isiXhosa Home Language - Ecexams.co.za
isiXhosa Home Language - Ecexams.co.za
isiXhosa Home Language - Ecexams.co.za
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4 ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA (NOVEMBA 2012)<br />
Le ndawo inezi<strong>za</strong> ezibini iMaphungubwe neK2. IMaphungubwe yona isen<strong>co</strong>choyini<br />
yentaba, apho kucingeleka ukuba kwakuhlala ubukumkani besizwe eso. Abantu<br />
bona babehlala ethambekeni kufutshane nobukhosi obo. Kwembiwa kule ndawo<br />
amangcwaba angamashumi amabini anantathu entabeni apho. Kwamathathu<br />
izidumbu <strong>za</strong>zihleli ngeempundu ngokwesiko lobukhosi, ecaleni kwazo kwakubekwe<br />
igolide ,nezinto ezintle ezenziwe ngobhedu nangeglasi. Kunamhlanje nje ezi zi<strong>za</strong><br />
zibini zombiwe yiYunivesithi yasePitoli. Yiyo loo nto kukho ingqokelela yemiboniso<br />
nembali yezinto zoM<strong>za</strong>ntsi Afrika ekuthiwa yiSasol African Heritage Exhibition. Zaye<br />
<strong>za</strong>ziswa njengesikhumbuzo sesizwe jikelele (National Monuments) ngowe-1980.<br />
IMaphungubwe yenye yeendawo ezingamashumi amabini nane ezikuluhlu lwamafa<br />
elizwe eUNESCO. Kufuphi nayo, kukho ipaka yelizwe iDongola eyinxalenye<br />
yeMaphungubwe. Le paka inezilwanyana ezinkulu, ntoleyo ebanga amathuba<br />
emisebenzi kwabakufutshane.<br />
IMIBUZO<br />
1.1 Sixelele ngokwalapha kwisicatshulwa amazwe awayerhwebelana<br />
neMaphungubwe. Xela abe maTHATHU kuphela. (3)<br />
1.2 Zifana ngantoni ezi zilwanyana zisemfanekisweni Xela izinto zibe NTATHU. (3)<br />
1.3 Zinto zini ezibangela okokuba uM<strong>za</strong>ntsi Afrika ubenomtsalane<br />
kubakhenkethi Xela izinto zibe NTATHU kuphela. (3)<br />
1.4 Yintoni igama lengxondora esemntla Koloni yohlanga lwamaKhoisan (1)<br />
1.5 Nicinga ukuba yintoni ebangela ukuba abakhenkethi bahlawule xa<br />
bendwendwela iindawo zendalo (1)<br />
1.6 Kwakurhwetyelwana ngazinto zini yiMaphungubwe namazwe emelene nawo<br />
Xela izinto zibe NTATHU. (3)<br />
1.7 Nika intsingiselo yegama “ukunaniselana”. (1)<br />
1.8 Iindawo ezintle ezinembali kwilizwe ngalinye zidityaniswa namaziko amakhulu<br />
emfundo. Ucinga ukuba yintoni ebangela loo nto (2)<br />
1.9 Leliphi iziko lemfundo elidityaniswe neMaphungubwe (1)<br />
1.10 Ngokufunda kwakho esi sicatshulwa, kwahluke ngantoni ukungcwatywa<br />
kwabantu abanobukhosi nabantu nje (2)<br />
[20]