Platon, Fileb - Libertarianin

32 Platon 27 D
Protarchos: To zupełnie słuszne. 21
XV Sokrates: No, dobrze. A cóż twoje życie, Filebie — rozkoszne
E i nie zmieszane? Do którego z wymienionych rodzajów można by je
słusznie zaliczyć? Ale, zanim to objawisz, odpowiedz mi jeszcze na jedno
pytanie.
Protarchos: Mów tylko.
Sokrates: Rozkosz i ból mają granice, czy też należą do tych rzeczy,
którym przysługuje „bardziej" i „mniej"?
Fileb: Tak. Im przysługuje to „bardziej". Inaczej by rozkosz nie była
wszelkim dobrem, gdyby z natury nie była bez kresu i na ilość, i na
to „coraz bardziej".
28 Sokrates: Filebie, nawet ból nie jest wszelkim złem. Zatem musimy
coś innego wziąć pod uwagę, a nie naturę pierwiastka nieokreślonego,
aby znaleźć to, co nadaje rozkoszom pewną cząstkę dobra. Ból i rozkosz
niech ci należą do rodzaju rzeczy nieokreślonych. A rozum i wiedzę,
i umysł, do którego z poprzednio wymienionych rodzajów możemy
zaliczyć, Protarchu i Filebie — tak, aby nie zgrzeszyć? Bo mam wrażenie,
że niemałe grozi nam niebezpieczeństwo; możemy trafnie lub nietrafnie
odpowiedzieć na obecne pytanie. 22
B Fileb: O, ty przechwalasz swojego boga, Sokratesie.
C
Sokrates: I ty, przyjacielu, swoją boginię. Ale na pytanie musimy
jednak odpowiedzieć.
Protarchos: Słusznie mówi Sokrates, Filebie, i trzeba go posłuchać.
Fileb: Ale może byś ty wolał odpowiedzieć zamiast mnie?
Protarchos: Owszem. Tylko, że w tej chwili jestem w prawdziwym
kłopocie i proszę ciebie, Sokratesie, bądź ty sam naszym prorokiem,
abyśmy w sprawie tego zawodnika nie popełnili jakiego grzechu i abyś
nie miał wrażenia, że śpiewamy fałszywie.
Sokrates: Trzeba słuchać, Protarchu. Nawet nic tak trudnego nie zalecasz.
Ale czy ja cię naprawdę, jak mówi Fileb, przechwalając na żart,
w kłopot wprowadziłem pytaniem, do jakiego rodzaju należy umysł
i wiedza?
2 1
Żywot poddany rozumowi, a nie wolny od rozkoszy, wydaje się rozmawiającym
czymś, co by należało zaliczyć do trzeciej grupy przedmiotów.
2 2
Żywot oddany rozkoszom zaliczyłby Sokrates niewątpliwie do dziedziny tego,
co nieokreślone, co nie zna kresu, wędzidła, umiaru, opanowania. Do tej dziedziny
zalicza rozkosz. Rozum, zdawałoby się, że wejdzie do grupy przeciwnej: tego, co ma
granicę. On jednak wydaje się Sokratesowi nie tym, co ma, tylko tym, co nadaje granice,
co wprowadza określenie w żywioł nieokreślony. Zatem to coś jakby przyczyna,
czynnik czwarty z rzędu.