nr 26 - Pismo Studenckie PDF

pismo warsztatowe Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego 

kwiecień nr 4 (26)/2010 • ISSN 1898–3480 • egzemplarz bezpłatny 

www.redakcjaPDF.pl 

10 kwietnia 2010, godz. 8.56

Naczelna strona 

dziennikarstwo | Na wejściu 

dziennikarstwo 

public relations foto 

kultura & społeczeństwo 

Ale 

numer! 

03 Na wejściu: 

Środowisko dziennikarskie dzieli 

już wszystko. A co łączy 

04 Na wejściu: 

TVN Rozrywka 

– koniec publicystyki w stacjach 

komercyjnych 

Drugi lifting Dziennika 

Gazety Prawnej 

05 Gdzie się zaczęłam: 

Magda Jethon 

06-07 Raport: 

W imię przyjaźni – książka 

Domosławskiego o Kapuścińskim. 

08 Puls redakcji: 

Tani i ciekawy lifestylowy 

miesięcznik 

10 Polecamy: 

Fotografia latawcowa 

– fanaberia czy sztuka 

11 Polecamy: 

Koniec pierwszego etapu akcji 

„Pokaż swoje fotografie” 

12-13 Pożegnanie, fot. Mateusz Baj 

14 PR na świecie to nadal inny public 

relations niż polski. Rożni się. 

Jak bardzo 

15 Case study: 

Bank za biznesplan 

To PRoste: 

Przewidzieć kryzys. 

16 Na mieście: DKF 

17-20 Co warto zobaczyć, obejrzeć, 

posłuchać, przeczytać 

Subiektywny przewodnik po 

świecie muzyki, teatru, filmu 

i książki. 

21 Miejsce niezwykłe – Paradox Cafe 

22 Sport: 

Powstała piłkarska liga WdiNP! 

Tai-chi – równowaga, spokój i... 

23 Książę i żebrak wydarzeń 

kulturalnych kwietnia. 

24 Konkurs o nagrodę Prezesa NBP 

reklama 

Na wejściu 

PLUS 

REDAKCJA 

redaktor naczelny: 

Zbigniew Żbikowski 

z-ca redaktora naczelnego 

Paweł H. Olek 

szefowie działów: 

dziennikarstwo: Tomasz Betka 

fotografia: Ewelina Petryka 

PR: Piotr Zabiełło 

kultura & społeczeństwo: 

Emil Borzechowski 

Zbigniew Żbikowski 

Przejście w kiepskim stylu 

Od początku kwietnia Marka Niedźwieckiego znów można usłyszeć na 

antenie publicznego radia. I to nawet w dwóch programach: I i III. Po krótkim 

epizodzie w komercyjnym radiu Złote Przeboje dziennikarz wraca do 

domu. Słuchacze Trójki cieszą się, choć było słychać przez te ostatnie dwa 

lata, że ekipa Trójki tę pustkę po Niedźwieckim umiała zagospodarować. 

Okazało się, że lista przebojów w wykonaniu Piotra Barona jest równie 

dobra, jeżeli nie lepsza, niż u Niedźwieckiego, i że w ogóle można w Trójce 

dużej dobrej muzyki usłyszeć. 

Ale przy okazji tego 1 kwietnia, kiedy dziennikarz znów zaczął nadawać 

w radiu publicznym, przypomniały mi się wywiady, których chętnie 

udzielał po odejściu ze Złotych Przebojów. Nawet nie próbował w tych 

rozmowach udawać, że szanuje radio, w którym przepracował dwa lata i 

poświęcał mu każdy piątkowy wieczór i pół soboty. W „Dzienniku Gazecie 

Prawnej” mówił: „To irytujące słuchać przed własną audycją Sashy, który 

śpiewa «lonely, lonely lonely» i coś równie kiepskiego, z chwilą gdy tylko 

wychodzisz ze studia”, albo: „Mój kolega z Sydney musiał słuchać tego 

(piosenki Sugarbabes – red.) sześć razy w ciągu jednej audycji, a potem 

pisał: «Niedźwiedź, ale co ty tam grałeś Paw jakiś»“. 

Rozumiem, że mogła go ta stacja uwierać, że to nie był jego format, że 

nie miał poczucia misji, a jedynie świadomość tego, że został zatrudniony, 

by podnieść prestiż rozgłośni. Ale zgodził się na to, wziął za to pieniądze 

i – co najważniejsze – nie zachowywał się przez te dwa lata na antenie 

jakby wykonywał najgorszą robotę na świecie. 

Po co więc na odejście tak wszystko zdezawuował Nie obchodzi 

mnie, że wykazał się brakiem szacunku dla własnej pracy – jego sprawa. 

Ale gdybym była jego wierną słuchaczką w tym czasie, to poczułabym, 

że Niedźwiecki napluł mi w twarz i powiedział: to wszystko było na niby. 

Dopiero teraz będę dla was grał naprawdę. W prawdziwym radiu. Z prawdziwymi 

dziennikarzami. 

Jak to leciało Mężczyznę poznaje się po tym jak kończy. Czy jakoś tak. 

Wielki reset 

Nauka utrzymuje, że czas płynie dla wszystkich 

jednakowo: równo, jednostajnie. Trudno sie z tym 

zgodzić. Szczególnie, gdy jest się dziennikarzem. 

Dla nas czas płynie raz wolno, raz szybko, raz 

przystaje, innym razem gwałtownie przyspiesza 

i w takim rwanym, niejednostajnym rytmie toczy 

się nasza praca. To, co zdarzyło się w pierwszą 

sobotę po Wielkanocy koło Smoleńska, wymyka 

się wszystkim tym kategoriom. Tam, w pobliżu Katynia, 

czas zrobił coś, co w technice komputerowej 

zdarza się rzadko, ale jak już się zdarzy, jedynym 

sposobem, aby zatrzymany czas znowu popłynął, 

jest naciśnięcie trzech klawiszy lub odłączenie na 

moment zasilania. Bieżące procesy: w komputerze 

niezapisane pliki, w życiu toczone właśnie spory, 

debaty, podziały, zostają utracone i trzeba zaczynać 

od początku. Może inaczej Może mądrzej 

Gdybyśmy nasze czasopismo drukowali w piątek, 

ten artykuł zaczynałby się od słów: „Teraz już nic 

nie będzie tak, jak przedtem”. A chodziło o burzę, 

jaką w środowisku dziennikarskim i w całym społeczeństwie, 

nie tylko zresztą w Polsce, wywołało 

ukazanie się książki Artura Domosławskiego o 

Ryszardzie Kapuścińskim. Bo taki sobie wybraliśmy 

temat numeru. Jeszcze w piątek temat ten, choć 

już dogasający jako wydarzenie medialne, ciągle 

był aktualny jako zjawisko przynoszące szersze 

skutki niż tylko środowiskowa kłótnia. W sobotę 

nastąpił Wielki Reset i nagle wszyscy zapomnieli 

o tym, co nas dzieliło wczoraj, a przedwczorajsze 

spory, wobec gwałtownego przyspieszenia, a 

właściwie zawirowania czasu, o niebywałych skut- 

zespół redakcyjny: 

Tomasz Dowbor, Roksana Gowin, Magdalena 

Grzymkowska, Dominika Jędrzejczyk, Patryk 

Juchniewicz, Marcin Kasprzak, Mirek Kaźmierczak, 

Anna Kiedrzynek, Jakub Szarejko, Krystian Szczęsny, 

Maja Trzeciak, Magdalena Wasyłeczko, Elżbieta Wójcik, 

Agata Żurawska 

współpraca: 

Jakub Baliński, Cezary Biernat, Jan Brykczyński, 

Radosław Firlej, Bartosz Iwański, Małgorzata 

Januchowska, Maria I. Szulc, Wioletta Wysocka, 

Marcel Zatoński 

autorskie cykle: 

Gdzie sie zaczęłam - Magdalena Karst-Adamczyk 

Zapisz to, Kisch! - Agnieszka Wojcińska 

Kolumna Zygmunta - Andrzej Zygmuntowicz 

Książe i Żebrak – Szczepan Orłowski, 

Kajetan Poznański 

grafika, okładka i skład DTP: 

Karol Grzywaczewski / studio@grafikadtp.com 

Media w starym stylu 

kach, przesunęło je jakby w odległą przeszłość. W 

sobotę i w niedzielę, kiedy ruszał druk, nie było dla 

dziennikarzy, bo nie mogło być, innego tematu, jak 

ten o tragedii narodowej, katastrofy, w której zginęła 

para prezydencka i kilkadziesiąt innych osób, 

udających się na obchody 70. rocznicy zbrodni 

katyńskiej. A my musieliśmy pozostać z tym, co 

przygotowaliśmy na zupełnie inną okazję. 

Jedno z tego wycofanego wstępniaka pozostało 

aktualne: właśnie to, że teraz już nic nie będzie 

takie, jak przedtem. Tylko w innej skali i w innych 

kontekście. To już nie będzie ta Polska, to społeczeństwo, 

ta polityka, którą tak bywaliśmy – my, jej 

odbiorcy i adresaci – zniesmaczeni. To będzie inny, 

wierzymy, że lepszy, kraj. A my, jego mieszkańcy – 

czy pozostaniemy tacy sami Wielki Reset stwarza 

zawsze wielką szansę na budowanie od początku. 

Wymaga tylko głębszej refleksji, chwili zastanowienia, 

przemyślenia. I na tę chwilę warto wyłączyć 

zasilanie. Same trzy klawisze mogą nie wystarczyć: 

kwiaty zwiędną, znicze się wypalą i tak łatwo 

będzie wtoczyć się w stare spory. 

reklama: 

współpraca z serwisem foto: 

stała współpraca: 

MINUS 

Podobno Elżbieta Jaworowicz co pewien czas rozlicza się przed widzami 

ze skuteczności swoich interwencji podejmowanych w programie „Sprawa 

dla reportera”. Dzisiaj to chyba rzadkość, by dziennikarz nie zatrzymywał 

się na etapie podania newsa, ale też dopilnował sprawy i ją zamknął. 

Tym samym powiedział: zobaczcie, media naprawdę mają wpływ na 

rzeczywistość. To nie jest sztuka dla sztuki. 

Takich przykładów jest niestety niewiele, dlatego warto odnotować 

ważne dla życia społecznego przykłady interwencji, które rzeczywiście 

pomogły. 

Pierwszy: pomoc 11-letniemu chłopcu, który został odebrany rodzicom 

nieumiejącym zapewnić mu dobrych warunków mieszkaniowych i 

opieki. Matka w depresji, ojciec po amputacji nogi, w łóżku. Czy to w każdym 

przypadku powód, by odebrać takim rodzicom dziecko i skierować 

je do placówki opiekuńczej Po nagłośnieniu sprawy przez media okazało 

się, że matce da się pomóc, że dobrzy ludzie wyłożą pieniądze na remont 

domu tej rodziny. Dzięki temu chłopiec najpewniej wróci do domu, bo 

sąd przywróci rodzicom prawo do zajmowania się nim. 

Druga sprawa: poznański seksuolog molestujący pacjentki. Zaczyna 

się od programu, w którym kilka kobiet opowiada o niedopuszczalnych 

metodach terapii stosowanych przez pseudospecjalistę. Dalej idzie jak 

lawina – uczelnia zawiesza seksuologa, interweniuje samorząd lekarski, 

sprawę bada prokuratura. Tu pewnie dziennikarzom było łatwiej, bo to 

nośny temat. Ale czy właśnie nie na tym polega dziennikarska misja 

Pomagać, zmieniać świat, nie zamiatać trudnych spraw pod dywan. 

Dla mnie takie dziennikarstwo jest ważniejsze niż tony szlachetnej publicystyki, 

która objaśnia świat, ale rzadko go zmienia. I dlatego wielki plus 

dla dziennikarzy, którym chciało się trochę powalczyć. 

korekta: Anna Kiedrzynek, Aneta Grabska 

WYDAWCA: 

Instytut Dziennikarstwa 

Uniwersytetu Warszawskiego 

koordynator wydawcy: 

Grażyna Oblas 

druk: Polskapresse Sp. z o.o., nakład: 10 tys. egz. 

Oddano do druku 11 kwietnia 2010 roku 

adres redakcji: 

PDF pismo warsztatowe 

Instytutu Dziennikarstwa UW 

ul. Nowy Świat 69, pok. 51, 

(IV piętro), 00–046 Warszawa, 

tel. 022 5520293, 

e–mail: redakcja@redakcjapdf.pl 

Więcej tekstów w portalu 

internetowym: www.redakcjaPDF.pl 

Anita Krajewska 

dz 


w kraju 

Dziennikarze pozywają Radę Etyki Mediów 

Bertold Kittel i Anna Marszałek wnieśli do Sądu 

Okręgowego w Warszawie pozew o naruszenie 

dóbr osobistych przeciwko Radzie Etyki Mediów. 

Sprawa dotyczy oświadczenia z sierpnia 

ubiegłego roku, w którym REM mocno skrytykowała 

dziennikarzy za opublikowany w 2001 

r. tekst o ówczesnym wiceministrze obrony 

narodowej Romualdzie Szeremietiewie. Artykuł 

ukazał się w „Rzeczpospolitej”, a dotyczył 

licznych nieprawidłowości w Ministerstwie 

Obrony. Gdy Szeremietiew został oczyszczony 

z zarzutu korupcji, REM stwierdziła, że „doszło 

do kolejnej kompromitacji dziennikarstwa śledczego”. 

– Swoim oświadczeniem Rada zrobiła 

nam krzywdę, dlatego domagamy się przeprosin 

opublikowanych w mediach – argumentuje 

Marszałek i sama oskarża REM o nierzetelność. 

Stołeczna „Polska” 

bez wydania weekendowego 

Należący do Polskapresse dziennik zlikwidował 

weekendowe wydanie gazety na terenie 

Warszawy i okolic. Nie będzie się też ukazywał 

dodatek „Tygodnik Warszawa”, a liczba pracowników 

zatrudnionych na etacie zmniejszy się 

o sześć osób. Paweł Fąfara, redaktor naczelny 

pisma, tłumaczy, że warszawskie wydanie 

„Polski” ma być gazetą specjalizującą się w tematyce 

politycznej oraz treściach analitycznych 

i opiniotwórczych. We wrześniu ubiegłego roku, 

po fuzji „Dziennika” z „Gazetą Prawną”, z wydań 

weekendowych zrezygnowali również właściciele 

„Dziennika Gazety Prawnej”. 

Kolenda-Zaleska na wyłączność 

Katarzyna Kolenda-Zaleska zakończyła współpracę 

z radiem Tok FM, ponieważ Grupa TVN, 

podstawowy pracodawca dziennikarki, zakazał 

jej dalszego prowadzenia poranków w popularnej 

rozgłośni radiowej. Rzecznik prasowy 

TVN, Karol Smoląg, tłumaczy decyzję Grupy 

„ogromną dysproporcją między korzyściami, 

jakie czerpało ze współpracy radio, a tymi, jakie 

uzyskiwał TVN”. Smoląg zapewnia natomiast, 

że z pracy w Radiu Zet nie będzie musiała 

rezygnować Monika Olejnik, ponieważ akurat 

ona, przychodząc do TVN 24, była już związana 

umową z radiem. Dziennikarze zatrudnieni 

w mediach należących do Grupy TVN nie będą 

też musieli rezygnować z prowadzenia swoich 

rubryk w tytułach prasowych. 

Debiut Express24.tv 

Od kilku tygodni działa wrocławska telewizja 

internetowa Express24.tv. Telewizja należy 

do Iwony i Cezarego Trytków, właścicieli Wrocławskiej 

Fabryki Prasowej. Na stronie serwisu 

internauci mogą obejrzeć materiały wideo na 

temat informacji i wydarzeń z regionu Dolnego 

Śląska. Express24.tv tworzą dziennikarze 

dziesięciu bezpłatnych magazynów lokalnych 

skupionych w Grupie Expressy Dolnośląskie, 

należącej do WFP. Redaktorem naczelnym 

Express24.tv został kierujący także Expressami 

Dolnośląskimi i Grupą Portale24.net Robert 

Włodarek. 

Opr. Tomasz Betka 

Tylko bal nie dzielił 

Podziały w środowisku mediów nie są 

nowym zjawiskiem, a dotyczą niemal 

wszystkiego. Czy w obliczu coraz 

gorszej kondycji zawodu istnieją 

perspektywy integracji dziennikarzy 

Magdalena Wasyłeczko, 

Aleksandra Siemiradzka 

– Środowisko jest obecnie zdecydowanie 

bardziej skonfliktowane niż kilka lat wcześniej 

– nie ma wątpliwości Mariusz Janicki, komentator 

„Polityki”. Według niego momentem 

przełomowym był rok 2005 i zaangażowanie 

części dziennikarzy w projekt pod tytułem 

„IV RP”. Od tego czasu zaostrzył się ton polemiki, 

a obydwie strony wyrzucają sobie wzajemnie 

polityczne uwikłania. W jakiejś mierze odbiło 

się to również na kontaktach towarzyskich 

w środowisku dziennikarskiem. 

Ciepłą wódkę polejcie 

– Po prostu wcześniej „establishment” bardziej 

skutecznie eksterminował innych kandydatów 

do pełnienia roli opiniotwórczej – mówi pisarz 

i publicysta Rafał Ziemkiewicz. Jego zdaniem 

działo się tak już od ukazania się pierwszego 

numeru „Gazety Wyborczej”. Natomiast od 

roku 2005, gdy na rynku pojawił się „Dziennik”, 

niektóre media mogły upowszechniać swoje 

racje na szerszą skalę. – Zwłaszcza media 

o konserwatywnych poglądach, opowiadające 

się za zdecydowanym rozliczeniem PRL-u. 

Teraz, z powrotem próbuje się je zamieść pod 

dywan – dodaje Ziemkiewicz. 

Z kolei publicysta „Polski The Times”, Wiktor 

Świetlik, sięga po wcześniejsze przykłady 

podziałów ideologicznych w środowisku. Za 

jeden z wyrazistszych uznaje ten powstały 

w okresie stanu wojennego. – Osoby, które 

sprzeciwiły się decyzji władz, uznały, że oportuniści 

stracili legitymację do wykonywania 

zawodu. Spór jest żywy do dziś, pomimo tego, 

że większość jego uczestników przeszła już na 

emeryturę – wspomina dziennikarz. Świetlik 

pamięta również rozłamy z czasów rządów 

SLD. Przypomina, że pracownicy „telewizji 

publicznej Kwiatkowskiego” byli krytykowani 

przez znajomych z branży za rzekome uleganie 

naciskom. Przykładowo, bardzo negatywnie 

został przyjęty wywiad Piotra Gembarowskiego 

z Marianem Krzaklewskim, po którym 

dziennikarz był przez kolegów po fachu nieprzychylnie 

traktowany „na mieście”. Zainicjowano 

nawet akcję stawiania mu ciepłej wódki. 

Na deskach sceny medialnej 

Stosunek do PRL-u, polityki zagranicznej, 

mniejszości seksualnych, roli Kościoła – to zdaniem 

Wiktora Świetlika podstawowe tematy 

różnicujące publicystów. Podkreśla on, że spór 

nie jest zjawiskiem na szeroką skalę. Większość 

dziennikarzy nie bierze w nim udziału, ale 

uczestnicy konfliktu to liderzy opinii publicznej. 

Ton dyskusji narzucają dwa wiodące dzienniki: 

„Gazeta Wyborcza” oraz „Rzeczpospolita”. 

W ocenie publicysty, mamy do czynienia 

z teatrem politycznym, bo programy dwóch 

naczelnych partii pozostają tak zbieżne, że 

część różnic tworzona jest sztucznie. Świetlik 

powołuje się na opinię Pawła Śpiewaka – „absolutnie 

antypisowskiego człowieka”. Śpiewak 

stwierdził, że bardzo popularnym sposobem 

myślenia wśród dziennikarzy stał się „antykaczyzm”, 

bez którego trudno się liczyć w sferze 

opinii publicznej. 

Rafał Ziemkiewicz dostrzega natomiast, że 

wszystkich ludzi o konserwatywnych poglądach 

nazywa się „pisowcami”, podczas gdy 

przynależność partyjna nie zawsze jest oczywista. 

Mariusz Janicki również zauważa pokusę 

politycznej identyfikacji rozmówcy w celu 

czynienia z niej narzędzia obelgi, co naturalnie 

obniża wartość dyskusji. 

Coroczny Charytatywny Bal Dziennikarzy w Auli Politechniki Warszawskiej. Na zdjęciu: dziennikarze Beata Sadowska 

(druga z lewej) i kolejno: Tomasz Ziółkowski, Karolina Korwin-Piotrowska i Piotr Kraśko. 

Konflikt interesów 

Spór między ITI a Agorą pokazuje, że podziały 

w środowisku pracowników mediów może 

determinować także rywalizacja biznesowa 

– tłumaczy Świetlik. Za jedną z przyczyn konfliktu 

uznano konkurencję na giełdzie. Prasa 

sugerowała, jakoby ITI wyprodukowało film 

”Trzech kumpli” w celu skompromitowania redakcji 

„Gazety Wyborczej”. Odwetem miała być 

publikacja tekstu Piotra Pacewicza na łamach 

dziennika, w którym autor skrytykował wręczenie 

nagrody Dziennikarza Roku 2008 Bogdanowi 

Rymanowskiemu. 

Dużym problemem natury ekonomicznej 

jest też według dziennikarza „Polski” przenikanie 

się kompetencji wydawniczych i redakcyjnych. 

Publicyście znane są przypadki łączenia 

funkcji redaktora naczelnego z funkcją członka 

zarządu. – Tymczasem w strukturze redakcyjnej 

powinny być to dwa oddzielne stanowiska. Redaktor 

naczelny walczy o redakcję, a reprezentant 

wydawcy o pieniądze - zaznacza Świetlik. 

Rafał Ziemkiewicz dodaje, że posiadacze 

mediów robią wszystko, aby dziennikarze 

pozostali anonimowi. – Kiedyś mieliśmy do 

czynienia z odwrotną tendencją: lansowano 

„gwiazdki” w przekonaniu, że to one ściągną 

odbiorców. Jednak „gwiazdki” czasem przechodziły 

do konkurencji i inwestycje przepadały 

– analizuje Ziemkiewicz. Dlatego obecnie 

najważniejsze jest promowanie brandu. Sztab 

ludzi zawsze można wymienić, a audycja ciągle 

ma tę samą nazwę. 

Świetlik tłumaczy z kolei, że rynek mediów 

jeszcze kilka lat temu rozwijał się bardzo dynamicznie, 

pojawiło się sporo nowych osób, 

płace były przyzwoite, a potrzeba solidarności 

znikoma. Poza mediami publicznymi, dziennikarze 

nie mieli funkcjonujących realnie związków 

zawodowych. Dziś problemów przybywa: 

zwolnienia, cięcia pensji, nadużywanie czasu 

pracy, chamskie traktowanie... Publicysta przekonuje, 

że gdyby we Włoszech zaczęto robić 

„takie numery” jak w ciągu ostatniego roku w 

polskiej prasie, to następnego dnia żadna gazeta 

by tam nie wyszła, dzięki dobrze działającym 

związkom zawodowym. 

Łączmy się w kryzysie 

– Obecna sytuacja rynkowa sprawia, że dla 

dziennikarza prowadzenie konferencji za 

2 tys. zł lub zaproszenie do Brukseli to wyjątkowo 

atrakcyjna oferta. W powyższym wypadku 

istnieje założenie, że o zapraszającym polityku 

napisze się łagodniej - podsumowuje komentator 

„Polski’. 

Ale kto ma reprezentować dziennikarzy 

w walce o lepsze warunki pracy Istnieje kilka 

stowarzyszeń, które roszczą sobie do tego prawo. 

Do najliczniejszych należą Stowarzyszenie 

Dziennikarzy Polskich oraz Stowarzyszenie 

Dziennikarzy RP. Mariusz Janicki, nienależący 

do żadnego tego typu zrzeszenia, podkreśla, 

że powyższe instytucje także są identyfikowane 

politycznie. – Nie ma apolitycznej, branżowej 

korporacji – podkreśla. 

W utworzenie jednolitej organizacji ponad 

podziałami nie wierzy też Wiktor Świetlik. 

– Ktoś nie chce być tam, gdzie Wildstein, ktoś 

inny tam, gdzie Paradowska - wyjaśnia istotę 

problemu. Podobnie uważa Rafał Ziemkiewicz, 

który równocześnie dostrzega konieczność 

uregulowania kwestii prawa prasowego czy 

ekonomicznego bytu dziennikarzy. Sam jednak 

nie działa w żadnej organizacji. – Zarabiam 

w pocie czoła, jestem wolnym strzelcem, nie 

pracuję nigdzie na etacie, nie mam zabezpieczenia 

socjalnego. Może na emeryturze będę 

miał czas na działalność społeczną - tłumaczy 

gospodarz „Antysalonu”. 

Natomiast Świetlik, będący jednocześnie 

Dyrektorem Centrum Monitoringu Wolności 

Prasy SDP, opowiada, że zdolność lobbingu 

i samoorganizacji środowiska jest znikoma. 

– Zainteresowanie kondycją zawodu pojawia 

się dopiero wtedy, gdy „prokurator lub 

ABW puka dziennikarzowi do drzwi”. Bywa, że 

w sprawach bardziej spektakularnych, jak na 

przykład afera podsłuchowa, dziennikarze mówią 

jednym głosem. Jednak zazwyczaj konferencje 

organizowane przez SDP nie cieszą się 

szczególnie dużym zainteresowaniem - ubolewa 

publicysta. 

W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że 

większa integracja środowiska dziennikarskiego 

nastąpi wraz z wejściem do branży nowego 

pokolenia. - Młodzi ludzie mają już inny stosunek 

do polityki i nie są zobowiązani towarzysko. 

To oni stanowią większą część publiczności na 

konferencjach dotyczących mediów - zauważa 

Wiktor Świetlik. Czy zainteresowanie młodych 

przełoży się na ich późniejszą aktywność zawodową 

Wydaje się to całkiem prawdopodobne, 

natomiast zejście dziennikarzy ze ścieżki wojennej 

to już zupełnie inny problem. Problem 

sięgający chyba o wiele głębiej niż się młodym 

adeptom dziennikarstwa wydaje. Dobrze przynajmniej, 

że na razie młodzi nie nazywają go 

jeszcze problemem. Otwarte pozostaje pytanie, 

czy za kilkanaście lat nie stanie się on dla 

nich normalnością. 

fot. Jacek Turczyk/PAP 

| 02 | 

| 03 |

Na wejściu | dziennikarstwo 

d 

Maja 

z 


na świecie 

Fuzja Axel Springer i Ringier AG 

Ringier AG i Axel Springer połączą swoje firmy 

w Europie Środkowej i Wschodniej. W skład 

wspólnego przedsiębiorstwa wejdą zależne 

spółki Springera w Polsce, Czechach i na Węgrzech 

oraz należące do Ringiera spółki z Czech, 

Węgier, Słowacji i Serbii. W ciągu najbliższych 

3-5 lat, Axel i Ringier zamierzają zainwestować 

300 mln euro, a następnie wprowadzić przedsiębiorstwo 

na giełdę. Spółka będzie zatrudniać 

około 4,8 tys. pracowników. Fuzja dwóch potężnych 

wydawców, których łączne przychody w 

2009 r. wyniosły 414 mln euro, oznacza powstanie 

jednego z największych przedsiębiorstw 

medialnych w tym regionie Europy. 

