05.07.2015 Views

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII - Sqlmedia.pl

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII - Sqlmedia.pl

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII - Sqlmedia.pl

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Miejsce<br />

na naklejk<br />

z kodem szkoy<br />

dysleksja<br />

MGE-R1A1P-062<br />

<strong>EGZAMIN</strong> <strong>MATURALNY</strong><br />

Z <strong>GEOGRAFII</strong><br />

Arkusz II<br />

POZIOM ROZSZERZONY<br />

Czas pracy 120 minut<br />

ARKUSZ II<br />

MAJ<br />

ROK 2006<br />

Instrukcja dla zdajcego<br />

1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 18 stron (zadania<br />

28 – 54). Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou<br />

nadzorujcego egzamin.<br />

2. W rozwizaniach zada przedstaw tok rozumowania<br />

prowadzcy do ostatecznego wyniku.<br />

3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pióra tylko z czarnym<br />

tuszem/atramentem.<br />

4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.<br />

5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.<br />

6. Podczas egzaminu moesz korzysta z oówka i gumki<br />

(wycznie do rysunków), linijki, lupy oraz kalkulatora.<br />

7. Wypenij t cz karty odpowiedzi, któr koduje zdajcy.<br />

Nie wpisuj adnych znaków w czci przeznaczonej<br />

dla egzaminatora.<br />

8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.<br />

Zamaluj pola odpowiadajce cyfrom numeru PESEL.<br />

Bdne zaznaczenie otocz kókiem<br />

i zaznacz waciwe.<br />

yczymy powodzenia!<br />

Za rozwizanie<br />

wszystkich zada<br />

mona otrzyma<br />

cznie<br />

50 punktów<br />

Wypenia zdajcy przed<br />

rozpoczciem pracy<br />

PESEL ZDAJCEGO<br />

KOD<br />

ZDAJCEGO


2<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 28. (1 pkt)<br />

Do podanych niej miejscowoci dobierz odpowiadajc im godzin czasu sonecznego<br />

wiedzc, e w Warszawie (52 o 15 N, 21 o E) jest godzina 10 00 czasu sonecznego.<br />

1. Madryt (3 o W, 40 o N)<br />

2. Brisbane (153 o E, 27 o S)<br />

1. B 2. A<br />

A. 18 48<br />

B. 8 24<br />

C. 2 00<br />

D. 10 00<br />

Zadanie 29. (2 pkt)<br />

a) Podaj, któr z form oznaczonych na rysunku literami A i B buduj osady aluwialne.<br />

A<br />

b) Wymie dwie przyrodnicze cechy Zatoki Gdaskiej sprzyjajce powstawaniu<br />

formy A.<br />

1. Brak silnych ruchów wód morskich – prdów przybrzenych, pywów<br />

i falowania.<br />

2. Pytko zatoki i odgrodzenie jej wód Mierzej Wilan.<br />

Zadanie 30. (1 pkt)<br />

W granicach polskiej czci Mierzei Wilanej projektowana jest budowa sztucznego przekopu<br />

(rysunek z zadania 29.).<br />

Podaj dwie korzyci gospodarcze, jakie ta inwestycja moe przynie gminom<br />

pooonym nad Zalewem Wilanym.<br />

1. Oywienie funkcji portowych Elblga (i innych orodków pooonych<br />

w Polsce nad Zalewem Wilanym) wskutek bezporedniego poczenia<br />

z Zatok Gdask.<br />

2. Skrócenie drogi transportu z Zalewu Wilanego do Zatoki Gdaskiej<br />

bez koniecznoci przekraczania granicy z Rosj.


