18.11.2012 Views

sonetebi

sonetebi

sonetebi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>sonetebi</strong><br />

1.<br />

mSvenierebas unda darCes memkvidreoba,<br />

rom silamazem iferados vardis konebad,<br />

damWknar siturfes mainc ver hklavs Jamis Rreoba,<br />

memkvidre aris misi xsovna da mogoneba.<br />

grZnobebs rom fantav, raRa grCeba, netav, maragad,<br />

Sen, sakuTari silamazis monadqceulo?!<br />

xriok udabnod rad aqcie rTvelis baraqa<br />

Sen, sakuTari arsebobis mtero wyeulo!<br />

mTeli msoflios samkauli Sena xar axla,<br />

mxolod Sen ZalgiZs gazafxulTan gabaaseba,<br />

rad ar gaSinebs, Tu nayofi kvirtSive gaxma,<br />

mSvenierebas ratom flangav, Zunwo arsebav?!<br />

wuTisofeli Seibrale, Sens mzes rom ficavs,<br />

mag silamazes nu dauTmob samaris miwas.<br />

2.<br />

roca ormocjer daizamTrebs Subli mwyazari,<br />

maSin Rawvebic drois xnuliT naoWdebian,<br />

eg samoselic Seiqmneba ZonZi sazari<br />

da silamazis nafleTebi gamoCndebian.<br />

maSin gkiTxaven, ra uyavi siturfis sxivebs,<br />

saiT damarxe warsul dReTa saganZurebi,<br />

Sen upasuxeb: `silamazes samared mivec<br />

es Cacvinulni Tvalni Cemni datanjulebi~.<br />

Seni pasuxi Sens dacinvad mogeCveneba,<br />

ara sjobia, maSin gqondes yvelgan saTqmelad:<br />

`ai, es aris Cemi Svili, Cemi mSveneba,<br />

Cemi siberis patieba da gamarTleba~.<br />

memkvidre Sehqmen, rom dagicxros es iarebi<br />

da sibereSi siWabukes eziarebi!<br />

1


3.<br />

sarkeSi igrZnob _ droa ukve gaxde mSobeli;<br />

ganmeoreba saWiroa bunebis ganZTa.<br />

motyuebuli rom ar dagrCes wuTisofeli<br />

da vinme asuls ar moaklo dedobis gancda.<br />

yvela qalisTvis sanatreli mamakaci xar,<br />

yvela qalwuli Semogwiravs Tavis mSvenebas,<br />

magram sakuTar silamazes gautacnixar<br />

da ar gafiqrebs Seni modgmis gadaSeneba.<br />

dedaSenisTvis warsul dReTa sarke Sena xar,<br />

mas netar aprils gaucocxlebs siyrme Svilisa,<br />

roca Sens Sublsac naoWebiT Jami Selaxavs,<br />

maSin gagiRebs Svili sarkmels siymawvilisas.<br />

uSvil-uZiro Tu darCebi miusafarad,<br />

mag Sen saxesac SenTan erTad miwa dafaravs.<br />

4.<br />

Cemo mflangvelo, ra mZarcveli guli gqonia,<br />

rad gadawyvite silamazis gaCanageba?!<br />

mSveniereba sakuTreba ratom ggonia?<br />

mSveniereba mxolod sesxad mogca gangebam.<br />

lamazo Zunwo, saganZuri ratom gafante,<br />

rac momavlisTvis saanderZod giZRvna bunebam!<br />

Cemo mevaxSev, sxvis qonebas ratom abandeb,<br />

roca sargebels ar iZleva ganZis bruneba!<br />

Tavadve gwamlavs usargeblo vaWrobis Sxami,<br />

sakuTar Tavis gasaZarcvad marTav bazrobas,<br />

magram dadgeba saboloo gankiTxvis Jami<br />

da, netav, riTi gaamarTleb mag uazrobas.<br />

umodgmod qreba silamaze, viT moCveneba,<br />

momavlis Semqmnels Wirisuflad rCeba mSveneba.<br />

2


5.<br />

erTimeores rom misdeven dinji wuTebi,<br />

mSvenierebas ayvaveben gaSlil vardebad,<br />

magram mSveneba, drois xeliT nasaTuTebi,<br />

drois xeliTve iRupeba da samardeba.<br />

usasrulobis gzaze mihqris dro uSfoTveli,<br />

zafxulis dReebs zamTrisaken mierekeba,<br />

yinvis safariT ifareba mkvdari foTlebi,<br />

odesRac mwvane buCqnarebi iqcnen eklebad.<br />

magram zamTarSic ar mokvdeba Wreli zafxuli,<br />

da yvavilebic icocxleben gamxmar konebad,<br />

Tu SuSis kedlebs surneli aqvT Semonaxuli,<br />

rogorc zafxulis gaxseneba da mogoneba.<br />

iRupebian zamTris susxiT vardis furclebi,<br />

vardis suli ki rCeba marad gardaucvleli.<br />

6.<br />

sanam Sens zafxuls zamTris civi xeli gagudavs,<br />

mag silamaziT daamSvene Tasi sabedo,<br />

siturfis ganZi miabare sando sabudars,<br />

mSvenierebam Tavis mokvla rom ver gabedos,<br />

vin gagamtyunebs, silamaze rom ar danacro,<br />

xarkis gaRebas mSvenebisTvis vin ar ecdeba,<br />

Seniv TavisTvis gaaCine Seni sanacvlo,<br />

aTjer gamravldi, sixarulic gaaTkecdeba.<br />

aTi sicocxle gagiCndeba amosarCevad,<br />

bediT iqnebi aTjer ufro gatacebuli,<br />

maSin sikvdilis wasarTmevi arra dagrCeba,<br />

Tuki sicocxle Svils eqneba gadacemuli.<br />

sikvdili aRar mogadgeba Tavis sanTlebiT,<br />

memkvidreebad ar dagrCeba miwis matlebi.<br />

3


7.<br />

xedav mewamul ganTiadis gasxivosnebas?<br />

cam moaxura anTebuli ride bunebas,<br />

mzis CiraRdani guls itacebs, rogorc ocneba,<br />

miwac Sehyurebs uzenaes didebulebas.<br />

rodesac mnaTobs, cis umaRles wverze ayvanils<br />

SuadRispiras Seetyoba davaJkaceba,<br />

mokvdavTa mzera mainc misken iltvis TayvaniT,<br />

misi ronini, RvTaebrivi, gvyofnis gancdebad.<br />

magram rodesac kabadoni daibindeba<br />

da mze beberi napralebSi kvdeba wvalebiT,<br />

maSin aravis agondeba misi dideba<br />

da mzeras ukve itaceben sxva mwvervalebi.<br />

male Caqreba im mzesaviT Seni mnaTobic,<br />

radgan uSvilod rCebi Seni uniaTobiT.<br />

8.<br />

musikis xmebis gagoneba ratom ganaRvlebs,<br />

roca Tavad xar Sen musikis gamomsaxveli!<br />

ratom gaRonebs sixaruli, rac suls anaxlebs,<br />

da ase ratom gaxalisebs mware naRveli?!<br />

roca erTmaneTs Sewyobili JReren hangebi,<br />

tkbilxmovanebiT guli rad gaqvs naiarevi?<br />

albaT hangebSi sayveduri gesmis gangebis,<br />

qveyanaze rom ase kentad daiarebi.<br />

gesmis?! namdvili trfialia simebis xmaSi!<br />

yuri daugde SeTanxmebul JReras samxmians,<br />

TiTqos ded-mamas ahyolia patara vaJi<br />

da Sens sasmenad erT simReras SemosZaxian.<br />

`visac ara surs Tavis bedis sxvasTan gayofa,<br />

am qveyanaze misi yofna aris aryofna~.<br />

4


9.<br />

ginda, rom qvrivi aaSoro cremlsa da naRvels.<br />

cxovrob eulad, simartovis simZime gawevs,<br />

magram Tu modgma ar dastove da ise waxvel,<br />

erT qals ki ara, mTel qveyanas Caacmev ZaZebs.<br />

daqvrivebuli dedamiwa ver gadarCeba,<br />

Tuki aravis uanderZe Seni mSveneba,<br />

qalis qvrivobas sanugeSod Svili darCeba,<br />

pirmSos Sexedavs da qmris saxe moeCveneba.<br />

ar ikargeba qveynad fuli, trialebs mxolod,<br />

rac Sen daxarje, igi sxvisi gaxda qoneba,<br />

silamazes ki, unayofos, eReba bolo,<br />

nergi Tu ar aqvs, aRar rCeba arc mogoneba.<br />

is verasodes ver iqneba sxvisTvis imedad,<br />

vinc dasaRupad Tavis Tavic ki gaimeta.<br />

10.<br />

sjobs aRiaro, rom ar giyvars qveynad aravin,<br />

Tu dasaRupad sakuTari Tavic gaswire,<br />

bevrma gaCuqa siyvaruli daufaravi,<br />

magram Sen TviTon trfoba arvis gaunawile.<br />

daguflebia borotebis grZnoba sazari,<br />

TiTqos gaxarebs sakuTari sulis godeba,<br />

ginda dalewo silamazis wminda taZari,<br />

Seni marjveniT ganaxlebas rom elodeba.<br />

magram gons modi, siyvaruli samtro rad ari?<br />

siZulvili Tu ar gandevne, codvas daideb,<br />

de, sulic gqondes mag lamazi saxis sadari<br />

da, sxva Tu ara, Seni Tavi mainc dainde.<br />

ase Tu waxvel, Cvens momavals raRa darCeba?<br />

Svili dastove silamazis gadasarCenad.<br />

5


11.<br />

dro Tu gvaberebs, dro gvibrunebs axalgazrdobas,<br />

roca moxuci mamis gverdiT Svili dadgeba,<br />

siymawvileSi gacemuli bolos fasdeba<br />

da sibereSi siWabuked gamogvadgeba.<br />

esaa sibrZne wuTisoflis da silamaze,<br />

STamomavlobis gamravlebiT miwa mSvendeba,<br />

yvela SensaviT rom moiqces am qveyanaze,<br />

kacobrioba samoc welSi gadaSendeba.<br />

dae, daRupvas vinme gonji ver gadaurCes,<br />

vinac ar aris Rirsi, darCes STamomavali,<br />

Sen ki bunebam uTvalavi giZRvna saunje<br />

da modgmisaTvis saukune mogca mravali.<br />

qveynis beWedo, am sibrZneSi nu daeWvdebi<br />

da gaamravle qveynad Seni anabeWdebi.<br />

12.<br />

roca saaTis xma momesmis, marad ucvleli,<br />

da mzes Sevxedav, mimwuxrSi rom Tavi daxara,<br />

roca SevniSnav, rogor daWknen iis furclebi<br />

da TmebSi rogor Caqsovila vercxlis WaRara,<br />

ros qviTineben xeivnebi foTolmoclili,<br />

sadac mecxvares ifaravdnen Crdilebi xeTa,<br />

da roca balaxs, Semodgomis celiT mocelils,<br />

zafxulis balaxs sasaflaos foranze vxedav,<br />

me Camafiqrebs bed-iRbali Seni mSvenebis,<br />

drois udabno kidev bevrjer mosavlelia,<br />

xeni kvdebian, ros hyvavian axalSenebi,<br />

roca sxivebi enZelebis mosvlas elian.<br />

Zvirfaso, Jamis ulmobeli celi ar cxreba,<br />

magram dastove modgma drois dasamarcxeblad.<br />

6


13.<br />

vaglax! am qveynad saukunod ver dasaxldebi,<br />

am sawuTroSi dasruldeba Seni arseba,<br />

magram aRsasruls Seupovrad maSin daxvdebi,<br />

Tu STamomavals uanderZe Seni msgavseba.<br />

maSin mSveneba, zecisgan rom sesxad mogeca,<br />

ki ar daWkneba, xelmeored gaikvirteba,<br />

sikvdilis merec Seni suli frTebs ar mokecavs,<br />

da Seni SviliT ukvdaveba dagimkvidrdeba.<br />

Tu ar mivxedeT taZrebic xom daiSlebian,<br />

gadiqcevian upatrono nasaxlarebad.<br />

ver gauZleben zamTris dReebs qariSxlebians,<br />

sikvdilisa da borotebis gasaxareblad.<br />

da Tu sicocxle ginda gqondes dauSrobeli, _<br />

mama xom gyavda, Senc iyavi sxvisi mSobeli.<br />

14.<br />

samyaros bedi varskvlavebiT ver Sevicani,<br />

da mainc vfiqrob, mec var erTi varskvlavTmricxveli,<br />

Tumca ver vityvi, mze gvelis Tu kubos ficari,<br />

Wiri gaCndeba Tu dadgeba gvalva ficxeli.<br />

xvalis amindis gamomcnobic veRar gavxdebi,<br />

ar vici, risi dRe dadgeba, wvimis Tu setyvis,<br />

ar vici, rodis daemxoba mefeT taxtebi,<br />

vici, rom zeca momavalze verafers metyvis.<br />

magram mag TvalTa varskvlavebis kiTxva mindeba,<br />

viswavle kidec Sig faruli azris garCeva:<br />

ar daSordeba silamaze WeSmaritebas,<br />

sikvdilis Semdeg Tu sanacvlod modgma dagrCeba.<br />

Torem icode, Seni grZeli dRe damokldeba,<br />

WeSmaritebac silamazis gverdiT mokvdeba.<br />

7


15.<br />

rodesac vfiqrob, xanmoklea srulyofileba,<br />

dro rasac Seqmnis, TviTon drove gaaCanagebs,<br />

vinc ki cxovrebis gamofenas moevlineba,<br />

imis bed_iRbals varskvlavebis Zala ganagebs.<br />

dabadebidan ca dagvxaris, rogorc mcenares,<br />

mesaflavedac Cven igive ca gveguleba,<br />

da siWabukiT savse dReebs, mousvenarebs,<br />

bolos zamTriT da daviwyebiT Secvlis buneba.<br />

Sens bedze vwuxvar, radgan vxedav Jami afTrdeba,<br />

surs, siymawvilis saganZuri dagizianos,<br />

dro muxanaTi sadme RamiT Cagisafrdeba,<br />

rom Seni yrmobis gariJraJma ver imzianos.<br />

da radgan vici Sens siberes ver gadavitan,<br />

me Cemi leqsiT siWabukes gamynob Tavidan.<br />

16.<br />

radgan ver uZleb am muxanaT droJamTan Widils,<br />

radgan mSvenebas emuqreba safrTxe maradJams,<br />

sxva iaraRiT unda dacva ususur CiTils,<br />

Torem es leqsi ar ivargebs namdvil darajad.<br />

roca cxovrebis mwvervalze xar axla asuli,<br />

mxatvris naxatma ver asaxos Seni msgavseba,<br />

nergs gagixarebs siyvaruliT yvela asuli<br />

da qveynad Seqmnis Sens sanacvlo cocxal arsebas.<br />

Seni sicocxle Tu daicva Senma modgmama,<br />

maSin eg saxe srulyofili Zeglad dagrCeba.<br />

drois funji da Cemi leqsi ar gamodgeba<br />

Seni natifi silamazis gadasarCenad.<br />

sxva Tu Seqmeni, is gaxdeba Seni saxate,<br />

sxvam rad dagxatos, Seni saxe TviTon daxate.<br />

8


16.<br />

ros waikiTxavs leqsebs, Seni didebiT savses,<br />

STamomavali matyuara poets miwodebs,<br />

Tumc es striqoni warweras hgavs saflavis qvaze<br />

da Rirseulad ver gimReris, RmerTma icodes.<br />

marTlac rom leqsi, Seni Rirsi, damaweria,<br />

Sens sadideblad rom mivuSva riTmis sadave,<br />

STamomavlobis mzera, vici, almaceria,<br />

ityvian: `tyuis, ase mxolod RmerTebs xataven~.<br />

roca am furclebs Jami aqcevs papirusebad,<br />

vici, Cems leqsebs berikacis Cmaxvad CaTvlian,<br />

me momaweren mag Tvalebis gafiruzebas,<br />

zRaprad CaTvlian, raic marTla zecis madlia.<br />

magram Tu Seni naSieri icxovrebs maSin,<br />

masSic icocxleb da am Cemi riTmebis xmaSic.<br />

17.<br />

zafxulis dilac ver gaxdeba Seni sadari,<br />

misi ieri Sens mSvenebas ver emsgavseba,<br />

maisis kvirtebs aCanagebs avi avdari,<br />

zafxuli gadis _ xanmoklea misi arseba.<br />

cis kabadonze sazafxulo mze rom mzianobs,<br />

masac RrublebiT daundoblad buravs buneba,<br />

raa iseTi qveynad, drom ver daazianos,<br />

marad vis ZaluZs silamazis SenarCuneba?!<br />

magram es saxe arasodes daibindeba,<br />

Seni zafxuli arasodes ar gaTavdeba,<br />

TviTon sikvdilmac veRar mospos Seni dideba,<br />

radgan, Zvirfaso, Cemi leqsi gidgas Tavdebad.<br />

vidre icocxlebs qveynad modgma, RvTisgan Sobili,<br />

mudam iqnebi Cemi leqsiT ukvdavyofili.<br />

9


18.<br />

drov ulmobelo, isev miwas daaxrevine<br />

misgan SobilTa momavali da siWabuke,<br />

lomi dakode, vefxvs kbilebi daaTxrevine,<br />

feniqsis gulic mis sakuTar sisxlSi dabuge.<br />

atire zeca, mze acine aTasfereba,<br />

neba gaqvs mTeli dedamiwa aaqviTino,<br />

rac ginda uyav wuTisoflis bednierebas,<br />

oRondac erTi mZime codva ar Caidino:<br />

mag beber kalmiT ar daxazo satrfos mSveneba,<br />

mis silamazes aacdine celi bunebis,<br />

nuRar daaWknobs awyvetili Seni Weneba,<br />

momavals darCes, viT nimuSi didebulebis.<br />

magram Tu ginda, Seni celiT yvela gaTibe,<br />

es Cemi leqsi gadaarCens mis sinatifes.<br />

19.<br />

banovaniviT mSvenieri Segqmna gangebam,<br />

amitom CemTvis mefec xar da dedofalica,<br />

