Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TEST <strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong><br />
<strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong><br />
nagrywarka/odtwarzacz CD<br />
Dane techniczne<br />
Wejœcia analogowe: XLR (2) +4dBu,<br />
RCA (2) –10dBV.<br />
Wejœcia cyfrowe: AES/EBU (1).<br />
Wyjœcia analogowe: XLR (2) +4dBu,<br />
RCA (2) –10dBV.<br />
Wyjœcia cyfrowe: AES/EBU (1).<br />
Inne: wejœcie Fader Start (1).<br />
Obs³ugiwane noœniki: CD-R, CD-RW.<br />
Formaty zapisu: CD-DA (16 bitów/<br />
44,1kHz), WAV (BWF – Broadcast Wave<br />
File) 16-24 bitów/16kHz-96kHz).<br />
Cena<br />
1.990 z³<br />
Dostarczy³<br />
Mega Music, Sopot,<br />
tel. 058-551-18-82,<br />
www.megamusic.<strong>pl</strong><br />
Wnioski z testów<br />
+ mo¿liwoœæ pod³¹czenia<br />
klawiatury USB<br />
+ mo¿liwoœæ rejestracji <strong>pl</strong>ików<br />
WAV (BWF)<br />
+ czytelny wyœwietlacz i logicznie<br />
skonstruowane<br />
menu<br />
+ wysoka jakoœæ napêdu<br />
i algorytmów korekcji<br />
b³êdów<br />
+ bogactwo wejϾ i wyjϾ<br />
– d³ugi czas rozruchu<br />
– brak pilota<br />
– wysoka cena<br />
Micha³ Lewandowski<br />
Zd¹¿yliœmy siê ju¿ chyba przyzwyczaiæ,<br />
¿e nagrywarki p³yt CD<br />
s¹ prawie wy³¹cznie domen¹<br />
komputerów. To w³aœnie dziêki<br />
nim pojawi³y siê w domach i sta³y<br />
siê niezbêdnym elementem wyposa¿enia<br />
nie tylko domowych studiów<br />
nagraniowych. Dziœ chyba<br />
nie jesteœmy w stanie wyobraziæ<br />
sobie studia, w którym nie mo¿na<br />
by „wypaliæ” efektu pracy w postaci<br />
p³yty CD lub zarchiwizowaæ<br />
danych...<br />
Okazuje się jednak, że nie całość pola<br />
w tej dziedzinie oddano komputerom.<br />
Wielu producentów profesjonalnego<br />
sprzętu audio, w tym także firma <strong>Fostex</strong>,<br />
ma w swojej ofercie urządzenia,<br />
które zastępują zawodne niekiedy wielofunkcyjne<br />
nagrywarki komputerowe.<br />
<strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong> to urządzenie o rozmiarach<br />
podwójnej jednostki rak i jeśli<br />
komuś przyjdzie ochota na to, żeby je<br />
właśnie w raku zainstalować, to sprawa<br />
jest prosta, bo fabrycznie <strong>CR500</strong> posiada<br />
uchwyty do montażu w raku. Jeśli<br />
zaś komuś odpowiada bardziej widok<br />
<strong>CR500</strong> w reprezentacyjnej części studia,<br />
to uchwyty można odkręcić. Od tej pory<br />
nasz <strong>Fostex</strong> wygląda tak samo ładnie<br />
jak reszta audiofilskiego sprzętu,<br />
a nawet nieco lepiej, bo poważniej.<br />
Opis urz¹dzenia<br />
Czarny panel czołowy zawiera sporą<br />
ilość przycisków i regulatorów oraz centralnie<br />
umieszczony wyświetlacz. Przyciski<br />
podzielono na funkcjonalne strefy:<br />
obsługę trybu odtwarzania i zarządzania<br />
szufladką na płytę CD, obsługę<br />
pracy wyświetlacza i trybu nagrywania,<br />
sekcję alfanumeryczną służącą wprowadzaniu<br />
danych liczbowych i literowych<br />
(oraz szybkiemu wywoływaniu<br />
numeru utworu lub komórki pamięci),<br />
sekcję obsługi menu i wreszcie sekcję<br />
transportu. Od razu warto zaznaczyć, że<br />
nie ma dedykowanego przycisku pauzy<br />
– zatrzymanie utworu wykonujemy<br />
przyciskiem STOP. Wszystkie przyciski<br />
są czarne i słabo widoczne. Sprawę<br />
nieco ułatwiają diody świecące przy aktywnej<br />
funkcji, jednak nie wszystkie<br />
przyciski transportu są w nie wyposażone.<br />
Urządzenie nie ma pilota zdalnego<br />
sterowania, który w takiej sytuacji<br />
mógłby się przydać.<br />
Wyświetlacz jest duży i czytelny.<br />
W zwykłym trybie widoczne są na nim<br />
podstawowe informacje: bieżący oraz<br />
