Karty przedmiotów III rok POiR - KPSW w Jeleniej Górze

KOLEGIUM KARKONOSKIE 

WYDZIAŁ HUMANISTYCZNY 

Zakład Pedagogiki 

KARTY PRZEDMIOTÓW 

obowiązujące w latach 

2008/2011 

Kierunek: pedagogika 

Specjalność: pedagogika opiekuńcza i resocjalizacyjna 

Forma studiów: studia stacjonarne

PRZEDMIOTY 

KSZTAŁCENIA 

OGÓLNEGO 

1. Technologia informacyjna 

2. BHP oraz pierwsza pomoc w nagłych wypadkach 

3. Wprowadzenie do komunikacji 

4. Biomedyczne podstawy rozwoju 

5. Edukacja zdrowotna 

6. Wybrane zagadnienia z zakresu ochrony własności 

intelektualnej 

7. Wychowanie fizyczne ** 

8. Historia rozwoju edukacji Dolnego Śląska 

9. Kultura języka 

10. Język obcy **

1 KARTA PRZEDMIOTU 07TINF03.4C0 2 

Nazwa przedmiotu: 

Nazwa angielska: 

Kierunek studiów: 

Poziom studiów: 

Jednostka prowadząca: 

Kierownik i realizatorzy: 

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA 

Information Technology 

Pedagogika, specjalność: pedagogika opiekuńcza 

i resocjalizacyjna 

Stacjonarne, I stopnia – licencjackie 

Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze, 

Wydział Humanistyczny, Zakład Pedagogiki 

mgr inŜ. Marcin Rajkowski, dr hab. Adam Pawłowski 

Formy zajęć, liczba godzin i punktów ECTS 

Semestr W C L P T Z Liczba pkt ECTS 

III — 15 — — — — 

1+1 

IV — 15 — — — — 

Wymagania wstępne: 

– zakres wiadomości i umiejętności z informatyki na poziomie szkoły średniej 

Słowne, aktywizujące i praktyczne. 

Metody 

Cele przedmiotu - efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: 

Cele: 

• Uświadomienie potrzeby posługiwania się komputerem w społeczeństwie 

informacyjnym 

• Wykształcenie umiejętności praktycznego wykorzystania wybranego 

oprogramowania komputerowego 

• Wykształcenie umiejętności integracji TI w procesie uczenia się i wykorzystania 

jej do swoich potrzeb 

• Przygotowanie do aktywnego funkcjonowania w tworzącym się społeczeństwie 

informacyjnym 

Efekty kształcenia: 

Po ukończeniu zajęć uwzględnionych w programie, studenci powinni: 

• Posiadać znajomość podstawowego/wyspecjalizowanego oprogramowania 

komputerowego (systemowego, narzędziowego oraz uŜytkowego w tym o 

charakterze medycznym) oraz sieci komputerowych w realizacji zadań, w 

zakresie: rozumienia i interpretowania komunikatów oraz sygnałów 

generowanych przez oprogramowanie komputerowe, prawidłowego dobierania 

i stosowania udostępnionych zasobów komputerowych (sprzętowych oraz 

programowych), gromadzenia dokumentacji informatycznej. 

• Znać podstawowe moŜliwości komputera 

• Znać, rozumieć i konsekwentnie przestrzegać praw autorskich podczas 

korzystania z ogólnodostępnych zasobów informacyjnych 

• Wykorzystywać komputer zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy 

• Efektywnie wykorzystywać popularne oprogramowanie systemowe i uŜytkowe 

Kod przedmiotu 

Liczba punktów

(opracowywać dokumenty zgodnie z zasadami edycji tekstu, wykorzystywać 

arkusz kalkulacyjny do obliczeń i graficznej prezentacji danych liczbowych, 

przygotowywać efektywne prezentacje multimedialne). 

• Optymalnie definiować swoje własne środowisko systemowe 

• Mieć świadomość korzyści i zagroŜeń związanych z praca w sieci komputerowej 

• Efektywnie korzystać z wybranych usług internetowych i programów 

edukacyjnych 

• Wykorzystywać TI w samokształceniu i doskonaleniu. 

Umiejętności i kompetencje: 

• Opracowywanie dokumentów z wykorzystaniem róŜnych narzędzi 

informatycznych róŜnych źródeł informacji. 

• Tworzenie prezentacji z wykorzystaniem programów komputerowych 

• Posługiwanie się programami komputerowymi i metodami informatyki w uczeniu 

się i rozwiązywaniu problemów 

• Korzystanie z dostępnych źródeł informacji za pomocą komputera 

• Komunikowanie się z wykorzystaniem sieci komputerowej 

• Umiejętność wykorzystania komputera do gromadzenia i przetwarzania danych 

medycznych oraz tworzenia prezentacji. 

Metody dydaktyczne: 

– pokaz z omówieniem, ćwiczenia laboratoryjne 

TREŚCI KSZTAŁCENIA 

Kategoria 

Podstawowe 

pojęcia i 

problemy 

informatyki 

Bezpieczeństwo 

oraz ergonomia 

sprzetu 

Środowisko 

systemu 

operacyjnego 

Edytor tekstu 

Arkusz 

kalkulacyjny 

Obszar wiedzy 

Dane, informacja, wiedza, procesy informacyjne, system informacyjny, 

technologia informacyjna i jej zastosowania. Budowa i funkcjonowanie 

komputera, przegląd elementów składowych wg struktury funkcjonalnej, 

typologia, wydajność komputera, zasady doboru sprzętu dla róŜnych 

zastosowań, tendencje rozwojowe. 

Wybrane problemy bezpieczeństwa danych, informacji i systemów 

(ochrona danych, poufność informacji, wirusy komputerowe, szyfrowanie 

danych, zasady bezpiecznego uŜytkowania sprzętu i oprogramowania 

Instalacja, uruchamianie i zamykanie systemu. Pulpit, jego uŜytkowanie, 

profile uŜytkownika. Pliki, skróty i foldery. Instalacja i deinstalacja 

aplikacji. Instalacja i obsługa urządzeń peryferyjnych. Konfiguracja 

systemu. 

Zasady tworzenia i redagowania dokumentów. Zapisywanie i 

odczytywanie dokumentów. Organizacja widoku strony. Redagowanie 

podstawowych dokumentów urzędowych. Tabulatory i tabele. Warstwa 

graficzna edytora. Edytor równań matematycznych. Mechanizmy 

usprawniające redagowanie dokumentów tekstowych. Makrodefinicje. 

Formularze. Hiperłącza w dokumentach tekstowych. Korespondencja 

seryjna. Współpraca edytora tekstu z zewnętrznymi aplikacjami np. PDF 

Creator. 

Organizacja skoroszytów i arkuszy. Adresowanie komórek i bloków. 

Graficzna interpretacja danych. Operacje bazodanowe w arkuszu 

kalkulacyjnym. Sumy pośrednie. Zaawansowane przekształcenia danych. 

Praktyczne zastosowanie arkusza kalkulacyjnego.

Tworzenie 

grafiki 

prezentacyjnej 

Lokalne i 

globalne sieci 

komputerowe 

 

 

Tworzenie nowej prezentacji, wstawianie do prezentacji obiektów w 

tym wykresów, ustawianie animacji dla slajdów. Projektowanie 

slajdów. Tworzenie przycisków sterujących. Przegląd i zasady 

stosowania efektów multimedialnych. Wykonanie prezentacji w Power 

Point na wybrany temat. Posługiwanie się siecią dla zbierania 

materiałów na zadany temat 

Podstawowe topologie sieci komputerowych. Zasady udostępniania 

plików i folderów. Komunikacja w lokalnej sieci komputerowej. Funkcje 

przeglądarek internetowych. Metody i sposoby korzystania z serwisów 

WWW. Poczta elektroniczna: zakładanie konta poczty e-mail oraz 

konfiguracja aplikacji klienckich. Usługi komunikacyjne w sieci 

Internet. 

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu 

Ocena ciągła (bieŜące przygotowanie do zajęć i aktywność) 

Środsemestralne pisemne testy kontrolne 

Śródsemestralne ustne kolokwia 

Końcowe zaliczenie pisemne 

Końcowe zaliczenie ustne 

Egzamin pisemny 

Egzamin ustny 

Kontrola obecności 

Praca roczna 

Inne: końcowe zaliczenie praktyczne przy komputerze 

Literatura podstawowa 

• Wrotek W. Informatyka europejczyka. Technologia informacyjna. Wydawnictwo 

Helion. 

• Sikorski W. Podstawy technik informatycznych. Wydawnictwo Naukowe PWN 

2007 

• Kopertowska M. Przetwarzanie tekstów. Wydawnictwo Naukowe PWN 2007 

• Kopertowska M. Arkusze kalkulacyjne. Wydawnictwo Naukowe PWN 2007 

• Wojciechowski A. Usługi w sieciach informatycznych. Wydawnictwo Naukowe 

PWN 2007 

• Nowakowski Z. UŜytkowanie komputera. Wydawnictwo Naukowe PWN 2007 

• Kopertowska M. Grafika menadŜerska i prezentacyjna. . Wydawnictwo Naukowe 

PWN 2007 

Literatura uzupełniająca 

• Bąk A. (red.). Wprowadzenie do informatyki. Wydawnictwo AE Wrocław, 2000 

• Sagman S. Po prostu Office 2000 PL. Wydawnictwo Helion, 2001 

• Kowalczyk G., Excel 2000 PL. Ćwiczenia praktyczne. Wydawnictwo Helion, 2001.

Nazwisko i imię, adres elektroniczny 

osoby/osób prowadzących przedmiot 

Przeciętne obciąŜenie studenta 

(zajęcia w uczelni + praca własna) 

Uwagi 

DziekanatWH@kk.jgora.pl 

tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 

2 KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu 

punktów 

07P.BHPP04WCO 2 






BHP ORAZ PIERWSZA POMOC 

W NAGŁYCH WYPADKACH 

Health and Safety and First Aid in Emergency 




Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze, Wydział Przyrodniczy, 

Zakład Pielęgniarstwa 

Kierownik i realizatorzy: mgr Wioletta Palczewska, mgr Renata Wojtasik 



IV 30 15 — — — — 2 

Oczekiwane efekty kształcenia 

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia, ułoŜenie sytuacyjne poszkodowanych, uŜycie 

podstawowych przyrządów pierwszej pomocy, unieruchomienie kończyny, zaopatrzenie rany 

powierzchownej, wsparcie psychiczne, dokumentacja pierwszej pomocy, podstawowe 

czynności resuscytacji bez przyrządów wobec osoby dorosłej, dziecka i niemowlęcia według 

BLS, BLS/AED, BTLS, wykształcenie nawyków do podejmowania działań o charakterze 

prewencyjnym, pozwalających unikać lub niwelować zagroŜenia mające zasięg jednostkowy, 

jak i globalny, ze szczególnym uwzględnieniem szkoły, jako miejsca nauki i pracy. 

Wymagania wstępne 

Rozpoznanie zagroŜenia, zabezpieczenie poszkodowanego, nadanie sygnału „na ratunek”, 

ułoŜenie w pozycji bezpiecznej, podstawowe czynności resuscytacji bez przyrządów wobec 

osoby dorosłej nieurazowej. 


1. WYKŁADY 

Tematy 

Ochrona pracy w 

Polsce 

Elementy ergonomii, 

fizjologii i higiena 

pracy 

ZagroŜenia i 

profilaktyka w 

środowisku pracy. 

Metody 

Program nauczania 

Treści kształcenia 

Rola przedmiotu BHP, podstawowe pojęcia, pojęcie choroby 

zawodowej, prawa i obowiązki pracownika, zadania kierownictwa 

zakładu pracy w zakresie BHP, system kontroli i nadzoru nad 

prawną ochroną i BHP w zakładach pracy (ustawy). 

Praca statyczna, praca dynamiczna, przemieszczanie cięŜarów, 

sygnały akustyczne i ich odbiór, sygnały wzrokowe i ich odbiór. 

Czynniki szkodliwe w środowisku pracy i nauki – fizyczne, 

chemiczne, biologiczne. Postępowanie w sytuacjach zagroŜeń, 

awarii, wypadków. Ochrona przeciwpoŜarowa. Terroryzm – 

rozpoznawanie zagroŜenia, zasady zachowania. Przepisy ochronne,

Organizacja pomocy 

doraźnej 

Ogólne zasady 

postępowania na 

miejscu wypadku, 

zachorowania. 

Reanimacja 

krąŜeniowooddechowo 

(RKO) 

Wstrząs – 

patofizjilogia, ocena 

kliniczna. 

Urazy masowe, 

wielonarządowe. 

Urazy czaszkowomózgowe. 

Oparzenia termiczne, 

chemiczne, energią 

elektryczną. 

ObraŜenia klatki 

piersiowej. 

akty prawne 

Statystyka wypadkowości i zachorowań ostrych w Polsce; 

Najczęstsze przyczyny wypadków i zachorowań; 

Wypadki związane z pracą pracowników zawodów medycznych; 

Funkcjonowanie i korzystanie z lokalnego systemu pomocy; 

System zintegrowanego ratownictwa; 

Zagadnienia etyczno – prawne związane z udzielaniem pomocy 

doraźnej – odpowiedzialność karna, cywilna, zawodowa; 

Bezpieczeństwo ratownika przy udzielaniu pomocy, ryzyko 

zakaŜeń; 

Apteczka pierwszej pomocy. 

Istota i zakres niesienia pierwszej pomocy; 

pojęcie złotej godziny; 

Organizacja pomocy na miejscu wypadku, zachorowania w ramach 

łańcucha ratowniczego. 

Definicja resuscytacji i reanimacji; 

Pojęcie i przyczyny NZK; 

Kryteria śmierci, śmierć jako proces; 

Objawy NZK; 

Kryteria podejmowania i niepodejmowania reanimacji; 

Powikłania Resuscytacyjne; 

Schemat BLS; 

Zaprzestanie reanimacji. 

Definicja wstrząsu; 

Rodzaje wstrząsu: hipowolemiczny, anafilaktyczny, kardiogenny, 

septyczny; 

Objawy wstrząsu w zaleŜności od okresu; 

Kliniczna ocena wstrząsu z semiotyką; 

Doraźne postępowanie przeciwwstrząsowe. 

Definicja urazu, urazu masowego, wielonarządowego; 

Patomechanizm urazu; 

Epidemiologia urazów masowych, wielonarządowych; 

Przyczyny urazów; 

Zasady segregacji poszkodowanych urazowych; 

Katastrofy; 

Organizacja pomocy doraźnej; 

Organizacja ewakuacji, transportu. 

Mechanizm powstawania obraŜeń czaszki i mózgu; 

Rodzaje urazów czaszkowo – mózgowych; 

zasady udzielania pomocy doraźnej w urazach czaszkowo - 

mózgowych. 

Ocena cięŜkości oparzenia; 

Epidemiologia oparzeń; 

Patomechanizm obraŜeń spowodowanych oparzeniami w zaleŜności 

od rodzaju oparzenia; 

zasady udzielania pomocy doraźnej w zaleŜności od rodzaju 

oparzenia. 

Mechanizm powstawania obraŜeń klatki piersiowej; 

Anatomiczne następstwa urazów klatki piersiowej; 

Upośledzenie czynności układu oddechowego;

Urazy i ostre stany 

chirurgiczne jamy 

brzusznej. 

Ostre schorzenia 

internistyczne. 

Ostre schorzenia 

neurologiczne. 

Zatrucia. 

Ratowanie tonącego. 

2. ĆWICZENIA 

TEMAT 

Postępowanie na 

miejscu wypadku z 

poszkodowanym 

przytomnym 

Postępowanie na 

miejscu wypadku z 

poszkodowanym 

nieprzytomnym 

Podstawowe zabiegi 

ratujące Ŝycie BLS 

Podstawowe zabiegi 

ratujące Ŝycie BLS z 

uŜyciem AED 

NiedroŜność dróg 

oddechowych 

ObraŜenia tkanek 

miękkich 

Postępowanie 

Rodzaje odmy urazowej; 

rany klatki piersiowej i ich następstwa; 

Pomoc doraźna w miejscu wypadku. 

Semiotyka chorób chirurgicznych jamy brzusznej; 

RóŜnicowanie przewlekłych i ostrych stanów vchorobowych w 

obrębie jamy brzusznej; 

urazy zamknięte i otwarte jamy brzusznej; 

Pomoc doraźna, ułoŜenie transportowe. 

Zawał mięśnia sercowego – przyczyny, objawy, pomoc doraźna; 

Obrzęk płuc – przyczyny, objawy, pomoc doraźna; 

Śpiączki cukrzycowe – przyczyny, objawy, pomoc doraźna. 

Udar mózgu – podział, przyczyny, objawy, pomoc doraźna; 

Drgawki u dorosłych i dzieci – podział, niebezpieczeństwa, pomoc 

doraźna; 

Padaczka i stan padaczkowy – róŜnicowanie, pomoc doraźna. 

Charakterysyka środków trujących – leki nasenne, narkotyki, 

grzyby, artykuły spoŜywcze, tlenek węgla, alkohol; 

Semiotyka zatruć; 

Pomoc doraźna w zatruciach. 

Epidemiologia i przyczyny utonięć w Polsce na tle Europy i w 

świecie; 

Mechanizm i fazy tonięcia; 

Wstrząs termiczny (zapaść krąŜeniowa – „cicha śmierć”); 

Zasady postępowania podczas udzielania pomocy tonącemu; 

Postepowanie z topielcem z trudnościami oddechowymi, 

bezdechem. 


Ocena podstawowych czynności Ŝyciowych 

Ocena sytuacyjna – okoliczności zdarzenia, 

poszkodowanego 

Wywiad 

Ocena poszkodowanego, 

Stosowanie pozycji czterokończynowej, 

Stosowanie pozycji bezpiecznej. 

ocena stanu 

Rozpoznanie poszkodowanego w stanie zagroŜenia Ŝycia, zastępcza 

wentylacja (uŜycie maski twarzowej, chusty twarzowej), uciskanie 

klatki piersiowej, 

Przyrządowe udraŜnianie dróg oddechowych – zakładanie rurki 

ustno-gardłowej. 

Wskazania i obsługa automatycznego defibrylatora zewnętrznego 

wraz z elementami BLS 

Algorytm postępowania w przypadku obecności ciała obcego w 

drogach oddechowych, 

Rany – rodzaje, objawy i niebezpieczeństwa 

sposoby zaopatrywania ran poszczególnych okolic ciała 

elementy bandaŜowania. 

Krwotoki – podział, objawy, postępowanie doraźne

przeciwwstrząsowe 

Urazy narządu ruchu 

Elementy ratownictwa 

drogowego 

 

 

 

 

Oparzenia - podział, objawy, doraźne postępowanie w wypadku 

oparzeń termicznych, elektrycznych, chemicznych skóry, błon 

śluzowych, oczu, dróg oddechowych 

Zasady unieruchamiania uszkodzeń narządu ruchu (kości długie, 

płaskie, stawy) 

zakładanie kołnierza ortopedycznego, unieruchamianie 

poszkodowanego z urazem kręgosłupa 

• bezpieczeństwo własne 

• zabezpieczenie miejsca wypadku 

• alarmowanie i meldunek 

• dotarcie do poszkodowanych i ich ocena 

• segregacja poszkodowanych, etapy udzielania pomocy doraźnej 

• ewakuacja poszkodowanych – chwyty ratownicze (Rauteka w 1 i 

2 osoby). Inne sposoby ewakuacji poszkodowanych. 

Forma zaliczeń zajęć 


Śródsemestralne pisemne testy kontrolne 





Egzamin ustny 


Praca roczna 

Inne: 

Szczegółowe wymagania zaliczenia: 

Wykaz ćwiczeń do zaliczenia obowiązkowego na ocenę w 

ramach ćwiczeń: 

• Badanie poszkodowanego nieprzytomnego 

• Stosowanie pozycji adekwatnej do rozpoznania ratowniczego 

• Resuscytacja dorosłego według BLS i BTLS 

• Resuscytacja dziecka lub niemowlęcia 

• Podstawowe czynności resyscytacyjne z zastosowaniem 

aparatu AED 

Działania ratownicze wobec poszkodowanego nieprzytomnego z 

zadławieniem (dorosły, dziecko, niemowlę) 


test 

zaliczeniowy 

Rozwiązanie 

zadania 

praktycznego 

zgodnie 

Z wylosowanym 

przypadkiem 

− Brongel L: Złota godzina, czas Ŝycia, czas śmierci. Krakowskie Wydawnictwo Medyczne, 

Kraków 2000; 

− Jakubaszko (red.). Medycyna ratunkowa. PZWL, W – wa 1999, 2000 

− Pelzer M., Palczewska W.: Pomoc doraźna w nagłych wypadkach i zachorowaniach 

(skrypt dla studentów KK IEM). 

− Wytyczne resuscytacji 2005. Polska Rada Resuscytacyjna

− Pierwsza pomoc i resuscytacja krąŜeniowo-oddechowa. Podręcznik dla studentów. 

Wydanie II - Wrzesień 2006. Polska Rada Resuscytacyjna. 

− Jethon Z., Grzybowski A.:(red): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, PZWL, 

Warszawa 2000 

− Siuda T., Zaczek – Zaczyński K.M, Zimińska U.: I ty moŜesz Ŝyć bezpiecznie. Ratownik 

Oficyna Wydawniczo – Poligraficzna, Warszawa 2003. 


− Budynek M., Nowacki C.: Wiedza o opatrunkach. Wyd. Adi, Łódź 1999 

− Dawid G. Currie: Postępowanie w urazach głowy. & - Medica Press, Bielsko – Biała 

− Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna. Podręcznik 

BLS/AED. Wydanie II - Maj 2006. Polska Rada Resuscytacyjna. 

− Kodeks Pracy 

− Zasoby internetowe:www.prc.krakow.pl 

− 

Adres elektroniczny oraz telefon 

wewnętrzny w KK głównych realizatorów 

przedmiotu 



Uwagi: 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji: 07 grudnia 2007

Liczba 


punktów 

07KOM01C0 1 






WPROWADZENIE DO KOMUNIKACJI 

Introduction to Communication 

Kierownik i realizatorzy: dr Andrzej Bazan 





Wydział Humanistyczny, Zakład Filologii Polskiej 



I – 15 – – – – 1 


• student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania winien operować 

podstawową wiedzą z zakresu procesów komunikacji społecznej ze szczególnym 

uwzględnieniem komunikacji interpersonalnej oraz poznawania sposobów 

diagnozowania procesów komunikacji w pedagogice. 

• Student zna i potrafi interpretować wybrane definicje komunikacji społecznej i ich 

terminologii. 

• student po zrealizowaniu treści ćwiczeń winien opanować umiejętności analizowania 

i interpretowania przebiegu procesów komunikacyjnych oraz dostrzegania i 

formułowania problemów zakłócających prawidłowy przebieg komunikacji. 

• Student potrafi dokonać ocenę własnych preferencji komunikacyjnych i preferencji 

innych oraz umie rozpoznać psychologiczne typy osobowości warunkujące sposób 

myślenia i działania. 


Metody 


Podstawy skutecznej komunikacji interpersonalnej 

* Wprowadzenie 

* Czym jest komunikowanie się 

* Co wynika z dobrej komunikacji 

* Etapy procesu komunikacji 

* Umiejętność kodowania 

* Dwa aspekty procesu komunikacji 

* Poziomy komunikacji 

Aktywne słuchanie 

* Wprowadzenie - o technikach komunikacji 

* Bierne i aktywne słuchanie 

* Techniki aktywnego słuchania

* Co przeszkadza słuchać? 

* Czy słuchania trzeba się uczyć? Scenariusz zajęć dla uczniów 

* Słuchamy uwaŜnie 

Rodzaje i style komunikatów 

* Postawy w komunikacji 

* Rodzaje zachowań 

* Zastanówmy się... 

* Rodzaje komunikatów 

* Bariery 

* Komunikaty typu JA i TY 

Komunikacja werbalna i pozawerbalna 

* Jaki jest Twój system sensoryczny? 

* Co poza mową? 

* Formy przekazu niewerbalnego 

* Rola ukształtowania przestrzeni w procesie komunikacji 

* Dystans 

Przyjmowanie i udzielanie informacji zwrotnej 

* Co to jest informacja zwrotna? 

* Udzielanie informacji zwrotnej 

* Odbiór informacji zwrotnej 

* Struktura informacji 

* Podstawowe zasady 

Autoprezentacja i prezentacja. 

* Wystąpienia publiczne/treść, forma, przebieg/ 

* Autoprezentacja jako forma komunikowania się z otoczeniem 

* ABC prezentacji/metody, skuteczność, wizualizacja, motywowanie uczestników. 

* Sposoby utrzymywania uwagi słuchaczy 

 

 

 

Formy zajęć i metody nauczania 

– Ćwiczenia grupowe i indywidualne 

– Prezentowanie samodzielnie przygotowanych zagadnień dotyczących tematyki 

przedmiotu (wskazanych przez prowadzącego) 

– Testy i ankiety 

– Autoprezentacja 

– Studium przypadku 


ocena ciągła (bieŜące przygotowanie do zajęć i aktywność) 

śródsemestralne pisemne testy kontrolne 

śródsemestralne ustne kolokwia 

końcowe zaliczenie pisemne 

końcowe zaliczenie ustne 

egzamin pisemny 

egzamin ustny 

kontrola obecności 

praca roczna 

inne:


1. Aronson I. : „Człowiek istota społeczna”. Warszawa PWN 1978 

2. Boryk J: „ Jak korzystać, rozmawiając , skuteczność rozmowy”. Warszawa PWN 1995 

3. Balawader K: „Konflikty interpersonalne”. Katowice 1992 

4. Birkenbihl V.: Komunikacja werbalna. Psychologia- wprowadzenie”.Wydawnictwo 

ASTRUM Wrocław 1997 

5. Eicheer J.: „Sztuka komunikowania się”. Wydawnictwo Ravi, Łódź 1995 

6. Faber A., Maslish E.:” Jak mówić, Ŝeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, Ŝeby dzieci 

do nas mówiły”. Wydawnictwo „Media rodzinne” of Poznań, Inc. Poznań 1993. 

7. Gordon T. „Wychowanie bez poraŜek w szkole” Warszawa IW PAX 1995 

8. Grzesiuk L. Trzebińska E. „ Jak ludzie porozumiewają się” Warszawa. Nasza 

Księgarnia. 

9. Hamer I. „ Klucz do efektywnego nauczania”. Warszawa WEDA 1994 

10. Jarząbek K.: „Klucz do efektywnego nauczania”. Warszawa, WEDA 1994 

11. Knafel K.: ”Komunikacja społeczna w organizacji” Warszawa 1997 

12. Król-Fijewska M.: „Trening asertywności” Warszawa 1992 

13. Mateuszewicz Cz.: „Komunikacja niewerbalna. Przegląd zagadnień”. Przegląd 

Psychologiczny nr 2” 1979 

14. Molcho S.: „Mowa ciała”. Wydawnictwo Gemini 

15. Pease A.: „Język ciała : jak czytać myśli ludzi z ich gestów”. Kraków 1992 

16. Putkiewicz E. „Proces komunikowania się na lekcji” WSiP. Warszawa 1990 

17. Poprawa Asertywność” Wrocław 1998 

18. Tkuczyk L. „Komunikacja niewerbalna. Postawa, mimika, gest”. Wydawnictwo 

Astrum Wrocław 1996 

Adres elektroniczny oraz telefon wewnętrzny w KK głównych 

realizatorów przedmiotu 



Uwagi: 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji:

Liczba 


punktów 

07BIOMED01WCO 2 







BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU 

Biomedical Foundations of Development 





Wydział Przyrodniczy, Zakład Wychowania Fizycznego 

dr Wiktor DŜygóra 



I 15 15 — — — — 2 


Wiadomości 

Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczone treści nauczania winien operować określoną 

aparaturą pojęciową i terminologią biomedyczną oraz dysponować podstawową wiedzą w 

zakresie: 

• czynników determinujących rozwój fizyczny dzieci i młodzieŜy w powiązaniu ze 

zjawiskiem akceleracji, 

• metod oceny i kontroli rozwoju fizycznego i psychomotorycznego, 

• rozwoju i budowy aparatu ruchu wraz z jego dysfunkcjami i metodami 

przeciwdziałania, 

• budowy, funkcji i chorób układu pokarmowego, krwionośnego, oddechowego, 

wydalniczego, rozrodczego, gruczołów dokrewnych oraz nerwowego wraz z 

narządami zmysłów, 

• chorób wieku szkolnego wraz z ich symptomami i profilaktyką, 

• chorób cywilizacyjnych, 

• wybranych chromosomo- i genopatii oraz diagnostyki badań prenatalnych, 

• przyczyn trudności i niepowodzeń szkolnych oraz działań profilaktycznych, 

• podstaw higieny środowiska szkolnego oraz wychowania zdrowotnego w 

placówkach opiekuńczo-wychowawczych i szkołach. 

Umiejętności 

Student realizując treści programowe winien kształcić, rozwijać i doskonalić umiejętności 

intelektualne i sensoryczne, jak następuje: 

• stosowania poznanych metod i technik oceny rozwoju fizycznego i psychomotorycznego 

dzieci i młodzieŜy (wykorzystanie w praktyce), 

• dostrzegania przyczyn chorób związanych z poszczególnymi układami oraz ich 

identyfikacji na podstawie towarzyszących im symptomów wraz z szeroko pojętą 

profilaktyką, 

• analizowania etiologii chorób genetycznych i mechanizmu ich powstawania, 

• rozwiązywania problemów z dziećmi i młodzieŜą niedostosowaną społecznie oraz 

sprawiającą trudności róŜnej natury,

• projektowania programów edukacyjnych w zakresie edukacji i profilaktyki 

zdrowotnej, edukacji ekologicznej i prorodzinnej, 

• funkcjonowania zgodnie z przyjętymi zasadami profilaktyki zdrowotnej i ekologicznej, 

• kształtowania postawy prozdrowotnej i proekologicznej. 

• umiejętność samodzielnego, kreatywnego myślenia i działania, 

• integrowania wiedzy z róŜnych dziedzin. 


Student podejmując realizację programu nauczania biomedycznychpodstaw rozwoju 

i wychowania powinien dysponować wiedzą i umiejętnościami w zakresie biologii, chemii 

organicznej i fizyki na poziomie liceum o profilu podstawowym. W innym przypadku np. 

po technikum powinien uzupełnić swoją wiedzę w zakresie podstaw biologii komórki, 

anatomii człowieka, podstaw ekologii i ochrony środowiska, genetyki, embriologii i 

histologii zwierząt. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Czynniki determinującej rozwój ontogenetyczny człowieka i ich charakterystyka. 

Etapy rozwoju ontogenetycznego człowieka i ich charakterystyka. Rozwój i ogólna budowa 

aparatu ruchu. Ogólna budowa i funkcje układu pokarmowego. Ogólna budowa i funkcje 

układu krwionośnego. Ogólna budowa i funkcje układu oddechowego. Ogólna budowa i 

funkcje układu wydalniczego. Ogólna budowa i funkcje układu rozrodczego. Ogólna 

budowa i funkcje układu nerwowego wraz z układem narzadów zmysłów. Charakterystyka 

wybranych chromosomopatii i genopatii. 

2. ĆWICZENIA 

Człowiek i przyroda. Miejsce człowieka w przyrodzie. Człowiek jako istota biologiczna i 

społeczna. Zjawisko akceleracji na wybranych przykładach. Akceleracja w aspekcie kształtowania 

się aparatu ruchu i procesu dydaktyczno-wychowawczego. Rozwój fizyczny dzieci 

i młodzieŜy. Metody oceny i kontroli rozwoju fizycznego i psychomotorycznego dzieci i 

młodzieŜy. Pojęcie zdrowia i choroby. Dysfunkcje aparatu ruchu, ich charakterystyka, 

etiologia i metody przeciw-działania. Choroby układu pokarmowego. Przyczyny i 

symptomy wadliwego Ŝywienia. Choroby układu krwionośnego – przyczyny i profilaktyka. 

Choroby układu oddechowego – przyczyny i profilaktyka. Choroby układu wydalniczego – 

przyczyny i profilaktyka. Gruczoły dokrewne i ich znaczenie w rozwoju człowieka. 

Schorzenia związane z układem gruczołów dokrewnych – etiologia i terapia. Choroby 

narządu wzroku i słuchu – etiologia i profilaktyka. Choroby wieku dziecięcego i ich 

charakterystyka. Wpływ róŜnych uŜywek na organizm człowieka. Choroby cywilizacyjne, 

ich etiologia i profilaktyka. Problemy biomedyczne w szkole. Wychowanie prozdrowotne. 

Trudności wychowawcze związane z okresem dorastania. MłodzieŜ niedostosowana 

społecznie. Niepowodzenia szkolne i ich przyczyny. Podstawy higieny środowiska 

szkolnego. Projektowanie programów edukacyjnych, np. edukacji zdrowotnej. 

3. LABORATORIUM 

4. PROJEKT 

A. „Najczęściej występujące wśród uczniów schorzenia na róŜnych etapach kształcenia”. 

Realizacja projektu: 

• gromadzenie i analizowanie adekwatnych materiałów źródłowych/dokumentów 

dotyczących róŜnych schorzeń dzieci i młodzieŜy, w tym dysfunkcji aparatu ruchu, 

• opracowanie kwestionariusza ankiety i wywiadu – przeprowadzenie badań,

• projektowanie struktury pracy uzasadniającej 

• selekcjonowanie i integrowanie treści korespondujących z poszczególnymi 

rozdziałami pracy, 

• opracowywanie poszczególne rozdziałów z uwzględnieniem ilustracji, schematów 

• prezentacja, dyskusja i ocena projektu. 

B. „Choroby cywilizacyjne i ich etiologia”. 

Realizacja projektu : 

• gromadzenie i analizowanie adekwatnych materiałów źródłowe dotyczących pojęcia 

choroby cywilizacyjnej, chorób cywilizacyjnych wraz z ich charakterystyką, 

etiologią i profilaktyką 

• projektowanie struktury pracy, 

• selekcjonowanie i integrowanie treści korespondujących z poszczególnymi 

rozdziałami pracy, 

• opracowywanie poszczególne rozdziałów z uwzględnieniem ilustracji, schematów 

…. 

• prezentacja, dyskusja i ocena projektu. 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. Bartkowiak Z. – Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. WSiP, Warszawa 

1986. 

2. Connor J.M. i wsp. – Podstawy genetyki medycznej. PZWL, Warszawa 1991.. 

3. Jaczewski A. – Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. WSiP, 

Warszawa 2001. 

4. Jopkiewicz A. – Biologiczne podstawy rozwoju człowieka. ITiE, Kielce 1995. 

5. Radiukiewicz S. B. – Medycyna szkolna. PZWL, Warszawa 1996. 

6. Sylwanowicz W. i wsp. – Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL, Warszawa 1995. 

7. Wolański N. – Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. PWN, Warszawa 

1983. 

8. Wolański N. – Rozwój biologiczny człowieka. PWN, Warszawa 1990. 

9. Jarygin W. – Biologia. PZWL, Warszawa 1991. 


1. Bartel H. – Embriologia dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1995. 

2. Bugaj T. – Zdrowie publiczne. KTN, Jelenia Góra 1992. 

3. Bugaj T. – Ekologia środowiskowa a zdrowie. KTN, Jelenia Góra 1996. 

4. Gajewski W. – Genetyka ogólna i molekularna. PWN, Warszawa 1987. 

5. Passarge E. – Genetyka – ilustrowany przewodnik. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 

Warszawa 2004.

Adres elektroniczny oraz telefon wewnętrzny w KK 

głównych realizatorów przedmiotu 



Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07EDZDR06WCO 1 







Health Education 

EDUKACJA ZDROWOTNA 





Wydział Przyrodniczy, Zakład Pielęgniarstwa 

dr Beata Stępień , mgr Maria Bąk 



III 30 — — — — — 1 


Wiadomości 

Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania winien operować 

określoną terminologią oraz dysponować podstawową wiedzą w zakresie: 

- czynników prozdrowotnych 

- profilaktyki chorób cywilizacyjnych i społecznych 

- epidemiologii chorób nowotworowych z uwzględnieniem profilaktyki chorób 

nowotworowych 

- higieny Ŝycia codziennego, pracy i nauki 

- czynników wywołujących choroby zakaźne 

- zjawisk odporności specyficznej i niespecyficznej 

- strategii działania promocji zdrowia na poszczególnych poziomach organizacji 

społecznej 

- celów i zadań promocji zdrowia 

- charakterystyki róŜnych modeli edukacji zdrowotnej 

- algorytmów postępowania w treningu zdrowotnym 

Umiejętności 

Student po zrealizowaniu treści programowych winien opanować umiejętności : 

- sprawowania kontroli nad zagadnieniami zdrowia swojego, rodziny i osób w 

środowisku pracy i nauki 

- planowania zdrowego stylu Ŝycia 

- ustalania optymalnej diety dla siebie i rodziny 

- zaplanowania aktywnego wypoczynku 

- posługiwania się pojęciami z zakresu epidemiologii i higieny 

- unikania czynników sprzyjających powstawaniu procesów kancerogennych 

- ograniczania rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych 

- lobbowania na rzecz programów prozdrowotnych w społeczności lokalnej i 

makroregionie

- kształtowania postawy prośrodowiskowej 


Student podejmując realizację programu nauczania edukacji zdrowotnej powinien 

dysponować wiedzą i umiejętnościami w zakresie biologii, ekologii, chemii organicznej na 

poziomie liceum na poziomie podstawowym. 


Metody 


WYKŁADY 

Pojecie edukacji zdrowotnej, wychowania zdrowotnego, kultury zdrowotnej. 

Określenie zdrowego stylu Ŝycia. 

Rola kultury fizycznej. 

Elementy epidemiologii w edukacji zdrowotnej. Pojęcie śmiertelności, umieralności , 

zachorowania, absencji chorobowej. 

Mierniki stanu zdrowia – pozytywne i negatywne. 

Promocja zdrowia jako dyscyplina naukowa, jej rozwój i perspektywy. Modele promocji 

zdrowia. 

Pojęcie profilaktyki. 

Czynniki rozwojowe i specyfika rozwoju dzieci i młodzieŜy w aspekcie edukacji 

medycznej. 

Choroby zakaźne i społeczne, czynniki infekcyjne. Mechanizmy obronne organizmu 

człowieka. 

Choroby cywilizacyjne. Choroby nowotworowe – etiologia, epidemiologia, profilaktyka. 

Choroby przemiany materii na przykładzie cukrzycy. Nadciśnienie tętnicze i choroby 

układu krąŜenia. Choroby psychiczne, uzaleŜnienia - etiologia, epidemiologia, profilaktyka. 

Co to jest higiena w wąskim i szerokim znaczeniu definicja zdrowia wg WHO, definicja 

choroby wg WHO, ochrona zdrowia, edukacja zdrowotna, rodzaje higieny, higiena 

psychiczna, zdrowie psychiczne 

Jak naleŜy dbać o higienę psychiczną dzieci i młodzieŜy. 

Efekty braku higieny psychicznej: Stresor, stres 

Psychosomatyczne następstwa braku higieny psychicznej: nerwica szkolna, nerwica 

wegetatywna 

Rola promocji zdrowia w kształtowaniu zachowań prozdrowotnych człowieka. 

Uwarunkowania zdrowotne jednostki; Styl Ŝycia, warunki środowiskowe, czynniki 

genetyczne, opieka medyczna. 

Wykonanie projektu autorskiego z zakresu edukacji zdrowotnej 

Projekt dotyczy uczniów szkoły podstawowej klasy I-III, IV-VI, gimnazjum i szkół 

średnich. 


4. PROJEKT 

A. ,,Zdrowy styl Ŝycia jako profilaktyka chorób cywilizacyjnych” 

Realizacja projektu 

- gromadzenie i analizowanie materiałów źródłowych dotyczących pojęcia zdrowy 

styl Ŝycia , czynniki charakteryzujące zdrowy styl Ŝycia, definiowanie pojęcia 

chorób cywilizacyjnych, szczegółowe opracowanie wybranej choroby 

cywilizacyjnej 

- projektowanie struktury pracy uzasadniającej tezę ,,Zdrowy styl Ŝycia jako 

profilaktyka chorób cywilizacyjnych” 

- selekcjonowanie i integrowanie treści korespondujących z poszczególnymi

ozdziałami pracy 

- opracowanie poszczególnych rozdziałów z uwzględnieniem ilustracji i schematów 

- prezentacja , dyskusja i ocena projektu 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. Bugaj T. Zdrowie publiczne KTN Jelenia Góra 1992r. 

2. Bugaj T. Ekologia środowiska a zdrowie KTN Jelenia Góra 1996r. 

3. Barański J. Zdrowie i choroba. Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe 

Wrocław2002r. 

4. Berckhan Barbara Teraz trudno mnie zranić. Jedność Kielce 2003r. 

5. Czupryn A. Zdrowie publiczne UWM Kraków2001r. 

6. Chrzyńska –Gula M. Edukacja zdrowotna rodziny. Stowarzyszenie na Rzecz 

Promocji Zdrowia i Profilaktyki Chorób Układu KrąŜenia Lublin 2002 

7. Dąbrowski K. Zdrowie psychiczne. PWN Warszawa 1979r. 

8. Flis K. Podstawy Ŝywienia człowieka. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 

Warszawa 1999r. 

9. Jaczewski A. Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju wychowania Warszawa 

2001r. 

10. Jakubowska H. Promocja zdrowia i profilaktyka uzaleŜnień PWN Warszawa 1999r. 

11. Karski JB i wsp. Promocja zdrowia Ignis Warszawa 1992r. 

12. Karski JB i WSP Promocja zdrowia. Wprowadzenie do zagadnień krzewienia 

zdrowia. Sanmedia, Warszawa 1994r 

13. Prusiński A. Neurologia Praktyczna PZWL 2001 

14. Ugniewska C. Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne PZWL 1996. 

15. Zawadzki R. Stres sztuka Ŝycia. Copyright Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 

Warszawa 2004 





Uwagi 

tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

1 







WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU OCHRONY 

WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ 

Selected Terms from Protection of Care and Resocjalisation 






mgr GraŜyna Malczuk 



IV 15 — — — — — 1 


Uzyskanie przez studenta podstawowej wiedzy o podmiotach i przedmiocie ochrony praw 

autorskich, związkach tej więzi z prawem cywilnym, administracyjnym, pracy i karnym 

oraz o zagadnieniach uregulowanych w prawie własności intelektualnej 



Metody 


2. WYKŁADY 

Geneza, źródła i przedmiot prawa autorskiego. Związki i zaleŜności prawa autorskiego z 

innymi działami prawa. Pojęcie utworu. Kryteria podziału utworów, rozpowszechniania i 

rodzaju ochrony. Prawa pokrewne i ich zakres przedmiotowy. Twórcy jako podmiot praw 

autorskich., osobistych i majątkowych. Rodzaje stosunków prawnych objętych 

normowaniem prawa własności intelektualnej. Zadania i organizacja Urzędu Patentowego 

Dochodzenie roszczeń z zakresu prawa własności intelektualnej. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny


praca roczna 

inne: 


Barta, J. (red.): Prawo autorskie. Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2003. 


Golat, R.: Prawo autorskie i prawa pokrewne. C.H. Beck, Warszawa 2002. 





Uwagi 

sekretariatip@kk.jgora.pl 

tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07WFIZ03,4CO 2 







Physical Education 

WYCHOWANIE FIZYCZNE 





Międzywydziałowe Studium Wychowania Fizycznego 

mgr Arkadiusz Rzepka, mgr Andrzej Radziwanowski 



III — 30 — 30 — — 1 

IV — 30 — — — — 1 


Podniesienie lub utrzymanie moŜliwie wysokiego poziomu wydolności 

fizycznej, sprawności motorycznej, koordynacji ruchowej. Przygotowanie studenta do 

czynnego uczestnictwa w kulturze fizycznej poprzez popularyzowanie i trwałe 

zainteresowanie aktywnymi sposobami wykorzystania czasu wolnego .Ukształtowanie 

poŜądanych postaw osobowościowych niezbędnych do prowadzenia zdrowego stylu Ŝycia. 



