«ŞAHMAT BƏSTƏÇİLİYİ»

HLLETM ÜZR 29-CU AZRBAYCAN ÇEMPONATI
ahmat bstlrinin hlli üzr 29 - cu Azrbaycan çempionatı
11 ( glm günü ) - 14 aprel ( getm günü ) 2008-ci tarixd Bakı
hrind keçirilck.
«AHMAT BSTÇLY»
CHESS COMPOSITION
7 Dekabr 2007
BSTÇLK GÜNÜ
Yunanıstanın Rodos adasında keçriln ahmat bstçilrinin ümumdünya 50-ci konqresind
bir sıra lamtdar hadislr ba verib. Beynlxalq qrossmeyster Valentin Rudenkonun
(Ukrayna) 4 yanvar beynlxalq “ ahmat bstçiliyi günü ” elan olunması tklifi müdafi olunub.
Mhz bu gün 1869-cu ild Çexiyanın “Svetozor” qzetind Keniqin mslsi drc olunub
v bstçilik ilk df incsnt kimi qbul edilib. Bu tklif dörd il önc sslndirilmidi
v budur Beynlxalq ahmat Bstçiliyi komissiyası ( PCCC - Permanent Commission of
FIDE for Chess Composition ) axır ki, bel qrar qbul etdi.
Araz Almmmdov ilk yüzlükd
ahmat bstçiliyi üzr 50-ci konqresd Open - turnir v dünya çempionatının yekununa
sasn ilk yüzlüy dün hllçilrin yeni reytinq siyahısı açiqlanıb. Bir neç il fasildn sonra
dünya çempionatında itirak edn Rusiyalı Qeorqi Qevseyev 2805 balla reytinq siyahıya yenidn
baçılıq etdi. Bellikl, o uzun illr birinci pilld olan Polalı Piotr Murdzianı keç bildi.
P.Murdzia Q.Yevseyevdn cmi altı bal geri qalır. Üçüncü is 2747 balla hlletm üzr 2007-
ci ilin dünya çempionu ahmat üzr beynlxalq qrossmeyster John Nunn-dur (ngiltr).
Sevindirici haldır ki, Azrbaycan hllçilrinin lideri Araz Almmmdov (Qbl rayonu,
Vndam kndi ) bu yarılarda itirak etms d, reytinq - siyahıda irlilmkd davam edir.
Hmyerlilimiz 2356 balla artıq 63-cü pilly irlilyib.
Qeyd etmk lazımdır ki, Araz öz potensialına v tcrübsin baxmayaraq, artıq nec ildir
ki, dünya v Avropa çempionatlarında itirak ed bilmir.
AZRBAYCAN AHMAT FEDERASYASI
BSTÇLK KOMSSYASININ BÜLLETEN
BULETIN OF THE AZERBAIJAN CHESS COMPOSITION COMMISSION
28

XBRLR
-----------------------------------------------------------------------
Redaktor / Editor : lham liyev
Ilham Aliev, 8 m-r, 18/29-51, Sumgayit AZ-5008, Azerbaijan
E-mail: ilhamaliev@mail.ru
-----------------------------------------------------------------------
ÇNDKLR
1. ahmat bstçiliyi üzr xsi 9-cu Azrbaycan çempionatı»......................... 3
2. «FDE Albomu 2001-2003» (etüdlr)......………………………............... 4-5
3. «Açıq mktub » (rus v ingilisc) ……………………………................. 6-10
4. «AZERBAIJAN CCC-35 JT » (düzli) ................................................ 11-12
5. Yeniyetmlr arasında hlletm üzr 2-ci Dünya kuboku ...................... 13-15
6. «RIFEY» 2008 ............................................................................................. 15
7. Hlletm üzr Avropa çempionatı ............................................................... 16
8. lin etüdü-2006 ............................................................................................. 17
9. « » .................................................................................18-20
10. « » ................................................................... 21-22
11. «Bakı 1988-1993» v «Çovqan 1992» (etüdlr) ……………………... 23-25
12. XBRLR ....................................................... 7, 10, 12, 20, 24, 26, 27, 28
HÖRMTL AHMATÇILAR
V AHMAT BSTÇLR,
SZ YEN L V 4 YANVAR
AHMAT BSTÇLY GÜNÜ
MÜNASBT L
TBRK EDRK !
AF-nin illik sasnamsid ahmat bstçiliyi yarıları
Bundan sonra, il rzind ölkmizd olacaq ahmat bstçiliyi yarıları il Azrbaycan
ahmat Federasiyası, AR Thsil Nazirliyi, AR Gnclr v dman Nazirliyinin birg
tsdiq etdiyi ahmat yarılarının 2008-ci il üçün illik yarılarının sasnamsind tanı
ola bilrsiniz. Xatırladım ki, 2008-ci il tqvimind üç yarı verilib:
1) 4-cü Beynlxalq hlletm yarıı,
2) ahmat Bstçiliyi üzr 9-cu Azrbaycan çempionatı,
3) ahmat bstlrinin hlli üzr 29-cu Azrbaycan çempionatı.
Sayt iini yeni ünvanda brpa etdi
Azrbaycan ahmat Federasiyasının rsmi saytı iini brpa etdi: www.azerichess.az
Saytda ahmat bstçiliyi gusi açılıb. Glckd bu shifd ahmat bstçiliyin
dair bir çox informasiyalar özün yer tapacaq.
Respublika hlletm yarıı
www.ulvichess.az saytında lham liyev (Sumqayıt) etüdlrinin hlli üzr respublika
müsabiqsi keçirir. Hll üçün 12 etüd tqdim olunub. Etüdlrin hllini mktub v ya
internetl müllif göndrmk olar. Üç qalib kitabla mükafatlandırılacaq.
ahmat bstçiliyi sasnamsi
Hannu Harkola (Finlandiya) “ahmat bstçiliyi sasnamsi” (Handbook of Chess
Composition) üzrind son tamamlama ilrini bitirib. Bu buraxılıa FDE - nin Beynlxalq
ahmat Bstçiliyi komissiyası (Permanent Commission for Chess Composition)
trfindn son dövrlr qbul edilmi dyiikliklr d lav olunub.
64 shifdn ibart sasnamd ahmat bstçiliyinin trtib v hlletmy dair demk
olar ki, bütün sahlri özün yer tapıb. Burada sas qaydalarla yanaı PCCC-nin
( Beynlxalq ahmat Bstçiliyi komissiyasının ) tarixi bard, üzv ölklrin siyahısı,
hlletm yarılarının keçirilm qaydaları v beynlxalq adlar alma tlblri, hllçilrin
reytinq siyahısı, ahmat bstçiliyi tarixind beynlxalq adlar almı bstçilrin siyahısı,
ahmat bstçiliyi kodeksi, FDE Albomu v s. bard informasiya tapmaq olar.
sasnamnin PDF formatı il Beynlxalq ahmat Bstçiliyi komissiyasının rsmi
saytinda tanı ola bilrsiniz: www.sci.fi/~stniekat/pccc
2
27

96. K.Letov. Drc / Publication: 32, avqust 1992. Fxri ry / Honourable mention.
1.d5! Fxd5 [1...Txd5 2.Fxd5 Fxd5+-] 2.0–0–0! [2.Td1 c6 3.Txd5 Txd5 4.b3 c4 5.b4 c3–+]
2...c6 3.Txd5 Txd5 4.b3! c4 5.b4 d7 6.Fxd5 udu.