qaliviT saTnov, natifi xar, viT qandakeba,<br />

magram qalurad orgulobis wesebs ar icav.<br />

naTeli mzeriT TiTqos oqros zRvaSi dascurav,<br />

qalur siyalbes moklebulan Seni Tvalebi,<br />

mamakacebi Segxarian mamakacurad,<br />

gondakarguli gTavazoben gulebs qalebi.<br />

jer qalad Segqmna, Seuyvardi mere bunebas<br />

da, samwuxarod, mamakacad gadagaqcia,<br />

TviTac qalia, trfoba rogor gaemtyuneba,<br />

magram qalni Tu aaSena, me damaqcia.<br />

da Tuki qalebs uwyalobe, rac ram gebada,<br />

me grZnoba momec, maTTvis dagrCes Relva vnebaTa.<br />

10


20.<br />

kargo, icode, im mexotbe poets ar vgavar<br />

leqsSi rom uyvars silamazis Seferadeba,<br />

mzis sxivs rom xmarobs satrfos kabis mosaqargavad,<br />

mijnuris Tvalebs rom adarebs zecis naTebas.<br />

mas Seni mzesTan Sedarebac ar eZneleba,<br />

SenTvis gaswiravs margalitebs dasagmobadac,<br />

riTmebs mogayris xan iebad, xan enZelebad,<br />

cisa da miwis saganZurebs giZRvnis nobaTad.<br />

TavdaviwyebiT rom ar gaqe, iqneb gewyina?<br />

trfials sicrue rogor vkadro, ras vemarTlebi?<br />

mSvenieri xar, magram, vici, ise ver brwyinav,<br />

viT cis SandlebSi anTebuli oqros sanTlebi.<br />

de, sxva poetma aaquxos leqsi finTixad,<br />

me fass ar gadeb, _ gasayidad rodi mindixar.<br />

22.<br />

sarkis ar mjera, ar gaCndeba TmaSi WaRara,<br />

sanamde SenSi siymawvilis TrTian ferebi,<br />

magram Tu Jamma es spetaki saxe daRara,<br />

sikvdils Sevxvdebi Seni WknobiT danaberebi.<br />

Seni mSveneba minda darCes, rogorc zRapari,<br />

ra damaberebs, Cemi trfoba Seni xnis ari,<br />

Sens mkerdSi hpova Cemma gulma TavSesafari<br />

da Seni gulic Cemi mkerdis gaxda xizani.<br />

Tavs nu daRupav, rom siturfe, mzis sadarebi,<br />

gadamirCino da udrood ar misce miwas,<br />

mec Seni guli xelisgulze maqvs natarebi<br />

da vufrTxildebi, viT pataras mzrunveli ZiZa.<br />

Senc danacrdebi, Cemi grZnoba Tu dasamarda,<br />

guli maCuqe, naCuqari aRar wamarTva.<br />

11


23.<br />

esaa bedi axalbeda msaxiobisac _<br />

mRelvarebisgan Tavis rolis gadaviwyeba,<br />

ganrisxebuli, aRSfoTebiT daRlilobisas<br />

xmas ver gaiReb, sanam suli ar Cagicxreba.<br />

mec ase vdumvar, roca gimzer, Cemo saunjev,<br />

ver movaxerxe SenTvis Cemi grZnobis Cveneba,<br />

mozRvavebuli siyvaruli ise mamunjebs,<br />

rom siyvaruli, albaT, arc ki damejereba.<br />

de, leqsma giTxras, rom trfialis cecxli medeba,<br />

munjma sityvebma, ukve Cemgan gamijnulebma,<br />

Tu siyvaruliT damilocav Semoqmedebas,<br />

is mogiyveba Cemi sulis gamijnurebas.<br />

Tuki iswavli Cemi munji sityvis wakiTxvas,<br />

maSin TvalebiT gaigoneb, satrfom rac giTxra.<br />

24.<br />

mxatvrebad iqcnen es Tvalebi, gnaxes asuli<br />

da mkerdSi funjiT Camaxates Seni suraTi.<br />

Cemi sxeulis CarCoSi xar axla Casmuli<br />

da Sig darCebi TviT sicocxlis dasasrulamde.<br />

mxatvars Semxede, me var Seni gamomkveTeli,<br />

dRes Cemi mkerdis saxelosnos eg saxe Svenis,<br />

gulSi davuTme Sens saxebas mTeli kedeli<br />

da mkerds sarkmlebad davuyole Tvalebi Seni,<br />

Cveni Tvalebi erTmaneTis valSi ar rCeba,<br />

Cemma Tvalebma Sen dagxates aTasferebad,<br />

Seni Tvalebi gamomadga mkerdis fanjrebad.<br />

Sig mzec Semodis Seni saxis mosafereblad.<br />

Tvalebma mainc samsaxuri ver gamiwia,<br />

saxes xataven, gulisa ki ara ician.<br />

12


25.<br />

vinac bednier varskvlavzea dabadebuli,<br />

de, axarebdes didkacobis didi wodeba,<br />

Tumc araferi qveynad ar maqvs sabadebeli,<br />

me sixarulSi mainc vervin gamitoldeba.<br />

taxtis mona da moyvaruli lxeniT inTeba,<br />

Tu moaxerxa mefis gulSi dasadgureba,<br />

magram aseve male kvdeba misi dideba,<br />

erTi mrisxane gamoxedviT ganadgurdeba.<br />

saxelganTqmuli da cnobili mxedarTmTavari,<br />

Tuki odesme moeswreba brZolis wagebas,<br />

vin gaixsenos misi daSnis Zveli javari,<br />

vin aacilos damarcxebuls lanZRva-Zageba.<br />

me ki wodebas vin wamarTmevs kubos karamdis,<br />

mijnuri myavs da mijnuri var aw da maradis.<br />

26.<br />

Cemo meufev, vidremdisac suli SemrCeba,<br />

me, qedmoxrili, Seni monis uRels vatareb<br />

da axla SenTan am striqonebs vgzavni elCebad,<br />

siyvaruls vatan, niWi veRar gamovatane.<br />

TumcaRa vici, es leqsebi, fexSiSvelebi,<br />

veras ityvian Sens sakadriss SenTan wamosvliT,<br />

magram me mjera, rom ubadruks wameSvelebi<br />

da gonebaSi Semimosav elCebs samosiT.<br />

Tuki odesme bedis varskvlavs movagondebi,<br />

Tuki Sens uRirss gamiTenda dila keTili,<br />

Cemi leqsebi aRar movlen SenTan godebiT,<br />

aRar iqneba trfoba samosCamofleTili.<br />

Cems siyvarulze SemoZaxils maSin gavbedav,<br />

jer ki Cumad var, sanam bedi miCans avbedad.<br />

13


27.<br />

roca daRlili Cems sasTumals Tavs Sevafareb,<br />

roca sxeuli, daqanculi, misaxedia,<br />

goneba Cemi mainc Senze fiqrs Semaparebs<br />

da sanetaro ocnebaSi viwyeb xetials.<br />

Cemi fiqrebi am wanwaliT veRar daRlilan,<br />

Sensken modian momlocvelad, rogorc mwirebi,<br />

Tvalgaxelili bneleTs vxedav, brmaTa saxilavs,<br />

Senze vkaeSnob, yovelRame Sen gewirebi.<br />

radgan gonebas Senze fiqri ara swyindeba,<br />

Seni aCrdili moadgeba uceb sasTumals,<br />

moadgeba da almasiviT gamobrwyindeba<br />

da bneli Ramec gaiRimebs axalgazrdulad.<br />

dRisiT daqanculs Rame mwamlavs fiqrebis SxamiT,<br />

ar miweria mosveneba dRisiT da RamiT.<br />

27.<br />

albaT, daRlili veRarafriT ver movisveneb,<br />

ar meRirseba damSvideba, albaT, arodes,<br />

dRe _ SromiT mqancavs, Rame _ Tvalebs cremliT misvelebs,<br />

marad tanjuli suli Cemi rosRa xarobdes.<br />

dResa da Rames erTmaneTis mtroba aRar aqvT,<br />

Cems sawameblad gadaiqcnen Zmadnaficebad,<br />

dRisiT da mzisiT _ mZime jafam guli daRara,<br />

Ramis wyvdiadSi _ uSenobiT suli icleba.<br />

radgan dRe-Rames Cemi tanjva aRar moswyinda,<br />

dRes veubnebi, rom Sena ggavs zecis feria,<br />

Rames varwmuneb, roca minda misi mosyidva,<br />

rom varskvlavebsac Cemi satrfos TvalTa feri aqvT.<br />

dRe kvlav mawamebs, Cemsken veRar gadmovibire,<br />

da mwuxri isev mwuxarebiT tanjvas mipirebs.<br />

14


28.<br />

roca mRalatobs sawuTro da bedi mzakvari,<br />

roca davtiri gandegili am simartoves,<br />

roca vxedav, rom airia Cemi gza_kvali,<br />

cas SevCivi, rom varskvlavebma ase damtoves,<br />

imediT savse adamians SuriT Sevyureb,<br />

guli mwydeba, rom umegobrod var gaZarculi,<br />

xelovnebaSi vexarbebi sxvis nafexurebs,<br />

zogis awmyo maqvs sanatreli, zogis warsuli,<br />

maSin, Zvirfaso, Seni saxe momagondeba<br />

da, galaRebuls, ubadruki fiqris Semrcxveba,<br />

sagalobelad gadiqceva Cemi godeba.<br />

da ocnebebi frTas gaSlian caSi mercxlebad.<br />

ase fiqrebSi Seni saxe Tu SemefeTa,<br />

ra bedenaa maSin CemTvis ganZi mefeTa.<br />

29.<br />

fiqrTa samsjavro ros mouxmobs dReebs gardasuls,<br />

ymawvilkacoba dakarguli momagondeba,<br />

vigoneb wuTebs, ganuqarvel dardiT daRdasmuls,<br />

da CemTvis Zvirfass aCrdilebze viwyeb godebas.<br />

Tvalni damSralni ivsebian cremliT mduRariT,<br />

megobrebs Cemsas rom axuravT kubos ficari,<br />

miwaze davrCi, siyvarulis fiqriT mwuxari,<br />

miwam waiRo saxelebi dasaficari.<br />

da mec naRveli gardasuli isev manaRvlebs.<br />

Zveli dardebiT dakodili ram damamSvidos?!<br />

sulis Wrilobebs, moSuSebuls, isev vanaxleb,<br />

saflavs wasulni kvlav gamixdnen sapanaSvido.<br />

magram rodesac gulmokluli Sens saxes vxedav,<br />

veRar kaeSnobs kaeSani gardasul dReTa.<br />

15


30.<br />

Seni mkerdidan mesmis sxvaTa gulebis feTqvac,<br />

me SenSi vxedav Cems winandel mijnurTa saxes,<br />

Sesandobari megobarTa mindoda meTqva,<br />

magram warsulni SenSi mkvdreTiT aRmdgarni vnaxe.<br />

samgloviaro cremli Rvarad damiqcevia,<br />

megona maTi saflavebi xavsma dafara,<br />

magram cxedrebi sikvdils isev gamohqcevian<br />

da Seni mkerdi daxvedria TavSesafarad.<br />

dRes Cems mijnurTa sasaflao mxolod Sena xar.<br />

SenSia CemTvis maTi xsovna da mogoneba,<br />

rac me wamarTves, Turme SenTvis SemoenaxaT,<br />

Sen Cagabares gaZarculi Cemi qoneba.<br />

yvela SenSia, vinc odesme vracxe mSvenivrad<br />

da mec _ imaTi sakuTreba, mxolod Seni var.<br />

31.<br />

roca viqnebi saukuno ZiliT mZinari,<br />

sikvdilis ferfli daayuCebs sulis godebas,<br />

mere Tu Segxvda Cemi leqsi nacodvilari,<br />

Seni mijnuris striqonebi mogagondeba.<br />

maT Seadareb, rasac Seqmnis axalgazrdoba,<br />

mixvdebi maSin _ arc ki Rirda Sesadareblad,<br />

magram, Zvirfaso, Cemi leqsi imiT fasdeba,<br />

rom maradiul siyvarulis cecxls atarebda.<br />

ifiqre, rom ar Camqraliyo Cemi cxovreba,<br />

rom ar gaeswro awyvetili drois Wenebas,<br />

Cemi leqsebi iqceodnen winamZRolebad,<br />

axal striqonebs aanTebda Seni mSveneba.<br />

magram gaxsovdes, sicocxlisgan var gamijnuli,<br />

axlebSi riTma daafase, CemSi _ mijnuri.<br />

16


32.<br />

aTasi lurji riJraJi maqvs mosagonebi,<br />

mTis mwvervalebi _ zecisaken atyorcnilebi,<br />

mnaTobis oqros bageebi _ vels nakonebi,<br />

da wyaroebi _ mzis sxivebiT dakocnilebi,<br />

magram xandaxan ibureba zecis tatnobi,<br />

Savi Rrubeli exureba ciur mSvenebas,<br />

maSin codvian dedamiwas stovebs mnaTobi<br />

da darcxvenili dasavleTSi Caesveneba.<br />

erTxel, ciskarze Cemma mzemac gamoaSuqa<br />

da guldakodils gamibrwyina Subli mefurad,<br />

magram dideba bedisweram wamiT maCuqa,<br />

Cemi mnaTobi lega nislma isev Sebura.<br />

usxivod davrCi, ar vuCivi mainc bunebas,<br />

miwis mze raa, Tuki zecis mzec ibureba.<br />

34.<br />

radgan Sevityve, rom mziani dari gvewvia,<br />

umosasxamod gamovel da gavyev gza-Saras,<br />

magram Rrubeli qarwvimebiT wamomewia<br />

da Seni saxec, mSvenieri, nislma waSala.<br />

Tumca burusSi Senma sxivma gamoiara,<br />

SemiSro saxe, dakodili wvimis RarebiT,<br />

ra malamoa, raic mxolod arCens iaras,<br />

magram tkivils ver gaiyuCeb misi xmarebiT?!<br />

ras margebs axla, Tuki guli Senc gekodeba,<br />

monanieba Seni Svebas viT Sevadaro?!<br />

ra bedenaa muxanaTis mware godeba,<br />

misi naxmlevi Tu jvariviT unda vataro?!<br />

magram, daRvrili margalitad, cremli netari,<br />

aris ganwmenda yvela avi namoqmedaris.<br />

17


35.<br />

kargo, nu naRvlob, Seni codva nu Segawuxebs,<br />

vards ekali aqvs, Cqerebs qvebi gamohyvebian,<br />

mze da mTovare SeuboWavT Rrublis marwuxebs<br />

da xeTa kvirtebs WiaRua damoyvrebia.<br />

aravin icis ucodveli qveynad arseba;<br />

esec codvaa, moRalate rom mecodebi,<br />

leqsiT rom vcdilob Seni qcevis Selamazebas,<br />

codvad rom vide gamarTleba Seni codvebis.<br />

me, bralmdebeli, Sens damcvelad gadamaqcie,<br />

mamarTlebineb avxorcobas _ Cadenils guSin,<br />

ros samsjavroze me vamtyuneb Cemiv saqciels,<br />

am dros trfoba da siZulvili ibrZvian gulSi<br />

codvas rom videb, dasandobi, albaT arca var.<br />

yaCaRs vemxrobi, vinc dameca gasaZarcvavad.<br />

36.<br />

droa davSordeT, gveyo erTad rac ki viareT!<br />

fiqriT ki gulSi samudamod Cagisaxldebi,<br />

Cemi codvebi Sen Tu aRar gagiziare,<br />

Cemi sircxvilis monawile aRar gaxdebi.<br />

erTi grZnoba gvaqvs Cven orives nasaTuTebi,<br />

magram orives sakuTari dagvaqvs varamic,<br />

Cven igive varT, magram trfobis wminda wuTebi<br />

JamTa siaves ar darCeba mouparavi.<br />

dReidan Seni Sexvedrisas veRar vilaReb,<br />

veRar gavbedav SenTvis xelis gamowodebas,<br />

Senc ucnobiviT Camiare, Tu daminaxe,<br />

saxeli rom ar SegibRalos Cemma codvebma.<br />

es msxverpli iyos Cemi grZnobis gamomsaxveli,<br />

Senc Cemi xar da Cemi aris Seni saxelic.<br />

18


37.<br />

rogorc alaRebs moxuc mamas Svilis mardoba,<br />

RirsebiT savse misi yrmobis dReni mCqefare,<br />

mec arad viCnev bedisweris ukuRmarTobas,<br />

radgan nugeSad Sens didebas amovefare.<br />

Seni niWi Tu gvarovneba, mSveneba Seni,<br />

an TanSobili sxva sikeTe Tu ram gqonia,<br />

yoveli madli bunebisa gvirgvinad gSvenis,<br />

da mec eg Seni Rirsebebi Cemi mgonia.<br />

maS glaxakiviT qveynad ratom mimovexeto,<br />

Tu ki Sens CrdilSi es gvemuli suli mSviddeba,<br />

xom SemiZlia Sens simdidres Cemad Sevxedo,<br />

Tu mag didebis narCenebic myofnis didebad.<br />

Tuki gangeba SenTvis metis moZRvnas ecdeba,<br />

bedniereba Cemi maSin gaaTkecdeba.<br />

38.<br />

nuTu Cems muzas STagonebad sxva ram eneba,<br />

rodesac leqsi sunTqavs Seni saTno saxebiT,<br />

Tumc ra sindisiT Sevuracxvyo Seni mSveneba,<br />

uxeS qaRaldze TviTneburi gadmosaxlebiT?<br />

Sens Tavs umadle, Tu meRirsa Seni wyaloba,<br />

Tu Cemi leqsi Seni qebis Rirsad CavTvale<br />

albaT munjebic axerxeben Senze galobas,<br />

radgan Sena xar STagonebis wminda saTave.<br />

meleqseTaTvis dRes meaTe muza Sena xar,<br />

winandel muzebs aRaravin aRar igonebs,<br />

saukuneTa qartexili veRar Selaxavs<br />

Seni mSvenebis sadideblad nawer striqonebs.<br />

saukuneebs Cemi leqsi roca gascdeba,<br />

Sen idiadeb, me ki Sroma damifasdeba.<br />

19


39.<br />

Seni Rirsebis qebaT_qeba gamiWirdeba,<br />

radganac Cemi nawili xar ganuyofeli,<br />

raSi mWirdeba sakuTari sulis dideba,<br />

Tavi rad viqo mTeli Cemi wuTisofeli.<br />

amitom minda gaviyaroT, gavxdeT ubrebi,<br />

