Трговски режими кои се применуваат при преминување на ...

A-5-
MERKI NA TRGOVSKA POLITIKA
Op{to za Merki na trgovska politika
Merki na trgovska politika se utvrdeni netarifni
merki vovedeni kako del od trgovskata politika, vo
forma na odredbi koi go reguliraat vnesuvaweto, uvozot
i izvozot na stoki, kako {to se nadzor ili merki za
za{tita, koli~inski zabrani ili ograni~uvawa i
zabrani za vnesuvawe, uvoz ili izvoz. Merkite na
trgovska politika predstavuavat zbir na propisi koi ja
reguliraat trgovijata so poodelen vid na stoki, a so cel
da se obezbedi:
• za{tita na nacionalnoto stopanstvo od aspekt na
bezbednosta na zemjata i javaniot moral
• za~uvuvawe na zdravjeto i `ivotot na lu|eto,
`ivotnite i rastenijata, za{tita na `ivotnata
sredina i prirodata
• za{tita na nacionalnoto bogatstvo so umetni~ka,
istoriska, ili arheolo{ka vrednost,
• za{tita na intelektualnata sopstvenost kako i drugi
oblasti na za{tita od oblasta na merkite na trgovska
politika
Pravna osnova: Carinskiot organ soglasno Carinskiot Zakon
sproveduvajki :
‣ carinska kontrola i nadzor ( ~len 4 alinea 12 i 13,
~len 13);
‣ postapkata na vnesuvawe na stokata vo carinskoto
podra~je (~len 46 alinea 3; 47 alinea 1 );
‣ carinsko dozvoleno postapuvawe (~len 68 stav 2, ~len
83 t. 1)
‣ odzemawe na stoka i uni{tuvawe(~len 85, 87 t 1, 2)
‣ pu{tawe na stokata vo sloboden promet (~len 91)
‣ carinskite postapki so ekonomski efekt:
• tranzit (~len 105 a); carinsko skladirawe (~len
110 a); uvoz za oblagoroduvawe ( ~len 128 a); izvoz
za oblagoroduvawe ( ~len 158 t.2); slobodni zoni
i slobodni skladovi (~len 176 i 181 t.2 v);
povtoren izvoz (~len 191 t.2)
‣ osloboduvawe od pla}awe na uvozni dava~ki ( ~len 194
t.1)
‣ kazneni odredbi - prekr{ok ( ~len 263 t.8)
- 1 -

‣ kako i Zakonot za Carinska uprva ( ~len 10 alinea 9 )
e nadle`en da gi primenuva merkite na trgovska
politika koi se propi{ani so posebni zakoni pri
vnesuvawevawe, uvoz, izvoz ili tranzit na stoki.
Za pravilno sproveduvawe na propisite od oblasta na
merkite na trgovska politika pove}e nadle`ni
institucii ili ministerstva, soglasno poodelni zakoni
imaat nadle`nost da izdavaat dozvoli, odobrenija, atesti
ili soglasnosti za soodvetvetnata carinska postapka.
Merkite na trgovska politika se i odredni obvrski koi
proizleguvaat od niza Me|unarodni konvencii koi
Republika Makedonija gi usvoila.
- 2 -

A-5-1-Podelba na Merkite na trgovska politika
A-5-1-1 -Merki na trgovska politika koi
se primenuvaat pri preminuvawe
na granicata-vnesuvawe
A-5-1-2 -Merki na trgovska politika koi
se primenuvaat vo vnatre{nosta
pri pu{tawe na stokite vo
sloboden promet (uvoz )
A-5-1-3 Merki na trgovska politika koi
se primenuvaat vo vnatre{nosta
pri izvozot na stokite
- 3 -

A-5-1-1
Merki na trgovska politika koi se primenuvaat
pri preminuvawe na granicata - vnesuvawe
Proizvodi od `ivotinsko poteklo
Rastenija, sredstva za za{tita na rastenija,
semenski materijal
Minimalno - tehni~ki uslovi koi treba da bidat
ispolneti pri uvoz na nafteni derivati
Opojni drogi i psihotropni supstancii
Prekursori
Otrovi
@ivotna sredina
Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski eksploziv,
love~ko i sportsko oru`je i nivna municija,
hemisko oru`je)
Opasni materii
Devizi i pari
- 4 -

Proizvodi od `ivotinsko poteklo
Nadle`nost:Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i
vodostopanstvo - Veterinaren inspektorat
Dokumenti:Potvrda za izvr{en zadol`itelen pregled koja ja izdavaat
nadle`nite organi
Regulativa: Zakon za veterinarno zdravstvo (Sl. vesnik na RM br.
28/1998)
o poop{irno vidi vo A-5-2
Rastenija, sredstva za za{tita na rastenija,
semenski materijal
Nadle`nost: Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i
vodostopanstvo - Inspektorat za za{tata na rastenija
Dokumenti: Potvrda za izvr{en zadol`itelen pregled koja ja
izdavaat nadle`nite organi
Regulativa: Zakon za za{tita na rastenijata (Slu`ben vesnik na RM
br. 25/1998; 6/2000), Zakon za semenski materijal, saden materijal za
razmno`uvawe, priznavawe i za{tita na sorta (Slu`ben vesnik naRM
br.41/2000)
o poop{irno vidi vo A-5-3
Minimalno - tehni~ki uslovi koi treba da bidat
ispolneti pri uvoz na:
nafteni derivati
Nadle`nost:Ministerstvo za ekonomija- Dr`aven pazaren
inspektorat
Dokumenti: Zapisnik za ispolnuvawe na minimalno -tehni~ki uslivi
koe go izdavaat nadle`nite organi
Regulativa: Zakon za trgovija (Sl. ves. na RM 16/2004),
Pravilnik za minimalno -tehni~ki uslovi za delovnite
prostorii vo koi se vr{i trgovija (Sl. ves. na RM
21/2004, 54/2004 i 79/2004)
o poop{irno vidi vo A-5-4
Opojni drogi i psihotropni supstancii
Nadle`nost:Ministerstvo za zdravstvo
Dokumenti:Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite
organi
Regulativa:Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za
psihotropni supstancii 1971, Zakon za proizvodstvo i promet na
opojni drogi (Sl. list na SFRJ 13/91)
o
poop{irno vidi vo A-5-5
- 5 -

Prekursori
Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo
Dokumenti:Odobrenie prevoz koe go izdavaat nadle`nite organi
Regulativa:Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za
psihotropni supstancii 1971, Zakon za prekurzori ( Sl. vesnik na
RM 37/2004)
o
poop{irno vidi vo A-5-6
Otrovi
Nadle`nost:Ministerstvo za zdravstvo
Dokumenti:Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite
organi
Regulativa:Konvencija protiv ilegalna trgovija so narkoti~ni
drogi i psohotropni supstancii 1988, Zakon za promet na otrovi
(Sl.list na SFRJ br. 13/91); Spisok na otrovi koi mo`e da se stavat
vo promet (Sl.list na SFRJ br. 58/82, 7/84, 9/86, 18/87, 33/88); Zakon
za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90).
o poop{irno vidi vo A-5-7
___________________________________________________________________
@ivotna sredina:
proizvodi so koi se zagrozuva `ivotnata sredina i prirodata:
- otpadni, opasni, {tetni i radioaktivni materii;
- za{titeni divi `ivotni i rastenija;
Nadle`nost : Direkcija za radijaciona sigurnost;
Ministerstvo za zdravstvo -RZZZ(izvori na
jonizira~ko zra~ewe);
Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno
planirawe (za opasen otpad, supstancii {to ja
osiroma{uvaat ozonskata obvivka, zagrozeni divi
`ivotni i rastitelni vidovi);
Dokumenti: Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite
organi
Obrazec za prekugrani~no prenesuvawe na opasen
otpad izdaden od nadle`en organ
Regulativa: -Zakon za za{tita na `ivotnata sredina
i prirodata (Sl. vesnik na RM br. 51/00-pre~isten
tekst, 96/00, 45/02, 13/03-pre~isten tekst), Zakon za
za{tita na prirodata (Sl. vesnik na RM br. 67/2004)
-Zakon za `ivotna sredina(Sl. vesnik na RM br.
53/2005)
-Zakon za za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za
nuklearna sigurnost (Sl. vesnik na RM br. 48/02),
-Zakon za otpadot (Sl. vesnik na RM br. 37/98),Zakon
za upravuvawe so otpadot (Sl. vesnik na RM br.
68/2004)
- 6 -

-Bazelska Konvencija za kontrola na prekugrani~no
prenesuvawe na opasen otpad i negovo skladirawe
(Sl. Vesnik na RM br. 49/97)
- Pravilnik za formata i sodr`inata na obrazecot
za prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad (Sl.
Vesnik na RM br.37/2003)
-Montrealski protokol za supstanciite {to ja
osiroma{uvaat ozonskata obvivka( 1994)
-Vienska konvencija za za{tita na ozonskata
obvivka( 1994),
-Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni
divi `ivotni i rastitelni vidovi (Va{ington 1973)
(Sl.vesnik na RM br.82/99) (CITES)
-Konvencijata za za{tita na diviot svet i
prirodnite `iveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na RM
br. 49/97)
Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ
br. 27/90)
o
poop{irno vidi vo A-5-8
Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski eksploziv,
love~ko i sportsko oru`je i nivna municija,
hemisko oru`je)
Nadle`nost : Ministerstvo za vnatre{ni raboti;
Dokumenti: Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite
organi
Regulativa:-Zakon za oru`je ( Sl.vesnik na RM br. 7/2005); Zakon
za proizvodstvo i promet na vooru`uvawe i voena
oprema (Sl. vesnik na RM br. 54/02);
Zakon za prometot na eksplozivnite materii (Sl. list
na SFRJ br. 30/85, 6/89, 53/91 Sl. vesnik na RM br.
12/93 ) -Zakon za za{tita od eksplozivni materii
(Sl.list na SFRJ br. 4/78, 10/78, 51/88, 36/90, 12/93)
-Konvencija za zabrana na hemisko oru`je (Sl.vesnik
o
na RM br.23/97)
poop{irno vidi vo A-5-9
Opasni materii
Nadle`nost : Ministertvo za transport i vrski
Ministerstvo za vnatre{ni raboti,
Dokumenti: Odobrenie/ dozvola za transport, uvoz ili izvoz
Regulativa: -Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ
br. 27/90)
-Konvencija za me|unaroden prevoz na opasni materii
vo patniot soobra}aj ADR ( Slu`ben vesnik na RM
br. 8/94)
o poop{irno vidi vo A-5-10
- 7 -

Devizi i pari
Nadle`nost: Ministerstvo za finasii
Dokumenti: Potvrda od banka, menuva~nica
Regulativa: Zakon za devizno rabotewe(Sl. vesnik na RM br
34/2001; 49/2001; 54/2001; 84/2001; 103/2001; 54/2002;
70/2002; 77/2002 i 13/2003 i Zakon za spre~uvawe na
perewe pari (Sl. vesnik na RM br 46/2004)
o
poop{irno vidi vo A-5-11
- 8 -

A-5-2-1
Proizvodi od `ivotinsko poteklo
A-5-2
Stoki koi podle`at na veterinarna kontrola na
grani~nite premini
Praven osnov Soglasno Zakonot za veterinarno zadravstvo ( Slu`ben
vesnik na RM 28/1998) na grani~nite premini se
sproveduva vetrinarno- sanitarna kontrola i pregled od
strana na Veterinarni inspektori od Uprava za
veterinarstvo, za stoki od `ivotinsko poteklo od aspekt
na zrdavstvenata ispravnost na pratkite, a so cel
spre~uvawe na pojava na zarazni bolesti i epidemii .
A-5-2-2 Vidovi na stoki koi podle`at na veterinarnosanitarna
kontrola na granica pri vlez se slednite
stoki od `ivotinsko poteklo :
‣ pratki na `ivotni, `ivina i ribi
‣ proizvodi, surovini i otpadoci od `ivotni, `ivina i
ribi
• sekakov vid na meso, smrznato, razladeno ili
konzervirano; prerabotki od meso: salami, pa{teti,
i drug vid na trajni i polutrajni proizvodi
• ko`i, perduvi, iznutrici i drug vid otpadoci od
`ivotni
‣ mleko (sve`o, pasterizirano, vo prav, kiselo i drugi
prerabotki od mleko (puter, sirewe, ka{kaval, jogurt,
pavlaka i dr)
‣ pratki koi sodr`at sostojki od `ivotinsko poteklo
• testa so meso; supi so meso; testenini so meso(na
primer kroasani, tortelini); majonezi; pra{kasti
proizvodi so mleko ( sladoled); sirewe, ka{taval od
`ivotinsko i rastitelno poteklo; sirilo; laktozi i
kazein, gotovi jadewa so meso, `elatin namenet za
farmacevtska industrija; detska hrana so meso i drug
viid na stoka od `ivotinsko poteklo)
‣ jajca i proizvodi od jajca
‣ med i proizvodi od med
‣ seme za ve{ta~ko oploduvawe, oplodeni jace kletki i
embrioni
‣ dobito~na hrana, hrana za `ivotni, surovini za hrana
za `ivotni, krmiva, premiksi i drug vid komponenti od
`ivotinsko poteklo ( bra{no od riba).
‣ {talsko |ubre
- 9 -

A-5-2-3
Postapuvawe na carinski organ
• Sekoja pratka koja se prijavuva za vlez vo zemjata na
grani~nata carinska ispostava mora da se prijavi na
veterinarniot inspektor na grani~niot premin i ne smee da
otpo~ne carinska postapka bez negovo prisustvo.
• Sekoja pratka vo te`ina pogolema od eden kologram
zadol`itelno treba da ja prati pokraj voobi~aenite
dokumenti ( faktura, CMR i dr) i veterinarno - sanitaren
sertifikat za zdravstvenata sostojba na pratkata koj go
izdava nadle`en organ za veterinarno-sanitarna kontrola za
proizvodi od `ivotinsko poteklo od zemjata od kade {toa
doa|a pratkata (odnosno zemjata izvozni~ka) odnosno
zdravstven sertifikat za pratkata.
• Carinskiot organ ne bi trebalo da otpo~ne carinska
postapka za ovie stoki dokolku od veterinarno - sanitarniot
inspektor na grani~niot premin ne dobie potvrda za
izvr{en zadol`itelen pregled, koja se izdava so stavawe
potpis i pe~at za svojot naod
• Zaradi spre~uvawe na pojava na {irewe na opredelena
bolesti ili epidemii Ministertvoto za zemjodestvo,
{umarstvo i vodostopanstvo mo`e da donese Naredba za
zabrana na uvoz, tranzit niz teritorijata na Republika
Makedonija na odredeni vidovi stoki od odredeno podra~je, za
{to grani~nite carinski ispostavi vedna{ se izvestuvaat.
• Na veterinarno sanitaren pregled ne podle`at proizvodite
od `ivotinsko poteklo vo li~niot baga` ili vo paketi so
te`ina do 1 kg nameneti za li~na upotreba, ako poteknuvaat
od zemja od kade ne e zabranet uvoz i provoz. vidi A-5-2-4
• @ivotni {to se uvezuvaat za u~estvo na sportski
natprevari, cirkuski i drugi priredbi, izlo`bi i saemi,
ku~iwa i ma~ki i drugi milenici podle`at na veterinarno
sanitaren pregled od strana na veterinarnite inspektori.
• Dokolku pratkata so ovoj vid na stoka nema potvrda za
izvr{en zadol`itelen pregled od vetrinaren inspektor
treba da se vrati vo stranstvo ili da se otstapi zaradi
uni{tuvawe.
- 10 -

A-5-2-4 Primena na merki na veterinatno - sanitaren pregled
i kontrola za stoki koi gi vnesuvaat fizi~ki lica vo
patni~ki promet
VETERINATNO - SANITAREN PREGLED I
KONTROLA
Soglasno Zakonot za veterinarno zdravstvo (Slu`ben
vesnik na RM 28/1998), proizvodite od `ivotinsko poteklo
koi gi vnesuvaat fizi~ki lica vo Republika Makedonija, vo
li~en baga` ili pratki ili koi se ispra}aat ili primaat
vo paketi, nameneti za li~na potro{uva~ka, vo te`ina
pogolema od eden kilogram, podle`at na veterinarno -
sanitaren pregled i kontrola.
Za pratkite so te`ina pogolema od eden kilogram,
fizi~kite lica zadol`itelno moraat da imaat sertifikat
za veterinarno-sanitarna sostojba na pratkata {to go
izdava nadle`en organ za veterinarno - sanitarna kontrola
na proizvodi od `ivotinsko poteklo na zemjata
izvozni~ka.
Toa zna~i deka ne smee da se dozvoli uvoz i tranzit na
proizvodi od `ivotinsko poteklo ( kako na primer: sirewe,
ka{kaval, suvomesnati proizvodi i dr) vo vkupna koli~ina
pogolema od 1 kilogram bez izvr{ena veterinarno-sanitarna
kontrola od strana na veterinarno-sanitaren inspektor na
grani~niot premin. Carinskiot organ ne smee da otpo~ne
carinska postapka za ovie stoki dokolku od veterinarno -
sanitarniot inspektor na grani~niot premin ne dobie
potvrda za izvr{en zadol`itelen pregled, koja se izdava so
stavawe potpis i pe~at za svojot naod.
Pri pojava na zarazna bolest vo nekoja zemja na veterinano
- sanitarna kontrola podle`at proizvodite od `ivotinsko
poteklo vo li~en baga` na patnicite i li~en baga` na
sopstvenikot na prevoznoto sredstvo, koj se vnesuva od taa
zemja, duri i za koli~ini pomali od eden kilogram.
Patnicite i sopstvenikot na prevoznoto sredstvo se
dol`ni proizvodite od `ivotinsko poteklo vo li`niot
baga` da gi prijavat na veterinarniot inspektor na
grani~niot premin za da se izvr{i veterinarno -sanitarna
kontrola.
Carinskiot organ treba da gi izvesti fizi~kite lica koi
nosat proizvodite od `ivotinsko poteklo vo vkupna
koli~ina pogolema od 1 kilogram deka istite ne mo`e da se
vnesat Republika Makedonija bez potvrda za izvr{en
zadol`itelen pregled od veterinarno-sanitarniot
inspektor. Vo sprotivno pratkata treba da se vrati vo
stranstvo ili da se otstapi zaradi uni{tuvawe.
[efovite na carinskite ispostavi se dol`ni da go
dogovorat na~inot na neposredna sorabotka so veterinarno
- 11 -

