numer 9/2007 - E-elektryczna.pl

• W N U M E R Z E •Szanowni Państwo!Spis treœciZDJĘCIE: ARTEPROPRESSKonferencje i seminaria, o¿ywiona dyskusja na tematpraktycznych aspektów zmian zachodz¹cych w sektorzeoraz wytê¿one przygotowania do pozyskania funduszyunijnych – to tylko niektóre z zagadnieñ dominuj¹cychw powakacyjnym pejza¿u spraw istotnych dla polskiejenergetyki. Ws³uchuj¹c siê w pulsuj¹cy rytm ¿yciabran¿y, jak zawsze staramy siê poszerzaæ perspektywêdyskusji, wskazywaæ mo¿liwe rozwi¹zania problemów,zwracaæ uwagê na sprawy nies³usznie pomijane.Za³o¿enie to jest podstaw¹ konstrukcji merytoryczneji obecnego wydania biuletynu.Kontynuuj¹c cykl rozmów na temat uwolnienia rynku energii, spotykamy siê tym razemz Waldemarem Skomudkiem, cz³onkiem zarz¹du Koncernu Energetycznego EnergiaPro SA,a od niedawna tak¿e cz³onkiem zarz¹du PTPiREE. Ze szczególn¹ satysfakcj¹odnotowujemy jego g³os w dyskusji na temat roli naszego stowarzyszenia w zmieniaj¹cejsiê sytuacji rynkowej i organizacyjnej polskiej energetyki, maj¹cej na celu, zgodniez uchwa³¹ Zgromadzenia Krajowego, okreœlenie kierunków i œrodków dzia³añTowarzystwa w tej nowej strukturze.Wskazuj¹c na praktyczne aspekty przeobra¿eñ i zmianê ustawy Prawo energetyczne,wiele miejsca poœwiêcamy problematyce zwi¹zanej z jak¿e wa¿n¹ umow¹ o œwiadczenieus³ug przesy³owych i dystrybucyjnych oraz umow¹ kompleksow¹. W dziale technikai technologie zatrzymaliœmy siê nad zagadnieniem bezza³ogowych pojazdów lataj¹cych,s³u¿¹cych do inspekcji linii wysokiego napiêcia. Traktujemy tê metodê badañ jako wart¹popularyzacji, realn¹ alternatywê dla pomiarów wykonywanych przy u¿yciu œmig³owca.W dziale technicznym godna uwagi jest tak¿e analiza stosowania energooszczêdnychtransformatorów rozdzielczych w Polsce i Europie dokonana w ramach projektu SEEDT.Jak zawsze na naszych ³amach odnotowujemy istotne dla bran¿y konferencje w krajui na œwiecie. Tutaj, ze szczególn¹ satysfakcj¹, publikujemy relacjê cz³onkini naszegozespo³u redakcyjnego, Pani prof. Aleksandry Rakowskiej, na tegorocznej konferencjiJICABLE w Wersalu.Wrzesieñ to wreszcie okres tradycyjnych i na sta³e wpisanych w kalendarz targówenergetycznych ENERGETAB, odbywaj¹cych siê w Bielsku-Bia³ej, które s¹ znakomitymmiejscem i okazj¹ do spotkañ energetyków ju¿ nie tylko z Polski, gdzie nastêpujeprezentacja nowej myœli technicznej, a konkurencja widoczna liczb¹ wystawcówgwarantuje wysok¹ jakoœæ oferowanych produktów.Zamykaj¹c to wydanie biuletynu, jesteœmy przekonani, ¿e dziêki tym targom, a tak¿eplanowanym ju¿ kolejnym targom energetycznym i towarzysz¹cym im konferencjomEXPOPOWER (Poznañ) oraz ENEX (Kielce), nasz biuletyn trafi do znacznego gronaodbiorców. Mamy nadziejê, ¿e poruszane przez nas