12.07.2015 Views

katalog wyrobów pl (13 mb) - Polna S.A.

katalog wyrobów pl (13 mb) - Polna S.A.

katalog wyrobów pl (13 mb) - Polna S.A.

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

POLNA S.A.KATALOGWYROBÓWwww.polna.com.<strong>pl</strong>AUTOMATYKAPRZEMYSŁOWAICIEPŁOWNICZAAUTOMATYKAPRZEMYSŁOWAICIEPŁOWNICZA


Russia


Szanowni Państwo,z przyjemnością przedstawiamy Państwu ofertę szerokiej gamy <strong>wyrobów</strong> z zakresuautomatyki przemysłowej i ciepłowniczej, urządzeń centralnego smarowania,aparatury laboratoryjnej. Specjalizujemy się w projektowaniu i produkcji zaworówregulacyjnych, schładzaczy pary, zaworów iglicowych, regulatorów, urządzeńcentralnego smarowania, destylatorów, redestylatorów.Jesteśmy ukierunkowani na potrzeby Klienta. Ponad 90 lat tradycji umacniaw naszym zespole i całej organizacji przekonanie do ciągłego doskonalenianaszych <strong>wyrobów</strong>, procesów i wszystkiego, co robimy.Naszą misją jest zagwarantowanie:• najwyższej jakości i niezawodności <strong>wyrobów</strong> dla naszych Klientów,• stabilnego wzrostu wartości firmy dla naszych Akcjonariuszy,• poczucia pewności i możliwości rozwoju dla naszych Pracowników,• odpowiedzialności biznesowej (ochrona środowiska naturalnego i interesyspołeczne).Projektowanie i wykonanie poszczególnych <strong>wyrobów</strong> opiera się na pełnej realizacjiustalonych z Klientem założeń technicznych. Stale rozszerzamy ofertę wykonańnie<strong>katalog</strong>owych, ukierunkowanych na indywidualne wymagania naszychodbiorców.Z poważaniemAndrzej PiszczPrezes Zarządu, Dyrektor Naczelny


Więcej niż automatykaMore than AutomationNasza FirmaZakłady Automatyki „POLNA” S.A. to firma z tradycjami, zajmująca się produkcją armatury przemysłowejod końca lat 60-tych ubiegłego wieku. Na przestrzeni lat systematycznie rozszerzano zakres wytwarzanychurządzeń i doskonalono stosowane rozwiązania konstrukcyjne. Obecny znak towarowy używany jest od roku1972, a wyroby opatrzone tym znakiem są dobrze znane odbiorcom krajowym i zagranicznym.Obok standardowych <strong>wyrobów</strong> <strong>katalog</strong>owych, „POLNA” S.A. specjalizuje się w wykonaniach specjalnycharmatury przystosowanej do indywidualnych wymagań Klientów.Wśród naszych klientów znajdują się wiodące firmy z różnych branż, m.in.:o ALSTOM POWER – energetykao SYNTHOS DWORY– chemiao SIEMENS – automatykao PGNiG – gazownictwoo ORLEN – petrochemiao FOSTER WHEELER – energetykao AUSTRIAN ENERGY – energetykao SKODA POWER – energetykaJakość <strong>wyrobów</strong> POLNEJ gwarantowana jest przez certyfikaty Systemu Zarządzania Jakością:- Certyfikat zgodności Systemu Zarządzania Jakością z wymaganiami normy EN ISO 9001:2008.- Certyfikat zgodności Systemu Zapewnienia Jakości wg wymagań dyrektywy 97/23/WE - Moduł H.- Certyfikat zgodności Systemu Zapewnienia Jakości wg wymagań dyrektywy 97/23/WE - Zał.I,p.4.3.- Dla zaworów regulacyjnych i siłowników potwierdzamy zgodność z dyrektywą ATEX 94/9/WE.Więcej informacji na temat firmy, posiadanych certyfikatów i oferty produktowej można znaleźć na stronieinternetowej: www.polna.com.<strong>pl</strong>.Nasze miasto PRZEMYŚL i … przyjedźPrzemyśl należy do doborowego gronanajstarszych i najpiękniejszych polskich miast.Jego tysiącletnie, burzliwe dzieje s<strong>pl</strong>atałysię nierozerwalnie z losami całej Rzeczpospolitej.Położony jest w południowo-wschodniej Polsce,we wschodniej części Województwa Podkarpackiego,w dolinie rzeki San. Przemyśl i jego okolice to licznewalory, turystyczne, wypoczynkowe i historyczne. Miastostanowi również ważny węzeł komunikacyjny łączącywschód z zachodem i północ z południem Europyi odgrywa istotną rolę we współpracy transgranicznejz Ukrainą.Walory przemysłowe:Przemyśl ma bezpośrednie połączenie ze szlakiem tranzytowym Wrocław –Kraków – Korczowa (A4 droga nr 4).Najbliższe lotnisko znajduje się w Jasionce k. Rzeszowa (ok. 90 kmod Przemyśla). Lotnisko oferuje połączenia krajowe, a także przelotymiędzynarodowe (w tym tanie linie lotnicze).W przemysłowej części miasta zlokalizowana jest podstrefa TarnobrzeskiejSpecjalnej Strefy Ekonomicznej (TSSE) Euro-Park Wisłosan.Zarządzającym strefą jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddziałw Tarnobrzegu, która udziela zainteresowanym przedsiębiorcom informacjio przetargach i warunkach prowadzenia działalności gospodarczejw specjalnej strefie ekonomicznej (www.tsse.<strong>pl</strong>).


Walory turystyczne:Zapraszamy Państwa do Przemyśla! To miasto piękne i wyjątkowe. Sama natura zadbała o malowniczośćtego zakątka kraju, a atrakcyjne położenie sprawia, że w zasięgu ręki są zarówno Bieszczady, turystyczneszlaki Pogórza Przemyskiego, jak też, już za granicą z Ukrainą,wspaniały Lwów, który od Przemyśla dzieli niecałe sto kilometrów.Tu od wieków krzyżowały się szlaki komunikacyjne łączące wschód zzachodem i północ z południem, a na ich bazie wyrosło i rozwinęło sięmiasto. Spacerując jego wąskimi uliczkami można dotknąć dziesięciuwieków historii miasta z ich wieloma materialnymi śladami, z którychniemal tysiąc zostało zarejestrowanych jako zabytki budownictwai architektury.Położenie na styku kultur i religii Wschodu i Zachodu zaowocowałonarodową różnorodnością i bogatym dziedzictwem kulturowym,wypracowanym przez pokolenia społeczności polskiej, ukraińskiej i żydowskiej. Szczególny charakter nadałymiastu czasy rozbiorów i panowania na tych ziemiach monarchii Austro – Węgierskiej.Twierdza PrzemyślStrategiczne położenie Przemyśla skłoniło władze austriackiedo rozpoczęcia w połowie XIX wieku budowy potężnejtwierdzy, która odegrała ważną rolę podczas I wojny światowej.Jej atrakcyjność i sława wyznaczyły kierunek turystycznegorozwoju miasta pod promocyjnym hasłem „Miasto TurystyczneTwierdza Przemyśl”. Ruiny potężnych fortów, a takżecmentarze wojenne przyciągają do miasta wielu turystówi miłośników fortyfikacji. Dla miłośników militariów i tajemnicfortyfikacji atrakcyjne będą schrony Linii Mołotowa.Turystyka Aktywna i KulturowaPrzemyśl, to jedno z nielicznych miast, w którego centrum w pełni lata można <strong>pl</strong>ażować nad rzeką San,a zimą zjeżdżać na nartach z 800-metrowego oświetlonego stoku wyposażonego w wyciąg krzesełkowy.Turyści, którzy cenią piękno przyrody i krajobrazu, są zafascynowani historią,wielokulturowością oraz preferują aktywny wypoczynek z pewnością poczująsię tu znakomicie.Na pograniczu turystyki AKTYWNEJ i KULTUROWEJ mieszczą sięosobliwości przyrody, których na terenie Przemyśla i Pogórza jest poddostatkiem. Do najcenniejszych należy Arboretum w Bolestraszycach(7 km od miasta). Można tu podziwiać rzadkie gatunki drzew i krzewówz całego świata, a w dworku z XIX w. został urządzony Zakład Fizjografii.Przemyskie Klasztory, Kościoły, Zamki…Położenie Przemyśla na styku kultur i religii i wzajemne ich przenikanie dałoniepowtarzalny efekt w postaci bogactwa zabytków architektury sakralnej,świeckiej i militarnej, który wyraża się w niemal tysiącu zarejestrowanychobiektów budownictwa i architektury. W zabytki obfituje centrum miasta.Zamek Kazimierzowski z XIV wieku z pallatium i rotundą z przełomu X i XIwieku, pozostałości murów obronnych, klasztory reformatów i benedyktynekwraz z kościołami z XVI wieku, zespoły klasztorne franciszkanówi karmelitów z epoki baroku, a także wiele mieszczańskich kamienic, Ryneki wąskie uliczki są w Przemyślu najczęściej odwiedzanymi miejscami. Ścisłecentrum Starówki ma swoje „miasto podziemne”. Pod większością budynkówznajdują się podziemia, w znacznej części połączone między sobą.Kopiec Tatarski i fort „Zniesienie”Kopce, występujące tylko w Małopolsce – w Krakowie i licznie w okolicach Przemyśla, pozostaną chybana zawsze zagadką archeologii. Nieznany jest czas ich powstania, przemyski Kopiec Tatarski był już zagadkąw XVI w. Kopiec wart jest wycieczki, gdyż z tego najwyższego w okolicy punktu rozciąga się wspaniały widok.Nieopodal kopca znajdują się ruiny cytadelowego fortu XVI „Zniesienie”. Do dziś oglądać tu można staloweszyny-prowadnice, na których obracały się potężne moździerze.Przemyśl jest miejscem pięknym, interesującym i wyjątkowym. Warto tu przyjechać, warto zostać na dłużej.


ZAKŁADYAUTOMATYKIPOLNAS.A.DaneFirmyskładającejzapytanieofertowe FirmaAdresNIPOsobakont.FaxEmailNiezbędnedanetechnicznedoopracowaniaofertynazawór: 1. 2.Przepływmax[t/h,Nm 3 /h,itp.] Ciśnienieprzedzaworemp 1 [bar,MPa,itp.] 3.Ciśnieniezazaworemp 2 3a.lubSpadekciśnienianazaworze(p 1 p 2 ) 4. Rodzajczynnika 5.Temperaturaczynnika(°C) 6.Klasanieszczelnościzamknięcia 7.Charakterystykaprzepływu[P,L,S] Dodatkowedane,jeŜelisąznane:śądanyty<strong>pl</strong>ubrodzajsiłownika:PneumatycznyP(normalnieotwarty)lubR(normalniezamknięty) 8. lubElektryczny 9. WyposaŜeniedodatkowesiłownikówpneumatycznych: 9a. Ustawnikpneumatycznylubelektropneumatyczny 9b. 9c. 9d. 9e. 10. 11.Filtroreduktor Zawórelektromagnetyczny3/2 Wyłącznikikrańcowe Inne Wykonaniemateriałowekorpusu Rurociąg[Dz/g] Wypełnionyformularzprosimywysłać:naadresemail:oferty@polna.com.<strong>pl</strong>,fax:166786524tel.166786601wew:269 www.polna.com.<strong>pl</strong>Kwestionariusz do pobrania na stronie: www.polna.com.<strong>pl</strong>


ZAKŁADY AUTOMATYKI„POLNA” S.A.37-700 Przemyśl, ul. Obozowa 23KWESTIONARIUSZ DANYCH TECHNICZNYCHZAWORÓW REGULUJĄCYCHNr punktu pomiarowegoNr seryjny wg producentaNr seryjny wg użytkownika1 Miejsce instalacji 57 Producent Typ2 Funkcja 58 Pneumatyczny me<strong>mb</strong>r. tłokowy .3 Strefa zagrożenia wybuchem 59 Działanie jednostr dwustr. .4 Temperatura otoczenia min. max. 60 Wielkość Pow. robocza me<strong>mb</strong>rany5 Dopuszczalny poziom hałasu dB(A) 61 Skok / kąt obrotu6 Nr identyfikacyjny rurociągu 62 Ciśnienie zasilania min. max.7 DN / PN Grubość ścianki mm 63 Zakres sygnału wejściowego8 Materiał rurociągu 649 Izolacja rurociągu termiczna akustyczna 65 Przyłącza powietrza10 66 Inne siłowniki elektr. hydr. ręczne11 Przyłącza rurociągu 6712 Czynnik roboczy 68 Napęd ręczny górny boczny<strong>13</strong> Stan czynnika na dopływie ciecz para gaz 6914 70 Producent Typ15 min. norm. max. jednostka 71 Sygnał wejściowy pneumatyczny elektryczny16 Wielkość przepływu 72 Zawór otwarty przy17 Ciśnienie dopływu P1 73 Zawór zamknięty przy18 Ciśnienie wypływu P2 74 Działanie jednostronne dwustronne19 Temperatura T1 75 Charakterystyka liniowa .20 Gęstość czynnika na dopływie ρ1 lub M 76 Przyłącza powietrza21 Ciśnienie parowania Pv 77 Akcesoria by-pass manometry22 Ciśnienie krytyczne Pc 78 Wykonanie przeciwwybuchowe iskrobezpieczne przeciwwybuchowe23 Lepkość kinematyczna ν 7924 Ciepło właściwe γ 80 Producent Typ25 Współczynnik ściśliwości Z 81 Rodzaj wyłącznika mech. zbliż. pneum.26 82 Położenie wyłącznika zamkn. % skoku otwarte27 Ciśnienie przy zamkniętym zaworze P1 P2 83 Działanie wyłącznika zamyka otwiera28 Ciśnienie powietrza zasilającego min. max. 84 Wykonanie przeciwwybuchowe iskrobezpieczne przeciwwybuchowe29 Stan zaworu bez zasilania otwarty zamknięty podtrzym. 8530PARAMETRY TECHNICZNE DO DOBORU ZAWORUSIŁOWNIKUSTAWNIK POZYCYJNYWYŁ. KRAŃCOWE86 Producent Typ31 Max. obliczeniowy współczynnik przepływu Kv 87 Rodzaj zaworu 2-drog. 3-drog. 4-drog.32 Min. obliczeniowy współczynnik przepływu Kv 88 Stan zaworu bez zasilania otwarty zamkn. podtrzym.33 Dobrany <strong>katalog</strong>owy Kv 8934Kv / HAŁASObliczeniowy poziom hałasu dB(A) 90 Przyłącza powietrza Wielkość przyłącza35 Producent Typ 91 Parametry elektryczne V Hz W36 Rodzaj korpusu 92 Wykonanie przeciwwybuchowe iskrobezpieczne przeciwwybuchowe37 Kierunek przepływu 9338 Oznaczenie ciśnienia nominalnego 94 Reduktor ciśnienia Producent Typ39 Wymiar nominalny 95 z filtrem z manometrem40 Rodzaj przyłącza kołnierz bezkołn. spaw. gwint. 96 Nadajnik położenia Producent Typ41 9742 Przyłącza wydłużone 98 Wzm. pneum. (booster) Producent Typ43 Rodzaj dławnicy stand. wydłuż. mieszk. TA-Luft 9944 100 Zawór blokujący Producent Typ45 Materiał korpusu / dławnicy / 10146 Zespół grzyb - gniazdo stand. wyciszony . 102 Rurki impulsowe materiał47 Charakterystyka liniowa stałoprocentowa on/off 10348 Materiał grzyba / trzpienia / 104 Atesty badania chem. i mech.49 Mat. tulei (klatki) prowadzącej /gniazda / 105 Inne badania50 106 Świadectwa korpus / dławnica śruby / nakrętki51 Typ gniazda metal miękkie 107 zespół grzyb-gniazdo52 Powłoka utwardz. zesp. grzyb-gniazdo 10853 10954 Klasa szczelności 11055 Pakunek uszczelniający PTFE grafit. . 11156Uwagi:ZESPÓŁ ZAWORU112ZAWÓR ELEKTROMAGN.WYPOSAŻENIE DODATKOWEWYMAGANIA SPECJALNEProjektNr rysunkuObiektNr zapytania ofertowegoZmiana Data Imię i Nazwisko Zmiana Data Podpis Nr zamówienia Nr pozycji Ilość szt.Kwestionariusz do pobrania na stronie: www.polna.com.<strong>pl</strong>


SPIS TREŚCIAUTOMATYKA PRZEMYSŁOWAINFORMACJE TECHNICZNEStr.1. Wyroby automatyki przemysłowej ................................................................................................. 12. Zjawiska szkodliwe w pracy zaworów .................................................................................... 1<strong>13</strong>. Zawory nie<strong>katalog</strong>owe .............................................................................................................. 15WYROBY AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ4. Zawory regulacyjne przelotowe jednogniazdowe typ Z .......................................................... 295. Zawory regulacyjne przelotowe jednogniazdowe typ Z1A .......................................................... 456. Zawory regulacyjne typ Z1A - Rozwiązania konstrukcyjne do zastosowań specjalnych ...... 637. Zawory regulacyjne przelotowe jednogniazdowe typ Z1B .......................................................... 678. Zawory regulacyjne typ Z1B - Rozwiązania konstrukcyjne do zastosowań specjalnych ...... 879. Zawory minimalnego przepływu typ Z1B-M .............................................................................. 9110. Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z3 .................................................................................... 9511. Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33 ......................................................... 10312. Zawory regulacyjne typ Z33 z napędami tłokowymi i elektrycznymi ............................................. 115<strong>13</strong>. Zawory regulacyjne przelotowe dwugniazdowe typ Z10 ............................................ 11914. Zawory regulacyjne przelotowe jednogniazdowe typ ZH ......................................................... 12515. Stacje redukcyjno-schładzające ................................................................................................. 12916. Schładzacze pary: pierścieniowe typu SP-1, lancowe i tłoczkowe typu ST-1 ................................ <strong>13</strong>317. Przepustnice regulacyjne typ PRS ................................................................................................. <strong>13</strong>918. Siłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe wielosprężynowe typ P/R ............................................. 14719. Siłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe wielosprężynowe typ P1/R1 .............................................. 151AUTOMATYKA CIEPŁOWNICZAINFORMACJE TECHNICZNE20. Wyroby automatyki ciepłowniczej ................................................................................................ 153WYROBY AUTOMATYKI CIEPŁOWNICZEJ21. Regulatory ciśnienia bezpośredniego działania typ ZSN 1 ......................................................... 15722. Regulatory ciśnienia bezpośredniego działania typ ZSN 2 ......................................................... 161Wydanie: SPIS TREŚCI/07/2014Ważne do następnego wydania.


AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA - INFORMACJE TECHNICZNESPIS TREŚCIWstęp .............................................................................................................................................. 1Odmiany konstrukcyjne .................................................................................................................... 2Wykonania materiałowe .................................................................................................................... 3Ciśnienie nominalne .................................................................................................................... 3Współczynnik przepływu .................................................................................................................. 4Charakterystyka przepływu .............................................................................................................. 4Szczelność wewnętrzna ................................................................................................................... 6Rodzaje dławnic i uszczelnienia dławnicowe ................................................................................... 7Rodzaje przyłączy korpusu .............................................................................................................. 7Utwardzanie części wewnętrznych zaworu ...................................................................................... 8Dobór napędu .................................................................................................................................. 8Zjawiska szkodliwe w pracy zaworów .............................................................................................. 10WSTĘPW układach automatyki przemysłowej duże znaczenie mają urządzenia służące do zmiany natężeniaprzepływu medium z zachowaniem wymaganej charakterystyki regulacji.Zasadniczymi członami tych urządzeń są nastawniki mające na celu zmianę oporu dla przepływającegoczynnika oraz napędy (siłowniki) służące do dostarczenia energii mechanicznej niezbędnej do przestawienianastawników.Z tej grupy urządzeń w programie produkcyjnym Zakładów Automatyki POLNA S.A. znajdują się następującewyroby:• zawory regulacyjne przelotowe i kątowe,• zawory regulacyjne trójdrogowe,• przepustnice regulacyjne.Ze względu na rodzaj napędu nastawniki te produkowane są w następujących wykonaniach:• z siłownikami pneumatycznymi me<strong>mb</strong>ranowymi sprężynowymi,• z siłownikami elektrycznymi i elektrohydraulicznymi,• z siłownikami pneumatycznymi tłokowymi,• z napędami ręcznymi,• bez napędów.Ze względu na to, że zawory stanowią największą grupę nastawników, pojęcia „zawory” często używa sięw tekście często zamiast szerszego pojęcia - „nastawniki”.Przy doborze zaworów do określonych warunków pracy należy dokonać analizy następujących zagadnień:1. odmiana konstrukcyjna zaworu,2. wykonanie materiałowe,3. ciśnienie nominalne,4. współczynnik przepływu,5. charakterystyka przepływu,6. szczelność wewnętrzna,7. rodzaj dławnicy i uszczelnienia,8. rodzaj przyłączy korpusu,9. utwardzanie części wewnętrznych zaworu,10. dobór napędu,11. zjawiska szkodliwe w pracy zaworów.Str.1


1. ODMIANY KONSTRUKCYJNEProblem wyboru rozwiązania konstrukcyjnego ma miejsce jedynie w przypadku zaworów.Zawory można podzielić według następujących kryteriów:a) ze względu na rozmieszczenie wlotu i wylotu korpusu:przelotowe, trójdrogowe, kątowe,b) ze względu na rodzaj elementu zamykającego:z grzybem o ruchu liniowym, z grzybem obrotowym,c) ze względu na kształt elementu zamykającego:z grzybem profilowym, z grzybem perforowanym, z grzybem wielostopniowym, klatkowe,d) ze względu na odciążenie od sił poosiowych:nieodciążone, odciążone,e) ze względu na odwracalność działania:zawory o konstrukcji odwracalnej, dwugniazdowe, zawory o konstrukcji nieodwracalnej,jednogniazdowe.Zawory przelotowe o liniowym usytuowaniu wlotu i wylotu stanowią podstawową, najbardziej powszechną grupęzaworów. Zawory trójdrogowe stosowane są w instalacjach gdzie zachodzi potrzeba mieszania lub rozdziałuprzepływu medium. Zawory kątowe preferowane są do zastosowań w warunkach występowania flashingu(odparowania) i wysokich spadków ciśnienia. Odmianą zaworów kątowych są zawory typu „ ” o równoległychlecz nie współosiowych przyłączach.Zawory z grzybem obrotowym zalecane są w przypadkach dużych przepływów. Elementy perforowane(wielootworowe) stosowane są głównie w celu obniżenia poziomu hałasu. Grzyby wielostopniowe ograniczająwystępowanie kawitacji i przepływu dławionego.W zaworach klatkowych występuje grzyb tłoczkowy współpracujący z wielootworową klatką regulacyjną.Stosowane są głównie w warunkach występowania dużych spadków ciśnienia.Odciążenie zaworu ma na celu wyrównanie ciśnień statycznych po obu stronach grzyba. za pomocąotworów odciążających lub przy zastosowaniu grzyba wewnętrznego (pilota).Przy wyborze sposobu odciążania należy brać pod uwagę następujące czynniki:a) grzyb - pilot- kierunek przepływu - nad grzyb (FTC),- wysoka szczelność zamknięcia - (Vkl.),- możliwa wyższa regulacyjność zaworu,- ograniczona możliwość wykonywania grzybów wielostopniowych i instalowania klatek dławiących.b) otwory odciążające w grzybie- kierunek przepływu - pod grzyb (FTO),- maksymalna klasa szczelności zamknięcia - (IV kl.),- uszczelka grzyba ulega zużyciu, należy przewidywać konieczność jej wymiany,- możliwość wykonywania grzybów wielostopniowych i instalowania klatek dławiących.Odwracalność działania zaworu polega na możliwości zmiany jego funkcji (czy naciskanie trzpienia powodujezamykanie czy otwieranie zaworu) w wyniku innego montażu części wewnętrznych zaworu.Przy wyborze konstrukcji zaworu należy uwzględnić następujące czynniki:• szczelność zamknięciaZawory jednogniazdowe mają większą szczelność zamknięcia niż dwugniazdowe.• odciążenie od sił poosiowychZawory dwugniazdowe wymagają mniejszych sił przestawiających i pozwalają na przenoszenie wyższychspadków ciśnienia w porównaniu z jednogniazdowymi przy tych samych siłownikach.• współczynnik przepływuIstnieje większa możliwość redukcji przepływu w zaworach jednogniazdowych, a z kolei zawory dwugniazdowei zawory z grzybem obrotowym mają większe współczynniki przepływu niż jednogniazdowe przy tej samej2 WAP - Informacje techniczne


średnicy zaworu.• ciśnienie nominalneZawory nieodwracalne stosowane są do wyższych ciśnień nominalnych niż zawory o konstrukcji odwracalnej.• lepkość mediumPrzy cieczach gęstych o lepkości ν > 10 -5 [m 2 /s], kiedy może występować przepływ laminarny, zaleca sięstosowanie zaworów jednogniazdowych.2. WYKONANIA MATERIAŁOWEO rodzaju wykonania materiałowego zaworu decyduje materiał korpusu.Podstawowe wykonania materiałowe korpusów odlewanych:- żeliwo szare: EN-GJL 250, wg PN-EN 1561- żeliwo sferoidalne: EN-GJS-400-15, wg PN-EN 1563EN-GJS-400-18LT, wg PN-EN 1563- staliwo węglowe: GP240GH, (1.0619), wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2G20Mn5, (1.6220) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-3WCB,wg ASTM A216- staliwo stopowe: G17CrMo9-10, (1.7379), wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2WC9,wg ASTM A217- staliwo kwasoodporne: GX5CrNiMo19-11-2, (1.4408), wg PN-EN 102<strong>13</strong>-4CF8M,wg ASTM A351Kryteria doboru wykonania materiałowego:• odporność na korozję,• temperatura pracy• ciśnienie nominalne• wymagania specyfikacji technicznych (AD 2000 Merkblatt, WUDT-UC, ASME Code)Odporność materiału na korozję zależy od rodzaju czynnika, jego temperatury, stężenia itp.Powinna być oceniana na podstawie ogólnodostępnych tablic i zaleceń lub informacji producenta zaworów.Zależność ciśnienia i temperatury roboczej podają tablice w kartach <strong>katalog</strong>owych <strong>wyrobów</strong>.Minimalna temperatura pracy dla wszystkich materiałów wynosi -10 °C.Istnieje możliwość obniżenia temperatury stosowania do:- 90°C dla staliwa G20Mn5, (1.6220),-196 °C dla staliw GX5CrNiMo19-11-2, (1.4408) i CF8M,na następujących warunkach:• odpowiednie obniżenie ciśnienia projektowego,• badanie i uzyskanie wymaganej udarności w określonej temperaturze,• obróbka cie<strong>pl</strong>na odlewu (wyżarzanie odprężające).Wymagania określone w specyfikacji AD 2000 Merkblatt, Arkusz A4 nie dopuszczają stosowania żeliwaszarego na elementy ciśnieniowe. Wyjątkiem od tej zasady mogą być wyroby wykonywane wg art. 3.3 dyrektywyciśnieniowej zgodnie ze specyfikacją techniczną WUDT-UC.3. CIŚNIENIE NOMINALNECiśnienie nominalne jest to bezwymiarowe oznaczenie maksymalnego ciśnienia roboczego w warunkachtemperatury otoczenia poprzedzone znakiem PN lub CL.Zawory regulacyjne wykonywane są w następujących ciśnieniach nominalnych:PN6; 10; 16; 25; 40; 63; 100; 160; 250; 320; 400wg PN-EN 1092-1, DIN2548, DIN2549, DIN2550,DIN2551, PN-H-74306, PN-H-74307CL150; 300; 600; 900; 1500; 2500 wg ANSI/ASME B16.5, PN-EN 1759-1PN20; 50; 110; 150; 260; 420 wg PN-EN 1759-1, PN-ISO 7005-1Ciśnienia PN20…420 są odpowiednikiem ciśnień CL 150…2500.WAP - Informacje techniczne3


gdzie: n -nachylenie charakterystyki wykreślonej we współrzędnych półlogarytmicznych (h, lg kv).- charakterystyka modyfikowana:Jest charakterystyką pośrednią między „L” i „P” tworzoną pod indywidualne potrzeby konkretnejinstalacji. Najczęściej ma ona charakter stałoprocentowy na początku skoku (h=0...0,3)i liniowy na pozostałej części skoku.- charakterystyka szybkootwierająca:Używana do pracy dwupołożeniowej „otwórz – zamknij”. Zapewnia uzyskanie nominalnego przepływu przymniejszym skoku (h=0,6…0,7) oraz zwiększenie współczynników przepływu o ok. 20 % w stosunku do wartości<strong>katalog</strong>owej przy pełnym skoku.Wybór między zaworem o charakterystyce stałoprocentowej, a liniowej zależy od wymaganych zmiannatężenia przepływu i ciśnienia na zaworze.Przy małych zmianach natężenia przepływu w trakcie pracy zaworu w granicach do 50% wybór charakterystykinie ma istotnego wpływu na pracę układu regulacji. Zawory do pracy przy dużych zmianach natężenia przepływu,o zmiennym spadku ciśnienia oraz w przypadkach wąt<strong>pl</strong>iwych powinny mieć charakterystykęstałoprocentową.Zawory o charakterystyce liniowej zalecane są do układów, w których spadek ciśnienia na zaworze jestniezależny od natężenia przepływu np. do regulacji poziomu cieczy.Grzyby z charakterystyką szybkootwierającą przeznaczone są wyłącznie do pracy dwupołożeniowej.Ograniczenia w stosowaniu elementów wielootworowych wynikają z ich podatności na zanieczyszczeniaznajdujące się w mediach stąd potrzeba starannego ich filtrowania.Kv [m 3 /h] - współczynnik przepływu (obliczeniowy)Q [m 3 /h] - objętościowe natężenie przepływu cieczyQ N[Nm 3 /h] - objętościowe natężenie przepływu gazu w warunkach normalnych (0°C, 760 mm Hg)G [kg/h] - masowe natężenie przepływup 1[bar(a)] - ciśnienie absolutne przed zaworemp 2[bar(a)] - ciśnienie absolutne za zaworemΔp [bar] - spadek ciśnienia na zaworze (dyspozycyjny spadek ciśnienia)ρ 1[kg/m 3 ] - gęstość czynnika przed zaworemρ N[kg/m 3 ] - gęstość czynnika w warunkach normalnychT 1[K] - temperatura czynnika przed zaworemv 2[m 3 /kg] - objętość właściwa pary dla parametrów p 2i T 1v [m 3 /kg] - objętość właściwa pary dla parametrów (p 1/2) i T 1WAP - Informacje techniczne5


Charakterystyki przepływuCharakterystyka przepływu przepustnicy1,00,90,80,70,6szybkootwierającaliniowa10,90,80,70,6kv0,5kv0,50,40,40,3stałoprocentowa0,20,10,00,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0hRys 1. Charakterystyki przepływu dla zaworów0,30,20,100 10 20 30 40 50 60 70 80 90α oaRys. 2. Charakterystyka przepływu dla przepustnicZawory trójdrogowe i zawory z grzybem obrotowym posiadają charakterystykę liniową zaś przepustniceregulacyjne charakterystykę zbliżoną do stałoprocentowej w zakresie kątów otwarcia 0° ...60° (rys.2).6. SZCZELNOŚĆ WEWNĘTRZNAMaksymalną nieszczelność zamknięcia elementów dławiących zaworu („grzyb – gniazdo”) określa sięw klasach nieszczelności wg PN-EN 60534-4.Klasa nieszczelnościDopuszczalna nieszczelnośćII - 5 • 10 -3 KvsIV - 10 -4 KvsV - 3 • 10 -4 • Dp•D [cm 3 /min]VI -Sprawdzenie szczelności wewnętrznej przeprowadza się w ramach badań odbiorczych wyrobu powietrzemo ciśnieniu 3...4 [bar] dla zaworów w klasach II, IV, VI oraz wodą o ciśnieniu roboczym wynikającym z zamówienia,dla zaworów w klasie V.Zawory w klasie VI mają gniazda (zawory jednogniazdowe) lub grzyby (zawory dwugniazdowe)wyposażone w pierścień uszczelniający wykonany z PTFE wzmocnionego włóknem szklanym.Ze względu na wytrzymałość tworzywa uszczelniającego spadek ciśnienia na zaworze nie możeprzekroczyć 35 bar.Zawory w klasie V wymagają dokładnego i pracochłonnego dopasowywania elementów zamykających zaworuoraz większej siły dyspozycyjnej napędu.Drugim kryterium odbioru jest norma PN-EN 12266-1 „Armatura przemysłowa. Badania armatury cz. 1.Próby ciśnieniowe, procedury badawcze i kryteria odbioru. Wymagania obowiązkowe.”Czynnikami prób mogą być:Dopuszczalny przeciek[pęcherzyk / min.]• Powietrze (dla ciśnienia 6 bar),• Woda (dla ciśnień 1,1 • Dp max.).Średnica gniazdaD [mm]Dopuszczalny przeciek [mm 3 /s] może być obliczony dla odpowiedniej klasy wg wzorów podanych poniżej:Czynnik Klasa A Klasa B Klasa C Klasa D Klasa E Klasa F Klasa GWoda 0 0,01 • D 0,03 • D 0,1 • D 0,3 • D 1,0 • D 2,0 • DPowietrze 0 0,3 • D 3,0 • D 30 • D 300 • D 3000 • D 6000 • Dgdzie: Dp max.[bar] - maksymalny roboczy spadek ciśnieniaD [mm] - średnica gniazdaDopuszczalny przeciek[pęcherzyk / min.]Średnica gniazdaD [mm]1 25 6 802 40 11 1003 50 27 1504 65 45 2006 WAP - Informacje techniczne


7. RODZAJE DŁAWNIC I USZCZELNIENIA DŁAWNICOWEDławnica jest elementem ciśnieniowym służącym do pomieszczenia i uszczelnienia elementu (trzpień,wał) przekazującego ruch z napędu na organ zamykający.Dławnica może być integralną częścią korpusu lub być oddzielona od niego.Zawory regulacyjne wykonywane są z następującymi rodzajami dławnic:- standardowa- wydłużona- mieszkowaPodstawowym kryterium doboru dławnic jest temperatura czynnika. Dławnice wydłużone stosowanesą zarówno do wysokich jak i do niskich temperatur. Odmianą dławnic wydłużonych są dławnice dla kriogeniki(temperatury do - 196°C).Dławnice mieszkowe zapewniają całkowitą szczelność zewnętrzną i stosowane są głównie do mediówagresywnych lub niebezpiecznych dla otoczenia.Standardowe dławnice mieszkowe mogą być stosowane do ciśnienia 35 bar. Zastosowanie dowyższych ciśnień wymaga użycia mieszków wielowarstwowych.Zawory w wykonaniu materiałowym żeliwnym wykonywane są tylko z dławnicą standardową.Zawory regulacyjne DN150…250, PN160…CL2500 mogą być wykonywane z dławnicamisamouszczelniającymi.Rodzaj uszczelnienia trzpienia w dławnicy zależy od temperatury i rodzaju medium. Dla większościprzypadków stosowane jest uszczelnienie z pierścieni PTFE z grafitem.Uszczelnienie z czystego grafitu zalecane jest dla pary i pracy w wysokich temperaturach.Uszczelnienia te nie wymagają smarowania, wymagają natomiast regulacji w czasie eks<strong>pl</strong>oatacjiw wyniku relaksacji i zużycia.Do uszczelnień bezobsługowych należą uszczelnienia typu PTFE-V i TA Luft. Uszczelnienia PTFE-Vwykonane są z pierścieni w kształcie „V” z materiału PTFE, z dociskiem za pomocą sprężyny spiralnej.Uszczelnienie TA Luft stanowi podwójny zestaw pierścieni uszczelniających obciążony pakietemsprężyn talerzowych i w zakresie szczelności spełnia wymagania przepisów TA Luft: 2002, p. 5.2.6.4 orazVDI 2440: 2000.8. RODZAJE PRZYŁĄCZY KORPUSUPrzyłącza korpusu służą do połączenia zaworu z rurociągiem i powinny zapewnić szczelność,wytrzymałość na ciśnienie, odporność na drgania i odkształcenia rurociągu.Zawory wykonywane są z następującymi przyłączami:• kołnierzowe,• bezkołnierzowe,• do spawania.Przyłącza kołnierzowe wykonywane są według norm europejskich (PN-EN 1092-1, PN-EN 1092-2,PN-EN 1759-1, DIN 2548, DIN 2549, DIN 2550, DIN 2551, PN-ISO 7005-1, PN-H-74306, PN-H-74307)i amerykańskich (ANSI/ASME B16.5).Ze względu na rodzaj powierzchni uszczelniającej kołnierze mogą być wykonywane:• z przylgą typ B1, B2, B, RF• z rowkiem typ D, D1, GF, DL• z wpustem typ F, F1, FF• z rowkiem do pierścieni typ J, RTJZawory z grzybem obrotowym i przepustnice mają przyłącza bezkołnierzowe typu Sandwich.Mocowanie korpusu następuje między przeciwkołnierzami rurociągu za pomocą połączeń śrubowych.Zawory z przyłączami do spawania przystosowane są do spawania doczołowego typ BW lub spawaniakielichowego typ SW.Podane w kartach <strong>katalog</strong>owych wymiary rur i długości korpusu dotyczą wykonania przyłączy z odlewukorpusu. Ograniczenie stosowania mniejszych wymiarów rur wynika z minimalnej średnicy wewnętrznej ruryWAP - Informacje techniczne7


możliwej do uzyskania z odlewu (D1 min). W tym przypadku do końcówki korpusu należy przyspawać króciecredukcyjny. Spowoduje to zwiększenie długości budowy zaworu o 100 mm (DN15...50), 150 mm (DN80, 100),200 mm (DN150) i 300 mm (DN200, 250) - w przypadku króćców z obu stron zaworu.9. UTWARDZANIE CZĘŚCI WEWNĘTRZNYCH ZAWORUW standardowym wykonaniu części wewnętrzne zaworu: grzyby, gniazda, trzpienie, klatki ,tulejki prowadzące wykonane są z wysokostopowej stali austenitycznej X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)wg PN-EN 10088-1.W celu zwiększenia mechanicznej i chemicznej odporności na oddziaływanie medium stosuje się następującemetody utwardzania części wewnętrznych: stellitowanie, azotowanie, obróbkę cie<strong>pl</strong>ną, powłoki ochronne.Przez stellitowanie utwardza się powierzchnie na głębokość ok. 1 mm, do twardości ok. 40 HRC.Stellitowaniu mogą podlegać fazy uszczelniające grzyba i gniazda lub dodatkowo powierzchnie zarysu grzyba,otwory gniazd i tulejek prowadzących, powierzchnie trące trzpienia.Grzyby o średnicy mniejszej niż 10mm mogą być wykonywane z pełnego stellitu.Azotowanie (CrN) polega na utwardzeniu powierzchniowym części na głębokość ok. 0,1 mm, dotwardości ok. 900 HV w wyniku procesów <strong>pl</strong>azmowych lub dyfuzyjnych. Zalecane jest do stosowania dlapowierzchni trących oraz narażonych na erozję.Obróbkę cie<strong>pl</strong>ną stosuje się do uzyskania wysokiej wytrzymałości i odporności na zużycie.W zależności od rodzaju materiału można uzyskać twardość do 45 HRC (1.4057) lub 55 HRC (1.4125).Kompozytowe powłoki ochronne (BELZONA) stosuje się na powierzchniach wewnętrznych korpusu w celuochrony przed erozją (flashing, media ścierne itp.) - maksymalna temperatura stosowania to +200°C.Utwardzanie części wewnętrznych zaworu zalecane jest w następujących przypadkach:• media erozyjne,• mokry gaz lub para nasycona,• suchy, czysty gaz:(Dp> 25 bar (do DN100), Dp> 12 bar (DN>100)),• przepływ dławiony,• początkowa kawitacja: (ciecz Dp> 10 bar, temp. > 315°C).Przeciwwskazania w zakresie stellitowania:• woda kotłowa uzdatniana hydrazyną, • elementy perforowane.10. DOBÓR NAPĘDUZawory i przepustnice mogą być wyposażone w siłownik pneumatyczny me<strong>mb</strong>ranowy-sprężynowy,siłownik pneumatyczny tłokowy, siłownik elektryczny, elektrohydrauliczny, napęd ręczny lub dostarczane sąbez napędu.Urządzenia bez napędu mogą być wykorzystywane przez odbiorcę do współpracy z innymi rodzajamisiłowników, jak pneumatyczny me<strong>mb</strong>ranowy - bezsprężynowy, pneumatyczny tłokowy, korbowy i inne podwarunkiem przystosowania tych napędów do połączenia z dławnicą i trzpieniem zaworu.Urządzenia z napędem ręcznym stosowane są głównie w przypadkach regulacji dwupołożeniowej.Przy doborze siłownika pneumatycznego me<strong>mb</strong>ranowego-sprężynowego należy określić:• typ siłownika,• wielkość siłownika,• zakres sprężyn,• ciśnienie zasilania,• skok,• wymagania w zakresie osprzętu.Dobór typu siłownika pneumatycznego (o działaniu prostym czy odwrotnym) zależy od sposobu działaniaurządzenia przy zaniku sygnału sterującego. To, czy zawór powinien być otwarty, czy zamknięty w przypadku zanikusygnału sterującego uwarunkowane jest z kolei wymaganiami technologicznymi automatyzowanego obiektu.8 WAP - Informacje techniczne


Wielkość siłownika, zakres sprężyn i ciśnienie zasilania powinny być dobrane z tabel w kartach<strong>katalog</strong>owych w zależności od wymaganej siły dyspozycyjnej siłownika.Siła dyspozycyjna siłownika nie powinna być niższa od siły Fs obliczonej ze wzoru:F s= 0,785 • 10 -4 • Dp • D 2 + F dgdzie: F s[kN] - siła dyspozycyjnaDp [bar] - spadek ciśnienia na zaworze zamkniętymD [mm] - średnica gniazdaF d[kN] - siła doszczelniającaWartości D i Fd należy przyjmować z kart <strong>katalog</strong>owych, zaś Dp - z zamówienia.Siła dyspozycyjna siłowników typ „P” - F SP[kN] zależy od powierzchni czynnej siłownika A [cm 2 ], ciśnieniazasilania p Z[kPa] i zakresu końcowego sprężyn p 2[kPa].F SP=10 -4 • A • (p Z-p 2)Siła dyspozycyjna siłowników typ „R” - F SR[kN] zależy od powierzchni czynnej siłownika A [cm 2 ] i zakresupoczątkowego sprężyn p 1[kPa].F SR=10 -4 • A • p 1Tak wyliczone siły dyspozycyjne F SPi F SRnie uwzględniają sił tarcia elementów ruchowych - trzpienia siłownikai zaworu oraz tolerancji wykonania sprężyn i powinny byc przyjmowane z 20% rezerwą na te czynniki.Obliczenia dotyczą zaworów jednogniazdowych typ Z; Z1A i Z1B w stanie zamknietym.W kartach <strong>katalog</strong>owych podane są dopuszczalne spadki ciśnienia dla różnych siłowników pneumatycznychi różnych klas szczelności wewnętrznej zaworu.Wartości te dotyczą zaworów jednogniazdowych, nieodciążonych, z napływem czynnika pod grzyb (FTO).Przy napływie nad grzyb (FTC) dopuszczalny spadek ciśnienia może być większy, jednak układ tenpowoduje uderzenie grzyba o gniazdo przy zamykaniu i zakłócenia regulacji, stąd stosowany jest głównie dopracy dwupołożeniowej przy siłowniku ze sprężynami o zwiększonej sztywności.Dla zaworów z grzybem odciążonym przyjmuje się siłę dyspozycyjną napędu Fs co najmniej równąwartości siły docisku dla V klasy nieszczelności zamknięcia.Dla zaworów dwugniazdowych nie jest możliwe tabelaryczne określenie dopuszczalnych spadkówciśnień ze względu na występowanie sił dynamicznych zależnych m.in. od rzeczywistych warunków przepływu(ciśnienie, rodzaj medium, typ grzyba, rodzaj działania zaworu).W przypadku, gdy niezbędna jest znajomość sił działających na trzpień zaworów dwugniazdowych należykontaktować się z producentem podając wszystkie dane związane z warunkami pracy zaworu.W skład wyposażenia siłownika pneumatycznego mogą wchodzić następujące urządzenia:• napęd ręczny górny lub boczny,• ustawnik pozycyjny (pozycjoner) pneumatyczny, elektropneumatyczny, z sygnałem analogowym lub cyfrowym( ustawnik inteligentny),• reduktor ciśnienia z filtrem,• trójdrogowy zawór elektromagnetyczny,• nadajnik położenia,• wyłączniki krańcowe,• blok odcinający (lock-up valve),• urządzenie wspomagające (volume booster),• zawór szybkiego spustu.Napędy ręczne stosowane są w przypadku zaniku sygnału sterującego, jak również do ograniczaniaskoku zaworu.WAP - Informacje techniczne9


Stosowanie ustawników pozycyjnych zaleca się w następujących przypadkach:• w układach o wymaganej dużej dokładności regulacji,• przy dużych spadkach ciśnienia na zaworze,• przy wysokich ciśnieniach roboczych,• przy zaworach o wymiarze nominalnym DN>100 mm,• przy odległościach między zaworem, a regulatorem większych od niż 50 m,• przy zaworach trójdrogowych,• w układzie gdzie wymagana jest duża szybkość działania,• przy mediach lepkich lub silnie zanieczyszczonych osadzających się na gnieździe,• przy mediach o temperaturze wyższej niż 250° C lub niższej niż -20° C,• gdy zakres sprężyny nie odpowiada zakresowi sygnału wyjściowego z regulatora.Przeznaczenie osprzętu:• reduktor ciśnienia z filtrem służy do ograniczania ciśnienia zasilania do wartości zgodnej z wymaganiamioraz oczyszczania powietrza zasilającego .• zawór elektromagnetyczny pozwala na zdalne włączanie i wyłączanie obwodu sterowania.• nadajnik położenia służy do odwzorowania przemieszczenia trzpienia na zunifikowany sygnał pneumatyczny(np. 20...100 kPa) lub elektryczny (np. 4...20 mA).• wyłączniki krańcowe służą do sygnalizacji nastawionych położeń trzpienia siłownika.• blok odcinający służy do blokowania ruchu trzpienia w zastanym położeniu przy zaniku sygnałusterującego.• urządzenie wspomagające stosowane jest do przyśpieszania czasu przesterowania siłownika.• zawór szybkiego spustu pozwala na skrócenie czasu opróżniania komory siłownika.11. ZJAWISKA SZKODLIWE W PRACY ZAWORÓWZjawiska szkodliwe w pracy zaworów takie jak hałas, kawitacja, przepływ dławiony, flashing przedstawione sąw opracowaniu pt „Zjawiska szkodliwe w pracy zaworów”.10Wydanie: WAP/07/2014Ważne do następnego wydania.


ZJAWISKA SZKODLIWE W PRACY ZAWORÓWPrzepływ czynnika przez zawór w zależności od rodzaju i parametrów medium może powodować zjawiskaoddziałujące negatywnie na środowisko jak również wpływające destrukcyjnie na trwałość wyrobu.Czynniki ryzyka powinny być szczegółowo zdiagnozowane w celu wykorzystania do działań zmierzającychdo ograniczenia lub wyeliminowania ich negatywnego wpływu.Do zjawisk szkodliwych związanych z przepływem należy zaliczyć następujące czynniki:• hałas,• kawitacja,• odparowanie (flashing),• przepływ dławiony.Warunki w których powstają wymienione zjawiska wyjaśniają następujące wykresy:p 1p VC p 2p 1p VCp 2p 1p VCp Vp 2p Vp Vprzepływ normalnyqkawitacjaflashinggdzie:p 1p 2p vcp vprzepływ dławiony- ciśnienie przed zaworem,- ciśnienie za zaworem,- ciśnienie w strefie „vena contracta”,- ciśnienie parowania.√DpHałas jest zjawiskiem nieodłącznie związanym z przepływem czynnika przez zawór.Negatywny wpływ hałasu wynika z jego szkodliwego oddziaływania na zdrowie oraz środowisko pracy człowieka.Hałas jest również odzwierciedleniem procesów zachodzących wewnątrz zaworu, z reguły obniżających trwałośćurządzenia, do awaryjnego uszkodzenia włącznie.Poziom dźwięku mierzymy w jednostkach [dBA], w odległości 1 m od powierzchni rurociągu i osi zaworuw kierunku wylotu czynnika.Najbardziej czułe jest ucho ludzkie na dźwięk o częstotliwości 3000÷4000 Hz. Dopuszczalny poziom hałasuw miejscu pracy zależy od czasu narażenia. Dla pracy ciągłej przyjmuje się poziom 85 dBA, przy krótkichnarażeniach, np. 15 minut na dobę – do 115 dBA. Różnica poziomu dźwięku o 3 dBA oznacza podwojeniegłośności. I tak np. dwa urządzenia generujące hałas o poziomie 82 dBA są równorzędne ze źródłem o poziomie85 dBA. Poziom dźwięku zmniejsza się o 3 dBA przy każdym podwojeniu odległości od rurociągu.11


Hałas w pracy zaworów może mieć następujące źródła:- hałas mechaniczny,- hałas aerodynamiczny,- hałas hydrodynamiczny.Przyczyną hałasu mechanicznego mogą być drgania mechaniczne elementów wewnętrznych zaworu, zjawiskorezonansu, złe prowadzenie części ruchowych, nadmierne luzy.Jednym ze sposobów eliminacji tego zjawiska jest zastosowanie konstrukcji klatkowych i dobór odpowiednichluzów uwzględniających warunki pracy zaworu.Rys. 1 Zawór do pracy warunkach wysokich ciśnień i temperaturNa Rys.1 pokazany jest zawór do pracy w temperaturze do 500 °C, z możliwością wystąpienia szokówtermicznych. Grzyb prowadzony jest w gnieździe i klatce. Na zwiększenie luzów między grzybem a klatką,bez niebezpieczeństwa wystąpienia drgań i utraty szczelności, pozwala zastosowanie stalowego pierścieniasprężystego. Możliwość wystąpienia drgań mechanicznych można również ograniczać przez zmianę masygrzyba i kierunku przepływu czynnika.Hałas aerodynamiczny powstaje wskutek zamiany energii mechanicznej przepływu czynników ściśliwych naenergię akustyczną. Źródłem hałasu jest wzrost prędkości przepływu spowodowany rozprężaniem medium,często przekraczający prędkość dźwięku.Zmniejszenie poziomu hałasu można uzyskać przez odpowiednią instalację ( izolacja na rurociągu wylotowym,zwiększenie grubości ścianki rurociągu), względnie przez dobór właściwej konstrukcji zaworu. Najważniejszymi najbardziej skutecznym sposobem jest zastosowanie wielootworowych struktur regulacyjnych w zaworzew postaci perforowanych grzybów (Rys.2) lub klatek (Rys.3).Rys. 2 Grzyb wielootworowy perforowanyRys. 3 Klatki regulacyjne wielootworoweRozbicie pojedynczej strugi na dużą liczbę małych, właściwie dobranych strumieni, wpływa na obniżenie poziomuhałasu nawet o 10 dBA w wyniku następujących zjawisk:- zmniejszenie sprawności zmiany energii mechanicznej na akustyczną,- mniejsze zawirowania powodują wytwarzanie energii o wyższej częstotliwości, łatwiejszej do wytłumieniaprzez ścianki i izolację,- dźwięki o wyższej częstotliwości ( >10000 Hz ) są mniej szkodliwe dla ludzkiego ucha.Kolejnym sposobem zmniejszenia hałasu aerodynamicznego (o ok. 5 dBA) jest ograniczenie prędkości wypływuczynnika na wylocie. Najpowszechniejszą metodą prowadzącą do tego celu jest zwiększenie ciśnienia nawylocie przez stosowanie struktur dławiących w postaci wielootworowych klatek i płyt oraz zwiększenie polaprzepływu przez stosowanie przyłączy redukcyjnych (dyfuzorów). Często w przypadkach dużego poziomuhałasu, występuje potrzeba zastosowania wszystkich tych elementów równocześnie (Rys.4).12 Zjawiska szkodliwe w pracy zaworów


Rys. 4. Zawór do mediów ściśliwych do pracy w warunkachzagrożenia hałasem i przepływem dławionymRys. 5. Uszkodzenie grzybazaworu w wyniku kawitacjiRys. 6. Uszkodzenie grzybazaworu w wyniku flashinguHałas hydrodynamiczny jest związany z przepływem cieczy, a jego źródłem jest:- hałas oddziaływania przepływu burzliwego na wewnętrzne ścianki zaworu i rurociągu,- hałas kawitacyjny,- hałas odparowania (flashing).Kawitacja polega na miejscowym, najczęściej powstającym w strefie vena contracta, odparowaniu cieczyw wyniku spadku ciśnienia poniżej ciśnienia parowania pv. Następnie w wyniku wzrostu ciśnienia na wylociezaworu do wartości p 2> pv następuje im<strong>pl</strong>ozja utworzonych pęcherzy pary. Zjawisko to oprócz hałasucharakteryzuje się nagłymi przyśpieszeniami i uderzeniami mieszaniny dwufazowej (ciecz-para) i uszkodzeniami(Rys. 5) powierzchni zaworu lub rurociągu.Jeżeli ciśnienie na wylocie pozostaje niższe od ciśnienia parowania (p 2< pv) ciecz zostaje trwalezamieniona w mieszaninę cieczy i pary o udziale pary zależnym od warunków ciśnienia i temperatury.Zjawisko to nazywamy odparowaniem (flashing). Następuje gwałtowny wzrost objętości i prędkościprzepływu. Struga mieszaniny działa erozyjnie na wewnętrzne powierzchnie zaworu (Rys. 6) i rurociągu,jest również źródłem hałasu. Najbardziej szkodliwe jest zjawisko kawitacji. Jej wpływ można zmniejszyćz jednej strony przez stosowanie odpowiednich materiałów i technik utwardzania powierzchni,z drugiej zaś przez stosowanie konstrukcyjnych metod eliminacji kawiacji lub jej kontrolowania.Sprawdzoną metodą jest zwiększanie wytrzymałości grzybów i gniazd przez stellitowanie faz lub całego zarysu,azotowanie dyfuzyjne lub <strong>pl</strong>azmowe pozwalające na uzyskanie powierzchni o twardości 950 HV i głębokości ok.0,1mm lub utwardzanie cie<strong>pl</strong>ne na wskroś do twardości 55 HRC. Podstawowym rozwiązaniem konstrukcyjnymzaworów antykawitacyjnych są wykonania z grzybem wielostopniowym (Rys. 7). Ich istotą jest uzyskaniena poszczególnych stopniach spadków ciśnienia poniżej wartości krytycznej. Problemem jest uzyskanieskutecznego dławienia na poszczególnych stopniach na początku otwarcia zaworu. W tych przypadkachstosujemy wielostopniowe grzyby o kształcie profilowym i perforowanym o dławieniu czynnym zależnym odotwarcia zaworu oraz struktury bierne w postaci klatek i płyt wielootworowych (Rys. 8).Rys. 7. Antykawitacyjny zawór wielostopniowydo małych przepływówZjawiska szkodliwe w pracy zaworówRys. 8. Antykawitacyjny zawór wielostopniowyo różnych strukturach dławiących.<strong>13</strong>


Rys. 9. Zawór z grzybem obrotowym w zastosowaniudo pracy w warunkach flashinguRys. 10. Zawór kątowy z tuleją antyerozyjnąRys. 11. Zawór z klatką ochronnąFlashing jest zjawiskiem, którego występowanie zależy jedynie od parametrów przepływu i nie da się gowyeliminować metodami konstrukcyjnymi. Natomiast można i należy minimalizować jego niszczące działanie.W ofercie POLNEJ oprócz omówionych metod zwiększania wytrzymałości elementów zaworu zalecamystosowanie powłok utwardzających na wewnętrznych powierzchniach korpusu oraz stosowanie zaworówz grzybem obrotowym i tuleją antyerozyjną (Rys. 9); zaworów kątowych (Rys. 10); zaworów z klatką ochronną(Rys. 11).Wszystkie zaprezentowane formy walki ze zjawiskami szkodliwymi związane z przepływem w zaworachregulacyjnych Zakładów Automatyki „POLNA” SA w Przemyślu są dostosowane pod indywidualne potrzeby klienta.W oparciu o szczegółowe dane dokonujemy analizy zjawisk występujących w procesie przepływu za pomocąspecjalistycznych programów komputerowych DiVent i CONVAL ® , opracowujemy konstrukcję zaworu spełniającą wjak najszerszym stopniu wymagania, jak również rozwiązujemy problemy często przez klienta nie uświadamiane.Program CONVAL ® dysponuje opracowaną przez nas wersją polskojęzyczną oraz zawiera dane o zaworachprodukcji POLNEJ.14Wydanie: ZJAWISKA SZKODLIWE/03/2011Ważne do następnego wydania.