sanitarnite inspektori zaradi pravilno sproveduvawwe na
postapkata predvidena so ova upatstvo, i toa posebno vo
delot na postapuvawe vo slu~aite koga veterinarnosanitarnite
inspektori ne se prisutni na carinskiot
premin, odnosno za na~inot i mestoto na otstapuvawe na
stokite zaradi nivno uni{tuvawe.
A-5-2-5 VNESUVAWE NA STOKA OD @IVOTINSKO POTEKLO
SO @ELEZNI^KI VAGONI
A) Vnesuvawe na stoka so `elezni~ki vagoni preku `elezni~ka
stanica - Volkovo i Tabanovce za uvozno carinewe vo
carinskoto podra~je na R. Makedonija
• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od `ivotinsko poteklo
Ako vo nekoj od pristignatite `elezni~ki vagoni vo
Trubarevo, ima stoka od `ivotinsko poteklo, taa stoka ne
mo`e da se prijavi vo Trubarevo se dodeka nadle`niot
veterinaren inspektor ne dade dozvola za uvoz ili za tranzit
(soglasno Zakonot za veterinarno zadravstvo, ). Po dobienoto
odobrenie od nadle`nite inspekcii, za uvoz ili tranzit,
vagonot (i) se prijavuvaat i po registracijata zapo~nuva
nekoja od baranata carinski dozvolenata upotreba ili
koristewe na stokata ( tranzit, carinewe i dr.).
B) Vnesuvawe na stoka so vagoni, koga celata `elezni~ka
kompozicija (site vagoni so stoka) se nameneti za tranzit preku
carinskoto podra~je na R Makedonija
• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od `ivotinsko
poteklo:
b) Koga vo nekoj od vagonot(i) od celata kompozicija
nameneta za tranzit, ima stoka od `ivotinsko poteklo, koja
podle`i na kontrola soglasno Zakonot za veterinarno
zadravstvo (Slu`ben vesnik na RM br. 8/1998) vo toj slu~aj
celokupnata postapka se sproveduva vo grani~na ispostava
`elezni~ka stanica Tabanovci, odnosno se sproveduva
inspekciskata kontrola od veterinarniot inspektor, koj
doa|a na povik od strana na `elezni~kata kompanija.
(soglasno zaklu~ocite od sostanokot vo Ministerstvoto
za transport i vrski od 18.11.2004 godina). Po odobreniot
tranzit od strana na veterinarniot inspektor, celata
kompozicija se upatuva do odredi{nata carinska ispostava
`elezni~ka stanica Gevgelija.
Dokolku nema veterinaren inspektor, kompozicijata se
upatuva vo carinskata ispostava Trubarevo. Bez veterinarno
odobrenie stokata so celata kompozicija ne smee da se upati
kon carinskata ispostava `elezni~ka stanica Gevgelija.
Vo slu~aj koga `elezni~kata kompozicija vleguva na carinska
ispostava `elezni~ka stanica Volkovo, ako celata
- 12 -

kompozicija e nameneta za tranzit, a pritoa ima stoka od
`ivotinsko poteklo, vo toj slu~aj veterinarnata kontrola }e
se sprovede na `elezni~ka stanica Volkovo, od strana na
veterinaren inspektor.
Koga `elezni~ka kompozicija so vagoni vo koi ima stoka od
`ivotinsko poteklo tranzitira niz carinskoto podra~je na
R. Makedonija, pri vlezot na grani~nata `elezni~ka stanica
Gevgelija }e se sprovede veterinarnata kontrola od strana na
nadle`nite inspekciski organi. Bez veterinarno odobrenie,
ne smee da se upati vo tranzit predmetnata stoka kon izlezna
carinskata ispostava `elezni~ka stanica Tabanovce odnosno
Volkovo.
- 13 -

Rastenija, sredstva za za{tita na rastenija,
semenski materijal
A-5-3
A-5-3-1
Stoki koi podle`at na fito-sanitarna kontrola na
grani~nite premini
Fito - sanitarna kontrola na granica
Sorlasno Zakon za za{tita na rastenijata (Sl. vesnik na RM
br. 25/98, 6/00), Zakon za zdravjeto na rastenijataa (Sl. vesnik
na RM br. 29/2005), Zakon za semenski materijal, saden
materijal i materijal za razmno`uvawe, priznavawe i
odobruvawe na za{tita na sorta (Sl. vesnik na RM br. 41/
2005) na grani~nite premini se sproveduva zadol`itelen
zdravstven fito- sanitaren pregled i kontrola od strana na
fito - sanitarni inspektori za rastenija, od aspekt na
zrdavstvenata ispravnost na pratkite, a so cel spre~uvawe
na pojava na zarazni bolesti i epidemii.
A-5-3-2 Vidovi stoki koi podle`at na zadol`itelen fitosanitaren
pregled pri vnesuvawe:
‣ `ivi rastenija, seme i posaden materijal ( rasad,
lukovici, i dr.)
‣ rastitelni delovi, sve`i i suvi ( se~eno cve}e, granki
so lisja, lekoviti bilki, mirudiski i aromati~ni rastenija
i dr.)
‣ rastitelni plodovi, ovo{je, gorzje, plodovi na
{umski i samoniknati rastenija i prerabotki (bra{no,
griz, cigari ...)
‣ vlakna od predivni rastenija i nivni otpadoci
‣ ambala`a od rastitelno poteklo (drvo, slama,mov,
lisja, rogozina ..)
‣ re`ana gra|a i proizvodi od {umarstvo i drvna
industrija (ogrevno drvo,trupci, furnir, parket)
‣ dobito~na hrana od rastitelno poteklo (seno, slama,
masleni poga~i, me{avina na dobito~na hrana, paleti )
‣ zemja, ostatoci od zamja na rastitelni delovi
‣ pe~urki (sve`i i suvi)
‣ hemiski sredstva za za{tita na rastenija od bolesti i
{tetnici (insekticidi, fungicidi)
- 14 -

A-5-3-3
Postapuvawe na carinski organ
• Zdravstvena kontrola na ovie stoki vo prometot
preku dr`avnata granica vr{i Fitosanitarnata Uprava
vo ramki na Ministerstvoto za zemjodelstvo, {umarstvo i
vodostopanstvo -Slu`ba za za{tita na rastenija, bez ogled
na koli~inata na ovie stoki. vidi A-5-3-4
• Za ovoj vid na stoki ne bi trebalo da se dozvoli
vnesuvawe i tranzit na vakov vid na stoki (bez ogled na
nivnata koli~ina) bez izvr{ena fito-sanitarna kontrola
od strana na inspektorot za za{tita na rastenijata na
grani~niot premin.
• Carinskiot organ ne bi trebalo da otpo~ne carinska
postapka dokolku od inspektorot za za{tita na rastenijata
na grani~niot premin ne dobie potvrda za izvr{en
zadol`itelen pregled, koja se izdava so stavawe potpis i
pe~at za svojot naod.
• Vladata na Republika Makedonija so Odluka
opredeluva grani~ni premini na koi }e se vr{i uvoz, izvoz i
tranzit na rastenija, proizvodi na rastenija, rastitelni
proizvodi i sredstva za za{tita na rastenija (Sl. vesn. na
RM br. 49/98, 1/1999; 52/99, 34/2000).
• Zaradi spre~uvawe na pojava na {irewe na opredeleni
bolesti ili epidemii Ministertvoto za zemjodestvo,
{umarstvo i vodostopanstvo mo`e da donese Naredba za
zabrana na uvoz, tranzit niz teritorijata na Republika
Makedonija na odredeni vidovi stoki od odredeno podra~je,
za {to grani~nite carinski ispostavi vedna{ se
izvestuvaat.
• Pri tranzit na rastenija i rastitelni proizvodi
zdravstven pregled ne e zadol`itelen ako se zatvoreni,
odnosno pakuvani na na~in koj ne dozvoluva prenos na zaraza
(kontejnerski pratki). Dokolku pratkite ne se zatvoreni
ili pakuvani, a istite tranzitiraat niz zemjata ili istite
se pretovaraat vo toj slu~aj se sproveduva fito-sanirtarna
kontrola odnosno, pratkata mora da ja prati fitosanitaren
sertifikat.
• Pri izvoz na rastenija i rastitelni porizvodi
zdravstven pregled e zadol`itelen samo vo slu~aite koga
zemjata uvozni~ka ili zemjata na tranzit toa go bara.
• Dokolku pratkata so ovoj vid na stoka nema
sertifikat za zdravstvena sostojba, odnosno fitosanitaren
sertifikat i za istata nema potvrda za izvr{en
zadol`itelen pregled od fito-sanitaren inspektor treba
- 15 -

da se vrati vo stranstvo ili da se otstapi zaradi
uni{tuvawe.
A-5-3-4 Primena na merki na fito - sanitaren pregled i
kontrola za stoki koi gi vnesuvaat fizi~ki lica vo
patni~ki promet
FITO - SANITAREN PREGLED I KONTROLA
Soglasno Zakonot za za{tita na rastenija (Slu`ben
vesnika na RM br. 25/1998) i Zakonot za semenski materijal,
saden materijal za razmno`uvawe, priznavawe i za{tita na
sorta (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 41/
2000) e predviden zadol`itelen zdravstven pregled na
semenskiot materijal od inspektor za za{tita na rastenija
na grani~niot premin bez ogled na koli~inata na ovie stoki.
Dopolnitelno e predvideno deka uvozot na semenski
materijal mo`e da se izvr{i isklu~ivo so odobrenie od
Ministerstvoto za zemjodelstvo {umarstvo i
vodostopanstvo so koe se potvrduva dali e vo sortna lista i
so propi{ana deklaracija za kvalitet.
Fizi~kite lica mo`e da vnesuvaat semenski materijal samo
vo koli~ina koja mo`e da ima tretman na stoka od
nekomercijalen vid za upotreba vo doma}instvoto. So ogled
na toa {to se raboti za stoki koi pristignuvaat vo mali
pakuvawa za utvrduvawe na koli~inite na semenski
materijal koi bi imale tretman na stoka od nekomercijalen
vid potrebno e da se zgolemi sorabotkata so inspektorite za
za{tita na rastenijata na grani~nite premini.
Toa zna~i deka ne smee da se dozvoli vnesuvawe i tranzit na
semenski materijal na fizi~ki lica (bez ogled na nivnata
koli~ina) bez izvr{ena fito-sanitarna kontrola od strana
na inspektorot za za{tita na rastenijata na grani~niot
premin i bez odobrenie od Ministerstvoto za zemjodelstvo
{umarstvo i vodostopanstvo. Carinskiot organ ne smee da
otpo~ne carinska postapka dokolku od inspektorot za
za{tita na rastenijata na grani~niot premin ne dobie
potvrda za izvr{en zadol`itelen pregled, koja se izdava so
stavawe potpis i pe~at za svojot naod .
Carinskiot organ treba da gi izvesti fizi~kite lica koi
nosat semenski materijal deka istite ne mo`e da se vnesat
Republika Makedonija potvrda za izvr{en zadol`itelen
pregled od veterinarno-sanitarniot inspektor i bez
odobrenie od Ministerstvoto za zemjodelstvo {umarstvo
vodostopanstvo. Vo sprotivno pratkata treba da se vrati vo
stranstvo ili da se otstapi zaradi uni{tuvawe.
[efovite na carinskite ispostavi se do`ni da go dogovorat
na~inot na neposredna sorabotka so inspektorite za
za{tita na rastenijata zaradi pravilno sproveduvawwe na
postapkata predvidena so ova upatstvo, i toa posebno vo
- 16 -

delot na postapuvawe vo slu~aite koga inspektorite za
za{tita na rastenijata ne se prisutni na carinskiot premin,
odnosno za na~inot i mestoto na otstapuvawe na stokite
zaradi nivno uni{tuvawe.
A-5-3-5
VNESUVAWE NA STOKA OD RASTITELNO POTEKLO
SO @ELEZNI^KI VAGONI
A) Vnesuvawe na stoka so `elezni~ki vagoni preku `elezni~ka
stanica - Volkovo i Tabanovce za uvozno carinewe vo
carinskoto podra~je na R. Makedonija
• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od rastitelno poteklo
Ako vo nekoj od pristignatite `elezni~ki vagoni vo
Trubarevo, ima stoka od rastitelno poteklo, taa stoka ne
mo`e da se prijavi vo Trubarevo se dodeka nadle`niot
fitosanitaren inspektor ne dade dozvola za vnesuvawe ili za
tranzit (Zakonot za za{tita na rastenija i Zakonot za
semenski materijal, saden materijal za razmno`uvawe,
priznavawe i za{tita na sorta). Po dobienoto odobrenie od
nadle`nite inspekcii, za vnesuvawe ili tranzit, vagonot (i)
se prijavuvaat i po registracijata zapo~nuva nekoja od
baranata carinski dozvolenata upotreba ili koristewe na
stokata
( tranzit, carinewe i dr.).
B) Vnesuvawe na stoka so vagoni, koga celata `elezni~ka
kompozicija (site vagoni so stoka) se nameneti za tranzit
preku carinskoto podra~je na R Makedonija
• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od rastitelno poteklo:
a) Koga vo nekoj od vagonite od celata kompozicija nameneta
za tranzit, ima stoka od rastitelno poteklo, koja podle`i na
kontrola soglasno Zakonot za za{tita na rastenija (Slu`ben
vesnik na RM br. 25/1998), Zakonot za semenski materijal,
saden materijal za razmno`uvawe, priznavawe i za{tita na
sorta (Slu`ben vesnik na RM br. 41/2000) fitosanitarnata
kontrola se sproveduva na izlezot od carinskoto podra~je na
R. Makedonija odnosno vo grani~na ispostava `elezni~ka
stanica Gevgelija. (soglasno dopisot od Ministerstvoto za
zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo, akt broj 10-
8614/3 od 06.11.1998 godina).
• Koga `elezni~ka kompozicija so vagoni vo koi ima stoka od
rastitelno poteklo tranzitira niz carinskoto podra~je na R.
Makedonija, pri vlezot na grani~nata `elezni~ka stanica
Gevgelija }e se sprovede fito sanitarnata kontrola od strana
na nadle`nite inspekciski organi. Bez fito sanitarno
odobrenie, ne smee da se upati vo tranzit predmetnata stoka
kon izlezna carinskata ispostava `elezni~ka stanica
Tabanovce odnosno Volkovo.
- 17 -

Minimalno - tehni~ki uslovi koi treba da
bidat ispolneti pri uvoz na: nafteni derivati
A-5-4
• Soglasno Zakonot za trgovija ( Sl. Vesnik na RM br.
16/2004) i Pravilnikot za minimalno tehni~ki uslovi
(Slu`ben vesnik na RM br. 21/2004, 54/2004 i 79/04) spored
koi uvoznikot treba da ispolnuva odredeni propi{ani
uslovi za da se odobri vlez na nafta i nafteni derivati vo
zemjata, Pazarna inspekcija e nadle`en organ za kontrola
na minimalno tehni~kite uslovi. Carinskata Uprava na
osnova na pismena informacija od Pazanata inspekcija dava
odobrenie za vnesuvawe na nafteni derivati i pismeno gi
isvestuva site grani~ni carinski ispostavi. Carinskata
Uprava vodi evidencija na site uvoznici koi dobile
odobrenie za vnesuvawe na nafteni derivati.
• So Zakonot za energetika (Sl. Vesnik na RM br
47/97,40/99,94/02,38/03 i 40/05) Regulatorna komisija izdava
licenci za sekoe pravno lice koe }e se zanimava so trgovija
ili skladirawe ( uvoz, izvoz i skladirawe) na nafta i
nafteni derivati.
- 18 -

Opojni drogi i psihotropni supstanci
A-5-5
Praven osnov Prometot so drogi i psihotropni supstanci e regiliran soglano
Zakonot za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Slu`ben vesnik
naSFRJ 12/91), kako i soglasno Zakonot za lekovi, pomo{ni
sredstva i medicinski pomagala (Sl. vesnik na Republika
Makedonija broj 21/1998).
A-5-5-1
Poim
Pod opojnite drogi i psihotropni supstanci se supstanci,
prirodni ili ve{ta~ki, soli i preparati izraboteni vrz osnova na
ovie supstanci, so ~ija upotreba mo`e da se sozdadat sostojbi na
zavisnost, {to mo`e da predizvikata o{tetuvawe na na
zdravstvenata sostojba ili na drug na~in mo`e da go zagrozi
~ove~kiot integritet.
Pod promet na opojni drogi i psihotropni supstanci se
podrazbira uvoz, izvoz, tranzit i skladirawe.
A-5-5-2
Proizvodstvo i promet na opojni drogi i psihotropni supstanci
mo`e da vr{i isklu~ivo samo za medicinski, vetrinarni,
labaratoriski, nau~ni i nastavni celi samo vrz osnaova na
dozvola /odobrenie od Ministertvo za zdravstvo.
Spisokot na opojni drogite i psihotropnite supstanci e daden vo
prilog 2 od Prira~nikot za carinewe. Opojnirte drogi i
psihotropni supstanci se vklu~eni vo listite na Konvencijata za
opojni drogi od 1961 godina i na Konvencijata za psihotropni
supstanci od 1971 godina.
So ogled na toa {to vo Odlukata za rasporeduvawe na stokite na
formi na izvoz i uvoz, gotovite lekovi vrz baza na opojni drogi i
psihotropni supstanci pri izvoz ne se opfateni, a so cel da se
po~ituva gorenavedeniot Zakon i konvenciite, potrebno e i pri
uvoz/ vnesuvawe/izvoz na lekovi koi sodr`at opojni drogi da bide
zadol`itelno prilo`eno odobrenie/ dozvola od Ministerstvoto
za zdravstvo.
- 19 -

Prekurzori
A-5-6
Upatstvo za primena za Zakonot za prekurzori
A-5-6-1
Zakonot za prekurzori (Slu`ben vesnik na RM br.
37/2004) go regulira sistemot na kontrolata i
sledeweto na proizvodstvoto i prometot so
prekurzorite, so cel da se spre~i zloupotreba na
prekurzorite za nelegalno proizvodstvo na opojni
drogi i psihotropni supstanci, kako i zaradi za{tita
na `ivotot i zdravjeto na lu|eto i za{tita na
`ivotnata sredina od {tetnoto vlijanie na
prekurzorite.
• "Prekurzor" soglasno Zakonot e
klasificirani supstanci i smesi koi gi
sodr`at ovie supstanci, kako i proizvodite
od prirodno poteklo, od koi lesno se
ekstarhiraat (izvlekuvaat) prekurzorite, vo
koi ne spa|aat lekovite, farmacevtskite
preparati ili drugi preparati {to sodr`at
prekurzori.
• Prekurzorite se rasporedeni vo tri
kategorii spored prilogot daden kon ova
upatstvo.
Del od prekurzorite vo vtorata i tretata kategorija se
rasporedeni vo grupata na otrovi, {to zna~i deka za
niv }e se primenuvaat i odredbite od Zakonot za
promet na otrovi.
• Pekurzori mo`e da se uvezuvaat (fizi~ko da
se vnesuvaat vo zemjata), izvezuvaat
(fizi~ko da se iznesuvaat od zemjata) i
tranzitiraat ( da se transportiraat me|u
drugi zemji preku teritorija na Republika
Makedonija, bez bilo kakov pretovar) samo
vrz osnova na dozvola izdadena od
Ministerstvoto za zdravstvo.
Dozvolata za uvoz, izvoz ili tranzit se dostavuva do
nadle`niot carinski organ pri podnesuvawe na
soodvetnata carinska deklaracija ( ECD za uvoz, izvoz
ili tranzit ili TIR Karnet). Vo carinskata
deklaracija se naveduva zabele{ka deka kon nea e
prilo`ena dozvola za prekurzori.
A-5-6-2
A-5-6-2-1
Aktivnosti na grani~nite carinski ispostavi
(na vlez ili izlez)
pri ( vnesuvawe) vo zemjata
- 20 -

