GMINA JEDLICZE - ECO 12.pdf - BIP - UrzÄd Miasta i Gminy Jedlicze

GMINA JEDLICZE 

Opracowanie ekofizjograficzne 

podstawowe dla terenu 

gminy Jedlicze 

dla potrzeb miejscowego planu 

zagospodarowania przestrzennego 

Opracowanie: 

mgr inż. Lucyna Zymyn 

tech. arch. Alicja Janowska 

Jedlicze 2007 rok

Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla terenu gminy Jedlicze dla potrzeb 

miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 

Zawartość opracowania: 

I. Część opisowa 

1. Informacje wstępne.................................................................. 4 

1.1. Ocena mapy podkładowej........................................................ 4 

1.2. Podstawa sporządzenia opracowania i metody pracy................ 4 

2. Rozpoznanie i charakterystyka stanu oraz funkcjonowania 

środowiska.............................................................................. 5 

2.1. Charakterystyka poszczególnych elementów przyrodniczych, 

ich wzajemne powiązania oraz procesy zachodzące w 

5 

środowisku.............................................................................. 

2.1.1. Położenie geograficzne i morfologia…........................................ 5 

2.1.2. Budowa geologiczna................................................................. 7 

2.1.3. Warunki klimatyczne............................................................... 8 

2.1.4. Osobliwości klimatyczne.......................................................... 10 

2.1.5. Ogólna charakterystyka gleb.................................................... 10 

2.1.6. Tereny zagrożone erozją i podlegające erozji............................. 12 

2.1.7. Wody....................................................................................... 14 

2.1.7.1. Wody powierzchniowe.............................................................. 14 

2.1.7.2. Wody podziemne...................................................................... 17 

2.1.7.3. Źródła...................................................................................... 21 

2.1.7.4. Wody powierzchniowe stojące………………………………………… 21 

2.1.7.5. Wody powodziowe.................................................................... 22 

2.2. Zasoby surowców mineralnych................................................ 23 

2.2.1. Kopaliny – kruszywa naturalne………………………………………. 23 

2.2.2. Surowce energetyczne………………………………………………….. 25 

2.2.3. Surowce ilaste……………………………………………………………. 26 

2.3. Dotychczasowe zmiany w środowisku...................................... 26 

2.4. Struktura przyrodnicza obszaru opracowania.......................... 30 

2.5. Powiązania przyrodnicze obszaru opracowania z jego szerszym 

otoczeniem............................................................................... 34 

2.6. Zasoby przyrodnicze i ich ochrona prawna............................... 34 

2.6.1. Rośliny i zwierzęta................................................................... 34 

2.6.1.1. Zbiorowiska roślinne................................................................ 35 

2.6.1.2. Świat zwierząt.......................................................................... 41 

2.6.2. Rezerwaty przyrody.................................................................. 48 

2.6.3. Parki krajobrazowe.................................................................. 48 

2.6.4. Obszary chronionego krajobrazu……………………..................... 48 

2.6.5. Obszary Natura 2000…………………………………………………… 48 

2.6.6. Pomniki przyrody..................................................................... 49 

2.6.7. Stanowiska dokumentacyjne.................................................... 50 

2.6.8. Zespoły przyrodniczo – krajobrazowe........................................ 50 

2.6.9. Użytki ekologiczne................................................................... 50 

2.6.10. Lasy ochronne......................................................................... 50 

2.7. Walory krajobrazowe................................................................ 50 

2.8. Jakość środowiska, jego zagrożenia oraz identyfikacja źródeł 

tych zagrożeń........................................................................... 52 

3. Diagnoza stanu i funkcjonowania środowiska.......................... 55 

3.1. Ocena odporności środowiska na degradację oraz zdolność do 

regeneracji............................................................................... 55 

Jedlicze 2007 rok 2



3.2. Ocena stanu zachowania walorów krajobrazowych oraz 

możliwości ich kształtowania................................................... 57 

3.3. Ocena zgodności dotychczasowego użytkowania 

i zagospodarowania obszaru objętego opracowaniem 

z uwarunkowaniami przyrodniczymi………………………………… 61 

3.4. Ocena charakteru i intensywności zmian zachodzących w 

środowisku………………………………………………………………… 61 

3.5. Ocena stanu środowiska, jego zagrożeń i możliwości ich 

ograniczenia............................................................................ 62 

4. Wstępna prognoza dalszych zmian zachodzących w 

środowisku, określenie kierunków i możliwej intensywności 

przekształceń i degradacji środowiska, które może powodować 

dotychczasowe użytkowanie i zagospodarowanie...................... 67 

5. Określenie przyrodniczych predyspozycji do kształtowania 

struktury funkcjonalno – przestrzennej, wskazanie obszarów, 

które powinny pełnić przede wszystkim funkcje przyrodnicze... 69 

6. Określenie uwarunkowań ekofizjograficznych poszczególnych 

terenów................................................................................... 71 

6.1. Określenie przydatności poszczególnych terenów dla rozwoju 

funkcji użytkowych z uwzględnieniem infrastruktury 

niezbędnej do prawidłowego spełniania tych funkcji................. 71 

6.1.1. Funkcja mieszkaniowa............................................................. 71 

6.1.2. Funkcja przemysłowa.............................................................. 73 

6.1.3. Funkcja wypoczynkowo – rekreacyjna...................................... 74 

6.1.4. Funkcja rolnicza...................................................................... 74 

6.1.5. Funkcja leśna.......................................................................... 75 

6.1.6. Funkcja komunikacyjna.......................................................... 75 

6.1.7. Funkcja przeciwpowodziowa………………………………………….. 76 

7. Wskazanie terenów, których użytkowanie i zagospodarowanie, 

z uwagi na cechy zasobów środowiska i ich rolę w strukturze 

przyrodniczej, powinno być podporządkowane potrzebom 

zapewnienia prawidłowego funkcjonowania środowiska 

i zachowania różnorodności biologicznej.................................. 76 

8. Określenie ograniczeń.............................................................. 77 

8.1. Określenie ograniczeń wynikających z konieczności ochrony 

zasobów środowiska oraz wskazanie tych obszarów.................. 78 

8.2. Określenie ograniczeń wynikających z występowania 

uciążliwości i zagrożeń środowiska oraz wskazanie tych 

obszarów................................................................................. 80 

9. Określenie uwarunkowań ekofizjograficznych w postaci 

wniosków z analizy, prognoz i ocen.......................................... 82 

10. Wykorzystane materiały........................................................... 82 

II. Część kartograficzna 

1. Walory przyrodnicze, krajobrazowe, zasoby, stan, ochrona, 

zagrożenia środowiska – mapa w skali 1:10000 

2. Uwarunkowania ekofizjograficzne i przydatność terenów dla rozwoju 

funkcji użytkowych – mapa w skali 1:10000 




1. Informacje wstępne 

1.1. Ocena mapy podkładowej 

Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla terenu gminy Jedlicze 

dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zostało 

wykonane na zlecenie Gminy Jedlicze. 

Opracowanie graficzne stanowiące integralną część opracowania 

tekstowego wykonano na podkładach mapowych w skali 1:10000 

z potwierdzoną zgodnością z oryginałem przyjętym do państwowego zasobu 

geodezyjnego w 2002 roku. Podkłady mapowe zostały zakupione 

w Wojewódzkim Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej 

w Rzeszowie. Treść mapy podkładowej jest dokładna i zgodna z sytuacją 

terenową. Zakupiona mapa jest wystarczająca do kartograficznego 

przedstawienia podstawowych zagadnień charakteryzujących przestrzenne 

zasoby, stan, cechy, zagrożenia środowiska oraz uwarunkowania 

ekofizjograficzne i przydatność terenów dla rozwoju funkcji użytkowych. 

1.2. Podstawa prawna opracowania i metody pracy 

Konieczność wykonywania opracowania ekofizjograficznego 

wprowadziła ustawa Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 z 2001r.), 

a zasady sporządzania zostały określone w Rozporządzeniu Ministra 

Środowiska z dnia 9 września 2002 roku w sprawie opracowań 

ekofizjograficznych (Dz. U. Nr 155 poz. 1298). W rozporządzeniu tym zostały 

określone zagadnienia, które powinny być w opracowaniu ekofizjograficznym 

uwzględnione. 

Wg obowiązujących przepisów opracowanie ekofizjograficzne 

opracowuje się w formie opisowej i graficznej. Skala opracowania nie jest 

w rozporządzeniu określona. 

Podstawowe opracowanie ekofizjograficzne zostało wykonane na 

zlecenie Gminy Jedlicze dla terenu gminy Jedlicze (w granicach 

administracyjnych) dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania 

przestrzennego. Część graficzna opracowania została przedstawiona na 

mapach w skali 1:10000, tj. skali określonej przez Gminę Jedlicze. Podkłady 

mapowe zostały zakupione przez Projektantów. Są to najnowsze dostępne 

podkłady z potwierdzoną zgodnością z oryginałem przyjętym do państwowego 




zasobu geodezyjnego w 2002 roku. Podkłady mapowe zostały zakupione 

w wersji elektronicznej. 

W opracowaniu tym: 

dokonano diagnozy zasobów środowiska, jego stanu, zagrożeń oraz 

ochrony, 

dokonano oceny zgodności aktualnego zagospodarowania 

z uwarunkowaniami przyrodniczymi, 

określono przyrodnicze predyspozycje do kształtowania struktury 

funkcjonalno – przestrzennej poszczególnych terenów. 

Na podstawie przeprowadzonych analiz określono przydatność terenów 

do rozwoju funkcji użytkowych z uwzględnieniem infrastruktury niezbędnej 

do prawidłowego funkcjonowania tych funkcji. 

W opracowaniu zostały także wytypowane tereny, które powinny pełnić 

przede wszystkim funkcje przyrodnicze. 

Całość opracowania ekofizjograficznego składa się części 

opisowej oraz części kartograficznej. 

1:10000: 

Część kartograficzna składa się z następujących map w skali 

Walory przyrodnicze, krajobrazowe, zasoby, stan, ochrona i zagrożenia 

środowiska, 

Uwarunkowania ekofizjograficzne i przydatność terenów dla rozwoju 

funkcji użytkowych. 

2. Rozpoznanie i charakterystyka stanu oraz funkcjonowania 

środowiska 

2.1. Charakterystyka poszczególnych elementów środowiska, ich 

wzajemne powiązania oraz procesy zachodzące w środowisku 

2.1.1. Położenie geograficzne i morfologia 

Gmina Jedlicze położona jest w południowej części województwa 

podkarpackiego w powiecie krośnieńskim. Od południa graniczy z gminą 

Chorkówka, od zachodu z gminą Tarnowiec, od północnego zachodu z gminą 

Jasło, od północnego wschodu z gminą Wojaszówka, a od wschodu 

z miastem Krosno. 




Wg podziału fizjograficznego Kondrackiego gmina Jedlicze leży 

w obrębie: 

Obszar: Europa Zachodnia 

Megaregion: Karpaty, Podkarpacie i Nizina Panońska 

Prowincji: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, 

Podprowincji: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, 

Makroregionie: Pogórze Środkowobeskidzkie, 

Mezoregionu: Kotlina Jasielsko – Krośnieńska, 

Mikroregion: Doły Jasielsko – Sanockie. 

Morfologicznie gmina Jedlicze zajmuje fragment zachodniej części 

dużej jednostki morfologicznej zwanej Dołami Jasielsko – Sanockimi. 

W obrębie gminy Jedlicze zostały wyznaczone następujące 

jednostki morfologiczne: 

Dolina rzeki Jasiołki – stanowi formę wklęsłą o szerokości 400 – 

1500m. W jej obrębie wydzielone zostały następujące terasy rzeczne: 

• Terasa zalewowa – występuje lokalnie nieciągłymi i niewielkimi 

fragmentami. Wznosi się do wysokości około 260,0m n.p.m. i ok. 

2 – 3m ponad średni stan wody w rzece Jasiołce. Jest to teren 

płaski 

o spadkach do 12%, w przeważającej części podmokły narażony 

na wylewy rzeki, 

• Terasa nadzalewowa pierwsza – wznosi się do wysokości około 

265,0m n.p.m. i około 3 – 6m ponad średni stan wody w rzece. 

Jest terenem płaskim lokalnie podmokłym, rozciętym korytami 

potoków względnie rowów melioracyjnych. Oddzielona jest od 

terasy zalewowej stromymi niewysokimi krawędziami, 

• Terasa nadzalewowa druga – występuje lokalnie we wschodniej 

części gminy w obrębie miejscowości Dobieszyn i częściowo 

Jedlicze. Wznosi się do wysokości około 275,0m n.p.m. i około 6 – 

10m ponad średni stan w rzece. Jest to teren płaski pokryty 

lokalnie niewielkimi podmokłościami. 

Doliny boczne dopływów Jasiołki – w rejonie tym dominują doliny 

płaskodenne o płaskich podmokłych dnach i stromych zboczach 




występujących lokalnie w formie wysokich stromych krawędzi - skarp. 

Szerokość ich jest bardzo różna i waha się w granicach 30 – 400m. 

W obrębie stoków o niewielkich nachyleniach występują również doliny 

nieckowate formy wklęsłe o zboczach słabo zaznaczających się 

w terenie. Są one wcięte na głębokość około 2 – 5m w stosunku do 

powierzchni otaczających je stoków. W obrębie lokalnie występujących 

stromych stoków stwierdza się obecność dolin wciosowych 

V-kształtnych. Doliny te są niewielkie, długość ich nie przekracza 

600,0m. Wcięte są na głębokości 5 – 20m w stosunku do powierzchni 

otaczających je stoków. 

Stoki – dominują stoki o niewielkich nachyleniach, w obrębie których 

spadki nie przekraczają 12%. Lokalnie tylko występują stoki strome 

o nachyleniach 12 – 20%, lokalnie większym. W obrębie stoków 

stwierdza się obecność niewielkich powierzchniowo osuwisk świeżych 

nieczynnych i starych nieczynnych. 

Zrównania wierzchowinowe – występują na wysokościach powyżej 

320,0m n.p.m. Są to płaskie powierzchnie rozciągające się w partiach 

szczytowych stoków. Spadki w ich obrębie nie przekraczają 12 %. 

2.1.2. Budowa geologiczna 

Gmina Jedlicze położona są w zewnętrznej (fliszowej) części górotworu 

Karpat, w zasięgu jednostki śląskiej. Utwory budujące jednostkę śląską 

powstały w paleogenie, a ich miąższość rzadko przekracza 1000m. 

Kulminacje i obrzeża dolinne w jej obniżonej strefie budowane są głównie 

przez różnej postaci cienko- i średnioławicowe piaskowce i łupki 

oligoceńskich warstw krośnieńskich dolnych. Pokrywy stokowe okresu tak 

neogenu jak i paleogenu tworzą miejscowe zwietrzeliny, tworzące często 

w niższych położeniach stoków i u ich podnóży koluwia osuwiskowe. Doliny 

rzek wypełniają utwory aluwialne. Sporadycznie na wyrównanych 

powierzchniach zrównań wierzchowinowych oraz w dolinach rzek i potoków, 

występują utwory organogeniczne. Utwory zwietrzelinowe najczęściej 

stanowią soliflukcyjne napływy w postaci pyłów, iłów i glin, często 

szkieletowatych, rzadziej utworów szkieletowych pylasto i gliniastokamienistych. 

Są one zróżnicowane litologicznie i miąższościowo, co 




w znacznym stopniu zależy od cech skał podłoża. Utwory gliniaste najczęściej 

towarzyszą warstwom piaskowcowym, natomiast utwory w postaci pyłów 

i iłów – warstwom iłołupkowym. 

Wśród utworów akumulacyjnych przeważają holoceńskie terasy, 

tworzące główne obniżenia w korytach rzek i potoków. Występują również 

wśród nich znaczne powierzchnie teras plejstoceńskich. Najmłodsze 

(holoceńskie) utwory neogenu związane z dolinami rzecznymi, mają 

charakter namułów organicznych i mad. 

Warstwy skalne biegną głównie 

z północnego – zachodu na południowy – wschód. Warstwy krośnieńskie 

należą do warstw dolnych i środkowych, przykryte są tu w większości 

osadami akumulacji rzecznej. Jest to obszar względnie wyrównany, gdzie 

różnice wysokości nie przekraczają 20m. 

Osady czwartorzędowe zalegają na trzeciorzędowych utworach skalnych 

i reprezentowane są przez plejstoceńskie deluwia zboczowe, osady rzeczne 

oraz przez holoceńskie mady rzeczne. Plejstoceńskie osady rzeczne budują 

stropowe partie podłoża w dolinie rzeki Jasiołki, reprezentowane są przez 

żwiry rzeczne i w rejonie terasy nadzalewowej przez pokrywające je mady 

rzeczne. Miąższość warstwy żwirowej waha się w granicach 2 – 4m, 

a plejstoceńskich mad nie przekracza 2m. W podłożu głównie terasy 

zalewowej plejstoceńskie żwiry pokryte są holoceńskimi madami 

wykształconymi w postaci glin zawierających domieszki części organicznych. 

Mady z tego okresu budują również stropowe partie podłoża w dnach dolin 

bocznych. Miąższość tych osadów waha się w granicach 0,6 – 3,6m, 

a w obrębie dolin bocznych spoczywają bezpośrednio na wietrzelinach 

warstw skalnych. Osady zboczowe plejstocenu budują stropowe partie 

podłoża w obrębie stoków i zrównań wierzchowinowych, a reprezentowane są 

przez gliny zawierające domieszki rumoszu skalnego. Miąższość ich waha się 

w granicach 1,5 – 3,6m, a lokalnie może być nawet większa. 

2.1.3. Warunki klimatyczne 

Klimat występujący w gminie Jedlicze zaliczany jest do piętra 

umiarkowanie ciepłego. Obejmuje partie wierzchowin i grzbietów, 

o wysokościach 400 – 650 m n.p.m. gdzie średnie roczne temperatury 

wahają się 6 do 7 stopnia Celsjusza, okres bezprzymrozkowy trwa ponad 




160 dni, suma opadów osiąga 900 – 1000 mm, pokrywa śnieżna zalega 

przez ponad 85 dni. 

Na terenie gminy Jedlicze: 

Okres wegetacyjny trwa ponad 200 dni, 

Okres bezprzymrozkowy trwa od 145 – 160 dni, a lokalnie 

w zagłębieniach terenowych poniżej 140 dni, 

Średnia roczna suma opadów 700 – 800 mm, 

Liczba dni z opadem śnieżnym 40 – 55, 

Pokrywa śnieżna występuje przez około 60 – 80 dni w roku, 

Liczba dni z mrozem wynosi około 50, 

Liczba dni bardzo mroźnych od 25 – 30, 

Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,6 0 C, 

Najniższa średnia temperatura -2,7 0 C, 

Dni pogodnych w roku jest od 40 – 45, 

Dni pochmurnych w roku jest od 130 – 150, 

Dni z mgłą w roku jest od 40 – 50, 

Średnie usłonecznienie względne w roku wynosi 34 – 38%, najwyższe 

jest we wrześniu i październiku, najniższe w grudniu i styczniu. 

W rejonie gminy Jedlicze dominują wiatry z kierunków zachodnich, 

południowo – zachodnich i południowych. Wiatry wschodnie występują 

rzadko, tylko wczesną wiosną od marca do maja, a średnia liczba dni 

z silnymi wiatrami wynosi ponad 20. 

Najkorzystniejsze warunki klimatu lokalnego posiadają stoki 

o ekspozycji dosłonecznej i równaniach wierzchowinowych. Tereny te 

otrzymują największą ilość energii, pozostają najdłużej pod wpływem 

działania promieni słonecznych, są dobrze nasłonecznione i usłonecznione, 

posiadają bardzo korzystne warunki termiczno – wilgotnościowe dla 

osadnictwa i rolnictwa. 

Mało korzystne warunki występują na stokach o ekspozycji północnej, 

są one słabo nasłonecznione i często zacienione, są terenami zimnymi 

i posiadają złe warunki termiczno – wilgotnościowe – są to tereny 

niekorzystne dla osadnictwa. 

Niekorzystne warunki panują również w wąskich, głęboko wciętych 

dolinach – są to obszary spływu i stagnacji zimnych i wilgotnych mas 




powietrza. W ich obrębie zaznacza się wyraźna inwersja temperatury (różnica 

temperatur między dnem i sąsiadującymi z doliną stokami dochodzi do 

3,5 0 C, a różnica wilgotności do 10%). W obrębie dolin występuje częste 

zjawisko wymarzania. Pozytywnie na warunki bioklimatyczne wpływa 

lesistość terenu i dobra przewietrzalność dolin. 

2.1.4. Osobliwości klimatyczne 

Osobliwości klimatyczne miejscowości położonych w gminie Jedlicze 

wynikają z położenia geograficznego, rzeźby, ekspozycji i nachylenia stoków. 

Do osobliwości klimatycznych należy zaliczyć przede wszystkim: 

Wyższe temperatury w jesieni niż na wiosnę, 

Okresy nagłych odwilży w sezonie jesienno – zimowym, 

Okresy mroźnej, słonecznej pogody w sezonie zimowo – wiosennym, 

Silne spadki temperatury w dolinach (inwersje temperatury), często 

w sezonie zimowo – wiosennym, 

Znaczne kontrasty termiczne na stokach w zależności od ich ekspozycji, 

Duże prędkości wiatru wzdłuż dolin, 

Wiatry fenowe, 

Obfite opady późną wiosną i wczesnym latem, 

Długotrwałość opadów, 

Silne gołoledzi, 

Małe zachmurzenia w trzeciej dekadzie września i pierwszej 

października (średnio), największe w grudniu i styczniu. 

2.1.5. Ogólna charakterystyka gleb 

Pokrywa glebowa obszaru gminy Jedlicze nie jest silnie zróżnicowana 

pod względem typologicznym. 

Decydujący wpływ na ukształtowanie pokrywy glebowej wywarły: 

skały macierzyste gleb i ich pochodzenie, ukształtowanie powierzchni, 

szata roślinna, 

stosunki wodne, 

elementy klimatu oraz działalność człowieka. 

Gleby powstały jako wypadkowa współdziałania w/w czynników. 




Na terenie gminy Jedlicze występują głównie gleby brunatne właściwe 

i wyługowane, gleby płowe właściwe oraz mady rzeczne. Gleby brunatne 

są mocno zróżnicowane pod względem cech fizycznych, chemicznych, 

wilgotnościowych oraz zasobności w składniki pokarmowe w związku, z czym 

są zaliczane do różnych klas bonitacyjnych. 

Gleby brunatne właściwe wytworzyły się głównie ze zwietrzeliny 

oligoceńskich i eoceńskich zasobnych w zasady łupków i piaskowców okresu 

paleogenu, kredowych łupków pstrych, a także neogeńskich, 

plejstoceńskoholoceńskich utworów osuwiskowych. Wykazują uziarnienie 

pyłów, rzadziej glin i iłów, często kamienistych, niekiedy zalegających na 

utworach pylasto-kamienistych i gliniasto-kamienistych lub utworze 

kamienistym. 

Gleby te charakteryzują się obecnością węglanów w dolnej części profilu 

oraz brakiem przemieszczania lub słabym przemieszczaniem w głąb profilu 

frakcji ilastej, wolnego żelaza i glinu. Są glebami eutroficznymi. 

Gleby brunatne wyługowane – mają takie cechy charakterystyczne 

typowe dla gleb brunatnych właściwych. Różnią się od nich brakiem CaCO3 

w profilu na głębokości 1m, wysyceniem kompleksu sorpcyjnego kationami 

o charakterze zasadowym w granicach 30 – 60% w warstwie od 25 – 75cm, 

a także słabym przemieszczaniem wolnego żelaza i glinu, a niekiedy frakcji 

ilastej. 

Gleby płowe właściwe powstały w terenach płaskich o słabym 

odpływie wód powierzchniowych, ze zwietrzeliny paleogeńskich piaskowców 

i łupków oraz plejstoceńskich osadów rzecznych i osadów o różnej genezie 

okresu neogenu, o składzie mechanicznym glin pyłowych, pyłów 

piaszczystych i pyłów zwykłych całkowitych, jak też zalegających na 

utworach kamienistych i żwirowatych o różnym stopniu kamienistości. 

