KODY KRESKOWE - ZSE Srem pliki

KODY KRESKOWE
Kod EAN-13
Kod kreskowy, kod paskowy (ang. barcode) –to graficzna reprezentacja informacji poprzez
kombinację ciemnych i jasnych elementów, ustaloną według symboliki (reguł opisujących
budowę kodu, np. jego wymiary, zbiór kodowanych znaków, algorytm obliczania cyfry
kontrolnej i inne) danego kodu. Kod kreskowy przeznaczony jest dla czytników
elektronicznych. Ma na celu umożliwienie automatycznego odczytywania informacji.
Głównym zastosowaniem kodu kreskowego jest automatyczna identyfikacja produktów w
szeroko pojętej logistyce.
Inne definicje:
Kreskowy (bar code) – jedna z technik ADC 1 ; kombinacja znaków symbolu i cech
wymaganych w określonej symbolice, zawierająca ciche strefy, znaki start i stop, znaki
danych, znaki kontrolne i inne znaki pomocnicze, które razem tworzą kompletną całość,
czytelną dla skanera
1
ADC (Automatic Data Capture - Automatyczne Gromadzenie Danych)
1. Oznacza bezpośrednie wprowadzanie danych do systemu komputerowego lub innego urządzenia sterowanego
mikroprocesorem bez użycia klawiatury, z życiem określonej techniki ADC, np. kodu kreskowego.
2. Określenie zbioru technik maszynowego odczytu danych, np. przez kod kreskowy.
Wcześniejsze nazwy: Auto ID, AIDC

Kody kreskowe GS1 (GS1 Bar Codes) – symboliki kodów kreskowych, rekomendowane
przez GS1 do stosowania w globalnym łańcuchu dostaw, do których należą EAN/UPC, ITF -
14, GS1-128, RSS, Symbolika Złożona i Data Matrix, wykorzystujące m.in. identyfikatory
GS1. Symboliki kodów kreskowych, zastrzeżone do stosowania wg zasad Systemu GS1
popularnie zwane też globalnymi kodami kresowymi
Zasady działania
W trakcie odczytywania kodu techniką skanowania, światło pochodzące z czytnika,
uformowane w cienką wiązkę (laser), przesuwa się wzdłuż czytanego kodu, w danym
momencie oświetla niewielki punkt kodu, następnie światło to jest odbijane przez jasne
elementy kodu (przerwy), a pochłaniane przez jego ciemne elementy (kreski, pola). Światło
odczytuje fotodioda, odbite od przerw powoduje powstanie w czytniku silniejszych sygnałów
elektrycznych, natomiast w wyniku braku odbicia (kreski) powstają sygnały słabsze. W
zależności od grubości kresek/przerw, różny jest też czas trwania poszczególnych sygnałów.
Czas trwania każdego impulsu koduje informacje, które są tłumaczone przez dekoder
czytnika na cyfry, litery lub inne znaki i przesyłane do komputera.
Występują również kody wykorzystujące więcej, niż dwa kolory do zapisu informacji
(np. Ultracode, co umożliwia zapisanie większej ilości informacji.
Zastosowanie kodów
Kody kreskowe posiadają wiele zastosowań w różnych dziedzinach funkcjonowania
współczesnych społeczeństw. Można do nich zaliczyć
1. identyfikację jednostek handlowych (numery GTIN), przy czym w tym ujęciu za
jednostkę handlową uważa się dowolny produkt lub usługę, której można nadać cenę i
która występuje w przepływie w łańcuchu dostaw. A zatem do kategorii tej zalicza się
jednostki (produkty) w opakowaniach zbiorczych i jednostkowych, sprzedawane w
hurcie i detalu, dostępne na rynku krajowym (wewnętrznym) lub międzynarodowym,
o stałej lub zmiennej ilości, o jednorodnej lub niejednorodnej zawartości. Do kategorii
tej zalicza się również oznaczenia wydawnictw ciągłych (ISSN), muzycznych (ISMN)
lub książek (ISBN);
2. identyfikację jednostek logistycznych (numery SSCC), czyli takich jednostek, które
zostały utworzone dla potrzeb transportu i magazynowania (np. paletowe jednostki
ładunkowe lub kontenerowe jednostki ładunkowe) oraz podlegają procesom
identyfikacji, śledzenia i zarządzania podczas przepływu przez łańcuch dostaw.

Związany z tym jest również termin Etykieta logistyczna, na której zawarte są
podstawowe informacje o jednostce logistycznej;
3. identyfikację zasobów (numery GIAI), a konkretniej zasobów trwałych (o statusie
zapasów) przedsiębiorstwa (np. opakowań zwrotnych wielokrotnego użytku, palet);
4. identyfikację lokalizacji (numery GLN, SWIFT, DUNS, BSI/AFNOR), służącej do
identyfikacji obiektów, którym można nadać adres (np. przedsiębiorstwa, konkretne
pokoje, punkty sprzedaży, komunikaty EDI);
5. identyfikację relacji usługowych (numery GSRN nadawane usługobiorcom);
6. inne zastosowania, takie jak znakowanie kuponów, kwitów zwrotnych, rachunków,
telefonów komórkowych, przesyłek kurierskich, recept, leków, stron internetowych i
innych.
Ze względu na fakt znakowania towarów w sprzedaży detalicznej oraz wydawnictw, do
najczęściej spotykanych należą symboliki EAN (Europa) i UPC (Ameryka Północna).
Kodowanie symboli może przebiegać również w inny sposób, np. na podstawie różnic
wysokości. Ma to miejsce w kodach Bumpy Bar Code.
Budowa kodu EAN-13

