bütün bu prosesləri sükutla müşahidə etməsi rejimi həvəsləndirir və<br />
təəssüf ki, onun mürtəce hərəkətlərinə təkan verir. Azərbaycandakı rejim hal-hazırda<br />
əlinə düşən bir növ tarixi fürsətdən yubanmadan istifadə etmək əzmində olduğunu<br />
319
açıq göstərir. Xaricdəki təşkilatların bütün yazılı və şifahi məktublarına və səslənən<br />
tənqidlərə məhəl qoymayaraq Day.az-ın satılması, ANS-in susdurulması, xarici<br />
radiostansiyaların FM tezliklərindən qovulması, beynəlxalq təşkilatların bütün<br />
müraciətlərinə baxmayaraq jurnalistlərin hələ də həbsdə saxlanması və o biri yandan<br />
rejimin 18 mart referendumunu keçirtmək fikrindən daşınmaq niyyətində olmadığını<br />
nümayiş etdirməsi, bu, necə deyərlər, “tarixi fürsət” səviyyəsindən şərh edilməlidir.<br />
Sual: Qarabağ prosesində Madrid prinsipləri əsasında bu il sülh bağlanıla bilər. Sizin<br />
belə perspektivə münasibətiniz? Azərbaycan üçün bunun pis-yaxşi nəticələri nədir?<br />
Cavab: Mən bu il ərzində Madrid konfransının prinsipləri və yaxud hər hansı başqa<br />
prinsiplər əsasında Qarabağa dair sülh sazişinin bağlanacağına inanmıram. Mən<br />
realistəm. Qarabağ münaqişəsinin dinc yolla həlli Azərbaycan və Ermənistandan<br />
çox, ABŞ başda olmaqla Qərb dünyasından və Rusiyadan asılıdır. Xüsusilə Mixail<br />
Saakaşvilinin səhv qərarının nəticəsi olaraq Rusiyanın yenidən əsas oyunçulardan<br />
birinə çevrilməsi Cənubi Qafqazda tamamilə fərqli bir vəziyyətin yaranmasına<br />
gətirib çıxartmışdır. Bu hadisə nəticəsində Cənubi Osetiya və Abxaziya<br />
münaqişəsinin həlli artıq uzaq və son dərəcə qaranlıq bir perspektivdən xəbər verir.<br />
2008-ci ilin avqust ayından sonra Cənubi Qafqazda ABŞ və Rusiya bilavasitə üzüzə<br />
gəlmişdir. Cənubi Osetiya münaqişəsi “sayəsində” Ermənistanın müttəfiqi<br />
olan Rusiyanın Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsində də çəkisi artmışdır.<br />
İranın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısını almaq üçün ABŞ-ın Tehranın nüvə<br />
proqramının həyata keçirilməsinə kömək edən Rusiyaya ehtiyacı olduğunu nəzərə<br />
alsaq Cənubi Qafqazdakı münaqişələrin, o cümlədən Qarabağ münaqişəsinin<br />
həlli məsələsindəVaşinqton hökumətinin Moskvaya təzyiq göstərmək imkanlarının<br />
məhdudlaşdığını sezmək çətin deyildir. Bunu nəzərə alsaq Qarabağ münaqişəsinin<br />
həlli məsələsinin mürəkkəb bir məsələ olduğunu söyləmək olar.<br />
Sual: Xaricden Azərbaycan necə görünür? Bir neft mənbəyinin sultanı kimi, yaxud<br />
inkişafda olan demokratiya kimi?<br />
Cavab: Bu suala qısa cavab verim. Daxildə Azərbaycan bəzilərinə başqa cür görünə<br />
bilər. Lakin, xaricdən Azərbaycan — neft mənbəyi və sultanlığa doğru irəliləyən<br />
bir məmləkət kimi görünür. Azərbaycanda demokratiyanın zahiri görüntüləri gün<br />
keçdikcə yox olub gedir və çox təəssüf ki, avtoritarizm günbəgün inkişaf edir və<br />
güclənir.<br />
Sual: Mən və millətin böyük əksəriyyəti (mən həmyaşıdlarımı nəzərdə tuturam, 51<br />
yaşım var) sizin səsinizi dinləyərək siyasi kamil olmuşuq. Hazırkı radiojurnalistlərin<br />
qabiliyyətini özünüz radioda eşidirsizniz. Onların peşəkarlığına sizin münasibətiniz?<br />
Cavab: Mənim haqqımda söylədiyiniz fikirdən ötrü minnətdarlığımı bildirirəm.<br />
Mən Praqanı tərk etdiyim gündən 6 idir radionun verilişlərinə qulaq asmıram. 5 ildir<br />
Bakıda olmamışam və Azərbaycanın yerli radio və televiziyalarının verilişlərini də<br />
izləyə bilmirəm. Çünki, mənə lazım olan məlumatları başqa mənbələrdən asanlıqla<br />
əldə edirəm. SSRİ-nin dağılması bir çox sahədə, o cümlədən radio və televiziyada<br />
320
çalışanların peşəkarlığı ilə əlaqədar mövcud olan bütün müsbət meyarlar və nəzarət<br />
mexanizmləri, o cümlədən diktorluq məktəbi də dağılıb yoxa çıxmış və ya dağıdılıb<br />
yoxa çıxarılmışdır. Çox təəssüf...1970-cı illərdə “Azadlıq” radiosuna işə girənlər<br />
tərcümə etmək, şərh yazmaq, müsahibə aparmaq kimi keyfiyyətlərlə yanaşı və<br />
bəlkə də birinci növbədə səs, nitq qabiliyyəti, tələffüz, mikrofondan istifadə etmək<br />
keyfiyyətlərinə görə bacarıqlarını göstərməli idilər. Təzə işə götürülən kadrlara tam<br />
hazır olandan sonra yalnız, bəzən aylarla hazırlıq və məşq keçəndən sonra mikrofona<br />
yaxınlaşıb efir üçün mətn oxumaq icazəsi verilirdi. Səsi mikrofona düşməyəni, yaxud<br />
səsi peşə meyarlarına cavab verməyənləri mikrofona yaxın buraxmazdılar. Hətta<br />
radionun bəzi redaksiyalarında bəzi şəxslər mikrofona çıxmaq üçün 1-2 il gözləyir,<br />
məşq edir, sınaqdan uğurla çıxmaq üçün əlləşirdilər. O dövrdə yazmaq mühüm idisə,<br />
yazılanı dinləyiciyə səslə çatdırmaq ikiqat vacib vəzifə idi. Peşəkarlıq haqqında ancaq<br />
bunu deyə bilərəm.<br />
“Novosti Azerbaycan” qəzeti<br />
10.03.09<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in «Günay» qəzetilə müsahibəsi<br />
Tanınmış radiojurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> keçirdiyi mətbuat konfransında bir çox<br />
məsələlərə aydınlıq gətirdi: 1990-cı ilin «Qara yanvar» günlərində Sovet qoşunları<br />
Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərinə soxulub yüzlərlə günahsız insanı gülləbaran<br />
edən zaman «Azadlıq» radiosunun mikrafonundan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in əzilən xalqın<br />
fəryadını bütün dünyaya çatdıran mübarizəli səsi bizim üçün yeganə təsəvvür<br />
mənbəyi idi. Həmin qanlı günlərdə <strong>Mirzə</strong> müəllim mikrafon qarşısında oturub<br />
Azərbaycana qarşı törədilmiş terror aktını lənətləyəndə, xalqımızın ah-naləsini<br />
dünyaya yayanda, hər hansı bir xarici ölkə vətəndaşı kimi deyil, əsl azərbaycanlı<br />
kimi hərəkət edirdi. Həmin qanlı günlərdə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in üsyankar səsi hər bir<br />
azərbaycanlının yarasına qoyulan məlhəm təsiri bağışlayardı. Yanvar hadisələri<br />
haqqında əsl həqiqəti dünyaya çatdırdığına görə SSRİ Dövlət Təhlükəsizliyi<br />
Komitəsi, SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti nə qədər çalışsalar da <strong>Mirzə</strong> müəllimin<br />
haqq səsini susdura bilmədilər. Bəli, o vaxtlar sovet imperiyasının hələ də dünyanın<br />
bir hissəsində ağalıq etdiyi çağlarda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in haqq səsini boğmaq heç kimə<br />
nəsib olmadı. Lakin aradan 13 il keçəndən sonra, daha dəqiq desək, 2003-cü il<br />
sentyabrın 2-də dünyada SSRİ adlı şər qurluşunun mövcud olmadığı bir dövrdə<br />
ideyası, amalı guya insan haqlarını qorumaq, sülh və demokratiya olan, mövcudluğu<br />
boyu sovet imperiyasına qarşı ideoloji mübarizə aparan Amerika Konqresinin<br />
maliyyələşdirdiyi Azad Avropa — Azadlıq radioları korporasiyasının rəhbərliyi<br />
321
1990-cı ilin Qanlı Yanvar günlərində efirə verdiyi verilişlərə görə onu cəzalandırdı.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 1990-cı ilin Qanlı Yanvar günlərində Azərbaycan xalqının haqq səsini<br />
dünyaya yaymışdı. Təsadüfə bax ki, aradan 14 il keçəndən sonra, yəni 2004-cü ilin<br />
əvvəllərində Yanvar faciəsinin növbəti il dönümü ərəfəsində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in haqq səsi<br />
yenidən dünyaya yayılır. Bu dəfə «Azadlıq» radiosu vasitəsi ilə deyil, hələlik «<strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunun internet saytı vasitəsi ilə. İndi tanınmış radiojurnalist<br />
14 il bundan əvvəlkidən fərqli olaraq müstəqillik yolu ilə irəliləyən, demokratik<br />
cəmiyyət quruculuğu istiqamətində addımlayan Azərbaycanda gedən prosesləri<br />
dünyaya çatdırmağı qarşısına məqsəd qoymuşdur. Bəs yeni radio necə olacaq? Hansı<br />
prinsiplər əsasında fəaliyyət göstərəcək? Dünən Bakı Mətbuat Klubunda <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in jurnalistlərlə görüşündə bu və digər suallara ətraflı cavablar verildi. Mətbuat<br />
konfransını giriş sözü ilə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Hüquqlarının Müdafiə Komitəsinin sədri<br />
Eynulla Fətullayev açaraq tanınmış radiojurnalistin Azərbaycan xalqı qarşısında<br />
göstərdiyi böyük xidmətlərdən danışdı. O, eyni zamanda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> «Azadlıq»<br />
radiosu Azərbaycan xidmətinin rəhbəri vəzifəsindən azad edildikdən sonra ölkə<br />
ictimaiyyətinin, o cümlədən ziyalıların, jurnalistlərin nümayiş etdirdikləri həmrəyliyi<br />
yüksək qiymətləndirdi və haqqın, ədalətin müdafiəçisi olduqlarına görə onlara<br />
təşəkkürünü bildirdi. «Azadlıq» radiosu Azərbaycan xidmətinin keçimş rəhbəri<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> haqq, ədaləti müdafiə etdiklərinə görə öz həmkarlarına minnətdarlığını<br />
bildirdikdən sonra birbaşa mətləbə keçdi. Qeyd etdi ki, ötən ilin sentyabr ayında<br />
mənə qarşı edilən haqsızlıq artıq keçmişdir, indi gələcəyə baxmaq lazımdır. Son<br />
bir neçə ayda gördüyü işlərdən və gələcək planlarından danışan radiojurnalist<br />
qeyd etdi ki, artıq ilk addım kimi «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunun internet saytı<br />
açılıb. Yaxın vaxtlarda onun rus dilində, sonra isə ingilis dilində variantları çıxacaq.<br />
Sonra <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> jurnalistlərin çoxsaylı suallarını cavablandırdı. «Siz yeni radio<br />
açmaq barədə fikrinizi Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyevə<br />
çatdıranda o, sizin qarşınızda hər hansı bir şərt qoydumu?» — sualına <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> belə cavablandırdı: «Xeyr. Amma onu qeyd etməliyəm ki, heç bir dövlət<br />
belə geniş layihənin həyata keçirilməsini özbaşına buraxa bilməz. Belə bir layihəni<br />
gerçəkləşdirmək üçün mütləq müxtəlif dövlət strukturlarına, prezidentə müraciət<br />
edilməli, razılıq alınmalıdır. Azərbaycan da istisna deyil». Gələcək planları ilə bağlı<br />
çoxsaylı sualları cavablandırarkən, qeyd etdi ki, hazırda «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi»<br />
radio layihəsi üzərində iş gedir. Təxminən bu ilin ilk yarısında radio efirə çıxacaq və<br />
Bakıda fəaliyyət göstərəck. Yayım dairəsi hələlik Şimali və Cənubi Azərbaycanı əhatə<br />
edəcək, radionu əsas məqsədi ölkəmizi təbliğ etmək olacaq. Onun proqramlarında<br />
milli maraqlar, xüsusilə Qarabağ probleminin qabardılması üstün mövqe tutacaq.<br />
Reallaşdırmaq istədiyi layihələrin maliyyə mənbəyinə gəlincə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> qeyd etdi<br />
ki, internet saytını öz şəxsi vəsaiti hesabına açıb. İkinci mərhələni də, yəni radionu<br />
da öz maliyyə imkanları hesabına reallaşdırmağa çalışacaq. Əgər başqa yerdən<br />
maliyyələşməli olsa, həmin mənbə gizlin saxlanmayacaq. Lakin bu addım radionun<br />
müstəqilliyinə təsir göstərməyəcək. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> jurnalistlərin digər suallarına cavab<br />
verərkən bir daha bəyan etdi ki, heç bir siyasi məqsədi yoxdur və heç bir vəzifə<br />
uğrunda mübarizə aparmır. Natiq eyni zamanda yanvarın 15-də Azərbacana gələrkən<br />
322
Binə Hava Limanında «Exo» qəzeti müxbirinin onu ünvanladığı bir sualdan aldığı<br />
təəssüratı jurnalistlərin diqqətinə çatdırdı. Qəzetin sualında göstərilir ki, guya<br />
2000-ci ilin parlament seçkilərindən sonra Müsavat, AXCP və AMİP liderləri ABŞ<br />
Konqresinə məktubla müraciət edərək seçki ərəfisində ADP lideri Rəsul Quliyevi<br />
müdafiə etdiyinə görə, «Azadlıq» radiosu Azərbaycan redaksiyasının rəhbəri <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>ə təsir göstərməyi xahiş ediblər. Bu barədə ilk dəfə yanvarın 15-də eşitdiyini<br />
deyən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> xəbərdən çox təəssüfləndiyini bildirdi. «Əgər o 3 partiya belə<br />
bir şey edibsə, bu təkcə mənə deyil, bütün Azərbaycana vurulan zərbədir». Mətbuat<br />
konfransının sonunda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bundan sonra da ölkəmizin milli maraqlarını<br />
hər şeydən üstün tutacağını, Azərbaycan xalqına və dövlətçiliyinə xidmət edəcəyini,<br />
həmişə haqqın-ədalətin yanında olacağını bəyan etdi. Ümumiyyətlə, mətbuat<br />
konfransında media mənsubları onları maraqlandıran bütün suallara ətraflı cavablar<br />
aldılar.<br />
Əhməd Qurbanoğlu<br />
“Günay” qəzeti<br />
17.01.2004<br />
“Bozqurd” qəzetinin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə müsahibəsi<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, «Azadlıq» radiosundan uzaqlaşdıqdan sonra Azərbaycan<br />
vətəndaşları yalnız bir dəfə Bakıda olarkən sizdən məlumat ala bildi. Oxucu<br />
marağını və ölkə mediasıyla geniş əlaqə yaratmamağınızı nəzərə alaraq bu sualları<br />
sizə ünvanladıq. Əvvəlcədən «Bozqurd» qəzeti oxucuları və öz adımızdan<br />
təşəkkürümüzü bildiririk.<br />
Sual: Bir müddət əvvəl Azərbaycanda qalıb çalışacağnızı bildirmişdiniz. Bu ideyanızı<br />
nə zaman gerçəkləşdirmək istəyirsiniz?<br />
Cavab — Bəli, mən bu il yanvarın 15-dən fevralın 14-dək Bakıda oldum. Niyyətim<br />
vəziyyətlə tanış olmaq, layihələrimin həyata keçirilməsi üçün şəraitin münasib<br />
olub-olmamasını araşdırmaq, görüşlər keçirtmək, ümumiyyətlə mümkün qədər çox<br />
məlumat toplamaq idi. Azərbaycanda qalıb işləmək niyyətindən əl çəkməmişəm.<br />
Amma normal yaşayışı təmin edən daimi iş yeri yaratmalıyam. Buna nail olan kimi<br />
Azərbaycanda qalıb çalışmaq məsələsi öz-özlüyündə həll olunacaq.<br />
Sual: «Azadlıq» radiosunun hazırkı fəaliyyəti sizi qane edirmi?<br />
323
Cavab: Praqadan ayrılandan sonra mən bu radionun verilişlərinə qulaq asmıram,<br />
fəaliyyətilə də maraqlanmıram. Buna görə, onun işinə qiymət verə bilmərəm.<br />
Sual: Azərbaycanda fəaliyyət göstərən hansı mətbuat orqanını mütəmadi olaraq<br />
izləyirsiniz?<br />
Cavab — Mən əsasən internet vasitəsilə Azərbaycanda çıxan və saytı olan bütün<br />
qəzetlərlə hər gün, mütəmadi tanış oluram. Əsas məlumat mənbəyim yerli qəzetlər,<br />
yerli jurnalistlər, rəsmilər və müxalifətçilərlə şəxsi telefon söhbətlərim və təmaslarım,<br />
xarici mətbuat, xarici agentliklərdir.<br />
Sual: İstər peşəkarlıq, istərsə də maddi-texniki təminat baxımından Azərbaycan<br />
jurnalistikasının hazırkı durumunu nejə dəyərləndirərdiniz?<br />
Cavab — Peşəkarlıqla maddi-texniki təminat ayı-ayrı məfhumlardır. Maddi-texniki<br />
təminat mütləq yüksək peşəkarlığa aparmır. Yüksək peşəkarlıq isə mütləq yüksək<br />
maddi-texniki, daha çox isə maddi təminat demək deyildir və olmur. Peşəkarlıq<br />
səviyyəsindən asılı olmayaraq, Azərbaycan jurnalistlərini süni sinifləşmə bataqlığına<br />
salıblar. Bu bataqlıq onların yaradıcılığına və peşəkarlığına da təsirini göstərir. Mənə<br />
elə gəlir ki, bu suni sinifləşmə həqiqətən sunidir və məqsəd müstəqil fikri, sərbəst<br />
iradəni, azad düşüncəni beşiyində boğmaq, jurnalistləri çörəklə sınağa çəkib onları<br />
əmrə tabe məmurlara çevirməkdir. Vaxtı ilə sovet rejimi buna nail ola bimişdi.<br />
Partiya xəttindən kənara çıxa bilməyən bir jurnalist ordusu yaradılmışdı. Qəribəsi<br />
odur ki, sinfi mübarizəni ideoljiyə çevirən bir rejim özü, jurnalistlər arasında da<br />
siniflər yaradıb, onları öz iradəsinə tabe etdirə bilmişdi. Bu gün Azərbaycanda bu<br />
köhnə xəstəliyin açıq-aşkar nümayişə çıxmasının şahidiyik. Əgər bu sinifləşdirmə,<br />
daha doğrusu “parçala, hökm et” prosesinin ilk çağlarında ədəb-ərkan çərçivəsində<br />
üstüörtülü gedirdisə, bu gün artıq heç bir şeyi gizlətməyə təşəbbüs də etmirlər.<br />
Bunu biz hər iki tərəfdə — həm hakimiyyət, həm də müxalifət düşərgəsində<br />
müşahidə edirik. Qəribə bir vəziyyətdir. Bu səbəbdən, Azərbaycan jurnalistikasının,<br />
sizin təbirinizlə desək, indiki “durumu”nu dəyərləndirmək çox çətindir. Çünki,<br />
əslində heç “durum” da yoxdur. Azərbaycan jurnalistikası hələ də axtarış və<br />
inkişaf mərhələsindədir və mənə elə gəlir ki, hələ yaxın illərdə bu mərhələni aşa<br />
bilməyəcəkdir. Azərbacan jurnalistikasının inkişaf edib kamilləşməsi üçün qeyrisiyasi,<br />
qeyri-ambisiyalı, sağlam, idealist, təmiz “qida” mənbəyinə çevrilməsi, bu<br />
“qida”nın və dəyərlərin daşıyıcılarını “qəflət”dən çıxardib köməyə gətirmək lazımdır.<br />
Sual: Azərbaycan dilində radio yaratmaq istədiyinizi bildirmişdiniz. Ancaq xeyli<br />
müddət keçməsinə baxmayaraq bu ideyanızı gerçəkləşdirə bilməmisiniz. Üstəlik<br />
qəzetinizin də fəaliyyəti bir neçə dəfə nəşr olunduqdan sonra dayandı. Bu barədə nə<br />
deyə bilərsiniz?<br />
Cavab — Mən bu il yanvarın 16-da Bakıda mətbuat konfransında çıxış edəndə<br />
Azərbaycan dilində radionun açılmasının mənim layihəmdə olduğunu söyləmişdim.<br />
324
Amma dəqiq bir vaxt barədə danışmamışdım. Radio açmaq hələ də mənim<br />
layihələrimdən biridir. Bu niyyətdən mən əl çəkməmişəm və əl çəkmək<br />
niyyətində deyiləm. “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” radiosu efirə çıxacaq. “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
qəzetini mən Bakıda ikən buraxdım. Məqsədim qəzet işi ilə yaxından tanış olmaq<br />
idi. İki nömrəsi çıxandan sonra mən Bakıdan ayrılmalı oldum. Yaxın vaxtlarda qəzet<br />
yenidən çıxacaq.<br />
Sual: Media qrupu təsis edərkən şəxsi maliyyənizdən istifadə edəcəyinizi<br />
bildirmişdiniz. Hazırda maliyyə durumunuz necədir və planlarınızı həyata keçirmək<br />
üçün başqa maliyyə mənbələri axtarırsınızmı? Qeyd edək ki, bir müddət öncə sizin<br />
Azərbaycandan maliyyə almaq istədiyiniz bildirilirdi.<br />
Cavab — Media qrupu təsis edərkən və Media qrupu təsis ediləndən sonra mən<br />
şəxsi maliyyə vəsaitimdən istifadə etmişəm və indi də şəxsən öz maliyyə vəsaitimdən<br />
istifadə edirəm. Mənim 56 yaşım var. Hələ indiyədək atamdan başqa heç bir kəsdən<br />
mən pul istəməmişəm. Buna görə, mənim Azərbaycandan maliyyə almaq istədiyimi<br />
bildirənlər səhv edirlər. Mənim Azərbaycandan, ya da hər hansı ölkədən maliyyə<br />
almaq niyyətim yoxdur. Mən heç vaxt Azərbaycanın, yaxud hər hansı başqa bir<br />
ölkənin hesabına yaşamaq niyyətində olmamışam. Mən yanvarın 15-dən fevralın<br />
14-dək Bakıda otellərdə qalmalı oldum. Düz dörd həftə otellərdə qalmaq üçün öz<br />
cibimdən təxminən 2 800 (iki min səkkiz yüz) ABŞ dolları xərclədim. Yalnız 28<br />
gecə doğma Bakıda yatmaq üçün 2 800 ABŞ dolları ödəmişəm. Bu pul Azərbaycan<br />
dövlətinin iqtisadi inkişafına mənim tərəfimdən xərclənən puldur. Dediyim sözü<br />
başqa cür yozmayın. Bunu ancaq ona görə deyirəm ki, mənim Azərbaycandan, yaxud<br />
başqasından maddı baxımdan asılılığım olmayıb və yoxdur.<br />
Sual: Hazırda hansı ölkədə fəaliyyət göstərirsiniz?<br />
Cavab — Mən hazırda Almaniyada, ailəmin yanındayam və buradan fəaliyyət<br />
göstərirəm.<br />
Sual: Bəzi məlumatlara görə, sizin Azərbaycanda fəaliyyət göstərməyinizə ABŞ<br />
hökuməti maneçilik törədib. Bu, doğrudur?<br />
Cavab — Mənim Azərbaycanda fəaliyyət göstərməyimə ABŞ hökumətinin maneçilik<br />
törədib-törətmədiyindən xəbərim yoxdur. Ancaq haradasa, kimlərinsə maneçilik<br />
törətmək istəmədiyini söyləmək üçün də əsasım yoxdur. Bilirsiniz, məni həmişə<br />
“hamı” çox istəyib, çox sevib. İndi də sevirlər. İndi də çox istəyirlər. Çox sağ olsunlar.<br />
Sual: İşdən çıxarılmağınızın səbəblərindən biri kimi 20 Yanvar həqiqətlərinin bir<br />
tərəfli yaymağınız göstərilirdi. Bu gün Azərbaycanla bağlı məlumatları dünyaya<br />
çatdırmaqda problemləriniz olurmu?<br />
Cavab — Mənim internet saytı (www.mirzexezerinsesi.com www.mxs.az )vasitəsilə<br />
325
Azərbaycan haqqında həqiqətləri dünyaya yaymağıma hələlik heç kim maneçilik<br />
törədə bilmir. Ümidvaram ki, maneçilik törədə bilməyəcəklər. Törətsələr də mən öz<br />
yolumla gedirəm.<br />
Sual: Bu günlərdə mərhum şairimiz Xəlil Rza Ulutürkün 70 illik yubileyində iştirak<br />
etməməniz diqqətdən yayınmadı.<br />
Cavab — Mərhum Xəlil Rzanı hələ yetmişinci illərin əvvəllərindən şəxsən tanıyıb,<br />
onun şəxsiyyətinə və yaradıcılığına pərəstiş etmişəm. Onunla sonuncu dəfə,<br />
ölümündən bir neçə ay qabaq Bakıda görüşmüşdüm. Mən Xəlil Rzanın 70 illik<br />
yubileyində məmnuniyyətlə iştirak edərdim. Amma təəssüf ki, heç kim mənə bu<br />
barədə xəbər verməyib və məni heç kim bu tədbirə dəvət etməyib. Bunun səbəbini<br />
yubileyin təşkilatçılarından soruşun. Çox təəssüf...<br />
Kənan Rövşənoğlu<br />
“Bozqurd” qəzetinin əməkdaşı<br />
03.05.04<br />
***<br />
326<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcümələri<br />
və kitabları haqqında<br />
Bibliyanın tərcüməsi<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> «Amerikanın Səsi» radiostansiyasının Azərbaycan bölməsinin müdiri<br />
(1985-1987) və «Azadlıq» radiosunun (Radio Free Europe/Radio Liberty)<br />
Azərbaycan redaksiyasının direktoru (1987-2003) vəzifələrində işləmişdir. İsveçin<br />
paytaxtı Stokholmdakı Bibliya Tərcümə İnstitutunun sifarişi ilə Bibliyanı — «Əhd-i<br />
Ətiq« (Tövrat) və «Əhd-i Cədid»i (İncil) Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir<br />
(1975-1984). «Əhd-i Cədid» (İncil) <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində ilk dəfə 1982-ci<br />
ildə Zaqrebdə nəşr edilmişdir.<br />
Bibliyanın Azərbaycan dilində ilk tərcüməsi 1842-ci ilə aiddir. 1842-ci ildə<br />
İsveçrənin Bazel şəhərindəki missioner cəmiyyəti <strong>Mirzə</strong> Fərrux və Feliks Zarembanın<br />
tərcüməsində İncilin (Əhdi Cədid) bir kitabı olan Mattanın İncilini Londonda çap<br />
etmişdir. 1878-ci ildə İncil (Əhdi Cədid) tam şəkildə tərcümə edilmiş və Londonda
nəşr olunmuşdur. 1975-ci ildə İsveçrənin paytaxtı Stokholmda yerləşən Bibliyanı<br />
Tərcümə İnstitutu (The İnstitute for Bible Translation) <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə müraciət<br />
edib, Bibliyanın müasir Azərbaycan dilinə yeni tərcüməsini hazırlamaq işini ona<br />
tapşırmışdır. 1982-ci ildə Bibliyanı Tərcümə İnstitutu (The İnstitute for Bible<br />
Translation) <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində İncilin yeni tam mətnini Zaqreb şəhərində<br />
çap etdirib. Bu tərcümə sonrakı illərdə beş dəfə yenidən nəşr edilib. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
tərcüməsi bu gün də Azərbaycanda istifadə olunur. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Əhdi — Ətiqin<br />
(Tövratın) tərcüməsini 1984-cü ildə bitirib, lakin onun tərcüməsi indiyədək çap<br />
olunmadan qalır. İncilin yeni tərcüməsi 1998-ci ildə, Tövratın yeni tərcüməsi isə<br />
2004-cü ildə çap edilib. Yeni tərcümələr <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcüməsindən əhəmiyyətli<br />
dərəcədə fərqlənir.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycan haqqında kitab yazmağı planlaşdırır<br />
Hazırda Almaniyada yaşayan azərbaycanlı jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycan<br />
haqqında kitab yazmağı planlaşdırır.<br />
“Media forum” saytına açıqlamasında o deyib ki, kitabı yazmağa gələn ildən başlamaq<br />
niyyətindədir: “Məndə xeyli arxiv var. 1988-ci ildən sonrakı siyasi hadisələri qələmə<br />
almaq istəyirəm. Hardasa ömrün bu çağında geriyə dönüb baxmaq kimi bir şey<br />
olacaq. Bəlkə də bu hadisələr haqqında həmişə deyilənlərdən fərqli fikirlər alına<br />
bilər. Hər halda, mən bildiklərimi qələmə alacağam. Mən 1988-ci ildən sonra baş<br />
verən hadisələrin içərisində olanlardan biriyəm. Xaricdə yaşamağıma baxmayaraq,<br />
Azərbaycandakı siyasi hadisələr haqqında daha çox bilgiyə malik idim. Mənə elə gəlir<br />
ki, çox faydalı kitab olacaq”.<br />
“Sizcə, kitabınız Azərbaycanda əks-səda yaradacaqmı” sualına <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> belə cavab<br />
verib: “Azərbaycan yaxşı mənada qəribə ölkədir. Heç kimin gözləmədiyi bir söz, bir<br />
fikir böyük səs-küy yarada bilər. Kimsə öz fikrini söyləyirsə, deməli, onun öz fikridir.<br />
Bu o demək deyil ki, o, kiməsə rəğbət bəsləyir, kiməsə nifrət edir. Indi bilmirəm<br />
ki, mənim kitabım hansı reaksiyanı yaradacaq. Amma əvvəllər belə olub ki, kimsə<br />
danışanda heç kim heç nə demirdi, amma mən bir kəlmə söz deyən kimi hamı ayağa<br />
qalxırdı. Bəlkə yenə də elə olacaq, bilmirəm”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 1947-ci il noyabrın 29-da Göyçay şəhərində doğulub. 1974-cü ildə<br />
327
SSRİ-dən İsrailə mühacirət edib. 1985-87-ci illərdə “Amerikanın səsi” radiosunun,<br />
1987-2003-cü illərdə “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasına rəhbərlik edib.<br />
2009-cu il dekabrın 10-da səhhətinin pisləşməsi səbəbindən Münhen xəstəxanasına<br />
yerləşdirilən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 2010-cu il yanvarın 20-də orda əməliyyat olunub. Fevral<br />
ayında müalicəsini Almaniyada sanatoriyada davam etdirib.<br />
2010-cu il dekabrın 8-də “Media forum”a açıqlamasında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> deyib ki,<br />
hazırda səhhəti yaxşıdır, sonuncu dəfə aldığı ciddi müalicələrin ona böyük köməyi<br />
olub: “O müalicələrdən sonra özümü çox yaxşı hiss edirəm. Deyim ki, əvvəlkindən də<br />
yaxşıyam”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hazırda daha çox öz saytı ilə məşğul olduğunu, eyni zamanda sosial<br />
şəbəkələrdə fəal iştirak etməyə çalışdığını bildirib.<br />
«Media forum»<br />
2010.12.08<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in „Əli və Nino“ tarixçəsi<br />
«Bu məsələ hər zaman aktualdır. “Əli və Nino” romanının müəllifinin kimliyi<br />
barədə mübahisələr ötən əsrin 70-ci illərindən başlayıb. “Azadlıq” radiosunda<br />
işləyəndə də bu haqda verilişlər hazırlamışam, məqalələr yazmışam. Romanla<br />
bağlı son diskussiyalardan xəbərim olsa da, düzü, indi bu mübahisələrə yaxın<br />
durmaq istəmirəm”. “Media forum” saytına danışan “Azadlıq” və “Amerikanın səsi”<br />
radiolarının Azərbaycan bürolarının keçmiş rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> belə deyib.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bildirib ki, “Əli və Nino” romanından parçaları alman dilindən<br />
Azərbaycan dilinə ilk dəfə 1970-ci illərdə “Azadlıq” radiosunun əməkdaşı Mecid<br />
Musazadə tərcümə edib. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in sözlərinə görə, o vaxtlar “Azadlıq” radiosunda<br />
328
həftədə bir dəfə romandan 10 dəqiqəlik lent yazısı verilirmiş: “Amma o vaxt əsər<br />
bütöv tərcümə olunmamışdı. Təxminən 60-65 faizi tərcümə edilmişdi. Romanı tam<br />
şəkildə Azərbaycan dilinə tərcümə edən mənəm”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Əli və Nino” romanı haqqında 1976-cı ilin fevral ayında “Azadlıq”<br />
radiosuna gələndə eşidib: “Qəribə idi, əsər alman dilində yazılıb, sonra ingiliscəyə<br />
tərcümə edilib və çox şöhrət qazanıb. İngiliscədən də türk dilinə tərcümə olunub.<br />
Mənə də türkcə tərcüməni göstərdilər.<br />
1989-cu ildə Bakı ilə əlaqə saxlayanda, daha çox Yusif Səmədoğlu, Mehdi<br />
Məmmədovla danışanda onlara belə bir əsərin olduğunu dedim. Yusif Səmədoğludan<br />
soruşdum ki, belə bir əsər tərcümə olunsa, onu Bakıda çap eləmək imkanı varmı. O<br />
vaxt Əbdürrəhman Vəzirov Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin<br />
birinci katibi idi. Hələ sovet sistemi mövcud idi. Yusif Səmədoğlu dedi ki, sən əsəri<br />
tərcümə elə, dərc etdirərəm.<br />
Roman üzərində dörd ay işlədim. O qədər ciddi işləyirdim ki, üzümü qırxmağa da<br />
vaxt tapmırdım, saqqal basmışdı. Əsəri tərcümə edərkən müəyyən problemlərlə<br />
qarşılaşırdım. O iddiada deyiləm ki, alman dilini səlis bilirəm. Azərbaycan dilini<br />
mükəmməl bildiyimdən tərcümə alınırdı. Müəyyən problemlər olanda Bonnda<br />
yaşayan həmkarım, “Ana dili” qəzetinin naşiri Nurəddin Qərəviyə müraciət edirdim.<br />
Başqa adamlardan da məsləhət alırdım. Hər halda, tərcümədə əsərin ruhunu verə<br />
bilmişəm”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Əli və Nino”nun Almaniyada tez-tez nəşr olunduğunu və oxucu marağı<br />
ilə qarşılandığını deyir: “Mənim tərcümə etdiyim kitab 1987-ci il nəşri idi. Əsəri<br />
tərcümə edib 1989-cu ilin sentyabr ayında Bakıya, Yusif Səmədoğluna yolladım. O<br />
vaxt Yusif Səmədoğlu Amsterdama gəlmişdi və orada tərcümənin bir hissəsini ona<br />
təqdim elədim. Qalan hissələrini da başqa yollarla Bakıya çatdırdım. 1990-cı ildə<br />
roman hissə-hissə “Azərbaycan” jurnalında, jurnalın 1, 2, 3— cü saylarında dərc<br />
olundu”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hesab edir ki, “Əli və Nino” romanının müəllifinin kim olmasını<br />
aşkarlamaq, o barədə qəti qərar vermək qəliz məsələdir: “Çünki bununla bağlı<br />
mənbələr ya yoxdur, ya azdır, ya da çoxu məhv edilib. Belə olan halda fərziyyələr<br />
329
irəli surmək vəziyyəti daha da qəlizləşdirir. İnanmıram ki, kimdəsə Qurban Səidin<br />
kim olması barədə qəti sənəd olsun. Bəlkə də müəllifin kimliyi ilə bağlı ciddi və<br />
uzunmüddətli tədqiqat aparılsa, bir nəticəyə gəlmək olar. Amma mən bu mübahisəyə<br />
qarışmaq istəməzdim. Verilişlərimdə də sadəcə müxtəlif fikirləri düzüb vermişəm.<br />
Amma qəti fikir, mövqe nümayiş etdirməmişəm”.<br />
“Azerbaijan İnternational” jurnalının baş redaktoru Betti Bleyerin əsərin müəllifinin<br />
Yusif Vəzir Cəmənzəminli olması haqqında apardığı araşdırmaya gəlincə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
bu fikrin də yeni olmadığını deyib: “Amma bunu konkret sübut edən faktlar yoxdur.<br />
Əsərin ruhundan, hətta onu almanca oxuyanda belə, Azərbaycana sevgi, onun hər<br />
qarışını mükəmməl təsvir etmək, həsrət və başqa duyğular açıq-aydın hiss olunur.<br />
Amma müəllifin kim olması barədə dəqiq faktlar araşdırılıb ortaya qoyulmalıdır.<br />
Ümumiyyətlə, hər dövrdə “Əli və Nino”nun müəllifinin kim olması sual doğurub.<br />
Elə 1970-ci illərdə də əsərin qəhrəmanı Əlinin həyatının Yusif Vəzirlə eyni olması<br />
haqqında mülahizələr vardı. Hətta başqa fərziyyə də vardı ki, Qurban Səidin qəbri<br />
İtaliyadadır. Bu mülahizələr 1989-cu ildə də müzakirəyə çıxarıldı. Burada təzə nəsə<br />
yox idi.<br />
Hərə öz fikrini söyləyə bilər. Amma inanmıram ki, bu polemikaların hansısa nəticəsi<br />
olsun, sonda hamı qəti bir mövqeyə gəlsin. Heyf ki, çox tarixi faktlar məhv olub.<br />
“Amerikanın səsi” radiosunda Yusif Qəhrəman adlı jurnalist işləyirdi. O, Qazaxdan,<br />
Qəhrəmanovlardan idi, Vaşinqtonda yaşayırdı. Deyirdi ki, məndə “Əli və Nino”nun<br />
müəllifin imzası ilə olan nüsxəsi var. Onun çox böyük kitabxanası vardı. Amma<br />
sonradan onun evi yandı, həm özü o hadisədə həlak oldu, həm də dediyi o tarixi<br />
faktlar, kitabxana külə döndü. Mənə deyirdi ki, Azərbaycanın tarixi barədə çoxlu<br />
kitabları var, onlar da məhv oldu. Vaxtında insanlar öz tarixlərinə, öz keçmişlərinə<br />
sahib çıxmayanda nəticə belə olur”.<br />
1920-ci illərin sonlarında qələmə alınmış “Əli və Nino” romanı ilk dəfə Qurban Səid<br />
imzası ilə 1937-ci ildə Vyanada, alman dilində çapdan çıxıb. Romanda hadisələr<br />
1918-20-ci illərdə Bakıda cərəyan edir. Azərbaycanlı Əli ilə gürcü qızı Ninonun<br />
məhəbbəti həmin dövrün gərgin tarixi hadisələri ilə birgə təsvir olunur. 23 yaşlı Əli<br />
1920-ci ildə müstəqil Azərbaycanı — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini rus-sovet<br />
qoşunlarından — Qırmızı Ordunun işğalından müdafiə edərkən şəhid olur.<br />
«Media forum»<br />
2010-12-09<br />
330
Qurban Səid kimdir?<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
26 .02.2005<br />
Azərbaycan oxucularına “Əli və Nino” romanının müəllifi kimi yaxşı tanış olan<br />
Qurban Səid kimdir sualına amerikalı tədqiqatçı Tom Rays təzəcə çapdan çıxan<br />
“Şərqşünas” (“The Orientalist”) adlı kitabında cavab verir. Tom Raysın fikrincə,<br />
“Əsəd bəy” və “Qurban Səid” ləqəbi ilə tanınan istedadlı yazıçı əslində Azərbaycanın<br />
paytaxtı Bakıda anadan olmuş Lev Nissimbaumdur. Öz fikrini sübut etmək üçün o,<br />
beş il tədqiqat aparmışdır. Tom Raysın kitabı Amerikanın ən nüfuzlu qəzetlərində<br />
yüksək qiymətə layiq görülmüşdür. Tom Raysın bu kitabı yazmağa həvəsləndirən<br />
nə olub? Rocer Miller “The Chicago Sun-Times” qəzetində “Şərqşünas” kitabı<br />
barədə dərc etdiyi rəyində yazır:” Beş il bundan qabaq Tom Rays <strong>Xəzər</strong> dənizinin<br />
sahilində yerləşən Bakı şəhərinə neft buruqlarından məqalə yazmaq məqsədilə<br />
gedəndə, ilk dəfə “Əli və Nino” romanı ilə tanış olur. Bakıda azərbaycanlı ziyalılarla<br />
görüşlərində bu romanının müəllifinin kimliyi barədə mübahisə olduğunu öyrənir.<br />
Və məsələni tədqiq ertmək qərarına gəlir. Bir az araşdırmadan sonra Tom Rays aşkar<br />
edir ki, Qurban Səid 1905-ci ildə Bakıda anadan olan yəhudi Lev Nissimbaumdur.<br />
Nissimbaumun atası neft zəngini, anası isə inqilabçı olub…Lakin bu, “Əli və Nino”<br />
romanından başqa bir sıra sanballı əsərlərin (“Stalin”, “Məhəmməd”) müəllifi olan<br />
Lev Nissimbaum müəmmasının ancaq gözlə görünən xırda bir cizgisi idi…”. Tom<br />
Raysın kitabı “Qurban Səid kimdir?” sualını aydınlaşdırmağa deyil, əsas etibarilə Lev<br />
Nissimbaumun şəxsiyyətinə və onun şəxsiyyətində müxtəlif mədəniyyətlərin əksini<br />
tapdığına və bir şəxsin mənliyində biri-birinə ziddiyyət təşkil edən xüsusiyyətlərin<br />
cəmləşməsinin sirrinə həsr olunub. Amerika tənqidçilərinin fikrincə, Tom Raysın<br />
əsəri həqiqətən ədəbi bestsellerdir.<br />
331
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə Doğum Günü Təbrikləri<br />
Dogum Gununuz Mubarək! Əzizim, Mücahid Fədaisi, Böyük <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>!!!<br />
Flora Kərimova<br />
29.10.2011<br />
O səsin hərarəti<br />
<strong>Mirzə</strong>, acı zamanlar idi...Səsiniz gəlirdi...Azərbaycan deyirdiniz...Kimzəsiz qalan elimobam<br />
üçün dağlardan güclü kömək gəlirdi sanki...O səsin hərarəti aşan-daşan dərdləri<br />
yox edirdi...<br />
Minəxanım Nuriyeva-Təkləli<br />
27.11.2011<br />
1000 yaşa!<br />
Xalqımın yurdsevər oğlu! Səninlə bütün Azərbaycan fəxr edir. Mən elə bilirəm Sizdən<br />
sonra “Azadlıq” radiosu öz dəyərin itirib. Sizdən sonra cəmi bir dəfə bu radioya qulaq<br />
asmişam. 1000 yaşa! Allah Sizi qorusun!<br />
Soltan Mikayılov<br />
27.11.2011<br />
Allah Sizin «Şir» ürəyinizi bizə çox görməsin<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, kecmiş də olsa ad gününüzü təbrik edirəm, sizə can sağlığı<br />
arzulayıram, Allah Sizin aydın düşüncənizı, yediyiniz «Şir» ürəyinizi bizə çox<br />
görməsin. Amin.<br />
Solmaz Əzizova<br />
27.10.2011<br />
332
Azərbaycan tarixi və övladları bunu unutmayacaq...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bəy, bizim kimliyimizin təsbitində sizin böyük rolunuz<br />
olmuşdur. Azərbaycan tarixi və övladları bunu unutmayacaq....<br />
Güntay Gəncalp<br />
23 .10. 2006<br />
Sizin o məlhəmli Səsiniz…<br />
Sizi hec bir zaman unutmayacağıq! Sizin o məlhəmli səsiniz( ən cox da 20 yanvarda )<br />
bizim qəlbimizdə yaşayacaq!<br />
Doğum gününüzü təbrik edirəm!!!<br />
Məmmədov Cəmil<br />
Hər zaman var olun!<br />
Çox sevdiyim, dəyərli, <strong>Mirzə</strong> müəllim, təbrik edirəm. Sizə sağlıq dolu yaşam<br />
diləyirəm. Hər zaman var olun. Sizinlə qürur duyuram.<br />
P.S. Zamanında dəyər verməyi bacarmalıyıq. «Qədr bilmək sənət deyil,<br />
mədəniyyətdir». (M.<strong>Xəzər</strong>)<br />
Təhminə Paşayeva<br />
Sizin xidmətiniz adınızdakı <strong>Xəzər</strong> dənizi qədər böyük olub<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim bir daha SİZİ, hüqüqşünas kimi, dissident kimi, mühacir həyatı<br />
yaşamış insan kimi, ən sonda MİRZƏ XƏZƏR kimi ürəkdən təbrik edirəm. Var olun,<br />
sağ olun. 100 il də, 500 il də keçsə Azərbaycanımız yaşadıqca siz də yaşayacaqsız,<br />
çünki bu tarixi nailiyyətimiz olan müstəqilliyimizdə damlalar xidmətlər içində Sizin<br />
xidmətiniz adınızdakı <strong>Xəzər</strong> dənizi qədər böyük olub. Təbrikimi qəbul etməyiniz<br />
arzusu və dərin hörmətlə<br />
Yusif Əli Əfşar<br />
Siz milyonların qəlbində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> olaraq yaşayırsız!<br />
333
<strong>Mirzə</strong> müəllim, doğum gününüz mübarək olsun! Daim bu millətin çətin günündə<br />
haqq səsini dünyaya çatdırdınız. Bəlkə də bu hakimiyyətdə olan insanlardan diqqət<br />
və qayğı görmədiniz. Hətta arada ölüm xəbərinizə (uzaq olsun) kimi yaydılar. Amma<br />
bir həqiqət var ki, siz milyonların qəlbində MİRZƏ XƏZƏR olaraq yaşayırsız.<br />
Bəlkə də Bakının küçələrində orta statistik sadə Azərbaycan türkü ilə qarşılaşsanız<br />
SİZİ tanımaz. Amma SİZİN özünüzəməxsus məlahətli səsinizi eşidən kimi, həmən<br />
düşünəcək ki, bu həmin səsdir ki, bizim 20 Yanvarda haqq səsimizi dünyaya çatdırdı<br />
və bu şəxs <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dir.<br />
Vasif Əfəndi<br />
Ən parlaq şəxsiyyətlərindənsiniz<br />
Doğum gününü təbrik edirəm! <strong>Mirzə</strong>, Siz Azərbayacan tarixinin 20-ci əsrin sonlarını,<br />
21-ci əsrin əvvələrini əhatə etmiş dövrünün ən parlaq şəxsiyyətlərindənsiniz<br />
Hilal Məmmədov<br />
Təvəllüdün mübarək, ey böyük AZAD İNSAN!!!<br />
Arzum budur ki, bizim nəvə-nəticələrimiz də «MİRZƏ XƏZƏRİN SƏSİ»ndən<br />
ilhamlanıb AZADLIQ aşiqinə çevrilsinlər! Ona cansağlığı arzu edirik!Meyvəsinin<br />
bəhrəsini görsün! Təvəllüdün mübarək, ey böyük AZAD İNSAN!!!<br />
Daimi oxucunuz<br />
Səsinizdən ruhlanaraq meydanlara çıxdığımız günləri heç vaxt<br />
unutmarıq!<br />
Salam, xatirələrimizdə çox əziz və hörmətlə, daima yaşayan <strong>Mirzə</strong> bəy!<br />
Azərbaycanımızın müstəqilliyi, demokratikləşməsi uğrunda mübarizədə qətiyyəti<br />
və dönməzliyilə şanlı səhifələr yazmaqla, çoxlarının xatirəsinə həkk olunmaqla,<br />
Azərbaycan tarixinin şanlı simalarından biri kimi daima yaşam haqqına sahibsiniz!<br />
İnanırıq ki, mövlüd gününüz Azərbaycan qədər daima qeyd olunacaq. Şərəfli<br />
həyatınızın növbəti ildönümü münasibətilə Sizi təbrik edir, uzun ömür və can sağlığı<br />
diləyirəm. Həyatınızın şərəfli illərinin sayının 100-ə qədər çatmasını ulu Allahmızdan<br />
diləyirəm. Ən ağır günlərimizdə, mübarizliklə zəngin səsinizdən ruhlanaraq<br />
334
meydanlara çıxdığımız günləri heç vaxt unutmayacaq və unudulmağa imkan<br />
verməyəcəyik.Siz böyük bir xalqın xatirələrində daima yaşayacaqsınız!<br />
Sizə dərin hörmət və sayğı ilə<br />
Əlkram Hümmətzadə<br />
Hörmətli cənab <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bəy!<br />
Dünya şöhrətli jurnalist olaraq adınız Milli Azadlıq Mübarizəsi tarixinə yazılıb.<br />
Sizə can sağlığı və ömrünüzün bundan sonrakı hissəsini istədiyiniz kimi yaşamağı<br />
arzulayıram.<br />
Qüdrət Isakov<br />
Uca Tanri Sizə 100 yaşınızı qeyd etməyi qismət etsin!<br />
Möhtərəm <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> ! Doğum gününüz mübarək olsun!!! Uca Tanri Sizə 100<br />
yaşınızı qeyd etməyi qismət etsin! Sizin doğum gününüzü Gürcüstan türklərinin<br />
adından və öz adımdan təbrik edirəm! Sizə yaşadığınız ləyaqətli və mübariz həyat<br />
yolunun davam etməsini ürəkdən arzulayıram!<br />
Daşqın Gülməmmədov<br />
Səsiniz və yaradıcılığınız azərbaycanlılar üçün həmişə əziz olmuşdur<br />
Çox dəyərli <strong>Mirzə</strong> bəy! Sizi Almaniya-Mainz Cəmiyyəti adından təbrik edirəm!<br />
Canınız həmişə sağlam olsun! Uzun ömür yaşayın! Sizin Səsiniz və yaradıcılığınız<br />
azərbaycanlılar üçün həmişə əziz olmuşdur. Sizə uğurlar diləyirik!<br />
Yusif Abulov<br />
335
Siz bizim üçün yaşayan canlı tarixsiniz!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bəy! Sizi doğum gününüz münasibətilə təbrik edir, uzun ömür<br />
və can sağlığı arzulayıram. Siz bizim üçün yaşayan canlı tarixsiniz. Yeni tariximizin<br />
simvollarından birisiniz.Var olun!<br />
Alı Ağayev<br />
Azərbaycan xalqının yeganə pənahı və səsi Siz idiniz!<br />
Yüz yaşayın, əziz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! 90-cı ildə Azərbaycan xalqının yeganə pənahı və səsi<br />
Siz idiniz! O, heç vaxt Sizi unutmamalıdır. İstiqlal, şərəf… ən yüksək mükafatlar,<br />
ordenlər Sizindir!<br />
Elnur Məcidli<br />
Siz həyatda çoxlarının həsəd apardığı zirvədəsiniz!<br />
Təbrik edirəm! Siz həyatda çoxlarının həsəd apardığı zirvədəsiniz! Sizə Allahdan<br />
yalnız can sağlığı diləyirəm.Allah Sizə elə istedad verib ki, insan arzularını öz<br />
zəhmətinizlə fəth edənlərdənsiniz! Allah Sizi bizim millətə çox görməsin! Amin!<br />
Vüsalə Əliyeva<br />
AZADLIQ bu günə qədər məmləkətmizdə bərqərar olmuş deyildir<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim! Soyuq savaş dönəminin buz kimi illərində “Azadlıq”<br />
radiosundan yüksələn səsiniz, mübağiləsiz olaraq, sadəcə mənim üçün deyil,<br />
minlərlə insanın ümid yeri idi. Sonralar kommunuzmin çöküşü sırasında, radionun<br />
yayınlarının sərbəst şəkildə dinlənilməsi mümkün olduğu illərdə də milyonlarla<br />
iansan üçün Səsiniz AZADLIQ mövhumnun gerçək rəmzinə çevrilmişdi. Nə yazıq<br />
ki, uğrunda çox böyük mücadilə verdiyiniz AZADLIQ, hətta Sovetlər Birliyinin<br />
çöküşündən sonra da və bu günə qədər də məmləkətmizdə bərqərar olmuş deyildir.<br />
<strong>Mirzə</strong> bəy, umarım, Sizin 70 illik yubileyiniz Azərbaycanda, sözün tam anlamıyla,<br />
AZADLIQ, ƏDALƏT, MƏNƏVİYYAT və DEMOKRATİYA prinsiplərinin üstün<br />
tutulduğu yeni bir cəmiyyət şəraitində Sizi sevənlərlə bərabər bayram edilər. Ulu<br />
Tanrıdan Sizlərə sağlıq və hüzur diləyirəm.<br />
Doğum gününüzü təbrik edirəm!<br />
Eldar Abbasov<br />
29.11.2011<br />
O SƏSin dünyanı yenidən titrdəcəyindən adım kimi əminəm...<br />
Hörmətli və çox dəyərli <strong>Mirzə</strong> müəllim! Hər il oktyabrın 29-u “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Səsi”ndə Sizə ünvanlanan Doğum Günü Təbriklərini görəndə təəccüblənirdim.<br />
Amma bu yaxınlarda vesti. az saytına («Как молоды мы были» 10.11. 2010)<br />
336
verdiyiniz müsahibə ilə tanış olandan sonra Sizi sevənlərin “29 oktyabr təbrikləri”<br />
mənə aydın oldu:” — У некоторых день рождения совпадает с какой-то<br />
знаменательной датой, или же просто связана с воспоминаниями. А у вас?<br />
— Думаю, что важнейший момент, связанный с днем рождения — это именно<br />
факт нашего рождения в этот день. Хотя лично у меня не все однозначно:<br />
моя покойная мать говорила, что на самом деле я родился 29 октября, но<br />
свидетельство о рождении выдали слишком поздно, и поэтому дату указали<br />
на месяц позже. Эта ошибка привела к путанице и в моем знаке зодиака — по<br />
паспорту я вроде бы стрелец, а на самом деле скорпион”.<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim, bir kobud səhv üzündən dolaşığa düşən təkcə bürcünüz deyil ki.<br />
Sizi sevənlər də bəzi bişərəflərin səhvi üzündən tez-tez çaşıb qalırlar. Bu ilin avqust<br />
ayında yayılan yanlış xəbər BİZi çox üzdü:” ANS TV bir qədər öncə Azərbaycanın<br />
görkəmli jurnalisti, uzun illər “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasının<br />
rəhbəri işləmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzun sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında Bakıda vəfat<br />
etdiyi barədə məlumat yayıb. Bu barədə az öncə ANS-ə məxsus internet saytda<br />
da məlumat yerləşdirilib, lakin az sonra xəbər saytdan çıxarılıb. Azerxeber.comun<br />
məlumatına görə, Modern.az öz növbəsində bu xəbərlə bağlı araşdırma aparıb.<br />
«Azadlıq» radiosunun <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə əlaqəsi olan əməkdaşları saytımıza bildiriblər<br />
ki, xəbər həqiqətə uyğun deyil və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sağdır”. Dəyərli <strong>Mirzə</strong> müəllim, ölüm<br />
haqdır. Biz hamımız o yolun yolçusuyuq. Amma milyonların sevimlisi olan sağ adam<br />
haqqında yalandan ölüm xəbəri yaymaq cinayətdir. Elələrinin Mikayıl Müşfiqi,<br />
Əhməd Cavadı, Hüseyn Cavidi, Ziya Bünyadovu, Elmar Hüseynovu, Rail Rzayevi,<br />
Rafiq Tağını... qətlə yetirənlərdən, vətənin qeyrətli, istedadlı, savadlı övladlarını<br />
ölkədən didərgin salanlardan heç bir fərqi yoxdur...<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! Qanlı 20 Yanvar faciəsindən 21 ildən çox vaxt keçməsinə<br />
baxmayaraq Azərbaycan əhalisi hələ də blokada şəraitindədir. Və çox təəssüf ki,<br />
ağrılarımızı, dərdlərimizi bütün dünyaya çatdıran ilahi bir SƏSə— <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Səsinə də həsrət qalmışıq. Amma bir gün o SƏSin dünyanı yenidən titrədəcəyindən<br />
adım kimi əminəm... Sizə uzun ömür və can sağlığı arzulayıram.<br />
Hörmətlə, Məlahət Ağacanqızı<br />
29.11.2011<br />
337
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in poçtuna gələn məktublar<br />
Azərbaycan xalqının dəyərli oğlu <strong>Mirzə</strong> bəy!<br />
Sizi, 31 dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi və Yeni il bayramı münasibəti<br />
ilə səmimi qəlbdən təbrik edirəm. Sizə tutduğunuz çətin, lakin şərəfli yolda<br />
böyük uğurlar arzu edirəm. Azərbaycan xalqı öz müstəqilliyinin çətin günlərində<br />
sizin dünyanı lərzəyə salan səsinizin şahidi oldu. Xalqımızın haqq səsini dünyaya<br />
çatdırmaqda sizin xidmətləriniz böyükdür. Xalqımız bu xidmətləri heç vaxt<br />
unutmayacaq. Azərbaycanda demokratiya və insan haqlarının qorunmasında sizin<br />
xidmətləriniz böyükdür. Azərbaycanda demokratiya bərqərar olandan sonra sizinlə<br />
görüşmək arzusu ilə<br />
Hüquq müdafiəçisi Vidadi İsgəndərli<br />
Bakı şəhəri, 14 saylı cəzaçəkmə müəsisəsindən<br />
31.12.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> öz həyatını təhlükə qarşısına qoyaraq xalqın sözünü, bütün<br />
dünyaya çatdırdı<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycan xalqının dəyərli oğludur. <strong>Mirzə</strong> bəy Azərbaycan xalqının<br />
ən ağır günlərində xalqın yanında olub. Hələ sovet imperiyasının hökm sürdüyü<br />
amansız və qəddar bir rejimdə, xalqımızın müsəmləkə əsarətindən qurtarılmasında<br />
sovet idiologiyasının darma-dağın edilməsində <strong>Mirzə</strong> bəyin xidmətləri əvəzsizdir.<br />
1988 -ci ildə Dağlıq Qarabağda Moskvanın dəstəyi ilə baş qaldıran erməni<br />
separatizmə qarşı mübarizədə Azərbaycanın, haqq səsini dünyaya catdıran <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> oldu. O vaxt ki, Azərbaycan dövlət rəhbərlərinin Moskvaya və dünya ölkələrinə<br />
deyə bilmədiyi xalqın sözünü, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> öz həyatını təhlükə qarşısına goyaraq<br />
bütün dünyaya catdırdı. <strong>Mirzə</strong> bəyin səsini eşidən dünya azərbaycanlıları erməni<br />
separatizmə qarşı mübarizədə vahid cəbhədə birləşdilər. 1990— cı il qanlı 20<br />
Yanvarda xalqımızın tarixınə qan yaddaşı kimi düşən bir gün heç bir azərbaycanlının<br />
yadından çıxmayacaq. Sovet imperiyasının tankları müstəqil olmağa can atan<br />
Azərbaycan xalqının haqq səsini boğmaq ücün cox saylı insanları amansızlıqla qətlə<br />
yetirdi. Həmin dövrdə Azərbaycan dövlət rəhbərləri susaraq bu qanlı cinayəti milli<br />
azadlıq hərəkatın üzərinə atmaq istəyirdilər. O qanlı gecədə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi bütün<br />
338
dünyanı heyrətə gətirdi. Bütün dünya sovet imperiyasının qanlı cinayətindən xəbər<br />
tutdu. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> səhərədək, fasiləsiz olaraq bu xəbərləri efirdə yayması mənim<br />
son nəfəsədək yadımdan çıxmayacaq. Azərbaycanın mütəqillik qazandıgı dövrdə də<br />
<strong>Mirzə</strong> bəyin xidmətləri böyükdür. Azərbaycan xalqının tarixinin, mədəniyyətinin<br />
dünyada təbliğ edilməsində <strong>Mirzə</strong> bəyin xidmətlərinini hər bir azərbaycanlı<br />
alqışlamalıdır. Azərbaycanda ümumi bəşəri norma insan haqları qorunması,<br />
demokratiyanın inkişafinda <strong>Mirzə</strong> bəyin xidmətləri əvəz edilməzdir. Azərbaycan xalqı<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Vətən qarşısında tarixi xidmətlərini hec vaxt unutmayacaq.<br />
Hörmətlə,<br />
Hüquq müdafiəçisi Oktay İsgəndərli<br />
12. 11.2011<br />
Ana dilimdə veriliş yayan Sizin radio mənim üçün fərəh mənbəyi idi<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Mən Təbrizdənəm, Sizin səsinizlə böyümüşəm. 1990-cı illərin<br />
əvvəli idi. Mən kiçik uşaq idim, Cənubi Azərbaycanın paytaxtında yaşayırdım. Mən<br />
hər gün „Azadlıq“ radiosuna qulaq asırdım. Bu, təkcə vətənimizin şimal hissəsindəki<br />
hadisələri izləməküçün nadir bir pencərə deyildi, eyni zamanda İran fars irqçi rejimi<br />
ana dilimizdə radio və ya televiziya yaradılmasına imkan vermədiyi üçün ana dilimdə<br />
verliş yayan Sizin radio mənim üçün fərəh mənbəyi idi. Sizə minnətdaram! Sizin<br />
səsiniz təkcə mənə yox, Təbriz, Ərdəbil, Urmiya və Cənubi Azərbaycanın digər<br />
şəhərlərində küçələrə tökülüb öz hüquq və azadlıqlarını tələb edən mənim bütün<br />
yaşıdlarımın, mənim nəslimin ilham mənbəyi, mənəvi dayağı idi. Biz Sizdən öyrəndik<br />
və indi də öyrənirik. Mən Sizə millətim uğrunda sərf etdiyiniz səylər və apardığınız<br />
mübarizə üçün minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Mən əminəm ki, bizim Sizin<br />
Qafqaz və Cənubi Azərbaycan sahəsində peşəkar jurnalist olaraq təcrübənizə bu gün<br />
də ehtiyacımız var. Sizi görmək mənim böyük arzumdur. Çünki Siz xalqımızın hələ<br />
də bu sahədə fəal sərvətisiniz.<br />
Allah Sizi qorusun! Allah Azərbaycanı qorusun!<br />
Hörmətlə, Adam Balmoral Burnabi<br />
Kanada<br />
04 .04.2011<br />
339
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən sonra “Azadlıq” radiosunun cəsarəti qalmayıb<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sırf Azərbaycan xalqı üçün çalışan bir direktor olub, ondan sonra Azadlıq<br />
radiosu nə yazıq ki Amerikanın AzTv-sinə çevrildi. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən sonra “Azadlıq”<br />
radiosunun cəsarəti qalmayıb ...<br />
Hüseyn<br />
02.10.2011<br />
İzdihamlı cıxışınız həmişə bizi istiqlala, hüriyyətə cağırıb!<br />
Çox dəyərli vətən oğlu, sayın <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Özümüzü dərk etdiyimiz gündən Sizin<br />
AZADLIQ radiosunda etdiyiniz izdihamlı çıxışınız həmişə bizi istiqlala, hüriyyətə<br />
çağrıb, ilham almışıq. ALLAH Sizin ömrünüzü uzun etsin! Cansağlığı versin! Siz<br />
TÜRK dünyasının əvəzedilməz yeganə dolğun səsli oğlusunuz. Bir daha Sizə dərin<br />
təşəkkürlərimizi və minnətdarlığımızı bildiririk.<br />
Teymur Kəsəmənli<br />
22.12.2011<br />
Yolumuz açıq olsun!<br />
Salam, Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! Sizinlə ünsiyyətdə olmaq necə də xoşdur. Siz<br />
Azərbaycan gəncliyinin yolusunuz. Yolumuz açıq olsun!<br />
İbrahim Abdiyev<br />
21.12.2011<br />
Möhtəşəm və əyilməz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Möhtəşəm və əyilməz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i yenidən görməyimə çox şadam.<br />
Sizə uğurlar diləyir, Tanrıdan can sağlığı arzulayıram! Həmişə səsinizə ehtiyacı<br />
olanlardan onu əksik etməyəsiniz.<br />
Mehriban Zeynalova,<br />
«Təmiz Dünya» İctimai Birliyinin rəhbəri.<br />
7.06.2010<br />
340
Mən sizin səsinizə pərəstiş edirəm!<br />
Axşamınız xeyir, <strong>Mirzə</strong> bəy! Sizin kimi vətənpərvər, səsilə qürur duyduğum bir<br />
jurnalistə yazmaya bilməzdim. 90-cı illərdə “Azadlıq” radiosunda səhər-axşam<br />
ailəcə sizi dinləyəndə qəlbimizdə vətən eşqi formalaşır, riyakar separatçılara nifrət<br />
artırdı. Sizin səsiniz, yəni „AZADLĞIN SƏSİ“ indi də dünən kimi qulağımdadır.<br />
Mən sizə DÖVRÜMÜZÜN SABİRİ deyərdim. Mən sizin səsinizə pərəstiş edirəm!<br />
Sizin səsiniz <strong>Xəzər</strong> kimi coşğuludur. Bitib-tükənməyən enerjiniz var. Kaş, sizin kimi<br />
əzmkar, haqq-ədalətin yolundan dönməyən vətənpərvər insanlarımız çox olaydı…<br />
Amma çətin ki, bu xalq qəflət yuxusundan ayıla. 19-cu əsrin “Hophopnamə”sindəki<br />
qara camaatdan bu günkü “demokratik dövlətimiz“i heç nə fərqləndirmir. <strong>Mirzə</strong> bəy,<br />
sizcə xalqın şirin yuxusunu “Əliyevlər psixoterapevtləri“ ilə əlaqələndirək, yoxsa nəfsi<br />
mənfəətlərlə???<br />
Gülnar Nəcəfova,<br />
13.01.2012<br />
Heç kim unudulmur, heç nə yaddan çıxmır<br />
Qara yanvar faciəsi yaxınlaşdıqca <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzaq ölkədən yayımlanan “Azadlıq”<br />
radiostansiyasindan gələn səsini bu gunlər də həyəcansız xatırlamaq olmur. Bu bir<br />
tarix idi. Ölkəmizin faciəli günlərini yaşayan bir Tarix ! Heç zaman yaddan çıxmaz<br />
bir tarix ! Bu gün bizlər müstəqilliyimizə fəda olanların adlarını bilmirik. Amma onu<br />
bilirik ki, müstəqil olsaq da, zəhmət və əziyyətkeş xalqımız özünü hec də xöşbəxt<br />
saymır. Çünki millətimizi xöşbəxt etmək istəməyən məmurlarımız korrupsiya və<br />
rüşvət yolu ilə xalqın pullarını oğurlamaq uğrunda birincilik əldə etməyə səfərbər<br />
olublar. Amma nə yaxşı ki, qəlbi Azərbaycan dünyası ilə döyünən övladlarımız da<br />
var...<br />
Oxucu<br />
19.01.2009<br />
Əlvida <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, əlvida “Azadlıq” radiosu!<br />
Salam <strong>Mirzə</strong> müəllim! Siz gəncliyinizi bu millət yolunda xərclədiyinizə görə hörmətə<br />
layiq adamsınız. Yaddaşım məni aldatmırsa, “facebook”a yerləşdirdiyiniz şəkil “ 100<br />
341
öyük azərbaycanlı” kitabında var. Elə ilk dəfə də mən sizin adınıza bu kitabda rast<br />
gəlmişəm. Bundan əlavə oxuculara bir məlumatı da çatdırmaq istərdim: Əlisa Nicatın<br />
müəllifi olduğu “Tarixin qürubu” kitabında “Əlvida <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, əlvida “Azadlıq”<br />
radiosu” möhtəşəm məqaləsini tapıb oxuyun.<br />
Tariyel Əliyev<br />
29.11. 2011<br />
Böyük vətənpərvərliyiniz bu gün də unudulmayıb, sabah da<br />
unudulmayacaq!<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim!»Qurtuluş» günündən tutmuş «Dirçəliş günü»nə kimi ən<br />
müxtəlif bayramlarla dolu olan milli təqvimimizdə hər bir namuslu qələm əhli,<br />
azadliq və hürriyyətsevər ziyalı, əqidə sahibi olanlarımız üçün əziz olan günlərdən<br />
biri heç şübhəsiz ki 29 oktyabr -SİZİN DOGUM GÜNUnüzdür. 90 -cı ilin o qara<br />
yanvar günlərində — Azərbaycanın dilinin lal, gözünün kor, qulaqlarının kar edildiyi<br />
bir zamanda «Koroğlu» üverturasının sədaları altında ürəkləri isidən, milyonlara<br />
ümid verən təkrarsız səsiniz, cəsarətli qələminiz, böyük vətənpərvərliyiniz bu gün də<br />
unudulmayıb, sabah da unudulmayacaq və beləcə əbədi olaraq tarixdə qalacaq!<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim, bu əziz gündə— Sizin Doğum Gününüzdə , Sizə deyə bildiyim<br />
və deyə bilmədiyim ən xoş arzularımı bildirirəm! Sizə can sağlığı, can sağlığı və yenə<br />
də can sağlığı arzulayiram!<br />
Hörmət və sayğılarla: «Azadliq» radiosunun <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> epoxasının reportyoru.<br />
Cəlal Yaquboğlu<br />
28 .11.2011<br />
Bunu sizdən başqa heç kim edə bilməzdi!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> bəy, salam! Göndərdiyiniz ünvanlara görə çox sağ olun. Əvvəllər<br />
radionu cəhd edirdim açam, amma alınmırdı. Bir saat olar ki, ayrıldım radiodan.<br />
Mən sanki 90-cı illərə qayıtdım, Allahdan arzum, diləyim budur ki, o, sizi qədirbilən<br />
xalqımıza çox görməsin! O faciəli günlərdə sizin gələn zənglərə səbrlə cavab<br />
verməyinizi hələ unutmamışam. Bunu sizdən başqa heç kim edə bilməzdi! Hökumə<br />
Billurinin “Bir insan tanıyıram” şerinə kiçik düzəliş verərdim:”Bir insan tanıyıram, o,<br />
sizsiniz <strong>Mirzə</strong> bəy!” Çox sağ olun!<br />
Hörmətlə, qızınız Kəmalə<br />
31 .10. 2011<br />
342
İnsanların haqq səsinin dünyaya çatdıran <strong>Mirzə</strong> bəy!<br />
Allahın gözəl Səsi, insanların haqq səsinin dünyaya çatdıran , üzündə nur və rəhm<br />
olan, gözəl <strong>Mirzə</strong> bəy! Sizə bu Ramazan ayında etdiyiniz duaların bütünlüklə Allah<br />
tərəfindən qəbul olmasını diləyirəm. Amin, inşallah!<br />
Humay Həsənli<br />
29.08.2011<br />
Milli Düşüncə Yoluna doğru!<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim, salam!!! “Meydan düşüncələri”nizdən doğan milli təəssübkeşlik<br />
hisslərim üçün Sizə minnətdaram!!! Milli Meydanımızı bundan dolğun, bundan səlis<br />
təsvir etməyi düçünə bilmirəm… ”Meydan düşüncələr” hələ yolda olan(təəssüf ki!!!)<br />
milli düşüncəmiz haqqında hayqırtıdır. “Meydan düşüncələri” insanlığa çağırışdır.<br />
İnanıram ki, mürgülü gözləri ilə “Meydan düşüncələri”ni oxuyan hər bir vətəndaşı<br />
hayqırtınız səksəndirəcək, illərin daş yuxusundan oyadacaq və Meydana doğru yol<br />
alacaq o vətəndaş.<br />
O YOLa doğru…<br />
Milli Düşüncə Yoluna doğru!<br />
Dərin hörmət və minnətdarlıq hissi ilə<br />
Oxucunuz<br />
Az-az kişilər belə seçim edə bilirlər!!!<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, şəxsiyyətinizə dərin hörmətim var. Yəqin ki, Sizdə olan istedad və<br />
qabiliyyətlə zalımlara, şahlara, xanlara xidmət etmiş olsaydınız, onlara lazım olan<br />
resursa çevrilə bilərdiniz. Amma Siz maddiyyəti yox, mənəviyyatı seçmisiniz. Və<br />
bu hər KİŞİnin işi deyil. Az-az kişilər belə seçim edə bilirlər!!! Mən fəxr edirəm<br />
ki, mənim belə həmvətənim var!!! Allah Sizə can sağlığı və sevdiyiniz Azərbaycanı<br />
istədiyiniz kimi görməyi nəsib etsin!!!<br />
Yaşar Məhərrəmov<br />
15.08.2011<br />
343
İrtica güclüdür, ayıl millətim, ayıl Azərbaycan xalqı!<br />
Hər axşam saat 10:00 -da, bəlli bir radio kanalında <strong>Mirzə</strong> müəllimin verlişi gedirdi.<br />
Bu verlişin başlamağına azca qalmış, anam radioda həmin kanalı tutar və səbirsizliklə<br />
verlişin başlamasını gözləyərdi. Bizə isə, sakit olun, indi <strong>Mirzə</strong> müəllim verlişə<br />
başlayacaq, deyərdi. <strong>Mirzə</strong> muəllimin odlu-alovlu, ədalətli çıxışları ürəyimizdən<br />
xəbər verirdi. Onun bu sözlərinin əks-sədası hələ də qulaqlarımdan getməyib:” İrtica<br />
güclüdür, ayıl millətim, ayıl Azərbaycan xalqı!”. O vaxtdan mən artıq bu əfsanəvi şəxsi<br />
özüm üçün ideallaşdırmışdım. Tanrım Sizi qorusun!!!<br />
Leyla Bektaşi<br />
24.07.2011<br />
ÇOX SAĞ OLUN, <strong>Mirzə</strong> müəllim!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! İyulun 22-si ölkəmizdə Milli Mətbuat Günü kimi qeyd<br />
olunur. Bu gün Siz, ən çox xoş sözlər, gözəl təbriklər eşitməyə haqqı olan Ustadsınız.<br />
Siz, peşə azadlığını həyatından da yüksəkdə tutmağı, həmişə, hər yerdə peşəsinin<br />
şərəfini qorumağı bacaran jurnalist oldunuz. Bütün peşə sahibləri daxilən azad<br />
olmalıdırlar. Daxilən azad olmayan insan heç vaxt peşəsini sevə bilməz, əksinə<br />
sənətinə nifrət edər. Qorxu-hürkü, təmməna ilə işləyən adam heç vaxt kiməsə xeyir<br />
verə bilməz, peşəkar ola bilməz...<br />
Əslində, bayram günlərində hamı bir-birini təbrik etməlidir, xoş xatirələri, uğurları<br />
yada salmalıdır. Amma bizim ölkəmizdə hətta bayram günlərində xoş əhval-ruhiyyəyə<br />
köklənmək mümkün deyil. Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim, nə yaxşı ki, ölkəmizdəki rəzaləti<br />
yaxından müşahidə etmirsiniz. Burda əli-ayağı sağlam olan, gözü-qulağı normal<br />
görüb-eşidən adamlar bir tikə çörək tapanda, qəpik-quruş maaş alanda şikəst adamlar<br />
kimi sevinirlər. Qəribədir, adamlar kimsə onlara əl tutanda, cibindən yardım edəndə<br />
az qalırlar həmin adamın ayaqlarından öpsünlər. Təşəkkür, minnətdarlıq etməkdən<br />
yorulmurlar. Amma dünyaya müsbət enerji bəxş edən, içindən, qəlbindən pay verən<br />
insanlara bir kəlmə xoş deməyə xəsislik edirlər.<br />
Bir dəfə şair Sabir Sarvanla söhbət zamanı dedim ki: “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” nə hər<br />
dəfə yazı yollayandan sonra <strong>Mirzə</strong> müəllim mənə “Çox sağ olun” yazır. Və hər dəfə<br />
möhkəm utanıram. Əslində, mən <strong>Mirzə</strong> müəllimə təşəkkür etməliyəm ki, mənə<br />
ürəyimi boşaltmağa kömək edir, yazılarımı sayta yerləşdirir.<br />
Sabir bəy gülüb demişdi:”<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Avropa mədəniyyətini görən insandır, sən<br />
isə Azərbaycan. Biz xoş söz eşidəndə, diqqət görəndə sevincdən ağlamağımız tutur”.<br />
Əslində isə insanın harda yaşamasından aslı olmayaraq insanlıq, mədəniyyət onun<br />
İÇində olur. <strong>Mirzə</strong> müəllim, uzaqdan-uzağa da olsa yazılarıma göstərdiyiniz qayğıya,<br />
diqqətə, mədəniyyətə görə Sizə çoxdan içimdə saxladığım “ÇOX SAĞ OLUN” u bu<br />
344
gün demək istəyirəm. Sizə can sağlığı, uzun ömür arzu edirəm. Dəyərli Ustad! Lütfən,<br />
üzürlü sayın, nə qədər çalışdımsa qəlbimdəki ağrı-acılar mənə ürəyimcə olan təbrik<br />
yazmağa imkan vermədi...<br />
Hörmətlə,<br />
Məlahət Ağacanqızı<br />
22.07. 2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in “Azadlıq” radiosundakı Səsi hələ də qulaqlarımda<br />
cingildəyir<br />
“Azadlıq” radiosunun siması <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in 20 Yanvarla bağlı videosuna baxdım,<br />
uşaqlıq illərimə bir anlıq səyahət etdim: “Koroğlu” üverturası fonunda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
`”Danışır, Azadlıq radiosu! Azərbaycan dilində verilişlərimizə başlayırıq!” deməsi<br />
dünənki kimi qulaqlarımda cingildəyir... Atam hər zaman dinləyərdi, mən də onun<br />
yanında sakitcə oturub dinləyərdim və atamı sual yağışına tutardım... Ehhhh, zaman<br />
nə tez keçdi...<br />
Samirə Həsənli<br />
17.01.2011<br />
Sizin və M.Ə.Rəsulzadənin yeri urəklərdədir<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, salam!<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, Siz məni tanımırsınız, amma mən Sizi tanıyıram. Mənim aləmimdə<br />
sizin taleyə bənzəyən insanlar dünyaya tək-tək gəlir. Siz həqiqətən də xoşbəxt taleli<br />
insansınız. Azərbaycanın milli mübarizəsi bir çox dəyərli insanlar yetişdirib, amma<br />
Sizin və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yeri ürəklərdədir. Azərbaycanın Sizə<br />
ehtiyacı çox böyükdür, bu ehtiyac indi daha qabarıq görünür. Siz atamı tanıyırsınız:<br />
yerli icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən sıxışdırılıb, ağır maddi duruma salınandan<br />
sonra, siz əlinizi uzadıb onu bataqlıqdan çıxartmısınız. Mən Mustacab Məmmədovun<br />
oğluyam. Almaniyaya gəldiyimdə, ilk görüşəcəyim insan Siz olacaqsız. Ora gəlməyi<br />
də Sizi görmək üçün istəyirəm. Sizə uğurlar! Fəaliyyətinizdə yüksəliş arzulayıram.<br />
Heç olmasa arada Siz gəlin vətənə, canlansın buralar. Özünüzdən muğayat olun!<br />
Xoş arzularla,<br />
Gündüz Məmmədzadə<br />
17.01.2011<br />
345
Siz əsl şir ürəkli bir adamsınız<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim, salam. Mən Sizə Göyçaydan salam deyirəm. Mən Sizinlə fəxr<br />
edirəm. Ona görə yox ki, siz göyçaylısınız, ona görə ki, Siz əsl şir ürəkli bir adamsınız.<br />
Allah Sizə yar olsun! Allah Sizi pis adamlardan qorusun, səsinizə qüvvət versin. Sizə<br />
Göyçay boyda salam göndərirəm.<br />
Hörmətlə,<br />
Bahar Sadıqova<br />
9.11.2005<br />
Biz Sizinlə fəxr edirik!<br />
Salam, <strong>Mirzə</strong> müəllim, biz Sizinlə fəxr edirik! Sizin yaratdığınız televiziya hər bir<br />
müstəqil fikirli insanı sevindirdi. Sizin televiziya birbaşa Azərbaycan xalqının qanını<br />
içən və onun hüquqlarını hər gün tapdalayan mənfur bir rejimin pis üzünü göstərən<br />
bir aynadır.<br />
Elvir<br />
15 .10.2005<br />
Sizə yalnız sağlam Ruh arzulayıram!<br />
<strong>Mirzə</strong> bəy, dünyaya gəlişiniz mübarək! Bu dünyanın düzənini bəyənməsəniz<br />
də,dünya və dünya insanları Sizi bəyənir, hesab edirəm ki, əsas olan da budur! Nə<br />
qədər bəsit səslənsə də, Sizə yalnız sağlam Ruh və Sağlam ürək arzulayıram!!! Neçə<br />
gözəl illərə Sizi sevənlərlə bahəm!!!<br />
Dərin hörmətlə, ailəmiz adından Aynur Adilsoy, 29.11.2009<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bizim damarlarımızda axan qanımızdır<br />
Çox hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim, əziz ustad salam! Xeyli müddət idi ki, bu məktubu sizə<br />
ünvanlamaq istəyirdim. Lakin hər dəfə fikrim əqlimə, qələmim isə hər ikisinə boyun<br />
əymədiyindən uca şəxsiyyətiniz qarşısında oz gucsüzlüyümü hiss edirdim. Nəhayət<br />
özümdə güc tapıb çətinliklə də olsa fikirlərimi sizə çatdırmaq qərarına gəldim. Əziz<br />
ustad, mənimlə razılaşarsınız ki, bu gun həqiqəti söyləmək ən müşkül işə dönüb.<br />
Sizsə 30 ilə yaxin müddətdə “Azadliq” radiosunun dalğalarında geniş dinləyici<br />
346
kütləsinə real həqiqətləri söyləmək üçün heç bir qüvvəyə baş əymədən haqqa tapınıb,<br />
haqqa güvənmisiniz. Nəticədə milyonların qəlbində özünüzə yer etməklə yanaşı,<br />
həqiqət güzgüsünü sındırmağa daim meylli bədxahlar da qazanmısınız. İş o yerə çatıb<br />
ki, bir çox hallarda insanlar rəhbərlik etdiyiniz radionu sizin adınızla bağlamışlar. Bu<br />
yerdə bir haşiyə cıxmaq istərdim. 2000-ci ilin soyuq qış ayında yerli əhalinin keçirdiyi<br />
etiraz aksiyasını işıqlandırmaq üçün Culfa rayonunun Bənəniyar kəndində olarkən<br />
kənd ağsaqqallarının orijinal bir<br />
fikrini yaddaşıma köçürdüm. — “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bizim damarlarımızda axan<br />
qanımızdır” — bu ürəkdən gələn təmiz hissilərin müqabiblində dogrudan da qeyriiradi<br />
olaraq “Haqq tanrıdan ucadir” kəlamını xatırlamamaq olmur. Lakin illər ötdükcə<br />
məlum oldu ki, sən demə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in milyonlarin qəlbində<br />
özünə yer etməsi “Azad Avropa”ya rəhbərlik edənlərin hec də ürəyindən deyilmiş.<br />
Çünki bu insanlar üçün ancaq bir amal hakim olub — “Bütün həqiqətlərin müəyyən<br />
siyasi çərçivəyə salınmasının labüdlüyü”. Beləliklə həqiqətə təşnə olan bu vətənpərvər<br />
insanın fədəkarlığını ona bağışlamadılar. Çünki bu insanlara görə radioda<br />
işləyən jurnalist mənsub olduğu xalqı, ölkəni sevə bilməz. Bir sözlə beynəlxalq<br />
radionun əməkdaşı vətənpərvərlik hissilərindən məhrum olmalıdır. Necə ki, bu<br />
yaxinlarda korparasiyanın proqram direktoru Bakıda olarkən açıq şəkildə izhar<br />
etdi ki, “Vətənpərvərlik hissi jurnalistə obyektiv informasiya almaqda mane olur”.<br />
Nəhayət beləliklə də demokratiyanin beşiyi sayılan “Azad Avropa” nin göbəyində<br />
həqiqətin ağzına daş basıldı. Məkirli niyyətlər həyata vəsiqə aldı. Və beləliklə şöhrəti<br />
təmsil etdiyi radionun reytinqini qat-qat üstələyən həqiqət aşiqinin haqq işinə<br />
son qoyuldu:2 sentyabr 2003-cü il tarixdə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> „Azadlıq“ radiosundan<br />
kənarlaşdırıldı...<br />
Surxay Bilaloğlu<br />
09.06. 2005<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> susmayıbsa, Azərbaycanın həqiqətləri dünyaya çatdırılacaq<br />
Azərbaycan xalqının səsini dünyaya çatdıran Böyük İnsanı— <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>imizi<br />
alqışlayıram! Sizin internet qəzetlə tanış olduqda çox sevindim. Demək, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
susmayıbsa, Azərbaycanın həqiqətləri dünyaya çatdırılacaq. Sizə can sağlığı və böyük<br />
uğurlar arzulayıram.<br />
Sayğılarla,<br />
Ramazan Qafarlı<br />
12.05.2004<br />
347
Vətəni sevirlərsə, qoy yol açsınlar!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, Novruz bayramınız mübarək. Vaxtınızı aldığım üçün üzr<br />
istəyirəm. Mən Amerikada müvəqqəti məskunlaşmışam. Elmi işlə məşğulam.<br />
Azərbaycanı bir an belə unutmuram. İnternet vasitəsilə daim xəbər tuturam.<br />
Son bir neçə aydır Azərbaycan qəzetlərində Gürcüstanın prezidenti Mixail<br />
Saakaşvilinin adı gələndə qəribə bir təmayül müşahidə edirəm. «Yeni Musavat»ı,<br />
«Azadlıq»ı və o biri müxalifətyönlü mətbuat elə yanlış təsəvvür oyadır ki, Mixail<br />
Saakaşvili məsələn İsa Qəmbər, Əli Kərimov və «meydan» dövründən qalan o<br />
biri «liderlər»in ideoloji həmfikri və təbii müttəfiqidir. Bu mənim ağlıma batmır.<br />
Bu insanlar ya özlərini aldadırlar, ya da camaatı. Axı Saakaşvili ilə bu «liderlər»<br />
arasında nə bənzəyiş ola bilər ki, «Yeni Musavat» və o biri qəzetlər belə coşubdaşırlar?<br />
Gəlin müqayisə edək: Mixail Saakaşvili Qərbdə təhsil alıb. İsa Qəmbər, Əli<br />
Kərimov və başqaları isə Azərbaycanda. Saakaşvili illərlə Qərbdə yaşayıb və Qərb<br />
cəmiyyətini, Qərb demokratiyasını içindən tanıyıb və mənimsəyib. İsa Qəmbər,<br />
Əli Kərimov və başqaları isə Azərbaycan xaricində bir gün belə yaşamayıblar. Onlar<br />
Qərb demokratiyasını, Qərb cəmiyyətini yalnız qəzet və kitabladan bilirlər. Bəs bu<br />
«liderlər» niyə züy tutub coşurlar? Bunlar Saakaşvilinin ideoloji həmfikri və təbii<br />
müttəfiqi necə ola bilərlər? Bəs deyil camaatı çaşdırdılar! Azərbaycana Saakaşvili<br />
kimilər lazımdır. Amma təəssüf ki, ana müxalifətin «liderləri» arasında hələ belələri<br />
yoxdur, ya da belələrinin liderliyə yolunu kəsiblər. Vətəni sevirlərsə, qoy yol açsınlar!<br />
Qoy Saakaşvili kimilər müxalifətin liderliyinə keçsinlər. Meydan liderlərinin vaxtı<br />
ötüb gedib!<br />
Hörmətlə,<br />
Eldəniz P. New York USA, 20.03.2004<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> müstəqil mətbuatın nə demək olduğunu totalitar<br />
Azərbaycan iqtidarına əyani sübut etdi!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! „<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi“ qəzetinin bir yaşı tamam olması<br />
münasibətilə Sizi və kollektivnizi ürəkdən təbrik edirəm! Bu bir il ərzində tərəfsiz,<br />
şəffaf, doğru, ədalətli, cəsarətli və demokratik söz azadlığına sadiq qalaraq 40 mindən<br />
artıq oxucu topladığınıza görə Sizə dərin minnətdarlığımı bildirir və bundan sonra<br />
da“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” qəzetinin bu mövqedə qalacağına əminəm. Bu bir il ərzində<br />
dünya azərbaycanlılarının fəallaşmasına „<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi“ güclü təkan vermiş və<br />
qəzet hamının üzünə açıq olmaqla müstəqil mətbuatın nə demək olduğunu totalitar<br />
Azərbaycan iqtidarına əyani sübut etdiniz. Sizə və kollektivinizə möhkəm can sağlığı,<br />
uğurlar, könüldən sevdiyiniz Azərbaycanımıza sülh, rifah,azadlıq, demokratiya və<br />
xalqımıza klansız, tayfasız, korrupsiyasız qayğısız həyat arzulayıram.<br />
348
<strong>Mirzə</strong> müəllim, Azərbaycan xalqı öz qeyrətli oğlunu heç zaman unutmaz! Siz<br />
Azərbaycan tarixinin şərəfli simaları ilə bir cərgədə duran insansız. Tanrı Sizi,<br />
Azərbaycanımızı və yurdumuzun inkişafı, millətimizin gələcəyi üçün çalışan insanları<br />
qorusun!<br />
Sizə böyük hörmət və məhəbbətlə,<br />
Elman Mustafazadə<br />
16.01.2005<br />
Allah imkan versin ki, Siz bu millətə hələ uzün müddət xidmət edəsiniz<br />
Salam, hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! Əvvəla Sizdən cavab aldığıma görə sizə<br />
minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Məni növbəti dəfə Sizə məktub yazmağa<br />
vadar edən Qarabağla bağlı olan məktubdur. Çox təsirli yazıdır. Adamın gözləri<br />
dolur. Həmin məktubu bütün millət oxusaydı, bəlkə də ayılardılar. <strong>Mirzə</strong> müəllim,<br />
Siz doğrudan da güclü qəzet yaratmısınız. Allah Sizə can sağlığı versin. Bol-bol<br />
uğurlarınız olsun! Allah imkan versin ki, Siz bu millətə hələ uzün müddət xidmət<br />
edəsiniz. Bakıda çıxan 600 qəzetin hamısı, Sizin bir internet qəzetinə çata bilməz. Bu,<br />
tərif deyil, bu, bom-boz faktdır! Çox sağ olun!<br />
Hörmətlə, Prof. A.R.<br />
11.06.2004<br />
Biz Sizsiz yetim qalardıq<br />
Salam, könlümüzün Sultanı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bəy! Hər insan dünyaya bir məqsədlə gəlir:<br />
mənə görə Siz zavallı Azərbaycan xalqının üsyanı, fəryadını, dərdini bütün dünyaya<br />
bəyan etmək üçün gəlmisiniz. Tanrıdan diləyim bundan belə Azərbycan xalqının<br />
gözəl günləri gələr və Siz dünyaya bizlərin sevincini bəyan edəsiniz. Yaxşı ki, dünyaya<br />
gəlmisiniz, yoxsa biz Sizsiz yetim qalardıq. Tanrı bizləri Sizdən məhrum etməsin. Sizə<br />
şərəf dolu ömür diləyirəm. Ad gününüz mübarək!<br />
Arzu Məmmədnəbi<br />
Eşq olsun Sizin cəsurluğunuza!<br />
Sevimli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, salam! Eşq olsun Sizin cəsurluğunuza! Əliyevlər klanı haqqında<br />
necə də gözəl yazı yazmısınız.“Əliyevlərin Azərbaycana savaşı“ məqaləsini nəzərdə<br />
tuturam. Bu mərdliyinizə görə Sizi həmişə uca tutub sevəcəyik! Azərbaycanın əsl<br />
oğlu elə Sizin ruhda olan cəsur kişilərdi. Yaltaqların hamısı Sizlərə qurban olsun.<br />
Amin!<br />
349
Hörmətlə,<br />
Təranə<br />
ABŞ, Richmond, Virginiya<br />
07 .05.2004<br />
Azərbaycan gəncliyinə səslənmək istərdim<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim, salam! Mən bədbəxt millətin çarəsiz vətəndaşı, taleyi<br />
qaranlıq bir gəncəm. Özümü müəyyən qədər uçruma gedən yoldan xilas etmiş<br />
olsam da, amma millətin uçrumun dibinə doğru sürətlə getdiyinin fərqindəyəm.<br />
Mən bu məktubu ürək ağrısı ilə yazaraq, Azərbaycan gəncliyinə səslənmək istərdim:<br />
öz şəxsiyyətini satanlara, qürurunu ayaqlar altına atanlara, şərəfsizliklə var-dövlət<br />
sahibi olanlara, bahalı maşın sürməklə özünü insan sayanlara dost-qardaş deyib,<br />
aldanmayın. Onlar xalqın boğazından kəsilən pullar hesabına kef edırlər. Elə<br />
harınların çəkdiyi siqaretin maya dəyəri, hansısa xəstə vətəndaşın dərman puludur.<br />
Onların sağa-sola səpələdiyi pullar tələbələrin, şagirdlərin təhsil haqqından oğurlanıb.<br />
Bu ölkədə oğurluq adət halını alıb. Bu yaxınlarda prezident seçkiləri oldu, orda isə<br />
milyonlarla insanın səsi oğurlandı...<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, mənim ürəyim doludur, ağırlıqdan az qalır ki, partlasın... Çox<br />
istəyirəm, nəhayət gənclərimiz başa düşsünlər ki, onları kütləvi şəkildə sürü<br />
psixologiyasına sürükləyirlər. Və çox təəssüf ki, qismən bu prosesi çoxdan həyata<br />
keçiriblər...<br />
Hörmətlə,<br />
Q. Məmmədov<br />
07.03.2004<br />
Peşəkar jurnalist, vətənpərvər insan<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim,Sizin uzun illərdən sonra Vətənə dönüb, məsuliyyətli və çətin<br />
peşənizi şərəflə yeni biçimdə davam etdirmək əzminiz məni çox sevindirdi. Azad,<br />
tərəfsiz, obyektiv sözə ehtiyacı olan çoxsaylı oxucularınız sırasında mən də varam və<br />
sizinlə qürur duyuram. Ayrı-ayrılıqda öz kiçik ambisiyaları, siyasi fikirləri ilə deyil,<br />
bütün milləti narahat edən problemlərə toxunan, ölkədə baş verənlərə tərəfsiz və<br />
qərəzsiz yanaşan bir azman insana böyük ehtiyacımız var idi. Bu möhtəşəm mövqeyi<br />
az bir zaman ərzində tutacağınıza və ləyaqətlə davam edəcəyinizdən əminəm. İstər<br />
qəzetinizin səhifələrində, istərsə də internet qəzetnizdə toxunduğunuz problemlər,<br />
350
hadisələrə yanaşma üslubunuz, peşəkar jurnalist, vətənpərvər insanın nümunəvi<br />
keyfiyyətlərinin göstəricisidir . Buna görə Sizə təşəkkür edirik!<br />
Hörmətlə, Emil<br />
19.02.04<br />
Xalqımıza düzgün informasiya, doğru istiqamət verən, onların birliyinə<br />
ürəkdən çalışan lider yoxdur<br />
Çox şadam ki, iki ildən sonra sizin xəbərləri oxumağa imkanım oldu. Biz<br />
azərbaycanlılar 1990 -cı ildən bəri sizin verdiyiniz xəbərlərlə təsəlli tapırıq. Çox<br />
şadam ki, təsadüf nəticəsində sizin sayta rast gəldim və sizə ürəkdən təşəkkür etmək<br />
mənə nəsib oldu. <strong>Mirzə</strong> müəllim, Azərbaycan xalqı sizin verdiyiniz düzgün va dolğun<br />
xəbərlərdən çox şey gözləyir. Mən inanıram ki, siz bütün dünya azərbaycanlılarını<br />
birliyə çağırıb, vətənimizi murdar va nankor erməni separatçılarından azad<br />
olunmasına nail olacaqsıznız. Mən xalqımın mərdliyinə inanıram! Sadəcə, xalqımıza<br />
düzgün informasiya, doğru istiqamət verən , onların birliyinə ürəkdən çalışan lider<br />
yoxdur. Xalqımın Sizə və rəhbərlik etdiyiniz “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” nin köməyinə<br />
böyük ehtiyacı var. Çünki camaat <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in informasiyalrına çox inanır.<br />
Əliyev Nizam Barat oğlu<br />
16.02.2004<br />
Allah qarşısında cavab verəcəklərini dərk edərlər<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, belə düşünürəm ki, cəmiyyətimizdə yaranmiş mənəvi<br />
duşgünlük, fahiş işlərin coxalması, rüşvətxorluq və s. pis əməllərin tüğyan etməsində<br />
müəyyən qədər də olsa dinin düzgün təbliğ olunmaması və ya ümumiyyətlə təbliğ<br />
olunmaması rol oynayır. Əgər yuxarıda sadalanan əməl sahiblərində bir az Allah<br />
qorxusu və axirət məsuliyyəti olsaydı, əminəm ki, cəmiyyətimiz indi belə olmazdı.<br />
Yaxşı olardı ki, cəmiyyətdə baş verən hadisələrə qəzetinizdə və ya saytda münasibət<br />
bildirilərkən dini baxişlar da ortaya qoyulsun və müzakirə edilsin. Ola bilər ki,<br />
həmin o əməl sahibləri sizin vasitənizlə etdiyi əməllərə görə Allah qarşısında cavab<br />
verəcəklərini dərk edərlər və pis əməllərdən çəkinərlər, inşallah. İslam haqqında<br />
gerçəkləri əks etdirən, müstəqil media orqanını görməyi arzulayan, minlərlə<br />
müsəlman həmvətənlərimiz var. Sizin qəzetinizdə və ya internet saytında belə bir<br />
rubrikanın olmasını arzulayırıq.<br />
Hörmətlə, Çingiz<br />
16.02.2004<br />
351
Siz sona kimi millətimizin azadlığı uğrunda əlinizdə mikrofonla<br />
döyüşdünüz…<br />
Çox hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim, salam! Öncə, çox gec, 14 il sonra da olsa, 1990-cı<br />
il yanvar hadisələri zamanı göstərdiyiniz fədakarlığa görə sizə minnətdarlığımı<br />
bildirməyi özümə borc bilirəm. Siz həmin dövrdəki fəaliyyətinizdən sonra<br />
Azərbaycan üçün heç bir iş görməsəydiniz belə, gördüyünüz o böyük iş ölkə<br />
jurnalistlərinin 30-40 illik yaradıcılıq fəaliyyətinə bərabər olardı. “Azadlıq”dan<br />
azadlığa məhz həmin fəaliyyətinizə görə çıxsanız da, Siz buna görə fəxr<br />
etməlisiniz. Çünki Siz sona kimi millətimizin azadlığı uğrunda əlinizdə mikrofonla<br />
döyüşdünüz…<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, bütün faciələrimizin səbəbi fədakar insanlara, yurd-yuvamıza<br />
biganə və unutqan münasibətdə olmağımızdır. Azğın ermənilər 90 il əvvəl olmamış<br />
o qədər danışblar ki, yalanlarına dəlicəsinə özlərini inandırmaqla yanaşı, həm<br />
də dünya ictimaiyyətini çaşdırıblar. Biz isə 200 il əvvəl torpaqlarımızın Rusiya<br />
və İran arasında ata malı kimi bölüşdürülməsinə hələ göz yumuruq. Ötən əsrin<br />
əvvəllərində Sovet Rusiyası bizim torpaqların sayəsində Ermənistan və Gürcüstan<br />
respublikalarını yaratdı. Biz isə susuruq. Biz, 1918-ci ildə erməni vəhşiliklərindən,<br />
son 15 ildə rus ağalarının dəstəyi ilə ermənilərin Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi<br />
terrordan, təxribat nəticəsində minlərlə soydaşımızın qətlə yetrilməsindən, bir<br />
milyondan çox soydaşımızın ev-eşiyindən didərgin düşməsindən danışmağa utanırıq.<br />
Doğrudur, əslində bunlar haqqında danışmağa utanmalıyıq. Axı ulu Tanrı bizdən<br />
heç nəyi əsirgəməyib: gözəl təbiət, 11 iqlim qurşağından 9-u, zəngin təbii sərvətlər<br />
bizim yurdumuza qismət olub. Bunların müqabilində biz nə edirik? Heç nə!!!<br />
Torpaqlarımızı pay verə-verə babalarımızın ruhuna, Tanrının lütfünə xəyanət etdik.<br />
Zəngin yeraltı-yerüstü sərvətlərimiz olsa da əhali yoxsulluq içərisində çapalayır. Milli<br />
mənəvi dəyərlərimiz gündən-günə aşınır. <strong>Mirzə</strong> müəllim, dərdlərimizi sadalamaqla<br />
heç bir yaramıza məlhəm edə bilmərik. Odur ki, sizi bundan artıq yormaq istəmirəm.<br />
Əziz ustad, Sizə yeni işlərinizdə uğurlar diləyirəm və arzu edirəm ki, Səsiniz həmişə<br />
gəlsin. Amma unutmayın ki, bu gün Azərbaycan xalqının <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> televiziyasına<br />
böyük ehtiyacı var. Operativ, tam obyektiv, tam qərəzsiz, bir televiziya yaratmaq<br />
, öncəki fəaliyyətinizdən sonra millətimizə ən böyük xidmət olardı. Bu haqda<br />
düşünmək istərdinizmi?..<br />
Hörmətlə,<br />
Feyruz Şivəxanov<br />
Belə də davam edəcəyinizə ümid edirik!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! İlk öncə özümüzü-oxucuları qəzetinizin işıq üzü görməsi<br />
352
münasibətilə təbrik edir, Sizə isə işinizdə uğurlar arzulayıram. Adım Zülfiyyədir,<br />
BDU-nun məzunuyam. 25 yaşım var, heç bir partiyanın üzvü deyiləm. Qəzetinizi çox<br />
bəyənirəm və onun tərif və təhqirdə ifrat dərəcəyə çatmış Azərbaycan mətbuatına<br />
müsbət təsir edəcəyinə inanıram. Çünki istənilən şeydə ifratlıq insanda ikrah hissi<br />
oyadır. Məhz Sizin qəzetinizin xalqın fikirlərini dilə gətirən, onun sözünü deyən<br />
bir qəzet olacağına və bunun belə də davam edəcəyinə ümid edirik. Hər halda 14 il<br />
əvvəl informasiya blokadasında olan Azərbaycan həqiqətlərini, ölkəmizin üzləşdiyi<br />
haqsızlıqları dünyaya çatdıran insana — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə belə deməyə əsas vərir. Sonda<br />
isə mən də Sizə hər bir sahədə bacardığım qədər, əlimdən gələn köməyi etməyə hazır<br />
olduğumu bildirmək istəyirəm.<br />
Ən xoş arzularla, Zülfiyyə Musayeva<br />
14.02.2004<br />
Sizin kimi ziyalı və millətsevər şəxsiyyətlə fəxr edirik<br />
Salam, hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>!<br />
Yazıları sayta yerləşdirdiyiniz üçün Sizə öz dərin təşəkkürümü bildirirəm! Sizin<br />
apardığınız fəaliyyət bizim üçün həmişə örnək olub. Biz güney azərbaycanlılar<br />
Sizin kimi ziyalı və millətsevər şəxsiyyətlə fəxr edirik. Sizin Azərbaycana olan<br />
münasibətiniz milli mübarizədə bizlərə həmişə ruh yüksəkliyi verib. Bütün bunlara<br />
görə bir daha Sizə təşəkkür etməyi özümüzə borc bilirik.<br />
Hörmətlə, Sadıq İsabəyli<br />
18.04.2005<br />
Təki xalq rahat nəfəs alsın!<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, salam! Sizin kimi yerli ilə fəxr edirəm. Harada olsam Sizin<br />
saytı oxuyuram. Üstəlik hər yerdə insanların Sizin yazılarınızı necə böyük həvəslə<br />
oxumasının şahidi oluram. Sizin inqilab məsələsi ilə bağlı son yazılarınız barədə<br />
bir neçə sözüm var. <strong>Mirzə</strong> müəllim, inqilablar müxtəlif olur. Azərbaycanda hər şey<br />
Gürcüstandan fərqlidir. Gürcüstanda insanlar azad və gülərüzdür. Azərbaycanda isə<br />
insanların kədərli baxışını və hakimiyyət nümayəndələrinin həyasızlığını görürsən.<br />
Ancaq insanları soyur və alçaldırlar. Kim istəyirsə etsin, mən hər cür inqilaba<br />
razıyam! Təki xalq rahat nəfəs alsın!<br />
Hörmətlə, S. Murad<br />
06.04.2005<br />
Ən çətin anlarda siz bu xalqa dayaq olmusunuz!<br />
353
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! Sizin Novruz bayramınızı təbrik edir, sizə ailəinzlə birlikdə<br />
can sağlığı arzulayırıq! Həyatda nə arzu edirsinizsə o muradınıza çatmağı Allahdan<br />
biz də diləyirik. Sizin Azərbaycan xalqının demokratiyası və milli dünyagörüşünün<br />
formalaşmasında gördüyünüz çox işlər var ki, onların qiyməti hələ verilməyib. Ən<br />
çətin anlarda siz bu xalqa dayaq olmusunuz! Biz də bir azərbaycanlı ailəsi kimi bu<br />
anları heç vaxt unutmuruq. <strong>Mirzə</strong> müəllim, bir daha sizi bayram münasibətilə təbrik<br />
edir, can sağlığı arzulayırıq!<br />
Hörmətlə, Məmmədovlar ailəsi<br />
21.03.2005<br />
Türk xalqı sizinlə daim fəxr edib<br />
Əziz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bəy! Sizin Bahar bayramınızı ürəkdən təbrik edirəm! Sizə möhkəm<br />
can sağlığı və uzun ömür arzulayıram! Vətənimizin təbliği yolundakı yorulmaz, gərgin<br />
əməyinizin bəhrəsini görmüş olasınız! Siz bizim alp oğlumuzsunuz! Azərbaycan<br />
türkləri Sizinlə fəxr edib, həmişə də fəxr edəcəkdir!<br />
Qoy əhvalınız bahar çiçəkləri kimi həmişə şəfəq saçsın!<br />
Hörmətlə, T.A., USA<br />
21.03.2005<br />
Bu nəğməni Sizin üçün və bütün həmvətənlərim üçün oxuyuram<br />
Hörmətli <strong>Mirzə</strong> müəllim! Sizin od çərşənbəniz mübarək! Sizin qarşıdan gələn<br />
müqəddəs Novruz bayramınız mübarək! Həyatda bundan sonra saysız-hesabsız<br />
çərşənbələr, bayramlar qeyd edəsiniz. Allah sizi bütün arzularınıza çatdırsın! Yaxşı<br />
xatırlayıram, Muğan, Aran zonasında yaşayan uşaqlar həyətdə tonqal qalayar və<br />
tonqalın üstündən tullanaraq nəğmələr oxuyardıq: ağırlığımı-uğurluğumu yer<br />
götürsün, ruzimi Tanrı yetirsin. Sonra da qapı pusmağa gedərdik. Hərə ürəyində bir<br />
niyyət tutardı. Xoş, şirin söhbətlər eşidəndə sevincdən qanadlanıb uçmaq istəyirdik.<br />
Və bizə elə gəlirdi ki, ürəyimizdə tutduğumuz əlçatmaz arzulara artıq çatmışıq. Ona<br />
görə də bizim Muğan mahalında hamı çalışırdı ki, xoş, ürəkaçan söhbətlər etsinlər.<br />
Çünki istəmirdilər ki, qapı arxasında arzusunu sınayan adam evə qanıqara qayıtsın.<br />
Hamı ilaxır çərşənbədə belə bir nəğmə oxuyardı:<br />
Qərənfil çay içində,<br />
ox oynar yay içində.<br />
Ay gələn,<br />
muradını Allah versin, -<br />
üzümüzə gələn yay içində…<br />
354
Bəli, üzümüzə gələn yay içində… Çünki qədimdə əcdadlarımız gələn yay içində<br />
məhsul toplayardılar və məhsul bolluğu onların ən xoş arzuları olub. Əziz <strong>Mirzə</strong><br />
müəllim, mən bu şirin, məzəli, uzaqları yaxınlaşdıran, küslüləri barışdıran, acıları<br />
şirinləşduirən bu gözəl nəğməni Sizin üçün və bütün həmvətənlərim üçün<br />
oxuyuram. Həm də çox ucadan oxuyuram! Qoy səsim sizlərə, bütün Azərbaycana<br />
çatsın, yayılsın. Qoy Allah Sizin və bütün xalqımızın diləklərini eşitsin və çin etsin!<br />
Bayramınız mübarək, əziz <strong>Mirzə</strong> müəllim, həmvətənlərim, elim, obam!<br />
Hörmətlə,<br />
Kərim Qasımov<br />
15.03.2005<br />
Hər şeyə hazıram, təki azadlıq olsun...<br />
Təşəkkur sizə, qat-qat təşəkkur <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Nə yaxşı ki, varsınız… Sizi ağlım<br />
kəsəndən sevə-sevə dinləmiş, həmişə fikirlərinizi bacardığım qədər təhlil edib<br />
nəticə çıxartmışam. Ürəyimdə olan fikri sizinlə bölüşmək istəyirəm. Yəqin ki,<br />
mənim fikirlərimlə Siz də razılaşarsınız. <strong>Mirzə</strong> müəllim, mənə elə gəlir ki, inqilabın<br />
Azərbaycanda baş tutması çox çətin məsələdir. Hər 10 nəfərdən 3-4-ü bu “mənfur<br />
hakimiyyətə“ qulluq edir. Belə ki, son vaxtlar müxtəlif ölkələrdə olan inqilablar<br />
burada baş tuta bilməyəcək. Xalq idoloji-psixoloji baxımdan susdurulub, mənəviyyatı<br />
korlanıb. Mənəvi-əxlaqi fəzilətlərin devalvasiya etdiyi səbəbdən , düşdüyü müasir<br />
dövrdə insanlarda olan xof inqilabın qarşısını almağa öz təsirini göstərəcəkdir.<br />
İstərdim bu yazıq məzlum xalq xoşbəxt-firavan yaşasın. Gənclərimiz mənəvi, əqli,<br />
uzaqgörmə baxımından hadisələri analiz edib nəticə çıxartmağa acizdirlər. Təhsilimiz<br />
bərbad gündə. Rüşvətlə “inkişaf edən“ təhsilin fəsadlarıdı ki, nəsillər məhv olub<br />
gedir, QOYUNLAR diplom alır. Qoyunu da idarə etmək asandır axı. Şəxsən mən<br />
bir gənc kimi bu ölkədə çox əziyyət çəkirəm, qarşılaşdığım qanunsuzluqlar məni bu<br />
hakimiyyətə düşmən edib. Bir canım var, fəda olsun bu xalqa. Hər şeyə hazıram, təki<br />
AZADLIQ olsun! Qollarımıza, fikirlərimizə vurulan zənciri artıq qırmaq vaxtıdır.<br />
Jurnalist<br />
01.03.2005<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim haqqında hələ çox yazılacaq…<br />
Hörmətli redaksiya! Mən <strong>Mirzə</strong> müəllimə istəyimi bildirmək üçün sizə müraciət<br />
edirəm. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> haqqında hələ çox yazılacaq. O, oxunmamış kitabdır. Onun<br />
həyat və yaradıcılığı biz tədqiq edərək öyrənməliyik. Mən onunla o qara yanvar<br />
