Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>sonetebi</strong><br />
1.<br />
mSvenierebas unda darCes memkvidreoba,<br />
rom silamazem iferados vardis konebad,<br />
damWknar siturfes mainc ver hklavs Jamis Rreoba,<br />
memkvidre aris misi xsovna da mogoneba.<br />
grZnobebs rom fantav, raRa grCeba, netav, maragad,<br />
Sen, sakuTari silamazis monadqceulo?!<br />
xriok udabnod rad aqcie rTvelis baraqa<br />
Sen, sakuTari arsebobis mtero wyeulo!<br />
mTeli msoflios samkauli Sena xar axla,<br />
mxolod Sen ZalgiZs gazafxulTan gabaaseba,<br />
rad ar gaSinebs, Tu nayofi kvirtSive gaxma,<br />
mSvenierebas ratom flangav, Zunwo arsebav?!<br />
wuTisofeli Seibrale, Sens mzes rom ficavs,<br />
mag silamazes nu dauTmob samaris miwas.<br />
2.<br />
roca ormocjer daizamTrebs Subli mwyazari,<br />
maSin Rawvebic drois xnuliT naoWdebian,<br />
eg samoselic Seiqmneba ZonZi sazari<br />
da silamazis nafleTebi gamoCndebian.<br />
maSin gkiTxaven, ra uyavi siturfis sxivebs,<br />
saiT damarxe warsul dReTa saganZurebi,<br />
Sen upasuxeb: `silamazes samared mivec<br />
es Cacvinulni Tvalni Cemni datanjulebi~.<br />
Seni pasuxi Sens dacinvad mogeCveneba,<br />
ara sjobia, maSin gqondes yvelgan saTqmelad:<br />
`ai, es aris Cemi Svili, Cemi mSveneba,<br />
Cemi siberis patieba da gamarTleba~.<br />
memkvidre Sehqmen, rom dagicxros es iarebi<br />
da sibereSi siWabukes eziarebi!<br />
1
3.<br />
sarkeSi igrZnob _ droa ukve gaxde mSobeli;<br />
ganmeoreba saWiroa bunebis ganZTa.<br />
motyuebuli rom ar dagrCes wuTisofeli<br />
da vinme asuls ar moaklo dedobis gancda.<br />
yvela qalisTvis sanatreli mamakaci xar,<br />
yvela qalwuli Semogwiravs Tavis mSvenebas,<br />
magram sakuTar silamazes gautacnixar<br />
da ar gafiqrebs Seni modgmis gadaSeneba.<br />
dedaSenisTvis warsul dReTa sarke Sena xar,<br />
mas netar aprils gaucocxlebs siyrme Svilisa,<br />
roca Sens Sublsac naoWebiT Jami Selaxavs,<br />
maSin gagiRebs Svili sarkmels siymawvilisas.<br />
uSvil-uZiro Tu darCebi miusafarad,<br />
mag Sen saxesac SenTan erTad miwa dafaravs.<br />
4.<br />
Cemo mflangvelo, ra mZarcveli guli gqonia,<br />
rad gadawyvite silamazis gaCanageba?!<br />
mSveniereba sakuTreba ratom ggonia?<br />
mSveniereba mxolod sesxad mogca gangebam.<br />
lamazo Zunwo, saganZuri ratom gafante,<br />
rac momavlisTvis saanderZod giZRvna bunebam!<br />
Cemo mevaxSev, sxvis qonebas ratom abandeb,<br />
roca sargebels ar iZleva ganZis bruneba!<br />
Tavadve gwamlavs usargeblo vaWrobis Sxami,<br />
sakuTar Tavis gasaZarcvad marTav bazrobas,<br />
magram dadgeba saboloo gankiTxvis Jami<br />
da, netav, riTi gaamarTleb mag uazrobas.<br />
umodgmod qreba silamaze, viT moCveneba,<br />
momavlis Semqmnels Wirisuflad rCeba mSveneba.<br />
2
5.<br />
erTimeores rom misdeven dinji wuTebi,<br />
mSvenierebas ayvaveben gaSlil vardebad,<br />
magram mSveneba, drois xeliT nasaTuTebi,<br />
drois xeliTve iRupeba da samardeba.<br />
usasrulobis gzaze mihqris dro uSfoTveli,<br />
zafxulis dReebs zamTrisaken mierekeba,<br />
yinvis safariT ifareba mkvdari foTlebi,<br />
odesRac mwvane buCqnarebi iqcnen eklebad.<br />
magram zamTarSic ar mokvdeba Wreli zafxuli,<br />
da yvavilebic icocxleben gamxmar konebad,<br />
Tu SuSis kedlebs surneli aqvT Semonaxuli,<br />
rogorc zafxulis gaxseneba da mogoneba.<br />
iRupebian zamTris susxiT vardis furclebi,<br />
vardis suli ki rCeba marad gardaucvleli.<br />
6.<br />
sanam Sens zafxuls zamTris civi xeli gagudavs,<br />
mag silamaziT daamSvene Tasi sabedo,<br />
siturfis ganZi miabare sando sabudars,<br />
mSvenierebam Tavis mokvla rom ver gabedos,<br />
vin gagamtyunebs, silamaze rom ar danacro,<br />
xarkis gaRebas mSvenebisTvis vin ar ecdeba,<br />
Seniv TavisTvis gaaCine Seni sanacvlo,<br />
aTjer gamravldi, sixarulic gaaTkecdeba.<br />
aTi sicocxle gagiCndeba amosarCevad,<br />
bediT iqnebi aTjer ufro gatacebuli,<br />
maSin sikvdilis wasarTmevi arra dagrCeba,<br />
Tuki sicocxle Svils eqneba gadacemuli.<br />
sikvdili aRar mogadgeba Tavis sanTlebiT,<br />
memkvidreebad ar dagrCeba miwis matlebi.<br />
3
7.<br />
xedav mewamul ganTiadis gasxivosnebas?<br />
cam moaxura anTebuli ride bunebas,<br />
mzis CiraRdani guls itacebs, rogorc ocneba,<br />
miwac Sehyurebs uzenaes didebulebas.<br />
rodesac mnaTobs, cis umaRles wverze ayvanils<br />
SuadRispiras Seetyoba davaJkaceba,<br />
mokvdavTa mzera mainc misken iltvis TayvaniT,<br />
misi ronini, RvTaebrivi, gvyofnis gancdebad.<br />
magram rodesac kabadoni daibindeba<br />
da mze beberi napralebSi kvdeba wvalebiT,<br />
maSin aravis agondeba misi dideba<br />
da mzeras ukve itaceben sxva mwvervalebi.<br />
male Caqreba im mzesaviT Seni mnaTobic,<br />
radgan uSvilod rCebi Seni uniaTobiT.<br />
8.<br />
musikis xmebis gagoneba ratom ganaRvlebs,<br />
roca Tavad xar Sen musikis gamomsaxveli!<br />
ratom gaRonebs sixaruli, rac suls anaxlebs,<br />
da ase ratom gaxalisebs mware naRveli?!<br />
roca erTmaneTs Sewyobili JReren hangebi,<br />
tkbilxmovanebiT guli rad gaqvs naiarevi?<br />
albaT hangebSi sayveduri gesmis gangebis,<br />
qveyanaze rom ase kentad daiarebi.<br />
gesmis?! namdvili trfialia simebis xmaSi!<br />
yuri daugde SeTanxmebul JReras samxmians,<br />
TiTqos ded-mamas ahyolia patara vaJi<br />
da Sens sasmenad erT simReras SemosZaxian.<br />
`visac ara surs Tavis bedis sxvasTan gayofa,<br />
am qveyanaze misi yofna aris aryofna~.<br />
4
9.<br />
ginda, rom qvrivi aaSoro cremlsa da naRvels.<br />
cxovrob eulad, simartovis simZime gawevs,<br />
magram Tu modgma ar dastove da ise waxvel,<br />
erT qals ki ara, mTel qveyanas Caacmev ZaZebs.<br />
daqvrivebuli dedamiwa ver gadarCeba,<br />
Tuki aravis uanderZe Seni mSveneba,<br />
qalis qvrivobas sanugeSod Svili darCeba,<br />
pirmSos Sexedavs da qmris saxe moeCveneba.<br />
ar ikargeba qveynad fuli, trialebs mxolod,<br />
rac Sen daxarje, igi sxvisi gaxda qoneba,<br />
silamazes ki, unayofos, eReba bolo,<br />
nergi Tu ar aqvs, aRar rCeba arc mogoneba.<br />
is verasodes ver iqneba sxvisTvis imedad,<br />
vinc dasaRupad Tavis Tavic ki gaimeta.<br />
10.<br />
sjobs aRiaro, rom ar giyvars qveynad aravin,<br />
Tu dasaRupad sakuTari Tavic gaswire,<br />
bevrma gaCuqa siyvaruli daufaravi,<br />
magram Sen TviTon trfoba arvis gaunawile.<br />
daguflebia borotebis grZnoba sazari,<br />
TiTqos gaxarebs sakuTari sulis godeba,<br />
ginda dalewo silamazis wminda taZari,<br />
Seni marjveniT ganaxlebas rom elodeba.<br />
magram gons modi, siyvaruli samtro rad ari?<br />
siZulvili Tu ar gandevne, codvas daideb,<br />
de, sulic gqondes mag lamazi saxis sadari<br />
da, sxva Tu ara, Seni Tavi mainc dainde.<br />
ase Tu waxvel, Cvens momavals raRa darCeba?<br />
Svili dastove silamazis gadasarCenad.<br />
5
11.<br />
dro Tu gvaberebs, dro gvibrunebs axalgazrdobas,<br />
roca moxuci mamis gverdiT Svili dadgeba,<br />
siymawvileSi gacemuli bolos fasdeba<br />
da sibereSi siWabuked gamogvadgeba.<br />
esaa sibrZne wuTisoflis da silamaze,<br />
STamomavlobis gamravlebiT miwa mSvendeba,<br />
yvela SensaviT rom moiqces am qveyanaze,<br />
kacobrioba samoc welSi gadaSendeba.<br />
dae, daRupvas vinme gonji ver gadaurCes,<br />
vinac ar aris Rirsi, darCes STamomavali,<br />
Sen ki bunebam uTvalavi giZRvna saunje<br />
da modgmisaTvis saukune mogca mravali.<br />
qveynis beWedo, am sibrZneSi nu daeWvdebi<br />
da gaamravle qveynad Seni anabeWdebi.<br />
12.<br />
roca saaTis xma momesmis, marad ucvleli,<br />
da mzes Sevxedav, mimwuxrSi rom Tavi daxara,<br />
roca SevniSnav, rogor daWknen iis furclebi<br />
da TmebSi rogor Caqsovila vercxlis WaRara,<br />
ros qviTineben xeivnebi foTolmoclili,<br />
sadac mecxvares ifaravdnen Crdilebi xeTa,<br />
da roca balaxs, Semodgomis celiT mocelils,<br />
zafxulis balaxs sasaflaos foranze vxedav,<br />
me Camafiqrebs bed-iRbali Seni mSvenebis,<br />
drois udabno kidev bevrjer mosavlelia,<br />
xeni kvdebian, ros hyvavian axalSenebi,<br />
roca sxivebi enZelebis mosvlas elian.<br />
Zvirfaso, Jamis ulmobeli celi ar cxreba,<br />
magram dastove modgma drois dasamarcxeblad.<br />
6
13.<br />
vaglax! am qveynad saukunod ver dasaxldebi,<br />
am sawuTroSi dasruldeba Seni arseba,<br />
magram aRsasruls Seupovrad maSin daxvdebi,<br />
Tu STamomavals uanderZe Seni msgavseba.<br />
maSin mSveneba, zecisgan rom sesxad mogeca,<br />
ki ar daWkneba, xelmeored gaikvirteba,<br />
sikvdilis merec Seni suli frTebs ar mokecavs,<br />
da Seni SviliT ukvdaveba dagimkvidrdeba.<br />
Tu ar mivxedeT taZrebic xom daiSlebian,<br />
gadiqcevian upatrono nasaxlarebad.<br />
ver gauZleben zamTris dReebs qariSxlebians,<br />
sikvdilisa da borotebis gasaxareblad.<br />
da Tu sicocxle ginda gqondes dauSrobeli, _<br />
mama xom gyavda, Senc iyavi sxvisi mSobeli.<br />
14.<br />
samyaros bedi varskvlavebiT ver Sevicani,<br />
da mainc vfiqrob, mec var erTi varskvlavTmricxveli,<br />
Tumca ver vityvi, mze gvelis Tu kubos ficari,<br />
Wiri gaCndeba Tu dadgeba gvalva ficxeli.<br />
xvalis amindis gamomcnobic veRar gavxdebi,<br />
ar vici, risi dRe dadgeba, wvimis Tu setyvis,<br />
ar vici, rodis daemxoba mefeT taxtebi,<br />
vici, rom zeca momavalze verafers metyvis.<br />
magram mag TvalTa varskvlavebis kiTxva mindeba,<br />
viswavle kidec Sig faruli azris garCeva:<br />
ar daSordeba silamaze WeSmaritebas,<br />
sikvdilis Semdeg Tu sanacvlod modgma dagrCeba.<br />
Torem icode, Seni grZeli dRe damokldeba,<br />
WeSmaritebac silamazis gverdiT mokvdeba.<br />
7
15.<br />
rodesac vfiqrob, xanmoklea srulyofileba,<br />
dro rasac Seqmnis, TviTon drove gaaCanagebs,<br />
vinc ki cxovrebis gamofenas moevlineba,<br />
imis bed_iRbals varskvlavebis Zala ganagebs.<br />
dabadebidan ca dagvxaris, rogorc mcenares,<br />
mesaflavedac Cven igive ca gveguleba,<br />
da siWabukiT savse dReebs, mousvenarebs,<br />
bolos zamTriT da daviwyebiT Secvlis buneba.<br />
Sens bedze vwuxvar, radgan vxedav Jami afTrdeba,<br />
surs, siymawvilis saganZuri dagizianos,<br />
dro muxanaTi sadme RamiT Cagisafrdeba,<br />
rom Seni yrmobis gariJraJma ver imzianos.<br />
da radgan vici Sens siberes ver gadavitan,<br />
me Cemi leqsiT siWabukes gamynob Tavidan.<br />
16.<br />
radgan ver uZleb am muxanaT droJamTan Widils,<br />
radgan mSvenebas emuqreba safrTxe maradJams,<br />
sxva iaraRiT unda dacva ususur CiTils,<br />
Torem es leqsi ar ivargebs namdvil darajad.<br />
roca cxovrebis mwvervalze xar axla asuli,<br />
mxatvris naxatma ver asaxos Seni msgavseba,<br />
nergs gagixarebs siyvaruliT yvela asuli<br />
da qveynad Seqmnis Sens sanacvlo cocxal arsebas.<br />
Seni sicocxle Tu daicva Senma modgmama,<br />
maSin eg saxe srulyofili Zeglad dagrCeba.<br />
drois funji da Cemi leqsi ar gamodgeba<br />
Seni natifi silamazis gadasarCenad.<br />
sxva Tu Seqmeni, is gaxdeba Seni saxate,<br />
sxvam rad dagxatos, Seni saxe TviTon daxate.<br />
8
16.<br />
ros waikiTxavs leqsebs, Seni didebiT savses,<br />
STamomavali matyuara poets miwodebs,<br />
Tumc es striqoni warweras hgavs saflavis qvaze<br />
da Rirseulad ver gimReris, RmerTma icodes.<br />
marTlac rom leqsi, Seni Rirsi, damaweria,<br />
Sens sadideblad rom mivuSva riTmis sadave,<br />
STamomavlobis mzera, vici, almaceria,<br />
ityvian: `tyuis, ase mxolod RmerTebs xataven~.<br />
roca am furclebs Jami aqcevs papirusebad,<br />
vici, Cems leqsebs berikacis Cmaxvad CaTvlian,<br />
me momaweren mag Tvalebis gafiruzebas,<br />
zRaprad CaTvlian, raic marTla zecis madlia.<br />
magram Tu Seni naSieri icxovrebs maSin,<br />
masSic icocxleb da am Cemi riTmebis xmaSic.<br />
17.<br />
zafxulis dilac ver gaxdeba Seni sadari,<br />
misi ieri Sens mSvenebas ver emsgavseba,<br />
maisis kvirtebs aCanagebs avi avdari,<br />
zafxuli gadis _ xanmoklea misi arseba.<br />
cis kabadonze sazafxulo mze rom mzianobs,<br />
masac RrublebiT daundoblad buravs buneba,<br />
raa iseTi qveynad, drom ver daazianos,<br />
marad vis ZaluZs silamazis SenarCuneba?!<br />
magram es saxe arasodes daibindeba,<br />
Seni zafxuli arasodes ar gaTavdeba,<br />
TviTon sikvdilmac veRar mospos Seni dideba,<br />
radgan, Zvirfaso, Cemi leqsi gidgas Tavdebad.<br />
vidre icocxlebs qveynad modgma, RvTisgan Sobili,<br />
mudam iqnebi Cemi leqsiT ukvdavyofili.<br />
9
18.<br />
drov ulmobelo, isev miwas daaxrevine<br />
misgan SobilTa momavali da siWabuke,<br />
lomi dakode, vefxvs kbilebi daaTxrevine,<br />
feniqsis gulic mis sakuTar sisxlSi dabuge.<br />
atire zeca, mze acine aTasfereba,<br />
neba gaqvs mTeli dedamiwa aaqviTino,<br />
rac ginda uyav wuTisoflis bednierebas,<br />
oRondac erTi mZime codva ar Caidino:<br />
mag beber kalmiT ar daxazo satrfos mSveneba,<br />
mis silamazes aacdine celi bunebis,<br />
nuRar daaWknobs awyvetili Seni Weneba,<br />
momavals darCes, viT nimuSi didebulebis.<br />
magram Tu ginda, Seni celiT yvela gaTibe,<br />
es Cemi leqsi gadaarCens mis sinatifes.<br />
19.<br />
banovaniviT mSvenieri Segqmna gangebam,<br />
amitom CemTvis mefec xar da dedofalica,<br />
qaliviT saTnov, natifi xar, viT qandakeba,<br />