Google przerywa cenzurę w Chinach 

Spółka Google zaprzestała cenzurowania wyników 

chińskiej wersji swojej wyszukiwarki. Aby uniknąć 

cyberataków przeprowadzanych z terytorium 

Chin, amerykańska firma postanowiła odsyłać 

użytkowników do serwerów zarejestrowanych na 

terenie Hongkongu. Z tego powodu osoby odwiedzające 

www.google.cn są obecnie automatycznie 

przekierowywane na stronę google.com. 

hk, gdzie największa na świecie wyszukiwarka 

oferuje nieocenzurowane informacje w uproszczonym 

języku chińskim. Jak wyjaśnia na łamach 

Asia Media dyrektor ds. prawnych Google David 

Drummond, działania spółki mają spowodować, 

aby jak najwięcej ludzi uzyskało dostęp do usług 

Google. Równocześnie Drummond krytykuje politykę 

chińskiego rządu, który „dał władzom Google 

jednoznacznie do zrozumienia, że nie zrezygnuje ze 

stosowania cenzury”. 

Internetowe zasoby „Timesa” płatne 

Medialny magnat Rupert Murdoch zapowiedział 

wprowadzenie opłat za korzystanie z serwisów 

internetowych jego brytyjskich dzienników „The 

Times” i „The Sunday Times”. Od czerwca czytelnicy 

Times Online będą musieli zapłacić 1 funta 

za dzienny, a 2 funty za tygodniowy dostęp do 

serwisów on-line obydwu tytułów. Decyzja Murdocha 

wynika z obecnych uwarunkowań ekonomicznych 

na rynku mediów. - W kluczowym dla 

dziennikarstwa momencie takie działanie jest 

konieczne, aby informacja stała się finansowo 

ciekawą ofertą - argumentuje Rebekah Brooks, 

prezes News International będącego częścią 

imperium medialnego Murdocha. Australijski wydawca 

planuje w przyszłości wprowadzić płatny 

dostęp do wszystkich serwisów internetowych 

gazet wydawanych przez News Corporation. 

Carla Bruni redaktor naczelną 

Carla Bruni-Sarkozy oficjalnie potwierdziła 

nadany jej tytuł Pierwszej Damy Francuskiej 

Mody. Była modelka, obecnie piosenkarka i żona 

prezydenta Nicolasa Sarkozy’ego, przyjęła propozycję 

objęcia stanowiska gościnnej redaktor 

naczelnej „Madame Figaro”. Po koniec marca, 

w przeznaczonym głównie dla żeńskiego grona 

czytelników dodatku „Le Figaro”, Francuzi mogli 

ocenić panią prezydentową w nowej odsłonie. 

W numerze znalazły się m.in. szkice autorstwa 

Karla Lagerfelda i Jeana Paula Gaultiera, artykuły 

o Bono oraz wywiad z samą Bruni. 

Opr. Agata Żurawska 

Pa, pa, polityko 

„Koncepcja precyzyjnego doszlifowywania 

anten” - w ten sposób 

Edward Miszczak określa zmiany 

w jesiennej ramówce TVN-u. Czy 

wyrzucenie publicystyki z głównej 

stacji Grupy TVN to kolejny etap tabloidyzacji 

mediów elektronicznych 

w Polsce 

Trzeciak 

Dyrektor programowy TVN-u tłumaczy, że 

zdjęcie programu „Kawa na ławę” Bogdana Rymanowskiego, 

a także przesunięcie „Teraz my!” 

Andrzeja Morozowskiego i Tomasza Sekielskiego 

do TVN 24 to konsekwentna realizacja polityki 

zapoczątkowanej przed kilkoma laty. Podobny 

zabieg zastosowano przecież wcześniej 

wobec programu Moniki Olejnik „Kropka nad 

i”, który zniknął z głównej stacji i pojawił się na 

antenie TVN 24 w drugiej połowie 2006 roku. 

Cała sytuacja nie powinna zatem nikogo dziwić 

i zastanawiać. 

Rzeczywiście, nie brakuje osób, które pozostają 

niewzruszone wobec zmian jakie zachodzą 

na polskim rynku medialnym. Są jednak i tacy, 

których ten proces martwi i niepokoi. 

TVN Rozrywka 

W marcowym numerze miesięcznika „Press” 

Edward Miszczak zapowiadał, że TVN będzie 

stacją jeszcze bardziej rozrywkową. Równolegle 

wiceprezes Grupy TVN ds. telewizji Piotr Walter 

zarzeka się, że „nie chce rezygnować z ambitnej 

telewizji” i pomimo, iż z anteny znikną stałe pasma 

publicystyczne, to zostaną wprowadzone 

nowe celowe projekty. Czy jednak celowe projekty 

będą tym samym, co rzetelna publicystyka 

polityczna 

– Zmiany w TVN-ie wynikają z negatywnej 

tendencji do nadmiernej komercjalizacji, która 

jest skutkiem rozprzestrzeniania się popkultury 

i procesu ujednolicania gustów odbiorców. 

Nie ma wśród nich miejsca dla indywidualnych 

upodobań, w tym przypadku dla zainteresowania 

publicystyką polityczną – analizuje profesor i 

medioznawca Janusz Adamowski. Podkreśla on 

również, że to przykre dla bardziej wybrednego 

odbiorcy zjawisko nie powinno być zaskocze- 

Trwają zmiany w wydawanym przez 

INFOR Biznes „Dzienniku Gazecie 

Prawej”. Na początku kwietnia 

zrezygnowano z „łososiowych” stron 

i podziękowano za współpracę ponad 

trzydziestu pracownikom wszystkich 

działów. – Gazeta rozwija się zgodnie 

z zaplanowaną strategią – tłumaczy 

Agata Broda, rzecznik prasowy 

INFOR Biznes. Inaczej uważa Piotr 

Semka z „Rzeczpospolitej”, który nie 

potrafi zrozumieć polityki kierownictwa 

gazety. 

Radosław Firlej 

INFOR Biznes uspokaja i przestrzega przed 

nadużywaniem określenia „likwidacja” 

w kontekście zmian w wewnętrznym układzie 

„DGP”: - Dochodzi do niej, gdy rezygnuje się 

z określonego rodzaju treści. Zawartość sekcji 

ekonomiczno-gospodarczej została po prostu 

przeniesiona do grzbietu głównego. Zrezygnowaliśmy 

tak naprawdę tylko z wyróżniającego 

„łososiowego” koloru papieru – mówi Agata 

Broda. – To prawda, że pozbywamy się osobnych 

pagin dla działów „Kultura” oraz „Sport”. 

Nie oznacza to jednak wykluczenia podobnej 

tematyki z „DGP”. Wszystko zależeć będzie od 

aktualnych wydarzeń w kraju – kontynuuje. 

fot. TVN 

Naturalne zwolnienia 

Zdaniem biura prasowego INFOR Biznes, 

DGP rozwija się zgodnie z zaplanowaną strategią: 

- Przy połączeniu dwóch gazet niemożliwym 

było stworzenie od razu finalnego produktu. 

Prowadzimy badania marketingowe 

i wiemy, że czytelnik nie wytrzyma dużej liczby 

szybko przeprowadzonych zmian. Dotyczy to 

zresztą także zespołu redakcyjnego – tłumaczy 

Agata Broda. – Obecnie mamy stabilną sprzedaż, 

nowy produkt zaakceptowali reklamodawcy 

– przyszedł czas na kolejny krok – ocenia. 

Częścią zmian w gazecie była także redukcja 

personelu. – Podczas fuzji „Dziennika” i „Gazety 

Prawnej” wiadomo było, że zespół jest zbyt 

duży. Nie wartościujemy jednak naszych dziennikarzy 

na lepszych i gorszych, bo wszyscy są 

świetni. Na początku celem była integracja 

dwóch zespołów redakcyjnych pracujących 

w różnych systemach nad odmiennymi rodzajami 

treści. Roszady personalne mają charakter 

naturalny, ponieważ zawsze przy tworzeniu 

nowego produktu konieczna jest zgoda zespołu 

na wizję redaktora naczelnego. Chcemy 

stworzyć grupę, która będzie wspólnie myśleć 

o naszym tytule – kończy. 

Co chce zrobić Pieńkowski 

Poproszony o komentarz w tej sprawie publicysta 

Rzeczpospolitej, Piotr Semka, uważa, 

że ciężko wytłumaczyć postępowania kolejnych 

kierownictw tytułu: - W całej ostatniej 

historii „Dziennika” zrozumiałe wydaje się być 

jedynie to, że Springer po około trzech latach 

wycofał się z nieudanej inwestycji – ocenia. 

– Dlaczego jednak zrobił to tak szybko Poważ- 

niem, gdyż głównym zadaniem mediów komercyjnych 

jest maksymalizacja zysków. I chociaż 

emisja tych programów nie odbywa się w czasie 

największej oglądalności, to przecież można 

znaleźć bardziej rozrywkowe programy dla szerszej 

grupy odbiorców. 

Podobnie uważa profesor Maciej Mrozowski, 

tłumacząc krótko, że „to się bardziej stacji 

opłaca”, a zmiany w TVN-ie świadczą o tym, 

że telewizje ogólnotematyczne zmieniają się 

w ogólnorozrywkowe. 

Z opiniami medioznawców zgadza się również 

publicystka Zuzanna Dąbrowska, prowadząca 

na UW warsztaty dziennikarskie z publicystyki 

politycznej. Dąbrowska, oceniając zmiany 

zachodzące na antenie TVN-u, wyjaśnia mechanizm 

tabloidyzacji mediów elektronicznych. 

– Dokonuje się sztywny podział stacji TVN na 

stację komercyjną i stację informacyjną. Niestety, 

należy podkreślić, że język i obraz w TVN24 stają 

się także coraz bardziej komiksowe – nie ma 

wątpliwości komentatorka Programu I Polskiego 

Radia. Dziennikarka dodaje, że TVN nie musi 

mieć żadnej misji, więc nie należy się dziwić, że 

właściciele stacji dokonują takich zabiegów. 

Szukajcie, a znajdziecie 

Sami zainteresowani są dość oszczędni w słowach. 

Bogdan Rymanowski nie odbiera telefonu, 

a Tomasz Sekielski odrzuca wyrazy współczucia 

i stwierdza: „Nikt nas nie wyrzuca, będziemy w 

TVN24”. I chociaż mówi prawdę – nikt nikogo 

nie wyrzuca i nie rezygnuje z nadawania tych 

dwóch programów – to jednak 

przeniesienie „Teraz my!” 

i „Kawy na ławę” z TVN-u do 

TVN 24 kojarzy się negatywnie, 

a sam proces przywodzi 

na myśl nie „porządkowanie 

profili programowych kanałów”, 

a raczej z próbę pozbycia 

się w białych rękawiczkach 

ambitnej publicystyki. 

Edward Miszczak uważa, 

że TVN 24 oglądają widzowie, 

którzy szukają konkretnych 

programów oraz że 

redaktorzy Rymanowski, Sekielski 

i Morozowski będą do 

tej anteny pasować jak ulał. 

Zuzanna Dąbrowska zastanawia 

się natomiast, gdzie 

odbiorca ma szukać tej publicystyki, 

jeżeli dostęp do 

TVN 24 jest utrudniony 

Wynika z tego, że przeciętny 

widz TVN-u nie będzie 

miał możliwości zapoznania 

się z publicystyką polityczną, 

jeżeli sam jej nie będzie 

szukał. Wciśnięcie guzika na 

pilocie od telewizora nie jest 

specjalnym utrudnieniem. 

Problem może się pojawić 

w momencie, gdy przerzucając 

kolejne kanały, odbiorca 

nie będzie miał szansy 

trafić na TVN 24. 

DGP zmienia, DGP zwalnia 

ne koncerny planują przecież inwestycje na 

sześć czy siedem lat – zastanawia się. 

– „Dziennik” zostaje przejęty przez Ryszarda 

Pieńkowskiego [właściciel INFOR-u – przyp. red.], 

który wydaje się, póki co, nie traktować tego 

jako szansy, tylko kłopotu, z którego stara się 

wyjść przy pomocy rozmaitych prób i błędów. 

Mógł albo rozwijać posiadaną „Gazetę Prawną” 

jako niszowe wydawnictwo dla księgowych 

i prawników, albo wejść w formułę „Dziennika”. 

Mimo to, redaktorem naczelnym został Michał 

Kobosko, który nie miał pomysłu na gazetę. 

– Publicysta dostrzega także problem neutralności 

„DGP”. – Ta gazeta po prostu boi się wygłaszania 

opinii. Jej osądy są zbyt proste, niekiedy 

nawet powstrzymuje się od prezentacji własnego 

zdania. Można tu zauważyć stronienie od 

polityki, widoczne również we wcześniejszych 

poczynaniach INFOR-u – twierdzi. 

Piotr Semka nie skłania się jednak do stwierdzenia, 

że ostatnie zmiany mogą stanowić 

początek końca „DGP”. – Jeśli tak, to byłby to 

przykład wielkiego braku rozsądku. Fuzja przecież 

ani nie poprawiła pozycji „Gazety Prawnej”, 

ani nie uratowała „Dziennika”. Trudno powiedzieć 

także o poprawieniu wizerunku INFOR-u 

– rozważa. – Czy Pieńkowski z tego wyjdzie Ma 

opinię zręcznego gracza. Mocny punkt obecnej 

sytuacji „DGP” stanowi także nowy naczelny, 

Tomasz Wróblewski. Jaki jednak będzie finał 

– trudno orzec – kończy publicysta „Rzeczpospolitej”. 

Magda Jethon: 

Kto ma media, 

ten przegrywa 

Magdalena Karst-Adamczyk 

W moim rodzinnym domu słuchało się radia. 

Czarna, nieduża skrzynka marki Pionier, grała 

niemal bez przerw. Słuchałam i nie mogłam 

uwierzyć, jak ci wszyscy ludzie tam się mieszczą. 

Kiedyś, pod nieobecność rodziców, wzięłam 

śrubokręt, odwróciłam radioodbiornik 

i próbowałam zajrzeć do wnętrza. Przyłapał 

mnie ojciec, przekonywał, że tam nikogo nie 

ma. Ja i tak wiedziałam swoje. Wtedy zaczęłam 

marzyć o tym, by dostać się do środka. 

Rodzice słuchali głównie Wolnej Europy, 

świszczącej i bulgoczącej. Któregoś razu 

mama oznajmiła, że powstał nowy program. 

Na początku łapaliśmy go na falach krótkich. 

Kiedy w latach 70-tych rodzice kupili radio 

z UKF-em, wreszcie mogliśmy słuchać Trójki 

normalnie. 

Od dzieciństwa walczyły we mnie skrajności. 

W połowie podstawówki ujawniły się 

moje zdolności matematyczne – „lewą nogą”, 

bez specjalnego wysiłku, zaczęłam wygrywać 

olimpiady. Ale to nie były umiejętności, 

o jakich marzyłam. Chciałam być humanistką, 

tak jak moja mama, jak rodzeństwo. Na 

szczęście miałam też zdolności plastyczne. 

Na przekór wszystkim, a przede wszystkim 

własnym talentom matematycznym, wybrałam 

liceum plastyczne. Na początku koledzy 

traktowali mnie z góry - ścisły umysł to było 

coś gorszego, liczyli się tylko artyści. Ale wiele 

tej szkole zawdzięczam. Tam nauczono mnie 

pogardy dla banału. Tam dowiedziałam się, 

że dobrze jest nieraz wywrócić coś do góry 

nogami. Taka umiejętność i w radiu czasem 

się przydaje. 

Kiedy nie dostałam się na malarstwo, 

studia matematyczne wybrałam z konieczności. 

Jako prymuska z natury, wiedziałam, 

że muszę zdobyć jakiś dyplom, a ta nieszczęsna 

matematyka była najprostszym rozwiązaniem. 

Skrajności wciąż we mnie walczyły, 

wędrowałam po uczelniach. 

Swoje miejsce znalazłam dopiero w 1977 r., 

kiedy trafiłam do Trójki. A Trójka tamtego 

okresu to było radio wielkich osobowości: 

Adama Kreczmara, Jonasza Kofty, Jacka Janczarskiego, 

Maćka Zembatego, Jurka Markuszewskiego. 

Znalezienie się w takim gronie 

było spełnieniem marzeń. Ale też pułapką: co 

mogę robić pośród nich Wielkość tych ludzi 

mnie przytłoczyła. Dopiero kiedy nastał stan 

wojenny i gdy z częścią z nich zostałam negatywnie 

zweryfikowana (powodem była m.in. 

moja audycja o propagandzie politycznej), 

poczułam rodzaj jedności. Ta banicja pozwoliła 

mi się z wieloma wielkimi wyrzuconymi 

identyfikować. Satysfakcja była chwilowa. Na 

wiele lat znalazłam się bez stałej pracy. Kupiłam 

maszynę dziewiarską, zarabiałam, szyjąc 

i malując. To nie był dla mnie dobry czas, ani 

zawodowo, ani w życiu osobistym. 

Cztery lata spędzone w Trójce przed stanem 

wojennym było jak przerwany rozbieg. 

Po pół roku robienia drobiazgów zaczęłam 

przygotowywać własne audycje. Penetrowałam 

głównie obszary kultury i sztuki, czułam, 

że są to dziedziny, w których mogę coś 

powiedzieć. Zrobiłam m.in. audycję o wspaniałym 

wrocławskim artyście Eugeniuszu Gecie-Stankiewiczu, 

wówczas autorze wystawy 

„O czerwonym”. Stankiewicz lubił prowokację, 

więc w wywiadzie ze mną powiedział: 

„Nie rozumiem, dlaczego wszyscy krytykują 

czerwony, czerwonego, tymczasem 

o czerwone trzeba dbać, trzeba je karmić, 

podlewać i ulepszać. Ja o to dbam”. Cenzura 

oczywiście ingerowała, ale materiał poszedł. 

Pamiętam jego fragment: Ja robię złe rzeczy 

– mówi Stankiewicz. – Moi koledzy robią dobre 

rzeczy, bo są utalentowani, a ja muszę robić 

złe, muszę poruszać się w szumowinach. 

Ale gdyby wszyscy robili dobrze, to by się 

tym dobrem obsrało. (śmiech) 

Kiedy po ośmioletniej przerwie pod koniec 

lat osiemdziesiątych wróciłam do Trójki, 

zastałam zupełnie inne radio. Między innymi 

rozmowy telefoniczne na antenie już nie 

były jak dawniej wypuszczane z kilkusekundowym 

poślizgiem, który pozwalał zatrzymać 

„niepożądane” treści. Teraz trzeba było 

się pozbyć wielu przyzwyczajeń, nawet nie 

tych związanych z rzemiosłem dziennikarskim, 

ale takich ludzkich, które wpoiła w nas 

dawna epoka. Taki przykład: przed świętami 

Bożego Narodzenia ’89 ktoś rzucił hasło, by 

zrobić wywiad z premierem Tadeuszem Mazowieckim. 

Dyrektor wskazał na mnie jako 

osobę z „właściwą przeszłością”. Wszyscy 

wiedzieliśmy, że w PRL-u dziennikarz chcący 

dostać się tak wysoko, był sprawdzany do kilku 

pokoleń wstecz. Zadzwoniłam do URM-u 

i gdy tylko powiedziałam w jakiej sprawie, zaczęłam 

się tłumaczyć: że w stanie wojennym 

byłam negatywnie zweryfikowana, że pochodzę 

z rodziny z tradycjami wolnościowymi, 

że w czasach stalinowskich mój ojciec siedział 

dwa lata w więzieniu… W odpowiedzi 

miły głos zaczął mi tłumaczyć, że to nie jest 

ważne, że oni chcąc zerwać z przeszłością, 

nie mogą postępować jak poprzednicy, że jeżeli 

jestem dziennikarką i dzwonię z ciekawą 

propozycją, spotkanie z premierem zostanie 

umożliwione. Bardzo się zawstydziłam. 

Wywiad z Mazowieckim był początkiem 

mojego romansu z polityką. Zaczęłam robić 

półprywatne rozmowy z politykami, m.in. 

z Kuroniem (moje pytanie: czy kobiety są 

motorem pańskich działań jego odpowiedź: 

oczywiście, robiliśmy rewolucję, żeby dziewczyny 

parzyły nam herbatę i patrzyły na nas 

z podziwem), z Wałęsą, z Bieleckim. Lubiłam 

tę robotę, ale zostałam od niej odsunięta. 

Wyeliminowały mnie koleżanki bardziej drapieżne, 

bezwzględne. Byłam załamana, nie 

widziałam siebie poza polityką. Gdy zaczęłam 

do swoich audycji zapraszać artystów, 

wybierałam tych zaangażowanych, politycznie 

określonych: 

Andrzeja Wajdę, 

Krystynę Jandę, 

Gustawa Holoubka. 

Dziś wiem, że 

dobrze się stało. 

Nie potrafię być 

agresywna, powiedzieć 

w oczy: 

Pan jest złodziejem! 

Jak panu nie wstyd Polityka wymaga 

bezczelności, brutalności. Ja taka nie jestem. 

Pomysł na cykl „Pani Magdo, pani pierwszej 

to powiem…”, który wszyscy nazywają 

moim tzw. sukcesem, rodził się etapami. 

Zaczęło się od tego, że Marek Wałkuski zaproponował 

mi trzy minuty w „Poranku” 

przeznaczone na miniwywiad. O czym można 

przez trzy minuty Wpadłam na pomysł 

zadawania pytań kompletnie od czapy, ale 

szybko zrozumiałam, że to nie będzie takie 

proste, nie każdy na głupie pytanie udzieli 

fajnej odpowiedzi. Jeśli ma się udać, muszę 

przygotować 50 pytań i wybierać najciekawsze 

anegdoty. Poszłam z tym do ówczesnego 

dyrektora, Piotrka Kaczkowskiego, a Piotrek 

na poczekaniu wymyślił tytuł. Pomyślałam: 

wykluczone, niby dlaczego mnie pierwszej 

mają mówić, chyba zwariował. A on odparł, 

że jakby ktoś się czepiał, to mam powiedzieć, 

że to idiota-dyrektor wymyślił. I wtedy narodził 

się pomysł opowieści z puentą. Najpierw 

ruszyłam do artystów, którzy znali mnie 

z poważniejszych rzeczy. Nie chwaliłam się 

tytułem cyklu, wstydziłam się. Pomysł okazał 

się samograjem. Po 3-4 miesiącach ludzie 

sami zaczęli do mnie dzwonić z fajnymi opowiastkami. 

To jest paradoks – robiłam tyle 

wartościowych rzeczy, o których ludzie nie 

mają pojęcia, a wszyscy kojarzą mnie z tym 

cyklem. Mój wkład, wysiłek intelektualny był 

tam naprawdę znikomy. 

A zdarzało mi się robić wartościowe rzeczy 

także poza radiem. Niewiele osób wie, że 

kontrowersyjna wypowiedź Tomasza Lisa, za 

którą wyleciał z TVN-u, w której nie wykluczył 

kandydowania w wyborach prezydenckich, 

padła w moim wywiadzie, który ukazał się w 

nieistniejącym już pisemku „Marie Claire”. Do 

tej samej gazety zrobiłam wywiad z Krzysiem 

Majchrzakiem. W tym samym czasie aktor 

udzielił wywiadu także „Dużemu Formatowi”. 

Krzysiek skomentował po wszystkim: 

szkoda, że nie jest na odwrót, że to nie twój 

wywiad ukazał się w DF. 

Nie jestem z zawodu dyrektorem! Nie zostałabym 

dyrektorem Opery Narodowej, bo 

nie mam pojęcia o operze, nie poszłabym też 

na dyrektora cyrku, ani fabryki gwoździ. Nie 

podejmuję się robienia rzeczy, na których 

się nie znam. Zostałam dyrektorem Trójki, bo 

znam się na Trójce, bo Trójka mnie obchodzi 

i jest moim radiem. Weszłam w to nie bez 

dziennikarstwo | Gdzie się zaczęłam 

obaw. Wiem, że szukano kogoś, kto udźwignie 

hałas po odwołaniu Skowrońskiego. Postawiono 

na mnie jako osobę, którą zaakceptuje 

zespół. Nikt wtedy nie miał pojęcia, że 

mogę się przydać do czegoś więcej, bo nikt 

nie wiedział, że dzięki matematyce udźwignę 

finanse. Kiedy moje zwolnienie wisiało w powietrzu, 

wiele osób z redakcji przyznało, że 

nie było pewne, czy podołam, bo kojarzyło 

mnie bardziej z szaleństwem niż z dyscypliną 

księgowej. Zaskoczyło ich moje zamiłowanie 

do porządku, to, że nie uprawiam kreatywnej 

księgowości. Przejęłam Trójkę zrujnowaną 

finansowo. Zaczęłam od tego, że założyłam 

w komputerze dokument, w którym umieściłam 

wszystkie pozycje antenowe i wszystkich 

ludzi. Liczyłam, ile wydajemy dziennie, 

tygodniowo, miesięcznie. Zaczęłam kalkulować, 

jak obcięcie honorarium o 5 zł tej czy innej 

osobie odbije się na budżecie Programu 

w skali roku. Myślę, że sprawdziłam się w roli 

dyrektora, przyprowadziłam do radia sporo 

pieniędzy – nie tylko z publicznej zbiórki. 

Wzrosła też znacznie słuchalność. Odchodziłam 

z podniesioną głową, bez wstydu. Ale 

z żalem. 

Moje odwołanie ruszyło lawinę. Najpierw 

protest dziennikarzy Trójki, potem innych 

dziennikarzy, w końcu słuchaczy. Nie oczekiwałam 

takiego poparcia, nie przewidziałam 

jego skali. Uznanie współpracowników, 

wsparcie z ich strony - to mój największy zawodowy 

sukces. 

Marzy mi się, by Trójka i wszystkie media 

publiczne w Polsce zostały uwolnione od 

polityki. Pogląd, że władza w mediach publicznych 

zapewnia sukces wyborczy jest 

w dzisiejszej rzeczywistości zupełnie nieprawdziwy. 

Od lat wiadomo, że kto ma media, 

ten przegrywa. Dowodzą tego kolejne 

wybory w Polsce. 

Marzy mi się, by dyrektora Trójki wybierano 

w drodze konkursu z przejrzystymi regułami. 

