Untitled - Website.pl

PROJEKT WYKONAWCZY 

Budowa sieci wodociągowej magistralnej Ø400mm w ul. Jeleniogórskiej – Wełnianej we Wrocławiu. 

BP „ BIPROWOD” Nr proj. 1030 

OPIS TECHNICZNY 

1


Budowa sieci wodociągowej magistralnej Ø400mm w ul. Jeleniogórskiej – Wełnianej we Wrocławiu 


1.1 INFORMACJE OGÓLNE ...................................................................................................................................................... 4 

1.2 PODSTAWA OPRACOWANIA ............................................................................................................................................. 4 

1.3 PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA .................................................................................................................................... 4 

1.4 ZAKRES OPRACOWANIA .................................................................................................................................................. 4 

1.5 MATERIAŁY WYJŚCIOWE ................................................................................................................................................. 5 

1.6 UZASADNIENIE CELOWOŚCI REALIZACJI INWESTYCJI ...................................................................................................... 5 

2. OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO ....................................................................................................................................... 5 

2.1 LOKALIZACJA INWESTYCJI .............................................................................................................................................. 5 

2.2 ISTNIEJĄCE UZBROJENIE PODZIEMNE, DROGI I ZIELEŃ NA TERENIE INWESTYCJI .............................................................. 6 

2.3 WARUNKI GRUNTOWO-WODNE TERENU INWESTYCJI ...................................................................................................... 6 

2.3.1 Charakterystyka budowy geologicznej i warunków wodnych ................................................................................. 6 

2.3.2 Warunki geotechniczne podłoża gruntowego .......................................................................................................... 7 

2.3.3 Wnioski i zalecenia .................................................................................................................................................. 7 

3. ROZWIĄZANIA TECHNICZNE BRANŻY INSTALACJE SANITARNE ............................................................... 7 

3.1 TRASA, SPADKI, ZAGŁĘBIENIE ......................................................................................................................................... 7 

3.2 ROZWIĄZANIA MATERIAŁOWE ........................................................................................................................................ 9 

3.2.1 Wymagania ogólne .................................................................................................................................................. 9 

3.2.2 Rury i kształtki, połączenia ...................................................................................................................................... 9 

3.2.3 Armatura ............................................................................................................................................................... 10 

3.3 TECHNOLOGIA WYKONANIA ROBÓT MONTAŻOWYCH .................................................................................................... 12 

3.3.1 Rurociągi układane w wykopach otwartych .......................................................................................................... 12 

3.3.2 Rurociągi układane metodą bezwykopową ........................................................................................................... 13 

3.4 OBIEKTY TECHNOLOGICZNE MAGISTRALI ..................................................................................................................... 13 

3.4.1 Odwodnienia na magistrali ................................................................................................................................... 13 

3.4.2 Odpowietrzenia na magistrali ............................................................................................................................. 13 

3.4.3 Oznakowanie i inne czynności .............................................................................................................................. 14 

3.4.4 Obsługa sieci wodociągowej magistralnej DN400mm ........................................................................................ 14 

3.4.5 Projekt zabezpieczenia zieleni ............................................................................................................................ 14 

4. ODWODNIENIE WYKOPÓW BUDOWLANYCH ..................................................................................................... 15 

4.1 PODSTAWA OPRACOWANIA .......................................................................................................................................... 15 

4.2 PRZEDMIOT OPRACOWANIA .......................................................................................................................................... 16 

4.3 WARUNKI GRUNTOWO – WODNE .................................................................................................................................. 16 

4.4 WYBÓR TECHNOLOGII ODWADNIANIA WYKOPÓW BUDOWLANYCH .............................................................................. 16 

4.5 OBLICZENIA SPRAWDZAJĄCE ........................................................................................................................................ 16 

4.6 PROPONOWANE ROZWIĄZANIA – ODWODNIENIE IGŁOFILTRAMI ................................................................................... 16 

4.7 PROPONOWANE ROZWIĄZANIA – ODWODNIENIE POWIERZCHNIOWE KOMÓR PRZECISKOWYCH .................................... 18 

4.8 UWAGI I ZALECENIA ..................................................................................................................................................... 18 

4.9 WARUNKI POZWOLENIA WODNOPRAWNEGO ................................................................................................................. 19 

5. WYTYCZNE DLA BUDOWY MAGISTRALI WODOCIĄGOWEJ ........................................................................ 20 

5.1 WYTYCZNE WYKONANIA .............................................................................................................................................. 20 

5.2 POBÓR WODY NA CZAS BUDOWY MAGISTRALNEJ SIECI WODOCIĄGOWEJ DN400MM .................................................... 22 

5.3 ODBIÓR ROBÓT – WYMAGANIA OGÓLNE ........................................................................................................................ 23 

6. ORGANIZACJA ROBÓT ............................................................................................................................................. 23 

6.1 ZAPLECZE BUDOWY ...................................................................................................................................................... 23 

6.2 HARMONOGRAM ROBÓT ................................................................................................................................................ 23 

7. OGÓLNE WYTYCZNE WYKONANIA ROBÓT ........................................................................................................ 25 

8. WYTYCZNE BHP .......................................................................................................................................................... 26 

9.WYTYCZNE EKSPLOATACJI ..................................................................................................................................... 27 

10. UWAGI KOŃCOWE ..................................................................................................................................................... 27 

11. ROZWIĄZANIA TECHNICZNE BRANŻY KONSTRUKCYJNEJ ....................................................................... 28 

11.1 WYKOPY BUDOWLANE ................................................................................................................................................ 28 

11.1.1 Wybór rozwiązania .............................................................................................................................................. 28 

11.1.2 Opis rozwiązań technicznych............................................................................................................................... 28 

2




11.2 SKRZYŻOWANIA MAGISTRALI WODOCIĄGOWEJ ......................................................................................................... 29 

11.3 OBIEKTY NA MAGISTRALI ............................................................................................................................................ 31 

11.4 POSADOWIENIE, ZASYPYWANIE WYKOPÓW I ZAGĘSZCZENIE NASYPÓW ...................................................................... 32 

11.5 PRZEJŚCIA SZCZELNE ................................................................................................................................................... 32 

11.6 BLOKI OPOROWE, PODPARCIA ARMATURY I ROZPARCIA RUROCIĄGÓW ....................................................................... 32 

11.7 ZABEZPIECZENIA ANTYKOROZYJNE I PRZECIWWILGOCIOWE ....................................................................................... 33 

12. ODBUDOWA NAWIERZCHNI ................................................................................................................................... 34 

12.1 OPIS OGÓLNY .............................................................................................................................................................. 34 

12.2 WARUNKI WYKONANIA ROBÓT ZIEMNYCH .................................................................................................................. 35 

13. ZAŁĄCZNIKI ............................................................................................................................................................... 37 

3




1. WSTĘP 

1.1 Informacje ogólne 

Inwestycja: 

Temat: 

Budowa sieci wodociągowej magistralnej Ø400mm w ul. Jeleniogórskiej - Wełnianej 

we Wrocławiu 

Inwestor i Zleceniodawca: 

Wykonawca dokumentacji: 

Magistrala wodociągowa DN400mm w ulicach: Jeleniogórska, Starogajowa, 

2KD-Z, 3KD-L, z włączeniem w ul. Świeżej we Wrocławiu 

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. 

50-421 Wrocław, ul. Na Grobli 14/16 

Biuro Projektów i Realizacji Obiektów Gospodarki Wodno – Ściekowej 

„BIPROWOD” Sp. z o.o., 52 – 019 Wrocław, ul. Brochowska 10 

1.2 Podstawa opracowania 

Podstawę opracowania stanowi Umowa Nr PN/1307/2008/IR/U z dnia 22.09.2008r. , zawarta 

pomiędzy Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. we Wrocławiu a Biurem 

Projektów „BIPROWOD” Sp. z o.o. we Wrocławiu. 

1.3 Przedmiot i cel opracowania 

Przedmiotem opracowania jest projekt wykonawczy sieci wodociągowej magistralnej o średnicy 

DN 400 mm, prowadzonej na trasie od ul. Jeleniogórskiej ( połączenie z istniejącą magistralą 

DN400mm), poprzez pobocze i jezdnię ul. Starogajowej, następnie pasami planowanych dróg 2KD-Z i 

3KD-L, aż do miejsca spięcia z istniejącą magistralą DN400mm w ul. Świeżej. 

Celem opracowania jest podanie rozwiązań technicznych dla realizacji budowy magistralnej sieci 

wodociągowej, pozwalających na spięcie w układ pierścieniowy istniejących magistral DN 400 mm 

w ulicach Jeleniogórskiej i Świeżej, co umożliwi zasilenie w wodę sieci rozdzielczych dla 

zaopatrzenia nowobudowanych osiedli domów wielorodzinnych rejonu Stabłowic Starych we 

Wrocławiu. 

Zakres inwestycji obejmuje: budowę sieci magistralnej DN 400 mm z rur z żeliwa sferoidalnego o 

łącznej długości L = 1 012,5 m. 

1.4 Zakres opracowania 

Zakres opracowania obejmuje rozwiązania techniczne branży instalacji sanitarnych i konstrukcyjnej 

oraz odbudowy nawierzchni dla budowy magistralnej sieci wodociągowej DN400 mm w rejonie 

Stabłowic Starych we Wrocławiu. W szczególności zakres opracowania obejmuje: 

1) Budowę magistrali wodociągowej z rur z żeliwa sferoidalnego z wykładziną cementową, o 

średnicy DN 400 mm: 

w technologii wykopu otwartego, na całkowitej długości L = 885 m, 

w technologii bezwykopowej, w stalowej rurze osłonowej (przeciskowej), na całkowitej 

długości L = 127,5m ( sumaryczna długość rur osłonowych stalowych l = 116m), 

2) Zabudowę niezbędnego uzbrojenia na sieci magistralnej DN 400 mm w postaci przepustnic, 

zasuw oraz odpowietrzeń i odwodnień, 

3) Wskazanie lokalizacji tymczasowego zaplecza budowy, 

4) Rozwiązania techniczne odbudowy nawierzchni po wykonaniu sieci magistralnej, 

4




5) Projekt organizacji ruchu zastępczego na czas budowy sieci magistralnej, stanowiący odrębne 

opracowanie. 

1.5 Materiały wyjściowe 

DECYZJA Nr 72/09 o lokalizacji inwestycji celu publicznego, z dnia 30.04.2009r., wydana 

przez Prezydenta Wrocławia, 

DECYZJA o środowiskowych uwarunkowaniach…, stwierdzająca brak potrzeby 

przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, z dnia 09.04.2009r., wydana przez 

Prezydenta Wrocławia, 

Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego („MPZP” nr 241 oraz 242) dla zespołów 

urbanistycznych Stabłowice Stare I i III oraz Stabłowice Stare II, 

DECYZJA 592/2009 z dnia 01.06.2009r. wraz z załącznikiem do uzgodnienia nr 1191/2009, 

wydana przez ZDiUM Wrocław, 

DECYZJA 779/2009 z dnia 15.07.2009r., wydana przez ZDiUM Wrocław, 

Specyfikacja techniczna na opracowanie dokumentacji technicznej i kosztorysowej na budowę 

sieci wodociągowej magistralnej Ø400mm w ul. Jeleniogórskiej ….. we Wrocławiu wraz z 

załącznikami, 

Dokumentacje archiwalne i szkice powykonawcze z archiwum MPWiK, 

Dokumentacja geotechniczna dla budowy sieci wodociągowej DN400 w ulicy Jeleniogórskiej - 

Wełnianej we Wrocławiu, kwiecień 2009r., 

Mapy sytuacyjno-wysokościowe w skali 1: 500, wydane przez Zarząd Geodezji , Kartografii i 

Katastru Miejskiego we Wrocławiu, 

Mapy ewidencji gruntów wraz z Wykazem Właścicieli i Władających, 

Wizje lokalne, wywiady terenowe, 

Uzgodnienia i opinie branżowe, ujęte w pismach, decyzjach, notatkach służbowych, 

Przepisy, uwarunkowania prawne, rozporządzenia. 

1.6 Uzasadnienie celowości realizacji inwestycji 

Budowa sieci wodociągowej magistralnej DN400mm od ul. Jeleniogórskiej do ul. Świeżej daje 

możliwość zbudowania pierścieniowego układu sieci, a tym samym umożliwi zaopatrzenie w 

wodę sieci rozdzielczych, zasilających aktualnie budowane osiedla budynków wielorodzinnych 

prywatnego inwestora oraz planowane do realizacji w r. 2009/2010 budynki TBS, które 

zlokalizowane są na terenach, położonych pomiędzy ulicami Starogajową i Świeżą we Wrocławiu. 

2. OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO 

2.1 Lokalizacja inwestycji 

Inwestycja: „Budowa sieci wodociągowej magistralnej Ø 400 mm w ul. Jeleniogórskiej – 

Wełnianej we Wrocławiu” , zlokalizowana jest na terenie miasta Wrocławia w obrębie Stabłowice. 

Inwestycja obejmować będzie budowę sieci wodociągowej magistralnej : 

 

 

o średnicy DN 400mm i całkowitej długości 1012,5 m od miejsca spięcia z istniejącą siecią 

wodociągową o średnicy 400mm w ul. Jeleniogórskiej, poprzez pas drogi powiatowej – ul. 

Starogajowej, następnie pasami planowanych dróg 2KD-Z oraz 3KD-L, do miejsca wpięcia w 

istniejącą sieć wodociągową o średnicy 400mm w ul. Świeżej; 

armaturę i obiekty zlokalizowane na sieci magistralnej – przepustnice, zasuwy, studzienki 

odwodnień „ODW” i odpowietrzenia „ODP”. 

5




2.2 Istniejące uzbrojenie podziemne, drogi i zieleń na terenie inwestycji 

Wzdłuż trasy sieci magistralnej wodociągowej DN 400mm 

uzbrojenia podziemnego: 

wodociągi rozdzielcze, 

kanalizacja sanitarna i deszczowa, 

gazociągi, 

kable elektro-energetyczne, 

słupy i kable oświetleniowe, 

kable i studzienki telekomunikacyjne. 

Planowana inwestycja przebiega w pasach dróg: 

występują następujące elementy 

⇒ w poboczu ul. Jeleniogórskiej – jest to droga powiatowa nr 1611D, klasy Z, pobocze o 

charakterze terenu zielonego ( trawnik), 

⇒ w poboczu ul. Starogajowej - pobocze o charakterze terenu zielonego ( trawnik), z 

drzewami ( robinie akacjowe, dąb), 

⇒ w jezdni ul. Starogajowej na orientacyjnej długości 115m – jest to droga powiatowa, nr 

1613D, klasy Z, o nawierzchni asfaltowej, z obustronnymi chodnikami, z licznym uzbrojeniem 

podziemnym, 

⇒ w wydzielonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego („MPZP” nr 241) 

pasach drogowych 2KD-Z i 3KD-L, w poboczach ( aktualnie pasy zostały wydzielone 

geodezyjnie w istniejącym terenie, stanowiącym nieużytki, porośniętym trawą, krzewami a 

także z nawierzchnią ziemną), 

⇒ w poboczu (chodniku) ul. Świeżej - jest to droga gminna, nr G106298D, bez określonej 

klasy. Ul. Świeża posiada uzbrojenie podziemne, a w miejscu połączenia pozostawiono 

zaślepione odgałęzienie, pod obecnie projektowane spięcie ( punkt spięcia na „MPZP” nr 

242). 

Szatę roślinną na terenie stanowią nasadzenia planowe drzew i krzewów, a także samosiewy 

rozproszone na niezagospodarowanym terenie. Występują drzewa liściaste, głównie dęby i robinie, 

w większości jako nasadzenia luźne, samosieje lub nasadzenia ogrodowe. Teren częściowo jest 

też porośnięty trawą. 

2.3 Warunki gruntowo-wodne terenu inwestycji 

2.3.1 Charakterystyka budowy geologicznej i warunków wodnych 

Budowa geologiczna rejonu przeprowadzonych badań rozpoznana została do głębokości 2,50 ÷ 

3,50m, a badaniami archiwalnymi do głębokości 6,0m. Występują tutaj plejstoceńskie osady wodnolodowcowe, 

podścielone iłami trzeciorzędowymi. 

Osady wodno-lodowcowe tworzą powierzchniową warstwę badanego terenu, reprezentowane 

SA przez piaski z lokalnymi soczewkami glin. 

Iły trzeciorzędowe występują w głębszym podłożu badanego terenu, stwierdzone zostały w 

rejonie ul. Ananasowej pod piaskami, na głębokości 3,80m ppt. 

Powierzchniową warstwę w rejonie badan stanowi na ogół gleba o grubości 0,30 ÷ 0,50m, lokalnie 

nasypy mineralne i mineralno-gruzowe o grubości 0,50÷1,20m. 

Warunki wodne podłoża terenu rozpoznano w trakcie prac terenowych w dniu 18.04.2009r., 

wykorzystano również materiały archiwalne. Obecność wody gruntowej stwierdzono w 

przepuszczalnych piaskach wodno-lodowcowych, na głębokości 1,20÷1,30mppt, lokalnie na 

głębokości 1,50÷1,80mppt. Zwierciadło wody gruntowej było swobodne. Pomiary wykonano przy 

stanie wody gruntowe, zbliżonym do górnej strefy stanów średnich. Natomiast dla badań 

6




archiwalnych ( wrzesień 2008r.) zwierciadło utrzymywało się na głębokości 1,80÷2,00 mppt, tj. o ok. 

0,50÷0,70 m niżej niż w kwietniu 2009r. 

Dla warstwy piasków określono, na podstawie krzywych uziarnienia, współczynnik 

wodoprzepuszczalności „k”. 

Współczynnik k wynosi: 

- dla piasków pylastych i drobnych „k”= 0,40÷3,90 m/d 

- dla piasków średnich „ k” = 3,40 ÷ 5,30 m/d 

Z otworu nr 6, z głębokości 0,90 m, pobrano próbę wody gruntowej do analizy chemicznej. Badana 

woda cechuje się słabą agresywnością kwasową i siarczanową w stosunku do konstrukcji 

betonowych i żelbetowych. 

2.3.2 Warunki geotechniczne podłoża gruntowego 

Grunty występujące w podłożu scharakteryzowano zgodnie z obowiązującymi normami PN-81/03020, 

PN-86/B-02480 i PN-B-06050. 

Opierając się na wynikach badań makroskopowych i laboratoryjnych archiwalnych wydzielono w 

obrębie gruntów rodzimych następujące warstwy geotechniczne: 

Warstwa C 1 – gliny pylaste w stanie twardoplastycznym, na granicy stanu plastycznego, tworzące 

soczewki o miąższości 0,20÷0,30m w piaskach, w przedziale głębokości 0,80÷1,20mppt. Stopień 

plastyczności glin I L =0,25, określono makroskopowo. 

Warstwa I – piaski drobne i piaski pylaste w stanie średniozagęszczonym, występujące od 

powierzchni terenu, nie zostały przewiercone do głębokości 2,50÷3,50m. stopień zagęszczenia 

piasków I D = 0,50, przyjęto na podstawie genezy piasków, materiałów archiwalnych i obserwacji 

gruntu w czasie wierceń. 

Piaski drobne i piaski pylaste są gruntami łatwo urabialnymi ( kat. 3 urabialności gruntu), o przeciętnej 

i dobrej zagęszczalności, nadają się do zasypywania wykopów. 

Wskaźnik jednorodności uziarnienia piasków drobnych i pylastych „U” wynosi 2-5 (grunty normalnie 

zagęszczane). 

Warstwa II – piaski średnie w stanie średnio zagęszczonym tworzą soczewy i przewarstwienia wśród 

piasków drobnych. 

Są to grunty łatwo urabialne ( kat. 3 urabialności gruntu), nadają się do zasypu wykopów. Wskaźnik 

jednorodności uziarnienia tych piasków wynosi U= 2÷12 (grunty normalne i dobrze zagęszczane). 

2.3.3 Wnioski i zalecenia 

w podłożu objętego badaniami terenu, pod warstwą gleby i lokalnie nasypów, występują 

średnio zagęszczone piaski z soczewkami glin, 

woda gruntowa o zwierciadle swobodnym występuje na głębokości 1,2÷1,8 mppt., w okresach 

roztopów może występować ca 0,50m płycej, 

występujące w podłożu piaski nadają się do zasypu wykopów. 

3. ROZWIĄZANIA TECHNICZNE BRANŻY INSTALACJE SANITARNE 

3.1 Trasa, spadki, zagłębienie 

W ramach inwestycji: „Budowa sieci wodociągowej magistralnej Ø400 mm w ul.Jeleniogórskiej – 

Wełnianej we Wrocławiu”, przewidziano następujące rozwiązania techniczne: 

wpięcie w istniejącą sieć magistralną Ø400mm w poboczu ul. Jeleniogórskiej i dalszy 

odcinek o orientacyjnej długości 60m prowadzony w poboczu ul. Starogajowej, w wykopie 

otwartym, umocnionym, 

7




następnie przejście poprzeczne przez ul. Starogajową ( wykonane rozkopem) i prowadzenie 

w jezdni ul. Starogajowej na orientacyjnej długości 115m – zgodnie z pozytywną opinią oraz 

DECYZJĄ ZDiUM sieć wzdłuż jezdni należy wykonać metodą bezrozkopową, 

następnie trasa projektowanej sieci magistralnej prowadzona jest w terenie obowiązującego 

planu zagospodarowania „MPZP” nr 241 - w wydzielonych pasach drogowych 2KD-Z i 3KD-L, 

w poboczach; (szczegółowe ustalenia dotyczące pasów dróg 2KD-Z i 3KD-L ujęte są w 

Wypisie z „MPZP”), metodą wykopu otwartego, w tym przejście pod istniejącym rowem B-9.5 

w rurze osłonowej i z odcinkiem o długości ok. 11m wykonanym metodą bezrozkopową w 

sąsiedztwie istniejących słupów SN, 

spięcie z istniejącą siecią magistralną Ø400mm w poboczu (chodniku) ul. Świeżej - w 

miejscu połączenia pozostawiono zaślepione odgałęzienie (trójnik), pod obecnie projektowane 

spięcie ( punkt spięcia na „MPZP” nr 242). 

Lokalizacja sieci wodociągowej magistralnej w pasie jezdni ul. Starogajowej wymagała uzyskania 

ministerialnego odstępstwa od Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków, jakim 

powinny odpowiadać drogi publiczne. Pismem z dnia 20.03.2009r. Minister Infrastruktury udzielił 

upoważnienia Prezydentowi Wrocławia do wyrażenia zgody na usytuowanie projektowanej sieci pod 

istniejącą jezdnią ul. Starogajowej. Uzyskano DECYZJE 592/2009 i 779/2009 ZDiUM na lokalizację 

w/w sieci wraz z odcinkiem rurociągu DN150 odwadniającego magistralę. 

Budowa sieci wodociągowej magistralnej od ul. Jeleniogórskiej do Świeżej jest inwestycją, 

powiązaną z realizowanymi i projektowanymi obecnie na terenie obowiązującego „MPZP” nr 241 

inwestycjami i projektami: 

1. budowy osiedla domów wielorodzinnych „TBS” wraz z infrastrukturą drogową i sieciami 

uzbrojenia podziemnego, 

2. budowy osiedla domów wielorodzinnych prywatnego inwestora wraz z infrastrukturą 

drogową i sieciami uzbrojenia podziemnego. 

Aktualnie realizowana i częściowo zrealizowana jest inwestycja domów wielorodzinnych 

prywatnego inwestora (firma „Salwirak”), z ułożoną siecią wodociągową rozdzielczą, docelowo 

przewidzianą do włączenia do projektowanej sieci magistralnej DN400mm. 

Dla projektowanych ( przez inne jednostki projektowe) sieci rozdzielczych wodociągowych na 

potrzeby projektowanego osiedla „TBS” pozostawiono : 

w węźle W 9 – trójnik 400/400, zakończony zasuwą DN300mm, z zaślepieniem, 

w węźle W 16 - trójnik 400/400, zakończony zasuwą DN250mm, z zaślepieniem. 

UWAGA: 

Na terenie „MPZP”, w pasach dróg 2KD-Z i 3KD-L prowadzone są prace projektowe przez firmy: 

„JotPol”, „Inwestprojekt Świętokrzyski” na zlecenie ZIM-u Wrocław oraz „Euronorm” i „MGM 

Inwest” na zlecenie firmy „Salwirak”, które w swoim zakresie mają wykonanie projektów drogowych 

wraz ze strefowaniem sieci uzbrojenia podziemnego w pasach planowanych dróg jw. 

Projektowana sieć magistralna DN400mm została zaprojektowana zgodnie ze strefowaniem, 

uzgodnionym i przekazanym nam przez w/w jednostki projektowe. Uzyskano pozytywne 

uzgodnienie zaprojektowanej trasy magistrali DN400mm w zakresie skrzyżowań i kolizji z sieciami, 

projektowanymi przez w/w firmy. 

Działki pod planowane pasy drogowe zostały geodezyjnie wydzielone oraz wykupione przez 

Gminę Miejską Wrocław, a uzgodnienia w sprawie lokalizacji sieci wodociągowej magistralnej 

DN400mm dokonał ZDiUM. Uzyskano również uzgodnienie Biura Funduszu Spójności w zakresie 

określenia warunków wejścia w teren dla ul. Świeżej, objętej programem ISPA. 

Projektowana sieć magistralna DN400mm ma długość: L = 1012,5 m i została wytrasowana ze 

spadkiem i = 0,5 ÷ 38,5 % o oraz zagłębieniem w osi w zakresie: h = ok. 1,5 ÷ 3,0m. Średnio, na 

większości długości, magistralę usytuowano na głębokości 2,0 ÷2,3m. 

8




3.2 Rozwiązania materiałowe 

3.2.1 Wymagania ogólne 

Materiały stosowane do budowy sieci wodociągowej magistralnej DN 400 mm muszą posiadać 

świadectwo dopuszczeniu do kontaktu z wodą pitną – atest Państwowego Zakładu Higieny oraz 

muszą być dopuszczone do stosowania zgodnie z Ustawą o wyrobach budowlanych z 16.04.2004r - 

Dziennik Ustaw nr 92, poz. 881. Dopuszcza się stosowanie wyrobów nie objętych Polskimi Normami 

pod warunkiem posiadania aprobaty technicznej „COBRTI-INSTAL” Warszawa ul. Ksawerów 21. 

Na stosowanie materiałów w ramach przedmiotowej inwestycji , Wykonawca jest zobowiązany 

uzyskać Decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, wyrażającą zgodę na 

zastosowanie przyjętych materiałów. Ponadto materiały te powinny odpowiadać wymaganiom 

stawianym przez Użytkownika magistrali i być zgodne z aktualnymi ”Wytycznymi projektowania i 

budowy. Warunki i standardy, wymagania ” – MPWiK Sp. z o. o. , Wrocław. 

3.2.2 Rury i kształtki, połączenia 

Do budowy magistrali wodociągowej DN 400mm rozwiązania materiałowe przewidują: 

budowę magistrali wodociągowej z rur kielichowych DN400 mm PN10, z żeliwa 

sferoidalnego klasy K9 z wewnętrzną powłoką cementową, zewnętrzną powłoką Zn-bit 

(cynkowo-bitumiczną), z połączeniami nieblokowanymi (połączenia wsuwane z uszczelką 

gumową EPDM) na trasie wykonywanej w wykopie otwartym i z połączeniami 

automatycznie blokowanymi (połączenia z garbem i dodatkowym pierścieniem) wzdłuż 

trasy prowadzonej w jezdni ul. Starogajowej, przy przejściu wzdłuż słupów linii SN oraz na 

odcinku ułożonym w rurze osłonowej pod istniejącym rowem B-9.5. Na trójnikach, kolanach 

90 0 , kształtkach 45 0 , 30 0 , dla połączeń nieblokowanych, zastosowano bloki oporowe, a dla 

kształtek 22 1/2 0 i 11 1/4 0 - wylewkę z betonu C8/10. 

Długości sieci magistralnej z połączeniami blokowanymi ujęto na profilu podłużnym, a lokalizację bloków 

oporowych wskazano na projektach zagospodarowania terenu. 

Magistralę żeliwną zaprojektowano w większości w technologii wykopu otwartego, w tym przejście 

pod istniejącym rowem B-9.5 ( rów w miejscu skrzyżowania z siecią magistralną ujęty zostanie w 

przepust Ø400mm, projektowany przez inną jednostkę projektową) – w stalowej rurze osłonowej z 

zewnętrzną izolacją 3LPE N-v (powłoka polietylenowa trójwarstwowa, wzmocniona), wewnętrzną 

izolacją epoksydową, Dz 610 x 10 mm, natomiast przejście poprzeczne pod jezdnią ul. Starogajowej 

– bez rury osłonowej. Dla przejścia pod rowem nr B-9.5, na głębokości ok. 58cm od dna rzędnej 

projektowanego przepustu Ø400mm do góry rury osłonowej uzyskano zgodę właściciela - ZZM, 

natomiast dla wykonania przejścia poprzecznego pod jezdnią ul. Starogajowej – zgodę ZDiUM. 

W technologii bezwykopowej, w stalowej rurze osłonowej z zewnętrzną izolacją 3LPE N-v, 

wewnętrzną izolacją epoksydową, Dz 610 x 10 mm, zaprojektowano wykonanie sieci w: 

w jezdni ul. Starogajowej – na odcinku wzdłuż jezdni od węzła W4 do W6, wykonywanej w 

dwóch odcinkach: od węzła W5 w kierunku W4 oraz od węzła W5 w kierunku W6 (komora 

nadawcza zlokalizowana w węźle W5), 

w sąsiedztwie istniejących słupów linii SN ( w rejonie ul. Świeżej), na odcinku od węzła W20 

do W21. 

Uwaga: na odcinkach układanych w rurach osłonowych ( bezwykopowo – pod jezdnią i wzdłuż 

słupów SN oraz w wykopie – pod rowem) rury powinny posiadać kielichy przystosowane do 

wciągania do rur osłonowych tj. nie powinny mieć części wystających. 

Długość nominalna rur wynosi 6m. Do cięcia stosuje się rury kalibrowane, które można ciąć do 2/3 

długości, licząc od bosego końca. 

9




Rury powinny spełniać wszystkie wymagania określone w normie PN-EN545 i być wytwarzane 

zgodnie ze standardem kontroli jakości PN-EN ISO 9001, a uszczelki spełniać wszystkie wymagania 

określone w normie PN-EN681-1. 

Kształtki kielichowe i kołnierzowe z żeliwa sferoidalnego, zastosowane do budowy magistrali, powinny 

mieć zabezpieczenie wewnątrz powłoką cementową i z zewnątrz izolację powłoką bitumiczną, 

wykonane jako monolityczne odlewy, klasa ciśnienia PN10. Należy zachować jednolitość materiału 

izolacji dla rur i kształtek. Rury i kształtki żeliwne należy łączyć na uszczelki gumowe wbudowane 

fabrycznie w kielichach, stosując połączenia automatycznie blokowane ( z garbem i dodatkowym 

pierścieniem) lub stosując bloki oporowe. Kształtki kołnierzowe uszczelniane za pomocą uszczelki 

płaskiej EPDM, zbrojonej wkładką stalową z kołnierzem owierconym na ciśnienie PN10. 

Kształtki powinny spełniać wymagania normy PN-EN 545 i być wytwarzane zgodnie ze standardem 

kontroli jakości PN-EN ISO 9001. Owiercenie kołnierzy kształtek zgodnie z PN-EN 1092-2, a 

uszczelki powinny spełniać wymagania normy PN-EN 681-1. 

POŁĄCZENIA KOŁNIERZOWE: 

Przy połączeniach kołnierzowych wszystkie śruby, nakrętki i podkładki powinny być ocynkowane. 

UWAGA: Do budowy sieci wodociągowej magistralnej DN 400 mm stosować: 

- łączniki ułatwiające montaż i demontaż armatury – przepustnic DN400mm. 

3.2.3 Armatura 

Na projektowanej sieci magistralnej wodociągowej DN400mm, dla sprawnego jej funkcjonowania i 

eksploatacji zaprojektowano: 

Przepustnice kołnierzowe DN400mm do wody pitnej, z zastosowaniem wstawek 

montażowych, 

Zasuwy DN80mm, DN100mm, DN 150mm, DN250mm, DN300mm, 

Zespoły odpowietrzająco-napowietrzające DN80mm ( tzw. odpowietrzenia kolumnowe). 

Pod skrzynki armatury należy zastosować krążki żelbetowe. 

Przepustnice i zasuwy powinny spełniać standardowe wymagania Użytkownika sieci: MPWiK 

Wrocław i tak: 

Wymagania MPWiK, dotyczące przepustnic są następujące: 

1. Ciśnienie robocze: PN10, 

2. Rodzaj przepustnicy: kołnierzowa (F4 DIN 3202), 

3. Rodzaj napędu: ręczny z przekładnią ślimakową z możliwością docelowo montażu napędu 

elektrycznego, 

4. Materiał: 

a) korpus żeliwo sferoidalne typu GGG-40 lub GGG-50 o dużej sztywności poprzecznej, 

b) uszczelnienie korpusu: w pełni odporne na korozję i ścieranie. Gniazdo w korpusie 

wykonane przez napawanie stopem niklu lub stalą kwasoodporną, dopuszcza się 

wykonanie gniazda ze stali kwasoodpornej poprzez wprasowanie pierścienia w 

odpowiednio ukształtowane miejsce w odlewie lub inny sposób mocowania, 

c) dysk: żeliwo sferoidalne lub staliwo, 

d) uszczelnienie dysku: guma twarda EPDM obrabiana precyzyjnie, mocowanie uszczelki 

materiałami nie korodującymi, 

5. Łożyskowanie dysku podwójnie mimośrodowo, odporne na korozję, 

6. Rodzaj zabudowy: w ziemi, w komorze, 

7. Długość przedłużenia: teleskopowe, 

10




8. Przedłużenie: ze wskaźnikiem otwarcia, wyprowadzone do skrzynki ulicznej, 

9. Rodzaj medium: woda pitna, uzdatniana przez MPWiK Wrocław, 

10. Temperatura wody: 4 0 C – 30 0 C, 

11. Zabezpieczenie antykorozyjne ( zewnętrzne i wewnętrzne) poprzez pokrycie żywicą 

epoksydową lub emaliowanie. 