Nadle`niot carinski organ ( vleznata grani~nata
carinska ispostava) ja proveruva prezentiranata
originalna dozvola za uvoz i ja sporeduva so
drugite prilo`eni dokumenti kon tranzitnata
carinska deklaracija. Dokolku nema zabele{ki i
neusoglasenosti istata ja zaveruva ( so broj na
tranzitna carinska deklaracija, datum i pe~at) i
zaedno so drugite prilo`eni dokumenti, se pra}a
so delot od tranzitnata carinska deklaracija koja
ja prati stokata do vnatre{nata carinska
ispostava. Ako kon tranzitnata deklaracija ne e
prilo`ena dozvola za uvoz na prekurzori ne smee da
se dozvoli nivno vnesuvawe vo Republika
Makedonija.
Soglasno ~lenot 7 od zakonot za prekurzori ne
smee da se dozvoli nitu privremeno ~uvawe i nitu
skladirawe na istite vo carinski sklad od bilo koj
tip i treba vedna{ da se zapo~ne postapka za
uvozno carinewe.
A-5-6-2-2
pri ( izlez) izvoz od zemjata
Nadle`niot carinski organ ( izlezna grani~nata
carinska ispostava) ja proveruva prezentiranata
originalna dozvola za izvoz (koja prethodno treba
da e zaverena od vnatre{na carinska ispostava kade
e izvr{eno izvoznoto carinewe) i ja sporeduva so
drugite prilo`eni dokumenti kon izvoznata
carinska deklaracija. Dokolku nema zabele{ki i
neusoglasenosti istata ja zaveruva (so broj od
kontrolnikot za izlez, datum i pe~at). Fotokopija
se zadr`uva vo delot od deklaracijata koj ostanuva
vo carinskata ispostava, a originalniot zaveren
primerok direkno se ispra}a do Ministerstvoto za
zdravstvo.
A-5-6-2-3
pri tranzit niz zemjata
Pri tranzitnata postapka me|u drugi zemji preku
teritorijata na Republika Makedonija, za pratkite
so prekurzori zadol`itelno na nadle`niot vlezen
carinski organ treba da mu se prilo`i dozvola za
tranzit izdadena od Ministrestvoto za zdravstvo.
Carinskiot organ dozvolata ja sporeduva so drugite
prilo`eni dokumenti kon tranzitnata carinska
deklaracija i dokolku nema zabele{ki i
neusoglasenosti istata ja zaveruva (so broj od
kontrolnikot za tranzit, datum i pe~at).
Zaverenata dozvola zaedno so drugite prilo`eni
dokumenti, se pra}a so delot od tranzitnata
carinska deklaracija koja ja prati stokata do
- 21 -

izleznata grani~na carinska ispostava. Ako kon
tranzitnata deklaracija ne e prilo`ena dozvola za
tranzit na prekurzori ne smee da se dozvoli nivno
vnesuvawe vo Republika Makedonija.
Izleznata grani~na carinska ispostava treba da
postapi kako {to e opi{ano vo to~ka A-5-6-2-2
A-5-6-3
A-5-6-4
Kazneni odredbi
Vnesuvawe, uvozot, izvozot i tranzitot na
prekurzori bez dozvola od Ministerstvo za
zdravsto e zabraneto.
Preodni odredbi
• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi,
do denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon,
prodol`uvaat da vr{at promet so prekurzori
navedeni vo ~len 3 od Zakonot za prekurzori
(dadeni vo prilog na ova upatstvo) do
usoglasuvaweto na nivnata rabota so
odredbite od ovoj Zakon i propisite
doneseni vrz osnova na nego.
• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi
se dol`ni da ja usoglasat svojata rabota vo
rok od {est meseci od denot na vleguvawe vo
sila na ovoj Zakon.
• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi
se dol`ni da podnesat barawe za izdavawe na
odobrenie za vr{ewe na promet so
prekurzori vo rok od {est meseci od denot na
vleguvawe vo sila na ovoj Zakon.
Prilog
Prekurzorite, soglasno so ratifikuvanite me|unarodni
dogovori i me|unarodnite normativi i standardi, se
rasporeduvaat vo tri kategorii :
1) vo prvata katagorija spa|aat supstanciite :
-1- Fenil-2- Propanon ( Phenyl-2-Propanon) koj mo`e da bide
ozna~en i kako Fenilaceton( Phenylacetone) ;
- N-acetilantranilna kiselina( N-acetylanthranilic acid) koja
mo`e da bide ozna~ena i kako 2-Acetamidobenzoeva kiselina (
2-Acetamidobenzoic acid) ;
- Isosafrol ( cis i trans) ( Isosafrol ( cis+trans) ;
-3,4- Metilendioksifenil propanon (3,4- Methylenedioxyphenylpropane-2-on)
koj mo`e da bide ozna~en i kako 1-(1,3-
Benzodioksol-5-il) propan-2 on (1-(1,3-Benzodioxol-5-yl) propan-
2-one) ;
- Piperonal ( Piperonal) ;
- Safrol ( Safrol) ;
- 22 -

- Efedrin ( Ephedrine) ;
- Pseudoefedrin ( Pseudoephedrine) ;
- Norefedrin( Norephedrine) ;
- Ergometrin ( Ergometrine) ;
- Ergotamin ( Ergotamine) ;
- Lizerginska kiselina ( Lysergic acid) i
-solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga
postoeweto na tie soli e mo`no ;
2) vo vtorata kategorija spa|aat supstanciite :
- Anhidrid na ocetna kiselina ( Acetit anhydride) ;
- Fenilocetna kiselina ( Phenylacetic acid) ;
- Antranilna kiselina ( Anthranilic acid) ;
- Kalium permanganat ( Pottasium permanganate)
- Piperedin ( Piperidine) i
- Solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga
postoeweto na tie soli e mo`no i
3) vo treta kategorija spa|aat supstanciite :
- Hlorovodorodna kiselina ( Hydrochloric acid) koja mo`e da bide
ozna~ena i kako Vodoroden hlorid ( Hydgogen chloride) ;
- Sulfurna kiselina ( Sulphuric acid) ;
- Toluen ( Toluene) ;
- Etil eter ( Ethyl ether) koj mo`e da bide ozna~en i kako i kako
Dietil eter ( Diethyl ether) ;
- Aceton ( Acetone) i
- Metil etil keton ( Methylethylketone) ( MEK) koj mo`e da bide
ozna~en i kako Butanon ( Butanone)
Prekurzorite od ovoj prilog od to~ka 2) alinei 1, 2 i 4 i od
to~ka 3) alinei 1, 2, 3, 4 i 5 se rasporedeni i vo grupa na
otrovi soglasno so propisite za otrovi.
Spisokot na prekurzori e daden vo Prilog 2 od
Prira~nikot za tarifa za ~ii promet e potrebna dozvola od
Ministerstvo za zdravstvo
- 23 -

A-5-7
Otrovi
A-5-7
Vnesuvawe (prevoz i tranzit) na otrovi
Pravna osnova So Zakonot za promet na otrovi ("Slu`ben list na SFRJ"
br. 13/1991 god) i so Zakonot za prevoz na opasni materii
("Slu`ben list na SFRJ" br. 27/1990 god.) e reguliran
uvozot, izvozot, prevozot i tranzitot na otrovite.
A-5-7-1 POSTAPKA PRI VNESUVAWE (PREVOZ I TRANZIT )
NA OTROVI
Pod otrovi se podrazbiraat supstanciite od prirodno
ili sinteti~ko poteklo i preparatite proizvedeni od
tie supstancii koi, vneseni vo organizmot ili vo dopir so
organizmot mo`at da gi zagrozat `ivotot ili zdravjeto
na lu|eto ili {tetno da deluvaat vrz `ivotnata sredina
(^len 2 od "Zakonot za prometot na otrovi" Sl.list na
SFRJ br. 13/91).
A-5-7-1-1
VNESUVAWE (PREVOZ) NA OTROVI
Za prevoz na otrovi preku dr`avnata granica ili preku
teritorijata na Republika Makedonija (uvoz, izvoz i
tranzit) e potrebno odobrenie {to go izdava
Ministerstvoto za zdravstvo, vo soglasnost so
Ministerstvoto za vnatre{ni raboti.
Po isklu~ok, pomali koli~ini otrovi nameneti za
laboratoriski i nau~no istra`uva~ki celi, mo`at da se
prevezuvaat preku teritorijata na RM bez odobrenie.
Ministerstvoto za zdravstvo propi{uva koi koli~ini na
otrovi se smetaat za pomali koli~ini, nameneti za
laboratoriski i nau~no istra`uva~ki celi (^len 51 od
Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90).
Ministerstvoto za zdravstvo za pomali koli~ini gi smeta
koli~inite do 2 kg, odnosno 2 litri na edine~no pakuvawe.
Organite na carinskata slu`ba na grani~nite carinski
ispostavi ne smeat da dozvolat transport ( vnesuvawe) do
vnatre{nite carinski ispostavi bez odobrenie za prevoz na
otrovi izdadeno od Ministerstvoto za zdravstvo.
Organite na carinskata slu`ba na grani~nite carinski
ispostavi zadol`itelno treba da izvr{at sporedba na
registerskite broevi na prevoznoto sredstvo navedeni vo
transportnata dozvola odnosno specifikacijata (zaverena
vo Ministerstvoto za zdravstvo) so registerskite broevi na
pristignatite prevozni sredstva.
Dozvolata se smeta EDINSTVENO za va`e~ka koga se
raboti za identi~ni registerski broevi, kako i imeto na
prevoznikot.( uslovi koi treba da se ispolnat soglasno ~len
54v od Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ
27/90).
- 24 -

So toa se ispolneti propi{anite uslovi (soglasno ADR
vozilo i prevoznik so ADR dozvola), za prevoz na opasni
materii.
A-5-7-1-2 TRANZIT NA OTROVI
Za tranzit na otrovi preku teritorijata na RM e potrebno
odobrenie {to go izdava Ministerstvoto za zdravstvo, vo
soglasnost so Ministerstvoto za vnatre{ni raboti. (^len 51
Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90).
Ministerstvoto za zdravstvo mo`e po potreba da naredi
prevzemawe i na posebni merki na bezbednost pri prevozot na
opredelen otrov: pravec na dvi`ewe, pridru`ba na
ispra]a~ot ili na prevoznikot, na policijata ili na
sanitaren inspektor (~len 53 od Zakon za prevoz na opasni
materii Sl. List na SFRJ 27/90).
Organite na carinskata slu`ba na grani~nite carinski
ispostavi nesmeat da dozvolat transport na otrovite preku
teritorijata na RM dokolku ne e obezbedena pridru`ba, a
istoto e naglaseno vo transportnata dozvola.
Vo prilog 7 od Prira~nikot za carinewe daden e spisok na
otrovi koi mo`at da se stavat vo promet so Odobrenie od
Ministerstvoto za zdravstvo vo soglasnost so Ministerstvoto
za vnatre{ni raboti .
Za odredena kategorija na otrovi dadeni vo prilog zabranet
e prometot voop{to ( vnesuvawe, uvoz )
- aldrin,
- dieldrin,
- heksahlorobenzen,
-heksahlorocikloheksan(tehni~ki);
sotrgovsko ime LINDAN.
Zabranata va`i za site izomeri osven gama
izomerot.
- heptahlor,
- hlordan,
- hlordimeform,
- leptofos,
- natrium fluoracetat,
- oloven arsenat i preparati proizvedeni od
tie materii.
-benzen i preparati vo koi sodr`inata na
benzen iznesuva pove}e od 1% zafatnina
- 25 -

@ivotna sredina
A-5-8
A-5-8-1 - @ivotna sredina op{to
Zakonot za `ivotna sredina koj e objaven vo ″ Slu`ben vesnik
na R.M. broj 53 od 2005 godina″, gi regulira pravata i
obvrskite na pravnite i fizi~kite lica, kako i nadle`nite
organi vo pogled na za{tita i unapreduvawe na `ivotnata
sredina. Zaradi za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina
pokraj primenata na ovoj op{t zakon, }e se primenuvaat i
odredbite od pove}e pooddelni zakononi za odredeni oblasti
(zakon za vodi; zakon za vozduh; zakon za otpad; biolo{lka
raznovidnost i prirodno bogatstvo, za{tita na ozonskata
obvivka i joniziera~ko i nejonizira~ko zra~ewe i dr).
So zakonot za `ivotna sredina se predviduva
zabrana/ograni~uvawe na promet na oddelni proizvodi
dokolku so niv se zagrozuva `ivotnata sredina i prirodata
ili zdravjeto na lu|eto.
Zabrana na vnesuvawe /uvoz na:
• Otpadni, opasni, {tetni i radioakivni i otpadni
materii
• Za{titeni divi `ivotni i rastenija
• Spored Zakonot za otpad postoi zabrana za izvoz/uvoz i vlez vo
zemjata na opasen otpad
• Isklu~eni od zabrana mo`at da bidat otpadi koi mo`e bezbedno
da se recikliraat ili reupotrebat ako za istite
Ministertvoto za `ivotna sredina izdade dozvola /soglasnost
za vnesuvawe /uvoz /izvoz
• Za prekugrani~no dvi`ewe na otpad postoi procedura na
Prevoz so Izvestuvawe/notifikacija za prekugrani~no
prenesuvawe - vrz osnova na poseben formular koj go izdava
Ministertvo za `ivotna sredina
• Trgovijata so za{titeni divi vidovi na `ivotni e regulirana
so posebna dozvola CITES koja ja izdava Ministertvoto za
`ivotna sredina i prostorno planirawe
- 26 -

A-5-8-2 -Bazelska Konvencija za kontrola na
prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad i
negovo skladirawe (Sl. Vesnik na RM br.
49/97)
Pravna osnova Vrz osnova na ~len 21 stav 5 od Zakonot za za{tita i
unapreduvawe na `ivotna sredina i prostorno
planirawe ( Slu`ben vesnik na RM br. 69/96,13/99,
41/2000, 96/2000 i 45/2002), kako i soglasno Zakonot za
ratifikacija na Bazelskata Konvencija za kontrola na
prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad i negovo
skldirawe (Slu`ben vesnik na RM br. 49/97),
Ministreot za `ivotna sredina i prostorno
planirawe donese Pravilnik za formata i sodr`inata
na obrascite za prekugrani~no prenesuvawe na opasen
otpad ( Slu`ben vesnik na RM br. 37/2003)
A-5-8-2-1 Dokumenti za prekugrani~na kontrola na opasen
otpad
Kako dokumenti propi{ani so gorenavedeniot
pravilnik se:
• Izvestuvawe za prekugrani~no dvi`ewe na
opasen otpad
( Prilog 1)
• Paten nalog za prekugrani~no dvi`ewe na
opasen otpad
(Prilog 2)
A-5-8-2-2 Pri tranzit na opasen otpad na vleznata odnosno
izleznata grani~na carinska ispostava, kon ECD za
tranzit ili TIR karnet treba da se prilo`at:
-dvata dokumenti za izvestuvawe ( Prilog 1 i Prilog 2),
koi treba da bidat popolneti na navedenite obrasci
(na makedonski ili angliski jazik). Rubrika 24 i 25 od
izvestuvaweto e potpolneta od nadle`en organ koj dava
soglasnost za prekugrani~no dvi`ewe na opasen otpad.
Grani~nite carinski ispostavi(vlezna i izlezna) pri
tranzit na opasen otpad treba da izvr{i proverka na
podatocite navedeni vo ovie dva dokumenti za
izvestuvawe, so ostanatite dokumenti, faktura, CMR i
sl i fakti~ka sostojba pri pregledot na stokata(broj
na tovarno motorno vozilo, koli~ina, vid na pakuvawe i
tn).
Dokolku podatocite od navedenite dokumenti se
usoglaseni so pregledot vo toj slu~aj carinskiot organ
(grani~nata carinska ispostava) go zaveruva patniot
nalog so broj na tranziten dokument ( ECD ili TIRkarnet)
datum, potpis i pe~at na vlez ili izlez od
carinskoto podra~je na RM vo (rubrite 26 ili 27).
Dokolku postojat odredeni neusoglasenosti vo pogled
na navedenite podatoci, kako i vo slu~aite na postoewe
na somnenie za ilegealen tranzit na opasen otpad,
potrebno e carinskata ispostava da gi izvesti
inspektorite za `ivotna sredina pri Ministerstvoto
- 27 -

za `ivotna sredina, koi se nadle`ni za kontrola na
prekugrani`no prenesuvawena opasen otpad, a voedno i
za sproveduvawe na op{ti obvrski i posebni merki za
primena na Bazelskata konvencija. Izvestuvaweto mo`e
da se izvr{i preku de`urnata slu`ba DOC vo
Carinskata Uprava koja }e bide nadle`na da stapi vo
kontakt so nadle`nite inspektori pri Ministertvoto
za `ivotna sredina.
- 28 -