By decydowali nie politycy, ale grono 

fachowców oraz ludzie oddani Trójce. Wystartowałabym 

w takim konkursie. Ale mój 

świat by się nie zawalił, gdyby znalazł się ktoś 

lepszy na to miejsce. Wtedy chętnie zostałabym 

reporterką Redakcji Aktualności. Z zawodu 

jestem dziennikarką i lubię tę robotę. 

rys. Maria I. Szulc 

| 04 | | 05 |

W imię przyjaźni | temat numeru 

temat numeru | W imię przyjaźni 

Kapuściński non-fiction 

Niespełna trzy i pół roku po śmierci Ryszarda Kapuścińskiego nazwisko pisarza znów trafiło na czołówki gazet, 

publicystycznych programów, a nawet na sądową wokandę. Jednak inaczej niż w przeszłości, żywiołowej 

dyskusji o mistrzu nie zdominowały zachwyt i uznanie. Po publikacji „Kapuściński non fiction” autor „Cesarza” 

nie będzie już postacią pomnikową. 

W ciągu 5 dni sprzedało się 45 tys., przez miesiąc 130 tys., a do końca roku wydawca książki "Kapuściński non-fiction" przewiduje, że sprzeda się 200 tys. egzemplarzy. 

Tomasz Betka 

współpraca: Aleksandra Siemiradzka, 

Dominika Jędrzejczyk, Magdalena 

Wasyłeczko, Elżbieta Wójcik, Agata 

Żurawska 

Warszawa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 16 

marca 2010. Nie ma szans, aby na sali znaleźć 

wolne miejsce. Kilkaset osób siedzi, stoi, 

część nie może nawet dostać się do środka. 

Każdy chce to usłyszeć i zobaczyć, choć 

pewnie każdy coś innego. Co on właściwie 

napisał Zdradził mistrza czy po prostu 

lepiej go poznał Kim jest ten Domosławski 

Ale przede wszystkim - kim był Kapuściński 

Co naprawdę pisał 

Bardzo dawno żadna książka nie wywołała 

w Polsce takiej burzy, jak „Kapuściński 

non-fiction”. Część środowiska zarzuciła 

Domosławskiemu tabloidowe naruszenie 

godności żyjących i judaszową robotę, część 

oskarżyła jego krytyków o ograniczoną 

percepcję intelektualną i nieumiejętność 

czytania. Ponad miesiąc trwał spór o to czy 

autor biografii zasługuje na ostracyzm czy 

raczej wyniesienie na piedestał. Czy publikacja 

„Kapuściński non fiction” rzeczywiście 

była wydarzeniem, które powinno rozpalić 

do białości opinię publiczną 

Czczono nie tego bożka 

Agata Tuszyńska, prozaiczka i reportażystka, 

autorka biografii Ireny Krzywickiej i Marii 

Wisnowskiej, uważa biografię Kapuścińskiego 

za nadużycie i próbę demaskacji mistrza 

reportażu. – W pisarstwie biograficznym nie 

wolno przyjmować z góry założonej tezy. 

Dla biografa najważniejsze powinno być zrozumienie 

swojego bohatera, a nie jego wyszydzenie. 

Kapuściński był przede wszystkim 

pisarzem i reportażystą. Tymczasem 

Domosławski literaturze Kapuścińskiego 

poświęca w książce najmniej miejsca. Autor 

woli wyruszyć w podróż śladami swojego 

mistrza, aby zweryfikować jego prawdomówność 

– argumentuje Tuszyńska. Pisarka 

ma również za złe Domosławskiemu, że co 

kilka stron narzuca czytelnikom określoną 

interpretację opisywanych wydarzeń. Najczęściej 

niekorzystną dla bohatera biografii. 

Skrajnie odmienny punkt widzenia 

prezentuje Roman Kurkiewicz, publicysta 

„Przekroju” i radia TOK FM, który nie ma 

żadnych wątpliwości, że książka Artura 

Domosławskiego jest walką i to o coś absolutnie 

podstawowego. – To walka właśnie o 

to, aby zrozumieć Ryszarda Kapuścińskiego. 

Żeby potraktować poważnie to, co robił, co 

pisał przez całe życie. Tę walkę podejmuje 

Domosławski, co oczywiście budzi wściekłość, 

ponieważ jest to typ postawy, będącej 

w naszym kraju w kompletnym odwrocie 

– przekonuje Kurkiewicz. W jego opinii 

„Kapuściński non fiction” to książka bardzo 

ważna politycznie, napisana przez politycznego 

autora i opowiadająca o człowieku, 

który do samego końca miał bardzo wyraźne 

poglądy polityczne. – Wielu czytelników 

Kapuścińskiego w ogóle nie rozumiało, co 

on mówił. Nie mieściło im się w głowach, 

że Kapuściński był lewicowcem i z tego 

wynikała jego życiowa droga. W tym sensie 

Domosławski przywrócił Kapuścińskiego 

lewicowej tradycji inteligenckiej – tłumaczy 

felietonista „Przekroju”. Dodaje też, 

że proweniencja polityczna reportera jest 

obrazą w katolickiej Polsce, bo wychodzi na 

jaw, że czczono nie tego bożka. A przecież 

polityczne książki Kapuścińskiego pokazują 

problemy, o których mówi się do dzisiaj. 

Walka mistrza 

Czy faktycznie powinniśmy czytać książki 

Kapuścińskiego przede wszystkim przez 

pryzmat orientacji polityczne autora 

– Trudno powiedzieć, czy przede wszystkim. 

Na pewno wejście również w tę sferę 

jego pisarstwa umożliwi lepsze poznanie 

Kapuścińskiego. W tych książkach jest 

element polityczności, choć chyba bardziej 

światopoglądu autora – obecna jest w nich 

fot. Ewelina Petryka 

silna lewicowość, empatia wobec słabszych 

i biedniejszych, niechęć do imperializmu we 

wszystkich jego postaciach - zauważa historyk 

i publicysta „Polityki”, Wiesław Władyka. 

Opowiada także o tym, że w wywiadach, 

a zwłaszcza w prywatnych rozmowach, 

Kapuściński jeszcze mocniej akcentował 

swój sposób patrzenia na świat. – Mówił 

wyraźnie: biały człowiek nie rozumie ludzi 

z odmiennych kręgów cywilizacyjnych, 

narzuca innym swoją kulturę. Kapuściński 

był wściekły, że po 2001 roku Północ 

zaatakowała Południe, bo przecież islam 

jest o wiele bardziej złożony niż się Europie i 

Stanom Zjednoczonym wydaje - wspomina 

Władyka. Jednym zdaniem – autor „Cesarza” 

miał w sobie wyraźnie określony system 

wartości, który w książce Domosławskiego 

został wyeksponowany. 

Ale w ocenie Jacka Żakowskiego, innego 

komentatora „Polityki”, uważni czytelnicy 

Kapuścińskiego wcale nie musieli czekać na 

biografię mistrza reportażu, żeby poznać 

akurat tę warstwę jego osobowości. – Jeśli 

jakiś czytelnik Kapuścińskiego zdziwił się, że 

autor „Cesarza” miał lewicowe poglądy, to 

nie najlepiej świadczy o inteligencji takiego 

czytelnika. Przecież „Chrystus z karabinem 

na ramieniu” czy „Jeszcze jeden dzień życia” 

nie pozostawiają cienia wątpliwości, po której 

stronie bije serce autora – wyjaśnia Żakowski. 

Czy lewicowość Kapuścińskiego miała 

wpływ na podjęcie przez niego decyzji 

współpracy z PRL-owskim wywiadem – 

Kapuściński przekazywał informacje, pisał 

raporty, bo sytuację, w której obywatel 

dzielił się ze swoim państwem posiadaną 

wiedzą, uważał za naturalną. On nie był 

Jamesem Bondem czy Indianą Jonesem. Był 

dziennikarzem, który zdobywał informacje, 

również te zbędne dla mediów - nudne, monotonne 

– ale przydatne dla służb państwa. 

Kapuściński nie biegał na froncie z radiostacją, 

nie był zwiadowcą jak generał Jaruzelski 

– przekonuje publicysta „Polityki” 

Pod tym względem inaczej ocenia Kapuścińskiego 

komentator „Polski The Times”, 

Piotr Zaremba. Publicysta nie zgadza się, że 

współpraca z systemem była w PRL-u czymś 

naturalnym. – Kapuściński był w komunizm 

zaangażowany ideologicznie. Podczas walk w 

Angoli wziął do ręki broń i strzelał, a jak ktoś 

strzela, przestaje być dziennikarzem - ocenia 

Zaremba i dodaje, że autor „Cesarza” starał 

się budować na świecie komunizm. Czyżby 

Roman Kurkiewicz trafił w sedno – Kapuściński 

był „zwierzęciem politycznym” i czy my, 

czytając jego książki, powinniśmy brać ten 

aspekt życia reportażysty pod uwagę. 

Baśnie tysiąca i jednej nocy 

Nie należy mieć jednak złudzeń, że dla wielu 

czytelników Kapuścińskiego najważniejsze 

pozostaną nie jego poglądy lecz dzieła. 

Ich cechy to: unikalny język, niespotykana 

wcześniej forma i umiejętność skupienia w 

jednym zdaniu całej istoty nawet najbardziej 

złożonego zjawiska czy wydarzenia. Przed 

wydaniem „Kapuściński non-fiction” do 

tych walorów dodawano również precyzyjne 

opisywanie rzeczywistości i dokładne 

oddawanie stanu faktycznego. Tymczasem 

Domosławski odkrył - choć takie sygnały 

przebijały się w prasie zagranicznej już 

wcześniej - przed szerszą publicznością, 

że Mistrz Reportażu niektóre fragmenty 

swoich tekstów mocno ubarwiał, a nawet 

zmyślał. Jak rozumieć słowa mieszkającej w 

Etiopii od ponad czterdziestu lat znajomej 

Kapuścińskiego: „Kapuściński był uroczym 

człowiekiem. Ale ten to baśnie z 

tysiąca i jednej nocy” 

Jacek Żakowski ponownie odwołuje 

się do inteligencji czytelników i mówi, że 

jeśli ktoś po lekturze „Cesarza” uważał, że 

książka była dokładnym zapisem tego, co 

ludzie mówili, to taka osoba musi nad swoją 

przenikliwością jeszcze trochę popracować. 

Czy znaczy to, że problemu podkoloryzowywania 

w dziennikarstwie Kapuścińskiego nie 

było Skoro tak, dlaczego ten temat wywołał 

w środowisku takie emocje – Problem 

istnieje. W innych książkach, zwłaszcza w reportażach, 

czytelnik może odnieść wrażenie, 

że Kapuściński precyzyjnie odwzorowuje 

rzeczywistość - przyznaje Żakowski. Bardziej 

krytyczny wobec mistrza reportażu jest Igor 

Janke z „Rzeczpospolitej”. – Całe życie się 

uczyłem, że reportaży nie wolno ubarwiać. 

Oczywiście, można stosować formę, którą 

posługiwał się Kapuściński, ale wówczas 

trzeba powiedzieć: książka opiera się na 

faktach, ale pewne rzeczy są dopisane, 

wyolbrzymione. Tymczasem Kapuściński 

przekonywał, że te reportaże to czysta prawda 

– zauważa publicysta. 

Ważny aspekt w dyskusji o koloryzowaniu 

literatury faktu porusza inny reportażysta, 

Jacek Hugo-Bader. – Pamiętajmy, że pojęcie 

„literatura faktu” składa się z dwóch równorzędnych 

elementów: literatury i faktu. Ja 

pracuję dla gazety, piszę teksty gazetowe i 

nie mogę sobie pozwolić na fikcję, na którą 

może sobie pozwolić człowiek piszący książki. 

Nie ulega natomiast wątpliwości, że ludzie 

powinni wiedzieć, czy mają do czynienia z 

reportażem, czy z literaturą – zaznacza Hugo- 

Bader. Dziennikarz nie ma też kłopotów ze 

wskazaniem rozwiązania tego problemu i 

przywołuje przykład Wojciecha Tochmana, 

który w jednym ze swoich reportaży po prostu 

na początku napisał: „to mogło być tak i 

tak”. A potem opowiedział historię. Zdaniem 

Hugo-Badera filozofię pisania Kapuścińskiego 

dobrze oddają słowa wypowiedziane do 

zarzucającej mu fikcję przyjaciółki. „Nic nie 

rozumiesz. Nie po to jadę na koniec świata 

i nie po to piszę, żeby mi się szczegóły zgadzały”. 

Kapuścińskiemu zawsze chodziło o to, 

żeby ująć istotę sprawy. 

Alicja Kapuścińska matką 

sukcesu 

O co jeszcze chodziło w dyskusji o „Kapuściński 

non-fiction” Mocno wyolbrzymiony, 

zbyt mocno, został wątek dotyczący 

prywatnej sfery życia mistrza reportażu. 

Relacje Kapuścińskiego z żoną i córką są 

uzupełnieniem portretu bohatera, ale nie 

mają wpływu na jego dziennikarstwo i twórczość. 

A przynajmniej Domosławski tego 

w książce nie pokazał. Tymczasem właśnie 

dziennikarska część duszy Kapuścińskiego 

jest najbardziej interesująca. – Pojawia się 

pytanie, czy nie jest za wcześnie na poruszanie 

wątków prywatnych, gdy żyją zarówno 

żona, jak i druga kobieta życia Ryszarda 

Kapuścińskiego. To jednak bardziej problem 

autora biografii niż jej czytelników – uważa 

Piotr Zaremba. 

Smutna wydaje się hipoteza, że nie 

byłoby tak żywej debaty o „Kapuściński 

non-fiction”, gdyby nie postawa Alicji Kapuścińskiej 

i nieudana próba zablokowania publikacji. 

– Dla książki nie ma nic lepszego niż 

zabronienie jej lektury. Zarówno odmowa 

wydania biografii przez Znak, jak i protest 

Kapuścińskiej, spowodowały, że ludzie 

usłyszeli o tej książce. W dużym stopniu to 

Alicja Kapuścińska przyczyniła się do sukcesu 

biografii Domosławskiego - komentuje 

Roman Kurkiewicz. 

Trudno się nie zgodzić, że żona Ryszarda 

Kapuścińskiego pomogła w promocji tytułu 

„Kapuściński non-fiction”. A co zostanie z 

dyskusji o książce Czy była ona w ogóle 

potrzebna – Ta debata pokazała kompleks, 

na który cierpią Polacy przy opisywaniu 

swoich bohaterów - uważa Igor Janke i 

dodaje, że nie najlepiej świadczy o nas fakt, 

iż za wszelką cenę staramy się zachować 

nieskazitelność postaci, które cenimy. 

O tym, że dyskusja wokół biografii 

Kapuścińskiego była potrzebna, mówi 

również Piotr Zaremba, choć przyznaje, że 

na początku debata miała trochę patologiczny 

charakter. – Najpierw wypowiadali 

się ludzie, którzy otwarcie przyznawali, 

że nie czytali książki, a swoje argumenty 

opierali wyłącznie na plotkach i przypuszczeniach. 

Dużym zaskoczeniem była dla 

mnie na przykład wypowiedź Władysława 

Bartoszewskiego - nie ukrywa dziennikarz 

„Polski” [Bartoszewski porównał publikację 

„Kapuściński non-fiction” do przewodnika 

po domach publicznych i zapowiedział, że 

zastanawia się nad zerwaniem współpracy 

z wydającym biografię Światem Ksiązki - 

przyp. TB]. Przyznaje on zarazem, że później 

dyskusja była bardziej merytoryczna i nie 

toczyła się już tylko pomiędzy zwolennikami 

i przeciwnikami odbrązawiania portretu 

Kapuścińskiego. 

Agata Tuszyńska obawia się natomiast 

negatywnych skutków zainteresowania publikacją 

Domosławskiego. - „Kapuściński nonfiction” 

pokazuje młodym dziennikarzom, że 

w branży panuje wolna amerykanka. Młodzi 

ludzie chcą wiedzieć wszystko, odrzucają 

jakiekolwiek tabu. Boję się o polską biografistykę, 

jeśli ta książka ma być dla niej wzorem 

- nie ukrywa swoich emocji pisarka. 

Również Jacek Żakowski pozostaje raczej 

sceptyczny w ocenie efektów debaty o 

„Kapuściński non-fiction”, choć z zupełnie 

innego powodu. – Nie zmieni się nagle 

sposób pisania biografii w tym kraju. Kultura 

ma dużą bezwładność. Dyskusja o Jedwabnem 

nie zlikwidowała przecież polskiego antysemityzmu. 

Także debata o Kapuścińskim 

nie wyeliminuje wszystkich niejasności. Ale 

może przynajmniej reportaż literacki będzie 

przez ludzi lepiej rozumiany – zastanawia 

się Żakowski i podkreśla, że spór o publikację 

Domosławskiego będzie trwał bardzo 

długo, a wielu rzeczy nie da się definitywnie 

rozstrzygnąć. Bo niejasność jest elementem 

każdej sztuki. 

Nowa jakość polskich kłótni 

Roman Kurkiewicz dodaje jeszcze, że Domosławski 

po raz kolejny ujawnił głębokie 

podziały w polskim społeczeństwie. Ale tym 

razem dało to pozytywny efekt. - Przekonaliśmy 

się, kto ma odwagę myśleć, zadawać 

pytania, podważać dominujący obraz 

rzeczywistości. Im więcej osób będzie pluć 

na tę książkę, tym lepiej, bo więcej ludzi ją 

reklama 

przeczyta. „Kapuściński non fiction” zamyka 

dwudziestoletni okres marazmu i przywraca 

polityczność. Polityczność w sensie pozytywnym, 

polityczność, której nie znajdziemy 

w Sejmie – podsumowuje Kurkiewicz. 

W ostatnich latach życia Ryszard Kapuściński 

był postacią cenioną na całym świecie i – 

jak opisuje Domosławski – w jakimś sensie 

z reportażysty, pisarza, przeobraził się w 

myśliciela. – Trudno wytłumaczyć, dlaczego 

człowiek o tak olbrzymim autorytecie 

prawie nigdy nie wypowiadał się publicznie 

na ważne dla kraju i świata problemy. A po 

1989 r. działo się przecież mnóstwo - wspomina 

Wiesław Władyka. Kapuściński był na 

przykład wręcz przerażony ideologią IV RP, 

a wielu przyjaciół prosiło go, aby pokazał to 

opinii publicznej, w jakiś sposób to skomentował. 

Bez skutku. 

Co Kapuściński napisałby dzisiaj Podobno 

źle znosił krytykę. Wpadał we wściekłość, 

gdy ktoś próbował mu grzebać w życiorysie. 

Bardzo możliwe, że gdyby żył, już nigdy nie 

podałby Domosławskiemu ręki. Takich odruchów 

nie powinni mieć czytelnicy Kapuścińskiego. 

Bo dzięki „Kapuściński non-fiction” 

lepiej poznali swojego Mistrza, a opisywane 

przez Domosławskiego słabości bohatera 

nie zmieniają faktu, że Kapuściński tworzył 

świetne reportaże. Kim był Reportażystą 

czy może bardziej pisarzem Nie ma prostej 

odpowiedzi, ale jeszcze kilka miesięcy 

wcześniej nikt by takiego pytania nawet nie 

zadał. Wygląda na to, że debata o „Kapuściński 

non-fiction” jednak coś zmieniła. 

Może w przyszłości Polacy nie będą się już 

kłócić wyłącznie o „agenta Bolka” i „dziadka 

z Wehrmachtu” A książki wywołujące żywe 

i skrajne reakcje odbiorców będą się ukazywać 

częściej niż raz na kilkanaście lat. 

Mimo wielokrotnych próśb autorów 

tekstu, Artur Domosławski odmówił 

komentarza dla czytelników „PDF”. 

| 06 | 

| 07 |

Puls redakcji | dziennikarstwo 

K co i jak 

Ukryta przy centrum handlowym kameralna redakcja 

magazynu. Charyzmatyczny redaktor naczelny, wizje 

dorównują intuicji. „Lans” na „anty-lans”, mieszanka 

awangardy i punkrocka, a ponadto „szatańsko” 

niska cena. „K Mag” wyznacza trendy, stoi na straży 

najwyższej artystycznej jakości, obnosi się ze swoim 

subiektywizmem. Pochwali i skrytykuje, a przede 

wszystkim nigdy nie przeoczy tego, co ciekawe. 

fot. Mateusz Żaboklicki 

Akademia 

fotoreportaZu 

w plenerze - lipiec 2010 

Marcin Kasprzak, 

Patryk Juchniewicz 

Kultura przez duże K 

K jak kultura, k jak kobieta, k jak kino, k jak 

kamasutra, k jak kumpel, k jak klub, k jak 

kokaina. K jak „K Mag”. Odważna wyliczanka 

pojawiła się w pierwszym numerze pisma 

w styczniu 2009. Mikołaj Komar, redaktor 

naczelny, stwierdzał wtedy, że powstał magazyn 

o „sztuce kulturalnej”, który w subiektywny 

sposób zwraca uwagę na to, co dobre 

i warte uwagi - na nieodkryte talenty, na 

promowanie zarówno bohaterów materiałów, 

jak też ich autorów. „K Mag” miał w założeniu 

trafić do osób, które znudzone są tymi 

samymi twarzami na okładkach kolorowych 

tygodników oraz aktorami, którzy zamiast w 

filmach, występują w tanecznych show. 

W pogoni za białym królikiem 

Minął rok. W salonach prasowych z piętnastego 

numeru czasopisma spoglądała modelka 

ucharakteryzowana na Alicję z Krainy 

Czarów. No tak, w końcu marzec stał pod 

znakiem filmu Tima Burtona. Jednak wbrew 

innym pismom, „K Mag” nie koncentruje się 

na opisie obrazu amerykańskiego twórcy, 

ale na inspirowanych filmem rozmowach 

i refleksjach o marzeniach, fascynacjach i 

halucynacjach w sztuce i kulturze. W efekcie 

więcej miejsca poświęcono książce Lewisa 

Carolla oraz kulturowym kontekstom niż 

filmowej adaptacji. 

W każdym numerze temat przewodni 

jest punktem wyjścia, który ma zachęcić 

do dyskusji. – „K Mag” wydaje się magazynem 

idealnym dla tych, którzy chcą czegoś 

się dowiedzieć, do czegoś dążyć i siebie 

ukształtować – twierdzi Mikołaj Komar. 

Zaznacza przy tym, że nie zależy mu na 

newsach, ale ogólnym przedstawieniu 

reklama 

tematu w celu pobudzenia wyobraźni 

czytelnika. Dlatego obok rozbudowanych 

tekstów kolejne wydania zawierają liczne 

oryginalne sesje zdjęciowe (np. po wywiadzie 

z Janem Nowickim jest sesja stylizowana 

na „młodego Janka”), często kobiece akty 

(redakcja nie wstydzi się piękna), a tytuły 

kolejnych numerów zaczerpnięte są zwykle 

z kultowych filmów, stąd takie nazwy, jak 

„Absolwent”, „Porozmawiajmy o kobietach”, 

„Piękność dnia” albo „Dirty Dancing”. 

K jak Komar 

Mikołaj Komar, redaktor naczelny „K Mag”, 

jest jednym z jego pomysłodawców. 

Tworzone przez niego pismo jest efektem 

doświadczeń zdobytych przy redagowaniu 

poprzednich magazynów – z „Dosdedos” 

o subkulturze skejtów zaczerpnął nieco 

awangardową formę, z „Fluidu” nacisk na 

kulturę, a z modowego „A4” rozbudowane 

sesje zdjęciowe. Jak sam mówi: - Dojrzałem 

do tego, żeby stworzyć magazyn stricte o 

kulturze. W dobie Internetu, który jest tak 

naprawdę jednym wielkim bałaganem, 

chcemy wybierać to, co dobre, subiektywnie 

i w oparciu o opinie wiele autorytetów, które 

z nami współpracują. 

Redakcja znajduje się w budynku 

centrum handlowego. Pracuje w niej około 

dwudziestu pięciu osób. Naczelny przyznaje, 

że nieistotny jest dla niego papierek 

ukończenia studiów, ale przede wszystkim 

chęci i zapał do pracy. W stopce redakcyjnej 

są m.in. absolwenci Akademii Sztuk 

Pięknych lub kulturoznawstwa. Ponadto do 

stałych współpracowników należą znany 

z „Przekroju” Max Suski, kurator sztuki 

Stach Szabłowski, scenarzysta Przemysław 

Nowakowski (autor scenariuszy „Katynia” 

i „Boiska bezdomnych”), projektant mody 

Jerzy Antkowiak czy Rafał Bryndal, który 

jak zawsze ironicznie i z dystansem opisuje 

rzeczywistość. Dyrektorem kreatywnym jest 

Monika Zawadzki, znana artystka. 

Niszowy, ale nie elitarny 

Miesięcznik jest wydawany w nakładzie około 

45 tysięcy egzemplarzy, z czego znaczna 

część jest przeznaczona do zamkniętej 

dystrybucji w klubach, kawiarniach, SPA czy 

hotelach (pewnie dlatego ważniejsze teksty 

są tłumaczone również na język angielski). 

Pismo ma charakter niszowy, ale nie elitarny. 

– Jeżeli cała Polska czytałaby „K Mag”, byłoby 

nudno – przewrotnie stwierdza Komar, 

jednakże broni się przed tezą, że jest to magazyn 

dla elit. Choć naczelny ma doświadczenie 

w organizowaniu imprez dla grona 

artystycznego lub biznesowego, eventy pod 

szyldem „K Mag” mają być po prostu... dla 

ludzi. Wśród czytelników są osoby młode 

między 21 a 35 rokiem życia (przy czym górna 

granica nie jest już tak oczywista), przede 

wszystkim zainteresowane kulturą i sztuką. 

Dlatego też w każdy ostatni weekend miesiąca 

przy zakupie dwóch biletów w Cinema 

City dodatkiem jest bezpłatny egzemplarz 

aktualnego numeru. 

Na tle innych czasopism nawet cena 

jest wyróżnikiem. Koszt 6,66 zł wydaje się 

„szatańsko” nieduży, zwłaszcza biorąc pod 

uwagę jakość papieru i objętość 120 stron. 

Naczelny przyznaje: – Cena jest promocyjna, 

natomiast ta promocja trwa już półtora roku 

i jest nam z tym dobrze. Każdy, kto jest w 

tej branży wie, że „żyje się” z reklam. Zależy 

nam na tym, żeby czytało nas więcej osób, 

dlatego egzemplarz kosztuje mniej niż piwo 

w pubie lub paczka papierosów. 

Podstawowym celem miesięcznika jest 

dotarcie do wszystkich, którzy mają talent 

i robią ciekawe rzeczy. Z tego powodu 

niedawno został uruchomiony portal internetowy 

o charakterze społecznościowym, 

gdzie można zaprezentować swoje prace, 

np. fotografie. Odzew jest spory, bo portal 

od początku lutego zanotował już ponad 

100 tysięcy wejść. - Nie jest to wirtualna 

wersja miesięcznika. Przeciwnie, strona jest 

tworzona przez internautów. Nasze hasło 

to: „wyszukiwarka talentów”. Fotografowie, 

malarze, graficy czy projektanci mody 

mogą założyć swój profil i pokazywać swoje 

prace - mówi Mikołaj Komar. Co tydzień 10 

najciekawszych dzieł jest promowanych, a 

raz w miesiącu autor najlepszego profilu dostaje 

zaproszenie do współpracy na łamach 

papierowego wydania pisma. 