Bu etüdü mn bir az dyidirdim, daha dorusu ilk gedii lav etdim (1.d5! Fxd5). Bir çox
kombinasiya drsliklrind olan mövqenin tkmilldirmsi (A=h1, Te2, Fc3, pg2 (4)
Q=f6, Td5, Fe5, pe6, f5, g5 (6) 1..
72. Sergey Radchenko (Rostov, Rusiya) Drc / Publication: 26, iyul 1992.
Trifnam/Commendation.
1.Ta7+ h8+ 2.h6 Tg7 [2...Tb8 3.Af6 Thlük-4.Th7#, 3...Tb7 4.Ta8+ (4.Txb7 pat)
4...Tb8 5.Txb8#] 3.Ta8+ [3.Txg7 pat] 3...Tg8 4.Af8 Tg7 [4...Txf8 5.Txf8#] 5.Ag6#.
Clbedici cirtdan etüdü. lk nzrd çox darıxdırıcı materialda sad d olsa, dörd mat v iki
pat tlsi var.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
AZRBAYCAN AHMAT FEDERASYASI
BSTÇLK KOMSSYASI:
Son dövrlr ahmat bstçiliyi komissiyasına yeni üzvlr qbul edildiyin gör, komissiya
üzvlrinin siyahısını yenidn nzriniz çatdırırıq.
Sdr – AF-nin vitse-prezidenti- Mahir Mmmdov (Bakı), Sdrin müavini – lham liyev
(Sumqayıt). Komissiyanin üzvlri: Araz Almmmdov (Qbl), Elmar Abdullayev (li-
Bayramlı), Salman Cavadzad (Gnc), Ramil Cavadov (smayıllı), Muradxan Muradov (Qobustan),
Hacı Mmmdov (Qobustan), Aqin Msimov (Bakı), Anatoli Piriverdiyev (Bakı),
Mübariz Sfrov (Clilabad), Akif Klbiyev (Lerik), Fazil ükürov (Bakı), Knan Vlixanov
(mili), Samir Bdlov (Bakı), Mcnun Vahidov (Bakı), Züleyxa Eyvazova (Bakı), Nrmin
Ruzicng (Naftalan), Bxtiyar Rüstmov (Bakı), Lütfiyar Rüstmov (Bakı), Tacı sbndiyarov
(Zrdab), slam Kazımov (Bakı), Sahib Ncfov (Cbrayıl).
AHMAT BSTÇLY ÜZR MLL KOMANDA
Azrbaycan Respublikası Gnclr v dman Nazirliyin ahmat bstçiliyi üzr
milli komandanın trkibi tsdiq olunmaq üçün aaıdakı qaydada tqdim olunub:
Ba mqçi -lham liyev. Komanda - Araz Almmmdov (hlletm v trtib),
Hacı Mmmdov (trtib), Mübariz Safarov (trtib), Salman Cavadzad (trtib),
Anatoli Piriverdiyev (trtib), Ramil Cavadov (hlletm), Aqin Msimov (hlletm).
26
ahmat bstçiliyi üzr xsi
9-cu Azrbaycan çempionatının
SASNAMS
1. Çempionatı AF bstçilik komissiyası keçirir.
2. Çempionatı FDE-PCCC qaydalarına sasn 5 bölmd: etüdlr (+=), ikigedili (#2),
üçgedili (#3), çoxgedili (N#) v yardımlı mat (H#) msllri üzr keçirilir.
3. Çempionatda 2004-2006-cı illrd drc olunmu v ya orijinal srlr itirak ed bilr.
Birg srlrin d itirakına icaz verilir.
4. Çempionat qapalı keçirilir. Yarılarda yalnız Azrbaycan vtndaları itirak ed bilr,
istisna yalnız birg srlr edilir.
5. Bstlr 10 ballı sisteml (0-dan 10-a kimi yarım xal da daxil olmaqla) qiymtlndirilck.
6. Hr bölmd itirak üçün 6 bst tqdim oluna bilr. Zaçota üç n çox xal toplamı
sr daxil olacaq. Bölmd bstlrin sayı az olarsa, onda zaçota daxil olan srlrin sayı
azaldıla bilr.
7. Çempionatda iki v daha artıq bstçi eyni xal toplayarsa, yerlr aaıdakı göstricilr
gör müyyn edilck: a) yüksk xal almı bsty gör, b) tqdim olunmu bstlrin
sayına gör.
8. Bstlr mktub (A5 formatında ( 155 x 210 ) müllifin telefonu, ev ünvanı, ilkin drcin
yeri v vaxtı, hansı frqlnm alması, bstnin tam hllini göstrmk arti il) v ya
internet vasitsi il göndril bilr.
9. ahmat bstlrinin son qbul günü 31 aprel 2008-ci ildir. Bu tarixdn sonra tqdim
olunmu srlr çempionata buraxılmır.
10. Hr bölmd itirakçıların sayı 4 nfrdn v bstlrin sayı 12-dn az olarsa, hmin
bölmd çempionat keçirilmyck.
11. Çempionatda hr bölmd ilk üç yeri tutan ahmatçılara müvafiq drcli fxri frmanlar
v pul mükafatları tqdim olunacaq.
12. ahmat bstlri çempionatın direktoruna göndrilmlidir. Hakimlrl laq yalnız
onun vasitsi il aparılır.
Direktorun ünvanı:
lham liyev, 8 m/r, 18/29-51, Sumqayıt Z - 5008.
-mail: ilhamaliev@mail.ru
Tel: ev ( 018 ) 644-82-23 , cib ( 050 ) 515-40-99
Azrbaycan ahmat Federasiyası Bstçilik komissiyası
3

FDE Albomu 2001-2003
FDE-nin (Beynlxalq ahmat Federasiyası) yanında daimi faliyyt
göstrn ahmat bstçiliyi komissiyasının (Permanent Commission
of FDE for Chess Composition ) rsmi saytında nhayt ki,
FDE Albomunun 2001-2003-cü illri hat edn nticlri drc olunub:
http://www.sci.fi/~stniekat/pccc/fa0103d.htm. Sevindirici
haldır ki, alboma ölkmizin tanınmı etüdçüsü Muradxan Muradovun
da etüdü daxil olub.
Xatırladım ki, FDE Albomu müyyn üçillik dövrü hat edn,
bütün dünya trtibçilrinin n yaxı ahmat bstlrinin
toplumudur. lk FDE Albomu 1956 -1958-ci illri hat edir v
N.Petroviçin (Xorvatiya) tbbüsü v rhbrliyi il nr olunub.
Son albomun etüd bölmsinin nticlri qalmaqala sbb olmudu. Msl orasındadır ki,
hakimlrdn biri dalarının sayı yeddi v daha az olan etüdlri qiymt-lndirmkdn imtina
etmidi, bu is böyük narazıçılıa sbb olmudu. Uzun sürn danııqlar da heç bir bhr
vermdi. ahmat bstçiliyi kodeksind bel hallar nzr alınmadıına gö-r, önc hakimin
bu bölmd dyidirilmsi nzrd tutu-lurdu. Ancaq 13 - 20 oktyabr Yuna-nıstanın Rodos
adasında keçiriln ahmat bstçiliyi üzr 50-ci konqresdki müzakirlrdn sonra, hakim
cüzi dyiikliklrl nticlri yenidn elan etdi.