WYKONANIA NIEKATALOGOWEZakłady Automatyki „POLNA” S.A. w Przemyślu kontynuują tradycję firmy działającej nieprzerwanieod 1923 roku.Od lat sześćdziesiątych XX wieku program produkcyjny zakładu obejmuje cztery grupy <strong>wyrobów</strong>:• automatyka przemysłowa,• automatyka ciepłownicza,• urządzenia i układy centralnego smarowania,• aparatura laboratoryjna: urządzenia do destylacji wody.Największą grupę asortymentową stanowią wyroby automatyki przemysłowej.Początek tej produkcji wyznacza zakupienie w 1967 roku licencji na zawory regulacyjne i siłowniki pneumatyczneod firmy MASONEILAN – jednego ze światowych liderów w tej branży.Kolejne lata to prace postlicencyjne mające na celu rozszerzenie wykonań i odmian konstrukcyjnych<strong>wyrobów</strong>, jak również własne opracowania wykorzystujące zgromadzone doświadczenia i uwzględniającezmieniające się potrzeby i wymagania rynku.Prace te doprowadziły do stworzenia bogatej oferty zaworów i napędów pneumatycznychprzedstawionych w <strong>katalog</strong>u firmy. Oferta ta obejmuje zawory w zakresie wymiarów DN15 …300, ciśnieńnominalnych PN6 …400, współczynników przepływu Kvs 0,01 …6300 z odlewanymi korpusami w różnychwykonaniach materiałowych:• zawory grzybkowe, przelotowe, jednogniazdowe, z liniowym przemieszczeniem grzyba:Typ Z, Z1A, Z1B• zawory grzybkowe, przelotowe, dwugniazdowe, z liniowym przemieszczeniem grzyba:Typ Z10• zawory grzybkowe, przelotowe, jednogniazdowe, z grzybem obrotowym:Typ Z33• zawory grzybkowe, trójdrogowe, z liniowym przemieszczeniem grzyba:• przepustnice regulacyjne, szczelne:Typ Z3Typ PRS• siłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe - wielosprężynowe:Typ P/R, P1/R115


W ostatnich kilkunastu latach wzrasta znaczenie wykonań nie<strong>katalog</strong>owych, zaprojektowanychz uwzględnieniem indywidualnych wymagań klienta i potrzeb technologicznych obiektu.W chwili obecnej ich udział w wolumenie <strong>wyrobów</strong> automatyki przemysłowej przekracza 30%, stądcelowość ich bardziej szczegółowego przedstawienia.1. Zawory wykonywane z elementów kutych.Wykorzystanie odkuwek na elementy ciśnieniowe zaworów umożliwia, przez odpowiedni dobórmateriałów i rozwiązań konstrukcyjnych, zastosowanie wyrobu do pracy przy najwyższych obciążeniachw zakresie ciśnień, temperatur i korozyjności środowiska.W zależności od potrzeb wykonywane są zawory o różnym rozwiązaniu konstrukcyjnym: kątowe,przelotowe, przelotowe-kątowe (konstrukcja „ ”, o przyłączach równoległych, niewspółosiowych),trójdrogowe.Oferujemy całą gamę przyłączy do rurociągu: kołnierzowe (wg norm EN i ANSI), do spawania BW,bezpośrednie do korpusu, bezkołnierzowe i inne.Materiał korpusu dobierany jest w zależności od ciśnienia roboczego w maksymalnej temperaturzeroboczej. Najczęściej stosowane materiały to:• S355J2G3 (1.0570),• <strong>13</strong>CrMo4-5 (1.7335),• 14MoV6-3 (1.7715),• X10CrMoVNb9-1 (1.4903) i inne.2. Eliminowanie lub ograniczanie zjawisk szkodliwych związanych z przepływem.Przepływ czynnika przez zawór w zależności od rodzaju i parametrów medium może powodować zjawiskatakie jak hałas, kawitacja, odparowanie (flashing), przepływ dławiony, erozja, oddziałujące negatywnie na środowisko,obniżające własności regulacyjne zaworu, jak również wpływające destrukcyjnie na trwałość wyrobu.Czynniki te powinny być szczegółowo zdiagnozowane w celu wykorzystania ich do działań zapobiegawczych.Działania te polegają głównie na ograniczeniu prędkości przepływu czynnika oraz podziale całkowitego spadkuciśnienia na zaworze na kilka stopni w których spadki ciśnienia nie przekraczają wartości krytycznych.Powszechnie stosowane są elementy wielootworowe (grzyby, klatki, płyty), których rola polega przedewszystkim na ograniczeniu poziomu hałasu. Podział ciśnienia uzyskuje się za pomocą struktur dławiącychwewnątrz zaworu takich jak grzyby wielostopniowe, klatki i płyty dławiące.Zmniejszenie prędkości przepływu uzyskuje się przez podział spadku ciśnienia na zaworze i/lub zastosowanie powiększonej średnicy wypływu w korpusie zaworu lub elementów rozszerzających(dyfuzorow).Ważną rolę odgrywa właściwy dobór materiałów i sposobów zwiększania twardości elementówwewnętrznych zaworu. Powszechnie stosujemy utwardzanie powierzchni za pomocą stellitowania, azotowania<strong>pl</strong>azmowego lub dyfuzyjnego, ulepszanie cie<strong>pl</strong>ne, powłoki ochronne.Wszystkie te czynniki spełnią swoją rolę jedynie w przypadku znajomości warunków pracy, właściwejkonstrukcji zaworów i wykorzystaniu doświadczeń z wieloletniej ich a<strong>pl</strong>ikacji.Opinie użytkowników naszych <strong>wyrobów</strong> dowodzą, że potrafimy projektować i produkować zaworyspełniające całkowicie nawet bardzo wysokie wymagania.3. Zawory do pracy w środowisku agresywnym lub niebezpiecznym.Produkujemy zawory przygotowane do pracy w mediach niebezpiecznych jak tlen, wodór, gaz ziemny,gazy kwaśne z zawartością H 2S oraz w środowisku o zagrożeniu wybuchem.Przygotowanie polega na dokładnym oczyszczeniu powierzchni kontaktujących się z medium środkamimechanicznymi i chemicznymi, zastosowaniu zgodnych z przepisami materiałów oraz sposobów wytwarzaniai kontroli.16 Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe


Wyroby do pracy w atmosferze zagrożonej wybuchem wykonywane są zgodnie z dyrektywą ATEX.4. Wykonania przystosowane do specyfiki poszczególnych gałęzi przemysłu.Każda gałąź przemysłu ma własną specyfikę, którą musi być uwzględniona na etapie projektowania,wytwarzania i kontroli <strong>wyrobów</strong> automatyki przemysłowej.Dla wykonań do zastosowań w energetyce należy brać pod uwagę możliwość wystąpienia wysokiejtemperatury i ciśnienia, szoków termicznych, przepływów dławionych, nadmiernego hałasu.Mamy sprawdzone a<strong>pl</strong>ikacje <strong>wyrobów</strong> do różnych zastosowań w energetyce jak:• zawory zasilające kotłów, spełniające równocześnie funkcję zaworów rozruchowych,• stacje redukcyjno-schładzające ze zintegrowanym wtryskiem w zaworze redukcyjnym,• elementy stacji redukcyjno-schładzających: zawory redukcyjne pary, schładzacze, zawory wtryskowe.Zawory redukcyjne przelotowe i kątowe, z grzybem odciążonym, eliminujące przepływ dławiony,z dużym zakresem regulacji przepływu.Schładzacze tłoczkowe, pierścieniowe, lancowe, z atomizacją parową.Zawory wtryskowe w wykonaniu antykawitacyjnym.• zawory minimalnego przepływu stosowane jako zawory obejściowe pomp.• zawory podpiętrzające do kondensatu,• zawory trójdrogowe do zastosowań w energetyce.Dla wykonań przeznaczonych dla gazownictwa i petrochemii ważne znaczenie odgrywa odpornośćchemiczna, odporność na wysokie ciśnienia, prędkości przepływu i duże zmiany temperatury, ochronaśrodowiska, bezpieczeństwo pracy.Do przykładowych a<strong>pl</strong>ikacji należy zaliczyć:• zawory redukcyjne dla dużych zmian wartości przepływu,• zawory eliminujące przepływ dławiony, ograniczające hałas,• zawory pracujące w środowisku niskich temperatur (np. Syberia),• zawory do wody złożowej,• wysokociśnieniowe zawory do gazu ziemnego,• zawory do zastosowań w kriogenice,• zawory antykawitacyjne i odporne na erozję (flashing), dla kopalni gazu, tłoczni i zakładów dystrybucji gazu.5. Zawory spełniające wymagania przepisów kotłowych.Podstawowe wykonania zaworów dotyczą wykonania wg wymagań dyrektywy ciśnieniowej93/27/WE z przeznaczeniem do mocowania na rurociągach.Możliwe są wykonania zaworów z przeznaczeniem do zbiorników, zgodnie z wymaganiami normyPN-EN 12952-3: 2004, „Kotły wodnorurkowe i urządzenia pomocnicze. Część 3: Konstrukcja i obliczeniaczęści ciśnieniowych”.6. Zawory spełniające indywidualne wymagania klienta.Posiadamy możliwości projektowe i produkcyjne pozwalające na wykonywanie zaworówprzystosowanych do konkretnych zastosowań. Warunkiem jest dokładne sprecyzowanie wymagań. Za pomocąprofesjonalnego programu komputerowego CONVAL określamy zjawiska występujące w poszczególnychpunktach pracy zaworu. Te informacje oraz wieloletnie doświadczenie pozwalają na zaprojektowanie zaworówspełniających wymagania odbiorcy. Z przykładowych a<strong>pl</strong>ikacji obrazujących różnorodność wykonań możnawymienić:- zawory do instalacji pod ziemią, z odpowiednim rozwiązaniem napędu zaworu,- wysokociśnieniowe zawory dla przemysłu spożywczego, regulacyjne i odcinające,- szeroką gamę zaworów przystosowanych do pracy w warunkach zagrożenia kawitacją. Konstrukcje zaworówuwzględniają wymagania w zakresie zmian wartości przepływu (regulacyjności), oraz spadków ciśnienia nazaworze przy zmianie otwarcia zaworu. Ze względu na niepowtarzalność tych warunków każdy zawór możemieć konstrukcję różniącą się w szczegółach rozwiązania technicznego.Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe17


Zawór zasilający kotła spełniający jednocześnie funkcję zaworu rozruchowego.Korpus odlewany, materiał G17CrMo9-10 (1.7379), dławnica samouszczelniająca. Grzyb głównysterowany grzybem pomocniczym (pilotem), napływ nad grzyb. Pilot wielostopniowy pozwala na regulacjęmałych przepływów przy wysokich spadkach ciśnienia bez niebezpieczeństwa wystąpienia kawitacji.Grzyb główny do połowy skoku dwustopniowy z elementami dławiącymi (płyty). Przy większymotwarciu brak wewnętrznego dławienia, realizowana jest funkcja napełniania kotła przy małym spadku ciśnienia.Klatka ochronna na gnieździe. Wysoka szczelność zamknięcia.Stacja redukcyjno-schładzająca.Zawór redukcyjny pary – kątowy DN25 / DN150 z materiału X10CrMoVNb9-1 (1.4903). grzybwielostopniowy i płyty dławiące na wypływie w celu wyeliminowania przepływu dławionego i ograniczeniahałasu. Komora schładzania jest integralna częścią zaworu. Schładzacz lancowy, zawór wtryskowyo konstrukcji antykawitacyjnej.18 Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe


Zawór redukcyjny pary.Korpus kątowy z materiału <strong>13</strong>CrMo4-5 (1.7335). Dławnica samouszczelniająca. Grzyb głównyklatkowy, sterowany grzybem wewnętrznym (pilotem). Dyfuzor integralny z korpusem zaworu z trzema płytamidławiącymi.Schładzacz tłoczkowy.Zakres regulacji Kv max10, regulacyjność 1:40, V klasa szczelności zamknięcia wg PN-EN 60534-4.Część zaworowa z grzybem profilowym jedno lub dwustopniowym z materiału <strong>13</strong>CrMo4-5 (1.7335).Zakres średnic rurociągu powyżej DN150.Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe19


Schładzacz pierścieniowy.Zakres regulacji Kv max1,0, regulacyjność 1:3. Zakres średnic rurociągu do DN150.Schładzacz lancowy.Zakres regulacji Kvmax 1,0, regulacyjność 1:3. Zakres średnic rurociągu od DN100.Schładzacz z atomizacją parową.Wymaga doprowadzenia pary pomocniczej. Regulacyjność 1:15. Zakres średnic rurociągu powyżej DN150.20 Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe


Zawory do pracy w instalacjach znajdujących się pod ziemią.Zawory takie wymagają wyprowadzenia napędu na powierzchnię ziemi i połączenia z zaworem w sposób trwałyi niezawodny. Długość elementów dystansowych i sposób ich mocowania do podłoża uwzględnia możliwości lokalizacjizaworu.Zawór podpiętrzający do kondensatu.Mocowany bezpośrednio do zbiornika z wypływem skierowanym na lustro cieczy co eliminujemożliwość zniszczenia elementów zbiornika przez kawitacje i erozję.Lustro wody w zbiornikuWykonania nie<strong>katalog</strong>owe21


Zawór z dwustopniowym grzybem i klatką dławiącą z kilkoma komorami dławienia.Przystosowany do zastosowań obniżających poziom hałasu oraz eliminujący występowanie kawitacjilub przepływu dławionego.Zawór regulacyjny na niskie temperatury otoczenia.Zawór DN300, CL600 pracujący w instalacjach gazu ziemnego na Syberii. Grzyb odciążony,elementy odlewane zaworu i siłownika wykonane ze staliwa do pracy w niskich temperaturach w gatunkuASTM A352LC2. Części elastomerowe siłownika (me<strong>mb</strong>rana, uszczelnienia) wykonane z silikonu.22 Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe


Zawór do wody złożowej.Konstrukcja antykawitacyjna z trzema wielootworowymi tulejami dławiącymi.Zawór do gazu ziemnego.Korpus kątowy, przeciwkołnierze rurociągu mocowane bezpośrednio do korpusu. Ciśnienie robocze450 bar, przyłącza PN700. Przepływ pod grzyb, pełne otwarcie grzyba odcina dostęp czynnika i wpływ ciśnieniana uszczelnienie trzpienia zaworu.Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe23


Zawór antykawitacyjny.Korpus wykonany z odkuwki, przyłącza gwintowane. Grzyb wielostopniowy, klatka dławiąca.Bezobsługowe uszczelnienia trzpienia spełniające wymagania szczelności według przepisów TA Luft.Stosowany w kopalni Gazu „Dębno”.Zawór odcinający.Korpus kołnierzowy wykonany z odkuwanego materiału X2CrNiMo17-12-2 (1.4404) – 316L. Ciśnienierobocze 530bar. Konstrukcja grzyba – dwuczęściowa: grzyb wewnętrzny i grzyb główny w celu uzyskaniaodciążenia statycznego przy otwieraniu zaworu. Napływ nad grzyb, wysoka szczelność zamknięcia.Przeznaczony dla przemysłu spożywczego.24 Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe


Zawór antykawitacyjnyRozwiązuje problem regulacji i ochrony przed kawitacją przy małym otwarciu zaworu. Grzyb wewnętrzny– wielostopniowy, grzyb główny dwustopniowy z klatką dławiącą w gnieździe. Napływ na grzyb (FTC).Zawór antykawitacyjny dwustanowyRozwiązuje problem regulacji małych przepływów przy dużych spadkach ciśnienia i dużych przepływówprzy małych spadkach ciśnienia, jeżeli w obu stanach występuje zagrożenie kawitacją. Grzyb trójstopniowyprofilowo – tłoczkowy, klatka dławiąca dzielona na komory o odpowiednim dławieniu.Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe25


Zawór regulacyjny na wysokie parametry.Korpus z elementów kutych o konstrukcji „ ” DN250 PN320, Kvs320P.Materiał <strong>13</strong>CrMo4-5 (1.7335), dławnica samouszczelniająca, grzyb odciążony pierścieniem grafitowym.Wykonanie zgodne z PN-EN 12952-3:2004 – „Kotły wodnorurkowe”.Zawór kątowy z elementami ceramicznymi do cieczy.Przedstawiony zawór ma konstrukcję antykawitacyjną. Elementy ceramiczne stanowią: grzyb igniazdo.Odpowiednio ukształtowanegrzyb i gniazdo powodująwielostopniowy spadekciśnienia na zaworze w celuograniczenia zagrożeniakawitacją.Klatka dociskowa wewnątrzkomory wypływu wykonanajest z pełnego stellitu dlaochrony przed erozjąpowierzchni korpusu.Korpus prezentowanegozaworu kątowego jest dzielonyco umożliwia łatwy dostępdo elementów wewnętrznychw celu przeglądu i serwisu.Konstrukcja korpusu kątowa lub przelotowa, średnice, ciśnienia, formy przyłączy przystosowane będądo potrzeb klienta.26 Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe


Przedstawiony zawórkątowy pracuje w ElektrowniPątnów na instalacji pary wodnejo temperaturze 310ºC.Aby zachować parametry pracyi spełnić dopuszczalne normygłośności w zaworze zastosowanodwie płyty wyciszające na wylociezaworu oraz grzyb perforowany.Korpus o konstrukcji kątowej maprzyłącza do spawania o średnicynominalnej na wlocie DN150 a nawylocie DN250.Dławnica wydłużona pozwalaodsunąć wrażliwe elementysiłownika elektrycznego orazgrafitowe uszczelnienie trzpieniazaworu od niekorzystnychwarunków panujących przyzaworze (wysoka temperatura).Zawory kątowy typu Z1A do regulacji przepływu pary.Zawór ma podwyższoną V klasęczelności wg. PN-EN 60534-4, a współczynnik przepływu wynosi 320 Kvs przy linowej charakterystyce przepływu.Zawór przelotowy kołnierzowy do przepływów 2-kierunkowych.Zawory dwukierunkowe stosowane są w gazownictwie w przypadkach zmiany kierunku przepływumedium w instalacji.W podstawowymwykonaniu jest to zawórprzelotowy klatkowy DN300,PN100, Kv<strong>13</strong>50. Konstrukcjagrzyba zapewnia uzyskanieregulacyjności 100:1.Grzyb jest odciążonyciśnieniowo za pomocązestawu uszczelnień typu „U”zapewniających szczelnośćw obu kierunkach. Zastosowaneuszczelnienia oraz taśmaprowadząca grzyba zapewniająminimalny współczynniktarcia i doskonałe własnościtribologiczne.Otwór gniazda i powierzchniezewnętrzne grzyba stellitowane, klatka regulacyjna i tulejka prowadząca obrobione cie<strong>pl</strong>nie i azotowanegazowo, trzpień wykonany z tytanu.Zastosowane materiały i techniki zwiększenia twardości gwarantują długotrwałą, niezawodną pracęw warunkach eks<strong>pl</strong>oatacji.Wykonania nie<strong>katalog</strong>owe27


Zawory regulacyjny na wysokie temperatury.Przedstawiony na zdjęciu zawór typu Z1A z siłownikiempneumatycznym P-400 został wyposażony w elektropneumatyczny ustawnikpozycyjny typu SMART i filtroreduktor.Dzięki zastosowaniu odpowiednich materiałów korpusu i dławnicy zawór jest wstanie regulować przepływ mieszaniny helu i azotu o temperaturze do 600 o C.Korpus i dławnica zaworu wykonane zostały w całości ze stali kutejX10CrMoVNb9-1 (P91).Konstrukcja korpusu z gwintowanymi otworami pod śruby umożliwiabezpośrednie połączenie z przeciwkołnierzami rurociągu.Specjalna konstrukcja elementów wewnętrznych wykonanych ze stalikwasoodpornej utwardzanej stellitem zapewnia prawidłową regulacjęprzepływu medium przy ekstremalnych spadkach ciśnień.Części wewnętrzne zaworu zaprojektowano w taki sposób aby uchronićelementy prowadzące grzyb i trzpień oraz uszczelnienia przed zużyciem,osłaniając je przed uderzeniem rozprężającej się pary za pomocą specjalnejkonstrukcji klatki wewnętrznej uszczelnionej dodatkowo uszczelką wykonanąz grafitu o czystości nuklearnej (99,9998% czystego grafitu).Zawór przelotowy bezpołnierzowy dla ciśnienia oboczego 530 bar.W prezentowanym zaworze zastosowano wykonanie wszystkich części ze stali 316L oraz przeciwkołnierzez materiału X2CrNiMoN22-5-3 1.4462 (DUPLEX).Z powodu występowania ciśnień roboczych rzędu 530 bar zawory wykonano dla ciśnienia nominalnego PN630zgodnie z normą BN-91 1771-20/40.Uszczelnienie pomiędzy korpusem zaworów a przeciwkołnierzami zaprojektowano na uszczelkach BX 150zgodnych z API 6A klasy 15000. Zawory mają gwarantowaną V klasę zamknięcia grzyb/gniazdo przy pełnymspadku ciśnienia 530 bar, w związku z czym napływ czynnika skierowano nad grzyb (FTC).Różnica ciśnień nad i pod grzybem podczas zamknięcia wywiera dodatkowy nacisk i doszczelnianie układu. Abyzmniejszyć wymaganą siłę dyspozycyjną siłownika zastosowano konstrukcję grzyba odciążonego ciśnieniowogrzybem wewnętrznym tzw. pilotem. Pilot dobrano w ten sposób aby siła potrzebna do jego otwarcia była 7-krotnieniższa niż grzyba głównego. Po otwarciu pilota ciśnienia nad i pod grzybem głównym wyrównują się i dalszeotwieranie w celu osiągnięcia pełnego przelotu nie wymaga większej siły dyspozycyjnej siłownika.Aby zapobiec zużyciu części wewnętrznych spowodowanym bardzo dużą prędkością przepływu medium, którymjest ciekły ditlenek węgla, grzyby, gniazda, tuleje prowadzące wykonano z pełną powłoką stellitowaną o twardości45 HRC.Zawory wyposażone są w siłowniki pneumatyczne, zawory elektromagnetyczne do sterowania oraz sygnalizatorypołożeń otwarty / zamknięty.Prezentowaną armaturę zaprojektowano i wykonano dla Instytutu Nawozów Sztucznych w Zakładach Azotowychw Puławach.28Wydanie: WYKONANIA NIEKATALOGOWE/07/2014Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE JEDNOGNIAZDOWE TYP Z ® 29ZASTOSOWANIE:Stosowane są jako elementy wykonawcze w układach automatyki i zdalnego sterowania, do regulacji przepływucieczy i gazów. Szeroki zakres wykonań materiałowych i odmian konstrukcyjnych sprawia, że zawory testosowane są w wielu dziedzinach przemysłu jak: przemysł chemiczny, ciepłownictwo i energetyka, przemysłpapierniczy i spożywczy, hutnictwo, górnictwo itp. Na terenie Europy znane pod nazwą BR11.CHARAKTERYSTYKA:• zakres wymiarów nominalnych od DN15 doDN250 dla ciśnień PN10 do CL300,• różnorodne wykonania materiałowe odlewówkorpusu i części wewnętrznych zaworu,przystosowane do określonych warunków pracy.• szeroki zakres współczynników przepływui charakterystyk regulacji,• ograniczenie emisji mediów agresywnychi toksycznych do środowiska w wynikuzastosowania dławnic mieszkowych lubuszczelnień dławnicowych odpowiadającychwymaganiom przepisów TA - LUFT,• łatwy demontaż i montaż elementówwewnętrznych zaworu w celu dokonaniaprzeglądu i serwisu,• duża trwałość i niezawodność działaniaw wyniku zastosowania wysokiej jakościmateriałów oraz technik ulepszania powierzchniowego (dogniatanie, stellitowanie, obróbka cie<strong>pl</strong>na, powłoki CrN),• możliwość współpracy z siłownikami wielosprężynowymi typ P/R (kolumnowe) o całkowitej odwracalnościdziałania i możliwości zmian zakresu sprężyn - bez dodatkowych części (przy zachowaniu ilości sprężyn),• możliwość wyposażenia siłowników w napęd górny,• możliwość diagnostyki układu "zawór - siłownik" w wyniku zastosowania inteligentnych ustawnikówelektropneumatycznych,• wysoka szczelność zamknięcia w wyniku zastosowania gniazd miękkich (z uszczelnieniem PTFE w całymzakresie przepływów i charakterystyk, dla grzybów nieodciążonych i odciążonych.• takie same współczynniki przepływu i charakterystyki regulacji dla gniazd „twardych” (metal-metal)i „miękkich” (metal-uszczelka), dla grzybów nieodciążonych i odciążonych,• niezawodne połączenie trzpieni siłownika i zaworu oraz gniazda z korpusem,• małe siły przesterowania w wyniku zastosowania grzybów odciążonych dla zaworów DN40...250,• wysokiej klasy uszczelnienia płaskie i dławnicowe,• szeroka gama siłowników elektrycznych,• możliwość współpracy z napędami ręcznymi typ NN,• możliwość wykonań specjalnych: do tlenu, wodoru; do paliw gazowych; do czynników o niskichtemperaturach (ciekły tlen, azot); do gazów kwaśnych, zawierających H 2S; do pracy w atmosferachwybuchowych zgodnie z dyrektywą 94/9/WE - ATEX,• konkurencyjne ceny - jako wynik prostej i funkcjonalnej konstrukcji zaworów i siłowników oraz zastosowanych materiałów,• projektowanie i wytwarzanie wyrobu są zgodne z wymaganiami systemu zarządzania jakością ISO 9001oraz dyrektywy 97/23/WE i przepisów AD2000 Merkblatt z przeznaczeniem do instalacji na rurociągach.Z ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP


BUDOWA I DANE TECHNICZNE:Korpus (1): jednogniazdowy, kołnierzowy, odlewany z żeliwa lub staliwa.Wymiar nominalny: DN15; 20; 25; 32; 40; 50; 65; 80; 100; 125* ) ; 150; 200; 250* ) wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych.Oznaczenie ciśnienia nominalnego: PN10; 16; 25; 40 (wg PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999);CL150; CL300 (wg PN-EN 1759-1:2005).Kołnierze stalowe CL150; CL300 są tak zaprojektowane, aby można je było montować z kołnierzami wg normamerykańskich ANSI / ASME B16.5 i MSS SP44. W systemie amerykańskim kołnierze są oznaczone wartościamiznamionowymi w „Klasach”, którym to wartościom znamionowym przypisano oznaczenia ciśnień nominalnych (PN)zgodne z normą PN-ISO 7005-1:2002Równoważne oznaczenia wg PN są następujące: CL150: PN 20 oraz CL300: PN 50.Tablica 1. Przyłącza kołnierzoweRodzaj przyłączaMateriałCiśnienie nominalne Przylga Rowek Wpust Rowek do pierścieniaOznaczenieŻeliwo szare PN10; 16- - -PN10; 16; 25; 40 B 2) D F -Żeliwo sferoidalne PN10; 16; 25; 40 - - -StaliwoCL150 - -CL300 DL ( D1 1 ) F ( F1)J (RTJ)1) - tylko dla CL300; 2) - B1 - (Ra=12,5 mm, struktura powierzchni współśrodkowa „C”), B2 - (Ra - według uzgodnień z klientem);() - oznaczenie przyłączy wg ASME B16.5Możliwe jest wykonanie kołnierzy zgodnie z zamówieniem klienta wg wskazanych norm.Długość budowy (korpus): wg PN-EN 60534-3-1; 2000r. - rysunek 7 ; Tablica 20 i 21. Szereg 1 - dla PN10;16; 25; 40; szereg 37- dla CL150; szereg 38 - dla CL300Dławnica (2) - nieodlewana , mocowana do korpusu za pośrednictwem płyty łączącej (DN15-100)- odlewana (DN150-250): a) standardowa, b) wydłużona (dla zaworów staliwnych),c) mieszkowa (dla zaworów staliwnych).Standardowa Wydłużona MieszkowaDN15…50DN65…100Uszczelnienie TA-LUFT(wszystkie rodzaje dławnic)Rys. 1. Rodzaje dławnic DN15…10030 Zawory regulacyjne typ Z


Standardowa Wydłużona MieszkowaGrzyb (3) -Rys. 1a. Rodzaje dławnic DN125…250profilowy, nieodciążony lub odciążony• charakterystyka regulacji: - liniowa (L)- stałoprocentowa (P)- szybkootwierająca (S)• regulacyjność: - 50:1Kvs 0,01…1DN15…50Kvs 0,01…1 (DM/DW)Kvs 1,6…16DN15…50Grzyby nieodciążoneKvs 25…160DN40…100Kvs 63…630DN125…250Kvs 25…160DN40…100Grzyby odciążoneKvs 250…630DN125…250Rys. 2. Rodzaje grzybówZawory regulacyjne typ Z31


Gniazdo (4) - wkręcane, ze stożkiem centrującym, uszczelniającym i zabezpieczającym przed odkręceniem:• twarde,• miękkie ( z uszczelnieniem PTFE).Trzpień (5) - dogniatany lub ulepszony cie<strong>pl</strong>nie i polerowany na powierzchni kontaktu z uszczelnieniem.Korek (6) - stalowy lub kwasoodporny: umożliwia oczyszczenie wnętrza korpusu (dostarczany na życzenie).Uszczelnienia (7) - bezazbestowe:• płaskie - aramidowo - grafitowe; z grafitu wzmocnionego (1.4571); w osłoniemetalowej (1.4571) wielokrawędziowe.• dławnicowe: - pakiety uszczelniające formowane z różnych materiałów(PTFE-V; PTFE+grafit; grafit rozprężony; grafit <strong>pl</strong>eciony).- ze sprężynami dociskowymi „TA-LUFT” (PTFE-V; grafit)Tablica 2. Rodzaje uszczelnień i zakresy ich stosowania.Rodzaj uszczelnieniaPTFE-VPTFE + GrafitPTFE-V / TA-LUFTGrafitGrafit / TA-LUFTPN / CLPN10…CL300Temperatura [°C]Rodzaj dławnicyStandardowa Wydłużona Mieszkowa-46...+200-198...-46+200...+300-100...+200+200...+300 +300...+450 +200...+400Szczelność zamknięcia: - podstawowa: IV klasa wg PN-EN 60534-4 - gniazdo twarde- pęcherzykowa: VI klasa wg PN-EN 60534-4 - gniazdo miękkieTablica 3. Wykaz części wraz z materiałami.Poz. Nazwa części Materiały1 KorpusEN-GJL 250 EN-GJS 400-18 LT GP 240 GHG20Mn5 GX5CrNiMo 19-11-2WCB(EN-JL 1040) (EN-JS 1025) (1.0619)(1.6220)(1.4408)CF8MDN15…100 S 355 J2G3 (1.0570) P355NL2 (1.1106) X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)2 DławnicaEN-GJL 250 EN-GJS 400-18 LT GP 240 GHG20Mn5 GX5CrNiMo 19-11-2DN125…250WCB(EN-JL 1040) (EN-JS 1025) (1.0619)(1.6220)(1.4408)CF8M3 GrzybX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na4 GniazdoX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellitX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + PTFEX17CrNi 16-2; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na5 TrzpieńX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na6 Korek S 355 J2G3 (1.0570) P355NL2 (1.1106) X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)7 Uszczelka korpusuw osłonie metalowej X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571) ; NOVATEC PREMIUM;SIGRAFLEX HOCHDRUCK; NWK-50 SPETOMET8 Tuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + CrNX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na9 Płyta dociskowa C45 (1.0503); X30Cr<strong>13</strong> (1.4028); X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)10 Śruba 8.8 A4 - 7011 Nakrętka 8 A4 - 7012 Zestaw uszczelniający PTFE + GRAFIT; PTFE - „V”; GRAFIT<strong>13</strong> Sprężyna 12R10 (SANDVIK)14 „O” - ring Kauczuk fluorowy (FKM)15 Tuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + CrNX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na16 Pierścień uszczelniający KEFLOY 2517 Mieszek X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)Normy materiałoweMateriałNumer normyEN-GJL 250 ; (EN-JL 1040) PN-EN 1561EN-GJS 400-18 LT ; (EN-JS 1025) PN-EN 1563GP 240 GH ; (1.0619) PN-EN 102<strong>13</strong>-2G20Mn5 ; (1.6220) PN-EN 102<strong>13</strong>-3WCB ASTM A 216GX5CrNiMo 19-11-2 ; (1.4408) PN-EN 102<strong>13</strong>-4CF8M ASTM A 351S 355 J2G3 ; (1.0570) PN-EN 10025P355 NL2 ; (1.1106) PN-EN 10028-3X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 10088X17CrNi 16-2 ; (1.4057) PN-EN 10088C45 (1.0503) PN-EN 10083-1X30Cr<strong>13</strong> (1.4028) PN-EN 10088UWAGA:W ramach technologii utwardzania elementów wewnętrznych zaworu stosuje się:a) stellitowanie - napawanie powierzchniowe stellitem: ~ 40HRCb) pokrycie CrN - wprowadzenie azotku chromu do warstwy zewnętrznej detalu na głębokość ok. 0,1mm; ~950HVc) obróbkę cie<strong>pl</strong>ną: grzyb (~45HRC), gniazdo (~35HRC), trzpień (~35HRC), tuleja prowadząca (~45HRC)d) Maksymalna temp. pracy -200 …+250°C (dla materiału KEFLOY 25), wyższe temp. uzgodnić z producentem.32 Zawory regulacyjne typ Z


Tablica 4. Parametry robocze dla wykonań specjalnych zaworów.Temperatura robocza [°C]Wykonanie zaworuMax. ciśnienie robocze [bar]Min.Max.Z grzybem odciążonym -5040+200Z gniazdem miękkim (PTFE) -100 35Z dławnicą mieszkową -100 +400 35a) z grzybem standardowy<strong>mb</strong>) z grzybem odciążonymRysunek 3. Zawór regulujący DN15-100Zawory regulacyjne typ Z33


a) z grzybem standardowy<strong>mb</strong>) z grzybem odciążonymRysunek 4. Zawór regulujący DN125-250* ) DN125 - wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych.34 Zawory regulacyjne typ Z


Tablica 12.Współczynniki przepływu Kvs [m 3 /h] - dla grzybów nieodciążonychKvs[m 3 /h]0,0100,0160,0250,0400,0630,100,160,250,400,631,0Skok[mm]20ŚrednicagniazdaD[mm]GniazdatwardeF D[kN] Wymiar nominalny DN CharakterystykaGniazdamiękkie6,35 0,1 0,161,6 9,52 0,15 0,252,54,012,7 0,2 0,36,3 19,05 0,3 0,510 20,64 0,35 0,516 25,25 0,4 0,625 31,72 0,5 0,840 41,25 0,7 1,06350,8 0,8 1,394 66,7 1,1 1,73812588,9 1,4 2,2160250107,92 1,7 2,750320 126,95 2,0 3,2500158,72 2,5 4,063630 195 3,1 4,915 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 200 250 L P SWspółczynniki obliczeniowe: F L= 0,9 ; X T= 0,72 ; Fd = 0,46 ; xFz = 0,65Tablica <strong>13</strong>.Współczynniki przepływu Kvs [m 3 /h] - dla grzybów odciążonych.Kvs[m 3 /h]25406394125160250320500630Skok[mm]20385063Wymiar nominalny DNCharakterystyka40 50 65 80 100 125 150 200 250 L P SUWAGA:Dla współczynnika przepływu grzyba odciążonego Kvs 250 średnica gniazda wynosi 126,95mm* ) DN125 - wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych.36 Zawory regulacyjne typ Z


Wykres 1. Charakterystyki przepływowe stałoprocentowe zaworów regulujących Kvs=0,25...630 m 3 /h3Zawory regulacyjne typ Z37


DOPUSZCZALNE SPADKI CIŚNIENIA ∆p.Spadki ciśnienia ∆p [bar] w tabl. 15 i 16 dotyczą zaworu zamkniętego i wyliczone są ze względu namożliwości napędu zaworu. Rzeczywiste spadki ciśnienia nie powinny przekraczać 70% wartości dopuszczalnegonadciśnienia roboczego dla danego ciśnienia nominalnego, wykonania materiałowego i temperatury roboczejwg tablic 5…11.Dp =Fs - F D0,785 • 10 - 4 • D 2 lubFs = 0,785 • 10 - 4 • D 2 • ∆p + F Dgdzie ∆p [bar] - obliczeniowy spadek ciśnieniaFs [kN] - siła dyspozycyjna siłownika (tabl. 14)F D[kN] - siła docisku grzyba do gniazda (tabl. 12)D - średnica gniazda [mm] (tabl. 12)Tablica 14: Siła dyspozycyjna Fs [kN] siłowników pneumatycznychWielkośćsiownikaSiłownik prosty PCiśnienie zasilania [kPa]Siłownik odwrotny RZakres sprężyn [kPa]140 250 400 20 - 10040 - 120;40 - 20060 - 140 80 - 240 120 - 280 180 - 380250 1,0 3,8 7,5 0,5 1,0 1,5 2,0 3,0 -400 1,6 6,0 12,0 0,8 1,6 2,4 3,2 4,8 -630 2,5 9,5 18,9 1,3 2,5 3,8 5,0 7,6 11,31000 4,0 15,0 30,0 2,0 4,0 6,0 8,0 12,0 18,0UWAGA:1. Dla siłowników prostych P przyjęto zakres sprężyn: 20 - 100kPa.2. Dla siłowników elektrycznych i innych, wartość ∆p można obliczyć wg powyższego wzoru i danych z tabl. 12 i 14,przyjmując za siłę dyspozycyjną Fs wartość udźwigu nominalnego wg karty <strong>katalog</strong>owej danego siłownika.3. Dla grzybów odciążonych należy przyjmować siłę dyspozycyjną napędu Fs co najmniej równą wartości F Ddla gniazd miękkich wg tabl. 12.38 Zawory regulacyjne typ Z


Tablica: 15. Dopuszczalne spadki ciśnienia ∆p [bar] dla zaworów z grzybami nieodciążonymi i gniazdami twardymiz siłownikami pneumatycznymi.WspółczynnikprzepływuKvs [m 3 /h]do 46,3ŚrednicanominalnazaworuDN15; 20; 25;32; 40; 5020; 25; 32;40; 50Skok[mm]20WielkośćWzrost ciśnienia sterującego - zawór zamykaSiłownik Dp [bar] SiłownikZakressprężyn[kPa]Ciśnienie zasilania [kPa]140 250 40010 25; 32; 40; 50 25020 40 -1620-10040 - -24 40 -32; 40; 50 12 40 -6524 40 -25 40; 50; 65; 80 14 40 -400406394125; 16050; 65; 80;100; 125*65; 80; 100; 125*386,5 38 40Wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwieraWielkość250400630 8,5 40 - 630150 1000 16 40 - 100080; 100; 125* 630 4 24 40 630150; 200 1000 8 32 40 1000100; 125* 630 2 <strong>13</strong> 28 630150; 200; 250250 150; 200; 250504 22 402,5 14 30320 150; 200; 250 10001,5 10 22500 200; 25063- 6 14630 250 - 4 9* ) DN125 - wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień.1000Zakressprężyn[kPa]20-10040-20020-10040-20060-14020-10040-20060-14080-24020-10040-20060-14080-240120-28020-10040-20060-14020-10040-20060-14080-240120-28040-20060-14080-240120-28040-20060-14080-240120-280180-38040-20080-240120-28040-20060-14080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20060-14080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-380Dp[bar]23407244052034402122232408244041424344061218299152<strong>13</strong>440163640481118298203140246101641017262,56,51117,51,54,5812,5-2,557,5-1,535Zawory regulacyjne typ Z39


Uwaga: 1. W tablicy 15 podano teoretyczne dopuszczalne spadki ciśnienia. Rzeczywiste spadki ciśnienia uwzględniające tolerancjęwykonania sprężyn oraz tarcie części wewnętrznych siłownika są o 20% niższe od podanych.Tak dobrane spadki ciśnienia gwarantują uzyskanie szczelności wewnętrznej zamknięcia armatury.2. W zaworach o działaniu „wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwiera” siłownik z zakresem sprężyn 40-200 [kPa] może byćzastąpiony siłownikiem z zakresem 40-120 [kPa], przy tych samych spadkach ciśnień.3. W zaworach z grzybami odciążonymi i gniazdami twardymi dla spadku ciśnienia do wartości ∆p=40 [bar] należy dobieraćsiłowniki w następujący sposób:- dla działania "wzrost ciśnienia - zawór zamyka": zakres sprężyn 20-100 [kPa], ciśnienie zasilania 140 [kPa]- dla działania "wzrost ciśnienia - zawór otwiera": zakres sprężyn 40-120 [kPa], lub 40-200 [kPa]Tablica: 16 Dopuszczalne spadki ciśnienia ∆p [bar] dla zaworów z grzybami nieodciążonymi i gniazdami miękkimiz siłownikami pneumatycznymi.WspółczynnikprzepływuKvs [m 3 /h]do 46,3ŚrednicanominalnazaworuDN15; 20; 25;32; 40; 5020; 25; 32;40; 50Skok[mm]20WielkośćWzrost ciśnienia sterującego - zawór zamykaSiłownik Dp [bar] SiłownikZakressprężyn[kPa]Ciśnienie zasilania [kPa]140 250 40035 - -17 35 -10 25; 32; 40; 50 25012 35 -1632; 40; 50 6 35 -6518 35 -25 40; 50; 65; 80 10 35 -40040 50; 65; 80; 100; 125* 3,5 35 -6394125; 16065; 80; 100; 125*Wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwieraWielkość20-10080; 100; 125* 630 3 23 35 63038630 6 35 - 630150 1000 <strong>13</strong> 35 1000150; 200 1000 7 35 - 1000100; 125* 630 - 11 26 630150; 200; 250250 150; 200; 250502,5 20 351,2 <strong>13</strong> 29320 150; 200; 250 1000- 9 21500 200; 25063- 5 8630 250 - 3 82504001000Zakressprężyn[kPa]20-10040-20040-20060-14040-20060-14080-24040-20060-14080-240120-28040-20060-14080-24040-20060-14080-240120-28040-20060-14080-240120-28040-20060-14080-240120-280180-38040-20080-240120-28040-20060-14080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20060-14080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-38040-20080-240120-280180-380Dp[bar]153517351226356162635183435102030353,591526612193<strong>13</strong>5<strong>13</strong>3335371018287193035-24814291525151016-3,56,511,5-247-124* ) DN125 - wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień.40 Zawory regulacyjne typ Z


Uwaga: 1. W tablicy 16 podano teoretyczne dopuszczalne spadki ciśnienia. Rzeczywiste spadki ciśnienia uwzględniające tolerancjęwykonania sprężyn oraz tarcie części wewnętrznych siłownika są o 20% niższe od podanych.Tak dobrane spadki ciśnienia gwarantują uzyskanie szczelności wewnętrznej zamknięcia armatury.2. W zaworach o działaniu „wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwiera” siłownik z zakresem sprężyn 40-200 [kPa] może byćzastąpiony siłownikiem z zakresem 40-120 [kPa], przy tych samych spadkach ciśnień.3. W zaworach z grzybami odciążonymi i gniazdami miękkimi dla spadku ciśnienia do wartości ∆p=35 [bar] należy dobieraćsiłowniki w następujący sposób:- dla działania "wzrost ciśnienia - zawór zamyka": zakres sprężyn 20-100 [kPa], ciśnienie zasilania 140 [kPa]- dla działania "wzrost ciśnienia - zawór otwiera": zakres sprężyn 40-120 [kPa], lub 40-200 [kPa]4. Dla siłowników o działaniu odwrotnym - R, ciśnienie zasilania powinno być większe o 40 kPa od górnego zakresusprężyn (kPa).NAPĘDY ZAWORÓW:1. Siłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe wielosprężynowe bez napędu ręcznego typ P/R lubz napędem ręcznym górnym typ P/R-N - wg tabl. 17 i 20.Tablica 17. Rodzaje siłowników pneumatycznychWielkość Powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany [cm 2 ] Skok [mm] Ilość obrotów na wykonanie skoku (dla P/R-N)250 250 20 5400 400 20 5630 630 38 91000 1000 38; 50; 63 8; 10; <strong>13</strong>CHARAKTERYSTYKA:- całkowita odwracalność działania umożliwiająca zmianę funkcji „P” (działanie proste) i „R” (działanieodwrotne) bez dodatkowych części.- możliwość zmiany zakresu sprężyn (napięcia) bez dodatkowych części.- możliwość regulowania napięcia wstępnego sprężyn.- możliwość wyposażania w napęd ręczny górny.BUDOWA I DANE TECHNICZNE: Wg rysunku: 5BUDOWA:Obudowa siłownika (1) i (2) - z blachy stalowej; tworzą komorę ciśnieniową.Me<strong>mb</strong>rana (3) - o stałej powierzchni czynnej; zapewnia liniową zależność przemieszczenia trzpienia od ciśnieniasterującego siłownika. Wykonana z neoprenu z przekładką poliestrową.Płyta me<strong>mb</strong>rany (4) - wytłoczona z blachy stalowej z gniazdami na sprężyny.Wspornik (6) - służy do uszczelniania i prowadzenia trzpienia.Sprężyny (7) - ze stali konstrukcyjnej sprężynowej. Stosuje się 3; 6 lub 12 sprężyn w zależności od żądanegozakresu.Tuleja (8) i podkładki dystansowe (9) - służą do zmiany działania siłownika z prostego na odwrotne oraz zmianyzakresu sprężyn.Tabliczki ostrzegawcze (10) - zawierają uwagę dotyczącą bezpieczeństwa demontażu.DANE TECHNICZNE:Przyłącze powietrza sterującego: NPT 1/4”, NPT 1/2”Średnice rurek: ∅ 6x1, ∅ 8x1, ∅ 10x1, ∅ 12x1Zakresy sprężyn: 20…100 kPa; 40…120 kPa; 60…140 kPa - 3 sprężyny,40…200 kPa; 80…240 kPa; 120…280 kPa - 6 sprężyn,180…380 kPa - 12 sprężyn; (tylko dla wielkości 630-1000).Max. ciśnienie zasilania: wielkość siłownika 160…630 - 600 kPa, dla wielkości siłownika 1000 - 500 kPa.Zakres temperatury otoczenia siłownika: -40…+80°C.Wyposażenie na żądanie:- napęd ręczny górny,- ustawnik pozycyjny pneumatyczny,- ustawnik pozycyjny elektropneumatyczny,- reduktor ciśnienia z filtrem,- trójdrogowy zawór elektromagnetyczny,- blok odcinający,- wyłączniki krańcowe,- zawór szybkiego spustu.Zawory regulacyjne typ Z41


Rysunek 5. Siłownik wielosprężynowy typ P/R2. Siłowniki elektryczneIstnieje możliwość zastosowania dowolnego siłownika elektrycznego lub elektrohydraulicznego po odpowiednimprzystosowaniu elementów łączących. Szczegółowe informacje i dane techniczne siłowników elektrycznych- wg oddzielnych kart <strong>katalog</strong>owych.3. Napędy ręczne typ NNNapędy umożliwiające ręczne sterowanie zaworem przystosowane do bezpośredniego mocowania na zaworze(bez dodatkowych elementów).Tablica 18: Wielkości napędów.Wielkość Skok [mm] Ilość obrotów na wykonanie skoku250 20 5400 20 5630 38 91000 38; 50; 63 8; 10; <strong>13</strong>WYMIARY ZEWNĘTRZNE I PRZYŁĄCZENIOWE, MASY ZAWORÓW, SIŁOWNIKÓW PNEUMATYCZNYCHI NAPĘDÓW RĘCZNYCH:Tablica 19. Wymiary przyłączeniowe zaworów [mm]DN d 1d 3E L L 1P R15…25125 11112,5 11012 4432…50 118 102 16,5 <strong>13</strong>2M12x1,2520,5 16016,5 <strong>13</strong>265…100 16 50 122 10420,5 16095 200 180125…250 M16x1,5 2080 <strong>13</strong>8 118 24,5 216Uwaga:1) Wymiary R i ∅P mogą być inne na życzenie klienta,wymiar R=160 - wykonanie dla siłowników elektrycznych.2) Wymiary L i L 1- dla położenia grzyba - zawór zamknięty.3) Wymiar L=<strong>13</strong>8 - dla siłowników elektrycznych.* ) DN125 - wykonanie specjalne, dane technicznewg uzgodnień.Rysunek 6. Wymiary przyłączeniowe zaworu42 Zawory regulacyjne typ Z


Zawór z dławnicą standardowąi siłownikiem pneumatycznymTablica 20. Wymiary zaworów z napędami [mm].Zawór z dławnicą wydłużoną lub mieszkowąi siłownikiem pneumatycznymRysunek 7. Wymiary zewnętrzne zaworówZawór z napędem ręcznym typ NNAGDNHCL150 CL300 PN10…40 dławnica dł. wydł. i P/R P/R P/R P/R NN NN NN NN P/R P/R P/R P/R NN NN NN NNstandard. mieszkowa 250 400 630 1000 250 400 630 1000 250 400 630 1000 250 400 630 100015 184 190 <strong>13</strong>0 107 241 306 - - - 290 - - - 240 - - - 225 - - - 16220 184 194 150 107 241 306 - - - 290 - - - 240 - - - 225 - - - 16225 184 197 160 107 241 306 - - - 290 - - - 240 - - - 225 - - - 16232 200 2<strong>13</strong> 180 114 243 306 - - - 290 - - - 240 - - - 225 - - - 16240 222 235 200 118 253 306 312 - - 290 290 - - 240 305 - - 225 225 - - 16250 254 267 230 122 257 306 312 - - 290 290 - - 240 305 - - 225 225 - - 16265 276 292 290 166 410 - 312 402 - - 290 308 - - 305 375 - - 225 305 - 16280 298 317 310 166 410 - 312 402 - - 290 308 - - 305 375 - - 225 305 - 162100 352 368 350 173 417 - 312 402 - - 290 308 - - 305 375 - - 225 305 - 162125 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień.150 451 473 480 305 510 - - - 585 - - - 510 - - - 477 - - - 450 240200 543 568 600 458 623 - - - 585 - - - 510 - - - 477 - - - 450 240250 673 708 730 475 623 - - - 585 - - - 510 - - - 477 - - - 450 240Uwaga: Ujęte w tablicy wymiary długości budowy „A” dla CL150 oraz CL300 dotyczą korpusów z przylgąB lub RF. Dla pozostałych odmian wykonania korpusów, długości budowy „A 1” należy obliczyć ze wzorówpodanych w tablicy 21.Tablica 21.Rodzaj korpusuOznaczeniePNANSIA 1Z rowkiem CL300 D1 GFZ wpustem CL300 F1 FFA 1= A + 5 x 2Z rowkiem do pierścienia CL300 DN15A 1= A + 5,5 x 2Z rowkiem do pierścienia CL150Z rowkiem do pierścienia CL300 DN20…40JRTJA 1= A + 6,5 x 2Z rowkiem do pierścienia CL300 DN50…250 A 1= A + 8 x 2Tablica 22. Masy zaworów bez napędów [kg] Tablica 23. Masy siłowników [kg] Tablica 24. Masy napędówDNZawór z dławnicąręcznych [kg]Typ siłownika Masastandardową wydłużoną i mieszkowąTyp napędu MasaNN - 250 5,5NN - 400 6,5NN - 630 8,5NN - 1000 4015 6 920 7 1025 7,5 1<strong>13</strong>2 9,5 <strong>13</strong>40 11,5 1650 14,5 2065 20 2880 28,5 36,5100 42 50125 110 120150 120 <strong>13</strong>5200 180 195250 320 335P / R - 250 10P / R - N - 250 14,5P / R - 400 16P / R - N - 400 20,5P / R - 630 30P / R - N - 630 37P / R - 1000 74P / R - N - 1000 100Zawory regulacyjne typ Z43


OZNACZENIE ZAWORU:- Z - 0Typ napędu:- sił. pneumatyczny o działaniu prostym: P- sił. pneumatyczny o działaniu odwrotnym: R- sił. pneumatyczny z napędem ręcznymgórnymPN; RN- elektryczny: E- ręczny NNRodzaj dławnicy:- standardowa: 1- wydłużona: 2- mieszkowa: 3- inna XRodzaj uszczelnienia:- PTFE, <strong>pl</strong>ecionka A- PTFE, typ V B- PTFE, na tlen C- grafit, <strong>pl</strong>ecionka D- grafit rozprężony E- TA-Luft, PTFE F- TA-Luft, grafit GSzczelność zamknięcia:- podstawowa: IV kl. 4- pęcherzykowa: VI kl. 6Odciążenie grzyba:- grzyb nieodciążony 7- grzyb odciążony 8Klatki dławiące:- bez klatek dławiących 0Charakterystyka i rodzaj grzyba:- liniowa, profilowy L- stałoprocentowa, profilowy P- szybkootwierająca, (on-off) S- inna XMateriał korpusu:- żeliwo szare 1- żeliwo sferoidalne 2- staliwo węglowe 3- staliwo kwasoodporne 5- inny XPRZYKŁAD OZNACZANIA:Zawór regulacyjny typ Z z siłownikiem pneumatycznym o działaniu odwrotnym z napędem ręcznymgórnym, dławnicą wydłużoną, uszczelnienie trzpienia grafit rozprężony, szczelność zamknięcia kl. IV, z grzybemprofilowym stałoprocentowym, materiał korpusu staliwo kwasoodporne:RN-Z-2E470P5Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczce znamionowej zaworu.Ponadto podane jest:- wymiar nominalny zaworu [DN],- oznaczenie ciśnienia nominalnego zaworu [PN],- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- współczynnik przepływu [Kvs],- skok grzyba [H],- grupa płynów [1 lub 2],- nr seryjny i rok produkcji.ZAMAWIANIE:Zamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do obliczenia zaworu według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.44Wydanie: Z/07/2014Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE JEDNOGNIAZDOWE TYP Z1A ® 45ZASTOSOWANIE:Stosowane są jako elementy wykonawcze w układach automatyki i zdalnego sterowania do regulacji przepływucieczy, par i gazów. Szeroki zakres wykonań materiałowych, wysokie parametry w zakresie ciśnień i temperaturpracy, liczne odmiany konstrukcyjne przystosowane do wymagań procesu technologicznego sprawiają, że zawory tepowinny być stosowane do najbardziej wymagających warunków w energetyce, petrochemii, ciepłownictwie,przemyśle chemicznym, hutnictwie itp. Na terenie Europy znane pod nazwą BR12A.CHARAKTERYSTYKA:• różnorodne wykonania materiałoweodlewów korpusu i części wewnętrznychzaworu, przystosowane dookreślonych warunków pracy,• wykonania konstrukcyjne ograniczającepoziom generowanegohałasu, zwiększające odpornośćna kawitację i flashing,umożliwiające eliminację przepływudławionego,• szeroki zakres ciśnień nominalnychod PN10 do CL2500 orazwspółczynników przepływu i charakterystykregulacji,• ograniczenie emisji mediów agresywnychi toksycznych do środowiskaw wyniku zastosowania dławnicmieszkowych lub uszczelnień dławnicowychodpowiadających wymaganiomprzepisów TA - LUFT,• łatwy demontaż i montaż elementówwewnętrznych zaworu w celudokonania przeglądu i serwisu,• duża trwałość i niezawodność działania w wyniku zastosowania wysokiej jakości materiałów oraz technikulepszania powierzchniowego (dogniatanie, stellitowanie, obróbka cie<strong>pl</strong>na, powłoki CrN),• możliwość współpracy z siłownikami wielosprężynowymi typ P1/R1(z jarzmem odlewanym) i P/R (kolumnowe) o całkowitej odwracalnościdziałania i możliwości zmian zakresu sprężyn - bez dodatkowych części (przy zachowaniu ilości sprężyn),• możliwość wyposażenia siłowników w napęd ręczny boczny (do P1/R1) lub górny (do P/R),• możliwość diagnostyki układu "zawór - siłownik" w wyniku zastosowania inteligentnych ustawnikówelektropneumatycznych,• szeroka gama napędów elektrycznych,• możliwość wykonań specjalnych: do tlenu, wodoru; czynników o niskich temperaturach (ciekły tlen, azot);do gazów kwaśnych, zawierających H 2S; z płaszczem grzewczym; do pracy w atmosferach wybuchowychzgodnie z dyrektywą 94/9/WE - ATEX,• projektowanie i wytwarzanie wyrobu są zgodne z wymaganiami systemu zarządzania jakością ISO 9001oraz dyrektywy 97/23/WE i przepisów AD2000 Merkblatt z przeznaczeniem do instalacji na rurociągach.Z1A ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP


BUDOWA I DANE TECHNICZNE:Korpus (1): jednogniazdowy, odlewanyWymiar nominalny: DN15; 20; 25; 40; 50; 80; 100; 150; 200; 250; 300Oznaczenie ciśnienia nominalnego:• PN10; 16; 25; 40; 63; 100; 160; 250; 320; 400 (wg PN-EN 1092-1:2010)• PN-H-74306:1985; PN-H-74307:1985.• CL150; CL300; CL600; CL900; CL1500; CL2500 (wg PN-EN 1759-1:2005).z następującym podziałem: DN15...300: PN10...100; CL150…CL600 * )DN15...150: CL900; PN160 * )DN15...100: PN250…400; CL1500…CL2500 * )* ) wyższe ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemPrzyłącza: - kołnierzowe: wg tabl. 1- końcówki do spawania doczołowego typ BW; wg tabl. 19 i 20- końcówki do spawania kielichowego typ SW; wg tabl. 21Kołnierze stalowe CL150; CL300; CL600; CL900; CL1500; CL2500 są tak zaprojektowane, aby można je było montować z kołnierzamiwg norm amerykańskich ANSI / ASME B16.5 i MSS SP44. W systemie amerykańskim kołnierze są oznaczone wartościamiznamionowymi w „Klasach”, którym to wartościom znamionowym przypisano oznaczenia ciśnień nominalnych (PN) zgodnez normą PN-ISO 7005-1:2002Równoważne oznaczenia wg PN są następujące: CL150: PN 20 CL300: PN 50CL600: PN 110 CL900: PN 150CL1500: PN 260 CL2500: PN 420Tablica 1. Przyłącza kołnierzoweRodzaj przyłączaCiśnienie nominalnePrzylga Rowek Wpust Rowek do pierścieniaOznaczeniePN10; 16; 25; 40; 63; 100; 160; 250; 320; 400 B 3) D 1 ) F 1 ) -CL150; 300 B 3) DL ( D1 2 ) F ( F1 1 ) J (RTJ)CL600; 900; 1500; 2500 B 3) (RF) DL (GF) F (FF) J (RTJ)1) - do PN160; 2) - tylko dla CL300; 3 ) - B1 - (Ra=12,5 mm, struktura powierzchni współśrodkowa „C”), B2 - (Ra - według uzgodnień z klientem);() - oznaczenie przyłączy wg ASME B16.5Możliwe jest wykonanie kołnierzy zgodnie z zamówieniem klienta wg wskazanych norm.Długość budowy: - zawory kołnierzowe wg PN-EN 60534-3-1; PN-M-74005; ISA S75.16-1993; rys. 5; tabl. 16; 17- zawory z końcówkami do spawania; rys. 5; tabl. 18- wg PN-EN 60534-3-3: dla PN 10...100 i CL150…600- jak kołnierzowe PN 160: dla PN 160 i CL900- jak kołnierzowe PN 400: dla PN 250...400 i CL1500…2500Materiały: - wg tabl. 2;Zależność ciśnienia i temperatury roboczej od ciśnienia nominalnego i materiału wg tabl.3…9.Dławnica (2):- standardowa- wydłużona- mieszkowa (PN10…40; CL150…300)Grzyb (3): - typ: nieodciążony, prowadzony w tulei, twardy. Regulacyjność: 50:1- odmiany: profilowy,tłoczkowy-perforowany (wielootworowy),- charakterystyka regulacji: stałoprocentowa - Pliniowa - Lszybkootwierająca - S (tylko dla grzybów profilowych)Gniazdo (4):- pasowane i uszczelnione z korpusem, twarde; (gniazdo szczelne po uzgodnieniu z producentem)Trzpień (5):- dogniatany i polerowany na powierzchni uszczelniającej.Klatka dociskowa (6A): - element mocujący gniazdo w korpusieKlatka dławiąca (6B): - wielootworowy element mocujący gniazdo i powodujący zmniejszenie spadku ciśnienia między gniazdem a grzybem.Uszczelki korpusu (7) i gniazda (8): spiralne „grafit + 1.4404” w całym zakresie wykonań.Uszczelnienie trzpienia (9): - pakiet uszczelniający PTFE-V, dociskany sprężyną śrubową (17)- pierścieniowe uszczelki formowane z <strong>pl</strong>ecionych sznurów uszczelniających (PTFE+GRAFIT)- zestawy grafitowe (grafit rozprężony i jedwabisty) lub uszczelki z <strong>pl</strong>ecionych sznurów grafitowych.- uszczelnienie TA-LUFT z pakietem uszczelniającym PTFE-V lub zestawem grafitowym,konstrukcja uszczelnień wg rys. 1 i 2, zakres stosowania wg tabl. 10Szczelność zamknięcia: (wg PN-EN 60534-4)-podstawowa: (IV kl. ) poniżej 0,01% Kv s-podwyższona: (V kl.) 3 . 10 -4 D . ∆p [cm 3 /min]gdzie D (mm) -średnica gniazda wg tabl.11∆p [bar] -rzeczywisty spadek ciśnienia na zaworze zamkniętym.Kierunek przepływu czynnika: pod grzyb.Współczynniki przepływu: wg tabl. 1146 Zawory regulacyjne typ Z1A


Rysunek 1a. Zawór Z1A - z grzybem profilowymi klatką dociskową.Rysunek 1b. Zawór Z1A - z grzybem profilowymi klatką dławiącą.Rysunek 1c. Zawór Z1A - z grzybem perforowanymi klatką dociskową.Rysunek 1d. Zawór Z1A - z grzybem perforowanymi klatką dławiącą.Zawory regulacyjne typ Z1A47


Dławnica standardowauszczelnienie PTFE-VDławnica wydłużonauszczelnienie GRAFITDławnica mieszkowauszczelnienie PTFE+GRAFITDławnica wydłużonauszczelnienie TA-LUFTGrzyb profilowyGrzyb tłoczkowy-perforowanyKorpus kołnierzowyKorpus z końcówkami do spawania (typ BW)Rysunek 1e. Zawór regulacyjny48 Zawory regulacyjne typ Z1A