zagadnienia wzbudz¹ Pañstwazainteresowanie i zachêc¹ do dyskusji na ³amach naszego pisma.ROZMOWA MIESI¥CAMisja wolnego rynku –rozmowa z dr. WaldemaremSkomudkiem,cz³onkiem zarz¹duKE EnergiaPro SA..................4-6RYNEK I REGULACJERozwa¿aniao umowie.............................7-14TECHNIKA I TECHNOLOGIEBezza³ogowe pojazdylataj¹ce...............................15-16Projekt SEEDT...................17-21Konferencje ICOLIM.........22-23FUNDUSZE UEFundusze na innowacyjneprzedsiêwziêciaw energetyce cz. II..............24-25WYDARZENIANajwa¿niejsze wydarzeniaw bran¿y w sierpniu...........26-27Konferencja CIRED 2007....28-29Kable i... Wersal.................29-30Biuletyn Bran¿owy „Energia Elektryczna”– miesiêcznik Polskiego Towarzystwa Przesy³u i Rozdzia³u Energii Elektrycznej.Redaguje zespó³: Andrzej Pazda (redaktor naczelny); Olga Fasiecka (zastêpcaredaktora naczelnego); Aleksandra Rakowska (redaktor – dzia³ techniczny);Piotr Begier (redaktor – dzia³ ekonomiczno-prawny); Sebastian Brzozowski;Marzanna KierzkowskaAdres redakcji: Polskie Towarzystwo Przesy³u i Rozdzia³u Energii Elektrycznej,ul. Wo³yñska 22, 60-637 Poznañ, tel. 061 84-60-200, faks 061 84-60-209,e-mail: ptpiree@ptpiree.pl www.ptpiree.plWydawca: Polskie Towarzystwo Przesy³u i Rozdzia³u Energii Elektrycznej; ISSN 1897-3833Opracowanie graficzne, sk³ad, ³amanie i druk: Media i Rynek, al. Wolnoœci 17a/29, 62-800 KaliszRedakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji tekstów.Data zamkniêcia numeru: 27 sierpnia 2007 r.Dr Waldemar Skomudek,cz³onek zarz¹du KE EnergiaPro.ZDJĘCIE: MARIAN ZAMBRZYCKI ENERGIAPRO OPOLEWRZESIEÑ 2007 ENERGIA ELEKTRYCZNA3

• R O Z M O W A M I E S I ¥ C A •Misjawolnego rynkuRozmowa z dr. Waldemarem Skomudkiem, członkiem zarząduKoncernu Energetycznego EnergiaPro SA, dyrektorem ds. dystrybucji.Co zmieni³o siê w EnergiiPropo 1 lipca 2007 roku?1 lipca to kolejna szczególna data zapisanaw kalendarzu przekszta³ceñ krajowejelektroenergetyki. Od tego dniarozpoczê³o siê pe³ne zliberalizowanierynku energii elektrycznej. Proces tenjest bezpoœrednio zwi¹zany z udostêpnieniemwszystkim odbiorcom mo¿liwoœciskorzystania z prawa wyborusprzedawcy energii elektrycznej na rynkukonkurencyjnym oraz skorzystaniaz prawa do us³ugi przesy³owej (TPA).Od 1 lipca nast¹pi³o równie¿ prawne,organizacyjne i przede wszystkim biznesowewyodrêbnienie operatorów systemówdystrybucyjnych (OSD) ze strukturpodmiotów elektroenergetycznychprowadz¹cych równie¿ inn¹ dzia³alnoœækomercyjn¹. W procesie tych zmianswoje miejsce i aktywny udzia³ ma równie¿KE EnergiaPro SA. Co najmniejod dwóch lat proces ten nabiera³ tempa,aby 1 lipca doprowadziæ do uwolnieniarynku energii elektrycznej. Jegog³ównym skutkiem w EnergiiPro jestwydzielenie z podstawowej strukturyspó³ki obszaru zajmuj¹cego siê obrotemenergi¹ elektryczn¹ i wniesienie godo nowo powsta³ego podmiotu gospodarczegoo nazwie „EnergiaPro GigawatSp. z o.o.”