25.11.2014 Views

Charter of the United Nations

Charter of the United Nations

Charter of the United Nations

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

TŠHATA YA MOKGATLO WA DINAGAKOPANO<br />

TŠA LEFASE<br />

(<strong>Charter</strong> <strong>of</strong> <strong>the</strong> <strong>United</strong> <strong>Nations</strong>)<br />

MATSENO<br />

RENA BATHO BA MOKGATLO WA DINAGAKOPANO TŠA LEFASE RE<br />

IKGAFILE go boloka moloko wo o tlago wa ka moso go kotlo ya dintwa, ye e<br />

tlišitšego masetlapelo a go se bolelwe gabedi bophelong bja rena go batho, le<br />

go tiišetša gape tshepo go ditokelo tša mo<strong>the</strong>o tša batho, ka ditokelo tšeo di<br />

lekanago tša banna le basadi le tša dinaga tše kgolo le tše nnyane, le go<br />

hlama maemo ao ka ona toka le tlhompho tša ditlamego tše di tlišitšwego ke<br />

dikwano le methopo e mengwe ya melao ya boditšhabatšhaba e ka<br />

tšweletšwago, le go tšwetšapele kgatelopele ya setšhaba le maemo a<br />

makaone a bophelo ka tokologong ya kakaretšo,<br />

LE GO FIHLELELA MAIKEMIŠETŠO A ka go kgotlelela le go phela mmogo<br />

ka khutšo le mang le mang bjalo ka baagišani ba bakaone, le go kopanya<br />

maatla a rena go tšweletša khutšo le tšhireletšo, le go netefatša, ka go<br />

amogela melawana le sehlongwa sa mekgwa, ya gore mašole ao a<br />

itlhamilego ga se a swanelwa go šomišwa, go ba le kgahlego ye e swanago,<br />

le go šomiša ditlabelo tša boditšhabatšhaba go tswetšapele tša ekonomi le<br />

tlhabollo ya setšhaba go batho ka moka,<br />

RE TŠERE SEPHETHO SA GO KOPANYA MAITEKELO A RENA GO<br />

FIHLELELA MAIKEMIŠETŠO a ka tsela ya maleba, Mebušo ya rena ya go<br />

fapafapana, ka kemedi yeo e kgobokeditšwego Toropokgolong ya San<br />

Francisco, e bontšhitše maatla a yona ka botlalo ao a bonego a lokile e bile a<br />

le a sebopego seo se nyakegago e dumelelana ka go hlagiša Tšhata ya<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e bile e hloma mokgatlo wa<br />

boditšhabatšhaba wo o tlogo tsebja ka la Dinagakopano tša Lefase.


KGAOLO YA I<br />

DINEPO LE MELAWANA<br />

Tema ya 1<br />

Dinepo tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ke:<br />

1. Go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba, le go fihlelela<br />

maikemišetšo: a go tšea magato a mohlakanelwa go thibeleng le go tloša<br />

ditšhošetšo tša khutšo, le go gatelela ditiro tša boganka goba ditlolo tše<br />

dingwe tša khutšo, le go tliša ka ditsela tša khutšo, le ka go obamela<br />

melawana ya toka le molao wa boditšhabatšhaba, tokišo goba phedišo ya<br />

dikgohlano tša boditšhabatšhaba, goba maemo ao a ka feletšago go tlolo ya<br />

khutšo;<br />

2. Go tšweletša dikamano tša segwera magareng ga dinaga tšeo di <strong>the</strong>ilwego<br />

go tlhompho ya molawana wa tekatekano ya ditokelo le tokologo ya batho, le<br />

go tšea magato a mangwe a maleba go tiiša khutšo ya mang le mang;<br />

3. Go fihlela tirišano ya boditšhabatšhaba go rarolleng ga mathata a<br />

boditšhabatšhaba a ekonomi, a leago, a setšo, goba a maemo a setho, le go<br />

tšwetšapele le go hlohleletša tlhompho ya ditokelo tša botho le ya ditokologo<br />

tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka go sa kgethollwe morafe, bong, polelo, goba<br />

tumelo, le<br />

4. Go ba Senthara ya go kopanya dinaga go fihleleleng ga maikemišetšo a a<br />

mohlakanelwa.<br />

Tema ya 2<br />

Mokgatlo le maloko a ona, ge o nyaka go fihlelela Maikemišetšo ao a<br />

beilwego ka go Tema ya 1, o tla šoma go latela ka go Melawana ye e<br />

latelago.<br />

1. Mokgatlo o <strong>the</strong>ilwe go molawana wa tekatekano ya boipušo ya Maloko a<br />

ona ka moka.


2. Maloko ka moka, a netefatšo gore ka moka ga ona a hwetša ditokelo le<br />

mehola ye e tlišwago ke boleloko bjo, a tla phethagatša ditlamego tšeo di<br />

dirwago ke bona ka toka go latela Tšhata ye.<br />

3. Maloko ka moka a tla fetša dikgohlano tša ona tša boditšhabatšhaba ka<br />

tsela ya khutšo ka mokgwa wo e lego gore khutšo le tšhireletšo tša<br />

boditšhabatšhaba le toka, ga di beiwe kotsing.<br />

4. Maloko ka moka, dikamanong tša ona tša boditšhabatšhaba, a tla tlogela<br />

go tšhošetšana goba go šomiša maatla kgahlanong le serithi sa mellwane<br />

goba kgahlanong le boipušo bja sepolotiki bja naga efe goba efe, goba tsela e<br />

nngwe yeo e sa sepelelanego le Maikemišetšo a Dinagakopano tša Lefase.<br />

5. Maloko ka moka a tla fa Dinagakopano tša Lefase thušo e nngwe le e<br />

nngwe ka tiro efe goba efe yeo e e tšeago go latela Tšhata ye, gomme a tla<br />

tlogela go thuša naga efe goba efe yeo Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase e tšeago magato a tšhireletšo goba a semolao.<br />

6. Mokgatlo o tla netefatša gore dinaga tšeo di sego Maloko a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase di latela Melawana ye ka moo go ka bago maleba<br />

go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba.<br />

7. Ga go seo se lego ka go Tšhata ye seo se tlago dumelela Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase go tsenatsena ditabeng tšeo di lego tša ka gare ga<br />

naga efe goba efe goba seo se tlago nyaka gore Maloko a romele ditaba tšeo<br />

go tla go rarollwa ka fase ga Tšhata ye, eupša molawana wo o ka se fetoše<br />

tiragatšo ya magato a semolao ao a lego ka fase ga Kgaolo ya VII.


KGAOLO YA II<br />

BOLELOKO<br />

Tema ya 3<br />

Maloko a mathomong a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e tla ba<br />

dinaga tšeo di kgathilego tema ka Khonferentsheng ya Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase ka ga Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba ye e bego e<br />

swaretšwe San Francisco, goba tšeo di ilego tša saena kgoeletšo ka<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ka la 1 Janeware 1942, tšeo di<br />

saennego Tšhata ye le go e tiišetša go latela Tema ya 110.<br />

Tema ya 4<br />

1. Boleloko ka go Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase bo buletšwe dinaga<br />

tše dingwe tšeo di ratago khutšo tšeo di amogelago ditlamego tše di lego ka<br />

mo gare ga Tšhata ye le, ka maikutlo a Mokgatlo di kgonago ebile di nyakago<br />

go diragatša ditlamego tše.<br />

2. Kamogelo ya naga efe goba efe ya mohuta woo go ba leloko ka go<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e tla diragatšwa ke sephetho sa<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ka morago<br />

ga ge go šišintšwe bjalo ke Khansele ya Tšhireletšo.<br />

Tema ya 5<br />

Leloko leo e lego gore Mokgatlo wa tša Lefase o tšere magato a tšhireletšo<br />

goba a tiro ya semolao kgahlanong le lona ka Khansele ya Tšhireletšo le tla<br />

fegwa gore le se diragatšd ditokelo le menyetla ya boleloko ke<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka morago ga ge go šišintše bjalo ke Khansele ya<br />

Tšhireletšo. Tiragatšo ya ditokelo le menyetla ye e tla bušetšwa ke Khansele<br />

ya Tšhireletšo.


Tema ya 6<br />

Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase leo le tlotšego Melawana ye<br />

e lego ka mo Tšhateng ntle le go fetoša kgopolo le tla rakwa Mokgatlong ke<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka morago ga ge go šišintšwe bjalo ke Khansele ya<br />

Tšhireletšo.<br />

KGAOLO YA III<br />

DITHO<br />

Tema ya 7<br />

1. Di hlomilwe bjalo ka ditho tše kgolo tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase: Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, Khansele ya Tšhireletšo, Khansele ya tša<br />

Ekonomi le Leago, Khansele ya Dithrasti, Kgorotsheko ya Toka ya<br />

Boditšhabatšhaba, le Bongwaledi.<br />

2. Ditho tše nnyane tšeo di ka bonwago di le bohlokwa di tla hlongwa go latela<br />

Tšhata ye.<br />

Tema ya 8<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o ka se beye mellwane ka ga<br />

maswanedi a banna le basadi go kgatha tema ka bokgoni b<strong>of</strong>e goba b<strong>of</strong>e le<br />

ka fase ga maemo a tekatekano ka dithong tša wona tše kgolo le tše nnyane.<br />

KGAOLO YA IV<br />

KOPANOKGOTHEKGOTHE<br />

Sebopego


Tema ya 9<br />

1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ba le Maloko ka moka a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase.<br />