Metody 


1. Wykłady 

2. Ćwiczenia 

– zajęcia organizacyjno-porządkowe .Omówienie porządku, dyscypliny oraz tematyki zajęć. 

– Podanie zasad zaliczenia semestru, sposobu oceniania studentów. 

– ćwiczenia stymulujące układ krąŜenia i układ oddechowy 

– ćwiczenia usprawniające z uŜyciem ławeczek gimnastycznych 

– gry i zabawy bieŜne 

– ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach i ćwiczenia wzmacniające 

– gry i zabawy skoczne 

– ćwiczenia zwinnościowo –zręcznościowe 

– ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i grzbietu 

– ćwiczenia usprawniające z uŜyciem drabinek, materacy 

– ćwiczenia zręcznościowe z piłkami 

– ćwiczenia doskonalące umiejętności ruchowe 

– gry i zabawy rzutne 

– ćwiczenia kompensacyjne

– ćwiczenia wzmacniające muskulaturę 

– ćwiczenia doskonalące umiejętności z wybranej gry sportowej 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


– M. Bondarowicz, T. Staniszewski, Wielka księga zabaw i gier ruchowych, Wyd. BK 

Warszawa 

– Z. Stawczyk, Gry i zabawy lekkoatletyczne, AWF Poznań 1998 

– A. Bator, . Buła, L. Stanek ,Popularne gry rekreacyjne, AWF Kraków 2002 


– M. Roberts, Idealna figura. Kształtuj swoją sylwetkę, Świat KsiąŜki 2006r. 

– F. Calderon, Kulturystyka poradnik dla kaŜdego, Skarbnica Wiedzy 2007r. 





Uwagi 

sekretariatswf@kk.jgora.pl 

tel./fax: (075) 64 53 361 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07HREDŚ03CO 1 







HISTORIA ROZWOJU EDUKACJI 

DOLNEGO ŚLĄSKA 

History of Developments in Education in Lower Silesia 






prof. dr hab. Adolf Stachula 



III – 15 – – – – 1 


Ogólna znajomość rozwoju edukacji Dolnego Śląska, od czasów najdawniejszych 

do współczesności. 


Umiejętność wyszukiwania literatury do przedmiotu w ośrodkach bibliotecznych 

wyŜszych uczelni na terenie Jeleniej Góry 


Metody 


1. WYKŁADY 

2. ĆWICZENIA 

1. Rozwój i stosunki narodowościowe na Dolnym Śląsku (w przekroju historycznym). 

2. Rozwój budownictwa mieszkalnego Dolnego Śląska i powstanie miast (Wrocław, 

Legnica, Bolesławiec, Lwówek, Gryfów, Jelenia Góra). 

3. Budownictwo klasztorne i rola kulturowa oraz edukacyjna na Dolnym Śląsku. 

4. Rola edukacyjna rycerstwa śląskiego. 

5. Rozwój szkolnictwa średniowiecznego na Dolnym Śląsku. 

6. Oświata, piśmiennictwo i sztuka na Dolnym Śląsku ( XV – XX w.) 

7. Słynni śląscy uczeni. 

8. Polskie piśmiennictwo, literatura i czasopisma na Dolnym Śląsku. 

9. Problemy germanizacyjne szkolnictwa na Dolnym Śląsku. 

10. Walka o język polski w kościołach i problemy śląskiej gwary. 

11. Kultura i oświata Dolnego Śląska w okresie II wojny światowej. 

12. Przemiany ludnościowe i kulturowe na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej. 

13. Rozwój i organizacja szkolnictwa podstawowego na Dolnym Śląsku. 

14. Rozwój i organizacja szkolnictwa średniego na Dolnym Śląsku.


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. Kazimierz Popiołek, Historia Śląska, Katowice 1972. 

2. Marek Czapliński, ElŜbieta Kaszuba, Gabriela Wąs, Rościsław śerlik, Historia 

Śląska, Wrocław 2002. 

3. Dolny Śląsk (monografia historyczna), pod red. Wojciecha Wrzesińskiego, 

Wrocław 2001. 

4. Bogumiła Badura, Związki edukacyjne Śląska z ziemiami polskimi w okresie 

oświecenia, Zielona Góra 1992. 

5. Edukacja wobec zmian lokalnych i globalnych, pod red. R. Łukaszewicza, 

Wrocław 1994. 


1. Czasopisma: Rocznik Jeleniogórski 

2. Czasopisma: Rocznik Dolnośląski 

3. Alicja Karłowska-Kamazowa, Sztuka Piastów Śląskich w średniowieczu, Wrocław 

1991. 

4. Jelenia Góra – zarys rozwoju miasta, pod red. Zbigniewa Kwaśnego, Wyd. im. 

Ossolińskich, Wrocław 1989r. 

5. Józef Jeremicz, Stanisław Kędzielski, SłuŜyli polskiej szkole: Sylwetki nauczycieli i 

działaczy oświatowych, Zielona Góra 1990. 

6. Oświata na Dolnym Śląsku, pod red. A.Smolarskiego i F.Szafrańskiego, Wrocław 

1991. 





Uwagi 

sekretariatip@kk.jgora.pl 

tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

05KULJ03WCO 2 







Language Culture 

KULTURA JĘZYKA 






dr Joanna Zimnowodna 

mgr Mariola Szybalska-Taraszkiwicz 



III 15 15 — — — — 1+1 


Podniesienie poziomu sprawności i poprawności językowej studentów. Student 

potrafi: artykułować i zapisywać wypowiedzi zgodnie z regułami języka; dostosować 

wypowiedź do sytuacji mówiącego i słuchacza; odróŜnić wypowiedź udaną od nieudanej; 

znać i stosować zasady kultury języka i etykiety językowej; formułować jasne i zrozumiałe 

informacje; sprawnie budować większe komunikaty (kompozycja, styl); rozpoznawać, 

nazywać, oceniać i poprawiać błędy językowe. 


Zapoznanie się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi normatywistki. 


1. WYKŁADY 

Metody 


1) Podstawowe pojęcia językoznawstwa normatywnego. Wieloznaczność wyraŜenia 

„kultura języka”. Język jako wartość kultury; funkcje języka jako systemu bądź 

wypowiedzi. System, norma, uzus i teksty. Przedmiot, zakres, cele i sposoby 

działalności normatywnej. Właściwe uŜycie języka. 

2) Norma językowa: wieloznaczność terminu. Wariancja i wielorakie zróŜnicowanie 

normy. Błąd językowy: definicje i typologie. 

3) Kryteria poprawności językowej. 

4) NajwaŜniejsze odmiany współczesnej polszczyzny: język ustny a język pisany; 

potoczność – neutralność – oficjalność. 

5) Style funkcjonalne współczesnej polszczyzny. Ujęcie deskryptywne i 

preskryptywne. 

6) Zagadnienia poprawności stylistycznej. 

7) Poprawność wymowy ogólnopolskiej. Normy akcentowe.

8) Poprawność paradygmatycznego doboru elementów leksykalnych 

9) Poprawność frazeologiczna. Frazematyka. 

10) Typologia zapoŜyczeń. Problematyka normatywna zapoŜyczeń oraz 

internacjonalizmów. Narodowe kryterium poprawności językowej. 

11) Aktualne problemy kultury języka. Poradnictwo językowe w Polsce. 

12) Zagadnienia poprawności słowotwórczej. Najnowsze tendencje. 

13) Zagadnienia poprawności fleksyjnej ze szczególnym uwzględnieniem odmiany nazw 

własnych. 

14) Poprawność składniowa. 

15) Poprawność w zakresie budowy tekstu jako całościowego komunikatu 

2. ĆWICZENIA 

1) Pojęcie kultury języka i omówienie aktualnych problemów kultury języka 

polskiego.[Ćwiczenia w posługiwaniu się słownikami, poradnikami 

poprawnościowymi, omówienie poradnictwa językowego w Polsce]. 

2) Norma a błąd językowy.[Ćwiczenia polegające na samodzielnej ocenie środków 

językowych wątpliwych poprawnościowo]. 

3) Kryteria poprawności językowej.[Ćwiczenie samodzielnego stosowania 

poszczególnych kryteriów do oceny poprawności kontrowersyjnych zjawisk 

językowych]. 

4) Język ustny a język pisany.[Błędy wymawianiowe, a błędy systemowe]. 

5) Style funkcjonalne współczesnej polszczyzny. Ujęcie deskryptywne i preskryptywne 

[ćwiczenia z tekstami]. 

6) Błędy stylistyczne, rozpoznawanie i poprawa błędów w tekstach. 

7) Kultura Ŝywego słowa – zagadnienia poprawności ortofonicznej. 

8) Analityzmy, pleonazmy i tautologie, peryfrazy, nadmierne uproszczenia, synonimy, 

wieloznaczność, wyrazy modne, szablon leksykalny – rozpoznawanie błędów 

leksykalnych w tekstach. 

9) Rozpoznawanie błędów frazeologicznych (ćwiczenia z tekstami). 

10) Normatywistka wobec zapoŜyczeń w języku polskim – ćwiczenia. 

11) Ćwiczenia w sprawnym posługiwaniu się słownikami języka polskiego. 

12) Błędy słowotwórcze. 

13) Błędy fleksyjne, ich ocena i poprawa w tekstach. 

14) Błędy składniowe (ćwiczenia dotyczące rekcji, związku zgody, skrótowości 

składniowej). 

15) Ćwiczenia w redagowaniu (kompozycja) dłuŜszych tekstów. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne:


I. Dzieła Treści Ogólnej 

1. Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, wyd.2 poprawione i 

uzupełnione, Wrocław 1992 

2. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K.Polański, Wrocław 1993 

3. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t.2, Współczesny język polski, red. J. 

Bartmiński, Wrocław 1993 

4. Z.Gołąb, A.Heinz, K.Polański, Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa 

1968 

5. Mała encyklopedia logiki, red. naukowy W. Marciszewski, wyd. 2 zmienione, 

Wrocław 1988 

6. W. Paryl, Językoznawstwo polonistyczne. Przewodnik naukowo-bibliograficzny 

dla studentów i nauczycieli polonistów, Wrocław 1992 

7. Spis lektur dla studentów filologii polskiej, wyd.5 zmienione, Wrocław 1993 i 

wyd. następne 

II. Zagadnienia teoretyczne – lektury podstawowe 

1. D. Butler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego, t.1, 

Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa 1971; t.2, Zagadnienia 

poprawności leksykalnej, Warszawa 1982 

2. F. Nieckula, Systematyzacja zagadnień poprawnościowych [w:] Aktualne 

problemy kultury języka, red. A. Furdal, Zielona Góra 1991 

3. J. Porayski-Pomsta, Błędy językowe i ich rodzaje [w:] Polszczyzna a/i Polacy u 

schyłku XX wieku, red. K. Handke, H. Dalewska-Greń, Warszawa 1994 

4. J. Puzynina, O pojęciu kultury języka, „Poradnik Językowy”, 1990, z. 3 

5. B. Walczak, Przegląd kryteriów poprawności językowej, „Poradnik Językowy”, 

1995, z.9-10 

6. H. Kurkowska, St.Skorupka, Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 2001 

III. Zagadnienia teoretyczne – lektury uzupełniające 

1. K. Kowalik, Sposoby wzbogacania słownictwa współczesnego języka polskiego, 

„Język Polski”, 1986, t.66 

2. H. Satkiewicz, O zmianach w normie fleksyjnej współczesnego języka polskiego, 

„Prace Filologiczne”, 1986, t.33 

3. W. Cienkowski, Sprawność językowa, błąd językowy, usterki i zakłócenia, 

„Socjolingwistyka” nr 1, 1977 

4. M. Kniagininowa, W. Pisarek, Poradnik Językowy. Podręcznik dla 

pracowników prasy, radia i telewizji, Kraków 1969 

5. Z. Kurzowa, M. Śliwiński (red.), Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie 

opracowanej (oficjalnej), Kraków 1994 

6. A.Markowski, Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa 1992 

7. W.Doroszewski, Istota i mechanizm błędów językowych [w:] Wśród słów, 

wyraŜeń i myśli, Warszawa 1966 

8. J. Miodek, Kultura języka w teorii i praktyce, Wrocław 1983 

9. St. Grabias, Kultura słowa a sprawność komunikacyjna, „Polonistyka” 1991, nr 

7 

10. Słownik języka niby-polskiego, czyli błędy językowe w prasie, Wrocław 1978 

11. B. Kreja, O przesadnej poprawności językowej [w:] Język Polski. Poprawność, 

piękno, ochrona, red. St. Urbańczyk, Bydgoszcz 1969 

12. O zagroŜeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław 1996 

13. Norma językowa w polszczyźnie, red. M. Bugajski, Zielona Góra 1995 

14. M. Wójcikiewicz, Piszę, więc jestem. Podręcznik kompozycji i redakcji tekstów,

Kraków 1993 

IV. Poradniki językowe 

1. St. Bąba, Twardy orzech do zgryzienia, czyli o poprawności frazeologicznej, 

Poznań 1986 

2. St. Bąba, B.Walczak, Na końcu języka. Poradnik leksykalno-gramatyczny, 

Poznań 1992 

3. A. Cegieła, A. Markowski, Z polszczyzną za pan brat, wyd.2, Warszawa 1986 

4. W. Gawdzik, Gramatyka na wesoło, Warszawa 1969 i wyd.następne 

5. W. Gawdzik, Ortografia na wesoło, Warszawa 1971 i wyd.następne 

6. B. Klebanowska, W. Kochański, A. Markowski, O dobrej i złej polszczyźnie, 

wyd. 3, Warszawa 1990 

7. Z. Klemensiewicz, Prawidła poprawnej wymowy polskiej, uzupełnił St. 

Urbańczyk, wyd.8, Kraków 1995 

8. J.miodek, Jaka jesteś, polszczyzno?, Wrocław 1996 

9. M.Nalepińska, Jak mówić i pisać poprawnie, wyd.16 zmienione, Warszawa 

1988 i wyd. następne 

10. Polszczyzna płata nam figle. Poradnik językowy dla kaŜdego, red.J.Podracki, 

Warszawa 1991 i wyd. następne 

11. B. Wieczorkiewicz, Sztuka mówienia, Warszawa 1970 

12. A. Wierzbicka, P. Wierzbicki, Praktyczna stylistyka, wyd.2, Warszawa 1969 i 

wyd. następne 

V. Inne 

1. Słowniki języka polskiego 

2. Numery czasopism „Poradnik Językowy” i „Język Polski” 

3. Komunikaty Komisji Kultury Języka. Komitet Językoznawstwa PAN, 

„Poradnik Językowy” 1993 z.4; 1995 z.9-10 

VI. Hasła 

błąd językowy (i ich poszczególne rodzaje), hiperyzm, kontaminacja 

frazeologiczna, kryteria poprawności, kultura języka, norma językowa, ortofonia, 

poradnictwo językowe, poradniki językowe, puryzm, sprawność językowa, styl, 

stylistyka, zwyczaj językowy (uzus), anakolut, barbaryzm, multiwerbizacja, 

pleonazm, peryfrastyczny styl, tautologia, uniwerbizacja 





Uwagi 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

10a KARTA PRZEDMIOTU 07JANG2345CO 5 







The English Language 

JĘZYK ANGIELSKI A2 





Studium Języków Obcych 

mgr Izabela Jędrzejowska, mgr Ewa Krzak, 

mgr Magdalena Baczyńska 



II – 30 – – – – 1 

III - 30 - - - - 1 

IV - 30 - - - - 1 

V - 30 - - - - 1 


Przejście z poziomu A2 na poziom B1 wg Europejskiego Systemu Opisu 

Kształcenia Językowego. 

Realizacja materiału dydaktycznego winna pozwolić studentowi na nabycie umiejętności: 

– słuchania ze zrozumieniem głównych wątków programów telewizyjnych, 

radiowych, wykładów, itp. jeśli prezenter mówi powoli 

– czytania ze zrozumieniem artykułów, broszur i tekstów informacyjnych opisujących 

aktualne i znane wydarzenia, 

– porozumiewania się z innymi uŜytkownikami języka docelowego w czasie podróŜy 

oraz rozmów telefonicznych, wyraŜania uczuć i opinii, prowadzenia prostej 

rozmowy na tematy Ŝycia codziennego, relacjonowanie i komentowanie wydarzeń. 

– pisania krótkich tekstów uŜytkowych (list/ e-mail, list motywacyjny, Ŝyciorys) oraz 

innych form wypowiedzi, opisów i streszczeń. 


Student powinien posiadać umiejętność formułowania prostych wypowiedzi 

ustnych i pisemnych na tematy, które dotyczą znanych mu spraw i zdarzeń typowych dla 

odbywanych studiów, pracy, czasu wolnego itd. Student powinien budować proste 

wypowiedzi w sytuacjach komunikacyjnych występujących w czasie podróŜy, opowiadać o 

swoich doświadczeniach, uczuciach i wraŜeniach, relacjonować wydarzenia, opisywać 

fotografię/obrazek, itp. 


1. WYKŁADY 

2. ĆWICZENIA 

Metody 

Program nauczania

Tematyka leksykalna: 

Spędzanie czasu wolnego, zainteresowania. Relacje rodzinne, konflikty, opisywanie 

emocji, zwyczaje i tradycje rodzinne. Tryb Ŝycia, dieta, sport, problemy ze zdrowiem. 

PrzeŜycia i doświadczenia oraz ich opis. Nauka języków obcych. PodróŜowanie róŜnymi 

środkami transportu. Zalety i wady współczesnej technologii. Marzenia i plany na 

przyszłość. Ciekawe zawody. Edukacja i jej cele. Podejmowanie trudnych decyzji. 

Przyroda i środowisko naturalne. Tradycje kultury anglosaskiej. 

Tematyka Gramatyczna: 

WyraŜanie teraźniejszości, przeszłości i przyszłości przy pomocy odpowiednich 

czasów. Strona czynna i bierna. Stopniowanie przymiotników i przysłówków. Zdania 

warunkowe (1 i 2). Bezokolicznik a forma gerund. Zaimki i ich zastosowanie. Czasowniki 

modalne. Okolicznik czasu i sposobu. 

Ćwiczenie treści komunikacyjnych: 

Rozmowy telefoniczne i w podróŜy, wyraŜanie opinii oraz argumentowanie, 

relacjonowanie wydarzeń, prezentacja wybranego tematu. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


– Oxenden, C. & Ch. Latam-Koenig, New English File Pre-Intermediate Student’s 

Book, Oxford University Press 2006 

– Oxenden, C. & Ch. Latam-Koenig, New English File Pre-Intermediate Workbook, 

Oxford University Press 2006 

– Murphy, R., Essential Grammar in Use. Cambridge University Press 2000 


– Naylor, H., R Murphy, Essential Grammar in Use. Supplementary Exrcices. 

Cambridge University Press 2001 

– Materiały autentyczne – np. źródła internetowe 





Uwagi 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

10b KARTA PRZEDMIOTU 07JANG2345CO 5 







The English Language 

JĘZYK ANGIELSKI B1 






mgr Izabela Jędrzejowska, mgr Ewa Krzak, 

mgr Magdalena Baczyńska 



II – 30 – – – – 1 

III - 30 - - - - 1 

IV – 30 – – – – 1 

V – 30 – – – – 1 


Przejście z poziomu B1 na poziom B2 wg Europejskiego Systemu Opisu 

Kształcenia Językowego. 

Realizacja materiału dydaktycznego winna pozwolić studentowi na nabycie umiejętności: 

– słuchania ze zrozumieniem głównych wątków programów telewizyjnych, 

radiowych, wykładów, itp. 

– czytania ze zrozumieniem artykułów i tekstów literackich, popularnonaukowych 

związanych ze specjalizacją i zainteresowaniami, 

– porozumiewania się z innymi uŜytkownikami języka docelowego, wyraŜania uczuć 

i opinii, dyskutowania na aktualne i abstrakcyjne tematy, 

– pisania krótkich tekstów uŜytkowych (list/ e-mail, list motywacyjny, Ŝyciorys, 

pismo urzędowe) oraz innych form wypowiedzi, opisów i streszczeń 


Student powinien posiadać umiejętność formułowania wypowiedzi ustnych i 

pisemnych na tematy, które dotyczą znanych mu spraw i zdarzeń typowych dla 

odbywanych studiów, pracy, czasu wolnego itd. Student powinien radzić sobie w 

sytuacjach komunikacyjnych występujących w czasie podróŜy, opowiadać o swoich 

doświadczeniach, uczuciach i wraŜeniach , relacjonować wydarzenia. 


1. WYKŁADY 

2. ĆWICZENIA 

Tematyka leksykalna: 

Metody 

Program nauczania

Relacje rodzinne, przyjaźń, małŜeństwo, inne wartości. Tryb Ŝycia, dieta, sport, 

problemy ze zdrowiem. Środowisko naturalne i jego ochrona. Media (prasa, telewizja, 

Internet), współczesna technologia. Praca zawodowa – problem bezrobocia, sytuacja 

narybku pracy, rozmowa kwalifikacyjna, kariera zawodowa a rodzina, środki materialne. 

PodróŜowanie róŜnymi środkami transportu, urlop, preferencyjne formy spędzania wolnego 

czasu, wskazywanie drogi. Przestępczość, trudna młodzieŜ, środki zaradcze, skuteczność 

systemu penitencjarnego. Tradycje kultury anglosaskiej. 

Tematyka Gramatyczna: 

WyraŜanie teraźniejszości, przeszłości i przyszłości przy pomocy odpowiednich 

czasów. Mowa zaleŜna. Strona czynna i bierna. Zdania warunkowe. Bezokolicznik a forma 

gerund. Zaimki i ich zastosowanie. Czasowniki frazalne i modalne. 

Ćwiczenie treści komunikacyjnych: 

Rozmowy telefoniczne i w podróŜy, wyraŜanie opinii oraz argumentowanie, 

relacjonowanie wydarzeń, prezentacja wybranego tematu. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


– Oxenden, C. & Ch. Latam-Koenig, New English File Intermediate Student’s Book, 


– Oxenden, C. & Ch. Latam-Koenig, New English File Intermediate Workbook, 


– Eastwood, J., Oxford Practice Grammar. Oxford University Press 2002 


– McCarthy, M., F. O’Dell, English Vocabulary in Use. Cambridge University Press 

1998 

– Materiały autentyczne – np. źródła internetowe 





Uwagi 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

10c KARTA PRZEDMIOTU 07JN1EM0104 







The german language 

CO 

JĘZYK NIEMIECKI 






mgr Izabela Lenart-Świerzowicz, mgr Jan Zapruci, 

mgr Marta Gołębiowska 


Liczba 

punktów 


II – 30 – – – – 1 

III – 30 – – – – 1 

IV – 30 – – – – 1 

V – 30 – – – – 1 


Celem przedmiotu jest uzyskanie przez studenta odpowiedniej sprawności 

językowej w zaleŜności od stopnia zaawansowania grupy. Na pierwszym etapie nauki 

student powinien powtórzyć wiadomości i rozwinąć umiejętności z zakresu podstawowych 

konstrukcji gramatycznych, słownictwa z zakresu Ŝycia codziennego, powinien kształtować 

umiejętność słuchania krótkich tekstów, zdolność głośnego czytania oraz stopniowo 

wdraŜać się do czytania syntetycznego. Student powinien ukształtować umiejętność 

udzielania odpowiedzi twierdzących i przeczących oraz tworzenia mikrodialog6w. 

Na kolejnym etapie edukacji językowej student powinien doskonalić i rozwijać 

wcześniej nabyte umiejętności w zakresie systemu fonologicznego i w zakresie rozumienia 

tekstu słuchanego oraz rozwijać umiejętność operowania materiałem leksykalnym. W 

grupie zaawansowanej student powinien posiadać znajomość" urozmaiconych struktur 

gramatycznych, bogate słownictwo, frazeologie. i idiomatyk?. Student powinien udzielać 

wypowiedzi spójnych, harmonijnych, zawierających róŜnorodność myśli i argument6w. 


Zakłada się znajomość" języka na pierwszych zajęciach na poziomie 

podstawowym, bazującym na wiadomościach zdobytych w ramach edukacji językowej w 

szkole średniej. W zaleŜności od poziomu znajomości języka po ukończeniu szkoły 

średniej, studenci zostają podzieleni na grupy: średnio-zaawansowaną i zaawansowaną. 


1. WYKŁADY 

Metody 


5

2. ĆWICZENIA 

Semestr I 

I. Komunikacja : wymiana informacji personalnych, określenie zakresu i czynności 

planu zajęć -, ustalanie terminów, czasu i daty, komunikacja, podróŜe, informacja i 

orientacja w terenie, ogłoszenia drobne, dokonywanie zakupów, wyraŜanie własnych 

poglądów i przypuszczeń oraz prośb, opis wykonywanych zawodów, formy spędzania 

czasu wolnego. 

II. Gramatyka: Budowa zdania twierdzącego, zdania pytające i przeczące, 

koniugacja w czasie teraźniejszym, przymiotniki, deklinacja w bierniku, liczba mnoga 

rzeczowników. Dopełnienie w bierniku i celowniku, zaimki osobowe , tryb rozkazujący 

Semestr II 

I. Komunikacja : oznaczanie kierunku ruchu oraz przestrzeni, w której odbywa się 

ruch, wyraŜanie oceny i emocjonalnego stosunku do osób i przedmiotów, określanie stanu 

fizycznego i psychicznego człowieka, wyraŜanie pragnień i zamierzeń. 

II. Gramatyka : rzeczowniki złoŜone, zaimki dzierŜawcze, czasowniki rozdzielnie i 

nierozdzielnie złoŜone, zaimki wskazujące zmienne, rekcja czasowmk6w (wybór), czas 

przeszły Praeteritum czasowników modalnych oraz haben, sein i werden, zdania z „weil" i 

„obwohl". 

Semestr III 

I. Komunikacja : wyraŜanie przyczyny, skutku i warunku, podstawowe informacje 

geograficzne o krajach niemieckojęzycznych, charakterystyka osób, przedmiotów i 

zjawisk. 

II. Gramatyka: Perfekt czasownik6w regularnych, nieregularnych, rozdzielnie i 

nierozdzielnie zloŜonych. Futur I. 

Semestr IV 

I. Komunikacja: Zdrowie człowieka, określanie stanu samopoczucia, wizyta u lekarza, 

przyzwyczajenia Ŝywieniowe, diety, kuchnie regionalne, uprzedzenia i przesądy. 

Doradztwo odzieŜowe, zakupy. 

II. Gramatyka : Tryb przypuszczający, strona bierna. Pytania Was fur ein-, Welch-. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


– Rosa-Maria Dallapizza, Eduard von Jan, Sabine Diesel, Anja Schumann Tangram 

1A/1B/2A-wyd. Max Hueber Verlag 2002 


– Dr Marianne Zingel Teste Dein Deutsch, wyd, Ljangenscheidt KG, Berlin und

Munchen, 1981 

– Ewa Rostek Deutsche Lesetexte 1,2,3 wyd Wagros Poznań, 2001. 

– Adolf Donath Wybór idiomów niemieckich wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa, 

1990 

– Edward Tkaczyk Testy z j. Niemieckiego Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 

Warszawa 1990 

– Gunter Gerngross Grammatik Kreativ wyd, Ljangenscheidt KG, Berlin und 

Munchen,, 1999 





Uwagi 

Data aktualizacji

PRZEDMIOTY 

PODSTAWOWE 

11. Filozofia 

12. Etyka 

13. Wprowadzenie do psychologii 

14. Psychologia rozwojowa i osobowości 

15. Psychologia kliniczna 

16. Wprowadzenie do socjologii 

17. Socjologia wychowania 

18. Socjologia rodziny 

19. Wprowadzenie do pedagogiki 

20. Systemy pedagogiczne

Liczba 


punktów 

07FILO12WCO 9 







Philosophy 

FILOZOFIA 






dr Jadwiga Tomczyk-Tołkacz, mgr Piotr Drogowski 



I 15 15 — — — — 

II 15 15 — — — — 

2+2+3+2 


Przedmiot nauczania określony jako filozofia stanowi instrument pomocniczy w 

kształtowaniu postaw w trakcie wykonywania pracy zawodowej oraz w podnoszeniu 

samoświadomości studiującej osoby. 

Zadaniem przedmiotu jest zdobywanie określonej wiedzy i umiejętności przydatnych w 

pracy, zwłaszcza: przyswojenie przez słuchacza podstawowych pojęć i treści z dziedziny 

filozofii i etyki, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki związanej z kształtowaniem 

systemu wartości. 

Po zaliczeniu przedmiotu student winien legitymować się opanowaniem: 

- podstawowych wiadomości z dziedziny ontologii, gnoseologii, aksjologii ogólnej i 

szczegółowej oraz filozofii człowieka, 

- - umiejętności formułowania problemów i rozstrzygania ich przy pomocy metod 

stosowanych w filozofii. 


Student powinien posiadać wiedzę ogólną na poziomie liceum o profilu 

podstawowym, w innym przypadku, np. po technikum, wymagane jest uzupełnienie 

wiadomości, zwłaszcza w dziedzinie języka polskiego, historii, podstaw nauki o 

społeczeństwie. 


Metody 


WYKŁADY 

– Podstawowe wiadomości o filozofii - etymologia terminu filozofia i periodyzacja 

dziejów myśli filozoficznej. Charakterystyka poszczególnych działów filozofii - 

podstawowe pytania, kluczowe pojęcia, główne stanowiska i ich przedstawiciele. 

– Filozofia presokratejska – pitagoreizm, wariabilizm Heraklita. 

– Systemy filozoficzne staroŜytnej Grecji – idealizm obiektywny, teoria duszy, 

polityka i etyka Platona. Fizyka, metafizyka, kosmologia i etyka eudajmonistyczna

Arystotelesa. 

– Powstanie i rozwój filozofii chrześcijańskiej - połączenie filozofii z tradycją 

biblijną (Filona z Aleksandrii), filozofia Aureliusza Augustyna jako ukoronowanie 

epoki patrystyki. 

– Filozofia tomistyczna – tomizm jako średniowieczna recepcja arystotelizmu. 

Nauka o Bogu, o świecie, o człowieku, teoria poznania i etyka Tomasza z Akwinu. 

– Powstanie i rozwój filozofii nowoŜytnej – główne nurty i wybrani myśliciele epoki 

Renesansu. Racjonalizm, metoda i dualizm Kartezjusza. 

– Wybrane systemy filozoficzne XVII wieku – monizm i etyka Benedykta Spinozy, 

monadologia Gottfrieda W. Leibniza. 

– Angielska filozofia nowoŜytna - immaterializm George’a Berkeleya, radykalny 

empiryzm i etyka Davida Hume’a, 

– Filozofia nowoŜytna w Niemczech - filozofia krytyczna i etyka obowiązku 

Immanuela Kanta, poglądy Artura Schopenhauera oraz Friedricha Nietzschego. 

– Wybrane kierunki filozofii współczesnej – egzystencjalizm, intuicjonizm, 

fenomenologia oraz podstawowe elementy strukturalizmu i postmodernizmu. 

– Filozofia polska – tradycja myśli filozoficznej w Polsce, charakterystyka poglądów 

wybranych myślicieli współczesnych (Kazimierz Twardowski, Roman Ingarden, 

Tadeusz Kotarbiński, Józef Tischner, Karol Wojtyła). 

ĆWICZENIA 

– Filozofia presokratejska - jońska filozofia przyrody (Tales, Anaksymander i 

Anaksymenes z Miletu), eleaci, materializm atomistyczny Demokryta, sofiści. 

– Systemy filozoficzne staroŜytnej Grecji – metoda i intelektualizm etyczny Sokratesa. 

Koncepcje wiedzy i wychowania w filozofii Platona i Arystotelesa 

– Filozofia hellenistyczna – materializm, teoria poznania i etyka hedonistyczna 

Epikura. Filozofia i etyka stoicyzmu greckiego i rzymskiego, moralizm cyników, 

sceptycyzm Pirrona 

– Neoplatonizm 

– Filozofia nowoŜytna - empiryzm i koncepcja wiedzy Francisa Bacona, empiryzm 

Johna Locke’a, filozofia Blaise’a Pascala, John Stuart Mill i jego poglądy, filozofia 

dziejów Hegla. 

– Wybrane kierunki filozofia współczesnej – pozytywizm Augusta Comte’a, 

neopozytywizm, pragmatyzm, psychoanaliza, personalizm. 

– Filozofia polska na przestrzeni dziejów – sylwetki polskich myślicieli wybrane 

indywidualnie przez studentów 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 


- ćwiczenia – w formie ustnej i pisemnej (oceny wypowiedzi podczas ćwiczeń, oceny 

tematycznych prac semestralnych oraz pisemnych sprawdzianów w trakcie 

semestru) 

- wykłady i ćwiczenia – egzamin w formie pisemnej obejmujący treści programowe 

wykładów i ćwiczeń 






egzamin pisemny

egzamin ustny 


praca roczna 

inne: tematyczna praca semestralna + recenzja wybranej ksiąŜki z 

 

dziedziny filozofii 


K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa (róŜne wydania) 

A. Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992 

J.Galarowicz, Na ścieŜkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992 

E. Martens, H.Sznadelbach (red.) Filozofia. Podstawowe pytania, 

M.A. Krapiec i inni, Wprowadzenie do filozofii, Lublin 1992 

A.Stępień, Wstęp do filozofii, (róŜne wydania) 

F. Copleston, Historia filozofii, Warszawa (kolejne tomy w róŜnych latach) 

Z. Kuderowicz (red.), Filozofia XX wieku, Warszawa 2002 

J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej. Od strukturalizmu do 

postmodernizmu, Warszawa 1999 

J. Legowicz, Zarys historii filozofii, (róŜne wydania) 

M.J. Siemek (red.), Drogi współczesnej filozofii, Warszawa 1976 

Wł. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.1-3, Warszawa (róŜne wydania) 

W. Tyburski i inni, Historia filozofii i etyki. Źródła i komentarze, Toruń 1997 

Teksty źródłowe 


L. Kasprzyk, A. Wegrzecki, Wprowadzenie do filozofii, Warszawa (róŜne wydania) 

P. Kunzmann (i inni), Atlas filozofii, Warszawa 1999 

Leksykon PWN, Filozofia, Warszawa 2000 

B. Markiewicz (red.), Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów 

R. Palacz, Klasycy filozofii, (róŜne wydania) 

R. Palacz, Klasycy filozofii polskiej, Zielona Góra 1999 

R. Popkin, A. Stroll, Filozofia, Poznań 1994 

A. Sikora, Spotkania z filozofia, (róŜne wydania) 

M. Szyszkowska, Filozofia w Europie, Białystok 1999 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07ETZA03WOO 3 







Ethics 

ETYKA 






dr Jadwiga Tomczyk-Tołkacz 





Przedmiot nauczania określony jako Etyka zawodowa stanowi instrument 

pomocniczy w podnoszeniu poziomu świadomości etycznej studenta oraz kształtowaniu 

postaw w trakcie wykonywania pracy zawodowej. 

Po zaliczeniu zajęć student powinien legitymować się: 

- opanowaniem wiedzy, tzn przyswojeniem podstawowych pojęć i treści z dziedziny etyki, 

ze szczególnym uwzględnieniem problematyki związanej z kształtowaniem systemu 

wartości, 

- umiejętnością rozpoznawania problemów i dylematów moralnych, związanych z 

działaniami w dziedzinie pedagogiki opiekuńczej i resocjalizacji oraz radzenia sobie z 

takimi problemami. 


Zaliczone zajęcia z filozofii oraz wiedza ogólna 


1. WYKŁADY 

Zagadnienia ogólne 

Metody 


Moralność jako zjawisko społeczne, sfery moralności, moralność a etyka. Geneza i 

podział etyki, główne zagadnienia etyki, etyka ogólna a etyki szczegółowe. Wybrane 

systemy etyczne. 

Zawód pedagoga jako zawód etosowy 

Wybór zawodu jako decyzja moralna, pedagog - jeden czy wiele zawodów. 

Podstawowe wartości etyki zawodu nauczyciela (takŜe: pedagoga specjalnego,

wychowawcy, opiekuna, terapeuty). Normy moralne i ich klasyfikacja. Integralność 

moralna. 

Problemy i dylematy w praktyce nauczycielskiej i wychowawczej 

Etyka idealna a etyka realna. Konflikt ról społecznych, presja rozmaitych grup 

nacisku. ZagroŜenia zewnętrzne i wewnętrzne dla zachowania wysokiego poziomu 

moralnego. Etyka w zawodzie nauczyciela i pedagoga – etyką obowiązku, cnót czy 

chronienia osób? Kodeks etyki zawodowej, ślubowania młodych pracowników – 

wewnętrzna potrzeba czy gra pozorów. 

2. ĆWICZENIA 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 


Oceny pisemnych sprawdzianów śródsemestralnych, ocena opracowanych indywidualnie 

przez studentów studiów przypadku i recenzji wybranych pozycji z literatury etycznej oraz 

ocena pracy przy konstruowaniu kodeksu etyki zawodowej. 







egzamin ustny 


praca roczna 

inne: opracowanie studium przypadku, recenzja wybranej pozycji z 

 

literatury etycznej, konstrukcja kodeksu etyki zawodowej 


K. Szewczyk, Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, Łódź Warszawa 

1999 

PH. Meirieu, Moralne wybory nauczycieli, Etyka i pedagogika, Warszawa 2003 

S. Krawcewicz, RozwaŜania nad etyką zawodu nauczyciela, Warszawa 1987 

A. Andrzejuk (red.), Zagadnienie etyki zawodowej, Warszawa 1998 

J. Homplewicz, Etyka pedagogiczna: podręcznik dla wychowawców, Warszawa 1996 

W. Pasternak, Wychowanie jako poszukiwanie wartości, Gorzów Wlkp. 1993 

P. Singer (red.), Przewodnik po etyce, Warszawa 1998 

M. Ossowska, Normy moralne, Warszawa (róŜne wydania) 

K. Knafef, Wartości i normy moralne w zawodzie nauczycielskim, Kielce 1990 

Ks. J. Majka, Etyka społeczna i polityczna, Warszawa 1993 

I. Lazari-Pawłowska, Etyki zawodowe jako role społeczne, w: Etyka. Pisma wybrane, Wwa 

1992 

Teksty źródłowe z etyki 


J. Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001 

A. MacIntyre, Krótka historia etyki, Warszawa 2002 

S. Jedynak (red.), Słownik etyczny, Lublin 1990 

J. Jaroń, Z etyką na ty. Od egipskiego Ptahhotepa do Karola Wojtyły, Łódź 1995 

T. Styczeń, ABC etyki, Lublin 2005

P. Vardy, P. Grosch, Etyka, Poznań 1995 

Artykuły z pism fachowych, skierowanych do nauczycieli i pedagogów 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 

13 KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu punktó 

w 

07WPRPSY01WCO 4 







WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII 

Introduction to Psychology 






dr Daniela Becelewska, mgr Przemyslaw Piotrowski 



I 15 15 — 1 — — 2+2 


Student po zrealizowaniu treści przedmiotu winien posługiwać się określoną aparaturą 

pojęciową i terminologią psychologiczną oraz dysponować podstawową wiedzą o: 

– znaczeniu psychologii jako nauki, jej działach i psychologicznych koncepcjach 

człowieka 

– znaczeniu stosowaniu wiedzy psychologicznej w pracy pedagoga, 

– procesach i właściwościach psychicznych jednostki ludzkiej, 

– funkcjonowaniu człowieka jako istoty społecznej, 

– zachowaniach człowieka w wybranych relacjach społecznych, 

– sposobach diagnozowania interpretowania zachowania człowieka w róŜnych 

sytuacjach, 

– podstawowej literaturze przedmiotu. 

Student powinien nabyć podstawowe umiejętności w zakresie: 

– posługiwania się zdobytą wiedzą psychologiczną w działaniach pedagogicznych, 

– wiązania wiedzy psychologicznej z dostrzeganymi faktami w obiektywnej 

rzeczywistości, 

– posługiwania się dostępnymi metodami badań psychologicznych, 

– sporządzania wstępnej diagnozy i dokonywania interpretacji zachowania człowieka, 

dokonywania autoanalizy własnych cech osobowych i projektowania zachowań 

samorealizacyjnych, 

– korzystania z podstawowej literatury przedmiotu w codziennej pracy pedagogicznej. 


Student winien dysponować podstawową wiedzą z zakresu biologii człowieka na 

poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. 


Metody


WYKŁADY 

1. Psychologia jako nauka i jej miejsce w systemie nauk o człowieku. Główne 

kierunki współczesnej psychologii. Znaczenie wiedzy psychologicznej w pracy 

pedagoga. 

2. Psychologiczne koncepcje człowieka: psychoanaliza, behawioryzm. 

3. Koncepcje: humanistyczne, poznawcze. 

4. Znaczenie koncepcji socjobiologicznej, postmodernistycznej, potocznej. 

5. Koncepcje psychologiczne psychologów polskich. 

6. Procesy poznawcze jako mechanizmy percepcji i przetwarzania informacji. 

7. Procesy behawioralne, reakcje, działanie, działalność człowieka. 

8. Procesy emocjonalne i ich wpływ na funkcjonowanie jednostki. 

9. Inteligencja, typy inteligencji człowieka: poznawcza, emocjonalna, 

interpersonalna. 

10. Osobowość: charakterystyka podstawowych składników i typów osobowości. 

11. Teoria potrzeb człowieka. Znaczenie i sposoby zaspokajania. Aspiracje jednostki. 

12. Uczenie się jako proces. Uwarunkowania procesu uczenia się. 

13. Psychologia róŜnic indywidualnych, ich wykrywane i pomiar. 

14. Determinanty i uwarunkowania zachowania człowieka. 

15. Warunki wsparcia emocjonalnego osób wymagających pomocy. 

ĆWICZENIA 

1. Znaczenie badań psychologicznych w pracy pedagogicznej. 

2. Analiza wybranych cech osobowości człowieka: temperament, zdolności, 

zainteresowania, postawy, hierarchia potrzeb, widzenie siebie, widzenie świata. 

3. Jednostka w społeczeństwie. ToŜsamość jednostki. Introwersja, ekstrawersja. 

Teoria K. Horney. Egoizm, egocentryzm. Konfliktowość. Pogarda. 

4. Funkcjonowanie jednostki w kontekście przeŜywanych przez nią emocji; lęk, 

strach i fobie, złość, gniew i agresja, stres, zazdrość i zawiść, obniŜenie nastroju i 

depresja. 

5. Proces uczenia się człowieka i jego efekty. Czynności i proces uczenia się. 

Znaczenie wzmocnienia w procesie uczenia się. 

6. Warunki działania jednostki: motywacja, podejmowanie decyzji, 

odpowiedzialność. Facylitacja społeczna. Konformizm, nonkonformizm. 

7. Analiza zachowania jednostki: działanie jednostki, działalność. Procesy 

motywacyjne, motywy działania człowieka. 


4. PROJEKT 

Student przygotowuje pracę zaliczeniową na temat: „Autoanaliza cech własnej 

osobowości” wykorzystując dostępne narzędzia badawcze w celu refleksji nad sobą oraz 

sporządzenia autodiagnozy i prognozy własnego samorozwoju 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny


praca roczna 

inne: Szczegółowe wymagania zaliczenia 

a) aktywne uczestnictwo w zajęciach i wykazanie się znajomością podanej 

literatury, 

b) przygotowanie na ćwiczenia projektu „Autoanaliza cech osobowości”, 

c) przygotowanie na ćwiczenia samodzielnego wystąpienia 

audiowizualnego na podany temat, 

 

d) opracowanie na ćwiczenia recenzji wybranego artykułu o tematyce 

psychologicznej z czasopisma naukowego 

e) napisanie kolokwium końcowego z wiedzy podanej na wykładzie 

f) zdanie kolokwium końcowego na ćwiczeniach w przypadku 

wcześniejszego nie wywiązania się z przydzielonych zadań do 

samodzielnego przygotowania. 


1. Włodarski Z., Matczak A., (1994), Wprowadzenie do psychologii, Warszawa, 

WSiP. 