W dolinach rzek i potoków wykształciły się na aluwiach rzecznych mady 

rzeczne, są to utwory osadowe współczesnych i starych terasów 

akumulacyjnych o składzie mechanicznym gliny średniopylastej i ilastej. Są 

to gleby o bardzo zróżnicowanym składzie mechanicznym. Przeważnie 

występują w nich utwory mineralne, rzadziej organiczne. Również w dolinach 

rzek i potoków, a także w wyższych położeniach terenu, w jego płaskich 

obniżeniach i zagłębieniach związanych z obszarami źródliskowymi cieków, 




występuje kilka odmiennych typów gleb tworząc niezbyt rozległe 

powierzchnie. Wytworzyły się w procesach: glejowym i bagiennym, pod 

wpływem wysokiego poziomu wód gruntowych, bądź pod trwałym lub 

długookresowym wpływem wody glebowo-opadowej. 

Wg klasyfikacji bonitacyjnej na terenie gminy występuje: 

brak gruntów ornych oraz łąk i pastwisk klasy I, 

37% gruntów ornych i 47% łąk i pastwisk klasy II i III, 

58% gruntów ornych i 35% łąk i pastwisk klasy IV, 

5% gruntów ornych i 18% łąk i pastwisk klas V i VI. 

Na terenie gminy Jedlicze nie występują grunty zaliczane do I klasy. 

Najlepsze gleby znajdują się w następujących miejscowościach: Dobieszyn, 

Moderówka, a największe kompleksy gleb o małej przydatności rolniczej 

między Żarnowcem a miastem Jedlicze. 

Na terenie gminy Jedlicze dominują użytki zielone dobrej jakości. 

Użytki słabe występują lokalnie i zajmują niewielkie powierzchnie. Użytki 

zielone położone w dolinach cieków zaliczone zostały do typu siedliskowego 

łęgów właściwych, a położone na glebach wietrzeniowych zaliczone zostały do 

typu siedliskowego grądów zubożałych. Użytki zielone słabe występują na 

zboczach poprzecinanych wąwozami. Położone są na glebach wietrzeniowych 

lub współczesnych terasach akumulacji wodnej. Zaliczane są do typów 

siedliskowych grądów zubożałych i łęgów właściwych. Charakteryzują się 

słabym porostem i zadarnieniem. W poroście przeważają trawy z dużą 

domieszką ziół i chwastów. Pastwiska położone w partiach zboczowych i na 

płytkich glebach są okresowo suche. 

W strukturze użytków rolnych 73% stanowią grunty orne i 27% 

trwałe użytki zielone. 

2.1.6. Tereny zagrożone erozją i podlegające erozji 

Rzeźba terenu i zróżnicowanie warstw geologicznych skał fliszu 

wpłynęły na rozwój procesów kształtujących powierzchniowe warstwy gleb 

(procesy: erozyjny i deluwialny). 

Erozja gleb to proces niszczenia (zmywania, żłobienia, wywiewania) 

wierzchniej warstwy gleby wywołany siłą wiatru i płynącej wody. Erozję gleb 




przyśpiesza także działalność człowieka (nadmierny wyręb lasów, niszczenie 

szaty roślinnej, nieprawidłowa uprawa gruntów i dobór roślin uprawnych, 

odwadnianie bagien itp.). W zależności od bezpośredniego czynnika 

sprawczego może wystąpić erozja wietrzna, wodna, wodno – grawitacyjna 

(ruchy masowe), uprawowa. Masowo występuje erozja wietrzna, a przede 

wszystkim wodna. 

Erozja wietrzna polega na wywiewaniu odspojonych cząstek gruntu, 

a następnie ich przemieszczaniu, sortowaniu i osadzaniu. Zagrożenie gleb 

erozją wietrzną ocenia się uwzględniając rzeźbę terenu, pokrycie terenu 

roślinnością (lesistość) oraz rodzaj gleby. 

Erozja wodna polega na zmywaniu i wymywaniu cząstek gleby. 

W przypadku, gdy niewielki spływ wody na zboczu powoduje jedynie 

rozbryzgi i spłukiwanie odspojonych frakcji gleby ma miejsce erozja wodna 

powierzchniowa, a w przypadku, gdy przy silnym spływie wody powstają 

rozmywy ponad 2m mówimy o erozji wodnej wąwozowej. Zagrożenie erozją 

wodną ustala się w oparciu o rodzaje gleb oraz ekspozycje terenu. 

Głównym elementem klimatu wpływającym na nasilanie procesów 

erozyjnych są opady (w tym także śniegu). Nasilenie procesów erozyjnych 

występuje podczas długotrwałych opadów o dużej intensywności, czyli latem. 

W tabeli nr 1 przedstawiono, za B.Świętochowskim, ocenę zagrożenia 

erozyjnego dla terenów górskich w odniesieniu do pór roku. 

Tabela nr 1. Ocena zagrożenia erozyjnego dla terenów górskich 

w odniesieniu do pór roku (B.Świętochłowski) 

Pory roku Ocena zagrożenia 

erozyjnego 

Wczesna wiosna Słabe 

Późna wiosna Silne 

Lato 

Bardzo silne 

Wczesna jesień Średnie 

Późna jesień Średnie 

Zima 

Bardzo słabe 

Do najważniejszych elementów rzeźby mających zasadniczy wpływ na 

występowanie i nasilanie procesów erozyjnych należą: nachylenie (spadki), 

długość i ekspozycja zbocza oraz tzw. rozczłonkowanie powierzchni, 

w związku z tym bardziej zagrożone na powstawanie procesów erozji są stoki 

strome o ekspozycji południowej. Bardziej podatne na erozję są stoki pokryte 

zwietrzelinami zwięzłymi. Stoki pokryte zwietrzelinami luźniejszymi, bardziej 




przepuszczalnymi, pochłaniającymi więcej wody, częściej ulegają procesowi 

spełzywania. Efektem procesów erozyjnych jest tworzenie się, w dolnych 

częściach stoków i u ich podnóży dobrze uwilgotnionych pokryw glebowych, 

nierzadko o znacznej miąższości. 

J.Fatyga opracowała wskaźniki zagrożenia erozyjnego w zależności od 

nachylenia stoków. Zależność pomiędzy nachyleniem stoków, a oceną 

zagrożenia erozyjnego przedstawiono w tabeli nr 2. 

Tabela nr 2. Ocena zagrożenia erozyjnego w zależności od nachylenia 

stoków 

Nachylenie Ocena zagrożenia 

stoków erozyjnego 

0 - 1 0 Erozja nie występuje 

1 0 - 3 0 Zagrożenie słabe 

3 0 - 7 0 Zagrożenie średnie 

7 0 - 12 0 Zagrożenie silne 

ponad 12 0 Zagrożenie bardzo silne 

Generalnie na przeważającym terenie gminy Jedlicze występuje silne 

zagrożenie erozyjne, które wzrasta wraz ze wzrostem nachylenia stoków. 

Na mapie „Walory przyrodnicze, krajobrazowe, zasoby, stan, ochrona, 

zagrożenia środowiska” zaznaczono potencjalne zagrożenie gleb erozją 

wodną, ograniczono się do przedstawienia erozji wodnej powierzchniowej, 

przy czym zwrócono głównie uwagę na zagrożenie silne i bardzo silne. 

2.1.7. Wody 

2.1.7.1. Wody powierzchniowe 

Gmina Jedlicze położona jest w obrębie zlewni dwóch rzek: Wisłoki 

i Sanu, które stanowią prawobrzeżne dopływy Wisły. Centralną 

i południowo-zachodnią część gminy odwadnia rzeka Jasiołka z rzeką 

Chlebianką, oraz szeregiem cieków bez nazwy (zlewnia rzeki Wisłoki), a część 

północno-wschodnią cieki bez nazwy będące dopływami Wisłoka (zlewnia 

Sanu). 

Sieć rzeczną gminy tworzy stosunkowo gęsta sieć niewielkich cieków 

bez nazwy. Największymi ciekami wodnymi gminy są rzeka Jasiołka oraz 

rzeka Chlebianka. Z reguły rzeki płyną w szerokich i płytkich dolinach, 

pociętych siecią rowów melioracyjnych. 

Rzeka Jasiołka należy do rzek odwadniających Beskid Niski 

i przecinających strefę Dołów Jasielsko – Sanockich, posiada typowy, 




odcinkowy układ. W odcinku górnym jej doliny charakteryzują znaczne 

spadki, a koryto głęboko wcięte w skalne podłoże tworzy charakterystyczne 

berda z niewielkimi odsypami kamieńca. Szerokość doliny jest niewielka, 

rzędu kilkudziesięciu metrów. W strefie Dołów Jasielsko – Sanockich rzeka 

Jasiołka płynie tu w korycie wciętym na głębokość 3-4m. Jest to strefa 

stałego zrzucania niesionego przez rzekę materiału skalnego. Dno doliny jest 

płaskie i szerokie, a utworzone w jej obrębie nagromadzenia żwiru i piasku 

nabierają znaczenia surowcowego. 

Badaniom czystości wód powierzchniowych terenu gminy Jedlicze 

objęte są tylko wody rzeki Jasiołki. Stan czystości wód rzeki Jasiołki w latach 

2001, 2003 oraz 2005 został przedstawiony w tabeli nr 3. 

Tabela nr 3. Czystość wód rzeki Jasiołki w latach 2001, 2003 oraz 

2005 

Rok Wskaźnik Punkt pomiarowy 

Poniżej Jedlicza 

Ujście do Wisłoki 

2001 Wskaźniki 

Klasa III 

Klasa II 

fizykochemiczne 

Stan sanitarny Klasa III non 

Hydrobiologia Klasa II Klasa II 

Ocena ogólna Klasa III non 


Klasa III 

Klasa II 


Stan sanitarny Klasa III non 

Hydrobiologia Klasa II Klasa II 

Ocena ogólna Klasa III non 


Barwa(IV), azot Kjeldahla(III), Barwa(III) 


Wskaźniki 

biologiczne 

Wskaźniki 

mikrobiologiczne 

fosforany(III) 

Indeks saprob.peryfitonu(III), 

indeks saprob. fitoplanktonu 

(III) 

Liczba bakterii gr. coli 

kał.(IV), liczba bakterii gr. 

coli(IV) 

Ocena ogólna Klasa III Klasa III 

Źródło: Raporty WIOŚ w Rzeszowie 

Indeks saprob.peryfitonu(III), 

indeks saprob. fitoplanktonu 

(III) 

Liczba bakterii gr. coli 

kał.(V), liczba bakterii gr. 

coli(V) 

Ocena przydatności wód w rzekach do bytowania ryb w warunkach 

naturalnych (wg WIOŚ) 

roku 

W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 

zostały określone wymagania, jakim powinny odpowiadać wody 

śródlądowe będące środowiskiem życia ryb łososiowatych i karpiowatych 

w warunkach naturalnych. Rozporządzenie to transponuje do prawa 

polskiego postanowienia Dyrektywy Rady 78/659/EWG w sprawie słodkich 

wód wymagających ochrony lub poprawy dla zachowania życia ryb. 




Występowanie gatunków ryb zależy przede wszystkim od temperatury 

wody, zasobności w tlen i rodzaju podłoża. Warunki środowiskowe 

kształtowane przez klimat, stosunki geologiczne i glebowe, ukształtowanie 

koryta rzeki i jej brzegów, a także przez roślinność, ulegają stopniowej 

zmianie wraz z biegiem rzeki. Biorąc pod uwagę te czynniki Instytut 

Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie opracował typologię, według której rzeki 

wzdłuż swego biegu dzielą się na: 

krainę pstrąga, 

krainę lipienia, 

krainę brzany, 

krainę leszcza, 

krainę jazgarza. 

Krainy otrzymały nazwy od najliczniej zamieszkujących je gatunków 

ryb. I tak rzeka Jasiołka od punktu pomiarowego w Szczepańcowej do 

ujścia do rzeki Wisłoki została zaliczona do krainy lipienia, a rzeka 

Chlebianka na odcinku ujściowym do Jasiołki do krainy pstrąga. 

Kraina pstrąga najczęściej obejmuje rzeki górskie, dobrze natlenione, 

o szybkim przepływie wody, temperaturze wody nie przekraczającej 10ºC 

i kamienistym lub żwirowym podłożu. W ciekach spotykane są: pstrąg 

potokowy, pstrąg źródlany, głowacz białopłetwy, a w dolnych partiach krainy 

także: pstrąg tęczowy, głowacz pręgopłetwy, strzebla potokowa i śliz. 

Kraina lipienia odpowiada odcinkowi rzeki o nieco słabszym nurcie, 

temperaturze wody do 15ºC, lecz stale z dnem kamienisto – żwirowym, 

rzadziej piaszczystym i dobrze natlenioną wodą. W spokojniejszych 

odcinkach rzeki powstają osady mułu, gdzie rozwija się roślinność. W tej 

krainie najliczniej występuje lipień, a także: pstrąg, kleń, świnka, miętus, 

boleń, jelec, strzebla potokowa. 

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 roku 

definiuje wymagania, jakim powinny odpowiadać wody wyznaczone dla ryb 

łososiowatych i karpiowatych. I tak: 

Wody dla ryb łososiowatych – wody, które stanowią lub mogą 

stanowić środowisko życia ryb należących do gatunków takich jak: 

łosoś, pstrąg, lipień oraz ryb z rodziny Coregonidae. 




Wody dla ryb karpiowatych – wody, które stanowią lub mogą 

stanowić środowisko życia populacji ryb należących do rodziny 

karpiowatych lub innych gatunków, takich jak: szczupak, okoń oraz 

węgorz. 

Zgodnie z ustawą Prawo wodne, dla każdego regionu wodnego 

opracowane zostały wykazy wód powierzchniowych przeznaczonych do 

bytowania ryb w warunkach naturalnych oraz umożliwiających migrację ryb. 

Według Raportu o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2005 

roku (WIOŚ Rzeszów 2006 rok) rzeki województwa podkarpackiego 

przeznaczone są do bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych. 

W 2005 roku monitoring wód dla oceny przydatności wód do bytowania 

ryb w warunkach naturalnych. Rzekę Jasiołkę w punkcie pomiarowokontrolnym 

Szczepańcowa oceniono jako przydatne do bytowania ryb 

karpiowatych, przy czym o wyniku oceny zdecydowało podwyższone 

w stosunku do normatywnego stężenie azotynów. Wody Chlebianki (ujście do 

Jasiołki) oraz wody Jasiołki (ujście do Wisłoki) zostały ocenione jako 

nieprzydatne do bytowania ryb (głównie ze względu na zawartość azotynów, 

a w przypadku Jasiołki dodatkowo jeszcze ze względu na niejonowy 

amoniak). 

2.1.7.2. Wody podziemne 

Wody wgłębne występujące w obrębie gminy Jedlicze to głównie wody 

zbiornika czwartorzędowego (dolinnego) występujące w ośrodku porowym 

oraz wody zbiornika trzeciorzędowego (szczelinowe i szczelinowo – porowe). 

Zasadniczy poziom wód wgłębnych występuje w obrębie trzeciorzędowych 

piaskowców i zlepieńców. Poziom czwartorzędowy to poziom 

przypowierzchniowy, pozostający w bezpośrednim kontakcie z powierzchnią – 

reaguje on wprost na istniejące warunki hydrologiczne: stany wód w ciekach, 

wielkość opadów atmosferycznych. Oba te poziomy pozostają często 

w związku hydraulicznym. 

Wody wgłębne występujące w obrębie dolin większych rzek, w tym 

rzeki Jasiołki, tworzą zbiornik wód podziemnych GZWP Nr 433 „Dolina 

rzeki Wisłoki”. Zbiornik ten zaliczony został do głównych zbiorników wód 

podziemnych w Polsce, jako ten, który w przyszłości stanie się źródłem 




zaopatrzenia w wodę pitną. W związku z powyższym doliny rzek zostały 

uznane za obszary wymagające najwyższej i wysokiej ochrony (obszary ONO 

i OWO) – na podstawie opracowania A. S. Kleczkowskiego pt. „Mapa 

obszarów głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce wymagających 

szczególnej ochrony”. Ma to uzasadnienie w fakcie, iż zbiornik jest płytki, 

w obrębie utworów czwartorzędowych słabo lub zupełnie nie izolowany od 

powierzchni utworami słabo przepuszczalnymi lub nieprzepuszczalnymi. 

Potencjalnymi źródłami zanieczyszczenia wód tego zbiornika mogą być 

niekontrolowane zrzuty ścieków przemysłowych i komunalnych, 

powierzchniowy spływ lub infiltracje wód zanieczyszczonych związkami 

ropopochodnymi lub innymi związkami chemicznymi pochodzącymi np. 

z dzikich wysypisk śmieci, nieumiejętnie stosowanych nawozów sztucznych 

oraz środków ochrony roślin, niewłaściwie magazynowanych substancji 

chemicznych np. nawozów sztucznych. 

GZWP Nr 433 „Dolina rzeki Wisłoki” (obszary najwyższej i wysokiej 

ochrony) obejmuje m.in. obszary gminy Jedlicze znajdujące się w sąsiedztwie 

rzeki Jasiołki (patrz mapy: Walory przyrodnicze, krajobrazowe, zasoby, stan, 

ochrona, zagrożenia środowiska oraz Uwarunkowania ekofizjograficzne 

i przydatność terenów dla rozwoju funkcji użytkowych). 

Istnienie w obrębie gminy obszarów najwyższej i wysokiej ochrony 

wymagać będzie takiego gospodarowania na ich powierzchni, aby w sposób 

maksymalny chronić czystość wód zbiornika (należy np.: zlikwidować dzikie 

wysypiska śmieci, uszczelnić szamba, wybudować kanalizacje zakończone 

oczyszczalniami ścieków). 

Czwartorzędowy poziom wodonośny związany jest głównie z terasami 

akumulacyjnymi cieków. Wodonośnymi utworami są głównie żwiry i piaski. 

Wydajność tego poziomu wynosi kilka m 3 /h, a jej wzrost wiąże się ze 

wzrostem szerokości dolin. Wody te są zazwyczaj twarde i często 

zanieczyszczone bakteriologicznie na skutek kontaktu z wodami 

powierzchniowymi. 

Ze względu na m.in. przypowierzchniowe występowanie wód, brak 

izolacji od powierzchni oraz charakter ośrodka, w którym występują (porowy 

i szczelinowy) pozostają one w bezpośrednim związku hydraulicznym 

z powierzchnią i są związane z wielkością opadów atmosferycznych. 




Uwarunkowania te wpływają na zmienną wydajność źródeł i możliwość ich 

łatwego zanieczyszczenia – stąd konieczność ochrony czystości zasobów wód 

podziemnych. 

Wody gruntowe 

W podłożu wody gruntowe występują: 

W osadach akumulacji rzecznej tj. w żwirach rzecznych i lokalnie 

w madach - Wody z tego poziomu występują w obrębie doliny rzeki 

Jasiołki i w dnach dolin bocznych jej dopływów. W obrębie doliny rzeki 

Jasiołki wody gruntowe gromadzą się w żwirach rzecznych. Ich 

swobodne zwierciadło stabilizuje się na głębokościach około 0,8 – 2,0m 

w obrębie terasy zalewowej i nadzalewowej pierwszej oraz na głębokość 

około 1,3 – 3,6m od powierzchni terenu w obrębie terasy nadzalewowej 

drugiej. W obrębie terasy zalewowej w pasie około 300m poziom tych 

wód uzależniony jest od zmiany wodostanów w korycie rzek. 

W czasie wysokich stanów wody w rzece, w podłożu wody gruntowe 

podnoszą się aż do powierzchni terenu. Natomiast im większa odległość 

od koryta rzeki, tym wpływ ten jest mniejszy. W obrębie terasy 

nadzalewowej pierwszej, a szczególnie drugiej, większy wpływ na 

wahania wody wywierają opady atmosferyczne. 

W warstwie glin zboczowych i rumoszu zwietrzelinowego – wody 

występują w obrębie stoków i zrównań wierzchowinowych. Gromadzą 

się w spągowych partiach glin zboczowych i w stropie wietrzelin 

skalnych. Jest to poziom nieciągły podlegający silnym wahaniom, 

większe ilości tych wód występują w rejonach zagłębień i na terenach o 

niewielkich nachyleniach. Zasilanie odbywa się tylko i wyłącznie za 

pośrednictwem opadów atmosferycznych. Z dostarczonych informacji 

wynika, że obserwowany poziom wód gruntowych zbliżony jest do 

wysokich poziomów wód gruntowych w tym rejonie. W okresach 

suchych wody występują przeważnie około 1,0 – 2,0m niżej w stosunku 

do stanu wysokiego. W płytkich studniach woda zupełnie zanika. 

W trzeciorzędowych warstwach skalnych – wody gruntowe związane 

z utworami skalnymi występują głębiej. Stwierdzono je na głębokościach 

poniżej 10m od powierzchni terenu. Występują w rejonie zalegania 

grubszych ławic piaskowca. Gromadzą się w systemie szczelin skalnych. 




Ich zasobność uzależniona jest od stopnia uszczelnienia skały. Wody 

wykazują duże napięcie hydrostatyczne. Nawiercone na głębokości około 

10m stabilizują się na głębokości 2,8 – 4,5m od poziomu terenu. 

Kształtowanie się głębokości występowania wód gruntowych 

uzależnione jest od: 

Głębokości występowania warstw wodonośnych, 

Ukształtowania terenu, 

Intensywności oraz rozkładu opadów atmosferycznych, 

Przepuszczalności podłoża, 

Poziomu wody w ciekach. 

Jakość wód podziemnych 

W wyniku realizacji programu „Strategia ochrony wód podziemnych 

w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska funkcjonuje system 

monitoringu zwykłych wód podziemnych. Celem badań jest śledzenie 

chemizmu wód podziemnych i sygnalizacja zagrożeń. Na terenie gminy 

Jedlicze nie ma stanowisk badawczych, w związku z tym dla celów 

opracowania posłużono się wynikami badań jakości wód podziemnych 

uzyskanych w najbliższe stanowisko obserwacyjne znajduje się 

w Krośnie. Badania wykazały, że jakość wód w latach 1994 – 2003 

odpowiadała III kl. tzn. wody były niskiej jakości, zanieczyszczenia znacznie 

przekraczają normy obowiązujące dla wód pitnych, uzdatnianie ich jest 

nieopłacalne. W 2004 roku jakość wód podziemnych odpowiadała IV klasie - 

wody niezadowalającej jakości (wartości wskaźników jakości wody są 

podwyższone w wyniku naturalnych procesów oraz słabego oddziaływania 

antropogenicznego, większość wskaźników jakości wody przekracza wartości 

dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi), a w 2005 

roku jakość wód odpowiadała V klasie, tzn. były to wody złej jakości 

(wartości wskaźników jakości wody potwierdzają oddziaływania 

antropogeniczne, woda nie spełnia wymagań określonych dla wody 

przeznaczonej do spożycia przez ludzi). Należy zaznaczyć, że punkt 

pomiarowy był zlokalizowany na terenie GZWP nr 432 „Dolina rzeki Wisłok” 

w obrębie terenów zabudowanych. Badano wody czwartorzędowe, gruntowe 

w warstwie porowej na głębokości 3,5m p.p.t.. 




W 2005 WIOŚ prowadził badania jakości wód podziemnych w okolicach 

składowiska odpadów niebezpiecznych Rafinerii Nafty „Jedlicze” S.A. 

w Jedliczu (obecnie trwają prace związane z likwidacją składowisk smół 

porafinacyjnych i zużytych sorbentów ilastych). W badanych wodach 

podziemnych stwierdzono, że stężenia wskaźników: przewodność elektryczna 

właściwa, siarczany oraz fosforany mieściły się w II klasie jakości, 

a pozostałe przebadane wskaźniki odpowiadały I klasie jakości wód albo 

kształtowały się na poziomie poniżej granic oznaczalności stosowanych 

metod badawczych. 

Ze względu na przypowierzchniowe występowanie wód, brak izolacji od 

powierzchni oraz charakter ośrodka, w którym występują (porowy 

i szczelinowy) wody podziemne pozostają w bezpośrednim związku 

hydraulicznym z powierzchnią i są związane z wielkością opadów 

atmosferycznych. Uwarunkowania te wpływają na zmienną wydajność źródeł 

i możliwość ich łatwego zanieczyszczenia – stąd konieczność ochrony 

czystości tych wód. 