2. Leloko le lengwe le le lengwe le ka se be le baemedi ba go feta ba bahlano<br />

ka go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

Mešomo le Maatla<br />

Tema ya 10<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ahlaahla potšišo efe goba efe goba taba efe goba<br />

efe ye e lego ka mollwaneng wa Tšhata ye goba yeo e amanago le maatla le<br />

mešomo ya setho sefe goba sefe seo e filwego ka mo go Tšhata ye, le, ka<br />

ntle le ge go hlagišwa ka go Tema ya 12, e ka iša ditšhišinyo go Maloko a<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano goba go Khansele ya Tšhireletšo goba go tšona<br />

ka moka ka dipotšišo goba ditaba tšeo.<br />

Tema ya 11<br />

1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e ka amogela melawana ya kakaretšo ya tirišano ge<br />

go tšwetšwapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba, go akaretšwa<br />

melawana yeo e laolago peyo ya marumo fase le melao ya dibetša, ebile e tla<br />

dira ditšhišinyo mabapi le melawana yeo go Maloko goba go Khansele ya<br />

Tšhireletšo goba go tšona ka moka.<br />

2. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ahlaahla dipotšišo dife goba dife tša go amana<br />

le tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo tša magareng ga dinaga tšeo di<br />

tlišitšwego go yona ke Leloko lefe goba lefe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase, goba ke Khansele ya tšhireletšo, goba ke naga yeo e sego Leloko la<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go latela Tema ya 35, temana ya 2, le<br />

ka ntle le ge go hlagišitšwe ka go Tema ya 12, gomme e tla dira ditšhišinyo<br />

mabapi le dipotšišo tšeo go naga goba go dinaga tšeo di amegago goba go<br />

Khansele ya Tšhireletšo goba go tšona ka moka. Potšišo ya mohuta woo ye e<br />

lego gore magato a hlokega go ka tšeiwa e tla romelwa go Khansele ya


Tšhireletšo ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e ka ba pele goba ka morago ga ge e<br />

ahlaahlilwe.<br />

3. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla nyaka šedi ya khansele ya Tšhireletšo go<br />

maemo ao a lego kgauswi ga go bea khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba kotsing.<br />

4. Maatla a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ao a beilwego ka mo go Tema ye a ka se<br />

fete maatla a mošomo ao a beilwego ka go Tema ya 10.<br />

Tema ya 12<br />

1. Le ge e le gore Khansele ya Tšhireletšo e diragatša mešomo ya yona<br />

mabapi le dikgohlano goba mabapi le maemo ao e filwego ke Tšhata ye,<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e ka se dire tšhišinyo efe goba efe mabapi le kgohlano<br />

yeo goba maemo ao ka ntle le ge Khansele ya Tšhireletšo e kgopela bjalo.<br />

2. Mongwaledipharephare, ka tumelelo ya Khansele ya Tšhireletšo, o tla<br />

tsebiša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> tulong e nngwe le e nngwe ka ga ditaba tša go<br />

amana le tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya boditšhatšhaba tšeo di<br />

sekasekwago ke Khansele ya Tšhireletšo le go tsebiša gape<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ga se ya dula, ka bjako ge Khansele ya Tšhireletšo e<br />

emiša go šoma ka ditaba tšeo.<br />

Tema ya 13<br />

1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ithomela dinyakišišo gomme ya dira ditšhišinyo<br />

ka maikemišetšo a go:<br />

a. tšwetšapele tirišano ya bo ditšhabatšhaba ka lefapheng la dipolotiki le go<br />

hlohleletša tlhabollo ye e tšwelago pele ya molao wa boditšhabatšhaba le<br />

go o diragatša;<br />

b. tšwetšapele tirišano ya boditšhabatšhaba ka mafapeng a tša ekonomi, a<br />

leago, a setšo, a thuto le a tša maphelo, ka go thuša ka go fihlelela<br />

ditokelo tša botho le ditokologo tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka ka ntle le<br />

kgethologanyo mabapi le morafe, bong, polelo, goba tumelo.


2. Maikarabelo a mangwe go tšwelapelo, mešomo le maatla a<br />

Mongwaledipharephare malebana le ditaba tšeo di boletšwego temeng ya ka<br />

godimo di beilwe ka go Dikgaolo tša IX le X.<br />

Tema ya 14<br />

Go latela ditlhagišo tša Tema ya 12, Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla šišinya<br />

magato a peakanyo ya khutšo ya maemo afe goba afe, go sa lebelelwe gore<br />

a tšwa kae, ao a bonalago a le kgauswi le go senya toka ka kakaretšo ya<br />

mang le mang goba dikamano tša segwera magareng ga dinaga, go akaretša<br />

maemo ao a tlišwago ke tlolo ya ditlhagišo tša Tšhata ye tšeo di tšweletšago<br />

Maikemišetšo le Melawana ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />

Tema ya 15<br />

1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya bay a dumela dipego tša ngwaga le<br />

ngwaga le tše di ikgethilego tša go tšwa go khansele ya Tšhireletšo; dipego<br />

tše di tla akaretša pego ya magato ao Khansele ya Tšhireletšo e tšerego<br />

sephetho ka ga ona goba ao a tšerwego go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo<br />

ya boditšhabatšhaba.<br />

2. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya bay a dumela dipego tša go tšwa go<br />

ditho tše dingwe tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />

Tema ya 16<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla diragatša mešomo yeo e amanaga le tshepedošo<br />

ya boditšhabatšhaba ya Dithrasti ka ge e filwe yona ka fase ga Dikgaolo tša<br />

Xii le XIII, go akaretšwa go amogela ditumelelano tša Dithrasti tša mafelo ao a<br />

sego a hlangwa bjalo ka ao a sego a leano.<br />

Tema ya 17<br />

1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya ba ya dumela ditekanyetšo tša<br />

Mokgatlo.


2. Ditshenyagalelo tša Mokgatlo di tla lefša ke Maloko ka ge go beilwe ke<br />

kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

3.Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya ba ya dumela dipeakanyo dife goba<br />

dife tša ditšhelete le tša ditekanyetšo tšeo di tlišwago ke dietšentšhi tša go<br />

ikgetha tšeo di fiwago ka go Tema ya 57 ebile e tla lekola ditekanyetšo tša<br />

tshepidišo tša dietšentšhi tšeo tša go ikgetha ka nepo ya go dira ditšhišinyo<br />

go dietšentshi tšeo di amegago.<br />

Go bouta<br />

Tema ya 18<br />

1. Leloko le lengwe le le lengwe la Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le tla ba le bouta e<br />

tee.<br />

2. Diphetho tša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka ga dipotšišo tše bohlokwa di tla dirwa<br />

ke bontši bja peditharong bja Maloko ao a lego gona e bile a boutago.<br />

Dipotšišo tše di tla akaretša: ditšhišinyo malebana le tšwetšopele ya khutšo le<br />

tšhireletšo ya boditšhabatšhaba go kgetha ga maloko ao e sego a ruri a<br />

Khansele ya tša Ekonomi le Leago, go kgetha ga Maloko a Khansele ya<br />

Dithrasti go latela temana ya 1 ya Tema 86, go amogela ga Maloko a Mafsa<br />

ka go Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, go fega ga ditokelo le menyetla<br />

ya boleloko, go raka ga Maloko, dipotšišo tša go amana le mošomo wa<br />

tshepedišo ya dithrasti, le dipotšišo tša ditekanyetšo.<br />

3. Dipheto ka ga dipotšišo tše dingwe, go akaretša go laola mafapha a<br />

tlaleletšo a dipotšišo tšeo di tlilego go tšeelwa sephetho ke bontši bja<br />

peditharong di tla tšeiwa ke bontši bja maloko ao a lego gona ebile a boutago.<br />

Tema ya 19<br />

Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase leo le kolotago ditefelo tša<br />

ditšhelete tšeo di ntšhiwago ka Mokgatlong le ka se boute ka go<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ge tšhelete ya dikoloto tša lona e lekana le goba e feta<br />

tšhelete yeo e swanetšego go lefša ke lona mo mengwageng ye e fetilego ye<br />

mebedi ka botlalo. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla, le ge go le bjalo, dumelela


Leloko leo go bouta ge e kgots<strong>of</strong>ala gore go palelwa ke go lefa moo go dirwa<br />

ke maemo ao a ka se kgonego go laolwa ke leloko.<br />

Tshepedišo<br />

Tema ya 20<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla kopana dikolong tša ka mehla tša ngwaga le<br />

ngwaga ka dikopanong tšeo di ikgethilego ge maemo a ka nyaka dikopano<br />

tšeo di swarwa. Dikopano tša go ikgetha di tla bitšwa ke<br />

Mongwaledipharephare ka kgopelo ya Khansele ya Tšhireletšo goba ya<br />

bontši bja Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />

Tema ya 21<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla šomiša melawana ya yona ya tšhepedišo. E tla<br />

kgetha Mopresidente wa yona wa kopano e nngwe le e nngwe.<br />

Tema ya 22<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla hloma ditho tše nnyane tšeo e bonago go le<br />

maleba go di hloma gore e diragatše mešomo ya tšona.<br />

KGAOLO YA V<br />

KHANSELE YA TŠHIRELETŠO<br />

Sebopego<br />

Tema ya 23<br />

1. Khansele ya Tšhireletšo e tla ba le Maloko a lesomehlano a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase. Rephapoliki ya China, France, <strong>the</strong> Union <strong>of</strong> Soviet<br />

Socialist , <strong>the</strong> <strong>United</strong> Kingdom <strong>of</strong> Great Britain le Nor<strong>the</strong>rn Ireland, le <strong>United</strong><br />

States <strong>of</strong> America e tla ba maloko a sa ruri a Khansele ya Tšhireletšo.<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla kgetha Maloko a mangwe a lesome a Makgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase go ba maloko ao a sego a sa ruri a Khansele ya


Tšhireletšo, go hlokometšwe mabaka a itšego, sa mathomo go ba le seabe ga<br />

Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go tšwetšapele khutšo le<br />

tšhireletšo ya magareng ga dinaga le go maikemišetšo a mangwe a Mokgatlo,<br />

le gape go kabelanyo ya naga ye e lekanago.<br />

2. Maloko ao e sego a sa ruri a Khansele ya Tšhireletšo a tla kgethwa nako<br />

ya mengwaga e mebedi ka dikgethong tša mathomo tša maloko ao e sego a<br />

sa ruri ka morago ga koketšo ya maloko a Khansele ya Tšhireletšo go tloga<br />

go a lesometee go fihla go a mane a tlaleletšo a tla kgethwa go šoma nako ya<br />

ngwaga o tee. Leloko leo le tšwago le ka se be le maswanedi a go kgetha<br />

gape ka bjako.<br />

3. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Tšhireletšo le tla ba le<br />

moemedi o tee.<br />

Mešomo le Maatla<br />

Tema ya 24<br />

1. Go netefatša gore go ba le magato a ka pela ao a lego mohola ka Mokgatlo<br />

wa Dinagakopano tša Lefase, Maloko a ona a kgobokana ka maikarabelo a<br />

bohlokwa a Khansele ya Tšhireletšo go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba, le go dumelelana gore go go diragatša mešomo ya<br />

Khansele ya Tšhireletšo e šoma legating la bona.<br />

2. Ge e diragatša mešomo ye, Khansele ya Tšhireletšo e tla šoma go latela<br />

Maikemišetšo le Melawana ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase. Maatla<br />

a itšego ao a filwego Khansele ya Tšhireletšo go diragatša mešomo ye a<br />

beilwe ka go Dikgaolo tša VI, VII, VIII, le ya XII.<br />

3. Khansele ya Tšhireletšo e tla romela dipego tša ngwaga le ngwaga le tša<br />

go ikgetha go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gore di amogelwe.