Innym sposobem na promowanie talentów 

jest znak jakości „K Mag”. Logo pojawia 

się zarówno na imprezach klubowych, jak 

też artystycznych, wspierając różne filmy, 

muzykę, czy wydarzenia teatralne. – Ludzie 

wysyłają dziennie kilkanaście propozycji 

z informacjami o wydarzeniach, swoich 

inicjatywach. Wszędzie jesteśmy zapraszani, 

nasza marka to dla nich prestiż – stwierdza 

redaktor naczelny. 

O nas, przez nas, dla nas 

Hasło zapożyczone z kultowego brytyjskiego 

magazynu „ID” jest mottem redakcji. Pismo 

ma wypełniać lukę na rynku prasowym 

w Polsce – jest niszowe, ale nie hermetyczne, 

a poza tym otwarte na współpracę. 

Opisuje kulturę nie przez pryzmat aktualnych 

trendów, lecz samemu stara się te 

trendy wyznaczać, zwracając często uwagę 

na wydarzenia, których nie zauważają inne 

czasopisma. Mikołaj Komar pół żartem, pół 

serio mówi: – Ja nie lubię modnych rzeczy. 

Wolę być antytrendowy. 

I faktycznie widać to w jego miesięczniku. 

„K Mag” pod względem merytorycznym 

nie ma za dużej konkurencji – jak dotąd nie 

było pisma, które łączyłoby teksty poważne 

ze stylistyką punkrockową, a kulturę popularną 

z awangardową. Jak pisał naczelny 

w pierwszym wstępniaku, miesięcznik jest 

odpowiedzią na czasy, w których nawet 

„Bond już nie podrywa kobiet, przestał pić 

wstrząśniętą niezmieszaną i stracił wyjątkowe 

poczucie humoru”. 

Nauczymy Cię myśleć całościowo 

warsztaty pod kierunkiem Andrzeja Zygmuntowicza 

Organizator: Partnerzy: Patronat medialny: 

Trójkąt bermudzki we Wrocławiu / fot. Adam Lach 

Szczegóły: www.fotoreportaz.org.pl 

tel. (22) 55 20 293, 0 502 825 492 

| 08 |

Polecamy | fotografia 

f 

| 10 | 

fotografia 

Konkurs Fotoblog Roku 2010 

Ruszyła pierwsza edycja konkursu organizowanego 

przez portal SwiatObrazu.pl. Pomysłodawcy 

stawiają sobie za cel wyłonienie najbardziej 

wartościowych blogów poświęconych fotografii, 

przez co będą mogli promować dobrą fotografię 

oraz jej twórców. Jak zaznaczają pomysłodawcy 

konkursu Fotoblog Roku 2010 jest przeznaczony 

dla tych, którzy nie opowiadają historii słowami, 

ale bez wysiłku potrafią uchwycić świat w obrazie. 

Szczegóły: swiatobrazu.pl/fotoblog 

Światowy Dzień Fotografii Otworkowej 

W tym roku obchodzony jest 10. Światowy 

Dzień Fotografii Otworkowej (Worldwide Pinhole 

Photography Day). Z tej okazji serwis Fotografia 

Otworkowa zorganizował w Cieszynie 25 kwietnia 

wspólne fotografowanie się, oczywiście aparatami 

otworkowymi. Szczegóły: fotografiaotworkowa.pl 

Szymon Brodziak w „The Pictures art bar cafe” 

W nowopowstałej kawiarni przy ul. Chmielnej 26 

w Warszawie można oglądać fotografie z portfolio 

Szymona Brodziaka. Autor ten wielokrotnie 

wyróżniany w prestiżowym konkursie International 

Photography Awards w latach 2007-2009 

jest również autorem kontrowersyjnych zdjęć do 

limitowanych edycji kalendarzy, m.in. Porsche 

2007, MediaMarkt 2009, OrlenOil 2010. Wystawę 

można oglądać do końca kwietnia. 

Warszawski Festiwal Fotografii 

Artystycznej 2010 

Tegoroczna szósta już edycja WFFA organizowana 

jest we współpracy z uczelniami artystycznymi i 

centrami fotografii w Niemczech. Wydarzenie to 

jest projektem międzynarodowym, promującym 

współczesną fotografię artystyczną, szczególnie 

młodych twórców. Program składa się z części 

konkursowej kierowanej do młodych twórców nie 

starszych niż 35 lat i prezentacji młodej fotografii 

niemieckiej. W ramach programu głównego 

zaprezentowane zostaną: wystawy wybitnych niemieckich 

oraz znanych polskich artystów, odbędzie 

się również cyklu spotkań i wykładów. Wystawa 

pokonkursowa prezentowana jest w Galeriii Spokojna 

ASP przy ul. Spokojnej 15 w Warszawie. 

„Czarne morze betonu” Rafała Milacha 

W warszawskiej Yours Gallery (Krakowskie Przedmieście 

33) od 19 marca można oglądać wystawę 

Rafała Milacha, która prezentuje nagrodzony w 

konkursie Pictures of the Year International materiał 

„Czarne morze betonu”. Pracę jednego z najzdolniejszych 

współczesnych fotografów poświęcone są 

Ukrainie. Wystawę potrwa do 30 kwietnia. 

reklama 

Dmuchawce, latawce… aparat 

Zdjęcia lotnicze to kosztowna przygoda. 

Wie o tym każdy, kto spróbował 

choć raz wynająć awionetkę lub 

helikopter. Jest jednak sposób, aby 

uzyskać podobny (a nawet lepszy) 

efekt za mniejsze pieniądze. 

Krystian Szczęsny 

Są książki o fotografii, których nie 

można zaliczyć do albumów, nie są też 

poradnikami, ani nie traktują wyłącznie 

o teorii fotografii. Taką publikacją 

jest bez wątpienia „Obraz utajony” 

Marianny Michałowskiej. 

To refleksyjna opowieść o fotografii, w którą 

wpleciono część każdego z wymienionych elementów. 

Autorka jest adiunktem w Instytucie 

Kulturoznawstwa na Uniwersytecie im. Adama 

Mickiewicza w Poznaniu, absolwentką UAM oraz 

Studium Fotografii Profesjonalnej ASP w Poznaniu. 

Jest kuratorką wystaw oraz autorką realizacji 

wykorzystujących fotografię. Te wszystkie pola 

aktywności składają się na fotograficzno-kulturoznawczy 

sznyt, który autorka nadała każdej z 

napisanych przez nią 284 stron. 

Swoją najnowszą książkę Michałowska kieruje 

do wykładowców i studentów fotografii, 

Fotografia latawcowa to nic innego jak latawiec 

z zamontowanym pod nim aparatem fotograficznym. 

Pionierami tej dziedziny fotografii byli: 

Anglik Douglas Archibald, który w 1887 roku 

wypuścił latawiec i wykonał 

pierwsze w historii zdjęcie z 

lotu ptaka oraz George Lawrence. 

Wykonał on słynne zdjęcia 

San Francisco po trzęsieniu 

ziemi w 1906 r., wykorzystując 

właśnie latawiec. 

Oficjalna nazwa fotografii latawcowej 

to KAP (z ang. Kite 

Aerial Photography). Od zdjęć z 

helikoptera czy samolotu odróżnia 

ją zakres pułapów. Przy wykorzystaniu 

latawca wykonamy 

nietypowe fotografie z małych 

wysokości np. 5-10 metrów, ale 

możemy też (przy wykorzystaniu 

specjalnie przystosowanego 

sprzętu) wznieść się na wysokość 

nawet 600 m! 

Przygodę z KAP możemy zacząć od najprostszego 

modelu latawca, małego kompaktu i 

zapału. Na początku musimy zainwestować 

zaledwie kilkaset złotych (plus drugie tyle w 

kompakt), a efekty mogą przewyższyć wykorzystanie 

maszyn wynajmowanych za grube 

tysiące złotych (za godzinę!). 

Kilkaset złotych pochłonie głównie latawiec i 

stabilizator. Konstrukcje latające przystosowane 

dla fotografów oferuje sklep latawce.info. 

Znajdziemy tam także takie akcesoria jak linki, 

rękawice itp. Do tego przyda się system stabilizujący, 

na którym zawiesimy aparat. Wyczerpujące 

opisy budowy znajdziemy, wpisując w 

wyszukiwarkę hasło „KAP + RIG”. Niestety, musimy 

szukać na stronach angielskojęzycznych, 

bo w Polsce fotografia latawcowa to wciąż ciekawostka. 

Oczywiście, wśród 

entuzjastów fotografii znajdą 

się osoby, które nie będą 

chciały spędzać wielu godzin 

na majsterkowaniu w warsztacie. 

Dla nich kompletną 

ofertę ma holenderski sklep 

kapshop.com. 

Gdy już zmontujemy sprzęt, 

przychodzi czas na wykorzystanie 

go w terenie. Aparat podczepiamy w 

pewnej odległości na lince pod latawcem, aby 

bezpiecznie go zamontować i (po locie) zdemontować. 

Podczas fotografowania najważniejsza 

jest dobra ekspozycja. - Wiąże się z nią 

jedynie problem odpowiednio krótkiego czasu 

naświetlania, gdyż aparat podwieszony pod latawcem 

jest narażony na poruszenia wiatrem, a 

cały uchwyt jest wahadłem, więc o poruszenia 

bardzo łatwo – tłumaczy Jacek Kowalczyk, pasjonat 

fotografii latawcowej. - Należy tak dobrać 

parametry ekspozycji, aby dało się zastosować 

czas naświetlania na poziomie 1/800 - 1/1600 

sekundy. Oczywiście, aura musi, poza światłem, 

zapewnić też wiatr o odpowiedniej sile, niezbyt 

dużej i niezbyt małej, takiej, aby cały zestaw 

fotograficzny mógł zostać wywindowany na 

Pamięć fotografii, fotografia pamięci 

fotografików, ale także zaawansowanych amatorów 

fotografii. Autorka skupia się w niej na 

pamięci i fotografii, ich wzajemnym współistnieniu, 

wpływie i przenikaniu. 

Przemierzając 

kolejne 

stronice, czytelnik 

odbywa 

podróż, której 

celem jest zrozumienie, 

jak 

ważny dla nas i 

naszej ułomnej 

pamięci jest 

wynalazek fotografii. 

Dzięki 

płynnej narracji 

Michałowskiej, 

poznaje się 

wiele nazwisk 

odpowiednią wysokość – dodaje. 

Drugim problemem jest wyzwalanie aparatu. 

Musimy znaleźć kompakt, w którym będziemy 

mogli ustawić interwałowe wyzwalanie migawki, 

co pozwoli nam na kilkanaście minut lotu 

obfitującego w wiele pięknych zdjęć. Lepszym 

rozwiązaniem jest zdalne wyzwalanie aparatu 

z ziemi, jednak ten sposób wymaga większych 

nakładów finansowych na zakup specjalistycznego 

sterownika i sprzętu RC (takiego, jakim 

posługują się modelarze). 

Choć KAP jest dostępna dla każdego fotoamatora, 

musimy się liczyć z pewnymi nakładami 

czasu i pieniędzy. Jednak kto z nas nie chciałby 

pochwalić się w swoim portfolio zdjęciami lotniczymi 

Dzięki fotografii latawcowej możemy 

wykonywać fotografie, o jakich inni mogą tylko 

pomarzyć, może wiec warto zainwestować 

wolny weekend i kilkaset złotych 

Kilka stron, które warto odwiedzić: 

www.fotolatawiec.olympusclub.pl 

– strona Jacka Kowalczyka 

www.fotografialatawcowa.com 

– strona Andrzeja Szewczyka 

www.scotthaefner.com – angielskojęzyczna 

strona z wieloma wskazówkami o KAP 

młodego pokolenia fotografików, ważnych teorii 

i samych zdjęć a co najważniejsze – przesłań 

kryjących się za nimi. Autorka łączy wysublimowaną 

teorię z życiem w sposób zrozumiały dla 

każdego, a nie tylko dla teoretyków fotografii. 

To nie jest zwykła książka o fotografii. Wymaga 

od odbiorcy chwilowego zatrzymania 

się, zadumy i przemyślenia. Praca na pewno 

zainteresuje wszystkich, dla których fotografia 

to nie tylko reporterskie odzwierciedlanie rzeczywistości. 

Publikacja Michałowskiej otwiera serię wydawniczą 

Galerii f5 & Księgarni Fotograficznej 

- „Biblioteka f5”. 

Krystian Szczęsny 

Marianna Michałowska „Obraz utajony” 

Wydawnictwo Galeria f5 

& Księgarnia Fotograficzna 

Mirosław Kaźmierczak 

Dopiero co skończyła się wystawa w starej 

galerii ZPAF, a Magdalena Krajewska w 

najbliższym czasie w kolejnej galerii pokaże 

swoją wystawę „Archiwum, fotografie oraz 

instalacje 2006-2009”. 

Pokaż 

swoje 

fotografie 

Projekt pokaż swoje fotografie dobiegł 

końca. Dostaliśmy od was sporo dobrych 

fotografii, za co serdecznie dziękujemy. 

Publikowana praca Kasi Sawickiej jest jedną 

z ciekawszych prezentacji. Więcej zdjęć zostanie 

opublikowanych na stronie internetowej 

www.redakcjapdf.pl. 

Kasia Sawicka o swoim projekcie: 

Cykl „People with passion” powstał dzięki 

moim znajomym. To Paula i Kamil (dwójka 

z bohaterów) wpłynęli na charakter zdjęć. 

fotografia | Warsztat 

Z wycinków dziadka 

Artystka zajmuję się istotą kobiecego ciała, 

seksualności w kontekście współczesnego 

świata. Inspiracją jest dla niej przestrzeń 

własnego domu, oraz to, co w tej przestrzeni 

gromadzili jej bliscy, a w szczególności ojciec 

i dziadek. Stąd prace przybierają charakter 

dość osobisty. 

W prezentowanych projektach: „Penthouse”, 

„Bajki dla Dorosłych”, „Pokój Dziadka” 

i „Gazetka Dziadka”, autorka wykorzystuje 

wycinki z gazet pornograficznych, które kolekcjonował 

jej dziadek a także zdjęcia kobiet 

z pism erotycznych, wysyłane do redakcji 

przez samych czytelników. Poza tym korzysta 

z własnych materiałów fotograficznych oraz 

z przedmiotów znajdujących się w jej 

mieszkaniu. Bazując na tych produktach 

tworzy niepowtarzalne fotomontaże, kolaże 

oraz instalacje. 

„Bajki dla dorosłych” to składane książeczki, 

które po otworzeniu przypominają coś w 

rodzaju trójwymiarowych makiet. „Gazetka 

dziadka” przyjmuje formę typowego świerszczyka, 

nawiązującego w swej graficznej postaci 

do komiksu. „Pokój dziadka” to instalacja. 

Artystka buduje przestrzeń, wykorzystując 

stare meble i urządzenia swojego przodka. 

W te elementy wplata pewien motyw 

erotyczny poprzez odbicie zdjęć na 

drzwiach szafy lub na blacie stołu. 

„Penthouse” przyjmuje formę typowej 

fotografii. Autorka najpierw wycina 

postacie kobiet i umieszcza je w domku 

dla lalek, następnie fotografuje wykreowaną 

sytuacje. 

Każdy z projektów realizowany jest 

w inny sposób i przy użyciu różnych 

środków, w konsekwencji jednak prezentowany 

materiał wydaje się być bardzo 

spójny, tworzący integralną całość. 

Elementem spajającym jest przestrzeń 

domu oraz kobiece ciało. Autorka kreuje 

odmienny świat, a swoim bohaterom 

nadaje inny kontekst, inne życie. 

Prezentowane w ZPAF-ie projekty 

zatytułowano „Archiwum, fotografie 

oraz instalacje 2006-2009”. 

Warto zajrzeć na bloga artystki 

- wwwkrajewska.blogspot.com, gdzie 

możemy znaleźć nie tylko wyżej wymienione 

prace ale także szereg innych, nie 

mniej interesujących projektów. 

Metafory fotograficzne 

„Znajomość fotografii jest równie ważna jak 

umiejętność pisania, tak iż w przyszłości, nie tylko 

niepiśmienni, ale i pozbawieni umiejętności 

fotografowania, będą uważani za analfabetów.” 

Ta opinia, której autorem jest Laszlo Moholy-Nagy, 

pojawiła się pod koniec lat 20. XX wieku i już 

sama w sobie jest świadectwem jak istotną rolę 

odgrywała wówczas fotografia. Była kluczem to 

odszyfrowania współczesności. 

Zjawisko „analfabetyzmu fotograficznego”, 

przed którym przestrzegał Moholy-Nagy, o 

tyle nie straciło na aktualności, o ile fotografia 

staje się dostępna coraz większemu 

gronu ludzi i tym bardziej należy nauczyć się 

ją właściwie odczytywać. To właśnie przyświecało 

Berndowi Stieglerowi, autorowi 55 

posegregowanych alfabetycznie artykułów, 

tworzących swego rodzaju przewodnik po 

metaforycznym i niesamowicie intrygującym 

świecie znieruchomiałych obrazów. Stiegler 

dobrze poradził sobie z trudnym zadaniem i 

w 260-stronicowej książce zawarł najbardziej 

charakterystyczne tezy, pokazujące jak, wraz z 

postępem techniki, zmieniało się podejście do 

fotografii. Równolegle do fotografii kreacyjnej, 

nawiązującej do obrazów - tak jak portrety w 

malarstwie - zaczęła powstawać fotografia, 

która niosła treść, a nie głównie wrażenia 

Chciałam uwiecznić to, co 

oni uwielbiają najbardziej - 

piercing i tatto. To dzięki nim 

poznałam Nathaniela, który 

jest samym w sobie chodzącym 

obrazem. Nathaniel na co 

dzień pracował w kancelarii 

adwokackiej i musiał wyjmować 

tunele z uszu i ukrywać 

tatuaże - chociaż i tak jestem 

pełna szacunku dla jego szefa, 

że miał odwagę zatrudnić tak 

nieprzeciętną osobę na tak 

poważne stanowisko. Teraz Nathaniel 

jest w Stanach i szybko 

do nas nie wróci. Paula studiuje 

architekturę, planuje następne 

kolczyki i tatuaże. Kamil (aka 

Bordo) nadal dekoruje swoje 

ciało, wciąż mu mało. Zdjęcia 

powstały przy użyciu aparatu 

Mamiyi format 6x9. 

estetyczne. Dla Stieglera właśnie ta treść 

jest najistotniejsza. 

Książka pod względem wizualnym może 

nie robi zbyt dużego wrażenia - zdjęcia, 

choć unikatowe (często ze zbiorów 

własnych autora), są małe i nie zawsze 

dobrej jakości. Może to być również 

kwestią papieru, na jakim zostały 

wydrukowane. Zaletą jest, natomiast, 

przejrzystość i przystępność artykułów. 

Każdy z nich zaczyna się od cytatu, 

który jest punktem wyjścia do dalszych 

rozważań. Każdy też stanowi zamkniętą 

całość, dzięki czemu samemu można decydować 

o kolejności czytania. Książka 

zawiera dużo zaskakujących porównań 

i pokazuje, że “oczywiste, wcale nie jest 

oczywistością”. 

To jedna z “pozycji obowiązkowych” dla 

wszystkich miłośników fotografii, nie 

tylko dla tych, którzy ją tworzą. 

fot. Kasia Sawicka 

Paulina Myślińska 

„Obrazy fotografii - Album metafor 

fotograficznych” Bernd Stiegler 

Universitas, 2009

Pożegnanie | fotografia 

fotografia | Pożegnanie 

| 12 | 

Fotografie: Mateusz Baj 

| 13 |

pr 

PR na świecie | PR 

PR | case study / To PRoste 

public 

relations 

Era zmienia logo 

Polska Telefonia Cyfrowa ogłosiła konkurs 

na projekt modyfikacji logo sieci Era - 

informuje portal proto.pl. Do udziału w 

konkursie pt. „Logo, jak nowe” zaproszono 

studentów, absolwentów oraz wykładowców 

Akademii Sztuk Pięknych, którzy na 

nadesłanie prac mają czas do 30 kwietnia. 

Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest 

zachowanie dotychczasowej kolorystyki. 

Aktualnie używany logotyp powstał 

w 1996 roku i od tamtego czasu nie był 

zmieniany. Główna nagroda w konkursie 

wynosi 16.666 zł. Laureaci zostaną wyłonieni 

17 maja. 

(źródło: proto.pl) 

Giżycko w internecie 

15 kwitnia mija termin składania ofert w 

przetargu na wykonanie ogólnopolskiej 

kampanii internetowej „Kurs na Giżycko 

- wróćmy nad jeziora”. Zwycięzca zajmie 

się między innymi tworzeniem reklam 

internetowych oraz przygotowaniem 

artykułów sponsorowanych. Kampania 

będzie realizowana w okresie od 17 do 31 

maja 2010 oraz w 2011 roku. 


Darczyńca Roku 

Od 1 do 30 kwietnia na stronie internetowej 

dobroczyncaroku.pl trwa internetowe 

głosowanie o tytuł „Dobroczyńca Roku 

2009” - informuje proto.pl. Konkurs organizowany 

jest przez Akademię Rozwoju 

Filantropii w Polsce. Internauci wybierają 

laureatów w dwóch kategoriach „Współpraca 

firmy z organizacja pozarządową. 

Firma duża” oraz „Współpraca firmy z 

organizacją pozarządową. Mała, średnia 

firma”. Wyniki konkursu zostaną zaprezentowane 

na uroczystej Gali Finałowej, 

która odbędzie się 26 maja br. w Teatrze 

Kamienica w Warszawie. 


Bruce Willis i Sobieski na nowej stronie 

Agencja Kore Konnektiv zaprezentowała 

nową stronę internetową marki Sobieski, 

z portfolio Grupy Belvedere - informuje 

PRportal.pl. To kolejny krok w umacnianiu 

wizerunku brandu Sobieski, związany z 

prowadzoną od kilku miesięcy kampanią 

reklamową z udziałem gwiazdora filmowego, 

Bruca Willisa. "Opracowując stronę 

sobieski.eu staraliśmy się nadać jej charakter 

i styl, jaki prezentuje Bruce Willis – 

powściągliwy, ale jednocześnie wyrazisty 

i zdecydowany. Taka też jest nowa strona 

internetowa marki Sobieski" – mówi cytowany 

przez portal Tomasz Więckowski, 

dyrektor zarządzający agencji reklamowej 

Kore Konnektiv. Strona będzie rozbudowywana 

i - jak zapowiadają autorzy - zostanie 

wzbogacona o elementy, które charakterystyczne 

są dla portalu społecznościowego. 

(źródło: PRportal.pl) 

opr. Piotr Zabiełło 

opr. Roksana Gowin 

Menedżerowie 

podziwiają Apple 

Po raz trzeci z rzędu firma Apple uplasowała 

się na pierwszym miejscu rankingu World’s 

Most Admired Companies - podaje portal 

CNNmoney.com. „Klienci Apple nie są zwykłymi 

klientami – są fanami. Cały świat wstrzymał 

oddech, gdy zapowiedziano wprowadzenie iPada. 

To jest brand management na najwyższym poziomie” - skomentował 

dyrektor generalny BMW Norbert Reithofer (BMW uplasowała się na 22 

pozycji). Na drugim miejscu rankingu znalazła się firma Google, a następnie 

amerykański holding Berkshire Hathaway. Warto również wspomnieć 

o zaskakująco wysokiej pozycji Toyoty, która pomimo licznych kłopotów 

związanych z wadliwymi częściami swoich samochodów, zajęła 7 

miejsce. W komentarzu do badania czytamy jednak, iż dane do rankingu 

były zbierane na przełomie jesieni i zimy 2009 roku, tj. w momencie 

kiedy problemy firmy dopiero się zaczynały. Ranking World’s Most 

Admired Companies jest publikowany co roku przez magazyn „Fortune” 

i odzwierciedla opinie top menedżerów świata biznesu dotyczące 

najsilniejszych przedsiębiorstw na rynku. 

Kumpel z nagrodami 

Źródło: www.CNNmoney.com 

Projekt multimedialny „Kumpel z Przeszłości. 1944 Live” został laureatem 

kolejnego konkursu - informuje portal proto.pl. Tym razem kampania 

została doceniona przez jury 23. edycji konkursu Mercury Excellence 

Awards, którego organizatorem jest amerykańska organizacja Mer- 

Comm. „Kumpel z przeszłości” to projekt stworzony we współpracy 

agencji San Markos i On Board, które uruchomiły na portalu społecznościowym 

Facebook profile dwóch fikcyjnych postaci – Sosny Dwadzieściacztery 

i Kostka Dwadzieściatrzy – którzy biorą udział w powstaniu 

warszawskim i przez 63 dni relacjonują je na bieżąco użytkownikom portalu. 

Akcja została wyróżniona również w konkursie Magellan Awards, w 

którym zajęła trzecie miejsce w kategorii Community Communications. 

Wpływowi 

PR-owcy 

Źródło: www.proto.pl 

Według badań przeprowadzonych 

przez Australian Centre for 

Independent około 50 % publikacji 

w prasie australijskiej jest 

inspirowane lub bezpośrednio 

kopiowane z tekstów PR-owców 

- napisano na portalu crikey.com. 

Analiza 2203 artykułów z 10 gazet 

trwała sześć miesięcy. Jej wyniki 

udowodniły, że PR-owcy mają 

bardzo duży wpływ na materiały 

publikowane w prasie. W przypadku 

australijskich dzienników 

najmniejszy odsetek publikacji 

napisanych pod wpływem 

materiałów dostarczanych przez specjalistów od wizerunku wynosił 

42 % i został zanotowany w dzienniku „The Sydney Morning Herald”. Z 

kolei największej liczby publikacji badacze doszukali się w australijskim 

„The Daily Telegraph”, w którym 70 % materiałów było ściśle powiązane 

działaniami PR-owców. 

Źródło: www.crikey.com 

Twitter liderem wśród korporacji 

Wyniki badania „Fortune Global 100 Social Media Study” potwierdzają, że 

odsetek firm wykorzystujących do komunikacji portale społecznościowe 

stale rośnie. Agencja Burson-Marsteller poddała analizie działania w mediach 

społecznościowych 100 największych firm z listy Fortune 500. Jak wynika z 

przeprowadzonych badań, aż 65 % firm posiada własne konta na Twitterze, 

na których znajduje się średnio 1489 korporacyjnych followerów. Na drugim 

miejscu znajduje się portal Facebook, z którego korzysta 54 % firm, a liczba 

fanów profili wynosi średnio 40 884 użytkowników. Korporacje chętnie zamieszczają 

też swoje filmiki, materiały reklamowe i newsy na YouTube – konto 

posiada na nim 50 % firm. Nieco mniejsza liczba, bo 33 % wykorzystuje do 

komunikacji blogi, natomiast 20 % stosuje komunikację zintegrowaną, która 

łączy wszystkie powyższe portale. Agencja zwraca również uwagę na kwestię 

zróżnicowania regionalnego w doborze mediów społecznościowych. 