Skrzynki uliczne powinny być zabezpieczone przed osiadaniem krążkami żelbetowymi → ( pierścień 

D/d = 480/180 mm ) 

Wymagania MPWiK, dotyczące wstawek montażowych są następujące: 

1. Wstawka montażowa typu F4, 

2. Ciśnienie nominalne PN10, 

3. Śruby, podkładki i nakrętki ocynkowane, 

4. Pełne zabezpieczenie antykorozyjne ( zewnętrznie i wewnętrznie metodą proszkową lub 

fluidyzacji przy użyciu farby epoksydowej), 

5. Atest Państwowego Zakładu Higieny, 

6. Karta katalogowa w języku polskim. 

Wymagania MPWiK, dotyczące zasuw są następujące: 

1. Ciśnienie nominalne min. PN10, 

2. Dwustronna szczelność zasuwy, 

3. Gładki przelot korpusu zasuwy bez gniazda (cylindryczny, niezwężony), 

4. Miękko uszczelniający klin wykonany z żeliwa sferoidalnego, pokryty elastomerem ( na całej 

powierzchni), dopuszczonym do kontaktu z woda pitną, 

5. Korpus i pokrywa zasuwy wykonana z żeliwa min. GGG-40, 

6. Śruby łączące pokrywę z korpusem wykonane ze stali nierdzewnej A4, wpuszczone i 

zabezpieczone masą zalewową, dopuszcza się inne rozwiązania gwarantujące 100% 

szczelność, 

7. Wrzeciono wykonane ze stali nierdzewnej z gwintem walcowanym, w części uszczelniającej 

wrzeciono polerowane, 

8. Uszczelnienie wrzeciona min. 2 uszczelkami typu o-ring, zlokalizowanymi w tulei 

uszczelniającej ( nakrętce, wkrętce), wykonanymi z gumy EPDM lub równorzędnej, 

9. Uszczelnienie o-ringami wrzeciona umiejscowione w mosiężnej tulei uszczelniającej 

(nakrętce, wkrętce), współpracujące z polerowaną częścią wrzeciona. Wrzeciono 

(trzpień zasuwy) o jednakowej średnicy w części uszczelniającej (polerowanej). 

Niedopuszczalne są rozwiązania z karbami, przeznaczonymi do umocowania 

uszczelnień o-ringowych, 

10. Uszczelnienie zabezpieczające tuleję uszczelniającą ( nakrętkę, wkrętkę) wrzeciona w 

korpusie zasuwy przed zanieczyszczeniem z zewnątrz, 

11. Wrzeciono powinno posiadać niskotarciowe podkładki lub łożysko, 

12. Prowadzenie klina w prowadnicach, stanowiących część korpusu zasuwy, 

13. Pełna ochrona antykorozyjna ( na zewnątrz i wewnątrz) poprzez pokrycie powłoką na bazie 

żywic epoksydowych metodą elektrostatyczną lub fluidyzacyjną, zapewniającą minimalna 

grubość warstwy 250µm, 

11




14. Obudowy teleskopowe do w/w zasuw, konstrukcja obudowy umożliwiająca skrócenie 

obudowy na budowie, 

15. Owiercenie kołnierzy PN10. 

Wymagania dotyczące zespołów napowietrzająco-odpowietrzających są następujące: 

Zastosowano, w uzgodnieniu z MPWiK, zespoły napowietrzająco-odpowietrzające DN80mm, PN10, 

do bezpośredniej zabudowy w ziemi (tzw. „kolumnowe”), o parametrach: 

- maksymalna wydajność odpowietrzania: 3,2 m 3 /min, 

- materiał konstrukcyjny zaworu – POM i brąz, gwarantujące całkowitą odporność na korozję, 

- woda rozpryskowa odprowadzana króćcem odwadniającym (złączka rurowa ISO DN1/2”), 

- kołnierz przyłączeniowy: DN80mm owiercony zgodnie z EN 1092-2, 

- rura uruchamiająca – A2, 

- kolumna – A4, 

- pokrywa – PEHD. 

Wszystkie stosowane do budowy sieci wodociągowej materiały, wymagają atestu Państwowego 

Zakładu Higieny w Warszawie oraz muszą być zgodne z PN lub posiadać aprobatę techniczną 

„COBRTI- INSTAL’’ w Warszawie. 

3.3 Technologia wykonania robót montażowych 

3.3.1 Rurociągi układane w wykopach otwartych 

Przewody wodociągowe z rur żeliwnych należy łączyć poprzez połączenia nieblokowane, 

kielichowe – kielich jednokomorowy do połączeń wsuwanych rozłączalnych z uszczelką gumową z 

EPDM, z możliwym odchyleniem kątowym na kielichach 4 0 dla DN400mm. Jedynie dla odcinka 

wykonywanego poprzecznie pod jezdnią ul. Starogajowej ( rejon węzłów W3 i W4) oraz dla przejścia 

pod rowem B-9.5 wykonywanego w rurze osłonowej, należy zastosować połączenia automatycznie 

blokowane (połączenia z garbem i dodatkowym pierścieniem) na minimalnych obliczeniowych 

długościach ujętych na profilu podłużnym – rys. T-1. Załamania trasy należy realizować za pomocą 

systemowych łuków z połączeniami nieblokowanymi – dla łuków 90 0 , 45 0, , 30 0 , trójników w 

miejscach połączeń z istniejącymi bądź projektowanymi sieciami - należy wykonać bloki oporowe. 

Dla kształtek 22 1/2 0 i 11 1/4 0 zastosować wylewkę z betonu C8/10. Połączenia automatycznie 

blokowane (połączenia z garbem i dodatkowym pierścieniem) należy zastosować jedynie dla łuków 

w miejscach wskazanych na profilu - rejon węzłów W3 i W4. 

Kąty nietypowe należy realizować wykorzystując możliwość odchylenia kątowego na kolejnych 

złączach kielichowych w obrębie łuku – 3 0 dla DN400mm. 

Połączenia z armaturą kołnierzową należy wykonać z kształtek kołnierzowych żeliwnych, zgodnie z 

rysunkami szczegółowymi, stosując śruby, podkładki i nakrętki ocynkowane, specjalnie 

zabezpieczone dla połączeń z żeliwem. 

Przepustnice i zasuwy należy zamocować na betonowych blokach podporowych, a skrzynki uliczne 

na krążkach betonowych, zabezpieczających przed osiadaniem, w terenie nieutwardzonym skrzynkę 

do zasuw obetonować ( zgodnie z opisem cz. konstrukcyjnej). 

Rurociąg magistralny układać w wykopie o szerokości 1,3 m i posadawiać na podsypce piaskowej – 

15cm. 

Wszystkie prace, dotyczące włączenia projektowanej sieci magistralnej DN400mm do istniejących 

magistral DN 400 mm w ulicach Jeleniogórskiej i Świeżej, należy wykonywać pod nadzorem 

przedstawiciela MPWiK. 

12




3.3.2 Rurociągi układane metodą bezwykopową 

Projektowaną sieć magistralną wodociągową DN400mm, należy wykonać metodą bezwykopową w 

miejscach: 

Prowadzenia rurociągu wzdłuż jezdni ul. Starogajowej, wykonywanej w dwóch odcinkach, z 

zastosowaniem stalowych rur przewiertowych ( osłonowych), Dz610x10mm, na długości od 

węzła W4 do W6 wynoszącej L~ 115,5 m, 

Przejścia na odcinku wzdłuż istniejących słupów linii SN, z zastosowaniem stalowej rury 

przewiertowej ( osłonowej), Dz610x10mm, na długości od węzła W20 do W21 wynoszącej L~ 

12m. 

Uwaga: długości wykonywane przeciskiem wynoszą: od komory nadawczej w węźle W5 do komory 

odbiorczej w węźle W4 - L= 62,8m i długość rury przeciskowej l = 56m, a od komory nadawczej w 

węźle W5 do komory odbiorczej w węźle W6 - L = 52,6m i długość rury przeciskowej l = 49m. Dla 

przecisku, wykonywanego obok słupów linii SN tj. na odcinku od węzła W20 do W21 L = 11,9 m i 

długość rury przeciskowej l = 11 m.. 

Przy instalowaniu sieci wodociągowej magistralnej DN400mm z rur przewodowych żeliwnych metodą 

bezwykopową, w istniejących warunkach, najbardziej optymalną jest technologia przecisku 

hydraulicznego poziomego ( tradycyjnego, przy wykorzystaniu hydraulicznych wiertnic poziomych). 

Ponieważ rury z żeliwa można jedynie wciągać, nie można ich pchać, technologia ta wymaga 

zastosowania dodatkowo rury osłonowej, która pełnić będzie funkcję rury roboczej, przeciskowej. 

Dopiero po wykonaniu przecisku rurą przeciskową (osłonową) do jej wnętrza może być wciągnięta na 

płozach rura przewodowa, żeliwna, przystosowana do wciągania tj. bez części wystających, z 

połączeniami blokowanymi. Przeciski hydrauliczne można wykonywać na długościach do 65m. 

Szczegóły wykonania przecisków ujęto w opisie cz. konstrukcyjnej. 

3.4 Obiekty technologiczne magistrali 

3.4.1 Odwodnienia na magistrali 

Na sieci wodociągowej magistralnej DN 400mm zaprojektowano, w dostosowaniu do profilu 

podłużnego rurociągu, studzienki odwodnień o symbolu „ODW” – szt.2. Rozwiązania techniczne 

odwodnienia magistrali przewidują zamontowanie na magistrali trójnika redukcyjnego Dn 400/100, 

tzw. „odwadniaka”. Na odejściu z magistrali przewidziano montaż zasuwy DN 100 typu F5 i 

połączenie instalacji ze studzienką odwodnieniową Ø 1000 mm. Rurociąg doprowadzający do 

studzienki zakończony jest klapą zwrotną PEHD. Z uwagi na możliwość odprowadzenia wody z 

odwadniania odcinków magistrali do studni na istniejącej i projektowanej sieci kanalizacyjnej 

( odpowiednio ks600mm i kd600mm), ze studzienki „ODW” wyprowadzony został rurociąg DN150mm, 

z włączeniem do studni na kanałach. Rurociąg odprowadzający ze studzienki „ODW” wyposażony 

jest w zasuwę odcinającą DN150mm. 

Studzienka z prefabrykowanych elementów betonowych i żelbetowych, łączonych na uszczelki 

gumowe, zapewniające całkowitą szczelność. Wykonanie z betonu o odpowiedniej klasy 

wytrzymałości - min. C35/45, o odpowiedniej wodoszczelności - min. W 8 i nasiąkliwości - poniżej 4%, 

z fabrycznie osadzonymi króćcami. 

Lokalizację studzienek odwodnień przedstawiono na projektach zagospodarowania terenu – rys. nr 

PZ-1 i PZ-2, a szczegóły rozwiązań technicznych na rys. nr T- 2 i T - 3. 

3.4.2 Odpowietrzenia na magistrali 

Na sieci wodociągowej magistralnej DN 400mm zaprojektowano, w dostosowaniu do profilu 

podłużnego rurociągu, odpowietrzenia o symbolu „ODP” – szt.4. Rozwiązania techniczne 

odpowietrzenia sieci magistralnej przewidują zamontowanie na magistrali zespołów napowietrzającoodpowietrzających 

( tzw. kolumnowych) DN80mm, z odcięciem zasuwą DN80mm. 

Lokalizację odpowietrzeń przedstawiono na projektach zagospodarowania terenu – rys. nr PZ-1 ÷ 

PZ-3, a szczegóły rozwiązań technicznych na rys. nr T- 4, T - 5 i T - 6. 

13




Uwaga ogólna do obiektów: 

W terenach zielonych, nieutwardzonych, obiekty zaprojektowano jako wyniesione ponad 

poziom terenu na wysokość 10-15cm, 

W pasach istniejących i planowanych dróg zaprojektowano obiekty na równi z terenem. 

3.4.3 Oznakowanie i inne czynności 

Armatura zabudowana na projektowanej sieci wodociągowej magistralnej DN400mm musi posiadać 

stałe oznakowanie zgodne z PN-86/B-09700. Przepustnice i zasuwy powinny mieć nadany przez 

MPWiK Sp. z o.o. numer ewidencyjny, umieszczony na tabliczce oznaczeniowej. Numery nadawane 

są przez Dział Inspekcji i Ewidencji Sieci. 

Trasę magistrali wodociągowej należy oznaczyć taśmą ostrzegawczą koloru niebieskiego lub białoniebieskiego, 

o szerokości 400mm. Taśmę należy prowadzić na wysokości min. 30 cm nad grzbietem 

rury z odpowiednim wyprowadzeniem końcówek taśmy do skrzynek zasuw. 

3.4.4 Obsługa sieci wodociągowej magistralnej DN400mm 

Sieć magistralna obsługiwana będzie przez MPWiK Sp. z o.o. we Wrocławiu. 

Obsługa rurociągów, wyposażonych w armaturę odcinająca, odpowietrzającą i odwadniającą, będzie 

związana z prowadzonymi pracami technologicznymi, monitorującymi oraz prowadzonymi doraźnymi 

naprawami, przeglądami, konserwacją i czyszczeniem sieci. 

Projektowaną sieć należy eksploatować zgodnie z zaleceniami „Zbioru instrukcji o eksploatacji, 

konserwacji i planowo-zapobiegawczych remontach urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych” i 

przepisami bhp. 

3.4.5 Projekt zabezpieczenia zieleni 

Inwestycja będzie realizowana w obszarach z istniejącymi formami zieleni. 

Ogółem na przedmiotowym terenie zinwentaryzowano 55 sztuk drzew, krzewów i skupin. 

Szatę roślinną stanowią częściowo nasadzenia planowe drzew i krzewów, częściowo samosiewy 

rozproszone na niezagospodarowanym terenie. Występują drzewa liściaste, głównie dęby 

szypułkowe i robinie akacjowe. Roślinność występuje głownie jako nasadzenia luźne, samosieje, a w 

części wydzielonej prywatnym ogrodzeniem ( bud. przy ul. Świeżej 3) stanowi typowe nasadzenia 

ogrodowe. 

Szata roślinna charakteryzuje się dobrą kondycją zdrowotną. 

Szczegółowa inwentaryzacja dendrologiczna ujęta jest w dokumentacji pn.: ”Inwentaryzacja zieleni” 

Przy budowie sieci wodociągowej magistralnej roboty należy wykonywać z należytą starannością, 

drzewa i krzewy przeznaczone do pozostawienia, zlokalizowane na trasie inwestycji oraz rosnące w 

pobliżu budowy, należy odpowiednio zabezpieczyć od strony prowadzonych robót, a prace ziemne w 

zbliżeniu do nich prowadzić ręcznie nie uszkadzając ich systemów korzeniowych, pni czy koron. 

Zabezpieczenie koron, pni i korzeni roślin rosnących na terenie prowadzenia robót i w bezpośrednim 

sąsiedztwie należy wykonać następująco: 

Odkryte części korzeni podlewać oraz okrywać matami, 

Nie dopuścić do obsypywania pni ziemią z wykopów, 

Materiałów budowlanych oraz sprzętu nie należy ustawiać pod koronami drzew, 

Pod koronami drzew, w bezpośrednim zbliżeniu do krzewów oraz na trawnikach nie gromadzić 

ziemi z wykopów i nie odkładać na pnie drzew. 

Roboty ziemne oraz inne roboty związane z wykorzystaniem sprzętu mechanicznego lub urządzeń 

technicznych prowadzone w pobliżu drzew, mogą być wykonywane wyłącznie w sposób nie 

szkodzący drzewom, zgodnie z art. 47c. Ust.1 ustawy z dnia 16.X.1991r. o ochronie przyrody – tekst 

14




jednolity ( Dz. U. z 2001r. Nr 99 poz. 1079 ze zmianami ), jak również przestrzegając warunków 

uzgodnienia z Wydziałem Środowiska i Rolnictwa UM z dnia 2009.07.10. 

W celu ochrony drzew oprócz wytycznych jak wyżej należy zastosować metodę tzw. ekranu 

korzeniowego, pozwalającą na regenerację systemu korzeniowego przez zespół zabiegów 

specjalistycznych ( impregnacja ran , odżywianie, nawadnianie, wzbogacanie podłoża w rejonie 

wykopów). 

Dla wszystkich roślin - ograniczenie skutków posuszy należy uzyskać przez: 

prowadzenie robót poza sezonem wegetacyjnym, 

podlewanie drzew i krzewów, których część została uszkodzona ( powyżej 30% ), 

zraszanie drzew w bardzo niesprzyjających warunkach meteorologicznych. 