2.1.7.3. Źródła 

Źródła w gminie wypływają bądź ze szczelin skalnych bądź z pokryw 

zwietrzelinowych. Wydajność źródeł zwietrzelinowych, których warstwą 

wodonośną są pokrywy (zazwyczaj gliniaste) jest bardzo mała i bardzo 

zmienna. Reakcja na zasilanie jest szybka, jednak zwiększona wydajność 

trwa krótko. Typowymi wypływami są młaki, wycieki i wysięki. Po deszczach 

i roztopach następuje szybki, ale krótkotrwały wzrost zarówno liczby jak 

i wydajności młak. W czasie suszy dużo z tych wypływów zanika. Wycieki 

odznaczają się nikłymi wydajnościami, ale ze względu na ich dużą ilość 

odgrywają znaczącą rolę w zasilaniu potoków w wodę. Wysięki mają 

okresowy odpływ wyłącznie po deszczach i roztopach. 

2.1.7.4. Wody powierzchniowe stojące 

Teren gminy Jedlicze jest ubogi w stojące wody powierzchniowe. 

Niewielkie stawy paciorkowe znajdują się w widłach rzeki Jasiołki 

i Chlebianki. Ponadto na terenach lasów, w oddziale leśnym 131b Obrębu 

Krosno, znajduje się stary staw – bagno. Teren ten powinien podlegać 

ochronie, ponieważ stanowi bogaty ekosystem wodno – błotny. Wymienione 




ekosystemy stanowią ważny element różnorodności przyrodniczej i siedlisko 

wielu cennych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. 

2.1.7.5. Wody powodziowe 

Zasięgi wód powodziowych dla terenu gminy zostały określone na 

podstawie opracowanego przez RZGW w 2005 roku Studium określającego 

granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla terenów 

nieobwałowanych zlewni rzeki Wisłoki. 

Dla terenu gminy zostały określone wody powodziowe 

o prawdopodobieństwie przewyższenia Q0,2%, Q1%, Q3,33%, Q5% Q10%, Q20%, 

Q50%. Granice zalewów zostały pokazane na mapach będących integralną 

częścią opracowania ekofizjograficznego. 

Na terenach pomiędzy granicą zalewu wodą Q5% (woda 

dwudziestoletnia), a granicą zalewu Q1% (woda stuletnia) można dopuścić 

przebudowę, nadbudowę i rozbudowę istniejących budynków. Na terenach 

tych należy ograniczać zabudowę kubaturową, a w przypadku lokalizacji 

nowej zabudowy, należy lokalizować budynki bez podpiwniczenia oraz 

zastosować odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne i inne zabezpieczenia 

techniczno-inżynierskie inwestycji przed powodzią. 

Tereny, na których może wystąpić woda powodziowa 

o prawdopodobieństwie przewyższenia większym niż 5% (woda 

dziesięcioletnia, woda pięcioletnia, woda dwuletnia) powinny być wykluczone 

z zabudowy ze względu na zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzi. 

Należy zaakcentować fakt, że są to prawdopodobne zasięgi wody 

powodziowej. Zasięgi wód powodziowych zostały określone głównie dla rzeki 

Jasiołki. 

Dla rzeki Chlebianki prawdopodobne wody powodziowe zostały 

wkreślone na podstawie opracowania „Studium programowo – przestrzenne 

zabezpieczenia przed powodzią terenów położonych w dolinie rzeki 

Chlebianka gm. Jedlicze woj. podkarpackie”. Opracowanie to zostało 

wykonane przez Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Ochrony Środowiska 

Spółka z o.o. w Rzeszowie w 2000 roku. W opracowaniu tym zostały 

przedstawione dwa warianty zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów 

położonych w dolinie rzeki Chlebianki. 




Warianty te różnią się sposobem ochrony przed powodzią. I tak: 

W wariancie I przyjęto bierny sposób ochrony proponując budowę 

obwałowań rzeki Chlebianki w km 0+000-2+820 obustronnych 

i lewostronnego obwałowania w km 3+780-3+860 oraz 4+720-5+370. Na 

pozostałych odcinkach projekt przewiduje regulację ostrych zakoli oraz 

udrożnienie koryta polegające na usunięciu zwalisk drzew, złagodzeniu 

pochylenia i ubezpieczeniu stromych skarp. Na odcinakach 

obustronnych projekt przewiduje pełną regulację koryta rzeki 

Chlebianki. W wariancie tym projekt zakłada obustronne obwałowanie 

rzeki Jasiołki w km 16+400-17+800, to jest na odcinku związanym 

z ujściem rzeki Chlebianki, 

W wariancie II przyjęto kombinowany sposób zabezpieczenia przed 

powodzią tzn. ochronę bierną – obustronne obwałowania rzeki Jasiołki 

i Chlebianki w km 0+000-0+800 takie jak w wariancie I oraz ochronę 

czynną zbiornikami powodziowymi suchymi zlokalizowanymi 

w Faliszówce, Łubienku i Podniebylu. 

Należy zaznaczyć, że zaprezentowane w w/w Studium rozwiązania 

dotyczą rzeki Jasiołki i Chlebianki na odcinku cofki od rzeki Jasiołki. 

Wg Oceny oddziaływania na środowisko wykonanej do Studium 

Programowo – przestrzennego zabezpieczenia przed powodzią terenów 

położonych w dolinie rzeki Chlebianki Gmina Jedlicze woj. podkarpackie 

z punktu widzenia ochrony środowiska wariantem korzystniejszym 

będzie wariant II. Wariant II także jest łatwiejszy do realizacji 

z technicznego punktu widzenia. 

Należy zaznaczyć, że w przypadku realizacji zabezpieczeń 

przeciwpowodziowych określonych w preferowanym wariancie II niezbędne 

będzie opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego. 

2.2. Zasoby surowców mineralnych 

2.2.1. Kopaliny – kruszywa naturalne 

W gminie Jedlicze surowcowe nagromadzenia skał krzemionkowych 

luźnych występują głównie w dolinie Jasiołki. Miąższość serii złożowej waha 

się od 2 – 4m. Nadkład stanowią gliny w różnym stopniu zapiaszczone, 

a grubość nadkładu zwykle nie przekracza 1,0m. Seria złożowa jest 




częściowo zawodniona. Jakość kruszywa jest dość wysoka i mało zmienna. 

Są to wyłącznie kruszywa grube (żwiry i pospółki). Dominuje w nich materiał 

piaskowcowy, który rzutuje na znaczną nasiąkliwość ziarn i wysoką 

zawartość ziarn nieforemnych. Parametry kruszywa na ogół spełniają 

wymagania stawiane przez budownictwo i drogownictwo. 

W obrębie gminy, w dolinie Jasiołki, udokumentowane zostały 

następujące złoża kruszywa naturalnego: 

Złoże Dobieszyn – złoże kruszywa naturalnego udokumentowane 

w kat. C2 dla budownictwa i drogownictwa obejmuje powierzchnię 

12,405ha (złoże bilansowe) i 3,083ha (złoże pozabilansowe). Miąższość 

serii bilansowej wynosi 3,1m a pozabilansowej 2,2m. Seria złożowa 

w obrębie złoża bilansowego zalega pod nakładem o grubości 0,6m, 

seria pozabilansowa – 1,4m. Złoże jest częściowo zawodnione 

i w zasadzie nie eksploatowane. Południowe obrzeża złoża dewastowane 

są dorywczą eksploatacją. Świadczą o tym cztery wyrobiska zarośnięte 

trawą i częściowo wypełnione śmieciami. Złoże to częściowo znajduje się 

postulowanym obszarze Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 

„Jasiołka”. 

Złoże Żarnowiec – udokumentowane zostało dla budownictwa 

i drogownictwa. Serię złożową stanowi kruszywo naturalne o zawartości 

pyłów mineralnych rzędu 4,0%. Na pow. 3220m 2 i przy miąższości serii 

złożowej wynoszącej 1,6m, udokumentowano 10,2tyś. ton zasobów. 

Złoże jest zaniechane. Złoże to częściowo znajduje się postulowanym 

obszarze Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 „Jasiołka”. 

Złoże Żarnowiec II – udokumentowane i eksploatowane dla 

drogownictwa złoże kruszywa naturalnego obejmuje powierzchnię 

1800m 2 . Kopalinę główną stanowią zawodnione żwiry i otoczaki 

o zawartości pyłów mineralnych rzędu 3,5%. Zasoby złoża określone 

w dokumentacji geologicznej wynoszą 3,56tyś. ton. Złoże jest okresowo 

eksploatowane. Złoże to znajduje się w postulowanym obszarze 

Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 „Jasiołka”. 




Na terenie gminy istnieje możliwość udokumentowania nowych 

zasobów, ponieważ znajdują się tu następujące obszary 

perspektywiczne: 

Obszar Męcinka – zlokalizowany w obrębie rzeki Jasiołki obszar 

perspektywiczny, istnieje możliwość udokumentowania 650 tyś. ton 

żwiru, 

Obszar Dobieszyn – wskazywany przez literaturę geologiczną obszar 

perspektywiczny, w obrębie którego zostało udokumentowane złoże 

Dobieszyn. Istnieje możliwość udokumentowania zasobów kruszywa 

naturalnego. 

Złoża perspektywiczne w części znajdują się w postulowanym obszarze 

Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 „Jasiołka”. 

2.2.2. Surowce energetyczne 

Na terenie gminy Jedlicze, w jej północnej części, są 

udokumentowane i eksploatowane dwa złoża ropy naftowej 

i towarzyszącego jej gazu ziemnego: 

Złoże Jaszczew – złoże ropy naftowej i towarzyszącego jej gazu 

ziemnego udokumentowane w obrębie trzeciorzędowych piaskowców 

istebniańskich i ciężkowickich znajdujące się w północnej części gminy. 

Złoże objęte jest obszarem górniczym „Męcinka – Jaszczew” utworzonym 

zarządzeniem nr DG/MG/1146/63 b. Ministra Górnictwa i Energetyki 

z dnia 21 lipca 1963 roku. Złoże eksploatowane jest na podstawie 

koncesji w oparciu o projekt zagospodarowania złoża. 

Złoże Potok – złoże ropy naftowej i towarzyszącego jej gazu ziemnego, 

udokumentowane w obrębie utworów kredy i trzeciorzędu 

w miejscowości Potok. Złoże objęte jest obszarem górniczym „Potok” 

utworzonym zarządzeniem nr DG/MG/1140/63 b. Ministra Górnictwa 

i Energetyki z dnia 11 lipca 1963 roku. Złoże eksploatowane jest na 

podstawie koncesji w oparciu o projekt zagospodarowania złoża. 

Złoża te znajdują się poza obszarami szczególnie chronionymi na 

podstawie przepisów szczególnych. 

Ponadto na ternie gminy Jedlicze mogą być prowadzone związane 

z poszukiwaniem i rozpoznaniem złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. 

Koncesję wydał Minister Środowiska. 




2.2.3. Surowce ilaste 

W obrębie gminy Jedlicze nie ma udokumentowanych złóż, ani 

punktów eksploatacji surowców ilastych, ale istnieje możliwość 

udokumentowania złóż tego surowca i podjęcie produkcji cegły dla 

budownictwa. Wg literatury geologicznej północną część gminy obejmuje 

obszar perspektywiczny dla surowca ilastego Jedlicze – Wojaszówka. W jego 

obrębie istnieje możliwość udokumentowania trzeciorzędowych łupków 

krośnieńskich oraz glin lessopodobnych i zwietrzelinowych do produkcji 

ceramiki budowlanej. Łupki trzeciorzędowe współwystępują z glinami 

zwietrzelinowymi i lessopodobnymi. Na podstawie analizy uziarnienia można 

je zaliczyć do pyłów lub glin pylastych. Gliny zwietrzelinowe i lessopodobne 

zaliczyć można do odmian pylastych lub pylastych ciężkich. Podobnie jak 

łupki zawierają okruchy piaskowców, skał węglanowych, rzadziej łupków. 

Utwory te (łupki i gliny) stanowią chudą, niskoplastyczną odmianę surowca, 

która w procesie przeróbczym nie wymaga dużych ilości wody zarobowej. 

Odznaczają się niedużą nasiąkliwością i niewysoką skurczliwością 

wysychania. Surowiec ten jest łatwy do urabiania, rozdrabniania 

i nawilżania. Nadaje się do szybkiego suszenia (naturalnego i sztucznego) 

i jest odporny na zmiany temperatury w trakcie wypału. Można z niego 

produkować cegłę pełną klasy 50, 75 i 100. 

2.3. Dotychczasowe zmiany w środowisku 

Analizie poddano głównie ukształtowanie powierzchni terenu, 

zanieczyszczenie powietrza, stosunki wodne, szatę roślinną oraz krajobraz. 

Ukształtowanie powierzchni terenu – zmiany w ukształtowaniu 

terenu miały miejsce tylko w sytuacjach takich jak: 

Budowa dróg, 

Budowa trakcji kolejowej normalnotorowej, 

Budowa obiektów przemysłowych, 

Budowa obiektów mieszkaniowych i usługowych, 

Budowa wałów przeciwpowodziowych (granice istniejącego wału 

przeciwpowodziowego zostały pokazane na mapie Uwarunkowania 

ekofizjograficzne i przydatność terenów dla rozwoju funkcji użytkowych), 

Powierzchniowa eksploatacja surowców mineralnych, 




Eksploatacja surowców energetycznych. 

Zanieczyszczenie powietrza – źródła zanieczyszczeń powietrza 

znajdują się zarówno na obszarze objętym opracowaniem jak i poza jego 

granicami. Największe źródła zanieczyszczeń znajdują się w Jedliczu 

(rafineria), a poza obszarem objętym opracowaniem w Jaśle oraz w Krośnie. 

Wg badań przeprowadzonych w 2005 roku na terenie województwa 

podkarpackiego, a zwłaszcza w jego południowej części, występowały niskie 

wartości stężeń zanieczyszczeń podstawowych nieprzekraczające 

obowiązujących wartości dopuszczalnych. Wg raportów o stanie środowiska 

w województwie podkarpackim teren gminy Jedlicze został zakwalifikowany 

do klasy A (strefa, w której poziom stężeń zanieczyszczeń nie są przekracza 

dopuszczalnych wartości) pod względem: rozkładu stężeń dwutlenku siarki, 

rozkładu stężeń dwutlenku azotu, rozkładu stężeń pyłu PM10, rozkładu 

stężeń benzenu, do klasy A pod względem zanieczyszczenia powietrza 

ołowiem, tlenkiem węgla i ozonem (ochrona zdrowia) oraz do klasy A pod 

względem zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem 

azotu i ozonem (ochrona roślin). 

Badania jakości powietrza w zakresie stężeń benzenu na terenie 

województwa podkarpackiego prowadzone były w 2005 roku na 11 

stanowiskach pomiarowych – m.in. w mieście Jedlicze. Stanowiska 

pomiarowe rozlokowane zostały głównie na terenach miejskich, gdzie na 

negatywne działanie zanieczyszczenia narażona jest największa liczba 

ludności. W ciągu roku wykonano cztery dwutygodniowe serie pomiarowe, 

rozłożone tak, aby uzyskać wyniki z sezonu letniego i grzewczego. Stężenia 

średnioroczne obliczone z wyników pomiarów nie wykazały przekroczenia 

dopuszczalnej normy średniorocznej. W Jedliczu stężenia benzenu nie 

przekraczało 50% normy średniorocznej, przy czym stężenia benzenu różniły 

się znacznie w sezonie letnim i zimowym. Stężenia zanotowane w czasie serii 

pomiarowych w miesiącach letnich były średnio 3 razy niższe niż 

w miesiącach zimowych. 

Porównując wyniki pomiarów z lat 2004-2005 WIOŚ stwierdził, że 

w 2005 roku, na wszystkich stanowiskach pomiarowych, zanotowany został 

wzrost stężeń benzenu w powietrzu atmosferycznym. Znaczne podwyższenie 

stężeń zanotowane zostało w sezonie zimowym, natomiast w sezonie letnim, 




stężenia benzenu utrzymywały się na podobnym poziomie jak w 2004 roku 

lub uległy niewielkiemu obniżeniu. Utrzymująca się tendencja wzrostowa 

stężeń benzenu w powietrzu w kolejnych latach może spowodować 

przekroczenie dopuszczalnej normy średniorocznej ustalonej dla tego 

zanieczyszczenia. 

Stosunki wodne – zmiany w stosunkach wodnych zachodzą pod 

wpływem czynników naturalnych i antropogenicznych. Czynniki naturalne 

działają na ogół powoli, ale ciągle, z kolei czynniki antropogeniczne mogą 

oddziaływać powoli albo szybko, łagodnie lub gwałtownie, krótko lub długo. 

Zmiany zachodzące pod wpływem czynników naturalnych są trudne do 

ustalenia. Ogólnie można uznać, że na głębokość zalegania zwierciadła wody 

podziemnej, wielkość wahań zwierciadła wód gruntowych, wielkość 

przepływu wody w ciekach miały wpływ wielkość oraz częstotliwość opadów, 

szybkość topnienia pokrywy śnieżnej oraz jej grubość. 

Zasadniczy wpływ na zmiany w stosunkach wodnych miały czynniki 

antropogeniczne głównie przeprowadzone melioracje odwadniające. Na 

terenach, gdzie przeprowadzono melioracje odwadniające wodne zwierciadło 

wód podziemnych zostało obniżone i w pewnym stopniu przekształcone. 

Tereny zmeliorowane zostały zaznaczone na mapie „Uwarunkowania 

ekofizjograficzne i przydatność terenów dla rozwoju funkcji użytkowych”. 

Szata roślinna – w ostatnich latach zachodziły tu przede wszystkim 

zmiany w: 

stanie zachowania szaty roślinnej, 

składzie florystycznym, 

stanie zasobów szaty roślinnej, 

strukturze użytkowania ziemi. 

Zachodzące zmiany były korzystne i niekorzystne. Korzystne polegały 

głównie na wzbogaceniu składu gatunkowego, zachodziły dość sporadycznie 

i występowały głównie na terenach nowo powstających łąk, zakrzewień 

i zadrzewień śródpolnych oraz terenach bezpośrednio przylegających do 

cieków. 

Niekorzystne zmiany, polegające głównie na częściowym bądź 

całkowitym zniszczeniu szaty roślinnej głównie w terenach przeznaczanych 




pod zainwestowanie (zabudowa wszelkiego typu), eksploatację surowców 

mineralnych oraz drogi. 

Największe przekształcenia w szacie roślinnej nastąpiły w wyniku 

realizacji zabudowy mieszkaniowej i przemysłowej, realizacji linii kolejowej, 

dróg i parkingów – szata roślinna została całkowicie zniszczona na terenach, 

które znalazły się bezpośrednio pod obiektami. Powierzchniowa eksploatacja 

surowców mineralnych (kruszyw) prowadzona była sporadycznie i na 

niewielkich obszarach – głównie w obrębie złoża Dobieszyn. 

Zmiany zachodzące dotychczas w stanie zachowania szaty 

roślinnej, jej składzie gatunkowym, stanie zasobów, strukturze 

użytkowania ziemi polegały głównie na: 

Likwidacji szaty roślinnej w miejscu lokalizacji zabudowy 

mieszkaniowej oraz przemysłowej oraz utwardzania powierzchni 

dróg i parkingów (likwidacji uległa roślinność na terenach, które 

znalazły się pod obiektami), 

Zaniku niektórych wrażliwych gatunków roślin wodnych 

(w wyniku zmiany warunków wodnych), 

Degradacji walorów florystycznych i fitosocjologicznych na 

terenach poddanych zabiegom melioracji wodnych (zmiana składu 

gatunkowego roślinności), 

Wkraczaniu roślin ruderalnych (głównie wzdłuż dróg), 

Wprowadzaniu gatunków roślin niezgodnych z siedliskiem 

(głównie roślin ozdobnych w ogródkach przydomowych), 

Spadku zasobów roślinności wodno–szuwarowej w wyniku 

zanieczyszczenia wód powierzchniowych, 

Zmniejszeniu terenów trwale lub okresowo podmokłych (jest to 

głównie wynik przeprowadzania zabiegów melioracyjnych). 

Dotychczasowe zmiany w środowisku, w tym w krajobrazie, 

powodowane były głównie przez: 

Zabudowywanie terenów – zmniejszył się obszar terenów wolnych od 

zabudowy w wyniku sukcesywnego zabudowywania (zabudowa 

mieszkaniowa, zabudowa usługowa, przemysł – rafineria, oczyszczalnie 

ścieków, składowiska odpadów), 




Realizowanie inwestycji liniowych typu drogi, linia kolejowa 

normalnotorowa i linie elektroenergetyczne – eliminacja 

bioróżnorodności zwłaszcza terenów przeznaczonych pod utwardzone 

drogi. W przypadku linii elektroenergetycznych zostały zniszczone tylko 

drzewa, które znalazły się na trasie przebiegu linii. Roślinność niska 

praktycznie pozostała niezmieniona – nie nastąpiły tak drastyczne 

zmiany, aby powodowały znaczne zmiany właściwości siedlisk, 

Lokalizowanie szybów służących do wydobywania ropy naftowej 

i gazu ziemnego – zmiany prowadziły do całkowitej likwidacji siedlisk 

w miejscu lokalizacji takich szybów oraz zmiany siedlisk w najbliższym 

ich sąsiedztwie. Zmiany te są głównie związane z większym 

zanieczyszczeniem gleby w najbliższym sąsiedztwie szybów, 

a związanym z wydobyciem ropy naftowej, 

Powierzchniową eksploatację surowców mineralnych – głównie 

w dolinie rzeki Jasiołki – sporadycznie, 

Nadmierną wycinkę lasów – głównie lasów prywatnych, 

Zalesianie gruntów rolnych o małej przydatności rolniczej – 

głównie terenów w pobliżu lasów gdzie wprowadzano monokultury, 

Prowadzenie zabiegów melioracyjnych (głównie odwadniających). 

2.4. Struktura przyrodnicza obszaru opracowania 

Przestrzenna analiza obszaru opracowania pozwoliła na wyodrębnienie 

obszarów najistotniejszych dla funkcjonowania środowiska. Są to obszary 

charakteryzujące się najwyższym, bądź wysokim stopniem cenności 

i unikalności przyrodniczej, o wysokim potencjale biologicznym, pełniące 

przede wszystkim funkcje siedliskowe oraz klimatotwórcze. Wielkość 

zajmowanych powierzchni poszczególnych elementów tworzących strukturę 

przyrodniczą ich wzajemny układ przestrzenny, stopień odporności na 

degradację dodatkowo różnicują wartości przyrodnicze, ekologiczne 

wyróżnionych obszarów. 

Struktura użytkowania terenów obszaru objętego opracowaniem 

przedstawiona została w tabeli nr 4. 




Tabela nr 4. Struktura użytkowania terenów gminy Jedlicze 

Pow. Użytki 

Grunty 

Nieużytki 

ogólna rolne 

zabudowane 

Grunty leśne 

oraz 

zardzewienia 

i zakrzewienia 

Grunty 

pod 

wodami 

Tereny 

rekreacyjno - 

wypoczynkowe 

(ha) 

Miasto Jedlicze 

Powierzchnie 1058 647 78 244 27 7 0 

ewidencyjne 

Powierzchnie 1060 649 78 244 27 7 0 

geodezyjne 

Tereny wiejskie gminy Jedlicze 

Powierzchnie 4786 3644 559 346 60 8 6 

ewidencyjne 

Powierzchnie 4797 3653 560 347 60 8 6 

geodezyjne 

Wg danych uzyskanych z Gminy Jedlicze 

W tabeli nr 5 przedstawiono powierzchnię gospodarstw rolnych 

indywidualnych, a w tabeli nr 6 ważniejsze dane o leśnictw 

Tabela nr 5. Powierzchnia gospodarstw rolnych indywidualnych (wg 

Danych Powszechnego Spisu Rolnego z 20 maja 2002 roku) 

Powierzchnia gospodarstw rolnych indywidualnych 

Ogółem 

w tym użytki rolne (ha) 

Razem Grunty Sady Łąki Pastwiska 

orne 

Miasto 

736 630 529 10 87 4 

Jedlicze 

Tereny 

wiejskie gm. 


3366 2969 2247 34 595 93 

Tabela nr 6. Ważniejsze dane o leśnictwie w 2005 roku 

Powierzchnia gruntów leśnych (ha) 

Publiczne 

Własność Skarbu 

Ogółem 

Państwa Własność Prywatne Ogółem Lesistość 

Razem Razem W 

zarządzie 

LP 

gminy 

lasy (%) 

Miasto 49,0 42,0 40,4 40,4 1,6 7,0 48,8 4,6 


Tereny 

wiejskie 565,5 393,5 240,2 240,2 153,3 72,0 462,1 9,7 

gminy 


Wg danych WUS za 2005 rok. 

