Pismo Wojewody Wielkopolskiego z 2008 r. w sprawie ...

Poznań,…………………………….
WI.III-3.0713-1/08
Wójtowie, Burmistrzowie i Prezydenci
gmin i miast
województwa wielkopolskiego
W związku z pełnioną funkcją nadzorczą w zakresie oceny zgodności z przepisami
prawnymi uchwał organów gminnych, w tym uchwał w sprawie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego i studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego przedstawiam poniżej naruszenia zapisów ustawy z 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r., nr 80, poz. 717, ze zm.,
zwanej dalej ustawą), które stanowią obecnie najczęstszą podstawę wydania rozstrzygnięć
nadzorczych stwierdzających nieważność uchwał lub wskazujących naruszenie przepisów
prawa.
1. Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy rada gminy podejmuje uchwałę
o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w celu
ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia
sposobów ich zagospodarowania i zabudowy. Poza słownym określeniem obszaru objętego
planem, przepis art. 14 ust. 2 ustawy stanowi, że integralną częścią takiej uchwały jest
załącznik graficzny przedstawiający granice obszaru objętego projektem planu.
Zgodnie z wyrokiem NSA z 13.09.2005 r. (II OSK 74/05) wyłącznym przedmiotem uchwały
o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego jest określenie granic obszaru objętego
planem, zatem załącznik graficzny ma stanowić takie odzwierciedlenie granic obszaru
objętego planem, które nie pozostawia wątpliwości co do faktu objęcia bądź nieobjęcia danej
nieruchomości opracowaniem planistycznym. Ponadto, pomimo faktu, że ustawodawca nie
określa wymagań, co do skali mapy i jej dokładności, powinna ona być czytelna w stopniu
pozwalającym na jednoznaczne wskazanie terenu objętego opracowaniem. Podstawowym
naruszeniem art. 14 ust. 2 ustawy jest nieprzedstawienie granic obszaru objętego projektem
planu.
al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 061-851-55-66, fax 061-854-11-50
www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl

Ryc. Przykład załącznika graficznego do uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzania planu miejscowego

2. Zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy ustalenie w planie określonego przeznaczenia
terenu wiążę się z obowiązkiem wyznaczenia linii rozgraniczających tereny o różnym
przeznaczeniu bądź różnych zasadach zagospodarowania. W związku z powyższym
naruszenie zasad sporządzania planu stanowi przyjęcie wzajemnie rozłącznych funkcji terenu
bez dopełnienia powyższego wymogu, np. poprzez ustalenie w obrębie jednego terenu
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wraz z zabudową mieszkaniową wielorodzinną
i usługami (oznaczenie MN/MW/U).
Zgodnie z wyrokiem WSA w Krakowie z 29.05.2006 r. (II SA/Kr 3167/03) „niedopuszczalne
jest objęcie liniami rozgraniczającymi terenów o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach
zagospodarowania bez rozgraniczenia tych terenów od siebie (...). Specyfika i zakres ustaleń
dotyczących przeznaczenia terenu dopuszcza jedynie stosowanie na projekcie rysunku planu
miejscowego uzupełniających i mieszanych oznaczeń barwnych i jednobarwnych oraz
literowych i cyfrowych, nie daje natomiast podstaw do ustalania "mieszanych" sposobów
przeznaczenia terenów bez wyraźnego rozgraniczenia liniami rozgraniczającymi terenów
o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania”.
3. Z przeprowadzonych postępowań administracyjnych i dokonanej analizy akt spraw
dotyczących rozstrzygnięć w przedmiocie pozwoleń na budowę wyłania się problem
związany z brakiem w planach miejscowych szczegółowych uregulowań dotyczących zasad
modernizacji, rozbudowy i budowy systemów infrastruktury technicznej. Zgodnie z art. 4 ust.
1 ustawy m.in. określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu
następuje w miejscowym planie. Ponadto, w obecnym stanie prawnym, obowiązujący plan
miejscowy stanowi podstawę wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. W związku
z powyższym ustalenia planu powinny stanowić zestaw nakazów, zakazów, dopuszczeń
i ograniczeń wystarczający do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zapisy planów, w wielu przypadkach, w sposób niewystarczający określają warunki obsługi
terenów przeznaczonych pod zabudowę w zakresie infrastruktury technicznej, ustalając
obowiązek odprowadzenia ścieków bytowych, wód deszczowych czy zaopatrzenie w gaz
z istniejącej sieci w przypadku gdy dana sieć nie została na danym terenie zrealizowana.
Przyjęcie takich ustaleń równoznaczne jest z obowiązkiem realizacji danej sieci
w przyszłości, spoczywającym na władzach gminnych, jednak do tego czasu, uniemożliwia
inwestorowi zagospodarowanie nieruchomości zgodnie z zapisanym w planie przeznaczeniem
terenu.
W związku z powyższym, w ww. sytuacjach, konieczne jest zawarcie w ustaleniach planu
rozwiązań alternatywnych, pozwalających inwestorowi, do czasu realizacji planowanej sieci
infrastruktury technicznej, spełnienie wymogów niezbędnych do uzyskania decyzji
o pozwoleniu na budowę, poprzez dopuszczenie np. odprowadzania ścieków do zbiorników
bezodpływowych, przydomowych oczyszczalni ścieków, czy zaopatrzenia w gaz ze
zbiorników na propan-butan.
W związku z licznymi zapytaniami dotyczącymi trybu sporządzania planu, wyjaśniam,
co następuje.
1. Wprowadzenie istotnych zmian ustaleń do projektu planu miejscowego w trakcie
jego sporządzania, bez ponowienia, w niezbędnym zakresie, czynności przewidzianych w art.
17 ustawy stanowi istotne naruszenie trybu sporządzania planu. Każda istotna zmiana ustaleń
projektu planu, wynikająca z uwzględnienia uwag – przez wójta, burmistrza lub prezydenta
jak również przez radę gminy na mocy art. 19 – wymaga ponowienia uzgodnień
w niezbędnym zakresie, a następnie ponownego wyłożenia projektu do publicznego wglądu
i przeprowadzenia kolejnych czynności procedury. Pominięcie tych czynności stanowi istotne
naruszenie trybu sporządzania planu i wiąże się ze stwierdzeniem nieważności uchwały.

