maszyny górnicze 4/2006 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG

wartość siły bocznej, nie zaobserwowano jakichkolwiekobrotów noża podczas skrawania próbki tym nożem.Natomiast nóż koronowy, podczas urabiania przytych samych parametrach, wykonywał około 1,5 obr./min, co wystarczyło do znacznie wolniejszego zużywaniasię ostrzy noża. Ponieważ na nóż koronowy działałamniejsza wartość siły bocznej niż na nóż stycznoobrotowy,można wnioskować, że rozmieszczenie węglikówna pewnym okręgu względem osi noża, pozwalana wygenerowanie znacznie większej wartościmomentu obrotowego wymuszającego obrót noża.4. Uwagi końcoweWyniki przeprowadzonych badań potwierdzająw pełni zalety nowych narzędzi. Nóż koronowy po zakończeniuprób urabiania (sumaryczna droga skrawaniaponad 650 m) wykazywał bardzo niewielkie ślady zużyciaw porównaniu do noża styczno-obrotowego, którypraktycznie uległ zniszczeniu już po krótkim okresiepracy (droga skrawania około 35 m). Można to tłumaczyćmniejszymi wartościami sił docisku działającymi napojedyncze słupki z węglika spiekanego, co w konsekwencjipowoduje mniejsze tarcie. W porównaniu donoża styczno-obrotowego, nóż koronowy nawet przyniewielkim kącie bocznego wychylenia (3 do 9°) obracałsię od jednego do kilku obrotów na minutę. Natomiastprzy większych wartościach tego kąta obserwowanowzrost liczby obrotów nawet do kilkudziesięciu na minutę.Wpływ na to ma na pewno większa wartość ramieniadziałania siły bocznej a tym samym większa wartośćmomentu obrotowego, który może zapobiegać klinowaniusię noża w jednym położeniu. Jednocześnie obrótzapewnia wymienność pracy poszczególnych słupków.Dodatkową zaletą noży koronowych jest generowaniepodczas urabiania mniejszego zapylenia oraz uzyskiwanierównomiernego, drobnego urobku o uziarnieniupomiędzy 5 a 10 mm.Na podstawie przeprowadzonych prób można wnioskować,że nóż koronowy może skutecznie pracowaćpodczas urabiania trudno urabialnych skał o wytrzymałościna jednoosiowe ściskanie przewyższającej100 MPa. Dlatego podjęte zostały w KMGPiT AGHdalsze badania noży koronowych, w celu lepszegopoznania procesu urabiania tymi narzędziami orazdoboru najkorzystniejszych parametrów konstrukcyjnychtych narzędzi i parametrów skrawania skał trudnourabialnych. W efekcie końcowym przewiduje sięopracowanie konstrukcji noża koronowego oraz metodyurabiania, która być może stanie się alternatywądla stosowanej w kopalniach rud metali tradycyjnejmetody urabiania z wykorzystaniem materiałów wybuchowych.Literatura1. Kotwica K., Gospodarczyk P.: Zastosowanie nożyspecjalnych koronowych do urabiania skał zwięzłych.Eksploatacja i Niezawodność nr 5/2001,Warszawa, 2001.2. Kotwica K., Gospodarczyk P.: Możliwości zastosowanianoży specjalnych koronowych do zbrojeniaorganów urabiających kombajnów chodnikowych.III Międzynarodowa Konferencja TechnikiUrabiania TUR 2003, Kraków-Krynica, 2003.3. Kotwica K., Gospodarczyk P.: Hard Rock Miningwith use of New Cutting Tools. Journal of MiningSciences. Vol. 39, No. 4 2003.4. Kotwica K., Gospodarczyk P.: Neue Lösungen derWerkzeuge für Gewinnung von Hartgestein inTunnelarbeiten. Kolloquium Schacht, Strecke undTunnel 2005.Freiberg, Niemcy, 14-15 April 2005.5. Kotwica K., Gospodarczyk P.: Nowoczesne rozwiązaniagłowic urabiających dla kombajnów chodnikowych.Sympozjum „Kombajny chodnikowe“,Komitet Górnictwa PAN, Sekcja MechanizacjiGórnictwa, ZNPW Remag Katowice, wrzesień2006.Artykuł wpłynął do redakcji w grudniu 2006 r.Recenzent: prof.dr hab.inż. Adam Klich24 MASZYNY GÓRNICZE 4/2006