Tema ya 25<br />

Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefsae a dumela go amogela le go<br />

diragatša diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo go latela Tšhata ye.<br />

Tema ya 26<br />

Go tšwetšapele go hloma le go tšwetša ga khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba le go aroša go gonnyane ga dibetša tša methopo ya lefase<br />

ya batho le ya ekonomi, Khansele ya Tšhireletšo e tla ba le maikarabelo a go<br />

hlama, ka thušo ya komiti ya Bašomedi ba Mašole yeo e beilwego ka go tema<br />

ya 47, maano ao a tlago romelwa go Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano<br />

tša Lefase go tla go hloma lenaneo la taolo ya dibetša.<br />

Go bouta<br />

Tema ya 27<br />

1. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Tšhireletšo le tla ba le boutu<br />

e tee.<br />

2. Diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo ka ga ditaba tša tshepedišo di tla<br />

dirwa ka boutu ya tiišetšo ya maloko a senyane.<br />

3. Diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo ka ga ditaba ka moka di tla dirwa ka<br />

boutu ya tiišetšo ya maloko a senyane go akaretšwa diboutu tše di kwanago<br />

tšona tša maloko a sa ruri a Khansele ye; ge fela, ka diphetho tša ka fase ga<br />

Kgaolo ya VI, le ka fase ga temana ya 3 ya Tema ya 52, maloko ao a sa<br />

kwanego a ka tlogela go bouta.<br />

Tshepedišo<br />

Tema ya 28<br />

1. Khansele ya Tšhireletšo e tla beakanywa gore e kgone go šoma go<br />

tšwelapele. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Tšhireletšo le<br />

emelwa mo lebakeng le ka dinako tše dingwe ge Mokgatlo o dutše.


2. Khansele ya Tšhireletšo e tla swara dikopano moo e lego leloko le lengwe<br />

le le lengwe la yona le tla, ge go hlokega bjalo, emelwago ke leloko la mmušo<br />

goba ke baemedi ba bangwe bao ba ikgethilego.<br />

3. Khansele ya Tšhireletšo e tla swara dikopano mafelong ao kantle le mo<br />

Mokgatlo o dulago gona ka ge mo kahlolong ya yona e tla nol<strong>of</strong>atša mošomo<br />

wa yona.<br />

Tema ya 29<br />

Khansele ya Tšhireletšo e tla hloma ditho tše nnyane ge e bona go hlokega<br />

go phethagatša mešomo ya yona.<br />

Tema ya 30<br />

Khansele ya Tšhireletšo e tla bea melao ya yona ya tshepedišo, go akaretšwa<br />

mokgwa wa go kgetha Mopresidente wa yona.<br />

Tema ya 31<br />

Leloko le lengwe le le lengwe la Dinagakopano leo le sego leloko la Khansele<br />

ya Tšhireletšo le ka kgathatema, ka ntle le go bouta, ka go ahlaahleng ya<br />

potšišo efe goba efe yeo e tlišitšwego pele ga Khansele ya Tšhireletšo nako<br />

le nako ge Khansele ya Tšhireletšo e bona gore potšišo yeo e ama<br />

dikgahlego tša Leloko leo kudu.<br />

Tema ya 32<br />

Leloko lefe goba lefe la Dinagakopano leo le sego leloko la Khansele ya<br />

Tšhireletšo goba la naga efe goba efe yeo e sego Leloko la Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano, ge e gore ke karolo ya dikgohlano yeo e ahlaahlwago ke<br />

Khansele ya Tšhireletšo, le tla laletšwa go kgathatema, ka ntle le go bouta, ka<br />

dikahlaahlong tše di amanago le kgohlano yeo. Khansele ya Tšhireletšo e tla<br />

dumela maemo ao ge e bona e le toka gore naga yeo e sego Leloko la<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano le kga<strong>the</strong>tema.


KGAOLO YA VI<br />

THAROLLO YA DIKGOHLANO KA KHUTŠO<br />

Tema ya 33<br />

1. Dinaga tšeo di nago le dikgohlano, tšeo e lego gore go tšwelapele ga tšona<br />

go tla bea tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba kotsing,<br />

di tla, sa mathomo, nyaka tharollo ka dipoledišano, dinyakišišo, botseta,<br />

kopanyo, poelanyo, tharollo ya semolao, tša nyaka dietšentshi tša dilete goba<br />

dipeakanyo, goba ka ditsela tša khutšo tša kgetho ya tšona.<br />

2. Khansele ya Tšhireletšo e tla, ge e bona go le maleba, ya kgopela dinaga<br />

tšeo go rarolla dikgohlano tša tšona ka ditsela tšeo.<br />

Tema ya 34<br />

Khansele ya Tšhireletšo e tla nyakišiša kgohlano efe goba efe, goba maemo<br />

afe goba afe ao a ka feleletšago ka go se kwane ga boditšhabatšhaba goba<br />

ao a ka hlolago kgohlano, go bona ge eba go tšwelapele ga kgohlano goba<br />

maemo ao go tla bea tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba kotsing.<br />

Tema ya 35<br />

l. Leloko lefe goba lefe la Dinagakopano tša Lefase le ka tliša kgohlano efe<br />

goba efe, goba maemo afe goba afe a sebopego seo se go boletšwego ka ga<br />

sona ka go Tema ya 34, go tla go lebelelwa ke Khansele ya Tšhireletšo goba<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

2. Naga yeo e sego Leloko la Dinagakopano tša Lefase le ka tliša kgohlano<br />

efe goba efe go Khansele ya Tšhireletšo goba go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> yeo e<br />

e amago ge e le gore e amogela semeetseng, lebakeng la kgohlano yeo,<br />

ditlamego tša tharollo ya khutšo tšeo di filwego ka gare ga Tšhata.


3. Ditshepedišo tša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> mabapi le ditaba tšeo di tlišitšwego<br />

go yona ka fase ga Tema ye di tla laolwa ke ditlhagišo tša Ditema tša 11 le<br />

12.<br />

Tema ya 36<br />

1. Khansele ya Tšhireletšo e tla, mo nakong efe goba efe ya kgohlano ya<br />

sebopego seo go boletšwego ka sona ka go Tema ya 33 goba ya maemo a<br />

go swana le ao, šišinya ditshepedišo tša maleba goba ditsela tša tokišo.<br />

2. Khansele ya Tšhireletšo e swanetše go amogela ditshepedišo dife goba<br />

dife tša tharollo ya dikgohlano tšeo di šetšego di tšerwe ke dinaga tšeo di<br />

amegago.<br />

3. Ge e dira ditšhišinyo ka fase ga Tema ye, Khansele ya Tšhireletšo gape e<br />

tla hlokomela gore dikgohlano tša semolao bjalo ka molao wa kakaretšo di tla<br />

romelwa go Kgorotsheko ya Boditšhabatšhaba ya Toka go latela ditlhagišo<br />

tša Molao wa Kgorotsheko.<br />

Tema ya 37<br />

1. Ge dinaga tšeo di nago le kgohlano ya sebopego seo go boletšwego ka ga<br />

sona ka go Tema ya 33 di palelwa ke go e rarolla ka ditsela tšeo go<br />

boletšwego ka tšona ka go Tema yeo, di tla e romela go Khansele ya<br />

Tšhireletšo.<br />

2. Ge Khansele ya Tšhireletšo e bona gore go tšwelapele ga kgohlano go tla<br />

bea tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba kotsing, e tla<br />

tšea sephetho sa ge eba e tla magato ao a lego ka fase ga Tema ya 36 goba<br />

go šišinya melawana yeo ya tharollo ya kgohlano ge e ka bona go le maleba.<br />

Tema ya 38<br />

Ka ntle le go fetoša ditlhagišo tša Ditema tša 33 go fihla go 37, Khansele ya<br />

Tšhireletšo e tla, ge dinaga tše di nago le kgohlano di kgopela bjalo, dira<br />

ditšhišinyo go dinaga tšeo di nago le kgohlano ka maikemišetšo a go tliša<br />

tharollo ya khutšo ya kgohlano yeo.