günlərində telefonla əlaqə saxlamışam, məlumatlar vermişəm. Qismət elə gətiribdi<br />
355
ki, o artıq Bakıdadır. Onu bu gün biz əl içində saxlamalıyıq. Elə şəxsiyyətləri<br />
həyat az yetişdirir. Və belə zəkanın işığında biz çox şey öyrənməliyik hələ. İlahinin<br />
göndərdiyi belə işıqlı yazarların sözlərinə hava, su kimi ehtiyacımız var.Mənəvi<br />
boşluğumuzu yalnız <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> kimi böyük insanların dəyərli sözləri doldura bilər.<br />
Mən inanıram ki, <strong>Mirzə</strong> müəllimin fikirlərini təkcə qəzetdəki yazılarda deyil, kövrək<br />
və titrək səsini radiodan da eşidəcəyik. Və bu günki jurnalistlər onun təcrübəsindən<br />
bəhrələnməlidilər. Əgər belə olarsa, bizim yeni yazarlar nəsli formalaşa bilər. Biz<br />
inanırıq ki, <strong>Mirzə</strong> müəllim Azərbaycan jurnalistkasında yeni mərhələnin inkişafında<br />
dönüş yaradacaqdır. Bu şərəfli yolda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>imizə can sağlığı və uğurlar<br />
arzulayırıq.<br />
Hörmətlə,<br />
Əliyusif Məmmədzadə<br />
Bakı şəhəri<br />
07. 02.2005<br />
Kanadadan ingilis dilində məktub: Mən Təbrizdənəm, Sizin səsinizlə<br />
böyümüşəm<br />
1990-cı illərin əvvəli idi. Mən kiçik uşaq idim, Cənubi Azərbaycanın paytaxtında<br />
yaşayırdım. Mən hər gün „Azadlıq“ radiosuna qulaq asırdım. Bu, təkcə vətənimizin<br />
şimal hissəsindəki hadisələri izləməküçün nadir bir pencərə deyildi, eyni zamanda<br />
İran fars irqçi rejimi ana dilimizdə radio və ya televiziya yaradılmasına imkan<br />
vermədiyi üçün sizin ana dilimdə veriliş yayan Sizin radio mənim üçün fərəh<br />
mənbəyi idi. Sizə minnətdaram, Sizin səsiniz təkcə mənə yox, Təbriz, Ərdəbil,<br />
Urmia və Cənubi Azərbaycanın digər şəhərlərində küçələrə tökülüb öz hüquq<br />
və azadlıqlarını tələb edən mənim bütün yaşıdlarıma, mənim nəslimə ilham<br />
mənbəyidir, mənəvi dayaqdır. Biz Sizdən öyrəndik və indi də öyrənirik. Mən Sizin<br />
millətim uğrunda sərf etdiyiniz səylər və apardığınız mübarizə üçün minnətdarlığımı<br />
bildirmək istəyirəm. Mən əminəm ki, bizim Sizin Qafqaz və Cənubi Azərbaycan<br />
sahəsində peşəkar jurnalist olaraq təcrübənizə bu gün də ehtiyacımız var. Sizi görmək<br />
mənim böyük arzumdur. Çünki Siz xalqımızın hələ də bu sahədə fəal sərvətisiniz.<br />
Allah Sizi qorusun, Allah Azərbaycanı qorusun!<br />
Hörmətlə,<br />
Adam Balmoral Burnabi, Kanada 04 aprel 2011<br />
356
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>:”Bu gün mən təzədən dünyaya gəldim”.<br />
15.08.2011<br />
Gördüm ki, dünya elə eyni dünyadır...<br />
Bu gün mən təzədən dünyaya gəldim. Sevindim. Gördüm ki, dünya elə eyni<br />
dünyadır. Gördüm ki, İlham Əliyev hələ də prezidentdir. Gördüm ki, Qarabağ hələ<br />
qaytarılmayıb. Gördüm ki, kasıblar kasıb qalıb, varlılar daha da varlanıb. Gördüm<br />
ki, Astara gömrükxanası bir mütəşəkkil cinayətkar qrupun cibindən 2 qram heroin<br />
tapıb. Gördüm ki, 26 milyon dollara başa gələn bayraq hələ dalğalanır. Gördüm<br />
ki, siyasi məhbuslar hələ də həbsdədir. Gördüm ki, Dubayda kimlərinsə 75 milyon<br />
dollara aldığı villalar yerində durub. Gördüm ki, görməmiş «maqnatlar» ölkəni<br />
hələ də bölüb-parçalayıb qurtarmayıblar. Gördüm ki, istedadı hələ də „əqrəb kimi<br />
pusanlar var“. Gördüm ki, Azərbaycanı bürüyən “öndər“ heykəlləri sağ-salamatdır.<br />
Gördüm ki, ədalət bizdən hələ uzaqdır. Gördüm ki, „didərgindən heç nə yazmaz<br />
mətbuat“ yerində sayır. Gördüm ki, kimlərsə kiminsə ölüm xəbərini yayıb sevinənlər<br />
hələ var. Qayıdıb gördüm ki, dünya elə eyni dünyadı, kədərləndim. Dünyaya<br />
təzədən gəlməyimə sevindim? Sevindim, gəlməsəydim görməzdim, görməsəydim<br />
yazmazdım! Nə yaxşı ki, insana qiymət verən sizlər varsınız, əziz dostlar! Çox sağ<br />
olun və həmişə sağ olun<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səhhəti pisləşdi<br />
“Azadlıq” radiosunun Azərbaycan bürosunun keçmiş rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səhhəti<br />
pisləşib.<br />
ANN.Az-ın verdiyi xəbərə görə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> xəstəxanaya yerləşdirilib.<br />
Qeyd edək ki, astma xəstəliyinin kəskinləşməsi səbəbindən 2009-cu il dekabrın 10-da<br />
Almaniyada Münhen xəstəxanasına yerləşdirilən M.<strong>Xəzər</strong> 2010-cu ilin yanvarın 20-<br />
də burda əməliyyat olunub. Onun öd kisəsi götürülüb.<br />
1974-cü ilin iyun ayında SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət edib. 1976-cı ilin<br />
avqust ayında “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasına işə götürülüb.<br />
1979-1985-ci illərdə “Azadlıq” radiosu Azərbaycan redaksiyasının redaktor müavini<br />
vəzifəsində çalişıb. 1985-ci ilin oktyabr ayında Amerika Birləşmiş Ştatlarına köçüb və<br />
Vaşinqtonda Amerikanın Səsi radiosunun (VOA — Voice of Amerika) Azərbaycan<br />
357
ürosunun rəhbəri vəzifəsinində işləməyə başlayıb.<br />
1987-ci ilin fevral ayında yenidən Almaniyaya qayıdıb, “Azadlıq” radiosu Azərbaycan<br />
redaksiyasının müdiri vəzifəsini icra edib. 2003-cü il sentyabrın 2-dək bu vəzifədə<br />
işləyib.<br />
15.08.2011<br />
ANN.Az<br />
Diri adam haqqında nekroloq<br />
Bu gün Azərbaycanın görkəmli jurnalisti, uzun illər “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan<br />
redaksiyasının rəhbəri işləmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> uzun sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında<br />
Bakıda vəfat edib. Simsar.az-ın məlumatına görə, bu barədə ANS TV məlumat yayıb.<br />
Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim Oğlu (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) 1947-ci il noyabrın 29-da Göyçay<br />
şəhərində anadan olub. 1973-cu ilin iyun ayında Azərbaycan Dövlət Universitetinin<br />
hüquq fakultəsini bitirib. 1974-cü ilin yanvar ayınadək Sumqayıtda vəkil işləyib.<br />
1974-cü ilin iyun ayında SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət edib. 1976-cı ilin<br />
avqust ayında «Azadlıq» radiosunun Azərbaycan redaksiyasına işə götürülüb. 1979-<br />
1985-ci illərdə «Azadlıq» radiosu Azərbaycan redaksiyasının redaktor müavini<br />
vəzifəsində çalişıb. 1985-ci ilin oktyabr ayında Amerika Birləşmiş Ştatlarına köçüb<br />
və Vaşinqtonda «Amerikanın Səsi» radiosunun Azərbaycan bürosunun rəhbəri<br />
vəzifəsinində işləməyə başlayıb.<br />
1987-ci ilin fevral ayında yenidən Almaniyaya qayıdıb, «Azadlıq» radiosu<br />
Azərbaycan redaksiyasının müdiri vəzifəsini icra edib. 2003-cü il sentyabrın<br />
2-dək bu vəzifədə işləyib. Bu illər ərzində müxtəlif ölkələrdə dil və peşə üzrə təhsil<br />
məktəblərində oxuyub:<br />
1975-ci ildə İsraildə Təl-Əviv universitetinin SSRİ-dən gəlmiş hüquqşunaslar<br />
üçün açılan xüsusi kurslarında, 1979-cu ildə Nyu York şəhərinin Hanter kölecində,<br />
1981-ci ildə Böyuk Britaniyanin Folqston şəhərində xüsusi ingilis dili məktəbində,<br />
1986-ci ildə Vaşinqtonda menecərlər üçün ixtisasi artırma kurslarında, 1989-cu ildə<br />
isə Boston Universitetində Münhen filialının təşkil etdiyi menecerlik kurslarında<br />
oxuyub.<br />
Mühacirət həyatı illərində tərcümələr edib, müxtəlif jurnallar, məcmuələr üçün<br />
tədqiqat yazıları hazırlayıb.<br />
70-ci illərin sonu 80-cı illərin əvvəllərində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> İsveçin Stokholm şəhərində<br />
Tərcümə İnstitutunun sifarişi ilə Bibliyanı (Əhdi -Ətiq və Əhdi-Cədidi) bütövlükdə<br />
müasir Azərbaycan dilinə tərcümə edib. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcümə etdiyi Əhdi-Cədid<br />
(İncil) ilk dəfə 1983-cü ildə Xorvatiyada, ümumən isə beş dəfə nəşr edilib. <strong>Mirzə</strong><br />
358
<strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində Əhdi-Ətiq (Tövrat) nəşr edilməyib.<br />
O, «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunun rəhbəri idi. «İncil»i Azərbaycan dilinə tərcümə<br />
edənlərdən biridir. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Azərbaycana ən önəmli xidmətlərindən biri də<br />
1990-cı il yanvar faciəsi zamanı sovet qoşunlarının Bakıya yeridildiyi və respublikanin<br />
informasiya blokadası yaşadığı bir zaman canlı yayımda «Azadlıq» radiosunun<br />
efirindən baş verənlər barədə məlumatı çatdırması və bu hadisələri Rusiyanın<br />
Azərbaycanı istilası adlandırması olub.<br />
Evli idi, üç övladı qalıb. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bu gün torpağa tapşırılacaq.<br />
Allah rəhmət eləsin<br />
simsar.az<br />
15.08. 2011<br />
ANS <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i “öldürdü”, “Azadlıq” isə «diriltdi»<br />
ANS TV bir qədər öncə Azərbaycanın görkəmli jurnalisti, uzun illər “Azadlıq”<br />
radiosunun Azərbaycan redaksiyasının rəhbəri işləmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzun sürən<br />
xəstəlikdən sonra 64 yaşında Bakıda vəfat etdiyi barədə məlumat yayıb.<br />
Bu barədə az öncə ANS-ə məxsus internet saytda da məlumat yerləşdirilib, lakin az<br />
sonra xəbər saytdan çıxarılıb.<br />
AZXEBER.COM-un məlumatına görə, Modern.az öz növbəsində bu xəbərlə bağlı<br />
araşdırma aparıb. «Azadlıq» radiosunun <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə əlaqəsi olan əməkdaşları<br />
saytımıza bildiriblər ki, xəbər həqiqətə uyğun deyil və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sağdır.<br />
azxeber.com<br />
15.08.2011<br />
Diri adam barədə ölüm xəbəri<br />
Bu gün Azərbaycanın görkəmli jurnalisti, uzun illər “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan<br />
redaksiyasının rəhbəri işləmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> uzun sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında<br />
Bakıda vəfat edib. ANS TV-nin məlumatına görə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Azərbaycana ən<br />
önəmli xidmətlərindən biri də 1990-cı il yanvar faciəsi zamanı sovet qoşunlarının<br />
Bakıya yeridildiyi və respublikanin informasiya blokadası yaşadığı bir zaman canlı<br />
yayımda “Azadlıq” radiosunun efirindən baş verənlər barədə məlumatı çatdırması və<br />
bu hadisələri Rusiyanın Azərbaycanı istilası adlandırması olub.<br />
359
Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) 1947-ci il noyabrın 29-da Göyçay<br />
şəhərində anadan olub. 1973-cu ilin iyun ayında Azərbaycan Dövlət Universitetinin<br />
hüquq fakultəsini bitirib. 1974-cü ilin yanvar ayınadək Sumqayıtda vəkil işləyib.<br />
1974-cü ilin iyun ayında SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət edib. 1976-cı ilin<br />
avqust ayında “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasına işə götürülüb. 1979-<br />
1985-ci illərdə “Azadlıq” radiosu Azərbaycan redaksiyasının redaktor müavini<br />
vəzifəsində çalişıb. 1985-ci ilin oktyabr ayında Amerika Birləşmiş Ştatlarına köçüb və<br />
Vaşinqtonda Amerikanın Səsi radiosunun (VOA — Voice of Amerika) Azərbaycan<br />
bürosunun rəhbəri vəzifəsinində işləməyə başlayıb.<br />
1987-ci ilin fevral ayında yenidən Almaniyaya qayıdıb, “Azadlıq” radiosu Azərbaycan<br />
redaksiyasının müdiri vəzifəsini icra edib. 2003-cü il sentyabrın 2-dək bu vəzifədə<br />
işləyib. Bu illər ərzində müxtəlif ölkələrdə dil və peşə üzrə təhsil məktəblərində<br />
oxuyub:<br />
1975-ci ildə İsraildə Təl-Əviv universitetinin SSRİ-dən gəlmiş hüquqşunaslar üçün<br />
açılan xüsusi kurslarında; 1979-cu ildə Nyu York şəhərinin Hanter kölecində; 1981-ci<br />
ildə Böyuk Britaniyanin Folkston şəhərində xüsusi ingilis dili məktəbində, 1986-<br />
ci ildə Vaşinqtonda menecərlər üçün ixtisasi artırma kurslarında, 1989-cu ildə isə<br />
Boston Universitetinin Münxen filialının təşkil etdiyi menecerlik kurslarında oxuyub.<br />
Mühacirət həyatı illərində tərcümələr edib, müxtəlif jurnallar, məcmuələr üçün<br />
tədqiqat yazıları hazırlayıb.<br />
70-ci illərin sonu 80-cı illərin əvvəllərində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> İsveçin Stokholm şəhərində<br />
Tərcümə İnstitutunun sifarişi ilə Bibliyanı (Əhdi Ətiq və Əhdi Cədidi) bütövlükdə<br />
müasir Azərbaycan dilinə tərcümə edib. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcümə etdiyi Əhdi-Cədid<br />
(İncil) ilk dəfə 1983-cü ildə Xorvatiyada, ümumən isə beş dəfə nəşr edilib. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində Əhdi-Ətiq (Tövrat) nəşr edilməyib.<br />
Evli idi, üç uşağı qalıb.<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bu gün torpağa tapşırılacaq.<br />
Allah rəhmət eləsin!<br />
icmal.az<br />
15.08.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>: “ Mən sağam! ”<br />
Xəbər verdiyimiz kimi, ANS TV bu gün səhər saatlarında Azərbaycanın görkəmli<br />
jurnalisti, uzun illər “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasının rəhbəri işləmiş<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzun sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında Bakıda vəfat etdiyi barədə<br />
məlumat yayıb.<br />
Bu barədə az öncə ANS-ə məxsus internet saytda da məlumat yerləşdirilib, lakin az<br />
360
sonra xəbər saytdan çıxarılıb.<br />
AZXEBER.COM portalı məsələ ilə bağlı kiçik bir araşdırma aparıb. Araşdırma<br />
nəticəsində etibarlı mənbələr tanınmış jurnalistin ölüm xəbərinin yalan olduğunu<br />
söyləyiblər. Məsələ ilə bağlı AZXEBER.COM portalı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə əlaqə yaradıb.<br />
Tanınmış jurnalist portalımız vasitəsi ilə onun ölüm xəbərini yayanlara cavab verib:<br />
“Belə bir sərsəm xəbəri yayan adam deyəsən gecə pis bir yuxu görüb. Mən sağ və<br />
salamat evimdəyəm. Ölməmişəm, yaxşıyam. Yeyirəm, yatıram, gəzirəm. Səhhətim<br />
yaxşıdı. Sosial şəbəkədə fəal olmağa çalışıram. Vebsaytım üçün şərhlər yazıram.<br />
Xəbəri kimin və nə niyyətlə yaydığından xəbərim yoxdur. Mən sağam! Bundan əlavə<br />
bu xəbəri yayanlara cavab vermək niyyətim yoxdur”.<br />
Əfsələddin Ağalarov<br />
15.08.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi gəldi<br />
“Mən sağ-salamatam və hazırda Avropada yaşayıram. Səhhətimdə də heç bir<br />
problem yoxdur”. Bu açıqlamanı APA-ya görkəmli jurnalist, 20 ildən artıq “Azadlıq”<br />
radiosunun Azərbaycan redaksiyasına rəhbərlik etmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> verib. O deyib<br />
ki, vəfat etməsi ilə bağlı xəbəri bir neçə dəqiqə əvvəl həyat yoldaşı tərəfindən eşidib:<br />
“Evdə istirahət edirdim. Sonra həyat yoldaşım dedi ki, internetdə sənin dünyadan<br />
köçməyinlə bağlı xəbər yayılıb. Mobil telefona baxdıqda 40-a yaxın zəngin gəldiyini<br />
də gördüm. Sosial şəbəkələrə baxdıqda da çox təəccübləndim”.<br />
M. <strong>Xəzər</strong> bildirib ki, il yarım əvvəl cərrahi əməliyyat olunsa da, səhhəti ilə bağlı<br />
narahatçılığı yoxdur: “Azərbaycana gəlməyim məsələsi isə gündəmdə deyil. Amma<br />
çağırsalar, gələrəm. Jurnalist olaraq isə www.mirzexezerinsesi.net internet portalını<br />
inkişaf etdirməyi düşünürəm. Eyni adlı radionun fəaliyyətini genişləndirmək<br />
imkanım isə yoxdur. Bir sözlə yazıb-pozuram və beləcə peşəmdən kənarlaşmıram”.<br />
Qeyd edək ki, bu gün <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzun sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında Bakıda<br />
vəfat etdiyi haqda xəbərlər yayılıb.<br />
Xatırladaq ki, Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) 1947-ci il noyabrın<br />
29-da Göyçay şəhərində anadan olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq<br />
fakültəsini bitirib. 1974-cü ilin iyununda SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət<br />
edib. 1976-cı ildən “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasında işləyib, 1985-<br />
ci ildə Vaşinqtonda “Amerikanın səsi” radiosunun Azərbaycan bürosunun rəhbəri<br />
vəzifəsində işləməyə başlayıb. 1987-ci ilin fevralında Almaniyaya qayıdıb, “Azadlıq”<br />
radiosunun Azərbaycan redaksiyasının müdiri vəzifəsini icra edib. 2003-cü il<br />
sentyabrın 2-dək bu vəzifədə işləyib. Oradan çıxdıqdan sonra isə “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Səsi” radiosunu yaradıb.<br />
361
Mühacirət həyatı illərində tərcümələr edib, müxtəlif jurnallar, məcmuələr üçün<br />
tədqiqat yazıları hazırlayıb. Bibliyanı (Əhdi— Ətiq və Əhdi -Cədidi) bütövlükdə<br />
müasir Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Evlidir, üç övladı var.<br />
simsar.az<br />
15.08.11<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in ölüm xəbəri yalan çıxdı<br />
«Mən sağ-salamatam və hazırda Avropada yaşayıram. Səhhətimdə də heç bir<br />
problem yoxdur». Bu açıqlamanı APA-ya görkəmli jurnalist, 20 ildən artıq<br />
«Azadlıq» radiosunun Azərbaycan redaksiyasına rəhbərlik etmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> verib.<br />
O deyib ki, vəfat etməsi ilə bağlı xəbəri bir neçə dəqiqə əvvəl həyat yoldaşından<br />
eşidib: «Evdə istirahət edirdim. Sonra həyat yoldaşım dedi ki, internetdə sənin<br />
dünyadan köçməyinlə bağlı xəbər yayılıb. Mobil telefona baxdıqda 40-a yaxın zəngin<br />
gəldiyini gördüm. Sosial şəbəkələrə baxdıqda da çox təəccübləndim».<br />
M.<strong>Xəzər</strong> bildirib ki, il yarım əvvəl cərrahi əməliyyat olunsa da, səhhəti ilə bağlı<br />
narahatlığı yoxdur: «Azərbaycana gəlməyim məsələsi isə gündəmdə deyil. Amma<br />
çağırsalar, gələrəm. Jurnalist olaraq isə www.mirzexezerinsesi.net internet portalını<br />
inkişaf etdirməyi düşünürəm. Eyni adlı radionun fəaliyyətini genişləndirmək<br />
imkanım isə yoxdur. Bir sözlə, yazıb-pozuram və beləcə peşəmdən kənarlaşmıram».<br />
Qeyd edək ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzun sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında Bakıda vəfat<br />
etdiyi haqda xəbərlər yayılıb.<br />
Xatırladaq ki, Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) 1947-ci il noyabrın<br />
29-da Göyçay şəhərində anadan olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq<br />
fakültəsini bitirib. 1974-cü ilin iyununda SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət edib.<br />
1976-cı ildən «Azadlıq» radiosunun Azərbaycan redaksiyasında işləyib, 1985-ci<br />
ildə Vaşinqtonda «Amerikanın səsi» radiosunun Azərbaycan bürosunun rəhbəri<br />
vəzifəsində işləməyə başlayıb. 1987-ci ilin fevralında Almaniyaya qayıdıb, «Azadlıq»<br />
radiosunun Azərbaycan redaksiyasının müdiri vəzifəsini icra edib. 2003-cü il<br />
sentyabrın 2-dək bu vəzifədə işləyib. Oradan çıxdıqdan sonra isə «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Səsi» radiosunu yaradıb.<br />
Mühacirət illərində tərcümələr edib, müxtəlif jurnallar, məcmuələr üçün tədqiqat<br />
yazıları hazırlayıb. Bibliyanı (Əhdi -Ətiq və Əhdi -Cədidi) bütövlükdə müasir<br />
Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Evlidir, üç övladı var.<br />
362
Bakı-Xəbər<br />
16.08.2011<br />
Ölümündən iki gün öncə???<br />
Vaxtilə insanların sevə-sevə dinlədiyi, “Azadlıq” radiosunda çıxışını səbirsizliklə<br />
gözlədiyi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 64 yaşında vəfat edib.<br />
O, bir vaxtlar ölkənin siyasi gündəminə ciddi təsir etmək gücündə idi. Onun<br />
hakimiyyətə, məmurlara qarşı sərt çıxışları ilə yanaşı, müxalifətə yönəli də ittihamları<br />
olurdu.<br />
Məlum səbəblər üzündən radiodan uzaqlaşandan sonra <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> aktiv jurnalist<br />
fəaliyyətilə məşğul olmadı. “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” internet radiosu da gözlənilən<br />
populyarlıq qazanmadı.<br />
Populyar nəşrlərdə çıxış etməsə də, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> tez-tez sosial şəbəkələrdə görünür.<br />
Amma onun statusları bir qədər fərqlidir. Daha çox müxalifət qəzetlərində dərc<br />
olunan məqalələrin tənqidi üzərində qurur şərhləri.<br />
Ölümündən iki gün öncə, Simsar.az-ın əməkdaşı “Facebook” sosial şəbəkəsi vasitəsilə<br />
M.<strong>Xəzər</strong>lə söhbətləşib. Jurnalist öncə fəaliyyətndən bəhs edib.<br />
— Hal-hazırda mən öz vebsaytımı idarə etməklə və sosial şəbəkələrdə (Tvitter və<br />
Facebookda) fəal iştirak etməklə məşğulam. Başqa rəsmi işim yoxdur. Media ilə<br />
əlaqədar indilik ciddi bir planım yoxdur.<br />
— Belə görünür ki, Azərbaycandakı prosesləri yaxından izləyir və fikirlərinizi<br />
“Facebook”da bölüşürsünüz. “Azadlıq” radiosunda işləyərkən siz hakimiyyəti<br />
sərt tənqid edirdiz. Amma hazırda muxalifəti tənqid edirsiniz. Bu ziddiyyətə<br />
necə aydınlıq gətirərdiz?<br />
— Yox, səhv fikirdir. Mən “Azadlıq” radiosunda işləyəndə hakimiyyəti də tənqid<br />
edirdim, müxalifəti də. Hakimiyyəti tənqid etdiyim üçün hakimiyyət mənə hücum<br />
edirdi. Müxalifəti tənqid etdiyim üçün müxalifət rəsmiləri Vaşinqtona və radionun<br />
rəhbərliyinə şikayət edirdilər. Müxalifətə yer verirdim, çünki müxalifətin əlində<br />
elektron media — radio və televiziya yoxdur, hər şey hakimiyyətin əlində cəmləşib.<br />
— Ayaz Mutəllibovun ölkəyə dönüşünü necə qiymətləndirirsiniz?<br />
Ümumiyyətlə Mütəllibovla bağlı fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı. Vaxtilə<br />
363
onun hakimiyyətini də sərt tənqid etmisiniz?<br />
— Əvvəlcə Ayaz Mütəllibova başsağlığı verirəm. Allah rəhmət eləsin. Çox<br />
kədərləndim. Ayaz Mütəlliboun 19 illik ayrılıqdan sonra yenidən müvəqqəti də<br />
olsa, vətənə qayıtmasına sevindim, amma bu qayıdış başqa cür olaydı, belə kədərlə<br />
bağlı olmayaydı. Ayaz müəllimə böyük hörmətim var. Onunla dəfələrlə telefonda<br />
söhbətlərim olub. Çox alicənab, mədəni, savadlı, humanist, əzazillikdən, hakimiyyət<br />
hərisliyindən uzaq bir insandır.<br />
— Hakimiyyətin Mütəllibova bu jestini çoxları təqdir edir. Hətta bəziləri<br />
fikirləşir ki, digər siyasi mühacirlər, məsələn Rəsul Quliyevin də ölkəyə<br />
dönməsi üçün şərait yaranib. Rəsmi kursda belə yumşalmanı siz də hiss<br />
edirsinizmi?<br />
— Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibova gənc oğlunun dəfn mərasimində<br />
iştirak etmək üçün vətənə qayıtmaq imkanı verdiyinə görə hakimiyyətə minnətdarlıq<br />
edənləri başa düşmürəm. Ayaz Mütəllibovu öz oğlunun dəfninə buraxmaq<br />
hakimiyyətin vəzifəsidir və bunu “humanist” hərəkət adlandırıb millətin boynuna<br />
minnət yükləmək səyləri gülüncdür. Fuad Ələsgərovun ortaya çıxıb məsələdən siyasi<br />
qazanc əldə etməyə çalışması da etikadan uzaq bir hərəkətdir. Sualın ikinci hissəsinə<br />
gəldikdə, mən hakimiyyətin kursunda heç bir yumşalma hiss etmirəm və inanmıram<br />
ki, Ayaz Mütəllibova qısa müddət üçün Bakıya gəlmək imkan verilməsi digər siyasi<br />
mühacirlər, o cümlədən Rəsul Quliyevin ölkəyə qayıtması üçün şərait yaradılsın və<br />
hakimiyyət heç vaxt bu məsələdə siyasətini yumşaltmaz.<br />
— Azərbaycan mətbuatının durumunu necə qiymətləndirirsiniz? Vaxtilə bir<br />
çoxları jurnalist, azad soz deyəndə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> göz önünə gəlirdi. Amma bu<br />
gün deyəsən, stuasiya dəyişib. Jurnalistikadan danışan media maqnatların sayı<br />
çoxalıb. Sizcə nə baş verir?<br />
— “Media maqnatları” ifadəsi xoşuma gəldi. Məncə, «lümpen-maqnatlar» ifadəsi<br />
daha dəqiq olar. Azərbaycanda hər sahədə bir maqnat var. Bu üzdəniraq “maqnatlar”<br />
medianı iflic ediblər və bu “maqnatlar” mövcud olduqca Azərbaycan mediasında<br />
vəziyyətin yaxşılaşacağına ümid bəsləmək əbəsdir. Çünki, bu qüdrətli “maqnat”<br />
dəstəsinin yolunda duran maneələrin hamısı sıradan çıxarılıb. Meydan boşdur…<br />
Ruslan<br />
15.08.11<br />
364
Hər insana yaşayarkən ölüm xəbərini almaq nəsib olmur<br />
Dünən hamı bir şeydən danışırdı. Amma bu xəbər birinci hamını necə kövrəltdisə,<br />
davamında isə hamını sevindirdi. Xəbər isə 20 ildən artıq “Azadlıq” radiosunun<br />
Azərbaycan redaksiyasına rəhbərlik etmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in ölümü idi. Bəzən yalanı belə<br />
sevirik, yaxşı ki, bu xəbər yalan oldu… Müsahibimiz isə dünənin qəhrəmanı <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>dir.<br />
— Dünən siz yenidən doğulduğunuzu bildirmisiniz? Özunuzu nece hiss<br />
edirsiniz?<br />
— Diri insanın öz ölümü haqqında xəbəri eşidib, başsağlığı məktublarını oxuması<br />
qəribə hissdir. İnsana elə gəlir ki, həqiqətən yenidən dünyaya gəlib. Və yüzlərlə<br />
insanın səndən narahat olub internet və telefonları həyəcana salması isə xüsusi bir<br />
hissdir və yenidən dünyaya gəliş fikrini gücləndirir. Özümü yaxşı hiss edirəm, çox sağ<br />
olun.<br />
— Hər insana yaşayarkən ölüm xəbərini almaq nəsib olmur? İlk dəfə bu xəbəri<br />
eşidəndə ölümün sizə uzaq , yoxsa yaxın olduğunu düşündünüz?<br />
— Eşidəndə yuxulu idim hələ. Kimsə zəng elədi və deyəndə ki, belə bir xəbər yayılıb,<br />
ürəkdən güldüm. Ölüm barədə düşünmədim, ancaq bu gülüş ölümün məndən hələ<br />
çox uzaq olduğunu göstərirdi.<br />
— Dünəndən virtual dünyada “Facebook”da dostlarınızın sayı birdən birə<br />
artdı? Sizcə bunan səbəb nə idi? Yalançı ölümünüz sizə olan diqqəti daha da<br />
artırdı?<br />
— Düzdür, dostlarımın sayı sürətlə artdı. Buna səbəb insanların məni<br />
unutmamasıdır. Mən diqqət pərəstişkarı deyiləm, amma razıyam, bu şayiə istəristəməz<br />
mənə olan diqqəti artırdı.<br />
— Bəs real həyatınızda dostlarınızın sayından dünəndən bu günə nə müşahidə<br />
olunub?<br />
— Hamısına minnətdarlığımı bildirirəm. Onlar həmişə mənə “nə yaxşı ki, varsınız”<br />
deyirdilər. İndi mən onlara deyirəm: Nə yaxşı ki, varsınız. Həmişə var olun!<br />
Günel Əbilova<br />
merkez.az<br />
16.08.2011<br />
365
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bir gündə «öldü-dirildi»<br />
«Sağ-salamatam, hansı axmaq yayıb bu xəbəri?»<br />
«İnsanların qədirbilənliyi qarşısında baş əyirəm»<br />
Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) 1947-ci il noyabrın 29-da Göyçayda<br />
anadan olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsini bitirib. 1974-cü<br />
ilin iyununda SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət edib. 1976-cı ildən «Azadlıq»<br />
radiosunun Azərbaycan redaksiyasına işləyib, 1985-ci ildə Vaşinqtonda «Amerikanın<br />
səsi» radiosunun Azərbaycan bürosunun rəhbəri vəzifəsində işləməyə başlayıb.<br />
1987-ci ilin fevralında Almaniyaya qayıdıb, «Azadlıq» radiosunun Azərbaycan<br />
redaksiyasının müdiri vəzifəsini icra edib. 2003-cü il sentyabrın 2-dək bu vəzifədə<br />
işləyib. Oradan çıxdıqdan sonra isə «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunu yaradıb.<br />
Mühacirət həyatı illərində tərcümələr edib, müxtəlif jurnallar, məcmuələr üçün<br />
tədqiqat yazıları hazırlayıb. Bibliyanı (Əhdi — Ətiq və Əhdi — Cədidi) bütövlükdə<br />
müasir Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Evlidir, üç övladı var.<br />
ANS TV-nin dünən saat 12.00-da efirə gedən «Xəbərçi» proqramında görkəmli<br />
jurnalist, uzun illər «Azadlıq» radiosunun Azərbaycan redaksiyasının rəhbəri işləmiş<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in ağır sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında Bakıda vəfat etdiyi barədə<br />
məlumat verilib. Bu barədə ANS-ə məxsus internet saytda da məlumat yerləşdirilib,<br />
lakin az sonra xəbər saytdan çıxarılıb. Xəbər yayılandan az sonra məlum olub ki,<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in vəfatı ilə bağlı xəbər həqiqətə uyğun deyil. M.<strong>Xəzər</strong> «Ekspress»ə<br />
müsahibəsində «ölümü» ilə bağlı xəbəri necə qarşıladığı və bu olaya göstərilən<br />
reaksiyalar haqda danışdı.<br />
— <strong>Mirzə</strong>, indi hardasınız?<br />
— Mən təzəcə Vaşinqtondan Almaniyaya gəlmişəm.<br />
— «Ölümünüz» haqda xəbəri necə, hansı şəraitdə eşitdiniz?<br />
— Evdə istirahət edirdim. Sonra həyat yoldaşım dedi ki, internetdə sənin dünyadan<br />
köçməyinlə bağlı xəbər yayılıb. Mobil telefona baxdıqda 40-a yaxın zəngin gəldiyini<br />
də gördüm. Sosial şəbəkələrə baxdıqda da çox təəccübləndim.<br />
— Bu xəbər hamımızı pərişan etdi. Sizcə, məqsəd nə ola bilər?<br />
— Hansısa dəli quyuya daş atıb. Kimin etdiyini və səbəbi deyə bilmərəm. Axmaq<br />
adamlardı. Allah bilir hansı axmaq yayıb bu xəbəri.<br />
— Bu xəbər çıxan kimi bir anın içində bütün Azərbaycan saytları ona yer<br />
366
verdi. Sizcə, dəqiqləşdirilməmiş xəbəri bu cür həvəslə vermək mediada qeyripeşəkarlıq<br />
nümanəsi deyilmi?<br />
— Bu xəbərin ortaya atılması və belə kütləvi yayınlanması ilk növbədə sərsəmliyin<br />
göstəricisidir. Həmçinin də, dediyiniz kimi, mediamızın qeyri-peşəkarlığının.<br />
— Maraqlıdır, «öldüyünüz» barədə xəbər yayıldığını eşidəndə hansı hissləri<br />
keçirdiniz?<br />
— Bu xəbəri eşidəndə ürəkdən güldüm. Sağ olduğu halda ölümü haqqında xəbərlə<br />
üzləşən insanın keçirdiyi hiss gülməkdən başlayır. Sonra məzələnmək və əylənmək<br />
hissi gəlir. Sonra sənin üçün narahat olan insanların hislərini görüb kədərlənirsən.<br />
Sonra saatlarla kompyuterin qabağında oturub bu insanların məktublarına cavab<br />
vermək borcu gəlir. Hər birinə cavab yazmaq mənim borcumdur. Sonra isə əvvəlki<br />
işinə qayıdırsan və əvvəlki kimi yazmağa başlayırsan.<br />
— Bəs insanların reaksiyaları sizdə necə hislər buraxdı? Bu bir yanlış hərəkət<br />
insanların sizə olan münasibətini təyin etmək üçün test oldumu?<br />
— Mən bunu «test» adlandırmazdım. İnsanların mənə münasibətinin səmimi<br />
olduğunu bilirdim, amma bu cür şiddətli reaksiyanın olacağını gözləməzdim. Bunu<br />
bir daha özümə sübut edə bildim. Mən həmişə deyirdim ki, qədir bilmək sənət deyil,<br />
mədəniyyətdir. Mən insanların mədəniyyəti, qədirbilənliyi qarşısında baş əyirəm.<br />
— <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i Azərbaycan insanına belə sevdirən nədir?<br />
— <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səmimiyyəti.<br />
— Bəs, bu xəbərdən sarsılıb sizə məktub göndərənlərdən hansı yadda qalan<br />
oldu?<br />
— Hamısı yadda qalandır. Düzünü desəm, insanların bu qədər kədərlənməsinə<br />
üzüldüm və bu yalan xəbərlə insanlara əzab verənlərə qəzəbləndim.<br />
— İndi səhhətiniz necədir və nə işlə məşğulsunuz?<br />
— İl yarım əvvəl cərrahi əməliyyat olunmuşam. Amma səhhətimlə bağlı<br />
narahatçılığım yoxdur. Jurnalist olaraq isə www.mirzexezerinsesi.net internet<br />
portalını inkişaf etdirməyi düşünürəm. Eyni adlı radionun fəaliyyətini<br />
genişləndirmək imkanım isə yoxdur. Bir sözlə, yazıb-pozuram və beləcə peşəmdən<br />
kənarlaşmıram.<br />
367
— <strong>Mirzə</strong>, biz də Sizə uca Tanrıdan uzun ömür, can sağlığı, Azərbaycanın səsinin<br />
dünyaya çatdırılması işində başladığınız yolda uğurlar arzulayırıq.<br />
— Çox sağ olun.<br />
Aqil CAMAL<br />
«Ekspress» qəzeti<br />
15.08.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> əməliyyat olunub<br />
Tanınmış jurnalist, “Amerikanın səsi” və “Azadlıq” radiolarının Azərbaycan<br />
bölməsinin keçmiş rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> əməliyyat olunub.<br />
M.<strong>Xəzər</strong>in həyat yoldaşı Tahirə xanım yanvarın 21-də “Media forum” saytına<br />
bildirib ki, cərrahiyyə əməliyyatı yanvarın 20-də Almaniyanın Münhen şəhərindəki<br />
xəstəxanada aparılıb. Həyat yoldaşı deyib ki, M.<strong>Xəzər</strong> hələ narkozdan ayılmayıb.<br />
Tahirə xanımın sözlərinə görə, əməliyyat nəticəsində öd kisəsi götürülüb: “Onun əsas<br />
xəstəliyi ağciyərləri ilə bağlıdır. Onda ağır formada xroniki astma xəstəliyi var. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> 2009-cu ilin dekabr ayının 10-dan Münhen xəstəxanasındadır. Amma dünən<br />
üzərində belə bir əməliyyat keçirildi”.<br />
Tahirə xanım hər gün övladları ilə bərabər M.<strong>Xəzər</strong>ə baş çəkdiklərini söyləyib. O<br />
əlavə edib ki, Almaniyada, eyni zamanda qonşu ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılar<br />
M.<strong>Xəzər</strong>in səhhəti ilə maraqlanır və öz yardımlarını təklif edirlər: “Mən onların hər<br />
birinə öz təşəkkürümü bildirirəm”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> (Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu) 1947-ci il noyabrın 29-da Göyçay<br />
şəhərində doğulub. 1973-cü ildə indiki Bakı Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsini<br />
bitirib. 1974-cü ilin yanvar ayınadək Sumqayıtda vəkil işləyib. 1974-cü ilin iyununda<br />
SSRİ-ni tərk edib və İsrailə mühacirət edib.<br />
1976-cı ilin avqustunda “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasında işə<br />
götürülüb. 1979-1985-ci illərdə burda redaktor müavini vəzifəsində çalışıb. 1985-<br />
ci ilin oktyabr ayında ABŞ-a köçüb və Vaşinqtonda “Amerikanın səsi” radiosunun<br />
Azərbaycan bürosunun rəhbəri vəzifəsində işləməyə başlayıb. 1987-ci ilin fevralında<br />
yenidən Almaniyaya qayıdıb, “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasının<br />
müdiri olub. 2003-cü il sentyabrın 2-dək bu vəzifədə işləyib.<br />
M.<strong>Xəzər</strong> mühacirətdə olduğu illərdə — 1975-ci ildə İsraildə Təl-Əviv Universitetinin<br />
368
SSRİ-dən gəlmiş hüquqşünaslar üçün açılan xüsusi kurslarında, 1979-cu ildə<br />
Nyu York şəhərinin Hüntər Kolecində, 1981-ci ildə Böyük Britaniyanın Folqston<br />
şəhərində xüsusi ingilis dili məktəbində, 1986-cı ildə Vaşinqtonda menecerlər üçün<br />
ixtisasartırma kurslarında, 1989-cu ildə Boston Universitetində Münhen filialının<br />
təşkil etdiyi menecerlik kurslarında təhsil alıb.<br />
Mühacirət dövründə o, çoxlu tərcümələr edib, müxtəlif jurnallar, məcmuələr üçün<br />
tədqiqat yazıları hazırlayıb. 1970-ci illərin sonu, 1980-ci illərin əvvəllərində M.<strong>Xəzər</strong><br />
İsveçin Stokholm şəhərində Tərcümə İnstitutunun sifarişi ilə Bibliyanı (Əhdi-Ətiq<br />
və Əhdi-Cədid) bütövlükdə Azərbaycan dilinə çevirib. Onun tərcümə etdiyi Əhdi-<br />
Cədid (İncil) ilk dəfə 1983-cü ildə Xorvatiyada, ümumilikdə isə beş dəfə nəşr olunub.<br />
M.<strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində Əhdi-Ətiq (Tövrat) nəşr edilməyib.<br />
“Media forum”<br />
21.01.2010<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hələ narkozdan ayılmayıb<br />
Almaniyanın Münhen şəhərindəki xəstəxanada əməliyyat olunan “Amerikanın səsi”<br />
və “Azadlıq” radiolarının Azərbaycan bürosunun keçmiş rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hələ<br />
narkozdan ayılmayıb. Bunu “Media forum” saytına M.<strong>Xəzər</strong>in həyat yoldaşı Tahirə<br />
Mikayılova deyib.<br />
T.Mikayılova bildirib ki, həkimlər M.<strong>Xəzər</strong>i bilərəkdən narkozda saxlayırlar: “Ona<br />
süni tənəffüs aparatı qoşublar. <strong>Mirzə</strong> müəllimdə ağır formada astma xəstəliyi olduğu<br />
üçün həkimlər hələ bir müddət onun yatılı vəziyyətdə qalmasını və süni tənəffüs<br />
aparatı vasitəsilə nəfəs almasını məsləhət görürlər. Onu tədricən, ya sabah, ya da o<br />
biri gün oyatmaq istəyirlər”.<br />
Həyat yoldaşı M.<strong>Xəzər</strong>in ötən il dekabrın 10-da təcili xəstəxanaya yerləşdirildiyini<br />
bildirib: “Ona güclü soyuq dəydiyindən birdən-birə astma xəstəliyi də kəskinləşdi.<br />
Dekabrın 10-da nəfəs alması çox çətinləşdiyindən xəstəxanaya aparılası oldu.<br />
Orda bir həftə huşsuz vəziyyətdə, süni tənəffüs aparatına qoşulmuş halda qaldı. Bir<br />
həftədən sonra vəziyyəti nisbətən yaxşılaşmışdı ki, öd kisəsində problem yarandı”.<br />
T.Mikayılova M.<strong>Xəzər</strong>in öd kisəsində daş olduğunu və əvvəllər dəfələrlə müalicə<br />
aldığını qeyd edib: “Xəstəxanada olarkən öd kisəsində iltihab başladı. Üç gün müalicə<br />
olunsa da heç bir faydası olmadı və nəticədə cərrahi müdaxilə edildi, öd kisəsi<br />
götürüldü”.<br />
369
Həyat yoldaşının sözlərinə görə, həkim M.<strong>Xəzər</strong>in vəziyyətinin tədricən düzəldiyini,<br />
müsbət dəyişikliklər olduğunu bildirib.<br />
“Media forum”<br />
22 .01.2010<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in yanlış yayılan ölüm xəbərindən təsirlənən<br />
insanların məktubları<br />
Siz nə qədər sevimlisiniz<br />
<strong>Mirzə</strong> muəllim, xaricdə olmağınıza baxmayaraq hər zaman bu xalqın yanında<br />
olmusunuz, onun dərdlərinə qatlaşmısız. Bu millət bunu hər zaman duyub və<br />
duyacaqdır! Heç nə unudulmur, heç nə yaddan çıxmır! Sizi „öldürüb“ bundan şou<br />
düzəldənlərsə, qoy vicdanlarından utansınlar, əgər onlarda azca vicdandan əsərəlamət<br />
varsa… Mən onlara hiddətlənmirəm. Bu hadisə bir daha göstərdi ki, Siz<br />
nə qədər sevimlisiniz. Onlar da bir gün öləcəklər, təbiətin qanundan heç kim yaxa<br />
qurtara bilməz. Amma elə etsinlər ki, onlara rəhmət oxuyan bir adam tapılsın.<br />
Cəlal Əliyev<br />
15.08.2011<br />
Siz Azərbaycanın nadir və təkrarolunmaz söz, qələm sahiblərindənsiz<br />
Əzizim <strong>Mirzə</strong> bəy! Bu „əzizim“ sözünü sizə təsadüfi demirəm. Mən həyatımda erkən<br />
əzizlərimi itirmişəm. Səmimi deyirəm, buna görə „əzizim“ deməyə ehtiyac duyuram!<br />
Bu ilginc xəbəri oxuyanda bədənim gizildədi! Əlbəttə, ölüm haqdı, çıxmaq olmaz<br />
əlindən. Əsl vətəndaş, insan kimi yaşayanlar və kişi kimi ölənlər üçün bir az obrazlı<br />
olsa da, bu dünyaya mərd gəlib mərd gedənlərın son silahı ölümdü, Babək Xürrəmdin<br />
demiş! <strong>Mirzə</strong> bəy, siz öz şərəfli ömrünüzlə Azərbaycan xalqının ehtiyacı olan çox<br />
gərəkli şəxsiyyətlərimizdənsiniz! Mən onu da mübaliğəsiz bilirəm ki,siz Azərbaycanın<br />
nadir və təkrarolunmaz söz,qələm sahiblərindənsiz.<br />
Tanrı hər zaman sizi qorusun <strong>Mirzə</strong> bəy!<br />
Hörmətlə , Nofəl Əfəndiyev<br />
16.08.2011<br />
370
Bizi yaman qorxutdular...<br />
Salam, <strong>Mirzə</strong> bəy! Bu təxribatçılara lənət! Bizi yaman qorxutdular...Oruc tuturam... Bu<br />
sərsəm xəbəri eşidən kimi necə həyəcan keçirdimsə, az qaldı orucumu pozam. Allaha min<br />
şükürlər olsun ki, sağ-salamatsınız. Azərbaycanın düşmənəri sevinə bilmədi. Əvəəzində<br />
biz sevindik. İndi özümü çox xoşbəxt və gümrah hiss edirəm. Sizə möhkəm cansağlığı,<br />
yaradıcılıq uğurları arzulayıram! Biz hələ sizin səsinizlə çox şad xəbərlər eşidəcəyik.Tanrı<br />
sizə uzun və sağlam ömür versin.<br />
Sayğı və sevgilərlə,<br />
Sultan Laçın<br />
15.08.2011<br />
Nə getmək, nə qalmaq əlimdə deyil...<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim, sadə insanların da dostu olduğu kimi,düşmənləri də var... Amma,<br />
qərar yuxarıdan gəlir, bəndə gücsüzdü...<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”nə yolladığım şeirin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə həsr olunduğunu düşünən<br />
olmasın. Sadəcə, <strong>Mirzə</strong> müəllimlə bağlı yanlış məlumata yaxın olduğu üçün onu sizə<br />
yolladım.<br />
Son vaxtlar nə ölü, nə də diriyəm,<br />
Hər iki tərəfdən olmuşam veyil.<br />
Mən də hamı kimi adi biriyəm,<br />
Nə getmək, nə qalmaq əlimdə deyil.<br />
Dostlar həzin-həzin ağladı məni,<br />
Əğyar xısın-xısın «yağladı» məni,<br />
Vallahi ki, Allah saxladı məni-<br />
Nə getmək,nə qalmaq əlimdə deyil.<br />
Əğyar nə pərt olsun dönüşümə ki,<br />
Maraq dirimədi,ölümə deyil?<br />
Tək özüm peşmanam bu işimə ki,<br />
Nə getmək, nə qalmaq əlimdə deyil.<br />
Dostların gözünün yaşı qurudu,<br />
Əğyarın «xınalı başı qurudu»!<br />
Kimisi bulandı, kimi duruldu;<br />
Birinə ziyandı, birinə xeyir...<br />
Nə getmək, nə qalmaq. əlimdə deyil.<br />
Sevinc Abdullayeva<br />
371
17.08.2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>:”Mən salamatam!!!!Hansı axmaq yayıb bu xəbər?”<br />
Nə yaxşı ki, uzun müddətdir ailəliklə televizora baxmırıq. Yoxsa səhərdən-axşama<br />
kimi evlərə saxta təriflər, yalan xəbərlər püskürən qara qutu çoxdan hamımızı<br />
məhv etmişdi. Şərəf və ləyaqətini itirən, vicdanı olmayan telekanallar bəd xəbərləri,<br />
hətta dəqiqləşdirmədiyi ölüm şayiələrini yaymaqdan həzz alırlar. Avqustun 15-i<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in vəfatı ilə bağlı yayılan yanlış xəbər dostları sarsıtdı, düşmənlərin isə<br />
islatdıqları xına əllərinə yaxılmamış qaldı:“ANS TV-nin “Xəbərçi” proqramında<br />
Azərbaycanın görkəmli jurnalisti, uzun illər “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan<br />
redaksiyasının rəhbəri işləmiş <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in ağır sürən xəstəlikdən sonra 64 yaşında<br />
Bakıda vəfat etdiyi barədə məlumat verilib. Bu barədə ANS-ə məxsus internet<br />
saytda da məlumat yerləşdirilib, lakin az sonra xəbər saytdan çıxarılıb. Modern.<br />
az xəbər yayılandan sonra araşdırma aparıb. «Azadlıq» radiosunun <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə<br />
əlaqəsi olan əməkdaşları saytımıza bildiriblər ki, xəbər həqiqətə uyğun deyil<br />
və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sağdır”. Əcəba, Vətənə həsrət qalan dəyərli ziyalı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Azərbaycana qayıdışını ANS nə vaxt yayımladı ki, ardınca da Bakıda vəfat etdiyini<br />
bildirir? Mənasız verlişlərlə insanları mənən məhv etmək, ölkədəki intihar, ölüm,<br />
qəza... faciə xəbərlərini yaymaq telekanallara, “xəbərçi”lərə yetmədi ki, sapsağlam<br />
insanları da “öldürür”lər? Bu ölkədə cəsur, vicdanlı, işıqlı insanları, xüsusilə qələm<br />
əhlindən olanları şərləyib həbs etmək, gecə evinə gedəndə başına torba keçirtmək,<br />
ya da blokda, maşında, evində güllələmək, kəndirlə boğmaq hökumət tərəfindən<br />
artıq qanun kimi qəbul olunub. Yəqin, təzəlikcə yeni qanun da qəbul edilib: əlləri<br />
çatmayan, qürbətdə yaşayan dəyərli insanların ölüm xəbərlərini yaymaq. Belə<br />
məlum olur ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in yalandan ölüm xəbərini yayanlar general Rail Rzayevi,<br />
jurnalist Elmar Hüseynovu, tanınmış ekstrasens Etibar Erkini iki oğlu bir yerdə qətlə<br />
yetirənlər, Eynulla Fətullayevi həbs edənlər, Aqil Xəlili bıçaqlayanlardır... İnsanların<br />
ümidlərini məhv edənlər, yalançı “xəbərçi”lər, kədərdən, faciədən zövq alanlar ən<br />
qorxulu QATİLLƏRdir.<br />
Kədərli yalan xəbəri eşidəndən sonra insanların <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in poçtuna həyəcan<br />
dolu məktub axını başlayıb:” <strong>Mirzə</strong> bəy! Bu təxribatçılara lənət olsun! Bizi<br />
yaman qorxutdular... Oruc tuturam... Bu sərsəm xəbəri eşidən kimi necə həyəcan<br />
keçirdimsə, az qaldı orucumu pozam. Allaha min şükürlər olsun ki, sağ-salamatsınız.<br />
Azərbaycanın düşmənləri sevinə bilmədi. Biz hələ sizin səsinizlə çox şad xəbərlər<br />
eşidəcəyik... Sayğı və sevgilərlə: Sultan Laçın”. Daha bir məktubdan sitat:“<strong>Mirzə</strong><br />
müəllim, şəxsiyyətinizə dərin hörmətim var. Yəqin ki, Sizdə olan istedad, fitrəti<br />
qabilliyyətlə zalımlara, şahlara, xanlara çox lazımlı bir resursa çevrilə bilərdiniz.<br />
Amma Siz maddiyyəti yox, mənəviyyatı seçmisiniz. Və bu hər Kişinin işi deyil. Az-az<br />
372
kişilər belə seçim edə bilirlər!!! Mən fəxr edirəm ki, mənim belə həmvətənim var!!!<br />
Allah Sizə can sağlığı və sevdiyiniz Azərbaycanı istədiyiniz kimi görməyi nəsib etsin!<br />
Yaşar Məhərrəmov”. Sevgi, həyəcan dolu bu məktubları “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”ndə<br />
oxudum və çox kövrəldim...<br />
Yalançı “XƏBƏRÇİ”lər, nə olar, arada yanlış şad xəbərlər də yayımlayın: “Elmar<br />
Hüseynov sağdır!”, “Ordumuzun Qarbağda möhtəşəm qələbəsi!” də yazın lütfən.<br />
Doğurdan kədərlənməyi, acı çəkməyi, üzülməyi çox yaşamışıq, heç olmasa arada<br />
yalandan sevinməyimizə də şərait yaradın. Məsələn, bu yaxında dostlardan biri mənə<br />
dedi ki, Ahmet Kaya ölməyib, sağdır. Sadəcə izlənməkdən qurtulmaq üçün “ölüb”.<br />
Hətta dostum xəbərin doğruluğunu əsaslandırmaq üçün mənə Ahmet Kayanın<br />
şəkillərindən bir-ikisini də göstərdi:” Qırx yaşında adamın saç-saqqalı belə ağara<br />
bilər? Bunlar onun 50-55 yaşında çəkdirdiyi şəkillərdir. Arada sevdiklərinə belə gizlin<br />
mesajlar yollayır ki, üzülməsinlər”. Gözəl təsəllidir...<br />
P.S. Kiçik oğlumun tez-tez mənə verdiyi və ən çox zövq aldığım sual: ”Ana, məni çox<br />
istəyirsən, yoxsa <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i?..”<br />
Məlahət Ağacanqızı<br />
“Azadlıq” qəzeti<br />
16 .08. 2011<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə həsr olunan məqalələr, poema və<br />
şeirlər...<br />
Xəlil Rza Ulutürk, poema<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! And olsun sökülən dan yerinə;<br />
Dan yeri tək pakizə, saf şerimi yazıram.<br />
Bu paklığın uğrunda ölməyə də hazıram,<br />
Qalmağa da hazıram.<br />
Görməmişəm üzünü... Təbrizim, Rzam qədər,<br />
Qardaşım Rüstəm qədər doğmamsan, yaxınımsan,<br />
Ürəyimin başında<br />
Məhəbbət axınımsan.<br />
Sən qaldırdın səsini ən gərgin, çətin anda,<br />
373
Şərin qanlı əlləri<br />
Xalqımın boğazından<br />
Bərk yapışıb sıxanda!<br />
Var gücünü toplayıb<br />
Az qala Qoşqarımı, Kəpəzimi yıxanda!<br />
Sən ucaltdın səsini necə də müdhiş anda,<br />
Avtomatlı horilla, neandertal sürüsü<br />
Mənim telegüzgümü,<br />
Yüz yerdən partladanda.<br />
Bakı qar çovğununda... qar üstə göllənən qan,<br />
Gecələr patrul gəzir, əlində dolu naqan.<br />
Plaşının altınd batareya işığı,<br />
Görür, yerdən qaldırmır yaralı bir uşağı.<br />
Sən ucaltdın səsini ah, necə müdhiş anda,<br />
Yarımsatqın qəzetlər əqrəb kimi susanda,<br />
Litva bəxtiyar imiş... qanı sel-sel axsa da,<br />
Avropanı silkədi bağrından çıxan səda.<br />
Fəryad qılan Xalqımın cınqırı da çıxmadı,<br />
Yerbəyerdən uzanan<br />
Hansı qanlı caynaqlar<br />
Hulqumunu sixmadı?<br />
Omba durdu “Pravda” mağaranın dibində,<br />
Azərbaycana qarşı tapançası cibində!<br />
Dilinin altında öd,<br />
Milli sülhə çağıran dadsız, duzsuz bir öyüd!<br />
“Moskovski novosti”, “İzvestiya” xəyanət,<br />
Yerli “Kommunist” qəzeti yarı mərd, yarı namərd,<br />
“Litqazeta” kəmfürsət... İqor Belyayev ilan —<br />
Hər dəfə hayqıranda zəhər saçdı ağzından.<br />
Xəlil Rza zindanda... Seyid Tahir Abbas da<br />
Qandallanıblar... susur, dağ vulkanı olsa da.<br />
Etibarın qolları paslı zəncir daşıyır,<br />
Ramiz Duyğun köksündə zəlzələlər yaşayır.<br />
Məhəmməd Tantəkinii gəmirir yüz canavar,<br />
374
Görürlər ölməyib, yox... hələ yarı canı var.<br />
Qafarlı Elmiranın qərarını saymadan,<br />
Boğazlamış Bakını “Kalaşnikov”lu nadan.<br />
Məktəbli Larisanın çantası qan içində,<br />
Hökm eyləyir Moskva — Yaşa bu lal biçimdə!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Səs saldın sən bu sükut anında,<br />
Ağ bir ildırım oldun bəlkə qətrandan qara<br />
Cahan asimanında,<br />
Bir şəfa məlhəmiydi qaldırdığın səs-səda.<br />
— Bu dünyada otun, suyun, torpağın da yaddaşı var,<br />
Sındırılmış bir budağın, söndürülmüş ocağın da<br />
yaddaşı var.<br />
Sən o günlər cahanda bəlkə yeganə səsim,<br />
Ey mənim təbərrikim, tutiyəm, müqəddəsim!<br />
Hayqır, qorxur səsindən qul ürəkli ağalar,<br />
Səsin eşidilməsə, haqq-ədalət boğular.<br />
Səndən necə çəkinir bu çaqqallar sürüsü,<br />
Ayaq tozuna dəyməz generallar sürüsü.<br />
Qan dənizi yaratmış admirallar sürüsü,<br />
Muzdlu nökərləri qoy gəlsin, çəkməni öpsün.<br />
Köpsün qoy acığından mağara sakinləri,<br />
İçlərində qıvrılsın qəzəbləri, kinləri.<br />
Sənə böhtan atdılar, özləri oldu ləkə,<br />
Partlasın qəzəbindən böhtan, ləkə xadimi.<br />
Neçə sülənən gəda —<br />
Müstəmləkə xadimi!<br />
Sənə böhtan atdılar “Kommunist”qəzetindən,<br />
Maskalanmış, sarınmış bir iblis qəzetindən.<br />
Tindən güllə atdılar... Xeyr, tutmadı səni,<br />
Qaytarıb böhtançıya tuşlayıram gülləni:<br />
— Əlli manat muzd aldın, ye, boğmalan, gəbər, öl,<br />
Gəbərməsən, o muzdu Şahnəzərlə yarı böl!<br />
Henrix Borovik ilə,<br />
Belyayevlə yarı böl!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Səsinlə göydə ulduzlar yanır.<br />
375
Hər cümləndə işıqlı bir kəhkəşan saxlanır.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! O alçaq Azərbaycan deyil, yox,<br />
Düşmənlərin hinində kor toyuqdu, las toyuq.<br />
Çaşdım, toyuq söylədim, inan, qoca tülkü də<br />
Ondan yüz qat şərəfli, ağbəxtdir bu ölkədə.<br />
Yad önündə diz çöküb hər gün sülənən gədə<br />
Yalan, böhtan qusduqca rəzilləşir get-gedə.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Yamandır xəbərsizlik bəlası-<br />
Azərbaycana qarşı Moskvanın yapdığı sükut<br />
blokadası!<br />
Ölüm blokadası!<br />
Susma! Qızıl — qırmızı qanlı imperiyanın<br />
Yerə gəlir arxası,<br />
Gəbərəcək darğası.<br />
Səsin qulağımda yox, gözlərimin üstədir,<br />
Şəhidlər türbəsində solmayan güldəstədir,<br />
Səsin, inan, əzizdir Bəstə nigarım qədər,<br />
“Çahargah”ım, “Segah”ım, “Şur”um, “Qatar”ım<br />
qədər.<br />
Susma! Hayqır cahana Ulutürkün səsini,<br />
Yerin-göyün səsini, haqqın səs töhfəsini.<br />
Əsirgəmə bəşərdən od saçan nəfəsini,<br />
Səsin — bahar nəsimi, Cavid, Babək, Nəsimi!<br />
Canavar zağasını dağıdır sənin səsin,<br />
Təbərrikim, tutiyəm, gülnəfəs müqəddəsim,<br />
Bu səadət, bu sərvət<br />
Qəbrədək mənim bəsim...<br />
Azərbaycan yaralı... yüz yerdən kəsim-kəsim...<br />
Səsinə quzu kəsim.<br />
Susma, ucalt hökmünü,<br />
Ey mənim dadirəsim.<br />
Ulutürkün vardırsa <strong>Xəzər</strong> kimi arxası,<br />
Darmadağın olacaq bizə qarşı Kremlin<br />
Sükut blokadası,<br />
Ölüm blokadası!<br />
376
___________________<br />
Mənbə: “Xəlil Rza Ulutürk — “Uzun sürən gənclik” kitabı<br />
24 .01.1991<br />
“100 böyük azərbaycanlı”-<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Haçansa Azərbaycan xalqı ağ günə çıxsa, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in bəlkə də fəryad dolu Səsinə<br />
ehtiyac olmayacaq. Ancaq hələ ki, yurdumuz səfalət içində boğulur, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
Səsi ürəklərə təsəllidir. “Azadlıq” radiosunu mən 40 ildən artıqdır ki, dinləyirəm.<br />
Radionun o zamankı şərhçiləri və diktorları heç şübhəsiz ki, indikilərdən daha artıq<br />
hörmət və izzətə layiqdirlər. Çünki onlar bütün dünyanı sarmış qorxunc KQB sprutu<br />
ilə çarpışırdılar. Adlarını unutduğumuz həmin cəngavərlərə eşq olsun!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> də artıq bu mücadilərin veteranıdır. Onun saçları Azərbaycanın azadlığı,<br />
müstəqilliyi və demokratiyası uğrunda mübarizə çağırışlarında ağardı. Yorulmaq<br />
bilməyən bu cəngavər publisist 20 ilə yaxındır ki, Quzeyli.-Güneyli Azərbaycanın<br />
qanını içən vampirləri sözlə qamçılamaqda və mənən öldürməkdədir. Ancaq<br />
vampirlər mənəviyyatdan məhrumdurlar. Söz xəncəri onlara cox az təsir edir. Ancaq<br />
iqtidarı az da olsa çəkinməyə və ehtiyatlı olmağa məcbur edir. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi<br />
nə qədər seçmə oğulları tutulacaq divandan xilas edib, nə qədər azadlıq carçılarını<br />
həbsxanalardan qurtarıb.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi qaranlıq həbsxana kamerasındakı kiçik pəncərə kimidir. Bircə gün<br />
bu Səsi eşitməyəndə elə bilirik ki, doğma, əziz bir adamımızı itirmişik. Xüsusilə son<br />
illərdə bu səs sanki ikinci bir “Koroğlu” uvertürasıdır. Bu ayıq, cəsur, ədalətli zəka<br />
vampirlərin ağzını “namordnik” kimi hər gün dartır, müxalifətə və azadlıqsevərlərə az<br />
da olsa yaşamaq şansı verir.<br />
Əlisa Nicat<br />
___________________________________<br />
(Əlisa Nicatın1999-cu ildə çapdan çıxmış “100 böyük azərbaycanlı”<br />
kitabından)<br />
377
“Azadlıq”ın boğulan Səsi<br />
Bizi aldadıblar! Bizə deyirdilər ki, yalnız SSRİ-də siyasi senzura var, söz azadlığı<br />
yoxdur və öz fikrini söyləməyə cəsarət edən hər kəsi sistem əzib sındıracaq. Və bizə<br />
deyirdilər ki, orada — dəmir pərdənin o biri tərəfində hər şey fərqlidir. Savadlı sovet<br />
adamları hər gün, daha doğrusu, hər gecə radioqəbuledici cihazlarını açıb, sovet<br />
pozucu sistemi tərəfindən batırılan boğuq “səslərə” qulaq asırdılar. Bu “səslər”in<br />
ictimai rəyin formalaşmasına göstərdiyi təsirin rolunu kiçiltmək qeyri-mümkündür.<br />
O zaman bizə elə gəlirdi ki, orada işləyən insanlar — xalqa düşmən olan rejimlərlə<br />
mübarizə aparan yüksək idealları olan parlaq dissidentlərdir. 1990-cı il yanvarın 20-<br />
də azərbaycanlıların vəhşilikləri və ermənilərin sovet ordusu tərəfindən xilas edilməsi<br />
nağılı dünyaya sırılan anlarda, qəzəbdən titrəyən bir səsin sovet hərbçilərinin Bakı<br />
küçələrində törətdiyi vəhşiliklər haqqında radioreportajı indi də yadımdadı.<br />
“Azadlıq” radiosunun dalğalarından biz həqiqəti eşidirdik. Bu səsin nə qədər insanı<br />
ürək keçməsindən xilas etdiyini dəqiq bilmirəm. Bu səs, Azərbaycanı tərk edən,<br />
ancaq Vətəni qəlbindən silə bilməyən insanın — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi idi. Bütün bu<br />
illər ərzində onun harayı “Liderti” radiosunun bizim azadlığımız üçün mübarizə<br />
apardığına şübhə etməyimizə imkan verməyən yeganə səs idi. Və indi şok bir<br />
xəbər sarsıdıb bizi — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i “Azadlıq” radiosundan çıxardıblar. Bu radionu<br />
“Azadlıq” adlandırmağa insanın dili gəlmir. Gülünc bir səbəbə görə işdən çıxarıblar,<br />
çünki indiyədək mətbuatda çıxan xəbərlər sayaqlamanın məhsuludur. Əslində hər<br />
şey çox bəsitdir: “Azadlıq” radiosu elektron kütləvi informasiya vasitələri arasında<br />
heydərizmə qarşı sonuncu səngər idi. Prezident seçkiləri yaxınlaşırdı. Bir dənə belə<br />
elektron KİV-i nəzarətisiz buraxmaq olmazdı. Vaşinqton müdrikləri nəyin yaxşı,<br />
nəyin pis olduğuna bizim yerimizə özü qərar verirdi və bu planları ancaq xalqın<br />
etimadına arxalanan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> poza bilərdi. Bu səbəbdən, taleyüklü seçkilər<br />
ərəfəsində sabitlik üçün təhlükə təşkil edən bu amili saxlamaq olmazdı. Putin<br />
Rusiyasında bunu “media məkanının təmizlənməsi” adlandırırlar. Sən demə, hətta<br />
ən demokratik ölkələrdə də media məkanını təmizləyirlər. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> getməli<br />
idi, çünki o, Azərbaycana yeni münasibət konsepsiyasına uyğun gəlmirdi. O bunu<br />
başa düşmürdü. Başa düşmürdü ki, ölkəni yerli-dibli onlara satan “gülməşəkər<br />
övlad”larını Amerika niyə himayə etməlidir. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, oğul Əliyev rejimi ilə<br />
dostluğun qurbangahında yandırılan qurbanlıq idi. “Liberti” radiosunun <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in rəhbərlik etdiyi Azərbaycan bölməsi qədər heç kanal bu rejimlə belə ardıcıl<br />
və inadkarlıqla mübarizə aparmırdı. Ölkədə senzura tüğyan edən vaxtlarda ən gizlin<br />
həqiqətləri car çəkib yayan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> idi. Azərbaycanın korrupsiya maşınının<br />
vüsətini və ölçüsünü ifşa edən materiallar ilk dəfə onun ağzından səslənmişdir.<br />
378
Heydərizm rejiminin xaricdə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən daha ardıcıl düşməni olduğunu<br />
təsəvvür etmək çətindir. Məlumdur ki, ona təzyiq göstərilirdi. Ona dəfələrlə<br />
xəbərdarlıq edilmişdi ki, özünü yığışdirsın. Son vaxtlarda onun, demək olar, tamamilə<br />
efirdən uzaqlaşması da təsadüfi deyildi. Lakin hətta bu, kömək etmədi. Onu işdən<br />
çıxardıb, düz küçəyə atdılar. Və bununla bizim hamımıza azərbaycanlıların hüquqları<br />
və azadlığı uğrunda mübarizə dövrünün sona çatdığını anlatdılar.<br />
Bu gün gileylənmək olar ki, onun verilişləri professionallıqdan uzaq idi, verilişlərində<br />
faktlar yox, emosiya üstünlük təşkil edirdi. Gileylənmək olar, amma bunu bəyan<br />
etməyə kimin dili gələr? Axı mübarizə qurbansız olmadığı kimi, səhvsiz də olmur.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bu mübarizənin qurbanı oldu. Əsl cəsarətli Azərbaycan vətənpərvəri<br />
kimi o, öz həmvətənlərinin xoşbəxt taleyi uğrunda çarpışırdı. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bunu<br />
etməyə də bilərdi. Bəli, etməyə bilərdi. Bir çox soydaşlarımız xarici firmada işə<br />
düzələn kimi əcnəbi ağalarının ayaqlarını yalamağa hazırdır. ABŞ vətəndaşı və yəhudi<br />
milliyyətinə mənsub <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycanla bağlı keçmişini asanlıqla unudub öz<br />
bosslarının tələblərini yerinə asanlıqla yerinə yetirə bilərdi. Hamı bilir ki, söz azadlığı<br />
kütləvi məlumat vasitələrinə sahib olanların ixtiyarındadır. Amma o, bacarmadı, buna<br />
dözmədi. Görünür ona görə ki, onu böyüdən torpağa olan məhəbbət sönməmişdi.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in işdən çıxarılması ilə biz hamımız uduzmuşuq, çünki biz, sonuncu<br />
vicdanlı informasiya mənbəyindən daha çox şey itirmişik. Bu, harada yaşamasından<br />
asılı olmayaraq bütün azərbaycanlıların məğlubiyyətidir. Çünki böyük bir<br />
vətənpərvər zərər çəkib. Elə bir vətənpərvəri ki, onun yeganə günahı öz vətənini<br />
həddən artıq sevməsidir.<br />
Elmar Hüseynov<br />
___________<br />
Məqalə “Monitor” həftəlik jurnalından (No 28, 6 сентября 2003 г) ruscadan<br />
tərcümə olunub<br />
Sabir Rüstəmxanlı: “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> milli mübarizəmizin rəmzidir!“<br />
“Azadlıq” radiosunun Azərbaycan bölməsinin sabiq rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
vəzifəsindən kənarlaşdırılması adıçəkilən radioşirkət rəhbərliyinin narazılığına<br />
səbəb olub. Bu addım ölkə ictimaiyyəti arasında da birmənalı qarşılanmayıb.<br />
Tanınmış ziyalılar, elm, ədəbiyyat adamları <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in müdafiəsinə qalxıblar.<br />
Şirkət rəsmiləri jurnalistin vəzifədən uzaqlaşdırılmasının səbəblərini araşdırdığı<br />
bir vaxtda Azerbaycanda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in müdafiəsi ilə bağlı müxtəlif tədbirlər<br />
379
keçirilir. Bu gün keçirilməsi planlaşdırılan belə müdafiə aksiyalarından birində<br />
tanınmış şair, prezidentliyə namizəd, Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədri Sabir<br />
Rüstəmxanlı da iştirak edəcək. Sabir bəylə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tanışlığı 1988-ci ildən<br />
başlayıb. Qiyabi tanışlığı qısa vaxt ərzində sıcaq münasibətlər əvəzləyib. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in Sabir Rüstəmxanlının məşhur “Ömür” kitabından parçaları “Azadlıq”<br />
radiosunda səsləndirməsi isə onların münasibətlərinə ayrı bir çalar qatıb: “<strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>i Azərbaycanda mətbuatın olmadığı, haqq sözümüzü dünyanın eşitmədiyi<br />
vaxtlardan tanıyıram. O vaxtlar <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycanda Milli Mübarizənin<br />
rəmzlərindən sayılırdı. Bakının, əyalətlərin harayını dünyaya çatdırırdı. Mənim<br />
üçün <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> vicdanlı, ürəyi Azərbaycan üçün yanan bir jurnalistdir. Uzun<br />
illər <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> qiyabi olaraq hər birimizin dostuna çevrilmişdi. İki ilə yaxın<br />
“Azadlıq” radiosunda “Ömür” kitabından parçaları oxudu. Bu iki ildə “Ömür”ü<br />
cümlə-cümlə millətin beyninə yeritdi, dünyaya tanıtdı. Beləcə, “Ömür” kitabı <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>lə mənim aramda dostluq körpüsü yaratdı”. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in 1988-90-cı illərdəki<br />
fəaliyyətini yüksək qiymətləndirdiyini bildirən Sabir Rüstəmxanlı “əfsus ki, son illər<br />
vaxt məhdudiyyətindən onun radio fəaliyyətini yaxından izləmək imkanım yoxdur”<br />
deyib. Buna baxmayaraq, VHP sədri ötənlərin nostalji hisslərində olduğunu da<br />
gizlətməyib: “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i Azərbaycanın Milli Azadlıq Mübarizəsində və Azərbaycan<br />
jurnalistikasının inkişafında müstəsna rolu olan bir insan kimi dəyərləndirib, önəm<br />
verirəm. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in xidmətləri sırasında Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “Əli və<br />
Nino” əsərinin tərcüməsini ayrıca vurğulamaq lazımdır. Təkcə bu xidmətlərinə görə,<br />
<strong>Mirzə</strong>yə hörmətlə yanaşmaq lazımdır”. Ötən illər ərzində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in mövqeyinin<br />
dəyişə biləcəyini, müxalifətin qəbul etdiyi və etmədiyi hakimiyyətə eyni gözlə baxa<br />
biləcəyini istisna etməyən Sabir Rüstəmxanlı “bunlar <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in fəaliyyətini<br />
danmağa əsas vermir. İstəməzdim <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> boyda haqqı, haqq sözünü itirək”<br />
deyib. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in radio fəaliyyətindən kənarlaşdırılmasına gəlincə, prezidentliyə<br />
namizəd bu barədə mövqe bildirməkdən çəkinib. Bunu <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i son vaxtlar<br />
izləməkdən məhrum olması və məsələnin motivləri ilə yaxından tanış olmaması<br />
ilə izah edib. Bununla yanaşı Sabir Rüstəmxanlı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in müdafiəsi ilə bağlı<br />
keçiriləcək bütün tədbirlərdə iştirak etməyə və Azərbaycan mübarizəsinin rəmzi<br />
adlandırdığı jurnalistin müdafiəsində durmağa hər an hazır olduğunu bildirib: “<strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> qəlbi Azərbaycan sevgisi ilə dolu bir insandır. Azərbaycanın təbliğinə geniş<br />
yer verib, demokratik qüvvələrin, müxalifətin haqq səsini dünyaya çatdırıb. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in mövqeyi çoxluğun, xalqın fikri olub. 20 Yanvar hadisələrindən sonra ölkədə<br />
heç bir mətbu orqan dərc olunmurdu. Radio, televiziya işləmirdi. Təkcə əyalətlərdə<br />
deyil, paytaxtda belə, insanlar məlumatsızlıq girdabında idi. Belə bir vaxtda <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong> xalqın haqq səsini dünyaya çatdırdı”. Sabir Rüstəmxanlı “bir insan, jurnalist<br />
kimi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən narazı qalanlar ola bilər” desə də, baş verən hadisəni tanınmış<br />
radiojurnalistə qarşı haqsızlıq kimi qiymətləndirib.<br />
380
Mənsurə SƏTTAROVA<br />
“Cümhuriyyət” qəzeti<br />
10.09.2003<br />
Millətin haqq səsi, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im<br />
O qara yanvarda təklənən xalqın,<br />
Dərdini dünyaya bəyan eylədin<br />
Dar gündə Vətən də, sənə güvəndi,<br />
Dönmədən aləmə haqqı söylədin.<br />
Titrək səsini dinlədikcə biz,<br />
Sanki azalırdı bir an dərdimiz.<br />
«<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» də, özü də,<br />
Bir zaman olacaq ibadətimiz.<br />
Haqqın carçısıdı dərvişsayağı,<br />
Haqq təki ucaldı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
Saldı fəryad, düşmən bağrı çatladı,<br />
Vüqarla dayandı, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
Ömürdə yolların Zirvəyə doğru<br />
Zirvələr-zirvəsi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
«Düşüncən» mənimçün quran ayəsi<br />
Millətin haqq səsi, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
Sən Odlar yurdunun odu-ocağı<br />
<strong>Xəzər</strong> tək sirlisən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
Qartal tək kəşf etdin uca bir dağı<br />
Odu söz etmisən, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
Müqəddəs kitablar olsun dayağın,<br />
Daşlara dəyməsin bir də ayağın.<br />
Başına tac olsun övlad-uşağın,<br />
Elimin əzizi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>im.<br />
Əliyusif Məmmədzadə<br />
05.02.2004<br />
381
Amerikanın iç üzü və ya əlvida, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>!<br />
Mən uzun illər mənfur, məkrli və amansız Sovet imperiyasından əzab çəkən bir yazıçı<br />
kimi gecələr səhərəcən rejimin bütün vasitələrlə səsini boğmaq istədiyi “Azadlıq”<br />
radiosuna qulaq asmışam. Bu radio mənim üçün dəhşətli həbsxana karserindəki<br />
kiçik pəncərə kimi, işıq və ümid mənbəyi idi. Və o olmasaydı, mən heç şəksiz ki,<br />
havasızlıqdan boğulardım.<br />
Bu radionun mənim üçün iki rəmzi vardı: B. Paromonov və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>. Onların<br />
gur, ehtiraslı səsləri sovet imperiyasını lərzəyə salırdı. Xüsusilə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Azərbaycan xalqının dünyada yeganə müdafiəçisi və arxası kimi, gecə-gündüz<br />
onun düşmənlərini qamçılayır, haqqını və hüququnu müdafiə edirdi. “Azadlıq”<br />
radiosunun Azərbaycan şöbəsinin ilk sədrini (heyf ki, adını unutmuşam) terrorla<br />
aradan götürən sovet rejiminin <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə gücü çatmadı. Və hələ də Azərbaycan<br />
radiosunda siyasi həpəndlik edən mənfur imperiyanın sədaqətli təbliğatçılarından<br />
Yasin Qaraməmmədlilərin lənətlərinə baxmayaraq, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi daha da gur<br />
səslənirdi. Və nəhayət, qanlı imperiya öz daxilində çürüyüb çökdü.<br />
Beləliklə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> sovet imperiyasına, KQB-yə, Sov. İKP və onun Siyasi Bürosuna<br />
qalib gəldi. O, Xruşova, Brejnevə hakimiyyətin ilk 5 ilində Qorbaçova qalib gəldi.<br />
O vaxtlar bütün bunlar üçün qəlbimiz, əlbəttə ilk növbədə ABŞ-a minnətdarlıq<br />
hissləri ilə aşıb-daşırdı. Amma heyf...<br />
Azərbaycan nəhayət, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in, mənim və xalqımızın ləyaqətli oğullarının bu<br />
qədər arzuladığı azadlıq və müstəqilliyə qovuşdu. Amma bu azadlıq Günəşi cəmi<br />
bir il üzümüzə güldü. Çünki meydan epopeyasının qəhrəmanlarından biri, azad və<br />
müstəqil Azərbaycanın prezidenti Əbülfəz Eçibəy guya vətəndaş müharibəsinə yol<br />
verməmək üçün Kələkiyə qaçdı. Və bu zaman sanki öz missiyasını başa vurmuş<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in gur səsi yenidən öz əvvəlki məni və əhəmiyyətini kəsb etdi. O, yenidən<br />
hər cür tiranlığı qamçılamağa başladı.<br />
Və mən bu zaman heç bir tərəddüd etmədən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in adını tərtib və tərənnüm<br />
etdiyim “Yüz böyük azərbaycanlı” siyahısına daxil etdim. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> yenidən<br />
mənim və mənim kimilər üçün, ölkəmiz üçün həqiqət və ədalət ruporuna , ümid və<br />
xilas rəmzinə çevrildi.<br />
Və bu zaman ikinci, amma dərk edilən və başa düşülən metamarfoza baş verdi.<br />
Amerika Birləşmiş Ştatları hökuməti — o hökumət ki, “Azadlıq” radiosunu yaradıb,<br />
382
illər uzunu sovet imperiyası ilə efir müharibəsində ona sarsıdıcı zərbələr endirib,<br />
SSRİ ilə öz azadlığı uğrunda qanlı mübarizəyə girən qəhrəman əfqan xalqına dayaq<br />
olub və bizim hamımızın xalqların azadlıq və demokratiya carçısı hesab etdiyimiz<br />
bir hökumət, üzündən maskasını atıb qorxunc və yırtıcı dişlərini göstərdi. Sən demə,<br />
Azərbaycan Amerikaya onun siyasi və iqtisadi məqsədləri üçün lazım imiş. Sovet<br />
dövründə daim tənqid etdikləri korrupsioner rejimə 4 əlli dəstək verməklə, ABŞ<br />
hökuməti özlərinin demokratiya, həqiqət və ədalət carçısı kimi qələmə verilən siyasi<br />
simalarının əsl mahiyyətini açıb göstərdilər. Deməli , bunlar Panama dövlət başçısı<br />
və generalı Norrieqa kimi neçə-neçə ölkə rəhbərlərini heç də narkotika alverinə<br />
və ya amansız diktataor olmalarına deyil, sadəcə, onlara sərf etmədiklərinə görə<br />
devirmişlər.<br />
Amerika Azərbaycan xalqına, onun ideallarına tüpürərək, bu ağır günlərdə onun<br />
yeganə həyanı olan şanlı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i bütün böyük xidmətlərinə zərrə qədər<br />
əhəmiyyət verməyərək , vəzifədən kənar edib, bizi əliyalın, qaranlıq quyuya qoydular.<br />
“Azadlıq” radiosu elə bil axtalanan kişiyə, dişsiz, obyektiv və naqqal bir vəkilə döndü<br />
ki, nə istədiyi, kimə xidmət etdiyi heç kimə— hətta öz bədbəxt əməkdaşlarına da<br />
məlum deyil. Bu da sənə Amerika, bu da özünü dünyada azadlıq və demokratiyanın<br />
qarantı hesab edən dövlət! Bu da sənə demokratiya və siyasi məfkurə atası Z.<br />
Bzejinski.<br />
Əlvida, böyük <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>! Mən hələ 70-ci illərdə öz gözəl və mərdanə səsinlə efirə<br />
verdiyin Qurban Səidin “Əli və Nino” romanına görə , ondan aldığım dünyalarca<br />
zövq və xoşbəxtliyə görə sənə bir daha “sağ ol!” deyirəm.<br />
Neyləməli, bizimki də belə gətirdi. Sən, Bakıda sənin adını daşıyan küçə axtarma!<br />
İllərlə mənəviyyatı çirkaba bulananlar , ideyalarını bir qarın çörəyə satanlar, döşlərinə<br />
“məni satın alın” kimi gözəgörünməz şüarlar yazıb küçələrdə və ya “Mersedes”lərdə<br />
veyillənənlər və ya kəllələrində ağıl əvəzinə eşşək nəcisi gəzdirən siyasi büqələmunlar<br />
ölkəsində sənin qədrini kim biləcək?!<br />
Bir də Amerikada nə günah! Bu dünyada heç vaxt adamların qabağına onların<br />
xarekterinə və təbiətinə uyğun olmayan yemək qoyulmur. Kimin nəyə layiq<br />
olduğunu, kimin nə yediyini, kimin nəyi həzm edə biləcəyini yaxşı bilirlər. Kiməsə<br />
cücə plov, kiməsə yal verilir. Kim nəyə layiqsə onu alır.<br />
Əlisa Nicat<br />
Sentyabr, 2004 “Tarixin qürubu “kitabı<br />
383
Bu səs heç zaman susmaz...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i düşünəndə, onun kəşməkeşli həyatını arayıb-axatarıb nəsə ortaya<br />
çıxarmaq istədikdə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən qabaq adama doğma bir səs , bu səsin arxasında<br />
isə əqidə, əməl, ləyaqət, cəsarət, sədaqət , mərdlik və ilqar gəlir. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi—<br />
milyonların ümid yeri, qaranlıqların çırağı, müdafiəsiz bir millətin arxası, dayağıdır...<br />
Bu SƏS heç zaman susmaz. Həyat çox qəribədir. Elə insanlar da bəzən həyat kimi<br />
qəribədir və elə qəribəliklərə dolu bu həyatdan heç bir insan başa aça bilmir. Kimi<br />
həyatı hökmran, kimi qul, kimi yaltaq, kimi xain, kimi satqın, kimi riyakar və.s. olaraq<br />
başa vurur. Bir də ƏQİDƏ insanları var bu dünyada. Bu insanlar həyatda bu gün<br />
üçün yaşamırlar, onlar dünən, bu gün, sabah üçün yaşayırlar. Onlar varsa, demək<br />
sabaha ümid də olur. Əgər bir gün əqidə insanları olmasa, yazıq sabahlara. Sevimli<br />
şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə necə də gözəl deyib:” Yarpağı tez solar tək ağacın da,<br />
daldası yoxdursa, necə solmasın? Meşələr sultanı, ormanlar şahı, aslanın özü də yalqız<br />
olmasın!” Bəli, məhz o tənha günlərdə, millətin yalqız qaldığı illərdə, bizim arxamız<br />
idi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>...<br />
“Danışır “Azadlıq” radiosu, mikrofonda <strong>Mirzə</strong> Xəzəzrdir! Sovet qoşunları bütün<br />
beynəlxalq qanunları poazaraq Bakıya soxulmuş və dinc əhalini qanına qəltan<br />
etmişdir”. Yəqin bu sözlər hamınızın qulaqlarında bu gün də səslənməkdədir.<br />
Televiziyanın generatoru partladılmış, qəzetlər sovet işğalçılarının hərbi senzurası<br />
altında, dövlət adamları ləyaqətsiz, cəsarətsiz, aciz durumda... Tənha bir millətin<br />
bütün dünya ilə əlaqəsi kəsilib. Ümidimiz yalnız <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsinədir. Yalnız<br />
ondan məlumat ala bilirik və yalnız ona dərdimizi deyə bilirik. Başımıza gələn<br />
faciəni <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> həyəcanlı səsi ilə bütün dünyaya çatdırır. Yenə qulaqlarıma<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi gəlir:” Əziz dinləyicilər, bir xalqı əzirlər, amma dünya susur! Bir<br />
xalqı təkləyib boğurlar, amma insanlıq susur!..” Hələ də qulaqlarımdan getməyən,<br />
yaddaşımdan silinməyən bu SƏS— Azərbaycanın azadlığı uğrunda çırpınan<br />
inqilabın səsi idi. Pərən-pərən salınmış bir millətin birlik, bütövlük səsi idi o SƏS.<br />
Yenə xəyalım o uzaq illərə gedib çıxır. Yenə hamı qulağını radioya yaxınlaşdırıb, ətarfa<br />
yayılan doğma, əziz səsi həyəcanla dinləyir:” Danışır Azadlıq radiosu! Mikrofonda<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dir! Əziz dinləyicilər, 1990-cı il, yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə<br />
Sovet qoşunları beynəlxalq qanunları pozaraq, Bakıya soxulmuş, əliyalın bir milləti<br />
rəhimsizcəsinə qırmaqda davam edirlər. Dünya susub, ancaq Bakıda işğalçı sovet<br />
əsgərlərinin odlu silahları susmaq bilmir. Bir də susmayan övladını itirmiş çarəsiz<br />
analardı. Analar hıçqırır, analar ağı deyir! Amma nədənsə insan haqlarından<br />
dəm vuran ölkələr bu vəhşəti görmürlər. Bakı küçələri insan dənizini xatırladır.<br />
Hərbiçilərin özbaşnalıqlarının, soyğunçulqlarının, əxlaqsızlıqlarının həddi-hüdudu<br />
yoxdur. Sanki Tanrı da üz döndərib bu millətdən.<br />
384
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in sayəsində “Azadlıq” radiosundan Azərbaycandakı vəziyyətdən xəbər<br />
tutan İsrail xalqı qanlı yanvardan bir gün sonra Xayfada izdihamlı mitinq təşkil edir<br />
və xalq İsrail hökumətini məcbur edir ki, bu cinayətə qarşı etiraz səsinin ucaltsın.<br />
Xalqın tələbi yerinə yetirilir...<br />
Yenə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in qəzəbli səsini eşidirəm:” Əziz dinləyicilər! Bakıda zirehli<br />
maşınlar altında insanlar əzilir, qurşuna tutulur, körpələrə, qocalara belə rəhm<br />
edilimir. Belə bir ağır vaxtda Türkiyə dövlətinin prezidenti hələ ayırd edə bilmir<br />
ki, Azərbaycan milləti onun doğma qardaşıdır, yoxsa öğey. Türkiyə prezidenti<br />
Turqut Özal hələ azərilərin sünni və ya şiə olmasını araşdırır...”. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in bu<br />
məlumatından sonra Türkiyənin küçələri insan izdihamı ilə aşıb-daşır. Və Turqut<br />
Özal xalqdan üzr istədikdən sonra Qara Yanvar faciəsinə etirazını bildirir. İsrailin,<br />
Türkiyənin bu mövqeyinə bütün dünya çaş-baş qalıb. Hər ölkədə bu hadisə bir cür<br />
yozulur. Bir çoxları azəri lobbisinin daha çox İsraildə və Türkiyədə güclü olduğunu<br />
düşünür. Qoy dözümlülükdən dəm vurub, gizlində antisemit mövqedə duran<br />
dövlətlər dözümlülüyü gəlib Azərbaycandan öyrənsinlər. Və bilsinlər ki, dünyada<br />
antisemit təbliğatını azəri övladı antiazəri təbliğatı kimi qəbul edir. Hətta ən qatı<br />
azəri millətçiliyində belə antisemit hisslər ola bilməz. Dünyada özünü “müsəlman<br />
xilaskarı” sayan İran isə İsraildə azərbaycanlıların lehinə olan etiraz mitinqlərindən<br />
utanaraq, axır ki, birhəftə keçəndən sonra öz etirazını bildirməyə məcbur olur.<br />
Və sonralar Azərbaycana qarşı haqsız müharibədə İranın tutduğu mövqe hamıya<br />
məlumdur, bunun şərhə ehtiyacı yoxdur. O zaman sapı özümüzdən olan baltalar<br />
Moskvaya yarınmaq üçün “Kommunist” qəzetində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in əleyhinə böhtan<br />
dolu yazı dərc etdilər. Qeyrətli ziyalımız şair Sabir Rüstəmxanlı redaktoru olduğu<br />
, həmin illər min bir əziyyətlə nəşr etdiyi , rekord tirajlı “Azərbaycan “ qəzetində<br />
öz obyektiv və cəsarətli məqaləsini yazdı və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in kimliyini millətimizə<br />
vaxtında çatdırdı. İndi də mövqeyini dəyişməyən şair Sabir Rüstəmxanlı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i<br />
obyektiv qiymətləndirərək demişdir:” <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> milli mübarizəmizin rəmzidir!”<br />
Çətin illər, çətin günlər keçmişik. Azərbaycanın hər yerində işğalçı sovet qoşunları,<br />
separatçı erməni quldurları təpədən dırnağa qədər silahlanıb gecə -gündüz yatmayıb<br />
yeni iğtişaşlar törədirdilər. Həmin vaxtlarda Azərbaycanın dəyərli oğlu <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
də yatmayıb, “Azadlıq “ radiosunda mənfur düşmənlərimizin iç üzünü dünyaya<br />
göstərir və milləti ayıq olmağa səsləyirdi...<br />
O vaxtlar “Azadlıq” radiosunda telefonlar susmurdu. Dəyərli ziyalılar, sadə<br />
vətəndaşlar öz ürək ağrılarını, xalqın başına gələn faciəni radio vasitəsilə dünyaya<br />
çatdırırdılar. Bu, əlbəttə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in sayəsində mümkün olurdu. Sevimli şairimiz<br />
Bəxtiyar Vahabzadənin səsini tez-tez radio dalğalarından eşidirdik:” <strong>Mirzə</strong> müəllim,<br />
Qorbaçovun əmri ilə sovet faşist əsgəri mənim millətimi qırır. Qorbaçovun əli<br />
mənim millətimin qanına boyanıb...”. Bəli, şair həyatını təhlükəyə ataraq bu ifadələri<br />
işlədir, onun və başqalarının kəskin çıxışlarını efirə buraxan redaktorun da həyatını<br />
təhlükədə qoyduğunu az çox mətbuatdan başı çıxanlar anlayar...<br />
385
Bakıda kütləvi həbslər ara vermir. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi də aramsız bu özbaşınalıqları<br />
qamçılayaraq bütün dünyanı hadisələrdən xəbərdar edirdi:”Davam edir 37, daha<br />
kəskin, daha ciddi...”.<br />
Maraqlıdır, görəsən o vaxtlar hörmətli dinləyicilər heç olmasa bir anlığa da olsa<br />
düşünürdülər ki, radio dalğalarından yayınlanan həyəcanlı səs hansı çətinliklər<br />
hesabına xalqın hüzuruna çıxır? Bu qeyrətli səs sahibi tək-tənha mücadilə edirdi və<br />
imkan vermirdi ki, xalqının haqqı tapdansın, o səsi kimsə boğsun. Çünki o, bilirdi<br />
ki, o sussa, bir millətin haqq səsini boğacaqlar. Düşmən hər yerdə olduğu kimi,<br />
“Azadlıq” radiosunda da, gecə-gündüz o səsi boğmaq üçün plan cızır, redaksiyanın<br />
içərisinə ixtilaflar yeridirdi. Redaksiya daxilində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i santaj edir, min cür<br />
təxribatlar edirdilər. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> isə Azərbaycanın inqilab, üsyan bayrağını əlində<br />
möhkəm saxlayıb, ayıq-sayıqlığını heç vaxt itirmirdi. Və gündən-günə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
səsi daha güclü, daha cəsarətli, daha ümidverici ruhda səslənirdi. Bəlkə də qəbul<br />
edərsiniz, məni az-çox tanıyanlar bilir ki, mən “Azadlıq” radiosunun mikrofan<br />
arxasında baş verən hadisələrdən xəbərdaram. Amma ən dəqiq məlumatları və<br />
redaksiyada baş verənləri heç şübhəsiz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bilir. Bilmirəm, yəqin ki, <strong>Mirzə</strong><br />
müəllim bu barədə mətbuata danışmaz və çünki üzləşdiyi çətinlikləri reklam etmək<br />
onun təbiətinə uyğun deyil. <strong>Mirzə</strong> müəllim çox cəsarətli və cəsur olduğu qədər də,<br />
çox təvazökar bir insandır. Burada bir haşıyə çıxmaq istəyirəm: hələ Sovet dövründə<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllimin əlinə bu gün ermənilərin başımıza açdığı mənfur planlar keçir<br />
və dərhal verliş hazırlayır. Təəssüflər olsun ki, radionun o zamankı baş redaktoru<br />
qorxusundan həmin verlişi efirə buraxmağı qadağan edir. Rəhbərlik “az aşım, ağrımaz<br />
başım” prinsipinə üstünlük verməyi daha vacib bilir. Ancaq həmin mənfur plan <strong>Mirzə</strong><br />
müəllimin təşəbbüsü ilə Azərbaycan dinləyicilərinə yazılı olaraq çatdırlır.<br />
80-ci illərin axırı, 90-cı illərin əvvəllərində “Azadlıq”radiosunun erməni şöbəsinin<br />
müdiri, qatı millətçi, millətlər arasında nifaq toxumu səpən və bizim millətin<br />
ünvanına olmazın böhtanlar, təhqirlər deməkdən çəkinməyən Ser Motali (eduard<br />
Ogenesyan) ilə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in arasında açıq-aşkar mücadilə gedirdi. Mən əminəm ki,<br />
bundan Azərbaycan dinləyicilərinin xəbəri belə yoxdur. Və dəfələrlə <strong>Mirzə</strong> müəllimlə<br />
Ser Motalinin münaqişəsinə yüksək səviyyədə baxsalar da, Motalinin havadarları onu<br />
tez dəstəkləyirdilər. <strong>Mirzə</strong> müəllim isə bu mübarizədən bir addım da geri çəkilmirdi.<br />
Lev Roytmanın bir başa rus dilində efirə verdiyi “Komentatori za kruqlım stolom”<br />
verlişində 1991-ci ildə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> həmin o Ser Motali ilə növbəti dəfə debata<br />
çıxdılar. Yəqnin ki, dinləyicilərin çoxunun yadında olar: <strong>Mirzə</strong> müəllim təbiətinə<br />
uyğun səbr və təmkinlə, elmi mənbələrə söykənən faktlarla Ser Motalinin dağarcığını<br />
açıb qoyur ortaya, o isə söz tapa bilmədiyindən, milli xüsusiyyətinə xas olan xislətilə<br />
başladı qışqır-bağır salmağa. <strong>Mirzə</strong> müəllim isə dəmir səbr nümayiş etdirib, sakit və<br />
peşəkar taktika ilə onun bütün iç üzünü dünləyicilərin önünə qoydu. Artıq verlişi<br />
davam etdirmək mümkün olmadığı üçün, Lev Roytman birbaşa efiri kəsməli oldu.Və<br />
həmin verlişdən sonra Ser Motalinin <strong>Mirzə</strong> müəllimlə düşmənçiliyi artıq kulminasiya<br />
386
nöqtəsinə çatdı. Mübarizə son həddə çatanada <strong>Mirzə</strong> müəllim bir addım da geri<br />
çəkilmədi və ondan sonra Ser Motalini bir daha radioda görən olmadı. Heç erməni<br />
lobbisinin də aktiv fəaliyyəti ona kömək edə bilmədi. Və bu hadisədən sonra qeyri<br />
obyektiv mövqe tutan başqa redaksiyaların müdirlərinə xəbərdarlıq edildi.<br />
Bəli, <strong>Mirzə</strong> müəllim sübut etdi ki, Azərbaycan millətinin səbri var, ancaq səbr kasası<br />
daşanda heç nə və heç kim onun qarşısında dayana bilməz. Axı həmin mübarizə<br />
Ser Motalinlə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> arasında olan mübarizə deyildi. Bu, pərdə arxasında<br />
Azərbaycan və Ermənistan mücadiləsi idi . Və bu mücadilədən Azərbaycan qalib<br />
çıxmışdır...<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dən küsənlər kimlərdir? İqtidar küsür, müxalifət küsür, Azərbaycana<br />
düşmən kəsilmiş ermənilər küsür, hətta ruslar da küsür. Küsməyən təkcə Azərbaycan<br />
xalqıdır. Onlar <strong>Mirzə</strong> müəllimin səsini hər gün səbirsizliklə və ümüidlə gözləyir, o<br />
səslə təskinlik tapırdı tənha qalan millət.<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim təkcə jurnalist və redaktor kimi deyil, “Azadlıq” radiosunun<br />
Azərbaycan redaksiyasının müdiri kimi də həmişə prinsipial, ədalətli və rəhmli<br />
mövqedə olmuşdur. Onun işə götürdüyü jurnalistlərin demək olar ki, hamısı kasıb və<br />
sadə ailələrdən çıxan insanlar olublar. Onlar məhz <strong>Mirzə</strong> müəllimin yanında işləyərək<br />
bir jurnalist kimi yetişib formalaşırdılar. Maddi cəhətdən isə özlərinə ev-eşik , şərait<br />
qurub, hətta kasıb qohum-əqrəbalarına kömək edə bilirdilər. <strong>Mirzə</strong> müəllim o qədər<br />
qayğıkeş insandır ki, əməkdaşlarının bütün problemləri ilə maraqlanırdı, onları<br />
yoluna qoymağa çalışırdı. Qürbətə üz tutan həmvətənlərimizin viza işlərini yoluna<br />
qoyur, onların xaricdə yerləşməsinə yardım edirdi. Onun radioda işlədiyi müddətdə<br />
hamı efir vasitəsilə dərdini deməyə, ürəyini boşaltmağa imkan tapırdı.<br />
Azəarbaycanın ziyalısından tutmuş, fəhlə və kəndlisinədək hamı “Azadlıq”<br />
radiosundan ürək sözlərini, ağrı-acılı dərdlərini söyləyib. Azad sözün yasaq olunduğu<br />
vaxtlarda “Azadlıq” radiosundan partiya rəhbərləri öz platformalarını, fikirlərini<br />
xalqa çatdırıblar. Şəhid anaları <strong>Mirzə</strong> müəllimin vasitəsilə dünya azərbaycanlılarını<br />
Azərbaycana dəstək verməyə çağırıblar. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in dövründə “Azadlıq” radiosu<br />
sözün həqiqi mənasında Azərbaycanın müstəqil və azad radiosu olub. Və hər bir<br />
dinləyicinin güvəndiyi yer olub.<br />
Mənə də <strong>Mirzə</strong> müəllimlə birlikdə olmaq, onunla yaxından tanış olub, dostlaşmaq<br />
və Azərbaycanın ağrılı problemlərini birlikdə müzakirə edib, dəyərli məsləhətlərini<br />
dinləmək nəsib olub. Bəzi vaxtlarda, bütün gecəni yalnız həzin muğam sədaları<br />
altında , Qarabağın xilası barədə söhbət etmişik. Mən bu günədək Qarabağın real<br />
azadlıq yolunu <strong>Mirzə</strong> müəllimdən başqa kimsədən eşitməmişəm. Mənə elə gəlir ki,<br />
Qarabağın xilas açarını hansı qapıya salmağı yalnız <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bilir...<br />
Redaksiyanın Münhendən Praqaya köçməsi ərəfəsində, yəni redaksiya yaratmaq ,<br />
əməkdaşları evlə təmin etmək, jurnalistlərin ailələrini gətirmək və s. Bütün bunlara<br />
387
axmayaraq radio bir dəfə də olsun verlişlərini dayandırmadı. Və bütün bunlar əlbəttə<br />
ki hamısı <strong>Mirzə</strong> müəllimin işgüzarlığı və fədakarlığı sayəsində olurdu.<br />
Mən <strong>Mirzə</strong> müəllimin keçdiyi ömür yoluna nəzər salanda , yadıma Bəxtiyar<br />
Vahabzadənin bir misrası düşür:<br />
Yazı gözləyirəm,<br />
istəyirəm bahardan doyunca<br />
həzz alım,<br />
olmur.<br />
Qayğılar dalğatək aşır başımdan,<br />
gülə baxmağa da macalım olmur...<br />
Ən yorğun halında belə <strong>Mirzə</strong> müəllim muğam dinlədikdə böyük zövq və mənəvi<br />
güc alırdı...<br />
Polşada “Xudafərin” jurnalını nəşr edəndə də <strong>Mirzə</strong> müəllimin tövsiyələrinə<br />
həmişə böyük ehtiyacım olub. Biz xaricdəki bir çox məsələlərin həllini məhz <strong>Mirzə</strong><br />
müəllimin məsləhətləri ilə həll etmişik. İndi Azərbaycanda diasporadan danışmaq<br />
dəb düşüb və hamı tələsik cəmiyyət yaradıb, Vətəndən nəsə qoparmaq arzusundadır.<br />
Əslində isə həmin diasporalar sözdə yox, əməldə <strong>Mirzə</strong> müəllimin təşəbbüsü ilə<br />
formalaşardı. <strong>Mirzə</strong> müəllim xaricdə yaşayan bir nəfər soydaşımızı da diqqətdən<br />
kənarda qoymazdı...<br />
Polşaya qayıdanda <strong>Mirzə</strong> müəllimin illərlə topladığı klassik Azərbaycan musiqilərinin<br />
kasetləri bu gün də evimin ən dəyərli əşyalarıdı.<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllimin işdən çıxarılması xəbəri Azərbacan dinləyicilərini kimi, xaricdə<br />
yaşayan saydaşlarımızı da şok vəziyyətinə saldı. Bu haqsızlığı heç kim həzm edə<br />
bilmirdi. Bu günə qədər də çoxu anlaya bilmir ki, bütün Azərbaycan xalqının sevdiyi<br />
elə dəyərli insanı niyə işdən çıxartdılar. Ümid yerimiz olan “Azadlıq” radiosu indi<br />
bir çox evlərdə artıq susmuşdur, daha onu <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>siz dinləmək mümükün<br />
deyil. Mənim də 14 illik qürbət həyatımda yeganə təsəlli tapdığım “Azadlıq” radiosu<br />
artıq susubdur. İnanın, əlindən sevimli laylaları alınan, laylasız qalan bir körpəyə<br />
dönmüşəm...<br />
Lakin çox sevinirəm ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycana dönüb. Bu dönüş ata-anasından<br />
ayrı düşən körpənin, uzun həsrətdən sonra yenidən valideynlərinə qovuşmasıdır. Çox<br />
sevindim <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Vətənə dönməsinə...<br />
388
Uzun illər Vətəndə olmadığımdan, məni bir məsələ çox düşündürür: Azərbaycanda<br />
dövlət müstəqilliyi gününü təntənə ilə qeyd edirlər. Görəsən niyə həmin bayrama<br />
müstəqilliyimiz uğrunda həyatlarını təhlükəyə atıb fədakarlıq göstrərən insanları<br />
dəvət etmirlə? Həmin fədakar oğullardan biri də <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>di. Axı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
müstəqillik yolunda xidmətləri əvəzsizdir və bu bayramda ən şərəfli yerdə oturmağa<br />
layiqdir. Görəsən, gündə zəng edib ondan kömək diləyənlər, indi onu bir dəfə də<br />
olsun arayıb-axtarırlarmı? Axı o da insandır, onun da köməyə ehtiyacı ola bilər. Ən<br />
əsası isə mənəvi köməyə, dəstəyə hər bir insanın ehtiyacı var... Bütün bu sualların<br />
cavabını dəqiq bilməsəm də, bildiyim bir həqiqət var:mənim xalqım vəfalı millətdi və<br />
heç zaman <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in gördüyü işləri unutmaz, onu tənha qoymazlar...<br />
<strong>Mirzə</strong> müəllim necə də ruhuna, əməlinə uyğun bir təxəllüs götürüb-<strong>Xəzər</strong>. <strong>Xəzər</strong> kimi<br />
coşqun, <strong>Xəzər</strong> kimi geniş qəlbli, <strong>Xəzər</strong> kimi daxili zəngin, vəfalı və <strong>Xəzər</strong> kimi başı<br />
bəlalı...<br />
