Charter of the United Nations
Charter of the United Nations
Charter of the United Nations
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TŠHATA YA MOKGATLO WA DINAGAKOPANO<br />
TŠA LEFASE<br />
(<strong>Charter</strong> <strong>of</strong> <strong>the</strong> <strong>United</strong> <strong>Nations</strong>)<br />
MATSENO<br />
RENA BATHO BA MOKGATLO WA DINAGAKOPANO TŠA LEFASE RE<br />
IKGAFILE go boloka moloko wo o tlago wa ka moso go kotlo ya dintwa, ye e<br />
tlišitšego masetlapelo a go se bolelwe gabedi bophelong bja rena go batho, le<br />
go tiišetša gape tshepo go ditokelo tša mo<strong>the</strong>o tša batho, ka ditokelo tšeo di<br />
lekanago tša banna le basadi le tša dinaga tše kgolo le tše nnyane, le go<br />
hlama maemo ao ka ona toka le tlhompho tša ditlamego tše di tlišitšwego ke<br />
dikwano le methopo e mengwe ya melao ya boditšhabatšhaba e ka<br />
tšweletšwago, le go tšwetšapele kgatelopele ya setšhaba le maemo a<br />
makaone a bophelo ka tokologong ya kakaretšo,<br />
LE GO FIHLELELA MAIKEMIŠETŠO A ka go kgotlelela le go phela mmogo<br />
ka khutšo le mang le mang bjalo ka baagišani ba bakaone, le go kopanya<br />
maatla a rena go tšweletša khutšo le tšhireletšo, le go netefatša, ka go<br />
amogela melawana le sehlongwa sa mekgwa, ya gore mašole ao a<br />
itlhamilego ga se a swanelwa go šomišwa, go ba le kgahlego ye e swanago,<br />
le go šomiša ditlabelo tša boditšhabatšhaba go tswetšapele tša ekonomi le<br />
tlhabollo ya setšhaba go batho ka moka,<br />
RE TŠERE SEPHETHO SA GO KOPANYA MAITEKELO A RENA GO<br />
FIHLELELA MAIKEMIŠETŠO a ka tsela ya maleba, Mebušo ya rena ya go<br />
fapafapana, ka kemedi yeo e kgobokeditšwego Toropokgolong ya San<br />
Francisco, e bontšhitše maatla a yona ka botlalo ao a bonego a lokile e bile a<br />
le a sebopego seo se nyakegago e dumelelana ka go hlagiša Tšhata ya<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e bile e hloma mokgatlo wa<br />
boditšhabatšhaba wo o tlogo tsebja ka la Dinagakopano tša Lefase.
KGAOLO YA I<br />
DINEPO LE MELAWANA<br />
Tema ya 1<br />
Dinepo tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ke:<br />
1. Go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba, le go fihlelela<br />
maikemišetšo: a go tšea magato a mohlakanelwa go thibeleng le go tloša<br />
ditšhošetšo tša khutšo, le go gatelela ditiro tša boganka goba ditlolo tše<br />
dingwe tša khutšo, le go tliša ka ditsela tša khutšo, le ka go obamela<br />
melawana ya toka le molao wa boditšhabatšhaba, tokišo goba phedišo ya<br />
dikgohlano tša boditšhabatšhaba, goba maemo ao a ka feletšago go tlolo ya<br />
khutšo;<br />
2. Go tšweletša dikamano tša segwera magareng ga dinaga tšeo di <strong>the</strong>ilwego<br />
go tlhompho ya molawana wa tekatekano ya ditokelo le tokologo ya batho, le<br />
go tšea magato a mangwe a maleba go tiiša khutšo ya mang le mang;<br />
3. Go fihlela tirišano ya boditšhabatšhaba go rarolleng ga mathata a<br />
boditšhabatšhaba a ekonomi, a leago, a setšo, goba a maemo a setho, le go<br />
tšwetšapele le go hlohleletša tlhompho ya ditokelo tša botho le ya ditokologo<br />
tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka go sa kgethollwe morafe, bong, polelo, goba<br />
tumelo, le<br />
4. Go ba Senthara ya go kopanya dinaga go fihleleleng ga maikemišetšo a a<br />
mohlakanelwa.<br />
Tema ya 2<br />
Mokgatlo le maloko a ona, ge o nyaka go fihlelela Maikemišetšo ao a<br />
beilwego ka go Tema ya 1, o tla šoma go latela ka go Melawana ye e<br />
latelago.<br />
1. Mokgatlo o <strong>the</strong>ilwe go molawana wa tekatekano ya boipušo ya Maloko a<br />
ona ka moka.
2. Maloko ka moka, a netefatšo gore ka moka ga ona a hwetša ditokelo le<br />
mehola ye e tlišwago ke boleloko bjo, a tla phethagatša ditlamego tšeo di<br />
dirwago ke bona ka toka go latela Tšhata ye.<br />
3. Maloko ka moka a tla fetša dikgohlano tša ona tša boditšhabatšhaba ka<br />
tsela ya khutšo ka mokgwa wo e lego gore khutšo le tšhireletšo tša<br />
boditšhabatšhaba le toka, ga di beiwe kotsing.<br />
4. Maloko ka moka, dikamanong tša ona tša boditšhabatšhaba, a tla tlogela<br />
go tšhošetšana goba go šomiša maatla kgahlanong le serithi sa mellwane<br />
goba kgahlanong le boipušo bja sepolotiki bja naga efe goba efe, goba tsela e<br />
nngwe yeo e sa sepelelanego le Maikemišetšo a Dinagakopano tša Lefase.<br />
5. Maloko ka moka a tla fa Dinagakopano tša Lefase thušo e nngwe le e<br />
nngwe ka tiro efe goba efe yeo e e tšeago go latela Tšhata ye, gomme a tla<br />
tlogela go thuša naga efe goba efe yeo Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase e tšeago magato a tšhireletšo goba a semolao.<br />
6. Mokgatlo o tla netefatša gore dinaga tšeo di sego Maloko a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase di latela Melawana ye ka moo go ka bago maleba<br />
go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba.<br />
7. Ga go seo se lego ka go Tšhata ye seo se tlago dumelela Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase go tsenatsena ditabeng tšeo di lego tša ka gare ga<br />
naga efe goba efe goba seo se tlago nyaka gore Maloko a romele ditaba tšeo<br />
go tla go rarollwa ka fase ga Tšhata ye, eupša molawana wo o ka se fetoše<br />
tiragatšo ya magato a semolao ao a lego ka fase ga Kgaolo ya VII.
KGAOLO YA II<br />
BOLELOKO<br />
Tema ya 3<br />
Maloko a mathomong a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e tla ba<br />
dinaga tšeo di kgathilego tema ka Khonferentsheng ya Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase ka ga Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba ye e bego e<br />
swaretšwe San Francisco, goba tšeo di ilego tša saena kgoeletšo ka<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ka la 1 Janeware 1942, tšeo di<br />
saennego Tšhata ye le go e tiišetša go latela Tema ya 110.<br />
Tema ya 4<br />
1. Boleloko ka go Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase bo buletšwe dinaga<br />
tše dingwe tšeo di ratago khutšo tšeo di amogelago ditlamego tše di lego ka<br />
mo gare ga Tšhata ye le, ka maikutlo a Mokgatlo di kgonago ebile di nyakago<br />
go diragatša ditlamego tše.<br />
2. Kamogelo ya naga efe goba efe ya mohuta woo go ba leloko ka go<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e tla diragatšwa ke sephetho sa<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ka morago<br />
ga ge go šišintšwe bjalo ke Khansele ya Tšhireletšo.<br />
Tema ya 5<br />
Leloko leo e lego gore Mokgatlo wa tša Lefase o tšere magato a tšhireletšo<br />
goba a tiro ya semolao kgahlanong le lona ka Khansele ya Tšhireletšo le tla<br />
fegwa gore le se diragatšd ditokelo le menyetla ya boleloko ke<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka morago ga ge go šišintše bjalo ke Khansele ya<br />
Tšhireletšo. Tiragatšo ya ditokelo le menyetla ye e tla bušetšwa ke Khansele<br />
ya Tšhireletšo.
