Shqip - Kuvendi

UNITED NATIONSUnited NationsInterimAdministrationMissionin KosovoNATIONS UNIESMissiond'AdministrationIntérimaire des NationsUnies au KosovoKUVENDI I KOSOVËS SKUP{TINA KOSOVAASSEMBLY OF KOSOVOBULETINIShkurt, 2005 Nr.7Zyra për Marrëdhënie me Media dhe Publikime e Kuvendit të Kosovës

KRYEPARLAMENTARI DACI PRITISHEFIN E UNMIK-UT PETERSENPorositë e Tadiqit nuk ualehtësojnë jetën serbëveËshtë biseduar për vizitën e presidentit serbTadiq dhe për të arriturat në përmbushjen estandardeve për KosovënUNITED NATIONSNATIONS UNIESUnited NationsMissionInterimd'AdministrationAdministrationIntérimaire des NationsMissionin KosovoUnies au KosovoKUVENDI I KOSOVËS SKUP{TINA KOSOVABULETINIASSEMBLY OF KOSOVOShkurt, 2005 Nr.7Zyra për Marrëdhënie me Media dhe Publikime e Kuvendit të KosovësTakimi Daci - PetersenKryetari i Kuvendit të Kosovës, Nexhat Daci,ka pritur sot PSSP të OKB-së në Kosovë, SorenJeseen-Petersen dhe ka biseduar me te për vizitëne presidentit të Serbisë Boris Tadiq nëKosovë dhe për të arriturat e deritashme tëKosovës në përmbushjen e standardeve.Kryeadministratori Petersen ka shprehur kënaqësinëqë vizita ka kaluar pa ndonjë incident dhe se atëe kanë përcjellë profesionalisht gazetarë serbë ngaBeogradi dhe gazetarët shqiptarë. Kjo vizitë, kathënë Petersen, e ka kthyer Kosovën në fokus tëinteresimeve, ndërkaq kryeadministratori kashfaqur pakënaqësinë që Tadiq e ka ndryshuaragjendën e tij për çka ishin marrë vesh.Porositë që u ka sjellë zoti Tadiq serbëve tëKosovës, nuk ua lehtësojnë jetën atyre dhe nukiu ndihmojnë të integrohen në institucionet dhenë shoqërinë e Kosovës, përkundrazi, ështëshprehur kryeparlamentari Daci.Kreu i legjislativit të vendit është shprehur i vendosurpër përmbushjen e standardeve dhe në këtëkuadër edhe të realizimit të shtatë projekt-komunavenë Kosovë, projekt të cilin është shprehur Petersen eka përkrahur edhe Ministria e Pushtetit Lokal.Pas takimit PSSP të OKB-së në Kosovë, SorenJessen-Petersen u ka pohuar gazetarëve se i kabërë ftesë kryeministrit Haradinaj ta shoqërojënë vizitën e tij në Nju -Jork.Daci, ndërkaq, është shprehur i gatshëm të dialogojëpër çështje me interes për qytetarët dhepër projekte të mëdha të Paktit të Stabilitetit, siçjanë rrugët dhe çështjet energjetike, por ështëshprehur i prerë se me Beogradin nuk do të dialogohetçështja e statusit të Kosovës. Statusi ivendit është çështje e institucioneve të Kosovësdhe e bashkësisë ndërkombëtare, ka thënë Daci.PËRMBAJTJA:U zgjodhën bartësit e funksioneve më të larta të vendit ....... 3Ndihma amerikane për mbarëvajtje tëproceseve zhvillimore në Kosovë ështëe një rëndësie të veçantë...................... 10Udhëheqja e Kosovës do të plotësojë kriteret përstatusin final të vendit................................. 10Mbështetje pa hezitim për frymëmarrje tëlirë të biznesit........................................... 11Ekonomia, shëndetësia, siguria dhe shteti ligjormeritojnë përkushtim të veçantë ................... 13Zbatimi i planit të standardeve - përkushtim operativdhe ditor i Qeverisë .......................................... 15Redaksia:Sherif Konjufca, Shefqet Rexhepi, Celal Ilyas, Edona FetahuTelefonat Kontaktues:038\ 211 186, 038\ 211 949, 038\ 211 189, 044\ 127 921Tel/Fax: 038 211 188E-mail:media@assembly-kosova.orgWeb faqja:www.assembly-kosova.org2

SEANCA KONSTITUIVE E KUVENDIT TË KOSOVËSU zgjodhën bartësit e funksionevemë të larta të venditPetersen : Është përgejgjësi edhe e të gjithë juve që ta bëni Kosovën një vend më të mirëpër të gjithë qytetarët që jetojnë në të.- Bartja e kompetencave ka kuptim vetëm nëseshpie drejt veprimeve produktive dhe pozitiveMbledhja Konstituive e Kuvendit tëKosovës u mbajt më 3 dhjetor të vitit2004. Seancën e udhëheqi deputetimë i vjetër për nga mosha i Kuvendittë Kosovës, akademik MarkKrasniqi, ndërsa bashkëkryesueseishte Nekibe Kelmendi, deputete eKuvendit të Kosovës.KryesuesiMark Krasniqi në fillim iu uroimirëseardhje dhe punë të mbarëdeputetëve të legjislaturës së re,duke përshëndetur edhe mysafirët elartë vendës e ndërkombatarë.Para se të fillojë pjesa tematike erendit të ditës, u ftua PërfaqësuesiSpecial i Sekretarit të Përgjithshëmtë OKB-së , Soren Jessen Petersen,që t'iu drejtohet deputetëve me njëfjalë rasti.Pasi përshëndeti deputetët dhemysafirët, z. Petersen theksoi se ndihetshumë i nderuar që merr pjesë nëkëtë Seancë inauguruese. Ai pastajfalënderoi Qeverinë të udhëhequrnga kryeministri Rexhepi për punënqë ka bërë gjatë viteve të fundit.Kjo Qeveri, theksoi Petersen, kandërmarrë hapa të rëndësishëm nëngritjen e çështjeve të rëndësishmepër Kosovën, ka bërë përparim tërëndësishëm dhe ka mundësuarrimëkëmbje pas dhunës sëtmerrshme që ka ndodhur në mars.Përgjegjësi e madhe ndajvotueseve dhe KosovësZgjedhjet e tetorit që ju kanë sjellëjuve këtu, kanë qenë të lira e të drejtadhe janë udhëhequr në mënyrë tëqetë. Kjo është meritë e Kosovës.Seanca e sotme është fryt i këtij procesidemokratik.Si anëtarë të organit më të lartë, përfaqësueslegjislativ të institucionevetë përkohshme të vetëqeverisjes, jukeni një përgjegjësi shumë të rëndësishme,jo vetëm ndaj votuesve tuajqë ju kanë dhënë besimin, por edhendaj Kosovës. Ju keni përgjegjësi qëtë merrni vendime të vetëdijshme, tëcilat do të jenë në interes të mbarëKosovës.Sapo u ktheva nga Nju-Jorku, kukam informuar Këshillin e Sigurimitlidhur me situatën në Kosovë, dukepërfshirë edhe vlerësimin tonë lidhurme përparimin e bërë deri më tani, sidhe me rrugën që gjendet para nesh.Përkitazi me këtë, jam i kënaqur qëkam fituar mbështetje të fuqishmenga Këshilli i Sigurimit përsa i përketstrategjisë për të ecur përpara.Kjo do të thotë se ka shpresa tëmëdha sa i përket aftësisë sëKosovës për të shënuar përparim tëvërtetë lidhur me standardet dhemundësimin e vlerësimit pozitiv tëkëtyre arritjeve në mesin e vitit 2005dhe procesin që do të zhvillohet mëpas drejt bisedimeve për statusin.Tani kjo varet prej jush, dhe ju duhettë tregoni rezultate.Për këtë arsye, UNMIK-u tash ështëi gatshëm që t'ju mbështesë dheështë me rëndësi që Kuvendi dheQeveria të fillojnë të punojnë menjëherë.Siç e dini, zbatimi i standardeveduhet të jetë prioritet për ju gjatëmuajve të ardhshëm, në mënyrë qëtë sigurohet përparim i duhur para setë bëhet vlerësimi i vitit 2005.Kuvendi do të luajë një rol kyç nëmiratimin e ligjeve, që është vitalepër realizimin e standardeve.Mirëpo, është po aq me rëndësi qëprocesi legjislativ të realizohet nëmënyrë të hapur - demokratike dhetë përgjegjshme, në përputhje tëplotë me Kornizën Kushtetuese.Edhe ky është standard. Kuvendi mëparë ka mbajtur seanca të hapura përt'u konsultuar me ekspertë vendësdhe me pjesëtarë të opinionit përlegjislacionet dhe çështje të interesittë përgjithshëm. Dhe, unë ju inkurajojqë të vazhdoni me këtë traditë.Institucionet e përkohshme duhet tëjenë në kontakt dhe të kenë mundësitë këmbejnë qëndrime me opinionine gjerë e të dëgjojnë hallet e tyre dhetë veprojnë pastaj në bazë të tyre.Standardet kërkojnë që t'i kenëparasysh shqetësimet dhe opionionete të gjitha komuniteteve të Kosovës.Për shumë arsye, pjesëmarrja serbenë zgjedhje ka qenë e ulët, mirëpoende ka vend për pjesëmarrje të tyreaktive në Presidencë, në Kryesi tëKuvendit apo komisionet gjegjëse.Është përgjegjësi e secilit deputet,jo vetëm e komisioneve edheorganeve të dizejnuara në mënyrëspecifike, për t'i marrë parasyshinteresat e komuniteteve, por ështëpërgejgjësi edhe e të gjithë juve qëta bëni Kosovën një vend më tëmirë për të gjithë qytetarët që jetojnënë të.Siç e dini, UNMIK-u planifikon qët'i transferojë të gjitha kompetencat,jo ato që ndërlidhen me sovranitetine drejtpërdrejt, ato kompetenca do t'itransferojë tek institucionet epërkohshme të vetëqeverisjes sa mëshpejt që është e mundur.Themelimi i paradokohshëm i triministrive të reja, ajo për kthim dhe3

komunitete, energjetikë e minieradhe qeverisje lokale do të shoqërohenme ministri të reja, e veçanërishtnë fushën e ekonomisë, e ndoshtamë pas edhe në fushën e drejtësisëdhe sigurimit.UNMIK-u dhe institucionet epërkohshme të vetëqeverisjes duhettë kenë një qasje të përbashkët nëpërcaktimin e strategjisë më të mirëpër transferimin apo bartjen e kompetencave.Mirëpo, bartja e kompetencaveka kuptim vetëm nëse shpiedrejt veprimeve produktive dhe pozitive.Kompetencat shtesë nënkuptojnëpërgjegjësi më të madhe dheveçanërisht kur bëhet fjalë për përparimindrejt realizimit apo implementimittë standardeve.Unë, jam i gatshëm që t'i vërë në dispozicionintim të gjitha mekanizmatdhe masat për përforicmin dhe përfuqizimin e institucioneve tëpërkohshme. Këto mekanizma përfshijnë- mjetet e monitorimit dhembikëqyrjes, mirëpo edhe sanksioneve.Jam i gatshëm që t'i sfidoj zyrtarët,të cilët dështojnë në realizimin epërgjegjësive dhe të cilët i bllokojnëpërpjekjet për të bërë përmirësim nëfushat kyçe, siç janë të drejtat e pakicave,liria e lëvizjes, kthimi i tëzhvendosurve, ofrimi në baza tëbarabarta të shërbimeve, mediatpërgjegjëse dhe siguria.Unë pres mbështetjen e përhershmetë institucioneve të përkohshme nëzbatimin e kësaj politike dheveprimeve. Po ashtu, jam i vetëdijshëmse transferimi i suksesshëm ikompetencave ka nevojë për ndërtimine kapaciteteve shtesë në institucionete përkohshme. Për këtëarsye, kam marrë nismën që të mobilizojmbështetjen e donatorëve përinstitucionet e përkohshme tëvetëqeverisjes. Dymbëdhjetë muajt eardhshëm do të jenë jetësor në përcaktimine ardhmërisë së Kosovës.Puna e Kuvendit - koalicionit qeveritar,si dhe opozita parlamentare dotë përcaktojnë se a ka sukses Kosovaapo jo. Dështimi, nuk është opcion.Vetëm puna e rëndë, veprimet evërteta dhe përparimi me interes të4Kosovës do të merren parasysh, thaPetersen.Procedura e zgjedhjesNë vijim filloi procedura e zgjedhjessë kryetarit të Kuvendit dhe tëKryesisë së Kuvendit. Kryetarët epartive propozuan anëtarët. NgaLDK-ja u propozuan Nexhat Dacidhe Fatmir Sejdiu, nga PDK-ja -Ramë Buja dhe Xhavit Haliti,ngaAAK-ja - Naim Maloku, nga Ora -Gazmend Muhaxheri, nga komunitetetjoshqiptare dhe joserbeXhezair Murati, ndërsa nga partitëqë përfaqësojne komunitetin serb,mbetet të caktohet kandidati mëvonë. Veton Surroi kërkoi ngaGrupi Parlamentar i LDK-së që tërishikojë vendimin eventual përkryetar të Kuvendit duke përzgjedhurnjë person të ri. Zoti Daci, mepunën e deritashme është dëshmuarsi joefikas dhe përjashtues. Besojmëse brenda subjektit të LDK-së kanjerëz të cilët mund të jenë unifikuestë Kuvendit të Kosovës, tha Surroi.Në vazhdim me shumicë votash uzgjodh Kryetari i Kuvendit, NexhatDaci dhe anëtaërt e Kryesisë , ashtusi u propozuan.Në vijim seancën filloi ta udhëheqëkryetari i Kuvendit, akademikNexhat Daci. Kryeparlamentari Daciiu drejtua të pranishmëve me këtofjalë :" Në emër të Kryesisë sëposazgjedhur dhe në emrin tim personal,ju falënderoj të gjithëve. Nëveçanti falënderoj edhe ata që patënmendim tjetërfare, sepse kjo tregonqë në Kosovë demokracia është nëveprim".Po ashtu, në emër të Kryesisë premtojmëbashkëpunim të sinqertë, profesionaldhe njerëzor, sepse të gjithëjemi të vetëdijshëm, që institucionete reja kanë sfida të rëndësishme,numerikisht të bollshme dhe sekërkojnë përkushtim serioz profesionaldhe demokratik.Pastaj u ftua përfaqësuesi i partisë qëka siguruar numrin më të madh tëvendeve në Kuvend, pra i LidhjesDemokratike e Kosovës, që tëparaqesë edhe oficielisht nëParlament emrin e kandidatit përkryetar të Kosovës. Z. Kolë Berisha,nënkryetar i LDK-së tha se ky subjektpolitik për kryetar të Kosovës,në mandatin e ardhshëm, propozondoktor Ibrahim Rugovën, kryetar ideritashëm.Xhavit Haliti theksoi se , meqenësepo i hyjmë një procedure të rregullt,është dashur që Kryesia e posazgjedhurtë mbajë mbledhjen e saj, ta bëjërendin e punës dhe të vendosë përmënyrën e procedimit për zgjedhjene kryetarit të Kosovës dhe të institucionevetjera.Sipas Kornizës Kushtetuese, partia ecila ka më shumë se 25 deputetë katë drejtë të ketë edhe kandidat tjetërdhe mendoj se, akoma pa e shpjeguarprocedurën e mënyrës sëzgjedhjes së kryetarit të Kosovës,nuk është mirë që të fillojmë kështuseancën, tha Haliti.Kryeparlamentari Daci duke u ndërlidhurme diskutimin paraprak theksoise procedura e zgjedhjes sëkryetarit të Kosovës, do të jetë plotësishtkonform Kornizës Kushtetuesedhe rregullave të punës. Do të thotë,do të respektohet në tërësi procedurae zgjedhjes së kryetarit të Kosovës.U njoftuan deputetët se zgjedhja ekryetarit të Kosovës do të bëhet mevotim të fshehtë dhe se në dyvotimet e para kërkohet shumica edy të tretave të votave të deputetëvetë Kuvendit, ndërsa në rrethin e tretëkërkohet shumica e votave tëdeputetëve që votojnë.Pra, të gjithapërgatitjet procedurale teknike janëkryer konform rregullativave dhe nemund të procedojmë me punën, thaDaci.Xhavit Haliti shprehu mendimin semeqenëse Partia Demokratike eKosovës ka kandidatin e vet përpresident të Kosovës, nuk mund tëfutemi as në votim të fshehtë.Meqenëse ka kundërkandidat përpresident, duhet të bëjmë debat lidhurme zgjedhjen e presidentit tëKosovës.Emrush Xhemajli, kryetar i LPK nëvijim theksoi se ne jemi të vetëdijshëmse Lidhja Demokratike eKosovës, sipas rezultateve të zgjedhjevedhe marrëveshjeve me part-