2. Wznowienie procedury przez wójta, burmistrza lub prezydenta po uchwaleniu planu,
bez wcześniejszej uchwały rady gminy o przystąpieniu do zmiany uchwały w sprawie planu
oraz bez zachowania, wymaganego art. 17 ustawy, pełnego trybu sporządzania planu stanowi
istotne naruszenie trybu oraz naruszenie właściwości organów w zakresie sporządzania planu.
Zgodnie z art. 17 ustawy, po wyczerpaniu wymaganego trybu sporządzania planu, wójt,
burmistrz, prezydent przedstawia radzie gminy projekt uchwały, a ta, może zgodnie
z art. 19 ust. 1 stwierdzić konieczność dokonania zmian w przedstawionym do uchwalenia
projekcie planu miejscowego i ponowienia czynności, o których mowa w art. 17, w zakresie
niezbędnym do dokonania tych zmian. W przypadku jednak, gdy zgodnie z art. 20 ust. 1
ustawy, rada podejmie uchwałę w sprawie uchwalenia planu na mocy art. 20 ust. 2 ustawy,
wójt, burmistrz lub prezydent jest zobowiązany przedstawić wojewodzie uchwałę wraz
z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności
z przepisami prawnymi.
3. Wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody stwierdzającego nieważność
uchwały w sprawie planu, zgodnie z art. 28 ustawy, wymaga ponowienia czynności
przewidzianych w art. 17 ustawy w zakresie niezbędnym do doprowadzenia zgodności
projektu studium lub planu z przepisami prawnymi.
4. W związku z brakiem określenia w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym terminu w jakim wójt, burmistrz lub prezydent jest zobowiązany przedstawić
wojewodzie uchwałę wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych przyjmuje
się, zgodnie z przepisem ogólnym zawartym w art. 90 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591, ze zm.), że wójt, burmistrz lub
prezydent obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od
dnia ich podjęcia. Przedłożenie wojewodzie uchwały w sprawie planu równoznaczne jest
z przedłożeniem dokumentacji prac planistycznych. Zaznaczam również, że art. 20 ust. 2
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nakłada na wojewodę obowiązek
oceny zgodności planów i studiów z przepisami prawnymi, która to składa się na sprawdzenie
trybu i zasad sporządzania planu czy studium, a także właściwości organów
w tym zakresie. W związku z powyższym ocena prawidłowości przeprowadzenia procedury
planistycznej – a tym samym ocena samego planu czy studium – może się rozpocząć nie
wcześniej niż po dostarczeniu uchwały w sprawie uchwalenia planu lub studium wraz
z całością dokumentacji planistycznej.