KGAOLO YA VII<br />

LEGATO MABAPI LE DITŠHOŠETŠO GO KHUTŠO, GO SENYA<br />

KHUTŠO, LE TIRO YA DINTWA<br />

Tema ya 39<br />

Khansele ya Tšhireletšo e swanetše go laola go ba gona ga tšhošetšo go<br />

khutšo, go senya khutšo goba tiro ya dintwa gomme e tla dira ditšhišinyo,<br />

goba ya tšea sephetho sa gore ke magato afe ao a ka tšeiwago go latela<br />

Ditema tša 4 le 42, go tšwetšapele goba go bušetša khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba.<br />

Tema ya 40<br />

Go thibela go fetelela ga maemo, Khansele ya Tšhireletšo e tla, pele e ka dira<br />

ditšhišinyo goba e ka tšea sephetho ka ga magato ao a filwego ka go Tema<br />

ya 39, ya bitša dinaga tše di amegago go obamela magato ao a nakwana ao<br />

e bonago a le maleba goba a hlokagala. Magato ao a nakwana a tla hloka<br />

diphetošo tša ditokelo, dikgopelo, goba maemo a dinaga tšeo di amegago.<br />

Khansele ya Tšhireletšo e tla hlokomela go palelwa ga go obamela magato<br />

ao a nakwana.<br />

Tema ya 41<br />

Khansele ya Tšhireletšo e tla tšea sephetho ka ga gore ke magato afe ao a sa<br />

akaretšego mašole ao a itlhamilego ao a swanetšego go šomišwa go<br />

diragatša diphetho tša yona, gomme e tla kgopela Maloko a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano go diragatša magato ao. Magato a a ka akaretša go emiša ka<br />

botlalo goba ka seripa dikamano tša ekonomi le tša ditimeleng, tša lewatleng,<br />

tša moyeng, tša poso, tša megala, tša radio, le tša ditsela tše dingwe tša<br />

kgokagano, le tša phedišo ya dikamano tša botseta.


Tema ya 42<br />

Ge Khansele ya Tšhireletšo e ka amogela gore magato ao a filwego ka go<br />

Tema ya 41 a ka se be a maleba goba a bonwe gore a ka se be a maleba, e<br />

tla tšea magato a tiro ya mašole a moyeng, a lewatleng goba a fase go<br />

tšwetšapele goba go bušetša khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba.<br />

Magato a mohuta woo a la akaretša dipontšho tša boipelaetšo, go thiba<br />

mebila, goba di ditiro tše dingwe tša mašole a moyeng, a lewatleng, goba a<br />

fase a Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano.<br />

Tema ya 43<br />

1. Maloko ka moka a Mokgatlo wa Dinagakopano, gore ba kgone go ba le<br />

seabe go go tšwetšapele ga khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba, a<br />

tshephiša gore a tla dira gore mašole ao a itlhamilego, thušo, le dinol<strong>of</strong>atši, go<br />

akaretšwa ditokelo tša tshepedišo, tšeo di swanetšego go tšwetšapele khutšo<br />

le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba.<br />

2. Tumelelano goba ditumelelano tša mohuta woo di tla laola palo le mehuta<br />

ya mašole, maemo a bona a go lokela go tliša khutšo le moo ba ka bago gona<br />

ka kakaretšo, le sebopego sa dinol<strong>of</strong>atši le thušo tšeo di tlago fiwa.<br />

3. Tumelelano goba ditumelelano di tla ahlaahlwa ka pela ka moo go ka<br />

kgonegago ka gona ge nyakwa ke Khansele ya Tšhireletšo. Di tla fetšwa<br />

magareng ga Khansele ya Tšhireletšo le Maloko goba magareng ga Khansele<br />

ya Tšhireletšo le dihlopha tša Maloko gomme di tla tiišetšwa ke dinaga tše di<br />

saenago go latela ditshepedišo tša tšona tša molao<strong>the</strong>o.<br />

Tema ya 44<br />

Ge Khansele ya Tšhireletšo e tšere sephetho sa go šomiša mašole, e tla, pele<br />

e ka bitša Leloko leo le sego la emelwa go yona go aba mašole ao a<br />

itlhamilego go phethagatša ditlamego tšeo go boletšwego ka ga tšona ka go<br />

Tema ya 43, ya laletša Leloko leo, ge Leloko leo le nyaka bjalo, go kgatha<br />

tema ka go diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo tšeo di amanago le go<br />

šomiša karolo ya mašole ao a itlhanilego a go tšwa go Leloko le.


Tema ya 45<br />

Go kgontšha Mokgatlo wa Dinagakopano go tšea magato a bjako a sešole,<br />

Maloko a tla diragatša magato a karolo ya sešole sa moyeng a naga ao a<br />

hwetšagalago ka pela go ba tiro ya mašole ao a kopantšwego a<br />

boditšhabatšhaba. Maatla le maemo a dikarolo tše tša mašole tša go lokela<br />

go tliša khutšo le maano a tiro ya mašole ye e kopantšwego di tla laolwa, mo<br />

mellwaneng yeo e beilwego ditumelelanong tša go ikgetha goba<br />

ditumelelanong tšeo go boletšwego ka ga tšona ka go Tema ya 43, ke<br />

Khansele ya Tšhireletšo ka thušo ya Komiti ya Mašole.<br />

Tema ya 46<br />

Maano a go diragatša tiro ya mašole ao a itlhamilego e tla dirwa ke Khansele<br />

ya Tšhireletšo ka thušo ya Khansele ya Komiti ya Bašomi ba Mašole.<br />

Tema ya 47<br />

1. Go tla hlongwa Komiti ya Bašomi ba Mašole go eletša le go thuša<br />

Khansele ya Tšhireletšo ka ga dipotšišo tše di amanago le dinyakwa tša<br />

mašole tša Khansele ya Tšireletšo go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba, go šomiša le go laola mašole ao a beilwego ka fase ga<br />

taolo ya yona, go laola dibetša, le go diragatša tlhamollo ya mašole ao ba<br />

yago go šoma gona.<br />

2. Komiti ya Bašomi ba Mašole e na le Baetapele ba Mašole ba maloko a sa<br />

ruri a Khansele ya Tšhireletšo goba baemedi ba tšona. Leloko lefe goba lefe<br />

la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase leo le sego la emelwa go Komiti yeo<br />

le tla laletšwa ke Komiti go tla go dirišana le yona ge tiragatšo ye e šomago<br />

gabotse ya maikarabelo a Komiti a nyaka go kgatha tema ga mošomo wa<br />

Leloko leo.<br />

3. Komiti ya Bašomi ba Mašole, ka fase ga Khansele ya Tšhireletšo, e tla ba<br />

le maikarabelo a go tliša maano a tshepedišo ya mašole afe goba afe ao a<br />

itlhamilego ao a lego ka fase ga taolo ya Khansele ya Tšhieletšo. Dipotšišo<br />

tša go amana le taolo ya mašole ao a tla šongwa ka go latela.


4. Komiti ya Bašomi ba Mašole, ka tumelelo ya Khansele ya Tšhireletšo le ka<br />

morago ga ge e rerišane le dietšentsh tša maleba tša dilete, e tla hloma<br />

dikomiti tše nnyane.<br />

Tema ya 48<br />

1. Legato leo le nyakegago go diragatša diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo<br />

go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba le tla tšeiwa ke<br />

Maloko ka moka a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase goba ke ba<br />

bangwe ba ona, go latela ka moo Khansele ya Tšhireletšo e ka laolago ka<br />

gona.<br />

2. Diphetho tšeo di tla diragatšwa thwii ke Maloko a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase goba ka legato la bona ka dietšentshi tša maleba<br />

tša boditšhabatšhaba tšeo di lego maloko a yona.<br />

Tema ya 49<br />

Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase a tla tsenela ge go fiwa<br />

thušo ye e kopanetšwego ge go diragatšwa ditaba tšeo di tšeetšwego<br />

sephetho ke Khansele ya Tšhireletšo.<br />

Tema ya 50<br />

Ge magato a thibelo goba a tirišo ya mašole kgahlanong le naga efe goba efe<br />

a ka tšeiwa ke Khansele ya Tšhireletšo, naga efe goba efe, e kaba Leloko la<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase goba aowa , yeo e bonago itemogela<br />

mathata a tša ekonomi ao a ikgethilego ao a tlišwago ke go diragatša magato<br />

ao, e tla ba le ditokelo tša go ikgokaganya le Khansele ya Tšhireletšo ya<br />

mabapi le tharollo ya mathata ao.<br />

Tema ya 51<br />

Ga se gona seo se lego ka gare ga Tšhata ye seo se tlago senya tokelo ye e<br />

hweditšwego ya motho goba boitšhireletšo bja mohlakanelwa ge tlhaselo ya<br />

mašole e dirwa kgahlanong le Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase, go fihlela ge Khansele ya Tšhireletšo e tšere magato ao a lego


maleba go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo. Magato ao a tšerego ke maloko<br />

go diragatša tokelo ye ya boitšhireletšo a tla tsebišwa Khansele ya Tšhireletšo<br />

ka bjako gomme a ka se ame taolo le maikarabelo tšeo di lego ka gare ga<br />

Tšhata ye go diragatša magato ao ge e bona go le maleba gore go<br />

tšwetšwepele goba go bušetšw khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba.<br />

Kgaolo ya VIII<br />

DIPEAKANYO TŠA DILETE<br />

Tema ya 52<br />

1. Ga go seo se lego ka mo gare ga Tšhata ye seo se sa dumelelego<br />

peakanyo ya dilete goba ya dientšentshi go šoma ka ditaba tša mohuta woo<br />

tša go swana le go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba ka<br />

ge go le maleba go magato a selete, ge fela dipeakanyo tšeo goba dietšentshi<br />

tšeo le ditiro tša tšona di sepelelana le Maikemišetšo le Melawana ya<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />

2. Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a tsenelago<br />

dipeakanyo tšeo goba goba ao a hlamago dietšentshi tšeo a tla dira ka mo go<br />

kgonegago go fihlelela tharollo ya khutšo ya dikgohlano tša tikologo ka<br />

dipeakanyo tša dilete goba ka dietšentshi tšeo tša tikologo pele ba ka di tliša<br />

go Khansele ya Tšhireletšo.<br />

3. Khansele ya Tšhireletšo e tla hlohleletša tharollo ya khutšo ya dikgohlano<br />

tša tikologo ka dipeakanyo tša dilete goba ka dietšentshi tšeo e ka ba ka<br />

kgopelo ya dinaga tšeo di amegago goba ka taelo ya go tšwa go Khansele ya<br />

Tšhireletšo.<br />

4. Tema ye ga se tiragatšo ya Ditema tša 34 le 35.<br />

Tema ya 53<br />

1. Khansele ya Tšhireletšo e tla, ge go le maleba, šomiša peakanyo yeo ya<br />

selete goba dietšentshi go diragatša tiro ya mašole ka fase ya taolo ya yona.<br />

