to download the PDF - International University of Sarajevo

Član 6.1) Nastavni plan i program Pripremne škole engleskog jezika osmišljen je za opće i specifične namjene,u skladu s potrebama akademskih programa Univerziteta.2) Nastavni plan i program sastoji se od osnovnih vještina kao što su čitanje, pisanje, razumijevanje igovor engleskog jezika, a pored tih vještina, obuhvata engleski za određenu namjenu orijentiran zaspecifična akademska polja.Član 7.1) Ukoliko se ukaže potreba Pripremnu školu moguće je organizovati i iz drugog stranog jezika.2) Odluku o Pripremnoj školi iz stava 1. ovog člana donosi Upravni odbor na prijedlog SenataUniverziteta.Studijski programiČlan 8.1) Studijski program predstavlja nastavni plan i program koji pokriva jednu ili više naučnih iliumjetničkih oblasti, a čija realizacija kroz nastavno-naučni/umjetnički proces vodi do jednog od triakademska stepena u skladu sa bolonjskom deklaracijom.2) Konačnu odluku za usvajanje studijskog programa donosi Senat Univerziteta.Član 9.Studijski program Univerziteta je skup obaveznih i izbornih studijskih predmeta, sa okvirnimsadržajem, čijim se savladavanjem obezbjeđuju neophodna znanja i vještine za sticanje diplomeodgovarajućeg nivoa i vrste studija.Član 10.1) Studijski programi podijeljeni su na studijske godine i semestre.2) U skladu sa (E)CTS-om, obim nastavnih programa iznosi 60(E)CTS studijskih bodova - kredita ujednoj studijskoj godini, odnosno 30 (E)CTS studijskih bodova - kredita u jednom semestru.3) Broj studijskih bodova-kredita za pojedini predmet određuje se prema broju sati nastave,(predavanja, vježbe, seminari), potrebnom vremenu rada studenta na samostalnim zadacima,potrebnom vremenu za učenje kod pripreme za provjeru znanja i ocjenjivanje i potrebnom vremenukoje akademsko osoblje provodi u pružanju pomoći studentu u sticanju potrebnog znanja.4) Jedan (E)CTS studijski bod - kredit predstavlja 25 sati ukupnog opterećenja studenta kroz sve oblikenjegovog rada na određenom predmetu, odnosno do 30 sati ukupnog opterećenja kada su u pitanjustudijski programi medicinske grupe nauka.5) Ciklusi studija i programi koji vode do akademske titule, stručnog i naučnog zvanja koje nudiUniverzitet fleksibilni su, tako da omogućavaju mobilnost studenata u odgovarajućim fazama, sadodjelom (E)CTS bodova-kredita i/ili kvalifikacija, zavisno od rezultata rada koje je studentostvario.3

Član 11.Studijski program sadrži:a. naziv i ciljevi studijskog programa;b. uslove za upis na studijski program;c. nastavni plan i programd. način izbora predmeta iz drugih studijskih programa;e. bodovnu vrijednost svakog predmeta i završnog rada iskazanu u ECTS bodovima;f. preduslovne predmete;g. uslove upisa u sljedeći semestar, odnosno sljedeću godinu studija te način završetkastudija;h. stručni i akademski naziv koji se stiče završetkom studija;i. ishodi učenja;j. uslovi za prelazak sa drugih studijskih programa iz iste ili slične oblasti studija;k. vrsta (pohađanja) studija i način realizacije studija;l. relevantnost kvalifikacija osoblja;m. resursi potrebni za implementaciju (studijskog programa);n. relevantnost (postojećih) resursa;o. druga pitanja od značaja za izvođenje studijskog programa.Organizacija studijaČlan 12.1) Univerzitet, odnosno fakulteti organizuju i izvode akademski studij prvog ciklusa iz oblasti za kojesu matični i registrirani.2) Studijska godina se organizuje u dva semestra (zimski i ljetni), od kojih svaki ima 16 sedmica (15sedmica kontinuiranih aktivnosti plus sedam radnih dana za završni ispit).3) Kalendar organizacije i realizacije nastave u okviru studijske godine, koji uključuje i termine zazavršne, popravne i dodatne ispite, utvrđuje i objavljuje Senat Univerziteta najkasnije 60 dana prijepočetka zimskog semestra akademske godine.Trajanje studijaČlan 13.1) Studij prvog ciklusa traje četiri godine studija, i vrednuje se sa 240 ECTS bodova.2) U okviru nastavnog procesa predviđen je sedmični fond od ukupno 40 (četrdeset) sati ukupnog radastudenta, od čega se maksimalni angažman studenta u nastavi utvrđuje nastavnim planom.Član 14.Ukupno angažovanje studenta sastoji se od nastave (predavanje, auditorne i/ili praktične vježbe,praksa, seminari i drugo), samostalnog rada (testovi, kolokvijumi, završni ispiti), izrade završnog rada(ukoliko je predviđen studijskim programom), dobrovoljnog rada studenta u lokalnoj zajednici i ostalihvidova angažovanja studenata.Nastavni planovi i nastavni programiČlan 15.1) Studij prvog ciklusa na Univerzitetu se izvodi po nastavnim planovima i nastavnim programima kojesvojom odlukom odobrava Senat.2) Fakulteti su obavezni u cijelosti realizirati usvojene i odobrene nastavne planove i programe.4