W przypadku wystąpienia konieczności przesadzenia bądź nasadzenia nowych krzewów w miejscu 

zniszczonych należy : 

krzewy sadzić w dołach 0.5 x 0.5m zaprawionych ziemią humusową, 

posadzone krzewy pielęgnować w okresie gwarancyjnym, przewidywana pielęgnacja będzie 

polegała na nawożeniu i podlewaniu w okresie letnim. 

W miejscach, gdzie gałęzie drzew mogą powodować utrudnienia w pracy sprzętu budowlanego, 

należy uwzględnić konieczność wykonania miejscowej ich ( gałęzi) wycinki przez wyspecjalizowaną 

firmę. Ewentualna wycinka winna odbywać się po uprzedniej wizji lokalnej oraz po uzyskaniu, 

staraniem Wykonawcy, zgody od zarządzającego zielenią. 

UWAGA: Opis zieleni występującej na terenie inwestycji – wg odrębnego opracowania pn. 

Inwentaryzacja zieleni. 

Drzewa i krzewy, zakwalifikowane do usunięcia za naliczeniem opłat posiadają numery 

inwentaryzacji: 1, 3, 4, 6-10, 12, 17, 25, 32-34, 53-55. 

Drzewa, zakwalifikowane do sanitarnego usunięcia posiadają numery inwentaryzacji: 5, 11. 

Na usunięcie drzew i krzewów w wieku do 5 lat oraz owocowych, nie jest wymagane zezwolenie. 

Szczegółowy wykaz drzew przeznaczonych do wycinki z naliczeniem opłat, bez naliczenia 

opłat ujęto w uzgodnieniu Wydziału Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miejskiego , wydanym w 

piśmie WŚR.Z.PB/7632/5181-196/09 z dnia 10.07. 2009, stanowiącej załącznik PB. 

4. ODWODNIENIE WYKOPÓW BUDOWLANYCH 

4.1 Podstawa opracowania 

Podstawę niniejszego opracowania stanowią dokumentacje związane, w tym: 

1. Dokumentacja geotechniczna dla budowy sieci wodociągowej DN 400 w ulicy Jeleniogórskiej – 

Wełnianej we Wrocławiu. SOL-SERVICE. Usługi Geologiczne i Geotechniczne – Roman Mazur. 

Wrocław, kwiecień 2009. 

2. Budowa sieci wodociągowej magistralnej DN 400 w ulicy Jeleniogórskiej – Wełnianej we 

Wrocławiu. BPiROGWŚ „BIPROWOD”. Wrocław, kwiecień 2009. 

3. Sokołowski J., Żbikowski A., Odwodnienia stałe i osiedlowe. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 

1993. 

4. Mielcarzewicz E.W., Melioracje terenów miejskich i przemysłowych. Arkady, Warszawa 1971. 

5. Mielcarzewicz E.W., Odwodnienia terenów zurbanizowanych i przemysłowych. Systemy 

odwadniania. PWN, Warszawa 1990. 

15




4.2 Przedmiot opracowania 

Przedmiotem opracowania jest projekt budowlano – wykonawczy odwodnienia wykopów 

budowlanych, pod projektowaną sieć wodociągową magistralną DN 400mm, na odcinku od ul. 

Jeleniogórskiej do spięcia w ul. Świeżej we Wrocławiu. 

4.3 Warunki gruntowo – wodne 

Warunki gruntowo – wodne na długości budowanego odcinka sieci wodociągowej, rozpoznano za 

pomocą siedmiu otworów badawczych, umieszczonych w pobliżu, ujętych w dokumentacji technicznej 

podłoża gruntowego jako przekroje geotechniczne, oznaczone stosowną symboliką. 

W dokumentacji geotechnicznej zwrócono uwagę, że odnotowane poziomy wody gruntowej należy 

traktować jako poziomy średnie. 

4.4 Wybór technologii odwadniania wykopów budowlanych 

Budowana sieć wodociągowa DN400mm kontrolowana jest siedmioma otworami geologicznymi: 

otwór nr 1 (HM 0+10) o głębokości 3,5 m – zawodniony, swobodne zwierciadło wody gruntowej na 

głębokości 1,80 m ppt., w warstwie piasków drobnych, otwór nr 1A (HM 1+86) o głębokości 3,0 m – 

zawodniony, swobodne zwierciadło wody gruntowej na głębokości 1,50 m ppt., w warstwie piasków 

drobnych, otwór nr 2A (HM 3+7) o głębokości 2,50 m – zawodniony, swobodne zwierciadło wody 

gruntowej na głębokości 1,90 m ppt., w warstwie piasków drobnych, otwór nr 4A (HM 4+33) o 

głębokości 2,50 m – zawodniony, swobodne zwierciadło wody gruntowej na głębokości 1,90 m ppt., w 

warstwie piasków drobnych, otwór nr 2 (HM 5+23,89) o głębokości 3,50 m – zawodniony, swobodne 

zwierciadło wody gruntowej na głębokości 1,20 m ppt., w warstwie piasków drobnych, otwór nr 12A 

(HM 6+75,06) o głębokości 2,50 m – zawodniony, swobodne zwierciadło wody gruntowej na 

głębokości 1,90 m ppt., w warstwie piasków drobnych, otwór nr 3 (HM 9+53,44) o głębokości 2,50 m 

– zawodniony, swobodne zwierciadło wody gruntowej na głębokości 1,30 m ppt., w warstwie piasków 

drobnych. 

Dla budowanej sieci wodociągowej magistralnej, proponuje się jego wykonanie w wykopie 

wąskoprzestrzennym w osłonie pełnej z grodzic GZ 4, szalunków słupowo-płytowych lub szalunków 

typu box, od HM 0+00 do HM 10+12,37 z odwodnieniem obustronną baterią igłofiltrów 30 szt., tj. po 

15 sztuk z każdej strony. 

4.5 Obliczenia sprawdzające 

Celem obliczeń sprawdzających jest określenie sumarycznego dopływu wód gruntowych do wykopu 

(Q). Obliczenia przeprowadzono z zastosowaniem metodologii opisanej w podręczniku 

Sokołowskiego i Żbikowskiego. 

Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że na długości odwadnianego wykopu, sumaryczny 

dopływ wód gruntowych nie powinien przekroczyć 5 dm 3 /s, dla odwodnienia obustronną 

barierą igłofiltrów, po 15 szt. z każdej strony. 

4.6 Proponowane rozwiązania – odwodnienie igłofiltrami 

Proponowane odwodnienie wykopu pod projektowaną magistralę wodociągową należy wykonać 

według zaleceń podanych poniżej. Wzdłuż ubezpieczonych ścian wykopu w odległości około 0,5- 

1,0m od ich krawędzi wpłukać igły w rozstawie co 1,0m. Grot igieł zagłębić na około 3,0m pod dnem 

projektowanego wykopu. Na krótkim odcinku w sąsiedztwie węzła W3 ze względu na długość 

pojedynczej igły można je wpłukać na głębokość ok. 2,5m. Na całej długości projektowanej magistrali 

wodociągowej depresja jest zmienna i nie przekracza podanych poniżej, określonych dla rejonu 

wykonanego rozpoznania podłoża gruntowego otworami geologicznymi. 

Obliczenia zasięgu leja depresji dla rejonu każdego otworu podano poniżej. Obliczenia wykonano z 

zastosowaniem podanego poniżej wzoru, przyjmując za wymagane obniżenie zwierciadła wody 

gruntowej w stosunku do projektowanej rzędnej dna wykopu na minimum 0,50 m: 

16




R = 10 ,2 × s × k 

f 

; m 

w którym: 

s – wymagane obniżenie zwierciadła wody gruntowej – depresja; m 

k f – współczynnik filtracji dla odwadnianej warstwy, dla piasków drobnych k f = 3,9 m/d. 

Rejon otworu nr 1 (HM 0+10) 

położenie zwierciadła wody gruntowej 115,80 – 1,80 = 114,0 

projektowana rzędna dna wykopu 113,34 – 0,40 = 112,94 

wymagana depresja 114,0 – 112,94 + 0,50 = 1,56 m 

określony zasięg depresji 

R = 10 ,2 × 1,56× 

3,90 = 31, 42 m 

Rejon otworu nr 1A (HM 2+00) 





R = 10 ,2 × 1,85× 

3,90 = 37, 27 m 






R = 10 ,2 × 1,32× 

3,90 = 26, 59 m 






R = 10 ,2 × 1,33× 

3,90 = 26, 79 m 

Rejon otworu nr 2 (HM 5+23,89) 





R = 10 ,2 × 1,80 × 3,90 = 36, 26 m 

Rejon otworu nr 12A (HM 6+75,05) 





R = 10 ,2 × 1,05× 

3,90 = 21, 15 m 

Rejon otworu nr 3 (HM 9+53,44) 




17





R = 10 ,2 × 0,97 × 3,90 = 19, 54 m 

Spodziewany całkowity dopływ wód gruntowych na całej długości projektowanego 

(odwadnianego) wykopu, nie powinien przekroczyć 5 dm 3 /s. Należy dysponować minimum 

dwiema bateriami igłofiltrów po piętnaście sztuk igieł każda, o długości pojedynczej igły nie 

mniejszej niż 6,0m. 

Normalna eksploatacje igłofiltrów powinno poprzedzić pompowanie otwierające. W jego trakcie należy 

stopniowo zwiększać podciśnienie, zwykle o 0,01 MPa, w odstępach czasu pozwalających na 

odpompowanie drobnych cząstek gruntu przy filtrach (odwadniany grunt piaski drobne). Czas 

pompowania otwierającego wynosi przeciętnie 3 godziny, a każdy stopień podciśnienia powinien 

trwać 15 – 30 minut. 

Po zakończeniu pompownia otwierającego, należy rozpocząć pompowanie eksploatacyjne. Należy 

przy tym pamiętać, że podstawowym warunkiem skuteczności odwodnienia jest zachowanie 

ciągłości pompowania. W trakcie pompowania może dojść do obniżenia podciśnienia. Może ono 

być spowodowane wzmożonym dopływem powietrza do wnętrza igieł, widoczne jest wtedy wyraźne 

drganie igieł. Należy je wtedy wyłączyć z układu. 

4.7 Proponowane rozwiązania – odwodnienie powierzchniowe komór przeciskowych 

Przeciski hydrauliczne w ul. Starogajowej realizowane będą w komorze nadawczej i komorach 

odbiorczych, dla komór odbiorczych w osłonie odwodnienia igłofiltrami wykonywanego dla wykopów 

liniowych w sąsiedztwie komór odbiorczych. Przewiduje się zastosowanie odwodnienia 

powierzchniowego komory nadawczej i w razie konieczności wspomagająco w komorach 

odbiorczych. Proponowane odwodnienie powierzchniowe komory nadawczej należy wykonać według 

zaleceń podanych poniżej. Wzdłuż ubezpieczonych ścian wykopu komory nadawczej , po obwodzie 

należy wykonać rowki o przekroju 0,25 x 0,25 m, w których ułożyć rury drenarskie z filtrem z włókna 

syntetycznego, np. PVC DN 113 – nr kat. 3068152540, całość zasypać gruntem dobrze 

przepuszczających wodę, np. piaskiem grubym. W dany ciąg drenarski, w przeciwległych narożach 

wykopu należy wstawić studzienki zbiorcze z odcinka rury betonowej o średnicy DN 1,0 i długości 1,0 

m, z których odpompowywana będzie woda, o wydajności ok. 5 dm 3 /s i wysokości podnoszenia do 

10 m słupa wody 

4.8 Uwagi i zalecenia 

Całość robót budowlanych, realizować w wąskoprzestrzennym wykopie budowlanym, z 

ubezpieczeniem jego ścian grodzicami GZ-4, szalunkami słupowo-płytowymi lub szalunkami typu 

box.. Jest to ważne z uwagi na układ warstw gruntu, budujących podłoże w rejonie realizacji prac 

wymagających odwodnienia wykopów. Zaleca się niezwykle staranne wykonanie ubezpieczenia, jak 

również każdorazowy kontakt z projektantem w przypadku stwierdzenia innych warunków gruntowowodnych 

niż ujęte w Dokumentacji geotechnicznej. Ponadto zaleca się dokonanie wizji lokalnej terenu 

i obiektów budowlanych, położonych wzdłuż odwadnianego odcinka wykopu budowlanego, celem 

określenia aktualnego stanu technicznego, a zauważone uszkodzenia należy udokumentować np. 

fotograficznie. Pozwoli to na wyeliminowanie nieuzasadnionych roszczeń odszkodowawczych po 

zakończeniu robót. 

Cały proces obliczeniowy, przeprowadzono przy założeniu, że warstwy gruntu budującego podłoże na 

długości projektowanej realizacji prac odwodnieniowych, są zgodne z dokumentacją geotechniczną. 

Opracował (cz. odwodnienie wykopów): 

dr inż. Jerzy Machajski 

18




4.9 Warunki pozwolenia wodnoprawnego 

Dla realizacji inwestycji budowy magistralnej sieci wodociągowej DN400mm zostało wydane 

pozwolenie wodnoprawne na odwadnianie wykopów budowlanych podczas budowy magistrali, gdzie 

zasięg leja depresji wykracza poza granice działek, do których Inwestor posiada prawo dysponowania 

terenem na cele budowlane. 

Pozwolenie wodnoprawne wydano na czas oznaczony tj. do 24.08.2014r. i obowiązuje ono przy 

spełnieniu warunków: 

1. wykonanie odwodnienia zgodnie z dokumentacją , warunkami uzgodnień oraz obowiązującymi 

przepisami i normami, w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu ludzi i mienia, 

2. zawiadomienia zainteresowanych stron z 14-dniowym wyprzedzeniem o terminie rozpoczęcia 

i zakończenia robót, 

3. wykonanie prac odwodnieniowych pod specjalistycznym nadzorem, 

4. prowadzenia obserwacji ciągłej obniżonego zwierciadła swobodnego wody gruntowej oraz 

jego wpływu na obiekty budowlane, 

5. maksymalnego ograniczenia wpływu leja depresji poprzez monitorowanie zarówno ilości 

pompowanej wody oraz skutków odwodnienia tj. rozwoju i zasięgu leja depresyjnego w 

otworach obserwacyjnych, 

6. przywrócenie do stanu pierwotnego terenu w obrębie prowadzonych prac w terminie 14 dni po 

zakończeniu robót, 

7. przestrzegania warunków uzgodnienia z Zarządem Zieleni Miejskiej (pismo z dnia 

06.08.2009r., DMK-4-5000/09), 

8. zaspokojenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych, związanych z udzielonym 

pozwoleniem. 

DECYZJA Prezydenta Wrocławia – pozwolenie wodnoprawne z dnia 24.08.2009r., znak pisma 

WSR.E.BK/6210/6448/68/09, pismo ZZM z dnia 06.08.2009r. stanowią załączniki PB. 

19




5. WYTYCZNE DLA BUDOWY MAGISTRALI WODOCIĄGOWEJ 

5.1 Wytyczne wykonania 

1. Trasowanie wykopów 

Przed przystąpieniem do budowy rurociągu służba geodezyjna powinna wyznaczyć punkty 

charakterystyczne trasy. 

Wytyczne trasy należy wykonać w oparciu o Projekty zagospodarowania terenu w skali 1:500 – rys. 

nr PZ-1 ÷ PZ-3. 

2. Wykopy otwarte 

Zaprojektowano wykopy otwarte, wąskoprzestrzenne, umocnione, o szerokości min. 1,30m – wg 

opisu cz. konstrukcyjnej. 

W miejscach skrzyżowań z istniejącym uzbrojeniem podziemnym wykopy należy wykonywać zgodnie 

z warunkami uzgodnień branżowych. 

W przypadku nieujawnionych kolizji z istniejącą siecią uzbrojenia podziemnego, w przypadku 

uszkodzenia np. rurociągów drenarskich, Wykonawca zobowiązuje się do jej naprawy, odtworzenia, 

przywrócenia do stanu pierwotnego. 

Rowy otwarte należy przywrócić do stanu pierwotnego pod nadzorem i na zasadach określonych 

przez Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu. 

3. Układanie rurociągów w wykopach otwartych 

Przed ułożeniem rur w wykopie należy sprawdzić czy dno wykopu wolne jest od kamieni, a na 

odcinkach, gdzie nie występują grunty piaszczyste – należy wykonać podsypkę piaskową o grubości 

min. 15 cm. 

Rury należy układać w wykopach na podłożu wyprofilowanym w sposób, zapewniający podparcie dla 

przewodu wzdłuż całej długości i co najmniej na ¼ obwodu rury. 

Rurociągi należy układać z zachowując kierunek spadków, przedstawionych na profilach magistrali. 

Przy zasypywaniu wykopu gruntem rodzimym należy zwrócić uwagę, żeby kamienie nie uszkodziły 

przewodów magistrali wodociągowej. 

4. Układanie rurociągów metoda bezwykopową 

Metoda bezwykopowa została opisania w cz. konstrukcyjnej opisu. 