Eupša ga go tiro ya mašole yeo e tlago tšeiwa ka fase ga dipeakanyo tša


dilete goba ka dietšentshi tša dilete ka ntle ga tumelelo ya Khansele ya<br />

Tšhireletšo, ka ntle ga magato a kgahalanong le naga yeo e lego lenaba, ka<br />

ge go hlalošitšwe ka go temana ya 2 ya Tema ye, ge fela go phethagatšwa<br />

Tema ya 7 goba dipeakanyo tša dilete tšeo di lebišitšwego kgahlanong le go<br />

mpshafatšwa ga melawana e boima kgahlanong le naga yeo, go fihlela nako<br />

yeo moo e lego gore Mogatlo o tla, ka kgopelo ya Mebušo ye e amegago,<br />

fiwa maikarabelo a go thibela dintwa tše di tšwelago pele ka naga yeo.<br />

2. Lereo le naga ya lenaba ka ge le šomišwa go temana ya 1 ya Tema ye e<br />

ama naga efe goba efe yeo nakong ya Ntwa ya Bobedi ya Lefase e bego e le<br />

lenaba la naga efe goba efe yeo e bego e le mosaeni wa Tšhata ye.<br />

Tema ya 54<br />

Khansele ya Tšhireletšo ka dinako tše dingwe e tla tsebišwa ka botlalo ka ga<br />

ditiro tšeo di tšerwego goba tšeo go ikemišeditšwego go di dira ka fase ga<br />

dipeakanyo tša dilete go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo tša<br />

boditšhabatšhaba.<br />

KGAOLO YA IX<br />

TIRIŠANO YA BODITŠHABATŠHABA YA EKONOMI LE LEAGO<br />

Tema ya 55<br />

Ka maikemišetšo a go hloma maemo a khutšo le toka tšeo di lego maleba<br />

gore go be le dikamano tša khutšo le tša segwera magareng ga dinaga tšeo<br />

di <strong>the</strong>ilwego ka tlhompho ya molawana wa ditokelo tša go lekana le boipušo<br />

bja batho, bjo Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tlago di tšwetšapele:<br />

a. maemo a godingwana a bophelo, go thwalwa mešomong ka botlalo, le<br />

maemo a tšwelopele ya tša ekonomi le ya leago le tlhabollo;<br />

b. ditharollo tša mathata a boditšhabatšhaba a ekonomi, leago, tša maphelo,<br />

le mathata a mangwe a go amana le tšona; le tirišano ya<br />

boditšhabatšhaba ya setšo le thuto; le


c. tlhompho ya mang le mang ya, le go obamela, ditokelo tša botho le<br />

ditokologo tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka ka ntle le kgethologanyo ya<br />

morafe, bong, polelo, goba tumelo.<br />

Tema ya 56<br />

Maloko ka moka a tshephiša go tšea magato a mohlakanelwa le ao a<br />

aroganego go dirišana le Mokgatlo go fihlelela maikemišetšo ao a beilwego ka<br />

go Tema ya 55.<br />

Tema ya 57<br />

1. Dietšentshi tša mehutahuta tšeo di nago le bokgoni bjo bo ikgethilego, tša<br />

go hlongwa ke ditumelelano tša magareng ga mebušo gomme tša go ba le<br />

maikarabelo a magolo a boditšhabatšhaba, ka ge a hlalošitšwe ka ditlabelong<br />

tša tšona tša mo<strong>the</strong>o, ka go mafapha a ekonomi, a leago, a setšo, a thuto, a<br />

tša maphelo, le a magwe a go amana le ona, a tla tlišwa gore di dirišane le<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go latela ditlhagišo tša Tema ya 63.<br />

2. Dietšentshi tšeo di tlišwago gore di tle di amane le Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase ka mo di bitšwa dietšentshi tšeo di ikgethilego.<br />

Tema ya 58<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tla dira ditšhišinyo tša go kopanya<br />

melawana le ditiro tša dietšentshi tšeo di ikgethilego.<br />

Tema ya 59<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tla, ge go le maleba, thoma<br />

dipoledišano tša magareng ga dinaga tše di amegago go tla go hlama<br />

dietšentshi tše difsa tše di ikgethilego tše di nyakegago go fihlelela<br />

maikemišetšo ao a beilwego ka go Tema ya 55.


Tema ya 60<br />

Maikarabelo a tiragatšo ya mešomo ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase ao a beilwego ka mo gare ga Kgaolo ye a tla fiwa<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gomme, ka fase ga taolo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, ka<br />

go Khansele ya Ekonomi le Leago, yeo e tla bago le maatla ao a beilwego ka<br />

go Kgaolo ya X a go phethagatša mošomo wo.<br />

KGAOLO YA X<br />

KHANSELE YA TŠA EKONOMO LE LEAGO<br />

Sebopego<br />

Tema ya 61<br />

1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla ba le Maloko a masomehlanonne a<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano ao a kgethilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

2. Go latela ditlhagišo tša temana ya 3, maloko a lesomeseswai a Khansele<br />

ya tša Ekonomi le Leago a tla kgethwa ngwaga o mongwe le o mongwe go<br />

šoma lebaka la mengwaga e meraro. Leloko leo le tšwago le tla ba le<br />

maswanedi a go kgethwa gape ka bjako.<br />

3. Dikgethong tša mathomo ka morago ga go oketšega ga maloko a Khansele<br />

ya tša Ekonomi le Leago go tloga go maloko a masomepedišupa go fihla go<br />

ba masomehlanonne, go tlaleletša maloko ao a kgethilwego sebakeng sa<br />

maloko a senyane ao nako ya ona ya go šoma e felago mafelelong a ngwaga<br />

woo, maloko a masomepedišupa a tlaleletšo a tla kgethwa. Mo go maloko a a<br />

masomepedišupa, nako ya go šoma ya maloko a senyane ao a kgethilwego<br />

bjalo e tla fela morago ga ngwaga o tee, gomme ya maloko a le a senyane e<br />

tla fela mafelelonga mengwaga e mebedi, go latela dipeakanyo tše di<br />

dirilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

4. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya tša Ekonomi le Leago le tla<br />

ba le moemedi o tee.


Mešomo le Maatla<br />

Tema ya 62<br />

1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla dira goba ya thomiša dinyakišišo le<br />

dipego tša malebana le merero ya boditšhabatšhaba ka ga tša ekonomi,<br />

leago, setšo, thuto, tša maphelo, le merero e megwe yeo e amanago le tšona<br />

le go dira ditšhišinyo malebana le merero yeo go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, go<br />

Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, le go dietšentshi tša go<br />

ikgetha tšeo di amegago.<br />

2. E tla dira ditšhišinyo tša mabapi le go tšwetšapele tlhompho ya, le go<br />

obamela, ditokelo tša botho le ditokologo tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka.<br />

3. E tla beakanya dikwano tše di thadilwego go tla go tlišwa go<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, malebana le merero yeo e welago ka fase ga bokgoni<br />

bja yona.<br />

4. E tla bitša, go latela melao yeo e beilwego ke Mokgatlo wa Dinagakopano<br />

tša Lefase, dikhonferentshe tša boditšhabatšhaba ka ga merero ye e welago<br />

ka fase ga bokgoni bja yona.<br />

Tema ya 63<br />

1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla tsenela ditumelelano le etšentshi<br />

efe goba efe yeo go boletšwego ka ga yona ka go Tema ya 57, ya hlaloša<br />

maemo ao etšentshi yeo e amegago e tlago tlišwa kamanong le Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase. Ditumelelano tšeo di tla swanelwa ke go amogelwa<br />

ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

2. E tla rulaganya mešomo ya dietšentshi tšeo di ikgethilego ka di<strong>the</strong>rišano le<br />

gape le go dira ditšhišinyo go dietšentshi tšeo le ka ditšhišinyo tša go romelwa<br />

go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le go Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase.


Tema ya 64<br />

1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla tšea magato a maleba go hwetša<br />

dipego tša ka mehla go tšwa go dietšentshi tša go ikgetha. E tla dira<br />

dipeakanyo le Maloko a Mokgatlo wa Dinagaopano tša Lefase le dietšentshi<br />

tša go ikgetha go hwetša dipego ka ga magato ao a tšerwego go phethagatša<br />

ditšhišinyo tša yona le go ditšhišinyo ka ga ditaba tšeo di welago ka fase ga<br />

bokgoni bja yona tšeo di dirilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

2. E tla hlagiša maitemogelo a yona ka ga dipego tše go<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

Tema ya 65<br />

Khansele ya tša Ekonomi le Leago e swanetše go tliša tshedimošo go<br />

Khansele ya Tšhireletšo gomme e tla thuša Khansele ya Tšhireletšo ge e<br />

kgopelwa bjalo.<br />

Tema ya 66<br />

1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla phethagatša mešomo yeo e<br />

welago ka fase ga bokgoni bja yona malebana le go diragatša ditšhišinyo tša<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

2. E tla, ka tumelelo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, phethagatša ditirelo ka kgopelo<br />

ya Moloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le ka kgopelo ya<br />

dietšentshi tša go ikgetha.<br />

3. E tla phethagatša mešomo yeo ka ge e beilwe go gongwe ka mo gare ga<br />

Tšhata ye goba ka ge e tla fiwa ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

Go bouta<br />

Tema ya 67<br />

1. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya tša Ekonomi le Leago le tla<br />

ba le boutu e tee.