2. Sternberg R.J., (1999), Wprowadzenie do psychologii, Warszawa, WSiP. 

3. Strelau J.,(red.), (2000), Psychologia t 1, Gdańsk, GWP. 

4. Strelau J., (red.), (2001), Psychologia t 2, Gdańsk, GWP. 


6. Szewczuk W., (1972), Psychologia t 1, Warszawa, PWN. 

7. Szewczuk W., (1974), Psychologia t 2, Warszawa, PWN. 

8. Skorny Z., (1965), Współczesne metody badań psychologicznych, Wrocław, 

Ossolineum. 

9. Brzeziński J., (1980), Elementy metodologii badań psychologicznych, Warszawa, 

PWN. 

10. Włodarski Z., (1989), Psychologia uczenia się t 1 i 2, Warszawa, PWN. 

11. Mika S., (1987), Psychologia społeczna, Warszawa, PWN. 

12. Aronson E., (2001), Człowiek istota społeczna, Warszawa, PWN. 

13. Cialdini R., (2000), Wywieranie wpływu na ludzi, Gdańsk, GWP. 

14. Leary M., (2000), Wywieranie wraŜenia na innych, Gdańsk, GWP. 

15. Agryle M., (2001), Psychologia stosunków międzyludzkich, Warszawa, PWN. 

16. Goleman d., (1997), Inteligencja emocjonalna, Poznań, Media Rodzina. 

17. Fontana D., (1989), Psychologia dla nauczycieli, Poznań, Zysk. 

18. Sperling A., (1995), Psychologia, Poznań, Zysk. 

19. Tyszka t., (1999), Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, 

Gdańsk, GDW. 

20. Kosslyn S.M., Rosenberg R.S., (2006), Psychologia, Kraków, Znak. 

21. Becelewska D., (2004), Wsparcie emocjonalne w pracy socjalnej, Katowice, WN 

Śląsk. 


1. Włodarski Z. (1979), Odbiór treści w procesie uczenia się, Warszawa, PWN. 

2. Matulka Z., (1979), Selekcja i synteza informacji w procesie samokształcenia, 

Warszawa, PWN. 

3. Materska M., Tyszka., (1992), Psychologia poznania, Warszawa, PWN. 

4. Maruszewski T., Psychologia poznania, Gdańsk, GWP. 

5. Tomaszewski T., (red.), (1976), Psychologia, Warszawa, PWN. 

6. wybrane artykuły z czasopism i Internetu.





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PSYROZ01WCO 6 







PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA I OSOBOWOŚCI 

Developmental and Personality Psychology 






dr Daniela Becelewska 



II 30 15 — 1 — — 4+2 


Student po zrealizowaniu treści przedmiotu winien posługiwać się określoną aparaturą 

pojęciową i terminologią psychologiczną oraz dysponować podstawową wiedzą o: 

– współczesnych koncepcjach rozwoju człowieka, 

– podstawowych uwarunkowaniach i czynnikach rozwoju człowieka, 

– mechanizmach funkcjonowania człowieka w róŜnych okresach swojego rozwoju, 

– zmianach transwersalnych i longitudinalnych w rozwoju jednostki, 

– odczytywaniu i interpretowaniu aktualnego i suponowanego rozwoju człowieka, 

– rytmie i tempie rozwoju cech i właściwości człowieka. 

– Student powinien nabyć umiejętności: 

– praktycznego posługiwaniu się zdobytą wiedzą teoretyczną, 

– wiązania zdobytej wiedzy teoretycznej z dostrzeganymi faktami w obiektywnej 

rzeczywistości, 

– posługiwania się niezbędną literaturą przedmiotu i dostępnymi narzędziami 

badawczymi, 

– praktycznego wykorzystywania wiedzy we wstępnym diagnozowaniu i 

interpretowaniu 

– rozwoju człowieka. 


Student winien mieć opanowane podstawowe pojęcia z zakresu przedmiotu 

Wprowadzenie do psychologii oraz Biomedyczne podstawy rozwoju. 


Metody 


WYKŁADY 

Psychologia rozwojowa a psychologia rozwoju człowieka. Istota rozwoju według 

koncepcji róŜnych autorów. Rodzaje i cechy zmian rozwojowych. Czynniki rozwoju 

człowieka wg róŜnych koncepcji. Mechanizmy rozwoju człowieka: dojrzewanie, uczenie 

się, socjalizacja, realizacja zadań Ŝyciowych. Okresy sensytywne i krytyczne.

Doświadczenia Ŝyciowe jednostki. 

Aktywność jednostki jako nadrzędny warunek rozwoju. Środowisko, wymagania i wzorce 

społeczne jako zewnętrzne czynniki aktywności człowieka. MoŜliwości i preferencje 

rozwojowe jednostki. 

Zadania rozwojowe człowieka w ujęciu wybranych koncepcji. Kryzysy i fiksacje 

rozwojowe. 

Syndromy rozwojowe. Periodyzacja rozwoju psychicznego człowieka. 

Longitudinalny rozwój jednostki: somatyczny i motoryczny, psychiczny (poznawczy, 

emocjonalny) oraz społeczny i moralny. 

Cechy rozwojowe człowieka w okresie: prenatalnym, dziecka małego, drugiego 

dzieciństwa. wczesnoszkolnym, adolescencji, w okresie młodzieńczym (późna 

adolescencja), człowieka młodego, w wieku średnim, w okresie przekwitania (pora 

przejściowa), gerontologicznym. Podstawowe metody badań stanu i perspektyw 

rozwojowych. 

Uwarunkowania rozwoju osobowości człowieka. Analiza cech osobowości człowieka. 

Typologia cech osobowości człowieka. Szanse rozwoju osobowości człowieka. 

MoŜliwości sterowania rozwojem jednostki. 

ĆWICZENIA 

Analiza najwaŜniejszych osiągnięć rozwojowych człowieka w poszczególnych okresach 

Ŝycia w aspekcie dojrzewania, dorastania, socjalizacji jednostki. 

MoŜliwości zastosowania wybranych metod badawczych do wstępnej oceny rozwoju 

jednostki. 

Sporządzanie studium przypadku wybranej osoby. 


4. PROJEKT 

Opracowanie studium indywidualnego przypadku wybranej osoby 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: Szczegółowe wymagania zaliczenia 

a) ćwiczenia 

– aktywne uczestnictwo w zajęciach i wykazanie się znajomością 

podstawowej wiedzy teoretycznej, 

– opracowanie projektu: studium indywidualnego przypadku, 

– przygotowanie samodzielnego wystąpienia audiowizualnego na 

wskazany temat 

– -opracowanie recenzji wybranego artykułu o tematyce 

psychologicznej z czasopisma naukowego 

b) wykłady: egzamin ustny z całości wiedzy opanowanej na wykładach, 

ćwiczeniach i podanej literatury przedmiotu. 

Literatura podstawowa

1. Turner J.S., Helims D.B., (1999), Rozwój człowieka, Warszawa, WSiP. 

2. Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., (2000), Psychologia rozwoju człowieka 

t1, Warszawa, PWN. 

3. Harwas-Napierała B., Trempała J., (2000), Psychologia rozwojowa t 2, Warszawa, 

PWN. 

4. Brzezińska A., (2000), Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa, Scholar. 

5. Bryant E., Coleman A.E., (1995), Psychologia rozwojowa, Poznań, Zysk i Ska. 

6. Bromley D., (1969), Psychologia starzenia się, Warszawa, PWN. 


8. Birch A., Malim T., (1989), Psychologia rozwojowa w zarysie, Warszawa, PWN. 

9. Skorny Z., (1974), Metody badań i charakterystyka psychologiczna, Wrocław, 

Ossolineum. 



12. Pervin L.A., (2002), Psychologia osobowości, Gdańsk, GWP. 

13. Porębska M., (1982), Osobowość i jej kształtowanie się w dzieciństwie i młodości, 

Warszawa, WSiP. 

14. Zaborowski Z., (1990), Rozwój człowieka dorosłego, Warszawa, WSiP. 

15. Rembowski J., (1984), Psychologiczne problemy starzenia się, Warszawa, PWN. 

16. Hurlock E.,(1985), Rozwój dzieci i młodzieŜy, Warszawa, PWN. 

17. Becelewska D., (2006), Repetytorium z rozwoju człowieka, Jelenia Góra, WNKK. 


1. Gerstman S., (1970), Osobowość, Warszawa, PZWS. 

2. śebrowska M., (1969), Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieŜy, Warszawa, 

PWN. 

Wbrane artykuły z czasopism i Internetu. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PSYKLI05W 3 







Clinical Psychology 

PSYCHOLOGIA KLINICZNA 






mgr Przemysław Piotrowski 



V 15 — — 1 — — 3 


Po zrealizowaniu niŜej przedstawionych zagadnień programowych student 

powinien wykazać się znajomością: 

• celów, zadań oraz działów psychologii klinicznej, 

• sposobów rozumienia normy i patologii, 

• czynników sprzyjających zdrowiu i patologii w świetle teorii psychologicznych 

• klasyfikacji podstawowych zaburzeń psychicznych 

• zastosowania psychologii klinicznej w medycynie, obszarze uzaleŜnień, 

więziennictwie, wybranych przejawach patologii społecznej 


Student podejmując realizację programu nauczania psychologii klinicznej powinien 

dysponować wiedzą z zakresu biomedycznych podstaw rozwoju, psychologii ogólnej i 

psychologii rozwoju człowieka i osobowości. 


1. WYKŁADY 

Metody 


Wykład 1. Psychologia kliniczna jako dziedzina psychologii stosowanej. 

Geneza psychologii klinicznej. Przedmiot i zadania psychologii klinicznej jako 

nauki stosowanej. Podstawowe kierunki psychologiczne i ich wkład w psychologię 

kliniczną. Sposoby rozumienia normalności i zdrowia oraz ich znaczenie w psychologii 

klinicznej (norma statystyczna, społeczno-kliniczna, teoretyczna). Modele zdrowia i 

zdrowia psychicznego Podejście patogenetyczne i salutogenetyczne. 

Wykład 2. Psychologia zdrowia i choroby. 

Psychologia zdrowia - jej przedmiot i zadania. Zachowania zdrowotne. 

Psychologiczne uwarunkowania postaw wobec zdrowia i choroby. Psychologiczne 

problemy człowieka chorego somatycznie. ZłoŜone model funkcjonowania czynników

yzyka chorób psychosomatycznych (wzór zachowania A, B, C). Wybrane aspekty 

psychologiczne relacji lekarz-pacjent) 

Wykład 3. Psychologia kliniczna a interwencja w kryzysie, sytuacjach 

traumatycznych i katastroficznych. 

Stres krytycznych wydarzeń Ŝyciowych. Krytyczne wydarzenia. Stres Ŝyciowy. 

Społeczne i psychologiczne następstwa kataklizmów i katastrof. Stras traumatyczny. 

Zjawiska kryzysowe. Psychologiczne aspekty pomocy ofiarom katastrof. Wsparcie 

społeczne – wybrane zagadnienia. 

Wykład 4. Psychologia uzaleŜnień – znaczenie profilaktyki, terapii i grup 

samopomocy. 

Psychologiczne teorie uzaleŜnień. Mechanizmy uzaleŜnienia fizjologicznego i 

psychologicznego. Przyczyny i czynniki ryzyka. Biologiczne, społeczne i psychologiczne 

czynniki ryzyka. Terapia i profilaktyka uzaleŜnień. Terapia uzaleŜnień. Grupy pomocy. 

ZałoŜenia grup anonimowych alkoholików. 

Wykład 5. Wybrane elementy psychopatologii. 

Psychologia kliniczna a psychopatologia. Psychologia zaburzeń psychicznych. 

Podstawowe kategorie zaburzeń psychicznych. Klasyfikacje chorób i problemów 

zdrowotnych dzieci, młodzieŜy i dorosłych, według DSM IV i ICD-10. 

Wykład 6. Psychologia kliniczna a wybrane formy patologii społecznej. 

Psychologia przemocy. Przemoc małŜeńska, wobec dzieci, osób starszych. Przemoc 

szkolna. Przemoc instytucjonalna. Zespół hospitalizmu lub błędnej adaptacji. 

Psychologiczne konsekwencje przedłuŜającego się bezrobocia. Zespół wyuczonej 

bezradności. Psychologia kliniczna w więziennictwie. 

Wykład 7. Psychologia kliniczna a pomoc psychologiczna. 

Skuteczna pomoc psychologiczna. Relacja pomagania. Cechy osoby skutecznie 

pomagającej innym ludziom. Podstawowe załoŜenia interwencji kryzysowej, 

psychoterapii i poradnictwa. Promocja zdrowia. Zagadnienia etyczne pomocy 

psychologicznej. Problematyka wypalenia zawodowego osób pomagających innym. 

Wykład 7. Zaliczenie wykładu 

2. ĆWICZENIA 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne:


1. Bishop G., Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2000 

2. Meyer R, Psychopatologia, GWP, Gdańsk 2003 

3. Millon T., Davis R., Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie, Instytut 

Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa 2005 

4. Seligman D., Rosenhan M., Psychopatologia, Polskie Towarzystwo 

Psychologiczne, Warszawa 1994 

5. Sęk H., Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 

Warszawa 2001 

6. Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t.3, GWP, Gdańsk 1999 

7. Woronowicz B.T., Bez tajemnic. O uzaleŜnieniach i ich leczeniu, Instytut 

Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2003 


1. Aleksandrowicz J., Psychoterapia. Poradnik dla pacjentów, Wydawnictwo 

Lekarskie PZWL, Warszawa 1993 

2. Beatle M., Koniec współuzaleznienia, Media Rodzina of Poznań, Poznań 1994 

3. Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, 

Warszawa 1985 

4. Everly G.S., Rosenfeld R., Stres. Przyczyny, terapia, autoterapia. Wydawnictwo 

Naukowe PWN, Warszawa 1992 

5. Dąbrowski K. (red.), Zdrowie psychiczne, PWN Warszawa 1985 

6. Egan G., Kompetentne pomaganie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002 

7. James R., Gilliland B., Strategie interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna 

poprzedzająca terapię, Wydawnictwo Edukacyjne PARPA, Warszawa 2006 

8. Jarosz M., Psychologia lekarska, PZWL, Warszawa 1978, 

9. Herzberger S.D., Przemoc domowa,. Perspektywa psychologii społecznej, PARPA, 

Warszawa 2002 

10. Kinney J., Leaton G., Zrozumieć alkohol, PARPA, Warszawa1996 

11. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy 

kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne 

„Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa – Kraków 2000 

12. Klimasiński K., Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej, wydawnictwo 

Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000 

13. Kretschmann R., Stres w zawodzie nauczyciela, GWP, Gdańsk 2003 

14. Lewicki A. (red.), Psychologia kliniczna, PWN, Warszawa 1978 

15. Okun B., Skuteczna pomoc psychologiczna, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, 

Warszawa 2002 

16. Pospiszyl K., Psychopatia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992 

17. Sęk H. (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa1993 

18. Stratford Sztander W., Poza kontrolą, PARPA, Warszawa 2003 

19. Terelak J.F., Psychologia stresu, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2001 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07SOCJO02WCO 2 







WPROWADZENIE DO SOCJOLOGII 

Introduction to sociology 






dr Agnieszka Szczap 





Po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania student powinien posiadać 

podstawową wiedzę w zakresie: 

• podstawowych pojęć i definicji socjologicznych, 

• funkcjonowania społeczeństwa, 

• grup społecznych i ich wpływu na jednostkę, 

• procesu socjalizacji, 

• kultury, jej podziałów, 

• powstawania i funkcjonowania stereotypów oraz uprzedzeń, a takŜe moŜliwości 

zwalczania ich, 

• stratyfikacji społecznej, podziału społeczeństwa na klasy i warstwy społeczne. 

Student po zrealizowaniu treści programowych powinien opanować umiejętności: 

• posługiwania się określoną aparaturą pojęciową i terminologią socjologiczną, 

• stosowania wiedzy z zakresu socjologii do lepszego rozumienia funkcjonowania 

siebie i otoczenia, 

• odróŜnienia wiedzy potocznej od wiedzy socjologicznej, 

• analizowania róŜnorodnych wpływów i zaleŜności społecznych, 

• integrowania wiedzy z róŜnych dziedzin dotyczących Ŝycia społecznego. 


Student podejmując realizację programu nauczania przedmiotu: wprowadzenie do 

socjologii powinien dysponować wiedzą w zakresie wiedzy o społeczeństwie na poziomie 

liceum o profilu podstawowym. 


1. WYKŁADY 

Metody 

Program nauczania

Przedmiot socjologii, funkcje oraz kierunki socjologii. Historia socjologii i jej 

twórcy. Podstawowe pojęcia z zakresu socjologii. Socjalizacja: powstawanie istoty 

społecznej, czynniki socjalizacji. Grupy społeczne i ich odmiany. Więź społeczna – treść i 

zasięg. Powstawanie i funkcjonowanie stereotypów. Jednostka a społeczeństwo, 

oddziaływania, konformizm, kontrola społeczna. System aksjo-normatywny: normy i 

wartości. Kultura, rodzaje kultury, kultura masowa. Stratyfikacja społeczna, teorie 

nierówności. Zmiana społeczna i modernizacja. 

2. ĆWICZENIA 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. Aronson E. - Człowiek – istota społeczna. PWN, Warszawa 1996. 

2. Bauman Z. – Socjologia. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 1996. 

3. Goodman N. - Wstęp do socjologii. Zysk i S-ka, Poznań 1997. 

4. Kłoskowska A. - Socjologia kultury, PWN, Warszawa 1981. 

5. Macrae C.N. (red.). - Stereotypy i uprzedzenia – najnowsze ujęcie. GWP, Gdańsk 

1999. 

6. Renzeti C., Curran D. – Kobiety, męŜczyźni i społeczeństwo. PWN, Warszawa 

2005. 

7. Szczepański J. - Elementarne pojęcia socjologii. PWN, Warszawa 1977. 

8. Turowski J. – Socjologia. Małe struktury społeczne. Wyd. KUL, Lublin 2001. 

9. Turowski J. – Socjologia. Wielkie struktury społeczne. Wyd. KUL, Lublin 2000. 


1. Aronson E. (red.) - Psychologia społeczna. Serce i umysł. PWN, Poznań 1997. 

2. Berger P. - Zaproszenie do socjologii. PWN, Warszawa 2001. 

3. Derber Ch. - Zaistnieć w społeczeństwie – o potrzebie zwracania na siebie uwagi. 

GWP, Gdańsk 2002. 

4. Giddens A. – Socjologia. PWN, Warszawa 2006. 

5. Oyster C. K. – Grupy. Zysk i S-ka, Poznań 2002. 

6. Reykowski J., Kochańska G. - Szkice z teorii osobowości. WP, Warszawa 1980. 

7. Siciński A. (red.) - Styl Ŝycia – przemiany we współczesnej Polsce. PWN, 


8. Szacka B. - Wprowadzenie do socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa 2003. 

9. Sztompka P. – Socjologia. Znak, Kraków 2002. 

10. Zaborowski Z. - Trening interpersonalny. Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa 

1997.

11. „Studia Socjologiczne” 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07SWYCH04WCO 4 







Education Sociology 

SOCJOLOGIA WYCHOWANIA 






dr Agnieszka Szczap, dr Mirosław Zdulski 



IV 15 15 — — — — 3+1 


Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania powinien 

operować określoną aparaturą pojęciową i terminologią socjologiczną oraz dysponować 

wiedzą w zakresie: 

• struktury środowiska społecznego jako środowiska wychowawczego, 

• rodziny jako naturalnego środowiska wychowawczego, 

• współczesnego modelu wychowania i socjalizacji, 

• ideologii edukacyjnych, 

• edukacyjnych szans Ŝyciowych, 

• wpływu środowiska lokalnego, regionalnego i globalnego na model socjalizacji, 

• formalnych i nieformalnych grup dzieci i młodzieŜy, 

• roli środków masowego przekazu w procesie wychowania, 

teorii i praktyki edukacji alternatywnej. 


Student podejmując realizację programu nauczania socjologii wychowania 

powinien dysponować wiedzą z zakresu przedmiotu: wprowadzenie do socjologii. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Socjologia wychowania jako dziedzina socjologii. Pojęcie i struktura środowiska 

społecznego jako środowiska wychowawczego – podstawowe płaszczyzny i komponenty 

środowiska wychowawczego w ujęciu socjologicznym. Pojęcie rodziny jako naturalnego 

środowiska wychowawczego. Współczesny model wychowania i socjalizacji, problem 

wolności jednostki i kontroli państwa. Ideologie edukacyjne. Edukacyjne szanse Ŝyciowe a 

system socjalny. Współczesna szkoła – produkt społeczeństwa konsumpcyjnego czy ostoja 

tradycyjnych wartości. 

2. ĆWICZENIA

Proces wychowawczy jako przedmiot badań socjologii wychowania, pedagogiki 

oraz psychologii. Charakterystyka środowiska lokalnego, regionalnego i globalnego, a ich 

wpływ na model socjalizacji. Komponenty i mechanizmy socjalizacji – prawidłowy i 

dewiacyjny przebieg procesu socjalizacji. Subkultury i kontrkultury. Formalne i 

nieformalne grupy dzieci i młodzieŜy. Rola środków masowego przekazu w procesie 

wychowania. Teoria i praktyka edukacji alternatywnej. Charakterystyka oficjalnego i 

ukrytego programu nauczania. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


Jędrzejewski S. – Wybór tekstów z socjologii wychowania. WSiP, Warszawa 1981. 

Kosiński S., Suprewicz J. – Wprowadzenie do socjologii wychowania. UMCS, Lublin 1978. 

Kowalski S. – Socjologia wychowania w zarysie. PWN, Warszawa 1979. 

Meighan R. – Socjologia edukacji. UMK, Toruń 1993. 

Mielicka H. – Socjologia wychowania. Wybór tekstów. Wyd. Stachurski, Kielce 2000. 

Mikołajewska B. – Wybrane zagadnienia socjologii małych grup. Wybór tekstów. UW, 


Toporkiewicz R. – Socjologia wychowania. IWZZ, Warszawa 1986. 

Woskowski J. – Socjologia wychowania. WSiP, Warszawa 1983. 


Chałasiński J. – Społeczeństwo i wychowanie. PWN, Warszawa 1958. 

Gierulak-Lubowicz Z. – Wychowanie w rodzinie wielkomiejskiej. WSiP, Warszawa 1979. 

Lewowicki T. – Przemiany oświaty. PWN, Warszawa 1994. 

Materne J. – Proces wychowania w środowisku wiejskim współczesnej Polski. PWN, 


Tillmann K. – Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. PWN, 


Znaniecki F. – Socjologia wychowania, t. I.PWN, Warszawa 1973. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07SRODZ06WCO 5 







Family Socjology 

SOCJOLOGIA RODZINY 






dr Agnieszka Szczap 



V 15 15 — — — — 2+3 


Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania powinien operować 

określoną aparaturą pojęciową i terminologią socjologiczną oraz dysponować podstawową 

wiedzą w zakresie: 

• form małŜeństwa i rodziny w róŜnych kulturach, 

• sekularyzacji rodziny jako instytucji religijnej, 

• wymiaru instytucjonalnego i grupowego rodziny, 

• przeobraŜeń w demograficznej strukturze rodziny, 

• zmiany ról członków rodziny, 

• problemu słabnącej więzi małŜeńskiej, 

• rosnącej pozycji dziecka w rodzinie i społeczeństwie, 

• zmian w strukturze społeczno-prawnej i społecznej świadomości dotyczącej 

małŜeństwa i rodziny, 

• alternatywnych form małŜeństwa i rodziny. 


• wskazywania przyczyn i konsekwencji przemian współczesnej rodziny, 

• definiowania rodziny jako grupy pierwotnej, 

• definiowania rodziny jako wspólnoty i zrzeszenia, 

• analizowania funkcji rodziny, 

• odpowiedzi na pytanie czy współczesna rodzina przeŜywa kryzys czy tylko się 

zmienia, 

• integrowania wiedzy z róŜnych dziedzin nauk społecznych. 


Student podejmując realizację programu nauczania socjologii rodziny powinien 

dysponować wiedzą z zakresu przedmiotu: wprowadzenie do socjologii. 


Metody


1. WYKŁADY 

Socjologia rodziny jako dziedzina socjologii. MałŜeństwo i rodzina – wymiar 

indywidualny i społeczny. Formy Ŝycia małŜeńsko-rodzinnego w róŜnych kulturach. 

MałŜeństwo i rodzina w kulturze chińskiej. Patriarchalny system rodziny w Japonii. 

MałŜeństwo i rodzina społeczeństwie kastowym Indii. Rodzina w świecie arabskim. 

MałŜeństwo i rodzina u Izraelitów. Struktura małŜeństwa i rodziny w kulturze greckorzymskiej. 

MałŜeństwo i rodzina w kulturze chrześcijańskiej. Sekularyzacja małŜeństwa i 

rodziny jako instytucji religijnej. Współczesna rodzina – zmiana czy kryzys? 

2. ĆWICZENIA 

Wymiar instytucjonalny i grupowy rodziny. Rodzina jako grupa pierwotna, wspólnota i 

zrzeszenie. Przemiany rodziny pochodną przeobraŜeń w makrostrukturach społecznych. 

Zmiany funkcji rodziny na tle procesów specjalizacji. PrzeobraŜenia w demograficznej 

strukturze rodziny: wzory i modele dzietności, problem tzw. rodziny nuklearnej. Przemiany 

w wewnętrznej strukturze rodziny: zmieniająca się rola małŜonków i słabnąca więź 

małŜeńska, rosnąca pozycja dziecka w rodzinie i społeczeństwie, indywidualizacja rodziny 

i autonomizacja jednostki w rodzinie. MałŜeństwo i rodzina w strukturze społecznoprawnej 

i społecznej świadomości. Praca zawodowa a rodzina. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


Adamski F. – Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Wyd. UJ, Kraków 2002. 

Adamski F. – Socjologia małŜeństwa i rodziny. PWN, Warszawa 1984. 

Renzeti C., Curran D. – Kobiety, męŜczyźni i społeczeństwo. PWN, Warszawa 2005. 

Turowski J. – Socjologia. Małe struktury społeczne. Wyd. KUL, Lublin 2001. 

Turowski J. – Socjologia. Wielkie struktury społeczne. Wyd. KUL, Lublin 2000. 

Tyszka Z. – Socjologia rodziny. PWN, Warszawa 1976. 

Zaborowski Z. – O rodzinie. Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, PWN, 



Adamski F. – Modele małŜeństwa i rodziny a kultura masowa. PWN, Warszawa 1970. 

Adamski F. – Rodzina nowego miasta. Przemiany w strukturze społeczno-moralnej rodziny 

nowohuckiej. PWN, Warszawa 1972. 

Balcerzak-Paradowska B. (red.) – Rodzina wielodzietna w Polsce. Teraźniejszość i 

przyszłość. PWN, Warszawa 1977. 

Czuma Ł. – Rodzina a społeczeństwo. PWN, Warszawa 1970.

Doniec R. – Rodzina wielkiego miasta. Przemiany społeczno-moralne rodziny 

w świadomości trzech pokoleń, Wyd. UJ, Kraków 2001. 

Rosset E. – Rozwody. PWN, Warszawa 1986. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PED01WCO 6 







WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI 

Introduction to Pedagogy 






dr Irena Bartusiak 



I 30 15 — — — — 4+2 


WyposaŜenie studentów w wiedzę pedagogiczną obejmującą podstawy pedagogiki, 

elementy teorii i organizacji edukacji oraz zaznajomienie ich ze współczesnymi nurtami 

wychowania. 

Kształtowanie postaw etycznych przyszłych nauczycieli. 

UmoŜliwienie zrozumienia sensu edukacji i jej roli w procesach przebudowy społecznej. 



Metody 


1. WYKŁADY 

Status naukowy pedagogiki empirycznej. Pojęcie pedagogiki jako nauki i kryteria jej 

naukowości. Światopoglądowe komponenty pedagogiki – ontologiczne, aksjologiczne i 

epistemologiczne. Główne pytania współczesnej pedagogiki (Kim jest człowiek?, Kim ma 

być człowiek?, Kim się staje człowiek?). Działy i dyscypliny szczegółowe w naukach 

pedagogicznych. Główne koncepcje rozwoju osobowości człowieka. Przemiany 

współczesnej kultury. Kultura konsumpcji, kultura typu instant, kultura upozorowania, 

kultura kultu ciała i seksualności, amerykanizacja. Analiza wybranych zjawisk kultury 

nowoczesnej i ponowoczesnej. Rodzaje alternatyw edukacyjnych. Modele i wyznaczniki 

współczesnej edukacji nauczycielskiej. Osobliwości zawodu nauczyciela. Nauczycielskie 

normy moralne. Role społeczno-zawodowe nauczyciela. Perspektywy przemian polskiej 

szkoły. 

2. ĆWICZENIA 

Współczesny język pedagogiki – próba systematyzacji pojęć. Ideały i cele wychowania – 

ich zmienność i uwarunkowania. Aksjologiczne podstawy edukacji. Kontestacje i 

alternatywność w pedagogice. Pedagogika humanistyczna, pedagogika dialogu, 

antypedagogika. Piśmiennictwo pedagogiczne i zagadnienia nurtujące współczesną

pedagogikę. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

Ćwiczenia – zaliczenie na podstawie oceny prezentacji wybranego 

problemu z programu ćwiczeń i/lub opracowanie recenzji artykułu z 

czasopisma pedagogicznego, oceny z kolokwium oraz aktywności na 

zajęciach. 

 

Wykłady – podstawą uzyskania wpisu zaliczenia 

jest minimum 80% obecności na wykładach 

Egzamin - egzamin pisemny obejmujący treści programowe wykładów i 

ćwiczeń 


Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna. Tradycja-Teraźniejszość- Nowe Wyzwania, 

WSP, Bydgoszcz 1995. 

Jaworska T., Leppert R., (red.), Wprowadzenie do pedagogiki, Impuls, Kraków 1996. 

Kwieciński Z., Śliwerski B., Pedagogika 1, PWN, Warszawa 2003. 

Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, śak, Warszawa 1996. 

Śkiwerski B., Pedagogika, Tom 1, GWP, Gdańsk 2006. 

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków 1998. 


Denek K., Przyszczypkowski K., Urbański-KorŜ R., Aksjologiczne podstawy edukacji. 

Poznań-Toruń 2001. 

Gnitecki J., Zarys pedagogiki ogólnej, Wyd. WAM, Poznań, 1995 

Nalaskowski A., Nauczyciele z prowincji u progu reformy edukacji. Toruń 1998. 

Pilch T. (red), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, śak, Warszawa 2003. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PED06WCO 4 







Pedagogical Systems 

SYSTEMY PEDAGOGICZNE 






dr Irena Bartusiak, dr hab Mirosław Kowalski 



VI 30 — — — — — 4 


WyposaŜenie studentów w wiedzę obejmującą współczesne systemy pedagogiczne oraz 

proponowane przez nich rozwiązania teoretyczne i praktyczne. 

Wyrobienie krytycznej refleksji na temat najwaŜniejszych współczesnych form 

wychowania i teorii kształcenia. 

Kształtowanie kultury pedagogicznej studentów. 



Metody 


1. WYKŁADY 

Pojęcie systemu (doktryny) pedagogicznej – rozwaŜania terminologiczne. PrzynaleŜność 

doktryn do róŜnych nurtów pedagogiki. Związek doktryn z ideologiami i formacjami 

światopoglądowymi. Znaczenie doktryn dla współczesnej refleksji o wychowaniu. 

Współczesne systemy pedagogiczne: pedagogika tradycyjna (klasyczna), system 

pedagogiki pragmatystycznej (amerykańskiej), pedagogika esencjalizmu, pedagogika 

umiarkowanego obiektywizmu. Twórcy systemów pedagogicznych. 

2. ĆWICZENIA 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 






końcowe zaliczenie ustne


egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

 

Wykłady – podstawą uzyskania wpisu zaliczenia 

jest minimum 80% obecności na wykładach 

Egzamin - egzamin pisemny obejmujący treści programowe wykładów 


Gutek G. L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji. GWP, Gdańsk 2003. 

Kupisiewicz Cz. Szkoła w XX w. Kierunki i próby przebudowy. PWN, Warszawa 2006. 

Nalaskowski St. Ideał wychowania i proces kształcenia. Adam Marszalek, Toruń 2003. 

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków 1998. 


Kwieciński Z., Śliwerski B., Pedagogika 1 - 2, PWN, Warszawa 2003. 

Kwieciński Z., Witkowski L., Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we 

współczesnych pedagogiach. IBE, Warszawa 1993. 

Pilch T. (red), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, śak, Warszawa 2003. 

Śliwerski B., Pedagogika, Tom 1, GWP, Gdańsk 2006. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

PRZEDMIOTY 

KIERUNKOWE 

21. Historia wychowania 

22. Teoretyczne podstawy wychowania 

23. Dydaktyka ogólna 

24. Pedagogika społeczna 

25. Przedmiot do wyboru: ewaluacja i pomiar w pedagogice/ 

podstawy pracy z dzieckiem dysfunkcyjnym 

26. Przedmiot do wyboru: polityka społeczna/ formy 

współpracy transgranicznej 

27. Przedmiot do wyboru: poradnictwo rodzinne/ wybrane 

zagadnienia z pedagogiki rodziny 

28. Przedmiot do wyboru: dzieje opieki/ interwencja 

kryzysowa 

29. Seminarium dyplomowe ** 

30. Praca dyplomowa 

31. Praktyki zawodowe

Liczba 


punktów 

07HIST01WCO 5 







History of Education 

HISTORIA WYCHOWANIA 






prof. dr hab. Stefania Walasek, mgr Kamila Gandecka 



I 30 15 — — — — 3+2 


Student winien rozumieć ewolucję edukacji na przestrzeni wieków. Dostrzegać czynniki, które 

wpływają na organizację szkolnictwa i oświaty. Winien znać wybranych przedstawicieli teorii 

i praktyki edukacyjnej. Znać wybrane koncepcje organizacyjne i programowe przełomu XIX i 

XX wieku na ziemiach polskich i w II Rzeczypospolitej. 


Słowne, aktywizujące i praktyczne 

Metody 


1. WYKŁADY 

I. Organizacja edukacji w staroŜytnej Grecji i Rzymie. Ukształtowanie się homeryckiego 

ideału wychowania i jego kontynuacja w Sparcie i Atenach. Wpływ sofistów na rozwój 

wychowania. Ideał wychowania mówcy w staroŜytnym Rzymie. Przedstawiciele staroŜytnej 

myśli filozoficznej i pedagogicznej - Platon, Arystoteles, Kwintylian 

II. Upadek organizacyjnych form świata staroŜytnego. Nowe warunki polityczne, 

ekonomiczne i społeczne u progu średniowiecza. Odrodzenie kultury staroŜytnej.. — odrodzenie 

karolińskie i lombardzkie. Organizacja szkolnictwa. Powstanie pierwszych uniwersytetów. 

III. Mysi pedagogiczna w czasach odrodzenia. Reformacja i kontrreformacja i jej wpływy na 

powstanie szkolnictwa jezuickiego i pijarskiego. 

IV. Stanisław Konarski i pierwsze reformy szkolnictwa: pijarskiego., powstanie Korpusu 

Kadetów, Kolegium Warsoviensis. 

V. komisja Edukacji Narodowej i jej dzieło 

VI. Losy szkolnictwa i oświaty pod zaborami w XIX i na początku XX wieku – zabór 

rosyjski, Królestwo Polskie, Galicja, Wielkie Księstwo Poznańskie. Rewolucja 1905 r. w 

Rosji i jej wpływ na organizację prywatnego szkolnictwa polskiego w Królestwie Polskim. 

VII. Struktura społeczna mieszkańców II RP. Pierwsze prace resortu oświaty nad organizacją

szkolnictwa - program Praussa. Sejm Nauczycielski 1919 r. Reforma szkolnictwa 1932 r. 

Próba oceny dokonań na płaszczyźnie szkolnictwa i oświaty w okresie międzywojennym. 

VIII. Ruch Nowego Wychowania i jego wpływ na teorię i praktykę pedagogiczną II RP 

2. ĆWICZENIA 

Analiza tekstów źródłowych, stanowiących uzupełnienie wykładów na podstawie Źródeł pod 

red. S. Wołoszyna 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

 

Opanowanie wiedzy podanej na wykładzie i podanej na nich literatury 


- K. Bartnicka, I. Szybik, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001 

- R.Dutkowa, Komisja Edukacji Narodowej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973 

- S. Kot, Historia wychowania, 1.1, II, Warszawa 1995 

- K. Poznański, Wybrane zagadnienia z historii wychowania, Warszawa 2006 

- R. Wroczyński, Dzieje oświaty polskiej, 1.1, II, Warszawa 1983 


- Historia wychowania wiek XX , red. J. Miąso, Warszawa 1985 

- J. Draus, R.Terlecki, Historia wychowania wiek XIX i XX , t.2, Kraków 2005 

- J. Miąso, Szkoły zawodowe w Polsce w latach 1918-1939; ich rozwój, organizacja i funkcje 

społeczne, Wrocław 1988 

- K. Mrozowiska, Zarys dziejów wychowania w Polsce od XI do XX wieku, Kraków 1998 

- J. Niklewska, Prywatne szkoły średnie w Warszawie 1905-1915, Warszawa 1987 

- R. Terlecki. Oświata dorosłych i popularyzacja nauki w Galicji w okresie autonomii, 

Wrocław 1990 

- S. Walasek, Szkolnictwo powszechne na ziemiach północno-wschodnich II RP (1915-1939), 

Wrocław 2006 

- S. Wołoszyn, Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku, Kielce 1998 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07TPW01WCO 4 







TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA 

Theoretical Principles of Education 






dr Leon Zarzecki 



I 15 15 — — — — 2+2 


WyposaŜenie studentow w podstawy wiedzy dotyczacej procesu wychowania, jego 

miejsca i funkcji w Ŝyciu społecznym ,uwarunkowań , form wystepowania ,celów metod 

realizacji. Kształtowanie praktycznych umiejętności korzystania z wiedzy pedagogicznej w 

pracy zawodowej .UmoŜliwianie studentom orientacji w źródłach trudności 

wychowawczych i sposobach ich efektywnego przezwycięŜania . 



Metody 


1. WYKŁADY 

Teoria wychowania jako dyscyplina naukowa .Istota i sens wychowania. 

Wychowanie jako zjawisko społeczne i składnik kultury. Struktura i dynamika procesu 

wychowania. Skutecznośc i błąd w wychowaniu .Praca wychowawcza z uczniami o 

specjalnych potrzebach wychowawczych. Janusz Korczak jako prekursor idei 

podmiotowości i samorządności dzieci i młodzieŜy. 

2. ĆWICZENIA 

Pojęcie wychowania i jego cechy.Rola wartości w procesie wychowania .Zasady, 

metody, formy, techniki i środki wychowania. Etapy wychowania . Rozwój i kształtowanie 

się moralnej sylwetki człowieka. Przyczyny trudności i niepowodzeń wychowawczych. 

Agresja i przemoc w szkole. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

 

Opanowanie wiedzy podanej na wykładzie i podanej na nich literatury 


M.Debesse. Etapy wychowania.Warszawa 1986. 

A.Gurycka. O sztuce wychowania. Warszawa 1997. 

Z. Kwiecinski, B.Śliwerski. Pedagogika. t.1 i t.2. Warszawa 2003. 

M. Kobocki. Teoria wychowania w zarysie. Kraków 2003. 

J.Janowski. Poznawanie uczniów. Warszawa 1998. 


M.Łobocki. ABC wychowania. UMCS. Lublin .1999. 

T. Pilch (red.). Encyklopedia XXI wieku.Warszawa 2003. 

H. Muszyński. Teoretyczne problemy wychowania moralnego, Warszawa 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07DOG02WCO 5 







General Didactics 

DYDAKTYKA OGÓLNA 






dr Leon Zarzecki, mgr Mirella Michalewska-Pająk 



II 15 15 — — — — 3+2 


WyposaŜenie studentów w podstawy wiedzy dotyczącej procesu kształcenia, 

nauczania uczenia się. Kształtowanie praktycznych umiejętności prowadzenia zajeć 

dydaktycznych z zastosowaniem nowoczesnych metod aktywizujących. 



Metody 


1. WYKŁADY 

1. Przedmiot i zadania dydaktyki , metody badań . 

2. Wartości i cele kształcenia . 

3. Proces kształcenia i jego struktura . 

4. Zasady kształcenia . 

5. Metody kształcenia . 

6. Środki dydaktyczne w nowoczesnym kształceniu . 

7. Problemy kształcenia ustawicznego –reformy edukacyjne . 

8. Osobowość nauczyciela wychowawcy . 

2. ĆWICZENIA 

1. Podstawowe pojęcia dydaktyki. 

2. System dydaktyczny i jego struktura. 

3. Proces nauczania uczenia się. 

4. Charakterystyka zasad i metod nauczania uczenia się. 

5. Metodyka przygotowania i prowadzenia zajęć metodą: pogadanki, dyskusji, „burzy 

mózgow”, dyskusji okrągłego stołu. 

6. Systemy multimedialne w kształceniu. 


4. PROJEKT

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. F. Bereźnicki. Dydaktyka ogólna w zarysie. Koszalin 2004. 

2. Cz .Kupisiewicz. Podstawy dydaktyki ogólnej.Warszawa 1994. 

3. T. Lewowicki. Przemiany oświaty. Warszawa 2004. 

4. W. Okoń. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej.Warszawa 2004. 

5. J.Pólturzycki. Dydaktyka dla nauczycieli.Toruń 2005. 


1. J.Półturzycki. Dydaktyka dorosłych. Warszawa 1998. 

2. B.Siemienicki. Komputery w diagnostyce i terapii pedagogicznej Toruń 1996. 

3. B. Śliwerski. Pedagogika t.2 Warszawa 2005. 

4. K.Wenta. Edukacja medialna. Toruń 2005. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07 POR RO.06 WCO 6 







Social Pedagogy 

PEDAGOGIKA SPOŁECZNA 






prof. Krystyna Ferenz, dr Urszula Gałęska, 

dr Fryderyk Drejer 



II 15 15 — — — — 

III 15 — — — — — 

1+2+3 


Celem nauczania pedagogiki społecznej jest dostarczenie studentom wiedzy niezbędnej do 

zrozumienia zasadniczych wartości wypływających z dotychczasowego dorobku tej 

dyscypliny pedagogicznej. Powinni oni: 

1. Poznać strukturę procesów wychowawczych, zwłaszcza w warunkach przeobraŜeń 

społeczno-ekonomicznych i kulturalnych. Umieć dostrzec globalny i integracyjny 

charakter owych przeobraŜeń, zarówno w ich przebiegu, jak i rezultatach wszelkich 

oddziaływań wychowawczych, a takŜe wskazać na występowanie róŜnorodnych 

wpływów działalności wychowawczej planowej i oddziaływań spontanicznych i ich 

ścisłych powiązań. 

2. Postrzegać środowisko wychowawcze jako jedno waŜnych czynników rozwoju i 

wychowania człowieka. Umieć dokonywać klasyfikacji i typologii środowisk 

wychowawczych. 

3. Posiadać wiedzę z zakresu poszczególnych komponentów środowiska 

wychowawczego, ukazując ich róŜnorodne funkcje, tzn. wspomagania i rozwoju, 

opieki i wychowania, wzniecania procesów deprywacji i niedostosowania 

społecznego, aktywizacji sił społecznych, itp. Umieć uchwycić, przede wszystkim, 

te procesy zachodzące w róŜnych środowiskach społeczno-zawodowych i 

terytorialnych, które powodują opóŜnienia i deformacje w rozwoju i wychowaniu 

jednostek lub całych grup społecznych. 

4. Mieć orientację w zakresie róŜnorodności form i moŜliwości rozwijania aktywności 

człowieka w róŜnych fazach Ŝycia. 

5. Znać teoretyczne załoŜenia i dysponować przykładami praktycznej realizacji 

koncepcji integrującej oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze i kulturalne 

środowiska oraz ich wzajemne wzmacnianie. 


