maszyny górnicze 4/2006 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Mr inż. Marek KALITADr inż. Dariusz PROSTAŃSKIMgr inż. Jarosław TOKARCZYKMgr inż. Emil WYROBEKCentrum Mechanizacji Górnictwa KOMAGKonstrukcje ochronne operatorów górniczych maszyn przodkowychS t r e s z c z e n i eWprowadzanie w przemyśle górniczym nowych rozwiązańmaszyn i urządzeń wiąże się między innymiz zapewnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwaoperatorów pracujących na tych maszynach.Jednym ze sposobów zwiększenia bezpieczeństwapracy operatora jest zabezpieczenie go przed obwałamiskał ze stropu. Zgodnie z obowiązującymi normamii aktami prawnymi samobieżne maszyny chodnikowepracujące w podziemiach kopalń muszą być wyposażonew konstrukcje ochronne operatora. W artykuleprzedstawiono akty prawne i normy określające wymagania,jakie stawia się konstrukcjom ochronnymoperatora maszyn stosowanych w podziemnych wyrobiskachgórniczych oraz doświadczenia CMG KO-MAG związane z projektowaniem konstrukcji ochronnychoperatora.S u m m a r yIncorporation of new solutions of mining machinesand equipment is directly associated with securing aproper safety level to the machines’ operators.Protection of operators against roof falls is one of themethods for increasing operators work safety.According to the standards and legal acts, the selfpropelledmachines, which operate underground,have to be equipped with protective structures. Legalacts and standards determining the requirements,which are put to the protective structures foroperators, which work on machines in undergroundmine roadways as well as KOMAG’s experience indesigning of operator’s protective structures arepresented in the paper.1. WstępZwiększenie wydajności procesu eksploatacji węglawymusza konieczność wprowadzania w przemyśle górniczymcoraz to nowocześniejszych maszyn z równoczesnymograniczeniem prac wykonywanych ręcznie.Oprócz ekonomicznych aspektów mechanizacji robótbardzo ważne jest zapewnienie odpowiedniego poziomubezpieczeństwa pracujących załóg górniczych.Zagrożenia, jakie występują podczas normalnejeksploatacji węgla to między innymi obwały skał zestropu, które bezpośrednio zagrażają życiu operatoramaszyny górniczej. W związku z tym samobieżnemaszyny chodnikowe pracujące w podziemiach kopalńpowinny być tak projektowane, aby istniała możliwośćwyposażenia ich w konstrukcje chroniące operatoraprzed spadającymi przedmiotami spełniające wymogiFOPS (Falling-object protective structures).2. Wymagania dotyczące konstrukcji ochronnychoperatoraWymagania dotyczące konstrukcji ochronnych operatoraokreślają następujące przepisy i normy:−Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady98/37/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. w sprawiezbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskichodnoszących się do maszyn.− Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagańdla maszyn i elementów bezpieczeństwa wrazz późniejszymi zmianami (Dz.U. Nr 263 poz. 2203).MASZYNY GÓRNICZE 4/2006 45−−−Polska Norma PN-ISO 3164:1998: Maszyny dorobót ziemnych. Laboratoryjna ocena konstrukcjichroniących operatora. Wymagania dotycząceprzestrzeni ochronnej.Polska Norma PN-EN 13627:2002: Maszyny dorobót ziemnych. Konstrukcje chroniące przedspadającymi przedmiotami. Wymagania i badanialaboratoryjne.Polska Norma PN-92/G-59001: Samojezdne maszynygórnicze. Konstrukcje chroniące operatoraprzed obławami skał. Wymagania i badania.− Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzeniew sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzeniaruchu oraz specjalistycznego zabezpieczeniaprzeciwpożarowego w podziemnych zakładachgórniczych (Dz.U. Nr 124 poz. 862 i 863).Podstawową normą precyzującą wymagania, jakiemusi spełnić konstrukcja ochronna operatora jest zharmonizowanaz Dyrektywą Maszynową, Polska NormaPN-EN 13627:2002: „Maszyny do robót ziemnych.Konstrukcje chroniące przed spadającymi przedmiotami.Wymagania i badania laboratoryjne”. Niniejszanorma przedstawia wymagania dotyczące konstrukcjiochronnych przed spadającymi przedmiotami. Z uwagina różne klasy i wielkości maszyny, które pracująw zmiennych warunkach otoczenia norma uwzględniadwa poziomy kryteriów odbioru, oparte na faktycznym