nerët e koalicionit ka fituar të drejtënpër të propozuar para nesh kandidatinpër kryetar të Kosovës, pormendojmë se kandidatura e zotitRugova, që u paraqit këtu nga zotiKolë Berisha duhet të bjerë , përarsye se ai në veprimtarinë e tij nukështë treguar i përgjegjshëm paraorganeve që e zgjedhin, si në vitet e90-ta para lufte, si gjatë lufte. Sipasojë, ai nuk përfaqësoi dhe nukpërfaqëson unitetin e popullit, siç ekërkon ky post.Zotëri Rugova është paraqitur joseriozpara përfaqësuesve ndërkombëtarë.Atyre iu kërkon njohjen formaletë pavarësisë së Kosovës, nëkohën kur edhe për mospunën e tij,vendit tonë nuk i është rregulluardokumentacioni i pavarësisë.Për arsye të cekura më lartë, unë dotë votoj kundër, dhe ju ftoj edhe juvetë votoni kundër, tha EmnrushXhemajli.Numan Baliqi tha se nuk dëshiroj taprish atmosferën dhe njëherit popullittë Kosovës ua uroj institucionet,të cilat çdoherë do ta kenë përkrahjentonë. Edhe ne kemi luftuar,edheunë kam luftuar e edhe mëtej do tëluftojmë për këto institucione, pormë duhet t'i theksoj disa parregullësiqë i përkasin bashkësive tjera si:boshnjakëve , romëve , egjiptasve,hashkalinjëve etj.Ky është njëri prejstandardeve z. kryesues dhe sepikërisht përmbushja e këtyre standardeveështë detyrë e Qeverisë sëardhshme.Mendoj te diskutimi i mëparshëm eku u bë fjalë për Kryesinë, për anëtarëtë së cilës u zgjodhen njerëzit pau konsultuar fare përfaqësuesit eboshnjakëve. Më falni këtu flas përboshnjakët dhe PAD-in , por as ata tëhashkalinjëve, romëve dhegoranëve.Pra nuk janë konsultuar sëpaku katër bashkësi dhe kjo është ajoqë unë mund ta quaj mospërfillje,sjellje rreth e rrotull apo edhe diskriminim.Vërejtja ime më konkrete drejtohetnë propozimin për ministrin eMinistrisë së Shëndetësisë tëKosovës. Unë nuk mund t' ia lejojvetes të marrë pjesë në diçka që do tëna përqeshi e tërë Kosova- që përministër të shëndetësisë e cila ështëpara agonisë , në kolaps, për çka janëpërgjegjëse pikërisht këto institucione,të emërohet njeriu mësues eqë mund t'i përkasë vetëm sektorit tëarsimit e jo Ministrisë sëShëndetësisë.E kemi për obligim që most'i befasojmë miqtë mezgjidhje jokredibileHashim Thaçi pasi uroi që në këtëmandat, ky Parlament të jetëParlament i debatit, i alternativave, idebatit që do të përshpejtojë ndërtimine rendit demokratik, të institucioneveshtetërore të Kosovës, tha seai dhe Partia Demokratike eKosovës, institucionet dhe qytetarëte Kosovës ndihen të hendikepuar qënë ulëset e Parlamentit të Kosovësnuk është i ulur shefi i GrupitParlamentar të PDK-ës, FatmirLimaj. Ne çmojmë lart punën dheangazhimet e zotit Limaj për ndërtimine institucioneve demokratike.Çmojmë lart bashkëpunimin e tij meautoritetet e drejtësisë ndërkombëtare,ndërsa populli i Kosovës dheinstitucionet besojnë plotësisht nëpafajësinë e tij. Zoti Limaj do tëduhej t'i kthehej familjes së tij dheinstitucioneve të Kosovës, ku edhe eka vendin. Besojmë se kjo do tëndodhë.Në vijim Thaçi vlerësoi se procesizgjedhor u zhvillua sipas standardevemë të larta evropiane.Pjesëmarrja e qytetarëve të Kosovësishte e njëjtë me nivelin e vendevetjera të demokracive në transicion.Duke vlerësuar me vëmendje pjesëmarrjenaktive të grupeve etnikejoserbe, përfaqësimit të tyre në institucionete ardhshme - është i meritueshëmdhe shumë domethënës përtë ardhmen e Kosovës. Abstenimi iserbëve, për qytetarët e Kosovës nuke humb kuptimin multietnik tëzgjedhjeve. Respektimi dhe mbrojtjae minoritarëve në Kosovë përKosovën është një ndër faktorëtkryesorë për suksesin tonë tëardhshëm dhe institucionet e reja tëKosovës.Më herët kisha propozuar projektinpër afatizimin e zgjidhjes së statusitpolitik dhe ndërtimin e unitetit qeverisëspër shtetin e Kosovës. Kohaqë kisha propozuar unë dhe PartiaDemokratike e Kosovës ishte pranvera2005, e që do të duhej të ishtefundi i fillimit të zgjidhjes së statusitpolitik. Logjika e refuzimit të idevepolitike e tjera bënte që të ndodhinkeqkuptime, ndodhi vazhdimi i statuskuos- i dhembshëm për Kosovëndhe qytetarët e saj. Koha, realitetidhe bota perëndimore, na dha tëdrejtë, me gjasë - statusi do të fillojëtë zgjidhet kah mesi i vitit 2005. Por,edhe kjo varet nga shumë faktorë.5

Parimisht, Partia Demokratike eKosovës dhe unë - si lider i kësajqendre politikëbërëse në Kosovë,jemi përcaktuar në favor të ndërtimittë institucioneve me bazë të gjerëpolitike, përfaqësim të partive kryesorepolitike shqiptare dhe përfaqësimshumëetnik. Ky solucionqeverisës do të ishte solid dheadekuat për aktualitetin dhe perspektivëntrivjeçare kosovare.Prej sot, Kosova, në kuptimin politik,qytetar dhe në raport me komunitetinndërkombëtar - duhet të ketënjë fillim të ri. Fillimi i mbarë do tënënkuptonte vetëvetiu vazhdim tësuksesshëm të procesit, ndërsa fillimii paqartë - pas pak kohe: paraqitjetë krizës institucionale, politike,sociale e të sigurisë.Është me interes që komunitetindërkombëtar po përcjell nga afërndërtimin e institucioneve, por ështëedhe me rëndësi që ndërkombëtarëttë respektojnë të drejtën e kosovarëveqë ata vetë të zgjedhinmundësinë më të mirë të qeverisjesdemokratike dhe bartësit e institucioneve.Këtë ata edhe e bëjnë, dheiu jemi mirënjohës.Ndërsa, ne vendësit kemi për obligimqë mos t ' i befasojmë miqtë mezgjidhje jokredibile, frikësuese ejokooperuese për dhe me mekanizmatndërkombëtarë.Uroj që të kuptohet drejt oferta e sinqertëpër ndërtim të institucioneveme bazë të gjerë përfaqësuese përrealizimin e interesave madhore tëvendit dhe qytetarëve. Kjo formulëdo të ndikonte edhe më tepër nërelaksimin e raporteve qytetare,punën më të mirë të institucionevedhe natyrisht edhe në ngadhnjimin edemokracisë qytetare, por edhe përmirësimine raporteve ndëretnike.Kjo formulë politike, Kosovës do t' ijepte kuptimin e vendit më stabil, meinstitucione më kompetente, me sigurimë të madhe për bashkimin eMitrovicës, për deenklavizimin eKosovës, për thellimin e reformavetë pushtetit lokal, për zbardhjen efatit të të zhdukurve, për TrupatMbrojtëse dhe Shërbimin Policor mëme autoritet, vendosmëri më tëmadhe për luftimin e korrupsionit6dhe krimit të organizuar. Kjo do tëpërshpejtonte përmirësimin e gjendjessociale të qytetarëve, sepse, përfat të keq, ne vazhdojmë të mbetemivendi më i pazhvilluar dhe me numrinmë të madh të të papunëve nëEvropë. Kjo do të ndikonte në hapjene vendeve të reja të punës;interesim më të madh për qytetarëttanë në diasporë. Kjo formulë përndërtimin e institucioneve do t'isillte imazh më të mirë vendit, do t'ievitonte lajmet e këqia për Qeverinëe re në mediat prestigjioze botërore,do të garantonte bashkëpunim më tëmirë me qendrat vendosëse të politikësndërkombëtare, përfaqësim tëmerituar në Bruksel, Nju-Jork egjetiu, bashkëpunim më të mirë mefqinjët e Kosovës, më tepër siguripër investitorët e huaj, implementimmë të shpejtë e të sigurt të kriterevepolitike, ekonomike dhe legjislative,si parafazë për zgjidhjen e drejtë tëstatusit politik. Por, mbi të gjitha, dotë sillte unitetin kombëtar, politik eqytetar të domosdoshëm për periudhënnëpër të cilën po kalojmë si venddhe popull.Kjo zgjidhje, do t'u hapte përspektivëpër sukses, do të kthenteshpresën, optimizmin dhe besimintek qytetarët se më në fund po fillonzgjidhja reale e problemeve të tyrepër një jetë më të sigurt e më të mirënë Kosovën e re.Ndokush mund të thotë se Kosovës iduhet opozita. Pajtohem plotësisht.Por, sot, mbi të gjitha, vendit e qytetarëvei duhet suksesi. E suksesi arrihetjo me logjikë përjashtuese, diferencuesee përqarëse, por me qeverisjetë unitetit, për shtetin e pavarur -sovran e të integruar të Kosovës nëstrukturat Veriatlantike.Veprimet eksperimentale për ndërtimine institucioneve nuk janëshpresë për sukses. Përkundrazi,hapin dilema të reja. Nuk janëshpresë, as për të mirën e qytetarëve,as për angazhimet e komunitetitndërkombëtar në Kosovë. Kosovëssë re i duhen institucionet e reja qëpunojnë për integrim e assesi që eizolojnë Kosovën. Duhet kuptuar seegoja e madhe për pushtet mund tështyjë bërjen eshtetit të Kosovës dhe ndërtimit tërendit demokratik. Përvojat e tëtjerëve tregojnë se vendet endryshme, në momente kyçe e tëvështira, për interesa madhore - kanëarritur konsensusin nacional dhekanë pasur sukses. PartiaDemokratike e Kosovës do të jetëopozitë reale e ofertës dhe e alternativave.Megjithë logjikën diferencuesetë pozitës, ne do të punojmë qët'i gjejmë pikat e bashkëpunimit e jotë konfrontimit. Ne, në PartinëDemokratike të Kosovës, do tëinvestojmë të gjithë potencialinkombëtar, politik dhe intelektual përqeverisjen e mirë të Kosovës, përndërtimin e shtetit të Kosovës dhepromovimin e demokracisë qytetare,tha Hashim Thaçi.Eshtë arritur marrëveshjapër koalicionin qeverisësPastaj fjalën e mori kryetari iAleancës për Ardhmërinë eKosovës, Ramush Haradinaj, i cilitha se ne të gjithë jetojmë në Kosovëdhe po ashtu ne të gjithë e dimë seçfarë po bëjmë në institucione dheçfarë po bëjnë partitë politike.Mendova se është me dobi t' ju shpjegojse në bazë të rezultatit të zgjedhjevedhe të vendimit të partivedemokratike të Kosovës që kanëmarrë pjesë në zgjedhje, është arriturnjë marrëveshje për koalicionin qeverisës.Përpos zgjedhjeve të suksesshme,marrëveshja është arriturkrejtësisht nga vendësit, që mendojse është edhe një hap më tej që tëdëshmojmë vetëbesimin tonë.Marrëveshja kishte edhe pjesë qëshpjegonte mënyrën e votimit. Meqëllim që të respektojmë proceduratnë Kuvend dhe të dëshmojmëpërkushtimin tonë për seriozitet nëpunë, ne kemi arritur në momente nëseancën e Parlamentit se kur do tëvazhdojmë me rendin e ditës. Ajo qëdo të thosha me këtë rast është se tëgjitha opinionet që i kemi veç e veçdhe të gjitha qëndrimet që i kemi veçe veç do të kemi ditë dhe momentekur do t'i bashkojmë për Kosovën,ndërsa po ashtu nuk do të ndalemi nëpërcaktimin për të qeverisë me

Kosovën në shërbim të të gjithëqytetarëve, jo vetëm të atyre që nakanë dhënë besimin, pohoiHaradinaj.Slavisha Petkoviç, theksoi se nëseflasim për proceset demokratike nëKosovë, të njëjtat nuk mund t'i zbatonikur ju mungojnë 250.000 mijëbanorë të Kosovës në këtë rast serbë,të cilët për 5 vjet e gjysmë janë tëzhvendosur jashtë vatrave tëveta.Nëse kësaj i thonë demokraci,atëherë ne këtë s'po e kuptojmë aqmirë.Unë shpresoj që kur z. Haradinaj tëbëhet kryeministër,në ekspozeun etij për Programin e Qeverisë, do tëketë një vend edhe për këtë, tëshohim se në çfarë mënyre këtanjerëz mund të kthehen në shtëpitë eveta.Unë pajtohem me zotin Thaçi se nëKosovë nuk duhet krijuar enklava,por gjithashtu nuk kam dëgjuar sekush do t'u garantojë siguri banorëvetë Kosovës... Prapë them, meqëpërfaqësoj Bashkësinë serbe, së parimë intereson për sigurinë e serbëve,pastaj edhe për sigurinë e të gjithëve,d.m.th. të të gjitha bashkësive nëKosovë.Përbërja e kaluar eParlamentit për këtë çështje s' kabërë asgjë ,absolutisht asgjë.Unëshpresoj , në të vërtetë dua të shpresojse kjo përbërje e Parlamentit dheQeveria e re që do të formohet ,duhet të tregojnë vullnet e atëherëmund të thuhet se kush do të jetëpërgjegjës nëse 250.000 njerëz,prapë e them në këtë rast serbë, nukkthehen atje prej ku kanë shkuar ;nëse shtëpitë e tyre, pasuria e tyrenuk kthehen në gjendjen emëparshme ; nëse nuk kthehetpasuria e uzurpuar , toka e uzurpuar,firmat e kështu me radhë.Unë mendoj se pa këto, nëse këtonuk mund t'i kemi, prej demokracisës'do të kemi as ''d''-në. Do të thotë seunë kushtimisht dua të punoj nëinteres të bashkësisë sime. Kjo ështënormale, dua të bashkëpunoj , s'kamardhur këtu që dikujt t'i bëjë obstrukcione.Porgjithashtu ,po themgjithashtu nuk do të lejoj që në programine ardhshëm të Qeverisë tëmos ekzistoj kjo çështje, pra të shihetse për çka kjo Qeveri ështëpërgjegjëse e për çka jo, për vet faktinse Qeveria e mëparshme këtoçështje nuk i ka pasur qartë të theksuara.S'kaqenë përgjegjëse për asgjëpër shkak se i tërë Kuvendi ka qenëanëtarë i Qeverisë.Mua më vjenëmirë sikur ky Kuvend tani do të ketëopozitë e cila, prapë po e them , do tëjetë mirë po të ishte konstruktive përtë filluar zgjidhjen e problemeve, përshkak se unë nuk po e shoh se si jumendoni të fillohet me standardet ,kur ,e ritheksoj sërish ,se Kosovës imungojnë 250.000 banorë , prapë ethem - rastin e serbëve.Veton Surroi tha se zgjedhja ekryetarit të Kosovës është një privilegjëqë na jepet sot dhe është njërrjedhë e një procesi demokratik, icili mund të quhet shembullor nëtërë rajonin. Unë përgëzoj LidhjenDemokratike dhe zotin Rugova përkandidimin e tij në këtë post.Poashtu do të përgëzoja PDK-n përkandidimin e tyre, ndonëse ende s'ekemi dëgjuar emrin e kandidatit, pornë çdo rast e përgëzoj procedurën ekandidimit si të tillë.Duke pasur rëndësinë e këtij kandidimi,duhet të elaboroj shkurtimishtnjë kërkesë të thjeshtë. Ajoështë që kandidatët për kryetar të naparaqesin vizionin e punës së tyre tëardhshme trevjeçare; që kandidatëttë na bindin se puna e tyre do të jetëe drejtuar në përmbushjen e obligimevetë Kornizës Kushtetuese, tëcilën fundi i fundit këto subjekte emiratuan dhe nënshkruan.Në këto qëndrime, jo vetëmdeputetët e Parlamentit të Kosovës,por edhe populli i cili e përcjell këtëdebat, do të duhej të binden mbiofertën e cila ekziston ngakandidati për kryetar dhe në aso rastiedhe neve deputetët të na e lehtësontepunën në votim.Grupi Ora nuk ka ndërmend të pozicionohetanbllok, as në këtë e as nëraste tjera. Nuk kemi ndërmend tëvotojmë për ose kundër vetëm psejemi në opozitë. Dhe, për të arriturnjë cilësi të re të komunikimit mespushtetit dhe opozitës, do të kërkonimqë të hyjmë në procedurëofertuese nga ana e kandidatëve përkryetar. Në vijim kryeparlamentariDaci njoftoi të pranishmit se me qëllimtë procedimit me votim të fshehtëpër zgjedhjen e kryetarit tëKosovës, Sekretaria e Kuvendit, membështetje profesionale të OSB-esëka bërë përgatitjet administrativedhe teknike, duke siguruarKomisionin votues prej tre zyrtarëvetë Departamentit ligjor; regjistrin edeputetëve të pranishëm për votim;fletëvotimet; kutinë e votimit dhevendvotimin. Ndërsa, subjektet politikemund të caktojnë nga njëdeputet për të vëzhguar - monitoruarprocesin e votimit dhe të numërimit.Prandaj, do të shkojë çdo gjë konformKushtetutës dhe procedurave.Dy kandidatë për PresidentJakup Krasniqi njoftoi se PartiaDemokratike e Kosovës shfrytëzontë drejtën e saj për të propozuarkundërkandidatin për postin e presidentittë Kosovës. Kjo bëhet , si thaai , për t'i dhënë kuptim zgjedhjes sëpresidentit dhe demokracisë. Jemi tëbindur se Kosova po hyn në procesetë ndërlikuara politike, andaj ngapresidenti i Kosovës kërkohet vendosmëri,energji pozitive, kthjelltësipolitike dhe intelektuale, kualitete tëlarta morale dhe kombëtare.Kandidati ynë është njeri meveprimtari të gjatë politike dhe atdhetareqë nga mosha e tij e re. Kaqenë veprimtar i dalluar i aktivitetitilegal atdhetar, i burgosur politik,pjesëtar aktiv i rezistencës aktivepaqësore, si dhe i Ushtrisë Çlirimtaretë Kosovës dhe anëtar iShtabit të përgjithshëm të UÇK- së .Në asnjë kohë të jetës së tij nuk iështë nënshtruar a gjunjëzuarudhëheqësve shtetërorë të okupatorite as udhëheqësit kriminel të luftësdhe të njerëzimit - SlobodanMilosheviqit, njeriut që i hapi shumëplagë dhe vështirësi Kosovës.Kandidati ynë nuk është kandidat ipërfolur në gazetari dhe publicistikë,nuk posedon pasuri të padeklaruar a tëuzurpuar dhe, në kuptimin më të mirëtë fjalës - është personalitet unifikuesnë jetën politike institucionale, ashtusiç i duhet Kosovës sot.7

