EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII - Sqlmedia.pl
EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII - Sqlmedia.pl
EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII - Sqlmedia.pl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Miejsce<br />
na naklejk<br />
z kodem szkoy<br />
dysleksja<br />
MGE-R1A1P-062<br />
<strong>EGZAMIN</strong> <strong>MATURALNY</strong><br />
Z <strong>GEOGRAFII</strong><br />
Arkusz II<br />
POZIOM ROZSZERZONY<br />
Czas pracy 120 minut<br />
ARKUSZ II<br />
MAJ<br />
ROK 2006<br />
Instrukcja dla zdajcego<br />
1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 18 stron (zadania<br />
28 – 54). Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou<br />
nadzorujcego egzamin.<br />
2. W rozwizaniach zada przedstaw tok rozumowania<br />
prowadzcy do ostatecznego wyniku.<br />
3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pióra tylko z czarnym<br />
tuszem/atramentem.<br />
4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.<br />
5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.<br />
6. Podczas egzaminu moesz korzysta z oówka i gumki<br />
(wycznie do rysunków), linijki, lupy oraz kalkulatora.<br />
7. Wypenij t cz karty odpowiedzi, któr koduje zdajcy.<br />
Nie wpisuj adnych znaków w czci przeznaczonej<br />
dla egzaminatora.<br />
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.<br />
Zamaluj pola odpowiadajce cyfrom numeru PESEL.<br />
Bdne zaznaczenie otocz kókiem<br />
i zaznacz waciwe.<br />
yczymy powodzenia!<br />
Za rozwizanie<br />
wszystkich zada<br />
mona otrzyma<br />
cznie<br />
50 punktów<br />
Wypenia zdajcy przed<br />
rozpoczciem pracy<br />
PESEL ZDAJCEGO<br />
KOD<br />
ZDAJCEGO
2<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 28. (1 pkt)<br />
Do podanych niej miejscowoci dobierz odpowiadajc im godzin czasu sonecznego<br />
wiedzc, e w Warszawie (52 o 15 N, 21 o E) jest godzina 10 00 czasu sonecznego.<br />
1. Madryt (3 o W, 40 o N)<br />
2. Brisbane (153 o E, 27 o S)<br />
1. B 2. A<br />
A. 18 48<br />
B. 8 24<br />
C. 2 00<br />
D. 10 00<br />
Zadanie 29. (2 pkt)<br />
a) Podaj, któr z form oznaczonych na rysunku literami A i B buduj osady aluwialne.<br />
A<br />
b) Wymie dwie przyrodnicze cechy Zatoki Gdaskiej sprzyjajce powstawaniu<br />
formy A.<br />
1. Brak silnych ruchów wód morskich – prdów przybrzenych, pywów<br />
i falowania.<br />
2. Pytko zatoki i odgrodzenie jej wód Mierzej Wilan.<br />
Zadanie 30. (1 pkt)<br />
W granicach polskiej czci Mierzei Wilanej projektowana jest budowa sztucznego przekopu<br />
(rysunek z zadania 29.).<br />
Podaj dwie korzyci gospodarcze, jakie ta inwestycja moe przynie gminom<br />
pooonym nad Zalewem Wilanym.<br />
1. Oywienie funkcji portowych Elblga (i innych orodków pooonych<br />
w Polsce nad Zalewem Wilanym) wskutek bezporedniego poczenia<br />
z Zatok Gdask.<br />
2. Skrócenie drogi transportu z Zalewu Wilanego do Zatoki Gdaskiej<br />
bez koniecznoci przekraczania granicy z Rosj.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Zadanie 31. (2 pkt)<br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Na rysunku przedstawiono schematyczny przekrój geologiczny przez Tatry.<br />
3<br />
Korzystajc z rysunku, uszereguj podane niej wydarzenia geologiczne od najstarszego<br />
do najmodszego, wpisujc do ramki cyfry odpowiadajce wydarzeniom.<br />
1. Fadowanie osadów w wyniku nacisku pyt litosfery.<br />