Əziz oxucular və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in dinləyiciləri! Niyə küsgün xəyallara dalmısınız?<br />
Darıxmayın, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in SƏSi heç vaxt susmaz! O SƏS, Azərbaycanın müstəqillik<br />
tarixinə yazılan səsdir, heç vaxt susmaz! O SƏS, Qarabağın səsidir, heç vaxt susmaz<br />
! O SƏS, Zəgəzurun, Göyçənin, Dərbəndin səsidir, heç vaxt susmaz! O SƏS şimallı,<br />
cənublu bütün azərbaycanlıların səsidir, heç vaxt susmaz! O SƏS, Vətən uğrunda<br />
döyüşüb, əbədiyyətə qovuşan şəhidlərimizn səsidir, heç vaxt susmaz!<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi üçün darıxanların nəzərinə çatdırmaq istəyirəm ki, www.<br />
mirzexezerinsesi.com — yazıb, <strong>Mirzə</strong> müəllimin lent yazılarını dinləmək olar.<br />
Dəyərli oxucuların nəzərinə daha bir məlumatı çatdırmağı özümə borc bilirəm: Qəlbi<br />
uşaq qəlbi kimi təmiz, zəngin fikir və əqidə sahibi olan <strong>Mirzə</strong> müəllim həm də çox<br />
gözəl ailə başçısıdır. Hər bir ailə elə bir ailə başçısı ilə qürur duya bilər.<br />
Əziz millətim! Gəlin, dünyada inkişaf edən xalqlardan insanlara dəyər verməyi<br />
öyrənək! Dəyərli övladlarımıza biz də vaxtında dəyər verək ki, bizə də millət desinlər,<br />
toplum yox...<br />
Elman Mustafazadə<br />
Hollandiya-Amsterdam<br />
2004.04.20<br />
AZAD VƏTƏN — “ SƏN gəlməz oldun...”<br />
Noyabrın 29-u dəyərli ziyalı, Azad SÖZ fədaisi, unudulmaz <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in doğum<br />
günüdür. Görünür, qədərdən qaçmaq olmur. Ürəklə, ərklə iki qəzetə yazı yolla,<br />
389
yayınlansın, amma baş redaktorlarının üzünü görmək, səsini eşitmək mümkün<br />
olmasın: Qürbətdəki — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”, Zindandakı — “Azadlıq” ! Sizin üçün<br />
BİZlər çox darıxdıq!<br />
Ah, səni zalım qədər...<br />
”...2004-cü ildə bəzi layihələrimi həyata keçirmək ümidi ilə Bakıya getdim. Qəzet<br />
buraxmağa başladım. Təəssüf ki, imkan verilmədi. Düz bir aydan sonra mənə xəbər<br />
göndərildi ki, qəzeti bağlayım, özüm də dərhal, yubanmadan Bakını tərk edim. 2004-<br />
cü il fevralın 13-də Bakını tərk etməli oldum...”.<br />
Bu ürəkağrıdan sözlər Azərbaycan jurnalistikasında əvəzsiz, fərqli xidmətləri olan,<br />
Qanlı 20 Yanvarda “Azadlıq” radiosundan ilahi SƏSi ilə millətin enerji mənbəyinə<br />
çevrilən, əfsanəvi <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> müəllimin mühacirətdə yaşayan həmkarımız Elbəyi<br />
Həsənliyə verdiyi müsahibədəndir. Bloqların birində oxuduğum müsahibənin<br />
başlığında Əlixan Səmədovun “Sən gəlməz oldun...” məşhur balaban ifası da<br />
yerləşdirilib. Məncə, əziz, unudulmaz insanların həsrətinə ən dəyərli şərhdir o<br />
nəğmə...<br />
Saxtakarlıqla, fırıldaqla hakimiyyətə gələnlər azad, düz söz aşiqlərini, fədailərini<br />
sevmədilər, sevə də bilməzdilər. Əksinə, qurduqları müxtəlif qara planlarla onları “Sən<br />
gəlməz oldun”luq etdilər. Qədərə bax ki, sayı-hesabı bilinməyən qəzetciklər içində<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”nə yer olmadı. Çünki yayımlanmağa başladığı cəmi bir ayın<br />
içində o AZAD SƏS saxta, yaltaq qəzetlərin zıqqıltılı, xəstə səsini batırdı. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Azərbaycan gerçəkliyini, dərdlərini dünyaya hayqıranda indi iqtidarda olanların<br />
əksəriyyəti qorxusundan yarasa ömrü yaşayırdı. Gör, kimlər kimin səsini batırmağa<br />
çalışdı!<br />
Eşidirsənmi, zalım qədər?!.<br />
Azərbaycanda söz azadlığına, azad düşüncəyə, haqlı tənqidə AÇIQ formada təzyiq,<br />
repressiya 2004 —cü ildən başladı ( əslində heç əvvəl də haqqın tərəfində olanların<br />
başına tac qoyulmurdu).<br />
2004-cü il: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə “qəzeti bağla, yubanmadan Bakını tərk et...” dedilər...<br />
2005-ci il: Elmar Hüseynovu evinin qarşısında odlu silahla qətlə yetirdilər...<br />
2006-cı il: <strong>Mirzə</strong> Sakit həbs edildi, Bahəddin Həziyev ağır fiziki işgəncələrə məruz<br />
qaldı...<br />
2007-ci il:Qənimət Zahid, Eynulla Fətullayev həbs edildi...<br />
2008-ci il :Aqil Xəlil bıçaqlandı...<br />
390
2009 — cu il: Adnan Hacızadə, Emin Milli həbs edildi...<br />
Qarşıdan 2010-cu il gəlir. Kimin cibinə narkotik qoyulacaq, şərlənəcək, həbs<br />
ediləcək, qətlə yetiriləcək? Növbə kimindir? Bəlkə bu qədər həyasızlıq, namərdlik<br />
yetər?! Ey AZAD SÖZ cəlladları! Qanlı əlinizdəki baltanın sapının çürüdüyündən<br />
xəbəriniz varmı? Bir gün sapı çürüyən balta göydə fırlanıb öz başınıza dəyəcək...<br />
Azərbaycan bir AİLƏnin dədəsinin, türklər demiş, “çiftliyi” deyil. Muzdlu jurnalist<br />
olmadıqları üçün təzyiqə, təqibə, şərə-böhtana məruz qalan, qürbətə üz tutan<br />
insanları sevmək, dəyər vermək zamanıdır. Qələmi ilə bərabər əqidə dostlarını,<br />
SÖZü, Vətəni satıb özünə xaniman quranlar isə bir gün yatdığınız yerdə sinənizə<br />
xəcər saplayacaq. Yetər ki sizin verdiklərinizdən artıq para təklif edən olsun.<br />
Satqınlarda, fahişələrdə sədaqət olmur...<br />
Ayıblar içində tərifdən məst olmaq axmaqlıq əlamətidir. Ağıllı ailə başçısı hətta ən<br />
balaca övladının haqlı tənqidinə də hörmətlə yanaşmağa borcludur.<br />
Çox vaxt macəra filmlərdə, xəzinə əldə etmək istəyənlər, xəzinənin yolunu onlara<br />
göstərən bələdçini, şahidləri öldürürlər. Düz 16 ildir zorla, fırıldaqla hakimiyyətə<br />
gələnlərin sayəsində canlı macəra janrında nümayiş olunan “teleseriala” baxırıq.<br />
Azərbaycan özü boyda ekrandır. Millət serial xəstəsi olub. Evi zibil içində, qazanı boş<br />
olan teleserial fanatları televizorun qabağında can verməyi özlərinə şərəf sayırlar...<br />
16 ildir nümayiş olunan ”serial” da məqsəd, azad, müstəqil dövlət qurmaq, Qarabağı<br />
geri almaq deyil. Əsas məqsəd bir AİLƏni “xəzinə”nin üstündə oturtmaqdır. ”Filmin”<br />
ssenarisi belə yazılıb. Qurbanlar ağıllı, savadlı, qeyrətli Vətən övladlarıdır. Şairlərin,<br />
yazıçıların, rəssamların, ümumiyyətlə SUSANLARın o “filmə” heç bir dəxili yoxdur.<br />
Onlara epizodik rollarda da yer verilməyib, çünki ömürlük tamaşaçı biletləri var:<br />
təqaüd, fəxri ad,medal...<br />
“Tamaşaçı” statusuna malik olanların isə dünya — aləm veclərinə deyil,<br />
sevindiklərindən çırtıq çalıb rəqs edirlər. Rəqqasələr sözləri ilə deyil, hərəkətləri ilə<br />
fikirlərini izah edir. Ziyalısı rəqqasəyə dönən millətin məzarları üstündə toyxana<br />
qurular...<br />
Azərbaycan atmosferindən “oyun” havasının ölüm sədaları eşidilir...<br />
P.S. Bəzən ağıllı rejissor, varlanmaq ehtirasından CƏLLADa dönənlərə dərs vermək<br />
üçün ssenarini dəyişir. Məsələn, ”xəzinə” yə sahib olan acgöz, tamahkar qəhrəmanı<br />
uçurumun dibinə dığırladır...<br />
Məlahət Ağacanqızı<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”<br />
25.11. 2009<br />
391
Səssiz qəhrəmanlar və bizim <strong>Mirzə</strong>miz<br />
Hər Vətən torpağının üzərində səssiz qəhrəmanların ayaq izləri, alın tərləri və<br />
tökülmüş qanları var. Çox vaxt onların adları xatırlanmır, xatirələri yad edilmir,<br />
amma gün gəlir mütləq adları və haqları bir yerdən qəflətən ortaya çıxır. Çünki istər<br />
təbiət, istər ilahi ədalət deyil, dünyanın gözəgörünməz məhkəməsi heç bir haqqın<br />
batırılmasına əsla izin vermir. Bu durum tarixi təcrübələrlə sübuta yetirilib. Adı<br />
tarixdən silinmək istənilən, bütün əsərləri yandırılaraq külə çevrilən insanlar bir gün<br />
gəldi ki, Simurq quşu kimi öz küllərindən özlərini yaradaraq yenidən doğuldular.<br />
Azərbaycan üçün canını verən, Türkiyədən gəlib bu torpaqda şəhid olanların<br />
da vəziyyəti belə idi. 70 il onları xatırlamaq, adlarını çəkmək yasaq edilmişdi.<br />
Amma aradan o qədər vaxt keçməsinə baxmayaraq onlar unudulmadılar və<br />
Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra adları ölkənin paytaxtının sinəsinə<br />
unudulmayacaq şəkildə yazıldı.<br />
Xaricdə yaşayan və Azərbaycan üçün çalışan əmək sərf edən insanlardan biri, həm<br />
səsli, həm səssiz qəhrəman heç şübhəsiz ki, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>dir. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 1989-cu<br />
ilən başlayaraq Azərbaycanın müstəqilliyinə qovuşmasına qədər bu ölkə üçün bir<br />
fenomenə çevrilmişdi. Bütün səslərin kəsildiyi, radioların, qəzetlərin susdurulduğu,<br />
qəddar sovet senzurasının ölkəmizi qaranlığa qərq etdiyi günlərdə onun Münhendən,<br />
“Azadlıq” radiosundan yüksələn səsi hər kəsə ruh verir, hər kəsin dərdinə dərman<br />
olurdu. Artıq onun səsi hər bir azərbaycanlının evində ailə üzvlərindən birinin səsi<br />
kimi tanış, isti və yaxın idi.<br />
O vaxtlar şair Sabir Rüstəmxanlı “<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> milli mübarizəmizin rəmzidir”<br />
demişdi. Xəlil Rza Ulutürk isə müstəqilliyə gedən o qaranlıq və qanlı günlərdə <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in səsini bir qurtuluş simvolu kimi görür və yazırdı:<br />
Sən ucaltdın səsini, ah necə müdhiş anda,<br />
Yarımsatqın qəzetlər əqrəb kimi susanda<br />
Biz də Avropada 1990-cı ilin 20 yanvarının ilk işıqları ilə birlikdə Bəxtiyar<br />
Vahabzadənin, Yusif Səmədoğlunun, onlar kimi neçə-neçə vətənpərvər aydınların<br />
və müstəqillik mücahidlərinin səslərini <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in vasitəsilə dinləyə bilirdik.<br />
Azərbaycanın acısına, ağrısına, gözyaşına ondan çox-çox uzaqlarda şahid olurduq.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hər proqramda həm Azərbaycandakı insanlara təsəlli, cəsarət verir,<br />
həm də burda vətəni üçün nəsə etmək istəyən insanları iş görməyə dəvət edirdi.<br />
Azərbaycanımızın bu dəyərli oğlu indi ağır xəstədir. O xəstəxanada bizim dualarımızı<br />
392
gözləyir. Almaniya ölkəmizdən minlərlə kilometr uzaqda yerləşir. Ora minlərlə<br />
vətəndaşımız gözləri, ürəkləri, ölkələrinə həsrət bir şəkidə yaşayırlar. Qürbətdə<br />
yaşamaq çətindir. Qürbətdə xəstə olmaq isə daha çətindir. Göyçaylı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in<br />
bir qürbət şəhərində, Münhendə ürəyi, ciyəri yaralı halda bir xəstəxanada yatması bizi<br />
həddindən artıq kədərləndirir. Çünki bilirik ki, indi onun yorğun və yaşlı gözlərini<br />
içində vətəndən rəsmlər, vətəndən simalar, vətəndən xatirələr var.<br />
Onun və ailəsinin bu dar günündə ən azı dualarımızla da olsa bu böyük adamın<br />
yanında olduğumuzu bildirməyimiz bizim insani borcumuzdur. Təbii ki, heç bir<br />
həqiqi qəhrəman vətəni üçün etdiyi xidmətin qarşılığını gözləmir. Heç bir həqiqi<br />
qəhrəman məşhur olmaq və ya afərin almaq üçün canını ortaya qoymaz. İndi o<br />
qaranlıq vaxtların təkrar xatırlandığı indiki günlərdə o səssiz qəhrəmanları unutmaq<br />
sadəcə nankorluq deyil, həm də oğurluqdur. Bu səbəbdən də səssiz qalmış həqiqi<br />
qəhrəmanları və bunların içində də təbii ki, bu ölkənin qeyrətli oğlullarından olan<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i yada salmaq bizim vicdan borcumuzdur.<br />
Rəbbim onun kürəyində dursun, onu ailəsinə və bizə bağışlasın!<br />
Orxan ARAS<br />
„525-ci“ qəzet<br />
29.01.2010<br />
Ey <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, yaz bunu da çağla <strong>Xəzər</strong> tək<br />
Ğüc aldı vətən torpağı azadlığımızdan,<br />
Azadlığımız doğdu da irşadlığımızdan.<br />
Dağ yardı “Azadlıq” da efir dalğalarıyla,<br />
Dünyaya xəbər yaydı bu fərhadlığımızdan.<br />
Azadlığı daddıqca, eşitdikcə sevindik,<br />
Ğöz yaşları tökdük nə qədər, şadlığımızdan.<br />
Dünyada vətənçün nə qədər iş ğörür onlar,<br />
Biz kəc baxırıq doğmalara yadlığımızdan.<br />
Azadlığı boğmaq məğər ustadlıq olurmu,<br />
İş ğör ki, ucalsın vətən ustadlığımızdan.<br />
Dəhşətli 37 keçibdir, hələ bizlər<br />
Əl çəkməmişik əski o cəlladlığımızdan.<br />
393
Meydan sulayır düşmənımız can Qarabağda,<br />
Boş-boş hələ qeybətdəyik arvadlığımızdan.<br />
Ey <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, yaz bunu da çağla <strong>Xəzər</strong> tək,<br />
Car çək və danış sən yenə bərbadlığımızdan.<br />
Sizlər də verib əl-ələ bizlərlə bərabər<br />
Azad eləyək yurdu xarabadlığımızdan.<br />
Ğəl, ğəl vətən övladı, azadlıq deyə bir qalx,<br />
Ğəl fayda verək millətə övladlığımızdan.<br />
Vidadi Vaqifoqlu<br />
Azərbaycan Ziyalı Hərəkatı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in işdən çıxarılmasına etiraz edir<br />
Azərbaycan Ziyalı Hərəkatı “Azadlıq“ radiosunun Azərbaycan redaksiyasının rəhbəri<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in işdən uzaqlaşdırılmasına etiraz edir. Bu barədə qrumun dünən yaydığı<br />
bəyanatda bildirilir.<br />
Hərəkatın üzvləri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in uzun illər çalışdığı radiodan kənarlaşdırılmasının<br />
bütün Azərbaycan ictimaiyyəti kimi onları da, olduqca məyus etdiyini bəyan<br />
edirlər:“Ötən on iki ildə yalnız Mİrzə <strong>Xəzər</strong> Azərbaycan həqiqətlərini dünya<br />
ictimaiyyətinə çatdırıb. Bu vaxta qədər müxalifətə, milli demokratik qüvvələrə<br />
basqı edən irtica, indi də, açıq-aşkar azad sözə, Azərbaycanın Səsinə qarşı hücumlar<br />
edir. Azərbaycan Ziyalı Hərəkatı bu hücumları qətiyyətlə pisləyir və ümid edir ki,<br />
dünyanın bütün mütərəqqi və demokratik qüvvələri buna qarşı çıxacaqlar“.<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi” heç kimdən asılı deyil<br />
«Azadlıq» radiosunun Azərbaycan bölməsinin sabiq rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> işindən<br />
azad edildikdən bir müddət sonra yeni yaratdığı «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunun<br />
internet saytının açılacağını bildirib. Bu açıqlamadan sonra saytla əlaqədar müəyyən<br />
dairələrdə müxtəlif məlumatlar, fikirlər söylənilib. Saytın ayrı-ayrı adamlar tərəfindən<br />
maliyyələşdirilərək onların maraqlarına xidmət edəcəyi, siyasi proseslərdə istifadə<br />
olunacağı barədə söz-söhbətlər dolaşır.<br />
Bu fikirlərlə bağlı <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> mətbuata, radio dinləyicilərinə və sayta daxil olanlara<br />
394
açıqlama verib. O, «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosunun internet saytının təsisçisi<br />
və rəhbərinin özü olduğunu, bütün maliyyə xərclərinin də yalnız onun tərəfindən<br />
ödənildiyini deyib. Saytın siyasi məqsədlər daşımadığını vurğulayan M.<strong>Xəzər</strong><br />
onun hər hansı bir şəxsin maraqlarına, mövqeyinə xidmət etmədiyini bildirib:<br />
«Radionun saytının məqsəd və məramı kiminsə tərifinə, mədhinə yönəlməyib. Bu,<br />
nə müxalifətin, nə də hakimiyyətin saytıdır. Eləcə də sayt daxili, yaxud xarici siyasi<br />
qüvvələrin, qurumların, hökumətlərin, ayı-ayrı şəxslərin mövqeyini əks etdirmir və<br />
heç kəsdən asılı deyil. Sayt yalnız Azərbaycana, onun tərəqqisinə, güclənməsinə, ərazi<br />
bütövlüyünün bərpasına, Qarabağın unudulmamasına, Güney Azərbaycanda milli<br />
mənliyin təbliğinə, milli-mədəni dəyərlərin qorunub saxlanmasına xidmət edir».<br />
M.<strong>Xəzər</strong> bildirib ki, radio və onun saytı bütün azərbaycanlıların azad sözə, obyektiv<br />
məlumata, mövqelərə, şərhlərə olan ehtiyacını ödəməyə səy göstərir. Saytın istifadəyə<br />
verilməsinə gəldikdə isə, o, www.mirzexezerinsesi.com və www.mirzexezerinsesi.<br />
az ünvanında yerləşən saytın yanvarın 20-də dinləyicilərin, internet istifadəçilərinin<br />
ixtiyarına veriləcəyini açıqlayıb.<br />
Sevda İlhamqızı<br />
“<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi”saytının radiosu açılır<br />
Yanvarın 14-dən www.mirzexezerinsesi.com və www.mirzexezerinsesi.az internet<br />
saytlarında «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» radiosu yayımlanmağa başlayacaq. Saytın açılışı<br />
sözügedən radionun yaradılması layihəsinin birinci mərhələsidir. İkinci mərhələdə<br />
isə radiodalğa da yayımlanacaq. Göstərilən internet-saytlarda dinləyicilər tanınmış<br />
radiojurnalistin, onun həmkarlarının şərhləri və təhlillərilə tanış olacaq.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 1970-ci illərin ortalarında SSRİ-dən Qərbə mühacirət edib. O, uzun illər<br />
«Azadlıq» radiosunun Azərbaycan redaksiyasının başçısı olub.<br />
„<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi“ internet saytı hücumlara məruz qalır<br />
Hakimiyyət mətbuata təzyiq etmək və jurnalistləri susdurmaq üçün yeni varianta əl<br />
atıb. Tanınmış jurnalist <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə qarşı edilənlər iqtidarın öz çirkin əməlindən<br />
əl çəkmədiyini bir daha sübut edir. Belə ki, bir müddət öncə rejimin sifarişi ilə<br />
„Azadlıq“ radiosundan xaric edilən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə qarşı yeni təzyiq metodlarına əl<br />
atılır. „<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi“ İnternet saytı mayın 8-də dəfələrlə hücumlara məruz<br />
qalıb. Hakimiyyət azad və müstəqil internet saytını məhv etmək niyyətindədir. Saytı<br />
internetdən silmək üçün bütün variantlardan istifadə olunur.<br />
Ruslan<br />
395
Baki-Xəbər<br />
14.05.2005<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> telekanal açması xəbərini təkzib edir<br />
“Azadlıq” radiosunun Azərbaycan xidmətinin keçmiş rəhbəri <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> onun<br />
Almaniyada müxalifyönümlü telekanal açdığı barədə Rusiyanın “Reqnum”<br />
agentliyinin yaydığı xəbəri təkzib edir.<br />
“Media forum” saytına açıqlamasında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> bildirib ki, bu xəbərlə özü də<br />
tanışdır: “Bilmirəm bu xəbər necə ortaya çıxıb”.<br />
“Reqnum” xəbər verib ki, yeni telekanala Azərbaycandakı müxalifət bloku olan<br />
İctimai Palatanın adına uyğun olaraq “İP.TV” adı verilib. Agentlik onu da bildirib ki,<br />
telekanalda Avropada təhsil alan azərbaycanlılar və orada yaşayan azərbaycanlı siyasi<br />
mühacirlər işləyəcəklər.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> “Media forum”a deyib ki, əslində Avropada azərbaycanlıların bir<br />
telekanal açması ilə bağlı söz-söhbət çoxdan var: “İdeya var, danışıqlar gedib,<br />
görüşlər keçirilib. Burada çoxları bu təşəbbüslə çıxış edib, lakin konkret nəsə yoxdur.<br />
Televiziya açmaq o qədər də asan iş deyil”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> ideya müəllifləri arasında özünün də olduğunu, prosesdə iştirak etdiyini<br />
vurğulayıb: “Mənə də deyirlər. Lazım olanda mən də məsləhət verirəm. Əlbəttə ki,<br />
o ideya müəllifləri arasında mənim də adım var. Kim belə bir təşəbbüsə baş vurursa,<br />
mütləq birinci mənə zəng edir. Mənim də hər şeydən xəbərim var. Amma bu “İP.TV”<br />
gülməli bir şeydir. Əgər Avropada televiziya açmaq ideyası reallaşsa belə, onun adı<br />
heç vaxt siyasi qurumla bağlı ola bilməz. Belə də televiziya adı olarmı? Mənim İctimai<br />
Palata ilə heç bir əlaqəm də yoxdur axı”.<br />
Televiziya açmağın çətinliyindən danışarkən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> maliyyə, təşkilati məsələlərə<br />
yanaşı məsələnin siyasi tərəflərinin də olduğunu deyib.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> onu da vurğulayıb ki, hazırda Azərbaycanda fəaliyyət göstərən<br />
televiziyaların heç bir alternativi yoxdur: “Hər bir yeni yaranan media orqanının<br />
məqsədi olur. Bu televiziyanın da yaranma məqsədi Azərbaycandakı alternativsiz<br />
mühiti aradan qaldırmaq olacaq.<br />
Ümumiyyətlə, harada məlumatın yayılmasında problem varsa, yeni media orqanı<br />
həmin yeri doldurmaq məqsədi daşıyır. Azərbaycanda məlumat və ideya boşluğu<br />
var ”.<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> hesab edir ki, alternativ televiziyanın efirə çıxması böyük hadisə olardı.<br />
“Media forum”<br />
08.04.2011<br />
***<br />
396
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in bəzi yazılarının rusca tərcüməsi<br />
Комментарии Мирзы Хазара переведённые на русский язык<br />
ПОТЕШНЫЕ ИГРЫ КЛАНОВОГО РЕЖИМА ОЧАРОВЫВАЮТ МИР<br />
Мирза Хазар<br />
29.08.2005<br />
24 августа Ильхам Алиев наградил Генерального директора ЮНЕСКО<br />
Коиширо Мацуура орденом «Славы». Справившись с сей тяжелой и<br />
ответственной ношей, И.Алиев 25 августа отбыл в столицу Татарстана —<br />
Казань. Любопытно. 24 августа И.Алиев встречался с К.Мацуурой дважды: в<br />
расширенном составе и тет-а-тет. Судя по поступившим сообщениям не ясно,<br />
по какому поводу Генсек ЮНЕСКО представлен к почетной награде. Да это и<br />
не важно. В Азербайджане и так бесчисленное множество маловразумительных<br />
явлений. «Мы обязаны учесть, что нынешние выборы будут отличаться от<br />
предыдущих выборов. Это не просто выборы, это выбор в широком смысле<br />
этого слова. Он определит, в какой стране мы хотим жить. Эти выборы решают<br />
вопрос дееспособности азербайджанского народа». Это слова председателя<br />
Комитета по борьбе с фальсификациями и репрессиями Рамиза Ровшана, и с<br />
ними трудно не согласиться. Клановый режим свой выбор сделал, настает черед<br />
избирателей. Режим, сконцентрировав все имеющиеся в его распоряжении<br />
ресурсы, пытается завладеть общественным мнением, сбить с толку и отвлечь<br />
внимание общества от внутривластных распрей. Т.н. игры в «междоусобицу»<br />
на телеэкранах и газетных полосах между министром экономического развития<br />
Фархадом Алиевым и председателем Таможенного Комитета Кемаледдином<br />
Гейдаровым, на самом деле, являются всего лишь забавными сценками из<br />
музыкальной комедии, поставленной по сценарию Президентского аппарата и<br />
руководимой дирижерской палочкой Рамиза Мехтиева. Глубоко заблуждаются<br />
верящие, что режим, заранее редактирующий и утверждающий каждую фразу<br />
высокопоставленных госчиновников, предоставил возможность министру<br />
экономического развития и главе ГТК открыто выяснять отношения в<br />
средствах массовой информации. Правящий режим посредством подобных<br />
«утех» преследует две цели. Во-первых, т.н. «война» Ф.Алиев — К.Гейдаров<br />
оставляет в тени реальные проявления раскола и распрей во внутривластном<br />
стане. Несостоятельность режима, его беспомощность перед внутренними<br />
и внешними угрозами, не ускользает от внимания не только экспертов, но и<br />
находящихся в верхних эшелонах власти, которые серьезно задумываются<br />
относительно преимуществ дальнейшего пребывания на тонущем корабле. С<br />
другой стороны, град взаимных обвинений между чиновниками преднамеренно<br />
оставляет, так сказать, вне «линии огня» самого Ильхама Алиева. Лица,<br />
397
являющиеся оплотами власти с успехом прошли школу фальсификаций и интриг<br />
коммунистического режима. Сегодня они осознают, что «Выборы-2005» будут<br />
отличаться от прежних выборов, и готовятся к решающему сражению. Цель —<br />
любыми способами помешать волеизъявлению народа. Да, Рамиз Ровшан прав!<br />
Нынешние выборы решают вопрос дееспособности азербайджанского народа.<br />
ВАРШАВСКАЯ «ПОБЕДА» ИЛЬХАМА АЛИЕВА …или приключения<br />
семи оккупированных районов<br />
Мирза Хазаp<br />
19.05. 2005<br />
Положительные качества имеются и у Ильхама Алиева. Утверждающие<br />
обратное — находятся на заведомо ложном пути, и пора бы им свернуть,<br />
наконец, на путь истинный. Одним из самых впечатляющих положительных<br />
черт И.Алиева является привычка раздавать обещания (причем не какие-то<br />
мелкие, а самые что ни на есть большие) чуть ли не в каждом выступлении перед<br />
общественностью. С приближением парламентских выборов, по мере усиления<br />
революционных ветров, обещаний выдается все больше, они становятся все<br />
солиднее и изощреннее. Почти сразу после восхождения на президентский<br />
пост в результате печально известных октябрьских событий 2003 года, И.Алиев<br />
публично заявил, что в скором времени в Азербайджане откроется 600<br />
тысяч новых рабочих мест. Каждый, хоть немного разбирающий в экономике<br />
подтвердит: открытие 600 тысяч рабочих мест в 8-миллионной стране, добрая<br />
половина населения которого вынуждена была покинуть страну, можно считать<br />
одним из самых великих чудес в истории человечества. Возможно, те, кто<br />
подтолкнул президента к озвучиванию подобных обещаний, позднее осознали<br />
степень и величину ошибочности данного шага. Спустя приблизительно<br />
год, И.Алиев на пресс-конференции, посвященной претворению в жизнь<br />
Государственной Программы по экономическому развитию и снижению уровня<br />
бедности в стране, признал, что 40% населения Азербайджана живет за чертой<br />
бедности, точнее, влачит жалкое существование. Вернее… просим прощение,<br />
уважаемые читатели! Глава государства выразился по-другому: он сказал, что<br />
количество бедных в стране уменьшилось и составляет на сегодняшний день<br />
40% от всего населения. Убедились, дорогие читатели?! Вот это и есть то, что<br />
принято называть «прогресс» и «развитие»! И вообще, давать обещания —<br />
занимательное дело. Но возникает естественный вопрос: каков был уровень<br />
бедности от общей численности населения полтора года назад, когда И.Алиев<br />
обещал народу сотни тысяч рабочих мест — 80, 70, 60, или же 50%? Интересно<br />
знать также, причисляют ли Ильхам Алиев и его министр экономического<br />
развития Фархад Алиев в категорию нуждающихся более 2 миллионов<br />
азербайджанцев, вынужденных ради хлеба насущного осесть в России? Давать<br />
398
обещания, причем не простые, а «золотые» — дело хорошее, и не только… Это<br />
один из верных способов воздействия на общественное мнение. Азербайджан<br />
идет навстречу парламентским выборам, в стране нарастают революционные<br />
настроения. Чем больше это будут ощущать в президентском аппарате, тем<br />
больше и ухищреннее будут использоваться всевозможные пропагандистские<br />
приемы. И преподнесенная обществу «сенсация» (хотя это скорее<br />
демонстрация собственного бессилия) относительно якобы, готовности армян<br />
вернуть 7 оккупированных азербайджанских районов после встречи И.Алиева с<br />
Р.Кочаряном в Варшаве не что иное, как попытка заработать хоть какие-то очки.<br />
Понять клановый режим, можно. Правящий режим находится в тяжелейшей<br />
ситуации. И есть великая нужда в «триумфальных победных сказках».<br />
Режим столкнулся с неразрешимой проблемой, которую никак не может<br />
разрешить: предоставить обществу хоть какое-то реальное достижение в своей<br />
деятельности. Неудивительно, что великие полководцы всех времен и народов<br />
не мечтали о подобных достижениях: целые 7 районов, проигранные Алиевым<br />
cтаршим, Алиев младший отважно, словно покоритель, оторвал у армян вместе<br />
с руками вслед за 3-часовой «рукопашной» с Р.Кочаряном. Но вернуться ли на<br />
самом деле 7 районов? Сначала, Эльмар Мамедъяров ответил утвердительно,<br />
но позже добавил: вернут непременно, но вот когда — одному Богу известно.<br />
Убедились, дорогие читатели? Раздавать обещания — прекрасная профессия. Но<br />
если Э.Мамедъяров считает сие сенсацией, то грош цена его трудам. Потому как<br />
все, достаточно давно и хорошо обо всем осведомлены: и мы, и прозябающие<br />
в палаточных городках беженцы, и 600 тысяч жаждущих обещанной работы, и<br />
40 % (а может 85?) народа, живущего за чертой бедности. Так что нет никакой<br />
нужды утруждать себя, раз за разом повторяя «старые сказки».<br />
АЗЕРБАЙДЖАН НАКАНУНЕ РЕВОЛЮЦИИ<br />
ВЛАСТЬ ВО ВЛАСТИ СТРАХА<br />
Мирза Хазар<br />
05.05.2005<br />
В Азербайджане началась открытая борьба за демократические выборы.<br />
Власть в растерянности. Заявление министра внутренних дел Рамиля Усубова<br />
о том, что в случае возвращения на Родину Расул Гулиев и Аяз Муталлибов<br />
будут арестованы, наглядно демонстрирует степень замешательства режима,<br />
оставленного Г.Алиевым. Интересно, что Р.Усубов говорит об этом в то время,<br />
когда Р.Гулиев продолжает свое европейское турне, а А.Муталлибов стал одним<br />
из членов избирательного блока «Новая Политика». Таким образом, режим<br />
дал понять, что любыми способами намерен воспрепятствовать участию на<br />
предстоящих выборах своим самым серьезным политическим оппонентам,<br />
в первую очередь, Расулу Гулиеву. Насколько это удастся сделать режиму, об<br />
399
этом судить преждевременно, так как в таких случаях поспешность подобна<br />
поражению. Очевидность того, что нынешний режим не даст возможность<br />
провести выборы в демократической обстановке, в первую очередь, должен<br />
открыть глаза демократическим странам Запада, которые должны осознать,<br />
что заявление Р.Усубова адресовано именно в их адрес. Суть данного послания<br />
заключается в том, что режим рассматривает грядущие выборы как вопрос<br />
жизни или смерти, и постарается сделать все возможное, чтобы выжить. Но<br />
как поведет себя Запад? Это покажут ближайшие месяцы. Но в любом случае,<br />
попытка сфальсифицировать выборы еще более усилят и без того радикальные<br />
революционные настроения. Заявления Р.Усубова показывает, что режим<br />
реально оценивает сложившуюся ситуацию, и понимает, что она складывается<br />
явно не в его пользу. А то, что министр произнес слово «революция»<br />
демонстрирует, что непредсказуемость дальнейших событий наводит ужас на<br />
клановый режим. Говоря об этом, Р.Усубов подчеркнул, что «пусть никто и не<br />
помышляет о том, чтобы придти к власти путем революции, нарушая закон и<br />
общественную стабильность». По словам министра, у государства достаточно<br />
возможностей предотвратить подобное развитие событий. Вообще-то,<br />
очередное напоминание Р.Усубова о «достаточных возможностях» довольнотаки<br />
любопытно. Причем адресовано оно не столько для журналистов, сколько<br />
обществу в целом, что является не чем иным, как откровенной угрозой. Если<br />
уж министр внутренних дел страны чувствует, что надобно откровенно дать<br />
знать обо всем народу, это означает, что ужас внутри клана все нарастает,<br />
грызня становится все более ожесточеннее, усиливая центробежные тенденции.<br />
Что доказывает созревание в Азербайджане классических признаков<br />
предреволюционной ситуации. Рамиль Усубов может говорить что угодно, но<br />
Азербайджан накануне революции.<br />
400<br />
Г.АЛИЕВ СТРОИЛ ТЕМНИЦЫ, И.АЛИЕВ СТРОИТ СТАДИОНЫ, А<br />
НАРОД ГОТОВИТСЯ К РЕВОЛЮЦИИ<br />
Мирза Хазар<br />
12.07.2005<br />
Книга под названием «Азербайджанский Сусурлуг» готовится к печати,<br />
дорогие читатели! А «Азербайджанский Сусурлуг» все продолжается!.. Гейдар<br />
Алиев занимался строительством тюрем, Ильхам Алиев строит стадионы.<br />
Последниее спортивное сооружение было на днях сдано в эксплуатацию в<br />
задыхающемся от безработицы Агдашском районе. Г.Алиев строил тюрьмы<br />
на государственные средства, И.Алиев воздвигает спорткомплексы также на<br />
казенные деньги. Г.Алиев строил тюрьмы для уничтожения своих противников,<br />
одновременно преследуя цель держать народ в постоянном страхе и<br />
повиновении. Алиев-старший добился немалого на этом поприще, так что
Алиеву-младшему должно быть намного легче… Чтобы разрешить проблему<br />
безработицы, И.Алиев повсеместно строит спортивные сооружения. Согласно<br />
философии «ильхамовской» политэкономии достаточно всех безработных<br />
собрать на стадион… и безработице настанет конец. Но нет, конец все не<br />
приходит. Вследствие чего в Азербайджане назрела революционная ситуация,<br />
и то, что революция произойдет, не вызывает сомнений. Как пишет газета<br />
«Новое Время», удерживающийся «на плаву» со времен коммунистической<br />
номенклатуры по сей день, глава президентской администрации Рамиз Мехтиев<br />
занят составлением списка депутатов, подлежащих «избранию» в новый<br />
парламент. Оказывается, чтобы попасть в «заветный» список, следует выложить<br />
300 000 долларов (!!!). В то время, как И.Алиев выстраивая в ряд все новые<br />
спортсооружения, борется с безработицей, Р.Мехтиев готовя за «наличные»<br />
список «народных избранников», стремится в корне решить злободневную<br />
проблему. «Новое Время» не строит предположений относительно того,<br />
в чиьх карманах оседают «депутатские деньги», хотя общеизвестно, что<br />
азербайджанская коррупционная система представляет собой классическую<br />
пирамиду. Деньги исправно двигаются снизу вверх, к вершине пирамиды. Четко<br />
отлаженную работу этой грабительско-разбойничьей системы, созданной<br />
нынешним режимом, замечает и все еще покровительствующий клановой<br />
власти Запад. По сообщению того же «Нового Времени» из трех тысяч (!)<br />
неправительственных организаций, получающих гранты как от государства, так<br />
и из-за рубежа, функционируют лишь 1400, остальные 1600 «наслаждаются»<br />
и «кутят». Почему бы и нет? Размер спонсорской помощи варьиреутся от<br />
10 до 500 000 долларов. Благодаря пассивности и инертности находящихся,<br />
в основном, в зависимом положении неправительственных организаций, в<br />
Азербайджане процветает коррупционная система, большинство граждан<br />
остаются в бесправном положении, не говоря о том, что в стране еще ни<br />
разу не проводились демократических выборов. Вот поэтому Г.Алиев строил<br />
тюрьмы, а И.Алиев продолжает строить стадионы, 85% населения борется<br />
за выживание, нефтедоллары устремляются к вершине пирамиды, решающее<br />
слово в стране принадлежит “British Petroleum”, для смены направления<br />
и приоритетов средствам массовой информации достаточно намека со<br />
стороны президентского аппарата и т.д. А Рамиз Мехтиев, тем временем,<br />
разглагольствует о демократических выборах, заранее составляя список<br />
«назначенных» парламентариев. Все эти факторы обуславливают и ускоряют<br />
революционные процессы. Ни для кого не секрет, что как и в богатой нефтью,<br />
но живущей в условиях уродливой коррупционной системы Нигерии, так и в<br />
Азербайджане текущие в страну нефтедоллары нисколько, в положительном<br />
смысле, не влияют на жизнь рядовых граждан. То, что И.Алиев всякий раз<br />
рассказывает о, якобы, «открытых рабочих местах», строя и воздвигая при этом<br />
спортсооружения и памятники «зодчему темниц» — «общенациональному<br />
лидеру», можно считать торжеством нигерийского феномена в Азербайджане.<br />
Перенимать и подражать подобным феноменам не составляет труда, для этого<br />
401
не обязательно обладать сверхъестественными способностями. Достаточно<br />
того, что один строил темницы, другой — стадионы, а третий за четыре месяца<br />
до парламентских выборов занят составлением списка будущего депутатского<br />
корпуса. Зардушт Али-заде говорит по этому поводу приблизительно<br />
следующее: «…люди, представляющие у нас власть неспособные и особо<br />
не одаренные. Цивилизованный, образованный политик, в первую очередь,<br />
должен заниматься претворением в жизнь реформ, чего у нас не происходит.<br />
Они привыкли заниматься воровством, и управлять страной по-иному не в<br />
состоянии». Зардушт Али-заде слегка ошибается: строить спорткомплексы<br />
тоже требует умения…На интернет странице «Независимой газеты» один<br />
наш соотечественник касаясь революционной тематики, высказал интересную<br />
мысль: «По мнению З.Али-заде, Вашингтон при желании способен за пару<br />
часов сместить с поста А.Алиева, посадив на его место другого. Я не согласен<br />
с этим. Они пустили корни столь глубоко, что сменить азербайджанскую<br />
диктатуру за пару часов не представляется возможным. Но в результате<br />
планомерных и организованных действий, подняв народ на борьбу против<br />
диктатуры, проводя выборы добиться установления демократии возможно».<br />
Автор в целом прав, однако, не учитывает лишь одну деталь: суть и природу<br />
этого феодально-кланового режима. Такие понятия, как демократические<br />
выборы, свобода и справедливость чужды природе правящего в Азербайджане<br />
феодально-кланового режима. Хотя бы потому, что режим пришел к власти<br />
отнюдь не с помощью свободных и демократических выборов. Поэтому, режим<br />
до последнего вздоха будет сопротивляться проведению честных выборов.<br />
Однако это сопротивление лишь усилит решимость противоположной стороны.<br />
Да, по всей видимости, всему этому приходит конец. Азербайджан накануне<br />
революции.<br />
КЛАНОВЫЙ РЕЖИМ, РЕВОЛЮЦИОННЫЙ ГОД И… ДРЕМЛЮЩАЯ<br />
ДИАСПОРА<br />
Мирза Хазар<br />
07 .06. 2005<br />
Здравствуй, уважаемый читатель! Здравствуй, 3-х миллионная азербайджанская<br />
диаспора, нашедшая пристанище в Российской Федерации! Что-то не слышно<br />
тебя, где ты? Кто ты: трехмиллионное единое целое, или раздробленная,<br />
заставленная противостоять друг другу, ни на что не годная, немощная<br />
эмигрантская толпа, не способная объединиться вокруг единых целей и<br />
задач? Может, тебя вовсе нет, только название? Может кто-то против твоего<br />
существования, тем более, единства? Как настроение, диаспора? Спокойна<br />
ли ты за свою Родину? Довольна ли жизнью на чужбине? Хочешь ли очнуться<br />
от внезапно нашедшего на тебя сна, или предпочитаешь дремать дальше?<br />
402
Бодрствующий нуждается в труде и жизнедеятельности, спящему это ни к чему.<br />
Выбор за тобой, диаспора! Азербайджан, тем временем, на пороге революции.<br />
Если пришедший в 1993 году в результате переворота к власти клановый<br />
режим, ни разу не соизволивший провести свободные и демократические<br />
выборы, а в 2003 году, с помощью массовых фальсификаций передавший<br />
власть, словно личную собственность, по наследству от отца к сыну, лишит<br />
граждан свободы выбора, то закономерность революционного исхода<br />
событий в Азербайджане, не вызывает сомнений. Если созданный Гейдаром<br />
Алиевым авторитарный режим, вобравший в себя самые отталкивающие черты<br />
феодального строя, устраивает 21 мая в Баку жестокую расправу над мирной<br />
демонстрацией, требующей демократических выборов — это означает, что<br />
режим не желает проведения честных, справедливых парламентских выборов.<br />
Если режим попирает права своих же граждан, не считаясь с призывами и<br />
требованиями международных организаций и мирового сообщества — это<br />
означает, что режим не намерен провести демократические выборы. В таком<br />
случае, революция в Азербайджане закономерна и неизбежна. Сию простую<br />
и понятную истину должны осознать, сделав соответствующие выводы, не<br />
только имеющие долю с азербайджанского «нефтяного пирога» страны Запада,<br />
но и Россия, связанная с Азербайджаном многовековыми историческими,<br />
экономическими, культурными нитями. Прежде всего, России выгодно<br />
существование свободного Азербайджана, наличия в ней демократической<br />
власти, нежели Азербайджан, где господствует авторитаризм.<br />
Азербайджанская революция сыграет определяющую роль в судьбах не только<br />
оставшихся в стране азербайджанцев, но и миллионов азербайджанцев,<br />
вынужденных покинуть Родину вследствие проводимой режимом осмысленной<br />
политики «выживания неугодных», осевших в разных концах света, в том числе,<br />
и в России. И данный факт становится отныне проблемой общенационального<br />
масштаба. Но это известно не только нам, но клановому бакинскому режиму,<br />
который уже принимает в этой связи «соответствующие меры». Давайте<br />
не будем заниматься самообманом. Журналист Эльмар Гусейнов, в марте<br />
нынешнего года убитый семью выстрелами возле собственной квартиры, писал в<br />
мартовском номере журнала «Монитор» следующее: «Необходимо ежедневно<br />
и ежечасно бороться за то, чтобы режим понял — у него нет будущего, он<br />
обречен, ибо страна не будет молчаливо взирать, как ее грабит и насилует кучка<br />
бандитов». Ровно два года спустя пули наемного убийцы настигли Эльмара,<br />
заставив его замолчать навсегда. Это убийство явилось не только своего рода<br />
предупреждением в адрес отдельных неугодных лиц. Это было своеобразной<br />
«демонстрацией силы» с целью запугать, пока еще предпочитающее молчать<br />
азербайджанцев как внутри страны, так и за ее пределами, в том числе и в<br />
России.<br />
Странно. Территория Нагорного Карабаха и семи близлежащих районов<br />
403
находятся под армянской оккупацией. Правящий в Азербайджане режим,<br />
пользуется каждым удобным случаем, чтобы продемонстрировать масштабы<br />
своих усилий относительно привлечения внимания мирового сообщества<br />
на факт оккупации азербайджанских земель, призывает азербайджанцев,<br />
проживающих за границей к объединению, подконтрольные властям средства<br />
массовой информации взахлеб рассказывают о «титанических трудах» и<br />
огромных финансовых затратах во имя объединения азербайджанцев вокруг<br />
карабахской идеи. Но эта благородная инициатива может стать успешной<br />
только в случае наличия в ней искренности, только в этом случае подобные<br />
попытки могут приносить определенные плоды. Но, к сожалению, недостаток<br />
искренности в мыслях и поступках, в определенном смысле, превратилась<br />
в Азербайджане в национальную трагедию, и это является одним из<br />
главных причин общенациональной нравственной болезни, умышленно и в<br />
плановом порядке, навязанной обществу. Руководитель азербайджанского<br />
Правозащитного Центра Эльдар Зейналов в недавнем интервью бакинскому<br />
еженедельнику «Обозреватель» раскрыл неизвестные доселе многим ужасные,<br />
одновременно, вызывающие отвращение стороны этой национального<br />
масштаба, трагедии. По его словам, правящий клан старается любыми способами<br />
контролировать азербайджанскую диаспору, особенно в России, и уже добился<br />
на этом поприще немалых успехов. Азербайджанцы в России обладают<br />
большими средствами (около 30 млрд. долларов), политическим потенциалом,<br />
что делает их особенно опасными в свете происходящих революций. Э.Зейналов<br />
говорит: « Власти там (т.е. в России) работают не только через агентов, но<br />
и посредством обычных торгашей за соответствующую оплату. Деньги эти<br />
посольство собирает с крупных бизнесменов азербайджанской национальности,<br />
якобы в специализированный фонд на нужды Азербайджана. Но деньги в<br />
госказну не перечисляются. Ходят слухи, что их используют для шпионажа<br />
за азербайджанской диаспорой в России. Получается комичная ситуация:<br />
политэмигранты в России платят за шпионаж против себя же».Однако, совсем<br />
не забавно другое: как явствует из высказываний Э.Зейналова, спецслужбы<br />
кланового режима, не гнушаясь ничем, сеют раскол в ряды азербайджанской<br />
диаспоры, преследуя цель не допустить оживления среди эмигрантов передовых,<br />
революционных идей, распространяют всевозможные сплетни и слухи, стараясь<br />
в корне задушить любое проявление социальной активности, прибегают к<br />
разного рода коварствам и уловкам. Вот ослепительно-блестящий образец<br />
попыток режима объединить азербайджанскую диаспору.<br />
Здравствуй, 3-х миллионная азербайджанская диаспора в России! Как<br />
настроение? Как жизнь на чужбине? Желаешь ли ты, наконец, проснуться от<br />
внезапного нашедшего на тебя сна, или предпочитаешь дремать дальше? Не<br />
стоит тешить себя иллюзиями, дорогая диаспора! Вспоминай слова Эльмара<br />
Гусейнова: «… до тех пор, пока противники режима будут пребывать в<br />
благостных мечтаниях, каждый час будет приближать их — к безвестности,<br />
404
правящий режим — к окончательной победе, а страну — к краху».<br />
(статья была написана для газеты «Азербайджанская диаспора» 24 мая, но не<br />
напечатано)<br />
ВОЙНА АЛИЕВЫХ С ИСТОРИЕЙ АЗЕРБАЙДЖАНА ПРОДОЛЖАЕТСЯ<br />
Мирза Хазар<br />
17.06.2004<br />
Войну, объявленную в 1970 году Гейдаром Алиевым против Азербайджанской<br />
Советской Энциклопедии продолжил теперь уже против Азербайджанской<br />
Национальной Энциклопедии, Ильхам Алиев. В 1970 году, по распоряжению<br />
Г.Алиева был изъят из библиотек и продажи 1 том Азербайджанской<br />
Советской Энциклопедии. В году 2004-ом И.Алиев наложил запрет в<br />
отношении Азербайджанской Национальной Энциклопедии. Причины,<br />
которыми руководствовались Алиевы, приблизительно одинаковые. В 1970<br />
году, Г.Алиеву не пришлась по душе значение слова «азери», которое по его<br />
словам шла вразрез с марксистско-ленинским учением об интернационализме.<br />
И.Алиеву не понравилось другое — «В этом словаре отсутствуют имена<br />
выдающихся политических и научных деятелей, зато много немеющих заслуг<br />
лиц армянского происхождения. Меня это неприятно удивило». Эти слова<br />
И.Алиева тоже удивляют. Ведь наличие в Азербайджанской Советской<br />
Энциклопедии «немеющих заслуг лиц армянского происхождения» результат<br />
внимания и опеки первого секретаря Коммунистической партии Азербайджана<br />
Гейдара Алиева по отношению к редакции Азербайджанской Советской<br />
Энциклопедии. Разгневало же И.Алиева упоминание имени Абдурахмана<br />
Везирова в Энциклопедии. И.Алиев называет Везирова «шутом», и снова<br />
удивляется. Странно. В истории, скажем, Германии было множество королей<br />
— «шутов», королей — «тиранов» и т.д. Однако ни одному правителю не<br />
могло прийти в голову попросту стирать их имена из истории страны. Какими<br />
бы они ни были, «шутами» или «тиранами», все правители принадлежат<br />
Азербайджану. Одни имена включать в Энциклопедию, другие изымать из<br />
нее — историческая несправедливость. И.Алиев, назвав 70-80 годы прошлого<br />
века, самыми выдающимися в истории Азербайджана, освободил с занимаемой<br />
должности главного редактора Национальной Энциклопедии Исмаила Велиева,<br />
распорядившись также не допускать «фальсификации истории». Какая до<br />
боли знакомая картина, о Всевышний! В 1971 году, на пленуме ЦК КПА<br />
Азербайджана Г.Алиев снял с должности главного редактора Азербайджанской<br />
Советской Энциклопедии Расула Рзу, также заявив о недопущении<br />
фальсификации истории. Энциклопедия была издана заново, по вкусу Г.Алиева.<br />
В нее вошли выдающиеся заслуги Г.Алиева, восхваления в адрес советского<br />
партийного руководства и имена всех ближних и дальних родственников<br />
405
Г.Алиева. Теперь все начинается сначала. Видимо, И.Алиев раскрыл «тайну»<br />
34-летнего правления. Азербайджан в преддверии следующих 34 лет. Война<br />
Алиевых с азербайджанской историей продолжается.<br />
СПИСОК ПРЕТЕНДЕНТОВ «ЙАП» РАСКРЫВАЕТ НАМЕРЕНИЯ<br />
РЕЖИМА<br />
Мирза Хазар<br />
24.08.2005<br />
Партия «Йени Азербайджан», прозванная несколько лет назад Сирусом<br />
Тебризли «партией безликих разбойников» с большой помпезностью<br />
представила местной и иностранной публике долгожданный список кандидатов<br />
в депутаты. Имя С.Тебризли на сей раз в списке отсутствует, однако столь<br />
торжественное обнародование документа не случайно. Наличие в списке<br />
претендентов лиц вроде страстного поклонника авторитаризма Муртуза<br />
Алескерова, не гнушавшегося за время пребывания в стенах парламента<br />
выступать с непристойными речами в адрес оппозиции и журналистов<br />
Джалала Алиева и иже с ними — в очередной раз доказал оптимистически<br />
настроенным местным и иностранным наблюдателям, что этот режим не<br />
намерен проводить в Азербайджане серьезных и кардинальных реформ.<br />
Ожидать проведения свободных и справедливых выборов от режима, идущего<br />
на выборы с таким списком если не наивно, то явно ошибочно. Не случайно<br />
посол США в Азербайджане Рино Харниш еще будучи с визитом в Гяндже<br />
призвал азербайджанские власти не допустить фальсификации на предстоящих<br />
выборах: во-первых потому, что с 1993 года в Азербайджане не проводилось<br />
свободных и честных выборов, во-вторых, власти обладают, мягко говоря,<br />
немалыми возможностями для осуществления фальсификаций, и в третьих —<br />
нанося последовательные удары по оппозиции, режим пытается ослабить ее,<br />
и свести к нулю возможность своих оппонентов прослеживать ход выборов.<br />
Достаточно подчеркнуть лишь один факт: Бакинская «Независимая Газета»<br />
выяснила, что между данными, представленными Центральной Избирательной<br />
Комиссией (ЦИК) и Госкомстатом относительно количества граждан, имеющих<br />
право голоса составляет ни много ни мало 864 700 человек. Так, по данным<br />
ЦИК в стране 4 млн. 555 тыс. избирателей, а Госкомстат утверждает, что число<br />
граждан старше 18 лет составляет 5 млн. 419 тыс. Газета предполагает, что<br />
подобное несоответствие открывает широкие возможности для разного рода<br />
манипуляций с итогами выборов. Вдобавок, по сообщению агентства «Азери-<br />
Пресс» 1 (один) миллион граждан страны еще не получили удостоверения<br />
личности, и этот факт американский посол в одном из последних выступление<br />
охарактеризовал как «повод для беспокойства и тревоги». Что же касается<br />
406
предпринимаемых режимом мер, направленных на ослабление оппозиции,<br />
точнее блока «Азадлыг», то, по мнению политобозревателей возвращение<br />
в страну председателя ДПА Расула Гулиева может в значительной степени<br />
усилить оппозиционный лагерь и расширить возможности оппонентов<br />
власти в выборный период. В таком случае, режим будет вынужден<br />
считаться с оппозицией. Азербайджан спешит навстречу выборам, и, судя<br />
по мнению главы исследовательского отдела “Freedom House” Кристофера<br />
Уолкера, опубликованному в газете «Нью-Йорк Сан», « в то время, как<br />
все постсоветское пространство охвачено волнениями, всеобщее внимание<br />
приковано к ноябрьским выборам в Азербайджане».<br />
2005 — ПЕРЕЛОМНЫЙ ГОД ИЛИ… ОБ ОЧЕРЕДНОЙ (НАЗРЕВШЕЙ)<br />
РЕВОЛЮЦИИ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ<br />
Мирза Хазар<br />
22.02.2005<br />
«Скоропостижна каждая смерть» — изрек однажды турецкий поэт. На<br />
днях, в одной из тюрем, по неизвестным причинам, скончался политический<br />
заключенный, 20-летний Алгайыт Магеррамов, и мы выражаем свои искрение<br />
соболезнования семье и близким покойного. Действительно, каждая смерть<br />
скоропостижна. Кто понимает это, кто — нет… А в Азербайджане дует ветер<br />
очередной (назревшей) революции. Веет слабо, но уверенно. 2005 год станет<br />
переломным для Азербайджана. Это самое популярное на сегодняшний день<br />
выражение. Рамиз Мехтиев, бывший в годы «широких шагов» Азербайджана<br />
к недостижимым и непостижимым высотам коммунизма заведующим<br />
идеологическим отделом Центрального Комитета Коммунистической партии,<br />
а с 1993— го года руководящий президентским аппаратом, не верит, что<br />
сей год станет переломным, и свершится революция. Р.Мехтиев считает, что<br />
достаточно одной «революции», которая состоялась в 1993 году, когда танки<br />
Сурета Гусейнова «широко прошагали» из Гянджи в Баку. Тем самым, раз<br />
и навсегда, победила самая «блестящая революция», в результате которой<br />
к власти пришел Гейдар Алиев, и было создана революционная власть.<br />
Так что необходимости в новой революции, и уж тем более власти — нет.<br />
Р.Мехтиев знаток в таких делах, и знает, о чем говорит. Если глубоко вникнуть<br />
в высказанные им мысли, то можно понять, что если госпереворот 1993 года<br />
407
— это революция, то сам Мехтиев — революционер. Причем, не рядовой<br />
революционер, а главный идеолог созданного в 1993 году режима. Не случайно<br />
газета «Новое Время» называет Р.Мехтиева «ЙАП-овским Сусловым»: «По<br />
гениальному замечанию Рамиза Энверовича, возможностей осуществить<br />
революционный сценарий у оппозиции — нет. Что ж, он прав — пока речь<br />
идет об этой, “карманной” оппозиции. Но есть и другие силы, о которых<br />
самому Рамизу Энверовичу, кстати, прекрасно известно. Эти силы находятся<br />
в недрах самой власти и представляют куда более серьезную угрозу, чем эта<br />
бестолковая оппозиция». Как видно журналисты, не закончившие партийную<br />
школу, все-таки в состоянии объективно описывать сложившуюся ситуацию.<br />
Тем временем, одна из самых влиятельных американских газет «Вашингтон<br />
Пост» называет Владимира Путина «лидером контрреволюции». Газету чуть<br />
не взбесило то, что В.Путин выступил против «оранжевой» революции на<br />
Украине, и опекает Нурсултана Назарбаева и Аскара Акаева: « Джорджа Буша,<br />
обещавшего оказывать поддержку добивающимся демократических реформ и<br />
борцам с репрессиями во всем мире, ждет много дел. Конечно, если он не боится<br />
гнева В.Путина». Боится или нет? Кто знает… Зато чувствуется, чего боится<br />
«Вашингтон Пост». Влиятельная газета, охотно пишущая о «больших делах»<br />
Буша на Евразийском пространстве почему-то упоминает лишь о Казахстане<br />
и Киргизии, обойдя вниманием (или проходя мимо) не менее нуждающихся в<br />
демократических реформах Узбекистан, Туркменистан и Азербайджан. Следует<br />
учесть, «Вашингтон Пост» из тех осведомленных и близких Белому дому газет,<br />
которые всегда взвешивают и оттачивают каждое предложение, каждое слово.<br />
Хотя еще многие помнят заявление Дж.Буша на церемонии инаугурации о<br />
том, что в предстоящие четыре года он посвятит борьбе с режимами-изгоями.<br />
Странная логика. Между тем, чрезвычайный и полномочный посол Украины<br />
в Азербайджане Анатолий Юрченко опроверг сообщения о финансовой<br />
поддержке азербайджанской оппозиции со стороны украинского движения<br />
«Пора!». Посол отметил, что «Пора!» — неправительственная организация,<br />
сама нуждающаяся в финансировании. И с этим трудно не согласится. Для<br />
справки: только в 2002 году по линии американской “National Endowment<br />
Democracy” различным азербайджанским неправительственным организациям<br />
и одной из медиа -групп было выделено 284, 292 долларов США. (подробную<br />
информацию можно получить в www.ned.org). А в одном из последних номеров<br />
турецкой газеты «Сабах» появилась связанная с Азербайджаном и вызывающая<br />
печаль статья известного турецкого журналиста Саваша Айы. В ней говорится о<br />
письме в адрес журналиста от матери одной турецкой студентки, обучающейся в<br />
государственном Медицинском Университете г. Баку. Если написанное в письме<br />
матери правда, хотя бы на 60-70 процентов, то можно почувствовать, что лучи<br />
«революции» 1993 года, которой восхищается Рамиз Мехтиев ослепляет глаза<br />
408
людям, находящимся даже вне пределов Азербайджана. Всего несколько строк<br />
из письма: «Дорогой Саваш бек! В прошлом году моя дочь была направлена<br />
на трехгодичное обучение в Азербайджанский государственный медицинский<br />
университет. Я поехала с ней в Баку, чтобы разместить ее, но до сих пор<br />
пребываю в шоке. Какие ужасы вам описать, с чего начать??!! Разве бывают<br />
такие понятия о стране и государстве??!! Неужели существуют подобные<br />
медицинские факультеты??!! Не будем продолжать Данный материал можно<br />
прочесть в www.sabah.com.tr за 11феврфля 2005 года. Рамиз Мехтиев прав.<br />
Азербайджан не нуждается в революциях, достаточно «революции» 1993 года.<br />
И.АЛИЕВ НУЖДАЕТСЯ ВО ВРЕМЕНИ, НО… ПОЕЗД УЖЕ УШЕЛ<br />
Мирза Хазар<br />
31.05.2005<br />
Поезд уже ушел, а Ильхам Алиев еще нуждается во времени. Странная ситуация.<br />
Перескочивший из КВН в бизнес, из бизнеса в политику, добравшийся до Милли<br />
Меджлиса Анар Мамедханов дабы спасти собственный депутатский мандат,<br />
свое будущее, а также предотвратить крах покровителей в лице алиевского<br />
режима, в интервью местной прессе упорно пытается убедить всех в том,<br />
что для осуществления преобразований в стране требуется определенное<br />
время. А.Мамедханов не уточняет о каких именно изменениях идет речь, но<br />
повсеместное праздничное установление памятников и бюстов Гейдару Алиеву,<br />
изготовление по эксклюзивному заказу 299 — бриллиантового ордена имени<br />
Гейдара Алиева, в то время как 80% населения страны живет за чертой бедности,<br />
видимо, следует отнести в разряд долгожданных реформ. Люди по сути своей<br />
склонны к мечтательности, но не слишком наивны. Наивным человека делает<br />
окружающая его действительность. С 1993 года, с приходом к власти Г.Алиева,<br />
И.Алиев лет десять руководил главным источником азербайджанских богатств<br />
— ГНКАР, и почти два года является главой республики. Таким образом,<br />
у него было целая дюжина лет для реформаторской деятельности. Если и<br />
теперь И.Алиеву требуется дополнительное время, то это может вызвать<br />
одни лишь горькие чувства. Неумение верно оценивать реальность — явный<br />
признак «витания в облаках». А в политике это очень рискованное занятие,<br />
особенно если речь идет о попытке сохранить власть. Тем временем, локомотив<br />
азербайджанской революции уже в пути. Заметно, что Запад махнул рукой<br />
на И.Алиева. Он опоздал на свой поезд. Азербайджанский революционный<br />
локомотив набирает обороты, ускоряя движение. И ничто не в силах остановить<br />
его: ни КВН Мамедханова, ни неизлечимая болезнь в виде установления<br />
памятников, президентской команды, ни нуждающийся в отсрочке сам Ильхам<br />
Алиев.<br />
ПРИХОДИТ ЛИ КОНЕЦ КАРИМОВСКОЙ ДИКТАТУРЕ?<br />
Мирза Хазар<br />
409
16.05.2005<br />
У узбекского диктатора Ислама Каримова, как ни в чем не бывало, вернувшегося<br />
в Ташкент после расправы над мятежниками и мирными демонстрантами в<br />
Андижане, нет особых поводов для радости. Жители Андижана уже одержали<br />
победу над диктатурой, преодолев страх перед ней. Верные диктатору<br />
воинские части не сумели запугать своей жестокостью жителей Андижана. По<br />
последним данным, тысячи человек вновь собираются на центральной площади<br />
города. Но отныне страх обуревает уже не людей, а режим И.Каримова. По<br />
сообщениям информационных агентств, диктатор заявил, что войска на сей<br />
раз не прибегнут к силе оружия. И.Каримов демонстрирует слабость и на это<br />
есть определенные причины. Прежде всего, события в Андижане дали толчок<br />
к выступлениям по всем приграничным с Киргизией, районам. Беженцы<br />
из Андижана разгромили таможенные и контрольно-пропускные пункты<br />
на границе с Киргизией. Официальные лица подтвердили эту информацию<br />
корреспонденту «Ассошейтэд Пресс». Узбекская революция, начавшаяся в<br />
Андижане, распространяется на всю страну. Эксплуататорскому режиму Ислама<br />
Каримова приходит конец. Судьба средней Азии решается в Андижане. Не<br />
удивительно, что на другой стороне Каспия феодально-авторитарный алиевский<br />
режим глубоко обеспокоен и растерян. Революционная волна приближается к<br />
Азербайджану, и остановить его отныне никому не под силу.<br />
Мирза Хазар<br />
19.06.2005<br />
ДЕНЬ СПАСЕНИЯ: ДЛЯ КОГО?<br />
Звезда «алиевского» режима угасает вместе с провозглашенным им же<br />
«Днем Спасения». Шоу-представление, проведенное 15 июня на площади<br />
Гелебе, четко и ясно дало понять, что популярность трайбового режима<br />
среди населения стремительно приближается к нулевой отметке. Любопытно.<br />
Второй раз феодально-клановый режим отмечал очередную годовщину захвата<br />
власти Г.Алиевым в результате Гянджинского мятежа без «отца-основателя»,<br />
и впервые «святой» праздник трайбового режима завершился провалом.<br />
В этом смысле трудно не согласится с обозревателем газеты «Бакы-Хебер»<br />
Н.Дагларом, назвавший 15 июня Днем позора партии «Йени Азербайджан».<br />
А «Новое Время» ознакомила читателей с самыми отталкивающими<br />
штрихами данного мероприятия : «на площадь «сторонники» правящей<br />
партии прибывали совсем как на первомайскую демонстрацию в советские<br />
времена». Далее обозреватель заостряет внимание на небольшой, но весьма<br />
примечательной детали, отличающую шествие обладающей феодальными<br />
чертами трайбового режима, от первомайских демонстраций советских времен:<br />
«каждую колонну возглавлял руководитель районной исполнительной власти.<br />
А во главе колонны от бинагадинского района шествовал еще и начальник<br />
районного отделения полиции Назим Нагиев». Руководство колонной<br />
410
«новоиспеченных» «ЙАП»овцев Бинагадинского района Н.Нагиевым далеко<br />
не случайно, скорее, символично. Офицер полиции, шагающий в парадной<br />
форме в передовых колоннах демонстрации, посвященной дню «Спасения»<br />
правящей партии наглядно демонстрирует внутренний мир этого режима, ее<br />
природу и философию, мировоззрение и устремления. Если режим совершенно<br />
необоснованно задерживает в аэропорту гражданку Великобритании<br />
Алмаз Гулиеву, использует любые, самые коварные методы ради устранения<br />
политических оппонентов, прибегает к психологическому давлению и пыткам,<br />
не гнушается доводить невинную женщину до состояния инфаркта, то «гордый<br />
поход начальника полиции во главе колонны по случаю «спасительного дня»,<br />
не может вызвать удивления. И если И.Алиев, вдохновленной этой картиной<br />
восклицает что-то вроде «Народ меня поддерживает», то это означает —<br />
режим окончательно исчерпал свой внутренний дух и потенциал. Достойно<br />
внимания еще одно наблюдение З.Расул-заде в «Новом Времени»: «Сразу после<br />
выступления И.Алиева люди принялись расходится. Причем так поспешно, что<br />
это напоминало бегство с поля брани: бросали на месте портреты партийных<br />
вождей, флаги, плакаты… Ораторов больше не было, да их и не стали бы<br />
слушать». 15 июня 2005 года разительно отличался от прежних «ЙАП»овских<br />
празднеств «спасения». В первую очередь тем, что именно в этот день народ<br />
почувствовал, что постепенно освобождается от «оков спасительного дня»<br />
«алиевского» режима. Режим почувствовал близость революции, а народ<br />
приближение истинного Спасения. От увиденного режим начинает задыхаться,<br />
а бездыханный в результате двенадцатилетней «спасительной отеческой<br />
заботы» народ, задышал, наблюдая приметы истинного Cпасения.<br />
ДЖИБУТИ, СТРАХ ПЕРЕД РЕВОЛЮЦИЕЙ, ИЛЬХАМ АЛИЕВ И<br />
«ГЕЙДАРОВО НАСЛЕДСТВО»<br />
Мирза Хазар<br />
29.06.2005<br />
Страх перед революцией побуждает Ильхама Алиева к активным действиям.<br />
23 июня он принял, причем вполне официально, главу швейцарской компании,<br />
выпускающей всемирно известные часы “Longines”. В то время, как 85%<br />
населения Азербайджана не в состоянии приобрести обычные часы, И.Алиев<br />
приглашает в Баку руководителя фирмы, производящего самые дорогие и<br />
элитные часовые изделия в мире. Истинная причина визита окутана тайной, так<br />
что комментарии на сей счет пока излишни. В тот же день в Шемахе подвергся<br />
нападению посланник лидера иракских шиитов Систани — Сеид Джафар<br />
Шахристани. Точнее, преступники, связав его телохранителей, похитили 45 млн.<br />
долларов, принадлежавших иракцам. Нападавшими были азербайджанцы, но<br />
что же с 45 миллионами долларов? Оказывается, шиитская община находящейся<br />
под оккупацией Ирака направляла эти средства на нужды азербайджанских<br />
411
беженцев. Но, 45 миллионов долларов «ушли»! На следующий день в<br />
зарубежной прессе появилась информация о 68 азербайджанских богачах.<br />
Вслед за этим на телеэкранах появился министр налогов Фазиль Мамедов, с<br />
довольной и сияющей улыбкой возвестивший телезрителям (которым в отличие<br />
от него явно не до смеха), что объем «теневой экономики» в Азербайджане<br />
составляет всего 10-15%. Почти сразу после того, как с голубых экранов<br />
испарился счастливый облик Ф.Мамедова стало известно, что супруга покойного<br />
Э.Гусейнова провела пресс-конференцию, где поведала о встрече журналиста<br />
незадолго до убийства с руководством компании «Азпетрол», на котором<br />
ему посоветовали прекратить критику в отношении И.Алиева. Напомним,<br />
что компанию «Азпетрол» возглавляет брат «широко шагающего», и ни на<br />
йоту не отступающего с пути экономического развития создателя монополий,<br />
окутавших страну до самых до окраин Фархада Алиева. Видимо, Фазиль<br />
Мамедов, учитывая особые «заслуги» Ф.Алиева, К.Гейдарова и им подобных<br />
небеспочвенно заявил, что «теневая экономика» сведена в Азербайджане<br />
на нет. Однако, вернемся к главному… После рассказанной Ф.Мамедовым<br />
«сказки», 25 июня И.Алиев направил поздравительное письмо президенту<br />
Джибути по случаю национального праздника этой африканской страны.<br />
Наверное, в Джибути объявили о новом празднике, услыхав о телеграмме,<br />
полученной из Баку. Господи, где Джибути и где Азербайджан? В общем… Пока<br />
Джибути праздновало, И.Алиев в качестве главнокомандующего выступал с<br />
речью на торжественной церемонии по случаю очередного выпуска в Высшем<br />
военном училище имени «общенационального лидера» Гейдара Алиева.<br />
Более того, в своей речи он назвал азербайджанскую армию, выпестованную<br />
«общенациональным лидером» самой могущественной на Кавказе.<br />
Революционный испуг на самом деле заставил И.Алиева активизироваться, но<br />
выдержит ли он? Но горькая правда заключается в другом. А именно в том, что<br />
после открытия азербайджанской части нефтепровода Баку-Тбилиси-Джейхан<br />
подавляющее большинство экспертов как внутри страны, так и за рубежом<br />
в один голос заявили об окончательном снятии с «повестки дня» темы о<br />
военном решении армяно-азербайджанского конфликта. Что означает, что<br />
если даже главнокомандующий И.Алиев надумает отдать приказ относительно<br />
возобновления боевых действий с целью возвращения оккупированных<br />
территорий, осуществить задуманное будет явно ему не под силу. С тех<br />
пор, как в 1993 году, захвативший власть «общенациональный лидер»<br />
разгромил боеспособные части, созданные во времена Народного Фронта,<br />
и в течение 7 месяцев сдал армянам 7 районов, а затем подписал «Контракт<br />
Века», одарив западные нефтяные компании азербайджанской нефтью, глава<br />
азербайджанского государства лишен возможности решать вопросы войны или<br />
мира. А после ввода в эксплуатацию нефтепровода Баку-Тбилиси-Джейхан об<br />
412
этом и говорить нечего. Потому, что «общенациональный лидер», или говоря<br />
словами И.Алиева «великий кормчий» во имя удержания власти в своих руках<br />
давно распрощался с возможностью что-либо решать. И.Алиеву остается<br />
только вводить общество в заблуждение несерьезными по сути выступлениями,<br />
пытаясь заработать на них хоть какие-либо политические дивиденды. Но и этому<br />
приходит конец. Азербайджан движется навстречу революции.<br />
ГЕЙДАР АЛИЕВ И ВЕЛИКАЯ ОТЕЧЕСТВЕННАЯ ВОЙНА: ПРАВДА И<br />
ВЫМЫСЕЛ<br />
Мирза Хазар<br />
10.05.2005<br />
Рустам Сеидов прав: “…уж лучше будем с нетерпеньем ждать праздник. Кто<br />
какой. Кто-то День Победы, который изменил ход Истории человечества. А ктото<br />
День рождения Гейдара Алиева, который совершил все вышеперечисленные<br />
подвиги и тоже одержал блестящую победу. Победу над собственным народом”.<br />
Но ложь остается ложью, несмотря ни на что… Они не меняются, это свойство<br />
для них чуждо. Фальсифицировали историю как в советские времена, так и<br />
сегодня. Пропаганда — великая сила, направление которой можно менять по<br />
собственному усмотрению. Но истина все же сильнее, рано или поздно правда<br />
берет верх, так случиться и на сей раз. По сообщению «Азертадж», 7 мая<br />
«престолонаследный» президент Ильхам Алиев посетил пресс-конференцию,<br />
организованную партией «Йени Азербайджан», посвященную памяти<br />
Гейдара Алиева, где встретился с ветеранами Второй мировой войны. В своих<br />
выступлениях «столпы» клана — Муртуз Алескеров, Али Ахмедов, Али<br />
Нагиев хотя и не рассказывали о «подвигах» своего вождя во Второй мировой<br />
войне, но проведение данного мероприятия в преддверии Дня Победы было<br />
задумано с целью произвести в обществе впечатление, что судьбу войны против<br />
гитлеровской Германии решил Гейдар Алиев. Тридцать шестой год пошел,<br />
как азербайджанский народ водят за нос, обводят вокруг пальца. К сведению<br />
не располагающих информацией относительно участия Г.Алиева в Великой<br />
Отечественной войне и сомневающихся: о какой либо роли Г.Алиева ни во<br />
Второй мировой (1939-1945), ни в Великой Отечественной войнах(1941-1945),<br />
не может быть и речи; собирающимся утверждать обратное лучше отказаться<br />
от своих намерений. Гейдар Алиев в 1941 году вместо фронта предпочел<br />
отсидеться в теплых кабинетах советской правоохранительной системы,<br />
делая первые шаги своего «славного пути». Увы, ему не довелось побывать<br />
на передовых фронтовых позициях. Пускать людям пыль в глаза, создавая<br />
«гениальный» и «бессмертный» образ, исторически одна из обреченных<br />
413
на провал затей. Азербайджан накануне революции. А после ее свершения,<br />
история будет записана заново, и каждый займет в ней подобающее место. Так<br />
что особых причин для радости у Ильхама Алиева нет, никакого отношения<br />
к победам против фашизма Гейдар Алиев не имеет. Это и есть вся правда и<br />
вымысел относительно темы «Гейдар Алиев и Великая Отечественная война».<br />
Имя основоположника национальной государственности так же не может<br />
быть применима к Г.Алиеву, так как им является азербайджанский народ,<br />
которому сегодня закрыли рты и пустили по миру. Есть лишь небольшая<br />
разница: азербайджанский народ так и не вкусил всех прелестей своей<br />
государственности, зато алиевский режим уже 12 лет пожинает ее опьяняющие<br />
плоды. Но Азербайджан накануне революции — удовольствиям и наслаждениям<br />
приходит конец.<br />
КЛАНОВЫЙ РЕЖИМ ЖЕЛАЕТ УВЕКОВЕЧИТЬ СВОЕ ГОСПОДСТВО<br />
Мирза Хазар<br />
12.08.2005<br />
Клановый режим, используя поставленный и снятый по своему сценарию<br />
телесериал под названием «Руслан Баширли», пытается создать в стране<br />
атмосферу искусственного массового психоза. Причем, чтобы добиться<br />
нужных результатов, демонстрирует неплохое усвоение как уроков Гейдара<br />
Алиева и КГБ, так и самых жутких, 30-х годов в истории Советского Союза.<br />
Неприглядным обстоятельством можно считать привлечение к раздуваемому<br />
психозу народных поэтов, в то же время вызывает сожаление мелочная и<br />
вредная тенденция, наблюдаемая в направленности оппозиционных газет,<br />
угодивших в расставленные режимом ловушки, и концентрирующих внимание<br />
на национальной принадлежности жен и матерей правительственных<br />
чиновников. Хотя сложно сказать, сколько еще будет продолжаться этот сериал,<br />
но не надо быть провидцем, чтобы предположить, какие цели преследует эта<br />
злостная кампания.<br />
Последние события, особенно, прибегание к таким крайним мерам, как<br />
создание в стране условий для массового психоза, вытекает из чувства<br />
обеспокоенности и слабости режима. Не секрет, что всплеск оппозиционной<br />
активности после продолжительного перерыва, в первую очередь партий,<br />
входящих в блок «Азадлыг», успешное проведение массовых акций,<br />
откровенные умозаключения о близости революции в стране не только в<br />
местной, но и зарубежной печати, обсуждение в международных кругах<br />
проблемы возвращения в страну политэмигрантов, и главное — Расула Гулиева,<br />
414
которого режим считает самым опасным противником, вызывает тревогу<br />
кланового режима и его идеологов. Достаточно вспомнить, как после первого<br />
же успешного мероприятия оппозиции в июне, «ЙАП»-овские функционеры<br />
не в состоянии обуздать панический страх, дрожащими голосами начали<br />
заявлять, что митинги, как и оппозиция в целом финансируются из-за рубежа.<br />
Демонстрации и уличные шествия, организованные блоком «Азадлыг»<br />
с одновременным усилением позиций оппозиционных партий в регионах<br />
сопровождались центробежными тенденциями, охватившими верхние эшелоны<br />
власти. Режим не может не чувствовать, что подходит к парламентским выборам<br />
в совершенно иных, чуждых и опасных для себя и своей природы условиях.<br />
Потому что, конкурировать с противниками на равных условиях посредством<br />
свободных и справедливых выборов противоречит сути любого авторитарного<br />
или диктаторского режима, и алиевский режим — не исключение.<br />
Сериал под названием «Руслан Баширли» — трюк, преследующий цель<br />
спасти режим от серьезного кризиса. Клановый режим дабы увековечить свою<br />
власть использует сегодня именно этот трюк. Но как гласит старая поговорка:<br />
«Человек предполагает, а Бог — располагает». Режим, устраивая массовый<br />
психоз в стране, пытается достичь своих целей, но никто не возьмется заранее<br />
предугадать, не угодит ли режим в свою собственную западню.<br />
АМЕРИКАНСКИЕ ПОСЛЫ И ПОСТСОВЕТСКИЕ РЕВОЛЮЦИИ<br />
Мирза Хазар<br />
08.04.2005<br />
Исполнительный секретарь партии «Йени Азербайджан» Али Ахмедов<br />
выступая недавно в Милли Меджлисе, с озабоченностью отметил, что<br />
оппозиция в канун парламентских выборов опирается на поддержку<br />
извне. Насколько правдоподобна растерянность А.Ахмедова, однозначно<br />
сказать сложно. Между тем, зарубежная печать откровенно рассказывает о<br />
существенной роли иностранных государств и дипломатических миссий в<br />
организации и осуществлении за последний год революций на постсоветском<br />
пространстве. В последнее время, чаще других упоминается посол США в<br />
Киргизии Стивен Янг, который после бишкекских событий заявил журналистам:<br />
«Мы горды, что поддержали эту революцию». Французская газета “Le Point”<br />
достаточно подробно описывает то, как два месяца назад не кто иной, как<br />
С.Янг отправил в Вашингтон 30-страничную депешу. Газета напоминает также,<br />
что за последний год киргизская оппозиция получила финансовую подпитку<br />
в размере 30 млн. долларов США. В отправленном за океан документе С.Янг<br />
415
подчеркивает, что по распоряжению Государственного департамента объем<br />
средств, выделенных киргизской оппозиции в 2004 году, был существенно<br />
увеличен. Роль самого Янга, вкупе с оппозицией и неправительственными<br />
организациями, в осуществлении киргизской революции, бесспорна.<br />
Тем временем, посол США в Азербайджане Рино Харниш посетил на этой<br />
неделе некоторые азербайджанские регионы. Цель поездки, по версии<br />
посольства, «ознакомится с результатами влияния американской помощи<br />
на развитие демократии, гражданского общества и экономики». Правда,<br />
оппозиционная пресса вознесла сей вояж до небес, пытаясь убедить<br />
общественность в том, что повторение тбилисских, киевских и бишкекских<br />
событий вполне реальна и осуществима. На самом деле из распространенного<br />
американским посольством документа относительно поездки Р.Харниша в<br />
провинцию сложно судить о ее взаимосвязи с подготовкой к грядущим выборам.<br />
Напомним, что в 2002 году Р.Харниш был в числе тех, кто пытался обеспечить<br />
переход к «демократическому обществу» Косово. Пока неизвестно насколько<br />
эффективной окажется приштинский опыт Р.Харниша для Азербайджана.<br />
Во всяком случае, во время президентских выборов 2003 года, кровавых<br />
событий 15-16 октября и при последующем установлении в Азербайджане<br />
династического режима, Рино Харниш уже являлся Чрезвычайным и<br />
Полномочным послом США в Азербайджане. Будут ли отличатся действия<br />
американского посла во время проведения парламентских выборов? Сегодня<br />
нелегко оценивать значение высказываний посла в регионах относительно того,<br />
что «Азербайджан нуждается в установлении демократического общества».<br />
Российское информационное агентство «Регнум» предполагает, что Р.Харниш<br />
решил посетить азербайджанские регионы с целью узнать, насколько сильны<br />
революционные настроения на местах. Вполне вероятно, что посол выполняет<br />
поручение Государственного департамента, и будет отчитываться перед ним,<br />
направив в Вашингтон соответствующий документ по итогам своего визита.<br />
В любом случае, с трудом верится, что это личная инициатива посла, так как<br />
американские дипломаты, впрочем, как и все остальные, строго выполняют<br />
предписания и распоряжения исходящие от центра. Любопытно в таком<br />
случае, каким будет отчет Р. Харниша, и как на нее отреагируют в Вашингтоне?<br />
Выяснить это, задача не из легких, как и оценивать действия и высказывания<br />
дипломата мастерски выскочившего из югославского лабиринта. Настанет<br />
ли день, когда Рино Харнишу суждено будет повторить слова своего коллеги<br />
в Киргизии о «гордости за поддержку революции?». Будет ли Р.Харниш<br />
обладателем подобного предписания? Кто знает… В мире все меняется…<br />
Меняется стремительно…Меняются интересы, союзы и даже дружеские<br />
416
отношения. А до выборов в Азербайджане осталось не так уж много времени…<br />
ВЛАСТЬ ВЕРИТ В СВОИ СИЛЫ… НО БОИТСЯ МИТИНГОВ<br />
Мирза Хазар<br />
19.04.2005<br />
По мере приближения парламентских выборов в Азербайджане, зарубежная<br />
пресса все больше и чаще пишет о вероятности революции в нашей стране.<br />
Рассказывая даже о мелких событиях и происшествиях, информационные<br />
агентства не забывают упоминать о наличии в Азербайджане авторитарной<br />
власти, процветании коррупции и взяточничества, произволе властей и<br />
правоохранительных органов, и, наконец, об удушении демократии. Стали<br />
традиционными и прогнозы относительно того, что вслед за Киргизией,<br />
именно в Азербайджане произойдет новая революция. Последовательное и<br />
постоянное распространение подобных тем и прогнозов говорит о снижении<br />
доверия к клановому режиму, и дело не столько в неспособности власти в<br />
деле установления демократии, сколько с проблемами, связанными с защитой<br />
нефтяных интересов Запада. Непривычно оперативные и взволнованные<br />
ответы официальных лиц и провластных депутатов на отдельные заявления<br />
иностранных послов, вкупе с постоянными прогнозами о вероятности<br />
революции наглядно демонстрируют усиливающиеся с каждым днем чувство<br />
растерянности и замешательства, господствующие на вершине власти.<br />
Одну из последних заявлений заведующего общественно-политическим<br />
отделом президентского аппарата Али Гасанова также можно отнести в эту<br />
категорию, но, вместе с тем оно не может не вызвать интерес. Из данного<br />
заявления явствует, что власть хоть и не разуверилась в своих силах, и не<br />
боится оппозиции, однако сильно опасается митингов и выплескивания<br />
газетных «митингов» на улицы. Комментируя требования оппозиции за<br />
право на проведение массовых акций, А.Гасанов сказал, что они возможны<br />
только с началом предвыборной кампании, т.е. с июля. Но почему митинги не<br />
разрешаются сегодня? Ответ А.Гасанова на данный вопрос открыто и ясно<br />
показывает степень страха, который охватил правящий клан. Заведующий<br />
отделом президентского аппарата говорит: нет гарантий, что оппозиция не<br />
прибегнет вновь к массовым беспорядкам, и вследствие этого, разрешение<br />
на проведение каких-либо массовых мероприятий, так сказать, ограничено.<br />
Странная логика… А кто может дать гарантию, что в июле массовые акции<br />
не перейдут в то, что А.Гасанов называет «массовыми беспорядками»? Этот<br />
вопрос остается без ответа, что вполне естественно, т.к. А.Гасанов вряд ли<br />
417
в состоянии на него ответить. В Конституции страны четко указано, что<br />
граждане Азербайджана имеют право на свободу собраний, митингов и<br />
уличных шествий, и какие-либо «гарантии» в основном документе страны не<br />
предусмотрены. В Конституции также отсутствуют статьи, предусматривающие<br />
применение силы или иных насильственных действий по отношению к<br />
гражданам, осуществляющим свои конституционные права. С этой точки<br />
зрения, власти должны выступать не в качестве «насильников», а в роли<br />
защитников прав граждан. В противном случае, власть превращается в институт,<br />
попирающий права человека, и безосновательно применяющий насилие<br />
по отношению к своим гражданам, что чревато ситуацией, когда мирные<br />
граждане вольно невольно также могут прибегнуть к адекватным мерам.<br />
Кстати, вопрос относительно того, имеет ли закабаленный народ право на<br />
бунт, и в каких условиях это оправдано, уже открыто и горячо обсуждаются<br />
в российских средствах массовой информации. Например, «Агентство<br />
политических новостей» прогнозируя продолжение революционных процессов<br />
на постсоветском пространстве отмечает, что вышеуказанная проблема<br />
отныне вышла за рамки прикладной политической философии, приобретая<br />
первостепенное значение в обсуждениях и дискуссиях. Таким образом, доводы,<br />
которыми руководствуется А.Гасанов, преследуя цель любыми способами не<br />
допускать проведения массовых акций, противоречит Конституции страны,<br />
и вытекают из того замешательства и страха, которые преследуют сегодня<br />
властный стан. Правящий режим исчерпал в полной мере все возможности,<br />
дарованные Конституцией, вследствие чего отныне поле для каких-либо<br />
маневров сузилось, и возможности постепенно ограничиваются. Игра в<br />
«гарантии» является показателем беспомощности и безвластия. Власть боится<br />
не оппозиции, она боится митингов и протестной толпы.<br />
ЖЕСТОКОСТЬ ПОЛИЦИИ И РЕШИМОСТЬ ДЕМОНСТРАНТОВ —<br />
ПРЕДВЕСТНИКИ ГРЯДУЩЕЙ РЕВОЛЮЦИИ<br />
Мирза Хазар<br />
23 .05.2005<br />
Как известно, 21 мая правоохранительные органы Азербайджана с<br />
особой жестокостью расправились с участниками митинга-шествия трех<br />
оппозиционных партий: Демократической партии Азербайджана (ДПА),<br />
«Мусават» и Партии Народного Фронта (ПНФА «р»). В трех частях города:<br />
в районе станции метро «28 Мая», около кинотеатра «Низами», и возле<br />
здания американского посольства полиция атаковала демонстрантов, во всех<br />
418
случаях применяя против них насильственные действия. По информации ИА<br />
«Регнум», около 1000 человек попытались войти на Площадь Свободы, но<br />
полиции удалось остановить митингующих, задержав при этом 50 человек.<br />
Азербайджанские органы правопорядка в очередной раз с блеском доказали,<br />
что являются не защитниками конституционных прав своих сограждан, а<br />
карающим орудием властей. Одним из примечательных деталей происшедших<br />
событий явилось то, что посол Норвегии в Азербайджане Стейнар Гил прибыл<br />
на место событий, сделав заявление, осуждающее непомерную жестокость<br />
правоохранительных органов. Г-н посол напомнил также о конституционных<br />
правах граждан на организацию и проведение различных массовых акций,<br />
упрекнув исполнителей насильственных действий по отношению к<br />
митингующим. Другой примечательной деталью субботних событий стало то,<br />
что хотя и отчасти, но после 20-месячного перерыва оппозиции все же удалось<br />
провести мирную массовую акцию. Правда. Не остался без внимания тот факт,<br />
что, как и прежде, руководители митингующих партий предпочли следить<br />
за событиями в тиши своих кабинетов и штаб-квартир. И, наконец, самый<br />
примечательный штрих — это прозвучавший сигнал тревоги в адрес кланового<br />
режима. Примечательным явлением можно считать и то, что 20-месячную<br />
обстановку трепета и страха, всевозможных притеснений и коварств сменили<br />
революционный подъем и настроения. Несмотря на угрозы и гонения,<br />
участники акции громко, во весь голос возвестили (от площади Свободы до<br />
посольства США), о начале нового, революционного, этапа в Азербайджане.<br />
Отзвуки событий 21 мая в Баку, несомненно, докатилось не только до<br />
президентского аппарата, но и до иностранных посольств, а также до столиц<br />
государств, которые они представляют.<br />
БЕСПРЕЦЕДЕНТНАЯ СТРАНА, БЕСПРЕЦЕДЕНТНЫЙ РЕЖИМ,<br />
БЕСПРЕЦЕДЕНТНЫЕ ВЫБОРЫ<br />
Мирза Хазар<br />
03.10.2005<br />
За два дня до того, как азербайджанская полиция с помощью дубинок и кулаков<br />
преподала гражданам страны очередной урок на тему «Демократические<br />
выборы», заведующий международным отделом президентского аппарата<br />
Новруз Мамедов в здании бывшего ЦК КПА радостно, гордо, страстно и<br />
величаво заявил ИА «Тренд», парламентские выборы ни в одной стране<br />
мира не вызывали столь большого интереса, нежели в Азербайджане.<br />
Н.Мамедов прав, Азербайджан — беспрецедентная страна. Азербайджан<br />
отныне в центре пристального внимания самого популярного новостного<br />
419
телеканала в мире. Отрадно, что в репортаже CNN с места событий 1<br />
октября хорошо было видно, как неподражаемая азербайджанская полиция<br />
(в форме и в гражданском), расправлялась с участниками акции протеста,<br />
особенно усердствуя над женщинами. Новрузу Мамедову есть чем гордиться.<br />
В беспрецедентном Азербайджане все по-другому, «доблесть» и «отвага»<br />
всесильной азербайджанской полиции позволили цивилизованному миру<br />
осознать нашу уникальность. Если все будет продолжаться в том же духе,<br />
то не только Азербайджан, но и предстоящие выборы (а дойдет ли до<br />
них вообще?) станут беспрецедентными. Политолог Зардушт Али-заде в<br />
бакинской «Независимой газете» высказал весьма примечательную мысль о<br />
неподражаемых президенте, идеологе, министре здравоохранения, главном<br />
таможеннике и о экономисте — бывшем комсомольце: «…проходит время, и<br />
стараниями таких жадных и примитивных политических деятелей, как Ильхам<br />
Алиев, Рамиз Мехтиев, Али Инсанов, Кямаледдин Гейдаров и Фархад Алиев, в<br />
обществе вновь создается “революционная ситуация”. Но кто же ее создает? 22<br />
сентября известный юрист и правозащитник Аслан Исмайлов, собирающийся<br />
встретиться со своими избирателями столкнулся с резким и грубым давлением<br />
со стороны правоохранительных органов; 30 сентября в Шемахе был подожжен<br />
предвыборный штаб кандидата Аббаса Атакишиева; кандидаты в депутаты<br />
от блока «Азадлыг», участвующие в предвыборных акциях постоянно<br />
подвергаются насилию и преследованиям. И все потому, что Азербайджан<br />
с его правящим режимом, правоохранительными органами и проводимыми<br />
выборами — беспрецедентен. З.Али-заде, безусловно, прав — здесь сложилась<br />
революционная ситуация, и создал его сам режим. 1 октября была предпринята<br />
провокационная акция во время выступления Расула Гулиева на телеканале<br />
«Азадлыг». Незадолго до этого, невзирая на настоятельное требование в отчете<br />
ОБСЕ относительно участия политэмигранов на выборах, неподражаемый<br />
Генеральный прокурор Азербайджана Закир Гаралов заявил, что «нечего<br />
вводить своих сторонников в заблуждение, Расул Гулиев и Аяз Муталлибов<br />
ни в коем случае не вернутся в страну». З.Гаралов забывает, что Азербайджан<br />
— беспрецедентен, и здесь крайне недальновидно употреблять слово<br />
«никогда». Расул Гулиев вернется в страну, хотя бы потому, что Азербайджан<br />
— беспрецедентная страна, в которой возможно все. В этой стране суть и<br />
значение демократии разъясняются гражданам с помощью кулаков и дубинок,<br />