Tema ya 6<br />
Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase leo le tlotšego Melawana ye<br />
e lego ka mo Tšhateng ntle le go fetoša kgopolo le tla rakwa Mokgatlong ke<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka morago ga ge go šišintšwe bjalo ke Khansele ya<br />
Tšhireletšo.<br />
KGAOLO YA III<br />
DITHO<br />
Tema ya 7<br />
1. Di hlomilwe bjalo ka ditho tše kgolo tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase: Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, Khansele ya Tšhireletšo, Khansele ya tša<br />
Ekonomi le Leago, Khansele ya Dithrasti, Kgorotsheko ya Toka ya<br />
Boditšhabatšhaba, le Bongwaledi.<br />
2. Ditho tše nnyane tšeo di ka bonwago di le bohlokwa di tla hlongwa go latela<br />
Tšhata ye.<br />
Tema ya 8<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o ka se beye mellwane ka ga<br />
maswanedi a banna le basadi go kgatha tema ka bokgoni b<strong>of</strong>e goba b<strong>of</strong>e le<br />
ka fase ga maemo a tekatekano ka dithong tša wona tše kgolo le tše nnyane.<br />
KGAOLO YA IV<br />
KOPANOKGOTHEKGOTHE<br />
Sebopego
Tema ya 9<br />
1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ba le Maloko ka moka a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase.<br />
2. Leloko le lengwe le le lengwe le ka se be le baemedi ba go feta ba bahlano<br />
ka go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
Mešomo le Maatla<br />
Tema ya 10<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ahlaahla potšišo efe goba efe goba taba efe goba<br />
efe ye e lego ka mollwaneng wa Tšhata ye goba yeo e amanago le maatla le<br />
mešomo ya setho sefe goba sefe seo e filwego ka mo go Tšhata ye, le, ka<br />
ntle le ge go hlagišwa ka go Tema ya 12, e ka iša ditšhišinyo go Maloko a<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano goba go Khansele ya Tšhireletšo goba go tšona<br />
ka moka ka dipotšišo goba ditaba tšeo.<br />
Tema ya 11<br />
1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e ka amogela melawana ya kakaretšo ya tirišano ge<br />
go tšwetšwapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba, go akaretšwa<br />
melawana yeo e laolago peyo ya marumo fase le melao ya dibetša, ebile e tla<br />
dira ditšhišinyo mabapi le melawana yeo go Maloko goba go Khansele ya<br />
Tšhireletšo goba go tšona ka moka.<br />
2. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ahlaahla dipotšišo dife goba dife tša go amana<br />
le tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo tša magareng ga dinaga tšeo di<br />
tlišitšwego go yona ke Leloko lefe goba lefe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase, goba ke Khansele ya tšhireletšo, goba ke naga yeo e sego Leloko la<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go latela Tema ya 35, temana ya 2, le<br />
ka ntle le ge go hlagišitšwe ka go Tema ya 12, gomme e tla dira ditšhišinyo<br />
mabapi le dipotšišo tšeo go naga goba go dinaga tšeo di amegago goba go<br />
Khansele ya Tšhireletšo goba go tšona ka moka. Potšišo ya mohuta woo ye e<br />
lego gore magato a hlokega go ka tšeiwa e tla romelwa go Khansele ya
Tšhireletšo ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e ka ba pele goba ka morago ga ge e<br />
ahlaahlilwe.<br />
3. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla nyaka šedi ya khansele ya Tšhireletšo go<br />
maemo ao a lego kgauswi ga go bea khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba kotsing.<br />
4. Maatla a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ao a beilwego ka mo go Tema ye a ka se<br />
fete maatla a mošomo ao a beilwego ka go Tema ya 10.<br />
Tema ya 12<br />
1. Le ge e le gore Khansele ya Tšhireletšo e diragatša mešomo ya yona<br />
mabapi le dikgohlano goba mabapi le maemo ao e filwego ke Tšhata ye,<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e ka se dire tšhišinyo efe goba efe mabapi le kgohlano<br />
yeo goba maemo ao ka ntle le ge Khansele ya Tšhireletšo e kgopela bjalo.<br />
2. Mongwaledipharephare, ka tumelelo ya Khansele ya Tšhireletšo, o tla<br />
tsebiša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> tulong e nngwe le e nngwe ka ga ditaba tša go<br />
amana le tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya boditšhatšhaba tšeo di<br />
sekasekwago ke Khansele ya Tšhireletšo le go tsebiša gape<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ga se ya dula, ka bjako ge Khansele ya Tšhireletšo e<br />
emiša go šoma ka ditaba tšeo.<br />
Tema ya 13<br />
1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla ithomela dinyakišišo gomme ya dira ditšhišinyo<br />
ka maikemišetšo a go:<br />
a. tšwetšapele tirišano ya bo ditšhabatšhaba ka lefapheng la dipolotiki le go<br />
hlohleletša tlhabollo ye e tšwelago pele ya molao wa boditšhabatšhaba le<br />
go o diragatša;<br />
b. tšwetšapele tirišano ya boditšhabatšhaba ka mafapeng a tša ekonomi, a<br />
leago, a setšo, a thuto le a tša maphelo, ka go thuša ka go fihlelela<br />
ditokelo tša botho le ditokologo tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka ka ntle le<br />
kgethologanyo mabapi le morafe, bong, polelo, goba tumelo.
2. Maikarabelo a mangwe go tšwelapelo, mešomo le maatla a<br />
Mongwaledipharephare malebana le ditaba tšeo di boletšwego temeng ya ka<br />
godimo di beilwe ka go Dikgaolo tša IX le X.<br />
Tema ya 14<br />
Go latela ditlhagišo tša Tema ya 12, Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla šišinya<br />
magato a peakanyo ya khutšo ya maemo afe goba afe, go sa lebelelwe gore<br />
a tšwa kae, ao a bonalago a le kgauswi le go senya toka ka kakaretšo ya<br />
mang le mang goba dikamano tša segwera magareng ga dinaga, go akaretša<br />
maemo ao a tlišwago ke tlolo ya ditlhagišo tša Tšhata ye tšeo di tšweletšago<br />
Maikemišetšo le Melawana ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />
Tema ya 15<br />
1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya bay a dumela dipego tša ngwaga le<br />
ngwaga le tše di ikgethilego tša go tšwa go khansele ya Tšhireletšo; dipego<br />
tše di tla akaretša pego ya magato ao Khansele ya Tšhireletšo e tšerego<br />
sephetho ka ga ona goba ao a tšerwego go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo<br />
ya boditšhabatšhaba.<br />
2. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya bay a dumela dipego tša go tšwa go<br />
ditho tše dingwe tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />
Tema ya 16<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla diragatša mešomo yeo e amanaga le tshepedošo<br />
ya boditšhabatšhaba ya Dithrasti ka ge e filwe yona ka fase ga Dikgaolo tša<br />
Xii le XIII, go akaretšwa go amogela ditumelelano tša Dithrasti tša mafelo ao a<br />
sego a hlangwa bjalo ka ao a sego a leano.<br />
Tema ya 17<br />
1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya ba ya dumela ditekanyetšo tša<br />
Mokgatlo.
2. Ditshenyagalelo tša Mokgatlo di tla lefša ke Maloko ka ge go beilwe ke<br />
kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
3.Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla amogela ya ba ya dumela dipeakanyo dife goba<br />
dife tša ditšhelete le tša ditekanyetšo tšeo di tlišwago ke dietšentšhi tša go<br />
ikgetha tšeo di fiwago ka go Tema ya 57 ebile e tla lekola ditekanyetšo tša<br />
tshepidišo tša dietšentšhi tšeo tša go ikgetha ka nepo ya go dira ditšhišinyo<br />
go dietšentshi tšeo di amegago.<br />
Go bouta<br />
Tema ya 18<br />
1. Leloko le lengwe le le lengwe la Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le tla ba le bouta e<br />
tee.<br />
2. Diphetho tša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka ga dipotšišo tše bohlokwa di tla dirwa<br />
ke bontši bja peditharong bja Maloko ao a lego gona e bile a boutago.<br />
Dipotšišo tše di tla akaretša: ditšhišinyo malebana le tšwetšopele ya khutšo le<br />
tšhireletšo ya boditšhabatšhaba go kgetha ga maloko ao e sego a ruri a<br />
Khansele ya tša Ekonomi le Leago, go kgetha ga Maloko a Khansele ya<br />
Dithrasti go latela temana ya 1 ya Tema 86, go amogela ga Maloko a Mafsa<br />
ka go Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, go fega ga ditokelo le menyetla<br />
ya boleloko, go raka ga Maloko, dipotšišo tša go amana le mošomo wa<br />
tshepedišo ya dithrasti, le dipotšišo tša ditekanyetšo.<br />
3. Dipheto ka ga dipotšišo tše dingwe, go akaretša go laola mafapha a<br />
tlaleletšo a dipotšišo tšeo di tlilego go tšeelwa sephetho ke bontši bja<br />
peditharong di tla tšeiwa ke bontši bja maloko ao a lego gona ebile a boutago.<br />
Tema ya 19<br />
Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase leo le kolotago ditefelo tša<br />
ditšhelete tšeo di ntšhiwago ka Mokgatlong le ka se boute ka go<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ge tšhelete ya dikoloto tša lona e lekana le goba e feta<br />
tšhelete yeo e swanetšego go lefša ke lona mo mengwageng ye e fetilego ye<br />
mebedi ka botlalo. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla, le ge go le bjalo, dumelela
Leloko leo go bouta ge e kgots<strong>of</strong>ala gore go palelwa ke go lefa moo go dirwa<br />
ke maemo ao a ka se kgonego go laolwa ke leloko.<br />
Tshepedišo<br />
Tema ya 20<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla kopana dikolong tša ka mehla tša ngwaga le<br />
ngwaga ka dikopanong tšeo di ikgethilego ge maemo a ka nyaka dikopano<br />
tšeo di swarwa. Dikopano tša go ikgetha di tla bitšwa ke<br />
Mongwaledipharephare ka kgopelo ya Khansele ya Tšhireletšo goba ya<br />
bontši bja Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />
Tema ya 21<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla šomiša melawana ya yona ya tšhepedišo. E tla<br />
kgetha Mopresidente wa yona wa kopano e nngwe le e nngwe.<br />
Tema ya 22<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla hloma ditho tše nnyane tšeo e bonago go le<br />
maleba go di hloma gore e diragatše mešomo ya tšona.<br />
KGAOLO YA V<br />
KHANSELE YA TŠHIRELETŠO<br />
Sebopego<br />
Tema ya 23<br />
1. Khansele ya Tšhireletšo e tla ba le Maloko a lesomehlano a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase. Rephapoliki ya China, France, <strong>the</strong> Union <strong>of</strong> Soviet<br />
Socialist , <strong>the</strong> <strong>United</strong> Kingdom <strong>of</strong> Great Britain le Nor<strong>the</strong>rn Ireland, le <strong>United</strong><br />
States <strong>of</strong> America e tla ba maloko a sa ruri a Khansele ya Tšhireletšo.<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla kgetha Maloko a mangwe a lesome a Makgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase go ba maloko ao a sego a sa ruri a Khansele ya
Tšhireletšo, go hlokometšwe mabaka a itšego, sa mathomo go ba le seabe ga<br />
Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go tšwetšapele khutšo le<br />
tšhireletšo ya magareng ga dinaga le go maikemišetšo a mangwe a Mokgatlo,<br />
le gape go kabelanyo ya naga ye e lekanago.<br />
2. Maloko ao e sego a sa ruri a Khansele ya Tšhireletšo a tla kgethwa nako<br />
ya mengwaga e mebedi ka dikgethong tša mathomo tša maloko ao e sego a<br />
sa ruri ka morago ga koketšo ya maloko a Khansele ya Tšhireletšo go tloga<br />
go a lesometee go fihla go a mane a tlaleletšo a tla kgethwa go šoma nako ya<br />
ngwaga o tee. Leloko leo le tšwago le ka se be le maswanedi a go kgetha<br />
gape ka bjako.<br />
3. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Tšhireletšo le tla ba le<br />
moemedi o tee.<br />
Mešomo le Maatla<br />
Tema ya 24<br />
1. Go netefatša gore go ba le magato a ka pela ao a lego mohola ka Mokgatlo<br />
wa Dinagakopano tša Lefase, Maloko a ona a kgobokana ka maikarabelo a<br />
bohlokwa a Khansele ya Tšhireletšo go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba, le go dumelelana gore go go diragatša mešomo ya<br />
Khansele ya Tšhireletšo e šoma legating la bona.<br />
2. Ge e diragatša mešomo ye, Khansele ya Tšhireletšo e tla šoma go latela<br />
Maikemišetšo le Melawana ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase. Maatla<br />
a itšego ao a filwego Khansele ya Tšhireletšo go diragatša mešomo ye a<br />
beilwe ka go Dikgaolo tša VI, VII, VIII, le ya XII.<br />
3. Khansele ya Tšhireletšo e tla romela dipego tša ngwaga le ngwaga le tša<br />
go ikgetha go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gore di amogelwe.