Strukturę przyrodniczą obszaru opracowania tworzą: 

Lasy, 

Łąki i pastwiska, 

Tereny rolne (pola uprawne), 

Zieleń śródpolna (śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia), 

Śródlądowe wody stojące (stawy), 




Cieki i ciągi zadrzewień, zakrzewień i łąk ciągnących się wzdłuż 

cieków, 

Dna dolin rzek i potoków. 

Lasy – zasoby trudno odnawialne, których funkcje ekologiczne 

polegają m.in. na: 

Roli siedliskotwórczej, 

Spełniają dużą rolę w retencjonowaniu wód oraz ochronie wód przed 

zanieczyszczeniem (lasy wodochronne), 

Kształtują klimat lokalny, 

Tworzeniu specyficznych warunków sprzyjających rozwojowi wielu 

gatunków roślin i zwierząt, których populacje stanowią zasobną pulę 

genową zasilającą tereny otaczające lasy 

Są też istotnym elementem utrwalania rzeźby terenu i pokrywy 

glebowej. 

Dla obszarów leśnych przeprowadzono waloryzację przyrodniczą 

z uwzględnieniem odporności na degradację. I tak zostały wyróżnione 

następujące kategorie lasów: 

Lasy o dużej wartości przyrodniczej (walorach ekologicznych) – 

lasy będące w zarządzie Lasów Państwowych, są lasy dobrze 

zarządzane, o mało przekształconej strukturze gatunkowej, 

z umiarkowaną odpornością na zagrożenia 

Lasy o średniej wartości przyrodniczej (walorach ekologicznych) – 

są to lasy będące w zarządzie osób prywatnych, są to lasy o średnio 

przekształconej strukturze gatunkowej i przestrzennej, z umiarkowaną 

odpornością na zagrożenia. 

Łąki, pastwiska – mają istotne znaczenie dla zachowania wysokiej 

różnorodności gatunkowej i biocenotycznej. Położone na stokach są 

zagrożone erozją. Łąki i pastwiska o małej żyzności i zagrożone erozją są 

mało odporne na erozję i wpływ zanieczyszczeń. 

Tereny rolne (pola uprawne) – ekosystemy corocznie przekształcane. 

Są dość odporne na wpływ zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. Położone na 

stokach mogą być zagrożone erozją. Tereny, na których występują gleby 

o małej żyzności i zagrożone erozją są mało odporne na erozję i wpływ 

zanieczyszczeń. Są to obszary o przeciętnej wartości przyrodniczej. 




Zieleń śródpolna (śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia) – 

ekosystemy o bogatych, zróżnicowanych zbiorowiskach roślinności. Są ostoją 

gatunków małych zwierząt. Tworzą system korytarzy ekologicznych, którymi 

przemieszczają się organizmy na daleki dystans, w których panuje 

odpowiednie dla nich środowisko i warunki bezpieczeństwa. 

Śródlądowe wody stojące (stawy) – ekosystemy o bogatej 

różnorodności wrażliwe na zanieczyszczenia (np. staw – bagno w oddziale 

leśnym 131b), ale też są to stawy hodowlane – ekosystemy przekształcone, 

kontrolowane przez człowieka, o przeciętnej wartości ekologicznej. 


cieków – cieki jako zasoby odnawialne, stanowiące system odpływu wód 

i będące jednocześnie podstawą kształtowania warunków ekologicznych 

w dolinach. Ciągi zadrzewień, zakrzewień i łąk ciągnących się wzdłuż cieków 

są ostoją i źródłem rozprzestrzeniania się gatunków. Są to obszary odporne 

na zanieczyszczenia oraz posiadające dużą zdolność do regeneracji. 

Dna dolin rzek i potoków pełniące funkcje podstawowych połączeń 

ekologicznych i ciągów wentylacyjnych. Są one równocześnie ekosystemami 

o bogatych, zróżnicowanych zbiorowiskach roślinności łąkowej. Pełnią 

funkcje hydrologiczne (baza drenażu i retencji wód) oraz ekotonową, są 

ostoją i źródłem rozprzestrzeniania się gatunków. Są to obszary odporne na 

zanieczyszczenia. 

Czynnikiem warunkującym zachowanie zespołów roślinnych jest 

utrzymanie niezmiennych stosunków wodnych. Dotyczy to całego kompleksu 

zbiorowisk zarówno leśnych, jak i wszystkich zbiorowisk roślinnych 

pozostających we wspólnej zależności od poziomu wód gruntowych. 

Tak, więc aby zachować bogactwo fauny i flory występującej na 

obszarze objętym opracowaniem niezbędne jest utrzymanie pełnej gamy 

różnorodnych siedlisk na odpowiednio dużym terenie. W związku z tym 

bardzo ważne jest zapobieganie drastycznym zmianom warunków wodnych 

np. poprzez rezygnację z prowadzenia jednostronnych melioracji 

odwadniających. 




2.5. Powiązania przyrodnicze obszaru opracowania z jego szerszym 

otoczeniem 

Obszar gminy Jedlicze jest powiązany przyrodniczo z obszarami 

zewnętrznymi: 

Siecią wód powierzchniowych oraz dolinami rzek i potoków – 

jakość wód zależy od gospodarki wodnej w obszarach źródliskowych 

i gospodarki wodno – ściekowej w miejscowościach położonych nad 

ciekami, 

Zasobami wód podziemnych – główne zbiorniki wód podziemnych, 

a dokładnie obszary wysokiej i najwyższej ochrony wód podziemnych 

(wg A.S.Kleczkowskiego). Teren objęty opracowaniem znajduje się 

w części w obrębie GZWP nr 433 „Dolina rzeki Wisłoki”, 

Obszarami Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 

„Jasiołka” PLH180011 – potencjalny obszar ochrony siedlisk 

obejmujący dolinę rzeki Jasiołki poniżej granic Jaśliskiego Parku 

Krajobrazowego (ujścia potoku Panna) do rejonu Tarnowca, 

Lasami – większe kompleksy leśne znajdują się w południowej części 

gminy (np. w miejscowościach Długie, Żarnowiec, Podniebyle) oraz 

w części północnej (Jaszczew). Niewielkie kompleksy leśne znajdują się 

w części zachodniej (Chlebna, Piotrówka). 

Obszary dolin rzecznych oraz głównych zbiorników wód podziemnych są 

obszarami, którymi migrują zanieczyszczenia z terenu gminy na zewnątrz 

oraz z terenów zewnętrznych na teren gminy (głównie dolina rzeki Jasiołki 

oraz dolina rzeki Chlebianki). 

2.6. Zasoby przyrodnicze i ich ochrona prawna 

2.6.1. Rośliny i zwierzęta 

Świat roślin i zwierząt nie jest w pełni rozpoznany. Dokładnego 

rozpoznania i określenia zasobów flory i fauny i ich stanu zachowania oraz 

sprecyzowania działań mających na celu ochronę poszczególnych gatunków 

zwierząt oraz ich siedlisk wymaga cały teren gminy Jedlicze. 

Ogólnie na terenie gminy dominują zbiorowiska nieleśne, 

synantropijne – pola uprawne, łąki, pastwiska. 

Cennymi użytkami, ze względu na bogatą różnorodność przyrodniczą, 

są żyzne łąki śródleśne i śródpolne, położone w wąskich i głębokich 




dolinkach. Roślinność łąkowa i zielna to typowe, naturalne zespoły 

dostosowane do warunków siedliskowych. 

Lasy znajdują się w miejscowościach: Piotrówka, Podniebyle, Chlebna, 

Poręby, Długie, Żarnowiec, Jaszczew, Potok. Niewielkie powierzchnie lasów 

znajdują się także w granicach miasta Jedlicze. Roślinność leśną terenu 

gminy stanowią zbiorowiska boru mieszanego oraz zbiorowiska łęgowe 

i grądowe. W dolinach cieków występują lasy łęgowe. 

Występują tu zbiorowiska łąk wilgotnych i świeżych, zbiorowiska łąk 

żyznych, zbiorowiska seminaturalne oraz ruderalne (zwłaszcza w wzdłuż 

ciągów komunikacyjnych). 

Zbiorowiska roślinne terenu gminy są mocno przekształcone przez 

człowieka, zwłaszcza terenów zabudowanych oraz terenów rolnych. 

Zbiorowiska terenów rolnych, przede wszystkim pól uprawnych są 

przekształcane corocznie. 

2.6.1.1. Leśne i nieleśne zbiorowiska roślinne 

Ogólna charakterystyka leśnych zbiorowisk roślinnych 

Według podziału geobotanicznego (J.M.Matuszkiewicz „Zespoły leśne 

Polski” Wyd. Nauk. PWN 2001) i zgodnie z mapą przeglądową Potencjalnej 

Roślinności Naturalnej Polski (1:300000) Gmina Jedlicze leży w: 

Obszarze: Europejskich Lasów Liściastych i Mieszanych 

Prowincji: Karpackiej, 

Dziale: Wschodniokarpackim, 

Krainie: Karpat Wschodnich. 

Okręgu: Dołów Jasielsko-Sanockich. 

Okręg Dołów Jasielsko-Sanockich pokrywa w większości grąd 

subkontynentalny lipowo-dębowo-grabowy (Tilio-Carpinetum). Na większych 

wzniesieniach występuje żyzna buczyna karpacka odmiany 

wschodniokarpackiej formy podgórskiej, a w dolinach cieków sporadycznie – 

przystrumykowy łęg jesionowy (Carici remotae-Fraxinetum). W obniżeniach 

terenu poza strefą zalewów rzecznych występuje niżowy łęgowy las wiązowodębowy 

(Ficario-Ulmetum chrysosplenietosum), a w strefie zalewów – niżowy 

nadrzeczny łęg jesionowowiązowy (Ficario-Ulmetum typicum). 




Obszary leśne na Gminy Jedlicze charakteryzują się niewielką 

różnorodnością siedliskową. Dominującym typem lasu jest las wyżynny. 

Gatunkami panującymi są: buk i dąb. 

Siedlisko lasu górskiego występuje głównie w południowej części 

Gminy. Gatunkami panującymi są tutaj: buk, jodła i sosna. Las górski 

wilgotny zajmuje obniżenia terenu w sąsiedztwie potoków oraz wysięku wód 

stokowych, dolne partie stoków, a przede wszystkim obszary objęte 

osuwiskami. 

W dolinach rzek i szerszych potoków, na glebach o dużym wpływie wód 

gruntowych występuje las łęgowy. W siedlisku tym wyodrębniono dwa 

warianty wilgotnościowe – zalewany, o silnym okresowym wpływie wody 

zalewowej oraz zalewany i podtapiany, o bardzo silnym – okresowym wpływie 

wody zalewowej. 

Siedlisko lasu wyżynnego wilgotnego zajmuje mniejsze lub większe 

kontury w obniżeniach terenu w sąsiedztwie potoków, źródlisk, wysięków 

wód stokowych lub u podnóży stoków. 

Zbiorowiska leśne występujące na terenie Gminy Jedlicze 

reprezentuje kilka zespołów: 

Carici remotae-Fraxinetum – podgórski łęg jesionowy 

Zespół ten związany jest z dolinami szybko płynących potoków oraz rejonami 

źródliskowymi. Występuje na bardzo żyznych, obojętnych lub lekko 

zasadowych madach rzecznych czarnoziemnych lub brunatniejących. 

Drzewostan zespołu tworzy jesion Fraxinus excelsior, olsza czarna Alnus 

glutinosa, niekiedy ze znacznym udziałem jaworu Acer pseudoplatanus 

i olszy szarej Alnus incana oraz udziałem grabu Carpinus betulus i wierzby 

kruchej Salix alba. Warstwa krzewów zbudowana jest najczęściej z leszczyny 

Corylus avellana, derenia świdwy Cornus sanguineus, bzu czarnego 

Sambucus nigra, czeremchy Padus avium i podrostów drzew. 

Warstwa runa jest bujna i zwarta, bardzo bogata florystycznie, bez 

wyraźnych dominantów. Licznie rosną tu m.in. skrzyp olbrzymi Equisetum 

telmateia, szczyr trwały Mercurialis 

perennis, podagrycznik pospolity 

Aegopodium podagraria, śledziennica skrętolistna Chrysosplenium 

alternifolium, czyściec leśny Stachys sylvatica, czartawa pospolita Circaea 

lutetiana, ziarnopłon wiosenny Ficaria verna i świerząbek orzęsiony 

Chaerophyllum hirsutum. Z gatunków charakterystycznych zespołu obecne 




są: turzyca rzadkokłosa Carex remota, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia 

i przetacznik górski Veronica montana, bardzo rzadko turzyca odległokłosa 

Carex pendula. Inne gatunki łęgowe reprezentują: kostrzewa olbrzymia 

Festuca gigantea, czyściec leśny Stachys sylvatica, czartawa pospolita 

Circaea lutetiana i kozłek całolistny Valeriana simplicifolia. 

Warstwa mchów jest dobrze rozwinięta. Zwykle spotykane są w niej: merzyk 

fałdowany Plagiomnium undulatum, m. pokrewny P. affine, Aulacomnium 

palustre, żurawiec fałdowany Atrichum undulatum i Eurhynchium angustirete. 

Podgórski łęg jesionowy występuje na omawianym terenie w dwóch 

podzespołach: 

Carici remotae-Fraxinetum chrysosplenietosum – typowa postać, ze 

znacznym udziałem turzycy rzadkokłosej Carex remota; 

Carici remotae-Fraxinetum equisetetosum maximii - postać 

zabagniona ze stałym udziałem skrzypu olbrzymiego Equisetum 

telmateia i innych gatunków związanych z mokrymi siedliskami, takich 

jak: karbieniec pospolity Lycopus europaeus, mięta nadwodna Mentha 

aquatica i inne. Występuje głównie w rejonach źródliskowych cieków 

wodnych. 

Pod względem zróżnicowania regionalnego omawiany zespół 

reprezentuje typową formę podgórską, w odmianie zachodniokarpackiej [J. 

M. Matuszkiewicz 2001]. 

Tilio-Carpinetum – grąd subkontynentalny 

Grąd subkontynentalny jest zbiorowiskiem typowym dla pogórza, w swej 

typowej postaci rozwijającym się do wysokości 360 m n.p.m. Fragmenty 

grądów zachowały się głównie w dolinach rzek i większych potoków oraz na 

obszarze Dołów Jasielsko-Sanockich. Grądy z tego obszaru zaliczane są do 

odmiany małopolskiej, którą wyróżniają takie gatunki, jak: jodła pospolita 

Abies alba, wilczomlecz migdałolistny Euphorbia amygdaloides, bluszcz 

pospolity Hedera helix, pierwiosnek wyniosły Primula elatior, szałwia lepka 

Salvia glutinosa, przenęt purpurowy Prenanthes purpuraea, żywiec 

gruczołowaty Dentaria glandulosa, buk zwyczajny Fagus sylvatica i jawor 

Acer pseudoplatanus. Drzewostan omawianego zespołu budują najczęściej: 

grab zwyczajny Carpinus betulus, buk zwyczajny Fagus sylvatica, dąb 

szypułkowy Quercus robur, brzoza brodawkowata Betula pendula, jodła 




pospolita Abies alba, lipa drobnolistna Tilia cordata, czereśnia Cerasus 

avium, osika Populus tremula i jawor Acer pseudoplatanus. Warstwę krzewów 

budują najczęściej: leszczyna Corylus avellana, bez czarny Sambucus nigra, 

trzmielina zwyczajna Euonymus europaeus, kalina koralowa Viburnum 

opulus i podrosty drzew. Do najpospolitszych roślin runa należą: gajowiec 

żółty Galeobdolon luteum, przytulia (marzanka) wonna Galium odoratum, 

miodunka ćma Pulmonaria obscura, zawilec gajowy Anemone nemorosa, 

fiołek leśny Viola reichenbachiana, kopytnik pospolity Asarum europaeum. 

Ze względu na znaczną zmienność lokalnosiedliskową grądy różnicują się na 

podzespoły: 

Grąd niski Tilio-Carpinetum stachyetosum sylvaticae – zajmuje 

siedliska najwilgotniejsze i najżyźniejsze głównie na wyższych terasach 

dolin rzecznych, na glebach typu mad rzecznych oraz na glebach 

brunatnych. Charakteryzuje się znacznym udziałem gatunków 

higrofilnych, charakterystycznych dla siedlisk eutroficznych ze związku 

Alno-Padion. W warstwie drzew częściej niż w innych podzespołach 

występuje jawor Acer poseudoplatanus. 

Grąd typowy T.-C. typicum – występuje na glebach świeżych w typie 

gleb brunatnych, głównie w położeniach zboczowych i jest dominującym 

wśród podzespołów grądu na omawianym terenie. Cechuje go duże 

zróżnicowanie florystyczne, przy czym zasadniczy zrąb gatunkowy 

tworzą powszechnie spotykane gatunki mezofilne, jak: gajowiec żółty 

Galeobdolon luteum, zawilec gajowy Anemone nemorosa, kopytnik 

pospolity Asarum europaeum czy marzanka wonna Galium odoratum. 

Dentario glandulosae-Fagetum – żyzna buczyna karpacka 

Jest to dominujące zbiorowisko roślinne na terenie Nadleśnictwa. Zasadniczo 

występuje od 500-550 m n.p.m. aż po szczyty, jednakże schodzi dość nisko 

na północnych stokach i wzdłuż cienistych wilgotnych dolin. W postaci 

typowej (Dentario glandulosae-fagetum montanum) wykształca się zwykle 

dopiero na wysokości 600 m n.p.m. z optimum powyżej 800 m n.p.m. Niżej, 

stopniowo przechodzi w formę podgórską (Dentario glandulosae-Fagetum 

collinum), wykazującą silne powiązania florystyczne z grądami. Na terenie 

Nadleśnictwa wykształciła się głównie w postaci podgórskiej, wyróżniającej 

się obecnością takich gatunków jak: grab Carpinus betulus, przylaszczka 




pospolita Hepatica nobilis czy bluszcz pospolity Hedera helix. Natomiast 

obecność m.in. przenęta purpurowego Prenanthes purpurea, tojeści gajowej 

Lysimachia nemorum i goryczki trojeściowej Gentiana asclepiadea wyróżnia 

formę reglową (Matuszkiewicz 1984). 

Buczyna karpacka jest subendemicznym zbiorowiskiem leśnym Karpat, 

zróżnicowanym na dwie odmiany geograficzne – zachodnio - 

i wschodniokarpacką. Granica pomiędzy nimi przebiega na linii Białej, Ropy, 

Wisłoki i Wisły. W warstwie drzew najczęściej występuje buk Fagus sylvatica 

z mniejszym lub większym udziałem jodły Abies alba, świerka Picea abies czy 

jaworu Acer pseudoplatanus. Warstwa krzewów jest przeważnie słabo 

rozwinięta, budują ją głównie podrosty buka, jodły oraz leszczyna Corylus 

avellana. Zbiorowisko wykształca się zwykle na różnych postaciach gleb 

brunatnych, głębokich eutroficznych rankerach, a także dojrzałych glebach 

wapniowcowych. Zróżnicowanie warunków siedliskowych jest przy tym 

znaczące i pociąga za sobą wykształcenie kilku podzespołów wyróżniających 

się dominacją określonych gatunków runa, a często także modyfikacją 

składu gatunkowego warstwy drzew, a także wariantów i facji. Najszerzej 

rozprzestrzeniony jest podzespół typowy D.g.-F. typicum, nie posiadający 

gatunków wyróżniających. 

Dentario glandulosae-Fagetum typicum – podzespół typowy 

Jest najbardziej rozpowszechnionym podzespołem buczyny karpackiej, 

przy czym wykazuje największą ze wszystkich podzespołów zmienność 

lokalnosiedliskową, tworząc szereg wariantów i facji. Warstwę drzew buduje 

buk Fagus sylvatica, miejscami ze znaczącym udziałem jodły Abies alba. 

Warstwa krzewów zwykle jest słabo rozwinięta. Budują ją głównie podrosty 

bukowe i jodłowe oraz leszczyna Corylus avellana z domieszką bzu czarnego 

Sambucus nigra. W runie, obok gatunków charakterystycznych dla zespołu – 

żywca gruczołowatego Dentaria glandulosa i żywokosta sercowatego 

Symphytum cordatum, dominują taksony klasy Querco-Fagetea tj. m.in.: 

zawilec gajowy Anemone nemorosa, przytulia wonna Galium odoratum, 

kopytnik pospolity Asarum europaeum, gajowiec żółty Galeobdolon luteum, 

miodunka ćma Pulmonaria obscura, szczyr trwały Merculialis perennis, 

szałwia lepka Salvia glutinosa i nerecznica samcza Dryopteris filix-mas. 




Podzespół wykształca się zwykle na siedliskach umiarkowanie wilgotnych 

w typie siedliskowym lasu górskiego. 

Ogólna charakterystyka nieleśnych zbiorowisk roślinnych 

Zbiorowiska roślinne nieleśnej części Dołów Jasielsko-Sanockich nie 

zostały dotychczas dokładnie opracowane, tak jak zbiorowiska leśne. Jednak 

w krajobrazie odgrywają one jednak znaczącą rolę. 

Wśród stosunkowo trwałych zbiorowisk nieleśnych duże znaczenie 

mają także zbiorowiska łąkowe z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Zajmują 

one przede wszystkim tereny położone w dolinach rzek. Duże bogactwo 

florystyczne tych łąk stanowi o ich znaczeniu biocenotycznym 

i krajobrazowym. Największą rolę odgrywają łąki świeże Arrhenatheretum 

medioeuropaeum (łąka owsicowa) oraz wilgotne łąki ostrożeniowe Cirsietum 

rivularis. 

Występują tu także zbiorowiska kserotermiczne porastające fragmenty 

zboczy większych dolin rzecznych. Doliny rzeczne są siedliskiem wielu 

cennych, objętych ochroną gatunkową roślin. 

Na florę nieleśną składają się rośliny łąkowe, pastwiskowe i murawowe 

oraz niektóre synantropijne. 

Cennymi użytkami, ze względu na bogatą różnorodność przyrodniczą, 

są żyzne łąki śródleśne i śródpolne, położone w wąskich i głębokich 

dolinach. Roślinność łąkowa i zielna, to typowe, naturalne zespoły 

dostosowane do warunków siedliskowych. 

O osobliwości flory omawianego terenu świadczy fakt występowania 

elementów o skrajnie odmiennych wymaganiach siedliskowych. Są to 

cieniolubne gatunki górskie przywiązane do chłodnych miejsc, zwykle 

o wystawie północnej oraz elementy kserotermiczne - zasiedlające 

słoneczne zbocza o suchym i ciepłym klimacie. 

Rośliny chronione 

Oprócz bogactwa gatunkowego, różnorodności geograficznej 

i ekologicznej, flora omawianego terenu charakteryzuje się dużym udziałem 

roślin objętych ochroną gatunkową i rzadkich. 

Ochronę gatunkową roślin oprócz ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. 

precyzuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004r. 




określające listę roślin chronionych oraz zasady ich ochrony. Na terenie 

gminy można spotkać rośliny chronione. 

W tabeli nr 7 wyszczególniono rośliny objęte ochroną ścisłą oraz 

ochroną częściową (Program ochrony przyrody dla Nadleśnictwa Dukla). 

Tabela nr 7. Wykaz roślin objętych ochroną 

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska 

Forma 

ochrony 

1. Cebulica dwulistna Scilla bifolia OŚ 

2. Centuria pospolita Centaurium erythraea OŚ 

3. Ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum OŚ 

4. Dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis OŚ 

5. Gnieźnik leśny Neottia nidus-avis OŚ 

6. Miodownik melisowaty Melittis melisophyllum OŚ 

7. Paprotka zwyczajna Polypodium vulgare OŚ 

8. Pióropusznik strusi Matteucia struthiopteris OŚ 

9. Podkolan biały Platanthera bifolia OŚ 

10. Pokrzyk wilcza-jagoda Atropa belladonna OŚ 

11. Przylaszczka pospolita Hepatica nobilis OŚ 

12. Skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia OŚ 

13. Śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis OŚ 

14. Wroniec widlasty Huperzia selago OŚ 

Rośliny objęte ochroną częściową 

1. Barwinek zwyczajny Vinca minor OCz 

2. Gajnik lśniący Hylocomium splendens OCz 

3. Kalina koralowa Viburnum opulus OCz 

4. Konwalia majowa Convallaria majalis OCz 

5. Kopytnik pospolity Asarum europaeum OCz 

6. Kruszyna pospolita Frangula alnus OCz 

7. 