. Natomiast czêœæ koncernuœwiadcz¹ca us³ugê dystrybucyjn¹ pe³nifunkcjê OSD.Czy EnergiaPro jest gotowana przyjmowanie nowych klientów?Najlepszym sprawdzianem przygotowaniafirmy do obs³ugi nowych klientóws¹ zawierane umowy i realizowanena podstawie tych umów us³ugi. W tymaspekcie wa¿ne jest przygotowaniespó³ki do umo¿liwienia odbiorcom korzystaniaz prawa wyboru sprzedawcy.St¹d te¿ w EnergiiPro jeszcze przed1 lipca m.in. opracowano i wdro¿onoprocedurê zmiany sprzedawcy, a zawartew niej regulacje udostêpnionoodbiorcom na stronie internetowej wrazz zaktualizowan¹ Instrukcj¹ Ruchui Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnejw czêœci dotycz¹cej bilansowania systemudystrybucyjnego i zarz¹dzania ograniczeniamisystemowymi. Ponadtoprzeszkolono wszystkich pracownikówprzewidzianych do obs³ugi odbiorcówchc¹cych skorzystaæ ze zmiany sprzedawcyenergii, uwzglêdniaj¹c w sposóbszczególny chêæ rozwi¹zania ich problemóworaz zaspokojenia oczekiwañw tym zakresie.Jednak¿e w tym procesie samo przygotowanieorganizacyjne nie wystarcza.Bardzo wa¿ne jest wsparcie dzia³añzmiany sprzedawcy dedykowanymisystemami informatycznymi, g³ówniew zakresie billingu. W kwestii przystosowaniado nowej rzeczywistoœci u¿ytkowanychw spó³ce systemów i programówinformatycznych prace jeszczetrwaj¹. Niemniej jednak nie ogranicza tomo¿liwoœci przyjmowania nowychklientów, na co jesteœmy przygotowanii otwarci.Jak przebiega³ proces wydzieleniaoperatora w EnergiiPro?Wydzielenie Operatora SystemuDystrybucyjnego jest przedsiêwziêciembardzo z³o¿onym i czasoch³onnym.W jego realizacjê zaanga¿owanych by-³o wielu pracowników koncernu. Prowadzonew trakcie procesu intensywneprace analityczne w pierwszej kolejnoœciskupia³y siê na wyborze wariantuprzekszta³cenia struktury koncernugwarantuj¹cego niezale¿noœæ operatora.Kolejne zaœ koncentrowa³y na opracowaniumodelu biznesowego oraz modelufinansowego przedsiêwziêcia. Bardzoczasoch³onne okaza³y siê pracezwi¹zane z analiz¹ prawn¹ przeprowadzeniatak z³o¿onego przedsiêwziêciagospodarczego, uwzglêdniaj¹ce tak¿easpekt pracowniczy.Jakkolwiek wytê¿ona praca uczestnikówtego procesu pozwoli³a z powodzeniemzrealizowaæ ustawowy obowi¹zekwydzielenia Operatora SystemuDystrybucyjnego w EnergiiPro, to jednakprzyjêty model przekszta³ceñ– choæ spe³nia ogólne wymogi okreœlonew Dyrektywie 2003/54/WE ParlamentuEuropejskiego oraz w rz¹dowym „Programiedla elektroenergetyki” – jesttraktowany jako przejœciowy. Jego formadocelowa musi byæ wdro¿onado koñca czerwca przysz³ego roku.Co Pana zdaniem sk³oni klientówdo zmiany dostawcy energii elektrycznej?Przede wszystkim cena energii. Cech¹charakterystyczn¹ rynku, niezale¿-nie od tego, jakiej grupy towarów dotyczy,jest to, ¿e doprowadza on do kontaktukupuj¹cych i sprzedaj¹cych,w wyniku czego kszta³tuje siê okreœlonacena. Tak bêdzie równie¿ w przypadkuenergii elektrycznej. Czynnikami4 WRZESIEÑ 2007 ENERGIA ELEKTRYCZNA