Tema ya 25<br />
Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefsae a dumela go amogela le go<br />
diragatša diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo go latela Tšhata ye.<br />
Tema ya 26<br />
Go tšwetšapele go hloma le go tšwetša ga khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba le go aroša go gonnyane ga dibetša tša methopo ya lefase<br />
ya batho le ya ekonomi, Khansele ya Tšhireletšo e tla ba le maikarabelo a go<br />
hlama, ka thušo ya komiti ya Bašomedi ba Mašole yeo e beilwego ka go tema<br />
ya 47, maano ao a tlago romelwa go Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano<br />
tša Lefase go tla go hloma lenaneo la taolo ya dibetša.<br />
Go bouta<br />
Tema ya 27<br />
1. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Tšhireletšo le tla ba le boutu<br />
e tee.<br />
2. Diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo ka ga ditaba tša tshepedišo di tla<br />
dirwa ka boutu ya tiišetšo ya maloko a senyane.<br />
3. Diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo ka ga ditaba ka moka di tla dirwa ka<br />
boutu ya tiišetšo ya maloko a senyane go akaretšwa diboutu tše di kwanago<br />
tšona tša maloko a sa ruri a Khansele ye; ge fela, ka diphetho tša ka fase ga<br />
Kgaolo ya VI, le ka fase ga temana ya 3 ya Tema ya 52, maloko ao a sa<br />
kwanego a ka tlogela go bouta.<br />
Tshepedišo<br />
Tema ya 28<br />
1. Khansele ya Tšhireletšo e tla beakanywa gore e kgone go šoma go<br />
tšwelapele. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Tšhireletšo le<br />
emelwa mo lebakeng le ka dinako tše dingwe ge Mokgatlo o dutše.
2. Khansele ya Tšhireletšo e tla swara dikopano moo e lego leloko le lengwe<br />
le le lengwe la yona le tla, ge go hlokega bjalo, emelwago ke leloko la mmušo<br />
goba ke baemedi ba bangwe bao ba ikgethilego.<br />
3. Khansele ya Tšhireletšo e tla swara dikopano mafelong ao kantle le mo<br />
Mokgatlo o dulago gona ka ge mo kahlolong ya yona e tla nol<strong>of</strong>atša mošomo<br />
wa yona.<br />
Tema ya 29<br />
Khansele ya Tšhireletšo e tla hloma ditho tše nnyane ge e bona go hlokega<br />
go phethagatša mešomo ya yona.<br />
Tema ya 30<br />
Khansele ya Tšhireletšo e tla bea melao ya yona ya tshepedišo, go akaretšwa<br />
mokgwa wa go kgetha Mopresidente wa yona.<br />
Tema ya 31<br />
Leloko le lengwe le le lengwe la Dinagakopano leo le sego leloko la Khansele<br />
ya Tšhireletšo le ka kgathatema, ka ntle le go bouta, ka go ahlaahleng ya<br />
potšišo efe goba efe yeo e tlišitšwego pele ga Khansele ya Tšhireletšo nako<br />
le nako ge Khansele ya Tšhireletšo e bona gore potšišo yeo e ama<br />
dikgahlego tša Leloko leo kudu.<br />
Tema ya 32<br />
Leloko lefe goba lefe la Dinagakopano leo le sego leloko la Khansele ya<br />
Tšhireletšo goba la naga efe goba efe yeo e sego Leloko la Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano, ge e gore ke karolo ya dikgohlano yeo e ahlaahlwago ke<br />
Khansele ya Tšhireletšo, le tla laletšwa go kgathatema, ka ntle le go bouta, ka<br />
dikahlaahlong tše di amanago le kgohlano yeo. Khansele ya Tšhireletšo e tla<br />
dumela maemo ao ge e bona e le toka gore naga yeo e sego Leloko la<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano le kga<strong>the</strong>tema.
KGAOLO YA VI<br />
THAROLLO YA DIKGOHLANO KA KHUTŠO<br />
Tema ya 33<br />
1. Dinaga tšeo di nago le dikgohlano, tšeo e lego gore go tšwelapele ga tšona<br />
go tla bea tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba kotsing,<br />
di tla, sa mathomo, nyaka tharollo ka dipoledišano, dinyakišišo, botseta,<br />
kopanyo, poelanyo, tharollo ya semolao, tša nyaka dietšentshi tša dilete goba<br />
dipeakanyo, goba ka ditsela tša khutšo tša kgetho ya tšona.<br />
2. Khansele ya Tšhireletšo e tla, ge e bona go le maleba, ya kgopela dinaga<br />
tšeo go rarolla dikgohlano tša tšona ka ditsela tšeo.<br />
Tema ya 34<br />
Khansele ya Tšhireletšo e tla nyakišiša kgohlano efe goba efe, goba maemo<br />
afe goba afe ao a ka feleletšago ka go se kwane ga boditšhabatšhaba goba<br />
ao a ka hlolago kgohlano, go bona ge eba go tšwelapele ga kgohlano goba<br />
maemo ao go tla bea tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba kotsing.<br />
Tema ya 35<br />
l. Leloko lefe goba lefe la Dinagakopano tša Lefase le ka tliša kgohlano efe<br />
goba efe, goba maemo afe goba afe a sebopego seo se go boletšwego ka ga<br />
sona ka go Tema ya 34, go tla go lebelelwa ke Khansele ya Tšhireletšo goba<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
2. Naga yeo e sego Leloko la Dinagakopano tša Lefase le ka tliša kgohlano<br />
efe goba efe go Khansele ya Tšhireletšo goba go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> yeo e<br />
e amago ge e le gore e amogela semeetseng, lebakeng la kgohlano yeo,<br />
ditlamego tša tharollo ya khutšo tšeo di filwego ka gare ga Tšhata.
3. Ditshepedišo tša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> mabapi le ditaba tšeo di tlišitšwego<br />
go yona ka fase ga Tema ye di tla laolwa ke ditlhagišo tša Ditema tša 11 le<br />
12.<br />
Tema ya 36<br />
1. Khansele ya Tšhireletšo e tla, mo nakong efe goba efe ya kgohlano ya<br />
sebopego seo go boletšwego ka sona ka go Tema ya 33 goba ya maemo a<br />
go swana le ao, šišinya ditshepedišo tša maleba goba ditsela tša tokišo.<br />
2. Khansele ya Tšhireletšo e swanetše go amogela ditshepedišo dife goba<br />
dife tša tharollo ya dikgohlano tšeo di šetšego di tšerwe ke dinaga tšeo di<br />
amegago.<br />
3. Ge e dira ditšhišinyo ka fase ga Tema ye, Khansele ya Tšhireletšo gape e<br />
tla hlokomela gore dikgohlano tša semolao bjalo ka molao wa kakaretšo di tla<br />
romelwa go Kgorotsheko ya Boditšhabatšhaba ya Toka go latela ditlhagišo<br />
tša Molao wa Kgorotsheko.<br />
Tema ya 37<br />
1. Ge dinaga tšeo di nago le kgohlano ya sebopego seo go boletšwego ka ga<br />
sona ka go Tema ya 33 di palelwa ke go e rarolla ka ditsela tšeo go<br />
boletšwego ka tšona ka go Tema yeo, di tla e romela go Khansele ya<br />
Tšhireletšo.<br />
2. Ge Khansele ya Tšhireletšo e bona gore go tšwelapele ga kgohlano go tla<br />
bea tšwetšopele ya khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba kotsing, e tla<br />
tšea sephetho sa ge eba e tla magato ao a lego ka fase ga Tema ya 36 goba<br />
go šišinya melawana yeo ya tharollo ya kgohlano ge e ka bona go le maleba.<br />
Tema ya 38<br />
Ka ntle le go fetoša ditlhagišo tša Ditema tša 33 go fihla go 37, Khansele ya<br />
Tšhireletšo e tla, ge dinaga tše di nago le kgohlano di kgopela bjalo, dira<br />
ditšhišinyo go dinaga tšeo di nago le kgohlano ka maikemišetšo a go tliša<br />
tharollo ya khutšo ya kgohlano yeo.
KGAOLO YA VII<br />
LEGATO MABAPI LE DITŠHOŠETŠO GO KHUTŠO, GO SENYA<br />
KHUTŠO, LE TIRO YA DINTWA<br />
Tema ya 39<br />
Khansele ya Tšhireletšo e swanetše go laola go ba gona ga tšhošetšo go<br />
khutšo, go senya khutšo goba tiro ya dintwa gomme e tla dira ditšhišinyo,<br />
goba ya tšea sephetho sa gore ke magato afe ao a ka tšeiwago go latela<br />
Ditema tša 4 le 42, go tšwetšapele goba go bušetša khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba.<br />
Tema ya 40<br />
Go thibela go fetelela ga maemo, Khansele ya Tšhireletšo e tla, pele e ka dira<br />
ditšhišinyo goba e ka tšea sephetho ka ga magato ao a filwego ka go Tema<br />
ya 39, ya bitša dinaga tše di amegago go obamela magato ao a nakwana ao<br />
e bonago a le maleba goba a hlokagala. Magato ao a nakwana a tla hloka<br />
diphetošo tša ditokelo, dikgopelo, goba maemo a dinaga tšeo di amegago.<br />
Khansele ya Tšhireletšo e tla hlokomela go palelwa ga go obamela magato<br />
ao a nakwana.<br />
Tema ya 41<br />
Khansele ya Tšhireletšo e tla tšea sephetho ka ga gore ke magato afe ao a sa<br />
akaretšego mašole ao a itlhamilego ao a swanetšego go šomišwa go<br />
diragatša diphetho tša yona, gomme e tla kgopela Maloko a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano go diragatša magato ao. Magato a a ka akaretša go emiša ka<br />
botlalo goba ka seripa dikamano tša ekonomi le tša ditimeleng, tša lewatleng,<br />
tša moyeng, tša poso, tša megala, tša radio, le tša ditsela tše dingwe tša<br />
kgokagano, le tša phedišo ya dikamano tša botseta.