3) Nastavnim planom utvrđuju se nastavni predmeti i ukupan broj časova predavanja, vježbi i drugihobaveznih oblika nastavnog rada.4) Nastavnim programom utvrđuje se sadržaj nastavnog predmeta, način izvođenja nastave, polaganjaispita i drugih vidova provjere znanja, preporučeni udžbenici, priručnici i druga preporučenaliteratura na osnovu koje se stiču znanja, vrši priprema za polaganje ispita i vrši provjera znanja iztog nastavnog predmeta, naziv, šifra (npr. HUM 101), status (obavezni ili izborni), nivo (I, II ili IIIciklus), kratak opis predmeta, preduslovne predmete (za polaganje i prisustvovanje), termine ispita,kriterije ocjenjivanja, godinu studija i semester, imena (mogućih) nastavnika i asistenata koji ćerealizirati predmet, ECTS vrijednost i predviđeno radno opterećenje studenata (po vrsti angažmanastudenta), tabelarni prikaz sheme napredovanja (kroz studijski program) te ciljevi i ishodi učenja.Nastavni predmetiČlan 16.1) Nastavni predmeti mogu biti: opći/univerzitetski, stručni/fakultetski i fakultativni/izborni.2) Stručni i opći predmeti su obavezni, a fakultativni su obavezni samo za studente koji su ih izabrali.3) Fakultativni predmeti se uvode u nastavni plan i program i predlažu studentu kao izbor zaproširivanje stručnih znanja, obrazovanja i opće kulture.4) Univerzitet može utvrditi da neki od stručnih predmeta budu zajednički predmeti, kojim se dajuzajedničke stručne osnove, studentima koji studiraju komplementarne naučne, odnosno umjetničkeoblasti.5) Nastava iz općih predmeta može se organizirati i na nivou Univerziteta, koji ovu nastavu organizirasa matičnim fakultetom Univerziteta za svaki predmet.6) Nastava i ispiti iz određenih predmeta mogu se obavljati i na drugom fakultetu koji je matični za tajpredmet, što se regulira statutom odnosno drugim općim aktom Univerziteta.Postupak utvrĎivanja i donošenja nastavnog plana i programa predmetaČlan 17.1) Nastavni plan i program općih predmeta utvrđuje i donosi Senat na prijedlog vijeća fakulteta.2) Nastavni plan i program ostalih predmeta utvrđuje i donosi vijeće fakulteta, uz prethodnu saglasnostSenata.Nastavni plan ciklusa studijaČlan 18.Univerzitet, koji organizira studij, obavezan je objaviti nastavne programe na web straniciUniverziteta.Primjena nastavnog plana i nastavnih programaČlan 19.Primjenu nastavnog plana i nastavnih programa prati Vijeće fakulteta, odnosno odgovarajući stručni organUniverziteta i daje prijedlog za njihovu izmjenu.5

Izmjene nastavnog plana i programaČlan 20.Izmjena nastavnog plana i nastavnih programa vrši se po istom postupku kao i njihovo donošenje,utvrđeno ovim Pravilima, i ne može se primjenjivati retroaktivno, u smislu utvrđivanja dodatnih obavezastudentu za studijske godine koje je uspješno okončao.Organizacija studijske godineČlan 21.1) Studijska godina se organizira u dva semestra: zimski i ljetni.2) Nastava u zimskom semestru počinje trećeg ponedjeljka u septembru i traje 16 sedmica (15 sedmicakontinuiranih aktivnosti plus sedam radnih dana za završne ispite).3) Dopunska nastava i popravni ispiti nakon zimskog semestra traju najduže četiri sedmice.4) Ovjera zimskog semestra i upis ljetnog semestra traje do dvije sedmice.5) Nastava u ljetnom semestru počinje trećeg ponedjeljka u februaru i traje 16 sedmica (15 sedmicakontinuiranih aktivnosti plus sedam radnih dana za završni ispit).6) Završni ispiti se mogu organizovati i u zadnjoj sedmici nastave, odnosno prvoj sedmici nakonzavršene nastave.7) Dopunska nastava i popravni ispiti nakon ljetnog semestra traju najduže četiri sedmice.8) Ljetni odmor traje najduže 8 sedmica.9) Ovjera ljetnog semestra i upis zimskog semestra traju do dvije sedmice.10) Kalendar organizacije i realizacije nastavnih programa za studijsku godinu utvrđuje i objavljujeSenat Univerziteta, najkasnije 60 dana prije početka izvođenja nastave.Organizacija nastaveČlan 22.1) Nastava se realizira i izvodi prema utvrđenom rasporedu sati.2) Univerzitet, odnosno njegovi fakulteti su obavezni objaviti raspored sati iz stava (1) ovog člana,najkasnije deset dana prije početka realizacije nastave, na web stranici i oglasnoj ploči Univerzitetaodnosno njegovih fakulteta.3) Raspored sati sadrži: naziv nastavnog programa, oznaku studijske godine, naziv predmeta, vrijeme(dan, sat) održavanja nastave, mjesto održavanja nastave (sale, laboratorije), imena nastavnogosoblja koje izvodi nastavu, datum održavanja završnog ispita i druga uputstva o nastavi.4) Predmetni nastavnik obavezan je da u prvoj sedmici nastave upozna studente s planom rada napredmetu.Plan radaČlan 23.6