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Zadanie 31. (2 pkt)<br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Na rysunku przedstawiono schematyczny przekrój geologiczny przez Tatry.<br />

3<br />

Korzystajc z rysunku, uszereguj podane niej wydarzenia geologiczne od najstarszego<br />

do najmodszego, wpisujc do ramki cyfry odpowiadajce wydarzeniom.<br />

1. Fadowanie osadów w wyniku nacisku pyt litosfery.<br />

2. Niszczenie osadów paszczowinowych i trzonu granitowego przez czynniki zewntrzne.<br />

3. Odrywanie paszczowin od podoa i przesuwanie w kierunku pónocnym.<br />

4. Intruzja magmowa.<br />

5. Gromadzenie osadów w zbiorniku morskim.<br />

Wydarzenie najstarsze<br />

Wydarzenie najmodsze<br />

4 5 1 3 2<br />

Zadanie 32. (2 pkt)<br />

Podkrel waciwe okrelenia w nawiasach, tak aby zdania przedstawiay zalenoci<br />

zachodzce midzy elementami rodowiska.<br />

a) Zamarzanie wsikajcej w szczeliny skalne wody moe doprowadzi do (rozpuszczania<br />

ska i powstawania nacieków / uszczenia si ska i powstawania ostaców / rozpadu<br />

blokowego ska i powstawania gooborzy).<br />

b) Sudety jako góry zrbowe powstay w wyniku (ruchów epeirogenicznych / intruzji<br />

magmowych / ruchów tektonicznych).<br />

c) W Kotlinie Warszawskiej wystpuj wody subartezyjskie, co uwarunkowane jest<br />

(antyklinalnym uoeniem warstw skalnych / nieckowatym uoeniem na przemian<br />

warstw nieprzepuszczalnych i przepuszczalnych / pooeniem obszaru w strefie<br />

granicy <strong>pl</strong>atformy wschodnioeuropejskiej).<br />

Nr zadania 28. 29. 30. 31. 32.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 1 2 1 2 2<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


4<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 33. (3 pkt)<br />

Na mapie przedstawiono rozmieszczenie stacji klimatycznych w Afryce.<br />

a) Wyjanij, podajc dwa argumenty, dlaczego opady w stacji A s mniejsze ni<br />

opady w stacji B, mimo e obie stacje le nad morzem.<br />

Stacja A ley na zwrotniku Kozioroca, gdzie wystpuj zstpujce ruchy<br />

powietrza, przez co opady s niewielkie, ponadto zimny Prd Benguelski<br />

ogranicza opady na wybrzeu. Na stacji B wysokie opady atmosferyczne<br />

wynikaj z silnej konwekcji powietrza, spowodowanej wysok temperatur<br />

wystpujc w strefie równikowej.<br />

b) Wyjanij, podajc dwa argumenty, dlaczego stacje C i D róni si dobowymi<br />

am<strong>pl</strong>itudami temperatury powietrza.<br />

Stacja C ley w klimacie kontynentalnym, na poudniowym kracu Sahary, gdzie<br />

wystpuje due nasonecznienie i bezchmurne niebo, co uatwia silne<br />

nagrzewanie si powierzchni terenu i powietrza w cigu dnia oraz doprowadza<br />

do silnego wychodzenia powietrza noc.<br />

Stacja D ley na równiku, gdzie due zachmurzenie wpywa agodzco<br />

na zrónicowanie dobowych temperatur powietrza.<br />

c) Podaj, dla której stacji klimatycznej – E czy F – waciwe s dane zamieszczone<br />

w tabeli.<br />

t<br />

o<br />

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok<br />

23,8 26,6 30,3 34,0 34,0 31,6 28,8 27,0 29,0 30,6 28,2 24,7 29,0<br />

0,4 0,1 3 8 37 80 142 208 84 19 0,2 0 582<br />

t – rednia temperatura miesiczna w o C o – opady miesiczne w mm<br />

stacja E


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 34. (2 pkt)<br />

Uzupenij tabel, przyporzdkowujc poszczególnym typom genetycznym jezior<br />

waciw im charakterystyk oraz odpowiedni przykad jeziora, dobierajc je z niej<br />

podanych.<br />

Charakterystyka jeziora:<br />

1. Jezioro charakteryzuje si du gbokoci oraz wyduonym ksztatem. Strome brzegi<br />

jeziora wynikaj z pooenia w dolinie ryftowej.<br />

2. Cech charakterystyczn tego jeziora jest do dua powierzchnia oraz silnie<br />

rozczonkowana linia brzegowa z du iloci zatok i wysp. Wynika to z wypenienia<br />