REPUBLIKA MAKEDONIJA
BAZELSKA KONVENCIJA
MINISTERSTVO ZA @IVOTNA SREDINA I PROSTORNO PLANIRAWE Prilog 1
PREKUGRANI^NO DVI@EWE NA OTPAD - IZVESTUVAWE
1. Izvoznik (naziv, adresa):
3. Izvestuvawe (1): Broj na izvestuvawe
(i) edine~no dvi`ewe (iii) Odlagawe (bez procesirawe)
(ii) generalno izvestuvawe (iv) Operacija na procesirawe
Lice za kontakt:
Tel:
(pove}ekratno dvi`ewe)
Faks/Teleks:
Prethodno ovlasten objekt / postrojka (1): Da
Pri~ina za izvozot:
Ne
Reg. br. na objektot (ako e ovlasten):
2. Uvoznik (naziv, adresa):
4.Vkupen planiran
5. Proceneta koli~ina (3)
broj na pratki
kg litri
6. (i) Ednokratno
(ii) Pove}ekratno
Lice za kontakt:
Tel:
prenesuvawe na pratka prenesuvawe na pratki
Faks/Teleks:
*Planiran datum:
*Planirani datumi:
7. Planirani prevoznici (naziv, adresa) (2):
8. Prerabotuva~/odlaga~ (naziv, adresa):
Lice za kontakt:
Tel:
Faks/Teleks:
10. Proizvoditel(i) na otpad (naziv, adresa) (2):
Lice za kontakt:
Tel:
Faks/Teleks:
9. Metod(i) na postapuvawe (4):
{ifra D {ifra R:
Lice za kontakt:
Tel:
Faks/Teleks:
Mesto i proces na sozdavawe na otpadot:
13.(i)Ime i sostav na otpadot:
15. Identifikaciona oznaka (kod) na otpadot:
zemja izvoznik:
zemja uvoznik:
carinska oznaka(NY):
Tehnologija koja se primenuva
11. (i) Na~in(i) na
transport (4):
(ii) Posebni barawa pri
rakuvawe:
IWIC:
EWC:
Ostanato
(da se precizira)
12. Pakuvawe (4)
tip:
broj:
14. Fizi~ki
karakteristiki (4)
17. Broj Y
18. Broj H (4)
16.Klasifikacija OECD(1)
19. (i) UN identifikacionen broj (ii) UN klasa(4):
oker
crvena
Naziv na pratkata:
ostanato*
broj
(*prilo`ete detali)
20. Vklu~eni dr`avi, nadle`ni organi, datumi na izdavawe na soglasnosti i konkretni punktovi na vlez i izlez:
Dr`ava na izvoz Dr`ava na tranzit Dr`ava na uvoz
21. Carinski ispostavi na vlez i/ili izlez
(Evropska unija)
23. Izvozna deklaracija: So ova potvrduvam deka dadenite
podatoci spored moite najdobri soznanija se to~ni i
potpolni. Isto taka potvrduvam deka se prevzemeni
zakonski primenlivi dogovorni obvrski i deka
prekugrani~noto dvi`ewe e ili }e bide obezbedeno so site
potrebni osiguruvawa ili finansiski garancii.
Vlez:
Izlez:
22. Broj na prilozi:
Ime:
Potpis:
Datum:
POPOLNUVAAT NADLE@NI ORGANI
24. Popolnuva nadle`en organ na dr`avata: -uvoz
(EEC,OECD)
-tranzit (Bazel)
25. Soglasnost za prekugrani~no dvi`ewe izdadena od strana
na nadle`niot organ (ime na dr`avata):
Dadena na den:
Istekuva na den:
Izvestuvaweto e primeno na den:
Potvrda na priemot
e pratena na den:
Posebni uslovi (1) DA
NE
Naziv na nadle`niot organ,
pe~at i/ili potpis:
Vidi pole 26 (prilog)
Naziv na nadle`niot organ,
pe~at i/ili potpis:
(1) Vpi{ete oznaka h vo poleto koe odgovara. (4) Videte gi oznakite na pozadinata
(2) Prilo`ete lista (ako se pove}e).
(3) Prilo`ete lista so detali.
- 29 -

LISTA NA KRATENKI KORISTENI VO OBRAZECOT
POSTAPUVAWE (BEZ PROCESIRAWE) (pole 9)
OPERACII NA PROCESIRAWE (pole 9)
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
D8
D9
D10
D11
D12
itn.)
D13
D14
D15
Odlagawe vo ili na zemji {te (npr. deponii, itn.)
Izlo`uvawe na procesi vo zemji{teto (angl. land
treatment) (npr. biodegradacija na te~nosti ili talo`ni
otpadi vo zemji{teto, itn.)
Dlaboko vbrizguvawe (npr. vbrizguvawe na otpadi koi
mo`e da se pumpaat vo bunari, solni kupoli (angl. salt
domes) na prirodni depoa, itn.)
Povr{insko ograduvawe (npr.stavawe te~ni ili talo`ni
otpadi vo jami, baseni ili laguni, itn.)
Posebno proektirani deponii ( npr. stavawe vo linearno
naredeni zasebni }elii koi se poklopeni i me|usebno
izolirani od `ivotnata sredina, itn.)
Ispu{tawe vo voda osven vo moriwa/okeani
Ispu{tawe vo moriwa/okeani, vklu~uvaj}i vmetnuvawe vo
morskoto dno
Biolo{ki tretman koj ne e nazna~en na drugo mesto vo
ovaa lista, a rezultira so kone~ni soedinenija ili
me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite
od D1 do D12
Fizi~ko-hemiska obrabotka koja ne e nazna~ena na drugo
mesto vo ovaa lista, rezultira so kone~ni soedinenija ili
me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite
od D1 do D12 (npr. isparuvawe, kalcinacija, itn.)
Spaluvawe na kopno
Spaluvawe na more
Trajno skladirawe (npr smestuvawe kontejner vo rudnik,
Me{awe pred podlo`uvawe na bilo koja od operacite od
D1 do D12
Prepakuvawe pred podlo`uvawe na bilo koja od
operaciite od D1 do D12
Skladirawe koe i prethodi na bilo koja od operaciite od
D1 do D12
R1 Koristewe kako gorivo (osven vo
direktno spaluvawe) ili drugo sredstvo za
proizvodstvo na energija
R2 Prerabotka / regeneracija na
rastvoruva~i
R3 Reciklirawe / prerabotka na organski
supstanci koi ne se koristat kako
rastvoruva~i
R4 Reciklirawe / prerabotka na metali i
soedinenija na metali
R5 Reciklirawe / prerabotka na drugi
neorganski materii
R6 Regeneracija na kiselini ili bazi
R7 Procesirawe na komponenti koi se
koristat za ubla`uvawe na
zagaduvaweto
R8 Procesirawe na komponenti na
katalizatori
R9 Povtorno rafinirawe na koristeno
maslo ili drugo povtorno koristewe
na prethodno koristeno maslo
R10 Izlo`uvawe na procesi vo zemji{teto
(angl. land treatment) koi davaat korist
za zemjodelieto ili ekolo{ki napredok
R11 Koristewe na rezidualni materii
dobieni so bilo koja od operaciite pod
broevite R1-R10
R12 Razmena na otpadot za podlo`uvawe na
bilo koi od operaciite pod broevite R1-
R11
R13 Akumulirawe na materii nameneti za
bilo koja operacija od R1 do R12
FIZI^KI KARAKTERISTIKI (pole 14)
1 Prav 5 Te~na materija
2 Cvrsta materija 6 Gasovita
3 Viskozna / pasta 7 Ostanato (da se precizira)
4 Talog
NA^INI NA PAKUVAWE
(pole 12)
1 Bo~va
2 Drveno bure
3 Kanister
4 Sandak
5 Kesa
6 Kompozitno pakuvawe
7 Sad pod pritisok
8 Vo rasturena sostojba
9 Ostanato (da se nazna~i {to)
NA^INI NA TRANSPORT
(pole 11)
R
T
S
A
W
Drumski
Voz / `eleznica
More
Vozduh
Vnatre{ni plovni
pati{ta
BROJOT H (pole 18) I KLASATA UN (pole 19)
UN H (broj) Kategorija
1 H1 Eksploziv
3 H3 Zapalivi te~nosti
4.1 H4.1 Zapalivi cvrsti materii
4.2 H4.2 Supstanci ili otpadi podlo`eni
na spontano sogoruvawe
4.3 H4.3 Supstanci ili otpadi koi vo
kontakt so voda osloboduvaat
zapalivi gasovi
5.1 H5.1 Oksidira~ki supstanci
5.2 H5.2 Organski peroksidi
6.1 H6.1 Otrovni supstanci (akutni)
6.2 H6.2 Infektivni supstanci
8 H8 Korozivni supstanci
9 H10 Osloboduvawe na otrovni gasovi vo
kontakt so vozduh ili voda
9 H11 Toksi~ni supstanci (so odlo`eno
ili hroni~no dejstvo)
9 H12 Ekotoksi~ni supstanci
9 H13 Supstanci koi se vo sostojba po
procesiraweto da nadgradat nekoja
druga materija, npr. leachate, koja
poseduva bilo koe od navedenite
svojstva.
Y oznaki (pole 17) za vidovite na otpad Y1 do Y18 i otpadite koi sodr`at sostojki navedeni pod broevite Y19 do Y45,
spored Bazelskata konvencija (aneks I i II).
- 30 -

26. POSEBNI USLOVI ZA IZDAVAWE NA SOGLASNOST
- 31 -

REPUBLIKA MAKEDONIJA
BAZELSKA KONVENCIJA
MINISTERSTVO ZA @IVOTNA SREDINA I PROSTORNO PLANIRAWE Plilog 2
PREKUGRANI^NO DVI@EWE NA OTPAD - PATEN NALOG
1. i) Izvoznik (naziv, adresa):
3. i) Vo soglasnost so
izvestuvawe br. :
4. Seriski broj na pratkata:
Lice za kontakt:
Tel:
Faks/Teleks:
ii) Proizvoditel(i) na otpad (naziv, adresa) :
ii) Vid na izvestuvawe (1):
edine~no dvi`ewe
generalno izvestuvawe
(pove}ekratno dvi`ewe)
8. Prerabotuva~/odlaga~ (naziv, adresa):
Lice za kontakt:
Tel:
Faks/Teleks:
Mesto na sozdavawe na otpadot:
2. Uvoznik (naziv, adresa):
Lice za kontakt:
Tel:
Faks/Teleks:
Aktuelno mesto na prerabotka/odlagawe:
9. Metod(i) na postapuvawe (4):
{ifra D: {ifra R:
Lice za kontakt:
Tel:
Tehnologija koje se primenuva:
Faks/Teleks:
5. Prv prevoznik (naziv, adresa): 6. Vtor prevoznik (naziv, adresa): 7. Posleden prevoznik (naziv, adresa)2:
Reg. br. :
Tel:
Faks/Teleks:
10. Registracija na prevozno
sredstvo (3)
Reg. br. :
Tel:
Faks/Teleks:
11. Registracija na prevozno
sredstvo (3)
Reg. br. :
Tel:
Faks/Teleks:
12. Registracija na prevozno
sredstvo (3)
Datum na prevoz:
Potpis na ovlasteno lice:
13. Ime i sostav na otpadot:
Datum na prevoz:
Potpis na ovlasteno lice:
Datum na prevoz:
Potpis na ovlasteno lice:
14. Fizi~ki karakteristiki (3):
15. Identifikaciona oznaka na otpadot:
na dr`avata izvoznik:
na dr`avata uvoznik:
carinska oznaka(NS):
16.Klasifikacija OECD (1):
oker
ostanati*
*(prilo`i detali)
20. Posebni barawa za rakuvawe vo
slu~aj na havarija:
crveno
broj
IWIC:
EWC:
Ostanato:
(da se precizira)
17. Koli~ina
kg
18. Pakuvawe (3):
tip :
broj:
19. UN identifikacionen broj:
UN klasa(3):
Naziv na pratkata:
broj H (3) :
broj Y :
litri
22. Izvozna deklaracija: So ova potvrduvam deka podatocite vo poliwata od 1-9
i od 13-21 spored moite najdobri soznanija se to~ni i potpolni. Isto taka
potvrduvam deka se prevzemeni zakonski primenlivi dogovorni obvrski ideka
prekugrani~noto dvi`ewe e ili }e bide obezbedeno so site potrebni
osiguruvawa ili finansiski garancii i deka se obezbedeni potrebnite
soglasnosti od nadle`nite organi na dr`avite.
21. To~en datum na prevozot:
Ime:
Datum:
Potpis:
POPOLNUVA UVOZNIKOT/PRERABOTUVA^OT/ODLAGA^OT
23. Pratkata e primena od uvoznikot so (ako ne e prerabotuva~/odlaga~):
prifateno
*otfrleno (1)
koli~ina: kg litri
Datum:
Naziv:
Potpis:
24. Pratkata e primena od prerabotuva~ot/odlaga~ot so:
koli~ina: kg litri
Datum:
Naziv:
Potpis:
prifateno
*otfrleno (1)
- 32 -
25. Potvrduvam deka e izvr{eno
prerabotka/odlagawe na gore
opi{aniot otpad:
Datum:
Naziv:
Potpis i pe~at:

Pribli`en datum na prerabotka/odlagawe:
Metod na prerabotka/odlagawe:
(1) Vpi{ete oznaka" h" vo poleto koe odgovara.
(2) Ako se poveke od tri prevoznici prilo`i listi so detali spored pole 6 i 11.
(3) Videte gi oznakite na pozadinata.* vedna{ kontaktiraj so nadle`en organ
- 33 -

LISTA NA KRATENKI KORISTENI VO OBRAZECOT
POSTAPUVAWE (BEZ PROCESIRAWE) (pole 9)
OPERACII NA PROCESIRAWE (pole 9)
D1 Odlagawe vo ili na zemji{te (npr. deponii, itn.)
R1 Koristewe kako gorivo (osven vo
D2 Izlo`uvawe na procesi vo zemji{teto (angl. land
treatment) (npr. biodegradacija na te~nosti ili talo`ni
direktno spaluvawe) ili drugo sredstvo za
proizvodstvo na energija
otpadi vo zemji{teto, itn.)
R2 Prerabotka / regeneracija na
D3
D4
D5
D6
D7
D8
D9
D10
D11
D12
D13
D14
D15
Dlaboko vbrizguvawe (npr. vbrizguvawe na otpadi koi
mo`e da se pumpaat vo bunari, solni kupoli (angl. salt
domes) na prirodni depoa, itn.)
Povr{insko ograduvawe (npr.stavawe te~ni ili ka{esti
otpadi vo jami, baseni ili laguni, itn.)
Posebno proektirani deponii ( npr. stavawe vo linearno
naredeni zasebni }elii koi se poklopeni i me|usebno
izolirani od `ivotnata sredina, itn.)
Ispu{tawe vo voda osven vo moriwa/okeani
Ispu{tawe vo moriwa/okeani, vklu~uvaj}i vmetnuvawe vo
morskoto dno
Biolo{ki tretman koj ne e nazna~en na drugo mesto vo
ovaa lista, a rezultira so kone~ni soedinenija ili
me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite
od D1 do D12
Fizi~ko-hemiska obrabotka koja ne e nazna~ena na drugo
mesto vo ovaa lista, rezultira so kone~ni soedinenija ili
me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite
od D1 do D12 (npr. isparuvawe, kalcinacija, itn.)
Spaluvawe na kopno
Spaluvawe na more
Trajno skladirawe (npr smestuvawe kontejner vo rudnik,
itn.)
Me{awe pred podlo`uvawe na bilo koja od operacite od
D1 do D12
Prepakuvawe pred podlo`uvawe na bilo koja od
operaciite od D1 do D12
Skladirawe koe i prethodi na bilo koja od operaciite od
D1 do D12
FIZI^KI KARAKTERISTIKI (pole 14)
1 Prav 5 Te~na materija
2 Cvrsta materija 6 Gasovita
3 Viskozna / pasta 7 Ostanato (da se precizira)
4 Talog
NA^INI NA PAKUVAWE
(pole 18)
1 Bo~va
2 Drveno bure
3 Kanister
4 Sandak
5 Kesa
6 Kompozitno pakuvawe
7 Sad pod pritisok
8 Vo rasturena sostojba
9 Ostanato (da se nazna~i {to)
NA^INI NA TRANSPORT
R
T
S
A
W
Paten
Voz / `eleznica
More
Vozduh
Vnatre[ni plovni
pati{ta
- 34 -
R3
rastvoruva~i
Reciklirawe / prerabotka na organski
supstanci koi ne se koristat kako
rastvoruva~i
R4 Reciklirawe / prerabotka na metali i
soedinenija na metali
R5 Reciklirawe / prerabotka na drugi
R6
neorganski materii
Regeneracija na kiselini ili bazi
R7 Procesirawe na komponenti koi se
koristat za ubla`uvawe na
zagaduvaweto
R8 Procesirawe na komponenti na
komponenti od katalizatori
R9 Povtorno rafinirawe na koristeno
maslo ili drugo povtorno koristewe
na prethodno koristeno maslo
R10 Izlo`uvawe na n procesi vo zemji{teto
(angl. land treatment) koi davaat korist
za zemjodelieto ili ekolo{ki napredok
R11 Koristewe na rezidualni materii
dobieni so bilo koja od operaciite pod
broevite R1-R10
R12 Razmena na otpadot za podlo`uvawe na
bilo koi od operaciite pod broevite R1-
R11
R13 Akumulirawe na materii nameneti za
bilo koja operacija od R1 do R12
BROJOT H I KLASATA UN (19)
UN H (broj) Kategorija
1 H1 Eksploziv
3 H3 Zapalivi te~nosti
4.1 H4.1 Zapalivi cvrsti materii
4.2 H4.2 Supstanci ili otpadi podlo`eni na
spontano sogoruvawe
4.3 H4.3 Supstanci ili otpadi koi vo kontakt
so voda osloboduvaat zapalivi gasovi
5.1 H5.1 Oksidira~ki supstanci
5.2 H5.2 Organski peroksidi
6.1 H6.1 Otrovni supstanci (akutni)
6.2 H6.2 Infektivni supstanci
8 H8 Korozivni supstanci
9 H10 Osloboduvawe na otrovni gasovi vo
kontakt so vozduh ili voda
9 H11 Toksi~ni supstanci (so odlo`eno ili
hroni~no dejstvo)
9 H12 Ekotoksi~ni supstanci
9 H13 Supstanci koi se vo sostojba po
procesiraweto da nadgradat nekoja
druga materija, npr. leachate, koja
poseduva bilo koe od navedenite
svojstva.
POPOLNUVAAT CARINSKI SLU@BENICI
26. DR@AVA IZVOZNIK/ 28. PE^ATI NA CARINSKA ISPOSTAVA NA DR@AVATA NA TRANZIT
CARINSKA ISPOSTAVA
Ime na dr`avata:
Ime na dr`avata:
Opi{aniot otpad e izlezen od

dr`avata na den:
pe~at:
potpis:
27. DR@AVA UVOZNIK
Opi[aniot otpad e vlezen vo
dr`avata na den:
pe~at:
Vlez Izlez Vlez Izlez
Ime na dr`avata:
Ime na dr`avata:
Vlez Izlez Vlez Izlez
potpis:
- 35 -