Pedagogika społeczna koncentruje się przede wszystkim na środowisku Ŝycia

jednostek i grup społecznych oraz na instytucjach celowo powołanych do realizacji zadań 

wychowawczych. Stąd teŜ cele realizacyjne dotyczące edukacji studentów w zakresie 

przedmiotu pedagogika społeczna sprowadzają się do umiejętności analizowania 

konkretnego środowiska społecznego w kontekście wychowania. 

Aby moŜna było je zrealizować niezbędne jest posiadanie przez studentów wiedzy z 

zakresu pedagogiki ogólnej. 


Metody 


1. WYKŁADY 

– Ewolucja, przedmiot i zadania pedagogiki społecznej. 

– Teoretyczne podstawy pedagogiki społecznej. Miejsce pedagogiki społecznej wśród 

innych nauk. 

– Środowisko Ŝycia człowieka, podstawowe kategorie. Relacje środowisko-człowiek. 

– Badanie środowiska. Strategie badawcze w pedagogice społecznej. 

– Rodzina jako grupa społeczna. Funkcje rodziny. Współczesne zagroŜenia rodziny. 

– Szkoła jako środowisko wychowawcze. 

– Środowisko lokalne. Struktura i funkcje środowiska lokalnego. 

– Styl Ŝycia młodzieŜy, grupy rówieśnicze. Czas wolny dzieci i młodzieŜy. 

– Multimedia i ich wpływ na wychowanie dzieci i młodzieŜy. 

– ZagroŜenia środowiskowe rozwoju osobowości jednostki. 

2. ĆWICZENIA 

– Pojęcie wychowania i socjalizacji róŜne ujęcia. 

– Helena Radlińska – twórczyni naukowej dyscypliny „pedagogika spoleczna”. 

– Czynnikiwyzaczające charakter środowiska społeczno-kulturalnego. 

– Rola więzi społecznych i czynności ludzkich. 

– Wychowanie i środowisko w ujęciu funkcjonalnym. 

– Podstawowe środowiska i kręgi wychowania – środowisko wychowawcze. 

– Rola lidera w wychowaniu środowiskowym. 

– Aspekty wychowawcze środowiska kulturowego. 

– Praca socjalna – nowe wyzwanie dla pedagogiki społecznej. 

– Patologie społeczne. 

– Pomoc i opieka społeczna – cechy opieki międzyludzkiej. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

Literatura podstawowa

1. Auleytner, J. Głąbicka, K. Polityka społeczna – pomiędzy opiekuńczością a 

pomocniczością. Warszawa, 2000. 

2. Lalak, D., Pilch, T. Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. 

Warszawa, 1999. 

3. Kawula, S. Studia z pedagogiki społecznej. Olsztyn, 1997. 

4. Pilch, T., Lepalczyk, I. Pedagogika społeczna. Warszawa, 1995. 


1. Adamski, F. Edukacja. Rodzina. Kultura. Studia z pedagogiki społecznej. Kraków, 

1999. 

2. Baumann Z., Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa, 1994. 

3. Ferenz K., Konteksty edukacji kulturalnej. Zielona Góra, 2003. 

4. Radziewicz-Winnicki A. (red.), Edukacja a zycie rodzinne, t I i II, Katowice 2002. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

25a KARTA PRZEDMIOTU 2 







EWALUACJA I POMIAR W PEDAGOGICE 




Kolegium Karkonoskie, Wydział Humanistyczny 

mgr Mariola Szybalska - Taraszkiewicz 

Formy zajęć, liczba godzin 

Semestr W C L P T Z ECTS 

Brak 

V 15 - - - - - 2 


Cele / oczekiwane efekty kształcenia: 

Rozumienie pojęcia, zapoznanie z podstawowymi działaniami i technikami 

ewaluacyjnymi, umiejętność doboru i oceny technik i narzędzi, rozpoznawanie strategii 

ewaluacyjnych, 

Poglądowa, problemowa 


Treści kształcenia: 

Wykłady: 

Ewaluacja i zarządzanie w warunkach zmian systemowych, znaczenie i konsekwencje 

kontekstu; 

Pomiar w pedagogice; 

Narzędzia i techniki pomiaru oraz ewaluacji; 

O czym naleŜy pamiętać planując optymalne wykorzystanie ewaluacji? 

Preferowane modele i kierunki ewaluacji oraz jej nauczania; 

Ewaluacja w reformie systemu edukacji i wychowania; 

Ewaluacja i jej uprawomocnianie. Główne podejścia: 

Analiza systemowa, podejście zoperacjonizowanych zadań, podejście zorientowane na 

podjęcie decyzji, podejście Goal-Free, 

Podejście typu „krytyka artystyczna”, podejście typu „inspekcja kwalifikacji” 

Podejście sądowe, podejście konfrontacyjne, studium przypadku, 

Inne podejścia 

 




Śródsemestralne ustne kolokwia




Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Ewaluacja w edukacji, red. L.Korporowicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 1997 

2. Ewaluacja w szkole, red. H. Mizerek, Wydawnictwo MG, Olsztyn 1997. 

3. Leszek Korporowicz, Ewaluacja i zarządzanie w warunkach zmian systemowych 

[w:] Pomiar, ewaluacja, technologia dydaktyczna oraz terminologia . 

Międzywydziałowe Studium pedagogiczne Uniwersytetu Gdańskiego 1998 


1. E.G. Gruba, Y.S. Lincoln, Fourth Generation Ewaluation, SAGE Publ. Newbury 

Park, London, New Delhi, 1989 





Uwagi: 

Data aktualizacji 

mariola.szybalska@kk.jgora.pl 

15 godzin

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

25b KARTA PRZEDMIOTU 2 







PODSTAWY PRACY Z DZIECKIEM 

DYSFUNKCYJNYM 

Introduction to pedagogy: children with special 

educational needs 




Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze 


mgr Maria Leszczawska, mgr Alicja Łukaszkiewicz 


Semestr W C L P T Z Liczba pkt. ECTS 

V 15 - - - - - 2 


– zakres podstawowych wiadomości i umiejętności z pedagogiki, psychologii i metodyki 

Cele przedmiotu - efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: 

Cele: 

• Zapoznanie studentów z zagadnieniami teoretycznymi, dotyczącymi stosowanych 

metod diagnostycznych i terapeutycznych 

• Przestawienie najczęściej występujących dysfunkcji (przyczyny, objawy, formy 

pomocy) 

• WyposaŜenie w podstawową wiedzę i umiejętności dotyczące specyfiki pracy z 

dzieckiem 

z deficytami parcjalnymi i fragmentarycznymi 

• Przedstawienie relacji terapeuta-dziecko i rodzic-dziecko w aspekcie wzajemnego 

tworzenia wizerunku i wzbogacania własnej osobowości 

• PrzybliŜenie problemów, które mogą pojawić się w relacjach rodzice-terapeutadziecko 

• Przedstawienie podstawowych metod terapeutycznych 

Efekty kształcenia. 

Umiejętności i kompetencje: 

Po ukończeniu zajęć uwzględnionych w programie, studenci powinni posiadać: 

• Znajomość podstawowych metod diagnostycznych oraz specyfiki 

pracy z dzieckiem 

• Umiejętność dokonywania wstępnej diagnozy pedagogicznej 

• Znajomość metody pracy terapeutycznej z dziećmi ze 

specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 

• Konstruowanie ramowego programu współpracy z domem 

rodzinnym i ze szkołą dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi


słowna, oglądowa 


Kategoria 

Obszar wiedzy 

1. Zagadnienia 

organizacyjne. Uczniowie 

ze specjalnymi potrzebami 

edukacyjnymi 

Sposoby zaliczania. Aktywność własna studenta. Przedstawienie 

programu kursu. Analiza literatury obowiązującej i uzupełniającej. 

Globalne , parcjalne i fragmentaryczne opóźnienia rozwojowe. 

Rozpoznawanie słabych i mocnych punktów bazowych. Strefa 

najbliŜszego rozwoju – 

L. S. Wygotski. Indywidualizacja w nauczaniu. Dostosowywanie tempa i 

wymagań do moŜliwości ucznia. 

2. Współpraca ze szkołą i 

z rodzicami 

3. Zaburzenia rozwoju 

ruchowego dziecka 

4. Zaburzenia 

ośrodkowego układu 

nerwowego 

Rozpoznanie środowiska rodzinnego. Pozyskanie zaufania rodziców w 

pracy terapeutycznej z dzieckiem. Praca z dzieckiem z rodziny 

patologicznej, zaniedbującej oraz współpraca z rodzicem 

nadopiekuńczym. Ustalanie wspólnych działań w obszarze: szkoła – dom 

– terapeuta. Podział zadań i podstawowe formy współpracy. 

Konstruowanie konstruktywnego programu postępowania w pracy 

z dzieckiem dysfunkcyjnym. 

Uwagi dotyczące anatomicznych i fizjologicznych podstaw rozwoju 

ruchowego. Ogólna charakterystyka tzw. mikro-objawów zaburzeń 

rozwoju ruchowego. Pojęcia motoryki małej i motoryki duŜej. Elementy 

neuropsychologii. Wybrane zaburzenia: opóźnienie rozwoju ruchowego, 

ruchowa niezręczność. Zaburzenia procesu lateralizacji. Podstawowe 

zasady pracy z dzieckiem z dysfunkcjami ruchowymi. 

Uwagi dotyczące anatomicznych i fizjologicznych podstaw układu 

nerwowego. Ogólna charakterystyka objawów zaburzeń. Elementy 

neuropsychologii. Wybrane zaburzenia: epilepsja, nadpobudliwość 

ruchowa z deficytem uwagi. Podstawowe zasady pracy z dzieckiem z 

dysfunkcjami centralnego układu nerwowego. Wpływ terapii 

farmakologicznej na aspekty rozwoju poznawczego. Stosowane metody 

pracy w przypadku zaburzeń neurologicznych. 

5. Zaburzenia analizatora 

wzrokowego i słuchowego 

Uwagi dotyczące anatomicznych i fizjologicznych podstaw analizatora 

wzrokowego i słuchowego. Ogólna charakterystyka objawów zaburzeń. 

Elementy neuropsychologii. Wybrane zaburzenia: dzieci niedowidzące i 

niewidome, niedosłyszące i głuche. Zaprezentowanie języka migowego i 

pisma Braille’a. Podstawowe zasady pracy z dzieckiem z dysfunkcjami 

wzroku i słuchu. 

6. Zaburzenia rozwoju 

mowy 

Uwagi dotyczące anatomicznych i fizjologicznych podstaw aparatu 

artykulacyjnego. Ogólna charakterystyka objawów zaburzeń. Elementy 

neuropsychologii. Wybrane zaburzenia: jąkanie się, seplenienie, 

szeplenienie, reranie. Zaburzenia mowy ograniczone tylko do mowy, a 

więc artykulacji, fonacji, tonu głosu, płynności itd. i zaburzenia związane

z ogólniejszymi zaburzeniami funkcji językowych. Podstawowe zasady 

pracy z dzieckiem z zaburzeniem mowy. Formy pomocy. 

7. Dziecko przewlekle 

chore 

Przedstawienie najczęściej występujących chorób przewlekłych. Wpływ 

hospitalizacji na funkcjonowanie dziecka. Wybrane, najczęściej 

występujące zaburzenia: nerczyca, choroby serca, astma. Wpływ terapii 

farmakologicznej na aspekty rozwoju poznawczego. 

7. Test sprawdzający 

8. Zaliczenie 

 

 








Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. W. Dobrołowicz - Problemy uwagi w pracy pedagogicznej”, WSiP, Warszawa 1985 

2. M. Frostig, D. Horne - Wzory i obrazki - program rozwijający percepcję wzrokową, 

Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 

Warszawa 1989 

3. E. Gruszczyk-Kolczyńska, K. Dobosz, E. Zielińska - Jak nauczyć dzieci sztuki 

konstruowania gier, WSiP, Warszawa 1996 

4. J. Jastrząb - Gry i zabawy w terapii pedagogicznej, COMPW-Z MEN, Warszawa 

1990. 

5. K. Konarzewski - Sztuka nauczania. Tom 1 i 2. PWN, Warszawa 2002 

6. Z. Kwieciński, B. Śliwierska - Pedagogika. Podręcznik akademicki, Tom 1 i 2, PWN, 

Warszawa 2003 

7. I. Mańkowska – Kreowanie rozwoju dziecka. Kinezjologia edukacyjna i inne 

nowoczesne metody terapeutyczne w praktyce. Operon, Gdynia 2005 

8. E. Nęcka – Trening twórczości. Oficyna wydawnicza Impuls. Kraków 1998 

9. red. I. Obuchowska – Jak sobie radzić z niechcianymi uczuciami. Media Rodzina 

Poznań 2001 

10. K. Rau, E. Ziętkiewicz - Jak aktywizować uczniów, Oficyna Wyd. G&P, Poznań 

2000 

11. J. U. Rogge - Krótkie opowiadania na pokonanie strachu. Jedność, Kielce 2005 

12. H. Spionek – Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka, PWN, Warszawa 1965 


1. E. Aronson - Człowiek – istota społeczna, PWN, Warszawa 1987

2. M. Bogdanowicz – Leworęczność u dzieci. 

3. M. Bogdanowicz - Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria-diagnoza-terapia, 

Centrum Metodyczne, Warszawa 1997 

4. D. Brett - Bajki które leczą część 1i II, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 

5. T. Danielewicz, A. Koźmińska, J. Magnuska - Terapia uspokajająca i rozwijająca dla 

dzieci nerwicowych i dyslektycznych. Metoda leczniczo-pedagogiczna. Polskie 

Towarzystwo Higieny Psychicznej, Warszawa 1981 

6. T. Gordon – Wychowanie bez poraŜek. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1991 

7. T. Gordon – Wychowanie bez poraŜek w szkole. Instytut Wydawniczy PAX, 

Warszawa 2004 

8. C. Hannaford - Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Wyd. Medyk Sp. z o.o.1995 

9. B. Kaja - Zarys terapii dziecka, Wydawnictwo Uczelniane WSP , Bydgoszcz 1995 

10. G. Krasowicz - Język, czytanie, dysleksja, Agencja AD, Lublin 1997 

11. M. Molicka - Bajki terapeutyczne. Media Rodzina, Poznań 

12. E. Nęcka - Trening twórczości, Wyd. Impuls, Kraków 1998 

13. Z. Pietrasiński - Psychologia sprawnego myślenia , Wiedza Powszechna 1961 

14. R. Rogoll - Aby być sobą, PWN, Warszawa 1989 

15. J. Santorski – ABC psychologicznej pomocy 

16. S.E Samenow – Zanim będzie za późno. Poradnik dla nauczycieli i wychowawców 

dzieci trudnych. Pruszyński i S-ka, Warszawa 2001 

17. B. Siemieniecki (red.), Komputer w diagnostyce i terapii pedagogicznej, 

wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1996 

18. W. Szewczuk - Słownik psychologiczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985 

19. F. Wallon, A. Cambier, D. Engelhart - Rysunek dziecka, WSiP, Warszawa 1993 





Maria Leszczawska 

m.leszczawska@wp.pl 

15 godzin wykładu 

Data aktualizacji

Liczba 

26a KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu 

punktów 

07PORRO06WCO 1 







Social Politics 

POLITYKA SPOŁECZNA 






dr Mirosław Zdulski 



V 15 — — — — — 1 


Zapoznanie studenta z ogólnymi pojęciami z zakresu nauk społecznych ukierunkuje 

na zrozumienie funkcji polityki społecznej i jej roli w kreowaniu zmian społecznych. 

Wiedza z zakresu metod badawczych pozwoli na rozpoznanie i ewaluację 

róŜnorodnych problemów oraz kwestii społecznych. 

Znajomość lokalnych i ogólnokrajowych podmiotów polityki społecznej i ich 

infrastruktury ułatwi współpracę studenta z instytucjami oraz organizacjami 

pozarządowymi. 

Przedstawienie współczesnych kwestii społecznych da studentowi teoretyczne i 

praktyczne podstawy do prowadzenia polityki społecznej w mikroskali. 

Ponadto zadaniem przedmiotu jest ukształtowanie u studenta poŜądanego systemu 

wartości, poszanowania dla praw obywatelskich, poczucia sprawiedliwości społecznej, 

solidarności oraz troski o dobro jednostki i społeczeństwa. Konieczne jest takŜe 

dostrzeganie i rozumienie przez studenta współzaleŜności między gospodarką i polityką 

społeczną. 

Wiedza teoretyczna i aktywne uczestnictwo w wykładach będzie słuŜyło studentowi 

w podejmowaniu inicjatyw społecznych-obywatelskich związanych z problematyką 

przedmiotu. 


Student podejmując realizację programu nauczania polityki społecznej powinien 

dysponować ogólną wiedzą z zakresu nauk społecznych na poziomie liceum lub technikum 

(niezaleŜnie od profilu). Ponadto moŜna równieŜ oczekiwać, Ŝe student wykorzysta swoje 

doświadczenia związane z wcześniej podejmowanymi działaniami społecznymi w 

środowisku lokalnym. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Wprowadzenie do polityki społecznej. Geneza i współczesne kształtowanie się polityki

społecznej: 

– pojęcie polityki społecznej jako dyscypliny praktycznej i naukowej, 

– definicje związane z polityką społeczną (polityka socjalna, bezpieczeństwo socjalne, 

ład społeczny, ryzyko socjalne, minimum socjalne, minimum biologiczne), 

– rewolucja przemysłowa i jej społeczne skutki. Konieczność interwencji państwa w 

rozwiązywaniu kwestii społecznych powstałych w okresie 

wczesnokapitalistycznym, 

– sposoby i formy ingerencji państwa w sferę socjalną, 

– prekursorzy polityki społecznej, 

– powstawanie i rozwój pierwszych ośrodków badawczych w zakresie polityki 

społecznej, 

– podjęcie działań praktycznych w sferze socjalnej. Wprowadzenie obowiązkowych 

ubezpieczeń społecznych. Powstanie Międzynarodowej Organizacji Pracy, 

– działalność socjalna Organizacji Narodów Zjednoczonych, 

– prawa socjalne w Unii Europejskiej, tworzenie kompleksowych programów 

rozwiązywania kwestii socjalnych, 

– wybrane modele polityki społecznej, polityka społeczna w okresie „realnego 

socjalizmu”, rozwiązywanie kwestii socjalnych w róŜnych fazach rozwoju państwa 

kapitalistycznego, moŜliwość kreowania postępu społecznego. 

Istota, zakres i gwarancje realizacji polityki społecznej: 

– rola i zadania polityki społecznej, 

– przedmiot polityki społecznej, 

– jednostka, rodzina i grupa społeczna jako przedmiot i podmiot polityki społecznej, 

– metody badawcze, charakterystyka wybranych metod badawczych wraz z 

przykładami konkretnych zastosowań, mierniki poziomu Ŝycia, 

– zakres polityki społecznej w Polsce, 

– postęp społeczny, kryteria postępu społecznego, 

– narzędzia polityki społecznej, 

– podstawy prawne funkcjonowania polityki społecznej, prawa zagwarantowane w 

Konstytucji RP, 

– środki finansowe – zasady finansowania polityki społecznej w tym pomocy 

społecznej, ochrony zdrowia, 

– fundusze spoŜycia społecznego i sposoby ich wykorzystania, 

– infrastruktura polityki społecznej, jej cechy, wpływ rozwoju infrastruktury na 

moŜliwość rozszerzenia świadczeń usług społecznych. 

Podstawowe podmioty polityki społecznej. Polityka państwa w zakresie rozpoznawania i 

zaspakajania potrzeb: 

– znaczenie i zakres terminu – podmiot polityki społecznej, powstanie i rozwój 

podmiotów w poszczególnych krajach, 

– umiędzynarodowienie polityki społecznej, tworzenie organizacji ponadnarodowych, 

– Organy państwowe realizujące funkcje polityki społecznej, 

– przejmowanie zadań socjalnych państwa przez organy samorządu terytorialnego, 

– organizacje społeczne, wspólnoty lokalne, fundacje, organizacje charytatywne i 

grupy samopomocowe jako podmioty polityki społecznej, 

– zadania socjalne zakładów pracy i związków zawodowych, 

– potrzeby, powiązanie potrzeb z obszarami zainteresowań polityki społecznej 

(polityki szczegółowe), 

– diagnoza potrzeb społecznych, kontrowersje wokół zawartości katalogu potrzeb 

uznawanych za „waŜne”, 

– źródła zagroŜeń społecznych – przyczyny poczucia braku bezpieczeństwa, skutki 

braku poczucia bezpieczeństwa,

– kwestie społeczne – pojęcie, podstawowe kwestie społeczne występujące w Polsce, 

ich zakres. 

Skala polityki społecznej. Polityka zabezpieczenia społecznego. System ochrony zdrowia w 

Polsce: 

– polityka społeczna w ujęciu terytorialnym, 

– polityka społeczna w skali gminy, powiatu, województwa, państwa – omówienie 

kompetencji w zakresie realizacji poszczególnych elementów polityki społecznej w 

tym pomocy społecznej, 

– pojęcie polityki zabezpieczenia społecznego. Funkcje: ubezpieczeniowa, 

zaopatrzeniowa, opiekuńcza – zasady, podstawowe róŜnice, 

– zakres zabezpieczenia społecznego, w tym: pomoc społeczna, ubezpieczenia 

społeczne, rehabilitacja osób niepełnosprawnych, świadczenia zaopatrzeniowe, 

świadczenia uzupełniające, ochrona zdrowia, 

– system ubezpieczenia w Polsce – zakres przedmiotowy i podmiotowy ubezpieczeń 

społecznych, 

– zakłady opieki zdrowotnej (publiczne i niepubliczne) – rodzaje, zasady 

funkcjonowania w tym: szpital, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjnoopiekuńczy, 

sanatorium i inne. 

System pomocy społecznej w Polsce. Formy opieki, wychowania i wsparcia w 

zreformowanym systemie pomocy społecznej. Wyzwania dla polityki społecznej: 

– pojęcie pomocy społecznej, 

– podział kompetencji pomiędzy organy administracji rządowej i samorządowej, 

pomiędzy sektorem państwowym i niepaństwowym, 

– zakres podmiotowy pomocy społecznej, 

– zakres świadczeń pomocy społecznej, zasady ustalania uprawnień do świadczeń, 

– formy opieki, wychowania i wsparcia w pomocy społecznej, 

– pojęcie pracy socjalnej, metod i technik pracy socjalnej, projektu socjalnego, 

zatrudnienia socjalnego, kontraktu socjalnego, integracji społecznej, 

– wartości w polityce społecznej, 

– prawa socjalne i swobody obywatelskie. Współczesne rozumienie: równości, 

wolności, sprawiedliwości społecznej, solidarności, dobra jednostki i dobra 

społeczeństwa, 

– współzaleŜność polityki społecznej i gospodarczej. 

Wybrane problemy społeczne i ich rozwiązywanie. 

– Budowanie mapy problemów społecznych. 

– Problemy ludnościowe. Kwestie ubóstwa. Kwestia edukacyjna. 

– Problemy zatrudnienia i bezrobocia. Problemy rodzinne. 

– Problemy czasu wolnego i wypoczynku. Kwestia mieszkaniowa. 

– Kwestia zdrowia. Kwestia ekologiczna. Programy pomocowe. 

Polityka społeczna w rozwiniętych krajach Wspólnoty Europejskiej. 

– Koncepcje rozwoju polityki społecznej w krajach rozwiniętych. 

– Kraje Beneluksu. Niemcy, Francja i inne kraje Unii Europejskiej. 

– Kraje skandynawskie. Stany Zjednoczone. 

– Fundusze Unii Europejskiej. 

2. ĆWICZENIA 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


Auleytner J., KsięŜopolski M, Szylko-Skoczny M. – Nauka o polityce społecznej. Wybrane 

problemy teorii i praktyki, Warszawa 1990. 

Badura – Madej W. – Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, Warszawa 1996. 

Brągiel J., Badora S. – Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie 

pomocy społecznej, Katowice 2001. 

Frąckiewicz L. – Polityka społeczna. Zarys wykładu wybranych problemów, Katowice 

2002. 

Frąckiewicz L., Frąckiewicz-Wronka (red.), Współczesna polityka społeczna Polski na tle 

Unii Europejskiej, Katowice 2000. 

Grotowska-Leder, Faliszek K.- Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza – uwarunkowania 

– kierunki działań, Toruń 2005. 

Kromolicka B. – Wolontariat w obszarze humanistycznych wyzwań opiekuńczych, 

Toruń 2005. 

Kromolicka B. - Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania 

i kształcenia, Toruń 2005. 

KsięŜopolski M. – Polityka społeczna. Wybrane problemy porównań międzynarodowych, 

Katowice 1999. 

KsięŜopolski M, Szylko-Skoczny M. – Polityka społeczna. Doświadczenia i perspektywy, 


Nocuń A., Szmagalski J. – Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie, 


Pisz Z. – Zadania społeczne, Wrocław 2002. 

Rajkiewicz A., Supińska J, KsięŜopolski M. – Polityka społeczna. Materiały do 

studiowania, Katowice 1998. 

Supińska J. – Dylematy polityki społecznej, Warszawa 1991. 

Trafiałek E. – Polityka społeczna dla pedagogów i słuŜb społecznych, Tarnobrzeg 2007. 

Trafiałek E. (red.) – Nowe zadania polityki społecznej . Patologie i dysfunkcje wybranych 

obszarów Ŝycia społecznego, Tarnobrzeg 2006. 


Andrzejewski M. – Ochrona praw dziecka w rodzinie dysfunkcjonalnej. (dziecko-rodzinapaństwo), 

Zakamycze 2003. 

Bąbka J.- Człowiek niepełnosprawny w róŜnych fazach Ŝycia, Warszawa 2004. 

Brągiel J., i Badory S. (red.) – Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym 

systemie pomocy społecznej, Opole 2005. 

Czarnecka St., Majer R., Mirowska M. – Rodzina w lokalnym systemie pomocy społecznej, 

Częstochowa 2005. 

Dziewięcka-Bokun L, Mielecki J. – Wybrane problemy polityki społecznej, Wrocław 1998.

Frieske K., Poławski P. – Opieka i kontrola. Instytucje wobec problemów społecznych, 


Fornalik I. – Niepełnosprawni, osieroceni, niedostosowani. Problemy profilaktyki i wsparcia 

we współczesnej pedagogice, Jelenia Góra 2005. 

Golinowska St. – Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej. Studium 

ekonomiczne, Warszawa 2002. 

Kantowicz E. – Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Olsztyn 2001. 

Krzyszkowski J, Majer R. – Problemy społeczne, pomoc społeczna, praca socjalna. Wymiar 

polski i europejski, Częstochowa 2004. 

Marynowicz-Hetka E., Piekarski J. - Wokół problemów działania społecznego, 


Lipowska – Teutsch A. – Rodzina a przemoc, Warszawa 1998. 

Lisowski A. – Badanie potrzeb społecznych, Warszawa 1996. 

Odile Carre, Marynowicz-Hetka E. – Bezrobocie i praca socjalna w Polsce i we Francji. 

Instytucjonalizacja, Katowice 2002. 

Reszke I. – Wobec bezrobocia: opinie, stereotypy, Katowice 1999. 

Rysz-Kowalczyk (red.) – Leksykon polityki społecznej, Warszawa 2001. 

Stelmaszuk Z. – Zmiany w systemie opieki nad dziećmi i młodzieŜą. Perspektywa 

europejska, Katowice 2001. 

Tarkowska E., Warzywoda-Kruszyńska W., Wódz K. – Biedni o sobie i swoim Ŝyciu, 

Katowice-Warszawa 2003. 

Tarkowski Z. – Zarządzanie i organizacja pomocy społecznej, Lublin 2000. 

Trafiałek E. – Polska starość w dobie przemian, Katowice 2003. 

Unlot J. – Ekonomiczne problemy rynku pracy, Katowice 1999. 

Czasopisma: 

– Polityka społeczna (miesięcznik). 

– Auxilium Sociale. Wsparcie społeczne (kwartalnik) 

– Na temat (miesięcznik) 

– Problemy społeczne (dwumiesięcznik). 

– Praca socjalna (kwartalnik). 

– Pracownik socjalny (miesięcznik). 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

15 godzin 

Data aktualizacji

26b 

KARTA PRZEDMIOTU 

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

07FWT W 1 


FORMY WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ 










dr Mirosław Zdulski 



V 15 - - - - - 1 


Podstawowa wiedza o Unii Europejskiej 


Student po zrealizowaniu treści programowych powinien dysponować wiedzą w zakresie 

podstawowych problemów integracji europejskiej, form współpracy transgranicznej oraz 

wiedzą o zasadach zdobywania środków finansowych z Unii Europejskiej na projekty 

realizowane przez róŜne podmioty. Student powinien równieŜ posiadać umiejętność 

projektowania programów dotyczących pozyskiwania środków unijnych na potrzeby 

społeczne. 


Wykład – słowne, poglądowe. 


I. Światowe problemy a europejska integracja (2h). 

II. Cele i motywy prowadzenia współpracy transgranicznej (2h) 

III. Współpraca transgraniczna w Polsce i jej prawne uwarunkowania (2h). 

IV. Zinstytucjonalizowane formy współpracy transgranicznej na polskich obszarach 

przygranicznych (4h). 

V. Formy przedsięwzięć na obszarach przygranicznych, ze szczególnym uwzględnieniem tych 

w sferze edukacji i szkolenia (2h). 

VI. Programy – zasady budowy i warunki pozyskiwania środków ze szczególnym 

uwzględnieniem szkół i placówek opiekuńczych (3h). 

 




Śródsemestralne ustne kolokwia




Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Adamczyk A., Borkowski J. (red.), Regionalizm, polityka regionalna i Fundusze 

Strukturalne w Unii Europejskiej. Warszawa 2005 

2. Borys T., Panasiewicz Z., Panorama euroregionów. Jelenia Góra 1998. 

3. Czarnow S., Pojęcie współpracy transgranicznej, w: Samorząd Terytorialny 1999/4. 

4. Drozdowicz Z., Puślecki Z (red.), przezwycięŜanie barier w integrującej się Europie. 

Poznań 2000. 

5. Grafowski R., Wieloletni program indykatywny przygranicznej współpracy polskoniemieckiej. 

Lata 1995-1999. Departament Współpracy Transgranicznej, Urząd Rady 

Ministrów. 

4. Dolnośląskie Forum Polityczne i Gospodarcze. Grupa E. Edukacja i szkolnictwo wyŜsze 

a rynek pracy na Dolnym Śląsku. KrzyŜowa 2000. 

5. Malendowski W., Szczepański M. (red.), Euroregiony mosty do Europy bez granic. 

Warszawa 2000 

6. Praktyczny przewodnik współpracy transgranicznej. Gronau 2000, wyd. III. 

7. Projekt wspólnego dokumentu programowego PHARE CBC II – INTERES III na lata 

2000-2006 dla pogranicza dolnośląsko-saksońskiego – tekst powielany. 

8. Studium koordynacyjne rozwoju pogranicza polsko-czeskiego. Centralny Urząd 

Planowania RP, Ministerstvo Hospodářstvi Česke republiky. Katowice, październik 1993 

9. Szklińska A. (red.), Przewodnik do funduszach zgranicznych. Wrocław 2001, t. I-III. 

10. Zdulski M., Polskie doświadczenia we Współpracy transgranicznej. Realizacja 

Funduszu Małych Projektów PHARE CBC. Jelenia Góra 2002 

11. ZałoŜenia programowe do strategii rozwoju pogranicza polsko-niemieckiego. Robocza 

zawartość dokumentu polskiego. Wrocław 1999. Urząd Marszałkowski woj. Dolnośląskiego, 

Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu. 


Kolejne tomy publikacji: „Transgraniczność w perspektywie socjologicznej” wydawane przez 

LTN w Zielonej Górze w latach 1997; 1999, 2000, 2001, 2003, 2006. 


mirekzd1@op.pl 

osoby/osób prowadzących przedmiot



Uwagi: 

Data aktualizacji

Liczba 

27a KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu 

punktów 

07PORRO.06WCO 2 







Poradnictwo rodzinne 

Family Counselling 





dr Urszula Gałęska 



VI 15 - - - - - 2 


Podstawowe wiadomości z zakresu poradnictwa rodzinnego oraz edukacyjnoterapeutycznego 

procesu pracy z rodziną problemową, realizowane na III roku 

studiów 


Opanowanie przez studentów podstawowych faktów obrazujących dzieje poradnictwa w 

Polsce i na świecie. Przyswajanie wiedzy o wielostronnych związkach teorii i praktyki w 

zakresie organizacji instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych form poradnictwa 

rodzinnego z ekonomicznym i kulturalnym poziomem rozwoju społeczeństwa, jak równieŜ 

z nauką i społeczno-polityczną ideologią danej epoki historycznej. Formowanie postaw 

krytycznych wobec źródeł informacji o faktach w zakresie omawianych zagadnień. 

Nabywanie umiejętności retrospektywnego wyjaśniania zjawisk z zakresu poradnictwa – 

doradztwa rodzinnego, ukazywania ich historycznego rodowodu i postrzegania 

perspektywy dalszej ich ewolucji. 




Wykłady: 

Geneza i źródła poradnictwa rodzinnego. Główne koncepcje poradnictwa rodzinnego – 

kierunki badań w XIX i XX wieku. Relacyjna koncepcja człowieka i jej zastosowanie w 

poradnictwie. 

Instytucjonalne i pozainstytucjonalne róŜnorakie formy wspomagania jednostki i rodziny w 

sytuacjach problemowych; poradnictwo jako wiedza i system działań. 

ToŜsamość poradnictwa, wątpliwości i zastrzeŜenia kierowane pod adresem praktyki 

poradniczej. Zmiana sytuacji społecznej doradcy oraz kulturowe style (scenariusze) 

działania współczesnych doradców. Uwarunkowania ideowe, społeczno-polityczne i

ekonomiczne nowatorskich zmian (przemian) w poradnictwie rodzinnym XXI wieku. 

 

 

 








Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Bradshaw J. (1994), Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia 

samego siebie, W-wa 

2. Doradca-profesja, pasja, powołanie? (2003), B. Wojtasik, A. Kargulowi (red) 

Warszawa, SDS i ZRP 

3. Feldman L. (1999), Łączenie terapii indywidualnej z rodziną, Warszawa 

4. Kargulowia A. (1996), Przeciw bezradności. Nurty-opcje-kontrowersje w 

poradnictwie i poradoznawstwie, Wrocław Wydaw. Uniwersytetu 

Wrocławskiego 

5. Kargulowi A. (2004), O teorii i praktyce poradnictwa, podręcznik akademicki, 

Warszawa PWN 

6. Kulczycki M. (1998), RozwaŜania wokół zagadnień psychologicznego 

poradnictwa Ŝyciowego, Wrocław, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego 

7. Lipowska – Teutsch A. (1995), Rodzina a przemoc, Warszawa, PARPA 

8. Namysłowska I. (1997), Terapia rodzin, Warszawa 

9. Plopa M. (2005) Psychologia rodziny Kraków, Impuls 

10. Praszkier R. (1992), Zmieniać nie zmieniając, Ekologia problemów rodzinnych, 

Warszawa, PWSiP 


1. Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej (1999) red. Lalak D. 

i Pilch T., Warszawa, śak 

2. Kawula S., Brągiel J., Janke A. (1997), Pedagogika rodziny, Toruń 

3. Kozdrowicz E. (1993), Poradnictwo w teorii i praktyce, w: Pedagogika społeczna.

Człowiek w zmieniającym się świecie, T. Pilch, I. Lepalczyk (red) Warszawa, 

Wydaw. 

U.W. 

4. Nowak A., Wysocka E. (2005), Problemy i zagroŜenia społeczne we współczesnym 

Świecie, Katowice Śląsk 

5. Słownik terapii rodzin (1998), Simon Fritz., Helm Stierlin, Gdańsk Wydaw. 

Psychologiczne 

6. Wódz K. (1998), Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Katowice, Śląsk 

7. Czasopismo – Niebieska linia- dwumiesięcznik poświęcony problematyce przemocy 

w rodzinie, Warszawa, Instytut Psychologii Zdrowia 





Uwagi: 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 








WYBRANE ZAGADNIANIA Z PEDAGOGIKI 

RODZINNEJ 





dr Urszula Gałęska 



VI 15 - - - - - 2 


Podstawowe wiadomości z zakresu wychowania naturalnego w rodzinie i myśli 

pedagogicznej realizowane na I i II roku studiów. 


Opanowanie przez studentów podstawowych faktów obrazujących rozwój badan nad 

rodziną. Przyswojenie wiedzy o wielostronnych związkach teorii i praktyki w zakresie 

funkcjonowania rodziny, z ekonomicznym i kulturalnym poziomem rozwoju 

społeczeństwa, a szczególnie z nauką i społeczno polityczną ideologią danej epoki 

historycznej. Kształtowanie postaw krytycznych wobec źródeł informacji o faktach w 

zakresie omawianych zagadnień. Nabywanie umiejętności retrospektywnego wyjaśniania 

zjawisk 

i przemian we współczesnej rodzinie oraz ukazywania ich historycznego rodowodu. 

Nabywanie umiejętności postrzegania perspektywy dalszej ewolucji rodziny XXI wieku. 




Pedagogika rodziny jako subdyscypliny naukowej: jej przedmiot, zadania funkcje. 

Etapy rozwoju badan nad rodziną- zmienność ujęć metodologicznych (XVIII-XX 

wiek). Wybrane akty prawne dotyczące rodziny (polskie, międzynarodowe i Kościoła 

Katolickiego). Uwarunkowania ideowe i społeczno polityczne przemian rodziny 

polskiej XX i XXI wieku. Kultura pedagogiczna rodziców jako czynnik stymulacji 

rozwoju i wychowywania młodego pokolenia, między autokreacją a wychowaniem,

socjokreacją i enkulturacją. Pedagogiczna typologizacja rodzin. Społecznokulturowe 

uwarunkowania alternatywnych i dewiacyjnych form Ŝycia rodzinnego II 

połowy XX wieku. Koncepcje zdolności adaptacyjnych rodziny w zmieniających się 

warunkach wewnętrznych i zewnętrznych XXI wieku. 

 

 

 








Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Adamski F. (1999), Edukacja- Rodzina- Kultura, Wydawnictwo Uniwersytetu 

Jagiellońskiego, Kraków 

2. Barbaro B. (red.) (1997), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, 

Collegium Medicum UJ, Kraków 

3. Cudak H., (1995), Szkice z badań nad rodziną, Kielce 

4. Cudak H. 9red.)(1997), Rodzina polska u schyłku XX wieku, Łowicz 

5. Kawula ST., Brągiel J., Janke A.W., (1997), Pedagogika rodziny, Toruń 

6. Kwak A. (1994), Rodzina i jej przemiany, Warszawa 

7. Raport z sytuacji polskich rodzin (1998), Warszawa 

8. Smoczyński T., (1997), Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 

9. Tyszka Z. (red.) (1990), Analiza przemian wybranych kategorii rodzin polskich, 

Poznań 

10. Wójcik M. (1997), Polska pedagogika rodzinna u progu XXI wieku, W: Rodzina 

polska u progu XXI wieku (1997), red. H. Cudak, Łowicz. 


1. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, śak, Warszawa, 2005 

2. XVIII Międzynarodowy Kongres Rodziny, Warszawa, 1994 

3. Okoń St., Nowy Słownik Pedagogiczny, śak, Warszawa, 1998 

4. Ozorowski E., Słownik małŜeństwa i rodziny, Warszawa, 1999 

5. Tyszka Z., Metodologiczne problemy badań nad rodziną, Poznań, 1980 




(zajęcia w uczelni + praca własna)

Uwagi: 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

28a KARTA PRZEDMIOTU 2 







History of social support 

DZIEJE OPIEKI 





Prof.dr hab. Stefania Walasek 



VI 15 - - - - - 2 


Podstawowe wiadomości z zakresu historii wychowania i myśli pedagogicznej realizowane 

na I roku studiów. 


Opanowanie przez studentów podstawowych faktów obrazujących dzieje opieki. 

Przyswojenie wiedzy o wielostronnych związkach teorii i praktyki w zakresie organizacji 

instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych form opieki z ekonomicznym i kulturalnym 

poziomem rozwoju społeczeństwa, zwłaszcza zaś z nauką i społeczno-polityczną ideologią 

danej epoki historycznej. Formowanie postaw krytycznych wobec źródeł informacji 

o faktach w zakresie omawianych zagadnień. Nabywanie umiejętności retrospektywnego 

wyjaśniania współczesnych zjawisk opiekuńczych, ukazywania ich historycznego rodowodu i 

postrzegania perspektywy dalszej ich ewolucji. 




Ćwiczenia: 

Inicjatywy Kościoła katolickiego na rzecz opieki nad sierotami, chorymi, kalekami, głuchymi, 

niewidomymi (rozwój szpitalnictwa). Akty prawne dotyczące sieroctwa, nadania praw obywatelskich, 

zapobiegania wypaczeniom społecznym (Justynian, Aleksander III, prawo magdeburskie). 

Organizacja placówek roztaczających opiekę nad dziećmi upośledzonymi umysłowo, osieroconymi, 

zdemoralizowanymi, niewidomymi, głuchymi w Europie i na ziemiach polskich (szpitale duchaków, 

joannitów i inne). 

Uwarunkowania ideowe i społeczno-polityczne przemian w dziedzinie opiekuńczo-wychowawczej 

w okresie nowoŜytnym. 

Początkowe formy opieki pedagogicznej nad dziećmi osieroconymi, opuszczonymi i moralnie 

zaniedbanymi (XVI-XVIII wiek). 

Koncepcje opieki nad dzieckiem w Polsce w XIX i XX wieku 

Opieka nad dzieckiem osieroconym po II wojnie światowej (do 1956r.) 

Kształtowanie się polskiego systemu opieki nad dzieckiem w II połowie XX wieku.








Egzamin ustny 


Praca roczna 


1.Balcerek M.(1978) Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 

2.Leś E(2001)., Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Prószyński i S-ka, 

Warszawa 

3.Markiewiczowa H(2006), Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1, APS 

/r. V „Tradycje opieki nad osieroconymi dziećmi, ubogimi i starcami od czasów 

antycznych po nowoŜytne/. 

1. (red.) Mauersberga S(1990), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej., Warszawa 199 

2. Radwan-Pragłowski J(1996)., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od 

filantropii greckiej do pracy socjalnej, Warszawa 

3. (red.) Walasek S.(2008) Opieka nad dziećmi i młodzieŜą. Studia z dziejów oświaty w XX 

wieku, Impuls, Kraków. 

4. Węgierski Z.(2006) Opieka nad dzieckiem osieroconym. AKAPIT, Łódź 


1. Albański L.(1999), Społeczno-pedagogiczna działalność Towarzystwa Gniazd Sierocych i 

Wiosek Kościuszkowskich, Kolegium Karkonoskie, Jelenia Góra 

2. Ariés P91995)., Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. M. 

Ochab, Gdańsk 

3. Bartnicka K., Szybiak I(2001)., Zarys historii wychowania, śak, Warszawa 

4. Chmaj L(1987)., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1962. 

5. Dąbrowski Z.Kulpiński F.(2000), Pedagogika opiekuńcza .Historia- teoria- terminologia 

.Olsztyn 

6.Geremek B(1989)., Litość i szubienica. Dzieje nędzy i miłosierdzia, Warszawa . 

7.Haratyk A(2002)., Rozwój opieki nad dzieckiem i młodzieŜą w Galicji doby autonomicznej, 

Wrocław . 

8.Orczyk A.(2008), Zarys historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej, śak, Warszawa . 

9.Wódz K(1993)., W kręgu ubóstwa. Próba analizy psychospołecznych aspektów zjawiska, 

Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 

10.Encyklopedia pedagogiczne XXI wieku, śak, Warszawa 2006. 





Uwagi: 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 








Crisis intervention 

INTERWENCJA KRYZYSOWA 





dr Beata Świątek 



VI 15 - - - - - 2 


Podstawowy zakres wiedzy z pedagogiki, psychologii. 