Pierwiosnek (pierwiosnka) 

wyniosły 

Primula elatior 

OCz 

8. Pierwiosnek lekarski Primula veris OCz 

9. Przytulia (marzanka) wonna Galium odoratum OCz 

10. Rokietnik pospolity Pleurozium schreberi OCz 

Objaśnienia: 

Forma ochrony: 

OŚ – ochrona ścisła; 

OCz – ochrona częściowa; 

(1) – gatunek wymagający ochrony czynnej. 

Kategorie zagrożenia wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001): 

EN – gatunek wysokiego ryzyka, zagrożony wymarciem; 

VU – gatunek wysokiego ryzyka, narażony na wymarcie. 

2.6.1.2. Świat zwierząt 

Kategoria 

zagrożenia 

w PCKR 

Z wielu gatunków zamieszkujących lub przebywających okresowo na 

terenie Gminy Jedlicze należy wymienić jelenia (Cervus elaphus), sarnę 

(Capreolus), lisa (Vulpes vulpes), kunę leśną (Mustela marten), siedliska 

polne są miejscem życia zająca szaraka (Lepus capensis). Występują tu także 

drobne ssaki takie jak: jeże, krety. 




Niezaprzeczalnie największą grupę kręgowców na terenie gminy 

stanowią ptaki Aves. Spotykane we wszystkich biotopach, wykazują 

zarówno dzienną, jak i nocną aktywność. Wiele z nich swój biotop łączy 

z dolinami rzek i potoków. 

Według podziału awifauny na typy faunistyczne przeprowadzonego 

przez Voous'a (1963) większość występujących tu ptaków to gatunki o typie 

palearktycznym (zamieszkujące północną część Starego Świata). Należą do 

nich: krogulec Accipiter nisus, puszczyk Stńx aluco, czajka Vanellus 

vanellus, dzięcioł czarny Dryocopus martius, dzięcioł duży Dendrocopos 

major, skowronek polny Alauda arvensis, sójka Garrulus glandarius, kawka 

Corvus monedula, kowalik Sitta europaea, słowik szary Luscinia luscinia, 

wróbel Passer domesticus, mazurek Passer montanus, trznadel Emberiza 

citrinella i inne. Można spotkać tu także m.in. szpaka Sturnus vulgaris, 

dzwońca Carduelis chloris, szczygła Carduelis carduelis, przepiórkę Coturnix 

coturnix, pustułkę Falco tinnunculus, zimorodka Alcedo atthis, dudka Upupa 

epops, wilgę Oriolus oriolus. 

Największe bogactwo gatunków odnotowane zostało w siedliskach 

o charakterze ekotonalnym, na styku kilku biotopów – woda, brzegi, 

zadrzewienia, bogata roślinność zielna, pola. 

Niewielką gatunkowo grupą zwierząt są płazy i gady. 

W miejscach o większym uwilgotnieniu bytują żaby Ranidae i ropuchy: 

szara i zielona Bufo bufo, B. viridis. W niskich krzewach i zaroślach przebywa 

rzekotka drzewna Hyla arborea. Miejsca dobrze nasłonecznione dają 

możliwość spotkania jaszczurek: zwinki i żyworodnej Lacerta agilis, 

L. vivipara, zaskrońca czy wygrzewającej się żmii zygzakowatej Vipera berus. 

Ichtiofaunę wód płynących przez teren Gminy Jedlicze stanowią ryby 

krainy pstrąga (rzeka Chlebianka) i krainy lipienia (Jasiołka). Ichtiofaunę 

eprezentują m.in..: pstrąg potokowy i tęczowy Salmo trutta m.fario, 

S. gairdneń, strzebla Phoxinus phoxinus, śliz Nemachilus barbatulus, brzanka 

Barbus petenyi. W ograniczonych ilościach występuje kleń Leuciscus 

cephalus. 

Wg Planu urządzania lasu Nadleśnictwa Dukla, Programu ochrony 

przyrody Nadleśnictwa Dukla na terenie gminy Jedlicze nie ma 

wyznaczonych stref żerowania zwierząt chronionych. 




Zwierzęta chronione i rzadkie 

Zasady ochrony i listę gatunków objętych ochroną określa 

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie 

gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220 

poz. 2237). 

W tabelach nr 8 – 12 przedstawiono wykazy gatunków zwierząt 

chronionych. 

Tabela nr 8. Wykaz gatunków bezkręgowców występujących w zasięgu 

terytorialnym gminy Jedlicze 

Lp. 

Gatunek 

Kategoria 

ochrony 

Kategoria 

zagrożenia 

wg. PCKZ 

Uwagi 

1. Biegacz fioletowy Carabus violaceus Ch 

2. Biegacz gajowy Carabus nemoralis Ch 

3. Biegacz skórzasty Carabus coriaceus Ch 

4. Jelonek rogacz Lucanus cervus Ch (1) (2) VU N 2 

5. Kozioróg bukowiec Cerambyx scopolii Ch 

6. Kozioróg dębosz Cerambyx cerdo Ch (1) VU N 2 

7. Mrówka rudnica Formica ryfa Ch cz 

8. Ślimak winniczek Helix pomatia Ch cz 

9. Trzmiel gajowy Bombus lucorum Ch 

10. Trzmiel kamiennik Bombus lapidarius Ch cz 

11. Trzmiel leśny Bombus pratorum Ch 

12. Trzmiel ogrodowy Bombus hortorum Ch 

13. Trzmiel polny Bombus agrorum Ch 

Wg Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla 

Wykaz oznaczeń: 

Ch – gatunek objęty ochroną prawną na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z 

dnia 28 września 2004 r. (Dz. U. Nr 220 z 2004 r., poz. 2237), 

Ch cz – gatunek objęty ochroną częściową na podstawie Rozporządzenia jw.; 

(1) – gatunki dla których nie stosuje się określonych w paragrafie 8 rozporządzenia 

odstępstw od zakazów; 

(2) – gatunki zwierząt wymagające ochrony czynnej; 

Kategorie zagrożenia wg Polskiej czerwonej Księgi Zwierząt 1992 i 2001r. 

VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie; 

R – gatunki rzadkie; 

N2 – gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony 

siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. 

Tabela nr 9. Wykaz gatunków ryb występujących w zasięgu 

terytorialnym gminy Jedlicze 

Lp. 

Gatunek 

Kategoria 

ochrony 

1. Strzebla potokowa Phoxinus phoxinus Ch 

2. Śliz Barbatula barbatula Ch 

Na podstawie Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla 

Kategoria 

zagrożenia wg. 

PCKZ 

Uwagi 


Ch – gatunek objęty ochroną prawną na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z 

dnia 28 września 2004 r. (Dz. U. Nr 220 z 2004 r., poz. 2237); 





siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory 

Tabela nr 10. Wykaz gatunków płazów i gadów występujących 

w zasięgu terytorialnym Gminy Jedlicze 

Lp. 

Gatunek 

Płazy 

Kategoria 

ochrony 

Kategoria 

zagrożenia 

wg. PCKZ 

Uwagi 

1. Kumak górski Bombina variegta Chr (2) N 2 

2. Ropucha szara Bufo bufo Chr (2) 

3. Ropucha zielona Bufo viridis Chr (2) 

4. Rzekotka drzewna Hyla arborea Chr (2) 

5. Traszka karpacka Triturus montadoni Chr (2) LC 

6. Traszka zwyczajna Triturus vulgaris Chr (2) 

7. Żaba trawna Rana temporaria Chr (2) 

8. Żaba wodna Rana asculenta Chr 

Gady 

1. Jaszczurka zwinka Lacerta agilis Chr 

2. Jaszczurka żyworodna Lacerta vivipara Chr 

3. Padalec zwyczajny Anguis fragilis Chr 

4. Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix Chr 

5. Żmija zygzakowata Vipera berus Chr (2) 

Na podstawie Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla 


Chr – gatunek objęty ochroną prawną na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z 

dnia 28 września 2004 r. (Dz. U. Nr 220 z 2004 r., poz. 2237), 

(2) – gatunki zwierząt wymagające ochrony czynnej. 

Kategorie zagrożenia wg Polskiej czerwonej Księgi Zwierząt 1992 i 2001r., 

NT – gatunki niższego ryzyka, lecz bliskie zagrożenia; 

LC – gatunki najmniejszej troski. 


siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. 

Tabela nr 11. Wykaz gatunków ptaków występujących w zasięgu 

terytorialnym Gminy Jedlicze 

Lp. 

Gatunek 

Kategoria 

ochronna 

Kategoria 

zagrożenia 

wg. PCKZ 

Uwagi 

1. Białorzytka Oenanthe oenanthe Chr 

2. Bocian biały Ciconia ciconia Chr N, 2 

3. Bogatka Parus major Chr 

4. Czajka Vanellus vanellus Chr 

5. Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos Chr NT N, 2 

6. Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus Chr N 

7. Dzięcioł duży Dendrocopos major Chr 

8. Dzięcioł średni Drypbates medius Chr N, 2 

9. Dzięcioł zielonosiwy Picus canus Chr N, 2 

10. Dzięcioł zielony Picus viridis Chr 2 

11. Dzięciołek Dendrocopos minor Chr 

12. Dzwoniec Carduelis chloris Chr 

13. Gawron Corvus frugilegus Cz 

14. Gąsiorek Lanius collurio Chr N 

15. Gil Pyrrhula pyrrhula Chr 

16. Grubodziób Coccothraustes coccothraustes Chr 




Lp. 

Gatunek 

Kategoria 

ochronna 

Kategoria 

zagrożenia 

wg. PCKZ 

17. Jastrząb Accipiter gentilis Chr 

18. Jemiołuszka Bombycilla garrulus Chr 

19. Jer Fringilla montifringilla Chr 

20. Jerzyk Apus apus Chr N 

21. Kawka Corvus monedula Chr 

22. Kobuz Falco subbuteo Chr 2 

23. Kopciuszek Phoenicurus ochruros Chr 

24. Kos Turdus merula Chr 

25. Kowalik Sitta europaea Chr 

26. Krętogłów Jynx torquilla Chr 

27. Krogulec Accipiter nisus Chr 

28. Kruk Corvus corax Cz 

29. Kukułka Cuculus canorus Chr 

30. Kulczyk Serinus serinus Chr 

31. Kwiczoł Turdus pilaris Chr 

32. Łozówka Acrocephalus palustris Chr 

33. Makolągwa Carduelis cannabina Chr 

34. Mazurek Passer montanus Chr 

35. Mewa pospolita Larus canus Chr 

36. Modraszka Parus caeruleus Chr 

37. Muchołówka szara Muscicapa striata Chr 

38. Muchołówka żałobna Ficedula hypoleuca Chr 

39. Mysikrólik Regulus regulus Chr 

40. Myszołów zwyczajny Buteo buteo Chr 

41. Oknówka Delichon urbica Chr 

42. Paszkot Turdus viscivorus Chr 

43. Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla Chr 

44. Piegża Sylvia curuca Chr 

45. Pierwiosnek Phylloscopus collybita Chr 

46. Pleszka Phoenicurus phoenicurus Chr 

47. Pliszka siwa Motacilla alba Chr 

48. Pliszka żółta Motacilla flava Chr 

49. Płomykówka Tyto alba Chr 

50. Pokląskwa Saxicola rubetra Chr 

51. Pokrzywnica Prunella modularis Chr 

52. Pójdźka Athene noctua Chr 2 

53. Przepiórka Coturnix coturnix Chr 

54. Pustułka Falco tinnunculus Chr 2 

55. Puszczyk Strix aluco Chr 

56. Rudzik Erithacus rubecula Chr 

57. Sierpówka Streptopelia decaocto Chr 

58. Sikora uboga (szarytka) Parus palustris Chr 

59. Skowronek polny Alauda arvensis Chr 

60. Słowik szary Luscinia luscinia Chr 

61. Sójka Garrulus glandarius Chr 

62. Sroka Pica pica Cz 

63. Strzyżyk Troglodytes troglodytes Chr 

64. Szczygieł Carduelis carduelis Chr 

65. Szpak Sturnus vulgaris Chr 

66. Śmieszka Larus ridibundus Chr 

67. Śpiewak Turdus philomelos Chr 

68. Świergotek drzewny Anthus trivialis Chr 

69. Świergotek łąkowy Anthus pratensis Chr 

70. Świstunka Phylloscopus sibilatrix Chr 

71. Trznadel Emberiza citrinella Chr 

Uwagi 




Lp. 

Gatunek 

Kategoria 

ochronna 

Kategoria 

zagrożenia 

wg. PCKZ 

Uwagi 

72. Turkawka Streptopelia turtur Chr 

73. Wilga Oriolus oriolus Chr 

74. Wrona siwa Corvus corone Cz* 

75. Wróbel Passer domesticus Chr 

76. Zaganiacz Hippolais icterina Chr 

77. Zięba Fringilla coelebs Chr 

Na podstawie Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Duka (wg opracowania dr inż. 

M. Stója). 


Chr – gatunki objęte ochroną ścisłą, 

Cz – gatunki objęte ochroną częściową, 

Cz* – gatunek objęty ochroną częściową, lecz na terenie województwa podkarpackiego objęty 

ochroną ścisłą przez Wojewodę Podkarpackiego, 

N – gatunki wymienione w załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony 

dzikich ptaków, 

(1) – gatunki, dla których nie stosuje się odstępstw od zakazów określonych w §6 

Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie gatunków 

dziko występujących zwierząt objętych ochroną, 

(2) – gatunki wymagające ochrony czynnej, 

Kategoria zagrożenia (wg Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Kręgowce 2001): 

CR – gatunki skrajnie zagrożone, 

EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone, 

VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie, 

NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia, 

LC – gatunki w kraju nie wykazujące na razie regresu populacyjnego i nie należące do zbyt 

rzadkich, a nawet lokalnie i/lub czasowo zwiększające swój stan liczebny, a także 

takie, które reprezentowane są przez populacje marginalne, ledwie zaznaczające się i 

nietrwałe. 

Tabela nr 12. Wykaz gatunków ssaków występujących w zasięgu 

terytorialnym Gminy Jedlicze 

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska 

Forma 

ochrony 

Kat. 

zagr. wg 

PCKZ 

Natura 

2000 

rząd: owadożerne Insectivora 

1. Jeż wschodni Erinaceus concolor OŚ (2) 

2. Kret Talpa europaea OCz 

3. Ryjówka aksamitna Sorex araneus OŚ 

4. Ryjówka malutka Sorex minutus OŚ 

rząd: gryzonie Rodentia 

5. Badylarka Micromys minutus OCz 

6. Chomik europejski Cricetus cricetus OŚ (2) 

7. Koszatka Dryomys nitedula OŚ (2) NT 

8. Mysz zaroślowa Apodemus sylvaticus OCz 

9. Orzesznica 

Muscardinus 

avellanarius 

OŚ (2) 

D IV 

10. Popielica Glis glis OŚ (2) NT 

11. Smużka Scista betulina OŚ D IV 

12. Wiewiórka pospolita Sciurus vulgaris OŚ 

rząd: drapieżne Carnivora 

13. Gronostaj Mustela erminea OŚ (2) 

14. Łasica łaska Mustela nivalis OŚ 

15. Wydra Lutra lutra OCz D II IV 




Na postawie Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla 


Kategoria ochronności: 

OŚ – gatunki objęte ochroną ścisłą; 

STR – gatunki, dla których wymagane jest ustalenie stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub 

regularnego przebywania; 

OCz – gatunki objęte ochroną częściową; 

(1) – gatunki, dla których nie stosuje się odstępstw od zakazów określonych w §8 

rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września w sprawie gatunków dziko 

występujących zwierząt objętych ochroną; 

(2) – gatunki zwierząt wymagające ochrony czynnej. 

Kategoria zagrożenia (wg Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Kręgowce 2001): 

EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone; 

NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia; 

LC – gatunki w kraju nie wykazujące na razie regresu populacyjnego i nie należące do zbyt 

rzadkich, a nawet lokalnie i/lub czasowo zwiększające swój stan liczebny, a także 

takie, które reprezentowane są przez populacje marginalne, ledwie zaznaczające się 

i nietrwałe. 

Natura 2000: 

D – gatunek ujęty w załącznikach Dyrektywy Siedliskowej – II i IV. 

Strefy ochrony miejsc rozrodu i regularnego przebywania chronionych 

gatunków zwierząt 

Na terenie Nadleśnictwa Dukla znajdują się stanowiska rzadkich 

gatunków ptaków chronionych objętych ochroną gatunkową ścisłą, dla 

których ustalone są granice stref ochronnych miejsc rozrodu i regularnego 

przebywania oraz terminy ochrony tych miejsc (Rozporządzenie Ministra 

Środowiska z dnia 28.09.2004 r. Dz. U. Nr 220 z 2004 r., poz. 2237). Jest to 

tzw. ochrona strefowa. 

Z informacji uzyskanych w Nadleśnictwie wynika, że na terenie 

gminy Jedlicze nie ma ustanowionych stref ochronnych miejsc rozrodu 

i regularnego przebywania. 

Grzyby chronione oraz rzadkie 

Ochronę gatunkową grzybów oprócz ustawy o ochronie przyrody z dnia 

16 kwietnia 2004r., precyzuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 

9 lipca 2004r. określające listę grzybów chronionych oraz zasady ich 

ochrony. 

Z Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla wynika, że 

zagadnienie to na terenie Nadleśnictwa nie było szczegółowo badane. Na 

podstawie inwentaryzacji terenowej i dostępnych materiałów (plany ochrony 

rezerwatów) na terenie Nadleśnictwa potwierdzono występowanie dwóch 

cennych gatunków grzybów objętych ścisłą ochroną gatunkową: czarki 




szkarłatnej i soplówki jodłowej. Występowanie tych grzybów stwierdzono 

poza terenem Gminy Jedlicze. 

2.6.2. Rezerwaty przyrody 

Na terenie objętym opracowaniem nie ma utworzonych rezerwatów 

przyrody. 

2.6.3. Parki krajobrazowe 

Żadna z miejscowości objętych opracowaniem nie jest położona w 

parku krajobrazowym. 

2.6.4. Obszary chronionego krajobrazu 

Tereny objęte opracowaniem ekofizjograficznym znajdują się poza 

obszarami chronionego krajobrazu. 

2.6.5. Obszary Natura 2000 

Natura 2000 to europejska sieć obszarów chronionych, tworzona na 

mocy prawa Unii Europejskiej tj: Dyrektywy 79/409/EEC o ochronie dziko 

żyjących ptaków – tzw. Dyrektywa Ptasia, oraz Dyrektywy 92/43/EEC 

w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory – 

Dyrektywa Siedliskowa. Oba te akty prawne zostały zintegrowane z polskim 

prawem w Ustawie o ochronie przyrody z dnia 14 kwietnia 2004 oraz w 

szeregu Rozporządzeń Ministra Środowiska dotyczących sieci Natura 2000. 

Obecnie system obszarów Natura 2000 jest jednym z elementów systemu 

ochrony przyrody, i stanowi kolejną formę ochrony powierzchniowej siedlisk 

przyrodniczych i zagrożonych gatunków roślin oraz zwierząt. 

Celem systemu obszarów Natura 2000 jest zachowanie wszystkich 

zagrożonych i najbardziej reprezentatywnych dla naszego kontynentu 

siedlisk przyrodniczych wraz z towarzyszącą im fauną i florą. W zależności od 

głównego celu ochrony wyróżniamy dwa typy obszarów Natura 2000: 

• Obszary Specjalnej Ochrony (OSO) – ostoje tworzone ze względu na 

występowanie w nich gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I 

Dyrektywy Ptasiej. 

• Specjalne Obszary Ochrony (SOO), powoływane dla ochrony siedlisk 

wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej lub/i gatunków 




roślin i zwierząt wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. 

Obszary OSO i SOO są od siebie niezależne. 

Na terenie objętym opracowaniem nie ma żadnego ustanowionego 

obszaru Natura 2000 (styczeń 2007). Wzdłuż rzeki Jasiołki znajduje się 

postulowany obszar Natura 2000 „Jasiołka” PLH180011. 

W obrębie obszaru Natura 2000 „Jasiołka” występują gatunki ptaków, 

roślin oraz siedliska przewidziane do ochrony w ramach sieci Natura 2000. 

W obrębie potencjalnego obszaru Natura 2000 „Jasiołka” stwierdzono 

występowanie 6 siedlisk z załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Wśród 

nich niewielkie lecz cenne fragmenty lasów łęgowych. Obszar ten jest także 

ważny dla zachowania kilku gatunków zwierząt z zał. II tej Dyrektywy – sójki 

gruboskorupowej Unio Krassus, brzanki Barbus meridionalis (=Barbus 

peloponnesius) i kumaka górskiego Bombina variegta. Ochroną objęta będzie 

naturalna dolina rzeczna z typowymi zbiorowiskami nadrzecznymi. Pełny 

wykaz znajduje się w standardowym formularzu danych dla obszarów 

specjalnej ochrony (OSO) dla obszarów spełniających kryteria obszarów 

o znaczeniu wspólnotowym (OZW) i specjalnych obszarów ochrony (SOO). 

Standardowy formularz danych o obszarze oraz mapy obszaru (z oficjalnej 

strony internetowej Ministerstwa Środowiska o obszarach Natura 2000: 

dokumenty krajowe i unijne, bazy danych, aktualności: mos.gov.pl) 

dołączono do opracowania. 

Obszar Natura 2000 nie ma prawnie określonych granic, nie ma też 

dokumentacji określającej zasoby przyrodnicze, przedmiot ochrony, zasady 

ochrony. Nie ma też planu ochrony dla obszaru Natura 2000. 

2.6.6. Pomniki przyrody 

Na terenie gminy Jedlicze znajdują się następujące pomniki 

przyrody: 

Jedlicze: 8 dębów szypułkowych w wieku około 350 – 500 lat oraz 

lipa w wieku około 400, rosnące w parku przy LO (Dz. Urzędowy 

Województwa Krośnieńskiego z 1980r., Nr 3, poz. 31 oraz Dz. Urzędowy 

Województwa Krośnieńskiego z 1984r., Nr 4, poz.15), 

Moderówka: 22 drzewa w tym: 19 dębów szypułkowych, 2 lipy 

drobnolistne, 1 czereśnia ptasia - wysokość drzew od 10 – 25m, wiek 




drzew około 100 lat, rosną na działce nr ew. 1153 będącej własnością 

gminy Jedlicze (Uchwała Rady Miejskiej w Jedliczu nr XXXV/346/2001 

z 31 sierpnia 2001 roku, Uchwała Rady Miejskiej w Jedliczu nr 

XXXVI/354/2001 z 10 października 2001 roku), 

Jaszczew: 6 drzew w tym: dąb szypułkowy oraz 5 lip 

drobnolistnych – wysokość drzew od 17 – 19m, wiek około 150 lat. 

Drzewa stanowią pozostałość po dawnym parku podworskim (Uchwała 

Rady Miejskiej w Jedliczu nr IV/45/2003 z 24 stycznia 2003 roku, 

ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego Nr 8, 

poz. 168 z dnia 30 stycznia 2003 roku). 

W stosunku do drzew pomnikowych należy stosować zakazy 

wyszczególnione w aktach prawnych ustanawiających ochronę pomnikową. 

2.6.7. Stanowiska dokumentacyjne 

Do chwili obecnej nie wprowadzono na terenie objętym opracowaniem 

tej formy ochrony przyrody. 

2.6.8. Zespoły przyrodniczo – krajobrazowe 



2.6.9. Użytki ekologiczne 



2.6.10. Lasy ochronne 

Na terenie objętym opracowaniem wszystkie lasy publiczne stanowiące 

własność Lasów Państwowych mają charakter ochronny. Są to lasy głównie 

wodochronne. 

2.7. Walory krajobrazowe 

Przez walory krajobrazowe należy rozumieć wartości ekologiczne, 

estetyczne, widokowe i kulturowe terenu i związanych z nim elementów 

przyrodniczych ukształtowanych przez siły przyrody lub w wyniku 

działalności człowieka. 