Tablica 2. Wykaz części z materiałamiPoz. Nazwa części Materiały1 KorpusX6NiCrTiMoVB 25-15-2 (1.4980) EN 10269UWAGA:*) - stosowane dla ciśnień nominalnych PN10…CL600.W ramach technologii utwardzania elementów wewnętrznych zaworu stosuje się:a) stellitowanie - napawanie powierzchniowe stellitem: ~ 40HRCb) pokrycie CrN - wprowadzenie azotku chromu do warstwy zewnętrznej detalu na głębokość ok. 0,1mm; ~950HVc) obróbka cie<strong>pl</strong>na: grzyb (~45HRC), gniazdo (~35HRC), trzpień (~35HRC), klatki (~35HRC), tuleja prowadząca (~45HRC)Zawory regulacyjne typ Z1AGP 240 GH ; (1.0619)WCBG17CrMo 9-10 ; (1.7379)WC9G20Mn5 ; (1.6220)GX5CrNiMo 19-11-2 ; (1.4408)CF8MDN15…50 S 355 J2G3 (1.0570) <strong>13</strong>CrMo4-4 ; (1.7335) P355NL2 ; (1.1106)2 DławnicaGP 240 GH ; (1.0619) G17CrMo 9-10 ; (1.7379)X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571)DN80…300G20Mn5 ; (1.6220)WCBWC9X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)3 GrzybX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)4 GniazdoX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellitX17CrNi 16-2; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)5 TrzpieńX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na6A Klatka dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)6BKlatka dławiącaX17CrNi 16-2; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na7 Uszczelka korpusuGRAFIT (98%) + 1.4404 (spiralna)8 Uszczelka gniazda9 Zestaw uszczelniającyPTFE + GRAFITPTFE „V” (Pierścienie)GRAFIT10 Tuleja dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)11 Dźwignia dociskowa S 355 J2G3 ; (1.0570)12 Śruba korpusu<strong>13</strong> Nakrętka korpusuPN10…CL300 8.8 A4 - 70 *)PN63…CL2500 42CrMo4 (1.7225) 21CrMoV5-7 (1.7709) X6NiCrTiMoVB 25-15-2 (1.4980)PN10…CL300 8.8 A4 - 70 *)PN63…CL2500 42CrMo4 (1.7225) 21CrMoV5-7 (1.7709) X6NiCrTiMoVB 25-15-2 (1.4980)14 Śruba dławnicy 8.8 A4 - 70 *)15 Nakrętka dławnicy 8.8 A4 - 70 *)16 Kołek z karbami X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)17 Sprężyna 12R10 (SANDVIK)18 Tuleja dystansowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)19 Tuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naNormy materiałoweMateriałNumer normyGP 240 GH ; (1.0619) PN-EN 102<strong>13</strong>-2WCB ASTM A 216G20Mn5 ; (1.6220) PN-EN 102<strong>13</strong>-3G17CrMo 9-10 ; (1.7379) PN-EN 102<strong>13</strong>-2WC9 ASTM A 217GX5CrNiMo 19-11-2 ; (1.4408) PN-EN 102<strong>13</strong>-4CF8M ASTM A 351S 355 J2G3 ; (1.0570) PN-EN 10025P355 NL2 ; (1.1106) PN-EN 10028-3<strong>13</strong>CrMo4-4; (1.7335) PN-EN 10028X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 10088X17CrNi 16-2 ; (1.4057) PN-EN 10088C45 (1.0503) PN-EN 10083-1X30Cr<strong>13</strong> (1.4028) PN-EN 100888.8 EN 20898-1A4-70 *) EN ISO 3506-242CrMo4 (1.7225) EN 1026921CrMoV5-7 (1.7709) EN 1026949


Tablice 3…9. Dopuszczalne nadciśnienie robocze dla materiałów przy odpowiednich temperaturachTablica 3. Materiał: GP240GH (1.0619) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2Temperatura [°C]PN / CL Norma -10…50 100 150 200 250 300 350 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 9,2 8,8 8,3 7,6 6,9 6,4 5,9PN-EN 1092-1PN16 16 14,8 14 <strong>13</strong>,3 12,1 11 10,2 9,5CL150 PN-EN 1759-1 17,3 15,4 14,6 <strong>13</strong>,8 12,1 10,2 8,4 6,5PN2525 23,2 22 20,8 19 17,2 16 14,8PN-EN 1092-1PN40 40 37,1 35,2 33,3 30,4 27,6 25,7 23,8CL300 PN-EN 1759-1 45,3 40,1 38,1 36 32,9 29,8 27,8 25,7PN6363 58,5 55,5 52,5 48 43,5 40,5 37,5PN-EN 1092-1PN100 100 92,8 88 83,3 76,1 69 64,2 59,5CL60090,5 80,2 76,1 72 65,8 59,7 55,5 51,4PN-EN 1759-1CL900 <strong>13</strong>6 120 114 108 98,7 89,5 83,3 77,1PN160160 148,5 140,9 <strong>13</strong>3,3 121,9 110,4 102,8 95,2PN-EN 1092-1PN250 250 232,1 220,2 208,3 190,4 172,6 160,7 148,8UWAGI:1. Dopuszcza się stosowanie staliwa węglowegoi staliwa kwasoodpornego dla temperaturniższych niż w tablicach 3...9, pod warunkiemodpowiedniego obniżenia ciśnienia roboczego,badania udarności w temperaturze pracyi obróbki cie<strong>pl</strong>nej odlewu. Szczegóły należyuzgodnić z producentem.2. Ciśnienia robocze dla pośrednich wartościtemperatur można obliczyć stosującinterpolację.3. Zakres temperatury dla zaworów kołnierzowych:do +537°C, zaworów z końcówkami dospawania: do +650°CCL1500 PN-EN 1759-1 226 201 190 180 165 149 <strong>13</strong>9 129PN320320 297,1 281,9 266,6 243,8 220,9 205,7 190,4PN-EN 1092-1PN400 400 371,4 352,3 333,3 304,7 276,1 257,1 238CL2500 PN-EN 1759-1 377 334 317 300 274 249 231 214Tablica 4. Materiał: G17CrMo 9-10 (1.7379) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 400 425 450 475 500 510 520 530 540 550Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 10 10 10 10 9,7 9,2 9 8,8 7,6 6,4 5,6 4,9 4,2 3,7 3,2PN-EN 1092-1PN16 16 16 16 16 16 16 15,6 14,8 14,4 14 12,1 10,2 8,9 7,8 6,8 5,9 5,1CL150 PN-EN 1759-1 19,5 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 6,5 5,6 4,7 3,7 2,8 2,4 2 1,7 1,4 -PN2525 25 25 25 25 25 24,4 23,2 22,6 22 19 16 14 12,2 10,7 9,2 8PN-EN 1092-1PN40 40 40 40 40 40 40 39 37,1 36,1 35,2 30,4 25,7 22,4 19,6 17,1 14,8 12,9CL300 PN-EN 1759-1 51,7 51,5 50,2 48,3 46,3 42,8 40,2 36,6 35,1 33,8 31,7 28,2 26,6 23,5 20,6 17,8 15,5PN6363 63 63 63 63 63 61,5 58,5 57 55,5 48 40,5 35,4 30,9 27 23,4 20,4PN-EN 1092-1PN100 100 100 100 100 100 100 97,6 92,8 90,4 88 76,1 64,2 56,1 49 42,8 37,1 32,3CL600103 103 100 96,7 92,6 85,7 80,4 73,1 70,2 67,6 63,3 56,4 53,3 47,1 41,1 35,7 31,1PN-EN 1759-1CL900 155 155 151 145 <strong>13</strong>9 129 121 110 105 101 95 84,6 79,9 70,6 61,7 53,5 46,6PN160160 160 160 160 160 160 156,1 148,5 144,7 140,9 121,8 102,8 88,9 78,4 68,5 59,4 51,8PN-EN 1092-1PN250 250 250 250 250 250 250 244 232,1 226,1 220,2 190,4 160,7 140,4 122,6 107,1 92,8 80,9CL1500 PN-EN 1759-1 259 258 251 242 232 214 201 183 175 169 158 141 <strong>13</strong>3 118 103 89,1 77,7PN320320 320 320 320 320 320 312,3 297,1 289,5 281,9 243,7 205,7 179,8 156,9 <strong>13</strong>7,1 118,8 103,6PN-EN 1092-1PN400 400 400 400 400 400 400 390,4 371,4 361,8 352,3 304,7 257,1 224,7 196,1 171,4 148,5 129,5CL2500 PN-EN 1759-1 431 429 418 403 386 357 335 305 292 282 264 235 222 196 171 149 <strong>13</strong>0Tablica 5. Materiał: GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-4Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 400 425 450 475 500 510 520 530 540 550 600Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 9 8,4 7,9 7,4 7,1 6,8 - 6,7 - 6,6 - - - - 6,5 5,6PN-EN 1092-1PN16 16 16 14,5 <strong>13</strong>,4 12,7 11,8 11,4 10,9 - 10,7 - 10,5 - - - - 10,4 8,9CL150 PN-EN 1759-1 17,9 16,3 14,9 <strong>13</strong>,5 12,1 10,2 8,4 6,5 5,6 4,7 3,7 2,8 2,4 2 1,7 1,4 - -PN2525 25 22,7 21 19,8 18,5 17,8 17,1 - 16,8 - 16,5 - - - - 16,3 14PN-EN 1092-1PN40 40 40 36,3 33,7 31,8 29,7 28,5 27,4 - 26,9 - 26,4 - - - - 26 22,4CL300 PN-EN 1759-1 46,7 42,5 38,9 35,3 32,9 30,5 28,8 27,6 27,2 26,9 26,6 26,4 26,3 22,5 22,4 22,3 22,2 -PN6363 63 57,3 53,1 50,1 46,8 45 43,2 - 42,4 - 41,7 - - - - 41,1 35,4PN-EN 1092-1PN100 100 100 90,9 84,2 79,5 74,2 71,4 68,5 - 67,3 - 66,1 - - - - 65,2 56,1CL60093,4 85 77,8 70,6 65,8 61 57,6 55,2 54,5 53,8 53,3 52,8 52,6 44,9 44,8 44,6 44,4 -PN-EN 1759-1CL900 140 127 117 106 98,6 91,4 86,4 82,8 81,7 80,6 79,9 79,2 78,9 67,4 67,1 66,9 66,7 -PN160160 160 145,5 <strong>13</strong>4,8 127,2 118,8 114,2 109,7 - 107,8 - 105,9 - - - - 104,3 89,9PN-EN 1092-1PN250 250 250 227,3 210,7 198,8 185,7 178,5 171,4 - 168,4 - 165,4 - - - - 163 140,4CL1500 PN-EN 1759-1 233 212 194 176 164 152 144 <strong>13</strong>8 <strong>13</strong>6 <strong>13</strong>4 <strong>13</strong>3 <strong>13</strong>2 <strong>13</strong>2 112 112 111 111 -PN320320 320 291 269,7 254,4 237,7 228,5 219,4 - 215,6 - 211,8 - - - - 208,7 179,8PN-EN 1092-1PN400 400 400 363,8 337,1 318 297,1 285,7 274,2 - 269,5 - 264,7 - - - - 260,9 224,7CL2500 PN-EN 1759-1 389 354 324 294 274 254 240 230 227 224 222 220 219 187 187 186 185 -50 Zawory regulacyjne typ Z1A


Tablica 7.Materiał: WCB wg ASTM A216Temperatura [°C]PN / CL Norma -10…50 100 150 200 250 300 350 375 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 9,7 9,4 9 8,3 7,9 7,7 6,7EN 1092-1PN16 16 16 15,6 15,1 14,4 <strong>13</strong>,4 12,8 12,4 10,8CL150 PN-EN 1759-1 19,3 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 7,4 6,5PN2525 25 24,4 23,7 22,5 20,9 20 19,4 16,9EN 1092-1PN40 40 40 39,1 37,9 36 33,5 31,9 31,1 27CL300 PN-EN 1759-1 50 46,4 45,1 43,9 41,8 38,9 36,9 36,6 34,6PN6363 63 61,5 59,6 56,8 52,7 50,3 49 42,5EN 1092-1PN100 100 100 97,7 94,7 90,1 83,6 79,8 77,8 67,5Tablica 6. Materiał: G20Mn5 (1.6220) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-3Temperatura [°C]PN / CL Norma -40 100 150 200 250 300Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN106 6 3,8 3,6 3,48 3,4PN16 16 16 10,1 9,6 9,28 9,07PN25 25 25 15,8 15 14,5 14,2PN40 -40 28 28 27 26 25PN63 63 59 58 55 53 51PN100 100 95 92 87 85 82PN160 160 152 148 140 <strong>13</strong>6 <strong>13</strong>2CL600100,1 92,8 90,6 87,8 83,6 77,5 74 72,9 69,1CL900 150,1 <strong>13</strong>9,2 <strong>13</strong>5,7 <strong>13</strong>1,4 125,1 116,1 110,8 109,5 103,4PN160 159,2 147,6 143,9 <strong>13</strong>9,4 <strong>13</strong>2,7 123,1 117,5 116,1 109,7PN250 241,4 223,5 217,8 211,2 201,1 186,6 178,1 175,8 166,2PN-EN 1759-1CL1500 250,5 231,9 226 219,2 208,7 193,6 184,8 182,4 172,5PN320 3<strong>13</strong> 289,9 282,6 273,9 260,8 242 231 227,9 215,6PN400 396,4 367,3 358 346,9 330,3 306,6 292,6 288,6 273,1CL2500 417,2 386,6 376,9 365,1 347,7 322,7 308 303,8 287,5Tablica 8.Materiał: WC9 wg ASTM A217PN / CLNormaTemperatura [°C]-10…50 100 150 200 250 300 350 375 400 425 450 475 500 510 520 525 530 540 550Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 10 10 10 10 10 10 9,9 9,7 9,5 7,3 5,5 5 4,4 - 3,9 3,4 2,9EN 1092-1PN16 16 16 16 16 16 16 16 16 15,9 15,6 15,3 11,7 8,9 8 7,1 - 6,2 5,4 4,7CL150 PN-EN 1759-1 19,5 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 7,4 6,5 5,6 4,6 3,7 2,8 - - 1,9 - 1,3 -PN2525 25 25 25 25 25 25 25 24,8 24,4 23,9 18,3 14 12,6 11,2 - 9,8 8,5 7,4EN 1092-1PN40 40 40 40 40 40 40 40 40 39,7 39 38,3 29,2 22,3 20,2 18 - 15,7 <strong>13</strong>,6 12CL300 PN-EN 1759-1 51,7 51,5 50,3 48,7 46,3 42,9 40,4 38,9 36,5 35,2 33,7 31,7 27,7 - - 21,6 - - 15,3PN6363 63 63 63 63 63 63 63 62,5 61,5 60,3 46 35,2 31,9 28,3 - 24,8 21,4 18,8EN 1092-1PN100 100 100 100 100 100 100 100 100 99,2 97,6 95,6 73,1 55,9 50,6 44,9 - 39,3 34 29,9CL600103,4 103,1 100,3 97,5 92,7 85,7 80,4 77,6 73,3 70,2 67,7 63,4 55,7 - - 43,3 - - 30,7CL900 155,1 154,6 150,6 146,2 <strong>13</strong>9 128,6 120,7 116,5 109,8 105,4 101,4 95,1 83,4 - - 64,9 - - 46PN160 164,5 163,9 159,5 154,7 147,4 <strong>13</strong>6,4 128 123,6 116,5 111,8 107,6 100,8 87,3 - - 68,9 - - 48,8PN250 249,2 248,1 239,8 231,2 222,6 206,6 193,8 187 176,4 169,2 162,9 152,5 122,2 - - 104,4 - - 74,1PN-EN 1759-1CL1500 258,6 257,7 250,8 244 231,8 214,4 201,1 194,1 183,1 175,6 169,1 158,2 <strong>13</strong>8,9 - - 108,4 - - 76,9PN320 323,2 321,9 312,3 302,3 289,2 268 251,4 242,5 228,8 219,4 211,4 197,8 165,7 - - <strong>13</strong>5,4 - - 96PN400 409,4 408 397,1 385,7 366,8 339,4 318,5 307,1 289,7 277,9 267,7 250,7 218,5 - - 171,5 - - 121,5CL2500 430,9 429,5 418,3 406,5 386,2 357,2 335,3 323,2 304,9 292,5 281,8 263,9 231,7 - - 180,5 - - 127,9Tablica 9.PN / CLNormaMateriał: CF8M wg ASTM A351Temperatura [°C]-10…50 100 150 200 250 300 350 375 400 425 450 475 500 510 520 525 530 540 550 575 600 625 649Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN108,9 7,8 7,1 6,6 6,1 5,8 5,6 5,5 5,4 5,4 5,3 5,3 5,2 5,2 5,2 - 5,2 5,1 5,1 4,7 3,8 - -EN 1092-1PN16 14,3 12,5 11,4 10,6 9,8 9,3 9 8,8 8,7 8,6 8,5 8,5 8,4 8,3 8,3 - 8,3 8,3 8,2 7,6 6,1 - -CL150 PN-EN 1759-1 18,4 16 14,8 <strong>13</strong>,6 12 10,2 8,4 7,4 6,5 5,6 4,6 3,7 2,8 - - 1,9 - 1,4 - - - - -PN2522,3 19,5 17,8 16,5 15,5 14,6 14,1 <strong>13</strong>,8 <strong>13</strong>,6 <strong>13</strong>,5 <strong>13</strong>,4 <strong>13</strong>,3 <strong>13</strong>,2 <strong>13</strong>,1 <strong>13</strong>,1 - <strong>13</strong> <strong>13</strong> 12,9 12 9,6 - -EN 1092-1PN40 35,6 31,3 28,5 26,4 24,7 23,4 22,6 22,1 21,8 21,6 21,4 21,2 21 21 20,9 - 20,8 20,8 20,7 19,1 15,5 - -CL300 PN-EN 1759-1 48,1 42,3 38,6 35,8 33,5 31,6 30,4 29,6 29,3 29 29 28,7 27,3 - - 25,2 - - 24 22,9 19,9 15,7 12,8PN6356,1 49,2 44,9 41,6 38,9 36,9 35,5 34,9 34,4 34 33,7 33,5 33,2 33 32,9 - 32,8 32,7 32,6 30,2 24,4 - -EN 1092-1PN100 89,1 78,1 71,3 66 61,8 58,5 56,4 55,3 54,5 54 53,4 53,1 52,6 52,4 52,2 - 52,1 51,9 51,7 47,9 38,7 - -CL60096,3 84,5 77,1 71,2 66,7 63,1 61 59,8 58,9 58,3 57,7 57,3 54,8 - - 50,6 - - 47,8 45,5 39,8 31,7 25,5CL900 144,4 126,8 115,6 107 100,2 95 91,3 89,7 88,2 87,3 86,6 86 82,1 - - 75,9 - - 71,8 68,3 59,7 47,5 38,3PN160 153,1 <strong>13</strong>4,4 122,6 1<strong>13</strong>,5 106,3 100,7 96,8 95,1 93,6 92,6 91,8 91,2 87,1 - - 80,5 - - 76,2 72,5 63,3 50,4 40,3PN250 231,9 203,3 185,4 171,9 160,9 152,4 146,7 143,9 141,7 140,3 <strong>13</strong>9,1 <strong>13</strong>8,1 <strong>13</strong>1,7 - - 121,8 - - 115,4 109,8 95,9 76,3 61PN-EN 1759-1CL1500 240,6 210,9 192,4 178,4 167 158,1 152,2 149,3 147,1 145,6 144,3 143,3 <strong>13</strong>6,7 - - 126,4 - - 119,8 114 99,5 79,2 63,8PN320 300,8 263,7 240,6 223 208,7 197,6 190,3 186,7 184 182,1 180,3 179,2 170,9 - - 158 - - 149,7 142,5 124,4 98,9 79,2PN400 381 334,1 304,8 282,4 264,2 250,3 241,1 236,5 233,1 230,7 228,4 227 216,6 - - 200,2 - - 189,5 180,5 157,7 125,1 100,4CL2500 401 351,7 320,8 297,2 278,1 263,5 253,8 249 245,4 242,9 240,4 238,9 228 - - 210,7 - - 199,5 190 166 <strong>13</strong>1,7 106,5Zawory regulacyjne typ Z1A51


Tablica 11: Współczynniki przepływu Kv sdla grzybów profilowych i perforowanych.KvsŚrednica F DSkok gniazdaWymiar nominalny DNGrzyby Grzyby[D] IV kl. V kl.profilowe perforowaneL P S L P [mm] [mm] [kN] 15 20 25 40 50 80 100 150 200 250 3000,1 - - - -0,16 - - - -0,25 - - -0,4 - - -6,35 0,1 0,650,63 - - -1,0 - - -1,6 - - - 9,52 0,15 1,0202,5 - - -12,7 0,2 1,34,0 4,8 - - •6,3 7,6 19,05 0,3 1,95 •10 12 6,3 20,64 0,33 2,1 •16 20 10 25,25 0,4 2,625 30 16 31,72 0,5 3,3 •40 48 25 41,25 0,7 4,6 •63 - 4050,8 0,8 5,294 115 63 66,7 1,1 7,2 •38125 -125 94 88,9 1,4 9,1160 192 •250 - 180 125 107,92 1,7 1150320 384 260 200 126,95 2,0 <strong>13</strong>500 600 425 320 158,72 2,5 1663630 - 630 400 195 3,1 20800 960 720 500 80 203,2 3,2 21UWAGA1. • - brak wykonań dla PN250…CL25002. Grzyby z charakterystyką szybkootwierającą (S) - tylko dla maksymalnych wartości Kv sdlaposzczególnych DN.DOPUSZCZALNE SPADKI CIŚNIENIA ∆p.Spadki ciśnienia ∆p [bar] w tabl.<strong>13</strong> dotyczą zaworu zamkniętego i wyliczone są ze względu na możliwościnapędu zaworu. Rzeczywiste spadki ciśnienia nie powinny przekraczać 70% wartości dopuszczalnego nadciśnieniaroboczego dla danego ciśnienia nominalnego, wykonania materiałowego i temperatury roboczej wgtablic 3…9.Fs - FDp =Dlub Fs = 0,785 • 10 - 4 • D 2 • ∆p + F0,785 • 10 - 4 • D 2 Dgdzie ∆p [bar] - obliczeniowy spadek ciśnieniaFs [kN] - siła dyspozycyjna siłownika (tabl. 12)F D[kN] - siła docisku grzyba do gniazda (tabl. 11)D [mm] - średnica gniazda (tabl. 11)Tablica 12: Siła dyspozycyjna Fs [kN] siłowników pneumatycznychWielkośćsiownikaUWAGA:1. Dla siłowników prostych P;P1 przyjęto zakres sprężyn: 20 - 100kPa.2. Dla siłowników elektrycznych i innych, wartość ∆p można obliczyć wg powyższego wzoru i danych z tabl. 11,przyjmując za siłę dyspozycyjną Fs wartość udźwigu nominalnego wg karty <strong>katalog</strong>owej danego siłownika.Zawory regulacyjne typ Z1ASiłownik prosty P ; P1Ciśnienie zasilania [kPa]Współczynniki obliczenioweGrzyby profilowe: F L=0,9 ; X T=0,72; Fd=0,46; xFz=0,65Grzyby perforowane: F L=0,95 ; X T=0,78; Fd=0,1; xFz=0,75Siłownik odwrotny R ; R1Zakres sprężyn [kPa]140 250 400 20 - 10040 - 120;40 - 20060 - 140 80 - 240 120 - 280 180 - 380250 1,0 3,8 7,5 0,5 1,0 1,5 2,0 3,0 -400 1,6 6,0 12,0 0,8 1,6 2,4 3,2 4,8 -630 2,5 9,5 18,9 1,3 2,5 3,8 5,0 7,6 11,3R-630T - - - 2,6 5,0 7,6 10,0 15,2 22,61000 4,0 15,0 30,0 2,0 4,0 6,0 8,0 12,0 18,01500 6,0 22,5 45,0 3,0 6,0 9,0 12,0 18,0 27,01500T 12,0 45,0 90,0 6,0 12,0 18,0 24,0 36,0 54,0wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych53


Tablica <strong>13</strong>: Spadki ciśnienia ∆p [bar] dla zaworów z siłownikami pneumatycznymi, dla IV i V klasy szczelnościzamknięcia.Średnica gniazda [mm]Wielkość siłownikaWzrost ciśnienia sterującego- zawór zamyka.Wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwieraZakres sprężyn 20…100 kPaIV klasa V klasa IV klasa V klasaCiśnienie zasilania [kPa] Zakres sprężyn [kPa] Zakres sprężyn [kPa]140 250 400 140 250 40020…10040…12040…20060…14080…240120…280180…38020…10040…12040…20060…14080…240120…280180…380do 12,719,0520,6425,2531,7241,2550,866,788,9107,92126,95158,72195203,2Dp [bar]250 61 273 280 - 188 280 23 61 100 <strong>13</strong>8 215 - - - 15 54 <strong>13</strong>0 -400 107 280 - 23 280 - 47 110 173 236 280 - - 22 85 148 274 -250 24 118 240 - 62 190 7 24 41 58 93 - - - - - 36400 45 196 280 - 14 280 17 45 72 100 155 - - - 15 43 98250 20 100 210 - 48 159 5 20 34 49 78 - - - - - 26 -400 37 166 280 - 115 280 14 37 60 84 <strong>13</strong>1 - - - 9 32 79 -630 65 272 280 11 218 280 27 65 103 140 216 280 - 11 49 86 162 274R-630T - - - - - - 65 140 216 280 280 280 11 86 162 237 280 280250 12 67 142 - 23 98 2 12 22 32 52 - - - - - 8 -400 24 112 232 - 68 188 8 24 40 56 88 - - - - 12 44 -630 42 180 280 - <strong>13</strong>6 280 17 42 67 92 143 218 - - 23 48 98 174R-630T - - - - - - 42 92 143 193 280 280 - 48 98 149 249 280250 6 41 88 - 5 53 - 6 12 19 31 - - - - - - -400 14 70 145 - 34 110 4 14 24 34 54 - - - - - 19 -630 25 1<strong>13</strong> 232 - 78 197 10 25 41 57 90 <strong>13</strong>7 - - 6 21 54 101R-630T - - - - - - 25 57 89 121 185 280 - 22 54 85 149 245250 2 23 51 - - 24 - 2 6 10 17 - - - - - - -400 7 40 84 - 12 57 1 7 <strong>13</strong> 19 31 - - - - - 3 -630 <strong>13</strong> 63 <strong>13</strong>0 - 35 102 4 <strong>13</strong> 22 31 49 75 - - - 3 21 48R-630T - - - - - - 14 32 51 70 108 164 - 5 24 43 81 <strong>13</strong>7630 9 43 90 - 21 69 2,5 9 15 21 34 53 - - - - 12 301000 16 71 146 - 49 124 6 16 26 36 56 86 - - 4 14 34 641500 25 107 218 3 85 196 10 25 40 55 84 129 - 3 18 33 62 107630 4 24 50 - 6 33 - 4 8 11 18 29 - - - - - 111000 8 40 83 - 22 65 3 8 14 20 31 48 - - - 2 14 301500 14 61 125 - 44 108 5 14 23 31 48 74 - - 5 14 30 56630 1,5 12 28 - - 15 - 1 3 5 9 16 - - - - - 31000 4 22 46 - 10 34 1 4 7 11 17 27 - - - - 5 141500 7 34 70 - 21 58 3 7 12 17 27 41 - - - 5 14 291000 3 14 30 - 4 20 - 3 5 7 11 18 - - - - 1 81500 5 23 47 - <strong>13</strong> 37 1 5 8 11 18 28 - - - 1 8 171500T 11 48 96 1 37 86 5 11 18 24 37 57 - 1 8 14 27 471000 1,5 10 22 - 1 <strong>13</strong> - 1 3 4 7 12 - - - - - 31500 3 16 34 - 8 25 - 3 6 8 <strong>13</strong> 20 - - - - 4 111500T 8 34 70 - 25 61 3 8 <strong>13</strong> 17 27 41 - - 4 9 18 331000 0,5 6 <strong>13</strong> - - 6 - - 1 2 4 7 - - - - - -1500 2 10 21 - 3 14 - 2 3 5 8 12 - - - - 1 61500T 5 21 44 - 14 37 2 5 8 10 17 26 - - 1 4 10 191500 - 7 14 - - 8 - 1 2 3 5 8 - - - - - 21500T 3 14 29 - 8 23 1 3 5 7 11 17 - - - 1 5 111500 - 6 <strong>13</strong> - - 7 - - 2 3 4,5 7 - - - - - 21500T 3 <strong>13</strong> 27 - 7 21 - 3 4,5 6 10 16 - - - - 5 10UWAGA:1. W tablicy <strong>13</strong> podano teoretyczne dopuszczalne spadki ciśnienia. Rzeczywiste spadki ciśnienia uwzględniającetolerancję wykonania sprężyn oraz tarcie części wewnętrznych siłownika są o 20% niższe od podanych.Tak dobrane spadki ciśnienia gwarantują uzyskanie szczelności wewnętrznej zamknięcia armatury.2. W zaworach o działaniu „wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwiera” siłownik z zakresem sprężyn 40-120kPamoże być zastąpiony siłownikiem z zakresem 40-200kPa, przy tych samych spadkach ciśnień.3. Dla siłowników o działaniu odwrotnym (typ R lub R1) ciśnienie zasilania powinno być większe o minimum40kPa od górnego zakresu sprężyn.54 Zawory regulacyjne typ Z1A


OGRANICZENIE HAŁASU:W przypadku, gdy poziom generowanego podczas pracy zaworu hałasu spowodowanego kawitacją lub zjawiskamiaerodynamicznymi przekroczy akceptowaną przez klienta wartość, należy obniżyć ją stosując następujące rozwiązania:- grzyby perforowane (rys.1 i tabl. 11)- płyty wyciszające na wylocie zaworu lub/i wewnątrz złącza redukcyjnego (rys. 3,4 oraz tabl. 14)- złącze redukcyjne (dyfuzory) - (rys.4).1 - Zawór2 ; 3 - Płyty (zestawy) wyciszające4 - Złącze redukcyjneRysunek 3. Płyta wyciszającaRysunek 4. Sposób instalacji płyt lub zestawów wyciszających.Tablica 14: Wymiary i współczynniki przepływu płyt wyciszających.DN 15 20 25 40 50 80 100 150 200 250 300 3504 6,3 10 25 40 94 160 320 500 800 1000 15003,6 5,7 9 22,5 36 84 144 288 450 720 900 <strong>13</strong>50Kvs3,2 5 8 20 32 75 128 256 400 640 800 12002,8 4,4 7 17,5 28 66 112 224 350 560 700 1050L [mm] 5 6 10 15 20Dp [mm] 45 58 68 88 102 <strong>13</strong>8 162 218 285 345 410 465Zestawy wyciszające wielopłytowe konstruowane są pod indywidualne wymagania procesu technologicznego.WYMIARY GABARYTOWE I MASYZawór z przyłączem kołnierzowymZawór z końcówkami do spawania typ SW (DN15…50)Wymiar E- dla położenia grzyba - zawór zamknięty*) Przy montażu z siłownikiem P/R-1000 wymiaryE=195mm oraz F=115mmZawór z końcówkami do spawania typ BWRysunek 5. Wymiary przyłączeniowe zaworuZawory regulacyjne typ Z1A55


Tablica 15a: Wymiary przyłączeniowe zaworów regulacyjnychDN 15…25 40 50PN/CLPN10... PN63... CL900; PN250; PN400; PN10... PN63... CL900; PN250; PN400; PN10... PN63... CL900; PN250; PN400;PN320 PN320 PN320CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500 CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500 CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500B max 63 70 75 80 90 75 85 93 98 110 83 98 108 105 118DS <strong>13</strong>5 149 193 145 172 214 155 175 237C DW 306 320 364 316 348 385 326 345 402DM 254 - - - - - 254 - - - - - 270 - - - - -Masa[kg]8 8,5 9,5 15,5 17,5 19 20 22 23 22 25 28 31 33 34DN 80 100 150PN/CLPN10... PN63... CL900; PN250; PN400; PN10... PN63... CL900; PN250; PN400;PN320 PN320CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500 CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500PN10…CL300 PN63...CL600 CL900;PN160B max 105 145 120 <strong>13</strong>3 <strong>13</strong>8 153 128 <strong>13</strong>8 145 155 168 185 160 178 190DS 206 233 257 217 252 329 287 365C DW 375 402 447 407 442 498 426 483DM 405 - - - - - 405 - - - - - 470 - -Masa[kg]40 43 44 50 51 52 65 72 75 86 89 95 <strong>13</strong>2 147 156DN 200 250PN/CL PN10...CL300 PN63...CL600 PN10...CL300PN10...CL300(kv800)PN63...CL600B max 190 235 258 255DS 439 458C DW 539 558DM 580 - 580 660 -Masa[kg]195 220 320 330 360DN300 - wykonanie specjalne,dane techniczne wg uzgodnieńindywidualnych.(dotyczy tablic nr. 15a i 15b).UWAGA: Masa zaworu z dławnicą standardową bez siłownika.Tablica 15b: Wymiary przyłączeniowe zaworów regulacyjnychDN 15…50 40…50 80...100 80; 100 100 150 200 200; 250 250125;125;Kvs 1) 0,1…16 25…40 63; 9463…160 250; 320 94250; 320 500 630 800160160Skok 20 38 50 38 50 63 80d 1M12x1,25 M16x1,5 M20x1,5 M16x1,5 M20x1,5 M24x1,5d 22)57,15 /2 1/4”-16UN2A84,15 /3 5/16”-16NS2A95,25 /3 3/4”-12UN2Ad 312 16 20 24Siłownik160250400630R-630T63010001500100015001500T10001500100015001500T15001500TUWAGA:1)Wartości Kvs dla grzybów profilowych L i P. Dla innych grzybów wartość Kvs wg tabl. 11 dla tej samej średnicygniazda.2)Dla zaworów DN80 i 100 z uszczelnieniem TA-LUFT wymiar d 2= 84,15.56 Zawory regulacyjne typ Z1A


Tablica 16: Długości budowy zaworów regulacyjnych z przyłączem kołnierzowym.DNPN / DINWymiar A [mm]10; 16; 25; 40 63 - 100 160 250 - 320 400 CL150 CL300 CL600 CL900 CL1500 CL250015 <strong>13</strong>0 230* 230* 260* 300*UWAGA: Ujęte w tablicy 16 wymiary długości budowy „A” dla CL150; CL300; CL600; CL900; CL1500;CL2500 dotyczą korpusów z przylgą B (RF). Dla pozostałych wykonań długości budowy A 1możnaobliczyć na podstawie zależności określonych w tabl. 17Tablica 17: Algorytmy do obliczania długości zabudowy zaworów regulacyjnych z przyłączem kołnierzowym:- z rowkiem- z wpustem- z rowkiem do pierścieniaCL190 203 23620 150184 194 206 241230 230 260 30025 160 197 210 248273 30840 200 260 260 300 350 222 235 251 270 311 35950 230 300 300 350 400 254 267 286 311 340 40080 310 380 380 450 500 298 317 336 387 460 498100 350 430 430 520 580 352 368 394 464 530 575150 480 550 550 ** ** 451 473 508 556 ** **200 600 650 ** ** ** 543 568 610 ** ** **250 730 775 ** ** ** 673 708 752 ** ** **300 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych*UWAGA! Dla DN15 (wg PN) przyjęto długości budowy jak dla DN20 (z wyjątkiem PN10; 16; 25; 40)** wyższe ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemRodzaj korpusu i oznaczeniePN / ANSIZ rowkiemDL / (GF)Z wpustemF / (FF)Z rowkiem do pierścieniaJ / (RTJ)Ciśnienie CL DN A 1CL300CL600CL900CL1500CL2500CL30015…250A 1= A + 5 x 2A 1= A - 1,5 x 215 A 1= A + 5,5 x 220…40CL150 15…250A 1= A +6,5 x 2CL300 50…250 A 1= A + 8 x 2CL600CL900CL150015…40CL2500 15…25CL600 50…250CL900CL150050…100CL900 150CL2500A 1= AA 1= A + 1,5 x 280 A 1= A + 3 x 2100 A 1= A + 4,5 x 2Tablica 18: Długości budowy zaworów regulacyjnych z końcówkami do spawania.Wymiar A [mm]DNOznaczenie ciśnienia nominalnegoPN 10...CL600 CL900…PN160 PN250...CL250015; 20; 25 210 230 30040 251 260 35050 286 300 40080 337 380 500100 394 430 580150 508 550 **200 610 ** **250 752 ** **300 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych** wyższe ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemZawory regulacyjne typ Z1A57


Tablica 19: Końcówki do spawania doczołowego typ BWDNDz t DwPN (DIN3239)[mm] [mm] [mm] 10 16 25 40 63 100 160 250 320 4002 17,3 • x x x x x x x15 21,32,6 16,1 • x3,2 14,9 • x5 11,3 • x20 26,9 2,3 22,3 x x x x x x2,6 28,5 x x x x x x2,9 27,9 x2533,7 3,6 26,5 x5 23,7 x19,5 • x7,142,4 28,2 x2,6 43,1 x x x x2,9 42,5 x x40 48,33,6 41,1 x5 38,3 x6,3 35,7 x10 28,3 x2,9 54,5 x x x x x3,2 53,9 x50 60,34 52,3 x6,3 47,7 x8 44,3 x12,5 35,3 x3,2 82,5 x x x x3,6 81,7 • x4 80,9 • x8088,9 6,3 76,3 x11 66,9 x12,5 63,9 x53,9 • x17,5114,3 79,3 x3,6 107,1 x x x x4 106,3 x5 104,3 x100114,3 8 98,3 • x14,2 85,9 x16 82,3 x22,2 69,9 • x<strong>13</strong>9,7 20 99,7 x4,5 159,3 x x x x5,6 157,1 • x168,31507,1 154,1 • x143,3 • x12,5193,7 168,7 x5,9 207,3 x x6,3 206,5 x x219,12007,1 204,9 x10 199,1 • x244,5 12,5 219,5 x6,3 260,4 x x250 2737,1 258,8 x x8,8 255,4 x12,5 248 x300 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnychDN ScheduleDz t DwANSI (ASME 36.10 M)[mm] [mm] [mm] CL150 CL300 CL600 CL900 CL1500 CL2500402,8 15,7 • x x x x1/2” 80 21,3 3,7 <strong>13</strong>,9 • x160 4,8 11,7 • x402,9 20,9 x x x x3/4” 80 26,7 3,9 18,9 • x160 5,6 15,5 • x403,4 26,6 x x x x1”80 4,5 24,4 x33,4160 6,4 20,6 • xXXS 9,1 15,2 • x403,7 40,9 • x x x x1 1/2”80 5,1 38,1 • x x x x x48,3160 7,1 34,1 xXXS 10,2 27,9 • x403,9 52,5 x x x x2”80 5,5 49,3 • x60,3160 8,7 42,9 xXXS 11,1 38,1 • x405,5 77,9 • x x x3”80 7,6 73,7 • x88,9160 11,1 66,7 xXXS 15,2 58,5 x406 102,3 x x x80 8,6 97,1 • x4” 120 114,3 11,1 92,1 • x160 <strong>13</strong>,5 87,3 • xXXS 17,1 80,1 • x407,1 154,1 • x x6”80 11 146,3 • x x168,3120 14,3 <strong>13</strong>9,7 • x160 18,3 <strong>13</strong>1,7 • x206,4 206,3 x x30 7 205,1 x8” 40 219,1 8,2 202,7 x60 10,3 198,5 • x80 12,7 193,7 • x206,4 260,2 x x30 7,8 257,4 x10” 40 273 9,3 254,4 x60 12,7 247,6 • x80 15,1 242,8 • x12’’ wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnychgdzie:D Z[mm]D W[mm]t [mm]- średnica zewnętrzna rury,- średnica wewnętrzna rury,- grubość ścianki rury.UWAGA:•) - wykonanie z króćcem redukcyjnym wg rys. 7.W tablicy 19 podano przykładowe szeregi przyłączy do spawania doczołowego.Dopuszczalne jest wykonanie przyłączy do innych wymiarów rur. Jeżeli wymiary rur mieszczą się w zakresie∅B min / ∅A max. (Rys.6, tabl. 20) wtedy przyłącze może być wykonane z odlewu. W innym przypadku do końcówkikorpusu należy przyspawać króciec redukcyjny. Spowoduje to zwiększenie długości budowy zaworu o wymiarL lub 2L (Rys.7, tabl. 20). Dopuszcza się wykonanie innych wymiarów przyłączy po uzgodnieniu z producentem.Tablica 20: Wymiary końcówek nieobrabianych do przyspawania doczołowego typ BW (wykonanie z odlewu)oraz długości króćców redukcyjnych.DN Ciśnienie A max B min LPN 10...40, CL 150, 300 38 2015 ... 25PN 63...100, CL 600 48 20PN 160, CL 900 40 23PN 250...400, CL 1500,2500 48 23PN 10...40, CL 150, 300 64 42PN 63...100, CL 600 75 4240PN 160, CL 900 66 3850PN 250...400, CL 1500,2500 66 28PN 10...100, CL 150...600 80 5550 PN 160, CL 900 80 50Rysunek 6. Wymiary końcówek do przyspawaniaPN 250...400, CL 1500,2500 92 42PN 10...40, CL 150, 300 110 82wykonywanych z odlewu.80PN 63...100, CL 600 122 82PN 160, CL 900 111 76PN 250...400, CL 1500,2500 127 56 75PN 10...100, CL 150...600 144 102100 PN 160, CL 900 144 102PN 250...400, CL 1500,2500 165 81PN 10...40, CL 150, 300 183 160150 PN 63...100, CL 600 196 160 100PN 160, CL 900 217 154PN 10...40, CL 150, 300 243 200200PN 63...100, CL 600 248 200150PN 10...40, CL 150, 300 291 248250PN 63...100, CL 600 346 248Rysunek 7. Króciec redukcyjny58 Zawory regulacyjne typ Z1A


Tablica 21: Końcówki do spawania kielichowego typ SW.NAPĘD ZAWORU:DN D 2K15 21,7 9,720 2725 34<strong>13</strong>40 48,750 61 16Pneumatyczny:- siłownik me<strong>mb</strong>ranowy wielosprężynowy wg tabl.22 typu:P1/R1 - z jarzmem odlewanym, bez napędu ręcznegoP1B/R1B - z jarzmem odlewanym, z napędem ręcznym bocznymP/R- kolumnowe, bez napędu ręcznegoPN/RN - kolumnowe, z napędem ręcznym górnymUWAGA: P - działanie proste; wzrost ciśnienia sterującego zamyka zawórR - działanie odwrotne; wzrost ciśnienia sterującego otwiera zawórTablica 22: Rodzaje siłowników pneumatycznych.Ilość obr. koła napędu naTyp Wielkość Powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany [cm 2 ] Skok [mm]wykonanie skoku250 25020 5400 400P1/R1 ; P/R ;630 630P1B/R1B ; PN/RN20 ; 38 5 ; 9R-630T *) 2 x 6301000 1000 38 ; 50 ; 63 8 ; 10 ; <strong>13</strong>1500 1500P1/R1 ; P1B/R1B38 ; 50 ; 63 ; 80; 100 8 ; 10 ; <strong>13</strong> ; 16; 201500T 2 x 1500*) - brak napędu ręcznego górnego dla R-630TTablica 23: Wymiary i masy siłowników pneumatycznych P/R i PN/RN - rys. 8DWielkość siłownika1D 2H 1H 2Masa [kg]mm P/R PN/RN250 240324 486 10 14,5225400 305 332 494 16 20,5630305 424 586 30 37375R-630T - 638 - 45 -1000 477 450 607 847 74 1001500- 704 - 95 -5501500T - 1008 - 200 -Rysunek 8.Siłowniki typ P/R, PN/RNZawory regulacyjne typ Z1A59


Tablica 24: Wymiary i masy siłowników pneumatycznych P1/R1 i P1B/R1B - rys. 9Wielkość siłownikaB D 1D 2H Masa [kg]mm P1/R1 P1B/R1B400 255 305 225 453 20 28630 280 375 305 548 40 501000 340 477773 85 1051500450833 120 150410 5501500T 1<strong>13</strong>8 225 255P1/R1 , P1B/R1B - 400...1500Rysunek 9.Siłowniki typ P1/R1 , P1B/R1BP1/R1-1500TPrzyłącza powietrza sterującego: 1/4” NPT ; NPT 1/2”, Rc 1/2”- średnice rurek: 6x1 ; 8x1 ; 10x1; 12x1- zakresy sprężyn: 20...100kPa ; 40...120kPa ; 60...140kPa - 3 sprężyny40...200kPa ; 80...240kPa ; 120...280kPa - 6 sprężyn180...380kPa * )- 12 sprężyn* ) nie dotyczy siłowników P/R; P1/R1-250; 400Dla siłownika P1/R1-1500T (Tandem) - dla każdego zakresu podwójna ilość sprężyn w stosunku do ilościpodanych powyżej.- max. ciśnienie zasilania: wielkość siłownika 160…630 - 600 kPa,wielkości siłownika R-630T i 1000…1500T - 500 kPa.- wyposażenie (na żądanie): napęd ręczny boczny (P1/R1) lub górny (P/R),ustawnik pozycyjny pneumatyczny,ustawnik pozycyjny elektropneumatyczny,ustawnik elektropneumatyczny inteligentny,reduktor ciśnienia z filtrem,trójdrogowy zawór elektromagnetyczny,blok odcinający,nadajnik położenia,wyłączniki krańcowe.Elektryczny: - siłowniki elektryczne; elektrohydrauliczne produkcji krajowej; zagranicznej (szczegółoweinformacje i dane techniczne - wg kart <strong>katalog</strong>owych producentów siłowników).Ręczny: - napęd ręczny typ 20 rys.10, tabl.25.60 Zawory regulacyjne typ Z1A


Tablica 25: Rodzaje, wymiary i masy napędów ręcznych typ 20.Typ Skok [mm] d 1d 2H DIlośćobr. / skokMasa [kg]20-20-57-M1257,1520 M12x1,2520-20-84-M12 84,15228 8 7,520-38-57-M1657,1526520-38-84-M16 38 M16x1,584,15298 15 1020-38-95-M16 95,2520-50-84-M2084,1550 M20x1,51620-50-95-M20385 4571620-63-95-M24 6395,2520M24x1,520-80-95-M24 80 533 610 19 24Sposób oznaczania:Przykład: 20-38-57-M16 - Napęd ręczny typ 20; skok - 38mm; d 2=57,15mm; d 1=M16x1,5WYKONANIA SPECJALNE:Rysunek 10. Napęd ręczny typ 20.- zawory do tlenu i wodoru:Odpowiedni dobór materiałów, czyszczenie mechaniczne i chemiczne, badania i montaż zapewniająprzygotowanie zaworu do pracy przy przepływie tlenu i wodoru.- zawory do czynników o niskich temperaturach:Zastosowanie odpowiednich materiałów oraz specjalnej konstrukcji dławnicy, która skutecznie izoluje napędzaworu od wpływu niskich temperatur. Stosowane głównie do ciekłego tlenu i azotu.- zawory do gazów kwaśnych:Części zaworu mogą być wykonywane z materiałów i w warunkach gwarantujących pracę zaworu przyprzepływie gazów z zawartością H 2S zgodnie z wymaganiami normy NACE MR-0175.- zawory z płaszczem grzewczym:Konstrukcja i parametry techniczne - wg indywidualnych uzgodnień z klientem.- zawory z gniazdami szczelnymi:W przypadku potrzeby uzyskania VI kl. szczelności zamknięcia zaworu. (do ∆p


OZNACZENIE ZAWORU:- Z1A - 7Typ napędu:- sił. pneumatyczny o działaniu prostym: P ; P1- sił. pneumatyczny o działaniu odwrotnym: R ; R1- sił pneumatyczny z napędem ręczny<strong>mb</strong>ocznymP1B;R1B- sił. pneumatyczny z napędem ręcznymgórnymPN; RN- elektryczny: E- ręczny 20Rodzaj dławnicy:- standardowa: 1- wydłużona: 2- mieszkowa: 3- inna XRodzaj uszczelnienia:- PTFE, <strong>pl</strong>ecionka A- PTFE, typ V B- PTFE, na tlen C- grafit, <strong>pl</strong>ecionka D- grafit rozprężony E- TA-Luft, PTFE F- TA-Luft, grafit GPRZYKŁAD OZNACZANIA:Szczelność zamknięcia:- podstawowa: IV kl. 4- podwyższona: V kl. 5- szczelne (wyk. spec.) VI kl. 6Odciążenie grzyba:- grzyb nieodciążony 7Klatki dławiące:- bez klatek dławiących 0- z jedną klatką dławiącą 1Charakterystyka i rodzaj grzyba:- liniowa, profilowy L- stałoprocentowa, profilowy P- szybkootwierająca, (on-off) S- liniowa, perforowany T- stałoprocentowa, perforowany V- inna XMateriał korpusu:- staliwo węglowe 3- staliwo stopowe 4- staliwo kwasoodporne 5- inny XZawór regulacyjny typ Z1A z siłownikiem pneumatycznym o działaniu odwrotnym z napędem ręcznym górnym,dławnicą wydłużoną, uszczelnienie trzpienia grafit rozprężony, szczelność zamknięcia kl. IV, z klatką dławiącą,grzybem profilowym stałoprocentowym, materiał korpusu staliwo stopowe:RN-Z1A-2E471P4Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczce znamionowej zaworu.Ponadto podane jest:- wymiar nominalny zaworu [DN],- oznaczenie ciśnienia nominalnego zaworu [PN],- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- współczynnik przepływu [Kvs],- skok grzyba [H],- grupa płynów [1 lub 2],- nr seryjny i rok produkcji.ZAMAWIANIE:W przypadku zaworów z klatką dławiącą należy podać współczynnik przepływu klatki lub informacje potrzebnedo jego obliczenia wg kwestionariusza danych technicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy:Działu Marketingu i Sprzedaży oraz Działu Techniki.62Wydanie: Z1A/07/2014Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE JEDNOGNIAZDOWE TYP Z1A ®Rozwiązania konstrukcyjne do zastosowań specjalnychWSTĘP:W zaworach typu Z1A występują liczne wykonania specjalne dostosowane do indywidualnych wymagań instalacji,na których mają być zainstalowane.Przepływ czynnika przez zawór w zależności od rodzaju i parametrów medium może powodować zjawiskaoddziałujące negatywnie na środowisko jak również wpływające destrukcyjnie na trwałość wyrobu.Często parametry procesowe wymagają zastosowania zaworów projektowanych ściśle pod parametry przepływowe,w celu wyeliminowania występowania zjawisk kawitacji, przepływu zdławionego, hałasu lub przeciwdziałaniaerozji elementów wewnętrznych.W niniejszej karcie przedstawiono niektóre z najczęściej stosowanych konstrukcji zaworów, które zawierająsię w typoszeregu Z1A, lecz jako wykonania specjalne nie występują w głównej karcie <strong>katalog</strong>owej zaworówtej serii.Zawór z grzybem profilowym i klatką dociskowąZawory z grzybami 2-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji oraz przepływuzdławionego. Każdy ze stopni dławienia jest precyzyjnie dobrany tak, aby w każdym punkcie pracy generować spadkiciśnień poniżej krytycznych wartości. Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nielub metodą stellitowania i azotowania.63


Zawór z grzybem 2-stopniowym oraz klatką dławiącąZawory z grzybami 2-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji orazprzepływu zdławionego. Druga klatka dławiąca ma za zadanie wprowadzić dodatkowy stopień dławienia, orazpoprzez strukturę wielootworową, zredukować poziom generowanego hałasu. Elementy wewnętrzne zaworuwykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowania i azotowania.Zawór z grzybem 3-stopniowym oraz klatką dławiącąZawory z grzybami 3-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji orazprzepływu zdławionego dla wyższych spadków ciśnień niż zawory z grzybami 2-stopniowymi. Dodatkowa klatkadławiąca ma za zadanie wprowadzić dodatkowy stopień dławienia, oraz poprzez strukturę wielootworową,zredukować poziom generowanego hałasu. Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formieutwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowania i azotowania.64 Zawory regulacyjne typ Z1A - wykonania specjane


Zawór z grzybem wielostopniowymZawory z grzybami wielostopniowymi stosowane są dla najwyższych spadków ciśnień . Elementywewnętrzne zaworu wykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowania i azotowania, zaśdla najtrudniejszych warunków pracy stosowane są także wykonania ceramiczne oraz wykonane z tytanu.Zawór z grzybem wielostopniowym do mikroprzepływówZawory do mikroprzepływów wykonywane są z grzybami wielostopniowymi w formie utwardzanejcie<strong>pl</strong>nie lub z pełnego stellitu. Gniazdo stopniowe wykonane ze stali nierdzewnej utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie zwkładkami wykonanymi ze stellitu. Przedstawiona konstrukcja pozwala na dokładną regulację przepływów zewspółczynnikiem poniżej Kv 0,02.Zawory regulacyjne typ Z1A - wykonania specjane65


Zawór z odwróconym napływem (FTC) do flashinguZawory z napływem czynnika nad grzyb (FTC) stosowane są dla warunków pracy z występowaniempełnego odparowania (flashingu). Pod gniazdem zainstalowana jest klatka ochronna z wkładką stożkowąmająca na celu ochronę przed działaniem erozji dno korpusu zaworu. Wszystkie elementy wewnętrznewykonane są z wysoko utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie stali nierdzewnej.Zawory DN150-300 dla ciśnień nominalnych PN160-420Zawory dla ciśnień nominalnych wyższych niż w głównej karcie <strong>katalog</strong>owej zaworów Z1A dostępnesą wg indywidualnych uzgodnień. Ze względu na dużą średnicę dławnicy i wysokie ciśnienia zastosowanosystem uszczelnienia w formie stożkowej uszczelki samouszczelniającej się pod wpływem ciśnienia. Dostępnesą wykonania z grzybami profilowymi oraz perforowanymi w różnych opcjach materiałowych.66Wydanie: wykonania specjalne Z1A/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE JEDNOGNIAZDOWE TYP Z1B ® 67ZASTOSOWANIE:Stosowane są jako elementy wykonawcze w układach automatyki i zdalnego sterowania do regulacji przepływucieczy, par i gazów. Szeroki zakres wykonań materiałowych, wysokie parametry w zakresie ciśnień i temperaturpracy, liczne odmiany konstrukcyjne przystosowane do wymagań procesu technologicznego sprawiają, że zawory tepowinny być stosowane do najbardziej wymagających warunków w energetyce, petrochemii, ciepłownictwie,przemyśle chemicznym, hutnictwie itp. Na terenie Europy znane pod nazwą BR12B.CHARAKTERYSTYKA:• różnorodne wykonania materiałoweodlewów korpusu i częściwewnętrznych zaworu, przystosowanedo określonych warunkówpracy,• wykonania konstrukcyjne ograniczającepoziom generowanegohałasu, zwiększające odpornośćna kawitację i flashing,umożliwiające eliminację przepływudławionego,• szeroki zakres ciśnień nominalnychod PN10 do CL2500 orazwspółczynników przepływu i charakterystykregulacji,• ograniczenie emisji mediówagresywnych i toksycznych dośrodowiska w wyniku zastosowaniadławnic mieszkowychlub uszczelnień dławnicowychodpowiadających wymaganiomprzepisów TA - LUFT,• łatwy demontaż i montaż elementów wewnętrznych zaworu w celu dokonania przeglądu i serwisu,• duża trwałość i niezawodność działania w wyniku zastosowania wysokiej jakości materiałów oraz technikulepszania powierzchniowego (dogniatanie, stellitowanie, obróbka cie<strong>pl</strong>na, powłoki CrN),• możliwość współpracy z siłownikami wielosprężynowymi typ P1/R1 (z jarzmem odlewanym) i P/R (kolumnowe)o całkowitej odwracalności działania i możliwości zmian zakresu sprężyn - bez dodatkowych części (przyzachowaniu ilości sprężyn),• możliwość wyposażenia siłowników w napęd ręczny boczny (do P1/R1) lub górny (do P/R),• możliwość diagnostyki układu "zawór - siłownik" w wyniku zastosowania inteligentnych ustawnikówelektropneumatycznych,• szeroka gama napędów elektrycznych,• możliwość wykonań specjalnych: do tlenu, wodoru; czynników o niskich temperaturach (ciekły tlen, azot); dogazów kwaśnych, zawierających H 2S; z płaszczem grzewczym; do pracy w atmosferach wybuchowychzgodnie z dyrektywą 94/9/WE - ATEX,• projektowanie i wytwarzanie wyrobu są zgodne z wymaganiami systemu zarządzania jakością ISO 9001oraz dyrektywy 97/23/WE i przepisów AD2000 Merkblatt z przeznaczeniem do instalacji na rurociągach.Z1B ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP


BUDOWA I DANE TECHNICZNE:Korpus (1): jednogniazdowy, odlewanyWymiar nominalny: DN25; 40; 50; 80; 100; 150; 200; 250; 300Oznaczenie ciśnienia nominalnego:• PN10; 16; 25; 40; 63; 100; 160; 250; 320; 400 (wg PN-EN 1092-1:2010)• PN-H-74306:1985; PN-H-74307:1985.• CL150; CL300; CL600; CL900; CL1500; CL2500 (wg PN-EN 1759-1:2005).z następującym podziałem: DN25...300: PN10...100; CL150…CL600 * )DN25...150: CL900; PN160 * )DN25...100: PN250…400; CL1500…CL2500 * )* ) wyższe ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemPrzyłącza: - kołnierzowe: wg tabl. 1- końcówki do spawania doczołowego typ BW; wg tabl. 19 i 20- końcówki do spawania kielichowego typ SW; wg tabl. 21Kołnierze stalowe CL150; CL300; CL600; CL900; CL1500; CL2500 są tak zaprojektowane, aby można je było montować z kołnierzamiwg norm amerykańskich ANSI / ASME B16.5 i MSS SP44. W systemie amerykańskim kołnierze są oznaczone wartościamiznamionowymi w „Klasach”, którym to wartościom znamionowym przypisano oznaczenia ciśnień nominalnych (PN) zgodnez normą PN-ISO 7005-1:2002Równoważne oznaczenia wg PN są następujące: CL150: PN 20 CL300: PN 50CL600: PN 110 CL900: PN 150CL1500: PN 260 CL2500: PN 420Tablica 1. Przyłącza kołnierzoweRodzaj przyłączaCiśnienie nominalnePrzylga Rowek Wpust Rowek do pierścieniaOznaczeniePN10; 16; 25; 40; 63; 100; 160; 250; 320; 400 B 3) D 1 ) F 1 ) -CL150; 300 B 3) DL ( D1 2 ) F ( F1 1 ) J (RTJ)CL600; 900; 1500; 2500 B 3) (RF) DL (GF) F (FF) J (RTJ)1) - do PN160; 2) - tylko dla CL300; 3 ) - B1 - (Ra=12,5 mm, struktura powierzchni współśrodkowa „C”), B2 - (Ra - według uzgodnień z klientem);() - oznaczenie przyłączy wg ASME B16.5Możliwe jest wykonanie kołnierzy zgodnie z zamówieniem klienta wg wskazanych norm.Długość budowy: - zawory kołnierzowe wg PN-EN 60534-3-1; PN-M-74005; ISA S75.16-1993; rys. 5; tabl. 16; 17- zawory z końcówkami do spawania; rys. 5; tabl. 18- wg PN-EN 60534-3-3: dla PN 10...100 i CL150…600- jak kołnierzowe PN 160: dla PN 160 i CL900- jak kołnierzowe PN 400: dla PN 250...400 i CL1500…2500Materiały: - wg tabl. 2;Zależność ciśnienia i temperatury roboczej od ciśnienia nominalnego i materiału wg tabl.3…9.Dławnica (2):- standardowa- wydłużona- mieszkowa (PN10…40; CL150…300)Grzyb (3a,b,c): - typ: tłoczkowy, prowadzony w tulei regulacyjnej, twardy. Regulacyjność: 50:1- odmiany: nieodciążony,odciążony, (od DN40 - Kv s25),odciążony z pilotem, (od DN50 - Kv s40),- charakterystyka regulacji: stałoprocentowa - Pliniowa - LGniazdo (4):- pasowane i uszczelnione z korpusem, twarde; (gniazdo szczelne po uzgodnieniu z producentem)Trzpień (5):- dogniatany i polerowany na powierzchni uszczelniającej.Klatka regulacyjna (6A): - wielootworowy element realizujący założoną charakterystykę przepływu oraz mocujący gniazdo.Klatka dławiąca (6B,C): - wielootworowy element mocujący gniazdo i powodujący zmniejszenie spadku ciśnienia między gniazdem a grzybem.Uszczelki korpusu (7) i gniazda (8) i klatki regulacyjnej (9): spiralne „grafit + 1.4404” w całym zakresie wykonań.Uszczelnienie trzpienia (9):- pakiet uszczelniający PTFE-V, dociskany sprężyną śrubową (18a)- pierścieniowe uszczelki formowane z <strong>pl</strong>ecionych sznurów uszczelniających (PTFE+GRAFIT)- zestawy grafitowe (grafit rozprężony i jedwabisty) lub uszczelki z <strong>pl</strong>ecionych sznurów grafitowych.- uszczelnienie TA-LUFT z pakietem uszczelniającym PTFE-V lub zestawem grafitowym,konstrukcja uszczelnień wg rys. 1 i 2, zakres stosowania wg tabl. 10Szczelność zamknięcia: (wg PN-EN 60534-4)-podstawowa: (IV kl. ) poniżej 0,01% Kv s-podwyższona: (V kl.) 3 . 10 -4 D . ∆p [cm 3 /min]gdzie D (mm) - średnica gniazda wg tabl.11∆p [bar] - rzeczywisty spadek ciśnienia na zaworze zamkniętym.Kierunek przepływu czynnika: pod grzyb dla zaworów wg rys. 1a i 1b, nad grzyb dla zaworu wg rys. 1c.Współczynniki przepływu: wg tabl. 1168 Zawory regulacyjne typ Z1B