Tema ya 42<br />
Ge Khansele ya Tšhireletšo e ka amogela gore magato ao a filwego ka go<br />
Tema ya 41 a ka se be a maleba goba a bonwe gore a ka se be a maleba, e<br />
tla tšea magato a tiro ya mašole a moyeng, a lewatleng goba a fase go<br />
tšwetšapele goba go bušetša khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba.<br />
Magato a mohuta woo a la akaretša dipontšho tša boipelaetšo, go thiba<br />
mebila, goba di ditiro tše dingwe tša mašole a moyeng, a lewatleng, goba a<br />
fase a Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano.<br />
Tema ya 43<br />
1. Maloko ka moka a Mokgatlo wa Dinagakopano, gore ba kgone go ba le<br />
seabe go go tšwetšapele ga khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba, a<br />
tshephiša gore a tla dira gore mašole ao a itlhamilego, thušo, le dinol<strong>of</strong>atši, go<br />
akaretšwa ditokelo tša tshepedišo, tšeo di swanetšego go tšwetšapele khutšo<br />
le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba.<br />
2. Tumelelano goba ditumelelano tša mohuta woo di tla laola palo le mehuta<br />
ya mašole, maemo a bona a go lokela go tliša khutšo le moo ba ka bago gona<br />
ka kakaretšo, le sebopego sa dinol<strong>of</strong>atši le thušo tšeo di tlago fiwa.<br />
3. Tumelelano goba ditumelelano di tla ahlaahlwa ka pela ka moo go ka<br />
kgonegago ka gona ge nyakwa ke Khansele ya Tšhireletšo. Di tla fetšwa<br />
magareng ga Khansele ya Tšhireletšo le Maloko goba magareng ga Khansele<br />
ya Tšhireletšo le dihlopha tša Maloko gomme di tla tiišetšwa ke dinaga tše di<br />
saenago go latela ditshepedišo tša tšona tša molao<strong>the</strong>o.<br />
Tema ya 44<br />
Ge Khansele ya Tšhireletšo e tšere sephetho sa go šomiša mašole, e tla, pele<br />
e ka bitša Leloko leo le sego la emelwa go yona go aba mašole ao a<br />
itlhamilego go phethagatša ditlamego tšeo go boletšwego ka ga tšona ka go<br />
Tema ya 43, ya laletša Leloko leo, ge Leloko leo le nyaka bjalo, go kgatha<br />
tema ka go diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo tšeo di amanago le go<br />
šomiša karolo ya mašole ao a itlhanilego a go tšwa go Leloko le.
Tema ya 45<br />
Go kgontšha Mokgatlo wa Dinagakopano go tšea magato a bjako a sešole,<br />
Maloko a tla diragatša magato a karolo ya sešole sa moyeng a naga ao a<br />
hwetšagalago ka pela go ba tiro ya mašole ao a kopantšwego a<br />
boditšhabatšhaba. Maatla le maemo a dikarolo tše tša mašole tša go lokela<br />
go tliša khutšo le maano a tiro ya mašole ye e kopantšwego di tla laolwa, mo<br />
mellwaneng yeo e beilwego ditumelelanong tša go ikgetha goba<br />
ditumelelanong tšeo go boletšwego ka ga tšona ka go Tema ya 43, ke<br />
Khansele ya Tšhireletšo ka thušo ya Komiti ya Mašole.<br />
Tema ya 46<br />
Maano a go diragatša tiro ya mašole ao a itlhamilego e tla dirwa ke Khansele<br />
ya Tšhireletšo ka thušo ya Khansele ya Komiti ya Bašomi ba Mašole.<br />
Tema ya 47<br />
1. Go tla hlongwa Komiti ya Bašomi ba Mašole go eletša le go thuša<br />
Khansele ya Tšhireletšo ka ga dipotšišo tše di amanago le dinyakwa tša<br />
mašole tša Khansele ya Tšireletšo go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba, go šomiša le go laola mašole ao a beilwego ka fase ga<br />
taolo ya yona, go laola dibetša, le go diragatša tlhamollo ya mašole ao ba<br />
yago go šoma gona.<br />
2. Komiti ya Bašomi ba Mašole e na le Baetapele ba Mašole ba maloko a sa<br />
ruri a Khansele ya Tšhireletšo goba baemedi ba tšona. Leloko lefe goba lefe<br />
la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase leo le sego la emelwa go Komiti yeo<br />
le tla laletšwa ke Komiti go tla go dirišana le yona ge tiragatšo ye e šomago<br />
gabotse ya maikarabelo a Komiti a nyaka go kgatha tema ga mošomo wa<br />
Leloko leo.<br />
3. Komiti ya Bašomi ba Mašole, ka fase ga Khansele ya Tšhireletšo, e tla ba<br />
le maikarabelo a go tliša maano a tshepedišo ya mašole afe goba afe ao a<br />
itlhamilego ao a lego ka fase ga taolo ya Khansele ya Tšhieletšo. Dipotšišo<br />
tša go amana le taolo ya mašole ao a tla šongwa ka go latela.
4. Komiti ya Bašomi ba Mašole, ka tumelelo ya Khansele ya Tšhireletšo le ka<br />
morago ga ge e rerišane le dietšentsh tša maleba tša dilete, e tla hloma<br />
dikomiti tše nnyane.<br />
Tema ya 48<br />
1. Legato leo le nyakegago go diragatša diphetho tša Khansele ya Tšhireletšo<br />
go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba le tla tšeiwa ke<br />
Maloko ka moka a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase goba ke ba<br />
bangwe ba ona, go latela ka moo Khansele ya Tšhireletšo e ka laolago ka<br />
gona.<br />
2. Diphetho tšeo di tla diragatšwa thwii ke Maloko a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase goba ka legato la bona ka dietšentshi tša maleba<br />
tša boditšhabatšhaba tšeo di lego maloko a yona.<br />
Tema ya 49<br />
Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase a tla tsenela ge go fiwa<br />
thušo ye e kopanetšwego ge go diragatšwa ditaba tšeo di tšeetšwego<br />
sephetho ke Khansele ya Tšhireletšo.<br />
Tema ya 50<br />
Ge magato a thibelo goba a tirišo ya mašole kgahlanong le naga efe goba efe<br />
a ka tšeiwa ke Khansele ya Tšhireletšo, naga efe goba efe, e kaba Leloko la<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase goba aowa , yeo e bonago itemogela<br />
mathata a tša ekonomi ao a ikgethilego ao a tlišwago ke go diragatša magato<br />
ao, e tla ba le ditokelo tša go ikgokaganya le Khansele ya Tšhireletšo ya<br />
mabapi le tharollo ya mathata ao.<br />
Tema ya 51<br />
Ga se gona seo se lego ka gare ga Tšhata ye seo se tlago senya tokelo ye e<br />
hweditšwego ya motho goba boitšhireletšo bja mohlakanelwa ge tlhaselo ya<br />
mašole e dirwa kgahlanong le Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase, go fihlela ge Khansele ya Tšhireletšo e tšere magato ao a lego
maleba go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo. Magato ao a tšerego ke maloko<br />
go diragatša tokelo ye ya boitšhireletšo a tla tsebišwa Khansele ya Tšhireletšo<br />
ka bjako gomme a ka se ame taolo le maikarabelo tšeo di lego ka gare ga<br />
Tšhata ye go diragatša magato ao ge e bona go le maleba gore go<br />
tšwetšwepele goba go bušetšw khutšo le tšhireletšo ya boditšhabatšhaba.<br />
Kgaolo ya VIII<br />
DIPEAKANYO TŠA DILETE<br />
Tema ya 52<br />
1. Ga go seo se lego ka mo gare ga Tšhata ye seo se sa dumelelego<br />
peakanyo ya dilete goba ya dientšentshi go šoma ka ditaba tša mohuta woo<br />
tša go swana le go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba ka<br />
ge go le maleba go magato a selete, ge fela dipeakanyo tšeo goba dietšentshi<br />
tšeo le ditiro tša tšona di sepelelana le Maikemišetšo le Melawana ya<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />
2. Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a tsenelago<br />
dipeakanyo tšeo goba goba ao a hlamago dietšentshi tšeo a tla dira ka mo go<br />
kgonegago go fihlelela tharollo ya khutšo ya dikgohlano tša tikologo ka<br />
dipeakanyo tša dilete goba ka dietšentshi tšeo tša tikologo pele ba ka di tliša<br />
go Khansele ya Tšhireletšo.<br />
3. Khansele ya Tšhireletšo e tla hlohleletša tharollo ya khutšo ya dikgohlano<br />
tša tikologo ka dipeakanyo tša dilete goba ka dietšentshi tšeo e ka ba ka<br />
kgopelo ya dinaga tšeo di amegago goba ka taelo ya go tšwa go Khansele ya<br />
Tšhireletšo.<br />
4. Tema ye ga se tiragatšo ya Ditema tša 34 le 35.<br />
Tema ya 53<br />
1. Khansele ya Tšhireletšo e tla, ge go le maleba, šomiša peakanyo yeo ya<br />
selete goba dietšentshi go diragatša tiro ya mašole ka fase ya taolo ya yona.<br />
Eupša ga go tiro ya mašole yeo e tlago tšeiwa ka fase ga dipeakanyo tša
dilete goba ka dietšentshi tša dilete ka ntle ga tumelelo ya Khansele ya<br />
Tšhireletšo, ka ntle ga magato a kgahalanong le naga yeo e lego lenaba, ka<br />
ge go hlalošitšwe ka go temana ya 2 ya Tema ye, ge fela go phethagatšwa<br />
Tema ya 7 goba dipeakanyo tša dilete tšeo di lebišitšwego kgahlanong le go<br />
mpshafatšwa ga melawana e boima kgahlanong le naga yeo, go fihlela nako<br />
yeo moo e lego gore Mogatlo o tla, ka kgopelo ya Mebušo ye e amegago,<br />
fiwa maikarabelo a go thibela dintwa tše di tšwelago pele ka naga yeo.<br />
2. Lereo le naga ya lenaba ka ge le šomišwa go temana ya 1 ya Tema ye e<br />
ama naga efe goba efe yeo nakong ya Ntwa ya Bobedi ya Lefase e bego e le<br />
lenaba la naga efe goba efe yeo e bego e le mosaeni wa Tšhata ye.<br />
Tema ya 54<br />
Khansele ya Tšhireletšo ka dinako tše dingwe e tla tsebišwa ka botlalo ka ga<br />
ditiro tšeo di tšerwego goba tšeo go ikemišeditšwego go di dira ka fase ga<br />
dipeakanyo tša dilete go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo tša<br />
boditšhabatšhaba.<br />
KGAOLO YA IX<br />
TIRIŠANO YA BODITŠHABATŠHABA YA EKONOMI LE LEAGO<br />
Tema ya 55<br />
Ka maikemišetšo a go hloma maemo a khutšo le toka tšeo di lego maleba<br />