minda Soridan davinaxo Seni mSveneba,<br />

Sens Rirsebaze mTels qveyanas vesaubrebi,<br />

Seni siSore Sens qebaSi SemeSveleba.<br />

am ganSorebiT gulmokluli me ar viqnebi,<br />

es simartove satanjvelad me ar meqceva,<br />

me uSenobas Semivseben Senze fiqrebi,<br />

vici, SeviZleb ocnebebiT Tavis Seqcevas.<br />

ganSorebisTvis sayveduri mainc ar miTxra,<br />

me ukeT vumRer Sens mSvenebas, roca gaRmiT xar.<br />

40.<br />

erTad wamarTvi yvela grZnoba, Tuki gwadia,<br />

amiTi mainc araferi Segemateba,<br />

waurTmevladac Seni aris, rac mabadia,<br />

radgan mTlianad Sen gekuTvni, Cemo xatebav.<br />

Tu siyvarulma gikarnaxa Cemi gaZarcva,<br />

madlobas getyvi, sulSi ase rom iTareSe,<br />

magram, vaiTu Tavs ityueb trfobis taZarTan<br />

da guls miqurdav WeSmariti grZnobis gareSe.<br />

Sendobas getyvi, mSveniero Cemo mZarcvelo,<br />

suliT Raribi bolomde rom gamaRatako,<br />

magram me mijobs gulaxdilma zizRma gamcelos,<br />

vidre mijnuris usamarTlo wyenam damdagos.<br />

moxibluli var da siavec aRar maZrwunebs,<br />

kidec rom momkla, Sens mtrobaSi ver damarwmuneb.<br />

20


41.<br />

Seni codvebi, Tavgasuli Seni ancoba,<br />

roca drodadro CemTvis grZnobas veRar imeteb,<br />

epatieba Sens mSvenier ymawvilkacobas,<br />

yoveldRiuri cTunebebiT savse imedebs.<br />

getrfian, radgan kargi xar da keTilSobili,<br />

mogerieba Semotevis gimZimT lamazebs,<br />

vici ver SeZleb uaris Tqmas qalis Sobili,<br />

Tu TviTon qali sakuTar Tavs SemogTavazebs.<br />

vaglax, Sen Cemi samflobeloc aRar dainde,<br />

veRar alagme Jini Seni ymawvilkacuri,<br />

ise galaRdi, Cems mimarTac ver irainde<br />

da ase gatyda ori fici, dRemde daculi:<br />

man miRalata, visac satrfod vTvlidi amden xans,<br />

da Senc ver ascdi samegobro ficis gatexas.<br />

42.<br />

is rom Senia, es me axla nakleb maRonebs,<br />

Tumc gagitydebi, misi trfoba mwvavda Tavidan,<br />

Sen rom misi xar, es varami maclis Zal_Rones,<br />

radganac vici, uSenobas ver gadavitan.<br />

magram orives gamarTlebas mainc movnaxav:<br />

is Seiyvare, radgan ici, mec is miyvarda,<br />

man Segiyvara radgan Cemi grZnobis mona xar,<br />

da manac trfoba orgulobiT gadamixada.<br />

me Tu dagkarge, Sen xom Cemma satrfom mogZebna,<br />

is Tu davkarge, amiTi xom satrfo SegZine<br />

da, radgan gaxdiT erTmaneTis gulis ocneba,<br />

mijnurobaSi ukve arc erTs ar SegecileT.<br />

magram me daSen xom erTi varT, ar gavyofilvarT,<br />

maS, misi satrfo, megobaro, kvlav me vyofilvar.<br />

21


43.<br />

ros Tvalebs vxuWav, Tvalxiluli vxdebi maSinve,<br />

dRisiT vbrmavdebi, roca vucqer am saukunes,<br />

daZinebisas SuaRame aRar maSinebs, _<br />

Sen mezmanebi da eg Suqi fantavs ukuneTs.<br />

bnelsac anaTebs Seni landis gamocxadeba,<br />

Ramis aCrdilnic Sens sxivebSi Canan mzesaviT,<br />

dRisiT ki, albaT, mzesac jabnis Seni xateba,<br />

am miZinebul TvalTaTvisac Suqis mTesavi.<br />

gaviRviZeb da usinaTlos damaqvs ocneba, _<br />

dRis sinaTleze davinaxo Seni dideba,<br />

bnels rom anaTebs Seni landis gasxivosneba,<br />

Seni mSvenebis aCrdilic rom ar ibindeba.<br />

dRe mibneldeba, Tu ver gnaxe sadiadeblad.<br />

da Rameebi gadameqcnen ganTiadebad.<br />

44.<br />

erTxel fiqrad rom gadaiqces Cemi sxeuli,<br />

ver dagvaSorebs Cven erTmaneTs zRva Tu tramali,<br />

ver momqancaven gzebi gzebze gadaxveuli<br />

da ucxo mxares umal SenTan moval frTamali.<br />

fiqri rom viyo, sul erTia sadac viqnebi,<br />

Tu ginda Sens Tavs maSorebdnen mTa da mindvrebi,<br />

zRvasa da xmeleTs ar ufrTxian laRi fiqrebi,<br />

gafiqreba da _ sadac ginda gadafrindebi.<br />

erTi dardi mklavs _ vici, fiqrs ver davemsgavsebi,<br />

SoriT wasulo, frTebi SenTan veRar gamaCens,<br />

wylisa da miwis naerTi var Cemi arsebiT<br />

da movale var davmorCilde drois ganaCens.<br />

radgan miwa var, cad ver aval, sevdiT daRlili,<br />

radgan wyali var, wylad davrCebi, cremlad daRvrili.<br />

22


45.<br />

haeri wminda, cecxli wminda, _ ori kavSiri<br />

gamomigzavne, viT mudmivi ori msaxuri.<br />

Sen Semogwire sanaxevrod suli daSlili:<br />

haeri fiqrad, cecxli vnebad gardasaxuli.<br />

roca orives Sen gigzavni trfialis elCad,<br />

vgrZnob, Cemi sulis naxevari rogor momaklda,<br />

sicocxlis oTxi kavSiridan oriRa SemrCa<br />

da gaZarculi davemsgavse namdvil momakvdavs.<br />

ase mgonia bedi Savad gammrudebia,<br />

Tqvenc, darCenilo imedebo, CanxarT oblebad,<br />

magram elCebi SoreTidan kvlav brundebian,<br />

Cemi mijnuris kargad yofnis maxaroblebad.<br />

vlaRob, dabrundnen, aRasrules Tavis mizani,<br />

magram, vaglax, rom xval orives gamogigzavni.<br />

46.<br />

Cems guls da Tvalebs erTmaneTSi didi omi aqvT,<br />

metoqeebma ver SeiZles Seni gayofa,<br />

Cemma Tvalebma rom gimziron _ guls ar sdomia,<br />

guls ki Tvalebi ukrZalaven SenTan laRobas.<br />

gulma isurva Seni sruli dasakuTreba,<br />

rameTu gulis cxraklitulSi xar Caketili,<br />

Tvalni Tvals Tvlian mag mSvenebis navsayudrebad,<br />

radgan TvalebSi Cans eg saxe gamokveTili.<br />

am samsjavroze mosamarTled dadga goneba<br />

da modaveni ukve daviT aRar scodaven,<br />

Seni mSveneba ganawilda, rogorc qoneba,<br />

da mesakuTred aRiares oriv modave:<br />

Cems Tvalebs ergo eg Tvalebi marad mnaTebi,<br />

guls sakuTrebad darCa Seni gulisnadebi.<br />

23


47.<br />

Cems guls da Tvalebs erTmaneTSi aRar aqvT mtroba,<br />

damegobrdnen da Zveli SuRli ar agondebaT,<br />

xan Tvalebs undaT mag uebro mSvenebiT Troba,<br />

xan guli iwyebs uSenobiT oxvra_godebas,<br />

da Tuki Tvalebs warmoudga Seni xateba,<br />

gulic eswreba am sanatrel wuTebs mzianebs,<br />

Tu siyvaruliT TviTon guli geRaRadeba,<br />

am netarebas guli Tvalebs gauziarebs.<br />

xan TvaliT gimzer, xan ki guliT: ratom geZio,<br />

gind Sors waxvide, mainc CemTan rCebi maradJams;<br />

saiT gamaswreb, rom ocnebiT ver dagewio,<br />

Cemi ocneba xom maradis gidgas darajad.<br />

roca viZineb, Seni saxe TvalT mexateba,<br />

gulsac aRviZebs RamiT Seni gamocxadeba.<br />

48.<br />

roca Sors mival, saganZuris malvas vundebi,<br />

mSvidad viqnebi, radgan ganZi skivrSi ideba.<br />

miyvars, rodesac mogzauri Sin davbrundebi<br />

da xeluxleblad mxvdeba Cemi avladideba.<br />

magram Zvirfaso, rogor SevZlo Seni Senaxva?!<br />

Tumc mirCevnixar uZvirfases Tval_margalitebs,<br />

Cemi lxena xar, Cemi dardic axla Sena xar,<br />

gtoveb da vici, avazakebs ver agarideb.<br />

Sens dasamalad TavSesafars didxans veZebdi,<br />

mkerdSi dagmale, sando skivrad sxva ra vinatro,<br />

Sig xan nebivrob, xan waxval da gadixvewebi,<br />

an iqneb vcdebi da Cems gulSi arc ki binadrob.<br />

mogiparaven, me xom vici qveynad ra xdeba,<br />

Sen Tu gixila, angelosic qurdi gaxdeba.<br />

24


49.<br />

im droisaTvis, _ Tu odesme Seveswar im dros,<br />

Tu Cemi nakli SesamCnevi gaxda SenTvisac,<br />

Tu Seni grZnobac miRalatebs da gulic mimtrobs,<br />

trfobis aRsasruls eg gonebac Tu SeeTvisa.<br />

im droisaTvis, Tu odesme Camivli cerad,<br />

Tu dRevandeli siyvaruli iqca mzakvrobad,<br />

Tu gulcivobiT Segecvala mziuri mzera,<br />

Tu gamarTlebac mounaxe grZnobis gaqrobas,<br />

im droisaTvis dResve vswavlob tanjvis atanas,<br />

da radgan vici fasi Cemi znis da unaris,<br />

mzad var sakuTar ganaCenis gamosatanad,<br />

rom xalxis TvalSi Sen ar darCe gasamtyunari.<br />

Seni Ralati ar damrCeba albaT iarad,<br />

radgan me trfobis Rirsi ara mabadia ra!<br />

50.<br />

ra umowyalod gamwyromia bunebis madli,<br />

sxeuli Cemi dauqancavs gzasac sruliad,<br />

Sens Tavs maSorebs daZleuli yoveli adli<br />

da vici es dRe xetialis dasasrulia.<br />

Cemi cxenic xom merania, roca mxned ari,<br />

axla ki umZims Cemi sevdis amod tareba,<br />

icis aRarsad miiCqaris misi mxedari,<br />

radgan uSenod ar arsebobs gamodareba.<br />

cxens ar aRelvebs, roca risxvis naperwklebs vkvesav,<br />

xmasac ar iRebs, ferdSi dezi Tu ar esoba,<br />

da ros, JamiJam, aRmoxdeba mwuxare kvnesa,<br />

Cems daWril sulsac daetyoba uaresoba,<br />

radganac vici, ras mauwyebs pirutyvi am xmiT:<br />

`win naRveli da sibnelea, mze darCa gaRmiT~.<br />

25


51.<br />

Tumc miCanCalebs Cemi cxeni, ar vsayvedurob,<br />

aRar sWirdeba Cems bedaurs frTebad qarebi,<br />

icis arsaiT miviCqari saubedurod.<br />

Sengan mivdivar, Sensken xom ar moveCqarebi?!<br />

dabrunebisas momindeba laRi Weneba,<br />

albaT, vinatreb qariSxalma rom dauberos,<br />

maSin Surdulic, albaT, zantad momeCveneba<br />

da momindeba cecxlovani raSi ubelo.<br />

Tumca Cems survils ver gaaswros TviTon pegasma,<br />

Cemi survili, vici, gzaSi ar damayovnebs,<br />

Tuki siyvaruls ufrTamales raSad Sevkazmav,<br />

me Cemi cxenis jalagobac ar damaRonebs.<br />

Tu fexs iTrevda, ros vtovebdi Zvirfas megobars,<br />

axlac iaros, me trfialis frTebic meyofa.<br />

52.<br />

im mdidars vgavar, saganZurs rom Tavze akvdeba,<br />

Tanac yovel Jams SeuZlia skivris gaReba,<br />

magram sixSiriT netareba radgan blagvdeba,<br />

Tavs ikavebs da TavdaWera eamayeba.<br />

dResaswaulic gvxiblavs Tavis iSviaTobiT<br />

da amitomac mobezreba aRar uqadis,<br />

arc gulqandaSi aasxamen almass aTobiT,<br />

rom am sixSiriT ar dakargon eSxi gulqandis.<br />

Cven rom gvaSorebs dro, im mdidris skivrs edareba,<br />

amitom, vici, arasodes ar momwyindebi,<br />

da ar arsebobs umaRlesi sxva netareba,<br />

roca uecrad Sen Cems Tvalwin amobrwyindebi.<br />

Cemden sixaruls qveyanaze netav vin itans: _<br />

SenTan yofniTac vnetareb da molodiniTac.<br />

26


53.<br />

netav vicode, risgana xar naqandakari,<br />

Zexorciels xom mxolod erTi Crdili dayveba?<br />

aravis axsovs saocreba, albaT, amgvari _<br />

Sen rom uTvalav Crdilad dagdevs Seni saxeba.<br />

Seni mnaxvelis mzeras aRar elamuneba<br />

dRes adonisis wminda saxe, mxatvris naTali,<br />

TiTqos elenes daafrqvia madli bunebam,<br />

magram Sena xar elinuri misi badali.<br />

gazafxulze rom ver Sordeba Tvali ganTiads,<br />

Semodgomaze rom gvitacebs uxvi baraqa,<br />

es yvelaferi Seni saxis mkrTali landia,<br />

TviTon mSvenebac Sens siturfes mainc ara hgavs.<br />

Sen garegnobas mosaxele bevri hyolia,<br />

Seni guli ki, jer aravis gamohyolia.<br />

54.<br />

mSveniereba kidev ufro mSvenierdeba,<br />

WeSmariteba Tuki amkobs Zvirfas varayad,<br />

yvavilTa Soris Rirseulad vardi berdeba,<br />

radgan lamazmans surnelSiac toli ara hyavs.<br />

askilis buCqi anTebuli rad ar mizidavs,<br />

qveynad xom misi uSnoobac aravis uTqvams,<br />

vards emsgavseba ekliTac da siyirmiziTac,<br />

rodesac kvirtebs dauxeTqavs zafxulis sunTqva.<br />

askili marTlac garegnuli ferebiT bevrs sjobs<br />

da ieriTac xom waagavs vardis saxebas,<br />

magram is kvdeba da sikvdiliT sicocxles ver Sobs,<br />

mkvdari vardi ki surnelebad gardisaxeba!<br />

satrfoc daWkneba, dRes rom ase vxedav moxdenils,<br />

magram Cems leqsSi misi suli mzed aRmoxdebis!<br />

27


55.<br />

roca mefeTa akldamebic warixoceba,<br />

ver aRudgeba leqsis Zalas dro da gangeba,<br />

Cems striqonebSi ikiafeb, rogorc ocneba,<br />

odes dro-Jamis xavsiT qvebic daiJangeba.<br />

qandakebebsac gadabugavs omis saxmili,<br />

gacamtverdeba xuroTmoZRvris namoRvawaric,<br />

Sen ki, verafers ver dagaklebs marsis maxvili,<br />

Sen Segifarebs poeziis didi taZari.<br />

TviTon sikvdilma ver Sewyvitos Seni cxovreba,<br />

ver mogerios siZulviliT bedi msaxvreli,<br />

Seni saxeli kacTa modgmas emaxsovreba,<br />

gankiTxvis dRemde idiadebs Seni saxeli.<br />

dRe uzenaes gankiTxvisa sanam dadgeba,<br />

Sen sacxovrisad Cemi leqsi gamogadgeba.<br />

56.<br />

ganaxldi trfobav! sad dakarge suli maRali,<br />

nuTu SimSili Senze ufro gaxda diadi,<br />

nuTu siyvaruls ver aRzevebs Zala axali,<br />

Tuki SimSilsac xval Tavidan unda xmiadi.<br />

miZinebulo siyvarulo, unda ganaxlde!<br />

ar moaClungo Seni Zala gasakvireli,<br />

Seni Tvalebi sadReisod Tumca danayrdnen,<br />

mijnuris xilva xvalac iyos SenTvis pirveli.<br />

viT napirebi, okeaniT gamijnulebi,<br />

ganSorebaTa yvela wami zRvas edareba.<br />

Tumca erTmaneTs daaSora man mijnurebi,<br />

maT xvalindeli Sexvedrebis swamT netareba.<br />

roca zamTari baRebs mosravs, gaSlils edemad,<br />

zafxulis mosvlas ufro meti fasi edeba.<br />

28


57.<br />

mona var Seni. morCilebac monuri mmarTebs,<br />

mmarTebs lodini, rom vixilo Seni saxeba,<br />

Sens karTan mdgomi, saqmes Cemsas, Tavs veRar varTmev,<br />

radgan yovel wams veli Sengan gamoZaxebas.<br />

Tuki ar mixmob, sayveduri ar wamomcdeba,<br />

Tumc uSenobas mirCevnia usinaTloba,<br />

ar dagamadli, arc molodins, arca mocdenas,<br />

da Tu damiTxov, maSinac ki getyvi madlobas.<br />

eWvianobis afeTqebas gulSive viqrob,<br />

Tumca vin icis eg laRoba gawevs codvebad,<br />

mwuxare mona, Sens lodinSi mxolod erTs vfiqrob,<br />

visTanac Sen xar, bednieri mas ewodeba.<br />

Tvalni damivso siyvaruliT, albaT, gamCenma,<br />

siave Seni me sikeTed rom momaCvena.<br />

58.<br />

maRalma RmerTma me Sens monad radgan maqcia,<br />

de, damifaros, Sevamowmo Seni cxovreba,<br />

mudam morCilad mogiwoneb yvela saqciels,<br />

me rom mona var, es yovelTvis memaxsovreba.<br />

neba momeci, avitano tanjva wyeuli,<br />

me simartove momisaja, albaT, bunebam,<br />