REPUBLIC OF MACEDONIA
MINISTRY OF ENVIRONMENT AND PHYSICAL PLANNING
TRANSBOUNDARY MOVEMENT OF WASTE / TRACKING FORM
1. i) Exporter (name, address):
3. i) Corresponding to
Notification no. :
BASEL CONVENTION
4. Serial number of shipment:
Contact person:
ii) Waste Generator(s) (name, address)(2):
Tel:
Fax/Telex:
ii) single movement (1):
general notification
(multiple movements)
8. Disposer/recovery (name, address):
Contact person:
Site of generation:
2.Importer (name, address):
Tel:
Fax/Telex:
Contact person:
Actual site of disposal/recovery:
9. Method(s) of disposal (4):
Tel:
Fax/Telex:
Contact person:
5. 1st Carrier (name, address):
D code:
R code:
Techologe enploed:
Tel:
Fax/Telex:
6. 2 nd Carrier (name, address) 7. Last Carrier (name, address):
Registration No.:
Tel:
Fax/Telex:
10. Identity of means of transport (3):
Registration No.:
Tel:
Fax/Telex:
11. Identity of means of transport (4):
Registration No.:
Tel:
Fax/Telex:
12. Identity of means of transport (3):
Date of transfer:
Signature of Carrier's Representative:
13. Designation and composition of waste:
Date of transfer:
Signature of Carrier's Representative:
Date of transfer:
Signature of Carrier's Representative:
14. Physical characteristics (3):
17. Actual quantity:
kg
litres
15. Waste identification code:
-in country of export:
-in country of import:
-customs codeHS:
16. OECD classification (1)
amber
other *
* (attach details)
20. Special handing instructions:
21. Actual date of shipment:
red
and number
IWIC:
EWC:
Other:
(specify)
18. Packaging (3):
Type (3):
Number:
19. UN clasification:
UN shipping name:
UN identification number:
UN class (3):
H Numbe (3):
Y Number:
22. Exporter's declaration: I certify that the information in blocks 1-9 and 13-21 above is
complete and correct to the best of my knowledge. I also certify that legally-enforceable
written contractual obligations have been entered into, and that any applicable insurance or
other financial guarantees are or shell be in force covering the transbondary movement.
and that all necessary authorizations have been received from the competent authorities of
the States concerned.
Name:
Date:
Signature:
TO BE COMPLETED BY IMPORTER/DISPOSER-RECOVERY FACILITY
23. Shipment received by importer on (if not disposer/recovery):
25. I certify that the disposal/recovery of the
accepted
waste described above has been completed
rejected*
Quantity received: kg litres
Date:
Date:
Name:
Signature:
24. Shipment received at disposer/recovery on:
accepted
rejected*
Name:
Quantity received: kg litres
Date:
Name:
Signature:
Approximate date of disposal/recovery:
Signature and stamp:
Method of disposal/recovery:
(1) Enter x in appropriate box(es)
(2) If more than three carriers, attach information as required by blocks 6 and 11.
(3) See codes in reverse.
(*) Immediately contact competent authorities.
- 36 -

LIST OF ABBREVIATIONS USED IN THE NOTIFICATION
DISPOZAL (NO RECOVERY) (Block 9)
D1 Deposit into or onto land (e.g. landfill, etc.)
D2 Land treatment (e.g., biodegradation of liquid or sludgy
discards in soils, etc.)
D3 Deep injection (e.g., injection of pumpable discards into wells,
salt domes or naturally ocurring repositories, etc.)
D4 Surface impoundment (e.g., placement of liquid or sludge
discards into pits, ponds or lagoons, etc.)
D5 Specially engineered landfill (e.g., placement into lined discrete
cells which are capped and isolated from one another and the
environment, etc.)
D6 Release into a water body except seas/oceans
D7 Release into seas/oceans including sea-bed insertion
D8 Biological treatment not specified elsewhere in this List which
results in final compounds or mixtures which are described by
means of any of the operations under D1 to D12
D9 Physico chemical treatment not specified elsewhere in this List
which results in final compounds or mixtures which are
discarded by means of any of the operations under D1 to D12
(e.g., evaporation, calcination, etc.)
D10 Incineration on land
D11 Incineration at sea
D12 Permanent storage (e.g., emplacement of containers in a mine,
etc.)
D13 Mixing prior to submission to any of the operations under D1 to
D12
D14 Repackaging prior to submission to any of the operations under
D1 to D12
D15 Storage pending any of the operations under D1 to D12
PHYSICAL STATE (Block 14)
1 Dust 5 Liquid matter
2 Solid matter 6 Gaseous
3 Viscose/paste 7 Other (specify)
4 Sludge
TYPE OF PACKAGING (Block 12)
1 Cask
2 Wooden barrel
3 Canister
4 Case
5 Sack
6 Composite packaging
7 Pressure vessel
8 Disarranged
MEANS OF TRANSPORT
R
T
S
A
W
Road
Rail
Sea
Air
Inland waters
RECOVERY OPERATIONS (Block 9)
R1 Use as a fuel (other than in direct
incineration) or other means to generate
energy
R2 Solvent reclamation/regeneration
R3 Recycling/reclamation of organic substances
which are not used as solvents
R4 Recycling/reclamation of metals and metal
compounds
R5 Recycling/reclamation of other inorganic
materials
R6 Regeneration of acids or bases
R7
R8
R9
R10
R11
R12
R13
Recovery of components used for pollution
abatement
Recovery of components from catalyst
Used oil re-refining or other reuses of previously
used oil
Land treatment resulting in benefit to agriculture
or ecological improvement
Uses of residual materials obtained from any of
the operations numbered R1-R10
Exchange of wastes for submission to any of the
operations numbered R1-R11
Accumulation of material intended for any
operation under R1 to R12
H NUMBER (Block 18) and UN CLASS (Block 19)
UN H (number) Class
1 H1 Explosive
3 H3 Flammable liquids
4.1 H4.1 Flammable solids
4.2 H4.2 Substances or wastes liable to
spontaneous combustion
4.3 H4.3 Substances which in contact with water
emit flammable gases
5.1 H5.1 Oxidizing substances
5.2 H5.2 Organic Peroxides
6.1 H6.1 Poisonous (Acute) substances
6.2 H6.2 Infectous substances
8 H8 Corrosive substances
9 H10 Liberation of toxic gases in contact with
air or water
9 H11 Toxic substances (delayed or chronic)
9 H12 Ecotoxic substances
9 H13 Substances capable, after disposal, of
yielding another material, e.g., leachate, which
posseses any of the characteristics listed above.
9 Other (specify)
Y references (Block 17) on the types of waste Y1 to Y18 and wastes containing constituents listed under Y19 to Y45, according to the Basel
Convention (Annex I i II).
26. SPECIFIC CONDITIONS ON CONSENTING TO THE MOVEMENT
- 37 -

REPUBLIC OF MACEDONIA
BASEL CONVENTION
MINISTRY OF ENVIRONMENT
AND PHYSICAL PLANNING
TRANSBOUNDARY MOVEMENT OF WASTE - NOTIFICATION
1 Exporter (name, address):
3. Notification concerning(1): Notification number
i) Single movement (iii) Disposal (no recovery)
ii)General notification
(iv) Recovery operation
(multiple movements)
Contact person:
Tel:
Pre-authorized recovery facility (1): YES
Reason for export:
Fax/Telex:
NO
2. Importer (name, address):
Facility Registration Number:
4. Total intended number of
5. Total intended quantity (3):
shipments:
kg liters
Contact person:
Tel:
Fax/Telex:
7. Intended carrier(s) (name, address)(2):
6. (i) Singl shipment
Projected date:
8. Disposer/recovery (name, address)
(ii) Several shipments
Projected dates:
Contact person:
Tel:
Fax/Telex:
10. Waste generator(s) (name, address) (2):
Contact person:
9. Method(s) of disposal (4):
Tel:
Fax/Telex:
Contact person:
Tel:
Fax/Telex:
Technology employed:
D code:
R code
11. Mean(s) of transport (4): 12. Packaging (4):
Process and location of generation:
type:
number:
13.(i) Designation and composition of the waste: (ii) Special handling requirements: 14. Physical characteristics (4):
15. Waste identification code:
- in country of export:
- in country of import:
Customs code (HS):
IWIC:
EWC:
Other:
(specify)
17. Y number :
18. H number (4):
16. OECD clasification (1)
amber
other*
red
number
19. (i) UN Identification number: (ii)UN Class (4):
Shipping name:
(attach details)
20. Concerned countries , code numbers of competent authorities, and specific points of entry and exit:
Country of export Transit countries Country of import
21. Customs offices of entry and/or departure (European Union):
Entry:
22. Number of annexes attached
Departure:
23. Exporter's declaration: I certify that the above information is complete
and correct to the best of my knowledge. I also certify that legally
enforceable written contractual obligations have been entered into and that
any applicable insurance or other financial guarantees are or shall be in
force covering the transboundary movement.
Name:
Signature:
Date:
24. To be completed by competent authority of country:
- import(EEC,OECD)
- transit (Basel)
Notification received
on:
Acknowledgment sent
on:
Name of competent authority, stamp and/or signature:
FOR USE BY COMPETENT AUTHORITIES
25. Consent to the movement provided by competent authority
of (name of country):
Consent given on:
Specific conditions (1):
Consent expiries on:
YES See block 26 (overleaf)
NO
Name of competent authority, stamp and/or signature:
(1) Enter x in appropriate box(es).
- 38 -

(2) Attach list if more than one.
(3) Attach detailed.
(4) See codes on the reverse.
LIST OF ABBREVIATIONS USED IN THE FORM
TREATMENT (WITHOUT PROCESSING) (Block 9)
OPERATIONS OF PROCESSING (Block 9)
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
D8
D9
D10
D11
D12
D13
D14
D15
Deposit into or onto land (e.g. landfill, etc.)
Land treatment (e.g., biodegradation of liquid or sludgy discards in
soils, etc.)
Deep injection (e.g., injection of pumpable discards into wells, salt
domes or naturally ocurring repositories, etc.)
Surface impoundment (e.g., placement of liquid or sludge discards
into pits, ponds or lagoons, etc.)
Specially engineered landfill (e.g., placement into lined discrete
cells which are capped and isolated from one another and the
environment, etc.)
Release into a water body except seas/oceans
Release into seas/oceans including sea-bed insertion
Biological treatment not specified elsewhere in this List which
results in final compounds or mixtures which are described by
means of any of the operations under D1 to D12
Physico chemical treatment not specified elsewhere in this List
which results in final compounds or mixtures which are discarded
by means of any of the operations under D1 to D12 (e.g.,
evaporation, calcination, etc.)
Incineration on land
Incineration at sea
Permanent storage (e.g., emplacement of containers in a mine, etc.)
Mixing prior to submission to any of the operations under D1 to
D12
Repackaging prior to submission to any of the operations under D1
to D12
Storage pending any of the operations under D1 to D12
PHYSICAL STATE (Block 14)
1 Dust 5 Liquid matter
2 Solid matter 6 Gaseous
3 Viscose/paste 7 Other (specify)
4 Sludge
TYPE OF PACKAGING
(Block 18)
1 Cask
2 Wooden barrel
3 Canister
4 Case
5 Sack
6 Composite packaging
7 Pressure vessel
8 Disarranged
9 Other (specify)
MEANS OF TRANSPORT
R
T
S
A
W
Road
Rail
Sea
Air
Inland waters
R1 Use as a fuel (other than in direct
incineration) or other means to generate
energy
R2 Solvent reclamation/regeneration
R3 Recycling/reclamation of organic substances
which are not used as solvents
R4 Recycling/reclamation of metals and metal
compounds
R5 Recycling/reclamation of other inorganic
materials
R6 Regeneration of acids or bases
R7
R8
R9
R10
R11
R12
R13
Recovery of components used for pollution
abatement
Recovery of components from catalyst
Used oil re-refining or other reuses of previously
used oil
Land treatment resulting in benefit to agriculture
or ecological improvement
Uses of residual materials obtained from any
of the operations numbered R1-R10
Exchange of wastes for submission to any of the
operations numbered R1-R11
Accumulation of material intended for any
operation under R1 to R12
UN CLASS and H NUMBER (Block 19)
UN H (number) Class
1 H1 Explosive
3 H3 Flammable liquids
4.1 H4.1 Flammable solids
4.2 H4.2 Substances or wastes liable to
spontaneous combustion
4.3 H4.3 Substances which in contact with water
emit flammable gases
5.1 H5.1 Oxidizing substances
5.2 H5.2 Organic Peroxides
6.1 H6.1 Poisonous (Acute) substances
6.2 H6.2 Infectous substances
8 H8 Corrosive substances
9 H10 Liberation of toxic gases in contact with
air or water
9 H11 Toxic substances (delayed or chronic)
9 H12 Ecotoxic substances
9 H13 Substances capable, after disposal, of
yielding another material, e.g., leachate,
which posseses any of the characteristics
listed above.
TO BE FILLED-OUT BY CUSTOMS OFFICERS
26. COUNTRY OF EXPORT /
28. STAMPS OF THE CUSTOMS OFFICE OF THE COUNTRY OF TRANZIT
CUSTOMS OFFICE
The above described waste has exited
from the country on:
Stamp:
Name of country:
Entry Exit
Name of country:
Entry Exit
Signature:
- 39 -

27. COUNTRY OF IMPORT
The above described waste has entered
in the country on:
Stamp:
Name of country:
Name of country:
Entry Exit Entry Exit
Signature:
- 40 -

A-5-8-3 Konvencijata za me|unarodna trgovija so
zagrozeni divi `ivotni i rastitelni vidovi
(Va{ington 1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99)
(CITES)
Konvencijata za za{tita na diviot svet i
prirodnite `iveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na
RM br. 49/97)
A-5-8-3-1 Nadle`en organ
Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno
planirawe kako nadle`en organ za implementacija na
Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi
rastenija i `ivotni CITES, koja Republika Makedonija ja
ima ratifikuvano vo dekemvri 1999 godina, so dopis broj
07-8779/ od 09.09.2004 ja izvesti Carinskata Uprava na
RM poso~uvajki ja slednata procedura vo odnos na
distribucijata na CITES dozvolata /sertifikatot.
Vidovite na zagrozeni rastenija i divi `ivotni se
dadeni vo spisokot broj 4 i 5 kako sostaven del na
Odlukata za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz
i uvoz, koi se nao|aat vo prira~nikot za carinewe.
Soglasno konvencijata za Me|unarodna trgovija ( uvozot,
izvozot i tranzit) na zagrozeni rastitelni i zagrozeni
divi `ivotinski vidovi, nivni delovi i derivati,
CITES dozvolata/sertifikataot ja izdava
Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno
planirawe na propi{an obrazec vo 5 ( pet) primeroci i
toa eden original i 4 kopii. Na sekoj primerok vo
gorniot desen gol e naveden brojot na primerokot:
- originalot patuva so pratkata
-kopija broj 1 ostanuva vo Ministerstvoto za `ivotna
sredina i prostorno planirawe, Slu`ba za `ivotna
sredina ( odnosno organot koj ja izdava istata)
-kopija broj 2 ostanuva za aplikantot/baratelot na
CITES dozvolata/sertifikatot
-kopija broj 3 ostanuva kaj Carinskiot organ
(Carinskata ispostava koj vr{i zaverka na dozvolata/
sertifikataot )
-kopija broj 4 ostanuva kaj Veterinarniot organ
A-5-8-3-2 Obrazecot na CITES dozvolata / sertifikatot e
unificiran i ispe~aten na angliski i makedonski jazik.
Na prednata strana se navedeni rubrikite: broj na
sertifikat, za koja postapka se odnesuva (uvoz, izvoz ili
tranzit), rok na va`nost ( za izvoz i tranzit rokot na
- 41 -

va`nost na dozvolata e {est meseci, a za uvoz e edna
godina od datumot na izdavawe), uvoznik, izvoznik, vid na
stoka, cel na prometot, koli~ina, zemja na poteklo,
izdava~ na dozvolata, potvrda od nadle`en organ za izvoz,
uvoz ili reeksport (Carinska ispostava). Na pozadinata
na dozvolata e ispe~atena instrukcija i pojasnuvawe za
rubrikite na obrazecot.
Carinska ispostava ja kontrolira pratkata pri uvoz,
izvoz ili tranzit i ja zaveruva CITES
dozvolata/sertifikatot na originalniot primerok i
kopiite broj 2, 3 i 4. Dokolku podatocite od
dokumentacijata (fakturata, dozvolata) se usoglaseni so
fakti~kata sostojba carinskiot slu`benik ja zaveruva
dozvolata vo rubrika broj 14 (koli~ina, Carinska
ispostava, datum, potpis, broj na carinski dokument i
slu`ben pe~at).
Zaverenata kopija broj 3 od dozvolata se zadr`uva kaj
Carinskiot organ (Carinska ispostava koja izvr{ila
zaverka na dozvolata/ sertifikataot) i ja odlo`uva vo
carinskata deklaracija. Zaverenite primeroci od
dozvolata (originalot, kopijata broj 2 i 4) se vra}aat na
liceto koe ja prati pratkata (baratelot na dozvolata
/aplikantot ). Ova lice ima obvrska originalnata
zaverena dozvola da ja vrati na Ministerstvoto za
`ivotna sredina i prostorno planirawe-Slu`bata za
`ivotna sredina ( odnosno organot koj ja izdal).
Vo prilog Vi dostavuvame primerok na CITES dozvola/
sertifikat
- 42 -