2. Niszczenie osadów paszczowinowych i trzonu granitowego przez czynniki zewntrzne.<br />
3. Odrywanie paszczowin od podoa i przesuwanie w kierunku pónocnym.<br />
4. Intruzja magmowa.<br />
5. Gromadzenie osadów w zbiorniku morskim.<br />
Wydarzenie najstarsze<br />
Wydarzenie najmodsze<br />
4 5 1 3 2<br />
Zadanie 32. (2 pkt)<br />
Podkrel waciwe okrelenia w nawiasach, tak aby zdania przedstawiay zalenoci<br />
zachodzce midzy elementami rodowiska.<br />
a) Zamarzanie wsikajcej w szczeliny skalne wody moe doprowadzi do (rozpuszczania<br />
ska i powstawania nacieków / uszczenia si ska i powstawania ostaców / rozpadu<br />
blokowego ska i powstawania gooborzy).<br />
b) Sudety jako góry zrbowe powstay w wyniku (ruchów epeirogenicznych / intruzji<br />
magmowych / ruchów tektonicznych).<br />
c) W Kotlinie Warszawskiej wystpuj wody subartezyjskie, co uwarunkowane jest<br />
(antyklinalnym uoeniem warstw skalnych / nieckowatym uoeniem na przemian<br />
warstw nieprzepuszczalnych i przepuszczalnych / pooeniem obszaru w strefie<br />
granicy <strong>pl</strong>atformy wschodnioeuropejskiej).<br />
Nr zadania 28. 29. 30. 31. 32.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 1 2 1 2 2<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
4<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 33. (3 pkt)<br />
Na mapie przedstawiono rozmieszczenie stacji klimatycznych w Afryce.<br />
a) Wyjanij, podajc dwa argumenty, dlaczego opady w stacji A s mniejsze ni<br />
opady w stacji B, mimo e obie stacje le nad morzem.<br />
Stacja A ley na zwrotniku Kozioroca, gdzie wystpuj zstpujce ruchy<br />
powietrza, przez co opady s niewielkie, ponadto zimny Prd Benguelski<br />
ogranicza opady na wybrzeu. Na stacji B wysokie opady atmosferyczne<br />
wynikaj z silnej konwekcji powietrza, spowodowanej wysok temperatur<br />
wystpujc w strefie równikowej.<br />
b) Wyjanij, podajc dwa argumenty, dlaczego stacje C i D róni si dobowymi<br />
am<strong>pl</strong>itudami temperatury powietrza.<br />
Stacja C ley w klimacie kontynentalnym, na poudniowym kracu Sahary, gdzie<br />
wystpuje due nasonecznienie i bezchmurne niebo, co uatwia silne<br />
nagrzewanie si powierzchni terenu i powietrza w cigu dnia oraz doprowadza<br />
do silnego wychodzenia powietrza noc.<br />
Stacja D ley na równiku, gdzie due zachmurzenie wpywa agodzco<br />
na zrónicowanie dobowych temperatur powietrza.<br />
c) Podaj, dla której stacji klimatycznej – E czy F – waciwe s dane zamieszczone<br />
w tabeli.<br />
t<br />
o<br />
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok<br />
23,8 26,6 30,3 34,0 34,0 31,6 28,8 27,0 29,0 30,6 28,2 24,7 29,0<br />
0,4 0,1 3 8 37 80 142 208 84 19 0,2 0 582<br />
t – rednia temperatura miesiczna w o C o – opady miesiczne w mm<br />
stacja E
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 34. (2 pkt)<br />
Uzupenij tabel, przyporzdkowujc poszczególnym typom genetycznym jezior<br />
waciw im charakterystyk oraz odpowiedni przykad jeziora, dobierajc je z niej<br />
podanych.<br />
Charakterystyka jeziora:<br />
1. Jezioro charakteryzuje si du gbokoci oraz wyduonym ksztatem. Strome brzegi<br />
jeziora wynikaj z pooenia w dolinie ryftowej.<br />
2. Cech charakterystyczn tego jeziora jest do dua powierzchnia oraz silnie<br />
rozczonkowana linia brzegowa z du iloci zatok i wysp. Wynika to z wypenienia<br />
wod nieregularnych zagbie.<br />