dagelodebi, moTminebas Sengan Cveuli,<br />

da arasodes ar gavbedav Sens gamtyunebas,<br />

aRarasodes momindeba Seni daZraxva,<br />

visTanac ginda, iq atare Jami, netari,<br />

Sen ufleba gaqvs aisrulo yvela ganzraxva<br />

da apatio Tavs Senive namoqmedari.<br />

Cemi xvedria es lodini jojoxeTuri,<br />

ar unda damcdes samduravi da sayveduri.<br />

29


59.<br />

Tu araferi ar iqmneba qveynad axali<br />

da Tuki zecac ar Secvlila dasabamidan,<br />

maSin siaxles rad daeZebs fiqri maRali,<br />

erTxel Sobili ratom vSoboT isev Tavidan?!<br />

mivburndeT ukan, gaviaroT wlebi warsuli,<br />

xuTas mzis Casvlas gadavevloT ocnebiT Tavze,<br />

vipovoT wigni, siZvelisgan fergadasuli:<br />

iqneb iq vnaxoT Seni saxe mSvenebiT savse.<br />

maSin momiTxrobs damtverili wignis furceli,<br />

viT adidebdnen silamazis gasxivosnebas,<br />

Cveni samyaro Zveleburad darCa ucvleli,<br />

Tu gavaswariT winaprebis fiqrs da ocnebas.<br />

warsulSic bevri moTayvane iyo mSvenebis,<br />

magram sad iyo silamaze winaT Senebri?!<br />

60.<br />

rogorc talRebi askdebian silian napirs,<br />

Cveni wuTebic ufskrulisken miiswrafian,<br />

wuTebs axeTqebs erTmaneTze dineba swrafi<br />

da mihyvebian dReni Cvenni zvirTebs qafians.<br />

siWabuke xom qveynad didxans ver iciagebs,<br />

siberisagan ver SeiZlebs Semobrunebas,<br />

Savi Rrubeli gvirgvinosans mainc miagnebs<br />

da Tavis pirmSos Seiwiravs TviTon buneba.<br />

nairferadi siymawvile gamoxundeba,<br />

veRar ibrwyinebs daRaruli Subli natifad,<br />

mSvenierebas daedeba Jami xundebad<br />

da drois celi, moqneuli, yvelas gaTibavs.<br />

magram leqsebTan uZluria drois marjvena,<br />

leqsi icocxlebs mag mSvenebis gadasarCenad.<br />

30


61.<br />

Seni bralia, rom ar mZinavs RamiT amdenxans?<br />

rom ver movxuWe Tvalni sizmarmoreulebi?<br />

ratom margune am nanatri Zilis gatexa,<br />

rad momisie Seni avi oreulebi?!<br />

iqneb, mestumra Seni suli ase Soridan,<br />

da Cems Rameul namoqmedars fxizlad jaSuSobs,<br />

rom saSineli rame codva SeTxzas Woridan<br />

da Seni iWvi adrindeli, ar moaSuSos?!<br />

Tumca vin misca Sens siyvaruls Zala amxela?!<br />

Zils sakuTari siyvaruli mitexs maradJams,<br />

man maiZula am uZilo TvalTa gaxela<br />

da Cemma trfobam damayena Ramis darajad.<br />

es uZiloba Sens siyvaruls ar gamosaxavs,<br />

radgan yvelasTan axloblob da Cemgan Sorsa xar!<br />

62.<br />

codva damedo, _ Semiyvarda Cemive Tavi,<br />

TavmoTneobam suli Cemi moinadira<br />

da radgan vatyob, Zala ar maqvs gumanTan davis,<br />

am senisagan veraferi mixsnis advilad.<br />

Cemze lamazi sxva aravin ar meguleba,<br />

mxiblavs es saxe, RvTaebrivad CamonaTali,<br />

mjera, rom marTlac srulyofili Semqmna bunebam,<br />

mjera, rom qveynad ar arsebobs Cemi badali.<br />

magram rodesac Cems utyuar sarkes Cavxedav,<br />

SevefeTebi daberebul saxes saSinels,<br />

maSinve vxvdebi, rom gonebam gamaTavxeda<br />

da sakuTari Tavis trfoba kvdeba maSinve.<br />

me Cemi Tavi Senma trfobam Tu Semayvara,<br />

Seni norCobis gazafxuliT vferav WaRaras.<br />

31


63.<br />

roca Cems mijnurs Jami aqcevs Cemebr beCavad,<br />

roca buneba Seiwiravs satrfos mSvenebas,<br />

rodesac sisxli daSreba da misi mze Cava,<br />

saxedaRaruls veRaravin mieSveleba.<br />

Ramis ufskrulSi misi dila gadiCexeba,<br />

gvirgvins waarTmevs, silamazis mefes gangeba,<br />

mSveniereba ver gauZlebs Jamis Sexebas<br />

da gazafxuli ugzo-ukvlod gadikargeba.<br />

me im dRisaTvis aqedanve viwyeb mzadebas<br />

da vici, drois basri celi satrfos ar avnebs,<br />

sikvdilis merec gadarCeba misi xateba,<br />

me Tu axlave avuSeneb cixe-galavnebs.<br />

Savi striqoni Seinaxavs satrfos didebas,<br />

Cemi leqsidan is mzesaviT amobrwyindeba.<br />

64.<br />

rodesac vxedav, drois xelma rogor dadaRa<br />

gardasul welTa saamayo didebuleba,<br />

cixe-koSkebsac acamtverebs Jami xandaxan,<br />

ukvdav brinjaos mrisxanebiT amsxvrevs buneba.<br />

vxedav, mSierma okeanem miwa dafara,<br />

da talRebs vxedav, samefoTa Tavze gadavlils,<br />

vxedav, xmeleTi stiqionebs arTmevs naparavs<br />

da Zarcva-glejiT dagrovila qveynad nadavli.<br />

rodesac vxedav, qveynebs angrevs drois urCxuli,<br />

vxedav umZlavres saxelmwifos daSla-dacemas,<br />

maSin momesmis nangrevebis Cumi CurCuli:<br />

mova sikvdili Cemi satrfos gasataceblad.<br />

mec sikvdiliviT maSineben Senze fiqrebi<br />

da suli godebs, rom odesme aRar iqnebi.<br />

32


65.<br />

Tuki spilenZs, okeanes da dedamiwas<br />

o, dro ulmobeli sasaflaos karTan modenis,<br />

sikvdilisagan silamazes vinRa daicavs,<br />

dros ras daaklebs misi Zala, vardisodeni.<br />

zafxulis sunTqvam, unazesma, viT aitanos<br />

moieriSe dReTa mZlavri qartexilebi,<br />

roca ingreva miuwvdomel kldeTa pitalo,<br />

rkinis WiSkrebi, Jamis xeliT datexilebi.<br />

fiqro sazaro, siturfea gadasarCeni,<br />

drois margalits drois risxva rad emtereba,<br />

vin SeaCeros Jamis srbola mZlavri marjveniT,<br />

an vin akrZalos silamazis gacamtvereba.<br />

vervin Seswyvitos silamazis gadaSeneba,<br />

mxolod melani Seinaxavs satrfos mSvenebas.<br />

66.<br />

yvelafriT daRlils, sanatrelad sikvdili damrCa,<br />

radgan maTxovrad gadaiqca axla Rirseba,<br />

radgan araram Seifera Zvirfasi farCa,<br />

radgan sicrue erTgulebis gaxda Tviseba,<br />

radgan uRirsebs usamarTlod daadges dafna,<br />

radgan mruSobiT Selaxula umankoeba,<br />

radgan didebas samarcxvinod uTxrian saflavs,<br />

radgan Zlieri daimona koWlma droebam.<br />

radgan uwmides xelovnebas asoben laxvars,<br />

radgan uvici da regveni brZenobs advilad,<br />

radgan simarTle sisuleled iTvleba axla,<br />

radgan sikeTe borotebis tyved Cavardnila.<br />

ase daRlili, am qveynidan gaqcevas varCev,<br />

magram ar minda, Cemi satrfo oblad rom darCes.<br />

33


67.<br />

Sen ratom unda arsebobde am binZur droSi?<br />

rom SeZlo yvela simaxinjis gabaTileba,<br />

qveynis codvebi rom dafaro mSvenebis droSiT,<br />

cam Seni Seqmna amisaTvis, albaT, ineba.<br />

yalbi yalamiT ratom vxatoT Seni mSveneba,<br />

mkvdar xelovnebas ra xeli aqvs cocxal ferebTan,<br />

xelovnur vardebs ar sWirdeba dRes gaSeneba,<br />

ar dagtyobia namdvil yvavils jer dabereba.<br />

vici, ratomac gagaCina qveynad zecaman,<br />

rom iciagon kvlav ferebma warxocilebma,<br />

rom Sen Semyure wuTisofels isev ewama<br />

ukve gardasul xelovnebis aRorZineba.<br />

axla Sena xar gaZarculi qveynis qoneba,<br />

didebiT savse guSindeli dRis mogoneba.<br />

68.<br />

misi saxeba dagvrCa warsul dReTa suraTad,<br />

roca yvaoda silamaze namdvil vardebad,<br />

roca siyalbe qveynad laRad ar dascuravda.<br />

da ar icodnen cocxal saxis Seferadeba.<br />

ros lamazmanebs, am qveynidan ukve wasulebs<br />

Tmas ar aWridnen arc aSkarad, arc naparavad,<br />

mkvdari dalaliT ar mosavdnen cocxal asulebs<br />

maTi cocxali dalalebis dasafaravad.<br />

misi xma TiTqos im nanatri mxridan gaismis,<br />

uzadoa da bunebrivi mTeli arsebiT,<br />

sxvis yvavilobas ar sesxulobs misi maisi<br />

da ar erToba silamazis SelamazebiT.<br />

mis sinatifes yvelafrisgan icavs buneba,<br />

rom awmyom naxos warsul dReTa didebuleba.<br />

34


69.<br />

Sens garegnobas nakli arc ki moenaxeba,<br />

yvelas atyvevebs mag naZerwi saxis dideba,<br />

SenTvis aravin ar iSurebs xarkis gaRebas.<br />

qeba-didebas Seni mteric ar erideba.<br />

garegan saxes garegnulad aqeben mxolod,<br />

bevr Sens mexotbes gulSi Turme iWvi sdebia,<br />

da mag saxelis Saravandeds eReba bolo,<br />

roca Sens sulis siRrmeebSi iWvritebian.<br />

fiqroben sulic maTTvis naTlad gamokveTila,<br />

radgan ician Seni zogi namoqmedari,<br />

aramzadebi giyureben viTom keTilad,<br />

SmoriT icvleba surneleba marTlac netari...<br />

veRar axerxeb sulic saxes rom daamgvano,<br />

radgan dacurav uniCbod da uialqanod.<br />

70.<br />

rom gagineben, amas, Cemo, rad ver eCvevi,<br />

Wori xom mudam silamazis iyo mxlebeli,<br />

mSvenierebas samkaulad daaqvs eWvebi<br />

da cis silurjec yvavs ar darCa xeluxlebeli.<br />

vera dagaklos, Rirseuli Tuki darCebi,<br />

Seni saxeli Worma mxolod ganadiados,<br />

WiaRuasac xom izidavs kvirti narCevi<br />

da Sen kvirti xar, silamazev, saganTiado!<br />

Tumc giZlevia safrTxeebi ymawvilkacuri,<br />

gizeimia cdunebebTan omis mogeba,<br />

Seni saxeli am brZolebSi wmindad daculi<br />

mainc sustia Savi Suris dasaokeblad.<br />

da odnav rom ar gibRalavdes saxels sofeli,<br />

gulTa samyaro dagrCeboda ganuyofeli.<br />

35


71.<br />

ar damitiro, am qveynidan Tuki wavedi,<br />

Tuki amcnoben dedamiwas glovis zarebi,<br />

rom samyofelad avirCie bneli SaveTi<br />

da mivatove saaqao Sesazarebi.<br />

da Tuki mere gadikiTxav Sen am striqonebs,<br />

poetis bedze ar daRvaro cremli mduRare,<br />

me mirCevnia, nurasodes nu momigoneb,<br />

Tu Cemze fiqri agatirebs da gamwuxarebs.<br />

o, moigone am tanjuli leqsis mudara,<br />

iqneb me maSin ukve nacrad viyo qceuli,<br />

roca Cems sxeuls gadafaravs Ramis sudara,<br />

Sens siyvarulsac miayare miwa wyeuli.<br />

Torem naRveli Sens saxeze Rarebs gaaCens<br />

da mag trfobisTvis gamogitans xalxi ganaCens.<br />

72.<br />

rom ar mogixdes qveyanaze Tavis marTleba:<br />

ratom giyvardi, trfobis Rirsi CemSi ra iyo,<br />

Sen nu migloveb, damitiron kubos sanTlebma,<br />

Seni Cemdami siyvaruli miwam waiRos.<br />

radgan Rirsebebs moklebula Cemi arseba,<br />

Cems qebas mxolod tyuiliT Tu gaiadvileb,<br />

mxolod sicrue Tu SeiZlebs Cems dafasebas,<br />

Torem simarTle Zunwad etyvis xalxs sinamdviles.<br />

da Tu ifiqreb, rom tyuiliT siyvaruls icav,<br />

simarTles aRar gaTqmevinebs Seni naRveli,<br />

sxeulTan erTad Cemi xsovnac mieci miwas,<br />

rom ase urcxvad ar SebRalos Seni saxeli.<br />

arara viyav da gamkicxavs yvela Taoba,<br />

Senc gagkicxaven, rom giyvarda araraoba.<br />

36


73.<br />

Sen CemSi ukve Semodgomis siSiSvles xedav:<br />

rtoebs siyviTle foTlebisa SemoZarcvia,<br />

frinvelT galoba Seucvlia godebas xeTa,<br />

da tyes samosi arasodes TiTqos ar cmia.<br />

Sen CemSi xedav warsul dReebs mimwuxrianebs,<br />

mewamul sxivebs dasavleTis caze mofenils,<br />

qreba naTeli, SuaRame avad xrialebs<br />

da mousavleTs emgvaneba wuTisofeli.<br />

vici, rom ukve mimqral kocons madareb gulSi,<br />

Radari dReebs daunacravT, cxare cremlianT,<br />

da rac sinaziT ZiZaobda sicocxles guSin,<br />

axla misive sasikvdilo sarecelia.<br />

rac ufro amCnev, _ saaqaos TiTqmis arRa var,<br />

miT ufro metrfi, viT ganwiruls dasamarxavad.<br />

74.<br />

roca sikvdilis civi sxivi SemomaSuqebs,<br />

vici, veravin veRar SeZlebs gamosarClebas,<br />

magram wasvlamde Cems sicocxles leqsebs vaCuqeb<br />

da es striqoni ukvdavebis Zeglad darCeba.<br />

vici, am furclebs ver dafaravs Jamis sudara,<br />

radgan SenSia Cemi leqsi _ Cemi qoneba,<br />

miwad viqcevi, miwas meti ara unda ra,<br />

sxeuli miaqvs, suls gitovebs Cems mogonebad.<br />

SenTvis icocxlebs es striqoni aTasfereba,<br />

is, rac mokvdeba, Wia-Ruas darCes saTrevad,<br />

sxeuls miwiers aramzadis daSnac ereva,<br />

amitom misi mogoneba arc gekadreba.<br />

sxeuls dahkargav, Tu sikvdili miuaxlovda,<br />

magram dagrCeba, sxeulSi rom suli saxlobda.<br />

37


75.<br />

sulis malamod gadameqca Seni zmaneba,<br />

rogorc bunebas gazafxulis wvima Sxapuna,<br />

me SenTvis Tavi Sesarisxad ar menaneba,<br />

me is Zunwi var, qonebam rom daaZabuna.<br />

xan memeteba Cemi ganZi gamosaCenad,<br />

xan vSiSob, _ mZarcvel droisagan vervin damicavs,<br />

xan minda SenTan, saganZuro, marto darCena,<br />

xan minda SeniT Tvali movWra mTels dedamiwas.<br />

xan Seni cqeriT suli savse zRvas edareba,<br />

xan ki monatruls uSenoba cecxlad medeba<br />

da me ara msurs qveyanaze sxva netareba,<br />

garda imisa, raic CemTvis gagemeteba.<br />

xan mezmanebi, xan gulgrilad Tvalsac garideb,<br />

xan Rataki var, xan ver viTvli Tval_margalitebs.<br />

76.<br />

dRes Cemma leqsma ganaxleba rad ar ineba,<br />

rad ver vaxerxeb moulodnel Semobrunebas?<br />

mxari mec ratom ver avubi axal dinebas,<br />

rad ver visesxe ucxouri leqsis buneba?!<br />

ratom vumReri dReniadag mxolod erT saxels,<br />

Cems STagonebas Zvelmanebi rad ver gavxade?<br />

albaT Cems saxels yvela Cemi striqoni amxels<br />

da yvelas amcnobs rom Sena xar Cemi saxate.<br />

Cems leqss amRerebs, sulo Cemo, Seni dideba,<br />

Sen da trfiali gadmeqeciT mudmiv gancdebad,<br />

Senzed naTqvami Zveli sityva ar ifiteba,<br />

ganmeorebiT Zveli gancda Turme ar cvdeba.<br />

mzec beberia, magram miwas mudam dahxaris,<br />

Cemi trfialic Zvelia da mudam axali.<br />

38


77.<br />

sarke gaCvenebs mimavali mSvenebis RaRads,<br />

dakargul wuTebs _ saaTebis qoronikoni,<br />

magram striqoni Tu miande Tovlisfer qaRalds,<br />

cxovrebis wignad gagixdeba Seni striqoni.<br />

sarkeSi igrZnob, rom Rarebi saxes faraven<br />

da silamazec sasaflaos miebareba.<br />

isari getyvis, rom saaTSi dro Semparavi,<br />

maradisobis qveyanaSi miipareba.<br />

kargo, vis ZaluZs yovelives damaxsovreba?<br />

mexsierebas efineba Savi Crdilebi,<br />

qaRaldis furcels Tu gaande Seni cxovreba,<br />