Kandidati ynë do të respektojërendin dhe ligjin. Nuk do të mirretme simbolikat e kota dhe veprimettjera të paligjshme, nuk do të luajëme simbole kombëtare, nuk do tëpartizojë në ekstrem administratën epresidentit, nuk do të shpërndajëdeklarata a çmime tjera të paverifikuarapër njerëz me apo pabiografi. Administrata e presidentitduhet të jetë pasqyrë e realitetit tëKosovës dhe pasqyrë e unitetit të saj.Kandidati ynë, gjatë gjithë aktivitetittë tij politik, veprimtarisë së tij politike,para dhe pas luftës çlirimtare,nuk ka nxjerrë në plan të parëpasurimin individual për ndërtim tëndonjë pallati luksoz, siç kanë bërëshumë bashkohanikë të tij pas luftësçlirimtare apo drejtues tjerë të institucionevemë të larta të Kosovës.Kandidati ynë është personalitet mebiografi të pastër si loti, ngado që tamarrësh.Prandaj, Kosovës, në këtë kohë pa statuspolitik të definuar,i duhet një personalitetme kualitetet që i posedonzotëri Ramë Buja, nga Bujani iLypjanit.Ramë Buja, ka të kryer fakultetinfilozofik - gjuhën dhe letërsinëshqipe, fakultetin ekonomik dheështë magjistër i shkencave juridike.Gjatë viteve të 80-ta është marrë meveprimtari politike atdhetare ilegale,ka qenë i burgosur politik, veprimtaraktiv në vitet e rezistencës paqësoreaktive dhe pjesëtar i UshtrisëÇlirimtare të Kosovës, anëtar iShtabit të përgjithshëm të saj, anëtari Delegacionit të Kosovës nëRambuje, ministër i pushtetit lokalnë Qeverinë e përkohshme dhe tanideputet në Kuvendin e Kosovës.Është në nderin tuaj dhe të Kosovësqë votën tuaj ta jepni për kandidatintonë për president të Kosovës, zotëriRamë Buja. Është momenti i duhurqë Kosova ta ketë një kandidat qëbashkon popullin shqiptar dhe gjithëqytetarët e Kosovës. Është njeri qëdetyrave iu qaset me përgjegjësi dhepërkushtim dhe zgjedhja e tij presidenti Kosovës do t' ju nderojë ju dhetë gjithë qytetarët e Kosovës.Në vijim Nexhat Daci bëri të ditur sedo të rregullohet lista dhe do të futen8të dy kandidatët për president : nënnjë kandidati i Lidhjes Demokratiketë Kosovës dhe nën dy kandidati iPartisë Demokratike tëKosovës.Pastaj filloi procesi ivotimit . Në dy rrathët e parë tëvotimit asnjëri kandidat nuk fitoishumicën e duhur të votave për t' uzgjedhur president. Në ndërkohë,Partia Demokratike tërhoqi kandidatine saj nga procesi i mëtejmë ivotimit. Në rrethin e tretë për dr.Ibrahim Rugovën votuan 64deputetë, ndërsa 32 ishinkundër.Kështu, dr. Ibrahim Rugovau zgjodh president i Kosovës.Në vijim dr. Ibrahim Rugova iudrejtua të pranishmëve me këtofjalë:"I nderuari kryetar Daci,deputetë të nderuar të Kuvendit tëKosovës, Ju falënderoj për besimin edhënë që edhe në mandatin e ardhëmtë udhëheq vendin tonë të dashurKosovën, në cilësinë e presidentit.Të nderuar deputetë,Betohem solemnisht se do ta ruaj embroj integritetin territorial të vendittonë - Kosovës dhe unitetin e popullit,do të angazhohem për zhvilliminekonomik dhe demokratik, për stabilitetin,prosperitetin dhe mirëqeniene të gjithë qytetarëve, do tëpunoj për njohjen sa më të shpejtë tëpavarësisë dhe të integrimit tëKosovës në Bashkimin Evropian enë NATO, si dhe për forcimin emiqësisë permanente me Shtetet eBashkuara të Amerikës.Zonja dhe zotërinj,Më lejoni që nga kjo Seancë përuruesesolemne të Kuvendit tëKosovës të përshëndes PresidentinBush, Kryeministrin Bler,Presidentin Shirak, KancelarinShroder, Kryeministrin Berluskonidhe Sekretarin gjeneral Anan që po epërkrahin Kosovën.Si gjithmonë, përshëndetje të ngrohtai dërgoj atit të shenjt Papa GjonPalit II, që gjithmonë kujdeset përKosovën.Zoti ju bekoftë! Zoti e bekoftëKosovën!"Kryeparlamentari, pastaj, në bazë tëmarrëveshjes së partive partnere nëkoalicion, si dhe në pajtim me Kreun9.3.8 dhe 9.3.9 të KornizësKushtetuese, ftoi kryetarin eKosovës, zotin Rugova që ta bëjëpropozimin e kandidatit për kryeministërtë Kosovës.Presidenti Rugova shpalli vendimin: "Në bazë të komptencavekushtetuese dhe në bazë të marrëveshjessë koalicionit në mes tëLDK-së, AAK-së dhe partnerëvetjerë të koalicionit, kam vendosur tanominoj zotëri Ramush Haradinajpër Kryeministër të Qeverisë sëKosovës.Njëherësh kam kërkuar ngakryeministri i nominuar që ta formojëQeverinë në bazë të marrëveshjessë koalicionit".Pastaj kandidati i propozuar përKryeministër të Kosovës, zotëriHaradinaj paraqiti listën e ministravetë propozuar.Në bazë të marrëveshjes së koalicionitdhe të kërkesës nga nominimi,tha Haradinaj, kam marrë përsipër tabëj kompletimin e Qeverisë sëKosovës me ministrat, si vijon:- Zëvendëskryeministër - AdemSalihaj- Ministër të Ekonomisë dheFinancave - Haki Shatri, me profesionekonomist;- Ministër i Shërbimeve Publike -Melihate Tërmkolli, me profesionjuriste;- Ministër i pushtetit Lokal - LutfiHaziri, me profesion drejtimi ishkencave matematiko-natyrore;- Ministër i Transportit dheTelekomunikacionit - QemajlAhmeti, me profesion inxhinier ielektroteknikës;- Ministër i Arsimit, Shkencës dheTeknologjisë - Agim Veliu, meprofesion jurist;- Ministër i Kulturës - AstritHaraçia, jurist;- Ministër i Mbrojtjes së Ambientitdhe të Planifikimit Hapësinor -Bajram Kosumi, me profesionmagjistër i letërsisë shqipe;- Ministër i Energjetikës dheMinierave - Ethem Çeku, me profesionmagjistër i historisë;- Ministër i Punës dhe MirëqeniesSociale -Ahmet Isufi, profesionigjuhë dhe letërsi;- Ministër i Industrisë dhe Tregtisë

- Bujar Dugolli, me profesion historian- magjistër;- Ministër i Shëndetësisë - SadikIdrizi, filolog.Po ashtu, më lejoni ta informojParlamentin se dy ministri janë paraparëtë udhëhiqen nga serbët eKosovës. Meqenëse ministrat endenuk janë nominuar, ne kemi paraparëemërimin e zëvendësve dhe në njëseancë të radhës, Parlamenti do tëketë mundësinë po ashtu të njihet mezëvendësit tjerë.Në bazë të obligimit, unë kam paravetes edhe Programin e Qeverisë sëKosovës si propozim. Po ashtu, kamedhe një ekspoze lidhur meProgramin, të përgatitur me këtë rast,ndaj në bazë të procedurës unë do t'ipërgjigjem kërkesës suaj.Pastaj filloi procesi i votimit. Përzgjedhjen e kryeministrit dhe të kabinetittë qeverisë nga deputetet e pranishëm72 ishin për, 2 deputetë votuankundër, ndërsa 5 të tjerë abstenuan.Shqetësim për fatin eprocesit politik ...Në vijim mori fjalën shefi i Grupitparlamentar të PDK-së, JakupKrasniqi, i cili tha se ne, demokratëte Kosovës, me vëmendje të shtuarkemi përcjellë sidomos përbërjen ekabinetit të Qeverisë së re tëKosovës. Edhe pse kemi qenë për njëkoalicion më të gjerë, që arsyetimine dha kohë më parë kryetari ynë, ne siParti politike kemi pranuar të jemi tëgatshëm për një opozitë dhe opozitë efuqishme për avancimin e procesitpolitik, por nuk do të hezitojmë tëdenoncojmë çdo paligjsi, paaftësi,fudullëk të institucioneve nëpërgjithësi, e të Qeverisë - në veçanti,që mund të ndodhin.Ju, koalicionin qeverisës e keni bërëpër interesa tuaja klanore. Nuk kenipasur parasysh pozicionin e Kosovës -pa statusin shtet të pavarur të Kosovës.Nuk keni patur parasysh stabilitetinpolitik, ekonomik, sigurinë dhe problemete ndryshme sociale - për çka kenimarrë një përgjegjësi të madhe.Ne kuptojmë interesin tuaj, prandajkërkojmë nga ju që të kuptoni drejtrolin e opozitës dhe kërkesat tonaopozitare. Ju e dini se ne jemi mësuartë jemi kujdestar të padrejtësive dhetë paligjsive saherë që ka ndodh kjonë Kosovë.Detyra jonë është të jemi kujdestarpër t'i fokusuar gabimet tuaja tëdjeshme, të sotme dhe të ardhshme.Problemeve dhe interesave tëKosovës do t'i qasemi me përkushtim,profesionalizëm e vendosmëri.Do të denoncojmë çdo shkelje ligjoree financiare, çdo gabim politik epaaftësi në qeverisje.Ne i kuptojmë vështirësitë profesionalee politike të Kryeministrit të ri. Ekuptojmë presionin dhe denoncimetqë i janë bërë qe sa vite nga kundërshtarëte tij politik - tani aleat, si dhepresionin e padrejtë që bën Tribunalii Hagës - dhe jo vetëm atij - nëbashkërendim me strukturat e vjetra etë reja serbe, por kjo nuk na pengont'i shfaqim rezervat tona për kabinetine tij. E kuptojmë se Aleanca përArdhmërinë e Kosovës nuk ka mundtë ofrojë një ekip tjetër më profesional;ka ofruar fytyrat e saj politike qësë paku nuk janë figura të panjohurapolitike, por nuk mund të kuptojmëaleatin e saj të koalicionit - LDK-ën -të cilës nuk i mungojnë kuadrot ekualifikuara, intelektualët e profesionistët,për të cilët ka folur shumëgjatë fushatës zgjedhore. Ku iu avulluanintelektualët dhe profesionistët eshumtë? Pse del kaq e varfër meintelektual e profesionist? Ajo jovetëm që ka ofruar kuadër të pakualifikuar,mendoj në përjashtim tëparëndësishëm, por ka ofruar kuadroqë janë shquar në këtë qeverisjelokale, ka ofruar kuadro që kanë qenëkonfliktuoz, të paaftë dhe keqpërdoruestë pozitave që kanë mbajturnëpër komuna prej nga ata vijnë.Viti 2005 - ka kohë që është pritur tëjetë viti i një kthese të madhe, indryshimeve të mëdha, viti ienergjive dhe i përgjegjësive tëmëdha.Unë ju pyes sinqerisht, zonja e zotrinjdeputetë, Qeveria e ofruar - a i posedonkualitetet profesionale, politikedhe intelektuale që i duhen Kosovëssot? Unë nuk kërkoj përgjigje nga ju.Përgjigjuni ndërgjegjes suaj në raportme proceset që kemi përpara.Mendoni edhe për të ardhmen e fëmijëvetuaj.Për Grupin Parlamentar të PartisëDemokratike të Kosovës, në emër tëtë cilës po flas, nuk paragjykoj, porpo flas për shqetësimet tona pasi qëne jemi më shumë se të shqetësuarpër fatin e procesit politik, për fatin ezhvillimit ekonomik, për sigurinë dhedrejtësinë, për të ardhmen e fëmijëvetanë.Këta njerëz, nuk i kanë kualitetetmorale, politike, intelektuale, profesionalee as atdhetare për të qeverisurme Kosovën, me status të padefinuarpolitik. Kemi frikën se këta njerëzjanë zgjedhur nga grupe joformalepër ta kriminalizuar jetën politike dheekonomike në tri vitet e ardhshme nëKosovë. Kemi frikë se ky formacionqeverisës do ta izolojë edhe mëshumë Kosovën edhe ashtu të copëtuardhe të izoluar. Këtij formacioniqeverisës nuk ia kemi besën se do t'irelaksojë as marrëdhëniet njerëzorenë Kosovë. Kur e them këtë, kemiparasysh raportet tepër të çrregulluaraqë sjellin këta kandidatë nga komunatprej të cilave vijnë.Dëshira ime është që në tri vitet eardhshme të ndodhë e kundërta ekësaj që po e them sot në emër tëGrupit Parlamentar të PartisëDemokratike të Kosovës, por problemete Kosovës nuk zgjidhen vetëmme vullnet e dëshira të mira.Problemi i Kosovës nuk është problemformal.Partia Demokratike e Kosovës karespekt të madh për rolin e familjesHaradinaj në luftën çlirimtare, për flijimete saj për Kosovën, por ne - përhirë të Kosovës - jemi të detyruar tëmos e votojmë Qeverinë e Ramushit.Duke u ndërlidhur me diskutimin eKrasniqit, kryeparlamentari Daci tha:" Zoti Krasniqi, sot keni thënë ç'kenidashur. Keni denoncuar, keni përdorurçdo fjalor të mundshëm. Dhe, sot kemiprovuar, ashtu siç e tha edhe kryetarijuaj - ta kemi demokracinë e plotë nëveprim.Edhe unë po ju premtoj, nëqoftë se e vazhdoni kështu, e unë iudhëheqi seancat - nuk do të ketëpërsëritje të gjërave të këtilla".9