magram qalurad orgulobis wesebs ar icav.<br />
naTeli mzeriT TiTqos oqros zRvaSi dascurav,<br />
qalur siyalbes moklebulan Seni Tvalebi,<br />
mamakacebi Segxarian mamakacurad,<br />
gondakarguli gTavazoben gulebs qalebi.<br />
jer qalad Segqmna, Seuyvardi mere bunebas<br />
da, samwuxarod, mamakacad gadagaqcia,<br />
TviTac qalia, trfoba rogor gaemtyuneba,<br />
magram qalni Tu aaSena, me damaqcia.<br />
da Tuki qalebs uwyalobe, rac ram gebada,<br />
me grZnoba momec, maTTvis dagrCes Relva vnebaTa.<br />
10
20.<br />
kargo, icode, im mexotbe poets ar vgavar<br />
leqsSi rom uyvars silamazis Seferadeba,<br />
mzis sxivs rom xmarobs satrfos kabis mosaqargavad,<br />
mijnuris Tvalebs rom adarebs zecis naTebas.<br />
mas Seni mzesTan Sedarebac ar eZneleba,<br />
SenTvis gaswiravs margalitebs dasagmobadac,<br />
riTmebs mogayris xan iebad, xan enZelebad,<br />
cisa da miwis saganZurebs giZRvnis nobaTad.<br />
TavdaviwyebiT rom ar gaqe, iqneb gewyina?<br />
trfials sicrue rogor vkadro, ras vemarTlebi?<br />
mSvenieri xar, magram, vici, ise ver brwyinav,<br />
viT cis SandlebSi anTebuli oqros sanTlebi.<br />
de, sxva poetma aaquxos leqsi finTixad,<br />
me fass ar gadeb, _ gasayidad rodi mindixar.<br />
22.<br />
sarkis ar mjera, ar gaCndeba TmaSi WaRara,<br />
sanamde SenSi siymawvilis TrTian ferebi,<br />
magram Tu Jamma es spetaki saxe daRara,<br />
sikvdils Sevxvdebi Seni WknobiT danaberebi.<br />
Seni mSveneba minda darCes, rogorc zRapari,<br />
ra damaberebs, Cemi trfoba Seni xnis ari,<br />
Sens mkerdSi hpova Cemma gulma TavSesafari<br />
da Seni gulic Cemi mkerdis gaxda xizani.<br />
Tavs nu daRupav, rom siturfe, mzis sadarebi,<br />
gadamirCino da udrood ar misce miwas,<br />
mec Seni guli xelisgulze maqvs natarebi<br />
da vufrTxildebi, viT pataras mzrunveli ZiZa.<br />
Senc danacrdebi, Cemi grZnoba Tu dasamarda,<br />
guli maCuqe, naCuqari aRar wamarTva.<br />
11
23.<br />
esaa bedi axalbeda msaxiobisac _<br />
mRelvarebisgan Tavis rolis gadaviwyeba,<br />
ganrisxebuli, aRSfoTebiT daRlilobisas<br />
xmas ver gaiReb, sanam suli ar Cagicxreba.<br />
mec ase vdumvar, roca gimzer, Cemo saunjev,<br />
ver movaxerxe SenTvis Cemi grZnobis Cveneba,<br />
mozRvavebuli siyvaruli ise mamunjebs,<br />
rom siyvaruli, albaT, arc ki damejereba.<br />
de, leqsma giTxras, rom trfialis cecxli medeba,<br />
munjma sityvebma, ukve Cemgan gamijnulebma,<br />
Tu siyvaruliT damilocav Semoqmedebas,<br />
is mogiyveba Cemi sulis gamijnurebas.<br />
Tuki iswavli Cemi munji sityvis wakiTxvas,<br />
maSin TvalebiT gaigoneb, satrfom rac giTxra.<br />
24.<br />
mxatvrebad iqcnen es Tvalebi, gnaxes asuli<br />
da mkerdSi funjiT Camaxates Seni suraTi.<br />
Cemi sxeulis CarCoSi xar axla Casmuli<br />
da Sig darCebi TviT sicocxlis dasasrulamde.<br />
mxatvars Semxede, me var Seni gamomkveTeli,<br />
dRes Cemi mkerdis saxelosnos eg saxe Svenis,<br />
gulSi davuTme Sens saxebas mTeli kedeli<br />
da mkerds sarkmlebad davuyole Tvalebi Seni,<br />
Cveni Tvalebi erTmaneTis valSi ar rCeba,<br />
Cemma Tvalebma Sen dagxates aTasferebad,<br />
Seni Tvalebi gamomadga mkerdis fanjrebad.<br />
Sig mzec Semodis Seni saxis mosafereblad.<br />
Tvalebma mainc samsaxuri ver gamiwia,<br />
saxes xataven, gulisa ki ara ician.<br />
12
25.<br />
vinac bednier varskvlavzea dabadebuli,<br />
de, axarebdes didkacobis didi wodeba,<br />
Tumc araferi qveynad ar maqvs sabadebeli,<br />
me sixarulSi mainc vervin gamitoldeba.<br />
taxtis mona da moyvaruli lxeniT inTeba,<br />
Tu moaxerxa mefis gulSi dasadgureba,<br />
magram aseve male kvdeba misi dideba,<br />
erTi mrisxane gamoxedviT ganadgurdeba.<br />
saxelganTqmuli da cnobili mxedarTmTavari,<br />
Tuki odesme moeswreba brZolis wagebas,<br />
vin gaixsenos misi daSnis Zveli javari,<br />
vin aacilos damarcxebuls lanZRva-Zageba.<br />
me ki wodebas vin wamarTmevs kubos karamdis,<br />
mijnuri myavs da mijnuri var aw da maradis.<br />
26.<br />
Cemo meufev, vidremdisac suli SemrCeba,<br />
me, qedmoxrili, Seni monis uRels vatareb<br />
da axla SenTan am striqonebs vgzavni elCebad,<br />
siyvaruls vatan, niWi veRar gamovatane.<br />
TumcaRa vici, es leqsebi, fexSiSvelebi,<br />
veras ityvian Sens sakadriss SenTan wamosvliT,<br />
magram me mjera, rom ubadruks wameSvelebi<br />
da gonebaSi Semimosav elCebs samosiT.<br />
Tuki odesme bedis varskvlavs movagondebi,<br />
Tuki Sens uRirss gamiTenda dila keTili,<br />
Cemi leqsebi aRar movlen SenTan godebiT,<br />
aRar iqneba trfoba samosCamofleTili.<br />
Cems siyvarulze SemoZaxils maSin gavbedav,<br />
jer ki Cumad var, sanam bedi miCans avbedad.<br />
13
27.<br />
roca daRlili Cems sasTumals Tavs Sevafareb,<br />
roca sxeuli, daqanculi, misaxedia,<br />
goneba Cemi mainc Senze fiqrs Semaparebs<br />
da sanetaro ocnebaSi viwyeb xetials.<br />
Cemi fiqrebi am wanwaliT veRar daRlilan,<br />
Sensken modian momlocvelad, rogorc mwirebi,<br />
Tvalgaxelili bneleTs vxedav, brmaTa saxilavs,<br />
Senze vkaeSnob, yovelRame Sen gewirebi.<br />
radgan gonebas Senze fiqri ara swyindeba,<br />
Seni aCrdili moadgeba uceb sasTumals,<br />
moadgeba da almasiviT gamobrwyindeba<br />
da bneli Ramec gaiRimebs axalgazrdulad.<br />
dRisiT daqanculs Rame mwamlavs fiqrebis SxamiT,<br />
ar miweria mosveneba dRisiT da RamiT.<br />
27.<br />
albaT, daRlili veRarafriT ver movisveneb,<br />
ar meRirseba damSvideba, albaT, arodes,<br />
dRe _ SromiT mqancavs, Rame _ Tvalebs cremliT misvelebs,<br />
marad tanjuli suli Cemi rosRa xarobdes.<br />
dResa da Rames erTmaneTis mtroba aRar aqvT,<br />
Cems sawameblad gadaiqcnen Zmadnaficebad,<br />
dRisiT da mzisiT _ mZime jafam guli daRara,<br />
Ramis wyvdiadSi _ uSenobiT suli icleba.<br />
radgan dRe-Rames Cemi tanjva aRar moswyinda,<br />
dRes veubnebi, rom Sena ggavs zecis feria,<br />
Rames varwmuneb, roca minda misi mosyidva,<br />
rom varskvlavebsac Cemi satrfos TvalTa feri aqvT.<br />
dRe kvlav mawamebs, Cemsken veRar gadmovibire,<br />
da mwuxri isev mwuxarebiT tanjvas mipirebs.<br />
14
28.<br />
roca mRalatobs sawuTro da bedi mzakvari,<br />
roca davtiri gandegili am simartoves,<br />
roca vxedav, rom airia Cemi gza_kvali,<br />
cas SevCivi, rom varskvlavebma ase damtoves,<br />
imediT savse adamians SuriT Sevyureb,<br />
guli mwydeba, rom umegobrod var gaZarculi,<br />
xelovnebaSi vexarbebi sxvis nafexurebs,<br />
zogis awmyo maqvs sanatreli, zogis warsuli,<br />
maSin, Zvirfaso, Seni saxe momagondeba<br />
da, galaRebuls, ubadruki fiqris Semrcxveba,<br />
sagalobelad gadiqceva Cemi godeba.<br />
da ocnebebi frTas gaSlian caSi mercxlebad.<br />
ase fiqrebSi Seni saxe Tu SemefeTa,<br />
ra bedenaa maSin CemTvis ganZi mefeTa.<br />
29.<br />
fiqrTa samsjavro ros mouxmobs dReebs gardasuls,<br />
ymawvilkacoba dakarguli momagondeba,<br />
vigoneb wuTebs, ganuqarvel dardiT daRdasmuls,<br />
da CemTvis Zvirfass aCrdilebze viwyeb godebas.<br />
Tvalni damSralni ivsebian cremliT mduRariT,<br />
megobrebs Cemsas rom axuravT kubos ficari,<br />
miwaze davrCi, siyvarulis fiqriT mwuxari,<br />
miwam waiRo saxelebi dasaficari.<br />
da mec naRveli gardasuli isev manaRvlebs.<br />
Zveli dardebiT dakodili ram damamSvidos?!<br />
sulis Wrilobebs, moSuSebuls, isev vanaxleb,<br />
saflavs wasulni kvlav gamixdnen sapanaSvido.<br />
magram rodesac gulmokluli Sens saxes vxedav,<br />
veRar kaeSnobs kaeSani gardasul dReTa.<br />
15
30.<br />
Seni mkerdidan mesmis sxvaTa gulebis feTqvac,<br />
me SenSi vxedav Cems winandel mijnurTa saxes,<br />
Sesandobari megobarTa mindoda meTqva,<br />
magram warsulni SenSi mkvdreTiT aRmdgarni vnaxe.<br />
samgloviaro cremli Rvarad damiqcevia,<br />
megona maTi saflavebi xavsma dafara,<br />
magram cxedrebi sikvdils isev gamohqcevian<br />
da Seni mkerdi daxvedria TavSesafarad.<br />
dRes Cems mijnurTa sasaflao mxolod Sena xar.<br />
SenSia CemTvis maTi xsovna da mogoneba,<br />
rac me wamarTves, Turme SenTvis SemoenaxaT,<br />
Sen Cagabares gaZarculi Cemi qoneba.<br />
yvela SenSia, vinc odesme vracxe mSvenivrad<br />
da mec _ imaTi sakuTreba, mxolod Seni var.<br />
31.<br />
roca viqnebi saukuno ZiliT mZinari,<br />
sikvdilis ferfli daayuCebs sulis godebas,<br />
mere Tu Segxvda Cemi leqsi nacodvilari,<br />
Seni mijnuris striqonebi mogagondeba.<br />
maT Seadareb, rasac Seqmnis axalgazrdoba,<br />
mixvdebi maSin _ arc ki Rirda Sesadareblad,<br />
magram, Zvirfaso, Cemi leqsi imiT fasdeba,<br />
rom maradiul siyvarulis cecxls atarebda.<br />
ifiqre, rom ar Camqraliyo Cemi cxovreba,<br />
rom ar gaeswro awyvetili drois Wenebas,<br />
Cemi leqsebi iqceodnen winamZRolebad,<br />
axal striqonebs aanTebda Seni mSveneba.<br />
magram gaxsovdes, sicocxlisgan var gamijnuli,<br />
axlebSi riTma daafase, CemSi _ mijnuri.<br />
16
32.<br />
aTasi lurji riJraJi maqvs mosagonebi,<br />
mTis mwvervalebi _ zecisaken atyorcnilebi,<br />
mnaTobis oqros bageebi _ vels nakonebi,<br />
da wyaroebi _ mzis sxivebiT dakocnilebi,<br />
magram xandaxan ibureba zecis tatnobi,<br />
Savi Rrubeli exureba ciur mSvenebas,<br />
maSin codvian dedamiwas stovebs mnaTobi<br />
da darcxvenili dasavleTSi Caesveneba.<br />
erTxel, ciskarze Cemma mzemac gamoaSuqa<br />
da guldakodils gamibrwyina Subli mefurad,<br />
magram dideba bedisweram wamiT maCuqa,<br />
Cemi mnaTobi lega nislma isev Sebura.<br />
usxivod davrCi, ar vuCivi mainc bunebas,<br />
miwis mze raa, Tuki zecis mzec ibureba.<br />
34.<br />
radgan Sevityve, rom mziani dari gvewvia,<br />
umosasxamod gamovel da gavyev gza-Saras,<br />
magram Rrubeli qarwvimebiT wamomewia<br />
da Seni saxec, mSvenieri, nislma waSala.<br />
Tumca burusSi Senma sxivma gamoiara,<br />
SemiSro saxe, dakodili wvimis RarebiT,<br />
ra malamoa, raic mxolod arCens iaras,<br />
magram tkivils ver gaiyuCeb misi xmarebiT?!<br />
ras margebs axla, Tuki guli Senc gekodeba,<br />
monanieba Seni Svebas viT Sevadaro?!<br />
ra bedenaa muxanaTis mware godeba,<br />
misi naxmlevi Tu jvariviT unda vataro?!<br />
magram, daRvrili margalitad, cremli netari,<br />
aris ganwmenda yvela avi namoqmedaris.<br />
17
35.<br />
kargo, nu naRvlob, Seni codva nu Segawuxebs,<br />
vards ekali aqvs, Cqerebs qvebi gamohyvebian,<br />
mze da mTovare SeuboWavT Rrublis marwuxebs<br />
da xeTa kvirtebs WiaRua damoyvrebia.<br />
aravin icis ucodveli qveynad arseba;<br />
esec codvaa, moRalate rom mecodebi,<br />
leqsiT rom vcdilob Seni qcevis Selamazebas,<br />
codvad rom vide gamarTleba Seni codvebis.<br />
me, bralmdebeli, Sens damcvelad gadamaqcie,<br />
mamarTlebineb avxorcobas _ Cadenils guSin,<br />
ros samsjavroze me vamtyuneb Cemiv saqciels,<br />
am dros trfoba da siZulvili ibrZvian gulSi<br />
codvas rom videb, dasandobi, albaT arca var.<br />
yaCaRs vemxrobi, vinc dameca gasaZarcvavad.<br />
36.<br />
droa davSordeT, gveyo erTad rac ki viareT!<br />
fiqriT ki gulSi samudamod Cagisaxldebi,<br />
Cemi codvebi Sen Tu aRar gagiziare,<br />
Cemi sircxvilis monawile aRar gaxdebi.<br />
erTi grZnoba gvaqvs Cven orives nasaTuTebi,<br />
magram orives sakuTari dagvaqvs varamic,<br />
Cven igive varT, magram trfobis wminda wuTebi<br />
JamTa siaves ar darCeba mouparavi.<br />
dReidan Seni Sexvedrisas veRar vilaReb,<br />
veRar gavbedav SenTvis xelis gamowodebas,<br />
Senc ucnobiviT Camiare, Tu daminaxe,<br />
saxeli rom ar SegibRalos Cemma codvebma.<br />
es msxverpli iyos Cemi grZnobis gamomsaxveli,<br />
Senc Cemi xar da Cemi aris Seni saxelic.<br />
18
37.<br />
rogorc alaRebs moxuc mamas Svilis mardoba,<br />
RirsebiT savse misi yrmobis dReni mCqefare,<br />
mec arad viCnev bedisweris ukuRmarTobas,<br />
radgan nugeSad Sens didebas amovefare.<br />
Seni niWi Tu gvarovneba, mSveneba Seni,<br />
an TanSobili sxva sikeTe Tu ram gqonia,<br />
yoveli madli bunebisa gvirgvinad gSvenis,<br />
da mec eg Seni Rirsebebi Cemi mgonia.<br />
maS glaxakiviT qveynad ratom mimovexeto,<br />
Tu ki Sens CrdilSi es gvemuli suli mSviddeba,<br />
xom SemiZlia Sens simdidres Cemad Sevxedo,<br />
Tu mag didebis narCenebic myofnis didebad.<br />
Tuki gangeba SenTvis metis moZRvnas ecdeba,<br />
bedniereba Cemi maSin gaaTkecdeba.<br />
38.<br />
nuTu Cems muzas STagonebad sxva ram eneba,<br />
rodesac leqsi sunTqavs Seni saTno saxebiT,<br />
Tumc ra sindisiT Sevuracxvyo Seni mSveneba,<br />
uxeS qaRaldze TviTneburi gadmosaxlebiT?<br />
Sens Tavs umadle, Tu meRirsa Seni wyaloba,<br />
Tu Cemi leqsi Seni qebis Rirsad CavTvale<br />
albaT munjebic axerxeben Senze galobas,<br />
radgan Sena xar STagonebis wminda saTave.<br />
meleqseTaTvis dRes meaTe muza Sena xar,<br />
winandel muzebs aRaravin aRar igonebs,<br />
saukuneTa qartexili veRar Selaxavs<br />
Seni mSvenebis sadideblad nawer striqonebs.<br />
saukuneebs Cemi leqsi roca gascdeba,<br />
Sen idiadeb, me ki Sroma damifasdeba.<br />
19
39.<br />
Seni Rirsebis qebaT_qeba gamiWirdeba,<br />
radganac Cemi nawili xar ganuyofeli,<br />
raSi mWirdeba sakuTari sulis dideba,<br />
Tavi rad viqo mTeli Cemi wuTisofeli.<br />
amitom minda gaviyaroT, gavxdeT ubrebi,<br />
minda Soridan davinaxo Seni mSveneba,<br />
