Moi drodzy, Interia, gazeta i inne portale zamieściły już odpowiedzi ...

Moi drodzy,
Interia, gazeta i inne portale zamieściły już odpowiedzi na pytania zamknięte-testowe, nie będę ich powielać, więc
łatwo jest sobie obliczyć ile z nich zostało przez Was „trafionych’. Może omówię tylko transformację zdań, bo test
luk na słowotwórstwo jest raczej oczywisty: albo znaliście te słowa, albo nie.
Komentarz do transformacji:
Zadanie jest typowym zadaniem tego typu. Testuje phrasal verb ‘put up with’, konstrukcje inwersyjne, stronę
bierną, mowę zależną i konstrukcję ‘if only’ należacą wraz z ‘wish’ do grupy konstrukcji życzeniowych
wymagających ‘cofnięcia czasu’. Przykłady 2 i 3 są dość podchwytliwe, przynajmniej dla niektórych, 4 ma malutki
haczyk.
1.I can’t stand this noise any longer.
I can’t put up with this noise any longer.- tu nie ma innego wyjścia: can’t stand & can’t put up with to
synonimy, często występują w testach na parafrazę.
2.I wouldn’t dare to say that under any circumstances.
Under no circumstances would I dare to say that.- podchwytliwe dlatego, że jeśli nie wiecie lub nie pamiętacie,
że rozpoczęcie zdania w takiej konstrukcji od okolicznika wymusza inwersję, prawdopodobnie wpisaliście I would
dare czy I wouldn’t dare.
3. People say he broke the promises he had made.
He is said to have broken the promises he had made.- to strona bierna, ale nie jej najłatwiejsza forma, w
konstrukcji he/she is said/thought/believed może wystąpić bezokolicznik ‘zwykły’, jeśli rzecz dotyczy
teraźniejszości np He is said to be rich- mówi się o nim, że jest bogaty, jednak jeśli chcemy wyrazić działanie
przeszłe, że złamał obietnice, należy użyć konstrukcji tzw ‘perfect invinitive’: He is said to have broken- mówi
się o nim, że złamał, bo zdanie He is said to break oznacza: mówi się on nim, że łamie.
4. ‘Please don’t say anything to Paul,’ said the girl to her mother.
The girl begged her mother not to tell Paul anything.- właściwie łatwe, jednak haczyk stanowi tell, bo w drugim
zdaniu nie ma słówka ‘to’, a konstrukcja say Paul jest niepoprawna.
5. That’s a real pity that you invited him.
If only you hadn’t invited him.- raczej typowe, ale zwykle jesteśmy bardziej przyzwyczajeni do ‘wish’ i
pamiętamy, że po nim występuje czas zaprzeszły dla wyrażenia przeszłości, ‘if only’ zachowuje się identycznie
Pozostaje kwestia wypowiedzi pisemnej. Tu, oczywiście, nawet jak każdy korzystając z pomocy ekspertów z
British Council , CKE , a nawet Pentagonu napisze wypracowanie wzorcowe, nie daje Wam to odpowiedzi na
pytanie czy wasza praca zostanie oceniona wysoko czy też nie.
Postaram się więc rozważyć różne sposoby realizacji zadania , co być może pomoże Wam stwierdzić czy Komisja
zaliczy Wam przynajmniej punkty za formę i treść.
Zacznę od rozprawki, bo sądzę, że większość osób ją wybrała, poniżej dalsze tematy.
Napisz rozprawkę przedstawiającą wady i zalety bycia dzieckiem sławnych rodziców.
Uwaga: jeśli praca będzie zawierać więcej niż 300 wyrazów, otrzymasz za jej
kompozycję 0 punktów.
Pierwszą sprawą w rozprawce jest zrobienie planu, to klucz. Mam nadzieję, że jak egzaminator przecedzi Waszą
pracę przez sito, to zostaną mu co najmniej 3 argumenty za i 3 przeciw.