• R O Z M O W A M I E S I ¥ C A •uzupe³niaj¹cymi walor korzystniejszejceny jednostkowej energii elektrycznejbêd¹ jakoœæ parametrów opisuj¹cychprodukt oraz niezawodnoœæ zasilania,a tak¿e kompleksowa i merytorycznaobs³uga klienta.Od niedawna pe³ni Pan funkcjêcz³onka zarz¹du Polskiego TowarzystwaPrzesy³u i Rozdzia³u Energii Elektrycznej.Który z obszarów dzia³añ podejmowanychprzez Towarzystwo jestnajbli¿szy Pana zainteresowaniom?Istotnie, funkcjê cz³onka zarz¹duPTPiREE pe³niê od kwietnia 2007 roku.Moje zainteresowania zawsze koncentrowa³ysiê na technice, a w ich rozwojudu¿¹ rolê odegra³a wspó³praca z Towarzystwem,która rozpoczê³a siêznacznie wczeœniej, bo ju¿ w 1992 roku.Od pocz¹tku wspó³praca koncentrowa³asiê na dzia³alnoœci technicznej,dystrybucyjnej, co doskonale wpasowa-³o siê w moje wykszta³cenie (g³ównietechniczne), a tak¿e mia³o istotnywp³yw na sta³e pog³êbianie wiedzy. Tawspó³praca zaowocowa³a wielomapublikacjami, opiniami technicznymioraz prac¹ naukow¹ z dziedziny nowychtechnik budownictwa sieciowego.Jednak to nie jest jedyny obszarwspó³pracy z Towarzystwem. Z racjipe³nionych funkcji zawodowych– dawniej w ZE Opole SA, a obecniew Koncernie Energetycznym EnergiaPro– moje zainteresowania poszerzy³y siêo obszary ekonomii, regulacji prawnychoraz rynku energii elektrycznej. I choætechnika nadal odgrywa g³ówn¹ rolêw kszta³towaniu moich zainteresowañ,to jednak za s³uszne uwa¿am rozwijaniezainteresowañ w pozosta³ych wskazanychkierunkach, gdy¿ problemytechniczne musz¹ byæ dzisiaj dostrzeganerazem z efektami ekonomicznymioraz uwarunkowaniami prawnymi.Jak uwolnienie rynku wp³yniena misjê PTPiREE?Jak ju¿ wczeœniej wspomnia³em, jednymz elementów realizacji procesuuwolnienia rynku energii jest zmianastruktury organizacyjnej i funkcjonalnejw dotychczasowych spó³kach dystrybucyjnych,które do niedawna statutowozajmowa³y siê dystrybucj¹ i obrotemenergi¹ elektryczn¹. Dotychczas równie¿Polskie Towarzystwo Przesy³u i Rozdzia³uEnergii Elektrycznej swoj¹ misjêopiera³o na celach koncentruj¹cych siêZDJĘCIE: ARCHIWUM ENERGIAPROWRZESIEÑ 2007 ENERGIA ELEKTRYCZNA 5