Sens Rirsebaze mTels qveyanas vesaubrebi,<br />
Seni siSore Sens qebaSi SemeSveleba.<br />
am ganSorebiT gulmokluli me ar viqnebi,<br />
es simartove satanjvelad me ar meqceva,<br />
me uSenobas Semivseben Senze fiqrebi,<br />
vici, SeviZleb ocnebebiT Tavis Seqcevas.<br />
ganSorebisTvis sayveduri mainc ar miTxra,<br />
me ukeT vumRer Sens mSvenebas, roca gaRmiT xar.<br />
40.<br />
erTad wamarTvi yvela grZnoba, Tuki gwadia,<br />
amiTi mainc araferi Segemateba,<br />
waurTmevladac Seni aris, rac mabadia,<br />
radgan mTlianad Sen gekuTvni, Cemo xatebav.<br />
Tu siyvarulma gikarnaxa Cemi gaZarcva,<br />
madlobas getyvi, sulSi ase rom iTareSe,<br />
magram, vaiTu Tavs ityueb trfobis taZarTan<br />
da guls miqurdav WeSmariti grZnobis gareSe.<br />
Sendobas getyvi, mSveniero Cemo mZarcvelo,<br />
suliT Raribi bolomde rom gamaRatako,<br />
magram me mijobs gulaxdilma zizRma gamcelos,<br />
vidre mijnuris usamarTlo wyenam damdagos.<br />
moxibluli var da siavec aRar maZrwunebs,<br />
kidec rom momkla, Sens mtrobaSi ver damarwmuneb.<br />
20
41.<br />
Seni codvebi, Tavgasuli Seni ancoba,<br />
roca drodadro CemTvis grZnobas veRar imeteb,<br />
epatieba Sens mSvenier ymawvilkacobas,<br />
yoveldRiuri cTunebebiT savse imedebs.<br />
getrfian, radgan kargi xar da keTilSobili,<br />
mogerieba Semotevis gimZimT lamazebs,<br />
vici ver SeZleb uaris Tqmas qalis Sobili,<br />
Tu TviTon qali sakuTar Tavs SemogTavazebs.<br />
vaglax, Sen Cemi samflobeloc aRar dainde,<br />
veRar alagme Jini Seni ymawvilkacuri,<br />
ise galaRdi, Cems mimarTac ver irainde<br />
da ase gatyda ori fici, dRemde daculi:<br />
man miRalata, visac satrfod vTvlidi amden xans,<br />
da Senc ver ascdi samegobro ficis gatexas.<br />
42.<br />
is rom Senia, es me axla nakleb maRonebs,<br />
Tumc gagitydebi, misi trfoba mwvavda Tavidan,<br />
Sen rom misi xar, es varami maclis Zal_Rones,<br />
radganac vici, uSenobas ver gadavitan.<br />
magram orives gamarTlebas mainc movnaxav:<br />
is Seiyvare, radgan ici, mec is miyvarda,<br />
man Segiyvara radgan Cemi grZnobis mona xar,<br />
da manac trfoba orgulobiT gadamixada.<br />
me Tu dagkarge, Sen xom Cemma satrfom mogZebna,<br />
is Tu davkarge, amiTi xom satrfo SegZine<br />
da, radgan gaxdiT erTmaneTis gulis ocneba,<br />
mijnurobaSi ukve arc erTs ar SegecileT.<br />
magram me daSen xom erTi varT, ar gavyofilvarT,<br />
maS, misi satrfo, megobaro, kvlav me vyofilvar.<br />
21
43.<br />
ros Tvalebs vxuWav, Tvalxiluli vxdebi maSinve,<br />
dRisiT vbrmavdebi, roca vucqer am saukunes,<br />
daZinebisas SuaRame aRar maSinebs, _<br />
Sen mezmanebi da eg Suqi fantavs ukuneTs.<br />
bnelsac anaTebs Seni landis gamocxadeba,<br />
Ramis aCrdilnic Sens sxivebSi Canan mzesaviT,<br />
dRisiT ki, albaT, mzesac jabnis Seni xateba,<br />
am miZinebul TvalTaTvisac Suqis mTesavi.<br />
gaviRviZeb da usinaTlos damaqvs ocneba, _<br />
dRis sinaTleze davinaxo Seni dideba,<br />
bnels rom anaTebs Seni landis gasxivosneba,<br />
Seni mSvenebis aCrdilic rom ar ibindeba.<br />
dRe mibneldeba, Tu ver gnaxe sadiadeblad.<br />
da Rameebi gadameqcnen ganTiadebad.<br />
44.<br />
erTxel fiqrad rom gadaiqces Cemi sxeuli,<br />
ver dagvaSorebs Cven erTmaneTs zRva Tu tramali,<br />
ver momqancaven gzebi gzebze gadaxveuli<br />
da ucxo mxares umal SenTan moval frTamali.<br />
fiqri rom viyo, sul erTia sadac viqnebi,<br />
Tu ginda Sens Tavs maSorebdnen mTa da mindvrebi,<br />
zRvasa da xmeleTs ar ufrTxian laRi fiqrebi,<br />
gafiqreba da _ sadac ginda gadafrindebi.<br />
erTi dardi mklavs _ vici, fiqrs ver davemsgavsebi,<br />
SoriT wasulo, frTebi SenTan veRar gamaCens,<br />
wylisa da miwis naerTi var Cemi arsebiT<br />
da movale var davmorCilde drois ganaCens.<br />
radgan miwa var, cad ver aval, sevdiT daRlili,<br />
radgan wyali var, wylad davrCebi, cremlad daRvrili.<br />
22
45.<br />
haeri wminda, cecxli wminda, _ ori kavSiri<br />
gamomigzavne, viT mudmivi ori msaxuri.<br />
Sen Semogwire sanaxevrod suli daSlili:<br />
haeri fiqrad, cecxli vnebad gardasaxuli.<br />
roca orives Sen gigzavni trfialis elCad,<br />
vgrZnob, Cemi sulis naxevari rogor momaklda,<br />
sicocxlis oTxi kavSiridan oriRa SemrCa<br />
da gaZarculi davemsgavse namdvil momakvdavs.<br />
ase mgonia bedi Savad gammrudebia,<br />
Tqvenc, darCenilo imedebo, CanxarT oblebad,<br />
magram elCebi SoreTidan kvlav brundebian,<br />
Cemi mijnuris kargad yofnis maxaroblebad.<br />
vlaRob, dabrundnen, aRasrules Tavis mizani,<br />
magram, vaglax, rom xval orives gamogigzavni.<br />
46.<br />
Cems guls da Tvalebs erTmaneTSi didi omi aqvT,<br />
metoqeebma ver SeiZles Seni gayofa,<br />
Cemma Tvalebma rom gimziron _ guls ar sdomia,<br />
guls ki Tvalebi ukrZalaven SenTan laRobas.<br />
gulma isurva Seni sruli dasakuTreba,<br />
rameTu gulis cxraklitulSi xar Caketili,<br />
Tvalni Tvals Tvlian mag mSvenebis navsayudrebad,<br />
radgan TvalebSi Cans eg saxe gamokveTili.<br />
am samsjavroze mosamarTled dadga goneba<br />
da modaveni ukve daviT aRar scodaven,<br />
Seni mSveneba ganawilda, rogorc qoneba,<br />
da mesakuTred aRiares oriv modave:<br />
Cems Tvalebs ergo eg Tvalebi marad mnaTebi,<br />
guls sakuTrebad darCa Seni gulisnadebi.<br />
23
47.<br />
Cems guls da Tvalebs erTmaneTSi aRar aqvT mtroba,<br />
damegobrdnen da Zveli SuRli ar agondebaT,<br />
xan Tvalebs undaT mag uebro mSvenebiT Troba,<br />
xan guli iwyebs uSenobiT oxvra_godebas,<br />
da Tuki Tvalebs warmoudga Seni xateba,<br />
gulic eswreba am sanatrel wuTebs mzianebs,<br />
Tu siyvaruliT TviTon guli geRaRadeba,<br />
am netarebas guli Tvalebs gauziarebs.<br />
xan TvaliT gimzer, xan ki guliT: ratom geZio,<br />
gind Sors waxvide, mainc CemTan rCebi maradJams;<br />
saiT gamaswreb, rom ocnebiT ver dagewio,<br />
Cemi ocneba xom maradis gidgas darajad.<br />
roca viZineb, Seni saxe TvalT mexateba,<br />
gulsac aRviZebs RamiT Seni gamocxadeba.<br />
48.<br />
roca Sors mival, saganZuris malvas vundebi,<br />
mSvidad viqnebi, radgan ganZi skivrSi ideba.<br />
miyvars, rodesac mogzauri Sin davbrundebi<br />
da xeluxleblad mxvdeba Cemi avladideba.<br />
magram Zvirfaso, rogor SevZlo Seni Senaxva?!<br />
Tumc mirCevnixar uZvirfases Tval_margalitebs,<br />
Cemi lxena xar, Cemi dardic axla Sena xar,<br />
gtoveb da vici, avazakebs ver agarideb.<br />
Sens dasamalad TavSesafars didxans veZebdi,<br />
mkerdSi dagmale, sando skivrad sxva ra vinatro,<br />
Sig xan nebivrob, xan waxval da gadixvewebi,<br />
an iqneb vcdebi da Cems gulSi arc ki binadrob.<br />
mogiparaven, me xom vici qveynad ra xdeba,<br />
Sen Tu gixila, angelosic qurdi gaxdeba.<br />
24
49.<br />
im droisaTvis, _ Tu odesme Seveswar im dros,<br />
Tu Cemi nakli SesamCnevi gaxda SenTvisac,<br />
Tu Seni grZnobac miRalatebs da gulic mimtrobs,<br />
trfobis aRsasruls eg gonebac Tu SeeTvisa.<br />
im droisaTvis, Tu odesme Camivli cerad,<br />
Tu dRevandeli siyvaruli iqca mzakvrobad,<br />
Tu gulcivobiT Segecvala mziuri mzera,<br />
Tu gamarTlebac mounaxe grZnobis gaqrobas,<br />
im droisaTvis dResve vswavlob tanjvis atanas,<br />
da radgan vici fasi Cemi znis da unaris,<br />
mzad var sakuTar ganaCenis gamosatanad,<br />
rom xalxis TvalSi Sen ar darCe gasamtyunari.<br />
Seni Ralati ar damrCeba albaT iarad,<br />
radgan me trfobis Rirsi ara mabadia ra!<br />
50.<br />
ra umowyalod gamwyromia bunebis madli,<br />
sxeuli Cemi dauqancavs gzasac sruliad,<br />
Sens Tavs maSorebs daZleuli yoveli adli<br />
da vici es dRe xetialis dasasrulia.<br />
Cemi cxenic xom merania, roca mxned ari,<br />
axla ki umZims Cemi sevdis amod tareba,<br />
icis aRarsad miiCqaris misi mxedari,<br />
radgan uSenod ar arsebobs gamodareba.<br />
cxens ar aRelvebs, roca risxvis naperwklebs vkvesav,<br />
xmasac ar iRebs, ferdSi dezi Tu ar esoba,<br />
da ros, JamiJam, aRmoxdeba mwuxare kvnesa,<br />
Cems daWril sulsac daetyoba uaresoba,<br />
radganac vici, ras mauwyebs pirutyvi am xmiT:<br />
`win naRveli da sibnelea, mze darCa gaRmiT~.<br />
25
51.<br />
Tumc miCanCalebs Cemi cxeni, ar vsayvedurob,<br />
aRar sWirdeba Cems bedaurs frTebad qarebi,<br />
icis arsaiT miviCqari saubedurod.<br />
Sengan mivdivar, Sensken xom ar moveCqarebi?!<br />
dabrunebisas momindeba laRi Weneba,<br />
albaT, vinatreb qariSxalma rom dauberos,<br />
maSin Surdulic, albaT, zantad momeCveneba<br />
da momindeba cecxlovani raSi ubelo.<br />
Tumca Cems survils ver gaaswros TviTon pegasma,<br />
Cemi survili, vici, gzaSi ar damayovnebs,<br />
Tuki siyvaruls ufrTamales raSad Sevkazmav,<br />
me Cemi cxenis jalagobac ar damaRonebs.<br />
Tu fexs iTrevda, ros vtovebdi Zvirfas megobars,<br />
axlac iaros, me trfialis frTebic meyofa.<br />
52.<br />
im mdidars vgavar, saganZurs rom Tavze akvdeba,<br />
Tanac yovel Jams SeuZlia skivris gaReba,<br />
magram sixSiriT netareba radgan blagvdeba,<br />
Tavs ikavebs da TavdaWera eamayeba.<br />
dResaswaulic gvxiblavs Tavis iSviaTobiT<br />
da amitomac mobezreba aRar uqadis,<br />
arc gulqandaSi aasxamen almass aTobiT,<br />
rom am sixSiriT ar dakargon eSxi gulqandis.<br />
Cven rom gvaSorebs dro, im mdidris skivrs edareba,<br />
amitom, vici, arasodes ar momwyindebi,<br />
da ar arsebobs umaRlesi sxva netareba,<br />
roca uecrad Sen Cems Tvalwin amobrwyindebi.<br />
Cemden sixaruls qveyanaze netav vin itans: _<br />
SenTan yofniTac vnetareb da molodiniTac.<br />
26
53.<br />
netav vicode, risgana xar naqandakari,<br />
Zexorciels xom mxolod erTi Crdili dayveba?<br />
aravis axsovs saocreba, albaT, amgvari _<br />
Sen rom uTvalav Crdilad dagdevs Seni saxeba.<br />
Seni mnaxvelis mzeras aRar elamuneba<br />
dRes adonisis wminda saxe, mxatvris naTali,<br />
TiTqos elenes daafrqvia madli bunebam,<br />
magram Sena xar elinuri misi badali.<br />
gazafxulze rom ver Sordeba Tvali ganTiads,<br />
Semodgomaze rom gvitacebs uxvi baraqa,<br />
es yvelaferi Seni saxis mkrTali landia,<br />
TviTon mSvenebac Sens siturfes mainc ara hgavs.<br />
Sen garegnobas mosaxele bevri hyolia,<br />
Seni guli ki, jer aravis gamohyolia.<br />
54.<br />
mSveniereba kidev ufro mSvenierdeba,<br />
WeSmariteba Tuki amkobs Zvirfas varayad,<br />
yvavilTa Soris Rirseulad vardi berdeba,<br />
radgan lamazmans surnelSiac toli ara hyavs.<br />
askilis buCqi anTebuli rad ar mizidavs,<br />
qveynad xom misi uSnoobac aravis uTqvams,<br />
vards emsgavseba ekliTac da siyirmiziTac,<br />
rodesac kvirtebs dauxeTqavs zafxulis sunTqva.<br />
askili marTlac garegnuli ferebiT bevrs sjobs<br />
da ieriTac xom waagavs vardis saxebas,<br />
magram is kvdeba da sikvdiliT sicocxles ver Sobs,<br />
mkvdari vardi ki surnelebad gardisaxeba!<br />
satrfoc daWkneba, dRes rom ase vxedav moxdenils,<br />
magram Cems leqsSi misi suli mzed aRmoxdebis!<br />
27
55.<br />
roca mefeTa akldamebic warixoceba,<br />
ver aRudgeba leqsis Zalas dro da gangeba,<br />
Cems striqonebSi ikiafeb, rogorc ocneba,<br />
odes dro-Jamis xavsiT qvebic daiJangeba.<br />
qandakebebsac gadabugavs omis saxmili,<br />
gacamtverdeba xuroTmoZRvris namoRvawaric,<br />
Sen ki, verafers ver dagaklebs marsis maxvili,<br />
Sen Segifarebs poeziis didi taZari.<br />
TviTon sikvdilma ver Sewyvitos Seni cxovreba,<br />
ver mogerios siZulviliT bedi msaxvreli,<br />
Seni saxeli kacTa modgmas emaxsovreba,<br />
gankiTxvis dRemde idiadebs Seni saxeli.<br />
dRe uzenaes gankiTxvisa sanam dadgeba,<br />
Sen sacxovrisad Cemi leqsi gamogadgeba.<br />
56.<br />
ganaxldi trfobav! sad dakarge suli maRali,<br />
nuTu SimSili Senze ufro gaxda diadi,<br />
nuTu siyvaruls ver aRzevebs Zala axali,<br />
Tuki SimSilsac xval Tavidan unda xmiadi.<br />
miZinebulo siyvarulo, unda ganaxlde!<br />
ar moaClungo Seni Zala gasakvireli,<br />
Seni Tvalebi sadReisod Tumca danayrdnen,<br />
mijnuris xilva xvalac iyos SenTvis pirveli.<br />
viT napirebi, okeaniT gamijnulebi,<br />
ganSorebaTa yvela wami zRvas edareba.<br />
Tumca erTmaneTs daaSora man mijnurebi,<br />
maT xvalindeli Sexvedrebis swamT netareba.<br />
roca zamTari baRebs mosravs, gaSlils edemad,<br />
zafxulis mosvlas ufro meti fasi edeba.<br />
28
57.<br />
mona var Seni. morCilebac monuri mmarTebs,<br />
mmarTebs lodini, rom vixilo Seni saxeba,<br />
Sens karTan mdgomi, saqmes Cemsas, Tavs veRar varTmev,<br />
radgan yovel wams veli Sengan gamoZaxebas.<br />
Tuki ar mixmob, sayveduri ar wamomcdeba,<br />
Tumc uSenobas mirCevnia usinaTloba,<br />
ar dagamadli, arc molodins, arca mocdenas,<br />
da Tu damiTxov, maSinac ki getyvi madlobas.<br />
eWvianobis afeTqebas gulSive viqrob,<br />
Tumca vin icis eg laRoba gawevs codvebad,<br />
mwuxare mona, Sens lodinSi mxolod erTs vfiqrob,<br />
visTanac Sen xar, bednieri mas ewodeba.<br />
Tvalni damivso siyvaruliT, albaT, gamCenma,<br />
siave Seni me sikeTed rom momaCvena.<br />
58.<br />
maRalma RmerTma me Sens monad radgan maqcia,<br />
de, damifaros, Sevamowmo Seni cxovreba,<br />
mudam morCilad mogiwoneb yvela saqciels,<br />
me rom mona var, es yovelTvis memaxsovreba.<br />
neba momeci, avitano tanjva wyeuli,<br />
me simartove momisaja, albaT, bunebam,<br />