3. Mae, ale gbokie jezioro, które powstao w miejscu wystpowania pola firnowego.<br />
4. Jezioro posiada du powierzchni, ale niezbyt du gboko. Woda moe by sona,<br />
poniewa jest to pozostao dawnego morza.<br />
5<br />
Przykady jezior: A – Aralskie<br />
C – Tanganika<br />
B – Czarny Staw nad Morskim Okiem<br />
D – Mamry<br />
Typ genetyczny jeziora<br />
Charakterystyka<br />
jeziora<br />
Przykad jeziora<br />
polodowcowe cyrkowe 3 B<br />
tektoniczne 1 C<br />
polodowcowe morenowe 2 D<br />
Zadanie 35. (2 pkt)<br />
W tabeli przedstawiono obroty w handlu zagranicznym Polski w 2002 roku.<br />
Rok Ogóem Import Eksport Saldo<br />
w mln $ USA<br />
2002 96123 55113 41010 (–14 103)<br />
a) Oblicz saldo handlu zagranicznego Polski. Wynik oblicze wpisz w odpowiednie<br />
miejsce w tabeli.<br />
Miejsce na obliczenia:<br />
41 010 mln $ – 55 113 mln $ =(–14 103) mln $ USA<br />
b) Tradycyjnym surowcem eksportowanym przez Polsk jest wgiel kamienny.<br />
Zaznacz liter, któr oznaczono kraje nalece obecnie, podobnie jak Polska,<br />
do eksporterów wgla kamiennego.<br />
A. Niemcy, Brazylia, Wielka Brytania, Francja<br />
B. Australia, RPA, Stany Zjednoczone, Kanada<br />
C. Wielka Brytania, Ukraina, Francja, Szwecja<br />
D. Ukraina, Wielka Brytania, Argentyna, Zambia<br />
Nr zadania 33. 34. 35.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 3 2 2<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
6<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 36. (2 pkt)<br />
Podaj, które z wymienionych niej czynników rozwoju rolnictwa odnosz si do Wyyny<br />
Lubelskiej, a które charakteryzuj Nizin lsk.<br />
A. okres wegetacji trwajcy 220-230 dni<br />
B. due powierzchnie czarnoziemów i rdzin<br />
C. due powierzchnie czarnych ziem i mad<br />
D. redni na tle kraju poziom kultury rolnej<br />
E. duy udzia pracujcych w rolnictwie w ogólnej liczbie ludnoci zawodowo czynnej<br />
F. zuycie nawozów sztucznych na 1 ha uytków rolnych wysze ni rednio w kraju<br />
Wyyna Lubelska: B, D, E<br />
Nizina lska: A, C, F<br />
Zadanie 37. (3 pkt)<br />
Dla kadego z regionów oznaczonych na mapie cyframi 1, 2, 3 podaj odpowiedni rodzaj<br />
hodowli byda (intensywna, ekstensywna) oraz przedstaw gówn przyczyn duej<br />
koncentracji zwierzt hodowlanych.<br />
Region 1: hodowla ekstensywna.<br />
Przyczyn koncentracji hodowli byda s nakazy religijne zabraniajce<br />
zabijania krów, które uwaane s za zwierzta wite.<br />
Region 2: hodowla intensywna.<br />
Przyczyn koncentracji hodowli byda jest wysoki poziom kultury rolnej,<br />
towarowo rolnictwa, chonny rynek zbytu (duy popyt na woowin<br />
i przetwory mleczne).<br />
Region 3: hodowla ekstensywna.<br />
Koncentracja hodowli byda spowodowana jest wystpowaniem uytków<br />
zielonych (pastwisk) na obszarze pampy i Wyyny Brazylijskiej.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 38. (1 pkt)<br />
Na fotografii przedstawiono terasow upraw rolin.<br />
7<br />
Uzasadnij, czy sposób zagospodarowania obszaru przedstawiony na fotografii jest<br />
korzystny dla rolnictwa. W uzasadnieniu przedstaw dwa argumenty.<br />
1. Przedstawiony sposób zagospodarowania obszaru jest korzystny<br />
dla rolnictwa, gdy umoliwia upraw rolin na stokach poprzez utworzenie<br />
paskich powierzchni, dziki czemu zwiksza si area zasiewów.<br />
2. Terasowa uprawa rolin na stokach sprzyja rolnictwu, gdy terasy pozwalaj<br />