(Studenci pedagogiki, psychologii) 

Cele: 


1. Zapoznanie z problematyką interwencji kryzysowej; 

2. PrzybliŜenie kwestii interwencji kryzysowej w przypadku przemocy w rodzinie, 

krzywdzenia emocjonalnego, śmierci bliskiej osoby, naduŜywania alkoholu, wypalenia zawodowego; 

3. Pokazanie barier, przeszkód stosowania interwencji w róŜnych sytuacjach; 

społecznych; 

4. Przedstawienie postępowania diagnostycznego w odniesieniu do ofiar przemocy; 

5. Zapoznanie zasadami prowadzenia skutecznej interwencji kryzysowej; 

Student po zrealizowaniu treści nauczania powinien: 

1. Operować określoną aparaturą pojęciową i terminologiczną z zakresu interwencji 

kryzysowej; 

2. Wskazać procedury działania w przypadku interwencji kryzysowej oraz priorytety 

interwencji: 

3. Wiedzieć na czym polega kryzys psychosocjalny i potrafią opisać jego fazy: 

4. Znać zagadnienia dignostyczne w leczeniu ofiar przemocy, potrafią 

scharakteryzować postępowanie diagnostyczne;

5. Wiedzieć na czym polega wsparcie emocjonalne jako element interwencji 

kryzysowej, 

6. Znać bariery w interwencji kryzysowej oraz okoliczności utrudniające podjęcie 

skutecznej interwencji; 

7. Znać strategie interwencji kryzysowej w przypadku śmierci bliskiej osoby, wypalenia zawodowego oraz wobec 

osób uzaleŜnionych od alkoholu; 


Wykład, prezentacja, pokaz, 

Wykłady: 


Pojęcie interwencji kryzysowej - definicje, źródła, cechy, procedury działania w przypadku 

interwencji kryzysowej, cele interwencji kryzysowej, priorytety interwencji, techniki w 

procesie interwencji. Kryzys psychosocjalny, fazy kryzysu zagadnienia dignostyczne w 

leczeniu ofiar przemocy, przemoc w rodzinie, koncepcja zaburzeń pourazowych. 

Postępowanie diagnostyczne, interwencja kryzysowa w przypadku krzywdzenia 

emocjonalnego dzieci, wsparcie emocjonalne jako element interwencji kryzysowej, bariery 

w interwencji kryzysowej, okoliczności utrudniające podjęcie skutecznej interwencji, 

strategie interwencji kryzysowej w przypadku śmierci bliskiej osoby, naduŜywania alkoholu lub wypalenia zawodowego. 

Ćwiczenia: 

------------------- 

 

 

 








Egzamin ustny 


Praca roczna 


Interwencja kryzysowa 

Greenstone J. L., Leviton S. C. 

Gdańsk 2004, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 

Przemoc w rodzinie, interwencja kryzysowa i psychoterapia, 

Dobrzyńska-Masterhazy A., Badura-Madej W.

Kraków 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 

Niebieskie Karty, Przewodnik do procedury interwencji Policji wobec przemocy w 

rodzinie 

Sasal H.D. 

Warszawa 1999, PARPA 

Strategie interwencji kryzysowej, Pomoc psychologiczna 

poprzedzająca terapię 

James R. Gilliland B. 

Warszawa 2008, PARPA 

Zaburzenia rozwojowe dzieci krzywdzonych emocjonalnie, 

Iwaniec D., Szmagalski J. 

Warszawa 2005, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 


Czym jest interwencja kryzysowa? 

Strzała K. Świat problemów, 2008, nr 5, s. 9-12 

Interwencja kryzysowa w chorobie alkoholowej 

Zwierzchowski D. Świat problemów, 2008, nr 5, s. 7-8 

Psychologiczne następstwa doświadczeń urazowych u dzieci : interwencja kryzysowa 

Mesterha J. Psychoterapia, 2002, nr 1, s. 21-32 

Interwencja kryzysowa, jej problemy i dylematy 

Kubacka-Jasiecka D. 

Psychoterapia, 1994, nr 2, s.45-55 

ZdąŜyć przed nałogiem, interwencja kryzysowa zapobiegająca uzaleŜnieniu 

Reichmann W. Wspólne tematy, 2004, nr 2, s. 3-11 





Uwagi: 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07SDYP0456CO 9 







Diploma Seminar 

SEMINARIUM LICENCJACKIE 






dr Irena Bartusiak, dr Agnieszka Szczap, dr Fryderyk Drejer 



IV — 15 — — — — 

V — 15 — — — — 

VI — 30 — — — — 

2+3+4 


Po zrealizowaniu niŜej przedstawionych zagadnień programowych student powinien: 

• znać typologię badań pedagogicznych 

• umieć opisać metody i techniki stosowane w badaniach pedagogicznych 

• potrafić opisać i poprawnie skonstruować narzędzia badawcze stosowane w badaniach 

pedagogicznych 

• znać techniki pomiaru stosowane w badaniach pedagogicznych 

• znać poprawną strukturę pracy dyplomowej 

• znać i stosować w praktyce zasady pisania pracy dyplomowej 

• umieć opracować teoretyczną część pracy dyplomowej 

• umieć opracować kolejne kroki własnego procesu badawczego 

• potrafić określić przedmiot i cele własnych badań 

• umieć sformułować problemy i hipotezy badawcze 

• umieć skonstruować poprawne narzędzia do zastosowania we własnych badaniach 

empirycznych 

• umieć przeprowadzić badania empiryczne 

• potrafić opracować uzyskane w toku badań wyniki i dokonać ich interpretacji 

• wysunąć wnioski z badań 


Student podejmując realizację programu seminarium dyplomowego powinien dysponować 

wiedzą z zakresu przedmiotów ogólnych: pedagogiki, psychologii, filozofii i socjologii. 


1. WYKŁADY 

2. ĆWICZENIA 

Metody 

Program nauczania


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 

Typologia badań pedagogicznych. Organizacja i etapy badań naukowych: faza koncepcyjna 

i wykonawcza. Formułowanie przedmiotu, celu, problemów i hipotez badawczych,. Metody 

i techniki badań pedagogicznych. Zasady konstruowania poszczególnych narzędzi 

stosowanych w badaniach pedagogicznych. Pomiar w badaniach pedagogicznych: pomiar 

środowiska wychowawczego, skale pomiaru, testy pedagogiczne. Zasady prowadzenia 

badań empirycznych. Ilościowa i jakościowa analiza uzyskanych w toku badań wyników i 

ich prawidłowa interpretacja. Struktura i zasady pisania pracy dyplomowej. Opracowywanie 

kolejnych kroków własnego procesu badawczego. 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: oddawane w terminie kolejne rozdziały pracy dyplomowej 


Pilch T., Bauman T. Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. 

Wydawnictwo Akademickie „śak”, Warszawa, 2001 

Zaczyński W. Praca badawcza nauczyciela. WSiP, Warszawa, 1997 

Łobocki M. Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza 

„Impuls”, Kraków, 2006 

Łobocki M. Metody i techniki badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 

Kraków, 2000 

Mróz T., Piech D. Praca licencjacka i magisterska na studiach pedagogicznych. Wrocław 

2007 


Sztumski J. Wstęp do metod i technik społecznych. Wyd. „Śląsk”, Katowice 2005 

Nowak S. Metodologia badań społecznych. PWN, Warszawa 1985 

Gnitecki J. Wstęp do metod badań w naukach pedagogicznych. Wydawnictwo Naukowe 

UAM, Poznań 1999 

Węglińska M. Jak pisać pracę magisterską? OW „Impuls”, Kraków 1997 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

PRZEDMIOTY 

SPECJALNOŚCIOWE 

32. Pedagogika opiekuńcza 

33. Pedagogika resocjalizacyjna 

34. Pedagogika specjalna 

35. Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej 

36. Metodyka pracy resocjalizacyjnej 

37. Terapia pedagogiczna 

38. Socjoterapia 

39. Patologie społeczne

Liczba 


punktów 

07POP0203WCO 5 







Care Pedagogy 

PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZA 






dr Leszek Albański, mgr Stanisława Sitek-Koniuszewska, 

mgr Stanisław Gola 



II 15 15 — — — — 


1+1+3 


Student po zrealizowaniu treści nauczania powinien posługiwać się określoną aparaturą 

pojęciową i terminologią pedagogiczną oraz dysponować wiedzą w zakresie: 

– podstawowych cech pedagogiki opiekuńczej określającej jej toŜsamość, 

– kategorii i zakresów opieki, 

– struktury opieki, 

– podstawowych związków zachodzących między opieką a wychowaniem, 

– funkcjonowania zasad, metod i form opieki wychowawczej, 

– profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w Polsce i krajach UE , 

– kształtowania opieki międzyludzkiej – rys historyczny, 

– roli i zadania opiekuna 


– rozpoznawania potrzeb opiekuńczych podopiecznych, 

– tworzenia optymalnych komponentów tworzących strukturę opieki, 

– wykorzystywania metod pracy opiekuńczo wychowawczej, 

– integrowania wiedzy dotyczącej opieki w zakresie nauk społecznych, 

– dostrzegania i formułowania problemów pedagogicznych, tworzenia hipotez oraz 

projektowania i prowadzenia badań, interpretowania uzyskanych danych i 

wyciąganie konstruktywnych wniosków, 

– przyjmowania postawy opiekuńczej, 

– samodzielnego, kreatywnego myślenia i działania ,podejmowania trafnych decyzji. 


Student powinien dysponować podstawową wiedzą z zakresu pedagogiki ogólnej , teorii 

wychowania , socjologii wychowania, oraz psychologii zwłaszcza rozwojowej. 


Metody


1. WYKŁADY 

ToŜsamość metodologiczna pedagogiki opiekuńczej. Istota opieki –jej kategorie i zakresy. 

Struktura opieki. Relacje między opieką wychowaniem( wychowanie opiekuńcze).Proces 

opiekuńczy. System profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w Polsce. Formy opieki 

i pomocy rodzinie. Formy opieki nad dziećmi i młodzieŜą. Sieroctwo i jego kompensacja. 

Formy opieki nad ludźmi niepełnosprawnymi i starymi. Dzieje opieki międzyludzkiej. Rola 

i zadania opiekuna. Opieka nad dzieckiem i rodziną w krajach UE. 

2. ĆWICZENIA 

Interpretacja opieki. Ustalenie relacji między wychowaniem, a opieką. Kategorie 

opieki:społeczna, moralna i prawna. Potrzeby opiekuńcze i moŜliwości ich rozpoznawania., 

Sytuacja opiekuńcza. Projektowanie czynności opiekuńczych. Atmosfera opiekuńcza jako 

istotny czynnik struktury opieki. Funkcjonowanie opieki w rodzinie o róŜnej strukturze, 

rodzinie dysfunkcjonalnej. Instytucje uzupełniające funkcje rodziny ( min przedszkole, 

szkoła).Efektywność kompensacji sieroctwa, osamotnienia. Placówki wsparcia dziennego. 

Opieka w środowisku lokalnym. Wolontariat w opiece. Portrety twórców opieki, instytucji 

opieki , stowarzyszeń (krajowych i lokalnych).Wychowawca w placówce opiekuńczo 

wychowaczej(kompetencje).Opieka w wybranych krajach UE. 


4. PROJEKT 

1.Efektywność profilaktyki realizowanej przez placówki edukacyjne, opiekuńczo 

wychowawcze( funkcjonujące na Dolnym Śląsku) 

– gromadzenie i analizowanie materiałów źródłowych dotyczących profilaktyki, 

– projektowanie struktury pracy uzasadniając tezę:efektywność profilaktyki wymaga 

jej odpowiedniego przygotowania i realizacji, 

– wykonanie badań, 

– opracowanie wyników badań, 

– prezentacja, dyskusja i ocena projektu. 

2.Przygotowanie oferty opiekuńczej dla dzieci i młodzieŜy zamieszkujących w małych 

miejscowościach. 

– rozpoznanie potrzeb środowiska lokalnego, 

– stworzenie projektu programu, 

– realizacja programu, 

– dokonanie ewaluacji, 

– prezentacja, dyskusja i ocena projektu 

3.Portet twórców opieki, placówek opieki, i stowarzyszeń (krajowych i lokalnych) 

– gromadzenie i analizowanie materiałów źródłowych, 

– projektowanie struktury pracy, 

– opracowanie poszczególnych rozdziałów, 

– prezentacja , dyskusja i ocena projektu. 

5. SEMINARIUM 







egzamin pisemny

egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

1.Ćwiczenia- forma pisemna i ustna 

-oceny śródsemetralne(cząstkowe) 

-ocena pozytywna trzech projektów 

-kolokwium śródsemetralne(XII)-obejmująca treści programowe ćwiczeń 

2. Wykłady- forma pisemna, obejmująca treści wykładów, kontrola 

obecności 

3.Wyklady i ćwiczenia- egzamin końcowy (test) obejmująca treści 

programowe wykładów i ćwiczeń 


Albański L.red.(2001) Profilaktyka i wspomaganie pedagogiczne rodziny. KK ,Jelenia Góra 

Brągiel J., BadoraS. Red.(2005) Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym 

systemie pomocy społecznej. Uniw.Opolski, Opole 

Dąbrowski Z.(2006)Pedagogika opiekuńcza w zarysie cz. I i II.UWM,Olsztyn 

Dąbrowski Z., Kulpiński F.(2000)Pedagogika opiekuńcza .Historia , teoria , terminologia. 

UWM, Olsztyn 

Gajewska G.(2004) Pedagogika opiekuńcza i jej metodyka. PEKW Gaja, Zielona Góra 

Kelm A.(2000) Węzłowe problemy pedagogiki opiekuńczej śak ,Warszawa 

Maciaszkowa J.(1991)Z teorii i praktyki pedagogiki opiekuńczej WSiP .Warszawa 

Stochmiałek J.red.(1994) Rozwój systemu opieki i resocjalizacji .WSP ,Częstochowa 

Szymborska W. (1969)Sieroctwo społeczne.PWN , Warszawa 

Węgierski Z.(2006) Opieka nad dzieckiem osieroconym. Teoria i praktyka. Akapit, Toruń 

Zieja z.red (2003) Poradnik metodyczny dla wychowawców. KK, Jelenia Góra 


Albański L.(1999) Spoleczno pedagogiczna działalność Towarzystwa Gniazd Sieocych i 

Wiosek Kościuszkowskich. KK , Jelenia Góra 

Badora S. , Marzec S.(2002) System opieki i kompensacji w zjednoczonej Europie 

,IMPULS, Kraków 

Brańka z. , KuŜma J(1996)Stan i koncepcja rozwoju opieki i wychowania. UJ,Kraków 

Dąbrowski Z.(1997),Węzłowe problemy opieki i wychowania w domach dziecka .WSP, 

Olsztyn 

Heine M., Gajewska G.(1999) Sieroctwo społeczne i jego kompensacja.WSP, Zielona Góra 

Materne J.(1988) Opiekuńcze funkcje szkoły.WSiP, Warszawa 

Kawula s.,i inni(1998)Pedagogika rodziny .Marszałek ,Toruń 

Lepalczyk I.red (1998).śródła do pedagigiki opiekunczej,t. I i II. PWN, Warszawa 

Olubiński A.red.(2001)ToŜsamość i dylematy pedagogiki opiekuńczej.Akapit ,Toruń 

Pyrzyk I.(2002) Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej .Marszałek ,Toruń 

Śliwerski B.(2003)Program wychowawczy szkoły. Warszawa 

Stelmaczuk W.(1999) Współczesne kierunki w opiece nad dzieckiem.śAK, Warszawa 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PRES0203WCO 4 







PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA 

Resocialisation Pedagogy 






dr Leszek Albański, mgr Stanisława Skóra 



II 30 30 — — — — 



1+1+2 


pojęciową i terminologią pedagogiczną oraz dysponować wiedzą w zakresie: 

– podstawowych cech pedagogiki resocjalizacyjnej określającej jej istotność, 

– podstawowych związków zachodzących między wychowaniem, socjalizacją, opieką 

a resocjalizacją 

– funkcjonowania teoretycznych przesłanek wychowania resocjalizującego, 

– problemów niedostosowania społecznego(symptomologia,etiologia, profilaktyka i 

resocjalizacja), 

– kształtowania resocjalizacji nieletnich– rys historyczny, 

– funkcjonowania systemów i modeli oddziaływań resocjalizacyjnych, 

– roli i zadania opiekuna-wychowacy w placówce resocjalizacyjnej. 


– rozpoznawania zagroŜeń, 

– tworzenia optymalnych komponentów tworzących strukturę resocjalizacji, 

– wykorzystywania metod twórczej resocjalizacji, 

– integrowania wiedzy dotyczącej resocjalizacji w zakresie nauk społecznych, 

– dostrzegania i formułowania problemów pedagogicznych, tworzenia hipotez oraz 

projektowania i prowadzenia badań, interpretowania uzyskanych danych i 

wyciąganie konstruktywnych wniosków, 

– nabywania kompetencji wychowawczych potrzebnych do pracy z niedostosowanym 

społecznie, 

– samodzielnego, kreatywnego myślenia i działania,podejmowania trafnych decyzji. 


Student powinien dysponować podstawową wiedzą z zakresu pedagogiki społecznej, teorii 

wychowania, socjologii wychowania, oraz psychologii zwłaszcza rozwojowej i profilaktyki

społecznej. 


Metody 


1. WYKŁADY 

ToŜsamościowe konteksty pedagogiki resocjalizacyjnej. Zarys dziejów resocjalizacji 

nieletnich.Koncepcje i teorie współczesnej resocjalizacji.( m in koncepcje :behawioralne , 

interakcyjne , wielowymiarowe ) Teoretyczne przesłanki wychowania resocjalizującego. 

Norma a patologia w zachowaniu jednostki( modele zdrowej osobowości).Problemy 

niedostosowania społecznego( symptomologia, etiologia, profilaktyka i 

resocjalizacja).Diagnoza resocjalizacyjna. Resocjalizacja nieletnich w środowisku otwartym 

( probacja alternatywna, formy resocjalizacji). Resocjalizacja w środowisku zamkniętym ( 

prawne podstawy, formy resocjalizacji).Opiekun – wychowawca w placówce 

resocjalizacyjnej. Resocjalizacja nieletnich na świecie. 

2. ĆWICZENIA 

Interpretacja resocjalizacji. Funkcje i typy resocjalizacji. Próba ustalenia granicy między 

kontrolą społeczną a autonomią jednostki. ToŜsamość nieletnich jako resocjalizacyjna 

kategoria zmiany. Metodyczne konteksty twórczej resocjalizacji- wybrane zagadnienia. 

Uczeń agresywny – próbka diagnostyczna. Wybrane symptomy niedostosowania 

społecznego (m in próby samobójcze, przestępczość nieletnich).Wpływ rodziny 

dysfunkcjonalnej a niedostosowanie jednostki.Profilaktyka niedostosowania społecznego. 

Probacja alternatywna.Postępowanie z nieletnimi ((min granice wiekowe nieletniości w 

k.k.1997r., postępowanie z nieletnim według u. p. n. z 1982 r., model postępowania z 

nieletnimi według u. p. n..) 


4. PROJEKT 

1.Uwarunkowanie efektywności form wychowawczych w młodzieŜowych ośrodkach 

wychowawczych funkcjonujących na Dolnym Śląsku. 

– przegląd form działań wychowawczych w młodzieŜowych ośrodkach 

socjoterapeutycznych, 

– projektowanie struktury pracy uzasadniając tezę:efektywność stosowania form 

wychowawczych wymaga odpowiedniego przygotowania i realizacji, 

– wykonanie badań, 

– opracowanie wyników badań, 


2.Prrojekt środowiskowego programu psychoprofilakycznego dla wybranej miejscowości 

– rozpoznanie potrzeb środowiska lokalnego, 

– stworzenie projektu programu, 

– realizacja programu, 

– dokonanie ewaluacji, 

– prezentacja, dyskusja i ocena projektu 

3.Portet twórców resocjalizacji, placówek opieki, i stowarzyszeń (krajowych i lokalnych) 

– gromadzenie i analizowanie materiałów źródłowych, 

– projektowanie struktury pracy, 

– opracowanie poszczególnych rozdziałów, 


5. SEMINARIUM 


ocena ciągła (bieŜące przygotowanie do zajęć i aktywność)






egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

1.Ćwiczenia- forma pisemna i ustna 

-oceny śródsemetralne(cząstkowe) 

-ocena pozytywna trzech projektów 

-kolokwium śródsemetralne(XII)-obejmująca treści programowe ćwiczeń 

2. Wykłady- forma pisemna, obejmująca treści wykładów, kontrola 

obecności 

3.Wyklady i ćwiczenia- egzamin końcowy (test) obejmująca treści 

programowe wykładów i ćwiczeń 


Albański L.red.(2006). Profilaktyka niedostosowania społecznego. Teoria i praktyka Jelenia 

Góra: KK 

Brągiel J., BadoraS. Red.(2005) .Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym 

systemie pomocy społecznej .Opole:Uniwersytet Opolski 

Czapów Cz.(1980).Wychowanie resocjalizujące. Elementy metodyki i diagnostyki 

.Warszawa:PWN 

Gaś Z. (1998). Psychoprofilaktyka ,Lublin: UMCS 

Gidens A.(2006) .Nowoczesność i toŜsamość .Warszawa: PWN 

Kalinowski M.(1991) .Europejskie systemy resocjalizacji nieletnich .Warszawa: APS 

Kalinowski M. , Pełka J.(2003).Zarys dziejów resocjalizacji nieletnich. Warszawa :APS 

Konopczyński M. (2007).Metody twórczej resocjalizacji .Warszawa :PWN 

Konopnicki J.(1972). Niedostosowanie społeczne. Warszawa :PWN 

Kozaczuk F. , Radochoński M.(2000) Aktualne problemy pedagogiki resocjalizacyjnej i 

patologii społecznej. Rzeszów :WSP 

Kozaczyk F., Urban B.(2004).Profilaktyka i resocjalizacja młodzieŜy. Rzeszów:Uniwersytet 

Rzeszowski 

Pospiszyl K.(1998).Resocjalizacja. Warszawa :śak 

Pospiszyl K. ,śabczyńska(1985).Psychologia dziecka niedostosowanego 

społecznie.Warszawa:PWN 

Pytka L.(2005).Pedagogika resocjalizacyjna.Warszawa:APS 

Sakowicz T.(2006). Dysfunkcjonalność rodziny a resocjalizacja. Kraków: IMPULS 

Stankowski A.(2002)Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieŜy. 

Katowice:Uniwersytet Śląski 

Urban B.(2008), Stanik J. (2008)Resocjalizacja t I i II. Warszawa: PWN 

Węgliński A.(2000)Mikrosystemy wychowawcze w resocjalizacji młodzieŜy. Lublin UMCS 

Zajączkowski K.(2001).Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieŜ. Toruń 

Marszałek 


Albański L (red.)(2001)Profilaktyka i wspomaganie pedagogiczne rodziny. Jelenia Góra:KK 

Bałandynowicz A.(2002). Probacja. System sprawiedliwego karania.Warszawa:Kodeks 

Baumeiser R.inni(2000).Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność samoregulacji ,

Warszawa :PARPA 

Czapów Cz., Jedlewski S.(1971) .Pedagogika resocjalizacyjna .Warszawa :PWN 

Goffman E.(2005).Piętno. RozwaŜania o zranionej toŜsamości. Gdańsk:GWP 

Jasiński Z., Mudrecka I (red) (2004).Studia i rozprawy z pedagogiki resocjalizacyjnej. 

Opole : Uniwersytet Opolski 

Kwieciński Z.(2002). Wykluczenie. Toruń: UMK 

Machel H.(2003),Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna. Gdańsk :Arche 

Makowski A.(1994).Niedostosowanie społeczne młodzieŜy i jej resocjalizacja, Warszawa: 

PWN 

McWhirter J.J.i inni(2001)ZagroŜona młodzieŜ.Ujecie kompleksowe dla pracowników 

poradni, nauczycieli , psychologów i pracowników socjalnych .Warszawa:PARPA 

Pospiszyl I.(2000).Przemoc w rodzinie. Warszawa:WSiP 

Pospiszyl K(2000).Psychopatia. Warszawa:śak 

Pytka L, ZacharukT.(2005).Zaburzenia przystosowania społecznego dzieci i młodzieŜy. 

Aspekt diagnostyczny i resocjalizacyjny.Siedlce :WSRP 

Radochoński M. (2000).Osobowość antyspołeczna. Geneza, rozwój i obraz 

kliniczny.Rzeszów:WSP 

Sołtysiak T,, Sauder –MalukiewiczJ (2003)Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz 

profilaktyka i resocjalizacja młodzieŜy. Bydgoszcz:AB im Kazimierza Wielkiego 

Stańdo –Kawecka B.(2000).Podstawy prawne resocjalizacji. Kraków:Zakamycze 

Szymanowski T(red) (1991). Patologia społeczna. Warszawa:APS 

Urban B.(2004).Profilaktyka społeczna i resocjalizacja młodzieŜy. Mysłowice :GWSP 

Urban B(2005).zachowania dewiacyjne młodzieŜy w interakcjach rówieśniczych. Kraków: 

UJ 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07SPEC04WCO 7 







Special Pedagogy 

PEDAGOGIKA SPECJALNA 






dr Izabela Fornalik, mgr Mirella Michalewska-Pająk 



IV 15 15 — — — — 

V 15 — — — — — 


2+2+3 

Po zrealizowaniu niŜej przedstawionych zagadnień programowych student powinien 

wykazać się znajomością: 

– celów, zadań oraz działów pedagogiki specjalnej, 

– terminologii z zakresu pedagogiki specjalnej, 

– zagadnienia integracji i normalizacji, 

– problemów rodzin z osobami niepełnosprawnymi oraz sposobów rozwiązywania 

tychŜe problemów, 

– alternatywnych metod komunikowania się osób niepełnosprawnych i sposobów ich 

praktycznego zastosowania, 

– potrzeb osób niepełnosprawnych, 

– problematyki wykorzystywania seksualnego osób z niepełnosprawnością, 

– problemów związanych z dojrzewaniem i dorosłością osób niepełnosprawnych i 

moŜliwości ich rozwiązania, 

– problemów osób przewlekle chorych, w tym umierających, 

– sposobów wspierania człowieka umierającego, 

– charakterystyki rozwoju osób z intelektualną niepełnosprawnością (w zaleŜności od 

stopnia niepełnosprawności), 

– wybranych metod pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną, 

– specyfiki rozwoju dzieci z autyzmem oraz podstawowych metod pracy z dziećmi 

autystycznymi, 

– wpływu uszkodzenia wzroku i słuchu na róŜne sfery rozwoju dziecka, 

– specyfiki procesu nauczania i wychowania dziecka z niepełnosprawnością 

sensoryczną, 

– wybranych uszkodzeń narządu ruchu (mózgowe poraŜenie dziecięce, amputacje 

kończyn), 

– problemów osób niepełnosprawnych ruchowo oraz moŜliwości ich rozwiązywania, 

– podstawowych metod pracy z osobami niepełnosprawnymi ruchowo.


Student podejmując realizację programu nauczania pedagogiki specjalnej powinien 

dysponować wiedzą z zakresu biologii rozwojowej, pedagogiki ogólnej oraz psychologii 

ogólnej. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Pedagogika specjalna jako dyscyplina naukowa: przedmiot, cele, podstawowe pojęcia, 

związek z innymi naukami. Sytuacja zawodowa osoby niepełnosprawnej w polskich 

warunkach. Problematyka integracji i normalizacji: koncepcje teoretyczne, podstawy 

prawne, problemy merytoryczne i organizacyjne, ocena w świetle badań empirycznych. 

Sytuacja rodzin z osobą niepełnosprawną: reakcje na pojawienie się dziecka 

niepełnosprawnego, droga do akceptacji, problemy poszczególnych członków rodziny, 

formy wspierania rodziny z osobą niepełnosprawną. Zastosowanie metod komunikacji 

alternatywnej i wspomagającej w pracy z osobami niepełnosprawnymi. Zespół Downa i 

inne zespoły kliniczne. Potrzeby osób niepełnosprawnych na róŜnych etapach rozwoju. 

Wybrane problemy związane z adolescencją i dorosłością osób niepełnosprawnych. 

Pedagogika lecznicza jako dział pedagogiki specjalnej: towarzyszenie dziecku i osobie 

dorosłej w chorobie i umieraniu. Dziecko a zagadnienie śmierci. Opieka paliatywna jako 

alternatywa eutanazji. 

2. ĆWICZENIA 

Specyfika rozwoju, wychowania i nauczania osób z niepełnosprawnością intelektualną: 

funkcjonowanie w zaleŜności od stopnia niepełnosprawności, wieku i warunków rozwoju. 

Cele nauczania i wychowania, wybrane metody i formy pracy z osobami 

niepełnosprawnymi intelektualnie (metoda Knilla, Stymulacji Polisensorycznej). Autyzm: 

kryteria diagnostyczne, przyczyny autyzmu, specyfika funkcjonowania, zespół Sawanta, 

wybrane metody pracy. Specyfika rozwoju, nauczania i wychowania dzieci i młodzieŜy z 

uszkodzonym narządem wzroku: pojęcia tyflologiczne, wpływ trwałego uszkodzenia 

wzroku na rozwój dziecka, wspomaganie rozwoju i nauczanie dziecka niewidomego i 

słabowidzącego, pomoc osobie niewidomej w sytuacjach społecznych. Osoba z 

uszkodzonym słuchem: pojęcia surdologiczne, zróŜnicowanie populacji osób niesłyszących 

ze względu na etiologię, typy uszkodzenia i wiek, wpływ uszkodzenia słuchu na rozwój 

dziecka, metody komunikowania się. Wczesna diagnoza i rehabilitacja uszkodzeń słuchu u 

dziecka – znaczenie badań przesiewowych, protezowania i wychowania słuchowego. 

Terapeutyczne wychowanie i nauczanie osób z uszkodzonym narządem ruchu (mózgowe 

poraŜenie dziecięce, amputacje kończyn) - koncepcje oddziaływań rehabilitacyjnych. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny


praca roczna 

inne: 

1/ ćwiczenia – forma ustna i pisemna: 

• oceny śródsemestralne /cząstkowe/, 

 

• kolokwium pisemne kończące semestr – obejmujące treści 

programowe ćwiczeń 

2/ wykłady – forma pisemna – obejmuje treści programowe wykładów 

3/ wykłady i ćwiczenia – forma ustna: egzamin końcowy – obejmujący 

treści programowe wykładów i ćwiczeń 


Arusztowicz B., W. Bąkowski Dziecko niepełnosprawne z dysfunkcją narządu ruchu. 

Kraków 2001, OW Impuls 

Błeszyński J. /red./ Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków 2006, 

Oficyna Wydawnicza „Impuls” 

Dykcik Wł. /red./ Pedagogika specjalna. Poznań 2005, Wyd. Naukowe UAM 

Jaklewicz H. Autyzm wczesnodziecięcy. Gdańsk1993, GWP 

Kielin J./red./ Rozwój daje radość. Gdańsk 2000, GWP 

Kübler-Ross E. Rozmowy o śmierci i umieraniu. Poznań 1998, Media Rodzina of Poznań 

Obuchowska I. /red./ Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa 1999, WSiP 

Pilecki J. /red./ Usprawnianie, nauczanie i wychowanie osób z głębszym upośledzeniem 

umysłowym. Kraków 1998 

Sękowska Z. Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa 1998, Wyd. WSPS 

Zabłocki K. Mózgowe poraŜenie dziecięce w teorii i terapii. Warszawa 1998, Wyd. „śak”, 

rdz. I 


Borkowska M. /red./ Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Usprawnianie ruchowe. Cz 2 

Warszawa 1997, WSiP 

Cunningham C. Dzieci z zespołem Downa. Warszawa1994, WSiP 

Fröhlich A. Stymulacja od podstaw. Warszawa 1998, WSiP 

Löwe A. Rozwijanie słuchu w zabawie. Warszawa 1994 

Löwe A. KaŜde dziecko moŜe nauczyć się słyszeć i mówić. Poznań 1999, Media Rodzina, s. 

19-47 

Kościelska M. Oblicza upośledzenia. Warszawa 1995, PWN s. 41-96; 185-198 

Ostrowska A. (2007) O seksualności osób niepełnosprawnych. Warszawa, IRSS 

Speck O. Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki. Gdańsk 2005, 

GWP 

Walczak G. Stymulacja umiejętności widzenia słabo widzących dzieci. Warszawa 1998, s. 

47-62 

Widera-Wysoczańska A. Świat dziecięcych doświadczeń związanych ze śmiercią. W: 

Nowiny Psychologiczne Nr 2/1995 

Wysoczańska A. Spojrzenie dziecka na zagadnienie umierania i śmierci. W: Przegląd 

Psychologiczny. Nr 3/1990 

Zakrzewska-Manterys E. Down i zespół wątpliwości. Warszawa 1995, WN Semper 

Dwumiesięcznik „Szkoła Specjalna” Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej 

Strony internetowe: Polski Związek Niewidomych, Polski Związek Głuchych





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

30g.+15g.=45g. 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07MPOW0102WCO 4 







METODYKA PRACY OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZEJ 

Methodology of Care/Educational Work 






dr ElŜbieta Zieja, mgr Jadwiga Szkoda 



I 15 30 — — — — 

II 15 30 — — — — 

1+1+1+1 


Student po zrealizowaniu godzin nauczania ujętych w programie metodyki pracy 

opiekuńczo-wychowawczej powinien posiadać określone kompetencje i umiejętności z 

zakresu: 

– organizacji i działalności opiekuńczo-wychowawczej realizowanej w określonych 

instytucjach opiekuńczo-wychowawczych z uwzględnieniem modernizacji tej 

działalności 

– zapoznanie się z warsztatem pracy opiekuna-wychowawcy 

– wskazania zasad, form, metod i technik wychowania opiekuńczego, aby w przebiegu 

procesu opiekuńczo-wychowawczego uzyskać jak najlepsze efekty pracy 

wychowawczej 

– gromadzenia wiedzy o osobowości wychowanków pod kątem ich moŜliwości 

intelektualnych, prawnych i zdrowotnych 

– poznawania i wspierania kontaktów podopiecznych ze środowiskiem rodzinnym, 

pobudzania aktywności w przygotowaniu do samodzielnego Ŝycia, aby odpowiednio 

prowadzić indywidualny plan rozwoju wychowanka 

– rozwijania wiedzy na temat poŜądanych przez opiekuna-wychowawcę dyspozycji 

kierunkowych i instrumentalnych 

Z zakresu umiejętności student powinien : 

– wykorzystać rozwinięte umiejętności interpersonalne w rozpoznawaniu i ocenianiu 

sytuacji wychowawczych i umiejętnym rozwiązywaniu problemów opiekuńczowychowawczych 

(nawiązywanie kontaktów, posługiwanie się językiem 

asertywnym,empatia) 

– planować pracę opiekuńczo-wychowawczą, prowadzić dokumentację (dziennik 

zajęć, indywidualny program pracy z dzieckiem, kartę pobytu dziecka, kartę do 

działań specjalistycznych, arkusz obserwacji) 

– wiązać teorię z działaniem praktycznym w dziedzinie opieki i wychowania 

– prowadzić zajęcia opiekuńczo-wychowawcze róŜnego typu i rodzaju 

– konstruować programy profilaktyczne, terapeutyczne pracy z dzieckiem i rodziną 

– wiązać opiekę nad dziećmi i młodzieŜą z opieką nad rodziną


Student rozpoczynając program nauczania z metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej 

powinien posiadać wiedzę z przedmiotów humanistycznych na poziomie liceum o profilu 

podstawowym. Ponadto powinien posiadać pewne predyspozycje i cechy postawy 

pedagogicznej jak: powołanie, talent pedagogiczny, okazywanie więzi emocjonalnej, 

twórczy styl pracy 


Metody 


1. WYKŁADY 

Wstęp do metodyki (metodyka a wiedza ogólna). Twierdzenia i dyrektywy metodyczne 

odnoszące się do działalności opiekuńczo-wychowawczej. Standardy w zakresie opieki i 

wychowania. System profilaktyki i opieki nad dziećmi i młodzieŜą. Osobowość 

wychowawcy a potrzeby podopiecznych. Autorytet wychowawcy, postawy pozytywne i 

negatywne Warsztat pracy opiekuna – wychowawcy. Metody, zasady i techniki poznawania 

ucznia. Obszary zdobywania wiedzy o dziecku. Analiza wychowanków pod względem 

moŜliwości intelektualnych, zdrowotnych i prawnych. Konwencja praw dziecka. Formy 

zastępczej opieki rodzinnej wobec dziecka, pozbawionego opieki rodziny własnej. 

Opiekuńcze funkcjonowanie instytucjonalnych form opieki nad dzieckiem osieroconym w 

zreformowanym systemie pomocy społecznej Funkcje i zadania dyrektora placówki 

opiekuńczo-wychowawczej 

2. ĆWICZENIA 

Analiza ustawy o Pomocy Społecznej w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. 

Rozwijanie umiejętności interpersonalnych u słuchaczy jak: empatia, poznanie własnej 

wartości, asertywność, poprawna komunikacja, radzenie sobie ze stresem, podejmowanie 

właściwych decyzji w trudnych sytuacjach ) Zapoznanie się z dokumentami zawartymi w 

teczce akt osobowych (wywiad środowiskowy , postanowienia sądowe, orzeczenia poradni 

psychologiczno-pedagogicznej).Aktywne metody pracy z dzieckiem Umiejętności pisania: 

charakterystyki dziecka, grupy, sporządzenie analizy przestrzeni Ŝyciowej dziecka 

(diagnoza), indywidualnego planu pracy z dzieckiem, analiza kart pobytu dziecka, 

sporządzenie arkusza obserwacji, tworzenia próbki kwestionariusza wywiadu, ankiety, 

techniki niedokończonych zdań.. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne. Warsztat pracy 

pedagoga szkolnego, placówki opiekuńczo-wychowawczej i poradni psychologicznopedagogicznej. 

Planowanie pracy w świetlicy szkolnej, środowiskowej i terapeutycznej. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 

1) Przedstawienie problematyki w literaturze 

2) Wybór metod i narzędzi badawczych 

3) Analiza badanego środowiska 

4) ZałoŜenia badawcze (cel i przedmiot badań) 

5) Badania wstępne 

6) Program naprawczy (korekcyjno-kompensacyjny) 

7) Badania kontrolne 

8) Zakończenie i wnioski z badań 

9) Bibliografia, aneks 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

1) ćwiczenia- forma ustna i pisemna 

– ocena ciągła, aktywność 

 

– kolokwium pisemne kończące kaŜdy semestr 

2) wykłady forma pisemna po I semestrze i forma ustna : egzamin końcowy 

obejmujący treści programowe ćwiczeń i wykładów 


Brągiel J Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawcza , Opole 1984 

Brągiel J. Badory. S. .Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie 

pomocy społecznej, Opole 2005 

Filipczuk H. Dziecko w placówce opiekuńczo – wychowawczej, Warszawa 1986 

Dąbrowski Z. Wprowadzenie do metodyki opieki i wychowania w domu dziecka 

Warszawa 1985 

Farword S. Toksyczni rodzice, Warszawa 1992 

Janowski A. Poznawanie uczniów, Warszawa 1975 

Łobocki M. Poszukiwaniu skutecznych form wychowania, Warszawa 1990 

Kolankiewicz M. (red) ZagroŜone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki, 

Warszawa 1998 

Kozak S. Sieroctwo społeczne, Warszawa 1986 

Raczkowska J. Kiedy rodzina zawiedzie, Warszawa 1987 

Wójcik M. Szczęśliwa rodzina, Warszawa 1994 

Sowisło, O warsztacie pracy nauczyciela-wychowawcy, Kraków 2001 

Zieja Z. Poradnik metodyczny dla wychowawców, Jelenia Góra 2003 


Gajewska G. Pedagogika opiekuńcza i jej metodyka Zielona Góra 2004 

Kamińska U. Zarys metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej w rodzinnych i 

instytucjonalnych formach wychowania , Katowice 2005 

Czajkowska I. Herda K. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole Warszawa 1998 

Czasopismo Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07MRES03WCO 7 







METODYKA PRACY RESOCJALIZACYJNEJ 

Methodology of Resocialisation 






mgr Jolanta Brejdak 



III 15 30 — — — — 

IV 15 30 — — — — 

1+2+3+1 


Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania powinien operować 

określoną aparaturą pojęciową i terminologiczną z zakresu metodyki pracy resocjalizacyjnej 

oraz dysponować wiedzą w zakresie: 

– zaleceń dotyczących pracy resocjalizacyjnej, 

– diagnozy resocjalizacyjnej, 

– postaw i dokonywania zmian w zakresie dominacji i integracji, 

– procedur związanych z doborem strategii i technik działań z uwzględnieniem metod 

pracy resocjalizacyjnej, 

– resocjalizacji w środowisku otwartym i zamkniętym a w tym znajomości specyfiki 

pracy w wymienionych środowiskach z uwzględnieniem metod pracy 

resocjalizacyjnej, 

– roli Sądów w profilaktyce i działalności resocjalizacyjnej, 

– programów resocjalizacyjnych w Polsce i na świecie, 

– konstruowania diagnozy resocjalizacyjnej, 

– konstruowania planów resocjalizacyjnych, 

– tworzenia cyklów programowych i zajęć dla grup resocjalizacyjnych , 

– umiejętności pracy metodą indywidualnych przypadków, metodą pracy grupowej i 

środowiskowej. 


Znajomość podstaw z zakresu pedagogiki i psychologii. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Podstawy teoretyczne procesu resocjalizacji. Zalecenia w metodyce pracy resocjalizacyjnej. 

Wpływ teorii naukowych na oddziaływania resocjalizacyjne. Ogólna teoria zachowania z 

uwzględnieniem zaburzeń osobowości i jej wpływu na przystosowanie społeczne. Postawy

– definicje, źródła, cechy, zmiany postaw. Strategie w procesie resocjalizacji. Procedury w 

procesie resocjalizacji. Techniki w procesie resocjalizacji. Metody pracy w resocjalizacji. 

Resocjalizacja w środowisku otwartym i zamkniętym – specyfika, podobieństwa i róŜnice. 

Działalność resocjalizacyjna kuratorów sądowych – teoria i praktyka. Podstawy prawne w 

resocjalizacji nieletnich i dorosłych. Rola Sądu w działalności resocjalizacyjnej. Zasady 

funkcjonowania instytucji ochrony prawnej. Oddziaływania resocjalizacyjne w środowisku 

zamkniętym z uwzględnieniem mechanizmów w sytuacji przymusu. Zasady 

funkcjonowania systemu penitencjarnego. Programy resocjalizacji w Polsce i na świecie. 

Profilaktyka w działalności resocjalizacyjnej. Resocjalizacja w aspekcie osiągnięć i poraŜek 

z uwzględnieniem współczesnych tendencji. Etyka w pracy resocjalizacyjnej. 

2. ĆWICZENIA 

Twierdzenia naukowe, zasady, reguły, dyrektywy w metodyce pracy resocjalizacyjnej. 

Opieka, terapia, wychowanie. Terapie behawioralne w resocjalizacji. Teorie 

psychodynamiczne w resocjalizacji. Teoria nauczania w wychowaniu resocjalizacyjnym. 

RóŜnice pomiędzy niedostosowaniem a demoralizacją. Zaburzenia zachowania i zalecenia 

metodyczne. Poczucie toŜsamości a postawy. Oddziaływania etio-, ergo-, egzotropowe w 

resocjalizacji. Rola antropotechniki i kulturotechniki w metodyce pracy resocjalizacyjnej. 

Techniki ukierunkowujące aktywność wychowanka. Techniki podtrzymujące aktywność 

wychowanka. Techniki intensyfikujące aktywność wychowanka. Części składowe diagnozy 

i sposób jej budowania. Metody techniki i narzędzia stosowane w diagnozie 

resocjalizacyjnej. Elementy procesu resocjalizacji w metodyce pracy resocjalizacyjnej. 