и этот неподражаемый урок демократии транслирует напрямую CNN. Кому же<br />
гордиться в таком случае, если не Новрузу Мамедову?<br />
420
Мирза Хазар<br />
01.12.2005<br />
КТО ВИНОВАТ — «ЗАКАЗЧИКИ» ИЛИ ИСПОЛНИТЕЛИ?<br />
В эти дни наиглавнейшей задачей подконтрольных клановому режиму<br />
телеканалов является введение в заблуждение, сбивание с толку общества,<br />
находящегося в поисках ответа на вопрос «кто виноват?» Клановые<br />
телеканалы, впрочем, как и близкие к оппозиции печатные издания, оставляя<br />
за кадром «заказчиков» расправы над народом, бросивших «органы<br />
правопорядка» против безоружных людей, концентрируют все внимание<br />
на зам. начальника главного полицейского управления г.Баку Я.Алиеве как<br />
на главном зачинщике случившегося, тем самым способствуя увиливанию от<br />
ответственности истинным виновникам произошедшего. Азербайджаном<br />
управляет клан, трайбовый режим, а не обычное правительство, как в<br />
цивилизованном мире. В этой т.н. стране, лиц принимающих решение<br />
на государственном уровне — раз-два и обчелся, точнее, сие количество<br />
ограничивается Ильхамом Алиевым и Рамизом Мехтиевым. Приказы и<br />
распоряжения о зверских избиениях, нанесении людям телесных повреждений<br />
с последующим разгоном митингующих исходило непосредственно от этих<br />
двух лиц. И ответственность за проведенную операцию по насилию над<br />
собственными гражданами несут именно они. Я.Алиев и его «доблестные<br />
воины», обходившиеся с соотечественниками как с врагами, несут<br />
ответственность за содеянное в качестве беспрекословных исполнителей воли<br />
президентского аппарата. Не сегодня — так завтра, в будущем они, несомненно,<br />
за все ответят сполна. Режим, побаивающийся скопления народа на пл.Гелебе,<br />
приходит в ужас от одной только демонстрации сидячей акции протеста. Некий<br />
западный дипломат, созерцавший зрелище расправы азербайджанской полиции<br />
над азербайджанскими же гражданами, сказало корреспонденту британской<br />
«Гардиан»: «Насилие и грубая сила, применяемое Алиевым удивляют.<br />
Ведь серьезной опасности для правящего режима, вроде бы, не существует.<br />
Видимо, это результат страха, укоренившегося в постсоветском менталитете.<br />
И.Алиев считает, что, не демонстрируя силу невозможно долго оставаться у<br />
власти». Умозаключения западного дипломата проливают свет на истинных<br />
виновников «Черной Субботы» 26 ноября. Что же касается призыва некоторых<br />
оппозиционеров к митингующим о переходе к сидячей акции протеста,<br />
то наличие сомневающихся в эффективности данного шага внутри самой<br />
оппозиции и упрекающих принявших подобное решение — результат в какойто<br />
мере злого умысла, но в большей степени неправильно оценки сложившейся<br />
ситуации. Сидячая акция не инициирует госпереворот, она исключает насилие и<br />
421
применение силы в принципе. Сидячая акция не агрессивна по сути, и является<br />
пассивной формой протеста. И направлена она была в данном конкретном<br />
случае против тотально сфальсифицированных выборов, признания их итогов<br />
международными организациями и западными правительствами, а также против<br />
неравенства и бесправия, грабежа и нищеты, попрания чести и достоинства<br />
человека со стороны правящего кланового режима. Права на проведение<br />
подобного рода акций прописаны в Конституции, в которой не оговаривается<br />
применение насилия и жестоких расправ против участников массовых акций.<br />
Президентский аппарат, посредством своих телеканалов, сбивая с толку<br />
общественное мнение, желает свалить всю вину на плечи рядовых исполнителей.<br />
Но зря! Президент и его режим должны ответить за свои поступки. А события<br />
26 ноября лишь укрепили волю народа, усилив дух его сопротивления. Народ<br />
пробудился. Обратной дороги нет!<br />
АЗЕРБАЙДЖАН НЕ БЕЗМОЛВСТВУЕТ — СОПРОТИВЛЕНИЕ<br />
ПРОДОЛЖАЕТСЯ<br />
Мирза Хазар<br />
17.12.2005<br />
Трайбовому режиму при покровительстве Запада безнаказанно<br />
сфальсифицировавшему выборы 6 ноября не стоит радоваться. Азербайджан<br />
не безмолвствует… Нечего праздновать и внешним силам, поддерживающим<br />
этот режим. Азербайджан не утих… Сопротивление и противодействие<br />
сфальсифицированным выборам, подтасовке его результатов приведших к<br />
формированию нелегитимного парламента, и против трайбовой диктатуры<br />
в целом все еще имеет место быть. После признания Западом, точнее —<br />
Вашингтоном результатов сфальсифицированных выборов сотрясенная и<br />
пережившая шок вследствие жестокой расправы над народом «доблестных<br />
вояк» алиевского режима блок «Азадлыг», движение Национальное единство и<br />
Партия Национальной Независимости начинают выходить из оцепенения. Эти<br />
политические организации официально обратились в Конституционный суд,<br />
потребовав ликвидации президентских полномочий Ильхама Алиева. Согласно<br />
сообщениям различных источников, пользующийся особой поддержкой режим<br />
использует все возможные меры воздействия и давления с целью добиться<br />
участия в работе парламента избранных представителей оппозиции. Вызывает<br />
сожаление, что, и посольства западных держав не гнушаются потворствовать в<br />
этом деле клановому режиму, не учитывая возможных негативных последствий<br />
такого рода шагов, как в краткосрочной перспективе, так и в будущем. В<br />
частности, речь идет о вспышке и нагнетании антизападных и антиамериканских<br />
422
настроений в Азербайджане. Так, отказавшаяся от участия на повторных<br />
выборах Флора Керимова в интервью агентству Day.az подчеркнув факт<br />
протекции США правящему в Азербайджане режиму и попутно возложив вину<br />
за трагические события 16 октября 2003г. на Соединенные Штаты отмечает, что<br />
не будь покровительства из-за океана, местные власти не решились бы в столь<br />
жестокой форме растоптать народное волеизъявление. Имеет ли смысл в таких<br />
условиях бороться с правящим режимом? Флора ханум ответив на этот вопрос<br />
категоричным «да!» отмечает, что оппозиция должна заставить считаться с<br />
собой не только азербайджанские власти, но и Соединенные Штаты. По словам<br />
Ф.Керимовой, оппозиции по силам справится с этой задачей. Вместе с тем,<br />
заявление лидера движения Национальное Единство Лалы Шовкет о намерении<br />
отказаться от своего депутатского мандата с одной стороны превращает в<br />
пух и прах планы режима и Запада придать легитимный образ поддельному<br />
парламенту, с другой стороны — демонстрирует решимость объединенной<br />
оппозиции, невзирая на нанесенные ей тяжелые удары, продолжать борьбу. Как<br />
видно, несмотря на все старания и усилия правящего режима и его покровителей<br />
события 6 ноября и 26 ноября не смогли сломить, и заставить азербайджанский<br />
народ замолчать. Азербайджан не безмолвствует — сопротивление<br />
продолжается.<br />
Мирза Хазар<br />
19.02.2005<br />
ЕВРО-АМЕРИКАНСКАЯ БУРЯ<br />
НЕМЦЫ И НАСЕЛЕНИЕ, АНГЛИЧАНЕ И НЕФТЬ<br />
Атлантическом океане никак не стихнет евро-американская буря. Напротив,<br />
в преддверии поездки президента США Джорджа Буша в Европу, которая<br />
начнется на предстоящей неделе, недружественные и неравноправные<br />
тенденции в отношениях между Вашингтоном и старой Европой,<br />
опирающихся на принципы «дружбы, братства и равенства», еще более<br />
углубляются. Углубленный анализ показывает, что было бы, мягко выражаясь<br />
наивностью полагать, что разногласия, которые не смогли преодолеть текущие<br />
визиты в Европу министра обороны Дональда Рамсфелда и — особенно<br />
государственного секретаря Кондолизы Райс, тем более после скандала,<br />
причиной которого стал канцлер Германии Герхард Шредер, сможет уладить<br />
визит президента Буша. Собственно говоря, поездка госсекретаря К.Райс в<br />
Европу внешне прошла успешно и привела даже к росту числа наблюдателей,<br />
говорящих о начале таяния льдов между США и «старой» Европой. Именно<br />
«возгорание» новых споров и даже скандала между США и «старой»<br />
423
Европой в тот момент, когда не утихли еще отзвуки визита К. Райс, повергло<br />
в недоумение многих, и в первую очередь, американских официальных лиц.<br />
Последних понять можно: они не ожидали такого удара от канцлера Германии<br />
Г.Шредера, тем более накануне визита Дж.Буша. Предложения, высказанные<br />
лежащим больным в Ганновере Г.Шредером, на традиционной конференции по<br />
вопросам безопасности в Мюнхене посредством министра обороны Германии,<br />
ввергли в растерянность не только американцев, но и самих немцев. Заявление<br />
канцлера о том, что НАТО нуждается в серьезных реформах и что необходимо<br />
создать специальный орган для взаимных консультаций в трансатлантических<br />
отношениях, ввергло в шок не только члена администрации Буша, министра<br />
обороны Д.Рамсфелда, но и сенатора от Демократической партии Хиллари<br />
Клинтон. Д.Рамсфелд с порога отверг предложение Шредера, а Х.Клинтон<br />
сочла нужным спросить участников конференции в Германии: «Почему<br />
Герхард Шредер выступает против НАТО?». Видя, что положение не из<br />
приятных, министр иностранных дел Германии Йошка Фишер постарался<br />
смягчить сказанное Г.Шредером, чтобы избежать разрастания скандала,<br />
но только поставил себя в трудное положение. Ибо как только Й.Фишер,<br />
потерявший голову после выявления фактов беззаконий при выдаче виз в<br />
консульстве Германии в Киеве, начал смягчать высказывания Шредера, из<br />
Ганновера последовали отзвуки. Герхард Шредер дал знать, что не шутит и<br />
совершенно серьезен. То, что он серьезен, знают уже все. Все, в том числе и<br />
официальные лица Вашингтона, как знают и то, что реальной и конкретной<br />
мишенью этих предложений Г.Шредера является президент США Дж. Буш.<br />
Выражаясь яснее, Г.Шредер хотел натовской бурей преградить путь дующему<br />
с того берега Атлантического океана гегемонистскому ветру. Какова же цель<br />
германского канцлера? По мнению оппозиционной партии Христианскодемократический<br />
союз (ХДС), учитывая предстоящие местные и парламентские<br />
выборы 2006 года, Г.Шредер старается, как и в 2003 году, возродить в памяти<br />
избирателей образ канцлера, бросающего вызов Дж.Бушу, и таким образом<br />
заработать очки. Возможно, оппозиция и права, но не только это стимулирует<br />
евро-американскую бурю в Атлантическом океане. Согласно сообщению<br />
парижской газеты «Интернасиональ херальд трибюн», хотя разногласия<br />
между США и «старой» Европой охватывают главным образом иракскую и<br />
иранскую политику Вашингтона, сюда добавился и кризис вокруг «Хезболлах».<br />
Согласно сообщениям печати, Вашингтон требует от Европейского союза<br />
включить в число террористических организаций группировку «Хезболлах»<br />
со штаб-квартирой которой находится в Сирии, которая опекается Ираном, но<br />
Франция и Германия выступают против этого. Согласно тому же сообщению,<br />
госсекретарь К.Райс подняла этот вопрос во время своего визита, но получила<br />
в Париже решительный отказ. Таково положение в канун европейской поездки<br />
424
президента США Дж.Буша, которая начинается 23 февраля. Евро-американская<br />
буря в Атлантическом океане никак не стихнет… «Запасы Северного моря<br />
иссякают. В 2006 году нам придется импортировать природный газ, а в 2010<br />
году — нефть», — признал на днях министр иностранных дел Великобритании<br />
Джек Стро. Великобритания — наименее зависимый от заготовок нефти<br />
член Евросоюза, но если уж она оказалась в таком положении, то нетрудно<br />
представить себе ситуацию у других членов ЕС. Умение признавать — выгодное<br />
дело. По мнению европейской печати, заискивание в последнее время Запада<br />
перед Россией, нежелание его говорить о Чечне, закрытие глаз на «шалости»<br />
президента Путина связано с тем, что Россия располагает гигантскими<br />
нефтегазовыми запасами. Если англичане озабочены проблемой нефти и газа, то<br />
немцев беспокоит демографическое положение в стране. Согласно германскому<br />
еженедельнику «Фокус», если рождаемость останется на нынешнем уровне,<br />
Германию ждут тяжелый кризис и серьезный экономический спад. Согласно<br />
представленным журналом подсчетам, для того, чтобы сохранить численность<br />
населения на стабильном уровне, необходимо, чтобы каждая женщина рожала<br />
двух детей. Однако в Германии на каждую женщину приходится 1,4 ребенка, и в<br />
таком положении в 2020 году неизбежно существенное уменьшение населения<br />
страны. Журнал «Фокус» представляет проблему в еще более радикальном<br />
свете, сравнивая немцев с древними римлянами и заявляя, что в Римской<br />
империи на каждую женщину приходилось именно 1,4 ребенка. В результате<br />
экономическая и политическая власть подверглись эрозии, и империя пала.<br />
ЕВРОПА ОСУЖДАЕТ ДЖ. БУША, ШИМПАНЗЕ И ЧЕЛОВЕК,<br />
ГЕРМАНИЯ И ВЫБОРЫ<br />
Мирза Хазар<br />
04.09.2005<br />
Европейская пресса находится в состоянии изумления и шока. Ураган<br />
«Катрина», обрушившийся на штаты Луизиана, Миссисипи и Алабама, не<br />
только вызвал бедствия и человеческие жертвы, но обнаружил слабость самой<br />
могущественной в мире супердержавы. Европейская пресса ошеломлена<br />
тем, что государство не может оказать надлежащую своевременную помощь<br />
десяткам тысяч людей, оказавшихся в разрушенных стихией городах и поселках<br />
без пищи и питьевой воды, без возможности получать какую-то помощь.<br />
В одной из аналитических статей в газете “Sueddeutsche Zeitung” прежде<br />
всего, ставятся под вопрос способности президента Джорджа Буша как главы<br />
государства. Дж. Буш, проводивший 28-дневный отдых в своем имении в<br />
штате Техас, вернулся в Вашингтон и приступил к своим обязанностям лишь<br />
425
спустя два дня после произошедшего стихийного бедствия. Газета отмечает,<br />
что это уже второй случай, когда Буш проявляет слабость в кризисной<br />
ситуации. В первый раз это произошло 11 сентября 2001 года — во время атак<br />
террористов на Нью-Йорк и Вашингтон он выглядел совершенно растерянным.<br />
Газета полагает, что и на этот раз Дж. Буш оказался перед лицом серьезного<br />
испытания. Если правительство, дискредитировавшее себя в иракской кампании,<br />
теперь покажет свою беспомощность и перед природной стихией, то лишится<br />
и остатков доверия у своих граждан. Европейскую прессу понять не трудно.<br />
Удручающие картинки Нового Орлеана с появляющимися на телеэкранах<br />
лицами несчастных жителей ввергли Европу в шок. И это в самый разгар<br />
предвыборной кампании! Изумление у немецкой прессы вызвало и другое<br />
обстоятельство. Оно связано с результатами последних исследований ученых,<br />
выявивших, что между человеком и шимпанзе, как это ни странно звучит,<br />
гораздо больше общего, нежели предполагалось раньше. Научные исследования<br />
отдела, занимающегося антропологической эволюцией в Институте<br />
Макс-Планк Германии, свидетельствуют, что генетическое родство между<br />
человекообразной обезьяной шимпанзе и человеком ошеломляющее. Ученые<br />
полагают, что у человека и шимпанзе были общие предки, но шесть миллионов<br />
лет назад их пути эволюции разошлись. Немецкие антропологи утверждают,<br />
что при сравнении органов человека и шимпанзе наибольшее сходство<br />
наблюдается в их мозге. Открытие немецких ученых — еще одно подтверждение<br />
совершенствования науки. В пользу этого суждения говорит и предвыборная<br />
кампания в Германии, вступившая в наиболее жаркий период. Немецкая пресса<br />
пишет, что крупнейшие корпорации и компании страны (к примеру, “Siemens”,<br />
BASF и прочие) поддерживают кандидатуру Ангелы Меркель, выдвигаемую на<br />
пост канцлера от оппозиции. Пресса не скрывает своего замешательства. Так,<br />
еще в конце января во время проведения Всемирного экономического форума<br />
в швейцарском курортном городке Давос представители крупного капитала<br />
Германии во все уста расхваливали Герхарда Шредера, называя его «канцлеромреформатором».<br />
Мир непостоянен. После поражения социал-демократов в<br />
состоявшихся 22 мая выборах в провинции Северный Рейн-Вестфалия крупный<br />
капитал вмиг переметнулся на сторону Анегелы Меркель, а о Герхарде Шредере<br />
позабыли. Таков уж этот переменчивый мир.<br />
РЕВОЛЮЦИОННОЕ ЭХО «ИСТОРИЧЕСКОГО» СОВЕЩАНИЯ<br />
Мирза Хазар<br />
28.10.2005<br />
426
В тот миг, когда американский посол в Баку Рино Харниш восхвалял как<br />
торжество демократии совещание, проведенное Ильхамом Алиевым 25 октября,<br />
представители некоторых неправительственных организаций в радостной<br />
эйфории устроили себе праздник. И даже блок «Свобода» не стал скрывать<br />
«белой» зависти относительно президентских щедрости и великодушия. 25<br />
октября сказка про «Милосердного падишаха и безжалостных визирей» довела<br />
азербайджанцев, живущих в XXI веке до дурманящего аффекта. Захвативший<br />
и прибравший к рукам конституционные права азербайджанских граждан<br />
И.Алиев, 25 октября с одолжением вернув мизерную часть этих самых прав,<br />
удостоился оваций. На первый взгляд может показаться, что уловка про<br />
«великодушного царя и жестоких приближенных» удалась и пошла диктаторам<br />
впрок. Но на самом деле результат весьма обманчив. Если И.Алиев и его<br />
«бесчеловечные визири» думают, что подвох удался, то напрасно — лукавство<br />
не прошло. «Европейский Союз должен послать громкий и отчетливый сигнал<br />
режиму президента И.Алиева. Если власти попытаются сфальсифицировать<br />
выборы и украсть голоса избирателей, это серьезно повлияет на наши<br />
отношения с Азербайджаном» — с таким заявлением вслед за историческим<br />
«чернильным» совещанием И.Алиева выступила 26 октября в Брюсселе<br />
депутат Европарламента, представляющая Великобританию — баронесса<br />
Сара Лудфорд. Баронесса, не ограничившись предупреждением, добавила к<br />
своему заявлению еще несколько резких фраз — «Будущее азербайджанского<br />
народа сегодня подвергается разграблению. В то время как доходы от нефти<br />
обогащают кучку людей, большинство населения находится в трясине<br />
бедности и нужды. Азербайджанцы должны получить возможность свободно<br />
проголосовать и сформировать парламент и правительство, которая поведет<br />
страну вперед без полицейского насилия и цензуры». Сложно сказать, послужит<br />
ли совещание 25 октября воплощению в жизнь до сей поры неприступного<br />
права азербайджанцев, проголосовав в демократической обстановке,<br />
сформировать органы власти по своему волеизъявлению. Целями подобного<br />
рода «исторических» совещаний обычно являются отвлечение общественного<br />
внимания для проведения выборов по заранее намеченному сценарию ради<br />
продления жизни созданного Гейдаром Алиевым кланового режима. Шумные<br />
аресты, помпезные мероприятия не в состоянии завуалировать лукавых<br />
намерений. Режим, пришедший к власти недемократическим путем, создавший<br />
коррупционную пирамиду, и руководящий страной, как личным имением, не<br />
может провести свободные и справедливые выборы. Режим сознательно или<br />
нет, является зачинщиком возникновения революционной ситуации в стране.<br />
Азербайджан накануне революции<br />
СПИСОК АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ БОГАЧЕЙ — ОТКУДА У «БЕДНЫХ»<br />
427
СТОЛЬКО БОГАТСТВ?<br />
Мирза Хазар<br />
29.04.2005<br />
Корреспондент ИА «Регнум» сообщил из Баку, что в первом номере<br />
вышедшего в свет журнала «Хесабат» опубликован список самых<br />
состоятельных граждан Азербайджана. Из них всего 6 человек бизнесмены,<br />
остальные — высокопоставленные государственные чиновники. Возглавляет<br />
список богачей председатель Государственного Таможенного Комитета<br />
генерал Кемаледдин Гейдаров. На втором месте дядя И.Алиева — Джалал<br />
Алиев, третью строчку занимает министр внутренних дел генерал Рамиль<br />
Усубов. Далее расположились министр здравоохранения Али Инсанов,<br />
начальник президентской охраны Бейляр Эюбов и министр экономического<br />
развития Фархад Алиев. Однако журнал почему-то не упоминает, какое место<br />
в данной табели о рангах занимает президент Ильхам Алиев. Вглядываясь<br />
в предоставленный список, в котором ведущие позиции занимают<br />
высокопоставленные госчиновники, невольно возникает вопрос: откуда такие<br />
баснословные богатства у граждан, живущих вроде бы на одну зарплату? Кроме<br />
того, если список отражает подлинное положение вещей, то каким образом<br />
руководство страны собирается реагировать отныне на обвинения Запада<br />
относительно расцвета коррупции в Азербайджане? И главный вопрос: как<br />
отнесутся к вышеуказанному списку, проживающие в острой материальной<br />
нужде рядовые граждане страны? Интересно… Сей список в очередной<br />
раз подтверждает — Азербайджан стран богачей! Правда, с небольшим<br />
уточнением: богатые составляют 5%, люди со средним достатком -10%, а<br />
живущие в крайней бедности и нужде — 85% населения. И это одно из причин<br />
того, что наблюдатели вновь и вновь не устают повторять: Азербайджан<br />
накануне революции.<br />
Оптимизм англичан, пессимизм немцев и «Баварский сепаратизм»<br />
Мирза Хазар<br />
22.08.2005<br />
Не хотелось бы сбивать с толку уважаемого читателя заголовком «Оптимизм<br />
англичан, пессимизм немцев и «баварский сепаратизм». И оптимизм англичан,<br />
и пессимизм немцев связаны с экономическим положением Германии. Что<br />
же касается «баварского сепаратизма», то он связан не с экономикой, а<br />
428
с политикой. Последний номер самого авторитетного в Великобритании<br />
еженедельника “Economist” вверг немецких читателей в такое изумление, что от<br />
него не только пресса, но и политики все еще не оправились. А причина проста:<br />
на протяжении не одного месяца как правая, так и левая пресса Германии чуть<br />
ли не со слезами на глазах без устали пишет о плачевном состоянии немецкой<br />
экономики, увеличении числа безработных, ухудшении материального<br />
положения населения, скатывании экономического роста к нулевому<br />
показателю. И консервативная оппозиция, и рядовые граждане, особенно в<br />
условиях избирательной кампании, во всех напастях обвиняют политическое<br />
руководство, т.е. правительство страны, последнее же не устает повторять,<br />
что пока все в порядке. В противовес этому, в статье «Экономическое чудо<br />
Германии», опубликованной в последнем номере журнала “Economist”,<br />
наперекор сетованиям немцев дается высокая оценка экономики Германии,<br />
утверждается, что страна находится на пороге экономического подъема (не<br />
знаем, насколько уместно тут выражение «утверждается», ведь в немецкой<br />
прессе оно нам не встретилось). Вынося на первые страницы своих изданий<br />
броские реплики в адрес журнала “Economist”, который, кстати, издается аж с<br />
1845 года, немецкая пресса не скрывает своей радости, причем эта приятная<br />
весть в устах англичан становится двойной радостью. Газета “Suddeutsche<br />
Zeitung” подчеркивает значимость этого вопроса, привлекая внимание к<br />
тому, что речь идет не просто об оценке, данной немецкой экономике какимто<br />
рядовым изданием, а о позиции самого авторитетного и влиятельного в<br />
мире, как пишет газета, еженедельника! Относительно того, как повлияет<br />
характеристика журнала “Economist” на избирательную кампанию в Германии,<br />
газета пишет, что мнение английского издания о том, что дальнейшее развитие<br />
германской экономики будет в сильной степени зависеть от разумности шагов<br />
политического руководства, свидетельствует о беспристрастной позиции<br />
этого издания. Но тут газета чуть-чуть ошибается. В публикации “Economist”<br />
резкой критике подвергается не политика Герхарда Шредера, а экономическая<br />
программа руководителя Христианско-демократической партии (ХДС)<br />
и кандидата на пост канцлера Ангелы Меркел. Предвыборная кампания в<br />
Германии вступила в самый жаркий и обильный на курьезы этап. Один из<br />
курьезов состоит в том, что немецкая пресса, вопреки своим правилам, чересчур<br />
сильно иронизирует и подшучивает над Ангелой Меркел — первым кандидатомженщиной<br />
на пост канцлера страны. Такое отношение к женищине — политику<br />
со стороны немцев, которым свойственно в любом вопросе действовать<br />
разумно и обдумывать каждый шаг, конечно же, не может не удивлять. Вторым<br />
курьезом предвыборной кампании можно считать оскорбительные выпады<br />
союзника А.Меркел, председателя Партии христианско-социалистического<br />
союз (ХСС), премьер-министра провинции Бавария Эдмунда Штойбера в адрес<br />
429
избирателей Восточной Германии. Э.Штойбер уже во второй раз становится<br />
мишенью критики и не только за то, что подтрунивал над восточными немцами,<br />
а еще потому, что в одном из своих последних выступлений заявил, что баварцы<br />
превосходят умом жителей остальных провинций Германии. Именно за эти<br />
умозаключения некоторые политические противники Э.Штойбера обвинили<br />
его в склонности к «баварскому сепаратизму». Все это говорит о том, что<br />
предвыборная кампания в Германии постепенно приближается к точке кипения.<br />
Мир проснулся, мы ещё спим…<br />
Мирза Хазар<br />
08.01.2006<br />
Вот и осталось позади празднование Нового года. Мир распрощался с шумными<br />
праздниками и вернулся к обыденным будням. А в Азербайджане праздники<br />
продолжаются. Азербайджан даже и не думает отходить от праздничного<br />
перегара. Весь мир празднует один день, Азербайджан целых четыре! Как в<br />
сказке, четыре дня и четыре ночи… Что может быть лучше?! Из глубин Каспия<br />
брызжет нефть, затекает в трубопроводы, танкеры, цистерны, в общем, во<br />
всё, что только движется, и вывозиться на распродажу на мировые рынки за<br />
валюту. Валюта! Столько валюты, что даже никто не знает. Нужно ли после<br />
этого работать?! Пусть честной мир работает за нас! И пусть он празднует<br />
один день, а Азербайджан будет веселиться четыре дня назло недругам, назло<br />
армянам-оккупантам! Азербайджану ведь надо отдохнуть, он это заслужил.<br />
Мы выполнили все обязательства 2005 года, так почему бы и не отдохнуть? И<br />
не думайте, что самой большой проблемой 2005 было освобождение Карабаха.<br />
Никак нет! Это не входило в планы ни руководства, ни общества. Самой<br />
большой задачей было провести парламентские выборы и “организовать”<br />
очередной парламент. И мы настолько достойно и успешно справились с<br />
этой задачей, что весь честной мир аплодировал нам со всех своих уголков.<br />
И что же нам после этого делать, как не отдыхать?! Вот и наши изнеженные<br />
оппозиционеры потянулись за мандатами так долго не признаваемых ими<br />
выборов, не оставили парламент без оппозиции. Как же тут не радоваться?!<br />
Нефть брызжет, прибыль идёт, парламент формируется, режим укрепляется,<br />
богатые богатеют, бедные… А что нам до бедных? Бедные обществом не<br />
управляют. Бедные это сироты общества. Сейчас не время сирот, сейчас время<br />
баловней судьбы. Не время борьбы за захваченные земли, время трубопроводов.<br />
Карабах утерян — время передышки! Брызжет нефть — время отдыха! Карабах<br />
забыт — время кайфовать! Да и нравственность у нас не задержалась. Это мир<br />
430
отходит от праздников, а Азербайджан всё ещё навеселе. Все проснулись, а мы<br />
ещё спим… Увы…<br />
Борьба за свободу и надежда на “год собаки”...<br />
Мирза Хазар<br />
01.01.2006<br />
Наступил Новый год, дорогой читатель! Новый год! Новый год приносит<br />
надежды. Все радуются. Что же делать, как не радоваться, дорогой читатель?!<br />
В период Нового года возрождаются надежды, вспыхивают с новой силой,<br />
осеняя будущее. Кто надеется на Небо, а кто и на “собачий год”. Тех, кто<br />
надеется на Небо, понять можно. Вера, что Всемогущий Бог положит конец<br />
несправедливости и страданиям народа вполне обоснованно. А вот тем, кто<br />
совсем недавно грозился положить конец ненавистному клановому режиму,<br />
теперь выражать надежду на “год собаки” совсем не к лицу. По сути дела,<br />
надежда на “год собаки” это не что иное, как признание своего бессилия.<br />
У “бойцов” оппозиции, делавших в течение всей предвыборной кампании<br />
заявления о желании за несколько дней после своей победы построить<br />
демократическое светское далёкое от религии государство, в преддверии “года<br />
собаки” словно просветился ум и развязался язык. Так Панах Гусейн в интервью<br />
газете “Йени Мусават” заявил, что “нынешние политические ценности должны<br />
быть в синтезе с исламскими”. Всё это демонстрирует желание отказаться<br />
от своей старой прозападной идеологии, проводником и глашатаем которой<br />
оппозиция была долгие годы. Панах Гусейн первый из оппозиционных лидеров,<br />
который сделал смелый шаг, заявив: “мы должны извлечь надлежащие выводы<br />
из итогов выборов 6 ноября”. Но не запоздалый ли это шаг? Понимание<br />
оппозицией неоспоримого влияния религии, с одной стороны, шаг<br />
положительный, но с другой,— отрицательный показатель. Положительный,<br />
прежде всего, потому, что оппозиция, наконец-то, демонстрирует свою<br />
способность давать реальную оценку происходящим в обществе процессам.<br />
Отрицателен же он потому, что в нём чётко просматривается неспособность<br />
оппозиции оставаться верной своим ценностям до конца. Подобная перемена<br />
идеалов после очередного политического проигрыша лишь отдаляет оппозицию<br />
от народа. Вот так… Как видишь, дорогой читатель, люди разные. Многие<br />
у Бога, некоторые в “годе собаки”, а иные, осознав её силу, ищут спасения в<br />
религии. Каждый делает свой выбор.<br />
431
Этого вам не осилить, господа!<br />
Мирза Хазар<br />
24.09.2006<br />
Фальсифицировать историю, игнорировать историческую правду невозможно.<br />
Но ОНИ привыкли. Советская власть на протяжении 70 лет занималось<br />
тем же. Советскому режиму пришел конец, но ОНИ остались верны своим<br />
привычкам. Попытки подтасовать историю продолжаются, и ныне на прицеле<br />
одна личность. Они пытаются заставить забыть и уйти в небытие его самого, его<br />
имя, его заслуги. Зря стараетесь, старые товарищи и новые господа! Вам это не<br />
по силам! Смириться с истиной, искренне принять ее — это признак культуры.<br />
Признавать заслуги, помнить хорошее не искусство. Это тоже культура.<br />
Чрезвычайный и полномочный посол Азербайджана в США, уважаемый<br />
Х.Пашаев в своем заявлении, посвященном 20 января, вольно или невольно<br />
исказил исторические факты. По словам посла, «несмотря на информационную<br />
блокаду, сотни азербайджанцев, проживающих в Москве, пытались узнать<br />
истину о происходящих в Баку событиях благодаря передачам радиостанций<br />
«Голос Америки» и ВВС. Множество соотечественники собирались и<br />
требовали разъяснений. И в этот миг, на следующий день после военного<br />
вмешательства, Г.Алиев впервые после отстранения его из Политбюро вышел<br />
к общественности и разрушил информационную блокаду Москвы, призвав<br />
международное сообщество осудить содеянное». (www.january20.net)<br />
Небольшая реплика к заявлению посла. Достопочтенный посол забывает,<br />
что живущие в Москве азербайджанцы, о событиях в Баку узнавали не<br />
из «Голоса Америки» или ВВС, а от Мирзы Хазара и «Радио Свобода».<br />
Достопочтенный посол запамятовал, что именно Мирза Хазар был в те дни<br />
источником информации для вышеуказанных радиостанций. Посол забывает,<br />
что взволнованные соотечественники собирались после передач Мирзы Хазара<br />
на «Радио Свобода». Видимо, посол не знает, что московские азербайджанцы<br />
подняли свой голос протеста и провели ряд мероприятий уже 20 января, до<br />
пресс-конференции Г.Алиева. Посол также не помнит, что до выступления<br />
покойного Г.Алиева «Радио Свобода» и Мирза Хазар уже прорвали<br />
информационную блокаду, и азербайджанцы, проживающие в Москве, так же<br />
как мировое сообщество были своевременно осведомлены о преступлениях<br />
советских войск в Баку. Причем, мировая общественность начало осуждать<br />
содеянное еще до пресс-конференции Г.Алиева. На обращения средств массовых<br />
информаций Великобритании, Германии, Италии, Турции и других стран<br />
отвечал и давал соответствующие разъяснения именно Мирза Хазар. Однако<br />
достопочтенный посол ни разу не упоминает ни о «Радио Свободы», ни о<br />
432
Мирза Хазаре. Почему? Было бы неплохо, если достопочтенный посол в своих<br />
высказываниях оставался верен принципам исторической справедливости и<br />
чтил их.<br />
P.S. Это обращение написано ровно два года назад. Ровно два года никто<br />
не берет на себя смелость ответить на него. По какой причине? Почему не<br />
признаются сделанные ошибки? Или это и есть нравственная сторона нового<br />
режима?<br />
P.S. И…Хафиз Пашаев уже не посол…Он руководит теперь дипакадемией в<br />
Баку…А ответа всё нет и нет…<br />
Национально самосознание и... Ложь в роли национального врага...<br />
Мирза Хазар<br />
24.09.2006<br />
Понятие “национальное самосознание” состоит из двух слов, но это единое<br />
понятие. Если убрать одно из слов, понятие теряет смысл. Запутанное дело…<br />
Если нет “национального”, то сознание частное, не национальное. Ну, а что<br />
если нет “сознания”? Если нет сознания, то нет уже национального, тем более<br />
“национального сознания”. Так, одно бессознание. Не бессознательность,<br />
а отсутствие сознания. В одном из присланных писем я натолкнулся на<br />
интересную фразу: “Когда я был ребёнком, хотел стать журналистом. Хорошо,<br />
что не стал, а то надо было бы, как все азербайджанские журналисты, быть<br />
вруном”. Вот — пробившаяся из глубины смелость, дерзкая мысль. В этой мысли<br />
ясно виден поток национальной взволнованности. Тут не просто национальное<br />
сознание. В мысли автора чувствуется искра возмущенного национального<br />
сознания. По сути, описанное частное наблюдение автора письма, отражает<br />
больше реальности, в которой ложь в национальных масштабах, прибрав всех к<br />
ногтю, словно общенациональный вирус, раз за разом, получая удовольствие от<br />
предательства, лишает народ национального самосознания. Ложь охватывает<br />
всех, разоряет, лишает всего. Ложь стала всеобщим национальным врагом. Это<br />
трагедия, национальная трагедия. В состоянии, когда процесс формирования<br />
нации ещё далёк от своего завершения, бессимптомное поражение этим<br />
вирусом лжи, безусловно, куда большая трагедия. Ну а самообман в этом<br />
состояние только усиливает торжество этого всеобщего вируса лжи.<br />
Сознательно давая себя обмануть, мы ускоряем этот процесс. Ложь на бытовом<br />
уровне ещё не есть национальная трагедия. Целенаправленное методическое<br />
433
распространение лжи в угоду идеологии отдельной нечистоплотной группы<br />
— план “общенациональных гениев” — вот подлинная национальная трагедия.<br />
Она подобно червь разъедает плод национального самосознания. Да, дорогой<br />
читатель, национальное самосознание, состоит из двух составляющих, но<br />
это единое понятие. Убери одно из слов, и понятие теряет смысл. Если<br />
нет национального, есть индивидуальное самосознание. Но что если нет<br />
самосознания вообще? Если нет самосознания, то нет уже не “национального”,<br />
ни, тем более, “национального самосознания”. Одно бессознание. Ставшие<br />
игрушкой в руках режима, средства массовой информации распространяют<br />
ложь, которая отравляет общественное сознание, подменяет его и, по сути дела,<br />
приводит ко всеобщему бессознанию. Всеобщее бессознание подрывает основы<br />
национального самосознания, убивает его ростки, заставляет людей сомневаться<br />
в нём и поощряет безверие. Но и это ещё не всё! Проблема в том, что безверие<br />
подрывает волю людей, ослабляет их сопротивление несправедливости,<br />
заставляет их осознанно, а чаще неосознанно, подчиняться лжи. Подчинённый<br />
народ нужен режиму, готовому пойти на всё ради сохранения своей власти. Вот<br />
тут-то круг и замыкается, дорогой читатель! Круг замыкается. Планомерная<br />
и продуманная ложь разъедает национальное самосознание, лживый режим<br />
укрепляется во власти, подрывает самые светлые идеалы человека, превращая<br />
народ в послушную безропотную массу, заставляя её поклоняться себе… Вот<br />
так круг и замыкается…<br />
И.АЛИЕВ В ПОИСКЕ ВЫХОДА ИЗ ТУПИКА<br />
Мирза Хазар<br />
26.08.2005<br />
Азербайджан — необыкновенная страна. Вследствие чего здесь сложилась<br />
беспрецедентная обстановка. Влиятельный американский журнал “Newsweek”<br />
характеризует ее как «демократия по-алиевски». Проблемы, возникающие<br />
в обстановке господства «алиевской демократии» также решаются<br />
беспрецедентными способами. Азербайджан, как известно, удостоился<br />
«почетного» третьего места в списке стран, где процветает коррупция. И быть<br />
может, Азербайджан — единственное государство в мире, где в целях борьбы с<br />
этим общественным злом создан «антикоррупционный центр». Начиная с 20<br />
июля, любой гражданин, столкнувшись с фактом коррупции, может позвонить<br />
в этот орган и, так сказать, поделится информацией. Несомненно, данный<br />
эксперимент является образцом беспримерного новаторства. Но, учитывая<br />
азербайджанскую беспрецедентность, следует признать, что в эксперименте<br />
имеются кое-какие странности. Во-первых, сведения, полученные от граждан,<br />
434
поступают непосредственно в распоряжение властей, которые должны, вроде<br />
бы, принять в связи с этим соответствующие меры. Второе «диво» заключается<br />
в том, что коррупцией охвачены именно государственные органы. Налицо<br />
анормальность сложившегося положения. Получается, что граждане обречены<br />
крутиться в этом «заколдованном кругу», в то время как коррупция продолжает<br />
разъедать страну. Азербайджан — необыкновенная страна, или выражаясь<br />
языком “Newsweek” — в Азербайджане царит демократия по-алиевски.<br />
Кстати, это выражение упоминается корреспондентом русскоязычной версии<br />
журнала, беседовавшим с Ильхамом Алиевым, во вступительном слове к статье<br />
для англоязычной версии издания. И.Алиев же в интервью во что ни бы то ни<br />
стало хочет доказать невозможность свершения в Азербайджане «оранжевой<br />
революции». Но, видимо, зря старается. Хотя бы потому, что американский<br />
журнал открыто указывает, что «демократия по-алиевски не оправдала надежд<br />
как внутри страны , так и за рубежом. Кстати, интервью, вместе с предисловием<br />
выйдет в свет 29 августа. Клановому режиму и на сей раз не удалось ввести в<br />
заблуждение зарубежное общественное мнение. Крайне тяжелое положение,<br />
в котором оказался в преддверии выборов алиевский режим не ускользает<br />
от внимания наблюдателей, особенно, иностранных. За последнее время в<br />
комментариях печатных и электронных средств массовой информации США<br />
и других стран, связанных с Азербайджаном, заметна не только хорошая<br />
осведомленность относительно азербайджанской действительности,<br />
одновременно, это — показатель крайне ограниченных возможностей<br />
правящего режима. Добившись, используя финансовые ресурсы и карательный<br />
аппарат жесткого контроля над местными средствами массовой информации,<br />
режим столкнулся с трудностями в деле воздействия на зарубежные СМИ, что<br />
со всей очевидностью подчеркивает, что клановый режим в области агитпропа<br />
потерпел на Западе сокрушительное поражение. Поэтому, И.Алиев, говоря<br />
об отсутствии соответствующей почвы для революции в Азербайджане,<br />
ошибается. Почва для «оранжевой» революции в Азербайджане готова давно.<br />
Азербайджан идет навстречу революции.<br />
ЖЕСТОКОСТЬ ПОЛИЦИИ И РЕШИМОСТЬ ДЕМОНСТРАНТОВ —<br />
ПРЕДВЕСТНИКИ ГРЯДУЩЕЙ РЕВОЛЮЦИИ<br />
Мирза Хазар<br />
23.05.2005<br />
Как известно, 21 мая правоохранительные органы Азербайджана с<br />
особой жестокостью расправились с участниками митинга-шествия трех<br />
435
оппозиционных партий: Демократической партии Азербайджана (ДПА),<br />
«Мусават» и Партии Народного Фронта (ПНФА «р»). В трех частях города:<br />
в районе станции метро «28 Мая», около кинотеатра «Низами», и возле<br />
здания американского посольства полиция атаковала демонстрантов, во всех<br />
случаях применяя против них насильственные действия. По информации ИА<br />
«Регнум», около 1000 человек попытались войти на Площадь Свободы, но<br />
полиции удалось остановить митингующих, задержав при этом 50 человек.<br />
Азербайджанские органы правопорядка в очередной раз с блеском доказали,<br />
что являются не защитниками конституционных прав своих сограждан, а<br />
карающим орудием властей. Одним из примечательных деталей происшедших<br />
событий явилось то, что посол Норвегии в Азербайджане Стейнар Гил прибыл<br />
на место событий, сделав заявление, осуждающее непомерную жестокость<br />
правоохранительных органов. Г-н посол напомнил также о конституционных<br />
правах граждан на организацию и проведение различных массовых акций,<br />
упрекнув исполнителей насильственных действий по отношению к<br />
митингующим. Другой примечательной деталью субботних событий стало то,<br />
что хотя и отчасти, но после 20-месячного перерыва оппозиции все же удалось<br />
провести мирную массовую акцию. Правда. Не остался без внимания тот факт,<br />
что, как и прежде, руководители митингующих партий предпочли следить<br />
за событиями в тиши своих кабинетов и штаб-квартир. И, наконец, самый<br />
примечательный штрих — это прозвучавший сигнал тревоги в адрес кланового<br />
режима. Примечательным явлением можно считать и то, что 20-месячную<br />
обстановку трепета и страха, всевозможных притеснений и коварств сменили<br />
революционный подъем и настроения. Несмотря на угрозы и гонения,<br />
участники акции громко, во весь голос возвестили (от площади Свободы до<br />
посольства США), о начале нового, революционного, этапа в Азербайджане.<br />
Отзвуки событий 21 мая в Баку, несомненно, докатилось не только до<br />
президентского аппарата, но и до иностранных посольств, а также до столиц<br />
государств, которые они представляют.<br />
ПРОДАЕТСЯ ВСЕ… И ДЕШЕВО «УБИВАЕТ НЕ ФАЛЬШИВАЯ ВОДКА,<br />
УБИВАЮТ ФАЛЬШИВЫЕ ЛЮДИ»<br />
Мирза Хазар<br />
14.03.2005<br />
Журнал «Монитор» имел особые заслуги и роль в развитии азербайджанской<br />
печати: в периоды, когда накладывалась «печать запрета» на независимую<br />
прессу, во времена, когда глубокие мысли поглощались поверхностными<br />
рассуждениями. Результатом особых заслуг главного редактора журнала<br />
436
Эльмара Гусейнова можно считать те самые семь пуль, жертвами которых<br />
он пал. Отличительными чертами этого русскоязычного издания являлись<br />
черты, которые в современном азербайджанском обществе ныне встречаются<br />
все реже, поскольку превратились в ржавый антикварный образец —<br />
правдивость и искренность. Так, в февральском номере журнала Бэла Закирова<br />
пишет: «Жизнь наша — рынок. А рынок — это наша жизнь. Почитайте<br />
внимательно любую газету объявлений. Вы даже не представляете, сколько<br />
интересного: страшного и веселого, умного и глупого вам откроется. А пока<br />
что единственным итогом нашей жизни можно считать вот это лаконичное<br />
объявление о продаже: “Разное. Дешево”. Директор программ института<br />
Никсона, политолог Зейно Баран на днях в интервью АНС ТВ высказала ряд<br />
заслуживающих внимания мыслей. Хотя Зейно ханум не является официальным<br />
лицом, представляющим Белый дом, однако ее высказывания в какой-то степени<br />
позволяют определить какие взгляды и суждения имеют место в Вашингтоне<br />
относительно азербайджанской действительности. Особый интерес<br />
вызывают слова касательно реакции Вашингтона о вероятности повторения<br />
в Азербайджане украинской революции. З.Баран сказала следующее: «Пока<br />
мы против революционной смены власти в этой стране, поскольку это может<br />
болезненно отразиться на Азербайджане и на азербайджанском народе: соседи<br />
Азербайджана, особенно Иран и Россия, могут воспользоваться ситуацией в<br />
своих целях. Поэтому мы пока не рассматриваем такой вариант и предлагаем<br />
Ильхаму Алиеву провести реформы сверху». Суть данного заявления проста<br />
и понятна. Во-первых, США против повторения грузинского или украинского<br />
сценария в Азербайджане, и для Азербайджана революций каких-либо цветов<br />
не планируется. Во-вторых, официальный Вашингтон с одной стороны<br />
заявляет о заинтересованности в проведении в Азербайджане справедливых<br />
парламентских выборов, одновременно поддерживая И.Алиева. В то же время,<br />
И.Алиеву рекомендуется избавиться от старых кадров ГАлиева, заменив их<br />
лицами прозападной ориентации. Но что может произойти, если И.Алиев<br />
не воспользуется настоятельными увещеваниями? Как было отмечено выше,<br />
говоря о возможности революции, З.Баран отметила, что «Пока мы против<br />
революционной смены власти в этой стране», но сразу же дипломатично<br />
добавила: «Но если это сделано не будет, то мы не исключаем никаких<br />
вариантов. От нашего желания это не зависит — в этом заинтересован в<br />
первую очередь сам азербайджанский народ, и США будут поддерживать его<br />
волю». Конечно! Еще как поддержат! Интересно. В октябре 2003 года воля<br />
азербайджанского народа под ударами железных ботинок и дубин с отчаянием<br />
взывала с криком о помощи… Поддержали… Откликнулись… Поддержали<br />
и откликнулись… поздравлениями… Однако вернемся к статье Б.Закировой:<br />
«Есть в наших газетах объявлений и такие, которые в советское время были<br />
437
просто немыслимы. Это всяческие ясновидящие, гадалки, экстрасенсы,<br />
джадугяры, целители и маги. Наш народ, приученный к постоянному вранью<br />
властей и отягощенный жизненными заботами, стал благодатной почвой, на<br />
которой эта немалая армия шарлатанов собирает весьма богатый урожай».<br />
Интересные рассуждения… Почему Запад, активно включившийся в<br />
политические процессы на Украине, ранее закрыл глаза на фальсификацию<br />
азербайджанских выборов. Британский журнал “The Spectator” советует, не<br />
относится со всей серьезностью к статьям, публикуемым в западной печати,<br />
посвященным «оранжевой революции»: «Дело вовсе не в справедливых<br />
выборах. В этом случае можно было больше возмущаться фальсификациями,<br />
которыми сопровождались выборы в Азербайджане. На самом деле Запад<br />
предпочел закрыть глаза на фальсификации ради обеспечения нефтяных<br />
поставок из Азербайджана. Достаточно присмотреться в окружение В.Ющенко,<br />
чтобы определить закономерность украинских выборов. Основные посты в<br />
правительстве занимают выходцы с той же олигархической среды, что имело<br />
место и в лагере В.Януковича. «Народная революция» всего лишь помпезный<br />
термин, на деле все предельно просто. Все дело в борьбе за транзитный<br />
нефтепровод, соединяющий Европу со вторым по величине в мире Каспийским<br />
нефтяным месторождением. Дорогие читатели, знаете ли Вы, что турецкое<br />
слово «ракы» происходит от арабского «арак», а история его на Ближнем<br />
Востоке, в том числе и на Кавказе, насчитывает 3 000 лет? Отныне имейте ввиду!<br />
Тем временем, профессор университета Чукурова Ибрагим Орташ комментируя<br />
нашумевший в турецком обществе скандал, связанный с выявлением фактов<br />
продажи сфальсифицированной водки задается вопросом: «Фальшива водка,<br />
или человек?», и сам же отвечает: «Убивает не фальшивая водка, убивают<br />
фальшивые люди».<br />
МИТИНГ 4 ИЮНЯ — РЕЖИМ БЕССИЛЕН, РЕВОЛЮЦИЯ<br />
ПРИБЛИЖАЕТСЯ…<br />
Мирза Хазар<br />
06.06.2005<br />
Все ближе мгновение неминуемого краха правящего в Азербайджане режима.<br />
Процессы разрушения и разложения пришли в движение, и ничто не способно<br />
предотвратить неизбежное: ни бывший идеолог Коммунистической партии<br />
Азербайджана, претендующий ныне на лавры ведущего «теоретика» режима<br />
Рамиз Мехтиев; ни верные пока что трайбу карательные органы; ни гигантские<br />
финансовые ресурсы членов клана. Вслед за поражением, последовавшим<br />
21 мая, «алиевский» режим потерпел вторую неудачу уже 4 июня. «В<br />
438
Азербайджане царит стабильность, и мы ни в коем случае не позволим<br />
оппозиции, проводя массовые акции, нарушить ее». Приблизительно в таком<br />
духе неоднократно, категорически и самоуверенно заявляли представители<br />
клана, в том числе и И.Алиев, не сомневаясь в своих силах. Однако, напрасно…<br />
21 мая оппозиционные силы, воспользовавшись, наконец, конституционными<br />
правами, невзирая на угрозы властей и жестокость правоохранительных органов<br />
смогли провести массовую акцию в центре столицы, где было объявлено,<br />
что следующий митинг состоится 4 июня. Правда, режим попытался, было<br />
повторить старый трюк с «мотодромом», как в 1998 году, но на сей раз<br />
безуспешно. Не устояв перед давлением мирового сообщества и международных<br />
организаций, убедившись в твердой решимости оппозиции, клановый режим<br />
вынужден был пойти на попятную, согласившись предоставить для очередного<br />
мероприятия пл.Гэлэбэ, неподалеку от ст.м.»20 января». Пропагандистские<br />
рупоры властей, спекулируя темой относительно численности участников<br />
акции протеста, безусловно, попытаются принизить ее значение, дабы отвлечь<br />
внимание общества от основного факта — очередного поражения кланового<br />
режима. Следует признать, власти не раз, причем небезуспешно, пользовались<br />
подобного рода уловками. Но оппозиции ни в коей мере не следует ввязываться<br />
в подобные грязные игры, попадая в капканы, расставленные клановым<br />
режимом. Суть в том, что акция состоялась, вне зависимости от количества<br />
участников. Вспомним, в Киеве на Майдан хлынули 700 000 человек, в<br />
Бишкеке судьбу революции предрешил выход на улицы 700 человек, и А.Акаев<br />
бежал из страны. Здесь главнее качество, а не количество, но еще важнее —<br />
последовательность и твердость. Создатели кланового режима потерпели второе<br />
поражение кряду в течение двух недель. Поражение следует за поражением…<br />
Азербайджан уже в эпицентре революционных процессов…<br />
ЦВЕТ РЕВОЛЮЦИИ — ОРАНЖЕВЫЙ, СИМВОЛ — ГВОЗДИКА, ЦЕЛЬ<br />
— СВОБОДА…<br />
Мирза Хазар<br />
12.06.2005<br />
Избирательный блок, который объединил три оппозиционные партии (ДПА,<br />
«Мусават» и ПНФА «р») отныне называется “Azadliq” («Свобода»). Партии<br />
также приняли решение о том, символическим цветом был оранжевый, а<br />
атрибутом — гвоздика. Но суть не в этом, а скорее, в названии политического<br />
блока. В то время как страны и народы мира сосуществовали в конце XX века<br />
в условиях, отвечающих современным реалиям, нынешняя власть в июне<br />
1993 года захватившая власть, создав феодально — трайбовый общественное<br />
439
устройство, и установив авторитарный режим, подверг азербайджанский народ<br />
немалым лишениям.. Принадлежащие народу наземные и подземные богатства<br />
присвоены и разграблены , или отданы в дар иностранцам. Подавляющее<br />
большинство населения прозябает в нищете. Однако главное достояние, которое<br />
режим отнял у народа, заключается не в богатствах полезных ископаемых и<br />
недр — режим лишил народ СВОБОДЫ. Блок оппозиционных партий не<br />
зря остановил свой выбор на этом многозначительном названии. Выбрав<br />
«СВОБОДУ» оппозиционный блок взял на свои плечи тяжелую историческую<br />
ношу перед азербайджанским народом. От того, как ДПА, «Мусават» и ПНФА<br />
«р» справятся с этой задачей, зависит не только их, но и судьба Азербайджана<br />
в целом. Чтобы добиться поставленных целей, в первую очередь, требуются<br />
твердость и решимость, последовательность и непримиримость в борьбе с<br />
трайбовым режимом, который, считая страну своей личной собственностью,<br />
возвратил ее в эпоху феодализма, Символика и цвета — не главное. Значение<br />
имеет лишь то, что раздробленному и люмпенизированному народу следует<br />
доказать, что блок достоин своего названия. В Азербайджане объявлено о начале<br />
революции. Его цветом будет оранжевый, символом — гвоздика, целью —<br />
СВОБОДА. Успехов! И пути назад уже нет!<br />
ПОСЛЕДНИЕ ДНИ ИЛЬХАМА — ПОСЛЕДНИЕ МГНОВЕНИЯ<br />
АЛИЕВСКОГО РЕЖИМА<br />
Мирза Хазар<br />
29.04.2005<br />
Режим Ильхама Алиева доживает свои последние месяцы, а может быть и дни.<br />
Сам Алиев-младший, похоже, не ведает об этом, продолжает обманывать себя,<br />
и лелеять надежду на чудо. Нет, Ильхам, чуда не произойдет, клановому режиму<br />
Гейдара Алиева приходит конец! Так же как и клановой идеологии, созданной<br />
Г.Алиевым в 1969 году. А пока И.Алиев отказывается возвращать долг в размере<br />
150 млн. долларов Турции за снабжение Нахичеванской автономной республики<br />
электроэнергией, как в свое время договаривались Гейдар Алиев и Сулейман<br />
Демирель И.Алиев предпочитает продолжать политику Алиева -старшего: не<br />
ограничиваясь 8-миллионным населением Азербайджана, вдобавок собирается<br />
«кинуть» Турцию на 150 млн. долларов. Что собирается в таком случае<br />
предпринять Турция? Быть может, Вашингтон еще не в курсе «алиевских<br />
методов», но у Турции кое-какой опыт имеется. По последним данным, в случае<br />
невозвращения долга Турция намерена прекратить подачу электроэнергии<br />
в Нахичевань. А что делает Ильхам Алиев? Либо продолжает заниматься<br />
самообманом, либо в заблуждения его вводят в собственном окружении.<br />
440
Информационное агентство «Итар-Тасс» сообщает, что находясь на земле<br />
древней Шемахи, г-н Алиев заявил журналистам о бесполезности объявления<br />
амнистии гражданам (т.е. членам клана), укрывающим свои капиталы,<br />
заработанные незаконным путем (коррупция, взяточничество и т.д.) Отчего же<br />
«бесполезно», Ильхам бек? И.Алиев говорит, что в свободное время (и когда<br />
оно у него бывает, о Всевышний?!) поинтересовался этим вопросом, и пришел<br />
к выводу, что легализовывать незаконно заработанные финансовые ресурсы<br />
не имеет смысла. Это означает следующее: объявляй амнистию, не объявляй,<br />
никто добровольно не вернет капиталы, истинным владельцем которых является<br />
азербайджанский народ. Пусть не возвращают, не надо. Тем более, что имеется<br />
список. На Западе имеется точный список, и в надлежащий момент, он все<br />
равно всплывет наружу, господа феодалы XXI века! По официальным данным,<br />
в Азербайджане на 100 тыс. человек приходится 46 больных туберкулезом.<br />
Неофициальная статистика говорит о многократно больших количествах. Пока<br />
Ильхам Алиев разглагольствует о миллиардах долларах, которыми располагает<br />
Азербайджан, часть населения страдает от тяжелой болезни. Не секрет, что<br />
одной из главных причин этой болезни является неполноценное питание. Знает<br />
ли об этом Ильхам Алиев? Или лучше спросить по-другому: желает ли И.Алиев<br />
быть в курсе подобных истин? Или, как гласит поговорка: «Сытый голодному<br />
не товарищ!»? А Андреас Гросс сетует на то, что слово «революция» теряет<br />
былое величие и уважение в Европе. Да, г-н Гросс, это так! Хотя бы потому,<br />
что в Европе нет никаких предпосылок для этого. А в Азербайджане? Г-н<br />
Гросс утверждает, что революция означает смену власти: «Если политическая<br />
элита попытается защитить себя, это может привести даже не к десяткам, а<br />
тысячам жертв. Этого допустить нельзя». Интересно, кто конкретно этого<br />
не допустит? Кто в силах «не допустить»? Революция в Азербайджане уже<br />
началась. Вне зависимости от воли Европы или Америки. 2005 — год революции<br />
в Азербайджане, и никто не сможет это предотвратить. «Ильхамовские»<br />
(«вдохновенные») дни Азербайджана приближаются к концу.<br />
СИНДРОМ «ДИСКО»<br />
Мирза Хазар<br />
03.02.2005<br />
Служит ли демократии политика, проводимая Западом в Азербайджане? Этот<br />
вопрос был не случайно представлен на суд читателей MXS в начале 2004 года.<br />
После президентских выборов в Азербайджане в оппозиционной печати было<br />
много жалоб и упреков о том, как Запад ( в особенности США) не поддержал<br />
«демократическую» оппозицию, закрыв глаза на сфальсифицированные<br />
441
выборы, что Запад в принципе не заинтересован в развитии демократии в<br />
Азербайджане. Результаты опроса свидетельствовали о том, что более 90%<br />
респондентов считают политику Запада в Азербайджане не служащий развитию<br />
демократии. Однако, оппозиции, с вдохновением вслушивающейся в каждое<br />
слово, исходящее от ОБСЕ, ПАСЕ и других международных организаций, не<br />
стоило сильно радоваться результатам подобных опросов. Так как, по-нашему,<br />
суть вопроса не в этом, и к последним президентским выборам особого<br />
отношения не имело Результат опроса, в первую очередь, говорит о том, что<br />
более 90% респондентов сомневаются в искренности проводимой Западом<br />
политики в Азербайджане.<br />
Большинство рядовых граждан страны не занимающихся политикой, не<br />
участвующих в игре в «дочки-матери» (речь о подобной игре на страницах<br />
проправительственных и оппозиционных газет) озабочены в первую очередь<br />
тем, что, несмотря на нефтяные богатства в стране, социальное и материальное<br />
положение стабильно ухудшается, увеличивается число безработных и т.д.<br />
Эти важные проблемы беспокоят людей больше, чем развитие демократии. С<br />
момента подписания Контракта века прошло целое десятилетие. За это время<br />
западные ( в основном американские и английские) компании прибрали к<br />
рукам основные азербайджанские месторождения нефти. Разумеется, рядовой<br />
обыватель надеялся на то, что переход нефтяных богатств под контроль<br />
стран, считающихся «колыбелью демократии и процветания» приведет к<br />
существенному улучшению жизни простых людей, которые давно не чувствуют<br />
«заботливой руки» родного государства . Ожидалось, что вслед за этим,<br />
Запад окажет соответствующее давление на Армению, вернуться, наконец,<br />
оккупированные земли, и… из родников потекут не только вода, но и мед с<br />
молоком.<br />
Не получилось? Грешно об этом говорить. Получилось. Началось с того,<br />
что с избранием Дж.Буша президентом США в 2000 году, из политического<br />
лексикона исчезли выражения типа «демократические и свободные выборы».<br />
На смену пришли «стратегические интересы», «защита и контроль над<br />
мировыми энергетическими источниками» и т.д. Вслед за этим, самые<br />
привлекательные «прелести» западной культуры отодвинули вглубь<br />
национальные и культурные ценности в Азербайджане, что привело к резкому<br />
падению нравственности в обществе. Безработица пустила по миру сотни<br />
тысяч азербайджанцев. Но вместе с тем, резко увеличилось число баров и<br />
дискотек. Так же как и пропасть между богатыми и бедными. Дискотеки и<br />
бары сегодня заполнены иностранцами и местными нуворишами. Западные<br />
гости и местные «избранные», опьяненные ритмами «диско» уверены,<br />
что положение в стране улучшается с каждым днем. Однако большинство<br />
азербайджанцев, которые не могут себе приблизиться к подобным заведениям,<br />
442
придерживаются противоположного мнения. И вполне естественно, что в глазах<br />
рядового обывателя виновниками нынешнего положения являются не только<br />
азербайджанские власти, не проводящие существенных реформ, но и Америка<br />
с Британией, крепко стоящие на страже своих нефтяных паев и долей. Эту<br />
простую истину иностранцы могли бы вполне усвоить, если соблаговолили бы<br />
выйти из баров и дискотек и пообщаться с простым народом.<br />
Кто знает.. Может, это мы столь наивны… Может, они знают все, а мы — ничего.<br />
.. Запад уже привык к подобному положению вещей. Смотреть на положение в<br />
бедствующих странах из дискотек, сквозь «розовые очки» и вспотевшие стекла,<br />
и проводить соответствующую этому политику, превратилось в традицию.<br />
Но в любом случае, результаты опроса удручают и заставляют задуматься.<br />
Однако, расстраиваться не стоит, уважаемые читатели! То же относится и к<br />
азербайджанской власти. Вне зависимости от обстоятельств. угрызения совести<br />
(сегодня или в последующем) должны мучить Запад и особенно США. Однако<br />
в мире все относительно. Мучает ли совесть или нет — все равно ничего не<br />
теряется… Теряет тот, кто потерял… Это и есть синдром «Диско», дорогие<br />
читатели!<br />
ИРАНСКИЙ ПОСОЛ ПРАВ: «НЕ БЕЙТЕ СЕБЯ В ГРУДЬ!»<br />
Мирза Хазар<br />
09.07.2005<br />
«Не бейте себя в грудь! Вместо этого идите освобождать Карабах!». Сие<br />
крылатое выражение принадлежит Чрезвычайному и полномочному послу<br />
Исламской Республики Иран в Азербайджане Афшару Сулеймани. По<br />
утверждению газеты «Бакы-Хебер» данное высказывание посла на круглом<br />
столе, посвященном ирано-азербайджанским отношениям, организованном<br />
молодежным объединением за демократические реформы в отеле “Hyatt<br />
Park”, вызвало всеобщее негодование. Кстати, прибегающий без ведома<br />
авторов публикаций к цензуре газета «Бакы-Хебер», не сообщает о причинах<br />
негодования, а также умалчивает относительно «кругленькой суммы»,<br />
потраченной молодежным объединением на организацию вышеназванного<br />
мероприятия. Т.н. «независимая пресса», бойкотирующая по указке «сверху»<br />
(из «центра») определенных лиц, предпочитает не раскрывать подобных<br />
тайн. Хотя нельзя не заметить, что издание осталось явно недовольной<br />
высказываниями иранского посла. А напрасно! Повода для негодований нет!<br />
Ведь бить себя в грудь — наша старая, добрая привычка. Заниматься этим<br />
публично, принародно, в любое время, не краснея, без устали и не заикаясь<br />
раздавать невыполнимые обещания — традиция, преследующая нас годами. 3<br />
443
октября 1993 г. Гейдар Алиев, в качестве главы государства, в воздвинутом им<br />
в память о В.И.Ленине Дворце, положив руку на Конституцию и Священный<br />
Коран клятвенно обещал освободить оккупированный Карабах и восстановить<br />
территориальную целостность страны. Не прошло и трех месяцев после<br />
обещания и битья себя в грудь, как армянам были сданы 7 (семь!) близлежащих<br />
к Нагорному Карабаху, районов. Так что иранский посол прав: «Не бейте<br />
себя в грудь!». А Г.Алиев, тем временем, пошел еще дальше, подписав в 1994г.<br />
«Контракт Века» и во имя увековечения своей власти сдав Западу нефтяные<br />
богатства Азербайджана. Прошло 9 лет, ничего не изменилось. Между тем,<br />
наступил 2003 год, в котором Гейдара Алиева сменил Ильхам Алиев. И вновь,<br />
в том же самом Дворце, прошла новая инаугурационная церемония. Теперь<br />
уже И.Алиев положив руку на Конституцию и Коран поклялся вернуть<br />
захваченные территории и восстановить территориальную целостность<br />
страны, причем, применив для этого в случае надобности силу(!?). Поклялся,<br />
но до сих пор не в состоянии исполнить обещанное. Бить себя в грудь легко,<br />
не то что действовать… Получается, что иранский все же посол прав: «Не<br />
бейте себя в грудь! Вместо этого идите освобождать Карабах!». Но нет,<br />
уважаемый посол! Мы будем продолжать бить в грудь! Никто, никакой посол<br />
не в силах лишить нас этой привычки….права…привилегии… Мы, бьющие<br />
себя в грудь и зарабатывающие на этом деньги воинственные «рыцари»! С<br />
1993 г., со времени восстановления Г.Алиевым феодально-кланового режима<br />
в стране, международные организации оказали азербайджанским беженцам и<br />
вынужденным переселенцам помощь в размере 640 млн. долларов. Убедились,<br />
г-н посол? Мы не сидим сложа руки. Мы бьемся во имя освобождения Карабаха!<br />
В противном случае, нам бы не выделили 640 млн. долларов. Вы ошибаетесь,<br />
достопочтенный посол! Мы оберегаем неприкосновенность Карабаха как<br />
зеницу ока! Иначе не видать нам 640 млн. долларов. Ведь чем лучше мы<br />
бережем, тем больше поступает помощи. А что на самом деле до Карабаха<br />
с его освобождением… Давайте не мелочиться… В марте нынешнего года<br />
главного редактора журнала «Монитор» Эльмара Гусейнова семью пулями,<br />
в упор расстреляли возле двери собственной квартиры. Удалые лидеры нашей<br />
оппозиции во главе с Лалой ханум Гаджиевой обещали, что убийство это не<br />
останется безнаказанным и неотмщенным. А что потом? Ударив себя в грудь, все<br />
втихомолку отошли в сторону. Мы же бьющие себя в грудь, но не сдерживающие<br />
своих слов воинственные «рыцари»! Так что не следует осуждать Афшара<br />
Сулеймани. Он прав: «Не бейте себя в грудь! Вместо этого идите освобождать<br />
Карабах!»<br />
444
США — ЗА ДЕМОКРАТИЧЕСКИЙ РЕЖИМ В УЗБЕКИСТАНЕ<br />
Мирза Хазар<br />
16.05.2005<br />
Исламу Каримову вроде бы удалось силой подавить народный мятеж. Но не надо<br />
быть провидцем, чтобы говорить о том, что пока в Узбекистане царит диктатура,<br />
противостояние будет продолжаться. Пресс— секретарь Белого дома заявил<br />
журналистам по поводу событий в Узбекистане следующее: «Народ Узбекистана<br />
хочет видеть более представительное и демократичное правительство, но это<br />
должно быть достигнуто мирным способом, а не через насилие». Подобное<br />
заявление официального Вашингтона вслед за тем, как войска, верные<br />
узбекскому диктатору потопили в крови мятеж в Андижане, имеет важное<br />
значение. Американское правительство, с одной стороны, подтверждает факт<br />
недемократичности узбекского режима и нежелание узбеков сосуществовать с<br />
местным режимом, с другой стороны открыто демонстрирует, что Вашингтон<br />
отнюдь не против смены власти в Узбекистане, но исключительно мирным<br />
путем. Это можно считать своего рода предупреждением не только Исламу<br />
Каримову, но и всем авторитарным режимам, находящимся у власти на<br />
постсоветском пространстве, в том числе алиевскому режиму в Азербайджане.<br />
Тем более, что Азербайджан находится в преддверии выборов, а правящий<br />
режим, намереваясь любой ценой сохранит за собой власть, не прочь избежать<br />
свободных и демократических выборов. По мнению большинства наблюдателей,<br />
в случае неизменности политики правящего в Баку режима, (в то время как<br />
никто не может дать гарантий, что режим проведет справедливые выборы),<br />
вероятность революционного развития событий в Азербайджане, вполне<br />
закономерна.<br />
СТРАННАЯ У НАС ЛОГИКА, О ВСЕВЫШНИЙ!<br />
Мирза Хазар<br />
18.03.2004<br />
В июне 1994 года мы проиграли войну. Оккупировано почти 20 процентов<br />
наших земель, 700 000 азербайджанцев лишились родных очагов, став<br />
беженцами. Спустя 10 лет, 1 марта 2004 года, наш новоявленный президент<br />
отправился с визитом в Казахстан. В столичном государственном университете<br />
«Евразия» была проведена торжественная церемония, на которой нашему<br />
президенту вручили медаль «Золотого Воина». Не побывавший и часа на<br />
карабахском фронте Ильхам Алиев с гордостью принял «воинскую» медаль.<br />
Придворная пресса вознесло это до небес, преподнеся случившееся как большой<br />
успех нового президента обществу, не читающему газет, и которому давно<br />
445
осточертело официальное телевидение. Кто поверил, а кто нет. Странная у нас<br />
логика, о Всевышний! Пресса, долгое время насмехавшееся над Ильхамом, его<br />
легитимностью, призывающая Вашингтон не признавать нового президента,<br />
начало заботиться о нем. Политотдел газеты «Йени Мусават» 6 марта 2004<br />
года, выражал недовольство тем, что официальный Вашингтон принимает у<br />
себя Михаила Саакашвили. Почему в таком случае не принимается Ильхам<br />
Алиев? Авторы считают это образцом избирательного отношения. Произошла<br />
несправедливость по отношению к И.Алиеву! Кому и чему в таком случае<br />
верить, о Всевышний! Кто откроет нам тайну азербайджанской оппозиции? Тот<br />
же источник утверждает, что теперь И.Алиев обиделся на Вашингтон, и начал<br />
заигрывать с Москвой. Где же логика, о Всевышний! Россия под самым носом у<br />
Азербайджана, Вашингтон же — за семью морями! Так куда же, в конце концов,<br />
податься «бедному» И.Алиеву, достопочтенные беки? Странная наша логика!<br />
А информационное агентство «Асса — Ирада» опубликовало любопытное<br />
исследование, проведенное в Центе Политических Инноваций и Технологий.<br />
Оказывается, что 55 процентов населения Армении живут за чертой бедности.<br />
Руководитель вышеуказанного центра Мубариз Ахмедоглу, комментируя<br />
результаты исследования пришел к выводу , что «…если не случиться<br />
какого-либо чуда, мы в скором времени станем свидетелями смены власти в<br />
Армении». Интересно, по какой причине? По комментарию М.Ахмедоглу<br />
можно понять, что 55 процентов прозябающего в нищете населения Армении<br />
не вынесет более своего положения. И как следствие, мы станем свидетелями<br />
смены власти в Армении. Странная логика, о Всевышний! Если наличие<br />
приведенного выше фактора является основной причиной смены власти, то<br />
по какой причине подобное не происходит в странах с уровнем бедности в<br />
80-90 процентов, включая Азербайджан? Ответ ищите не у нас, уважаемые<br />
читатели, зря потратите время. Мы не в курсе. Обратитесь, пожалуйста, в<br />
Центр Политических Инноваций и Технологий. Странная все же у нас логика, о<br />
Всевышний! Откуда и куда мы с ней идем?<br />
УСКОРЯЕТСЯ ПРОЦЕСС РАСКОЛА ВНУТРИ ИСЧЕРПАВШЕГО СВОИ<br />
ВОЗМОЖНОСТИ РЕЖИМА<br />
Мирза Хазар<br />
20.08.2005<br />
Возможности режима, унаследованного Ильхамом Алиевым от Гейдара<br />
Алиева, иссякают, поле для маневра все сужается, правящая группировка<br />
оказалась в безвыходном положении, и не надо обладать сверхъестественными<br />
способностями, чтобы не замечать этого. Угрожающее заявление<br />
446
генерального прокурора Закира Гаралова о том, что «мы все еще сильны»,<br />
направленное в адрес предвыборного блока «Азадлыг» является, скорее,<br />
косвенным свидетельством слабости, а не могущества режима. Провокации,<br />
организованные властями у штаб-квартиры ПНФА — результат, отнюдь, не<br />
«народной поддержки», наоборот, показатель полной несостоятельности и<br />
слабости режима, использующего последние средства и возможности. Одна из<br />
таких «возможностей» довольно точно описана в газете «Зеркало», которое<br />
справедливо отмечает, что в стране разгорается политическая истерия, и мы<br />
становимся свидетелями торжества безнравственности и нечистоплотности.<br />
Занятная мысль. Остается лишь горько сожалеть, если режим рассчитывает<br />
вырваться из тисков охватившего его кризиса подобной истерией в<br />
подконтрольных властям средствах массовой информации. Режим, безусловно,<br />
использует такого рода приемы, дабы продемонстрировать миру свою т.н.<br />
«мощь», хотя в реальности — это лишь показатель слабости и беспомощности.<br />
Существование в Азербайджане слабой и нестабильной власти противоречит,<br />
в первую очередь, интересам Запада, в особенно США. Всем хорошо также<br />
известно, что зарождение в Азербайджане стабильной и сильной власти<br />
напрямую зависит от проведения демократических, свободных и справедливых<br />
выборов. Непрекращающееся давление, оказываемое на алиевский режим —<br />
итог правдивой и точной оценки азербайджанской действительности. Все, как<br />
говорится, «сходится». По мере приближения выборов, натиск и давление на<br />
власть увеличиваются, в то же время, усиливаются позиции оппозиционных сил,<br />
в частности партий, входящих в блок «Азадлыг», что способствует углублению<br />
раскола внутри властной элиты. Вернее, слабость и истощение возможностей<br />
режима, его беспомощность перед внешним давлением, заставляет часть<br />
элиты задуматься о своем будущем, и выйти на поиск новых союзников.<br />
Но беды режима на этом не заканчиваются. Существенным, заставляющим<br />
власти содрогаться фактором, является все более усиливающаяся вероятность<br />
возвращения в страну и участие на выборах председателя ДПА Расула Гулиева,<br />
что способствует ослаблению социальной базы режима. Политические<br />
наблюдатели уже отмечают, что не осталось почти никаких препятствий для<br />
возвращения Р.Гулиева на Родину. Таким образом, постепенное воплощение<br />
в реальность возвращения Р.Гулиева, и все более усиливающееся давление со<br />
стороны официального Вашингтона показывает, что режим скован и мечется в<br />
тисках политического кризиса.<br />
447
Мирза Хазар<br />
15.02.2005<br />
АЗЕРБАЙДЖАН СПАСУТ САМИ АЗЕРБАЙДЖАНЦЫ<br />
ИЛИ… ВСЕ ТЕ ЖЕ «ИГРЫ»<br />
«Азербайджан спасется не при помощи власть предержащих Америки<br />
или Европы, ни международных организаций, и даже не малочисленных<br />
истинных американских и европейских демократов. Азербайджан спасут сами<br />
азербайджанцы». Этот зов звучит в письме Азера Ислама, распространенном<br />
в Интернете по весьма интересной причине. Все началось с небольшого<br />
комментария в MXS «Снова детские игры, снова спасительная соломинка»,<br />
к заявлению представителя государственного департамента США Адама<br />
Эрели, посвященной предстоящим в Азербайджане парламентским выборам.<br />
Напоминаем текст комментария: «Некий представитель государственного<br />
департамента США в интервью некому средству массовой информации заявил<br />
о том, что официальный Вашингтон заинтересован в проведении честных<br />
и справедливых выборов в Азербайджане и Узбекистане. Это заявление<br />
заставило в очередной раз впасть в эйфорию нашу оппозицию, которая<br />
исчерпала свой потенциал и потеряла авторитет в обществе, связав свою<br />
судьбу с заокеанскими «дядюшками». Вдобавок, печатный орган Партии<br />
Народного Фронта («реформаторы») «Азадлыг» и рупор Демократической<br />
партии «Бакы-Хэбэр» восторженно описывая эту «сенсацию» на первых<br />
полосах, в очередной раз вводят общественность в заблуждение, эксплуатируя<br />
крошечные надежды азербайджанского общества, пытаясь вновь привести эти<br />
надежды к краху. Бедная оппозиция! И память у нее короткая. В преддверии<br />
президентских выборов 1993 года, госдеп США также заявлял о своей<br />
заинтересованности в проведении справедливых выборов в Азербайджане.<br />
Выборы прошли, оппозиция немного пошумела, победил Гейдар Алиев.<br />
Американское правительство, в свою очередь, признало результаты голосования.<br />
В 1995 году госдеп США заявил о своей заинтересованности в проведении<br />
честных и справедливых парламентских выборов. Оппозиция снова немного<br />
пошумела. Победила партия Гейдара Алиева. Официальный Вашингтон<br />
признал итоги выборов. Год 1998 — снова выборы главы государства. Госдеп<br />
вновь за проведение справедливых выборов. Оппозиция вновь шумит, вновь<br />
побеждает Гейдар Алиев, Америка вновь признает итоги выборов. 2003<br />
год — госдеп призывает провести честные и справедливые выборы. На этот<br />
раз оппозиция расшумелась не на шутку, люди вышли на улицы, площадь<br />
Свободы перешла в руки толпы. Победил… сын Гейдара Алиева. США в<br />
спешке признали итоги голосования. Ныне год 2005-ый. Впереди выборы<br />
448
в парламент. Государственный департамент вновь заявляет, что является<br />
сторонником справедливых выборов… Бедная несчастная оппозиция!<br />
Исчерпав весь свой авторитет в общественном мнении, чего и кого она ожидает<br />
теперь? Не дайте обмануть себя, дорогие читатели! Подобных заявлений<br />
прозвучит еще немало. Местные СМИ, в том числе и «Азадлыг» и «Бакы-<br />
Хэбэр» будут с удовольствием распространять подобные заявления, чувствуя<br />
себя «монстрами» в тени этих заявлений. Прозвучат и новые обещания,<br />
и предложение задыхающемуся обществу ухватиться за «спасительную<br />
соломинку», выдавая ее как единственный путь к спасению. Все те же «детские<br />
игры», все те же мечты и иллюзии. Когда же завершится эта большая и грязная<br />
игра, о Всевышний?!». Трудно понять, что в этом комментарии заставило<br />
некоторых возмутиться. Достаточно вспомнить, как в 2003 году, сразу по<br />
окончании президентских выборов тот самый Эрели заявил, что выборы<br />
сопровождались фальсификациями и различного рода нарушениями закона.<br />
Вслед за этим заявлением, 22 октября 2003 года, на форуме bakililar.az появился<br />
интересный комментарий: « По словам пресс-секретаря госдепартамента Адама<br />
Эрели, наблюдатели на выборах 15 октября зафиксировали использование<br />
подложных бюллетеней, запугивание избирателей и другие серьезные<br />
нарушения. Ну и сколько стоять Все эти заявления ??? В январе писал и<br />
утверждаю — Запад в синтетическом лицемерии достиг, такого же прорыва как<br />
в технологиях компьютеров, истребителей и оборудования. Это Гейдар Алиев<br />
им подыграл , что Госдеп очень важная организация, схожая с Политбюро<br />
?! И они играют эту роль, это игра с двухсторонним движением и искусство<br />
вежливости! Это не народный контроль, которая имела полномочия, это<br />
просто «соловьиные трели» с Госдепа, и принимать в серьез такие вещи —<br />
даже не первый класс, чтобы знать реалии мира и Госдепа. Синтетическое<br />
лицемерие Запада из области Блефа , оно настолько тонка и изощренна, что<br />
почти граничит с реальностью. Но есть один рецепт, никогда не читать и не<br />
придавать значения таким заявлениям и просто пройти мимо». Для того чтобы<br />
судить насколько соответствует действительности данный комментарий, следует<br />
располагать более широкими полномочиями, чем наши. Но Мустафа Йылдырым<br />
наверняка прав: повторяются все те же старые игры. М.Йылдырым в своей<br />
документальной публикации «Перу, Венесуэла и Азербайджан. Повторяются<br />
все те же игры» мастерски описал глобальный план под названием «Проект<br />
Демократия», и место азербайджанской оппозиции в нем, в мельчайших<br />
подробностях указывая на кого, и сколько было потрачено средств, начиная с<br />
1995 года, и по сей день. По мере необходимости, мы готовы обнародовать эти<br />
документы для наших читателей. Пока же ограничимся небольшим фрагментом<br />
от Мустафы Йылдырыма: «Вначале пускаются в ход «живые» деньги, затем —<br />
лондонские банкиры и Международный Валютный Фонд (МВФ). Позже — все<br />
449
повторяется снова. В марте 2001 года, когда эмиссары Дж.Сороса встречались<br />
с Кемалем Дервишем, турецкие средства массовой информации предпочли<br />
отмалчиваться. Критикующие новый мировой порядок, указывающие на «грех<br />
ростовщичества», выступающие против «инвестиций» и «империализма»,<br />
отчего-то вдруг стали… цивилизованными (замолчали)». Что сказал Азер<br />
Ислам: «Азербайджан спасут сами азербайджанцы».<br />
СЪЕЗД ВАК УСПЕШНО ЗАВЕРШЕН, СЛЕДУЮЩИЙ СОСТОИТСЯ<br />
ЧЕРЕЗ ГОД<br />
Мирза Хазар<br />
30.05.2005<br />
Мероприятие прошло весьма успешно. С чем ее и поздравляем. Президентский<br />
аппарат вполне может быть собой доволен. Ведь все прошло по плану,<br />
подготовленному именно в его стенах. Упразднили старое правление, создали<br />
новый «меджлис», одним из членов которого стал аж Фазаил Агамалы.<br />
Приняли резолюцию по Карабаху, обсудили проблему Южного Азербайджана.<br />
Следующий съезд состоится в будущем году в Брюсселе. На нынешний же<br />
съезд из Баку прибыла делегация в составе 80 человек. Каждый выступающий<br />
посчитал своим долгом почтить память Гейдара Алиева. Понравилось сие далеко<br />
не всем, но выслушать все же пришлось. Но это еще не самое интересное…<br />
С высокой трибуны съезда официально и с гордостью было заявлено, что на<br />
организацию VIII съезда Всеазербайджанского Конгресса было израсходовано<br />
аж 97 тысяч долларов. Мы тоже гордимся… Однако, весьма любопытный факт<br />
не прошел мимо внимания одного из участников форума, азербайджановеда из<br />
Австрии Эрика Файгла. Г-н Файгл аккурат в начале своего выступления сказал<br />
фразу, к которой просто нечего добавить: «Вы поглядите, как удивительно<br />
устроен мир, уважаемые азербайджанцы! Азербайджан утопает в нефти, но<br />
ее диаспора бедна, в Армении нефти нет, но армянская диаспора утопает в<br />
деньгах». Комментарии излишни… Добавим только одно: прибывшие из Баку<br />
участники съезда без устали повторяли, что в Азербайджане «бархатной»<br />
революции быть не может. Страх режима столь велико, что и в Швеции не<br />
удается найти покоя. Однако, в чем-то они правы. В Азербайджане свершится не<br />
«цветная» или «бархатная», но самая что ни на есть… революция.<br />
450
«ВОЛЯ НАРОДА» — МИФ ИЛИ РЕАЛЬНОСТЬ?<br />
Мирза Хазар<br />
05.04.2005<br />
Различные средства массовой информации представляют произошедшие в<br />
Грузии, Украине и Киргизии революции, как свершившиеся по «воле народа».<br />
Что же это такое, «воля народа» — миф или реальность? Британская газета<br />
«Гардиан» считает, что в миф о «народной воле» могут верить лишь далекие<br />
от реальности простаки. А в чем же истина? По мнению «Гардиан», она в том,<br />
что свершившиеся т.н. «революции» организованы и воплощены в жизнь<br />
Соединенными Штатами Америки, с целью установления контроля Вашингтона<br />
над вышеуказанными регионами. Газета далее пишет: «Тот факт, что на<br />
территории бывшего Советского Союза за период немногим более года третий<br />
раз подряд по одному сценарию повторяются народные революции — в Грузии,<br />
на Украине и в Киргизии, — говорит о том, что постсоветское пространство<br />
сегодня напоминает Центральную Америку 1970-1980-х годов, когда после<br />
серии переворотов в этих странах, проведенных при поддержке США, усилился<br />
контроль Соединенных Штатов в Западном полушарии».<br />
Сравнения, приведенное «Гардиан» весьма любопытные, и в то же время<br />
нестандартные. Газета объясняет свою мысль следующим образом: «Многие<br />
из бывших агентов американского правительства в Латинской Америке после<br />
прихода Джорджа Буша к власти стали применять свои навыки в Восточной<br />
Европе. Самый известный из таких людей — Майкл Козак, бывший посол<br />
США в Белоруссии, который в 2001 году в интервью нашей газете похвалялся,<br />
что он делает в Белоруссии то же самое, что раньше делал в Никарагуа —<br />
«развивает демократию». По каким-то причинам многие представители левых<br />
сил предпочли не заметить такой «преемственности» — возможно, потому,<br />
что даже комментаторы и политические активисты правых взглядов описывают<br />
происходящие на постсоветском пространстве события как движимые левыми<br />
силами. Правые вдруг стали хорошо относиться к революциям. После того как<br />
протестующие на прошлой неделе разграбили президентский дворец в Бишкеке<br />
корреспондент газеты «Таймс» в своей статье с восторгом написал, что сцена<br />
захвата президентского дворца напомнила ему пропагандистские фильмы о<br />
революции 1917 года. Газета «Дейли Телеграф» воспела «силу народа», а<br />
«Файненшнл Таймс» приветствовала «долгий путь Киргизии к свободе».<br />
Миф о народных массах, которые вдруг поднялись против тоталитарного<br />
режима, сегодня настолько силен в воображении многих людей, что этот<br />
миф продолжает существовать несмотря на то, что он явно не соответствует<br />
451
действительности. Попытайтесь представить, что американская полиция<br />
позволяет демонстрантам разграбить Белый дом, и вы сразу же поймете, что<br />
«диктаторские режимы» бывшего СССР на самом деле — самые хрупкие и<br />
слабые режимы в мире. «Гардиан» не забывает упомянуть о том, что в 1994<br />
году представитель администрации Билла Клинтона называл Аскара Акаева<br />
«великим демократом». Эдуард Шеварднадзе и Леонид Кучма также считались<br />
политиками, находящимися в дружеских с США отношениях. Так по какой<br />
причине Вашингтон жертвует своими друзьями? Британская газета, недоумевая<br />
по этому поводу, отмечает, что « Соединенные Штаты имеют стратегические<br />
интересы в Центральной Азии, особенно в Киргизии. В Киргизии, так же как на<br />
Украине, важную роль в смене режима сыграли сотрудники местных спецслужб,<br />
чью лояльность легко купить». Поэтому, по мнению газеты, цикл переворотов<br />
будет скорее всего продолжен.<br />
А Кавказ? А мчащаяся на всех порах к парламентским выборам и руководимый<br />
клановыв режимом Азербайджан? Британская газета об этом умалчивает.<br />
Однако отмечает, что «с 1992 года США потратили на Киргизию 746 млн.<br />
долларов, а это страна с населением всего лишь около 5 млн. человек». И<br />
движущей силой киргизской революции явились именно эти организации.<br />
Азербайджан также переполнен множеством неправительственных организаций<br />
за счет грантов, выделяемых США и странами Запада. Гранты исправно<br />
выделяются, проедаются, заявления делаются, интернет-сайты открываются,<br />
газеты выпускаются, пресс-конференции проводятся, однако клановый режим<br />
это не беспокоит. Почему? Об этом — в следующий раз.<br />
НАЧАЛЬНИК БАКИНСКОЙ ПОЛИЦИИ УГРОЖАЕТ<br />
ОППОЗИЦИИ, НЕ СЧИТАЯСЬ С КОНСТИТУЦИЕЙ<br />
Мирза Хазар<br />
20.05.2005<br />
Глава главного полицейского управления азербайджанской столицы Магеррам<br />
Алиев вновь входит в роль «бакинского диктатора». Представители трех<br />
оппозиционных партий, собирающихся воспользоваться конституционным<br />
правом на организацию демонстраций и шествий, были приглашены в главное<br />
городское управление полиции, где их предупредили, что правоохранительные<br />
органы не допустят проведения намеченного на 21 мая митинга, даже если для<br />
этого придется применить силу. Если андижанская бойня навсегда осталась<br />
черным, позорным пятном в биографии узбекского диктатора Ислама Каримова,<br />
452
то жестокие расправы, пытки и произвол в отношении участников мирных<br />
акций в разных частях Азербайджана, в особенности в столице, последовавшие<br />
после захвата власти Гейдаром Алиевым, несомненно, будет занесено в личное<br />
дело Магеррама Алиева. В случае разгона демонстрации, намеченной на 21<br />
мая, оно пополнит «доблестную летопись» главного полицейского столицы.<br />
В истории все повторяется, но история не стоит на месте, в ней нет ничего<br />
вечного. Никто, в том числе и начальник бакинской полиции, не возьмется<br />
категорично утверждать, что ведущие себя сегодня по-барски «хозяева<br />
жизни», на следующий день не станут жертвами своих прошлых проступков.<br />
Между тем, угрозы М.Алиева демонстрируют, с одной стороны, решимость<br />
феодально — авторитарного режима любой ценой помешать демократическим<br />
выборам, с другой стороны — попытку в зародыше задушит подающее<br />