Krajobraz, jako przedmiot ochrony, terenu objętego 

opracowaniem był rozpatrywany: 

W ujęciu ekologicznym – krajobraz został traktowany jako mozaika 

rozmieszczonych w przestrzeni ekosystemów powiązanych między sobą 

różnymi zależnościami, 

Według naturalności krajobrazów i wartości przyrodniczych, 

Według typów użytkowych. 

Strukturę krajobrazu określono na podstawie użytkowania ziemi. 

W ujęciu ekologicznym w krajobrazie wyróżnione zostały 

następujące strefy ekologiczne: 

Leśna, 

Polna, 

Wodno – łąkowa. 

Lokalny system ekologiczny tworzony jest tu przez: 

Lasy i ich obrzeża, 

Tereny podmokłe, 

Łąki, pastwiska, 

Śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia, 

Cieki wraz z ciągami zadrzewień, zakrzewień i łąk ciągnących się 

wzdłuż cieków (korytarze ekologiczne). 

Na terenie objętym opracowaniem można wyodrębnić następujące 

podstawowe typy krajobrazów użytkowych: 

Leśny – obejmuje zarówno zwarte kompleksy leśne jak i kompleksy 

drobnych powierzchni leśnych w mozaice z łąkami, uprawami 

i zaroślami, 

Łąkowo – pastwiskowy i pól uprawnych – krajobraz zróżnicowany w 

zależności od rodzaju upraw, obecności zadrzewień lub ich braku oraz 

od występowania lub nie zabudowy rozproszonej, występują tu różne 

typy łąk zależnie od stopnia wilgotności, 

Osadniczy (zurbanizowany) – charakterystyczna jest tu zwarta 

zabudowa w tym zieleń parkowa, cmentarze, 

Przemysłowy – tereny przemysłowe. 




W ujęciu kulturowym, gdzie głównym kryterium krajobrazu jest 

dominacja jego cech naturalnych lub kulturowych wydzielone zostały 

następujące krajobrazy: 

Naturalny – o dominacji elementów i układów przyrodniczych, 

funkcjonujący bez ingerencji człowieka (obszary lasów), 

Naturalno – kulturowy – w którym równe znaczenie mają elementy 

przyrodnicze i kulturowe, funkcjonuje on przy wspomaganiu przez 

człowieka (tereny rolnicze), 

Kulturowy – o dominacji elementów i układów sztucznych 

i funkcjonujący jedynie przy stałej ingerencji człowieka (najbardziej 

zurbanizowane tereny). 

Intensywność wykorzystania w krajobrazie poszczególnych 

ekosystemów jest różna. 

Na planszy „Walory przyrodnicze, krajobrazowe, zasoby, stan, ochrona 

i zagrożenia środowiska” przedstawiono zmiany antropogeniczne jakie zaszły 

w krajobrazie w wyniku użytkowania przestrzeni (wg Kostrowickiego). 

Najbardziej zmiennym elementem w strukturze krajobrazu są pola 

uprawne. Zmienia się nie tylko układ upraw w kolejnych latach i w sezonie 

wegetacyjnym, ale również wraz z rozwojem fizjologicznym roślin w uprawie 

zmienia się jej wartość biologiczna i środowiskotwórcza. W tak intensywnie 

zmieniającym się w czasie i przestrzeni krajobrazie, jakim jest krajobraz 

rolniczy niezwykle ważną rolę regulacyjną w stosunku do fauny spełniają 

środowiska zdolne do przyjmowania i przechowywania migrującej fauny oraz 

przekazywania jej do innych środowisk w sprzyjających ku temu warunkach. 

W krajobrazie typowo rolniczym z przewagą pól uprawnych takimi 

środowiskami są zwykle nieużytki, zadrzewienia, zakrzewienia śródpolne, 

miedze, przydroża, tzw. wyspy leśne (północna część terenu opracowania). 

Ekosystemy leśne, zadrzewienia, łąki i pastwiska są środowiskiem 

dostępnym dla fauny w ciągu całego sezonu wegetacyjnego, a zimą stanowią 

najdogodniejsze miejsce schronienia różnych grup zwierząt. 

2.8. Jakość środowiska, jego zagrożenia oraz identyfikacja źródeł 

zagrożeń 

Zasadnicze znaczenie dla oceny jakości środowiska na gminy Jedlicze 

ma uzyskanie obiektywnych, wiarygodnych i w miarę możliwości dokładnych 




informacji o stopniu zanieczyszczenia powietrza. Imisja zanieczyszczeń 

powietrza, czyli przestrzenny rozkład zanieczyszczeń w powietrzu zależny jest 

od wielkości emisji, parametrów meteorologicznych oraz topografii terenu. Na 

omawianym terenie imisję kształtuje przede wszystkim emisja z takich źródeł 

jak: przemysł (rafineria), lokalne kotłownie, indywidualne paleniska domowe, 

źródła technologiczne znajdujące się na terenie Gminy, a także poza jej 

obszarem, komunikacja samochodowa, transgraniczne przenoszenie 

zanieczyszczeń. 

Ze względu na niewielką ilość zakładów przemysłowych oraz 

usługowych na terenie gminy emisja zanieczyszczeń nie ma istotnego 

wpływu na jakość powietrza atmosferycznego – wg raportów WIOŚ nie ma 

przekroczeń emisji zanieczyszczeń do powietrza. I tak: 

Ocena jakości powietrza ze względu na zdrowie ludzi 

wykonywana jest przez WIOŚ corocznie (odnośnie dwutlenku siarki, 

dwutlenku azotu, tlenku węgla, pyłu PM10, ołowiu ozonu i benzenu). I tak: 

w zakresie SO2 – nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm w 

żadnym punkcie pomiarowym. Wyższe wartości stężeń dwutlenku siarki 

stwierdzono w sezonie grzewczym, jednak nie stanowiły one zagrożenia 

dla zdrowia ludzi (klasa A). 

w zakresie NO2 – nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm, co 

dało podstawę do zakwalifikowania ich do klasy A. 

w zakresie PM10 – do klasy A zaliczono także strefę jasielską, w której 

zanotowano przekroczenia średniodobowe PM10 na granicy ilości 

dozwolonej. 

w zakresie CO w 2005 roku wszystkie strefy w województwie 

podkarpackim zaliczone zostały do klasy A. 

w zakresie benzenu – wszystkie strefy województwa podkarpackiego ze 

względu na ochronę zdrowia zaliczono do klasy A. 

w zakresie ołowiu – wszystkie strefy województwa zakwalifikowano do 

klasy A, co oznacza że nie wystąpiło zagrożenie przekroczenia 

dopuszczalnej normy oraz negatywnego oddziaływania na zdrowie ludzi. 

w zakresie ozonu – nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnej normy, 

co pozwoliło na zakwalifikowanie wszystkich stref województwa 

podkarpackiego do klasy A. 




Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są: 

przemysł (rafineria), źródła ciepła (kotłownie, paleniska domowe, całoroczne 

obiekty gastronomiczne) oraz źródła technologiczne znajdujące się poza 

granicami Gminy – przede wszystkim w Krośnie (głównie zakłady 

przemysłowe) oraz w Jaśle (rafineria oraz inne zakłady przemysłowe). 

W ostatnich latach następuje systematyczny spadek ogólnej wielkości 

zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza. Związane jest to przede 

wszystkim z realizacją inwestycji służących ochronie środowiska, niepełnym 

wykorzystaniem mocy produkcyjnych zakładów oraz stosowaniem nowych 

technologii. 

Problemem jest także wypalanie traw oraz słomy po żniwach. 

Emitowane są wówczas w sposób niezorganizowany poważne ilości pyłów 

i gazów, przenoszonych nieraz na znaczne odległości. 

Zagrożeniem dla środowiska jest duży ruch samochodowy, szczególnie 

latem, parkowanie samochodów na łąkach często nad samą wodą. 

Zagrożeniem dla środowiska jest osadnictwo, działalność rolnicza, 

które prowadzą do zaśmiecenia środowiska i do zanieczyszczenia wód 

powierzchniowych i podziemnych ściekami, rozkładającymi się śmieciami 

oraz nieumiejętnie używanymi nawozami i środkami ochrony roślin, co 

prowadzi do geochemicznego przekształcenia gleb. Przekształcenia 

geochemiczne prowadzą z reguły do trwałych uszkodzeń i zniszczeń pokrywy 

glebowej, a to może prowadzić do powstawania nieużytków. 

W dolinach rzek i potoków poważnym zagrożeniem dla czystości wód 

są ścieki komunalne, eksploatacja surowców mineralnych, nieumiejętnie 

stosowane bądź przechowywane środki ochrony roślin oraz miejsca 

przypadkowego składowania odpadów (tzw. dzikie wysypiska śmieci). Miejsca 

przypadkowego wysypywania odpadów znajdują się najczęściej w korytach 

rzek lub w lasach i stanowią, oprócz zagrożenia pożarowego i zagrożenia dla 

czystości wód, także element znacznie obniżający wartości estetyczne 

krajobrazu. 

Istotnym problem stwarzającym zagrożenie dla czystości wód 

powierzchniowych i podziemnych jest brak kanalizacji z odprowadzeniem 

ścieków do oczyszczalni. Ścieki są gromadzone w zbiornikach (szambach) 

i najczęściej rozsączane w ich sąsiedztwie. Do gruntu i wód przedostają się 




zanieczyszczenia, co ma odzwierciedlenie przede wszystkim 

w bakteriologicznym zanieczyszczeniu wód powierzchniowych. 

Eksploatacja złóż surowców mineralnych (kruszyw) powoduje zmianę 

krajobrazu oraz degradację szaty roślinnej i gleb – należy zaznaczyć, że 

udokumentowane i perspektywiczne złoża kruszyw znajdują się w całości lub 

w części w potencjalnym obszarze Natura 2000 „Jasiołka”. 

Zagrożeniem dla siedlisk przyrodniczych jest obniżanie zwierciadła wód 

podziemnych oraz zmiany stosunków wodnych. 

3. Diagnoza stanu i funkcjonowania środowiska 

3.1. Ocena odporności środowiska na degradację oraz zdolność do 

regeneracji 

Środowisko przyrodnicze posiada naturalne właściwości regeneracyjne, 

które w naturalny sposób kompensują negatywne oddziaływania, ale tylko 

do pewnego poziomu ingerencji, po przekroczeniu, którego nie następuje 

samooczyszczanie, samoregulacja, tylko zaczyna się stopniowy proces 

degradacji. 

Odporność środowiska na degradację oraz zdolność do regeneracji była 

rozpatrywana w stosunku do głównych elementów środowiska. 

Najbardziej narażone na degradację są: 

powierzchnia ziemi (np. tereny powierzchniowej eksploatacji 

surowców mineralnych), 

gleby (głównie poprzez niewłaściwe stosowanie nawozów sztucznych, 

środków ochrony roślin, w wyniku działalności przemysłowej, 

lokalizowania składowisk odpadów, w wyniku zanieczyszczeń 

komunikacyjnych – głównie tereny położone wzdłuż dróg i parkingów, 

itp.), 

powietrze atmosferyczne (głównie w wyniku emisji zanieczyszczeń 

przemysłowych (rafineria), komunikacyjnych, emisja z niskich 

emitorów), 

wody powierzchniowe (głównie w wyniku zrzutu nie oczyszczonych 

ścieków), 

bioróżnorodność (głównie w wyniku uszczuplania terenów lasów, łąk, 

pastwisk, tworzenia barier ekologicznych, zmian charakteru siedlisk 




przyrodniczych – nadmierne wycinanie lasów czy wprowadzanie 

monokultur w wyniku zalesień, wprowadzanie gatunków obcych 

siedliskowo, zanieczyszczania wód powierzchniowych, przeprowadzania 

melioracji odwadniających, regulowanie cieków, budowa wałów 

przeciwpowodziowych, powierzchniowa eksploatacja kruszyw zwłaszcza 

bez koncesji). 

Proces degradacji może następować szybko, natomiast proces 

regeneracji może być długotrwały. 

Największą zdolność do regeneracji posiada powietrze atmosferyczne 

oraz wody, a w przypadku powierzchni ziemi, gleb proces regeneracji będzie 

przebiegał znacznie wolniej. 

Oceną odporności na degradację objęto: 

lasy, 

łąki, pastwiska, 

pola uprawne, 

śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia, 

korytarze ekologiczne (obszary umożliwiające migrację roślin, zwierząt 

lub grzybów, mający zazwyczaj kształt podłużny, funkcję tę pełnią 

doliny rzeczne – cieki oraz ciągi zadrzewień, zakrzewień i łąk ciągnących 

się wzdłuż cieków), 

siedliska antropogeniczne – w wysokim stopniu anrtopogenicznie 

przekształcone w agrocenozy. 

Lasy są mało odporne na zagrożenia, a ich zasoby odnawiają się bardzo 

długo. 

Łąki, pastwiska – zagrożone erozją (położone na stromych stokach) 

są mało odporne na erozję i wpływ zanieczyszczeń. 

Pola uprawne – są dość odporne na wpływ zanieczyszczeń pyłowych 

i gazowych. Położone na stokach mogą być zagrożone erozją. Tereny, na 

których występują gleby o małej żyzności i zagrożone erozją są mało odporne 

na erozję i wpływ zanieczyszczeń. 

Śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia (wyspy leśne) – są mało 

odporne na zagrożenia. 





cieków (korytarze ekologiczne) – są odporne na zanieczyszczenia oraz 

posiadające dużą zdolność do regeneracji. Najszybciej regenerują się tereny 

położone w bezpośrednim sąsiedztwie cieków. 

Siedliska antropogeniczne – mocne i odporne na degradację 

siedliska, w wysokim stopniu anrtopogenicznie przekształcone w agrocenozy, 

z tego względu znikomy udział mają powierzchnie zalesione, jak również brak 

jest tu zespołów o większych walorach przyrodniczych. 

Największe zagrożenie degradacją występuje na terenach 

powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych, zabudowy 

mieszkaniowej (głównie w mieście), zabudowy przemysłowej oraz na terenach 

komunikacyjnych. Mniejsze zagrożenie degradacją występuje na terenach 

rolniczych oraz leśnych. 

Wymienione elementy środowiska posiadają zdolność do regeneracji, 

jednak czas regeneracji tych elementów jest znacznie zróżnicowany. 

Najdłużej i najtrudniej odnawialnymi zasobami są lasy. 

Odkształcenia szaty roślinnej terenów leśnych polegają przede 

wszystkim na niezgodności drzewostanów z siedliskiem oraz osłabieniu ich 

żywotności, a w przypadku lasów niepaństwowych na nadmiernym 

wycinaniu drzew oraz wprowadzaniu monokultur. 

Na odporność szaty roślinnej na zagrożenia wpływają cechy 

morfologiczne roślin, czynniki klimatyczne i edaficzne. Najmniej odporne są 

osłabione w wyniku długotrwałych negatywnych oddziaływań (głównie 

stosunków wodnych) wszystkie zbiorowiska występujące na terenach 

o dużych spadkach podlegające erozji, bądź zagrożone erozją. Dużą 

odpornością odznaczają się natomiast zbiorowiska łąkowe porastające 

grzbiety i łagodnie nachylone stoki. 

3.2. Ocena stanu zachowania walorów krajobrazowych oraz możliwości 

ich kształtowania 

Współzależność pomiędzy rodzajem krajobrazu, a oceną stanu 

zachowania krajobrazów została przedstawiona w tabeli nr 13. 




Tabela nr 13. Zależność pomiędzy rodzajem krajobrazu a stanem jego 

zachowania 

Rodzaj 

Krajobrazu 

Stan 

zachowania 

Harmonijny Dysharmonijny Zdegradowany 

Leśny 

Łąkowo – pastwiskowy 

Pól uprawnych 

Osadniczy 

Dobry na całym terenie 

objętym opracowaniem - - 






objętym opracowaniem 

Pojedyncze 

obiekty 

Pojedyncze 

obiekty 

Możliwości kształtowania walorów krajobrazowych wynikają 

z istniejącego zainwestowania, zasobów kulturowych oraz wartości 

krajobrazu kulturowego. 

Na terenie gminy Jedlicze nie obowiązują żadne strefy ochrony 

konserwatorskiej, nie ustanowiono też stref ochrony krajobrazu 

kulturowego. 

W celu kształtowania walorów krajobrazowych proponuje się aby 

zostały wprowadzone następujące strefy: 

A – ochrony konserwatorskiej – obejmująca obiekt zabytkowy oraz jego 

najbliższe otoczenie (np. działka, na której obiekt się znajduje), 

Ochrony zabytków archeologicznych (obserwacji archeologicznej), 

K – ochrony krajobrazu. 

A – ochrony konserwatorskiej 

Strefy ochrony konserwatorskiej obejmują obiekty i obszary, na 

których obiekty te się znajdują. Są to obiekty szczególnie wartościowe pod 

względem historycznym znajdujące się w ewidencji zabytków. Tworzą one 

jednorodną strukturę składającą się z takich elementów jak: układ 

przestrzenny (parki), obiekty zabytkowe, związany z nimi integralnie teren. 

W strefie tej należy założyć, że priorytet mają wymagania 

konserwatorskie zmierzające do zachowania istniejącej struktury zabytkowej. 

Kształtowanie krajobrazu w tej strefie polegać powinno przede 

wszystkim na zachowaniu istniejącego charakteru zabudowy, charakteru 

układu przestrzennego, gabarytów obiektów. 




K – ochrony krajobrazu 

Strefa ochrony krajobrazu obejmuje obszary bezpośrednio związane 

z układem historycznym oraz obiektami znajdującymi się w ich otoczeniu. 

Dla obszaru gminy określono strefy ochrony krajobrazu obejmujące 

tereny krajobrazu kulturowego związane integralnie z krajobrazem 

naturalnym. 

Kształtowanie krajobrazu w tej strefie polegać powinno przede 

wszystkim na: 

Wykluczeniu lokalizacji na całym obszarze opracowania obiektów 

handlowych o powierzchni sprzedaży ponad 2000m 2 , przy czy wyjątek 

może stanowić miasto Jedlicze, 

Wykluczenie lokalizacji obiektów dysharmonizujących z tradycyjną 

zabudową i otoczeniem, 

Niedopuszczaniu do rozpraszania zabudowy, 

Zachowaniu terenów lasów. 

Na całym terenie objętym opracowaniem należy zachować naturalną 

rzeźbę terenu. Zachować należy także wykształconą sieć cieków oraz 

naturalne zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, lasy, a także zieleń wzdłuż 

cieków. 

Na terenie gminy Jedlicze wyznaczono następujące obszary 

ochrony krajobrazu: 

K1 – ochrony krajobrazu układu przestrzennego i zabudowy rynku 

w Jedliczu, 

K2 – ochrony krajobrazu układu przestrzennego i zabudowy zabytkowej 

(obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków), 

K3 – ochrony krajobrazu układów przestrzennych i zabudowy we 

wszystkich miejscowościach gminy, 

K4 – ochrony krajobrazu rolniczego, 

K5 – ochrony krajobrazu leśnego. 

Kształtowanie krajobrazu w tych strefach polegać powinno przede 

wszystkim na: 

Zachowaniu charakteru zabudowy poszczególnych miejscowości, 




Zachowaniu zwartego charakteru zabudowy (niedopuszczanie do 

rozproszenia zabudowy), 

Zachowaniu wykształconego układu komunikacyjnego, 

Zachowaniu istniejącego ukształtowania terenu, 

Zachowaniu układu i charakteru działek rolnych. 

Ochrony zabytków (stanowisk) archeologicznych tzw. strefa obserwacji 

archeologicznej 

Strefa ochrony zabytków (stanowisk) archeologicznych tzw. strefa 

obserwacji archeologicznej związana jest ze stanowiskami archeologicznymi. 

Na terenie gminy Jedlicze (do czerwca 2007 roku) w trakcie penetracji 

powierzchniowej realizowanej w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski 

zewidencjonowano stanowiska archeologiczne. Pełny wykaz stanowisk 

archeologicznych został zamieszczony w załącznikach, a stanowiska 

archeologiczne naniesiono na planszę „Walory przyrodnicze, krajobrazowe, 

zasoby, stan, ochrona oraz zagrożenia środowiska”. 

Żadne ze stanowisk nie jest wpisane do rejestru zabytków 

archeologicznych województwa podkarpackiego. 

Wszystkie stanowiska w wyniku rozwoju infrastruktury technicznej, 

urbanizacji, intensyfikacji uprawy roli, erozji gleby są potencjalnie narażone 

na zniszczenie. 

W celu ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego oraz 

ze względu na stopień zagrożenia i wartość poznawczą stanowisk 

archeologicznych należy sposób zagospodarowania terenu stanowisk 

archeologicznych prowadzić w taki sposób, aby był zgodny z obowiązującymi 

przepisami w tym zakresie. 

Na całym terenie objętym opracowaniem należy zachować naturalną 

rzeźbę terenu. Zachować należy także wykształconą sieć cieków oraz 

naturalne zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, a także zieleń wzdłuż 

cieków, co najmniej po 15m po obu stronach brzegów cieków. 




3.3.Ocena zgodności dotychczasowego użytkowania i zagospodarowania 

obszaru objętego opracowaniem z uwarunkowaniami 

przyrodniczymi 

Dotychczasowe użytkowanie i zagospodarowanie terenów objętych 

opracowaniem było w przeważającej części zgodne z uwarunkowaniami 

przyrodniczymi. 

Całkowita zgodność użytkowania terenu Gminy Jedlicze i jej 

zagospodarowania z uwarunkowaniami przyrodniczymi występowała przede 

wszystkim na terenach rolnych (grunty orne, łąki, pastwiska), a także na 

terenach leśnych, gdzie gospodarka leśna jest prowadzona zgodnie z planami 

urządzania lasów. Niemniej jednak niektóre tereny leśne wymagają 

przebudowy drzewostanów, co będzie realizowane na podstawie planów 

urządzania lasu. 

Brak zgodności użytkowania i zagospodarowania z uwarunkowaniami 

przyrodniczymi występował głównie na terenach: 

przeznaczanych pod utwardzone ciągi komunikacyjne (przerwanie 

ciągłości korytarzy ekologicznych poprzez konieczność budowy mostów, 

oraz zawężenie korytarzy ekologicznych – ciągi komunikacyjne biegnące 

bardzo blisko cieków), 

powierzchniowej eksploatacji kruszyw naturalnych (głównie złoża 

Dobieszyn), 

o wysokim poziomie wód podziemnych (tereny zostały zmeliorowane). 

3.4. Ocena charakteru i intensywności zmian zachodzących 

w środowisku 

Zmiany zachodzące w środowisku nie należą do bardzo intensywnych 

i są głównie związane ze sposobem użytkowania i zagospodarowania. 

Podobny charakter zmian jak i ich intensywność występuje na całym terenie 

opracowania – wyjątek stanowi miasto Jedlicze, ośrodek najbardziej 

zurbanizowany i uprzemysłowiony. 

Największa intensywność zmian zachodzących w środowisku wystąpiła 

na terenach, gdzie prowadzono powierzchniową eksploatację surowców 

mineralnych – głównie złoże Dobieszyn. Charakter tych zmian jest 

nieodwracalny. Zaburzenia nastąpiły w stosunkach wodnych, całkowitej 

degradacji uległa flora i fauna występująca na terenach objętych 




powierzchniową eksploatacją surowców mineralnych. Zniszczeniu uległy też 

gleby w miejscu, gdzie prowadzono eksploatację. 

Zmiany zachodziły także w środowisku wodnym (wody powierzchniowe) 

oraz w bezpośrednim sąsiedztwie cieków i związane były przede wszystkim 

z zanieczyszczeniem wód oraz budową wałów przeciwpowodziowych. 

Zachodzące zmiany w środowisku spowodowane były także budową 

sieci utwardzonych dróg czy linii kolejowej normalnotorowej – niwelacja 

terenu, degradacja gleb występujących na trasach przebiegu dróg, całkowita 

likwidacja występującej bioróżnorodności na trasach przebiegu dróg, linii 

kolejowej normalnotorowej. Budowa dróg powodowała niekiedy przerwanie 

ciągłości korytarzy ekologicznych (konieczność budowy mostów) oraz 

zawężanie korytarzy – zbytnie zbliżenie ciągów komunikacyjnych do cieków. 

Zmiany w składzie gatunkowym bioróżnorodności występowały również 

w trakcie realizacji sieci infrastruktury technicznej takich jak: sieci 

wodociągowe oraz linie elektroenergetyczne. W przypadku realizacji linii 

elektroenergetycznych w niektórych przypadkach następowało wycinanie 

wysokich drzew, co prowadziło do zmiany warunków siedliskowych. 