Klasyfikacja kodów
Występuje około 250 rozwiązań w dziedzinie kodów kreskowych. W związku z tym istnieje
kilka sposobów ich podziału:
1. Podział według wymiarowości kodu:
A. jednowymiarowe (liniowe, 1D) – informacje zapisane są w jednej linii (najczęściej w
postaci kresek);
B. dwuwymiarowe piętrowe – rozwinięcie kodów jednowymiarowych polegające na
istnieniu kilku linii kodu, jedna pod drugą;
C. dwuwymiarowe matrycowe – informacja zapisana jest na określonej powierzchni, z tym że
do zapisu nie są wykorzystywane kreski, lecz inne oznaczenia;
D. kody złożone – występują w nich zarówno elementy kodów jednowymiarowych, jak i
dwuwymiarowych;
E. kody trójwymiarowe – zazwyczaj są to wytłaczane dowolne kody jednowymiarowe
(Bumpy Bar Code). Różnica polega na tym, iż w zapisie/odczycie zamiast różnic w kolorach
wykorzystuje się różnice głębokości tłoczenia.
2. Podział według szerokości kresek:
A. kody o jednej szerokości kresek (np. PosiCode) – kodowanie polega na występowaniu,
bądź nie, kreski w określonym miejscu;
B. kody o dwóch szerokościach kresek;
C. kody o wielu szerokościach kresek (modularne).
4. Podział według rodzaju kodowanych symboli:
A. numeryczne – kodowane są jedynie cyfry w systemie dziesiętnym;
B. alfanumeryczne – kodowane są cyfry i pozostałe znaki kodu ASCII, czasem również znaki
występujące w niektórych alfabetach.
5. Podział według ciągłości kodu (nie dotyczy kodów matrycowych):
A. kody ciągłe – nie występują w nich przerwy między kodowanymi znakami;
B. kody dyskretne – występują przerwy między kodowanymi znakami.
6. Podział według ilości kodowanych znaków:
A. kody o ściśle określonej liczbie kodowanych znaków (o stałej długości);
B. kody o różnej liczbie kodowanych znaków (o zmiennej długości).

7. Podział według przyjętej metody weryfikacji odczytanych danych:
A. kody samosprawdzalne (np. wszystkie kody typu m z n) – pewne procedury sprawdzania
błędów są zaimplementowane w budowie kodu. Np. poszczególne symbole są kodowane tak,
aby różnić się od siebie maksymalnie, a zatem błędne odczytanie jednej kreski powoduje
automatyczną niepoprawność kodu;
B. kody ze znakiem kontrolnym (np. z cyfrą kontrolną).
Ręczny czytnik kodów kreskowych
Urządzenia odczytujące
Początkowo do odczytu używano specjalnie zmodyfikowanych piór świetlnych, które musiały
być przesuwane tuż nad kodem prostopadle do pasków, co okazywało się niewygodne.
Obecnie do odczytu używa się czytników (zwanych także skanerami) różnorodnej
konstrukcji, umożliwiających odczyt z pewnej odległości i mniej czułych na ustawienie
odczytywanego kodu, które można, ze względu na technologię wykonania, generalnie
podzielić na:

A. laserowe (większy zasięg odczytu),
B. diodowe CCD (większa odporność, większa szybkość odczytu),
C. oparte na kamerach video
Dodatkowo, wśród skanerów laserowych wyróżnia się skanery jednoliniowe oraz
wieloliniowe. Skanery wieloliniowe mają dodatkowe promienie ułożone równolegle lub w
kształt pięciokąta albo gwiazdy. Umożliwia to jeszcze większą niezależność od położenia
odczytywanego kodu względem okna skanera.
Wraz ze wzrostem precyzji (gęstości) kodu oraz jego stopnia skomplikowania (np. kody
matrycowe względem liniowych), wzrastają wymagania stawiane skanerom do jego
poprawnego odczytu.
Zobacz (Instytut Logistyki i Magazynowania) : http://www.gs1pl.org/
Film dydaktyczny „Kody kreskowe zastosowanie" realizowany w ramach projektu
unijnego „Wielkopolska musi widzieć" przez Wyższą Szkołę Logistyki wraz z Instytutem
Logistyki i Magazynowania, GS1 Polska oraz Kamis S.A. prezentujący zasady odczytu kodu
kreskowego, rodzaje kodów kreskowych, standaryzacje kodów kreskowych oraz ideę
"rozszerzonego opakowania"
Polecenia:
1. Zapoznaj się z postaciami kodów jednowymiarowych i dwuwymiarowych.
2. Zapoznaj się ze sposobem obliczania cyfry kontrolnej.
Źródło:
- Kody kreskowe. Rodzaje Standardy Sprzęt Zastosowania, pod red. E. Hałas, Instytut
Logistyki i Magazynowania, Poznań 2000;
- Słownik terminologii logistycznej, red. Naukowy M.Fertsch, Biblioteka logistyka, Poznań
2006;
- Wikipedia.