1) Predmetni nastavnik obavezan je informirati studente o ciljevima, sadržaju i metodama realizacijenastave iz nastavnog predmeta, kao i o metodama i kriterijima praćenja njihovog rada, provjereznanja i ocjenjivanja.2) Zadaci predviđeni za individualni rad studenta (seminarski radovi, projekti, referati, zadaće i drugioblici realizacije studijskih obaveza) moraju biti ravnomjerno raspoređeni u toku semestra.3) Ukupni obim zadataka iz stava (2) ovog člana mora biti usklađen sa opterećenjem predviđenim napredmetu, saglasno (E)CTS-u.4) Predmetni nastavnik je obavezan da u toku realizacije nastave, izvršavanja samostalnih zadataka odstrane studenta i njihovih priprema za savladavanje nastavno-naučnih sadržaja i provjeru znanja,pomogne studentima organiziranjem i održavanjem redovnih, a po potrebi ili na zahtjev studenata idodatnih konsultacija.5) Termini za konsultacije u toku sedmice moraju biti usklađeni sa planom realizacije nastave tako dasu prilagođeni obavezama akademskog osoblja, kao i potrebama studenata. Konsultacije mogu bitiorganizirane u vidu kabinetskih ili konsultacija u učionici, korištenjem e-maila i drugih vidovaelektronskih komunikacija, uz obavezu da se najmanje 5 sati sedmično planira za kabinetskekonsultacije.6) Promjena plana rada u toku semestra u pravilu nije dopuštena.7) U slučaju nužne promjene rasporeda sati i plana rada predmetni nastavnik je obavezan najkasnije 24sata prije promjene na javan i transparentan način o tome obavijestiti studente.8) Predmetni nastavnik je, u skladu sa obavezama utvrđenim nastavnim planom i programom,odgovaran za izvođenje svih oblika nastave-predavanja, vježbi, seminara, praktičnog rada, kao i zapraćenje aktivnosti studenata i provjeru njihovog znanja.Organizacija ispita, praktičnog i stručnog rada kod pojedinih oblika nastaveČlan 24.1) Kada se nastava odnosno pojedini oblici nastave organiziraju u formi "učenja na daljinu" ispiti seobavezno održavaju u sjedištu fakulteta.2) Ispiti iz umjetničkih predmeta mogu se održavati i izvan sjedišta fakulteta ukoliko se radi o ispitukoji se realizira u formi javnih manifestacija kao što su koncerti, izložbe, predstave i drugi obliciprezentacije umjetničkog stvaralaštva.3) Praktični rad i stručna praksa mogu se organizirati i realizirati kao sastavni dio nastave u sjedištuUniverziteta ili na mjestu njihove realizacije odnosno u nastavnoj bazi fakulteta.Obaveze akademskog osobljaČlan 25.1) Akademsko osoblje je obavezno ličnim prisustvom i angažmanom u potpunosti realizirati utvrđeniplan i program iz nastavnog predmeta za koji je izabrano odnosno angažirano.2) Izuzetno, iz opravdanih razloga, izabrano akademsko lice u realizaciji nastavnog plana i programa izstava 1. ovog člana može, uz prethodnu pismenu saglasnost dekana fakulteta, zamijeniti drugaadekvatna akademska lica koja predloži predmetni nastavnik odnosno dekan fakulteta uz prethodnopribavljenu saglasnost Vijeća.3) Fond sati koji se realizira na način i pod uvjetima iz stava 2. ovog člana ne može prelaziti 30% odukupno predviđenog fonda sati za nastavni predmet u toku studijske godine.7

Vrednovanje znanja studenataČlan 26.1) Konačan uspjeh studenta nakon svih predviđenih oblika provjere znanja, vrednuje se i ocjenjujesistemom uporedivim sa (E)CTS skalom ocjenjivanja kako slijedi:a) 10 (A) - izuzetan uspjeh bez grešaka ili sa neznatnim greškama, nosi 95-100 bodova;b) 9 (B) - iznad prosjeka, sa ponekom greškom, nosi 85-94 bodova;c) 8 (C) - prosječan, sa primjetnim greškama, nosi 75-84 bodova;d) 7 (D) - općenito dobar, ali sa značajnijim nedostacima, nosi 65-74 bodova;e) 6 (E) - zadovoljava minimalne kriterije, nosi 55-64 bodova;f) 5 (F, FX) - ne zadovoljava minimalne kriterije, manje od 55 bodova.2) Slovne ocjene u upotrebi na Univerzitetu:a) Slovna ocjena (I - Nepotpun) dodjeljuje se studentima koji iz opravdanog razloga nisu ispunili nekunužnu komponentu koja se ocjenjuje u sklopu predmeta. Student sa ovom slovnom ocjenom morazavršiti komponente koje mu nedostaju najkasnije do početka slijedećeg semestra, u protivnom ćeocjena “I” automatski postati negativna ocjena, odnosno “F”.b) Slovna ocjena (S - Zadovoljavajuće) se dodjeljuje studentima koji su uspješno položili predmetekoji ne nose bodove, odnosno čiji je pismeni rad prihvaćen.c) Slovna ocjena (U - Nezadovoljavajuće) se daje studentima koji nisu uspjeli da polože nekreditnepredmete.d) Slovna ocjena (NA - Neprisustvovanje) označava da student nije ispunio uslov prisustva na nastaviiz datog predmeta.e) Slovna ocjena (W - Povlačenje) znači da se student povukao sa datog predmeta.Oblici provjere znanja studentaČlan 27.1) Oblici provjere znanja studenta mogu biti pismeni, usmeni i praktični.2) Provjera znanja je u pravilu pismena i vrši se putem testa ili pismenog rada.3) Rezultati pismenog dijela ispita moraju biti objavljeni u roku od pet dana od dana održavanja ispitauz obavezno oglašavanje termina u kojem student može izvršiti uvid u svoj rad.4) Svi oblici provjere znanja su javni.5) Ispiti iz umjetničkih predmeta polažu se u pravilu komisijski.6) Pismeni ispitni radovi studenata se čuvaju do kraja studijske godine.7) Univerzitet je obavezan organizirati i utvrditi termine polaganja ispita tako da student može bitiopterećen polaganjem najviše jednog ispita u istom danu.8) Predmetni nastavnik ne može vršiti provjeru znanja na završnom ispitu u prisustvu samo jednogstudenta.9) Vijeće fakulteta je obavezno posebnom odlukom utvrditi sve oblike provjere znanja, kao i strukturusa skalom bodovanja iz svakog nastavnog predmeta.10) Utvrđeni elementi vredovanja pojedinih aktivnosti, odnosno propisanih oblika provjere znanja,obavezno se provode kao jedinstvena cjelina.8