Rysunek 1a. Zawór Z1B - z grzybem nieodciążonym.Rysunek 1b. Zawór Z1B - z grzybem odciążonym.Rysunek 1c. Zawór Z1B - z grzybem odciążonym pilotem.Zawory regulacyjne typ Z1B69


Dławnica standardowauszczelnienie PTFE-VDławnica wydłużonauszczelnienie GRAFITDławnica mieszkowauszczelnienie PTFE+GRAFITDławnica wydłużonauszczelnienie TA-LUFTKlatka regulacyjna z klatkamidławiącymi I i IIKlatka regulacyjna z klatkądławiącą IIKlatka regulacyjnaGrzyb nieodciążonyGrzyb odciążonyz pilotemKorpus kołnierzowyGrzyb odciążonyRysunek 1d. Zawór regulacyjnyKorpus z końcówkami do spawania (typ BW)70 Zawory regulacyjne typ Z1B


Tablica 2. Wykaz części z materiałamiPoz. Nazwa części Materiały1 Korpus2 Dławnica3a,b3cGP 240 GH ; (1.0619)WCBG17CrMo 9-10 ; (1.7379)WC9G20Mn5 ; (1.6220)DN15…50 S 355 J2G3 (1.0570) <strong>13</strong>CrMo4-4 ; (1.7335) P355NL2 ; (1.1106)DN80…300Grzyb tłoczkowy nieodciążonyGrzyb tłoczkowy odciążonyGrzyb tłoczkowy odciążony(pilot)4 Gniazdo5 Trzpień6A Klatka regulacyjna6B Klatka dławiąca I6C Klatka dławiąca II7 Uszczelka korpusu8 Uszczelka gniazda9 Uszczelka klatki regulacyjnej10 Zestaw uszczelniającyGP 240 GH ; (1.0619)WCBG17CrMo 9-10 ; (1.7379)WC9G20Mn5 ; (1.6220)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellitX17CrNi 16-2; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X17CrNi 16-2; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>naGRAFIT (98%) + 1.4404 (spiralna)PTFE + GRAFITPTFE „V” (Pierścienie)GRAFIT11 Tuleja dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)12 Dźwignia dociskowa S 355 J2G3 ; (1.0570)UWAGA:*) - stosowane dla ciśnień nominalnych PN10…CL600.W ramach technologii utwardzania elementów wewnętrznych zaworu stosuje się:a) stellitowanie - napawanie powierzchniowe stellitem: ~ 40HRCb) pokrycie CrN - wprowadzenie azotku chromu do warstwy zewnętrznej detalu na głębokość ok. 0,1mm; ~950HVc) obróbka cie<strong>pl</strong>na: grzyb (~45HRC), gniazdo (~35HRC), trzpień (~35HRC), klatki (~35HRC), tulejaprowadząca (~45HRC), pilot (~55HRC).Zawory regulacyjne typ Z1BGX5CrNiMo 19-11-2 ; (1.4408)CF8MX6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571)PN10…CL300 8.8 A4 - 70 *)<strong>13</strong> Śruba korpusuPN63…CL2500 42CrMo4 (1.7225) 21CrMoV5-7 (1.7709) X6NiCrTiMoVB 25-15-2 (1.4980)14NakrętkakorpusuPN10…CL300 8.8 A4 - 70 *)PN63…CL2500 42CrMo4 (1.7225) 21CrMoV5-7 (1.7709) X6NiCrTiMoVB 25-15-2 (1.4980)15 Śruba dławnicy 8.8 A4 - 70 *)16 Nakrętka dławnicy 8.8 A4 - 70 *)17 Kołek z karbami X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)18a,b Sprężyna 12R10 (SANDVIK), 9Ru10; ((1.4568) (SANDVIK)); Nimonic 90; (2.4969)19 Tuleja dystansowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)20 Tuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na21 Nakrętka grzyba X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)22 Pierścień uszczelniający grzyba Grafit rozprężony23 Pilot X105CrMo17; (1.4125)24 Nakrętka oporowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)Normy materiałoweMateriałNumer normyGP 240 GH ; (1.0619) PN-EN 102<strong>13</strong>-2WCB ASTM A 216G20Mn5 ; (1.6220) PN-EN 102<strong>13</strong>-3G17CrMo 9-10 ; (1.7379) PN-EN 102<strong>13</strong>-2WC9 ASTM A 217GX5CrNiMo 19-11-2 ; (1.4408) PN-EN 102<strong>13</strong>-4CF8M ASTM A 351S 355 J2G3 ; (1.0570) PN-EN 10025P355 NL2 ; (1.1106) PN-EN 10028-3<strong>13</strong>CrMo4-4; (1.7335) PN-EN 10028X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 10088X17CrNi 16-2 ; (1.4057) PN-EN 10088X105CrMo17; (1.4125) PN-EN 10088C45 (1.0503) PN-EN 10083-1X30Cr<strong>13</strong> (1.4028) PN-EN 100888.8 EN 20898-1A4-70 *) EN ISO 3506-242CrMo4 (1.7225) EN 1026921CrMoV5-7 (1.7709) EN 10269X6NiCrTiMoVB 25-15-2 (1.4980) EN 1026971


Tablice 3…9. Dopuszczalne nadciśnienie robocze dla materiałów przy odpowiednich temperaturachTablica 3. Materiał: GP240GH (1.0619) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2Temperatura [°C]PN / CL Norma -10…50 100 150 200 250 300 350 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 9,2 8,8 8,3 7,6 6,9 6,4 5,9PN-EN 1092-1PN16 16 14,8 14 <strong>13</strong>,3 12,1 11 10,2 9,5CL150 PN-EN 1759-1 17,3 15,4 14,6 <strong>13</strong>,8 12,1 10,2 8,4 6,5PN2525 23,2 22 20,8 19 17,2 16 14,8PN-EN 1092-1PN40 40 37,1 35,2 33,3 30,4 27,6 25,7 23,8CL300 PN-EN 1759-1 45,3 40,1 38,1 36 32,9 29,8 27,8 25,7PN6363 58,5 55,5 52,5 48 43,5 40,5 37,5PN-EN 1092-1PN100 100 92,8 88 83,3 76,1 69 64,2 59,5CL60090,5 80,2 76,1 72 65,8 59,7 55,5 51,4PN-EN 1759-1CL900 <strong>13</strong>6 120 114 108 98,7 89,5 83,3 77,1UWAGI:1. Dopuszcza się stosowanie staliwa węglowegoi staliwa kwasoodpornego dla temperaturniższych niż w tablicach 3...9, pod warunkiemodpowiedniego obniżenia ciśnienia roboczego,badania udarności w temperaturze pracyi obróbki cie<strong>pl</strong>nej odlewu. Szczegóły należyuzgodnić z producentem.2. Ciśnienia robocze dla pośrednich temperaturmożna obliczyć stosując interpolację.3. Zakres temperatury dla zaworów kołnierzowych:do +537°C, zaworów z końcówkami dospawania: do +650°CPN160160 148,5 140,9 <strong>13</strong>3,3 121,9 110,4 102,8 95,2PN-EN 1092-1PN250 250 232,1 220,2 208,3 190,4 172,6 160,7 148,8CL1500 PN-EN 1759-1 226 201 190 180 165 149 <strong>13</strong>9 129PN320320 297,1 281,9 266,6 243,8 220,9 205,7 190,4PN-EN 1092-1PN400 400 371,4 352,3 333,3 304,7 276,1 257,1 238CL2500 PN-EN 1759-1 377 334 317 300 274 249 231 214Tablica 4. Materiał: G17CrMo 9-10 (1.7379) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 400 425 450 475 500 510 520 530 540 550Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 10 10 10 10 9,7 9,2 9 8,8 7,6 6,4 5,6 4,9 4,2 3,7 3,2PN-EN 1092-1PN16 16 16 16 16 16 16 15,6 14,8 14,4 14 12,1 10,2 8,9 7,8 6,8 5,9 5,1CL150 PN-EN 1759-1 19,5 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 6,5 5,6 4,7 3,7 2,8 2,4 2 1,7 1,4 -PN2525 25 25 25 25 25 24,4 23,2 22,6 22 19 16 14 12,2 10,7 9,2 8PN-EN 1092-1PN40 40 40 40 40 40 40 39 37,1 36,1 35,2 30,4 25,7 22,4 19,6 17,1 14,8 12,9CL300 PN-EN 1759-1 51,7 51,5 50,2 48,3 46,3 42,8 40,2 36,6 35,1 33,8 31,7 28,2 26,6 23,5 20,6 17,8 15,5PN6363 63 63 63 63 63 61,5 58,5 57 55,5 48 40,5 35,4 30,9 27 23,4 20,4PN-EN 1092-1PN100 100 100 100 100 100 100 97,6 92,8 90,4 88 76,1 64,2 56,1 49 42,8 37,1 32,3CL600103 103 100 96,7 92,6 85,7 80,4 73,1 70,2 67,6 63,3 56,4 53,3 47,1 41,1 35,7 31,1PN-EN 1759-1CL900 155 155 151 145 <strong>13</strong>9 129 121 110 105 101 95 84,6 79,9 70,6 61,7 53,5 46,6PN160160 160 160 160 160 160 156,1 148,5 144,7 140,9 121,8 102,8 88,9 78,4 68,5 59,4 51,8PN-EN 1092-1PN250 250 250 250 250 250 250 244 232,1 226,1 220,2 190,4 160,7 140,4 122,6 107,1 92,8 80,9CL1500 PN-EN 1759-1 259 258 251 242 232 214 201 183 175 169 158 141 <strong>13</strong>3 118 103 89,1 77,7PN320320 320 320 320 320 320 312,3 297,1 289,5 281,9 243,7 205,7 179,8 156,9 <strong>13</strong>7,1 118,8 103,6PN-EN 1092-1PN400 400 400 400 400 400 400 390,4 371,4 361,8 352,3 304,7 257,1 224,7 196,1 171,4 148,5 129,5CL2500 PN-EN 1759-1 431 429 418 403 386 357 335 305 292 282 264 235 222 196 171 149 <strong>13</strong>0Tablica 5. Materiał: GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-4Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 400 425 450 475 500 510 520 530 540 550 600Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 9 8,4 7,9 7,4 7,1 6,8 - 6,7 - 6,6 - - - - 6,5 5,6PN-EN 1092-1PN16 16 16 14,5 <strong>13</strong>,4 12,7 11,8 11,4 10,9 - 10,7 - 10,5 - - - - 10,4 8,9CL150 PN-EN 1759-1 17,9 16,3 14,9 <strong>13</strong>,5 12,1 10,2 8,4 6,5 5,6 4,7 3,7 2,8 2,4 2 1,7 1,4 - -PN2525 25 22,7 21 19,8 18,5 17,8 17,1 - 16,8 - 16,5 - - - - 16,3 14PN-EN 1092-1PN40 40 40 36,3 33,7 31,8 29,7 28,5 27,4 - 26,9 - 26,4 - - - - 26 22,4CL300 PN-EN 1759-1 46,7 42,5 38,9 35,3 32,9 30,5 28,8 27,6 27,2 26,9 26,6 26,4 26,3 22,5 22,4 22,3 22,2 -PN6363 63 57,3 53,1 50,1 46,8 45 43,2 - 42,4 - 41,7 - - - - 41,1 35,4PN-EN 1092-1PN100 100 100 90,9 84,2 79,5 74,2 71,4 68,5 - 67,3 - 66,1 - - - - 65,2 56,1CL60093,4 85 77,8 70,6 65,8 61 57,6 55,2 54,5 53,8 53,3 52,8 52,6 44,9 44,8 44,6 44,4 -PN-EN 1759-1CL900 140 127 117 106 98,6 91,4 86,4 82,8 81,7 80,6 79,9 79,2 78,9 67,4 67,1 66,9 66,7 -PN160160 160 145,5 <strong>13</strong>4,8 127,2 118,8 114,2 109,7 - 107,8 - 105,9 - - - - 104,3 89,9PN-EN 1092-1PN250 250 250 227,3 210,7 198,8 185,7 178,5 171,4 - 168,4 - 165,4 - - - - 163 140,4CL1500 PN-EN 1759-1 233 212 194 176 164 152 144 <strong>13</strong>8 <strong>13</strong>6 <strong>13</strong>4 <strong>13</strong>3 <strong>13</strong>2 <strong>13</strong>2 112 112 111 111 -PN320320 320 291 269,7 254,4 237,7 228,5 219,4 - 215,6 - 211,8 - - - - 208,7 179,8PN-EN 1092-1PN400 400 400 363,8 337,1 318 297,1 285,7 274,2 - 269,5 - 264,7 - - - - 260,9 224,7CL2500 PN-EN 1759-1 389 354 324 294 274 254 240 230 227 224 222 220 219 187 187 186 185 -72 Zawory regulacyjne typ Z1B


Tablica 7.Materiał: WCB wg ASTM A216Temperatura [°C]PN / CL Norma -10…50 100 150 200 250 300 350 375 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 9,7 9,4 9 8,3 7,9 7,7 6,7EN 1092-1PN16 16 16 15,6 15,1 14,4 <strong>13</strong>,4 12,8 12,4 10,8CL150 PN-EN 1759-1 19,3 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 7,4 6,5PN2525 25 24,4 23,7 22,5 20,9 20 19,4 16,9EN 1092-1PN40 40 40 39,1 37,9 36 33,5 31,9 31,1 27CL300 PN-EN 1759-1 50 46,4 45,1 43,9 41,8 38,9 36,9 36,6 34,6PN6363 63 61,5 59,6 56,8 52,7 50,3 49 42,5EN 1092-1PN100 100 100 97,7 94,7 90,1 83,6 79,8 77,8 67,5Tablica 6. Materiał: G20Mn5 (1.6220) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-3Temperatura [°C]PN / CL Norma -40 100 150 200 250 300Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN106 6 3,8 3,6 3,48 3,4PN16 16 16 10,1 9,6 9,28 9,07PN25 25 25 15,8 15 14,5 14,2PN40 -40 28 28 27 26 25PN63 63 59 58 55 53 51PN100 100 95 92 87 85 82PN160 160 152 148 140 <strong>13</strong>6 <strong>13</strong>2CL600100,1 92,8 90,6 87,8 83,6 77,5 74 72,9 69,1CL900 150,1 <strong>13</strong>9,2 <strong>13</strong>5,7 <strong>13</strong>1,4 125,1 116,1 110,8 109,5 103,4PN160 159,2 147,6 143,9 <strong>13</strong>9,4 <strong>13</strong>2,7 123,1 117,5 116,1 109,7PN250 241,4 223,5 217,8 211,2 201,1 186,6 178,1 175,8 166,2PN-EN 1759-1CL1500 250,5 231,9 226 219,2 208,7 193,6 184,8 182,4 172,5PN320 3<strong>13</strong> 289,9 282,6 273,9 260,8 242 231 227,9 215,6PN400 396,4 367,3 358 346,9 330,3 306,6 292,6 288,6 273,1CL2500 417,2 386,6 376,9 365,1 347,7 322,7 308 303,8 287,5Tablica 8.Materiał: WC9 wg ASTM A217PN / CLNormaTemperatura [°C]-10…50 100 150 200 250 300 350 375 400 425 450 475 500 510 520 525 530 540 550Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 10 10 10 10 10 10 9,9 9,7 9,5 7,3 5,5 5 4,4 - 3,9 3,4 2,9EN 1092-1PN16 16 16 16 16 16 16 16 16 15,9 15,6 15,3 11,7 8,9 8 7,1 - 6,2 5,4 4,7CL150 PN-EN 1759-1 19,5 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 7,4 6,5 5,6 4,6 3,7 2,8 - - 1,9 - 1,3 -PN2525 25 25 25 25 25 25 25 24,8 24,4 23,9 18,3 14 12,6 11,2 - 9,8 8,5 7,4EN 1092-1PN40 40 40 40 40 40 40 40 40 39,7 39 38,3 29,2 22,3 20,2 18 - 15,7 <strong>13</strong>,6 12CL300 PN-EN 1759-1 51,7 51,5 50,3 48,7 46,3 42,9 40,4 38,9 36,5 35,2 33,7 31,7 27,7 - - 21,6 - - 15,3PN6363 63 63 63 63 63 63 63 62,5 61,5 60,3 46 35,2 31,9 28,3 - 24,8 21,4 18,8EN 1092-1PN100 100 100 100 100 100 100 100 100 99,2 97,6 95,6 73,1 55,9 50,6 44,9 - 39,3 34 29,9CL600103,4 103,1 100,3 97,5 92,7 85,7 80,4 77,6 73,3 70,2 67,7 63,4 55,7 - - 43,3 - - 30,7CL900 155,1 154,6 150,6 146,2 <strong>13</strong>9 128,6 120,7 116,5 109,8 105,4 101,4 95,1 83,4 - - 64,9 - - 46PN160 164,5 163,9 159,5 154,7 147,4 <strong>13</strong>6,4 128 123,6 116,5 111,8 107,6 100,8 87,3 - - 68,9 - - 48,8PN250 249,2 248,1 239,8 231,2 222,6 206,6 193,8 187 176,4 169,2 162,9 152,5 122,2 - - 104,4 - - 74,1PN-EN 1759-1CL1500 258,6 257,7 250,8 244 231,8 214,4 201,1 194,1 183,1 175,6 169,1 158,2 <strong>13</strong>8,9 - - 108,4 - - 76,9PN320 323,2 321,9 312,3 302,3 289,2 268 251,4 242,5 228,8 219,4 211,4 197,8 165,7 - - <strong>13</strong>5,4 - - 96PN400 409,4 408 397,1 385,7 366,8 339,4 318,5 307,1 289,7 277,9 267,7 250,7 218,5 - - 171,5 - - 121,5CL2500 430,9 429,5 418,3 406,5 386,2 357,2 335,3 323,2 304,9 292,5 281,8 263,9 231,7 - - 180,5 - - 127,9Tablica 9.PN / CLNormaMateriał: CF8M wg ASTM A351Temperatura [°C]-10…50 100 150 200 250 300 350 375 400 425 450 475 500 510 520 525 530 540 550 575 600 625 649Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN108,9 7,8 7,1 6,6 6,1 5,8 5,6 5,5 5,4 5,4 5,3 5,3 5,2 5,2 5,2 - 5,2 5,1 5,1 4,7 3,8 - -EN 1092-1PN16 14,3 12,5 11,4 10,6 9,8 9,3 9 8,8 8,7 8,6 8,5 8,5 8,4 8,3 8,3 - 8,3 8,3 8,2 7,6 6,1 - -CL150 PN-EN 1759-1 18,4 16 14,8 <strong>13</strong>,6 12 10,2 8,4 7,4 6,5 5,6 4,6 3,7 2,8 - - 1,9 - 1,4 - - - - -PN2522,3 19,5 17,8 16,5 15,5 14,6 14,1 <strong>13</strong>,8 <strong>13</strong>,6 <strong>13</strong>,5 <strong>13</strong>,4 <strong>13</strong>,3 <strong>13</strong>,2 <strong>13</strong>,1 <strong>13</strong>,1 - <strong>13</strong> <strong>13</strong> 12,9 12 9,6 - -EN 1092-1PN40 35,6 31,3 28,5 26,4 24,7 23,4 22,6 22,1 21,8 21,6 21,4 21,2 21 21 20,9 - 20,8 20,8 20,7 19,1 15,5 - -CL300 PN-EN 1759-1 48,1 42,3 38,6 35,8 33,5 31,6 30,4 29,6 29,3 29 29 28,7 27,3 - - 25,2 - - 24 22,9 19,9 15,7 12,8PN6356,1 49,2 44,9 41,6 38,9 36,9 35,5 34,9 34,4 34 33,7 33,5 33,2 33 32,9 - 32,8 32,7 32,6 30,2 24,4 - -EN 1092-1PN100 89,1 78,1 71,3 66 61,8 58,5 56,4 55,3 54,5 54 53,4 53,1 52,6 52,4 52,2 - 52,1 51,9 51,7 47,9 38,7 - -CL60096,3 84,5 77,1 71,2 66,7 63,1 61 59,8 58,9 58,3 57,7 57,3 54,8 - - 50,6 - - 47,8 45,5 39,8 31,7 25,5CL900 144,4 126,8 115,6 107 100,2 95 91,3 89,7 88,2 87,3 86,6 86 82,1 - - 75,9 - - 71,8 68,3 59,7 47,5 38,3PN160 153,1 <strong>13</strong>4,4 122,6 1<strong>13</strong>,5 106,3 100,7 96,8 95,1 93,6 92,6 91,8 91,2 87,1 - - 80,5 - - 76,2 72,5 63,3 50,4 40,3PN250 231,9 203,3 185,4 171,9 160,9 152,4 146,7 143,9 141,7 140,3 <strong>13</strong>9,1 <strong>13</strong>8,1 <strong>13</strong>1,7 - - 121,8 - - 115,4 109,8 95,9 76,3 61PN-EN 1759-1CL1500 240,6 210,9 192,4 178,4 167 158,1 152,2 149,3 147,1 145,6 144,3 143,3 <strong>13</strong>6,7 - - 126,4 - - 119,8 114 99,5 79,2 63,8PN320 300,8 263,7 240,6 223 208,7 197,6 190,3 186,7 184 182,1 180,3 179,2 170,9 - - 158 - - 149,7 142,5 124,4 98,9 79,2PN400 381 334,1 304,8 282,4 264,2 250,3 241,1 236,5 233,1 230,7 228,4 227 216,6 - - 200,2 - - 189,5 180,5 157,7 125,1 100,4CL2500 401 351,7 320,8 297,2 278,1 263,5 253,8 249 245,4 242,9 240,4 238,9 228 - - 210,7 - - 199,5 190 166 <strong>13</strong>1,7 106,5Zawory regulacyjne typ Z1B73


WYKONANIAZawory Z1B zalecane są do zastosowań na najtrudniejsze warunki pracy, gdzie występują zagrożenia związanez nadmiernym hałasem, kawitacją, flashingiem lub przepływem dławionym. Dobór wykonań konstrukcyjnychi materiałowych zaworu zależy od warunków pracy. Wybór rozwiązania konstrukcyjnego zaworu oparty jesto obliczenia komputerowe współczynnika przepływu, poziomu hałasu, stanu medium, a skuteczność tychdziałań zależy od dokładności danych dostarczonych przez klienta. Zastosowanie wielootworowego elementuregulującego pozwala na obniżenie poziomu hałasu o ok. 10 dBa w stosunku do rozwiązań z grzybemprofilowym. Dodatkowe zmniejszenie hałasu (ok. 5dBA) uzyskuje się przez zastosowanie klatki dławiącej,która powoduje zmniejszenie spadku ciśnienia na klatce regulującej. Wykonanie to zalecane jest również wprzypadku występowania przepływu dławionego, kawitacji i flashingu. Konstrukcje wielootworowe charakteryzująsię większym współczynnikiem odzysku ciśnienia FL, co pozwala na uzyskanie większego przepływu przytakich samych wartościach Kv Si ∆p w stosunku do wykonania tradycyjnego. Ważną dla klienta zaletą jestmożliwość uzyskania maksymalnej wartości współczynnika przepływu dla wszystkich wymiarów nominalnychi charakterystyk regulacji oraz obniżenie kosztów napędu w wyniku zastosowania grzybów odciążonych.Dla mediów ściśliwych w wielu przypadkach korzystne jest stosowanie przyłączy redukcyjnych na wylocie(dyfuzorów). W uzasadnionych przypadkach (hałas, przepływ dławiony) dyfuzory mogą być wyposażonew dodatkowe wielootworowe struktury dławiące w postaci płyt mocowanych między kołnierzami lub spawanychdo wnętrza dyfuzora. Na życzenie klienta jak również w przypadku, gdy uzasadniają to warunki przepływu,proponowane są wykonania specjalne w zakresie materiałów, współczynników przepływu, charakterystykregulacji, szczelności zamknięcia itp.Tablica 10: Rodzaje uszczelnień i zakresy ich stosowania.Rodzaj uszczelnieniaPTFE-VPTFE + GrafitPTFE-V / TA-LUFTGrafitGrafit / TA-LUFTPNdo CL600 )* -46...+200Temperatura [°C]Rodzaj dławnicyStandardowa Wydłużona Mieszkowa-198...-46+200...+300)* PN10…40; CL150…300 - dla dławnicy mieszkowej )** - dla zaworów z końcówkmi do spawania-100...+200do CL2500 )* +200...+300 +300...+537 ,(+650)** +200...+400Uszczelnienie (PTFE-V)Uszczelnienie(PTFE+GRAFIT)Uszczelnienie (GRAFIT)Pakiet uszczelniający TA-LUFTPakiet uszczelniający TA-LUFTPTFE-Vz zestawem grafitowymRysunek 2. Uszczelnienia dławnic74 Zawory regulacyjne typ Z1B


Tablica 11: Współczynniki przepływu Kv s.KvsSkokŚrednicagniazdaDIV kl.UWAGA1.•- brak wykonań dla PN250…CL2500 K0 - bez klatek dławiących,2. **) - dla PN10…CL300 - K0 K1 - jedna klatka dławiąca,3. „K” - maksymalna ilość klatek dławiących w zaworze. K2 - dwie klatki dławiące.4. Ilość klatek dławiących nie dotyczy zaworów odciążonych za pomocą pilota.DOPUSZCZALNE SPADKI CIŚNIENIA ∆p.Spadki ciśnienia ∆p [bar] tabl. <strong>13</strong> dotyczą zaworu zamkniętego i wyliczone są ze względu na możliwościnapędu zaworu. Rzeczywiste spadki ciśnienia nie powinny przekraczać 70% wartości dopuszczalnegonadciśnienia roboczego dla danego ciśnienia nominalnego, wykonania materiałowego i temperatury roboczej wgtablic 3…9.Fs - FDp =Dlub Fs = 0,785 • 10 - 4 • D 2 • ∆p + F0,785 • 10 - 4 • D 2 Dgdzie ∆p [bar] - obliczeniowy spadek ciśnieniaFs [kN] - siła dyspozycyjna siłownika (tabl. 12)F D[kN] - siła docisku grzyba do gniazda (tabl. 11)D [mm] - średnica gniazda (tabl.11)F DV kl.Wymiar nominalny DNL P [mm] [mm] [kN] 25 40 50 80 100 150 200 250 3001020,64 0,33 2,1 • K1**) K2 K216 20 25,25 0,4 2,6 K1 K225 31,72 0,5 3,3 • K1 K1 K24041,25 0,7 4,6 • K1 K2 K263 38 50,8 0,8 5,2 K1 K2 K294 66,7 1,1 7,2 • K0 K1 K2 K2125K1 K2 K2 K250 88,9 1,4 9,1160 • K1 K2 K2 K2200K1 K2 K263 107,92 1,7 11250 K1 K2 K2320 80 126,95 2,0 <strong>13</strong> K1 K2 K2500158,72 2,5 16 K1 K2630 100K1203,2 3,2 21800 - K1Współczynniki obliczenioweF L=0,95 ; X T=0,78; Fd=0,1; xFz=0,75UWAGA1.Zawory z grzybem odciążonym uszczelką wykonywane są tylko w IV klasie szczelnościzamknięcia dla tych grzybów należy przyjmować siłę dyspozycyjną napędu Fs co najmniej równą wartości F Ddla V kl. (tabl.11).2. Dla zaworów odciążonych za pomocą pilota siły dyspozycyjne napędów należy uzgodnić z producentem.Tablica 12: Siła dyspozycyjna Fs [kN] siłowników pneumatycznychWielkośćsiownikaSiłownik prosty P ; P1Ciśnienie zasilania [kPa]Siłownik odwrotny R ; R1Zakres sprężyn [kPa]140 250 400 20 - 10040 - 120;40 - 20060 - 140 80 - 240 120 - 280 180 - 380250 1,0 3,8 7,5 0,5 1,0 1,5 2,0 3,0 -400 1,6 6,0 12,0 0,8 1,6 2,4 3,2 4,8 -630 2,5 9,5 18,9 1,3 2,5 3,8 5,0 7,6 11,3R-630T - - - 2,6 5,0 7,6 10,0 15,2 22,61000 4,0 15,0 30,0 2,0 4,0 6,0 8,0 12,0 18,01500 6,0 22,5 45,0 3,0 6,0 9,0 12,0 18,0 27,01500T 12,0 45,0 90,0 6,0 12,0 18,0 24,0 36,0 54,0UWAGA:1. Dla siłowników prostych P;P1 przyjęto zakres sprężyn: 20 - 100kPa.2. Dla siłowników elektrycznych i innych, wartość ∆p można obliczyć wg powyższego wzoru i danych z tabl. 11,przyjmując za siłę dyspozycyjną Fs wartość udźwigu nominalnego wg karty <strong>katalog</strong>owej danego siłownika.wykonanie specjalne, dane technicznewg uzgodnień indywidualnychZawory regulacyjne typ Z1B75


Tablica <strong>13</strong>: Spadki ciśnienia ∆p [bar] dla zaworów z siłownikami pneumatycznymi, dla IV i V klasy szczelnościzamknięcia.Średnica gniazda [mm]Wielkość siłownikaWzrost ciśnienia sterującego- zawór zamyka.Wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwieraZakres sprężyn 20…100 kPaIV klasa V klasa IV klasa V klasaCiśnienie zasilania [kPa] Zakres sprężyn [kPa] Zakres sprężyn [kPa]140 250 400 140 250 40020…10040…12040…20060…14080…240120…280180…38020…10040…12040…20060…14080…240120…280180…38020,6425,2531,7241,2550,866,788,9107,92126,95158,72203,2Dp [bar]250 20 100 210 - 48 159 5 20 34 49 78 - - - - - 26 -400 37 166 280 - 115 280 14 37 60 84 <strong>13</strong>1 - - - 9 32 79 -630 65 272 280 11 218 280 27 65 103 140 216 280 - 11 49 86 162 274R-630T - - - - - - 65 140 216 280 280 280 11 86 162 237 280 280250 12 67 142 - 23 98 2 12 22 32 52 - - - - - 8 -400 24 112 232 - 68 188 8 24 40 56 88 - - - - 12 44 -630 42 180 280 - <strong>13</strong>6 280 17 42 67 92 143 218 - - 23 48 98 174R-630T - - - - - - 42 92 143 193 280 280 - 48 98 149 249 280250 6 41 88 - 5 53 - 6 12 19 31 - - - - - - -400 14 70 145 - 34 110 4 14 24 34 54 - - - - - 19 -630 25 1<strong>13</strong> 232 - 78 197 10 25 41 57 90 <strong>13</strong>7 - - 6 21 54 101R-630T - - - - - - 25 57 89 121 185 280 - 22 54 85 149 245630 <strong>13</strong> 63 <strong>13</strong>0 - 35 102 4 <strong>13</strong> 22 31 49 75 - - - 3 21 48R-630T - - - - - - 14 32 51 70 108 164 - 5 24 43 81 <strong>13</strong>7630 9 43 90 - 21 69 2,5 9 15 21 34 53 - - - - 12 301000 16 71 146 - 49 124 6 16 26 36 56 86 - - 4 14 34 641500 25 107 218 3 85 196 10 25 40 55 84 129 - 3 18 33 62 107630 4 24 50 - 6 33 - 4 8 11 18 29 - - - - - 111000 8 40 83 - 22 65 3 8 14 20 31 48 - - - 2 14 301500 14 61 125 - 44 108 5 14 23 31 48 74 - - 5 14 30 561000 4 22 46 - 10 34 1 4 7 11 17 27 - - - - 5 141500 7 34 70 - 21 58 3 7 12 17 27 41 - - - 5 14 291000 3 14 30 - 4 20 - 3 5 7 11 18 - - - - 1 81500 5 23 47 - <strong>13</strong> 37 1 5 8 11 18 28 - - - 1 8 171500T 11 48 96 1 37 86 5 11 18 24 37 57 - 1 8 14 27 471500 3 16 34 - 8 25 - 3 6 8 <strong>13</strong> 20 - - - - 4 111500T 8 34 70 - 25 61 3 8 <strong>13</strong> 17 27 41 - - 4 9 18 331500 2 10 21 - 3 14 - 2 3 5 8 12 - - - - 1 61500T 5 21 44 - 14 37 2 5 8 10 17 26 - - 1 4 10 191500 - 6 <strong>13</strong> - - 7 - - 2 3 4,5 7 - - - - - 21500T 3 <strong>13</strong> 27 - 7 21 - 3 4,5 6 10 16 - - - - 5 10UWAGA:1. W tablicy <strong>13</strong> podano teoretyczne dopuszczalne spadki ciśnienia. Rzeczywiste spadki ciśnienia uwzględniającetolerancję wykonania sprężyn oraz tarcie części wewnętrznych siłownika są o 20% niższe od podanych.Tak dobrane spadki ciśnienia gwarantują uzyskanie szczelności wewnętrznej zamknięcia armatury.1. W zaworach o działaniu „wzrost ciśnienia sterującego - zawór otwiera” siłownik z zakresem sprężyn 40-120kPamoże być zastąpiony siłownikiem z zakresem 40-200kPa, przy tych samych spadkach ciśnień.2. Dla siłowników o działaniu odwrotnym (typ R lub R1) ciśnienie zasilania powinno być większe o minimum40kPa od górnego zakresu sprężyn.76 Zawory regulacyjne typ Z1B


OGRANICZENIE HAŁASU:W przypadku, gdy poziom generowanego podczas pracy zaworu hałasu spowodowanego kawitacją lub zjawiskamiaerodynamicznymi przekroczy akceptowaną przez klienta wartość, należy obniżyć ją stosując następujące rozwiązania:- wewnętrzne klatki dławiące (rys.1a, 1b i 1d)- płyty wyciszające na wylocie zaworu lub/i wewnątrz złącza redukcyjnego (rys. 3,4 oraz tabl. 14)- złącze redukcyjne (dyfuzor) - (rys.4).Rysunek 3. Płyta wyciszająca1 - Zawór2 ; 3 - Płyty (zestawy) wyciszające4 - Złącze redukcyjneRysunek 4. Sposób instalacji płyt lub zestawów wyciszających.Tablica 14: Wymiary i współczynniki przepływu płyt wyciszających.DN 25 40 50 80 100 150 200 250 300 35010 25 40 94 160 320 500 800 1000 15009 22,5 36 84 144 288 450 720 900 <strong>13</strong>50Kvs8 20 32 75 128 256 400 640 800 12007 17,5 28 66 112 224 350 560 700 1050L [mm] 5 6 10 15 20Dp [mm] 68 88 102 <strong>13</strong>8 162 218 285 345 410 465Zestawy wyciszające wielopłytowe konstruowane są pod indywidualne wymagania procesu technologicznego.Zawory regulacyjne typ Z1B77


WYMIARY GABARYTOWE I MASYZawór z przyłączem kołnierzowymZawór z końcówkami do spawania typ SW (DN15…50)Wymiar E- dla położenia grzyba - zawór zamknięty*) Przy montażu z siłownikiem P/R-1000 wymiaryE=195mm oraz F=115mmZawór z końcówkami do spawania typ BWRysunek 5. Wymiary przyłączeniowe zaworuTablica 15a: Wymiary przyłączeniowe zaworów regulacyjnychDN 25 40 50PN/CLPN10... PN63... CL900; PN250; PN400; PN10... PN63... CL900; PN250; PN400; PN10... PN63... CL900; PN250; PN400;PN320 PN320 PN320CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500 CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500 CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500B max 63 70 75 80 90 75 85 93 98 110 83 98 108 105 118DS <strong>13</strong>5 149 193 145 172 214 155 175 237C DW 306 320 364 306 348 385 326 345 402DM 254 - - - - - 254 - - - - - 270 - - - - -Masa[kg]8 8,5 9,5 15,5 17,5 19 20 22 23 22 25 28 31 33 34DN 80 100 150PN/CLPN10... PN63... CL900; PN250; PN400; PN10... PN63... CL900; PN250; PN400;PN320 PN320CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500 CL300 CL600 PN160 CL1500 CL2500PN10…CL300 PN63...CL600 CL900;PN160B max 105 145 120 <strong>13</strong>3 <strong>13</strong>8 153 128 <strong>13</strong>8 145 155 168 185 160 178 190DS 206 233 257 217 252 329 287 365C DW 375 402 447 407 442 498 426 483DM 405 - - - - - 405 - - - - - 470 - -Masa[kg]40 43 44 50 51 52 65 72 75 86 89 95 <strong>13</strong>2 147 156DN 200 250PN/CL PN10...CL300 PN63...CL600 PN10...CL300PN10...CL300(kv800)PN63...CL600B max 190 235 258 255DS 439 458C DW 539 558DM 580 - 580 660 -Masa[kg]195 220 320 330 360DN300 - wykonanie specjalne,dane techniczne wg uzgodnieńindywidualnych.(dotyczy tablic nr. 15a i 15b).UWAGA: Masa zaworu z dławnicą standardową bez siłownika.78 Zawory regulacyjne typ Z1B


Tablica 15b: Wymiary przyłączeniowe zaworów regulacyjnychDN 25…50 50 80 80; 100 80; 100 100 150 200 200; 250 250125;Kvs 10…25 40 25 40 63; 94 125; 160 63; 94 125; 160 200; 250 320 94160 200; 250 320 500 630;800Skok 20 38 20 38 38 50 38 50 63 80 38 50 63 80 100d 1M12x1,25 M16x1,5 M20x1,5 M16x1,5 M20x1,5 M24x1,5d 21)57,15 / 2 1/4”-16UN2A 84,15 / 3 5/16”-16NS2A 95,25 / 3 3/4”-12UN2Ad 312 16 20 24Siłownik160250400630R-630T630R-630T160250400630R-630T630R-630T63010001500100015006301000150010001500100015001500T15001500T10001500100015001500T15001500TUWAGA:1)Dla zaworów DN80 i 100 z uszczelnieniem TA-LUFT wymiar d 2= 84,15.Tablica 16: Długości budowy zaworów regulacyjnych z przyłączem kołnierzowym.Wymiar A [mm]DNPN / DINCL10; 16; 25; 40 63 - 100 160 250 - 320 400 CL150 CL300 CL600 CL900 CL1500 CL250025 160 230 230 260 300 184 197 210 248 273 30840 200 260 260 300 350 222 235 251 270 311 35950 230 300 300 350 400 254 267 286 311 340 40080 310 380 380 450 500 298 317 336 387 460 498100 350 430 430 520 580 352 368 394 464 530 575150 480 550 550 * * 451 473 508 556 * *200 600 650 * * * 543 568 610 * * *250 730 775 * * * 673 708 752 * * *300 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych* wyższe ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemUWAGA: Ujęte w tablicy 16 wymiary długości budowy „A” dla CL150; CL300; CL600; CL900; CL1500;CL2500 dotyczą korpusów z przylgą B (RF). Dla pozostałych wykonań długości budowy A 1możnaobliczyć na podstawie zależności określonych w tabl. 17Tablica 17: Algorytmy do obliczania długości zabudowy zaworów regulacyjnych z przyłączem kołnierzowym:- z rowkiem- z wpustem- z rowkiem do pierścieniaRodzaj korpusu i oznaczeniePN / ANSICiśnienie CL DN A 1Z rowkiemDL / (GF)Z wpustemF / (FF)CL300CL600CL900CL1500CL250025…250A 1= A + 5 x 2A 1= A - 1,5 x 2CL150 25…250CL300 25…40A 1= A +6,5 x 2Z rowkiem do pierścieniaJ / (RTJ)CL300 50…250 A 1= A + 8 x 2CL600CL900CL150025…40CL2500 25CL600 50…250CL900CL150050…100CL900 150A 1= AA 1= A + 1,5 x 2CL250080 A 1= A + 3 x 2100 A 1= A + 4,5 x 2Zawory regulacyjne typ Z1B79


Tablica 18: Długości budowy zaworów regulacyjnych z końcówkami do spawania.Wymiar A [mm]DNOznaczenie ciśnienia nominalnegoPN 10...CL600 CL900…PN160 PN250...CL250025 210 230 30040 251 260 35050 286 300 40080 337 380 500100 394 430 580150 508 550 *200 610 * *250 752 * *300 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych* wyższe ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemTablica 19: Końcówki do spawania doczołowego typ BWDN25Dz[mm]33,740 48,350 60,380100150200t[mm]Dw[mm]PN (DIN3239)10 16 25 40 63 100 160 250 320 4002,6 28,5 x x x x x x2,9 27,9 x3,6 26,5 x5 23,7 x19,5 • x7,142,4 28,2 x88,92,6 43,1 x x x x2,9 42,5 x x3,6 41,1 x5 38,3 x6,3 35,7 x10 28,3 x2,9 54,5 x x x x x3,2 53,9 x4 52,3 x6,3 47,7 x8 44,3 x12,5 35,3 x3,2 82,5 x x x x3,6 81,7 • x4 80,9 • x6,3 76,3 x11 66,9 x12,5 63,9 x53,9 • x17,5114,3 79,3 x114,33,6 107,1 x x x x4 106,3 x5 104,3 x8 98,3 • x14,2 85,9 x16 82,3 x22,2 69,9 • x<strong>13</strong>9,7 20 99,7 x168,34,5 159,3 x x x x5,6 157,1 • x7,1 154,1 • x143,3 • x12,5193,7 168,7 x219,1250 2735,9 207,3 x x6,3 206,5 x x7,1 204,9 x10 199,1 • x244,5 12,5 219,5 x6,3 260,4 x x7,1 258,8 x x8,8 255,4 x12,5 248 x300 wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnychgdzie:D Z[mm]D W[mm]t [mm]- średnica zewnętrzna rury,- średnica wewnętrzna rury,- grubość ścianki rury.UWAGA:•) - wykonanie z króćcem redukcyjnym wg rys. 7.W tablicy 19 podano przykładowe szeregi przyłączy do spawania doczołowego.Dopuszczalne jest wykonanie przyłączy do innych wymiarów rur. Jeżeli wymiary rur mieszczą się w zakresie∅B min / ∅A max. (Rys.6, tabl. 20) wtedy przyłącze może być wykonane z odlewu. W innym przypadku do końcówkikorpusu należy przyspawać króciec redukcyjny. Spowoduje to zwiększenie długości budowy zaworu o wymiarL lub 2L (Rys.7, tabl. 20). Dopuszcza się wykonanie innych wymiarów przyłączy po uzgodnieniu z producentem.80 Zawory regulacyjne typ Z1BDN1”1 1/2”2”3”4”6”8”10”Schedule40Dz[mm]t[mm]Dw[mm]ANSI (ASME 36.10 M)CL150 CL300 CL600 CL900 CL1500 CL25003,4 26,6 x x x x80 4,5 24,4 x33,4160 6,4 20,6 • xXXS 9,1 15,2 • x403,7 40,9 • x x x x80 5,1 38,1 • x x x x x48,3160 7,1 34,1 xXXS 10,2 27,9 • x403,9 52,5 x x x x80 5,5 49,3 • x60,3160 8,7 42,9 xXXS 11,1 38,1 • x405,5 77,9 • x x x80 7,6 73,7 • x88,9160 11,1 66,7 xXXS 15,2 58,5 x406 102,3 x x x80 8,6 97,1 • x120 114,3 11,1 92,1 • x160 <strong>13</strong>,5 87,3 • xXXS 17,1 80,1 • x407,1 154,1 • x x80 11 146,3 • x x168,3120 14,3 <strong>13</strong>9,7 • x160 18,3 <strong>13</strong>1,7 • x206,4 206,3 x x30 7 205,1 x40 219,1 8,2 202,7 x60 10,3 198,5 • x80 12,7 193,7 • x206,4 260,2 x x30 7,8 257,4 x40 273 9,3 254,4 x60 12,7 247,6 • x80 15,1 242,8 • x12’’ wykonanie specjalne, dane techniczne wg uzgodnień indywidualnych


Tablica 20: Wymiary końcówek nieobrabianych do przyspawania doczołowego typ BW (wykonanie z odlewu)oraz długości króćców redukcyjnych.DN Ciśnienie A max B min LPN 10...40, CL 150, 300 38 2025PN 63...100, CL 600 48 20PN 160, CL 900 40 23PN 250...400, CL 1500,2500 48 23PN 10...40, CL 150, 300 64 42PN 63...100, CL 600 75 4240PN 160, CL 900 66 3850PN 250...400, CL 1500,2500 66 28PN 10...100, CL 150...600 80 5550PN 160, CL 900 80 50PN 250...400, CL 1500,2500 92 42PN 10...40, CL 150, 300 110 8280PN 63...100, CL 600 122 82PN 160, CL 900 111 76PN 250...400, CL 1500,2500 127 56 75PN 10...100, CL 150...600 144 102100PN 160, CL 900 144 102PN 250...400, CL 1500,2500 165 81PN 10...40, CL 150, 300 183 160150 PN 63...100, CL 600 196 160 100PN 160, CL 900 217 154200PN 10...40, CL 150, 300 243 200PN 63...100, CL 600 248 200250PN 10...40, CL 150, 300 291 248PN 63...100, CL 600 346 248150Rysunek 6. Wymiary końcówek do przyspawania wykonywane z odlewu.Rysunek 7. Króciec redukcyjnyZawory regulacyjne typ Z1B81


Tablica 21: Końcówki do spawania kielichowego typ SW.DN D 2K25 3440 48,7<strong>13</strong>50 61 16NAPĘD ZAWORU:Pneumatyczny: - siłownik me<strong>mb</strong>ranowy wielosprężynowy wg tabl.22 typu:P1/R1 - z jarzmem odlewanym, bez napędu ręcznegoP1B/R1B - z jarzmem odlewanym, z napędem ręcznym bocznymP/R- kolumnowe, bez napędu ręcznegoPN/RN - kolumnowe, z napędem ręcznym górnymUWAGA: P - działanie proste; wzrost ciśnienia sterującego zamyka zawórR - działanie odwrotne; wzrost ciśnienia sterującego otwiera zawórTablica 22: Rodzaje siłowników pneumatycznych.Ilość obr. koła napędu naTyp Wielkość Powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany [cm 2 ] Skok [mm]wykonanie skoku250 25020 5400 400P1/R1 ; P/R ;630 630P1B/R1B ; PN/RN20 ; 38 5 ; 9R-630T *) 2 x 6301000 1000 38 ; 50 ; 63 8 ; 10 ; <strong>13</strong>1500 1500P1/R1 ; P1B/R1B38 ; 50 ; 63 ; 80; 100 8 ; 10 ; <strong>13</strong> ; 16; 201500T 2 x 1500*) - brak napędu ręcznego górnego dla R-630TTablica 23: Wymiary i masy siłowników pneumatycznych P/R i PN/RN - rys. 8DWielkość siłownika1D 2H 1H 2Masa [kg]mm P/R PN/RN250 240324 486 10 14,5225400 305 332 494 16 20,5630305 424 586 30 37375R-630T - 638 - 45 -1000 477 450 607 847 74 1001500- 704 - 95 -5501500T - 1008 - 200 -Rysunek 8.Siłowniki typ P/R, PN/RN82 Zawory regulacyjne typ Z1B


Tablica 24: Wymiary i masy siłowników pneumatycznych P1/R1 i P1B/R1B - rys. 9Wielkość siłownikaB D 1D 2H Masa [kg]mm P1/R1 P1B/R1B400 255 305 225 453 20 28630 280 375 305 548 40 501000 340 477773 85 1051500450833 120 150410 5501500T 1<strong>13</strong>8 225 255P1/R1 , P1B/R1B - 400...1500Rysunek 9.Siłowniki typ P1/R1 , P1B/R1BP1/R1-1500TPrzyłącza powietrza sterującego: 1/4” NPT ; NPT 1/2”, Rc 1/2”- średnice rurek: 6x1 ; 8x1 ; 10x1; 12x1- zakresy sprężyn: 20...100kPa ; 40...120kPa ; 60...140kPa - 3 sprężyny40...200kPa ; 80...240kPa ; 120...280kPa - 6 sprężyn180...380kPa * )- 12 sprężyn* ) nie dotyczy siłowników P/R; P1/R1-250; 400Dla siłownika P1/R1-1500T (Tandem) - dla każdego zakresu podwójna ilość sprężyn w stosunku do ilościpodanych powyżej.- max. ciśnienie zasilania: wielkość siłownika 160…630 - 600 kPa,wielkości siłownika R-630T i 1000…1500T - 500 kPa.- wyposażenie (na żądanie): napęd ręczny boczny (P1/R1) lub górny (P/R),ustawnik pozycyjny pneumatyczny,ustawnik pozycyjny elektropneumatyczny,ustawnik elektropneumatyczny inteligentny,reduktor ciśnienia z filtrem,trójdrogowy zawór elektromagnetyczny,blok odcinający,nadajnik położenia,wyłączniki krańcowe.Elektryczny: - siłowniki elektryczne; elektrohydrauliczne produkcji krajowej; zagranicznej (szczegółoweinformacje i dane techniczne - wg kart <strong>katalog</strong>owych producentów siłowników).Ręczny: - napęd ręczny typ 20 rys.10, tabl.25.Zawory regulacyjne typ Z1B83


Tablica 25: Rodzaje, wymiary i masy napędów ręcznych typ 20.Typ Skok [mm] d 1d 2H D20-20-57-M1257,152020-20-84-M12 M12x1,25 84,1520-38-57-M1257,1520-38-57-M163820-38-84-M16 84,1520-38-95-M16 95,25M16x1,520-50-57-M1657,1520-50-84-M16 5084,1520-50-95-M16 95,2520-63-84-M2084,156320-63-95-M20 95,25M20x1,520-80-84-M2084,158020-80-95-M2095,2520-100-95-M24 100 M24x1,5Sposób oznaczania:Przykład: 20-38-57-M16 - Napęd ręczny typ 20; skok - 38mm; d 2=57,15mm; d 1=M16x1,5265385 457Iloœæobrotów / skokMasa[kg]228 8 7,5298 15 10162016533 610 19 24WYKONANIA SPECJALNE:Rysunek 10. Napęd ręczny typ 20.- zawory do tlenu i wodoru:Odpowiedni dobór materiałów, czyszczenie mechaniczne i chemiczne, badania i montaż zapewniają przygotowanie zaworudo pracy przy przepływie tlenu i wodoru.- zawory do czynników o niskich temperaturach:Zastosowanie odpowiednich materiałów oraz specjalnej konstrukcji dławnicy, która skutecznie izoluje napęd zaworu odwpływu niskich temperatur. Stosowane głównie do ciekłego tlenu i azotu.- zawory do gazów kwaśnych:Części zaworu mogą być wykonywane z materiałów i w warunkach gwarantujących pracę zaworu przy przepływie gazówz zawartością H 2S zgodnie z wymaganiami normy NACE MR-0175.- zawory z płaszczem grzewczym:Konstrukcja i parametry techniczne - wg indywidualnych uzgodnień z klientem.- zawory odciążone za pomocą pilota:Konstrukcja umożliwia uzyskanie wysokiej klasy szczelności zamknięcia zaworu przy dużych spadkach ciśnienia orazzmniejszonej wymaganej sile dyspozycyjnej siłownika, kierunek przypływu czynnika - nad grzyb.- zawory z korpusami nieodlewanymi:W przypadku potrzeby uzyskania specjalnej zabudowy korpusu zaworu możliwe jest zaprojektowanie zaworu podindywidualne potrzeby odbiorcy (zawory kątowe - typ L i Z).84 Zawory regulacyjne typ Z1B


OZNACZENIE ZAWORU:- Z1B -Typ napędu:- sił. pneumatyczny o działaniu prostym: P ; P1- sił. pneumatyczny o działaniu odwrotnym: R ; R1- sił pneumatyczny z napędem ręczny<strong>mb</strong>ocznymP1B;R1B- sił. pneumatyczny z napędem ręcznymgórnymPN; RN- elektryczny: E- ręczny 20Rodzaj dławnicy:- standardowa: 1- wydłużona: 2- mieszkowa: 3- inna XRodzaj uszczelnienia:- PTFE, <strong>pl</strong>ecionka A- PTFE, typ V B- PTFE, na tlen C- grafit, <strong>pl</strong>ecionka D- grafit rozprężony E- TA-Luft, PTFE F- TA-Luft, grafit GPRZYKŁAD OZNACZANIA:Szczelność zamknięcia:- podstawowa: IV kl. 4- podwyższona: V kl. 5- szczelne (wyk. spec.) VI kl. 6Odciążenie grzyba:- grzyb nieodciążony 7- grzyb odciążony uszczelką 8- grzyb odciążony, z pilotem 9Klatki dławiące:- bez klatek dławiących 0- z jedną klatką dławiącą 1- z dwiema klatkami dławiącymi 2Charakterystyka przepływu:- liniowa L- stałoprocentowa P- inna XMateriał korpusu:- staliwo węglowe 3- staliwo stopowe 4- staliwo kwasoodporne 5- inny XZawór regulacyjny typ Z1B z siłownikiem pneumatycznym o działaniu odwrotnym z napędem ręcznym górnym,dławnicą wydłużoną, uszczelnienie trzpienia grafit rozprężony, szczelność zamknięcia kl. IV, z klatką dławiącą,z grzybem odciążonym uszczelką, stałoprocentowym, materiał korpusu staliwo kwasoodporne:RN-Z1B-2E481P5Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczce znamionowej zaworu.Ponadto podane jest:- wymiar nominalny zaworu [DN],- oznaczenie ciśnienia nominalnego zaworu [PN],- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- współczynnik przepływu [Kvs],- skok grzyba [H],- grupa płynów [1 lub 2],- nr seryjny i rok produkcji.ZAMAWIANIE:W przypadku zaworów z klatką dławiącą należy podać współczynnik przepływu klatki lub informacje potrzebnedo jego obliczenia wg kwestionariusza danych technicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy:Działu Marketingu i Sprzedaży oraz Działu Techniki.Zawory regulacyjne typ Z1B85


NOTATKI:86Wydanie: Z1B/07/2014Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE JEDNOGNIAZDOWE TYP Z1B ®Rozwiązania konstrukcyjne do zastosowań specjalnychWSTĘP:W zaworach typu Z1B występują liczne wykonania specjalne dostosowane do indywidualnych wymagań instalacji,na których mają być zainstalowane.Przepływ czynnika przez zawór w zależności od rodzaju i parametrów medium może powodować zjawiskaoddziałujące negatywnie na środowisko jak również wpływające destrukcyjnie na trwałość wyrobu.Często parametry procesowe wymagają zastosowania zaworów projektowanych ściśle pod parametry przepływowe,w celu wyeliminowania występowania zjawisk kawitacji, przepływu zdławionego, hałasu lub przeciwdziałaniaerozji elementów wewnętrznych.W niniejszej karcie przedstawiono niektóre z najczęściej stosowanych konstrukcji zaworów, które zawierająsię w typoszeregu Z1B, lecz jako wykonania specjalne nie występują w głównej karcie <strong>katalog</strong>owej zaworówtej serii.Zawór z grzybem 2-stopniowymZawory z grzybami 2-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji oraz przepływuzdławionego. Każdy ze stopni dławienia jest precyzyjnie dobrany tak, aby w każdym punkcie pracy generować spadkiciśnień poniżej krytycznych wartości. Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nielub metodą stellitowania i azotowania.87


Zawór z grzybem 2-stopniowym oraz klatką dławiącąZawory z grzybami 2-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji orazprzepływu zdławionego. Dodatkowa klatka dławiąca ma za zadanie wprowadzić dodatkowy stopień dławienia,oraz poprzez strukturę wielootworową, zredukować poziom generowanego hałasu. Elementy wewnętrznezaworu wykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowania i azotowania.Zawór z grzybem 3-stopniowym oraz elementem filtrującym pod gniazdemZawory z grzybami 3-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji orazprzepływu zdławionego dla wyższych spadków ciśnień niż zawory z grzybami 2-stopniowymi. Dodatkowastruktura filtrująca pod gniazdem ma na celu ochronę elementów wewnętrznych przed niszczącym działaniemcząstek stałych mogących znajdować się w medium. Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formieutwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowania i azotowania.88 Zawory regulacyjne typ Z1B - wykonania specjalne


Zawór z grzybem 3-stopniowym oraz klatką dławiącąZawory z grzybami 3-stopniowymi stosowane są w celu przeciwdziałania zjawiskom kawitacji orazprzepływu zdławionego dla wyższych spadków ciśnień niż zawory z grzybami 2-stopniowymi. Dodatkowa klatkadławiąca ma za zadanie wprowadzić dodatkowy stopień dławienia, oraz poprzez strukturę wielootworową,zredukować poziom generowanego hałasu. Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formieutwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowania i azotowania.Zawór z grzybem 2-stopniowym perforowanym oraz 2-stopniową klatką dławiącą czynnąZawory z wielostopniowymi czynnymi strukturami dławiącymi, w formie elementów perforowanych- wielootworowych, stosowane są do regulacji przepływu pary wodnej oraz innych mediów gazowych przywysokich spadkach ciśnień. Konstrukcja ta ma na celu wyeliminowanie zjawiska przepływu zdławionego oraznadmiernej emisji hałasu. Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lubmetodą stellitowania i azotowania.Zawory regulacyjne typ Z1B - wykonania specjalne89