W komunikacji korporacji amerykańskich i europejskich dominują Twitter i 

Facebook, natomiast firmy azjatyckie chętniej wykorzystują blogi. Pozostałe 

portale są przez Azjatów użytkowane wyłącznie w celu komunikacji z odbiorcami 

zachodnimi. 

Źródło: www.burson-marsteller.com 

HP wygryzie Azję 

Światowy producent komputerów 

firma Hewlett Packard 

zdecydowała się włączyć do 

swojej globalnej strategii działań 

brytyjską agencję Bite PR, z którą 

współpracuje również koncern 

Apple - informuje magazyn 

PRweek. Bite tym samym wypiera 

poprzedniego operatora działań 

firmy Hill & Knowlton. HP ogłosił, 

iż agencja ma wzmocnić działania 

korporacji w regionie EMEA oraz regionie Azji i Pacyfiku. Christina Schneider, 

dyrektor międzynarodowej komunikacji zewnętrznej w HP, powiedziała, że 

decyzja ta była „kolejnym krokiem w naszej strategii współpracy z najlepszymi 

na świecie agencjami. Bite skupi uwagę na komunikowaniu mandatów HP 

w zakresie innowacji i trwałości”. 

Sportowcy pod 

skrzydłami PR 

Źródło: www.PRweek.com 

Przed sportowcami stawia się obecnie coraz większe wymagania i to nie 

tylko dotyczące ich dokonań sportowych, ale też nienagannego zachowania 

i odpowiedniego wizerunku – twierdzi angielski piłkarz David James. 

Sportowiec pisze, że „kiedy gwiazda zaangażuje się w działania charytatywne, 

wynoszona jest pod niebiosa. Gdy natomiast popełni błąd, potępiana 

jest niczym sam diabeł. Jednak nie ma sportowca, który byłby nieomylny, 

dlatego istnieje cała armia PR-owców, którzy nas tak łatwo nabierają”. David 

James sprzeciwia się kreowaniu przez specjalistów wyidealizowanego wizerunku 

graczy, którzy w rzeczywistości są zupełnie inni. Pomimo to dostrzega 

bardzo ważną rolę, jaką w sporcie odgrywają PR-owcy. Według piłkarza, 

potrafią przede wszystkim w umiejętny sposób komunikować sportowca z 

otoczeniem i mediami, które, jak wiadomo, rządzą się własnymi prawami. 

„W mojej karierze zdarzały się sytuacje, gdy żałowałem, że nie przeszedłem 

treningu medialnego i nie miałem ochrony medialnej” – dodaje piłkarz. 

Źródło: www.guardian.co.uk 

Napisz biznesplan, 

dostaniesz bank 

W popularnych konkursach promocyjnych 

do wygrania jest zazwyczaj zestaw 

produktów: „smycz” do kluczy, czapka z 

daszkiem lub inne gadżety sygnowane 

logo firmy. Tymczasem w konkursie Euro 

Banku można było wygrać… bank. 

Magda Grzymkowska 

W konkursie „Wygraj eurobank!” po raz pierwszy 

zwycięzca mógł wygrać… prawdziwy bank 

– czyli własną placówkę franczyzową wartą 

kilkadziesiąt tysięcy złotych. 

- Konkurs był skierowany do wszystkich 

przedsiębiorczych osób, które mają odwagę 

spróbować swoich sił w biznesie, a jednocześnie 

potrzebną wiedzę i innowacyjne pomysły 

na jego prowadzenie – mówi Julia Jasińska 

z agencji public relations Rc2 (Raczkiewicz 

Chenczke Consultants), odpowiedzialna za 

realizację konkursu. Uczestnicy mieli za zadanie 

napisać biznesplan dla placówki bankowej 

w swoim mieście z uwzględnieniem realiów 

systemu franczyzowego eurobanku. Konkurs 

trwał od października 2008 do lutego 2009 

roku. W pierwszym etapie jury, w skład którego 

wchodzili specjaliści Euro Banku, dziennikarze-ekonomiści 

i profesorowie akademiccy, 

wybrało pięć najlepszych prac pisemnych. W 

drugim etapie autorzy musieli zaprezentować 

swoje pomysły przed kapitułą oraz odpowiedzieć 

na jej ewentualne pytania. Pierwszą 

nagrodę, czyli pełne sfinansowanie otwarcia 

placówki franczyzowej Euro Banku otrzymała 

28-letnia Anna Hass. 

Niezwykła wygrana = niezwykłe 

zainteresowanie 

Od samego początku konkurs wywołał 

duże zainteresowanie mediów, zarówno 

ogólnopolskich, jak i regionalnych. Konkurs 

spowodował duży szum w branży, w 

mediach specjalistycznych, biznesowych, 

a także studenckich. Dotarcie mediowe w 

prasie wyniosło ponad 11,5 mln. Powstało 40 

jakościowych publikacji prasowych (m.in. 4 

duże publikacje w miesięczniku „Franchising” 

i „Pulsie Biznesu”), 11 w RTV (TVN24, CNBC 

Biznes) oraz kilkaset w Internecie, w tym na 

kluczowych portalach gospodarczych, takich 

jak bankier.pl, money.pl. 

Komunikacja oparta była przede wszystkim 

na stronie internetowej wygrajeurobank. 

pl, którą odwiedziło kilka tysięcy osób. W 

ramach komunikacji wyróżniono cztery tzw. 

preteksty newsowe: ogłoszenie konkursu, 

przypomnienie o terminie zgłoszeń, ogłoszenie 

listy finalistów oraz ogłoszenie zwycięzców. 

- Dużym zainteresowaniem mediów 

cieszyły się także zwyciężczynie konkursu, 

tzw. „success stories” w kontekście life-stylowym 

– dodaje Julia Jasińska. 

Dotrzeć do studenta 

Partnerem konkursu „Wygraj Euro Bank” zostały 

Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości, 

organizacje zrzeszające tysiące młodych 

przedsiębiorczych ludzi. Dzięki współpracy z 

AIP informacja na temat inicjatywy Euro Banku 

dotarła do studentów na terenie całego kraju, a 

na niektórych uczelniach zorganizowano szkolenia 

biznesowe. W wyniku tych działań Euro 

Bank był przez kilka miesięcy obecny w środowisku 

studenckim jako innowacyjna firma, 

reklama 

otwarta na młodych, dynamicznych 

ludzi, co jest szczególnie istotne w 

kontekście employee branding. Natomiast 

partnerem merytorycznym 

został Profit System, wydawca znany 

w branży rankingów i raportów nt. 

rynku franczyzowego. Fala informacji 

w mediach przedstawiła Euro Bank 

w pozytywnym świetle, jako firmę 

innowacyjną i wspierającą i przedsiębiorczość. 

- Zainteresowanie modelem franczyzy 

Euro Banku jest tak duże, ze bank 

nadal jest w stanie prowadzić bardzo 

jakościową selekcję partnerów – 

mówi Alina Stahl, dyrektor departamentu 

PR w Euro Banku. Wsparcie w 

działaniach public relations udzieliła 

agencja Rc2. - Jesteśmy od kilku lat 

związani z tą agencją i z tymi samymi 

osobami, które znają i rozumieją 

bank, jego historię i specyfikę 

– mówi Alina Stahl. - Pomysł na 

konkurs jest autorstwa Hanny Waśko, 

która wraz z Julią Jasińską nadzorowała 

jego przebieg – dodaje. 

Business is business 

Zadaniem działań PR było wsparcie 

celu biznesowego. Konkurs miał za 

zadanie wzmocnić wizerunek Euro 

Banku jako atrakcyjnego franczyzodawcy. 

- Podstawowym celem 

biznesowym była realizacja planu 

rozwoju sieci franczyzowej, zakładanego 

przed pojawieniem się na 

rynku agresywnych ofert konkurencji 

– mówi Julia Jasińska. O sukcesie Euro 

Banku świadczą liczby – do końca 

lipca pozyskano 45 nowych franczyzobiorców 

z 53 planowanych na 

cały rok 2009 – oraz liczne nagrody 

i wyróżnienia: Złoty Spinacz 2009 w 

kategorii PR korporacyjny oraz prestiżowa 

nagroda Lwa Młodego Biznesu. 

Współpraca Euro Banku z AIP została 

doceniona przez FOB i zostanie opisana 

w tegorocznym raporcie Forum 

Odpowiedzialnego Biznesu. 

Wcześniej czy później i tak musi nastąpić 

najgorszy z możliwych splotów okoliczności. 

II prawo Sodda 

Profilaktyka 

kryzysowa 

Złożoność współczesnego świata i nieprzewidywalność 

wielu zmian w nim zachodzących sprawiają, 

że aby móc przetrwać, należy być przygotowanym 

na wiele sytuacji stawiających na szali niematerialny 

kapitał każdej organizacji – jej wiarygodność i reputację. 

Opanowanie zasad skutecznego postępowania 

w kryzysach nie jednej organizacji pozwoliło ochronić 

najcenniejszą jej wartość – pozytywny wizerunek. 

Trudno się dziwić – to przecież głównie od tego w jaki 

sposób firma poradzi sobie z niepomyślną dla siebie 

sytuacją, zależeć będzie dotkliwość skutków kryzysu, 

a także późniejsza ocena firmy w oczach społeczeństwa. 

Co więcej, niektórzy są zdania, że wcześniej czy 

później kryzys dosięgnie każdą organizację. Co zatem 

powinniśmy robić Uzbroić się w cierpliwość i czekać 

z założonymi rekami na najgorsze, a potem stawiać 

mu czoła na zasadzie improwizacji czy lepiej działać 

zawczasu i spróbować wyprzedzić bieg zdarzeń 

Oczywiście o ewentualnym kryzysie warto pomyśleć 

wcześniej. Odpowiednie przygotowanie i wypracowanie 

właściwych procedur mogą ułatwić przemyślaną 

i skuteczną reakcję w momencie wystąpienia 

kryzysu, a następnie zminimalizować jego negatywne 

skutki dla wizerunku firmy. Wprawdzie kryzysy występują 

(z reguły) nagle, ale znaczną większość z nich firma 

może przewidzieć. Często mamy bowiem do czynienia 

z problemami, które lekceważone przez firmy i 

pozostawione same sobie w efekcie przeradzają się w 

katastrofę. Skuteczne zarządzanie sytuacją kryzysową 

polega zatem na podjęciu właściwych działań, które 

dzielimy na dwa etapy: profilaktykę kryzysową oraz 

działania podczas rzeczywistego kryzysu. 

Nietrudno się domyślić, że kluczowe znaczenie ma 

etap pierwszy. W celu przygotowania się na najgorsze, 

zanim nastąpi kryzys, firma powinna możliwie najdokładniej 

opracować scenariusze działań w potencjalnych 

sytuacjach kryzysowych, uwzględniając m.in. 

takie elementy jak opracowanie strategii komunikacyjnych 

dla poszczególnych scenariuszy, przygotowanie 

procedur czy budowę sztabu kryzysowego. Taki zestaw 

dokumentów to jednak tylko pierwszy krok, który 

często jeszcze nie gwarantuje sukcesu. Bo co nam po 

pustej gaśnicy w przypadku pożaru W sytuacji kryzysu 

musimy przecież działać szybko i skutecznie, a do tego 

sama teoria nie wystarczy (szczególnie jeśli ograniczyła 

się do spisania papierowego manuala kryzysowego, 

wrzuconego gdzieś na dno szuflady w gabinecie 

PRowca). Dlatego nieodłącznym elementem profilaktyki 

kryzysowej powinny być również odpowiednie 

szkolenia pracowników w zakresie postępowania kryzysowego, 

a także regularne ćwiczenia, które pomogą 

wykształcić w firmie „antykryzysowy” styl myślenia. I 

bynajmniej nie chodzi tu wyłącznie o jednorazowe 

szkolenie z komunikacji w kryzysie, ale cykliczne spotkania 

sprzyjające wymianie wiedzy o bieżących wydarzeniach 

w firmie 

i identyfikacji potencjalnych 

zagrożeń, a 

także regularne symulacje 

sytuacji kryzysowych, 

pomagające 

dopracowywać 

i aktualizować wcześniej 

przygotowane 

plany działań. Dopiero 

tak przygotowana 

organizacja, może liczyć 

na to, że ryzyko 

zaskoczenia i efekt 

stresu w sytuacji rzeczywistego 

kryzysu 

zostaną ograniczone 

do minimum. 

Magda Słodownik 

Patronat merytoryczny: 

| 14 | 

| 15 |

Na mieście / Moda | kultura 

kultura | Kino 

ks 

kultura 

& społeczeństwo 

Fashionista 

Tomasz Donocik jest kolejną osobą, o której 

warto pisać, podziwiać za osiągnięcia, pracę, 

pokorę, dystans do życia i przemiłą osobowość. 

Lata jego dzieciństwa i dorastania 

wiążą się z Wiedniem, a studia z Londynem, 

gdzie zgłębiał tajniki projektowania biżuterii 

w słynnej uczelni Central Saint Martins. Po 

otrzymaniu tytułu magistra Royal College of 

Art w 2006, zaczął swoją współpracę ze Stephen 

Webster, gdzie zaprojektował kolekcję 

Burning Rocks dla marki De Bers - słynącej z 

ciekawej oprawy diamentów. Swoją poprzednią 

wiosenną kolekcję na rok 2008 zaprojektował 

dla mężczyzn dla marki Garrard. 

Tomasz, mimo młodego wieku, zdobył już 

cztery nagrody przyznawane przez Goldsmith’s 

Company w tym: Jewellery Designer 

of the Year 2006 oraz Gold Award for Best 

Junior Goldsmith’s Craftmanship and Design 

Awards 2007. Jego nazwisko oraz prace były 

publikowane są w takich magazynach jak: 

„The Independent”, „Ascot 2006”, „l’Uomo 

Vogue”, „Vanity Fair” czy „Elle Ddecoration”. 

W CV może pochwalić się kolaboracją z takimi 

markami jak: Moet Chandon, The Royal Ascot 

De Beers, Swarovski, Tag Heuter Watches czy 

Louis Vuitton Moet Hennessy LVMH. 

Jak sam mówi, jego kolekcje inspirowane są 

głównie literaturą i architekturą, przykładem 

tego może być kolekcja Russian Aristocrat. 

Każdy projektowany przez niego obiekt 

jest niewątpliwie przejawem kunsztu tegoż 

rzemiosła, koncepcyjnie zbliżającego się 

do sztuki. Biżuteria Tomasza jest nie tylko 

pokazem technicznego opanowania przez 

niego warsztatu jubilerskiego, lecz również 

misternym przedmiotem dającym do myślenia. 

Tomasz przez swoje zamiłowanie do traktowania 

przedmiotów mniej „przedmiotowo”, w 

swojej pracy stara się nadać im zupełnie inny 

wymiar lub funkcje. Jego biżuteria wyróżnia 

się subtelną roszadą materiału z jego funkcją 

gdzieś na styku zasad obowiązujących w 

modzie, rzemiośle jubilerskim i sztuce. Łączy 

on najdroższe kruszce ze szlachetnymi kamieniami 

jak diamenty, rubiny ze srebrem, złotem, 

skórą, jedwabiem i drewnem, uprawiając przy 

tym swoistą żonglerkę formy z materiałem. 

Echo jego ostatniej męskiej kolekcji dotarło 

wszędzie tam, gdzie projektanci marzą, by 

zaistnieć, choć przez moment. Obecnie, intensywnie 

pracuje nad damską kolekcją, miejmy 

nadzieję, że z podobnym efektem. 

Małgorzata Januchowska 

Don Kichot się nie poddaje 

W Warszawie funkcjonuje 13 klubów 

należących do Polskiej Federacji 

Dyskusyjnych Klubów Filmowych 

i mających prawo używać skrótowca 

„DKF”. Gdy w 2006 roku, w kinie 

Muranów, odbyła się jubileuszowa 

uroczystość z okazji 50-lecia istnienia 

Federacji, media chętnie pisały o 

odradzającym się ruchu DKF-owskim. 

Warto sprawdzić jak to odrodzenie 

wygląda w 2010 roku i czy faktycznie 

jest się z czego cieszyć. 

Anna Kiedrzynek 

Symbolem Federacji 

DKF-ów jest postać Don 

Kichota. Trudno o lepszego 

patrona – żeby 

stworzyć, a co ważniejsze, 

konsekwentnie prowadzić 

działalność klubu, 

potrzebne są wyobraźnia 

i odwaga. Ta pierwsza 

przydaje się podczas planowania 

repertuaru, ta 

druga, gdy w grę wchodzi 

promocja DKF-u. Kluby 

filmowe to twory efemeryczne 

– ich prowadzeniem 

zajmują się ludzie, którzy z 

czasem mogą zmienić miejsce 

zamieszkania, podjąć 

stałą pracę lub zwyczajnie 

stracić zainteresowanie działalnością 

DKF-u. Są jednak na 

mapie Warszawy kluby, których 

członkowie z imponującą 

konsekwencją organizują 

regularne pokazy. Próbują nawet 

– z różnym skutkiem – realizować schemat 

„prelekcja – projekcja – dyskusja” (PPD), który 

ma w zamierzeniu odróżnić seanse DKF-owskie 

od tych, jakie proponują np. kina studyjne, również 

skoncentrowane na pokazywaniu filmów 

ambitnych, ignorowanych przez multipleksy. 

Nie boją się pokazywać 

Jednym z takich klubów jest Koło Naukowe 

DKF Prawników Błękit Pruski, działający od 

11 lat przy Wydziale Prawa i Administracji UW. 

– Filmy, które prezentujemy, to w 30 % dzieła 

o tematyce stricte prawniczej. Przed seansem 

widzowie mają szansę wysłuchać prelekcji, wygłaszanej 

w takich przypadkach przez prawnika 

praktyka. W pozostałych 70 % mieszczą się 

filmy „zahaczające” o tego rodzaju kwestie, ale 

przede wszystkim wpisujące się w ciekawy dla 

studentów kontekst społeczny lub psychologiczny 

– opowiada Anna Rak, studentka II roku 

prawa i wiceprezes DKF-u. Mariusz Karłowski, 

prezes, dodaje: – Naszym celem nie jest szerzenie 

znajomości prawa, lecz kultury DKF-owskiej. 

Dlatego dbamy o to, aby prelekcja poprzedzająca 

np. pokaz dramatu sądowego, była zrozumiała 

dla wszystkich widzów, także tych spoza 

naszego wydziału. 

Największym i najgłośniejszym do tej pory 

projektem Błękitu Pruskiego był cykl „Kino 

prawnicze”, zorganizowany z okazji 200-lecia 

WPiA. W jego ramach, od października 2007 

do marca 2009 roku, pokazanych zostało 15 

filmowych arcydzieł o tematyce prawnej. Oryginalna 

inicjatywa okazała się frekwencyjnym 

sukcesem. Błękit Pruski współpracuje obecnie 

z licznymi kołami naukowymi Wydziału Prawa. 

– My zajmujemy się pokazem, a każde koło, 

które zadeklaruje chęć współpracy, ma prawo 

do organizacji jednej dyskusji – wyjaśnia Mariusz 

Karłowski. W ramach wspólnej inicjatywy 

DKF-u oraz Koła Naukowego Libertas et Lex, 

widzowie mogli zobaczyć m. in. „Wszystkich 

ludzi prezydenta” Alana J. Pakuli. W dyskusji 

o filmie uczestniczyli: naukowiec, dziennikarz 

i polityk. Seanse klubowe odbywają się regularnie 

raz w tygodniu, w środy o godzinie 20, 

w auli starego BUW-u. 

Innym przykładem DKF-u studenckiego jest 

„Overground”, zrzeszający głównie studentów 

SGH (gdzie znajduje się siedziba klubu). Ich 

repertuar zawiera zarówno czeskie komedie, 

dzieła Kieślowskiego, jak i animacje oraz dokumenty. 

W Auli VII SGH, gdzie we wtorki i czwartki 

odbywają się seanse, można obejrzeć filmy, 

które na ekranach kin gościły zbyt krótko lub 

w ogóle. Anna Pudło, przewodnicząca DKF-u, 

uważa, że tworzenie klubu jest na tyle inspirujące, 

że nie trzeba wiele, aby zmotywować 

członków: – Rotacja jest nieznaczna, osoby, 

które dołączają do nas na początku studiów, 

często jeszcze po ich zakończeniu pomagają 

w organizacji pokazów. „Overground”, poza 

promowaniem klasyki kina polskiego i światowego, 

zajmuje się także wspieraniem młodych 

i niezależnych twórców. Podczas seansów 

w SGH widzowie mają okazję obejrzeć etiudy 

studenckie i projekty offowe. – Nie boimy się 

pokazywać tego, co komercyjne kina odrzucają 

– mówi Anna Pudło. 

O gustach powinno się 

dyskutować 

Na innych nieco zasadach działają DKF-y niezwiązane 

z uczelniami. Częstotliwość pokazów 

jest zazwyczaj mniejsza, ale za to publiczność – 

bardziej zróżnicowana. Istniejący od 2006 r. DKF 

Muranów (mieści się tam, gdzie kino, przy ulicy 

gen. Wł. Andersa 1), stawia na filmy niszowe, 

niekiedy zupełnie niedostępne w Polsce. Kryterium 

ich doboru to nie tylko wartość artystyczna, 

ale i atrakcyjność poruszanego tematu. Dokument 

o „b-girls”, dziewczynach tańczących 

breakdance, film „Catching Out” pokazujący 

kulturę „hobo”, czyli ludzi jeżdżących nielegalnie 

pociągami towarowymi – to tylko niektóre 

propozycje DKF-u Muranów. Seanse odbywają 

się zazwyczaj we wtorki, czasami także w niedziele. 

Jedna z członków klubu, Lila Majchrzycka, 

przyznaje, że choć organizatorzy starają się 

podtrzymywać schemat „prelekcja–projekcja– 

dyskusja”, to z tym ostatnim bywa różnie: – Na 

dyskusji po filmie zostaje czasami trzy czwarte 

wszystkich widzów. Ale faktyczny udział w rozmowie 

bierze zaledwie kilka osób. Po pokazie 

„Catching Out” wywiązała się ciekawa polemika, 

głównie jednak dlatego, że wówczas na sali 

znajdowali się przedstawiciele różnych grup 

wolnościowych, którym tematyka tego dokumentu 

była szczególnie bliska. 

Z kolei kierownik kina Domu Sztuki SMB 

„Jary” w dzielnicy Ursynów, Andrzej Bukowiecki, 

uważa, że schemat PPD jest w dużej mierze 

wypierany przez tryb seminaryjno-przeglądowy. 

To właśnie w ursynowskim Domu Sztuki 

miał swoją siedzibę kultowy DKF Socjologów 

Pod Spodem, który niedawno zakończył swoją 

ponad dziesięcioletnią działalność. Założycielami 

klubu byli studenci UW. – Socjologowie 

próbowali wrócić do tradycyjnej, opartej na 

dyskusji, formuły DKF-u. Ich starania zaowocowały 

wieloma sukcesami, jednym z nich była 

przyznawana przez Federację Nagroda im. 

prof. Antoniego Bohdziewicza. Dom Sztuki jest 

otwarty na kolejną taką grupę studentów, która 

zechce pójść w ślady członków Pod Spodem. 

Czekałaby na nich nie tylko dobrze wyposażona 

sala kinowa, ale i opieka merytoryczna, jakiej 

na początku działalności potrzebuje DKF – zachęca 

Andrzej Bukowiecki. I dodaje, że liczba 

DKF-ów tworzonych przez studentów (niekoniecznie 

przy uczelniach) mogłaby być dużo 

większa, gdyby nie zbyt intensywny i wynikający 

z rynkowej presji tryb życia współczesnego 

warszawskiego żaka. 

Autorskie plakaty projekcji 

filmowych przygotowuje DKF "Błękit Pruski", działający 

przy Wydziale Prawa i Administracji UW. 

Obecnie w Domu Sztuki na Wiolinowej 

funkcjonuje DKF skupiony na filmowej edukacji 

młodzieży szkolnej. – Lecz dla DKF-owskiej inicjatywy 

młodych ludzi, zwłaszcza studentów, 

zawsze będzie u nas miejsce – twierdzi Andrzej 

Bukowiecki. 

Czekając na „boom” 

DKF-y nie poddały się po szturmowym ataku 

telewizji i kaset VHS. Teraz, pomimo zalania rynku 

audiowizualnego płytami DVD oraz wszechobecnego 

piractwa internetowego, nadal potrafią 

przyciągać widzów – choć już nie na taką 

skalę jak kiedyś. Ponowny „boom na DKF-y” 

być może dopiero przed nami. Anna Pudło 

z „Overground” nie ma za to wątpliwości, że 

idea DKF-u nie jest zagrożona. – Nie wydaje 

mi się, aby kluby filmowe miały ucierpieć na 

piractwie albo przez DVD. My oferujemy to, 

czego próżno szukać także w „normalnym” 

kinie: unikatowe filmy, spotkania z twórcami, 

bardzo tanie bilety. Być może widzowie nie 

korzystają zawsze w pełni z danej im szansy 

zadawania pytań i uczestniczenia w dyskusji, 

ale najważniejsze jest to, że są miejsca, które 

w ogóle oferują taką możliwość. Podobnego 

zdania jest Anna Rak. – Nie boimy się tego, 

że przestaniemy istnieć, bo liczba osób chętnych 

do oglądania nie zmniejsza się. W maju 

planujemy zorganizować we współpracy z kinem 

Muranów przegląd pod hasłem „Cenzura 

w kinie”; pokażemy filmy Pasoliniego, „Ostatnie 

tango w Paryżu” Bertolucciego… . - Także sam 

DKF Muranów chce zorganizować w maju (1-2) 

przegląd filmów „punkowo-muzycznych”. - Liczymy 

się z ryzykiem braku zainteresowania. 

Ale mimo to trzymamy się konsekwentnie 

obranego kierunku – mówi Lila Majchrzycka. 

„Overground” już 13 kwietnia zaprasza na spotkanie 

z Krzysztofem Zanussim i pokaz „Bilansu 

kwartalnego”. – Jestem przekonana, że istnieje 

cała rzesza ludzi, którzy wolą iść do bardziej 

kameralnych kin, gdzie po seansie możliwa jest 

dyskusja – podsumowuje Anna Pudło. Logo 

z wizerunkiem Don Kichota zobowiązuje. 

Pisanie o filmach poruszających tzw. ważne 

tematy należy do niewdzięcznych zadań. 