5. Próba szczelności 

Warunkiem odbioru robót jest przeprowadzenie próby szczelności wodociągu. Próbę należy wykonać 

odcinkami ( zgodnie z pkt.6.2 Harmonogram robót), na ciśnienie 1,0 MPa, zgodnie z z PN-B-10725 

„Wodociągi, Przewody zewnętrzne , Wymagania i badania”, na ciśnienie próbne 1,0 MPa. Końcówki 

rurociągu oraz kształtki na czas próby powinny być należycie rozparte a rurociąg powinien być 

dokładnie odpowietrzony. 

Ujęcie wody dla celów technologicznych powinno spełniać wymagania normy PN-EN 1717 – 

„Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach wodociągowych i ogólne 

wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczaniu przez przepływ zwrotny. Ponadto 

woda pobierana z sieci miejskiej powinna być opomiarowana, 

Wykonawca powinien zabezpieczyć doprowadzenie odpowiedniej ilości wody pod odpowiednim 

ciśnieniem do przeprowadzenia próby szczelności. 

Uwaga: 

Rury osłonowe z obu końców muszą być otwarte podczas przeprowadzania próby szczelności rury 

przewodowej tak, aby można było stwierdzić czy nie ma wycieku, a po zakończeniu próby oba końce 

muszą być skutecznie zabezpieczone przed zanieczyszczeniem/zamuleniem. 

20




Przykładowe zestawy do przeprowadzenia próby szczelności ujęto na rys. nr T- SOR, a rozparcia do 

zabezpieczenia przed przemieszczaniem się rury opisano w cz. konstrukcyjnej. 

6. Płukanie i dezynfekcja 

Po pozytywnie przeprowadzonej próbie szczelności odcinka magistrali, przed jego włączeniem do 

eksploatacji, należy przeprowadzić płukanie i dezynfekcję rurociągu. Proces ten składa się z 3 

operacji: płukania wstępnego, dezynfekcji i płukania końcowego i prowadzony będzie również 

odcinkami, - pkt. 6.2 Harmonogram robót. 

Termin przeprowadzenia płukania i dezynfekcji należy uzgodnić z Centrum Zarządzania 

Operacyjnego MPWiK Wrocław. 

Ilość potrzebnej wody do przeprowadzenia próby szczelności, płukania wstępnego i końcowego, 

powinna być równa co najmniej 3-krotnej pojemności płukanego przewodu wodociągowego. 

Dla projektowanej magistrali DN400mm, L~1,01 km, pojemność wodociągu V = 127,6m 3 . 

Minimalna ilość potrzebnej do płukania wody wyniesie V pł = 3 x 127,6 = 382,8 m 3 . 

Doprowadzenie wody do płukania sieci, które odbywać się będzie odcinkami, nastąpi w sposób 

zaproponowany na rysunku nr T-SOR, poprzez tymczasowo zamontowany zestaw rurociągów, 

króćców, zestaw wodomierzowy z zaworem antyskażeniowym. Odprowadzenie wody po płukaniu 

nastąpi poprzez studzienki odwodnień, tymczasowymi rurociągami, ułożonymi na powierzchni terenu, 

w sposób grawitacyjny, do najbliższych kanałów ( ks600mm w ul. Starogajowej, kd600mm w 2KD-Zw 

przypadku gdyby kd600mm nie został jeszcze wybudowany – do kanału kd300/400mm w ul 

Starogajowej w sposób pompowy). 

Po zakończeniu płukania wstępnego należy przeprowadzić dezynfekcję przewodów poprzez 

przygotowany króciec do dawkowania podchlorynu sodowego, którego należy użyć do dezynfekcji. 

Dawkę chloru przewiduje się na poziomie min. 25g/m 3 . 

Przy przeprowadzaniu dezynfekcji, podchloryn sodowy należy wprowadzić do rurociągu w postaci 3% 

roztworu i po upływie 24 godzin rurociąg opróżnić. 

Dla przeprowadzenia dezynfekcji potrzeba następującej ilości podchlorynu sodowego: 

- 1,0 dm 3 podchlorynu sodowego zawiera 150g Cl 2 , 

- pojemność sieci wodociągowej wynosi V = 127,6 m 3 , 

- ilość podchlorynu sodowego V ps = 127,6 x 25/150 = 21,3,0 dm 3 . 

Do przeprowadzenia dezynfekcji potrzeba 21,3 dm 3 podchlorynu sodowego NaClO x 5 H 2 O o 

symbolu technicznym S-BN/6012-53. 

W celu przeprowadzenia dezynfekcji należy napełniać sieć roztworem do czasu, aż z punktu poboru 

wody zacznie wypływać woda o wyraźnym zapachu chloru. Wówczas należy zamknąć 

przepustnice/zasuwy i pozostawić zamknięty odcinek na czas min. 24 godzin, po upływie których 

zachlorowana woda powinna być usunięta przez doprowadzenie wody czystej i przepłukanie 

przewodu do czasu zaniku zapachu chloru. 

Po dokonaniu dezynfekcji i przepłukaniu sieci, powinna być przeprowadzona analiza bakteriologiczna 

wody przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego lub inne akredytowane laboratorium. 

Odprowadzany roztwór podchlorynu sodu musi być poddawany dechloracji przy użyciu tiosiarczanu 

sodowego, który należy dodawać do odprowadzanej wody i rurociągu w postaci 30% roztworu. 

Do zneutralizowania 1 kg Cl 2 potrzeba 3,5 kg Na 2 S 2 O 3 , a więc do neutralizacji całej ilości chloru 

niezbędna jest: 

V Na 2 S 2 O 3 = 127,6 x 25 x 3,5/1000 = 11,2 kg Na 2 S 2 O 3 

Tiosiarczan sodowy należy dodawać jako 30% roztwór wodny, dla otrzymania którego należy 1,o kg 

Na 2 S 2 O 3 rozpuścić w : 

11,2 x 100/30 = 37,5 dm 3 wody. 

21




Wodę z podchlorynem sodowym po przeprowadzeniu jego neutralizacji należy odprowadzić 

tymczasowym rurociągiem Dz160mmPE, do istniejących, pobliskich kanałów, za pośrednictwem 

studzienek odwodnień lub bezpośrednio. 

Dechlorację prowadzić należy w prowizorycznym zbiorniku, o pojemności min. 6,0 m 3 , przez który 

przepływać będzie zachlorowana woda i do którego do dopływu podawany będzie tiosiarczan 

sodowy. 

Sprawdzona analitycznie wartość chloru w odprowadzanej wodzie nie może przekroczyć 0,2 g 

Cl 2 /m 3 – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006r. (Dz. U. Nr 137, 

poz. 984) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi 

oraz w sprawie substancji szkodliwych dla środowiska wodnego. 

Woda przeznaczona do picia przez ludzi powinna spełniać wymagania dotyczące ilości wolnego 

chloru, która nie może przekraczać 0,3 g Cl 2 /m 3 – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 

dnia 29 marca 2007r. (Dz. U. Nr 61, poz. 417) w sprawie jakości wody do spożycia przez ludzi. 

Przy wykonywaniu dezynfekcji magistrali należy ściśle przestrzegać warunków bhp. 

Doprowadzenie wody, jak również odprowadzenie wody po płukaniu i dezynfekcji wraz z 

instalacją, leży po stronie Wykonawcy. 

Zwraca się uwagę, aby rury i kształtki przed zamontowaniem, były należycie przemyte wodą i 

usunięte były zanieczyszczenia mechaniczne, a po każdym dniu roboczym końcówki rur deklować dla 

uniemożliwienia dostawania się drobnych zanieczyszczeń i drobnych gryzoni. 

Warunkiem włączenia całej sieci wodociągowej magistralnej do eksploatacji jest pozytywna próba 

bakteriologiczna i fizykochemiczna, wykonana przez PPIS lub inne akredytowane laboratorium. 

Sposób instalacji, zestawienie urządzeń i kształtek oraz wskazanie odpowiedniego stanowiska, 

miejsca poboru wody, odprowadzenia wody – przedstawiono na rys. nr T- SOR „Schemat organizacji 

robót, próby ciśnienia, płukanie i dezynfekcja” oraz na projektach zagospodarowania terenu. 

7. Zasypka wykopów 

- wg opisu cz. konstrukcyjnej i wytycznych producenta rur. 

5.2 Pobór wody na czas budowy magistralnej sieci wodociągowej DN400mm 

W czasie budowy magistrali wystąpi zapotrzebowanie wody na cele technologiczne: 

1. do czyszczenia rurociągów, 

2. do próby ciśnienia, 

3. do płukania i dezynfekcji rurociągu. 

Należy przygotować punkty poboru wody we wskazanych miejscach na poszczególnych odcinkach 

( wg cz. opisowej i rysunkowej). 

Przewiduje się prowadzenie czynności na 3 (2) odcinkach, z zastosowaniem przenośnego zestawu 

tymczasowych rurociągów z armaturą do poboru wody. Odcinki te będą poddawane próbie 

szczelności oraz płukaniu i dezynfekcji. 

Pobór wody z czynnej sieci wodociągowej będzie odbywał się z hydrantów na istniejących sieciach 

magistralnych. Do próby szczelności magistrala DN400mm została podzielona na 3 odcinki, co 

związane jest z możliwością ich wykonania ze względów technologicznych ( możliwość 

doprowadzenia wody z istniejących sieci, jak również możliwość odprowadzenia wody do kanałów) 

oraz ze względu na organizację przejazdów i dojazdu istniejącymi drogami. 

Przyjęte odcinki dla przeprowadzenia próby szczelności mają długości od 24,5 m do 524m. 

22




Dla każdego z zaproponowanych odcinków przygotowane będzie stanowisko z zestawem 

przenośnym – wg rys. nr T- SOR, składające się z: 

rurociągów tymczasowych, 

armatury odcinającej, 

armatury pomiarowej, zaworu antyskażeniowego, 

armatury odpowietrzającej, 

kształtek połączeniowych, 

stojaków. 

Zrzut wody dla każdego odbieranego odcinka zostanie skierowany rurociągami tymczasowymi, 

poprzez istniejące odwodnienia, w sposób grawitacyjny do kanałów ks600mm i kd600mm lub w 

przypadku gdyby kanał kd600mm w pasie drogi 2KD-Z nie był wybudowany – ze wspomaganiem 

pompą do kanału kd300/400mm w ul. Starogajowej. Przed odprowadzeniem do odbiorników, woda po 

dezynfekcji z zawartością chloru, będzie zneutralizowana. 

Przykładowa, przenośna instalacja wielokrotnego zastosowania do tymczasowego poboru wody 

została pokazana na rys. nr T- SOR. 

5.3 Odbiór robót – wymagania ogólne 

Odbiór robót należy przeprowadzić w oparciu o normę PN-B-10725 i zgodnie z „Wytycznymi 

wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych” – Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe. 

Przed zasypaniem przewodu należy przeprowadzić odbiór techniczny i powykonawczy pomiar 

geodezyjny. 

Dodatkowo warunkiem wpięcia rurociągu do czynnej sieci wodociągowej jest: 

uzyskanie pozytywnej próby bakteriologicznej i fizykochemicznej, wykonanej przez PPIS lub 

inne akredytowane laboratorium, 

uzyskanie zgody powiatowego inspektora sanitarnego ( wydanej na podstawie atestu 

higienicznego Państwowego Zakładu Higieny) na wpięcie oraz każdy zastosowany materiał, 

wyrób, preparat, w tym dezynfekcyjny, użyty w instalacjach i urządzeniach służących do 

uzdatniania i przesyłania wody – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 

marca 2007r. (Dz. U. Nr 61, poz. 417) w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia 

przez ludzi. 

6. ORGANIZACJA ROBÓT 

6.1 Zaplecze budowy 

Zaplecze budowy zlokalizowano na działce nr 58/11, AM17, obręb Stabłowice, przy ul. 

Pomarańczowej. Powierzchnia terenu, zajętego pod lokalizację zaplecza wynosi ok. 0,15 ha. 

Na lokalizację zaplecza uzyskano zgodę Właściciela terenu – Gminy Miejskiej Wrocław, za 

pośrednictwem zarządzającego terenem – Zarządu Zieleni Miejskiej. 

6.2 Harmonogram robót 

Magistralną sieć wodociągową DN 400mm, o długości L = 1 012,5 m, należy budować odcinkami, 

które określono biorąc pod uwagę: 

możliwość poboru wody do celów technologicznych i odprowadzenia wody po 

przeprowadzonej próbie szczelności, płukaniu i dezynfekcji, 

technologię wykonywania robót ziemnych i inżynieryjnych. 

23




Przewidziano 3 (2) odcinki budowy sieci magistralnej DN400mm. Długości odcinków przewidzianych 

do odbioru, jak również dla przeprowadzenia próby szczelności, płukania i dezynfekcji wynoszą od 

24,5m÷988m . 

Każdy z 3 odcinków budowy magistrali będzie wyposażony w stanowisko, umożliwiające włączenie 

przenośnego zestawu tymczasowych rurociągów z armaturą. Zestaw ten wykorzystany będzie do 

przeprowadzenia czynności, związanych z odbiorem wykonanego odcinka. 

Każdy odcinek kolejno włączany będzie do istniejącej, czynnej sieci wodociągowej, po 

przeprowadzeniu próby szczelności, płukania i dezynfekcji. 

Odprowadzenie wody po próbie szczelności, płukaniu i dezynfekcji dla każdego odcinka należy 

skierować tymczasowymi rurociągami do kanałów, wskazanych na rys. nr T-SOR i na projektach 

zagospodarowania terenu. Przed wprowadzeniem wody po przeprowadzeniu dezynfekcji, należy ją 

poddać neutralizacji. 

Budowę i prace ziemne oraz próbę szczelności proponuje się prowadzić odcinkami: 

1. Odcinek nr 1, L = 524 m – budowa magistrali z rur żeliwnych DN400mm od miejsca 

połączenia z istniejącą magistralą wodociągową DN400mm (W1) w ul. Jeleniogórskiej, 

poprzez ul. Starogajową i pas drogi 2KD-Z, do trójnika w miejscu połączenia z siecią 

rozdzielczą dz315mm dla osiedla „TBS” (W9): 

Pobór wody z zastosowaniem zestawu 1+2+3 , zainstalowanego na hydrancie Hp1 

w poboczu ul. Jeleniogórskiej w odległości ok. 5m, z istniejącej sieci DN400mm, 

połączenie zlokalizowane w węźle W1, 

Odprowadzenie wody poprzez odwodnienie ODW1 do istniejącego kolektora 

„Bystrzyca” ks600mm, 

2. Odcinek nr 2 , L = 464 m – budowa magistrali z rur żeliwnych DN400mm od trójnika 

przy przepustnicy P3, poprzez tereny planowanych pasów dróg 2KD-Z i 3 KD-L, do 

przepustnicy P4: 

Pobór wody z zastosowaniem zestawu 1+2+3 , zainstalowanego na hydrancie 

Hp2 w poboczu ul. Świeżej w odległości ok. 40m, z istniejącej sieci DN400mm, 

połączenie zlokalizowane w rejonie przepustnicy P4 

Odprowadzenie wody poprzez odwodnienie ODW2 do zaprojektowanego kanału 

kd600mm w pasie drogi 2KD-Z, grawitacyjnie, lub w przypadku niewybudowania 

kanału - z zastosowaniem pompy i odprowadzeniem do istniejącego kanału 

kd300/400mm w ul. Starogajowej, L~300m, 

3. Odcinek nr 3, L = 24,5 m – budowa magistrali z rur żeliwnych DN400mm od 

przepustnicy P4 do miejsca włączenia w istniejący trójnik w ul. Świeżej: 

Pobór wody z zastosowaniem zestawu 1+2+3 , zainstalowanego na hydrancie 

Hp2 w poboczu ul. Świeżej w odległości ok. 20m, z istniejącej sieci DN400mm, 

połączenie zlokalizowane w węźle W25, 

Odprowadzenie wody poprzez tymczasową studzienkę, z zastosowaniem pompy, 

do kanału kd300mm w ul. Świeżej. 

UWAGA: ze względu na możliwość wystąpienia konieczności szybszego zasypania wykopu z uwagi 

na organizację ruchu zastępczego, dopuszcza się wykonanie próby szczelności krótszymi odcinkami, 

w powiązaniu i koordynacji z projektem ORZ. 

Dezynfekcję i płukanie sieci magistralnej proponuje się prowadzić dwoma odcinkami, z 

wykorzystaniem instalacji do dezynfekcji i dechloracji: 

1. Odcinek nr I, L = 988 m – budowa magistrali z rur żeliwnych DN400mm od miejsca 

połączenia z istniejącą magistralą wodociągową DN400mm (W1) w ul. Jeleniogórskiej, 

poprzez ul. Starogajową i pas drogi 2KD-Z, 3 KD-L, do miejsca lokalizacji przepustnicy 

P4: 

24




Pobór wody z zastosowaniem zestawu 1+2+3 + specjalistyczny zestaw do 

dezynfekcji przez hydrant Hp1 w poboczu ul. Jeleniogórskiej w odległości ok. 5m, 

z istniejącej sieci DN400mm, połączenie zlokalizowane w węźle W1, 

Odprowadzenie wody po dechloracji poprzez zestaw 3, z zastosowaniem 

specjalistycznego zestawu do dechloracji, poprzez odwodnienie ODW1, do 

istniejącego kolektora „Bystrzyca” ks600mm. 