wod nieregularnych zagbie.<br />

3. Mae, ale gbokie jezioro, które powstao w miejscu wystpowania pola firnowego.<br />

4. Jezioro posiada du powierzchni, ale niezbyt du gboko. Woda moe by sona,<br />

poniewa jest to pozostao dawnego morza.<br />

5<br />

Przykady jezior: A – Aralskie<br />

C – Tanganika<br />

B – Czarny Staw nad Morskim Okiem<br />

D – Mamry<br />

Typ genetyczny jeziora<br />

Charakterystyka<br />

jeziora<br />

Przykad jeziora<br />

polodowcowe cyrkowe 3 B<br />

tektoniczne 1 C<br />

polodowcowe morenowe 2 D<br />

Zadanie 35. (2 pkt)<br />

W tabeli przedstawiono obroty w handlu zagranicznym Polski w 2002 roku.<br />

Rok Ogóem Import Eksport Saldo<br />

w mln $ USA<br />

2002 96123 55113 41010 (–14 103)<br />

a) Oblicz saldo handlu zagranicznego Polski. Wynik oblicze wpisz w odpowiednie<br />

miejsce w tabeli.<br />

Miejsce na obliczenia:<br />

41 010 mln $ – 55 113 mln $ =(–14 103) mln $ USA<br />

b) Tradycyjnym surowcem eksportowanym przez Polsk jest wgiel kamienny.<br />

Zaznacz liter, któr oznaczono kraje nalece obecnie, podobnie jak Polska,<br />

do eksporterów wgla kamiennego.<br />

A. Niemcy, Brazylia, Wielka Brytania, Francja<br />

B. Australia, RPA, Stany Zjednoczone, Kanada<br />

C. Wielka Brytania, Ukraina, Francja, Szwecja<br />

D. Ukraina, Wielka Brytania, Argentyna, Zambia<br />

Nr zadania 33. 34. 35.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 3 2 2<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


6<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 36. (2 pkt)<br />

Podaj, które z wymienionych niej czynników rozwoju rolnictwa odnosz si do Wyyny<br />

Lubelskiej, a które charakteryzuj Nizin lsk.<br />

A. okres wegetacji trwajcy 220-230 dni<br />

B. due powierzchnie czarnoziemów i rdzin<br />

C. due powierzchnie czarnych ziem i mad<br />

D. redni na tle kraju poziom kultury rolnej<br />

E. duy udzia pracujcych w rolnictwie w ogólnej liczbie ludnoci zawodowo czynnej<br />

F. zuycie nawozów sztucznych na 1 ha uytków rolnych wysze ni rednio w kraju<br />

Wyyna Lubelska: B, D, E<br />

Nizina lska: A, C, F<br />

Zadanie 37. (3 pkt)<br />

Dla kadego z regionów oznaczonych na mapie cyframi 1, 2, 3 podaj odpowiedni rodzaj<br />

hodowli byda (intensywna, ekstensywna) oraz przedstaw gówn przyczyn duej<br />

koncentracji zwierzt hodowlanych.<br />

Region 1: hodowla ekstensywna.<br />

Przyczyn koncentracji hodowli byda s nakazy religijne zabraniajce<br />

zabijania krów, które uwaane s za zwierzta wite.<br />

Region 2: hodowla intensywna.<br />

Przyczyn koncentracji hodowli byda jest wysoki poziom kultury rolnej,<br />

towarowo rolnictwa, chonny rynek zbytu (duy popyt na woowin<br />

i przetwory mleczne).<br />

Region 3: hodowla ekstensywna.<br />

Koncentracja hodowli byda spowodowana jest wystpowaniem uytków<br />

zielonych (pastwisk) na obszarze pampy i Wyyny Brazylijskiej.


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 38. (1 pkt)<br />

Na fotografii przedstawiono terasow upraw rolin.<br />

7<br />

Uzasadnij, czy sposób zagospodarowania obszaru przedstawiony na fotografii jest<br />

korzystny dla rolnictwa. W uzasadnieniu przedstaw dwa argumenty.<br />

1. Przedstawiony sposób zagospodarowania obszaru jest korzystny<br />

dla rolnictwa, gdy umoliwia upraw rolin na stokach poprzez utworzenie<br />

paskich powierzchni, dziki czemu zwiksza si area zasiewów.<br />

2. Terasowa uprawa rolin na stokach sprzyja rolnictwu, gdy terasy pozwalaj<br />

na racjonalne wykorzystanie wody do nawadniania pól pooonych<br />

na rónych wysokociach, tzw. nawadnianie przelewowe.<br />

Nr zadania 36. 37. 38.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 2 3 1<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