Indywidualny plan pracy resocjalizacyjnej w środowisku otwartym. Indywidualny plan 

pracy resocjalizacyjnej w środowisku zamkniętym. Metody pracy z indywidualnym 

przypadkiem w środowisku otwartym i zamkniętym. Metoda pracy grupowej w środowisku 

otwartym – Ośrodki Kuratorskie. Metoda pracy grupowej w środowisku zamkniętym. 

Metoda pracy środowiskowej – pomoc postpenitencjarna. Programy resocjalizacyjne – 

tworzenie cyklów tematycznych, elementy konstrukcji przykładowych konspektów zajęć 

dotyczących pracy z osobami podlegającymi resocjalizacji. Warsztat pracy kuratora 

sądowego. Warsztat pracy wychowawcy w zakładach izolacyjnych. Profilaktyka w 

działalności resocjalizacyjnej – rodzaje, zastosowanie, skuteczność. 


4. PROJEKT 

a/ Plan pracy w metodyce pracy resocjalizacyjnej. 

- sporządzanie narzędzi do zgromadzenia informacji niezbędnych do skonstruowania 

diagnozy resocjalizacyjnej, 

- analizowanie zebranych danych i sporządzenie diagnozy, 

- konstruowanie plany pracy z określonym przypadkiem z uwzględnieniem metod, 

strategii, procedur i technik resocjalizacyjnych. 

b/ Cykl programowy dla grupy resocjalizacyjnej. 

- wybór tematu cyklu z uwzględnieniem określonej grupy resocjalizacyjnej ( wiek, 

miejsce ), 

- konstruowanie celu głównego, celów operacyjnych i wynikających z nich 

poszczególnych tematów zajęć, 

- konstruowanie szczegółowych konspektów do poszczególnych zajęć, 

- przeprowadzenie wybranych zajęć w grupie wychowawczej w ramach odbywanych 

praktyk studenckich. 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna (projekt) 

inne: 

A/ ćwiczenia – forma ustna i pisemna 

- oceny cząstkowe śródsemestralne, 

- oceny z dwóch projektów, 

- kolokwium pisemne na zakończenie kaŜdego semestru obejmujące 

treści programowe ćwiczeń. 

B/ wykłady – forma pisemna –obejmująca treści programowe wykładów. 

C/ wykłady i ćwiczenia – forma ustna : egzamin końcowy – obejmujący 

treści programowe wykładów i ćwiczeń. 


1. L. Pytka – Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa 2000. 

2. S. Górski – Metodyka pracy resocjalizacyjnej. 

3. M. Konopczyński – Metody twórczej resocjalizacji. Warszawa 2006. 

4. Red. Z. Jasiński, D. Wiedlak – Wybrane problemy profilaktyki i resocjalizacji na tle 

porównawczym. Opole 2006. 

5. B. Urban – Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieŜy. Kraków 2000. 

6. L. Pytka – Teoretyczne problemy diagnozy w wychowaniu resocjalizacyjnym. 


7. Z.Ostrihanska, A Greczuszkin – Praca z indywidualnym przypadkiem w nadzorze 

kuratora sądowego. Lublin 2000. 

8. B.Stańdo – Kawecka – Prawne podstawy resocjalizacji. Zakamycze 2000. 

9. F. Kozaczuk – Optymalizacja oddziaływań resocjalizacyjnych w Polsce i w 

niektórych krajach europejskich. Rzeszów 2006. 


1. M. Heine – Wprowadzenie do metodyki kuratora sądowego dla nieletnich. Wrocław, 

1986 

2. D.śywicka – Funkcjonowanie człowieka w warunkach izolacji. Kalisz 1996. 

3. Makowski – Niedostosowanie młodzieŜy i jej resocjalizacja. 1994. 

4. Red. Z. Jasiński i I. Murdecka – Studia i rozprawy z resocjalizacji. Ople 2004. 

5. S. Przybyliński – Podkultura więzienna i wielowymiarowość rzeczywistości 

penitencjarnej. Kraków 2006. 

6. H. Machel – Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej – casus polski. Kraków 

2007. 

7. Półrocznik – Opieka – Terapia – Wychowanie. Pismo Metodyczno – Teoretyczne 

Poświęcone Problemom Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

90g.+120g.=210g. 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

09TERPED0102CO 2 







Pedagogical Therapy 

TERAPIA PEDAGOGICZNA 






mgr GraŜyna Witkowska, mgr Alicja Łukaszkiewicz 



I — 15 — — — — 

II — 15 — — — — 


Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania winien operować określoną 

terminologią pedagogiczną oraz dysponować podstawową wiedzą w zakresie: 

– przyczyn niepowodzeń w nauce czytania i pisania, 

– metod nauki czytania i pisania. 

– metod wspomagających ogólny rozwój dziecka 

– metodyki zajęć korekcyjno-kompensacyjnych i wyrównawczych dla dzieci ze 

specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania oraz uczeniu się matematyki, 

– przepisów prawa oświatowego regulujących sytuację ucznia ze specjalnymi 

potrzebami edukacyjnymi, 

Student po zrealizowaniu treści programowych winien opanować umiejętności: 

– rozpoznawania objawów trudności szkolnych wychowanków, w tym uczniów ze 

specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, 

– analizowania i interpretowania badań psychologicznych i pedagogicznych, 

– planowania pracy terapeutycznej, 

– podejmowania zabiegów profilaktycznych i korekcyjnych w stosunku do dzieci o 

nieharmonijnym, opóźnionym bądź zaburzonym rozwoju, 

– tworzenia warsztatu pracy wychowawcy – samodzielnego projektowania i 

wykonywania trwałych pomocy dydaktycznych do ćwiczeń usprawniających 

percepcję wzrokową, słuchową, do ćwiczeń w czytaniu i pisaniu oraz ćwiczeń 

ortograficznych 


Student podejmując realizację programu nauczania terapii pedagogicznej powinien posiadać 

wiedzę z zakresu liceum profilowanego o kierunku humanistycznym, bardzo dobrze znać 

zasady pisowni polskiej (fonetyczne, morfologiczne, historyczne i konwencjonalne). 


Metody 


1+1

1. WYKŁADY 

2. ĆWICZENIA 

Definicja terapii pedagogicznej. Zasady terapii pedagogicznej; czynniki wpływające na 

skuteczność działań terapeutycznych. Charakterystyka zaburzeń rozwojowych będących 

przyczynami niepowodzeń szkolnych. Dysleksja rozwojowa. Symptomy dysleksji 

rozwojowej w nabywaniu umiejętności szkolnych. Skala ryzyka dysleksji. Diagnoza 

dysleksji. Formy pomocy dla uczniów z dysleksją rozwojową i prawa uczniów z dysleksją 

w Polsce i na świecie. Nauka czytania; przegląd stosowanych metod. Formy ćwiczeń 

doskonalących umiejętność czytania i pisania. Dysgrafia. Przegląd ćwiczeń 

usprawniających poziom graficzny pisma. Dysortografia. Przegląd ćwiczeń zapoznających 

ucznia z zasadami języka polskiego. Dobór materiału ortograficznego do ćwiczeń. 

Dyskalkulia. Specyficzne i niespecyficzne trudności w uczeniu się matematyki. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 



inne: 

 

Wykonanie zestawu pomocy dydaktycznych. 


Bogdanowicz M. „Integracja percepcyjno-motoryczna teoria – diagnoza – terapia”, 

Warszawa 2000 

Bogdanowicz M. „Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym”, Warszawa 1985 

Bogdanowicz M. „Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie”, Gdańsk 2002 

Bogdanowicz M. Adryjanek A. „Uczeń z dysleksją w szkole – poradnik nie tylko dla 

polonistów” Gdynia 2004 

Gąsowska T. Pietrzak-Stępkowska „Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w 

czytaniu i pisaniu”, Warszawa 1984 

Gruszczyk-Kolczyńska E. „ Dziecięca matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z 

sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych” 

Sawa B. „JeŜeli dziecko źle czyta i pisze”, Warszawa 1975 

Gruszczyk-Kolczyńska E „Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 

matematyki”, Warszawa 1994 

Iwaszkiewicz E. Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci 

przedszkolnych; Jastrząb J. Usprawnienie funkcji percepcyjno-motorycznych dzieci 

dyslektycznych; Jastrząb J. Gry i zabawy w terapii pedagogicznej, Warszawa 2002 

Jak pomóc dziecku z dysortografią. Poradnik metodyczny pod redakcją Wandy Turewicz, 

Zielona Góra 2002 

Kujawa E. Kurzyna M. „Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami 

w czytaniu i pisaniu” Warszawa 1998 

Nartowska H. „Opóźnienia i dysharmonie rozwoju dziecka”, Warszawa 1980

Spionek H. „Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne”, Warszawa 1981 

„Terapia pedagogiczna. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego dzieci” Tom I pod red. Ewy 

Małgorzaty Skorek, Kraków 2005 

„Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć” 

Tom II pod red. Ewy Małgorzaty Skorek, Kraków 2005 

Saduś Z. „ Jak pomóc uczniowi w nauce ortografii”: Charakterystyka trudności. Ćwiczenia 

profilaktyczne i korekcyjne. Oceny umiejętności ortograficznych. Poradnik dla nauczycieli i 

rodziców. Z elementami terapii pedagogicznej, Opole2003 

Saduś Z. Zeszyty ćwiczeń do nauki ortografii. 

Zakrzewska B. „Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń”, Warszawa 1996 


Balejko A. „Jak pokonać trudności w mówieniu czytaniu i pisaniu”, Białystok 1999 

Bogdanowicz M. „O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu – 

odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli”, Lublin 1994 

Gawdzik W. (Profesor Przecinek) „Ortografia na wesoło i na serio”, Warszawa 2000 

„Księga zagadek 3880 zagadek dla młodszych i starszych dzieci” wybór i opracowanie 

Skorek E.M. Kraków 2002 

Pętlowska H. „PrzezwycięŜanie trudności w czytaniu i pisaniu”, Kraków 1999 

Zagadki dla najmłodszych – wybór i opracowanie Stec J. Kielce 1992 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji


38 KARTA PRZEDMIOTU 07SOCJOT0102 

CO 







Sociotherapy 

SOCJOTERAPIA 






mgr Alicja Łukaszkiewicz 


Liczba 

punktów 

2 


I — 15 — — — — 

II — 15 — — — — 


Po zrealizowaniu zajęć z przedmiotu, student winien posługiwać się terminologią z obszaru 

socjoterapii oraz dysponować wiedzą z zakresu: 

• istoty socjoterapii jako procesu grupowego oraz metody terapeutycznej, 

• tworzenia grupy socjoterapeutycznej: 

a. rekrutacja uczestników, 

b. budowanie relacji, 

c. komunikacja w grupie, 

d. zasady funkcjonowania, 

• przebiegu procesu grupowego: 

a. struktury grupy, 

b. faz Ŝycia grupy, 

c. dynamiki procesu grupowego, 

• identyfikacji sposobów funkcjonowania w grupie poszczególnych jej członków (role 

grupowe, wzajemne relacje), 

• rozpoznawania i pracy z sytuacją trudną w grupie: 

a. oporem grupy, 

b. konfliktem w grupie, 

c. zjawiskiem przeniesienia i przeciwprzeniesienia, 

d. trudnymi uczestnikami w grupie, 

• metod, technik i narzędzi stosowanych podczas zajęć socjoterapeutycznych, 

• budowania scenariuszy zajęć socjoterapeutycznych z uwzględnieniem charakteru grupy, 

• predyspozycji osobowościowych, postawy, roli socjoterapeuty, 

• programów socjoterapeutycznych 

Po zrealizowaniu zajęć z przedmiotu zakłada się, iŜ student będzie dysponował 

umiejętnościami w zakresie: 

• stworzenia grupy socjoterapeutycznej, 

1+1

• tworzenia scenariuszy do zajęć socjoterapeutycznych, 

• wykorzystywania podczas zajęć róŜnego rodzaju metod, technik i narzędzi, 

• dostosowania scenariuszy zajeć do potrzeb grupy, 

• plastycznego podejścia do pracy z grupą, 

• prowadzenia zajęć socjoterapeutycznych, 

• analizowania na bieŜąco sytuacji w grupie z umiejętnością rozpoznawania bieŜących 

potrzeb i konfliktów, 

• pracy z oporem grupy, tzw. trudnym klientem oraz konfliktem, 

• oceny przebiegu procesu grupowego, efektów pracy – dokonywania ewaluacji, 

• analizy trudności i postępów poszczególnych członków w grupie, 

• współpracy i superwizji w zakresie tworzenia i prowadzenia grupy socjoterapeutycznej. 


Istotnym jest, aby student przystępujący do realizacji programu z zakresu socjoterapii 

posiadał podstawowe umiejętności w zakresie komunikacji, chęć i wolę współpracy z 

innymi, otwartość i gotowość do bycia w grupie. W przeciwnym razie koniecznym będzie 

przejście przez studenta treningu umiejętności społecznych. 


Metody 


1. WYKŁADY 

2. ĆWICZENIA 

Mają charakter warsztatowy, prowadzone są metodami psychoaktywnymi, wymagającymi 

duŜego zaangaŜowania oraz intensywnej pracy studenta podczas zajęć. 

Semestr I: 

Historia i współczesne podejście do socjoterapii. Pojęcia w socjoterapii. Istota socjoterapii. 

Dla kogo grupy socjoterapeutyczne – tworzenie grupy, normy grupowe 

i zasady 

ich stosowania. Proces grupowy – planowanie przebiegu procesu w socjoterapii. 

Charakterystyka grupy oraz poszczególnych jej członków. Trudności w procesie grupowym 

– opór, konflikty, trudny klient. Rytuały w pracy socjoterapeutycznej. Poznanie metod, 

technik, narzędzi w pracy z grupą – wizualizacja, relaks, zabawa, metafora, rysunek, scenki, 

dramy, praca indywidualna, praca grupowa. Tworzenie scenariuszy zajęć w zaleŜności od 

potrzeb uczestników zajęć. 

Semestr II: 

Przygotowywanie scenariuszy do zajęć socjoterapeutycznych z uwzględnieniem etapu 

procesu grupowego oraz charakteru grupy: 

– prowadzenie przez studentów poszczególnych zajęć socjoterapeutycznych w oparciu o 

grupę studencką, 

– dokonywanie analizy przebiegu zajęć z uwzględnieniem mocnych i słabych stron, 

– ocena przez studentów bycia w roli socjoterapeuty (sukcesy i trudności), 

– ewaluacja przebiegu poszczególnych zajęć od strony uczestnika (samopoczucie, 

trudności, postęp), 

– wizyta w MłodzieŜowym Ośrodku Socjoterapii. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 



śródsemestralne pisemne testy kontrolne





egzamin ustny 



inne: Przygotowanie zajęć warsztatowych 

Ze względu na charakter zajeć (zajęcia warsztatowe, prowadzone metodami 

psychoaktywnymi) w ocenie końcowej istotne są takie elementy jak: 

- aktywność własna studenta – udział w proponowanych ćwiczeniach i 

doświadczeniach, 

 

- kreatywność oraz przygotowanie i prowadzenie fragmentów zajęć, 

- przygotowanie do zajęć (materiały, strój, gotowość do pracy), 

- refleksyjność oraz wyciąganie przez studentów wniosków oraz 

formułowanie spostrzeŜeń, 

znajomość przedmiotu zaczerpnięta z polecanej literatury 


Mackenzi R. i wsp. – „Podstawy terapii grupowej”; Gdańskie Wydawnictwo 

Psychologiczne; Gdańsk 2000, 

Sawicka K. – „Socjoterapia”; Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno- 

Pedagogicznej; Warszawa 1999, 

Sobolewska Z. – „Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieŜy – zasady projektowania 

zajęć”; Wydawnictwo OPTA; Warszawa 1993, 

Strzemienieczny J. – „Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieŜy”; Polskie 

Towarzystwo Psychologiczne; Warszawa 1993, 

Vopel K. W. – „Warsztaty – skuteczna forma nauki” Wydawnictwo Jedność; Kielce 2004, 

Vopel K.W. – „Zabawy interakcyjne” cz. 1 do 6; Wydawnictwo Jedność; Kielce 1999. 


Barker P. – „Metafory w psychoterapii”; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; Gdańsk 

2000, 

Day J. – „Twórcza wizualizacja dla dzieci”; Wydawnictwo Zysk i s-ka; Poznań 1997, 

Gould P. i wsp. – „Rysunek w psychoterapii”; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 

Gdańsk 1999, 

Koduson H. Schaefer Ch. – „Zabawa w psychoterapii”; Gdańskie Wydawnictwo 

Psychologiczne; Gdańsk 2001, 

Molicka M. – „Bajki terapeutyczne dla dzieci”; Wydawnictwo Maria Molicka; Leszno 

1998. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PATS03WCO 2 







Social Pathologies 

PATOLOGIE SPOŁECZNE 






dr Leszek Albański, mgr Stanisław Gola 






pojęciową i terminologią specjalistyczną oraz dysponować wiedzą w zakresie: 

– podstawowych związków zachodzących między normą a patologią, 

niedostosowaniem oraz profilaktyką, 

– wybranych zjawisk patologii społecznej, 

– profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną patologiczną w Polsce i krajach UE, 

– wybranych torii naukowych wyjaśniających zjawiska patologii społecznej, 


– ukazanie sposobów diagnozowania przypadku 

– konstruowania programów profilaktycznych 

– przygotowanie do działalności profilaktycznej i resocjalizacyjnej z jednostką 

zaburzoną. 

– wykorzystywania metod pracy opiekuńczo wychowawczej i resocjalizacyjnej, 

– integrowania wiedzy dotyczącej opieki w zakresie nauk społecznych, 

– dostrzegania i formułowania problemów związanych ze zjawiskami patologii 

społecznych, tworzenia hipotez oraz projektowania i prowadzenia badań, 

interpretowania uzyskanych danych i wyciąganie konstruktywnych wniosków, 

– samodzielnego, kreatywnego myślenia i działania, podejmowania trafnych decyzji. 


Student powinien dysponować podstawową wiedzą z zakresu pedagogiki ogólnej, 

pedagogiki opiekuńczej, pedagogiki resocjalizacyjnej, teorii wychowania, socjologii 

wychowania, oraz psychologii zwłaszcza rozwojowej. 


Metody 


1. WYKŁADY 

– Norma a patologia społeczna. 

– Modele zdrowej osobowości a przystosowanie społeczne.

– Wybrane teorie wyjaśniające zjawiska patologii społecznej. 

– Determinanty ciągłości zaburzeń antyspołecznych. patologii rodziny (rodzina 

dysfunkcyjna, zjawisko przemocy rodzinnej). 

– Zjawisko agresji i przemocy w szkole (pedagogiczne sposoby rozwiązywanie 

problemu). 

– Wybrane zagadnienia patologii w zakładzie karnym. Podkultura więzienna. 

– Bezdomność – Ŝycie „menela” z wyboru czy jednostki marginalizowanej. 

– Alternatywne orientacje stylu Ŝycia czy patologie społeczne. 

– Społeczne uwarunkowania, realizacja i ewaluacja oddziaływań profilaktycznych 

(kierunki i zadania profilaktyki społecznej, rozwój programów profilaktycznych w 

Polsce, prezentacja wybranych przykładów europejskich programów 

psychoprofilaktycznych). 

2. ĆWICZENIA 

– Problemy alkoholizmu i nikotynizmu dzieci i młodzieŜy (przyczyny, skutki, 

profilaktyka i wspomaganie pedagogiczne). 

– Rodzaje środków psychoaktywnych i sposoby ich oddziaływania na organizm. 

– Profilaktyka uzaleŜnień w szkole (szkolny program profilaktyki, analiza wybranych 

programów profilaktycznych, realizacja własnych projektów). 

– Przemoc we współczesnym-świecie (przemoc w rodzinie, Zespół Maltretowanego 

Dziecka, przemoc na stadionach sportowych, mobbing w zakładzie pracy). 

– Przyczyny i uwarunkowania przemocy w szkole. 

– Prostytucja nieletnich, dewiacje seksualne (formy i etiologiczne aspekty prostytucji, 

patologia młodzieŜy zamieszkującej pogranicze – problem prostytucji i pedofilii, 

profilaktyka przemocy seksualnej wśród młodzieŜy). 

– Zjawiska samobójstw wśród młodych ludzi. Negatywne grupy wyznaniowe. Atlas 

subkultur młodzieŜowych (punki, sataniści, blokersi, szalikowcy). 

– Przestępczość nieletnich – rozpoznanie zjawiska, diagnozowanie i profilaktyka. 

– Podkultura więzienna. 

– Ciemna strona Internetu – uzaleŜnienia i inne niebezpieczeństwa. Terroryzm (ogólne 

zasady wobec zagroŜeń, jak postępować w trakcie operacji antyterrorystycznej). 

– Alternatywne style-Ŝycia czy patologie społeczne (m. in. bluzgi czy nowomowa, 

konkubinat). 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: projekt 


Aftab P. (2003), Internet a dzieci. UzaleŜnienia i inne niebezpieczeństwa Prószyński i Ska. 

Warszawa

Gaś Z. B. (2000), Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej 

interwencji. UMCS. Lublin 

Hołyst B. (2001), Nowe oblicza terroryzmu. Problemy Alkoholizmu nr4 

Kawula S., Machel H. (2001), Podkultury młodzieŜowe w środowisku szkolnym i 

pozaszkolnym, Marszałek. Toruń 

red. Margasiński A. Zajęcka B. (2000) Psychopatologia i psychoprofilaktyka. Impuls 

Kraków. 

Nowak W. (1995), Sekty w Polsce a młodzieŜ. Olsztyn 

Pacewicz A. (1993), O przemocy wobec dzieci. Warszawa 

Podgajna-Kuśmierek M. (2003), Pedofilia. Zarys zagadnienia Impuls. Kraków 

Pytka L. (2001), Pedagogika resocjalizacyjna. APS. Warszawa. 

red. Albański L. (2001), Profilaktyka i wspomaganie pedagogiczne rodziny. KK Jelenia Góra 

red. Moczuk E. (2002), Czy patologia społeczna?. U.Rz. Rzeszów 

red. Urban B. (1998), Problemy współczesnej patologii społecznej. UJ Kraków 

red.. Nowak. A, Wysocka E. (2001), Problemy i zagroŜenia społeczne we współczesnym 

świecie. Elementy patologii społecznej i kryminologii. UŚ Katowice 

red. KozaczukF., Radochoński M. (2000), Aktualne problemy pedagogiki resocjalizacyjnej i 

patologii społecznej. WSP. Rzeszów 

Radochoński M. (2001), Podstawy psychopatologii dla nauczycieli. WSP. Rzeszów 

red. Margasiński A. Zajęcka B. (2000) Psychopatologia i psychoprofilaktyka. Impuls 

Kraków 

red. KozaczukF., Urban B. (2001), Profilaktyka i resocjalizacja młodzieŜy WSP. Rzeszów. 

red. Urban B. (1998), Problemy współczesnej patologii społecznej. UJ Kraków 

Szczęsny W. (2003), Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki. 

śak. Warszawa 

Urban B. (2000), Zachowanie dewiacyjne młodzieŜy. UJ Kraków 

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 X 1982 

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 26 X 1982 

Wallace P. (2003), Psychologia internetu. Rebis. Poznań 


Olveus D. (1998), Lobbing – fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Warszawa 

Cekiera Gz. (2001), Ryzyko uzaleŜnień. TN KUL Lublin 

Hollin C, i inni (2004) Przestępczość wśród młodzieŜy. GWP. Gdańsk 

Imieliński K. (1990), Manowce seksu. Prostytucja. Warszawa 

Jakubowska H. (1999), Promocja zdrowia i profilaktyka uzaleŜnień. Przewodnik 

nauczyciela 

szkoły podstawowej i gimnazjum. PWN Warszawa 

Jarosz M, (1997), Samobójstwa. Warszawa 

Machel H. (1994), Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej. UG, Gdańsk 

Pospiszyl I. (1997), Przemoc w instytucjach opiekuńczo- wychowawczych. Warszawa 

Pospiszył I. (1995), Przemoc w rodzinie. Warszawa 

red. Dymek-Balcerek (2000) Patologie zachowań społecznych. Radom 

SeLigmanM., WolkerE., Roshenan D., (2003), Psychopatologia. Zyski Ska Poznań 





Uwagi 

Data aktualizacji 


tel. (075) 64 53 308

SPECJALIZACJA: 

terapia kompensacyjna 

40. Język migowy 

41. Turystyka i rekreacja 

42. Wybrane zagadnienia z kulturoterapii: arteterapia 

43. Wybrane zagadnienia z kulturoterapii: biblioterapia 

44. Wybrane zagadnienia z kulturoterapii: ergoterapia 

45. Wybrane zagadnienia z kulturoterapii: muzykoterapia 

46. Wybrane zagadnienia z kulturoterapii: pedagogika 

zabawy 

47. Wybrane zagadnienia z prawa w zakresie opieki 

i resocjalizacji 

48. Logopedia 

49. Profilaktyka niedostosowania społecznego 

50. Dogoterapia 

51. Rozwój psychoseksualny dzieci i młodzieŜy

Liczba 


punktów 

07MIG05CF 3 







Sign Language 

JĘZYK MIGOWY 






mgr Teresa Neumann 



V 10 20 — — — — 1+2 


Student po zrealizowaniu programu nauczania winien dysponować podstawowa wiedzą w 

zakresie : 

ogólnej problematyki inwalidztwa 

podstawowych zasad porozumiewania się w systemie językowo-migowym 

odczytywania komunikatów gestograficznych, opisów słownych oraz ilustracji 

znaków migowych 

upowszechniania integracji społecznej oraz uznania praw osób niepełnosprawnych. 

W wyniku realizacji zagadnień programowych student powinien opanować umiejętności: 

precyzyjnego posługiwania się znakami daktylograficznymi 

precyzyjnego posługiwania się znakami ideograficznymi 

prawidłowego odczytywania komunikatów gestograficznych na poziomie 

podstawowym 

prostego kontaktu z osobą niesłyszącą 


Student podejmując realizację nauczania języka migowego powinien dysponować 

podstawową wiedza w zakresie języka polskiego /w tym alfabet, części zdania części mowy, 

matematyki, liczebniki główne i porządkowe oraz podstaw anatomii /budowa dłoni/. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Liczebniki główne i porządkowe. Znaki i zasady uzupełniające uczenia się daktylografii. 

Zbieranie wywiadu rodzinnego /określenie członków rodziny , adresu zamieszkania/ . 

Nawiązywanie kontaktu osobistego. 

Znaki migowe określające sposoby zachowania się w szkole. 

Pojęcia dotyczące : pór dnia ,kierunków ,umiejscowienia, podstawowych barw / . 

Poznanie znaków określających chorobę i niepokojące objawy. 

2. ĆWICZENIA

Ogólna problematyka inwalidztwa. Przyczyny i konsekwencje głuchoty. Wskazówki 

praktyczne do posługiwania się językiem migowym. Teorie daktylografii. Technika 

uczenia się daktylografii. Polski alfabet palcowy (znaki statyczne). Polski alfabet palcowy 

(z. dynamiczne) Liczebniki główne i porządkowe. Znaki i zasady uzupełniające 

daktylografię. Oznaczenia specjalne w opisach słownych i graficznych znaków migowych. 

Znaki ideograficzne dotyczące tematów: – kim jesteś ?, – czy mnie rozumiesz ?, – 

grzecznościowe i zastosowanie ich w zdaniach. Zbieranie wywiadu rodzinnego /określenie 

członków rodziny , adresu zamieszkania/ . Nawiązywanie kontaktu osobistego. Podstawowe 

pojęcia określające: 

- kierownictwo, samorząd, regulamin, potrzebne przybory i dokumenty, sposoby uczenia 

się. 

Podstawowe pojęcia z przedmiotów szkolnych. Znaki określające oceny w szkole. Znaki 

migowe określające sposoby zachowania się w szkole. Poznanie znaków określających czas 

i zastosowanie ich w zdaniach / - miesiące,- pory roku,- dni tygodnia , godziny , minuty /. 

Pojęcia dotyczące : pór dnia ,kierunków ,umiejscowienia, podstawowych barw / . Znaki 

określające podstawowy sprzęt w mieszkaniu. Czynności Ŝycia codziennego w domu i 

dotyczące potrzeby czystości. Poznanie znaków określających chorobę , niepokojące 

objawy oraz zastosowanie ich w zdaniach. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: końcowe zaliczenie (prezentacja w języku migowym) 


- Szczepankowski B.: ,,Język migany w szkole” cz. I , Warszawa WSiP 2000 r. 

- Hendzel J. K.: ,,Słownik polskiego języka miganego” Olsztyn WSiP 2001 r. 

- Hoffman B.: ,,Surdopedagogika. Zarys Problematyki ” Warszawa WSiP 1987 r. 


- Szczepankowski B.:,,Język migowy. Pierwsza pomoc medyczna” Warszawa CEM 1996 r 

- Szczepankowski B.: ,,Język migowy w zakładzie pracy” Warszawa WSiP 1992 r. 

- Pietrzak K.W. : ,,Język migowy dla pedagogów ” Warszawa WSiP 1992 r. 

- Szczepankowski B.: ,,Język migany w szkole”cz. II i III, Warszawa WSiP 2000 r. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07TRTC06WCF 2 







Tourism and Recreation 

TURYSTYKA I REKREACJA 





Wydział Przyrodniczy, Zakład Wychowania Fizycznego 

mgr Jacek Falkenberg, mgr Ewa Kiraga-Wójcik 



VI 15 15 — — — — 1+1 


Po zrealizowaniu zajęć z przedmiotu, student powinien samodzielnie zorganizować 

wycieczkę turystyczno krajoznawczą (opracować kartę wycieczki, regulamin , dobrać trasę 

do moŜliwości uczniów sporządzić pełną dokumentacje nie zapominając o zasadach 

bezpieczeństwa),umiejętnie korzystać z map i przewodników turystycznych, posiadać 

podstawową wiedzę z zakresu terenoznawstwa. 

Inną formą organizacji czasu wolnego jaką powinien opanować student po realizacji 

programu jest umiejętność organizacji festynu sportowo-rekreacyjnego. 


Istotnym elementem powinna być chęć zdobywania nie tylko wiedzy teoretycznej ale 

równieŜ nabywanie umiejętności praktycznych. 


Metody 


1. WYKŁADY 

• Rola rekreacji fizycznej w Ŝyciu człowieka 

• Rekreacja i turystyka w Polsce 

• Wychowawcze efekty działalności krajoznawczo turystycznej 

• Rola zajęć krajoznawczo-turystycznych w placówkach opiekuńczo-krajoznawczych 

• Zdrowotne funkcje turystyki 

2. ĆWICZENIA 

• Pojęcie turystyki i jej rodzaje 

• Metodyka organizacji imprez turystycznych 

• Terenoznawstwo 

• Metodyka organizacji imprez rekreacyjnych 

• Wycieczka (praktyczna forma zajęć) 


4. PROJEKT

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: Ze względu na charakter zajeć (organizacja wycieczki turystycznokrajoznawczej) 

w ocenie końcowej istotne są takie elementy jak: 

- aktywność własna studenta 

 

- przygotowanie do zajęć 

- świadomość wywiązania się z powierzonych zadań 

znajomość przedmiotu 


1. Denek K.: Poradnik dla organizatorów wycieczek szkolnych. Kraj Warszawa 1985 

2. Denek K.: Poznawczo-wychowawcze aspekty działalności krajoznawczo-turystycznej 

we współczesnej szkole. IKN Koszalin 1981 

3. Denek K.: Wakacyjne wędrówki młodzieŜy szkolnej. WAM Warszawa 1985 

4. Krajoznawstwo i turystyka w szkole. Praca zbiorowa pod red. T. ŁoboŜewicza 

WsiP Warszawa 1982 

5. ŁoboŜewicz T., Raczek J.: Poradnik młodzieŜowego organizatora turystyki PTTK. 

Kraj Warszawa 1987 

6. ŁoboŜewicz T.: Bezpieczeństwo i higiena w turystyce. Kraj Warszawa 1992 

7. Przecławski K.: Turystyka a wychowanie. Nasz Księgarnia Warszawa 1973 

8. Toczek-Werner S.: Podstawy turystyki i rekreacji. Warszawa 2001 

9. Albański L.: Profilaktyka niedostosowania społecznego, artykuł Gola S.: MoŜliwości 

wykorzystania krajoznawstwa i turystyki w ośrodkach szkolno – wychowawczych. 

Jelenia Góra 2006 

10. Zieja Z.: Poradnik metodyczny dla wychowawców, artykuł Gola S.: Krajoznawstwo i 

turystyka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, Jelenia Góra 2003 


Zuchora K.: Wychowanie w kulturze fizycznej. MAW Warszawa 1980 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07ARTE05WCF 2 







WYBRANE ZAGADNIENIA Z KULTUROTERAPII: 

ARTETERAPIA 

Selected Issues of Culture Teraphy: Art. Therapy 






mgr Krystyna Morman, dr Fryderyk Drejer 



V 15 20 — — — — 1+1 


Student po zrealizowanych zajęciach winien operować wiedzą w zakresie: 

a). Wiadomości 

- znaczenie arteterapii w rozwoju osobowości człowieka 

- róŜne materiały i narzędzia do działalności plastycznych 

- róŜnorodne techniki plastyczne i kierunki w sztuce 

- sposoby oceniania i eksponowania prac plastycznych 

b). Umiejętności – student powinien: 

- rozróŜniać techniki plastyczne, właściwe materiały i narzędzia potrzebne do 

wykonania pracy wybraną techniką 

- rozróŜniać dziedziny sztuk plastycznych (malarstwo, rysunek, rzeźba, architektura, 

grafika, sztuka uŜytkowa) 

- wybrać techniki plastyczne o duŜych walorach terapeutycznych, dostosować je do 

poziomu psychicznego i fizycznego podopiecznych 

- wykonać określone w programie prace z zakresu niektórych technik plastycznych 

- rozróŜniać barwy chromatyczne, achromatyczne, podstawowe, pochodne, ciepłe, 

zimne, kontrastowe, dopełniające 

- rozróŜniać niektóre kierunki w sztuce (kubizm, abstrakcjonizm, impresjonizm, 

realizm, dadaizm, surrealizm, pop-art., op-art.) 

- właściwie organizować warsztat pracy (ład, porządek, bezpieczeństwo) 



Metody 


1. WYKŁADY 

1. Arteterapia jako istotny element kształtowania osobowości człowieka

2. RóŜne dziedziny sztuki oraz moŜliwości wykorzystania ich w arteterapii 

3. Sztuki plastyczne – ich zastosowanie w arteterapii 

4. Niektóre kierunki w sztuce i ich walory terapeutyczne 

5. Bogactwo technik plastycznych tradycyjnych i niekonwencjonalnych 

6. Materiały i narzędzia do działalności plastycznej, sposoby ich wykorzystania 

7. Podstawowe wiadomości o barwach 

8. Światowej sławy artyści plastycy, największe muzea świata, walory terapeutyczne 

kontaktu z dziełami sztuki 

2. ĆWICZENIA 

a) Techniki malarskie: 

- malowanie plakatówką, plakatówką z klejem 

- akwarelą 

- akrylami 

- farbami do szkła 

- flamastrami, mazakami 

- kredkami ołówkowymi 

- kredkami olejnymi 

- kredkami świecowymi 

- kredkami akwarelowymi 

- pastelami suchymi 

b) Techniki rysunkowe: 

- rysowanie ołówkiem 

- rysowanie piórkiem 

- rysowanie patykiem na klejówce 

- rysowanie świecą 

- wydrapywanki(czarno-biała, kolorowa) 

- nitką, sznurkiem, paskami papieru 

d) Techniki powielane – graficzne 

- monotypia 

- stemple z ziemniaka, gumy 

- odbijanie gazą lub tiulem 

e) Modelowanie, formowanie przestrzenne 

- lepienie z gliny 

- lepienie z origami, plasteliny 

- lepienie z masy solnej, papierowej i gipsu 

- papieroplastyka 

- origami 

- formowanie z materiałów róŜnych (drut, sznurek papierowy, szmatki, patyczki) 

- kompozycje przestrzenne z róŜnych papierów 

f) Wycinanki 

- z kolorowych papierów 

- z kolorowych tektur 

- ze szmatek 

- z gazet (collage) 

g) Wydzieranki 

h) WitraŜe z papieru 

i) Przygotowanie prac do wystawy 

- wykonanie róŜnego rodzaju ramek, stojaków „sztalug” 

- wykonanie wystawy prac – wernisaŜ


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. Arciszewska – Binebesel – Arteterapia szczęśliwy świat tworzenia , Wydawnictwo 

BEA Toruń 2003 

2. Brian Bagnal – Jak rysować i malować , Wydawnictwo PENTA, Warszawa 1993 

3. Jabłońska Anna – Zabawy Plastyczne, Wydawnictwo KDC, Warszawa 2005 

4. Kalbarczyk Anna – Zabawy ze sztuką, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2005 

5. Kataryńczuk Mania – Metody i formy terapii sztuką, Uniwersytet Zielonogórski, 


6. Konieczna E. – Arteterapia w teorii i praktyce ,Oficyna Wydawnicza Impuls, 

Kraków 2003 

7. Lewicka Janina – 100 technik plastycznych, Nasza Księgarnia, Warszawa 1996 

8. Malinowska K. – Techniki pracy w terapii zajęciowej, Wydawnictwo PZWL, 

Warszawa 1982 

9. Trojanowska Anna – Dziecko i plastyka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 

Warszawa 1983 


1. Cerutti Nave Patrizia – Kwiaty z papieru – Świat Ksiązki, Warszawa 2006 

2. Cieśla Hanna – Modelowanie z masy solnej i innych materiałów, 

Wydawnictwo Bauer Weltbild Media, Warszawa 2005 

3. Dziamska Dorota – Magiczne trójkąty – Wydawnictwo BIS, Warszawa 2004 

4. Hudova Marcela – Decoupage – Wydawnictwo RM, Warszawa 2005 

5. Jabłońska Anna – Kwiaty z bibułki – Wydawnictwo Bauer Weltbild Media, 

Warszawa 2007 

6. Nitschowski Ilse – Dziecinnie proste origami – Wydawnictwo BIS, 

Warszawa 2000 

7. Plomer Limos Anna – Masa papierowa – Wydawnictwo Jedność 2006 

8. Świader Dąbrowa Joanna – KolaŜ – Wydawnictwo Bauer Bauer Weltbild 

Media, Warszawa 2006 

9. Zülval Aytüre Scheele – Origami – Wydawnictwo Marba Crown LTD, 

Warszawa 1992 





tel. (075) 64 53 308

Uwagi 


Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07BIBLO1CF 2 








BIBLIOTERAPIA 

Selected Issues of Culture Teraphy: Bibliotherapy 






dr Edyta Tuz-Jurecka 





Celem ogólnym nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z pojęciem biblioterapii 

jako jednej z metod terapeutycznych oraz z podstawowa wiedza w zakresie : 

– celów i zadań biblioterapii, 

– metodyki biblioterapii, 

– organizacji warsztatów terapeutycznych, 

– znajomości literatury wykorzystywanej w biblioterapii, 

W wyniku zorganizowanego procesu kształcenia student powinien: 

– mieć rozeznanie w literaturze terapeutycznej, 

– umieć konstruować modele postępowania biblioterapeutycznego, 

– praktycznie wykorzystywać dramę w biblioterapii, 


Student przystępując do realizacji programu nauczania z biblioterapii powinien 

wykazać się znajomością literatury na poziomie liceów ogólnokształcących. A takŜe 

dysponować pewną wiedzą na temat wydarzeń w kulturze medialnej. Ponadto 

powinien posiadać pewne cechy osobowościowe jak, empatia i zdolność do tolerancji. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Definicje biblioterapii. Podział literatury terapeutycznej. Biblioterapia jako dziedzina 

interdyscyplinarna. Metodyka biblioterapii osób chorych, uzaleŜnionych od alkoholu, 

środków psychoaktywnych, niedostosowanych społecznie. 

2. ĆWICZENIA 

Definicja, cele i zadanie biblioterapii .Podział literatury terapeutycznej. Metodyka 

biblioterapii osób niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo. Zastosowanie bajek 

terapeutycznych. Drama w biblioterapii.. Scenariusze i konspekty zajęć w

iblioterapii. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

 


• oceny śródsemestralne/cząstkowe/, 

• kolokwium pisemne końcowe /styczeń / - obejmujące treści 

programowe ćwiczeń, 

2/ wykłady – forma pisemna – obejmująca treści programowe 

wykładów, 


Borecka I, Ippoldt L. Co czytać, aby łatwiej radzić sobie w Ŝyciu, czyli wprowadzenie do 

biblioterapii, Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i 

Bibliotekarzy, Wrocław 1998. 

Borecka I. Terapia czytelnicza w procesie dydaktyczno – wychowawczym w szkołach 

masowych i specjalnych, Wałbrzych 1994. 

Molicka M. Bajkoterapia, Media Rodzina, Poznań 2002. 

Tomasik E. Zagadnienia pedagogiki specjalnej w literaturze, Przewodnik 

bibliograficzny cz. I i II , WSPS, Warszawa 1992. 

Tomasik E. Czytelnictwo i biblioterapia w pedagogice specjalnej, WSPS, Warszawa 

1994. 

Way B. Drama w wychowaniu dzieci młodzieŜy, WSIP S.A. Wydawnictwo Szkolne i 

Pedagogiczne 1997. 


Dodziuk A. Pokochać siebie, Intra, Warszawa 1992. 

Skotnicka G. Terapeutyczna funkcja literatury, Materiały z konferencji Wałbrzych 27 - 

28.IV 1993, Wałbrzych 1994. 

Czasopisma : 

Biblioterapeuta, Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutów. 

Drama, Przewodnik dla nauczycieli i wychowawców.