Postupak provjere znanja i ocjenjivanjaČlan 28.1) Rad studenta prati se i ocjenjuje kontinuirano u toku semestra odnosno studijske godine.2) Provjera znanja se vrši dodjeljivanjem bodova za svaki oblik aktivnosti i provjere znanja u tokusemestra, kao i na završnom ispitu, na kojem se utvrđuje konačna ocjena.3) Završni ispit se, u strukturi ukupnog broja bodova, može vrednovati sa najviše 50% bodova.4) Ako student za predviđene aktivnosti i provjere znanja tokom semestra osvoji broj bodova kojizadovoljava kriterije za prolaznu ocjenu nije obavezan izaći na završni ispit.5) Završni ispit kao i druge nastavne aktivnosti dozvoljeno je realizirati samo u toku radnog vremenautvrđenog u okviru radne sedmice i to u vremenskom terminu od 08-20 sati.Završni ispitČlan 29.1) Univerzitet organizuje završne i popravne ispite.2) Završni ispit u skladu sa nastavnim planom i nastavnim programom se obavlja u toku posljednjesedmice nastave ili u prvoj sedmici nakon završene nastave.3) Student koji ne položi završni ispit može polagati popravni ispit iz predmeta kojeg nije položio nakraju jednog semestra, odnosno studijske godine.4) Predmetni nastavnik će po potrebi u periodu između održavanja završnog ispita i popravnog ispitaorganizovati konsultacije sa studentom radi pomoći studentu da se pripremi za popravni ispit.5) Popravni ispiti se organizuju u periodu od 4 (četiri) sedmice od okončanja završnih ispita u zimskomi ljetnom semestru i na te ispitne rokove imaju pravo izaći studenti koji nisu uopće izašli na završniispit odnosno na završnom ispitu nisu postigli sveukupnu prolaznu ocjenu.6) Dodatni ispitni rok se organizuje u toku zadnje sedmice augusta odnosno prve dvije sedmiceSeptembra i na taj ispitni rok imaju pravo izaći studenti iz stava 5) ovog člana kao i studenti koji nisuzadovoljni ocjenom ostvarenom na završnom odnosno popravnom ispitu. Ocjena ostvarena na ovomispitnom roku se uzima u obzir prilikom utvrđivanje finalne ocjene.7) Studenti upisani u 2011/2012 studijsku godinu imaju pravo izaći na dodatni ispitni rok iz stava 6.ovog člana pod uslovom da polaganjem tog ispita ne stiču više od 60 ECTS bodova na krajustudijske godine.Polaganje ispita pred komisijom po zahtjevu studentaČlan 30.1) Student koji nije zadovoljan postignutom ocjenom na ispitu može, u roku od 24 sata nakonsaopćenja ocjene, pismeno tražiti da ispit ponovi pred komisijom.2) Zahtjev za ponavljanje ispita iz stava 1. ovog člana mora biti obrazložen.3) Dekan imenuje predsjednika i dva člana ispitne komisije u roku od 24 sata od prijema zahtjeva izstava 1. ovog člana, ako ocijeni da je zahtjev osnovan.4) Predmetni nastavnik čijom ocjenom student nije bio zadovoljan ne može biti predsjednik komisije, ajedan član komisije mora biti iz drugog nastavnog predmeta, ali iz iste ili srodne nastavne oblasti.5) Dekan određuje termin polaganja ispita u roku od tri dana od dana podnošenja osnovanog zahtjevastudenta.9

6) U slučaju zahtjeva iz stava 1. ovog člana, pismeni ispit ili pismeni dio ispita neće se ponoviti predkomisijom, već će postojeći ocijenjeni pismeni rad komisija ponovno pregledati i ocijeniti, dok jeponavljanje usmenog ispita ili usmenog dijela ispita pred komisijom obavezno.7) Prilikom utvrđivanja ocjene, komisija će uzimati u obzir sve verificirane rezultate rada studenta utoku nastave.8) Kod prigovora studenta na ocjenu za praktični ispit iz onog predmeta čije polaganje nije mogućeponovno organizirati, komisija, imenovana od strane dekana, a sastavljena od nastavnika izodgovarajuće oblasti, preispitat će odluku nastavnika koji je ispit ocjenjivao i to na osnovuaudio/video zapisa i drugih oblika dokumentiranja polaganja ispita te donijeti konačnu odluku.9) Za predmete iz stava 8. ovog člana Univerzitet odnosno fakultet je dužan osigurati audio/video zapisili drugi adekvatan oblik dokumentiranja toka provjere znanja.10) Odluka komisije se donosi većinom glasova, a na istu može se izjaviti žalba dekanu fakulteta u rokuod 24 sata od saopćenja odluke komisije.11) Student može tražiti komisijski ispit najviše dva puta u toku jedne studijske godine.Ovjera semestra i godineČlan 31.1) Tokom ovjere semestra evidentira se broj ECTS kredita koje je student ostvario.2) Zimski semestar ovjerava se (i upis ljetnog semestra) nakon završetka nastave zimskog semestra,najkasnije do početka ljetnog semestra.3) Ovjera ljetnog semestra (i upis zimskog semestra) vrši se po završetku ispita u ljetnom semestrustudijske godine, a najkasnije do početka nastave u narednom semestru.Prelazak u narednu studijsku godinuČlan 32.Student upisuje narednu studijsku godinu na osnovu ostvarenih ECTS bodova iz prethodnegodine studija.Član 33.1) Student može prenijeti u narednu godinu studija unutar prvog ciklusa studija najviše šest (E)CTSstudijskih bodova - kredita, ili najviše jedan nepoloženi predmet, ukoliko on nosi više od šest(E)CTS studijskih bodova-kredita, pod uvjetom da nepoloženi predmet koji se prenosi u narednustudijsku godinu nije preduvjet za slušanje drugog predmeta u narednoj studijskoj godini.2) Student koji obnavlja studijsku godinu obavezan je ponovo prisustvovati realizaciji nastave izpredmeta koje nije položio.3) Studentu koji obnavlja studijsku godinu Dekan može, unutar jednog ciklusa u skladu sa kapacitetimai organizacionim mogućnostima fakulteta, odobriti pohađanje nastave i polaganje nastavnihpredmeta iz naredne studijske godine pod uvjetom da ukupno opterećenje studenata po semestru neprelazi 30 (E)CTS studijskih bodova- kredita.Preduslovni predmetiČlan 34.10