na racjonalne wykorzystanie wody do nawadniania pól pooonych<br />
na rónych wysokociach, tzw. nawadnianie przelewowe.<br />
Nr zadania 36. 37. 38.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 2 3 1<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
8<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Zadanie 39. (2 pkt)<br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Rys.<br />
Cakowita liczba ofiar tsunami<br />
w krajach najsilniej dotknitych<br />
tym kataklizmem w grudniu 2004<br />
roku.<br />
Liczby uwzgldniaj ofiary<br />
miertelne oraz mieszkaców<br />
pozbawionych dachu nad gow.<br />
a) Podaj przyczyn trzsie ziemi, których skutkiem jest wystpowanie tsunami<br />
na przedstawionym na rysunku obszarze.<br />
Przyczyn trzsie ziemi jest zjawisko subdukcji, które wystpuje na tym<br />
obszarze w strefie oceanu na granicy pyty euroazjatyckiej i pyty<br />
indoeuropejskiej.<br />
b) Podaj trzy cechy tsunami, które decyduj o katastrofalnych zniszczeniach<br />
na obszarach wystpowania tego zjawiska.<br />
1. Znaczna wysoko fali na wybrzeu (spitrzenie wody dochodzi do wysokoci<br />
30-40 m).<br />
2. Dua sia uderzenia fali, która moe ulec odbiciu i powracajc zwielokrotnia<br />
zniszczenia.<br />
3. Nage pojawienie si fali, zwizane jest z jej du prdko rozchodzenia si<br />
(okoo 800 km/h).
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Zadanie 40. (2 pkt)<br />
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.<br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Wedug publikowanych danych dwie trzecie Amerykanów ma nadwag. Wkrótce otyo<br />
i jej nastpstwa przecign palenie papierosów jako gówn przyczyn zgonów w USA.<br />
Rocznie w Ameryce umiera dzi okoo 300 tysicy osób z przyczyn zwizanych w róny<br />
sposób z otyoci. 25% spoywanych w Ameryce warzyw stanowi ziemniaki konsumowane<br />
w postaci przetworzonej na frytki. Mao sportu, rzadkoci jest nawet zwyky spacer. Nawyki<br />
ywieniowe ksztatowane s take przez ceny ywnoci – stek z chudego misa kosztuje kilka<br />
razy wicej ni kilka hot dogów.<br />
Rocznie w USA zbiera si 286 mln ton kukurydzy. 57% produkowanej kukurydzy<br />
wykorzystywane jest jako pasza dla zwierzt, dziki czemu ceny misa s niskie, ale te jest<br />
ono duo tustsze. 5% kukurydzy przerabia si na zawierajcy duo fruktozy syrop – taszy,<br />
sodszy i atwiejszy do zastosowania w przemyle spoywczym ni cukier. To wanie ten<br />
syrop wskazuj dietetycy jako jedn z przyczyn tego, e napoje gazowane s w Ameryce tak<br />
tanie, popularne i szkodliwe. Amerykaskie dziecko 10 – 15% swojej dziennej dawki kalorii<br />
czerpie wanie z gazowanych napojów.<br />
9<br />
Zaproponuj cztery dziaania, które mog podj instytucje rzdowe w USA,<br />
aby przeciwdziaa narastajcemu problemowi otyoci w spoeczestwie.<br />
1. Propagowanie zdrowego stylu ycia i aktywnoci fizycznej.<br />
2. Zmiana zych nawyków ywieniowych – kampanie reklamowe na rzecz<br />
ograniczenia spoycia hot-dogów i gazowanych sodkich napojów, np. zakaz<br />
sprzeday tej ywnoci z automatów w szkoach.<br />
3. Wspieranie finansowe organizacji zrzeszajcych ludzi walczcych z otyoci.<br />
4. Ograniczenia w lokalizacji fast foodów.<br />
Zadanie 41. (3 pkt)<br />
a) Do podanych gazi lub bran przemysu (1–3) dobierz gówny czynnik, który<br />
decyduje o lokalizacji zakadów przemysowych (A–D).<br />
1. przemys cukrowniczy i cementowy, A. wykwalifikowana sia robocza<br />