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07ERGO06WCF 2 








ERGOTERAPIA 

Selected Issues of Culture Teraphy: Occupational Therapy 






mgr Władysław Morman, dr Fryderyk Drejer 

Formy zajęć, liczba godzin I punktów ECTS 


VI 15 20 — — — — 1+1 



a). Wiadomości realizowane przez róŜne typy zadań technicznych: 

- technologiczne – polegające na przetwarzaniu materiałów (papier, karton, drewno, 

metal, tkaniny) 

- eksploatacyjno – konserwacyjne dotyczące posługiwania się narzędziami i 

urządzeniami technicznymi 

- montaŜowe – obejmujące składanie części w gotowy eksponat 

- informatyczne (graficzne) obejmujące czynne posługiwanie się znakami i 

symbolami informacji technicznej 

- ocenę wykonanej pracy, jej wartości estetyczne i praktyczne 

b). Umiejętności 

- utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy 

- współodpowiedzialność za końcowy efekt pracy zespołowej 

- tworzenie własnych oryginalnych pomysłów, bardziej praktycznych konstrukcji 

i piękniejszych form 

- właściwe posługiwanie się narzędziami, urządzeniami i symbolami technicznymi 

- eksponowanie wykonanych prac, estetyka i przejrzystość wystawy 



Metody 


1. WYKŁADY 

1 - 2. Ergoterapia 

- obszar działalności 

- klasyfikacja rodzajów, metod, technik i form terapii zajęciowej 

3. Przemysł papierniczy

- surowce do produkcji papieru 

- przebieg produkcji papieru 

- gatunki papieru 

- normalizacja formatów papieru 

4. Przemysł drzewny 

- gatunki drewna 

- metody obróbki i przerobu drewna 

5. Tkaniny i ich uŜytkowanie 

- rodzaje tkanin 

- ściegi ręczne 

6. Ogólne wiadomości o metalach i stopach 

- własności metali 

- wiadomości z technologii 

7. Narzędzia i urządzenia do obróbki omawianych materiałów i ich wykorzystanie w 

działaniach ergoterapeutycznych 

8. Bezpieczeństwo i higiena pracy 

2. ĆWICZENIA 

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE, INDYWIDUALNE I GRUPOWE 

1. Prace z papieru i tektury 

- wycinanie, formowanie, łączenie 

2. Prace z drutu i blachy 

3. Prace z drewna 

4. Prace ze szkła 

5. Prace z plastiku 

6. Prace z materiałów tekstylnych 

7. Ekspozycja wykonanych prac, przygotowanie wystawy 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. Walenty CzyŜycki – Prace z papieru, kartonu i tektury, Wydawnictwo PZWS, 

Warszawa 1963 

2. Antonie Janusch - Szyjemy same, Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i 

SpoŜywczego, Warszawa 1968 

3. Jan Legat – Technologia wybranych gałęzi produkcji cz I-II, Państwowe 

Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1964 

4. K. Milanowska – Techniki pracy w terapii zajęciowej, Wydawnictwo PZWL, 

Warszawa 1982

5. Jacek Nawrot – Ergoterapia w wychowaniu dziecka upośledzonego fizyczne, 

Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1973 

6. Paul Scott – 200 sposobów na nudę, Wydawnictwo Hubert, Warszawa 2001 


1. Agnieszka Bojrakowska – Rzemiosło – ozdoby i dekoracje z makaronu, 

Wydawnictwo Readme , Warszawa 2006 

2. Amandine Dardenne – Ozdoby z kamieni, Wydawnictwo Klub dla Ciebie, 

Warszawa 2007 

3. Gudrun Hettinger – Figurki ze spinaczy, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2005 

4. Ingrid Moris – Zabawki z koralików, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2006 

5. Alina Nikole – Ozdoby i zabawki z guzików, Wydawnictwo RM, Warszawa 2006 

6. G. Teusen – BoŜe Narodzenie w naszym domu, dekoracje świąteczne i ozdoby 

choinkowe, Wydawnictwo Kaliope, Warszawa 1993 

7. Brigitte Wittpoth – Modne ozdoby okienne, Wydawnictwo Jedność –Kielce 2006 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07MUZYK06CF 2 








MUZYKOTERAPIA 

Selected Issues of Culture Teraphy: Music therapy 






mgr BoŜena Piotrowska 



IV 15 20 — — — — 1+1 

Cele/oczekiwane efekty kształcenia 

WyposaŜenie w wiedzę i umiejętności merytoryczne i metodyczne potrzebne do 

prowadzenia zajęć z muzykoterapii 

Student powinien posiadać określone kompetencje i umiejętności z zakresu: 

- prowadzenia zajęć z muzykoterapii receptywnej i odtwórczej 

- umiejętnego wykorzystania instrumentów perkusyjnych i własnego ciała do ćwiczeń 

muzyczno – ruchowych 

- wykorzystania muzyki klasycznej do ćwiczeń rytmicznych i relaksacyjnych 

- wykorzystania tańców integracyjnych w pracy z grupą 

- wykorzystać rozwinięte umiejętności do diagnozowania i projektowania zajęć 

terapeutycznych 

- konstruować programy z zastosowaniem profilaktyki muzycznej 


Student powinien posiadać wiedzę z przedmiotów humanistycznych na poziomie 

licealnym, powinien cechować się otwartością, emaptią, mieć poczucie rytmu i słuch 

muzyczny. 

Metody 

Aktywizujące i kreatywne, działania praktycznego 


1. WYKŁADY 

Muzykoterapia w Polsce – rys historyczny, podstawy teoretyczne muzykoterapii dziecięcej, 

rodzaje i formy muzykoterapii, cele profilaktyki i terapii muzycznej, zadania terapeuty, 

lecznicze wykorzystanie muzyki, charakterystyka etapów Mobilnej Rekreacji Muzycznej,

okresy i style muzyki europejskiej – wędrówka po epokach muzycznych, sposoby 

komunikacji i diagnozowania w obszarach pozawerbalnych. 

2. ĆWICZENIA 

Metody poznania i wymiany doświadczeń, emocji, potrzeb – ćwiczenia terapeutyczne, 

ćwiczenia związane z rytmem, gry i zabawy ruchowe, nastroje i emocje – korelacja z 

plastyką, sposoby wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł dźwięku, ćwiczenia 

rytmiczne wg rytmiki J. Delcrozea, ćwiczenia pobudzająco hamujące, improwizacje 

ruchowe przy muzyce, ćwiczenia odpręŜające i relaksacyjne, stymulacje melodyczno – 

rytmiczne, moŜliwości i cele wykorzystania tańca w terapii, znaczenie muzyki w 

działaniach integracyjnych. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 

 

aktywny udział w zajęciach, projektowanie i przeprowadzania zajęć 

praktycznych z wykorzystaniem takich form aktywności jak: śpiew, taniec, 

słuchanie i tworzenie muzyki. 


tańce i zabawy dla grupy „KLANZA”, Lublin 1995 

J. Jasiński, Muzykoterapia profilaktyczna, Warszawa 1992. 

M. Kierył, Muzyczna apteczka czyli profilaktyka i terapia muzyczna na co dzień, Warszawa 

1996. 

K. Lewandowska, Muzykoterapia dziecięca, Gdańsk 1996. 

T. Natanson, Wstęp do nauki o muzykoterapii, Warszawa 1972. 

D. Koziełło – Terapia tańcem, Kultura fizyczna, 1997, nr 1, 2 

L. Gęca, J. Szpunar, Tańczmy razem, KLANZA, 1997 


B. Piotrowska, Muzykoterapia, Poradnik dla wychowawców, Z. Zieja, KK 

S. Siek, Treningi relaksacyjne, Warszawa 1990. 

H. Teml, Relaks w nauczaniu, Warszawa 1997. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07 PZAB05CF 2 







WYBRANE ZAGADNIENIA ZKULTUROTERAPII: 

PEDAGOGIKA ZABAWY 

Selected Issues from Culture Teraphy: Play Pedagogy 









IV 15 20 — — — — 1+1 


Student po zrealizowaniu godzin nauczania ujętych w programie pedagogiki zabawy 

powinien posiadać określone kompetencje i umiejętności z zakresu: 

- wiązania teorii z działaniem praktycznym; 

- zastosowania zasad obowiązujących w pracy metodami pedagogiki zabawy; 

- zastosowania metod pracy adekwatnie do potrzeb, moŜliwości oraz zainteresowań 

wychowanka; 

- wspierania wszechstronnego rozwoju ucznia, dostrzegania i promowania jego aktywności 

twórczej; 

- projektowania zajęć uwzględniających integrację róŜnych dziedzin sztuki; 

- prowadzenia ewaluacji procesu edukacyjnego; 

- adaptowania metod aktywizujących do realizacji konkretnych zadań – pracy z jednostką i 

grupą; 

Z zakresu umiejętności student powinien: 

- nabyć umiejętność budowania atmosfery otwartości i wzajemnego zaufania w grupie; 

- wykorzystać rozwinięte umiejętności do projektowania zajęć edukacyjnych z 

wykorzystaniem metod pedagogiki zabawy; 

- prowadzić zajęcia z wykorzystaniem róŜnego rodzaju zabaw; 

- motywować uczniów do zdobywania wiedzy i rozwijania umiejętności wykorzystując 

aktywność twórczą i poznawczą w zabawach; 

- umieć zorganizować duŜą imprezę plenerową; 

- znać i umieć zastosować róŜnego rodzaju zabawy rozwijające wyobraźnię i fantazję; 



licealnym o profilu podstawowym. Ponadto powinien posiadać predyspozycje 

muzyczne i plastyczne oraz cechować się empatią i kreatywnością. 


Metody


1. WYKŁADY 2. ĆWICZENIA 

1. Zajęcia wprowadzające. Podstawy działań w zakresie pedagogiki zabawy; 

2. Koncepcja edukacji Carla Rogersa – załoŜenia pedagogiki i psychologii 

humanistycznej; 

3. Pedagogika zabawy jako metoda pracy z grupą: cele pedagogiki zabawy, zasady 

obowiązujące w pedagogice zabawy, znaczenie zabawy; 

4. Znaczenie integracji i komunikacji w pracy pedagogicznej: jak stworzyć udaną 

grupę, przydatność pedagogiki zabawy w kierowaniu grupa, cechy animatora 

zabawy; 

5. Rodzaje zabaw wraz z przykładami; 

6. Zastosowanie tańca w praktyce pedagogicznej: metodyka nauki tańców, tańce 

integracyjne róŜnych narodów, rola tańców grupowych, tańce jako forma terapii i 

integracji uczniów; 

7. Środki wyrazu stosowane w pedagogice zabawy: rola i znaczenie; 

8. Kreatywne znaczenie zabawy w praktyce pedagogicznej; 

9. Istota i znaczenie zabawy jako zjawiska kulturowego: cechy zabawy, zabawa w 

wychowaniu i nauczaniu; 

10. Gry i zabawy ruchowe, podstawy pedagogiki ruchu; 

11. Animacja duŜej grupy – impreza „ćwierćland”: cykl organizacyjny imprezy 

plenerowej, scenariusz spotkania; 

12. Chusta animacyjna: moŜliwości i cele zastosowania: rodzaje zabaw z chustą; 

13. Animacja muzyczna w pedagogice zabawy dla dzieci i młodzieŜy; 

14. Ciekawe sposoby na organizację czasu wolnego. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: Projektowanie i przeprowadzenie przez studentów próbnych 

zajęć z zakresu wybranych zagadnień z pedagogiki zabawy. Aktywny 

udział w zajęciach (oceny śródsemestralne) 


E. Kędzior – Niczyporuk, Wprowadzenie do pedagogiki zabawy, KLANZA, Lublin 1998. 

Tańce i zabawy dla grupy, KLANZA, Lublin 1995. 

Grupa i ruch, CAK, Warszawa 1994. 

Ger Stroms, 100 nowych gier muzycznych, KLANZA, Lublin 1999. 

M. Thanhoffer, R. Reichel, R. Rabenstein, Nauczanie kreatywne, cz. I, II, KLANZA, Lublin 

1996. 

Literatura uzupełniająca

U. Bauer, Gry dyskusyjne. Materiały pomocnicze do pracy z grupą, Lublin 1997. 

B. Janosz, Zajęcia rytmiczno – muzyczne w szkole Ŝycia, Warszawa 1993. 

M. Wilczek, Zapraszamy do zabawy, Warszawa 1993. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PRAW05WCF 3 







WYBRANE ZAGADNIENIA Z PRAWA W ZAKRESIE 

OPIEKI I RESOCJALIZACJI 

Selected Terms from Law of care and Resocialisation 






mgr Kazimierz Wolf, dr hab. M Heine 



V 15 15 — — — — 1+2 


Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania winien operować aparaturą 

pojęciową i terminologią prawną oraz dysponować podstawową wiedzą w zakresie: 

terminologii prawniczej, 

zasad i źródeł prawa rodzinnego, 

istoty władzy rodzicielskiej, 

okoliczności uzasadniających ingerencję sądu opiekuńczego w przebieg 

wykonywania władzy rodzicielskiej i formy tej ingerencji, 

opieki prawnej nad dzieckiem, 

przysposobienia (adopcji), 

załoŜeń postępowania w sprawach nieletnich, 

wzajemnego stosunku przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich i kodeksu 

karnego, 

środków w postępowaniu opiekuńczo-wychowawczym, leczniczym i poprawczym 

wobec nieletnich zagroŜonych demoralizacją i sprawców czynów karalnych, 

podmiotowej zdolności nieletniego do ponoszenia odpowiedzialności karnej za 

popełnienie przestępstwa, 

trybu przesłuchania nieletniego w postępowaniu wyjaśniającym i 

przygotowawczym, 

aktów prawnych wyznaczjących ramy systemu opieki nad rodziną i dzieckiem 

(Konwencji o Prawach Dziecka oraz Konstytucji RP), 

aktów prawnych określających zasady organizacji i funkcjonowania systemu opieki 

nad rodziną i dzieckiem (ustaw i rozporządzeń wykonawczych), 

zagadnień prawa pracy dotyczących zatrudnienia młodocianych: form i warunków 

zatrudniania młodocianych w celu przygotowania zawodowego, obowiązków 

pracodawcy wobec młodocianego oraz uprawnień młodocianego zatrudnionego w 

celu przygotowania zawodowego, 

obowiązków kierownictwa oraz personelu szkół i placówek opiekuńczowychowawczych 

w zakresie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy i nauki, 

wypadków przy pracy i wypadków uczniowskich oraz wypadków w drodze do i z

pracy, 

postępowania wobec nieletnich uzaleŜnionych od alkoholu i środków odurzających, 

obowiązków kadry nauczycielskiej i wychowawczej w oddziaływaniu 

profilaktycznym wobec zagroŜeń uzleŜnieniami, 

ochrona danych osobowych w praktyce szkoły i placówki opiekuńczowychowawczej. 


Student, podejmując realizację programu nauczania wybranych zagadnień prawa, powinien 

dysponować wiedzą w zakresie ogólnych wiadomości o prawie na poziomie liceum. 


Metody 


1. WYKŁADY 

– Postępowanie w sprawach nieletnich: Pojęcie demoralizacji i czynu karalnego, 

zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy z 26.10.1982 r o postępowaniu w 

sprawach nieletnich, dyrektywy i zasady postępowania, środki w dyspozycji sądu 

rodzinnego – tymczasowe i kończące postepowanie, warunki zastosowania środka 

poprawczego, przypadki, w których wyjątkowo sąd rodzinny moŜe wymierzyć karę, 

stosując nadzwyczajne jej złagodzenia, przesłanki ogólne i szczególne 

odpowiedzialności karnej nieletniego za popełnienie przestępstwa przeciwko Ŝyciu i 

zdrowiu człowieka; 

– System opieki nad rodziną i dzieckiem: Zarys procesu kształtowania się systemu, 

charakterystyka aktów prawnych wyznaczających ramy systemu oraz zasady 

organizacji i funkcjonowania placówek opiekuńczych, ocena pierwszego okresu 

funkcjonowania obecnego systemu opieki nad rodziną i dzieckiem, preferowane 

kierunki zmian w polityce prorodzinnej państwa. 

2. ĆWICZENIA 

– Władza rodzicielska: powstanie, wykonanie, ustanie; 

– Treść władzy rodzicielskiej: piecza nad dzieckiem, zarząd majątkiem dziecka, 

reprezentowanie dziecka, 

– Okoliczności uzasadniające ingerencję sądu opiekuńczego: zawieszenie, 

ograniczenie, pozbawienie władzy rodzicielskiej, 

– Opieka prawna nad dzieckiem: obowiązki opiekuna, sądowa kontrola sprawowania 

opieki, 

– Przysposobienie dziecka (adopcja): rodzaje przysposobienia, przesłanki 

przysposobienia po stronie dziecka i kandydata na rodzica z przysposobienia, 

przysposobienie zagraniczne. 

– Prawo administracyjne: 

– Charakterystyka gałęzi prawa, prawo miejscowe, charakterystyka aktów prawnych 

regulujących problematykę przeciwdziałania uzaleŜnieniom – ustawa o wychowaniu 

w trzeźwości ..., ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, akty prawne określające 

obowiązki nauczycieli i wychowawców w zakresie przeciwdziałania uzaleznieniu 

nieletnich. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


Zygmunt Ziembiński : Zarys teorii prawa , Poznań 1997, 

Jerzy Ignatowicz: Prawo rodzinne, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2001, 

Jerzy Srzebińczyk: Prawo rodzinne, Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Zakamycze, 

2002, 

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy – Komentarz pod redakcją Kazimierza Piaseckiego, 

Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001, 

Krystyna Gromek: Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, 

Wydawnictwo prawnicze, 2001 

Lech Gardocki: Prawo karne, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2000, 

Zbigniew Salwa: Kodeks Pracy – Komentarz, Warszawa 1999, 

Jerzy Boć: Prawo administracyjne, Wrocław 1998 






Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07LOG03WCF 3 







Speech Therapy 

LOGOPEDIA 






mgr Violetta Gardecka 





Student po zrealizowaniu programu nauczania winien dysponować podstawowa wiedzą w 

zakresie : 

ogólnej problematyki logopedycznej 

znajomości mechanizmów mowy i czynności poszczególnych narządów w procesie 

nadawania i odbioru mowy 

podstawowych zasad poprawnej wymowy i podstaw prawidłowej emisji głosu 

podstawowych zasad higieny głosu u osób zawodowo posługujących się głosem 

rozwoju mowy dziecka i technik jej wspomagania 

badania rozumienia mowy, czynności nadawania mowy oraz umiejętności czytania i 

pisania 

najczęściej spotykanych zaburzeń mowy, przyczyn ich powstawania, objawów oraz 

metod terapii logopedycznej 

W wyniku realizacji zagadnień programowych student powinien opanować umiejętności: 

samodzielnej pracy z literaturą przedmiotu 

wykorzystania wiedzy z zakresu logopedii w pracy opiekuńczej i wychowawczej 

właściwego posługiwania się językiem ojczystym, ze szczególnym zwróceniem 

uwagi na prawidłową wymowę, a tym samym dostarczania podopiecznym wzorców 

językowych 

świadomego dbania o higienę narządu głosu 

stwarzania sytuacji stymulujących aktywność werbalną podopiecznych dzieci i osób 

dorosłych z zaburzeniami mowy 

konstruowania konspektów i programów zajęć logopedycznych z osobami mającymi 

najczęściej spotykane zaburzenia mowy z wykorzystaniem róŜnych technik 

dydaktycznych 

samodzielnego organizowania zajęć ukierunkowanych na rozwój mowy i 

korygowanie wad wymowy 

nawiązywania kontaktu emocjonalno-słownego adekwatnego do potrzeb i 

moŜliwości podopiecznych z zaburzeniami mowy 

pomocy w przezwycięŜaniu trudności w porozumiewaniu się z otoczeniem 

współpracy z rodzicami, opiekunami w celu rozwijania umiejętności językowych

dziecka lub korygowania wad wymowy u dzieci i dorosłych 


Student podejmując realizację nauczania logopedii powinien dysponować podstawową 

wiedza w zakresie: gramatyki języka polskiego (fonetyka, fleksja i składnia, 

słowotwórstwo, ortografia i interpunkcja), pedagogiki, psychologii (ogólna, rozwojowa i 

kliniczna), akustyki, oraz podstaw anatomii i fizjologii (centralny i obwodowy układ 

nerwowy, układ oddechowy, jama ustna, narząd wzroku i słuchu) 


1. WYKŁADY 

Metody 


Przedmiot i zadania logopedii, rola poradni logopedycznej. Miejsce logopedii w nauce. 

Logopedia w pracy opiekuńczej i wychowawczej. Rola układu nerwowego w językowym 

porozumiewaniu się – ośrodki mowy w korze mózgowej, analizatory – wzrokowy, 

słuchowy, kinestetyczno-ruchowy. Orientacja w schemacie własnego ciała, orientacja w 

czasie i przestrzeni, lateralizacja. Związek mowy z myśleniem. Budowa i funkcje narządów 

mowy – aparat oddechowy [mechanizm oddychania, tory oddychania, oddychanie w mowie 

i spoczynku], fonacyjny [mechanizm powstawania głosu, najwaŜniejsze układy wiązadeł 

głosowych w czasie mowy], artykulacyjny. Struktura języka: głoski, sylaby. Zagadnienia 

związane z wymową głosek w toku mowy. Środki ekspresyjne w interpretacji: głos, akcent, 

tempo, rytm, rym, mimika, gest. Higiena głosu – profilaktyka osób naraŜonych na choroby 

narządu głosu. Rola słuchu w językowym porozumiewaniu się – język mówiony jako 

zjawisko akustyczne. Percepcja słuchowa, słuch fonematyczny, pamięć słuchowa. Okresy 

rozwoju mowy dziecka. Niestandaryzowane i standaryzowane metody badania mowy 

[wywiad, karta badania mowy, przesiewowy test logopedyczny, test sprawności językowej]. 

Opóźniony rozwój mowy – przyczyny, objawy, postępowanie wyrównawcze. Stymulacja 

poznawczo-językowa wg Zb. Tarkowskiego. Klasyfikacja zaburzeń mowy – przyczyny, 

objawy, reedukacja mowy – zasady ogólne. Trudności w czytaniu i pisaniu u osób z wadami 

mowy oraz sposoby ich usuwania. 

2. ĆWICZENIA 

Ćwiczenia postawy mówiącego. Ćwiczenia oddechowe, wspomagające czynności mowy 

[ćwiczenia oddechu przeponowo-brzusznego, pełnego, oddechu z podparciem, ćwiczenia 

wydłuŜania fazy wydechowej, równomierności siły wydechu]. Ćwiczenia fonacyjne – praca 

nawyrabianiem głosu pod kątem barwy, pod kątem siły i wysokości głosu. Ćwiczenia 

wspomagające aparat artykulacyjny – ćwiczenia Ŝuchwy, warg, podniebienia miękkiego, 

języka. Technika artykulacji samogłosek – wymowa połączeń samogłoskowych, artykulacja 

wyraŜeń z samogłoskami w nagłosie. Wymowa samogłosek nosowych w środku wyrazu i w 

wygłosie. Technika artykulacji spółgłosek- wymowa grup spółgłoskowych oraz powtórzeń 

[geminant]. Ćwiczenia w zakresie tempa mówienia – głośne czytanie tekstów. Rodzaje 

akcentów. Zasady akcentowania – ćwiczenia utrwalające poprawne wymawianie wyrazów z 

akcentem nieparoksytonicznym. Głośne czytanie wybranych tekstów pisanych prozą i 

wierszem z zastosowaniem róŜnorodnych środków ekspresji – głos, intonacja, akcent, 

tempo, rytm, rym, mimika, gest. Ćwiczenia słuchowe – słuchu fonematycznego, rytmiczne, 

pamięci słuchowej. Konstruowanie programów pracy do działań stymulujących rozwój 

mowy oraz działań korygujących wady wymowy. Opracowanie projektów nowych środków 

dydaktycznych do stymulowania rozwoju mowy i korygowania wad wymowy. 

3. LABORATORIUM

4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: śródsemestralne zaliczenie prezentacji ćwiczeń (oddechowych, 

fonacyjnych, artykulacyjnych) lub programów stymulujących rozwój 

mowy – do wyboru. 


– Styczek I.: Logopedia. PWN, W-wa 1981 

– Demel G.: Elementy logopedii. PWN 

– Wierzchowska B.: Wymowa polska. PZWS, W-wa 1971 

– Klemensiewicz Z.: Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego. PWN 

– Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, red. Gałkowski T., Lublin 1993 

– Pruszewicz A.: Foniatria kliniczna. PZWL, W-wa 1992 

– Chmielewska E.: Zabawy logopedyczne i nie tylko. Poradnik dla nauczycieli i 

rodziców. Kielecka Oficyna Wydawnicza „MAC”, 1999 

– Surowaniec J.: Podręczny słownik logopedyczny. PWN 

– Zaleski T.: Opóźniony rozwój mowy. 

– Wieczorkiewicz B.: Sztuka mówienia. wyd. RiTV, W-wa 1980 

– Zaleski T.: Obwodowe mechanizmy mowy oraz Obrębowski A.: Anatomiczne i 

fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy /w:/ Diagnoza i terapia zaburzeń mowy 

– Tarkowski Z.: Ocena rozwoju mowy dziecka /w:/ Diagnoza i terapia zaburzeń mowy 

– Tarkowski Z.: Rozwijanie mowy dziecka. Program terapeutyczno-stymulacyjny /w:/ 

Logopedia Nr 20 


– Bogdanowicz M.: O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. 

Wyd. Popularnonaukowe Linea, Lublin 1995 

– Sachajska E.: Uczymy poprawnej wymowy. PWN 

– Antos, Demel, Styczek: Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy. 

– Maruszewski M.: Afazja. Zagadnienia teorii i terapii. 

– Łuria A.R.: Podstawy neuropsychologii i neurolingwistyki. 

– Jaklewicz H.: Autyzm wczesnodziecięcy. 

– Carr J.: Pomoc dziecku upośledzonemu. 

– Schopler E.: Leasing M., Waters L.: Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych. 

GWP, Gdańsk 1994 

– Löwe A.: Wychowanie słuchowe. PWN, W-wa 1995 

– Demel G.: Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola. WSiP, W-wa 1983 

– Demel G.: Wady mowy (rady dla rodziców). PZWL, W-wa 1979 

– Kaczmarek L.: Nasze dziecko uczy się mowy. Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 

1988

– Kram J.: Zarys kultury Ŝywego słowa. WSiP, W-wa 1988 

– Strelau J., Jurkowski A., Putkiewicz Z.: Podstawy psychologii dla nauczycieli. 

PWN, W-wa 1976 

– Jarosz M.: Psychologia lekarska. PZWL, W-wa 1983 

– Hołyńska B.: Zabawy rozwijające mowę dziecka. Inst.. Wyd. Zw. Zaw., Warszawa 

1986 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PNDS06WCF 4 







PROFILAKTYKA NIEDOSTOSOWANIA 

SPOŁECZNEGO 

Prevention of Social Maladjustment 






dr Leszek Albański, mgr Wojciech Łabun 



VI 15 — — — — — 4 



pojęciową i terminologią specjalistyczną oraz dysponować wiedzą w zakresie: 

– podstawowych związków zachodzących między normą a dewiacją, 

– wybranych teorii naukowych wyjaśniających zjawiska patologii społecznej, 

– ogólnych załoŜeń dot. oddziaływań profilaktycznych w Polsce i krajach UE , 

– praktycznego wykorzystania programów profilaktycznych do pracy z dzieckiem i 

rodziną. 


– zdiagnozowania przypadku jednostki niedostosowanej, 

– wykorzystywania metod pracy opiekuńczo-wychowawczej i resocjalizacyjnej z 

jednostką z zaburzonym zachowaniem, 

– przygotowania do procesu oddziaływań resocjalizacyjnych poprzez konstruowanie 

programów profilaktycznych i reformujących, 

– kreatywnego myślenia i działania poprzez podejmowanie odpowiednich działań 

profilaktycznych. 


Student powinien dysponować podstawową wiedzą z zakresu pedagogiki ogólnej, 

opiekuńczej, resocjalizacyjnej a takŜe teorii wychowania i socjologii wychowania oraz 

psychologii. 


1. WYKŁADY 

Metody 


Pojecie niedostosowania społecznego, asocjalności i demoralizacji. Zaburzenia w 

zachowaniu i niedostosowanie społeczne w resocjalizacji. niedostosowanie społeczne we 

współczesnych teoriach psychologicznych i socjologicznych. Typologie zaburzeń w

zachowaniu i niedostosowania społecznego .Niedostosowanie społeczne a pozycja w grupie 

rówieśniczej profilaktyka niedostosowania społecznego. Kryteria doboru oddziaływań 

profilaktycznych. Skuteczność programów profilaktycznych. 

2. ĆWICZENIA 

– 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: projekty. 

 

1. Ćwiczenia - forma pisemna i ustna 

– oceny semestralne (cząstkowe), 

– kolokwium semestralne obejmujące treści programowe ćwiczeń. 

2. Wykłady – forma pisemna i ustna, obejmująca treści programowe 

wykładów. 

3. Wykłady i ćwiczenia – końcowy test obejmujący treści 

programowe wykładów i ćwiczeń – forma pisemna lub ustna. 


1. Albański L.(2006)Profilaktyka niedostosowania społecznego .teoria i praktyka. Jelenia 

Góra :KK 

2. Gaś Z. B. (2000), Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów 

wczesnej interwencji. Lublin: UMCS 

3. Machel H. (1994), Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej. Gdańsk .:UG 

4. Pytka L. (2001), Pedagogika resocjalizacyjna. . Warszawa :APS 

5. Radochoński M. (2001), Podstawy psychopatologii dla nauczycieli. . Rzeszów :WSP 

6. red. Margasiński A. Zajęcka B. (2000) Psychopatologia i psychoprofilaktyka. 

Impuls Kraków :Impus 

7. red. KozaczukF., Urban B. (2001), Profilaktyka i resocjalizacja młodzieŜy . 

Rzeszów.WSP 

8. SelligmanM., WolkerE., Roshenan D., (2003), Psychopatologia. Poznań: Zyski 

9. Stańdo-Kawecka B. (2000), Prawne podstawy resocjalizacji. Kraków: Zakamycze 

10. Szymańska J.(2002)Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej 

profilaktyki.Warszawa CMP-P 

29. Urban B. ,Stanik J(2008) Resocjalizacja t.1i 2 .Warszawa :PWN 


1.Aftab P.( 2003)Internet a dzieci .UzaleŜnienia i inne niebezpieczeństwa. Warszawa 

:Prószyński i Ska 

2.Cekiera Cz(2001)Ryzyko uzaleŜnień. Lublin :TK KUL 

3.Hollin C. i In (20040Przestepczość wśród młodzieŜy .Gdańsk :GWP

4.Imieliński K(1990)Manowce seksu .Prostytucja. Warszawa 

5.Jarosz M (1997)Samobójstwa. Warszawa 

6.Kawula S., Machel H.(2001)Podkultury młodzieŜowe w środowisku szkolnym i 

pozaszkolnym. Toruń :Marszałek 

7.Kuncewicz D.i In(2000)Sekty przedmiot fascynacji i zagroŜeń Warszawa :CMPP-P 

8.Pospiszyl I (1995)Przemoc w rodzinie .Warszawa :WSiP 

9.Szczęsny W.W. (2003) Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej 

profilaktyki .Warszawa śak 

10.Urban B.(2008) Zachowania dewiacyjne młodzieŜy .Kraków :UJ 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07DOGO04WCF 2 







Dog Therapy 

DOGOTERAPIA 






mgr Mirella Michalewska-Pająk 



II 15 15 — — — — 1+1 


W wyniku realizacji zagadnień programowych z zakresu dogoterapii student powinien 

umieć: 

– Przedstawić cele i zadania dogoterapii oraz rodzaje terapii w niej stosowanych. 

– Właściwie posługiwać się terminologią z zakresu dogoterapii. 

– Opisać przewidywalne wpływy i efekty dogoterapii na rozwój oraz róŜne sfery 

funkcjonowania dzieci i dorosłych w zaleŜności od ich indywidualnych potrzeb. 

– Wykazać się znajomością polskich organizacji, stowarzyszeń i fundacji zajmujących 

się propagowaniem dogoterapii w kraju. 

– Wymienić i scharakteryzować róŜne terapie z udziałem zwierząt, takie jak np.: 

hipoterapię, felinoterapię, delfinoterapię i inne. 

– Przedstawić podstawowe zagadnienia z zakresu kynologii – nauki o psie, jego 

tresurze i hodowli. 

– Wyjaśnić jak rozwija się i kształtuje psychika psa oraz w jaki sposób pies się uczy. 

– Dokonać analizy podstawowych sygnałów komunikacyjnych występujących w psim 

stadzie. 

– Scharakteryzować i przedstawić wybrane metody szkoleniowe dla psów. 

– Wymienić role psów pracujących w słuŜbie człowieka (psy policyjne, straŜy 

granicznej, pies przewodnik osoby niewidomej i inne). 


– Student podejmując naukę dogoterapii powinien dysponować podstawową wiedzą w 

zakresie: 

– istniejących ras psów, 

– najczęściej wykorzystywanych ras w dogoterapii, 

– wykorzystywania poszczególnych ras psów do pracy w słuŜbie człowieka, 

– podstaw pedagogiki specjalnej, pedagogiki ogólnej oraz psychologii ogólnej, 

znajomości specyfiki rozwoju, nauczania i funkcjonowania osób niedostosowanych 

społecznie, niepełnosprawnych, a w tym niepełnosprawnych intelektualnie,

sensorycznie i ruchowo. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Pies (canis familiaris) jako potomek wilka (canis lapus) – teorie udomowienia psa. Psy 

rasowe, ich hodowla i specyfika poszczególnych typów – podział ras na grupy według FCI. 

Etapy rozwoju szczenięcia w oparciu o poszczególne okresy socjalizacji. Charakterystyka 

psychicznych i fizycznych zachowań psa. Pies pracujący w słuŜbie człowieka. Podstawowe 

zadania psa: w straŜy granicznej, wodnej, psa policyjnego, GOPR-u oraz przewodnika 

osoby niewidomej. Współczesna rola psa oraz jego potrzeby w społeczeństwie 

zurbanizowanym. Metody szkoleniowe psów oraz egzaminy psów w zakresie 

podstawowych zagadnień posłuszeństwa, towarzyszenia i obrony przewodnika. 

2. ĆWICZENIA 

Dogoterapia jako metoda wspierająca proces rehabilitacji i edukacji osób 

niepełnosprawnych intelektualnie, ruchowo, sensorycznie oraz niedostosowanych 

społecznie. Rodzaje terapii stosowane w dogoterapii w zaleŜności od indywidualnych 

potrzeb uczestniczących w niej osób. 

a. Pies terapeuta: 

b. specyfika pracy psa terapeutycznego, 

c. cechy psychiczne i fizyczne psa – terapeuty, 

d. podstawowe umiejętności psa terapeutycznego wymagane na egzaminie. 

e. wyposaŜenie psa terapeutycznego. 

Zajęcia z udziałem psa – propozycje ćwiczeń i zabaw terapeutycznych dobieranych do 

indywidualnych potrzeb osób biorących udział w terapii. Przestrzeganie 

podstawowych zasad bezpieczeństwa oraz zapewnienie komfortu pracy psa i jego 

przewodnika podczas zajęć. Metoda pozytywnego szkolenia psa – metoda klikerowa. 

Podstawowe zagadnienia dotyczące pielęgnacji i zdrowia psa. Hipoterapia, 

felinoterapia, delfinoterapia – rodzaje terapii z udziałem zwierząt, ogólna 

charakterystyka. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: Nadobowiązkowa praca pisemna, multimedialna lub praktyczna 

dotycząca własnego psa bądź zwierząt ogólnie. Temat i koncepcja 

prezentacji wybierana przez studenta za aprobatą wykładowcy.


Red. Bekasiewicz N. Czy zwierzęta potrafią leczyć? 

Coren S. Jak rozmawiać z psem. Łódź 2004, Wydawnictwo Galaktyka; 

Coren S. Tajemnice psiego umysłu. Łódź 2006, Wydawnictwo Galaktyka; 

Fisher J. Dlaczego mój pies...? Łódź 2006, Wydawnictwo Galaktyka; 

Fisher J. Okiem psa. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne; Kaleta T., Fiszdon K. 

Wybrane zagadnienia z genetyki i zachowania się psów. Warszawa 2002, Wydawnictwo 

SGGW; 

Kulisiewicz B. Witaj piesku! Dogoterapia we wspomaganiu rozwoju umysłowego dzieci 

wolniej rozwijających się. 

Machoś-Nikodem M. Dogoterapeutyczny program polisensorycznej stymulacji 

porozumiewania się. 

Mrzewińska Z. Psim zdaniem, 2004, Wydawnictwo EGROS; 

Pawlik-Popielarska B. Terapia z udziałem psa. 

Redlicka A. Pod jednym dachem z psem. Warszawa 2000, Multico Oficyna Wydawnicza; 

Rugas T. Sygnały uspokajające – jak psy unikają konfliktów. Łódź 2005, Wydawnictwo 

Galaktyka; 

Red. Włodarczyk-Dudka M. Terapia psychopedagogiczna z udziałem psa. Wybrane 

zagadnienia. 


Sheldrake R. Niezwykłe zdolności naszych zwierząt. KsiąŜka i Wiedza; 

Dodman N. Pies, który kochał zbyt mocno. Opowieści i porady z dziedziny psychologii psa. 

Łódź 2006, Wydawnictwo Galaktyka; 

Grogen J. Marley i ja. śycie, miłość i najgorszy pies świata. Warszawa 2006. 

Katz J. Dobry pies. ŁódŜ 2007, Wydawnictwo Galaktyka 

Prasa: 

Miesięcznik, Przyjaciel pies, Mój Pies. 

Strony internetowe związane z dogoterapią. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07RPDM04WCF 3 







ROZWÓJ PSYCHOSEKSUALNY 

DZIECI I MŁODZIEśY 

Psychosexual Development in Chuldren and Adolescents 






dr Izabela Fornalik 



IV 15 — — — — — 3 


Po zrealizowaniu niŜej przedstawionych zagadnień programowych student powinien 

wykazać się znajomością: 

• podstawowych pojęć związanych z rozwojem psychoseksualnym człowieka 

• faz w rozwoju psychoseksualnym 

• charakterystyki rozwoju psychoseksualnego w okresie dzieciństwa i jego uwarunkowań 

• przebiegu rozwoju psychoseksualnego w okresie adolescencji 

• charakterystyki potrzeby seksualnej i form jej zaspokajania 

• problematyki wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieŜy 

• zasad profilaktyki przemocy seksualnej 

• form wspierania ofiar przemocy seksualnej 

• problemów związanych z seksualnością osób niepełnosprawnych i przewlekle chorych 

oraz moŜliwości ich rozwiązania 

• problematyki patologii w zachowaniach seksualnych 

• programów, metod i zasad wychowania seksualnego na róŜnych etapach edukacji 


Student podejmując realizację programu nauczania pedagogiki specjalnej powinien 

dysponować wiedzą z zakresu biologii rozwojowej i psychologii ogólnej. 


Metody 


1. WYKŁADY 

Podstawowe pojęcia związane z rozwojem psychoseksualnym człowieka. Fazy rozwoju 

psychoseksualnego – od Freuda ku współczesności. Rola rodziny, grupy rówieśniczej i 

szkoły we wspieraniu rozwoju psychoseksualnego. Potrzeba seksualna człowieka na tle 

innych potrzeb człowieka – istota, definicje, proces konkretyzacji, mentalizacji i socjalizacji 

oraz moŜliwe sposoby jej zaspokajania. Orientacje seksualne. Patologia zachowań 

seksualnych człowieka jako konsekwencja zaburzeń w rozwoju psychoseksualnym.

Erotyzm i seksualność a kultura i religia. Kobiecość i męskość we współczesnym świecie. 

2. ĆWICZENIA 

-------- 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: ocena pozytywna z opracowanego konspektu i przeprowadzonych 

zajęć z wychowania seksualnego 

1/ wykład 

• kolokwium pisemne na ocenę 


• oceny śródsemestralne /cząstkowe/, 

• ocena pozytywna z opracowanego konspektu i przeprowadzonych 

zajęć z wychowania seksualnego 

• kolokwium pisemne kończące semestr 


Beisert M. (1991) Seks twojego dziecka. Poznań, Zakład Wydawniczy – K. Domke 

Haffner D. (2002) Jak rozmawiać z dziećmi o sprawach intymnych? Warszawa, Grupa 

Wydawnicza Bertelsmann Media Diogenes 

Imieliński K. (1990) Seksiatria. Patologia seksualna. Warszawa, PWN 

Lew-Starowicz Z., A. Długołęcka (2006) Edukacja seksualna. Warszawa, Świat KsiąŜki 

Miluska J. (1996) ToŜsamość kobiet i męŜczyzn w cyklu Ŝycia. Poznań, WN UAM 

Obuchowska I., A. Jaczewski (2002) Rozwój erotyczny. Warszawa, WA „śak” 

Obuchowska I. (1996) Drogi dorastania. Warszawa, WSiP 

Obuchowska I (1999) Adolescencja. W: B. Harwas-Napierała, J. Trępała /red./ Psychologia 

rozwoju człowieka. Tom 2, Warszawa, PWN 

Ostrowska A. (2007) O seksualności osób niepełnosprawnych. Warszawa, IRSS 

Rzepka J. /red./ (1998) Zagadnienia prorodzinnej edukacji seksuologicznej i profilaktyki 

HIV/AIDS. Tom 1 i 2, Katowice, Studio Wydawnicze Agat 


Fornalik I. (2004) Dojrzewanie, płodność, potomstwo…w: Bardziej Kochani, Nr 3/2004, s. 

2-12 

Fornalik I. (2006) Jak pomóc młodzieŜy o zaburzonym rozwoju pokonać drogę do 

dorosłości? W: A. Twardowski /red./ Wspomaganie dzieci z genetycznie uwarunkowanymi 

wadami rozwoju i ich rodzin. Poznań, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne Oddział w 

Poznaniu, s. 207-217 

Gapik L. (1997) Seksuologia – wybrane zagadnienia. W: Z. Słomko /red./ Ginekologia. 

Warszawa, PZWL

Głodkowska J., A. Giryński (2005) /red./ Seksualność osób z niepełnosprawnością 

intelektualną – uwalnianie od schematów i uprzedzeń. Warszawa, APS 

Imieliński K.(1992) Medycyna seksualna. Mitologia i historia. Warszawa, OW PCK 

Imieliński K. (1992) Medycyna seksualna. Patologia i profilaktyka. Warszawa, OW PCK 

Izdebski Z., Ostrowska A. (2003) Seks po polsku. Zachowania seksualne jako element stylu 

Ŝycia Polaków. Warszawa, Muza SA 

Lausch K, K. Lausch (2002) Wychowanie seksualne uczniów z głębszą niepełnosprawnością 

intelektualną – wybrane zagadnienia” W: M. Piszczek /red./ Przewodnik dla nauczycieli 

uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu znacznym i umiarkowanym Cz. II, Warszawa, 

CMPPP, s. 56-76 

Marzec-Holka K (1999) Przemoc seksualna wobec dziecka. Bydgoszcz, WU WSP 

Rzedzicka K.D., Kobylańska A. (red.) Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny. Na 

pograniczach pedagogiki specjalnej. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls” 

Podręczniki i programy do wychowania seksualnego. 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

SPECJALIZACJA: 

ANIMACJA KULTURY 

40. Psychologia zainteresowań i twórczości dziecięcej 

41. Kulturoznawstwo 

42. Wychowanie estetyczne 

43. Formy teatralne i parateatralne 

44. Literatura dziecięca 

45. Percepcja i aktywne słuchanie muzyki 

46. Rękodzieło uŜyteczne i artystyczne 

47. Wybrane zagadnienia z prawa w zakresie opieki 

i resocjalizacji 

48. Techniki plastyczne 

49. Media a potrzeby dziecka 

50. Tańce integracyjne 

51. Gry i zabawy intelektualne i rekreacyjne

40 







Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

KARTA 

PRZEDMIOTU 3 

Psychologia zainteresowań i twórczości 

dziecięcej 




Kolegium Karkonoskie, Wydział Humanistyczny, 

Zakład Pedagogiki 

dr Daniela Becelewska 



III 15 15 1+2 


Student winien posiadać: ugruntowaną wiedzę z zakresu wcześniej opanowanych na 

studiach przedmiotów: wprowadzenie do psychologii, psychologia rozwojowa i 

osobowości oraz umieć korelować zdobywana obecnie wiedzę z wiedzą z zakresu 

dydaktyki, metodyki wychowania oraz arteterapii. 


Celem realizacji przedmiotu jest: 

-zapoznanie studentów z pedagogicznym znaczeniem zainteresowań i twórczości w 

funkcjonowaniu i rozwoju osobowości człowieka, 

-uświadomienie studentowi pozytywnych i negatywnych efektów działalności 

człowieka związanych z realizacją własnych zainteresowań i twórczości, 

-wdroŜenie studenta do uwzględniania w projektowaniu działań edukacyjnych i 

wychowawczych podstawowych składników twórczości i zainteresowań człowieka. 


W realizacji przedmiotu stosowane są : 

-wykład aktywizujący, upoglądowiony, 

-ćwiczenia oprzyrządowane literaturą oraz technicznymi środkami nauczania 

dostępnymi w szkole. 


Wykłady: 

Psychologiczna analiza zainteresowań, zainteresowanie jako waŜny składnik 

osobowości człowieka, rozwój zainteresowań człowieka, znaczenie zainteresowań w 

zachowaniu i funkcjonowaniu jednostki. 

Twórczość jako przejaw aktywności człowieka, pojęcie twórczości, konteksty 

twórczości, poznawcze, emocjonalne i motywacyjne składniki twórczości, znaczenie

twórczości w rozwoju człowieka, kreatywność jako cecha osobowości, stymulowanie 

zainteresowań i twórczości dziecka. 

Ćwiczenia: 

Analiza typów zainteresowań człowieka, zainteresowania osobowościotwórcze i 

szkodliwe, sposoby stymulowania zainteresowań pozytywnych, indywidualny i 

społeczny kontekst twórczości człowieka, pobudzanie kreatywności dziecka, sposoby 

rozwiązywania problemów, preferencje w działaniu człowieka (styl poznawczy i styl 

działania), treningi twórczości, stymulowanie twórczości artystycznej (plastycznej, 

językowej, muzycznej), pozytywne i negatywne konsekwencje twórczej aktywności 

człowieka. 