признаки пробуждения общество. Азербайджан накануне революции, и нечего<br />
заниматься самообманом. Азербайджан — это не Узбекистан, и Баку разительно<br />
отличается от Андижана. Клановый азербайджанский режим раскалывается<br />
изнутри, заодно распадается и ее феодальная структура. Одновременно<br />
усиливаются центробежные процессы, отныне популярно покидать тонущий<br />
корабль. Завладевшие с 1993 года всевозможными жизненными благами члены<br />
кланового режима, заняты сегодня спасением своих судеб, и нажитого добра.<br />
Баку — не Андижан, и нечего пытаться брать пример от узбекского диктатора.<br />
В Азербайджане усиливается ветер революции, и предотвратить неизбежное<br />
какими бы ни было способами, даже запугиваниями и угрозами, не удастся<br />
никому.<br />
АЗЕРБАЙДЖАН НАКАНУНЕ РЕВОЛЮЦИИ КАКОВА БУДЕТ<br />
СУДЬБА ПРИСВОЕННЫХ МИЛЛИАРДОВ?<br />
Мирза Хазар<br />
25.04.2005<br />
Один из активистов движения «Йох!» Рази Нуруллаев, в отличие от Рамиза<br />
Мехтиева, кажется не имеет представления о марксистско-ленинской<br />
революционной философии. В противном случае, он не стал бы утверждать<br />
в интервью газете «Айна», что в Азербайджане произойдет не революция, а<br />
окрашенные в зеленый цвет «социально-политические» изменения. Странно.<br />
Если председатель Милли Меджлиса Муртуз Алескеров называет приход к<br />
власти Гейдара Алиева в результате июньского переворота 1993 года «бархатной<br />
революцией», то Рази Нуруллаев смело может называть «социальнополитические»<br />
изменения революцией. Тем более, что Азербайджан находится<br />
453
в преддверии революции. В связи с этим, особый интерес вызывает новость,<br />
поступившая в медиа — группу “MXS” из Вашингтона. Из нее явствует, что<br />
администрация Буша официально уведомило режим Ильхама Алиева о том,<br />
что парламентские выборы 2005 года в обязательном порядке должны пройти<br />
на все 100% демократично и справедливо. Это означает, что у правящего<br />
клана сужается поле для различных маневров, что планы относительно<br />
очередной фальсификации обречены на провал, вместе с тем, возможность<br />
революционного исхода событий становится очевидным и для зарубежных<br />
правительств. Клановый режим оказался в тяжелой ситуации. Источник,<br />
пожелавший остаться неизвестным сообщил “MXS”, что в заграничных<br />
поездках оппозиционных лидеров одной из тем в переговорах была судьба<br />
присвоенных за последнее десятилетие коррупционным путем, и накопленных<br />
в иностранных банках финансовых ресурсов в размере 30-40 млрд. долларов, в<br />
случае победы оппозиции на грядущих выборах. Тот же источник утверждает,<br />
что официальные лица за рубежом со всей серьезностью относятся к вероятной<br />
революции в Азербайджане, и смена к концу года нынешнего авторитарнофеодального<br />
режима на демократический уже не вызывает сомнений.<br />
Дискуссии и обсуждения, относительно награбленных представителями<br />
элиты кланового режима — олигархами колоссальных финансовых ресурсов,<br />
о возможности возвращения этих средств их истинному хозяину — народу<br />
Азербайджана говорит, безусловно, об ожидаемых коренных изменениях.<br />
Достоверность предоставленной информации, точная сумма «уведенных»<br />
из страны финансовых ресурсов уточняются, и в случае появления новой<br />
информации будут опубликованы на нашем сайте. Любопытно, что докладчик<br />
по Азербайджану ПАСЕ Андреас Гросс в интервью местной печати подтвердил<br />
факт о баснословных богатствах азербайджанской правящей элиты. По мнению<br />
А.Гросса, если элита почувствует, что лишается власти, то она может оказать и<br />
вооруженное сопротивление. Как видно, и за рубежом неплохо осведомлены о<br />
положении дел в Азербайджане. В Азербайджане веет революционный ветер.<br />
Мирза Хазар<br />
08.05.2005<br />
АЗЕРБАЙДЖАН СКАТЫВАЕТСЯ НАЗАД<br />
Времени остается все меньше. Ильхам Алиев суетится, а Азербайджан тем<br />
временем скатывается в прошлое. Неспособный, точнее не желающий вести<br />
страну вперед клановый режим возвращает страну в 1969 год. В то время Гейдар<br />
Алиев прохаживался по магазинам и рынкам, выявляя «недостатки» с целью<br />
заработать политические очки в глазах Москвы. 6 мая 2005 года И.Алиев,<br />
454
посетив некоторые близлежащие к столице районы, проверял, как выполняются<br />
его «распоряжения». Он также желает заработать на этом дивиденды,<br />
стараясь продемонстрировать свою заботу о народе на телевизионных<br />
экранах и газетных полосах. Те же, кто в свое время перед объективами<br />
телекамер заставлял целовать руки Гейдара Алиева, проделывают те же трюки<br />
с участием Ильхама Алиева. Этот своеобразная традиция, заимствованный<br />
режимом из самых черных вех истории — один из вызывающих отвращение<br />
ритуалов. То, что пропагандируемый как светский человек с современными<br />
взглядами И.Алиев с целью держать народ в повиновении обращается к<br />
подобным проверенным годами методам, говорит о том, что, во-первых,<br />
пропаганда о человеческих качествах главы государства не соответствует<br />
действительности, во-вторых — природа и мировоззрение кланового режима<br />
с 1969 года не претерпела никаких изменений. У этого режима довольно<br />
странные особенности, и в ближайшем будущем Азербайджан займется<br />
спасением от них, возвращая людям человеческое достоинство, причем раз и<br />
навсегда. Приближаются парламентские выборы, одновременно усиливаются<br />
революционные настроения. Феодально-авторитарный режим с ее старым<br />
коммунистическим мышлением, озабочен. И очень сильно. В противном случае<br />
не пришлось бы выставлять перед бедным безработным народом президента,<br />
который предпочитает больше отдыхать, чем работать и вынуждать людей<br />
склонять перед ним головы, что является признаком феодализма, умудрившегося<br />
в Азербайджане дойти до XXI века. Но всему приходит конец. Нынешний год в<br />
Азербайджане — революционный!<br />
Мирза Хазар<br />
09.09.2005<br />
ДРЕМЛЮЩИЙ В ЕГИПТЕ ВОСТОК ПРОБУЖДАЕТСЯ В<br />
АЗЕРБАЙДЖАНЕ<br />
Обращение простого египетского крестьянина к местному диктатору:<br />
«Эй, Мубарак! Я пленен тобою!» вызвало недоумение ближневосточного<br />
корреспондента германской газеты “Welt am Sonntag”. А слова из песни<br />
известного египетского певца: «Я готов пожертвовать всеми частями тела ради<br />
тебя, о Мубарак!» журналиста из Германии просто потрясли. Он никак не<br />
может взять в толк, каким образом в стране, где господствуют нищета и нужда,<br />
бесправие и коррупция, главе государства посвящаются песни и поэмы. Беды<br />
Востока заключаются не только в пресловутом восточном культе личности, это<br />
бич всех стран с диктаторским образом правления. Разница между восточными<br />
деспотиями и латиноамериканскими хунтами лишь в том, что в Латинской<br />
455
Америке поэзия и искусство красноречия менее развиты, чем на Востоке, и культ<br />
личности проявляет себя в иных формах и оттенках. В этом, преимущество<br />
Востока неоспоримо. Так что, не только Египет, но и Азербайджан в числе<br />
ведущих, передовых стран, где эта «восточная болезнь» нашла широкое<br />
распространение и глубоко пустила корни. Обожающий хвалебные оды Хосни<br />
Мубарак правит Египтом 24 года. В Азербайджане же авторитарный режим,<br />
созданный не менее страстным поклонником восхвалений и воспеваний<br />
Гейдаром Алиевым, находится у власти 12 лет. Мубарак желает стать<br />
пожизненным президентом, но на всякий случай, готовит на свое место сына.<br />
Тем же самым занимался и Г.Алиев, после кончины которого в президентское<br />
кресло был усажен его отпрыск. В Египте очередные президентские выборы<br />
завершились «очередной демократической» победой Хосни Мубарака. Если в<br />
ближайшие годы в Египте не произойдет ничего непредвиденного, и Мубарак<br />
останется у власти, то есть небольшая, но вероятность, что на следующих<br />
выборах в кресло президента усадят Мубарака-младшего. Хосни Мубараку пока<br />
еще не приходилось сталкиваться с сильным внешним давлением по поводу<br />
создания в Египте демократического общества. Тем временем, Азербайджан,<br />
где президентствует Алиев-младший, готовится к парламентским выборам. И,<br />
несмотря на то, что И.Алиев тоже получает массу удовольствий от хвалебных<br />
восхвалений, но вместе с тем, сталкивается с мощным и невыносимым<br />
внутренним нажимом и давлением извне. По сравнению с Мубараком-старшим,<br />
положение Алиева-младшего, мягко говоря, щекотливое. Вот как обосновывает<br />
в глобальной сети неизбежность революции в Азербайджане Азер Ислам:<br />
«Революция является решением всех наших проблем. Но она сначала должна<br />
свершится внутри каждого из нас, в наших душах, поведении и поступках. Если<br />
каждый будет оглядываться по сторонам в поиске и ожидании предводителя, то<br />
вдруг окажется, что все мы находимся на краю пропасти. А путь назад будет уже<br />
отрезан массами идущими сзади. И тогда, у края пропасти, будет поздно…» Да,<br />
дремлющий в Египте Восток, пробуждается в Азербайджане!<br />
АЛИЕВСКИЙ РЕЖИМ АГОНИЗИРУЕТ В ПОИСКАХ ПУТИ К<br />
СПАСЕНИЮ<br />
Мирза Хазар<br />
13.05.2005<br />
« Я также наблюдаю за назреванием революционной ситуации, прося у<br />
Всевышнего лишь одного: защитить людей от опасностей, исходящих от<br />
властей». Нашего читателя можно понять. Не следует забывать, что источник<br />
опасности — это сама власть, и избежать ее удастся только в том случае, если<br />
456
ее место займет всенародно избранная демократическим путем легитимная<br />
власть, ставящая превыше всего верховенство закона. Никто лучше самого<br />
народа не знает об угрозах, исходящих от режима, созданного Гейдаром<br />
Алиевым. Потому что, как Г.Алиев, так и его пока что преуспевающие ученики<br />
прекрасно понимают, что существование данного режима возможно лишь в<br />
условиях тотального народного страха перед властью, слепого повиновения<br />
каждого отдельно взятого индивидуума, уничтожения человеческого<br />
достоинства, замены личной свободы коллективной рабской психологией.<br />
Понимают, и не скрывают это. По просочившейся в печать информации,<br />
организатор злополучной преступной группировки в системе МВД Гаджи<br />
Мамедов неоднократно встречался с Г.Алиевым, и возможно, является его<br />
выкормышем. Если данное утверждение соответствует действительности, то<br />
клановый режим, фундамент которой заложил Г.Алиев, оказавшийся по методам<br />
правления изощреннее средневековых феодалов, дабы обезопасить себя и<br />
держать людей в постоянном страхе, не гнушается созданием под своей опекой<br />
преступных группировок в виде «оборотней в погонах». В Азербайджане<br />
со стремительной силой назревает революционная ситуация. Созданный<br />
Г.Алиевым феодально-клановый режим, руководимый ныне его сыном, бьется<br />
в агонии, предпринимая все возможное, дабы изменить направление грядущего<br />
урагана, стараясь любыми способами продлить свой век. 10 мая, в день 82-летия<br />
Алиева-старшего режим, силком собравший стотысячную толпу в сквере<br />
перед Дворцом Республики на церемонию открытия 5,2 метрового памятника<br />
«вождю», преследовал цель: во-первых, продемонстрировать народу,<br />
оппозиции, западному миру свою «силу», во-вторых — постараться снизить<br />
уровень набирающей обороты революционной ситуации. Вполне вероятно<br />
также, что клан, собравший за счет природных ресурсов страны невиданные<br />
богатства, решил заняться самоуспокоением и самовнушением. Подобного рода<br />
мероприятиями клановая власть пытается предотвратить и внутривластные<br />
центробежные тенденции, стараясь развеять сомнения своих чиновников, уже<br />
предчувствующих конец авторитарно-кланового режима. Но добиться этого<br />
будет нелегко. Обозреватель РИА «Новости» Алексей Макаркин в статье,<br />
посвященной вероятности «цветной революции» в Азербайджане анализируя<br />
пути спасения руководимого И.Алиевым режима от грядущей революции,<br />
пишет о том, что Алиев-младший участвуя в мероприятиях ГУУАМ, пытается<br />
предотвратить экспорт революции в свою страну. Каким образом? А.Макаркин<br />
отмечает, что «во-первых, участие в ГУАМ поможет избежать экспорта<br />
революции — известно, что грузинские активисты помогали в прошлом году<br />
украинским, а сейчас украинские — белорусским. Теперь же Ильхам Алиев<br />
позиционирует себя как политический союзник Ющенко и Саакашвили, то есть<br />
фигура для «цветных» активистов неприкасаемая». Однако, как справедливо<br />
457
отмечает автор, все это иллюзии и теории. Тем временем, революционная<br />
ситуация в Азербайджане набирает обороты. Высоченные памятники и<br />
роскошные приемы во Дворце «Гюлистан» не в состоянии предотвратить<br />
надвигающуюся революцию. Не надо забывать только об одном. Один из<br />
местных газетных комментаторов в сердцах воскликнул: «О Всевышний,<br />
пошли этому народу революцию!». Бог Всемогущ, но Он не посылает народам<br />
революцию. Он дал людям волю, чтобы осуществить ее.<br />
РЕВОЛЮЦИЯ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ НЕИЗБЕЖНА<br />
Мирза Хазар<br />
15.04.2005<br />
13 апреля в Исламабаде, отвечая на вопрос российских журналистов о<br />
вероятности «цветной» революции в Азербайджане, министр иностранных<br />
дел Эльмар Мамедъяров, вспомнив марксистско-ленинскую теорию, заявил,<br />
что условий и предпосылок для какой-либо революции в Азербайджане не<br />
существует. Глава внешнеполитического ведомства сказал: “Мы помним,<br />
как нас учили, что революционная ситуация возникает тогда, когда верхи<br />
уже не могут управлять, а низы не хотят существующей власти. Всего этого<br />
в Азербайджане не наблюдается”, — сказал Э.Мамедъяров. Как явствует из<br />
ответа, Э.Мамедъяров в совершенстве изучил марксистско-ленинскую теорию.<br />
Причем до такой степени, что и теперь вынуждается прибегать к ней. Если<br />
министр иностранных дел, доказывая невозможность свершения революции,<br />
обращается к ушедшей в историческое небытие теории, то остается только<br />
горько посочувствовать ему лично, и режиму, который он представляет. Хотя бы<br />
потому, что, анализ сложившейся в Азербайджане ситуации, исходя из той самой<br />
марксистско-ленинской теории, как раз приводит к выводу о неизбежности<br />
революции. Во-первых, разоблачение криминальных групп в Министерстве<br />
внутренних дел, масштаб совершенных преступлений дает понять, что режим<br />
не в состоянии управлять по-старому. В противном случае, не пришлось бы<br />
разоблачать преступную группировку. Таким образом, первая часть известного<br />
тезиса, на который ссылается Э.Мамедъяров, уже имеет место. Что касается<br />
того, что «низы не хотят существующей власти», то и здесь в полной мере<br />
проясняется справедливость учения, о котором так кстати вспомнил главный<br />
дипломат Азербайджана. Эльмар Мамедъяров долгое время пребывавший<br />
на дипломатической службе в Вене, совершенно незнакомый с бедственным<br />
положением рядовых азербайджанцев может призвать на помощь постулаты<br />
марксизма, ленинизма, хоть Мао Цзе Дуна — все равно толка не будет.<br />
Эксплуатируемый и притесняемый со стороны находящегося в меньшинстве и<br />
458
управляющего страной как личной собственностью клана народ отныне желает<br />
жить в том устройстве, которого заслуживает. Говоря словам Э.Мамедъярова<br />
«…революционная ситуация возникает тогда, когда верхи уже не могут<br />
управлять, а низы не хотят существующей власти». Сегодня в Азербайджане<br />
сложилась именно такая ситуация. Революция в Азербайджане неизбежна.<br />
КАРАБАХ И «ЗЕНИЦА ОКА», БУШ И КЕРРИ, COCA-COLA И PEPSI —<br />
COLA<br />
Мирза Хазар<br />
22.10.2004<br />
Зрачок… В отличие от животных, у людей оно круглое. Даль и мрак<br />
увеличивают их, ясность и близость сокращают. Если перед глазами свет,<br />
зрачки сужаются, если мрак, наоборот, расширяются. Вблизи все отчетливо,<br />
а то, что вдали — в темноте. И в этом кроется глубокий смысл: ни один<br />
смертный не желал бы видеть перед собой мрак и темень. Существует ли связь<br />
между зрачками и состоянием влюбленности? Несомненно. По заключению<br />
специалистов, у влюбленного человека зрачки бывают расширены. Глубокий<br />
смысл имеет место и в этом случае: влюбленные вечно тоскуют друг по другу, и<br />
страдают от этого. Смягчить муки страданий помогает понятие «зеница ока».<br />
Однако, в Азербайджане это выражение, перевалив за рамки понятий о любви<br />
и потеряв поэтический смысл, перешло в плоскость политическую, и, начиная<br />
с 1993 года, является показателем перехода общества на качественно новый<br />
этап развития, что наблюдается с любого расстояния. Пример. 20 сентября<br />
1994 года экс-президент, покойный Гейдар Алиев, выступая по телевидению,<br />
заявил, что «азербайджанский народ должен объединится, и беречь свою<br />
родную землю как зеницу ока». Гениальные слова, хоть и сказаны они десять<br />
лет назад. На прошедших недавно в Баку дебатах на тему «Освобождение<br />
Карабаха: возможности и перспективы» М.Гурбанлы заявил о том, что «режим<br />
прекращения огня, установленный после прихода к власти партии «Йени<br />
Азербайджан» позволил создать необходимую паузу, которая была эффективно<br />
использована». Грех возражать подобной истине! За прошедшее десятилетие<br />
миллионы азербайджанцев ради хлеба насущного были вынуждены покинуть<br />
родную землю, которую они должны были оберегать «как зеницу ока». Только<br />
в Западной Европе на сегодняшний день по приблизительным подсчетам осело<br />
25-30 тысяч политэмигрантов, любящих свою родную землю «как зеницу ока»,<br />
и страдающих от разлуки с ней. Убедились, дорогие читатели? Вблизи всегда<br />
светло, а вдалеке одна лишь темень… Пример. В интервью газете «Собеседник»<br />
в 1992 году, Г.Алиев сказал: «…я не из тех людей, которые говорят — выберите<br />
меня, и я покончу с войной, и через полгода все будут жить припеваючи…<br />
459
Депутаты Верховного Совета спрашивают меня о том, что я реально могу им<br />
обещать. Я ответил однозначно — ничего. Я не пророк, и не знаю, что может<br />
случиться завтра. Может все обернется еще худшим…». Вышеизложенный<br />
тезис о том, что ни один смертный не желал бы видеть вокруг себя один<br />
лишь мрак оказался верным… 20 сентября 1994 года, Г.Алиев заявил также о<br />
следующем: «Мы, находясь сегодня в мире насилия и враждебности, отчетливо<br />
видим свет в конце тоннеля, ведущего нас к сотрудничеству и прогрессу». А эти<br />
слова означают, что на сей раз, мы должны поправить уважаемых специалистов.<br />
Не все, что находится вдалеке — в темноте и мраке. В конце не каждого тоннеля<br />
мрак. Интересно… Ровно 10 лет, мы, расширяя зрачки, вглядываемся в конец<br />
тоннеля, но света так и не наблюдаем. Между прочим, самый большой тоннель<br />
в Европе находится по дороге в Швейцарию. Длина тоннеля Сан-Бернардино,<br />
проходящего по склонам гор, составляет 25 километров. Наш тоннель оказался<br />
больше. Таким образом, существует тоннель, ведущий к светлому будущему,<br />
и другой — ведущий к швейцарским банкам. И у обоих — связь с «зеницей<br />
ока». Оба продукт большой любви. Это верно, что когда любишь, зрачки<br />
расширяются… Написанные в глобальной сети Эльманом Мустафа-заде строки,<br />
видимо, крик отчаяния от осознания бесконечности нашего тоннеля, ведущего<br />
к «светлому будущему». «…только чтобы свергнуть Везирова, трайбалисты<br />
заставили выйти на площадь миллион людей, ради дерева в Топхане, а сегодня<br />
сажают в тюрьмы активистов Организации Освобождения Карабаха». Что<br />
же, в этих строках определенно есть логика, и особенности «зеницы ока».<br />
Зеница ока — удивительный феномен. Между тем результатов президентских<br />
выборов в США с наибольшим нетерпением ожидают в Азербайджане: и<br />
власть предержащие, и оппозиция, и рядовые граждане, которым и те, и другие<br />
порядком надоели. У каждой из сторон свои интересы: власти надеются на<br />
переизбрание Буша, при котором на первый план вышли нефтяные интересы<br />
взамен демократии и прав человека, оппозиция — сама не знает чего хочет. По<br />
мнению Гурбана Мамедова азербайджанская оппозиция «мертва», а какой<br />
спрос с мертвеца? Что касается простых людей… Не знаем думают ли они<br />
как турецкий журналист Мете Чубукчу, который пишет, что принципиальной<br />
разницы во внешнеполитических воззрениях Буша и Керри относительно<br />
сохранения мирового лидерства США, готовности невзирая ни на какие<br />
обстоятельства, прибегать к военной силе, отправляя американских солдат<br />
в разные точки земного шара, нет. Поэтому, американские инакомыслящие<br />
сходятся во мнении, что Буш и Керри отличаются друг от друга так же, как<br />
Кока — Кола отличается от Пепси. У всех свои заботы! Кто-то заботится<br />
о Коке с Пепси, кто о Карабахе и швейцарских банках, а кто-то… Героем<br />
наших оппозиционных «лидеров» стал с недавних пор Миша Саакашвили.<br />
Все мечтают повторить его путь. Но сам Саакашвили находится ныне в<br />
460
незавидном положении. По мнению итальянской газеты «Панорама», в<br />
безвыходном положении оказалась вместе с Саакашвили, вся Грузия: «Кремль<br />
не вмешивается в происходящее в Грузии, из-за отношений этой кавказской<br />
страны с США. С другой стороны, Грузия стала серьезным препятствием для<br />
создания альянса между США и Россией против международного терроризма.<br />
Этот альянс важен как для Буша, так и для Путина. Поэтому, Белый дом попал<br />
в затруднительное положение. Белый дом не желает рисковать, создавая кризис<br />
в отношениях с Россией». Вот теперь попробуйте ответить, дорогие читатели,<br />
что лучше: Кока —Кола или Пепси-кола? (Цитаты из выступлений Г.Алиева<br />
взяты из статьи доктора философских наук Рамиза Мехтиева в www.aliyev.gen.az<br />
«Большая политика и демократическая печать».)<br />
РАССТРЕЛЯННОЕ ПЕРО…<br />
Мирза Хазар<br />
07.03.2005<br />
Памяти Эльмара Гусейнова<br />
В Азербайджане сложно найти Бесстрашное Перо… В Азербайджане<br />
расстрелян его Хозяин… В Азербайджане трудно найти Перо Чести …В<br />
Азербайджане расстрелян его владелец… В Азербайджане нелегко найти Перо<br />
Отваги… Оно расстреляно… В Азербайджане не найти Пера, не испачканного<br />
грязью от политики… Расстрелян владелец Пера, сумевший избежать этой<br />
участи… В Азербайджане свободомыслящих людей много, но мало кто из них<br />
издает хоть один звук… Расстрелян тот, кто не только свободно мыслил, но и<br />
имел мужество поднять свой голос… В Азербайджане очень мало служителей<br />
Пера, сумевших выдержать испытание «хлебом насущным»… Расстрелян<br />
тот, кто с честью выдержал этот экзамен… Расстрелян Большой и Храбрый<br />
Патриот… Расстрелян Эльмар Гусейнов… В сентябре 2003 года статью под<br />
названием «Заглушенный голос Свободы» Эльмар начал с восклицания «Нас<br />
обманули! Нам говорили, что только в СССР есть политическая цензура, нет<br />
свободы слова и что любого, посмевшего иметь свое мнение, система сломает.<br />
А вот там — по другую сторону железного занавеса — все по-другому…<br />
Его (Мирзу Хазара) выкинули с работы, прямо на улицу. И тем самым дали<br />
понять всем нам — время борьбы за права и свободы азербайджанцев<br />
закончилось». Эльмара немало упрекали за его мысли, но он оставался верен<br />
своим принципам… Эльмар Гусейнова расстреляли, хотя он не успел достичь<br />
вершины, пика своего творчества. Эльмар был критиком, не политиком.<br />
461
Сегодня с уст политиков не сходит имя Эльмара. Политики призывают к<br />
мщению… Как это было 21 января 1990 года…когда терялись города и<br />
деревни Карабаха…когда произошла Ходжалинская трагедия… когда Шушу<br />
оставили без обороны…когда сдавали семь районов Карабаха… Призывать<br />
к мщению, а затем забыть об этом, вошло у политиков в привычку. Призывы и<br />
заявления превратились в хроническую болезнь азербайджанской политики,<br />
стали ее сутью. Эта болезнь пожирает политику изнутри, одновременно питая<br />
ее. Азербайджанская политика (впрочем, как и политика вообще) словно<br />
бакинский ветер, переменчива. Впереди парламентские выборы… Очередь<br />
дошла до Эльмара… «Кому нужна была смерть Эльмара? Кому это выгодно?»<br />
— эти вопросы не дают нам покоя. Но, видимо найти истину нам, простым<br />
смертным, вряд ли будет суждено. Странный год 2005-ый… Идут странные<br />
игры, плетутся странные паутины вокруг Азербайджана… 19 февраля посол<br />
США в Армении на встрече с калифорнийскими армянами в Ереване заявляет,<br />
что «Нагорный Карабах не может быть возвращен Азербайджану — это<br />
стало бы трагедией». Восемь дней спустя посол отказывается от своих слов,<br />
девять дней спустя официальные инстанции заявляют, что дипломат ошибся.<br />
Десять дней спустя в азербайджанском парламенте прозвучало обвинение<br />
в адрес компании «ВР» в том, что она готовит в Азербайджане переворот.<br />
Тринадцать дней спустя партия «Дашнакцутюн» заявляет, что американский<br />
посол отнюдь не ошибался. Примерно в это же время, информационные<br />
агентства сообщают о том, что группа чеченских боевиков просочилась сквозь<br />
азербайджано-российскую границу с целью совершения терактов в Баку. 2<br />
марта на улице К.Караева совершается расправа над Эльмаром Гусейновым.<br />
3 марта правительство Канады призывает своих граждан к бдительности и<br />
осторожности в случае их пребывания в Азербайджане. Все это гипотезы…<br />
однако странный 2005 год. Может Араз Ализаде прав, утверждая, что<br />
«стреляли в Ильхама Алиева, попали в Эльмара Гусейнова»? Кто знает…<br />
Но почему именно теперь? И почему именно Эльмар? Печальным оказался<br />
2005 год… Лиха беда начало… Вечером 2 марта Азербайджан уже отдал<br />
большую жертву. В Азербайджане сложно найти Бесстрашное перо…. В<br />
Азербайджане трудно найти перо Чести… В Азербайджане нелегко найти<br />
Перо Отваги…В Азербайджане не найти Пера, не испачканного грязью от<br />
политики… 2 марта расстреляли владельца Пера, сумевший избежать этой<br />
участи… В вышеупомянутой статье в сентябре 2003 года Эльмар Гусейнов<br />
писал: «Увольнение Мирзы Хазара — это наш общий проигрыш, потому<br />
что мы потеряли больше, чем последний честный источник распространения<br />
информации. Это поражение всех азербайджанцев, где бы они ни жили. Потому<br />
что пострадал большой патриот, чья единственная вина заключалась в том, что<br />
он слишком сильно любил свою родину». Нет Эльмар! Эти строки больше<br />
462
подходят к тебе, чем мне. Твоя смерть стало поражением всех азербайджанцев,<br />
где бы они ни находились. Потому что, это мы потеряли Великого Патриота,<br />
чья единственная вина заключалась в том, что он любил свою родину больше<br />
собственной жизни». Эльмара расстреляли!<br />
Считаю своим долгом выразить глубокие соболезнования родным и близким<br />
покойного.<br />
Allah rəhmət eləsin!<br />
НАТУРА ЭТОГО РЕЖИМА — НЕ МЕНЯЕТСЯ!<br />
Мирза Хазар<br />
09.08.2005<br />
Натура этого режима, по-прежнему, остается неизменным. Трайбовая<br />
власть Азербайджана наряду с подконтрольными средствами массовой<br />
информации достойны вознаграждения. Молодого, малоизвестного доселе<br />
парня по имени Руслан Баширли знает теперь полмира. Историю с Р.Баширли<br />
функционирующие под диктовку Президентского аппарата местные средства<br />
массовой информации превратили в проблему номер один и событие<br />
первостепенной важности, оставив позади более серьезные проблемы,<br />
интересующее население. В первую очередь, отодвинут в «тень» вопрос<br />
относительно проведения грядущих парламентских выборов в Азербайджане в<br />
свободной и демократической обстановке. О загадочных подробностях событий<br />
вокруг Р.Баширли мало что известно, и выдвигать какие-либо предположения<br />
пока рано. Но нельзя не заметить, что правящий клановый режим задался<br />
целью, используя случившееся, так сказать, перехватить инициативу и под<br />
пропагандистский «шумок» начать репрессии против трех партий, входящих<br />
в предвыборный блок «Азадлыг», скомпрометировать эти силы в глазах<br />
общества, и в очередной раз припугнуть людей. Вместе с тем, дрожащий<br />
от страха от одного только упоминания о революции, алиевский режим, не<br />
довольствуясь подобным самоутешением, старается продемонстрировать<br />
перед всеми свое могущество. По мнению руководителя Правозащитного<br />
Центра Азербайджана Эльдара Зейналова удивляться последним событиям не<br />
приходится, т.к. задержания и «разоблачения» «террористов» и «шпионов»<br />
— составная часть грязных предвыборных технологий, применяемых властями.<br />
Более того, углубленный анализ случившегося безошибочно указывает<br />
на стремление правящего режима скомпрометировать международные<br />
организации, и вдобавок, это «бряцание оружием» — своего рода вызов<br />
официальному Вашингтону, все более усиливающему давление в связи с<br />
будущими выборами. Обвинения, имеющие место в официальных сводках<br />
в адрес Национального Института Демократии свидетельствую, что режим<br />
463
стремится, как бы, заблаговременно оставить в положении «вне игры»<br />
международные организации, намеревающиеся пристально следить за ходом<br />
выборов, и к тому же постоянно требующих их честного и справедливого<br />
проведения. Добьется ли своего режим — сказать сложно. Но далеко не секрет,<br />
что этот режим на протяжении 12 лет неоднократно демонстрировал свою<br />
незаинтересованность в проведении демократических выборов и признания<br />
их результатов. И на сей власти раз полны решимости действовать по старинке.<br />
Но сумеют ли международные организации, и Запад в целом, не потерпев<br />
подобных действий кланового режима вовремя и решительно предотвратить<br />
подготовленный президентским аппаратом «сценарий» грядущих выборов?<br />
Оппозиция — запоздалые поиски концепции<br />
Мирза Хазар<br />
10.06.2005<br />
Митинг, состоявшийся 4 июня на площади Гелебе, вызвал всеобщую эйфорию.<br />
Ликуют все. Лидеры оппозиции рады тому, что спустя двадцать месяцев<br />
удалось организовать массовую акцию, и главное, добраться до вожделенного<br />
МИКРОФОНА. Рады еще и оттого, что громко, во весь голос, высказали,<br />
наконец, в адрес властей все, что так долго оставалось в душе, полыхало в<br />
груди и накипело на сердце. Правда, на расстоянии 9 км. от центра столицы и<br />
президентского аппарата. Браво, оппозиция! Однако, правящий режим также не<br />
отстает в удовольствиях. Власти довольны, что, использовав проверенный трюк<br />
с «мотодромом», вынудили оппозицию провести акцию и громко высказать все<br />
наболевшее в МИКРОФОНЫ, вдали от центра столицы, подальше от лишних<br />
глаз и ушей. Браво властям! И, наконец, осталась довольна администрация<br />
Дж.Буша. Похвалившее алиевский режим американское правительство<br />
удовлетворено тем, что мероприятие прошло «мирно и без инцидентов». Повидимому,<br />
как азербайджанская оппозиция , так и Запад, прежде всего США,<br />
занимаются самообманом. Хотя, может, мы и ошибаемся. Это оппозиция вводит<br />
себя в заблуждение, а Вашингтон, и западный мир в целом, прекрасно все<br />
осознавая, намеренно лукавят. А может все в неведении — это азербайджанский<br />
клановый режим всех разыгрывает? Кто знает… Во всяком случае, все заняты<br />
тем, что «кидают» друг друга. Скажем, в Азербайджане отныне перестали<br />
пропагандировать И.Алиева, взявшись в довольно самоуверенной манере<br />
«пиарить» маленького Гейдара. Государственное телевидение весьма<br />
примитивным образом, в духе феодальной эпохи, пытается воздействовать<br />
на общественное сознание, внушая всем, что через 30 лет настанет черед<br />
маленького Гейдара, малолетнего сына И.Алиева, стать президентом. Эта<br />
вызывающая отвращение пропаганда ведется на глазах у оппозиции и<br />
зарубежных представительств. Кто кого пытается обмануть — заметно<br />
464
довольно отчетливо, как Божий день, так что не стоит смотреть на все сквозь<br />
розовые очки. Если оппозиция решила освободить народ от грабительского<br />
режима перманентными митингами вдали от президентского аппарата,<br />
«расправляясь» с режимом посредством МИКРОФОНОВ, продолжая с<br />
блаженством прислушиваться в пустопорожние заявления избирательного<br />
блока “Yes!”, подобным возгласом отзывающейся на распоряжения, капающие<br />
«сверху», то занятие это пустое. Вводить народ в заблуждение не стоит — это<br />
не революция, а литье воды на мельницу режима и его приспешников. Если<br />
все будет продолжаться в таком же духе, то оппозиция останется в стороне, за<br />
бортом истинной революции. Азербайджанский народ живет в XXI веке, желая<br />
жить, как США и другие развитые страны, в свободном и демократическом<br />
обществе. Весь цивилизованный мир, на разных этапах отвергнув больших и<br />
маленьких «владык», живет в демократическом общественном устройстве.<br />
Народ Азербайджана также намерен обойтись без всякого рода «царьков», и<br />
создать свободное общество равноправных граждан. Азербайджан на пороге<br />
настоящей революции. Азербайджанский народ борется за право сделать свою<br />
жизнь достойной. И это борьба не ограничится «мирными, без инцидентов»,<br />
мероприятиями. В Азербайджане свершится настоящая революция.<br />
Режим не намерен проводить справедливые выборы<br />
Мирза Хазар<br />
22.05.2005<br />
Отныне убеждаются и сомневающиеся. Нынешний режим не намерен<br />
проводить в Азербайджане справедливые, равноправные демократические<br />
выборы. Если власти не считаются с собственными указами, не уважают<br />
принятую ими же Конституцию, то было бы самой большой ошибкой и<br />
наивностью размышлять о возможности проведения честных выборов в<br />
парламент. Представьте себе: Ильхам Алиев, как официальное лицо, глава<br />
государства 19 мая подписывает указ относительно проведения массовых<br />
акций, где указывается даже, что следует оказывать помощь и содействие<br />
организаторам подобного рода мероприятий. Вслед за этим оппозиция<br />
обращается по вышеуказанному поводу в столичную мэрию. Исполнительная<br />
власть г.Баку отклоняет прошение, а начальник столичной полиции, в свою<br />
очередь, начинает угрожать оппозиции, заявляя о возможном силовом<br />
вмешательстве, в случае попыток провести несанкционированные акции. Где<br />
же логика? Трудно сказать, есть ли она вообще. Зато совершенно ясно другое:<br />
режим не желает проведения справедливых и демократических выборов. В<br />
противном случае, были бы созданы соответствующие условия, позволяющие<br />
политическим силам пользоваться конституционными правами и президентским<br />
465
указом. Если подобной возможности не предоставляется, более того,<br />
начинаются политические репрессии, то это свидетельствует о том , что режим<br />
далек от мысли относительно каких бы то ни было демократических выборов.<br />
Именно поэтому, политические наблюдатели беспрестанно и настоятельно<br />
прогнозируют революционный исход событий в Азербайджане. Вот и<br />
президент США Джордж Буш, выступая в Вашингтоне, объявил: революции на<br />
Кавказе и Средней Азии будут продолжены. Азербайджан накануне революции.<br />
НОВЫЙ ГОД — МНОГОЖЕНСТВО — ЗОЛОТЫЕ МОНЕТЫ… И<br />
КАРАБАХ<br />
Мирза Хазар<br />
30.12.2005<br />
У нового года нога оказалась легкой, уважаемые читатели! Не успел он<br />
начаться, как президент Ильхам Алиев отправился в отпуск. Неизвестно куда,<br />
но отправился. Не успел 2005 года вступить в свои права, как в Центральном<br />
универмаге г. Баку выставили на продажу золотые, серебряные и платиновые<br />
монеты с изображением Гейдара Алиева. Стоимость золотой монеты —<br />
1500 долларов США, серебряной — 123 доллара, а 50-грамовая платиновая<br />
продается за 1450 евро. (“Regnum”) Тем временем на сайте газеты «Эхо»<br />
прошел форум на тему «Быть или не быть многоженству в Азербайджане?». По<br />
сообщению РИА «Новости», руководитель Исламской партии Азербайджана<br />
Гаджиага Нуриев потребовал в обязательном порядке узаконить в стране<br />
многоженство. Правда, лидер Коммунистической партии Азербайджана депутат<br />
Рамиз Ахмедов выступил категорически против данного предложения, а Маис<br />
Сафарли поддержал коллегу-депутата. Споры проблему не разрешили, во<br />
всяком случае, Г.Нуриев остался непреклонен. Не успел начаться год, как стало<br />
известно, что более 2 млн. азербайджанцев зарабатывают на хлеб насущный в<br />
России. Еще 1 млн. азербайджанцев ищет, где бросить якорь в других частях<br />
света. Оставшиеся на Родине, испытывают острую материальную нужду. Таких,<br />
по неофициальным данным, 80-85 %. Итак — нога 2005-го оказалась легкой:<br />
Ильхам Алиев ушел в отпуск началась продажа монет из драгоценных металлов<br />
с изображением Гейдара Алиева прошла дискуссия о принятии парламентом<br />
закона «О многоженстве» И как обычно нам обещали, что в Новом году вернут<br />
Карабах.<br />
ВЫ ПРОИГРАЛИ, ТОВ. МЕХТИЕВ, ПРИЧЕМ КРУПНО!<br />
Мирза Хазар<br />
27.05.2005<br />
Вы проиграли, Рамиз муеллим, потерпели поражение. Вам не позавидуешь,<br />
разве что можно сожалеть о постигшей Вас горькой участи. Не смогли и двух<br />
466
лет толком сохранить наследие «Великого Гейдара Алиева». Проиграли. А<br />
помните, Рамиз муеллим, 1990 год? Сожалея о неутешительном и печальном<br />
положении, в котором оказался Г.Алиев, мы предоставили ему возможность<br />
дать интервью. В той самой беседе Г.Алиев упрекал Вас за неспособность хоть<br />
ненадолго уберечь и сохранить созданный им феодально-клановый режим. Если<br />
Вы предпочли забыть об этом, у нас хранится соответствующая запись, которую<br />
с удовольствием, можем представить Вашему вниманию. Вслед за этим, Г.Алиев,<br />
мастерски пустив в ход свое умение вводить людей в заблуждение, заставил<br />
капитулировать власть перед клановым режимом. Ради фундаментального<br />
укрепления и упрочения личной власти, одарил иностранцев азербайджанской<br />
нефтью, сдал семь азербайджанских районов армянам, разорил страну.<br />
Территории Ширвана и Мугани опустели, в общей сложности 4 миллиона<br />
человек вынуждены были покинуть родные края. Призраки нынче гуляют<br />
в деревнях Ширвана, просторах Нахичевани… Но бесполезно. Помнить и<br />
ценить хорошее и доброе — не искусство, а признак элементарной культуры…<br />
Иностранцы с удовольствием забрали нефть, раздали чеки, предоставили<br />
бонусы, дали членам клана целое десятилетие на разграбление и разорение<br />
Азербайджана. Чтобы высосать всю нефть проложили нефтепровод, и, наконец,<br />
запустили его, но… так и не стали опорой «гейдаровскому» наследнику, более<br />
того, отвернулись от него. Жаль, Рамиз муеллим, уроки Вашего наставника и<br />
учителя не пошли впрок, очень жаль. Все оказалось напрасным, пошло насмарку!<br />
Зря мучили народ, истязали страну. На сей раз клановый режим окончательно<br />
уходит в небытие, никто отныне не в силах восстановить его. Вы потерпели<br />
поражение, причем крупное. Что станет, скажем, с богатствами, накопленными<br />
кланом, пока еще неизвестно. Но те, кто делал Вам и Вашему учителю добро,<br />
а взамен получил «черную неблагодарность» в виде разрушенных судеб, не<br />
забудут ваших злодеяний. Вы проиграли, товарищ Р.Мехтиев, проиграли!<br />
НЕ ПРОЩАЙТЕ ДОЛГИ ДИКТАТОРОВ!<br />
Мирза Хазар<br />
03.08.2005<br />
«Умоляю, не списывайте наши долги! Не прощайте нам наши долги. Этим вы<br />
окажете добрую услугу нашим диктаторам. Не дайте случиться катастрофе!».<br />
Эти странные слова принадлежат 32-летнему журналисту из Уганды Эндрю<br />
Мванда, успевшему некоторое время проработать во Всемирном Банке, и были<br />
озвучены в преддверии июльского саммита глав стран «Большой Восьмерки»<br />
в британском местечке Gleneagles, где ведущие индустриальные страны<br />
Запада заявили о готовности списать долги беднейших стран африканского<br />
континента. По мнению угандийского журналиста, многомиллиардные<br />
кредиты годами предоставляемые слаборазвитым африканским странам<br />
шли не на улучшения социального положения населения и предотвращения<br />
467
случаев массового голода, а присваивались погрязшими в коррупции местными<br />
госчиновниками, что привело в итоге лишь к усилению диктаторских режимов<br />
в этих странах. Расстояние между Угандой и Азербайджаном столь велико, что<br />
не оставляет возможности проводить какие-либо параллели. Уганда — это<br />
Уганда, Азербайджан-это Азербайджан… Несколько дней назад, когда Ильхам<br />
Алиев посещал Губу, сотни местных жителей с пустыми ведрами стояли в<br />
очередях у водопроводных труб в ожидании долгожданной воды, в то время<br />
как городской «Гейдар-парк» никогда не испытает нужду в живительной<br />
влаге. Кто бы сомневался, что парк имени Г. Алиева без воды — это трагедия,<br />
а мучения жаждущих воды губинцев не что иное, как настоящий «праздник».<br />
Клановый режим не сомневается в этом, продолжая использовать прежний<br />
лозунг: «Азербайджанский народ терпелив, и вынесет все!». Согласно опросу,<br />
проведенному газетой «Бакы-Хебер» главной бедой для 45% населения Баку<br />
остается недостаток воды...<br />
И вправду, Азербайджан — не Уганда. Скажем, президент Уганды, по<br />
неизвестным причинам, называет международным организациям различные<br />
цифры относительно количества погибающих от голода своих сограждан.<br />
Говорят, это из-за того, что глава государства не располагает точными цифрами,<br />
или попросту не в состоянии сосчитать. В Азербайджане все «по— иному».<br />
И.Алиев во время своего турне по северному региону страны выдавал весьма<br />
разнящиеся цифры о количестве рабочих, открытых с того дня, когда его<br />
усадили в президентское кресло. В одном из выступлений он сказал о 217 000,<br />
в другом речь шла о 220 тыс., в третьем И.Алиев во весь голос заявил о 227<br />
тыс. рабочих местах. Упрекать главу государства не стоит. Может он и сам не в<br />
курсе… Однако, это более чем странно. Все же просматривается некое сходство<br />
между Азербайджаном и Угандой. Дело в том, что ежедневная газета, которую<br />
выпускает у себя в стране тот самый Эндрю Мванда, называется «Монитор».<br />
Помните, дорогие читатели, у нас был еженедельный журнал — «Монитор»?!<br />
У нашего «Монитора» также был главный редактор, которого звали Эльмар.<br />
Как и Эндрю, Эльмар выступал против диктатуры, авторитаризма, коррупции,<br />
беззакония, произвола и т.д. 2 марта 2005г. Эльмар был в упор расстрелян возле<br />
двери своей квартиры. Эндрю еще жив, и прав: прощание диктаторских долгов<br />
приводит к катастрофе. Долги диктаторов прощению не подлежат!<br />
В 12 номере газеты “Yeni Hikmet”сообщается, что И.Алиев и глава авиаконцерна<br />
“AZAL” пожертвовали 150 и 100 тыс. долларов соответственно для мечети<br />
«Тезе Пир». Издание спрашивает, куда будут направлены эти средства. Нас<br />
же интересует другое: откуда эти деньги?! В Азербайджан из западных стран<br />
ежегодно, под различные проекты, поступают многомиллионные кредиты,<br />
которые приписываются азербайджанскому народу. В итоге, говоря словами<br />
того же Э.Мванда, «кредитные деньги присваиваются диктаторскими<br />
режимами, за их счет они становятся все сильней, народ продолжает<br />
468
бедствовать, а находящиеся на вершине властной пирамиды с каждым днем<br />
становятся все богаче». Но если в Уганде революционный климат отсутствует<br />
напрочь, то в Азербайджане сладкий аромат революции пробуждает людей<br />
от спячки. Азербайджан пробуждается, как впрочем, и Запад. Согласно<br />
сообщению, добытому газетой «Новое Время» из информированных<br />
источников, недавно посетившая Баку Мадлен Олбрайт в одной из приватных<br />
бесед проговорилась, что И.Алиеву дан срок до 20 августа сего года. Если<br />
до этого времени глав государства не вышвырнет на улицу «гнездо» старой<br />
коммунистической номенклатуры из своего окружения, и не соберет<br />
взамен команду молодых профессионалов с современными взглядами, то его<br />
дальнейшее пребывание у власти станет проблематичным. Т.е. в этом случае<br />
США запустят план «цветной» революции — чем заканчивались подобные<br />
инициативы, мы видели на примере Грузии и Украины. Но хватит ли сил у<br />
И.Алиева избавиться от отцовской команды — пережитков партноменклатуры,<br />
обладающих неограниченными финансовыми возможностями? Сложный<br />
вопрос, но не главный. Дальнейшее пребывание у власти без оставленной отцом<br />
команды — задача трудновыполнимая, и президент это понимает. А потому,<br />
нет оснований предполагать, что И.Алиев склонен уступить требованиям<br />
Вашингтона. Тем временем, из различных источников продолжают поступать<br />
данные о заключении «сепаратных сделок» между молодыми олигархами<br />
из окружения И.Алиева и официальным Вашингтоном. Таким образом,<br />
напрашивается два вывода: 1. журналист из Уганды прав: не прощайте долги<br />
диктаторов!; 2. если заранее известно, что правящий режим не намерен<br />
проводить демократические, справедливые выборы и реформы в Азербайджане,<br />
то очевидна вероятность свершения не «цветной», а подлинной революции.<br />
Азербайджанцы — терпеливый народ, но не следует забывать, что всему когдато<br />
приходит конец. Народное терпение приближается к точке кипения. Не<br />
прощайте долги диктаторов!<br />
«СОЦИАЛЬНЫЙ ВЗРЫВ» И … МОЛЧАНИЕ О СУСУРЛУГ<br />
Мирза Хазар<br />
22.10.2004<br />
В Азербайджане нет монополий! Причем ни в одной из сфер: ни в импортеэкспорте,<br />
ни в торговле наркотиками и табачной продукцией, ни в сфере<br />
ресторанного бизнеса и спиртных напитков. Нет монополизма в среде саун и<br />
власти. И нефти…Нефть также «немонопольная». Среди всех постсоветских<br />
стран, больше всего повезло Азербайджану, дорогие соотечественники!<br />
Объявленный 40 лет назад Никитой Хрущевым коммунистический рай,<br />
начиная с октября 1993 года, ослепляет глаза величественным блеском, поражая<br />
чудесами и великими свершениями умы людей, всю Вселенную. Ильхам Алиев,<br />
469
4 ноября, аккурат на следующий день после президентских выборов в США<br />
и восьмой годовщины скандальных событий в турецком местечке Сусурлуг<br />
заявил о том, что а) Азербайджан — страна небольшая, б) монополий в нет, в)<br />
95% населения страны беспартийные, г) азербайджанский народ занят своим<br />
делом. Нуждаются ли эти заявления в комментариях? Но в любом случае, мысль<br />
о том, что 95% населения Азербайджана не состоят ни в одной из политических<br />
партий, довольная оригинальна и достойна попадания в книгу афоризмов. Тем<br />
временем в адрес MXS пришло следующее письмо — «От имени студентов<br />
1 курса … Университета отвечаем на заданный вашим сайтом вопрос о том,<br />
существует ли разница между «Кока — Колой» и «Пепси». Никакой разницы<br />
в Баку нет! Здесь их делают в поселке Хырдалан. А то, что на выборах победил<br />
Буш, а не Керри просто ужасно. Мы ненавидим Буша, у него маленькие глаза».<br />
Наша находчивая и думающая молодежь! Кстати, Дж.Буш с его «маленькими<br />
глазами» может не включить в состав новой администрации некоторых<br />
высокопоставленных лиц, сыгравших существенную роль в избрании И.Алиева<br />
президентом Азербайджана. А турецкий эксперт по евразийским делам Каан<br />
Назлы считает, что государственный секретарь Колин Пауэлл и его заместитель<br />
Ричард Армитадж по всей вероятности не получат мест в новом кабинете.<br />
Это означает, что азербайджанское руководство может потерять некоторых<br />
своих опекунов. Но расстраиваться не следует… найдут новых. 3 ноября, в<br />
то время когда Дж.Буша объявляли победителем президентских выборов в<br />
США, турецкая пресса отмечала, широко освещая, события восьмилетней<br />
давности. Таинственная автомобильная катастрофа, произошедшая в местечке<br />
Сусурлуг, вскрыла не только наличие связей между полицией, мафиозными<br />
лидерами и политиками. Эхо тех событий вскоре дошло и до Азербайджана.<br />
Во время предварительного следствия по этому делу, наряду с именами<br />
высокопоставленных полицейских чинов, политиков и мафиози, всплыло и имя<br />
И.Алиева. Удивителен этот «немонопольный» мир! После вышеупомянутого<br />
события с политической арены сошли известные турецкие политики, в разное<br />
время занимавшие премьерское кресло: Масуд Йылмаз и Тансу Чиллер. Однако<br />
судьбы Ильхама Алиева и бывшего министра иностранных дел Азербайджана<br />
Гасана Гасанова, позже включенного в список «фигурантов», сложились<br />
иначе. На сегодняшний день И.Алиев — президент Азербайджана, который<br />
недавно назначил Г.Гасанова послом в Венгрии. В Азербайджане стараются не<br />
вспоминать и предать забвению произошедшие в Сусурлуг события. Но это<br />
задача не из легких. Хотя бы потому, что подробности происшедшего включены<br />
в книгу «История 2002», выходящем под эгидой Сообщества промышленников<br />
и бизнесменов Турции (TUSIAD) , предназначенном для изучения в средних<br />
учебных заведениях Турции. Таким образом, еще сохраняется надежда на то,<br />
что правда о тех событиях останется в истории. Цитата с еще одного письма<br />
470
в MXS — «Здравствуйте уважаемый Мирза муеллим! Я учусь в Москве.<br />
Недавно приехал в Баку. Столица буквально утопает в наркотиках, и никто не<br />
обращает на это должного внимания. В городе, почти что на глазах полиции,<br />
действуют сотни наркодилеров. Те, кто побогаче, покупают героин и различные<br />
таблетки, беднота курит «травку», мечтая о героине. А включение в это дело<br />
несовершеннолетних и девушек настоящая трагедия. Мораль и нравственность<br />
падают с каждым днем. Не знаю, как вернусь на Родину после учебы. С<br />
уважением — Асиф». Ильхам Алиев прав, народ «занят своими делами». 29<br />
октября, в день празднования Турцией очередной годовщины независимости, в<br />
Баку вышел в свет могущественный документ. Речь о заявлении, призывающем<br />
освободить «поствыборных» заключенных. Подписанное «лидерами» 35<br />
политических партий Азербайджана письмо, направленное Кофи Аннану,<br />
Андреасу Гроссу, «Human Rights Watch» и «Аmnesty International» состоит из<br />
8 страниц, 2 333 слов, 18 489 знаков препинания и 369 строк. Азербайджанская<br />
оппозиция на протяжении 15 лет управляется заявлением, состоящем из 18<br />
489 знаков препинания, дорогие читатели! То ли оппозиция в состоянии<br />
вести соответствующую деятельность, но намеренно не делает этого, то ли<br />
она просто беспомощна, и учиться ничему не хочет. В любом случае — это их<br />
проблемы. Газета «Бакы-Хэбэр» на днях вскружила голову своим читателям<br />
очередной «сенсацией» — «Страна на пороге социального взрыва. Возможно,<br />
что резкий рост цен и вероятность социального взрыва в обществе, приведут<br />
в конечном итоге к сходу с политической арены партии «Ени Азербайджан».<br />
«Бакы-Хэбэр» озабочен делами партии «Ени Азербайджан»! Ну никак они<br />
не проснутся, дорогие соотечественники! Или это просто ленивая привычка<br />
дожидаться восхождения сквозь народные плечи. В завершении — еще одно<br />
письмо в MXS — «Здравствуйте уважаемый Мирза Хазар! В одном из статей<br />
на вашем сайте, столкнулась с фразой — «народ все видит, но молчит». Я хочу<br />
спросить: кто должен заговорить? Наверное, люди думающие и умные. Но таких<br />
людей у нас уже не уважают, более того, презирают. Это можно наблюдать в<br />
повседневной жизни: на улице, транспорте, магазинах. Люди оценивают друг<br />
друга только по толщине кошельков. Сейчас модно говорить о «социальном<br />
взрыве». Странно, социальные взрывы у нас происходят ежедневно. Нет и дня,<br />
когда бы люди не протестовали, не перекрывали дороги и т.д. Но любопытно,<br />
что участниками подобных акций, в основном носящих бытовой характер,<br />
являются женщины, старики и дети. Наше несчастье заключается в том, что<br />
наши мужчины предпочитают смотреть на все со стороны, и открывают рот<br />
только для сплетен относительно сладкой жизни власть предержащих: сколько<br />
у кого иномарок, любовниц, кто под кого копает и т.д. В таком случае, КТО<br />
СПАСЕТ СТРАНУ ОТ РАЗРУХИ И РАЗВРАТА? Вот самый главный вопрос.<br />
Нурлана». Действительно, главный вопрос — именно этот.<br />
471
ОБИРАТЬ СТРАНУ ЛЕГКО, УПРАВЛЯТЬ СЛОЖНО…<br />
Мирза Хазар<br />
21.09.2005<br />
Близость парламентских выборов, усиление натиска оппозиционным<br />
блоком «Азадлыг», возрастание активности международных организаций<br />
в стране, реальные очертания возвращения в Азербайджан председателя<br />
Демократической партии Расула Гулиева заставляют клановый режим<br />
нервничать, а раздражение и растерянность вскрывают его слабые стороны.<br />
Если задержание в аэропорту Бина, и последующая депортация украинского<br />
гражданина показало, что режим страшат даже намеки на революцию, то<br />
неурядицы последних дней на валютном рынке страны раскрыли перед<br />
общественностью полную некомпетентность режима, оставленного после<br />
себя Гейдаром Алиевым. Финансовый кризис наглядно продемонстрировал,<br />
что «способностей» и «талантов», несущего режим на своих плечах, класса<br />
т.н. «новых азербайджанских аристократов», хватает лишь на заботу о<br />
денежных ресурсах, накопленных коррупционным путем и припрятанных<br />
в зарубежных банках. Именно в этом и заключается вся сущность и дух,<br />
основанной Г.Алиевым, «государственной пирамиды». Обирать страну<br />
легко, управлять — трудно. Управленчество требует компетентности, опыта<br />
и желания. «Мы — голодающие от прогрессирующей с каждым днем<br />
экономики» — это один из ответов на вопрос «Кто мы?», поставленной в<br />
Интернете т.н. «ребятами из-за угла». Интересная мысль, меткое изречение.<br />
Незадолго до разразившегося валютного кризиса, в своей «исторической<br />
речи» перед жителями Масаллинского района, Ильхам Алиев заявил, что по<br />
показателям экономического развития за 2005 год, Азербайджан приближается<br />
к уровню 1990 года. Вину за потерянные, по словам И.Алиева 15 лет, он<br />
возложил на «изменников и предателей». Нелогичность данного утверждения<br />
видна невооруженному глазу, хотя бы потому, что 12 из 15 «предательски»<br />
потерянных лет приходится на долю алиевского режима. «Ребята из-за угла»<br />
правы: мы — голодные, загнанные в крайнюю нужду вследствие непрерывного<br />
экономического роста. Не зреющий, или предпочитающий не замечать<br />
472
азербайджанскую действительность И.Алиев живет в сюрреалистическом<br />
мире. И не только он один, но и вся его т.н. «команда» потеряла голову. Сам<br />
И.Алиев поглощен открытием памятников Г.Алиеву и выдачей несуразных<br />
заявлений. Министр экономического развития, вместо своей непосредственной<br />
работы, занимается самореколамой, предназначенной для посольств западных<br />
стран. Главный же идеолог режима — Рамиз Мехтиев, хлопочет во имя<br />
осуществления своей сокровенной мечты, взлелеянной им еще со времен<br />
Г.Алиева: стать первым лицом государства. А государство, между тем, забыто.<br />
Нарастает неприязнь и рознь между министрами, олигархи терзают и грызутся<br />
между собой. Таким образом, возникновение в Азербайджане революционной<br />
ситуации вполне закономерно. Режим глубоко заблуждается, пытаясь<br />
предотвратить революцию путем недопуска в страну нежелательных лиц вроде<br />
украинца Евтушенко. Фундамент азербайджанской революции заложен не<br />
в Киеве, а в Баку. Движущая сила и мощь начатой в 1988-ом и прерванной в<br />
1993 году азербайджанской революции находятся не на Украине, а в самом<br />
Азербайджане.<br />
ФАЛЬСИФИКАЦИИ… ПРОДОЛЖАЮТСЯ!!!<br />
Мирза Хазар<br />
07.11.2005<br />
Да… Выборы завершены. Начинается борьба за голоса избирателей и<br />
демократическое будущее Азербайджана. Блок «Азадлыг» уже заявил о<br />
непризнании результатов голосования. Клановый режим и на этот раз не<br />
решился провести свободные и справедливые выборы. Коррупционный<br />
алиевский режим вновь похитил голоса избирателей. В подавляющем<br />
большинстве избирательных участков зарегистрированы многочисленные,<br />
массовые нарушения. Например, в 14-ом Азизбековском избирательном участке<br />
(сообшение ИА Regnum) уже к полудню, несмотря на 90 проголосовавших<br />
избирателей, к изумлению наблюдателей, в прозрачных урнах оказалось 450<br />
бюллетеней. Нет смысла скрывать и такие очевидные факты, как вбрасывание<br />
одним лицом в урны 5-6 бюллетеней, использование обычной воды вместо<br />
бесцветных чернил, наличие переполненных автобусов перевозивших<br />
людей для голосования сразу в 7-8 участках. Одним словом — произошла<br />
массовая фальсификация. Да… Являющийся наследником и носителем старой<br />
коммунистической идеологии, правящий режим и на этот раз не осмелился<br />
провести свободные и справедливые выборы. «Громкие» указы и совещания<br />
Ильхама Алиева пошли насмарку, а его предвыборные монологи доказывают<br />
одно: натура созданного Гейдаром Алиевым режима нисколько не изменилась.<br />
473
Этот режим не способен на демократизацию и проведение демократических<br />
выборов. Режим боится. Убедившись, что для продления собственной жизни<br />
остался лишь один шанс, и это фальсификация, режим решил вновь оболванить<br />
весь мир. Жаль, очень жаль! Этот режим в очередной раз опозорил страну!<br />
Клановый режим снова сказал свое «веское слово». А народ?<br />
«БЕССТРАШНЫЙ» ПРЕЗИДЕНТ… ПУГАЕТСЯ ПРИЗЫВОВ “ISTEFA!”<br />
Мирза Хазар<br />
14.11.2005<br />
Ильхам Алиев и его клановый режим бояться призывов об отставке…и даже<br />
самого слова “İSTEFA!”. Странно. Почему считающих себя легитимными<br />
должны пугать крики “İSTEFA!”? Причина им прекрасно известна, и слово<br />
это их очень страшит. В беседах с местным и иностранным журналистами<br />
И.Алиев пытается предстать бесстрашным, смелым и могущественным<br />
президентом. Но почему-то его режим запрещает использование на<br />
оппозиционных митингах призывов и лозунгов об отставке. По сообщению<br />
агентства “AzerPhoto”, несмотря на запрет, тысячи человек на митинге<br />
объединенной оппозиции — Демократического фронта , состоявшемся 13<br />
ноября в один голос восклицали “İSTEFA!”. Но это еще не самое интересное…<br />
Дело в том, что большинство призывов об отставке исходило от выросшей и<br />
созревшей в период алиевской власти молодежи, несмотря на то, что режим<br />
в течение 12 лет пытается превратить ее в беспрекословно повинующуюся,<br />
бесцельную, пустую и нравственную массу, лишенную национального духа и<br />
патриотизма. Слава молодежи, сохранивший в таких невыносимых условиях<br />
свою честь и достоинство! Слава молодежи, не утратившей духа борьбы<br />
против несправедливости! Все-таки не смогут похитившие волю людей, голоса<br />
избирателей и природные ресурсы страны заставить народ замолчать. И на<br />
следующих, еще более мощных демонстрациях Демократического Фронта<br />
призыв “İSTEFA!” зазвучит снова.<br />
НАБЛЮДАТЕЛИ УЕХАЛИ… НАРОД И РЕЖИМ ОСТАЛИСЬ<br />
НАЕДИНЕ…<br />
Мирза Хазар<br />
19.11.2005<br />
«Мы хотели бы, чтобы азербайджанский народ сам определил тех, кто будет им<br />
руководить» — это слова главы наблюдательной миссии Совета Европы Лео<br />
474
Платвута. Данное высказывание можно считать окончательным приговором<br />
международных наблюдателей относительно проведенных в Азербайджане<br />
парламентских выборов, так как все следившие за выборами международные<br />
наблюдатели уже покинули страну. На сцене остались лишь народ и правящий<br />
им режим. Сегодня в центре внимания лишь склоки на отдельных участках,<br />
где были обнаружены факты фальсификаций. На самом деле это хитроумные<br />
уловки, заготовленные президентским аппаратом, и оппозиционные кандидаты<br />
так и не смогли избежать попадания в нее. Ведь борьба вроде бы должна идти<br />
за все (целиком!), похищенные и украденные в результате фальсификаций<br />
голоса избирателей. Перед отбытием наблюдатели из-за рубежа не в<br />
завуалированной, а в открытой форме, четко и конкретно заявили, что на 43%<br />
избирательных участках произошли фальсификации, грубые нарушения закона<br />
и царил полицейский произвол. Нигде на земном шаре при 43-процентной<br />
фальсификации, выборы не могут считаться состоявшимися. Азербайджан<br />
стал исключением, здесь выборы «состоялись». Многочисленные наблюдатели<br />
покинули страну. Западные дипломаты пытаются уговорить оппозицию.<br />
Оппозиция пока что сопротивляется, продолжая под давлением проводить<br />
протестные акции. Оппозиция находится под прессингом не только со стороны<br />
клановой власти и западных дипломатов, но и под натиском отвергающей<br />
старые методы борьбы, способной отстоять свои права молодежи и остального<br />
народа. Лео Платвут прав, азербайджанцы сами должны решить, кто им будет<br />
руководить. Международные наблюдатели покинули Азербайджан, оставив один<br />
на один желающий самолично выбирать себе руководителей народ и отнявший у<br />
нее это право клановый режим. Кто кого?<br />
ВОЗРАСТАЕТ ПРЕДВЫБОРНОЕ НАПРЯЖЕНИЕ В ГЕРМАНИИ<br />
Мирза Хазар<br />
04.08.2005<br />
Предвыборная лихорадка охватила значительную часть германского<br />
общества. До выборов осталось шесть недель, и каждый день приносит новые,<br />
неожиданные сообщения. Если неделю назад опросы показывали преимущество<br />
союза христиан и демократов и Зеленых, составляющих большинство в<br />
правительстве Герхарда Шредера, то ныне положение решительно меняется.<br />
И виновница этого — Партия свободных демократов. Почему? Да потому<br />
что если взять результаты предыдущих опросов общественного мнения, то<br />
союз христиан и демократов и социал-христиан лишь в единстве с Партией<br />
свободных демократов могли претендовать на создание коалиционного<br />
правительства. Опрос, проведенный германским телеканалом ARD на этой<br />
475
неделе показал, что союз христиан-демократов и социал-христиан, как и прежде,<br />
набрал 42 процента голосов опрошенных, партия же Свободных демократов,<br />
потеряв 1 процент, собрала 6 процентов голосов. Потерянный свободными<br />
демократами 1 процент достался социал-демократам, то есть партии Г.Шредера,<br />
набравшей 29 процентов голосов. Это, конечно, пусть и маленький, но все же<br />
успех. В целом три оппозиционных партии — христианско-демократическая,<br />
социал-христианская и свободных демократов — набрали в ходе опроса в<br />
общей сложности48 процентов голосов, чему вряд ли рады в стане оппозиции.<br />
Потому что три другие партии — социал-демократы, Зеленые и партия<br />
левых — также в опросе набрали вкупе 48 процентов голосов. Политические<br />
наблюдатели подобное равновесие сил и происходящее изменения мнений<br />
респондентов трактуют каждый по-своему. Так, большинство из них<br />
придерживается мнения, что причиной топтания на месте оппозиционных<br />
сил являются ошибки, допущенные в последнее время единым лидером<br />
оппозиции г-жой Ангелой Меркел. Самое же главное, считают наблюдатели,<br />
что лидер оппозиции, выступая по телевидению и перед избирателями,<br />
продемонстрировала некомпетентность по ряду вопросов. Печать страны<br />
открыто пишет о большом беспокойстве идеологов оппозиции и стратегов<br />
избирательного дела, сумятице, охватившей оппозиционные силы. Например,<br />
Гериберт Пранты пишет в газете “Sueddenzshe Zeitung”: «Самая серьезная<br />
ошибка нынешнего этапа избирательной кампании — это замешательство<br />
многих избирателей. Большинство избирателей отныне не хотят Г.Шредера<br />
и социал-демократов, и это ясно всем, в то же время избиратели не доверяют<br />
союзу христиан-демократов и с недоверие относятся к А.Меркел. Она же<br />
продолжает допускать ошибки». По высказываниям печати, запланированная<br />
на 4 сентября телевизионная «дуэль» Г.Шредер — А.Меркел, возможно,<br />
завершится не в пользу оппозиции. Политические обозреватели подчеркивают<br />
и то, что канцлер Шредер держится перед телекамерами как рыб в воде, чего не<br />
скажешь о Меркел. Некоторые газеты отмечают, что лидер оппозиции наотрез<br />
отказалась от еще одной телебаталии с Г. Шредером, и это также многие в стране<br />
восприняли как слабость и нерешительность Ангелы Меркел. Итак, до выборов<br />
в Германии, как говорится, рукой подать. Однако, повторяем, в предстоящие<br />
шесть недель возможно всякое, что подтверждают неожиданности каждого<br />
предвыборного дня.<br />
«37-ой» ПРОДОЛЖАЕТСЯ? ДА… ПРОДОЛЖАЕТСЯ… НО РАЗВЯЗКА<br />
БЛИЗКА…<br />
Мирза Хазар<br />
31.10.2005<br />
476
Да, дорогой читатель! «37-ой» продолжается. Вместе с его страхами и<br />
призраками… Комментирующая арест вслед за коррупционерами министрами<br />
и чиновниками, видного интеллигента, академика Эльдара Салаева, бакинская<br />
«Независимая газета» указывает при этом на удивительное совпадение. Газета<br />
подчеркивает, что очередное «разоблачение», якобы, попытки госпереворота<br />
совпало с днем памяти жертвам политических репрессий, что логически<br />
приводит к мысли о продолжении жуткой вьюги 37-го года в современном<br />
«демократическом» Азербайджане. Да, к сожалению, это продолжается. С<br />
тридцатых годов прошлого столетия сменились целые поколения, изменился<br />
образ жизни людей, придвинулась наука, прогрессировала техника, человеческая<br />
мысль достигла небывалого развития. Но страх, вселенный в сознание<br />
азербайджанцев «37-ым» с той же самой силой продолжает господствовать<br />
в умах и поступках. Вышеупомянутая газета сколь не пыталась разузнать<br />
мнение представителей интеллигенции на арест Э.Салаева, но все предпочли<br />
отмолчаться. Газета пишет: «Некоторые считают, что во всем виновата власть,<br />
поддерживающая в обществе атмосферу страха. Но, может, это не так? Может<br />
причина совсем в другом? Быть может, страх и ужас вовсе не покидали наши<br />
души и разум с тех самых «37-ых», оставшись в нас по сей день?». Мы не<br />
разделяем подобного пессимизма! Азербайджанский народ в 2005 г. покажет,<br />
что способен сорвать с себя оковы «37-го». Если мы перестанем в это верить, то<br />
власть предержащие, использующие против народа методы 30-ых годов, и к тому<br />
же разграбляющие принадлежащие народу богатства, продолжат свои деяния,<br />
а народ так и не спасется от химер и кошмаров тех самых лет. Настало время<br />
разрубить «гордиев узел» 37-го!<br />
ДЕМОКРАТИЯ В ПЛЕНУ, НА ОЧЕРЕДИ — КАРАБАХ<br />
Мирза Хазар<br />
13.12.2005<br />
Да, алиевский режим и Запад наступают. Вслед за отторжением демократии в<br />
Азербайджане 6 ноября, на очереди — Карабах. Сегодня представители Запада<br />
не скупятся на громогласные и торжественные заявления по этому поводу. 2006<br />
год объявлен годом Карабаха. Запад, закрыв глаза на подтасовку результатов<br />
парламентских выборов и формирование нелегитимного парламента, поддержав<br />
приведенного к власти фальсификационным путем Ильхама Алиева, отныне<br />
может беспрепятственно диктовать свою волю клановому режиму, без труда<br />
проникая в сферы внутренней и внешней политики Азербайджана. Метко<br />
477
замечено — «рука руку моет», и задолженность должна быть погашена.<br />
Последние «храбрые» заявления И.Алиева и его министра иностранных дел<br />
в духе «наше терпение на исходе» и о вероятности возобновления военных<br />
действий направлены, как обычно, на введение в заблуждение общественного<br />
мнения. Истина же заключается в том, что если Гейдар Алиев, подписав в<br />
сентябре 1994г. нефтяные контракты предоставил полномочия по принятию<br />
решений по вопросам войны и мира Западу, то Ильхам Алиев, сев сначала<br />
в премьерское, а затем в результате фальсификаций — в президентское<br />
кресло сдал эти полномочия Западу, точнее — Вашингтону, окончательно<br />
и бесповоротно. Поэтому можно смело утверждать, что воинственные<br />
заявления, звучащие сегодня далеки от реальности. В разрешении Карабахского<br />
конфликта речь может идти лишь об уступках и компромиссах, и вовсе не<br />
случайно будущий год объявлен Карабахским. В 2006г. начнется полноценное<br />
функционирование нефтепровода Баку-Тбилиси-Джейхан, который протянут<br />
для перекачки Каспийской нефти на зарубежные рынки, дабы западные<br />
компании извлекали из этого большие барыши. Трубопровод с нефтью на<br />
некоторых участках проходит всего в 30 км от линии соприкосновения огня<br />
в Карабахе. Естественно, что продолжение противостояния может угрожать<br />
безопасности стратегического трубопровода. Поэтому Запад устами своих<br />
различных представителей стремится и уже сегодня рвется к скорейшему<br />
урегулированию нагорно-карабахского конфликта даже с большим усердием,<br />
нежели правящий режим в Азербайджане, которому он покровительствует.<br />
Правда, пока сложно судить в какой именно форме Запад собирается навязывать<br />
сторонам план урегулирования, в особенности, азербайджанскому клановому<br />
режиму. Хотя можно заранее предугадать, что «должнику» придется пойти<br />
на значительные уступки. Весьма сомнительно также, что азербайджанскому<br />
народу будет предоставлена возможность высказать свое мнение по этому<br />
поводу. Режим, лишивший народ права выбора, манипулирующий его голосами<br />
и навязывающий свою волю посредством полицейской силы вряд ли станет<br />
считаться со своими гражданами. Так кто же в состоянии мобилизовать нацию в<br />
случае возникновения подобной ситуации, и какие силы способны выдвинуться<br />
на передовую народного движения в случае непозволительных уступок и<br />
компромиссов со стороны правящего режима? Кто организует и возглавит это<br />
движение? Над этим стоит поразмыслить, причем уже сегодня. Так как завтра,<br />
быть может, будет уже поздно.<br />
,<br />
478
ПРИЗРАК БРОДИТ ПО ЕВРОПЕ: КРИЗИС В ГЕРМАНИИ, КРИЗИС ВО<br />
ФРАНЦИИ, КРИЗИС В ВЕЛИКОБРИТАНИИ<br />
Мирза Хазар<br />
12.06.2005<br />
Призрак бродит по Европе. Имя тому призраку — кризис. Он стучится в<br />
двери каждой страны Евросоюза. Во Франции — кризис, в Германии кризис,<br />
в Британии кризис. Евросоюз пытается вырваться из лап кризиса. Если бы<br />
дело ограничивалось только конституционным кризисом! Нет же, тут речь<br />
о кризисе доверия, о том, что вера народа, избирателей в свои правительства<br />
подорвана. По мнению европейской прессы, отказ французских и голландских<br />
избирателей от единой конституции Евросоюза следует расценивать как<br />
вотум недоверия с их стороны к своим правительствам. Газета “International<br />
Herald Tribune”, издающаяся в Париже на французском языке, даже назвала<br />
«майской революцией в Европе» то, что европейские избиратели, прозрев<br />
после примерно тридцатилетнего периода апатии и пассивности, наконец-то<br />
осознали, что в состоянии дать оценку деятельности своих правительств путем<br />
голосования на избирательных участках. Газета права. Как пишет агентство<br />
“Frans Press”, многие французы, говоря «нет», подразумевали не только<br />
конституцию Евросоюза, но и деятельность главы государства Жака Ширака.<br />
Результаты опроса, проведенного по заказу издающейся в Париже газеты<br />
“Liberation”, показали, что в истории Франции за последние 20-30 лет не было<br />
президента, который упал бы в глазах народа столь же низко, как Ширак. 69%<br />
опрошенных дали негативную оценку политики Ширака. Не особенно жаловали<br />
респонденты и новоиспеченного премьер-министра Доминика де Вильпена,<br />
наспех назначенного Ж.Шираком после референдума 29 мая. Если 41%<br />
опрошенных положительно отозвались о де Вильпене, то 40% выразили неверие<br />
в то, что в борьбе с безработицей и за восстановление доверия к правительству<br />
он добьется успеха. Одним словом, поставили под сомнение компетентность<br />
премьер-министра. Как видно, именно по этой причине, подготовленный<br />
де Вильпеном стодневный план, нацеленный на устранение безработицы,<br />
оживление экономики, улучшение социального положения населения, вызвал<br />
глубоко пессимистический отклик у оппозиции. И не только у оппозиции. Да<br />
же сам де Вильпен намекнул на то, что вряд ли в течение 100 дней ему удастся<br />
разрешить столь сложную задачу. Призрак кризиса бродит по Европе, и<br />
стучится в каждую дверь. Кризис не миновал и Германию. Мы бы не ошиблись,<br />
если б сказали, что результаты референдумов во Франции и Голландии, отсрочка<br />
Великобританией вопроса о проведении референдума нанесли тяжелый удар<br />
по позиции германского канцлера Герхарда Шредера, для которого принятие<br />
479
конституции Евросоюза, так или иначе, является делом его политических<br />
убеждений, а вместе с ним и его компаньону по коалиции, министру<br />
иностранных дел Йошке Фишеру. Отправившемуся в Вашингтон с пустыми<br />
руками Й.Фишеру пришлось вернуться на родину также с пустыми руками.<br />
Министр иностранных дел США Кондолиза Райс заявила в лицо Фишеру, что<br />
решительно, и открыто отклонила предложение Германии стать постоянным<br />
членом Совета Безопасности ООН. Так что Фишеру ничего не оставалось, как<br />
вернуться в Берлин ни с чем. Но, к сожалению, главе Партии зеленых нет покоя<br />
и в Берлине: решение канцлера Шредера провести досрочные парламентские<br />
выборы, точнее, сохранение в тайне деталей этого решения вызвало сильные<br />
волнения внутри социал-демократической партии. Выходит, искушенный в<br />
политике Шредер допустил ошибку в расчетах и оценках, иначе Берлин не был<br />
обуреваем слухами и страстями. Обозреватель, издающейся в Баварии газеты<br />
“Sueddeutache Zeitung” Херберт Прантл, отмечая разгул истерии в Берлине,<br />
пишет, что председатель социал-демократической партии Мюнтеферинг,<br />
министр иностранных дел Фишер и канцлер Шредер обязаны действовать<br />
быстро, и положить конец этим слухам, открыто проинформировать<br />
общественность по вопросу о новых выборах. Если они не справятся с этой<br />
задачей, то растеряют и остатки престижа и доверия среди избирателей, потому<br />
что в общественном сознании укоренилось уверенность, что лица, которым<br />
не под силу разрешение проблемы с объявленными новыми выборами, не<br />
справятся и с управлением страны в будущем. И, наконец, другое. Вместе с<br />
Евросоюзом в кризис, видимо, угодила и единая европейская валюта — евро.<br />
Причем этот кризис обернулся для евро не просто падением курса, а грозит<br />
его существованию в целом. На сегодняшний день в ряде европейских стран<br />
стало актуальным сваливать всю вину на экономические беды Европы на евро.<br />
Наиболее категоричное и оригинальное мнение о судьбе евро высказал министр<br />
труд Италии. По его мнению, наиболее разумно было бы отказаться от евро, и<br />
вернутся к прежней валюте. Напомним, что Италия уже долгие годы охваченная<br />
политическим и экономическим кризисом и не имеющая возможности выйти из<br />
него, снискала славу «больной» в семье европейских стран. Однако итальянцы<br />
не желают признать этот диагноз. По их мнению, во всех бедах повинен евро.<br />
Призрак бродит по Европе. Имя тому призраку — кризис. Он стучится в двери<br />
каждой страны Евросоюза.<br />
480
МАЛЫЕ ЯЗЫКИ УМИРАЮТ, АРМЯНЕ БЕГУТ ЗА ГРАНИЦУ<br />
Мирза Хазар<br />
12.03.2005<br />
Число говорящих на 96% существующих на Земле языков составляет всего<br />
4% от народонаселения нашей планеты. Согласно исследованию немецких<br />
языковедов, половина населения мира в повседневной жизни говорит на<br />
восьми наиболее распространенных языках — китайском, английском, хинди,<br />
испанском, русском, арабском, португальском и французском языках. В Африке<br />
234 местных языка уже вымерло; на долю этого же материка приходится 32%<br />
языков мира, стоящих перед угрозой вымирания. По сообщению научного<br />
журнала «Психологие Хеут» («Психология сегодня»), издающегося в<br />
германском городе Вайнхайм, действующий в Ганновере Фонд Фольксваген<br />
за четыре года израсходовал на исследование по языкам мира, стоящим перед<br />
угрозой исчезновения 9,25 млн.евро. К финансируемым Фондом исследованиям,<br />
помимо немецких ученых, привлечены также американский ученый Дэвид<br />
Херрисон и голландский ученый Фредерик Кортланд. Интересно, что в<br />
центре внимания исследования, проводимого учеными при финансовой<br />
поддержке Фонда, стоит язык небольшого племени, живущего в центре<br />
Сибири, являющийся, по информации журнала, татарским по происхождению.<br />
Численность этого племени, занимающегося главным образом охотой,<br />
составляет 400 человек, число же говорящих на родном языке — 40 человек.<br />
Немецкие ученые признают, что на протяжении истории различные языки по<br />
тем или иным причинам исчезали, однако указывают, что никогда еще такое<br />
количество языков и с такой скоростью не шло к вымиранию. Причина? По<br />
мнению немецких ученых, первая и важнейшая причина состоит в склонности<br />
людей к приспособлению (добровольному или вынужденному) к окружающей,<br />
часто чужой среде. Вторая важнейшая причина состоит в возможности<br />
карьерного или общественного роста только при условии владения языком, на<br />
котором говорит большинство. Например, согласно исследованию немецких<br />
психологов, в некоторых регионах мира распространено мнение, что достичь<br />
успеха в жизни помогает владение английским, испанским, португальским<br />
или французским, в других регионах — китайским, русским и арабским<br />
языками. Среди других причин — язык средств массовой информации, а<br />
также враждебное отношение многих правительств к языкам национальных<br />
меньшинств. Существуют различные подходы к процессу вымирания малых<br />
языков и к дальнейшему распространению крупных языков в мире. Когда<br />
руководителю указанной исследовательской программы Фонда Фольксваген<br />
Вере Шоллоси-Брениг задали вопрос: «Вы говорите, что число языков в мире<br />
481
сокращается и что это неблагоприятная тенденция. А может быть, это вовсе не<br />
плохая тенденция? Может быть, сокращение числа языков облегчит общение<br />
между людьми?», она ответила так: «Считая всю историю человечества<br />
огромным богатством, мы рассматриваем и разнообразие языков и культур как<br />
богатство». В аналитической статье германского информационного агентства<br />
«Дойче Прессе Агентур», посвященной той же проблеме, на этот вопрос дается<br />
более конкретный и ясный ответ: «С каждым вымершим языком вымирает<br />
частичка общечеловеческой культуры». Нидерландский языковед Ф.Кортланд,<br />
занимающийся исследованием языков индейцев Северной и Южной Америки<br />
считает, что с исчезновением каждого языка мы становимся свидетелями<br />
утраты не только слов, но и накопленных на этом языке на протяжении веков<br />
знаний, в том числе знаний и опыта по охране окружающей среды. Как видим,<br />
проблема сложнее и важнее, чем может показаться на первый взгляд. Участники<br />
финансируемой Фондом Фольксвагена научной программы полагают, что на<br />
протяжении XXI столетия вымрут две трети из существующих на сегодняшний<br />
день в мире 6000 языков. То есть один язык в неделю это значит, что в результате<br />
численность говорящих на 5000 языках составит 100 000 человек. Согласно<br />
тому же суждению, 10 000 лет назад, когда население Земли составляло порядка<br />
одного миллиона человек, в мире существовало в среднем 10-15 тысяч языков…<br />
Но перейдем от грустного к более приятному.<br />
***<br />
Агентство «Франс Пресс» сообщает, что живущим в Армении армянам<br />
удается сносно жить только благодаря поступающей от диаспоры финансовой<br />
помощи. Не будь этой помощи, социально— материальное положение<br />
населения Армении уже могло достичь катастрофической черты. По-видимому,<br />
направляемые диаспорой финансовые средства не в силах остановить процесс<br />
массового отъезда армян из Армении. Согласно статье Арутюна Хачатряна,<br />
появившейся в сайте Eurasia.net, Армения столкнулась с демографической<br />
катастрофой, и для того, чтобы справиться с этой проблемой, правительство<br />
должно принять срочные меры. По мнению турецкого ученого Джана Сойкёка,<br />
исследующего причины демографической катастрофы, одной из причин<br />
быстрого сокращения населения Армении служат стихийные бедствия, включая<br />
землетрясение 1988 года. Вторая причина — экономический хаос, вызванный<br />
карабахской войной. Эта война не позволила армянской экономике возродиться,<br />
и военный бюджет съел все ресурсы. Третья причина — недемократическая<br />
политическая система, будущее которой вызывает сомнения. И четвертая,<br />
самая главная причина, по мнению Д.Сойкёка, заключается в агрессивной и<br />
сепаратистской политике армян в отношении Азербайджана. Какая участь<br />
482
ждет Армению? Турецкий ученый Нилгюн Гюльджан придерживается мнения,<br />
что правительство Кочаряна старается решать все проблемы, используя так<br />
называемую турецкую угрозу. Они знают, что без внешней угрозы не смогут<br />
продержаться у власти, и требуют больше территорий. Они рассуждают о<br />
великой Армении, хотя не могут дать нормальную жизнь даже Армении малой.<br />
Живущие в Армении армяне стремятся покинуть свою страну. Армянская же<br />
диаспора не желает жить в нищей Армении…<br />
Мирза Хазар<br />
30.09.2005<br />
Режим наживает новых врагов<br />
Каждый день наживать врагов, а если не получается, придумывать новых не<br />
является изобретением кланового азербайджанского режима. Самым важным<br />
идеологическим продуктом, оберегающим, укрепляющим и обеспечивающим<br />
жизнь однопартийному, диктаторскому режиму в Советском Союзе была<br />
ежедневно предоставляемая ошеломленным советским народам в качестве<br />
источника жизни «пища» в виде все новых «вражеских образов». «Образ<br />
врага», являющийся основной идеологической материей любой диктатуры,<br />
после падения советского режима и развала СССР все еще продолжает<br />
жить, если не во всех, то в большинстве из новоявленных республик.<br />
Скажем, азербайджанский режим, вобравший в себя самые отталкивающие<br />
традиции советского режима, объявил-таки глобальную сеть врагом, и<br />
вынес на обсуждение в подконтрольном клану телеканале первоочередную<br />
общенациональную задачу-тему борьбы против Интернет. 22 сентября, один из<br />
«бойцов идеологического фронта» президентского аппарата, некий Э.Вели-заде<br />
на функционирующем под покровительством Рамиза Мехтиева ATV, рассказал<br />
о неизмеримом вреде, который наносит Азербайджану всемирная глобальная<br />
сеть. Далее, раскрывшие от изумления рты телезрители получили еще один<br />
сокрушительный удар, узнав, что многочисленные Интернет-клубы наносят<br />
ущерб государству, национальной безопасности страны (да-да, не удивляйтесь,<br />
дорогие читатели!), и представьте себе, нравственному состоянию общества.<br />
Бдительные чиновники не замечающие моральных уронов от бесчисленных<br />
злачных заведений столицы, из которых круглосуточно срываются разгульные<br />
вопли и стенания, считают важным разработать механизм контроля над<br />
Интернет — заведениями. Странно. После того, как в 1993 году Г.Алиев<br />
захватил в Азербайджане власть понятие «государственность» искажено<br />
и извращено до такой степени, что уже не понять, где оно начинается, и где<br />
заканчивается. Точнее, определить понятие «государственность», с которым<br />
483
отождествляет себя клановый режим, задача не из легких. Складывается<br />
следующая картина: все, что причиняет вред прозябающему в коррупционной<br />
трясине режиму, автоматически наносит ущерб государственности. Из этого<br />
и исходит объявление Интернет врагом государства и ее национальной<br />
безопасности. Причем, слова и обороты речи при этом, как обычно,<br />
заимствованы из идеологических учебных пособий советских времен. Видимо,<br />
Интернет на самом деле серьезно беспокоит клановый режим. Причина ясна:<br />
во-первых — стремительный рост популярности Интернет в Азербайджане<br />
позволяет молодежи независимо мыслить, принимать самостоятельное решение,<br />
и главное, избавиться от влияния пропагандистской машины правящего режима;<br />
во-вторых — в преддверии парламентских выборов, молодежь предпочитает<br />
добывать информацию из глобальной сети, игнорируя подконтрольные<br />
клану средства массовой информации. И это наглядный показатель того,<br />
что молодежь не доверяет пропагандистским находящимся в распоряжении<br />
режима источникам. Вот что пугает режим! Режим опасается появления<br />
свободомыслящей, способной принимать самостоятельное решение, знающей,<br />
что значит жить и творить в широком смысле слова, молодежи. И выдумка<br />
нового, теперь виртуального врага — результат боязни и страха. Как в таком<br />
случае верить, что такой режим проведет свободные и справедливые выборы,<br />
горя желанием построить в Азербайджане демократическое общество?<br />
ЕВРОПА ПОПЛАКАЛА, ПОСМЕЯЛАСЬ, ВЗГРУСТНУЛА И<br />
ОСЕРДИЛАСЬ<br />
Мирза Хазар<br />
17.04.2005<br />
Европа пережила неоднозначную неделю. Она поплакала, посмеялась,<br />
взгрустнула и осердилась. Папа римский Папа Иоанн Павел II был похоронен<br />
в Ватикане при участии 300 000 человек. Теократическое государство одного<br />
миллиарда католиков — Ватикан, имеющий 900 человек населения, оставив<br />
позади похороны, зашагал к историческим выборам. Выборы состоятся 18<br />
апреля. Выборы в Ватикане проходят по тайной системе, и даже местная<br />
печать не в курсе ее деталей. Однако некоторые детали все же просачиваются.<br />
Так, согласно информации, собранной англоязычной парижской газетой<br />
«Интернейшнл Геральд Трибюн», в выборах папы первостепенное значение<br />
будет иметь политика. Согласно оценке газеты, новым папой будет лицо,<br />
хорошо знающее мусульманский мир. Целью части кардиналов, которые<br />
будут выбирать папу, станет обеспечение согласия между двумя крупнейшими<br />
религиями мира, и как минимум, — продолжение начатого Иоанном Павлом II<br />
484
диалога. Из сообщений печати явствует, что в вопросах отношения Ватикана<br />
к мусульманскому миру и диалога между двумя религиями существуют два<br />
противоречивых взгляда. Умеренные (либеральные) кардиналы выступают<br />
за мирное сосуществование и диалог с Исламом и мусульманским миром,<br />
тогда как консервативные кардиналы по-прежнему относятся к исламу как к<br />