2. przemys odzieowy i kosmetyczny, B. baza energetyczna<br />
3. przemys celulozowo-papierniczy i wókienniczy. C. baza surowcowa<br />
D. zasoby wody<br />
Odpowied: 1. C, 2. A, 3. D<br />
b) Z podanych zakadów przemysowych wypisz dwa o lokalizacji zwizanej.<br />
Cukrownia w apach, Elektrownia „Kozienice”, Kopalnia Wgla Brunatnego w Bechatowie,<br />
Huta Miedzi w Legnicy<br />
Cukrownia w apach, Huta Miedzi w Legnicy<br />
Nr zadania 39. 40. 41.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 2 2 3<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
10<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 42. (2 pkt)<br />
Wisa jest osi przemysow Polski. Wzdu jej doliny zlokalizowano liczne orodki<br />
przemysowe, których przykady i rozmieszczenie ilustruje zaczona mapa.<br />
Uzupenij tabelk, wpisujc po dwa przykady orodków przemysowych<br />
reprezentujcych wskazane w tabeli gazie lub brane przemysu.<br />
Przemys metalurgiczny<br />
Kraków<br />
Warszawa<br />
Przemys nawozów sztucznych<br />
Puawy<br />
Wocawek<br />
Zadanie 43. (1 pkt)<br />
Pomimo zlokalizowania nad Wis licznych orodków przemysowych, rzeka ta nie odgrywa<br />
znaczcej roli w egludze ródldowej Polski.<br />
Podaj dwie przyrodnicze przyczyny marginalnego znaczenia Wisy w transporcie<br />
wodnym.<br />
1. Znaczne wahania stanów wód w cigu roku.<br />
2. Zlodzenie wód (obecno kry) w póroczu zimowym.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 44. (2 pkt)<br />
Tabela: Wydobycie ropy naftowej na Bliskim Wschodzie w 2002 r.<br />
Lp.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
8.<br />
Kraj<br />
Arabia Saudyjska<br />
Iran<br />
Irak<br />
Kuwejt<br />
Zjednoczone Emiraty Arabskie<br />
Libia<br />
Egipt<br />
Katar<br />
Wielko wydobycia<br />
w mln ton<br />
394<br />
181<br />
115<br />
101<br />
99<br />
66<br />
41<br />
33<br />
Udzia w wiatowym<br />
wydobyciu<br />
w %<br />
12,3<br />
5,5<br />
3,6<br />
3,1<br />
3,0<br />
2,0<br />
1,3<br />
1,0<br />
Razem 1030 31,8<br />
wiat 3329 100,0<br />
Wykorzystujc wasn wiedz oraz dane z tabeli wyjanij, dlaczego konflikt zbrojny<br />
w regionie Zatoki Perskiej moe by niebezpieczny dla wiatowej gospodarki.<br />
Uwzgldnij w wyjanieniu dwa argumenty.<br />
W basenie Zatoki Perskiej koncentruje si okoo 1/3 wiatowego wydobycia ropy<br />
naftowej – jest to gówny rejon dostaw ropy na wiatowe rynki. Konflikt zbrojny<br />
w tym rejonie moe spowodowa ograniczenie wydobycia ropy, niedobory<br />
surowca na wiatowych rynkach, inflacj, parali transportu, energetyki. Moe<br />
doprowadzi do destabilizacji gospodarczej w krajach uzalenionych od dostaw<br />
ropy naftowej z rejonu Zatoki Perskiej.<br />
11<br />
Zadanie 45. (1 pkt)<br />
Sporód podanych w tabeli (zadanie 44.) krajów, wymie trzy kraje pooone nad<br />
Zatok Persk, w których w kocu XX wieku miay miejsce konflikty zbrojne<br />
z ssiadami.<br />
1. Iran 2. Irak 3. Kuwejt<br />
Nr zadania 42. 43. 44. 45.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 2 1 2 1<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
12<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 46. (2 pkt)<br />
Na wykresie przedstawiono przyrost naturalny ludnoci Polski w okresie 1946-2001.<br />
a) Napisz, który z wyrónionych na wykresie roczników: 1955, 1970, 1983, 2001 naley<br />
do wyu kompensacyjnego.<br />
Do wyu kompensacyjnego naley rocznik 1955.<br />