TAKIME TË KRYEPARLAMENTARIT NEXHAT DACINdihma amerikane për mbarëvajtje të procesevezhvillimore në Kosovë është e një rëndësie të veçantëMiratimi i ligjeve, që do të jenë në funksion të përmbushjessë standardeve, ndër detryrat parësore të ParlamentitKryetari i Kuvendit tëKosovës , Nexhat Daci,priti sot në një takimshefin e ZyrësAmerikane në Kosovë,Philip Goldberg. Pasi iuroi zgjedhjen në postin ekryeparlamentarit tëKosovës, z. Goldbergshprehu edhe përgëzimetpër procedurëndemokratike të konstituimite të zgjedhjes sëinstitucioneve më ta lartatë Kosovës. Në qendër tëvëmendjes sëbashkëbiseduesve ishin çështje të zhvillimittë Kosovës, me theks të veçantë nëpozitën e realizimin e të drejtave tëmonoriteteve, duke u angazhuar përlëvizje të lirë të qytetarëve. Këto detyrado të jenë edhe një ndër prioritetet kryesorepër ekzekutivin e Kosovës.Kryeparlamentari Daci dhe z.Goldberg upajtuan për rëndësinë që ka ndihmaamerikane për mbarëvajtje të punëve etë mbarë proceseve zhvillimore nëKosovë, në kuadër të së cilës me vite tëtëra u realizuan shume projekte të përbashkëtatë lirisë dhe të demokracisë.Kjo përkrahje e ky bashkëpunim,shoqëruar edhe me një ndihme të10pakursyer të ekspertëve të lëmenjvepërkatës, si edhe në të kaluarën, do tëjetë i nevojshëm edhe në vijim, nërrugën e zhvillimeve të gjithmbarshme,për të përballuar të gjitha sfidat me tëcilat ballafaqohen qytetarët tanë. Në këtëvështrim kërkohet përgjegjësi nga tëgjitha institucionet e qytetarët nëKosovë, për të ecur sigurt drejt integrimeveevroatlantike.Ndërkaq, duke folur rreth punëve tëardhshme që presin Parlamentin eKosovës, u tha se theksi duhet të vihetsidomos në miratimin e ligjeve që do tëjenë në funksion të përmbushjes së standardeve.Udhëheqja e Kosovës do të plotësojëkriteret për statusin final të venditKosova nuk është dhe nuk do të jetë pjesë e SerbisëKryetari i Kuvendit të Kosovës, Nexhat Daci, ka pritur sotshefin e Zyrës së Britanisë së Madhe në Kosovë, z. MarkDickinson dhe ka biseduar me të për çështjet që e preokupojnëudhëheqjen e institucioneve të vendit. Në bisedë vëmendjee posaçme i është kushtuar agjendës së Kuvendit për përmbushjene standardeve për Kosovën, për çështjen e reformimittë pushtetit lokal dhe të decentralizimit dhe përgjithësisht përplotësimin e kushteve për zgjidhjen e statusit final të Kosovës.Me këtë udhëheqje që ka, Kosova do të plotësojë kriteret përstatusin final të vendit, është shprehur optimist kryeparlamentariDaci. Ai është shprehur edhe në favor të decentralizimitdhe është angazhuar që t' u jepet më shumë hapësirëminoriteteve. Do të ketë komuna ku ka nevojë, si Graçanicadhe minoriteti turk në rrethinat e Prizrenit, por edhe për komunatë reja në funksion të zhvillimit më të shpejtë ekonomik, siHani i Elezit, bie fjala. Daci, ndërkaq, e ka vlerësuar të nevojshmeinvolvimin edhe të opozitës në procesin e reformimit tëpushtetit lokal.Shteti slloven të avokojënë rrugën e Kosovësdrejt Bashkimit EvropianKryetari i Kuvendit të Kosovës, NexhatDaci, ka pritur sot ministrin e Punëve tëJashtme të Sllovenisë, Dimitrij Rupel, icili është edhe kryesues i radhës së OSBEsëdhe ka biseduar me te për zhvillimet nëKosovë, si dhe për mundësitë e gjera tëbashkëpunimit ndërmjet Kosovës dheSllovenisë.Në këtë takim, në të cilin merrnin pjesë edheshefi i OSBE-së në Kosovë, Paskal Fieskidhe bashkëpunëtorë të zotit Rupel, profesorDaci duke vlerësuar të arriturat e Sllovenisënë planin zhvillimit ekonomik, tëdemokracisë dhe të anëtarësimit në UnioninEvropian, ka shprehur konsideratat dhe besimine qytetarëve të Kosovës në shtetinslloven dhe popullin e tij. Në këtë vështrimDaci ka kërkuar avokimin e shtetit sllovennë rrugën e Kosovës drejt BashkimitEvropian dhe është angazhuar për thellimine bashkëpunimit ndërmjet Kosovës dheSllovenisë, sidomos në planin ekonomik, tëteknologjisë dhe të investimeve.Ministri i jashtëm slloven, Rupel, i ka vlerësuartë arriturat e Kosovës pas përfundimittë luftës dhe vullnetin e fortë të kosovarëvepër liri, demokraci dhe përparim. Ai dukekonstatuar mundësitë e gjera, sidomos përbashkëpunimin ekonomik, është zotuar sevendi i tij, edhe si kryesues i radhës sëOSBE-së, do të angazhohet për mbarëvajtjene punëve dhe përparimin gjithëpërfshirëstë Kosovës.Nga ana e tij shefi i Zyrës së Britanisë së Madhe në Kosovë, z.Mark Dickinson, demokratizimin e raporteve në Kosovë,bashkëpunimin me mekanizmat ndërkombëtarë dhe sidomosplotësimin e standardeve, e ka vlerësuar tepër të rëndësishmepër ardhmërinë e vendit. Të dy bashkëbiseduesit, ndërkaq,janë pajtuar për rëndësinë e bashkëpunimit të ndërsjellë.Duke e komentuar vizitën e presidentit serb Tadiq në Kosovëdhe deklaratat e tij në tubimet me qytetarët serbë, Daci ështëshprehur i prerë se Kosova nuk është dhe kurrë nuk do të jetëpjesë e Serbisë. Këtë madje e dinë, jo vetëm politikanët serbë,por edhe shumica e serbëve lokalë në Kosovë, është shprehurDaci, i cili deklaratat e pamatura të z. Tadiq i ka parë në funksiontë luftës politike në Beograd. Megjithatë, Daci ështëshprehur se është mirë që Tadiq ka vizituar Kosovën.Udhëheqja e Kosovës angazhohet për raporte reciprociteti dhemëton të realizojë vizita dhe komunikim të lirë me institucionetdhe me qytetarët e Luginës së Preshevës, të Maqedonisëe tj. Daci madje është shprehur i gatshëm që të takohet nëmënyrë institucionale edhe me udhëheqësit e Serbisë, për tëkrijuar raporte normale me të gjitha vendet e rajonit.Tadiqi u ka sjellë serbëve të Kosovës një pëlhurë flamuri, ështëshprehur figurativisht Daci, porse më mirë do të ishte t' u silltendihma materiale, siç ka vepruar Qeveria e Kosovës për popullsinëe Shqipërisë së Veriut, pas bllokimit të rajonit nga bora.

NGA TAKIMI I KRYEPARLAMENTARIT DACI DHE KRYEMINISTRIT HARADINAJ ME PËRFAQËSUES TË BIZNESITMbështetje pa hezitim përfrymëmarrje të lirë të biznesitInstitucionet e Kosovës veprojnë unike sa i përket ringjalljes ekonomike të vendit dhe plotësimit të standardeve.Biznesmenët kosovarë kërkojnë politika më të avancuara ekonomike, fiskale dhe doganore,legjislacion që garanton thithjen e investimeve të huaja dhe eliminimin e konkurrencës jolojaleKryetari i Kuvendit të Kosovës,Nexhat Daci, ka ftuar sot përfaqësuesite biznesit kosovar në një këshillimme temën "Legjislacioni dhe biznesinë Kosovë", në të cilin merrnin pjesëkryeministri Ramush Haradinaj dheministrat Ethem Çeku e BujarDugolli.Shekulli XXI do të jetë shekull iglobalizimit, jo vetëm ekonomikbotëror, prandaj institucionet eKosovës, të cilat në këtë mandatveprojnë në unitet të plotë veprues,mëtojnë që Kosovën ta sjellin në normalitet,u është drejtuar kryeparlamentariDaci përfaqësuesve të biznesitkosovar. Duke i falënderuar biznesmenëte Kosovës për kontributine tyre të jashtëzakonshëm përrimëkëmbjen e ekonomisë së vendit,edhe në koniuktura tepër të pavolitshmeekonomike, ai ka përkujtuar seKosova ka arritur ta krijojë vetë buxhetine vendit dhe ka arritur që paszgjedhjeve të dyta parlamentare, vetët'i krijojë institucionet qendrore. Ai,ndërkaq, ka shtuar se Kosova endenuk e ka fituar të drejtën ta menaxhojëvetë buxhetin e saj, kurse vazhdohetme mekanizma të tillë paralel tëQeverisë, si Autoriteti EkonomikFiskal, në të cilin Kosova mëtohet tëmbahet në minorancë.Daci, duke iu referuar një teoricientitë njohur të ekonomisë politike, ështëshprehur për prioritetet e shoqërisënë zhvillim: krijimin e një mjedisi tëaftë që të absorbojë investimet privateekonomike dhe të mekanizmavetë aftë që të menaxhojnë krizatsociale dhe ekonomike. Ai me këtërast ka përkujtuar faktin që një ekatërta e buxhetit të Kosovës shpenzohetnë "blerjen e qetësisë sociale",kurse fonde të shumta akumulohennë konto jashtë vendit, të cilat nuk ikontribuojnë zhvillimit ekonomik tëKosovës, ka thënë Daci.Kreu i legjislativit të Kosovës nëtakim me biznesmenët ka shprehurrezervat e tij në fokusimin vetëm nëekonomi të vogël dhe të mesme. Ai,ka shprehur dyshim se me këtë konceptmund të aktivizohen resursetekonomike të Kosovës, siç janëminierat dhe sistemet e mëdhaekonomike.Kryeministri i Qeverisë së Kosovës,Ramush Haradinaj, duke iu drejtuarpërfaqësuesve të biznesit ka theksuarse Kosova gradualisht po e zë hapine zhvillimit dhe po e tejkalon prapambeturine trashëguar ngarrethanat e pavolitshme historike dhenga pasojat e luftës së fundit nëKosovë. Ka ardhur koha, ka theksuarHaradinaj, që Qeveria dhe institucionettjera të Kosovës të luajnë njërol më aktiv në zhvillimin ekonomikdhe përkrahjen e ndërmarrjeve kosovare.Ai me këtë rast ka paralajmëruarkrijimin e një Agjencioni për promovimine investimeve të huaja dhefillimin e negociatave me institucionetfinanciare ndërkombëtare përmarrjen e kredive edhe para përcaktimittë statusit të Kosovës. Do tëhulumtojmë mundësi të skemave tëfinancimit të ndërmarrjeve të prodhimevepër eksport, zhbllokimin eprivatizimit, zhbllokimin e fondevenga asetet e ndërmarrjeve të privatizuaradhe angazhimin e këtyremjeteve në zhvillimin ekonomik tëvendit, ka premtuar kreu i Qeverisësë Kosovës.Haradinaj është angazhuar për marrëdhënietë mira me shtetet e rajonitdhe për lidhjen e marrëveshjeve përtregti të lirë me këto vende, në interestë zhvillimit ekonomik të Kosovës.Kryetari i Odës Ekonomike tëKosovës, Ismail Kastrati, ka përmendurnjë vistër të tërë të vështirësive tëbiznesit kosovar, duke theksuar sidomosshumëllojshmërinë e zbatimit tëligjeve në Kosovë. Ai ka vënë nëspikamë sidomos rëndësinë e mënjanimittë taksave doganore për lëndëne parë që nuk prodhohet në Kosovë.Nëse heqim doganën në lëndë tëparë dhe në investime kapitale, tëardhurat buxhetore të Kosovës do tëfillojnë rritën që vitin tjetër, ka theksuarKastrati. Ai, ndërkaq, ka kërkuarimpelementimin e ligjeve të miratuaranga Kuvendi i Kosovës, nëpërmjetakteve nënligjore, duke përmenduredhe miratimin e një varg ligjeshsistemore ekonomike.Përfaqësuesi i Bankës së BiznesitPrivat, dr. Nazmi Mustafa, por edhepërfaqësues të tjerë të biznesit kanëvënë në pah domosdoshmërinë e harmonizimittë legjislacionit dhe të sistemitekonomik. Nga shumica efolësve, ndërkaq, është kërkuarreformim i thellë i politikaveekonomike, me theks të veçantë asajfiskale dhe doganore, kurse që tëgjithë kanë kërkuar kushte tëbarabarta për biznes dhe eliminimine konkurrencës jolojale. Biznismenëte Kosovës kanë theksuar se me këtokushte të rënda të krediveekonomike, nuk ka gjasa përafarizëm të suksesshëm në Kosovë.Nga takimi gjithsesi ka rezultuar se nëKosovë, me gjithë kushtet e rënda tëafarizmit, ka prodhim cilësor, madjeedhe eksport në vendet UnionitEvropian dhe në vendet tejoqenaike.Për të qenë ironia e madhe, derisaprodhimet e Kosovës tregtohen (me tëdrejtë) pa doganë në vendet UnionitEvropian, prodhimet e atyre vendeveduhet të paguajnë doganën që tëshitën në Kosovë, ndërkohë që vendingjithandej e kanë vërshuar mallra tëvendeve të tjera, të futura ilegalishtdhe me cilësi të dyshimtë.Qëllimi i takimit, prandaj, ishte që tësheshohen rrugëzgjidhje për problemetekonomike dhe të përvijohetvizioni për zhvillimin e përshpejtuartë vendit. Fillim i mbarë që duhet tëmaterializohet në vazhdimësi.11

DËGJIME PUBLIKEProjektligj në pajtim me instrumentet ndërkombëtarepër mbrojtjen e të drejtave të njeriutMe rastin e regjistrimit OJQ-të patjetër duhet të paraqesin raportet financiare, por edhe projektet epunës. Në këtë mënyrë ato do të shtonin nivelin e transparencës për punë e tyreLicencat të kenë afat më të gjatëProjektligji për Komisionin e Pavarur të Mediave, i cili tashmëështë përkrahur në parim nga ana e Kuvendit të Kosovës, është injë rëndësie të veçantë për zhvillimet e ardhshme në Kosovë. Aido të ndikojë në cilësinë e demokracisë së vendit. Me disa saktësimee përmirësime në procesin e amendamentimit, ai do të jetënë pajtueshmëri të plotë me standardet evropiane në këtë lëmë.Ky projektligj do të inkurajojë konkurrencën e ndershme nëhapësirën mediale. Këto ishin disa nga konstatimet më thelbësoretë dëgjimit të sotëm publik lidhur me Projektligjin përKomisionin e Pavarur të Mediave, organizuar nga Komisioni përshërbime publike, administratë lokale dhe media i Kuvendit tëKosovës, kryesuar nga Nekibe Kelmendi, kryetare e Komisionit .Në këtë dëgjim publik merrnin pjesë edhe Robert Gillete,Komisioner i Përkohshëm i Mediave, përfaqësues të media elektronikee të shkruara të Kosovës, përfaqësuesi i OSBE-së etj.Përfaqësuesit e mediave përkrahën këtë projektligj, por atadhanë mjaft vërejtje e propozime në tekstin e këtij projektligji.Shqetësim më të madh te përfaqësuesit e mediave kishte zgjuarçështja e mënyrës së zgjedhjes së anëtarëve të Këshillit tëKPM-së, posaçërisht ajo se nga cilat subjekte do të vinin ata.Kishte propozime që këta anëtarë të mos zgjedhen nga radhët epartive politike. Të pranishmit ishin unanimë në propozimin qëneni 20, pika tetë, e këtij projektligji të fshihet tërësisht nga tekstii projektligjit. Kjo pikë e këtij neni ka të bëjë me autorizimet,që i jepen drejtorit ekzekutiv, që në konsultim me KëshillinDrejtues, në situata emergjente, të shqiptojë masa për suspendimine përkohshëm të licencave transmetuese.Debati sipas përfaqësuesit të Asociacionit të Pavarur tëGazetarëve Profesionistë, përbënte një konsensus të mediavesa i përket këtij projektligji, Vëmendja e diskutuesve u përqendruaedhe në kohëzgjatjen e licencave, duke u dhënë propozimeqë afatet të jenë më të gjata në pikëpamje kohore.12Komisioni për shërbime publike,administratë lokale dhe media, kryesuarnga Nekibe Kelmendi, kryetare, organizoisot një dëgjim publik përkitazi meProjektligjin për lirinë e asocimit në OJQ,i cili është përkrahur në parim nga ana eKuvendit të Kosovës. Ky projektligj rregullonthemelimin, regjistrimin, udhëheqjen ebrendshme, veprimtarinë dhe shuarjen epersonave juridikë të organizuar si OJQ.Duke hapur debatin, z. Nekibe Kelmenditheksoi se nga ana e Kuvendit ky projektligjështë cilësuar si akt i hartuar me teknikë tëpërsosur, duke synuar që të disiplinojëOJQ-të në llogaridhënien financiare , kuderi tash nuk kishte ndonjë rregull.Deputetët kanë identifikuar edhe disamangësi të këtij projektligji, që do të evitohennë vijim të përpunimit të tij.Pjesëmarrësit e këtij dëgjimi publik i dhanëpërkrahje hartimit të këtij projektligji, dukevlerësuar se qysh moti na është dashur njëligj i këtillë , i cili do të ketë nën ombrellëOJQ-të. U theksua se projektligji është i njërëndësie parësore për shoqërinë tonë qëshpie drejt avancimit të nivelit të sigurimittë të drejtave themelore të njeriut. Ai ështënë pajtim me instrumentet ndërkombëtarepër mbrojtjen e të drejtave të njeriut.Me këtë rast u dhanë edhe disa vërejtje esugjerime që kishin për qëllim begatimin etekstit të këtij projektligji. Vëmendja ediskutuesve u përqendrua sidomos nënenet, përkatësisht pikat që kanë të bëjnëme regjistrimin dhe riregjistrimin, posaçërishtkur është fjala për afatet e kryerjes sëkëtyre procedurave. U tha se me rastin eregjistrimit OJQ-të patjetër duhet tëparaqesin raportet financiare, por edhe projektete punës. Në këtë mënyrë OJQ-të dotë shtonin nivelin e transparencës për punëne tyre.Ndërmarrjet e vogla e të mesme duhet të jenëforcë motorike e zhvillimit ekonomik të KosovësKomisioni për ekonomi, tregti, industri, energjetikë,transport dhe telekomunikacion i Kuvendit të Kosovës,i kryesuar nga z. Fatmir Rexhepi-kryetar i Komisionit,sot mbajti debat publik për Projektligjin për përkrahjen endërmarrjeve të vogla e të mesme.Gjatë diskutimit për këtë Projektligj, të gjithë të pranishmitu pajtuan se Kosovës i duhet një ligj që do të ndihmojë,gjegjësisht rregulloj marrëdhëniet në këtë lëmë, si në aspektinligjor ashtu edhe në atë funksional, për shkak se, siç utheksua edhe në diskutime, në zhvillimin e gjithmbarshëmtë ekonomisë së Kosovës, ndërmarrjet e vogla e të mesmenë këtë drejtim janë forcë e rëndësishme motorike. Nëekonomitë e shumë vendeve të botës, ekonomia e vogël dhee mesme merr pjesë me 90 e më tepër për qind, prandaj këtuedhe shihet rëndësia e tyre. Është mirë që në këtëProjektligj qartas të definohet përkrahja financiare nga buxhetii Kosovës, (i cili këtë vit , për këto ndërmarrje, nuk kaparaparë ndihmesë financiare), mënyra e kreditimit tëkëtyre ndërmarrjeve, investimet e jashtme në këtë lëmë, krijimii zonave të lira doganore, bashkëpunimi me strukturatlokale e qendrore etj.Në këtë debat publik,edhe pse pati mendime se kyProjektligj nuk është përgatitur mirë nga hartuesi dhe se injëjti duhet kthyer në ripërpunim, prapëseprapë në fund uvendos që vërejtjet dhe rekomandimet, në formën e shkruar,t'i dërgohen Komisionit i cili në mbledhjen e vet të rregulltdo t'i shqyrtojë me kujdes, në mënyrë që ato të vlefshmet'i marrë si rekomandime të veta në këtë Projektligj.