dagelodebi, moTminebas Sengan Cveuli,<br />
da arasodes ar gavbedav Sens gamtyunebas,<br />
aRarasodes momindeba Seni daZraxva,<br />
visTanac ginda, iq atare Jami, netari,<br />
Sen ufleba gaqvs aisrulo yvela ganzraxva<br />
da apatio Tavs Senive namoqmedari.<br />
Cemi xvedria es lodini jojoxeTuri,<br />
ar unda damcdes samduravi da sayveduri.<br />
29
59.<br />
Tu araferi ar iqmneba qveynad axali<br />
da Tuki zecac ar Secvlila dasabamidan,<br />
maSin siaxles rad daeZebs fiqri maRali,<br />
erTxel Sobili ratom vSoboT isev Tavidan?!<br />
mivburndeT ukan, gaviaroT wlebi warsuli,<br />
xuTas mzis Casvlas gadavevloT ocnebiT Tavze,<br />
vipovoT wigni, siZvelisgan fergadasuli:<br />
iqneb iq vnaxoT Seni saxe mSvenebiT savse.<br />
maSin momiTxrobs damtverili wignis furceli,<br />
viT adidebdnen silamazis gasxivosnebas,<br />
Cveni samyaro Zveleburad darCa ucvleli,<br />
Tu gavaswariT winaprebis fiqrs da ocnebas.<br />
warsulSic bevri moTayvane iyo mSvenebis,<br />
magram sad iyo silamaze winaT Senebri?!<br />
60.<br />
rogorc talRebi askdebian silian napirs,<br />
Cveni wuTebic ufskrulisken miiswrafian,<br />
wuTebs axeTqebs erTmaneTze dineba swrafi<br />
da mihyvebian dReni Cvenni zvirTebs qafians.<br />
siWabuke xom qveynad didxans ver iciagebs,<br />
siberisagan ver SeiZlebs Semobrunebas,<br />
Savi Rrubeli gvirgvinosans mainc miagnebs<br />
da Tavis pirmSos Seiwiravs TviTon buneba.<br />
nairferadi siymawvile gamoxundeba,<br />
veRar ibrwyinebs daRaruli Subli natifad,<br />
mSvenierebas daedeba Jami xundebad<br />
da drois celi, moqneuli, yvelas gaTibavs.<br />
magram leqsebTan uZluria drois marjvena,<br />
leqsi icocxlebs mag mSvenebis gadasarCenad.<br />
30
61.<br />
Seni bralia, rom ar mZinavs RamiT amdenxans?<br />
rom ver movxuWe Tvalni sizmarmoreulebi?<br />
ratom margune am nanatri Zilis gatexa,<br />
rad momisie Seni avi oreulebi?!<br />
iqneb, mestumra Seni suli ase Soridan,<br />
da Cems Rameul namoqmedars fxizlad jaSuSobs,<br />
rom saSineli rame codva SeTxzas Woridan<br />
da Seni iWvi adrindeli, ar moaSuSos?!<br />
Tumca vin misca Sens siyvaruls Zala amxela?!<br />
Zils sakuTari siyvaruli mitexs maradJams,<br />
man maiZula am uZilo TvalTa gaxela<br />
da Cemma trfobam damayena Ramis darajad.<br />
es uZiloba Sens siyvaruls ar gamosaxavs,<br />
radgan yvelasTan axloblob da Cemgan Sorsa xar!<br />
62.<br />
codva damedo, _ Semiyvarda Cemive Tavi,<br />
TavmoTneobam suli Cemi moinadira<br />
da radgan vatyob, Zala ar maqvs gumanTan davis,<br />
am senisagan veraferi mixsnis advilad.<br />
Cemze lamazi sxva aravin ar meguleba,<br />
mxiblavs es saxe, RvTaebrivad CamonaTali,<br />
mjera, rom marTlac srulyofili Semqmna bunebam,<br />
mjera, rom qveynad ar arsebobs Cemi badali.<br />
magram rodesac Cems utyuar sarkes Cavxedav,<br />
SevefeTebi daberebul saxes saSinels,<br />
maSinve vxvdebi, rom gonebam gamaTavxeda<br />
da sakuTari Tavis trfoba kvdeba maSinve.<br />
me Cemi Tavi Senma trfobam Tu Semayvara,<br />
Seni norCobis gazafxuliT vferav WaRaras.<br />
31
63.<br />
roca Cems mijnurs Jami aqcevs Cemebr beCavad,<br />
roca buneba Seiwiravs satrfos mSvenebas,<br />
rodesac sisxli daSreba da misi mze Cava,<br />
saxedaRaruls veRaravin mieSveleba.<br />
Ramis ufskrulSi misi dila gadiCexeba,<br />
gvirgvins waarTmevs, silamazis mefes gangeba,<br />
mSveniereba ver gauZlebs Jamis Sexebas<br />
da gazafxuli ugzo-ukvlod gadikargeba.<br />
me im dRisaTvis aqedanve viwyeb mzadebas<br />
da vici, drois basri celi satrfos ar avnebs,<br />
sikvdilis merec gadarCeba misi xateba,<br />
me Tu axlave avuSeneb cixe-galavnebs.<br />
Savi striqoni Seinaxavs satrfos didebas,<br />
Cemi leqsidan is mzesaviT amobrwyindeba.<br />
64.<br />
rodesac vxedav, drois xelma rogor dadaRa<br />
gardasul welTa saamayo didebuleba,<br />
cixe-koSkebsac acamtverebs Jami xandaxan,<br />
ukvdav brinjaos mrisxanebiT amsxvrevs buneba.<br />
vxedav, mSierma okeanem miwa dafara,<br />
da talRebs vxedav, samefoTa Tavze gadavlils,<br />
vxedav, xmeleTi stiqionebs arTmevs naparavs<br />
da Zarcva-glejiT dagrovila qveynad nadavli.<br />
rodesac vxedav, qveynebs angrevs drois urCxuli,<br />
vxedav umZlavres saxelmwifos daSla-dacemas,<br />
maSin momesmis nangrevebis Cumi CurCuli:<br />
mova sikvdili Cemi satrfos gasataceblad.<br />
mec sikvdiliviT maSineben Senze fiqrebi<br />
da suli godebs, rom odesme aRar iqnebi.<br />
32
65.<br />
Tuki spilenZs, okeanes da dedamiwas<br />
o, dro ulmobeli sasaflaos karTan modenis,<br />
sikvdilisagan silamazes vinRa daicavs,<br />
dros ras daaklebs misi Zala, vardisodeni.<br />
zafxulis sunTqvam, unazesma, viT aitanos<br />
moieriSe dReTa mZlavri qartexilebi,<br />
roca ingreva miuwvdomel kldeTa pitalo,<br />
rkinis WiSkrebi, Jamis xeliT datexilebi.<br />
fiqro sazaro, siturfea gadasarCeni,<br />
drois margalits drois risxva rad emtereba,<br />
vin SeaCeros Jamis srbola mZlavri marjveniT,<br />
an vin akrZalos silamazis gacamtvereba.<br />
vervin Seswyvitos silamazis gadaSeneba,<br />
mxolod melani Seinaxavs satrfos mSvenebas.<br />
66.<br />
yvelafriT daRlils, sanatrelad sikvdili damrCa,<br />
radgan maTxovrad gadaiqca axla Rirseba,<br />
radgan araram Seifera Zvirfasi farCa,<br />
radgan sicrue erTgulebis gaxda Tviseba,<br />
radgan uRirsebs usamarTlod daadges dafna,<br />
radgan mruSobiT Selaxula umankoeba,<br />
radgan didebas samarcxvinod uTxrian saflavs,<br />
radgan Zlieri daimona koWlma droebam.<br />
radgan uwmides xelovnebas asoben laxvars,<br />
radgan uvici da regveni brZenobs advilad,<br />
radgan simarTle sisuleled iTvleba axla,<br />
radgan sikeTe borotebis tyved Cavardnila.<br />
ase daRlili, am qveynidan gaqcevas varCev,<br />
magram ar minda, Cemi satrfo oblad rom darCes.<br />
33
67.<br />
Sen ratom unda arsebobde am binZur droSi?<br />
rom SeZlo yvela simaxinjis gabaTileba,<br />
qveynis codvebi rom dafaro mSvenebis droSiT,<br />
cam Seni Seqmna amisaTvis, albaT, ineba.<br />
yalbi yalamiT ratom vxatoT Seni mSveneba,<br />
mkvdar xelovnebas ra xeli aqvs cocxal ferebTan,<br />
xelovnur vardebs ar sWirdeba dRes gaSeneba,<br />
ar dagtyobia namdvil yvavils jer dabereba.<br />
vici, ratomac gagaCina qveynad zecaman,<br />
rom iciagon kvlav ferebma warxocilebma,<br />
rom Sen Semyure wuTisofels isev ewama<br />
ukve gardasul xelovnebis aRorZineba.<br />
axla Sena xar gaZarculi qveynis qoneba,<br />
didebiT savse guSindeli dRis mogoneba.<br />
68.<br />
misi saxeba dagvrCa warsul dReTa suraTad,<br />
roca yvaoda silamaze namdvil vardebad,<br />
roca siyalbe qveynad laRad ar dascuravda.<br />
da ar icodnen cocxal saxis Seferadeba.<br />
ros lamazmanebs, am qveynidan ukve wasulebs<br />
Tmas ar aWridnen arc aSkarad, arc naparavad,<br />
mkvdari dalaliT ar mosavdnen cocxal asulebs<br />
maTi cocxali dalalebis dasafaravad.<br />
misi xma TiTqos im nanatri mxridan gaismis,<br />
uzadoa da bunebrivi mTeli arsebiT,<br />
sxvis yvavilobas ar sesxulobs misi maisi<br />
da ar erToba silamazis SelamazebiT.<br />
mis sinatifes yvelafrisgan icavs buneba,<br />
rom awmyom naxos warsul dReTa didebuleba.<br />
34
69.<br />
Sens garegnobas nakli arc ki moenaxeba,<br />
yvelas atyvevebs mag naZerwi saxis dideba,<br />
SenTvis aravin ar iSurebs xarkis gaRebas.<br />
qeba-didebas Seni mteric ar erideba.<br />
garegan saxes garegnulad aqeben mxolod,<br />
bevr Sens mexotbes gulSi Turme iWvi sdebia,<br />
da mag saxelis Saravandeds eReba bolo,<br />
roca Sens sulis siRrmeebSi iWvritebian.<br />
fiqroben sulic maTTvis naTlad gamokveTila,<br />
radgan ician Seni zogi namoqmedari,<br />
aramzadebi giyureben viTom keTilad,<br />
SmoriT icvleba surneleba marTlac netari...<br />
veRar axerxeb sulic saxes rom daamgvano,<br />
radgan dacurav uniCbod da uialqanod.<br />
70.<br />
rom gagineben, amas, Cemo, rad ver eCvevi,<br />
Wori xom mudam silamazis iyo mxlebeli,<br />
mSvenierebas samkaulad daaqvs eWvebi<br />
da cis silurjec yvavs ar darCa xeluxlebeli.<br />
vera dagaklos, Rirseuli Tuki darCebi,<br />
Seni saxeli Worma mxolod ganadiados,<br />
WiaRuasac xom izidavs kvirti narCevi<br />
da Sen kvirti xar, silamazev, saganTiado!<br />
Tumc giZlevia safrTxeebi ymawvilkacuri,<br />
gizeimia cdunebebTan omis mogeba,<br />
Seni saxeli am brZolebSi wmindad daculi<br />
mainc sustia Savi Suris dasaokeblad.<br />
da odnav rom ar gibRalavdes saxels sofeli,<br />
gulTa samyaro dagrCeboda ganuyofeli.<br />
35
71.<br />
ar damitiro, am qveynidan Tuki wavedi,<br />
Tuki amcnoben dedamiwas glovis zarebi,<br />
rom samyofelad avirCie bneli SaveTi<br />
da mivatove saaqao Sesazarebi.<br />
da Tuki mere gadikiTxav Sen am striqonebs,<br />
poetis bedze ar daRvaro cremli mduRare,<br />
me mirCevnia, nurasodes nu momigoneb,<br />
Tu Cemze fiqri agatirebs da gamwuxarebs.<br />
o, moigone am tanjuli leqsis mudara,<br />
iqneb me maSin ukve nacrad viyo qceuli,<br />
roca Cems sxeuls gadafaravs Ramis sudara,<br />
Sens siyvarulsac miayare miwa wyeuli.<br />
Torem naRveli Sens saxeze Rarebs gaaCens<br />
da mag trfobisTvis gamogitans xalxi ganaCens.<br />
72.<br />
rom ar mogixdes qveyanaze Tavis marTleba:<br />
ratom giyvardi, trfobis Rirsi CemSi ra iyo,<br />
Sen nu migloveb, damitiron kubos sanTlebma,<br />
Seni Cemdami siyvaruli miwam waiRos.<br />
radgan Rirsebebs moklebula Cemi arseba,<br />
Cems qebas mxolod tyuiliT Tu gaiadvileb,<br />
mxolod sicrue Tu SeiZlebs Cems dafasebas,<br />
Torem simarTle Zunwad etyvis xalxs sinamdviles.<br />
da Tu ifiqreb, rom tyuiliT siyvaruls icav,<br />
simarTles aRar gaTqmevinebs Seni naRveli,<br />
sxeulTan erTad Cemi xsovnac mieci miwas,<br />
rom ase urcxvad ar SebRalos Seni saxeli.<br />
arara viyav da gamkicxavs yvela Taoba,<br />
Senc gagkicxaven, rom giyvarda araraoba.<br />
36
73.<br />
Sen CemSi ukve Semodgomis siSiSvles xedav:<br />
rtoebs siyviTle foTlebisa SemoZarcvia,<br />
frinvelT galoba Seucvlia godebas xeTa,<br />
da tyes samosi arasodes TiTqos ar cmia.<br />
Sen CemSi xedav warsul dReebs mimwuxrianebs,<br />
mewamul sxivebs dasavleTis caze mofenils,<br />
qreba naTeli, SuaRame avad xrialebs<br />
da mousavleTs emgvaneba wuTisofeli.<br />
vici, rom ukve mimqral kocons madareb gulSi,<br />
Radari dReebs daunacravT, cxare cremlianT,<br />
da rac sinaziT ZiZaobda sicocxles guSin,<br />
axla misive sasikvdilo sarecelia.<br />
rac ufro amCnev, _ saaqaos TiTqmis arRa var,<br />
miT ufro metrfi, viT ganwiruls dasamarxavad.<br />
74.<br />
roca sikvdilis civi sxivi SemomaSuqebs,<br />
vici, veravin veRar SeZlebs gamosarClebas,<br />
magram wasvlamde Cems sicocxles leqsebs vaCuqeb<br />
da es striqoni ukvdavebis Zeglad darCeba.<br />
vici, am furclebs ver dafaravs Jamis sudara,<br />
radgan SenSia Cemi leqsi _ Cemi qoneba,<br />
miwad viqcevi, miwas meti ara unda ra,<br />
sxeuli miaqvs, suls gitovebs Cems mogonebad.<br />
SenTvis icocxlebs es striqoni aTasfereba,<br />
is, rac mokvdeba, Wia-Ruas darCes saTrevad,<br />
sxeuls miwiers aramzadis daSnac ereva,<br />
amitom misi mogoneba arc gekadreba.<br />
sxeuls dahkargav, Tu sikvdili miuaxlovda,<br />
magram dagrCeba, sxeulSi rom suli saxlobda.<br />
37
75.<br />
sulis malamod gadameqca Seni zmaneba,<br />
rogorc bunebas gazafxulis wvima Sxapuna,<br />
me SenTvis Tavi Sesarisxad ar menaneba,<br />
me is Zunwi var, qonebam rom daaZabuna.<br />
xan memeteba Cemi ganZi gamosaCenad,<br />
xan vSiSob, _ mZarcvel droisagan vervin damicavs,<br />
xan minda SenTan, saganZuro, marto darCena,<br />
xan minda SeniT Tvali movWra mTels dedamiwas.<br />
xan Seni cqeriT suli savse zRvas edareba,<br />
xan ki monatruls uSenoba cecxlad medeba<br />
da me ara msurs qveyanaze sxva netareba,<br />
garda imisa, raic CemTvis gagemeteba.<br />
xan mezmanebi, xan gulgrilad Tvalsac garideb,<br />
xan Rataki var, xan ver viTvli Tval_margalitebs.<br />
76.<br />
dRes Cemma leqsma ganaxleba rad ar ineba,<br />
rad ver vaxerxeb moulodnel Semobrunebas?<br />
mxari mec ratom ver avubi axal dinebas,<br />
rad ver visesxe ucxouri leqsis buneba?!<br />
ratom vumReri dReniadag mxolod erT saxels,<br />
Cems STagonebas Zvelmanebi rad ver gavxade?<br />
albaT Cems saxels yvela Cemi striqoni amxels<br />
da yvelas amcnobs rom Sena xar Cemi saxate.<br />
Cems leqss amRerebs, sulo Cemo, Seni dideba,<br />
Sen da trfiali gadmeqeciT mudmiv gancdebad,<br />
Senzed naTqvami Zveli sityva ar ifiteba,<br />
ganmeorebiT Zveli gancda Turme ar cvdeba.<br />
mzec beberia, magram miwas mudam dahxaris,<br />
Cemi trfialic Zvelia da mudam axali.<br />
38
77.<br />
sarke gaCvenebs mimavali mSvenebis RaRads,<br />
dakargul wuTebs _ saaTebis qoronikoni,<br />
magram striqoni Tu miande Tovlisfer qaRalds,<br />
cxovrebis wignad gagixdeba Seni striqoni.<br />
sarkeSi igrZnob, rom Rarebi saxes faraven<br />
da silamazec sasaflaos miebareba.<br />
isari getyvis, rom saaTSi dro Semparavi,<br />
maradisobis qveyanaSi miipareba.<br />
kargo, vis ZaluZs yovelives damaxsovreba?<br />
mexsierebas efineba Savi Crdilebi,<br />
qaRaldis furcels Tu gaande Seni cxovreba,<br />