8<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Zadanie 39. (2 pkt)<br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Rys.<br />

Cakowita liczba ofiar tsunami<br />

w krajach najsilniej dotknitych<br />

tym kataklizmem w grudniu 2004<br />

roku.<br />

Liczby uwzgldniaj ofiary<br />

miertelne oraz mieszkaców<br />

pozbawionych dachu nad gow.<br />

a) Podaj przyczyn trzsie ziemi, których skutkiem jest wystpowanie tsunami<br />

na przedstawionym na rysunku obszarze.<br />

Przyczyn trzsie ziemi jest zjawisko subdukcji, które wystpuje na tym<br />

obszarze w strefie oceanu na granicy pyty euroazjatyckiej i pyty<br />

indoeuropejskiej.<br />

b) Podaj trzy cechy tsunami, które decyduj o katastrofalnych zniszczeniach<br />

na obszarach wystpowania tego zjawiska.<br />

1. Znaczna wysoko fali na wybrzeu (spitrzenie wody dochodzi do wysokoci<br />

30-40 m).<br />

2. Dua sia uderzenia fali, która moe ulec odbiciu i powracajc zwielokrotnia<br />

zniszczenia.<br />

3. Nage pojawienie si fali, zwizane jest z jej du prdko rozchodzenia si<br />

(okoo 800 km/h).


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Zadanie 40. (2 pkt)<br />

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.<br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Wedug publikowanych danych dwie trzecie Amerykanów ma nadwag. Wkrótce otyo<br />

i jej nastpstwa przecign palenie papierosów jako gówn przyczyn zgonów w USA.<br />

Rocznie w Ameryce umiera dzi okoo 300 tysicy osób z przyczyn zwizanych w róny<br />

sposób z otyoci. 25% spoywanych w Ameryce warzyw stanowi ziemniaki konsumowane<br />

w postaci przetworzonej na frytki. Mao sportu, rzadkoci jest nawet zwyky spacer. Nawyki<br />

ywieniowe ksztatowane s take przez ceny ywnoci – stek z chudego misa kosztuje kilka<br />

razy wicej ni kilka hot dogów.<br />

Rocznie w USA zbiera si 286 mln ton kukurydzy. 57% produkowanej kukurydzy<br />

wykorzystywane jest jako pasza dla zwierzt, dziki czemu ceny misa s niskie, ale te jest<br />

ono duo tustsze. 5% kukurydzy przerabia si na zawierajcy duo fruktozy syrop – taszy,<br />

sodszy i atwiejszy do zastosowania w przemyle spoywczym ni cukier. To wanie ten<br />

syrop wskazuj dietetycy jako jedn z przyczyn tego, e napoje gazowane s w Ameryce tak<br />

tanie, popularne i szkodliwe. Amerykaskie dziecko 10 – 15% swojej dziennej dawki kalorii<br />

czerpie wanie z gazowanych napojów.<br />

9<br />

Zaproponuj cztery dziaania, które mog podj instytucje rzdowe w USA,<br />

aby przeciwdziaa narastajcemu problemowi otyoci w spoeczestwie.<br />

1. Propagowanie zdrowego stylu ycia i aktywnoci fizycznej.<br />

2. Zmiana zych nawyków ywieniowych – kampanie reklamowe na rzecz<br />

ograniczenia spoycia hot-dogów i gazowanych sodkich napojów, np. zakaz<br />

sprzeday tej ywnoci z automatów w szkoach.<br />

3. Wspieranie finansowe organizacji zrzeszajcych ludzi walczcych z otyoci.<br />

4. Ograniczenia w lokalizacji fast foodów.<br />

Zadanie 41. (3 pkt)<br />

a) Do podanych gazi lub bran przemysu (1–3) dobierz gówny czynnik, który<br />

decyduje o lokalizacji zakadów przemysowych (A–D).<br />

1. przemys cukrowniczy i cementowy, A. wykwalifikowana sia robocza<br />

2. przemys odzieowy i kosmetyczny, B. baza energetyczna<br />

3. przemys celulozowo-papierniczy i wókienniczy. C. baza surowcowa<br />

D. zasoby wody<br />

Odpowied: 1. C, 2. A, 3. D<br />

b) Z podanych zakadów przemysowych wypisz dwa o lokalizacji zwizanej.<br />

Cukrownia w apach, Elektrownia „Kozienice”, Kopalnia Wgla Brunatnego w Bechatowie,<br />