Oczywiście argumentów jest wiele, na przykład takie:
Arguments for:
· When your parents are famous they are usually
interesting people= you have a role model
· Celebrities and their families usually have a lot of
money & interesting lives
· When you are a child of a pop or film star, it is
easier to become a celebrity yourself
Arguments against:
· Celebrities are interesting individuals and role
models for everybody but their own kids, they don’t
make good parents and are hardly ever at home
· Money doesn’t necessarily mean an interesting life &
paparazzi can destroy your privacy
· People always compare the children of the artists to
their parents and decide they can’t hold a candle
to them
Teraz można pomyśleć o przykładach. Pudelek & inne strony oraz prasa kolorowa dostarczają ich wieleJ Np.
Partycja Markowska poszła w ślady ojca, Angelina Jolie miała trudne dzieciństwo a ojciec ją negował, syn Daniela
Olbrychskiego oskarża ojca o straszne zbrodnie, jednak sam próbuje być gwiazdą, co mu zupełnie nie wychodzi,
więc samo nazwisko nie pomaga, z kolei Bracia Cugowscy karierę zrobili wyłącznie dzięki ojcu, ale udało im się.
Teraz decyzja co zrobimy z tymi argumentami. Po pierwsze czy zakładacie, że jest więcej zalet czy wad
Pamiętajcie , że zawsze OSTATNI argument jest decydujący i prowadzi do wniosku, dlatego jeśli uważacie, że
zalety górą, wrzućcie najpierw argumenty niebieskie a potem zielone, jeśli zaś (co chyba było najczęstszym
wyborem), że jednak wad jest więcej, podajcie najpierw zalety a potem obalcie je za pomocą wad.
Sposoby ustawiania argumentów też są 2: albo najpierw for a potem against (lub odwrotnie) i potem konkluzja,
albo przeplatane: jeden za, jeden przeciw.
Argumentów nie można tak po prostu wypisać, przydatne są zwroty: firstly, secondly, on the one hand, on the
other hand, the last but not least itp.
Teraz jeszcze początek i koniec. Początek musi być powtórzeniem tezy. Trzeba dbać o proporcje i nie przeciągać:
2-4 zdania wystarczą. Na przykład można zagaić tak:
Glossy magazines , websites and TV show discuss the lives of celebrities. It is great to be
famous, but is it equally good to be a daughter or a son of a pop star Does such a life have
more benefits or more drawbacks (44 słowa)
To tylko przykład, nie najlepszy nawet, chodzi o powtórzenie tezy, a raczej przetłumaczenie jej na angielski i
dodanie jakichś elementów zachęcających do lektury.
Następnie argumenty, np. najpierw za, a potem przeciw:
Firstly, when your parents are famous, they are usually interesting people, being their child you have
a role model to follow and your parents can stimulate your creativity.
Besides, celebrities and their families usually have a lot of money and it makes lives easier: you can
wear designer clothes and travel anywhere.
Last but not least, when you are a child of a pop or film star it is easier to become a celebrity yourself:
first you are genetically talented , second it is a lot easier to record a CD or make a film when your
parent is famous. (100 słów)

On the other hand, celebrities are interesting individuals and role models for everybody but their own
kids, they usually don’t make good parents and are hardly ever at home.
Secondly, when you are rich and famous you are not necessarily happy and paparazzi can destroy the
privacy of your family.
Theoretically, you can become successful when your name is Lennon or Olbrychski, but is Julian or Rafał
really a star People always compare the children of the artists to their parents and sometimes decide
they can’t hold a candle to them. (92 słowa)
Teraz konkluzja i uwaga: nie dodawajcie żadnych nowych argumentów w podsumowaniu! Można za pomocą tych
samych argumentów wykazać, że jest źle być dzieckiem sławnej osoby, dobrze , albo stwierdzić, że nie wiadomo.
Żle: Summing up, the life of a celebrity child has its advantages but definitely also
numerous disadvantages , because not all that glitters is gold.(24słowa)
Dobrze: Summing up, the life of a celebrity child has its disadvantages but definitely also
numerous advantages , it may be difficult, but it is a good and easy life. (29 słow)
Trudno powiedzieć: Summing up, the life of a celebrity child has its advantages
and disadvantages and it is hard to say which of them prevail. (Happily, my dad is neither
Lennon nor Olbrychski, so it is not my problem.)(37 słów)
Jeżeli zachowaliście proporcje w rozmiarze części pracy np. 20-30 słów wstęp, 150-190 argumenty i 20-30 słów
zakończenie, powinniście otrzymać do 4 pkt za kompozycję. Dobrze też, jeśli pamiętaliście o graficznym
oddzieleniu części pracy.
Jeśli wstęp jest rozwinięciem tezy a nie wariacją na temat dowolny, jeśli wyraźnie widać jakieś w miarę sensowne
argumenty i konkluzja nie wnosi nowych argumentów, tylko podsumowuje całość i wyciąga jakiś wniosek, to jest
szansa, że dostaniecie 5 pkt za treść.
Bogactwo językowe i poprawność trudno samemu ocenić, więc nie katujcie się teraz, po prostu miejmy nadzieję,
że daliście z siebie wszystko i egzaminator to doceni.
Opisz zaniedbane miejsce w Twojej okolicy (np. budynek, ulicę, park), które ze względu
na swoją lokalizację i ciekawą historię mogłoby stać się atrakcją turystyczną.
Opis jest dość łatwą formą, jednak łatwo zanudzić czytelnika używając schematycznych form gramatycznych i
ujmując go jednoaspektowo. Jeśli więc wybraliście ten temat, mam nadzieję, że wzięliście pod uwagę wszystkie
elementy zawarte w temacie oraz, że użyliście innego czasu niż tylko Simple Present i innego czasownika niż
‘być’. Oraz, że puściliście nieco wodze fantazji, bo prawda bywa często …nudna!