Nastavnim planom i programom mogu se utvrditi preduslovni nastavni predmeti koje student mora dapoloži (ostvari bodove), kako bi mogao pristupiti polaganju drugih predmeta utvrđenih studijskimprogramom.Obnova studijske godineČlan 35.1) Student koji ne ostvari ECTS bodove iz nekih nastavnih predmeta, ponovo upisuje iste, akopripadaju grupi obaveznih predmeta, a ako su iz grupe izbornih predmeta, student može ponovnoupisati isti nastavni predmet ili odabrati drugi izborni nastavni predmet da bi ostvario potreban brojECTS kredita.2) Student iz stava 1. ovog člana mora iz nepoloženih nastavnih predmeta ponovo slušati nastavu, pričemu se organizacija nastave u tom slučaju definiše odlukom Senata u zavisnosti od raspoloživihresursa Univerziteta.Mirovanje statusa studentaČlan 36.1) Prava i obaveze studenta mogu mirovati najviše jednu akademsku godinu.2) Prava i obaveze studenta miruju:- za vrijeme dok je studentica na porodiljskom odsustvu;- za vrijeme trajanja bolesti zbog koje nije mogao pohađati nastavu i polagati ispite (što sedokazuje mišljenjem nadležne zdravstvene ustanove);- radi obavljanja odobrene stručne prakse u zemlji ili inostranstvu;- iz drugih opravdanih razloga koji se cijene u svakom konkretnom slučaju.3) Zahtjev za mirovanje prava i obaveza podnosi se prije početka studijske godine.4) Izuzetno, zahtjev za mirovanje može se podnijeti u toku studijske godine.5) Rješenje po zahtjevu za mirovanje prava i obaveza studenta donosi dekan fakulteta, nakonpribavljene prethodne saglasnosti odjela Finansija.6) Po prestanku razloga zbog kojih je zatražio mirovanje, student nastavlja studij prema važećemstudijskom programu.Promjena studijskog programaČlan 37.1) Studentu Univerziteta, kao i studentu drugog univerziteta može se omogućiti prelazak sa jednogstudijskog programa na drugi, pod uslovima i kriterijima koje općim aktom utvrđuje SenatUniverziteta.2) Zahtjev za promjenu studijskog programa može se podnijeti 15 dana prije početka nastave, a poodobrenju Dekana i nakon početka nastave.3) Uz zahtjev za promjenu studijskog programa student je dužan priložiti uvjerenja o statusu studenta io postignutom uspjehu na studijskom programu kojeg želi promijeniti.4) Student podnosi zahtjev dekanu fakulteta najkasnije do početka nastave u narednom semestru.5) O zahtjevu studenta, odlučuje dekan rješenjem, u skladu sa Pravilnikom iz stava (1) ovog člana.11

Član 38.Priznavanjem ispita priznaje se i ocjena kojom je student ocijenjen, te ostvareni broj bodova u skladu saECTS pravilima.Sporedno usmjerenjeČlan 39.1) Studentima se, u cilju sticanja znanja iz oblasti koja nije predmet njegovog studijskog programa,može odobriti pohađanje pet obaveznih predmeta sa drugog studijskog programa u okviru izbornihIUS predmeta(sporedno usmjerenje).2) Student može podnijeti zahtjev za odobrenje sporednog usmjerenja najranije na početku trećegsemestra sa ostvarenih minimalno 60 ECTS bodova, a najkasnije do ostvarenja 204 ECTS bodaukoliko je ostvario najmanje 2,5 CGPA.3) Zahtjev za odobrenje sporednog usmjerenja mora se podnijeti najkasnije 15 dana prije početkasemestra.4) O zahtjevu za sporedno usmjerenje odlučuje dekan fakulteta na koji je student upisan uz prethodnusaglasnost matičnog program koordinatora i program koordinatora onog programa na kojem studentstiče sporedno usmjerenje.5) Sporedno usmjerenje se upisuje u dodatak diplome.Mobilnost studenataČlan 40.1) Student ima pravo da u toku studija provede određeno vrijeme (semestar ili studijsku godinu) nadrugoj ustanovi visokog obrazovanja u zemlji ili inostranstvu, posredstvom međunarodnih programaza razmjenu studenata, ili na bazi bilateralnih ugovora između univerziteta, kao i na osnovu vlastitogaranžmana, po prethodno ispunjenim uvjetima propisanim internim aktima univerziteta.2) U skladu sa ugovorom o učenju koji student zaključuje sa univerzitetom, priznaje mu se ostvarenibroj bodova, pod uvjetom da je u skladu sa planom i programom studija.Član 41.Mobilnost studenata između univerziteta ne podrazumijeva izdavanje diplome od strane univerziteta nakome student boravi, ukoliko ugovorom između univerziteta nije uređeno izdavanje zajedničke diplome.Član 42.1) Uz zahtjev za boravak na drugoj ustanovi visokog obrazovanja prilažu se originalna dokumenta i to:- obrazac popunjene prijave za prijavljivanje studenta za boravak na drugoj visokoškolskojustanovi;- ugovor o studiranju na drugoj visokoškolskoj ustanovi ili pismo izjave;- prepis ocjena;- informativni paket (Informator),- i ostala potrebna dokumenta koje propisuje Univerzitet.2) Univerzitet vodi posebnu evidenciju o mobilnosti studenata putem Studentske službe.Završni radČlan 43.Studijskim programom prvog ciklusa studija može biti predviđen završni (diplomski) rad/ projekat.12

