Numer 4/2005 - Gminne Centrum Kultury Czytelnictwa i Sportu w ...

Tradycja dla smakoszyCiasto piernikowe nie wymaga wielu zabiegów, można je przygotowaćmiesiąc przed pieczeniem, a upiec tydzień przed świętami.Czas piernikowaniaW dawnych czasach adwent był to czas, w którymnie brakowało okazji do świętowania. Obchodzono wów−czas takie święta, jak Barbórka, Katarzynki czy An−drzejki… Popularnym ciastem na te okazje był wła−śnie piernik, dzięki czemu domy pachniały korzenniei miodowo.Pierniki mają najdłuższą tradycję wśród wszystkichwyrobów ciastkarskich. Ich początki sięgają czasów sta−rożytnej Grecji. Podczas różnych uroczystości i świątHellenowie rozsmakowywali się bowiem w korzenno−miodowych wypiekach. W Polsce tradycja piernikowasięga czasów kuchni staropolskiej. W tych czasach nieznano jeszcze cukru, a produktem, który go zastępo−wał, był miód dzikich pszczół. Łączono go z grubomiażdżonymi ziarnami pszenicy. W ten właśnie sposóbsporządzano obrzędowe dania na pogańskich ucztach.Był to początek naszego dzisiejszego piernika. Przezkolejne wieki stał się on przysmakiem, który zostałw Polsce doprowadzony do doskonałości. Jego receptu−ra nie była skomplikowana. Ciasto sporządzano z czy−stego miodu, przypraw korzennych (kardamonu, goź−dzików, cynamonu, pieprzu, imbiru, anyżu), mąkipszennej i żytniej, spirytusu i potażu (węglanu potasuużywany tylko do spulchniania ciasta piernikowego).Praca nie była co prawda skomplikowana, jednak żmud−na i wymagała posiadania odpowiednich umiejętności.Piernikowe ciasto było twarde i gęste. Wybijać, wygnia−tać i wyciągać musiały je silne dziewczyny. Takie cia−ADWENTOWE CIASTECZKA KORZENNESkładniki:mąka krupczatka 250głyżeczka proszku do pieczeniacukier puder 100gmasło 100gjajkodrobno posiekane orzechy 50gcynamon 0,5 łyżeczkicukier waniliowy 0,5 paczkimielone goździki Ľ ůyýeczkiimbir i szafran szczyptaWykonanie:Mąkę przesiewamy na stolnicę, siekamy nożem z masłem,proszkiem, przyprawami korzennymi i orzechami. Dodajemy cu−kier, jajko i cukier waniliowy. Ciasto dokładnie zagniatamy, owija−my w folię aluminiową i wstawiamy na 1−2 godz. do lodówki.Rozwałkowujemy na oprószanej mąką stolnicy, wycinamy forem−kami ciasteczka i układamy na wysmarowanej masłem blaszce,wstawiamy do nagrzanego piekarnika i pieczemy ok. 10−15 min.Gdy ostygną, smarujemy lukrem.sto dojrzewało powoli i mogło byćprzez wiele miesięcy przechowy−wane w stanie surowym. Naj−ważniejszym składnikiem byłzaczyn – im starszy, tym lepszy.Pierniki po upieczeniu były twarde, jak żelazo. Jednakpo wielu tygodniach miękły.Dziś ciasto piernikowe nie wymaga już tylu za−biegów, można je przygotować miesiąc przed piecze−niem, a upiec tydzień przed świętami. Na jakość pier−ników wpływa odpowiednia ilość sody, potażu lub soliamoniakowej. Za dużo środków spulchniających po−woduje „uciekanie ciasta” z formy, które opada i jestwłókniste. Jeśli jest go za mało, nie wyrasta i jesttwarde. W czasie pieczenia piernika nie należy ru−szać, gdyż opada. Dobry piernik jest pulchny, słodkii ma korzenny smak.Podstawowymi składnikami ciasta piernikowego są:– miód naturalny lub sztuczny– cukier– mąka pszenna i żytnia– syrop ziemniaczany– środki spulchniające– przyprawy korzenne– jaja– składniki dodatkowe (migdały, skórka pomarań−czowa, morele orzechy, migdały, figi).Jest wiele technik sporządzania ciasta piernikowe−go. Można bowiem przygotowywać ciasto „na zimno”,ciasto zaparzane oraz ciasto ucierane. Najprostszametoda sporządzenia ciasta wygląda następująco:Zagotować cukier, miód, przyprawy korzenne, sy−rop ziemniaczany i wodę, dodać syrop z cukru palone−go (karmelu). Całość ochłodzić do temp. 20oC. Mąkęprzesiać na stolnicę, posiekać z tłuszczem, dodać środ−ki spulchniające, ostudzony syrop i jaja, wymieszaćnożem, a następnie zagnieść ciasto. Później schładzaćprzez co najmniej godzinę.ANNA ZYGIELW ZAKOLU RABY I WISŁY 4/2005 31