CONVENTION ON
INTERNATIONAL TRADE IN
ENDANGERED SPECIES OF
WILD FAUNA AND FLORA
PERMIT/CERTIFICATE No.
EXPORT / IZVOZ
RE-EXPORT / RE-IZVOZ
IMPORT / UVOZ
OTHER: / DRUGO:
Orig
2. Val
Va
3. Importer (name and address) / Uvoznik (ime i adresa)
4. Exporter/Re-exporter (name, address and country) / Izvoznik/re-izvoznik (ime, adresa i
3a. Country of import / Zemja na uvoz
5. Special conditions / Posebni uslovi
For live animals, this permit or certificate is only valid if the transport conditions conform
to the Guidelines for Transport of Live Animals or, in the case of air transport, to the
IATA Live Animals Regulations / Za `ivi `ivotni, ovaa dozvola e va`e~ka dokolku
uslovite na transportot soodvedstvuvaat so upatstvata za transport na `ivi `ivotni,
ili vo slu~aj na vozdu{en transport, so IATA pravilata za `ivi `ivotni
5a. Purpose of the transaction (see reverse) /
Cel na transakcijata (vidi pozadi)
5b. Security stamp N o /
Bezbednosna markica br.
Signature of the applicant /
podnositelot
6. Name, address, national seal/stamp and country of Management Authority /
Ime, adresa, pe~at i zemja na nadle`niot organ
Republic of Macedonia
Ministry of
Environment and
Physical Planning
Drezdenska 52, 1000
tel. ++389 02 3066-9
fax: ++389 02 3066-
e-mail: infoeko@mo
7./8. SCIENTIFIC NAME (genus and species)
AND COMMON NAME OF ANIMAL OR PLANT /
NAU^NO IME (GEN I VID) I ZAEDNI^KO IME NA @IVOTNOTO ILI
RASTENIETO
9. Description of specimens, including
identifying marks or numbers
(age/sex if live) /
Opis na primeroci, vklu~uvaj}i
identifikacioni oznaki i broevi
(vozrast/pol ako se `ivi)
10. Appendix No.
and source
(see reverse) /
Dodatok broj i
izvor
(vidi pozadi)
11. Quantity
(including unit) /
Koli~ina
(vklu~uvajki odel)
11a. Tota
Quo
Vkup
Kvot
7./8.
9. 10. 11. 11a.
A 12. Country of origin *
/ Zemja na poteklo *
Permit No. /
Dozvola broj
Date / Data
12a. Country of last re-export
/ Zemja na posleden re-izvoz
Certificate No. /
Sertifikat broj
Date / Data 12b. No. of the operation **
or date of acquisition ***
operacija ** ili datum na nab
7./8. 9. 10. 11. 11a.
B 12. Country of origin *
/ Zemja na poteklo *
Permit No. /
Dozvola broj
Date / Data
12a. Country of last re-export
/ Zemja na posleden re-izvoz
Certificate No. /
Sertifikat broj
Date / Data 12b. No. of the operation **
or date of acquisition ***
operacija ** ili datum na nab
7./8. 9. 10. 11. 11a.
C 12. Country of origin *
/ Zemja na poteklo *
Permit No. /
Dozvola broj
Date / Data
12a. Country of last re-export
/ Zemja na posleden re-izvoz
Certificate No. /
Sertifikat broj
Date / Data 12b. No. of the operation **
or date of acquisition ***
operacija ** ili datum na nab
7./8. 9. 10. 11. 11a.
D 12. Country of origin *
/ Zemja na poteklo *
Permit No. /
Dozvola broj
Date / Data
12a. Country of last re-export
/ Zemja na posleden re-izvoz
Certificate No. /
Sertifikat broj
Date / Data 12b. No. of the operation **
or date of acquisition ***
operacija ** ili datum na nab
* Country in which the specimens were taken from the wild, bred in captivity or artificially propagated (only in case of re-export) / Zemja od koja primerocite se zemeni od divinata, o
kafezi ili ve{ta~ki razmno`eni (samo vo slu~aj na re-izvoz)
** Only for specimens of Appendix-I species bred in captivity or artificially propagated for commercial purposes / Samo za primerocite od Dodatok-I vidovi koi se odgleduvani vo kaf
ve{ta~ki razmno`uvani za komercijalni celi
*** For pre-Convention specimens / Za pre-Konvenciski primeroci
13. THIS PERMIT / CERTIFICATE IS ISSUED BY: / OVAA DOZVOLA / SERTIFIKAT E IZDADENA OD:
Place / Mesto Date / Data Security stamp, signature and official seal / Bezbednosna markica, potpis i sl
- 43 -

14. EXPORT ENDORSEMENT: /
POTVRDA NA IZVOZOT
15. Bill of lading/Air Way-bill Number: / Smetka na prizemjuvawe/Broj na avionska smetka
Block/Grupa Quantity/Koli~ina
A
B
C
D
Port of Export
Pristani{te na izvoz
Date / Data
Signature / Potpis
Official stamp an
Slu`ben pe~
- 44 -

INSTRUKCII I POJASNUVAWA
(odgovaraat na brojot vo formularot)
1. Obele`eto go kvadrat~eto koe odgovara na
vidot na izdadeniot dokument (dozvola za
izvoz, sertifikat za re-izvoz, dozvola za uvoz
ili drugo. Ako e obele`ano kvadrat~eto
"drugo", mora da se navede vidot na
dokumentot. Originalniot broj e edinstven
broj opredelen za sekoj dokument od
nadle`nite dr`avni organi.
2. Za dozvoli za izvoz i sertifikati za reizvoz,
datumot na istekuvaweto na dokumentot ne
mo`e da bide pove}e od {est meseci posle
datumot na izdavawe (edna godina za dozvoli
za uvoz).
3. Popolnete go imeto i adresata na uvoznikot.
3a. Imeto na zemjata treba da bide celosno
napi{ano.
4. Popolnete go imeto i adresata na izvoznikot
/reizvoznikot. Imeto na zemjata mora da bide
navedeno. Vo slu~aj na otsustvo na potpis na
aplikantot, dozvolata ili sertifikatot se
neva`e~ki.
5. Specijalnite uslovi mo`e da se odnesuvaat na
nacionalnata legislativa ili za
specijalnite uslovi za isporakata od strana
na nadle`niot organ {to go izdava
dokumentot. Ovaa to~ka mo`e da se upotrebi
i za obrazlo`uvawe za ispu{taweto na
odredena informacija.
5a. Treba da se koristat slednite {ifri: T za
komercijalni celi, Z za zoolo{ki gradini, G
za botani~ki gradini, Q za cirkusi i
patuva~ki izlo`bi, S za nau~ni celi, H za
love~ki trofei, P za li~ni celi, M za
biomedicinsko istra`uvawe, E za edukacija,
N za introdukcija ili reintrodukcija vo
divata priroda i B za odgleduvawe vo kafezi
ili ve{ta~ko razmno`uvawe.
5b. Navedete go brojot (vklu~uvaj}i go ISO
kodot na zemjata) na sigurnosniot `ig staven
vo to~ka 13.
6. Imeto, adresata i zemjata na nadle`niot
dr`aven organ {to go izdava dokumentot
treba da bidat otpe~ateni na formularot.
7-8. Navedete go nau~noto ime (rod ili vid,
dokolku e potrebno i podvidovi) na
`ivotnoto ili rastenieto, pod koe e vneseno
vo dodatocite na Konvencijata ili
referentnata lista, odobrena od
Konferencijata na Stranite i op{toto ime
na `ivotnoto ili rastenieto pod koe {to e
poznato vo zemjata {to ja izdava dozvolata.
9. Opi{ete gi {to e mo`no poprecizno,
primerocite koi se predvideni za trgovija
(`ivi `ivotni, ko`i, par~iwa meso,
pari~nici, obuvki i itn.). Ako vidot e
ozna~en (oznaki, znaci za identifikacija,
prsteni i itn) bez ogled dali toa se bara so
Rezolucija na Konferencijata na Stranite
(vidovi koi poteknuvaat od farmi, vidovi
- 45 -
A Rastenijata koi ve{ta~ki se
razmno`uvani vo soglasnost so (Rezolucijata
11.11 na Konferencijata, stav a) kako i nivni
delovi i derivati izvezeni spored odredbite
od ~len VII, stav 5 od Konvencijata
(primeroci od vidovi koi se vklu~eni vo
Dodatokot I i koi bile ve{ta~ki razmno`eni
za nekomercijalni celi i primeroci na vidovi
vklu~eni vo Dodatok II i III).
C @ivotnite odgleduvani vo kafezi vo
soglasnost so (Rezolucijata 10.16 na
Konferencijata, revidirana), kako i nivni
delovi i derivati, izvezeni spored odredbite
na ~len VII, stav 5 od Konvencijata
(primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatokot I
koi se odgledani vo kafezi za nekomercijalni
celi i primeroci na vidovi vklu~eni vo
Dodatokot II i III.
F @ivotni rodeni vo kafez (F 1 ili
izrodenite generacii) koi ne se opfateni so
definicijata "odgledani vo kafezi" vo
(Rezolucijata 10.16 na Konferencijata,
revidirana), kako i nivni delovi i derivati.
U Nepoznat izvor (mora da bide
obrazlo`eno)
I Konfiskuvani ili odzemeni
primeroci.
11. Navedete go vkupniot broj na vidovi ili, ako
toa ne e mo`no, koli~inata i vnesete ja
upotrebnata edinica merka ( na primer te`ina
vo kilogrami). Ne koristete op{ti termini
takvi kako "eden paket" ili "edna kutija".
11a. Navedete go vkupniot broj na vidovi
izvezeni vo tekovnata kalendarska godina
(vklu~uvaj}i gi onie {to se opfateni so
odnosnata dozvola) i kvotata na tekovnata
godina za odnosnite vidovi (na primer
500/1000). Ova treba da se napravi za
nacionalnite kvoti kako i za onie odredeni od
Konferencijata na Stranite.
12. Zemjata na poteklo e zemja vo koja vidovite
se zemeni od divata priroda, odgledani vo
kafezi ili ve{ta~ki razmno`eni. Navedete go
brojot na dozvolata za izvoz na zemjata i datata
na izdavawe. Ako celata informacijata ili
del od nea e nepoznata ova treba da se
obrazlo`i vo to~ka 5. Ovaa to~ka treba da se
popolni samo vo slu~aj na reizvoz.
12a. Zemjata na posledeniot reizvoz e zemjata od
koja vidovite bile reizvezeni, pred da vlezat
vo zemjata vo koja se izdava aktuelniot
dokument. Vnesete go brojot na sertifikatot za
reizvoz na zemjata na posledniot reizvoz i
datata na negovoto izdavawe. Ako celata
informacijata ili del od nea e nepoznat toa
treba da se obrazlo`i vo to~ka 5. Ovaa to~ka
treba da se popolni samo vo slu~aj na reizvoz za
primeroci koi prethodno bile reizvezeni.
13. Popolnuva slu`beno lice {to ja izdava
dozvolata. Imeto na slu`benoto lice i
negovata funkcija mora da se napi{at celosno.
Vo ovaa to~ka treba da se stavi sugurnosniot
`ig i treba da se legalizira preku pe~at i

koi podle`at na kvoti odobreni od
Konferencijata na Stranite, vidovi od
Dodatokot I za vidovi {to se odgleduvaat vo
kafezi za komercijalni celi i itn.), navedete
go brojot i tipot na znakot. Ako e mo`no
treba da se navede polot i vozrasta na `ivite
`ivotni.
10. Vnesete go brojot na Dodatokot od
Konvencijata (I, II i III) vo koj e vklu~en vidot.
Koristete gi slednite kodovi za ozna~uvawe
na izvorot:
W
Primeroci zemeni od divata priroda
R Primeroci koi poteknuvaat od
odgleduvawe na farma
D @ivotni od Dodatok I odgleduvani vo
kafezi za komercijalni celi i rastenija od
Dodatokot I ve[ta~ki razmno`uvani za
komercijalni celi, kako i nivni delovi i
derivati, izvezeni spored odredbite od ~len
VII, stav 4 od Konvencijata.
potpis na slu`benoto lice {to ja izdava
dozvolata. Pe~atot, potpisot i brojot na
sigurnosniot `ig mora da bidat ~itlivi.
14. Popolnuva slu`beno lice koe vr{i inspekcija
na pratkata vo vremeto na uvoz, izvoz ili
reizvoz. Vnesete gi koli~inite na vidovite koi
se stvarno uvezeni, izvezeni ili reizvezeni.
Precrtajte gi neupotrebenite blokovi.
15. Vnesete go brojot na tovarniot list ili
avionskiot tovaren list dokolku metodot na
transport bara koristewe na takov dokument.
Dokumentot mora da bide napi{an na eden od rabotnite jazici na Konvencijata (Angliski, Francuski i [panski)
ili mora da vklu~i celosen prevod na eden od ovie tri jazici. Izvezenite i reizvezenite primeroci ne treba da
stojat na ist dokument, osven ako ne e jasno navedeno koi primeroci se izvezuvaat, a koi se reizvezuvaat.
PO UPOTREBA OVOJ DOKUMENT MORA DA SE VRATI KAJ NADLE@NIOT ORGAN NA ZEMJATA
UVOZNI^KA
- 46 -

A-5-8-4
Za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za nuklearna
sigurnost
Spored Zakonot za jonizira~ki zra~ewa i nuklearna
sigurnost zabranet e vnesuvawe, uvoz izvoz i tarnzit na
radioaktiven i nuklearen materijal i otpadoci od ovoj vid na
materijal, kako i voop{to tela koi emitiraat jonozira~ki
zra~ewa.
So isklu~ok na opredeleni koli~estva koi se nameneti vo
industrijata, medicinata i za nau~ni i istra`uva~ki celi
mo`at da se uvezuvaat izvezuvaat ili tranzitoiraat samo
vrz osnova na dozvola od Direkcijata za radiaciona
sigurnost, kako i vrz osnova na Licenca na subjektite koi se
ovlasteni da vr{at vakov vid na promet.
A-5-8-4-1 Merewe na radijacija na staro `elezo
So dopis br. 13-3859/2 Ministerstvoto za `ivotna sredina i
prostorno planirawe Carinskata Uprava izvestena e deka se
sproveduvaat zasileni merki za kontrola na vnesuvawe na
staro `elezo vo Republika Makedonija vo pogled na
radiolo{ka ispravnost, soglasno Zakonot za jonizira~ko
zra~ewe. Pri toa e opredeleno slednoto:
Pri vnesuvawe na staro `elezo Republi~ki Zavod za
zdravstvena za{tita Republi~ki zavod za zdravstvena sa{tita
(Direkcija za radijaciska sigurnost) vr{i merewe na i
izdava Izve{taj za izvr{enite merewa na lice mesto na
ambientalen dozen ekvivalent na jonizira~ko zra~ewe
(primer na Izve{tajot e dadeno vo Prilog na ovoj dopis) od
koj se gleda deka vrednosta na izvr{enoto merewe e
prifatliva za vnesuvawe /uvoz na staro otpadno `elezo vo R.
Makedonija. Bez ovoj izve{taj ne e dozvoleno carinewe na
predmetnata stoka.
Pri vnesuvawe na staro otpadno `elezo vo Republika
Makedonija grani~nite carinski ispostavi treba da gi
upatuvaat prevoznite sredstva za merewe na radioaktivno
zra~ewe na prviot terminal i toa:
a) Vo patniot soobra}aj:
- pri vnesuvawe od CI Blaci vo CI Terminal Skopje;
- pri vnesuvawe od CI Tabanovce vo CI Kumanovo;
- pri vnesuvawe od CI Deve Bair vo CI Deve Bair
- pri vnesuvawe od CI Novo Selo vo CI Strumica
- pri vnesuvawe od CI Bogorodica vo CI @elezni~ka
stanica Gevgelija
- pri vnesuvawe od CI Mexitlija vo CI Bitola
- pri vnesuvawe od CI ]afasan vo CI Struga
Na ostanatite Carinski ispostavi ne se dozvoluva vnesuvawe
na staro otpadno `elezo.
- 47 -

Dokolku vo gorenavedenite vnatre{ni carinski ispostavi
uvoznikot ne podnese soodvetna carinska deklracija za
uvoz/tranzit mo`e da se odobri tranzitna carinska postapka
do druga vnatre{na carinska ispostava edinstveno dokolku
kon istata se prilo`i Izve{tajot za izvr{eni merewe
naveden vo to~ka 1. Vo ovoj slu~aj fotokopija od Izve{tajot
se zadr`uva vo CI vo koja }e zapo~ne tranzitnata postapka, a
originalot od Izve{tajot se zadr`uva vo CI vo koja }e se
izvr{i carineweto pri uvoz ili reeksport.
b) Vo `elezni~kiot soobra}aj merewata treba da se vr{at vo
CI @elezni~ka stanica Gevgelija pri vnesuvawe na staro
`elezo od Grcija, CI Tabanovce pri vnesuvawe na staro
`elezo od Srbija i Crna Gora i vo CI Volkovo pri vnesuvawe
na staro `elezo od Srbija i Crna Gora (vo delot na Kosovo).
3. Vo slu~aite koga pri od izve{tajot za izvr{eno merewe }e
se utvrdki deka stokata ne e prifatliva za uvoz vo Republika
Makedonija treba da se postapi kako so stoka ~ij uvoz e
zabranet soglasno ~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87
to~ka 2), od Carinskiot zakon i istata treba da se vrati vo
stranstvo.
- 48 -

- 49 -

Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski
eksploziv, love~ko i sportsko oru`je i nivna
municija, hemisko oru`je)
A-5-9
A-5-9-1
- Vooru`uvawe(voena oprema, stopanski
eksploziv, love~ko oru`je i nivna
municija)
Praven osnov Spored Zakonot za vooru`uvawe i voena oprema kako i
Zakonot za oru`je prometet so oru`je i voena oprema
( vnesuvawe, uvoz, izvoz i transit ) se vr{i so Dozvola od
Ministertvoto za odbrana/Ministertvoto za vnatre{ni
raboti.
A-5-9-1
Praven subjekt za da mo`e da vr{i promet i proizvodstvo
na oru`je, voena oprema i mora predhodno da dobie
soglasnost od Ministerstvo za ekonomija vrz osnova na
preghodno dobivawe na mislewe od Ministertvo za
odbrana i Ministerstvo za vnatre{ni raboti.
Carinskata postapka, carinskiot nadzor na vooru`uvawe
i voena oprema koja se uvezuva ili izvezuva se vr{i kaj
proizvoditelot, uvoznikot ili kaj Ministertvoto za
vnatre{ni rabiti, odnosno Ministertvoto za odbrana.
Carinskiot nadzor se vr{i vo prisustvo na predstavnik
od Ministertvoto za vnatr{ni raboti ili
Ministertvoto za odbrana.
Fizi~ko lice mo`e da vnese ( uveze) oru`je za svoi
potrebi dokolku ima dozvola za uvoz od Ministertvo za
vnatre{ni raboti
Д7 - Дозвола za vnesuvawe/uvoz од Министерство за одбрана
za тешко и лесно ору`је и воена опрема за свои потреби
D7 -Дозвола за vnesuvawe/ увоз од Министерсtво за внатрешни работи za
воору`ување и експлозивни матрии за комерцијална намена
A-5-9-2
Hemisko oru`je
Vo Republika Makedonija zabraneto e proizvodstvo i
promet na site sredstva na vooru`uvawe i voena oprema
~ija upotrena e zabraneta spored me”unarodni konvencii.
Republika Makedonja ja ima ratifikuvano Konvencijata
za zabrana na proizvopdstvo, skladirawe i promet na
hemisko oru`je.
- 50 -

Opasni materii
A-5-10
A-5-10-1 OP[TO
Informacija za postapuvawe so opasni materii
Soglasno odredbite od Zakonot za prevoz na opasni materii
(Sl.list na SFRJ br. 27/90) i Evropskata spogodba za
me|unaroden prevoz na opasni materii vo patniot soobra}aj
(ADR) od 1957 godina, a so ogled deka carinskite rabotnici
vo delokrugot na svoeto rabotewe sekojdnevno doa|aat vo
kontakt so opasni materii, a imaj}i gi vo predvid fizi~kohemiskite
osobini na opasnite materii {to se prevezuvaat, a
se so cel izbegnuvawe na mo`nosta od eksplozija, po`ar,
isturawe na opasni materii ili druga havarija za da ne dojde
do zagrozuvawe na `ivotot i zdravjeto na lu|eto, `ivotnata
sredina, materijalnite blaga i bezbednosta na soobra}ajot,
Carinskata uprava gi dava slednite napatstvija:
Pretprijatijata i drugite pravni lica i poedinci koi
prevezuvaat ili predavaat na prevoz opasni materii i vr{at
dejstvija vo vrska so toj prevoz, kako i poedinci koi vo tekot
na prevozot neposredno rakuvaat ili na drug na~in doa|aat vo
dopir so opasni materii, se dol`ni da prevzemaat
preventivni i za{titni merki so koi se obezbeduva za{tita
na `ivotot i zdravjeto na lu|eto, na `ivotnata sredina ili
materijalnite dobra odnosno bezbednost na soobra}ajot.
Pri vnesuvaweto na opasni materii istite mora da bidat
proprateni so dokument za prevozot na istite koj go izdava
Ministertvo za transport i vrski, vo sorabotka so
Ministertvo za vnatre{ni raboti (soglasno ADR
konvencijata). Osven toa za odredeni vidovi na opasni
materii: potrebnni se odobrenija od nadle`ni organi (na
primer za eksplozivi odobrenie od Ministertvo za
vnatre{ni raboti; za otrovi -Odobrenie od Ministrstvo za
zdravstvo; za radioaktivni materii -Odobrenie od Direkcija
za radiaciona sigurnost i tn).
Pri prevozot na opasni materii voziloto odnosno tovarot,
ili negovata ambala`a treba da e ozna~ena so soodvetni
me|unarodni oznaki za opasnost.
A-5-10-2 VIDOVI OPASNI MATERII
Opasnite materii se delat na slednite klasi:
Klasa 1a - Eksplozivni materii;
Klasa 1b - Predmeti polneti so eksplozivni materii;
Klasa 1v - Sredstva za palewe, ognometni predmeti i drugi
predmeti;
- 51 -