dabrundebian dakarguli Seni Svilebi.<br />
gadageSleba warsul dReTa sarke mTliani,<br />
da Sig mravali ram iqneba sargebliani.<br />
78.<br />
Cemi kalami radgan mudam qebiT gmosavda,<br />
leqsebi Cemi radgan Seni eSxiT leqsobdnen,<br />
Sens didebaSi amyva gundi sxva kalmosanTa,<br />
fiandazoba Seni visac surda esoden.<br />
munjic amRerda da ar uwyis, mis Tavs ra xdeba,<br />
frenen briyvebic Seni eSxis gadamkideni,<br />
mag silamaziT frTaSesxmuli sibrZnec laRdeba,<br />
da mSvendebian xelovnebis caTa kideni.<br />
magram CemsaviT vin daxata Seni saxeba?<br />
ram mogawonos sxvisi sityva CemTan Senayars?<br />
sxva Tu axerxebs SeniT leqsis movarayebas,<br />
Cemi striqoni, Sensmieri, Tavad Sena xar!<br />
Sen Tu mirwmuneb, gzidan yvela Camomecleba<br />
da Senc umaRles sibrZned aqcev Cems umecrebas!<br />
39
79.<br />
winaT Cems garda sxva aravin gTxovda wyalobas<br />
da mxolod Cems leqss anaTebda mze sxivosani,<br />
dRes sneul riTmas aRar ZaluZs Senze galoba,<br />
Sens didebaSi Semecila ucxo mgosani.<br />
mjera, rom marTlac imsaxureb maRal striqonebs,<br />
magram, Zvirfaso, minda mainc kargad icode,<br />
rom Sens saxotbod axals sxvac ver gamoigonebs,<br />
mova, gagqurdavs da naqurdals gamogiwodebs.<br />
leqsiT Tu gaqo, eg ar aris damsaxureba,<br />
sikeTe Seni xom isedac iqca arakad,<br />
leqsma ki ara, silamaze mogca bunebam,<br />
ra madli giqo, raic gulSi uxvad ara gaqvs.<br />
Senc madlobeli nu iqnebi misi leqsebis,<br />
radgan mis sityvas eSxi Sengan aqvs nasesxebi.<br />
80.<br />
Senze weris dros me yovelTvis SiSi mereva,<br />
radganac, vici, Cemze didi suli gigalobs,<br />
aRtacebuli saxels gimkobs nairferebad,<br />
rom Sens saqebrad Cemma leqsma ver igrigalos.<br />
Tu Seni sulis okeane xomaldsac itevs,<br />
Cemi patara naviT rogor daitvirTebi,<br />
Tuki metoqe simRerebiT dRedaRam gitevs,<br />
Cems Tavxed leqssac gauZleben Seni zvirTebi.<br />
vici, gadvitan stiqionis yvela qartexils,<br />
Tuki, Zvirfaso, odnav mainc wameSvelebi,<br />
anda gamriyavs Seni talRa, anZagatexils,<br />
is xomaldi ki, napirs gava Tavis mSvenebiT.<br />
da Tu metoqes Seni zvirTi arsad CasZiravs,<br />
vityvi, rom Turme dasaRupad trfobam gamwira.<br />
40
81.<br />
gind Sen moeswro Cemi cxedris gamosvenebas,<br />
gind me momixdes Sens saflavze glova_godeba,<br />
mainc arasdros ar mokvdeba Seni xseneba,<br />
Cemi suli ki aRaravis moagondeba.<br />
Sen TviT sikvdili ukvdavebas dagadgams dafnad,<br />
me ki movkvdebi da aravin aRar minatrebs,<br />
me es cxovreba momizomavs ubralo saflavs,<br />
Sen xalxis gulSi saukunod daibinadreb.<br />
me Sen Zegls gidgam Cemi leqsis ukvdavi sityviT<br />
da ros me da Sen ama qveynad aRar viqnebiT,<br />
Sens sadidebels momavali Taobac ityvis,<br />
gadaecema STamomavals Seni fiqrebi.<br />
radgan Sens poets ukvdavebis leqsebi uTqvams,<br />
yvela suldgmulis bageebze darCebi sunTqvad.<br />
82.<br />
Sen Cems muzasTan radgan ar xar jvardawerili,<br />
sxva poetebiT gataceba ar gekrZaleba,<br />
mxolod am leqsiT moxibluli vici ver ivli,<br />
ros sxvaTa xotba Seni gulis kars eZaleba.<br />
gonierebac moucia SenTvis gangebas<br />
da Sens saqebrad Cemi sityva gecotaveba,<br />
amitom ginda gangadidon sxvaTa Cangebma,<br />
rac ver SeiZles am leqsebma, sacodavebma.<br />
magram me vici, maTi Zala daiSriteba,<br />
enamWevroba metoqeTa me ar maSinebs,<br />
male mixvdebi am ubralo leqsis didebas<br />
da alal sityvas daedeba fasi maSinve.<br />
mjera siyalbis moyvarulad Sen rom ar ivli,<br />
radgan mag Rawvebs ar sWirdeba ferumarili.<br />
41
83.<br />
radganac xotba mag siturfes ara sWirdeba,<br />
nazi leqsebiT ar miqia Seni arseba;<br />
vici, imdenad lamazia Seni dideba,<br />
rom ar sWirdeba poetebis Selamazeba.<br />
Seni siturfe momefina gulze malamod<br />
da mis saqebrad uZluria leqsis RaRadi,<br />
mag mSvenebisTvis dRevandeli mocvda yalami:<br />
vin gadmoxatos Seni saxe _ RmerTis naxati?!<br />
Sen es siCume Turme codvad gaqvs miCneuli,<br />
me ki codvebis gamarTleba im codviT minda,<br />
rom Sens didebas ar vakadre leqsi sneuli<br />
da simaxinjes avaSore mSveneba wminda.<br />
Seni ubralo gamoxedva ufro metia,<br />
vidre is qeba, poetebs rom gaubediaT.<br />
84.<br />
Senma mgosanma Tavis naTqvams ra daumatos,<br />
Tuki ityvis, rom `Seni msgavsi mxolod Sena xar!~<br />
am amaRlebul striqons TviTon unda umadlos,<br />
radgan sxva sityva Sens didebas mxolod Selaxavs.<br />
Tu sxva mgosani satrfos qebas ar azviadebs,<br />
misi kalami ususuri arc Rirs Senaxvad.<br />
Seni poeti Tavs imiTac ganadiadebs,<br />
Tuki ityvis, rom: `Seni msgavsi mxolod Sena xar~!<br />
sakmarisia gadmoxatos Seni mSveneba,<br />
ar dagakninos Sen, bunebis dido gvirgvino!<br />
misi mnaTobi aRarasdros Caesveneba,<br />
misma saxelma ukvdavebis caze igrgvinos.<br />
da me makvirvebs qebisadmi Seni ganwyoba.<br />
Seni qeba xom aris Seniv Seuracxyofa!<br />
42
85.<br />
dadumebuli Cemi muza ver gesalmeba,<br />
sxvebi ki, am dros, Seni qebiT galaRebulan,<br />
gadaqceulan meleqseni oqros kalmebad,<br />
xan Zveleburad gimRerian, xan axleburad.<br />
me munjada var, uleqsobas viTmen da viTmen,<br />
sxvebi ki sweren Cinebulad leqsebs macdurebs,<br />
mec maT himnebze `amins~ vambob, viT medaviTne<br />
da Sens saqebrad naTqvam sityvas sxvas vudastureb.<br />
sxva ros gadidebs, me yovelTvis mas veTanxmebi,<br />
Tund mecotaos misi sityva xotbad danTqmuli,<br />
me gulSi gaqeb, uxilavi Seni Tanmxlebi,<br />
rameTu Sen xar Cemi leqsi, Cemgan arTqmuli.<br />
radgan sityvisTvis mexotbeebs wyalob aqamde,<br />
mec Semiwyale, Tu usityvod azri gagande!<br />
86.<br />
ros tyved miyvebi misi leqsis gaSlil ialqans,<br />
roca mis sityvas monusxuli gulSi ikoneb,<br />
SiSiT vibnevi da fiqrebsac vatan niavqars,<br />
kvirtSive damWknars vmarxav Cemi leqsis striqonebs.<br />
jadoqrebisgan Tu iswavla Semoqmedeba,<br />
Torem mokvdavis namRers ar hgavs misi galoba,<br />
vfiqrob da sulebs usamarTlo bralad edeba<br />
Cemi SiSi da Cemi leqsis ugzakvaloba.<br />
Cems metoqes da mis jadoqrebs nu egoneba,<br />
rom naRamuri poeziiT cremli medina,<br />
me SiSma rodi amiria Wkua-goneba,<br />
simRera Cemi sxva mizezma gamawyvetina.<br />
man Tavis leqsSi mogca bina. munjad mitom var,<br />
rom sadideblad Seni Crdilic ar damitova.<br />
43
87.<br />
gemSvidobebi, saganZuro, mivxvdi, vina xar,<br />
me Seni fasi meSleboda Turme xandaxan,<br />
axla ki vici, mag saunjes ver Sevinaxav<br />
da Sens siyvaruls unda avxsna Cemi yadaRa.<br />
Sens mijnurobas saCuqrad Tu veRirsebodi,<br />
Torem araras vin momcemda ganZis samyaros,<br />
neba xom momec, Sens siyvaruls Sevxiznebodi,<br />
magram me minda Tavs ufleba TviTon avyaro.<br />
ganZs rom mCuqnidi, misi fasi Sen ar icodi,<br />
an Cemi fasi SegeSala trfobiT daqanculs,<br />
Seni saunjiT vnetarebdi, SeniT viwvodi,<br />
magram ukanve dagibruneb qveynis saganZurs.<br />
trfobis sizmarSi me gvirgvini medga mefisa,<br />
Senc da samefoc damekargeT gaRviZebisas.<br />
88.<br />
rodesac Seni siyvaruli ise Cacxreba,<br />
rom SeiZuleb, rac giyvarda CemSi amdenxans,<br />
mec mogemxrobi Cemiv Tavis dasamarcxeblad<br />
da ar gavamxel, rac ikadre ficis gamtexma.<br />
aravin uwyis Cemze ukeT Cemi codvebi<br />
da Tu saqveynod vaRiare, rasac vmalavdi,<br />
mitovebuli aRaravis Sevecodebi<br />
da Senc Rirsebad CageTvleba Cemi Ralati.<br />
Seni mogeba rodi niSnavs CemTvis wagebas,<br />
me xom dRedaRam Sen saxelze vloculob sanTliT<br />
da Tu didebas moganiWebs Cemi Zageba,<br />
me Sens didebas Cems sakuTar didebad CavTvli.<br />
Cveni trfiali saukunod kvlav mewameba<br />
da netarebas momaniWebs SenTvis wameba.<br />
44
89.<br />
radgan damtove, sTqvi, hqonda-Tqo danaSauli<br />
da mec vicrueb, rom davkarge trfobis unari,<br />
sTqvi, koWlia-Tqo da koWlobiT quCas Cavuvli,<br />
rom yvelasaTvis darCe marad gaumtyunari,<br />
Zvirfaso, Seni orgulobis gasamarTleblad<br />
meve momande Segineba Cemiv kacobis,<br />
gageclebi da trfobac gulSi dasamardeba,<br />
satrfo ki ara, ar gerqmeva Cemi nacnobic;<br />
ar wamoscdeba bages Cemsas Seni saxeli,<br />
gadvikargebi da sicocxles SxamiT amivseb,<br />
veRarasodes ver mixvdeba Cveni mnaxveli,<br />
Seni arseba rom odesRac gaviTavise.<br />
Cemive mimarT suli Cemi zizRiT ivseba: _<br />
vinc Sen SegZulda, Cems siyvaruls ver eRirseba.<br />
90.<br />
Tuki odesme SemiZuleb, dRes mimatove,<br />
roca qveyana win aRmidga, viT muxanaTi,<br />
ufro iolad gadavitan Cems simartoves,<br />
Tu bolo wveTi ar iqneba Seni Ralati.<br />
da Tu odesme mowolili sevda ganvdevne,<br />
ar momeparo da ar Camce zurgSi xanjali,<br />
qarian Rames mere wvimiT nu gaaTeneb,<br />
axlav momizRe Sxami Cemi dasatanjavi.<br />
bolo wuTisTvis Cveni gayra aRar gadado,<br />
rom ver movaswro wvrilman sevdiT daZabuneba,<br />
dResve miviRo udidesi Cemi sadardo,<br />
dResve margunos uSenoba avma bunebam.<br />
Seni dakargviT dakodili guli Camwydeba<br />
da dRevandeli yvela dardi gamiqarwyldeba.<br />
45
91.<br />
zogs warmoSoba, zogs simdidre eamayeba,<br />
zogs mosasxami moxatuli cisartyelebad.<br />
zogi trabaxobs, Tuki mklavSi Zala dahyveba,<br />
zogs bedauri an mwevrebi esaxeleba.<br />
yvelas Tavisi gasarTobi mougonia.<br />
yvelas Tavisi mizani aqvs, dasaficari,<br />
me ki, amqveynad, sixaruli sxva ram mgonia,<br />
bedniereba umaRlesi gamovicani.<br />
Seni trfiali mirCevnia yvela wodebas,<br />
maTxovaria CemTvis mefec Tavis ganZebiT,<br />
mwevriT garTuli monadirec Semecodeba<br />
da bednieri Seni trfobiT daviqancebi.<br />
magram maxvili SegiZlia ar amarido.<br />
grZnoba wamarTva da erT wamSi gamaRaribo.<br />
92.<br />
ragind ecado, Cemgan Tavs ver gainapireb,<br />
ver Segelevi, albaT, sulis amoxdomamde,<br />
radgan sicocxles utrfialod me ar vapireb,<br />
safrTxe ar elis im siyvaruls Sen rom momande.<br />
didi mzakvrobis gamoCena ara gWirdeba,<br />
rameTu Sengan mcire wyenac momklavs maSinve,<br />
mkvdari suli ki, vici, veRar daduxWirdeba<br />
da ukve Seni Tavnebobac ver SemaSinebs.<br />
radgan Sens Ralats me uJamo sikvdils vadareb,<br />
Seni RalatiT veRar vigrZnob naRvels srulebiT,<br />
bedad miviCnev, Tu sicocxle trfobiT vatare<br />
da Tu imave siyvaruliT aRvesrulebi.<br />
vnugeSob, TiTqos aseT yismaTs RaRadi Svelis,<br />
magram, vaiTu, verc Sevityo Ralati Seni.<br />
46
93.<br />
samaradisod davijereb Sens erTgulebas,<br />
motyuebulma qmrebmac swored ase ician,<br />
mag undo gulSi trfialeba kvlav meguleba,<br />
TumcaRa vici, guli sxvisTvis gadagicia.<br />
zogi Tvalebi orgulobis ambavs yvebian,<br />
moRalateni verasodes Tavs ver iWeren,<br />
Sens gamoxedvas siZulvili ar Sexebia,<br />
mec Sens siyvaruls, Zveleburad, mitom vijereb.<br />
Seni Seqmnisas zecam, albaT, ase ineba:<br />
Sens gulis nadebs siyvaruli faravdes niRbad,<br />
fiqrTa siSave mospos TvalTa gamobrwyinebam,<br />
TeTrad moCandes gulic Savi Tvalebis miRma.<br />
aRaraferi am sicrues ar eSveleba,<br />
evas vaSliviT macduria Seni mSveneba.<br />
94.<br />
visac Zala aqvs avi iqmnas, magram avs ar iqms,<br />
visac Zala aqvs mudam darCes klded da pitalod,<br />
sxva amoqmedos, magram arvis dasces Tavzari<br />
da cdunebaTa Semotevac gadaitanos,<br />
mas TviTon zeca madlieri TvaliT dahyurebs,<br />
misia miwis saganZuri damarjnebuli,<br />
sxvebi xdebian misi nebis mosamsaxure,<br />
is ki mefea, Tavis Tavze gamarjvebuli.<br />
zafxulis yvavils sazafxulo moaqvs surneli,<br />
Tumca dro aWknobs da mudmivad rodi alaRebs,<br />
magram Tu seni Seeyara ganukurneli,<br />
yvavilebs varCevT sarevela mindvris balaxebs.<br />
da Tumca isev sikekluces Cemobs sneuli,<br />
dampal zambaxebs sjobs WinWari Semoseuli.<br />
47
95.<br />
Tumc alamazeb Sens codvian znes da qmedebas,<br />
Tumca mSvenebac garegnulad grCeba ucvleli,<br />
codva yoveli samarcxvino laqad gedeba,<br />
radganac Wias ver gauZlebs vardis furceli.<br />
Sens gasaWorad zogjer Tavs rom gamoideben,<br />
Senve maqebrad gardiqceva Seni mZraxveli,<br />
da uneburad yvela mReris Sens sadidebels,<br />
vinmem SemTxveviT Tu axsena Seni saxeli.<br />
da daebeda silamazes codvis tareba,<br />
sasaxled Sen rom agirCia mankierebam,<br />
magram veravin igrZno Seni gadagvareba,<br />
radgan mSvenebis SemxedvareT bangi ereva.<br />
ar gaTamamde, gijobs CemTvis yuris dagdeba:<br />
udierobiT ubasresi xmalic blagvdeba.<br />
96.<br />
zogierTebi siymawviles giTvlian codvad,<br />
sxvebma ki mTeli Seni yofa codvad dasaxes,<br />
da bolos mainc Senda qebad iwyeben bodvas,<br />
radgan, macduro, Rirsebebad codvebs asaReb.<br />
dedoflis TiTze riyis kenWic almasad brwyinavs,<br />
codvebi laqad Senc verasdros ver mogedeba,<br />
codvas dRevandels, anda urcxvad Cadenils winaT,<br />
bolos xom mainc daerqmeva qvelmoqmedeba.<br />
o, ramden batkans Seiwiravs cbieri mgeli,<br />
sxeuli misi batknis qurqSi Tu gaimarTa,<br />
cxovrebis gzaze Senc ramdeni zvaraki gelis,<br />
Seni mSvenebis jadoqrobas Tuki mimarTav.<br />
ecade, Tavi Seikavo amden avidan,<br />
radgan, Zvirfaso, Sens dacemas me ver avitan.<br />
48