gore go be le dikamano tša khutšo le tša segwera magareng ga dinaga tšeo<br />
di <strong>the</strong>ilwego ka tlhompho ya molawana wa ditokelo tša go lekana le boipušo<br />
bja batho, bjo Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tlago di tšwetšapele:<br />
a. maemo a godingwana a bophelo, go thwalwa mešomong ka botlalo, le<br />
maemo a tšwelopele ya tša ekonomi le ya leago le tlhabollo;<br />
b. ditharollo tša mathata a boditšhabatšhaba a ekonomi, leago, tša maphelo,<br />
le mathata a mangwe a go amana le tšona; le tirišano ya<br />
boditšhabatšhaba ya setšo le thuto; le
c. tlhompho ya mang le mang ya, le go obamela, ditokelo tša botho le<br />
ditokologo tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka ka ntle le kgethologanyo ya<br />
morafe, bong, polelo, goba tumelo.<br />
Tema ya 56<br />
Maloko ka moka a tshephiša go tšea magato a mohlakanelwa le ao a<br />
aroganego go dirišana le Mokgatlo go fihlelela maikemišetšo ao a beilwego ka<br />
go Tema ya 55.<br />
Tema ya 57<br />
1. Dietšentshi tša mehutahuta tšeo di nago le bokgoni bjo bo ikgethilego, tša<br />
go hlongwa ke ditumelelano tša magareng ga mebušo gomme tša go ba le<br />
maikarabelo a magolo a boditšhabatšhaba, ka ge a hlalošitšwe ka ditlabelong<br />
tša tšona tša mo<strong>the</strong>o, ka go mafapha a ekonomi, a leago, a setšo, a thuto, a<br />
tša maphelo, le a magwe a go amana le ona, a tla tlišwa gore di dirišane le<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go latela ditlhagišo tša Tema ya 63.<br />
2. Dietšentshi tšeo di tlišwago gore di tle di amane le Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase ka mo di bitšwa dietšentshi tšeo di ikgethilego.<br />
Tema ya 58<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tla dira ditšhišinyo tša go kopanya<br />
melawana le ditiro tša dietšentshi tšeo di ikgethilego.<br />
Tema ya 59<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tla, ge go le maleba, thoma<br />
dipoledišano tša magareng ga dinaga tše di amegago go tla go hlama<br />
dietšentshi tše difsa tše di ikgethilego tše di nyakegago go fihlelela<br />
maikemišetšo ao a beilwego ka go Tema ya 55.
Tema ya 60<br />
Maikarabelo a tiragatšo ya mešomo ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase ao a beilwego ka mo gare ga Kgaolo ye a tla fiwa<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gomme, ka fase ga taolo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, ka<br />
go Khansele ya Ekonomi le Leago, yeo e tla bago le maatla ao a beilwego ka<br />
go Kgaolo ya X a go phethagatša mošomo wo.<br />
KGAOLO YA X<br />
KHANSELE YA TŠA EKONOMO LE LEAGO<br />
Sebopego<br />
Tema ya 61<br />
1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla ba le Maloko a masomehlanonne a<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano ao a kgethilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
2. Go latela ditlhagišo tša temana ya 3, maloko a lesomeseswai a Khansele<br />
ya tša Ekonomi le Leago a tla kgethwa ngwaga o mongwe le o mongwe go<br />
šoma lebaka la mengwaga e meraro. Leloko leo le tšwago le tla ba le<br />
maswanedi a go kgethwa gape ka bjako.<br />
3. Dikgethong tša mathomo ka morago ga go oketšega ga maloko a Khansele<br />
ya tša Ekonomi le Leago go tloga go maloko a masomepedišupa go fihla go<br />
ba masomehlanonne, go tlaleletša maloko ao a kgethilwego sebakeng sa<br />
maloko a senyane ao nako ya ona ya go šoma e felago mafelelong a ngwaga<br />
woo, maloko a masomepedišupa a tlaleletšo a tla kgethwa. Mo go maloko a a<br />
masomepedišupa, nako ya go šoma ya maloko a senyane ao a kgethilwego<br />
bjalo e tla fela morago ga ngwaga o tee, gomme ya maloko a le a senyane e<br />
tla fela mafelelonga mengwaga e mebedi, go latela dipeakanyo tše di<br />
dirilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
4. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya tša Ekonomi le Leago le tla<br />
ba le moemedi o tee.
Mešomo le Maatla<br />
Tema ya 62<br />
1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla dira goba ya thomiša dinyakišišo le<br />
dipego tša malebana le merero ya boditšhabatšhaba ka ga tša ekonomi,<br />
leago, setšo, thuto, tša maphelo, le merero e megwe yeo e amanago le tšona<br />
le go dira ditšhišinyo malebana le merero yeo go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, go<br />
Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, le go dietšentshi tša go<br />
ikgetha tšeo di amegago.<br />
2. E tla dira ditšhišinyo tša mabapi le go tšwetšapele tlhompho ya, le go<br />
obamela, ditokelo tša botho le ditokologo tša mo<strong>the</strong>o tša batho ka moka.<br />
3. E tla beakanya dikwano tše di thadilwego go tla go tlišwa go<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, malebana le merero yeo e welago ka fase ga bokgoni<br />
bja yona.<br />
4. E tla bitša, go latela melao yeo e beilwego ke Mokgatlo wa Dinagakopano<br />
tša Lefase, dikhonferentshe tša boditšhabatšhaba ka ga merero ye e welago<br />
ka fase ga bokgoni bja yona.<br />
Tema ya 63<br />
1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla tsenela ditumelelano le etšentshi<br />
efe goba efe yeo go boletšwego ka ga yona ka go Tema ya 57, ya hlaloša<br />
maemo ao etšentshi yeo e amegago e tlago tlišwa kamanong le Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase. Ditumelelano tšeo di tla swanelwa ke go amogelwa<br />
ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
2. E tla rulaganya mešomo ya dietšentshi tšeo di ikgethilego ka di<strong>the</strong>rišano le<br />
gape le go dira ditšhišinyo go dietšentshi tšeo le ka ditšhišinyo tša go romelwa<br />
go Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le go Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase.
Tema ya 64<br />
1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla tšea magato a maleba go hwetša<br />
dipego tša ka mehla go tšwa go dietšentshi tša go ikgetha. E tla dira<br />
dipeakanyo le Maloko a Mokgatlo wa Dinagaopano tša Lefase le dietšentshi<br />
tša go ikgetha go hwetša dipego ka ga magato ao a tšerwego go phethagatša<br />
ditšhišinyo tša yona le go ditšhišinyo ka ga ditaba tšeo di welago ka fase ga<br />
bokgoni bja yona tšeo di dirilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
2. E tla hlagiša maitemogelo a yona ka ga dipego tše go<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
Tema ya 65<br />
Khansele ya tša Ekonomi le Leago e swanetše go tliša tshedimošo go<br />
Khansele ya Tšhireletšo gomme e tla thuša Khansele ya Tšhireletšo ge e<br />
kgopelwa bjalo.<br />
Tema ya 66<br />
1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla phethagatša mešomo yeo e<br />
welago ka fase ga bokgoni bja yona malebana le go diragatša ditšhišinyo tša<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
2. E tla, ka tumelelo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, phethagatša ditirelo ka kgopelo<br />
ya Moloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le ka kgopelo ya<br />
dietšentshi tša go ikgetha.<br />
3. E tla phethagatša mešomo yeo ka ge e beilwe go gongwe ka mo gare ga<br />
Tšhata ye goba ka ge e tla fiwa ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
Go bouta<br />
Tema ya 67<br />
1. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya tša Ekonomi le Leago le tla<br />
ba le boutu e tee.
2. Diphetho tša Khansele ya tša Ekonomi le Leago di tla dirwa ke bontši bja<br />
maloko ao a lego gona ebile a boutago.<br />
Tshepedišo<br />
Tema ya 68<br />
Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla hloma dikhomišene ka mafapheng a<br />
ekonomi le leago le go tšwetšapele ditokelo tša botho, gomme dikhomišene<br />
tša mohuta woo ka ge di emetšwe gore di phethagatše mešomo ya tšona.<br />
Tema ya 69<br />
Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla mema Leloko lefe goba lefe la<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go Kgatha tema, ka ntle le go bouta,<br />
ka ditshwayashwayong tša yona ka ga ditaba tšeo di nyakago šedi go Leloko<br />
leo.<br />
Tema ya 70<br />
Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla dira dipeakanyo tša gore baemedi ba<br />
dietšentshi tša go ikgetha go kgatha tema, ka ntle le go bouta, ka<br />
ditshwayatshwayong tša yona le ka go ditshwayatshwayong tša dikhomišene<br />
tšeo di hlamilwego ke yona, le gore baemedi ba tšona ba kga<strong>the</strong> tema ka go<br />
ditshwayatshwayong tša dietšentshi tše di ikgethilego.<br />
Tema ya 71<br />
Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla dira dipeakanyo tša maleba go tla go<br />
rerišana le mekgatlo yeo e sego ya mmušo yeo e šomago ka ga ditaba tšeo di<br />
lego ka fase ga bokgoni bja yona. Dipeakanyo tšeo di tla dirwa le mekgatlo ya<br />
boditšhabatšhaba le, moo go kgonegago, mekgatlo ya bosetšhaba ka morago<br />
ga go rerišana le Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano leo le amegago.