Klasa 2 -Zbieni gasovi, gasovi pretvoreni vo te~nost i
gasovi rastvoreni pod pristisok;
Klasa 3 - Zapalni te~nosti;
Klasa 4.1- Zapalni cvrsti materii;
Klasa 4.2- Materii skloni kon samopalewe;
Klasa4.3- Materii {to vo dopir so vodata razvivaat zapalni
gasovi;
Klasa 5.1- Oksidira~ki materii;
Klasa 5.2- Organski peroksidi;
Klasa 6.1- Otrovi;
Klasa 6.2- Gadni i zarazni materii;
Klasa 7 - Radioaktivni materii;
Klasa 8 - Korozivni (nagrizuva~ki) materii;
Klasa 9 - Drugi opasni materii (azbest, suv mraz, magnetni
mate-rijali i sl.).
A-5-10-3 OZNAKI NA OPASNI MATERII
Vo prilog na dopisot Vi dostavuvame OZNAKI ZA
PREVOZ NA OPASNI MATERII, koi naj~esto se
sre}avaat vo carinskata postapka
- 52 -

Налепници за опасност и Кемлерови таблички кои се
употребуваат во превози согласно АДР Спогодбата
Класа 1 - Експлозивни материи:
Во зависност од подгрупата, се поставува една од следните налепници:
Класа 2 - Гасови:
Ако гасовите се и запалливи, се поставува црвената налепница, со бројот 2 во долната половина.
Ако гасовите се отровни, се поставува белата налепница со бројот 2 во долната половина
Класа 3 - Запалливи течности
(линиите може да бидат црни или бели):
Класа 4 - Други запалливи материи:
Класа 4.1- Запалливи тврди материи
Класа 4.2 - Самозапалливи материи
- 53 -

Класа 4.3 - Материи опасни во контакт со влага
(линиите може да бидат црни или бели)
Класа 5 - Оксиданти и органски пероксиди:
Класа 5.1 - Оксиданти
Класа 5.2 - Органски пероксиди
Класа 6 Отровни и заразни материи
Класа 6.1 Отровни материи
Класа 6.2 - Заразни материи
- 54 -

Класа 7 - Радиоактивни материи
Може да се стави една од следните налепници, во зависност од транспортниот индекс (I, II или
III)
Класа 8 - Корозивни материи
материи
Класа 9 - Други опасни
- 55 -

Кемлерови таблички:
Моторното возило, приколката, полуприколката или друго возило со кое се превезуваат опасни
материи мора да биде означено со таблички со правоаголна форма со големина од 400 х 300 mm,
со портокалова боја, со црн раб со максимална широчина од 15 mm.
Портокалова табличка може да биде празна, или да биде оформена, што значи на неа да се
впишани и одредени броеви, кои се одделени меѓу себе со хоризонтална црта. Во тој случај во
горната половина на табличката се впишува бројната ознака на опасноста, а во долната
половина - бројната ознака на опасната материја (со 4 цифри). Вака пополнетите таблички за
опасност се наречени "Кемлерови таблички":
Ознака на опасноста
( Кемлеров број)
ОН број на материјата
(секоја опасна материја има
единствен ОН број).
Бројната ознака на опасноста (горниот број)
од цифри (две или три цифри), односно од
цифри.
се состои
буква и
Првата цифра ја означува главната опасност, и тоа по следната класификација:
2 Гас
3 Запалливи течни материи
4 Запалливи цврсти материи
5 Оксидирачки материи или органски пероксиди
6 Токсични (отровни) материи
7 Радиоактивни материи
8 Корозивни (нагризувачки) материи
Втората и третата цифра ја означуваат дополнителната опасност или интензитетот на реакција
според следната класификација:
0 Без значење
1 Опасност од експлозија
2 Ослободување на гасови поради притисок или хемиски реакции
3 Запалливи течности (пареа) или гасови
5 Оксидирачко дејство
6 Отровност (токсичност)
8 Корозивност
9 Опасност од спонтана бурна реакција при разложување или полимеризација
Кога видот на опасноста може да се означи само со една цифра, зад неа следи цифрата 0 (на
пример: 20 - инертен гас, 30 - запаллива течност).
Доколку видот на опасноста е означен со две исти цифри, значи дека главната опасност е многу
изразена: (33 означува лесно запаллива течност; 66 означува многу отровна материја; 88
означува многу корозивна материја).
Буквата “X” пред бројната ознака означува дека опасната материја не смее да дојде во допир со
вода, ниту во случај на пожар или незгоди на возилото или товарот.
Некои од идентификационите броеви на опасност (шифрата на основната опасност), го имаат
следното значење:
22 Оладен втечнет гас
33 Лесно запалливи течности (температура на палење под 21 о С)
Х423 Запаллива тврда материја која реагира опасно со вода ослободувајќи запалливи гасови
558 Многу оксидирачка материја која е и корозивна
638 Отровна материја, запаллива (точка на палење помеѓу 23 О С и 61 О С), корозивна
76 Радиоактивна материја, отровна
842 Корозивна тврда материја која реагира со вода ослободувајќи запалливи гасови
ОН бројот на материјата (четирицифрениот број во долната половина) го означува бројот за
идентификација на опасната материја кој е единствен за секоја позната опасна материја.
- 56 -

A-5-10-4 POSTAPUVAWE SO OPASNI MATERII
A-5-10-4-1 Postapuvawe na grani~ni Carinski ispostavi kade ima
terminali
[efovite vo vnate{nite i grani~nite Carinski ispostavi
kade ima carinski terminali, treba da gi izvestat
odgovornite lica za stopanisuvawe so carinskite
terminali, tamu kade {to postojat realni uslovi za toa da se
prevzemat aktivnosti vo nasoka:
1.Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni
materii da bidat parkirani na posebno za toa odredeno
(obele`ano) mesto;
2. Vo neposredna blizina na odredenoto mesto kade se
parkiraat prevoznite sredstva {to prevezuvaat stoka t.e.
opasni materii da ima zadol`itelno soodvetna spored
pozitivnite zakonski propisi HTZ oprema.
3. Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni
materii da bidat izdvoeni na soodvetno bezbedno rastojanie
od drugite prevozni sredstva {to prevezuvat druga stoka.
A-5-10-4-2
Postapuvawe na grani~nite premini:
1. Prevoznite sredstva koi prevezuvaat opasni materii na
grani~nite premini na vlez i na izlez, treba da bidat na
soodvetno rastojanie od ostanatite vozila, vo sorabotka so
odgovornoto lice na preminot za regulirawe i bezbednost
na soobra}ajot na grani~niot premin-MVR, za da se
prevzemat soodvetni merki vo taa nasoka kako ne bi do{lo
do eventualno nesakani posledici;
2. Carinskite rabotnici na grani~nite premini na vlez i na
izlez, po potreba zavisno od vremenskite uslovi (visoki
temperaturi i sl.) da dadat prioritet na prevoznite
sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii;
3. Na grani~nite premini kade za toa postojat uslovi,
[efot na Carinskata ispostava treba da odredi posebna
lenta za kontrola na prevoznite sredstva koi prevezuvaat
stoka t.e. opasni materii, vo sorabotka so odgovornoto lice
na preminot za regulirawe i bezbednost na soobra}ajot na
grani~niot premin-MVR, za da se prevzemat soodvetni merki
vo taa nasoka;
4. Na grani~nite premini vo neposredna blizina na mestoto
kade se vr{i kontrola na prevoznite sredstva koi
prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da ima soodvetna
spored pozitivnite zakonski propisi HTZ oprema.
[efovite na Carinskite ispostavi se zadol`eni so
navedenata informacija da gi zapoznaat site carinski
rabotnici.
- 57 -

Za prevzemenite i realizirani aktivnosti, kako i
utvrdenite nedostatoci od strana na odgovoarnite lica na
MVR na grani~nite premini i odgovornite lica za
stopanisuvawe so carinskite terminali, [efovite na CI
se dol`ni da go izvestat Sektorot za carinsko pravni
raboti pri Carinskata uprava vo rok od 15 dena.
A-5-10-5
BEZBEDNOST NA CARINSKI RABOTNICI
1. Carinskite rabotnici koi doa|aat vo kontakt so stoka t.e.
opasni materii vo tekot na svoeto rabotewe, da vnimavaat
kako na svojata li~na bezbednost taka i na bezbednosta na
drugite neposredno vklu~eni lica;
2. Carinskite rabotnici vo odredeni slu~ai koga doa|aat vo
kontakt so stoka t.e. opasni materii mo`d da pobaraat
soglasno CZ i pomo{ od strana na ve{to lice.
A-5-10-6 Izvestuvawe za opremata koja e potrebna za voza~ot i
voziloto pri doma{ni i me|unarodni prevozi na
opasni materii
Vrz osnvoa na Zakonot za prevoz na opasni materii
(Slu`ben vesnik na SFRJ br. 45/90 i Slu`ben vesnik na RM
br. 12/93), Evropskata spogodba na me|unaroden paten prevoz
na opasni stoki (ADR) i dopisot broj 09-032 od 25.05.2005
godina dobien od Stopanskata interesna zaednica za paten
transport A.M.E.R.I.T ,,Makedonija soobra}aj,, - Skopje,
Carinskata uprava Ve izvestuva deka pri doma{ni i
me|unarodni prevozi na opasni materii oprema koja e
potrebna za voza~ot i voziloto e sledna:
A-5-10-6-1
Oprema za voziloto:
• najmalku eden klan za podmetnuvawe pod trkalata
(klocna);
• dva triagolnika;
• dve trepka~ki lampi so crvena ili portokalova boja,
so napojuvawe nezavisno od napojuvaweto na voziloto;
• eden protivpo`aren aparat so dva kilogrami suv prav;
• po eden protivpo`aren aparat so {est kilogrami suv
prav za sekoja vozna edinica od kombinacijata na
vozila;
• Oprema za sobirawe na iste~enite materii. Obi~no
vo ovaa oprema spa|aat vre}i pesok ili strugotini,
aluminiumska lopata, aluminiumska ili plasti~na
kanta i metla.
A-5-10-6-2
Oprema za voza~ot:
• plasti~en {lem za industriska upotreba;
• gumeni rakavici;
- 58 -

• plasti~ni o~ila so strani~na za{tita;
• gumeni ~izmi ili ~evli so ~eli~en vrv;
• signalen elek so fluoroscentni lenti;
• plasti~ni ili aluminiumski bateriski lampi.
Ako se prevezuvaat korozivni materii vo opremata treba
da ima i {i{e so te~nost za plaknewe na o~ite. Ako se
prevezuvaat otrovni materii opremata treba da ima i
za{titna maska so soodveten filter.
- 59 -

Devizi i pari
A-5-11
Upatstvo za vnesuvawe i iznesuvawe na doma[ni i stranski
pari, ~ekovi i monetarno zlato vo patni~iot promet
Pravna osnova Soglasno Zakonot za deviznoto rabotewe (Slu`ben
vesnik 34/2001; 49/2001; 54/2001; 84/2001; 103/2001;
54/2002; 70/2002; 77/2002 i 13/2003) i Zakonot za
spre~uvawe na perewe na pari ( slu`ben vesnik na RM br.
70/2001) Carinskata uprava go dava slednoto
upatstvo:
A-5-11-1
Poim rezidenti i nerezdenti
Rezidenti :
• trgovski dru{tva, trgovci poedinci i drugi pravni
lica so sedi{te vo Republika Makedonija i nivni
predstavni{tva vo stranstvo, osven nivni
podru`nici vo stranstvo;
• podru`nica na stranski dru{tva zapi{ani vo
trgovskiot registar vo Republika Makedonija;
• fizi~ki lica koi samostojno vr{at dejnost kako
zanimawe so postojano mesto na `iveewe vo
Republika Makedonija;
• fizi~ki lica so postojano mesto na `iveewe vo
Republika Makedonija;
• fizi~ki lica koi privremeno prestojuvaat vo
Republika Makedonija vrz osnova na va`e~ka viza za
prestoj, odnosno rabotna viza vo traewe od najmalku
{est meseci;
• diplomatski, konzularni i drugi predstavni{tva na
Republika Makedonaija vo stranstvo koi se
finansiraat od buxetot na Republika Makedonija,
kako i vrabitenite vo tie predstavni{tva i ~lenovi
na nivnite semejstva.
Nerezidenti se site drugi lica koi ne se definirani
kako rezidenti
- 60 -

A-5-11-2
VNESUVAWE I IZNESUVAWE NA EFEKTIVNINI
STRANSKI I DOMA[NI PARI^NI
SREDSTVA,^EKOVI I MONETARNO ZLATO
A-5-11-2-1
Vnesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi
•Vnesuvawe na stranski pari~ni stredstva i ~ekovi od
rezidenti
Rezidentite mo`at slobodno da vnesuvaat efektivni
stranski pari vo visina do 10.000 EVRA, a nad 10.000
EVRA vnesuvaweto e dozvoleno, me|utoa rezidentot e
DOL@EN istite da gi prijavi na nadle`niot carinski
organ. Vnesuvavaweto na efektivni stranski pari nad
10.000 Evra se vr{i vo soglasnost so odredbite na
Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari ( spored
postapka propi{ana vo to~ka 6 od ova upatstvo).
• Vnesuvawe na stranski pari~ni stredstva i ~ekovi od
nerezidenti
Nerezidentite mo`at slobodno da vnesuvaat vo
Republika Makedonija efektivni stranski pari i ~ekovi
vo vkupen iznos do 2.000 EVRA ( bez obvrska za
prijavuvawe).
Nerezidentite pri vleguvaweto vo Republika
Makedonija SE DOL@NI DA GO PRIJAVAT na
carinskite organi iznosot na efektivnite stranski
pari i ~ekovi nad 2.000 EVRA koj go vnesuvaat, pri {to
zadol`itelno dobivaat pismena POTVRDA od
carinskite organi. (Prilog 1). Pri izleguvaweto od
Republika Makedonija nerezidentite se dol`ni da ja
dadat na uvid na carinskite organi pismenata
POTVRDA. Iznosot koj nerezidentite go iznesuvaat
od Republika Makedonija ne mo`e da bide pogolem od
prijaveniot iznos pri vleguvaweto vo Republika
Makedonija, odnosno od iznosot naveden vo pismenata
POTVRDA izdadena od Carinskiot organ pri vlez vo
zemjata.
Vo slu~aite koga nerezidentite so prijavuvawe
vnesuvaat efektivni stranski pari vo iznos nad 10.0000
EVRA se primenuvaat odredbite od Zakonot za
spre~uvawe na perewe na pari ( spored postapka
propi{ana vo to~ka 6 od ova upatstvo).
- 61 -

A-5-11-2-2
Iznesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi
• Iznesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi od
rezidenti
Rezidentite mo`at slobodno da iznesuvaat od Republika
Makedonija efektivni stranski pari i ~ekovi vo
vkupen iznos do 2.000 EVRA(bez obvrska za prijavuvawe i
bez obvrska za prezentirawe na potvrda za obezbedeni
devizni sredstva od banka ili menuva~nica).
(Na primer: 2.000 Evra vo gotovina ili 1.000 Evra vo
gotovina i 1000 Evra vo ~ekovi itn.)
Rezidentite SE DOL@NI pri patuvawe vo stranstvo,
vkupniot iznos na efektivni stranski pari i ~ekovi nad
2.000 do 4.000 EVRA DA GO PRIJAVAT na carinskite
organi pri izleguvaweto od Republika Makedonija (so
prezentirawe na potvrda od ovlastena banka ili
menuva~nica za kupeni stranski pari ili potvrda od
banka za podignati devizi od devizna smetka ili
devizna kni{ka). Potvrdata e so va`nost do prvoto
preo|awe na granicata, a najdocana do 90 dena od denot
na izdavaweto.
Rezidentite koi patuvaat vo stranstvo na slu`ben pat
imaat pravo da iznesuvaat efektivni stranski pari i
~ekovi vo iznos nad 2.000 do 4.000 EVRA, vrz osnova na
nalog za izvr{uvawe na doznaka vo stranstvo (obrazec
1450) utvrden so Odluka za patuvawe vo stranstvo, vo koja
se nazna~eni: zemja vo koja se patuva, cel na patuvaweto,
kolku lica patuvaat, vreme na prestoj vo stranstvo, kako
i visinata na potrebnite sredstva za prestoj na
slu`beniot pat.
Iznesuvaweto na efektivni stranski pari nad 4.000
EVRA od strana na rezidenti e zabraneto.
•Iznesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi od
nerezidenti
Nerezidentite mo`at slobodno da iznesuvaat od
Republika Makedonija efektivni stranski pari i ~ekovi
vo vkupen iznos do 2.000 EVRA.( bez obvrska za
prijavuvawe).
- 62 -