dabrundebian dakarguli Seni Svilebi.<br />

gadageSleba warsul dReTa sarke mTliani,<br />

da Sig mravali ram iqneba sargebliani.<br />

78.<br />

Cemi kalami radgan mudam qebiT gmosavda,<br />

leqsebi Cemi radgan Seni eSxiT leqsobdnen,<br />

Sens didebaSi amyva gundi sxva kalmosanTa,<br />

fiandazoba Seni visac surda esoden.<br />

munjic amRerda da ar uwyis, mis Tavs ra xdeba,<br />

frenen briyvebic Seni eSxis gadamkideni,<br />

mag silamaziT frTaSesxmuli sibrZnec laRdeba,<br />

da mSvendebian xelovnebis caTa kideni.<br />

magram CemsaviT vin daxata Seni saxeba?<br />

ram mogawonos sxvisi sityva CemTan Senayars?<br />

sxva Tu axerxebs SeniT leqsis movarayebas,<br />

Cemi striqoni, Sensmieri, Tavad Sena xar!<br />

Sen Tu mirwmuneb, gzidan yvela Camomecleba<br />

da Senc umaRles sibrZned aqcev Cems umecrebas!<br />

39


79.<br />

winaT Cems garda sxva aravin gTxovda wyalobas<br />

da mxolod Cems leqss anaTebda mze sxivosani,<br />

dRes sneul riTmas aRar ZaluZs Senze galoba,<br />

Sens didebaSi Semecila ucxo mgosani.<br />

mjera, rom marTlac imsaxureb maRal striqonebs,<br />

magram, Zvirfaso, minda mainc kargad icode,<br />

rom Sens saxotbod axals sxvac ver gamoigonebs,<br />

mova, gagqurdavs da naqurdals gamogiwodebs.<br />

leqsiT Tu gaqo, eg ar aris damsaxureba,<br />

sikeTe Seni xom isedac iqca arakad,<br />

leqsma ki ara, silamaze mogca bunebam,<br />

ra madli giqo, raic gulSi uxvad ara gaqvs.<br />

Senc madlobeli nu iqnebi misi leqsebis,<br />

radgan mis sityvas eSxi Sengan aqvs nasesxebi.<br />

80.<br />

Senze weris dros me yovelTvis SiSi mereva,<br />

radganac, vici, Cemze didi suli gigalobs,<br />

aRtacebuli saxels gimkobs nairferebad,<br />

rom Sens saqebrad Cemma leqsma ver igrigalos.<br />

Tu Seni sulis okeane xomaldsac itevs,<br />

Cemi patara naviT rogor daitvirTebi,<br />

Tuki metoqe simRerebiT dRedaRam gitevs,<br />

Cems Tavxed leqssac gauZleben Seni zvirTebi.<br />

vici, gadvitan stiqionis yvela qartexils,<br />

Tuki, Zvirfaso, odnav mainc wameSvelebi,<br />

anda gamriyavs Seni talRa, anZagatexils,<br />

is xomaldi ki, napirs gava Tavis mSvenebiT.<br />

da Tu metoqes Seni zvirTi arsad CasZiravs,<br />

vityvi, rom Turme dasaRupad trfobam gamwira.<br />

40


81.<br />

gind Sen moeswro Cemi cxedris gamosvenebas,<br />

gind me momixdes Sens saflavze glova_godeba,<br />

mainc arasdros ar mokvdeba Seni xseneba,<br />

Cemi suli ki aRaravis moagondeba.<br />

Sen TviT sikvdili ukvdavebas dagadgams dafnad,<br />

me ki movkvdebi da aravin aRar minatrebs,<br />

me es cxovreba momizomavs ubralo saflavs,<br />

Sen xalxis gulSi saukunod daibinadreb.<br />

me Sen Zegls gidgam Cemi leqsis ukvdavi sityviT<br />

da ros me da Sen ama qveynad aRar viqnebiT,<br />

Sens sadidebels momavali Taobac ityvis,<br />

gadaecema STamomavals Seni fiqrebi.<br />

radgan Sens poets ukvdavebis leqsebi uTqvams,<br />

yvela suldgmulis bageebze darCebi sunTqvad.<br />

82.<br />

Sen Cems muzasTan radgan ar xar jvardawerili,<br />

sxva poetebiT gataceba ar gekrZaleba,<br />

mxolod am leqsiT moxibluli vici ver ivli,<br />

ros sxvaTa xotba Seni gulis kars eZaleba.<br />

gonierebac moucia SenTvis gangebas<br />

da Sens saqebrad Cemi sityva gecotaveba,<br />

amitom ginda gangadidon sxvaTa Cangebma,<br />

rac ver SeiZles am leqsebma, sacodavebma.<br />

magram me vici, maTi Zala daiSriteba,<br />

enamWevroba metoqeTa me ar maSinebs,<br />

male mixvdebi am ubralo leqsis didebas<br />

da alal sityvas daedeba fasi maSinve.<br />

mjera siyalbis moyvarulad Sen rom ar ivli,<br />

radgan mag Rawvebs ar sWirdeba ferumarili.<br />

41


83.<br />

radganac xotba mag siturfes ara sWirdeba,<br />

nazi leqsebiT ar miqia Seni arseba;<br />

vici, imdenad lamazia Seni dideba,<br />

rom ar sWirdeba poetebis Selamazeba.<br />

Seni siturfe momefina gulze malamod<br />

da mis saqebrad uZluria leqsis RaRadi,<br />

mag mSvenebisTvis dRevandeli mocvda yalami:<br />

vin gadmoxatos Seni saxe _ RmerTis naxati?!<br />

Sen es siCume Turme codvad gaqvs miCneuli,<br />

me ki codvebis gamarTleba im codviT minda,<br />

rom Sens didebas ar vakadre leqsi sneuli<br />

da simaxinjes avaSore mSveneba wminda.<br />

Seni ubralo gamoxedva ufro metia,<br />

vidre is qeba, poetebs rom gaubediaT.<br />

84.<br />

Senma mgosanma Tavis naTqvams ra daumatos,<br />

Tuki ityvis, rom `Seni msgavsi mxolod Sena xar!~<br />

am amaRlebul striqons TviTon unda umadlos,<br />

radgan sxva sityva Sens didebas mxolod Selaxavs.<br />

Tu sxva mgosani satrfos qebas ar azviadebs,<br />

misi kalami ususuri arc Rirs Senaxvad.<br />

Seni poeti Tavs imiTac ganadiadebs,<br />

Tuki ityvis, rom: `Seni msgavsi mxolod Sena xar~!<br />

sakmarisia gadmoxatos Seni mSveneba,<br />

ar dagakninos Sen, bunebis dido gvirgvino!<br />

misi mnaTobi aRarasdros Caesveneba,<br />

misma saxelma ukvdavebis caze igrgvinos.<br />

da me makvirvebs qebisadmi Seni ganwyoba.<br />

Seni qeba xom aris Seniv Seuracxyofa!<br />

42


85.<br />

dadumebuli Cemi muza ver gesalmeba,<br />

sxvebi ki, am dros, Seni qebiT galaRebulan,<br />

gadaqceulan meleqseni oqros kalmebad,<br />

xan Zveleburad gimRerian, xan axleburad.<br />

me munjada var, uleqsobas viTmen da viTmen,<br />

sxvebi ki sweren Cinebulad leqsebs macdurebs,<br />

mec maT himnebze `amins~ vambob, viT medaviTne<br />

da Sens saqebrad naTqvam sityvas sxvas vudastureb.<br />

sxva ros gadidebs, me yovelTvis mas veTanxmebi,<br />

Tund mecotaos misi sityva xotbad danTqmuli,<br />

me gulSi gaqeb, uxilavi Seni Tanmxlebi,<br />

rameTu Sen xar Cemi leqsi, Cemgan arTqmuli.<br />

radgan sityvisTvis mexotbeebs wyalob aqamde,<br />

mec Semiwyale, Tu usityvod azri gagande!<br />

86.<br />

ros tyved miyvebi misi leqsis gaSlil ialqans,<br />

roca mis sityvas monusxuli gulSi ikoneb,<br />

SiSiT vibnevi da fiqrebsac vatan niavqars,<br />

kvirtSive damWknars vmarxav Cemi leqsis striqonebs.<br />

jadoqrebisgan Tu iswavla Semoqmedeba,<br />

Torem mokvdavis namRers ar hgavs misi galoba,<br />

vfiqrob da sulebs usamarTlo bralad edeba<br />

Cemi SiSi da Cemi leqsis ugzakvaloba.<br />

Cems metoqes da mis jadoqrebs nu egoneba,<br />

rom naRamuri poeziiT cremli medina,<br />

me SiSma rodi amiria Wkua-goneba,<br />

simRera Cemi sxva mizezma gamawyvetina.<br />

man Tavis leqsSi mogca bina. munjad mitom var,<br />

rom sadideblad Seni Crdilic ar damitova.<br />

43


87.<br />

gemSvidobebi, saganZuro, mivxvdi, vina xar,<br />

me Seni fasi meSleboda Turme xandaxan,<br />

axla ki vici, mag saunjes ver Sevinaxav<br />

da Sens siyvaruls unda avxsna Cemi yadaRa.<br />

Sens mijnurobas saCuqrad Tu veRirsebodi,<br />

Torem araras vin momcemda ganZis samyaros,<br />

neba xom momec, Sens siyvaruls Sevxiznebodi,<br />

magram me minda Tavs ufleba TviTon avyaro.<br />

ganZs rom mCuqnidi, misi fasi Sen ar icodi,<br />

an Cemi fasi SegeSala trfobiT daqanculs,<br />

Seni saunjiT vnetarebdi, SeniT viwvodi,<br />

magram ukanve dagibruneb qveynis saganZurs.<br />

trfobis sizmarSi me gvirgvini medga mefisa,<br />

Senc da samefoc damekargeT gaRviZebisas.<br />

88.<br />

rodesac Seni siyvaruli ise Cacxreba,<br />

rom SeiZuleb, rac giyvarda CemSi amdenxans,<br />

mec mogemxrobi Cemiv Tavis dasamarcxeblad<br />

da ar gavamxel, rac ikadre ficis gamtexma.<br />

aravin uwyis Cemze ukeT Cemi codvebi<br />

da Tu saqveynod vaRiare, rasac vmalavdi,<br />

mitovebuli aRaravis Sevecodebi<br />

da Senc Rirsebad CageTvleba Cemi Ralati.<br />

Seni mogeba rodi niSnavs CemTvis wagebas,<br />

me xom dRedaRam Sen saxelze vloculob sanTliT<br />

da Tu didebas moganiWebs Cemi Zageba,<br />

me Sens didebas Cems sakuTar didebad CavTvli.<br />

Cveni trfiali saukunod kvlav mewameba<br />

da netarebas momaniWebs SenTvis wameba.<br />

44


89.<br />

radgan damtove, sTqvi, hqonda-Tqo danaSauli<br />

da mec vicrueb, rom davkarge trfobis unari,<br />

sTqvi, koWlia-Tqo da koWlobiT quCas Cavuvli,<br />

rom yvelasaTvis darCe marad gaumtyunari,<br />

Zvirfaso, Seni orgulobis gasamarTleblad<br />

meve momande Segineba Cemiv kacobis,<br />

gageclebi da trfobac gulSi dasamardeba,<br />

satrfo ki ara, ar gerqmeva Cemi nacnobic;<br />

ar wamoscdeba bages Cemsas Seni saxeli,<br />

gadvikargebi da sicocxles SxamiT amivseb,<br />

veRarasodes ver mixvdeba Cveni mnaxveli,<br />

Seni arseba rom odesRac gaviTavise.<br />

Cemive mimarT suli Cemi zizRiT ivseba: _<br />

vinc Sen SegZulda, Cems siyvaruls ver eRirseba.<br />

90.<br />

Tuki odesme SemiZuleb, dRes mimatove,<br />

roca qveyana win aRmidga, viT muxanaTi,<br />

ufro iolad gadavitan Cems simartoves,<br />

Tu bolo wveTi ar iqneba Seni Ralati.<br />

da Tu odesme mowolili sevda ganvdevne,<br />

ar momeparo da ar Camce zurgSi xanjali,<br />

qarian Rames mere wvimiT nu gaaTeneb,<br />

axlav momizRe Sxami Cemi dasatanjavi.<br />

bolo wuTisTvis Cveni gayra aRar gadado,<br />

rom ver movaswro wvrilman sevdiT daZabuneba,<br />

dResve miviRo udidesi Cemi sadardo,<br />

dResve margunos uSenoba avma bunebam.<br />

Seni dakargviT dakodili guli Camwydeba<br />

da dRevandeli yvela dardi gamiqarwyldeba.<br />

45


91.<br />

zogs warmoSoba, zogs simdidre eamayeba,<br />

zogs mosasxami moxatuli cisartyelebad.<br />

zogi trabaxobs, Tuki mklavSi Zala dahyveba,<br />

zogs bedauri an mwevrebi esaxeleba.<br />

yvelas Tavisi gasarTobi mougonia.<br />

yvelas Tavisi mizani aqvs, dasaficari,<br />

me ki, amqveynad, sixaruli sxva ram mgonia,<br />

bedniereba umaRlesi gamovicani.<br />

Seni trfiali mirCevnia yvela wodebas,<br />

maTxovaria CemTvis mefec Tavis ganZebiT,<br />

mwevriT garTuli monadirec Semecodeba<br />

da bednieri Seni trfobiT daviqancebi.<br />

magram maxvili SegiZlia ar amarido.<br />

grZnoba wamarTva da erT wamSi gamaRaribo.<br />

92.<br />

ragind ecado, Cemgan Tavs ver gainapireb,<br />

ver Segelevi, albaT, sulis amoxdomamde,<br />

radgan sicocxles utrfialod me ar vapireb,<br />

safrTxe ar elis im siyvaruls Sen rom momande.<br />

didi mzakvrobis gamoCena ara gWirdeba,<br />

rameTu Sengan mcire wyenac momklavs maSinve,<br />

mkvdari suli ki, vici, veRar daduxWirdeba<br />

da ukve Seni Tavnebobac ver SemaSinebs.<br />

radgan Sens Ralats me uJamo sikvdils vadareb,<br />

Seni RalatiT veRar vigrZnob naRvels srulebiT,<br />

bedad miviCnev, Tu sicocxle trfobiT vatare<br />

da Tu imave siyvaruliT aRvesrulebi.<br />

vnugeSob, TiTqos aseT yismaTs RaRadi Svelis,<br />

magram, vaiTu, verc Sevityo Ralati Seni.<br />

46


93.<br />

samaradisod davijereb Sens erTgulebas,<br />

motyuebulma qmrebmac swored ase ician,<br />

mag undo gulSi trfialeba kvlav meguleba,<br />

TumcaRa vici, guli sxvisTvis gadagicia.<br />

zogi Tvalebi orgulobis ambavs yvebian,<br />

moRalateni verasodes Tavs ver iWeren,<br />

Sens gamoxedvas siZulvili ar Sexebia,<br />

mec Sens siyvaruls, Zveleburad, mitom vijereb.<br />

Seni Seqmnisas zecam, albaT, ase ineba:<br />

Sens gulis nadebs siyvaruli faravdes niRbad,<br />

fiqrTa siSave mospos TvalTa gamobrwyinebam,<br />

TeTrad moCandes gulic Savi Tvalebis miRma.<br />

aRaraferi am sicrues ar eSveleba,<br />

evas vaSliviT macduria Seni mSveneba.<br />

94.<br />

visac Zala aqvs avi iqmnas, magram avs ar iqms,<br />

visac Zala aqvs mudam darCes klded da pitalod,<br />

sxva amoqmedos, magram arvis dasces Tavzari<br />

da cdunebaTa Semotevac gadaitanos,<br />

mas TviTon zeca madlieri TvaliT dahyurebs,<br />

misia miwis saganZuri damarjnebuli,<br />

sxvebi xdebian misi nebis mosamsaxure,<br />

is ki mefea, Tavis Tavze gamarjvebuli.<br />

zafxulis yvavils sazafxulo moaqvs surneli,<br />

Tumca dro aWknobs da mudmivad rodi alaRebs,<br />

magram Tu seni Seeyara ganukurneli,<br />

yvavilebs varCevT sarevela mindvris balaxebs.<br />

da Tumca isev sikekluces Cemobs sneuli,<br />

dampal zambaxebs sjobs WinWari Semoseuli.<br />

47


95.<br />

Tumc alamazeb Sens codvian znes da qmedebas,<br />

Tumca mSvenebac garegnulad grCeba ucvleli,<br />

codva yoveli samarcxvino laqad gedeba,<br />

radganac Wias ver gauZlebs vardis furceli.<br />

Sens gasaWorad zogjer Tavs rom gamoideben,<br />

Senve maqebrad gardiqceva Seni mZraxveli,<br />

da uneburad yvela mReris Sens sadidebels,<br />

vinmem SemTxveviT Tu axsena Seni saxeli.<br />

da daebeda silamazes codvis tareba,<br />

sasaxled Sen rom agirCia mankierebam,<br />

magram veravin igrZno Seni gadagvareba,<br />

radgan mSvenebis SemxedvareT bangi ereva.<br />

ar gaTamamde, gijobs CemTvis yuris dagdeba:<br />

udierobiT ubasresi xmalic blagvdeba.<br />

96.<br />

zogierTebi siymawviles giTvlian codvad,<br />

sxvebma ki mTeli Seni yofa codvad dasaxes,<br />

da bolos mainc Senda qebad iwyeben bodvas,<br />

radgan, macduro, Rirsebebad codvebs asaReb.<br />

dedoflis TiTze riyis kenWic almasad brwyinavs,<br />

codvebi laqad Senc verasdros ver mogedeba,<br />

codvas dRevandels, anda urcxvad Cadenils winaT,<br />

bolos xom mainc daerqmeva qvelmoqmedeba.<br />

o, ramden batkans Seiwiravs cbieri mgeli,<br />

sxeuli misi batknis qurqSi Tu gaimarTa,<br />

cxovrebis gzaze Senc ramdeni zvaraki gelis,<br />

Seni mSvenebis jadoqrobas Tuki mimarTav.<br />

ecade, Tavi Seikavo amden avidan,<br />

radgan, Zvirfaso, Sens dacemas me ver avitan.<br />

48


97.<br />