Tema ya 72<br />
1. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla bea melao ya yona ya tshepedišo,<br />
go akaretšwa le mekgwa ya go kgetha Mopresidente wa yona.<br />
2. Khansele ya tša Ekonomi le Leago e tla kopana ge go nyakega go latela<br />
melao ya yona, yeo e tlago go akaretša tlhagišo ya go bitša dikopano ka<br />
kgopelo ya bontši bja maloko a yona.<br />
KGAOLO YA XI<br />
KGOELETŠO YA MELLWANE YA GO SE IPUŠE<br />
Tema ya 73<br />
Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a nago le goba tšeago<br />
maikarabelo a taolo ya mellwane yeo batho ba yona ba sego ba hlwa ba<br />
hwetša boipušo bjo bo feleletšego a lemoga molawana wa gore dikgahlego<br />
tša badudi ba tlhago ba mellwane ye di bohlokwa, gomme di amogela bjalo ka<br />
tshephego e bohlokwa kudukudu ditlamego tša go tšwetšapele kudu ka moo<br />
go kgonegago, ka gare ga tshepedišo ya khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba tšeo di hlomilwego ka mo gare ga Tšhata ye, go phela<br />
gabotse ga badudi ba tlhago ba mellwane ye, le, go latela maikemišetšo a:<br />
a. go netefatša, ka tlhompho ya setšo sa batho bao bao amegago, tlhabollo<br />
ya lenaneo la bona la dipolotiki, ekonomi, leago, le la thuto, go swarwa<br />
gabotse ga bona, le go ba šireletša kgahlanong le ditlaišo;<br />
b. go tšweletša boipušo, go hlokomela ditlhologelo tša sepolotiki tša batho<br />
bao, le go ba thuša ka tlhabollo ye e tšwelago pele ya dihlongwa tša bona<br />
tša sepolotiki, go latela maemo a itšego a mollwane o mongwe le o<br />
mongwe le batho ba ona le maemo a go fapafapana a bona a tlhabologo;
c. go tšweletšapele khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba;<br />
d. go tšwetšapele magato ao a kwagalago a tlhabollo, go hlohleletša<br />
dinyakišišo, le go dirišanammogo gomme, ge go le maleba, ka makgotla<br />
ao a ikgethilego a boditšhabatšhaba ka maikemišetšo go fihlelela<br />
maikemešetšo a leago, ekonomi, le a saetshe ao a beilwego ka mo gare<br />
ga Tema ye; le<br />
e. go fa Mongwaledipharephare tshedimošo, go latela mellwane yeo e<br />
beilwego ke maemo a tšhireletšo le molao<strong>the</strong>o, tshedimošo ka ga<br />
dipalopalo le tshedimošo e nngwe ya sebopego sa se<strong>the</strong>kniki ya go<br />
amana le maemo a ekonomi, leago, le a thuto ka mellwaneng yeo di nago<br />
le maikarabelo go yona e sego mellwaneng yeo Dikgaolo tša XII le XIII di<br />
amegago.<br />
Tema ya 74<br />
Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase gape a amogela gore molao<br />
wa bona wa malebana le mellwane yeo e angwago ke Kgaolo ye, go<br />
akaretšwa mafelo a ditoropong, o swanetše go <strong>the</strong>iwa godimo ga molawana<br />
wa kakaretšo wa boagišane bjo bokaone, gomme go hlokoetšwe dikgahlego<br />
le go phela gabotse ga lefase ka bophara, ka mererong ya tša leago,<br />
ekonomi, le merero ya tša kgwebo.<br />
KGAOLO YA XII<br />
TSHEPEDIŠO YA DITHRASTI TŠA BODITŠHABATŠHABA<br />
Tema ya 75<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase o tla hloma tshepedišo ya<br />
boditšhabatšhaba ya dithrasti ka fase ga taolo ya yona go tla go sepediša le<br />
go hlokomela mellwane yeo ka ge e tla bewa ka fase ke ditumelelano tša<br />
yona tša go tla ka morago. Mellwane ye ka mo e bitšwa mellwane ya thraste.
Tema ya 76<br />
Maikemišetšomagolo a tshepedišo ya dithrasti, go latela Maikemišetšo a<br />
Mogatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a beilwego ka go Tema ya 1 a<br />
Tšhata ye, a tla ba:<br />
a. go tšweletšapele khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba;<br />
b. go tšwetšapele tlhabollo ya tša sepolotiki, ekonomi, leago, le thuto ya<br />
badudi ba tlhago ba mellwane ya thraste, le tlhabollo ya bona ya go<br />
tšwelapele go fihlelela boipušo goba go se tsenatsenwe ka ge go ka ba<br />
maleba go maemo a itšego a mollwane o mongwe le o mongwe le batho<br />
ba ona le ditlhologelo tše di hlagišitšwego ka tokologo tša batho bao ba<br />
amegago, le ka ge di tla hlagišwa ke melawana ya tumelelano e nngwe le<br />
e nngwe ya bothrasti;<br />
c. go hlohleletša tlhompho ya ditokelo tša botho le ya ditokologo tša mo<strong>the</strong>o<br />
tša batho ka moka ka ntle le kgethologanyo ya morafe, bong, polelo, goba<br />
tumelo, le go hlohleletša temogo ya boipušo bja tirišano ya batho ba lefase<br />
ka moka; le<br />
d. go netefatša tshwaro ye e swanago ka ga merero ya leago, ekonomi, le ya<br />
kgwebo go Maloko ka moka a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le<br />
ditšhaba tša tšona, le gape tshwaro ye e swago ya ditšhaba tše ge go<br />
diragatšwa toka, ka ntle le kgethollo gore go fihlelelwe maikemišetšo ao a<br />
tšwelagopele le go latela ditlhagišo tša Tema ya 80.<br />
Tema ya 77<br />
1. Tshepedišo ya dithrasti e tla diragatšwa go mellwane yeo e lego ka fase ga<br />
mafapha a ka ge a tla bewa ka mo fase ka tsela ya ditumelelano tša dithrasti:<br />
a. mellwane yeo e beilwego ka fase ga thomelo;<br />
b. mellwane yeo e tlago tšeelwa dinaga tšeo di lego manaba ka lebaka la<br />
Ntwa ya Bobedi ya Lefase; le
c. mellwane yeo e beilwego ka boithaopo ka fase ga tshepedišo ye ke dinaga<br />
tšeo di nago le maikarabelo a taolo ya yona.<br />
2. E tla ba taba ya ditumelelano tše di tlago ka morago gore naa ke mellwane<br />
efe ka mo mafapheng a yeo e tlago tlišwa ka fase ga tshepedišo ya dithrast le<br />
gona ka fase ga melawana efe.<br />
Tema ya 78<br />
Tshepedišo ya dithrasti e ka se diragatšwe go mellwane yeo e bilego Maloko<br />
a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, tšeo e lego gore kamano ya tšona e<br />
tlago <strong>the</strong>iwa go tlhompho ya molawana wa tekatekano ya boipušo.<br />
Tema ya 79<br />
Melawana ya dithasti ya mollwane o mongwe le o mongwe wo o tlogo bewa<br />
ka fase ga tshepedišo ya dithasti, go akaretšwa phetošo efe goba efe goba go<br />
e fetola, e tla dumelelanwa ke dinaga tšeo di amegago thwii, go akaretšwa<br />
maatla ao a amanago le mellwane ye e beilwego ka fase ga thomelo ke<br />
Leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase, gomme e tla amogelwa ka<br />
ge go hlagišitšwe ka go Ditema tša 83 le 85.<br />
Tema ya 80<br />
1. Ka ntle le ge go ka dumelelwa ka go ditumelelano tše itšego tša dithrasti,<br />
tše di dirilwego ka fase ga Ditema tša 77, 79, le 81, tšeo di beago mollwane o<br />
mongwe le o mongwe ka fase ga tshepedišo ya dithrasti, le go fihlela ge<br />
ditumelelano tšeo di phethilwe, ga go seo ka mo gare ga kgaolo ye seo se<br />
tlago hlathollwa goba ka bo sina sa fetoša ka tsela efe goba efe ditokelo dife<br />
goba dife tša naga e nngwe le e nngwe goba batho bafe goba bafe goba<br />
melawana ya ditlabelo tše di lego gona tša boditšhabatšhaba tše Maloko a<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase a ka bago karolo ya tšona.<br />
2. Temana ya 1 ya Tema ye ga se ya swanelwa go hlathollwa bjalo ka yeo e<br />
fago mabaka a go ditela goba go fega ga dipoledišano le diphetho tša<br />
ditumelelano tša go bea mellwane yeo e beilwego ka fase ga thomelo le e
mengwe ka fase ga tshepedišo ya dithrasti ka ge go hlagišwa ka go Tema ya<br />
77.<br />
Tema ya 81<br />
Tumelelano ya dithrasti e swanetše go akaretša melawana yeo mollwane o<br />
tlago laolwa ka gona lebakeng le lengwe le le lengwe le go romela taolo yeo e<br />
tlago diragatša taolo ya mollwane wa thraste. Taolo ya mohuta wo, yeo ka mo<br />
fase e bitšwago taolo ya tshepedišo, e tla ba naga e tee goba tše ntši goba<br />
Mokgatlo ka bowona.<br />
Tema ya 82<br />
Go tla ba le, ka tumelelanong efe goba efe ya dithrasti, lefapha goba mafapha<br />
a leano ao a rometšwego ao a ka akaretšago karolo goba goba mellwane ka<br />
moka ya dithraste yeo ditumelelano di di amago, ka ntle le phetošo go<br />
tumelelano efe goba efe ye itšego ye e dirilwego ka fase ga Tema ya 43.<br />
Tema ya 83<br />
1. Mešomo ka moka ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša lefase yeo e<br />
amanago le mafapha a leano, go akaretšwa go amogelwa ga melawana ya<br />
ditumelelano tša dithrasti le go fetoša ga yona goba go e fetola, e tla<br />
diragatšwa ke Khansele ya Tšhireletšo.<br />
2. maikemišetšo a mo<strong>the</strong>o ao a beilwego ka go Tema ya 76 a tla ama batho<br />
ba lefapha le lengwe le le lengwe la maano.<br />
3. Khansele ya Tšhireletšo e tla, go latela ditlhagišo tša ditumelelano tša<br />
dithrasti le ka ntle ga diphetošo go tlhokomelo ya tšhireletšo, e tla ba gona go<br />
thuša Khansele ya Dithrasti go phathagatša mešomo ya Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase ka fase ga tshepedišo ya dithrasti ya go amana le<br />
merero ya dipolotiki, ekonomi, leago, le ya thuto ka mafapheng a maano.