Zajęcie pozycji bezstronnego obserwatora jest 

– chciałoby się powiedzieć – jeszcze bardziej 

niemożliwe niż zazwyczaj. Pablo Pineda, chory 

na zespół Downa odtwórca głównej roli w 

hiszpańskim filmie „Ja też”, zdawał sobie z tego 

sprawę. Przed pokazem prasowym poprosił, 

abyśmy w swoich ocenach czuli się nieskrępowani. 

Jako że prawo do bycia krytykowanym 

nie wydaje mi się mniej ważne niż dostęp do 

prostytucji, postaram się spełnić jego prośbę. 

„Społeczeństwo izolujące mniejszości jest 

tworem upośledzonym. Wszyscy jesteśmy 

istotami ludzkimi”. Już w pierwszej scenie podana 

jak na talerzu zostaje widzowi „naczelna 

teza” filmu. Wypowiada ją w czasie uniwersyteckiego 

odczytu sam protagonista, Daniel – 

człowiek, który mimo upośledzenia umysłowego 

i fizycznego próbuje funkcjonować 

wśród innych jak pełnoprawna i pełnosprawna 

jednostka. 

Daniel ma co prawda problemy z zawiązaniem 

sznurowadła, ale jest bardzo bystry, 

Bajka do kwadratu 

Historia życia Waris Dirie ma w sobie coś z bajki – ale jest to baśń andersenowska 

z ducha, pełna kontrastów, momentami okrutna i niezakończona 

typowym happy endem. Szkoda, że tego potencjału nie umiała 

wykorzstać Sherry Hormann, reżyserka filmu „Kwiat pustyni”, który 

powstał na kanwie autobiografii somalijskiej modelki. 

Film opowiada historię dziewczyny, która jako dziecko poddana została 

przez wiejską znachorkę okrutnemu zabiegowi obrzezania. Potem, 

dzięki kilku zbiegom okoliczności i pomocy barwnych postaci trafiła na 

wybiegi stolic mody. Materiał na krzepiącą i przyjemną dla oka bajkę 

nie został przez reżyserkę zmarnowany. Jednak podczas seansu trudno 

oprzeć się wrażeniu, że główny sens tej historii – spowodowane obrzezaniem 

fizyczne i 

psychiczne cierpienie 

Waris – zamiast 

promieniować na 

osobowość głównej 

bohaterki, zostaje 

zmarginalizowany 

i skondensowany 

raptem w czterech 

scenach. 

Niedosytu, spowodowanego 

brakiem 

konsekwencji w 

odtwarzaniu na ekranie osobowości Dirie, nie rekompensuje nadmiar 

tzw. artystycznych tricków. W nawiązaniu do tytułu, film zaczyna się 

przepisowo od ujęcia przedstawiającego kwiat kwitnący na piaskach. 

Kolejne sceny pokazują, jak mała Waris ucieka przed zaaranżowanym 

małżeństwem z 60-letnim mężczyzną; sekwencja ucieczki przez pustynię 

jest rozciągnięta w czasie na tyle, aby widz zdążył odkryć piękno 

i grozę Afryki, ale też kilka razy spojrzał na zegarek. Z kolei wątek tęsknoty 

Waris za matką i krajem rodzinnym, który stanowi jeden z najbardziej 

poruszających elementów książki w filmie zostaje ledwie zasygnalizowany. 

Na ten zarzut łatwo można odpowiedzieć stwierdzeniem, że skoro 

życiorys Somalijki obfitował w tyle fascynujących wydarzeń, trudno 

byłoby je pomieścić w dwugodzinnej kinowej adaptacji. To oczywiście 

prawda, szkoda tylko, że Sherry Horman wyeksponowała na ekranie 

najbardziej efektowne i przyjemne dla oka momenty, upychając to, co 

nieestetyczne i wstrząsające w kilkunastu zaledwie minutach. 

Anna Kiedrzynek 

„Kwiat pustyni”, reżyseria: Sherry Hormann 

premiera: 26 marca 2010 

wszechstronnie 

wykształcony, a 

przede wszystkim 

niezwykle 

wrażliwy. Mimo 

świadomości naznaczenia 

piętnem 

podejmuje pracę, 

z dobrodusznym 

śmiechem obserwując 

nieporadność, 

jaką w zetknięciu 

z innością 

przejawiają jego koledzy i koleżanki. Spośród 

tego grona wyróżnia się Laura – szorstka w 

obejściu i, jak się później okazuje, emocjonalnie 

okaleczona kobieta, szukająca w cynizmie 

schronienia przed swoją traumatyczną przeszłością. 

Jako jedyna potrafi dojrzeć w Danielu 

kogoś więcej niż tylko niegroźnego przygłupa. 

Między dwojgiem outsiderów – „tą zdzirą” i 

„biednym malcem” pojawia się uczucie. 

Antonio Naharro i Alvaro Pastor ukazują 

zmagania o prawo do człowieczeństwa 

bez cienia histerii, za to ze współczuciem 

przełamywanym dużą dozą ciepłego humoru 

(kapitalna scena z bananem i prezerwatywą). 

Film nie jest jednak wolny od łopatologicznego 

dydaktyzmu. Daniel doskonale wie, 

że „Ogród rozkoszy ziemskich” to obraz 

Hieronima Boscha, który znajduje się w galerii 

Prado, Laura natomiast jest przekonana, że to 

jeden z miejskich parków. Daniel uprawia taichi, 

pilates i pływa crawlem, Laura upija się w 

barze i kopuluje z nieapetycznym brudasem. 

On – upośledzony, a jednak szukający sposobu 

na samorealizację pełnowartościowy człowiek, 

On też 

Patrz i milcz 

ona – z pozoru zdrowa, lecz zmierzająca ku 

zezwierzęceniu ofiara chorego społeczeństwa 

hiszpańskiego. Jest coś niepokojącego w tym 

czarno-białym podziale, który znajduje swój 

wyraz w odwołaniu do średniowiecznych 

przedstawień Sądu Ostatecznego. I choć 

autorzy filmu posługują się tym motywem 

w sposób bardzo naturalny (pod pretekstem 

wizyty bohaterów w galerii), to jednak gruba 

kreska oddzielająca zbawionych od potępionych 

nie daje się przeoczyć. 

Cóż więc znajduje się w raju Naharro i 

Pastora Serduszko z kremu do opalania na 

plecach Laury, zabawę na lodowisku w rytm 

amerykańskiego „Merry Christmas”, pocałunek 

na tle rozświetlanego fajerwerkami nieba 

w sylwestrową noc czy wreszcie starania 

bohatera zwieńczone udanym stosunkiem 

na hotelowym łóżku. Czy taki obraz raju nie 

skłania przypadkiem (właśnie przypadkiem, bo 

raczej nie z woli autorów!) do zadania pytania: 

„Czy JA TEŻ tego chcę, w tę stronę zmierzam, 

uznaję to wszystko za szczyt moich marzeń”. 

Niezależnie od tego, jak odpowie się na 

to pytanie, możliwość jego postawienia jest 

luksusem, na który – jak pokazuje film „Ja też” 

– nie wszyscy mogą sobie pozwolić. I bardzo 

łatwo zadrwić z banalnego raju mieszczuchów 

komuś, kto odrzucony nigdy nie musiał dobijać 

się do drzwi domu publicznego, wykrzykując: 

„Mam trzydzieści cztery lata! Nie jestem 

chłopcem! Jestem mężczyzną!”. 

Tomasz Dowbor 

„Ja, też!”, reżyseria: Antonio Naharro 

premiera: 4 kwietnia 2010 

Do jakich refleksji doprowadzić może 

patrzenie na kozę Do wniosku, że koza 

nie różni się niczym od innych istot, 

przeżywa strach podobnie jak ludzie, a 

pozbawienie jej strun głosowych spowoduje 

wprawdzie, że przestanie beczeć, 

ale jej los tylko się pogorszy – o ile do tej 

pory i tak nie mogła o sobie decydować, 

o tyle teraz nawet nie może wyrazić swojej 

dezaprobaty wobec ludzkich działań. 

Mało znany aktor drugiego planu, Grant 

Heslov, postanowił spróbować swych 

sił w reżyserii, a w realizacji niezwykłej 

wizji pomogła mu znajomość z Georgem Clooneyem. Do współpracy 

zaprosili plejadę gwiazd na czele z Jeffem Bridgesem i Kevinem Spacey. 

Zamiast oczekiwanej po takiej obsadzie wysokobudżetowej produkcji, 

powstała kameralna komedia, która bardziej zadziwia niż śmieszy, co w 

tym przypadku wcale nie jest wadą. 

Pewien dziennikarz (Ewan McGregor) spotyka kreowanego przez 

Clooneya emerytowanego członka tajnej jednostki wojskowej, która 

wykorzystuje paranormalne zdolności żołnierzy (najwyższy poziom 

wtajemniczenia podobno pozwala na przenikanie przez ściany). Bohaterowie 

jadą więc niczym wysłannicy Jedi (sami tak siebie określają) na 

tajną misję do Iraku. 

Obraz Heslova jest przesycony ironią, która wkrada się już do tytułu. 

Gapienie się na kozy jest niczym innym jak patrzeniem z dystansem na 

pokolenie hipisów, którzy osiągnęli taki sam efekt w zaprowadzaniu 

pokoju na świecie, jak modelki w wyborach Miss World, apelujące o 

zaprzestanie wojen. Kozy w filmie milczą tak jak ludzie, którzy dają 

przyzwolenie na prowadzenie konfliktów zbrojnych. W jednej ze scen 

Amerykanin i Irakijczyk przepraszają za swoich rodaków – ci pierwsi 

marzą o podboju Iraku, żeby budować tam sieć McDonald’s lub 

Starbucks, ci drudzy nie cofną się przed niczym i są w stanie porywać 

nawet neutralnych dziennikarzy. 

Reżyser znalazł ciekawy sposób, żeby opowiedzieć o wojnie, unikając 

konwencji martyrologicznego kina wojennego. Obawiam się jednak, 

że gros odbiorców odbierze film jedynie na poziomie referencyjnym, 

fabularnym, sprowadzającym się w gruncie rzeczy do opowieści o zgrai 

kretynów, która próbuje zrobić z wojska cyrk. 

Patryk Juchniewicz 

„Człowiek, który gapił się na kozy”, reżyseria: Grant Heslov 

premiera: 16 kwietnia 2010 

Polskie kino w Moskwie 

22 kwietnia w stolicy Rosji rozpocznie się 

3. edycja Festiwalu Polskich Filmów „Wisła”. 

Przez cały tydzień rosyjska publiczność 

będzie mogła poznać najważniejsze polskie 

produkcje ostatnich dwóch lat. O Słonia – 

nagrodę główną festiwalu, ubiegać się będą 

m.in. „Tatarak” Andrzeja Wajdy, „33 sceny 

z życia” Małgorzaty Szumowskiej, „Dom 

zły” Wojciecha Smarzowskiego czy „Wojna 

polsko-ruska” Xawerego Żuławskiego. To 

okazja do skonfrontowania ocen polskich 

krytyków z głosem z zewnątrz. 

Woody Allen znowu kręci i podnieca 

20-letnia Melodie pojawia się w progu 

mieszkania starzejącego się Borisa – świadomego 

własnej wyjątkowości geniuszamizantropa. 

To wydarzenie wywraca do góry 

nogami jego życie. Zderzenie diametralnie 

odmiennych charakterów, allenowski 

sarkazm i autoironia. Gdy polska publiczność 

szykuje się do pójścia na „Co nas kręci, co 

podnieca” 9 kwietnia, w Stanach Zjednoczonych 

rozpoczęto już odliczanie do premiery 

kolejnego filmu Allena „You Will Meet a Tall 

Dark Stranger”. Wygląda na to, że mimo 

upływu lat, amerykański człowiek-orkiestra 

nie traci wigoru. 

Ostatni film Mela Gibsona 

Znany amerykański aktor i reżyser zdradził, 

że pracuje nad scenariuszem kolejnego 

filmu. Jego akcja ma się toczyć w średniowiecznej 

Skandynawii. Jak mówi Gibson, 

film o wikingach ma być ostatnim w jego 

reżyserskiej karierze. Nie wiemy jeszcze 

o czym dokładnie opowie nam tym razem 

Gibson i czy znowu obraz spłynie krwią. Do 

realizacji tego projektu jeszcze daleko, więc 

wielbiciele twórcy filmu „Braveheart” mają 

na co czekać. 

Zmierzch w kinie 

Na początku lipca tego roku do polskich 

kin trafi trzecia część sagi o wampirach. 

Główna bohaterka, Bella Swan, oczekując na 

przemianę musi rozstrzygnąć, co w jej życiu 

jest najważniejsze i stawić czoła nadciągającym 

zagrożeniom. Już wkrótce przekonamy 

się, czy hermafrodytyczny Edward (Robert 

Pattinson) wciąż przyprawia o palpitacje 

serca tłumy nastolatek. 

Twórcy „Shreka” atakują 

Halibut Straszna Czkawka Trzeci jest pośmiewiskiem 

wśród wikingów. Aby zostać 

zaliczonym do grona wojowników, musi 

wykazać się męstwem w starciu z krwiożerczym 

smokiem. Jako że chłopak męstwem 

nie grzeszy, będzie musiał odnaleźć własną 

drogę wiodącą nie tylko do dojrzałości, ale 

i serca wybranki. Film „Jak wytresować 

smoka” do polskich kin zawitał 9 kwietnia. 

Off Plus Camera w Krakowie 

Tematem przewodnim trzeciej edycji krakowskiego 

festiwalu będzie kino indyjskie. 

Publiczność będzie się mogła przekonać na 

własne oczy, że określenie „Bollywood” nie 

wyczerpuje jego różnorodności. Wyświetlone 

zostaną filmy reżyserów spoza głównego 

nurtu, m. in. Satyajita Raya, Miry Nair, Shekhara 

Kapura czy Deepy Mehty. Początek 

festiwalu 16 kwietnia. 

opr. Tomasz Dowbor 

www.fotoreportaz.org.pl 

| 16 | | 17 |

Muzyka | kultura 

kultura | Teatr 

ks 

kultura 


Niezmordowani Fightersi 

Zespół Foo Fighters, mimo zapowiadanej najdłuższej 

w historii kapeli przerwy, wracają do 

garażu wokalisty i głównego gitarzysty, Davida 

Gohla, gdzie nagrywać będą materiał na nową, 

siódmą już płytę. Ta z kolei ma być powrotem 

do korzeni; jak twierdzi lider grupy, udało mu 

się namówić do współpracy znakomitego 

producenta Butcha Viga (związanego m.in. 

z produkcją „Nevermind” Nirvany z 1991 r.), 

który, jak twierdzi Gohl, pozwoli nagrać mocny 

album pełen „wielkich” kawałków. 

KoЯn w Roadrunner Records, 

Head w Warszawie 

Zespół podpisał umowę z Roadrunner Records, 

wytwórnią skoncentrowaną głównie 

wokół ciężkich brzmień (Slipknot, Soufly czy 

DevilDriver). Nieco przed tym wydarzeniem 

eksgitarzysta KoЯn, Brian „Head” Welch, 

określił kolejne stacje swojej solowej trasy 

koncertowej, wśród których jest Warszawa. 

Koncert odbędzie się 20 czerwca w warszawskiej 

„Progresji”. 

Przejawy Kolosa 

Internet zalały kolejne niskobudżetowe teledyski 

dla piosenek z tegorocznego wydawnictwa 

producenta i artysty RJD2 - The Colossus. 

Wszystkie teledyski są wyrazem zamiłowania 

XL Recordings (Radiohead, Basement Jaxx, 

M.I.A, Peaches czy Dizzee Rascal) zarówno do 

alternatywnych form, jak i promowania swojej 

muzyki przez internet. I to działa; wytwórnia 

może pochwalić się jednymi z najniższych 

kosztów promocji artystów przy proporcjonalnie 

wysokim zainteresowaniu opinii publicznej. 

Majowe okaleczenia 

Znamy już oficjalną datę koncertu cofanego 

na polskiej granicy blackmetalowego potentata 

– zespołu Mayhem. Wspierany przez 

słoweńskiego Noctiferia i polskiego Mastiphala, 

Norwegowie zgotują ciężkie, metalowe piekło 

już 26 maja w warszawskiej „Progresji”. Wstęp 

na niezapomniane wrażenia kosztuje 70 złotych. 

Platynowy O.S.T.R. 

Jedenasty studyjny album łódzkiego rapera 

Tylko Dla Dorosłych z lutego tego roku zdobył 

30 tysięcy nabywców, co dało Ostrowskiemu 

Platynową Płytę. Dwupłytowe wydawnictwo, 

określane mianem najlepszej płyty 

artysty, miało premierę w lutym, nakładem 

Asfalt Records. Jest to pierwsze tego typu 

wyróżnienie dla wytwórni. 

Morze Tchórzy 

Na blogu Jacka White’a pojawiły się detale 

na temat drugiego albumu jego projektu The 

Dead Weather. Zatytułowany Sea of Cowards 

miałby mieć swoją światową premierę 10 maja 

nakładem Third Man Records. Promowany 

będzie piosenką Dead by the Drop, do kupienia 

w Internecie od 30 marca. Premiera teledysku 

nastąpiła 6 kwietnia. 

opr. Jakub Szarejko 

Joanna w Krainie Czarów 

Blisko cztery lata kazała czekać Joanna 

Newsom na następcę doskonale 

przyjętego „Ys”. „Have One On 

Me”, jakkolwiek ciągle niezwykle 

absorbujące i ugruntowujące 

unikatowy styl i status Newsom jako 

divy amerykańskiej alternatywy, 

zdradza alarmującą tendencję. Album 

ten należałoby bowiem nazwać 

wydawnictwem „zadługogrającym”. 

„Have One On Me” jest niezbitym dowodem, 

że Joanna Newsom, amerykańska harfistka 

i wokalistka, ostatnie kilka lat spędziła pracowicie. 

Przeszło dwugodzinny, trzypłytowy 

album jest jednak pierwszą propozycją w jej 

dorobku, która tak silnie podzieliła środowisko 

fanów artystki. Formalnie mamy do czynienia 

z kontynuacją stylistyki obranej na wydanym 

w 2006 roku „Ys”. Przesycone liryzmem, 

enigmatyczne i nierzadko ocierające się o 

surrealizm teksty tworzą symbiotyczną całość 

z melodiami zachowującymi minimalistyczną 

formę, mimo bogactwa instrumentarium. 

Podążanie szlakami wyznaczanymi przez 

koncepcję Newsom jawiło się od zawsze 

zadaniem niemal karkołomnym. Podobnie jest 

tutaj. Co więcej, gros tekstów może wydawać 

się zupełnie niezrozumiałych bez znajomości 

całego mnóstwa kontekstów, zarówno 

kulturowych, jak i dotyczących osobistego 

życia wokalistki. Mierząc się więc z lirykami 

Joanny Newsom, należy zdawać sobie sprawę 

Przepuszczone 

przez filtr retro 

Angielski elektroniczny duet powraca 

z piątym studyjnym albumem. Czy 

postawieni wobec wyboru między 

wczesnym synthpopowym stylem a 

brzmieniem inspirowanym folklorem 

downtempo z ostatniego albumu 

wybrali dobrze 

Minęło dziesięć lat od kiedy Goldfrapp debiutował 

z mrocznymi, ambientowymi kompozycjami 

na albumie „Felt Moutain”. Potem było „Black 

Cherry”, przywodzące na myśl czasy świetności 

retro-dance, by dwa lata później zostać 

przyćmionym przez nominowane do nagrody 

Grammy, electro-dance’owe „Supernature” o 

glam-rockowej otoczce i platynowym statusie. 

Stawkę kończył do niedawna „Seventh Tree”, 

kolejny krążek pełny ambientowych plam i 

folkowych dynksów. 

Od pierwszych chwil „Head First” nie pozostawia 

złudzeń, że Goldfrapp zdecydowali się 

na brzmienie bardziej przystępne i przyjazne listom 

przebojów niż w przypadku poprzednich 

albumów. Pełnia brzmienia syntezatorów z lat 

80-tych uderza prawie tak szybko, jak myśl „hej, 

już to gdzieś słyszałem/am”. Bo tak było. Opener 

„Rocket” z prędkością silnika odrzutowego 

wyświetli nam wewnątrz czaszki teledysk do 

„Jump” Van Halena chwytliwym, bezkompromisowo 

prostym refrenem, pozostając w pamięci 

na długo po odstawieniu płyty na półkę. 

Dalej nie jest inaczej – współpraca z 

chodzącą maszyną do robienia syntetycznych 

szlagierów w stylu retro, Pascalem Gabrielem 

(który odpowiada za brzmienie 5 z 9 kawałków 

na płycie) zrobiła swoje. Dostajemy w efekcie 

kawałki przyjazne klubowemu audytorium 

jak downbeatowy „Believer” , „Dreaming”, 

za sprawą którego odruchowo fantazjować 

będziecie o Jimmym Somerville’u czy tytułowy 

„Head First”, wydający się być aranżacją jakiegoś 

spokojniejszego, nigdy niewydanego utworu 

formacji Abba. „I Wanna Live” jest z początku 

nieco jak „Runaway” autorstwa Bon Jovi, by 

potem przejść w coś nieprawdopodobnie 

podobnego do „Ego” The Saturdays, lecz na siłę 

przetłumaczonego na język lat 80-tych. 

z niemal palimpsestowej ich struktury, skutkującej 

mnogością interpretacji. Tak jest choćby 

z epickim „Go Long”, najlepszą w zestawie 

kompozycją, której fantasmagoryczny klimat 

i opowieść o perraultowskim Sinobrodym 

jest ledwie przyczynkiem do rozliczenia z, co 

najmniej, dwójką byłych partnerów. Newsom 

wznosi się tu na absolutne wyżyny, tworząc arcydzieło 

kobiecej narracji w muzyce, w swojej 

kategorii stylistycznej najlepszej od czasów 

Lisy Germano. 

Bolączką „Have One On Me” – przy 

zastrzeżeniu, że to wciąż doskonały album 

i prawdopodobnie murowany kandydat do 

podium końcoworocznych podsumowań 

(przynajmniej za Oceanem) – jest rozwlekłość 

Podobnie jest z autorską kompozycją 

Goldfrapp, „Shiny and Warm”, którą można 

porównać ze „Strict Machine”, singla ze wspomnianego 

krążka „Black Cherry”, przepuszczonego 

przez retro filtr, dodający piosence 

niewiele ponad ogrom prostego, syntezatorowego 

staccato. „Hunt” jest nieco mroczniejszy, 

wciąż jednak sprawia wrażenie, że gdzieś już 

to słyszeliśmy. Wieńczący album „Voicething” 

to ewidentny odmieniec na płycie złożonej 

głównie z tanecznego popu; po parokrotnym 

przesłuchaniu widziałem go jako coś, co napisać 

miałby Vangelis, lecz ostatecznie zdecydował 

się nie zamieszczać na soundtracku do „Blade 

Runnera”. Dziwi jako część albumu, a co dopiero 

jako zamykający go utwór. 

To, co spina wszystkie utwory do kupy, to 

rozmarzony, zimny wokal Alison Goldfrapp, 

którego mógłbym słuchać w nieskończoność. 

Problem w tym, że elektroniczne, jednak dość 

banalne chwyty marki disco sprowadzają go 

do roli drugoplanowej. Jest obiciem foteli 

kokpitu w „Rakiecie Sławy” pędzącej w pogoni 

za wałkowanym obecnie minionym czarem lat 

osiemdziesiątych. Tak macosze obejście się z 

prawdziwym talentem to katapultowanie się 

duetu Goldfrapp z trajektorii wyznaczającej 

trendy elektronicznej alternatywy na planetę 

do bólu jednorodnych dance-popowych ufoludków 

z dzisiejszego MTV. Wielka szkoda. 

Jakub Szarejko 

Head First Goldfrapp 

premiera: 22 marca 2010 

EMI Poland 

tego materiału. Wydaje się, że każda z trzech 

płyt, które składają się na to wydawnictwo, 

predestynowana jest do osobnego odsłuchu. 

Wszystko zaczyna bowiem zlewać się po kilkudziesięciu 

minutach w homogeniczną całość, 

a koncentracja odbiorcy zostaje poważnie 

osłabiona. Brakuje tu, z pewnością, melodii 

na miarę „Peach, Plum, Pear”, klasycznego już 

singla z debiutanckiej płyty. Kilku czy nawet 

kilkunastominutowe, bujnie zaaranżowane 

opowieści nie mają też takiej mocy rozbudzania 

wyobraźni, jak te z „Ys”. Z drugiej strony, to 

wciąż ta sama Joanna Newsom - zawieszona 

między dziecięcą naiwnością a adolescencją 

kobieta, która każdym szarpnięciem strun 

harfy zdaje się tkać kruchą sieć, grodząc swój 

własny, przeniknięty baśniowością świat. 

Dlatego też wszyscy, którzy decydują się 

na surową krytykę „Have One On Me” (a i z 

takimi głosami można się zetknąć), wydają 

się być ludźmi pozbawionymi serca. Jedno 

jest pewne. Miłośnicy wyrafinowanej, niemal 

wiktoriańskiej w swym klimacie bajkowości, o 

wiele lepiej spożytkują dwie godziny słuchając 

trzeciej płyty Newsom niż oglądając burtonowską 

wersję „Alicji w Krainie Czarów”. 

Bartosz Iwański 

„Have One On Me” 

Joanna Newsom 

premiera: 23 lutego 2010 

Wytwórnia Drag City 

Stępione ostrze 

„Wiosna, 

panie sierżancie!” 

– a 

jak wiosna, 

to i nowa 

płyta Ostrego. 

Duma 

miasta włókniarzy 

już 

piąty raz z 

rzędu wydała 

nowy krążek 

pod koniec lutego. Tym razem, w ramach 

urozmaicenia, O.S.T.R. stworzył koncept-album 

o perypetiach niejakiego Nikodema R., do płyty 

dorzucił komiks, a w roli narratora obsadził 

Michała „997” Fajbusiewicza. I co 

I niby raduje się serce i dusza słuchacza, że 

zamiast 20 zlewających się ze sobą kawałków 

pozbawionych głębszej treści (patrz: niemal 

wszystkie poprzednie płyty Ostrego) dostaje 

skondensowaną w 45 minutach spójną historię. 

I niby O.S.T.R. jako „bitmejker” trzyma 

poziom, łącząc swojskość ścieżki dźwiękowej 

do W11 z brudnymi nowojorskimi brzmieniami. 

I niby jest tu jakiś pomysł, jakaś artystyczna 

dojrzałość. Co z tego jednak, jeśli raper, od lat 

operujący skrzeczącym flow, zaczyna brzmieć 

jak podstarzały wuefista popalający Fajranty w 

kanciapie. Co z tego, jeśli storytelling Ostrego 

jest nudny, narracja Fajbusiewicza karykaturalna, 

a wszystko brzmi jak kryminał milicyjny 

trzeciego sortu. Co z tego wreszcie, jeśli Ostry 

wcale nie zrozumiał błędów poprzednich płyt 

– do „Tylko dla dorosłych” dorzucił bonusowy 

„cedek” z ponad godziną kawałków w stylu 

poprzednich albumów. „Wciąż to samo”, jak 

rapował Pezet, w odróżnieniu od Ostrego nie 

mający problemów z byciem „focused”. 