o, maSin TiTqos susxiani idga zamTari,<br />

radgan uSenod zamTarsa hgavs Cemi cxovreba,<br />

yvelgan sicive, sibnele da yvelgan avdari,<br />

yvelgan dekembris siSiSvle da gamaTxovreba.<br />

es iyo maSin, roca daWkna turfa zafxuli,<br />

da Semodgomas daxunZluli xeTa rtoebiT<br />

dahqonda tvirTi, gazafxulis mziT Casaxuli,<br />

viT qvrivis saSos tvirTi qmrisgan danatovebi.<br />

idga es uxvi mosavali, magram buneba<br />

daoblebuli iyo TiTqos da gaqurduli,<br />

Sen Tu ara xar, gazafxulis mzec ibureba,<br />

Sen Tu ara xar, aRar ismis frinvelT JRurtuli.<br />

an Tu moismis, simRera hgavs sevdas da wuxils<br />

da TrTian, zamTris siaxloviT, foTlebi ruxi.<br />

98.<br />

uSenod viyav, ros gvestumra ciT gazafxuli,<br />

roca aprilma moixura siWrele ferTa,<br />

amRerda miwa, zamTris susxiT gadazafruli.<br />

mZime kronosic aTamaSda aprilTan erTad.<br />

surnelSi Tvlemdnen yvavilebi gadaburduli,<br />

ar mizidavda maT sakrefad xatula farCa,<br />

Tumca Citebic ayruebdnen miwas JRurtuliT,<br />

sagazafxulo striqonebi uTqmeli damrCa.<br />

aRar mxiblavda silamaze TeTr zambaxebis,<br />

leqsiT ver vaqe mewamuli vardis Tasebi,<br />

me uSenobas ver mivsebdnen mwvane baRebi<br />

da yvavilebi Seni SuqiT nalamazebi..<br />

CemTvis zamTari idga mainc susxiT da sevdiT,<br />

da viT Sens aCrdils, me gazafxuls mindvrebSi vsdevdi.<br />

49


99.<br />

dRes qurdobaze daviWire yvavili bevri:<br />

iam surnelad Cemi satrfos sunTqva isesxa,<br />

zambaxsac misTvis mouparavs xelebis feri,<br />

mklavni aseTi naTal mxrebze aba vis esxa?<br />

waurTmeviaT mijnurisTvis Tmebis siSavec,<br />

dganan vardebi sircxvilisgan wiTlad damwvrebi,<br />

sxva yvavilebmac yaCaRoba ver moiSales<br />

da zogma yeli gagiZarcva, zogma Rawvebi.<br />

sunTqvas mawvdian surnelebad damdnars, iebi,<br />

zogma siTeTre mogtaca da zogma siwiTle.<br />

magram Sens gamo Sesevian vardebs Wiebi<br />

da gadaxruli yvavilnari sulsac simwriT levs.<br />

sxva yvavilebic gadaSlilan keTilSobilad,<br />

magram Sens mimarT mainc yvela qurdi yofila.<br />

100.<br />

sada xar, muzav, amdeni xniT ram dagamunja,<br />

ratom dastove umRerali Seni saxate?!<br />

vaiTu namdvil trfialebas igdeb abuCad,<br />

da vinme uRirss gatacebiT Senc SehRaRadeb!<br />

dabrundi muzav, codviani Tavi daxare,<br />

xotba Seasxi Seni satrfos qalur qalobas,<br />

mas ugalobe Seni niWis nergs vinc axarebs,<br />

mas ugalobe, visac esmis Seni galoba!<br />

maSin aRsdeqi, ros sanatrel saxes daxedav!<br />

da im saxeze naoWebi mogeCveneba!<br />

drois saxnisma mis Rawvebze Tu iTavxeda,<br />

mrisxane leqsiT miusaje dros SeCveneba!<br />

satrfos didebas Rirseulad Tuki galeqsav,<br />

dro modrekili, Tavis daSnas veRar galesavs!<br />

50


101.<br />

zarmaco muzav! ratom dgaxar dRes ganridebiT,<br />

rad aRar aqeb satrfos leqsiT, keTilSobiliT?!<br />

is gvirgvinia mSvenebis da WeSmaritebis,<br />

misi wyalobiT Senc odesRac gaxdi cnobili.<br />

vin icis iqneb Segacdines Senma azrebma:<br />

rom gandidebas ver akadreb ucxo qmnilebas,<br />

rom silamazes aras argebs Selamazeba<br />

da rom srulyofa ar sWirdeba srulyofilebas.<br />

ara! Sen satrfo ar dastovo daudafnavi!<br />

leqsis Rarada Camohkide axal mZivebad!<br />

rom win verasdros ver aRudges misi saflavi,<br />

misi mSvenebis da sicocxlis gaxangrZlivebas.<br />

maSin dRevandels drois Jangi ver moereva<br />

da ukvdavebas daimkvidrebs mSveniereba.<br />

102.<br />

me Zlier miyvars, magram grZnobas ar gamovaCen,<br />

radgan trfiali unda iyos mudam faruli,<br />

maSin mijnuri siyvaruliT aris movaWre,<br />

Tu xalxs mouTxro Tavis grZnoba da siyvaruli.<br />

vardobisTveSi siyvaruli gvqonda axali.<br />

axla grZnobebi leqsSi veRar saTuTdebian,<br />

vardobisTveSi zecas swvdeba mgosnis Zaxili,<br />

Semodgomaze bulbulebic dadumdebian.<br />

Semodgomaze bulbulebi Rames toveben.<br />

TumcaRa zeca varskvlavebiT isev kiafobs,<br />

velur musikiT iRlebian xeTa rtoebi<br />

da bulbuls ar surs, rom simRera gaaiafos.<br />

mec bulbuliviT damunjeba vracxe wyalobad,<br />

rom arasodes mogawyinos Cemma galobam.<br />

51


103.<br />

dadumebula Cemi muza odes mRelvare,<br />

Sens sadideblad sityva ar aqvs amosarCevi,<br />

radgan SiSvelic Seni suli ise elvarebs,<br />

rom samoselad ar sWirdeba leqsis farCebi.<br />

ar gamamtyuno, Tuki xotbiT aRar gawuxeb,<br />

sarkes Caxede da mixvdebi maSin raca xar,<br />

Seni mSveneba STagonebas adebs marwuxebs,<br />

Clungi leqsi ki rom Segbedo, yvela damZraxavs.<br />

swored amitom vmunjdebi da vTavazianob,<br />

ra movigono ubadrukma Seni saqebi?!<br />

rogor Sevcodo, leqsiT rogor davaziano<br />

eg Seni saxe RvTaebrivad naqandakebi?<br />

leqsma ver giqos eg nakvTebi waruSlelebi,<br />

Sens sarkeSia WeSmariti xotba mSvenebis.<br />

104.<br />

Zvirfaso, CemTvis Seni saxe rogor daWkneba,<br />

iseTive xar, rogorc winaT myavdi naxuli,<br />

mas Semdeg sami susxiani zamTris klanWebma<br />

tyeebs waarTves siamaye sami zafxulis.<br />

sam vardobisTves waeyara foTlebi ruxi,<br />

sami aprilis silamazes da surnelebas<br />

cecxlad moedo sam ivnisis sicxe da buRi,<br />

daWkna yoveli, ar damWknara Seni mSveneba.<br />

rogorc isari saaTisa, mSvenierebac<br />

miipareba da ar rCeba mas nakvalevi,<br />

iqneba daWkna eg siturfec nairfereba,<br />

me ki, ugunurs, matyueben Cemi Tvalebi?!<br />

yoveli Wkneba, rac mSvenebiT modis Cvenamde,<br />

magram siturfe mWknari iyo Sens gaCenamde.<br />

52


105.<br />

albaT Tqvens TvalSi me viqcevi marTla warmarTebr,<br />

albaT damwamebT satrfos kerpad gamocxadebas,<br />

radgan am qveynad bedi Cemi ase warvmarTe:<br />

erT saxels vumRer, erTs vuwodeb saloc xatebas.<br />

mijnuri Cemi keTilia aw da maradis,<br />

ar icvleba da meryeoba arca Seferis,<br />

radgan cTuneba cvlilebisa acda marad dids,<br />

masze namReri Cemi leqsic darCa erTferi.<br />

natifi, qveli, gulmarTali, _ vambobdi guSin,<br />

natifi, qveli, gulmarTali, _ vityvi maradJams,<br />

es sami sityva CamebeWda anTebul gulSi,<br />

da leqsic Cemi am sam mcnebas udgas darajad!<br />

TiTo sikeTes aRmovuCenT aTas maxlobels,<br />

magram vis axsovs samiv madli erTSi saxlobdes?!<br />

106.<br />

mematiane roca miTxrobs warsul ocnebas,<br />

roca gardasul silamazes vxedav zmanebiT,<br />

roca vkiTxulob, rogor aqes winaT mgosnebma<br />

raindebi da lamazmani banovanebi,<br />

maSin vrwmundebi, winapari Sen dageZebda,<br />

Sen ggulisxmobda, roca aqo lalis bageni,<br />

Seni didebis Zala mxolod imaT SeswevdaT,<br />

isini iyvnen mag mSvenebis moqandakeni.<br />

maTi winaswarmetyveleba qveynad ganTqmula,<br />

Senma xotbamac win aRuswro Sens dabadebas.<br />

sagalobeli Seni Rirsi mainc ar Tqmula,<br />

radgan bundovnad Canda SoriT Seni xateba.<br />

Cven bedi gvergo, RvTaebao, viciT vina xar,<br />

magram striqoni, Seni Rirsi, ver mogvinaxavs.<br />

53


107.<br />

ver metyvis SiSi, verc samyaros suli maradi,<br />

ragind icodes momavali drois gza_kvali,<br />

ra xani darCa Cems siyvaruls kubos karamdi,<br />

rodis momiklavs trfialebas Jami mzakvari.<br />

mTvaremac icis, rom weraa Savi Crdilisa,<br />

ukve misnebic dascinian Tavis misnobas,<br />

isev mSvidobas umRers toti zeTisxilisa,<br />

isev imediT Seicvala dRes umiznoba.<br />

vici, sikvdili verasodes ver gamaCumebs<br />

ar moakldeba Cems siyvaruls namis pkureba,<br />

da ukvdavebas Cemi leqsi SeminarCunebs.<br />

uvic tomebs ki, vici, eliT ganadgureba.<br />

roca tiranTa saflavebi gadixavseba,<br />

Zeglad darCeba Cems leqsebSi Seni arseba.<br />

108.<br />

gonebav, nuTu kidev rames gamonaxavdi,<br />

raic ar uTqvamT aRzevebul leqsis striqonebs,<br />

amao aris siyvarulis Zveli RaRadi,<br />

radgan Sens qebad axals veras gamovigoneb.<br />

yvela siZvele, megobaro, rodi Zveldeba,<br />

amitom locvad vimeoreb kubos karamdis,<br />

rom uSenoba, viT pirvel dRes, kvlav miZneldeba,<br />

rom Sen Cemi xar da me Seni aw da maradis.<br />

maradiuli siyvaruli ar iJangeba,<br />

ar imtvereba awyvetili drois TareSiT,<br />

da Tu sibere aacila trfobas gangebam,<br />

TviTon sibere gaxda misi pirisfareSi.<br />

Tumc Cemi grZnoba garegnulad gavda wvalebas,<br />

ver eRirseba dro trfialis gardacvalebas.<br />

54


109.<br />

gemudarebi, orguloba ar damabralo,<br />

ar daijero, ganSorebam grZnoba gasrisa,<br />

ar daiviwyo, rom odesRac guli sabralo<br />

Sensave mkerdSi Sevinaxe, Sengan wasvlisas.<br />

Seni mkerdia Cemi grZnobis TavSesafari,<br />

Sin dabruneba icis, Turme, CemisTanamac,<br />

Senze ocnebiT moviare qveynad mTa-bari,<br />

magram codvebis gansabani wyalic Tana maqvs.<br />

ar dagimalav, mec sxvebiviT lxenas daveZeb,<br />

da axlac SenTan ucodveli rodi movedi,<br />

magram arasdros daijero _ ise davece,<br />

gadaviviwyo Seni sulis sveti cxoveli.<br />

Sens ukeTesi ra SemeZlo qveynad menaxa,<br />

am unapiro samyaroSi mxolod Sena xar.<br />

110.<br />

vaglax, rom marTlac sad ara var nawanwalebi,<br />

xan lazRandara da masxara viyav sawyali,<br />

vflange simdidre, SeZenili didis wvalebiT<br />

da Zveli grZnoba axal trfobiT Sevuracxvyavi.<br />

WeSmariteba ar miyvarda Smagbunebians,<br />

WeSmariteba ar mindoda naTlad menaxa,<br />

magram guls isev siWabuke dabrunebia<br />

da ukve vici, Cemi satrfo mxolod Sena xar.<br />

ukve dasrulda Cemi gzebi saxetialo,<br />

aRar daveZeb trfialebas gauTaveblad,<br />

veras damakleb cTunebaTa maxev, tialo,<br />

radgan vipove siyvarulis wminda RvTaeba.<br />

kargo, Seni var, Seismine Cemi mudara,<br />

Seni naTali mkerdi minda navsayudarad.<br />

55


111.<br />

Cemi ki ara, bedisweris bralia mxolod,<br />

am cxovrebaSi samarcxvino rac ki mqonia,<br />

veRar gavuge wuTisofels Tavi da bolo,<br />

da maTxovrobac saTakilo aRar mgonia.<br />

radgan viT mRebavs saRebavi, xelze wasmuli,<br />

laqad macxia samarcxvino namoRvawari,<br />

gTxov, Semicodo Serisxuli da daRdasmuli,<br />

aRmadgenino dangreuli sulis taZari.<br />

mec dagimtkiceb avadmyofis mowadinebas,<br />

vficav, simware wamlebisa ar SemaSinebs,<br />

Sxamsac miviReb, Senma nebam Tuki ineba,<br />

oRond senisgan ganikurnos suli maSinve.<br />

ara, ar ginda, wamals ar gTxov Zvirfas megobars,<br />

Semibrale da mkurnalobad esec meyofa.<br />

112.<br />

sikeTiT savse Seni trfoba malamod meqca,<br />

moSuSda suli daSanTuli ciliswamebiT,<br />

saCrdilobeli Seni frTis qveS marguna zecam,<br />

rac undaT is Tqvan, aRarafriT ar vewamebi.<br />

Cemi cxovrebis mosamarTle mxolod Sena xar,<br />

me Seni sityviT an vixareb, anda viwvaleb;<br />

sxva ki veravin grZnobis abjars veRar Selaxavs,<br />

sxvebi mokvdnen da mec yvelasTvis gardavicvale.<br />

ukve arc ZalmiZs aRaravis azris gageba,<br />

ise davixSe yvelasaTvis smena gveluri,<br />

guls aRar xvdeba aRarc qeba, aRarc Zageba,<br />

yurs aRar esmis wuTisoflis xmebi veluri.<br />

ase mgonia, saukunod bedma Segvyara,<br />

yvela dainTqa da me da Sen SevrCiT qveyanas.<br />

56


113.<br />

rac Sen dagtove, me gonebiT vWvret am qveyanas,<br />

Tvalebs ki bindi gadahkvriaT oxer-tialebs,<br />

Seni dakargviT ubedoba Semomeyara<br />

cxovrebis gzaze usinaTlod moxetiales.<br />

frinvelebisken Cemi guli aRar iswrafvis,<br />

mas aRar swvdeba yvavilebiT savse buneba,<br />

gonebis Tvali danavardobs elvis siswrafiT,<br />

magram ar ZaluZs danaxulis SenarCuneba.<br />

yvavi Tu mtredi, dRe Tu Rame, zRva Tu naZvebi,<br />

usinaTlobas erT arsebad Seukonia.<br />

da yvelaferSi meCveneba Seni Rawvebi<br />

da rasac vxedav, mxolod Seni saxe mgonia.<br />

savse var SeniT da es aris didi qoneba,<br />

ase matyuebs gulmarTali Cemi goneba.<br />

114.<br />

vin icis, iqneb marTla cdeba Cemi goneba<br />

da Seuyvarda pirferoba, _ bangi mefeTa,<br />

an Tvali tyuis, Sens mSvenebas rom emoneba,<br />

radgan trfialiT jadoqroba ergo sve-bedad,<br />

misTvis urCxulni aRar Canan ukve mxecebad,<br />

gadaqceulan unatifes qerubinebad,<br />

simaxinjesac silamaze gadaecema,<br />

Tuki Tvalebis jadoqrobam ase ineba.<br />

Tvali pirferobs aTas xerxis gamogonebiT,<br />

da goneba ki mis sawamlavs iRebs mefurad,<br />

Tvals ar eSleba gemovneba Cemi gonebis<br />

da siyvarulis Sxams awodebs uwindeburad.<br />

magram am codvas ar miviCnev gasakvirvelad,<br />

radgan sawamlavs TviTon Tvali Sesvams pirvelad.<br />

57


115.<br />

Turme vtyuodi Cemi leqsi rom gimReroda,<br />

TiTqos da Cemi trfialeba mwvervals avida,<br />

ise miyvardi, rom me marTla ara mjeroda,<br />

Tu siyvaruli dasawyebi mqonda Tavidan.<br />

dro, aTasgvari SemTxvevebiT danatvirTebi<br />

Secvlis yvelafers, _ aRTqmasa Tu mefis brZanebas,<br />

mSvenebis ferebs gadarecxen drois zvirTebi,<br />

Seesevian uryev sulebs velur Zalebad.<br />

da mec mafrTxobda wuTisoflis ukuRmarToba,<br />

veRar vbedavdi meTqva: `trfoba camde avides!~<br />

me dRevandeli siyvarulis fiqri marTobda<br />

da arasodes vendobodi dilas xvalindels.<br />

Turme trfiali, rogorc balRi izrdeba gulSi,<br />

me ki mozardi mowifulad CavTvale guSin.<br />

116.<br />

moyvarul gulebs SeuRleba ar ekrZaleba,<br />

da mainc grZnobas ar daarqvaT trfobis saxeli,<br />

Tuki iolad ahyva yvela fericvalebas,<br />

Tuki dasCemda meryeoba argasamxeli.<br />