Huta Miedzi w Legnicy<br />

Cukrownia w apach, Huta Miedzi w Legnicy<br />

Nr zadania 39. 40. 41.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 2 2 3<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


10<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 42. (2 pkt)<br />

Wisa jest osi przemysow Polski. Wzdu jej doliny zlokalizowano liczne orodki<br />

przemysowe, których przykady i rozmieszczenie ilustruje zaczona mapa.<br />

Uzupenij tabelk, wpisujc po dwa przykady orodków przemysowych<br />

reprezentujcych wskazane w tabeli gazie lub brane przemysu.<br />

Przemys metalurgiczny<br />

Kraków<br />

Warszawa<br />

Przemys nawozów sztucznych<br />

Puawy<br />

Wocawek<br />

Zadanie 43. (1 pkt)<br />

Pomimo zlokalizowania nad Wis licznych orodków przemysowych, rzeka ta nie odgrywa<br />

znaczcej roli w egludze ródldowej Polski.<br />

Podaj dwie przyrodnicze przyczyny marginalnego znaczenia Wisy w transporcie<br />

wodnym.<br />

1. Znaczne wahania stanów wód w cigu roku.<br />

2. Zlodzenie wód (obecno kry) w póroczu zimowym.


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 44. (2 pkt)<br />

Tabela: Wydobycie ropy naftowej na Bliskim Wschodzie w 2002 r.<br />

Lp.<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

6.<br />

7.<br />

8.<br />

Kraj<br />

Arabia Saudyjska<br />

Iran<br />

Irak<br />

Kuwejt<br />

Zjednoczone Emiraty Arabskie<br />

Libia<br />

Egipt<br />

Katar<br />

Wielko wydobycia<br />

w mln ton<br />

394<br />

181<br />

115<br />

101<br />

99<br />

66<br />

41<br />

33<br />

Udzia w wiatowym<br />

wydobyciu<br />

w %<br />

12,3<br />

5,5<br />

3,6<br />

3,1<br />

3,0<br />

2,0<br />

1,3<br />

1,0<br />

Razem 1030 31,8<br />

wiat 3329 100,0<br />

Wykorzystujc wasn wiedz oraz dane z tabeli wyjanij, dlaczego konflikt zbrojny<br />

w regionie Zatoki Perskiej moe by niebezpieczny dla wiatowej gospodarki.<br />

Uwzgldnij w wyjanieniu dwa argumenty.<br />

W basenie Zatoki Perskiej koncentruje si okoo 1/3 wiatowego wydobycia ropy<br />

naftowej – jest to gówny rejon dostaw ropy na wiatowe rynki. Konflikt zbrojny<br />

w tym rejonie moe spowodowa ograniczenie wydobycia ropy, niedobory<br />

surowca na wiatowych rynkach, inflacj, parali transportu, energetyki. Moe<br />

doprowadzi do destabilizacji gospodarczej w krajach uzalenionych od dostaw<br />

ropy naftowej z rejonu Zatoki Perskiej.<br />

11<br />

Zadanie 45. (1 pkt)<br />

Sporód podanych w tabeli (zadanie 44.) krajów, wymie trzy kraje pooone nad<br />

Zatok Persk, w których w kocu XX wieku miay miejsce konflikty zbrojne<br />

z ssiadami.<br />

1. Iran 2. Irak 3. Kuwejt<br />

Nr zadania 42. 43. 44. 45.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 2 1 2 1<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