Tema ya 84<br />
E tla ba mošomo wa taolo ya tshepedišo go netefatša gore mollwane wa<br />
thraste o tla raloka karolo ya yona go tšwetšapele khutšo le tšhireletšo ya<br />
boditšhabatšhaba. Mo lebakeng le, taolo ya tshepedišo e ka šomiša mašole a<br />
boithaopo, dinol<strong>of</strong>atši, le thušo go tšwa go mollwane wa thraste go<br />
phethagatša ditlamego tša Khansele ya Tšhireletšo tše di phethagatšwago<br />
mo lebakeng le ke taolo ya tshepedišo, gammogo le tšhireletšo le tšwetšopele<br />
ya molao le toka ka gare ga mollwane wa thraste.<br />
Tema ya 85<br />
1. Mešomo ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase mabapi le ditumelelano<br />
tša dithrasti tša mafapha ka moka tšeo di sego tša beakanywa bjalo ka tša<br />
maano, go akaretšwa kamogelo ya melawana ya ditumelelano tša dithrasti le<br />
diphetošo le go fetolwa ga tšona, di tla diragatšwa ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>.<br />
2. Khansele ya Dithrasti, yeo e šomago ka fas ga taolo ya<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, e tla thuša Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> go diragatša mešomo<br />
ye.<br />
KGAOLO YA XIII<br />
KHANSELE YA DITHRASTI<br />
Sebopego<br />
Tema ya 86<br />
1. Khansele ya Dithrasti e tla ba le Maloko ao a latelago a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefase:<br />
a. Maloko ao a laolago mellwane ya thraste;<br />
b. Maloko ao go boletšwego ka ga ona ka maina ka go Tema ya 23 ga a laole<br />
mellwane ya thraste; le
c. Maloko a mantši ao a kgethilwego go šoma mengwaga e meraro ke<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka ge go ka ba maleba go netefatša gore palomoka<br />
ya maloko a Khansele ya Dithrasti e aroganywa ka go lekana magareng<br />
ga Maloko a Mogatlo wa Dinagakopano tša Lefase ao a laolago mellwane<br />
ya thraste le yeo e sa e laolwego.<br />
2. Leloko le lengwe le le lengwe le tla romela motho yo a nago le maswanedi<br />
go le emela ka gare ga Khansele ye.<br />
Mešomo le Maatla<br />
Tema ya 87<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le, ka fase ga taolo ya yona, Khansele ya Dithrasti, ge<br />
di diragatša mešomo ya tšona, di tla:<br />
a. amogela dipego tšeo di rometšwego ke taolo ya tshepedišo;<br />
b. amogela dikgopelo le go di lekola ka go rerišana le taolo ya tshepedišo;<br />
c. dumelela diketelo tša dinako tše itšego tša go ya go mellwane ya dithraste<br />
go fapafapana ka dinako tšeo di dumeletšwego gammogo le taolo ya<br />
tshepedišo; le<br />
d. tšea magato a le a mangwe ka go latela melawana ya ditumelelano tša<br />
dithrasti.<br />
Tema ya 88<br />
Khansele ya Dithrasti e tla ngwala dipotšišodinyakišišo ka ga tlhabollo ya<br />
dipolotiki, ekonomi, leago, le thuto tša badudi ba tlhago ba mollwane o<br />
mongwe le o mongwe wa thraste, gomme taolo ya tshepedišo ya mollwane o<br />
mongwe le o mongwe wa thraste ka fase ga taolo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e<br />
tla ngwala pego ya ngwaga le ngwaga yeo e <strong>the</strong>ilwego go ditlhagišo tša<br />
dipotšišonyakišišo tšeo.
Go bouta<br />
Tema ya 89<br />
1. Leloko le lengwe le le lengwe la Khansele ya Dithrasti le tla ba le boutu e<br />
tee.<br />
2. Diphetho tša Khansele ya Dithrasti le Leago di tla dirwa ke bontši bja<br />
maloko ao a lego gona ebile a boutago.<br />
Tshepedišo<br />
Kgaolo ya 90<br />
1. Khansele ya Dithrasti e tla bea melao ya yona ya tshepedišo, go akaretšwa<br />
tsela ya go kgetha Mopresidente wa yona.<br />
2. Khansele ya Dithrasti e tla kopana ka moo go nyakegago ka go molao wa<br />
yona, yeo e tlago akaretša go bitša dikopano ka kgopelo ya go tšwa go bontši<br />
bja maloko a yona.<br />
Tema ya 91<br />
Khansele ya Dithrasti e tla, ge go le maleba, ba gona go thuša Khansele ya<br />
tša Ekonomi le Leago le go thuša dietšentshi tše di ikgethilego mabapi le<br />
ditaba tšeo di amegago.<br />
KGAOLO YA XIV<br />
KGOROTSHEKO YA TOKA YA BODITŠHABATŠHABA<br />
Tema ya 92<br />
Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba e tla ba setho se segolo sa molao<br />
sa Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase. E tla šoma go latela Molao wo o<br />
tsentšwego ka mo, wo o <strong>the</strong>ilwego godimo ga Molao wa Kgorotsheko ya sa<br />
Ruri ya Boditšhabatšhaba ebile le hlama karolo e bohlokwa ya Tšhata ye.
Tema ya 93<br />
1. Maloko ka moka a Lekgotla la Dinagakopano tša Lefase ke dikarolo tša<br />
Molao wa Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba.<br />
2. Naga yeo e sego leloko la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase e ka ba<br />
karolo ya Molao wa Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba yeo e tlago<br />
laolwa mabakeng ka moka ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka morago ga tšhišinyo<br />
ya Khansele ya Tšhireletšo.<br />
Tema ya 94<br />
1. Leloko le lengwe le le lengwe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le<br />
tshephiša go obamela sephetho sa Kgorotsheko ya Toka ya<br />
Boditšhabatšhaba seo se tla bego se le amago.<br />
2. Ge leloko leo le angwago ke molato le palelwa ke go diragatša ditlamego<br />
tša lona ka fase ga kahlolo ye e filwego ke Kgorotsheko, leloko leo le<br />
tlišitšego molato le tla kgopela thušo go Khansele ya Tšhireletšo, yeo e tlago,<br />
ge e bona go le maleba, dira ditšhišinyo goba ya tšea sephetho ka ga magato<br />
ao a ka tšeiwago go tšweletša pele kahlolo yeo.<br />
Tema ya 95<br />
Ga go na seo se lego ka mo gare ga Tšhata ye seo se tlogo thibela Maloko a<br />
Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go diragatša sephetho sa dikgohlano<br />
tša bona go makgotlatsheko a mangwe a selegae ka ditumelelano tšeo di<br />
šetšego di le gona goba tšeo di tlogo fetšwa ka moso.<br />
Tema ya 96<br />
1. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> goba Khansele ya Tšhireletšo e ka kgopelo<br />
Kgorotsheko ya Toka ya Boditšhabatšhaba go fa keletšo ka ga potšišo efe<br />
goba efe ya go amana le molao.
2. Ditho tše dingwe tša Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le dietšentshi<br />
tšeo di ikgethilego, tšeo di tlago dumelelwa nako efe goba efe ke<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, gape di ka kgopela dikeletšo go Kgorotsheko ya Toka<br />
ya Boditšhabatšhaba ka ga dipotšišo tša go amana le molao tšeo di<br />
tšweletšwago ke mešomo ya tšona.<br />
KGAOLO YA XV<br />
BONGWALEDI<br />
Tema ya 97<br />
Bongwaledi bo tla ba le Mongwaledipharephare le bašomi bao Mokgatlo o ka<br />
nyakago ka gona. Mongwaledipharephare o tla kgethwa ke<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> ka tumelelo ya Khansele ya Tšhireletšo. O tla ba<br />
Mohlankedimogolo wa tshepedišo wa Mokgatlo.<br />
Tema ya 98<br />
Mongwaledipharephare o tla šoma ka maatla ao ka dikopanong ka moka tša<br />
Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, tša Khansele ya Tšhireletšo, tša Khansele ya tša<br />
Ekonomi le Leagol, le tša Khansele ya Dithrasti, gomme o tla šoma mešomo<br />
e mengwe yeo a tla e fiwago ke ditho tše. Mongwaledipharephare o swanetše<br />
go ngwala pego ya ngwaga ka ngwaga ka ga mošomo wa Mokgatlo.<br />
Tema ya 99<br />
Mongwaledipharephare o tla tliša taba efe goba efe go Khansele ya<br />
Tšhireletšo yeo go ya ka maikutlo a gagwe e tlago tšhošetša tšwetšopele ya<br />
Khutšo le tšhireletšo tša boditšhabatšhaba.<br />
Tema ya 100<br />
1. Ge ba diragatša mešomo ya bona Mongwaledipharephare le bašomi ba ka<br />
se kgopele ditaelo goba ba di amogela go tšwa go naga efe goba efe goba go<br />
taolo efe goba efe yeo e lego ka ntle ga Mokgatlo. Ba tla efoga tiro efe goba
efe, bjalo ka bahlankedi ba boditšhabatšhaba, ye e ka bago le maikarabelo<br />
fela go Mokgatlo.<br />
2. Leloko le lengwe le le lengwe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le<br />
ikemišeditše go hlompha sebopego sa boditšhabatšhaba sa maikarabelo a<br />
Mongwaledipharephare le bašomi gomme le go se nyake go ba huetša ge ba<br />
dira mešomo wa bona.<br />
Tema ya 101<br />
1. Bašomi ba tla thwalwa ke Mongwaledipharephare ka fase ga melawana ye<br />
e beilwego ke Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong><br />
2. Bašomi ba maleba ba tla romelwa sa ruri go Khansele ya tša Ekonomi le<br />
Leago, go Khansele ya Dithrasti, le, ka ge go nyakega, go ditho tše dingwe<br />
tša Mokgatlo wa dinagakopano tša Lefase. Bašomi ba ba tla bopa karolo ya<br />
Bongwaledi.<br />
3. Diphetho tše kgolo ka ga go thwalwa ga bašomi le ka go laola maemo a<br />
tirelo a bašomi e tla ba tshwanelo ya go hwetša maemo a godimo a go šoma<br />
mošomo gabotse, bokgoni, le serithi. Tlhokomelo ye itšego e tla išwa go<br />
bohlokwa bja go thwala ga bašomi ba go tšwa go go phatlalala ga dinaga ka<br />
moo go ka kgonegago.<br />
KGAOLO YA XVI<br />
DITLHAGIŠO TŠA KAKARETŠO<br />
Tema ya 102<br />
1. Tumelelano efe goba efe le kwano efe goba efe ya bodiyšhabatšhaba yeo<br />
e tsenetšwego ke Leloko lefe goba lefe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase ka mo gare ga Tšhata ye e diragatšwago e tla ngwadišwa ka bjako ka<br />
moo go kgonegago le Bongwaledi le go phatlalatšwa ke yona.