radgan trfiali aRmarTula Suquris msgavsad,<br />

grigalic ver spobs, Tumc walekvas bevrjer dapirda,<br />

aRrialebul stiqionSi moxvedril navsac<br />

trfobis varskvlavi miacilebs myudro napirTan.<br />

takimasxarad ver gaixdis siyvaruls Jami,<br />

is mxolod Rawvebs CamoRvenTavs damWknar vardebad,<br />

yvelafers celavs JamTasrbolis yoveli wami,<br />

siyvaruli ki arasodes dasamardeba.<br />

magram Tu vcdebi, Tu matyuebs Cemi ocneba,<br />

verc mijnurebad gavCenilvarT, verca mgosnebad.<br />

58


117.<br />

sTqvi, rom Zunwi var siyvarulSi Seni msaxuri,<br />

ver davafase, Seni grZnoba rasac mavalebs,<br />

Tumca trfiali me gulSi maqvs Semonaxuli,<br />

mitovebuli damrCa Seni Cumi savane.<br />

sxvebTan vlaRob da sxva mxareSi ras ar vedebi,<br />

Seni mijnuri sxva grZnobisken miveqanebi,<br />

Sengan wasuli aRma-daRma davexetebi<br />

da qarebs vande Cemi sulis ialqanebi.<br />

aRviraxsnili Cemi guli minda dalaxvro,<br />

Cemi codvebi SeaCveno, Cemo imedo,<br />

warbi Sehkari, oRond zizRi ar damanaxo,<br />

siZulvilisTvis arasodes ar gamimeto.<br />

gaxsovdes, grZnobam maiZula gzidan acdena<br />

da gRalatobdi Seni grZnobis gamosacdelad.<br />

118.<br />

sanelebelsac xSirad vxmarobT gaorkecebiT<br />

da gvixaria, Tu sicxarem mada mogvgvara,<br />

Tu moviwamleT, imav wuTSi wamals vecemiT,<br />

Tumc mowamlulebs misi Sxami gvwamlavs orgvarad.<br />

`Senc mogbezrdao trfobis sitkbo~ TiTqos Camesma,<br />

da mec Sxams veZeb sakuTari Tavis jalaTi,<br />

ujanmrTelesma, umxnevesma, ujansaResma,<br />

avadmyofoba davibrale ZalisZalaTi.<br />

ar mapatia siyvarulma Cemi mzakvroba,<br />

avadmyofobas gadamyara marTla saSinels,<br />

sxeulis moSlac SevigrZen da sulis Caqrobac,<br />

SeSinebuli namdvil wamlebs veci maSinve.<br />

magram cxovrebam erTi mware sibrZne gamando:<br />

wamalic mwamlavs, radgan SeniT marTla vavadob.<br />

59


119.<br />

sirinozebis Sxamiani cremli Semisvams,<br />

guls jojoxeTis sawamlavi esadageba,<br />

SiSi mipyrobda Tu imedi gadarCenisa,<br />

sadac mogebas movelodi, damxvda wageba.<br />

ros netarebiT cad avfrindi codvil miwidan,<br />

o, ramden codvas Cavdiodi daurcxveneli,<br />

da Tvalni Cemni budeTagan gadmomicvivda<br />

Cemi cxovrebis am giJuri cieb-cxelebiT.<br />

o, borotebav, sasikeTo Zalac gqonia.<br />

mSveniereba mwuxarebiT ufro mSvendeba,<br />

Turme trfialic, dangreuli roca gvgonia,<br />

mkvdreTiT aRdgeba da arasdros gadaSendeba.<br />

mec mwuxarebam Tu matara codvil yaribad,<br />

ganZiT amavso, gana marTla gamaRariba.<br />

120.<br />

dRes mixaria, rom odesRac ase mawvale,<br />

rom mec momixda kaeSanis axlos gacnoba,<br />

dRes me vaSaveb da amitom Tavs ganacvaleb, _<br />

radgan, Zvirfaso, ar viCemeb rkinis kacobas.<br />

Tu dRes Cems gamo Senc Cemebri Segxvda wvaleba,<br />

Tuki namdvili jojoxeTi Senc gamocade,<br />

maSin me unda vumadlode iRbals, cvalebads<br />

da guSin Sengan gulnatkeni, unda glocavde.<br />

rodesac Cemi tanjvis Rame momagondeba,<br />

is mogoneba minda isev cremlma danamos!<br />

Seni alersiT gayuCdeba Cemi godeba<br />

da mec daWrili sulisaTvis mogcem malamos!<br />

oriv vewameT da guls ukve guli endoba,<br />

Senc, Cemgan ukve Sendobilma, miTxar Sendoba.<br />

60


121.<br />

sjobia marTla aramzada iyo namdvili,<br />

vidre tyuilad aramzadas xalxma gadaros.<br />

bednierebac aRar aris maSin advili,<br />

Tu es cxovreba sxvis Wkuaze unda ataro.<br />

ratom Semiqes awyvetili vneba damnTqmeli,<br />

sxvaTa azrebi ratom unda gaxdnen saCveno?<br />

TviTon codvilebs Cems codvebze ra aqvT saTqmeli,<br />

an rad cdiloben TeTri Savad rom momaCvenon?!<br />

me igive var da vinc madebs mZime braldebas,<br />

mxolod Tavs amxels, me ki vrCebi uzianebi,<br />

suliT mdablebis Tavdasxma ki malimaldeba<br />

da msajuloben Tavad suliT kuzianebi.<br />

pativayrilebs surT pativi sxvasac ahyaron<br />

da mogaCvenon es qveyana codvilT samyarod.<br />

122.<br />

Sens saCuqarze gadavwyvite xelis aReba<br />

da suraTs Sensas dagibruneb Tavazianad,<br />

usuraTodac cocxlobs CemSi Seni saxeba,<br />

samaradisod, ukvdavebis Tanaziarad.<br />

icocxleb, vidre Cemi mzec ar Caesveneba,<br />

es Cemi guli dagidgeba amis Tavdebad.<br />

da mxolod maSin, ros movkvdebi, Seni xsenebac<br />

ararsebobis saufloSi dabinavdeba.<br />

Seni xateba gonebaSi ZegliviT davdgi,<br />

usuraTodac kargad vici CemTvis vina xar,<br />

Sen CemSi saxlob da amaze usafrTxo adgils<br />

versad, veravin, verasodes ver moginaxavs.<br />

gibruneb suraTs, anda satrfod ratom gsaxavdi,<br />

Sens gaxsenebas Tu sWirdeba sxvisi naxati?!<br />

61


123.<br />

ara, dro-Jamo, ver Semicvli mainc bunebas,<br />

ragind aSeno cadawvdili piramidebi,<br />

me arasodes gamakvirvebs maTi yureba,<br />

eg axleburi gardasaxva Zveli didebis,<br />

radgan moklea warmavali wuTisofeli,<br />

Sen ZvelmanebiT mogvayare TvalSi nacari,<br />

Tavi gvgonia ama qveynad yovlis mSobeli,<br />

Cvenad CavTvaleT warsul drois namoRvawaric.<br />

mainc fuWia Seni Zala goliaTuri,<br />

arc dRevandeli maocebs da arc guSindeli,<br />

awmyoc tyuis da Seni sityvac folianturi,<br />

amitom, droo, Sens Wenebas ar vuSindebi.<br />

ginda icode Cemi sulis amoZaxili?<br />

Cems erTgulebas ver Searyevs Seni maxvili.<br />

124.<br />

samefo karze ar Sobila Cemi trfiali,<br />

amitom Jami mis bed-iRbals veRar ganagebs,<br />

verc yvaviliviT gaaxarebs bedistriali,<br />

verc sarevela balaxiviT gaaCanagebs.<br />

Cems siyvarulTan ra xeli aqvs macdur bunebas,<br />

SemTxveviT xom ar gaCenila trfobis naTeli,<br />

arc siRaribe akvirvebs da arc fufuneba,<br />

verafers aklebs JamTasrbolis korianteli.<br />

yvela mTavrobam mis winaSe Tavi daxaros,<br />

samefos Zala dRes rom brwyinavs, qreba maSinve,<br />

calke simagred aRmarTula trfobis samyaro,<br />

arc mzes Txoulobs, arc niaRvris zaTqi aSinebs.<br />

aramzadebo, albaT, Tqvenc ki damerwmunebiT,<br />

vinac sicocxle gaatareT codva-cdunebiT.<br />

62


125.<br />

baldaxinebis moyvaruli sulac ara var,<br />

garegan pativs ver miviCnev Rirsad pativis,<br />

ukvdavebisTvis ostaturad ar vyri balavars, _<br />

is ukvdavebac mokvdavia TviT ostativiT.<br />

gakotrebula gandidebis yvela msurveli,<br />

ar Sergebia netareba dafnis maZebars,<br />

damtkbar wumpeze vinc gacvala miwis surneli,<br />

is uZvirfases atlasebsac dafleTs ZaZebad.<br />

me ki Sens gulSi damayene morCil msaxurad,<br />

ar icotavo Cemi mcire Semonawiri,<br />

alali guliT siyvarulis frTebs mogaxurav,<br />

rom mudam darCe ganuyoflad Cemi nawili.<br />

ganved macduro! Tumc arvis aqvs Zala Sendeni,<br />

suls amboxebuls galiaSi veRar Sedeni!<br />

126.<br />

Cemo biWunav, jer Seni gza kidev vrcelia.<br />

magram saaTi rom giWiravs, yvelas celia.<br />

dros wesada aqvs Cveni WknobiT Seni gafurCqvna,<br />

dro erTdroulad gvaxarebs da gvigdebs abuCad.<br />

dro spobs yvelafers, magram axla cdilobs buneba<br />

Seni ganvlili drois ukan Semobrunebas.<br />

bunebas unda Tavis kvali dros daaCinos,<br />

win aRudges da daberebas gadagarCinos.<br />

Tumca sikeTis meti misgan ara ginaxavs,<br />

mainc ufrTxildi, samudamod ver Seginaxavs.<br />

dagvianebiT, magram mova, rogorc saxadi,<br />

da gaduxdeli ar dagrCeba gadasaxadi.<br />

127.<br />

63


winaT Savgvremans mSvenieri arsad ar erqva,<br />

arvin etrfoda, rac bunebam Savad daqarga,<br />

axla saRdeba margalitad CvenSi mdare qva,<br />

da silamazem winandeli fasi dakarga.<br />

aRar aclian dRes bunebas didostatobas,<br />

ferumariliT simaxinje yvelam dafara,<br />

Tavis saydari silamazem TviTon dastova,<br />

da ucxo mxares gadixvewa miusafarad.<br />

satrfos Sav Tvalebs mec Sevcqeri dRes gatacebiT,<br />

feri glovisa alamazebs Tvalebs ucodvels,<br />

albaT imitom mouxuravT Savi ZaZebi,<br />

rom simaxinjes mSveneba da eSxi uwodes.<br />

magram ZaZebi ise SveniT satrfos Sav Tvalebs,<br />

rom Savi feri silamazis ferad CaTvales.<br />

128.<br />

Tavad musikav, rogor gvatkbob musikis dakvriT,<br />

albaT daloca es sakravi TviTon gangebam,<br />

ros klaviSebze mag TiTebis niavi dahqris,<br />

maSin simebic irxevian netar hangebad.<br />

Sen dagikocnes klaviSebma Tlili TiTebi<br />

da bages Cemsas Savi Suris ali edeba:<br />

Seni amboris monatruli, eWviT vinTebi,<br />

rodesac vumzer xis naWrebis gaTavxedebas.<br />

mec klaviSebad gardasaxvis Jini mabodebs,<br />

arseba Cemi rom bednier sakravs vadaro,<br />

minda vemgvano moxtunave, gamxmar nafotebs,<br />

rom eg TiTebi tanze JrJolad gadamataro.<br />

magram radganac xelze kocniT sxvani codaven,<br />

me, ubeduri, Sens bagesac ar vicotaveb!<br />

129.<br />

64


vneba avxorci iwvevs grZnobis gamoxunebas,<br />

is urcxvad flangavs da amWlevebs sulis didebas,<br />

radganac ase mzakvrulia misi buneba,<br />

albaT veluri arc mkvlelobas daerideba.<br />

rodesac vneba dacxreba da daiRvenTeba,<br />

stovebs zizRian mogonebas, rogorc samduravs,<br />

mere ki isev sulSi iwyebs alis SenTebas,<br />

rogorc ankesi mogdebuli muxanaTurad.<br />

aRzevebuli gongadasuls daedareba,<br />

dadevnebuli msxverplze JiniT daufaraviT,<br />

ase yofila vnebis xvedri _ jer netareba,<br />

mere ki fuWi ocnebebi savse varamiT.<br />

xom kargad icnobs kacTa modgma vnebis bunebas,<br />

raRatom misdevs jojoxeTSi ciur cTunebas.<br />

130.<br />

Cems satrfos Tvalebs ar gamohyva sxivi mnaTobis<br />

da mis bagesac wiTel marjans ver Sevadareb,<br />

arc gulmkerdi aqvs Tovlisferad gadanaTovi<br />

da mavTuliviT gaSeSebul nawnavs atarebs.<br />

bevrjer minaxavs alisferi da TeTri vardi,<br />

satrfos Rawvebi sul sxvagvarad SeuferiaT,<br />

me isic vici, misi mkerdis surnelis garda,<br />

ufro netari surneleba qveynad bevria.<br />

tkbilia Cangi, me ki satrfos smena mwadia,<br />

misi baasi simis xmaze metad viwame.<br />

arsad minaxavs, qalRmerTebi rogor dadian,<br />

Cemi satrfo ki, vici, dadis dedamiwaze.<br />

vici da mainc Zvirfas ganZad guliT vatareb<br />

da usamarTlod veRaravis ver Sevadareb.<br />

131.<br />

65


ase mzakvrebi netav rad xarT lamazmanebi,<br />

mSvenierebam ase ratom gagagulisaT,<br />

mtanjav, radganac ici, mudam Sen mezmanebi,<br />

radganac Sen xar saganZuri Cemi gulisa.<br />

Tumc bevri fiqrobs, ar gekuTvnis trfoba amxela,<br />

Seni augi xSirad mesmis, xalxSi roca var,<br />

sxvebTan ver vbedav SesityvebiT grZnobis gamxelas,<br />

gulSi ki mxolod Seni xati maqvs salocavad.<br />

Sendami trfobas me tyuilad rodi vanazeb,<br />

tyuilad rodi mesizmreba Tma giSriani,<br />

vici, erTia netareba am qveyanaze:<br />

Savgvreman qalis Savi Tmebis Smagi Sriali.<br />

Tmebis siSaviT, netav, vis ra daSavebia,<br />

magram, vaglax, rom TmasTan gulic gagSavebia.<br />

132.<br />

miyvars, rodesac mibraleben Seni Tvalebi,<br />

maSin vmSviddebi TanagrZnobiT pativnacemi,<br />

radganac Sens guls arasodes ar vebralebi,<br />

mitom Caicves mag Tvalebma Savi ZaZebi.<br />

ise arasdros ar ecvleba casac ieri,<br />

roca mnaTobi aferadebs cas mokrZalebiT,<br />

ise arasdros ar mSvendeba dasalieri<br />

mwuxris varskvlavis didebuli amobrZanebiT,<br />

rogorc Sen saxe dagimSvenes Cemzed mozare,<br />

Savma Tvalebma _ Cemi bedis Wirisuflebma.<br />

Savi Tu gSvenis, dae, gulsac ZaZa mosavdes,<br />

Sens gulciv gulsac miec Cemze glovis ufleba.<br />

maSin Tamamad SemeZleba, Cemo xatebav,<br />

mSvenebis ferad, Savi feris gamocxadeba.<br />

133.<br />

66


wyeulimc iyos ama qveynad Seni gaCena,<br />

gulic momikvda, ameria SeniT gonebac,<br />

magram trfialma marto me ki ar SemaCvena,<br />

Cemi Zvirfasi megobaric Sen gemoneba.<br />

sakuTar TavTan ver vpoulob ukve msgavsebas,<br />

Cems megobarsac guli SeniT gaswamebia,<br />

isic davkarge; Senc dagkarge, Cemi arsebac,<br />

samjer davobldi, kaeSanic gamsamebia.<br />

gulSi Camkete, tyve viqnebi Seni maradJams,<br />

oRond megobars davudgebi SenTan Tavdebad,<br />

Tu samudamod damayeneb masTan darajad,<br />

Cemi wameba mxolod maSin Tu gaTavdeba.<br />

Tumca rasa gTxov Senma gulma damapatimra<br />

da aRarasdros gamomilev, albaT, satirals.<br />

134.<br />

ukve sajarod vaRiare, rom is Senia<br />

da mec varCie giraoSi SenTan darCena,<br />

minda mevaxSes Semogwiro rac damrCenia _<br />

Cemi imedis da megobris gadasarCenad.<br />

magram tyveoba megobrisa aRar Tavdeba,<br />

arc Sen elevi da gaqceva Tavadac ar surs,<br />

rogorc mevales is damidga SenTan Tavdebad<br />

da saTno suli samudamod mogando avsuls.<br />

Seni tyveoba radgan marTla mSvenieria,<br />

moZme wamarTvi da daarqvi masac mZevali.<br />

oriv Cvenganis ubedoba Senmieria,<br />

Sen momisaje simartove dasawyevari.<br />

igi Cems valsac gadagixdis adre Tu gvian<br />

da mainc, vici, samudamod Seni tyve mqvia.<br />

135.<br />

67


Tumc ar aklia Sens survilebs simravle ferTa,<br />

ar dagaviwydes mec `survili~ mqvia saxelad,<br />

amitom girCev Sens uTvalav survilTan erTad,<br />

aRarasodes mogeridos Cemi gamxela.<br />

Tumc miaRwie Seni nebis namdvil didebas,<br />

mas Cems patara nebasTanac veRar aTavseb!<br />

mowyalebas gTxov da am Txovnis ar merideba,<br />

radganac vxedav guli Seni wyalobs aTasebs.<br />

zRvac xom Sehxaris sul patara sawvimar Rrubels;<br />

wvima wveTia, magram mainc zRvas emateba,<br />