DY PYETJE - DY PËRGJIGJE PËR DEPUTETËT E KUVENDIT TË KOSOVËSEkonomia, shëndetësia, siguria dhe shtetiligjor meritojnë përkushtim të veçantë1. Cili sipas jush duhet të jetë tehu kryesor i angazhimeve të deputetëve për këtë vit ?2. Nga cilat fusha janë më të domosdoshme hartimi dhe aprovimi i ligjeve të reja, më saktësisht,cilat ligje do të ishin të dorës së parë për t' u aprovuar nga ana e Kuvendit të Kosovës?Naim Jerliu1. Mendoj segjatë këtij mandati,e nëveçanti gjatëkëtij viti, krahasveprimtarisëqë ka tëbëjë me shqyrtimindhe miratimin e ligjeve nëParlament, duke përfshirë edhe iniciativatligjore, do të jetë shumëme rëndësi që brenda fushës sëpërgjegjësive të ushtrohet autoritetipër të mbikëqyrur zbatimin e ligjevenga Qeveria e Kosovës aponga ministritë përkatëse. Në përputhjeme këtë , nëpërmjet komisionevedo të duhej të kryhej kontrollipër efektivitetin e ligjeve nëfuqi, për zbatimin e tyre si dhe përveprimtarinë e përgjithshme tëministrive përkatëse. Mendoj seky anagazhim do të duhej të jetë njëpreokupim parësor tashmë, kurkemi të miratuara dhe pritet tëmiratojmë një varg ligjesh, si dhekur na pret vlerësimi i të arrituravetë institucioneve të Kosovës nërrjedhat drejt procesit të vendosjessë pavarësisë së Kosovës.2. Konsideroj se në Kuvendin eKosovës duhet të sigurojmë njëagjendë legjislative që është emirë dhe që i përmbush nevojat eqytetarëve të Kosovës. Krahasligjeve më se të domosdoshmenga fusha e ekonomisë , unë do tëtheksoja sidomos nevojën e nxjerrjesdhe vënies në jetë të ligjevenga fusha e shëndetësisë dhemirëqenies sociale. Në këtë plannevojitet edhe nxjerrja estrategjive të caktuara që kanë tëbëjnë me këto fusha , sepse duhetpasur parasysh indikatorët që edëshmojnë Kosovën si një vend tëvarfër dhe të pazhvilluar e megjendje tejet të rëndë sociale eshëndetësore. Në punën tonëduhet pasur kujdes të veçantë nëhartimin e ligjeve në përputhje mestandardet evropiane dhe mendojse duhet të intensifikohet angazhimipër realizimin e planveprimitpër integrim evropian të Kosovës.Gjylnaze Syla1. Ngritja ekualitetit tëligjeve, ashtuqë ligjet të jenëefikase, funksionaledhe nëshërbim të çdoqytetari tëKosovës;Kompletimi i infrastrukturës ligjore,me vënien e kornizës ligjore nëpajtueshmëri me standardet evropiane;Së bashku me ndërkombëtarët tëpërpilohet Kushtetuta e Kosovës ;Demonstrimi i tolerancës dhe kulturëspolitike, bashkëpunimit konstruktivdhe arritjes së konsensusit,sidomos për çështjet vitale, nëinteres të Kosovës (arritja e progresittë nevojshëm të standardeve deri nëmesin e vitit 2005);Ushtrimi i funksionit mbikëqyrësmbi qeverinë, për ta mbajtur qeverinëtëpërgjegjshme;Fuqizimi i sistemit të komisioneve(forcimi i rolit mbikëqyrës të komisioneve;Bashkëpunimi i ngushtë me qeverinë,me OJQ- të , pjesëmarrja aktivenë procesin e amendamentimit);Vizitat në terren për të parë se si pozhvillohet programi i qeverisë. Kjomundëson zbulimin e problemeve nëimplementimin e programit të qeverisësi dhe zbulimin e ligjeve problematike.Me zbulimin e këtyre ligjevekërkohet ndryshimi i tyre.2. Ligjet parësore do të ishin ngafushat e ndërtimit të institucioneve,të sigurisë dhe shtetit ligjor,të ekonomisë dhe të të drejtavepronësoreGenc Gorani1. Angazhimikryesor ideputetëveduhet te jetë nënxitjen e zhvillimitekonomiktë Kosovës.2. Ligjet parësoreduhet të jenë nga fushat e zhvillimitekonomik të Kosovës, sigurisësë Kosovës, funksionimit tëinstitucioneve kosovare dhegarantimi i lirive individuale dhetë asociacioneve joqeveritare.Gjergj Dedaj1. S i p a smendimit tim,si përfaqësuesi demokracisëliberale tëKosovës, përkushtimiimediati deputetëvetë tëKuvendit të Kosovës do të duhejtë ishte implementimi idemokracisë dhe konsensusit13

enda për brenda vetë institucionevetë Kosovës dhendikimi i tyre për ndërtimine një shoqërie ligjore, tëbarabartë dhe vërtetëdemokratike në Kosovë.Aprovimi i ligjeve tëaplikueshme dhe konformstandardeve evroperëndimorepër barazi etnike, fetare, racoredhe gjinore është imperativi iangazhimeve të Kuvendit tëKosovës për t' i paraprirëzgjidhjes së statusit politik tëKosovës, në bazë të vullnetitdhe vetëdeklarimit përvetëvendosje të qytetarëvepër hapjen e shtigjeve përintegrim në BE dhe në strukturatveriatlantike të Kosovës.2. Të gjitha ligjet që aprovohennë Kuvendin e Kosovës i kanëprioritetet e veta dhe duhet tëjenë në shërbim të qytetarëvetë Kosovës dhe të sundimit tëligjit në vend, mbi të cilinnuk duhet të kenë monopol asliderët, as institucionet eKosovës dhe askush.Megjithatë ligjet në sferën eekonomisë , privatizimit, sigurisëpër të gjithë qytetarët e Kosovës ,pastaj për çështje të arsimit dheshëndetësisë, të mbrojtjes sëfamiljeve të dëshmorëve dhe tëmartirëve të Kosovës dhe shtresavetë rrezikuara sociale tëpopullsisë duhet t' i gëzojnë prioritetete veçanta.SHPRESA MURATI1. Pasi që kyvit ështëvendimtardhe seështë vitkur do tëzgjidhençështje tëmëdha dhetë rëndësishme (standardet,statusi, decentralizimi) për tëardhmen e Kosovës, përqendrimii angazhimit tëdeputetëve do të duhej të ishteqë secili të japë maksimumin14në fushën e vet. Si përfaqësuesee Bashkësisë boshnjakeunë aktivitetet e mia do t'i drejtojnë ruajtjen dhe mbrojtjen eidentitetit tonë etnik, kulturor,fetar dhe gjuhësor. Çështjeparësore do të jenë përdorimi igjuhës amtare në çdo rast dhenë të gjitha institucionet publike,arsimimi në gjuhën e vet,mundësi të barabarta nëaspektin e punësimit, ofrimi ishërbimeve shëndetësore dhesociale pa diskriminim dhe tëngjashme. Duhet të punojmënë zhvillimin e demokracisë,të sundimit të ligjit, në ngritjene zhvillimit ekonomik tëKosovës për mirëqenien e tëgjithë qytetarëve të Kosovës.2. Të gjitha ligjet janë të rëndësishme,mirëpo sipas mejepërparësi për miratim nëKuvendin e Kosovës kaProjektligji për prokurorinëpublike dhe Projektligji përmbrojtjen e Dëshmitarëve ,pastaj Ligji për përkrahjen endërmarrjeve të vogla dhe tëmesme , Projektligji mbisigurimin shëndetësor ,Projektligji mbi trashëgiminëkulturore . Kjo nuk do tëthotë se ligjet e tjera janë mëpak të rëndësishme, të gjithae kanë rëndësinë e vetë, pornuk është me rëndësi qëvetëm të miratohet një ligj,shumë më e rëndësishmeështë që të krijohen kushtetpër zbatimin e plotë të tyrenë praktikë. Në procedurëne mëtutjeshme të Kuvenditështë planifikuar edhe analizadhe miratimi i shumëligjeve të tjera. Në shumëprej këtyre ligjeve tash përtash të pamiratuara gjendenedhe zgjidhjet ligjore përintegrimin e bashkësivepakicë në Kosovë, kështu qëprioritetet e mija të mëtutjeshmedo të orientohen nëgjetjen e zgjidhjeve më tëmira ligjore që e gjithë kjotë jetësohet.Anëtari i Kryesisë së Kuvendit të Kosovës,Xhavit Haliti, priti shefin e Zyrës Francezenë Prishtinë, Thierry ReynandKosova duhet t'i plotësojëstandardet për të hapurçështjen e statusitU bisedua edhe për vizitën eanëtarëve të Kryesisë në ParisTakimi Haliti - ReynandZhvillimet aktuale në Kosovë, çështja efunksionimit të institucioneve të vendit,çështja e furnizimit me energji elektrike tëqytetarëve dhe çështja e statusit tëKosovës ishin tema bisede e anëtarit tëKryesisë së Kuvendit të Kosovës, XhavitHaliti,me shefin e Zyrës Franceze nëPrishtinë, Thierry Reynand. Është biseduar,ndërkaq, edhe për agjendën e vizitëssë anëtarëve të Kryesisë së Kuvendit tëKosovës në Asamblenë Nacionale tëFrancës.Shefi i Zyrës Franceze në Prishtinë,Thierry Reynand, ka vlerësuar punën einstitucioneve të Kosovës dhe ka shprehurinteresin për thellimin e bashkëpunimit tëndërsjellë.Bashkëbiseduesit janë pajtuar se përmbushjae standardeve është detyrë mbidetyrat e institucioneve të Kosovës.Ruajtja e stabilitetit dhe të qetësisë politikenë Kosovë i ndihmojnë përparimit dhezhvillimit të vendit, si dhe zgjidhjes së statusitpërfundimtar të tij, kanë konstatuarHaliti dhe Reynand.

KUVENDI APROVOI PROGRAMIN E QEVERISË SË KOSOVËSZbatimi i planit të standardeve - përkushtimoperativ dhe ditor i QeverisëProgrami i Qeverisë siguron bërjen e Kosovës shtet në proces, duke mundësuar vendosjen për statusinfinal në përputhje me vullnetin politik të popullit të KosovësNë seancën plenare të 22 dhjetorit tevitit 2004 deputetët solemnishtdhanë betimin. Në vijim Kuvendikishte në rend të ditës çështjen ezgjedhjes së zëvendësministrave tëQeverisë së Kosovës. KryeministriRamush Haradinaj theksoi se pasijanë bërë përgatitjet e duhura janëevidencuar kandidatët për zëvendësministranga koalicioni qeverisës.Në bazë të kësaj propozohen këtakandidatë:Z. Hafiz Krasniqi - zëvendësministërnë Ministrinë e Transportit dheTelekomunikacionit ( ekonomist idiplomuar ) ;Z. Astrit Ajeti - zëvendësministërnë Ministrinë e Shëndetësisë ( doktor);Z. Muharrem Ibrahimi -zëvendësministër në Ministrinë përEkonomi e Financa ( ekonomist idiplomuar) ;Z. Fevzi Berisha, zëvendësministërnë Ministrinë e Arsimit, Shkencësdhe Teknologjisë;Kryeministri Ramush Haradinaj paraqet Programin e QeverisëZ.Aziz Lila, zëvendësministër nëMinistrinë e Pushtetit Lokal;Z.Merxhan Avdyli, zëvendësministërnë Ministrinë e Mbrojtjes sëMjedisit dhe PlanifikimitHapësinor;Z. Kadri Kryeziu, zëvendësministërnë Ministrinë e Tregtisë dhe tëIndustrisë;Z. Agron Dida, zëvendësministër iMinistrisë së Energjetikës dheMinierave;Z. Lulzim Leci, zëvendësministërnë Ministrinë e Punës dheMirëqenies Sociale;Z. Mark Komoni, zëvendësministërnë Ministrinë e ShërbimevePublike;Z.Angjelina Krasniqi, zëvendësministrenë Ministrinë për Kulturë,Rini dhe Sport;Z. Ibish Bajrami, zëvendësministërpër Ministrinë e Kthimit dhe tëMinoriteteve;Z. Tomë Hajdaraj, zëvendësministërnë Ministrinë e Pylltarisë dheZhvillimit Rural;Z. Ergyn Koruglu, zëvendësministërtë dytë në Ministrinë eKulturës, Rinisë, Sportit dhe ÇështjeveJorezidente dheZ. Nazmi Fejza, zëvendësministërtë dytë në Ministrinë e Kthimit dhetë Minoriteteve.Për listën e zëvendësministravevotuan 66 deputetë, një votë ishtekundër, ndërsa 34 deputetë abstenuan.Në vijim zëvendësministratdhanë betimin.Opozita trajtohet si pjesëintegrale e demokracisëNë vijim kryeministri i Kosovës,zotëri Ramush Haradinaj, bëriprezantimin e Programit tëQeverisë . Në fillim z. Haradinajtheksoi se në këtë kohë, ne gjithsesiduhet t’i kujtojmë të gjithë ata që uflijuan për lirinë e vendit dhe tëgjithë ata që me vite punuan pa15

16kursyer asgjë, që një ditë populli iKosovës t’i gëzohet lirisë dhepavarësisë. Ne ju kemi borxh të përjetshëmtë gjithë atyre që ranë nëaltarin e lirisë, që të bashkohemi nëdetyrat tona të përbashkëta për tëkrijuar një shtet me shoqëridemokratike dhe tolerante.Sot, për herë të parë në historinëtonë të re të Kosovës, kemi njëQeveri dhe një opozitë. Unë pres qëopozita do të ofrojë zgjidhje alternativedhe se do të jetë konstruktive nëveprimet e saj, si dhe do të na nxisënë punën tonë për të mirën e përbashkët.Opozita ka premtimin tonëse kjo Qeveri do ta trajtojë atë sipjesë integrale të demokracisë sonë.Qeveria e Kosovës ka bërë gatiProgramin e saj, në të cilin kabashkuar aspekte programore përqeverisjen e suksesshme në trevjetët ardhshëm , për zhvillimin eKosovës në të gjitha fushat e jetës,për një zhvillim që do të jetë i qëndrueshëmdhe në rritje të vazhdueshme.Programi në vete ka tëshkrirë agjendën e standardeve përKosovën, që do të mundësojë realizimine tyre me sukses.Po ashtu, Programi i Qeverisë siguronbërjen e Kosovës shtet në proces,duke mundësuar vendosjen përstatusin final në përputhje me vullnetinpolitik të popullit të Kosovës.Në programin e Qeverisë nuk ështëpërfshirë platforma për negociatapër statusin final të Kosovës, sepsenjë platformë e tillë do t’i prezantohetKuvendit të Kosovës në kohën eduhur.Të vetëdijshëm për përgjegjësinë ekoalicionit qeveritar, para Kuvenditdhe qytetarëve - promovojmë këtoprioritete të veprimit.Si prioritet të parë kemi – standardetdhe statusin.Pastaj me radhë:- Forcimin e institucioneve; përmirësimine qeverisjes dhe plotësimii kuadrit ligjor;ndërtimin e një administrate publiketë përgjegjshme dhe të shtetitligjor;rritjen ekonomike dhe punësimi;arsimin dhe edukimin, sipasstandardeve ndërkombëtare; ngritjene cilësisë së shërbimeve publikedhe zhvillimin einfrastrukturës;forcimin e stabilitetitpolitik dhe të sigurisë dheavancimin në procesin e integrimitevropian dhe euroatlantik, si dhendërtimi i raporteve të mira me fqinjët.Zbatimi i planit të standardeve do tëjetë përkushtim operativ dhe ditor iQeverisë, duke siguruar njëbashkërenditje të veprimeve dhemonitorim efektiv ndërinstitucional.Do të sigurohet një bashkëpunim ingushtë me UNMIK-un dhe institucionettjera të Kosovës, por edhe tëgjitha organizatave në angazhimin etë gjitha instrumenteve qeveritaredhe strukturat civile të shoqërisë sëKosovës.Duhet të jemi të qartë se zbatimi mesukses i standardeve do të reflektohetpozitivisht në statusin përfundimtarpolitik, në rrugën evropianetë Kosovës dhe në përmirësimine cilësisë së jetës së qytetarëve dhenë performansat e institucioneve tëpërkohshme vetëqeverisëse.Forcimi i institucioneve është synimi parë i Qeverisë dhe këtë nëpërmjetkompletimit të Qeverisë edhe meministritë e nevojshme. Ne po ashtudo të veprojmë që të përmirësohetkultura e qeverisjes dhe të shtohetefikasiteti i administratës shtetërore.Formimi i ministrive të reja do tëjetë në funksion të ushtrimit të kompetencavetë transferuara në këtoinstitucione dhe në kuadër të këtijprioriteti Qeveria do të fokusohetsidomos në: ngritjen e kapacitetevedhe të infrastrukturës institucionale;kompletimine Qeverisë meministri tjera të nevojshme;fillimine punës për hartimin e Kushtetutëssë Kosovës – me inkorporim të standardevedhe normave evropiane dheparalelisht me propozimin përdefinimin e statusit final dheaprovimin e kushtetutës;funksionimine ekonomisë së tregut; rritjen eefektivitetit në qeverisje;marrjen emasave korrigjuese dhe preventiveme qëllim të realizimit efektiv tëobjektivave; krijimin eparakushteve për lehtësimin e rolitmonitorues dhe korrektues tëUNMIK-ut në pajtim me mandatin etij.- Rritja ekonomike dhe punësimikonsiderohen si shtylla të rëndësishmetë stabilitetit tëpërgjithshëm në shoqëri. Të gjithapotencialet e vendit dhe përkrahjandërkombëtare duhet të orientohenpër sigurimin e rritjes së qëndrueshmeekonomike dhe hapjessë perspektivës për punësim produktiv.Kërkesat për punësim nëkëtë moment janë të papërballueshmepër shoqërinë dheekonominë kosovare, nëse nuksigurojmë rritje ekonomike dheinvestime në infrastrukturë dhearsimim më të mirë për rininëtonë.Përmirësimi i pozitës së bujqësisë,në kuadër të politikave fiskale,duhet të shoqërohet edhe me masashtesë për të siguruar një qëndrueshmërinë zhvillimin rural dhe tëbujqësisë.Formimi i ministrisë së energjetikësdhe minierave, është rast i mirë përadresimin e problemeve bazike nëfunksionimin e këtyre sektorëve.Janë të nevojshme disa veprimeurgjente lidhur me zvogëlimin ehumbjeve teknike dhe komercialepër të përmirësuar qëndrueshmërinëfinanciare të KEK-ut dhe definitivishtndërprerjen e angazhimit tëmjeteve buxhetore për këtë kompanidhe kompanitë tjera publike.Në funksion të ndryshimit të situatësaktuale, paralelisht duhet sforcuardetyrimin administrativ tëpagesës së borxheve tani të papërballueshmepër KEK-un përenergjinë e shpenzuar. Kjo kërkonshqyrtimin e mundësive përformimin e një skeme subvencionuesepër rastet sociale.Qeveria do të ndërmarrë masa tëpërqendruara në tejkalimin evështirësive dhe dobësive lidhur measpektet menaxhuese të infrastrukturësdhe teknologjisë mësimore efinanciare dhe vazhdimin ereformimit të arsimit në të gjithanivelet.Në kuadër të kulturës, do të

mbështetet pasurimi i identitetit kulturortë qytetarëve; mbrojtja dherestaurimi i objekteve tëtrashëgimisë kulturore dhe kombëtare;nxitja e bashkëpunimitndërkombëtar kulturor si dhe restaurimii objekteve fetare të shkatërruaramë herët apo edhe gjatë ngjarjevetë marsit 2004.Në kuadër të sportit, do të realizojmësynimin për ndërkombëtarizimine sportit kosovar dhe po ashtuduke i dhënë mbështetje sportit nëKosovë do të fokusohemi në evidentimine parregullsive në sport dhe nëgara sportive.Kujdes i veçantë do të tregohet ndajbartjes së kompetencave në drejtimtë pushtetit lokal, me qëllim qëpushteti t’u ofrohet të gjithë qytetarëve,veçanërisht minoriteteve,duke rritur mundësinë e veprimit tëtyre institucional për qasje tëbarabartë në shërbime dhe për realizimine të drejtave të tyre mbiparimet e multietnicitetit.Decentralizimin e kuptojmë si praktikëpër reformën e pushtetit lokal,duke përmirësuar qeverisjen dherritjen e participimit të qytetarëve nëvendimmarrje. Ky reformim duhettë fillojë me nxjerrjen e legjislacionit,siç janë ligji mbi pushtetinlokal, ligji mbi financat publike dheligjet tjera. Do të vazhdohet punarreth rrumbullakimit të një konceptimbi decentralizimin, duke inkuadruarnë proces të gjitha institucionet,administratën ndërkombëtare,shoqërinë civile, por edheminoritetet.Prioritet i Qeverisë do të jetë luftimii korrupsionit në administratënshtetërore, por po ashtu edhe luftimii krimit të organizuar e të rëndë,kriminalitetit ekonomik, sulmevendaj jetës e pasurisë së qytetarëvepa dallim përkatësie etnike, gjinoreapo politike.Kujdes i veçantë ndaj familjevetë dëshmorëve dheinvalidëve të luftësMe prioritet do të trajtohen çështjetdhe kontestet pronësore lidhur meuzurpimet e paligjshme, duke zbatuarme urgjencë rikthimin e pronavetë uzurpuara dhe duke punuar përkthimin e të shpërngulurve edhe tëminoriteteve, duke përfshirë edhetejkalimin e ngecjes në kthimin eqytetarëve serb të Kosovës tëshpërngulur nga Kosova.Qeveria në Program ka një qasje tëveçantë për kategoritë meritore përlirinë e Kosovës. Do të veprojë nëbazë të përgatitjeve të bëra, përkujdes ndaj familjeve të dëshmorëve,invalidëve të luftës tëUshtrisë Çlirimtare të Kosovës,familjeve të martirëve dhe tëzhdukurve. Po ashtu, Qeveria kandërmarrë veprime dhe do të punojëpër ta zgjidhur më shpejt çështjen epersonave të zhdukur dhe për këtëdo të kërkojë edhe angazhimin më tëvendosur të faktorit ndërkombëtar.Qasja e Qeverisë së Kosovës përtejkalimin e sfidave dhe krijimin enjë stabiliteti demokratik, politikdhe socioekonomik bazohet nëforcimin e partneritetit me komunitetinndërkombëtar, në veçanti meBE-në, SHBA-në, NATO-në, poredhe me Organizatën e Kombeve tëBashkuara dhe organizata, institucionedhe agjenci të tjera ndërkombëtare.Ky bashkëpunim do tëreflektojë siguri dhe stabilitet, paqetë qëndrueshme, fqinjësi të mirë dheajo që ka rëndësi praktike dhestrategjike për Kosovën – sukses nëzbatimin e standardeve dhe hapjen eperspektivës integruese evropianedhe evroatlantike. Ne do të jemipërgjegjës ndaj rendit ndërkombëtardhe do të veprojmë në pajtim meambiciet tona për forcimin e imazhittë Kosovës si vend demokratik dheprosperues, theksoi RamushHaradinaj.Kufijtë ekzistues të Kosovëstë mbrohen në përputhje meparimet bazë të së drejtësndërkombëtareDuke marrrë pjesë në diskutimHashim Thaçi theksoi se në vendqë Programi qeveritar të prezantohete debatohet fillimisht, e pasaprovimit të Programit të zgjedhetQeveria, siç e do rendi e rregullademokratike parlamentare, këtu tekne ndodhi e kundërta . Sikur jemiduke i kushtuar më tepër rëndësishfaqjes së jashtme sesa ndërtimit tëinstitucioneve të njëmendtashtetërore.Programi qeveritar është një përkthimi mirë, por është abstrakt. Nukka substancë. I mungon vizioni, mëtepër i ngjan një punimi studimorteorik sesa programit politik e zhvillimor.Programet qeveritare nukndërtohen vetëm nga hulumtimet eopinionit publik për t’i treguar brengate qytetarëve, siç bën kjo strukturëqeverisëse, por duke i hulumtuarato dhe duke na bindur me gjetjene formave më të mira dhe adekuatepër zgjidhjen e kërkesave të qytetarëvedhe afatizimin e tyre.Partia Demokratike e Kosovës,vlerëson se duhet të qartësohen edhemë mirë këto aspekte të Programit tëQeverisë, duke bërë këto rekomandimedhe plotësime në vijim:1. Të bëhet program qeveritarangazhimi kryesor për Kosovënshtet të pavarur, sovran dhe tëintegruar në strukturat veriatlantike.2. Të specifikohen edhe më qartëdhe në mënyrë më të avancuar tëdrejtat e barabarta për të gjithëqytetarët – si Kosovë vendshumetnik dhe shumëfetar.3. Sa i përket sundimit të ligjit, do tëduhej të bëhet një zotim mëspecifik dhe konkret për:- ndërtimin e bazës ligjore dhelegjislacion me interes të gjithëqytetarëve;- Përkushtimin dhe afatizimin eperiudhës kohore për nxjerrjen enjë kushtetute në përputhje me atotë shteteve demokratike perëndimore.- Gjyqësinë e pavarur e të paanshmetë përgjegjshme ku të gjithë qytetarëtdo të jenë të barabartë paraligjit;- Masa rigoroze antikorrupsion në tëgjitha segmentet e institucioneveme zbatim të barabartë në të gjithanivelet;- Zotimin dhe afatizimin kohor për17

hedhjen poshtë të të gjitha ligjeveserbe të aplikueshme në Kosovë.Edhe sot e kësaj dite për fat të keqende ligjet e kohës së Milosheviqitjanë të aplikueshme në “drejtësinë- në thonjëza – kosovare”;- Pjesëtarët e strukturave paralele, e“rojave të urës” që si destabilizuespër vendin të dirigjuara nga Serbiatë kemi përkushtim të qartë dhekonkret të Qeverisë për t’u ballafaquarme ligjin;4. Sa i përket funksionimit të qeverisjessë Kosovës, si shoqërimoderne, duhet pasur parasyshveçanërisht:- funksionimin e shërbimit civilmodern dhe profesional, me statustë mbrojtur me ligj;- të ndalet fushata e qeveritarëve tërinj të motivuar politikisht përlargimin nga puna të njerëzve profesionisttë administratës publike;- zotimin që në të ardhmen, nëbashkëpunim me partitë politike,shoqërinë civile, me mekanizmatndërkombëtar – të ndodhin reformanë sistemin zgjedhor meaplikimin e listave të hapura përnjë parlament më të përgjegjshëmndaj nevojave të gjithë qytetarëve;- pagat në sektorin publik të jenëkonkurrente me ato në sektorinprivat;- shoqëritë aktive civile dhe mediattë jenë plotësisht të lira dhe tëpavarura;- të hiqet dorë nga praktika e qeveritarëvetë rinj që këtyre ditëveushtrojnë trysni për kontrollin ndajmediave por edhe të mos lejohetmë tutje korrupsioni publik. Përkorrupsionin publik më mirë edinë editorët e gazetave tëndryshme.5. Në pjesën e Programit për zhvilliminekonomik, duhet pasurkujdes:- Prioritetin e inkuadrimit të plotë tëKosovës në eurozonë me euro sivalutë;- Përshpejtimin e marrëveshjeve tëtregtisë së lirë me vendet fqinjedhe vendet tjera...6. Në drejtim të mirëqenies socialeduhet të ketë asistencë sociale përKundërpërgjigje Daci – Surroi mbi korrupsioninNEXHAT DACI propozoi që nga procesverbali të hiqet fjalia ku zoti Surroi e merr roline prokurorit, sepse ky është dokumentacion zyrtar dhe të mos emërtohen “korrupsionitë luftohet mbi të gjitha bazat ligjore, normative”. Pajtohem me krejt atë, portë mos figurojnë “në ministri dhe komunë”, sepse ajo kërkon pastaj procedurë tëveçantë. Kryetarët e partive duhet në Program t’ i japin vërejtjet dhe ato të mundohemipastaj t’i aplikojmë, prandaj ju lutem që herëve tjera të mos merremi mekëto çështje. Unë e kam këtë të drejtë, por dua që edhe zoti Surroi të pajtohet metë, në mënyrë që të jemi efektiv në të gjitha të metat që i kemi pasur gjatë periudhëssë kaluar dhe ato të mos përsëriten.Zoti Surroi, po e përsëris - unë po ju lus që atje ku keni përmendur emra të veçantë,sikur që janë theksuar komunë e caktuar dhe ministri të caktuara - në qoftë sekeni argumentim ky argumentim le t’i dorëzohet Parlamentit dhe ne pastaj do taparaqesim në procedurë të rregullt, ku duhet. Kuptohet me pëlqimin tuaj të fshihetnga pjesa zyrtare e dokumentacionit të Parlamentit ajo fjali ku përmendni emra. Ekuptoj se keni të drejtë të insistoni , por atëherë e merrni obligimin që të siguronidokumentacionin, theksoi Daci.VETON SURROI duke u përgjigjur tha se nuk jam për heqjen e emrave, siç thashë- zgjedhja e ministrive është bërë në mënyrë që të identifikohet se nuk është çështjee një partie. Unë flas për hulumtime të percepcionit për korrupsion në këto ministri,nuk flas për hulumtime të cilat identifikojnë korrupsion në këto ministri.Prandaj nuk jam për heqjen e emrave, por po e riformuloj pra kështu: Kërkoj ngaQeveria që të formojë grupe të cilat do të rivlerësonin procesin e tenderimit në këtoministri për të treguar lidhur me bazueshmërinë apo jo të percepcionit për korrupsionnë këto ministri dhe natyrisht për Komunën e Prishtinës. Unë nuk e eliminojbesimin tim apo mosbesimin tim në procesin tenderues. Unë them se ekziston njëpercepcion për korrupsion në këto ministri dhe në komunën e Prishtinës, atëherë poe la anash se ajo ishte vetëm ilustrim i degjenerimit në shoqërinë tonë, por nëmënyrë që kjo Qeveri të fillojë me duar të pastra apo me një projekt të duarve tëpastra në qeverisje do të duhej të jepte raport për percepcionin e keq qeverisjessë mundshme në qeverinë e kaluar.NEXHAT DACI tha se perceptimi është e drejtë individuale, kjo nuk ka implikime nëdokumentacion. Unë po ju propozoj që të jetë si përgjithësim që Qeveria e re mundtë bëjë vlerësime dhe të mos përsëriten, por prap po ju lus pa emra të ministrivedhe të komunave, edhe në percepcion do të jetë në dokumentacion keq, megjithatenë percepcion keni të drejtë, nuk kërkoj të shlyhet, por po ju lus që të keni mirëkuptimdhe të mos fillojmë menjëherë kështu, por është edhe e drejtë juaja.qytetarët që nuk kanë mundësi t’ipërmbushin nevojat elementarepër veten dhe familjet e tyre:Mendoj se në programin e Qeverisëdo të duhej patjetër të definohetqartë çështja e veteranëve dhe tëinvalidëve të Ushtrisë Çlirimtare tëKosovës, e të mos kihet turp që tëfutet formulimi i Ushtrisë Çlirimtaretë Kosovës dhe të mos ketë ndajrefamiljare apo lokaliste në përkujdesjenndaj familjeve të dëshmorëve,invalidëve të luftës dhe veteranëvetë luftës siç po ndodhë.Gjithashtu përkujdesje edhe më etheksuar për familjet e viktimavecivile dhe invalidët civil tëluftës.7. Në aspektin e mbrojtjes dhe tësigurisë.- Kufijtë ekzistues tëKosovës të mbrohen në përputhjeme parimet bazë të së drejtësndërkombëtare:Garancionet e sigurisë nga NATO -ja duke përfshirë edhe zhvillimin eforcës mbrojtëse të Kosovës, sotTMK të integruar në të ardhmen eafërt në NATO.8. Bashkëpunimi me shtetet fqinjeduke respektuar sovranitetin dheintegritetin territorial të njeritjetrit:9. Përkrahje më kuptimplotë ngaQeveria për integrimin e të kthyervedhe mbrojtjen e trashigimisëkulturore të komuniteteve.E meta më e madhe e këtij Programiqeverisës, shprehu mendimin VetonSurroi, është se në masë të madhejuridikisht do të jetë Qeveri ose qeverisjee kontinuitetit në kuptiminjuridik të fjalës.Koncepti juridik i propozuar nëkëtë Program qeverisës është koncepti cili vazhdon të mbajë dy, triapo katër sisteme juridike tëndryshme brenda territorit të18