• R o z m o w a m i e s i ¥ C A •Z działalności PTPiREEPrawo zamówieñpublicznychPo dokonanym z dniem 1 lipca br.rozdzieleniu wykonywanej dotychczasprzez przedsiêbiorstwa energetycznedzia³alnoœci dystrybucyjnejod dzia³alnoœci niezwi¹zanychz dystrybucj¹ energii, a w szczególnoœciod dzia³alnoœci w zakresie obrotuenergi¹ elektryczn¹, pojawi³ysiê w¹tpliwoœci co do interpretacjiprzepisów Prawa zamówieñ publicznych.W ramach PolskiegoTowarzystwa Przesy³u i Rozdzia³uEnergii Elektrycznej wypracowanostanowisko w tej sprawie. Mówiono, ¿e przedsiêbiorstwa energetycznezajmuj¹ce siê dzia³alnoœci¹niezwi¹zan¹ z dystrybucj¹ lub przesy³aniemenergii elektrycznej, którychprzedmiot dzia³alnoœci ograniczasiê do obrotu energi¹, nie posiadaj¹na gruncie Prawa zamówieñpublicznych statusu zamawiaj¹cego.Tak¹ opiniê PTPiREE przedstawi³oPrezesowi Urzêdu Zamówieñ Publicznychw skierowanym do niegopiœmie z 8 sierpnia br., prosz¹c zarazemo potwierdzenie s³usznoœciprzedstawionej w tym piœmie interpretacjiprzepisów. Oczekujemyna odpowiedŸ w tej sprawie.Dzia³alnoœæ OSDw aspekcie art. 9c i 9d PeNa gruncie analizy przepisówPrawa energetycznego (Pe) oraz wypowiedziPrezesa URE zawartejw piœmie przekazanym do MinisterstwaSkarbu Pañstwa pojawi³a siêw¹tpliwoœæ dotycz¹ca zakresu mo¿-liwego dzia³ania operatora systemudystrybucyjnego (OSD). W szczególnoœcidotyczy ona wykonywaniapo 1 lipca br. na rzecz podmiotówzewnêtrznych us³ug, takich jak m.in.konserwacja oœwietlenia drogowego,dzier¿awa albo wynajem elementówmaj¹tku OSD oraz innychus³ug, wykonywanych przez pracownikówOSD lub z wykorzystaniemzasobów OSD na rzecz podmiotówzewnêtrznych. W¹tpliwoœæta wynika z faktu, ¿e Prezes UREprzede wszystkim wokó³ dzia³alnoœcizwi¹zanych z przesy³em, dystrybucj¹oraz obrotem energi¹ elektryczn¹.Z chwil¹ wyodrêbnienia ze struktur spó³ekdystrybucyjnych przedsiêbiorstw obrotu– funkcja PTPiREE w bran¿y elektroenergetycznejwymaga ponownegookreœlenia misji oraz celów dzia³ania.Jest oczywiste, ¿e obecnie Towarzystwonadal powinno prowadziæ swoj¹ dzia³alnoœæw wymienionych trzech obszarach,tym samym wspieraj¹c rozwój rynkuenergii elektrycznej oraz wykorzystaniepostêpu technicznego. Uwa¿am równie¿,¿e docelowo jego dzia³alnoœæ powinnanadal koncentrowaæ siê na obszarachwynikaj¹cych wprost z nazwy– przesy³ i dystrybucja energii elektrycznej– rozwiniêtych w kierunku zagadnieñrynku obs³uguj¹cego klienta detalicznego.Innymi s³owy, powinna byæprowadzona na rzecz i w obrêbie problematykiOSD.Jakie zadania – wed³ug Pana – powinnybyæ podejmowane wspólnieprzez dystrybutorów energii elektrycznejpo liberalizacji rynku?Nadal aktualnych jest wiele zagadnieñ,których rozstrzygniêcia powinnybyæ wspólne w obszarze krajowej dystrybucji.W szczególnoœci odnosi siê todo wypracowania wspólnego stanowiskadystrybutorów energii elektrycznejw kluczowych dla ca³ego podsektorakwestiach, a tak¿e do nowo opracowanychlub nowelizowanych aktów prawnychdotycz¹cych organizacji procesuprzesy³u i dystrybucji oraz eksploatacjiurz¹dzeñ elektroenergetycznych. Niebagateln¹spraw¹ jest podjêcie przez dystrybutorówwspólnych dzia³añ wskazuj¹cychrzeczywiste potrzeby modernizacyjnei inwestycyjne – obecnie szacowanena poziomie nie ni¿szym ni¿w innych obszarach podsektora elektroenergetycznego– gdy¿ ma to fundamentalneznaczenie dla efektywnegofunkcjonowania i rozwoju dystrybucji.W mojej ocenie wœród zagadnieñ wymagaj¹cychwspólnego dzia³ania dystrybutorówpowinny równie¿ znaleŸæsiê regulacje dotycz¹ce rynku energii,ze wskazaniem na funkcje rynku bilansuj¹cego,zagadnienia zwi¹zane z wdra-¿aniem w elektroenergetyce nowych(pod wzglêdem techniki i technologii)rozwi¹zañ sieciowych, uwzglêdniaj¹cychm.in. nowoœci z obszarów teleinformatyki,teletransmisji oraz ³¹cznoœcitechnologicznej. Uwa¿am te¿, ¿e w okresietrwaj¹cych przemian w bran¿y zadañwymagaj¹cych wspólnego i spójnegopodejœcia dystrybutorów jest bardzowiele, a to jednoznacznie przes¹dzao potrzebie i celowoœci takiegodzia³ania.W tym miesi¹cu w Bielsku-Bia³ej odbywaj¹siê jubileuszowe, 20. MiêdzynarodoweTargi Energetyczne. Jakichnowoœci nale¿y spodziewaæ siê na tegorocznychtargach ENERGETAB?Z pewnoœci¹ nowoœci, które pojawi¹siê na tegorocznych MiêdzynarodowychEnergetycznych Targach ENERGETABbêd¹ musia³y gwarantowaæ wysok¹ niezawodnoœæoraz zapewniaæ optymalizacjêkosztów dzia³alnoœci dystrybucyjnej.Tak ostre, a zarazem jednoznaczne wymaganiewynika ze specyficznej rolienergii elektrycznej w gospodarce i ¿yciuspo³eczeñstwa. Jak wynika z informacjiuzyskanych od organizatorów tegorocznychtargów, chêæ prezentacjiswoich najnowszych aparatów, urz¹dzeñ,maszyn i technologii zg³osi³o jeszczewiêcej firm ni¿ w roku ubieg³ym,a ich liczba przekroczy³a 600. Mo¿nawiêc spodziewaæ siê, ¿e bêdzie równie¿wiele nowoœci. S¹dzê, ¿e zostan¹ zaprezentowanew szczególnoœci nowe lubzmodyfikowane rozwi¹zania z zakresuaparatury rozdzielczej i ³¹czeniowejwszystkich poziomów napiêæ o budowiekompaktowej z preferencj¹ izolacjigazowej oraz o walorach funkcjonalnychpoprawiaj¹cych bezpieczeñstwoobs³ugi. W zakresie obwodów wtórnychmo¿na spodziewaæ siê nowoœciz obszaru elektroenergetycznej automatykizabezpieczeniowej, opartychna uk³adach informatycznych o ogromnympotencjale operacyjnym, umo¿liwiaj¹cymbardzo szybkie przetwarzaniesygna³ów. Mam tutaj na uwadze rozwi¹zaniabazuj¹ce na metodach i technicesztucznej inteligencji. I choæ nie s¹to specjalistyczne targi informatyczne,to spodziewam siê równie¿ prezentacjinowoœci z obszaru IT, koncentruj¹cychsiê g³ównie na zarz¹dzaniu infrastruktur¹elektroenergetyczn¹ (systemy typuGIS), zarz¹dzaniu portfolio zakupamienergii elektrycznej, tworzeniu hurtownidanych oraz integracji systemówinformatycznych.Dziêkujê za rozmowê.ROZMAWIA£A OLGA FASIECKA6 WRZESIEÑ 2007 ENERGIA ELEKTRYCZNA