2. Ga go karolo go tumelelano ya mohuta woo goba ya kwano ya<br />
boditšhabatšhaba yeo e sego ya ngwadišwa go latela ditlhagišo tša temana<br />
ya I ya Tema ye e ka dirago boipiletšo kgahlanong le tumelelano goba kwano<br />
yeo pele ga setho sefe goba sefe sa Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase.<br />
Tema ya 103<br />
Ge go na le kgohlano magareng ga ditlamego tša Maloko a Mokgatlo wa<br />
Dinagakopano tša Lefas ka fase ga Tšhata ye le ditlamego tša bona ka fase<br />
ga kwano ye nngwe ya boditšhabatšhaba, ditlamego tša bona ka mo fase ga<br />
Tšhata ye di tla šoma.<br />
Tema ya 104<br />
Mokgatlo o tla ba le maswanedi a maatla a molao ka mollwaneng wa Leloko<br />
le lengwe le le lengwe ao a tlago bonwa a le maleba go diragatša mešomo ya<br />
yona le go phethagatša maikemišetšo a yona.<br />
Tema ya 105<br />
1. Mokgatlo o tla ba le maswanedi a menyetla le tokologo ka mollwaneng wa<br />
Leloko le lengwe le le lengwe tšeo di tlago bonwa di le maleba go diragatša<br />
mešomo ya yona.<br />
2. Baemedi ba Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le bahlanked<br />
ba Mokgatlo le bona ba tla ba le Maswanedi a menyetla yeo le ditokologo<br />
tšeo ka ge di le maleba go diragatša mešomo ya bona ya mabapi le Mokgatlo<br />
ka tokologo.<br />
3. Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> e tla dira ditšhišinyo ka maikemišetšo a go laola<br />
dintlha ditemana tša 1 le 2 tša Tema ye goba e ka šišinya gore go bitšwe<br />
dikopano go Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase go phethagatša<br />
mošomo wo.
KGAOLO YA XVII<br />
DIPEAKANYO TŠA TŠHIRELETŠO TŠA PHETIŠETŠO<br />
Tema ya 106<br />
Go latela go diragatšwa ga dipeakanyo tša mohuta woo tša go ikgetha tše go<br />
boletšwego ka tšona ka go Tema ya 43 ka ge maikutlo a Khansele ya<br />
Tšhireletšo a e kgontšha go thoma go phethagatša mešomo ya yona ka fase<br />
ga Tema ya 42, maloko a Tsebagatšo ya Dinaga tše Nne, ye e saennwego<br />
Moscow, 30 Oktoboro 1943, le France, di tla, go latela ditlhagišo tša temana<br />
ya 5 ya Tsebagatšo, a tla rerišana gomme ge maemo a nyaka, ba tla rerišana<br />
le Maloko a mangwe a Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase ka<br />
maikemišetšo a go diragatša tiro yeo ya mohlakanelwa legatong la Mokgatlo<br />
ge go ka ba maswanedi go phethagatša maikemišetšo a go tšwetšapele<br />
khutšo le tšhireletšo tsa boditšhabatšhaba.<br />
Tema ya 107<br />
Ga se gona ka mo gare ga Tšhata ye seo se tlago ganetša goba sa thibela<br />
tiro, kgahlanong le naga efe goba efe yeo nakong ya Ntwa ya Bobedi ya<br />
Lefase e bilego lenaba la naga ye e saennego Tšhata ye, le e tšerego goba le<br />
e dumeletšego ka lebaka la ntwa yeo ke Mebušo ye e nago la maikarabelo ya<br />
tiro yeo.<br />
KGAOLO YA XVIII<br />
DIPHETOŠO<br />
Tema ya 108<br />
Diphetošo go Tšhata ye di tla diragatšwa go ama Moloko ka moka a Mokgatlo<br />
wa Dinagakopano tša Lefase ge di amogetšwe ke boutu ya peditharong ya<br />
maloko a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gomme tša tiišetšwa go latela ditshepedišo<br />
tša melao<strong>the</strong>o tša tšona ke peditharong ya Maloko a Mokgatlo wa
Dinagakopano tša Lefase, go akaretšwa maloko ka moka a sa ruri a Khansele<br />
ya Tšhireletšo.<br />
Tema ya 109<br />
1. Kkhonferentshe ya Kakaretšo ya Maloko a Mokgatlo wa Dinagakopano e<br />
tla swarwa go tla go lekodišiša Tšhata ye ka letšatšikgwedi le lefelo leo le tla<br />
go beiwa ke boutu ya peditharong ya maloko a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> le ka<br />
boutu ya maloko afe goba afe a senyane a Khansele ya Tšhireletšo. Leloko le<br />
lengwe le le lengwe la Mokgatlo wa Dinagakopano tša Lefase le tla ba le<br />
boutu e tee ka khonferentsheng.<br />
2. Phetošo efe goba efe ya Tšhata ye ye e šišintšwego ke boutu ya<br />
peditharong ya khonferentshe e tla diragatšwa ge e tiišeditšwe go latela<br />
ditshepedišo tša melao<strong>the</strong>o ya tšona ke peditharong ya Maloko a Mokgatlo<br />
wa Dinagakopano tša Lefase go akaretšwa maloko a sa ruri Khansele ya<br />
Tšhireletšo.<br />
3.Ge khonferentshe yeo e se ya swarwa pele ga go swarwa ga kopano ya<br />
bolesome ya ngwaga ka ngwaga ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> go latela go<br />
diragatšwa ga Tšhata ye, tšhišinyo ya go bitšwa khonferentshe yeo e tla<br />
beiwa go lenaneo<strong>the</strong>ro la tulo yeo ya Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong>, gomme<br />
khonferentshe e tla swarwa ge go ka tšeiwa sephetho ke boutu ya bontši bja<br />
maloko a Kopanokgo<strong>the</strong>kgo<strong>the</strong> gape le ka boutu ya maloko afe goba afe a<br />
šupa a Khansele ya Tšhireletšo.<br />
KGAOLO YA XIX<br />
TIIŠETŠO LE GO SAENA<br />
Tema ya 110<br />
1. Tšhata ye e tla tiišetšwa ke dinaga tše di saenago go latela ditshepedišo<br />
tša melao<strong>the</strong>o ya tšona.
2. Ditiišetšo tše di tla bolokwa go Mmušo wa <strong>United</strong> States <strong>of</strong> America, wo o<br />
tlago tsebiša dinaga tše di saenago ka ga go poloko e nngwe le e nngwe<br />
gammogo le Mongwaledipharephare wa Mokgatlo ge a šetše a thwetšwe.<br />
3. Tšhata ye e tla bolokwa ka morago ga tiišetšo ya Rephapoliki ya China,<br />
France, Union <strong>of</strong> Soviet Socialist, <strong>United</strong> Kingdom <strong>of</strong> Great Britain le Nor<strong>the</strong>rn<br />
Ireland, le <strong>United</strong> States <strong>of</strong> America, le ka bontšhi bja dinaga tše dingwe tšeo<br />
di saenago. Phorothokholo ya ditiišetšo tšeo e tla ngwalwa ke Mmušo wa<br />
<strong>United</strong> States <strong>of</strong> America gomme e tla romela dikhopi gomme morago ga moo<br />
go dinaga tše di saenago.<br />
4. Dinaga tšeo di saenago Tšhata ye tšeo di e tiišetšago ka morago ga ge e<br />
šoma ba tla ba Maloko a mathomong a Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase ka letšatšikgwedi la go bolokwa ga ditiišetšo tša bona.<br />
Tema ya 111<br />
Tšhata ye, ye e lego gore dingwalwa tša Setšhaena, Sefora, Serašia,<br />
Seisemane, le tša Sepeniše di lego tša mmakgon<strong>the</strong> ka go lekana, di tla<br />
dulwa di bolokilwe ka bolotelong bja dilo tša kgale tša Mmušo wa <strong>United</strong><br />
States <strong>of</strong> America. Dikhopi tše di saenwego di tla romelwa ke Mmušo woo go<br />
Mebušo ya dinaga tše di saenago.<br />
KA TUMELO YE baemedi ba Mebušo ya Mokgatlo wa Dinagakopano tša<br />
Lefase ba saenne Tšhata ye.<br />
YE E DIRILWEGO toropokgolong ya San Francisco letšatšing la<br />
bomasomepeditshela la Juni, sekete-makgolosenyane-masomennehlano.