Jakość wód zbiorników wodnychPROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU PSZCZYŃSKIEGONA LATA 2012-2015 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2018Wody zbiorników wodnych podlegają corocznej ocenie w oparciu o wyniki badań monitoringowych prowadzonych przezWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach. Na terenie <strong>powiatu</strong> <strong>pszczyńskiego</strong> monitoring dotyczygłównie zbiornika Goczałkowice. W 2009 i 2010 r. badania prowadzono również <strong>na</strong> zbiorniku Łąka.W <strong>lata</strong>ch 2009-2010 badania w zbiornikach prowadzono w okresach: wiosennym, letnim i jesiennym. Otrzymane wynikiporów<strong>na</strong>no z wymaganiami, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb łososiowatychi karpiowatych w warunkach <strong>na</strong>turalnych (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 roku - Dz. U.z 2002 r., nr 176, poz. 1455), oraz dodatkowo w zbiorniku Goczałkowice wyniki porów<strong>na</strong>no z warunkami, jakim powinnyodpowiadać wody powierzchniowe wykorzystane do zaopatrzenia ludności w wodę przez<strong>na</strong>czoną do spożycia (zgodniez Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. – Dz. U. z 2002 r., nr 204, poz. 1728)Na podstawie oceny rocznej przeprowadzonej za rok 2009, wody w obuzbiornikach zostały zaliczone jako nieodpowiadające warunkom do bytowania ryb. Dopuszczalne wartości zanieczyszczeń zostały przekroczonew <strong>na</strong>stępujących wskaźnikach: odczyn pH, BZT 5, azot amonowy, azotyny i niejonowy amoniak. Pozostałe wskaźnikiodpowiadały normom <strong>dla</strong> bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych.Natomiast badania wody Zbiornika Goczałkowickiego w punkcie G1 (w rejonie upustów dennych) pod kątem jakościwody przez<strong>na</strong>czonej do spożycia wykazały, że w tym przekroju woda odpowiadała kategorii A2, przy obowiązującychzgodnie z przepisami trzema klasami jakości wody A1, A2 i A3, gdzie:kategoria A1 - woda wymagająca prostego uzdatniania fizycznego,kategoria A2 - woda wymagająca typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego,kategoria A3 - woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego.W roku 2010 <strong>na</strong> podstawie przeprowadzonych badań w tym samym punkcie pomiarowym woda została zakwalifikowa<strong>na</strong>do kategorii A3, jako woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego. Tym samym, wstosunku do roku 2009, <strong>na</strong>stąpiło pogorszenie jakości wody w zakresie, jakim powinny odpowiadać wodypowierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przez<strong>na</strong>czo<strong>na</strong> do picia. O zakwalifikowaniu wody dokategorii A3 zadecydowała liczba bakterii grupy coli.W roku 2011 podstawą klasyfikacji wód zbiornika Goczałkowice była klasyfikacja wyko<strong>na</strong><strong>na</strong> została zgodnie z nowymRozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych częściwód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości <strong>dla</strong> substancji priorytetowych (Dz. U. z 2011 r., nr 257, poz.1545). Jakość wód bada<strong>na</strong> była w 3 punktach pomiarowych: zbiornik Goczałkowice G1 (<strong>na</strong> wysokości upustów dennychw rejonie zapory czołowej zbiornika), zbiornik Goczałkowice G2 (w rejonie ujścia rzeki Wisły do zbiornika cofka), zbiornikGoczałkowice <strong>na</strong> wysokości ujęcia GPW. W grupie elementów biologicznych, klasę III stwierdzono w punkcie G1(ze względu <strong>na</strong> fitoplankton IFPL), klasa II stwierdzono w punkcie G2 (ze względu <strong>na</strong> fitoplankton IFPL). W grupiewskaźników fizykochemicznych, II klasę stwierdzono w punkcie G1 oraz <strong>na</strong> wysokości ujęcia GPW (ze względu <strong>na</strong>zawartość BZT 5 oraz pH), podobnie II klasę stwierdzono w punkcie pomiarowym G2 (ze względu <strong>na</strong> zawartość BZT 5),pozostałe wskaźniki we wszystkich punktach wykazały klasę I. W grupie specyficzne zanieczyszczenia syntetyczneEKOTEREN Pracownia Ochrony Środowiska32