Kosovës.Atë çka nuk e kemi këtë Programqeverisës, përkundër premtimit sedo të hartohet kushtetuta e Kosovës- është unifikimi i sistemit juridikkosovar. Edhe po të hartohejkushtetuta e Kosovës në një afatshumë të shkurtër, megjithatëKosova do të duhej të kalonte nëpërmjettë unifikimit të sistemeve tëndryshme legale në Kosovë, që ngaato të vitit 1989 e deri te rregullorete UNMIK-ut. Ky është obligimedhe e kësaj Qeverie, edhe të këtijParlamenti.Koncepti, siç e thashë, i zhvillimitekonomik nuk përputhet meurgjencën që ka Kosova në disa prejfushave elementare, por merr përsipërformulat e dhëna nga BankaBotërore apo nga OJ-ët e ndryshme.Edhe e meta e tretë e evidencuar nëkëtë Program qeverisës nga aspektistrukturor është se ekzisiton njëshpërputhje në mes obligimeve qëka marë Qeveria dhe kapacitetitintelektual apo menaxherial të disaprej anëtarëve të Qeverisë të cilëtnuk mund t’ i përgjigjen këtyre sfidave.KEK-u PTK-ja RTK-ja janë ndërmarrjetë cilat në masë të madheabsorbojnë para publike, por nukjanë ndërmarrje të cilat mbikëqyrennga ana e publikut dhe kjo do tëduhej të ishte një detyrë qeveritare.Mendoj se në këtë Program qeverisësnuk jepen përgjigje për këtopyejte: çfarë do të jenë masat stimulativepër rritjen e ndërmarrjeve tëvogla dhe të mesme, posaçërisht samund të jenë më stimulative se sajanë ato në rajon. Domethënë duhetkontekstualizur problemin e stimulimittë ndërmarrjeve. Çfarë do tëjetë stimulimi infrastrukturor, çfarëai fiskal, çfarë ai i politikës kreditore.Si mund të vazhdohet me procesine privatizimit siç premtonQeveria nëse ky koncept i privatizimitnuk e parasheh të drejtënpronësore kosovare, është i kontestueshëmnga ana e UNMIK-utdhe është i drejtuar kah shitja epatundshmërisë, e jo shitja ekapacitetit prodhues ekonomik meçka do të degradohet edhe më tutjestruktura prodhuese e Kosovës. Sido ta përfshijë Qeverija AKM-ënbrenda vetes?Përgjigje nuk kemi dhe çfarë do tëbëhet me sistemin bankar.Sugjeroj që ky program t’i rikthehetQeverisë, të konkretizohet, të afatizohet.Dhe në fund mendoj se nukmund të flitet për korrupsion në sistemintonë apo në luftë kundër korrupsionitnëpërmes një agjencie.Unë mendoj se kjo Qeveri dhe kyParlament duhet të shkëpusin kontinuitetinme korrupsionin e qeverisjessë kaluar dhe këtë duhet ta bëjënëpërmjet raportit të së paku 4 ministive,ku kan qenë shefa njerëz ngaparti të ndryshme dhe të demonstrohetnëpërmjet rivlerësimit të tërëprocesit të ritenderimit – për shembullnë Ministrinë e Arsimit, nëMinistrinë e Shëndetësisë, nëMinistrinë e Shërbimeve Publikedhe në ate të Telekomunikacionitdhe Lidhjeve dhe a ka ekzistuar apojo siç është përfolur gjatë këtyre treviteve një indikator aq i lartë i korrupsionitsa ta hetojë popullata.Unë mendoj se është obligim iQeverisë që të prezantojë një raportimtë këtillë në mënyrë që të tregojëse nga dita e parë ka parashikuarluftën kundër korrupsionit, si njëluftë reale e jo si një vizion të ndërtimittë një strategjie apo të njëagjencie.Alush Gashi shfaqi mendimin sejanë impresiv objektivat e shtruar,realizimi i të cilave do ta bëjëvendin tonë më të mirë dhe tëpranueshëm. Në këtë proces do tëmirëprisnim ofrimin e argumentevetë nevojshme për të dëshmuarmundësinë e realizimit të asaj qënevojitet dhe dëshirohet sot këtu,gjë që të cilën e presin qytetarët eKosovës dhe bashkësia ndërkombëtare.Shkalla e zhvillimit të një vendivaret nga niveli i zhvillimit të diturisëshkencore dhe aplikimit korrekttë saj. Andaj edhe kërkojmë njëpërkushtim më të theksuar në ngritjetë nivelit të gjithmbarshëm tëedukimit institucional, sepse përndërtim të shoqërisë demokratikenevojitet dije në të gjitha lëmenjtë .Jetojmë në kohë të ndërvarshmërisëglobale, është koha e dijes . Z.Kryeministër, edhe përkundër kufizimeveeventuale kushtetuese do tamirëprisnim paraqitjen e vizionit,nëse edhe jo vendimin e Qeverisë,për strukturat e mbrojtjes dhe sigurisësë Kosovës, për hapjen e përfaqësivetë Kosovës jashtë vendit,në veçanti në Unionin Evropian, nëOrganizatën e Kombeve tëBashkuara si dhe vizionin eQeverisë për zbatimin e ligjeve tëmiratuara në Kuvendin e Kosovësdhe mbi të gjitha do ta mirëpresimargumentimin për mundësinë e hapjessë vendeve të punës për të cilatflitet sot këtu. Të vetëdijshëm seshansi i Kosovës është demokracia eqëndrueshme, ku të gjithë qytetarëtdo të kenë shans të njëjtë dhe do tëjenë të barabartë para ligjit,angazhohemi që në vendin tonë tëketë paqe, drejtësi dhe prosperitet.Jakup Krasniqi u shpreh se hartuesii Programit të Qeverisë së koalicionitnuk ka pasur informacione tëmjaftueshme për punën dheaktivitetin e Qeverisë së shkuar.Do të përpiqem ,duke shkëputurpjesë nga programi, që mendoj seduhet të ndryshohen. Që në hyrje tëProgramit Qeveria konstaton seKosova gjendet para sfidave tëvështira dhe para momenteve historike.Po citoj nga programi: “Kurduhet të bëjë hapa vendimtarë nërealizimin e vullnetit politik të qytetarëvetë vet për ndërtimin e njëshoqërie të lirë dhe demokratike”.Vullneti politik i secilit popull realizohetpërmes përfaqësuesve tëzgjedhur të deputetëve nëParlament, ose përmes referendumitgjithëpopullor. Këtu nuk ështëthënë asnjëra në program.Në paragrafin e 4 pika 2.1 bie nëkundërshtim me atë që thuhet nëhyrje. Tani thuhet: “Qeveria do tëbashkëpunojë me UNMIK-un dhekomunitetin ndërkombëtar qëbisedimet lidhur me statusinpërfundimtar të Kosovës të fillojnë19

në kohën e paraparë”. Kur ështëparaparë ajo kohë, kush duhet tazgjidhë statusin e Kosovës, qytetarëte Kosovës me referendum apoQeveria me UNMIK-un dhe komunitetindërkombëtar.Kjo nuk është e sqaruar. Më vonëthuhet se gjatë 5 vjetëve të kaluar,ky është konstatim, UNMIK-u dheinstitucionet e përkohshme tëvetëqeverisjes përmbyllën me suksesfazën emergjente. Në 5 vjetët ekaluar në Kosovë ka pasur të arritura,ka pasur suksese, por ta ndërtoshprogramin e Qeverisë mbi premisëne gabuar se në Kosovë është përmbyllurfaza emergjente, do të thotëtë mos dish nga duhet nisur, do tëthotë mosnjohje e realitetit nëKosovë dhe krejt programi të nisetnga premisa të gabuara . Se sa duhettë jetë i mirë dhe i realizueshëm njëprogram i tillë unë nuk dua taparagjykojë.Ndoshta për ne që gjendemi në këtësallë të Kuvendit kemi përmbyllurme sukses fazën e ndërtimitemergjent, por kjo nuk mund tëthuhet për shumë qytetar. Nuk ekanë zgjidhur çështjen maemergjente edhe shumë ushtarë tëUshtrisë Çlirimtare të Kosovës, ataqë na kanë sjellë këtu në këtëParlament e institucione memundin, gjakun dhe pjesët e trupit tëtyre.Gjylnaze Syla tha se ne përfaqësuesite zgjedhur në Kuvend kemipërgjegjësinë që gjatë këtij mandatitë sjellim ligje të mençura efikasedhe evropiane , që janë në shërbimtë çdo qytetari të Kosovë. Ne duhettë rindërtojmë komunitetet tonarurale dhe urbane. Ne duhet të krijojmëklimën e mirëbesimit përmeskomunikimit më të mirë ndërmjetkomuniteteve - shumicës dhepakicës dhe të nxisim integrimin ebashkësive etnike, sidomos asajserbe në shoqërinë kosovare.Kemi dëshirën dhe vullnetin për tabërë këtë dhe do t’i përdorim tëgjitha mjetet që kemi që integrimi tëjetë i suksesshëm. Por, njëkohësishtftojmë qytetarët serbë të Kosovës tëtregojnë dëshirën për t’u integruar20në proceset demokratike dheshoqërinë kosovare.Kërkesat e qytetarëve për liri e paqetë qëndrueshme dhe zhvillimekonomik janë përgjegjësi e secilitqytetar sidomos e neve që përfaqësojmëatë, por edhe e bashkësisëndërkombëtare në Kosovë. Liria etë gjithëve duhet të jetë e siguruardhe ligjet duhet të vlejnë për tëgjithë njësoj.Krijimi i infrastrukturës ligjore qëgaranton sigurimin e investimeve,Ligji për garantimin e investimeve,Ligji për koncesionet;Politika programore për nxitjen ezhvillimit të sektorit të ndërmarrjevetë vogla dhe të mesme;Stimulimi i bizneseve përmesshkarkimit të bizneseve nga tatimidhe doganat; shërbimet efikase tatimorenë mes zhvillimit tëkapaciteteve të administratës tatimore;sistemi efektiv i prokurimit,Menaxhimi efikas i buxhetit tëKosovës,Politika efikase monetare kreditoredhe përmes krijimit të bankës qendrore,shndërrimit të autoritetit tëpagesave në bankë qëndrore.Plotësimi i kuadrit ligjor me 23 projektligjedhe akte parësore të paraparaderi kah mesi i vitit 2005 e bënshoqërinë tonë më funksionale,sepse nga këto këto 36% janë përndërtimin e institucionevedemokratike dhe stabile, 18% janëpër siguri dhe shtetin ligjor, 13% përekonomi dhe 13% për të drejtatpronësore.Ylber Hysa duke folur rreth pjesëssë Programit që ka të bëjë me politikëne standardeve, theksoi se nëraportin në mes të politikave dhe tëstandardeve dhe të qasjes ndaj statusitfinal, hetohet një inkoekzistencëprogramore Nëse Qeveriazotohet me besnikëri ndaj politikëssë standardeve, në asnjë momentnuk qëndron se do të përfillet vullnetipolitik i qytetarëve të Kosovësnë përcaktimin e statusit final tëKosovës. Dilema bëhet më e madhekur kësaj t’i shtohet zotimi tjetër përangazhimin tjetër për bisedime tëshpejtuara në një varg adresash merëndësi të institucioneve ndërkombëtare.Qeveria nuk dallon në shpjegimine saj nëse Këshilli iSigurimit është adresa ku do tëkërkohet zgjidhja për të filluar, siçthuhet, negociatat e shpejtuara dhevendimet për pavarësinë e Kosovës,apo siç thuhet edhe në BashkësinëEvropiane, Shtetet e Bashkuara apoGrupin e Kontaktit. Nëse ështëkështu, atëherë pretendimi për tëadresuar statusin në mënyrë të shpejtuar,të elaboruar jo më shumë se nëdisa paragrafe në programin qeveritarduket se i mungon serioziteti iqasjes dhe shtjellimit për të qenëbindës për një aprovim parlamentar.Mahir Jakgjillar tha se sfida më emadhe, sikurse kuptohet nga programii propozuar është realizimi istandardeve për Kosovën. Me siguriqë si përfaqësues të zgjedhur tëbashkësisë turke dhe boshnjake,gjatë punës - kujdesin më të madhdo t’ia kushtojmë të drejtave dheinteresave të bashkësive turke dheboshnjake, por nuk do t’ i lëmëanash, as përgjegjësitë tjera të cilat ikemi si qytetarët të Kosovës nëzhvillimin dhe mbrojtjen e gjuhësturke dhe boshnjake, arsimimin nëkëto gjuhë, botimin e librave sipasprogramit kosovar në këto gjuhë,zhvillimin dhe ruajtjen e kulturësdhe identitetin e këtyre bashkësive.Standardi numër një ështëKosova e pavarurSabri Hamiti theksoi se është koha- momenti edhe historik dhe aktualqë në këtë Kuvend për çështjet emëdha që e presin Kosovën të mundtë krijohet bashkimi i shumicësabsolute që tejkalon këto pjesëtimepolitike. Kujtoj që edhe në kuptiminnacional edhe në kuptimin përtejnacional, ose të pakicave tjera, këtunë këtë formë krijohet një shumicëabsolute që mund të krijojëvendimet e mëdha.Një problem i dytë që këtu mund tëdalë në diskurset edhe të programit,po edhe politike, po edhe ato qëndodhin përditë në jetën praktikedhe shoqërore, problemi i standard-

