obrażenia - Katedra Medycyny SÄ dowej Collegium Medicum ...

Uniwersytet JagiellońskiCollegium MedicumKatedra i Zakład Medycyny Sądowej

•URAZto zadziałanie energii na ciało ludzkienp. ugodzenie nożem, potrącenie przez pojazd,uderzenie upadającego ciała o podłoże•OBRAŻENIEto skutek biologiczny urazunp. otarcia naskórka, podbiegnięcia krwawe,rany, złamania

RODZAJEURAZÓW• mechaniczny• termiczny• elektryczny• chemiczny• radiacyjny

RODZAJEnarzędzi• Twarde tępe• Twarde tępokrawędziste• Kończyste• Ostrokończyste• Ostrokrawędziste

IDENTYFIKACJAnarzędzi• SZEROKOGRUPOWA (np.narzędzie twarde tępe)• WĄSKOGRUPOWA (np. opona obieżniku Pirelli P7)• INDYWIDUALNA (konkretnyegzemplarz opony)

Uraz = obrażenia ??• Cechy narzędzia• Cechy ciała w miejscu i w okolicygodzenia urazu• Mechanika urazu

• E = mV 2 / 2

DZIAŁAJĄCEPOWIERZCHNIE

KĄT DZIAŁANIA SIŁY

PODATNOŚĆ NARZĘDZIA I TKANEKNA ODKSZTAŁCENIA

URAZ MECHANICZNYrodzaje działania =mechanizm• CZYNNYciało ludzkie jest nieruchome anarzędzie jest w ruchu (np. pobiciepałką)• BIERNYciało będące w ruchu uderza onieruchome narzędzie (np. przyupadku)

URAZ MECHANICZNYpodstawowe rodzaje obrażeń• otarcie naskórka• podbiegnięcie krwawe• rana

OTARCIENASKÓRKA• starcie powierzchownych warstwnaskórka lub całej jego grubości• powstaje w wyniku urazu działającegostycznie do powierzchni powłok ciała• wyraźnie i szybko uwidacznia się pozgonie• samo w sobie nie może służyć dooceny przyżyciowości

PODBIEGNIĘCIEKRWAWE• wynaczynienie krwi do tkanek• powstaje w wyniku i w miejscu przerwaniaściany naczyń krwionośnych• jest wykładnikiem przyżyciowości• synonimy - siniec, zasinienie, krwiak• ewolucja i przemieszczanie siępodbiegnięcia krwawego

RANAprzerwanie ciągłości skóry właściwejpo wygojeniu pozostaje blizna

RANAprzerwanie ciągłości skóry• tłuczona• rąbana• szarpana i darta• cięta• kłuta• kąsana• postrzałowa

ana tłuczona• powstaje od zadziałania narzędziatwardego, tępego• nierówne brzegi• zazwyczaj otarcie naskórka wbrzegach• mostki tkankowe w dnie• rany tłuczone niekiedy są mylone zciętymi !!!

ana darta i szarpana• powstaje od narzędzia twardego,tępego, działającego stycznie dopowierzchni ciała• otarcie naskórka brzegów obecne lubnie• brzegi nierówne, mostki tkankowe• płat skórny (darta), wskazuje kierunekgodzenia urazu

ana kąsana• zespół obrażeń kąsanych• od uzębieniazwierzęcego lub ludzkiego• często odwzorowuje kształt uzębienia,ewentualne wady zgryzu• wymazy - w przypadku sprawcyczłowieka

ana rąbana• od narzędzia ostrokrawędzistego,godzącego z dużą energią, +/-prostopadle do ciała• brzegi równe• wąski rąbek otarcia w brzegach• brak mostków tkankowych• możliwe złamania kości w dnie rany

ana cięta• powstaje od narzędzia ostrokrawędzistego,działającego stycznie do ciała• brzegi gładkie (możliwe „ząbkowanie” gdzieskóra wiotka)• bez otarcia w brzegach• bez mostków tkankowych w dnie• oba bieguny ze spłyceniem rany• często w samouszkodzeniach

ana kłuta• powstaje od narzędzia kończystego,najczęściej od noża – wówczas:• ma osełkowaty (in. wrzecionowaty,soczewkowaty) kształt• bieguny bez spłycenia rany• zazwyczaj brak otarcia w brzegach• brak mostków tkankowych• duża głębokość (kanał rany)

ana kłuta od noża–warto pamiętać !!• 1.Długość rany kłutej może być równa,większa lub mniejsza niż szerokość ostrza.• 2.Głębokość rany kłutej może być równa,większa lub mniejsza od długości ostrza.

ana kłuto-ciętawariant rany kłutej• powstaje od narzędziaostrokończystego, o przynajmniejjednej krawędzi tnącej• jeden z biegunów ze spłyceniem rany,niekiedy przedłuża się w rysowateotarcie (wyciąganie narzędzia)

• Twarde tępe• Twarde tępokrawędziste• Kończyste• Ostrokończyste• Ostrokrawędziste

zażyciowośćobrażeń• obrażenia powstałe za życia• obrażenia schyłkowe (agonalne)• obrażenia powstałe po śmierci

cechy wskazujące na zażyciowośćpowstania obrażenia• podbiegnięcie krwawe• duży krwotok do jam ciała• zator powietrzny serca• zatory tłuszczowe płuc• zachłyśnięcie krwią do płuc• stan zapalny w rejonie obrażenia (równieżhist-pat)• cechy gojenia

obrażenia pośmiertne• powstałe wskutek przemieszczaniazwłok• uszkodzenia spowodowane przezzwierzęta• okaleczenia symboliczne i rytualne• rozkawałkowanie

skutki działaniaenergii cieplnej• oparzenie I stopnia (rumień)• oparzenie II stopnia (pęcherze)• oparzenie III stopnia (martwica)• oparzenie IV stopnia (zwęglenie)

dowody przyżyciowościdziałania wysokiej temperaturyniepełnespalanie• HbCO• MbCO• sadza

Działanie energiielektrycznej• zatrzymanie krążenia w mechanizmieVF• znamię prądowe w skórze• rzadko zwęglenie kończyny

Które od upadku?Które od wypadku?Które od pobicia?• Różnicowanie na podstawie stosunkuobrażeń zewnętrzne/wewnętrzne• Różnicowanie na podstawie położeniaobrażeń na głowie

URAZ w wywiadzieOBRAŻENIA w rozpoznaniu• określenia słowne w ICD 10 nie służądo tego, by je przepisywać• Podstawowym celem prowadzenia dokumentacjimedycznej jest umożliwienie sobie i innymlekarzom w przyszłości (bliskiej i odległej)przypomnienie/poznanie historii chorobowejpacjenta (np. dyżury kontraktowe)

Formułowanie rozpoznańPRZYKŁADOWE ROZPOZNANIA zICD 10„S20.0 Stłuczenie sutka”• co wiemy: miał miejsce domniemany urazmechaniczny sutka prawego lub lewego• czego nie wiemy: jakie było rozpoznanie (jakieobrażenia sutka)„S20.1 Inne i nieokreślone powierzchowne urazysutka”• co wiemy: nic

Formułowanie rozpoznańzamiast „S20.0 Stłuczenie sutka”np. „Otarcie naskórka sutka lewego (S20.0)”zamiast „S20.1 Inne i nieokreślone powierzchowneurazy sutka”np. „Oparzenie termiczne st.I sutka prawego(S20.1)”