31.03.2015 Views

LUCWANINGO NGESIVE SAKANGOMANE

LUCWANINGO NGESIVE SAKANGOMANE

LUCWANINGO NGESIVE SAKANGOMANE

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ielisemtsetfweni lelitsi nguNgwane Wesihlanu. Lokuphawulekako ngekubusa<br />

kwalenkhosi ngekuJandzisa kwaMatsebula (1993) ngunaku lokulandzelako:<br />

» Sivumelwano Sekucala seSwatini sanga-1890. Lesivumelwano besisekhatsi<br />

kwembuso wemaNgisi kanye nemaBhunu mayelana nekuhleshulwa kwelive le5watini<br />

Ielingale kweLuphongolo liniketwe emaBhunu kute bakwati kwakha umgwaco loya<br />

eKosi Bay.<br />

EmaBhunu wona bekumele awme kusuka endzaweni lebeyatiwa kutsi<br />

yiRhodesia kepha nyalo lesekuyiZimbabwe.<br />

» Emva kwekusayinwa kwaleSivumelwano 5ekucala seSwatini, kwabese kubakhona<br />

hulumende lobambisene e5watini. Lohulumende bewumelwe ngemaNgisi<br />

nemaBhunu watiwa ngekutsi yi Triumvirate Govemement<br />

Lohulumende watsenga<br />

lihhotela i-A1bert Bremer balenta emahhovisi ekuphatsa ekucala e5watini.<br />

Bremer<br />

labatsenga kuye Ielihhotela watse lidolobha Ielitawakhiwa kulendzawo kutawumele<br />

libitwe ngaye, kutsiwe yiBremersdorp.<br />

Nangempela, lidolobha lalapho belatiwa<br />

ngalelo gama kwadzimate kwaba ngu-1963 lapho eMaswati alilahla leli lesiBhunu<br />

ligama asebentisa leli leselidvume kakhulu lekuyiManzini.<br />

» Kubakhona kwelikhotho Ielibukela tonkhe tiwmelwano letikhona. Njengobe vele<br />

kulindzelekile, lelikhotho beliphetfwe futsi liIawulwa ngulabamhlophe.<br />

» Letinkinga letabangela kusungulwe lelikhotho tagcina setiholela e5iwmelwaneni<br />

Sesibili seSwatini sanga-1893.<br />

Lesiwmelwano besiwmela kutsi ernaBhunu abe<br />

nemandla ekuphatsa, avikeleke futsi ashaye umtsetfo e5watini ngaphandle kwekutsi<br />

iSwatini ifakwe eNtilasifali.<br />

» Lesivumelwano arnange samukeleke eMaswatini. Amangala nje eMaswati kutsi<br />

kungani iNdlowkati yemaNgisi seyifuna kutsi baphatfwe be5ikhwahlande.<br />

kutfunyeiwa titfunywa teMaswati eNgilandi kutsi tiyovisisa lendzaba.<br />

Kwabese<br />

Basuka tingu­<br />

10 ngeMphala 1894 bafika tingu-7 kuLweti 1894. Lokubalulekile ngulo<br />

lebekubhalwe kulesikhalonyandzaleyo sabo lengekusho kwaMatsebula, (1993:157)<br />

besifundzeka incenye yaso kanje:<br />

15

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!