pozostały czas utworu lub płyty. Na wyświetlaczu<br />
widoczna jest numeryczna<br />
lista utworów, powyżej której możemy<br />
odczytać tytuł utworu zapisany w CD<br />
Text. Wyświetlacz w trybie Play podaje<br />
również rodzaj odtwarzanego <strong>pl</strong>iku<br />
(WAV, CD-DA) oraz częstotliwość próbkowania<br />
i rozdzielczość bitową. Za pomocą<br />
przycisku DISPLAY możemy przenieść<br />
się na kolejny poziom menu<br />
i obejrzeć listę utworów wraz z nazwami<br />
(o ile zostały zapisane w CD Text),<br />
czasami indywidualnymi lub miejscem<br />
na osi czasu całej płyty. Poruszanie się<br />
po liście odbywa się za pomocą obrotowego<br />
kursora, a wyboru dokonujemy<br />
wciskając pokrętło. U dołu wyświetlacza<br />
znajduje się diodowy wskaźnik poziomu<br />
sygnału z funkcją podtrzymania<br />
szczytów (peak hold), zaznaczonym<br />
referencyjnym poziomem -12dB lub<br />
-20dB oraz diodą sygnalizująca przesterowanie.<br />
Wciśnięcie pokrętła kursora wywołuje<br />
wielopoziomowe menu, w którym<br />
możemy ustalić kilka praktycznych parametrów<br />
– np. domyślną nazwę dla<br />
nagrywanego śladu lub ścieżki CD-DA,<br />
format sygnału cyfrowego na wyjściu<br />
(AES/EBU lub S/PDIF), rodzaj sygnału<br />
wejściowego (cyfrowy lub analogowy),<br />
czas podtrzymywania diody PEAK itd.<br />
Dane alfanumeryczne podać możemy<br />
za pomocą obrotowego kursora lub<br />
z klawiatury numerycznej. Dużo prościej<br />
jest po prostu podłączyć zwykłą<br />
klawiaturę QWERTY do dostępnego na<br />
przednim panelu urządzenia gniazda<br />
USB. <strong>CR500</strong> nie jest wybredny: kilka losowo<br />
wybranych klawiatur USB dogadywało<br />
się z nagrywarką bez problemu.<br />
Panel tylny to zestaw gniazd wejściowych<br />
i wyjściowych, których format natychmiast<br />
przywodzi na myśl zastosowania<br />
nieamatorskie. <strong>CR500</strong> dysponuje<br />
trzema stereofonicznymi zestawami<br />
wejść: symetrycznym analogowym opartym<br />
o gniazda XLR, niesymetrycznym<br />
RCA oraz cyfrowym AES/EBU w postaci<br />
gniazda XLR. Gniazdo cyfrowe AES/EBU,<br />
po odpowiedniej modyfikacji kabla dostarczającego<br />
sygnał, akceptuje również<br />
sygnał S/PDIF. Analogicznie wygląda<br />
sprawa wyjść – mamy więc wyjścia symetryczne,<br />
niesymetryczne i cyfrowe.<br />
W przypadku wyjścia cyfrowego istnieje<br />
możliwość jawnego określenia rodzaju<br />
sygnału (S/PDIF lub AES/EBU), podczas<br />
gdy wejście zawsze jest AES/EBU.<br />
<strong>CR500</strong> nie jest zwykłą nagrywarką<br />
– jest również swego rodzaju rejestratorem,<br />
ponieważ możemy nagrać jakikolwiek<br />
sygnał audio cyfrowy lub analogowy<br />
i zapisać go w postaci <strong>pl</strong>ików WAV<br />
i to w prawie dowolnej konfiguracji<br />
bit/Hz. Urządzenie potrafi rejestrować<br />
60 Estrada i Studio • kwiecieñ 2007
<strong>pl</strong>iki WAV z częstotliwością próbkowania<br />
44.1kHz, 48kHz, 88.2kHz oraz 96kHz.<br />
Do wyboru mamy rozdzielczość 16<br />
i 24-bitową. Z czystej tylko formalności<br />
przypomnę, że posługując się typową<br />
płytą CD maksymalny czas nagrania<br />
w trybie 16/44,1kHz (a więc z jakością<br />
CD-DA) wynosi ok. 79 minut. Wybór<br />
trybu 24/96 oznaczać będzie możliwość<br />
rejestracji zaledwie 20 minut materiału.<br />
Z punktu widzenia całości projektu,<br />
jakim jest często kom<strong>pl</strong>etna płyta CD,<br />
może się wydawać, że możliwości<br />
<strong>CR500</strong> są skromne, jednak jeśli uświadomimy<br />
sobie, że 20 minut to zdecydowanie<br />
więcej niż nawet najdłuższy przeciętny<br />
utwór rockowy, okazuje się wówczas,<br />
