Nr 13. Pobierz w formacie PDF - Lubelska Okręgowa Izba ...

Z kart historii – Mosty LubelszczyznyMost w KośminieWiek XIX i XX zapisał się wyjątkowo w historii mostownictwaLubelszczyzny. Budowane w tych okresach mosty na rzekach: Wisła,Bug, Wieprz czy Tyśmienica wyróżniały się śmiałymi rozwiązaniamikonstrukcyjnymi, znacznymi rozpiętościami przęseł oraz ciekawą,a niekiedy unikalną architekturą.Wizytówką Lubelszczyznytamtegookresu i to na skalęrównież kraju, byłwybudowany w roku1841 na trakcie lubelskim,wiodącymWiesław Pomykała z Warszawy do Lublinai Lwowa, most łukowy na rzeceWieprz w miejscowości Kośmin. Mostten był najwspanialszym na owe czasydziałem inżynierskim wybitnego konstruktoramostów Feliksa Pancera.Most łukowy o konstrukcji drewnianejposiadał rozpiętość przęsła77,8 m i szerokość jezdni 12,6 m.W przekroju poprzecznym składał sięz trzech łuków opartych na kamien-Widok mostu przez rzekę Wieprz w Kośminie 1841 r.nych przyczółkach. Jak podają źródłahistoryczne budując ten most nie żałowanopieniędzy na jego upiększenie,umieszczając u góry łuków rodzaj „belwederku”– mającego z każdej stronypo cztery słupki w kształcie kolumienek.Z tych samych dokumentów wynika,że był to jedyny tego okresu most,który wszedł jako przykład pięknejWidok mostu w 1955 r.konstrukcji inżynierskiej do literaturyobcej. Most w Kośminie byłprzykładem wszechstronnejwiedzy jego konstruktoraFeliksa Pancera.Należy też wspomniećo innym jego projekcie.W roku 1821 zaprojektowałprzez Wisłę w Warszawiemost jednoprzęsłowy łukowyo rozpiętości przęsła576 m i strzałce łuku 129,6 m.Most ten miał mieć jezdnięo szerokości 16 m zawieszonąna stalowych prętach.Obiekt zaprojektowany z elementówżeliwnych nie doczekał się jednak realizacji,gdyż zadanie to było za trudnei bardzok o s z t o w n e .Konstrukcję tęuznano takżeza nierealnąi będącą fantazjąautora.Współczesnebadania i analizy,potwierdziłyjednakprawidłowość przedstawionego przezPancera rozwiązania.Most F. Pancera przez rzekę Wieprzw Kośminie, który przez wiele lat zadziwiałkonstrukcją, spełniając swą ważnądla tego traktu drogowego rolę tak, jakinne mosty drewniane, ulegając z czasemnaturalnemu zużyciu, musiał zostaćrozebrany.W kolejnych latachna rzece Wieprz w Kośminiebudowano inne mostydrewniane, które jednak takrozwiązaniami konstrukcyjnymi,jak i rozpiętością przęsełnie dorównywały i dodziś nie dorównują swemusławnemu poprzednikowi.Pierwszy most o konstrukcjistałej wybudowanyzostał w roku 1955. Posiadał on ustrójnośny o konstrukcji stalowej. Długośćmostu wynosiła 185,5 m i składałasię z trzech przęseł o rozpiętościach55+75+55 m. Filary tego mostu posadowionona kasonach.W wyniku wzrastającego ruchudrogowego, w tym głównie ruchuciężkiego, obiekt w roku 2001 zostałWidok mostu po przebudowie w 2001 r.poddany przebudowie. W ramach tychprac uciąglono przęsła ustroju nośnego,most posiadał układ belek Gerbera,poszerzono jezdnię mostu poprzezrozsunięcie i wzmocnienie istniejącychstalowych dźwigarów głównych.Ciekawostką było przeniesienieruchu pieszego z poziomu jezdni, nachodnik umieszczony poniżej – napoziomie dolnego pasa konstrukcjiustroju nośnego. Rozwiązanie to pozwoliłonie tylko na poszerzenie jezdnimostu, ale również na poprawę bezpieczeństwatak ruchu kołowego, jaki pieszego.W ramach przebudowy mostu poprawiającjego parametry użytkowei dostosowując je do obecnych warunkównormowych, zdecydowaniezwiększono również trwałość, i to takelementów konstrukcyjnych, jak teżelementów wyposażenia, minimalizująctym samym dotychczasowe znacznekoszty jego utrzymania.WIESŁAW POMYKAŁALiteratura:1. Bolesław Chwaściński. Mosty naWiśle. Warszawa 1997.2. Jerzy Duda. Drogownictwo nr.10.1984 r.22 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA