усны аюулгїй байдлын тєлєвлєгєєг улсын тївшинд Ñ ÑÑ€ÑÐ³Ð¶Ñ—Ñ—Ð»ÑÑ Ñ Ñ”Ñ‚Ñ”Ñ‡

5. ÓÑÍÛ ÀÞÓËÃ¯É ÁÀÉÄËÛÍ ÒªËªÂ˪êªÍÈÉ ÑÒÐÀÒÅÃÈÉÃ
ÒÀÑÐÀËÒÃ¯É ÄÝÌÆÈÕ ÌÅÕÀÍÈÇÌÛà Á¯Ðį¯ËÝÕ
¯íäñýí ¿éë àæèëëàãàà: Óñ õàíãàìæ, õÿíàëò
òàíäàëòûí áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãûí
õ¿÷èí ÷àäëûã áýõæ¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí óäààí õóãàöààíû
õºòºëáºðèéã ãàðãàõ.
¯ð ä¿í: ÓÀÁÒ-íèé õýðýãæèëòèéã õàíãàõ òààòàé
îð÷èíã á¿ðä¿¿ëñýí áàéíà.
ÓÀÁÒ-ã ¿ðãýëæë¿¿ëýí ñóðòàë÷èëàõ
ÓÀÁÒ-ã ºðãºí õ¿ðýýã õàìàð÷ õýðýãæ¿¿ëýõèéí òóëä
ñóðòàë÷èëãààíû öàð õ¿ðýýã íýìýãä¿¿ëýõ õýðýãòýé. Á¿õ
ñîíèðõîã÷ òàëóóäûí îéëãîëòûã íýìýãä¿¿ëýõ òóñãàé
ìàòåðèàë áîëîâñðóóëàõ, ñóðòàë÷èëàõ ¿éë àæèëëàãààã
çîõèîí áàéãóóëíà (4-ð õýñãèéã õàðíà óó). ÓÀÁÒ-ã
õýðýãæ¿¿ëýõ ÿâöàä õºòºëáºðèéã ñàéæðóóëàõ (äýä á¿òýö,
òîíîã òºõººðºìæ, ñóðãàëò ãýõ ìýò)-ä ñàíõ¿¿æèëò õèéõ
áàéãóóëëàãûã òîäîðõîéëíî. Îðîëöîã÷ òàëóóäûí äóíäààñ
¿íäýñíèé “Óñíû àþóëã¿é áàéäëûí òºëºâëºãººíèé
ìàíëàéëàã÷èä”-ûã òîäðóóëæ, ÓÀÁÒ-ã õýðýãæ¿¿ëýõýä
òýäíèé õ¿÷èí ÷àðìàéëòûã äýìæèæ àæèëëàõ ¸ñòîé.
Öààøäàà áîäëîãî çîõèöóóëàã÷èä, òóðøèëòûí òºñºëä
îðîëöñîí õ¿ì¿¿ñ ÓÀÁÒ-ã äýìæèõ àðãûã ò¿ãýýõ ÿëàíãóÿà
óñ õàíãàìæèéí ò¿âøèíä äýìæèæ àæèëëàõ õýðýãòýé.
ÓÀÁÒ-íèé ñóðãàëòûã ºðãºæ¿¿ëýõ
ÓÀÁÒ-íèé ñóðãàëò íü ÓÀÁÒ-ã õýðõýí õýðýãæ¿¿ëýõ
òàëààð çààâàð÷èëãàà ºãºõ òºäèéã¿é óíäíû óñíû
÷àíàðûí ìåíåæìåíòèéí òîäîðõîé àñóóäàëä ÷èãëýãäñýí
áàéíà. ̺í áîäëîãî áîëîâñðóóëàã÷èä áîëîí ãóðàâ
äàõü òàëä çîðèóëñàí ÓÀÁÒ-ã õýðõýí ýðãýæ õàðàõ,
àóäèò õèéõ òàëààðõ ñóðãàëòûã ÿâóóëíà. Îðîí íóòãèéí
ìýðãýæèëòí¿¿ä òóðøèëòûí òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýõ ÿâöàä
îëæ àâñàí òóðøëàãààñàà õóâààëöàõ ÿëàíãóÿà èæèë
¿éë àæèëëàãààòàé áàéãóóëëàãóóä õîîðîíäîî òóðøëàãà
ñîëèëöîõ, ìºí ò¿¿í÷ëýí áîäëîãî áîëîâñðóóëàã÷èäòàé
ìýäëýã òóðøëàãàà õóâààëöàõ õýðýãòýé áàéäàã.
¯íäýñíèé áîëîí Á¿ñèéí óñ õàíãàìæèéí õîëáîî, óñ
áîëîí ÍÝÌ-èéí ñàëáàðûí ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãóóäûã
÷àäàâõèæóóëàí, ÓÀÁÒ-íèé ñóðãàëòûã ÿâóóëàõàä
àíõààðëàà õàíäóóëàõ õýðýãòýé. Õºòºëáºðèéí ÿâöûã
õóðäàñãàõûí òóëä àëáàí ¸ñíû ãýð÷èëãýý îëãîõ ñóðãàëòûã
íýâòð¿¿ëæ áîëíî. Ýöýñò íü, ÓÀÁÒ-ã èõ ñóðãóóëèéí
ñóðãàëòûí õºòºëáºðò ñóóëãàæ, ìýðãýæëèéí òàñðàëòã¿é
ñóðãàëòûí õºòºëáºðèéã äýìæèæ àæèëëàõ õýðýãòýé.
Õàìòûí àæèëëàãàà òîãòîîõ
Õàìòûí àæèëëàãàà íü óñ õàíãàí íèéë¿¿ëýã÷èä
õîîðîíäîî áèå áèåíýý äýìæèõ ÿâäëûã íýìýãä¿¿ëäýã.
ÓÀÁÒ-íèé òàëààð èë¿¿ ìýäëýãòýé óñ õàíãàí
íèéë¿¿ëýã÷èä ÓÀÁÒ-ã äºíãºæ ýõýëæ õýðýãæ¿¿ëæ
áàéãàà áàéãóóëàãàä çààæ çºâëºõ, óñ õàíãàìæèéí
èæèë ò¿âøèíãèéí áàéãóóëëàãóóä ìºí õîîðîíäîî
ìýäëýãýý ñîëèëöîæ áàéõ õýðýãòýé. ̺í ò¿¿í÷ëýí
ÓÀÁÒ-íèé áàãèéí ãèø¿¿ä, òóðøèëòûí òºñëèéíõºí,
áóñàä óñ õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãóóä, ÓÀÁÒ-ã
õýðýãæ¿¿ëýõ òóðøëàãàòàé ãàäààäûí áàéãóóëëàãàòàé
õàìòûí àæèëëàãààã ºðí¿¿ëíý.
ÓÀÁÒ-ã õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà óñ õàíãàìæèéí
áàéãóóëëàãóóä ãàçàðç¿éí á¿ñèéí õ¿ðýýíä õîîðîíäîî
õàìòûí àæèëëàãàà òîãòîîæ, òîäîðõîé àñóóäëóóäààð
òóõàéëáàë, ýðñäëèéã òîãòîîõ, ¿íýëýõ, àðèëãàõàä
õàìòðàí àæèëëàõ áîëîìæòîé. ¯¿íèéã óñ õàíãàí
íèéë¿¿ëýã÷äèéí õàìòûí àæèëëàãàà (Water Operators
Partnership, WOPs) ñàíàà÷èëãààð äàìæóóëàí õèéæ
áîëíî 8 .
Àðãà÷ëàë, íººöèéã áèé áîëãîæ, ò¿ãýýõ
ÓÀÁÒ-íèé ãàðûí àâëàãà, ÓÀÁÒ-íèé ãîë ñóâàã
ãýõ ìýò îëîí óëñûí íººö ìàòåðèàëóóä îëíîîð
áîëîâñðóóëàãäàí ãàð÷ ÓÀÁÒ-ã õýðýãæ¿¿ëýõ ãàðûí
àâëàãà áîëîí àøèãëàãäàæ áàéíà. Óëñ îðîí á¿õýí
ººðèéí ìàòåðèàë æèøýýëáýë ãàðûí àâëàãà, ¿éë
àæèëëàãààíû óäèðäàìæèéã îðîí íóòãèéíõàà
îíöëîãò òîõèðóóëàí áîëîâñðóóëàõ, íèéö¿¿ëýí
õýðýãëýõ ýñâýë, áàéãàà ìàòåðèàëûã îð÷óóëæ áîëîõ
þì. Îðîí íóòãèéí îíöëîãò òîõèðñîí ìàòåðèàëûã
áîëîâñðóóëàõàä ñòàíäàðò çàãâàðûã àøèãëàæ,
ÓÀÁÒ-íèé á¿õ ¿å øàòóóäûã îðóóëàõ ÿâäàë ÷óõàë,
ãýõäýý íýã ãàçðààñ íºãººä òîõèîëäîõ ýðñäýë,
íºõöºë áàéäàë ººð ººð ó÷ðààñ óÿí õàòàí áàéõ íü
ç¿éòýé þì. ¯íäýñíèé áîëîí á¿ñèéí íººöèéí òºâ
ÓÀÁÒ-ã áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæ¿¿ëýõýä òàñðàëòã¿é
äýìæëýã ¿ç¿¿ëäýã, çºâëºãºº ºãäºã áàéõ ¸ñòîé.
Ìýäëýãèéí öîîðõîéã òîäîðõîéëæ, èõ ñóðãóóëü,
ýðäýì øèíæèëãýýíèé õ¿ðýýëýíãèéí ñóäàëãàà
øèíæèëãýýíèé òýðã¿¿ëýõ ÷èãëýëèéã ãàðãàí, óÿëäóóëæ
áîëíî.
8 http://www.unhabitat.org/content.aspcid=5907&catid=568&ty
eid=24&subMenuld=0.
>10