97.<br />
o, maSin TiTqos susxiani idga zamTari,<br />
radgan uSenod zamTarsa hgavs Cemi cxovreba,<br />
yvelgan sicive, sibnele da yvelgan avdari,<br />
yvelgan dekembris siSiSvle da gamaTxovreba.<br />
es iyo maSin, roca daWkna turfa zafxuli,<br />
da Semodgomas daxunZluli xeTa rtoebiT<br />
dahqonda tvirTi, gazafxulis mziT Casaxuli,<br />
viT qvrivis saSos tvirTi qmrisgan danatovebi.<br />
idga es uxvi mosavali, magram buneba<br />
daoblebuli iyo TiTqos da gaqurduli,<br />
Sen Tu ara xar, gazafxulis mzec ibureba,<br />
Sen Tu ara xar, aRar ismis frinvelT JRurtuli.<br />
an Tu moismis, simRera hgavs sevdas da wuxils<br />
da TrTian, zamTris siaxloviT, foTlebi ruxi.<br />
98.<br />
uSenod viyav, ros gvestumra ciT gazafxuli,<br />
roca aprilma moixura siWrele ferTa,<br />
amRerda miwa, zamTris susxiT gadazafruli.<br />
mZime kronosic aTamaSda aprilTan erTad.<br />
surnelSi Tvlemdnen yvavilebi gadaburduli,<br />
ar mizidavda maT sakrefad xatula farCa,<br />
Tumca Citebic ayruebdnen miwas JRurtuliT,<br />
sagazafxulo striqonebi uTqmeli damrCa.<br />
aRar mxiblavda silamaze TeTr zambaxebis,<br />
leqsiT ver vaqe mewamuli vardis Tasebi,<br />
me uSenobas ver mivsebdnen mwvane baRebi<br />
da yvavilebi Seni SuqiT nalamazebi..<br />
CemTvis zamTari idga mainc susxiT da sevdiT,<br />
da viT Sens aCrdils, me gazafxuls mindvrebSi vsdevdi.<br />
49
99.<br />
dRes qurdobaze daviWire yvavili bevri:<br />
iam surnelad Cemi satrfos sunTqva isesxa,<br />
zambaxsac misTvis mouparavs xelebis feri,<br />
mklavni aseTi naTal mxrebze aba vis esxa?<br />
waurTmeviaT mijnurisTvis Tmebis siSavec,<br />
dganan vardebi sircxvilisgan wiTlad damwvrebi,<br />
sxva yvavilebmac yaCaRoba ver moiSales<br />
da zogma yeli gagiZarcva, zogma Rawvebi.<br />
sunTqvas mawvdian surnelebad damdnars, iebi,<br />
zogma siTeTre mogtaca da zogma siwiTle.<br />
magram Sens gamo Sesevian vardebs Wiebi<br />
da gadaxruli yvavilnari sulsac simwriT levs.<br />
sxva yvavilebic gadaSlilan keTilSobilad,<br />
magram Sens mimarT mainc yvela qurdi yofila.<br />
100.<br />
sada xar, muzav, amdeni xniT ram dagamunja,<br />
ratom dastove umRerali Seni saxate?!<br />
vaiTu namdvil trfialebas igdeb abuCad,<br />
da vinme uRirss gatacebiT Senc SehRaRadeb!<br />
dabrundi muzav, codviani Tavi daxare,<br />
xotba Seasxi Seni satrfos qalur qalobas,<br />
mas ugalobe Seni niWis nergs vinc axarebs,<br />
mas ugalobe, visac esmis Seni galoba!<br />
maSin aRsdeqi, ros sanatrel saxes daxedav!<br />
da im saxeze naoWebi mogeCveneba!<br />
drois saxnisma mis Rawvebze Tu iTavxeda,<br />
mrisxane leqsiT miusaje dros SeCveneba!<br />
satrfos didebas Rirseulad Tuki galeqsav,<br />
dro modrekili, Tavis daSnas veRar galesavs!<br />
50
101.<br />
zarmaco muzav! ratom dgaxar dRes ganridebiT,<br />
rad aRar aqeb satrfos leqsiT, keTilSobiliT?!<br />
is gvirgvinia mSvenebis da WeSmaritebis,<br />
misi wyalobiT Senc odesRac gaxdi cnobili.<br />
vin icis iqneb Segacdines Senma azrebma:<br />
rom gandidebas ver akadreb ucxo qmnilebas,<br />
rom silamazes aras argebs Selamazeba<br />
da rom srulyofa ar sWirdeba srulyofilebas.<br />
ara! Sen satrfo ar dastovo daudafnavi!<br />
leqsis Rarada Camohkide axal mZivebad!<br />
rom win verasdros ver aRudges misi saflavi,<br />
misi mSvenebis da sicocxlis gaxangrZlivebas.<br />
maSin dRevandels drois Jangi ver moereva<br />
da ukvdavebas daimkvidrebs mSveniereba.<br />
102.<br />
me Zlier miyvars, magram grZnobas ar gamovaCen,<br />
radgan trfiali unda iyos mudam faruli,<br />
maSin mijnuri siyvaruliT aris movaWre,<br />
Tu xalxs mouTxro Tavis grZnoba da siyvaruli.<br />
vardobisTveSi siyvaruli gvqonda axali.<br />
axla grZnobebi leqsSi veRar saTuTdebian,<br />
vardobisTveSi zecas swvdeba mgosnis Zaxili,<br />
Semodgomaze bulbulebic dadumdebian.<br />
Semodgomaze bulbulebi Rames toveben.<br />
TumcaRa zeca varskvlavebiT isev kiafobs,<br />
velur musikiT iRlebian xeTa rtoebi<br />
da bulbuls ar surs, rom simRera gaaiafos.<br />
mec bulbuliviT damunjeba vracxe wyalobad,<br />
rom arasodes mogawyinos Cemma galobam.<br />
51
103.<br />
dadumebula Cemi muza odes mRelvare,<br />
Sens sadideblad sityva ar aqvs amosarCevi,<br />
radgan SiSvelic Seni suli ise elvarebs,<br />
rom samoselad ar sWirdeba leqsis farCebi.<br />
ar gamamtyuno, Tuki xotbiT aRar gawuxeb,<br />
sarkes Caxede da mixvdebi maSin raca xar,<br />
Seni mSveneba STagonebas adebs marwuxebs,<br />
Clungi leqsi ki rom Segbedo, yvela damZraxavs.<br />
swored amitom vmunjdebi da vTavazianob,<br />
ra movigono ubadrukma Seni saqebi?!<br />
rogor Sevcodo, leqsiT rogor davaziano<br />
eg Seni saxe RvTaebrivad naqandakebi?<br />
leqsma ver giqos eg nakvTebi waruSlelebi,<br />
Sens sarkeSia WeSmariti xotba mSvenebis.<br />
104.<br />
Zvirfaso, CemTvis Seni saxe rogor daWkneba,<br />
iseTive xar, rogorc winaT myavdi naxuli,<br />
mas Semdeg sami susxiani zamTris klanWebma<br />
tyeebs waarTves siamaye sami zafxulis.<br />
sam vardobisTves waeyara foTlebi ruxi,<br />
sami aprilis silamazes da surnelebas<br />
cecxlad moedo sam ivnisis sicxe da buRi,<br />
daWkna yoveli, ar damWknara Seni mSveneba.<br />
rogorc isari saaTisa, mSvenierebac<br />
miipareba da ar rCeba mas nakvalevi,<br />
iqneba daWkna eg siturfec nairfereba,<br />
me ki, ugunurs, matyueben Cemi Tvalebi?!<br />
yoveli Wkneba, rac mSvenebiT modis Cvenamde,<br />
magram siturfe mWknari iyo Sens gaCenamde.<br />
52
105.<br />
albaT Tqvens TvalSi me viqcevi marTla warmarTebr,<br />
albaT damwamebT satrfos kerpad gamocxadebas,<br />
radgan am qveynad bedi Cemi ase warvmarTe:<br />
erT saxels vumRer, erTs vuwodeb saloc xatebas.<br />
mijnuri Cemi keTilia aw da maradis,<br />
ar icvleba da meryeoba arca Seferis,<br />
radgan cTuneba cvlilebisa acda marad dids,<br />
masze namReri Cemi leqsic darCa erTferi.<br />
natifi, qveli, gulmarTali, _ vambobdi guSin,<br />
natifi, qveli, gulmarTali, _ vityvi maradJams,<br />
es sami sityva CamebeWda anTebul gulSi,<br />
da leqsic Cemi am sam mcnebas udgas darajad!<br />
TiTo sikeTes aRmovuCenT aTas maxlobels,<br />
magram vis axsovs samiv madli erTSi saxlobdes?!<br />
106.<br />
mematiane roca miTxrobs warsul ocnebas,<br />
roca gardasul silamazes vxedav zmanebiT,<br />
roca vkiTxulob, rogor aqes winaT mgosnebma<br />
raindebi da lamazmani banovanebi,<br />
maSin vrwmundebi, winapari Sen dageZebda,<br />
Sen ggulisxmobda, roca aqo lalis bageni,<br />
Seni didebis Zala mxolod imaT SeswevdaT,<br />
isini iyvnen mag mSvenebis moqandakeni.<br />
maTi winaswarmetyveleba qveynad ganTqmula,<br />
Senma xotbamac win aRuswro Sens dabadebas.<br />
sagalobeli Seni Rirsi mainc ar Tqmula,<br />
radgan bundovnad Canda SoriT Seni xateba.<br />
Cven bedi gvergo, RvTaebao, viciT vina xar,<br />
magram striqoni, Seni Rirsi, ver mogvinaxavs.<br />
53
107.<br />
ver metyvis SiSi, verc samyaros suli maradi,<br />
ragind icodes momavali drois gza_kvali,<br />
ra xani darCa Cems siyvaruls kubos karamdi,<br />
rodis momiklavs trfialebas Jami mzakvari.<br />
mTvaremac icis, rom weraa Savi Crdilisa,<br />
ukve misnebic dascinian Tavis misnobas,<br />
isev mSvidobas umRers toti zeTisxilisa,<br />
isev imediT Seicvala dRes umiznoba.<br />
vici, sikvdili verasodes ver gamaCumebs<br />
ar moakldeba Cems siyvaruls namis pkureba,<br />
da ukvdavebas Cemi leqsi SeminarCunebs.<br />
uvic tomebs ki, vici, eliT ganadgureba.<br />
roca tiranTa saflavebi gadixavseba,<br />
Zeglad darCeba Cems leqsebSi Seni arseba.<br />
108.<br />
gonebav, nuTu kidev rames gamonaxavdi,<br />
raic ar uTqvamT aRzevebul leqsis striqonebs,<br />
amao aris siyvarulis Zveli RaRadi,<br />
radgan Sens qebad axals veras gamovigoneb.<br />
yvela siZvele, megobaro, rodi Zveldeba,<br />
amitom locvad vimeoreb kubos karamdis,<br />
rom uSenoba, viT pirvel dRes, kvlav miZneldeba,<br />
rom Sen Cemi xar da me Seni aw da maradis.<br />
maradiuli siyvaruli ar iJangeba,<br />
ar imtvereba awyvetili drois TareSiT,<br />
da Tu sibere aacila trfobas gangebam,<br />
TviTon sibere gaxda misi pirisfareSi.<br />
Tumc Cemi grZnoba garegnulad gavda wvalebas,<br />
ver eRirseba dro trfialis gardacvalebas.<br />
54
109.<br />
gemudarebi, orguloba ar damabralo,<br />
ar daijero, ganSorebam grZnoba gasrisa,<br />
ar daiviwyo, rom odesRac guli sabralo<br />
Sensave mkerdSi Sevinaxe, Sengan wasvlisas.<br />
Seni mkerdia Cemi grZnobis TavSesafari,<br />
Sin dabruneba icis, Turme, CemisTanamac,<br />
Senze ocnebiT moviare qveynad mTa-bari,<br />
magram codvebis gansabani wyalic Tana maqvs.<br />
ar dagimalav, mec sxvebiviT lxenas daveZeb,<br />
da axlac SenTan ucodveli rodi movedi,<br />
magram arasdros daijero _ ise davece,<br />
gadaviviwyo Seni sulis sveti cxoveli.<br />
Sens ukeTesi ra SemeZlo qveynad menaxa,<br />
am unapiro samyaroSi mxolod Sena xar.<br />
110.<br />
vaglax, rom marTlac sad ara var nawanwalebi,<br />
xan lazRandara da masxara viyav sawyali,<br />
vflange simdidre, SeZenili didis wvalebiT<br />
da Zveli grZnoba axal trfobiT Sevuracxvyavi.<br />
WeSmariteba ar miyvarda Smagbunebians,<br />
WeSmariteba ar mindoda naTlad menaxa,<br />
magram guls isev siWabuke dabrunebia<br />
da ukve vici, Cemi satrfo mxolod Sena xar.<br />
ukve dasrulda Cemi gzebi saxetialo,<br />
aRar daveZeb trfialebas gauTaveblad,<br />
veras damakleb cTunebaTa maxev, tialo,<br />
radgan vipove siyvarulis wminda RvTaeba.<br />
kargo, Seni var, Seismine Cemi mudara,<br />
Seni naTali mkerdi minda navsayudarad.<br />
55
111.<br />
Cemi ki ara, bedisweris bralia mxolod,<br />
am cxovrebaSi samarcxvino rac ki mqonia,<br />
veRar gavuge wuTisofels Tavi da bolo,<br />
da maTxovrobac saTakilo aRar mgonia.<br />
radgan viT mRebavs saRebavi, xelze wasmuli,<br />
laqad macxia samarcxvino namoRvawari,<br />
gTxov, Semicodo Serisxuli da daRdasmuli,<br />
aRmadgenino dangreuli sulis taZari.<br />
mec dagimtkiceb avadmyofis mowadinebas,<br />
vficav, simware wamlebisa ar SemaSinebs,<br />
Sxamsac miviReb, Senma nebam Tuki ineba,<br />
oRond senisgan ganikurnos suli maSinve.<br />
ara, ar ginda, wamals ar gTxov Zvirfas megobars,<br />
Semibrale da mkurnalobad esec meyofa.<br />
112.<br />
sikeTiT savse Seni trfoba malamod meqca,<br />
moSuSda suli daSanTuli ciliswamebiT,<br />
saCrdilobeli Seni frTis qveS marguna zecam,<br />
rac undaT is Tqvan, aRarafriT ar vewamebi.<br />
Cemi cxovrebis mosamarTle mxolod Sena xar,<br />
me Seni sityviT an vixareb, anda viwvaleb;<br />
sxva ki veravin grZnobis abjars veRar Selaxavs,<br />
sxvebi mokvdnen da mec yvelasTvis gardavicvale.<br />
ukve arc ZalmiZs aRaravis azris gageba,<br />
ise davixSe yvelasaTvis smena gveluri,<br />
guls aRar xvdeba aRarc qeba, aRarc Zageba,<br />
yurs aRar esmis wuTisoflis xmebi veluri.<br />
ase mgonia, saukunod bedma Segvyara,<br />
yvela dainTqa da me da Sen SevrCiT qveyanas.<br />
56
113.<br />
rac Sen dagtove, me gonebiT vWvret am qveyanas,<br />
Tvalebs ki bindi gadahkvriaT oxer-tialebs,<br />
Seni dakargviT ubedoba Semomeyara<br />
cxovrebis gzaze usinaTlod moxetiales.<br />
frinvelebisken Cemi guli aRar iswrafvis,<br />
mas aRar swvdeba yvavilebiT savse buneba,<br />
gonebis Tvali danavardobs elvis siswrafiT,<br />
magram ar ZaluZs danaxulis SenarCuneba.<br />
yvavi Tu mtredi, dRe Tu Rame, zRva Tu naZvebi,<br />
usinaTlobas erT arsebad Seukonia.<br />
da yvelaferSi meCveneba Seni Rawvebi<br />
da rasac vxedav, mxolod Seni saxe mgonia.<br />
savse var SeniT da es aris didi qoneba,<br />
ase matyuebs gulmarTali Cemi goneba.<br />
114.<br />
vin icis, iqneb marTla cdeba Cemi goneba<br />
da Seuyvarda pirferoba, _ bangi mefeTa,<br />
an Tvali tyuis, Sens mSvenebas rom emoneba,<br />
radgan trfialiT jadoqroba ergo sve-bedad,<br />
misTvis urCxulni aRar Canan ukve mxecebad,<br />
gadaqceulan unatifes qerubinebad,<br />
simaxinjesac silamaze gadaecema,<br />
Tuki Tvalebis jadoqrobam ase ineba.<br />
Tvali pirferobs aTas xerxis gamogonebiT,<br />
da goneba ki mis sawamlavs iRebs mefurad,<br />
Tvals ar eSleba gemovneba Cemi gonebis<br />
da siyvarulis Sxams awodebs uwindeburad.<br />
magram am codvas ar miviCnev gasakvirvelad,<br />
radgan sawamlavs TviTon Tvali Sesvams pirvelad.<br />
57
115.<br />
Turme vtyuodi Cemi leqsi rom gimReroda,<br />
TiTqos da Cemi trfialeba mwvervals avida,<br />
ise miyvardi, rom me marTla ara mjeroda,<br />
Tu siyvaruli dasawyebi mqonda Tavidan.<br />
dro, aTasgvari SemTxvevebiT danatvirTebi<br />
Secvlis yvelafers, _ aRTqmasa Tu mefis brZanebas,<br />
mSvenebis ferebs gadarecxen drois zvirTebi,<br />
Seesevian uryev sulebs velur Zalebad.<br />
da mec mafrTxobda wuTisoflis ukuRmarToba,<br />
veRar vbedavdi meTqva: `trfoba camde avides!~<br />
me dRevandeli siyvarulis fiqri marTobda<br />
da arasodes vendobodi dilas xvalindels.<br />
Turme trfiali, rogorc balRi izrdeba gulSi,<br />
me ki mozardi mowifulad CavTvale guSin.<br />
116.<br />
moyvarul gulebs SeuRleba ar ekrZaleba,<br />
da mainc grZnobas ar daarqvaT trfobis saxeli,<br />
Tuki iolad ahyva yvela fericvalebas,<br />
Tuki dasCemda meryeoba argasamxeli.<br />