 

 

 








Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Gurycka A., (1979), Rozwój i kształtowanie zainteresowań, PZWS, Warszawa. 

2. Nęcka E., (2001), Psychologia twórczości, GWP, Gdańsk. 

3. Przetacznik-Gierowska M.,(1996), Zmienne rozwojowe aktywności i działalności 

jednostki, w: Przetacznik-Gierowska M.,Tyszkowa M.,(1996), Psychologia rozwoju 

człowieka, GWP, Gdańsk. 

4. Becelewska D., (2006), Repetytorium z rozwoju człowieka, WN KK, Jelenia Góra. 

5. Borzęcki A., Okraszewski K., Rakowiecka., Szmidt KJ., (1996), Porządek i przygoda. 

Lekcje twórczości, WSiP, Warszawa. 


1. Góralski A., (1980), Twórcze rozwiązywanie zadań, PWN, Warszawa. 

2. Kocowski T., (1991), Szkice z teorii twórczości i motywacji, (red.) H. Sękowa i A. Tokarz, 

SAWW, Poznań. 

3. 

4. Nęcka E., (1989), Trening twórczości: Podręcznik metodyczny, WUJ, Kraków. 

5. Tokarz A., (1985), Rola motywacji poznawczej w aktywności twórczej, Ossolineum, 

Wrocław. 

6. Becelewska D, (2005), Hobby, przyzwyczajenie czy uzaleŜnienie?, w: Problemy 

Opiekuńczo-Wychowawcze nr 3. 

oraz literatura aktualizowana przez prowadzącego ćwiczenia .





Daniela Becelewska – 

edbe@neostrada.pl 

15 + 15 + 30 = 60 godz. 

Uwagi: 

Data aktualizacji Maj 2008 r.

41 







KARTA 


Liczba 

punktów 

PRZEDMIOTU 07KULT02WCF 2 

KULTUROZNAWSTWO 

PEDAGOGIKA, specjalność. Pedagogika opiekuńcza 



Wydział Humanistyczny - Zakład Filologii Polskiej 

mgr Urszula Liksztet, dr Milan Lesiak 



II 15 15 - - - - 1+1 


Wiadomości z zakresu wiedzy o kulturze, wiedzy o mediach, historii literatury 


Cele przedmiotu : 

Kształtowanie postaw umoŜliwiających krytyczny odbiór wytworów kultury masowej oraz 

uczestnictwo w kulturze. Wyjaśnienie zagadnień kulturoznawstwa 

Oczekiwane efekty kształcenia : 

Student pozna mechanizmy funkcjonowania kultury, elementy masowego komunikowania, 

sposób oddziaływania kultury na róŜne grupy społeczne. Będzie potrafił krytycznie 

analizować dzieła sztuki oraz interpretować teksty kultury. Pozna zagadnienia dotyczące 

historii i teorii teatru, filmu i telewizji. 


- podające, eksponujące (film, spektakl, program telewizyjny) 

- analiza i interpretacja tekstów, dyskusja, prezentacja referatów 


Wykłady: 

Elementy historii i teorii teatru, 

Historia filmu, język filmu. 

Nauka, literatura i sztuka w kulturze współczesnej. 

Funkcje kultury masowej. Bohaterowie kultury masowej. 

Uczestnictwo w kulturze. Odbiorcy kultury masowej. Krytyka kultury masowej. 

Nowe media w kulturze. Funkcje nowych mediów.

Ćwiczenia: 

Analiza dramatu. Dramat – spektakl teatralny. Spektakl telewizyjny 

Związki literatury z muzyką i sztukami plastycznymi, Filmowe adaptacje literatury. 

Definicje kultury,Analiza tekstów kultury, 

Uczestnictwo w kulturze. 

Prasa, radio i telewizja jako źródło informacji kulturalnej. 

Analiza nowych mediów jako nośników problematyki kultury. 

Kultura wysoka i kultura popularna. Kontrkultura. Przenikanie kultur, inspiracje, 

wielokulturowość. 

 

 

 



Śródsemestralne pisemne testy kontrolne 





Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, 

Wrocław 1991 

2. B. Olszewska-Dyoniziak, Człowiek – kultura – osobowość, Wrocław 2001 

3. Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka i obrona, PWN, Warszawa 1980, 

4. R.Benedict, Wzory kultury, Warszawa 2005 

5. J. PłaŜewski, Historia filmu. 1895-2000, Warszawa 2001. 

6. Kompendium terminologii filmowej. Oprac.W.Dąbal i P.Andrejew, Warszawa 

2005 

7. Z. Raszewski, Krótka historia teatru polskiego, PIW 1978, 

8. Ch.Balme, Wprowadzenie do nauki o teatrze, PWN 2005 


Malinowski Bronisław. Szkice z teorii kultury. Warszawa 1958 

1. Znaniecki Florian: Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój. PrzełoŜył Jerzy Szacki. 

Warszawa 1971 

2. Czas w kulturze. Wybrał, opracował, wstępem opatrzył Andrzej Zajączkowski. 

Warszawa 1988 

3. Eco Umberto: Nieobecna struktura. Przeł. Adarn Weinsberg, Paweł Bram Warszawa 

1996 

4. Huizinga Johan: Homo Ludens. Zabawa jako źródło kultury. Warszawa 1985 

6.B.Frankowska, Encyklopedia teatru polskiego, PWN 2003 

Nazwisko i imię, adres elektroniczny Mgr Urszula Liksztet 

osoby/osób prowadzących przedmiot urszula.liksztet@kk.jgora.pl 


15g. +15g.


Uwagi: 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

2 







WYCHOWANIE ESTETYCZNE 






mgr Stanisława Sitek-Koniuszewska 





Oczekiwane efekty kształcenia: student po zrealizowaniu treści nauczania powinien 

znać pojęcia związane z wychowaniem estetycznym. Dysponować wiedzą w zakresie 

wychowania estetycznego dotyczącej: 

– kształtowania kultury estetycznej 

– dobrego smaku estetycznego 

– umiejętności przeŜywania i oceniania dzieł sztuki, 

– upodobań w zakresie własnej aktywności artystycznej (odtwórczej lub twórczej) 

Powinien wiedzieć jak sztuka wpływa na człowieka, jego emocje, poglądy, postawę 

wobec innych ludzi i świata. 

Powinien znać teoretyczne podstawy wychowania estetycznego , zarys i koncepcje 

wychowania estetycznego. 


– uświadamiania znaczenia sztuki dla kształtowania codziennego otoczenia 

człowieka. 

– uwraŜliwianie odbiorcy w zakresie odczuwania piękna w naturze i sztuce, 

– wyrabiania uzdolnienia do odbiorczego doznawania wraŜeń estetycznych, 

– kształtowania kultury estetycznej, 

– kształcenia gustów masowej publiczności i zaspokajania tych upodobań. 


Student powinien posiadać teoretyczne podstawy wiedzy o kulturze. Znać tradycje i 

rozwój kultury europejskiej i narodowej. Umieć diagnozować potrzeby środowiska. Znać 

problemy uczestnictwa w kulturze oraz metodykę upowszechniania kultury 


Metody


WYKŁADY 

• Zakres, sytuacja i koncepcja teorii wychowania estetycznego. 

• Polska teoria wychowania estetycznego. 

• Wychowanie estetyczne i wychowanie przez sztukę w teorii wychowania estetycznego 

• Zadania wychowania przez sztukę. 

• Zasady wychowawcze przez sztukę. Wpływ róŜnych rodzajów sztuki na wychowanie, 

Wielorakość aktualnych ról społecznych sztuki. 

• Zgodność między przestrzenią społeczną a doświadczeniem społecznym w 

poszczególnych epokach – rola sztuki od społeczeństwa prymitywnego do kultury 

masowej 

ĆWICZENIA 

• Polscy prekursorzy wychowania estetycznego (Janina Mortkowiczowa, Stefan Szuman, 

Stanisław Ossowski, Bogdan Suchodolski) 

• Instytucje udostępnianie, upowszechnianie i uprzystępnienia sztuki (Muzea, galerie, 

teatry, filharmonie, kina, domy kultury i inne) 

• Oddziaływania estetyczne sztuki i ich wpływ na wychowanie człowieka 

– wpływ wychowania estetycznego na kształtowanie codziennego otoczenia 

człowieka, wyrabiania gustów i łączenia ich z wzornictwem przemysłowym. 

– kształtowanie kultury estetycznej- meble, zabawki dziecięce, ilustracja, ksiąŜka, 

architektura mieszkalna. 

– Rozwijanie zainteresowań estetycznych oraz twórczych i odtwórczych zdolności 

artystycznych 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


1. I. Wojnar „Wychowanie przez sztukę” Warszawa 1965r 

2. B. Suchodolski „O wychowaniu estetycznym” 1969r 

3. S. Szuman „O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa 1969r 

4. Wojnar I: „Wychowanie estetyczne” PWN, Warszawa 1970r 

5. I. Wojnar „Teoria wychowania estetycznego” Warszawa „śak” 1997r 

6. I Wojnar „W kręgu wychowania przez sztukę” Warszawa 1974r 

7. I. Wojnar „Estetyka i wychowanie” PWN Warszawa 1964r 

8. J. Mortkowiczowa „O wychowaniu estetycznym” Warszawa 1903r 

9. I. Wojnar „Humanistyczne intencje edukacji 2000r


1. K. Ferenz „Wprowadzanie dzieci w kulturę” Wrocław 1995r 

2. Z. Krawczyk „Muzeum w kształceniu estetycznej kultury młodzieŜy” Wrocław 

1979 

3. G. Stojak „Świat wychowania przez sztuki piękne w polskiej szkole”- edukacyjne 

aspekty wychowania przez sztukę w kształceniu nauczycieli plastyki 2007r 

4. praca zbiorowa pod red. D. Jankowskiego 1996r 

5. B. Suchodolski „Wychowanie dla przyszłości Warszawa 1968r 

6. J. Białostocki „Sztuka cenniejsza niŜ złoto” PWN Warszawa 1991r 

7. M. Gołaszewska „Kultura estetyczna” WsiP Warszawa 1979r 

8. M. Gołaszewska „Zarys estetyki” PWN Warszawa 1984r 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

3 







Formy teatralne i parateatralne 






mgr Romuald Witczak 



V 15 15 — – — — 1+2 


Po wysłuchaniu wykładów i w trakcie realizowanych ćwiczeń kaŜda podgrupa studentów 

(do 10 osób) powinna samodzielnie przygotować i wystawić - przed zorganizowaną przez 

siebie publicznością - jedną etiudę sceniczną według dostarczonego scenariusza. Etiuda 

musi zawierać: słowo, ruch sceniczny, scenografię i efekty dźwiękowe. W ten sposób kaŜdy 

ze studentów powinien wiedzieć jak poprowadzić dziecięcy lub młodzieŜowy zespół 

teatralny. 


Chęć zdobycia umiejętności w zakresie zabawy w teatr. 

Podające, aktywizujące, warsztatowe 

Metody 


1. WYKŁADY 

• Potrzeba wchodzenia w role jako swoistość natury ludzkiej 

• Teatr zawodowy a zabawa w teatr – aspekty wychowawcze 

• Teatr lalkowy 

• Cechy dobrego instruktora (nauczyciela) zabawy w teatr 

• Scenariusz teatralny 

• Język teatru: słowo, ruch, scenografia, światło, dźwięk 

• Technika mówienia 

• Organizacja zespołu dziecięcego, młodzieŜowego, dorosłych 

• Gry i zabawy parateatralne 

2. ĆWICZENIA 

• Zamysł inscenizacyjny dla dobranego scenariusza 

• Podział ról 

• Wykonanie scenografii

• Próby: czytane i sytuacyjne 

• Organizacja widowni 

• Realizacja dźwięku 

• Próba generalna 

• Premiera z publicznością 

• Omówienie przedstawienia 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 






końcowe zaliczenie ustne (przygotowanie etiudy) 


egzamin ustny 


praca roczna 


11. Fręś Jan: Teatr młodzieŜowy. Wyd. FOSZE 2005 

12. Hausbrandt Andrzej: Teatr w społeczeństwie. WSiP, Warszawa 1983 

13. Jak Ŝyć z ludźmi. Umiejętności interpersonalne. MEN, Warszawa 1988 

14. Jurkowski Henryk: Dzieje teatru lalek. PIW, Warszawa 1970 

15. Kram Jerzy: Zarys kultury Ŝywego słowa. WSiP , Warszawa 1988 

16. Kudliński Tadeusz: Vademecum teatromana. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 

Warszawa 1985 

17. Nicoll Allardyce: Dzieje teatru. PIW, Warszawa 1974 

18. Pankowska Krystyna: Pedagogika dramy. Teoria i praktyka. śak 2000 

19. Rybotycka Lidia: Gry dramatyczne. Teatr młodzieŜy. WSiP, Warszawa 1990 

20. Tokarczuk Olga: Grupa bawi się i pracuje. Oficyna Wydawnicza UNUS 1994 

21. Way Brian: Drama w wychowaniu dzieci i młodzieŜy. WSiP, Warszawa 1997 


„Scena” – Czasopismo Społecznego Ruchu Teatralnego – miesięcznik 





Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 

Liczba 

punktów 

44 KARTA PRZEDMIOTU 2 







LITERATURA DZIECIĘCA 

Literature for Children 

Pedagogika 



dr Edyta Tuz-Jurecka 



IV 15 15 1 + 1 


Student powinien posiadać wiedzę ogólną na poziomie liceum o profilu podstawowym. 


Nabycie umiejętności prezentowania i analizy specyfiki tekstów kultury i literatury 

przeznaczonych dla dzieci i młodzieŜy. Przedstawienie moŜliwości ich wykorzystania w 

procesie dydaktyczno-wychowawczym. 


wykład: metoda podająca, poszukująca. 

ćwiczenia: metoda poszukująca, oglądowa, metoda zajęć praktycznych. 


Wykłady: 

Wiadomości wstępne na temat literatury dla dzieci i młodzieŜy (nazwa przedmiotu, literatura 

dla dzieci a literatura dziecięca, cechy charakterystyczne ksiąŜki dla dzieci), historia 

nauczania oraz myśli pedagogicznej od antyku do odrodzenia, sytuacja dziecka na 

przestrzeni wieków. Motyw dziecka w sztuce, problem dziecka genialnego (sposób 

traktowania w róŜnych okresach historycznych), lektury dzieci i młodzieŜy - od antyku do 

oświecenia, znaczenie folkloru, baśnie braci Grimm, Andersena, baśń skandynawska, baśń 

literacka XIX wieku, baśń rosyjska i polska, fantastyka dla dzieci w XX wieku, baśń a 

fantastyka naukowa, baśń nowoczesna (XX w.), motyw krasnoludków, czarownicy i diabła, 

wpływ baśni na rozwój dziecka i jego światopogląd, tematy tabu w prozie dla dzieci i 

młodzieŜy (sprawy Erosa, kryzys wiary, akt samobójczy, morderstwo), powieść dla 

chłopców i dziewcząt, wpływ literatury dla dzieci i młodzieŜy na osobowość dziecka i jego 

światopogląd, portret dziecka w literaturze dla dzieci i młodzieŜy. 

Ćwiczenia:

Konstrukcja świata przedstawionego w „Kubusiu Puchatku” Milne'a, utwory dla dzieci 

Juliana Tuwima, twórczość Jana Brzechwy oraz interpretacja wybranych wierszy dla dzieci 

innych twórców – porównanie oraz próba określenia przyczyn popularności tych utworów, 

japońskie kreskówki („Czarodziejka z księŜyca”, „Pokemon” itp.) znakiem naszego czasu? 

Baśnie braci Grimm, baśnie Andersena i inne - sztuka opowiadania i interpretacji, 

wskazywanie cech, „Córka czarownic” D. Terakowskiej, cykl „Opowieści z Narnii” Lewisa 

– próba interpretacji, rola odwrócenia konwencji baśni w filmie „Shrek”, z czego śmieją się 

dorośli, z czego dzieci? Oddziaływanie kultowego filmu „Matrix” na zachowania społeczne 

młodzieŜy, bohaterowie dobranocek, tajemnica sukcesu powieści o Harrym Potterze, czarny 

charakter we „Władcy pierścieni” i cyklu powieści o Harrym Potterze, literatura dla 

dziewcząt a literatura dla chłopców. 

 

 

 








Egzamin ustny 


Praca roczna 


Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieŜy, pod red. K. Kuliczkowska, B. Tylicka, 


I. Kaniowska - Lewańska, Literatura dla dzieci i młodzieŜy do roku 1864. Zarys 

monograficzny, Warszawa 1983. 

K. Kuliczkowska, Literatura dla dzieci i młodzieŜy w latach 1864-1918. Zarys 

monograficzny, Warszawa 1983. 

J. Białek, Literatura dla dzieci i młodzieŜy w latach 1918 - 1939. Zarys monograficzny, 


S. Frycie, Literatura dla dzieci i młodzieŜy w latach 1945-1970, t.1-2, Warszawa 1978-1982. 

K. Kuliczkowska, W szklanej kuli. Szkice o literaturze dla dzieci i młodzieŜy, Warszawa, 

1970. 

B. Bettelheim, Cudowne i poŜyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, t. 1-2, Warszawa, 

1985. 

J. Cieślikowski, R. Waksmund, Literatura i podkultura dzieci i młodzieŜy. Antologia 

opracowań, Wrocław 1983. 

J. Cieślikowski, Wielka zabawa. (Folklor dziecięcy. Wyobraźnia dziecka. Wiersze dla 

dzieci), Wrocław 1985. 

R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000. 

Antologia poezji dziecięcej, pod red. J. Cieślikowski, Wrocław l991. 

S. Wortman, Baśń w literaturze i w Ŝyciu dziecka, Co i jak opowiadać? Warszawa 1958. 

Baśnie braci Grimm, Baśnie Andersena. 

Literatura uzupełniająca

A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992. 

A. Baluch, Dziecko i świat przedstawiony czyli tajemnice dziecięcej lektury, Warszawa 1987. 

H. Skrobiszewska, Brzechwa, Warszawa 1965. 

H. Skrobiszewska, KsiąŜki naszych dzieci czyli o literaturze dla dzieci i młodzieŜy, 


G. W. Shugar, Dyskurs dziecięcy, Warszawa 1995. 





Edyta Tuz – Jurecka, majur@o2.pl 

30 godzin + 20 

Uwagi: 

Data aktualizacji 12.11.07 r.

Kod 

przedmiotu 


Liczba punktów 







PERCEPCJA I AKTYWNE SŁUCHANIE MUZYKI 






mgr Monika Mikulska 


V 15 15 1+1 



• Zdobycie wiedzy na temat percepcji i jej roli 

• Poznanie moŜliwości percepcyjnych na róŜnych etapach rozwoju 

• Rozpoznanie zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych, zapobieganie im 

• Umiejętne i świadome stymulowanie rozwoju moŜliwości percepcyjnych 

• Samodoskonalenie w/w funkcji 


wykład, prelekcja, ćwiczenia 


Wykłady: procesy poznawcze, percepcja, cechy utworu muzycznego, aktywne słuchanie, 

twórcza aktywność muzyczna, muzyka i literatura, muzyka i plastyka 

Ćwiczenia : ćwiczenia w zakresie percepcji wzrokowej i słuchowej, zabawy kształcące 

twórczą aktywność i umiejętności percepcyjne oraz aktywne słuchanie. 

 



Środsemestralne pisemne testy kontrolne





Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Hochlberg J.: Percepcja, PWN, Warszawa 1970 

2. Tomaszewski T.: Psychologia, PWN, Warszawa 1979 

3. Wierszyłowski J.: Psychologia muzyki, PWN, Warszawa 1981 

4. Sacher W.A.: Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci, Impuls 1999 


1. Wacholc M.: repertuar i wiadomości o muzyce, WSiP 1988 

2. Lipska E., Przychodzińska M.: Muzyka w nauczaniu początkowym, WSiP 1991 

3. Lissa Z.: Zarys nauki o muzyce 





Mikulska Monika; mikulska.monika@wp.pl 

Uwagi: 

Data aktualizacji 5.05.2008

46 







KARTA 


Liczba 

punktów 

PRZEDMIOTU 07RĘKUś04WCF 2 

RĘKODZIEŁO UśYTECZNE I ARTYSTYCZNE 





mgr Władysław Morman 



IV 15 15 1+1 




a). Wiadomości realizowane przez róŜne typy zadań technicznych: 

- technologiczne – polegające na przetwarzaniu materiałów (papier, karton, drewno, 

metal, tkaniny) 

- eksploatacyjno – konserwacyjne dotyczące posługiwania się narzędziami i 

urządzeniami technicznymi 

- montaŜowe – obejmujące składanie części w gotowy eksponat 

- informatyczne (graficzne) obejmujące czynne posługiwanie się znakami i 

symbolami informacji technicznej 

- ocenę wykonanej pracy, jej wartości estetyczne i praktyczne 

b). Umiejętności 

- utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy 

- współodpowiedzialność za końcowy efekt pracy zespołowej 

- tworzenie własnych oryginalnych pomysłów, bardziej praktycznych konstrukcji 

i piękniejszych form 

- właściwe posługiwanie się narzędziami, urządzeniami i symbolami technicznymi 

- eksponowanie wykonanych prac, estetyka i przejrzystość wystawy


Wykłady: metoda słowna, metoda percepcyjno – oglądowa; 

Ćwiczenia: metoda aktywna i zadaniowo-ćwiczeniowa. 


Wykłady: 

1. Rękodzieło uŜyteczne i artystyczne 

- klasyfikacja rodzajów, metod, technik i form pracy 

2. Przemysł papierniczy 

- surowce do produkcji papieru 

- przebieg produkcji papieru 

- gatunki papieru 

- normalizacja formatów papieru 

3. Przemysł drzewny 

- gatunki drewna 

- metody obróbki i przerobu drewna 

4. Tkaniny i ich uŜytkowanie 

- rodzaje tkanin 

- ściegi ręczne 

Ogólne wiadomości o metalach i stopach 

- własności metali 

- wiadomości z technologii 

5. Narzędzia i urządzenia do obróbki omawianych materiałów i ich wykorzystanie podczas 

zajęć 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 

Ćwiczenia: 

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE, INDYWIDUALNE I GRUPOWE 

2. Prace z papieru i tektury 

- wycinanie, formowanie, łączenie 

8. Prace z drutu i blachy 

9. Prace z drewna 

10. Prace ze szkła 

11. Prace z plastiku 

12. Prace z materiałów tekstylnych 

13. Ekspozycja wykonanych prac, przygotowanie wystawy 

 

 







Egzamin pisemny

Egzamin ustny 


Praca roczna 


Agnieszka Bojrakowska – Rzemiosło – ozdoby i dekoracje z makaronu, 

Wydawnictwo Readme , Warszawa 2006 

Walenty CzyŜycki – Prace z papieru, kartonu i tektury, Wydawnictwo PZWS, 

Warszawa 1963 

Amandine Dardenne – Ozdoby z kamieni, Wydawnictwo Klub dla Ciebie, 

Warszawa 2007 

Gudrun Hettinger – Figurki ze spinaczy, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2005 

Antonie Janusch - Szyjemy same, Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i SpoŜywczego, 

Warszawa 1968 

Ingrid Moris – Zabawki z koralików, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2006 

Alina Nikole – Ozdoby i zabawki z guzików, Wydawnictwo RM, Warszawa 2006 

G. Teusen – BoŜe Narodzenie w naszym domu, dekoracje świąteczne i ozdoby 

choinkowe, Wydawnictwo Kaliope, Warszawa 1993 

Brigitte Wittpoth – Modne ozdoby okienne, Wydawnictwo Jedność –Kielce 2006 


10. Jan Legat – Technologia wybranych gałęzi produkcji cz I-II, Państwowe 

Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1964 

11. K. Milanowska – Techniki pracy w terapii zajęciowej, Wydawnictwo PZWL, 

Warszawa 1982 

12. Jacek Nawrot – Ergoterapia w wychowaniu dziecka upośledzonego fizyczne, 

Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1973 

13. Paul Scott – 200 sposobów na nudę, Wydawnictwo Hubert, Warszawa 2001 





Uwagi: 

Data aktualizacji

Liczba 


punktów 

07PRAW05WCF 3 







WYBRANE ZAGADNIENIA Z PRAWA W ZAKRESIE 

OPIEKI I RESOCJALIZACJI 

Selected Terms from Law of care and Resocialisation 






mgr Kazimierz Wolf 



V 15 15 — — — — 1+2 


Student po zrealizowaniu niŜej zamieszczonych treści nauczania winien operować aparaturą 

pojęciową i terminologią prawną oraz dysponować podstawową wiedzą w zakresie: 

terminologii prawniczej, 

zasad i źródeł prawa rodzinnego, 

istoty władzy rodzicielskiej, 

okoliczności uzasadniających ingerencję sądu opiekuńczego w przebieg 

wykonywania władzy rodzicielskiej i formy tej ingerencji, 

opieki prawnej nad dzieckiem, 

przysposobienia (adopcji), 

załoŜeń postępowania w sprawach nieletnich, 

wzajemnego stosunku przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich i kodeksu 

karnego, 

środków w postępowaniu opiekuńczo-wychowawczym, leczniczym i poprawczym 

wobec nieletnich zagroŜonych demoralizacją i sprawców czynów karalnych, 

podmiotowej zdolności nieletniego do ponoszenia odpowiedzialności karnej za 

popełnienie przestępstwa, 

trybu przesłuchania nieletniego w postępowaniu wyjaśniającym i 

przygotowawczym, 

aktów prawnych wyznaczjących ramy systemu opieki nad rodziną i dzieckiem 

(Konwencji o Prawach Dziecka oraz Konstytucji RP), 

aktów prawnych określających zasady organizacji i funkcjonowania systemu opieki 

nad rodziną i dzieckiem (ustaw i rozporządzeń wykonawczych), 

zagadnień prawa pracy dotyczących zatrudnienia młodocianych: form i warunków 

zatrudniania młodocianych w celu przygotowania zawodowego, obowiązków 

pracodawcy wobec młodocianego oraz uprawnień młodocianego zatrudnionego w 

celu przygotowania zawodowego, 

obowiązków kierownictwa oraz personelu szkół i placówek opiekuńczowychowawczych 

w zakresie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy i nauki, 

wypadków przy pracy i wypadków uczniowskich oraz wypadków w drodze do i z

pracy, 

postępowania wobec nieletnich uzaleŜnionych od alkoholu i środków odurzających, 

obowiązków kadry nauczycielskiej i wychowawczej w oddziaływaniu 

profilaktycznym wobec zagroŜeń uzleŜnieniami, 

ochrona danych osobowych w praktyce szkoły i placówki opiekuńczowychowawczej. 


Student, podejmując realizację programu nauczania wybranych zagadnień prawa, powinien 

dysponować wiedzą w zakresie ogólnych wiadomości o prawie na poziomie liceum. 


Metody 


1. WYKŁADY 

– Postępowanie w sprawach nieletnich: Pojęcie demoralizacji i czynu karalnego, 

zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy z 26.10.1982 r o postępowaniu w 

sprawach nieletnich, dyrektywy i zasady postępowania, środki w dyspozycji sądu 

rodzinnego – tymczasowe i kończące postepowanie, warunki zastosowania środka 

poprawczego, przypadki, w których wyjątkowo sąd rodzinny moŜe wymierzyć karę, 

stosując nadzwyczajne jej złagodzenia, przesłanki ogólne i szczególne 

odpowiedzialności karnej nieletniego za popełnienie przestępstwa przeciwko Ŝyciu i 

zdrowiu człowieka; 

– System opieki nad rodziną i dzieckiem: Zarys procesu kształtowania się systemu, 

charakterystyka aktów prawnych wyznaczających ramy systemu oraz zasady 

organizacji i funkcjonowania placówek opiekuńczych, ocena pierwszego okresu 

funkcjonowania obecnego systemu opieki nad rodziną i dzieckiem, preferowane 

kierunki zmian w polityce prorodzinnej państwa. 

2. ĆWICZENIA 

– Władza rodzicielska: powstanie, wykonanie, ustanie; 

– Treść władzy rodzicielskiej: piecza nad dzieckiem, zarząd majątkiem dziecka, 

reprezentowanie dziecka, 

– Okoliczności uzasadniające ingerencję sądu opiekuńczego: zawieszenie, 

ograniczenie, pozbawienie władzy rodzicielskiej, 

– Opieka prawna nad dzieckiem: obowiązki opiekuna, sądowa kontrola sprawowania 

opieki, 

– Przysposobienie dziecka (adopcja): rodzaje przysposobienia, przesłanki 

przysposobienia po stronie dziecka i kandydata na rodzica z przysposobienia, 

przysposobienie zagraniczne. 

– Prawo administracyjne: 

– Charakterystyka gałęzi prawa, prawo miejscowe, charakterystyka aktów prawnych 

regulujących problematykę przeciwdziałania uzaleŜnieniom – ustawa o wychowaniu 

w trzeźwości ..., ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, akty prawne określające 

obowiązki nauczycieli i wychowawców w zakresie przeciwdziałania uzaleznieniu 

nieletnich. 


4. PROJEKT 

5. SEMINARIUM 








egzamin ustny 


praca roczna 

inne: 


Zygmunt Ziembiński : Zarys teorii prawa , Poznań 1997, 

Jerzy Ignatowicz: Prawo rodzinne, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2001, 

Jerzy Srzebińczyk: Prawo rodzinne, Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Zakamycze, 

2002, 

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy – Komentarz pod redakcją Kazimierza Piaseckiego, 

Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001, 

Krystyna Gromek: Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, 

Wydawnictwo prawnicze, 2001 

Lech Gardocki: Prawo karne, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2000, 

Zbigniew Salwa: Kodeks Pracy – Komentarz, Warszawa 1999, 

Jerzy Boć: Prawo administracyjne, Wrocław 1998 






Uwagi 


tel. (075) 64 53 308 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 









TECHNIKI PLASTYCZNE 





mgr Krystyna Morman 



VI 15 15 1+2 



Oczekiwane efekty kształcenia: 


a). Wiadomości 

- znaczenie działalności plastycznej w rozwoju osobowości człowieka 

- róŜne materiały i narzędzia do działalności plastycznych 

- róŜnorodne techniki plastyczne i kierunki w sztuce 

- sposoby oceniania i eksponowania prac plastycznych 

b). Umiejętności – student powinien: 

- rozróŜniać techniki plastyczne, właściwe materiały i narzędzia potrzebne do 

wykonania pracy wybraną techniką 

- rozróŜniać dziedziny sztuk plastycznych (malarstwo, rysunek, rzeźba, architektura, 

grafika, sztuka uŜytkowa) 

- wybrać techniki plastyczne o duŜych walorach terapeutycznych, dostosować je do 

poziomu psychicznego i fizycznego podopiecznych 

- wykonać określone w programie prace z zakresu niektórych technik plastycznych 

- rozróŜniać barwy chromatyczne, achromatyczne, podstawowe, pochodne, ciepłe,

zimne, kontrastowe, dopełniające 

- rozróŜniać niektóre kierunki w sztuce (kubizm, abstrakcjonizm, impresjonizm, 

realizm, dadaizm, surrealizm, pop-art, op-art.) 

- właściwie organizować warsztat pracy (ład, porządek, bezpieczeństwo) 


WYKŁADY: metoda słowna, metoda percepcyjno – oglądowa 

ĆWICZENIA: metoda aktywna, metoda zadaniowo – ćwiczeniowa 

Treści kształcenia:

II. 

WYKŁADY 

1. Działalność plastyczna jako istotny element kształtowania osobowości 

człowieka 

2. RóŜne dziedziny sztuki oraz moŜliwości wykorzystania ich w arteterapii 

3. Wiedza o barwach 

4. Niektóre kierunki w sztuce i ich walory terapeutyczne 

5. Materiały i narzędzia do działalności plastycznej, sposoby ich 

wykorzystania 

6. Podstawowe wiadomości o barwach 

7. Światowej sławy artyści plastycy, największe muzea świata, walory 

terapeutyczne kontaktu z dziełami sztuki 

8. Bogactwo technik plastycznych tradycyjnych i niekonwencjonalnych: 

c) Techniki malarskie: 


- akwarelą 

- akrylami 


- flamastrami, mazakami 

- kredkami ołówkowymi 


- kredkami świecowymi 



d) Techniki rysunkowe: 


- rysowanie piórkiem 

- rysowanie patykiem na klejówce 

- rysowanie świecą 

- wydrapywanki (czarno-biała, kolorowa) 


j) Techniki powielane - graficzne 

- monotypia 

- stemple z ziemniaka, gumy 

- odbijanie gazą lub tiulem 

k) Modelowanie, formowanie przestrzenne 

- lepienie z gliny 

- lepienie z modeliny, plasteliny 



- origami 

- formowanie z materiałów róŜnych (drut, sznurek papierowy, szmatki, 

patyczki) 

- kompozycje przestrzenne z róŜnych papierów 

l) Wycinanki 

- z kolorowych papierów 

- z kolorowych tektur 

- ze szmatek 

- z gazet (collage) 

m) Wydzieranki 

n) WitraŜe z papieru 

o) Przygotowanie prac do wystawy


- wykonanie wystawy prac – wernisaŜ 

III. ĆWICZENIA 

e) Techniki malarskie: 






f) Techniki rysunkowe: 


- wydrapywanki (czarno-biała, kolorowa) 


p) Techniki powielane - graficzne 

- monotypia 

q) Modelowanie, formowanie przestrzenne 



- origami 

r) Wycinanki 

- ze szmatek 

s) WitraŜe z papieru 

t) Przygotowanie prac do wystawy 









Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Brian Bagnall – Jak rysować i malować, Wydawnictwo PENTA, Warszawa 1993 

2. Cerutti Nave Patrizia – Kwiaty z papieru – Świat Ksiązki, Warszawa 2006 

3. Cieśla Hanna – Modelowanie z masy solnej i innych materiałów, Wydawnictwo 

Bauer Weltbild Media, Warszawa 2005 

4. Dziamska Dorota – Magiczne trójkąty – Wydawnictwo BIS, Warszawa 2004 

5. Hudova Marcela – Decoupage – Wydawnictwo RM, Warszawa 2005 

6. Jabłońska Anna – Kwiaty z bibułki – Wydawnictwo Bauer Weltbild Media, 

Warszawa 2007 

7. Jabłońska Anna – Zabawy Plastyczne, Wydawnictwo KDC, Warszawa 2005 

8. Lewicka Janina – 100 technik plastycznych, Nasza Księgarnia, Warszawa 1996 

9. Nitschowski Ilse – Dziecinnie proste origami – Wydawnictwo BIS, Warszawa 

2000

10. Plomer Limos Anna – Masa papierowa – Wydawnictwo Jedność 2006 

11. Świader Dąbrowa Joanna – KolaŜ – Wydawnictwo Bauer Bauer Weltbild Media, 

Warszawa 2006 

12. Zülval Aytüre Scheele – Origami – Wydawnictwo Marba Crown LTD, 



14. Arciszewska – Binebesel – Arteterapia szczęśliwy świat tworzenia , 

Wydawnictwo BEA Toruń 2003 

15. Kalbarczyk Anna – Zabawy ze sztuką, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2005 

16. Kataryńczuk Mania – Metody i formy terapii sztuką, Uniwersytet Zielonogórski, 


17. Konieczna E. – Arteterapia w teorii i praktyce ,Oficyna Wydawnicza Impuls, 

Kraków 2003 

18. Malinowska K. – Techniki pracy w terapii zajęciowej, Wydawnictwo PZWL, 

Warszawa 1982 

19. Trojanowska Anna – Dziecko i plastyka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 

Warszawa 1983 





Uwagi: 

Data aktualizacji

Kod 

przedmiotu 









MEDIA A POTRZEBY DZIECKA 

Mass media and needs of child 

Pedagogika opiekuńcza 




mgr Ewa Kiraga-Wójcik 



IV 15 15 1+2 


Orientacja w podstawowych zagadnieniach psychologii rozwojowej dzieci i młodzieŜy 

oraz w ogólnej problematyce współczesnych mediów. 

Cele przedmiotu - efekty kształcenia -: 

Znajomość współczesnej kultury audiowizualnej i jej nośników oraz umiejętność zarówno 

posłuŜenia się nimi w pracy pedagogicznej, jak i niwelowania płynących z nich zagroŜeń. 

Wykorzystywanie przekazów medialnych w pracy pedagoga, rozumienie terapeutycznej 

roli filmu, umiejętność rozwijania inteligencji wychowanków oraz ich sfery emocjonalnej 

przy pomocy przekazów medialnych, rozumienie współczesnej rzeczywistości 

zdeterminowanej „syndromem audiowizualnym”, reagowanie na negatywne skutki 

wychowawcze przemocy oraz manipulacji obrazowo-językowej w przekazach medialnych. 

Metody dydaktyczne: podająca (wykład), aktywizujące (ćwiczenia) 


1. Wykład: czym są współczesne media – rodzaje, krótka historia rozwoju, co to jest 

„syndrom audiowizualny”- jego wpływ na współczesną rzeczywistość, prawne podstawy 

funkcjonowania mediów w społeczeństwie, edukacyjna i terapeutyczna rola przekazów 

medialnych, zagroŜenia wynikające z funkcjonowania współczesnych mediów. 

2.Ćwiczenia: funkcjonowanie w społeczeństwie informacyjnym ( potop informacji, 

inflacja informacji, polifoniczność informacyjna), wykorzystanie zainteresowań 

wychowanków mediami do celów edukacyjnych i terapeutycznych, fenomen Internetu, 

terapeutyczna rola filmu, dyskurs edukacyjny a oferta medialna, pedagog wobec „ciemnej 

strony mediów”.








Egzamin ustny 


Praca roczna 


1. Ejsmond M., Kosmalska B. (2005), Media, wartości, wychowanie. Kraków. 

2. Hopfinger M.(1985), Kultura współczesna – audiowizualność. Warszawa 

3. Hopfinger M. (red.) (2005), Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. 

Antologia. Warszawa. 

4. Morin E. (1975), Kino i wyobraŜnia. Warszawa. 

5. Sobczak J. (1993), Polskie prawo prasowe. Poznań. 

6. Sokołowski M. (red.) (2005), Oblicza Internetu. Internet a globalne społeczeństwo 

informacyjne. Elbląg. 

7. Sokołowski M. (red.) (2005), U progu wielkiej zmiany. Olsztyn. 

8. Sztejnberg A. (2002), Podstawy komunikacji społecznej w edukacji. Wrocław. 

9. Pabijańska M., (2007) Psychomanipulacja…Wrocław. 

10. Retter H. (2005), Komunikacja codzienna w pedagogice. Gdańsk. 


1. Godzic W. (1999), Telewizja jako kultura. Kraków. 

2. Mcquail D. (2007), Teoria komunikowania masowego. Warszawa. 

3. Ostaszewski J. (1999), Film i poznanie. Kraków. 

4. Syska R. (2003), Film i przemoc. Kraków. 

5. Toffler A. (1997), Trzecia fala. Warszawa. 



Ewa Kiraga-Wójcik evilon@interia.eu 



30+15 

Uwagi 

Data aktualizacji 1.05.2008

Liczba 


punktów 

07TAIN06WCF 2 







TAŃCE INTEGRACYJNE 








VI 15 15 - - - - 1+1 



licealnym, powinien cechować się otwartością, empatią, mieć poczucie rytmu i słuch 

muzyczny. 


WyposaŜenie w wiedzę i umiejętności muzyczne i metodyczne potrzebne do prowadzenia 

zajęć tanecznych. 

Wykorzystanie tańca w pracy nad integracją zespołu, grupy. 

Kształcenie i rozwijanie takich kompetencji jak: twórczość, współpraca, komunikacja. 

Uświadomienie roli tańca jako jednego ze sposobów komunikowania się w grupie. 


Aktywizujące i kreatywne, działania praktycznego. 


Wykłady: Rozwój tańca – rys historyczny, zastosowanie tańca w terapii i 

wychowaniu, cele terapii tańca, ruch podstawowy – składnik tańca, podstawy 

pedagogiki ruchu, taniec twórczy, symbolika tańca, taniec z harmonią ducha i ciała, 

znaczenie choreoterapii 

Ćwiczenia: Znaczenie tańców integracyjnych, tańce grupowe róŜnych narodów – 

nauka 12 tańców, zalety tańca – co daje duszy, co daje ciału, wskazówki dla 

prowadzących działania taneczne, metodyka nauki tańców, taniec jako metoda 

holistycznego, całościowego rozwoju osobowości, wykorzystanie tańców 

integracyjnych w pracy z grupą. 

(proszę podać hasła tematyczne – nie muszą być bardzo szczegółowe, wszystko po 

przecinku) 

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu







Egzamin ustny 


Praca roczna 


Tańce i zabawy dla grupy ,,KLANZA’’ Lublin 1995 

W. Tomaszewski – Człowiek tańczący, WSiP Warszawa 1991 

D. Koziełło – Terapia tańcem, kultura fizyczna, 1997, nr 1, 2 

L. Gęca, J. Szpunar ,,Tańczymy razem ,, KLANZA ,, 1997 


B. Piotrowska – Znaczenie tańca w integracji klas gimnazajalnych 

Poradnik dla wychowawców – Z. Zieja K. K. 





BoŜena Piotrowska 

rytmusbozena@wp.pl 

30 + 30 

Uwagi: 

Data aktualizacji 05. 05. 2008

Liczba 


punktów 

07GZJR06WCF 3 







GRY I ZABAWY INTELEKTUALNE 

I REKREACYJNE 








VI 15 15 - - - - 1+2 


Posiadanie określonych kompetencji i predyspozycji w zakresie prowadzenia 

i organizacji gier i zabaw. 


Praktyczne zapoznanie z grami i zabawami przydatnymi w pracy z grupami w placówkach 

opiekuńczo wychowawczych. 

Pobudzanie i rozwijanie indywidualnych zdolności i umiejętności myślenia twórczego i 

zachowań rekreacyjnych. 

Nabycie umiejętności doprowadzenia zajęć z zastosowaniem gier i zabaw intelektualnych i 

rekreacyjnych. 


Aktywizujące i kreatywne, działania praktycznego. 


Wykłady: Znaczenie zabaw i gier, rodzaje zabaw wraz z przykładami, zasady 

obowiązujące w grze i zabawie, zabawa jako sztuka – sztuka jako zabawa, ciekawe 

sposoby na organizacje czasu wolnego: święta – imprezy, organizacji imprez 

okolicznościowych i rekreacyjnych – cykl organizacyjny imprezy plenerowej. 

Ćwiczenia: Zabawy intelektualne oparte o ruch, wykorzystujące gest, gry 

pantomimiczne, gry i zabawy ruchowe, zabawy z chustą animacyjną, zabawy 

plastyczne z gazetami, animacja duŜej grupy – impreza ,,Ćwierćland’’ scenariusz 

spotkania. (proszę podać hasła tematyczne – nie muszą być bardzo szczegółowe, wszystko 

po przecinku) 

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu





Końcowe zaliczenie ustne na ocenę 


Egzamin ustny 


Praca roczna 


U. Bauer, Gry dyskusyjne. Materiały pomocnicze do pracy z grupą, Lublin 1997 

Ger Stroms, 100 nowych gier muzycznych, KLANZA, Lublin 1997 

M. Wilczek. Zapraszamy do zabawy Of. Wyd. KOM – PACT, Warszawa 1993 

Grupa i zabawa – materiały metodyczne, Kwartalnik KLANZA nr 1, 2, 3, 4, 2001 

M. Jachimska Grupa bawi się i pracuje, zbiór grupowych gier i ćwiczeń 

psychologicznych Of. Wyd. UNUS 1994 


Carpe diem – pismo ludzi twórczych ,,O zabawie’’ Nr 4/98 

B. Getka – Wpływ zabawy na osobowość dziecka ,,Wychowanie na co dzień’’ , nr 6 /1997 





BoŜena Piotrowska 

rytmusbozena@wp.pl 

30 + 30 

Uwagi: 

Data aktualizacji 05. 05. 2008

Karty przedmiotów III rok POiR - KPSW w Jeleniej Górze

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?