2. Odcinek nr II, L = 24,5 m – budowa magistrali z rur żeliwnych DN400mm od 

przepustnicy P4 do miejsca włączenia w istniejący trójnik w ul. Świeżej: 

Pobór wody z zastosowaniem zestawu 1+2+3 + specjalistyczny zestaw do 

dezynfekcji przez hydrant Hp2 w poboczu ul. Świeżej w odległości ok. 20m, z 

istniejącej sieci DN400mm, połączenie zlokalizowane w węźle W25, 

Odprowadzenie wody po dechloracji poprzez zestaw 3, z zastosowaniem 

specjalistycznego zestawu do dechloracji, poprzez tymczasową studzienkę, z 

zastosowaniem pompy, do kanału kd300mm w ul. Świeżej. 

7. OGÓLNE WYTYCZNE WYKONANIA ROBÓT 

1. Wszelkie prace związane z budową projektowanej sieci wodociągowej magistralnej prowadzić 

należy, przestrzegając postanowień zawartych w uzgodnieniach branżowych. 

2. Ponadto budowę sieci magistralnej DN400 mm, należy prowadzić zgodnie z przytoczonymi 

poniżej normami i przepisami; 

- PN-B 10736 „Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych – warunki 

techniczne wykonania”, 

- PN-EN 1717 – „Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach 

wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających 

zanieczyszczaniu przez przepływ zwrotny, 

- „Instrukcja montażowa układania w gruncie rurociągów z żeliwa sferoidalnego” - 

odpowiednia dla Producenta, 

- Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych – tom II – 

instalacje sanitarne i przemysłowe, 

- Miejskie sieci , urządzenia i przyłącza wodociągowe i kanalizacyjne. Wytyczne 

projektowania i budowy. Warunki, Standardy, Wymagania.- opracowane przez MPWiK Sp. 

z o.o. Wrocław. 

3. Trasę projektowanej magistrali wodociągowej wytyczać powinny uprawnione służby geodezyjne. 

4. W miejscach skrzyżowań z istniejącym uzbrojeniem podziemnym, należy wytyczyć przebieg 

napotkanego uzbrojenia, a dalsze prace należy prowadzić pod nadzorem jego użytkownika. 

Odkopane kable elektryczne, telekomunikacyjne, przecinające wykop, należy zabezpieczyć przed 

uszkodzeniem. 

5. Włączanie wybudowanej sieci magistralnej do istniejących sieci wodociągowych w ul. 

Jeleniogórskiej i ul. Świeżej, należy prowadzić pod nadzorem MPWiK 

6. Wszelkie prace należy prowadzić z zachowaniem warunków BHP, określonych w odpowiednich 

przepisach, a w szczególności Rozporządzeniu MI z dnia 06.02.2003r. w sprawie BHP przy 

wykonywaniu robót budowlanych Dz. U. 2003 nr 47, poz. 401 z późniejszymi zmianami. oraz 

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie BHP przy ręcznych pracach 

transportowych Dz.U. nr 26, poz. 313 z dn. 14 marca 2000r. 

7. Gospodarkę odpadami, podczas realizacji inwestycji, należy prowadzić zgodnie z obowiązującymi 

w tym zakresie przepisami. Wytwórca odpadów jest zobowiązany uregulować sposób 

postępowania odpadami zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. segregacja w miejscu 

powstawania, magazynowanie w sposób zabezpieczający środowisko przed negatywnym 

25




oddziaływaniem, przekazanie odpadów w pierwszej kolejności do odzysku, a w przypadku braku 

takiej możliwości do unieszkodliwienia, traktując składowanie jako ostateczność. Należy korzystać 

z wysypisk, które mają odpowiednie dla swojej działalności zgody i dopuszczenia. 

8. WYTYCZNE BHP 

W eksploatacji sieci wodociągowych należy uwzględnić zalecenia zawarte w "Wymaganiach bhp w 

projektowaniu, rozruchu i eksploatacji obiektów i urządzeń wodno - ściekowych w gospodarce 

komunalnej" /CTK Warszawa 1989r./. 

Pracownicy muszą przejść odpowiednie przeszkolenie, w celu zapoznania się z ogólnymi przepisami 

bhp i szczegółowymi przepisami obowiązującymi na danym obiekcie oraz wskazówkami prawidłowej 

obsługi urządzeń Szczególną uwagę należy zwrócić na przeszkolenie pracowników w zakresie 

obsługi podczas remontu, awarii, itp. 

Pracownik wykonujący prace w obiektach musi być ubrany w kompletny strój ochronny, 

zabezpieczony szelkami i liną, i asekurowany przez dwóch pracowników pozostających na górze. 

Sprzęt ochronny: 

- rękawice, okulary, fartuchy, hełmy ochronne, 

- szelki i pasy bezpieczeństwa, 

- wykrywacze obecności i stężenia gazów, 

- maski przeciwgazowe, aparaty tlenowe. 

Dla potrzeb bezpiecznej obsługi obiektów podaje się: 

- możliwość wykorzystania urządzeń do pomiaru gazów kanalizacyjnych – przenośnych detektorów 

substancji toksycznych i wybuchowych, wyspecjalizowanych w odniesieniu do obiektów 

kanalizacyjno-ściekowych, 

- możliwość stosowania urządzeń do przewietrzania obiektów – agregatów wentylacyjnych z 

kompletem elementów układu rurowego. 

Wszelkie roboty budowlano-montażowe podczas budowy należy prowadzić zgodnie z ogólnie 

obowiązującymi przepisami BHP oraz szczegółowymi Instrukcjami bezpieczeństwa i higieny pracy w 

MPWiK Wrocław. 

Są to m.in.: 

- Rozporządzenie MGPiB z dnia 01.10.1993 r w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, przy 

eksploatacji, remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych. ( Dz. U. Nr 96 poz. 437 ), 

- Rozporządzenie MGPiB z dnia 27.01.1994r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy 

stosowaniu środków chemicznych do uzdatniania wody i oczyszczaniu ścieków ( Dz. U. Nr 21, 

poz. 23), 

- Rozporządzenie MG z dnia 17.09.1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy 

urządzeniach i instalacjach energetycznych ( Dz. U. Nr 80, poz. 912 ). 

- Rozporządzenie MG z dnia 20.09.2001 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas 

eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i 

drogowych ( Dz. U. Nr 118, poz,. 1263 ), 

- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny 

pracy przy ręcznych pracach transportowych z dnia 14 marca 2000 r. Dz. U. Nr 26 poz. 313, 

późniejszymi zmianami. 

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16.02.2003r w sprawie bezpieczeństwa i higieny 

pracy przy wykonywaniu robót budowlanych ( Dz. U. Nr 47, poz. 401). 

26




- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych 

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129. poz. 844) wraz z późniejszymi 

zmianami (Dz. U. Nr 91/2002r., poz. 811) 

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27.08.2002r. w sprawie szczegółowego zakresu i 

formy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu rodzajów robót 

budowlanych stwarzających zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi (Dz. U. Nr 151. poz. 

1256) 

Ponadto: Zalecenia zawarte w „Wymaganiach BHP w projektowaniu rozruchu i eksploatacji urządzeń 

wodno-ściekowych w gospodarce komunalnej” ( CTK Warszawa 1989 r. ) 

9.WYTYCZNE EKSPLOATACJI 

Budowaną sieć wodociągową magistralną DN400mm należy eksploatować zgodnie z zaleceniami 

„Zbioru instrukcji o eksploatacji, konserwacji i planowo-zapobiegawczych remontach urządzeń 

wodociągowych i kanalizacyjnych” stosowanych w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i 

Kanalizacji we Wrocławiu i zgodnie z przepisami bhp. 

10. UWAGI KOŃCOWE 

Zadanie inwestycyjne należy realizować zgodnie warunkami uzgodnienia własnościowego 

następujących instytucji: ZDiUM, Gminy Miejskiej Wrocław, ZZM. 

1. W miejscach zbliżeń i skrzyżowań realizowanej magistrali, do istniejącego uzbrojenia 

podziemnego i obiektów zieleni, wykopy prowadzić z zachowaniem odpowiedniej ostrożności pod 

nadzorem przedstawicieli firm: 

- EnergiaPro Koncern Energetyczny S.A. Oddział we Wrocławiu , 

- Dolnośląska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. we Wrocławiu, Zakład Gazowniczy Wrocław, 

- ZDiUM Wrocław, 

- Telekomunikację Polską S.A. Obszar Sieci Miasto Wrocław, 

- Telefonia NETIA, 

- Zarząd Zieleni Miejskiej, 

- Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., 

- Urząd Miejski Wrocławia Wydział Środowiska i Rolnictwa. 

2. W miejscach kolizji z istniejącym uzbrojeniem, roboty ziemne należy prowadzić ręcznie, traktując 

sprzęt mechaniczny jako pomocniczy. 

3. Do prac montażowych przystąpić dopiero po odebraniu wykopu pod względem zgodności 

warunków geotechnicznych w obrębie wykopu z warunkami geotechnicznymi będącymi podstawą 

projektu posadowienia . 

4. Przedmiotową inwestycję zrealizować zgodnie z „Warunkami technicznymi wykonania i odbioru 

robót budowlano-montażowych - Część II - Instalacje sanitarne”, obowiązującymi normami oraz 

wytycznymi producentów rur, kształtek i armatury. 

5. Przed przystąpieniem do robót należy zapoznać się z uzgodnieniami zainteresowanych stron. 

6. Odkopane istniejące uzbrojenie, przecinające wykop - zabezpieczyć przed uszkodzeniem. 

7. Prace należy prowadzić z zachowaniem etapów realizacyjnych określonych w zastępczej 

organizacji ruchu z zapewnieniem dojazdu dla służb publicznych . 

8. Po zakończeniu robót i uporządkowaniu terenu należy przekazać go protokolarnie właścicielowi . 

Wykonawca zobowiązany jest przekazać Inwestorowi powykonawczy pomiar geodezyjny wykonanej 

sieci. 

27




11. ROZWIĄZANIA TECHNICZNE BRANŻY KONSTRUKCYJNEJ 

11.1 Wykopy budowlane 

11.1.1 Wybór rozwiązania 

Zabezpieczenie ścian wykopów budowlanych należy przyjmować stosownie do istniejących 

warunków terenowych, warunków gruntowo-wodnych, przewidywanej głębokości wykopów, 

przewidywanego obciążenia naziomu oraz średnicy i przyjętej technologii wprowadzania do wykopu 

odcinków montażowych rur. 

11.1.2 Opis rozwiązań technicznych 

a) Wykopy liniowe i wykopy punktowe – prace związane z montażem magistrali wodociągowej 

prowadzone będą głównie w wykopach wąskoprzestrzennych, liniowych, które ze względu na 

występowanie w podłożu gruntów sypkich i nawodnionych, umacniane będą obudową pełną na 

całej wysokości wykopu. Należy przyjmować minimalne szerokości wykopów przy dnie dla rur 

średnicy DN400mm; S = 1,30m przyjmując, że rurociąg usytuowany będzie w osi wykopu. 

Szalunki powinny zapewniać minimalny prześwit pomiędzy dnem wykopu i dolną rozporą 

poprzeczną nie mniejszy niż 0,8÷1,0m., a przy głębokości wykopów wynoszącej ok. 3,0m szalunki 

winny przenosić parcie gruntu przy dnie rzędu 25-30kN/m 2 przy uwzględnieniu dociążenia 

naziomu obciążeniem równomiernie rozłożonym 10kN/m 2 . Umacnianie ścian wykopów 

realizowane będzie metodą systematycznego pogrążania do wymaganej głębokości dna wykopu 

systemowymi szalunkami słupowo-płytowymi lub szalunkami typu box, dostosowanymi do 

głębokości wykopów oraz przewidywanego parcia gruntu. Wprowadzanie rur do wykopu odbywać 

się będzie bezpośrednio w miejscach wbudowania w wykopie z wykorzystaniem dodatkowych 

rozpór przestawnych. W miejscach występowania studzienek oraz w miejscach montażu armatury 

technologicznej należy przyjmować wykopy punktowe o wymiarach wewnętrznych, 

zapewniających minimalny prześwit pomiędzy ścianami obudowy wykopów a ścianami obiektu 

0,5m. Umocnienia wykopów punktowych wykonywane będą grodzicami GZ4 lub szalunkami 

systemowymi słupowo-płytowymi przystosowanymi do umacniania ścian wykopów punktowych i 

wykopów w linii łamanej. Należy przyjmować głębokości wykopów równe głębokości 

posadowienia osi rurociągu (zgodnie z profilem podłużnym), powiększone o połowę zewnętrznej 

średnicy rury i grubość podsypki. W miejscach występowania kielichów należy pamiętać o 

wykonywaniu niecek montażowych. 

Wykonywanie robót ziemnych należy prowadzić zgodnie z normą PN-B-06050:1999 Geotechnika. 

Roboty ziemne. Wymagania ogólne oraz PN-B-10736.1999 „Roboty ziemne. Wykopy otwarte dla 

przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych”. Wykopy o ścianach odeskowanych i rozpartych 

winny spełniać niezbędny warunek nienaruszalności struktury gruntu rodzimego ( odporności 

gruntu w strefie obsypki ochronnej rury) z zastrzeżeniem, że poniżej górnego poziomu tej obsypki 

powinno być odeskowanie szczelne. Odeskowanie ażurowe można stosować jedynie w wykopach 

nieodwadnianych, wykonywanych w terenie o nawierzchni nieutwardzonej (np. w terenach zieleni) 

i w gruntach o dostatecznej spoistości uniemożliwiającej wypadanie gruntu spomiędzy bali lub 

elementów przyściennych. W przypadku wystąpienia w poziomie posadowienia gruntów 

niebudowlanych (np. namuły), grunty te należy wymienić na zagęszczone piaski aż do warstwy 

gruntu nośnego. Prace w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących budowli, przewodów i drzew 

prowadzić ostrożnie, nie dopuszczając do ich uszkodzenia. 

Podwieszenia przewodów istniejącej sieci uzbrojenia podziemnego, realizować z chwilą ich 

odkrycia w trakcie głębienia wykopu budowlanego. Nie pozostawiać tych przewodów bez 

koniecznego podparcia. 

Na czas realizacji prac zaleca się czasowe wyłączenie z eksploatacji istniejących przewodów w 

uzgodnieniu z Użytkownikiem. 

b) Montaż odcinków magistrali wodociągowej metodami bezwykopowymi - montaż magistrali 

wodociągowej wzdłuż ulicy Starogajowej oraz przejścia w sąsiedztwie istniejących słupów SN 

wykonywane będą metodami bezwykopowymi w stalowych rurach osłonowych. Po wykonaniu 

28




przecisku rur osłonowych należy wykonywać wciąganie do ich wnętrza rur medialnych na 

systemowych płozach tworzywowych. Płozy winny być usytuowane w rozstawie 1,0-1,5m. 

b) Komory nadawcze i komory odbiorcze przecisków – przeciski poziome wykonywane będą z 

komory nadawczej w kierunku komory odbiorczej. Głębokości oraz długości komór nadawczych 

należy dostosowywać do istniejących warunków terenowych i do przyjętych długości montażowych 

rur osłonowych spawanych w wykopie oraz ich projektowanej rzędnej. Umocnienia takich wykopów 

realizować z czterech stron ściankami szczelnymi z grodzic G62. Ścianki czołowe, oporowe 

zabijane do poziomu ok. 2,0m poniżej przewidywany poziom dna wykopu natomiast ścianki 

boczne do poziomu 1,0m poniżej dna wykopu. Wprowadzanie (wbijanie) ścianek szczelnych w 

sąsiedztwie budowli i budynków należy wykonywać z wykorzystywaniem wibromłotów o wysokiej 

częstotliwości pracy i regulowanej amplitudzie drgań. Regulacja amplitudy drgań umożliwia 

ograniczenie do minimum przenoszenia się drgań na otoczenie. Ścianki należy systematycznie 

rozpierać rozporami stalowymi podłużnymi i poprzecznymi z dwuteowników HEB w rozstawie 

umożliwiającym wprowadzenie do wykopu urządzenia przeciskowego. Dna komór umocnione np. 

żelbetowymi płytami drogowymi. Ściany komór/wykopów odbiorczych umacniane będą 

rozpieranymi szalunkami np. z grodzic GZ4 lub szalunkami słupowo-płytowymi jak wykopy 

punktowe, jako poszerzenia wykopów liniowych pod dalsze odcinki montażowe magistrali. 

c) Gospodarowanie masami ziemnymi podczas procesu budowlanego - przyjmuje się, że 

zasypywanie wykopów w obrębie podsypki i obsypki technologicznej tj. do wysokości ok. 0,5m 

ponad górną krawędź rury wykonywane będzie gruntami piaszczystymi, jednorodnymi o grubości 

ziaren ≤30mm, dowiezionymi. Zasypki wykopów na wysokości ponad obsypkę technologiczną 

wykonywane będzie; 

- na odcinkach usytuowanych w drogach, poboczach i chodnikach gruntami piaszczystymi jw. 

pochodzącymi z wykopu lub dowiezionymi 

- na odcinkach usytuowanych w terenach nieutwardzonych (np. tereny zieleni itp.) gruntami 

budowlanymi pochodzącymi z wykopów nadającymi się do uzyskania wymaganego 

zagęszczenia. 