конкуренту. Газета «Интернейшнл Геральд Трибюн» отмечает, что наиболее<br />
влиятельным среди консервативно настроенных кардиналов является<br />
77-летний немецкий кардинал Йозеф Ратцингер. Газета пишет, что Ратцингер,<br />
считая Ислам конкурентом христианского мира, не верит в серьезность и<br />
серьезные результаты диалога. Наибольшее беспокойство у христианских<br />
священнослужителей, особенно католических кардиналов, вызывает снижение<br />
авторитета христианства среди христиан, потеря конкретной сути религиозных<br />
предписаний на фоне ясности и конкретной сущности религиозных<br />
предписаний в Исламе, что оказывает на верующих куда большее влияние. Хотя<br />
кардинал Ратцингер открыто не говорит об этом, но нельзя не отметить его<br />
ведущей роли в появлении в 2000 году теологического документа под названием<br />
“Dominus Jesus”. В документе содержится призыв к католическому миру вновь<br />
оживить Библию и одновременно, без упоминания Ислама, заявляется, что<br />
единственная истина на земле принадлежит христианству. Этот документ<br />
был неоднозначно встречен в католическом мире, однако следует учесть, что<br />
никто не сомневается в решающей роли кардинала Ратцингера при избрании<br />
нового папы. Таким образом, сейчас крайне рискованно было бы судить о<br />
позиции будущего папы в отношении Ислама, а также противоречий между<br />
римско-католической и русской православной церквями, на протяжении веков<br />
служивших источником распрей. Все будет выявлено 18 апреля, и, как было<br />
отмечено выше, в выборах наибольшее внимание будет уделено не религиозным,<br />
а политическим соображениям. Избрание в 1978 году Кароля Войтылы Папой<br />
римским ввергло в шок страны тогдашнего коммунистического блока. Окажется<br />
ли избрание преемника К.Войтылы на папский престол столь же шокирующим<br />
для кого-то? Это покажет время. Как мы заметили вначале, Европа пережила<br />
неоднозначную неделю, она поплакала, посмеялась, взгрустнула и осердилась.<br />
Среди сердитых был посол США в Париже Ховард Лич, который не совладал<br />
с нервами и высказал резкие критические замечания в адрес президента<br />
Франции Жака Ширака. Как заявил Х.Лич журналистам, между друзьями<br />
возможны разногласия, однако Ж.Ширак в момент подготовки к нападению<br />
на Ирак перешел красную линию и стал действовать против Америки. По<br />
утверждению посла, подобные действия не к лицу друзьям. Кстати, о друзьях. В<br />
последние дни наблюдается напряженность и между друзьями в коалиционном<br />
правительстве Германии. Председатель входящей в коалицию Партии зеленых,<br />
министр иностранных дел Йошка Фишер с учетом неудачи членов коалиции<br />
485
на местных выборах призвал представителя Социал-демократической партии,<br />
канцлера Шредера выбросить из головы мечту о создании большой коалиции<br />
с оппозиционными консервативными партиями. Предупреждение Фишера<br />
небеспричинно. Йошка Фишер находится лицом к лицу с серьезной критикой<br />
за ошибки, допущенные им при исполнении своих обязаннстей. Да, Европа<br />
пережила неоднозначную неделю, поплакала, посмеялась, взгрустнула и<br />
осердилась. На минувшей неделе был предан земле властелин самого мелкого<br />
государства Европы — Монако князь Ренье III. Новым правителем Монако стал<br />
его сын Альберт. Странное место эта Европа! Принц Альберт не женат, и если<br />
у него не будет сына, который сможет стать наследником, то после его смерти<br />
Монако будет присоединено к Франции и утратит независимость. И, наконец,<br />
на минувшей неделе британский принц Чарльз женился на Камилле. Европа<br />
поплакала, Европа посмеялась, Европа опять взгрустнула. Была отмечена<br />
60-ая годовщина освобождения одного из лагерей смерти гитлеровского<br />
режима — Бухенвальда. Федеральная разведывательная служба Германии —<br />
БНД (Бундеснахрихтендайнст) заявила о серьезных ошибках, допущенных<br />
Соединенными Штатами Америки в борьбе против терроризма. Президент<br />
БНД Аугуст Ханнинг в интервью газете «Ханделсблатт» сердито сказал, что в<br />
ноябре 2001 года американские войска могли бы задержать Усаму Бен Ладена<br />
в горах Тора Бора в Афганистане, однако из-за грубых просчетов Бен Ладен<br />
сумел спастись, уплатив баснословную взятку афганским боевикам. Мир тоже<br />
странное место…<br />
“DEUTSCHE BANK” УВЕЛИЧИВАЕТ СВОЮ ПРИБЫЛЬ<br />
Мирза Хазар<br />
22.05.2005<br />
Прошедшая неделя была забавной. Госсекретарь США Кондолиза Райс<br />
неожиданно совершила поездку в Ирак, воочию убедилась в царящем там хаосе,<br />
после чего покинула Багдад. Но забавность ситуации не в этом. По возвращении<br />
госсекретаря из Багдада газета “The Washington Post” опубликовала интересное<br />
сообщение, которое тут же стало новостью номер один в немецкой прессе.<br />
Согласно этому сообщению, г-жа Райс охладила пыл Германии, стремящейся<br />
к постоянному членству в Совете Безопасности Организации Объединенных<br />
Наций (ООН). Во время встречи с рабочей группой Конгресса США г-жа Райс<br />
открыто заявила, что не желает принятия Германии в постоянные члены Совета<br />
Безопасности. Почему? “Deutsche Presse Agentur” иронично комментирует<br />
ситуацию и пишет, что «министр иностранных дел США Кондолиза Райс не<br />
ответила взаимностью на желание Германии стать постоянным членом СБ<br />
486
ООН». На деле немецкой прессе хорошо известно, и в этом она единодушна, в<br />
чем тайна этой безответной любви. Пресса пишет, что К.Райс мстит или, мягко<br />
выражаясь, хочет проучить Германию за неприсоединение к плану военного<br />
вмешательства США в Ирак. Публикации в прессе свидетельствуют о том,<br />
что Германия даже не думает отступать от своего намерения. Правительство<br />
в Берлине верит, что, вопреки сопротивлению США, добьется широкой<br />
поддержки среди членов ООН в этом вопросе. Существует еще одна<br />
любопытная сторона этой забавной истории. По мнению обозревателей, вопрос<br />
постоянного членства в Совете Безопасности ООН для канцлера Шредера<br />
станет разыгрываемой картой в предстоящих в 2006 году парламентских<br />
выборах. По этой причине обозреватели исключают возможность отступления<br />
Герхарда Шредера. Прошлая неделя была забавной. Президент Франции<br />
Жак Ширак, канцлер Германии Герхард Шредер и глава Польши Александр<br />
Квасневский встретились во французском городе Нанси. Согласно<br />
официальным сообщениям, на встрече в центре внимания были некоторые<br />
экономические вопросы Евросоюза. Однако местная пресса не скрывает, что эта<br />
встреча напрямую связана с предстоящим во Франции 29 мая референдумом по<br />
поводу европейской конституции. Это мнение не является безосновательным.<br />
Правдивость его подтверждается и тем обстоятельством, что после встречи<br />
канцлер Германии Г.Шредер, обратившись к французам, призвал их<br />
проголосовать за европейскую конституцию. Создается впечатление, что вопрос<br />
европейской конституции также является одной из карт, которую правительство<br />
Шредера собирается удачно разыграть во время парламентских выборов 2006<br />
года. По мнению обозревателей же, если французы скажут «нет» конституции,<br />
цвет этой карты может поблекнуть. Отметим, что на этой же неделе парламент<br />
Испании большинством голосов одобрил конституцию Евросоюза. Тем самым<br />
семь стран Евросоюза проголосовали в пользу конституции. Но различие<br />
между французами и испанцами на этом не исчерпываются. По результатам<br />
опроса, не только парламент Испании, но и большинство испанцев, точнее 77%<br />
поддерживают конституцию. Прошлая неделя действительно была забавной.<br />
Крупнейший банк Германии и один из самых богатых в мире “Deutsche Bank”<br />
оказался мишенью критики не только прессы, но и социал-демократической<br />
партии, членом которой является и Г.Шредер. Причиной критики “Deutsche<br />
Bank” со стороны прессы является разящий контраст в его деятельности. Он<br />
заключается в том, что банк, в прошлом году обеспечивший себе прибыль на<br />
значительную сумму, планирует сократить часть своих сотрудников. Пресса<br />
считает нелогичным, что прибыльная компания лишит своих сотрудников<br />
рабочих мест. Забавный случай. Вторая сторона этой истории особенно<br />
забавна и состоит в том, что термин «эксплуатирующий капитализм», который<br />
несерьезно воспринимается или же совершенно забыт большей частью<br />
487
человечества, как ни странно, всплыл на родине марксизма, в Германии, и тут<br />
же стал предметом острых споров. Местная пресса и политики не в состоянии<br />
отрицать тот факт, что понятия «социальная справедливость» и «социальное<br />
равенство» в Германии теряют свою убедительность, не воспринимаются<br />
всерьез большей частью населения. Однако то, что основная часть населения<br />
усматривает главную причину этого в экономической политике, проводимой<br />
правительством сообща с социал-демократами, поставило последних перед<br />
лицом серьезного кризиса. В такой ситуации социал-демократическая партия,<br />
вооружившись как лозунгом вышеупомянутым термином «эксплуатирующий<br />
капитализм», перешла в широкую кампанию против немецких капиталистов.<br />
Автора идеи «эксплуатирующий капитализм» — председателя социалдемократической<br />
партии Германии Мюнтеферинга критикуют многие. В числе<br />
критикующих и председатель правления “Deutsche Bank, Йозеф Акерман.<br />
Он утверждает, что, во-первых, весь этот сыр-бор с «эксплуатирующим<br />
капитализмом» он воспринимает как направленную против него лично<br />
кампанию, а во-вторых, вообще продолжение этого конфликта он считает<br />
компрометацией. Маленькое отступление: Й.Акерман уже целый год находится<br />
в центре критики из-за своей немыслимо высокой зарплаты.<br />
ЖЕЛАЕТ ЛИ ДЖ.БУШ ОСВОБОДИТЬ МИР ОТ ТИРАНОВ?<br />
Мирза Хазар<br />
03.02.2005<br />
Выступивший на церемонии инаугурации Дж. Буш высказал намерение<br />
покончить с режимами-изгоями в ближайшие четыре года своего правления.<br />
Газета «Лос — Анджелес Таймс» прокомментировало это следующим образом:<br />
«Новая доктрина Буша просто очаровывает, но в то же время приводит в<br />
замешательство». Авторитетная «Вашингтон Пост» считает слова Буша<br />
о поддержке демократических движений против тиранов неискренними.<br />
Газета пишет, что администрация Буша всегда закрывала глаза в отношении<br />
режимов в Египте, Саудовской Аравии, Китае и т.д. Агентство «Франс Пресс»<br />
особо подчеркивает, что в инаугурационной речи Буш ушел от высказываний<br />
относительно того, как он собирается поступить с авторитарными режимами<br />
— друзьями Америки. Что касается Азербайджана, то интерес вызывает<br />
высказывание Ильяса Исмайлова в газете «Шарг». И.Исмайлов отмечает, что<br />
повторение грузинских или украинских событий в Азербайджане невозможно,<br />
т.к. в этих странах нет нефти, и главное, это не в интересах больших стран.<br />
В то же время партии Исы Гамбара, Али Керимли и Расула Гулиева питают<br />
488
надежду на то, что Запад поддержит на парламентских выборах именно<br />
оппозицию. Насколько искренними окажутся слова только что вступившей на<br />
должность государственного секретаря США Кондолизы Райс относительно<br />
авторитарных режимов и демократических движений, покажут предстоящие<br />
парламентские выборы в Азербайджане, и отношение Запада ( в первую<br />
очередь США) к данному событию. По мнению же большинства наблюдателей,<br />
если нынешняя власть и впредь будут защищать и соблюдать экономические и<br />
геостратегические интересы Запада, то надежды азербайджанской оппозиции на<br />
поддержку извне останутся по — прежнему иллюзорными.<br />
КАТЯЩИЙСЯ К КРАХУ КЛАН…<br />
Мирза Хазар<br />
10.10.2005<br />
Сериал под названием «Алиевы и власть» на протяжении 36 лет сковавший<br />
сознание и парализовавший волю азербайджанского народа, подходит к концу.<br />
Заявление Госдепартамента США побила самую крупную и непробиваемую<br />
«карту», вброшенную режимом ровно 12 лет назад с целью доказать Западу,<br />
в особенности Вашингтону, важность и значимость своего существования.<br />
В то же время, документ дает понять, что отныне вводить кого-либо в<br />
заблуждение не удастся. «Козырной картой» в играх с Западом, сначала у<br />
Гейдара Алиева (с июня 1993г. по июль 2003 г.), а затем у Ильхама Алиева (с<br />
августа 2003 г. по октябрь 2005 г.) была «карта стабильности». Каждый из<br />
них заставил уверовать общественность страны и международное сообщество,<br />
что стабильность в Азербайджане возможна лишь благодаря правящему<br />
режиму. Другими словами, трайбовый режим, пронесший до сегодняшнего<br />
дня философию советской тоталитарной системы, выдвигал притязания на<br />
незаменимость алиевской доктрины. Притязания продолжались 12 лет. Но<br />
массовые акции сторонников блока «Азадлыг» перевернули вверх дном и<br />
превратили в прах всякие притязания и доктрины. Госдеп США до недавнего<br />
времени отмечавший «могучесть» азербайджанской власти и незыблемость<br />
стабильности в стране, ныне распространяет заявления, выражающие<br />
обеспокоенность и тревогу относительно «нарушения стабильность в<br />
Азербайджане». В переводе с дипломатического языка — это сигнал тревоги и<br />
«колокольный звон» для алиевского режима… Но дело не только в заявлении<br />
американского госдепартамента. Силы наносимых в последние дни ударов<br />
по алиевской власти несопоставимы с самыми мощными стихиями природы.<br />
Спустя 48 часов после заявления, распространенного Госдепом, суд Нью-<br />
Йорка нанес пока что косвенный, но вполне ощутимый удар по репутации и<br />
489
имиджу режима. Судья Майкл Гарсия принял постановление относительно<br />
нашумевшего скандала, связанного с чешским бизнесменом В.Кожени. Виктор<br />
Кожени и два его подельника арестованы по обвинению в даче взяток в особо<br />
крупных размерах высокопоставленным азербайджанским чиновникам. Но<br />
вряд ли И.Алиев и Ко. этому рады, так как арест Кожени — это далеко не<br />
конец, а лишь начало нового скандала. Если Нью-Йоркский суд определился<br />
с взяткодателями, то обязательно всплывут наружу и имена получателей.<br />
Напомним, что в свое время В.Кожени в беседе с нами, а также в исковом<br />
заявлении, предоставленном Лондонскому суду разъяснял, что встречался в<br />
Баку и имел дело не с азербайджанскими чиновниками, а лично с Гейдаром<br />
Алиевым и его сыном, по рекомендации которых приобрел приватизационные<br />
чеки, выложив при этом в качестве взятки 85 млн. долларов. Арестованный на<br />
Багамах В.Кожени, несомненно, раскроет перед судом все подробности и детали<br />
этой «сделки». Судебное разбирательство по делу В.Кожени в преддверии<br />
парламентских выборов не может не заставить задуматься о своей участи<br />
и И.Алиева, и его команду. Тем более, что режим получает удар за ударом.<br />
Соглашение о сотрудничестве, подписанное между лидером предвыборного<br />
блока «Национальное Единство» Лалой Шовкет и блоком «Свобода»,<br />
решимость оппозиции продолжать массовые акции, косвенные подтверждения<br />
того, что клан не намерен проводить свободные и справедливые выборы говорят<br />
о безвыходности положения, в которое попал режим. А ближайшее возращение<br />
председателя Демократической партии Азербайджана Расула Гулиева в Баку<br />
окончательно замкнет круг неудач и несчастий режима. Круг сужается… Круг<br />
замыкается… Да, сериал под названием «Алиевы и власть» на протяжении<br />
36 лет сковавший сознание и парализовавший волю азербайджанского народа,<br />
подходит к концу.<br />
И. АЛИЕВ…О ВЛАСТИ…<br />
Мирза Хазар<br />
05.11.2005<br />
«Власть есть сегодня, завтра, а затем ее может и не быть». Это цитата из<br />
монолога Ильхама Алиева, озвученного им во время последнего президентского<br />
совещания. Историческое изречение! Любое изречение может стать темой<br />
для комментария или статьи, но, по-нашему, вряд ли стоит сейчас терять на<br />
это драгоценное время. Потому как приближаются судьбоносные выборы,<br />
назревают судьбоносные события. Хотелось бы сказать несколько слов именно<br />
по этому поводу, дорогие соотечественники. Парламентские выборы 6 ноября<br />
490
— не просто выборы. Они предопределят участь и судьбу азербайджанцев и<br />
Азербайджана. И очень важно осознать это. Сегодня друг другу противостоят<br />
две силы: погрязшее в коррупции, в результате присвоения национальных<br />
богатств сконцентрировавшее в своих руках огромные финансовые ресурсы<br />
и репрессивный аппарат — меньшинство, пытающееся продлить жизнь<br />
клановому режиму; с другой стороны — лишенная на протяжении 12 лет всех<br />
прав, запуганное и разоренное большинство в лице народных масс. Участие<br />
на выборах — долг и обязанность каждого гражданина. В то же время, долгом<br />
и неотъемлемым правом гражданина является вступление в борьбу в рамках<br />
Конституции за каждый украденный голос. Используя свои конституционные<br />
права, Вы продемонстрируете правящему режиму, что способны сорвав оковы<br />
боязни и страха, действовать как свободные и независимые личности. Ильхам<br />
Алиев прав: «Борьбу надо вести по-мужски… Власть есть сегодня, завтра, а<br />
затем ее может и не быть».<br />
Национальноe самосознание и… Ложь в роли национального врага…<br />
Мирза Хазар<br />
25 .12. 2005<br />
Понятие “национальное самосознание” состоит из двух слов, но это единое<br />
понятие. Если убрать одно из слов, понятие теряет смысл. Запутанное дело…<br />
Если нет “национального”, то сознание частное, не национальное. Ну, а что<br />
если нет “сознания”? Если нет сознания, то нет уже национального, тем более<br />
“национального сознания”. Так, одно бессознание. Не бессознательность,<br />
а отсутствие сознания. В одном из присланных писем я натолкнулся на<br />
интересную фразу: “Когда я был ребёнком, хотел стать журналистом. Хорошо,<br />
что не стал, а то надо было бы, как все азербайджанские журналисты, быть<br />
вруном”. Вот — пробившаяся из глубины смелость, дерзкая мысль. В этой мысли<br />
ясно виден поток национальной взволнованности. Тут не просто национальное<br />
сознание. В мысли автора чувствуется искра возмущенного национального<br />
сознания. По сути, описанное частное наблюдение автора письма, отражает<br />
больше реальности, в которой ложь в национальных масштабах, прибрав всех к<br />
ногтю, словно общенациональный вирус, раз за разом, получая удовольствие от<br />
предательства, лишает народ национального самосознания. Ложь охватывает<br />
всех, разоряет, лишает всего. Ложь стала всеобщим национальным врагом. Это<br />
трагедия, национальная трагедия. В состоянии, когда процесс формирования<br />
нации ещё далёк от своего завершения, бессимптомное поражение этим<br />
вирусом лжи, безусловно, куда большая трагедия. Ну а самообман в этом<br />
состояние только усиливает торжество этого всеобщего вируса лжи.<br />
Сознательно давая себя обмануть, мы ускоряем этот процесс. Ложь на бытовом<br />
уровне ещё не есть национальная трагедия. Целенаправленное методическое<br />
распространение лжи в угоду идеологии отдельной нечистоплотной группы<br />
— план “общенациональных гениев” — вот подлинная национальная трагедия.<br />
491
Она подобно червь разъедает плод национального самосознания. Да, дорогой<br />
читатель, национальное самосознание, состоит из двух составляющих, но<br />
это единое понятие. Убери одно из слов, и понятие теряет смысл. Если<br />
нет национального, есть индивидуальное самосознание. Но что если нет<br />
самосознания вообще? Если нет самосознания, то нет уже не “национального”,<br />
ни, тем более, “национального самосознания”. Одно бессознание. Ставшие<br />
игрушкой в руках режима, средства массовой информации распространяют<br />
ложь, которая отравляет общественное сознание, подменяет его и, по сути дела,<br />
приводит ко всеобщему бессознанию. Всеобщее бессознание подрывает основы<br />
национального самосознания, убивает его ростки, заставляет людей сомневаться<br />
в нём и поощряет безверие. Но и это ещё не всё! Проблема в том, что безверие<br />
подрывает волю людей, ослабляет их сопротивление несправедливости,<br />
заставляет их осознанно, а чаще неосознанно, подчиняться лжи. Подчинённый<br />
народ нужен режиму, готовому пойти на всё ради сохранения своей власти. Вот<br />
тут-то круг и замыкается, дорогой читатель! Круг замыкается. Планомерная<br />
и продуманная ложь разъедает национальное самосознание, лживый режим<br />
укрепляется во власти, подрывает самые светлые идеалы человека, превращая<br />
народ в послушную безропотную массу, заставляя её поклоняться себе… Вот<br />
так круг и замыкается…<br />
ЕВРОПА ЗАМЕРЗАЕТ, АРМЯНЕ И ИГРА В «ГЕНОЦИД»<br />
Мирза Хазар<br />
05.03.2005<br />
Европа замерзает. Морозно. На высочайшей вершине Баварии мороз достиг<br />
44 градусов. Редкий случай. Впрочем, череда редких случаев не ограничивается<br />
только сюрпризами природы, появляются и искусственные проявления.<br />
Искусственные проявления ничем не уступают натуральным. Численность<br />
безработных в Германии достигла 5.200.000 (да-да, пять миллионов двести<br />
тысяч). Все в шоке. Правительство подыскивает способы дать этому<br />
объяснение. Оппозиция перешла в наступление. В истории Германии<br />
такого количества безработных еще не было. Во Франции с каждым днем<br />
усиливается враждебность к иностранцам. Эта ненависть не признает расовых,<br />
национальных и половых различий. На днях на стене одной из мечетей Парижа<br />
нарисовали свастику, а неподалеку сожгли синагогу. Ненависть — чувство,<br />
отличающееся глубиной, бесконечностью, непримиримостью, отвращением и<br />
невероятно разрушительной силой. «Человек, несущий в себе такое же чувство<br />
ненависти к существующим учреждениям и институтам и к окружающим, как<br />
и к себе самому, — величайший враг существующего порядка вещей» — это<br />
высказывание принадлежит известному американскому философу Эрику<br />
Хофферу, умершему в 1983 году. Удивительная судьба была у Э.Хоффера. В 7<br />
492
лет по неизвестным причинам он утратил зрение, а в 15 лет — опять-таки по<br />
неизвестным причинам — зрение его восстановилось. Глаза его открылись, но<br />
остался страх. Боясь вновь потерять зрение, он стал проводить дни и ночи над<br />
книгами. Зрение больше не подводило его, но потребность к чтению осталось<br />
при нем до конца жизни. Эрик Хоффер назвал ненависть величайшим врагом<br />
современного общества. За написанные им 10 книг он был удостоен медали<br />
«Свобода» президента США. Ненависть разрушает изнутри общество так же,<br />
как разрушает личность, отравляет сознание членов общества… Ненависть не<br />
имеет родины и национальности, она не признает материков. Европа, именуемая<br />
колыбелью понятия культуры в ее современном толковании, на протяжении<br />
истории зарекомендовала себя не только ценностями Возрождения, но и тем,<br />
что является основной колыбелью отравы, о которой говорил Э.Хоффер и<br />
которая именуется ненавистью. Европа была и ареной наиболее безжалостных<br />
массовых убийств XX века. Европа — колыбель такой дискуссионной темы,<br />
как «геноцид армян». Тема «геноцида армян» долгие годы не перестает быть<br />
предметом споров, а порождаемая этими спорами ненависть доводит различные<br />
общества до грани паралича. Этот спор превратился в проблемный вопрос,<br />
занимающий не только Турцию и Азербайджана, но и Армению и рассеянных<br />
по всему миру армян, которые живут в виде организованных групп диаспоры<br />
и демонстрируют способность вести эффективную пропаганду, а также<br />
общества и правительства стран, в которых они живут. Кампания настолько<br />
сильна и шумна, что нередко невозможно бывает отличить правду от кривды,<br />
истину от лжи. Исторические факты о жестокости, проявленной армянскими<br />
вооруженными отрядами в отношение народа, который в годы второй<br />
мировой войны подвергся действительному геноциду, относится к правде,<br />
которая почему-то затерялась, позабыта (вернее, предается забвению) в этой<br />
пропагандистской шумихе. В своей вышедшей в Интернете статье «Оборотная<br />
сторона фальшивого геноцида» Айхан Озер приводит интересные факты о<br />
сотрудничестве в годы второй мировой войны армян, считающих себя жертвами<br />
геноцида, с немецкими нацистами, совершившими геноцид в отношении<br />
миллионов евреев — «30 декабря 1941 года армяне создали воинскую часть,<br />
известного в качестве 812-го армянского батальона вермахта и состоявшую<br />
из 8 тысяч бойцов. На должность командира этой части был назначен<br />
небезызвестный Драстамат Канаян-Дро, который в годы первой мировой войны<br />
воевал против турок, в 1918-1920 годы был командующим вооруженными<br />
силами независимой республики Армения, а в 1920— 1921 годы осуществлял<br />
широкомасштабные погромы азербайджанского населения в регионе. Этот<br />
печально известный 812 батальон позже был переформирован в армянский<br />
легион, состоящий из 20 тысяч бойцов. Одной из задач этого легиона, который<br />
управлялся также печально известными частями СС («эскадрон обороны»)<br />
и не менее печально известными частями СД (служба государственной<br />
безопасности), была задержка и сопровождение к лагерям смерти евреев и<br />
других «нежелательных элементов». Из статьи Айхана Озера следует, что корни<br />
493
ненависти уходят в прошлое. Он указывает и конкретный источник: ежедневная<br />
армяноязычная газета «Хайреник» еще второй мировой войны, 16 августа 1936<br />
года писала: «Они, подобно хроническому заболеванию, пустили в обществе<br />
такие глубокие корни, что для искоренения этих вредных элементов (т.е евреев)<br />
не остается ничего иного, как прибегнуть к революционным методам. При<br />
хирургической операции кровотечение естественно. В таких случаях диктатура<br />
играет спасительную роль..». Прав Эрик Хоффер: «Человек, несущий в себе<br />
такое же чувство ненависти к существующим учреждениям и институтам и к<br />
окружающим, как и к себе самому, — величайший враг существующего порядка<br />
вещей»… Европа замерзает. Морозно. В Париже на стене мечети рисуют<br />
свастику, сжигают синагогу. В то время как опубликованная в американской<br />
газете «Уолл Стрит Джорнал» статья под заголовком «Больная страна Европы<br />
— Турция» вызывает справедливое возмущение турецкой интеллигенции,<br />
британская «Обсервер» представляет читателям интересную статью под<br />
заголовком «Новая больная страна Европы — Италия», сумев создать<br />
определенный баланс… Ненависть и впрямь болезнь.<br />
МИТИНГ РАЗОГНАН… РЕЖИМ «ПОБЕДИЛ»… НЕНАВИСТЬ<br />
УСИЛИЛАСЬ…<br />
Мирза Хазар<br />
28.11.2005<br />
Обитающих в Президентском аппарате остается, разве что, поздравить<br />
по случаю «победы», завоеванной с помощью дубинок, пинков и расправ<br />
над женщинами, стариками и детьми. Клановый режим, нажившись долей,<br />
причитающейся азербайджанскому народу от природных богатств страны,<br />
и вооружившись «до зубов», посредством выпестованного репрессивного<br />
аппарата одержал на пл.Гелебе «победу» над безоружными людьми. Браво!<br />
Это блистательная и грандиозная победа! В тотальной форме, наглым<br />
образом сфальсифицировавший результаты парламентских выборов, и<br />
вдобавок, оставшийся безнаказанным режим открыто демонстрирует, что<br />
окончательно теряет голову. Оставленный Г.Алиевым режим дал понять, что<br />
готов применять самые жестокие и беспощадные формы насилия не только не<br />
желающему более молчать народу, но признавшему подтасованные выборы,<br />
поддерживающему Ильхаму Алиева, Запад. Трагедия, произошедшая 26<br />
ноября на пл.Гелебе в очередной раз доказала, что этот режим не способен<br />
и не в состоянии поддерживать в стране прочную и реальную стабильность.<br />
Эта трагедия показала заинтересованным в азербайджанской нефти странам<br />
Запада невозможность создания стабильной власти путем фальсификаций<br />
и подтасовок, а азербайджанский народ четко дал понять, что не смирится с<br />
нелегитимной властью. Не прекращающиеся протесты и выступления против<br />
сфальсифицированных выборов не только в столице, но и в регионах, лишь<br />
подтверждают это. Народ очнулся, и не боится открыто демонстрировать свое<br />
494
презрение к режиму. Подобные непримиримость и неприязнь в отношении<br />
к режиму, незаконным образом присвоившему себе власть, безусловно,<br />
указывает на потенциальные угрозы и опасности, подстерегающие нефтяные<br />
интересы Запада и трубопровод Баку-Тбилиси-Джейхан в том числе. Во<br />
всяком случае, в соответствующих сферах это должны четко осознавать. Пока<br />
в Азербайджане отсутствует легитимная власть, покуда подавляющая часть<br />
населения лишена преимуществ от эксплуатации природных ресурсов страны и<br />
живет впроголодь, в то время, как «неприкасаемое» меньшинство жирует, то о<br />
стабильности не может быть и речи. Если режим, расправившись над стариками,<br />
женщинам и детьми уверовал в свою победу, то напрасно — радоваться<br />
нечему. Так как беспощадность и жестокость лишь усилили отвращение и<br />
ненависть к клановому режиму, накопившему баснословные богатства за счет<br />
принадлежащих народу природных ресурсов. По мере возрастания неприязни<br />
борьба будет лишь усиливаться. Клановому режиму удалось «разобраться»<br />
с митингующими, но власти не добились своего. Вместо повиновения и<br />
покорности режим получил укрепление народной воли и жажду борьбы. В<br />
действительности, победил народ, а отнюдь не режим, оплошавший и на сей раз.<br />
Созданный Гейдаром Алиевым режим идет навстречу к своему краху.<br />
ОБИЖАЮТСЯ НА ТЕХ, НА КОГО УПОВАЮТ…<br />
Мирза Хазар<br />
06 .11. 2005<br />
Да, древняя поговорка воистину права! Обижаются на тех, на кого<br />
уповают. Обвинения, звучащие в адрес Запада, прежде всего — США, со<br />
стороны блока «Азадлыг», движения Национальное единство и партии<br />
Национальной Независимости о применении «двойных стандартов» в<br />
отношении демократических процессов в Азербайджане, в первую очередь, к<br />
парламентским выборам лишь подтверждают верность старой азербайджанской<br />
пословицы. Значение выражения «двойные стандарты» в азербайджанской<br />
интерпретации — это лицемерие и двуличие. Смысл ее сводится к факту<br />
поддержки Западом демократических революций на Украине и в Грузии, в<br />
то время, как Азербайджану был показан отворот-поворот. Об этом на днях<br />
рассуждал и Сардар Джалалоглу. Ведь обижаются на тех, на кого надеются.<br />
Объявивший о рассеивании блестящих лучей демократического сияния<br />
в каждом уголке земли (даже в Афганистане и Ираке) как о священной<br />
обязанности Дж.Буш, признав отчего-то всецело сфальсифицированные<br />
выборы в Азербайджане волей неволей нанес большой урон своему и Америки в<br />
целом престижу и авторитету среди азербайджанцев.<br />
Говоря о том, что политические партии рассматривают вариант<br />
приостановления своей деятельности зам. председателя Демократической<br />
партии Азербайджана С.Джалалоглу дает понять, что не упускающая случая<br />
заявлять о приверженности западным идеалам и ценностям прозападная<br />
495
традиционная оппозиция вот уже 12 лет используется ради придания<br />
легитимности погрязшей в коррупции клановой власти, авторитарному и<br />
диктаторскому режиму в Азербайджане. То, что оппозиция, хоть и поздно,<br />
прозрела, познав истинные намерения некоторых кругов Запада — это<br />
шаг вперед, одним словом — прогресс. Причем, оппозиция намерена не<br />
ограничиваться возможным замораживанием политической деятельности,<br />
и заявляет о вероятности прекращения всяческих связей с посольствами<br />
иностранных государств, правительства которых в угоду политическим<br />
и экономическим интересам поспешно, с каким-то странным рвением и<br />
усердием, без малейшего проявления стыда признали итоги выборов, а вместе<br />
с ним, и легитимность режима, оставшегося у власти благодаря очередной<br />
фальсификации. Понять оппозицию немудрено — обижаются на тех, на кого<br />
возлагают надежды. Но борьба за установление демократического общества<br />
в Азербайджане продолжается. Оппозиции следует не прекращать свою<br />
деятельность, а заново разработать тактику и стратегию борьбы, и определится<br />
с новыми целями и задачами. И, главное, безошибочно выбирать цели и мишени.<br />
И судя по последним заявлениям, оппозиции это удается. Сегодня на прицеле не<br />
только алиевский режим, но и превратившиеся в опору режима, не допускающие<br />
его краха, поддерживающие политику властей на лишение народа права на<br />
выбор внешние силы. Цель — разоблачить и продемонстрировать мировой<br />
общественности, что демократии в Азербайджане нет и в помине, а погрязшему<br />
в коррупции, и опирающемуся на полицейскую силу авторитарному режиму<br />
покровительствуют их собственные власти и правительства западных стран.<br />
Т.БЛЭР ПОДНИМАЕТСЯ, Г.ШРЕДЕР СПУСКАЕТСЯ, Ж.ШИРАК<br />
СУЕТИТСЯ<br />
Мирза Хазар<br />
01 .07. 2005<br />
Лестница — это ступенчатый предмет. Она может быть изготовлена из дерева,<br />
железа, веревки и прочих материалов. В жизни тоже есть понятие лестницы —<br />
для одних ступеньки идут вверх, другие по ним спускаются. В мире политики<br />
лестница — главный атрибут. Кто поднимается, а кто-то вынужден спускаться.<br />
А может статься, один и тот же человек сегодня — на спуске, а завтра начнет<br />
карабкаться вверх по лестнице, или, наоборот, оказавшийся сегодня на самой<br />
верхней ступеньке завтра может неудержимо скатиться вниз. Звезда нынешнего<br />
496
канцлера Германии Герхарда Шредера стала угасать. Г.Шредер, тот, что еще<br />
в период подготовки США к войне против Ирака самоотверженно выступал<br />
против политики США, на прошлой неделе совершил визит в Вашингтон, и<br />
мы бы не ощиблись, назвав эту поездку исторической. В Белом доме Г.Шредер<br />
встретился один на один с Дж.Бушем, политику которого некогда подвергал<br />
резкой критике. А расставаясь, он выразил глубокое удовлетворение встречей.<br />
Такова личная оценка Г.Шредера своего визита и встречи с Дж.Бушем.<br />
Американская и германская пресса же комментируют официальный визит<br />
Г.Шредера в Вашингтон в целом как прощальный. В самом Вашингтоне многие<br />
(пусть не в лицо канцлеру, но все же открыто, а кто-то и шепотом) называли<br />
Г.Шредера неумелым и бессильным руководителем. Да, действительно, лестница<br />
— ступенчатый предмет, предназначенный для подъема или спуска. И порою<br />
лестница может сбить с толка даже сильных политиков. Г.Шредер поднявший<br />
на встрече с Бушем вопрос о принятии Германии в Совет Безопасности ООН<br />
в качестве постоянного члена, назвал сдержанную позицию американского<br />
президента, не сказавшего «ни да, ни нет», крупным успехом. Однако ему никак<br />
не удалось разъяснить немецкой прессе, в чем заключается этот «успех». Ведь<br />
«сдержанная» позиция американского президента показывает, что поездка<br />
германского канцлера в США расценивается официальным Вашингтоном<br />
как прощальный визит. История лестницы на этом не исчерпывается, она<br />
имеет продолжение. Истекшая неделя была исторической для Германии, а<br />
ее историчность связана с именем и поступками именно Г.Шредера. 1 июля<br />
германский парламент, обсудив по предложению Г.Шредера вопрос о доверии,<br />
большинством голосов выразил недоверие коалиционному правительству,<br />
сформированному из социал-демократов и «зеленых». Казус ситуации<br />
заключался в том, что сам канцлер Шредер воздержался от голосования по<br />
вопросу доверия возглавляемому им правительству. Не это не должно вызвать<br />
удивления. Не должно потому, что Шредер добивается ответа парламента по<br />
этому вопросу с тем, чтобы открыть путь к новым парламетским выборам<br />
в стране. Получилось, что путь для новых парламентских выборов в стране<br />
открыт. Однако политическая карьера Герхарада Шредера, кажется, тоже<br />
подошла к концу. Он не смог повторить успешный ход Гельмута Коля в 1982<br />
г. Немецкая преса не ставит под сомнение, что Шредер является смелым и<br />
дальновидным политиком, и что решение главы правительства о проведении<br />
новых выборов разумно и диктуется сложившейся в стрвне обстановкой.<br />
Решение Г.Коля в 1982 г. о проведении новых выборов было настолько же<br />
смелым и решительным шагом, как и решение Шредера, однако политические<br />
обозреватели вынуждены признать, что между этими двумя событями имеется<br />
существенная и решающая разнца — Гельмут Коль был совершенно уверен,<br />
что добьется успеха в новых выборах и добился его. Что же касается Герхарда<br />
Шредера, то его шансы победить на новых выборах близки к нулю. Кстати, еще<br />
раз о лестнице. Кто-то поднимается, кто-то спускается. Во время последних<br />
выборов в Великобритании Тони Блэр, политической карьере которого<br />
497
предвещали конец, не только сохранил свой пост, но более того, 1 июля, в<br />
тот самый день, когда правительству Г.Шредера парламентом был вынесен<br />
вотум недоверия, приступил к исполнению обязанностей очередного главы<br />
Евросоюза. То обстоятельство, что Т.Блэр возглавил Евросоюз именно в то<br />
время, когда сообщество переживает самый серьезный в своей истории кризис,<br />
может иметь важное значение. Потому что именно Тони Блэр неизменно<br />
настаивал на том, что Евросоюз нуждается в значительных реформах. Лестница<br />
— предмет весьма полезный. Не будь ее, кто-то не смог бы подняться, а кто-то<br />
— спуститься. Во Франции, постоянно выступающей против высказываний Т.<br />
Блэра относительно Евросоюза, в течение года уходит в отставку уже четвертый<br />
министр финансов. Во всех компаниях, где некогда работал последний, а также<br />
в его кабинете полиция провела обыск. Обыск тоже слово хорошее. В одном из<br />
крупнейших производителей автомобилей в Германии, в компании “Volkswagen”<br />
разразился скандал: выявлены случаи взяточничества среди должностных лиц<br />
компании, несколько человек уже подали в отставку. Лестница — ступенчатый<br />
предмет; она может быть изготовлена из дерева, железа, веревки и прочих<br />
материалов. Предназначена для того, чтобы подниматься или спускаться.<br />
НОВЫЙ ЭТАП АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ТРАГЕДИИ… С НОВЫМИ<br />
“ИГРОКАМИ”<br />
Мирза Хазар<br />
13 .11. 2005<br />
Очередная грубая фальсификация новых выборов клановым режимом,<br />
который оставил после себя Гейдар Алиев, ознаменовал начало новой<br />
трагедии за 14-летний период независимости Азербайджана. Празднование<br />
трайбалистской партией 10 ноября сфальсифицированной «победы» на<br />
площади «Победы», радостный звонкий хохот Ильхама Алиева, самоуверенные<br />
заявления жеманных идеологов клана, слова превратившегося благодаря<br />
«примитивному капитализму» коррупционного режима, из «бедного<br />
коммуниста» в «зажиточного феодала» Мубариза Гурбанлы о недопустимости<br />
перевыборов вряд ли говорят о праздничных настроениях в правящем лагере,<br />
скорее, о мурашках по коже перед грядущими, заставляющими трепетать всем<br />
телом, бурями и ураганами. Не случайно, американский эксперт Ариэль Коэн,<br />
считая «ильхамовские» выборы демократическими подчеркивает, что они<br />
должны стать примером для Ирана и Ирака. То, что страну, стремящуюся к<br />
европейской интеграции ставят в один ряд с «муллократическим» Ираном и<br />
полыхающим в огне гражданской войны Ираком, должно заставить глубоко<br />
задуматься возомнившим о себе невесть что трайбалистам, восседающим<br />
в бакинском президентском аппарате. Ведь такая оценка не делает чести<br />
алиевскому режиму. Мастерски провернув очередную «операцию» 6 ноября,<br />
498
режим сознательно или нет, волей неволей дал толчок реальному пробуждению<br />
общества, особенно, началу волнений и усилению радикальных настроений<br />
в молодежной среде. Если клановый режим не прислушается к требованиям<br />
общественности страны и Запада; если Запад отступит и прекратить оказывать<br />
давление на правящий режим; если оппозиция, в добровольном порядке<br />
взявшая на себя ответственность быть ведущей силы протестного электората<br />
не выполнит обещания вести последовательную и твердую борьбу до конца;<br />
если достоинство, воля и права азербайджанского народа будут попраны и на<br />
сей раз, то нельзя отрицать, что радикализм в Азербайджане будет возрастать<br />
по нарастающей… Усиление радикальных настроений в обществе налицо, в<br />
частности, среди ни на что не надеющихся и потерявших веру в будущее людей.<br />
И И.Алиев, и поддерживающие его Россия и Запад обязаны осознать это, сделав<br />
соответствующие выводы. Вот лишь один пример степени и направленности<br />
все более прогрессирующих радиальных настроений: некий молодой человек<br />
под впечатлением последних фальсификаций высказывается на страницах<br />
сайта “Tinsohbeti”: «Ничего страшного! Мы можем съездить в Иран, добыть<br />
денег и создать на религиозной почве своих камикадзе, Бен-Ладенов, «Аль-<br />
Каиду»… Взрывать нефтяные установки… Пусть западные инвестиции летят<br />
ко всем чертям… Тогда они узнают, что значит ради нефти и экономических<br />
интересов плевать на демократию…». Крайне резкие выражения и<br />
категорически недопустимый радикализм, который не может являться выходом<br />
из сложившегося положения. Но в то же время, это предупреждение старым и<br />
новым «актерам» азербайджанской трагедии, взирающим на азербайджанскую<br />
реальность сквозь буровые вышки и скважины нефтяных месторождений<br />
типа «Гюнешли» или «Чыраг», пределом видимости для которых является<br />
нефтепровод Баку — Тбилиси — Джейхан. В Азербайджане началось реальное<br />
пробуждение. Народ, наконец, очнулся и требует для себя достойной жизни.<br />
Народ требует и хочет свободы! Подлинной свободы! 6 ноября являясь<br />
очередной трагедией, одновременно, стало днем, когда засияла звезда новой<br />
надежды.<br />
Снова «детские игры» — снова «спасительная соломинка»<br />
Мирза Хазар<br />
24.09.2006<br />
Некий представитель государственного департамента США в интервью некому<br />
средству массовой информации заявил о том, что официальный Вашингтон<br />
заинтересован в проведении честных и справедливых выборов в Азербайджане<br />
и Узбекистане. Это заявление заставило в очередной раз впасть в эйфорию<br />
нашу оппозицию, которая исчерпала свой потенциал и потеряла авторитет<br />
в обществе, связав свою судьбу с заокеанскими «дядюшками». Вдобавок,<br />
печатный орган Партии Народного Фронта («реформаторы») «Азадлыг»<br />
и рупор Демократической партии «Бакы-Хэбэр» восторженно описывая эту<br />
«сенсацию» на первых полосах, в очередной раз вводят общественность в<br />
499
заблуждение, эксплуатируя крошечные надежды азербайджанского общества,<br />
пытаясь вновь привести эти надежды к краху. Бедная оппозиция! И память у нее<br />
короткая.<br />
В преддверии президентских выборов 1993 года госдеп США также<br />
заявлял о своей заинтересованности в проведении справедливых выборов в<br />
Азербайджане. Выборы прошли, оппозиция немного пошумела, победил Гейдар<br />
Алиев. Американское правительство, в свою очередь, признало результаты<br />
голосования. В 1995 году госдеп США заявил о своей заинтересованности в<br />
проведении честных и справедливых парламентских выборов. Оппозиция снова<br />
немного пошумела. Победила партия Гейдара Алиева. Официальный Вашингтон<br />
признал итоги выборов. Год 1998 — снова выборы главы государства. Госдеп<br />
вновь за проведение справедливых выборов. Оппозиция вновь шумит, вновь<br />
побеждает Гейдар Алиев, Америка вновь признает итоги выборов. 2003 год<br />
— госдеп призывает провести честные и справедливые выборы. На этот раз<br />
оппозиция расшумелась не на шутку, люди вышли на улицы, площадь Свободы<br />
перешла в руки толпы. Победил…сын Гейдара Алиева. США в спешке признали<br />
итоги голосования.<br />
Ныне год 2005-ый. Впереди выборы в парламент. Государственный департамент<br />
вновь заявляет, что является сторонником справедливых выборов… Бедная<br />
несчастная оппозиция! Исчерпав весь свой авторитет в общественном мнении,<br />
чего и кого она ожидает теперь? Не дайте обмануть себя, дорогие читатели!<br />
Подобных заявлений прозвучит еще немало. Местные СМИ, в том числе и<br />
«Азадлыг» и «Бакы-Хэбэр» будут с удовольствием распространять подобные<br />
заявления, чувствуя себя «монстрами» в тени этих заявлений. Прозвучат<br />
и новые обещания, и предложение задыхающемуся обществу ухватиться за<br />
«спасительную соломинку», выдавая ее как единственный путь к спасению.<br />
Все те же «детские игры», все те же мечты и иллюзии. Когда же завершится эта<br />
большая и грязная игра, о Всевышний?!<br />
_____________________________<br />
(Статья написана в 2005 году)<br />
УЧИТЕЛЯ…ЗАРПЛАТЫ…И ПРЕЗИДЕНТ<br />
Мирза Хазар<br />
30.10.2005<br />
Нет ни дня, чтобы власть предержащие в Азербайджане, в том числе и Ильхам<br />
Алиев, не заявляли с телевизионных экранов об улучшении социального и<br />
материального положения населения. Нет ни дня, чтобы подконтрольные<br />
500
властям и поддерживающие режим средства массовой информации —<br />
телевидение, радио, газеты — горячо и с жаром не рапортовали об ускоренном<br />
развитии экономики, о снижении количества бедного и нуждающегося<br />
населения, и, конечно, о «нефтедолларовом дожде», который вот-вот хлынет<br />
на головы людей. Но как обстоят дела на самом деле, верит ли общество во<br />
все это? Как относятся рядовые граждане к подобным пропагандистским<br />
шумихам, о чем думают, и как вообще живут? Подписавший свое письмо просто<br />
— «азербайджанский учитель» наш соотечественник решил посредством<br />
«Азадлыг-ТВ» обратиться к президенту И.Алиеву. Предполагая, видимо, что<br />
письмо непосредственно в адрес И.Алиева залежалось бы, или вовсе исчезло<br />
с соответствующего отдела президентского аппарата. «Азербайджанский<br />
учитель» пишет: «С Вашей помощью хочу задать вопрос достопочтенному<br />
И.Алиеву и членам его правительства. Вы все утверждаете, что в Азербайджане<br />
наблюдается прогресс и развитие, а уровень жизни граждан улучшается с<br />
каждым днем. Я — преподаватель, жалование которого составляет 220 тыс.<br />
манат. Супруга — врач с зарплатой в 165 тыс. манат. Имею двух сыновей.<br />
Можете ли Вы мне подсказать, как прожить семье из 4 человек на доходы,<br />
составляющие 385 тыс манат в месяц? Если Вы знаете, как решить эту проблему<br />
непременно сообщите, т.к. тысячи семей в Азербайджане нуждаются в<br />
ответе на этот вопрос. С уважением, азербайджанский учитель». Дорогой<br />
соотечественник! На Ваше письмо может ответить только сам Ильхам Алиев. Вы<br />
не одни — десятки, сотни тысяч азербайджанцев находятся в тисках нужды и<br />
тяжелого материального положения, не находя путей и выхода из этого тупика.<br />
Говоря словами депутата Европарламента от Великобритании « в Азербайджане<br />
кучка людей обогащаются благодаря доходам от нефти и коррупции, в то время,<br />
как подавляющее большинство населения страдает от бедности и нужды. Тайну<br />
этого «заколдованного круга» может раскрыть и объяснить лишь сам И.Алиев.<br />
Мы же, в свою очередь, готовы предоставить Ильхаму Алиеву эфирное время.<br />
ТОНИ БЛЭР, ГЕРХАРД ШРЕДЕР И ЭДМУНДА ШТОЙБЕР<br />
Мирза Хазар<br />
08.05.2005<br />
Историки пишут историю. Личности делают историю. Политики же<br />
превращают поражение в историческую победу. Многие прочили победу<br />
премьер-министру Великобритании, лидеру Партии труда (лейбористов) Тони<br />
Блэру на состоявшихся 5 мая парламентских выборах, но было немало тех,<br />
кто сомневался в его победе. Наиболее серьезное и обоснованное замечание<br />
в адрес Тони Блэра в ходе предвыборной кампании — это его участие в войне<br />
против Ирака на стороне США, а так же то факт, что наиболее весомые доводы<br />
и доказательства, представленные общественности для оправдания отправки<br />
501
британских войск в Ирак, впоследствии оказались неправдой. Накануне<br />
иракской войны Т.Блэр утверждал, что Саддам Хусейн имеет оружие массового<br />
поражения и это подтверждается документами, которыми располагает<br />
британская разведка. Затем оказалось, что ни у британской, ни у американской<br />
разведок нет никаких доказательств или сколько-либо веских данных для<br />
доказательства этих утверждений. Было установлено и то, что С.Хусейн вообще<br />
не располагает оружием массового поражения. Все были уверены, что этот<br />
скандал дорого обойдется Т.Блэру и его партии в день выборов. По последним<br />
сообщениям, хотя партия Блэра и одержала победу на выборах, однако<br />
преимущество в числе голосов Партии труда в парламенте на этот раз будет<br />
менее значительным. Если до выборов Партии труда в парламенте принадлежало<br />
большинство — 167 депутатских голосов, то в новом парламенте она получила<br />
всего лишь 66 голосов. Не случайно, что Либерально-демократическая партия,<br />
выдвинувшая в качестве своего основного программного тезиса вопрос<br />
иракской войны, сумела заработать 22 процентов голосов, основную часть<br />
которых, по мнению обозревателей, составляют те, кто отошел от Партии труда.<br />
Таким образом, Тони Блэр является первым лидером лейбористов, который<br />
в третий раз в истории Великобритании обеспечил себе право исполнять<br />
должность премьер-министра. В самом деле, некоторые политики способны<br />
превращать поражение в историческую победу. Издающаяся в Париже на<br />
английском языке газета “International Herald Tribune” на днях писало о том, что<br />
в течение года в Великобритании, Франции и Германии пройдут выборы, и эти<br />
выборы серьезно повлияют на судьбы Европы, Евросоюза. В Великобритании<br />
выборы завершились. 29 мая во Франции должен состояться референдум по<br />
вопросу о единой конституции Евросоюза. Правительство Жака Ширака<br />
оказалось в сложной ситуации. По данным опроса, большинство французов<br />
выступают против такой конституции. Позиция французов воодушевила<br />
правые оппозиционные партии в Германии. Председатель Христианскосоциалистического<br />
союза Германии, премьер-министр земли Бавария Эдмунд<br />
Штойбер в своем интервью еженедельнику “Spiegel” указал, что важно дать<br />
передышку в деле расширения Евросоюза. Особенно Э.Штойбера беспокоят<br />
начавшиеся разговоры о принятии Турции в Евросоюз. В своем интервью<br />
Штойбер открыто заявляет, что консервативные партии Франции также против<br />
принятия Турции в Евросоюз в качестве полноправного члена. Отвечая на<br />
вопрос «Почему вы придерживаетесь столь резкой позиции в отношении<br />
Турции?», Эдмунд Штойбер сказал: «Турция — не европейская страна. И<br />
лично у меня серьезность премьер-министра Эрдогана вызывает некоторые<br />
сомнение». Странное и интересное заявление! Ведь когда Штойбер выступал<br />
с таким заявлением, канцлер Германии Герхард Шредер находился в Анкаре,<br />
в гостях у премьер-министра Реджеба Тейюба Эрдогана. Комментируя эту<br />
встречу, “Deutshe Presse Agentur” отметило, что зарождение доверительных<br />
отношений между Шредером и Эрдоганом произошло именно в ходе этой<br />
встречи. Агентство пишет, что этих двух политиков объединяют общие черты.<br />
502
Выступая в Анкаре и Стамбуле, Герхард Шредер продемонстрировал позицию,<br />
совершенно отличную от той, которой придерживается немецкая оппозиция,<br />
отметив важное для Евросоюза и Европы значение принятия Турции в его<br />
члены. Позиция Шредера критикуется не только оппозицией, но и кое-кем в<br />
родной ему Социально-демократической партии. Однако германский канцлер,<br />
как видно, не намерен отступать в этом вопросе. В ответ на критику своих<br />
оппонентов Шредер заявил, что вхождение в Евросоюз исламской страны,<br />
отвечающей европейским стандартам, станет беспрецедентным успехом с точки<br />
зрения обеспечения безопасности на европейском континенте. Историю делают<br />
политики. В 2006 году в Германии состоятся парламентские выборы. И только<br />
лишь после этих выборов можно будет с уверенностью говорить о дальнейшей<br />
судьбе Евросоюза.<br />
США И ИРАН: ВЫДУМКИ СЕЙМУРА ХЕРША<br />
В ЕВРОПЕ ВСЕ ПО-ПРЕЖНЕМУ<br />
Мирза Хазар<br />
30.01. 2005<br />
»Величайший завоеватель тот, кто одерживает победу без борьбы». Китайский<br />
философ, видимо, хорошо знал историю, в противном случае он не пришел<br />
бы к такому выводу. В Европе опять мобилизация. Первая мобилизация была<br />
объявлена Германией и Францией в преддверии военной интервенции США в<br />
Ирак. Пользы этого, Великобритания приняла сторону Америки. Вашингтон<br />
не отказался от идеи оккупации Ирака. На этот раз мобилизация объявлена<br />
в качестве реакции на слухи и гипотезы в американской и европейской<br />
печати, относительно намерения Белого дома разрешить военным путем<br />
конфликт с Ираном. Между первой и второй мобилизациями имеется<br />
большая разница. Великобритания, которая не дала положительного ответа<br />
на первую мобилизацию, на этот раз полна решимости вместе с Германией и<br />
Францией сопротивляться военным призывам администрации Буша. Прогресс<br />
немалый. Канцлер Германии Герхард Шредер в своем заявлении, сделанном<br />
в начале нынешней недели, предупредил вашингтонскую администрацию о<br />
неприемлемости военных операций против Ирана, и в то же время призвал<br />
Францию и Великобританию стать вместе с Германией опорой усилиям по<br />
разрешению конфликта политическими средствами. Поскольку на этот раз<br />
Европа выступила с единых позиций, маловероятно, чтобы администрация<br />
Буша не понимала, что при принятии радикальных решений она останется<br />
в одиночестве. Возможно, не это и главное. Важно, насколько реальны<br />
угрозы, которые исходят из Вашингтона и американской печати в связи с<br />
вероятным ( вернее, нереальным) военным вторжением в Иран и которые<br />
немедленно находят отражение в мировой, в том числе и европейской прессе.<br />
После углубленного анализа публикуемых статей и происходящих событий<br />
невозможно не видеть, что угрозы не являются признаком подготовки<br />
503
к реальной военной интервенции, и не сделать вывод, что Вашингтон и<br />
старая Европа используют эти угрозы в качестве средства давления для того,<br />
чтобы тегеранский режим действовал при производстве атомного оружия в<br />
соответствии с требованиями Запада. То, что в одном из последних номеров<br />
влиятельной американской газеты «Лос-Анджелес Таймс» был разоблачен<br />
автор сенсации о реальности американо-иранского конфликта, известный<br />
американский журналист Сеймур Херш, является одним из доказательств<br />
нашей мысли. Приблизительно неделю назад в журнале «Нью-Йоркер» вышла<br />
сенсационная статья С.Херша под заголовком «Предстоящая война». В этой<br />
статье, на которую в считанные дни широко откликнулись все ведущие газеты<br />
мира, в том числе и европейская печать, автор, ссылаясь на неизвестного<br />
и безымянного советника Пентагона, не ограничился заявлением, что<br />
американские коммандос уже длительное время выполняют на территории<br />
Исламской Республики Иран задание по выявлению атомных объектов, а<br />
открыто написал, что вашингтонская администрация уже готова к очередной<br />
войне. «Лос-Анджелес Таймс» заявляет, что написанное Хершем основано<br />
на слухах, что Белый дом не готов к нанесению военного удара по Ирану, а<br />
Пентагон стремится усовершенствовать внутреннюю разведывательную работу,<br />
выдумки же Сеймура Херша проистекают из его беспредельной ненависти<br />
к Джорджу Бушу. Поскольку, пишет газета, Херш как журналист недостоин<br />
доверия, незачем принимать всерьез и его статью о предстоящей войне.<br />
Возможно, Вашингтон и его союзники в Западной Европе, приняв в расчет<br />
кровавые результаты иракской авантюры, предпочитают руководствоваться<br />
словами китайского философа: «Величайший завоеватель тот, кто одерживает<br />
победу без борьбы». 27 января, шестидесятая годовщина освобождения<br />
советскими войсками лагеря смерти Освенцим отмечалась повсюду в Европе,<br />
особенно в Польше, где располагался этот концлагерь, и в германии, создавшей<br />
его. Освенцим (по-немецки Аушвитц — Беркенау) — один из лагерей смерти,<br />
созданных гитлеровской Германией в годы второй мировой войны в различных<br />
европейских странах для массового уничтожения евреев. Вот как комментирует<br />
эту годовщину американская газета «Бостон Глоб»: «Ни до, ни после этого<br />
ужасающего события ни в одной стране мира власть не превращала в свою<br />
цель уничтожение целого народа. Ни до, ни после массовое истребление людей<br />
не превращалось в разновидность международной индустрии. И никогда<br />
подобное преступление не совершалось во имя определенной и однозначной<br />
цели. Другими словами, евреи должны были быть стерты с лица земли затем,<br />
что они должны были быть стерты с лица земли, вот и все…». Европа на<br />
прошлой неделе оставалась прежней Европой. В нескольких странах прошли<br />
снежные бураны, дороги обледенели, произошли аварии. Европа на минувшей<br />
неделе была той же самой Европой. Число безработных в Германии достигло<br />
беспрецедентной и волшебной цифры в 5 миллионов. При проведении<br />
социологических опросов большинство немцев заявили, что смотрят на будущее<br />
с пессимизмом. Европа на минувшей неделе была прежней Европой… Европа с<br />
504
обеспокоенностью следила за ослаблением американского доллара и отмечала,<br />
что это отрицательно скажется на всей мировой экономике в ближайшей и<br />
дальней перспективах… Китайский философ верно сказал: «Величайший<br />
завоеватель тот, кто одерживает победу без борьбы».<br />
КЛАНОВЫЙ РЕЖИМ, СФАЛЬСИФИЦИРОВАННЫЕ ВЫБОРЫ,<br />
ОППОЗИЦИЯ И …»ДЕМОКРАТИЧЕСКИЙ ПОХОД» АМЕРИКИ<br />
Мирза Хазар<br />
18.11.2005<br />
В связи с попытками насильно навязать иракцам демократию, рейтинг<br />
Дж.Буша в США неуклонно снижается. Но, будучи настойчивым и упорным<br />
политиком, президент США продолжает «крестовый поход» во имя свободы<br />
и демократии. Борьба весьма занятная… «Крестовый поход» Дж.Буша во<br />
имя торжества демократии многолик и пестр, в нем разнообразие красок и<br />
оттенков, сущность глубока, а смысл — непостижим. Причем, вследствие<br />
буйства красок определить на самом ли деле это однозначная и безоговорочная,<br />
с искренними и чистыми намерениями борьба или нет, не представляется<br />
возможным. Эта полихромия (многоцветность) не позволяет лицезреть<br />
истинных цветов «великого похода», она лишь ослепляет человеческий глаз.<br />
Америка поддерживает в Беларуси демократическую оппозицию. Диктатор<br />
Лукашенко в ярости, а подконтрольные ему средства массовой информации<br />
усиливают антиамериканскую пропаганду. Стыд и позор Лукашенко! За то,<br />
что стал «камнем преткновения» на пути «крестового похода» Дж.Буша<br />
стыд ему и срам! Но цвета «крестового похода» во имя демократии не<br />
ограничиваются лишь Беларусью. Дж.Буш решил воплотить в жизнь стратегию<br />
Рональда Рейгана. Ход достаточно разумный, если вспомнить, что Р.Рейган начав<br />
«крестовый поход» против Советского Союза — выгадал. Воспользовавшись<br />
тем же методом Дж.Буш фактически объявил 16 ноября о начале «крестового<br />
похода» опять же во имя демократии и свободы против Китайской народной<br />
республики. Поход начался, и уже вырисовываются контуры тех принципов и<br />
ценностей, которыми будет руководствоваться в своей политике официальный<br />
Вашингтон. Понять и, быть может, оправдать Д.Буша, вполне возможно.<br />
Однако принесение в жертву жизненно важных прав азербайджанского<br />
народа во время гигантского, мирового масштаба «похода», как никогда четко<br />
продемонстрировало не приходящим в себя после «фальсификационного»<br />
удара И.Алиева простым азербайджанцам всю многоликость, многообразие,<br />
многоцветность, неопределенность, непостижимость и нечистоплотность этой<br />
стратегии. И не потому, что мы так считаем и на что-то намекаем. Потому, что<br />
в день, когда Дж.Буш призывами к демократии и свободе «вызывал на бой»<br />
КНР, газета “Washington Times” потрясла всех нас ошеломляющим известием.<br />
Авторитетное издание утверждает, что Запад отверг просьбу азербайджанской<br />
оппозиции оказать давление на режим И.Алиева, а американские дипломаты<br />
505
склоняют оппозицию к компромиссам и уступкам. Газета пишет: «По словам<br />
пожелавшего остаться неизвестным источника, американские дипломаты<br />
интересуются, сколько депутатских мест желала бы получить оппозиция».<br />
Американская дипломатия пытается пройти мимо главного вопроса. Ведь<br />
дело не в количестве оппозиционных депутатских мандатов. Суть проблемы<br />
заключается в том, что выборы сфальсифицированы, а голоса украдены в целом<br />
(целиком!), и с подобными явлениями борются во всем цивилизованном мире.<br />
Так почему азербайджанский народ должен стать исключением? Вот этот<br />
вопрос действительно требует ответа. Тем временем, «крестовый поход»<br />
Дж.Буша во имя демократии и свободы окутал весь мир. Как то в Беларуси, как<br />
то в Ираке и Афганистане, а теперь и в Китае, но, увы, не в Азербайджане. Но<br />
подталкивающие оппозицию к заключению сделки по фальсифицированным<br />
выборам американские дипломаты должны запомнить, что азербайджанский<br />
народ никогда не забудет их «великих заслуг». Тем более, что созданный<br />
Г.Алиевым режим рано или поздно потерпит крах…<br />
ДЖ.СОРОС ОПОЗДАЛ — БЕЗ РЕВОЛЮЦИИ НЕ ОБОЙТИСЬ…<br />
Мирза Хазар<br />
29.09.2005<br />
Рекомендации, выданные Дж. Соросом в адрес азербайджанского руководства<br />
в британской газете “The Financial Times”, весьма разумные. Но, увы, без<br />
революции уже не обойтись, так как клановый режим утерял способность<br />
прислушиваться к разумным советам. Расправившись 25 сентября с активистами<br />
оппозиционных партий, входящих в блок «Азадлыг», режим в очередной раз<br />
доказал свою незаинтересованность в проведении демократических выборов.<br />
Клановый режим, доставшийся И.Алиеву по наследству беззастенчиво и<br />
цинично продемонстрировал и самому Дж.Соросу, и азербайджанскому<br />
обществу, и Западу ( в первую очередь, американскому представительству<br />
в Баку), да и всему мировому сообществу в целом, что ведет страну не к<br />
демократическим выборам и гражданскому обществу, а стремится к еще<br />
более жестокому, авторитарному и антидемократическому образу правления,<br />
опирающемуся на карательные органы и репрессивный аппарат. Алиевский<br />
режим раскрыл-таки свои доселе завуалированные, скрытые чаяния и<br />
намерения. Анализируя совершенное в воскресенье варварство возле памятника<br />
жертве сталинской диктатуры и террора 37-го года прошлого столетия<br />
Дж.Джаббарлы, приходится констатировать, что алиевский режим, бряцая<br />
оружием перед странами, имеющими в Азербайджане и долю от нефтяного<br />
«пирога», и геополитические интересы, волей неволей довел до всеобщего<br />
сведения определенные истины, которые явно не пойдут режиму впрок.<br />
Прежде всего, стало ясно, что с виду «прозападный, проевропейский» режим<br />
И.Алиева зиждется на погрязшей в коррупции правоохранительной системе<br />
и репрессивно-карательном аппарате. Вторая истина заключается в том, что<br />
506
т.н. «стабильность», несмотря на все ее лютость и жестокость, неустойчива<br />
и непрочна. 25 сентября решимость и непоколебимость нескольких тысяч<br />
сторонников оппозиции показал всему миру, насколько хрупка и слаба эта т.н.<br />
«стабильность». Таким образом, подчиненные, как метко было подмечено<br />
газетой «Быкы-Хебер» «генерала, на котором висят 39 фактов убийств и<br />
похищений людей», с усердием исполнявшие волю президентского аппарата,<br />
явно прогадали. «Доблестные рыцари» Р.Усубова с дубинками в руках в<br />
очередной раз доказали, что если в Азербайджане не пройдут демократические<br />
выборы, не будет создан демократический парламент, который сформирует<br />
новое правительство, то сохранять «стабильность» на полицейских штыках<br />
долго не удастся. Дж.Сорос советует алиевскому режиму приняв смелые<br />
политические решения взяться за создание демократическое общества, в<br />
котором не будет поводов и причин для революции. К сожалению, г-н Сорос<br />
опоздал. 25 сентября режим сделал свой выбор, наглядно продемонстрировав<br />
посредством полицейских дубинок, что у него нет ни желания, ни духа<br />
принимать смелые политические решения, и уж тем более, проводить<br />
демократические выборы.<br />
Сливки разбежались, остался скисший остаток...<br />
Мирза Хазар<br />
24.09.2006<br />
С Праздником Жертвоприношения (Курбан байрам), дорогие сограждане! Да<br />
примет Аллах ваших жертвенных животных! Пусть Аллах наградит бедняков,<br />
попробовавших мяса этих животных! Помните, “Ни мясо их, ни кровь их не<br />
нужны Аллаху, Ему нужна лишь ваша набожность”. (Коран, сура 22 “Хадж”, аят<br />
37) Азербайджаном правит и управляет алогизм. Сливки народа разбежались,<br />
остался лишь кислый остаток. Ильхам Алиев поздравил народ с праздником<br />
Гурбан байрам. Вот так, обещают жирные сливки, а получаем кислое молоко.<br />
Сливки достались им, а скисшее молоко досталось народу. А впрочем, всё не так,<br />
дорогой читатель. Сливки народа уже давно разбежались, а осталось молоко, вот<br />
оно и скисло. Если элита нации это его сливки, средний класс простокваша, то<br />
низы — кислая сыворотка. У нас уже и “простокваши”-то и не осталось. Одна<br />
только “сыворотка”, да и та скисла. “Йени Азербайджан” празднует! Партия<br />
Национальной Независимости разделяется на две части. В Демократической<br />
партии уже во всю полыхает гражданская война. “Мусават” семимильно<br />
делает шаг вперёд и два назад. После обретения независимости разбежалось<br />
70 процентов сливок общества. После того как в 1993 на волне восстания<br />
Сурета Гусейнова к власти пришёл Гейдар Алиев, с оставшимися 30 процентами<br />
“сливок” так сотрясло средний класс, “простоквашу”, что и от них не осталось и<br />
следа. Оставшееся “скисшее молоко” до того нас и довело… И завтра доведёт,<br />
и послезавтра! Потому что не сталось выбора. Отняли у нас право выбора. Уже<br />
507
и кого, и что выбирать, не знаем. Нет у нас сливок общества, одни кислые лица<br />
на площади. А в остальной, ещё раз с Праздником Жертвоприношения! Пусть<br />
Аллах примет ваши жертвы, пусть услышит ваши молитвы! В молитвах помяните<br />
сливки общества. Молясь о сливках, не забудьте и про скисшую часть. А то ведь<br />
Азербайджаном управляют одни только кислые остатки!<br />
Борьба продолжается… Борьба за что?<br />
Мирза Хазар<br />
21.12.2005<br />
Да, дорогой читатель, мы видим, борьба продолжается, но борьба за что.<br />
Возможно, знаем, за что борьба, но не говорим. Быть может, нет смелости,<br />
сознаться. Может, язык не поворачивается сказать. Быть может… Очень<br />
запутанная борьба. Каждый в ней увлечён борьбой за что-то своё. Совсем<br />
запутали народ борьбой. Люди даже не могут осмотреться, осознать себя, дать<br />
себе оценку. Самую большую борьбу ведёт оппозиция. Её борьба и внутренняя,<br />
и внешняя. Внутренняя борьба идёт между оппозиционерами. А как же<br />
внешняя борьба? Не понятна цель внешней борьбы оппозиции. Потому что<br />
цель ежедневно меняется. Переменчивость тоже способ борьбы, она требует<br />
немалых усилий. Если до выборов борьба шла за весь парламент, то сегодня она<br />
идёт лишь за несколько мандатов. Удивительная борьба… Недавно на одном<br />
из заседаний одной оппозиционной партии один оппозиционер пригрозил,<br />
что если оппозиционные депутаты “победившие” на сфальсифицированных<br />
выборах примут участие в работе парламента, он со всей своей семьёй покинет<br />
ряды партии. Услыхавший это другой оппозиционер заявил, что если эти же<br />
депутаты не примут участие в работе парламента, то уже он со всей своей<br />
семьёй покинет ряды партии. Другая партия от оппозиции ищет в своих рядах<br />
шпионов правящего режима. Что ж, это тоже борьба. Третья партия спокойно<br />
наблюдает со стороны. Её борьба впереди — очистить “майдан” до 2008-го<br />
года. Вот, дорогой читатель, у каждого своя борьба. Начав со всего парламента<br />
— вершины горы и спустившаяся до её основания — нескольких мандатов,<br />
оппозиция и внутри себя, и во вне ведёт всё ту же вечную и бессмысленную<br />
борьбу. Но и другие борются. Граждане, понятное дело, сражаются за кусок<br />
хлеба. Азербайджан богат нефтью, и люди, нажившиеся на этой нефти,<br />
ведут борьбу за ещё больший кусок пирога. Глаза-то ведь ненасытные. Цель<br />
последнего боя с коммерсантами — окончательно обчистить и объединить в<br />
одних руках всё, что они сумели нажить за последние 12 лет. “Достойная” цель!<br />
И хотя цель “достойная” за неё тоже приходится бороться. Иностранцы также<br />
активно приложились к борьбе, чуть ли не живее местных. Без борьбы ведь<br />
ничего добиться не получается. Да и невозможно. Вот и занят в Азербайджане<br />
508
каждый своей борьбой. У всех голова забита “баталиями”. За что борьба?<br />
Впрочем, не стоит задаваться этим вопросом, ответ на него очевиден. В<br />
Азербайджане происходит процесс трансформации борьбы за демократию<br />
в борьбу за тёплое местечко. И все готовы принять участие в этой борьбе:<br />
и власти, и оппозиция, и независимые. Только простые граждане в стороне,<br />
вернее, отставлены от этой борьбы. Да, те, кто поставил точку в борьбе за<br />
весь парламент, теперь сражаются за пару мандатов. Такие дела. Как и всякая<br />
борьба в Азербайджане, борьба за парламент и демократию 2005 года началась<br />
с высоких идеалов, а закончилась за тёплое местечко. Это не может не удручать.<br />
Но нельзя падать духом! У нас нет на это права! Если упасть духом, всё страна<br />
станет одним большим “тёплым местечком”. И народ, позабыв национальную<br />
борьбу и долг, погрузиться в борьбу за тёплые места. Нельзя падать духом!<br />
Можно бороться, не имея целью “тёплое местечко”. Как это бывает в других<br />
странах…<br />
БОРЬБА ЗА ПОХИЩЕННЫЕ ГОЛОСА И ПОПРАННЫЕ ПРАВА —<br />
ПРОДОЛЖАЕТСЯ!<br />
Мирза Хазар<br />
25.11.2005<br />
«Я больше так не могу! Сколько можно терпеть эти издевательства над<br />
народом! Мы — не глупые животные, мы — люди! Поэтому мы будем стоять<br />
до конца, что бы ни случилось! Вот они сегодня водометы привезли, ну и<br />
что? Они думают нас этим напугать?! Мы уже столько увидели, что какие-то<br />
полицейские или водометы нам не помеха. Вот увидите, мы скоро начнем<br />
здесь ночевать, и не только здесь — мы пойдем к зданиям Милли меджлиса и<br />
президентского аппарата». Эти полные отчаяния высказывания зафиксировал<br />
корреспондент бакинской «Независимой Газеты». Их автор — простая<br />
преподавательница, участвовавшая на митинге оппозиции 19 ноября. И это зов<br />
отчаяния не одного поднявшего свой голос гражданина, но и десятков тысяч,<br />
а то и сотен тысяч пока еще молчащих азербайджанцев. Борьба за похищенные<br />
у народа голоса и права — продолжается. Правящий клановый режим уже<br />
сказал свое последнее слово. 23 ноября ЦИК направил в Конституционный<br />
Суд протоколы с итоговыми результатами парламентских выборов. Учитывая,<br />
что КС полностью подконтролен режиму, то, вне всяких сомнений можно<br />
предположить, что результаты сфальсифицированных выборов будут<br />
утверждены. Режим «подарил» оппозиции 10 мандатов, себе — 111 , судьбы<br />
4 мандатов остаются пока спорными, точнее, эти места остаются в запасе ради<br />
возможного «алвера». А режим все равно боится. Участников вымышленного<br />
т.н. «переворота», целями которого являлись недопущение в Баку Р.Гулиева,<br />
нейтрализация политических противников в целом, и предотвращение<br />
революционного исхода событий, начали поодиночке освобождать из-под<br />
стражи. Режим вследствие обуявшего его страха пытается ввести в заблуждение<br />
509
общественное мнение, ставя себя при этом в смешное положение. Сообщение,<br />
распространенное на днях провластным day.az под заголовком «Конгресс США<br />
положительно оценивает шаги президента Азербайджана» демонстрирует,<br />
что клановый режим всеми силами пытается выкрутиться из скандальной<br />
ситуации, последовавшей после сфальсифицированных выборов. Итак,<br />
конгрессмен-женщина, выступая в Конгрессе, положительно оценила «шаги»<br />
И.Алиева, выразив надежду, что в будущем выборы будут более свободными<br />
и прозрачными. Навязывая обществу соображения одной «конгрессменши»<br />
(к тому же от штата Флорида, где долго не могли произвести подсчет голосов<br />
во время президентских выборов 2000г. в США) за заключение Конгресса в<br />
целом, клановый режим пытается избавиться от скандала и позора. Но вряд<br />
ли это удастся… Потому, что судьба выборов и демократии решаются не «за<br />
кордоном», а в самом Азербайджане. Обратим внимание на опубликованное в<br />
той же «Независимой газете» высказывания молодого человек на пл. Гелебе:<br />
«Вообще я полностью поддерживаю оппозицию, только одного не могу<br />
понять — почему мы надеемся на Запад? Запад ничем, кроме нашей нефти, не<br />
интересуется! Все зависит только от воли нашего народа и его усилий. Если<br />
сейчас мы проявим активность, то победим. В противном случае все наши<br />
усилия не имеют смысла». Эти слова способны дать пищу для размышлений,<br />
они должны заставить задуматься не только оппозицию, но и власти, и Запад.<br />
Азербайджанский народ пробуждается, постепенно освобождаясь от страхов<br />
и комплексов, начиная все сильнее подавать и поднимать свой голос. Тем<br />
временем, блок «Азадлыг» и его союзники вновь заявили, что не признают<br />
итогов сфальсифицированных выборов. Башган «Мусават» Иса Гамбар в<br />
интервью ИА “APA” сообщил о победе, одержанной блоком «Азадлыг» на<br />
выборах, добавив, что решение ЦИК отражает лишь волю режима. А борьба за<br />
украденные у народа голоса и демократические выборы, по словам И.Гамбара,<br />
только начинается. Руководство других партий, входящих в оппозиционный<br />
блок также выказали решимость и впредь твердо стоять на своих позициях.<br />
Таким образом, борьба за похищенные голоса и растоптанные права<br />
продолжается!<br />
ВСЕ БЛИЖЕ ВЫБОРЫ… ВСЕ БЛИЖЕ — ВЫБОР<br />
Мирза Хазар<br />
04.11.2005<br />
До выборов остается совсем немного времени. Правящий трайбовый режим<br />
во всеоружии: «раскрыта» попытка очередного «госпереворота»; ряд<br />
высокопоставленных чиновников, оппозиционеров, и вдобавок, один ученый<br />
брошены в темницы; народ «подавлен» свежими телевизионными «шоу»;<br />
самый опасный противник — вне страны; главы исполнительных властей на<br />
510
местах не дают избирателям никакого просвета; президент не сомневается в<br />
победе «ЙАП», а его приближенные готовы дать отпор любым критическим<br />
натискам. Режим не скрывает решимости провести очередные выборы в<br />
истории суверенного Азербайджана, как и прежде, по заранее заготовленному<br />
в президентском аппарате списку. Режим в полной боевой готовности. Целый<br />
свет не в состоянии обучить этот режим проведению справедливых выборов.<br />
Зато 6 ноября этот режим во всей красе продемонстрирует свою способность<br />
обучить весь мир неведомым доселе трюками искусства фальсификаций. Один<br />
из наших читателей описывает степень готовности режима следующим образом:<br />
«События, происходящие по мере приближения выборов показывают, что<br />
власти во имя фальсификаций готовы на любые «шоу»— представления».<br />
Комментарии излишни! Не следует забывать лишь одного. Пока в Азербайджане<br />
не будут проведены справедливые и демократические выборы; пока не будет<br />
сформировано демократическое правительство; пока доходы от эксплуатации<br />
и продажи природных ресурсов оседают в карманах «касты неприкасаемых»,<br />
в то время, как подавляющее большинство общества материально зависимы<br />
— общественно — политической стабильности в стране также не будет. Эту<br />
прописную истину знают все заинтересованные стороны, но не лишним будет<br />
напомнить об этом вновь. А что же оппозиция? Готова ли к выборам подлинная<br />
и реальная оппозиция? Однозначно ответить на этот вопрос сложно. Пока<br />
еще трудно определить, скажем так, с какого угла оппозиция подходит к<br />
приближающимся историческим выборам. С нашей позиции очевидно и ясно<br />
одно: если блок «Азадлыг» идет на выборы лишь с сугубо политическими<br />
целями и расчетами (и это — предел), то пропасть между оппозицией и народом<br />
только углубиться, а завоеванные до сей поры успехи — пойдут насмарку. Ведь<br />
в политике нет места для чистосердечности и искренности, в ней отсутствуют<br />
искренность целей и намерений. Политика — это компромиссы, соглашения,<br />
сделки, попросту — «алвер». Но если блок «Азадлыг» подходит к выборам<br />
как к исторической и национальной задаче, ставя интересы нации превыше<br />
всего, тогда будет место и для искренности, а народ не откажет и не скупится<br />
на веру и доверие. Оппозиция, в случае фальсификации результатов, используя<br />
конституционные права и защищая права граждан, возьмет и будет нести на себе<br />
бремя огромной ответственности. Как говорится в одной из сур Корана: «Если<br />
общество не в состоянии изменить себя, то и Всевышний его не изменит». Все<br />
ближе выборы… Все ближе — выбор.<br />
БОРЬБА ЗА ВЛАСТЬ В ГЕРМАНИИ, БОРЬБА СО СТИХИЕЙ В<br />
АМЕРИКЕ, БОРЬБА С ГОЛОДОМ В МИРЕ<br />
Мирза Хазар<br />
02.09.2005<br />
«Пустой желудок, пустая голова, пустой карман». Именно этой, на первый<br />
взгляд, жестокой шуткой начинает свое исследование под названием<br />
511
«Глобальный голод» влиятельный английский журнал “The Economist”.<br />
Смысл этого философского изречения в публикации британского журнала в<br />
том, что у людей с пустым желудком, голова и карман тоже бывают пустыми.<br />
Далее “The Economist” выражается еще более конкретно и пишет: «Без<br />
еды производительность бедняков еще ниже». Чтобы побороть бедность,<br />
нужно прежде всего покончить с голодом». Любопытная мысль, однако<br />
истина, высказанная со всей резкостью и обнаженностью, приводит в шок.<br />
Журнал пишет по этому поводу: «Население беднейших стран в среднем<br />
отстает в умственном плане от населения богатых. У некоторых читателей<br />
это заявление может вызвать шок, поэтому выскажемся иначе. Сегодня<br />
800 миллионов человек в мире не имеют нормального пропитания. Без<br />
полноценного питания человеческий организм (в том числе и мозг), не может<br />
развиваться нормально». Таким образом, предложенная “The Economist”<br />
формула принимает законченный вид: на пустой желудок и голова, и голова,<br />
и карман пусты. Чтобы избавить мозг и карман от пустоты, нужно прежде<br />
всего насытить желудок. Любопытно. Немцы никак не оправятся от шока.<br />
Возможно, немцы скоро придут вы себя, но политикам понадобится еще<br />
много времени, чтобы оправиться от сокрушительного удара, обрушившегося<br />
на них 18 сентября. 18 сентября 2005 года запомнится в истории Германии<br />
как день, когда произошло редкое событие. Необычность его заключается<br />
в том, что все три ведущие партии, проигравшие на выборах, вели себя как<br />
победители и одержавшие верх над своими соперниками — без какого-либо<br />
стеснения они выступали по телевидению с громкими заявлениями. Выборы<br />
18 сентября поставили Германию перед лицом сложного политического<br />
кризиса. Выборы 18 сентября не только подкосили надежды Герхарда Шредера,<br />
но обескуражили его соперников — христиан-демократов. Г.Шредер ради<br />
формирования правительства, которое бы пользовалось доверием большинства<br />
избирателей, пошел на внеочередные выборы и проиграл. Ангела Меркель<br />
и возглавляемые ею Христианско-демократический союз и Христианскосоциалистический<br />
союз шли на выборы воодушевленные, веря в свою победу<br />
— и тоже проиграли. Проигравшие теперь стараются сформировать крупную<br />
коалицию в составе Социал-демократической Герхарда Шредера и Христианскодемократического<br />
и Христианско-социалистического союзов. Стараться-то<br />
стараются, но договориться о канцлере им не удается. Шредер дает добро на<br />
создание большой коалиции при условии, что канцлером останется он сам.<br />
Проигравшая Меркель же отвечает, что согласна на крупную коалицию, если<br />
сама будет канцлером. Сыр-бор продолжается. Не видно конца борьбы за власть<br />
в Германии. Не видно конца и нападкам британской прессы против президента<br />
США Дж.Буша. Газета “The Guardian” имея в виду то обстоятельство, что<br />
Дж.Буш пытается противостоять ураганам «Катрина» и «Рита» чтением<br />
молитв в церкви, пишет: «Простите, господин президент, только предотвратить<br />
удар стихии молитвами и богослужением вряд ли удастся». Странная мысль.<br />
512
ВОЗВРАЩЕНИЕ КАРЛА МАРКСА<br />
Мирза Хазар<br />
29 .08. 2005<br />
Удручающей была прошедшая неделя. Реки, выйдя из берегов в ряде<br />
европейских стран, в том числе в Германии, Швейцарии, Австрии, Румынии<br />
и Польше, затопили многие населенные пункты. Разгул водной стихии<br />
парализовал жизнедеятельность городов и поселков. Будучи оторванными<br />
от внешнего мира некоторые села остались в изоляции, дома — снесены. В<br />
германской провинции Бавария все еще сохраняется риск наводнения. Но<br />
капризы природы не смогли остудить накал политической жизни. Напротив,<br />
поначалу политики даже попытались воспользоваться шалостями стихии, чтобы<br />
перейти в атаку на своих конкурентов. Мишенью нападок и критики со стороны<br />
канцлера Герхарда Шредера и Партии зеленых стал премьер-министр Баварии,<br />
председатель оппозиционной партии Христианско-социалистический союз<br />
(ХСС) Эдмунд Штойбер. Известно, что партия Штойбера — союзница партии<br />
Христианско-демократический союз (ХДС), выдвигающей Ангелу Меркел на<br />
пост канцлера. Г.Шредер и другие обвиняют Э.Штойбера в том, что не приняты<br />
своевременные меры, способные ослабить действия стихийного бедствия.<br />
Возможно, в чем-то они правы, но и сам Шредер должно быть хорошо знает,<br />
что человек бессилен перед силами природы. Знает, но не говорит. А кое-кто<br />
говорит. Любопытно, несмотря на объявление канцлером Шредером новых<br />
выборов, одобрение германским парламентом этого решения и интенсивный<br />
ход предвыборной кампании, Конституционный суд Германии только лишь<br />
25 августа объявил о законности досрочных выборов. Дело в том, что два<br />
депутата от Социал-демократической партии и Партии зеленых обратились<br />
в Конституционный суд с иском об антиконституционности проведения<br />
досрочных выборов с ходатайством об отменен принятого парламентом<br />
решения о выборах. Конституционный суд отклонил их иск. Любопытно.<br />
Самый авторитетный в Германии журнал «Шпигель» опубликовал на обложке<br />
очередного номера необычную фотографию незаурядной исторической<br />
личности — Карла Маркса, который пальцами показывает знак “V” (Victory —<br />
победа). Особенно любопытна надпись над фотографией, гласящая «Призрак<br />
Карла Маркса возвращается». Несмотря на то, что после его смерти прошло<br />
уже 122 года и неоднократные заверения о том, что его наследие брошено на<br />
свалку истории, Карл Маркс и его идеи вновь оказываются в центре внимания,<br />
— пишет журнал. По мнению журнала, тот факт, что по результатам последних<br />
опросов, проведенных как в Восточной, так и в западной Германии, К. Маркс<br />
занял третье место в списке самых выдающихся личностей Германии, говорит о<br />
многом. Странной была ушедшая неделя. 21 августа исполнилось 37 лет с того<br />
события, когда войска Варшавского договора оккупировали Чехословакию,<br />
положив конец пражской весне. Бывший глава польского государства Войцех<br />
Ярузельский, выступая по чешскому телевидению, впервые принес извинения<br />
513
за то, что его страна участвовала в разгроме демократического движения в<br />
Чехословакии, учиненном с помощью танков. В 1968 году В. Ярузельский был<br />
министром обороны Польши.<br />
АНДИЖАНСКОЕ БОЙНЯ И БУДУЩЕЕ АВТОРИТАРНЫХ РЕЖИМОВ В<br />
СНГ<br />
Подавление андижанского мятежа непременно войдет в череду самых гнусных<br />
злодеяний деспотического режима Ислама Каримова, занимая подобающее<br />
место среди не имеющих аналогов по количеству жертв и невиданной<br />
жестокости ужасных кровопролитий. Вместе с тем, узбекское восстание<br />
можно считать предвестником неминуемого краха диктатур и авторитарных<br />
режимов на постсоветском пространстве, в том числе, коммунистических<br />
«престолонаследников» — пережитков феодальной эпохи в Средней Азии<br />
и Кавказе, в первую очередь, в Азербайджане. Как и жестокая, безжалостная<br />
расправа над безоружными демонстрантами 15-16 октября 2003 года в Баку<br />
явилась образцовым примером боязни и страха алиевского режима перед<br />
свободной народной волей, также и подавление бунта в Андижане является<br />
результатом трусости и испуга Ислама Каримова. Бакинская трагедия<br />
обеспечила, хоть и временно, продолжение правления «гейдаровского» режима,<br />
правда, не без помощи и непосредственного участия заокеанских опекунов и<br />
покровителей. Но бесчеловечное обращение каримовского режима против<br />
участников акций в Андижане, является предтечей конца клановых режимов на<br />
просторах бывшего Советского Союза, являясь наглядным примером того, что<br />
носящие в себе, словно клеймо, феодальные и олигархические черты, клановые<br />
режимы, наконец, испускают дух. Ислам Каримов отдавая трусливый приказ<br />
расстреливать мирных соотечественников, подписал решающий приговор не<br />
только себе, но и другим уродливым диктатурам Средней Азии и Азербайджана.<br />
Причем ташкентский диктатор сделал это столь громко, что его не могли не<br />
услышать в Астане, Ашхабаде, но более всего — на противоположном берегу<br />
Каспия — в Баку. В первую очередь те, кто не устает копить всевозможные<br />
богатства и никак не насытится ими. Отныне роли меняются. Вечно<br />
запугиваемое большинство освобождается от власти страха. Удерживающее с<br />