Królem Łodzi jest dziś Zeus, Ostry zaś 

brzmi coraz bardziej jak emeryt; może już 

pora darować sobie rapowanie i skupić się na 

robieniu bitów. 

Marcel Zatoński 

„Tylko dla dorosłych” O.S.T.R. 

Premiera: 26 lutego 2010 

EMI Music Poland 

Fatalista na Ochocie 

Witold Zatorski, zabierając się za reżyserię 

„Kubusia Fatalisty i jego pana” 

w 1976 r. w Teatrze Dramatycznym, 

zostawił wzór do naśladowania, z którego 

skorzystał Stanisław Stelmaszyk. 

W ten sposób, wspaniała oświeceniowa 

powieść Denisa Diderota o 

wszędobylskim Kubusiu i jego bezsilnym 

panu, pojawiła się tym razem na 

deskach OCH-Teatru. 

Pan jest podstarzałym arystokratą 

o wysublimowanych manierach, ze 

słabością do kobiet. Jest życiowym 

nieudacznikiem wędrującym po 

świecie bez określonego celu ze swym 

wiernym sługą, Kubusiem. Ten, jest 

jego zupełnym przeciwieństwem. To 

prosty, wiejski chłopak, o wyraźnym 

filozoficznym zacięciu i niewyparzonym języku, 

którego bezustannie nadużywa. Uwielbia 

życiowe anegdotki i dywagacje, przeskakuje 

od tematu do tematu i sto razy gubi wątek, po 

to, by odnaleźć go za setnym zakrętem. Umila 

tym samym drogę swojemu panu historyjkami 

z własnego życia, wśród których dominuje 

temat frywolnych amorów i męskiej przyjaźni. 

Tworzą one zgrabną całość i stopniowo wiodą 

do finału sztuki. Choć tytułowi bohaterowie 

całkowicie się różnią i awanturują na każdym 

kroku, nie mogą bez siebie żyć. Pan nie zdaje 

sobie nawet sprawy z tego, że jego przaśny 

kompan jest jego życiowym przewodnikiem, 

opiekunem i filozofem przewyższającym go 

mądrością. 

Bagdadzkie pustkowie 

Krystyna Janda zrealizowała dość niezwykły spektakl na podstawie 

musicalu Percy’ego Adlona. „Bagdad Cafe” opowiada historię dwóch 

kobiet, które spotkały się w barze gdzieś na pustyni. Jasmin (Ewa Konstancja 

Bułhak) jest przypadkową turystką, która postanawia zostać 

w lokalu po tym jak rozeszła się ze swoim partnerem, magikiem. Już 

od progu popada w konflikt z właścicielką lokalu, Brendą (Katarzyna 

Groniec). Wokół ich relacji obraca się cała oś fabuły. 

Wszyscy miłośnicy musicali mogą poczuć się zawiedzeni – to nie 

jest typowi musical. Należy raczej mówić o wyśpiewanym przedstawieniu. 

Scenografia ogranicza się do brudnego lokalu, w którym 

spotkać można wciąż tych samych, stałych gości. Wszystko sprawia 

wrażenie rozsypującej się kupy śmieci. Paradoksalnie, pasuje to do 

tego, co dzieje się na scenie. 

Momentami gra aktorska uderza sztucznością, co niekoniecznie należy 

poczytać za wadę. W Cafe Bagdad tak to już jest – życie jest jedną 

wielką grą, oszukiwaniem samego siebie. Obecność Jasmin doskonale 

demaskuje ową 

sztuczność, jej 

przybycie narusza 

ład i porządek 

jaki wcześniej tu 

panował. 

Na największą 

pochwałę zasługują 

aktorki grające 

główne role. 

Ich partie wokalne 

niejednokrotnie 

wywoływały 

dreszcze na plecach, 

uzupełniając się doskonale – z jednej strony melodyjny i głęboki 

głos Bułhak, z drugiej zaś agresywna i dynamiczna melodia Groniec. 

Niestety, poza tymi aktorkami nie było nikogo, na kogo można było 

zwrócić uwagę. Przytłoczyły resztę zespołu swoimi rolami tak bardzo, 

że niemal wykluczyły ich ze spektaklu. W pamięć zapada jedynie 

Mariusz Drężek w roli jąkającego się policjanta, który wywołuje salwy 

śmiechu na widowni. 

Spektakl jest ciekawym eksperymentem Krystyny Jandy, jednak 

zdecydowanie za krótkim. Niektóre wątki rozwijają się za szybko, akcja 

przeskakuje od jednego do drugiego, często bardzo gwałtownie. 

Pomimo tych kilku wad, spektakl robi piorunujące wrażenie. Może nie 

jest to „Upiór w operze”, ale wywołuje niemniej emocji. Doskonałe 

partie głównych bohaterek na długo zostają w pamięci. 

Członkowie Teatru Montownia podeszli do 

tematu poważnie i z dużym samozaparciem, 

co widz mógł zaobserwować na poprzedzającej 

spektakl projekcji filmowej, przedstawiającej 

próby aktorów. Ciężkie i żmudne prace nad 

tekstem, choreografią i głosem zaowocowały 

świetnym, lekkim i przyjemnym spektaklem, 

który zaskakuje widza i jednocześnie bawi do 

łez. Nie bez kozery sztuka wystawiana jest 

w OCH-Teatrze, gdzie scena znajduje się na 

środku sali, otoczona widownią z dwóch stron. 

Wymusza to na aktorze grę przestrzenną, co 

podnosi standard przedstawienia i świadczy 

o umiejętnościach aktorskich zespołu. Wszelkie 

dygresje i wspominki są niebezpieczne, ze 

względu na zacieranie się wiodącej fabuły, 


„Bagdad Cafe”, reżyseria: Krystyna Janda 

Teatr Polonia 

premiera: 26 września 2009 

tu jednak opowieść głównych bohaterów 

została wyraźnie oddzielona od wspomnień, 

dzięki czemu spektakl zachował przejrzystość i 

dynamikę. Krzysztof Stelmaszyk, chcąc 

skorzystać z tropu, jakim poszedł Zatorski, 

całość wizualną oparł na stylizacji 

osiemnastowiecznej, jednocześnie 

wprowadzając współczesny język, ze 

świadomością, że żyjemy w innym 

miejscu i czasie. Nie zabrakło soczystych 

dialogów o amorach, męskich 

podbojach i zdradach jak również sprośnych 

żarcików i kąśliwych uwag odnośnie 

do płci pięknej, które w wykonaniu 

Rafała Rutkowskiego, wcielającego 

się w rolę Kubusia i Jana Monczki jako 

pana, wzbudzają salwy śmiechu i 

gromkie brawa. Całość przeplatana jest 

muzycznymi utworami, granymi na 

żywo w trakcie przedstawienia przez 

orkiestrę. Ważną częścią są piosenki o 

ponadczasowych ludzkich przywarach 

i wadach, obecnych dawniej i dziś. Tu zachwycały 

swym głosem Zuza Grabowska i Zuzanna 

Fijewska, wcielające się w role pań przygodnie 

spotkanych przez Kubusia i Pana. 

OCH-Teatr daje możliwość znalezienia 

odpowiedzi na nurtujące ludzkość pytanie 

„czy my kierujemy losem czy los kieruje 

nami” w lekki i humorystyczny sposób, 

delikatnie okraszony erotyzmem. 

Nowy-stary Słowacki 

Piotr Choma 

„Kubuś Fatalista i jego pan” 

reżyseria: Krzysztof Stelmaszyk 

Teatr Montownia 


Teatr 

Narodowy, 

za sprawą 

Artura 

Tyszkiewicza, 

uruchomił 

wszystkie 

swoje 

sceniczne 

możliwości, 

aby na nowo 

wystawić 

„Balladynę” 

Słowackiego. 

Wszystko z okazji dwusetlecia urodzin autora, oraz w trzydziestą piątą 

rocznicę powstania „Balladyny” w wersji industrialnej Adama Hanuszkiewicza. 

Tym razem industrialny klimat zastąpiono wysypiskowym Gopłem 

stworzonym z pustych butelek, Skierką i Chochlikiem w roli kloszardów 

oraz pustelnikiem zamieszkującym szafę. Nie należy zapominać 

i o siostrach, które przedstawiono jako nieco przygłupie dziewczyny 

z popegeerowskiej wioski. 

Historia „Balladyny” jest wszystkim dobrze znana, tym bardziej 

widz będzie usatysfakcjonowany niemalże całkowitym brakiem cięć 

reżyserskich. Opowieść przedstawiono w każdym jej aspekcie, nie pomijając 

żadnej sceny. Co więcej – dodano chór, który podobnie jak w 

antycznych tragediach, komentuje to, co dzieje się na scenie. Melodie 

w stylu „Kapeli ze wsi Warszawa” oraz współczesnej muzyki popularnej 

są najmocniejszą stroną spektaklu. 

W rolę Balladyny wcieliła się Wiktoria Gorodeckaja, która z jednej 

strony zachwyca, z drugiej – rozczarowuje. Jej grze aktorskiej nie 

można wiele zarzucić, jednak przejście od słodkiej idiotki do morderczej 

despotki jest zbyt gwałtowne. To jakby dwie zupełnie inne role. 

Największe uznanie należy się Beacie Ścibakównie i jej Goplanie, którą 

zagrała rewelacyjnie. Zdecydowanie najlepsza kreacja w całym spektaklu, 

najbardziej przekonująca, żywa i poruszająca. Mizernie wypadła 

za to Małgorzata Rożniatowska grająca matkę Balladyny, jej sztuczność 

raziła, wręcz odrzucała widza. 

Próbując ująć spektakl w jednym zdaniu to udana interpretacja 

dzieła Słowackiego, oddająca ducha oryginału jak i naszych czasów. 

Warto zobaczyć ten spektakl, chociażby ze względu na rolę Ścibakówny 

oraz efektowny pokaz możliwości scenograficznych Teatru 

Narodowego. 


„Balladyna”, reżyseria: Artur Tyszkiewicz 

Teatr Narodowy 

premiera: 11 grudnia 2009 

Teatralna Warszawa 

11 kwietnia rozpoczęły się Warszawskie 

Spotkania Teatralne, podczas których można 

zobaczyć ponad 20 spektakli teatrów z innych 

miast, m.in. Wrocławia, Opola, Łodzi, Poznania, 

Krakowa, Wałbrzycha. Od 2008 roku, po 

przerwie, WST, organizowane przez Instytut 

Teatralny, znów odbywają się co roku. „Biesy”, 

„Szewcy”, „Panny z Wilka”, „Akropolis’, 

„Kaspar” – to przykładowe tytuły z tegorocznej 

edycji. Spotkania zainaugowała polska 

premiera sztuki Warlikowskiego – „Tramwaj” 

– na podstawie „Tramwaju zwanego pożądaniem” 

Tennesseem. Williamsa - o tragediach 

rodzących się z tzw. szarej codzienności i jej 

rytuałów. Współprodukowana przez Odeon 

- Theatre de l’Europe miała prapremierę w 

Paryżu 4 lutego. 

Teatr Wytwórnia na cenzurowanym 

Z marcowych nowości: „Lustra” w reżyserii 

Bartłomieja Wyszomirskiego - od 13 marca w 

Teatrze Wytwórnia. Skrytykowane na łamach 

„Dziennika Gazety Prawnej” tak za tekst, jak za 

jego prezentację, mają niewątpliwie tę zaletę, 

że starają się dać widzom więcej niż rozrywka. 

Szkicują problemy, z jakimi w chaotycznym 

XXI wieku spotyka się człowiek. Próbę zmierzenia 

się z trudną stroną życia podjęli też, w 

Teatrze na Woli, twórcy spektaklu „Trzy siostry 

trupki” w reżyserii Macieja Kowalewskiego. Tu 

na tapecie jest rodzina, jej wizerunek, kwestia 

podziału ról, rozbieżności między ideałem a 

rzeczywistością. Sztukę, opartą na faktach, 

opatrzono klauzulą „tylko dla dorosłych”. 

Premiera – 12 marca. 

Radio w teatrze 

Dla tych, co stronią od dramatu – „Radio live”, 

od 23 marca w Teatrze Komedia. Z humorem 

ukazano tu pracę „od kuchni” popularnej 

radiostacji – a konkretnie dokładnie jeden 

dzień, w którym wszystko idzie nie tak, jak 

zaplanowano. Obsada doborowa: Tamara. Arciuch, 

Robert. Rozmus, Mirosław. Zbrojewicz, 

Tomasz. Sapryk, Bartek. Kasprzykowski. 

Harry i Sally w Kwadracie 

Od 10 kwietnia w Kwadracie można oglądać 

spektakl inspirowany głośnym amerykańskim 

filmem „Kiedy Harry pozał Sally” z Martą. 

Żmudą-Trzebiatowską i Pawłem Małaszyńskim. 

Po raz pierwszy sztukę, autorstwa 

Marcy Kahan, wystawiono w 2004 roku w 

Londynie. W tej sympatycznej, romantycznej 

komedii dwie skrajnie różne osobowości 

spotykają się, by przeżyć wspólną przygodę. 

opr. Wioletta Wysocka 

Zielono mi... 

Kosz wiosennych rozkoszy tylko w Kinie 

Atlantic. Tylko do końca kwietnia jest szansa 

na wygranie jednej z dwustu nagród! Przy 

wejściu do Kina Atlantic znajduje się kosz 

pełen niespodzianek: kosmetyki Vichy, książki 

wydawnictw Czarne, G+J oraz BIS, przewodniki 

National Geographic, płyty dvd Monolith, 

bilety do kina Atlantic raz zaproszenia na słodki 

poczęstunek do The Pictures art bar cafe. 

Wystarczy na specjalnej wiosennej kartce 

pocztowej napisać, który z prezentów 

chciałoby się otrzymać. Następnie wypełnioną 

kartkę wystarczy wrzucić do skrzynki 

pocztowej umieszczonej w kinie. Losowanie 

kartek odbędzie się pod koniec kwietnia. 

| 18 | | 19 |

k 

Ich 

Muzyka / Książka | kultura 

s 

kultura 


Morderstwa w strefie Gazy 

Czy korespondent prasowy może być dobrym 

pisarzem sensacyjnym Mat Rees wydaje już 

drugą książkę, której akcja dzieje się na Bliskim 

Wschodzie (znany autorowi z dziennikarskiego 

doświadczenia). Tym razem bohater 

„Kolaboranta w Betlejem” spróbuje rozwiązać 

zagadkę morderstw w Palestynie, a wszystko 

dziać będzie się w strefie Gazy, którą autor 

poznał jako korespondent prasowy. Premiera 

14 kwietnia. 

Szekspir wiecznie żywy 

21 kwietnia ukaże się kolejna powieść z 

„gatunku Dana Browna”, „Julia”, napisana 

przez Fortier Anne. Julia, której nie w głowie 

były do tej pory zagraniczne wojaże, pewnego 

dnia dowiaduje się, że jest krewną kobiety, 

na której wzorował się Szekspir, pisząc swoją 

sztukę. Przy okazji dostaje dość niespodziewany 

spadek, a to tego zakochuje się i 

staje oko w oko z niebezpieczną dla jej życia 

tajemnicą. 

Pamuk o miłości 

„Muzeum Niewinności” to pierwsza książka 

napisana przez Orhana Pamuka po przyznaniu 

mu literackiej Nagrody Nobla. Tłem wydarzeń 

będzie znany z autobiograficznej powieści 

Pamuka Stambuł. W tym magicznym miejscu 

rozegra się dramatyczna walka o miłość 

kochanka, trzydziestoletniego Kemala, który 

uwiódł młodą Füsun, a teraz zaręcza się z 

urodziwą Sobel. Pierwsza miłosna powieść 

Pamuka ukaże się na naszym rynku 21 

kwietnia. 

Księża wciąż w modzie 

Już nie tylko proboszcz Piotr Kozioł z „Rancza” 

czy słynny Ojciec Mateusz podbija nasze 

serca. Maciej Grabski, idąc za „księżomanią”, 

urzecze nas nowym duchownym. Po śmierci 

plebana we wsi Gródku na jego miejscu 

pojawi się ksiądz Rafał – młody i energiczny 

mężczyzna, który budzi nie lada emocje. Nie 

tylko godzi dawnych wrogów, lecz także jako 

pierwszy duchowny odprawia mszę w intencji 

samego Elvisa Presleya. Idzie nowe, które 

nie każdemu w Gródku może się spodobać. 

„Ksiądz Rafał” w księgarniach 22 kwietnia. 

Uroki polskiej propagandy 

Piotr Osęka podjął się niemożliwego. W 

książce, „Mydlenie Oczu. Przypadki propagandy 

w Polsce” próbuje zrozumieć naszą 

rzeczywistość. Choć czas stonki ziemniaczanej 

zrzucanej na nasze polskie pola już minął 

i żyjemy dziś w wolnym kraju, to z wciąż z 

sentymentem wspominamy kurioza tamtego 

okresu. Osęka przedstawia propagandowe 

oblicze tamtych czasów – chwyty poniżej 

pasa, ogłupianie społeczeństwa, czy też 

jawne kłamstwa. O tym wszystkim od 29 

kwietnia. 

opr. Emil Borzechowski 

Warta uwagi kupa śmieci 

oficjalna strona na Facebooku podaje, że 

Gorillaz stacjonują na stałe w Essex. Natomiast 

na ich przepełnionym akcją, konceptualnym 

albumie odnajdujemy ten animowany, 

multimedialny zespół na odizolowanej 

wyspie zbudowanej wyłącznie z odpadków, 

gdzie odkrywa się przepełnione melancholią 

piękno ludzkiej integracji z naturą. To świetna 

metafora tego jak swobodnie Damon Albarn 

zbudował eklektyczne brzmienie Gorillaz ze 

skrawków należących do hip-hopu, funku, 

alternatywnego rocka, popu, i innych jak world 

czy electronica. On nie kradnie, nie pożycza, 

nie przerabia leniwie tego, co było. Można 

powiedzieć, że Albarn miłosiernie ratuje od 

zapomnienia to, co zostało pozostawione na 

pastwę losu przez te gatunki. 

Błyszczące, oblane platyną popowe 

kawałki, jakie uformował z tego muzycznego 

połamańca, okazały się przyciągnąć przepysznie 

niespójny kolektyw artystów na Plastikową 

Plażę. Album otwiera ciepły szum oceanu i 

strun, tuż przed uderzeniem o brzeg ciężkich, 

niespokojnych, sprawiających wrażenie żeliwnych, 

nut. Potem hip-hopowy beat ujawnia 

ujadanie pierwszego celebryty – mieszkańca 

Plastikowej Plaży. Snoop Doggy Dog wita nas 

niczym pies obronny każdej części morskiej 

linii brzegowej wyspy, podczas gdy przesterowany 

głos Albarna unosi się gdzieś powyżej, 

jak melodyjny, wojskowy poduszkowiec. 

Stamtąd uwodzące rat-a-tat tabli, flet i smyczki 

Libańskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej 

zwabia nas w ręce reprezentantów londyń- 

Mistrz grozy powraca 

Od kilku tygodni media informują o 

„najlepszej powieści Stephena Kinga”. 

„Pod kopułą, gdyż o nią właśnie chodzi, 

jest na pewno jedną najlepiej rozreklamowanych 

książek mistrza grozy. 

Ale czy „najlepszą z najlepszych” 

Pod względem długości przegrywa 

z „Bastionem” o niemal 250 stron, jednak 

gdyby to miało mieć jakiekolwiek 

znaczenie, „Dzieła Wszystkie” Lenina 

byłyby ulubioną pozycją. 


Powieść opowiada o losach małego miasteczka 

Chester Mill, które pewnego dnia, 

w jednej chwili, zostało otoczone niewidzialną 

kopułą. Jej pojawienie się wywołało masę 

katastrof i spektakularnych śmierci oraz okaleczeń. 

Słowem – trup ściele się bardzo gęsto. 

Aby uratować mieszkańców odciętych od 

reszty świata, wojsko postanawia przywrócić 

do służby jednego ze swoich żołnierzy, 

Dale’a Barbarę, zasłużonego weterana z Iraku 

reklama 

skiej sceny grime'owej, raperów Bashy i Kano, 

przygotowujących słuchacza na spotkanie z 

wielkimi nazwiskami. 

Dla dzieci ten album będzie jak słuchanie 

fajnie zremiksowanej wersji granych losowo 

kawałków z iPodów ich rodziców. Albarn przy 

tworzeniu albumu zakręcił się w towarzystwie 

odpowiedzialnego za kształt soulu 

lat osiemdziesiątych Bobby'ego Womacka; 

Micka Jonesa i Paula Simonona, odpowiednio 

gitarzysty i basisty The Clash; hip-hopowych 

pramistrzów De La Soul i wciąż niepokornego 

post-punkowca Marka E. Smitha. 

Niezaprzeczalnie, najlepszym momentem 

Plastic Beach jest ten, w którym stary i 

lakoniczny Lou Reed wchodzi niedbale w 

iście transcendentnym Some Kind of Nature. 

Niemalże wyczuwalnym wydaje się jego jednoczesne 

powodzenie stopami po Plaży, kiedy 

śpiewa „some kind of majesty/some chemical 

low/some kind of metal made from glue/some 

kind of plastic I can wrap around you ”. Wtedy 

sam Albarn w swoim falsetto o mangowych, 

pełnych łez oczach przypomina mu , że „all we 

are/is stars ”. Bezbłędne. 

Po dwunastu latach, jakie minęły, od kiedy 

britpopowy celebryta Damon Albarn 

z Blur połączył się z londyńskim komiksiarzem 

Jamiem Hewlettem w służbie pobocznemu 

projektowi tego pierwszego, Gorillaz zdaje się 

mieć na swoim koncie 3 (słownie: trzy) płyty 

studyjne bez pudła, fanów na całym świecie 

i jedną z najciekawszych prezentacji naszego 

wieku. Plastikowa Plaża to trzymający poziom 

miszmasz nie do zaszufladkowania, bo, choć 

zbudowana z odpadków (np. w rozwinięciu 

kawałka Sweepstakes z gościnnym udziałem 

Mos Defa, uważni odnajdą nieco spowolniony 

na potrzeby utworu sampel trąbki z piosenki 

She Bangs Ricky’ego Martina), jest, w gruncie 

rzeczy, spójną, dynamiczną całością, której 

jakość usprawiedliwia powrót na rynek D2, 

Murdoca, Russela i Noodle, tym razem w towarzystwie. 

Jedyna w sezonie, prawdziwie warta 

uwagi kupa śmieci. 

Jakub Szarejko 

„Plastic Beach” Gorillaz 

Premiera: 3 marca 2010 

EMI Music Poland 

– obecnie zarabiającemu 

na smażeniu 

hamburgerów 

– któremu 

klosz 

w ostatnim 

momencie 

uniemożliwił 

ucieczkę 

z miasta. 

Barbie wraz 

z redaktorką 

miejscowej 

gazety próbują 

poznać naturę 

bariery i uwolnić miasto. Czasu jest coraz 

mniej, a miejscowi politycy próbują przejąć 

kontrolę nad Chester Mill i nie dopuścić do 

wyjścia na światło dzienne ich nieczystych 

interesów. 

Już od pierwszych stron książka wciąga 

w niesamowitą historię, nie pozwalając się od 

niej oderwać. King podzielił powieść – tradycyjnie 

już – na małe rozdziały i podrozdziały, 

które w przypadku niemal tysiącstronicowej 

książki ułatwiają czytanie. Nie są to jednocześnie 

sztuczne podziały – poprzez nie widać, 

jak doskonałym warsztatem operuje autor. 

Niestety, można w niej znaleźć sporo literówek, 

czy kilka błędów gramatycznych. Jest to 

jednak zarzut do wydawcy, a nie autora. 

King doskonale buduje napięcie, ujawniając 

kolejne mroczne sekrety miasta i jego mieszkańców. 

Postacie precyzyjnie dopracowane, 

autor opanował kreację psychologiczną 

bohaterów w sposób mistrzowski. Nie ma 

osób bezpłciowych, a jeśli irytują – to tylko 

poprzez swoje zachowanie, a nie ich kreację. 

Książka, choć długa, nie przeciąża czytelnika 

swoją treścią. Czyta się ją szybko i przyjemnie, 

a co najważniejsze – z satysfakcją. 


„Pod kopułą” Stephen King 

Prószyński i S-ka 


Kawiarnia pełna paradoksu 

Powiśle. To tu bohaterowie „Lalki” 

Prusa spotykali się z ogromną biedą 

i nędzą. Potem przyszła wojna, a 

Powiśle pogrążyło się w ruinie. Odbudowane, 

wciąż straszy biedą, choć nie 

taką, jak za czasów owego powieściopisarza. 

Ze świecą szukać tu lokalu, 

w którym oprócz kebabu albo kufla 

piwa znajdziemy coś jeszcze. 

My znaleźliśmy. 


Na jednej z mniejszych uliczek Powiśla, z dala od 

zgiełku miasta, przy Jezierskiego 3/5, znajduje 

się „Paradox Cafe”, największa czytelnia fantastyki 

w Warszawie. Knajpa umieszczona jest pośród 

bloków mieszkalnych, pięć minut drogi od 

Agrykoli. Jeśli już trafimy na ulicę Jezierskiego, 

ze znalezieniem lokalu nie powinno być większych 

problemów. 

Pierwsze wrażenie 

W przypadku Paradoxu możemy mówić o 

dwóch wrażeniach – tyle diametralnie różnych 

pomieszczeń znajdziemy w środku. Salę 

główną, z barem, urządzono w iście fantastycznym 

stylu – ściany pomalowano kolorem 

pożółkłych kart pergaminu, nanosząc na nie 

dwie gigantyczne mapy: jedną przedstawiającą 

świat tolkienowskiego Śródziemna, drugą 

– Starego Świata z Warhammera. Ponadto, na 

ścianach znajdziemy tysiące książek o tematyce 

fantasy oraz scien-fiction. 

Piwnica to zupełnie inny świat, filmowa 

rzeczywistość. Ściany pokrywają olejne farby, 

odporne na tytoniowy dym – jest to sala dla 

palących – ozdobione plakatami z dziesiątek 

filmów. Meble w obu salach to gustowny miszmasz. 

Znajdziemy tu mnóstwo 

okrągłych stołów, każdy 

inny, coraz to masywniejszy, 

małe, prostokątne stoliczki, a 

nawet fotele kinowe z minionej 

epoki. Mimo pozornego 

nieładu, wszystko współgra 

ze sobą, tworząc sensowną 

całość. 

Knajpa paradoksu 

Nazwa knajpy nie jest przypadkowa. 