radgan trfiali aRmarTula Suquris msgavsad,<br />
grigalic ver spobs, Tumc walekvas bevrjer dapirda,<br />
aRrialebul stiqionSi moxvedril navsac<br />
trfobis varskvlavi miacilebs myudro napirTan.<br />
takimasxarad ver gaixdis siyvaruls Jami,<br />
is mxolod Rawvebs CamoRvenTavs damWknar vardebad,<br />
yvelafers celavs JamTasrbolis yoveli wami,<br />
siyvaruli ki arasodes dasamardeba.<br />
magram Tu vcdebi, Tu matyuebs Cemi ocneba,<br />
verc mijnurebad gavCenilvarT, verca mgosnebad.<br />
58
117.<br />
sTqvi, rom Zunwi var siyvarulSi Seni msaxuri,<br />
ver davafase, Seni grZnoba rasac mavalebs,<br />
Tumca trfiali me gulSi maqvs Semonaxuli,<br />
mitovebuli damrCa Seni Cumi savane.<br />
sxvebTan vlaRob da sxva mxareSi ras ar vedebi,<br />
Seni mijnuri sxva grZnobisken miveqanebi,<br />
Sengan wasuli aRma-daRma davexetebi<br />
da qarebs vande Cemi sulis ialqanebi.<br />
aRviraxsnili Cemi guli minda dalaxvro,<br />
Cemi codvebi SeaCveno, Cemo imedo,<br />
warbi Sehkari, oRond zizRi ar damanaxo,<br />
siZulvilisTvis arasodes ar gamimeto.<br />
gaxsovdes, grZnobam maiZula gzidan acdena<br />
da gRalatobdi Seni grZnobis gamosacdelad.<br />
118.<br />
sanelebelsac xSirad vxmarobT gaorkecebiT<br />
da gvixaria, Tu sicxarem mada mogvgvara,<br />
Tu moviwamleT, imav wuTSi wamals vecemiT,<br />
Tumc mowamlulebs misi Sxami gvwamlavs orgvarad.<br />
`Senc mogbezrdao trfobis sitkbo~ TiTqos Camesma,<br />
da mec Sxams veZeb sakuTari Tavis jalaTi,<br />
ujanmrTelesma, umxnevesma, ujansaResma,<br />
avadmyofoba davibrale ZalisZalaTi.<br />
ar mapatia siyvarulma Cemi mzakvroba,<br />
avadmyofobas gadamyara marTla saSinels,<br />
sxeulis moSlac SevigrZen da sulis Caqrobac,<br />
SeSinebuli namdvil wamlebs veci maSinve.<br />
magram cxovrebam erTi mware sibrZne gamando:<br />
wamalic mwamlavs, radgan SeniT marTla vavadob.<br />
59
119.<br />
sirinozebis Sxamiani cremli Semisvams,<br />
guls jojoxeTis sawamlavi esadageba,<br />
SiSi mipyrobda Tu imedi gadarCenisa,<br />
sadac mogebas movelodi, damxvda wageba.<br />
ros netarebiT cad avfrindi codvil miwidan,<br />
o, ramden codvas Cavdiodi daurcxveneli,<br />
da Tvalni Cemni budeTagan gadmomicvivda<br />
Cemi cxovrebis am giJuri cieb-cxelebiT.<br />
o, borotebav, sasikeTo Zalac gqonia.<br />
mSveniereba mwuxarebiT ufro mSvendeba,<br />
Turme trfialic, dangreuli roca gvgonia,<br />
mkvdreTiT aRdgeba da arasdros gadaSendeba.<br />
mec mwuxarebam Tu matara codvil yaribad,<br />
ganZiT amavso, gana marTla gamaRariba.<br />
120.<br />
dRes mixaria, rom odesRac ase mawvale,<br />
rom mec momixda kaeSanis axlos gacnoba,<br />
dRes me vaSaveb da amitom Tavs ganacvaleb, _<br />
radgan, Zvirfaso, ar viCemeb rkinis kacobas.<br />
Tu dRes Cems gamo Senc Cemebri Segxvda wvaleba,<br />
Tuki namdvili jojoxeTi Senc gamocade,<br />
maSin me unda vumadlode iRbals, cvalebads<br />
da guSin Sengan gulnatkeni, unda glocavde.<br />
rodesac Cemi tanjvis Rame momagondeba,<br />
is mogoneba minda isev cremlma danamos!<br />
Seni alersiT gayuCdeba Cemi godeba<br />
da mec daWrili sulisaTvis mogcem malamos!<br />
oriv vewameT da guls ukve guli endoba,<br />
Senc, Cemgan ukve Sendobilma, miTxar Sendoba.<br />
60
121.<br />
sjobia marTla aramzada iyo namdvili,<br />
vidre tyuilad aramzadas xalxma gadaros.<br />
bednierebac aRar aris maSin advili,<br />
Tu es cxovreba sxvis Wkuaze unda ataro.<br />
ratom Semiqes awyvetili vneba damnTqmeli,<br />
sxvaTa azrebi ratom unda gaxdnen saCveno?<br />
TviTon codvilebs Cems codvebze ra aqvT saTqmeli,<br />
an rad cdiloben TeTri Savad rom momaCvenon?!<br />
me igive var da vinc madebs mZime braldebas,<br />
mxolod Tavs amxels, me ki vrCebi uzianebi,<br />
suliT mdablebis Tavdasxma ki malimaldeba<br />
da msajuloben Tavad suliT kuzianebi.<br />
pativayrilebs surT pativi sxvasac ahyaron<br />
da mogaCvenon es qveyana codvilT samyarod.<br />
122.<br />
Sens saCuqarze gadavwyvite xelis aReba<br />
da suraTs Sensas dagibruneb Tavazianad,<br />
usuraTodac cocxlobs CemSi Seni saxeba,<br />
samaradisod, ukvdavebis Tanaziarad.<br />
icocxleb, vidre Cemi mzec ar Caesveneba,<br />
es Cemi guli dagidgeba amis Tavdebad.<br />
da mxolod maSin, ros movkvdebi, Seni xsenebac<br />
ararsebobis saufloSi dabinavdeba.<br />
Seni xateba gonebaSi ZegliviT davdgi,<br />
usuraTodac kargad vici CemTvis vina xar,<br />
Sen CemSi saxlob da amaze usafrTxo adgils<br />
versad, veravin, verasodes ver moginaxavs.<br />
gibruneb suraTs, anda satrfod ratom gsaxavdi,<br />
Sens gaxsenebas Tu sWirdeba sxvisi naxati?!<br />
61
123.<br />
ara, dro-Jamo, ver Semicvli mainc bunebas,<br />
ragind aSeno cadawvdili piramidebi,<br />
me arasodes gamakvirvebs maTi yureba,<br />
eg axleburi gardasaxva Zveli didebis,<br />
radgan moklea warmavali wuTisofeli,<br />
Sen ZvelmanebiT mogvayare TvalSi nacari,<br />
Tavi gvgonia ama qveynad yovlis mSobeli,<br />
Cvenad CavTvaleT warsul drois namoRvawaric.<br />
mainc fuWia Seni Zala goliaTuri,<br />
arc dRevandeli maocebs da arc guSindeli,<br />
awmyoc tyuis da Seni sityvac folianturi,<br />
amitom, droo, Sens Wenebas ar vuSindebi.<br />
ginda icode Cemi sulis amoZaxili?<br />
Cems erTgulebas ver Searyevs Seni maxvili.<br />
124.<br />
samefo karze ar Sobila Cemi trfiali,<br />
amitom Jami mis bed-iRbals veRar ganagebs,<br />
verc yvaviliviT gaaxarebs bedistriali,<br />
verc sarevela balaxiviT gaaCanagebs.<br />
Cems siyvarulTan ra xeli aqvs macdur bunebas,<br />
SemTxveviT xom ar gaCenila trfobis naTeli,<br />
arc siRaribe akvirvebs da arc fufuneba,<br />
verafers aklebs JamTasrbolis korianteli.<br />
yvela mTavrobam mis winaSe Tavi daxaros,<br />
samefos Zala dRes rom brwyinavs, qreba maSinve,<br />
calke simagred aRmarTula trfobis samyaro,<br />
arc mzes Txoulobs, arc niaRvris zaTqi aSinebs.<br />
aramzadebo, albaT, Tqvenc ki damerwmunebiT,<br />
vinac sicocxle gaatareT codva-cdunebiT.<br />
62
125.<br />
baldaxinebis moyvaruli sulac ara var,<br />
garegan pativs ver miviCnev Rirsad pativis,<br />
ukvdavebisTvis ostaturad ar vyri balavars, _<br />
is ukvdavebac mokvdavia TviT ostativiT.<br />
gakotrebula gandidebis yvela msurveli,<br />
ar Sergebia netareba dafnis maZebars,<br />
damtkbar wumpeze vinc gacvala miwis surneli,<br />
is uZvirfases atlasebsac dafleTs ZaZebad.<br />
me ki Sens gulSi damayene morCil msaxurad,<br />
ar icotavo Cemi mcire Semonawiri,<br />
alali guliT siyvarulis frTebs mogaxurav,<br />
rom mudam darCe ganuyoflad Cemi nawili.<br />
ganved macduro! Tumc arvis aqvs Zala Sendeni,<br />
suls amboxebuls galiaSi veRar Sedeni!<br />
126.<br />
Cemo biWunav, jer Seni gza kidev vrcelia.<br />
magram saaTi rom giWiravs, yvelas celia.<br />
dros wesada aqvs Cveni WknobiT Seni gafurCqvna,<br />
dro erTdroulad gvaxarebs da gvigdebs abuCad.<br />
dro spobs yvelafers, magram axla cdilobs buneba<br />
Seni ganvlili drois ukan Semobrunebas.<br />
bunebas unda Tavis kvali dros daaCinos,<br />
win aRudges da daberebas gadagarCinos.<br />
Tumca sikeTis meti misgan ara ginaxavs,<br />
mainc ufrTxildi, samudamod ver Seginaxavs.<br />
dagvianebiT, magram mova, rogorc saxadi,<br />
da gaduxdeli ar dagrCeba gadasaxadi.<br />
127.<br />
63
winaT Savgvremans mSvenieri arsad ar erqva,<br />
arvin etrfoda, rac bunebam Savad daqarga,<br />
axla saRdeba margalitad CvenSi mdare qva,<br />
da silamazem winandeli fasi dakarga.<br />
aRar aclian dRes bunebas didostatobas,<br />
ferumariliT simaxinje yvelam dafara,<br />
Tavis saydari silamazem TviTon dastova,<br />
da ucxo mxares gadixvewa miusafarad.<br />
satrfos Sav Tvalebs mec Sevcqeri dRes gatacebiT,<br />
feri glovisa alamazebs Tvalebs ucodvels,<br />
albaT imitom mouxuravT Savi ZaZebi,<br />
rom simaxinjes mSveneba da eSxi uwodes.<br />
magram ZaZebi ise SveniT satrfos Sav Tvalebs,<br />
rom Savi feri silamazis ferad CaTvales.<br />
128.<br />
Tavad musikav, rogor gvatkbob musikis dakvriT,<br />
albaT daloca es sakravi TviTon gangebam,<br />
ros klaviSebze mag TiTebis niavi dahqris,<br />
maSin simebic irxevian netar hangebad.<br />
Sen dagikocnes klaviSebma Tlili TiTebi<br />
da bages Cemsas Savi Suris ali edeba:<br />
Seni amboris monatruli, eWviT vinTebi,<br />
rodesac vumzer xis naWrebis gaTavxedebas.<br />
mec klaviSebad gardasaxvis Jini mabodebs,<br />
arseba Cemi rom bednier sakravs vadaro,<br />
minda vemgvano moxtunave, gamxmar nafotebs,<br />
rom eg TiTebi tanze JrJolad gadamataro.<br />
magram radganac xelze kocniT sxvani codaven,<br />
me, ubeduri, Sens bagesac ar vicotaveb!<br />
129.<br />
64
vneba avxorci iwvevs grZnobis gamoxunebas,<br />
is urcxvad flangavs da amWlevebs sulis didebas,<br />
radganac ase mzakvrulia misi buneba,<br />
albaT veluri arc mkvlelobas daerideba.<br />
rodesac vneba dacxreba da daiRvenTeba,<br />
stovebs zizRian mogonebas, rogorc samduravs,<br />
mere ki isev sulSi iwyebs alis SenTebas,<br />
rogorc ankesi mogdebuli muxanaTurad.<br />
aRzevebuli gongadasuls daedareba,<br />
dadevnebuli msxverplze JiniT daufaraviT,<br />
ase yofila vnebis xvedri _ jer netareba,<br />
mere ki fuWi ocnebebi savse varamiT.<br />
xom kargad icnobs kacTa modgma vnebis bunebas,<br />
raRatom misdevs jojoxeTSi ciur cTunebas.<br />
130.<br />
Cems satrfos Tvalebs ar gamohyva sxivi mnaTobis<br />
da mis bagesac wiTel marjans ver Sevadareb,<br />
arc gulmkerdi aqvs Tovlisferad gadanaTovi<br />
da mavTuliviT gaSeSebul nawnavs atarebs.<br />
bevrjer minaxavs alisferi da TeTri vardi,<br />
satrfos Rawvebi sul sxvagvarad SeuferiaT,<br />
me isic vici, misi mkerdis surnelis garda,<br />
ufro netari surneleba qveynad bevria.<br />
tkbilia Cangi, me ki satrfos smena mwadia,<br />
misi baasi simis xmaze metad viwame.<br />
arsad minaxavs, qalRmerTebi rogor dadian,<br />
Cemi satrfo ki, vici, dadis dedamiwaze.<br />
vici da mainc Zvirfas ganZad guliT vatareb<br />
da usamarTlod veRaravis ver Sevadareb.<br />
131.<br />
65
ase mzakvrebi netav rad xarT lamazmanebi,<br />
mSvenierebam ase ratom gagagulisaT,<br />
mtanjav, radganac ici, mudam Sen mezmanebi,<br />
radganac Sen xar saganZuri Cemi gulisa.<br />
Tumc bevri fiqrobs, ar gekuTvnis trfoba amxela,<br />
Seni augi xSirad mesmis, xalxSi roca var,<br />
sxvebTan ver vbedav SesityvebiT grZnobis gamxelas,<br />
gulSi ki mxolod Seni xati maqvs salocavad.<br />
Sendami trfobas me tyuilad rodi vanazeb,<br />
tyuilad rodi mesizmreba Tma giSriani,<br />
vici, erTia netareba am qveyanaze:<br />
Savgvreman qalis Savi Tmebis Smagi Sriali.<br />
Tmebis siSaviT, netav, vis ra daSavebia,<br />
magram, vaglax, rom TmasTan gulic gagSavebia.<br />
132.<br />
miyvars, rodesac mibraleben Seni Tvalebi,<br />
maSin vmSviddebi TanagrZnobiT pativnacemi,<br />
radganac Sens guls arasodes ar vebralebi,<br />
mitom Caicves mag Tvalebma Savi ZaZebi.<br />
ise arasdros ar ecvleba casac ieri,<br />
roca mnaTobi aferadebs cas mokrZalebiT,<br />
ise arasdros ar mSvendeba dasalieri<br />
mwuxris varskvlavis didebuli amobrZanebiT,<br />
rogorc Sen saxe dagimSvenes Cemzed mozare,<br />
Savma Tvalebma _ Cemi bedis Wirisuflebma.<br />
Savi Tu gSvenis, dae, gulsac ZaZa mosavdes,<br />
Sens gulciv gulsac miec Cemze glovis ufleba.<br />
maSin Tamamad SemeZleba, Cemo xatebav,<br />
mSvenebis ferad, Savi feris gamocxadeba.<br />
133.<br />
66
wyeulimc iyos ama qveynad Seni gaCena,<br />
gulic momikvda, ameria SeniT gonebac,<br />
magram trfialma marto me ki ar SemaCvena,<br />
Cemi Zvirfasi megobaric Sen gemoneba.<br />
sakuTar TavTan ver vpoulob ukve msgavsebas,<br />
Cems megobarsac guli SeniT gaswamebia,<br />
isic davkarge; Senc dagkarge, Cemi arsebac,<br />
samjer davobldi, kaeSanic gamsamebia.<br />
gulSi Camkete, tyve viqnebi Seni maradJams,<br />
oRond megobars davudgebi SenTan Tavdebad,<br />
Tu samudamod damayeneb masTan darajad,<br />
Cemi wameba mxolod maSin Tu gaTavdeba.<br />
Tumca rasa gTxov Senma gulma damapatimra<br />
da aRarasdros gamomilev, albaT, satirals.<br />
134.<br />
ukve sajarod vaRiare, rom is Senia<br />
da mec varCie giraoSi SenTan darCena,<br />
minda mevaxSes Semogwiro rac damrCenia _<br />
Cemi imedis da megobris gadasarCenad.<br />
magram tyveoba megobrisa aRar Tavdeba,<br />
arc Sen elevi da gaqceva Tavadac ar surs,<br />
rogorc mevales is damidga SenTan Tavdebad<br />
da saTno suli samudamod mogando avsuls.<br />
Seni tyveoba radgan marTla mSvenieria,<br />
moZme wamarTvi da daarqvi masac mZevali.<br />
oriv Cvenganis ubedoba Senmieria,<br />
Sen momisaje simartove dasawyevari.<br />
igi Cems valsac gadagixdis adre Tu gvian<br />
da mainc, vici, samudamod Seni tyve mqvia.<br />
135.<br />
67
Tumc ar aklia Sens survilebs simravle ferTa,<br />
ar dagaviwydes mec `survili~ mqvia saxelad,<br />
amitom girCev Sens uTvalav survilTan erTad,<br />
aRarasodes mogeridos Cemi gamxela.<br />
Tumc miaRwie Seni nebis namdvil didebas,<br />
mas Cems patara nebasTanac veRar aTavseb!<br />
mowyalebas gTxov da am Txovnis ar merideba,<br />
radganac vxedav guli Seni wyalobs aTasebs.<br />
zRvac xom Sehxaris sul patara sawvimar Rrubels;<br />