1993 года народ в страхе большинство теперь само мечется между страхом и<br />
ужасом. Азербайджан накануне революции.<br />
P.S. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in bəzi şərhlərini ruscaya M. Əfəndiyev tərcümə edib. Данные<br />
комментарии были переведены на русский язык М. Эфендиевым.<br />
514<br />
***
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>lə bağlı rus dilində rəylər, məktublar,<br />
müsahibə və məqalələr<br />
ИНТЕРВЬЮ МИРЗЫ ХАЗАРА ГАЗЕТЕ «БОЗГУРД»<br />
04 Мар 2004<br />
Уважаемый Мирза Хазар, после Вашего ухода с «Радио Свободы» лишь<br />
однажды появилась информация о Вас, когда Вы находились в Баку. Учитывая<br />
читательский интерес и то, что Вы не наладили широкой связи с масс-медиа<br />
страны, мы адресуем Вам следующие вопросы. Заранее от имени газеты и её<br />
читателей выражаем Вам свою признательность.<br />
Вопрос: Недавно Вы говорили, что решили остаться и работать в Азербайджане.<br />
Когда Вы намерены осуществить Вашу идею?<br />
Ответ: Да, я с 15 января до 14 февраля находился в Баку. Моя цель состояла<br />
в том, чтобы рассмотреть условия осуществления моих проектов, провести<br />
встречи, собрать необходимую информацию. Я и сейчас не скрываю намерений<br />
жить и работать в Азербайджане. Но для этого мне нужно создать определенные<br />
условия для жизнедеятельности. Как только это осуществится все разрешится<br />
само собой.<br />
Вопрос: Устраивает ли Вас нынешняя деятельность «Радио Свободы»?<br />
Ответ: После того, как покинул Прагу, я не слушал передачи этого радио и не<br />
интересовался их деятельностью. Поэтому не могу дать соответствующую<br />
оценку.<br />
Вопрос: За какими печатными изданиями, выходящими в Азербайджане вы<br />
следите?<br />
Ответ: В основном посредством сети Интернет постоянно слежу за всеми<br />
газетами, у которых есть свои сайты. Основной источник информации для меня<br />
— местная и зарубежная пресса, журналисты, а также поддерживаю связь по<br />
телефону с официальными лицами и представителями оппозиции.<br />
Вопрос: Как Вы оцениваете нынешнее состояние азербайджанской<br />
515
журналистики с точки зрения, как материально-технического оснащения, так и<br />
профессионализма?<br />
Ответ: Профессионализм и материально-техническая база — это разные<br />
понятия. Материально— техническое обеспечение не всегда ведет к<br />
профессионализму и наоборот высокий профессионализм не зависит от<br />
материально-технической базы. Невзирая на уровень профессионализма,<br />
Азербайджанские журналисты введены в болото искусственного разделения<br />
на «классы». Это болото отражается на их творческой и профессиональной<br />
деятельности. Мне кажется, что это разделение действительно искусственно и<br />
преследует цель в зародыше задушить независимый ум, свободные мысль и волю,<br />
хотят, испытывая журналистов «хлебом» превратить их в чиновников. Когдато<br />
советский режим добился этого. Была создана армия журналистов, которые<br />
не могли отойти ни на шаг от линии партии. Любопытно, что режим, который<br />
превратил классовую борьбу в идеологию, создал классы и среди журналистов,<br />
сумев заставить их зависеть от своей воли. Сегодня в Азербайджане мы стали<br />
свидетелями этой старой болезни. Если эта классовость, т.е принцип «разделяй<br />
и властвуй» вначале был еле уловим и в рамках приличия, то теперь уже не<br />
делается даже попыток скрывать это. Это можно видеть и во властном и в<br />
оппозиционном лагерях. Странная ситуация сложилась. По этой причине<br />
оценивать нынешнее, как вы говорите, «состояние» азербайджанской<br />
журналистики очень трудно. Потому что, откровенно говоря, никакого<br />
«состояния»— нет. Азербайджанская журналистика все еще в стадии поиска<br />
и развития, и мне кажется, в ближайшие годы она не сможет перейти эту<br />
стадию. Для развития журналистики нужно призвать на помощь носителей не<br />
политических, не амбициозных, здоровых, идеалистических ценностей.<br />
Вопрос: Вы хотели создать радио на азербайджанском языке. Но прошло<br />
уже достаточно времени, но Вы не осуществили эту идею. Вдобавок после<br />
нескольких выпусков приостановлена и газета. Что Вы можете сказать по этому<br />
поводу?<br />
Ответ: Во время пресс-конференции в Баку 16 января я отметил, что открытие<br />
радио имеет место в моем проекте. Но о точной дате я не высказывался.<br />
Открытие радио все ещё стоит на повестке дня. Я не отказывался и не намерен<br />
отказываться от этого. Радио «Голос Мирзы Хазара» выйдет в эфир. А газету я<br />
выпускал, будучи в Баку, чтобы ознакомиться с газетным делом. После выхода<br />
двух номеров мне пришлось уехать из Баку. Но в скором будущем выпуск газеты<br />
возобновиться.<br />
Вопрос: При создании медиа— группы Вы отмечали, что она будет<br />
516
финансироваться за Ваш личный счет. Каково Ваше нынешнее финансовое<br />
положение и будете ли Вы искать другие источники финансирования при<br />
реализации Ваших проектов?<br />
Ответ: При создании медиа-группы и после я использую лишь свои собственные<br />
финансовые возможности. Мне 56 лет. До сих пор, кроме отца, я ни у кого не<br />
просил денег. Поэтому те, кто говорит о моих намерениях воспользоваться<br />
финансовыми ресурсами Азербайджана, ошибаются. Я не намерен жить за счет<br />
Азербайджана. Прошу понять меня правильно. Я это говорю только потому, что у<br />
меня нет и не было никакой материальной зависимости от Азербайджана.<br />
Вопрос: В какой стране протекает в данный момент Ваша деятельность?<br />
Ответ: В данный момент — я в Германии, рядом с семьей, и моя деятельность<br />
продолжается здесь.<br />
Вопрос: Одним из оснований Вашего увольнения с «Радио Свободы» было<br />
освещение событий 20 января. Сейчас имеют ли место проблемы , с выходом в<br />
свет информации про Азербайджан?<br />
Ответ: Пока никто не мешает мне распространять правдивую информацию об<br />
Азербайджане с помощью моего интернет-сайта. Надеюсь, и не помешают. Если<br />
даже попытаются, со своей дороги я не сверну.<br />
Вопрос: На днях обратило на себя внимание Ваше отсутствие на 70 —ем<br />
юбилее памяти Халил Рза Улутюрка?<br />
Ответ: Покойного Халила Рза я знал ещё с 70-х годов, и всегда с почтением<br />
относился к его личности и творчеству. В последний раз я с ним встречался<br />
в Баку, незадолго до его смерти. Я бы с удовольствием принял бы участие в<br />
этом мероприятии. Но к сожалению, я не был ни осведомлен и не приглашен.<br />
Причину этого спросите у организаторов юбилея. Я очень сожалею…<br />
Канан Ровшаноглу<br />
ГАЗЕТА «БОЗГУРД» 04 Мар 2004<br />
Голос Свободы — «Азадлыгын Сэси» — Это Голос Мирзы Хазара<br />
Интервью Фариды Юсифовой с Мирза Хазар для портала Gorskiye.ru и для<br />
других публикаций горских евреев.<br />
517
“Мирза Хазар cо всей смелостью настоящего азербайджанского патриота<br />
он боролся за лучшую долю для своих соотечественников. Он мог бы этого<br />
не делать. Мог бы. Ему, с его американским гражданством и еврейской<br />
национальностью, легче легкого было бы забыть про свое азербайджанское<br />
прошлое и делать то, чего от него требовали боссы. Но он не смог, не<br />
вытерпел. Видимо, потому, что в его сердце навсегда осталась любовь<br />
к земле, которая его взрастила. Увольнение Мирзы Хазар — это наш<br />
общий проигрыш, потому что мы потеряли больше, чем честный<br />
последний источник распространения информации. Это поражение всех<br />
азербайджанцев, где бы они ни жили. Потому что пострадал большой<br />
патриот, чья единственная вина заключалась в том, что он слишком сильно<br />
любил свою родину.<br />
(Эльмар Гусейнов, журнал «Монитор», сентябрь 2003)<br />
Делая журналистские поиски, расследования, знакомясь с очередным<br />
ученым, художником, поэтом, или просто хорошим человеком, я не перестаю<br />
удивляться, простате и гениальности, неординарному уму, уникальности и<br />
ко всему этому и острому юмору моих соплеменников. Вот и на этот раз мне<br />
повезло. Я познакомилась с Мирзой Хазар известным радио журналистом —<br />
комментатором, проработавшим на радиостанции «Азадлыг — Свобода»<br />
более 27 лет.<br />
Уважаемый Мирза раскажите немного о семье, чем занимаются Ваши дети,<br />
пошли они по вашим стопам!?<br />
У меня трое детей. Старшая дочь Севда получила образование в американском<br />
университете Мериленда и завершила учёбу в хайфском университете в<br />
Израиле. Она работает на одной компютерной фирме в Мюнхене. Сын Мушвиг<br />
получил образование в американских университетах Мериленда и Техаса, а<br />
завершил учёбу в Лондоне в Ричмонд колледже. Работает в Мюнхене. Младшая<br />
дочка Сабрина окончила американский университет в Париже. Работает на<br />
фирме по PR (Public Relations), и одновременно пишет статьи для различных<br />
публикаций в Мюнхене и Америке. В каком -то смысле можно сказать, что<br />
Сабрина пошла по моим стопам. Супруга Таxира тоже родилась в Гёйчае,<br />
закончила факультет азербайджанского языка и литературы Азербайджанского<br />
Педагогического Института им. Ленина. 1981-2003-х годах была внештатным<br />
сотрудником на радиостанциях «Свобода» в Мюнхене и в Праге, а также на<br />
«Голосе Америки» в Вашингтоне.<br />
518
Над каким проектом Вы сейчас работаете?<br />
С тех пор как меня уволили с радиостанции, я занимаюсь выпуском website<br />
«Голос Мирзы Хазар» на азербайджанском, русском и английских языках. Это<br />
дает мне возможность заниматься творческой работой. Website очень популярен<br />
среди азербайджанцев, в Азербайджане, и за его пределами. Новый проект, над<br />
которым я работаю в настоящее время — это Интернет Радио «Голос Мирзы<br />
Хазар». Это будет первое Радио на азербайджанском языке в интернете.<br />
Ваше увлечение, хобби?<br />
Моё хобби — это творческая работа, если можно так сказать — писать,<br />
анализировать, переводить.<br />
Что духовно и эстетически давала работа на радиостанции «Свобода».<br />
Кто были Ваши слушатели?<br />
Радиостанция под названием «Свобода» исторически прошла через<br />
несколько стадий развития. Первая стадия — холодная война между Западом<br />
и Востоком, когда «Свобода» играла роль рупора свободы слова, рупора<br />
борьбы с коммунистическим тоталитаризмом, рупором народов и народностей<br />
стремяшихся к независимости от Советского Союза.<br />
Эта была стадия, когда у нас была определенная и ясная цель, а также (что самое<br />
главное) полная свобода мышления, свобода слова, свобода творчества. В этой<br />
ситуации мы получали и духовное и эстетическое наслаждение от проделанной<br />
работы.<br />
Вторая стадия это начало распада СССР, распад СССР и появление 15-<br />
ти независимых государств на территории бывшей советской империи<br />
(с января 1990 года по январь 1994-го года). Азербайджнская редакция<br />
радиостанции «Свобода» (Азадлыг) стала известна широкой общественности<br />
в Азербайджане именно во время событий 20-го января 1990-года, когда<br />
советские войска вторглись в Баку с целью подавления национальноосвободительного<br />
движения в Азербайджане. Азербайджан в тот момент уже<br />
фактически вышел из-под контроля Кремля. И Горбачев дал приказ о вторжении.<br />
Каким образом, советское руководство пыталось завершить вторжение в<br />
Баку и восстановить свой контроль над Азербайджаном?<br />
519
Главным в плане вторжения в Баку был вывод из строя государственного радио и<br />
телевидения Азербайджана, а также приостановление выпуска газет.<br />
Втихую, лишая общественность как внутри, так и за границей возможности<br />
получить какую-либо информацию о том, что твориться в Баку. Благодаря<br />
моим стараниям, этот план им не удался. Невзирая на указания и<br />
критику американской администрации радиостанции, я решил сломать<br />
информационную блокаду вокруг преступлений советских войск в Баку.<br />
Начиная с первых часов вторжения, я день и ночь не отлучался от микрофона<br />
делал все возможное и невозможное, чтобы не оставить азербайджанцев<br />
одних на поле. КГБ СССР перехватывал передачи, переводил на русский и<br />
английский язык, отправлял в Вашингтон с требованием положить конец моим<br />
передачам. Уже 25 января 1990 года делегация Президиума Верховного Совета<br />
СССР выехала в Америку. И на пресс-конференции в Вашингтоне обвинила<br />
меня в разжигании страстей в Баку. Была создана специальная комиссия, при<br />
Управлении по международному радиовещанию США в Вашингтоне, с целью<br />
расследования моих действий во время январских событий. Всё это закончилось<br />
устным предупреждением.<br />
Если можно расскажите о Вашем увольнении<br />
Спустя 13 лет, передачи январских событий 1990 года сыграли немалую роль<br />
в моем увольнении. Одним из пунктов «обвинения» против меня был пункт,<br />
где говорилось, что первый раз я нарушил политическую линию радиостанции<br />
именно в январе 1990-го года.<br />
А в 2001 — ом году началась новая стадия в истории радиостанции, когда была<br />
создана пропасть между названием и смыслом (миссией) этой радиостанции.<br />
Давление сверху, цензура, преследование, травля, шантаж, клевета и т.д.<br />
стало обычным орудием против меня лично, а также других ветеранов радио<br />
Свобода. Эти обвинения и заявления, выглядели комично, а может быть<br />
трагикомично. Mеня открыто обвиняли за критические комментарии и статьи<br />
против авторитарного режима в Азербайджане, за статьи и передачи в зашиту<br />
свободы слова, в защиту политзаключенных, за передачи, раскрывающие<br />
многочисленные факты коррупции в государственном аппарате Азербайджана.<br />
В свое время, в начале 90-х годов руководство радиостанции критиковало<br />
меня за то, что я давал микрофон Гейдару Алиеву, оно требовало остановить<br />
эти передачи. Рискуя работой я в течении 3-х лет давал ему возможность<br />
высказывать свое мнение т.к. он был в оппозиции и не имел выхода на<br />
источники информации. Спустя несколько лет, администрация радиостанции<br />
520
уже осуждала меня за то, что я критикую авторитарный режим созданный<br />
в Азербайджане Г. Алиевым. Интересно, что первое предупреждение по<br />
поводу критических передач против авторитарного режима в Азербайджане, я<br />
получил, когда посол США в Баку Стенли Эскудеро в июне 1997-го года послал<br />
официальный протест в госдепартамент и на радиостанцию, обвиняя меня в<br />
том, что мои передачи критически относились к руководству Азербайджана.<br />
Обо всем этом можно только сожалеть. На основе этого факта можно<br />
наблюдать интересную «эволюцию» взглядов на диктатуру, авторитаризм и<br />
демократию в некоторых кругах западного мира. Таким образом, радиостанция<br />
Свобода, уходила все дальше и дальше от «Свободы». Она также прошалась<br />
с чувством простой логики, и в конечном итоге превратилась в «эхо»<br />
местных государственных радиостанций. Американское руководство в 2002-<br />
м году решило, что мне нет места в этой новой радиостанции. Я пытался<br />
сопротивляться. Это была неравная борьба. Я жаловался в инстанции в<br />
Вашингтоне, а также в еврейские организации. Но бесплодно.<br />
В сентябре 2003-го года, после 27 лет работы на радиостанции я был буквально<br />
выброшен на улицу.<br />
Не жалеете ли Вы о том, что большую часть своей жизни посвятили этой<br />
работе?<br />
Нет, не жалею. Это судьба. Никому не дано управлять ею это она управляет<br />
нами. Я считаю, что эта была моя судьба.<br />
Как вы рискнули уехать за границу в те трудные годы и работать там, когда<br />
шла холодная война между Америкой и СССР?<br />
Да, Вы правы, это был риск. Но трудности с работой в Израиле заставили меня<br />
пойти на этот риск. Это были действительно трудные годы. Опасные годы. Шла<br />
холодная война. Иногда она становилсь «жаркой». Особенно на радиостанции,<br />
которая была на переднем фронте этой войны. К примеру, в 1956-м году первый<br />
шеф азербайджанской редакции радиостанции «Свобода» — Абдурахман<br />
Фаталибейли — был убит топором прямо в своей квартире агентом советского<br />
КГБ. Было опасно. Было трудно. Но я решил продолжать работу и выполнять<br />
свою миссию.<br />
Я часто посещаю Ваши интернет сайты, у Вас есть своя газета «Mirzә<br />
Хәзərin sәsi» — «Голос Мирзы Хазара», не трудно ли содержать несколько<br />
сайтов и газету при Вашей занятости?<br />
521
Я безработный. Это мой официальный статус. Я пытаюсь не выводить себя из<br />
колеи. У меня три сайта, а газету я выпускал в Баку в январе-феврале 2004-го<br />
года. В январе 2004-го года я поехал в Баку в надежде обосноваться там и создать<br />
себе работу. Отдав 27 лет своей жизни, служа интересам азербайджанского<br />
народа, я ожидал, что мне дадут возможность заняться, чем-либо там. Но, к<br />
сожалению, мне не дали возможности работать, сказав, чтобы я немедленно<br />
закрыл газету и покинул Азербайджан. А то в противном случае… Это очень<br />
просто в Азербайджане… Я так и сделал. Остановил газету и выехал из Баку.<br />
Меня вынудили немедленно покинуть Азербайджан. 14 лет после января<br />
1990-го года, в феврале 2004 года я покинул Баку, второй раз… Это была<br />
благодарность (за мои заслуги перед Азербайджаном и азербайджанским<br />
народом) со стороны власти имущих в Азербайджане…<br />
Мир меняется, люди меняются, и меняются быстро, иногда в мгновение. Жаль,<br />
очень жаль…<br />
Живя в Галуте соблюдаете ли Вы еврейские традиции, чувствуете себя<br />
евреем?<br />
Нет, честно говоря, я не так уж соблюдаю еврейские традиции. Я могу сказать,<br />
что знаю «Евангелие» не хуже чем ученый христианин, и «Танах» не хуже<br />
чем ученый еврей. 8 лет из моей жизни я посвятил переводу «Евангелия» и<br />
«Танаха». Часто приходилось работать по 18 часов в день. Кроме «Евангелия»<br />
и «Танаха» мною переведены «Библия в картинках», а также другие короткие<br />
рассказы из Библии. Интересно что, летом 1989-го года азербайджанские<br />
интеллектуалы узнавшие о моей переводческой деятельности попросили меня<br />
перевести «Коран». Я согласился. В то время «Коран» не был переведен<br />
на азербайджанский язык. И я на самом деле начал перевод, даже озвучив<br />
переведенную мною часть текста. Но, вскоре получив информацию, что над<br />
переводом «Корана» работает группа переводчиков из Академии Наук<br />
Азербайджана под руководством покойного академика Зия Бунятова, я<br />
остановил работу над переводом.<br />
Занимаетесь ли вы общественной работой? Ваше кредо? Цель в жизни?<br />
Я считаю что, работа, которую я делаю сейчас и есть общественная работа. Так<br />
как я не зарабатываю на выпуске website — или же газеты. Наоборот я расходую<br />
из своего кармана. Цель жизни? Как ни странно, мне кажется, что за 58 лет своей<br />
физической жизни в этом мире я духовно прожил не одну жизнь, а несколько<br />
522
жизней. И я продолжаю еще жить…<br />
Что можете пожелать нашим читателям?<br />
Я желаю каждому счастья, здоровья и удачи в жизни.<br />
Большое Вам спасибо Мирза за то, что любезно согласились ответить на<br />
вопросы.<br />
P.S. Несмотря на то, что радиостанция «Свобода» уже давно ушла в прошлое,<br />
но патриотический голос Мирзы Хазар знают и помнят по радио «Свобода».<br />
Слава о его голосе звучит повсюду. В сентябре 2005-го года телеканал под<br />
названием «Азадлыг» вышел в эфир заграницей. Сотни тысяч поклонников<br />
Мирзы Хазар имели возможность не только услышать его голос, но и видеть его<br />
самого. Накануне парламентских выборов в Азербайджане — сигнал телеканала<br />
«Азадлыг» был заглушен с территории Азербайджана…<br />
В канун дня рождения Мирзы Хазар, хочу поздравить и пожелать ему здоровья,<br />
творческих успехов, и увидеть много радостных дней от детей и внуков.<br />
Фрида Юсуфова<br />
Израиль<br />
Опубликовано в портале Gorskiye.ru 10 декабря 2005<br />
МИРЗУ ХАЗАРА УВОЛИЛИ С РАБОТЫ ЕГО «ВИНА» СОСТОИТ В<br />
ТОМ, ЧТО ОН ОСВЕЩАЛ СОБЫТИЯ 20 ЯНВАРЯ<br />
Р.МИРКАДЫРОВ, МЯТИН ЯШАРОГЛУ<br />
Зеркало. Баку<br />
04.09.2003<br />
Вчера руководитель азербайджанской редакции радиостанции «Азадлыг»<br />
Мирза Хазар после многолетних трудов в вышеназванной станции был уволен<br />
с работы. Для того, чтобы узнать причину этого, «Зеркало» связалось с ним.<br />
Мирза Хазар, подтверждая информацию о его увольнении, отметил, что через<br />
523
три месяца ничто не будет связывать его с «Азадлыг». Так как руководство<br />
радиостанции, по словам Мирзы Хазара, сделало «доброе дело» для него и<br />
распорядилось, чтобы в течение трех месяцев он получал зарплату.<br />
Отвечая на вопрос о причинах увольнения, экс-руководитель азербайджанской<br />
редакции «Азадлыг» сказал, что обвинения настолько нелогичны, что даже сам<br />
не понимает истинную причину своего изгнания. «В прошлом году в нашем<br />
эфире шла передача «Голоса с Юга» («Джянубдан гялян сясляр»). После<br />
первой же передачи руководство, прочитав переводный вариант, заявило, что<br />
она не не вяжется с политикой радиостанции. В результате я остановил передачу.<br />
Теперь, спустя год, говорят, что зачем ты вообще давал эту передачу в эфир.<br />
Однако им этого повода показалось мало и они, в поисках новых, вернулись<br />
почти на 14 лет назад. Мне говорят, что во время январских событий 1990 года<br />
я своими репортажами, которые, кстати, слушал весь мир и получал о трагедии<br />
достоверную информацию, нарушал политику радиостанции», — отметил<br />
Мирза Хазар.<br />
По утверждению уже бывшего главы азербайджанской службы, в самом приказе<br />
причины увольнения указаны дежурными в таких случаях фразами: «Якобы<br />
я пустил на самотек работу редакции, не следил за тем, чтоб выдерживались<br />
временные рамки журналистами во время репортажей, и так далее. Но все это<br />
вряд ли можно воспринимать серьезно. А истинные причины моего увольнения<br />
можно найти в письменной характеристике, в которой дается оценка<br />
деятельности каждого работника. В этой характеристике они меня обвинили в<br />
том, что я пустил в эфир передачу «Голоса с Юга» и занял неверную позицию в<br />
освещении событий 20 Января».<br />
Мирза Хазар заявил, что ни одна должность не записана за кем-то навеки. «Но<br />
меня не только сняли с должности, а вообще лишили работы. Мне же 55 лет, 27<br />
из которых я посвятил этой работе», — сказал он.<br />
При этом, отвечая на вопросы «Зеркала», М.Хазар отмел мысль, что<br />
одной из истинных причин его увольнения была его позиция по процессам,<br />
происходящим в Азербайджане: «Дело в том, что я уже давно не выступаю<br />
даже с комментариями по процессам, происходящим в Азербайджане. В той же<br />
годовой характеристике они отметили, что в этих комментариях было слишком<br />
личной позиции. Но дело в том, что в профессиональном кодексе сотрудников<br />
радиостанции указывается на их право выступать с комментариями по<br />
событиям.<br />
Я не верю, что какая-либо политическая сила в Азербайджане, будь она у власти<br />
или же в оппозиции, захотела бы моего увольнения за передачу «Голоса с Юга»<br />
и мою деятельность во время событий 20 Января».<br />
524
«По паспорту я вроде бы стрелец, а на самом деле скорпион»<br />
Редакция Vesti.Az продолжает рубрику «Как молоды мы были», в рамках<br />
которой сделан экскурс в раннюю молодость известных нам людей. Гостями<br />
рубрики становятся писатели, поэты, люди искусства, политики и спортсмены.<br />
Одним словом, люди, которых мы хорошо знаем, уважаем и любим. Как прошла<br />
молодость? Какие мгновения были яркими? Какой след оставила первая любовь?<br />
Ответы на эти и другие вопросы, связанные с молодостью, вы узнаете от этих<br />
людей.<br />
Очередной гость рубрики «Как молоды мы были» — известный журналист,<br />
публицист и издатель, переводчик Библии на азербайджанский язык Мирза<br />
Хазар<br />
Микаилов Мирза Керим оглу родился 29 ноября 1947 года в Гёкчае. В 1973<br />
году окончил юридический факультет Азербайджанского государственного<br />
университета и до января 1974 года работал адвокатом в Сумгайыте, а в<br />
июне того же года эмигрировал в Израиль. В 1975 г. прослушал специальные<br />
курсы в Тель-Авивском университете для прибывших из СССР юристов. В<br />
дни январской трагедии 1990 года в Баку очень многое сделал для прорыва<br />
введенной советским руководством информационной блокады Азербайджана,<br />
распространения правды о зверствах советской армии в Баку, в дальнейшем<br />
прилагал усилия для демократизации Азербайджана. В 1985-87 гг. работал<br />
директором азербайджанской редакции радиостанции «Голос Америки», а с<br />
1987-го по 2003-й — «Радио Свобода» (Radio Free Europe/Radio Liberty). В<br />
1975-1984 гг. по заказу стокгольмского Института переводов Библии перевел<br />
Библию на азербайджанский.<br />
— У некоторых день рождения совпадает с какой-то знаменательной датой,<br />
или же просто связана с воспоминаниями. А у вас?<br />
— Думаю, что важнейший момент, связанный с днем рождения — это именно<br />
факт нашего рождения в этот день. Хотя лично у меня не все однозначно:<br />
моя покойная мать говорила, что на самом деле я родился 29 октября, но<br />
свидетельство о рождении выдали слишком поздно, и поэтому дату указали<br />
на месяц позже. Эта ошибка привела к путанице и в моем знаке зодиака — по<br />
паспорту я вроде бы стрелец, а на самом деле скорпион.<br />
— Был ли в вашей жизни случай, вспоминая который вы все еще не можете<br />
удержать слезы?<br />
— Печальные воспоминания все еще сопровождают меня. Моего брата Чингиза<br />
525
в 9 лет на нашей улице сбила машина. Когда мне было 12 лет, мой двоюродный<br />
брат Джумшуд в 24 лет попал в Гёкчае в аварию и погиб. Моя сестра Севда упала<br />
из окна нашего бакинского дома и разбилась, когда ей было только 5 лет. Другой<br />
мой брат, которого родители в честь погибшего также назвали Чингизом, умер<br />
в 43 года. Отца мы похоронили в 67 лет, мать в 65 лет вдали от родины, и при<br />
мысли об этом я не могу удержать слезы.<br />
Уже многие годы меня преследует по ночам кошмар январской трагедии 1990-го<br />
года. Каждая минута этой трагедии, плач, причитания людей, к которым я в те<br />
дни звонил, до конца жизни будут со мной. Очень тяжело одному человеку нести<br />
весь этот груз.<br />
— Какой день в вашей жизни вы хотели бы прожить вновь, а какой —<br />
изменить?<br />
— Дней, которые я хотел бы пережить повторно, много. Но ни один из<br />
прожитых дней я не хотел бы изменить.<br />
— О чем в Азербайджане больше всего тоскует Мирза Хазар?<br />
— О бакинском воздухе…<br />
Турал Талехоглу<br />
10.11.2010<br />
Азербайджан из-за рубежа<br />
видится нефтяным султанатом — Мирза Хазар<br />
Мирза Хазар — личность в Азербайджане более чем известная. С 1987 по 2003<br />
год он работал в радиостанции «Свобода», был директором азербайджанской<br />
редакции радиостанции «Голос Америки». Известный далеко за пределами<br />
Азербайджана, популярный журналист призывал азербайджанцев к свободе<br />
и демократии, распространял правду о нашей республике по всему миру.<br />
Голос Мирзы Хазара, вещающий из Вашингтона, для раздавленного танками,<br />
расстрелянного пулями Азербайджана, в январе 1990 г., был едва ли не<br />
единственным голосом надежды и утешения. Покинув радиостанцию в 2003<br />
году, в январе 2004 г. в Баку он основал газету и одноименный web-site «Голос<br />
Мирзы Хазара» (The Voice of Mirza Khazar), который знакомит посетителей<br />
526
с комментариями и новостями на трех языках (азербайджанском, русском и<br />
английском). Кроме этого, в декабре 2005 г. открылось Интернет-радио «Голос<br />
Мирзы Хазара» и каждый желающий вновь может прослушать комментарии<br />
Мирзы Хазара, услышать его характерный голос.<br />
Мирза Хазар (Микаилов Мирза Керим оглу) подолгу жил и учился в разных<br />
странах: прошел несколько специальных курсов по менеджменту и языку в<br />
Англии, США и Германии. Он владеет азербайджанским, русским, английским,<br />
немецким, ивритом, турецким. По заказу Института по переводу Библии в<br />
Стокгольме (Швеция) с 1975 по 1982 гг. Мирза Хазар занимался переводом<br />
Евангелия (Новый Завет) и Торы (Ветхий Завет) на азербайджанский<br />
язык. Евангелие в его переводе было впервые издано в 1983 г. и пять раз<br />
переиздавалось в последующие годы. Перевод Танаха так и не был напечатан<br />
и ждет своей публикации. Хорошо известны его исследовательские статьи и<br />
комментарии о политической и экономической ситуации в Азербайджане, а<br />
также в других республиках бывшего СССР. Они публиковались в разные годы<br />
в газетах и журналах Азербайджана, Турции, Чехии и других стран. На исходе<br />
шестого десятка лет голос Мирзы Хазара вновь призывает к служению Свободе,<br />
длиною в целую жизнь.<br />
Мирза Хазар дал эксклюзивное интервью для «Северного Кавказа»:<br />
— Каким видится Азербайджан из-за рубежа?<br />
— На этот вопрос отвечу коротко. В самом Азербайджане эта страна может<br />
казаться иначе, но из-за рубежа азербайджанское государство кажется<br />
державой, все более напоминающей нефтяной султанат. С каждым днем<br />
внешние проявления демократии в Азербайджане становятся все невидимее,<br />
авторитаризм же цветет и развивается.<br />
— Вы внимательно отслеживаете события в Азербайджане, знаете о том,<br />
что популярный сайт Day.az был «продан» и в каком состоянии он теперь<br />
находится. Вам известно о временном прекращении работы ANS, лишении<br />
возможности западным радиостанциям вещать на национальных FMчастотах.<br />
Как известно, 18 марта будет проведен референдум о внесении<br />
в конституцию фундаментальных изменений. О каких политических<br />
процессах говорят эти события?<br />
— Мне хорошо известно о последних событиях в Азербайджане. Происходящее<br />
говорит о стремлении ограничить критику, задавить оппозицию, заставить<br />
общество отказаться от права на сопротивление, подчинить страну и<br />
народ одной семье, и провести мартовский референдум, чтобы править<br />
Азербайджаном безгранично. Ограничения, накладываемые на прессу и<br />
527
электронную медиа, прекращение работы неугодных СМИ, изгнание западных<br />
радиостанций из национального FM-диапазона, содержание журналистов<br />
под стражей ведут страну к авторитаризму, становлению монополярной<br />
системы правления. Запад же в своей внешней политике во главу угла<br />
ставит не демократию, а нефть и газ. Запад молча взирает на происходящее<br />
в Азербайджане, и это способствует продолжению нынешней политики<br />
азербайджанской власти.<br />
— В этом году ожидается заключение мира с Арменией, на основе<br />
Мадридских принципов. Чем это может обернуться для Азербайджана?<br />
— Не верю, что в этом году будет подписано мирное соглашение на основе<br />
Мадридских или каких-либо иных принципов. Я реалист. Достижение<br />
мира вокруг Карабаха больше зависит от западного мира и России, чем от<br />
Азербайджана и Армении. Ошибочные действия М.Саакашвили и вызванное<br />
этим возвращение России на Кавказ в качестве активного игрока привело к<br />
появлению на Южном Кавказе совершенно новой ситуации. В результате этих<br />
событий урегулирование абхазского и югоосетинского конфликтов перенесено<br />
в далекую и чрезвычайно туманную перспективу. С августа 2008 года Россия<br />
и Запад встали на Кавказе лицом к лицу. Увеличилось значение основного<br />
партнера Армении — России, в процессе карабахского урегулирования. Запад,<br />
противодействующий желанию Ирана создать ядерное оружие, зависит от<br />
России, и поэтому Вашингтон ограничен в возможности давить на Москву как в<br />
карабахском вопросе, так и в решении кавказских конфликтов вообще. Учитывая<br />
все сказанное, приходится признать, в какой сложный узел связано карабахское<br />
урегулирование.<br />
— Вы — опытный радиожурналист, слушая которого сформировалось<br />
целое поколение азербайджанцев. Как вы оцениваете нынешних<br />
журналистов азербайджанского радио?<br />
— После окончания работы в Праге, на радио «Азадлыг», я шесть лет не<br />
слушаю радиопередачи. Пять лет я не был в Баку, и не имею возможности<br />
слушать азербайджанское радио и смотреть телевидение. Всю нужную<br />
мне информацию я получаю из других источников. Дикторская школа,<br />
профессионализм, системы контроля и положительные ценности, характерные<br />
для журналистов, способствовавших развалу СССР, ныне утеряны. Очень<br />
жаль… Журналисты, поступающие в 70-х годах на работу в радио «Свобода»,<br />
должны были владеть профессиональными способностями брать интервью,<br />
писать аналитические статьи, обзоры, переводить, и может быть, в первую<br />
очередь иметь соответствующий голос, дикторскую культуру и произношение,<br />
уметь пользоваться микрофоном. Новые кадры допускались в эфир только<br />
528
после полного владения этими навыками, на что у них уходили иногда месяцы<br />
обучения и тренировок. В некоторых редакциях некоторые люди добивались<br />
права подойти к микрофону по 1-2 года. В те годы было важно умение писать, но<br />
умение довести написанное до слушателя было вдвойне важнее. Вот все, что я<br />
могу ответить на вопрос о современных радиожурналистах…<br />
Кямал Али, PORTAL Северный Кавказ 16.03.2009<br />
Заглушенный голос “Свободы”<br />
Нас обманули! Нам говорили, что только в СССР есть политическая цензура,<br />
нет свободы слова и что любого, посмевшего иметь свое мнение, система<br />
сломает. А вот там — по другую сторону железного занавеса — все по-другому.<br />
Каждый день, точнее, каждую ночь интеллигентные советские люди включали<br />
радиоприемники и слушали хриплые “голоса”, заглушаемые советской системой<br />
глушения. Для нас это был глоток правды. Трудно переоценить влияние<br />
“голосов” на формирование общественного мнения. Нам тогда казалось, что<br />
люди, там работающие, — это высокие и светлые диссиденты, борющиеся<br />
с антинародным режимом. Помню, как двадцать первого января 1990 года<br />
дрожащий от негодования голос вел радиорепортаж о зверствах, учиненных<br />
советской военщиной на улицах Баку, — в то время, как по всему миру<br />
раскручивали мыльную оперу про зверства азербайджанцев и спасение армян<br />
советской армией. С волн радио “Азадлыг” мы слышали правду. И неизвестно<br />
скольких людей спас от разрыва сердца этот голос. Этот голос принадлежал<br />
Мирзе Хазару — человеку, уехавшему из Азербайджана, но так не сумевшему<br />
вычеркнуть Родину из своего сердца. За все эти годы его голос всегда оставался<br />
единственным, кто не позволял усомниться в том, что “Радио Либерти” борется<br />
за нашу свободу. И вот теперь шоковая новость — Мирзу Хазара уволили<br />
с радио “Азадлыг”, хотя после того, что произошло, язык не поворачивается<br />
называть это радио этим именем. Уволили по смехотворной причине, потому<br />
что все, что до сих пор было озвучено в прессе, — бред сивой кобылы. На<br />
самом деле все гораздо проще — радио “Азадлыг” оставалось последним<br />
редутом антигейдаризма среди электронных СМИ. А перед выборами нельзя<br />
было оставлять вне контроля ни одно из электронных СМИ. Мирза Хазар с<br />
его кредитом народного доверия вполне мог нарушить планы вашингтонских<br />
мудрецов, за нас решивших — что для нас хорошо и что плохо. Перед<br />
судьбоносными выборами нельзя было оставлять угрозу для стабильности. В<br />
путинской России это называется “зачисткой медиа-пространства”. Оказывается,<br />
медиа-пространство зачищают даже в самых демократических странах. Мирза<br />
Хазар должен был уйти, так как не вписывался в новую концепцию отношения к<br />
Азербайджану. Он не понимал, почему Америка должна поддерживать “своего<br />
сукина сына” только потому, что он продал им страну с потрохами. Он стал<br />
ритуальной жертвой, принесенной американской администрацией на алтарь<br />
дружбы с режимом Алиева-младшего. Ни один канал так последовательно<br />
529
и настойчиво не боролся с режимом, как возглавляемый Мирзой Хазаром<br />
азербайджанский отдел “Радио Либерти”. Именно он озвучивал самые<br />
подцензурные истины в то время, когда в самой стране свирепствовала цензура.<br />
Именно на его волнах впервые прозвучали материалы, раскрывающие размах и<br />
размеры азербайджанской коррупционной машины. Вряд ли у гейдаровского<br />
режима был за рубежом враг более последовательный, нежели Мирза Хазар.<br />
Известно, что на него давили. Известно, что ему неоднократно предлагали<br />
умерить свой пыл. Не случайно, что в последнее время он практически ушел<br />
из эфира. Но даже это не помогло. Его выкинули с работы, прямо на улицу.<br />
И тем самым дали понять всем нам — время борьбы за права и свободы<br />
азербайджанцев закончилось. Сегодня можно говорить о том, что его передачи<br />
были непрофессиональны, что в них преобладали эмоции, а не факты. Но у<br />
кого поднимется язык сказать это? Ведь борьба не бывает без огрехов. Так же,<br />
как не бывает и без жертв. Мирза Хазар стал жертвой этой борьбы. Со всей<br />
смелостью настоящего азербайджанского патриота он боролся за лучшую<br />
долю для своих соотечественников. Он мог бы этого не делать. Мог бы.<br />
Многие наши соплеменники, устроившиеся работать в зарубежную фирму,<br />
готовы лизать пятки своим иностранным хозяевам. Ему, с его американским<br />
гражданством и еврейской национальностью, легче легкого было бы забыть<br />
про свое азербайджанское прошлое и делать то, чего от него требовали<br />
боссы. В конце концов, все знают, что свобода слова принадлежит тем, кому<br />
принадлежат средства массовой информации. Но он не смог, не вытерпел.<br />
Видимо, потому, что в его сердце навсегда осталась любовь к земле, которая его<br />
взрастила. Увольнение Мирзы Хазара — это наш общий проигрыш, потому<br />
что мы потеряли больше, чем последний честный источник распространения<br />
информации. Это поражение всех азербайджанцев, где бы они ни жили. Потому<br />
что пострадал большой патриот, чья единственная вина заключалась в том, что<br />
он слишком сильно любил свою родину.<br />
Эльмар Гусейнов<br />
“Монитоp”, еженедельное аналитическое pевю,<br />
No 28, 6 сентября 2003 г<br />
Мирза Хазар: “Я и сам не знаю политической подоплеки моего<br />
увольнения“<br />
Как сообщил “Эхо” накануне вечером сопредседатель СДПА Араз Ализаде, “2<br />
сентября был уволен с занимаемой должности шеф-редактор азербайджанской<br />
службы радио ”Свобода” Мирза Хазар — выдающийся журналист и патриот<br />
азербайджанского народа. Его обвинили в том, что в свое время, 20 января<br />
1990 года, он тенденциозно освещал события, происходившие в Баку и в<br />
настоящее время, совершенно не сообразуясь с интересами США, критиковал<br />
действующие власти Азербайджана”.<br />
530
По мнению А.Ализаде, все демократические силы Азербайджана должны встать<br />
на защиту прав Мирзы Хазара, “точно так же, как он 20 января 1990 года встал на<br />
защиту попранных прав азербайджанского народа”. До сего дня этот журналист<br />
боролся за правду в Азербайджане, говорит руководитель СДПА. Эту новость<br />
он узнал из источников в Праге, где находится штаб-квартира радиостанции.<br />
Как удалось установить “Эхо”, сообщение соответствует действительности.<br />
Мирза Хазар является сотрудником радио “Свобода” с 1976 года. С 1987 года он<br />
возглавлял азербайджанскую службу этой радиостанции. В 1990 году М.Хазар<br />
был первым из журналистов, донесших правду о событиях в Баку до мировой<br />
общественности. Увольнение Хазара объясняют приходом на радио нового<br />
руководства.<br />
“Эхо” вышло на связь с самим журналистом. По его словам, отстранение от<br />
должности ему мотивировали тем, что он “неверно освещал события 20 января<br />
1990 года”, а также тем, что в своих передачах использовал формулировку<br />
“Южный Азербайджан”. Отметим, что по радио “Свобода” транслировалась<br />
передача “Голоса Южного Азербайджана”, где освещались события,<br />
происходящие в азербайджанских провинциях Ирана и проблемы, с которыми<br />
сталкиваются азербайджанцы.<br />
“Считается, что своими действиями я нанес вред радиокомпании”. Причем<br />
журналисту не объяснили, в чем конкретно заключается урон, нанесенный им<br />
радио “Свобода”. “Я и сам не знаю политической подоплеки моего увольнения,<br />
— говорит М.Хазар, — мне было заявлено, что начиная с 1993 года я давал<br />
неверную оценку политическим событиям в Азербайджане, но конкретно<br />
ничего не объяснили”.<br />
Мирзе Хазару пока не знает, кто займет его место. Он удивляется<br />
произошедшему и говорит, что с 1990 года в своих передачах занимался защитой<br />
интересов азербайджанского народа, борьбой против происков сепаратистов.<br />
“На этом пути я неоднократно подвергал себя опасности, и чем же мне<br />
отплатили?!”<br />
Некоторое время назад, говорит М.Хазар, он начал испытывать определенное<br />
давление со стороны руководства радиокомпании, “но такого печального<br />
результата я, конечно, не ожидал. Мне 56 лет, и я не мог поверить, что меня<br />
просто так возьмут и уволят”. Он даже не знает, чем ему теперь заниматься.<br />
М.Хазар сообщил, что с момента своего возникновения и по сей день<br />
радио “Свобода” финансируется конгрессом США.<br />
“Эхо”<br />
03.09.2003<br />
531
Мирза Хазар — человек, говорящий на языке Свободы<br />
Не будет преувеличением сказать, что одним из наиболее популярных имен<br />
азербайджанцев мира у нас в республики является имя Мирзы Хазара. Мало<br />
кто знает, или припомнит сейчас подлинное имя человека, ставшего для<br />
раздавленного танками, расстрелянного трассирующими пулями Азербайджана<br />
января 1990 г. едва ли не единственным голосом надежды и утешения.<br />
Микаилов Мирза Керим оглу сегодня живёт в Мюнхене. Сухие строки<br />
официальной биографии сообщают, что Мирза родился 29 ноября 1947 г. в<br />
городе Гёйчай (Азербайджан), женат, является отецом троих детей. В июле<br />
1973 г. закончил юридический факультет Азербайджанского государственного<br />
университета им. Кирова. С августа 1973 по январь 1974 гг. работал адвокатом<br />
в Сумгаите (Азербайджан). Казалось, можно было так и остаться до наших дней<br />
Мирзой Микаиловым, сделав более или менее успешную карьеру на поприще<br />
юриспруденции…<br />
Но в июне 1974 г. Мирза эмигрирует в Израиль, посещает специальные курсы<br />
для юристов из СССР в Тель-Авивском университете, а с июня 1975 г. по январь<br />
1976 г. служит в Армии Обороны Израиля. И на «Земле обетованной» можно<br />
было дожить до наших дней, оставаясь одним из десятков тысяч выходцев из<br />
Азербайджана…<br />
Но в феврале 1976 г. М. Микаилов приглашается в Мюнхен (Германия) на<br />
работу в азербайджанскую редакцию радиостанции «Свобода». Почти десять<br />
лет напряженной деятельности увенчались взятием очередного жизненного и<br />
карьерного рубежа — в октябре 1985 г. его приглашают в Вашингтон (США)<br />
на должность директора азербайджанской редакции радиостанции «Голос<br />
Америки». Казалось бы, карьера вполне удалась и можно почивать на лаврах<br />
успеха…<br />
Но в феврале 1987 г. по просьбе руководства старой, но теперь уже<br />
действующей под новым именем радиостанции «Свободная Европа-Свобода»<br />
Мирза Хазар, не раздумывая, возвращается в Мюнхен и занимает должность<br />
директора азербайджанской редакции. Читателю среднего поколения вряд ли<br />
следует напоминать, каким взрывно-динамичным было это время, как, вдруг<br />
в считанные дни, а то и часы, Восточная Европа завершала свой, состоящий<br />
из долгих десятилетий, марш к Свободе. И это движение уже не могло<br />
быть остановлено на рубежах СССР — крушение потрясло всю систему<br />
«развитого социализма», которая вместо того, чтобы быть человечной, всегонавсего<br />
пыталась стать «социализмом с человеческим лицом». Можно было<br />
торжествовать, праздновать победу…<br />
532
Но «это сладкое слово» — свобода — потому и сладка, что путь к ней<br />
пролегает через горький опыт испытания готовности рабского сознания взять<br />
на себя бремя свободы и независимости, сваливавшейся на головы чуть ли не с<br />
небес. Почти повсеместно в Восточной Европе, лишенные опыта управления,<br />
демократические силы после недолгого пребывания у власти уступили ее<br />
бывшей коммунистической номенклатуре, в одном случае — переродившуюся<br />
в демократическое начало трансформаций, в другом — перерядившееся в<br />
демократические одеяния. В Азербайджане прошел второй сценарий. Казалось<br />
бы, какое дело Мирзе Хазару до ситуации, когда сам азербайджанский народ<br />
должен вернуть украденную свободу…<br />
Но, во-первых, Мирза Хазар и есть частица этого народа, вернее, та частица той<br />
его части, которая не хочет смириться с суррогатами, выдаваемыми за образцы<br />
свободы. И…<br />
И в сентябре 2003 г., как свидетельствует все та же автобиография, Мирза<br />
Хазар покидает радиостанцию. С вопросом, что стоит за глаголом «покидает»,<br />
мы предлагаем разобраться самому читателю, искушенному теперь в том, что<br />
и на Западе — родине Свободы и Демократии — борьба за торжество этих<br />
общечеловеческих ценностей отнюдь не завершена. Как и в советское время<br />
«глушение голоса» остается испытанным способом борьбы с истиной и<br />
свободой распространения информации…<br />
Но голос Мирзы Хазара заглушить не удалось. Уже в январе 2004 г. в Баку он<br />
основывает газету «Мирзе Хэзэрин Сеси», а в настоящее время действует<br />
одноименный web-site «Голос Мирзы Хазара» (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi —— The<br />
Voice of Mirza Khazar), который знакомит посетителей с комментариями и<br />
новостями на трех языках (азербайджанском, русском и английском). Кроме<br />
этого, в декабре 2005 г. открылось Интернет-радио «Голос Мирзы Хазара»<br />
и каждый желающий вновь может прослушать комментарии Мирзы Хазара,<br />
услышать его характерный голос.<br />
Мирза Хазар много и подолгу жил в разных странах, и не просто жил, а и учился:<br />
прошел несколько специальных курсов по менеджменту и языку в Англии,<br />
США и Германии. Владеет: азербайджанским, русским, английским, немецким,<br />
ивритом, турецким. Думается, что широта личности, глубина духовности и<br />
острота интеллектуальности Мирзы Хазара не в последнюю очередь связаны и<br />
с его постоянным заинтересованным знакомством с народами, их культурами и<br />
религиями, такими разными, но едиными в своих поисках Бога и Свободы.<br />
Наверное, многие удивятся, узнав еще один факт из жизни и деятельности<br />
Мирзы Хазару, нам же он представляется очень характерным для такой<br />
личности, более того — наглядно демонстрирующим, какие ценности<br />
формировали эту личность. По заказу Института по переводу Библии в<br />
533
Стокгольме (Швеция) с 1975 по 1982 гг. Мирза Хазар занимался переводом<br />
Евангелия (Новый Завет) и Торы (Ветхий Завет) на азербайджанский<br />
язык. Евангелие в его переводе было впервые издано в 1983 г. и пять раз<br />
переиздавалось в последующие годы. Перевод Танаха так и не был напечатан и<br />
ждет своей публикации.<br />
Зато хорошо известны его исследовательские статьи и комментарии о<br />
политической и экономической ситуации в Азербайджане, а также в других<br />
республиках бывшего СССР. Они публиковались в разные годы в газетах и<br />
журналах Азербайджана, Турции, Чехии и других стран. На исходе шестого<br />
десятка лет голос Мирзы Хазара вновь призывает к служению Свободе, длиною<br />
в целую жизнь.<br />
16 .10.2006<br />
Первая энциклопедия горских евреев вышла в Израиле<br />
«Краткая энциклопедия горских евреев» — первая энциклопедия горских<br />
евреев<br />
8 марта 2006 года в Израиле вышла «КРАТКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ<br />
ГОРСКИХ ЕВРЕЕВ» — первая энциклопедия горских евреев. Автор<br />
энциклопедии писатель Хананил Абрамов. В энциклопедию вошли более 600<br />
статей с именами известных представителей горско-еврейского народа. Среди<br />
них Мирза Хазар, известный журналист, переводчик и публицист, бывший<br />
директор азербайджанской редакции радиостанции «Азадлыг» (Свобода) и<br />
другие.<br />
В энциклопедии можно встретить также богатый материал об истории горских<br />
евреев. В предисловии отмечается, что горские евреи, которые испокон<br />
веков проживали в основном на Кавказе, ныне рассеяны по всему свету. По<br />
мнению автора число горских евреев состовляет всего 150-200 тысяч и сегодня<br />
проживают на территории России, Азербайджана, США, Германии, Израиле и в<br />
других странах.<br />
534<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə rus dilində gələn məktublar<br />
Письма на русском языке<br />
Сегодня вы делаете попытку спасти наш генофонд!<br />
Дорогие соотечественники!!! Только сегодня я узнал об этой грандиозной<br />
новости, о выходе в эфир Интернет-Радио Голос Мирзы Хазара. Я от всей
души поздравляю вас в вашем начинании и желаю вам самого наилучшего и<br />
успехов! Считал и считаю, что такие люди как вы, стараетесь для своего народа,<br />
а если точнее то для его будущего. Уверен, что ваше начинание положет начало<br />
не только возможности быть услышанным во всем мире, но и возможности<br />
каждому из нас восстать из пепла. Убежден, что все мы должны помочь вам, что<br />
бы быть в числе услышанных, спасенных и не растоптанных. Сегодня вы делаете<br />
попытку спасти наш генофонд! Так пусть же великий АЛЛАХ осветит путь<br />
старающихся во благе своей родине, нации и Ислама.<br />
С уважением, Эльмар С.<br />
14.12.2005<br />
Eсли можете укажите нам дорогу<br />
Я c интересом читаю ваши статьи. Вы конечно открываете людям глаза, но<br />
пожалуйста если можете укажите нам дорогу. Вот вы пишете, что в Молдавии,<br />
Киргизии, Украине идет борьба за демократию, а у нас нет. Как она может у нас<br />
идти дорогой Мирза мяллям? В стране где царит хаос и беспредел, бесправие<br />
и беззаконие, где Бармек за 20 000 манат лишает простого смертного света,<br />
в то время как олигархи, бесчисленные дворцы счaстья, бесчисленные певцы<br />
и певички имеют миллионные долги, как бороться во имя демократии когда<br />
газовая контора приходит в твой небольшой объект и говорит, что они потеряли<br />
данные об оплате за 1999 год, и если у вас не осталось квитанций об уплате вы<br />
должны заново заплатить за газ 99 года, когда водная компания дает воду 2 часа в<br />
сутки, а нагло требует оплату за 24 часа в сутки...<br />
С уважением частый гость вашей страницы.<br />
02.03.2005<br />
Здесь грабят и унижают<br />
Дай Вам Аллах здоровья!!! Горжусь таким земляком как Вы и всегда читаю Ваш<br />
сайт, где бы не находился и вижу с каким интересом люди читают Ваши работы.<br />
Хотел бы высказаться насчёт Ваших мыслей о революции. В Грузии много<br />
проблем, но народ задышал свободно после революции. В Азербайджане же<br />
видим только несчастные глаза моих соотечественников и наглость властей и<br />
полиции. Здесь грабят и унижают. Я согласен на любую революцию, кто бы его<br />
не делал, лишь бы народ задышал, а потом видно будет...<br />
Мурад С.<br />
07.04.2005<br />
535
Гарри Каспаров сравнил Мирзу Хазара с буревестником<br />
азербайджанской революции<br />
Привет «Голосу МХ»!!!Добрый день Мирза бек! На днях наш злополучный<br />
земляк шахматист Гарри Каспаров сравнил Владимира Путина с Гитлером. Не<br />
собираюсь с ним спорить по этому вопросу, но вспомнил о том, что в одном из<br />
статей, когда Каспаров писал об Азербайджане, я это читал в сети, он сравнил<br />
Мирзу Хазара с буревестником азербайджанской революции. Может быть<br />
это было иронией, ведь успеха демократии Азербайджан так и не увидел. Но<br />
слава Богу, что вы продолжаете работать. С вашим уходом из Радио Свобода вы<br />
выиграли то, что можете работать без цензуры, да еще на нескольких языках.<br />
Вы обрели настоящую свободу и можете во много раз больше принести порьзу<br />
Азербайджану. Хочу верить, что электронная газета — этот только первый шаг.<br />
Желаю вас всех благ, желаю удачи в новом году вам и вашему коллективу всего<br />
наилучшего.<br />
С уважением LA_PIOVRA<br />
23.01.2005<br />
Удивляюсь вашей чистоте души и искренности<br />
Здравствуйте ув. Мирза Хазар! С интересом прочел ваши мысли об оппозиции.<br />
Я вам писал как-то в этом духе, и рад что оказался прав. Не удержался на сей<br />
раз написать вам по следующей причине. Доводясь вам почти ровесником,<br />
удивляюсь вашей чистоте души и искренности. От кого вы требуете признания<br />
ошибок? От тех, возрождение которых началась именно от январской трагедии.<br />
Им ныне некогда вам отвечать, они собирают евро и доллары. А я к сожалению<br />
не могу вам много писать. Зарплата преподавателя не дает возможности долго<br />
засиживаться в Интернете. Всех вам благ! Всего хорошего.<br />
Доц. Бакулин<br />
03.02.2005<br />
Вы наверное один из нескольких популярных азерб. журналистов,<br />
пишущих не на заказ<br />
Салам-алейкум уважаемый М.Х! Спасибо за внимание, которое вы уделили<br />
моим предыдущим письмам. На сегодняшний день хотелось бы узнать ваше<br />
мнение о событиях на украине и их возможном влиянии на Кавказ и особенно<br />
536
про возможное нападение американцев на Иран. Вы наверное один из<br />
нескольких популярных азерб. журналистов, пишущих не на заказ. Поэтому<br />
хотелось бы узнать ваше авторитетное мнение. На вашем сайте этим вопросам<br />
уделяется достаточно внимания. Но хотелось бы узнать ваше личное мнение и<br />
прогнозы.<br />
С уважением А. И. студент МГУ.<br />
Баку на данный момент утопает в наркоте<br />
Салам— алейкум уважаемый М. Х!<br />
Я рад что вы ответили на мое предыдущее письмо, рад что вы внимательны<br />
к своим читателям. Ваш сайт очень метко пишет об азербайджанской<br />
действительности. К сожалению радостного у нас пока мало. Говорят, в какойто<br />
из святых книг написано, что когда народ отворачивается от Бога, то он<br />
сначала забирает у него разум и сокращают его территорию. Тоже произошло<br />
и с нами. Народ прогнал единственного человека, который бескорыстно хотел<br />
что-то сделать, реально оценивал ситуацию. Прогнал с криками банщик,<br />
компьютерщик, бамбылы. А теперь в Баку на каждом углу сауны а президент<br />
открывает в районах компьютерные классы.Так что в этом я с Э. Мустафаевым<br />
солидарен. Но я хотел бы обратить ваше внимание на другое. Я учусь в Москве,<br />
но недавно был в Баку по семейным обстоятельствам. Баку на данный момент<br />
утопает в наркоте. И никто об этом не говорит и не пишет. По телевизору<br />
иногда показываеют какого-то сельского жителя который посеял у себя во дворе<br />
коноплю. так типа борются с наркоманией. А в городе сотни барыг-дилеров,<br />
которые работают на полицию, и стучат на них на своих жирных клиентов. Кто<br />
богаче покупает таблетки и героин, бедные курят травку и мечтают о героине. В<br />
это дело подключились несовершеннолетние, девушки. Люди разлагаются. Я не<br />
знаю как туда вернусь после учебы. Всех своих друзей я нашел наркоманами. Это<br />
очень неприятно, желать поскорее уехать из своего города. С наркотиками у нас<br />
точно будет «свет в конце тунеля», причем очень яркий и веселый.<br />
С уважением Асиф Иманов<br />
студент МГУ<br />
Кто сумеет всех объеденить?<br />
Здравствуйте ув. Мирза Хазар!<br />
С интересом прочел ваши мысли об оппозиции. Я вам писал как-то в этом духе,<br />
и рад что оказался прав. Я хочу задать вам вопрос, который из огромного к<br />
вам уважения, как к самому честному и принципиальному азерб. журналисту,<br />
537
наверное стесняются задавать. Но мы с вами почти ровесники, и я рискну. Не<br />
жалеете ли вы что в свое время помогали им, давали мировую трибуну, благодаря<br />
вам азерб. оппозицию узнал весь мир. Недавно мне сказали, что вы печатаетесь в<br />
газете социал-демократов. Она на русском не выходит как ни странно. Хотя все<br />
соц-демократы в Азерб. всегда были русскоязычными. В этом ракурсе, как вы<br />
оцениваете слухи о возможном возвращении Муталибова. Мне кажется, что его<br />
хотят использовать против нац. оппозиции, а потом выбросить за борт. Имейте<br />
ввиду, нынешней властью говорит работает группа политтехнологов, которые<br />
из алкаголика Ельцина сделали президента в 96 году. Вы живете в Германии, где<br />
у власти социал-демократы. Как вы думаете, насколько готово наше общество<br />
принять эту идею. Общество сейчас разделено в азерб не по национальному,<br />
ни по религиозному, ни даже по клановому принципу. Во всяком случае, как<br />
коренной бакинец могу сказать, что Баку делится на городских и пришлых.<br />
Теперь и власть состоит из городских и провинциальных. Если учесть что<br />
городских и у власти, и в обществе намного меньше, то о скорой победе социалдемократии<br />
я думаю не стоит. Не надо забывать, что как бы ни проклинали<br />
бездарных лидеров оппозиции, но 12 октября прошлого года сотни тысяч<br />
человек вышли в их поддержку. Там было мало городских, но там было пол<br />
Азерб, люди со всех районов. Я видел это собственными глазами. И та обида,<br />
ярость в душе у тех людей еще осталось в сердце и рано или поздно это выйдет<br />
наружу. Кто в этот момент возьмет лидерство, кто сумеет всех объеденить, видно<br />
и будет обладать поддержкой внутри страны и у внешних центров сил. Но кто<br />
это будет , я во всяком случае не знаю. Хотелось бы чтобы это был Муталибов,<br />
но он как всегда не сможет (его прекрасно охарактеризовал Салимов Г.) Но все<br />
таки хотелось бы чтобы это были новые люди. Как в Грузии. Там сейчас бардак,<br />
но люди живут надеждой и это главное. А у нас пока ни людей, ни надежды.<br />
С глубоким вам уважением —<br />
доцент Бакулин.<br />
Надо смотреть в будущее, а не возвращаться в прошлый век<br />
Салам— алейкум, уважаемый Мирза муэллим!<br />
Я внимательно следил за дискуссией о «тайфабазлыг». Не хотел в нее<br />
вмешиваться, но вижу эта тема переходит уже на другие форумы. Пламенный<br />
компьютерный революционер Мустафазаде ввел эту тему и на сайте Азери.ру.<br />
По моему мнению эта дискуссия на сегодняшний день лишена всякого смысла.<br />
Сегодня настоящая власть не у «тайфабазов», а как называют их в народе<br />
Гагуликов, друзей президента. Гагулики, как и сам президент не в восторге от<br />
старых кадров, считают их деревенскими чушками, спустившимися с гор и так<br />
далее. Трайбализм у нас сменяется олигархическим капитализмом. Тайфабазы<br />
остались только в лице работников МВД, участковых, нач. полиции и в ЖЭКах.<br />
538
Но скоро Гагулики доберутся и до них. Сейчас нужна дискуссия о том, как<br />
заставить власть стать демократичнее, как сделать так, чтобы народ знал свои<br />
права и многое другое. Надо смотреть в будущее, а не возвращаться в прошлый<br />
век. Я хотел бы услвшать ваше мнение на сей счет на страницах вашего сайта,<br />
который всем действительно по душе. Для русскоязычных людей как ни странно<br />
вы ближе сейчас, чем во время работы на радио. Желаю вам успехов и уверен что<br />
вы положите конец этой братоубийственной теме.<br />
С уважением — Асиф Иманов,<br />
студент МГУ<br />
Вы не пали духом и продолжаете работу<br />
Здравствуйте увaжаемый М. Хазар!<br />
Вначале хотел бы поблагодарить вас за работу. Это хорошо, что после ухода<br />
с радио вы не пали духом и продолжаете работу в среде самой продвинутой<br />
части общества. Настоящий журналист должен быть в оппозиции и к власти<br />
и к самой оппозиции. Просто об этом у нас не знают. Кстати, об оппозиции.<br />
Про власть всё понятно.Уже долгое время наши СМИ, кстати и ваш сайт, и<br />
оппозиция в печати и т.д говорит о том, что общество не хочет перемен, власти<br />
никогда не проведут свободные выборы и т.д. А что сделала сама оппозиция?<br />
Если опозиция не может прийти к власти, то она хотя бы должна добиться<br />
трансформации власти. Предложила ли оппозиция за эти годы хоть одну<br />
конкретную программу по какой-либо сфере жизни? Допустим, оппозиция<br />
вышла с какой-то программой (социaльной, экономической и т.д). Понятно,<br />
что власти её отвергнут. Тогда эту программу можно дать на суд независимых<br />
международных институтов и экспертов. И если предложения и идеи пойдут на<br />
пользу, то это только укрепит позиции оппозиции на международном уровне. Я<br />
ещё не говорю про создание «теневого кабинет»a, как делается в нормальных<br />
странах. А сейчас наша оппозиция-это просто люди которые хотят вернуться к<br />
власти. Среди них нет Гейдара Алиева, и никому из них это не удастся. Сколько<br />
они будут сидеть и плакать? Общество никогда не пожелает восстать против<br />
властей ради такой оппозиции. Поэтому она вынуждена надеяться на власть,<br />
нежели на оппозицию, у которой за душой, кроме чувства реванша ничего нет.<br />
С уважением доцент<br />
В.Бакулин<br />
539
Теперь оцените почему его убрали заранье до выборов<br />
Не Саддам есть ЗЛО, зло это то что не видно, ни на запах, ни на ощупь, а то<br />
что, объективно действует и направляет, то что убивает бесшумно, приходит<br />
не здороваясь, уходит не прощаясь. 16 октября (2003 г.) не юнцы или хулиганы<br />
крушили на улицах Баку, это крушил Мирза Хазар с Азадлыг, ибо он подготовил<br />
схемы ненависти к Власти, в мозгах у людей, на всякий случай и всякий случай<br />
подвернулся и сработал принцип Мирзы Хазара, теперь судите почему его<br />
убрали зарание до выборов, ибо масштаб трагедии была бы большой, ибо<br />
он с БОЛЬШОЙ ОСИ ЗЛА !!!!! С Госдепа. Что не делала бы Власть, люди<br />
отравленные от Мирза Хазара не воспринимают Власть и полное безверье…<br />
это действительно Зло и напрасно Власть это Зло видет в людях и становится<br />
даже жестче к оппoзиции и протестному электорату. Это похоже на то что Врач<br />
ожесточается на больного почему он заболел...<br />
Портал bakililar.az/forum<br />
Такой оценки не получали даже наши великие<br />
Добрый день Мирза бек! Хочу вас от души поздравить. То, что написано про<br />
вас на форуме «бакылылар», самая высшая оценка, которую может получить<br />
журналист и общественный деятель в современном Азербайджане. Такой<br />
оценки не получали даже наши великие «демократы». Можете считать это<br />
итогом вашей удачной работы в глобальной сети. Восхищаюсь вами и даже тем,<br />
кто не смог остановить своих эмоций, и написал подобный бред.<br />
С глубоким уважением —<br />
La Pio (Н. Алиев)<br />
10.02.2005<br />
У вас лучший аналитический сайт в Азернете<br />
Здравствуйте, уважаемый Мирза Хазар! Я — бакинец, в 1991 году выехавший<br />
в США. Узнал о вашем сайте от родственников в Баку. Столько лет слежу за<br />
азербайджанскими сайтами, и могу сказать, что у вас лучший аналитический<br />
сайт в Азернете. Я желаю вам и вашему коллективу удачи. И у меня к вам один<br />
вопрос, как к опытному профессионалу. Что делать, если в Азербайджане<br />
540
несовершенная власть и несовершенная оппозиция? Это, по-моему, самая<br />
большая беда современного азербайджанского общества.<br />
Эммануэль Б.,<br />
Мэдисон, шт.Висконсин, США.<br />
Насильно диаспору не создать<br />
Уважаемый Мирза Хазар! Согласен, и выражаю вам свою благодарность за<br />
материал про диаспору. Все правильно изложено. А в Москве у нас, у каждого<br />
района своя «диаспора», которая ради выгоды, скорее, будет дружить с<br />
армянами, чем со своими. Я неоднократно был этому свидетелем. Насильно<br />
диаспору не создать. Диаспора должна быть в душе. А у наших, кроме<br />
«разборок» между районами, ничего нет. А что касается высокопоставленных<br />
чиновников, создающих «диаспору» — у них свой интерес, и больше ничей.<br />
Заур, 28 лет,<br />
Москва.<br />
Я не вытерпел этого на Родине<br />
Салам из Баку! Меня зовут Джейхун! С 1991 года живу на Украине, занимаюсь<br />
небольшим фармбизнесом. Сразу скажу — мне все равно, кто станет на Украине<br />
президентом. Просто на вашем сайте я нашел две отличные работы. «Тайны<br />
Площади» и статью из Guardian. Вы не замечаете как много совпадений? А<br />
прошло ровно 15 лет. Бедное человечество, если люди выступают как зомби<br />
в руках людей, которые любой ценой хотят захватить власть, и помогающих<br />
им спец.служб больших стран. Наверное, через 15 лет кто-то из участников<br />
событий в Киеве напишет об этом книгу. Я не вытерпел этого на Родине,<br />
теперь этот же ужас вижу здесь. Но уезжать больше некуда и возвращаться<br />
тоже некуда. Многоуважаемый Мирза Хазар, вы много в жизни видели и знаете<br />
— когда закончится этот кошмар? Желаю всем землякам удачи. Всем привет<br />
из «оранжевого» Киева. За наших не беспокойтесь — мы всегда прорвёмся!<br />
Будьте здоровы!<br />
С уважением<br />
Джейхун<br />
541
İNGİLİS DİLİNDƏ YAZILAR<br />
Dear Mirza muallim,<br />
We, the Azerbaijanis have still not come to appreciate what you have done for<br />
Azerbaijani people. Forgive us! (Hicran Aliyeva, Poland)<br />
***<br />
542<br />
Dear Mirza Khazar,<br />
It was early 90’s, and I was a kid from the capital of South Azerbaijan ( Azerbaijan<br />
province in Iran ), Tabriz. I used to listen Radio Liberty Azerbaijan ( Azadliq Radio)<br />
everyday. It was not only the unique window which we had to monitor our Northern<br />
Part ( Azerbaijan Rep.) but also It was a proud for me for having radio in our<br />
language, (as you know even though we were millions people in our national land the<br />
Iranian Persian racist regime didn’t (and haven’t yet) let us have a radio or TV in our<br />
language) I have grown with your voice and it was a big morality issue not only for<br />
me but also for my generation who are in streets of Tabriz , Ardabil, Urmia and other<br />
South Azerbaijan cities now and demanding their rights and freedoms. We learned<br />
from you and still learning. I would like to appreciate your efforts and struggles for<br />
our nation. I am sure we still need your experiences in professional journalism about<br />
south Caucasus and south Azerbaijan. I hope to see you,as a incorporeal treasure of<br />
our nation, still active in these issues.<br />
God Bless you, God Bless Azerbaijan!<br />
The best Regards,<br />
Adam Balmoral Burnaby<br />
Canada<br />
04.04.2011<br />
***<br />
Welcome to my website The Voice of Mirza Khazar<br />
14.01.2004<br />
Hello, dear compatriots! Hello, dear guest! Welcome to The Website Of The<br />
Radiostation “The Voice of Mirza Khazar”! Since my removal from the Azadliq radio<br />
on September 2nd, 2003, this is the first opportunity I have had to communicate
with my former listeners and my compatriots. This time, however, my instrument<br />
is not the microphone, but this website and I am grateful for this chance. Silencing<br />
creativity is an unjustice to the field of journalism. Creativity seeks freedom and a<br />
genuine democratic radio thrives on free speech.<br />
On “Black January” in 1990 when the armed forces of the USSR invaded the<br />
Azerbaijani capital Baku, I directed the microphone of radio Azadliq to help justice,<br />
the homeland, and a suppressed nation. In spite of attempts of the Soviet KGB and<br />
Supreme Soviet of USSR to silence my voice, in spite of all pressure put on me inside<br />
Azadliq, in spite of heavy censorship imposed on my programs, I refused to give in, I<br />
refused to be turned away from my purpose and goal. One-and-a half years later the<br />
USSR started to collapse and Azerbaijan gained its independence.<br />
Thirteen years after “Black January”, on September 2, 2003 the senior management<br />
of the Radio Free Europe / Radio Liberty corporation punished me for my<br />
programming in January 1990. I was removed from my position, and my<br />
employment with the RFE/RL was terminated. The charge: my coverage of the 1990<br />
January events was unprofessional and I had violated Professional Code. They were<br />
right. When I approached the microphone to condemn Soviet agression, spread<br />
the anguish of Azerbaijan to the world, read national poems on air, I acted not as an<br />
American journalist, but as an Azerbaijani. This was a great honor for me.<br />
And today, thirteen years after “Black January” to be removed from my position for<br />
that deed, is still a great honor for me. I have not turned back from my pace and I<br />
have no intention to do so. To tell the truth, to name justice as a justice, injustice<br />
as an injustice, to call white — white, black — black, to help powerless people, to<br />
sooth those under yoke, to protect freedom, to defend human dignity; these were my<br />
principles during my 27 years of work at the Radio Liberty, and they are still valid for<br />
me today, only this time through a new medium, a new beginning based on my old<br />
values.<br />
Dear compatriot! Dear guest! The site you are visiting now, when complete, will be<br />
different from all existing websites inside and outside Azerbaijan; the main difference<br />
being the “voice”. The name of the website is not “Mirza Khazar’s website”, but the<br />
website of “The Voice of Mirza Khazar”. You will see many innovations on our site,<br />
which you never have seen in other websites. Thank you for taking a tour through<br />
website of “The Voice of Mirza Khazar”.<br />
Bon voyage! Yours truly, Mirza Khazar<br />
www.mirzexezerinsesi.net<br />
543
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in 2001-ci ildə “Radio Liberty”nin “Azerbaijan Report” saytı<br />
üçün ingiliscə yazdığı məqalə və şərhləri<br />
Mirza Khazar: There Was No Anti-Semitism In Azerbaijan<br />
Mountain Jews: There Was No Anti-Semitism In Azerbaijan<br />
Mirza Khazar<br />
More than 100 community activists representing Mountain Jews gathered recently<br />
in Baku to consider ways to keep alive the culture of the Mountain Jews, whose<br />
numbers are estimated at around 100,000 worldwide, according to «The Jerusalem<br />
Post.» Until the collapse of the Soviet Union, most Mountain Jews outside of Israel<br />
lived in Caucasus. The fall of communism has prompted so many renaissances in<br />
Jewish life across Eastern Europe that the phrase almost has become a cliche. But<br />
post-Soviet turmoil has jeopardized the existence of «Mountain Jews,» as Jews<br />
from the Caucasus region are known, writes Lev Gorodetsky in «The Jerusalem<br />
Post.» Increased ethnic tension — including numerous kidnappings by Chechen<br />
separatists — and an economic crisis have caused an exodus of Mountain Jews to<br />
Russia and Israel, and the fear that the community’s distinctive identity will be lost.<br />
Who are the Mountain Jews? «The Jerusalem Post» writes: «The distinct identity<br />
of Mountain Jews is believed to have crystallized by the eighth century, when waves<br />
of Jewish immigrants began migrating to the Caucasus from Persia. Members of the<br />
community spoke Dzhuhuri — a kind of ‘Persian Yiddish’ — a Farsi dialect with a<br />
heavy mixture of Hebrew.» It should be added that some Mountain Jews consider<br />
the Azerbaijani language, and some the Russian language as their native tongue, but<br />
the majority keep alive their own dialect.<br />
The Red Book On People of The Russian Empire has this to say about the language<br />
and origins of the Mountain Jews: «The Mountain Jews belong to the Iranian<br />
division of the Indo-European languages. They speak Tat, a dialect of New-Persian.<br />
The same language is spoken by the Tats of Azerbaijan and Dagestan to whom the<br />
Mountain Jews have sometimes been considered to belong.<br />
In terms of ethnic origin, it is assumed that the Mountain Jews and Tats have<br />
inhabited Caucasia for a long time. Their distant forefathers once lived in southern<br />
544
Azerbaijan, the north-western part of present-day Iran. It was there that they<br />
adopted the Tat language but retained Judaism as their faith (the Tats are Islamic).<br />
Having become largely assimilated, the predecessors of the Mountain Jews settled<br />
on the west coast of the Caspian Sea in the 5th--6th century and from that time<br />
on their history has been related to the mountains and the people of Dagestan and<br />
Azerbaijan. They resettled from the mountains to the coastal lowlands in the 18th-<br />
19th century but brought the ethnonym Mountain Jews with them.» This is the view<br />
of The Red Book of the people of the Russian Empire. (see web site: The Mountain<br />
Jews).<br />
«The Jerusalem Post» presents other views on the roots of Mountain Jews: «Some<br />
scholars say Mountain Jews may have mixed with the remnants of the Judaic<br />
population of the mysterious Khazar empire.<br />
Situated between the Caspian Sea and the Black Sea, the (Turkic) Khazars converted<br />
to Judaism en masse and made it their state religion in the seventh century. Three<br />
hundred years later, they fell under attacks from the Byzantine Empire and the<br />
precursors of today’s Slavs,» the paper writes.<br />
The Mountain Jews have never been subjected by their Muslim neighbors to anti-<br />
Semitism, according to «The Jerusalem Post.» But the paper fails to mention<br />
that most of the Mountain Jews living in Guba, Azerbaijan are the descendents of<br />
Mountain Jews who fled in 18 th century from pogroms in Daghestan, and the Khan<br />
of Guba allowed them to take refuge in Azerbaijan and thus saved their lives (see The<br />
Hebrew Enccyclopedia).<br />
According to «The Jerusalem Post,» «living in enclaves surrounded by Muslims<br />
and Christians, Mountain Jews managed to maintain their identity and keep stable<br />
relations with their neighbors. The predominantly Muslim region rarely saw anti-<br />
Semitism, at least of the virulent European form.»<br />
Under the Russian czars, the Mountain Jews were left alone and free of pogroms —<br />
except during wars, when they were attacked by all sides.<br />
After the Communist revolution of 1917, the Soviet state tried to «absorb» the<br />
Mountain Jews into a local ethnic group known as the Tats. Still, they preserved both<br />
their distinct role operating open-air markets and their traditional religious practices,<br />
which mix Sephardic and Askenazic customs.<br />
«The Jerusalem Post» continue: «All that has changed in recent years as 90 percent<br />
of the community emigrated. The community is now evenly split, with some 50,000<br />
545
members across the former Soviet Union and similar numbers here. Some who left<br />
for Israel have returned because of economic difficulties.<br />
In addition, many emigrants moved to large Russian cities, especially Moscow, where<br />
the number of Mountain Jews has reached 20,000, according to some estimates. The<br />
Moscow Choral Synagogue recently opened a special prayer hall for the Mountain<br />
community.»<br />
However, Mountain Jews from the Caucasus, especially from Azerbaijan have<br />
emigrated not only to Israel, but also to Germany and the United States in recent<br />
years. Small communities of Mountain Jews exist now in Berlin and Munich, as well<br />
as in New York City. The Mountain Jews are united in their unique culture, language,<br />
traditions, but some distinction been made between them too. For example there<br />
are several regional distinctions between Guba Jews, living in the ity of Guba,<br />
Azerbaijan, Shirwan Jews, until mass emigration located in Shamakhy, Ismayilli,<br />
Goychai in Azerbaijan, Derbent Jews, previously located in Derbend, Daghestan,<br />
and Nalchik Jews, mainly located in Chechnya before mass exodus. Today all these<br />
groups are disseminated throughout several different countries: Azerbaijan, Georgia,<br />
Russia, Israel, Germany, and the United States.<br />
«The Jerusalem Post» presents different views on the chances for Mountain Jews<br />
to survive as a community. Some observers are skeptical that this community can<br />
survive outside of its traditional boundaries. But others see events such as the recent<br />
Baku conference — and the group’s long history — as signs of optimism.<br />
«Thirteen centuries of our survival is a proof that our community and its culture will<br />
live on,» Baku conference participant Munashir Adilyaguev said.<br />
«There was no anti-Semitism in Azerbaijan. But when everything closed down, I lost<br />
my job and we had to move to Moscow,» says Rafail Shefundiyaev, 42. «Like lots of<br />
other Mountain Jews, we have been thrown out of the normal social and communal<br />
structure and brought to Moscow without money and social connections.»<br />
Their role in the economic life of the Moscow Jewish community is also growing,<br />
especially in trade.<br />
But, according to «The Jerusalem Post,» Mountain Jews also face discrimination,<br />
both within the Jewish community and the larger society. Relations between the<br />
Mountain Jews and other Jews are problematic, as Ashkenazi Jews often treat them<br />
with contempt and prejudice. It is true not only in diaspora, but also in Israel. Will<br />
Mountain Jews be able to survive and keep their identity? Some believe they will,<br />
546
others don’t.<br />
Mirza Khazar, RFE/RL<br />
Azerbaijan Report<br />
Radio Free Europe/Radio Liberty<br />
15 August 2001<br />
Low Expectations For Key West Peace Talks<br />
Mirza Khazar<br />
24.09.2006<br />
Analysis and opinions published in the Azerbaijani press on the peace talks between<br />
the Azerbaijani and Armenian presidents, Heidar Aliev and Robert Kocharian,<br />
respectively, suggest low expectations for the talks among observers, analysts, and<br />
even the general public in Baku on the outcome of meeting in Key West.<br />
Observers in the Azerbaijani capital point out that the co-chairmen of the Minsk<br />
Group of OSCE have failed to present new peace proposals to the sides in Florida.<br />
By presenting old and even contradictory proposals from 1997-1998, the OSCE<br />
co-chairmen admit that they do not have any fresh ideas on how to solve Nagorno-<br />
Karabakh conflict. Aliev’s remarks at Key West on 3 April accusing the international<br />
community of not doing enough to end the conflict can be evaluated differently. It<br />
is possible that Aliev is securing himself a safe retreat in the case that the Key West<br />
talks fail. Therefore, according to some observers, one should not expect any real<br />
breakthrough in the Key West talks.<br />
Who will emerge the «winner» in Florida is another question discussed among<br />
Azerbaijani politicians and observers. Most local commentators agree that since<br />
the Key West talks will not produce any concrete results in resolving the Karabakh<br />
conflict, the talks can help to keep the peace process alive. But on the other hand,<br />
Aliev, Kocharian, and maybe even U.S. Secretary of State Colin Powell could all come<br />
out as symbolic winners. Aliev and Kocharian will show the public how tough they<br />
are in protecting and defending their national interests, and, in doing so, will make<br />
public relations gains back home in Azerbaijan and Armenia. Furthermore, Aliev,<br />
according to local press comments, can easily continue his efforts to have his son<br />
become his successor, but could at the same time run into trouble at home if he fails<br />
to resolve the Karabakh conflict as the plight of several hundred thousand refugees<br />
is of great concern to the public. The peace negotiations could help the Azerbaijani<br />
government distract public attention from widespread corruption and even criticism<br />
547
from abroad, according to local observers. Many others believe that a peace deal<br />
would mean a continuation of the poverty and corruption that plagues Azerbaijani<br />
society. One winner might be U.S. Secretary of State Colin Powell, who, according<br />
to some comments in the international media, will be able to show his skills as<br />
a proficient diplomat while gaining extensive and badly needed exposure by the<br />
international media. The possible winners are known. But who, if anyone, will be the<br />
losers? This question remains open in Baku.<br />
What Happened In Key West?<br />
Mirza Khazar<br />
10.04.2001<br />
U.S. President George W. Bush’s meeting with the Azerbaijani and Armenian<br />
presidents on 9 April increased hopes for a peaceful solution of the Karabakh<br />
conflict in the near future. But the real outcome of the peace talks between Armenian<br />
President Robert Kocharian, Azerbaijan’s President Heidar Aliev and the three<br />
Minsk Group co-chairmen in Key West is still not clear.<br />
Contradictory and deeply different reactions to the latest round of peace talks in<br />
Florida from Armenian and Azerbaijani officials have deepened uncertainty and<br />
doubts in Azerbaijan surrounding the Key West talks. Optimistic statements by<br />
Armenian government officials, and obviously cool reactions from Azerbaijani<br />
officials are still feeding this uncertainty. More and more politicians and ordinary<br />
citizens are asking how realistic the Armenian optimism is, and if there are indeed<br />
grounds for that optimism, then how should the Azerbaijani public understand<br />
the neutral and cool statements of officials close to prezident Aliev. There are many<br />
different explanations expressed in Azerbaijani media following Key West talks.<br />
Some politicians claim the Azerbaijani president has made serious concessions to the<br />
Armenian side and has therefore chosen to remain silent on the outcome of peace<br />
talks. Other politicians express different views. They suggest that the excitement<br />
on the Armenian side could be an attempt to discredit the Azerbaijani leadership at<br />
home and to put more pressure on Heidar Aliev to agree to a peace accord promptly.<br />
It is hard to support or reject any of these opinions. But the main question remains<br />
open — What happened in Key West? Is there any ground for Armenian optimism?<br />
Judging from Aliev’s short and nervy statement in Washington after his meeting with<br />
the U.S. president, these questions are annoying the Azerbaijani leadership too. In<br />
his response to a reporter’s question — How much of progress was made during the<br />
negotiations on Nagorno-Karabakh last week in Key West, Florida, Aliev responded<br />
548
with one sentence: « I haven’t had the chance to measure how close we are now.»<br />
This statement does not solve the problem. The main problem is: who will tell the<br />
Azerbaijani public what really happened in Key West?<br />
Viktor Kozeny: President Aliev Made Promises<br />
Mirza Khazar<br />
20.07.2001<br />
Viktor Kozeny, a Czech businessman who made millions of dollars from his<br />
country’s voucher privatization program in the early 1990s, in an exclusive interview<br />
with the RFE/RL Azerbaijani Service, urged Azerbaijani President Heidar Aliev to<br />
fulfill his promises made in 1997-1998 concerning the privatization program in his<br />
country. According to Kozeny, President Aliev and<br />
his son, Ilham, personally met with him and other members of Kozeny’s investors<br />
group in Baku and encouraged them to buy vouchers from citizens.<br />
Kozeny and his investors group intended to buy shares of the state oil company<br />
in course of privatization. The president’s son, Ilham Aliev, is a vice president of<br />
the state oil company in Azerbaijan. «We have invested about $500 million in<br />
privatization checks in Azerbaijan,» said Kozeny in his interview. But the Azerbaijani<br />
government decided in 1998 not to privatize the state oil company. Viktor Kozeny’s<br />
$500 million worth of vouchers became worthless paper.<br />
The U.S. investors have taken Kozeny to court, arguing that Kozeny deceived them<br />
about the risks of investing in Azerbaijan. Kozeny in turn claims that his partners,<br />
including former U.S. Senator George Mitchell and the U.S. insurance company AIG,<br />
knew of the risks of investing in Azerbaijan.<br />
In an interview with RFE/RL’s Azerbaijani Service, Kozeny said that not only he<br />
but some of his other partners at the time met with President Aliev and received the<br />
same assurances that the privatization program would be implemented:<br />
« Well, we (the president and I) discussed a variety of issues. These issues all<br />
centered around privatization — and obviously it was of great concern to us that<br />
the privatization is going to go through and that a sufficient and valuable asset will<br />
be privatized in the foreseeable future. (We were) given all the necessary assurances<br />
that this is the case. Besides myself meeting Mr. President, also one of our directors,<br />
Senator George Mitchell, met with him and confirmed the same,» said Kozeny.<br />
549
Shortly after the first part of the interview with Viktor Kozeny was aired, the<br />
newspaper «Alternativ,» with close ties to the President’s Office, reacted promptly,<br />
claiming that President Aliev or his son Ilham never met with Kozeny. The paper<br />
admitted Kozeny may have been tricked by some officials, but rejected his claim that<br />
President Aliev made any commitments to his group.<br />
However, after the second part of the interview was aired, the same paper admitted<br />
that President Aliev meets with all foreign investors, but denied again that he made<br />
any commitment to Viktor Kozeny.<br />
The head of the State Property Committee, Nadir Nasibov, who also was mentioned<br />
in Kozeny’s interview as one of the high-ranking officials involved in the transaction<br />
in his interview with the local newspaper «Zerkalo,» denied the accusations<br />
made by Kozeny. Nasibov refuted Kozeny’s charges that the Azerbaijani leadership<br />
deceived him and his investors group.<br />
Viktor Kozeny in his interview expressed optimism that he will win the court case<br />
and the Azerbaijani government will finally give up and let the privatization program<br />
go on, which means letting Kozeny use his $500 million in vouchers. It is still too<br />
early to argue whether this optimism that the vouchers bought in Azerbaijan will pay<br />
off is real, or surreal.<br />
Celebrations In Iranian Azerbaijan<br />
Mirza Khazar<br />
03.07 2001<br />