Pri izleguvaweto od Republika Makedonija
nerezidentite SE DOL@NI da ja dadat na uvid na
carinskite organi pismenata POTVRDA, koja ja dobile
od carinskiot organ pri vlaz vo Republika Makedonija,
pri prijavuvawe na efektivni stranski pari i ~ekovi nad
2.000 EVRA. Iznosot koj nerezidentite go iznesuvaat
od Republika Makedonija ne mo`e da bide pogolem od
prijaveniot iznos pri vleguvaweto vo Republika
Makedonija, odnosno od iznosot naveden vo pismenata
POTVRDA izdadena od Carinskiot organ pri vlez vo
zemjata.
A-5-11-3 Vnesuvawe i iznesuvawe na denari od rezidenti,
nerezidenti i Narodna banka na RM
• Rezidenti i nerezidenti mo`at vo patni~kiot promet
so stranstvo da vnesuvaat ili iznesuvaat vo i od
Republika Makedonija efektivni denari vo iznos do
20.000,00 denari po lice.
• Rabotnici koi rabotat vo vagon restorani i bifiwa
vo vozovi na makedonskata `eleznica vo me|unarodniot
soobra}aj, mo`at vo neograni~en iznos da gi iznesuvaat
i vnesuvaat vo Republika Makedonija efektivnite
denari naplateni od doma{ni i stranski lica na
teritorijata na Republika Makedonija za prodadena
doma{na stoka (prehrambeni produkti, osve`itelni
pijalocii, bezalkoholni pijaloci, deserti, cigari i dr)
vo tie restorani i bifiwa.
• Narodna banka na RM mo`e da izdade odobrenie za
iznesuvawe od R.Makedonija, preku po{tenski i drugi
pratki za efektivni denari pod slednite uslovi:
-efektivni denari samo za numizmati~ki i
kolekcionerski
celi vo site apoeni
-efektivni denari potrebni za testirawe na
avtomati za broewe na kni`ni i kovani pari, a po
izvr{enoto testirawe, najdocna vo rok od 6 ({est)
meseci od denot na priemot na denarite, }e se izvr{i
vra}awe na istite
Vnesuvaweto i iznesuvaweto na efektivni denari za
Narodna Banka na RM mo`e da vr{i samo lice vrz osnova
na pismeno ovlastuvawe od Narodna Banka na RM.
- 63 -

A-5-11-4
Vnesuvawe i iznesuvawe na monetarno zlato i prigodni
kovani pari
A-5-11-4-1
Monetarno zlato ( e zlato {to e predmet na monetarni
rezervi na zemjata, koe ne mo`e da bide predmet na
kupoproda`ba i istoto mo`e da bide vo razli~ni formi
kako na primer: zlatni {ipki, polugi ili granuli) vo
Republika Makedonija mo`e da vnese i iznese samo
Narodna Banka na Republika Makedonija, vrz osnova na
POTVRDA izdadena od ovlastenao lice na Narodna
banka na Republika Makedonija.
A-5-11-4-2 Prigodni kovani pari izdadeni vo R.Makedonija
rezidenti i nerezidenti mo`at da gi vnesuaat vo
R.Makedonija bez ograni~uvawe, me|utoa istite SE
DOL@NI da gi prijavat na nadle`niot carinski organ.
Prigodni kovani pari se izrabotuvaat za odredeni
jubilei i istite se iskovani od razli~ni materijali
kako: zlato, srebro, posebni leguri za kovani pari vo
optek ili numizmatika. Zlatnite kovani prigodni
moneti se izgotvuvaat vrz osnova na Odluka na Vlada na
RM. Prigodnite kovani moneti gi izdava Narodna
banka na R.M. i istite mo`eda se gi prodavaat na
kolekcioneri vo zemjata ili stranstvo ili na delovnite
banki za ponatamo{na proda`ba. Iznesuvaweto na
prigodni kovani pari od zemjata mo`e da se vr{i samo so
smetka na ovlasten prodava~ za nivno kupuvawe vo R.
Makedonija - Narodna Banka ili delovni banki vo
zemjata, odnosno vrz osnova na izdadena potvrda od
carinski organ, dokolku istite bile predhodno vneseni
vo zemjata i prijaveni pri nivnoto vnesuvawe vo
zemjata.
Site postari numizmati~ki primeroci na stari kovani
moneti mo`e da se iznesat od zemjata samo vrz osnova na
odobrenie izdadeno od Ministerstvoto za kultura vo
sorabotka so muzeite na R.Makedonija.
A-5-11-5
DEVIZNI PREKR[OCI
Pri preminot na dr`avnata granica rezidentite i
nerizedentite SE DOL@NI da go prijavat iznosot na
doma{ni i stranski pari~ni sredstva, ~ekovi, prigodni
kovani pari i monetarno zlato (soglasno Zakonot za
devizno rabotewe). Spored toa kako devizen prekr{ok }e
se smeta sekoe neprijavuvawe na doma{ni i stranski
pari~ni sredstva, ~ekovi, prigodni kovani pari ili
monetarno zlato nad iznosite koi se dozvoleni ili koi
voop{to ne se dozvoleni za vnesuvawe i iznesuvawe od
strana na rezidentite i nerezidentite pri preminot na
- 64 -

dr`avnata granica (soglasno ~len 56 to~ka 32 od
Zakonot za devizno rabotewe).
Vo patni~kioit promet vo slu~aj na:
neprijavuvawe od strana na:
- rezidenti koi vnesuvaat vo RM efektivni
stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 10.0000 Evra
-nerezidentite koi vnesuvaat ili iznesuvaat vo i od
RM efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos
nad 2.000 EVRA
- rezidenti koi iznesuvaat od RM efektivni stranski
pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 4.000 EVRA
- rezidenti i nerezidenti koi vnesuvaat ili
iznesuvaat vo i od RM, efektivni denari vo iznos nad
20.000,00 denari
- vnesuvawe ili iznesuvawe monetarno zlato bez
potvrda od Narodna Banka
- rezidenti i nerezidenti koi iznesuvaat prigodni
kovani pari, bez smetka na ovlasten prodava~, odnosno
odobrenie od Narodna banka, a za primeroci na stari
moneti bez odobrenie od Ministrestvo za kultura
carinskiot rabotnik treba da so~ini:
• Zapisnik za privremeno odzemawe na sredstva za
pla}awe vo patni~iot promet (soglasno ~len 56 stav 1
to~ka 32 od Zakonot za devizno rabotewe), koj zaedno so
eden primerok od specifikacijata i Baraweto za
poveduvawe na prekr{ok se dostavuva do nadle`niot
sud. ( Prilog 2).
Zapisnikot za privremeno odzemawe na pari~ni sredstva
i monetarno zlato vo patni~iot promet se so~inuva po
otkrivaweto na devizniot prekr{ok. Go so~inuva
carinskiot rabotnik, koj go otkril devizniot prekr{ok,
a go potpi{uva carinskiot rabotnik, storitelot na
prekr{okot i ako ima prisutno lice-svedok.
Zapisnikot treba da sodr`i pokraj podatoci: za CI,
datum na sostavuvawe, podatoci za prekr{itelot (ime
tatkovo ime i prezime, adresa na `iveewe, mati~en broj,
broj na patna isprava), iznos i vid na valuta, kako i
informacija za na~in na pronao|awe na pari~nite
sredstva, odnosno dali pari~nite sredstva se
dopolnitelno staveni na uvid od strana na patnikot, pri
kontrola i raspit od strana na carinskiot slu`benik,
ili se pronajdeni so pretres, pregled na predmetnite ili
- 65 -

voziloto so koe patuval (so to~en opis na mestoto kade se
pronajdeni), kako i izjava od prekr{itelot.
Zapisnikot se so~inuva vo ~etiri primeroci. Eden
primerok se dostavuva na prekr{itelot, eden primerok
do nadle`niot sud, eden primrok zaedno so baraweto i
specifikacijata se dostavuva do Oddelenieto za
carinski prekr{oci pri Carinskata Uprava, a eden
ostanuva vo carinskata ispostava.
• Specifikacija na privremeno odzemeni pari~ni
sredstva, ~ekovi i monetarno zlato, koja treba da sod`i:
- za efektivni doma{ni ili stranski pari: naziv na
valutata, iznos po apoeni, seriski broj i vkupren iznos
- za ~ekovi: naziv na izdava~ot, poedine~en iznos na
~ekovite i na koja valuta glasat, seriski i kontrolen
broj na ~ekovite i vkupen iznos po valuti
Specifikacijata se so~inuva vo ~etiri primeroci: eden
za prekr{itelot, eden za Narodna banka na RM, eden
primerok se prilo`uva zaedno so Zapisnikot za devizen
prekr{ok i se dostavuva do nadle`niot sud i eden
primerok ostanuva vo Carinskata ispostava.
Privremeno odzemanite efektivni doma{ni i stranski
pari, ~ekovi ( nad propi{aniot dozvolen iznos) i
monetarno zlato, zaedno so eden primerok od Zapisnikot
za devizen prekr{ok i eden primerok od specifikacijata
se deponiraat vo Narodna Banka na RM, do re{avawe na
devizniot prekr{ok od strana na nadle`niot sud.
• Barawe za poveduvawe na prekr{ok spored Zakon za
devozno rabotewe ( Prilog 3), koe se sostavuva vo
~etiri primeroci (dva primeroka zaedno so Zapisnikot i
specifikacijata se podnesuva do nadle`niot sud, eden
primerok se zadr`uva vo ispostavata, a eden primerok se
dostavuva do Oddelenieto za carinski prek{oci pri
Carinskata Uprava).
Za deviznite prekr{oci odu~uva nadle`niot sud.
Za deviznite prekr{oci pokraj pari~na kazna se izrkuva
i merka za bezbednost odzemawe na predmetite, so koi
bil izvr{en prekr{okot ili koi bile nameneti za
izvr{uvawe na prekr{okot ili {to nastanale so
izvr{uvawe na prekr{okot. Ova se odnesuva na slu~ite
koga devizniot prekr{ok bil otkrien pri pretres na
patnikot ili negovite predmeti.
Dokolku devizniot prekr{ok bil otkrien so pretres na
prevozno sredstvo na patnikot, za istiot mo`e da se
izre~e merka za bezbednost odzemawe na prevoznoto
- 66 -

sredstvo, ako negovite tajni odnosno skrieni mesta bile
koristeni za sokrivawe na predmetot na prekr{okot i
ako vrednosta na predmetotot na prekr{okot e pogolema
od edna tretina od carinskata osnovica na prevoznoto
odnosno prenosnoto sredstvo (soglasno ~len 56 od
Zakonot za devizno rabotewe).
Vo slu~aite na prijavuvawe nad propi{anite dozvoleni
iznosi na od strana na:
- rezidenti koi iznesuvaat od RM efektivni stranski
pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 4.000 EVRA so i bez
dokaz za potekloto na istite
- rezidenti i nerezidenti koi vnesuvaat ili iznesuvaat
vo i od RM, efektivni denari vo iznos nad 20.000,00
denari
carinskiot slu`benik ne treba istite da gi odzeme i ne
treba da so~inuva Zapisnik za devizen prekr{ok, ako
patnikot uredno gi prijavi na carinskiot organ pri
preminot na dr`avnata granica. Carinskiot slu`benik
vo vakvi slu~ai }e mu nalo`i na patnikot predmetnite
pari~ni sredstva (nad propi{anite dozvoleni iznosi) da
gi vrati, odnosno carinskiot slu`benik NE SMEE DA
MU DOZVOLI na patnikot istite da gi vnese ili
iznese od zemjata. Dokolku carinskiot slu`benik toa go
dozvoli }e snosi disciplinska odgovornost.
Deponirawe na privremeno odzemeni sredstva predmet na
devizen prekr{ok
Pri otkrivawe na devizen prekr{ok vo patni~kiot
promet, privremeno odzemenite pari~ni sredstav
(doma{ni ili stranski), ~ekovi ili monetarno zlato
carinskiot rabotnik e dol`en da gi deponira vo Narodna
banaka na RM i toa vo slednite gradovi: Skopje, Bitola,
Veles, Prilep, Ohrid, Tetovo, Kumanovo, [tip, Ko~ani i
Strumica. Disperziranite trezori rabotat sekoj
raboten den od ponedelnik do petok od 8 - 16 ~asot.
Sredstvata koi se privremenmo odzemenio se deponiraat
vo rok od 5 rabotni dena od denot na odzemaweto, a vo
slu~ai koga prekr{itelot e stransko lice postapkata e
itna.
Pri deponirawe na privremeno odzemenite pari~ni
sredstva (doma{ni ili stranski), ~ekovi ili monetarno
zlato se so~inuva Zapisnik za deponirawe na
privremeno odzemeni sredstva (soglasno Pravilnikot za
na~inot i postapkata za deponirawe i vra}awe,
- 67 -

odnosno izdavawe na privremeno odzemenite predmeti
slu`ben vesnik na RM br. 84/2001) i Specifikacija
Zapisnikot ( Prilog 6) treba da sodr`i:
• naziv na deponentot
• datum na deponirawe na sredstvata
• prisutni lica i svojtvo
• za privremeno odzemeni sredstva od fizi~ki licarezidenti
i nerezidenti se vneuvaat slednite
podatoci: ime prezime, adresa i mesto na `iveewe,
edine~en mati~en broj na fizi~koto lice, broj na
li~na karta i od kogo e izdadena, ili broj na patna
ispava i kade e izdadena
• za privremeno odzemeni sredstva od pravnite licarezidenti
i nerezidenti se vneuvaat slednite
podatoci: ime na subjektot, adresa i sedi{te, broj na
re{enie od trgovski registar, odnosno re{enie za
upis od nadle`en organ i dano~en broj
• vkupen iznos na efektivni doma{ni ili stranski
pari, oznaka na valuta; broj i vrednost na ~ekovite,
niven izdava~ i na koja valuta glasat; vkupna te`ina i
~istota na monetarno zlato.
A-5-11-6
SPRE^UVAWE NA PEREWE NA PARI
Praven osnov Soglasno Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari
(Sl.vesnik 70/2001) koj e vo primena od 01.03.2002 godina,
Carinskata Uprava na Republika Makedonija uka`uva
na dosledna primena na istiot :
Imeno soglasno odredbite na Zakonot za spre~uvawe na
perewe na pari Carinskata Uprava na Republika
Makedonija, e eden od subjektite koi imaat obvrska da
go primenuvaat Zakonot .
Carinskata Uprava na RM zadol`itelno go evidentira
sekoe vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari preku
carinskata linija na Republika Makedonija, koe go
nadminuva so zakon dozvoleniot maksimum. Vnesuvaweto
i iznesuvaweto na gotovi pari preku carinskata linija
na Republika Makedonija nad 10.000 EVRA, se prijavuva
do Direkcijata za spre~uvawe na perewe pari, dokolku
postoi somnevawe vo namerata za vnesuvaweto.(
soglasno ~len 13 ).
Toa zna~i deka site carinski rabotnici koi rabotat vo
grani~nite carinski ispostavi imaaat obvrska sekoe
vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari vo Republika
Makedonija vo vkupen iznos pogolem od 10.000 EVRA da
go evidentiraat, da go popolnat obrazecot
- 68 -

( prilog 4 ) vo dva primeroka i eden primerok vedna{ da
ispratat do Dirakcijata za spre~uvawe na perewe na
pari, na slednata adresa:
ul. Veqko Vlahovi} br. 11, Tehnometal Vardar
1000 Skopje
Popolnetiot obrazec (vtoriot primerok) redosledno
treba da se evidentira vo kontrolnik , ~ii izgled e daden
vo ( prilog 5).
Carinskata uprava na RM e dol`na da gi ~uva site
evidentirani podatoci za vnesuvawe ili iznesuvawe na
pari~ni sredstva preku carinskata linija nad
dozvoleniot iznos od 10.000 EVRA, najmalku pet godini
od denot na izvr{eniot prenos. ( soglasno ~len 16 stav
3 od Zakont za spre~uvawe na perewe na pari). Toa zna~i
deka Carinskata ispostava kade se prijaveni gotovi
pari~ni sredstva za vnasuvawe ili iznesuvawe od
teritorijata na RM ima obvrska da gi arhivira i ~uva
obrascite i kontrolnicite vo rok od pet godini od
denot na evidentiraweto.
Prilog: 6
- 69 -

Republika Makedonija
Ministerstvo za Finansii
Carinska Uprava na RM
Carinarnica _____________
C .I._____________________
Br. ______________________
Datum____________________
DO
NARODNA BANKA NA R.M
Trezor ____________________
Zapisnik za deponirawe na privremeno odzemeni sredstva
Vrz osnova na Zapisnik za devizen prekr{ok br.____________od
_______________,na
ime
____________________________________________________
so postojano mesto na `iveewe vo _____________, so adresa
_______________________________________________________________,
poseduva patna isprava br. _____________________ izdadena od
_____________, so EMBG______________________________.
Predmet na devizen prekr{ok e: _____________(iznos) __________(
valuta).
Vo prilog na Zapisnikot, Vi dostavuvame:
- foto kopija od Zapisnik za devizen prekr{ok
- specifikacija za privremeno odzemeni sredstva
Datum
[ef na CI ____________
__________________
Lice koe deponira
________________________ ___________________
( potpis i pe~at )
_____________________________________________________________________
Gorenavedenite sredstva se primeni vo trezorot na Narodna
Bankana RM, od ovlasteno lice
Ovlasteno lice
_____________________
( potpis i pe~at)
- 70 -

Republika Makedonija
MINISTERSTVO ZA FINANSII
CARINSKA UPRAVA
CARINARNICA _______________
Carinska ispostava_______________
Broj___________od _______200__godina
Do
Osnoven sud___________________
Vrz osnova na ~len 10 stav 1 alinea 5 od Zakonot za Carinska Uprava i
~len 48 stav 2 od Zakonot za prekr{ocite, podnesuvame:
BARAWE ZA POVEDUVAWE NA PREKR[O^NA POSTAPKA
PROTIV:_____________________________________________________
(naziv i adresa na rezident ili nerezident)
ZATOA[TO:
Na den____________vo_______~asot, pri _____________Republika
Makedonija, preku grani~niot carinski premin_______________________
prijavil/ ne prijavil pari~ni sredstva: denarski / devizni / ~ekovi vo
iznos od __________________, za koi sredstva ne poseduval potvrda za
poteklo na istite.
So gore opi{anoto dejanie prijaveniot storil prekr{ok od
~len 56 to~ka 32 od Zakonot za devizno rabotewe i predmetot go
dostavuvame na ponatamo{na postapka.
PORADI KOE
PREDLAGAME:
Nasloveniot sud kako stvarno i mesno nadle`en da pokrene
prekr{o~na postapka protiv prijavenoto lice za prekr{okot koj mu se
strava na tovar i po negovo soslu{uvawe i izveduvawe na prilo`enite
dokazi kon baraweto, da bide oglasen kako vinoven i kaznet so par~na
kazna predvidena za vakov vid devizen prekr{ok.
Soglasno ~len 57 stav 2 i 3 od Zakonot za devizno rabotewe na
prijaveniot da mu bide izre~ena i za{titna merka odzemawe na
pari~nite sredstva: denarski / devizni / ~ekovi, so koi storil prekr{ok
koj mu se stava na tovar.
Po pismenoto izgotvuvawe na Presudata, prvostepeniot sud da
dostavi eden primerok do Carinskata Uprava na Republika Makedonija,
na adresa: ul. "Lazar Li~enoski" broj 13, zaradi eventualno vlo`uvawe
na `alba od na{a strana.
Vo prilog Vi dostavuvame:
-Zapisnik za devizen prekr{ok
-Specipifikacija za privremeno odzemeni pari~ni
sredstva/~ekovi
[ef na CI ____________________
- 71 -