Zgodnie z dokumentacją geotechniczną do zasypki można wykorzystywać grunty warstw I, II tj. piaski 

drobne i średnie. Warstwy humusowe zostaną zdjęte na odkład do późniejszego wykorzystania. 

11.2 Skrzyżowania magistrali wodociągowej 

Projekt obejmuje rozwiązania techniczne następujących przejść magistrali wodociągowej w miejscach 

kolizyjnych : 

- Przejścia wzdłuż ul. Starogajowej 

- Przejścia poprzeczne pod ul. Starogajową 

- Przejście pod projektowanym przepustem DN400 na istniejącym rowie B-9.5 

- Przejście w sąsiedztwie istniejących słupów energetycznych SN 

- Przejścia pod sieciami uzbrojenia podziemnego i w sąsiedztwie istniejących budowli ziemnych 

i naziemnych 

a) Przejście wzdłuż ul. Starogajowej – instalacja rurociągów na odcinkach przebiegających wzdłuż 

ulicy Starogajowej realizowane będą metodą bezwykopową w rurach osłonowych stalowych 

Dz610×10mm ze stali ze stali St3SX (odpowiednio ze stali równoważnej G235B2 wg PN-79/H- 

74244). Przyjęto dwa przeciski hydrauliczne o długości 56,0m i 49,0m, które wykonywane będą 

kolejno z tej samej komory nadawczej lecz w przeciwnych kierunkach. Przeciski można 

wykonywać z wykorzystaniem np. poziomej wiertnicy niesterowanej min typu HWP80. Przeciski 

realizowane będą w dwóch podstawowych fazach: 

Faza I 

Z komory nadawczej (startowej) do komory odbiorczej (docelowej) wciskana jest stalowa rura 

osłonowa spawana spoinami czołowymi na pełną grubość ścianki w odcinkach roboczych, np. 

6,0m. Jednocześnie z przeciskaniem, wewnątrz rury stalowej prowadzony jest przy pomocy wierteł 

ślimakowych odwiert i transportowanie urobku do komory. 

Faza II 

W drugiej fazie, gdy rura stalowa osiągnie wykop docelowy rozpoczyna się wprowadzanie do 

wnętrza rury osłonowej specjalnych rur żeliwnych z połączeniami blokowanymi przystosowanych 

29




do wciągania na systemowych płozach. Na końcach rury osłonowe zostaną zaślepione 

systemowymi manszetami dostosowanymi do średnicy rury. 

Przyjęto komorę nadawczą w kształcie trapezu, której ściany czołowe ( oporowe) będą 

prostopadłe do kierunków przeciskania. Przyjęta długość komory wynosząca ok. 9,10m÷9,60m, 

umożliwi przeciskanie i późniejsze wciąganie do rury osłonowej na systemowych płozach rur 

żeliwnych w 6,0-cio metrowych odcinkach montażowych. Komorami odbiorczymi będą umocnione 

wykopy punktowe 3,5×3,5m umacniane obudową pełną np. z grodzic GZ4. 

b) Przejście poprzeczne pod ul. Starogajową – realizowane będzie bez rury osłonowej w wykopach 

liniowych i punktowych, wykonywanych do połowy drogi bez wstrzymywania przejazdów i bez 

składowania obok wykopów urobku. Umacnianie ścian wykopów systemowymi szalunkami 

słupowo-płytowymi jw. 

Po wykonaniu przejść i zasypaniu wykopów nawierzchnie drogi należy odtworzyć do pierwotnego 

stanu użytkowania, zgodnie z wytycznymi ujętymi w oddzielnej części opisowej. 

c) Przejście pod projektowanym przepustem DN400mm na istniejącym rowie B-9.5 – przejście pod 

projektowanym przepustem DN400mm na odcinku ok. 6,0m wykonywane będzie w rurze 

osłonowej stalowej Dz610×10mm ze stali St3SX (odpowiednio ze stali równoważnej G235B2 wg 

PN-79/H-74244) w umocnionym wykopie linowym, z ujęciem rowu w tymczasowy przepust rurą 

Ø400mm, z zabezpieczeniem po obu stronach workami z piaskiem. Na etapie niniejszego 

opracowania przyjęto, że projektowany wg oddzielnego projektu budowlanego przepust DN400mm 

wykonany zostanie w terminie późniejszym niż niniejsza magistrala wodociągowa. W przeciwnym 

przypadku należy rozważyć możliwość instalowania rury osłonowej pod przepustem metodą 

bezwykopową, np. przeciskiem pneumatycznym z wykorzystaniem urządzenia typu „kret”. 

d) Przejście w sąsiedztwie istniejących słupów energetycznych SN – w sąsiedztwie istniejących 

słupów SN przejście magistrali na długości ok. 11.0m wykonywane będzie bezwykopowo w rurze 

osłonowej stalowej Dz610×10mm ze stali St3SX (odpowiednio ze stali równoważnej G235B2 wg 

PN-79/H-74244). Przyjęto, że wykonywany będzie przecisk hydrauliczny z wykorzystaniem 

poziomej wiertnicy niesterowanej, minimum typu HWP60 realizowany w dwóch podstawowych 

fazach jak w pkt a). Zamiennie można wykonać przecisk pneumatyczny z wykorzystaniem 

urządzenia typu „kret”. Przyjęta komora nadawcza o długości ok. 6,50m umożliwi przeciskanie rury 

osłonowej spawanej w 4-o metrowych odcinkach oraz późniejsze wciąganie do rury osłonowej na 

systemowych płozach rur żeliwnych blokowanych w 6,0-cio metrowych odcinkach montażowych. 

Komorą odbiorczą będzie poszerzony wykop liniowy pod następne odcinki magistrali, umacniany 

grodzicami GZ4 lub szalunkami słupowo-płytowymi. 

e) Przejścia pod sieciami uzbrojenia podziemnego i w sąsiedztwie istniejących budowli ziemnych i 

naziemnych - przed przystąpieniem do robót ziemnych należy wytyczyć oś projektowanej 

magistrali oraz dokładnie zinwentaryzować przebieg i poziom posadowienia istniejących sieci i 

kabli uzbrojenia podziemnego a roboty prowadzić z zachowaniem szczególnej ostrożności, nie 

dopuszczając do ich uszkodzenia. Na czas realizacji prac na danym odcinku należy rozważyć 

możliwość ich chwilowych wyłączeń z eksploatacji. Dla zabezpieczenia przed przerwaniem 

jakiegokolwiek przewodu na istniejącej sieci należy zachować odległość min. 0,50m umocnienia od 

istniejącego przewodu. Na bieżąco należy kontrolować zgodności istniejących warunków 

gruntowo-wodnych z warunkami geotechnicznymi ujętymi w projekcie. Podwieszenia istniejących 

przewodów realizować z chwilą ich odkrycia w trakcie głębienia wykopu budowlanego. Nie 

pozostawiać tych przewodów bez koniecznego podparcia. Na kolidujące kable energetyczne i 

teletechniczne należy nałożyć rury ochronne dwudzielne. Prace w miejscach zbliżeń do 

istniejących budowli podziemnych i naziemnych typu ogrodzenia, słupy, studzienki oraz wykopy w 

sąsiedztwie drzew i krzewów wykonywać w wykopach umocnionych obudową pełną na całej 

długości kolizyjnej i całej głębokości wykopu, zachowując odległość min. 1,5/2,0m od pni drzew, 

1,0m od słupów oraz 0,5m od krzewów i ogrodzeń. Przy przejściach pod ogrodzeniem należy 

wykonać ręcznie miejscowe podkopy lub ogrodzenie częściowo rozebrać a po zakończeniu prac 

odtworzyć do stanu pierwotnego użytkowania. W tych rejonach oraz na skrzyżowaniach z 

istniejącym uzbrojeniem podziemnym i naziemnym prace ziemne należy prowadzić bardzo 

30




ostrożnie, krótkimi odcinkami, nie dopuszczając do naruszenia stateczności bądź ich uszkodzenia. 

Ściany wykopów systematycznie zabezpieczać na całej głębokości obudową pełną np. szalunkami 

stalowymi do pionowej i poziomej obudowy wykopu typu grodzice GZ4 i wypraski. W miejscach 

kolizji komory nadawczej w ul. Starogajowej z istniejącym przyłączem wodociągowym Ø32mm, 

wyprzedzająco należy wykonać poprzeczny przekop celem dokładnego zainwentaryzowania 

istniejącej sieci a podczas pogłębiania wykopu należy wykonać tymczasowe podwieszenia 

przyłącza do obudowy wykopu. 

Roboty montażowe należy wykonywać w wykopach odwodnionych. Po wykonaniu robót 

instalacyjnych i prób szczelności na długości odcinka danego etapu robót przystąpić do zasypywania 

wykopu. Do wysokości 50cm ponad rurę zasypkę wykonywać i zagęszczać lekkim sprzętem 

mechanicznym. Następnie zasypkę prowadzić zgodnie z następującymi zaleceniami: 

- wykop zasypywać warstwami o grubości 0,20 - 0,30m i zagęszczać z użyciem średnich oraz 

ciężkich wibratorów, 

- rozpory usunąć po odbudowaniu wykopu do wysokości lokalizacji rozpory, 

- przed przystąpieniem do wyciągania grodzic sprawdzić zagęszczenie gruntu wewnątrz wykopu, 

- grodzice wyciągać po dojściu zasypki wykopu na wysokość okolo 1,0m poniżej aktualnego 

poziomu terenu, natomiast szalunki słupowo-płytowe demontować systematycznie podczas 

wykonywania zagęszczania zasypki. Zasypywanie wykopu realizować do poziomu spodu 

warstw konstrukcyjnych nawierzchni a następnie należy odtworzyć warstwy zieleni bądź 

konstrukcję drogi, chodnika i pobocza. 

Roboty budowlano-montażowe (w tym sprawdzenie szczelności) należy wykonać zgodnie z - 

„Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano montażowych. Część II – instalacje 

sanitarne i przemysłowe”. 

Wszystkie prace specjalistyczne, wyszczególnione w tej dokumentacji należy prowadzić pod stałym 

nadzorem osób uprawnionych. 

11.3 Obiekty na magistrali 

Studzienki odwodnieniowe – przewiduje się studzienki średnicy wewnętrznej 100cm, prefabrykowane, 

wykonane z kręgów z betonu wodoszczelnego (W8 wg PN-88/B – 06250) o klasie wytrzymałości 

C35/45 i wskaźniku w/c < 0.5. Podstawowymi elementami wyposażenia obiektów jest komora 

robocza, płyta pokrywowa z otworem, pierścienie dystansowe, właz, stopnie złazowe i przejścia 

szczelne kanałów przez ściany studzienki. Kręgi łączone będą za pomocą uszczelek gumowych. 

Studzienki są przedmiotem kompleksowej dostawy na zamówienie wg zestawienia ujętego w części 

instalacyjnej projektu. Zwieńczenia studzienek wykonywać zgodnie z normą PN-EN/124:2000. 

Zwieńczenie studzienek przejezdnych, z pokrywami włazów zlicowanymi z nawierzchnią należy 

wykonywać włazem klasy D400, natomiast zwieńczenie studzienki wyniesionej ponad teren włazem 

klasy B125. Górna powierzchnia pokryw włazów i skrzynek ulicznych przejezdnych winna być 

zlicowana z projektowanym poziomem nawierzchni (korpus wtopiony w warstwy konstrukcyjne drogi 

lub chodnika). Właz wyniesiony usytuowany w terenie o nawierzchni nieutwardzonej (teren zieleni) 

oraz włazy przejezdne usytuowane w drogach o nawierzchni ziemnej należy obetonować betonem 

C25/30 na powierzchni min.2,0×2,0m, płytą grubości min 20cm z zatarciem górnej powierzchni na 

gładko. Płytą betonową jw. na powierzchni 0,60×0,60m należy zabezpieczyć również usytuowane w 

nawierzchni ziemnej skrzynki uliczne zasuw. 

Należy stosować włazy żeliwne z pokrywami z wypełnieniem betonowym C35/45, dwu lub 

czterootworowymi osadzane w sposób uniemożliwiający ich przesunięcie, bez części ruchomych ( 

śruby, rygle) oraz stopnie złazowe żeliwne typu ciężkiego wg PN-B-10729. 

Przyjęto, że studzienki użytkowane będą w warunkach środowiskowych równoważnych dla klasy 

ekspozycji XD3 (elementy narażone na działanie cieczy rozpylonych zawierających chlorki zgodnie 

wg PN-EN206-1). 

31




11.4 Posadowienie, zasypywanie wykopów i zagęszczenie nasypów 

Posadowienie obiektów wykonywać na podłożu z betonu C8/10. Podsypki, obsypki i zasypki 

wykonywać zgodnie z wytycznymi producenta rur. 

Zasypywanie wykopów w terenie o nawierzchni utwardzonej (np. drogi, chodniki, pobocza itp.) 

wykonywać do poziomu dolnej warstwy konstrukcyjnej podbudowy odtwarzanych nawierzchni a w 

terenie nieutwardzonym (np. tereny zieleni itp.) do spodu odtwarzanej warstwy humusowej. 

Wykonanie podsypki, obsypki i zasypki technologicznej, tj. do wysokości ok. 30cm ponad górną 

krawędź rury należy wykonywać gruntami dowiezionymi, piaszczystymi, jednorodnymi o grubości 

ziaren ≤30mm. 

Zasypywanie wykopów ponad obsypkę technologiczną na odcinkach usytuowanych w drogach, 

poboczach i chodnikach należy wykonywać gruntami pochodzącymi z wykopów lub dowiezionymi, 

piaszczystymi, jednorodnymi o grubości ziaren ≤30mm. W wykopach usytuowanych w terenie 

nieutwardzonym (np. tereny zieleni) zasypywanie wykopów powyżej obsypki technologicznej 

wykonywać gruntami pochodzącymi z wykopu, nośnymi dającymi się zagęścić do wymaganego 

stopnia zagęszczenia. 

Zagęszczenie podsypki, obsypki i zasypki technologicznej na całej długości sieci wykonywać do 

stopnia zagęszczenia I S ≥0,97 wg skali Proctora. 

Zasypywanie wykopów powyżej zasypki technologicznej realizować ok. 20÷30cm warstwami aż do 

wskaźnika zagęszczenia odpowiednio; 

- w wykopach usytuowanych w drogach do wskaźnika zagęszczenia I S ≥1.0, 

- w wykopach usytuowanych w chodnikach i poboczach wskaźnika I S ≥0.97, 

- w wykopach usytuowanych w terenie nieutwardzonym (np. tereny zieleni) do stopnia zagęszczenia 

porównywalnego z zagęszczeniem podłoża istniejącego lecz nie mniej niż I S =0.92. 

W przypadku wystąpienia w podłożu gruntów niebudowlanych należy je w całości wymienić na 

zagęszczone piaski aż do górnej warstwy podłoża nośnego. 

Wykonywanie robót ziemnych należy prowadzić zgodnie z PN-B-10736 – Roboty ziemne. Wykopy 

otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz zgodnie z wymaganiami zawartymi w 

PN-B-12095 – „Nasypy. Wymagania i badania przy odbiorze”. 

11.5 Przejścia szczelne 

Przejścia rurociągów przez ściany studzienek należy wykonywać jako szczelne w stopniu 

uniemożliwiającym infiltrację wody do wnętrza. 

Przyjmuje się przejścia szczelne rur przewodowych systemowe, wykonane na budowie (bądź 

fabrycznie w zakładzie prefabrykacji po dostarczeniu przez Wykonawcę niezbędnych króćców) 

poprzez szczelne osadzenie w przygotowanych otworach na klej epoksydowy systemowych króćców, 

które z jednej strony będą posiadały tzw. bose końce. Materiał i średnica wklejanych króćców winny 

być identyczne jak dla wpinanych do nich rur. Po osadzeniu króćców od strony gruntu należy 

wykonać dodatkowe uszczelnienie przejścia zewnętrzną taśmą uszczelniającą, np. hypalonową 

2×150mm klejoną po obwodzie na całej powierzchni styku do króćca i ściany studzienki. 

W miejscach wpięć do istniejących studzienek przejścia szczelne należy wykonywać jw. po 

wcześniejszym nawierceniu otworu w ścianie istniejącego obiektu, przy pomocy specjalistycznego 

sprzętu wiertniczego. Warstwy betonowe spadkowe w dnie wewnątrz studzienek należy wykonywać 

na budowie po wcześniejszym wykonaniu przejść szczelnych (bądź fabrycznie z pozostawioną do 

uzupełnienia na budowie wnęką w miejscach montażu przejść szczelnych). 