12<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 46. (2 pkt)<br />

Na wykresie przedstawiono przyrost naturalny ludnoci Polski w okresie 1946-2001.<br />

a) Napisz, który z wyrónionych na wykresie roczników: 1955, 1970, 1983, 2001 naley<br />

do wyu kompensacyjnego.<br />

Do wyu kompensacyjnego naley rocznik 1955.<br />

b) Korzystajc z wykresu, sformuuj dwa wnioski odnoszce si do ksztatowania si<br />

przyrostu naturalnego ludnoci Polski w latach 1946-2001.<br />

1. Po okresach wyów demograficznych nastpuj nie (istniej wyrane<br />

fluktuacje przyrostu naturalnego).<br />

2. Ogólna tendencja przyrostu naturalnego ludnoci jest malejca.


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 47. (2 pkt)<br />

Na mapie przedstawiono rozmieszczenie wybranych rodzin i grup jzykowych w Europie.<br />

13<br />

a) Napisz, która z grup krajów oznaczonych na mapie sygnaturami: A, B, C nie naley<br />

do rodziny jzyków indoeuropejskich.<br />

Odpowied: A<br />

b) Sporód krajów oznaczonych na mapie cyframi od 1 do 4 jeden naley do innej<br />

grupy jzykowej ni pozostae. Podaj nazw tego kraju.<br />

Odpowied: Grecja<br />

Wypenia<br />

egzaminator!<br />

Nr zadania 46. 47.<br />

Maks. liczba pkt 2 2<br />

Uzyskana liczba pkt


14<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 48. (2 pkt)<br />

Zadanie wykonaj, korzystajc z zaczonego tekstu i piramidy wieku ludnoci Chin.<br />

Polityk obniania przyrostu naturalnego rzdy Chin prowadz od lat 50. XX wieku.<br />

Na pocztku lat 80. przepisy dotyczce kontroli urodze jeszcze zaostrzono, wprowadzajc<br />

zasad jednego dziecka w rodzinie. Chcc ograniczy liczb potomstwa, przesunito wiek<br />

zawierania maestw, wprowadzono bodce ekonomiczne w postaci premii gotówkowych,<br />

szybszego przydziau mieszka, duszego urlopu macierzyskiego, lepszej opieki medycznej<br />

dla jednego dziecka. Powysze zachty okazay si wystarczajce w miecie (tam przyrost<br />

wyranie si obniy), ale nie na wsi, gdzie mieszka 2/3 ludnoci. Na przeszkodzie stoi<br />

mentalno wieniaków, preferujcych liczne rodziny i posiadanie potomków pci mskiej.<br />

Kontrola urodze w poczeniu z mentalnoci spoeczestwa powoduje, e deformacja<br />

w strukturze wieku i pci narasta. Np. proporcja zgonów noworodków pci mskiej i eskiej<br />

ksztatuje si w Chinach jak 0,7 do 1. Jest to niewt<strong>pl</strong>iwie skutek drastycznych rozwiza<br />

podejmowanych przez rodziców. Widzc niekorzystne symptomy swej polityki, rzd zacz<br />

niemiao zezwala na posiadanie dwojga dzieci w przypadku maestw jedynaków.<br />

Podaj dwie cechy ludnoci Chin, które odzwierciedlaj polityk demograficzn tego<br />

kraju.<br />

1. Wystpuje przewaga mczyzn nad kobietami. Szczególnie jest to widoczne<br />

w modszych grupach wiekowych.<br />

2. Nastpuje spadek przyrostu naturalnego.<br />

Zadanie 49. (2 pkt)<br />

Wród demografów na wiecie przewaa przekonanie, e polityka demograficzna Chin,<br />

pomimo znacznego obnienia przyrostu naturalnego, nie powinna by naladowana przez<br />

kraje przeywajce eks<strong>pl</strong>ozj demograficzn. Przedstaw trzy argumenty uzasadniajce<br />

t tez.<br />

1. Polityka demograficzna propagowana przez Chiny zagraa stabilnoci<br />

rodziny, wymusza aborcj.<br />

2. Deformuje struktur pci – modzi mczyni maj mniejsze szanse<br />

na zaoenie rodziny z powodu mniejszej liczebnoci modych kobiet.<br />

3. Narusza prawa czowieka.


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Zadanie 50. (2 pkt)<br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Afryka jest kontynentem o niewielkiej gstoci linii kolejowych, co przedstawiono<br />

na poniszej mapie.<br />

15<br />

Podaj po dwa czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze, które wpyny na gsto<br />