mec gadamixsen Sens survilTa diadi ube,<br />

viT zRvaman wvima _ Semikedlos Senma xatebam.<br />

aRar mixedo aRarc mters da aRarc moyvares,<br />

yvela survili, Seneuli, Cemzed mohyare.<br />

136.<br />

Cems siaxloves suli Seni Tuki gikrZalavs,<br />

uTxar ugunurs, rom `survilad~ micnobs qveyana,<br />

isic uTxari, rom survili hqvia im Zalas,<br />

es Cemi guli Sens sanatrel guls rom Sehyara.<br />

mec `survili~ var, sxva survilebs minda vemgvano, _<br />

erTi kunWuli mec damiTme Sens sasaxleSi,<br />

gamixsen Seni survileTi ukidegano, _<br />

rom verc ZvelebSi gamarCion da verc axlebSi.<br />

sxvaTa ferxulSi mec uCinrad minda viaro,<br />

msurs, Semivrdomo da daRupvas gadamarCino,<br />

arara merqvas, oRond Senad mec maRiaro,<br />

gavuCinarde, oRond SenTvis davrCe saCino.<br />

da Semiyvareb maSin grZnobiT SeulaxveliT,<br />

radgan, Zvirfaso, `survils~ niSnavs Cemi saxelic.<br />

137.<br />

68


ma siyvarulo, rad wamarTvi sinaTle TvalTa,<br />

Tumc viyurebi, aRar ZaluZT xilva am Tvalebs,<br />

mSvenierebas xom yovelTvis vxedavdi naTlad,<br />

maS, simaxinje silamazed ratom CavTvale?!<br />

mzeram Tvalebi moisyida ukuRmarTebi,<br />

yvelasTvis Ria mouZebna navsayudari,<br />

TvalTa sicruem gamoWeda rkinis xlarTebi,<br />

Cemi gulisTqmis saborkavi da saxuTari.<br />

adgili, sadac yvela briyvi dabodialobs,<br />

gulma nakrZalad SeZlo misi gamocxadeba,<br />

Tqven amas xedavT, magram cdilobT, Tvalno tialno,<br />

am gonji saxis gasaRebas namdvil xatebad.<br />

CemTvis sicrue gadaiqca am bilw morevad,<br />

da aRarc gulis, aRarc Tvalis ZalmiZs moreva!<br />

138.<br />

rodesac satrfo erTgulebas mimtkicebs ficiT,<br />

vici, rom tyuis, magram mainc vujereb satrfos,<br />

minda ifiqros, _ am cxovrebis me ara vici<br />

da rogorc Wabuks, yovelive mxiblavs da maTrobs.<br />

mere ki mjera, rom mas sjera, bavSvi var wminda,<br />

Tumc kargad icis _ siymawvile gadahyva warsuls,<br />

mec Cemi satrfos sicruisa mjerodes minda,<br />

vtyuiT orive da simarTlis gamxela ar gvsurs.<br />

simarTle viciT, maS sicrue rad vaTareSeT,<br />

sinamdvilisgan rad gvixdeba urcxvad gaparva?<br />

ar aris trfoba moCvenebiT ndobis gareSe,<br />

siberem icis siyvarulSi wlebis dafarva.<br />

ase tyuilma gagvixada oriv monebad,<br />

radgan am tyuils moaqvs mxolod siamovneba.<br />

139.<br />

69


ver gavamarTleb verasodes me Sens saqciels:<br />

Cemi Ralati Senma gulma radgan ineba,<br />

magram TaRliTo, me samasxrod ratom maqcie,<br />

mag gamoxedvas mirCevnia lanZRva_gineba.<br />

sjobs, rom vifiqro: Senma grZnobam dRes amoxeTqa,<br />

dRes ukve mivxvdi, siyvarulo, SenTvis vina var,<br />

da radgan ici me ver vuZleb Sens gamoxedvas,<br />

mzeras marideb, sxvas imeteb gasagmiravad!<br />

sTqvi, rom sxva giyvars da misTvis gaqvs gulis samxili,<br />

Tvals nu marideb, TiTqos marTla veRar micani,<br />

umagisodac xom kargad Wris Seni maxvili,<br />

me Sengan Tavi xom isedac ver davicavi.<br />

umagTvalebod yofnas guli mainc ver itans,<br />

mzeriT momkali, damixseni satanjvelidan.<br />

140.<br />

daundobelo, cota sibrZnec monaxe SenSi,<br />

icode Cemi moTminebis Zali mocvdeba,<br />

Seni Cemdami siZulvili Wkuidan SemSlis<br />

da arvin uwyis guldakodils ra wamomcdeba.<br />

Tumc ar giyvarvar, siyvarulis miTxari fici,<br />

Seni tyuilic trfialebis darad mWirdeba.<br />

kargma eqimma momakvdavis dandoba icis<br />

da sarecelTan salaRobo dReebs pirdeba.<br />

da Tuki marTla SeviSlebi, veRar davcxrebi,<br />

aRar Semrcxveba Seni lanZRva, Seni dasmena,<br />

am znedacemul qveynis TvalSi gailanZRebi,<br />

radgan mzadaa avi yuri avis sasmenad.<br />

magram Tu ginda gapatio mainc eg qceva,<br />

Tumc ar giyvarvar, Tvali sxvisken nu gageqceva.<br />

141.<br />

70


ar daabralo TvalTa CemTa grZnoba amxela,<br />

viT Segiyvaron SemxedvareT amden naklisa,<br />

Sen gulma Cemma Tavis satrfod dagasaxela,<br />

Tvalma ki ara, mxolod gulma mogisaklisa.<br />

me ver davTveri verasodes Seni surneliT,<br />

arc Sens saubars dautkbia smena arodes,<br />

SenTan laRobis viqnebodi, albaT, msurveli,<br />

Seni Sexeba an alersi rom mixarodes.<br />

magram amaod daSvra grZnoba, _ xuTive erTad,<br />

veRar moTokes guli, Sengan ganabriyvebi,<br />

suleli guli kvlav jiutad gacxadebs RmerTad,<br />

da nakacari Sens brZanebebs monad mivyvebi.<br />

isRa mamSvidebs, _ Tu es guli Sens win Tavs xrida,<br />

tanjvac marguna Cemi codvis gamosasyidad.<br />

142.<br />

codvad isa maqvs, rom Sens trfobas guliT vatareb,<br />

sikeTed is gaqvs, me rom gZulvar daufaravad,<br />

Cems guls codvians Tu sakuTar guls Seadareb,<br />

maSin mixvdebi, siZulvilis Rirsi ara var.<br />

vici, sxvebisgan gakilvas ver gadavurCebi,<br />

magram me Sengan ra sindisiT gavikicxebi?!<br />

ver magineben alisferi Seni tuCebi,<br />

roca TviTonac avxorcoben TavdaviwyebiT.<br />

neba momeci, rom Sendami trfoba maradvhyo,<br />

Tu sakuTar Tavs nebas aZlev sxvebi giyvardes,<br />

gTxov Semibralo, gulisaTvis guls xom ara gTxov,<br />

es siyvaruli SebralebiT gadamixade.<br />

Tu sibraluliT Seni guli ar aRivseba,<br />

Senc Sebraleba arasodes ar geRirseba.<br />

143.<br />

71


vis ar unaxavs, kruxs rom dasdevs diasaxlisi,<br />

garbis qaTami, ver eweva misi mdevari,<br />

mtirali Svili miugdia iqve saxlis win<br />

da bavSvze ukve aRar fiqrobs daudevari.<br />

dedis kvaldakval biWukelac mixtunavs mardad,<br />

gahkivis bavSvi Tvalze cremlebSeuSrobeli,<br />

magram uecrad gaqceuli frTosanis garda,<br />

ukve verafers veRar xedavs misi mSobeli.<br />

Senc ocnebebi gitaceben ucxo frTosnebad,<br />

me ki damtove datvirTuli mudam dardebiT,<br />

Zvirfaso Cemo, Tu miaRwev netar ocnebas,<br />

damibrundi da moferebas nu damzardebi.<br />

Seni ocnebis axdenisTvis mec var mlocveli,<br />

mjera, rom mere mipatroneb dardiT mocelils.<br />

144.<br />

ori arseba Tuki miyvars, romeli davTmo,<br />

Cemda bedad Tu Cemda Wirad maT davemone,<br />

Cemi ZmasaviT megobari _ ymawvili saTno,<br />

Tu Cemi avi qalbatoni _ Savi demonebr.<br />

Cems savalalod qals imdeni uTvalTmaqcnia,<br />

rom ganuyreli Cemi moZme Cumad wamarTva,<br />

albaT demonad angelosi ucbad aqcia<br />

da kidec SesZlo misi bedis avad warmarTva.<br />

vin icis iqneb verc gaxada namdvil avsulad,<br />

ver aziara cTunebebiT qcevas ukadriss,<br />

magram radganac mzeWabuki masTan wasula,<br />

mjera, angeloss jojoxeTi marTla uqadis.<br />

simarTles metyvis am Ralatis Cumad Camdeni,<br />

jojoxeTidan qalbatoni roca gandevnis.<br />

145.<br />

72


satrfom, visTvisac davdivar xeli,<br />

mkacrad Semxeda nestoT berviTa,<br />

bagem, naZerwma trfialis xeliT<br />

uceb dasZina: `marTla ver vitan!~<br />

magram myis igrZno keTilSobilma,<br />

rom ver SeviZleb amis atanas.<br />

bageni misi arca Sobilan<br />

am ganaCenis gamosatanad.<br />

bagem axali sityvac maCuqa<br />

da Cems siyvaruls aRar vemduri,<br />

TiTqos mzis sxivma gamoaSuqa<br />

da Ramec gaqra jojoxeTuri.<br />

satrfom sicocxle isev aRmiTqva _<br />

miTxra: `ver vitan! Tqvenze ar miTqvams!~<br />

146.<br />

sulo sabralov, codvil sxeuls rogor gagyaro,<br />

avxorcul Zalebs Semoseuls ver gadarekav?!<br />

danacrebula Sinagani Seni samyaro,<br />

Sen ki amkob da alamazeb kedlebs garegans.<br />

sxeuli Seni droebiTi sacxovrisia,<br />

nu genaRvleba, Tu darCeba daudafnavi,<br />

sxeuli ar Rirs amden movlad, radgan sxvisia,<br />

mxolod Wiebs Tu gaalaRebs Seni saflavi.<br />

galaRdi, sulo, RvTaebrivi sxiviT idide,<br />

da miwieri daimone Seni didebiT,<br />

Seni iqneba wuTisoflis mTeli simdidre,<br />

Tuki garegan samkauls ar gaekidebi.<br />

samaradiso Zala aRar Semogakldeba<br />

da TviT sikvdilic maSin xelSi Semogakvdeba.<br />

147.<br />

73


cieb-cxeleba aitexa Cemma trfialma;<br />

riTac avadobs imav Sxamis aris msurveli,<br />

moumarjvia sawamlaviT savse fiala<br />

da samudamod rCeba ase ganukurneli.<br />

Cems trfialebas mkurnalobda goneba saRi,<br />

magram ra vuyo, gankurneba Tuki ar minda,<br />

sabediswerod radgan avyev vnebebis Zaxils,<br />

gawyra eqimi da ukvalod sadRac warvida.<br />

ukurnebeli seniT davrCi naiarebi,<br />

sulma namdvili sigiJe da SfoTi iwvnia,<br />

gonareuli SeSliliviT daviarebi<br />

da WeSmariti sinamdvile ver Semicvnia.<br />

Tumc Seni mzera naTel sxivTa kona mgonia,<br />

Sens siSavesTan jojoxeTic monagonia.<br />

148.<br />

iqneb es Tvalni siyalbisTvis Soba gangebam,<br />

da mxolod tyuils maziarebs maTi Tanxleba.<br />

iqneb gonebas sinamdvilis ar surs gageba,<br />

TvaliT danaxuls arasdros rom ar eTanxmeba?!<br />

Tvals rom itacebs, Tuki marTla aris mSveneba,<br />

es silamaze rad ar esmiT Seuracxadebs?!<br />

magram sigonje sinatifed Tu meCveneba,<br />

maSin siyvaruls, marTla, becad gamovacxadeb!<br />

trfobam damivso uZilobiT TvalTa upeni,<br />

raRa ixilos Tvalma cremliT danabindebma?!<br />

mzec ki brmavdeba, ros saavdro faravs Rrubeli<br />

da SuqCamqrali elodeba gaamindebas.<br />

macdur siyvaruls cremliani unda mataros,<br />

rom moCveneba sinamdviles ver Sevadaro.<br />

149.<br />

74


o, ulmobelo, gulcivoba rogor damwame,<br />

SenTvis gavbede sakuTari gulis Ralati,<br />

is ar vikmare satanjvelad, Sen rom mawameb,<br />

da SenTvis gavxdi sakuTari Tavis jalaTi.<br />

gana Sens mtrebTan var nazi da amagiani,<br />

gana megobrad miviCnie Seni moZule?<br />

gana sakuTar Tavs ar vuxdi samagieros,<br />

ros warbebs Sevkrav, mrisxanebis cecxliT moculebs?<br />

me erTi grZnobac ar davtove Senacodebi,<br />

Tu Seni sulis gaRmerTebas ver SeeTvisa,<br />

am udabnoSi xatad damaqvs Seni codvebi<br />

da morCili var Seni erTi gamoxedvisa.<br />

magram yofilxar TvalxilulTa trfobiT garTuli,<br />

me ki Tvalebi siyvaruliT maqvs daSanTuli.<br />

150.<br />

miTxari, mainc vin STagbera Zala amxela,<br />

nuTu naklovans Cems mbrZaneblad unda gracxavde,<br />

Seni wyalobiT sinamdvilis miWirs gamxela,<br />

da dRis naTeli ukun Ramed gamovacxade.<br />

sikeTed rogor momaCvene Seni siave,<br />

Semomatyue simaxinje namdvil mSvenebad.<br />

eWvi yoveli ase rogor gaminiave,<br />

codvebi Seni Rirsebebad rom meCveneba.<br />

SeniT monusxuls siyvarulis Zali mereva,<br />

zizRis Rirsi xar, magram mainc ver SegiZule,<br />

Tu Sen damlocav, sxva ar minda bedniereba,<br />

da ar vinaRvleb, am siyvaruls sxva rom miwunebs.<br />

me Tu uRirsi Segiyvare daufaravad,<br />

am RirsebisTvis trfobis Rirsi nuTu ara var?!<br />

151.<br />

75


trfoba norCia, sindisi ar moeTxoveba,<br />

Tumca sindisi qveynad trfobas gauCenia,<br />

Senc ar gakilo codviani Cemi cxovreba,<br />

Tuki ar ginda, kidev erTxel avno Senians.<br />

Senma Ralatma yvelaferi wminda warxoca,<br />

sxeulis JiniT Semicvala TrTolva sulisa,<br />

Senma Ralatma sabolood gamaavxorca,<br />

sulma sxeuli sabolood gaagulisa.<br />

Sens xsenebaze aRzevdeba Cemi arseba,<br />

da iamayebs, Sen rom ase moginadira,<br />

xan aRsdgeba da xanac monas daemsgavseba,<br />

Zirs daemxoba da SegCivlebs Tavis satirals.<br />

usindisobad nu CamiTvli, Tu gTxov Tanxmobas,<br />

Tu SenTvis aRmdgars, Sens winaSe minda damxoba.<br />

152.<br />

me siyvarulSi codvili var, gamogitydebi,<br />

magram Sen TviTon xom orkeci codviT ewvale:<br />

qmars uRalate, ros me miTxar ficis sityvebi,<br />

da mere Cemi siyvarulic zizRiT Secvale.<br />

vici da mainc samduravi veRar giTxari:<br />

ficis gatexis codva madevs Tavad ocamde:<br />

Secodebaa, darCe Cemgan ganukiTxavi,<br />

Secodebaa, moRalates meve glocavde.<br />

gamogacxade mTeli qveynis wminda saunjed,<br />

vadide Seni sinaze da Seni sikeTe,<br />

me siyvaruliT Sens codvebze Tvali davxuWe<br />

da simarTlisken gza yoveli gardavikete.<br />

amden sicrues rogor vbedav, netav vicode,<br />

ase utifrad mSvenieri rogor giwode.<br />

153.<br />

76


marad anTebul CiraRdanTan sZinavs kupidons<br />

da SexeT, nimfam gadawyvita erTi mzakvroba:<br />

surs, rom CiraRdans cecxlis Zala gamoufitos<br />

da yinulovan Relis wyalSi cdis mis Caqrobas.<br />

uzenaesi siyvarulis cecxli ra iqna?!<br />

wyals gadaedo rac CiraRdans Zala ebada,<br />

ubralo Rele samkurnalo wylad gardaiqmna,<br />

ganmkurnebelad aTasnair sneulebaTa.<br />

RmerTma is cecxli kvlav aanTo satrfos TvalTagan,<br />

mkerdze momado CiraRdani alis nakadiT,<br />

mec siyvarulis Semotevam myisve gamTanga<br />

da javriani samkurnalo wylisken gavqandi.<br />

Svela ver vpove. axla ukve im azrs vadgivar, _<br />

mxolod mijnuri Tu momirCens mZime satkivars.<br />

154.<br />

Turme xandaxan kupidonsac Zili undeba:<br />

miwva da Tavis CiraRdani iqve miagdo,<br />

cecxli mostaces feriaTa TeTrma gundebma,<br />

da arvin uTxra _ CiraRdani nimfebs miaqvTo.<br />

rom kacTa modgmas daaviwydes Zveli gancdani,<br />

rom adamians trfobam suli ver daubindos,<br />

rom mijnurobiT ar ewamon Zeni kacTani,<br />

nimfam mostaca siyvarulis cecxli kupidons.<br />

ager, gamoCnda civi wyaro nimfas winare<br />

da manac wyalSi gadaagdo ali wyeuli.<br />

Camqral CiraRdniT uceb gaTba TviTon mdinare,<br />

avadmyofTaTvis samkurnalo wylebad qceuli.<br />

mec saaqimod movel, magram ukve vici me:<br />

trfoba rom aTbobs, im wyliT trfobas ver gaviciveb!<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!