Zawór z grzybem 2-stopniowym odciążonym pilotem z płytką dławiącąZawory z grzybem odciążonym pilotem wewnętrznym stosowane są dla zastosowań z podniesionymstopniem regulacyjności. Dzięki zastosowaniu odciążenia pilotem możliwe są bardzo wysokie dyspozycyjnespadki ciśnień przy niewielkich uchyleniach grzyba zaworu, oraz wysoka szczelność zamknięcia zaworów.Elementy wewnętrzne zaworu wykonywane są w formie utwardzanej cie<strong>pl</strong>nie lub metodą stellitowaniai azotowania.Zawory DN150-300 dla ciśnień nominalnych PN160-420Zawory dla ciśnień nominalnych wyższych niż w głównej karcie <strong>katalog</strong>owej zaworów Z1B dostępnesą wg indywidualnych uzgodnień. Ze względu na dużą średnicę dławnicy i wysokie ciśnienia zastosowanosystem uszczelnienia w formie stożkowej uszczelki samouszczelniającej się pod wpływem ciśnienia wewnątrzzaworu. Dostępne są wykonania z grzybami odciążonymi ciśnieniowo w różnych opcjach materiałowych.90Wydanie: wykonania specjalne Z1B/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWORY MINIMALNEGO PRZEPŁYWU TYP Z1B-MZASTOSOWANIE:Zawory minimalnego przepływu przeznaczone są do pracy w układach recyrkulacji pomp zasilających kotłyenergetyczne. Zabezpieczają one pompy przed hydraulicznym i cie<strong>pl</strong>nym przeciążeniem w przypadku małegoodbioru wody przez kocioł zapewniając minimalny przepływ w obwodzie obejściowym pompy (by-pass).ZAWÓR MINIMALNEGO PRZEPŁYWU TYPU Z1B-MRysunek 1. Schemat instalacji wody zasilającej kotła energetycznego.1) Pompa kondensatu.2) Odgazowywacz.3) Pompa wody zasilającej kotła.4) Zawór odcinający.5) Zawór rozruchowy wody zasilającej kotła.6) Zawór regulacyjny wody zasilającej kotła.7) Kocioł energetyczny.8) Zawór minimalnego przepływu typ Z1B-M.CHARAKTERYSTYKA:• konstrukcja odporna na kawitację w wyniku zastosowania wielostopniowego dławienia, labiryntowego(wielościeżkowego) toru przepływu i doboru odpowiednich materiałów takich jak: pełny stellit na grzybi gniazdo, tytan na trzpień zaworu, wysoko utwardzane klatki dławiące, staliwo stopowe na korpus.• wysoka szczelność zamknięcia,• gwarantowana szczelność zewnętrzna, uszczelnienia wg wymagań przepisów TA Luft znajdujące się w strefieniskiego ciśnienia,• łatwy dostęp do elementów wewnętrznych zaworu,• funkcja regulacyjna lub on-off,• możliwość stosowania napędów pneumatycznych, hydraulicznych lub elektrycznych,• szeroki asortyment wykonań, możliwość przystosowania zaworu do indywidualnych wymagań klienta w zakresieprzyłączy, parametrów przepływu i innych,• dodatkowe wyposażenie: zawór szybkiego spustu dla siłowników pneumatycznych (szybkie otwarcie),amortyzator sprężynowy dla siłowników hydraulicznych lub elektrycznych (elastyczny docisk grzyba do gniazda),• odporność na uderzenia hydrauliczne (water hammer),• wysoka trwałość i niezawodność działania.91


BUDOWA I DANE TECHNICZNEKorpus:odlewany, przelotowyWymiar nominalny: DN50; 65; 80; 100 / 2”; 2,5”; 3”; 4”Ciśnienie nominalne: PN250; 320 / CL1500; 2500Współczynnik przepływu: Kv 7; 10; 16; 20Charakterystyka:liniowaKierunek przepływu:pod grzyb (FTO)Tor przepływu w klatkach: wg Rys. 5Współczynnik odzysku ciśnienia: FL=0,97Szczelność zamknięcia: min. V klasa wg PN-EN 60534-4Dopuszczalne ciśnienie robocze: 250 barDopuszczalna temperatura pracy: +250°CRodzaje wykonań: wg Tablicy 1.Wykaz części i materiałów: wg Tablicy 2.Tablica 1. Rodzaje wykonań.DN 50 65 80 100PN 250 320 250 320 250 320 250 320Kv 7 10 16 20qmax[t/h] 50 65 <strong>13</strong>0 200BW-Dzxg 60,3x6,3 60,3x8 76,1x8 76,1x11 88,9x11 88,9x12,5 114,3x14,2 114,3x16`UWAGA:- maksymalny przepływ qmaxprzy założeniu maksymalnej prędkości przepływu do 8m/s,- inne rodzaje przyłączy – na życzenie.DN50 ; 65. DN80 ; 100.Rys.2 Odmiany konstrukcyjne.92 Zawory minimalnego przepływu typ Z1B-M


18121920<strong>13</strong>11105142177161596348Tablica 2. Wykaz części i materiałówRys.3 Zawór Z1B-M.1POZ. Nazwa części Materiał Norma1 Korpus G17CrMo 9-10 ; (1.7379) * PN-EN 102<strong>13</strong>-22 Dławnica <strong>13</strong>CrMo4-4 ; (1.7335)* PN-EN 100283 Grzyb Stellit Nr6 -4 Gniazdo Stellit Nr6 -5 Trzpień Ti6Al4V Tytan Grade 5* ASTM 3348-08a6 Zespół klatek X17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na* PN-EN 100887 Uszczelka korpusu8 Uszczelka gniazda910Uszczelka klatkiregulacyjnejZestaw uszczelniającyGRAFIT (98%) + 1.4404 (spiralna) -PTFE „V” (Pierścienie) -11 Tuleja dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 1008812 Płyta dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 10088<strong>13</strong> Śruba korpusu 21CrMoV5-7 ; (1.7709) PN-EN 1026914 Nakrętka korpusu 21CrMoV5-7 ; (1.7709) PN-EN 1026950d2d1d3C 12515Śruba dławnicy A4-70 PN-EN ISO 3506-216 Nakrętka dławnicy A4-70 PN-EN ISO 3506-217 Kołek z karbami X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 1008818 Sprężyny talerzowe X10CrNi18-8 ; (1.4310) PN-EN 1008819 Tulejka dystansowa X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 1008820 Tulejka prowadząca X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) + CrN PN-EN 10088* - inne materiały na życzenie.Zawory minimalnego przepływu typ Z1B-MARys.4 Wymiary przyłączeniowe zaworu.93


Tablica 3. Wymiary przyłączeniowe zaworuDN 50 65 80 100PN 250 320 250 320 250 320 250 320A 400 400 500 580C 237 237 257 329d1 M12x1,25 M16x1,5d257,15 / 2 1/4” - 16UN2Ad3 12 16Rys.5 Tor przepływu w klatkach.RODZAJ NAPĘDU:Zapotrzebowanie siły dyspozycyjnej napędu:Fs=19kNSkok:DN50; 65:DN80; 100:20 mm38 mmZalecane siłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe sprężynowe:DN50; 65:DN80; 100:P-630-20-5; P1-630-20-5; zakres sprężyn 60...100kPa, pz=400kPaP-630-38-1; P1-630-38-1; zakres sprężyn 20...100kPa, pz=400kPaUWAGA:Siłowniki wyposażone w zawór szybkiego spustu i zawór elektromagnetyczny. Pozostałe dane wg kart<strong>katalog</strong>owych siłowników P/R i P1/R1.ZAMAWIANIE:Zamówienie powinno zawierać w sposób opisowy typ zaworu, DN, PN, Kv, rodzaj przyłącza, rodzaj napędu orazparametry pracy zaworu, które posłużą do zweryfikowania poprawności doboru przez klienta lub zaproponowanianajbardziej korzystnego rozwiązania.94Wydanie: Z1B-M/07/2014Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE TRÓJDROGOWE TYP Z3 ® 95ZASTOSOWANIE:Stosowane są jako elementy wykonawcze w układach automatyki i zdalnego sterowania, do regulacji przepływucieczy i gazów. Przeznaczone są do mieszania dwóch strumieni czynnika typ Z3M lub rozdziału jednegostrumienia na dwa typ Z3R. Zalecane są do stosowania w ciepłownictwie, wentylacji i klimatyzacji oraz wieluinnych gałęziach przemysłu. Mogą być dostarczone z siłownikami pneumatycznymi typu P/R (wykonaniepodstawowe) lub P1/R1; P3/R3 (na życzenie), siłownikami elektrycznymi, napędami ręcznymi typ 20 lub beznapędówCHARAKTERYSTYKA:• zakres wymiarów nominalnych od DN15…150 dla ciśnień nominalnychPN10…40; CL150; CL300,• różnorodne wykonania materiałowe odlewów korpusu i częściwewnętrznych zaworu, przystosowane do określonych warunków pracy.• szeroki zakres współczynników przepływu, ,• ograniczenie emisji mediów agresywnych i toksycznych dośrodowiska w wyniku zastosowania uszczelnień dławnicowychodpowiadających wymaganiom przepisów TA - LUFT,• łatwy demontaż i montaż elementów wewnętrznych zaworu w celudokonania przeglądu i serwisu,• duża trwałość i niezawodność działania w wyniku zastosowaniawysokiej jakości materiałów oraz technik ulepszania powierzchniowego(dogniatanie, stellitowanie, obróbka cie<strong>pl</strong>na, powłoki CrN),• zawory współpracują z siłownikami wielosprężynowymi typ P/R,(wykonanie podstawowe), P1/R1,Istnieje możliwość całkowitej odwracalności działania siłownikai zmiany zakresu sprężyn - bez dodatkowych części,• możliwość wyposażenia siłowników pneumatycznych w napęd ręczny,• możliwość diagnostyki układu "zawór - siłownik" w wyniku zastosowania inteligentnych ustawnikówelektropneumatycznych,• wysoka szczelność zamknięcia w wyniku zastosowania gniazd miękkich (z uszczelnieniem PTFE) w całymzakresie współczynników przepływu,• takie same współczynniki przepływu i charakterystyki regulacji dla gniazd „twardych” (metal-metal)i „miękkich” (metal-uszczelka),• niezawodne połączenie trzpieni siłownika i zaworu oraz gniazda wkręcanego z korpusem,• wysokiej klasy uszczelnienia płaskie i dławnicowe,• szeroka gama siłowników elektrycznych,• możliwość współpracy z napędami ręcznymi typ 20 lub NN,• możliwość wykonań specjalnych: do tlenu, wodoru; do gazów kwaśnych, zawierających H 2S; do pracy w atmosferachwybuchowych zgodnie z dyrektywą 94/9/WE - ATEX,• konkurencyjne ceny - jako wynik prostej i funkcjonalnej konstrukcji zaworów i siłowników oraz zastosowanychmateriałów,• projektowanie i wytwarzanie wyrobu są zgodne z wymaganiami systemu zarządzania jakością ISO 9001oraz dyrektywy 97/23/WE i przepisów AD2000 Merkblatt z przeznaczeniem do instalacji na rurociągach.Z3 ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP


BUDOWA I DANE TECHNICZNE:Korpus (1):kołnierzowy, odlewany z integralną dławnicą (wykonanie żeliwne) lub z dławnicą przyspawaną(wykonanie staliwne).Wymiar nominalny: DN15; 20; 25; 32; 40; 50; 65; 80; 100; 150* )Oznaczenie ciśnienia nominalnego: PN10; 16; 25; 40 (wg PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999);CL150; CL300 (wg PN-EN 1759-1:2005) * ) .* ) wyższe średnice i ciśnienia nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemKołnierze stalowe CL150; CL300 są tak zaprojektowane, aby można je było montować z kołnierzami wg normamerykańskich ANSI / ASME B16.5 i MSS SP44. W systemie amerykańskim kołnierze są oznaczone wartościamiznamionowymi w „Klasach”, którym to wartościom znamionowym przypisano oznaczenia ciśnień nominalnych (PN)zgodne z normą PN-ISO 7005-1:2002Równoważne oznaczenia wg PN są następujące: CL150: PN 20 oraz CL300: PN 50.Tablica 1. Przyłącza kołnierzoweRodzaj przyłącza kołnierzowegoMateriałCiśnienie nominalne Przylga Rowek Wpust Rowek do pierścieniaOznaczenieŻeliwo szare PN10; 16- - -Żeliwo sferoidalne PN10; 16; 25; 40 - - -PN10; 16; 25; 40 B 2) D F -StaliwoCL150 - -J (RTJ)CL300 DL ( D1 1 ) F ( F1)1) - tylko dla CL300; 2) - B1 - (Ra=12,5 mm, struktura powierzchni współśrodkowa „C”), B2 - (Ra - według uzgodnień z klientem);() - oznaczenie przyłączy wg ASME B16.5Długość budowy (korpus): wg PN-EN 60534-3-1; 2000r; szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40; szereg 37-dla CL150; szereg 38 - dla CL300;Dławnica (1a) - standardowa lub wydłużona - zintegrowana z korpusem; odlewana lub spawana w zależnościod wykonania materiałowego - tablica 3,Króciec (2) - kołnierzowy: stalowy (z pręta); odległość króćca od osi: wg rysunku 7; Tablica 14Grzyb (3)- profilowo - tłoczkowy (z bocznymi wycięciami) charakterystyka regulacji: liniowa „L”- regulacyjność 50:1Gniazda (4)- wkręcane (4.1) i pasowane (4.2): • twarde, • miękkie, z uszczelnieniem PTFETrzpień (5)- dogniatany lub ulepszony cie<strong>pl</strong>nie i polerowany na powierzchni kontaktu z uszczelnieniem.Uszczelnienia (7,8) uszczelki korpusu: spiralne „grafit + 1.4404”, uszczelki dławnicowe: wg tablicy 2.Tablica 2. Rodzaje uszczelnień dławnicowych i zakresy ich stosowania.Rodzaj uszczelnieniaPTFE-VPTFE + GrafitPTFE-V / TA-LUFTMożliwe jest wykonanie kołnierzy zgodnie z zamówieniem klienta wg wskazanych norm.PN / CLPN10…CL300Temperatura [°C] / Rodzaj dławnicyStandardowaWydłużona-46...+200-198...-46+200...+300GrafitGrafit / TA-LUFT+200...+300 +300...+450Szczelność zamknięcia: - podstawowa: IV klasa wg PN-EN 60534-4 - gniazdo twarde- pęcherzykowa: VI klasa wg PN-EN 60534-4 - gniazdo miękkieRys. 1. Zawór regulacyjnyRys. 2. Zawór regulacyjny z uszczelnieniem typu TA-LUFT96 Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z3


Wykonania specjalne: Zawór regulacyjny z uszczelnieniem mieszkowym oraz zawór regulacyjny z końcówkamido wspawania. (wymiary należy uzgodnić z producentem).Rys. 3. Zawór regulacyjny z uszczelnieniem mieszkowymTablica 3. Wykaz części wraz z materiałami.Poz. Nazwa czêœci Materia³yGP 240 GH ;GX5CrNiMo 19-11-21 Korpus EN-GJL 250 EN-GJS 400-18 LTWCB G20Mn5 (1.6220)CF8M(1.0619)(1.4408)(EN-JL 1040) (EN-JS 1025)1a D³awnica S 355 J2G3(1.0570) G20Mn5 (1.6220) X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)2 Króciec S 355 J2G3 (1.0570)P355 NL2(1.1106)X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)3 GrzybX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellit + CrNX17CrNi 16-2 ; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na4.14.2Gniazdo wkrêcaneGniazdo pasowaneX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + stellitX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + PTFEX17CrNi 16-2; (1.4057) + obróbka cie<strong>pl</strong>na5 TrzpieñX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)X17CrNi 16-2; (1.4057);6 Tuleja prowadz¹caX6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571) + CrNX17CrNi 16-2; (1.4057) + CrN7 Uszczelka korpusu Grafit (98%) + 1.4404 (spiralna)8 Zestaw uszczelniaj¹cyPTFE + GRAFITPTFE - „V”GRAFIT9 Sprê¿yna talerzowa 12R10 (SANDVIK)10.110.2Œruba 8.8 A4 - 7011.111.2Nakrêtka 8 A4 - 7012 DŸwignia dociskowa C45<strong>13</strong> Nakretka mocuj¹ca X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)14.114.2Tulejka dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)15.115.2Tulejka dystansowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)16 Nakrêtka (niska) C45 X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)17 Ko³ek X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)18 P³yta dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2; (1.4571)Normy materialoweMateria³Numer normyEN-GJL 250 ; (EN-JL 1040) PN-EN 1561EN-GJS 400-18 LT ; (EN-JS 1025) PN-EN 1563GP 240 GH ; (1.0619) PN-EN 102<strong>13</strong>-2WCB ASTM A 216G20Mn5 ; (1.6220) PN-EN 102<strong>13</strong>-3GX5CrNiMo 19-11-2 ; (1.4408) PN-EN 102<strong>13</strong>-4CF8M ASTM A 351S 355 J2G3 ; (1.0570) PN-EN 10025P355 NL2 ; (1.1106) PN-EN 10028-3X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) PN-EN 10088X17CrNi 16-2 ; (1.4057) PN-EN 10088C45 PN-EN 10083-1UWAGA:W ramach technologii utwardzania elementów wewnętrznych zaworu stosuje się:a) stellitowanie - napawanie powierzchniowe stellitem: ~ 40HRCb) pokrycie CrN - wprowadzenie azotku chromu do warstwy zewnętrznej detalu na głębokość ok. 0,1mm; ~950HVc) obróbkę cie<strong>pl</strong>ną: grzyb (~45HRC), gniazdo (~35HRC), trzpień (~35HRC), tuleja prowadząca (~45HRC)Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z3Rys. 4. Zawór regulacyjny z końcówkami do wspawania97


Tablice 4…10. Dopuszczalne nadciśnienie robocze dla materiałów przy odpowiednich temperaturachUWAGI:Temperatura [°C]1. Dopuszcza się stosowanie żeliwaNorma-10…120 150 180 200 230 250 300sferoidalnego, staliwa węglowegoDopuszczalne ciśnienie robocze [bar]i staliwa kwasoodpornego dla10 9 8,4 8 7,4 7 6temperatur niższych niż w tablicachPN-EN 1092-24...10, pod warunkiem odpowiedniegoobniżenia ciśnienia roboczego, badaniaNorma-10…120 150Temperatura [°C]200 250 300 350udarności w temperaturze pracyi obróbki cie<strong>pl</strong>nej odlewu. SzczegółyDopuszczalne ciśnienie robocze [bar]należy uzgodnić z producentem.10 9,7 9,2 8,7 8 7 2. Ciśnienie robocze dla pośrednichPN-EN 1092-2wartości temperatur można obliczyćstosując interpolację.Tablica 4. Materiał: EN-GJL 250 wg PN-EN 1561PNPN10PN16 16 14,4 <strong>13</strong>,4 12,8 11,8 11,2 9,6Tablica 5. Materiał: EN-GJS 400-18 LT wg PN-EN 1563PNPN10PN16 16 15,5 14,7 <strong>13</strong>,9 12,8 11,2PN25 25 24,3 23 21,8 20 17,5PN40 40 38,8 36,8 34,8 32 28Tablica 6. Materiał: GP240GH (1.0619) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-2Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 9,2 8,8 8,3 7,6 6,9 6,4 5,9PN-EN 1092-1PN16 16 14,8 14 <strong>13</strong>,3 12,1 11 10,2 9,5CL150 PN-EN 1759-1 17,3 15,4 14,6 <strong>13</strong>,8 12,1 10,2 8,4 6,5PN2525 23,2 22 20,8 19 17,2 16 14,8PN-EN 1092-1PN40 40 37,1 35,2 33,3 30,4 27,6 25,7 23,8CL300 PN-EN 1759-1 45,3 40,1 38,1 36 32,9 29,8 27,8 25,7Tablica 7. Materiał: GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-4Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 400 425 450Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 9 8,4 7,9 7,4 7,1 6,8 - 6,7PN-EN 1092-1PN16 16 16 14,5 <strong>13</strong>,4 12,7 11,8 11,4 10,9 - 10,7CL150 PN-EN 1759-1 17,9 16,3 14,9 <strong>13</strong>,5 12,1 10,2 8,4 6,5 5,6 4,7PN2525 25 22,7 21 19,8 18,5 17,8 17,1 - 16,8PN-EN 1092-1PN40 40 40 36,3 33,7 31,8 29,7 28,5 27,4 - 26,9CL300 PN-EN 1759-1 46,7 42,5 38,9 35,3 32,9 30,5 28,8 27,6 27,2 26,9Tablica 8. Materiał: G20Mn5 (1.6220) wg PN-EN 102<strong>13</strong>-3Temperatura [°C]PN / CLNorma-40 100 150 200 250 300Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN106 6 3,8 3,6 3,48 3,4PN16 16 16 10,1 9,6 9,28 9,07-PN25 25 25 15,8 15 14,5 14,2PN40 40 28 28 27 26 25Tablica 9.Materiał: WCB wg ASTM A216Temperatura [°C]PN / CLNorma-10…50 100 150 200 250 300 350 375 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN1010 10 9,7 9,4 9 8,3 7,9 7,7 6,7EN 1092-1PN16 16 16 15,6 15,1 14,4 <strong>13</strong>,4 12,8 12,4 10,8CL150 PN-EN 1759-1 19,3 17,7 15,8 14 12,1 10,2 8,4 7,4 6,5PN2525 25 24,4 23,7 22,5 20,9 20 19,4 16,9EN 1092-1PN40 40 40 39,1 37,9 36 33,5 31,9 31,1 27CL300 PN-EN 1759-1 50 46,4 45,1 43,9 41,8 38,9 36,9 36,6 34,6Tablica 10.Materiał: CF8M wg ASTM A351PN / CLNormaTemperatura [°C]-10…50 100 150 200 250 300 350 375 400 425 450Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN108,9 7,8 7,1 6,6 6,1 5,8 5,6 5,5 5,4 5,4 5,3EN 1092-1PN16 14,3 12,5 11,4 10,6 9,8 9,3 9 8,8 8,7 8,6 8,5CL150 PN-EN 1759-1 18,4 16 14,8 <strong>13</strong>,6 12 10,2 8,4 7,4 6,5 5,6 4,6PN2522,3 19,5 17,8 16,5 15,5 14,6 14,1 <strong>13</strong>,8 <strong>13</strong>,6 <strong>13</strong>,5 <strong>13</strong>,4EN 1092-1PN40 35,6 31,3 28,5 26,4 24,7 23,4 22,6 22,1 21,8 21,6 21,4CL300 PN-EN 1759-1 48,1 42,3 38,6 35,8 33,5 31,6 30,4 29,6 29,3 29 2998 Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z3


Tablica 11: Współczynniki przepływu Kvs i współczynniki obliczeniowe (projektowe).Kvs 0,25 0,63 1,0 1,6 2,5 4,0 6,3 10 16 25 40 63 94 125 160 250 320Skok [mm] 20 38 50Œrednica gniazda [mm] D 12,7 19,05 20,64 25,25 31,72 41,25 50,8 66,7 88,9 107,92 126,95DN1520253240506580100150Gniazdo twarde F 0,20,33 0,4 0,5 0,7 0,8 1,1 1,4 1,7 2,0D0,3Gniazdo miękkie [kN] 0,25 0,5 0,5 0,6 0,8 1,0 1,3 1,7 2,2 2,7 3,2Wspó³czynniki obliczeniowe: F L= 0,9 ; X T= 0,7 ; F d= 0,41 ; xF z= 0,65wyższe średnice nominalne i współczynniki Kvs dostępne po uzgodnieniu z producentemDOPUSZCZALNE SPADKI CIŚNIENIA ∆p.Spadki ciśnienia ∆p [bar] dotyczą zaworu zamkniętego dla określonego kierunku przepływu i wyliczone są ze względuna możliwości napędu zaworu. Rzeczywiste spadki ciśnienia nie powinny przekraczać 70% wartości dopuszczalnegonadciśnienia roboczego dla danego ciśnienia nominalnego, wykonania materiałowego i temperatury roboczejwg tablic 4…10.Fs - F∆p =Dlub Fs = 0,785 • 10 - 4 • D 2 • ∆p + F0,785 • 10 - 4 • D 2 Dgdzie ∆p [bar] - obliczeniowy spadek ciśnieniaFs [kN] - siła dyspozycyjna siłownika (tabl. 12)F D[kN] - siła docisku grzyba do gniazda (tabl. 11)D - średnica gniazda [mm] (tabl. 11)Tablica 12:WielkośćsiownikaSiła dyspozycyjna Fs [kN] siłowników pneumatycznychSiłownik prosty PCiśnienie zasilania [kPa]Siłownik odwrotny RZakres sprężyn [kPa]140 250 400 20 - 10040 - 120;40 - 20060 - 140 80 - 240 120 - 280 180 - 380250 1,0 3,8 7,5 0,5 1,0 1,5 2,0 3,0 -400 1,6 6,0 12,0 0,8 1,6 2,4 3,2 4,8 -630 2,5 9,5 18,9 1,3 2,5 3,8 5,0 7,6 11,31000 4,0 15,0 30,0 2,0 4,0 6,0 8,0 12,0 18,0UWAGA:1. Dla siłowników prostych P przyjęto zakres sprężyn: 20 - 100 kPa.2. Dla siłowników elektrycznych i innych, wartość ∆p można obliczyć wg powyższego wzoru,przyjmując za siłę dyspozycyjną Fs wartość udźwigu nominalnego wg karty <strong>katalog</strong>owej danego siłownika.W przypadku stosowania siłowników pneumatycznych, ich siły dyspozycyjne należy oddzielnie obliczyćdla każdego skrajnego położenia trzpienia, uwzględniając sposób działania (proste, odwrotne) oraz rodzajpracy napędzanego zaworu (mieszanie, rozdzielanie). W celu uproszczenia i ułatwienia doboru siłownikówpneumatycznych, ujednolicone zostały zakresy sprężyn oraz ciśnienia zasilania, niezależnie od sposobu działania(proste, odwrotne). Parametry siłowników pneumatycznych do obliczenia sił dyspozycyjnych tabl. <strong>13</strong> i <strong>13</strong>a.Tablica <strong>13</strong> i <strong>13</strong>a. Dane techniczne siłowników pneumatycznychParametr Jednostka Zakres nastawp 1- p 2[kPa] 20…100 40...120 60...140 80...240 120...280 180...380p Z[kPa] 250 400A S[cm 2 ] 250; 400; 630; 1000 630; 1000Typ si³ownikaP / RWielkoœæ 250 400 630 1000H [mm] 20 38 38; 50; 63Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z399


gdzie: H - skok [mm]p 1÷ p 2- zakres sprężyn [kPa]; p Z- ciśnienie zasilania [kPa];A s- powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany siłownika [cm 2 ];Siły dyspozycyjne siłowników pneumatycznych Fs [kN] w zależności od funkcji zaworu, działania siłownikai miejsca docisku (gniazdo górne lub dolne) należy obliczyć wg poniższych wzorówa) Funkcja zaworu: mieszającyF SP1= 10 - 4 p 1• A s; F SR1= 10 - 4 (p z- p 2) • A sF SP2= 10 - 4 (p z- p 2) • A s; F SR2= 10 - 4 p 1• A sb) Funkcja zaworu: rozdzielającyF SP1= 10 - 4 (p z- p 1) • A s; F SR1= 10 - 4 p 2• A sF SP2= 10 - 4 p 2• A s; F SR2= 10 - 4 (p z- p 1) • A sObjaśnienia do interpretacji poszczególnych sił dyspozycyjnych siłowników pneumatycznych F s:F SP1- siłownik prosty „P”; zamknięte gniazdo wkręcane (górne),F SP2- siłownik prosty „P”; zamknięte gniazdo pasowane (dolne),F SR1- siłownik odwrotny „R” zamknięte gniazdo wkręcane (górne),F SR2- siłownik odwrotny „R” zamknięte gniazdo pasowane (dolne).UWAGA:Zakresy 20…100 kPa i 180…380 kPa są niezalecane dla funkcji mieszającej ze względu na dużą różnicęmiędzy siłami dyspozycyjnymi dla górnego i dolnego gniazda.Siłownik typ „P” Siłownik typ „R” Siłownik typ „P” Siłownik typ „R”AABAABBRys.5. P/R-Z3M - MieszającyBRys.6. P/R-Z3R - RozdzielającyRys.7. Wymiary zewnętrznei przyłączeniowe100 Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z3


Tablica 14. Wymiary przyłączenioweWymiary JednostkaDN15 20 25 32 40 50 65 80 100 150PN10; 16; 25; 40<strong>13</strong>0 150 160 180 200 230 290 310 350 480A CL150 [mm] - - 184 - 222 254 - 298 352 451CL300 - - 197 - 235 267 - 317 368 473B [mm] 140 162 184 215,5 233,5 240 295Cz d³awnic¹ standardow¹97 110 117 128 140 146 171 205[mm]z d³awnic¹ wyd³u¿on¹ 297 310 317 328 340 346 371 405E 1) [mm] 125 195 * )F [mm] 50 100d1[mm] M12x1,25 M16x1,5d 2[mm] 57,15 84,15d3- 2 1/4”-16UN2A 3 5/16”-16NS2AMasa [kg] 8,5 10,5 12 15 18 26,5 36 55 75 1501)- zawór w pozycji - zamknięte gniazdo pasowane (dolne); * ) - wymiar dla P/R-1000 , dla siłowników P1/R1 wymiar E=125; F=80wyższe średnice nominalne dostępne po uzgodnieniu z producentemTablica 15. Zastosowanie siłowników pneumatycznychSi³ownikiDN15 20 25 32 40 50 65 80 100 150P / R - 250P / R - 400P / R - 630P / R - 1000Rysunek 8. Siłowniki typ P/R, PN/RN Rysunek 9. Napęd ręczny typ 20.Tablica 16: Wymiary i masy siłowników pneumatycznych P/R i PN/RN - rys. 7 i 8Wielkość siłownikaD 1D 2H 1H 2Masa [kg]mm P/R PN/RN250 240324 486 10 14,5225400 305 332 494 16 20,5630 375 305 424 586 30 371000 477 450 607 847 74 100Tablica 17: Rodzaje, wymiary i masy napędów ręcznych typ 20 - rys 9.Typ Skok [mm] d 1d 2H D Iloœæ obr. / skok Masa [kg]20-20-57-M12 20228 8 7,5M12x1,25 57,1520-38-57-M1226538 298 15 1020-38-84-M16M16x1,5 84,1520-50-84-M16 50 385 457 16 16Sposób oznaczania:Przykład: 20-38-57-M12 - Napęd ręczny typ 20; skok - 38mm; d 2=57,15mm; d 1=M12x1,25Zawory regulacyjne trójdrogowe typ Z3101


OZNACZENIE ZAWORU:-- 7 0Z3MZ3RTyp napędu:- sił. pneumatyczny o działaniu prostym: P- sił. pneumatyczny o działaniu odwrotnym: R- sił. pneumatyczny z napędem ręcznymgórnymPN; RN- elektryczny: E- ręczny 20Rodzaj dławnicy:- standardowa: 1- wydłużona: 2- inna XRodzaj uszczelnienia:- PTFE, <strong>pl</strong>ecionka A- PTFE, typ V B- PTFE, na tlen C- grafit, <strong>pl</strong>ecionka D- grafit rozprężony E- TA-Luft, PTFE F- TA-Luft, grafit GSzczelność zamknięcia:- podstawowa: IV kl. 4- pęcherzykowa: VI kl. 6Odciążenie grzyba:- grzyb nieodciążony 7Klatki dławiące:- bez klatek dławiących 0Charakterystyka i rodzaj grzyba:- liniowa, profilowo-tłoczkowy L- inna XMateriał korpusu:- żeliwo szare 1- żeliwo sferoidalne 2- staliwo węglowe 3- staliwo kwasoodporne 5- inny XPRZYKŁAD OZNACZANIA:Zawór regulacyjny typ Z3 funkcji mieszającej z siłownikiem pneumatycznym o działaniu odwrotnym z napędemręcznym górnym, dławnicą wydłużoną, uszczelnienie trzpienia grafit rozprężony, szczelność zamknięcia kl. IV,materiał korpusu staliwo kwasoodporne:RN-Z3M-2E470L5Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczce znamionowej zaworu.Ponadto podane jest:- wymiar nominalny zaworu [DN],- oznaczenie ciśnienia nominalnego zaworu [PN],- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- współczynnik przepływu [Kvs],- skok grzyba [H],- grupa płynów [1 lub 2],- nr seryjny i rok produkcji.ZAMAWIANIE:Zamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do obliczenia zaworu według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.102Wydanie: Z3/07/2014Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE Z GRZYBEM OBROTOWYM TYP Z33 ® 103ZASTOSOWANIE:Zawory regulujące typu Z33 stanowią jedną z odmian zaworów, w których zmiana natężenia przepływurealizowana jest za pomocą mimośrodowo osadzonego grzyba obrotowego.Tego typu konstrukcje są przydatne szczególnie do regulacji przepływu w trudnych warunkach, gdzie istniejeduże prawdopodobieństwo wystąpienia kawitacji i erozji.Możliwość uzyskania dużych przepływów oraz szeroki zakres wykonań materiałowych i odmian konstrukcyjnychsprawiają, że zawory te znajdują zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, tj. energetyka, górnictwo, hutnictwo,przemysł chemiczny i petrochemiczny, spożywczy, papierniczy itp.CHARAKTERYSTYKA:• jednoczęściowy korpus zaworu (odlewany razem zdławnicą), oprócz komory uszczelniającej wał, nie mażadnych uszczelnień statycznych lub dynamicznych,• brak momentu „odrywania” między grzybem igniazdem,• możliwość zmiany Kv S , bez wymiany grzyba lubgniazda,• łatwość wymiany obrotowo - symetrycznego grzyba,• wydłużona komora dławiąca pozwala na zastosowaniepodwójnego uszczelnienia wału, spełniającego standard„małej emisji” - odpowiadającego warunkom TA-Luft,• takie same współczynniki Kv S dla gniazd „twardych imiękkich”,• nieszczelność zamknięcia poniżej 0,01% Kv S dlagniazd „twardych” („metal - metal”),• ten sam kierunek przepływu dla gniazd „twardych” i„miękkich”,• dostępne z zewnątrz połączenie zaworu i siłownika,pozwala na obrót siłownika względem zaworu co 90°,• możliwość wykonań specjalnych: z płaszczemgrzewczym, antyerozyjne, do mediów krystalizujących.BUDOWA I DANE TECHNICZNE ZAWORÓW:Korpus (1)kołnierzowy lub bezkołnierzowy, odlewany ze staliwaWymiary nominalne: DN 25; 40; 50; 80; 100; 150; 200; 250; 300Oznaczenie ciśnienia nominalnego: PN10; 16; 25; 40 (wg PN-EN 1092-1:2010);CL150; CL300 (wg PN-EN 1759-1:2005).Kołnierze stalowe CL150; CL300 są tak zaprojektowane, aby można je było montować z kołnierzami wg normamerykańskich ANSI / ASME B16.5 i MSS SP44. W systemie amerykańskim kołnierze są oznaczone wartościamiznamionowymi w „Klasach”, którym to wartościom znamionowym przypisano oznaczenia ciśnień nominalnych (PN)zgodne z normą PN-ISO 7005-1:2002Równoważne oznaczenia wg PN są następujące: CL150: PN 20 oraz CL300: PN 50.Tablica 1. Ciśnienia nominalne i przyłącza.Rodzaj przyłączaCiśnienie nominalne Przylga Rowek Wpust Rowek do pierścieniaOznaczeniePN10; 16; 25; 40 B 2) D F -CL150 - -CL300 DL ( D1 1 ) F ( F1)J (RTJ)1) - tylko dla CL300; 2) - B1 - (Ra=12,5 mm, struktura powierzchni współśrodkowa „C”),B2 - (Ra - według uzgodnień z klientem); () - oznaczenie przyłączy wg ASME B16.5Możliwe jest wykonanie kołnierzy zgodnie z zamówieniem klienta wg wskazanych norm.Z33 ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP


Tablica 8. Wykaz części zaworu wraz z materiałami.Poz. Nazwa czêœci Materia³y1. Korpus2. Mostek3. Grzyb4a. Gniazdo „twarde”4b. Gniazdo „miêkkie”5. Wkrêtka6. Wa³GP240GH; (1.0619) WCB G20Mn5 ; (1.6220) GX5CrNiMo 19-11-2; (1.4408) CF8MX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571); X6CrNiMoTi 17-12-2+ stellitX2CrNiMoTi 17-12-2 (1.4404); X2CrNiMoTi 17-12-2+stellitX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571); X6CrNiMoTi 17-12-2+stellitX2CrNiMoTi 17-12-2 (1.4404); X2CrNiMoTi 17-12-2+stellitX6CrNiMoTi 17-12-2+PTFE;X2CrNiMoTi 17-12-2+PTFEX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)7. Tulejka prowadz¹ca grzyba X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)+CrN8. Tulejka prowadz¹ca wa³uX6CrNiMoTi 17-12-2+PTFE9. Zestaw uszczelniaj¹cy PTFE-V; PTFE+grafit; GRAFIT10a ,10b Pierœcieñ uszczelniaj¹cy FKM11. Pierœcieñ zgarniaj¹cy VMQ12. Sprê¿yna talerzowa 12R10 (SANDVIK)<strong>13</strong>. Tulejka dystansowa14. Tulejka smaruj¹ca15. Tulejka dociskowaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)16. DŸwignia dociskowa X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571) ;GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)17. Ko³ek walcowy18. Ko³ek sto¿kowyX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)19. Œruba dwustronna 8.8 A4-7020 Nakrêtka 8 A4-70Gatunek materia³uNormy materia³oweNumer normyGP240GH (1.0619) PN-EN 102<strong>13</strong>-2WCB ASTM A 216G20Mn5 (1.6220) PN-EN 102<strong>13</strong>-3GX5CrNiMo19-11-2 (1.4408) PN-EN 102<strong>13</strong>-4CF8M ASTM A 351X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571) PN-EN 10088X2CrNiMoTi 17-12-2 (1.4404) PN-EN 10088- Czêœæ zamiennaUWAGIUszczelnienie podwójneUszczelnienie typu TA-LUFTRysunek 1. Zawór typ Z33Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33105


WSPÓŁCZYNNIKI Kv s I SPADKI CIŚNIENIA ∆pTablica 9. Gniazdo „twarde” (kl. szczelności IV); siłownik o działaniu odwrotnym (powietrze otwiera)DNKv S100%Typ si³ownika R-99-1 [120 cm 2 ] R-99-2 [240 cm 2 ] R-99-3 [780 cm 2 ]Zakres sprę¿yn [kPa] 100-200 160-320 80-160 160-320 100-200 160-320Kv S75%Kv S45%Kv S**120%Średnicagniazda[mm]Maksymalny spadek ciśnienia [bar]25 15 11 7 18 18 50* - - - - -25 6 5 3 7 12 50* - - - - -40 40 30 18 48 28,5 50* - - - - -40 16 12 7 19 20 50* - - - - -50 60 45 27 72 38 50* - - - - -50 24 18 11 29 26 50* - - - - -80 150 1<strong>13</strong> 68 180 58 11 32 50* 50* - -80 60 45 27 72 38 33 50* 50* 50* - -100 240 180 108 288 72 2 <strong>13</strong> 27 50* - -100 96 72 43 115 48 11 36 50* 50* - -150 500 375 225 600 110 - - 9 23 50* 50*150 200 150 90 240 72 - - 25 50* 50* 50*200 800 600 360 960 <strong>13</strong>6 - - - <strong>13</strong> 44 50*200 320 240 144 384 88 - - - 37 50* 50*250 1250 938 563 1500 170 - - - 5 20 45250 500 375 225 600 110 - - - 17 50* 50*300 1800 <strong>13</strong>50 810 2160 200 - - - 2 12 28300 720 540 324 864 126 - - - 10 34 50*Tablica 10. Gniazdo „miękkie” (kl. szczelności VI); siłownik o działaniu odwrotnym (powietrze otwiera)DNKv S100%Typ si³ownika R-99-1 [120 cm 2 ] R-99-2 [240 cm 2 ] R-99-3 [780 cm 2 ]Zakres sprę¿yn [kPa] 100-200 160-320 80-160 160-320 100-200 160-320Kv S75%Kv S45%Kv S**120%Średnicagniazda[mm]Współczynniki obliczeniowe: F L=0,854, X T=0,6, F D=0,7, xF Z=0,58Maksymalny spadek ciśnienia [bar]25 15 11 7 18 18 50* - - - - -25 6 5 3 7 12 50* - - - - -40 40 30 18 48 28,5 50* - - - - -40 16 12 7 19 20 50* - - - - -50 60 45 27 72 38 50* - - - - -50 24 18 11 29 26 50* - - - - -80 150 1<strong>13</strong> 68 180 58 14 35 50* 50* - -80 60 45 27 72 38 38 50* 50* 50* - -100 240 180 108 288 72 5 16 30 50* - -100 96 72 43 115 48 15 40 50* 50* - -150 500 375 225 600 110 - - 10 25 50* 50*150 200 150 90 240 72 - - 28 50* 50* 50*200 800 600 360 960 <strong>13</strong>6 - - - 15 38 50*200 320 240 144 384 88 - - - 39 50* 50*250 1250 938 563 1500 170 - - - 6 18 39250 500 375 225 600 110 - - - 19 48 50*300 1800 <strong>13</strong>50 810 2160 200 - - - 3 11 25300 720 540 324 864 126 - - - 11 30 50** - Nie przekroczyć ciśnienia nominalnego** - Dla nastawy 120% zalecane jest zmniejszenie podanych spadków ciśnienia.W tablicach 9…10 podano teoretyczne dopuszczalne spadki ciśnienia. Rzeczywiste spadki ciśnienia uwzględniające tolerancjęwykonania sprężyn oraz tarcie części wewnętrznych siłownika są o 20% niższe od podanych. Tak dobrane spadki ciśnienia gwarantująuzyskanie szczelności wewnętrznej zamknięcia armatury.106 Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33


Tablica 11. Gniazdo „twarde” (kl. szczelności IV); siłownik o działaniu prostym (powietrze zamyka)DNKv S100%Typ si³ownika P-99-1 [120 cm 2 ] P-99-2 [240 cm 2 ] P-99-3 [780 cm 2 ]Ciśnienie zasilania [kPa] 240 400 240 400 240 400Kv S75%Kv S45%Kv S**120%Średnicagniazda[mm]Maksymalny spadek ciśnienia [bar]25 15 11 7 18 18 50* 50* - - - -25 6 5 3 7 12 50* 50* - - - -40 40 30 18 48 28,5 50* 50* - - - -40 16 12 7 19 20 50* 50* - - - -50 60 45 27 72 38 50* 50* - - - -50 24 18 11 29 26 50* 50* - - - -80 150 1<strong>13</strong> 68 180 58 11 50* 50* 50* - -80 60 45 27 72 38 33 50* 50* 50* - -100 240 180 108 288 72 2 24 27 50* - -100 96 72 43 115 48 11 50* 50* 50* - -150 500 375 225 600 110 - - 9 38 50* 50*150 200 150 90 240 72 - - 25 50* 50* 50*200 800 600 360 960 <strong>13</strong>6 - - - 23 44 50*200 320 240 144 384 88 - - - 50* 50* 50*250 1250 938 563 1500 170 - - - 10 20 50*250 500 375 225 600 110 - - - 29 50* 50*300 1800 <strong>13</strong>50 810 2160 200 - - - 5 12 44300 720 540 324 864 126 - - - 17 34 50*Tablica 12. Gniazdo „miękkie” (kl. szczelności VI); siłownik o działaniu prostym (powietrze zamyka)DNKv S100%Typ si³ownika P-99-1 [120 cm 2 ] P-99-2 [240 cm 2 ] P-99-3 [780 cm 2 ]Ciśnienie zasilania [kPa] 240 400 240 400 240 400Kv S75%Kv S45%Kv S**120%Średnicagniazda[mm]Maksymalny spadek ciśnienia [bar]25 15 11 7 18 18 50* 50* - - - -25 6 5 3 7 12 50* 50* - - - -40 40 30 18 48 28,5 50* 50* - - - -40 16 12 7 19 20 50* 50* - - - -50 60 45 27 72 38 50* 50* - - - -50 24 18 11 29 26 50* 50* - - - -80 150 1<strong>13</strong> 68 180 58 14 50* 50* 50* - -80 60 45 27 72 38 38 50* 50* 50* - -100 240 180 108 288 72 5 27 30 50* - -100 96 72 43 115 48 15 50* 50* 50* - -150 500 375 225 600 110 - - 10 40 50* 50*150 200 150 90 240 72 - - 28 50* 50* 50*200 800 600 360 960 <strong>13</strong>6 - - - 50* 38 50*200 320 240 144 384 88 - - - 50* 50* 50*250 1250 938 563 1500 170 - - - 11 18 50*250 500 375 225 600 110 - - - 30 48 50*300 1800 <strong>13</strong>50 810 2160 200 - - - 6 11 50*300 720 540 324 864 126 - - - 19 30 50** - Nie przekroczyć ciśnienia nominalnego** - Dla nastawy 120% zalecane jest zmniejszenie podanych spadków ciśnienia.W tablicach 11…12 podano teoretyczne dopuszczalne spadki ciśnienia. Rzeczywiste spadki ciśnienia uwzględniające tolerancjęwykonania sprężyn oraz tarcie części wewnętrznych siłownika są o 20% niższe od podanych. Tak dobrane spadki ciśnienia gwarantująuzyskanie szczelności wewnętrznej zamknięcia armatury.Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33107


NAPĘDY ZAWORÓWSiłowniki pneumatyczne obrotowe, me<strong>mb</strong>ranowo - sprężynowe typ P/R-99 - bez napędu ręcznego lubz napędem - posiadają specjalną konstrukcję z przeznaczeniem do napędu zaworów typ Z33.Tablica <strong>13</strong>. Rodzaje siłowników pneumatycznych obrotowych.WielkoœæPowierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany[cm 2 ]Zakres sprę¿yn [kPa]P/R-99-1 120 100…200, 160…320P/R-99-2 240 80…160, 160…320P/R-99-3 780 100…200, 160…320Kąt obrotu elementu wyjœciowego(wa³u korbowego)25 0 - 45 O - 60 O - 90 OCHARAKTERYSTYKA SIŁOWNIKA:• całkowita odwracalność działania umożliwiająca zmianę funkcji: „powietrze zamyka - P” na „powietrzeotwiera - R”, bez dodatkowych części,• możliwość montażu siłownika na zaworze w różnych pozycjach, przy obrocie co 90°,• możliwość wyposażenia w napęd ręczny,• stała powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany, zapewniająca liniową zależność jej przemieszczenia od ciśnienia,• możliwość stosowania osprzętu ze złączami NAMURBUDOWA I DANE TECHNICZNE SIŁOWNIKA:Korpus (21) - stanowiący jedną z podstawowych części siłownika, służący do mocowania i montażu innychelementów; wykonany z żeliwa szarego lub sferoidalnego.Jarzmo (28) - stanowiące element łączący zawór z siłownikiem; wykonane z żeliwa sferoidalnego lub tłoczonei spawane z blachy stalowej.Obudowy: me<strong>mb</strong>rany (25), sprężyny (26) - tworzące komorę ciśnieniową i osłonę sprężyny (sprężyn);wykonane w postaci wytłoczki stalowej; spawane lub odlewane z żeliwa sferoidalnego.Me<strong>mb</strong>rana (31) - wykonana z kauczuku akrylowo - butadienowego (NBR), wzmocnione przekładkąnylonową.Płyta me<strong>mb</strong>rany (24) - formowana z tworzywa sztucznego, lub odlewana ze stopu aluminium.Dźwignia (22) - służy do zamiany ruchu posuwistego zespołu me<strong>mb</strong>rany na ruch obrotowy korbowodu;wykonana z żeliwa sferoidalnegoKorbowód (23) - połączony z dźwignią stanowi element wyjściowy (napędowy) siłownika, w formie obracającegosię czopa z rowkami pod wpust; odlewany ze staliwa stopowego i ulepszany cie<strong>pl</strong>nie.Sprężyna (29) - wykonana ze stal konstrukcyjnej sprężynowej; 2 sprężyny - dla zakresu 160 - 320 kPaSworzeń łożyska (27) - element łączący dźwignię z korbowodem; w wykonaniu specjalnym (wydłużony)wystaje poza korpus i stanowi element łączący z różnym osprzętem siłownika ( ustawnik pozycyjny, wyłącznikikrańcowe itp.); wykonany ze stali stopowej (nierdzewnej)PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE SIŁOWNIKA:• maksymalne ciśnienie zasilania:450 kPa• przyłącze powietrza sterującego: G 1/4”• średnice rurek łączeniowych:∅6x1 (∅8x1)• zakres temperatury otoczenia: - 40°C …+ 80°C• tolerancja zmian ciśnienia wejściowego (sterującego):- bez ustawnika pozycyjnego: 4% zakresu nominalnego- z ustawnikiem pozycyjnym: 1.5% zakresu nominalnego• błąd histerezy:- bez ustawnika pozycyjnego: 4% zakresu skoku- z ustawnikiem pozycyjnym: 1% zakresu skoku• błąd strefy martwej:- bez ustawnika pozycyjnego: 2% zakresu ciśnienia nominalnego- z ustawnikiem pozycyjnym: 1% zakresu ciśnienia nominalnego• wyposażenia na żądanie:- napęd ręczny,- ustawnik pozycyjny,- reduktor ciśnienia z filtrem,- zawór elektromagnetyczny trójdrogowy- blok odcinający,- wyłączniki krańcowe,- zawór szybkiego spustu.108 Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33


Pozycja narysunkuNazwa czêœci21 Korpus22 DŸwignia23 Korbowód24 P³yta me<strong>mb</strong>rany25Obudowame<strong>mb</strong>rany26 Obudowa srê¿yny27 Sworzeñ ³o¿yska28 Jarzmo29 Sprê¿yna (A+B)30 Tabliczka czo³owa31 Me<strong>mb</strong>rana32 Œruba napinaj¹ca33 Sworzeñ widelca34 WskaŸnik skoku35 £¹cznik36 Widelec37 Ogranicznik skoku38 Nakrêtka nastawcza39Nakrêtkazabezpieczaj¹ca40 £o¿ysko kulkowe41Pierœcieñuszczelniaj¹cy42 £o¿ysko igie³kowe44 Zatyczka45Œruba napêdurêcznego46 Ko³o47DŸwigniakontruj¹ca- Części zamienneRysunek 2. Siłownik pneumatyczny obrotowy (me<strong>mb</strong>ranowo - sprężynowy) typ P/R-99Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33109


Siłowniki pneumatyczne tłokowe, obrotowe:Istnieje możliwość zastosowania siłowników obrotowych tłokowych (sprężynowych lub bezsprężynowych)dowolnych producentów, w zależności od zapotrzebowania. Szczegółowe dane techniczne siłowników orazsposoby kom<strong>pl</strong>etacji - wg oddzielnych kart <strong>katalog</strong>owych.Siłowniki elektryczne:W instalacjach technologicznych, gdzie niemożliwe jest zastosowanie siłowników pneumatycznych, zaworymogą być napędzane siłownikami elektrycznymi obrotowymi różnych typów. Dane techniczne tych siłownikóworaz sposoby montażu określone są w oddzielnych kartach <strong>katalog</strong>owych.WYKONANIA SPECJALNEWykonania zaworów - wg rys.3.Płaszcz grzewczyGrzyb, gniazdo i wydłużona wkrętka z utwardzonegomateriału - wykonanie antyerozyjneUszczelnienie PTFE „miękkie”- gwarantuje szczelność pęcherzykową (VI kl.)Uszczelnienie tulejek prowadzącychdla chloru i mediów krystalizującychRysunek 3. Wykonania specjalne zaworu typ Z33110 Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33


ZASADA DZIAŁANIA (zamiana ruchu liniowego na obrotowy)Sposób regulacji kąta obrotu siłownika typ 99 (chronionypatentem) bazuje na systemie dwóch dźwigni.Dźwignia(22) połączona z płytą me<strong>mb</strong>rany (24) wykonuje zawszekąt obrotu 30°. W związku z tym skok, zakres ciśnienia orazpołożenie dźwigni sprzężenia zwrotnego ustawnika pozostająniezmienne. Zależnie od ustawienia sworznia łożyska(27) zmienia się kąt obrotu korbowodu (23) (a tym samymwału zaworu) w zakresie wartości 25°, 45°, 60°, i 90°, coodpowiada zmianom wartości współczynnika przepływu na45%, 75%, 100%, 120% Kv S. W położeniu zamkniętym zaworuprzemieszczenie sworznia względem prowadnicy korbowodu,przy początku obrotu dźwigni jest równoległe w związkuz tym zachowana zastaje pozycja zamknięta zaworu. Dostępnyz zewnątrz łącznik (35) stanowiący połączenie siłownikaz wałem zaworu pozwala na obrót siłownika względemzaworu co 90°, bez konieczności demontażu siłownika lubzaworu. Wymagana pozycja (patrz rys. 5) może być ustawionaprzez producenta zgodnie z życzeniem klienta.Położenie zamknięteOtwarcie na 45% Kv S(kąt obrotu 25°)Otwarcie na 75% Kv S(kąt obrotu 45°)Otwarcie na 100% Kv S(kąt obrotu 60°)Rysunek 4.Warianty ustawienia sworznia łożyska (27) na dźwigni (22) w zależności od kąta obrotukorbowodu (23) (wału zaworu - wielkości Kv S)1. Działanie „powietrze otwiera” (przy zanikusygnału - położenie zamknięte)2. Działanie „powietrze zamyka” (przy zanikusygnału - położenie otwarte)Rysunek 5. Warianty możliwych ustawień siłownika typ P/R-99 względem osi zaworu.Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33111


WYMIARY ZAWNĘTRZNE I PRZYŁĄCZENIOWE; MASYTablica 14. Wymiary przyłączeniowe zaworu.DNPrzy³¹cze wgISO 5211E F G25…50 F07 83 16 5580…100 F1283 16116 2885150 F141<strong>13</strong> 28123 36100200…300 F16<strong>13</strong>3 28120 36<strong>13</strong>05211Tablica 15. Wymiary przyłączeniowe siłownika typ P/R-99.WielkoœæP/R-99-1P/R-99-2P/R-99-3Przylacze wg+0,5L K G** +0,3ISO 5211F S Masa [kg]F0755110 36F12 8516 24 18F1285180F14 6010028 60 54F16 200 <strong>13</strong>0F14100200 60F16 <strong>13</strong>036 71 189112 Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z33


Tablica 16. Wymiary gabarytowe zaworów z siłownikami typ 99DN Ko³nierze Si³owniktyp P/RH[mm]h[mm]d[mm]A[mm]C[mm]L[mm]LM[mm]B[mm]R[mm]Q[mm]V[mm]T[mm]25 PN40 99-1 409 <strong>13</strong>4 37 175 55 160 89 374 92 105 90 234 2025 CL150 99-1 409 <strong>13</strong>4 37 175 55 184 1<strong>13</strong> 374 92 105 90 234 2025 CL300 99-1 409 <strong>13</strong>4 37 175 55 197 126 374 92 105 90 234 2125 Sandw. 99-1 409 <strong>13</strong>4 37 175 55 102 60 374 92 105 90 234 1840 PN40 99-1 415 140 48 175 64 200 115 374 92 105 90 234 2240 CL150 99-1 415 140 48 175 64 222 <strong>13</strong>7 374 92 105 90 234 2240 CL300 99-1 415 140 48 175 64 235 150 374 92 105 90 234 2340 Sandw. 99-1 415 140 48 175 64 114 64 374 92 105 90 234 2050 PN40 99-1 420 145 60 175 70 230 123 374 92 105 90 234 2350 CL150 99-1 420 145 60 175 70 255 <strong>13</strong>5 374 92 105 90 234 2350 CL300 99-1 420 145 60 175 70 267 141 374 92 105 90 234 2550 Sandw. 99-1 420 145 60 175 70 124 70 374 92 105 90 234 2280 PN40 99-1 467 192 88 175 90 310 190 374 92 105 90 234 3480 PN40 99-2 607 192 88 250 90 310 190 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 5580 CL150 99-1 467 192 88 175 90 298 178 374 92 105 90 234 3480 CL150 99-2 607 192 88 250 90 298 178 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 5580 CL300 99-1 467 192 88 175 90 318 197 374 92 105 90 234 39Masa 1 )[kg]80 CL300 99-2 607 192 88 250 90 318 197 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 6080 Sandw. 99-1 467 192 88 175 90 165 92 374 92 105 90 234 3180 Sandw. 99-2 607 192 88 250 90 165 92 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 52100 PN40 99-1 477 202 107 175 103 350 215 374 92 105 90 234 55100 PN40 99-2 617 202 107 250 103 350 215 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 76100 CL150 99-1 477 202 107 175 103 353 223 374 92 105 90 234 55100 CL150 99-2 617 202 107 250 103 353 223 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 76100 CL300 99-1 477 202 107 175 103 368 234 374 92 105 90 234 65100 CL300 99-2 617 202 107 250 103 368 234 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 86100 Sandw. 99-1 477 202 107 175 103 194 116 374 92 105 90 234 51100 Sandw. 99-2 617 202 107 250 103 194 116 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 72150 PN40 99-2 699 284 162 250 195 480 270 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 100150 PN40 99-3 789 284 162 430 195 480 270 925 220 230 90 526 190150 CL150 99-2 699 284 162 250 195 451 241 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 100150 CL150 99-3 789 284 162 430 195 451 241 925 220 230 70 526 190150 CL300 99-2 699 284 162 250 195 473 263 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 114150 CL300 99-3 789 284 162 430 195 473 263 925 220 230 70 526 204150 Sandw. 99-2 699 284 162 250 195 229 140 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 82150 Sandw. 99-3 789 284 162 430 195 229 140 925 220 230 70 526 172200 PN40 99-2 727 312 204 250 216 600 365 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 190200 PN40 99-3 817 312 204 430 216 600 365 925 220 230 70 526 280200 CL150 99-2 727 312 204 250 216 543 336,5 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 180200 CL150 99-3 817 312 204 430 216 543 336,5 925 220 230 70 526 270200 CL300 99-2 727 312 204 250 216 568 349 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 210200 CL300 99-3 817 312 204 430 216 568 349 925 220 230 70 526 300200 Sandw. 99-2 727 312 204 250 216 243 157 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 <strong>13</strong>0200 Sandw. 99-3 817 312 204 430 216 243 157 925 220 230 70 526 220250 PN40 99-2 751 336 250 250 250 730 430 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 230250 PN40 99-3 841 336 250 430 250 730 430 925 220 230 70 526 320250 CL150 99-2 751 336 250 250 250 673 401,5 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 200250 CL150 99-3 841 336 250 430 250 673 401,5 925 220 230 70 526 290250 CL300 99-2 751 336 250 250 250 708 421 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 230250 CL300 99-3 841 336 250 430 250 708 421 925 220 230 70 526 320250 Sandw. 99-3 841 336 250 430 250 297 190 925 220 230 70 526 230300 PN40 99-2 769 338 300 250 258 850 553 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 430300 PN40 99-3 859 338 300 430 258 850 553 925 220 230 70 526 520300 Sandw. 99-2 769 342 300 250 238 338 2 ) 197,5 573 <strong>13</strong>5 143 75 348 300300 Sandw. 99-3 859 342 300 430 238 338 2 ) 197,5 925 220 230 70 526 390P/R-99-1P/R-99-1Siłownik P/R-99-2Siłownik P/R-99-31) - Masa zaworów (bez siłowników)2) - niezgodne z PN-EN 60534-3-2Zawory regulacyjne z grzybem obrotowym typ Z331<strong>13</strong>


OZNACZANIE ZAWORU WRAZ Z NAPĘDEM:Zespół napęduTyp i działanie:- pneumatyczny obrotowy me<strong>mb</strong>ranowo-sprężynowy prosty: P-99- pneumatyczny obrotowy me<strong>mb</strong>ranowo-sprężynowy odwrotny: R-99- pneumatyczny obrotowy me<strong>mb</strong>ranowo-sprężynowy prosty z napędem ręcznym: PN-99- pneumatyczny obrotowy me<strong>mb</strong>ranowo-sprężynowy odwrotny z napędem ręcznym: RN-99- pneumatyczny tłokowy: PT- elektryczny: EZespół zaworuTyp:Charakterystyka przepływu:- liniowa: L- stałoprocentowa: PSzczelność zamknięcia:- podstawowa IV kl. wg PN-EN 60534-4: 4- pęcherzykowa VI kl. wg PN-EN 60534-4: 6PRZYKŁAD OZNACZANIA:Zawór regulujący typ Z33 z siłownikiem typ 99 odwrotnym bez napędu ręcznego; kołnierzowy; charakterystykaliniowa; szczelność zamknięcia: podstawowa:R-99 - Z33 - FL - L - 4Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczce znamionowej zaworu.Ponadto na tabliczce podane są: wymiar nominalny zaworu (DN), oznaczenie ciśnienia nominalnego (PN),maksymalna temperatura pracy (TS), maksymalne ciśnienie pracy (PS), ciśnienie próbne (PT), współczynnikprzepływu (Kv S), grupa płynów (1), nr seryjny / rok produkcji.OZNACZANIE SIŁOWNIKA TYP 99:114Z33Rodzaj przyłącza:- kołnierzowe: FL- bezkołnierzowe (sandwich): SDTyp:Rodzaje siłowników oraz napędów:- siłownik o działaniu prostym; bez napędu ręcznego: P- siłownik o działaniu prostym; z napędem ręcznym: PN- siłownik o działaniu odwrotnym; bez napędu ręcznego: R- siłownik o działaniu odwrotnym; z napędem ręcznym: RNPowierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany:- 120 cm 2 1- 240 cm 2 2- 780 cm 2 3Zakres sprężyn:- 80…160 kPa: 1- 160…320 kPa: 2- 100…200 kPa: 3Wymiary przyłączeniowe wg ISO 5211:- F07; F12; F14; F16.PRZYKŁAD OZNACZANIA:Siłownik pneumatyczny typ 99; powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany: 240 cm 2 ; o działaniu prostym; z napędemręcznym; zakres sprężyn: 80…160 kPa; przyłącze F12:PN - 99 - 2 - 1 - F12ZAMAWIANIEZamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do obliczenia zaworu według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.99Z33Wydanie: Z33/01/2012Ważne do następnego wydania.