i rozmieszczenie linii kolejowych w Afryce.<br />

Czynniki przyrodnicze:<br />

1. Due obszary pusty (Sahara, Kalahari), na których brak linii kolejowych.<br />

2. Due obszary lasu równikowego.<br />

Czynniki pozaprzyrodnicze:<br />

1. Poziom rozwoju gospodarczego kraju – gsta sie kolei wystpuje w krajach<br />

o wyszym poziomie rozwoju (RPA, Algieria), a niska w krajach bardzo<br />

ubogich.<br />

2. Rozmieszczenie przemysu wydobywczego – orodki wydobycia surowców<br />

poczone s liniami kolejowymi z miastami portowymi.<br />

Nr zadania 48. 49. 50.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 2 2 2<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


16<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 51. (2 pkt)<br />

Na rysunku przedstawiono zmiany powierzchni Jeziora Aralskiego w latach 1960-2000.<br />

Nadmierne nawadnianie upraw baweny w Uzbekistanie i Turkmenistanie przez wody rzek<br />

Amu-darii i Syr-darii, uchodzcych do Jeziora Aralskiego, spowodowao zmiany<br />

w rodowisku przyrodniczym oraz gospodarce regionu.<br />

Korzystajc z zamieszczonego rysunku oraz wasnej wiedzy podaj po dwie negatywne<br />

przyrodnicze oraz gospodarcze konsekwencje nadmiernego poboru wód rzecznych do<br />

nawadniania pól w tym regionie.<br />

Konsekwencje przyrodnicze:<br />

1. Stopniowy zanik Jeziora Aralskiego.<br />

2. Zmiany w klimacie regionu, np. zmniejszenie wilgotnoci powietrza.<br />

Konsekwencje gospodarcze:<br />

1. Utrata funkcji portowych przez Aralsk i Mujnak.<br />

2. Zmniejszenie lub brak poowów ryb na Jeziorze Aralskim i utrata wanego<br />

róda poywienia.<br />

Zadanie 52. (1 pkt)<br />

Jednym z coraz czciej wykorzystywanych wskaników rozwoju spoeczno-ekonomicznego<br />

jest wskanik HDI (Human Development Index).<br />

Zaznacz trzy z wymienionych mierników, które uwzgldnia ten wskanik.<br />

A. Dugo przecitnego trwania ycia.<br />

B. Wielko PKB na mieszkaca.<br />

C. Udzia w wiatowej produkcji wyrobów elektronicznych.<br />

D. Struktura zatrudnienia ludnoci.<br />

E. Wielkoci opisujce wyksztacenie np. dostp do owiaty, umiejtno<br />

czytania i pisania.


pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

Zadanie 53. (2 pkt)<br />

Euroregiony utworzone na wschodniej granicy Polski odznaczaj si znacznie mniejsz<br />

aktywnoci gospodarcz i spoeczno-kulturaln w porównaniu z euroregionami<br />

na zachodniej i poudniowej granicy kraju.<br />

Przedstaw dwie przyczyny, które o tym decyduj. Wykorzystaj wasn wiedz<br />

i zaczon map.<br />

17<br />

1. Do euroregionów wschodnich dociera mniej rodków z funduszy<br />

strukturalnych Unii Europejskiej, gdy Ukraina, Rosja i Biaoru nie nale<br />

do Unii Europejskiej.<br />

2. Wspóprac w euroregionach na wschodniej granicy Polski utrudnia maa<br />

samodzielno i sabo samorzdów na Biaorusi, Ukrainie i w Rosji.<br />

Zadanie 54. (1 pkt)<br />

Podaj przyczyny uznania wspópracy na rzecz ochrony rodowiska za dziaanie<br />

priorytetowe w euroregionie Nysa.<br />

Zadecydowaa o tym sytuacja ekologiczna – jest to obszar o silnej degradacji<br />

rodowiska wynikajcej z przetwarzania wgla brunatnego w kadym<br />

z ssiedzkich krajów objtych tym euroregionem (Polska, Niemcy, Czechy).<br />

Nr zadania 1. 2. 3. 4.<br />

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 2 1<br />

egzaminator! Uzyskana liczba pkt


18<br />

pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />

Egzamin maturalny z geografii<br />

Arkusz II<br />

BRUDNOPIS

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!