2. Diphetho tša Khansele ya tša Ekonomi le Leago di tla dirwa ke bontši bja<br />

maloko ao a lego gona ebile a boutago.<br />

Tshepedišo<br />

Tema ya 68<br />

Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla hloma dikhomišene ka mafapheng a<br />

ekonomi le leago le go tšwetšapele ditokelo tša botho, gomme dikhomišene<br />

tša mohuta woo ka ge di emetšwe gore di phethagatše mešomo ya tšona.<br />

Tema ya 69<br />

Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla mema Leloko lefe goba lefe la<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go Kgatha tema, ka ntle le go bouta,<br />

ka ditshwayashwayong tša yona ka ga ditaba tšeo di nyakago šedi go Leloko<br />

leo.<br />

Tema ya 70<br />

Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla dira dipeakanyo tša gore baemedi ba<br />

dietšentshi tša go ikgetha go kgatha tema, ka ntle le go bouta, ka<br />

ditshwayatshwayong tša yona le ka go ditshwayatshwayong tša dikhomišene<br />

tšeo di hlamilwego ke yona, le gore baemedi ba tšona ba kga<strong>the</strong> tema ka go<br />

ditshwayatshwayong tša dietšentshi tše di ikgethilego.<br />

Tema ya 71<br />

Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla dira dipeakanyo tša maleba go tla go<br />

rerišana le mekgatlo yeo e sego ya mmušo yeo e šomago ka ga ditaba tšeo di<br />

lego ka fase ga bokgoni bja yona. Dipeakanyo tšeo di tla dirwa le mekgatlo ya<br />

boditšhabatšhaba le, moo go kgonegago, mekgatlo ya bosetšhaba ka morago<br />

ga go rerišana le Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano leo le amegago.


Tema ya 72<br />

1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla bea melao ya yona ya tshepedišo,<br />

go akaretšwa le mekgwa ya go kgetha Mopresidente wa yona.<br />

2. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla kopana ge go nyakega go latela<br />

melao ya yona, yeo e tlago go akaretša tlhagišo ya go bitša dikopano ka<br />

kgopelo ya bontši bja maloko a yona.<br />

KGAOLO YA XI<br />

KGOELETŠO YA MELLWANE YA GO SE IPUŠE<br />

Tema ya 73<br />

Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a nago le goba tšeago<br />

maikarabelo a taolo ya mellwane yeo batho ba yona ba sego ba hlwa ba<br />

hwetša boipušo bjo bo feleletšego a lemoga molawana wa gore dikgahlego<br />

tša badudi ba tlhago ba mellwane ye di bohlokwa, gomme di amogela bjalo ka<br />

tshephego e bohlokwa kudukudu ditlamego tša go tšwetšapele kudu ka moo<br />

go kgonegago, ka gare ga tshepedišo ya khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba tšeo di hlomilwego ka mo gare ga Tšhata ye, go phela<br />

gabotse ga badudi ba tlhago ba mellwane ye, le, go latela maikemišetšo a:<br />

a. go netefatša, ka tlhompho ya setšo sa batho bao bao amegago, tlhabollo<br />

ya lenaneo la bona la dipolotiki, ekonomi, leago, le la thuto, go swarwa<br />

gabotse ga bona, le go ba šireletša kgahlanong le ditlaišo;<br />

b. go tšweletša boipušo, go hlokomela ditlhologelo tša sepolotiki tša batho<br />

bao, le go ba thuša ka tlhabollo ye e tšwelago pele ya dihlongwa tša bona<br />

tša sepolotiki, go latela maemo a itšego a mollwane o mongwe le o<br />

mongwe le batho ba ona le maemo a go fapafapana a bona a tlhabologo;


c. go tšweletšapele khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba;<br />

d. go tšwetšapele magato ao a kwagalago a tlhabollo, go hlohleletša<br />

dinyakišišo, le go dirišanammogo gomme, ge go le maleba, ka makgotla<br />

ao a ikgethilego a boditšhabatšhaba ka maikemišetšo go fihlelela<br />

maikemešetšo a leago, ekonomi, le a saetshe ao a beilwego ka mo gare<br />

ga Tema ye; le<br />

e. go fa Mongwaledipharephare tshedimošo, go latela mellwane yeo e<br />

beilwego ke maemo a tšhireletšo le molao<strong>the</strong>o, tshedimošo ka ga<br />

dipalopalo le tshedimošo e nngwe ya sebopego sa se<strong>the</strong>kniki ya go<br />

amana le maemo a ekonomi, leago, le a thuto ka mellwaneng yeo di nago<br />

le maikarabelo go yona e sego mellwaneng yeo Dikgaolo tša XII le XIII di<br />

amegago.<br />

Tema ya 74<br />

Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase gape a amogela gore molao<br />

wa bona wa malebana le mellwane yeo e angwago ke Kgaolo ye, go<br />

akaretšwa mafelo a ditoropong, o swanetše go <strong>the</strong>iwa godimo ga molawana<br />

wa kakaretšo wa boagišane bjo bokaone, gomme go hlokoetšwe dikgahlego<br />

le go phela gabotse ga lefase ka bophara, ka mererong ya tša leago,<br />

ekonomi, le merero ya tša kgwebo.<br />

KGAOLO YA XII<br />

TSHEPEDIŠO YA DITHRASTI TŠA BODITŠHABATŠHABA<br />

Tema ya 75<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tla hloma tshepedišo ya<br />

boditšhabatšhaba ya dithrasti ka fase ga taolo ya yona go tla go sepediša le<br />

go hlokomela mellwane yeo ka ge e tla bewa ka fase ke ditumelelano tša<br />

yona tša go tla ka morago. Mellwane ye ka mo e bitšwa mellwane ya thraste.


Tema ya 76<br />

Maikemišetšomagolo a tshepedišo ya dithrasti, go latela Maikemišetšo a<br />

Mogatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a beilwego ka go Tema ya 1 a<br />

Tšhata ye, a tla ba:<br />

a. go tšweletšapele khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba;<br />

b. go tšwetšapele tlhabollo ya tša sepolotiki, ekonomi, leago, le thuto ya<br />

badudi ba tlhago ba mellwane ya thraste, le tlhabollo ya bona ya go<br />

tšwelapele go fihlelela boipušo goba go se tsenatsenwe ka ge go ka ba<br />

maleba go maemo a itšego a mollwane o mongwe le o mongwe le batho<br />

ba ona le ditlhologelo tše di hlagišitšwego ka tokologo tša batho bao ba<br />

amegago, le ka ge di tla hlagišwa ke melawana ya tumelelano e nngwe le<br />

e nngwe ya bothrasti;<br />

c. go hlohleletša tlhompho ya ditokelo tša botho le ya ditokologo tša mo<strong>the</strong>o<br />

tša batho ka moka ka ntle le kgethologanyo ya morafe, bong, polelo, goba<br />

tumelo, le go hlohleletša temogo ya boipušo bja tirišano ya batho ba lefase<br />

ka moka; le<br />

d. go netefatša tshwaro ye e swanago ka ga merero ya leago, ekonomi, le ya<br />

kgwebo go Maloko ka moka a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le<br />

ditšhaba tša tšona, le gape tshwaro ye e swago ya ditšhaba tše ge go<br />

diragatšwa toka, ka ntle le kgethollo gore go fihlelelwe maikemišetšo ao a<br />

tšwelagopele le go latela ditlhagišo tša Tema ya 80.<br />

Tema ya 77<br />

1. Tshepedišo ya dithrasti e tla diragatšwa go mellwane yeo e lego ka fase ga<br />

mafapha a ka ge a tla bewa ka mo fase ka tsela ya ditumelelano tša dithrasti:<br />

a. mellwane yeo e beilwego ka fase ga thomelo;<br />

b. mellwane yeo e tlago tšeelwa dinaga tšeo di lego manaba ka lebaka la<br />

Ntwa ya Bobedi ya Lefase; le


c. mellwane yeo e beilwego ka boithaopo ka fase ga tshepedišo ye ke dinaga<br />

tšeo di nago le maikarabelo a taolo ya yona.<br />

2. E tla ba taba ya ditumelelano tše di tlago ka morago gore naa ke mellwane<br />

efe ka mo mafapheng a yeo e tlago tlišwa ka fase ga tshepedišo ya dithrast le<br />

gona ka fase ga melawana efe.<br />

Tema ya 78<br />

Tshepedišo ya dithrasti e ka se diragatšwe go mellwane yeo e bilego Maloko<br />

a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, tšeo e lego gore kamano ya tšona e<br />

tlago <strong>the</strong>iwa go tlhompho ya molawana wa tekatekano ya boipušo.<br />

Tema ya 79<br />

Melawana ya dithasti ya mollwane o mongwe le o mongwe wo o tlogo bewa<br />

ka fase ga tshepedišo ya dithasti, go akaretšwa phetošo efe goba efe goba go<br />

e fetola, e tla dumelelanwa ke dinaga tšeo di amegago thwii, go akaretšwa<br />

maatla ao a amanago le mellwane ye e beilwego ka fase ga thomelo ke<br />

Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, gomme e tla amogelwa ka<br />

ge go hlagišitšwe ka go Ditema tša 83 le 85.<br />

Tema ya 80<br />

1. Ka ntle le ge go ka dumelelwa ka go ditumelelano tše itšego tša dithrasti,<br />

tše di dirilwego ka fase ga Ditema tša 77, 79, le 81, tšeo di beago mollwane o<br />

mongwe le o mongwe ka fase ga tshepedišo ya dithrasti, le go fihlela ge<br />

ditumelelano tšeo di phethilwe, ga go seo ka mo gare ga kgaolo ye seo se<br />

tlago hlathollwa goba ka bo sina sa fetoša ka tsela efe goba efe ditokelo dife<br />

goba dife tša naga e nngwe le e nngwe goba batho bafe goba bafe goba<br />

melawana ya ditlabelo tše di lego gona tša boditšhabatšhaba tše Maloko a<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase a ka bago karolo ya tšona.<br />

2. Temana ya 1 ya Tema ye ga se ya swanelwa go hlathollwa bjalo ka yeo e<br />

fago mabaka a go ditela goba go fega ga dipoledišano le diphetho tša<br />

ditumelelano tša go bea mellwane yeo e beilwego ka fase ga thomelo le e


mengwe ka fase ga tshepedišo ya dithrasti ka ge go hlagišwa ka go Tema ya<br />

77.<br />

Tema ya 81<br />

Tumelelano ya dithrasti e swanetše go akaretša melawana yeo mollwane o<br />

tlago laolwa ka gona lebakeng le lengwe le le lengwe le go romela taolo yeo e<br />

tlago diragatša taolo ya mollwane wa thraste. Taolo ya mohuta wo, yeo ka mo<br />

fase e bitšwago taolo ya tshepedišo, e tla ba naga e tee goba tše ntši goba<br />

Mokgatlo ka bowona.<br />

Tema ya 82<br />

Go tla ba le, ka tumelelanong efe goba efe ya dithrasti, lefapha goba mafapha<br />

a leano ao a rometšwego ao a ka akaretšago karolo goba goba mellwane ka<br />

moka ya dithraste yeo ditumelelano di di amago, ka ntle le phetošo go<br />

tumelelano efe goba efe ye itšego ye e dirilwego ka fase ga Tema ya 43.<br />

Tema ya 83<br />

1. Mešomo ka moka ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša lefase yeo e<br />

amanago le mafapha a leano, go akaretšwa go amogelwa ga melawana ya<br />

ditumelelano tša dithrasti le go fetoša ga yona goba go e fetola, e tla<br />

diragatšwa ke Khansele ya Tšhireletšo.<br />

2. maikemišetšo a mo<strong>the</strong>o ao a beilwego ka go Tema ya 76 a tla ama batho<br />

ba lefapha le lengwe le le lengwe la maano.<br />

3. Khansele ya Tšhireletšo e tla, go latela ditlhagišo tša ditumelelano tša<br />

dithrasti le ka ntle ga diphetošo go tlhokomelo ya tšhireletšo, e tla ba gona go<br />

thuša Khansele ya Dithrasti go phathagatša mešomo ya Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase ka fase ga tshepedišo ya dithrasti ya go amana le<br />

merero ya dipolotiki, ekonomi, leago, le ya thuto ka mafapheng a maano.