Buraya ilri PCCC trfindn tsdiq olunmu hakimlr kollegiyası seçir ki, onlar da hr
janrda üç hakimdn v bir direktordan ibart olur. 1980-ci ildn balayaraq bstlr dördballı
sisteml (0.5 bal intervalla) qiymtlndirilir. FDE Albomuna 8 xal, bzi hallarda is 7,5 xal
toplamı srlr düür. Albom hm d ahmat bstçilrinin beynlxalq adlar almaq üçün
yegan imkan yeridir v buradakı nticlr gör aaıdakı adlar verilir: FDE ustası -12 xal,
Beynlxalq usta 25 xal, Beynlxalq qrossmeyster 70 xal. Xatırladım ki, alboma dün hr
msly gör 1 xal, etüd gör is 1,67 xal verilir.
Bu sistemin heç d yaxı olmadıı dflrl bir çoxları trfindn qaldırılsa da, hl ki, heç
bir dyiiklik yoxdur. Mhz ona gör hr bir ahmat bstçisi albomun buraxılıını sbirsizlikl
gözlyir. Qeyd edim ki, bu xbr müllif üçün d çox gözlnilmz olub. Axı o heç zaman
etüdlrini FDE Albomuna göndrmyib, bunu onun vzin Respublika ahmat bstçiliyi
komissiyası edib. Bu bir daha albom vastsil il beynlxalq adların verilmsinin düzgün
olmadıını sübut edir. Bel ahmat bstçilri is dünyada çoxluq tkil edir.
ndi is glin qhrmanımızla tanı olaq: Muradxan Muradov ( 1 oktyabr 1950-ci il ) Qobustan
rayonunun Nrimanknd kndind yaayır. Azrbaycan Dövlt Pedaqoji Universitetini
bitirib v doma kndind riyaziyyat müllimi ilyir. lk etüdünü 1982- ci ild “Bakı” qzetind
drc etdirib. ndiydk txminn 40 etüd drc etdirs d, onlar öz keyyfiyyti il seçilir
v bir çox beynlxalq yarılarda uurlar qazanıb. Onun 10-dk etüdü beynlxalq yarılarda
mükafat qazanıb. Son komanda SSR çempionatında ( 1990 ) v ahmat bstçiliyi üzr 5-
ci komanda Dünya çempionatında (1996) da onun etüdlri mükafatçılar sırasına düüb. Müxtlif
beynlxalq yarılarda “ Fxri ry ” v “ Trifnam ” almı etüdlri buraya lav etsk,
onun uurlarının siyahısını böyütmü olardıq.
4
Çovqan / Chovgan (Azerbaijan) 1992
Hakim/ Judge: lham liyev (Sumqayıt)
Çovqan – Azrbaycanın milli atçılıq- idman komanda oyunudur.
Müasir At Polosu oyununun cdadıdır.
Qzetd ahmat gusi 1992-ci il il rzind iıq üzü gördü. l
rzind etüd bölmsind 9 müllifin 9 etüdü drc olundu.
Qzetin ahmat gusinin saylarını qoruyub saxladıına v biz
tqdim etdiyin gör Anatoli Piriverdiyev (Bakı) xüsusi minnt -
darlıımızı bildiririk.
Qeyd etmk lazımdır ki, gud etüdlrin heç birinin hlli veril -
16 sr miniatürü mmidi. Kompüter vasitsil onların bir çoxunun hllini brpa
etmk mümkün oldu. Bu sahd mslhtlrin gör .Akobiaya
(Gürcüstan) minntdarlıımı bildirirm.
111. R.Szhankus 96. K.Letov 72. S.Radchenko
Çovqan 1992 Çovqan 1992 Çovqan 1992
Mükafat / Prize Fxri ry / HM Trifnam/Commendation
4+3 Heç-heç (=) 6+6 Udu (+) 3+2 Udu (+)
111. R.Szhankus (Mariyampole, Litva) Mükafat / Priz.
Drc / Publication: 35, sentyabr 1992.
1.Tf7+! bu gediin mnası sonra aydınlaacaq [1.Txf4 Ad3+ 2.e2 Axf4+ 3.f3 Th4
4.g3 Axg6-+] 1...xg6 2.Txf4 Ad3+ [2...Txf4 3.Axc5=] 3.e2 Axf4+ 4.f3 indi ilk
gediin mnası aydın olur, ah gedii olmasaydı, 4...Ag6 keçirdi 4…Th4 [4...f5
5.Ad6+ (5.Ag3+) 5...g5 6.Ae4+ (6.Af7+ h5) 6...f5 7.Ad6+ (7.Ag3+)] 5.g3 h5
6.Af6+ g5 7.Ae4+ h5 8.Af6+ g5 9.Ae4+ daimi ahlı mövqeli heç - heç v ya
5…Ag2 6.Af2! [6.Ad2 Ta4 7.xg2 Ta2–+; 6.Ac3 Tc4-+] 6...f5 7.xg2 heç-heç).
Mövqeli heç-heç v qara ahın lverisiz xanaya clbetmsi mntiqi motiv il olan
miniatür.
25

G.Huseynov (Brd, Mustafaaalı kndi) Drc / Publication: 21.02.1987.
Fxri ry / Honourable mention.
1.Ad7! Fe4 2.g7 [2.Af8 Fxg6 3.Axg6 d4 4.e6 g3 5.b6 g2 6.Af4 g1A 7.xb7 e5 8.c6
xf4 9.d7 Af3 10.xe7 Ad4=] 2...Fh7 3.Af6! exf6 4.e6 g3 5.e7 g2 6.e8V 6...g1V 7.Vb5+
d4 8.Vb6+ d3 9.Vxg1 udu,
Yaxı giri oyunu v vzirin xtt zrbsi il udulması.
lham liyev (Sumqayıt) Drc / Publication: 09.01.1993. Trifnam/Commendation.
1.a2! [1.a1 Txe3 2.a2 Th3 3.b1 Th2 4.a1 a2–+] 1...Txe3 2.h5 Th3 3.hxg6 Txh6
4.gxh6 [4.gxf7+ xf7 5.gxh6 Axf6 6.exf6 xf6 7.xa3 g6 8.b4 xh6 9.c4 g5 10.d3
f4 11.e2 e4–+] 4...Axf6! [4...fxg6 5.h7+ xh7 6.f7+-] 5.exf6 fxg6 6.xa3 g5 7.b4 g4
8.c5 g3 9.d6 [9–10 gedilrin yerdyimsi mümkündür] 9...g2 10.h7+ [10.e7 g1V
11.f7+ h7 12.f8V Vc5+–+] 10...xh7 11.f7 g1V 12.f8V Vb6+ 13.d7! heç-heç [13.e5
Ve3+ 14.d6 (14.f6 Vf4+ 15.e7 Vxf8+) 14...Va3+].
Bu etüd “Bakı” qzetinin illik hlletm yarıında ksriyyt ssl, hllçilrin nöqteyi
nzrindn, “lk nr” bölmsind n yaxı bst seçilib. Müllifin ilk drc olunmu
etüdlrindn biridir.
L. Zernov, N. Plaksin (Rusiya) Drc / Publication: 14.01.1989.
Xüsusi trifnam / Special commendation.
Bst Aleksandr Sarıçevin xatırsin hsr olunur (a piyadalar rus lifbası il “C” hrfini
yaradır). Kim udur Göz o dqiq 1.Te4# glir, ancaq qliz olmayan retrothlil göstrir ki,
qaraların son gedii yoxdur. Msln, mövqe 0.hxg4+ Kf5-f4 gedilrindn sonra alına
bilmzdi, çünki vzir cinahındakı “C” piyada strukturu (rus lifbası il) yalnız 13 vurudan
sonra yarana bilrdi. Demli gedi növbsi qaralarındır: 1...g2+! 2.h2 g1V+ qaralar udur /
black wins.
Retrothlilli etüd, lakin heyif ki, oyun çox qısa v çox saddir.
Fürstdn istifad edib, bütün ahmatçılar adından, Muradxan Muradovu tbrik
etmk istrdik! Ona uzun ömür, can salıı v yeni yaradıcılıq uurları arzulayırıq!
Sonda is glin Muradxan müllimin alboma dümü etüdü il tanı olaq.
Muradxan Muradov (Qobustan, Nirimanknd)
A.Sarıçev-90 xatir yarıı, 2001
1-ci Mükafat,
FDE Albomu 2001-2003
6+5 Heç-heç (=)
_______________________________________________________________
4th nternational Solving Contest / 4-cü Beynlxalq Hlletm Yarıı
27 yanvar 2008-ci il tarixd Bakı hrind PCCC-nin tkil etdiyi 4-cü Beynlxalq
Hlletm yarıı keçirilck. Artıq ölkmiz d daxil olmaqla 28 ölk bu yarıda itirak
etmk üçün qeydiyyatdan keçib. Yarıda itirak seçimldir. Yarı Bakı vaxtı il
14.00-da balayacaq. Maraqlananlar ölkmizin bu yarıdakı yerli nümayndsi lham
liyev (Sumqayıt) müracit ed billr.
_______________________________________________________________
1.d5+! g7 2.h8+! xh8 3.d7 a7 4.d8+ xd8 5.f6+!
Bu gediin mnası oyunun sonunda mlum olacaq
5…h7 6.xd8 v qaraların gediindn asılı olaraq oyun iki varianta
bölünür:
1) 6…7c6+ 7.c5 xd8 8.b6 d2 9.c7 g5 10.b6 d2 11.c7
mövqeli heç-heç,
2) 6...5c6+ 7.c5 xd8 8.b6 e3+ 9.c7 g5 10.b6 e3+ 11.c7
g5 12.b6 c8+ 13.c7 a7 14.b6 c8+ 15.c7 a7
(15...e7 16.e4+! Mhz buna gör 5.f6+! lazım idi) 16.b6 mövqeli
heç-heç. ki mövqeli heç-heçnin sintezi v uzaq öncdn görm effekti.
24
5

“ ”
! !
, ! "
# $% # & ' , (
# ## # - # $%
# & )*+, # # .
- % # &, , !#
!#, ." !
#
. *# , , % . /
0# $% # & "% %, .
1 # # , ## " % # , # ##
( % , !(" % ."
# .
2 %! "# . $
# , $ # " $".
3 $% # & !. !
" % # $ 1 #" !.
4 #
# % & !% ". 5 # #!#
## . & !, %, ",
$ # " $% # & . "
". ." # &,
% # &.
3( # %, ! #
# ! . & . 4
% ! % % # %-
6
INFORMALTOURNEY “BAKU 1987-1993”
(Etüdlr / Studies)
Hakim/ Judge: Bxtiyar Rüstmov (Azrbaycan)
10 müllifin 12 etüdü drc olunmudu. Mirz Ftli Axundov adına Milli kitabxanada
«Bakı» qzetinin çoxillik sayları arasından etüdlri bir yer topladıına gör Elmar
Abdullayev (li-Bayramlı) xüsusi minntdarlıımı bildirirm.
lham liyev G. Hüseynov
Baku 1987-1993 Baku 1987-1993
Mükafat / Prize Fxri ry / Honourable mention
3+3 Udu (+) 5+5 Udu (+)
lham liyev L. Zernov, N. Plaksin
Baku 1987-1993 Baku 1987-1993
Trifnam / Commendation Xüsusi trifnam / Sp. commendation
7+7 Heç-heç (=) 11+3 Retro Udu (+)
lham liyev (Sumqayıt, Azrbaycan) Drc / Publication: 16.01.1993.
Mükafat / Prize. 1.Fh4!! v qaraların gediindn asılı olaraq oyun iki klassik varianta
bölünür: 1) 1…Fxh4 2.g2! Fg5 3.f3! e6 4.a6 udu, 2) 1...e6 2.Fxg5 d6
3.Fd8! (3.a6 c7=) 3...c6 4.a6 udu.
lk gedid filin gözl qurbanı il Otten v Duras manevrlrinin superminiatürd
sintezi.
23

3. . 4. . 5. .
Problem Online 2007 Problemesis 2005 Il Due Mosse - 12 TK, 1961
1-
#2 8+9 #2 Kb6>e3 9+9 #2 11+8
3 .. * " 1...ab 2.7#. 1.d3 (2.c2, b3#, '-B),
1...d4 2.axb6, cxb6#, C-D, 1...ab!. 1.d4! (2.axb6, cxb6#, C-D), 1...xd4
2.c2,b3#, '-B, 1...ab 2.ab#.
4. .. a) 1.f2! (2.3, 4#, '-B), 1...e3 2.ed, ef#, C-D, (1...fe,xe2
2.hxd3, b4#), b) 1.f2! (2.ed, ef#, C-D), 1...e~ 2.3, 4#, '-B, (1...xd1! 2.c4#).
B 4 !! # ' - ! 6%# "
$#.
!6 # #& b). 5 % &% – -
, % . 7, # , #,
" 1" .
& 6 ( ! # &:
5. . . 1.b2 ( 2.e4, e4#, A- ), 1...5 2.d6, c7#, C-D, 1...cb!,
1.4 (2.d6, c7#, C-D ), 1...~6 2.8b6, 4b6#, F-E, 1...f5!. 1.b5! ( 2.8b6,
4b6#, F-E ), 1...c4 2.e4, e4#, A-, 1...e5 2.d6, c7#, C-D.
8#!# , !6 , $ # $
!#% !
9 6# " # . ! - &. ' , -
" % % 1%. , . %!#
! . 7 # ! " .
#! " ,.) !6 1 -
&.
!" (:#, 3- ')
#, $ . ;
, %#
! " $ $ . '
# & #. *%" , ! !#
! #" – , #
! " , (% # %
# ( ##. 0!, . !
# #" . .
1#& %!# – . $ (
". , ! # "
. ( " . – . # !"
( ! . . 7 .

. # # # ( # :
1. # % !% .%
#, !" .# # ##% %
.# – # # &, $ # " .
2. 7 . # % #1#
(( #, , " ( .#
.
3. $ # ( # #
# ! #. =#
" , !# 1 # #
!% # , , ( % .
4. # .# , .. #
, , #
& , "& , #
( # % .
5. #!"
, ( " .
6. =, ( ! .
, # , «# », ( # &.
3 % % # , (
# , # ! (. # ",
( " # #
&.
7, ! ! "!
#, ## $ , # .
3 !$ ,
$% # & ' #! $%.
" #"$ $
$% # & , #
. ' , # . #% %
4-2, 1956- " #
: 4 . 5 ": % &'$$%('&#)
) $$)* + , %$ &,$ $.
=! " 1 . a #" 7. =#
"3 $% # &" (0,1982 ".). 0, !
! $ 1.h3 ( g2; , !#).
No1. &. No2. .(')
Il Due Mosse,1956 ( ()!), 1986
*+.
#2 7+4 #2 b) p7g7 5+2
1. &.. 1.e5 (2.d8, g5#, A-B), 1...e7 2.c7, xf4#, C-D, 1...f3!.
1.f6! (2.c7,xf4#,C-D), 1...d6 2.d8,g5#, A-B. " , !
. /", #!, ! %%#,
. ! - &.
2 1 & ( %
! 1).
2. .('). a) 1.c8! (2.d8, g5#, A-B), 1...f6 2.c5,
f8#, C-D, b) 1.g8! (2.c5, f8#, C-D), 1...d6 2.d8, g5#, A-B.
2003, # :.4, # " %%# .
"Problemesis". #, . ! (# .% #% -
) " . ; , ! , -
&, . 7 "( ## - . No3
% 1...ab.
8
21

7. . 8. . 9. .
Problemesis 2005 Problemaz 2006 Problemesis 2005
H#2 b) 2 H#2 b) f5 H=2 2 Solution
2-% !6 % 2-% % 1" .
7. a) 1.xc3! d6 2.xc4! e3#, b) 1.h5 xb3! 2.e5 xb5#!
& ( !6 , - , !6
&#: :-:D; D:c-B:a. ' " &#.
8. ( 3.+ 4.".
a)1.xc3! c5 2.xc2! c4#, b)1.e2 xb2! 2.e3 xb4#!
8#: -: D; B : c – D : a. 4 ! , !
7$ , ! % % (
#% % # % %.
9. 1) 1.xf3! ba! 2.g1! 1=, 1.xb7 xg1 2.f3 xf3=!
# !. . $#.
' 3-% 1" ;( #...
“OLMPYA DÜNYASI” 2008
!" (:#, 3- ')
Azrbaycan Milli Olimpiya komitsinin mtbuat orqanı olan
“Olimpiya dünyası” qzetinin ahmat gusi 2008-ci il üçün ahmat
bstçiliyinin altı janrında (#2, #3, N#, etüdlr, S#, H#) msl v
etüdlrin trtibi üzr yarılar keçirir.
Gunin aparıcısı: lham liyev (Sumqayıt).
Orijinal msl v etüdlri 25.10.2008 tarix kimi göndrmk olar.
“OPEN LETTER”
Dear Mr. Avner,
Taking the opportunity given to me by the official publication of the Azerbaijan
Chess Composition Commission, I am applying to you as President of the FIDE's
PCCC with a constructive proposal.
Chess Composition, as it I s known, is creative work, and, the results of this work
should be accepted as the author's intellectual property. No doubt intellectual property
has to be protected which is emphasized in Chess Composition Codes in many
countries. But, in fact, it is more declarative rather than legitimate. It is because that
there is no mechanism to implement the protection of intellectual property in regards
to Chess Composition.
I won't go into greater details on the matter but just touch a big issue that is quite
possible to take measures about.
Modern Chess Composition is almost obligatorily thematic ,and ,generation of new
ideas should be attributed to the highest phase of intellectual creativity. However, the
ascertainment of priority in discovering a new theme and giving it a name is in the
hands of individuals and publications. That means that the PCCC practically plays no
role in this process. While, in my view, it is the PCCC's direct prerogative because
this organization is the highest legislative body in the world's chess composition. And
as a result of this, some morbid feelings and situations have been taking place which
are uncharacteristic of Chess Composition.
The established practice of determining the priority of a new theme by its first
appearance in print is totally wrong. While in science and technology, the mechanism
of copyrighting works well. It would be absurd if inventors in technology would be
asked to build first a machine and only later be given the patent. And this is how it is
the case in Chess Composition. Psychology tells us that, creative folks can be
conditionally split into two categories, those who prefer to generate new ideas and
those who have abilities to masterly realize ideas in practice.
Of course, there can be a synthesis, too. Normally, either of the above-mentioned
categories is more strong in its field. So, proposing an idea and its realization are two
different entities and neither can hinder the other. Let's say that a composer
generated a new theme and has two ways to go. First, to keep it secret and try to
realize it. But, for some reasons, this may take a long time which ,in turn, would retard
the development of Chess Composition. Moreover, there may be the possibility that
someone else may hit upon the same idea. In which case Composer I may lose the
rights on the theme. Second, to inform others about the idea which also is practically a
loss of priority.
I do not understand why the PCCC doesn't adopt the internationally accepted
practice of patenting and protection of author's right I think it is high time to do
something about that in Chess Composition.
20
9

Here is what I'd like to propose:
1. The PCCC handles all the matters concerning new ideas and for this it sets up a subcommission
consisted of highly knowledgeable experts;
2. At the first stage of its work the sub-commission develops a database of existing themes,
establishes rules and regulations;
3. The sub-commission, as its responsibility, accepts presumably new ideas from authors and
informs the authors about receiving those claims.
In the claims, the authors have to give the full definition of the ideas accompanied, whenever
possible, with explanatory schemes;
4. The sub-commission makes an examination of the claim .And if it is new ,the claim gets
published in a special bulletin and also on the PCCC's Website for possible objections.
5. After it is proven that the idea is new the author is given a patent.
6. Patented ideas, even those not realized yet, will make an Ideas Bank, that will stimulate the
progress of Chess Composition. Everybody should have a full access to the Ideas Bank.
7. In the case of a claim being declined, the author gets an explanation on that. The author
has the right to appeal.
Dear Mr. Avner,
I hope that my proposition is quite logical and will be met with understanding and support
from you and many composers in general.
Yours, Mejnun Vahidov,
Azerbaijan National Master of Sport in Chess Composition.
Hmyerlimiz “StrateGems” jurnalında
1997 – ci ildn AB-da yaayan hmyerlimiz, tanınmı problemçi
Rauf lövstzad “ StrateGems ” ahmat bstçiliyi jurnalında üçgedili
msllr bölmsinin redaktorudur.
Bu jurnala msl göndrmk istynlr üçün hmyerlimizin elektron
ünvanını tqdim edirik. E-mail: bakili97@netzero.net
4. . 5-6. ,.-!, .
# StrateGems 2005 Problemesis 2005
>.)$
H#2 b) c5c6 H#3 b) c1b3 h=2* b) d4
4. a)1.xd4 xd4! 2.g3 e3#!, b)1.xe3! h3 2.2! 3#
" !6 " #.
% . $ " (## " ,
!). ' , ##- " . 5#
# ! ( " .
5. a)1.xb1! c2 2.a2 e4+ 3.b1 xa3#,
b)1.g1 xf5! 2.b1 xe6 3.c1 f5#.
T 6%% !6 % & !
.
7 #, ! . # & "" . :
# @ #. =-
! # " % ! #" .@ # ">-
" " (5 , 2005), #!# &
#".
= " ! ! -
# " . @ # . 4 % -
-# . %:
6. a) 1...xd7 2.c5 xe8=, 1.c5+ xd7! 2.d8 xd8=!,
b) 1...xe8 2.c8 xc8=, 1.xd8! xe8 2.d7! xd7=
1 + " % !%.
10
19

-##,$,
"
.
".
5# $ % % # #...
##- " . # ,
! # %
# &. . !6 # .
, ## . !#"
# &, - $ #. =%
( % 1" ) @ # ( !6 %
1" ). ' ## !6 % * ! .
5 , ! % " # # # # 1 ,
## 5. 9.) , # ".
7## # # " 2 %:
. ### !
% 1" . %:
1. . 2. . 3. .
Problem Paradize 2000 StrateGems 2001 Problemesis 2006
AZERBAIJAN CCC-35 JT ( Etüdlr / Studies )
Düzli / Correction
Heyiflr olsun ki, Azrbaycan ahmat Bstçiliyi komissiyasının 35 illiyin hsr
olunmu etüdlrin trtibi üzr beynlxalq yarıda tltif dümü bir neç etüdd shv
tapılıb.
Alex Sochnev (Rusiya) 2.Mükafat / 2.Prize.
lav hll 2.e7! Fxf6+ 3.xf6 Fc4 (3...Fd3 4.g7 Fh7 5.Fg6 Fg8 6.e7) 4.Ff7 Fd3
5.g7 Fh7 6.Fg6 Fg8 7.e7 h4 8.f8 h3 9.xg8 h2 10.Fe4 f4 11.f7! d3! 12.g8V d2
13.Vd8! xe4 14.e6 e3 15.Vd5! e2 (15...b5 16.f5 b4 17.g4 e2 18.Vf3+ e1
19.Vh1+ e2 20.Vxh2+ d3 21.Vh7+ udu) 16.Ve4+ f2 17.Vf4+ e1 18.Vg3+ f1
19.Vf3+ g1 20.Vd1+ g2 21.Vxd2+ udu. A.Visokosov (Rusiya).
Alain Pallier (Fransa) Xüsusi trifnam / Special commendation.
lav hll : 1.gxh3! xb6 2.d5 a7 3.xe5 b5 4.axb5 a4 5.d4 b6 6.c4 a3 7.b3
xb5 8.xa3 c5 9.b3 d6 10.c3 e5 11.h4!! [11.d3 h4 12.d2 xe4 13.e2 f5
14.f3 e5=] 11...xe4 12.d2 f3 [12...e5 13.d3 d5 14.e4+ e5 15.e3 e6
16.f4 f6 17.e5+ e6 18.e4 e7 19.f5 f7 20.e6+ e7 21.e5 e8 22.f6 f8
23.e7+ e8 24.e6 h6 25.f6] 13.d3 g4 14.e4 xh4 15.d4 h3 [15...g5 16.e5
g6 17.e6+-] 16.e5 h4 17.e6 xh2 18.e7 h3 19.e8V+- A.Visokosov ( Rusiya ).
Sevindirici haldır ki, bizim xahiimizi nzr alaraq, bzi mülliflr etüdlrin düzli
veriblr. Onları sizin nzriniz çatdırırıq.
David Gurqenidze, Iuri Akobia Iuri Akobia
1. Mükafat 1. Fxri ry
Azerbaijan CCC-35 JT, 2006 Azerbaijan CCC-35 JT, 2006
H#2 b) a2c1 H#2 b) d8f6 H#2 2 Solution
1. a) 1.7 xd5! 2.xf6+ c3#!, b)1.xc3! b2 2.d5! f5#
" !6 " #.
2. a)1.xf5! ed 2.6! de #, b)1.gf xe6! 2.xe4 f5#!
" !6 " 1 .
* % 1" .
3. 1) 1.x3! 3 2.4! xf3#, 2) 1.x4 x4! 2.f5 e3#!
" # !6 .
18
Heç-heç (=) Udu (+)
11

David Qurqenidze, Iuri Akobia (Gürcüstan) 1. Mükafat / 1. Prize
1.c4! (1.Th8+ g4 2.Tg8+ (2.cxd3 Txd3+ 3.c2 Ta3 4.Tb8 b4–+) 2...f3 3.Tf8+ e2 4.cxd3
xd3 5.b2 (5.Td8+ e4+–+) 5...Te3 6.Tf5 c4 7.Tf4+ d5 8.Tf5+ Te5–+; 1.cxd3 Txd3+
2.c2 Ta3 3.Tb8 b4–+) 1...a4+! (1...bxc4+ 2.Txc4+=; 1...d2+ 2.c2 Td3 3.d1 b4 4.Ta8 g3
5.c5 f3 6.c6 b3 7.c7 b2 8.Tb8 Tc3 9.xd2=) 2.c3!! (2.b4 bxc4 3.xc4 d2 4.Td8 Tg2–+)
2...b4+! (2...a3 3.cxb5 a2 4.Ta8 d2+ 5.xd2 Tg8 6.Ta4+=) 3.xb4 a3! 4.c3! a2 5.Ta8
(5.Th8+ g4 6.Th1 (6.Ta8 f4 7.c5 d2+ 8.xd2 Tg1–+) 6...f3 7.c5 e4 8.c6 Tg2 9.b3
Tc2–+) A) - 5...Tf3 6.Th8+ g4 7.Th1 f5 8.Te1! f4 9.c5 Tg3 10.c6
(10.Ta1 e4 11.c6 Tg2 12.b3 d2 13.Txa2 d1V+–+; 10.Tf1+ e4 11.c6 Tg2–+)
10...d2+ 11.xd2=
B) - 5...d2+! 6.xd2 Tg8! 7.Ta7!! (7.Ta6 Tg1 8.Txa2 Tg2+–+) 7...Tg7 8.Ta8 Tg8 9.Ta7
mövqeli heç-heç / positional draw, 9...Tg1 10.Th7+ g3 11.Tg7+ f2 12.Tf7+ g2 13.Tg7+
h2 14.Th7+ mövqeli heç-heç / positional draw.
Iuri Akobia (Gürcüstan) 1. Fxri ry / 1.HM
1.e7 [1.Tc5 b7 2.Txc3 Tc8=] 1...a3 [1...c2 2.Tc5 b7 3.d7 a3 (3...Tc8 4.Th4) 4.c8V+
Txc8 5.Txc8 a2 6.Tc7+ b6 7.Th1+-] 2.d7 [2.Tc5 b7=] 2...a2 3.c8V Txc8 4.xc8+ a8
5.Th1 a1V 6.Txa1 Txa1 7.Tc7 Tc1 8.e3!! zz [Tematik oyun 8.e4 Tc2! zz 9.e5 Tc1 zz 10.e6
c2 zz 11.e7 Te1=] 8...Tc2 [8...c2 9.e4 Te1 10.Txc2 a7 11.c7 a6 12.c6 a7 13.d5+-]
9.e4 zz 9...Tc1 10.e5 zz 10...Tc2 [10...c2 11.e6+-] 11.e6+- udu / wins.
_______________________________________________________________
«LN ETÜDÜ» 2006
Artıq hr il ahmat bstçilrinin ümümdünya konqresind ilin etüdünü seçmk nn
halını alıb. Bu konqres d istisna olmadı. Xatırladım ki, Beynlxalq ahmat Bstçiliyi
komissiyası (PCCC - Permanent Commission of Fide for Chess Composition)
ilin srini, etüd incsntinin ahmatçıların geni dairsi arasında tanınması nöqteyi
nzrindn seçir. Artıq PCCC 2006-cı ilin n yaxı etüdünün tanınması üçün bütün
ahmat mediasına müracit edib. FDE-nin trkibind daimi faliyyt göstrn Beynlxalq
ahmat Bstçiliyi komissiyasının xahiini yerin yetirrk bu imkanı jurnalımızın
oxucularına da yaradırıq.
Artıq ikinci ildir ki, Rusiyanın Vladivostok hrind yaayan Yuri Bazlovun (1947-
ci il) etüdü ilin etüdü seçilir. Bu df onun C.Bentin (ngiltr) xatirsin keçiriln yarıda
birinci fxri ry almı etüdü bu ada layiq görülüb.
Yuri Bazlov (Rusiya)
C.Bent xatir yarıı, 2006- 2007
1-ci fxri ry
Miniatürçülrin VII Dünya çempionatı
Miniatür ahmat bstlrinin trtibi üzr VII Dünya çempionatının reqlamenti elan olunub.
Tkilatçılar trfindn çempionata yalnız ortodoksal janrda 2005-2007-ci il-lrd drc olunmu
(orijinal olmaz!) ikigedili, üçgedili v çoxgedili miniatür (daların sayı 7-dn artıq olmayan)
msllr qbul edilir. Hr bölmd itirakçı 6 msl göndr bilr, bunlardan yalnız
4 n yaxısı zaçota dück.
Msllri mktubla (xüsusi trtib olumu qaydada) v ya internetl 1 aprel 2008 tarix kimi
çempionatın direktoru, tanınmı miniatür ustası, Vladimir Kojakin göndrmk lazımdır.
Ünvan: Vladimir Kozhakin, P/ Box 0/28, Magadan 685000, Russia.
-mail: vKozhakin@mail.ru
_______________________________________________________________
«RIFEY» 2007 (ahmat bstçiliyi Oskarı)
“RFEY 2007” müsabiqsind ölkmizi iki bst tmsil edir. Etüd bölmsind lham liyev
(Sumqayıt) v Araz Almmmdovun (Qbl) birg etüdü, ikigedili msllrd is Anatoli
Vasilenkonun (Ukrayna) “Olimpiya dünyası” qzetinin 2006-cı il üçün keçirdiyi beynlxalq
yarıda 2-ci Mükafat qazanmı mslsi “Oskar” urunda mübariz aparır.
_______________________________________________________________
12
4+5 Udu (+)
1.e4+ [1.Ve4+ c5 2.Fxc4 Ff4+ 3.g6 Txc4 4.Va8 Te7 =] 1...e6
2.c5! [2.Vb3 Tf4 3.Vxa4 Txe4 =] 2...f4+ [2...Tfa7 3.Fd5+ f5
4.Vf8+ g4 5.Vf3+ h4 6.Fe6 +-] 3.g6 e5+ 4.h5 xe4 [4...Td7
5.Fd5+ Txd5 6.Ac7+ d7 (f5) 7.Axd5 +-; 4...Tfa7 5.Fd5+ d7 6.Af6+
d8 7.Fe6 T4a5 8.Vb6+ e7 9.Ag8+ f8 10.Vd8+ g7 11.Vf6+ h7
12.Ae7 +-] 5.d6+ f5 6.f6+!! xf6 7.g7#
silzad-etüd (ilkin mövqed piyadalar olmayan etüdlr bel adlanır). Oyunda bütün
dalar hrkt edir, ikinci gedid sakit gedi (2.Vc5!) v lövhnın mrkzind
ideal qapalı mat. Qara ahın dörd fal fiqurla mühasir olunması v sonda vzirin gözl
qurbanı etüdü valehedici edir.
17

Hlletm üzr Avropa çempionatı
Türkiyd olacaq
Beynlxalq ahmat Bstçiliyi Komissisiyasının
(PCCC) Prezidenti Uri Avnerin
ünvanına Türkiy ahmat Federasiyası trfindn
ahmat bstçiliyi üzr Avropa
konqresinin v hlletm üzr 4-cü Avropa
çempionatının keçirilmsi bard riz
daxil olub. PCCC trfindn yerli ahmat
bstçiliyi komissiyalarına göndriln mktubda
iki suala cavab vermk xahi olunurdu:
1) Türkiynin tklifini qbul edirsinizmi
2) Sizin ölk hlletm üzr komanda çempionatında itirak etmk niyytinddirmi
Keçiriln sorudan sonra ksr ölklrin bu tklifi müdafi etdiyi aydın oldu. Soru 22 ölk
arasında aparıldı. 21 ölk birinci suala “ h ”, yalnız Almaniya “yox” dedi. Artıq ksr ölklr
çempionatda komandalrının itirakına tminat verib, ölkmiz d daxil olmaqla dörd ölk is
bu suala dqiq cavabı bir az gec vercklrini bildiriblr. ahmat Bstçiliyi üzr Avropa
konqresi 28 mart – 3 aprel 2008 tarixd Antalyada (Kmr / Kiri) “Limra” hotelind keçirilck.
Xatırladım ki, yeniyetmlr arasında ahmat üzr dünya çempionatı da mhz bu hoteld keçirilmidı
(17-29.11.2007). Qeyd edim ki, yen d burada, 14 noyabrda FDE-nin (Beynlxalq
ahmat Federasiyası) 78-ci Konqresind komissiya v komitlrin tkmilldirilmsi qrara
alınmıdı. ahmat bstçiliyi üzr daimi komissiya ( PCCC ) indiki statusunu saxladı v önc
planladırıldıı kimi dir komissiya v birliklr daxil olmayaraq müstqil qaldı.
Konqresin çox dolun olacaı nzrd tutulur. Hlletm üzr Avropa çempionatından (29-30
mart) lav, konqres günlrind open-turnir, solvinq - ou, kvik - ou, etüdlrrin hlli üzr yarı,
ahmat msl v etüdlrinin ttribi üzr çoxsaylı müsabiqlr keçirilck, tanınmı ahmat
bstçilrinin mühazirlri olacaq. lk df 32 nfrdn ibart solvinq-ounun internet vasitsi
il birbaa yayımı nzrd tutulur.
Konqresin direktoru Abdurrahman Koral ( Türkiy ), bütün hlletm yarılarının ba hakimi
is beynlxalq qrossmeyster Milan Velimiroviçdir (Serbiya). Trtib üzr bütün yarıların
direktoru Andrey Selivanovdur (Rusiya).
Ümid edirik, Azrbaycan tarixind ilk df olaraq, ölkmizin yı.ma komandasının bu
çempionatda itirakı tmin olunacaq.
Yeniyetmlr arasında hlletm üzr 2-ci Dünya kuboku
17-29 noyabrda Türkiynin Antalya hrind ahmat üzr ya qrupları arasında
dünya çempionatı keçirildi. Çempionatın istiraht günü, 23 noyabr tarixd, yeniyetmlr
arasında hlletm üzr Dünya kuboku keçirilmsi artıq nn halını alır. Xatırladım
ki, 1-ci Dünya kuboku ötn il Batumda (Gürcüstan) keçiriln ya qrupları Dünya
çempionatında ilk df start götürdü.