1) Vrijeme početka izrade završnog rada prvog ciklusa studija mora biti usklađeno sa obimom završnograda tako da student može pristupiti odbrani završnog rada najkasnije do kraja posljednjeg semestra,a obavezno prije početka upisa u naredni ciklus studija.Izbor teme završnog radaČlan 44.1) Tema završnog rada mora biti iz oblasti studijskog programa.2) Temu završnog rada bira student u dogovoru sa mentorom.3) Odluku o zahtjevu kandidata za promjenu teme završnog rada donosi mentor.Odbrana završnog radaČlan 45.1) Odbrana završnog rada vrši se pred tročlanom komisijom koju imenuje Dekan. Jedan od članova tekomisije je mentor.2) Ako student ne zadovolji na odbrani završnog rada, ima još jednom pravo na odbranu istog završnograda ili da zatraži da mu se odobri izbor nove teme.3) Završni rad u okviru prvog ciklusa studija i njegova odbrana ocjenjuju se jedinstvenom ocjenom od10 (A) do 5 (F,FX). Ocjena se donosi većinom glasova članova komisije.4) Odbrana završnog rada je javna.Akademska titula, naučno i stručno zvanjeČlan 46.Završetkom prvog ciklusa studija stiče se pravo na određenu akademsku titulu, odnosno naučno i stručnozvanje , u skladu sa relevantnim studijskim programom odnosno Zakonom i podzakonskim aktima, kao idruga prava u skladu sa posebnim propisima.Završetak prvog ciklusa studijaČlan 47.Studij prvog ciklusa smatra se uspješno završenim ako je student položio sve ispite i odbranio završni radukoliko je predviđen studijskim programom.Dodjela diplomaČlan 48.1) Univerzitet je ovlašten da organizuje prvi ciklus studija i dodjeljuje diplome za koje je licenciran iakreditiran.2) Po završetku prvog ciklusa studija studentu se izdaje diploma kojom se potvrđuje da je studentzavršio prvi ciklus studija i stekao pravo na određenu akademsku titulu odnosno stručno i naučnozvanje.3) Uz diplomu, studentu se izdaje i dodatak diplomi za prvi ciklus studija.4) Diploma koju izdaje Univerzitet predstavlja javnu ispravu.13

5) Do izdavanja diplome, studentu se izdaje uvjerenje o diplomiranju kao javna isprava kojom sepotvrđuje da je student ispunio uvjete za sticanje zvanja iz prvog ciklusa studija koji je završio.6) Uvjerenje o diplomiranju izdaje se u roku od sedam dana od dana završetka prvog ciklusa studija ivaži do izdavanja dokumenata iz stava 2. i 3. ovog člana.7) Uvjeti, način i postupak dodjele, odnosno oduzimanja i poništavanja diplome po završenom ciklusustudija utvrđuju se Zakonom, Statutom i drugim općim aktima Univerziteta.Sadržaj i izgled diplomeČlan 49.1) Diploma i dodatak diplomi obavezno sadrže osnovne informacije o završenom prvom ciklusustudija, stečenom zvanju odnosno tituli i ostvarenom uspjehu studenta u toku studija.2) Diploma i dodatak diplomi se štampaju na jednom od jezika koji su u zvaničnoj upotrebi u Bosni iHercegovini i engleskom jeziku, a odluku o štampanju diplome na nekom od stranih jezika donosiSenat.Druge ispraveČlan 50.1) Na zahtjev studenta izdaju se i druge isprave o studiju kojima se potvrđuje status studentakao i drugi podaci o kojima se vodi službena evidencija.2) Univerzitet ima pravo odbiti zahtjev studenta za izdavanjem diplome ili drugih isprava o kojima sevodi službena evidencija, ukoliko student u cijelosti nije izmirio obaveze plaćanja školarine premaUniverzitetu.3) Studentska služba fakulteta vodi protokol o izdatim ispravama.Studentska identifikaciona karticaČlan 51.Univerzitet može da izda studentsku identifikacionu karticu kao dokaz da je određeno lice studentUniverziteta, kojom se obezbjeđuje:- pristup svim prostorima u kojima se izvode studijski programi i drugi programi;- korištenje biblioteke, računarskih učionica, osim ako nisu predviđena posebna pravilaregistracije studenta;- pristup sportskim i drugim objektima kojim raspolaže Univerzitet;- korištenje studentske menze i sl.Sticanje i gubitak statusa studentaČlan 52.1) Status studenta stiče se upisom na odgovarajući studijski program Univerziteta.2) Prijem i upis u prvu studijsku godinu vrši se na osnovu konačnih rezultata javnog konkursa.3) Pravo učešća na javnom konkursu imaju državljani Bosne i Hercegovine sa završenomčetverogodišnjom srednjom školom.4) Pravo učešća na javnom konkursu imaju i strani državljani sa stečenim odgovarajućim srednjimobrazovanjem, u skladu sa zakonom, konvencijama i međudržavnim ugovorima koji obavezujuBosnu i Hercegovinu na način i pod uvjetima utvrđenim Zakonom.14

5) Status studenta prestaje:a. okončanjem ciklusa studija;b. ispisom sa Univerziteta;c. isključenjem sa Univerziteta po postupku i uz uvjete utvrđene zakonom, statutom ilidrugim odgovarajućim aktom Univerziteta;d. kada student ne okonča studij u roku utvrđenom zakonom, statutom ili drugimopćim aktom Univerziteta;e. u drugim slučajevima utvrđenim zakonom, statutom ili drugim općim aktomUniverziteta.6) Osoba koja izgubi status studenta u smislu stava 5. ovog člana može ponovno steći status studentapod uslovom:- Da Univerzitet ima prostorne i kadrovske uslove za omogućavanje redovnog izvršenjaobaveza studenta,- Da student polaže ispite po nastavnom planu i programu koji važi u vrijeme ponovnogsticanja statusa studenta,- Da student nema neizmirenih finansijskih obaveza prema Univerzitetu.7) Odluku o ponovnom sticanju statusa studenta donosi Dekan.Konkurs za upis studenataČlan 53.Konkurs za upis na studijske programe raspisuje Univerzitet, u skladu sa Zakonom, Statutom i ovimPravilima studiranja.Sadržaj konkursa za upis studenataČlan 54.1) Javni konkurs za upis studenata u prvu studijsku godinu na Univerzitet sadrži:a. broj kandidata za upis;b. visinu troškova studija za studente (domaće i strane studente) koji će plaćati školarinu;c. osnove i mjerila za utvrđivanje redoslijeda prijema kandidata za upis;d. način vrednovanja uspjeha ostvarenog u toku srednjoškolskog obrazovanja;e. način provjere znanja i sposobnosti kandidata (prijemni ispit) za odgovarajući studij koji sevrši testom ili drugom pisanom formom u ovjerenom duplikatu, od čega jedna kopija ostajeUniverzitetu, a druga kandidatu;f. vrijeme provjere znanja i sposobnosti kandidata za odgovarajući studij te vrijeme objaverezultata izvršenih provjera;g. pouku o pravnom lijeku i postupak zaštite prava kandidata koji su nezadovoljni rezultatimaprijemnog ispita;h. rok u kojem Univerzitet mora objaviti konačnu listu primljenih kandidata;i. rokove za upis primljenih kandidata.2) Elemente konkursa iz tač. b) stava (1) ovog člana utvrđuje Osnivač, a elemente iz tač. a), c), d), e),f), g), h), i) utvrđuje Senat.3) Obavijest o konkursu za upis studenata u prvu studijsku godinu objavljuje Univerzitet u najmanje tridnevna lista na području Bosne i Hercegovine.4) Radi obezbjeđenja dovoljnog broja studenata za upis, Univerzitet može obavijest o konkursu objavitii na engleskom jeziku u zemlji i inostranstvu.5) Konkurs za upis studenata za upis u prvu studijsku godinu objavljuje se na web-straniciUniverziteta/fakulteta, kao i na oglasnim pločama Univerziteta uz prethodnu saglasnost Ministarstva,i to najkasnije dva mjeseca prije početka studijske godine.15