Tema ya 84<br />

E tla ba mošomo wa taolo ya tshepedišo go netefatša gore mollwane wa<br />

thraste o tla raloka karolo ya yona go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya<br />

boditšhabatšhaba. Mo lebakeng le, taolo ya tshepedišo e ka šomiša mašole a<br />

boithaopo, dinol<strong>of</strong>atši, le thušo go tšwa go mollwane wa thraste go<br />

phethagatša ditlamego tša Khansele ya Tšhireletšo tše di phethagatšwago<br />

mo lebakeng le ke taolo ya tshepedišo, gammogo le tšhireletšo le tšwetšopele<br />

ya molao le toka ka gare ga mollwane wa thraste.<br />

Tema ya 85<br />

1. Mešomo ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase mabapi le ditumelelano<br />

tša dithrasti tša mafapha ka moka tšeo di sego tša beakanywa bjalo ka tša<br />

maano, go akaretšwa kamogelo ya melawana ya ditumelelano tša dithrasti le<br />

diphetošo le go fetolwa ga tšona, di tla diragatšwa ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />

2. Khansele ya Dithrasti, yeo e šomago ka fas ga taolo ya<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, e tla thuša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> go diragatša mešomo<br />

ye.<br />

KGAOLO YA XIII<br />

KHANSELE YA DITHRASTI<br />

Sebopego<br />

Tema ya 86<br />

1. Khansele ya Dithrasti e tla ba le Maloko ao a latelago a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefase:<br />

a. Maloko ao a laolago mellwane ya thraste;<br />

b. Maloko ao go boletšwego ka ga ona ka maina ka go Tema ya 23 ga a laole<br />

mellwane ya thraste; le


c. Maloko a mantši ao a kgethilwego go šoma mengwaga e meraro ke<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka ge go ka ba maleba go netefatša gore palomoka<br />

ya maloko a Khansele ya Dithrasti e aroganywa ka go lekana magareng<br />

ga Maloko a Mogatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a laolago mellwane<br />

ya thraste le yeo e sa e laolwego.<br />

2. Leloko le lengwe le le lengwe le tla romela motho yo a nago le maswanedi<br />

go le emela ka gare ga Khansele ye.<br />

Mešomo le Maatla<br />

Tema ya 87<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le, ka fase ga taolo ya yona, Khansele ya Dithrasti, ge<br />

di diragatša mešomo ya tšona, di tla:<br />

a. amogela dipego tšeo di rometšwego ke taolo ya tshepedišo;<br />

b. amogela dikgopelo le go di lekola ka go rerišana le taolo ya tshepedišo;<br />

c. dumelela diketelo tša dinako tše itšego tša go ya go mellwane ya dithraste<br />

go fapafapana ka dinako tšeo di dumeletšwego gammogo le taolo ya<br />

tshepedišo; le<br />

d. tšea magato a le a mangwe ka go latela melawana ya ditumelelano tša<br />

dithrasti.<br />

Tema ya 88<br />

Khansele ya Dithrasti e tla ngwala dipotšišodinyakišišo ka ga tlhabollo ya<br />

dipolotiki, ekonomi, leago, le thuto tša badudi ba tlhago ba mollwane o<br />

mongwe le o mongwe wa thraste, gomme taolo ya tshepedišo ya mollwane o<br />

mongwe le o mongwe wa thraste ka fase ga taolo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e<br />

tla ngwala pego ya ngwaga le ngwaga yeo e <strong>the</strong>ilwego go ditlhagišo tša<br />

dipotšišonyakišišo tšeo.


Go bouta<br />

Tema ya 89<br />

1. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Dithrasti le tla ba le boutu e<br />

tee.<br />

2. Diphetho tša Khansele ya Dithrasti le Leago di tla dirwa ke bontši bja<br />

maloko ao a lego gona ebile a boutago.<br />

Tshepedišo<br />

Kgaolo ya 90<br />

1. Khansele ya Dithrasti e tla bea melao ya yona ya tshepedišo, go akaretšwa<br />

tsela ya go kgetha Mopresidente wa yona.<br />

2. Khansele ya Dithrasti e tla kopana ka moo go nyakegago ka go molao wa<br />

yona, yeo e tlago akaretša go bitša dikopano ka kgopelo ya go tšwa go bontši<br />

bja maloko a yona.<br />

Tema ya 91<br />

Khansele ya Dithrasti e tla, ge go le maleba, ba gona go thuša Khansele ya<br />

tša Ekonomi le Leago le go thuša dietšentshi tše di ikgethilego mabapi le<br />

ditaba tšeo di amegago.<br />

KGAOLO YA XIV<br />

KGOROTSHEKO YA TOKA YA BODITŠHABATŠHABA<br />

Tema ya 92<br />

Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba e tla ba setho se segolo sa molao<br />

sa Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase. E tla šoma go latela Molao wo o<br />

tsentšwego ka mo, wo o <strong>the</strong>ilwego godimo ga Molao wa Kgorotsheko ya sa<br />

Ruri ya Boditšhabatšhaba ebile le hlama karolo e bohlokwa ya Tšhata ye.


Tema ya 93<br />

1. Maloko ka moka a Lekgotla la Dinagakopano tša Lefase ke dikarolo tša<br />

Molao wa Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba.<br />

2. Naga yeo e sego leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e ka ba<br />

karolo ya Molao wa Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba yeo e tlago<br />

laolwa mabakeng ka moka ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka morago ga tšhišinyo<br />

ya Khansele ya Tšhireletšo.<br />

Tema ya 94<br />

1. Leloko le lengwe le le lengwe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le<br />

tshephiša go obamela sephetho sa Kgorotsheko ya Toka ya<br />

Boditšhabatšhaba seo se tla bego se le amago.<br />

2. Ge leloko leo le angwago ke molato le palelwa ke go diragatša ditlamego<br />

tša lona ka fase ga kahlolo ye e filwego ke Kgorotsheko, leloko leo le<br />

tlišitšego molato le tla kgopela thušo go Khansele ya Tšhireletšo, yeo e tlago,<br />

ge e bona go le maleba, dira ditšhišinyo goba ya tšea sephetho ka ga magato<br />

ao a ka tšeiwago go tšweletša pele kahlolo yeo.<br />

Tema ya 95<br />

Ga go na seo se lego ka mo gare ga Tšhata ye seo se tlogo thibela Maloko a<br />

Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go diragatša sephetho sa dikgohlano<br />

tša bona go makgotlatsheko a mangwe a selegae ka ditumelelano tšeo di<br />

šetšego di le gona goba tšeo di tlogo fetšwa ka moso.<br />

Tema ya 96<br />

1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> goba Khansele ya Tšhireletšo e ka kgopelo<br />

Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba go fa keletšo ka ga potšišo efe<br />

goba efe ya go amana le molao.


2. Ditho tše dingwe tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le dietšentshi<br />

tšeo di ikgethilego, tšeo di tlago dumelelwa nako efe goba efe ke<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, gape di ka kgopela dikeletšo go Kgorotsheko ya Toka<br />

ya Boditšhabatšhaba ka ga dipotšišo tša go amana le molao tšeo di<br />

tšweletšwago ke mešomo ya tšona.<br />

KGAOLO YA XV<br />

BONGWALEDI<br />

Tema ya 97<br />

Bongwaledi bo tla ba le Mongwaledipharephare le bašomi bao Mokgatlo o ka<br />

nyakago ka gona. Mongwaledipharephare o tla kgethwa ke<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka tumelelo ya Khansele ya Tšhireletšo. O tla ba<br />

Mohlankedimogolo wa tshepedišo wa Mokgatlo.<br />

Tema ya 98<br />

Mongwaledipharephare o tla šoma ka maatla ao ka dikopanong ka moka tša<br />

Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, tša Khansele ya Tšhireletšo, tša Khansele ya tša<br />

