Pismo samorz¹dów powiatu ³askiego styczeñ ... - archiwum.lask.pl

PANORAMA ŁASKAZbliża się 100-lecie urodzin Światopełka KarpińskiegoPOETA I SATYRYK22Zbliża się setna rocznica urodzin poety i satyryka rodem z Łasku – Świętopełka Karpińskiego.Żył bardzo krótko, ale jego niepośledni talent pojawił się wcześnie niczym meteori świecił jaskrawym światłem aż do tragicznej nocy okupacyjnej 1940 roku.Łask pamięta o swoim poecie. Już przed latyna domu, w którym się urodził, umieszczonostosowną tablicę. 100. rocznica urodzinŚwiatopełka Karpińskiego powinna więc staćsię okazją do przypomnienia twórczości poety(sporo utworów dotąd nie wydano) i jegozwiązków z ziemią łaską.* * *„Wczoraj zrana rozeszła się po Wilnie wiadomość,której nikt z nas nie chciał wierzyć,w którą się po prostu uwierzyć nie mogło.A jednak była ona prawdziwa.Zmarł Światopełk Karpiński.Dnia 30 kwietnia wieczorem, wróciwszy dodomu – mieszkał w skromnym pokoiku przyul. Cichej – nagle zasłabł. Gdy przyjacielespostrzegli, że stan jego stale się pogarsza,zawezwali lekarza, następnie zaś pogotowie;odwieziony do szpitala św. Jakuba ś.p. Karpińskizmarł o północy, nie odzyskując przytomności”.To fragment pośmiertnego artykułu niemalcałkowicie dziś zapomnianego poety TeodoraBujnickiego (1907-1944), członka grupypoetyckiej „Żagary”. Tekst poświęconyŚwiatopełkowi Karpińskiemu, pochodzącemuz Łasku, wydrukowany został w „GazecieCodziennej” w 1940 roku. Bujnicki ciepłowspominał „Światka” – tak nazywał zmarłegoprzedwcześnie utalentowanego poetę rodemz grodu nad Grabią, przypominając nie tylkojego łaskie korzenie, ale i olbrzymie zasługidla polskiej literatury.* * *„Wydarzyło się to 26 kwietnia – 7 maja 1909roku o godzinie pierwszej po południu. Zjawiłsię osobiście Franciszek Andrzej Karpiński– inżynier architekt powiatu łaskiego z miastaŁasku, lat 34, w obecności Pawła Romackiego– inżyniera technika z Warszawy, lat 29, i JanaKożuchowskiego, urzędnika Warszawsko-WiedeńskiejKolei Żelaznej ze stacji Łask, lat 42,i przyniósł niemowlę płci męskiej, oświadczając,że urodziło się ono w Łasku 14 – 27marca br. o godz. pierwszej w nocy z prawowitejmałżonki jego Henrietty – Anny – Helenyz Dienheim-Szczawińskich-Brockich, lat 25.Niemowlęciu na chrzcie świętym, udzielonymw dniu dzisiejszym przez księdza AleksandraJędrychowskiego, dziekana i proboszcza parafii Łask, nadano imiona Światopełk – Jerzy.Rodzicami chrzestnymi byli Paweł Romackii Romana Springer. Opóźnienie w sporządzeniuniniejszego dokumentu spowodowane byłowyjazdem ojca niemowlęcia...”Rodzina Karpińskich przybywa do Łaskuw 1908 roku. 27 marca następnego roku przychodzina świat Światopełk, jako trzecie dzieckow tej rodzinie (wcześniej urodziła się Wandai Zbigniew, późniejszy słynny architekt).Głowa rodziny jest wziętym architektem.W Łasku projektuje dom przy ul. Kościuszki2, w którym początkowo mieści się siedzibaTowarzystwa Pożyczkowo-Oszczędnościowego(do 1922 r.), a potem magistrat.Światopełk przez 3 lata rośnie w Łasku. Szybkodostrzeżono umiejętności i talent jegoojca, więc cała rodzina przenosi się do Łodzi,gdzie mieszka w jednej z kamienic przyul. Piotrkowskiej.Światopełkowi nauka wyraźnie nie idzie, makłopoty z matematyką, musi korzystać z korepetycji.Jak wspomina po latach jego siostra,zajęła go kiedyś chemia i niewiele brakowało,by wysadził w powietrze cały dom. W szkoledwukrotnie zostaje zawieszony: za wiersz miłosnynapisany na tablicy, a także za obrazoburczewypracowanie o trzech wieszczach.Ojciec chce koniecznie, by zdobył poważnyzawód, ale Światopełka ciągnie wyraźnie literatura.Zapewne sprawia to, że działalność literackąrozpoczyna wcześnie. Będąc uczniemGimnazjum Zgromadzenia Kupców w Łodzi,pisze poemat „Ku przyszłości”, zdobywając zaniego nagrodę w konkursie międzyszkolnym.Bierze też udział w spotkaniach grupy „Meteora”,do której należy także Tuwim. Podczastych spotkań młody łaskowianin czyta swojewiersze, na które zwraca uwagę Horzyca.Po maturze Karpiński wyjeżdża do Warszawyi rozpoczyna – zgodnie z wolą ojca – naukęw Szkole Nauk Politycznych, ale bardziej pasjonujego poezja. Drukuje więc swoje wierszew licznych pismach i szybko zostaje dostrzeżonyprzez krytyków. „Jesienne sielanki”,na których druk czeka 10 miesięcy, odnosząwielki sukces. W 1932 roku, mając zaledwie23 lata, wydaje pierwszy tomik wierszy pt.„Ludzie wśród ludzi”.Karpiński pisze dużo, choć prowadzi jednocześniebardzo ożywione życie towarzyskiei bryluje w warszawskich kawiarniach, znajdujeczas nie tylko na pisanie wierszy, alei działalność dziennikarską. Po ZdzisławieKleszczyńskim przejmuje codzienne pisaniefelietonu w „Kurierze Warszawskim” (podpseudonimem „Karp”), ma także swoją rubrykę„Proszę wstać” w „Kurierze Porannym”.c.d. w następnym numerze