ZAWORY REGULACYJNE TYP Z33 ® Z NAPĘDAMI TŁOKOWYMI I OBROTOWYMIZASTOSOWANIE:Zawory regulacyjne typ Z33 produkowane są dotychczas w konfiguracji z siłownikami pneumatycznymiobrotowymi me<strong>mb</strong>ranowo - sprężynowymi typ R/R-99. Celem niniejszej propozycji jest rozszerzenie ofertynapędów zaworów typu Z33 o obrotowe tłokowe siłowniki pneumatyczne i elektryczne dostępne na rynku wszerokim asortymencie i wykonywane przez wielu producentów.CHARAKTERYSTYKA:• możliwość stosowania zamiennie napędów wykonanychz przyłączami wg ISO 5211,• szeroki asortyment odmian konstrukcyjnych,• bogata oferta wyposażenia i osprzętu,• szeroki zakres momentów obrotowych,• małe wymiary gabarytowe,• korzystna relacja między ceną a parametrami technicznymi.DANE TECHNICZNE ZAWORÓW:Zawór z grzybem obrotowym i jednoczęściowym korpusem typ Z33.Wymiary: DN 25; 40; 50; 80; 100; 150; 200; 250; 300.Ciśnienia i przyłącza:PN10…40; CL150; 300 - kołnierzoweCL300 - bezkołnierzowe (typu „Sandwich”).Współczynnik przepływu Kvs: 3...1800.Materiały: korpus: staliwo węglowe GP240GH (1.0619), G20Mn5 (1.6220)staliwo kwasoodporne GX5CiNiMo 19-11-2 (1.4408)części wewnętrzne: X6CrNiMo 17-12-2 (1.4571).Temperatura:-40...+250 [°C] (opcyjnie +450 [°C]).Pozostałe informacje w karcie <strong>katalog</strong>owej: „ZAWORY REGULACYJNE Z GRZYBEM OBROTOWYM TYP Z33”.NAPĘD OBROTOWY TŁOKOWY PNEUMATYCZNY (SERIA AT):Odmiany konstrukcyjne:- dwustronnego działania,- jednostronnego działania (ze sprężynami powodującymi powrót do położenia początkowego).Maksymalny moment dla poszczególnych przyłączy wg ISO 5211:Typ: F 05 - 125 [Nm],F 07 - 250 [Nm],F 12 - 1000 [Nm],F 14 - 2000 [Nm]F 16 - 4000 [Nm].Ciśnienie sterujące:300 do 800 [kPa].Temperatura otoczenia: -20...+80 [°C] (inne do uzgodnienia)Medium sterujące:uzdatnione sprężone powietrze, naturalne gazy.Kąt obrotu: 90°Z33 ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP115


WYMIARY PRZYŁĄCZENIOWE NAPĘD OBROTOWY ELEKTRYCZNY:Napięcie zasilania: 230V AC; 24V AC; 3x400 V.Sygnał sterujący: 0 - 10 V;2 - 10 V;0 - 20 mA;4 - 20 mA.Odmiany konstrukcyjne:• regulacyjne,• dwupołożeniowe.Maksymalny moment obrotowy: jak dla siłowników pneumatycznych.Kat obrotu: 90°Temperatura otoczenia:-20...+60°C (inne do uzgodnienia).Wyposażenie (opcyjnie): wyłączniki momentu, wyłączniki krańcowe, nadajnikpołożenia prądowy lub potencjometryczny, wskaźnikpołożenia, napęd ręczny.Szczegółowe informacje - w kartach <strong>katalog</strong>owych producenta napędu.DOPUSZCZALNE SPADKI CIŚNIENIA:DN Typ przyłącza D 1D 2d L L 1K25...5080...100Rysunek 1. Wymiary przyłączenioweF 05 35 50 7100F 07 55 70 9 18 17F 12 85 125 <strong>13</strong>Dopuszczalne spadki ciśnienia na zaworze zamkniętym zależą od następujących czynników:- dyspozycyjny moment siłownika,- średnica nominalna zaworu DN,- średnica przelotu gniazda D,- rodzaj zamknięcia gniazda zaworu („twarde” - „miękkie”),Zgodnie z zaleceniami producentów siłowników przyjęto 25% nadwyżki momentu dyspozycyjnego.<strong>13</strong>0150 14015 1422 27F14 100 140 17 37 36200...300 140F 16 <strong>13</strong>0 165 22 48 46116 Zawory regulacyjne typ Z33 z napędami tłokowymi i obrotowymi


gdzie:10⋅(, 075Md−K)∆p =C∆p [bar] - dopuszczalny spadek ciśnienia na zaworze zamkniętym,M d[Nm] - maksymalny moment dyspozycyjny siłownika w położeniu skrajnym (zawór zamknięty),D [mm] - wewnętrzna średnica gniazda zaworu,C - współczynnik zależny od średnic zaworu i gniazda (przelot pełny lub zredukowany) wg tablicy 2,K - współczynnik zależny od średnicy zaworu i rodzaju zamknięcia zaworu wg tablicy 2,K=K 1- zamknięcie „metal-metal” (gniazdo twarde - klasa szczelności IV wg PN-EN 60534-4),K=K 2- zamknięcie „metal-PTFE” (gniazdo miękkie - klasa szczelności VI wg PN-EN 60534-4).Tablica 2 Współczynniki obliczenioweDN 25 40 50 80 100 150 200 250 300D 12 18 20 28,5 26 38 38 58 48 72 72 110 88 <strong>13</strong>6 110 170 126 200C 0,45 1,03 2,2 4,6 3,9 8,2 11,5 26,9 23,5 52,9 72 169 <strong>13</strong>1 312 253 635 390 980K 1(metal-metal) 0,82 1,23 2,3 2,9 2,9 4,4 6,1 9,2 10,4 14,3 19,6 32 30,1 47,3 48 74,8 62 100K 2(metal-PTFE) 1,23 2,05 3,5 4,6 5,1 7,3 10,2 15,3 16,9 24,7 33,8 52 49,5 77,4 77 123 106 165Przykład 1:Jaki spadek ciśnienia przeniesie zawór Z33; DN 100; PN40 przelot pełny; gniazdo „miękkie”, z siłownikiem firmySIRCA typ AP6SR; jednostronnego działania, 6 sprężyn z każdej strony siłownika i momentem zamknięcia354 Nm ?M d= 354 Nm ; K = K 2= 24,7 ; C = 52,910⋅(, 075⋅354 − 24, 7)∆p == 45, 5 [bar]52,9Ponieważ ciśnienie nominalne zaworu wynosi PN 40 spadek ciśnienia nie powinien przekraczać ∆p = 40 bar.Przykład 2:Siłownik z przykładu 1 posiada przyłącze F12 i można go połączyć z zaworem DN 150. Jaki spadek ciśnieniaprzeniesie ten zawór, przelot pełny, grzyb „miękki” z ww. siłownikiem ?M d= 354 Nm ; K = K 2= 52 ; C = 16910⋅(, 075⋅354 − 52)∆p == 12, 6 [bar]169Przykład 3:Dobrać siłownik elektryczny zapewniający spadek ciśnienia ∆p = 20 bar na zaworze DN 80, przelot pełny, grzyb„twardy”, przyłącze z siłownikiem F12 lub F07.gdzie:10⋅(, 075Md−K)∆pC⋅ + 10K∆p=→ Md=C75 ,∆p = 20 bar ; C = 26,9 ; K = K 1= 9,2620⋅ 26, 9+ 1092 ⋅ ,M d== 84 Nm75 ,Dobrano siłownik ISOMACT SP 2 o momencie obrotowym 125 Nm z przyłączem F07 wg ISO 5211.Zawory regulacyjne typ Z33 z napędami tłokowymi i obrotowymi117


ZAMAWIANIE:Zamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do obliczenia zaworu według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.118Wydanie: Z33N/01/2012Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE DWUGNIAZDOWE TYP Z ® 10ZASTOSOWANIE:Zawory typ Z10 z grzybem ciśnieniowo odciążonym są stosowane jako końcowe elementy wykonawczew układach automatyki i zdalnego sterowania. Służą do regulacji natężenia przepływu cieczy i gazóww przemyśle chemicznym, hutnictwie, okrętownictwie itp. Mogą być dostarczane bez napędów lub z napędami.Standardowymi napędami są siłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowo - sprężynowe produkcji Zakładów Automatyki„POLNA” S.A.BUDOWA:W skład zespołu zaworu wchodzą następujące części główne:Korpus (1):Dwugniazdowy, odlewany, z przyłączami kołnierzowymi z przylgą rowkiem lubwpustem wg:PN-H-74306:1985, PN-H-74307:1985,ISO 2084-1974, ISO 2441-1975,z przylgą RF lub rowkiem RTJ wg: ANSI B16.10-1986, do przyspawania na PN 160.Średnice nominalne DN:20; 25; 32; 40; 50; 65; 80; 100; 150; 200; 250; 300.Ciśnienia nominalne PN:16; 25; 40; 63; 100; 160 lub CL150; CL300; CL600.W przypadku gdy istnieje możliwość krzepnięcia przepływającej cieczy lubwydzielania się kryształów mogących unieruchomić grzyb zaworu, korpus staliwnymoże być wyposażony w płaszcz grzewczy wykonany z elementów rurowych lub tłoczonych blach połączonychza pomocą spawania.Korpusy z płaszczami grzewczymi wykonuje się w zaworach:●●DN20...40 i DN150...200 na ciśnienie PN 16...40,●●DN50...100 na ciśnienie PN16...100.Czynnikiem grzewczym jest para wodna lub olej o temperaturze roboczej < 200°C.Korpusy te mają następujące przyłącza kołnierzowe do połączenia z rurociągiem grzewczym:●●DN15 PN16 wg PN-H-74731:1987 dla DN20…80,●●DN25 PN16 wg PN-H-74731:1987 dla DN100…200.Dławnica (2):Odlewana wykonana z materiałów takich jak korpus może być:●●standardowa - przy temperaturze czynnika -20°C ...+260°C,●●żebrowana AB - przy temperaturze czynnika +260°C ... +650°C,●●wydłużona EB - przy temperaturze czynnika -180°C ... -20°C,●●mieszkowa DM - przy temperaturze czynnika do +300°C. W zaworach DN 20...100 PN16...25 orazzaworach DN 150 PN16.Dławnice mieszkowe stosowane są dla czynników toksycznych, wybuchowych i zapalnych.119


Rys. 1 Budowa zaworua) standardowa b) żebrowana AB c) wydłużona EB d) mieszkowa DMRys. 2 Rodzaje dławnicUszczelnienia dławnicy (3):Wykonane w postaci pierścieni z następujących materiałów:●●PTFE - <strong>pl</strong>eciony,●●PTFE - pierścienie „V”,●●grafit - <strong>pl</strong>eciony,●●grafit rozprężony - pierścienie.120 Zawory regulacyjne przelotowe dwugniazdowe typ Z10


Tablica 3. Współczynniki przepływu Kvs (m 3 /h)ŚrednicanominalnaDN20253240506580100150200250300Skok[mm]12,712,719,119,125,425,438,<strong>13</strong>8,150,863,563,588,9Przelot pełny Przelot zredukowany 0,4Charakterystyka przepływu grzybaLiniowa (L)Liniowa (L)Szybkootwierająca (S)Stałoprocentowa (P)Stałoprocentowa (P)Szybkootwierająca (S)6,88,64510,312,84515,420,568,22428,39,411,34151,416,320,5627725319412037,64816721567863854641541856408402563361000<strong>13</strong>30395532<strong>13</strong>901930560772Współczynniki obliczeniowe: F L2=0,9, X T=0,75, Fd=0,34, xF z=0,58Trzpień grzyba (6):Wykonany ze stali kwasoodpornej X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571) lub stali nierdzewnej X17CrNi 16-2 (1.4057)ulepszanej cie<strong>pl</strong>nie. Pozwala na sztywne połączenie grzyba z trzpieniem napędu.Korek (7):Wykonany w takich odmianach materiałowych jak korpus - oprócz zasadniczej funkcji zamknięcia od dołukorpusu zaworu i prowadzenia grzyba - może być również wykorzystywany do łatwego usuwania zanieczyszczeńgromadzących się w czasie eks<strong>pl</strong>oatacji bez konieczności demontowania dławnicy i napędu.Rys. 3. Wymiary zewnętrzne korpusu zaworu z płaszczem grzewczymTablica 4. Wymiary zaworu z płaszczem grzewczym - masy płaszczy.Średnica nominalnaDN20253240506580100150200A G K L230230260260300340380430550600[mm]115115<strong>13</strong>012514515818020024527033333955546478100153198258258258277299316343408503550Masa płaszczagrzewczego[kg]3,53,53,54,56,07,59,015,037,048,0122 Zawory regulacyjne przelotowe dwugniazdowe typ Z10


WYMIARY ZEWNĘTRZNE, PRZYŁĄCZENIOWE I MASY ZAWORÓWWymiary przyłączeniowe podane dla zaworuw dolnym skrajnym położeniu (zawór zamknięty).*) Przy montażu z siłownikiem P/R-1000 wymiar125mm = 195mm oraz 50mm =115mm.Zawór z końcówkamido spawania BWTablica 5. Wymiary i masy zaworówŚrednicanominalnaDNCiśnienienominalnePNKorpusDławnicadkołnierzowy(Maksymalne dopuszczalne32do przyspawania -----B d 1d std. AB;EB DMA G A G D obciążenie trzpienia [kN]]0D iC[mm] [bar] [mm] [in] [mm] [kg]2025324050658010015020025030010 - 1625 - 4063 - 16010 - 1625 - 4063 - 16010 - 1625 - 4063 - 16010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 10016010 - 1625 - 4063 - 100160150150230160160230180180260200200260260230230300300290290340340310310380380350350430430480480550550600600650650730730775775850850900900727211577771158787<strong>13</strong>09595125125110110145145<strong>13</strong>5<strong>13</strong>515815814514518018016516520020021021024524527027029529533<strong>13</strong>3<strong>13</strong>50350346346375375-----230--260---260---300---340---380---430---550---650---775---900-----115--<strong>13</strong>0---125---145---158---180---200---245---295---350---375Rys. 4. Wymiary zewnętrzne i przyłączeniowe-----36--44---52---67---84---100---<strong>13</strong>0---192---253---318---336-----26--32---38---51---64---76---102---152---203---254---264108245 3551155/16”-24UNF3A-----[4 kN]260 370120120<strong>13</strong>0<strong>13</strong>0145145 57,15145165 3/8”-24UNF3A160160160195-----[6,3 kN]195195195205 1/2”-20UNF3A20520520524028028028029033533533535537537537540545045045052584,15-----[10 kN]5/8”-18UNF3A-----[16 kN]3/4”-16UNF3A-----[25 kN]2 1/4”-16UN2A3 5/16”-16NS2A95,25 3 3/4”-12UN2AUWAGA: Masa zaworu - bez siłownika, z dławnicą standardową.245 35527527527529531531531535535535535541543043043045044544544551559559559570070570570579078578578596596096096011753903903904004304304304754604604605355255255255405555555556307357357358208408408409708858858851085114011401140<strong>13</strong>40445445—445445—505505—475475——590590——615615——760760——780780——905———————————————Masa7,07,58,07,58,08,510,511,012,016,016,517,020,023,024,025,030,530,031,031,540,036,037,038,060,563,064,065,585,0<strong>13</strong>7<strong>13</strong>8140170201204209252350355365425530535545640Zawory regulacyjne przelotowe dwugniazdowe typ Z10123


OZNACZENIE ZAWORU:- Z10 - 8 0Typ napędu:- sił. pneumatyczny o działaniu prostym: P ; P1- sił. pneumatyczny o działaniu odwrotnym: R ; R1- sił pneumatyczny z napędem ręczny<strong>mb</strong>ocznymP1B;R1B- sił. pneumatyczny z napędem ręcznymgórnymPN; RN- elektryczny: E- ręczny 20Rodzaj dławnicy:- standardowa: 1- wydłużona: 2- mieszkowa: 3- żebrowana: 4- inna XRodzaj uszczelnienia:- PTFE, <strong>pl</strong>ecionka A- PTFE, typ V B- grafit, <strong>pl</strong>ecionka D- grafit rozprężony ESzczelność zamknięcia:- podstawowa: II kl. 2- szczelne VI kl. 6Odciążenie grzyba:- grzyb odciążony 8Klatki dławiące:- bez klatek dławiących 0Charakterystyka i rodzaj grzyba:- liniowa, profilowy L- stałoprocentowa, profilowy P- szybkootwierająca, (on-off) S- inna XMateriał korpusu:- żeliwo szare 1- staliwo węglowe 3- staliwo kwasoodporne 5- inny XPRZYKŁAD OZNACZANIA:Zawór regulacyjny typ Z10 z siłownikiem pneumatycznym o działaniu odwrotnym z napędem ręcznymgórnym, dławnicą wydłużoną, uszczelnienie trzpienia grafit rozprężony, szczelność zamknięcia kl. VI z grzybemprofilowym stałoprocentowym, materiał korpusu staliwo węglowe:RN-Z10-2E680P3Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczce znamionowej zaworu.Ponadto podane jest:- wymiar nominalny zaworu [DN],- oznaczenie ciśnienia nominalnego zaworu [PN],- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- współczynnik przepływu [Kvs],- skok grzyba [H],- grupa płynów [1 lub 2],- nr seryjny i rok produkcji.ZAMAWIANIE:Dobór napędów liniowych uzgodnić z Zakładami Automatyki „POLNA” S.A..Szczegółowe informacje i dane techniczne siłowników - wg oddzielnych kart <strong>katalog</strong>owych.Zamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do obliczenia zaworu według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.124Wydanie: Z10/08/2011Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWORY REGULACYJNE PRZELOTOWE JEDNOGNIAZDOWE TYP Z ® HZASTOSOWANIE:Stosowane są jako elementy wykonawcze w układach automatyki i zdalnego sterowania, do regulacji ciągłejlub dwupołożeniowej w układach grzewczych wodnych lub parowych oraz w instalacjach klimatyzacyjnychi wentylacyjnych.Zawory współpracują z siłownikami firmy Honeywell lub Controlmatica.CHARAKTERYSTYKA:• zakres wymiarów nominalnych od DN15 do DN100 dla ciśnieńPN10 do CL300,• różnorodne wykonania materiałowe odlewów korpusu i częściwewnętrznych zaworu, przystosowane do określonych warunków pracy.• szeroki zakres współczynników przepływu i charakterystyk regulacji,• łatwy demontaż i montaż elementów wewnętrznych zaworu w celudokonania przeglądu i serwisu,• duża trwałość i niezawodność działania w wyniku zastosowaniawysokiej jakości materiałów oraz technik ulepszania powierzchniowego(dogniatanie, stellitowanie, obróbka cie<strong>pl</strong>na, powłoki CrN),• Zastosowanie siłowników elektrycznych firmy Honeywell typ:ML 6420A; ML6425A,B; ML 7420A; ML 7425A,B; M 6421A,B;M 7421A,B lub Controlmatica typ ESL-16,• wysoka szczelność zamknięcia w wyniku zastosowania gniazdmiękkich (z uszczelnieniem PTFE w całym zakresie przepływówi charakterystyk, dla grzybów nieodciążonych i odciążonych.• takie same współczynniki przepływu i charakterystyki regulacji dlagniazd „twardych” (metal-metal)i „miękkich” (metal-uszczelka), dla grzybów nieodciążonych i odciążonych,• małe siły przesterowania w wyniku zastosowania grzybów odciążonych dla zaworów DN25...100,• niezawodne połączenie trzpieni siłownika i zaworu oraz gniazda z korpusem,• wysokiej klasy uszczelnienia płaskie i dławnicowe,• konkurencyjne ceny - jako wynik prostej i funkcjonalnej konstrukcji zaworów i siłowników oraz zastosowanychmateriałów,• projektowanie i wytwarzanie wyrobu są zgodne z wymaganiami systemu zarządzania jakością ISO 9001oraz dyrektywy 97/23/WE i przepisów AD2000 Merkblatt z przeznaczeniem do instalacji na rurociągach.BUDOWA I DANE TECHNICZNE:• Działanie zaworu: ruch trzpienia w dół powoduje zamykanie zaworu.• Wymiar nominalny: DN15; 20; 25; 32; 40; 50; 65; 80; 100• Oznaczenie ciśnienia nominalnego: PN10; 16; 25; 40 (wg PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999);CL150; CL300 (wg PN-EN 1759-1:2005).• Długość budowy (korpus): wg PN-EN 60534-3-1; 2000r. szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40; szereg 37- dla CL150; szereg 38 - dla CL300Z ® - znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP125


HONEYWELLKorpus : kołnierzowy, odlewany z żeliw EN-GJL 250 (EN-JL 1040); EN-GJS 400-18 LT (EN-JS 1025) lub staliwGP 240 GH (1.0619); G20Mn5 (1.6220); GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408). Dopuszczalne nadciśnienie robocze dlamateriałów przy odpowiednich temperaturach podano w karcie <strong>katalog</strong>owej zaworów regulacyjnych typ „Z ® ”Dławnica: nieodlewana , mocowana do korpusu za pośrednictwem płyty łączącej.Grzyb: profilowy, nieodciążony lub odciążony; materiał: stal kwasoodporna lub stal przeznaczona do ulepszaniacie<strong>pl</strong>nego; regulacyjność: 50:1.Charakterystyka regulacji: liniowa (L); stałoprocentowa (P); szybkootwierająca (S).Gniazdo: wkręcane, ze stożkiem centrującym, uszczelniającym i zabezpieczającym przed odkręceniem: twardelub miękkie (z uszczelnieniem PTFE).Szczelność zamknięcia: - podstawowa: IV klasa wg PN-EN 60534-4 - gniazdo twarde- pęcherzykowa: VI klasa wg PN-EN 60534-4 - gniazdo miękkieTrzpień: dogniatany lub ulepszony cie<strong>pl</strong>nie i polerowany na powierzchni kontaktu z uszczelnieniem.Korek: stalowy lub kwasoodporny: umożliwia oczyszczenie wnętrza korpusu (dostarczany na życzenie).Uszczelnienia: bezazbestowe: płaskie - aramidowo - grafitowe; z grafitu wzmocnionego ; w osłonie metalowej(1.4571); dławnicowe: - pakiet uszczelniający PTFE-V ze sprężyną dociskową.Temperatura czynnika: max 260°C (PTFE).DOPUSZCZALNE SPADKI CIŚNIENIA ∆p.Spadki ciśnienia ∆p [bar] dotyczą zaworu zamkniętego i wyliczone są ze względu na możliwości napęduzaworu, napływ czynnika pod grzyb zaworu. Rzeczywiste spadki ciśnienia nie powinny przekraczać 70%wartości dopuszczalnego ciśnienia roboczego dla danego ciśnienia nominalnego, wykonania materiałowegoi temperatury roboczej.Tablica 1. Dopuszczalne spadki ciśnienia ∆p [bar].Si³ownikML 6420A; ML 6425A,BML 7420A; ML 7425A,BESL-16-00; ESL-16-01Si³a[N]Kvs [m 3 / h]do 4 6,3 10 16 25 40 63 94 125; 160Grzyby nieodci¹¿one ciœnieniowo (T / PTFE )600 30 / 23 10 / 3 9 / - 4 / - 1,2 / - - - - -ESL-16-06; ESL-16-07 1000 40 / 35 24 / 17 20 / 15 12 / 8 6 / 2,5 2 / -M 6421A,B; M 7421A,B 1800 40 / 35 40 / 35 40 / 35 28 / 22 16 / 12 8 / 5 5 / 2 2 / 1 -ML 6420A; ML 6425A,BML 7420A; ML 7425A,BESL-16-00; ESL-16-01Grzyby odci¹¿one ciœnieniowo (T / PTFE )600 - - 40 / 35 40 / - 40 / - - - - -ESL-16-06; ESL-16-07 1000 - - 40 / 35 40 / 35 40 / 35 40 / -M 6421A,B; M 7421A,B 1800 - - 40 / 35 40 / 35 40 / 35 40 / 35 40 / 35 40 / 35 40 / -Tablica 2. Współpracujące siłowniki.Si³ownikSi³a[N]NapiêciezasilaniaSprê¿ynazwrotnaML 6420A24V AC lub- -ML 6425A230V ACA -ML 6425A600- BML 7420A 24V AC - -ML 7425A,B A BSkok[mm]M 6421AM 6421B24V AC lub230V AC---- 381800M 7421A- - 2024V ACM 7421B - - 3820Kierunek dzia³ania sprê¿yny: A - zamyka zawór;Sygna³steruj¹cySterowanie3 pkt.0…10V DClub 2…10V DCSterowanie3 pkt.0…10V DClub 2…10V DCT - gniazdo twarde; PTFE - gniazdo miękkieB - otwiera zawórStopieñochronyIP 54Szczegółowe informacje dotyczące siłownikówmożna uzyskać na stronie domowej producenta:firma HONEYWELLwww.honeywell.com.<strong>pl</strong>firma CONTROLMATICAwww.controlmatica.com.<strong>pl</strong>.CONTROLMATICA126 Zawory regulacyjne typ ZHSi³ownikESL-16-00-00-01-1-1-01ESL-16-00-00-01-2-1-01ESL-16-00-00-01-3-1-01ESL-16-00-00-01-1-1-02ESL-16-00-00-01-2-1-02ESL-16-00-00-01-3-1-02ESL-16-01-00-01-1-1-01ESL-16-01-00-01-2-1-01ESL-16-01-00-01-3-1-01ESL-16-01-00-01-1-1-02ESL-16-01-00-01-2-1-02ESL-16-01-00-01-3-1-02ESL-16-06-00-01-1-1-01ESL-16-06-00-01-2-1-01ESL-16-06-00-01-3-1-01ESL-16-06-00-01-1-1-02ESL-16-06-00-01-2-1-02ESL-16-06-00-01-3-1-02ESL-16-07-00-01-1-1-01ESL-16-07-00-01-2-1-01ESL-16-07-00-01-3-1-01ESL-16-07-00-01-1-1-02ESL-16-07-00-01-2-1-02ESL-16-07-00-01-3-1-02Si³a[N]6001000Napiêciezasilania24V AC230V AC24V AC230V AC24V AC230V AC24V AC230V ACSygna³ steruj¹cy3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DC3 pkt., bez nadajnika po³o¿.3 pkt., z nadajnikiem 4-20 mA.0(2)…10V DC; 0(4)…20mA DCCzasprzejœcia [s]1006010060StopieñochronyIP 54


Tablica 3. Współczynniki przepływu Kvs [m 3 /h] - dla grzybów nieodciążonychKvs [m 3 /h] Skok [mm] Œrednica gniazda [mm]0,0100,0160,0250,0400,0630,106,350,160,250,400,631,0201,6 9,522,512,74,06,3 19,0510 20,6416 25,25Wymiar nominalny DNCharakterystyka15 20 25 32 40 50 65 80 L P S25 31,7240 41,256350,83894 66,7Wspó³czynniki obliczeniowe: F L= 0,9 ; X T= 0,72 ; Fd = 0,46 ; xFz = 0,65Tablica 4. Współczynniki przepływu Kvs [m 3 /h] - dla grzybów odciążonych.Kvs [m 3 /h] Skok [mm] Œrednica gniazda [mm]1020,6416 25,2525 2031,7240 41,25Wymiar nominalny DNCharakterystyka25 32 40 50 65 80 100 L P S6350,894 66,73812588,9160Wspó³czynniki obliczeniowe: F L= 0,9 ; X T= 0,72 ; Fd = 0,46 ; xFz = 0,653Wykres 1. Charakterystyki przepływowe stałoprocentowe zaworu regulacyjnego Kvs = 0,25…94 m3 /h.Zawory regulacyjne typ ZH127


WYMIARY:Tablica 6.1280-0,1OZNACZENIE ZAWORU:Typ napędu:- elektryczny: ERodzaj dławnicy:- standardowa: 1Rodzaj uszczelnienia:- PTFE, typ V BPRZYKŁAD OZNACZANIA:Zawór regulacyjny typ ZH z siłownikiem, grzyb nieodciążony,szczelność zamknięcia kl. IV, charakterystyka liniowa,materiał korpusu staliwo węglowe:Uwaga: Należy podać typ siłownika.E-ZH-1B470L3Oznaczenie to umieszczone jest na tabliczceznamionowej zaworu. Ponadto podane jest:- wymiar nominalny zaworu [DN],- oznaczenie ciśnienia nominalnego zaworu [PN],- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- współczynnik przepływu [Kvs],- skok grzyba [H], grupa płynów [1 lub 2],- nr seryjny i rok produkcji.Tablica 5. Wymiary podstawowe zaworów.Uwaga: Ujęte w tablicy wymiary długości budowy „A” dla CL150 orazCL300 dotyczą korpusów z przylgą B lub RF. Dla pozostałych odmianwykonania korpusów, długości budowy „A 1” należy obliczyć zewzorów podanych w tablicy 6. Podczas projektowania i montażu należyuwzględnić wymiary siłownika i niezbędną przestrzeń montażową.Dodatkowe informacje zawarte są w kartach <strong>katalog</strong>owychposzczególnych siłowników oraz w karcie <strong>katalog</strong>owej „Zawory regulacyjneprzelotowe jednogniazdowe typ Z”Rodzaj korpusuOznaczeniePNANSIA 1Z rowkiem CL300 D1 GFZ wpustem CL300 F1 FFA 1= A + 5 x 2Z rowkiem do pierścienia CL300 DN15A 1= A + 5,5 x 2Z rowkiem do pierścienia CL150Z rowkiem do pierścienia CL300 DN20…40JRTJA 1= A + 6,5 x 2Z rowkiem do pierścienia CL300 DN50…250 A 1= A + 8 x 2EZH 1 B 0Odciążenie grzyba:- grzyb nieodciążony 7- grzyb odciążony 8Klatki dławiące:- bez klatek dławiących 0Szczelność zamknięcia:- podstawowa: IV kl. 4- pęcherzykowa: VI kl. 6Charakterystyka i rodzaj grzyba:- liniowa, profilowy L- stałoprocentowa, profilowy P- szybkootwierająca, (on-off) S- inna XMateriał korpusu:- żeliwo szare 1- żeliwo sferoidalne 2- staliwo węglowe 3- staliwo kwasoodporne 5- inny XZAMAWIANIE:Zamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do obliczenia zaworu według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze zaworów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.DNA B C ECL150 CL300 PN10…40 [mm] [mm] [mm]15 184 190 <strong>13</strong>020 184 194 150 9225 184 197 16032 200 2<strong>13</strong> 180 11034,8 8940 222 235 20050 254 267 2301<strong>13</strong>65 276 292 29017680 298 317 310 47,6 <strong>13</strong>3100 352 368 350 182Wymiar E - dla po³o¿enie grzyba - zawór zamkniêtyWydanie: ZH/03/2011Ważne do następnego wydania.


STACJE REDUKCYJNO-SCHŁADZAJĄCYCEWSTĘP:Stacje redukcyjno-schładzające mają zastosowanie w energetyce przemysłowej do utrzymywaniaciśnienia i temperatury pary w granicach uwarunkowanych procesem technologicznym przez wtrysk cieczychłodzącej.Głównymi elementami stacji redukcyjno-schładzających są:- zawory redukcyjne pary- schładzacze (wtryskiwacze wody chłodzącej)- zawory wtryskowe129


1. Zawory redukcyjne mają za zadanie obniżenie ciśnienia pary do wartości zadanej.Na zastosowanie do wysokich parametrów ciśnienia i temperatury zalecane są zawory typu Z1B.Zapewniają one możliwość stosowania wielootworowych i wielostopniowych struktur dławiących oraz grzybówodciążonych. Rozwiązania te dają możliwość eliminacji przepływu dławionego, ograniczenia poziomu hałasuoraz zmniejszenia sił przesterowania.W ofercie spółki oprócz zaworów przelotowych znajdują się również zawory kątowe wykonywane z prętówkutych.Rys. 1. Zawór redukcyjny pary – kątowy DN25 /DN150 z materiału X10CrMoVNb9-1 (1.4903). grzybwielostopniowy i płyty dławiące na wypływie w celuwyeliminowania przepływu dławionego i ograniczeniahałasu. Komora schładzania jest integralna częściązaworu. Na rysunku widoczne także: Schładzaczlancowy, zawór wtryskowy o konstrukcji antykawitacyjnej.Rys. 2. Zawór kątowy z siłownikiem elektrycznym.<strong>13</strong>0 Stacje Redukcyjno-Schładzające


2. Schładzacze:- tłoczkowe- pierścieniowe- lancoweZadaniem schładzaczy jest doprowadzenie do komory schładzania wody chłodzącej w stanie maksymalnejatomizacji w całym zakresie ciśnień roboczych i przepływu.Najpowszechniej stosowane są schładzacze tłoczkowe typu ST1. Składają się one z części zaworowejz grzybem jedno lub dwustopniowym oraz głowicy z dyszami wtryskowymi. Zapewniają one szeroki zakresregulacji (ok. 40:1), nie wymagają zaworu wtryskowego mogą być wyposażone w napęd pneumatyczny lubelektryczny. Stosowane są do rurociągów od DN150.Rys. 3 Schładzacz tłoczkowy typu ST1 z napędem pneumatycznym.Dla mniejszych średnic rurociągu i mniejszych wymagań w zakresie regulacyjności (ok. 3:1) zalecane sąschładzacze pierścieniowe typu SP1 i lancowe. Wymagają one zastosowania zaworu wtryskowego.Schładzacze pierścieniowe mocowane są miedzy kołnierzami rurociągu. Zawierają 1…3 dysz wtryskowych.Zwiększenie regulacyjności schładzaczy pierścieniowych (do ok. 15:1) można uzyskać przez zastosowaniewielowylotowych zaworów wtryskowych.Rys. 4. Schładzacz pierścieniowy.Stacje Redukcyjno-Schładzające<strong>13</strong>1


Schładzacze lancowe wyposażone są najczęściej wjedna dyszę wtryskową i zalecane są do rurociągówod DN100.wtrysk wodychłodzącejRurociąg paryRys. 5 Schładzacz lancowy3. Zawory wtryskowe.Rolę zaworów wtryskowych spełniająnajczęściej zawory regulacyjne typu Z1A. Zewzględu na parametry wody chłodzącej wwielu przypadkach niezbędne jest wykonanieantykawitacyjne zaworu.Rys. 6. Zawór typu Z1A, z grzybem wielostopniowym i klatką dławiącą.<strong>13</strong>2Wydanie: SRS/07/2014Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationSCHŁADZACZE PARY:PIERŚCIENIOWE TYPU SP-1, LANCOWE i TŁOCZKOWE TYPU ST-1SCHŁADZACZ PIERŚCIENIOWY PARY TYPU SP-1ZASTOSOWANIE:Dla średnic rurociągów parowych do DN150CHARAKTERYSTYKA:• zwarta konstrukcja do zabudowy miedzykołnierzowej• brak cześci ruchomych• zakres regulacyjności do Kvs max 1.0• regulacyjność 3:1 wydajności sterowaniaciśnieniem wody chłodzącejZASADA DZIAŁANIA:Woda chłodząca dostarczana jest do dyszy / dysz wtryskowych poprzez króciec zasilający kołnierzowy bądźz przyłączem spawanym. Ilość wody chłodzącej dostarczonej do rurociągu parowego jest regulowana przezzmiany jej ciśnienia na wlocie do schładzacza.BUDOWAśrednica rurociągu parowego: DN32 ... DN150 , PN16, 25, 40, 63, 100średnica rurociągu wody chłodzącej : DN25/ 40/ 50; PN40; 63; 100; 160Inne wartości DN / PN jak również przyłącza kołnierzowe wg norm ANSI - na życzenieDysze:z pustym i pełnym stożkiem rozpylenia, kąt 60…90°.Materiały:- korpus: S355J2G3 ; (1.0570); <strong>13</strong>CrMo 4-5 ; (1.7335)- dysze: X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571)Inne materiały - na życzenie.<strong>13</strong>3


SCHŁADZACZ LANCOWY PARY TYPU ST-1ZASTOSOWANIE:Dla średnic rurociągów parowych od DN100.CHARAKTERYSTYKA:• konstrukcja do montażu kołnierzowego na króćcubocznym komory schładzania• brak części ruchomych• zakres regulacyjności do Kvs max 2.0• regulacyjność 3:1 wydajności sterowania ciśnieniemwody chłodzącejZASADA DZIAŁANIA:Woda chłodząca dostarczana jest do dyszy / dyszwtryskowych poprzez króciec zasilający kołnierzowybądź z przyłączem spawanym. Ilość wody chłodzącejdostarczonej do rurociągu parowego jest regulowanaprzez zmiany jej ciśnienia na wlocie do schładzacza.wtrysk wodychłodzącejRurociąg paryWODA CHŁODZĄCAPARA PRZEGRZANABUDOWAśrednica rurociągu parowego: od DN100, PN16, 25, 40, 63, 100średnica rurociągu wody chłodzącej : DN25/ 40/ 50; PN40; 63; 100; SCHŁADZACZ 160 LANCOWYInne wartości DN / PN jak również przyłącza kołnierzowe wg norm ANSI - na życzenieDysze:z pustym i pełnym stożkiem rozpylenia, kąt 60…90°.Materiały:- korpus: S355J2G3 ; (1.0570); <strong>13</strong>CrMo 4-5 ; (1.7335)- dysze: X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571)Inne materiały - na życzenie.<strong>13</strong>4 Schładzacze pary typu ST-1 i SP-1


ZASTOSOWANIE:SCHŁADZACZ TŁOCZKOWY PARY TYPU ST-1Schładzacz ma zastosowanie w układachregulacji temperatury pary w przemyśle ienergetyce.Zadaniem schładzacza jest zapewnieniewtrysku wody z doskonałą atomizacjądo rurociągu pary przegrzanej w celu jejschłodzenia do zadanych parametrów.CHARAKTERYSTYKA:• możliwość wykonywania schładzaczy owspółczynnikach przepływuzgodnych z życzeniem klienta,• odporność na rozszczelnienie w wynikuzastosowania spiralnej, sprężystej uszczelkimetalowo-grafitowej na króćcu,• szeroki zakres przyłączy kołnierzowych,• możliwość dostosowania materiałów dowymagań klienta,• łatwość wymiany gniazda i elementówwewnętrznych schładzacza,• możliwość stosowania jednego rodzajusiłownika pneumatycznegome<strong>mb</strong>ranowego sprężynowego w zakresieskoków do 100 mm,• możliwość stosowania innych napędówwg życzenia klienta: pneumatycznych, elektrycznych,hydraulicznych.ZASADA DZIAŁANIA:Woda chłodząca dostarczana jest z bocznego przyłącza do wnętrza schładzacza po otwarciu gniazda.Głowica wyposażona jest w zespół niezależnych dysz charakteryzujących się pełnym stożkiemrozpylania o kącie 90°. Wewnątrz głowicy znajduje się tłok uszczelniony stalowymi pierścieniamisprężystymi. Przesuwanie się tłoka powoduje przepływ wody do kolejnych dysz zapewniając charakterystykęprzepływu liniową lub zbliżoną do stałoprocentowej. Ilość i wydajność dysz oraz skok tłoka dobrane sąw zależności od wymaganego współczynnika przepływu. Zarówno głowica jak i dysze zabezpieczone są przedodkręceniem za pomocą odkształcenia <strong>pl</strong>astycznego pierścienia zabezpieczającego. Schładzacz ma budowędzieloną co umożliwia łatwą wymianę gniazda i elementów wewnętrznych.BUDOWAPrzyłącza kołnierzowe:- woda: DN25/ 40/ 50; PN40; 63; 100; 160- para: DN80/ 100/ 150; PN25; 40; 63; 100Inne wartości DN / PN jak również przyłącza kołnierzowe wg norm ANSI - na życzenieDysze:- z pustym i pełnym stożkiem rozpylenia, kąt 60…90°.Schładzacze pary typu ST-1 i SP-1<strong>13</strong>5


Materiały:- korpus, dławnica: S355J2G3 ; (1.0570); <strong>13</strong>CrMo 4-5 ; (1.7335)- głowica, elementy wewnętrzne: X17CrNi 16-2 ; (1.4057)- dysze: X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571)Inne materiały - na życzenie.Współczynniki przepływu:Kv 0,15…10Szczelność zamknięcia: V kl. wg PN-EN 60534-4Regulacyjność: 40:1Napęd:siłownik pneumatyczny me<strong>mb</strong>ranowy, sprężynowy, typ P4, powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany 240cm 2 ,skok maksymalny - 100mm, ciśnienie zasilania - 400 kPa, zakres sprężyn 160…320 kPa.Inne siłowniki - na życzenieTablica1. Zależność skoku od Kvs i średnicy przyłącza pary.Krociec pary DN Kv Skok [mm]80 0,15…1,060100 1,0…2,52,5…5 801505…10 100Rysunek 1. Warianty położenia przyłącza kołnierza wodnego w stosunku do kierunku przepływu pary.<strong>13</strong>6 Schładzacze pary typu ST-1 i SP-1


Tablica 2. Wykaz części.L.p. Nazwa części1. Głowica2. Dławnica3. Trzpień4. Tłok5. Gniazdo6. Zestaw uszczelniający7. Uszczelka spiralna8. Nakrętka9. Śruba10. Pierścień11. Dysze12. Siłownik typ P4Rysunek 3. Wymiary przyłączenioweschładzacza (inne wymiary na życzenie klienta).Rysunek 2. Budowa schładzacza oraz wymiary gabarytowe (inne wymiary na życzenie klienta).Schładzacze pary typu ST-1 i SP-1<strong>13</strong>7


Rysunek 4. Wymiaryprzyłącza parowego.Tablica 3. Wymiary przeciwkołnierza parowego.DN PN A s [min.] D x w B E f2 C2 H2 H3 R1 N1 K n L25; 40OZNACZENIE SCHŁADZACZA TŁOCZKOWEGO:3,2 200 <strong>13</strong>1,524 58105 16080 63 88,9 3,6 215- 110 4,5 28 72 112 170 22<strong>13</strong>6,5100 4,0 230 32 78 120 180 2610825; 40 3,6 23524 65 <strong>13</strong>4 190 228100 63 114,3 4,0 250 149 129 12030 78 12 <strong>13</strong>8 200 26150100 5,0 265 36 90 150 210 30525; 40 4,5 30028 75192 250 2663 168,3 5,6 345 203 183 170 15 36 95 10 202 280 33100 7,1 355 44 115 210 290 12 33Możliwe jest wykonanie przyłącza schładzacza przez Zakłady AutomatykiPOLNA SA na życzenie klienta.Jeżeli klient wykonuje samodzielnie takie przyłącze należy podać średnicę orazgrubość ścianki rury.Wymiary przyłączeniowe przyłącza schładzacza są zgodne z normąPN-EN 1092-1: 2010 typ kołnierza (C). Uszczelnienie standardowe dlapołączenia kołnierzowego typów (C / D). Zalecana jest uszczelka spiralna,sprężysta z materiału X6CrNiMoTi 17-12-2 ; (1.4571) + GRAFIT.Tablica 4. Wymiary uszczelki.DNWymiary uszczelki kołnierza80<strong>13</strong>1 x 111 x 3,2 (PN25; 40)<strong>13</strong>5 x 111 x 3,2 (PN63; 100)100 148 x <strong>13</strong>0 x 3,2150 202 x 184 x 3,2- - ST-1 - - - -18Typ:- siłownik pneumatyczny: P4- siłownik elektryczny: E- siłownik hydrauliczny: H- inny: XPrzyłącze (strona parowa):DN / PNKvs:wg tablicy 1 lub dane umożliwiającejego obliczenie.Usytuowanie kołnierza wodnego:0°, 90°, 180°, 270°Przyłącze (strona wodna):DN / PNPRZYKŁAD OZNACZANIA: Siłownik pneumatyczny prostego działania, wielkość - 240cm 2 , skok 60 mm, zakresciśnienia sterującego 160...320 kPa, przyłącze parowe DN80 PN63, przyłącze wodne DN25 PN40, rurociągparowy DN600 PN40, położenie przyłącza wodnego 270°, Kvs 1, charakterystyka liniowa:P4 - ST-1 - DN80/PN63 - DN25/PN40 - DN600/PN40 - 270° - Kvs 1LZAMAWIANIE (schładzacze lancowe i pierścieniowe): Przed zamówieniem schładzaczy lancowych i pierścieniowychnależy skontaktowac się z Działem Marketingu i Sprzedaży.ZAMAWIANIE (tylko schładzacz tłoczkowy):Przy zamawianiu należy podać oznaczenie napędu wg kart <strong>katalog</strong>owych producenta, oznaczenie schładzaczaoraz jego parametry pracy: ciśnienia oraz temperatury przepływających mediów.Na tabliczce znamionowej schładzacza oprócz w/w danych podane są:- max. temperatura pracy [TS],- max. ciśnienie pracy [PS]- ciśnienie próby [PT]- grupa płynów [2],- nr seryjny i rok produkcji.Pomocy w doborze schładzaczy udzielają: Dział Marketingu i Sprzedaży oraz Dział Techniki.<strong>13</strong>8Rurociąg parowy:DN / PNWydanie: ST-1; SP-1/07/2014Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationPRZEPUSTNICE REGULACYJNE TYP PRSZASTOSOWANIE:Przepustnice szczelne typ PRS są stosowane jako elementy wykonawcze w układach automatyki i zdalnegosterowania do regulacji natężenia przepływu cieczy i gazów. Ze względu na wysoką szczelność zamknięciapreferowane są jako elementy odcinające przepływ czynnika. Mogą być stosowane również jako przepustniceregulujące w zakresie otwarcia 25...75 o . Różnorodność odmian konstrukcyjnych i wykonań materiałowych sprawia,że przepustnice te są stosowane w wielu dziedzinach przemysłu takich jak: przemysł chemiczny, papierniczy,spożywczy, ciepłownictwo, energetyka, hutnictwo, górnictwo itpCHARAKTERYSTYKA:• całkowita szczelność zamknięcia przy spadku ciśnienia do20 bar,• konstrukcja przepustnicy umożliwia mocowanie z przyłączamikołnierzowymi rurociągu wykonanymi wg ISO; DIN; PN; ANSI,• wkład uszczelniający wzmocniony szkieletem aluminiowym umożliwiauzyskanie ciśnień nominalnych do PN20 (CL150),• różnorodność wykonań materiałowych wkładu uszczelniającegopozwala na optymalne dostosowanie odmiany przepustnicy dorodzaju medium,• samosmarujące tulejki prowadzące wału przepustnicy,• szeroki zakres współczynników przepływu,• szeroka gama napędów: ręczne-dźwigniowe i przekładniowe,pneumatyczne, elektryczne.BUDOWA:Korpus - odlewany z żeliwa sferoidalnego w dwóch odmianach konstrukcyjnych:- bezkołnierzowy do mocowania między kołnierzami rurociągu: PRS-1- z nagwintowanymi występami do mocowania oddzielnie z każdym kołnierzem rurociągu: PRS-2Dysk - odlewany z żeliwa sferoidalnego. Sferyczny w całym zakresie obrotu, co umożliwia lepszą szczelnośći mniejsze zużycie uszczelnienia.Wkład uszczelniający - pierścień gumowy zbrojony szkieletem aluminiowym, zapewniający uszczelnieniez dyskiem i wałem oraz przyłączami kołnierzowymi rurociągu. Wykonania materiałowe: EPDM, BUNA-N,NEOPREN, VITON, SILIKON i inne w zależności od parametrów pracy lub życzeń klienta - wytyczne stosowaniawg tabl. 5.Wał - dwuczęściowy, wykonany ze stali odpornej na korozję.Tulejki prowadzące - stalowe z warstwą samosmarującą.<strong>13</strong>9


DANE TECHNICZNETabl.1. Współczynnik przepływu Kv [m 3 /h]DN 40 50 65 80 100 125 150 200 250 30025 o 2,6 5,2 8,6 <strong>13</strong> 23 50 83 142 220 31930 o 4,3 7,8 <strong>13</strong> 20 35 74 121 211 327 46540 o 9,5 15,5 23 33,6 61 129 211 353 560 81910,90,80,7Charakterystyka przepływu przepustnicyKąt otwarcia50 o 15,5 24 38 56 99 211 345 590 974 <strong>13</strong>5360 o 22,5 47,5 73 112 198 414 677 1099 1810 262970 o 38,8 62 94,8 142 259 526 871 1478 2327 3405kv0,60,50,40,30,275 o 47,5 79,3 116,4 181 336 702 1<strong>13</strong>8 1858 3017 422480 o 60,4 95 142 215,5 400 845 <strong>13</strong>92 2302 3664 512990 o 69 116,4 181 267 465 948 1646 2746 4224 63360,100 10 20 30 40 50 60 70 80 90α okąt obrotu aRys.1. Zależność współczynnika przepływukv=Kv/Kvs od kąta obrotu dyskuprzepustnicyTabl.2. Wymagane momenty dyspozycyjne napędu [Nm]DN 40 50 65 80 100 125 150 200 250 300PN6 9 11 <strong>13</strong> 17 24 38 62 75 125 190PN10 11 15 19 20 37 67 107 150 215 290PN16 17 19 29 31 55 99 <strong>13</strong>6 230 320 435PN20 (CL150) 20 30 41 49 84 <strong>13</strong>8 205 350 480 640Podane wartości momentów dotyczą zastosowania przepustnicy do cieczy. W przypadku mediów niesmarujących, takich jak powietrze, gazy, media suche (pyły, cement itp.) wartości te należy powiększyć o 50%.Wykonanie dla PN25 - po uzgodnieniu z producentem.Rys.2. Wymiary przyłączeniowe i gabarytowe140 Przepustnice regulacyjne typ PRS


Tabl.3. Wymiary i masy przepustnic PRS-1DN A B C D 1D 2d 1d 2E F G H J □ K L L 1N40 74 105 34 46,5 67 8,5 17 90 55 92 15 4 14 21 16 70Typ *kołnierzaMasa[kg]2,350 83 115 43 56,5 80 8,5 17 90 55 103 15 4 14 21 16 70 2,765 95 <strong>13</strong>0 46 66,5 92 8,5 17 90 55 121 15 4 14 21 16 70 3,280 109 <strong>13</strong>5 46 78,5 108 8,5 17 90 55 <strong>13</strong>4 15 4 14 21 16 70 3,8F07100 120 150 52 102 <strong>13</strong>4 8,5 17 90 55 162 15 4 14 21 16 70 5,4125 <strong>13</strong>6 175 56 128 161 8,5 21 90 55 192 15 4 17 22 17 70 7,2150 152 190 56 153 190 8,5 21 90 55 218 15 4 17 22 17 70 8,9200 176 225 60 198 242 8,5 21 90 55 273 18 4 17 22 17 70 10,4250 218 270 68 247 294 11 28 125 70 328 18 4 22 27,5 22,5 10222F10300 257 300 78 299 345 11 28 125 70 378 18 4 22 27,5 22,5 102 33D1 - średnica wewnętrzna wkładuD2 - średnica zewnętrzna wkładu*) - wg ISO 5211C - długość budowy wg ISO 5752-1982 (short) tabl.5 / DIN 3202 - K1Tabl.4. Wymiary i masy przepustnic PRS-2DNPN6 PN10 PN16 PN20 CL150D d n D d n D d n D d n D d nMasa[kg]40 10011011098,5 M143 7 / 8” 1/2”350 110 M12 125 125 4 120,54 3 / 4”4444465 <strong>13</strong>0 145 145 <strong>13</strong>9,5 5 1 / 2” 4,8M16M16M165/8”80 150160 160152,5 6 1 / 16” 5,4100 170 4* 180180 190,57 1 / 2”88125 200210 210 2168 1 / 2”11,5M16888150 225 8 240240 241,5 M20 9 1 / 2” 3/4” 14M20200 280 295 295298,5 11 3 / 4” 19,5M20250 335350355 12 362 14 1 / 4” 29,41212 M22 M24 12 7/8” 12300 395 M20 400 410 432 17” 45D - średnica podziałowad - średnica gwintun - ilość otworówPozostałe wymiary wg tabl.3.UWAGA:dla CL150 gwint d - typ UNC* - dla wykonania przepustnicy na oleje stosowanejest 8 otworówPrzepustnice regulacyjne typ PRS141


Części przepustnicy:1 - korpus2 - wkład uszczelniający3 - dysk4 - wał napędu5 - wał6 - korek7 - tulejka prowadząca8 - pierścień uszczelniający9 - pierścień uszczelniający10 - uszczelka11 - podkładka12 - pierścień osadczy<strong>13</strong> - podkładkaRys.3. Budowa przepustnicyTabl.5. Materiały wkładu uszczelniającego - wytyczne stosowaniaSy<strong>mb</strong>olTemperatura stosowaniaMedia zalecaneMedia niedozwolone[ o C]EPDM -35...+110 woda, para wodna, woda morska, solanka,EPDM - HT -35...+150ketony, zasady, rozcieñczone kwasywêglowodory, oleje,t³uszczeNBR(Buna N) -18...+90woda morska, wêglowodory, gaz ziemny, rozcieñczone kwasy,benzen,oleje, t³uszcze,powietrzerozpuszczalnikiNR(kauczuk naturalny) -35...+65para wodna,produkty o dzia³aniurozpuszczalniki,kwasy,œciernym,nieagresywnewêglowodoryVMQ(silikon) -35...+150 produkty spo¿ywcze kwasy, para wodna, wêglowodoryFKM(Viton) -10...+160 kwasy, oleje, wêglowodory, benzynapara wodna, freon, zasady,ketony, rozpuszczalnikiCR(Neopren) -18...+90 oleje, produkty spo¿ywcze rozpuszczalniki,kwasy, ketonyCSM(Hypalon) -18...+100 kwasy, kwasy organiczne,oleje, t³uszczekwas azotowy, para wodna,ketonyRys.4. Montaż przepustnicy w rurociąguTabl.6. Wymiary montażoweDN R P S40 47 51 3250 57 64 45,565 72 79 4880 84 92 64100 104 112 88125 <strong>13</strong>0 <strong>13</strong>6 116150 157 165 142,5200 205 212 189250 254 264 238300 304 315 289UWAGA: Wymiar T musi sie zawieraćpomiedzy wartościami S oraz P142 Przepustnice regulacyjne typ PRS


NAPĘDYStosowane są napędy ręczne dźwigniowe lub przekładniowe, siłowniki pneumatyczne, tłokowe jednostronnegolub dwustronnego działania oraz siłowniki elektryczne.a) napęd ręczny dźwigniowyTypnapęduDNA[mm]Masa[kg]D1 40...100 250 1,3D2 125...150 320 1,6b) napęd ręczny z przekładnią ślimakowąTypnapęduDNA[mm]∅B[mm]G[mm]H[mm]Masa[kg]R1 40...100 <strong>13</strong>0 <strong>13</strong>5 1<strong>13</strong> 56 4R2 125...200 145 <strong>13</strong>5 127 60 7R3 250...300 245 300 200 72 10Rys.5. Napędy ręczneKOMPLETACJA PRZEPUSTNIC Z SIŁOWNIKAMI PNEUMATYCZNYMI TŁOKOWYMI- ciśnienie sterujące: siłownik dwustronnego działania - 1 do 10 barsiłownik jednostronnego działania - 2 do 10 bar- kąt obrotu 90 0 ± 4 0 w obu krańcowych położeniach (opcje 120 0 lub 180 0 )- temperatura medium sterującego -20 0 C do +80 0 C (opcja +20 0 C do +150 0 C)- stopień ochrony IP65 (na życzenie wyższy)- wykonania przeciwwybuchowe- elektromechaniczne wyłączniki krańcowe- pozycjonery pneumatyczne i elektropneumatyczne- zawory rozdzielające elektromagnetyczneTabl.7. Wymiary i masy przepustnic PRSz siłownikami pneumatycznymi tłokowymiDN A B CTyp *siłownikaMasa [kg]PRS-1PRS-240 340AT1-DA 3,8 4,5152 8150 349 lub - SR 4,2 5,565 397AT2-DA 6 7,6202 9280 416 lub - SR 6,6 8,2100 468AT3-DA 11,3 <strong>13</strong>,9271 118125 509 lub - SR <strong>13</strong>,1 17,4150 595AT4-DA 20,9 26360 143200 624 lub - SR 22,4 31,5250 797AT5-DA 44 51,4464 179300 866 lub - SR 55 67* - inne typy siłowników na życzenieRys.6. Przepustnica PRS z siłownikiempneumatycznym tłokowymPrzepustnice regulacyjne typ PRS143


KOMPLETACJA PRZEPUSTNIC Z SIŁOWNIKAMI ELEKTRYCZNYMI- zasilanie: 3-fazowe 230/400V, 50Hz; 1-fazowe 230V, 50Hz lub prądem stałym 24V- obciążenie znamionowe - 30%- klasa izolacji - F- stopień ochrony - IP67- temperatura otoczenia -30 0 C +75 0 C- elektryczne wyłączniki krańcowe- napęd ręczny- wskaźniki położeniaDN40...150 typ OADN200...300 typ ASRys.7. Przepustnica PRS z siłownikiem elektrycznym BERNARDTabl.8. Wymiary i masy przepustnic PRS z siłownikami elektrycznymiDN A B C D E G H J L MTyp *siłownikaCzaszamykania[sek]Moc[kW]Masa [kg]PRS-1 PRS-240 290 90 200 60 106 215 215 98 74 348 8,550 290 90 200 60 106 215 215 109 82 43 9 9,5OA-60,0365 290 90 200 60 106 215 215 122 95 46 69,6 10,680 290 90 200 60 106 215 215 <strong>13</strong>2 109 46 10 11100 290 90 200 60 106 215 215 153 120 52 OA-8 0,10 12 14125 372 90 200 100 106 215 223 177 <strong>13</strong>6 5615 17,5OA-15 15;25150 372 112 260 100 106 215 223 194 152 56 0,03 16 18,6200 527 187 260 165 <strong>13</strong>9 315 177 225 176 60 ASP-25 30;60 28 33250 527 187 260 250 <strong>13</strong>9 315 177 275 218 6836,5 45,5AS-50 30 0,10300 527 187 260 250 <strong>13</strong>9 315 177 297 257 78 48 58,5* - inne typy siłowników na życzenie144 Przepustnice regulacyjne typ PRS