6) Konkurs za upis studenata u prvu studijsku godinu na Univerzitet kao ustanovu (u privatnomvlasništvu), koji se objavljuje uz prethodnu saglasnost Ministarstva, uz finansijske elemente,obavezno sadrži broj studenata u svim statusima i elemente iz stava (1) ovog člana tač. d), e), f), g),h), i) i j) kao i druge elemente utvrđene statutom Univerziteta.7) Pisani testovi kojima se vrši provjera znanja prijavljenih kandidata na konkurs za upis u prvu godinustudija identični su za sve kandidate koji se prijavljuju za upis na isti studijski program u okvirufakulteta, a provjera znanja obavezno se provodi u istom danu i u istom vremenskom terminu.Konačna lista kandidataČlan 55.1) Prilikom prijave na konkurs kandidat predaje originalna dokumenata u skladu sa uvjetima konkursa.2) Preliminarnu rang-listu svih primljenih i prijavljenih kandidata fakultet Univerziteta će objaviti naoglasnoj ploči nakon što je verificira nadležno tijelo, najkasnije dva dana od posljednjeg danapolaganja prijemnog ispita, a za fakulteta na kojima se prijemni ispit ne polaže najkasnije dva dananakon isteka roka za podnošenje prijava na konkurs.3) Na listu iz stava 2. ovog člana kandidati imaju pravo prigovora u roku od tri dana od dana objavenavedene liste.4) Na prigovor iz stava 3. ovog člana nadležno tijelo fakulteta Univerziteta obavezno je donijeti odlukuu roku od tri dana.5) Konačni spisak upisanih studenata u svim statusima na svojim fakultetima Univerzitet je obavezanobjaviti najkasnije dva dana nakon isteka roka za donošenje odluke po izjavljenom prigovoru idostaviti Ministarstvu najkasnije sedam dana prije početka studijske godine.6) Kandidat koji je ostvario pravo upisa u prvu godinu studija na fakultetu na kojem se ne polažeprijemni ispit ne može ostvariti status studenta na fakultetu na kojem se polaže prijemni ispit u tokuprve studijske godine.7) Student iz stava 6. ovog člana može ostvariti pravo nastavka studija na drugom fakultetu na starijimgodinama studija po principu ekvivalencije.Pravo upisa u prvi ciklus studijaČlan 56.1) Student ima pravo upisa na studijske programe prvog ciklusa na kojima se stiču diplomeUniverziteta i to na konkurentskoj osnovi.2) Za upis na pojedine studijske programe, Univerzitet može utvrditi i dodatne uvjete u skladu saZakonom, statutom i ovim Pravilima.3) Sve do podnošenja dokaza o znanju Engleskog jezika iz prethodnog člana, upisani studentiUniveziteta interno će imati status “Studenta koji se nalazi na nastavi Pripremne škole engleskogjezika”. U tom slučaju, status studenta ostat će nepromjenjen spram Univerziteta, ali će prava iobaveze prema studijskom programu mirovati, a naročito obaveza slušanja nastave, ovjera semestra iugovor o studiranju.Pravo upisa stranih državljanaČlan 57.16