Charakter tych zmian jest odwracalny. 

Zmiany w środowisku przyrodniczym związane były też 

z prowadzeniem melioracji odwadniających. W wyniku tych zabiegów 

zmianom uległy siedliska przyrodnicze. 

Obecnie zmiany w środowisku są powodowane głównie działaniami 

związanymi z urbanizacją terenu miasta jak i terenów wiejskich. 

3.5. Ocena stanu środowiska, jego zagrożeń i możliwości ich 

ograniczania 

Stan środowiska na całym obszarze województwa nie budzi zastrzeżeń. 

Wg raportów o stanie środowiska w województwie podkarpackim teren gminy 

Jedlicze został zakwalifikowany do klasy A (strefa, w której poziom stężeń 

zanieczyszczeń nie są przekracza dopuszczalnych wartości) pod względem: 

rozkładu stężeń dwutlenku siarki, rozkładu stężeń dwutlenku azotu, 

rozkładu stężeń pyłu PM10, rozkładu stężeń benzenu, do klasy A pod 

względem zanieczyszczenia powietrza ołowiem, tlenkiem węgla i ozonem 

(ochrona zdrowia) oraz do klasy A pod względem zanieczyszczenia powietrza 

dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem azotu i ozonem (ochrona roślin). 




Zagrożeniem dla środowiska jest działalność przemysłowa – rafineria, 

ale istnieją metody ograniczania uciążliwości np. poprzez stosowanie 

najnowszych technik i technologii. 

Ryzyko występowania poważnych awarii przemysłowych, 

w szczególności ze strony rafinerii: nieoczekiwany wybuch może spowodować 

katastrofalne skutki ekologiczne o dużych rozmiarach i może stanowić 

bezpośrednie zagrożenie dla życia ludzi. Ponadto przez teren Gminy 

przebiegają trasy przewozu materiałów niebezpiecznych (komunikacja 

drogowa oraz kolejowa). 

Na terenie Gminy realizowane są inwestycje w zakresie ograniczania 

emisji do powietrza np.: RAF-EKOLOGIA Spółka z o.o. w Jedliczu - gdzie 

w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza 

w czasie termicznego przekształcania odpadów w spalarni odpadów: 

wymieniono na nowy czopuch łączący instalacje z emitorem – czopuch 

wewnątrz został wyłożony laminatem, 

zmodernizowano odkraplanie gazów odlotowych, został zainstalowany 

odemulgacz spalin, 

w miejsce dotychczas stosowanego do odsiarczania spalin węglanu 

wapnia stosowane jest wapno hydratyzowane. 

W wyniku realizacji tych przedsięwzięć uzyskano poprawę stopnia 

redukcji metali ciężkich w gazach odlotowych, co stwierdzono na podstawie 

ciągłych pomiarów dwutlenku siarki w gazach odlotowych. 

Najwięcej zagrożeń dla środowiska oraz najmniej możliwości 

ograniczania zagrożeń dla środowiska występuje w miejscu lokalizacji 

przedsięwzięć, zwłaszcza liniowych np. takich jak ciągi komunikacyjne. 

Zagrożeń tych nie można wyeliminować, ponieważ tereny zajmowane przez 

ciągi komunikacyjne są utwardzone, a wierzchnia warstwa gleby wraz 

z wykształconą biocenozą uległa degradacji, została zniszczona różnorodność 

biologiczna na trasie przebiegu ciągów komunikacyjnych, powstały też nowe 

bariery ekologiczne. 

Jakość wód płynących nie jest dobra. Badania wykazały („Stan 

środowiska w województwie podkarpackim w 2003 roku”), że wody rzeka 

Jasiołka prowadziła wody odpowiadające następującym klasom: 




III wg wskaźników fizyko – chemicznych (punkty pomiarowe poniżej 

Jedlicza i na odcinku ujściowym do Wisłoki), 

III klasie wg stanu sanitarnego (punkt pomiarowy poniżej Jedlicza), 

non wg stanu sanitarnego (punkt pomiarowy na odcinku ujściowym do 

Wisłoki), 

II klasie ze względu na hydrobiologię (punkty pomiarowe poniżej 

Jedlicza i na odcinku ujściowym do Wisłoki). 

Wg klasyfikacji ogólnej Jasiołka w 2001 oraz w 2003 roku prowadziła 

wody w III klasie (poniżej Jedlicza) oraz wody niedopowiadające normom (na 

odcinku ujściowym do Wisłoki). 

W 2005 roku wody rzeki Jasiołki poniżej Jedlicza oraz na odcinku 

ujściowym do Wisłoki odpowiadały III klasie czystości w klasyfikacji ogólnej 

(wg Stanu środowiska w województwie podkarpackim w 2005 roku – WIOŚ 

2006r.). 

Biorąc pod uwagę jakość wód w latach 2001, 2003 oraz w 2005 należy 

stwierdzić, że jakość wód Jasiołki uległa poprawie. 

Kierunki zmian jakości wód podziemnych w latach 1994 – 2003 

w miejscowościach położonych najbliżej granic gminy Jedlicze przedstawiono 

w tabeli nr 14. 

Tabela nr 14. Kierunki zmian jakości wód podziemnych w latach 1994 

– 2003 

Nr 

pkt. 

Miejscowość 

Klasy wód 

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 

403 Harklowa II II III Ib Ib Ib Ib Ib Ib Ib II II 

406 Krosno III III III III III III III III III III IV V 

Wg raportów WIOŚ o stanie jakości środowiska 

Z powyższej tabeli wynika, że jakość wód poziemnych uległa 

pogorszeniu. Ponadto w Krośnie w latach 2001 – 2005 stwierdzono w wodach 

znaczne zawartości azotanów (>50mgNO3/l). Zanieczyszczenia te pochodzą ze 

źródeł rolniczych. 

W 2005 WIOŚ prowadził badania jakości wód podziemnych w okolicach 

składowiska odpadów niebezpiecznych Rafinerii Nafty „Jedlicze” S.A. 

w Jedliczu (obecnie trwają prace związane z likwidacją składowisk smół 

porafinacyjnych i zużytych sorbentów ilastych). W badanych wodach 

podziemnych stwierdzono, że stężenia wskaźników: przewodność elektryczna 

właściwa, siarczany oraz fosforany mieściły się w II klasie jakości, 




a pozostałe przebadane wskaźniki odpowiadały I klasie jakości wód albo 

kształtowały się na poziomie poniżej granic oznaczalności stosowanych 

metod badawczych. 

Badania gleb, prowadzone w monitoringu krajowym wykazały, że 

poziom metali ciężkich w glebach użytkowanych na terenie całego 

województwa podkarpackiego nie przekracza wartości naturalnych. Nie 

stwierdzono zanieczyszczenia gleb siarką siarczanową, a zawartość WWA 

była niska. 

Stan lasów 

Stan środowiska leśnego i stan zdrowotny drzewostanów badany jest 

w ramach systemu monitoringu lasów m.in. poprzez prowadzenie corocznej 

oceny stanu zdrowotnego drzew na stałych powierzchniach obserwacyjnych. 

Wyniki obserwacji wykazują uszkodzenia lekkie i średnie. 

Wg Raportu WIOŚ „Stan środowiska w województwie podkarpackim 

w 2005 roku” badania gleb na zawartość metali ciężkich w latach 2004 – 

2005 wykazały, że: 

ocena stopnia zanieczyszczenia badanych gleb kadmem wskazuje, że 

niemal 100% miało naturalną zawartość tego pierwiastka. Gleby te bez 

żadnych ograniczeń mogą być przeznaczone pod wszystkie uprawy 

rolnicze i ogrodnicze w warunkach uregulowanego odczynu (pH). 

Średnia zawartość ołowiu w badanych glebach województwa kształtuje 

się na poziomie około 21 mg/kg i nie przekracza zawartości 

normatywnych charakterystycznych dla gleb lekkich i średniozwięzłych. 

stosunkowo niskie zawartości miedzi w glebach podkarpacia można 

stwierdzić, że pierwiastek ten nie stanowi obecnie zagrożenia dla 

środowiska rolniczego. 

Uzyskane wyniki badań wskazują, że średnia zawartość arsenu 

w badanych glebach kształtuje się na poziomie 1,21 mg/kg i jest 

znacznie mniejsza od podawanej w literaturze wartości. 

Zagrożenie dla środowiska stanowią głównie: 

Niewłaściwie prowadzone zabiegi melioracyjne (głównie melioracje 

odwadniające), 

Pobór kruszywa bez koncesji, 




Chemizacja rolnictwa, 

Powierzchniowa eksploatacja surowców mineralnych, 

Wzrastający ruch samochodowy (zagrożone środowisko przyrodnicze 

wzdłuż ciągów komunikacyjnych), 

Powiększanie terenów pod zainwestowanie kosztem terenów 

rolniczych (zwłaszcza gleb o wysokich klasach bonitacyjnych). 

Brak systemów kanalizacji zakończonych oczyszczalniami 

ścieków. 

Możliwości ograniczania zagrożeń środowiska są następujące: 

Poprawa jakości nawierzchni dróg – spowoduje to zmniejszenie ilości 

zanieczyszczeń komunikacyjnych wprowadzanych do środowiska, 

Budowa sprawnych systemów kanalizacji zakończonych 

oczyszczalniami ścieków – spowoduje poprawę jakości wód 

powierzchniowych, 

Gospodarka odpadami zgodnie z obowiązującymi przepisami 

szczególnymi, 

Stosowanie w przemyśle technologii ograniczających emisję 

zanieczyszczeń do środowiska, a do celów grzewczych nośników 

energii, które nie zanieczyszczają środowiska – spowoduje poprawę 

jakości powietrza, 

Likwidacja dzikich składowisk odpadów – eliminacja źródeł 

zagrożeń dla jakości wód, poprawa estetyki krajobrazu, zmniejszenie 

zagrożenia pożarowego, 

Zaniechanie działań prowadzących do obniżania zwierciadła wód 

podziemnych – spowoduje to utrzymanie właściwości siedlisk oraz 

składu gatunkowego występujących zbiorowisk roślinnych, 

Wprowadzenie zakazu likwidacji zadarnień, zakrzewień, 

zadrzewień na terenach podlegających erozji, zagrożonych erozją oraz 

na stromych zboczach, na obrzeżach cieków, za wyjątkiem cięć 

sanitarnych, 

Prowadzenie eksploatacji (kruszywa naturalne i surowce 

energetyczne) wyłącznie na podstawie koncesji i zgodnie z 

obowiązującymi przepisami, 




Zaniechanie działań prowadzących do uruchamiania procesów 

erozyjnych. 

4. Wstępna prognoza dalszych zmian zachodzących 

w środowisku, określenie kierunków i możliwej intensywności 

przekształceń i degradacji środowiska, które może powodować 

dotychczasowe użytkowanie i zagospodarowanie 

Prognozowanie zmian w środowisku określono na podstawie 

ekstrapolacji obserwowanych tendencji. 

Na podstawie tendencji zmian w stanie jakości głównych elementów 

środowiska można stwierdzić, że następuje m.in. radykalny spadek 

zanieczyszczeń powietrza, wynikający jednak głównie z zamknięcia 

działalności szeregu najbardziej uciążliwych zakładów przemysłowych oraz 

stosowania nowoczesnych technologii oraz systemów oczyszczania. Można 

przyjąć, że tendencja spadkowa w wielkości emisji (a w ślad za tym poziomu 

imisji) powinna się utrzymywać. Obecnie największy udział 

w zanieczyszczeniu powietrza ma gospodarka cieplna (głównie w sezonie 

grzewczym), produkcja przemysłowa, komunikacja. Te formy aktywności 

(oraz źródła uciążliwości dla środowiska) nadal będą się rozwijać. 

Dotychczasowe użytkowanie i zagospodarowanie może prowadzić do 

systematycznego zanieczyszczania zasobów wodnych – brak kanalizacji 

zakończonej oczyszczalnią ścieków we wszystkich miejscowościach objętych 

opracowaniem – wyjątek stanowi miasto Jedlicze. 

W przypadku zmian w jakości wód poprawa może następować, m.in. 

w związku z wyposażeniem coraz większej liczby mieszkańców w systemy 

odprowadzania i oczyszczania ścieków. Należy zaznaczyć, że mają być 

realizowane zobowiązania unijne m.in. wdrażanie tzw. „Dyrektywy 

azotanowej”, co powinno sprzyjać ograniczeniu zanieczyszczania wód 

z terenów rolniczych. 

Obecnie obserwuje się powolne obniżanie poziomu zwierciadła wód 

podziemnych, co może prowadzić do zmiany charakteru i właściwości 

siedlisk, a w konsekwencji do zaniku niektórych gatunków roślin. 

Można też oczekiwać wzrostu udziału powierzchni leśnej – tereny 

predysponowane do zalesienia, a tym samym zmniejszać się będzie udział 

rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dotychczasowe użytkowanie 




i zagospodarowanie może powodować powolne przekształcanie się pół 

uprawnych w łąki oraz pastwiska – coraz mniej gruntów ornych jest 

wykorzystywanych rolniczo. Mniej łąk jest też systematycznie koszonych, co 

prowadzi do zmian charakteru siedlisk oraz ubożenia składu gatunkowego 

bioróżnorodności. 

W wyniku stałego zapotrzebowania na obiekty mieszkalne 

obserwuje się systematyczne zmniejszanie powierzchni gruntów rolnych, 

a także zbliżanie się zabudowy do linii brzegowej cieków, co powodować 

będzie zwężanie korytarzy ekologicznych, a w niektórych przypadkach może 

prowadzić do przerwania ich ciągłości. 

Powolne zmiany zachodzą w strukturze użytkowania terenów 

(strukturze ekologicznej). 

Zmniejszanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej powodowane będzie 

również postępującą urbanizacją. Często urbanizacja przebiega chaotycznie, 

powodując nie tylko niepożądane skutki ekologiczne, ale także funkcjonalne. 

Sterowanie tymi procesami jest więc ważnym zadaniem planów 

zagospodarowania przestrzennego. 

W układzie przestrzennym Gminy Jedlicze należy oczekiwać przyrostu 

obszarów objętych ochroną – obszar Natura 2000 „Jasiołka”. 

W wyniku przeprowadzonych analiz prognozuje się, że zmiany, jakie 

będą zachodzić w środowisku nie będą należały do intensywnych. 

Praktycznie będą się utrzymywały się na dotychczasowym poziomie, – co do 

kierunków zmian jak i ich możliwej intensywności. Będzie postępowała 

urbanizacja miejscowości oraz miasta Jedlicze. 

Nie przewiduje się takich przekształceń środowiska, które prowadziły 

do jego całkowitej degradacji. Wyjątek stanowi powierzchniowa eksploatacja 

surowców mineralnych. Środowisko przyrodnicze występujące na terenach, 

na których trwa eksploatacja surowców mineralnych ulega całkowitym 

przekształceniom, degradacji. Obowiązujące przepisy prawne nakładają na 

użytkownika złoża obowiązek rekultywacji terenów po powierzchniowej 

eksploatacji surowców mineralnych. Nie zawsze jest to doprowadzenie do 

stanu sprzed rozpoczęcia eksploatacji. Zdarza się, że powstają stawy. 

W takich przypadkach środowisko w obrębie wyeksploatowanego złoża 

podlega przekształceniom. 




5. Określenie przyrodniczych predyspozycji do kształtowania 

struktury funkcjonalno – przestrzennej, wskazanie obszarów, 

które powinny pełnić przede wszystkim funkcje przyrodnicze 

Przyrodnicze predyspozycje do kształtowania struktury funkcjonalno – 

przestrzennej posiadają tereny w znacznej części już zainwestowane oraz 

bezpośrednio przylegające do terenów zainwestowanych z wykluczeniem 

terenów zmeliorowanych, które powinny być w zasadzie użytkowane rolniczo 

oraz obszarów złóż surowców mineralnych. 

Do przyrodniczych predyspozycji mających wpływ na 

kształtowanie struktury funkcjonalno – przestrzennej należą przede 

wszystkim: 

Tereny zagrożone wodami powodziowymi (szczegóły patrz rozdział 

2.1.7.5. Wody powodziowe oraz rozdział 8.2. Określenie ograniczeń 

wynikających z konieczności ochrony zasobów środowiska oraz 

wskazanie tych obszarów dotyczące terenów znajdujących się w zasięgu 

wód powodziowych), 

Korytarze ekologiczne, 

Gleby wysokich klas bonitacyjnych, 

Obszary zmeliorowane, 

Tereny osuwiskowe i zagrożone powstawaniem osuwisk, 

Lasy, 

Obszar Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 433 „Dolina 

rzeki Wisłoki” 

Obszary źródliskowe, 

Proponowany obszar Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 

„Jasiołka”, 

Obszary występowania surowców mineralnych. 

Głównym zadaniem terenów, które powinny pełnić funkcje przede 

wszystkim przyrodnicze jest pełnienie roli ochronnej w stosunku do gleby, 

puli genowej roślin i zwierząt oraz podwyższenie stabilności całego systemu 

przyrodniczego oraz krajobrazowego. 

Funkcje przede wszystkim przyrodnicze powinny pełnić: 

Lasy, 




Ciągi zadrzewień, zakrzewień i łąk wzdłuż cieków tzw. korytarze 

ekologiczne wzdłuż rzek i potoków – oprócz funkcji przyrodniczej 

tereny te powinny pełnić funkcję terenów otwartych. Korytarze 

ekologiczne obejmowałyby tereny w odległości co najmniej 15m od obu 

brzegów cieków i stanowiłyby przestrzennie ciągły system przyrodniczy 

z bogactwem i różnorodnością gatunków fauny i flory oraz 

umożliwiałyby migrację roślin, zwierząt i grzybów. W projektach planów 

miejscowych należy wyznaczyć korytarze ekologiczne, przy czym należy 

pamiętać, że ciągi komunikacyjne są barierami ekologicznymi i granica 

korytarza ekologicznego nie powinna wykraczać poza ciągi 

komunikacyjne biegnące wzdłuż cieków. Tereny już zabudowane także 

są barierami ekologicznymi i nie powinny znajdować się w obrębie 

korytarzy ekologicznych. Korytarzy ekologicznych nie powinno się 

tworzyć w sposób „sztywny” tzn., w przypadku, gdy tereny zadrzewione 

lub zakrzewione znajdują się na powierzchni od brzegu cieku do 30m 

lub więcej to cały teren zajmowany przez zadrzewienia czy zakrzewienia 

powinien stanowić korytarz ekologiczny, 

Proponowany obszar Natura 2000 „Jasiołka”, 

Tereny zagrożone zalaniem wodami powodziowymi, przede 

wszystkim tereny bezpośredniego zagrożenia powodziowego (do 

Q10%), 

Zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne (tzw. wyspy leśne), 

Tereny podmokłe, 

Tereny źródliskowe, 

Tereny zieleni publicznej, 

Tereny predysponowane do zalesienia, 

Tereny osuwiskowe i zagrożone osuwiskami, 

Tereny użytkowane rolniczo – głównie łąki, pastwiska, trwałe użytki 

zielone położone przede wszystkim w najbliższym sąsiedztwie lasów. 

Wyszczególnione wyżej tereny, które powinny pełnić przede wszystkim 

funkcje przyrodnicze powinny jednocześnie tworzyć system terenów 

otwartych. Do terenów otwartych należy także włączyć parki oraz cmentarze. 

Jest to podstawowa struktura funkcjonalno – przestrzenna zgodna 

z uwarunkowaniami przyrodniczymi. 




6. Określenie uwarunkowań ekofizjograficznych poszczególnych 

terenów 

Różne rodzaje użytkowania i zagospodarowania terenu objętego 

opracowaniem nie mogą kolidować z uwarunkowaniami przyrodniczymi, 

a rozwój gminy Jedlicze powinien odbywać się zgodnie z zasadami 

zrównoważonego rozwoju. Walory przyrodnicze, krajobrazowe, kulturowe 

terenu gminy powinny być przede wszystkim właściwie chronione oraz 

eksponowane. Zachowanie tych walorów przyczyni się do podniesienia 

atrakcyjności gminy. 

6.1. Określenie przydatności poszczególnych terenów dla rozwoju 

funkcji użytkowych z uwzględnieniem infrastruktury niezbędnej 

do prawidłowego spełniania tych funkcji 

Zróżnicowane wartości środowiska stwarzają predyspozycje do rozwoju 

określonych funkcji użytkowych. Szeroko pojęta działalność gospodarcza 

przekształca środowisko proporcjonalnie do swojej intensywności. 

Intensywne przekształcenie środowiska może prowadzić do jego degradacji, 

czego konsekwencją jest utrata walorów przyrodniczych, często na 

znacznych obszarach. 

Na terenie Gminy mamy do czynienia z sytuacją, w której na 

niektórych obszarach nakładają się predyspozycje do pełnienia kilku różnych 

funkcji użytkowych. W takich terenach na ogół występuje konfliktowość 

funkcji użytkowych. 

W opracowaniu tym, przy określaniu przydatności poszczególnych 

terenów do rozwoju funkcji użytkowych stosowano zasadę minimalizowania 

negatywnych skutków czy potencjalnych konfliktów czyli rezygnując 

z jednych funkcji użytkowych na rzecz innych, bardziej przyjaznych 

środowisku przyrodniczemu. Stosując powyższą zasadę kreślono strukturę 

funkcjonalno – przestrzenną terenu objętego opracowaniem. 

6.1.1. Funkcja mieszkaniowa 

Zabudowa mieszkaniowa powinna być kształtowana w każdej 

miejscowości, ale tereny pod zabudowę należy wyznaczać w sąsiedztwie już 

istniejącej. Nie należy doprowadzać do rozpraszania zabudowy. Nie należy 

wyznaczać zabudowy mieszkaniowej na terenach zagrożonych osuwiskami, 




na terenach zagrożonych zalewaniem wodami powodziowymi (od brzegów 

rzeki do granicy zalewu wodą Q5% woda dwudziestoletnia), w obszarach 

źródliskowych, obszarach podmokłych oraz na terenach, które powinny 

pełnić przede wszystkim funkcje przyrodnicze. Na terenach pomiędzy granicą 

zalewu wodą Q5% (woda dwudziestoletnia), a granicą zalewu Q1% (woda 

stuletnia) można dopuścić przebudowę, nadbudowę i rozbudowę istniejących 

budynków. Na terenach tych należy ograniczać zabudowę kubaturową, 

a w przypadku lokalizacji nowej zabudowy, należy lokalizować budynki bez 

podpiwniczenia oraz zastosować odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne 

i inne zabezpieczenia techniczno-inżynierskie inwestycji przed powodzią. 

Ze względu na specyfikę terenu, walory krajobrazowe i kulturowe 

powinno się zrezygnować z projektowania zabudowy szeregowej oraz 

nadmiernego zagęszczania zabudowy istniejącej. Działki przeznaczone pod 

zabudowę nie powinny być mniejsze niż 0,1ha. Wysokość obiektów powinna 

być dostosowana do wysokości obiektów już istniejących, a architektura 

dostosowana do regionalnych tradycji. Obiekty powinny być wkomponowane 

w krajobraz. Zabudowę należy lokalizować poza obszarem proponowanym do 

objęcia ochroną w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 

„Jasiołka” (patrz mapy i formularz z mapkami proponowanego zasięgu 

obszaru Natura 2000). 