wvima wveTia, magram mainc zRvas emateba,<br />
mec gadamixsen Sens survilTa diadi ube,<br />
viT zRvaman wvima _ Semikedlos Senma xatebam.<br />
aRar mixedo aRarc mters da aRarc moyvares,<br />
yvela survili, Seneuli, Cemzed mohyare.<br />
136.<br />
Cems siaxloves suli Seni Tuki gikrZalavs,<br />
uTxar ugunurs, rom `survilad~ micnobs qveyana,<br />
isic uTxari, rom survili hqvia im Zalas,<br />
es Cemi guli Sens sanatrel guls rom Sehyara.<br />
mec `survili~ var, sxva survilebs minda vemgvano, _<br />
erTi kunWuli mec damiTme Sens sasaxleSi,<br />
gamixsen Seni survileTi ukidegano, _<br />
rom verc ZvelebSi gamarCion da verc axlebSi.<br />
sxvaTa ferxulSi mec uCinrad minda viaro,<br />
msurs, Semivrdomo da daRupvas gadamarCino,<br />
arara merqvas, oRond Senad mec maRiaro,<br />
gavuCinarde, oRond SenTvis davrCe saCino.<br />
da Semiyvareb maSin grZnobiT SeulaxveliT,<br />
radgan, Zvirfaso, `survils~ niSnavs Cemi saxelic.<br />
137.<br />
68
ma siyvarulo, rad wamarTvi sinaTle TvalTa,<br />
Tumc viyurebi, aRar ZaluZT xilva am Tvalebs,<br />
mSvenierebas xom yovelTvis vxedavdi naTlad,<br />
maS, simaxinje silamazed ratom CavTvale?!<br />
mzeram Tvalebi moisyida ukuRmarTebi,<br />
yvelasTvis Ria mouZebna navsayudari,<br />
TvalTa sicruem gamoWeda rkinis xlarTebi,<br />
Cemi gulisTqmis saborkavi da saxuTari.<br />
adgili, sadac yvela briyvi dabodialobs,<br />
gulma nakrZalad SeZlo misi gamocxadeba,<br />
Tqven amas xedavT, magram cdilobT, Tvalno tialno,<br />
am gonji saxis gasaRebas namdvil xatebad.<br />
CemTvis sicrue gadaiqca am bilw morevad,<br />
da aRarc gulis, aRarc Tvalis ZalmiZs moreva!<br />
138.<br />
rodesac satrfo erTgulebas mimtkicebs ficiT,<br />
vici, rom tyuis, magram mainc vujereb satrfos,<br />
minda ifiqros, _ am cxovrebis me ara vici<br />
da rogorc Wabuks, yovelive mxiblavs da maTrobs.<br />
mere ki mjera, rom mas sjera, bavSvi var wminda,<br />
Tumc kargad icis _ siymawvile gadahyva warsuls,<br />
mec Cemi satrfos sicruisa mjerodes minda,<br />
vtyuiT orive da simarTlis gamxela ar gvsurs.<br />
simarTle viciT, maS sicrue rad vaTareSeT,<br />
sinamdvilisgan rad gvixdeba urcxvad gaparva?<br />
ar aris trfoba moCvenebiT ndobis gareSe,<br />
siberem icis siyvarulSi wlebis dafarva.<br />
ase tyuilma gagvixada oriv monebad,<br />
radgan am tyuils moaqvs mxolod siamovneba.<br />
139.<br />
69
ver gavamarTleb verasodes me Sens saqciels:<br />
Cemi Ralati Senma gulma radgan ineba,<br />
magram TaRliTo, me samasxrod ratom maqcie,<br />
mag gamoxedvas mirCevnia lanZRva_gineba.<br />
sjobs, rom vifiqro: Senma grZnobam dRes amoxeTqa,<br />
dRes ukve mivxvdi, siyvarulo, SenTvis vina var,<br />
da radgan ici me ver vuZleb Sens gamoxedvas,<br />
mzeras marideb, sxvas imeteb gasagmiravad!<br />
sTqvi, rom sxva giyvars da misTvis gaqvs gulis samxili,<br />
Tvals nu marideb, TiTqos marTla veRar micani,<br />
umagisodac xom kargad Wris Seni maxvili,<br />
me Sengan Tavi xom isedac ver davicavi.<br />
umagTvalebod yofnas guli mainc ver itans,<br />
mzeriT momkali, damixseni satanjvelidan.<br />
140.<br />
daundobelo, cota sibrZnec monaxe SenSi,<br />
icode Cemi moTminebis Zali mocvdeba,<br />
Seni Cemdami siZulvili Wkuidan SemSlis<br />
da arvin uwyis guldakodils ra wamomcdeba.<br />
Tumc ar giyvarvar, siyvarulis miTxari fici,<br />
Seni tyuilic trfialebis darad mWirdeba.<br />
kargma eqimma momakvdavis dandoba icis<br />
da sarecelTan salaRobo dReebs pirdeba.<br />
da Tuki marTla SeviSlebi, veRar davcxrebi,<br />
aRar Semrcxveba Seni lanZRva, Seni dasmena,<br />
am znedacemul qveynis TvalSi gailanZRebi,<br />
radgan mzadaa avi yuri avis sasmenad.<br />
magram Tu ginda gapatio mainc eg qceva,<br />
Tumc ar giyvarvar, Tvali sxvisken nu gageqceva.<br />
141.<br />
70
ar daabralo TvalTa CemTa grZnoba amxela,<br />
viT Segiyvaron SemxedvareT amden naklisa,<br />
Sen gulma Cemma Tavis satrfod dagasaxela,<br />
Tvalma ki ara, mxolod gulma mogisaklisa.<br />
me ver davTveri verasodes Seni surneliT,<br />
arc Sens saubars dautkbia smena arodes,<br />
SenTan laRobis viqnebodi, albaT, msurveli,<br />
Seni Sexeba an alersi rom mixarodes.<br />
magram amaod daSvra grZnoba, _ xuTive erTad,<br />
veRar moTokes guli, Sengan ganabriyvebi,<br />
suleli guli kvlav jiutad gacxadebs RmerTad,<br />
da nakacari Sens brZanebebs monad mivyvebi.<br />
isRa mamSvidebs, _ Tu es guli Sens win Tavs xrida,<br />
tanjvac marguna Cemi codvis gamosasyidad.<br />
142.<br />
codvad isa maqvs, rom Sens trfobas guliT vatareb,<br />
sikeTed is gaqvs, me rom gZulvar daufaravad,<br />
Cems guls codvians Tu sakuTar guls Seadareb,<br />
maSin mixvdebi, siZulvilis Rirsi ara var.<br />
vici, sxvebisgan gakilvas ver gadavurCebi,<br />
magram me Sengan ra sindisiT gavikicxebi?!<br />
ver magineben alisferi Seni tuCebi,<br />
roca TviTonac avxorcoben TavdaviwyebiT.<br />
neba momeci, rom Sendami trfoba maradvhyo,<br />
Tu sakuTar Tavs nebas aZlev sxvebi giyvardes,<br />
gTxov Semibralo, gulisaTvis guls xom ara gTxov,<br />
es siyvaruli SebralebiT gadamixade.<br />
Tu sibraluliT Seni guli ar aRivseba,<br />
Senc Sebraleba arasodes ar geRirseba.<br />
143.<br />
71
vis ar unaxavs, kruxs rom dasdevs diasaxlisi,<br />
garbis qaTami, ver eweva misi mdevari,<br />
mtirali Svili miugdia iqve saxlis win<br />
da bavSvze ukve aRar fiqrobs daudevari.<br />
dedis kvaldakval biWukelac mixtunavs mardad,<br />
gahkivis bavSvi Tvalze cremlebSeuSrobeli,<br />
magram uecrad gaqceuli frTosanis garda,<br />
ukve verafers veRar xedavs misi mSobeli.<br />
Senc ocnebebi gitaceben ucxo frTosnebad,<br />
me ki damtove datvirTuli mudam dardebiT,<br />
Zvirfaso Cemo, Tu miaRwev netar ocnebas,<br />
damibrundi da moferebas nu damzardebi.<br />
Seni ocnebis axdenisTvis mec var mlocveli,<br />
mjera, rom mere mipatroneb dardiT mocelils.<br />
144.<br />
ori arseba Tuki miyvars, romeli davTmo,<br />
Cemda bedad Tu Cemda Wirad maT davemone,<br />
Cemi ZmasaviT megobari _ ymawvili saTno,<br />
Tu Cemi avi qalbatoni _ Savi demonebr.<br />
Cems savalalod qals imdeni uTvalTmaqcnia,<br />
rom ganuyreli Cemi moZme Cumad wamarTva,<br />
albaT demonad angelosi ucbad aqcia<br />
da kidec SesZlo misi bedis avad warmarTva.<br />
vin icis iqneb verc gaxada namdvil avsulad,<br />
ver aziara cTunebebiT qcevas ukadriss,<br />
magram radganac mzeWabuki masTan wasula,<br />
mjera, angeloss jojoxeTi marTla uqadis.<br />
simarTles metyvis am Ralatis Cumad Camdeni,<br />
jojoxeTidan qalbatoni roca gandevnis.<br />
145.<br />
72
satrfom, visTvisac davdivar xeli,<br />
mkacrad Semxeda nestoT berviTa,<br />
bagem, naZerwma trfialis xeliT<br />
uceb dasZina: `marTla ver vitan!~<br />
magram myis igrZno keTilSobilma,<br />
rom ver SeviZleb amis atanas.<br />
bageni misi arca Sobilan<br />
am ganaCenis gamosatanad.<br />
bagem axali sityvac maCuqa<br />
da Cems siyvaruls aRar vemduri,<br />
TiTqos mzis sxivma gamoaSuqa<br />
da Ramec gaqra jojoxeTuri.<br />
satrfom sicocxle isev aRmiTqva _<br />
miTxra: `ver vitan! Tqvenze ar miTqvams!~<br />
146.<br />
sulo sabralov, codvil sxeuls rogor gagyaro,<br />
avxorcul Zalebs Semoseuls ver gadarekav?!<br />
danacrebula Sinagani Seni samyaro,<br />
Sen ki amkob da alamazeb kedlebs garegans.<br />
sxeuli Seni droebiTi sacxovrisia,<br />
nu genaRvleba, Tu darCeba daudafnavi,<br />
sxeuli ar Rirs amden movlad, radgan sxvisia,<br />
mxolod Wiebs Tu gaalaRebs Seni saflavi.<br />
galaRdi, sulo, RvTaebrivi sxiviT idide,<br />
da miwieri daimone Seni didebiT,<br />
Seni iqneba wuTisoflis mTeli simdidre,<br />
Tuki garegan samkauls ar gaekidebi.<br />
samaradiso Zala aRar Semogakldeba<br />
da TviT sikvdilic maSin xelSi Semogakvdeba.<br />
147.<br />
73
cieb-cxeleba aitexa Cemma trfialma;<br />
riTac avadobs imav Sxamis aris msurveli,<br />
moumarjvia sawamlaviT savse fiala<br />
da samudamod rCeba ase ganukurneli.<br />
Cems trfialebas mkurnalobda goneba saRi,<br />
magram ra vuyo, gankurneba Tuki ar minda,<br />
sabediswerod radgan avyev vnebebis Zaxils,<br />
gawyra eqimi da ukvalod sadRac warvida.<br />
ukurnebeli seniT davrCi naiarebi,<br />
sulma namdvili sigiJe da SfoTi iwvnia,<br />
gonareuli SeSliliviT daviarebi<br />
da WeSmariti sinamdvile ver Semicvnia.<br />
Tumc Seni mzera naTel sxivTa kona mgonia,<br />
Sens siSavesTan jojoxeTic monagonia.<br />
148.<br />
iqneb es Tvalni siyalbisTvis Soba gangebam,<br />
da mxolod tyuils maziarebs maTi Tanxleba.<br />
iqneb gonebas sinamdvilis ar surs gageba,<br />
TvaliT danaxuls arasdros rom ar eTanxmeba?!<br />
Tvals rom itacebs, Tuki marTla aris mSveneba,<br />
es silamaze rad ar esmiT Seuracxadebs?!<br />
magram sigonje sinatifed Tu meCveneba,<br />
maSin siyvaruls, marTla, becad gamovacxadeb!<br />
trfobam damivso uZilobiT TvalTa upeni,<br />
raRa ixilos Tvalma cremliT danabindebma?!<br />
mzec ki brmavdeba, ros saavdro faravs Rrubeli<br />
da SuqCamqrali elodeba gaamindebas.<br />
macdur siyvaruls cremliani unda mataros,<br />
rom moCveneba sinamdviles ver Sevadaro.<br />
149.<br />
74
o, ulmobelo, gulcivoba rogor damwame,<br />
SenTvis gavbede sakuTari gulis Ralati,<br />
is ar vikmare satanjvelad, Sen rom mawameb,<br />
da SenTvis gavxdi sakuTari Tavis jalaTi.<br />
gana Sens mtrebTan var nazi da amagiani,<br />
gana megobrad miviCnie Seni moZule?<br />
gana sakuTar Tavs ar vuxdi samagieros,<br />
ros warbebs Sevkrav, mrisxanebis cecxliT moculebs?<br />
me erTi grZnobac ar davtove Senacodebi,<br />
Tu Seni sulis gaRmerTebas ver SeeTvisa,<br />
am udabnoSi xatad damaqvs Seni codvebi<br />
da morCili var Seni erTi gamoxedvisa.<br />
magram yofilxar TvalxilulTa trfobiT garTuli,<br />
me ki Tvalebi siyvaruliT maqvs daSanTuli.<br />
150.<br />
miTxari, mainc vin STagbera Zala amxela,<br />
nuTu naklovans Cems mbrZaneblad unda gracxavde,<br />
Seni wyalobiT sinamdvilis miWirs gamxela,<br />
da dRis naTeli ukun Ramed gamovacxade.<br />
sikeTed rogor momaCvene Seni siave,<br />
Semomatyue simaxinje namdvil mSvenebad.<br />
eWvi yoveli ase rogor gaminiave,<br />
codvebi Seni Rirsebebad rom meCveneba.<br />
SeniT monusxuls siyvarulis Zali mereva,<br />
zizRis Rirsi xar, magram mainc ver SegiZule,<br />
Tu Sen damlocav, sxva ar minda bedniereba,<br />
da ar vinaRvleb, am siyvaruls sxva rom miwunebs.<br />
me Tu uRirsi Segiyvare daufaravad,<br />
am RirsebisTvis trfobis Rirsi nuTu ara var?!<br />
151.<br />
75
trfoba norCia, sindisi ar moeTxoveba,<br />
Tumca sindisi qveynad trfobas gauCenia,<br />
Senc ar gakilo codviani Cemi cxovreba,<br />
Tuki ar ginda, kidev erTxel avno Senians.<br />
Senma Ralatma yvelaferi wminda warxoca,<br />
sxeulis JiniT Semicvala TrTolva sulisa,<br />
Senma Ralatma sabolood gamaavxorca,<br />
sulma sxeuli sabolood gaagulisa.<br />
Sens xsenebaze aRzevdeba Cemi arseba,<br />
da iamayebs, Sen rom ase moginadira,<br />
xan aRsdgeba da xanac monas daemsgavseba,<br />
Zirs daemxoba da SegCivlebs Tavis satirals.<br />
usindisobad nu CamiTvli, Tu gTxov Tanxmobas,<br />
Tu SenTvis aRmdgars, Sens winaSe minda damxoba.<br />
152.<br />
me siyvarulSi codvili var, gamogitydebi,<br />
magram Sen TviTon xom orkeci codviT ewvale:<br />
qmars uRalate, ros me miTxar ficis sityvebi,<br />
da mere Cemi siyvarulic zizRiT Secvale.<br />
vici da mainc samduravi veRar giTxari:<br />
ficis gatexis codva madevs Tavad ocamde:<br />
Secodebaa, darCe Cemgan ganukiTxavi,<br />
Secodebaa, moRalates meve glocavde.<br />
gamogacxade mTeli qveynis wminda saunjed,<br />
vadide Seni sinaze da Seni sikeTe,<br />
me siyvaruliT Sens codvebze Tvali davxuWe<br />
da simarTlisken gza yoveli gardavikete.<br />
amden sicrues rogor vbedav, netav vicode,<br />
ase utifrad mSvenieri rogor giwode.<br />
153.<br />
76
marad anTebul CiraRdanTan sZinavs kupidons<br />
da SexeT, nimfam gadawyvita erTi mzakvroba:<br />
surs, rom CiraRdans cecxlis Zala gamoufitos<br />
da yinulovan Relis wyalSi cdis mis Caqrobas.<br />
uzenaesi siyvarulis cecxli ra iqna?!<br />
wyals gadaedo rac CiraRdans Zala ebada,<br />
ubralo Rele samkurnalo wylad gardaiqmna,<br />
ganmkurnebelad aTasnair sneulebaTa.<br />
RmerTma is cecxli kvlav aanTo satrfos TvalTagan,<br />
mkerdze momado CiraRdani alis nakadiT,<br />
mec siyvarulis Semotevam myisve gamTanga<br />
da javriani samkurnalo wylisken gavqandi.<br />
Svela ver vpove. axla ukve im azrs vadgivar, _<br />
mxolod mijnuri Tu momirCens mZime satkivars.<br />
154.<br />
Turme xandaxan kupidonsac Zili undeba:<br />
miwva da Tavis CiraRdani iqve miagdo,<br />
cecxli mostaces feriaTa TeTrma gundebma,<br />
da arvin uTxra _ CiraRdani nimfebs miaqvTo.<br />
rom kacTa modgmas daaviwydes Zveli gancdani,<br />
rom adamians trfobam suli ver daubindos,<br />
rom mijnurobiT ar ewamon Zeni kacTani,<br />
nimfam mostaca siyvarulis cecxli kupidons.<br />
ager, gamoCnda civi wyaro nimfas winare<br />
da manac wyalSi gadaagdo ali wyeuli.<br />
Camqral CiraRdniT uceb gaTba TviTon mdinare,<br />
avadmyofTaTvis samkurnalo wylebad qceuli.<br />
mec saaqimod movel, magram ukve vici me:<br />
trfoba rom aTbobs, im wyliT trfobas ver gaviciveb!<br />
77