Yeniyetmlr arasında 2-ci Dünya kubokunun (The second World Cup for Juniors
in Solving Chess Composition) nticlri üç ya qrupunda elan olundu: 10, 14 v 18
yaadk olan v qızlar arasında. tirakçıların ümumi sayı 96 ( 65 olan v 31 qız )
nfr idi. Hll üçün bütün itirakçılara iki saat rzind dörd bölmd (ikigedili, üçgedili,
çoxgedili, etüdlr) 8 bst tqdim olunmudu. Yarıların ba hakimi ötn ilki
dünya kubokunda olduöu kimi etüd üzr iki df dünya çempionu, beynlxalq qrossmeyster
David Qurqenidze (Gürcüstan) idi.
ndi is hlletm üzr 2-ci Dünya kubokunun qaliblri il tanı olaq. Mötrizdd
göstrilmı rqmlr ahmatçıların hll srf etdiyi zamanı göstrir.
Oglanlar: 10 ya – 1 yer: Qriqoriy Oparin (Rusiya) 36 xal (1.44 ), 14 ya – 1 yer:
Yuri Yeliseyev (Rusiya) 40 xal (1.22 ), 18 ya – 1 yer: Viaçeslav Kulakov (Rusiya)
40 xal (0.30).
Qızlar: 10 ya – 1 yer: Petruta-Alisia Moldovan (Rumıniya) 15 xal (2.00), 14 ya – 1
yer: Anastasia Kolba (Ukrayna) 29 xal (2.00), 18 ya – 1 yer: Salome Siradze (Gürcüstan)
36 xal (1.48).
Bu stirlrin müllifi d Dünya kubokunun hakimlri arasında idi v orada bir daha
gnc ahmatçıların hlletm yarıına böyük maraq göstrmlrinin canlı ahidi oldum.
Heyiflr olsun ki, ölkmizin bir çox mqçilri bu tdbir ciddi yanamadı v agirdlrini
bu yarıa buraxmadılar. Türkiyd olan ölk ahmatçılarının sayı 45 nfr olsa
da, dünya kubokunda onlardan yalnız yeddisi itirak etdi. Azrbaycan ahmatçıları
arasında n yaxı nticni 22 xal (1.49) toplayaraq, 18 ya qızlarda Dünya kubokunun
bürünc medalını qazanan fsan Zahidova (amaxı) göstrdi.
Qeyd etmk lazımdır ki, bir çox ahmatçılarımızın hlletm yarılarında itirak tc -
rübsi yox idi. Heyiflr olsun ki, ahmat bstçiliyi komissiyası trfindn yeniyetmlr
arasında hlletm üzr Azrbaycan çempionatının keçirilmsi tklifi artıq bir neç
il qaldırılsa da, diqqtdn knar qalıb. Lakin ya qrupları dünya çempionatında hlletm
üzr dünya kubokunun keçirilmsi artıq bunu labüd edir.
Digr ahmatçılarımızın nticlrini tqdim edirik:
14 ya oglanlar qrupu: Misrddin sgndrov (Sumqayıt) 31 xal (1.33 ) – 5-ci yer, Zaur
Mmmdov (Bakı) 29 xal (1.36 ) – 6-cı yer, Bhruz Rzayev (Bakı) 25 xal (1.35 ) –
11-ci yer. 18 ya oglanlar qrupu – Vasif Durarbyli (Sumqayıt) 31 xal (2.00) – 4-cü
yer. 10 ya qızlar qrupu – Xatun Baırova (Ucar) 7 xal (2.00) – 9-cu yer. 14 ya qızlar
qrupu – Ülviyy Ftliyeva (Gnc) 10 xal (2.00) 14-cü yer.
16
13

The second World Cup in Solving the Chess Composition
23.11.2007 Kemer/Antalya, Turkey
1 2 3
#2 #2 #3
4 5 6
#3 #4 #5
7 8
Udu (+) Udu (+)
Hlli / Solutions
1. 1.Vh1 (5). 2. 1.Fc4 (5). 3. 1.Fh3 (2) – 2.Vg4 (1) 1…a5 2.Va6+! (2)
4. 1.a7 a6 2.a8A! (2) 1…b6 2.a8T! (2) 1…xa4 2.Tb7 (1)
5. 1.f3! (1) 1…c2 2.g4+ (1) b3 3.Ta1 (1) 1…e2 2.g3+! (1) xf3
3.gxf4! (1).
6. 1.b8!! (2) b1 2.Vc3 (1) a1 3.Vd4 (1) Fb1 4.Vg1 (1) a2 5.Va7#
7. 1.A6c7 (1) a1A+ 2.b2 Ab3 3.xb3 Fc5 4.Fh2 (1) Fg1 5.Ff4! (1) Fe3
6.Ab6! (1) Fxf4 7.Ac4# (0.5) 6…Fxb6 7.Fd2# (0.5)
8. 1.Tg7+! b6 2.a8A+! (1) a6 3.Ac7+ a5 4.Tg1 Fg5! (1) 5.Txg5+!
d5+! 6.Txd5+ (1) a4 7.Ab5! (1) c1V 8.Ac3+ a3 9.Ta5+ (1) b2 10.Ta2#
----------------------------------------------------------------------------------------------
«RIFEY» 2008
(ahmat bstçiliyi Oskarı)
ahmat bstçilrinin yaradıcılıını populyarladırmaq üçün yeni proyekt start götürüb.
FDE-nin vitse-prezidenti Andrey Selivanovun tbbüsü il hyata keçiriln
“RIFEY” ahmat bstçiliyi Oskarı nnvi olacaq v hr il keçirilck. Laureat bstlr
ahmat bstçiliyinin qızıl daxılına daxil edilck. Hr bir itirakçı laureatların
bstlri v killrindn ibart olan RFEY-in nticlrin hsr olunmu gözl nr
olunmu buket alacaq.
Müsabiqy 2007-ci ild drc olunmu növbti 8 bölmdn bstlr tqdim edil bilr:
1) ikigedili, 2) üçgedili, 3) çoxgedili, 4) Etüdlr, 5) Yardımlı mat, 6) ks-mat,
7) Naıl, 8) Retro.
Bu tdbird bütün bstçilr itirak ed bilrlr v bu zaman xsi, yaxud kollektiv
halda trtib edilmi bir bstdn artıq olmayaraq, n yaxı srini göndr bilr.
Tltifd ahmat bstçiliyi jurnallarının redaktorları, digr nrlrin ahmat bstçiliyi
aparıcıları v ahmat bstçiliyi üzr aparıcı mütxssislr itirak edck. Hakimlr
kollegiyasının sdri - beynlxalq qrossmeyster Yakov Vladimirovdur (Rusiya).
Hr bölmd 10 n yaxı bst müyyn edlck. 1-ci yer üçün “RIFEY”, qalan doqquz
yer üçün is diplomlar tqdim edilck.
Bstlri 1 mart 2008 tarıx kimi göndrmk lazımdır: nrifond@gmail.com
Bütün göndrilmi bstlr 1 aprel 2008 tarix kimi www.selivanov.ru saytında baxı
v tltif üçün göstrilck. ahmat bstçiliyi redaktorları v qabaqcıl mütxssislr
tltifi 1 iyun 2008 tarix kimi göndrmlidirlr.
Mükafatlandırma 2008-ci ild olacaq. Daha traflı mlumat üçün yuxarıda göstriln
sayta müracit ed bilrsiniz.
14
15