08.30.2012. Pravila za OPS

4. Kriterijumi planiranja
Član 19
Prilikom planiranja razvoja prenosnog sistema, moraju se zadovoljiti sljedeći kriterijumi:
- plan razvoja prenosnog sistema se mora temeljiti na tehno-ekonomskim kriterijumima
uvažavajući aktuelna opterećenja elemenata prenosnog sistema i proizvodnje elektrana, kao i
perspektivne potrebe distributivnih sistema i korisnika prenosnog sistema, uključujući i
proizvodne objekte koji su već priključeni ili će biti priključeni na prenosni sistem u razmatranom
planskom periodu;
- prenosni sistem mora biti dimenzionisan u skladu sa (n-1) kriterijumom sigurnosti. Posljedice
višestrukih poremećaja koji nastaju u prenosnom sistemu ne uzimaju se u obzir pri planiranju
razvoja prenosnog sistema i moraju se ograničiti odgovarajućim strategijama odbrane od većih
poremećaja i strategijama ponovnog uspostavljanja napajanja (odbrambeni plan); i
- prenosni sistem mora biti planiran tako da omogući očuvanje statičke i tranzijentne
stabilnosti, kao i propisane naponske prilike. U tom cilju OPS može da zahtjeva od proizvoñača
da uskladi karakteristike i parametre sistema za regulaciju napona i snage proizvodnih jedinica
koje su značajne sa aspekta stabilnosti, a od direktnih potrošača da uskladi karakteristike i
parametre njegove potrošnje naročito u pogledu kvaliteta električne energije (viši harmonici,
flikeri) i faktora snage (cos φ).
Proces planiranja razvojnih aktivnosti na planu razvoja prenosnog sistema počinje
prikupljanjem, izborom i analizama sljedećih podloga:
- prognoza porasta potrošnje električne energije i njene geografske raspodjele,
- lokacija i potrošnja novih krajnjih kupaca priključenih na prenosni sistem,
- lokacija i kapacitet novih proizvodnih objekata,
- prognoza razmjene električne energije sa ostalim zemljama u okruženju, i
- razvojnih programa ostalih prenosnih sistema od interesa u okruženju.
Za analizu ciljne godine u budućnosti, identifikuje se jedan ili više mogućih operativnih
scenarija za prenosni sistem u skladu sa gore navedenim podlogama i na tom osnovu se formira
referentni režim sa planiranom topologijom mreže kako bi se uočili eventualni problemi u radu
sistema i definisale potrebe za pojačanjima kako bi se uočeni problemi riješili.
Za identifikaciju eventualnih problema i planiranje prenosnog sistema, OPS koristi sljedeće
kriterijume planiranja:
1) tehničke kriterijume i ograničenja za normalne pogonske uslove,
2) tehničke kriterijume i ograničenja za otežane uslove rada,
3) kriterijum dozvoljenih struja kratkih spojeva, i
4) kriterijume uvoñenja novih elemenata prenosnog sistema i rekonstrukcije postojećih.
1) Tehnički kriterijumi i ograničenja za normalne pogonske uslove
Član 20
Pod normalnim pogonskim uslovima podrazumijeva se da za planirano stanje sistema i
očekivanu potrošnju, odgovarajućim angažovanjem proizvodnih kapaciteta i svim elementima
prenosnog sistema u pogonu, snabdjevanje krajnjih kupaca u bilo kojoj tački sistema bude
obezbjeñeno u okviru propisanih ograničenja rada sistema.
Za normalne uslove rada, pri punoj topologiji mreže, u procesu planiranja definišu se sledeća
ograničenja rada prenosnog sistema:
1) element prenosnog sistema je preopterećen, ukoliko njegovo opterećenje prelazi 80%
termičke granice (termičke struje). Termičke struje predstavljaju ograničavajući faktor za
elemente prenosnog sistema. Ovo ograničenje je definisano kao temperatura zagrijavanja
provodnika pri proticanju navedene struje koja izaziva topljenje provodnog materijala ili
smanjenje rastojanja izmeñu provodnika i zemlje ispod dozvoljene granice;
2) dozvoljeni opseg napona:
- 380 - 420 kV za 400 kV naponski nivo, odnosno ±5% od nominalnog napona,
- 198 - 242 kV za 220 kV naponski nivo, odnosno ±10% od nominalnog napona,
- 99 - 121 kV za 110 kV naponski nivo, odnosno ±10% od nominalnog napona.