Dla nowych terenów zabudowy mieszkaniowej należy 

przewidzieć: 

Źródła zaopatrzenia w wodę (wodociągi zbiorcze, grupowe bądź 

indywidualne ujęcia wody). Wskazane jest takie rozwiązanie, które 

umożliwia przeprowadzanie systematycznych badań jakości wody 

używanej do celów pitnych. Źródła zaopatrzenia w wodę do celów 

pitnych należy lokalizować w odległości powyżej 150m od cmentarzy, 

Odprowadzenie ścieków do kanalizacji zakończonej oczyszczalnią 

ścieków, oczyszczanie ścieków we własnym zakresie (przydomowe 

oczyszczalnie ścieków), a ze względu na trudne warunki terenowe 

można dopuścić gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach i ich 

okresowe wywożenie do oczyszczalni ścieków. Budowa sieci 

kanalizacyjnej powinna iść, co najmniej równolegle z budową sieci 

wodociągowej, 




Każdy z nowo powstających budynków powinien mieć dostęp do drogi, 

Ze względu na brak źródeł centralnego zaopatrzenia w energię cieplną 

(poza miastem Jedlicze) w obiektach należy przewidzieć indywidualne 

ogrzewanie, przy czym źródłem energii powinny być nośniki nie 

zanieczyszczające środowiska. Tam, gdzie jest to możliwe stosować 

zbiorcze źródła zaopatrzenia w ciepło, 

Gospodarka odpadami powinna być prowadzona zgodnie z zasadami 

przyjętymi na terenie gminy i wg zasad określonych w przepisach 

szczególnych, 

Zaopatrzenie w energię elektryczną powinno odbywać się na zasadach 

określonych przez właściciela sieci, przy czym może się okazać, że dla 

większych obszarów przeznaczonych pod zabudowę trzeba będzie 

przewidzieć teren pod lokalizację nowych, napowietrznych linii 

elektroenergetycznych oraz GPZ, 

Dla nowych terenów zabudowy mieszkaniowej należy zapewnić łączność 

telefoniczną poprzez budowę kanalizacji telefonicznej do poszczególnych 

budynków w nawiązaniu do istniejących sieci, 

Należy przewidzieć także miejsca postojowe, garażowe oraz zapewnić 

łatwy dostęp do niezbędnych usług. 

6.1.2. Funkcja przemysłowa 

Na terenie gminy przemysł powinien rozwijać się głównie w mieście 

Jedlicze (przede wszystkim Rafineria) oraz w obrębie terenów górniczych 

(wydobycie ropy naftowej) udokumentowanych terenów występowania 

kruszyw naturalnych (wydobycie na podstawie koncesji, a tereny 

poeksploatacyjne należy zrekultywować). Rzemiosło i działalność 

produkcyjno – usługowa na terenie wszystkich miejscowości gminy. 

Dla terenów przeznaczonych pod rozwój przemysłu, pod działalność 

produkcyjno – przemysłową, pod rzemiosło oraz usługi należy przewidzieć 

zaopatrzenie w infrastrukturę (w tym m.in. miejsca postojowe) oraz stosować 

systemy minimalizujące negatywny wpływu na środowisko, chroniące 

środowisko przez zanieczyszczeniem, a także przed znaczącym 

przekształceniem oraz degradacją. 




Niekorzystne oddziaływania powodowane działalnością przemysłową, 

produkcyjną czy usługową nie mogą przekraczać dopuszczalnych norm 

określonych w przepisach szczególnych oraz nie mogą wykraczać poza teren, 

na którym działalność jest prowadzona. 

6.1.3. Funkcja wypoczynkowo – rekreacyjna 

Liczne obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków bądź ujęte 

w wykazie zabytków, a więc pozostające w zainteresowaniu konserwatora 

zabytków skłaniają do rozwoju tej funkcji. Funkcja wypoczynkowo – 

rekreacyjna powinna rozwijać się głównie w miejscowościach położonych 

wzdłuż szlaków turystycznych oraz nad rzeką Jasiołką w tych miejscach, 

gdzie już znajdują się kąpieliska. Teren ten należałoby wzbogacić 

w infrastrukturę komunalną, a zarazem służącą ochronie środowiska, 

umożliwiającą rozwój turystyki, w tym turystyki weekendowej. 

6.1.4. Funkcja rolnicza 

Rolnictwo powinno funkcjonować na dotychczasowych zasadach 

zwłaszcza na glebach o najwyższych klasach bonitacyjnych. 

Tereny rolnicze znajdujące się we wszystkich miejscowości objętych 

opracowaniem powinny pozostawać w tradycyjnym użytkowaniu rolniczym 

oraz powinny zapewnić zachowanie dotychczasowego stanu bogatej 

różnorodności biologicznej. 

Dla obszarów gdzie występują gleby o małej żyzności, nieprzydatne dla 

rolnictwa wskazane jest zagospodarowanie pozarolnicze, zwłaszcza 

zalesienia. 

Dla terenów zmeliorowanych gdzie urządzenia melioracyjne już nie 

działają wskazane jest ich udrożnienie (w miarę zapotrzebowania). 

Nie należy prowadzić melioracji odwadniających w terenach 

źródliskowych. 

Na terenach użytkowanych rolniczo, a znajdujących się w pobliżu 

lasów wskazane jest utrzymanie dominacji łąk i pastwisk, ponieważ stanowią 

one tereny żerowiskowe zwierząt. (wg. Planu urządzania dla Nadleśnictwa 

Dukla, oraz Programu ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla, na terenie 

gminy Jedlicze nie ma wyznaczonych obszarów żerowiskowych zwierząt 




chronionych, ani nie ma ustanowionych stref gniazdowania ptaków 

chronionych). 

6.1.5. Funkcja leśna 

Celowość zwiększenia powierzchni leśnej poprzez zalesienia wynika 

z potrzeby korzystnego oddziaływania lasów na środowisko przyrodnicze 

głównie ze względu na: 

Retencjonowanie i regulowanie obiegu wód powierzchniowych 

i gruntowych, 

Przeciwdziałanie degradacji i erozji gleb, 

Wiązanie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby, 

Neutralizację zanieczyszczeń gleby, 

Biologiczne zainwestowanie terenów zdegradowanych oraz gruntów 

rolnych nieprzydatnych dla rolnictwa tj. o niskiej bonitacji gleb, 

Poprawę warunków do zachowania różnorodności biologicznej poprzez 

zapewnienie odpowiedniego areału występowania gatunków fauny 

i flory, 

Zapewnienie możliwości przemieszczania się rodzimych gatunków fauny 

i flory. 

Sposób gospodarowania na terenach leśnych jest określany w planach 

urządzania lasów, zarówno lasów państwowych i lasów niepaństwowych. 

Gospodarka na ich terenie odbywa się zgodnie z tymi planami. 

6.1.6. Funkcja komunikacyjna 

Komunikacja samochodowa odbywa się po istniejących drogach. 

Zamierzenia zarządców dróg dotyczą wytyczania nowych tras 

komunikacyjnych. Wytyczenie szlaków komunikacyjnych powinno być 

poprzedzone różnorodnymi, szczegółowymi badaniami oraz procedurami 

przewidzianymi prawem. Nowe drogi (głównie dojazdowe) będą prowadzić do 

nowych obiektów o różnym przeznaczeniu (mieszkalnictwo, usługi, 

wypoczynek i turystyka). Istniejące drogi można poszerzyć do parametrów 

jak dla dróg gminnych, ciągów pieszo – jezdnych czy dróg dojazdowych oraz 

utwardzić. Przy drogach należy przewidzieć miejsca na urządzenia związane 

z właściwym utrzymaniem dróg oraz parkingi. 




6.1.7. Funkcja przeciwpowodziowa 

Tereny predysponowane do pełnienia funkcji przeciwpowodziowej 

zostały wytypowane na podstawie opracowania „Studium programowo – 

przestrzenne zabezpieczenia przed powodzią terenów położonych w dolinie 

rzeki Chlebianka gm. Jedlicze woj. podkarpackie”. Opracowanie to zostało 

wykonane przez Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Ochrony Środowiska 

Spółka z o.o. w Rzeszowie w 2000 roku. W opracowaniu tym zostały 

przedstawione dwa warianty zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów 

położonych w dolinie rzeki Chlebianki. Wg tego opracowania korzystniejszym 

okazał się wariant II (szczegóły w pkt. 2.1.7.5. Wody powodziowe). 

7. Wskazanie terenów, których użytkowanie i zagospodarowanie, 

z uwagi na cechy zasobów środowiska i ich rolę w strukturze 

przyrodniczej, powinno być podporządkowane potrzebom 

zapewnienia prawidłowego funkcjonowania środowiska 

i zachowania różnorodności biologicznej 

Szczególne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania środowiska 

i zachowania różnorodności biologicznej ma wyznaczenie terenów, które 

powinny pełnić przede wszystkim funkcje przyrodnicze i jednocześnie 

tworzyć system terenów otwartych tworząc podstawową strukturę 

funkcjonalno – przestrzenna zgodną z warunkami przyrodniczymi (patrz 

rozdz. 5). 

Podstawą zachowania różnorodności biologicznej jest kontynuacja 

użytkowania łąk i pastwisk, a nie ich odłogowanie oraz ochrona korytarzy 

ekologicznych. 

Czynnikiem warunkującym zachowanie w niezmienionym stanie 

zbiorowisk leśnych i roślinnych jest utrzymanie stosunków wodnych na 

niezmienionym poziomie. Dotyczy to głównie zbiorowisk leśnych, łąkowo – 

szuwarowych pozostających we wspólnej zależności od poziomu wód 

gruntowych. 

Na terenie Gminy szczególne znaczenie ma ochrona terenów będących 

zbiorowiskami leśnymi. Na ochronę zasługują również zbiorowiska łąkowe 

znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie lasów oraz cieków. Szczególnie 

w bezpośrednim sąsiedztwie lasów, gdyż stanowią one naturalną bazę 

pokarmową dla ssaków i ptaków, zwłaszcza drapieżnych. 




Ochronie ze względu na potrzeby zapewnienia prawidłowego 

funkcjonowania środowiska i zachowania różnorodności biologicznej, 

powinny podlegać korytarze ekologiczne wyznaczone wzdłuż cieków 

wodnych także powinny podlegać ochronie jako tereny, po którym 

przemieszczają się organizmy na daleki dystans i w którym panują 

odpowiednie warunki bezpieczeństwa dla zwierząt i odpowiednie dla nich 

środowisko. 

Podstawą zachowania różnorodności biologicznej jest kontynuacja 

użytkowania łąk i pastwisk, a nie ich odłogowanie. 

Czynnikiem warunkującym zachowanie w niezmienionym stanie 

zbiorowisk leśnych i roślinnych jest utrzymanie stosunków wodnych na 

niezmienionym poziomie. Dotyczy to wszystkich zbiorowisk roślinnych 

pozostających we wspólnej zależności od poziomu wód gruntowych. 

Na terenie Gminy szczególne znaczenie ma ochrona terenów będących 

zbiorowiskami leśnymi oraz zbiorowisk śródpolnych. Są to niewielkie obszary 

zadrzewione tworzące swoistego rodzaju wyspy „leśne” w krajobrazie typowo 

rolniczym. Istnienie niewielkich i nielicznych obszarów zadrzewionych 

stanowi zabezpieczenie dla flory związanej ze zbiorowiskiem lasów 

mieszanych. 

Na ochronę zasługują również zbiorowiska łąkowe znajdujące się 

w bezpośrednim sąsiedztwie lasów oraz cieków. Szczególnie w bezpośrednim 

sąsiedztwie lasów, gdyż stanowią one naturalną bazę pokarmową dla ssaków 

i ptaków, zwłaszcza drapieżnych. 

8. Określenie ograniczeń 

Ograniczenia w użytkowaniu terenów wynikają z uwarunkowań 

przyrodniczych, z położenia terenu w zasięgu wód powodziowych czy terenów 

osuwiskowych, zagrożenia erozją itp.. Wprowadzenie ograniczeń 

w użytkowaniu niektórych terenów ma na celu głównie ochronę: 

Zdrowia, mienia i życia ludzi, 

Bioróżnorodności, 

Gruntów rolnych przed erozją, 

Gruntów rolnych i leśnych przed degradacją, 

Zasobów surowców mineralnych, 

Jakości poszczególnych elementów środowiska. 




8.1. Określenie ograniczeń wynikających z konieczności ochrony 

zasobów środowiska oraz wskazanie tych obszarów 

Ograniczenia i zakazy w użytkowaniu terenów stanowiących 

obudowę biologiczną cieków (pełniących funkcje korytarzy 

ekologicznych) 

Na tych terenach proponuje się wprowadzenie następujących 

zakazów: 

Lokalizacji budynków z wyjątkiem obiektów gospodarki wodnej 

i ochrony środowiska, 

Przekształceń terenu polegający m.in. na osuszaniu i kanalizowaniu 

cieków, nadsypywaniu skarp, karczowaniu drzew za wyjątkiem cięć 

sanitarnych oraz pielęgnacyjnych, 

Lokalizacji ujęć wodnych i realizacji urządzeń wodnych bez posiadanego 

pozwolenia wodnoprawnego, 

Wysypywania śmieci, odpadów rolniczych i poprodukcyjnych, 

Grodzenia do linii brzegowej cieków. 

Ograniczenia i zakazy w użytkowaniu terenów leśnych 


zakazów: 

lokalizacji obiektów o funkcji innej niż obiekty związane z gospodarką 

leśną, 

stosowania rębni zupełnej. 

Ograniczenia i zakazy w użytkowaniu terenów rolnych 


zakazów: 

likwidacji zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, przydrożnych, 

nadwodnych, mokradeł, 

likwidacji użytków zielonych w dolinach cieków oraz na terenach 

zagrożonych erozją, 

prowadzenia działań zmierzających do drastycznego obniżenia poziomu 

wód gruntowych, 

działalności powodującej pogorszenie stosunków wodnych oraz 

uruchamianie procesów erozyjnych, 




stosowania nawozów sztucznych i środków ochrony roślin 

w najbliższym sąsiedztwie ujęć wody pitnej – tereny te powinny być 

użytkowane jako łąki (koszone). 

Ograniczenia i zakazy w użytkowaniu terenów wynikające 

z położenia w pobliżu ujęć wody pitnej 


zakazów i ograniczeń wynikających z potrzeby utrzymania jakości 

ujmowanej wody: 

Wykonywania czynności powodujących zmniejszenie przydatności 

ujmowanej wody, 

Wykonywania czynności powodujących zmniejszenie wydajności ujęcia, 

Odprowadzania ścieków do ziemi, 

Rolniczego wykorzystania ścieków, 

Stosowania środków ochrony roślin, 

Urządzania wysypisk oraz wylewisk odpadów komunalnych 

i przemysłowych, 

Lokalizowania magazynów płynnych produktów ropopochodnych 

i innych substancji chemicznych oraz rurociągów służących do ich 

transportu, 

Przechowywania i składowania odpadów promieniotwórczych, 

Lokalizowania nowych cmentarzy i grzebania zwierząt, 

Urządzania nowych obiektów rekreacyjnych, 

Budowy nowych urządzeń melioracyjnych bez uzgodnienia. 


z położenia w strefie bezpośredniej ujęcia wody (tereny te powinny być 

ogrodzone i oznakowane) 

Na terenach tych obowiązują zakazy, nakazy i ograniczenia wynikające 

z wydanych przez właściwe organy decyzji oraz aktów ustanawiających te 

strefy. 

W zagospodarowaniu przestrzennym należy uwzględniać 

ograniczenia i zakazy wynikające z położenia w: 

Obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 433 „Dolina rzeki 

Wisłoki”, 




Obrębie obszarów i terenów górniczych, 

Obrębie występowania złóż kruszyw naturalnych, 

Proponowanym obszarze Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 

„Jasiołka”. 

Zasady gospodarowania w obrębie w/w obszarów są określone w: 

Obowiązujących przepisach szczególnych, 

Dla obszaru Natura 2000 zasady ochrony, przedmiot ochrony obszaru 

będą określone w planie ochrony, a granice w rozporządzeniu 

o utworzeniu obszaru Natura 2000 „Jasiołka”. 

8.2. Określenie ograniczeń wynikających z występowania uciążliwości 

i zagrożeń środowiska oraz wskazanie tych obszarów 

zakazów: 

Ograniczenia i zakazy w użytkowaniu terenów zagrożonych erozją 


Likwidacji zadrzewień, zakrzewień, zadarnień, 

Tworzenia innego niż warstwicowy układ pól, 

Stosowania orki innej niż równoległa do warstwic. 


z położenia w obszarach osuwiskowych i zagrożonych powstawaniem 

osuwisk. 


zakazów: 

Zmiany ukształtowania powierzchni gruntów, 

Wykonywania robót ziemnych, które mogą spowodować osuwanie się 

ziemi, 

Budowy wszelkiego rodzaju obiektów kubaturowych, 

Likwidacji zadrzewień, zakrzewień, zadarnień. 

Ograniczenia w użytkowaniu terenów wynikające z położenia 

w granicach zalewów wód powodziowych. 

Tereny położone pomiędzy brzegiem rzeki Jasiołki a granicą zalewów 

o prawdopodobieństwie przewyższenia Q10% powinny być wyłączone spod 

zabudowy mieszkaniowej. 




Na terenach pomiędzy granicą zalewu wodą Q10% (woda 

dziesięcioletnia), a granicą zalewu Q5% (woda dwudziestoletnia) proponuje się 

dopuszczenie przebudowy, nadbudowy i rozbudowy istniejących budynków. 

Na terenach zagrożonych zalaniem wodami powodziowymi Q5% 

a granicą zalewu Q1%, należy dążyć do ograniczania zabudowy 

mieszkaniowej, a w przypadku lokalizacji nowej zabudowy, należy 

lokalizować budynki bez podpiwniczenia oraz zastosować odpowiednie 

rozwiązania konstrukcyjne i inne zabezpieczenia techniczno-inżynierskie 

chroniące inwestycje przed powodzią. 

Na terenach bezpośredniego zagrożenia powodzią (tereny od 

brzegu rzeki do granicy zalewów o prawdopodobieństwie przewyższenia 

Q10% proponuje się wprowadzenie następujących zakazów: 

Zmiany ukształtowania powierzchni terenu, 

Wykonywania urządzeń lub robót, które mogą utrudnić ochronę 

przeciwpowodziową, 

Urządzania składowisk różnego rodzaju materiałów, 

Wznoszenia nowych obiektów kubaturowych, 

Sadzenia drzew, 

Przekształcania koryt rzek, ich obrzeży oraz obudowy biologicznej, 

chyba, że wynika to z ochrony przed powodzią. 

Ograniczenia i zakazy w użytkowaniu wynikające z faktu 

położenia terenów w zasięgu wystąpienia wody powodziowej 

z prawdopodobieństwem od p=5% do p=1% (tereny położone pomiędzy 

granicą zalewu Q5% a granicą zalewu Q1%, 


zakazów: 

Zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, 

Lokalizacji obiektów komunalnych, budynków użyteczności publicznej, 

Lokalizacji obiektów kultu religijnego, obiektów kultury i sztuki, 

Lokalizacji obiektów związanych z obronnością i bezpieczeństwem kraju, 

Lokalizacji kompleksów działalności gospodarczej, usługowej 

i handlowej, 

Lokalizacji obiektów takich jak np. składowiska odpadów. 




9. Określenie uwarunkowań ekofizjograficznych w postaci 

wniosków z analizy, prognoz i ocen 

Lasy znajdujące się w obszarze opracowania należy zagospodarować 

zgodnie z wymogami ustawy o lasach oraz zgodnie z planami urządzania 

lasów, 

Funkcję przyrodnicze powinny pełnić przede wszystkim: lasy, cieki oraz 

ciągi zadrzewień i zakrzewień ciągnących się wzdłuż cieków (korytarze 

ekologiczne), tereny osuwiskowe i zagrożone powstawaniem osuwisk, 

tereny bezpośredniego zagrożenia powodzią (Q5%), tereny źródliskowe, 

tereny podmokłe, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, 

W planie zagospodarowania przestrzennego należy wyznaczyć tereny 

pod zalesienia w oparciu o obowiązujące przepisy w tym zakresie, 

Tereny osuwisk oraz obszary narażone na powstawanie osuwisk należy 

wykluczyć spod zabudowy, 

Eksploatacja surowców mineralnych powinna być prowadzona zgodnie 

z obowiązującymi przepisami i na podstawie koncesji, a tereny 

poeksploatacyjne należy zrekultywować, 

Tereny położone w zasięgu bezpośredniego zagrożenia powodzią (od 

brzegów rzeki do granicy Q5%) powinny pełnić przede wszystkim funkcje 

przyrodnicze, 

Na terenach wskazanych pod zabudowę wszelkiego typu należy 

opracować geotechniczne warunki posadowienia obiektów w formie 

dokumentacji geotechnicznej z uwzględnieniem kategorii geotechnicznej 

projektowanych budynków, 

Dla nowych terenów wskazanych pod zabudowę wszelkiego typu istnieje 

możliwość zaopatrzenia w wodę z wodociągu zbiorczego, 

Tereny wytypowane do pełnienia funkcji przede wszystkim przyrodniczej 

powinny być wykluczone spod zabudowy. 

10. Wykorzystane materiały 

Człowiek i środowisko – Przyrodnicze aspekty zrównoważonego rozwoju 

– Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej – Warszawa 2000r., 

Ekologia krajobrazu – A.Richling, J.Solon – Wydawnictwo Naukowe 

PWN – Warszawa 1996 rok, 




Gospodarka wodna w rolnictwie – M.Trybała – Państwowe Wydawnictwo 

Rolnicze i Leśne – Warszawa 1996 rok, 

Inwentaryzacja złóż surowców mineralnych z uwzględnieniem 

elementów ochrony środowiska gminy Jedlicze – „GEOTRAMP” s.c. 

w Lublinie – Lublin 1995 rok, 

Koncepcja sieci Natura 2000 w Polsce – projekt, oficjalna strona 

internetowa Ministerstwa Środowiska, 

Ocena aktualności studium uwarunkowań i kierunków 

zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów 

zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Jedlicze Analiza 

zmian w zagospodarowaniu przestrzennym Miasta i Gminy Jedlicze 

w latach 2002-2005 – Jedlicze – sierpień 2006r., 

Ocena oddziaływania na środowisko Studium Programowo – 

przestrzennego zabezpieczenia przed powodzią terenów położonych 

w dolinie rzeki Chlebianki Gm. Jedlicze woj. podkarpackie – Biuro 

Projektów Wodnych Melioracji i Ochrony Środowiska Spółka z o.o. 

w Rzeszowie – Rzeszów 2000 rok, 

Ochrona środowiska – Podręcznik do ćwiczeń terenowych – Chemiczne 

aspekty ochrony środowiska – D.Kozak, B.Chmiel, J.Niecko – 

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej – Lublin 1999r., 

Operat siedliskowy Nadleśnictwa Dukla – Elaborat – BULiGL 

w Warszawie, Oddział w Przemyślu, Pracownia Gleboznawczo – 

Siedliskowa w Rzeszowie – Przemyśl 2006 rok, 

Opracowanie fizjograficzne dla planu ogólnego zagospodarowania 

przestrzennego gminy Jedlicze – GEOPROJEKT – Rzeszów 1979 rok, 

Plan urządzania lasu Nadleśnictwa Dukla (wg stanu na dzień 1 stycznia 

2006 roku) – BULiGL w Warszawie, Oddział w Przemyślu – Przemyśl 

2006 rok, 

Powodzie, a planowanie przestrzenne – Poradnik – Instytut Gospodarki 

Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie – Kraków 1999 rok, 

Program ochrony przyrody Nadleśnictwa Dukla – BULiGL w Warszawie, 

Oddział w Przemyślu – Przemyśl 2006 rok, 

Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla 

Związku Gmin Dorzecza Wisłoki – LEMTECH Konsulting–Kraków 2004r, 




Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej – konspekt wykładu na 

Podyplomowym Studium Gospodarki Przestrzennej w Krakowie – 

M.Baranowska – Janota 

Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2001 roku – 

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie – Rzeszów 

2002 rok, 



2004 rok, 



2006 rok, 

Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia 

powodzią dla terenów nieobwałowanych zlewni rzeki Wisłoki – RZGW 

w Krakowie – Kraków 2005r., 

Studium programowo – przestrzenne zabezpieczenia przed powodzią 

terenów położonych w dolinie rzeki Chlebianka Gm. Jedlicze woj. 

podkarpackie – Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Ochrony 

Środowiska Spółka z o.o. w Rzeszowie – Rzeszów grudzień 2000 rok, 

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 

Miasta i Gminy Jedlicze, uchwalone Uchwałą Rady Miejskiej Jedlicza Nr 

XXII/236/00 z dnia 15 września 2000 roku, 

Wykaz zabytków nieruchomych znajdujących się na terenie gminy 

Jedlicze – stan na dzień 30 lipca 2007 roku, 

Zagrożenia i ochrona przed powodzią w planowaniu przestrzennym – 

Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w Krakowie – Kraków 

2002 rok, 

Zasady gospodarowania na obszarach Natura 2000 w dolinach rzek – 

WWF Polska, GWP Polska – Warszawa 2005 rok.

GMINA JEDLICZE - ECO 12.pdf - BIP - UrzÄ d Miasta i Gminy Jedlicze

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

GMINA JEDLICZE - ECO 12.pdf - BIP - UrzÄd Miasta i Gminy Jedlicze