że nośnik CD jest w zupełności<br />
wystarczający do tego, aby przenieść na<br />
nim do studia masteringowego np. trzy<br />
utwory nagrane w trybie 24/96.<br />
<strong>CR500</strong> akceptuje dwa typy nośników:<br />
typowe płyty CD-R oraz CD-RW. Na obu<br />
tych nośnikach dokonywać można zapisu<br />
w formie ścieżek CD-DA lub WAV. Na<br />
każdym z tych nośników można również<br />
dopisywać kolejne „ujęcia”, o ile sesje nie<br />
zostały wcześniej sfinalizowane. Płyty<br />
zapisane i sfinalizowane jako CD-DA<br />
w <strong>CR500</strong> można bez przeszkód odtwarzać<br />
w innych odtwarzaczach (wyjątek<br />
stanowią płyty CD-RW). Płyty zapisane<br />
i sfinalizowane jako zawierające <strong>pl</strong>iki<br />
WAV można klasycznie wykorzystać<br />
z każdym komputerem, tak więc mamy<br />
pewność, że materiał stworzony w jednym<br />
studiu da się wykorzystać w innym.<br />
W u¿yciu<br />
<strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong> w codziennym użytkowaniu<br />
okazał się maszyną może niezbyt<br />
szybką, jednak bardzo solidną.<br />
Procedura polegająca na uruchomieniu<br />
urządzenia, przejściu fazy wykrywającej<br />
obecność płyty, otwarciu szuflady,<br />
umieszczeniu nowej, nienagranej płyty<br />
CD-R i jej rozpoznanie trwa dokładnie<br />
30 sekund. W tym czasie <strong>CR500</strong> burczy<br />
i mruczy wesoło. Na całe szczęście po<br />
przejściu procedur startowych urządzenie<br />
milknie i pracuje dalej bezszelestnie<br />
Estrada i Studio • kwiecieñ 2007<br />
– tak podczas odtwarzania, jak i nagrywania.<br />
Wymaga nieco przyzwyczajenia<br />
fakt, że szuflady za nic nie da się otworzyć,<br />
jeśli na wyświetlaczu nie jest aktywne<br />
menu początkowe. <strong>CR500</strong> rozpoczyna<br />
odtwarzanie wybranego utworu<br />
natychmiast – nie słychać żadnej pracy<br />
„poszukiwawczej”; po prostu zaczyna<br />
się odtwarzanie lub zapis. Podczas<br />
pracy okazało się, że urządzenie potrafi<br />
odtworzyć bezbłędnie i bez najmniejszej<br />
czkawki płyty CD, które już od dawna<br />
przechowywałem na półce o nazwie<br />
„złom”. Dwa bezcenne, unikatowe single<br />
Petera Gabriela w cudowny niemal<br />
sposób ożyły, co dało mi niepowtarzalną<br />
sposobność aby natychmiast, korzystając<br />
z wyjścia cyfrowego, zarchiwizować<br />
te utwory na dysku komputera.<br />
Świadczy to o klasie napędu wbudowanego<br />
w urządzenie oraz o jakości zastosowanych<br />
algorytmów korekcji błędów.<br />
Poruszanie się po menu, nawet bez<br />
użycia zewnętrznej klawiatury, jest proste.<br />
Z łatwością przechodzi się z normalnego<br />
trybu Play All do trybu programowalnego<br />
odtwarzania. Tworzenie<br />
<strong>pl</strong>aylist jest banalnie proste, nawet<br />
z użyciem wbudowanego obrotowego<br />
kursora. Nagrywarka posiada bardzo<br />
ciekawą umiejętność odtwarzania<br />
w trybie Scrubb. Wyświetlacz urządzenia<br />
prezentuje wówczas klasyczny,<br />
znany z ekranów edytorów komputerowych<br />
obraz <strong>pl</strong>iku WAV na osi czasu.<br />
Przewijanie w lewo i w prawo odbywa<br />
się z użyciem kursora. Należy jednak<br />
zaznaczyć, że przy pracy w tym trybie<br />
w miejscu, w którym ustawimy kursor,<br />
słychać jakby <strong>pl</strong>ik był odtwarzany<br />
w okolicach najbliższych próbek, co<br />
nieco utrudnia precyzyjny odsłuch.<br />
Rejestracja z użyciem <strong>CR500</strong> nie jest<br />
żadnym problemem. Jedno, co trzeba<br />
zrobić przed nagraniem, to przygotować<br />
płytę do określonego zadania (CD-DA<br />
lub WAV). Formatowanie płyty do nagrania<br />
CD-DA trwa ułamek sekundy,<br />
a formatowanie do nagrania WAV<br />