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU PSZCZYŃSKIEGONA LATA 2012-2015 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2018i niesyntetyczne w punkcie G1 stwierdzono klasę II ze względu <strong>na</strong> fenole lotne (indeks fenolowy), w punkcie G2 badańtych nie wykonywano, <strong>na</strong>tomiast w punkcie <strong>na</strong> wysokości ujęcia GPW stwierdzono klasę II ze względu <strong>na</strong> zawartośćbaru, fenole lotne (indeks fenolowy) i fluorki. W grupie substancji priorytetowych w punkcie zbiornik Goczałkowice G1stwierdzono stan dobry.Oce<strong>na</strong> eutrofizacji wód powierzchniowychW 2010 r. WIOŚ w Katowicach wyko<strong>na</strong>ł ocenę eutrofizacji wód powierzchniowych województwa <strong>na</strong> podstawie danych zpunktów pomiarowych badanych w <strong>lata</strong>ch 2007 – 2009. Eutrofizacja to wzbogacenie wody bioge<strong>na</strong>mi, w szczególnościzwiązkami azotu lub fosforu, powodującymi przyspieszony wzrosty glonów oraz wyższych form życia roślinnego, wwyniku którego <strong>na</strong>stępują niepożądane zakłócenia biologicznych stosunków w środowisku wodnym oraz pogorszeniejakości tych wód. Oceną eutrofizacji objęto wszystkie punkty badane <strong>na</strong> terenie <strong>powiatu</strong> <strong>pszczyńskiego</strong> w <strong>lata</strong>ch 2007 –2009. W każdym punkcie zlokalizowanym <strong>na</strong> rzece a<strong>na</strong>lizowano wielkości stężeń wskaźników charakteryzujących:warunki tlenowe (BZT 5, OWO), warunki biogenne (azot amonowy, azot Kjeldahla, azot azotanowy, azot ogólny, fosforogólny, fosforany) oraz wskaźniki biologiczne (indeks okrzemkowy oraz chlorofil a). podstawa oceny była wartośćstężenia odpowiadająca percentylowi 90 lub wartość średnia w przypadku chlorofilu a, ze wszystkich pomierzonychwartości w <strong>lata</strong>ch 2007 – 2009. Oceną eutrofizacji objęto również zbiorniki zaporowe (Goczałkowicki i Łąka) badane <strong>na</strong>terenie <strong>powiatu</strong> <strong>pszczyńskiego</strong> w <strong>lata</strong>ch 2007 – 2009. W każdym ze zbiorników a<strong>na</strong>lizowano wartości stężeńwskaźników charakteryzujących: warunki tlenowe (BZT 5), warunki biogenne (azot azotanowy, azot ogólny, fosfor ogólny)oraz wskaźnik biologiczny (indeks fitoplanktonowy).Zgodnie z przeprowadzoną oceną eutrofizacji wód wszystkie punkty <strong>na</strong> terenie <strong>powiatu</strong> <strong>pszczyńskiego</strong>, t.j.: Mała Wisła wpływ do zbiornika, Potok Zbytkowski ujście do małej Wisły, ka<strong>na</strong>ł Branicki ujście do Pszczynki, Pszczynka powyżej zbiornika Łąka, Dokawa ujście do Pszczynki, Pszczynka ujście do Wisły, Zbiornik Goczałkowicki, Zbiornik Łąka,zostały uz<strong>na</strong>ne za eutroficzne.2.4.2.2. Wody podziemneZasoby wód podziemnych <strong>na</strong> terenie <strong>powiatu</strong> <strong>pszczyńskiego</strong> ściśle związane są z Użytkowym Poziomem WódPodziemnych (UPWP) Q 10-Pszczy<strong>na</strong>, w obrębie którego wydzielono Główny Zbiornik Wód Podziemnych (GZWP) nr346. Obejmuje on swym zasięgiem całe centralne rejony Powiatu od gminy Suszec <strong>na</strong> północnym zachodzie po gminęMiedź<strong>na</strong> <strong>na</strong> południowym wschodzie. Jest to czwartorzędowy zbiornik związany z doliną rzeki Pszczynki. Pod względemEKOTEREN Pracownia Ochrony Środowiska33