b) Korzystajc z wykresu, sformuuj dwa wnioski odnoszce si do ksztatowania si<br />
przyrostu naturalnego ludnoci Polski w latach 1946-2001.<br />
1. Po okresach wyów demograficznych nastpuj nie (istniej wyrane<br />
fluktuacje przyrostu naturalnego).<br />
2. Ogólna tendencja przyrostu naturalnego ludnoci jest malejca.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 47. (2 pkt)<br />
Na mapie przedstawiono rozmieszczenie wybranych rodzin i grup jzykowych w Europie.<br />
13<br />
a) Napisz, która z grup krajów oznaczonych na mapie sygnaturami: A, B, C nie naley<br />
do rodziny jzyków indoeuropejskich.<br />
Odpowied: A<br />
b) Sporód krajów oznaczonych na mapie cyframi od 1 do 4 jeden naley do innej<br />
grupy jzykowej ni pozostae. Podaj nazw tego kraju.<br />
Odpowied: Grecja<br />
Wypenia<br />
egzaminator!<br />
Nr zadania 46. 47.<br />
Maks. liczba pkt 2 2<br />
Uzyskana liczba pkt
14<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 48. (2 pkt)<br />
Zadanie wykonaj, korzystajc z zaczonego tekstu i piramidy wieku ludnoci Chin.<br />
Polityk obniania przyrostu naturalnego rzdy Chin prowadz od lat 50. XX wieku.<br />
Na pocztku lat 80. przepisy dotyczce kontroli urodze jeszcze zaostrzono, wprowadzajc<br />
zasad jednego dziecka w rodzinie. Chcc ograniczy liczb potomstwa, przesunito wiek<br />
zawierania maestw, wprowadzono bodce ekonomiczne w postaci premii gotówkowych,<br />
szybszego przydziau mieszka, duszego urlopu macierzyskiego, lepszej opieki medycznej<br />
dla jednego dziecka. Powysze zachty okazay si wystarczajce w miecie (tam przyrost<br />
wyranie si obniy), ale nie na wsi, gdzie mieszka 2/3 ludnoci. Na przeszkodzie stoi<br />
mentalno wieniaków, preferujcych liczne rodziny i posiadanie potomków pci mskiej.<br />
Kontrola urodze w poczeniu z mentalnoci spoeczestwa powoduje, e deformacja<br />
w strukturze wieku i pci narasta. Np. proporcja zgonów noworodków pci mskiej i eskiej<br />
ksztatuje si w Chinach jak 0,7 do 1. Jest to niewt<strong>pl</strong>iwie skutek drastycznych rozwiza<br />
podejmowanych przez rodziców. Widzc niekorzystne symptomy swej polityki, rzd zacz<br />
niemiao zezwala na posiadanie dwojga dzieci w przypadku maestw jedynaków.<br />
Podaj dwie cechy ludnoci Chin, które odzwierciedlaj polityk demograficzn tego<br />
kraju.<br />
1. Wystpuje przewaga mczyzn nad kobietami. Szczególnie jest to widoczne<br />
w modszych grupach wiekowych.<br />
2. Nastpuje spadek przyrostu naturalnego.<br />
Zadanie 49. (2 pkt)<br />
Wród demografów na wiecie przewaa przekonanie, e polityka demograficzna Chin,<br />
pomimo znacznego obnienia przyrostu naturalnego, nie powinna by naladowana przez<br />
kraje przeywajce eks<strong>pl</strong>ozj demograficzn. Przedstaw trzy argumenty uzasadniajce<br />
t tez.<br />
1. Polityka demograficzna propagowana przez Chiny zagraa stabilnoci<br />
rodziny, wymusza aborcj.<br />
2. Deformuje struktur pci – modzi mczyni maj mniejsze szanse<br />
na zaoenie rodziny z powodu mniejszej liczebnoci modych kobiet.<br />
3. Narusza prawa czowieka.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Zadanie 50. (2 pkt)<br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Afryka jest kontynentem o niewielkiej gstoci linii kolejowych, co przedstawiono<br />
na poniszej mapie.<br />
15<br />
Podaj po dwa czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze, które wpyny na gsto<br />
i rozmieszczenie linii kolejowych w Afryce.<br />