1) Strani državljani imaju pravo upisa na studijske programe na Univerzitetu kao ustanovi (u privatnomvlasništvu) pod jednakim uvjetima kao i državljani Bosne i Hercegovine, u skladu sa Zakonom istatutom Univerziteta.2) Studenti strani državljani koji imaju obavezu polaganja SAT ispita ili ekvivalenta u svojoj matičnojdržavi, ne mogu pristupiti polaganju ispita na Univerzitetu dok ne polože SAT ispit ili ekvivalent usvojoj matičnoj državi, odnosno dok ne donesu pismeni dokaz o tome.Pravo učešća na konkursu prije izvršene nostrifikacije odnosno ekvivalencijeČlan 58.1) Kandidat koji je stekao srednjoškolsko obrazovanje izvan Bosne i Hercegovine ima pravo učešća nakonkursu za upis na prvi ciklus studija i prije izvršene nostrifikacije, odnosno ekvivalencijesvjedočanstva o završenom srednjoškolskom obrazovanju u inostranstvu.2) Kandidat iz stava 1. ovog člana koji ispunjava uvjete konkursa, a nalazi se na rang-listi kandidatakoji su položili prijemni ispit u okviru odobrene kvote studenata za upis na tu Univerzitet, može seupisati u prvu studijsku godinu prvog ciklusa studija nakon izvršene nostrifikacije, odnosnoekvivalencije svjedočanstva, a najkasnije do početka studijske godine.3) Kandidat iz stava 2. ovog člana, u izuzetnim slučajevima može se uvjetno upisati u prvu studijskugodinu prije izvršene nostrifikacije odnosno ekvivalencije svjedočanstva, uz prezentiranje potvrde daje postupak nostrifikacije odnosno ekvivalencije po njegovom zahtjevu u toku i da kašnjenje udonošenju odgovarajućeg rješenja nije rezultat njegovog propusta koji mu se može staviti na teret.4) Kandidatu koji ispuni uvjete konkursa za upis na drugi odnosno treći ciklus studija se možeomogućiti upis odnosno uvjetni upis saglasno zakonskim rješenjima iz stava 2. i 3. ovog člana.5) Postupak nostrifikacije odnosno ekvivalencije inostranih svjedočanstava, diploma i drugih javnihisprava o okončanom odnosno započetom obrazovanju provodi se u skladu sa posebnim zakonomodnosno na osnovu bilateralnih ili multilateralnih ugovora koji obavezuju Bosnu i Hercegovinu.Ugovor o studiranjuČlan 59.Univerzitet kao ustanova i student zaključuju ugovor o studiranju kojim se preciznije uređujunjihova međusobna prava i obaveze, u skladu sa Pravilnikom o utvrđivanju bitnih elemenata ugovora ostudiranju.Prava i obaveze studenta i studentski standardČlan 60.1) Student ima pravo i obavezu da studira po usvojenim i odobrenim pravilima studiranja i nastavnomplanu i programu te da bude ispitivan i ocjenjivan u skladu sa pravilima koja su transparentna,pravična i dostupna svakom studentu.2) Student ima pravo na:a. prisustvovanje svim oblicima nastave;b. kvalitetan nastavni proces u skladu sa usvojenim i odobrenim nastavnim planom inastavnim programom;c. blagovremeno i tačno informisanje o svim pitanjima koja se odnose na studij;17

d. ravnopravnost u pogledu uvjeta studija i tretmana u Univerzitetu kao i na povlasticekoje nosi status studenta;e. različitost i zaštitu od diskriminacije;f. pravo na zdravstvenu zaštitu u skladu sa zakonom;g. korištenje biblioteke i drugih usluga koje se pružaju studentima na Univerzitetu a uskladu sa aktima visoškolske ustanove;h. konsultacije i pomoć akademskog osoblja u savladavanju nastavnog sadržaja, aposebno pri izradi završnog rada;i. slobodu mišljenja i iznošenja ličnih stavova koji su u vezi sa nastavnim sadržajem utoku realiziranja nastavnog procesa;j. evaluaciju rada akademskog osoblja;k. priznavanje i prenos bodova između Univerziteta s ciljem osiguranja mobilnosti;l. učešće u postupku izbora za studentsko predstavničko tijelo i druga tijelaustanovljena statutom Univerziteta;m. sudjelovanje u radu studentskih organizacija;n. sudjelovanje u radu i odlučivanju tijela Univerziteta u skladu sa statutom;o. zaštitu u slučaju povrede nekog od njegovih prava na način utvrđen zakonom iliopćim aktima Univerziteta;p. druga prava predviđena statutom i drugim općim aktima Univerziteta.3) Student ima sljedeće obaveze:a. pridržavati se pravila studiranja koje je propisao Univerzitet;b. ispunjavati nastavne i druge obaveze studenta;c. iskazivati poštovanje prema pravima akademskog i neakademskog osoblja, kao ipravima drugih studenata u Univerzitetu;d. uredno izvršavati svoje studijske obaveze i učestvovati u akademskim aktivnostima;e. poštivati kućni red Univerziteta i etički kodeks.Disciplinska odgovornost studentaČlan 61.Postupak disciplinske odgovornosti studenta, teže i lakše povrede obaveza, disciplinski organi ipostupak za utvrđivanja odgovornosti studenta uređuju se Pravilnikom o disciplinskoj i materijalnojodgovornosti studenata na IUS-u.Studentsko organizovanjeČlan 62.1) Studenti Univerziteta se mogu organizirati u predstavničko tijelo koje zastupa interese studenatavisokoškolske ustanove i daje doprinos ostvarenju obrazovnih, nastavnih, naučnih, kulturnih,akademskih i drugih društveno korisnih potreba studenata, a na osnovu demokratskih principa i uskladu sa zakonom.2) Posebnim aktom o studentskom organizovanju na Univerzitetu preciznije se utvrđuje pitanjeuspostave i načina rada predstavničkih tijela studenata,asocijacije studentskih predstavničkih tijela,njihova prava, obaveze i odgovornosti, pitanja studentskog standarda i druga pitanja bitna za radprestavničkog tijela studenata.Izmjene i dopune PravilaČlan 63.1) Izmjene i dopune ovih Pravila vrše se u postupku i na način propisan za donošenje Pravila.18

2) Izmjene i dopune Pravila važeće su samo ako je Upravni odbor Univerziteta na iste daosaglasnost/odobrenje.Prelazne i završne odredbeČlan 64.Ova Pravila stupaju na snagu danom odobravanja od strane Upravnog odbora.Član 65.Ova Pravila su urađena na bosanskom I engleskom jeziku. U slučaju bilo kakvih neslaganja između dvijezvanične verzije pravila studiranja, bosanska verzija će se uzeti kao važeća.PREDSJEDNIK SENATA______________________Prof. dr Hilmi ÜnlüPREDSJEDNIKUPRAVNOG ODBORA______________________________Prof. dr Hasan Zuhuri SARIKAYA__________________________________________________________________________POTVRDA O OBJAVLJIVANJU PRAVILNIKAOtpravak ovog Pravilnika objavljen je isticanjem na oglasnoj ploči Internacionalnog univerziteta uSarajevu ______.2011. godine, u _______sati;Otpravak ovog Pravilnika objavljen je stavljanjem teksta istog na WEB stranicu Internacionalnoguniverziteta u Sarajevu ______2011. godine, u ________sati.PREDSJEDNIK SENATA_________________Prof. dr Hilmi Ünlü19