11.6 Bloki oporowe, podparcia armatury i rozparcia rurociągów 

Magistrala wykonana będzie z rur żeliwnych, częściowo z połączeniami blokowanymi które nie 

wymagają bloków oporowych. Na trasie z połączeniami nieblokowanymi, w miejscach występowania 

32




trójników i kolanek/kształtek o załamaniu 90 o , 45 o , 30 o , przewiduje się betonowe bloki oporowe. 

Minimalna powierzchnia ściany tylnej bloku oporowego winna wynosić: 

F= 0.85m 2 - na trójnikach i kolankach o załamaniu 90 o , 

F= 0.42m 2 - na kolankach o załamaniu 45 o i 30 o 

Bloki oporowe mogą być prefabrykowane lub wykonywane na miejscu budowy „na mokro” z betonu 

min C20/25 i winny być tak ustawione, aby swą tylną ścianą opierały się o nienaruszony grunt 

rodzimy. W przypadku braku możliwości spełnienia tego warunku, należy przestrzeń między tylną 

ścianą bloku a gruntem rodzimym zalać betonem klasy C8/10. Odległość między blokiem oporowym i 

ścianką przewodu wodociągowego powinna być nie mniejsza niż 0,15m. Wykop do rzędnej spodu 

bloku należy pogłębiać ręcznie tuż przed jego posadowieniem, zgodnie z normą BN-81/9192-04. 

Na kolankach o załamaniu 22,5 o oraz 11,25 o na powierzchni pomiędzy łukiem zewnętrznym a ścianą 

wykopu przewiduje się wykonanie wylewki z betonu C8/10. Wylewkę o minimalnych wymiarach 

L×H=60×50cm, należy wykonać w taki sposób, by jej tylnia ściana opierała się o nienaruszony grunt 

rodzimy. Powierzchnie styku rury od warstwy betonowej na całej długości kształtki (pomiędzy 

kielichami ) należy izolować przekładką z folii PE grubości 2mm. 

Pod montowaną w wykopie armaturę technologiczną typu zasuwy, trójniki, kolanka, skrzynki uliczne 

wykonać podpory dostosowane do gabarytów armatury. Należy stosować podpory wylewane na 

budowie bądź prefabrykowane, wykonane z betonu C16/20. Podlewki betonowe bezpośrednio 

podpierające kształtkę wykonywać na budowie izolując powierzchnię styku warstwą folii jw. 

Podczas wykonywania próby szczelności dla danego odcinka końcówki należy stosować rozwiązania 

systemowe w postaci kołnierzy zaślepiających DN400mm z wbudowaną armaturą do podawania 

wody i odpowietrzania zgodnie z EN-1092-1:2001, przystosowane do próbnego ciśnienia 10bar 

(1.0Mpa). Kołnierze winny być rozpierane o umocnioną ścianę wykopu lub o ślepy kołnierz 

sąsiedniego odcinka rurociągu stalowymi rozporami np. z odcinka rury stalowej o średnicy jak rura 

rozpierana z kołnierzem i zaślepieniem z blachy. Długości rury rozpierającej (łącznika dostosowywać 

na budowie do odległości ślepego kołnierza od ściany wykopu lub od kołnierza zaślepiającego 

sąsiedniego odcinka). Występujące na danym odcinku ewentualne odgałęzienia boczne należy 

zaślepić kołnierzem i rozeprzeć belkami stalowymi bezpośrednio o umocnienia boczne wykopów. 

Pomiędzy rozparciami stalowymi a wodociągiem nie może być luzów a wszelkie różnice należy 

eliminować poprzez stosowanie np. podkładek i klinów stalowych i drewnianych. 

Przewidywana siła parcia przy ciśnieniu 10bar (1,0Mpa) dla rury DN400mm - ok. 125kN. 

11.7 Zabezpieczenia antykorozyjne i przeciwwilgociowe 

Powłoki wewnętrzne - studzienki i komory prefabrykowane wykonane będą z elementów 

prefabrykowanych z wysokiej klasy betonu wodoszczelnego i mrozoodpornego w standardzie, 

zapewniającym ochronę strukturalno-materiałową. Obiekty takie nie wymagają dodatkowego 

zabezpieczania antykorozyjnego. 

Izolacje pionowe zewnętrzne – studzienki projektowane są z elementów prefabrykowanych 

wykonanych z wysokiej klasy betonu wodoszczelnego i mrozoodpornego w standardzie, 

zapewniającym ochronę strukturalno-materiałową. Obiekty takie nie wymagają dodatkowego 

zabezpieczania antykorozyjnego. Przyjmuje się, że jedynie powierzchnie betonowe studzienek i 

bloków oporowych mające bezpośredni kontakt z wodą gruntową należy zabezpieczyć dwukrotnie 

powłoką np. epoksydowo-bitumiczną do stosowania na powierzchnie betonowe. 

Elementy stalowe – rury osłonowe zabezpieczenie antykorozyjne, np. wewnętrznie dwuwarstwową 

powłoką epoksydową modyfikowaną, zewnętrznie – powłoką wzmocnioną typu 3LPE N-ν. 

33




12. ODBUDOWA NAWIERZCHNI 

12.1 Opis ogólny 

Projekt odbudowy nawierzchni należy rozpatrywać łącznie z projektem podstawowym oraz projektami 

branży instalacyjnej i konstrukcyjnej oraz projektem organizacji ruchu zastępczego. 

Odbudowę konstrukcji nawierzchni dróg, chodników i terenów zieleni należy wykonać na długości 

wykopów dla wykonania budowy sieci wodociągowej magistralnej DN400mm w ul. Jeleniogórskiej - 

Wełnianej we Wrocławiu 

Zgodnie z projektami branżowymi wykopy dla wykonania magistrali zostaną wykonane jako 

umocnione z obudową pełną na całej ich długości i wysokości. Wodociąg jest posadowiony na 

głębokości do 3,0m. Szerokości wykopów dla wodociągu DN400mm wynoszą 1,3m. Szerokości i 

długości wykopów dla komór przewiertowych zgodnie z planami sytuacyjnymi. 

Zgodnie z „Wytycznymi do projektowania odtworzenia nawierzchni …” szerokość klina odłamu 

według odczytu z nomogramu do określenia szerokości klina odłamu dla wykopów obudowanych o 

głębokości do 3,0m wyniesie 60cm z każdej strony. 

W związku z powyższym odbudowę konstrukcji nawierzchni należy wykonać na szerokości wykopu 

powiększonej z każdej strony o zasięg klina odłamu oraz dodatkowo powiększonej dla konstrukcji 

nawierzchni dróg i chodników o 60cm (po 30cm z każdej strony). Odbudowę trawników i terenów 

zielonych należy wykonać na szerokość wykopu powiększonej obustronnie o klin odłamu. 

Odbudowa konstrukcji nawierzchni powinna być wykonana z tych samych materiałów, które wchodzą 

w skład istniejącej konstrukcji drogi. 

Materiały uzyskane przy wykonywaniu rozbiórki nawierzchni powinny być przez Wykonawcę 

wykorzystane w maksymalnym stopniu do budowy nowych nawierzchni. 

Do odbudowy nawierzchni należy użyć materiałów pełnowartościowych lub nowych posiadających 

certyfikat lub deklarację zgodności z Polską Normą 

Niweleta odtworzonej nawierzchni zgodnie z przebiegiem nawierzchni istniejącej. 

Na trasie przebiegu sieci wodociągowej projektuje się odbudowę następujących rodzajów 

nawierzchni: 

DROGI: 

 

 

 

 

Nawierzchnia drogowa asfaltowa (ul. Starogajowa, kategoria ruchu KR3) 

Nawierzchnia drogowa tłuczniowa (droga gminna wzdłuż projektowanej drogi 3KD-L) 

Nawierzchnia drogowa tłuczniowa (zjazdy z projektowanej drogi 3KD-L) 

Nawierzchnia drogowa tłuczniowa (pozostałe drogi gminne) 

CHODNIKI: 

Nawierzchnia chodników z kostki betonowej i płyt chodnikowych (ul. Jeleniogórska, ul. 

Starogajowa) 

 

Nawierzchnia chodników z kostki betonowej (ul. Świeża) 

TERENY ZIELENI: 

 

 

 

Nawierzchnia terenów zieleni (wzdłuż ul. Starogajowej) 

Nawierzchnia terenów zieleni (wzdłuż projektowanej drogi 2KD-Z) 

Nawierzchnia terenów zieleni (wzdłuż projektowanej drogi 3KD-L) 

34




12.2 Warunki wykonania robót ziemnych 

Kolejność robót związanych z odtworzeniem konstrukcji i nawierzchni drogi: 

Konstrukcję drogi (nawierzchnię wraz z podbudową) w pierwszej fazie robót należy usunąć na 

szerokość wykopu 

Zasyp wykopu należy wykonać zgodnie z opisem w części instalacyjnej i konstrukcyjnej. 

Przy zasypywaniu wykopu, na głębokości około 0,4m. poniżej spodu konstrukcji jezdni 

nawierzchnię należy rozebrać na szerokość wykopu powiększoną o szerokość klina odłamu (z 

każdej strony), oraz dodatkowo powiększonej o grubość konstrukcji odbudowywanej nawierzchni 

z każdej strony wykopu. Odbudowę trawników i terenów zielonych należy wykonać na szerokość 

wykopu powiększonej obustronnie o klin odłamu. 

Wybieramy partię gruntu po obu stronach wykopu (w obrębie klina odłamu) na szerokość klina 

odłamu i głębokość 40cm i dogęszczamy nową partią gruntu. 

Grunt zasypowy w wykopie jak i warstwę grubości 40cm pod konstrukcję nawierzchni, 

zagęszczaną równolegle z wykopem należy zagęścić do uzyskania wskaźnika zagęszczenia: 

- dla dróg o nawierzchni asfaltowej, z kostki betonowej i betonowej oraz chodników do uzyskania 

wskaźnika zagęszczenia równego 1,0 

- dla dróg o nawierzchni ziemnej i gruntowej oraz poboczy do uzyskania wskaźnika zagęszczenia 

0,97. 

- dla terenów zielonych i trawników należy uzyskać wskaźnik zagęszczenia porównywalny do 

zagęszczenia podłoża istniejącego, nie mniejszy niż 0,95. 

Po wykonaniu zasypki wykopów i dokonaniu odbioru technicznego należy przystąpić do 

odbudowy nawierzchni 

Po zakończeniu prac teren robót uporządkować i doprowadzić do stanu pierwotnego 

Roboty ziemne należy prowadzić zgodnie z wytycznymi wykonawstwa zawartymi w 

„Wytycznych do projektowania szerokości odtworzenia nawierzchni przy wykonywaniu wykopów 

wąsko - przestrzennych w ulicach Miasta Wrocławia”. 

KONSTRUKCJA NAWIERZCHNI 

Dla odbudowy nawierzchni na trasie sieci wodociągowej magistralnej przyjęto następujące przekroje 

konstrukcyjne nawierzchni: 

SCHEMAT 1 

DROGA O NAWIERZCHNI ASFALTOWEJ, KR3 (ul. Starogajowa) 

Jezdnię o nawierzchni asfaltowej należy odbudować w kolejności warstw od góry: 

warstwa ścieralna z betonu asfaltowego SMA 0/12,8 - 5cm 

(odbudowa na całej szerokości jezdni) 

podbudowa zasadnicza z betonu asfaltowego - 13cm 

podbudowa zasadnicza z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie lub tłucznia 

kamiennego 

- 20cm 

zasyp wykopu z zagęszczeniem do Is=1,0 

SCHEMAT 2 

DROGA O NAWIERZCHNI TŁUCZNIOWEJ 

Jezdnię o nawierzchni tłuczniowej należy odbudować w kolejności warstw od góry: 

warstwa miału kamiennego 0/4mm - 3cm 

górna warstwa kruszywa łamanego 4/31,5mm - 10cm 

dolna warstwa kruszywa łamanego 31,5/63mm - 20cm 

zasyp wykopu z zagęszczeniem Is=0,97 

SCHEMAT 3 

ZJAZDY O NAWIERZCHNI Z KOSTKI BETONOWEJ 

Zjazdy o nawierzchni z kostki betonowej należy odbudować w kolejności warstw od góry: 

kostka betonowa - 8cm 

podsypka cementowo - piaskowa - 3cm 

podbudowa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie - 20cm 

35




 


SCHEMAT 4 

CHODNIKI O NAWIERZCHNI Z KOSTKI BETONOWEJ LUB PŁYT CHODNIKOWYCH 

Chodnik o nawierzchni z kostki betonowej lub płyt chodnikowych należy odbudować w kolejności 

warstw od góry: 

kostka betonowa lub płyty chodnikowe - 8 lub 7cm 

podsypka z miału kamiennego - 3cm 

podbudowa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie -10cm 

zasyp wykopu z zagęszczeniem do Is=1,0 

SCHEMAT 5 

TERENY ZIELENI 

Tereny zieleni należy odbudować w kolejności warstw od góry: 

obsiew mieszanką traw 2,5kg/ar + 1cm torfu 

warstwa ziemi roślinnej (humusu) - 20cm 

zasyp wykopu z zagęszczeniem 

SCHEMAT 6 

KRAWĘŻNIKI I ŚCIEKI PRZYKRAWĘŻNIKOWE 

Krawężniki i ścieki z kostki kamiennej należy wykonać na długości odbudowywanych krawężników 

wzdłuż ulicy Starogajowej. 

krawężnik betonowy 15 x 30 – 100cm 

podsypka cementowo – piaskowa 1:3 - 3cm 

ława betonowa 30x15cm z oporem z betonu C12/15 - 15cm 

ściek z kostki kamiennej 18/20 z odzysku na ławie betonowej z betonu C12/15 

obrzeża betonowe 30x8cm na ławie z betonu C12/15 


ILOŚCI NAWIERZCHNI DO ODBUDOWY 

Powierzchnie nawierzchni do odbudowy zgodnie z planami sytuacyjnymi rys. PZ-1/OD, PZ-2/OD, PZ- 

3/OD. Długość nawierzchni do odbudowy zgodnie z profilem podłużnym magistrali znajdującym się w 

części instalacyjnej projektu. Szerokości odbudowy nawierzchni należy przyjmować zgodnie z 

punktem 12.1 opisu. 

UWAGI KOŃCOWE 

Po zakończeniu robót przyległy teren należy odtworzyć do stanu pierwotnego. 

Projekt organizacji ruchu na czas budowy jest tematem oddzielnego opracowania 

36




13. ZAŁĄCZNIKI 

Decyzje, uzgodnienia branżowe, opinie zostały załączone w egzemplarzu Projektu Budowlanego. Do 

niniejszej dokumentacji – PW załącza się jedynie te uzgodnienia, których nie było w PB. 

1) DECYZJA Nr 72/09 o lokalizacji inwestycji celu publicznego, z dnia 30.04.2009r., wydana 

przez Prezydenta Wrocławia wraz z ZAŚWIADCZENIEM Nr 599/09 z dnia 08.06.2009r. o 

stwierdzeniu jej ostateczności, 

2) Uzgodnienie Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ –SYSTEM S.A. Oddział we 

Wrocławiu, z dnia 01.06.2009r., znak OGP/TT-06/OP/017-1/2009, 

3) Uzgodnienie Dolnośląskiej Spółki Gazownictwa Oddział Zakład Gazowniczy Wrocław, z dnia 

22.05.2009r., znak TT-8/150/249-1/2009, 

4) Uzgodnienie ENERGIA PRO Wydział Wykonawstwa Wrocław – Oświetlenie Drogowe, z dnia 

29.05.2009r., znak UST51O/GK/659a/09, 

5) Uzgodnienie ENERGIA PRO Wydział Eksploatacji Rejon Dystrybucji Wrocław, z dnia 

17.04.2009r. wraz z pismem MPWiK Sp. z o.o. z dnia 08.05.2009r., L.dz. 2605/IR- 

AgM/2009/7949, 

6) Uzgodnienie nr 23930 Telekomunikacji Polskiej S.A. z dnia 19.05.2009r., znak STTWREAU- 

WR.2110-152/09/MK, 

7) Uzgodnienie NETIA S.A. z dnia 02.06.2009r., znak E/W/09/899/IP, 

8) Uzgodnienie Telefonii DIALOG S.A. z dnia 20.05.2009r., nr pisma WOZZNCKC.608a- 

097/001/09, 

9) Uzgodnienie ZIPNiW „EURONORM” z dnia 18.05.2009r. wraz z opinią BRW z dnia 

18.05.2009r. i pismem z dnia 21.05.2009r., 

10) Uzgodnienie Zarządu Inwestycji Miejskich z dnia 05.06.2009r., znak IP/MJ/Stabłowice/4000- 

1325/09, 

11) Uzgodnienie „INWESTPROJEKT ŚWIĘTOKRZYSKI” z dnia 24.04.2009r., znak TP- 

2/WStW/04/09, 

12) Uzgodnienie PP „Jotpol” z dnia 23.04.2009r., znak JP/27/Stabłowice/2009, 

13) Uzgodnienie MPWiK Sp. z o.o. dokumentacji – Projektu Wykonawczego z dnia 21.10.2009r., 

L.dz. 19679/RT-DE/09. 

37

Untitled - Website.pl

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?