Czynniki przyrodnicze:<br />
1. Due obszary pusty (Sahara, Kalahari), na których brak linii kolejowych.<br />
2. Due obszary lasu równikowego.<br />
Czynniki pozaprzyrodnicze:<br />
1. Poziom rozwoju gospodarczego kraju – gsta sie kolei wystpuje w krajach<br />
o wyszym poziomie rozwoju (RPA, Algieria), a niska w krajach bardzo<br />
ubogich.<br />
2. Rozmieszczenie przemysu wydobywczego – orodki wydobycia surowców<br />
poczone s liniami kolejowymi z miastami portowymi.<br />
Nr zadania 48. 49. 50.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 2 2 2<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
16<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 51. (2 pkt)<br />
Na rysunku przedstawiono zmiany powierzchni Jeziora Aralskiego w latach 1960-2000.<br />
Nadmierne nawadnianie upraw baweny w Uzbekistanie i Turkmenistanie przez wody rzek<br />
Amu-darii i Syr-darii, uchodzcych do Jeziora Aralskiego, spowodowao zmiany<br />
w rodowisku przyrodniczym oraz gospodarce regionu.<br />
Korzystajc z zamieszczonego rysunku oraz wasnej wiedzy podaj po dwie negatywne<br />
przyrodnicze oraz gospodarcze konsekwencje nadmiernego poboru wód rzecznych do<br />
nawadniania pól w tym regionie.<br />
Konsekwencje przyrodnicze:<br />
1. Stopniowy zanik Jeziora Aralskiego.<br />
2. Zmiany w klimacie regionu, np. zmniejszenie wilgotnoci powietrza.<br />
Konsekwencje gospodarcze:<br />
1. Utrata funkcji portowych przez Aralsk i Mujnak.<br />
2. Zmniejszenie lub brak poowów ryb na Jeziorze Aralskim i utrata wanego<br />
róda poywienia.<br />
Zadanie 52. (1 pkt)<br />
Jednym z coraz czciej wykorzystywanych wskaników rozwoju spoeczno-ekonomicznego<br />
jest wskanik HDI (Human Development Index).<br />
Zaznacz trzy z wymienionych mierników, które uwzgldnia ten wskanik.<br />
A. Dugo przecitnego trwania ycia.<br />
B. Wielko PKB na mieszkaca.<br />
C. Udzia w wiatowej produkcji wyrobów elektronicznych.<br />
D. Struktura zatrudnienia ludnoci.<br />
E. Wielkoci opisujce wyksztacenie np. dostp do owiaty, umiejtno<br />
czytania i pisania.
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
Zadanie 53. (2 pkt)<br />
Euroregiony utworzone na wschodniej granicy Polski odznaczaj si znacznie mniejsz<br />
aktywnoci gospodarcz i spoeczno-kulturaln w porównaniu z euroregionami<br />
na zachodniej i poudniowej granicy kraju.<br />
Przedstaw dwie przyczyny, które o tym decyduj. Wykorzystaj wasn wiedz<br />
i zaczon map.<br />
17<br />
1. Do euroregionów wschodnich dociera mniej rodków z funduszy<br />
strukturalnych Unii Europejskiej, gdy Ukraina, Rosja i Biaoru nie nale<br />
do Unii Europejskiej.<br />
2. Wspóprac w euroregionach na wschodniej granicy Polski utrudnia maa<br />
samodzielno i sabo samorzdów na Biaorusi, Ukrainie i w Rosji.<br />
Zadanie 54. (1 pkt)<br />
Podaj przyczyny uznania wspópracy na rzecz ochrony rodowiska za dziaanie<br />
priorytetowe w euroregionie Nysa.<br />
Zadecydowaa o tym sytuacja ekologiczna – jest to obszar o silnej degradacji<br />
rodowiska wynikajcej z przetwarzania wgla brunatnego w kadym<br />
z ssiedzkich krajów objtych tym euroregionem (Polska, Niemcy, Czechy).<br />
Nr zadania 1. 2. 3. 4.<br />
Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 2 1<br />
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
18<br />
pobrano z www.sqlmedia.<strong>pl</strong><br />
Egzamin maturalny z geografii<br />
Arkusz II<br />
BRUDNOPIS