Słowami kluczami są tu:
· zaniedbane -> neglected, forgotten, overlooked, underestimated, undervalued
· lokalizacja-> it is located in the heart/near the…
· ciekawa historia-> it has an interesting past/there is a legend connected with this place
· atrakcja turystyczna-> it could easily become a place of tourist interest/it could surely attract a
lot of visitors
Właśnie wokół tych czterech elementów można by osnuć treść opisu, traktując je jako kluczowe idee paragrafów,
można też je logicznie połączyć , zaś paragrafy ustawić wg planu:
· Opis ogólny
· Opis szczegółowy
· Ciekawa przeszłość
· Dlaczego może być atrakcyjny turystycznie
Oczywiście głównym celem zadania jest OPIS, który powinien przebiegać od ogółu do szczegółu, tak więc sam opis
powinien stanowić np. 40-50% całości treści, i powinien być w jakiś sposób logiczny i przemyślany, np. najpierw
lokalizacja, potem wnętrze, lub najpierw opis z zewnątrz a potem w środku a na końcu (niekoniecznie) jakiś
osobisty szczegół np. co dla mnie znaczy lub atmosfera miejsca.
Przykładowa realizacja zadania:
zaniedbany
szczegóły
dalsze
szczegóły
w mojej
okolicy
There is a lovely building near the place I live. It is an old, charming house. It
looks neglected and is certainly overlooked by the inhabitants of my
neighbourhood, but also by the local authorities. It is located near the football
stadium, so maybe you passed it by a few times , not realizing it was there.
The building has wonderful wooden balconies and
a lovely slate roof. There is also a beautiful old garden with old trees.
The place has special , almost magic atmosphere, maybe it is the decaying
charm of it, maybe the mystery of the tall trees.
(opis : 101 słów)
Historia miejsca
lokalizacja
Not many people know that the house is a silent witness of the life and death of
a great Polish artist: Pawel Pikasiński. It is there where the famous painter was
born and it is in this garden where he fist kissed Monia Lizowska, the love of his
life. (49 słów)
Oczywiście to absurdy, ale , jak mówiłam, prawda bywa nudna, więc najlepiej napisać cokolwiek, co wzbogaciłoby
opis i uzasadniło dlaczego miejsce jest niedocenione a powinno i dlaczego może być interesujące dla turystów.
Dlaczego może być atrakcyjne
Opinia i
uzasadnienie
I am sure that if the local authorities renovated the house , made a Pikasiński
museum there and promoted it as a tourist attraction, it could be interesting
for many young people. They could learn more about Polish art and the life of
the famous artist. Due to its location the place could even be visited by
football fans on their way to the match. I hope something will be done soon so
that this wonderful place will not fall into oblivion. (82 słowa)

Kolejne absurdy, ale miło pomarzyć, że kibice Lecha wzruszą się historią, miłością i sztukąJ
Oczywiście, to tylko przykład, chodzi jednak o to, żeby
1. Napisać pracę zgodną z tematem czyli zawrzeć 2 aspekty z polecenia
2. Opisać miejsce w sposób logiczny wg pewnego porządku (bez chaosu i powtarzania tych samych
informacji)
3. Podać własną opinię i jej uzasadnienie
Takie są bowiem kryteria oceny opisu, co zapewne wiecie po lekturze tabeli oceny z Informatora. Spełnienie tych
założeń może Wam zapewnić 5 punktów za treść.
Jeśli zaś
1. Zmieściliście się w limicie słów
2. Jasno wydzieliliście wstęp, rozwinięcie i zakończenie
3. Zachowaliście proporcje między częściami wypracowania
4. Zachowaliście jakąś widoczną gołym okiem myśl przewodnią
Zapewne egzaminator przyzna Wam 4 punkty za kompozycję.
Jak w przypadku rozprawki, trudno jest oceniać własną poprawność i bogactwo, ale jeśli zadbaliście o
ciekawe przymiotniki i użyliście innych czasów niż teraźniejszego, jest szansa na punkty! Pozostaje mieć
nadzieję, że odkryliście nowe atrakcje w Waszym mieście i zdaliście przy okazji maturę J
Napisz opowiadanie, w którym awaria jakiegoś urządzenia technicznego sprawia,
że główny bohater nieoczekiwanie otrzymuje ciekawą propozycję pracy.
Myślę, że jeśli wybraliście ten temat, to dlatego, że przyszedł Wam do głowy główny pomysł:
· Wymyśliliście jakieś urządzenie techniczne
· Przyszła Wam do głowa jego awaria i umieliście ją po angielsku opisać
· Logicznie to powiązaliście z propozycją pracy, co jest chyba najtrudniejsze
Jeśli chodzi o urządzenie techniczne, to możliwości jest bez liku : od windy poprzez pralkę , lodówkę, komputer do
ipoda czy GPSa.
Jest też wiele sposobów wyrażenia awarii: it broke down, it failed, it wouldn’t start, it didn’t work, it gave
out, it crashed.
Jeśli wymyśliliście związek przyczynowo skutkowy, który jest miarę logiczny, to potem już trzeba tylko popracować
nad formą, bogactwem oraz spełnieniem kryteriów z tabelki oceny opowiadania z Informatora.
Oto przykłady związków, na których można oprzeć takie opowiadanie:
The lift stopped- an important actor/model/singer couldn’t come on time- the protagonist was there and
replaced him/her
The lift stopped and the door wouldn’t open- the protagonist got trapped with somebody – during the
conversation this person offered him/her a job
A famous writer/actor/pop star got lost because his/her GPS broke down- the main character helped
him/her out and got the job of the celebrity’s personal assistant