16/44 zajmuje ok. 10 sekund. Wskazania<br />
wyświetlacza są wyraźne i bardzo<br />
pomagają w weryfikacji połączeń, rodzaju<br />
sygnału wejściowego oraz rodzaju<br />
nośnika. Bez przeszkód wyszukuje się<br />
utwory do odtworzenia – tu można posłużyć<br />
się kilkoma sposobami: od wyboru<br />
numeru utworu aż do poruszania<br />
się po liście nazw. Prosto i szybko.<br />
Osobnego komentarza wymaga<br />
brzmienie <strong>CR500</strong>. Dysponując dwoma<br />
egzem<strong>pl</strong>arzami płyty CD urządziłem<br />
szybki test porównawczy. Jedną płytę<br />
odtworzyłem z odtwarzacza Denon<br />
DCD-960, a drugą z <strong>CR500</strong>. Oba sygnały<br />
skierowałem do dwóch identycznych<br />
torów miksera i dalej do wspólnego odsłuchu.<br />
Wnioskiem z testu jest przekonanie,<br />
że <strong>CR500</strong> gra dźwiękiem nieco mniej<br />
dynamicznym i szczegółowym. Zauważyłem<br />
też jakby węższą scenę stereo.<br />
Różnica nie jest duża, jednak zauważalna<br />
i potwierdzona przez kilka niezależnych<br />
osób, które namówiłem do udziału<br />
w teście. Jest również możliwe, że to właśnie<br />
<strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong> prezentował brzmienie<br />
bliższe oryginałowi niż odtwarzacz<br />
o przeznaczeniu do domowego hi-fi.<br />
Podsumowanie<br />
Gdy po raz pierwszy włączyłem <strong>CR500</strong><br />
nie mogłem pozbyć się pytania: po co<br />
jeszcze produkuje się takie cacka? Przecież<br />
domowe nagrywarki potrafią zrobić<br />
to samo, a nawet więcej, bo i pojemność<br />
na płytach DVD większa, i kompresowalne<br />
<strong>pl</strong>iki nagrać się da, i tańsze są...<br />
A tu co? Nietania maszyna, o dużo<br />
skromniejszych możliwościach w zakresie<br />
obsługi różnych <strong>pl</strong>ików. Jednak szybko<br />
okazało się, że <strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong> po prostu<br />
stworzony jest do środowiska studyjnego.<br />
Szybko zadomowił się wśród reszty<br />
urządzeń, a dzięki szerokim możliwościom<br />
profesjonalnego połączenia z interfejsem<br />
audio staje się naturalnym elementem<br />
systemu nagrywającego i zaczyna<br />
pełnić funkcję głównej nagrywarki. Ponadto<br />
możliwość rejestrowania sygnału<br />
„w locie” czyni z niego idealne narzędzie<br />
np. do zapisu koncertów na płycie CD,<br />
którą można wręczyć wykonawcom<br />
zaraz po występie. EiS<br />
<strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong> TEST<br />
<strong>CR500</strong> i BWF<br />
<strong>Fostex</strong> <strong>CR500</strong> jest nie tylko<br />
profesjonalnym rejestratorem<br />
stereo zapisuj¹cym<br />
na dyskach CD-R/RW, ale<br />
tak¿e pierwszym na œwiecie<br />
urz¹dzeniem zapisuj¹cym<br />
<strong>pl</strong>iki Broadcast WAV<br />
(BWF) na dyskach formatowanych<br />
w trybie UDF<br />
w rozdzielczoœci do 24 bitów/96kHz.<br />
To oznacza, ¿e<br />
zawartoϾ zapisanych<br />
w <strong>CR500</strong> p³yt audio mo¿na<br />
przenosiæ do Pro Tools i innych<br />
cyfrowych DAW bez<br />
koniecznoœci ripowania<br />
(p³yty CD nagrane w formacie<br />
BWF/UDF1.02 s¹<br />
aktualnie rozpoznawalne<br />
tylko w Windows XP).<br />
Warto te¿ zaznaczyæ, ¿e<br />
<strong>CR500</strong> wyposa¿ony jest<br />
w system, który przez ca³y<br />
czas nagrywania sprawdza<br />
poprawnoϾ zapisywanych<br />
danych audio.<br />
O tym, ¿e <strong>CR500</strong> dedykowany<br />
jest miêdzy innymi do pracy<br />
w studiach radiowych œwiadczy<br />
wyposa¿enie go w funkcjê<br />
Fader Start (gniazdo GPI),<br />
pozwalaj¹c¹ na uruchomienie<br />
odtwarzacza z t³umika<br />
konsolety.<br />
61
Change language