Ekonomi le Leagol, le tša Khansele ya Dithrasti, gomme o tla šoma mešomo<br />

e mengwe yeo a tla e fiwago ke ditho tše. Mongwaledipharephare o swanetše<br />

go ngwala pego ya ngwaga ka ngwaga ka ga mošomo wa Mokgatlo.<br />

Tema ya 99<br />

Mongwaledipharephare o tla tliša taba efe goba efe go Khansele ya<br />

Tšhireletšo yeo go ya ka maikutlo a gagwe e tlago tšhošetša tšwetšopele ya<br />

Khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba.<br />

Tema ya 100<br />

1. Ge ba diragatša mešomo ya bona Mongwaledipharephare le bašomi ba ka<br />

se kgopele ditaelo goba ba di amogela go tšwa go naga efe goba efe goba go<br />

taolo efe goba efe yeo e lego ka ntle ga Mokgatlo. Ba tla efoga tiro efe goba


efe, bjalo ka bahlankedi ba boditšhabatšhaba, ye e ka bago le maikarabelo<br />

fela go Mokgatlo.<br />

2. Leloko le lengwe le le lengwe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le<br />

ikemišeditše go hlompha sebopego sa boditšhabatšhaba sa maikarabelo a<br />

Mongwaledipharephare le bašomi gomme le go se nyake go ba huetša ge ba<br />

dira mešomo wa bona.<br />

Tema ya 101<br />

1. Bašomi ba tla thwalwa ke Mongwaledipharephare ka fase ga melawana ye<br />

e beilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong><br />

2. Bašomi ba maleba ba tla romelwa sa ruri go Khansele ya tša Ekonomi le<br />

Leago, go Khansele ya Dithrasti, le, ka ge go nyakega, go ditho tše dingwe<br />

tša Mokgatlo wa dinagakopano tša Lefase. Bašomi ba ba tla bopa karolo ya<br />

Bongwaledi.<br />

3. Diphetho tše kgolo ka ga go thwalwa ga bašomi le ka go laola maemo a<br />

tirelo a bašomi e tla ba tshwanelo ya go hwetša maemo a godimo a go šoma<br />

mošomo gabotse, bokgoni, le serithi. Tlhokomelo ye itšego e tla išwa go<br />

bohlokwa bja go thwala ga bašomi ba go tšwa go go phatlalala ga dinaga ka<br />

moo go ka kgonegago.<br />

KGAOLO YA XVI<br />

DITLHAGIŠO TŠA KAKARETŠO<br />

Tema ya 102<br />

1. Tumelelano efe goba efe le kwano efe goba efe ya bodiyšhabatšhaba yeo<br />

e tsenetšwego ke Leloko lefe goba lefe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase ka mo gare ga Tšhata ye e diragatšwago e tla ngwadišwa ka bjako ka<br />

moo go kgonegago le Bongwaledi le go phatlalatšwa ke yona.


2. Ga go karolo go tumelelano ya mohuta woo goba ya kwano ya<br />

boditšhabatšhaba yeo e sego ya ngwadišwa go latela ditlhagišo tša temana<br />

ya I ya Tema ye e ka dirago boipiletšo kgahlanong le tumelelano goba kwano<br />

yeo pele ga setho sefe goba sefe sa Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />

Tema ya 103<br />

Ge go na le kgohlano magareng ga ditlamego tša Maloko a Mokgatlo wa<br />

Dinagakopano tša Lefas ka fase ga Tšhata ye le ditlamego tša bona ka fase<br />

ga kwano ye nngwe ya boditšhabatšhaba, ditlamego tša bona ka mo fase ga<br />

Tšhata ye di tla šoma.<br />

Tema ya 104<br />

Mokgatlo o tla ba le maswanedi a maatla a molao ka mollwaneng wa Leloko<br />

le lengwe le le lengwe ao a tlago bonwa a le maleba go diragatša mešomo ya<br />

yona le go phethagatša maikemišetšo a yona.<br />

Tema ya 105<br />

1. Mokgatlo o tla ba le maswanedi a menyetla le tokologo ka mollwaneng wa<br />

Leloko le lengwe le le lengwe tšeo di tlago bonwa di le maleba go diragatša<br />

mešomo ya yona.<br />

2. Baemedi ba Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le bahlanked<br />

ba Mokgatlo le bona ba tla ba le Maswanedi a menyetla yeo le ditokologo<br />

tšeo ka ge di le maleba go diragatša mešomo ya bona ya mabapi le Mokgatlo<br />

ka tokologo.<br />

3. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla dira ditšhišinyo ka maikemišetšo a go laola<br />

dintlha ditemana tša 1 le 2 tša Tema ye goba e ka šišinya gore go bitšwe<br />

dikopano go Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go phethagatša<br />

mošomo wo.


KGAOLO YA XVII<br />

DIPEAKANYO TŠA TŠHIRELETŠO TŠA PHETIŠETŠO<br />

Tema ya 106<br />

Go latela go diragatšwa ga dipeakanyo tša mohuta woo tša go ikgetha tše go<br />

boletšwego ka tšona ka go Tema ya 43 ka ge maikutlo a Khansele ya<br />

Tšhireletšo a e kgontšha go thoma go phethagatša mešomo ya yona ka fase<br />

ga Tema ya 42, maloko a Tsebagatšo ya Dinaga tše Nne, ye e saennwego<br />

Moscow, 30 Oktoboro 1943, le France, di tla, go latela ditlhagišo tša temana<br />

ya 5 ya Tsebagatšo, a tla rerišana gomme ge maemo a nyaka, ba tla rerišana<br />

le Maloko a mangwe a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ka<br />

maikemišetšo a go diragatša tiro yeo ya mohlakanelwa legatong la Mokgatlo<br />

ge go ka ba maswanedi go phethagatša maikemišetšo a go tšwetšapele<br />

khutšo le tšhireletšo tsa boditšhabatšhaba.<br />

Tema ya 107<br />

Ga se gona ka mo gare ga Tšhata ye seo se tlago ganetša goba sa thibela<br />

tiro, kgahlanong le naga efe goba efe yeo nakong ya Ntwa ya Bobedi ya<br />

Lefase e bilego lenaba la naga ye e saennego Tšhata ye, le e tšerego goba le<br />

e dumeletšego ka lebaka la ntwa yeo ke Mebušo ye e nago la maikarabelo ya<br />

tiro yeo.<br />

KGAOLO YA XVIII<br />

DIPHETOŠO<br />

Tema ya 108<br />

Diphetošo go Tšhata ye di tla diragatšwa go ama Moloko ka moka a Mokgatlo<br />

wa Dinagakopano tša Lefase ge di amogetšwe ke boutu ya peditharong ya<br />

maloko a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gomme tša tiišetšwa go latela ditshepedišo<br />

tša melao<strong>the</strong>o tša tšona ke peditharong ya Maloko a Mokgatlo wa


Dinagakopano tša Lefase, go akaretšwa maloko ka moka a sa ruri a Khansele<br />

ya Tšhireletšo.<br />

Tema ya 109<br />

1. Kkhonferentshe ya Kakaretšo ya Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano e<br />

tla swarwa go tla go lekodišiša Tšhata ye ka letšatšikgwedi le lefelo leo le tla<br />

go beiwa ke boutu ya peditharong ya maloko a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le ka<br />

boutu ya maloko afe goba afe a senyane a Khansele ya Tšhireletšo. Leloko le<br />

lengwe le le lengwe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le tla ba le<br />

boutu e tee ka khonferentsheng.<br />

2. Phetošo efe goba efe ya Tšhata ye ye e šišintšwego ke boutu ya<br />

peditharong ya khonferentshe e tla diragatšwa ge e tiišeditšwe go latela<br />

ditshepedišo tša melao<strong>the</strong>o ya tšona ke peditharong ya Maloko a Mokgatlo<br />

wa Dinagakopano tša Lefase go akaretšwa maloko a sa ruri Khansele ya<br />

Tšhireletšo.<br />

3.Ge khonferentshe yeo e se ya swarwa pele ga go swarwa ga kopano ya<br />

bolesome ya ngwaga ka ngwaga ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> go latela go<br />

diragatšwa ga Tšhata ye, tšhišinyo ya go bitšwa khonferentshe yeo e tla<br />

beiwa go lenaneo<strong>the</strong>ro la tulo yeo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, gomme<br />

khonferentshe e tla swarwa ge go ka tšeiwa sephetho ke boutu ya bontši bja<br />

maloko a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gape le ka boutu ya maloko afe goba afe a<br />

šupa a Khansele ya Tšhireletšo.<br />

KGAOLO YA XIX<br />

TIIŠETŠO LE GO SAENA<br />

Tema ya 110<br />

1. Tšhata ye e tla tiišetšwa ke dinaga tše di saenago go latela ditshepedišo<br />

tša melao<strong>the</strong>o ya tšona.


2. Ditiišetšo tše di tla bolokwa go Mmušo wa <strong>United</strong> States <strong>of</strong> America, wo o<br />

tlago tsebiša dinaga tše di saenago ka ga go poloko e nngwe le e nngwe<br />

gammogo le Mongwaledipharephare wa Mokgatlo ge a šetše a thwetšwe.<br />

3. Tšhata ye e tla bolokwa ka morago ga tiišetšo ya Rephapoliki ya China,<br />

France, Union <strong>of</strong> Soviet Socialist, <strong>United</strong> Kingdom <strong>of</strong> Great Britain le Nor<strong>the</strong>rn<br />

Ireland, le <strong>United</strong> States <strong>of</strong> America, le ka bontšhi bja dinaga tše dingwe tšeo<br />

di saenago. Phorothokholo ya ditiišetšo tšeo e tla ngwalwa ke Mmušo wa<br />

<strong>United</strong> States <strong>of</strong> America gomme e tla romela dikhopi gomme morago ga moo<br />

go dinaga tše di saenago.<br />

4. Dinaga tšeo di saenago Tšhata ye tšeo di e tiišetšago ka morago ga ge e<br />

šoma ba tla ba Maloko a mathomong a Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase ka letšatšikgwedi la go bolokwa ga ditiišetšo tša bona.<br />

Tema ya 111<br />

Tšhata ye, ye e lego gore dingwalwa tša Setšhaena, Sefora, Serašia,<br />

Seisemane, le tša Sepeniše di lego tša mmakgon<strong>the</strong> ka go lekana, di tla<br />

dulwa di bolokilwe ka bolotelong bja dilo tša kgale tša Mmušo wa <strong>United</strong><br />

States <strong>of</strong> America. Dikhopi tše di saenwego di tla romelwa ke Mmušo woo go<br />

Mebušo ya dinaga tše di saenago.<br />

KA TUMELO YE baemedi ba Mebušo ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />

Lefase ba saenne Tšhata ye.<br />

YE E DIRILWEGO toropokgolong ya San Francisco letšatšing la<br />

bomasomepeditshela la Juni, sekete-makgolosenyane-masomennehlano.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!