Tens of thousands of Azerbaijanis in Iran attended annual celebrations on 1 July 2001<br />
to mark the birthday of Babek, the leader of the armed resistance to Arab conquerors<br />
in 816 A.D.<br />
Babek is a symbol of resistance not only against Arab conquerors but also the religion<br />
(Islam) they were trying to introduce in the area. In 816 A.D. Azerbaijanis headed<br />
by Babek rose up in arms against their conquerors. Armed resistance lasted almost<br />
20 years. The army of the Arab Halifat finally managed to defeat Babek’s forces at<br />
the Bazz fortress (about 300 km from Tabriz, the administrative center of Iranian<br />
Azerbaijan).<br />
550
Estimates of the number of Azerbaijanis who attended celebrations at the hill where<br />
the Bazz fortress is located in June 2000 range from tens of thousands to 300,000<br />
people. The number of people participating in this year’s celebrations is estimated<br />
at around 500,000. This information is hard to confirm, but the interest of the local<br />
population in their national hero is significant. Some local observers suggest that this<br />
mass gathering could indicate increased national awareness among Azerbaijanis in<br />
Iran.<br />
The exact number of Azerbaijanis in Iran is not known. Estimates vary between 15<br />
and 30 million. Local intellectuals have repeatedly criticized the government of Iran<br />
for neglecting the cultural demands of Azerbaijanis, depriving them from the right to<br />
education in their native language. More than 20 Azerbaijani-language newspapers<br />
have begun publication since Mohammed Khatami became president of Iran. But the<br />
Iranian authorities have failed to fulfill their promises to grant Azerbaijanis greater<br />
cultural autonomy.<br />
Aliev In Baku, Succession Issue At The Top Again<br />
Mirza Khazar<br />
17.04.2001<br />
Judging from commentaries published in the Azerbaijani press after President Heidar<br />
Aliev’s return to Baku on 14 April from his trip to the United States, it appears that<br />
the Azerbaijani press and political parties rather than Azerbaijan’s leadership are<br />
again raising the old question: Who is going to be Aliev’s successor? Since no one<br />
has a simple answer to this question, everyone is trying to do his best in guessing.<br />
Guessing is part of political life in Azerbaijan. And guessing is also an essential part<br />
of the life of ordinary people in Azerbaijan, since most Azerbaijanis are poor citizens<br />
of a country that is wallowing in corruption while proudly declaring itself an oil-rich<br />
democratic state. The subject of the «guess» here is obvious — the incompatability<br />
of oil riches and extreme poverty, the incompatability of an extremely rich tiny<br />
minority and the extreme poverty of the vast majority.<br />
Azerbaijan has been under a cloud of «guesses» since Heydar Aliev came to<br />
power. Like ordinary citizens, every political party has its own guess in line with<br />
that party’s desires and aspirations. Every political party has its own scenario which<br />
subsequently, in a thorough analysis, turns out to be the product of wishful thinking.<br />
Wishful thinking is also part of everyday life in Azerbaijan.<br />
551
The circle of candidates to replace Heidar Aliev when he departs from power is<br />
narrowing. At present we have a circle with two personalities in it: Aliev’s son Ilham<br />
and his chief of staff Ramiz Mehdiev, according to the local press. The opposition<br />
newspaper «Hurriyet,» in a commentary published on April 17 and entitled «The<br />
successor will be Ramiz Mehdiev,» follows the old pattern of guessing. But this<br />
guessing is not of a sort to be called wishful thinking. It<br />
has some essence in it, in that it comments on the latest events within Heidar Aliev’s<br />
inner circle, especially the rise of Mehdiev.<br />
That rise started during parliament elections last year and is still continuing. The<br />
newspaper claims that if Ramiz Mehdiev continues his political offensive, a conflict<br />
between him and Ilham Aliev is unavoidable. Is it true? One can only guess. Again,<br />
Azerbaijan is under cloud of guesswork: Heidar Aliev is firmly in power, newspapers<br />
are busy commenting on possible successors, and the opposition is waiting for «X»<br />
day (Aliev’s departure from power) and<br />
keeping silence. When «X» day will be is, of course, not known. Aliev has no<br />
intention of ceding power. His son declared recently that Heidar Aliev will stay in<br />
power until the year 2007. So if Ilham Aliev is right, the guessing will continue in<br />
Azerbaijan at least for a while.<br />
Iranian-Azerbaijani Tensions Persist<br />
Mirza Khazar<br />
07.08.2001<br />
Relations between Azerbaijan and the Islamic Republic of Iran have become even<br />
more tense in recent days. According to the local press, Iranian Foreign Minister<br />
Kamal Kharrazi has postponed his planned visit to Baku. At the same time, the press<br />
service of the Iranian Foreign Ministry has issued a statement reiterating Iranian<br />
claims on the status of Caspian Sea, as well as Iranian claims on parts of the sea<br />
regarded by official Baku as Azerbaijani territory.<br />
At the same time, the press service has warned Western oil companies to stay away<br />
from disputed oilfields till the conflict is resolved. The issue was discussed at the<br />
CIS summit in Sochi last week. President Heidar Aliev met with Russian President<br />
Vladimir Putin to seek Russian support. According to initial reports, the Russian<br />
president proposed convening a meeting of four Caspian Sea states (Azerbaijan,<br />
Russia, Turkmenistan, Kazakhstan) to draw up a common policy on the status of<br />
552
Caspian Sea. But this report has proved to be unreal. In<br />
fact, Turkmenistan immediately reacted by saying that all five Caspian states should<br />
meet and decide on legal status of the Caspian Sea.<br />
Moreover, Iranian National Security Council secretary Hassan Rouhani met with<br />
the new Russian ambassador to Iran, Aleksandr Maryasov, in Tehran on 6 August<br />
and made clear that Iran is not going to give up its initial position in this issue. «Any<br />
legal status of the Caspian Sea should be unanimously formulated by the five coastal<br />
states,» said Rouhani during the meeting. The Russian diplomat in his turn pointed<br />
out that his country considers the 1921 and 1940 treaties signed by Iran and the<br />
Soviet Union as still valid.<br />
There was no word if the two officials discussed the latest Iranian military actions in<br />
the Caspian sea. But from the Azerbaijani point of view the statements made during<br />
the meeting in Tehran have not clarified the situation, but rather complicated it. A<br />
report printed in the local newspaper «Ekho»on 7 August is also of great interest.<br />
According to the newspaper, the head of the press service of the Ministry of Foreign<br />
Affairs of Iran, Hamid Reza Assefi, said at a press conference in Tehran that Iran<br />
is ready to defend its sector of the Caspian. He also said that Iran will have to take<br />
measures against foreign companies which decide to continue activities in the sector<br />
claimed by Iran.<br />
It is obvious from the statements made in Baku and from the commentaries<br />
published in the local press that the Azerbaijani government is trying at least to win<br />
Russia’s support for Baku’s position. And it is obvious that President Aliev’s desire<br />
to have Russia support Azerbaijan in its conflict with Iran has failed. Moreover,<br />
President Aliev’s overture toward Moscow may mean first, that President Aliev<br />
is desperate to find outside support for his cause against Iran, and second, it also<br />
may mean that Western oil companies and the Western governments behind these<br />
companies are reluctant to show support for either side of the conflict, prefering to<br />
remain neutral and wait for the states involved to solve the issue.<br />
A report in «The Turkish Daily News» of 8 August suggests that so far, only the<br />
Turkish government, or Turkish public is eager to help Baku in its conlifct with<br />
Iran. «The Turkish Daily News» printed an CNN-Turk interview with Israeli<br />
Prime Minister Ariel Sharon. In response to a question about a possible partnership<br />
between Turkey, Israel and Azerbaijan against Iran, Russia and Armenia, Sharon<br />
stated that he would raise the issue of cooperating with Baku during his visit to<br />
Turkey. «I will say in Ankara that we are willing to enhance relations with Azerbaijan.<br />
But, I repeat that this relationship is not against any third country,» Sharon said.<br />
553
It is not clear if the idea of a partnership between Turkey, Israel and Azerbaijan<br />
against Iran, Russia and Armenia is purely a journalistic hypothesis or official policcy<br />
in Ankara. But as far<br />
as it concerns Azerbaijan, this idea has been raised in the local press many times.<br />
Whether this idea reflects reality or not is another question.<br />
LOW EXPECTATIONS FOR KEY WEST PEACE TALKS<br />
Mirza Khazar<br />
04.04.2001<br />
Analysis and opinions published in the Azerbaijani press on the peace talks between<br />
the Azerbaijani and Armenian presidents, Heidar Aliev and Robert Kocharian,<br />
respectively, suggest low expectations for the talks among observers, analysts, and<br />
even the general public in Baku on the outcome of meeting in Key West.<br />
Observers in the Azerbaijani capital point out that the co-chairmen of the Minsk<br />
Group of OSCE have failed to present new peace proposals to the sides in Florida.<br />
By presenting old and even contradictory proposals from 1997-1998, the OSCE<br />
co-chairmen admit that they do not have any fresh ideas on how to solve Nagorno-<br />
Karabakh conflict. Aliev’s remarks at Key West on 3 April accusing the international<br />
community of not doing enough to end the conflict can be evaluated differently. It<br />
is possible that Aliev is securing himself a safe retreat in the case that the Key West<br />
talks fail. Therefore, according to some observers, one should not expect any real<br />
breakthrough in the Key West talks.<br />
Who will emerge the «winner» in Florida is another question discussed among<br />
Azerbaijani politicians and observers. Most local commentators agree that since<br />
the Key West talks will not produce any concrete results in resolving the Karabakh<br />
conflict, the talks can help to keep the peace process alive. But on the other hand,<br />
Aliev, Kocharian, and maybe even U.S. Secretary of State Colin Powell could all come<br />
out as symbolic winners. Aliev and Kocharian will show the public how tough they<br />
are in protecting and defending their national interests, and, in doing so, will make<br />
public relations gains back home in Azerbaijan and Armenia.<br />
Furthermore, Aliev, according to local press comments, can easily continue his<br />
efforts to have his son become his successor, but could at the same time run into<br />
554
trouble at home if he fails to resolve the Karabakh conflict as the plight of several<br />
hundred thousand refugees is of great concern to the public. The peace negotiations<br />
could help the Azerbaijani government distract public attention from widespread<br />
corruption and even criticism from abroad, according to local observers. Many<br />
others believe that a peace deal would mean a continuation of the poverty and<br />
corruption that plagues Azerbaijani society. One winner might be U.S. Secretary of<br />
State Colin Powell, who, according to some comments in the international media,<br />
will be able to show his skills as a proficient diplomat while gaining extensive and<br />
badly needed exposure by the international media. The possible winners are known.<br />
But who, if anyone, will be the losers? This question remains open in Baku. (Mirza<br />
Xazar)<br />
What Happened In Key West?<br />
Mirza Khazar<br />
10.04.2001<br />
U.S. President George W. Bush’s meeting with the Azerbaijani and Armenian<br />
presidents on 9 April increased hopes for a peaceful solution of the Karabakh<br />
conflict in the near future. But the real outcome of the peace talks between Armenian<br />
President Robert Kocharian, Azerbaijan’s President Heidar Aliev and the three<br />
Minsk Group co-chairmen in Key West is still not clear.<br />
Contradictory and deeply different reactions to the latest round of peace talks in<br />
Florida from Armenian and Azerbaijani officials have deepened uncertainty and<br />
doubts in Azerbaijan surrounding the Key West talks. Optimistic statements by<br />
Armenian government officials, and obviously cool reactions from Azerbaijani<br />
officials are still feeding this uncertainty. More and more politicians and ordinary<br />
citizens are asking how realistic the Armenian optimism is, and if there are indeed<br />
grounds for that optimism, then how should the Azerbaijani public understand the<br />
neutral and cool statements of officials close to prezident Aliev.<br />
There are many different explanations expressed in Azerbaijani media following<br />
Key West talks. Some politicians claim the Azerbaijani president has made serious<br />
concessions to the Armenian side and has therefore chosen to remain silent on the<br />
outcome of peace talks. Other politicians express different views. They suggest that<br />
the excitement on the Armenian side could be an attempt to discredit the Azerbaijani<br />
leadership at home and to put more pressure on Heidar Aliev to agree to a peace<br />
accord promptly.<br />
555
It is hard to support or reject any of these opinions. But the main question remains<br />
open — What happened in Key West? Is there any ground for Armenian optimism?<br />
Judging from Aliev’s short and nervy statement in Washington after his meeting with<br />
the U.S. president, these questions are annoying the Azerbaijani leadership too. In<br />
his response to a reporter’s question — How much of progress was made during the<br />
negotiations on Nagorno-Karabakh last week in Key West, Florida, Aliev responded<br />
with one sentence: « I haven’t had the chance to measure how close we are now.»<br />
This statement does not solve the problem. The main<br />
problem is: who will tell the Azerbaijani public what really happened in Key West?<br />
Azerbaijani President Heidar AliyevTo Return Home On<br />
Mirza Khazar<br />
13.04.2001<br />
President Heidar Aliev will arrive in Baku on April 14, his son Ilham, who is<br />
chairman of the ruling Yeni Azerbaijan party, told an RFE/RL correspondent in Baku<br />
on 12 April. During his visit to the United States, President Aliev held peace talks<br />
with his Armenian counterpart Robert Kocharian in Key West and spent some time<br />
at the Cleveland Cardiovascular Diseases Centre (Ohio) for a medical examination.<br />
He underwent heart surgery at that hospital two years ago.<br />
ITAR-TASS reported on April 12 that Aliev decided that day to postpone for a while<br />
his departure from the United States. But Elin Suleymanov, the Press Secretary of the<br />
Azerbaijani Embassy in Washington, told that agency that Aliev would return home<br />
shortly.<br />
In the view of local observers, Aliev’s return to Azerbaijan will lead to renewed<br />
activity in political life in Azerbaijan. Almost all political parties, as well as the public,<br />
want the president to disclose at least some details of his talks with Kocharian. Aliev<br />
and his close aides have been reluctant so far to give any details of the Key West talks.<br />
Since the Karabakh issue remains the most emotional problem in Azerbaijan, the<br />
Azerbaijani leadership’s silence about the outcome of the Key West talks has created<br />
a certain unrest among the public.<br />
By contrast, the Armenian leadership has been more talkative, according to<br />
observers. The unusual openness on the Armenian side also increased frustration and<br />
556
doubts in Azerbaijan about the results of the Key West talks. Armenian President<br />
Robert Kocharian’s recent statement that last week’s peace talks in Florida «were<br />
constructive and had cleared the way for a new peace plan» was received with<br />
mixed feelings by political parties, politicians and public in Azerbaijan. The public<br />
in Azerbaijan remain uncertain and expects more explanations from the leadership.<br />
Heidar Aliev’s return to Baku may either help to solve the puzzle, or may further<br />
complicate it. It depends of course on the president’s decision. Western analysts<br />
are unanimous in affirming that only one person makes (or can make) decisions in<br />
Azerbaijan. That person is Heidar Aliev.<br />
The Fight For Azerbaijan, or, Illusions Again?<br />
Mirza Khazar<br />
20 .04.2001<br />
Recent commentaries in the official and independent press in Azerbaijan suggest<br />
that the media are again willingly or unwillingly trying to delude the public with new<br />
interpretations of Azerbaijan’s role in US-Russian relations, as well as predictions<br />
concerning the future of the Karabakh peace talks.<br />
«Yeni Azerbaijan,» which is published by the ruling Yeni Azerbaijan party, as well<br />
as «Zerkalo» and «525,» which are semi-independent papers, showed unusual<br />
solidarity by claiming that there is a fight going on between the superpowers,<br />
specifically between the United States and Russia, for influence over Azerbaijan.<br />
They argue that during the peace talks in Key West earlier this month, President<br />
Aliev managed to turn around entire political thinking in Washington concerning<br />
U.S. policy towards Azerbaijan and Armenia. Official Washington, they claim, made<br />
changes in its priorities, namely the U.S. administration decided to abandon Armenia<br />
and support Azerbaijan instead. Wishful thinking rules again in Azerbaijan.<br />
Repeating the theory advanced by «Yeni Azerbaijan,» «Zerkalo» and «525»<br />
claim that there is a race and competition for influence between U.S. and Russia in<br />
the South Caucasus, and that both superpowers are trying hard to gain the support<br />
of Azerbaijani leadership. For that reason, the papers reason, both countries are<br />
prepared to support the Azerbaijani position in the Karabakh peace talks. The<br />
newspaper «525» goes even further, declaring in its 19 April issue that the public in<br />
Azerbaijan should not be afraid of any peace acccord concerning Karabakh, since, as<br />
newspaper put it, «Aliev is not a king (anymore) who has the ability to sign any kind<br />
557
of agreement on Karabakh without consulting his own people. Today Aliev appears<br />
to be a president who is ready to take into consideration the will and opinion of his<br />
own people and he will sign a peace accord only if Azerbaijani people approve it.»<br />
That is a very interesting and very unusual statement. It is possible that the arguments<br />
about a struggle between the superpowers for influence in Azerbaijan, as well as<br />
the arguments about President Aliev’s victorious trip to Key West, are aimed at the<br />
domestic public, not for outside consumption.<br />
Commenting on the Key West talks in its latest issue, the «Economist» takes a quite<br />
different look at the «confrontation between the superpowers.» The «Economist»<br />
noted «a rare example of cooperation among the big powers» in their shared<br />
attempt to resolve the Armenian — Azerbaijani conflict. Three newspapers of<br />
different political orientations and one clear pattern. It is an unusual solidarity even<br />
in Azerbaijan, where it is hard to find anything unusual. Illusion or reality? There is<br />
no clear answer to this question. But it is obvious that President Aliev is ready to sign<br />
a peace acord with Armenia and the struggle (and propaganda campaign) for public<br />
opinion has started.<br />
It is clear that the Aliev leadership is clearing the way and preparing the ground for<br />
a peace accord with Armenia. Why have they started to persuade the public so early,<br />
and why so hard and why so persistently? There is no clear answer to that question<br />
either. It is possible that President Aliev is going to make far-reaching concessions<br />
(maybe too painful for the public in Azerbaijan to accept) in the Karabakh issue and<br />
he needs public support: or if not real support, at least expressions of support on the<br />
pages of different newspapers.Whether the leadership will be successful in its attempt<br />
or fail, remains unclear.<br />
Carey Cavanaugh, the U.S. co-chairman of the OSCE Minsk Group, told Reuters he<br />
has to admit that: «The populations are not as far along as the presidents, and it will<br />
certainly be a daunting task. The most difficult issue is convincing the populations of<br />
both countries on the merits of making significant compromises to achieve peace».<br />
Mr. Cavanaugh is right. The public mood in Azerbaijan, especially in regard to an<br />
emotional issue like Karabakh, remains unchanged, to judge by the latest opinion<br />
polls: the majority of people in Azerbaijan want peace, but not at any price. This is<br />
the message we hear today. Will President Aliev manage to change this mood? Will<br />
he manage to convince the public of the merits of making peace? And if he does not,<br />
will the Azerbaijani president act in accordance<br />
with the mood of Azerbaijani people, as newspapers claim he will? We shall have to<br />
wait until June to answer this question.<br />
558
Heydar Aliev and Turkey<br />
Mirza Khazar<br />
24.04. 2001<br />
An attempt by several hundred supporters of the Azerbaijan Democratic Party<br />
to hold a protest demonstration in the center of Baku on 21 April was the first<br />
opposition protest action since the Karabakh war invalids were forced to stop a<br />
month-long hunger— strike in February. Police resorted to brute force to prevent<br />
the ADP supporters from holding an unauthorized rally to demand the release of<br />
political prisoners, but that does not detract from the implications of the action<br />
for the political situation in Azerbaijan. Isa Gambar, head of the main opposition<br />
Musavat party, expressed support for the ADP’s protest action in an interview<br />
published in the newspaper «Azadliq» on April 24. Gambar added that the Musavat<br />
party too is preparing for mass actions of protest. Azerbaijan Democratic Party<br />
chairman Rasul Quliev in his interview with «Hurriyyet» on April 24, suggested<br />
that consecutive protest rallies will force the present government to resign. One<br />
can interpret this suggestion as wishful thinking. But it would be a mistake either<br />
to overestimate the strength of the opposition, mainly its ability to unite or to<br />
underestimate President Heydar Aliev’s ability to deal with such a development.<br />
But we should not forget that the situation in which Heydar Aliev is forced to operate<br />
today is different from similar situations in the past. Heydar Aliev is now 78 and he<br />
is not physically fit. He is in the middle of crucial peace talks with Armenia, and it<br />
is not clear what he will sign and how the public and political parties in Azerbaijan<br />
will react. He did not manage to convince the main players in Caucasus to support<br />
his son, Ilham as his successor. His foreign policy towards Turkey, Iran, Russia and<br />
the West is not ideal at the moment. Tensions are mounting between Azerbaijan and<br />
Iran. Aliev’s recent attempts to restore «fraternal» relations with Russia will demand<br />
from him and from Azerbaijan as a state a very high price. Aliev’s attempt (in an<br />
effort to strengthen his own position) to play a very complicated and contradictory<br />
game between Russia and the United States, and his desire to win this game, does not<br />
seem to be a very sophisticated and successful policy.<br />
Aliev’s relations with Turkey are an obvious example of the failure of such a «twisted<br />
policy.» Some observers believe that President Aliev is intentionally creating<br />
problems in relations with Turkey in order to gain Russian «kindness.» This opinion<br />
might prove to be wrong or right. Heydar Aliev will leave for Ankara on April 25<br />
559
to attend a summit of heads of states of Turkic speaking countries in Istanbul the<br />
following day. Not the summit as such, but relations between the Aliev leadership<br />
and Ankara will dominate his meetings with Turkish officials. Relations between<br />
two countries are at the worst point since Suleyman Demirel left office as President<br />
of Turkey a year ago. It is not only official Baku that is to blame for the worsening<br />
of relations with Ankara. The failure of the Turkish side to accept Turcophone<br />
countries as equal partners is also partly to blame for the present coolness in relations<br />
with Baku. The Azerbaijani press is unanimous that Aliev will face tough questions<br />
in Ankara during his visit there. But it is possible that the Turkish side might also<br />
face such tough questions from Azerbaijani president. Aliev with his rich political<br />
experience managed to overcome all obstacles and survive in the past 30 years.<br />
Will he at this crucial moment of his career be able to overcome not only external<br />
pressures but the infighting expected to erupt within his immediate circle in the near<br />
future over who is best qualified to succeed him as president?<br />
Aliev And The Fight For A Successor<br />
Mirza Khazar<br />
27.04.2001<br />
There is no doubt that most of the recent commentaries that have appeared in<br />
opposition newspapers about Azerbaijani President Heidar Aliev’s health and his<br />
designs to have his son, Ilham, succeed him as president contain some exaggerated<br />
or at least partially biased ideas. It is not surprising, since an attempt by a weak<br />
opposition to wage it’s campaign against the 78-year-old president using propaganda<br />
might be considered a «natural» form of politics in Azerbaijan.<br />
Nevertheless, there is little doubt and too many indications that the fight to be Aliev’s<br />
successor has begun in Azerbaijan. Rumors, reports, and commentaries on this<br />
subject are persistent. And Aliev’s poor appearance on TV screens is too obvious to<br />
doubt that his health is not good -— contrary to what he and his son claim or what<br />
the official media tells the public. The Turkish TV Channel D, in a report on 26<br />
April on the summit of Turkic-speaking countries, described the appearance of the<br />
Azerbaijani president in an unusually blatant manner: «Azerbaijani President Heidar<br />
560
Aliev’s gaunt appearance drew the attention of many<br />
people.»<br />
The remark is neither diplomatic nor polite, of course. But it might serve as an<br />
indicator of a new approach of in the Turkish media and perhaps the Turkish<br />
government towards Aliev. This fact is, of course, an external nuance of the fight to<br />
be Aliev’s heir that is going on in Azerbaijan. It might have and might not have an<br />
impact on the battle for succession, since not Turkey, but maybe Russia and Iran also<br />
are interested to have their own «input» into this process. But there is no doubt that<br />
the main game is being played in Baku. Aliev continues to show his determination<br />
to have Ilham succeed him as president. In his remarks at the Baku airport on 25<br />
April before his flight to Ankara, Aliev praised Ilham’s «great» speech in Strasbourg<br />
at a session of the Council of Europe. The Russian-language newspaper «Zerkalo,»<br />
in a commentary on 26 April, showed confidence that the time has arrived for the<br />
anointed successor (Ilham) to appear in public. «The successor has been chosen and<br />
the only issue on agenda is to legitimize him,» comments the paper.<br />
It seems «Zerkalo» is right. The time is arriving. But there are a lot of problems<br />
and difficulties in getting a transition of power to occur at the right time. Aliev’s<br />
decision to have his son be the next president angered and frightened many of his<br />
close allies within his own elite from the Nakhichevan «club.» Judging from reports<br />
published in the local press, a fierce struggle to neutralize potential contenders<br />
-— Ramiz Mehtiev, the president’s chief of staff, Ali Insanov, the health minister,<br />
and Kamaladdin Heidarov, head of the powerful state customs committee, are in<br />
the center of this ongoing infighting. According to some observers in Baku, Aliev’s<br />
decision to tab his son as the heir apparent not only prompted a fight within the<br />
Nakhichevan «clan» for succession, but alienated most of his supporters among<br />
those people from Nakhichevan. Therefore, according to the same sources, even if<br />
Aliev succeeds to have his son appointed or elected as the next president, the new<br />
president will fail to have strong support among from not only the general public, but<br />
also from his own «kinsmen» from Nakhichevan.<br />
This is considered to be the main weakness of Ilham. Therefore, a common question<br />
being asked in Baku in this regard is: How could Ilham Aliev survive in power<br />
without the support from his own «clan,» which his father enjoyed for about 30<br />
years? And the questions continue: Will Ilham be able to stay in power for a long<br />
time, as his father did? What can Azerbaijan expect from Ilham, if his father manages<br />
to bring him to power? How would the main outside players in the Caucasus -—<br />
Russia, the West, Iran, and Turkey react to such a power transition in Azerbaijan?<br />
And finally, will the opposition in Baku and some opposition leaders in exile actually<br />
561
accept this form of «natural» succession in Azerbaijan or not? These are the<br />
questions of the day. The answers will come and most likely rather soon.<br />
The UN Report: Negative Assessment Of Azerbaijan’s Economy<br />
Mirza Khazar<br />
04.05.2001<br />
The United Nations Development Agency has released its annual report on<br />
economic development in Azerbaijan, which notes the nostalgia of most of the<br />
population for Soviet— era economic «stability.» It is a strange assessment for<br />
a country with huge oil reserves and huge foreign investment in its oil industry.<br />
Despite years of heavy foreign investment in Azerbaijan’s oil sector, according to the<br />
report, most people in Azerbaijan say they were better off when their country was<br />
part of the Soviet Union.<br />
Foreign investment now accounts for about 70 percent of all foreign capital moving<br />
into Azerbaijan, up from less than 16 percent in 1994, the report said. Independent<br />
economists and opposition too have criticized the government policy of paying<br />
attention only to the oil industry, neglecting other sectors of country’s economy,<br />
which in turn is the main reason for the closure of many enterprizes and the<br />
elimination of a huge number of jobs.<br />
According to the UN report, aid from foreign governments is also a source of capital.<br />
But like many former Soviet republics, Azerbaijan is plagued by sluggish bureacracy<br />
and corruption that holds up investment, the UN report said. This assessment<br />
has been proven by cases of mismanagement of foreign humanitarian aid sent for<br />
Azerbaijani refugees. The UN assessment of the economic situation in Azerbaijan<br />
differs widely from Azerbaijani government statistics on economic development. For<br />
example, the annual UN study showed high unemployment of 69 percent among<br />
nearly a million refugees driven from the Armenian— occupied territories.<br />
The report does not mention overall unemployment among ordinary citizens of<br />
Azerbaijan, but according to an independent account, the percentage of people<br />
without jobs among non— refugees is also high. Furthermore due to the few jobs<br />
available in Azerbaijan, around 2 million Azerbaijanis were forced to leave their<br />
homeland to seek employment in Russia and other CIS states. Contrary to the<br />
Azerbaijani government’s claims of economic «achievements» last year, the UN<br />
study ranked Azerbaijan 90th in standard of living among 173 countries from<br />
around the world.<br />
562
A Fight Between Clans In Baku, Or A Sign Of Aliev’s Weakness?<br />
Mirza Khazar<br />
22.05. 2001<br />
Recent commentaries and reports in the Azerbaijani press suggests that a real<br />
political struggle is underway between the so— called «clans» represented in upper<br />
echelons of power in Baku. The fight between those «clans» intensified last week<br />
when another group representing Western Azerbaijanis (Azerbaijanis from Armenia)<br />
created the new «Erivan Birliyi» (Erevan Unity) society. The founders of this new<br />
entity insist that their society has no political goals and pursues only «public goals.»<br />
But in spite of this insistence, most political observers in Baku, as well as most<br />
commentators in the Azerbaijani press, believethat the main goal of the «Erivan<br />
Birliyi» is to become a sort of «center of power» in the event of Heydar Aliev’s<br />
demise.<br />
Both arguments seem to be sincere, but an attempt by Western Azerbaijanis to hold<br />
on their influence within the upper leadership in Baku suggests that after Aliev’s<br />
departure they might fail to retain that influence or to maintain the grip on power<br />
in the long term. Local observers suggest that the haste in creating this «unity» is a<br />
clear sign of the weakness of the Western Azerbaijanis and suggests that they fear for<br />
their own future.<br />
Another indication is that Western Azerbaijanis in the upper echelons of power are<br />
seriously preparing themselves for the power struggle which will erupt as soon as<br />
Aliev departs the political scene. But even if this is true, there are many obstacles<br />
restricting the ability of Western Azerbaijanis to actively play a role in the transition<br />
of power. One of the obstacles is, as the local press suggests, deep differencies and<br />
even hostility between «Erivan Birliyi» and another Western Azerbaijani society,<br />
called «Agridag» (the Turkish name for Mount Ararat).<br />
Azerbaijani papers identify as the moving force behind «Erivan Birliyi» Ramiz<br />
Mehtiev, who heads the presidential staff. The main player in «Agridag» is Health<br />
Minister Ali Insanov. The rivalry between the two is no longer a secret in Baku.<br />
There is another sign that the alleged power struggle will turn into struggle between<br />
«clans.» According to some reports, the «Alindja» society which was formed in<br />
the early 1990’s in Baku by elite groups from Nakhichevan, constitutes another<br />
563
influential group within the top leadership. Hostilities between these two «clans»<br />
have deepened since Aliev came to power in June 1993. The Nakhichevanis claim<br />
that they played a major role in bringing Aliev to power. They complain that despite<br />
having done so, they did not receive as much attention as the Western Azerbaijanis<br />
did.<br />
One can not exclude the possibility that the rivalry between the Western<br />
Azerbaijanis and the Azerbaijanis from Nakhichevan will increase as rumors about<br />
President Aliev’s health and his upcoming departure from power continue to spread.<br />
And as long as those rumors continue to spread, and as long as President Aliev’s<br />
image on TV continues to worry his close allies, the fight between the «clans»<br />
will continue to intensify. As long as the struggle for power continues, it is likely to<br />
impact on other political forces and the public in Azerbaijan.<br />
***<br />
TƏRCÜMEYİ-HAL<br />
Mikayılov <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) (29 noyabr, 1947, Göyçay) — görkəmli<br />
jurnalist, publisist, naşir, Bibliyanın tərcüməçisi. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> dağ yəhudisidir.<br />
1990-cı il yanvar faciəsi (20 yanvar 1990) baş verərkən Bakıda radio, televiziya,<br />
qəzetlər susdurulan günlərdə Azərbaycanı informasiya blokadasından xilas edən və<br />
sovet qoşunlarının Bakıda törətdiyi qəddar əməllərini, Azərbaycanın və dünyadan əli<br />
üzülmüş azərbaycanlıların səsini dünyaya çatdıran, Azərbaycanda demokratiyanın<br />
inkişafı, insan hüquqlarının qorunması və ədalətli cəmiyyət qurulması uğrunda<br />
yorulmaz mübariz, radiojurnalist.<br />
Evlidir, 3 övladı var.<br />
Almaniyanın Münhen şəhərində yaşayır.<br />
Həyatı<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> 1973-cu ilin iyun ayında Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq<br />
fakultəsini bitirib. 1974-cü ilin yanvar ayınadək Sumqayıtda vəkil işləyib. 1974-cü<br />
ilin iyun ayında SSRİ-ni tərk edib, İsrailə mühacirət edib. 1975-ci ildə İsraildə Tel-<br />
Əviv Universitetinin SSRİ-dən gəlmiş hüquqşunaslar üçün açılan xüsusi kurslarında<br />
oxuyub. 1975-1976-cı illərdə İsrail ordusunda xidmət edib.<br />
564
Yaradıcılığı<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> «Amerikanın Səsi» radiostansiyasının Azərbaycan bölməsinin müdiri<br />
(1985-1987) və «Azadlıq» radiosunun (Radio Free Europe/Radio Liberty)<br />
Azərbaycan redaksiyasının direktoru (1987-2003) vəzifələrində işləmişdir. İsveçin<br />
paytaxtı Stokholmdakı Bibliya Tərcümə İnstitutunun sifarişi ilə Bibliyanı — «Əhd-i<br />
Ətiq« (Tövrat) və «Əhd-i Cədid»i (İncil) Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir<br />
(1975-1984). «Əhd-i Cədid» (İncil) <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində ilk dəfə 1982-ci<br />
ildə Zaqrebdə nəşr edilmişdir.<br />
Bibliyanın tərcüməsi<br />
Bibliyanın Azərbaycan dilində ilk tərcüməsi 1842-ci ilə aiddir. 1842-ci ildə<br />
İsveçrənin Bazel şəhərindəki missioner cəmiyyəti <strong>Mirzə</strong> Fərrux və Feliks Zarembanın<br />
tərcüməsində İncilin (Əhdi Cədid) bir kitabı olan Mattanın İncilini Londonda<br />
çap etmişdir. 1878-ci ildə İncil (Əhdi Cədid) tam şəkildə tərcümə edilmiş və<br />
Londonda nəşr olunmuşdur. 1975-ci ildə İsveçrənin paytaxtı Stokholmda yerləşən<br />
Bibliyanı Tərcümə İnstitutu (The İnstitute for Bible Translation) <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə<br />
müraciət edib, Bibliyanın müasir Azərbaycan dilinə yeni tərcüməsini hazırlamaq<br />
işini ona tapşırmışdır. 1982-ci ildə Bibliyanı Tərcümə İnstitutu (The İnstitute for<br />
Bible Translation) <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcüməsində İncilin yeni, tam mətnini Zaqreb<br />
şəhərində çap etdirib. Bu tərcümə sonrakı illərdə beş dəfə yenidən nəşr edilib. <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in tərcüməsi bu gün də Azərbaycanda istifadə olunur. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Əhd i Ətiqin<br />
(Tövratın) tərcüməsini 1984-cü ildə bitirib, lakin onun tərcüməsi indiyədək çap<br />
olunmadan qalır. İncilin yeni tərcüməsi 1998-ci ildə, Tövratın yeni tərcüməsi isə<br />
2004-cü ildə çap edilib. Yeni tərcümələr <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in tərcüməsindən əhəmiyyətli<br />
dərəcədə fərqlənir.<br />
Qara Yanvar və <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
SSRİ DTK-nın «Alfa» qrupu yanvarın 19-da saat 19.27-də Azərbaycan<br />
televiziyasının enerji blokunu partlatdı, respublikada televiziya verilişləri<br />
dayandırıldı, mətbuat susduruldu. Azərbaycan dünyadan təcrid edildi. Gecə isə<br />
qoşun fövqəladə vəziyyət elan edilməsindən xəbərsiz olan şəhərə daxil oldu və əhaliyə<br />
divan tutmağa başladı. Məhz bu faciəli anlarda uzaqlardan «Azadlıq» radiosunun<br />
səsi Mixail Qorbaçovun informasiya blokadasını dağıtdı. Şair və publisist Məlahət<br />
Ağacanqızı bu anı öz xatirələrində belə təsvir edir: «Yaxşı yadımdadır 20 Yanvar<br />
gecəsi bütün yaxınlarımız bir otağa yığışmışdı. Böyük otaq adamla dolu olsa da heç<br />
kəs danışmırdı. Qadınlar səssiz ağlayırdılar, kişilər baxışları ilə yeri yarmaq istəyirdilər<br />
-Yerə girmək üçün! Qardaşım radio dalğalarını həyəcanla ələk-vələk edirdi. Və<br />
radiodan <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsini eşidəndə, mənə elə gəldi ki, hamı nəfəsini uddu,<br />
amma hamı dirildi. 20 Yanvar gecəsi — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi — möcüzə idi! Bəlkə<br />
565
«ah, nalədən» boğulan hava — <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in səsi ilə hıçqırırdı! <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> — 20<br />
Yanvarda ölməkdə olan Azərbaycan xalqına Allahın bəxş etdiyi ilahi səsi ilə ümid<br />
verdi. Bir gündə bir əsrə bərabər iş gördü. O səs milləti məzardan çıxartdı. Dirilərə<br />
şəhid oğulları dəfn etmək üçün güc verdi». «Azadlıq»ın 20 yanvardakı ilk verilişi<br />
faci’ haqq;nda həm Azərbaycan, həm də dünya ictimaiyyətini məlumatlandırdı.<br />
Etirazlar başladı, Qorbaçov Bakıda öz xəlvəti qanlı «sərgüzəştini» «uğurla» sona<br />
çatdıra bilmədi, Kreml ifşa olundu. Bu zərbədən sarsılan qəzəbli Kreml rəhbərliyi<br />
«Azadlıq» radiosundan ABŞ hökumətinə rəsmən şikayət etdi. Yanvar verilişlərinə<br />
görə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>ə işlədiyi radioda güclü təzyiqlərə məruz qaldı. Onun 1990-cı ilin<br />
yanvarındakı fəaliyyətini araşdırmaq üçün Vaşinqtonda xüsusi komissiya yaradıldı.<br />
Təzyiqlər 2003-cü ilədək, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> «Azadlıq» radiosundan ayrılmağa məcbur<br />
olan günədək davam etdi.<br />
Nəşr<br />
2004-cü ilin yanvar ayında <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycana qayıdır və orada qalıb işləmək<br />
istəyir. Bakıda «<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi» adlı qəzetini təsis edir. Lakin bir müddətdən<br />
sonra Bakını tərk edir. Hazırda <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in internetdə üç dildə (Azərbaycan,<br />
ingilis, rus dillərində) eyni adda qəzeti nəşr edilir.<br />
Mükafatlar<br />
<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in adı Əlisa Nicatın 1999-cu ildə çapdan çıxan „100 Böyük Azərbaycanlı“<br />
kitabında qeyd edilib. 1990-cı ildə <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong> Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin İdarə<br />
heyəti milli-azadlıq hərəkatındakı xidmətlərinə görə Məmməd Əmin Rəsulzadə<br />
mükafatına layiq görmüşdür. Sabir Rüstəmxanlı 2003-cü ilin sentyabrında<br />
„Cümhuriyyət“ qəzetinə müsahibəsində <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>i „Milli mübarizəmizin rəmzi“<br />
adlandırıb. <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in adı, həmçinin, 2006-cı ildə İsraildə rus dilində çapdan<br />
çıxan „Dağ yəhudilərinin qısa ensiklopediyası“nda qeyd olunub.<br />
(mənbə: vikipedia)<br />
(Mənbə: Vikipedia)<br />
566<br />
ƏCNƏBİ DİLLƏRDƏ TƏRCÜMEYİ-HAL<br />
Rus dilində tərcümeyi-hal<br />
Мирза Хазар (Микаилов Мирза Керим оглы; 29 ноября 1947, Гейчай,<br />
Азербайджан) — видный радиожурналист, публицист, переводчик Библии на<br />
азербайджанский язык.
Биография<br />
Родился 29 ноября 1947 года в городе Гейчай, Азербайджан. 1973 году закончил<br />
юридический факультет Азербайджанского Государственного Университета.<br />
Июль 1973 по январь 1974 года работал адвокатом в Сумгаите, Азербайджан.<br />
Июнь 1974 года эмигрировал в Израиль. Посещал курсы при Тель-Авивском<br />
университете для юристов из СССР. Июнь 1975 — январь 1976 года служил<br />
в Армии Обороны Израиля. В августе 1976-го года был приглашен на работу<br />
в азербайджанскую редакцию радио «Свобода«. 1979—1985 заместитель<br />
главного редактора азербайджанской редакции, Радио «Свобода». В октябре<br />
1985-го года переехал в США. 1985—1987 директор азербайджанской<br />
редакции на радиостанции «Голос Америки« в Вашингтоне. 1987—2003<br />
директор азербайджанской редакции радиостанции «Свободная Европа/<br />
Свобода» в Мюнхене, а затем в Праге.<br />
Творчество<br />
По заказу Института по Переводам Библии (Стокгольм, Швеция)<br />
перевел Библию — «Новый Завет« (Евангелие) и «Ветхий Завет« на<br />
азербайджанский язык. «Новый Завет« в переводе Мирзы Хазара был впервые<br />
напечатан в 1982 году. «Ветхий Завет« напечатан не был. Автор многих<br />
исследовательских статей и комментарий о политической и экономической<br />
ситуации в Азербайджане, а также других республиках бывшего СССР.<br />
Статьи публиковались в разные годы в бюллетене исследовательского отдела<br />
радиостанции «Свобода», а также в газетах и журналах в Азербайджане,<br />
Турции, Чехии и других странах. В январе 2004, он основал газету «Голос<br />
Мирзы Хазара» в Баку. В настоящее время управляет порталом «Голос Мирзы<br />
Хазара» на трех языках: азербайджанском, английском и русском языке. В<br />
декабре 2005 он основал интернет-радио Голос Мирзы Хазара. Посетители<br />
этого радио могут слушать записанные заранее аудиоматериалы.<br />
Перевод Библии<br />
В 1842 году миссионерское общество Базеля опубликовало в Лондоне Евангелие<br />
от Матфея в переводе Мирза Фаррух и Феликса Зарембы. В 1878 году полный<br />
текст Нового Завета был переведен и издан в Лондоне. Ветхий Завет вышел<br />
в 1891 году. В 1982 году Институт по переводу Библии (Institute for Bible<br />
Translation) в Стокгольме издал новый перевод Мирзы Хазара на современном<br />
азербайджанском языке полного текста Нового Завета, который используется<br />
по сегодняшний день в Азербайджане. Данный перевод переиздавался пять раз<br />
в последующие годы. Мирза Хазар завершил перевод Ветхого Завета в 1984 году,<br />
но этот его перевод издан не был. Новый Завет в новом переводе был издан<br />
только в 1998 году, а Ветхий Завет — в 2004 году.<br />
567
568<br />
İngilis dilində Tərcümeyi-hal<br />
Mirza Kerim oglu Mikayilov (Azerbaijani: <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu Mikayılov), known<br />
as Mirza Khazar (Azerbaijani: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) (born October 29, 1947, Göyçay,<br />
Azerbaijan SSR, USSR), is an eminent Azerbaijani author, political analyst,<br />
legendary anchorman, radio journalist, publisher, and translator. Mirza Khazar is a<br />
Mountain Jew. He also is known as Mirza Michaeli.<br />
Early life<br />
In July 1973, Mirza Khazar completed his graduation at the law faculty at the<br />
Azerbaijan State University. From August 1973 to January 1974, he worked as a<br />
lawyer in Sumgait. In June 1974, he immigrated to Israel and attended special courses<br />
for lawyers from the USSR at Tel-Aviv University. From June 1975 to January 1976,<br />
he served in the Israel Defense Forces.<br />
Bible translation<br />
The first Azerbaijani translation by Mirza Farrukh and Feliks Zaręnba was the Gospel<br />
of Matthew, published in 1842 in London by Basel Missionary Society. The complete<br />
New Testament was fully translated and published in 1878 in London and the Old<br />
Testament in 1891.<br />
At the request of the Stockholm Institute for Bible Translation, Mirza Khazar<br />
translated the Bible — the New Testament and Old Testament — into the<br />
Azerbaijani language. Mirza Khazar started translation of the entire Bible in 1975 and<br />
finished in 1984. In 1982, the Institute for Bible Translation in Stockholm, Sweden,<br />
released Mirza Khazar’s new modern Azerbaijani language translation of the New<br />
Testament, which currently is used in Azerbaijan. The first edition was printed in<br />
Zagreb, Croatia. Mirza Khazar’s translation of the New Testament was reprinted five<br />
times in subsequent years. Mirza Khazar completed translation of the Old Testament<br />
in 1984, but the translation has not been printed yet.<br />
Work<br />
From August 1976 to October 1985, Mirza Khazar worked as deputy editor-in-chief<br />
of the Azerbaijani Service of Radio Free Europe/Radio Liberty in Munich, Germany.<br />
In October 1985, he was invited to Washington, D.C. to be editor-in-chief of the<br />
Azerbaijani Service of Radio Voice of America. In February 1987, Mirza Khazar<br />
returned to Munich to lead the Azerbaijani Service at Radio Free Europe/Radio<br />
Liberty, [1] and he worked there until September 2003. In January 2004, he founded<br />
the Voice of Mirza Khazar (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi) newspaper in Baku. Mirza Khazar,<br />
and he currently runs the online newspaper The Voice of Mirza Khazar in three<br />
languages: Azerbaijani, English, and Russian. From September to October 2005,<br />
Mirza Khazar was host of Azadlig TV (Freedom TV), the first independent station
to broadcast from a foreign country to Azerbaijan. In December 2005, he launched<br />
an Internet radio program, The Voice of Mirza Khazar, where visitors can listen to<br />
prerecorded audio items.<br />
Papers<br />
Mirza Kazar’s articles pertaining to the political and economic situation in<br />
Azerbaijan and other former Soviet states were published in Azerbaijan, Turkey,<br />
Czech Republic, and other countries. Mirza Khazar’s The Formation of the Popular<br />
Front in Azerbaijan (Dec 28, 1988) was the first research paper about attempts<br />
of local intellectuals and patriots to launch a national-democratic movement in<br />
Azerbaijan. The Azerbaijani Popular Front was created officially in 1989. In August<br />
1989, his Birlik Society in the Azerbaijani Democratic Movement was published.<br />
1990 Black January<br />
During the Black January crackdown, the Soviets managed to suppress all efforts<br />
to disseminate news from Azerbaijan to the local population and the international<br />
community. On the eve of the Soviet military invasion in Baku, an energy supply<br />
source to Azerbaijani TV and State Radio was blown up by intelligence officers<br />
in order to cut off the population from any source of information. TV and radio<br />
was silent and all print media was banned. But Mirza Khazar and his staff at Radio<br />
Free Europe/Radio Liberty succeeded in broadcasting daily reports from Baku,<br />
making it the only source of news to Azerbaijanis within and outside of the country<br />
for several days. The Kremlin leadership tried hard to keep the outside world and<br />
the population inside Azerbaijan unaware of the military invasion, but Mirza<br />
Khazar and his staff foiled this attempt. Thanks to Mirza Khazar and his staff at<br />
Radio Liberty, Azerbaijanis in and outside Azerbaijan, as well as the international<br />
community, learned about the Soviet invasion and gained a chance to organize<br />
protest actions. Shocked by this «surprising» development, the government of the<br />
USSR complained officially to the United States about Radio Liberty’s coverage<br />
of the military invasion of Azerbaijan. The January 20, 1990 broadcasts turned<br />
Mirza Khazar into a legend among Azerbaijanis in and outside Azerbaijan. Melahet<br />
Agacankizi, a well-known Azerbaijani poetess and writer, described Mirza Khazar’s<br />
appearance on radio at the time of the Soviet military invasion as follows: «On<br />
January 20, Mirza Khazar with his God-given divine voice, gave hope to the dying<br />
Azerbaijani people.» His distinctive voice and his name are familiar to Azerbaijanis<br />
inside and outside Azerbaijan.<br />
Awards<br />
Mirza Khazar’s name was included into the book «100 Great Azerbaijanis»,<br />
prepared by the prominent Azerbaijani researcher and writer Alisa Nijat and<br />
published in Baku in 1999. In 1990, The Popular Front of Azerbaijan awarded Mirza<br />
Khazar the Mammed Amin Rasulzade prize for his role in the national-democratic<br />
569
movement in Azerbaijan. Mammed Amin Rasulzade was one of the founders of the<br />
first independent Azerbaijani Republic in 1918. Sabir Rustamkhanly, a prominent<br />
Azerbaijani writer and politician, called Mirza Khazar «a symbol of our national<br />
struggle» in his interview with the newspaper «Cumhuriyet» in September 2003.<br />
Mirza Khazar currently lives in Munich, Germany.<br />
Almanca tərcümeyi-hal<br />
Mirza Khazar (Aserbeidschanisch: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>, auch bekannt als Mirza<br />
Michaeli, als Mirza Kerim oglu Mikayilov (Aserbeidschanisch: <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu<br />
Mikayılov) (29. Oktober 1947 in Göyçay, Aserbaidschan SSR, UdSSR) ist ein<br />
bedeutender aserbaidschanischer Autor, Redakteur, politischer Analyst, Moderator,<br />
Radiojournalist und Herausgeber. Er ist Übersetzer der Bibel. Er ist bekannt für seine<br />
politischen Analyse während seiner Karriere als Radiojournalist. Heute lebt er in<br />
München<br />
Leben<br />
Im Juli 1973 schloss Khazar sein Studium an der Juristischen Fakultät der Staatlichen<br />
Universität Aserbaidschan ab. Von August 1973 bis Januar 1974 arbeitete er als<br />
Rechtsanwalt in Sumgait. Im Juni 1974 immigrierte er nach Israel und besuchte<br />
Juralehrgänge in Tel-Aviv. Von Juni 1975 bis Januar 1976 diente Mirza Khazar bei<br />
den Israelischen Verteidigungsstreitkräften (israelischen Armee).<br />
Von August 1976 bis Oktober 1985 arbeitete Khazar als stellvertretender<br />
Chefredakteur des aserbaidschanischen Service des Radio Free Europe/Radio<br />
Liberty in München. Im Oktober 1985 wurde er eingeladen, in Washington<br />
D.C. Chefredakteur des aserbaidschanischen Service des Radios Voice of<br />
America zu werden. Im Februar 1987 kehrte er nach München zurück, um den<br />
aserbaidschanischen Service im Radio Free Europe/Radio Liberty zu leiten und<br />
arbeitete dort bis September 2003. Im Januar 2004 gründete er die Zeitung “Mirza<br />
Khazars Stimme” (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi) in Baku. Khazar betreibt die Online-<br />
Zeitung “Mirza Khazars Stimme” derzeit in drei Sprachen: Aserbaidschanisch,<br />
Englisch und Russisch. In den Monaten September bis Oktober des Jahres 2005<br />
hostete Mirza Khazar “Azadlig TV” (Freiheitsfernsehen), die erste unabhängige<br />
Station, die aus dem Ausland nach Aserbaidschan sendet. Ende 2005 brachte er das<br />
Internet-Radio “Mirza Khazars Stimme” auf den Markt. Rundfunkhörer können<br />
vorab aufgenommene Audiodateien anhören. Er verfasste Artikel zur politischen<br />
und ökonomischen Situation in Aserbaidschan und anderen ehemaligen Sowjet-<br />
Ländern, welche in der Türkei, Tschechien und anderen Ländern veröffentlicht<br />
wurden. Die Aufstellung der Volksfront in Aserbaidschan (28. Dezember 1998)<br />
war die erste Forschungsarbeit über die Versuche lokaler Intellektueller und<br />
570
Patrioten, eine national-demokratische Bewegung in Aserbaidschan ins Leben<br />
zu rufen. Die Aserbaidschanische Volksfront wurde offiziell 1989 gegründet. Im<br />
August 1989 veröffentlichte er “Die Birlik-Gesellschaft in der aserbaidschanischen<br />
demokratischen Bewegung”.<br />
Bibelübersetzung<br />
In den Jahren von 1975 bis 1984 wurde er vom Institut für Bibelübersetzung<br />
(Institute for Bible Translation) in Stockholm mit der Übersetzung für das Alte und<br />
Neue Testament der Bibel beauftragt. Khazars Übersetzung des Neuen Testaments<br />
wurde 1982 vom Institut für Bibelübersetzung veröffentlicht. Die Übersetzung<br />
der gesamten Bibel begann 1975 und wurde 1984 vollendet. Die Übersetzung des<br />
Neue Testament, die Khazar angefertigte, wird aktuell in Aserbaidschan genutzt.<br />
Diese Übersetzung wurde in den folgenden Jahren fünfmal nachgedruckt. Das Alte<br />
Testament wurde 1984 fertig übersetzt, bisher aber noch nicht gedruckt.<br />
Schwarzer Januar<br />
Am 20. Januar 1990 drang das Sowjetische Militär in Baku, der Hauptstadt<br />
Aserbaidschans, ein, um die nationale Bewegung hier zu unterdrücken. Bis zu 200<br />
Menschen starben während der Razzia. Vor der Invasion gelang es den Sowjets,<br />
alle Bemühungen zu unterdrücken, die Nachrichten aus Aserbaidschan in der<br />
lokalen Bevölkerung und der internationalen Gemeinschaft zu verbreiten. Der<br />
Energiezentrale des lokalen Fernsehens wurde in die Luft gejagt, Printmedien<br />
verboten. Khazar und seinem Team vom Radio Free Europe/Radio Liberty gelang<br />
es, über mehrere Tage als einzige Nachrichtenquelle tägliche Berichte aus Baku an<br />
Aserbaidschaner inner— und außerhalb des Landes zu senden. Seine markante<br />
Stimme und sein Name sind den meisten Aserbaidschanern in und außerhalb von<br />
Aserbaidschan bekannt.<br />
Auszeichnungen<br />
Khazars Name wurde in das Buch “100 große Aserbaidschaner” aufgenommen,<br />
zusammengestellt von dem prominenten aserbaidschanischen Forscher und<br />
Schriftsteller Alisa Nijat, publiziert 1999 in Baku. 1990 verlieh die Volksfront<br />
Aserbaidschans Mirza Khazar den Mammed-Amin-Rasulzade-Preis für seine<br />
wichtige Rolle in der national-demokratischen Bewegung in Aserbaidschan.<br />
Mammed Amin Rasulzade ist einer der Gründer der ersten unabhängigen<br />
aserbaidschanischen Republik im Jahr 1918. Sabir Rustamkhanly, ein bedeutender<br />
aserbaidschanischer Schriftsteller und Politiker, bezeichnete Mirza Khazar in<br />
seinem Interview mit der Zeitung «Cumhuriyet» im September 2003 als “ein<br />
Symbol unseres nationalen Kampfes”. Sein Name erschien in der Enzyklopädie von<br />
Bergjuden. Das Buch wurde in Israel 2006 veröffentlicht.<br />
571
572<br />
Fransız dilində tərcümeyi-hal<br />
Mirza Kerim oglu Mikayilov (Azéri: <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu Mikayılov), dit aussi Mirza<br />
Khazar (Azéri: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) (né le 29 octobre 1947 à Göyçay, en RSS d’Azerbaïdjan,<br />
URSS), est un auteur, analyste politique, présentateur, journaliste et éditeur<br />
azerbaïdjanais. Il est également connu sous le nom de Mirza Michaeli. Mirza Khazar<br />
vit actuellement à Munich.<br />
Jeunesse<br />
En juillet 1973, Mirza Khazar achève ses études à la faculté de droit de l’université<br />
d’État d’Azerbaïdjan. D’août 1973 à janvier 1974, il travaille comme avocat à Sumgait<br />
Azerbaïdjan. En juin 1974, il immigre en Israël et assiste à des cours spéciaux pour les<br />
avocats de l’URSS à l’Université de Tel-Aviv. De juin 1975 à janvier 1976, il sert dans<br />
la Force de défense israélienne.<br />
Traduction de la Bible<br />
Entre 1975 et 1984, à la demande de l’Institut de traduction de la Bible de<br />
Stockholm, il traduit le Nouveau Testament et l’Ancien Testament en azéri. Parue en<br />
1982, la première édition est imprimée à Zagreb, puis réimprimée cinq fois au cours<br />
des années suivantes. Sa traduction de l’Ancien Testament, terminée en 1984, n’a pas<br />
encore été imprimée.<br />
La première traduction vers l’azéri par Mirza Farrukh et Feliks Zaręnba avait été<br />
l’Évangile selon Matthieu, publié en 1842 à Londres par la Basel Missionary Society.<br />
Le Nouveau Testament complet avait été entièrement traduit et publié à Londres en<br />
1878 et l’Ancien Testament en 1891.<br />
Journaliste<br />
D’août 1976 à octobre 1985, Mirza Khazar travaille comme vice-rédacteur en chef du<br />
service azerbaïdjanais de Radio Free Europe / Radio Liberty à Munich. En octobre<br />
1985, il est invité à Washington pour être rédacteur en chef du service azerbaïdjanais<br />
de la Voice of America. En février 1987, il retourne à Munich pour diriger le service<br />
azerbaïdjanais de Radio Free Europe et y travaille jusqu’en septembre 2003. En<br />
janvier 2004, il fonde le journal La Voix de Mirza Khazar (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi) à<br />
Bakou Il dirige actuellement le journal en ligne en trois langues : azéri, anglais et<br />
russe. De septembre à octobre 2005, il est l’hôte de Azadlig TV (Freedom TV), la<br />
première station indépendante à diffuser à partir d’un pays étranger en Azerbaïdjan.<br />
En décembre 2005, il lance un programme radio sur Internet, où les visiteurs peuvent<br />
écouter des articles préenregistrés.<br />
Articles
Les articles de Mirza Kazar sur la situation politique et économique en Azerbaïdjan<br />
et d’autres anciennes républiques soviétiques ont paru en Azerbaïdjan, en Turquie,<br />
en République tchèque et dans d’autres pays. Son article sur La Formation du Front<br />
populaire d’Azerbaïdjan (28 décembre 1988) est le premier sur les tentatives des<br />
intellectuels locaux et des patriotes de lancer un mouvement national-démocratique<br />
en Azerbaïdjan. Le Front populaire d’Azerbaïdjan avait été créé officiellement<br />
en 1989. En août 1989, il publie son ouvrage Société Birlik dans le mouvement<br />
démocratique d’Azerbaïdjan.<br />
Janvier Noir de 1990<br />
Lors du Janvier Noir, les Soviétiques cherchent par tous les moyens à étouffer les<br />
nouvelles en provenance de l’Azerbaïdjan. À la veille de l’invasion militaire soviétique<br />
de Bakou, la télévision et la radio d’État sont privées d’électricité par des agents de<br />
renseignement. La télévision et la radio restent muettes et la presse écrite est muselée.<br />
Mais Mirza Khazar et son personnel à Radio Free Europe parviennent à diffuser des<br />
rapports quotidiens à partir de Bakou, ce qui en fait la seule source d’information<br />
pour les Azerbaïdjanais à l’intérieur et à l’extérieur du pays pendant plusieurs jours<br />
et permet d’organiser des actions de protestation. Choqué par ce «surprenant<br />
développement», le gouvernement de l’URSS se plaint officiellement aux États-<br />
Unis de la couverture de Radio Free Europe de l’invasion militaire de l’Azerbaïdjan.<br />
Melahet Agacankizi, poétesse et écrivaine azerbaïdjanaise, a décrit la présence de<br />
Mirza Khazar à la radio au moment de l’invasion militaire soviétique comme suit:<br />
«Le 20 janvier, Mirza Khazar, avec sa voix divine, a donné l’espoir au peuple mourant<br />
azerbaïdjanais». Sa voix et son nom sont familiers à tous les Azerbaïdjanais.<br />
Distinctions<br />
Le nom de Mirza Khazar figure dans l’ouvrage d’Alisa Nijat, 100 Great Azerbaijanis,<br />
publié à Bakou en 1999. En 1990, le Front populaire d’Azerbaïdjan a décerné à Mirza<br />
Khazar le prix Mémméd Émin Résulzadé pour son rôle dans le mouvement nationaldémocratique.<br />
Mémméd Émin Résulzadé fut l’un des fondateurs de la première<br />
République démocratique d’Azerbaïdjan (1918-1920). Sabir Rustamkhanly, écrivain<br />
et homme politique, a appelé Mirza Khazar «un symbole de notre lutte nationale»<br />
dans son entretien avec le journal Cumhuriyet en septembre 2003.<br />
Bolqar dilində tərcümeyi-hal<br />
Мирза Керимоглу Микайлов (на азербайджански: <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu Mikayılov),<br />
по-известен като Мирза Хазар (на азербайджански: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) (роден на<br />
29 ноември 1947 г. в гр. Гойчай, Азербайджанската ССР, СССР),е изтъкнат<br />
573
азербайджански писател, политически анализатор, легендарен радио и<br />
телевизионен водещ, радио журналист, издател и преводач на Библията на<br />
азербайджански език. Известен е още като Мирза Микаели. Към днешна дата<br />
Мирза Хазар живее в гр. Мюнхен, Германия.<br />
Ранни години<br />
През юли 1973 Мирза Хазар се дипломира в юридическия факултет на<br />
Азербайджанския държавен университет. От август 1973 до януари 1974 той<br />
работи като адвокат в Сумгаит. През юни 1974 г. той имигрира в Израел и<br />
посещава специализирани курсове, организирани за адвокати от СССР в Тел-<br />
Авивския университет. От юни 1975 до януари 1976 той служи в Израелски<br />
отбранителни сили.<br />
Превод на Библията<br />
По поръчка на Стокхолмския Институт за превод на Библията, Мирза Хазар<br />
превежда Новия Завет и Стария Завет на азербайджански език. Мирза Хазар<br />
започва цялостен превод на Библията през 1975 г. и го завършва през 1984 г.<br />
През 1982 г. Институтът за превод на Библията в Стокхолм, Швеция, издава<br />
новия осъвременен превод на Новия Завет на азербайджански език, който<br />
понастоящем се използва в Азербайджан. Първото издание на книгата е<br />
отпечатано в гр. Загреб, Хърватия. Преводът на Мирза Хазар на Новия Завет се<br />
преиздава пет пъти в течение на няколко последователни години. Мирза Хазар<br />
завършва превода на Стария Завет през 1984 г., но към днешна дата преводът все<br />
още не е отпечатан.<br />
Допълнителна справка: Евангелие от Матей е първият превод на<br />
азербайджански език, дело на Мирза Фарух и Феликс Заренба. Той е публикуван<br />
през 1842 г. в Лондон от Базелското мисионерско общество. Новият Завет е<br />
изцяло преведен и публикуван през 1878 г. в Лондон, а Старият Завет — през<br />
1891 г.<br />
Работа<br />
От август 1976 г. до октомври 1985 г. Мирза Хазар работи като заместник главен<br />
редактор на радио „Свободна Европа”, предаващо на азербайджански език в<br />
Мюнхен, Германия. През октомври 1985 г. той е поканен във Вашингтон като<br />
главен редактор на радио „Гласът на Америка” на азербайджански редакторски<br />
екип. През февруари 1987 г. Мирза Хазар се завръща в Мюнхен, където оглавява<br />
радио „Свободна Европа” на азербайджански редакторски екип и работи там<br />
до септември 2003 г. През януари 2004 г. той създава вестник „Гласът на Мирза<br />
Хазар” (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi) в гр. Баку. Към настоящия момент Мирза Хазар<br />
работи над електронния вестник „Гласът на Мирза Хазар”, който е достъпен<br />
574
на три езика: азербайджански, английски и руски. От септември до октомври<br />
2005 г. Мирза Хазар е водещ на телевизия „Азадлиг” (Свободна Телевизия)<br />
— първата независима задгранична медия, предаваща в Азербайджан. През<br />
декември 2005 г. той представя радио програма по интернет — „Гласът на Мирза<br />
Хазар”, където посетителите имат възможност да слушат аудио-записи.<br />
Публикации<br />
Статиите на Мирза Хазар относно политическото и икономическото положение<br />
на Азербайджан и други бивши съветски републики, са публикувани в<br />
Азербайджан, Турция, Чешката република и други страни. „Формирането<br />
на Народния фронт на Азербайджан” (28.12.1988 г.) е първото по своя род<br />
проучване, посветено на опитите на местните интелектуалци и патриоти за<br />
създаване на национално демократическо движение в Азербайджан. Народният<br />
фронт на Азербайджан официално се учредява през 1989 г. През август<br />
1989 г. се публикува статията му „Бирликско общество в Азербайджанското<br />
демократическо движение”.<br />
Черния Януари от 1990 г.<br />
По време на кризата, известна под названието „Черния Януари”, социалистите<br />
успяват да осуетят всички опити за предаване на новини от Азербайджан,<br />
имащи за цел да информират както местното население, така и международната<br />
общност. В навечерието след навлизането на военни съветски части в Баку,<br />
офицерите от разузнаването спират електрозахранването на азербайджанската<br />
национална телевизия и радио, с цел да ограничат достъпа на народа до<br />
средствата за масова информация. Телевизията и радиото замлъкват, а работата<br />
на печатните медии е спряна. Въпреки това Мирза Хазар и неговият екип от<br />
радио „Свободна Европа” успешно излъчват ежедневните новини от Баку и<br />
се превръщат в единствения източник на информация за азербайджанците<br />
на територията на страната и зад граница, в продължение на няколко дена.<br />
Ръководството в Кремъл прави всевъзможни опити да скрие факта за съветското<br />
военно нападение от външния свят, както и от живущите в Азербайджан.<br />
Независимо от всичко, Мирза Хазар и неговият екип от радио „Свободна<br />
Европа” осуетяват тези опити. Благодарение на Мирза Хазар и неговият екип<br />
от радио „Свободна Европа”, азербайджанците в страната и извън нея, както и<br />
международната общност, са поставени в известност относно съветската атака<br />
и получават възможността за организиране на протестни акции. Шокирано<br />
от този „изненадващ” развой на събитията, правителството на СССР се жалва<br />
официално на САЩ по повод репортажите на радио „Свободна Европа” за<br />
военното нападение в Азербайджан. На 20.01.1990 г. медиите превръщат Мирза<br />
Хазар в легендарна фигура не само в Азербайджан, но и зад граница. Мелахет<br />
575
Агаджанкизи, известна азербайджанска поетеса и писателка, описва радио<br />
изявите на Мирза Хазар по време на съветската военна атака по следния начин:<br />
„На 20 януари Мирза Хазар, със своя омаен божествен глас, вдъхна искрица<br />
надежда на умиращите азербайджанци.” Неговият специфичен тембър и името<br />
му са добре познати на азербайджанците както в родината им, така и извън нея.<br />
Награди<br />
Името на Мирза Хазар е включено в книгата „Стоте велики азербайджанци”,<br />
съставена от изтъкнатия азербайджански изследовател и писател Алиса Ниджат<br />
и издадена в гр. Баку през 1999 г. През 1990 г. Народният фронт на Азербайджан<br />
удостоява Мирза Хазар с наградата „Мамед Амин Расулзаде” за неговата роля<br />
в развитието на национал-демократическото движение в Азербайджан. Мамед<br />
Амин Расулзаде е един от основателите на първата независима азербайджанска<br />
република през 1918 г. Сабир Рустамханли, известен азербайджански писател и<br />
политик, нарича Мирза Хазар „символът на нашата народна борба” в интервю за<br />
в-к „Джумхуриет” през септември 2003 г.<br />
İspan dilində tərcümeyi-hal<br />
Mirza Kerim oglu Mikayilov (en azerbaiyano: <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu Mikayılov),<br />
conocido como Mirza Khazar (en azerbaiyano: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) (29 de octubre de<br />
1947 (64 años) en Göyçay, Azerbaijan SSR, URSS). También conocido como Mirza<br />
Michaeli, es un notable autor azerbaiyano, analista político, conocido presentador,<br />
locutor, editor, traductor de la Biblia al idioma azerí. En la actualidad Mirza Khazar<br />
vive en Múnich, Alemania.<br />
Traducción Bíblica<br />
Por petición del Instituto dedicado a la traducción de la Biblia de Estocolmo, Mirza<br />
Khazar tradujo el Nuevo Testamento y el Antiguo Testamento al azerí. Mirza Khazar<br />
empezó la traducción completa de la Biblia en 1975 y terminó en 1984. En 1982, El<br />
Instituto dedicado a la traducción de la Biblia de Estocolmo, Suecia, dio a conocer la<br />
nueva traducción del Nuevo Testamento realizada por Mirza Khazar, la cual es usada<br />
actualmente en Azerbaiján. La primera edición fue impresa en Zagreb, Croacia.<br />
La traducción completa del Nuevo Testamento de Mirza Khazar fue reimpresa<br />
cinco veces en años posteriores. Mirza Khazar terminó la traducción del Antiguo<br />
Testamento en 1984, pero esta aún no ha sido impresa.<br />
Contexto: la primera traducción Azerbaijana realizada por Mirza Farrukh y Feliks<br />
Zaręnba fue el Gospel de Mateo, publicada en 1842 en Londres por la Sociedad<br />
Misionera de Basel. La versión completa del Nuevo Testamento fue completamente<br />
traducida y publicada en 1878 en Londres y el la del Antiguo Testamento en 1891.<br />
576
Biografía<br />
En julio de 1973, Mirza Khazar terminó la carrera en la facultad de derecho en a<br />
universidad estatal de Azerbaiyán. De agosto de 1973 hasta enero de 1974 trabajó<br />
como abogado en Sumgait. En junio de 1974 emigró a Israel donde asistió a unos<br />
cursos particulares para abogados impartidos por la URRS en la Universidad de Tel<br />
Aviv. De junio de 1975 a enero de 1976 sirvió en las Fuerzas de Defensa Israelíes.<br />
De agosto de 1976 a octubre de 1985, Mirza Khazar trabaja con el cargo de<br />
sustitución de editor en jefe en el servicio azerbaiyano de Radio Libre Europea/<br />
Radio Libertad en Múnich, Alemania. En octubre de 1985 fue invitado a Washington<br />
D. C., a ser editor en jefe del servicio azerbaiyano de la radio Voz de América. En<br />
febrero de 1987, Mirza Khazar volvió a Múnich para dirigir el servicio azerbaiyano<br />
de Radio Libre Europea/Radio Libertad, donde trabajó hasta septiembre del 2003.<br />
En enero del 2004, fundó el periódico la Voz de Mirza Khazar (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi)<br />
en Bakú. Mirza Khazar y él llevan actualmente el periódico online de La Voz de<br />
Mirza Khazar en tres idiomas: azerí, inglés y ruso. De septiembre a octubre del 2005,<br />
Mirza Khazar fue presentador del Azadlig TV (TV Libre), la primera cadena de<br />
televisión independiente transmitida desde un país extranjero fuera de Azerbaiyán.<br />
En diciembre del 2005, inició en el programa de radio, La Voz de Mirza Khazar, una<br />
aplicación donde los visitantes podrían escuchar los previamente grabados archivos<br />
de audio.<br />
Artículos<br />
Los artículos de Mirza Kazar están relacionados con la situación política y económica<br />
de Azerbaiján y otros antiguos estados Soviéticos, estos fueron publicados en<br />
Azerbaiján, Turquía y República Checa entre otros. El artículo de Mirza Khazar<br />
La formación del frente popular en Azerbaiyán (28 de diciembre de 1988) fue el<br />
primer artículo de investigación sobre el intento de intelectuales y patriotas locales<br />
por lanzar un movimiento nacional democrático en Azerbaiyán. El frente popular de<br />
Azerbaiyán fue oficialmente creado en 1989. 6 En agosto de 1989, su Sociedad Birlika<br />
fue publicada en el Movimiento Democrático Azerbaiyano.<br />
1990 Enero Negro<br />
La creciente violencia interétnica comenzó a tomar cada vez más víctimas, lo que<br />
obligó a la mayoría de la población azerí residente en Armenia a refugiarse en su<br />
país, al mismo tiempo que los armenios de Azerbaiyán huían a su país. En enero de<br />
1990 se produjo otro pogromo contra armenios en Bakú, lo que obligó al gobierno<br />
de Gorbachov a declarar el estado de emergencia y enviar a tropas de la MVD a<br />
restablecer el orden. Se estableció un toque de queda (cosa no vista en la URSS<br />
desde la Segunda Guerra Mundial), al mismo tiempo que se producían fuertes<br />
combates entre las fuerzas soviéticas y miembros del Frente Popular Azerbaiyano.<br />
577
Estos incidentes dejaron como saldo más de 120 azeríes y 8 soldados de la MVD<br />
muertos en Bakú.<br />
Durante el enero Negro, los soviéticos se las arreglaron para reprimir todos los<br />
esfuerzos que se producían para poder divulgar noticias sobre Azerbaiyán a la<br />
comunidad local e internacional. En la víspera de la invasión militar soviética en<br />
Bakú, una fuente de energía fue suministrada a la estaciones de Televisión y Radio<br />
de Azerbaiyán, siendo estas sobrecargadas por los oficiales de inteligencia con<br />
la intención de aislar la población de cualquier medio que pudiese suministrar<br />
información. La Televisión y Radio fueron silenciadas y toda publicación impresa<br />
fue prohibida. Pero Mirza Khazar y su equipo de la Radio Libre Europea/Radio<br />
Libertad continuó transmitiendo informes diarios desde Baku, estableciendo la única<br />
fuente de información durante varios días para los azerbaiyanos de dentro y fuera<br />
del país. El líder de Kremlin intentó mantener a el mundo externo fuera Azerbaiyán<br />
y a la población dentro, siendo inconsciente de la invasión militar, pero Mirza<br />
Khazar y su equipo frustraron este intento. Gracias a Mirza Khazar y a su equipo en<br />
la Radio Liberty, azerbaiyanos de dentro y fuera del país, al igual que la comunidad<br />
internacional, se percataron de la invasión Soviética y obteniendo así la oportunidad<br />
de organizar acciones de protesta. Sorprendido por el “impresionante” extensión,<br />
el gobierno de la URSS se quejó oficialmente ante los Estados Unidos sobre la<br />
cobertura de la Radio Liberty ante la invasión militar de Azerbaiyán. El 20 de junio<br />
de 1990 la transmisión de las noticias convirtió a Mirza Khazar en una leyenda<br />
dentro y fuera del país. Melahet Agacankizi, un conocido poeta y escritor, describió<br />
la aparición de Mirza Khazar en la radio en tiempos de la invasión Soviética como “El<br />
20 de enero, Mirza Khazar con su voz divina, dio esperanza al pueblo de Azerbaiyán<br />
que se encontraba desalentado.” Ahora su distintiva voz y nombre es familiar para los<br />
Azerbaijanos que se encuentran dentro y fuera del país.<br />
Premios<br />
El nombre de Mirza Khazar fue incluido en el libro “los 100 destacados<br />
azerbaiyanos”, preparado por la destacada investigadora y escritora Azerbaijana<br />
Alisa Nijat y publicado en Bakú en 1999. En 1990, el Frente Popular de Azerbaiyán<br />
galardonó a Mirza Khazar con el premio Mammed Amin Rasulzade por su<br />
colaboración con el movimiento nacional democrático en Azerbaiján. Mammed<br />
Amin Rasulzade fue uno de los fundadores de la primera República Democrática<br />
de Azerbaiyán en 1918. Sabir Rustamkhanly un importante escritor y político<br />
azerbaiyano, calificó a Mirza Khazar como “símbolo de nuestra lucha nacional” en<br />
una entrevista en el periódico «Cumhuriyet” en septiembre del 2003.<br />
578
İtalyan dilində tərcümeyi-hal<br />
Mirza Kerim oglu Mikayilov, (in azerbaigiano: <strong>Mirzə</strong> Kərim oğlu Mikayılov),<br />
conosciuto come Mirza Khazar (in azerbaigiano: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>) (Göyçay ,<br />
nell’Azerbaigian SSR, URSS, 29 octobre 1947), è uno scrittore azero, un analista<br />
politico, un leggendario conduttore televisivo, un giornalista radiofonico, un editore<br />
e un traduttore.<br />
È inoltre conosciuto come Mirza Michaeli. Mirza Khazar vive attualmente a Monaco<br />
di Baviera, Germania.<br />
Gli anni della giovinezza<br />
Nel luglio 1973, Mirza Khazar si laurea alla facoltà di legge presso l’università<br />
pubblica dell’Azerbaijan. Dall’agosto 1973 al gennaio 1974, lavora come avvocato<br />
a Sumgait. Nel giugno 1974, immigra in Israele e segue dei corsi specializzati per<br />
avvocati proventienti dall’URSS presso l’università di Tel Aviv. Dal giugno 1975 al<br />
gennaio 1976, è a servizio delle Forze di Difesa di Israeliane.<br />
Traduzione della bibbia<br />
Su richiesta dell’Istituto di Stoccolma per la Traduzione della Bibbia, Mirza Khazar<br />
traduce la bibbia — il Nuovo Testamento e il Vecchio Testamento — in lingua azera.<br />
Mirza Khazar inizia la traduzione dell’intera bibbia nel 1975 ed termina nel 1984. Nel<br />
1982, l’istituto per la Traduzione della Bibbia di Stoccolma, Svezia, rilascia la nuova<br />
traduzione di Mirza Khazar in lingua moderna azera del Nuovo Testamento, che è<br />
attualmente utilizzata in Azerbaijan.<br />
La prima edizione viene stampata a Zagabria, Croazia. La traduzione di Mirza<br />
Khazar del Nuovo Testamento viene ristampata cinque volte durante gli anni<br />
successivi. Mirza Khazar completa la traduzione del Vecchio Testamento nel 1984,<br />
ma la traduzione non è stata ancora stampata.<br />
Contesto: La prima traduzione in lingua azera di Mirza Farrukh e Feliks Zaręnba<br />
è stata il Vangelo di Matteo, pubblicato nel 1842 a Londra dalla Compagnia<br />
Missionaria di Basilea. L’intero Nuovo Testamento viene completamente tradotto e<br />
pubblicato nel 1878a Londra ed il Vecchio Testamento nel 1891.<br />
Lavoro<br />
Dall’agosto 1976 all’ottobre 1985, Mirza Khazar lavora come vice redattore capo del<br />
servizio azero Radio Europa Libera / Radio Libertà a Monaco di Baviera, Germania.<br />
Nell’ottobre 1985, viene invitato a Washington, DC ad essere il redattore capo del<br />
servizio radio azero Voce dell’America. Nel febbraio 1987, Mirza Khazar ritorna a<br />
Monaco per condurre il servizio radio azero Radio Europa Libera / Radio Libertà<br />
e lui lavora lì fino a settembre 2003. Nel gennaio 2004, fonda il giornale la Voce di<br />
579
Mirza Khazar (<strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi) a Baku.<br />
Mirza Khazar dirige attualmente il giornale online La Voce di Mirza Khazar in tre<br />
lingue: azero, inglese e russo. Da settembre ad ottobre 2005, Mirza Khazar è ospite<br />
della TV Azadlig (TV libertà), la prima stazione indipendente a trasmettere da un<br />
paese straniero in Azerbaijan. Nel dicembre 2005, lancia un programma radio su<br />
Internet, La Voce di Mirza Khazar, dove gli ospiti possono ascoltare i programmi<br />
audio preregistrati.<br />
Pubblicazioni<br />
Gli articoli di Mirza Kazar legati alla situazione economica e politica e dell’Azerbaijan<br />
e di altri precedenti stati sovietici sono stati pubblicati in Azerbaijan, Turchia,<br />
Repubblica Ceca e altri paesi. The Formation of the Popular Front in Azerbaijan<br />
(La Formazione del Fronte Popolare in Azerbaijan) di Mirza Khazar (28 dicembre<br />
1988) è stata la prima pubblicazione di ricerca circa i tentativi degli intellettuali e<br />
dei patrioti locali di lanciare un movimento nazionaldemocratico in Azerbaijan. Il<br />
Fronte Popolare Azero è stato creato ufficialmente nel 1989. Nell’agosto 1989, è stata<br />
pubblicata la sua Birlik Society in the Azerbaijani Democratic Movement (Società<br />
Birlik nel Movimento Democratico Azero).<br />
1990 Gennaio Nero<br />
Durante lo scoppio del gennaio Nero, i sovietici riescono a sopprimere tutti gli<br />
sforzi di diffondere notizie dall’Azerbaijan alla popolazione locale e alla comunità<br />
internazionale. Alla vigilia dell’invasione militare sovietica a Baku, una fonte<br />
di rifornimento di energia per la TV Azerbaijani e la radio statale viene fatta<br />
esplodere dai funzionari dell’intelligence per tagliare la popolazione da ogni fonte<br />
di informazione. La TV e la radio diventano mute e tutta la stampa viene vietata.<br />
[9]<br />
Ma Mirza Khazar ed il suo personale riescono presso Radio Europa Libera /<br />
Radio Libertà a trasmettere notiziari giornalieri da Baku, rendendola l’unica fonte<br />
delle notizie agli Azeri all’interno ed all’esterno del paese per parecchi giorni. La<br />
direzione del Cremlino cerca a lungo di mantenere il mondo esterno e la popolazione<br />
all’interno dell’Azerbaijan, ignara dell’invasione militare, ma Mirza Khazar ed il suo<br />
personale sventano questo tentativo. Grazie a Mirza Khazar ed al suo personale<br />
a Radio Europa Libera / Radio Libertà, gli Azeri dentro e fuori dall’Azerbaijan,<br />
cosiccome la comunità internazionale, apprendono dell’invasione sovietica e<br />
guadagnano una possibilità di organizzare azioni di protesta. Scosso da questo<br />
«sorprendente» sviluppo, il governo dell’URSS sporge ufficialmente querela nei<br />
confronti degli Stati Uniti circa il reportage di Radio Europa Libera / Radio Libertà<br />
sull’invasione militare dell’Azerbaijan. Le trasmissioni del 20 gennaio 1990 rendono<br />
Mirza Khazar una leggenda fra gli Azeri all’interno e all’esterno dell’Azerbaijan.<br />
Melahet Agacankizi, una ben nota poetessa e scrittrice azera, descrive la comparsa di<br />
580
Mirza Khazar sulla radio ai tempi dell’invasione militare sovietica come segue: «Il 20<br />
gennaio, Mirza Khazar con la sua voce divina «donata da Dio», ha dato la speranza<br />
alla morente popolazione azera». La sua voce distintiva ed il suo nome sono familiari<br />
per gli Azeri all’interno e all’esterno dell’Azerbaijan.<br />
Premi<br />
Il nome di Mirza Khazar è stato incluso del libro “100 grandi Azeri, « redatto<br />
dal celebre ricercatore e scrittore azero Alisa Nijat e pubblicato a Baku nel 1999.<br />
Nel 1990, il fronte popolare dell’Azerbaijan assegna a Mirza Khazar il premio di<br />
Memmed Emin Resulzade per il suo ruolo nel movimento nazionaldemocratico<br />
nell’Azerbaijan. Memmed Emin Resulzade è stato uno dei fondatori della prima<br />
Repubblica indipendente dell’Azerbaijan nel 1918. Sabir Rustamkhanly, un eminente<br />
scrittore e politico azero, ha definito Mirza Khazar “un simbolo del nostro sforzo<br />
nazionale” nella sua intervista con il del giornale “Cumhuriyet” a settembre 2003.<br />
Il suo nome è comparso nell’enciclopedia degli Ebrei della montagna, pubblicata in<br />
Israele, nel 2006.<br />
______________________________________________________________<br />
Qeyd: <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in müxtəlif dillərdə tərcümeyi-halı İnternet ensiklopediyası<br />
olan “wikipedia“dan olduğu kimi götürülmüşdür.<br />
581
SON SÖZ<br />
və kitabın hazırlanmasında əməyi olanlara təşəkkür<br />
***<br />
Verba volant, scripta manent<br />
Söz uçar, yazı qalar...<br />
Yuxarıda “Son söz” yazdım, səhv yazdım, sözün sonu , əvvəli olmur. Söz intəhasızdır,<br />
sonsuzdur. Dünya və canlılar, o cümlədən insan Sözlə yaranıb, Sözlə yaşamaqdadır.<br />
Dünya gedər, söz getməz. Söz olmasaydı nə dünya olardı, nə də canlılar, hər şey<br />
mənasını və məntiqini itirərdi...<br />
Verba volant, scripta manent! Söz uçar, yazı qalar... Kay Titus bunu qədim Roma<br />
Senatında çıxış edərkən söyləyib. Roma imperiyası getdi, söz qaldı... Deməli söz<br />
də uçmur, qalır. Bəzilərinin Sözü də, Yazısı da, Səsi də qalır. Hamıya qismət olmur.<br />
Ancaq bəzilərinə nəsib olur. Eynən <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Səsi, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong>in Sözü, <strong>Mirzə</strong><br />
<strong>Xəzər</strong>in Yazısı kimi...<br />
***<br />
Mən yazı adamıyam, amma kitab buraxmaq həvəskarı deyiləm. Bütün yazılarımı bir<br />
kitabda toplayıb qorumaq və geniş oxucu kütləsinə çatdırmaq ideyasının müəllifi də<br />
mən deyiləm. Bu kitabın dünyaya gəlməsi, işıq üzü görməsində müstəsna xidmətləri<br />
olan Məlahət xanım Ağacanqızına dərin minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Çox<br />
sağ olun, hörmətli Məlahət xanım!<br />
Hamınıza müvəffəqiyyət arzu edirəm!<br />
Özünüzdən muğayat olun, əziz oxucular!<br />
Hörmətlə, <strong>Mirzə</strong> <strong>Xəzər</strong><br />
Münxen<br />
16.01.2012<br />
***
Change language