Takich sytuacji są miliony, sądzę , że wymyśliliście o wiele ciekawsze scenariusze. To podstawa planu, jednak
trzeba pamiętać o wytycznych z tabelki oceny OKE, które wymagają od maturzysty, żeby:
– określić tło akcji,
– odtworzyć wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego,
– przedstawić wydarzenie główne,
– opisać reakcje ludzi,
- przedstawić wnioski i konsekwencje
Dlatego do planu należy dodać tło wydarzeń czyli np.
· It was a nice day, the sun was shining and the birds were singing, I knew something
extraordinary was going to happen
· It was a gloomy day, it was raining, I was walking down the street, already late for the job I
hated and I was feeling a disaster looming on the horizon
· It was a normal day, I woke up , shaved, put on my pink silk shirt and hoping it would bring me
luck
Takie zdania nie tylko określają tło, ale też podaja kilka wydarzeń pobocznych prowadzących do wydarzenia
głównego= awarii+ propozycji pracy
Reakcje ludzi mogą występować po awarii np.:
· We got really scared when we suddenly got trapped in the lift, we tried to call but the cell
phones wouldn’t work
· The famous pop star furiously stopped her car and screamed “My bloody GPS won’t work, I
think I am going to kill myself, or maybe on second thoughts, I am going to kill somebody else”
Lub może to być reakcja bohatera na propozycje pracy
· I got speechless when he offered me the job, it was more I could have dreamt of
· When I heard the good news I called my mother immediately to share it with her
Ważny jest wniosek np
After that I realized that you don’t really know what the day will bring until it is over/ that any
disaster can turn out just the opposite
Oraz konsekwencje:
· Since that day I have used lifts every day, you never know who you can get trapped with!
· I can say that a broken GPS has changed my life, I am a totally different person now.
Jeśli pamiętaliście o wszystkich wytłuszczonych na czerwono elementach i Wasza intryga ma ręce i nogi,
spodziewajcie się 5 punktów za treść, jeśli nie to odpowiednio 2, 3 lub 4.
Ocena za formę zależy od ilości słów (200-250) oraz odpowiednich proporcji miedzy wstępem, rozwinięciem i
zakończeniem. Pomaga też graficzne wydzielenie tych części pracy. Jeśli uważacie, że udało Wam się zbliżyć do
ideału, spodziewajcie się maksa czyli 4 punktów.
Jak wiadomo, poprawność trudno ocenić, więc tu po prostu załóżmy, że błędy nie stanowią powyżej 20% użytych
wyrazów, bo wtedy dostaniecie, niestety, 0 pkt. Jeśli jednak błędne jest tylko 5% Waszej pracy, możecie się
spodziewać 4 pkt, czyli maksymalnej ilości.

W opowiadaniu stosunkowo łatwo o wykazanie się bogactwem językowym, szczególnie przez użycie
zróżnicowanych struktur leksykalno-gramatycznych, składniowych i syntaktycznych. Zapewne użyliście więcej niż
jednego czasu przeszłego, może pokusiliście się o zaprzeszły (np. When I got on the bus I realised I had left
the kettle on) czy tez imiesłowy (having left the house I caught a bus), jednak tu musimy poczekać na
poprawę pracy, bo jeśli nawet wyszukane słowo jest użyte w niewłaściwym kontekście a konstrukcja gramatyczne
niepoprawna, nie tylko nie otrzymacie punktów za bogactwo, ale zostaną one obniżone za poprawność. Bądźmy
jednak dobrej myśli J
Jeśli macie jakieś pytania to czekam na mejle na joalrnz@yahoo.com
Pozdrawiam Joanna Lorenz , dyrektor poznańskiej szkoły przygotowującej do matury Matura
Plus.
PS Powyższe próby realizacji nie są absolutnie modelowe czy doskonałe, chodzi o pomoc w oszacowaniu własnej
pracy na ich przykładzie.