Właściciel sam nie 

wierzył w to, że podejmuje 

się tego typu przedsięwzięcia. 

Jego pasją była fantastyka, 

chciał otworzyć miejsce, w którym mógłby 

się nią dzielić z innymi, lecz nie miał pojęcia o 

prowadzeniu tego rodzaju przedsięwzięcia. Zaryzykował. 

Udało się. To już trzecia z kolei lokalizacja 

Paradox Cafe. Pierwsze miejsce okazało się 

zbyt małe, a gdy skończyła się umowa najmu 

w okolicy ulicy Wiejskiej – lokal przeniesiono 

właśnie tu, na Powiśle. Pomysł właściciela wypalił 

– ba! – przetrwał aż sześć lat, jako jedyna 

„fantastyczna” knajpa w Polsce! 

Fantastyczny program 

Paradox Cafe jest największą czytelnią fantastyki. 

W jej zbiorach znajduje się aż 3 tys. książek. Takiej 

ilości egzemplarzy pozazdrościć może niejedna 

dzielnicowa biblioteka. Jednak na czytaniu 

nie koniec. Knajpa zrzesza warszawski fandom 

fantastyczny, można tu spotkać wielu współczesnych 

pisarzy tego gatunku. Do diabła jednak z 

podpisywaniem książek, czy premierami – choć 

i takie się zdarzają. Tutaj autorzy przychodzą jako 

Jedyne takie miejsce w Polsce 

Paweł Olek 

z-ca redaktora naczelnego 

Dobra odskocznia od szarej 

codzienności 

Tomasz Betka 

szef działu Dziennikarstwo 

Fantastyczne miejsce na 

spędzenie wolnego czasu 


szef działu Kultura 

zwykli klienci, z którymi można porozmawiać jak 

z żywym człowiekiem, a nie eksponatem z napisem 

„Nie dotykać!”. W tym miejscu przyznano 

nominacje do ostatnich Zajdli – najważniejszej 

nagrody dla autorów fantastyki. 

To, co najniezwyklejsze w tym miejscu, odbywa 

się w niedzielę. Wtedy to Paradox zmienia 

się w scenę larpową, na której bywalcy knajpy 

grają w gry fabularne na żywo. Raz na kwartał 

odbywają się tu Paradoksalia – weekendowy 

minikonwent fantastów. 

Jeśli to mało, to zawsze można po prostu 

przyjść na środowe wieczory brydżowe, albo 

piątkowe karaoke. 

Polej piwa 

Wszystkich, którzy mają mało zasobne portfele, 

ucieszy wiadomość, iż jedyną rzeczą, która nie 

jest tu fantastyczna, to ceny. Przystępne, adekwatne 

do konkretnych potraw, czy napojów. 

Dostaniemy zarówno popularne piwa z kija w 

cenie od 4 do 7 złotych, jak i 

butelkowe specjały takie jak 

Ciechan, Paulaner czy Desperados. 

Dla zziębniętych 

przewidziano cztery rodzaje 

grzanego wina, grzaniec galicyjski, 

a nawet miód pitny. 

Wszystko w rozsądnych cenach: 

od 8 do 12 zł. Paradox 

może się pochwalić sporą 

kartą mocniejszych alkoholi. 

Wyborowa, Jack Daniels, 

Gin, Rum czy Campari to 

tylko niewielka ich część. A 

każdy z nich można mieszać 

na wiele sposobów. Za barem 

znajdziemy oddzielną kartę drinków. Te klasyczne, 

dwuskładnikowe wahają się pomiędzy 

9 a 10 zł. Do tego dochodzą kawy, herbaty oraz 

czekolady, których jest naprawdę sporo. 

Wyszynk 

W Paradox Cafe znaleźć można cztery rodzaje 

sałatek w cenach 12-15 zł., skromne kanapki za 

symbolicznego piątaka, tosty, ciabaty oraz inne 

popularne i lekkie dania. Lokal posiada zastawę 

lunchową, jednak przy większych zamówieniach 

może być problem z talerzem dla siebie. Ponadto 

nie znajdzie się tu sycących, obiadowych potraw. 

Na jedzenie i picie trzeba trochę czekać, a zamówienia 

składać można tylko przy barze, za wyjątkiem 

tych większych, kiedy zostanie się obsłużonym 

przy stoliku. 

Gdzie Frodo mówi dobranoc 

„Paradox Cafe” to dość nietypowe miejsce. Tutaj 

wszyscy się znają, pisarze przychodzą pić 

z czytelnikami, a czytelnicy goszczą autorów. 

Znajdziemy tu zarówno miejsce do wyciszenia, 

jak i stoły tętniące brydżowym życiem. Jest tylko 

jedno „ale” – musimy lubić fantastykę, bądź 

przynajmniej mieć do niej obojętny stosunek. 

Jej przeciwnicy mogą poczuć się osaczeni. Jeśli 

nie przeszkadza ten klimat – warto tam zajrzeć. 

Średnia ocena lokalu: 

Pomysł – 5 

Program artystyczny – 4 

Wystrój/Klimat – 3,75 

Jakość menu – 4 

Obsługa – 3,75 

Ceny – 5 

Ocena ogólna*: 4,3 

*Uwaga! Ocena ogólna jest średnią 

ważoną, nie arytmetyczną! 

Zalety: 

+ Oryginalny pomysł 

+ Ogromna ilość książek do 

czytania 

+ Niskie ceny 

+ Możliwość spotkania z 

autorami 

+ Duża ilość alkoholi 

Wady: 

- Tylko lunchowe potrawy 

- Imprezy głównie stolikowe 

- Fantastyczny klimat może 

przytłaczać 

- Daleko od centrum 

Menu Podręczne: 

(przykładowe ceny) 

Piwo beczkowe 0,5 l – 6-7 zł 

Piwo Ciechan 0,5 l: 

- wyborny – 7 zł 

- pszeniczny, miodowy – 10 zł 

Klasyczne drinki – 9-10 zł 

Grzaniec galicyjski – 8 zł 

Sałatki – 12-15 zł 

Kanapki – 5 zł 

Tosty – 7 zł 

Czajnik herbaty – 7 zł 

Kawy – 4,5-13 zł 

Smalec i spółka – 20 zł 

Kawy – 6-14 zł 

Gorące czekolady – 8-12 zł 

Godziny otwarcia: 

Poniedziałek, środa, niedziela 

– 10:00-23:00 

Pozostałe dni – 10:00-24:00 

Ilość miejsc siedzących: 80 

fot. Krystian Szczęsny 

kultura | Niezwykłe miejsce 

Muzeum 

sztuki 

nowoczesnej 

Anna Szczęsnowicz 

W każdej liczącej się metropolii kwitnie 

bujne życie kulturalne, gdzie oprócz kilku teatrów 

i sztampowych muzeów: narodowego, 

techniki i historii, są także bardziej interesujące 

jak Muzeum Sztuki Nowoczesnej. 

Stołeczne Muzeum Sztuki Nowoczesnej 

powstało w 2005 roku, a dwa lata później 

zaczęło prowadzić regularną działalność 

programową. Jednak nawet sam rzecznik 

prasowy placówki, Marcel Andino Velez, 

przyznaje, że aktualna formuła MSN nie jest 

tą docelową. - To nie jest jeszcze muzeum. 

Będzie nim dopiero wtedy, kiedy powstanie 

budynek Christiana Kereza*. Na razie jest to 

przygotowaniem koncepcyjnym, intelektualnym 

wysiłkiem nad stworzeniem tej instytucji 

pod kątem przyszłej siedziby – dodaje. 

Choć Muzeum nie działa jeszcze zgodnie 

z długofalową linią programową, to stara 

się realizować niektóre ze swoich założeń, 

np. podejmuje współpracę z młodzieżą 

akademicką. W MSN oprócz wystaw można 

uczestniczyć w wykładach i debatach, jak na 

razie poświęconych pojedynczym zagadnieniom, 

np. współczesnej architekturze 

lub modernizmowi. Osoby zainteresowane 

poszczególnymi spotkaniami, mogą je później 

obejrzeć także na stronie internetowej 

placówki. 

Nie tylko oferta programowa Muzeum 

może przyciągać młodych ludzi, ale również 

godziny otwarcia. Zapracowani i wiecznie 

zabiegani studenci chwalą sobie także fakt, 

że Muzeum jest czynne do godziny 20. - W 

zeszłym roku przewinęło się ok. 60 tysięcy 

osób przez naszą placówkę – przyznaje 

Marcel Andino Velez. - To dość dużo, jak na 

fragmentaryczny program, jaki oferujemy. 

Muzeum ma w planach stworzenie przystępnie 

i atrakcyjnie opakowanej „oferty dla 

każdego”, ale równocześnie prowadzenie 

działalności specjalistycznej. Dzięki takiemu 

programowi oraz dobrej lokalizacji, Muzeum 

powinno szybko dorównać rangą Zachęcie 

czy Centrum Sztuki Współczesnej. 

W MSN można uczestniczyć w pokazach 

filmowych, wykładach lub debatach, o 

których dokładne informacje znajdują się 

na stronie internetowej artmuseum.pl. 

Oczywiście w muzeum odbywają się także 

wystawy czasowe. 

Aktualnie Muzeum mieści się w lokalu 

zastępczym, przy ul. Pańskiej 3 (docelową 

siedzibą ma być budynek projektu Kereza 

na pl. Defilad). Otwarte jest od wtorku do 

niedzieli, w godzinach 12 - 20. Wstęp jest 

bezpłatny. 

*W lutym 2007 roku, rozstrzygnięto międzynarodowy 

konkurs na projekt Muzeum. 

Pierwszą nagrodę przyznano szwajcarskiemu 

architektowi Christianowi Kerezowi. 

Prace budowlane mają się zakończyć wiosną 

2014 roku. 

| 20 | | 21 |

sport | kultura 

Mimo słabszych występów polskiej 

kadry piłka nożna nadal pozostaje 

sportem numer jeden w naszym kraju. 

Ma ona również wielu wielbicieli wśród 

studentów. Dlatego też wychodząc 

naprzeciw ich oczekiwaniom pod 

koniec marca ruszyła Liga WDiNP. 

Cezary Biernat i Jakub Baliński 

Od dłuższego czasu myśleliśmy o organizacji 

tego typu zawodów - mówi Daniel Gałczyński, 

przewodniczący ZSS Instytutu Dziennikarstwa 

– zbliżająca się rocznica wydziału jest 

do tego znakomitą okazją. 

W tym roku największy wydział Uniwersytetu 

Warszawskiego obchodzi swoje 35-lecie 

i Liga WDiNP jest jedną z imprez towarzyszących 

temu wydarzeniu. Dla uczestników 

może być to swoista motywacja, by pokazać 

swoje piłkarskie umiejętności z jak najlepszej 

strony. Wszak istnieje możliwość zapisania się 

na kartach historii naszego wydziału. 

Dziesięć drużyn wywodzących się z pięciu 

instytutów wydziału będzie toczyć zmagania 

przez trzy weekendy na przełomie marca 

i kwietnia w hali przy ulicy Ossolińskiego 

25. Dwa pierwsze turnieje (28 marca i 10 

kwietnia) to faza grupowa, w której każda 

z drużyn zagra cztery spotkania. Ostatnia 

niedziela, 17 kwietnia, to prawdziwa wisienka 

na torcie całej Ligi, czyli ostatnia kolejka 

pojedynków grupowych plus finał i mecz o 

trzecie miejsce. Organizatorzy przygotowali 

Wydziałowa Ekstraklasa 

Harmonia umysłu i ciała 

W XI-wiecznych Chinach 

opracowano system unikalnych 

ćwiczeń wywodzących się z 

taoistycznej tradycji łączenia sfery 

duchowej i fizycznej. Dziesięć 

stuleci później o zdrowotnych 

walorach aktywnej medytacji 

Dalekiego Wschodu przekonują 

się również mieszkańcy Europy. 

Tomasz Betka 

Na pierwszym treningu miało być łatwo i 

przyjemnie. Trochę się porozciągam, wezmę 

głęboki oddech, zamknę oczy i posłucham 

odprężającej muzyki. I na początku rzeczywiście 

tak było. Gdy rozgrzewka się skończyła i 

zaczęły się faktyczne ćwiczenia, kombinacje 

Tai Chi może i dalej były przyjemne, ale już na 

pewno nie proste. 

Układy Tai Chi składają się z powolnych i 

harmonijnych ruchów, które należy wykonywać 

w ściśle określonej kolejności. Ważne jest 

nagrody dla najlepszej drużyny. Na zakończenie 

Ligii wyróżnienia otrzymają również: 

najlepszy strzelec i bramkarz oraz najbardziej 

wartościowy zawodnik (MVP) turnieju. Przewidziano 

również nie lada gratkę zarówno dla 

publiczności jak i dla zawodników - pokazowy 

mecz-niespodziankę. Organizatorzy nie 

chcą zdradzić szczegółów tego wydarzenia, 

ale zapowiada się ono niezwykle ciekawie. 

- Ten turniej to kapitalna sprawa. Nie dość, 

że możemy pobiegać za piłką, to jeszcze toczymy 

jakby wydziałowe derby - mówi Paweł 

Szulc, student Instytutu Polityki Społecznej, 

uczestnik turnieju. - Pojedynki z kolegami 

to, aby realizować ćwiczenia w sposób płynny, 

spokojny, wręcz naśladujący sposób poruszania 

się tygrysa albo węża. I właśnie tutaj 

zaczynają się schody, bo dla kogoś, kto z Tai Chi 

nie miał wcześniej nic wspólnego, ważniejsze 

od zamykania oczu i medytacji może się 

okazać skupienie uwagi na tym, 

aby nie przewrócić się o własne 

nogi. - Proszę się nie zniechęcać, 

my ćwiczymy tę kombinację od 

kilku tygodni, nam też nie od razu 

wszystko wychodziło - podnosi 

mnie na duchu instruktorka. Faktycznie, 

pod koniec zajęć było już 

trochę lepiej, ale stanu zmysłowej 

i cielesnej równowagi osiągnąć mi 

się jeszcze nie udało. 

W Tai Chi niezwykłą rolę odgrywa 

jednak regularność, a systematyczne 

ćwiczenia są nieocenionym 

sposobem na poprawę stanu 

zdrowia i umysłu. W niemal każdym 

ruchu bierze udział całe ciało, a niewielki 

wysiłek fizyczny wkładany w kombinacje 

powoduje, że uczestnicy treningu fundują 

sobie jedyny w swoim rodzaju wewnętrzny 

masaż całego ciała. Dzięki temu, zajęcia stają 

się skuteczną terapią na problemy z krążeniem, 

artretyzm, bóle kręgosłupa, a nawet na 

Fot. Mirosław Kaźmierczak 

fot. Wikipedia.pl 

z bratnich instytutów wyzwalają w nas, 

zawodnikach, jeszcze więcej motywacji i zaangażowania. 

Czuję, że każda z drużyn zrobi 

wszystko, żeby wygrać całą Ligę WDiNP! 

Cała idea turnieju wydaje się być strzałem 

w dziesiątkę. Idealnie łączy ona dobrą zabawę 

ze zdrową sportową rywalizacją. Nie można 

zapomnieć również o istotnym wpływie 

wysiłku fizycznego na nasze zdrowie, szczególnie, 

jeśli mówimy o studentach. Serdecznie 

zapraszamy wszystkich do kibicowania 

turniejowym zmaganiom w hali OSiR-u 

Targówek. 

Znamy już wyniki pierwszego z ligowych 

turniejów. W zawodach rozgrywanych 28 

marca najwięcej punktów zdobyła drużyna 

„Headshot na klatę” reprezentująca Instytut 

Stosunków Międzynarodowych. Jednakże rozegrała 

ona trzy mecze więcej niż pozostałe 

drużyny, dlatego też jej pozycja w tabeli nie 

jest do końca miarodajna. Z zespołów, które 

rozegrały po cztery mecze, 10 punktów (trzy 

zwycięstwa i remis) zdobyła „Żelazna Dziewica” 

z Instytut Dziennikarstwa. To właśnie ta 

drużyna jawi się jako faworyt dalszych rozgrywek. 

Klasyfikacji strzelców przewodzi dwóch 

zawodników: Ather Bander („Headshot na 

klatę”) i Filip Pelc („Żelazna Dziewica”). Obaj 

strzelili po pięć bramek. 

Patronat merytoryczny: 

zachwiany metabolizm i kłopoty z trawieniem. 

Ćwiczenia Tai Chi są dedykowane dla 

wszystkich, nie nadwyrężają bowiem żadnych 

partii mięśniowych, a ważniejsze od siły fizycznej 

są w nich koncentracja i skupienie. Tego 

rodzaju trening mogą więc uprawiać osoby 

w każdym wieku i o różnym stanie zdrowia, 

a odprężające właściwości ćwiczeń działają 

pozytywnie na układ nerwowy. Istotnym 

elementem chińskiej filozofii zdrowia jest również 

prawidłowe oddychanie, stąd też Tai Chi 

pomaga usprawnić drogi oddechowe. 

Zazwyczaj już kilka zajęć wystarczy, aby 

poczuć prawdziwe właściwości taoistycznych 

ćwiczeń. Ich trudność przekłada się wtedy na 

autentyczną satysfakcję i radość z wejścia na 

wyższy, aktywny poziom medytacji i odprężenia. 

Dopiero wówczas możemy zamknąć oczy 

- a nie patrzeć, co robi prowadząca - złapać 

głęboki oddech i wsłuchać się w rytm uspokajającej 

muzyki. Czyż to nie przyjemniejsze niż 

wylewanie litrów potu na bieżni albo łapanie 

zadyszki na ergometrze wioślarskim 

Ruszamy! 

Pod koniec tego miesiąca ruszamy z 

zapowiadaną stroną internetową. Koncept 

strony będzie bazować na prostym podziale: 

pod KSIĘCIEM odnajdziecie po pierwsze 

dzieła kultury, które zasługują na nobilitację; 

co istotne, nie koncentrujemy się 

na ściganiu nowości, bowiem w równym 

stopniu interesuje nas przeszłość jak i teraźniejszość. 

Stawiamy na najlepszą literaturę, 

kino, muzykę, scenę teatralną, sztuki 

wizualne na przełomie lat i całych wieków, 

zarówno w formie trwałej jak i okolicznościowej. 

Nie operujemy podziałem na 

Spotkania z teatrem 

kulturę wysoką i niską. Nie ignorujemy 

masy amatorskich nagrań przewijających 

się co dzień przez internet. 

ŻEBRAK chowa równe bogactwo treści, 

lecz ocenianej wprost odwrotnie. Tym 

samym staramy się nieco uporządkować 

chaotyczny, często mało klarowny obraz 

kultury. Dzielimy rzeczywistość według 

naszego pomysłu i staramy się to czynić 

bez maniery, pretensji czy zbytniego intelektualizowania. 

Oprócz kultury KSIĄŻĘ i ŻEBRAK zajmą się 

także szeroko rozumianymi zjawiskami 

społecznymi. Zarysowaną treść strony 

internetowej pragniemy połączyć z funkcjonalnością 

portalu społecznościowego. 

Poza komentarzami, opiniami na forum, 

Czy możliwe jest rzetelne zaprezentowanie 

polskich spektakli z minionego sezonu w 

przeciągu nieco ponad dwóch tygodni Warszawskim 

Spotkaniom Teatralnym udało się to 

już nie raz. W dniach 11-28 kwietnia odbywa 

się 30. edycja jednego z największych w Polsce 

festiwali teatralnych. W tym roku, tradycyjnie 

prezentowane będą najciekawsze spektakle 

roku 2009. Do udziału w festiwalu zostały również 

zaproszone przedstawienia zrealizowane 

przez polskich artystów za granicą - „Tramwaj” 

z paryskiego teatru Odeon (w reżyserii 

Krzysztofa Warlikowskiego z Isabelle Huppert 

i Andrzejem Chyrą w rolach głównych) oraz 

„Biesy” w reżyserii Andrzeja Wajdy z moskiewskiego 

Teatru Sowriemiennik. 

Na repertuar tegorocznych WST składa 

się przede wszystkim Nurt Główny, czyli 

spektakle takie jak wspomniany wcześniej 

„Tramwaj” oraz „Biesy”, ale także „Płatonow” 

w reżyserii Mai Kleczewskiej, „Trylogia” w 

reżyserii Jana Klaty czy „Kaspar” Barbary 

Wysockiej. Liczbę trzynastu czołowych spektakli 

poszerzono o rekomendacje warszawskie, 

czyli wyselekcjonowane przedstawienia 

z siedmiu stołecznych teatrów. 

Oprócz Nurtu Głównego, na festiwal został zaproszony, ze swoim zajmującym repertuarem, 

Teatr Dramatyczny im. Józefa Szaniawskiego w Wałbrzychu. Podczas tegorocznych 

WST zobaczymy po raz pierwszy Małe Warszawskie Spotkania Teatralne. Jest to 

pierwsze tego typu połączenie poważnego festiwalu dla dojrzałych widzów z przedstawieniami 

dla dużo młodszych. 

Spektaklom w ramach festiwalu towarzyszyć będzie mnóstwo imprez, konferencji, spotkań 

z artystami oraz dyskusji. Centrum Festiwalowe zostanie utworzone w kawiarni 

„Nowy Wspaniały Świat”. Dokładny program festiwalu oraz informacje o biletach na 

stronie 30. WST warszawskie.org. 

każdy użytkownik będzie mógł zgłaszać 

do publikacji własne teksty na interesujący 

go temat. Pozostajemy otwarci na formę 

artykułu, ponieważ tępimy korektorską 

unifikację - preferujemy dojrzałą różnorodność. 

Na stronie znajdziecie również 

rozbudowane możliwości kontaktowania 

się i wymiany między użytkownikami. 

Budujemy szeroką społeczność zorganizowaną 

wokół kultury. 

Szczepan Orłowski i Kajetan Poznański 

Rzymska pikanteria 

i objeżdżanie 

Katullus to antyczny poeta z I w. p.n.e., który związał się z 

tzw. szkołą neoteryków, aby starej, eposowej twórczości w 

stylu Homera, przeciwstawić drobne formy literackie, bardziej 

intymne i indywidualne. Większość życia spędził w Rzymie, 

bawiąc się, kochając, ucztując w gronie ówczesnej bohemy. 

Pisał utwory mocno odstające od typowego wyobrażenia 

klasycznej twórczości. Dla zachęty, parę przykładów. 

„Proszę cię, Ipsytillo moja miła, moje śliczności, kochanie 

me, złoto, byś mnie w południe dzisiaj ugościła. [...] Bo po 

śniadaniu, gdy leżę i stękam, tunika na mnie i płaszcz już pęka” 

- ten swoisty bilecik miłosny Katullusa dobrze oddaje rzymski 

realizm w sprawach intymnych. Być może któreś z katullowych 

wyznań okaże się inspirujące dla czytelnika. Mamy w końcu 

cudowną porę roku. Wraz z przyjściem wiosny piękne kobiety 

wyłoniły się spomiędzy gęstych zimowych ubrań; dosłownie 

zaludnily miejski krajobraz przydając mu ogromnej wartości 

estetycznej. 

„Ulicznica! Suka! [...] Miedziane czoło! Musimy ją zażyć, aby wycisnąć 

rumieniec z psiej twarzy” - Katullus słynął ze swych tzw. 

srogich jambów. Wypisywał je nie tylko w wierszach, ale także 

– zgodnie z italską tradycją – na ścianach domów tych, którzy 

narazili się poecie. „Im twe zęby zatem świecą piękniej, jaśniej, 

tym więcej ty co dzień moczu pijesz właśnie” - tu Katullus 

wyśmiewa pewnego pana, który idąc z kolei za hiszpańskim 

zwyczajem, dla czystości obmywa swe zęby uryną (!), przygotowywaną 

przezornie noc wcześniej. U Katullusa znajdziemy 

całe mnóstwo podobnych smaczków w szczerym tłumaczeniu. 

Przy okazji dowiemy się jak brzmi po łacińsku „kutas”. 

To tylko wybiórcza pikanteria. Twórczość Katullusa nie stroni 

również od polityki, pełna jest poematów opiewających 

wspaniale naturę czy podchodzących do kobiety i miłości 

na sposób niemal sentymentalny. Kto ciekaw, ten sprawdzi 

wszystko. Formalnie jest to poezja pozbawiona męczących 

ozdób, napisana w sposób prosty i bezpośredni, na jaki może 

zdobyć się tylko głęboka kultura literacka. 

Dołączcie do nas pod adresem www.ksiazeizebrak.pl 

reklama 

Agora (2009) 

Hypatia była matematyczką, astronomką i filozofką. Nauczała w Atenach i Aleksandrii, przyciągając 

rzesze studentów oddziaływaniem zarówno swego lotnego umysłu jak i nieprzeciętnej urody. Niestety, 

przyszło jej żyć w czasach polityczno-religijnych ekstremizmów. Jako poganka i jednocześnie 

przyjaciółka prefekta Egiptu, stała się obiektem nienawiści Cyryla, patriarchy Aleksandrii (następnie 

włączonego w poczet świętych!), aby wreszcie zostać zamordowaną przez grupę chrześcijańskich 

łotrów w roku 415 n.e. 

Ostatnia wolnomyślicielka, która ginie na ołtarzu nauki, zabita brutalnie przez religijnych fanatyków 

– czy film umacnia ów męczeński mit Jedynie częściowo, bowiem owi fanatycy to przepełniona resentymentem 

hołota, w mig chwytająca głodne, religijne kawałki rzucane im przez znacznie bardziej 

świadomych dostojników kościelnych. Tym samym, Hypatia mimowolnie staje się częścią rozgrywki 

politycznej, w której chrześcijaństwo – coraz butniej się zachowujące jako religia oficjalna od roku 

380 n.e. - chce ją strącić jako widoczny symbol starego świata. Nie należy dopatrywać się w filmie 

przesłania antychrześcijańskiego. Na ekranie mordują i poganie, i Żydzi, i chrześcijanie. 

Zatem reżyser opowiada historię, która naprawdę miała miejsce, lecz czyni to w sposób przejaskrawiony, nieraz emfatyczny i nużący. Wszystko dzieje się na jedną 

modłę: z jednej strony ciągłe rzezie, pokoty trupów, a z drugiej coraz bardziej odosobnioną Hypatię, która stara się żyć neutralnie w świecie abstrakcji i nauki. Postać 

niewolnika Davusa, rozdartego między miłością (!) do głównej bohaterki oraz nowej religii, jest zupełnie chybiona. Gra aktorska nie ratuje akcji – jest najzwyczajniej 

zadowalająca. Rachel Weisz miło się ogląda, choć aktorkę stać na wiele bardziej rozbudowane role. Najlepiej wypadają stroje oraz zdjęcia i sceneria samej Aleksandrii, 

wyrastającej dumnie pośród piasków pustyni. Niczego nie stracicie, jeśli poczekacie spokojnie na emisję „Agory” w telewizji. 

| 22 | | 23 |

nr 26 - Pismo Studenckie PDF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?