eve.Unë mendoj që standardi numër një,kur është fjala për standarde - ështëKosova e pavarur dhe të gjitha tjeratose janë derivime të kësaj ose nukkanë shans që të plotësohen, por nemund të vazhdojmë me fjalimeretorike rreth tyre.Standardet e tjera, po them, nëseprojektohen si vonesa për statusin eKosovës, unë jam i bindur që nuk dotë jenë blerje e kohës, por do të jenëhumbje e kohës për Kosovën dhefundi i fundit ky qëndrim imi është irishpallur edhe një herë sot dhe iparaqitur në Kuvend edhe më herët.Sepse partitë politike që janë nëKuvend e kanë obligim edhe qytetaredhe përfaqësues, më në fund edhenë bazë të programeve që i kanëafishuar pa u ndalur nëpër fushatazgjedhore - i kam parasysh të gjithapartitë pa përjashtim - kanë thënë seky është standardi numër një i tyre.Bajram Rexhepi, duke folur përpjesën e aspektit ekonomik të programittha se ekonomia e Kosovës esidomos sektori privat ka uri përmjete të gatshme financiare, të cilatjanë të bllokuara në formë depozitashnëpër bankat e ndryshmekomerciale; mjetet e Trustit pensionalnë tregjet e parave nëHolandë, fondi nga asetet e shituratë ndërmarrjeve shoqërore të privatizuaraështë po ashtu i bllokuar,mjetet e pashfrytëzuara dhe tepricate PTK-së, Aeroportit e tjerë. Dhepër këtë, kjo Qeveri duhet të gjejë samë parë mënyrën e mobilizimit tëkëtyre mjeteve për zhvillimin endërmarrjeve të vogla dhe tëmesme, ose të ndërmarrjeve publike.Naim Maloku duke dhënë disa sugjerimeshprehu shqetësimin lidhurme nxjerrjen e mjeteve financiarejashtë tregut të kapitalit të Kosovës.Fjalën e kishte për Trustin Pensionaltë Kosovës, që kap një vlerë rreth70 deri 100 milionë euro. Ai shprehurezervën për manipulimet mekëto mjete financiare jashtëKosovës dhe frikën që këto mjetefinanciare do të përfundojnë, ashtusiç ka përfunduar edhe FondiPensional i Rumanisë me humbjen edhjetëra milionë eurove pa kthim.Mjetet tjera financiare që janëlarguar nga tregu i kapitalit tëKosovës janë edhe mjetet e PostëTelekomit të Kosovës. Këtu spekulohetme qindra miliona euro.Mendoj se Qeveria e Kosovës duhettë bëjë çmos që këto mjete financiaret’ i kthejë në tregun e kapitalit nëKosovë, që do të ishte një ndihmë emadhe për zhvillimin ekonomik tëKosovës.Teuta Sahatqia përmendi faktin seshoqëritë aksionare deri më sot nukjanë përfshirë në privatizim dhe nukshihet një rrugë e zgjidhjes e statusittë tyre. Këto ndërmarrje janëtransformuar në shoqëri aksionareme ligjin diskriminues të kohës sëAnte Markoviqit mbi kapitalinshoqëror. Ato as nuk janë tëregjistruara, pasi që nga Ministria eTregtisë deri më sot nuk ështëpërgjigjur në kërkesën e këtyreshoqërive aksionare për regjistrimsi biznese. Si të tilla ato nuk mundtë ushtrojnë aktivitetin e vet të plotëekonomik, nuk kanë mundësi tëimportit dhe eksportit, nuk mund tëaplikojnë në tendera, të kenë kontone vetë e tjera. Ndërsa, në tënjëjtën kohë - ato nuk pengohen tëpaguajnë tatime. Prandaj po i drejtohemQeverisë dhe zotitKryeministër që, duke pasurparasysh këte, të kërkojmë që tëfutet në Programin e Qeverisë edhekjo çështje.Emrush Xhemajli theksoi se ngapjesët programore me të cilat pajtohetLPK-ja është përpunimi i ligjitnë procedim për dëshmorët,invalidët dhe veteranët e luftës çlirimtare.Gjithashtu, përkrahim listëne ligjeve që ka ofruar Qeveria si shtesëtë Programit, duke shpresuar qëndërkohë do të shtohen edhe ligje tëtjera të nevojshme.Në veçanti përkrahi pjesën ku flitetpër angazhimin e Qeverisë, përregjistrimin e popullsisë si dhepjesët që i kushtohen diasporës .Qeveria e Kosovës duhet të inicojëprocedurën para organeve të drejtësisëkundër pjesëtarëve të okupatorëvedhe bashkëpunëtorëve të tyreqë bënë masakra mbi popullsinëcivile në Kosovë.Gjergj Dedaj, duke u përqendruarnë çështjet e marrëdhënievendërkombëtare tha se në Programnuk vërehet as afatizimi, as instrumenti,as ndonjë metodë konkretizimise cila do të jetë pozita eKosovës në marrëdhëniet ndërkom-21

ëtare dhe fillimisht çka duhet tëbëjë Qeveria e Kosovës, që vendi tëmos mbetet një ishull i izoluar. Nëkëtë vështrim janë të nevojshme njëkorrespondencë dhe relacione nëaspektin e marrëdhënieve ndërkombëtaredhe mendoj se do të ishtemirë sikur Qeveria e Kosovës tëkishte paraparë që të afatizohetçështja e hapjes së zyrave tëKosovës, ta zëmë në Uashington,Nju-Jork, Bruksel dhe në të gjithaqendrat e vendosjes që mendoj nuknuk është precizuar as afatizuar.Behxhet Brajshori tha se mbetetpakashumë e paqartë se cila do tëjetë mbështetja e investimeve për tëarritur normën e paraparë të shtimitekonomik. Një normë e caktuar einvestimeve ekonomike kryesishtdo të ishte mirë që Qeveria ta përcaktojë,e në bazë të asaj edhe tëkërkojë fonde ose burime përfinancime të investimeve.RIFAT KRASNIQ tha se dega mëe rëndësishme në Kosovë dhenjëherit faktori kryesor me të cilënmerren shumica e popullsisë ështëbujqësia, mirëpo kësaj veprimtarieende nuk i është dhënë vendi i merituar.Mungojnë kreditë e ndryshme,si faktor mjaft i rëndësishëm përstimulimin e bujqve.Hajredin Kuçi duke u ndalur nëçështjet e së drejtës në Kosovështroj pytjen . Cila është e drejta nëKosovë? Ne mendojmë se kemikatër lloj burime në Kosovë: i kemiligjet para 23 marsit 89-ës, i kemirregulloret e UNMIK-ut, i kemi ligjete Kuvendit të Kosovës, dhefatkeqësisht në një pjesë të Kosovëskemi edhe mund të themi edhe ligjete Serbisë të cilat të funksionojnë.Mendoj se këtij Programi i mungondilema apo heqja e dilemës se ciladuhet të jetë e drejta në Kosovë. Nëkëtë program ka nevojë që të sqarohetkjo për të bërë unifikimin e sistemitjuridik në Kosovë dhe homogjemizimine tij në tërë territorin esaj.Numan Baliq tha se ato që quhenpakica të integruara e i përkasinboshnjakëve,goranëve, romëve,hashkalinjëve etj. për fat të keq ato22nuk janë të integruara..Një pjesë emirë e tyre janë të integruara ,ndoshta pak më shumë se bashkësiaboshnjake dhe ajo turke.Posaçërisht, nuk janë të integruarnjë pjesë e madhe e bashkësisë sëhashkalinjëve, egjiptasve dheromëve. Një çështje me rëndësi përtë cilën Qeveria duhet të japipërgjigje ,nëse dëshiron të jetëQeveri e të gjithë qytetarëve, ështëse si programi i Qeverisë do t'uamundësojë kthimin e pasurisë qytetarëvedhe se a është edhe nëKosovë, sikur në gjithë botën, edrejta në pasuri e drejtë e patjetërsueshme.Fatmir Rexhepi bëri vërejtje nëzhvillimet dhe investimet në arsim,ku nuk jepet asnjë indeks. Duhet tëdihet se sa është projekti i Qeverisëpër investime në arsim, me qëlliminmë të mirë që arsimi të avancohet, amund të jetë 3, 4, 5 apo 6% e gjidipisësë Kosovës, është mirë pra tëbëhet një referencë më vonë ebilancit të punës në këtë drejtim.Enver Hoxhaj pohoi se çdo qytetari Kosovës ka menduar që Programi iQeverisë aktuale do të ketë tri prioritetekryesore: edukimi, edukimidhe edukimi. Mjerisht kjo gjë nukka ndodhur. Në vendet përparimtaredhe me traditë të gjatë shkollimi dhetë studimeve universitare, edukimisot përfaqëson prioritetin e vetëmdhe kryesor të këtyre qeverive.Programi i Qeverisë sa i përketedukimit është abstrakt, i pamatshëm,nuk ka asnjë cak, nukparasheh asgjë konkrete për arsimintonë.Gazmend Muhaxheri tha se nëlëmin e infrastrukturës dhe të planifikimithapësinor, Qeveria ështëmarrë me konstatime, mirëpo nuk eka bërë asnjë plan veprimi konkretnë këtë lëmë. Do të duhej të ishtepërgjegjësi e Qeverisë mbrojtja errugëve nacionale dhe e korridorevetë rëndësishme dhe strategjike.Lulzim Zeneli shprehu mendiminse prioritetet janë sintetizuar menevojat që shtron procesi politik nëvend dhe që shtrojnë proceset zhvillimore.Implemetimi i standardevedhe vlerësimi pozitiv i tyre nëmesin e vitit 2005 kërkonangazhimin maksimal të institucionevetë Kosovës. Shenjat e para tëkëtij angazhimi veç janë dëshmuarqysh në fillim të punës së kësajQeverie. Një ritëm i tillë siguron seprocesi i progresit në shumë fushado të jetë evident dhe i prekshëm përqytetarët e Kosovës.Bashkatdhetarët në diasporëtë regjistrohen dhe të evidentohensi qytetarë tëKosovësQibrije Hoxha tha se bashkatdhetarëvetanë në diasporë duhet t’jumundësohet e drejta e regjistrimit nëmënyrë normale, d.m.th e drejta eregjistrimit në Kosovë, duke mënjanuarprocedurat tejet të komplikuaradhe të panevojshme, të cilatekzistojnë sot dhe të cilat vështirësojnëdhe nganjëherë edhe upamundësojnë mërgimtarëve tanë tëlindur në Kosovë që të regjistrohendhe të evidentohen si qytetarë tëKosovës. Kjo çështje e pazgjidhur eregjistrimit të bashkatdhetarëve tanëkrijon edhe një padrejtësi për diasporëntonë dhe kjo është e drejta epamohueshme e bashkatdhetarëvetanë për të marrë pjesë në zgjedhjetnacionale të Kosovës, e drejtë kjoelementare njerëzore e garantuar mekonventat për të drejtat e njeriut.Ramë Buja përkujtoj se Kuvendi ilegjislaturës së kaluar ka miratuarligjin për kompleksin memorial“Adem Jashari” dhe për përkujdesjene tij dhe për bërjen e tij,ndërsa në programin qeveritar nukështë përmendur asnjë fjalë.Nëvijim Buja shtroi pyetjen se a do tëduhej të shihej si pjesë e reformëspushtetore në Kosovë çështja edecentralizimit? Ju e dini mirë qëqeveria e mandatit të kaluar ka bërënjë draft apo kornizë të këtij veprimidhe do të ishte shumë jopërmbajtësoredhe joprofitabile që të kalohetajo. Megjithëse janë bërë lëshime,përsëri është bërë një kornizëshumë përmbajtësore dhe ky decentralizimnuk do të duhej të ndodhë

dhe bile nuk është dashur as tëthuhet, siç thuhet në program, që dotë ketë mundësi të privilegjojëminoritetet, sepse unë mendoj qëduke i ndarë ata nuk i privilegjojmë,por duke i ndarë i diskriminojmë.Fehmi Vula u përqendrua në problemine shëndetësisë . Në programine mirë të Qeverisë është shkruarshumë pak dhe në viza shumë tëtrasha për këtë , prandaj ështëshumë vështirë që sot ta elaborojmëkëtë problematikë. Një gjë është evërtetë se shëndetësia e Kosovës kanevojë shumë të madhe për njëshërim të mirëfilltë.Ibush Jonuzi tha se jemi Ministria eEnergjetikës duhet të bëjë maksimumine mundshëm për të mposhturkancerin e krijuar të energjisë elektrikenë Kosovë.Fehmi Mujota duke kujtuar premtimine dhënë para elektoratit tëPDK-së se çështja e parë që do t’iaadresojë Kuvendit të Kosovës ështëngritja e kompleksit përkujtimor nëReçak dhe atij në Prekaz, tha seduke pasur parsysh se në Kosovë kamundësi sipas paragjykimeve tëketë tepricë buxhetore, atëherë qëtani të zëmë hapin, që të paktën përvitin 2005 të parashikojmë mjetebuxhetore në shumën prej 3 milionëeuro për Prekazin, 2 milionë europër Reçakin dhe 1 milion euro përvarrezat e dëshmorëve anë e këndKosovës.Fatmire Mulhaxha Kollqaku thase Programi Qeveritar duhet tëpërqëndrohet shumë më tepër nëimplementimin e Ligjit të shëndetësisë, gjegjësisht në mbikëqyrje dhekontroll të veprimtarisë shëndetësore,si asaj publike, ndërsa nëveçanti të asaj private.Fadil Kryeziu i propozoi Qeverisëqë t’i qaset skemave sociale që përmendennë programin e saj dhe nëkëtë plan pra të rishqyrtohen.Ndonjëherë krijohet përshtypja qëne do të krijojmë një shtet social dheshpeshherë kategoritë që marrinndihma sociale dalin kategori qëpërfitojnë më së shumti nga buxhetii konsoliduar i Kosovës. Përveçndihmave sociale që marrin, atalirohen nga pagesat e rrymës, ngapagesat e shërbimeve të tjera komunaledhe del që njerëzit që punojnëduhet të jenë më të diskriminuar.Fetah Berisha duke folur rrethparalelizmit në arsim tha se tha seminoriteti serb duhet integruar realishtnë sitemin arsimor të komunavetona. Ata janë të integruar vetëm nëaspektin teknik pra ne meremetojmëshkollat, pajisim, ndërsa në aspektinpedagogjik nuk janë të integruar dhenuk bashkëpunojnë me drejtoritëkomunale të arsimit.Genc Gorani tha se megjithë faktinse sektori i informatikës dhe telekomunikacionitnë mbarë botën ështënjë prej sektorëve më dinamikë, faktikishtme dinamikë më të lartë tëzhvillimit, me rëndësi strategjikepër të gjithë sektorët tjerë shoqërordhe ekonomik, sektor transformues ishoqërive moderne i ndërlidhjesdhe të interakcionit përmbrendavendit dhe me vendet tjera, këtijsektori i është përkushtuar vetëmnjë fjali dhe ate në një formë gjenerikeqë nuk iu shpije askund.Gani Koci tha se Programi nukdefinon në mënyrë të qartë objektivatpër mandatin që ka marrë. Nukpërcakton mënyrat konkrete tërealizimit të objektivave, bartësve tëdetyrave, afatet dhe në fundpërgjegjësitë e secilës ministri veç eveç.Qoftë edhe në vija të trasha, nukjanë të njohura planet konkrete dheoperacionalizuese të prioriteteve qështron ky material. Mënyra e përpilimittë tij dhe e shtruarjes me kaqlehtësi në Kuvend, lë të kuptohet,që në start të punës së kësaj qeverie,ikjen nga çfarëdo përgjegjësiedhe llogaridhënie..Safete Hadërxhonaj shprehumendimin se nga ajo që është thënëpër turizmin dhe shërbimet fitohetpërshtypja se hartuesi nuk ka analizuarse në çfarë shkalle të zhvillimiështë turizmi, nuk ka vizionin sekah do të shkojë kjo degë e rëndësishmee ekonomisë dhe si duhet tëarrijë në cakun e dëshiruar.Nazim Jashari theksoi semegjithëse Qeveria në Programin evet paralajmëron aprovimin estrategjisë për zhvillimin e qëndrueshëmbujqësor dhe rural nëKosovë, që mendoj se është për t’upërshëndetur, nnjë aspekt negativ ikësaj është se nuk është bërë afatizimikohor i miratimit të kësajstrategjie.Bajrush Xhemajli vuri në spikamëse fokusimi i Qeverisë në ndërmarrjene masave efektive në stabilizimine prodhimit të furnizimit dhengritjes së nivelit të pagesës sëenergjisë së harxhuar është igabueshëm, këtë duhet ta bëjnë 10mijë punëtorë ekspertë të punësuarnë KEK bashkë me menagjmentin etyre. Qeveria do të duhej të merretme punë tjera, ajo duhet t’i përkrahëiniciativat dhe aktivitetet që mundësojnëngritjen e nivelit të gadishmërisëpër prodhim më cilësorë,për furnizim të rregullt me energjielektrike, duke insistuar me gjetjene mekanizmave shtetërorë në përmirësiminapo eliminimin edukurive prezente, në mospagesëne energjisë së hargjuar.Sabit Rrahmani propozoi që për tëgjitha institucionet që do të privatizohen,fjala është për ndërdmarrjetprivate, ato publike dhe aksionare,Kuvendi dhe kjo Qeveri ta nxjerrënjë lligj të posaçëm dhe t’i kushtëzojëkëto, që 10% të punëtorëve të jenënga radhët e komuniteteve pakicë.Ramush Haradinaj tha se duke ipranuar vërejtjet dhe kritikat, poredhe ndihmesën që janë tëmirëseardhura, unë premtoj se kjodo të jetë një materie ndihmesë, nëzbatim të Programit. Pra një materiendihmesë në zbatim të Programit siQeveri. Po ashtu disa nga ato sugjerimeqë janë të inkorporueshme dheqë e pasurojnë Programin do të jenëtë përfshira në planet dhe në programetveç e veç të ministrive.Nexhat Daci konstatoi se seanca esotme plenare, vërtet meritonvlerësimet më të larta si seancëplenare. Të gjitha diskutimet ishincilësore dhe në nivel të duhur.Në vijim për aprovimin eProgramit të Qeverisë votuan 66deputetë, 1 votë ishte kundër dhe31 abstenime.23

Studentë të UE-së gjatë vizitës në mjediset e Kuvendit të Kosovës