BOGDAN HUK - apokryf ruski

Zasygnalizowane powyżej niezbyt jasne zarówno okoliczności, jak i czas oraz sposób
powstania odrębnego Zakerzońskiego Kraju OUN wyraźnie potwierdzają wspomnienia
Modesta Ripeckiego, zajmującego w latach 1945-1947 wysokie stanowisko w strukturze
zakerzońskiej SB OUN, osoby wyjątkowo dobrze poinformowanej. Otóż w październiku
1945 r. z inspekcją na tereny działalności OUN oraz UPA znajdujących się w Polsce przybyli
wysocy przedstawiciele kierownictwa podziemia ukraińskiego, gen. Dmytro Hrycaj
„Perebijnis” i Dmytro Majiwski „Taras”. Przyczyny tej szczególnej inspekcji nie są znane
(jednak ostrożnie można się ich domyślać). Podczas rozmów z dowództwem UPA Twierdzili
oni – pisał Ripecki – że okoliczności walki UPA na terytorium Zakerzonia są odmienne niż
warunki działania oddziałów UPA na terytorium USRR. Zakerzonie stanowi okno na Zachód.
Informacje o walce UPA dzięki istnieniu Zakerzońskiego Kraj mogą być rozpowszechniane w
świecie zachodnim, bowiem wydarzenia na terenie USRR zasłania przed Zachodem
tajemnica. Zadaniem oddziałów UPA na Zakerzoniu jest przerywanie żelaznej kurtyny i
pokazywanie na arenie światowej, że naród ukraiński trwa w walce przeciwko okupacji
bolszewickiej. Dlatego trzeba, aby na Zakerzoniu aktywnie działały najlepsze oddziały bojowe
UPA” 15 . Natomiast na odprawie dla kierownictwa nadrejonu „Chłodny Jar” „Taras” [D.
Majiwski – B.H.] przeanalizował sytuację polityczną na świecie i w ZSRR oraz wyjaśnił,
jakie są perspektywy walki wyzwoleńczej OUN i UPA 16 . Bezpośrednim następstwem inspekcji
Hrycaja i Majiwskiego było wg M. Ripeckiego to, że w listopadzie kierownictwo OUN
utworzyło na ukraińskich ziemiach etnograficznych w Polsce Zakerzoński Kraj 17 . Nie znamy
przyczyn wewnętrznych tej inspekcji, jednak być może wnioskować należy z uwarunkowań
zewnętrznych: do sławnego przemówienia premiera Wielkiej Brytanii W. Churchilla
wygłoszonego w Fulton 5 marca 1946 r. brakowało jeszcze pół roku, pomimo to
kierownictwo OUN bacznie śledzące politykę międzynarodową doskonale wiedziało, że po
„porozumieniach” w Jałcie nastąpił podział stref wpływów w Europie i że w ciągu całego
1945 r. strony konsekwentnie uszczelniały „żelazną kurtynę” między Zachodem a
Wschodem.
W sprawie sensu i strategii tworzenia bądź nie tworzenia zarówno struktur OUN oraz
UPA na Pogórzu Przemyskim i w Bieszczadach, a być może na całym Zakerzoniu, w
kierownictwie OUN w okresie lipiec 1944-październik 1945 r. miały miejsce bardzo mocne
wahania (kto wie czy też nie w Sztabie Generalnym UPA…?). Być może chodziło także o to,
15 М. Ріпецький („Горислав”), Історія курiня „Рена” [w:] Літопис УПА, t. 33, Торонто-Львів 2001, s.
129.
16 Ibidem, s. 130.
17 Ibidem, s. 130.
4