PRS-1PRS-2Rys.8. Montaż przepustnicy w rurociąguTabl.9. Wymiary śrub połączeniowych do przepustnic PRS-1PN6 PN10 PN16 PN20 CL150DN Rodzaj Ilość Rodzaj Ilość Rodzaj Ilość Rodzaj IlośćIlośćRodzaj śrubyśruby śrub śruby śrub śruby śrub śruby śrubśrub40 M12x100 4 M16x110 4 M16x110 4 M14x110 4 1/2” x 4 5 / 16” 450 M12x120 4 M16x<strong>13</strong>0 4 M16x<strong>13</strong>0 4 M16x<strong>13</strong>0 4 5/8” x 5 1 / 8” 465 M12x120 4 M16x<strong>13</strong>0 4 M16x<strong>13</strong>0 4 M16x<strong>13</strong>0 4 5/8” x 5 1 / 8” 480 M16x<strong>13</strong>0 4 M16x140 4 M16x140 8 M16x140 4 5/8” x 5 1 / 2” 4100 M16x140 4* M16x150 8 M16x150 8 M16x140 8 5/8” x 5 1 / 2” 8125 M16x150 8 M16x150 8 M16x150 8 M20x160 8 3/4” x 6 3 / 8” 8150 M16x150 8 M20x160 8 M20x160 8 M20x160 8 3/4” x 6 3 / 8” 8200 M16x160 8 M20x170 8 M20x170 12 M20x170 8 3/4” x 6 3 / 4” 8250 M16x180 12 M20x180 12 M22x190 12 M24x190 12 7/8” x 7 1 / 2” 12300 M20x190 12 M20x190 12 M22x200 12 M24x210 12 7/8” x 8 3 / 8” 12* - dla wykonania na oleje stosowane jest 8 śrubTabl.10. Wymiary śrub połączeniowych do przepustnic PRS-2PN6 PN10 PN16 PN20 CL150DNRodzajśrubyIlośćśrubRodzajśrubyIlośćśrubRodzajśrubyIlośćśrubRodzajśrubyIlośćśrubRodzaj śrubyIlośćśrub40 M12x25 8 M16x30 8 M16x30 8 M14x30 8 1/2” x 1 3 / 16” 850 M12x30 8 M16x35 8 M16x35 8 M16x35 8 5/8” x 1 1 / 2” 865 M12x30 8 M16x35 8 M16x35 8 M16x35 8 5/8” x 1 1 / 2” 880 M16x35 8 M16x35 8 M16x35 16 M16x35 8 5/8” x 1 1 / 2” 8100 M16x35 8* M16x40 16 M16x40 16 M16x45 16 5/8” x 1 3 / 4” 16125 M16x40 16 M16x45 16 M16x45 16 M20x45 16 3/4” x 1 3 / 4” 16150 M16x40 16 M20x45 16 M20x45 16 M20x50 16 3/4” x 2” 16200 M16x40 16 M20x50 16 M20x50 24 M20x55 16 3/4” x 2 1 / 4” 16250 M16x50 24 M20x55 24 M22x55 24 M24x55 24 7/8” x 2 1 / 4” 24300 M20x55 24 M20x60 24 M22x60 24 M24x60 24 7/8” x 2 1 / 2” 24* - dla wykonania na oleje stosowane jest 16 śrubPrzepustnice regulacyjne typ PRS145


Rys.9. Wykres zależności spadku ciśnienia ∆p od kąta otwarcia dysku dla przepływu wody.INSTALOWANIE.Przepustnice mogą być montowane w obu kierunkach przepływu. Przystosowane są do montażu pomiędzykołnierzami wg norm PN, DIN, ANSI bez potrzeby stosowania jakichkolwiek uszczelek. Mogąbyć montowane w dowolnym położeniu na rurociągu.Przed montażem przepustnicy między kołnierzami zalecane jest nałożenie cienkiej warstwy smarusilikonowego na powierzchnię wkładu uszczelniającego stykającą się z kołnierzami w celu uniknięciaprzywierania wkładu i możliwości jego uszkodzenia w czasie demontażu.Po umieszczeniu przepustnicy PRS-1 z półotwartym dyskiem między kołnierzami rurociągu należy jąwycentrować. Następnie włożyć śruby dwustronne, które ustalą przepustnicę na zewnętrznej powierzchnikorpusu. Zakręcić nakrętki i docisnąć je równomiernie. Po montażu zaleca się kilkakrotnieotworzyć i zamknąć przepustnicę w celu upewnienia się że jest prawidłowo zamontowana.Położenie dysku wskazane jest przez nacięcie na wale napędu.Przepustnice PRS-2 mogą być instalowane na końcu rurociągu tzn. jako zawór końcowy dla cieczy.Zalecane jest stosowanie w tym rozwiązaniu kołnierzy z szyjką. Jeżeli przepustnica stosowana jestjako zawór końcowy, należy zwrócić uwagę, aby ciśnienie czynnika nie przekraczało 50% ciśnienianominalnego.OZNACZANIEW zamówieniu należy podać typ przepustnicy, wymiar nominalny, ciśnienie PN, materiał wkładuuszczelniającego lub rodzaj i temperaturę medium, oraz rodzaj napędu.Np PRS1-DN80-PN10-EPDM-D1146Wydanie: PRS/03/2011Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationSIŁOWNIKI PNEUMATYCZNE MEMBRANOWE WIELOSPRĘŻYNOWE TYP P/RZASTOSOWANIESiłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe wielosprężynowe typ P/R stosowane są jako urządzenia sterujące pracązaworów regulacyjnych oraz innych elementów nastawczych w automatyce przemysłowej.Wykonywane są w następujących odmianach:- o działaniu prostym (powietrze - wysuwa trzpień) - typ P- o działaniu odwrotnym (powietrze - cofa trzpień) - typ R- o działaniu prostym, z napędem ręcznym górnym - typ PN- o działaniu odwrotnym, z napędem ręcznym górnym - typ RNCHARAKTERYSTYKA• całkowita odwracalność działania imożliwość zmian zakresu sprężyn,bez dodatkowych części• siłownik mocowany na kolumnach,• szeroki zakres sił dyspozycyjnych iskoków roboczych,• liniowa zależność przemieszczeniatrzpienia od ciśnienia sterującegow wyniku zastosowania me<strong>mb</strong>ran zestałą powierzchnią czynną,• możliwość uzyskiwania różnychzakresów sprężyn w wynikuzmiany ilości sprężyn lub/i przezzmianę położenia elementówdystansowych,• możliwość wyposażenia siłownikaw napęd ręczny górny, pneumatycznylub elektropneumatyczny ustawnikpozycyjny, filtroreduktor, zawórelektromagnetyczny, wyłącznikikrańcowe, nadajnik położenia, zawórblokujący, urządzenie wspomagające(volume booster),• możliwość zastosowaniawyposażenia pozwalającego na zmniejszenie lub powiększenie czasów przesterowania,• duża trwałość me<strong>mb</strong>ran, sprężyn i uszczelnień,• mała masa i wymiary gabarytowe.DANE TECHNICZNE- zakres sygnału wejściowego: 20...100 kPa; Oznaczenie zakresu sprężyn: 140...200 kPa; 240...120 kPa 380...240 kPa; 460...140 kPa; 5120...280 kPa 6180...380 kPa 7Ilość sprężyn: wersja podstawowa: zakres 1, 3, 5 - 3 sprężynyzakres 2, 4, 6 - 6 sprężynzakres 7 - 12 sprężynwersja TANDEM: zakres 1, 3, 5 - 6 sprężynyzakres 2, 4, 6 - 12 sprężynzakres 7- temperatura pracy: - 40...+80°C- wilgotność względna: max. 98%- 24 sprężyn147


Tablica 1. Parametry techniczne siłowników.Powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany Skok Oznaczenie zakresu Maksymalne ciśnienie zasilaniaWielkość[cm 2 ] [mm] sprężyn[kPa]250 25020 1...6400 400600630 63020; 38R-630T2x6301000 1000 38; 50; 631...75001500 1500 38; 50; 63; 80; 1001500T 2x1500 50; 63; 80; 100WYMIARY I MASYTablica 2. Wymiary i masy siłowników P/R-250…1000 .WielkośćsiłownikaCMasaA B B 1D 1D 2d 1E F 1F 2GP, PN R, RN P,R PN, RN[mm]250 110 31 18 112240 M12 22 306 46810 14,522540020 116 305312 474 16 20,586M12x1,25630 <strong>13</strong>2 39 <strong>13</strong>4305 M16 28 402 564 30 37375R-630T 22 - - 616 - 45 521000 216 50 210 127 477 450 M24 42 585 825 M16x1,5 74 100[kg]148 Siłownik pneumatyczny typ P/R


WYMIARY I MASYTablica 3. Wymiary i masy siłowników P/R-1500; 1500T.WielkośćsiłownikaA B B 1d 2D 1d 1E F 1G[mm]MasaP,R[kg]WielkośćsiłownikaSkok siłownika[mm]PCR15001500T230 6218 57,1522 84,15257095,2518 57,1522 84,15257095,25550 M27 4267995M16x1,5M20x1,5M24x1,5983 20015001500T38 14250 15463 16780 184100 20450 15463 16780 184100 204102Siłownik pneumatyczny typ P/R149


SIŁY DYSPOZYCYJNESiły dyspozycyjne siłownika Fs [kN]:gdzie:WielkośćA - powierzchnia czynna me<strong>mb</strong>rany [cm 2 ] - wg tabl. 1,p z- ciśnienie zasilania [kPa] - wg tabl. 4p 1; p 2- początkowy i końcowy zakres sprężyn [kPa] - wg tabl. 4.Tablica 4. Siły dyspozycyjne siłowników Fs [kN].Siłownik PCiśnienie zasilania[kPa]Siłownik pneumatyczny typ P: Fs = 10 -4 • A • (p z-p 2),Siłownik pneumatyczny typ R: Fs = 10 -4 • A • p 1Siłownik RZakres sprężyn[kPa]140 250 400 20…10040…12040…20060…140 80…240 120…280 180…380250 1,0 3,8 7,5 0,5 1,0 1,5 2,0 3,0 -400 1,6 6,0 12,0 0,8 1,6 2,4 3,2 4,8 -630 2,5 9,5 18,9 1,3 2,5 3,8 5,0 7,6 11,3R-630T - - - 2,6 5,0 7,6 10,0 15,2 22,61000 4,0 15,0 30,0 2,0 4,0 6,0 8,0 12,0 18,01500 6,0 22,5 45,0 3,0 6,0 9,0 12,0 18,0 27,01500T 12,0 45,0 90,0 6,0 12,0 18,0 24,0 36,0 54,0Uwaga:1. Dla siłowników ”P” przyjęto zakres sprężyn 20…100 kPa i standardowe ciśnienia zasilania.2. Obliczone ze wzorów lub podane w tabeli siły dyspozycyjne nie uwzględniają tarcia i tolerancji wykonaniaoraz powinny być przyjmowane o 15…20% niższe od tych wartości.3. Siłownik 630T występuje tylko w odmianie „R”.OZNACZENIE- - --Typ:- o działaniu prostym: P- o działaniu odwrotnym: R- o działaniu prostym z napędem: PN- o działaniu odwrotnym z napędem: RNWielkość: 250400630630T100015001500TPRZYKŁAD OZNACZANIA:Gwint przyłącza:M12x1,25 12M16x1,5 16M20x1,5 20M24x1,5 24Zakres sprężyn [kPa] / Oznaczenie:20…100 140…200 240…120 380…240 460…140 5120…280 6180…380 7Skok [mm]: 2038506380100Siłownik pneumatyczny odwrotnego działania z napędem ręcznym, wielkość - 400 cm 2 , gwint przyłącza M12x1,25skok 20 mm, zakres ciśnienia sterującego 40...200 kPa:RN - 400 - 20 - 2 - 12150Wydanie: P/R/07/2014Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationSIŁOWNIKI PNEUMATYCZNE MEMBRANOWE WIELOSPRĘŻYNOWE TYP P1/R1ZASTOSOWANIESiłowniki pneumatyczne me<strong>mb</strong>ranowe wielosprężynowe typ P1/R1 są stosowane jako urządzenia sterujące pracązaworów regulacyjnych oraz innych elementów nastawczych w automatyce przemysłowej.Wykonywane są w następujących odmianach:- o działaniu prostym (powietrze - wysuwa trzpień) - typ P1,- o działaniu odwrotnym (powietrze - cofa trzpień) - typ R1,- o działaniu prostym, z napędem ręcznym - typ P1B,- o działaniu odwrotnym, z napędem ręcznym - typ R1BCHARAKTERYSTYKA• całkowita odwracalność działaniai możliwość zmian zakresu sprężyn- bez dodatkowych części,• sztywna konstrukcja odlewanegojarzma siłownika,• szeroki zakres sił dyspozycyjnych,• liniowa zależność przemieszczeniatrzpienia od ciśnienia sterującegow wyniku zastosowania me<strong>mb</strong>ran zestałą powierzchnia czynną,• różne zakresy sprężyn uzyskiwaneprzez zmianę ilości sprężynlub/i przez zmianę położenia elementówdystansowych,• możliwość wyposażeniasiłownika w napęd ręczny boczny,pneumatyczny lub elektropneumatycznyustawnik pozycyjny, wyłączniki krańcowe,filtroreduktor, trójdrogowy zawórelektropneumatyczny, zawór blokujący,nadajnik położenia,• duża trwałość me<strong>mb</strong>ran, sprężyni uszczelnień,• mała masa i wymiary gabarytoweDANE TECHNICZNE- zakres sygnału wejściowego: 20…100 kPa; 40…120 kPa; 60…140 kPa - 3 sprężyny40…200 kPa; 80…240 kPa; 120…280 kPa - 6 sprężyn180…380 kPa - 12 sprężynDla siłownika 1500T - podwójna ilość sprężyn, (wykonanie TANDEM)- max. ciśnienie zasilania: wielkość siłownika: 400…630 - 600 kPa,wielkości siłownika:- temperatura pracy: - 40…+80°C- wilgotność względna: max. 98%1000…1500T - 500 kPa.Powierzchnia czynname<strong>mb</strong>ranySkokZakressprężyn[cm 2 ] [mm] [-]400 20 1…6630 20; 381000 38; 50; 631500 38; 50; 63; 80; 1001500T 50; 63; 80; 1001…7151


WYMIARY I MASYWielkośćsiłownikaABP1;P1BCR1;R1B400 453 305 127 100630 548 375 127 1071000 773 477 153 90D E F d[mm]17,7 255 M12x1,2557,1517,7 M12x1,2528084,15 22,5 M16x1,557,15 17,784,15; 95,25 22,5340M12x1,25M16x1,5M20x1,557,15 17,7 M12x1,251500 833 550 M16x1,5184 102 84,15; 95,25 410 M20x1,522,51500T 1<strong>13</strong>8 550 84,15; 95,25 M24x1,5WielkośćsiłownikaMasaP1; R1 P1B; R1B[kg]400 20 28630 40 501000 85 1051500 120 1501500T 225 255OZNACZENIETyp:- o działaniu prostym: P1- o działaniu odwrotnym: R1- o działaniu prostym z napędem: P1B- o działaniu odwrotnym z napędem: R1BGwint przyłącza:M12x1,25 12M16x1,5 16M20x1,5 20M24x1,5 24Wielkość: 400630100015001500TSkok [mm]: 2038506380100Otwór jarzma [mm]:57,15 5784,15 8495,25 95Zakres sprężyn [kPa]:20…100 140…200 240…120 380…240 460…140 5120…280 6180…380 7Przykład oznaczania:Siłownik pneumatyczny odwrotnego działania z napędem ręcznym, wielkość - 400, skok 20 mm, zakres ciśnieniasterującego 40...200kPa, z jarzmem ∅ 57,15, z gwintem przyłączeniowym M12x1,25:R1B - 400 - 20 - 2 - 57 - 12.152Wydanie: P1/R1/03/2011Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationAUTOMATYKA CIEPŁOWNICZA - INFORMACJE TECHNICZNEWSTĘP:W automatyce ciepłowniczej szczególną rolę odgrywają węzły cie<strong>pl</strong>ne. Wynika to z następującychprzyczyn:●●automatyzacja węzła cie<strong>pl</strong>nego umożliwia rozliczenia między dostawcą i odbiorcą ciepła na podstawierzeczywistości zużytego ciepła i jednocześnie pozwala na wyregulowanie odbiornika ciepła według wymagańdostawcy (ograniczenie przepływu przez węzeł i parametrów wody powracającej do sieci) oraz pozwalaodbiorcy ograniczać według życzenia ilość pobieranego ciepła,●●dzięki automatyzacji węzła cie<strong>pl</strong>nego uzyskuje się największą część oszczędności energii jaką w ogólemożna uzyskać automatyzując cały system ciepłowniczy i instalacje wewnętrzne budynków,●●bez automatyzacji węzła niemożliwa jest automatyzacja wewnętrznych instalacji budynku,●●automatyzacja węzła uniezależnia dostawę ciepła do budynku od wahań parametrów sieciowychspowodowanych zmiennością poboru w sąsiednich węzłach cie<strong>pl</strong>nych,●●duża ilość węzłów cie<strong>pl</strong>nych i wynikające stąd zapotrzebowania na sprzęt do ich automatyzacji uzasadniaopracowanie i produkcję specjalistycznego asortymentu tzw. automatyki ciepłowniczej w tym regulatorówbezpośredniego działania.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA REGULATORÓW:Zakłady Automatyki „POLNA” S.A. w Przemyślu produkują typoszereg regulatorów bezpośredniegodziałania:●●typ ZSN, z korpusami kołnierzowymi, DN15…100Regulatory przeznaczone są do stałowartościowej regulacji ciśnienia , różnicy ciśnień i/lub przepływu w instalacjitechnologicznej połączonej szeregowo lub równolegle z zaworem regulatora.W zależności od przeznaczenia regulatory dzielą się na niżej podane typy:●●ZSN1; - do regulacji ciśnienia za zaworem (reduktor),●●ZSN2; - do regulacji ciśnienia za zaworem (reduktor) ze wzmacniaczem,●●ZSN3; - do regulacji ciśnienia przed zaworem (regulator upustowy),●●ZSN5; - do regulacji różnicy ciśnień wraz z ograniczeniem przepływu na instalacji połączonejszeregowo z zaworem regulatora,●●ZSN6; - do regulacji różnicy ciśnień wraz z ograniczeniem przepływu na instalacji połączonejszeregowo z zaworem regulatora (zabudowa na powrocie),●●ZSN7; - do regulacji różnicy ciśnień na instalacji połączonej równolegle z zaworem regulatora,●●ZSN8; - do regulacji przepływu.153


ZASADY DOBORU REGULATORÓW:A. DOBÓR ZAWORU REGULATORA.Dobór zaworu regulatora polega na wyznaczeniu współczynnika przepływu Kv, a następnie maksymalnegoprzepływu czynnika przez zawór lub minimalnego spadku ciśnienia na nim.Rysunek 1Dane wejściowe:Q - wartość przepływu [m 3 /h],Kvs - <strong>katalog</strong>owy współczynnik przepływu,p z- ciśnienie zasilania [kPa], ciśnienie w punkcie 1 lub 5,Dp r- regulowana różnica ciśnień [kPa]; tzn. spadek ciśnienia na instalacji technologicznej połączonej szeregowoz zaworem regulatora, który należy stabilizować. Różnica ciśnień między punktami poboru impulsu punkty3 i 4 lub 5 i 6,Dp d- dyspozycyjna różnica ciśnień [kPa]; tzn. spadek ciśnienia między punktem o najwyższym i najniższymciśnieniem w węźle. Różnica ciśnień między punktami 1 i 4 lub 5 i 8.p 1- ciśnienie na wlocie do zaworu (zawieradło) [kPa] (dla pary i gazów należy je podawać jako ciśnienieabsolutne),p 2- ciśnienie na wylocie z zaworu [kPa] (dla pary i gazów należy je podawać jako ciśnienie absolutne),Dp - spadek ciśnienia na zawieradle zaworu [kPa]; (Dp=p 1-p 2),Dp p- różnica ciśnień na ograniczniku przepływu: (20 kPa lub 50 kPa),W regulatorach bez ograniczenia przepływu montowanych na zasilaniu lub powrocie oraz regulatorachZSN6 (montaż na powrocie) do obliczania współczynnika przepływu należy przyjmować spadek ciśnienia nazaworze:Dp = p 1-p 2= Dp d-Dp rDla pozostałych regulatorów, do montażu na zasilaniu lub powrocie.1. Procedura doboru dla wody.Dp = p 1-p 2= Dp d-Dp r-Dp pSpadek ciśnienia Dp [kPa] na zaworze regulatora wynosi:Dp = p 1-p 2Obliczeniowy współczynnik przepływu zaworu regulatora Kv [m 3 /h] wynosi:10·QKv =√ DpPo obliczeniu w wyżej podany sposób współczynnika przepływu minimalnego zaworu Kv z tablicy danych regulatorawedług kart <strong>katalog</strong>owych dobiera się najbliższy współczynnik przepływu Kvs tak aby:Kv ≤ 0,85·Kvs154 WAC - Informacje techniczne


Minimalny spadek ciśnienia na całkowicie otwartym zaworze regulatora powinien wynosić:100·Q 2Dp min.= Kvs2- dla regulatorów bez ogranicznika przepływu,orazDp min.= Kvs2+Dp pQ max.= 0,1·Kvs· √Dp100·Q 2- dla regulatorów z ogranicznikiem przepływu.Maksymalny przepływ przez zawór wynosi:2. Procedura doboru dla pary wodnej i gazów.Doboru regulatorów do tych zastosowań powinien dokonać producent wyrobu.B. HAŁAS.Hałas generowany przez zawór jest spowodowany kawitacją w przypadku cieczy lub nadmierną prędkościąprzepływu w wylocie zaworu w przypadku gazów.W regulatorach ZSN i nie przewidziano specjalnych środków konstrukcyjnych w celu obniżenia hałasu, o ileon występuje. Dlatego poniżej podano jedynie warunki występowania nadmiernego hałasu, który należy sprawdzićpo dobraniu zaworu regulatora.Jeżeli warunek graniczny jest przekroczony, a nadmierny hałas jest niedopuszczalny (np. z powodu przyspieszonegozużycia zawieradła zaworu wskutek kawitacji), to należy zastosować sposoby układowe uniknięcia tego hałasu.Te sposoby to:●●obniżenie temperatury na wlocie do zaworu (np. przeniesienie zaworu z zasilania na spływ),●●obniżenie ciśnienia na wlocie do zaworu (np. przez zainstalowanie kryzy przed zaworem lub dodatkowegostopnia redukcji),●●podniesienie ciśnienia na wlocie do zaworu (np. przez zainstalowanie kryz za zaworem lub zastosowanieelementów dławiących w postaci wielootworowych płyt na wylocie zaworu.Warunkiem ograniczenia hałasu jest nieprzekroczenie granicznej prędkości przepływu n = 3 [m/s] w instalacjachwodnych. Warunek ten ogranicza maksymalny przepływ do wartości:Q 1 max.[m 3 /h] = 8,5·10 -3·DN 2Przy prędkości przepływu do n = 5 [m/s] należy brać pod uwagę wzrost hałasu i możliwość wystąpienia częściowejkawitacji i wartości tej nie należy przekraczać:C. DOBÓR ZAKRESU NASTAW.Q 2 max.[m 3 /h] = 14·10 -3·DN 2dla DN50 - Q 1 max.= 21 [m 3 /h] i Q 2 max.= 35 [m 3 /h]Zakres nastaw regulatora należy dobierać w ten sposób aby wartość ciśnienia regulowanego znalazłasię w dolnej połowie zakresu nastaw. Zapewnia to pracę przy mniejszym napięciu sprężyn i wpływa na lepszeparametry charakterystyki pracy (zakres proporcjonalności, nieczułości, histerezy).Oprócz zakresów nastaw zalecanych w kartach <strong>katalog</strong>owych możliwe są również zakresy specjalne.D. PRZYKŁADY OBLICZENIOWE.Przykład 1.Regulator różnicy ciśnień, montaż na zasilaniu, woda.Dane technologiczne:●●dyspozycyjna różnica ciśnień - Dp d= 450 kPa,WAC - Informacje techniczne155


●●regulowana różnica ciśnień - Dp r= 60 kPa,●●przepływ maksymalny - Q = 12 m 3 /hObliczenia:Dp = p 1-p 2= Dp d-Dp r= 450 - 60 = 390 kPa10·Q 10·12Kv = = = 6,0√ Dp √390Dobieramy regulator ZSN5, Kvs 8, zakres nastaw 40…160 kPa.Dobór średnicy nominalnej regulatora przeprowadzony zostanie po analizie prędkości przepływu:Q 1 max.[m 3 /h] = 8,5·10 -3·DN 2Q 2 max.[m 3 /h] = 14·10 -3·DN 2(n max.= 3 m/s),(n max.= 5 m/s),●●dla DN25 Q 1 max.= 5,3 m 3 /h ; Q 2 max.= 8,75 m 3 /h,●●dla DN32 Q 1 max.= 8,7 m 3 /h ; Q 2 max.= 14,3 m 3 /h,●●dla DN40 Q 1 max.= <strong>13</strong>,6 m 3 /h ; Q 2 max.= 22,4 m 3 /h,Przy wyborze regulatora DN25 należy liczyć się z dużym hałasem. Korzystniejszy jest regulator DN32w wykonaniu specjalnym Kvs8. Regulator DN40 zapewnia największy komfort w zakresie głośności pracy.Przykład 2.Dwufunkcyjny regulator różnicy ciśnień i przepływu, montaż na powrocie, woda.Dane technologiczne:●●dyspozycyjna różnica ciśnień - Dp d= 400 kPa,●●regulowana różnica ciśnień - Dp r= 180 kPa,●●przepływ maksymalny - Q = 32 m 3 /h●●przyjęto nastawę dławika - Dp p= 50 kPa,Obliczenia:Dp = p 1-p 2= Dp d-Dp r-Dp p= 400 - 180 - 50 = 170 kPa10·Q 10·32Kv = = = 24,5√ Dp √170KvKvs = = 29 przyjmuję Kvs 320,85 ~Regulator ZSN92; DN50; Kvs32; zakres nastaw różnicy ciśnień 80…320 kPa, nastawa dławika 50 kPa.~Q = (0,1…1,0)·10-1·Kvs· √Dp pW zależności od prędkości przepływu przepływ wynosi:Q 1 max.= 21 m 3 /h ; Q 2 max.= 35 m 3 /h,Regulator będzie pracować przy podwyższonym poziomie hałasu.Spełniony jest warunek:Dp d= 400 > 2·Dp r= 2·180 = 360Przy całkowicie otwartym dławiku zawór pracuje jak regulator różnicy ciśnień. Maksymalny przepływ jest uzależnionyod akceptowalnej prędkości przepływu.Zakres regulacji przepływu w zależności od położenia dławika i nastawy Dp p.Q min.= 0,1·10 -1·32· √50 = 2,3 m 3 /hQ max.= 1·10 -1·32· √50 = 23 m 3 /h156Wydanie: AC/07/2014Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationREGULATOR CIŚNIENIA BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIA TYP ZSN 1ZASTOSOWANIE:Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanego ciśnienia w instalacji technologicznej połączonej z wylotemzaworu regulatora. Stosowane sa w systemach ciepłowniczych, procesach przemysłowych przy przepływiewody zimnej i gorącej, pary wodnej, powietrza i gazów niepalnych. Stosowanie innych czynników wymagauzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z trzech, połączonych rozłącznie, głównychzespołów: zaworu (01), siłownika (02) i nastawnika (03). Zawórregulatora, jednogniazdowy z odciążonym grzybem. Przyłącza korpusuzaworu - kołnierzowe z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 80 cm 2 )z obudowami ściskanymi obejmą lub siłownik (o powierzchni czynnejme<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 ) z obudowami skręcanymi śrubami. Nastawnikwartości regulowanego ciśnienia z ko<strong>mb</strong>inacją trzech sprężynz napięciem wstępnym zamocowany współosiowo z zaworemi siłownikiem.WYKONANIA:Ze względu na klasę szczelności zamknięcia zaworu:• poniżej 0,01% K VS(IV kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „twarde”,• pęcherzykowa (VI kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „miękkie” - PTFE lub VMQ (ECOSIL).Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 1.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 1.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest otwarty w stanie bez energii. Regulowane ciśnienie jest podawane przewodem impulsowymprzez łącznik (24) nad me<strong>mb</strong>ranę (29) siłownika (02). Druga komora siłownika połączona jest przez korekodpowietrzający (25) z atmosferą. Wzrost regulowanego ciśnienia ponad wartość zadaną, ustawioną zapomocą napięcia zespołu sprężyn (60) w nastawniku (03) powoduje ugięcie me<strong>mb</strong>rany, przesunięcie trzpienia(37) siłownika i zamykanie grzyba (5) zaworu do momentu, w którym wartość regulowanego ciśnienia osiągniewartość zadaną na nastawniku.Punkt poboru impulsu regulowanego ciśnienia powinnien być usytuowany za wylotem zaworu regulatora.157


WYMIARY I MASYDNA L Masa zaworu (01)[mm][kg]15<strong>13</strong>0 4,020 470 150 5,125 160 5,632 485 180 8,540 490 200 10,650 495 230 1465290 2360580 310 29100 615 350 44PowierzchniaMasaZakres nastaw Cczynna me<strong>mb</strong>rany Siłownik Nastawnik (03)[kPa] [mm][cm 2 ] (02) DN 15...50 DN 65...10040...1603,2 3,6215 160 4,4100...400 5,6 7,1200...800150 80 2,4 6,8 8,5280...1120inne zakresy nastaw dostepne na zamówienie125 wykonanie specjalne, dane techniczne150wg uzgodnień indywidualnych158 Regulator ciśnienia bezpośredniego działania Typ ZSN 1


DANE TECHNICZNEK VS 1)[m 3 /h]DN 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 32 50 80 1251 1,6 2,5przepływ zredukowany 1,6 2,5 3,2 5 8 12,5 20 32 502,5 3,2 5Skok [mm] 6 8 12 14Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4 0,35Charakterystyka regulacjiproporcjonalnaZakresy nastaw [kPa] 2) 40...160; 100...400; 200...800; 280...1120Maksymalne ciśnienie w komorzesiłownika [bar]20Dopuszczalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]12 10korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16Ciśnienie nominalne zaworuMaksymalna temperatura czynnika[°C]1)inne współczynniki K VS- na zamówienie.2)inne zakresy - na zamówienie.MATERIAŁY wg PNkorpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40para wodnawoda200gazy 80wykonaniespecjalne,dane technicznewg uzgodnieńindywidualnychRegulator ZSN 1.1 ZSN 1.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)Uszczelnienia EPDM 3)SIŁOWNIK (02)Obudowa stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 3)Uszczelnienia EPDM 3)NASTAWNIK (03)Elementy nastawnika stal węglowa C45 (1.0503)Sprężynystal sprężynowa 60Si73)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator ciśnienia bezpośredniego dziłania Typ ZSN 1159


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej <strong>13</strong>0°C położenie regulatorajest dowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem nastawnika (03) w dół.Dla zapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1, a w miejscupoboru impulsu - zawór dławiący ZWD 1. W regulatorach do pary wymagane jest stosowanie zbiornikakondensacyjnego.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCEDostarczane z wyrobem:Na zamówienie:- nakrętka i pierścień zacinający do rurki impulsowej, - filtr siatkowy FS1,- łącznik prosty do rurek ∅ 6×1,- łącznik kolankowy do rurek ∅ 6×1,- króciec podłączeniowy NPT 1/4”- rurka impulsowa ∅ 6×1,- klucz do regulacji nastaw,- zbiornik kondesacyjny,- zawór dławiący ZWD 1.SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN 1.1 lub ZSN 1.2, średnicę nominalną DN,ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, zakres nastaw, rodzaj zamknięcia(tylko przy zamówieniu wykonania szczelnego).Przykład zamówienia:Regulator ciśnienia ZSN 1.2 - DN 40; PN 25; K VS20; żeliwo sferoidalne; 100...400 kPa; szczelny.160Wydanie: ZSN1/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationREGULATOR CIŚNIENIA BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIA TYP ZSN 2ZASTOSOWANIE:Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanego ciśnienia w instalacji technologicznej połączonej z wylotemzaworu regulatora. Stosowane sa w systemach ciepłowniczych i procesach przemysłowych przy przepływiewody zimnej i gorącej o temperaturze do 150°C, powietrza i gazów niepalnych do 80°C. Stosowanie innychczynników wymaga uzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z trzech, połączonych rozłącznie, głównychzespołów: zaworu (01), siłownika (02) i wzmacniacza (06).Zawór regulatora, jednogniazdowy z odciążonym grzybem. Przyłączakorpusu zaworu - kołnierzowe, z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Szczelność zamknięcia zaworu - pęcherzykowa (VI kl. wedługPN-EN 60534-4) - gniazdo „szczelne” - PTFE lub VMQ (ECOSIL).Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 )z obudowami skręcanymi śrubami i zamontowaną wewnątrz sprężynąo napięciu wstępnym 20 [kPa] dla zaworów DN15…32 i 50 [kPa] dlazaworów DN40 i 50.Wzmacniacz typu me<strong>mb</strong>ranowego zawiera nastawnik wartości ciśnieniaregulowanego.WYKONANIA:Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 2.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 2.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest zamknięty w stanie bez energii. Włączenie regulatora do układu powoduje jego otwarcie.Regulowane ciśnienie podawane jest przewodem impulsowym (110) do komory siłownika (02) nad me<strong>mb</strong>ranę(29) oraz przewodem impulsowym (111) do wzmacniacza (06) pod me<strong>mb</strong>ranę (83). Ciśnienie z przed zaworujest przekazywane przewodem (112) do wzmacniacza i przez dzielnik ciśnienia (94) przewodem (1<strong>13</strong>) podme<strong>mb</strong>ranę siłownika. Oba ciśnienia pobierane są przewodami impulsowymi (112) i (111) bezpośrednioz wlotowego i wylotowego kołnierza zaworu. Wzrost regulowanego ciśnienia ponad wartość zadaną ustawionąza pomocą napięcia sprężyny (89) we wzmacniaczu (06) powoduje wzrost ciśnienia w komorze siłownika nadme<strong>mb</strong>raną (29), przesunięcie trzpienia siłownika (49) i przymykanie grzyba zaworu (5) do momentu, w którymwartość ciśnienia regulowanego osiągnie wartość zadaną na wzmacniaczu. Dla zapewnienia poprawnegodziałania regulatora wymagana jest minimalna wartość różnicy ciśnień na zaworze równa dwukrotnej wartościnapięcia wstępnego sprężyny w siłowniku: 40 [kPa] lub 100 [kPa]161


WYMIARY I MASYDNACPowierzchniaczynna me<strong>mb</strong>rany[cm 2 ]E L Masa[mm][kg]15<strong>13</strong>0 8,820 279165 150 9,925 160 10,4215 16032 294 170 180 <strong>13</strong>,440 299175200 15,550 304 230 19,3162 Regulator ciśnienia bezpośredniego działania Typ ZSN 2


DANE TECHNICZNEK VS 1)[m 3 /h]1)inne współczynniki K VS- na zamówienie.MATERIAŁY wg PNDN 15 20 25 32 40 50przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 3211,6 2,5przepływ zredukowany1,6 2,5 3,25 8 12,52,5 3,25Skok [mm] 6 8Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4Charakterystyka regulacjiRegulator ZSN 2.1 ZSN 2.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)SIŁOWNIK (02)Obudowa, płyta me<strong>mb</strong>rany stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 2)Uszczelnienia EPDM 2)WZMACNIACZ (06)Elementy wzmacniacza stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Sprężynystal sprężynowa 12R10Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 2)Uszczelnienia EPDM 2)2)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.całkującaZakresy nastaw [kPa] 10…100; 40…400; 100…1000Dopuszczalny spadek ciśnienia na zaworze [bar] 12Minimalny spadek ciśnienia na zaworze [bar] 0,4 1Ciśnienie nominalne zaworuMaksymalna temperatura czynnika [°C]korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16korpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40woda 150gazy 80CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator ciśnienia bezpośredniego dziłania Typ ZSN 2163


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej 100°C położenie regulatorajest dowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem siłownika (02) w dół. Dlazapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCENa zamówienie:- filtr siatkowy FS1,- łącznik prosty do rurek ∅ 6×1,- złączka kolankowa do rurek ∅ 6×1,- klucz do regulacji nastaw,SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN 2.1 lub ZSN 2.2, średnicę nominalnąDN, ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, zakres nastaw.Przykład zamówienia:Regulator ciśnienia ZSN 1.2 - DN 25; PN 16; K VS5; żeliwo sferoidalne; 40...100 kPa.164Wydanie: ZSN2/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationREGULATOR CIŚNIENIA BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIA TYP ZSN 3ZASTOSOWANIE:Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanego ciśnienia w instalacji technologicznej połączonej z wlotemzaworu regulatora. Stosowane sa w systemach ciepłowniczych i procesach przemysłowych przy przepływiewody zimnej i gorącej, pary wodnej, powietrza i gazów niepalnych. Stosowanie innych czynników wymagauzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z trzech, połączonych rozłącznie, głównychzespołów: zaworu (01), siłownika (02) i nastawnika (03).Zawór regulatora, jednogniazdowy z odciążonym grzybem. Przyłączakorpusu zaworu - kołnierzowe, z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Szczelność zamknięcia zaworu - pęcherzykowa (VI kl. wedługPN-EN 60534-4) - gniazdo „szczelne” - PTFE lub VMQ (ECOSIL).Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 80 cm 2 )z obudowami ściskanymi obejmą lub siłownik (o powierzchni czynnejme<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 ) z obudowami skręcanymi śrubami.Nastawnik wartości regulowanego ciśnienia z ko<strong>mb</strong>inacją trzechsprężynz napięciem wstępnym zamocowany współosiowo z zaworemi siłownikiem.WYKONANIA:Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 3.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 3.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest zamknięty w stanie bez energii. Regulowane ciśnienie jest podawane przewodemimpulsowym przez łącznik (24) pod me<strong>mb</strong>ranę (29) siłownika (02). Druga komora siłownika połączona jest przezkorek odpowietrzający (25) z atmosferą. Wzrost regulowanego ciśnienia ponad wartość zadaną, ustawioną zapomocą napięcia zespołu sprężyn (60) w nastawniku (03) powoduje ugięcie me<strong>mb</strong>rany, przesunięcie trzpienia(37) siłownika i otwieranie grzyba (5) zaworu do momentu, w którym wartość regulowanego ciśnienia osiągniewartość zadaną na nastawniku.Punkt poboru impulsu regulowanego ciśnienia powinnien być usytuowany przed wlotem zaworu regulatora.165


WYMIARY I MASYWYMIARY I MASYDNA L Masa zaworu (01)[mm][kg]15<strong>13</strong>0 4,020 470 150 5,125 160 5,632 485 180 8,540 490 200 10,650 495 230 1465290 2360580 310 29100 615 350 44PowierzchniaMasaZakres nastaw Cczynna me<strong>mb</strong>rany Siłownik Nastawnik (03)[kPa] [mm][cm 2 ] (02) DN 15...50 DN 65...10040...1603,2 3,6215 160 4,4100...400 5,6 7,1200...800150 80 2,4 6,8 8,5280...1120inne zakresy nastaw dostepne na zamówienie125 wykonanie specjalne, dane techniczne150wg uzgodnień indywidualnych166 Regulator ciśnienia bezpośredniego działania Typ ZSN 3


DANE TECHNICZNEK VS 1)[m 3 /h]1)inne współczynniki K VS- na zamówienie.2)inne zakresy - na zamówienie.MATERIAŁY wg PNDN 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 32 50 80 1251 1,6 2,5przepływ zredukowany 1,6 2,5 3,2 5 8 12,5 20 32 502,5 3,2 5Skok [mm] 6 8 12 14Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4 0,35Charakterystyka regulacjiproporcjonalnaZakresy nastaw [kPa] 2) 40...160; 100...400; 200...800; 280...1120Maksymalne ciśnienie w komorzesiłownika [bar]20Dopuszczalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]12 10korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16Ciśnienie nominalne zaworuMaksymalna temperatura czynnika[°C]korpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40para wodnawodawykonaniespecjalne,dane technicznewg uzgodnieńindywidualnychRegulator ZSN 3.1 ZSN 3.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)Uszczelnienia EPDM 3)SIŁOWNIK (02)Obudowa stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 3)Uszczelnienia EPDM 3)NASTAWNIK (03)Elementy nastawnika stal węglowa C45 (1.0503)Sprężynystal sprężynowa 60Si7200gazy 803)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator ciśnienia bezpośredniego dziłania Typ ZSN 3167


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej <strong>13</strong>0°C położenie regulatora jestdowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem nastawnika (03) w dół. Dlazapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1, a w miejscu poboruimpulsu - zawór dławiący ZWD 1. W przypadku wykorzystania regulatora do pary wymagane jest stosowaniezbiornika kondensacyjnego.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCEDostarczane z wyrobem:Na zamówienie:- nakrętka i pierścień zacinający do rurki impulsowej, - filtr siatkowy FS1,- łącznik prosty do rurek ∅ 6×1,- króciec podłączeniowy NPT 1/4”- rurka impulsowa ∅ 6×1,- klucz do regulacji nastaw,- zbiornik kondesacyjny,- zawór dławiący ZWD 1.SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN3.1 lub ZSN3.2, średnicę nominalną DN,ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, zakres nastaw.Przykład zamówienia:Regulator ciśnienia ZSN 3.1 - DN 32; PN 16; K VS8; żeliwo sferoidalne; 200...800 kPa.168Wydanie: ZSN3/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationREGULATOR RÓŻNICY CIŚNIEŃ BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIA TYP ZSN 5ZASTOSOWANIE:Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanej różnicy ciśnień w instalacji technologicznej połączonejz wylotem lub wlotem zaworu regulatora. Stosowane są w systemach ciepłowniczych i procesach przemysłowychprzy przepływie wody zimnej i gorącej, pary wodnej, powietrza i gazów niepalnych. Stosowanie innych czynnikówwymaga uzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z trzech połączonych rozłącznie głównychzespołów: zaworu (01), siłownika (02) i nastawnika (03).Zawór regulatora, jednogniazdowy z odciążonym grzybem. Przyłączakorpusu zaworu - kołnierzowe, z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 ,320 cm 2 ) z obudowami skręcanymi śrubami.Nastawnik wartości regulowanej różnicy ciśnień zamocowanywspółosiowo z zaworem i siłownikiem z napięciem wstępnymsprężyny.WYKONANIA:Ze względu na klasę szczelności zamknięcia zaworu:• poniżej 0,01% K VS(IV kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „twarde”,• pęcherzykowa (VI kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „miękkie” - PTFE lub VMQ (ECOSIL).Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 5.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 5.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest otwarty w stanie bez energii. Impuls wyższego ciśnienia, regulowanej różnicy ciśnień jestpodawany przewodem impulsowym przez łącznik (24) nad me<strong>mb</strong>ranę (29) siłownika (02) od strony nastawnika(03). Impuls niższego ciśnienia, regulowanej różnicy ciśnień jest podawany przewodem impulsowym przezłącznik (24) pod me<strong>mb</strong>ranę. Wzrost regulowanej różnicy ciśnień ponad wartość zadaną, ustawioną za pomocąnapięcia sprężyny (60) w nastawniku (03) powoduje ugięcie me<strong>mb</strong>rany, przesunięcie trzpienia (37) siłownikai przymykanie grzyba (5) zaworu do momentu, w którym wartość regulowanej różnicy ciśnień osiągnie wartośćzadaną na nastawniku. Jeżeli regulator zabudowany jest na rurociągu zasilającym instalację, punkty poboruimpulsów regulowanej różnicy ciśnień powinny być usytuowane za wylotem z zaworu regulatora. Natomiastprzy zabudowie regulatora na rurociągu powrotnym z instalacji punkty poboru impulsów regulowanej różnicyciśnień powinny być usytuowane przed wlotem do zaworu regulatora.169


WYMIARY I MASYDNA L Masa zaworu (01)[mm][kg]15<strong>13</strong>0 4,020 470 150 5,125 160 5,632 485 180 8,540 490 200 10,650 495 230 1465290 2360580 310 29100 615 350 44Zakres nastaw[kPa]C[mm]Powierzchniaczynna me<strong>mb</strong>rany[cm 2 ]Siłownik(02)MasaNastawnik (03)DN 15...50 DN 65...10010...402,4 2,8282 320 9,120...803,2 3,640...160215 160 4,480...320 5,0 6,3inne zakresy nastaw dostepne na zamówienie125 wykonanie specjalne, dane techniczne150wg uzgodnień indywidualnych170 Regulator różnicy ciśnień bezpośredniego działania Typ ZSN 5


DANE TECHNICZNEK VS 1)[m 3 /h]DN 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 32 50 80 1251 1,6 2,5przepływ zredukowany 1,6 2,5 3,2 5 8 12,5 20 32 502,5 3,2 5Skok [mm] 6 8 12 14Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4 0,35Charakterystyka regulacjiproporcjonalnaZakresy nastaw [kPa] 2) 10...40; 20...80; 40...160; 80...320Maksymalne ciśnienie w komorzesiłownika [bar]20Dopuszczalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]12 10korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16Ciśnienie nominalne zaworuMaksymalna temperatura czynnika[°C]korpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40para wodnawoda200gazy 80wykonaniespecjalne,dane technicznewg uzgodnieńindywidualnych1)inne współczynniki K VS- na zamówienie.2)inne zakresy - na zamówienie.MATERIAŁY wg PNRegulator ZSN 5.1 ZSN 5.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)Uszczelnienia EPDM 3)SIŁOWNIK (02)Obudowa stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 3)Uszczelnienia EPDM 3)NASTAWNIK (03)Elementy nastawnika stal węglowa C45 (1.0503)Sprężynystal sprężynowa 60Si73)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator różnicy ciśnień bezpośredniego dziłania Typ ZSN 5171


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej <strong>13</strong>0°C położenie regulatora jestdowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem nastawnika (03) w dół. Dlazapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1, a w miejscu poboruimpulsu - zawór dławiący ZWD 1. W przypadku wykorzystania regulatora do pary wymagane jest stosowaniezbiornika kondensacyjnego.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCEDostarczane z wyrobem:Na zamówienie:- nakrętka i pierścień zacinający do rurki impulsowej, - filtr siatkowy FS1,- łącznik prosty do rurek ∅ 6×1,- króciec podłączeniowy NPT 1/4”- rurka impulsowa ∅ 6×1,- klucz do regulacji nastaw,- zbiornik kondesacyjny,- zawór dławiący ZWD 1.SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN5.1 lub ZSN5.2, średnicę nominalną DN,ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, zakres nastaw, rodzaj zamknięcia(tylko przy zamówieniu wykonania szczelnego).Przykład zamówienia:Regulator róznicy ciśnień ZSN 5.2 - DN50; PN16; K VS32; żeliwo sferoidalne; 40...160 kPa; szczelny.172Wydanie: ZSN5/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZASTOSOWANIE:REGULATOR RÓŻNICY CIŚNIEŃ BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIAZ OGRANICZNIKIEM PRZEPŁYWU TYP ZSN 6Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanej różnicy ciśnień w instalacji technologicznej połączonejz wlotem zaworu regulatora. Stosowane są w systemach ciepłowniczych i procesach przemysłowych przyprzepływie wody zimnej i gorącej, pary wodnej, powietrza i gazów niepalnych. Stosowanie innych czynnikówwymaga uzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z trzech, połączonych rozłącznie, głównychzespołów: zaworu (01), siłownika (02) i nastawnika (03).Zawór regulatora, jednogniazdowy z odciążonym grzybem oraz nastawnikiemwartości zadanej natężenia przepływu w postaci płynnie ustawianej przesłony.Przyłącza korpusu zaworu - kołnierzowe, z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 ,320 cm 2 ) z obudowami skręcanymi śrubami.Nastawnik wartości regulowanej różnicy ciśnień zamocowany współosiowoz zaworem i siłownikiem z napięciem wstępnym sprężyny.WYKONANIA:Ze względu na klasę szczelności zamknięcia zaworu:• poniżej 0,01% K VS(IV kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „twarde”,• pęcherzykowa (VI kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „miękkie” - PTFE lub VMQ (ECOSIL).Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 6.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 6.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest otwarty w stanie bez energii. Impuls wyższego ciśnienia, regulowanej różnicy ciśnień jestpobierany z przed instalacji podlegającej regulacji, przewodem impulsowym przez łącznik (24) nad me<strong>mb</strong>ranę (29)siłownika (02). Impuls niższego ciśnienia, regulowanej różnicy ciśnień jest pobierany zza przesłony (12) ograniczającejprzepływ i przez otwór w gnieździe (2) przekazywany przewodem impulsowym (114) pod me<strong>mb</strong>ranę siłownika. Wzrostregulowanej różnicy ciśnień ponad wartość zadaną, ustawioną za pomocą napięcia sprężyny (60) w nastawniku (03)powoduje ugięcie me<strong>mb</strong>rany, przesunięcie trzpienia (37) siłownika i przymykanie grzyba (5) zaworu do momentu,w którym wartość regulowanej różnicy ciśnień osiągnie wartość zadaną na nastawniku.Wzrost przepływu ponad wartość zadaną ustawioną przesłoną (12) nastawnika przepływu powoduje zwiększenieoporów dławika oraz wzrost różnicy ciśnień w komorach siłownika co w konsekwencji powoduje ugięcie me<strong>mb</strong>any,przesunięcie trzpienia i przymykanie grzyba zaworu do momentu osiągnięcia przepływu nastawionego przesłoną.Zawór dławiący (24A) umożliwia dławienie i odcięcie przepływu impulsu ciśnienia sterującego, odpowietrzeniekomory siłownika jak również chroni me<strong>mb</strong>ranę siłownika przed uderzeniami hydraulicznymi.173


WYMIARY I MASYDNA L Masa zaworu (01)[mm][kg]15<strong>13</strong>0 4,020 470 150 5,125 160 5,632 485 180 8,540 490 200 10,650 495 230 1465290 2360580 310 29100 615 350 44Zakres nastaw[kPa]C[mm]Powierzchniaczynna me<strong>mb</strong>rany[cm 2 ]Siłownik(02)MasaNastawnik (03)DN 15...50 DN 65...10010...402,4 2,8282 320 9,120...803,2 3,640...160215 160 4,480...320 5,0 6,3174 Regulator różnicy ciśnień bezpośredniego działania Typ ZSN 6


DANE TECHNICZNEK VS 1)[m 3 /h]MATERIAŁY wg PNDN 15 20 25 32 40 50 65 80 100przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 32 50 80 125przepływ zredukowany11,62,51,62,53,23)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.2,53,255 8 12,5 20 32 50Skok [mm] 6 8 12 14Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4 0,35Charakterystyka regulacjiproporcjonalnaZakresy nastaw [kPa] 2) 10...40; 20...80; 40...160; 80...320Maksymalne ciśnienie w komorzesiłownika [bar]20Dopuszczalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]12 10korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16Ciśnienie nominalne zaworuMaksymalna temperatura czynnika[°C]1)inne współczynniki K VS- na zamówienie.2)inne zakresy - na zamówienie.korpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40para wodnawoda150gazy 80Regulator ZSN 6.1 ZSN 6.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)Uszczelnienia EPDM 3)SIŁOWNIK (02)Obudowa stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 3)Uszczelnienia EPDM 3)NASTAWNIK (03)Elementy nastawnika stal węglowa C45 (1.0503)Sprężynystal sprężynowa 60Si7CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator różnicy ciśnień bezpośredniego dziłania Typ ZSN 6175


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej <strong>13</strong>0°C położenie regulatora jestdowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem nastawnika (03) w dół. Dlazapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1, a w miejscu poboruimpulsu - zawór dławiący ZWD 1.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCEDostarczane z wyrobem:Na zamówienie:- nakrętka i pierścień zacinający do rurki impulsowej, - filtr siatkowy FS1,- łącznik prosty do rurek ∅ 6×1,- króciec podłączeniowy NPT 1/4”- rurka impulsowa ∅ 6×1,- klucz do regulacji nastaw,- zawór dławiący ZWD 1.SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN6.1 lub ZSN6.2, średnicę nominalną DN,ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, zakres nastaw, rodzaj zamknięcia(tylko przy zamówieniu wykonania szczelnego).Przykład zamówienia:Regulator róznicy ciśnień ZSN 6.2 - DN65; PN16; K VS50; żeliwo sferoidalne; 40...160 kPa; szczelny.176Wydanie: ZSN6/03/2011Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationREGULATOR RÓŻNICY CIŚNIEŃ BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIA TYP ZSN 7ZASTOSOWANIE:Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanej różnicy ciśnień w instalacji technologicznej połączonejz wlotem zaworu regulatora. Stosowane są w systemach ciepłowniczych i procesach przemysłowych przyprzepływie wody zimnej i gorącej, pary wodnej, powietrza i gazów niepalnych. Stosowanie innych czynnikówwymaga uzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z trzech, połączonych rozłącznie, głównychzespołów: zaworu (01), siłownika (02) i nastawnika (03).Zawór regulatora, jednogniazdowy z odciążonym grzybem. Przyłączakorpusu zaworu - kołnierzowe, z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 ,320 cm 2 ) z obudowami skręcanymi śrubami.Nastawnik wartości regulowanej różnicy ciśnień zamocowanywspółosiowo z zaworem i siłownikiem z napięciem wstępnymsprężyny.WYKONANIA:Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 7.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 7.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest zamknięty w stanie bez energii. Impuls wyższego ciśnienia, regulowanej różnicy ciśnieńjest podawany przewodem impulsowym przez łącznik (24) pod me<strong>mb</strong>ranę (29) siłownika (02) od strony zaworu(01). Impuls niższego ciśnienia, regulowanej różnicy ciśnień jest podawany przewodem impulsowym przezłącznik (24) nad me<strong>mb</strong>ranę. Wzrost regulowanej różnicy ciśnień ponad wartość zadaną, ustawioną za pomocąnapięcia sprężyny (60) w nastawniku (03) powoduje ugięcie me<strong>mb</strong>rany, przesunięcie trzpienia (37) siłownikai otwieranie grzyba (5) zaworu do momentu, w którym wartość regulowanej różnicy ciśnień osiągnie wartośćzadaną na nastawniku. Punkt poboru impulsu wyższego ciśnienia powinien być usytuowany przed wlotem dozaworu regulatora, a punkt poboru niższego ciśnienia za wylotem z zaworu.177


WYMIARY I MASYDNA L Masa zaworu (01)[mm][kg]15<strong>13</strong>0 4,020 470 150 5,125 160 5,632 485 180 8,540 490 200 10,650 495 230 1465290 2360580 310 29100 615 350 44Zakres nastaw[kPa]C[mm]Powierzchniaczynna me<strong>mb</strong>rany[cm 2 ]Siłownik(02)MasaNastawnik (03)DN 15...50 DN 65...10010...402,4 2,8282 320 9,120...803,2 3,640...160215 160 4,480...320 5,0 6,3inne zakresy nastaw dostepne na zamówienie125 wykonanie specjalne, dane techniczne150wg uzgodnień indywidualnych178 Regulator różnicy ciśnień bezpośredniego działania Typ ZSN 7


DANE TECHNICZNEK VS 1)[m 3 /h]DN 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 32 50 80 1251 1,6 2,5przepływ zredukowany 1,6 2,5 3,2 5 8 12,5 20 32 502,5 3,2 5Skok [mm] 6 8 12 14Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4 0,35Charakterystyka regulacjiproporcjonalnaZakresy nastaw [kPa] 2) 10...40; 20...80; 40...160; 80...320Maksymalne ciśnienie w komorzesiłownika [bar]20Dopuszczalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]12 10korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16Ciśnienie nominalne zaworuMaksymalna temperatura czynnika[°C]korpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40para wodnawoda200gazy 80wykonaniespecjalne,dane technicznewg uzgodnieńindywidualnych1)inne współczynniki K VS- na zamówienie.2)inne zakresy - na zamówienie.MATERIAŁY wg PNRegulator ZSN 7.1 ZSN 7.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)Uszczelnienia EPDM 3)SIŁOWNIK (02)Obudowa stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 3)Uszczelnienia EPDM 3)NASTAWNIK (03)Elementy nastawnika stal węglowa C45 (1.0503)Sprężynystal sprężynowa 60Si73)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator różnicy ciśnień bezpośredniego dziłania Typ ZSN 7179


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej <strong>13</strong>0°C położenie regulatora jestdowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem nastawnika (03) w dół. Dlazapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1, a w miejscu poboruimpulsu - zawór dławiący ZWD 1. W przypadku wykorzystania regulatora do pary wymagane jest stosowaniezbiornika kondensacyjnego.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCEDostarczane z wyrobem:Na zamówienie:- nakrętka i pierścień zacinający do rurki impulsowej, - filtr siatkowy FS1,- łącznik prosty do rurek ∅ 6×1,- króciec podłączeniowy NPT 1/4”- rurka impulsowa ∅ 6×1,- klucz do regulacji nastaw,- zbiornik kondesacyjny,- zawór dławiący ZWD 1.SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN7.1 lub ZSN7.2, średnicę nominalną DN,ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, zakres nastaw.Przykład zamówienia:Regulator róznicy ciśnień ZSN 7.1 - DN15; PN16; K VS32; żeliwo sferoidalne; 40...160 kPa.180Wydanie: ZSN7/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationREGULATOR PRZEPŁYWU BEZPOŚREDNIEGO TYP ZSN 8ZASTOSOWANIE:Regulatory są przeznaczone do regulacji zadanego natężenia przepływu w instalacji technologicznej.Stosowane sa w systemach ciepłowniczych i procesach przemysłowych przy przepływie wody zimnej i gorącejo temperaturze do 150°C, powietrza i gazów niepalnych do 80°C. Stosowanie innych czynników wymagauzgodnienia z producentem.BUDOWA:Regulator składa się z dwóch głównych zespołów: zaworu (01)i siłownika (02). Zawór regulatora, jednogniazdowy z odciążonymgrzybem oraz nastawnikiem wartości zadanej natężenia przepływuw postaci płynnie ustawianego dławika.Przyłącza korpusu zaworu - kołnierzowe, z przylgą według:PN-EN 1092-1:2010 oraz PN-EN 1092-2:1999 dla PN10; 16; 25; 40PN-EN 1759-1:2005 dla CL 150; CL 300Długość budowy według:PN-EN 60534-3-1:2000 - Szereg 1 - dla PN10; 16; 25; 40;Szereg 37 - dla CL150; Szereg 38 - dla CL300Siłownik me<strong>mb</strong>ranowy (o powierzchni czynnej me<strong>mb</strong>rany 160 cm 2 )z obudowami skręcanymi śrubami i sprężyną pozwalającą nauzyskanie zadanego spadku ciśnienia na dławiku nastawnika 20 [kPa]lub 50 [kPa].WYKONANIA:Ze względu na klasę szczelności zamknięcia zaworu:• poniżej 0,01% K VS(IV kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „twarde”,• pęcherzykowa (VI kl. wg PN-EN 60534-4) - gniazdo „miękkie” - PTFE lub VMQ (ECOSIL).Ze względu na odporność elementów siłownika na korozję:• wykonanie standardowe (ZSN 8.1) - stal węglowa z powłokami ochronnymi,• wykonanie specjalne (ZSN 8.2) - stal kwasoodporna.ZASADA DZIAŁANIA:Zawór regulatora jest otwarty w stanie bez energii. Regulator działa na zasadzie pomiaru i regulacji stałej różnicyciśnień wytworzonej na dławiku (12) nastawnika wartości zadanej przez przepływ czynnika. Regulowana różnicaciśnień przekazywana do siłownika przewodami impulsowymi (115) „+”, (116) „-” wytwarza na me<strong>mb</strong>ranie (29)siłownika siłę odpowiadającą rzeczywistej wartości regulowanej, która porównywana jest na trzpieniu siłownika(47) z siłą napięcia sprężyny (42). Jeżeli zmieni się natężenie przepływu a wraz z nim wartość regulowanejróżnicy ciśnień, wytworzona na me<strong>mb</strong>ranie siła będzie przesuwała trzpień (47) z zamocowanym na nim grzybem(5) do momentu zrównoważenia siły napięcia sprężyny (42). W ten sposób natężenie przepływu utrzymywanejest na stałym poziomie. Regulator nie wymaga dodatkowych przewodów impulsowych. Całkowity spadekciśnienia na zaworze składa się ze spadku ciśnienia na dławiku i spadku ciśnienia na grzybie.181


WYMIARY I MASYDNA B CPowierzchniaczynna me<strong>mb</strong>rany[cm 2 ]L Masa zaworu (01)[mm][kg]15<strong>13</strong>0 9,320 295 90150 10,425 160 10,932 315 98 180 1440 320 110 215 160200 16,350 325 120 230 20,365142 290 29,536580 151 310 37100 370 185 350 52,5182 Regulator przepływu bezpośredniego Typ ZSN 8


DANE TECHNICZNEK VS[m 3 /h]MATERIAŁY wg PNDN 15 20 25 32 40 50 65 80 100przepływ pełny 3,2 5 8 12,5 20 32 50 80 125przepływ zredukowany11,62,51,62,53,22,53,255 8 12,5 20 32 50Skok [mm] 6 8 12 14Współczynnik głośności Z 0,65 0,6 0,55 0,45 0,4 0,35Charakterystyka regulacjiproporcjonalnaZakresy nastaw Dp = 20 [kPa] 4…40% K VSprzepływu % K VSDp = 50 [kPa]7…70% K VSMaksymalne ciśnienie w komorzesiłownika [bar]20Dopuszczalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]12 10Minimalny spadek ciśnienia nazaworze [bar]2 Dp (0,4 lub 1)korpus zaworu z żeliwa szarego PN 16Ciśnienie nominalne zaworukorpus zaworu z żeliwa sferoidalnego PN 16; PN 25; PN 40korpus zaworu ze staliwa węglowego i kwasoodpornego PN 16; PN 25; PN 40para wodnaMaksymalna temperatura czynnika150woda[°C]gazy 80Regulator ZSN 8.1 ZSN 8.2ZAWÓR (01)Korpusżeliwo szare EN-GJL-250żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18LTstaliwo węglowe GP240GH (1.0619)staliwo kwasoodporne GX5CrNiMo 19-11-2 (1.4408)Grzyb i gniazdoTuleja prowadzącaX6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)Uszczelnienia EPDM 1)SIŁOWNIK (02)Obudowa stal węglowa S235JRG2C (1.0122) stal kwasooporna X6CrNiTi 18-10 (1.4541)Trzpień X17CrNi 16-2 (1.4057)Sprężynastal sprężynowa 60Si7Me<strong>mb</strong>rana EPDM + tkanina poliestrowa 1)Uszczelnienia EPDM 1)1)inne materiały - w zależności od rodzaju czynnika.CIŚNIENIE NOMINALNE, TEMPERATURYI CIŚNIENIA ROBOCZEWYKRES PRZEPŁYWU DLA WODYRegulator przepływu bezpośredniego Typ ZSN 8183


MONTAŻRegulator należy montować na rurociągu poziomym. Kierunek przepływu musi być zgodny ze wskazaniemstrzałki na korpusie. Przy temperaturze przepływającego czynnika poniżej <strong>13</strong>0°C położenie regulatorajest dowolne, a przy temperaturze wyższej, zalecane jest montowanie zespołem siłownika (02) w dół. Dlazapewnienia poprawnej pracy regulatora należy stosować przed nim filtr siatkowy FS1.PRZYKŁAD STOSOWANIAURZĄDZENIA WSPÓŁPRACUJĄCENa zamówienie:- filtr siatkowy FS1.SPOSÓB ZAMAWIANIAW zamównieniu należy podać: nazwę i oznaczenie regulatora ZSN8.1 lub ZSN8.2, średnicę nominalnąDN, ciśnienie nominalne PN, współczynnik przepływu K VS, materiał korpusu, spadek ciśnienia na dławiku(20 lub 50 [kPa] ), rodzaj zamknięcia (tylko przy zamówieniu wykonania szczelnego).Przykład zamówienia:Regulator róznicy ciśnień ZSN 8.2 - DN40; PN25; K VS20; żeliwo sferoidalne; 20 [kPa]; szczelny.184Wydanie: ZSN8/03/20<strong>13</strong>Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationFlLTRY SIATKOWE DO CIEPŁOWNICZEJ ARMATURY REGULACYJNEJ TYP FS-1ZASTOSOWANIE:Filtry instalowane przed armaturą regulacyjną, są przeznaczone do oczyszczania przepływającego przez niączynnika. Mogą być stosowane w ciepłownictwie oraz w innych gałęziach przemysłu.BUDOWA:W skład filtra wchodzą części główne (rys. 1): korpus (1), wkładfiltra (siatkowy) (2) oraz pokrywa filtra (3). Wkład w kształcie walca,w górnej części jest umocowany w korpusie, a w dolnej - w pokrywie,która spełnia jednocześnie rolę odstojnika. Filtry (korpus i pokrywa)produkowane są z żeliwa szarego lub żeliwa sferoidalnego. Wkładfiltra (siatkowy) stanowi zespół składający się: ze wzmocnienia wykonanegoz blachy nierdzewnej oraz siatki tkanej z drutu nierdzewnego.DANE TECHNICZNE:Współczynnik przepływu Kvs w zależności od średnicy nominalnej DN:DN [mm] 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 200Kvs [m 3 /h] 7 11 12,5 20 32 50 82 125 190 320 500 800Uwaga: Wartość Kvs nie zależy od gęstości siatki.Oznaczenie ciśnienia nominalnego:PN10; 16 - żeliwo szare,PN10; 16; 25 - żeliwo sferoidalne,Standardowe wykonanie filtra: 45 oczek/cm 2Liczba oczek/cm 2 15 25 45 100 230 300 400 600Prześwit oczka [mm]: 2 1,5 1 0,63 0,4 0,32 0,32 0,25WYMIARY:DN A BD ZD On x d 0 L MasaPN16 PN25 PN16 PN25 PN16 PN25[mm]15 85 <strong>13</strong>0 95 65 4x14 <strong>13</strong>0 ± 1 320 105 164 105 75 4x14 150 ± 1 425 108 166 115 85 4x14 160 ± 1 532 120 182 140 100 4x18 180 ± 1 640 143 220 150 110 4x18 200 ± 1.5 750 158 257 165 125 4x18 230 ± 1.5 1065 203 330 185 145 4x18 8x18 290 ± 1.5 1780 238 388 200 160 8x18 310 ± 1.5 22100 283 459 220 235 180 190 8x18 8x22 350 ± 1.5 33125 339 563 250 270 210 220 8x18 8x26 400 ± 1.5 40150 380 629 285 300 240 250 8x22 8x26 480 ± 1.5 62200 500 840 340 360 295 310 12x22 12x26 600 ± 1.5 140kgRys. 1 Budowa i wymiary filtra185


MONTAŻFiltr należy montować na rurociągu poziomym wkładem do dołu, kierunek przepływu musi być zgodny zestrzałką na korpusie filtra. Dopuszcza sie montaż na rurociągu pionowym, z dopływem czynnika od góry.Dla DN200 możliwe też wykonanie na PN10 (n=8, do=22) wg rys. 1.Tablica 1. Wykonania materiałoweTablica 2 i 3. Dopuszczalne cisnienia roboczem 3 /hKorpus,pokrywaSiatkawkładuOsłonawkładuUszczelkakorpusuLakiernicza powłokaochronnaPN10…16 EN-GJL 250PN10…25EN-GJS-400-15- X5CrNi18-10; (1.4301)- X5CrNi18-10; (1.4301)do 250°Cdo 350°Cdo 150°Cdo 350°Cgrafit + KEVLAR(NOVATEC PREMIUM)grafit + blacha (1.4571)(SIGRAFLEX HOCHDRUCK)lakier koloru niebieskiegolakier koloru srebrnegoTablica 2. Materiał: EN-GJL 250 wg PN-EN 1092-2PNTemperatura [°C]-10…120 150 180 200 230 250 300Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN10 10 9 8,4 8 7,4 7 6PN16 16 14,4 <strong>13</strong>,4 12,8 11,8 11,2 9,6Tablica 3. Materiał: EN-GJS 400-15 wg PN-EN 1092-2PNTemperatura [°C]-10…120 150 200 250 300 350Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN10 10 9,7 9,2 8,7 8 7PN16 16 15,5 14,7 <strong>13</strong>,9 12,8 11,2PN25 25 24,3 23 21,8 20 17,5OZNACZENIE:- - - - -Typ filtra:filtr siatkowy z korkiem w pokrywie FS-1z zaworem spustowym w pokrywie filtra FS-1SŚrednica nominalna DN:15; 20; 25; 32; 40; 50; 65; 80; 100; 125; 150; 200Ciśnienie nominalne PN:PN10; PN16; PN25Rys.2 Charakterystyki przepływuMateriał korpusu:- żeliwo szare Z- żeliwo sferoidalne ZSLiczba oczek:15; 25; 45; 100; 230; 300; 400; 600Przykład:Filtr siatkowy z zaworem spustowym w pokrywie filtra, DN50, ciśnienie nominalne PN16, materiał filtra: żeliwosferoidalne, liczba oczek siatki filtrującej: 300 oczek/cm 2 , temperatura pracy do 150°CFS-1S-DN50-PN16-ZS-300-1Temperatura pracy:do 150°C 1powyżej 150°C 2ZAMAWIANIE:Zamówienie powinno zawierać informacje potrzebne do doboru filtra według kwestionariusza danychtechnicznych. Pomocy w doborze filtrów udzielają pracownicy: Działu Marketingu i Sprzedaży oraz DziałuTechniki.186Wydanie: FS-1/03/2011Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWORY IGLICOWE TYP ZAZASTOSOWANIE:Zawory iglicowe przeznaczone są do montażu, uruchomienia i obsługi przetworników, manometrów i innegoosprzętu w układach pomiarowych i regulacyjnych instalacji automatyki przemysłowej.W zależności od odmiany konstrukcyjnej, zawory iglicowe spełniają następującą funkcję: montaż przyrządubezpośredni lub zdalny, zamknięcie (otwarcie) przepływu, odwodnienie, odpowietrzenie, wzorcowanie przyrządu,przedmuchiwanie instalacji z zanieczyszczeń.CHARAKTERYSTYKA:• wysokie parametry ciśnienia i temperatury pracy,• duża szczelność i trwałość zamknięcia,• wysoka szczelność zewnętrzna,• łatwa obsługa,• dobór wykonań materiałowych i uszczelnień zapewniającywszechstronność zastosowania,• szeroki asortyment przyłączy i odmian konstrukcyjnych,• zabezpieczenie trzpienia przed wysunięciem w czasieeks<strong>pl</strong>oatacji.BUDOWA:Korpus - wykonanie materiałowe:• stal węglowa S355J2G3 (1.0570),• stal kwasoodporna X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571),- przyłącze wlotowe (z instalacją):• rurowe - gwint wewnętrzny• rurowe - gwint zewnętrzny,- przyłącze wylotowe (z przyrządem:)• bezpośrednie (kołnierzowe),• rurowe - gwint wewnętrzny,• metryczne - gwint wewnętrzny,- rodzaje gwintów:• podstawowe: NPT 1/4 ”; 3/8”; 1/2”,• M 20 x 1,5,inne średnice i odmiany gwintów - na żądanie.Dławnica - wykonanie materiałowe – jak korpus,Trzpień - kwasoodporny, dogniatany na powierzchni uszczelniającej, z gwintem walcowanym niemającym kontaktu z czynnikiem, polerowany.Iglica - w dwóch wykonaniach: twarda - stal odporna na korozję ulepszana cie<strong>pl</strong>nie oraz miękka- z PTFE; nieobracająca się w momencie kontaktu z gniazdem.Uszczelnienie dławnicy - sprężysta uszczelka z kwasoodpornej taśmy spiralnej i grafitu.Uszczelnienie trzpienia - PTFE; grafit; pierścień typu „O” z EPDM - w zależności od przeznaczenia.Tulejka ochronna - wykonana z tworzywa dla temp. do +150°C, chroni przed zanieczyszczeniem gwint trzpieniai służy do oznaczania funkcji zaworu:kolor niebieski - zawór odcinający; kolor czerwony - zawór odpowietrzający.Pokrętło- typu prętowego, kwasoodporne: dla temp. powyżej +150°C na pokrętle nacięte są rowki187


pełniące funkcję informacyjną. Jeden rowek oznacza - zawór odcinający, dwa rowki - zawór odpowietrzający.PARAMETRY TECHNICZNEMaksymalne ciśnienie robocze- 400 bar.Średnica przelotu- 4 mm.Maksymalna temperatura robocza w zależności od rodzaju uszczelnień- EPDM 150°C,- PTFE; VITON 200°C,ODMIANY KONSTRUKCYJNE:- Grafit 500°C.Wlot Wylot ANPT 1/4” NPT 1/4” 60NPT 3/8” NPT 3/8” 60NPT 1/2” NPT 1/2” 70NPT 1/2” M20x1,5 70ZA - 11 - zawór iglicowy, pojedynczy, przelotowy, odcinający, z gwintami wewnętrznymi na wlocie i wylocie.Wlot Wylot ANPT 1/4” NPT 1/4” 65NPT 3/8” NPT 3/8” 65NPT 1/2” NPT 1/2” 75NPT 1/2” M20x1,5 75ZA - 12 - zawór iglicowy (jak ZA - 11), z odpowietrzeniem188 Zawory iglicowe typ ZA


Wlot Wylot A BNPT 1/4” NPT 1/4” 80 50NPT 3/8” NPT 3/8” 80 50NPT 1/2” NPT 1/2” 90 60ZA - <strong>13</strong> - zawór iglicowy (jak ZA - 11), z odpowietrzeniem i wzorcowaniem.Wlot Wylot A FNPT 1/4” NPT 1/4” 70 15NPT 3/8” NPT 3/8” 70 15NPT 1/2” NPT 1/2” 75 20NPT 1/2” M20x1,5 75 20ZA - 14 - zawór iglicowy, pojedynczy, przelotowy, odcinający, z gwintem zewnętrznym na wlociei wewnętrznym na wylocie.Wlot Wylot A FNPT 1/4” NPT 1/4” 75 15NPT 3/8” NPT 3/8” 75 15NPT 1/2” NPT 1/2” 80 20NPT 1/2” M20x1,5 80 20ZA - 15 -zawór iglicowy (jak ZA - 14), z odopowietrzeniem.Zawory iglicowe typ ZA189


Wlot Wylot A B FNPT 1/4” NPT 1/4” 90 50 15NPT 3/8” NPT 3/8” 90 50 15NPT 1/2” NPT 1/2” 100 60 20ZA - 16 - zawór iglicowy (jak ZA - 14), z odpowietrzeniem i wzorcowaniem.Wlot Wylot A B C ENPT 1/4” NPT 1/4” 45 110 56 40NPT 3/8” NPT 3/8” 45 110 56 40NPT 1/2” NPT 1/2” 50 115 61 45NPT 1/2” M20x1,5 50 115 61 45ZA - 17 - zawór iglicowy, pojednyczny, kątowy, odcinający, z gwintami wewnętrznymi na wlocie i wylocie.Wlot Wylot A B C ENPT 1/4” NPT 1/4” 50 40 112 61NPT 3/8” NPT 3/8” 50 40 110 61NPT 1/2” NPT 1/2” 55 45 115 66NPT 1/2” M20x1,5 55 45 115 66ZA - 18 - zawór iglicowy jak (ZA - 17), z odpowietrzeniem.190 Zawory iglicowe typ ZA


Wlot Wylot A C E FNPT 1/4” NPT 1/4” 45 115 56 15NPT 3/8” NPT 3/8” 45 115 56 15NPT 1/2” NPT 1/2” 50 120 61 20NPT 1/2” M20x1,5 50 120 61 20ZA - 19 - zawór iglicowy, pojedynczy, kątowy, odcinający, z gwintem zewnętrznym na wlocie i wewnętrznymna wylocie.Wlot Wylot A C E FNPT 1/4” NPT 1/4” 50 115 61 15NPT 3/8” NPT 3/8” 50 115 61 15NPT 1/2” NPT 1/2” 55 120 66 20NPT 1/2” M20x1,5 55 120 66 20ZA - 20 -zawór iglicowy (jak ZA - 19); z odpowietrzeniem.Zawory iglicowe typ ZA191


WlotWylotG 1/2” G 1/2”M20x1,5M20x1,5ZA - 25 -zawór iglicowy pojedynczy, przelotowy, odcinający, z gwintem zewętrznym na wlociei wewnętrznym na wylocie, z odpowietrzeniem.WlotG 1/2”WylotM20x1,5ZA - 26 -zawór iglicowy pojedynczy, przelotowy, odcinający, z gwintem zewętrznym na wlocie i wylocie,z odpowietrzeniem i korkiem.d 1d 2NPT 1/4”NPT 1/4”NPT 3/8”NPT 1/2”M20x1,5ZA - 33 - adapterUWAGA: Przyłącza oraz adapter nie wchodzą w skład zaworów iglicowych.192 Zawory iglicowe typ ZA


OZNACZENIE:Zawór iglicowy ZA -- - / -Odmiana konstrukcyjna: (wg karty <strong>katalog</strong>owej)Rodzaj materiału:- stal węglowa S- stal kwasoodporna KWlot (wg rysunków):- NPT 1/4” 1- NPT 3/8” 2- NPT 1/2” 3- G 1/2” 4- M20x1,5 5Temperatura pracy (uszczelnienie trzpienia):- 150°C - woda, para wodna (EPDM) 1- 200°C - (PTFE) 2- 500°C - (GRAFIT) 3- 200°C - oleje, gazy, węglowodory (VITON) 4Wylot (wg rysunków):- kołnierzowe 0- NPT 1/4” 1- NPT 3/8” 2- NPT 1/2” 3- G 1/2” 4- M20x1,5 5PRZYKŁAD OZNACZANIA:Zawór iglicowy, pojedynczy, kątowy, odcinający, z zewnętrznymi gwintami NPT 1/4” na wlocie i wylocie,kwasoodporny, do temperatury 200°C:ZA-19-K-1/1-2ZAMAWIANIE:Przy zamawianiu należy podać oznaczenie wg kart <strong>katalog</strong>owych producenta, parametry pracy: ciśnienia oraztemperatury przepływających mediów.Pomocy w doborze zaworów udzielają: Dział Marketingu i Sprzedaży oraz Dział Techniki.Zawory iglicowe typ ZA193


NOTATKI:194Wydanie: ZA/08/2014Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWÓR DŁAWIĄCY TYP ZWD1ZASTOSOWANIE:Zawory dławiące są stosowane w układach pomiarowych, urządzeniach dla ciepłownictwa i w automatyceprzemysłowej. Umożliwiają dławienie cisnienia, regulację natężenia przepływu oraz całkowite odcięcieczynnika.BUDOWA:Zawory wykonywane są w wersji stalowej i nierdzewnej.Posiadają złącza z pierścieniami zacinającymi dla rurek o średnicyzewnętrznej ∅6, ∅8 lub ∅10 mm i grubości ścianki 1 mm na wlociei wylocie lub końcówkę kulistą ∅12 x 1,5 na wlocie. Dławnica jestspawana z korpusem. W wersji stalowej, napawane elektrodąkwasoodporną gniazdo korpusu, zwiększa trwałość zaworu. Trzpieńz grzybem wykonany jest ze stali nierdzewnej ulepszonej cie<strong>pl</strong>nie.Elementy narażone na korozję mają odpowiednie pokrycia ochronne.Pokrętło wykonane z blachy i malowane emelią epoksydową umożliwiaszybką obsługę zaworu.DANE TECHNICZNE:Temperatura pracy: -10…300 [°C] - wykonanie stalowe,-196…400 [°C] - wykonanie kwasoodporne,Maksymalne ciśnienie: 16 [bar] - dla rurek miedzianych25 [bar] - dla rurek stalowych i nierdzewnychŚrednica przelotu: 6 [mm]Masa:0,3 [kg]Charakterystyka przepływu: liniowa,Współczynnik przepływu Kvs: ~1,0 [m 3 /h]OZNACZENIE TYPU ZAWORU:ZWD1Wymiar rurek ∅A:- 6 x 1 6- 8 x 1 8- 10 x 1 10Rodzaj wlotu:- rurka (∅ 6 x 1) R6- rurka (∅ 8 x 1) R8- rurka (∅ 10 x 1) R10- końcówka kulista (∅ 12 x 1) KWykonanie zaworustalowenierdzewneSNPrzykład oznaczenia zaworu:Zawór dławiący stalowy dla rurki ∅6 x 1 na wlocie i z końcówką kulistą ∅12 x 1,5 na wylocie:ZWD1 - 6 - K - S195


Końcówka kulistaRurkaBudowa i wymiary zaworuSPOSÓB ZAMAWIANIA:W zamówieniu należy podać pełną nazwę i typ zaworu, np.: Zawór dławiący ZWD1 - 6 - R6 - N196Wydanie: ZWD1/03/2011Ważne do następnego wydania.


Więcej niż automatykaMore than AutomationZAWÓR ZAPOROWY TYP ZWZ 11 i ZWZ 12ZASTOSOWANIE:Zawory zaporowe są stosowane w układach pomiarowych poziomowskazów, przepływomierzy i w automatyceprzemysłowej.Umożliwiają między innymi, odłączenie instalacji pomiarowej bezpośrednio przy zbiorniku, w którym jest mierzonypoziom medium lub przy zwężce pomiarowej.BUDOWA:Korpusy zaworów zaporowych wykonywane są w dwóch odmianachmateriałowych: stal węglowa (1.0570 - ZWZ 11 i ZWZ 12) oraz stalkwasoodporna (1.4571 - ZWZ 11). W zaworach ZWZ 11 korpus spawanyjest z dławnica, natomiast w zaworach ZWZ 12 korpus z dławnicąwykonany jest z odkuwki.Części wewnętrzne zaworów zaporowych w wykonaniu ze stali węglowejwykonane są ze stali nierdzewnej, a zaworach kwasoodpornych częścistykające się bezpośrednio z przepływającym agresywnym czynnikiem,są wykonane ze stali kwasoodpornej z wyjątkiem ulepszonej cie<strong>pl</strong>nieiglicy ze stali nierdzewnej.W zaworach ZWZ 11 w wersji stalowej gniazdo napawane jest elektrodąkwasoodporną, natomiast w zaworach ZWZ 12 gniazdo wykonane jestze stali nierdzewnej ulepszonej cie<strong>pl</strong>nie następnie wkręcone do korpusu.Elementy narażone na korozję mają odpowiednie pokrycia ochronne.Końcówki kuliste zaworów i króćce przyłączeniowe są przystosowanedo przyspawania z przewodem ciśnieniowym ∅12 x 2 mm (ZWZ 11)i ∅16 x 3 mm (ZWZ 12). Zawory zaporowe wyposażone są w ergonomiczne,tłoczone z blachy pokrętło umożliwia szybką obsługę zaworu.DANE TECHNICZNE:Temperatura pracy: -10…+300 [°C] - wykonanie stalowe - S355J2G3 (1.0570),-196…+400 [°C] - wykonanie kwasoodporne - X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571)PNMateriał: S355J2G3 (1.0570) wg PN-EN 1092-1Temperatura [°C]20 50 100 150 200 250 300 350 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN160 160 160 148,5 140,9 <strong>13</strong>3,3 121,9 110,4 - -PN320 320 320 297,1 281,9 266,6 243,8 220,9 - -PN350 400 400 325 308,3 291,6 266,6 241,6 - -PNMateriał: X6CrNiMoTi 17-12-2 (1.4571) wg PN-EN 1092-1Temperatura [°C]20 50 100 150 200 250 300 350 400Dopuszczalne ciśnienie robocze [bar]PN160 160 160 160 156,9 149,3 141,7 <strong>13</strong>3,3 128,7 124,9PN320 320 320 320 3<strong>13</strong>,9 298,6 283,4 266,6 257,5 249,9PN350 350 350 350 343,3 326,6 309,9 291,6 281,6 273,3197


Ciśnienia robocze i ciśnienia nominalne dla materiałów zawarte w tabeli zostały obliczone metodą interpolacji.Ciśnienie nominalne: 160 bar - ZWZ 11,350 bar - ZWZ 12-1,320 bar - ZWZ 12-2,Średnica przelotu: 6 [mm]Masa: 0,4 [kg] - ZWZ 11; 0,7 [kg] - ZWZ 12Budowa i wymiary zaworówRodzaje wykonań zaworu zaporowegoRodzaj wykonaniaStal węglowaStalkwasoodpornaTyp zaworuwlotowyRodzaj króćca przyłączeniowegowylotowyZWZ 11-1 z końcówką kulistą i nakrętką z końcówką kulistą i nakrętkąZWZ 11-4 do przyspawania do przyspawaniaZWZ 11-5 z gwintem wewn. NPT 1/4” z gwintem wewn. NPT 1/4”ZWZ 12-1 z gwintem wewn. G 1/2” z gwintem wewn. G 1/2”ZWZ 12-2 z końcówką kulistą i nakrętką z końcówką kulistą i nakrętkąZWZ 11-1-KO z końcówką kulistą i nakrętką z końcówką kulistą i nakrętkąZWZ 11-4-KO do przyspawania do przyspawaniaZWZ 11-5-KO z gwintem wewn. NPT 1/4” z gwintem wewn. NPT 1/4”ZWZ 12-1-KO z gwintem wewn. G 1/2” z gwintem wewn. G 1/2”ZWZ 12-2-KO z końcówką kulistą i nakrętką z końcówką kulistą i nakrętkąSPOSÓB ZAMAWIANIA:W zamówieniu należy podać pełną nazwę i typ zaworu, np.: Zawór zaporowy ZWZ 11 - 1 - KO198Wydanie: ZWZ/08/2014Ważne do następnego wydania.


Set of Components/Component Safety Data (acc. IEC 61508 and IEC 61511)Set of Components/ComponentVariantsManufacturerRegelventil mit Drehkegel (BR33 / Z33 ® )Control Valve with Rotary Globe (BR33 / Z33 ® )Standard / StandardAbströmhülse / Outer sleeveLagerabdichtung / Bearing sleeves sealingsTA-Luft / TA-AirZaklady Automatyki POLNA S.A.Component Type Type A Ref. IEC 61508-2Mode of OperationSafety FunctionSafe StateLow demand operationSF1: Valve closing in specified timeSF2: Valve opening in specified timeSS1: Valve closed with specified leakageSS2: Valve opened with specified mass flowFailure Rates [failure/10 9 hrs = FIT] with diagnosisFailure Rate Distribution total safe dangerous detected dangerous undetected don’t care SFF [%]Control Valve BR 33(All Variants)96 77 9 10 3 89Specification of component ArchitectureArchitecture 1oo1 1oo1 is the architecture of a single set of components/component of the analysed type.Hardware Fault ToleranceHFT0Due to HFT=0, one failure has impact on the safety function. The influence of HFT on SILcapability is respected in (2) below.MTTR [h] 32MTTR is the time required for repair of the set of components/component in case of failure.MTTR has marginal influence on the pfd-value.Diagnostic Coverage DC[%]47 %In case of missing automatic diagnosis (e.g. partial stroke test): DC = 0 %. In case ofim<strong>pl</strong>emented partial stroke test: DC > 0% (value depends on efficiency of partial stroke test).Safe Failure Fraction SFF increased by higher DC. Influence of DC on SIL capability of the set ofcomponents/component is respected in (2) below (via SFF).Verification of SIL Capability (exam<strong>pl</strong>es with diagnosis)(see comments on next page/backside of this page)Proof Test Interval 6 months 1 year 2 years 3 years 5 yearsPFD (avg.) (IEC 61508-6, B3.2.2; λdu from FMEDA) 2.25 E-05 4.44 E-05 8.82 E-05 1.32 E-04 2.20 E-04(1) quantitative achievable SIL(IEC 61508-1, Tab. 2)(2) qualitative achievable SIL(IEC 61508-2, Tab. 2)SIL 4 SIL 4 SIL 4 SIL 3 SIL 3SIL 2 (for HFT 0; Type A; 60% SFF


Ex<strong>pl</strong>anations to the Data SheetThe data sheet is divided in 4 areas:Common technical description of the set of components/component (blue)Failure rate (light green)Specification of architecture of the set of components/component (light orange)Verification of SIL capability (exam<strong>pl</strong>es) (grey)General description of the Part / Component: Information on the set of components/component, type of component and component designator Manufacturer information Component type (Type A or Type B) acc. IEC 61508-2/7.4.4.1.2 und 7.4.4.1.3) Mode of operation of the set of components/component (acc. IEC 61508-1) Description of the safety function of the set of components/component Description of the safe state of the set of components/componentFailure RatesThe failure rates and failure rate distribution are the results of the reliability calculation of the set of components/component and theFailure Modes Effects and Diagnostic Analysis (FMEDA). The failure rates can be used for further quantitative analysis of the set ofcomponents/component as pfd/pfh-calculation, Markov-Analysis, Fault Tree Analysis, and due to this for a quantitative evaluation ofSIL-capability of the set of components/component. Based on the failure rate distribution the Safe Failure Fraction (SFF) iscalculated according the formula SFF [%] = ( S + DD) / ( S + DD + DU)Failure rates are calculated in acc. with NSWC-06 LE10.Specification of Component ArchitectureThe architecture of the set of components/component is described by following parameters:Structure/architecture (single-channel, multi-channel expressed by 1oo1, 1oo2, 2oo3, etc.)Hardware-Fault-Tolerance (HFT) (nu<strong>mb</strong>er of failures acceptable without dispatch on the safety function of the set ofcomponents/component)Mean Time to Repair (MTTR): time to repair the set of components/component in case of failureDiagnostic Coverage: The diagnostic coverage is resulting from the diagnostic structure/diagnostic measures for the set ofcomponents/component in case of ap<strong>pl</strong>ication of automatic diagnosis (e.g. partial stroke test). The diagnostic coverage isconsidered in the FMEDA and the quantitative results of the analysis (see failure rates)Verification of SIL-capability (exam<strong>pl</strong>es)The SIL capability of the set of components/component is of major interest for the user. Therefore with respect to default values andbasic qualitative and quantitative preconditions for the set of components/component a verification of the product capability for use insafety loops is calculated for some exam<strong>pl</strong>es of proof test intervals. In case of deviation of the ap<strong>pl</strong>ication specific values from theused default values an ap<strong>pl</strong>ication specific evaluation is required.The verification consists of two steps: Step (1) = f{pfd; proof test interval}: quantitative verification by calculation of the pfd-value depending from the definedProof Test Interval (6 months, 1 year, 2 years, 3 years, 5 years) Step (2) = f{HFT; component type; SFF}: qualitative verification based on the architectural information of the set ofcomponents/componentThe final achievable SIL is the minimum resulting SIL-value of step (1) and step (2): MIN {(1) ; (2)}.Caution: For a com<strong>pl</strong>ete SIL-verification of a set of components/component additional measure to this quantitative analysis arerequired (methods and techniques used for the overall life cycle of the set of components/component). For proven-in usecomponents a proven-in-use-assessment is possible.B<strong>13</strong>0389_V10_SIL-Datenblatt_<strong>Polna</strong>_BR33-Z33Seite 2 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Set of Components/Component Safety Data (acc. IEC 61508 and IEC 61511)Set of ComponentsControl Valve with Rotary Globe (BR33 / Z33 ® )Pneumatic Rotary Actuator (BR99)Variants BR33 / Z33 ® Standard / Outer sleeve / Bearing sleeves sealings / TA-Air B<strong>13</strong>0389_V10Variants BR99 BR99-1/2/3/4-NT (without handwheel) B<strong>13</strong>0395_V10ManufacturerZaklady Automatyki POLNA S.A.Component Type Type A Ref. IEC 61508-2Mode of OperationSafety FunctionSafe StateLow demand operationSF1: Actuator closes valve in specified timeSF2: Actuator opens valve in specified timeSS1: Actuator holds valve in closed position with specified leakageSS2: Actuator holds valve in opened position with specified mass flowFailure Rates [failure/10 9 hrs = FIT] with diagnosisFailure Rate Distribution total safe dangerous detected dangerous undetected don’t care SFF [%]Control Valve BR33/Z33 ® (all) 96 77 9 10 3 89Rotary Actuator BR99 (all) 560 4<strong>13</strong> 90 57 104 90Actuator BR99 with ControlValve BR33/Z33 ® (all variants)656 490 99 67 107 89Specification of component ArchitectureArchitecture 1oo1 1oo1 is the architecture of a single set of components/component of the analysed type.Hardware Fault ToleranceHFT0Due to HFT=0, one failure has impact on the safety function. The influence of HFT on SILcapability is respected in (2) below.MTTR [h] 32Diagnostic Coverage DC [%] 60 %MTTR is the time required for repair of the set of components/component in case of failure.MTTR has marginal influence on the pfd-value.In case of missing automatic diagnosis (e.g. partial stroke test): DC = 0 %. In case ofim<strong>pl</strong>emented partial stroke test: DC > 0% (value depends on efficiency of partial stroke test). SafeFailure Fraction SFF increased by higher DC. Influence of DC on SIL capability of the set ofcomponents/component is respected in (2) below (via SFF).Verification of SIL Capability (exam<strong>pl</strong>es with diagnosis)(see comments on next page/backside of this page)Proof Test Interval 6 months 1 year 2 years 3 years 5 yearsPFD (avg.) (IEC 61508-6, B3.2.2; λdu from FMEDA) 1.52 E-04 2.99 E-04 5.92 E-04 8.86 E-04 1.47 E-03(1) quantitative achievable SIL(IEC 61508-1, Tab. 2)(2) qualitative achievable SIL(IEC 61508-2, Tab. 2, Chapter 7.4.4.2.3)SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 2SIL 2 (Min {SIL single component})Achievable SIL = Min {(1); (2)} SIL 2 SIL 2 SIL 2 SIL 2 SIL 2Calculated(company/name/date/signature)INGENIEURBÜRO URBANAnzinger Str. 24 D-85604 PöringPöring, 2014-03-<strong>13</strong>B140023_V10_SIL-Datasheet_Valve-BR33_Actuator-BR99_<strong>Polna</strong>Seite 1 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Ex<strong>pl</strong>anations to the Data SheetThe data sheet is divided in 4 areas:Common technical description of the set of components/component (blue)Failure rate (light green)Specification of architecture of the set of components/component (light orange)Verification of SIL capability (exam<strong>pl</strong>es) (grey)General description of the Part / Component: Information on the set of components/component, type of component and component designator Manufacturer information Component type (Type A or Type B) acc. IEC 61508-2/7.4.4.1.2 und 7.4.4.1.3) Mode of operation of the set of components/component (acc. IEC 61508-1) Description of the safety function of the set of components/component Description of the safe state of the set of components/componentFailure RatesThe failure rates and failure rate distribution are the results of the reliability calculation of the set of components/component and theFailure Modes Effects and Diagnostic Analysis (FMEDA). The failure rates can be used for further quantitative analysis of the set ofcomponents/component as pfd/pfh-calculation, Markov-Analysis, Fault Tree Analysis, and due to this for a quantitative evaluation ofSIL-capability of the set of components/component. Based on the failure rate distribution the Safe Failure Fraction (SFF) iscalculated according the formula SFF [%] = ( S + DD) / ( S + DD + DU)Failure rates are calculated in acc. with NSWC-06 LE10.Failure rates for the set of components are calculated by serial addition of failure rates of each component of the set of components.Specification of Component ArchitectureThe architecture of the set of components/component is described by following parameters:Structure/architecture (single-channel, multi-channel expressed by 1oo1, 1oo2, 2oo3, etc.)Hardware-Fault-Tolerance (HFT) (nu<strong>mb</strong>er of failures acceptable without dispatch on the safety function of the set ofcomponents/component)Mean Time to Repair (MTTR): time to repair the set of components/component in case of failureDiagnostic Coverage: The diagnostic coverage is resulting from the diagnostic structure/diagnostic measures for the set ofcomponents/component in case of ap<strong>pl</strong>ication of automatic diagnosis (e.g. partial stroke test). The diagnostic coverage isconsidered in the FMEDA and the quantitative results of the analysis (see failure rates)Verification of SIL-capability (exam<strong>pl</strong>es)The SIL capability of the set of components/component is of major interest for the user. Therefore with respect to default values andbasic qualitative and quantitative preconditions for the set of components/component a verification of the product capability for use insafety loops is calculated for some exam<strong>pl</strong>es of proof test intervals. In case of deviation of the ap<strong>pl</strong>ication specific values from theused default values an ap<strong>pl</strong>ication specific evaluation is required.The verification consists of two steps: Step (1) = f{pfd; proof test interval}: quantitative verification by calculation of the pfd-value depending from the definedProof Test Interval (6 months, 1 year, 2 years, 3 years, 5 years) Step (2) = f{HFT; component type; SFF}: qualitative verification based on the architectural information of the set ofcomponents/componentThe final achievable SIL is the minimum resulting SIL-value of step (1) and step (2): MIN {(1) ; (2)}.According IEC 61508-2 the max. possible SIL-value for the set of components is given by the min. SIL-value of a single componentof the set of components.Caution: For a com<strong>pl</strong>ete SIL-verification of a set of components/component additional measure to this quantitative analysis arerequired (methods and techniques used for the overall life cycle of the set of components/component). For proven-in usecomponents a proven-in-use-assessment is possible.B140023_V10_SIL-Datasheet_Valve-BR33_Actuator-BR99_<strong>Polna</strong>Seite 2 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Set of Components/Component Safety Data (acc. IEC 61508 and IEC 61511)Set of Components/ComponentVariantsManufacturerPneumatischer Schwenkantrieb (BR99)Pneumatic Rotary Actuator (BR99)BR99-1-NT (without handwheel)BR99-2-NT (without handwheel)BR99-3-NT (without handwheel)BR99-4-NT (without handwheel)Zaklady Automatyki POLNA S.A.Component Type Type A Ref. IEC 61508-2Mode of OperationSafety FunctionSafe StateLow demand operationActuator moves in safe position by spring forceActuator in safe position and hold in safe position by springforceFailure Rates [failure/10 9 hrs = FIT] with diagnosisFailure Rate Distribution total safe dangerous detected dangerous undetected don’t care SFF [%]Rotary Actuator (BR99)(All Variants)560 4<strong>13</strong> 90 57 104 90Specification of component ArchitectureArchitecture 1oo1 1oo1 is the architecture of a single set of components/component of the analysed type.Hardware Fault ToleranceHFT0Due to HFT=0, one failure has impact on the safety function. The influence of HFT on SILcapability is respected in (2) below.MTTR [h] 32MTTR is the time required for repair of the set of components/component in case of failure.MTTR has marginal influence on the pfd-value.Diagnostic Coverage DC[%]61 %In case of missing automatic diagnosis (e.g. partial stroke test): DC = 0 %. In case ofim<strong>pl</strong>emented partial stroke test: DC > 0% (value depends on efficiency of partial stroke test).Safe Failure Fraction SFF increased by higher DC. Influence of DC on SIL capability of the set ofcomponents/component is respected in (2) below (via SFF).Verification of SIL Capability (exam<strong>pl</strong>es with diagnosis)(see comments on next page/backside of this page)Proof Test Interval 6 months 1 year 2 years 3 years 5 yearsPFD (avg.) (IEC 61508-6, B3.2.2; λdu from FMEDA) 1.29 E-04 2.54 E-04 5.04 E-04 7.54 E-04 1.25 E-03(1) quantitative achievable SIL(IEC 61508-1, Tab. 2)(2) qualitative achievable SIL(IEC 61508-2, Tab. 2)SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 2SIL 3 (for HFT 0; Type A; 90% SFF


Ex<strong>pl</strong>anations to the Data SheetThe data sheet is divided in 4 areas:Common technical description of the set of components/component (blue)Failure rate (light green)Specification of architecture of the set of components/component (light orange)Verification of SIL capability (exam<strong>pl</strong>es) (grey)General description of the Part / Component: Information on the set of components/component, type of component and component designator Manufacturer information Component type (Type A or Type B) acc. IEC 61508-2/7.4.4.1.2 und 7.4.4.1.3) Mode of operation of the set of components/component (acc. IEC 61508-1) Description of the safety function of the set of components/component Description of the safe state of the set of components/componentFailure RatesThe failure rates and failure rate distribution are the results of the reliability calculation of the set of components/component and theFailure Modes Effects and Diagnostic Analysis (FMEDA). The failure rates can be used for further quantitative analysis of the set ofcomponents/component as pfd/pfh-calculation, Markov-Analysis, Fault Tree Analysis, and due to this for a quantitative evaluation ofSIL-capability of the set of components/component. Based on the failure rate distribution the Safe Failure Fraction (SFF) iscalculated according the formula SFF [%] = ( S + DD) / ( S + DD + DU)Failure rates are calculated in acc. with NSWC-06 LE10.Specification of Component ArchitectureThe architecture of the set of components/component is described by following parameters:Structure/architecture (single-channel, multi-channel expressed by 1oo1, 1oo2, 2oo3, etc.)Hardware-Fault-Tolerance (HFT) (nu<strong>mb</strong>er of failures acceptable without dispatch on the safety function of the set ofcomponents/component)Mean Time to Repair (MTTR): time to repair the set of components/component in case of failureDiagnostic Coverage: The diagnostic coverage is resulting from the diagnostic structure/diagnostic measures for the set ofcomponents/component in case of ap<strong>pl</strong>ication of automatic diagnosis (e.g. partial stroke test). The diagnostic coverage isconsidered in the FMEDA and the quantitative results of the analysis (see failure rates)Verification of SIL-capability (exam<strong>pl</strong>es)The SIL capability of the set of components/component is of major interest for the user. Therefore with respect to default values andbasic qualitative and quantitative preconditions for the set of components/component a verification of the product capability for use insafety loops is calculated for some exam<strong>pl</strong>es of proof test intervals. In case of deviation of the ap<strong>pl</strong>ication specific values from theused default values an ap<strong>pl</strong>ication specific evaluation is required.The verification consists of two steps: Step (1) = f{pfd; proof test interval}: quantitative verification by calculation of the pfd-value depending from the definedProof Test Interval (6 months, 1 year, 2 years, 3 years, 5 years) Step (2) = f{HFT; component type; SFF}: qualitative verification based on the architectural information of the set ofcomponents/componentThe final achievable SIL is the minimum resulting SIL-value of step (1) and step (2): MIN {(1) ; (2)}.Caution: For a com<strong>pl</strong>ete SIL-verification of a set of components/component additional measure to this quantitative analysis arerequired (methods and techniques used for the overall life cycle of the set of components/component). For proven-in usecomponents a proven-in-use-assessment is possible.B<strong>13</strong>0395_V10_SIL-Datenblatt_<strong>Polna</strong>_BR99Seite 2 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Set of Components/Component Safety Data (acc. IEC 61508 and IEC 61511)Set of Components/ComponentVariantsManufacturerPneumatischer Mehrfederme<strong>mb</strong>ranantriebDiaphragm Multi-Spring Pneumatic ActuatorType P/R Single + Tandem (without handwheel)Type P1/R1 Single + Tandem (without handwheel)Spring Range 1...7Zaklady Automatyki POLNA S.A.Component Type Type A Ref. IEC 61508-2Mode of OperationSafety FunctionSafe StateLow demand operationActuator moves in safe position by spring forceActuator in safe position and hold in safe position by springforceFailure Rates [failure/10 9 hrs = FIT] with diagnosisFailure Rate Distribution total safe dangerous detected dangerous undetected don’t care SFF [%]Diaphragm Actuator(P/R & P1/R1) (SINGLE)Diaphragm Actuator(P/R & P1/R1) (TANDEM)1,573 1,479 29 65* 1 963,<strong>13</strong>5 2,950 57 128* 1 96* Design of actuator tolerates min. one spring failure without affecting safety functionSpecification of component ArchitectureArchitecture 1oo1 1oo1 is the architecture of a single set of components/component of the analysed type.Hardware Fault ToleranceHFT0Due to HFT=0, one failure has impact on the safety function. The influence of HFT on SILcapability is respected in (2) below.MTTR [h] 32MTTR is the time required for repair of the set of components/component in case of failure.MTTR has marginal influence on the pfd-value.Diagnostic Coverage DC[%]31 %In case of missing automatic diagnosis (e.g. partial stroke test): DC = 0 %. In case ofim<strong>pl</strong>emented partial stroke test: DC > 0% (value depends on efficiency of partial stroke test).Safe Failure Fraction SFF increased by higher DC. Influence of DC on SIL capability of the set ofcomponents/component is respected in (2) below (via SFF).Verification of SIL Capability (exam<strong>pl</strong>es Diaphragm Actuator SINGLE with diagnosis)(see comments on next page/backside of this page)Proof Test Interval 6 months 1 year 2 years 3 years 5 yearsPFD (avg.) (IEC 61508-6, B3.2.2; λdu from FMEDA) 1.45 E-04 2.88 E-04 5.72 E-04 8.57 E-04 1.43 E-03(1) quantitative achievable SIL(IEC 61508-1, Tab. 2)(2) qualitative achievable SIL(IEC 61508-2, Tab. 2)SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 2SIL 3 (for HFT 0; Type A; 90% SFF


Ex<strong>pl</strong>anations to the Data SheetThe data sheet is divided in 4 areas:Common technical description of the set of components/component (blue)Failure rate (light green)Specification of architecture of the set of components/component (light orange)Verification of SIL capability (exam<strong>pl</strong>es) (grey)General description of the Part / Component: Information on the set of components/component, type of component and component designator Manufacturer information Component type (Type A or Type B) acc. IEC 61508-2/7.4.4.1.2 und 7.4.4.1.3) Mode of operation of the set of components/component (acc. IEC 61508-1) Description of the safety function of the set of components/component Description of the safe state of the set of components/componentFailure RatesThe failure rates and failure rate distribution are the results of the reliability calculation of the set of components/component and theFailure Modes Effects and Diagnostic Analysis (FMEDA). The failure rates can be used for further quantitative analysis of the set ofcomponents/component as pfd/pfh-calculation, Markov-Analysis, Fault Tree Analysis, and due to this for a quantitative evaluation ofSIL-capability of the set of components/component. Based on the failure rate distribution the Safe Failure Fraction (SFF) iscalculated according the formula SFF [%] = ( S + DD) / ( S + DD + DU)Failure rates are calculated in acc. with NSWC-06 LE10.Specification of Component ArchitectureThe architecture of the set of components/component is described by following parameters:Structure/architecture (single-channel, multi-channel expressed by 1oo1, 1oo2, 2oo3, etc.)Hardware-Fault-Tolerance (HFT) (nu<strong>mb</strong>er of failures acceptable without dispatch on the safety function of the set ofcomponents/component)Mean Time to Repair (MTTR): time to repair the set of components/component in case of failureDiagnostic Coverage: The diagnostic coverage is resulting from the diagnostic structure/diagnostic measures for the set ofcomponents/component in case of ap<strong>pl</strong>ication of automatic diagnosis (e.g. partial stroke test). The diagnostic coverage isconsidered in the FMEDA and the quantitative results of the analysis (see failure rates)Verification of SIL-capability (exam<strong>pl</strong>es)The SIL capability of the set of components/component is of major interest for the user. Therefore with respect to default values andbasic qualitative and quantitative preconditions for the set of components/component a verification of the product capability for use insafety loops is calculated for some exam<strong>pl</strong>es of proof test intervals. In case of deviation of the ap<strong>pl</strong>ication specific values from theused default values an ap<strong>pl</strong>ication specific evaluation is required.The verification consists of two steps: Step (1) = f{pfd; proof test interval}: quantitative verification by calculation of the pfd-value depending from the definedProof Test Interval (6 months, 1 year, 2 years, 3 years, 5 years) Step (2) = f{HFT; component type; SFF}: qualitative verification based on the architectural information of the set ofcomponents/componentThe final achievable SIL is the minimum resulting SIL-value of step (1) and step (2): MIN {(1) ; (2)}.Caution: For a com<strong>pl</strong>ete SIL-verification of a set of components/component additional measure to this quantitative analysis arerequired (methods and techniques used for the overall life cycle of the set of components/component). For proven-in usecomponents a proven-in-use-assessment is possible.B<strong>13</strong>0392_V10_SIL-Datenblatt_<strong>Polna</strong>_Actuator_PIRSeite 2 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Set of Components/Component Safety Data (acc. IEC 61508 and IEC 61511)Set of Components/ComponentVariantsManufacturerRegelventil (BR11 / Z ® )Control Valve (BR11 / Z ® )Standard / StandardVerlängert / ExtensionFaltenbalg / BellowSelbstnachstellend / Self-adjustingTA-Luft / TA-AirDruckentlastet / balanced <strong>pl</strong>ugZaklady Automatyki POLNA S.A.Component Type Type A Ref. IEC 61508-2Mode of OperationSafety FunctionSafe StateLow demand operationSF1: Valve closing in specified timeSF2: Valve opening in specified timeSS1: Valve closed with specified leakageSS2: Valve opened with specified mass flowFailure Rates [failure/10 9 hrs = FIT]Failure Rate Distribution total safe dangerous detected dangerous undetected don’t care SFF [%]Control Valve BR 11(All Variants)112 58 30 24 29 79Specification of component ArchitectureArchitecture 1oo1 1oo1 is the architecture of a single set of components/component of the analysed type.Hardware Fault ToleranceHFT0Due to HFT=0, one failure has impact on the safety function. The influence of HFT on SILcapability is respected in (2) below.MTTR [h] 32MTTR is the time required for repair of the set of components/component in case of failure.MTTR has marginal influence on the pfd-value.Diagnostic Coverage DC[%]44 %In case of missing automatic diagnosis (e.g. partial stroke test): DC = 0 %. In case ofim<strong>pl</strong>emented partial stroke test: DC > 0% (value depends on efficiency of partial stroke test).Safe Failure Fraction SFF increased by higher DC. Influence of DC on SIL capability of the set ofcomponents/component is respected in (2) below (via SFF).Verification of SIL Capability (exam<strong>pl</strong>es with diagnosis)(see comments on next page/backside of this page)Proof Test Interval 6 months 1 year 2 years 3 years 5 yearsPFD (avg.) (IEC 61508-6, B3.2.2; λdu from FMEDA) 5.43 E-05 1.07 E-04 2.12 E-04 3.17 E-04 5.27 E-04(1) quantitative achievable SIL(IEC 61508-1, Tab. 2)(2) qualitative achievable SIL(IEC 61508-2, Tab. 2)SIL 4 SIL 3 SIL 3 SIL 3 SIL 3SIL 2 (for HFT 0; Type A; 60% SFF


Ex<strong>pl</strong>anations to the Data SheetThe data sheet is divided in 4 areas:Common technical description of the set of components/component (blue)Failure rate (light green)Specification of architecture of the set of components/component (light orange)Verification of SIL capability (exam<strong>pl</strong>es) (grey)General description of the Part / Component: Information on the set of components/component, type of component and component designator Manufacturer information Component type (Type A or Type B) acc. IEC 61508-2/7.4.4.1.2 und 7.4.4.1.3) Mode of operation of the set of components/component (acc. IEC 61508-1) Description of the safety function of the set of components/component Description of the safe state of the set of components/componentFailure RatesThe failure rates and failure rate distribution are the results of the reliability calculation of the set of components/component and theFailure Modes Effects and Diagnostic Analysis (FMEDA). The failure rates can be used for further quantitative analysis of the set ofcomponents/component as pfd/pfh-calculation, Markov-Analysis, Fault Tree Analysis, and due to this for a quantitative evaluation ofSIL-capability of the set of components/component. Based on the failure rate distribution the Safe Failure Fraction (SFF) iscalculated according the formula SFF [%] = ( S + DD) / ( S + DD + DU)Failure rates are calculated in acc. with NSWC-06 LE10.Specification of Component ArchitectureThe architecture of the set of components/component is described by following parameters:Structure/architecture (single-channel, multi-channel expressed by 1oo1, 1oo2, 2oo3, etc.)Hardware-Fault-Tolerance (HFT) (nu<strong>mb</strong>er of failures acceptable without dispatch on the safety function of the set ofcomponents/component)Mean Time to Repair (MTTR): time to repair the set of components/component in case of failureDiagnostic Coverage: The diagnostic coverage is resulting from the diagnostic structure/diagnostic measures for the set ofcomponents/component in case of ap<strong>pl</strong>ication of automatic diagnosis (e.g. partial stroke test). The diagnostic coverage isconsidered in the FMEDA and the quantitative results of the analysis (see failure rates)Verification of SIL-capability (exam<strong>pl</strong>es)The SIL capability of the set of components/component is of major interest for the user. Therefore with respect to default values andbasic qualitative and quantitative preconditions for the set of components/component a verification of the product capability for use insafety loops is calculated for some exam<strong>pl</strong>es of proof test intervals. In case of deviation of the ap<strong>pl</strong>ication specific values from theused default values an ap<strong>pl</strong>ication specific evaluation is required.The verification consists of two steps: Step (1) = f{pfd; proof test interval}: quantitative verification by calculation of the pfd-value depending from the definedProof Test Interval (6 months, 1 year, 2 years, 3 years, 5 years) Step (2) = f{HFT; component type; SFF}: qualitative verification based on the architectural information of the set ofcomponents/componentThe final achievable SIL is the minimum resulting SIL-value of step (1) and step (2): MIN {(1) ; (2)}.Caution: For a com<strong>pl</strong>ete SIL-verification of a set of components/component additional measure to this quantitative analysis arerequired (methods and techniques used for the overall life cycle of the set of components/component). For proven-in usecomponents a proven-in-use-assessment is possible.B<strong>13</strong>0398_V10_SIL-Datenblatt_<strong>Polna</strong>_BR11-ZSeite 2 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Set of Components/Component Safety Data (acc. IEC 61508 and IEC 61511)Set of ComponentsControl Valve (BR11 / Z ® )Diaphragm Multi-Spring Pneumatic Actuator (P/R & P1/R1)Variants BR11 / Z ® Standard / Extension / Bellow / Self-adjusting / TA-Air / balanced <strong>pl</strong>ug B<strong>13</strong>0398_V10Variants P/R & P1/R1ManufacturerType P/R & P1/R1 Single + Tandem (without handwheel)Spring Range 1...7Zaklady Automatyki POLNA S.A.B<strong>13</strong>0392_V10Component Type Type A Ref. IEC 61508-2Mode of OperationSafety FunctionSafe StateLow demand operationSF1: Actuator closes valve in specified timeSF2: Actuator opens valve in specified timeSS1: Actuator holds valve in closed position with specified leakageSS2: Actuator holds valve in opened position with specified mass flowFailure Rates [failure/10 9 hrs = FIT] with diagnosisFailure Rate Distribution total safe dangerous detected dangerous undetected don’t care SFF [%]Control Valve BR11/Z ® (all) 112 58 30 24 29 79Diaphragm Actuator P/R & P1/R1 (all) 3,<strong>13</strong>5 2,950 57 128* 1 96Diaphragm Actuator P/R & P1/R1 withControl Valve BR11/Z ® (all variants)3,247 3,008 87 152 30 95* Design of actuator tolerates min. one spring failure without affecting safety functionSpecification of component ArchitectureArchitecture 1oo1 1oo1 is the architecture of a single set of components/component of the analysed type.Hardware Fault Tolerance HFT 0MTTR [h] 32Diagnostic Coverage DC [%] 36 %Due to HFT=0, one failure has impact on the safety function. The influence of HFT on SILcapability is respected in (2) below.MTTR is the time required for repair of the set of components/component in case of failure.MTTR has marginal influence on the pfd-value.In case of missing automatic diagnosis (e.g. partial stroke test): DC = 0 %. In case ofim<strong>pl</strong>emented partial stroke test: DC > 0% (value depends on efficiency of partial stroke test). SafeFailure Fraction SFF increased by higher DC. Influence of DC on SIL capability of the set ofcomponents/component is respected in (2) below (via SFF).Verification of SIL Capability (exam<strong>pl</strong>es with diagnosis)(see comments on next page/backside of this page)Proof Test Interval 6 months 1 year 2 years 3 years 5 yearsPFD (avg.) (IEC 61508-6, B3.2.2; λdu from FMEDA) 3.41 E-04 6.73 E-04 1.34 E-03 2.01 E-03 3.34 E-03(1) quantitative achievable SIL(IEC 61508-1, Tab. 2)(2) qualitative achievable SIL(IEC 61508-2, Tab. 2, Chapter 7.4.4.2.3)SIL 3 SIL 3 SIL 2 SIL 2 SIL 2SIL 2 (Min {SIL single component})Achievable SIL = Min {(1); (2)} SIL 2 SIL 2 SIL 2 SIL 2 SIL 2Calculated(company/name/date/signature)INGENIEURBÜRO URBANAnzinger Str. 24 D-85604 PöringPöring, 2014-03-<strong>13</strong>B140024_V10_SIL-Datasheet_Valve-BR11_Actuator-PIR_<strong>Polna</strong>Seite 1 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


Ex<strong>pl</strong>anations to the Data SheetThe data sheet is divided in 4 areas:Common technical description of the set of components/component (blue)Failure rate (light green)Specification of architecture of the set of components/component (light orange)Verification of SIL capability (exam<strong>pl</strong>es) (grey)General description of the Part / Component: Information on the set of components/component, type of component and component designator Manufacturer information Component type (Type A or Type B) acc. IEC 61508-2/7.4.4.1.2 und 7.4.4.1.3) Mode of operation of the set of components/component (acc. IEC 61508-1) Description of the safety function of the set of components/component Description of the safe state of the set of components/componentFailure RatesThe failure rates and failure rate distribution are the results of the reliability calculation of the set of components/component and theFailure Modes Effects and Diagnostic Analysis (FMEDA). The failure rates can be used for further quantitative analysis of the set ofcomponents/component as pfd/pfh-calculation, Markov-Analysis, Fault Tree Analysis, and due to this for a quantitative evaluation ofSIL-capability of the set of components/component. Based on the failure rate distribution the Safe Failure Fraction (SFF) iscalculated according the formula SFF [%] = ( S + DD) / ( S + DD + DU)Failure rates are calculated in acc. with NSWC-06 LE10.Failure rates for the set of components are calculated by serial addition of failure rates of each component of the set of components.Specification of Component ArchitectureThe architecture of the set of components/component is described by following parameters:Structure/architecture (single-channel, multi-channel expressed by 1oo1, 1oo2, 2oo3, etc.)Hardware-Fault-Tolerance (HFT) (nu<strong>mb</strong>er of failures acceptable without dispatch on the safety function of the set ofcomponents/component)Mean Time to Repair (MTTR): time to repair the set of components/component in case of failureDiagnostic Coverage: The diagnostic coverage is resulting from the diagnostic structure/diagnostic measures for the set ofcomponents/component in case of ap<strong>pl</strong>ication of automatic diagnosis (e.g. partial stroke test). The diagnostic coverage isconsidered in the FMEDA and the quantitative results of the analysis (see failure rates)Verification of SIL-capability (exam<strong>pl</strong>es)The SIL capability of the set of components/component is of major interest for the user. Therefore with respect to default values andbasic qualitative and quantitative preconditions for the set of components/component a verification of the product capability for use insafety loops is calculated for some exam<strong>pl</strong>es of proof test intervals. In case of deviation of the ap<strong>pl</strong>ication specific values from theused default values an ap<strong>pl</strong>ication specific evaluation is required.The verification consists of two steps: Step (1) = f{pfd; proof test interval}: quantitative verification by calculation of the pfd-value depending from the definedProof Test Interval (6 months, 1 year, 2 years, 3 years, 5 years) Step (2) = f{HFT; component type; SFF}: qualitative verification based on the architectural information of the set ofcomponents/componentThe final achievable SIL is the minimum resulting SIL-value of step (1) and step (2): MIN {(1) ; (2)}.According IEC 61508-2 the max. possible SIL-value for the set of components is given by the min. SIL-value of a single componentof the set of components.Caution: For a com<strong>pl</strong>ete SIL-verification of a set of components/component additional measure to this quantitative analysis arerequired (methods and techniques used for the overall life cycle of the set of components/component). For proven-in usecomponents a proven-in-use-assessment is possible.B140024_V10_SIL-Datasheet_Valve-BR11_Actuator-PIR_<strong>Polna</strong>Seite 2 von 2INGENIEURBÜRO URBAN – Di<strong>pl</strong>.-Ing. J. UrbanÖffentl. Bestellung u. Vereidigung • Zeichen für Sachverstand • Unabhängigkeit • UnparteilichkeitPublicly certified • The mark of quality in the expert profession • Independence • ImpartialityCertificatión pública • Señal de competencia • Independencia • Imparcialidad© Ingenieurbüro Urban


e-mail:zawory@polna.com.<strong>pl</strong>,tel.+48166786601wew.389,269,kom:+48533301119,+48609369965www.polna.com.<strong>pl</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!